พระราชบญญตโรคระบาดสตว พ.ศ. 2499 และแกไขเพมเตม(ฉบบท 2) พ.ศ.2542

มาตรา 4 ในพระราชบญญตน “สตว”หมายความวา (1) ชาง มา โค กระบอ ลา ลอ แพะ แกะ สกร สนข แมว กระตาย ลง ชะน และใหหมายความรวมถงน าเชอส าหรบผสมพนธ และเอมบรโอ (ตวออนของสตวทยงไมเจรญเตบโตจนถงขนทมอวยวะครบบรบรณ) ของสตวเหลานดวย (2) สตวปกจ าพวกนก ไก เปด หาน และใหความหมายรวมถงไขส าหรบใชท าพนธดวย (3) สตวชนดอนตามทก าหนดในกฎกระทรวง “ซากสตว” หมายความวา รางกายหรอสวนของรางกายสตวทตายแลวและยงไมไดแปรสภาพเปนอาหารสก หรอสงประดษฐส าเรจรป และใหหมายความรวมถง งา เขา และขน ทไดตดออกจากสตวขณะมชวตและยงไมไดแปรสภาพเปนสงประดษฐส าเรจรปดวย “โรคระบาด” หมายความวา โรครนเดอรเปสต โรคเฮโมรายกเซพตซเมย โรคแอนแทรกซ โรคเซอรา โรคสารตก โรคมงคลอพษ โรคปากและเทาเปอย โรคอหวาตสกร และโรคอนตามทก าหนดในกฎกระทรวง

หมวด 2 เขตปลอดโรคระบาด

มาตรา 11 เมอรฐมนตรเหนสมควรเพอปองกนมใหเกดโรคระบาดส าหรบสตว ชนดใดในทองทใด กใหมอ านาจประกาศในราชกจจานเบกษาก าหนดทองทนนทงหมด หรอแตบางสวนเปนเขตปลอดโรคระบาดประกาศนใหระบชนดของสตวและโรคระบาดไวดวย มาตรา 12 เมอไดประกาศเขตปลอดโรคระบาดตามมาตรา 11 แลวหามมใหผใดเคลอนยายสตวหรอซากสตวเขาใน หรอผานเขตนน เวนแตจะไดรบอนญาตเปนหนงสอจากอธบดหรอสตวแพทยซงอธบดมอบหมาย

หมวด 3 เขตโรคระบาด

มาตรา 15 ในเขตทองทจงหวดใด ม หรอสงสยวามโรคระบาด ใหผวาราชการจงหวดนน มอ านาจประกาศก าหนดเขตทองทจงหวดนนทงหมด หรอแตบางสวน เปนเขตโรคระบาด หรอเขตสงสยวามโรคระบาดแลวแตกรณ ประกาศนใหระบชนดของสตวและโรคระบาดไวดวย และใหปดไว ณ ศาลากลางจงหวด ทวาการอ าเภอ บานก านน บานผใหญบาน และทชมชน ภายในเขตนน มาตรา 16 ในกรณทสตวแพทยเหนวา โรคระบาดทตรวจพบในทองทของตน หรอทองทอน ทตดตอกบทองทของตนจะระบาดออกไป ใหสตวแพทยมอ านาจประกาศเปน หนงสอก าหนดเขตโรคระบาดชวคราว มรศมไมเกนหากโลเมตรจากทตรวจพบโรคระบาดนน ประกาศนใหระบชนดของสตวและโรคระบาดไวดวย และใหปดไว ณ บานก านน บานผใหญบาน และทชมชนภายในเขตนน และใหใชบงคบไดสามสบวนนบแตวนประกาศ มาตรา 17 เมอไดมประกาศก าหนดเขตโรคระบาดหรอเขตสงสยวามโรคระบาดตาม มาตรา 15 หรอประกาศก าหนดเขตโรคระบาดชวคาวตาม มาตรา 16 แลว หามมไห ผใดเคลอนยายสตว หรอซากสตวภายในเขตนน หรอเคลอนยายสตว หรอซากสตว เขาในหรอออกนอกเขตนน เวนแตไดรบอนญาตเปนหนงสอจากสตวแพทย

