นักธรรม-ธรรมศึกษา ชั้นตรี-โท-เอก ของ...
TRANSCRIPT
ปญหาและเฉลยขอสอบ
นกธรรม-ธรรมศกษา ชนตร-โท-เอก
ของ
สนามหลวงแผนกธรรมปการศกษา ๒๕๕๔
ปญหาและเฉลยขอสอบนกธรรมชนตร-โท-เอก
ของ
สนามหลวงแผนกธรรมปการศกษา ๒๕๕๔
5
กระทธรรม นกธรรมชนตร
สอบในสนามหลวง
วนพฤหสบด ท ๖ ตลาคม พ.ศ. ๒๕๕๔
ททมาโน ปโย โหต
ผให ยอมเปนทรก.
อง ปญจก. ๒๒/๔๔
----------------
แตงอธบายใหสมเหตสมผล อางสภษตอนมาประกอบดวย ๑ ขอ และ
บอกชอคมภรทมาแหงสภาษตนนดวย สภาษตทอางมานน ตองเรยงเชอมความ
ใหตดตอสมเรองกบกระทตง
ชนน ก�าหนดใหเขยนลงในใบตอบตงแต ๒ หนา (เวนบรรทด) ขนไป
----------------
ใหเวลา ๓ ชวโมง
6
ปญหาและเฉลยวชาธรรม นกธรรมชนตร
สอบในสนามหลวง
วนศกร ท ๗ ตลาคม พ.ศ.๒๕๕๔
๑. บพพการและกตญญกตเวทไดแกบคคลเชนไร ?
๑. บพพการไดแกบคคลผท�าอปการะกอน
กตญญกตเวทไดแกบคคลผรอปการะททานท�าแลว และตอบแทน ฯ
๒. พระพทธเจาคอใคร ? ทรงสงสอนเปนอศจรรยอยางไร ?
๒. คอทานผ สอนใหประชมชนประพฤตชอบดวย กาย วาจา ใจตาม
พระธรรมวนย ฯ
ทรงสงสอนเปนอศจรรย คอผปฏบตตามยอมไดประโยชนโดยสมควรแก
ความปฏบต ฯ
๓. เหนผดจากคลองธรรม คอเหนอยางไร ? จดเขาในทจรตขอไหน ?
๓. คอเหนผดจากความเปนจรง เชน เหนวา บญบาปไมม บดามารดา
ไมมพระคณ เปนตน ฯ
จดเขาในมโนทจรต ฯ
7
๔. รากเหงาของอกศลเรยกวาอะไร ? มอะไรบาง ? เพราะเหตใดจงควรละเสย ?
๔. เรยกวา อกศลมล ฯ
ม โลภะ โทสะ โมหะ ฯ
เพราะเมออกศลมลเหลานมอย อกศลอนทยงไมเกดกเกดขน ทเกดแลว
กเจรญ มากขน ฯ
๕. ทกขในอรยสจ ๔ คออะไร ? เหตใหเกดทกขคออะไร ?
๕. คอ ความไมสบายกายไมสบายใจ ฯ
คอ ตณหาความทะยานอยาก ฯ
๖. อภณหปจจเวกขณขอวา ควรพจารณาทก ๆ วนวา เราจะตองพลดพราก
จากของรกของชอบใจทงสน ดงน ผพจารณาไดรบประโยชนอยางไร ?
จงอธบาย
๖. ไดรบประโยชน คอ สามารถบรรเทาความพอใจรกใครในของรกของชอบใจ
และปองกนความทกขโทมนส ในเวลาเมอตนตองพลดพรากจากของรก
ของชอบใจ ฯ
๗. อายตนะภายใน ๖ ไดแกอะไรบาง ?
๗. ไดแก ตา ห จมก ลน กาย ใจ ฯ
8
คหปฏบต
๘. คนชกชวนในทางฉบหาย มลกษณะอยางไร ?
๘. มลกษณะดงน
๑. ชกชวนดมน�าเมา
๒. ชกชวนเทยวกลางคน
๓. ชกชวนใหมวเมาในการเลน
๔. ชกชวนเลนการพนน ฯ
๙. ธรรมเปนเครองยดเหนยวใจของผอนไวไดเรยกวาอะไร ? มอะไรบาง ?
๙. เรยกวา สงคหวตถ ฯ ม
๑. ทาน ใหปนสงของของตนแกผอนทควรใหปน
๒. ปยวาจา เจรจาวาจาทออนหวาน
๓. อตถจรยา ประพฤตสงทเปนประโยชนแกผอน
๔. สมานตตตา ความเปนคนมตนเสมอไมถอตว ฯ
9
๑๐. อบาสกอบาสกา ไดแกบคคลเชนไร ? การคาขายทหามอบาสกอบาสกา
ประกอบ คออะไรบาง ?
๑๐. ไดแก คฤหสถผถงพระรตนตรยเปนสรณะ ฯ
คอ ๑. คาขายเครองประหาร
๒. คาขายมนษย ๓. คาขายสตวเปนส�าหรบฆาเพอเปนอาหาร
๔. คาขายน�าเมา ๕. คาขายยาพษ ฯ
*********
10
ปญหาและเฉลยวชาพทธประวต นกธรรมชนตร
สอบในสนามหลวง
วนเสาร ท ๘ ตลาคม พ.ศ.๒๕๕๔
๑. ประชาชนในชมพทวป มกจ�าพวก ? จ�าพวกไหนบาง ?
๑. ม ๒ จ�าพวก คอ
๑. มลกขะ เจาของถนเดม
๒. อรยกะ พวกอพยพมาใหม ฯ
(หรอจะตอบวา ม ๔ จ�าพวก หรอวรรณะ ๔ กได)
๒. เมอพระมหาบรษมพระชนมายได ๗ ป ๑๖ ป ๒๙ ป มเหตการณ
ส�าคญเกดแกพระองคอะไรบาง ?
๒. เมอพระชนมายได ๗ ป พระราชบดาตรสสงใหขดสระโบกขรณ ๓ สระ
ในพระราชวง ใหเปนทเลนส�าราญแกพระองค
เมอพระชนมายได ๑๖ ป พระราชบดาตรสสงใหสรางปราสาท ๓ หลง
เพอเปนทเสดจอยใน ๓ ฤด และตรสขอพระนางยโสธรามาอภเษกเปน
พระชายา
เมอพระชนมายได ๒๙ ป ไดพระโอรสนามวาพระราหลกมาร และ
เสดจออกบรรพชา ฯ
11
๓. พระมหาบรษทรงบ�าเพญทกรกรยา ณ ทไหน ? ผทรเหนเปนพยานใน
เรองนคอใคร ?
๓. ณ ต�าบลอรเวลาเสนานคม แควนมคธ ฯ
คอ พระปญจวคคย ฯ
๔. พระมหาบรษไดทรงศกษาในส�านกอาฬารดาบสและอทกดาบสจนจบวชา
ความรของอาจารย การทกลาววา พระองคตรสรชอบดวยพระองคเอง
โดยไมมใครเปนครอาจารย นนเพราะเหตไร ?
๔. เพราะความรทเรยนในส�านกดาบสทง ๒ นน เปนโลกยธรรม สวนความร
ทตรสรเองนน เปนโลกตรธรรมทไมมใครรมากอน ฯ
๕. พระอญญาโกณฑญญะไดชอวาเปนปฐมสาวก เพราะเหตไร ?
๕. เพราะไดฟงธมมจกกปปวตตนสตร จนไดดวงตาเหนธรรมเปนองคแรก ฯ
๖. ค�าวา “ทนวนวายหนอ ทนขดของหนอ” เปนค�าอทานของใคร ?
ความวนวายขดของนนสงบลงไดอยางไร ?
๖. ของยสกลบตร ฯ
ไดโดยการฟงพระธรรมเทศนา อนปพพกถาและอรยสจ ๔ ทพระพทธเจา
ทรงแสดงโปรด ฯ
12
๗. สถานทตอไปนเกยวของกบพระบรมศาสดาอยางไร ?
๑. ลมพนวน ๒. อสปตนมฤคทายวน
๓. ลฏฐวน ๔. เวฬวน ๕. สาลวน
๑. ลมพนวน เปนสถานทประสต
๒. อสปตนมฤคทายวน เปนสถานททรงแสดงปฐมเทศนาโปรดพระปญจวคคย
๓. ลฏฐวน เปนสถานททรงแสดงธรรมเทศนาโปรดพระเจาพมพสารและ
บรวารจนส�าเรจเปนพระโสดาบน
๔. เวฬวน เปนสถานททรงแสดงโอวาทปาตโมกข
๕. สาลวน เปนสถานททรงแสดงมรรคมองคแปดแกสภททปรพาชก และ
เปนสถานทเสดจดบขนธปรนพพาน ฯ
๘. ถปารหบคคล คอบคคลเชนไร ? ไดแกใครบาง ?
๘. คอ บคคลทควรแกการบรรจอฐธาตไวในสถปเพอเปนทกราบไหว
สกการบชา ฯ
ไดแก พระสมมาสมพทธเจา พระปจเจกพทธเจา พระอรหนตสาวก
และพระเจาจกรพรรดราช ฯ
13
ศาสนพธ
๙. ปาฏบคลกทานตางจากสงฆทานอยางไร ?
๙. ปาฏบคลกทาน คอ ทานทถวายเจาะจงเฉพาะพระรปนนรปน
สวนสงฆทาน คอ ทานทถวายไมเจาะจงพระรปใด มอบเปนของกลาง
เจาะจงสงฆ ฯ
๑๐. จงเขยนค�าอาราธนาพระปรตร มาด
๑๐. วปตตปฏพาหาย สพพสมปตตสทธยา
สพพทกขวนาสาย ปรตต� พรถ มงคล� ฯ
วปตตปฏพาหาย สพพสมปตตสทธยา
สพพภยวนาสาย ปรตต� พรถ มงคล� ฯ
วปตตปฏพาหาย สพพสมปตตสทธยา
สพพโรควนาสาย ปรตต� พรถ มงคล� ฯ
*********
14
ปญหาและเฉลยวชาวนยบญญต นกธรรมชนตร
สอบในสนามหลวง
วนอาทตย ท ๙ ตลาคม พ.ศ.๒๕๕๔
๑. พระภกษผรกษาพระวนยดโดยถกทางแลว ยอมไดอานสงสอะไร ?
๑. ยอมไดอานสงส คอ ความไมตองเดอดรอนใจ ฯ
๒. สกขา สกขาบท และอาบต ไดแกอะไร ?
๒. สกขา ไดแก ขอทภกษควรศกษา ม ๓ อยาง คอ สลสกขา จตตสกขา
และปญญาสกขา
สกขาบท ไดแก พระบญญตมาตราหนง ๆ
อาบต ไดแก โทษทเกดเพราะความละเมดในขอทพระพทธเจาหาม ฯ
๓. อาการทภกษจะตองอาบต มอะไรบาง ?
๓. ม ตองดวยไมละอาย ๑ ตองดวยไมรวาสงนจะเปนอาบต ๑
ตองดวยสงสยแลวขนท�า ๑ ตองดวยส�าคญวาควรในของทไมควร ๑
ตองดวยส�าคญวาไมควรในของทควร ๑ ตองดวยลมสต ๑ ฯ
15
๔. ครกาบต ทแกไขไดกม ทแกไขไมไดกม ทแกไขไดไดแกอาบตอะไร
ทแกไขไมไดไดแกอาบตอะไร ?
๔. ทแกไขได ไดแกอาบตสงฆาทเสส
ทแกไขไมได ไดแกอาบตปาราชก ฯ
๕. ภกษแกลงฆาสตวใหตาย ตองอาบตอะไร ?
๕. ฆามนษยใหตาย ตองอาบตปาราชก
ฆาอมนษยใหตาย ตองอาบตถลลจจย
ฆาสตวเดรจฉานใหตาย ตองอาบตปาจตตย ฯ
๖. ไตรจวรประกอบดวยผาอะไรบาง ? ภกษอยปราศจากไตรจวร ตองปฏบต
อยางไร ?
๖. ประกอบดวย ผาสงฆาฏ ผาอตตราสงค และผาอนตรวาสก ฯ
ตองสละไตรจวรผนทอยปราศจากนน แลวแสดงอาบตนสสคคยปาจตตย
เมอไดรบผากลบคนมาแลว ตองอธษฐานใหม ฯ
16
๗. จงใหความหมายของค�าตอไปน
๑. อตเรกจวร ๒. จวรกาล ๓. อนปสมบน
๗. ๑. อตเรกจวร หมายถงจวรทไมใชจวรอธษฐาน
๒. จวรกาล หมายถงคราวทเปนฤดถวายจวร (คออยจ�าพรรษาแลว
ถาไมไดกรานกฐน นบแตวนปวารณาไป ๑ เดอน
ถาไดกรานกฐน เพมออกไปอก ๔ เดอนในฤดหนาว)
๓. อนปสมบน หมายถงบคคลทมใชภกษ ฯ
๘. เภสช ๕ ไดแกอะไรบาง ? ภกษรบประเคนแลวเกบไวฉนไดกวน
เปนอยางยง ?
๘. ไดแก เนยใส เนยขน น�ามน น�าผง น�าออย ฯ
เกบไวได ๗ วน ฯ
๙. ภกษฉนพลางท�ากจอนพลาง จะตองอาบตอะไรหรอไม ?
๙. ตองอาบตทกกฎ ฯ
๑๐. อธกรณ คออะไร ? การตดสนอธกรณตามเสยงขางมาก เรยกวาอะไร ?
๑๐. คอ เรองทเกดขนแลวจะตองจดตองท�า ฯ
เรยกวาเยภยยสกา ฯ
*********
17
ปญหาวชาเรยงความแกกระทธรรม นกธรรมชนโท
สอบในสนามหลวง
วนจนทร ท ๑๒ ธนวาคม พ.ศ. ๒๕๕๔
อคคสม ทาน� ททต� อคค� ปญญ� ปวฑฒต
อคค� อาย จ วณโณ จ ยโส กตต สข� พล�.
เมอใหทานในวตถอนเลศ บญอนเลศ อายวรรณะยศเกยรตสขและก�าลงอนเลศ กเจรญ.
(พท ธ) ข. อต. ๒๕/๒๙๙
----------------
แตงอธบายเปนท�านองเทศนาโวหาร อางสภาษตอนมาประกอบไมนอยกวา
๒ ขอ และบอกชอคมภรทมาแหงสภาษตนนดวย หามอางสภาษตซ�าขอกน แต
จะซ�าคมภรได ไมหาม สภาษตทอางมานน ตองเรยงเชอมความใหสนทตดตอ
สมเรองกบกระทตง.