หมวด 4 การควบคมการคาสตวและซากสตว

มาตรา 21 หามมใหบคคลใดท าการคา ชาง มา โค กระบอ แพะ แกะ สกร หรอสตวชนดอนตามทก าหนดในกฎกระทรวง หรอท าการคาซากสตวตามทก าหนดในกฎกระทรวง เวนแตจะไดรบใบอนญาตจากนายทะเบยน มาตรา 21 ทว หามมใหบคคลใดขาย จ าหนาย จาย แจก แลกเปลยน หรอมไวเพอขายซงน าเชอส าหรบผสมพนธหรอเอมบรโอของ มา โค กระบอ แพะ แกะ สกร หรอสตวชนดอนตามทก าหนดในกฎกระทรวงเวนแตจะไดรบใบอนญาตจากนายทะเบยน การขออนญาตและการอนญาต ใหเปนไปตามหลกเกณฑ วธการ และเงอนไข ทอธบดก าหนดโดยประกาศในราชกจจานเบกษา มาตรา 22 ใบอนญาตตาม มาตรา 21 หรอ มาตรา 21ทว ใหใชไดจนถงวนสนปปฏทนแหงปทออกใบอนญาต

หมวด 5 เบดเตลด

มาตรา 34 ผใดน าชาง มา โค กระบอ แพะ แกะ สกร หรอน าเชอส าหรบผสมพนธหรอเอมบรโอเหลาน หรอสตวชนดอนตามทก าหนดในกฎกระทรวงหรอซากสตวตามทก าหนดในกฎกระทรวง ไปยงทองทตางจงหวด ตองไดรบใบอนญาตจากสตวแพทยประจ าทองท ในการออกใบอนญาตตามวรรคหนง สตวแพทยจะก าหนดเงอนไขตามทจ าเปนไวในใบอนญาตเกยวกบการใชเสนทางและยานพาหนะในการน าสตวไปและสถานทขนสงสตวและการผานดานกกสตว ตามระเบยบทอธบดก าหนด เวนแตเปนการน าสตวไปเลยงหรอใชงานชวคราว

หมวด 6 บทก าหนดโทษ

มาตรา 42 ผใดฝาฝนมาตรา 12 มาตรา 17 มาตรา 21 มาตรา 21ทว หรอ มาตรา 28 ตองระวางโทษจ าคกไมเกนหนงป หรอปรบไมเกนสองหมนบาท หรอทงจ าทงปรบ มาตรา 49 ผใดฝาฝนมาตรา 34 วรรคหนง หรอฝาฝนเงอนไขทก าหนดไวในใบอนญาตตามมาตรา 34 วรรคสอง ตองระวางโทษจ าคกไมเกน หกเดอน หรอปรบไมเกน หนงหมนบาท หรอทงจ าทงปรบ

กฎกระทรวง ก าหนดสตวชนดอนตามกฎหมายวาดวยโรคระบาดสตว

พ.ศ.2546 ขอ 2 ใหสตวดงตอไปนเปนสตวชนดอนตามมาตรา 4 1. กบ 2. กระจงหรอไก 3. กระซ 4. กระทงหรอเมย 5. กวาง 6. กวางผา 7. กง 8. กปรหรอโคไพร 9. ควายปา 10. คาง 11. จระเข 12.จงโจ

13.ตะพาบน า 14. เตา 15. ทรายหรอเนอทรายหรอตามะแน 16. นากหญา 17. นางอายหรอลงลม 18. ปลา 19. ป 20. แมวปา 21. ยราฟ 22. แรด 23. ละองหรอละมง 24. เลยงผาหรอเยยงหรอโคร าหรอกร า

25.ววแดงหรอววด าหรอววเพาะ 26. สมเสรจหรอผสมเสรจ 27. สมนหรอเนอสมน 28. สงโต 29. เสอ 30. หม 34. หมปา 32. หอย 33. อกวนา 34. อเกงหรอฟาน 35. อฐ 36. ฮปโปโปเตมส

กฎกระทรวง วาดวยโรคระบาดสตวเพมเตม

พ.ศ. 2547 ขอ 2 ใหเพมโรคดงตอไปนเปนโรคระบาดตามมาตรา 4 1. กาฬโรคเปด 2. กาฬโรคแอฟรกาในมา 3. โรคไขหวดนก 4. โรคไขหวดใหญมา 5. โรคไขเหบมา 6. โรคเคเอชว 7. โรคเครฟชเพลก 8. โรคเซปทซเมยควทาเนยสอลเซอเรทฟ 9. โรคแซลโมเนลลา 10. โรคดรน 11. โรคตวแดงดวงขาว 12. โรคทรคเนลลา 13. โรคทเอส 14. โรคเททระฮดรลแบคโลไวรส

15. โรคนวคาสเซล 16. โรคโนดาไวรส 17. โรคบรเซลลา 18. โรคบเคด 19. โรคโบนาเมย 20. โรคปากอกเสบพพอง 21.โรคฝดาษจระเข 22. โรคฝดาษมา 23. โรคพษสนขบา 24. โรคเพอรคนซส 25. โรคโพรงจมกและปอดอกเสบในมา 26. โรคมดลกอกเสบตดตอในมา 27. โรคมารทเลย 28. โรคไมโครไซทอส

ขอ 2 ใหเพมโรคดงตอไปนเปนโรคระบาดตามมาตรา 4 (ตอ) 29. โรคเรอนมา 30. โรคเลปโทสไปรา 31. โรคโลหตจางตดเชอในมา 32. โรคววบา 33. โรควเอชเอส 34. โรคสเตรปโทคอกคสในสตวน า 35. โรคสมองและไขสนหลงอกเสบในมา 36. โรคสมองและไขสนหลงอกเสบเวเนซเอลาในมา 37. โรคสมองอกเสบญปน 38. โรคสมองอกเสบนปาห 39. โรคหลอดเลอดแดงอกเสบตดเชอในมา 40. โรคหวเหลอง 41. โรคอารเอสไอว

42. โรคอยเอ 43. โรคอเอเอนว 44. โรคเอชพว 45. โรคเอมบว 46. โรคเอมเอสเอกซ 47. โรคเอสวซว 48. โรคโอเอมว 49. โรคไอรโดไวรส 50. โรคไอเอชเอชเอนว 51. โรคไอเอชเอนว 52. วณโรค

จากขอมลการเกดโรคระบาดทผานมา ปจจยทส าคญทสดทท าใหโรคระบาดแพรกระจายไปไดอยางรวดเรว คอ การเคลอนยายสตวและซากสตวทเปน

พาหะของโรคจากทองทหนงไปยงอกทองทหนง

การเคลอนยายสตวและซากสตว แบงเปน 2 ลกษณะ การเคลอนยายสตวหรอซากสตวภายในราชอาณาจกร การเคลอนยายสตวหรอซากสตวระหวางประเทศ

การเคลอนยายสตวหรอซากสตวภายในราชอาณาจกร แบงเปน 4 ประเภท 1.การเคลอนยายสตวหรอซากสตวไปยงทองทตางจงหวด 2.การเคลอนยายสตวหรอซากสตวภายใน-เขา-ออก เขตโรคระบาด เขตสงสยวาม โรคระบาด หรอเขตโรคระบาดชวคราว 3.การเคลอนยายสตวหรอซากสตวเขาใน หรอผานเขตปลอดโรคระบาด 4.การเคลอนยายสตวหรอซากสตวภายในหรอระหวางเขตปลอดโรคระบาด

เขตปลอดโรคระบาด 1.เขตปลอดโรคระบาดชนดปากและเทาเปอย

พนทภาคใต (เขต8,9) ประกอบดวย 12 จงหวด คอ สราษฎรธาน,พงงานครศรธรรมราช,กระบ,ตรง,ภเกต,พทลง,สงขลา,สตล,ปตตาน,ยะลาและนราธวาส พนทในภาคตะวนออก (เขต 2) ประกอบดวย 8 จงหวด คอ นครนายก,ปราจนบร,ตราด,สระแกว,จนทบร,ระยอง,ชลบร,ฉะเชงเทรา 2.เขตปลอดโรคระบาดชนดโรครนเดอรเปสต