ชนน ก�าหนดใหเขยนลงในใบตอบ ตงแต ๓ หนา (เวนบรรทด) ขนไป
----------------
ใหเวลา ๓ ชวโมง
18
ปญหาและเฉลยวชาธรรม นกธรรมชนโท
สอบในสนามหลวง
วนองคาร ท ๑๓ ธนวาคม พ.ศ. ๒๕๕๔
๑. ในอรยบคคล ๒ พระเสขะผยงตองศกษา คอศกษาเรองอะไร ?
ผศกษาก�าลงสอบธรรมอยนเรยกวาพระเสขะไดหรอไม ?
๑. คอศกษา ในอธสล ในอธจต และในอธปญญา อกอยางหนงหมายถง
ตองศกษาและตองปฏบตเพอมรรคผลเบองสงขนไป ฯ
ยงเรยกวาพระเสขะไมได ถาไมใชพระอรยบคคล ๗ จ�าพวกเบองตน ฯ
๒. มหาภตรปและอปาทายรปคออะไร ?
๒. มหาภตรป คอ รปใหญ ไดแกธาต ๔ ม ปฐว อาโป เตโช วาโย
อปาทายรป คอรปอาศยมหาภตรปนน ฯ
๓. ไตรวฏฏะ อนไดแก กเลสวฏฏะ กมมวฏฏะ วปากวฏฏะ มสภาพ
เกยวเนองวนกนไปอยางไร ? ตดใหขาดไดดวยอะไร ?
๓. อยางน คอ กเลสเกดขนแลวใหท�ากรรม ครนท�ากรรมแลว ยอมไดรบ
วบากแหงกรรม เมอไดรบวบาก กเลสกเกดขนอก วนกนไปอยางน ฯ
ไดดวยอรหตตมรรคญาณ ฯ
19
๔. เมตตากบปรานมความหมายตางกนหรอเหมอนกนอยางไร ? และอยางไหน
ก�าจดวตกอะไร ?
๔. เมตตาหมายถงความรกใครหรอความหวงด ปรานหมายถงความปรารถนาให
ผอนพนจากความทกขเขาลกษณะแหงกรณา ฯ เมตตาก�าจดพยาบาทวตก
ปรานก�าจดวหงสาวตก ฯ
๕. ทกขณา คออะไร ? ทกขณานน จะบรสทธหรอไมบรสทธ ในฝายทายก
และในฝายปฏคาหกนน มอะไรเปนเครองหมาย ?
๕. คอ ของท�าบญ ฯ
ทกขณาจะบรสทธ มศลมกลยาณธรรมเปนเครองหมาย ทกขณาจะไมบรสทธ
มทศลมบาปธรรมเปนเครองหมาย ฯ
๖. บทนมสการพระธรรมวา สวากขาโต ภควตา ธมโม ธมม� นมสสาม
ขาพเจานมสการพระธรรมอนพระผมพระภาคเจาตรสดแลว
ทวา ตรสดแลว นนมอธบายอยางไร ?
๖. มอธบายอยางนคอ ดทงในสวนปรยตและดทงในสวนปฏเวธ ในสวนปรยต
ไดชอวาดเพราะตรสไมวปรต เพราะแสดงขอปฏบตโดยล�าดบกน
มความไพเราะในเบองตน ทามกลาง ทสด พรอมทงอรรถทงพยญชนะ
บรสทธบรบรณสนเชง ในสวนปฏเวธนน
ไดชอวาด เพราะปฏปทากบพระนพพานยอมสมควรแกกนและกน ฯ
20
๗. พระพทธคณวา อรห� ใชเปนคณบทของพระสาวกไดดวยหรอไม ?
ถาได จะมค�าอะไรมาประกอบรวมดวย เปนเครองหมายใหรวาเปนคณบท
ของพระศาสดาหรอของพระสาวก ?
๗. ได ฯ ส�าหรบพระศาสดา ใชวา อรห� สมมาสมพทโธ แปลวา พระอรหนต
ผตรสรชอบเอง ส�าหรบพระสาวกใชวา อรห� ขณาสโว แปลวา
พระอรหนตผมอาสวะสนแลว ฯ
๘. ค�าวา พระสงฆ ในบทสงฆคณนน ทานประสงคบคคลเชนไร ?
จงจ�าแนกมาด
๘. ทานประสงคพระอรยบคคล ๔ ค ๘ บคคล ซงลวนแตทานผทตงอยใน
มรรคผลทงสน คอ พระโสดาปตตมรรค พระโสดาปตตผล ค ๑
พระสกทาคามมรรค พระสกทาคามผล ค ๑
พระอนาคามมรรค พระอนาคามผล ค ๑
พระอรหตมรรค พระอรหตผล ค ๑ ฯ
๙. พระบาลวา “อวชชาปจจยา สงขารา” เพราะอวชชาเปนปจจย จงมสงขาร
ดงน ค�าวา สงขารหมายถงอะไร ? ไดแกอะไรบาง ?
๙. หมายถงสภาพผปรงแตง ฯ
ไดแก ๑. ปญญาภสงขาร อภสงขารคอบญ
๒. อปญญาภสงขาร อภสงขารคอบาป
๓. อเนญชาภสงขาร อภสงขารคออเนญชา ฯ
21
๑๐. ครกรรม คออะไร ? อนนตรยกรรมกบสมาบต ๘ เปนครกรรมฝายกศล
หรออกศล ?
๑๐. คอ กรรมหนก ฯ
อนนตรยกรรม เปนครกรรมฝายอกศล
สมาบต ๘ เปนครกรรมฝายกศล ฯ
*********
22
ปญหาและเฉลยวชาอนพทธประวต นกธรรมชนโท
สอบในสนามหลวง
วนพธ ท ๑๔ ธนวาคม พ.ศ. ๒๕๕๔
๑. พระอญญาโกณฑญญะส�าเรจเปนพระอรหนตหลงจากบวชเปนพระภกษแลว
กวน ? ส�าเรจเพราะฟงพระธรรมเทศนาชออะไร ?
๑. ๕ วน ฯ ชอ อนตตลกขณสตร ฯ
๒. ภกษผรตตญญ ยอมมคณสมบตเชนไร จงพนจากค�าต�าหนวา
โตเพราะกนขาว เฒาเพราะบวชนาน ?
๒. ยอมเปนผเกาแก ไดพบเหนและสนทดในกจการของคณะ ยอมอาจจด
อาจท�าใหส�าเรจดวยตนเองหรอบอกเลาแนะน�าผอน เปนเจาแบบเจาแผนดจ
ผรกษาคลงพสด ฯ
๓. พระพทธองคทรงแสดงอนปพพกถาแกใครเปนคนแรก ?
อนปพพกถานนกลาวถงเรองอะไร ?
๓. แสดงแกยสกลบตรเปนคนแรก ฯ กลาวพรรณนาทานการให แลวพรรณนา
ศลความรกษากายวาจาเรยบรอย พรรณนาสวรรคคอกามคณทบคคลใคร
ซงจะพงไดพงถงดวยกรรมอนดคอทานและศล พรรณนาโทษแหงกาม
และพรรณนาอานสงสแหงความออกไปจากกาม ฯ
23
๔. พระสารบตรไดรบการสรรเสรญวาเปนผกตญญกตเวท จงเลาเรองมาประกอบ
สก ๑ เรอง เพอยนยนค�ากลาวน
๔. (ใหตอบเพยง ๑ เรอง)
เรองท ๑ พระสารบตรนบถอพระอสสชเปนอาจารย เมออาจารยอยใน
ทศใด กอนจะนอน ทานจะนมสการและนอนหนศรษะไปทางทศนน ฯ
เรองท ๒ ราธพราหมณเสยใจมรางกายซบซด เพราะไมไดอปสมบทตาม
ปรารถนา พระศาสดาทรงทราบความแลวตรสถามภกษทงหลายวา มใคร
ระลกถงอปการะของราธะไดบาง, พระสารบตรทลวา ราธพราหมณ
เคยถวายภกษาแกทานทพพหนง พระศาสดาตรสสรรเสรญวาเปนผกตญญ
ดนก อปการะเพยงเทานกยงจ�าได ฯ
๕. ความเหนวาพระขณาสพตายแลวดบสญ เปนความเหนผด ความเหนท
ถกตองเปนอยางไร ?
๕. ความเหนทถกตองวา พระขณาสพตายแลว รป เวทนา สญญา สงขาร
วญญาณ ทไมเทยงดบไป ฯ
๖. พระมหากสสปะไดรบอปสมบทแลวนานเทาไรจงบรรลพระอรหต ?
พระโอวาทขอวา “เราจะไมละสตทไปในกาย คอพจารณารางกายเปน
อารมณ” สงเคราะหเขาในธรรมขอใดบาง ?
๖. ๘ วน ฯ
สงเคราะหเขาใน กายคตาสต และ วปสสนาญาณ เปนตน ฯ
24
๗. พระสาวกผแสดงความไมตางกนแหงวรรณะ ๔ เหลา คอใคร ?
แสดงแกใคร ? ทไหน ? พระสตรนนชออะไร ?
๗. พระมหากจจายนะเปนผแสดง ฯ
แกพระเจามธรราช อวนตบตร ฯ
ทคนธาวน แขวงมธรราชธาน ฯ
สตรนนชอวา มธรสตร ฯ
๘. อาจารยผผกปญหาใหศษย ๑๖ คนไปทลถามพระพทธเจา ชออะไร ?
ทงอาจารยและศษยฟงพทธพยากรณแลวไดบรรลผลอะไร ?
๘. พราหมณพาวร ฯ
ปงคยมาณพไดดวงตาเหนธรรม ฯ
ศษยอก ๑๕ คน ไดบรรลเปนพระอรหนต ฯ สวนอาจารยไดบรรลเสขภม ฯ
ศาสนพธ
๙. วนเทโวโรหณะ คอวนอะไร ?
เนองดวยวนนน มบญพธอะไรทท�ากนมาจนถงบดน ?
๙. คอ วนทพระพทธเจาเสดจลงจากเทวโลก หลงจากทเสดจขนไปจ�าพรรษา
ในดาวดงสพภพถวนไตรมาส โบราณเรยกอกอยางหนงวา วนพระเจา
เปดโลก ฯ
มการท�าบญตกบาตรแดพระพทธเจาพรอมทงพระสงฆ จนเปนประเพณท�าบญ
ตกบาตรทเรยกวา ตกบาตรเทโวโรหณะ มาจนถงปจจบนน ฯ
25
๑๐. วหารทานคาถา ซงเปนบทอนโมทนาพเศษ เรมตนดวย สต� อณห�
ปฏหนต ฯลฯ นยมใชสวดเมอใด ?
๑๐. เมอทายกถวายเสนาสนะม โบสถ วหาร กฎ เปนตน ฯ
*********
26
ปญหาและเฉลยวชาวนยบญญต นกธรรมชนโท
สอบในสนามหลวง
วนพฤหสบด ท ๑๕ ธนวาคม พ.ศ. ๒๕๕๔
๑. ภกษผปฏบตพระวนยสวนอภสมาจารใหไดชอวาเปนผปฏบตดงาม จะตอง
ปฏบตอยางไร ?
๑. จะชอวาเปนผปฏบตดงาม ตองปฏบตโดยสายกลาง คอไมถอเครงครดอยาง
งมงาย จนเปนเหตท�าตนใหล�าบากเพราะเหตธรรมเนยมเลก ๆ นอย ๆ อน
ขดตอกาลเทศะ และไมสะเพรามกงาย ละเลยตอธรรมเนยมของภกษ
จนถงท�าตนใหเปนคนเลวทราม ฯ
๒. เปลอยกายอยางไรตองอาบตถลลจจย ? อยางไรตองอาบตทกกฎ ?
๒. เปลอยกายเปนวตรเอาอยางเดยรถย ตองอาบตถลลจจย ฯ
เปลอยกายท�ากจแกกน เชนไหว รบไหว ท�าบรกรรม ใหของ รบของ
และเปลอยกายในเวลาฉน ในเวลาดม ตองอาบตทกกฏ ฯ
๓. ในบาลแสดงเหตนสยจะระงบจากอปชฌายไวเทาไร ? อะไรบาง ?
๓. แสดงไว ๕ ประการ ฯ
คอ อปชฌายหลกไปเสย ๑ สกเสย ๑ ตายเสย ๑ ไปเขารตเดยรถย ๑
สงบงคบ ๑ ฯ
27
๔. ภกษผไดชอวา วตตสมปนโน ผถงพรอมดวยวตร วตรคออะไร ?
มอะไรบาง ?
๔. วตรคอแบบอยางอนภกษควรประพฤตในกาลนน ๆ ในทนน ๆ ในกจนน ๆ
แกบคคลนน ๆ ฯ
ม ๑. กจวตร วาดวยกจอนควรท�า
๒. จรยาวตร วาดวยมารยาทอนควรประพฤต
๓. วธวตร วาดวยแบบอยาง ฯ
๕. คารวะ คออะไร ? การลกขนยนรบเปนกจทผนอยพงท�าแกผใหญ
แตควรเวนในเวลาเชนใดบาง ?
๕. คอ กรยาทแสดงอาการออนนอมโดยสมควรแกกาล สถานท กจ และ
บคคล ฯ
ควรเวนในเวลานงอยในส�านกของผใหญ ไมลกรบผนอยกวาทาน
ในเวลานงเขาแถวในบาน ในเวลาเขาประชมสงฆในอาราม ฯ
๖. ในวดทไมมภกษผทรงจ�าปาตโมกขไดจนจบ ถงวนอโบสถ สวดเทาทจ�าได
แลวชกสตบท (สวดยอ) โดยอางวาเกดเหตฉกเฉน ถกตองหรอไม ?
เพราะเหตใด ?
๖. สวดปาตโมกขยอนน ถกตองแลว แตจะอางวาสวดยอเพราะเกดเหต
ฉกเฉนนน ไมถกตอง ฯ
เพราะการสวดยอเนองจากจ�าไดไมหมด ทรงอนญาตไวแผนกหนงตางหาก
ไมจดเขาในเหตฉกเฉน ๑๐ ประการ ฯ
28
๗. สภาคาบต คออาบตเชนไร ? ภกษตองสภาคาบต จะพงปฏบตอยางไร ?
๗. คอ อาบตทภกษตองวตถเดยวกน เพราะลวงละเมดสกขาบทเดยวกน ฯ
เมอภกษตองสภาคาบต หามไมใหแสดงอาบตนนตอกน หามไมใหรบ
อาบตของกน ใหแสดงในส�านกภกษอน ถาสงฆตองสภาคาบตทงหมด
ตองสงภกษรปหนงไปแสดงในทอน ภกษทเหลอจงแสดงในส�านกของ
ภกษนน ฯ
๘. ภกษไดรบการสรรเสรญวา กลปสาทโก ผยงตระกลใหเลอมใส กบภกษ
ผ ไดรบการต�าหนวา กลทสโก ผ ประทษรายตระกล เพราะม
ความประพฤตเชนไร ?
๘. ภกษผไดรบการสรรเสรญวา กลปสาทโก เพราะถงพรอมดวยอาจาระ
ไมทอดตนเปนคนสนทของสกลโดยฐานเปนคนเลว ไมรกรานตดรอนเขา
แสดงเมตตาจต ประพฤตพอดพองาม ท�าใหเขาเลอมใสนบถอตน
สวนภกษผไดรบการต�าหนวา กลทสโก ผประทษรายสกล เพราะประพฤต
ใหเขาเสยศรทธาเลอมใส ประจบเขาดวยกรยาท�าตนอยางคฤหสถ ใหของ
ก�านลแกสกลอยางคฤหสถเขาท�ากน ยอมตนใหเขาใชสอย หรอดวยอาการ
เอาเปรยบโดยเชงใหสงของเลกนอยดวยหวงไดมาก ฯ
29
๙. ผาบรขารโจล ไดแกผาเชนไร ? การอธษฐานดวยกายกบการอธษฐาน
ดวยวาจาตางกนอยางไร ?
๙. ไดแก ผาทไมใชของใหญถงกบนงหมได เชนผากรองน�า ถงบาตร ยาม ฯ
การอธษฐานดวยกาย คอ การใชมอจบหรอลบบรขารทจะอธษฐานแลว
ท�าความผกใจตามค�าอธษฐานนน ๆ สวนการอธษฐานดวยวาจา คอ
การเปลงค�าอธษฐานนน ๆ ไมถกของดวยกายกได ฯ
๑๐. ผาตอไปน คอ สงฆาฏ อนตรวาสก นสทนะ ผาอาบน�าฝน
ผาเชดปาก ผาถงบาตร ผนใดททรงอนญาตใหอธษฐานไดเพยงผนเดยว ?
๑๐. สงฆาฏ นสทนะ อนตรวาสก และผาอาบน�าฝน ฯ
*********
30
กระทธรรม นกธรรมชนเอก
สอบในสนามหลวง
วนจนทร ท ๑๒ ธนวาคม พ.ศ. ๒๕๕๔
อนนโท พลโท โหต วตถโท โหต วณณโท
ยานโท สขโท โหต ทปโท โหต จกขโท.
ผใหขาว ชอวาใหก�าลง ผใหผา ชอวาใหผวพรรณ ผใหยานพาหนะ ชอวาใหความสข ผใหประทปโคมไฟ ชอวาใหจกษ.
(พทธ) ส�. ส. ๑๕/๔๔.
----------------
แตงอธบายเปนท�านองเทศนาโวหาร อางสภาษตอนมาประกอบ
ไมนอยกวา ๓ ขอ และบอกชอคมภรทมาแหงสภาษตนนดวย หามอางสภาษต
ซ�าขอกน แตจะซ�าคมภรได ไมหาม สภาษตทอางมานน ตองเรยงเชอมความ
ใหสนทตดตอสมเรองกบกระทตง.
ชนน ก�าหนดใหเขยนลงในใบตอบ ตงแต ๔ หนา (เวนบรรทด) ขนไป
----------------
ใหเวลา ๓ ชวโมง
31
ปญหาและเฉลยวชาธรรม นกธรรมชนเอก
สอบในสนามหลวง
วนองคาร ท ๒๓ พฤศจกายน พ.ศ.๒๕๕๓
๑. สทธรรมปฏรป คออะไร ? เกดขนจากอะไร ?
๑. คอ สทธรรมชนดทปลอมหรอเทยม ไมใชสทธรรมแท ฯ
เกดขนจากความเหนผดหรอเขาใจผดของผเรยบเรยง เมอเรยบเรยงไปแมผด
กหารไม ดวยเขาใจวาของตนถก แลวไดน�ามาปนไวในสทธรรมทแท ฯ
๒. บทอทเทสวา เอถ ปสสถม� โลก� ซงแปลวา สทงหลายจงมาดโลกน
พระศาสดาตรสชวนใหมาดโลกโดยมพระประสงคอยางไร ?
๒. ทรงมพระประสงคจะทรงปลกใจพวกเราใหหยงเหนซงลงไปถงคณโทษประโยชน
มใชประโยชนแหงสงนน ๆ อนคมเขาเปนโลก จะไดไมตนเตนไมตดใน
สงนน ๆ รจกละสงทเปนโทษ ไมของตดอยในสงทเปนคณ ฯ
๓. ทกขประจ�าสงขารกบทกขจร ตางกนอยางไร ?
๓. ทกขประจ�าสงขาร เปนทกขทตองมแกคนทกคน ไมสามารถจะ
หลกเลยงพน ไดแก ความเกด ความแก ความตาย
สวนทกขจรเปนทกขทเกดขนเปนครงคราว ไดแก โสกะ ปรเทวะ
ทกขะ โทมนส อปายาส ประจวบดวยคนหรอสงอนไมเปนทรก
พรากจากคนหรอสงอนเปนทรก ปรารถนาไมไดสมหวง ฯ
32
๔. ในวมตต ๕ วมตตใดจดเขาใน อรยมรรค อรยผล นพพาน ?
๔. สมจเฉทวมตต จดเขาใน อรยมรรค
ปฏปสสทธวมตต จดเขาใน อรยผล
นสสรณวมตต จดเขาใน นพพาน ฯ
๕. จงจดมรรค ๘ เขาในวสทธ ๗ มาด
๕. สมมาวาจา สมมากมมนตะ สมมาอาชวะ จดเขาในสลวสทธ
สมมาวายามะ สมมาสต สมมาสมาธ จดเขาในจตตวสทธ
สมมาทฏฐ สมมาสงกปปะ จดเขาใน ทฏฐวสทธ กงขาวตรณวสทธ
มคคามคคญาณทสสนวสทธ ปฏปทาญาณทสสนวสทธ ญาณทสสนวสทธ ฯ
๖. พระศาสดาทรงสอนภกษโดยยกเอาเรอมาเปนอปมาวา สญจ ภกข อม�
นาว� สตตา เต ลหเมสสต แปลวา ภกษ เธอจงวดเรอน
เรออนเธอวดแลวจกพลนถง มอธบายโดยยอวาอยางไร ?
๖. มอธบายโดยยอวา เรอ หมายถงอตภาพ วดเรอ คอวดน�าทรวเขาในเรอ
ซงหมายถงการบรรเทากเลสและบาปธรรม ทไหลเขามาทวมทบจตใจ
ใหบางเบา จนขจดไดขาด เมออตภาพนเบากจกปฏบตเพอไปสพระนพพาน
ไดเรว ฯ
33
๗. กมมฏฐานตอไปน คอ กสณ จตธาตววตถานะ พทธานสสต เปนท
สบายแกคนผมกถกนวรณขอใดครอบง�า ?
๗. กสณ เปนทสบายแกคนผมกถกอทธจจกกกจจะครอบง�า
จตธาตววตถานะ เปนทสบายแกคนผมกถกวจกจฉาครอบง�า
พทธานสสต เปนทสบายแกคนผมกถกถนมทธะครอบง�า ฯ
๘. ในอรกสตร กลาวไววา ชวตของมนษยทงหลายเปรยบเหมอนหยาดน�าคาง
ดงน มอธบายอยางไร ? และทกลาวไวเชนนนมประโยชนอยางไร ?
๘. มอธบายวา ธรรมดาหยาดน�าคางทจบอยตามยอดหญา เมอถกแสงอาทตย
ในเวลาเชา กพลนจะเหอดแหงหายไป ฉนใด ชวตของมนษยทงหลาย
กฉนนน มความเกดแลวกมความแก ความเจบ ความตาย คอยเบยดเบยน
ท�าใหด�ารงอยไดไมนาน ไมถงรอยปกจะหมดไป ฯ
เพอเปนเครองเตอนใจใหรสกดวยปญญา ท�าใหไมประมาทในชวต เรงสงสม
ความด ฯ
34
๙. ในอนตตลกขณสตร พระศาสดาทรงยกธรรมอะไรขนแสดงวาเปนอนตตา ?
และในตอนทายของพระสตร ทรงแสดงอานสงสแหงวปสสนาวาอยางไร ?
๙. ทรงยก ขนธ ๕ คอ รป เวทนา สญญา สงขาร วญญาณ ขนแสดง ฯ
ทรงแสดงไววา เอว� ปสส� ภกขเว สตวา อรยสาวโก เปนตน
ความวา ดกอนภกษทงหลาย อรยสาวกผไดสดบแลว เมอเหนอยางน
ยอมเบอหนาย ยอมฟอกจตใหหมดจด เพราะการฟอกจตใหหมดจดได
จตนนกพนจากอาสวะทงปวง เมอจตพนพเศษแลว กมญาณหยงรวา
พนแลว และเธอรประจกษชดวา ชาตสนแลว พรหมจรรยคอกจพระศาสนา
ไดท�าเสรจแลว กจอนทจะตองท�าเชนน ไมมอก ฯ
๑๐. ในครมานนทสตร ขอวา ปหานสญญา พระศาสดาทรงสอนใหละอะไร ?
๑๐. ทรงสอนใหละ กามวตก พยาบาทวตก วหงสาวตก และอกศลบาปธรรม
ทเกดขนแลว ฯ
*********
35
ปญหาและเฉลยวชาพทธานพทธประวต นกธรรมชนเอก
สอบในสนามหลวง
วนพธ ท ๑๔ ธนวาคม พ.ศ. ๒๕๕๔
๑. บารม ๑๐ ของพระมหาบรษมอะไรบาง ? ทานเปรยบเทยบบารมขอไหน
กบอาวธยทโธปกรณชนดใด ในการตอสกบหมมาร ?
๑. คอ ทานบารม ศลบารม เนกขมมบารม ปญญาบารม วรยบารม
ขนตบารม สจจบารม อธษฐานบารม เมตตาบารม อเบกขาบารม ฯ
ศลบารม เปรยบเทยบกบแผนดน
ปญญาบารม เปรยบเทยบกบพระขรรค
วรยบารม เปรยบเทยบกบพระบาท
บารมทเหลอจากน เปรยบเทยบกบโลปองกน ฯ
36
๒. นวหรคณ คอพระพทธคณ ๙ บท บทไหนปรากฏแกพระพทธองคเตมท
ทไหน ? เมอไร ?
๒. พระพทธคณบทวา อรห� สมมาสมพทโธ วชชาจรณสมปนโน สคโต
โลกวท พทโธ ภควา ปรากฏแกพระพทธองคเตมท ณ ควงไม
พระมหาโพธ ต�าบลอรเวลาเสนานคม แควนมคธ ตงแตครงแรกตรสร
พระอนตรสมมาสมโพธญาณ ฯ
พระพทธคณบทวา อนตตโร ปรสทมมสารถ สตถา เทวมนสสาน� ปรากฏ
แกพระพทธองคเตมททปาอสปตนมฤคทายวนในพระนครพาราณส ตงแต
ครงแสดงอนตรธรรมจกรใหเปนไปแกภกษปญจวคคย ฯ
๓. พระพทธเจาหลงจากไดตรสรแลว ทรงเปลงอทานในยามสดทายวาอยางไร ?
๓. ทรงเปลงอทานวา เมอใดธรรมทงหลายปรากฏแกพราหมณผมเพยรเพงอย
เมอนนพราหมณนน ยอมก�าจดมารและเสนามารเสยได ดจพระอาทตยอทย
ก�าจดมดใหสวางฉะนน ฯ
๔. อนมสเจดยและรตนจงกรมเจดย เปนสถานททพระพทธเจาทรงกระท�า
กจอะไร ?
๔. อนมสเจดย เปนสถานททพระพทธเจาประทบยนจองดตนพระมหาโพธ
โดยมไดกระพรบพระเนตรตลอด ๗ วน รตนจงกรมเจดยเปนสถานท
ทพระพทธเจาทรงนรมตทจงกรมขนแลว เสดจจงกรม ณ ทนนถวน ๗ วน ฯ
37
๕. ภพพบคคลและอภพพบคคล ททานเปรยบกบดอกบว ๔ เหลา คอบคคล
ประเภทใดบาง ?
๕. ภพพบคคลคอบคคลผสามารถจะตรสรธรรมได ไดแก
อคฆตตญญทเปรยบดวยดอกบวพนน�า
วปจตญญทเปรยบดวยดอกบวเสมอน�า
และเนยยะทเปรยบดวยดอกบวทยงอยในน�า
สวนอภพพบคคลคอบคคลผไมสามารถจะตรสรธรรมได ไดแก
ปทปรมะทเปรยบดวยดอกบวทเปนภกษาหารแหงปลาและเตา ฯ
๖. พระพทธเจาทรงยกยองพระอครสาวกทง ๒ วาเปนผมปญญาอนเคราะห
สพรหมจารทงหลาย มอปมาตางกนอยางไร ฯ
๖. มอปมาตางกนอยางน พระสารบตรเถระเปรยบเหมอนมารดาผใหบตรเกด
ยอมแนะน�าใหกลบตรตงอยในโสดาปตตผล
พระมหาโมคคลลานเถระเปรยบเหมอนนางนมผเลยงทารกผเกดแลวนน
ยอมแนะน�าใหกลบตรตงอยในคณเบองสงกวานน ฯ
38
๗. อนรทธศากยะออกบวชเพราะมลเหตอะไร ? ผทออกบวชพรอมกบทาน
มใครบาง ?