ประกอบดวย 12 จงหวดในพนทภาคใต (เขต8,9) คอ สราษฎรธาน,พงงานครศรธรรมราช, กระบ,ตรง,ภเกต,พทลง,สงขลา,สตล,ปตตาน,ยะลาและนราธวาส 3.ทกจงหวดในประเทศในประเทศไทยเปนเขตปลอดโรคระบาดชนดโรคไขหวดนก

การเคลอนยายสตว-ซากสตว (การเคลอนยายไปยงทองทตางจงหวดทวไป)

ตรวจสอบ 1.สตวหรอซากสตวไมมาจากแหลงทมโรคระบาดหรอสงสยวามโรคระบาด 2.ผขออนญาตไมเคยมประวตความบกพรองหรอกระท าผดเงอนไขในใบอนญาตหรอการตรวจรบสตวหรอซากสตว 3.สตวหรอซากสตวไมแสดงพยาธสภาพของโรคระบาด

สตวแพทยประจ าทองทตนทาง

รบค าขออนญาต

1. ฉดวคซน FMD หรอวคซนอนตามทพจารณาหรอตามทกรมก าหนดใหแกโค กระบอ แพะ แกะ และสกร กรณสตวชนดอนเปนไปตามกรมปศสตวก าหนด 2. สตวแพทยผฉดท าหลกฐาน (บตรประจ าตวสตวNID) 3. ตดตามหมายเลขประจ าตวสตว(NID) 4.เลยงสตวไวทเดมไมนอยกวา 10 วน หลงฉดวคซน

สตวนนเคยไดรบวคซนมาแลวเปนเวลาไมนอยกวา 10 วน แตไมเกน 120 วน ให 1.ออกหนงสอรบรองการฉดวคซน(บตรประจ าตวสตวNID) 2.ตดหมายเลขประจ าตวสตว(NID)

สตว

สตวปกต,ซากสตว

- แจงทองทปลายทางทราบ - ควบคมการน าสตวหรอซากสตวขนยานพาหนะ - ท าลายเชอโรคระบาด

ออกใบอนญาตทางระบบ E-Service

สตวแพทยประจ าทองทปลายทางหรอสตวแพทยทไดรบมอบหมาย

ตรวจพบสตวหรอซากสตว ตรวจไมพบสตวหรอซากสตวตามก าหนดและชวงเชาในวนถดไปอก 1 วน

- บนทกงานการในใบตอบรบสตวผานระบบ E-Service - สงคนใบตอบรบไปยงตนทางผานระบบ E-Service - หากพบเปนโรคระบาดหรอพาหะของโรคระบาดหรอ

มเหตอนควรสงสยวาเปนโรคระบาดใหรายงาน 1.ปศสตวจงหวดตนทาง 2.ปศสตวเขตตนทาง 3.ปศสตวเขตปลายทาง และพจารณาท าลายตามระเบยบกรมปศสตวตอไป

- สอบสวนหาสาเหตและขอเทจจรง - ตดตอขอส าเนาหลกฐานการ

อนญาตยงตนทาง - มมลความผดใหรองทกข กลาวโทษ

ตอพนกงานสอบสวน - รายงานผบงคบบญชา

ตรวจสตวหรอซากสตวเมอไปถงผานทางระบบ E-Service

การเคลอนยายสตว-ซากสตว (การเคลอนยายภายใน-เขา-ออก เขตโรคระบาด สงสยวามโรคระบาด หรอ โรคระบาดชวคราว)

สตวแพทยประจ าทองท หรอสตวแพทยทไดรบมอบหมายใหควบคมโรค

ตรวจสอบ 1.สตวหรอซากสตวไมมาจากจดทมโรคระบาด 2.ผขออนญาตไมเคยมประวตความบกพรองหรอกระท าผดเงอนไขในใบอนญาตหรอการตอบรบสตวหรอซากสตวในการเคลอนยายครงกอนๆ 3.สตวหรอซากสตวไมแสดงพยาธสภาพของโรคระบาด