๗. เพราะมลเหตจากการทอนรทธศากยะเปนพระญาตของพระพทธเจา
ซงควรออกบวชตามพระพทธเจาอยางทเจาศากยะองคอนผมชอเสยง
ไดกระท�ากน และครนเมอไดฟงค�าพดของมหานามศากยะผพวา การงาน
ของผอยครองเรอนไมมสนสด ทสดของการงานไมมปรากฏ จงตดสนใจให
พอยครองเรอนสวนตนออกบวช ฯ
ม พระเจาภททยะ อานนทะ ภคค กมพละ เทวทต และ อบาล ฯ
๘. พระสาวกผกลาววา โลกคอหมสตวอนชราเปนผน�า ๆ เขาไปใกล ไมยงยน
ดงน คอใคร ? กลาวแกใคร ? ไดรบเอตทคคะในทางใด ?
๘. คอ พระรฐบาล ฯ
แกพระเจาโกรพยะ ฯ
ในทางเปนยอดของภกษผบวชดวยศรทธา ฯ
๙. นมตโอภาสทพระศาสดาทรงแสดงแกพระอานนทกอนทรงปลงอายสงขาร
มใจความวาอยางไร ? ทรงแสดงเพออะไร ?
๙. มใจความวา อทธบาททง ๔ ประการ ทานผใดผหนง ไดเจรญใหมากแลว
สามารถจะด�ารงอย ไดกป ๑ หรอเกนกวานน อทธบาททง ๔ นน
พระตถาคตไดเจรญแลว ถาทรงปรารถนา กจะด�ารงอยไดกป ๑ หรอ
เกนกวานน ฯ
เพอใหพระอานนทกราบทลอาราธนาใหทรงด�ารงอยชวอายกป ๑ หรอ
เกนกวานน ฯ
39
๑๐. อายสงขาราธษฐานกบการปลงอายสงขาร หมายถงอะไร ? พระพทธเจา
ทรงกระท�าทไหน ?
๑๐. อายสงขาราธษฐาน หมายถงการทพระพทธเจาทรงตงพระหฤทยวา จกด�ารง
พระชนมอยแสดงธรรมสงสอนมหาชน จนกวาพทธบรษทจะตงมน และ
ไดประกาศพระศาสนาใหแพรหลายมนคงส�าเรจประโยชนแกมหาชน ฯ
ทอชปาลนโครธ ใกลสถานทตรสร ฯ
การปลงอายสงขาร หมายถงการทพระพทธเจาทรงก�าหนดวนปรนพพาน
นบแตวนเพญเดอน ๓ ไปอก ๓ เดอน ฯ
ทปาวาลเจดย เมองไพศาล ฯ
*********
40
ปญหาและเฉลยวชาวนยบญญต นกธรรมชนเอก
สอบในสนามหลวง
วนพฤหสบด ท ๑๕ ธนวาคม พ.ศ. ๒๕๕๔
๑. สงฆผท�าสงฆกรรม ทานจดเปนวรรคไวอยางไรบาง ? แตละวรรคท�ากรรม
อะไรไดบาง ?
๑. จดอยางน คอ สงฆมจ�านวน ๔ รปเรยกวา จตรวรรค
จ�านวน ๕ รปเรยกวา ปญจวรรค
จ�านวน ๑๐ รปเรยกวา ทสวรรค
จ�านวน ๒๐ รปเรยกวา วสตวรรค ฯ
สงฆกรรมทกอยาง เวนปวารณา ใหผากฐน อปสมบท และอพภาน
สงฆจตรวรรคท�าได,
ปวารณา ใหผากฐน อปสมบทในปจจนตชนบท สงฆปญจวรรคท�าได,
อปสมบทในมธยมชนบท สงฆทสวรรคท�าได,
อพภาน สงฆวสตวรรคท�าได ฯ
สงฆมจ�านวนมากกวาทก�าหนดไว สามารถท�ากรรมประเภทนน ๆ ได ฯ
41
๒. สมา คออะไร ? มความส�าคญอยางไร ?
๒. คอ เขตประชมของสงฆผท�าสงฆกรรม ฯ
มความส�าคญอยางน พระศาสดาทรงพระอนญาตใหสงฆพรอมเพรยงกน
ท�าสงฆกรรมภายในสมา เพอจะรกษาสามคคในสงฆ อนความสามคค
ยอมเปนก�าลงใหญของหม ขาดความสามคคแลว หมยอมไมตงถาวร
ถาไมมสมากไมมเขตประชม สมาจงมความส�าคญอยางน ฯ
๓. สงฆผมสทธรบผากฐน ตองมคณสมบตอยางไร ? ภกษผควรครองผากฐน
พงมคณสมบตอะไรบาง ? จงบอกมาสก ๕ ขอ
๓. ตองเปนผจ�าพรรษามาแลวถวนไตรมาสไมขาดในอาวาสเดยวกน มจ�านวน
ตงแต ๕ รปขนไป ฯ
พงมคณสมบตอยางน คอ (ใหตอบเพยง ๕ ขอ ใน ๘ ขอตอไปน)
๑. รจกบพพกรณ
๒. รจกถอนไตรจวร
๓. รจกอธษฐานไตรจวร
๔. รจกการกราน
๕. รจกมาตกา คอหวขอแหงการเดาะกฐน
๖. รจกปลโพธกงวลเปนเหตยงไมเดาะกฐน
๗. รจกการเดาะกฐน
๘. รจกอานสงสกฐน ฯ
42
๔. ภกษถอวาไดรบอานสงสกฐนแลว เขาบานในเวลาวกาลโดยไมบอกลา
ตองอาบตอะไรหรอไม ? เพราะเหตไร ?
๔. ในกรณทรบนมนตแลว ไปในทนมนต ภายหลงภตรเขาบานโดยไมบอกลา
ไมตองอาบต ซงไดรบยกเวนดวยอานสงสทวาเทยวไปไมตองบอกลา
ตามสกขาบทท ๖ แหงอเจลกวรรค ในปาจตตยกณฑ ฯ
แตในกรณทไมไดรบนมนต เขาบานในเวลาวกาล ตองอาบตปาจตตย
ตามสกขาบทท ๓ แหงรตนวรรค ในปาจตตยกณฑ ยกเวนในกรณ
รบดวน เชนภกษถกงกดรบเขาไปเพอหายาหรอตามหมอ ฯ
๕. องคสมบตของภกษผจะเปนอปชฌายใหอปสมบท เปนอาจารยใหนสย
ทก�าหนดไวในบาลมหลายอยาง แมบกพรองบางอยางกได แตทขาดไมได
คอองคสมบตอะไร ?
๕. ทขาดไมได คอ มพรรษา ๑๐ หรอยงกวา ฯ
๖. ในการอปสมบท คนทไดชอวาลกเพศ ไดแกคนเชนไร ?
๖. ไดแกคนถอเพศภกษเอาเอง ดวยตงใจจะปลอมเขาอยในหมภกษ ดงค�ากลาว
วา เดยรถยปลอมเขาอยในหมภกษครงอโศกรชกาล ถาคนนนเปนแตสกวา
ทรงเพศเพราะเหตอยางอน เปนตนวาเพอหนภย ไมจดเปนคนลกเพศ ฯ
43
๗. ตชชนยกรรมและตสสปาปยสกากรรม กรรมไหนส�าหรบลงโทษแกภกษ
ผเปนโจทก ? กรรมไหนส�าหรบลงโทษแกภกษผเปนจ�าเลย ? เพราะประพฤต
บกพรองอยางไร ?
๗. ตชชนยกรรมส�าหรบลงโทษแกภกษผเปนโจทก เพราะจงใจหาความเทจใส
ภกษอน กออธกรณขนในสงฆ ตสสปาปยสกากรรมส�าหรบลงโทษแกภกษ
ผเปนจ�าเลย เพราะเปนผจงใจปกปดความประพฤตเสยหายของตนดวย
การใหการเทจ ฯ
๘. วฏฐานวธหมายถงอะไร ? ในการท�าวฏฐานวธแตละอยางนน ตองการสงฆ
จ�านวนเทาไรเปนอยางนอย ?
๘. หมายถง ระเบยบวธเปนเครองออกจากอาบตสงฆาทเสส ฯ
อพภาน ตองการสงฆ ๒๐ รปเปนอยางนอย นอกนนตองการตงแต ๔ รป
ขนไป ฯ
พระราชบญญตคณะสงฆ
๙. ค�าวา คณะสงฆ และคณะสงฆอน แหงมาตรา ๕ ทว ในพระราชบญญต
คณะสงฆหมายถงใคร ?
๙. คณะสงฆ หมายถงบรรดาพระภกษทไดรบบรรพชาอปสมบทจากพระอปชฌาย
ตามพระราชบญญตน หรอตามกฎหมายทใชบงคบกอนพระราชบญญตน
ไมวาจะปฏบตศาสนกจในหรอนอกราชอาณาจกร ฯ
คณะสงฆอน หมายถงบรรดาบรรพชตจนนกายหรออนมนกาย ฯ
44
๑๐. องคกรปกครองคณะสงฆสงสด คออะไร ? มการก�าหนดองคประกอบไว
อยางไร ?
๑๐. คอ มหาเถรสมาคม ฯ
มการก�าหนดองคประกอบไวอยางน คอ
สมเดจพระสงฆราช ทรงด�ารงต�าแหนงประธานกรรมการโดยต�าแหนง
สมเดจพระราชาคณะทกรปเปนกรรมการโดยต�าแหนง และพระราชาคณะ
ซงสมเดจพระสงฆราชทรงแตงตง มจ�านวนไมเกน ๑๒ รปเปนกรรมการ ฯ
*********
ปญหาและเฉลยขอสอบธรรมศกษาชนตร-โท-เอก
ของ
สนามหลวงแผนกธรรมปการศกษา ๒๕๕๔
47
กระทธรรม ธรรมศกษาชนตร
สอบในสนามหลวง
วนศกร ท ๑๖ ธนวาคม พ.ศ. ๒๕๕๔
พาลา หเว นปปส�สนต ทาน�.
คนพาลเทานน ยอมไมสรรเสรญทาน.
ข. ธ. ๒๕/๓๘.
----------------
แตงอธบายใหสมเหตผล อางสภาษตอนมาประกอบดวย ๑ ขอ และ
บอกชอคมภรทมาแหงสภาษตนนดวยสภาษตทอางมานน ตองเรยงเชอมความให
ตดตอสมเรองกบกระทตง.
ชนน ก�าหนดใหเขยนลงในใบตอบ ตงแต ๒ หนา (เวนบรรทด) ขนไป
----------------
ใหเวลา ๓ ชวโมง
48
ปญหาและเฉลยวชาธรรม ธรรมศกษาชนตร
สอบในสนามหลวง
วนศกร ท ๑๖ ธนวาคม พ.ศ. ๒๕๕๔
1. ธรรมขอใด ท�าใหเปนคนไมประมาท ?
ก. สต สมปชญญะ ข. หร โอตตปปะ
ค. ขนต โสรจจะ ง. ฉนทะ วรยะ
ค�าตอบ : ก
2. ธรรมทคอยก�ากบใหรตวขณะท�า พด คด ไดแกขอใด ?
ก. สต ข. สมปชญญะ
ค. ขนต ง. โสรจจะ
ค�าตอบ : ข
3. ความระลกไดกอนท�า พด คด เปนลกษณะของธรรมขอใด ?
ก. สต ข. สมปชญญะ
ค. ขนต ง. โสรจจะ
ค�าตอบ : ก
4. ขอใด จดเปนความละอายใจ ?
ก. รงเกยจทจรต ข. รงเกยจเชอชาต
ค. รงเกยจสผว ง. รงเกยจตระกล
ค�าตอบ : ก
49
5. ขอใด มความหมายตรงกบโอตตปปะ ?
ก. กลวผลบาป ข. กลวเสยชอเสยง
ค. กลวโจร ง. กลวถกจบ
ค�าตอบ : ก
6. ขนต คอความอดทน หมายถงทนตออะไร ?
ก. ทนดมเหลา ข. ทนเลนการพนน
ค. ทนเลนเกมส ง. ทนเจบปวย
ค�าตอบ : ง
7. ธรรมขอใด ท�าคนใหงามโดยไมตองเสรมแตง ?
ก. หร โอตตปปะ ข. ขนต โสรจจะ
ค. สต สมปชญญะ ง. เมตตา กรณา
ค�าตอบ : ข
8. บดามารดาถกทอดทง เพราะบตรขาดธรรมขอใด ?
ก. เมตตา กรณา ข. จาคะ ความเสยสละ
ค. กตญญ กตเวท ง. หร โอตตปปะ
ค�าตอบ : ค
9. จะรไดอยางไรวา คนทเราคบดวยเปนคนด ?
ก. ตกบาตรประจ�า ข. มมนษยสมพนธ
ค. รจกทดแทนคณ ง. ขยนท�าการงาน
ค�าตอบ : ค
50
10. กตญญกตเวทบคคล ชอวาหาไดยาก เพราะถกอะไรครอบง�า ?
ก. อบายมข ข. นวรณ
ค. ความโกรธ ง. ความตระหน
ค�าตอบ : ง
11. รตนะในพระพทธศาสนา ไดแกขอใด ?
ก. ศล สมาธ ปญญา ข. ทาน ศล ภาวนา
ค. พระพทธ พระธรรม พระสงฆ ง. อนจจง ทกขง อนตตา
ค�าตอบ : ค
12. พระธรรม คออะไร ?
ก. หนงสอธรรมะ ข. คมภรเทศน
ค. ค�าสภาษต ง. ค�าสงสอน
ค�าตอบ : ง
13. พระธรรมมคณอยางไร ?
ก. แนะน�าด ข. ชทางสวรรค
ค. ปองกนอบาย ง. ใหหายยากจน
ค�าตอบ : ค
14. พระสงฆมคณอยางไร ?
ก. สอนใหร�ารวย ข. สอนใหท�าความด
ค. สอนใหมความสข ง. สอนไมใหตกนรก
ค�าตอบ : ข
51
15. พระบรสทธคณ เปนคณของขอใด ?
ก. พระพทธ ข. พระธรรม
ค. พระสงฆ ง. พระอรหนต
ค�าตอบ : ก
16. โอวาทของพระพทธเจา ๓ อยาง ตรงกบขอใด ?
ก. ทาน ศล ภาวนา ข. ศล สมาธ ปญญา
ค. อนจจง ทกขง อนตตา ง. ละชว ท�าด ท�าใจใหผองใส
ค�าตอบ : ง
17. ท�าอยางไร ถงจะไมตกไปในทชว ?
ก. ปฏบตตามกฎหมาย ข. ปฏบตตามครสอน
ค. ปฏบตตามธรรม ง. ปฏบตตามบดามารดา
ค�าตอบ : ค
18. ขอใด เปนผลของการพดค�าหยาบ ?