รบค าขออนญาต

สตว

1) ฉดวคซนปองกนโรคชนดเดยวกนกบโรคระบาดทระบ 2) สตวแพทยผฉดท าหลกฐานการฉดวคซน (บตรประจ าตวสตวNID) 3) ตดหมายเลขประจ าตวสตว (NID) 4) กกสตวดอาการไมนอยกวา 21 วน นบถดจากวนทฉดวคซนเปนตนไป 5) กรณพนทอ าเภอชายแดนทมประกาศเปนเขตสงสยวามโรคระบาด และไมพบวามโรคระบาดเกดขนใหพจารณาตามหลกเกณฑการเคลอนยายสตวหรอซากสตวไปยงทองทตาจงหวดทวไป

สตวปกต,ซากสตว

- แจงปลายทางทราบ - ควบคมสตวหรอซากสตวขนยานพาหนะ - ท าลายเชอโรคระบาด

- สตวแพทยประจ าทองทออกใบอนญาต(ร.4) ไปยงทองทตางจงหวดหรอออกหนงสออนญาต(ร.3)กรณเคลอนยายภายในจงหวดทางระบบ E- Service - สตวแพทยทไดรบมอบหมายใหควบคมโรคระบาดออกหนงสออนญาต(ร.3)กรณเคลอนยายภายในจงหวดทางระบบ E-Service

สตวแพทยประจ าทองทปลายทางหรอสตวแพทยทไดรบมอบหมาย

ตรวจพบสตวหรอซากสตว ตรวจไมพบสตวหรอซากสตวตามก าหนดและชวงเชาในวนถดไปอก 1 วน

- บนทกงานการการในใบตอบรบผานระบบ E-Service - สงคนใบตอบรบไปยงตนทางผานระบบ E-Service - หากพบเปนโรคระบาดหรอพาหะของโรคระบาดหรอม

เหตอนควรสงสยวาเปนโรคระบาดใหรายงาน 1.ปศสตวจงหวดตนทาง 2.ปศสตวเขตตนทาง 3.ปศสตวเขตปลายทาง และพจารณาท าลายตามระเบยบกรมปศสตวตอไป

- สอบสวนหาสาเหตและขอเทจจรง - ตดตอขอส าเนาหลกฐานการ

อนญาตยงตนทาง - มมลความผดใหรองทกข กลาวโทษ

ตอพนกงานแบบกวน - รายงานผบงคบบญชา

ตรวจสตวหรอซากสตวเมอไปถงผานทางระบบ E-Service

การเคลอนยายสตว-ซากสตว (การเคลอนยายสตวเขาใน หรอผานเขตปลอดโรคระบาด)

สตวแพทยประจ าทองทตนทาง

สตว (โค,กระบอ,แพะ,แกะ,สกร)

ตรวจสอบ 1.สตวลกษณะดเหมาะส าหรบปรบปรงพนธ 2.มหนงสอรบรองสถานกกกนสตวจากปศสตวจงหวดปลายทาง 3.บรเวณทมาในรศม 20 กโลเมตร ตองไมมการระบาดของโรคตลอดระยะเวลา 3 เดอนทผานมา 4.ผขออนญาตไมเคยมประวตความบกพรองหรอกระท าผดเงอนไขในใบอนญาตเคลอนยาย 5.สตวไมแสดงพยาธสภาพของโรคระบาด

สตว (ตอ) (โค,กระบอ,แพะ,แกะ,สกร)

ด าเนนการ 1.หากเคลอนยายสตวเพอการคา ตองบนทกหมายเลขและสถานทนายทะเบยนออกใบอนญาตเพอการคาไวในใบค าขออนญาต 2.สตวไมแสดงพยาธสภาพของโรคระบาด 3.ฉดวคซนปองกนโรคปากและเทาเปอยใหแกสตวทกตว และท าหลกฐานการฉดวคซน(บตรประจ าตวสตว NID) 4.ตดหมายเลขประจ าตวสตว(NID) 5.กกสตวไวดอาการ ณ สถานกกของกรมปศสตว หรอทกรมปศสตวรบรอง 5.1 เขาเขต8,9 กกไมนอยกวา 21 วน นบถดจากวนทฉดวคซน - ตองมผลตรวจโรค Brucellosis ในกรณ แพะ,แกะ ไมเกน 90 วนนบตงแตเกบตวอยาง 5.2 เขาเขต2 กกไมนอยกวา 7 วน นบถดจากวนทฉดวคซน - ตองมผลตรวจโรค Brucellosis ในกรณ แพะ,แกะ ไมเกน 90 วนนบตงแตเกบตวอยาง - ตองมผลตรวจ NSP เปนผลลบภายในระยะเวลาไมเกน 90 วน นบตงแตเกบตวอยาง หรอ หนงสอรบรองฟารมปลอดโรคปากและเทาเปอย

6.ในวนถดจากวนทน าสตวเขากกใหสงส าเนาค าขออนญาตหรอรบรองสถานทกกกนสตว และรายงานวนทครบก าหนดการกก ใหอธบดหรอสตวแพทยซงอธบดมอบหมายทราบ 7.บนทกผลการตรวจโรคระบาดและอาการของสถานทกกอยางตอเนอง

สตว (ตอ) (โค,กระบอ,แพะ,แกะ,สกร)

1.รายงานผลการปฏบตงานพรอมความเหนใหอธบดหรอสตวแพทยซงอธบดมอบหมายทราบเพอพจารณา 2.แจงปลายทางทราบ 3.ควบคมการน าสตวขนยานพาหนะ 4.ท าลายเชอโรคระบาด

อนญาตโดยอธบดหรอสตวแพทยทอธบดมอบหมาย

กกสตวในสถานกกกนสตวปลายทางเปนเวลาไมนอยกวา 3 วน นบถดจากวนทสตวมาถงและตอบรบสตวผานระบบ E-Service

เคลอนยายสตวใหหมดภายใน 15 วน ทองทปลายทาง

สตวปกต

สตวแพทยประจ าทองทตนทาง

ซากสตว (ซากโค,กระบอ,แพะ,แกะ,สกร)

กรณน าซากสตวประเภทเนอเพอไปบรโภค 1.จะตองเปนซากไมใชมาจากแหลงโรคระบาด 2.ช าแหละจากโรงฆาสตวทสตวแพทยซงอธบายมอบหมายรบรอง 3.ซากสตวผานการตรวจจากสตวแพทยซงอธบายมอบหมายและมหนงสอรบรอง 4.สถานทตดแตง บรรจหบหอ และเกบรกษาซากสตว ไดรบการรบรองจากวตวแพทย ซงอธบดปศสตวมอบหมาย 5.ผขออนญาตไมเคยมประวตความบกพรองหรอกระท าผดเงอนไขในใบอนญาตเคลอนยาย

ซากสตว(ตอ) (ซากโค,กระบอ,แพะ,แกะ,สกร)

1.รายงานผลการปฏบตพรอมความเหนใหอธบดหรอสตวแพทยซงอธบดมอบหมายทราบเพอพจารณาอนญาต 2.แจงทองทปลายทางทราบ 3.ควบคมการน าซากสตวขน-ลงยานพาหนะ 4.ท าลายเชอโรคระบาด

อนญาตโดยอธบดหรอสตวแพทยทอธบดมอบหมาย

การเคลอนยายสตว-ซากสตว (การเคลอนยายสตวหรอซากสตวภายในหรอระหวางเขตปลอดโรคระบาด)

1.การขอและการอนญาตใหน าสตวหรอซากสตวจากจงหวดหนงไปยงจงหวดอนภายในพนท ประกาศเขตปลอดโรคระบาดเดยวกน ใหด าเนนการเหมอนการเคลอนยายไปยงทองท ตางจงหวดทวไป แตการฉดวคซนและการกกสตวใหสตวประจ าทองทเปนผพจารณา 2.จงหวดชมพร และประจวบครขนธ เคลอนยายสตวไปจงหวดภายในเขต 8,9 ใหกกดอาการเปน เวลาไมนอยกวา 10 วน ถาเปนโค กระบอและสกรทน าไปเพอการคาใหพจารณาเฉพาะจาก ฟารมทกรมปศสตวรบรอง 3.หารเคลอนยายสตวหรอซากสตวไปยงเขตปลอดโรคระบาดแหงอน โดยผานพนททไมได ประกาศเปนเขตปลอดโรคระบาด ใหด าเนนการเหมอนการเคลอนยายสตวเขาใน หรอผานเขต ปลอดโรคระบาด