ก. แตกความสามคค ข. ท�าใหเจบใจ
ค. ขาดคนรกใคร ง. ขาดคนเชอถอ
ค�าตอบ : ข
19. คนตมตนหลอกลวง ชอวาประพฤตวจทจรตขอใด ?
ก. พดเทจ ข. พดค�าหยาบ
ค. พดสอเสยด ง. พดเพอเจอ
ค�าตอบ : ก
52
20. วจสจรตขอใด สงเสรมใหเกดความปรองดอง ?
ก. ไมพดเทจ ข. ไมพดค�าหยาบ
ค. ไมพดสอเสยด ง. ไมพดเพอเจอ
ค�าตอบ : ค
21. ถงบางพดพดดเปนศรศกด มคนรกรสถอยอรอยจต ตรงกบ วจสจรตขอใด ?
ก. ไมพดเทจ ข. ไมพดค�าหยาบ
ค. ไมพดสอเสยด ง. ไมพดเพอเจอ
ค�าตอบ : ข
22. ผไมคดรายท�าลายคนอนใหเดอดรอน ชอวาประพฤตสจรตขอใด ?
ก. กายสจรต ข. วจสจรต
ค. มโนสจรต ง. ถกทกขอ
ค�าตอบ : ค
23. มลเหตแหงความผดของคน คออะไร ?
ก. โลภะ โทสะ โมหะ ข. ราคะ โทสะ โมหะ
ค. มานะ โทสะ โมหะ ง. ตณหา ราคะ ทฏฐ
ค�าตอบ : ก
24. ฉอราษฎรบงหลวง มอะไรเปนมลเหต ?
ก. โลภะ ข. โทสะ
ค. โมหะ ง. โกธะ
ค�าตอบ : ก
53
25. ขอใด ไมใชลกษณะของโทสะ ?
ก. กลมใจ เสยใจ ข. โกรธ เกลยด
ค. ร�าคาญ หงดหงด ง. อยากได งมงาย
ค�าตอบ : ง
26. มโทษมากและคลายชา คอกเลสขอใด ?
ก. โลภะ ข. โทสะ
ค. โมหะ ง. ราคะ
ค�าตอบ : ค
27. อะไร เปนสมฏฐานใหคนประพฤตด ?
ก. ทาน ข. ศล
ค. กศลมล ง. สจรต
ค�าตอบ : ค
28. อโทสะ ตรงกบขอใด ?
ก. รเขา รเรา รบชนะ ข. รแพ รชนะ รอภย
ค. ชาเสยกาล นานเสยกจ ง. ปญญาประดจดงอาวธ
ค�าตอบ : ข
29. ขอใด ไมใชลกษณะของความหลงงมงาย ?
ก. เชอมนตวเอง ข. เชอผรอยใกลตว
ค. เชอเหตผล ง. เชอเรองเปลยนชอ
ค�าตอบ : ค
54
30. คนเชนไร ชอวาสตบรษ ?
ก. รจกท�ามาหากน ข. มน�าใจแบงปน
ค. ขยนไมเกยจคราน ง. ท�าด พดด คดด
ค�าตอบ : ง
31. ทาน ศล ภาวนา เปนทตงแหงการบ�าเพญบญ อะไรจดเปนบญ ?
ก. ความสขกาย สขใจ ข. การไดไปสวรรค
ค. ความร�ารวย ง. ความมเกยรต
ค�าตอบ : ก
32. โยนโสมนสการในวฑฒธรรม หมายถงอะไร ?
ก. รอบรทกเรอง ข. ตรตรองใหรสงดชว
ค. เชอในสงทควรเชอ ง. ศกษามากรปญหามาก
ค�าตอบ : ข
33. ผไมมเวรภยแกใคร เพราะท�าบญอะไร ?
ก. ใหทาน ข. รกษาศล
ค. เจรญภาวนา ง. วางอเบกขา
ค�าตอบ : ข
34. ไดดเพราะบญหนนสง ตรงกบจกรธรรมขอใด ?
ก. ปพเพกตปญญตา ข. อตตสมมาปณธ
ค. สปปรสปสสยะ ง. ปฏรปเทสวาสะ
ค�าตอบ : ก
55
35. ทานเปรยบธรรมขอใด ดจลอรถทน�าไปสความเจรญ ?
ก. วฑฒ ๔ ข. จกร ๔
ค. อทธบาท ๔ ง. ปธาน ๔
ค�าตอบ : ข
36. เมออคตเกดขน สงทถกท�าลายคออะไร ?
ก. ความยตธรรม ข. ความมงคง
ค. ความรก ง. ความนบถอ
ค�าตอบ : ก
37. เมตตา มความหมายตรงกบขอใด ?
ก. พลอยยนด ข. คดชวยใหพนทกข
ค. ไมยนดยนราย ง. ปรารถนาใหเปนสข
ค�าตอบ : ง
38. พอแมตามใจลกจนเสยคน เพราะมอคตขอใด ?
ก. ฉนทาคต ข. โทสาคต
ค. โมหาคต ง. ภยาคต
ค�าตอบ : ก
39. อธษฐานธรรม หมายถงธรรมเชนไร ?
ก. ธรรมทควรตงไวในใจ ข. ธรรมทใหส�าเรจตามประสงค
ค. ธรรมทปฏบตแลวไมผด ง. ธรรมทท�าใหเจรญ
ค�าตอบ : ก
56
40. รเหตรผล ตรงกบอธษฐานธรรมขอใด ?
ก. ปญญา ข. สจจะ
ค. จาคะ ง. อปสมะ
ค�าตอบ : ก
41. ขอใดตรงกบสงวรปธาน ?
ก. เพยรระวงมใหบาปเกดขน ข. เพยรละบาปทเกดขนแลว
ค. เพยรใหกศลเกด ง. เพยรรกษากศลมใหเสอม
ค�าตอบ : ก
42. คนบรรลความส�าเรจทกอยาง เพราะมธรรมขอใด ?
ก. วฑฒ ๔ ข. จกร ๔
ค. อธษฐานธรรม ๔ ง. อทธบาท ๔
ค�าตอบ : ง
43. เหนคนท�าความผด อยากชวย แตชวยไมได ควรใชธรรมขอใด ?
ก. เมตตา ข. กรณา
ค. มทตา ง. อเบกขา
ค�าตอบ : ง
44. การแสดงความยนด เมอผอนไดด ตรงกบขอใด ?
ก. เมตตา ข. กรณา
ค. มทตา ง. อเบกขา
ค�าตอบ : ค
57
45. ในการพจารณาคดความ ควรยดธรรมขอใดเปนหลก ?
ก. เมตตา ข. กรณา
ค. มทตา ง. อเบกขา
ค�าตอบ : ง
46. อนนตรยกรรม ๕ ใหผลอยางไร ?
ก. เกดเปนเปรต ข. ตกนรกอเวจ
ค. เกดเปนอสรกาย ง. เกดเปนสตวเดรจฉาน
ค�าตอบ : ข
47. การพจารณาความแกเนองๆ มประโยชนอยางไร ?
ก. บรรเทาความเมาในวย ข. บรรเทาความเมาในชวต
ค. บรรเทาความยดมน ง. บรรเทาความเหนแกตว
ค�าตอบ : ก
48. คบคนพาล พาลพาไปหาผด เพราะขาดสปปรสธรรมขอใด ?
ก. มตตญญตา ข. กาลญญตา
ค. ปรสญญตา ง. ปคคลปโรปรญญตา
ค�าตอบ : ง
49. ทศเบองหนา ไดแกใคร ?
ก. สมณะ ข. อาจารย
ค. มตร ง. มารดาบดา
ค�าตอบ : ง
58
50. จตอาสา จดเขาในสงคหวตถขอใด ?
ก. ทาน ข. ปยวาจา
ค. อตถจรยา ง. สมานตตตา
ค�าตอบ : ค
*********
59
เฉลยวชาธรรม ธรรมศกษาชนตร
สอบในสนามหลวง
วนศกร ท ๑๖ ธนวาคม พ.ศ. ๒๕๕๔
1. ก 11. ค 21. ข 31. ก 41. ก
2. ข 12. ง 22. ค 32. ข 42. ง
3. ก 13. ค 23. ก 33. ข 43. ง
4. ก 14. ข 24. ก 34. ก 44. ค
5. ก 15. ก 25. ง 35. ข 45. ง
6. ง 16. ง 26. ค 36. ก 46. ข
7. ข 17. ค 27. ค 37. ง 47. ก
8. ค 18. ข 28. ข 38. ก 48. ง
9. ค 19. ก 29. ค 39. ก 49. ง
10. ง 20. ค 30. ง 40. ก 50. ค
60
ปญหาและเฉลยวชาพทธประวต ธรรมศกษาชนตร
สอบในสนามหลวง
วนศกร ท ๑๖ ธนวาคม พ.ศ. ๒๕๕๔
1. พทธประวต กลาวถงเรองอะไร ?
ก. ความเปนไปของพระพทธเจา
ข. ความเปนไปของพระปจเจกพทธเจา
ค. ความเปนไปของพระสาวก
ง. ความเปนไปของพทธบรษท ๔
ค�าตอบ : ก
2. พระโพธสตวกอนเสดจมาอบตในมนษยโลกน อยสวรรคชนไหน ?
ก. ดาวดงส ข. ยามา
ค. ดสต ง. นมมานรด
ค�าตอบ : ค
3. ขอใด ไมจดเขาในกลมวรรณะ ๔ ?
ก. พราหมณ ข. แพศย
ค. ศทร ง. จณฑาล
ค�าตอบ : ง
61
4. กษตรยพระองคใด เปนตนศากยวงศ ?
ก. พระเจาโอกกากราช ข. พระเจาอโศกมหาราช
ค. พระเจาชยเสนะ ง. พระเจาสหหน
ค�าตอบ : ก
5. เจาชายสทธตถะ ประสต ณ ทไหน ?
ก. เวฬวน ข. ลมพนวน
ค. อมพวน ง. ลฏฐวน
ค�าตอบ : ข
6. พระบดาของเจาชายสทธตถะ พระนามวาอยางไร ?
ก. พระเจาสทโธทนะ ข. พระเจาโธโตทนะ
ค. พระเจาอมโตทนะ ง. พระเจาสกโกทนะ
ค�าตอบ : ก
7. ค�าวา สทธตถะ มความหมายวาอยางไร ?
ก. ผมอ�านาจ ข. ผมความตองการส�าเรจ
ค. ผมความร ง. ผมความประพฤตด
ค�าตอบ : ข
8. หลงจากพระนางสรมหามายาทวงคตแลว ใครท�าหนาทเปนผดแล
เจาชายสทธตถกมาร ?
ก. พระนางปชาบด ข. พระนางกาญจนา
ค. พระนางรปนนทา ง. พระนางอมตา
ค�าตอบ : ก
62
9. ดาบสทท�านายพระลกษณะของเจาชายสทธตถะชอวาอะไร ?
ก. อสตดาบส ข. อาฬารดาบส
ค. อทกดาบส ง. กบลดาบส
ค�าตอบ : ก
10. ใครเปนครคนแรกของเจาชายสทธตถะ ?
ก. อสตดาบส ข. อททกดาบส
ค. โกณฑญญะ ง. วศวามตร
ค�าตอบ : ง
11. เจาชายสทธตถะไดปฐมฌานครงแรกในขณะทพระราชบดาทรงพา
ไปรวมพธอะไร ?
ก. พธมงคลสมรส ข. พธโสกนต
ค. พธแรกนาขวญ ง. พธเรยกขวญ
ค�าตอบ : ค
12. ขอใด ไมใชเทวทต ๔ ทเจาชายสทธตถะทอดพระเนตรเหน ?
ก. คนเกด ข. คนแก
ค. คนเจบ ง. คนตาย
ค�าตอบ : ก
13. ใครเปนผถวายเครองบรขารแดเจาชายสทธตถะ ?
ก. สหมบดพรหม ข. พระอนทร
ค. ฆฏการพรหม ง. นายฉนนะ
ค�าตอบ : ค
63
14. พระมหาบรษทรงบรรพชาแลว ประทบแรมชวคราวทไหน ?
ก. อสปตนมฤคทายวน ข. อนปยอมพวน
ค. ลมพนวน ง. เวฬวน
ค�าตอบ : ข
15. การบ�าเพญทกรกรยา จดเขาในขอใด ?
ก. กามสขลลกานโยค ข. อตตกลมถานโยค
ค. มชฌมาปฏปทา ง. เนกขมมปฏปทา
ค�าตอบ : ข
16. พระมหาบรษทรงเลกบ�าเพญทกรกรยา เพราะเหตใด ?
ก. เบอหนาย ข. หมดหวง
ค. คลายความเพยร ง. เหนวาไมใชทางตรสร
ค�าตอบ : ง
17. ทางสายกลาง คออะไร ?
ก. มรรค ๘ ข. วชชา ๘
ค. โลกธรรม ๘ ง. สมาบต ๘
ค�าตอบ : ก
18. ขอปฏบตใด เปนหนทางแหงการตรสร ?
ก. อตตกลมถานโยค ข. กามสขลลกานโยค
ค. ทกรกรยา ง. มชฌมาปฏปทา
ค�าตอบ : ง
64
19. พระพทธเจาทรงชนะมารไดดวยธรรมอะไร ?
ก. ญาณ ๓ ข. อรยสจ ๔
ค. มรรค ๘ ง. บารม ๑๐
ค�าตอบ : ง
20. ค�าวา สมมาสมโพธญาณ หมายความวาอยางไร ?
ก. ญาณเปนเครองตรสรโดยชอบ
ข. ญาณเปนเหตใหถงความชอบ
ค. ญาณเปนมงคลสวนทชอบ
ง. ญาณเปนเครองสนบสนนโดยชอบ
ค�าตอบ : ก
21. พระพทธเจาตรสรอะไร ?
ก. สมมตสจจะ ข. ปรมตถสจจะ
ค. อรยสจจะ ง. ธรรมสจจะ
ค�าตอบ : ค
22. หลงจากตรสรแลว พระพทธเจาเสวยวมตตสขกสปดาห ?
ก. ๔ สปดาห ข. ๕ สปดาห
ค. ๖ สปดาห ง. ๗ สปดาห
ค�าตอบ : ง
65
23. นโครธ เปนชอของตนไมอะไร ?
ก. ตนจก ข. ตนไทร
ค. ตนโพธ ง. ตนรง
ค�าตอบ : ข
24. พระพทธเจาทรงตงพระทย จะแสดงธรรมแกใครเปนคนแรก ?
ก. พระบดา ข. ปญจวคคย
ค. อสตดาบส ง. อาฬารดาบส
ค�าตอบ : ง
25. ใครเปนพยานในการตรสรของพระสมมาสมพทธเจา ?
ก. พระอญญาโกณฑญญะ ข. พระวปปะ
ค. พระภททยะ ง. พระอสสช
ค�าตอบ : ก
26. ผไดดวงตาเหนธรรมเบองตน เปนพระอรยบคคลชนไหน ?
ก. พระโสดาบน ข. พระสกทาคาม
ค. พระอนาคาม ง. พระอรหนต
ค�าตอบ : ก
27. อบาสกคนแรกผถงรตนะ ๓ คอใคร ?
ก. ตปสสะ ข. ภลลกะ
ค. โสตถยะ ง. บดาของพระยสะ
ค�าตอบ : ง
66
28. หลงจากตรสรแลว พระพทธเจาทรงจ�าพรรษาแรกทไหน ?
ก. อสปตนมฤคทายวน ข. อนปยอมพวน
ค. ลฏฐวน ง. อรเวลาเสนานคม
ค�าตอบ : ก
29. พระพทธเจาทรงสงพระสาวก ไปประกาศพระศาสนาครงแรก กองค ?
ก. ๕ องค ข. ๑๐ องค
ค. ๖๐ องค ง. ๖๑ องค
ค�าตอบ : ค
30. ชฎล ๓ พนองพรอมบรวารบรรลพระอรหต เพราะฟงธรรมใด ?
ก. ธมมจกกปปวตตนสตร ข. อนตตลกขณสตร
ค. อาทตตปรยายสตร ง. เวทนาปรคคหสตร
ค�าตอบ : ค
31. ในชฎล ๓ พนอง คนสดทองมชอวาอะไร ?
ก. อรเวลกสสปะ ข. คยากสสปะ
ค. นทกสสปะ ง. กมารกสสปะ
ค�าตอบ : ข
32. วดแหงแรกทพระเจาพมพสารถวายในพระพทธศาสนา ชอวาอะไร ?
ก. เวฬวน ข. ลฏฐวน
ค. อมพวน ง. เชตวน
ค�าตอบ : ก
67
33. พระโมคคลลานะขณะบ�าเพญเพยร มอปสรรคในเรองใด ?
ก. ความหว ข. ความรอน
ค. ความงวง ง. ความเหนอย
ค�าตอบ : ค
34. ใครถวายบณฑบาตครงสดทาย แกพระพทธเจา ?
ก. อนาถปณฑกเศรษฐ ข. นางวสาขา
ค. นางสชาดา ง. นายจนทะ
ค�าตอบ : ง
35. ใครเปนสาวกองคสดทายของพระพทธเจา ?
ก. พระสภททะ ข. พระฉนนะ
ค. พระกาฬทาย ง. พระภททยะ
ค�าตอบ : ก
36. กอนเสดจดบขนธปรนพพาน พระพทธเจาทรงแตงตงใคร เปนศาสดาแทน ?
ก. พระมหากสสปะ ข. พระธรรมวนย
ค. พระอบาล ง. พระอานนท
ค�าตอบ : ข
37. พระพทธโอวาทครงสดทาย วาดวยเรองอะไร ?
ก. ความไมประมาท ข. ความอดทน
ค. ความเพยร ง. ความสามคค
ค�าตอบ : ก
68
38. สงเวชนยสถาน มกต�าบล ?
ก. ๓ ต�าบล ข. ๔ ต�าบล
ค. ๕ ต�าบล ง. ๖ ต�าบล
ค�าตอบ : ข
39. สวนลมพนวน ปจจบนอยในประเทศใด ?
ก. ศรลงกา ข. อนเดย
ค. เนปาล ง. ปากสถาน
ค�าตอบ : ค
40. หลงจากสงคายนาครงใด ท�าใหพระพทธศาสนาแผไปนอกชมพทวป ?
ก. ครงท ๑ ข. ครงท ๒
ค. ครงท ๓ ง. ครงท ๔
ค�าตอบ : ค
ศาสนพธ
41. แบบแผนทพงปฏบตในทางศาสนา เรยกวาอะไร ?
ก. ศาสนพธ ข. กศลพธ
ค. ทานพธ ง. บญพธ
ค�าตอบ : ก
69
42. บญกรยาวตถ ๓ คอขอใด ?
ก. ศล สมาธ ปญญา ข. ทาน ศล ภาวนา
ค. ทาน ศล สมาธ ง. ทาน ศล ปญญา
ค�าตอบ : ข
43. พทธมามกะ หมายถงบคคลเชนใด ?
ก. ผมธรรมเปนทพง ข. ผรบศลเปนสรณะ
ค. ผถอศลอโบสถ ง. ผรบนบถอพระพทธศาสนา
ค�าตอบ : ง
44. วนจาตรงคสนนบาต คอวนใด ?
ก. วนมาฆบชา ข. วนวสาขบชา
ค. วนอฏฐมบชา ง. วนอาสาฬหบชา
ค�าตอบ : ก
45. วนเทโวโรหณะ คอวนอะไร ?
ก. วนแสดงธรรมแกเทวดา ข. วนแสดงปฐมเทศนา
ค. วนเสดจลงจากเทวโลก ง. วนปรนพพาน
ค�าตอบ : ค
46. พธเวยนเทยนในวนส�าคญทางพระพทธศาสนา เพอนอมระลกถงใคร ?
ก. พระพทธเจา ข. พระธรรม
ค. พระสงฆ ง. พระรตนตรย
ค�าตอบ : ง
70
47. การบ�าเพญกศลคลายวนเกด จดเขาในพธใด ?
ก. กศลพธ ข. บญพธ
ค. ทานพธ ง. ปกณกพธ
ค�าตอบ : ข
48. เบญจางคประดษฐ หมายถงขอใด ?
ก. กราบครบองค ๓ ข. กราบครบองค ๔
ค. กราบครบองค ๕ ง. กราบครบองค ๘
ค�าตอบ : ค
49. การถวายสงฆทาน หมายถงขอใด ?
ก. ถวายเจาะจงเจาอาวาส ข. ถวายเจาะจงพระทนบถอ
ค. ถวายสงฆไมเจาะจง ง. ถวายเจาะจงพระทมชอเสยง
ค�าตอบ : ค
50. อท� เม ญาตน� โหต สขตา โหนต ญาตโย ใชกลาวเวลาใด ?
ก. ขณะอทศสวนกศล ข. ขณะรบศล
ค. ขณะฟงเทศน ง. ขณะใหทาน
ค�าตอบ : ก
*********
71
เฉลยวชาพทธประวต ธรรมศกษาชนตร
สอบในสนามหลวง
วนศกร ท ๑๖ ธนวาคม พ.ศ. ๒๕๕๔
1. ก 11. ค 21. ค 31. ข 41. ก
2. ค 12. ก 22. ง 32. ก 42. ข
3. ง 13. ค 23. ข 33. ค 43. ง
4. ก 14. ข 24. ง 34. ง 44. ก
5. ข 15. ข 25. ก 35. ก 45. ค
6. ก 16. ง 26. ก 36. ข 46. ง
7. ข 17. ก 27. ง 37. ก 47. ข
8. ก 18. ง 28. ก 38. ข 48. ค
9. ก 19. ง 29. ค 39. ค 49. ค
10. ง 20. ก 30. ค 40. ค 50. ก
72
ปญหาและเฉลยวชาเบญจศล เบญจธรรม (วนย) ธรรมศกษาชนตร
สอบในสนามหลวง
วนศกร ท ๑๖ ธนวาคม พ.ศ. ๒๕๕๔
1. ท�าสตวมชวตใหตกลวง มความหมายตรงกบขอใด ?
ก. ตาย ข. บาดเจบ
ค. พการ ง. สลบ
ค�าตอบ : ก
2. ขอใด แสดงออกถงการขาดเมตตาจต ?
ก. เลยงมา ข. เลยงแมว
ค. เลยงนก ง. ตกปลา
ค�าตอบ : ง
3. แขงขนกดสนข เปนการทรมานสตวลกษณะใด ?
ก. เลนสนก ข. ผจญสตว
ค. ใชการ ง. น�าไป
ค�าตอบ : ข
4. ใชการ จดเปนทรกรรมอยางหนง ตรงกบขอใด ?
ก. ใชววเทยมเกวยน ข. ใชควายไถนา
ค. ใชมาเกนก�าลง ง. ใชชางลากซง
ค�าตอบ : ค
73
5. การรกษาศลขอปาณาตบาต ท�าใหคนเราเกดความคดในเรองใด ?
ก. รกหวงแหนชวต ข. ปลอยชวตไปตามกรรม
ค. เหนแกตวมากขน ง. ชวยเหลอคนอน
ค�าตอบ : ก
6. อทนนาทาน บญญตขนเพอปองกนการลวงละเมดในเรองใด ?
ก. ชวต ข. ทรพยสน
ค. มสาวาท ง. สราเมรย
ค�าตอบ : ข
7. วงราวทรพยผอน จดเปนโจรกรรมขอใด ?
ก. ลก ข. ฉก
ค. กรรโชก ง. ปลน
ค�าตอบ : ข
8. กรยาทถอเอาทรพยเพอชวยท�าธระในทางทผด เรยกวาอะไร ?
ก. สมโจร ข. ปอกลอก
ค. รบสนบน ง. หยบฉวย
ค�าตอบ : ค
9. ขอใด ไมใชจดมงหมายของการบญญตศลขอท ๓ ?
ก. ปองกนการแตกราว ข. ปองกนลวงละเมดประเวณ
ค. ปองกนกามโรค ง. ปองกนการท�าราย
ค�าตอบ : ง
74
10. หญงผเปนเหลากอของตวในสกขาบทท ๓ หมายถงขอใด ?
ก. ลกเลยง ข. ลกบญธรรม
ค. ลกสาว ง. ลกสะใภ
ค�าตอบ : ค
11. การลวงละเมดศลขอท ๓ เปนเหตใหเกดโรคใด ?
ก. กามโรค ข. ไขหวดนก
ค. มะเรง ง. ปอดบวม
ค�าตอบ : ก
12. การอวดอางวา คงกระพน ยงฟนไมเขา จดเปนมสาวาทประเภทใด ?
ก. ท�าเลห ข. มารยา
ค. อ�าความ ง. เสรมความ
ค�าตอบ : ก
13. การกลาวเกนความเปนจรง เปนมสาวาทประเภทใด ?
ก. มารยา ข. อ�าความ
ค. เสรมความ ง. ท�าเลส
ค�าตอบ : ค
14. ขอใด ไมใชความหมายของมสาวาท ?
ก. พดไมตรงความจรง ข. ท�าไมตรงความจรง
ค. คดไมตรงความจรง ง.แสดงออกไมตรงความจรง
ค�าตอบ : ค
75
15. ขอใด เปนมสาวาททางกาย ?
ก. เขยนหนงสอเทจ ข. ใหการเทจ
ค. จงใจกลาวเทจ ง. พดค�าเทจ
ค�าตอบ : ก
16. พดยยงเพอใหเขาแตกกน เรยกวาอะไร ?
ก. กลบค�า ข. ยกยอง
ค. สอเสยด ง. หลอก
ค�าตอบ : ค
17. ค�าพดประเภทใด ไมมโทษแกผพด ?
ก. โวหาร ข. ผดสญญา
ค. เสยสตย ง. คนค�า
ค�าตอบ : ก
18. ขอใด เปนความประพฤตเสยหายเพราะดมน�าเมา ?
ก. ท�าลายขาวของ ข. ทบตผอน
ค. ทะเลาะววาท ง. ถกทกขอ
ค�าตอบ : ง
19. ขอใด อนโลมเปนของมนเมาในสกขาบทท ๕ ?
ก. น�าสม ข. น�าชา
ค. กาแฟ ง. กญชา
ค�าตอบ : ง
76
20. การดมน�าเมา เปนเหตใหเกดอาการเชนใด ?
ก. มนงง ข. อาเจยน
ค. หลบไมสนท ง. ถกทกขอ
ค�าตอบ : ง
21. ขอใด ไมจดเขาในโทษของการดมน�าเมา ๖ อยาง ?
ก. เสยเงนทอง ข. เสยชอเสยง
ค. เสยค�าสตย ง. เสยสขภาพ
ค�าตอบ : ค
22. บคคลผงดเวนจากขอหามในสกขาบททง ๕ เรยกวาอะไร ?
ก. ผมศล ข. ผมธรรม
ค. ผมบญ ง. ผมคณ
ค�าตอบ : ก
23. พระอรยะไมประพฤตลวงศล ๕ อยางเดดขาด จดเปนวรตใด ?
ก. สมปตตวรต ข. สมาทานวรต
ค. สมจเฉทวรต ง. ถกทกขอ
ค�าตอบ : ค
24. การไมท�ารายศตรขณะทมโอกาส จดเปนวรตขอใด ?
ก. สมปตตวรต ข. สมาทานวรต
ค. สมจเฉทวรต ง. ถกทกขอ
ค�าตอบ : ก
77
25. ผชอวากลยาณชน เพราะมคณธรรมใด ?
ก. เบญจศล ข. เบญจธรรม
ค. มนษยธรรม ง. ถกทกขอ
ค�าตอบ : ง
26. กลยาณธรรม แปลวาอะไร ?
ก. ธรรมอนงาม ข. ธรรมคมครองโลก
ค. ธรรมอนท�าใหงาม ง. ธรรมมอปการะมาก
ค�าตอบ : ก
27. ขอปฏบตทยงกวาศล เรยกวาอะไร ?
ก. กลยาณมตร ข. กลยาณธรรม
ค. กลยาณชน ง. กลยาณจต
ค�าตอบ : ข
28. กลยาณธรรมขอท ๑ เปนเหตใหมนษยมพฤตกรรมเชนใด ?
ก. ชวยเหลอกน ข. รกษาศลไดมนคง
ค. ซอตรงตอกน ง. มสตรอบคอบ
ค�าตอบ : ก
29. กลยาณธรรมขอใด เปนเหตใหมนษยละความเบยดเบยนกน ?
ก. เมตตากรณา ข. สมมาอาชวะ
ค. วาจาสตย ง. สตรอบคอบ
ค�าตอบ : ก
78
30. บรจาคทรพยชวยสนขทถกน�าไปฆา จดวามกลยาณธรรมขอใด ?
ก. เมตตา ข. กรณา
ค. มทตา ง. อเบกขา
ค�าตอบ : ข
31. ขอใด เปนการแสดงถงความมกรณาตอผอน ?
ก. ปรารถนาใหผอนเปนสข ข. ชวยเหลอผประสบภยน�าทวม
ค. ดใจเมอเหนผอนไดด ง. เฉย ๆ เมอเหนผอนไดด
ค�าตอบ : ข
32. สมมาอาชวะ แปลวาอะไร ?
ก. เลยงชพชอบ ข. ตงใจชอบ
ค. เจรจาชอบ ง. ด�ารชอบ
ค�าตอบ : ก
33. นายจางใหคาจางแรงงานตามสญญา ชอวาประพฤตเปนธรรมในอะไร ?
ก. กจการ ข. บคคล
ค. วตถ ง. ถกทกขอ
ค�าตอบ : ข
34. ขอใด ชอวาประพฤตไมเปนธรรมในวตถ ?
ก. ขายของปลอม ข. คนของปลอม
ค. ทงของปลอม ง. ใชของปลอม
ค�าตอบ : ก
79
35. คนท�างานดวยหยาดเหงอแรงงาน ควรปฏบตตอทรพย
ทไดมาอยางไร ?
ก. ใชจายอยางสรยสราย ข. ใชจายอยางฝดเคอง
ค. ใชจายอยางฟมเฟอย ง. ใชจายอยางระมดระวง
ค�าตอบ : ง
36. ชายหญงทแตงงานกน ควรเวนพฤตกรรมใด ?
ก. ชวยกนท�ามาหากน ข. พอใจในคครองของตน
ค. พอใจคครองคนอน ง. เลยงดไมทงกน
ค�าตอบ : ค
37. รกนวลสงวนตว มความหมายตรงกบกลยาณธรรมขอใด ?
ก. สมมาอาชวะ ข. ส�ารวมในกาม
ค. ความมสตย ง. มสตรอบคอบ
ค�าตอบ : ข
38. ขอใด เปนโทษของการไมส�ารวมในกาม ?
ก. เสยการงาน ข. เสยสต
ค. เสยวาจาสตย ง. เกดโรคราย
ค�าตอบ : ง
39. คนไมมสทารสนโดษ มมลเหตมาจากเรองใด ?
ก. ทรพยสมบต ข. กามารมณ
ค. ค�าพดเทจ ง. เสยสต
ค�าตอบ : ข
80
40. ปตวตร เปนคณประดบสตร ตรงกบขอใด ?
ก. แมช ข. สามเณร
ค. ภกษณ ง. สตรมสาม
ค�าตอบ : ง
41. ชายหญงผมกมากในกาม มลกษณะเชนใด ?
ก. ไมมสงาราศร ข. ชวตมมลทน
ค. ถกตฉนนนทา ง. ถกทกขอ
ค�าตอบ : ง
42. การจดงานเฉลมพระเกยรต ๘๔ พรรษามหาราช ชอวามความสตยใน
ขอใด ?
ก. เทยงธรรม ข. ซอตรง
ค. สวามภกด ง. กตญญ
ค�าตอบ : ค
43. พระสารบตรเถระ แสดงความกตญญตอพระอสสชเถระ ไดชอวาประพฤต
กลยาณธรรมขอใด ?
ก. ความมสตย ข. ความมเมตตา
ค. ความมกรณา ง. ความมสต
ค�าตอบ : ก
81
44. ผพพากษาตดสนคดดวยความยตธรรม จดเปนความมสตยในเรองใด ?
ก. เทยงธรรม ข. ซอตรง
ค. สวามภกด ง. กตญญ
ค�าตอบ : ก
45. ความเทยงธรรม เพมคณสมบตใหแกศลขอใด ?
ก. ปาณาตบาต ข. อทนนาทาน
ค. มสาวาท ง. สราเมรย
ค�าตอบ : ค
46. ขอใด ชอวาไมรจกประมาณในการบรโภคอาหาร ?
ก. พออม ข. พอด
ค. พอควร ง. พอใจ
ค�าตอบ : ง
47. คนไมรจกประมาณในการบรโภคอาหาร เกดผลเสยอยางไร ?
ก. เสยหนาท ข. เสยการงาน
ค. เสยสขภาพ ง. เสยชอเสยง
ค�าตอบ : ค
82
48. การเอาใจใสไมทอดทงธระหนาท จดวามสตรอบคอบในเรองใด ?
ก. รจกประมาณในการบรโภค
ข. ไมประมาทในธรรม
ค. ไมประมาทในการงาน
ง. มสตสมปชญญะในการประพฤตตว
ค�าตอบ : ค
49. ขอใด ชอวาไมประมาทในโลกธรรม ?
ก. ดใจไดเลอนต�าแหนง ข. เสยใจเมอตกจากงาน
ค. โกรธเมอถกนนทา ง. โลกธรรมเปนเรองธรรมดา
ค�าตอบ : ง
50. การตงอยในกลยาณธรรม มประโยชนตอสงคมอยางไร ?
ก. เปนแบบอยางทด ข. ร�ารวยเงนทอง
ค. ธรกจกาวหนา ง. มเกยรตยศชอเสยง
ค�าตอบ : ก
*********
83
เฉลยวชาเบญจศล เบญจธรรม (วนย) ธรรมศกษาชนตร
สอบในสนามหลวง
วนศกร ท ๑๖ ธนวาคม พ.ศ. ๒๕๕๔
1. ก 11. ก 21. ค 31. ข 41. ง
2. ง 12. ก 22. ก 32. ก 42. ค
3. ข 13. ค 23. ค 33. ข 43. ก
4. คค 14. ค 24. ก 34. ก 44. ก
5. ก 15. ก 25. ง 35. ง 45. ค
6. ข 16. ค 26. ก 36. ค 46. ง
7. ข 17. ก 27. ข 37. ข 47. ค
8. ค 18. ง 28. ก 38. ง 48. ค
9. ง 19. ง 29. ก 39. ข 49. ง
10. ค 20. ง 30. ข 40. ง 50. ก
84
กระทธรรม ธรรมศกษาชนโท
สอบในสนามหลวง
วนศกร ท ๑๖ ธนวาคม พ.ศ. ๒๕๕๔
มตตาสขปรจจาคา ปสเส เจ วปล� สข�
จเช มตตาสข� ธโร สมปสส� วปล� สข�.
ผมปญญามองเหนสขอนไพบลย เพราะสละสขสวนนอยได กควรสละสขสวนนอยเสย.
(พทธ) ข. ธ. ๒๕/๕๓
----------------
แตงอธบายเปนท�านองเทศนาโวหาร อางสภาษตอนมาประกอบไมนอย
กวา ๒ ขอ และบอกชอคมภรทมาแหงสภาษตนนดวย หามอางสภาษตซ�าขอกน
แตจะซ�าคมภรไดไมหาม สภาษตทอางมานน ตองเรยงเชอมความใหตดตอสมเรอง
กบกระทตง.
ชนน ก�าหนดใหเขยนลงในใบตอบ ตงแต ๓ หนา (เวนบรรทด) ขนไป
----------------
ใหเวลา ๓ ชวโมง
85
ปญหาและเฉลยวชาธรรม ธรรมศกษาชนโท
สอบในสนามหลวง
วนศกร ท ๑๖ ธนวาคม พ.ศ. ๒๕๕๔
1. ขณะบรกรรมวา พทโธ พทโธ จดเปนกมมฏฐานอะไร ?
ก. สมถกมมฏฐาน ข. วปสสนากมมฏฐาน
ค. มลกมมฏฐาน ง. อสภกมมฏฐาน
ค�าตอบ : ก
2. พจารณาเหนรางกายวาไมเทยง จดเปนกมมฏฐานใด ?
ก. อสภกมมฏฐาน ข. อนสสตกมมฏฐาน
ค. วปสสนากมมฏฐาน ง. สมถกมมฏฐาน
ค�าตอบ : ค
3. ขอใด จดเปนกเลสกาม ?
ก. ความโลภ ข. รปงาม
ค. เสยงด ง. กลนหอม
ค�าตอบ : ก
4. รป เสยง กลน รส โผฏฐพพะ จดเปนอะไร ?
ก. วตถกาม ข. กเลสกาม
ค. กามฉนทะ ง. กามราคะ
ค�าตอบ : ก
86
5. ขอใด จดเปนอามสบชา ?
ก. ไหวพระ ข. สวดมนต
ค. ตกบาตร ง. นงสมาธ
ค�าตอบ : ค
6. ขอใด จดเปนปฏบตบชา ?
ก. ถวายสงฆทาน ข. รกษาศล
ค. ปดทองพระ ง. ปลอยนกปลอยปลา
ค�าตอบ : ข
7. มารยาทในการตอนรบแขกทควรปฏบตคอขอใด ?
ก. น�าน�ามาใหดม ข. ตอนรบตามฐานะ
ค. ถามถงธระทมาเยอน ง. ถกทกขอ
ค�าตอบ : ง
8. ขอใด จดเปนอามสปฏสนถาร ?
ก. น�าน�ามาใหดม ข. ตอนรบตามฐานะ
ค. ดแลยามเจบไข ง. กลาวธรรมใหฟง
ค�าตอบ : ก
9. ความไมมโรคเปนลาภอนประเสรฐ จดเขาในสขขอใด ?
ก. สขทางกาย ข. สขทางใจ
ค. สของอามส ง. สขไมองอามส
ค�าตอบ : ก
87
10. เจตสกสข คอสขทางใจ มลกษณะเชนไร ?
ก. สขเพราะไดรบมรดก ข. สขเพราะไดลาภลอย
ค. สขเพราะไดเลอนยศ ง. สขเพราะไมถกกเลสครอบง�า
ค�าตอบ : ง
11. คนถกกามวตกครอบง�า มกมพฤตกรรมเชนไร ?
ก. ปองรายผอน ข. อยากไดของคนอน
ค. ทรมานสตว ง. พดค�าหยาบ
ค�าตอบ : ข
12. จะบรรเทากามวตกนน ดวยวธใด ?
ก. หมนเขาวด ข. หมนฟงธรรม
ค. หมนบรจาค ง. หมนแผเมตตา
ค�าตอบ : ค
13. คดอยางไร จดเปนพยาบาทวตก ?
ก. คดคายาบา ข. คดอยากไดของคนอน
ค. คดท�าลายผอน ง. คดเบยดเบยนสตว
ค�าตอบ : ค
14. คดอยางไร จดเปนอวหงสาวตก ?
ก. คดไมกลาวราย ข. คดไมอยากได
ค. คดไมจองเวร ง. คดไมเบยดเบยน
ค�าตอบ : ง
88
15. คนทถกไฟคอราคะเผาลนจตใจ มกคดเรองอะไร ?
ก. คดเรองแกแคน ข. คดเรองเสนหยาแฝด
ค. คดเรองอาถรรพณ ง. คดเรองกามารมณ
ค�าตอบ : ง
16. ฆากนตายเพราะอารมณโกรธ เกดจากไฟอะไร ?
ก. ไฟราคะ ข. ไฟโทสะ
ค. ไฟโมหะ ง. ไฟตณหา
ค�าตอบ : ข
17. ความเปนใหญ ใคร ๆ กชอบ แตถออะไรเปนใหญจงจะด ?
ก. ถอตนเองเปนใหญ ข. ถอประชาชนเปนใหญ
ค. ถอธรรมเปนใหญ ง. ถอเสยงขางมากเปนใหญ
ค�าตอบ : ค
18. ประชาธปไตยทแทจรง มงประโยชนของใคร ?
ก. ชาต ข. สงคม
ค. ประชาชน ง. พรรคการเมอง
ค�าตอบ : ค
19. ขอใด เปนความหมายของค�าวา ญาณ ?
ก. การเขาฌาน ข. สมาธชนสง
ค. มอทธฤทธ ง. ปญญาหยงร
ค�าตอบ : ง
89
20. ขอใด ไมจดเปนตณหา ?
ก. อยากมบานหลงแรก ข. อยากมรถคนแรก
ค. อยากอยคนเดยว ง. อยากชวยผประสบภย
ค�าตอบ : ง
21. ขอใด เปนผลของอนสาสนปาฏหารย ?
ก. ลองหนได ข. ทายใจคนได
ค. สอนผอนได ง. ละชวประพฤตด
ค�าตอบ : ง
22. อานสงสของการปฏบตไตรสกขา คอขอใด ?
ก. ก�าจดโศก ข. ก�าจดโรค
ค. ก�าจดภย ง. ก�าจดกเลส
ค�าตอบ : ง
23. พทธจรยาขอใด ทรงประพฤตใหเปนประโยชนตอชาวโลก ?
ก. เทศนโปรดพระญาต ข. ประกาศค�าสอน
ค. บญญตสกขาบท ง. ชวยคนใหพนทกข
ค�าตอบ : ง
24. ขอใด ไมใชพทธตถจรยา ?
ก. บญญตสกขาบท ข. ประกาศค�าสอน
ค. โปรดพทธบดา ง. ตงพระศาสนา
ค�าตอบ : ค
90
25. วฏฏะ แปลวา วนหรอหมน หมายเอาอาการเชนไร ?
ก. การหมนของโลก ข. การหมนไปแหงธรรม
ค. การเวยนวายตายเกด ง. การแก เจบ ตาย
ค�าตอบ : ค
26. ใหทกขแกทาน ทกขนนถงตว มความหมายตรงกบขอใด ?
ก. ตณหา ข. กเลส
ค. กรรม ง. วบาก
ค�าตอบ : ง
27. ขอใด จดเปนอธปญญาสกขา ?
ก. การรกษาจตใหอยในอ�านาจ ข. การรกษาใจไมใหเศราหมอง
ค. การรกษามารยาททางกาย ง. การรอบรสภาวธรรมทงปวง
ค�าตอบ : ง
28. ผปฏบตตามไตรสกขา มผลอยางไร ?
ก. โลกสงบรมเยน ข. โลกเจรญกาวหนา
ค. ท�าใหโลกพฒนา ง. เปนมนษยสมบรณ
ค�าตอบ : ง
29. คนทลอบท�าโจรกรรมยามค�าคน เปรยบไดกบขอใด ?
ก. เปรต ข. อสรกาย
ค. สตวนรก ง. สตวเดรจฉาน
ค�าตอบ : ข
91
30. อาหารของสตวนรก ตรงกบขอใด ?
ก. กเลส ข. กรรม
ค. วบาก ง. ผลทาน
ค�าตอบ : ข
31. เมอถกคนอนกลาวถอยค�าเสยดแทง ควรใชอปสเสนธรรมขอใด ?
ก. พจารณาแลวเสพ ข. พจารณาแลวอดกลน
ค. พจารณาแลวเวน ง. พจารณาแลวบรรเทา
ค�าตอบ : ข
32. ถกชกชวนใหเสพสงเสพตด ควรใชอปสเสนธรรมขอใด ?
ก. พจารณาแลวเสพ ข. พจารณาแลวอดกลน
ค. พจารณาแลวเวน ง. พจารณาแลวบรรเทา
ค�าตอบ : ค
33. ขอใด กลาวความหมายของอปปมญญาไดถกตอง ?
ก. แผเจาะจงบคคล ข. แผเจาะจงสตว
ค. แผไมเจาะจงสตวบคคล ง. แผเจาะจงบคคลและสตว
ค�าตอบ : ค
34. เหนผประสบภย ควรเจรญอปปมญญาขอใด ?
ก. เมตตา ข. กรณา
ค. มทตา ง. อเบกขา
ค�าตอบ : ข
92
35. ผใด อปมาเหมอนดอกบวพนน�า ?
ก. ผรธรรมพอยกหวขอแสดง ข. ผรธรรมเมออธบายความ
ค. ผพอแนะน�าได ง. ผไดแตฟง
ค�าตอบ : ก
36. ญาณคอความรเปนเหตละสงโยชนไดเดดขาด เรยกวาอะไร ?
ก. มรรค ข. ผล
ค. นพพาน ง. สมาบต
ค�าตอบ : ก
37. สคคกถา มเนอหาเกยวกบเรองใด ?
ก. ฟอกจตใหสงบ ข. สยบความตระหน
ค. หลกหนกามารมณ ง. รนรมยในสวรรค
ค�าตอบ : ง
38. ขอใด จดเปนวณณมจฉรยะ ?
ก. เหนแกตว ข. กลวศษยจะรทน
ค. กลวคนอนจะดกวา ง. หวงทรพยสนทางปญญา
ค�าตอบ : ค
39. ปญจะขนธไดชอวามาร เพราะเหตใด ?
ก. ท�าความล�าบากให ข. ท�าใหเสยคน
ค. ท�าใหพการ ง. ท�าลายลาง
ค�าตอบ : ก
93
40. โทมนส ในเวทนา ๕ ตรงกบขอใด ?
ก. สขใจ ข. สขกาย
ค. ทกขใจ ง. ทกขกาย
ค�าตอบ : ค
41. คนมปกตโกรธงาย จะแกดวยวธใด ?
ก. เพงกสณ ข. เจรญเมตตา
ค. สนทนาธรรม ง. เจรญอสภะ
ค�าตอบ : ข
42. ค�าวา อกาลโก มความหมายตรงกบขอใด ?
ก. รเองเหนเอง ข. รเฉพาะตน
ค. ไมจ�ากดกาล ง. ขนอยกบกาลเวลา
ค�าตอบ : ค
43. พจารณาเหนนามรปโดยสามญญลกษณะ จดเปนวสทธใด ?
ก. สลวสทธ ข. จตตวสทธ
ค. ทฏฐวสทธ ง. ญาณทสสนวสทธ
ค�าตอบ : ค
44. ค�าวา สคโต มความหมายตรงกบขอใด ?
ก. ปฏบตดแลว ข. เสดจไปดแลว
ค. ผไมท�าบาป ง. ผไกลจากกเลส
ค�าตอบ : ข
94
45. พทธคณขอวา ผไกลจากกเลส ตรงกบขอใด ?
ก. อรห� ข. สมมาสมพทโธ
ค. พทโธ ง. ภควา
ค�าตอบ : ก
46. พระสงฆในสงฆคณ หมายถงใคร ?
ก. ผอยเปนหม ข. ผบรรลธรรมวเศษ
ค. ผสบทอดพระศาสนา ง. ผไดรบการอปสมบท
ค�าตอบ : ข
47. ค�าวา ญายปฏปนโน มความหมายตรงกบขอใด ?
ก. ปฏบตด ข. ปฏบตตรง
ค. ปฏบตเพอร ง. ปฏบตสมควร
ค�าตอบ : ค
48. บรจาคอะไร จดเปนทานอปบารม ?
ก. บรจาคทรพย ข. บรจาคโลหต
ค. บรจาคชวต ง. บรจาคถงยงชพ
ค�าตอบ : ข
49. กรรมใด ใหผลในชาตน ?
ก. ทฏฐธรรมเวทนยกรรม ข. อปปชชเวทนยกรรม
ค. อปราปรเวทนยกรรม ง. อโหสกรรม
ค�าตอบ : ก
95
50. ชนกกรรม ท�าหนาทอยางไร ?
ก. กรรมแตงใหเกด ข. กรรมสนบสนน
ค. กรรมบบคน ง. กรรมตดรอน
ค�าตอบ : ก
*********
96
เฉลยวชาธรรม ธรรมศกษาชนโท
สอบในสนามหลวง
วนศกร ท ๑๖ ธนวาคม พ.ศ. ๒๕๕๔
1. ก 11. ข 21. ง 31. ข 41. ข
2. ค 12. ค 22. ง 32. ค 42. ค
3. ก 13. ค 23. ง 33. ค 43. ค
4. ก 14. ง 24. ค 34. ข 44. ข
5. ค 15. ง 25. ค 35. ก 45. ก
6. ข 16. ข 26. ง 36. ก 46. ข
7. ง 17. ค 27. ง 37. ง 47. ค
8. ก 18. ค 28. ง 38. ค 48. ข
9. ก 19. ง 29. ข 39. ก 49. ก
10. ง 20. ง 30. ข 40. ค 50. ก
97
ปญหาและเฉลยวชาอนพทธประวต ธรรมศกษาชนโท
สอบในสนามหลวง
วนศกร ท ๑๖ ธนวาคม พ.ศ. ๒๕๕๔
1. อนพทธประวต หมายถงประวตของใคร ?
ก. พระพทธเจา ข. พระปจเจกพทธเจา
ค. พระศาสดา ง. พระสาวก
ค�าตอบ : ง
2. ผไดรบการยกยองวา เปนผเลศในทางนน ๆ ตรงกบขอใด ?
ก. อรยบคคล ข. สาวก
ค. เอตทคคะ ง. พหสตะ
ค�าตอบ : ค
3. พระมหาสาวกทไดรบยกยองเปนเอตทคคะ ตามนยพระบาลมกองค ?
ก. ๔๐ องค ข. ๔๑ องค
ค. ๖๐ องค ง. ๘๐ องค
ค�าตอบ : ข
4. พระธรรมราชา หมายถงใคร ?
ก. พระพทธเจา ข. พระสารบตร
ค. พระภททยะ ง. พระมหากปปนะ
ค�าตอบ : ก
98
5. พระอญญาโกณฑญญะ ประกาศพระศาสนาครงแรกทใด ?
ก. พาราณส ข. กบลพสด
ค. โทณวตถคาม ง. อรเวลาเสนานคม
ค�าตอบ : ค
6. ใครไดรบการอปสมบทดวยเอหภกขอปสมปทาเปนรปแรก ?
ก. พระสารบตร ข. พระมหากสสปะ
ค. พระยสะ ง. พระอญญาโกณฑญญะ
ค�าตอบ : ง
7. ผไดรบยกยองวามบรวารมาก คอใคร ?
ก. พระอรเวลกสสปะ ข. พระยสะ
ค. พระสารบตร ง. พระวปปะ
ค�าตอบ : ก
8. พระสารบตร ส�าเรจเปนพระอรหนตเพราะฟงธรรมอะไร ?
ก. ธมมจกกปปวตนสตร ข. อนตตลกขณสตร
ค. เวทนาปรคคหสตร ง. สงคตสตร
ค�าตอบ : ค
9. พระธรรมเสนาบด เปนชอเรยกพระเถระรปใด ?
ก. พระสารบตร ข. พระมหากสสปะ
ค. พระราธะ ง. พระยสะ
ค�าตอบ : ก
99
10. พระสาวกรปใด เปนพระอปชฌายรปแรก ใหการบวชสามเณร ?
ก. พระมหาโมคคลลานะ ข. พระอบาล
ค. พระสารบตร ง. พระมหากสสปะ
ค�าตอบ : ค
11. พระสาวกรปใด ดแลการกอสรางวดบพพาราม ของนางวสาขา ?
ก. พระโมคคลลานะ ข. พระอานนท
ค. พระสารบตร ง. พระนนทะ
ค�าตอบ : ก
12. พระสาวกรปใด บวชเปนภกษดวยวธรบโอวาท ๓ ขอ ?
ก. พระมหากจจายนะ ข. พระมหากสสปะ
ค. พระราธะ ง. พระกมารกสสปะ
ค�าตอบ : ข
13. ทนไมวนวาย ทนไมขดของ พระพทธเจาตรสแกใคร?
ก. ยสะ ข. วมละ
ค. สพาห ง. ปณณช
ค�าตอบ : ก
14. ฆราวาสคบแคบ เปนทมาแหงกเลสธล เปนค�าพดของใคร ?
ก. อปตสสมาณพ ข. โกลตมาณพ
ค. อชตมาณพ ง. ปปผลมาณพ
ค�าตอบ : ง
100
15. พระสาวกรปใด สามารถอธบายพระสตรทตรสโดยยอใหพสดาร ?
ก. พระสารบตร ข. พระมหากสสปะ
ค. พระมหากจจายนะ ง. พระอานนท
ค�าตอบ : ค
16. พจารณาโลกนอยางไร มจจราชจงจกไมแลเหน ใครทลถาม ?
ก. อชตมาณพ ข. โมฆราชมาณพ
ค. ปงคยมาณพ ง. โธตกมาณพ
ค�าตอบ : ข
17. พระสาวกรปใด ไดรบเอตทคคะดานทรงจวรเศราหมอง ?
ก. พระเหมกะ ข. พระนนทกะ
ค. พระโมฆราช ง. พระอชตะ
ค�าตอบ : ค
18. พระสวล เปนเลศกวาภกษทงหลายในดานใด ?
ก. มลาภมาก ข. มบรวารมาก
ค. มบญมาก ง. มปญญามาก
ค�าตอบ : ก
19. พระวงคสะ เคาะกะโหลกศรษะของใครแลวไมรทเกด ?
ก. ปรพาชก ข. เทวดา
ค. เดยรถย ง. พระอรหนต
ค�าตอบ : ง
101
20. อะไรเปนแรงจงใจใหพระวงคสะเขามาบวชในพระพทธศาสนา ?
ก. ฟงธรรมเกดศรทธา ข. เหนโทษการครองเรอน
ค. เหนอานสงสการบวช ง. ตองการจะเรยนมนต
ค�าตอบ : ง
21. พรขอสดทายทพระอานนททลขอ คอขอใด ?
ก. อยาประทานจวรอนประณต
ข. อยาพาไปในทนมนต
ค. ถามขอสงสยไดทกเวลา
ง. เมอไมอยในทแสดงธรรม ขอใหแสดงซ�าอกครง
ค�าตอบ : ง
22. พระสาวกรปใด ไมมโอกาสครองผากาสาวพสตรกอนนพพาน ?
ก. พระปลนทวจฉะ ข. พระมหากปปนะ
ค. พระพาหยทารจรยะ ง. พระอานนท
ค�าตอบ : ค
23. พระพาหยทารจรยะ ไดรบเอตทคคะดานใด ?
ก. มบรวารมาก ข. ตรสรเรว
ค. ช�านาญมโนมยทธ ง. เปนทรกของเทวดา
ค�าตอบ : ข
102
24. พระนนทเถระ ไดรบยกยองวาเลศดานใด ?
ก. ส�ารวมอนทรย ข. ถอธดงค
ค. เกดในตระกลสง ง. มปฏภาณไหวพรบ
ค�าตอบ : ก
25. ความรกไมมทสนสด เปนความด�ารเพอสลดจากทกขของใคร ?
ก. พระมหากจจายนะ ข. พระอานนท
ค. พระนนทะ ง. พระอนรทธะ
ค�าตอบ : ค
26. พระสาวกรปใด เปนเลศดานทพยจกษ ?
ก. พระมหากจจายนะ ข. พระมหากสสปะ
ค. พระอนรทธะ ง. พระปณณมนตานบตร
ค�าตอบ : ค
27. พระสาวกรปใด ตรกมหาปรสวตก ๗ ประการ ?
ก. พระอบาล ข. พระอานนท
ค. พระอนรทธะ ง. พระนนทะ
ค�าตอบ : ค
28. พระสาวกรปใด ยอมอดขาวตาย ถาไมไดออกบวช ?
ก. พระมหากปปนะ ข. พระรฐบาล
ค. พระปลนทวจฉะ ง. พระอานนท
ค�าตอบ : ข
103
29. ใครท�าหนาทวนจฉยอธกรณ กรณมารดาของกมารกสสปะ ?
ก. พระมหากสสปะ ข. พระอานนท
ค. พระสารบตร ง. พระอบาล
ค�าตอบ : ง
30. พระสาวกรปใด วสชนาพระวนย ในคราวท�าสงคายนาครงแรก ?
ก. พระมหากสสปะ ข. พระอานนท
ค. พระอบาล ง. พระอนรทธะ
ค�าตอบ : ค
31. พระโสณกฏกณณะตองเปนสามเณรอยถง ๓ ป จงไดอปสมบท
เพราะเหตใด ?
ก. พระพทธเจาไมทรงบวชให ข. สงฆไมเปนใหญรบบวชกลบตร
ค. ไมมพระอปชฌายบวชให ง. พระสงฆไมครบ ๑๐ รป
ค�าตอบ : ง
32. พระสาวกรปใด เปนยอดแหงผวางายในพระธรรมวนย ?
ก. พระอนรทธะ ข.พระอานนท
ค. พระราธะ ง.พระฉนนะ
ค�าตอบ : ค
104
33. พระราธะ ไดรบอปสมบทดวยวธใด ?
ก. เอหภกขอปสมปทา ข. รบไตรสรณคมน
ค. รบโอวาท ๓ ขอ ง. ญตตจตตถกรรม
ค�าตอบ : ง
34. วนเกดพระสาวกรปใด บดาพดวา บวงเกดแลว ?
ก. พระอานนท ข. พระอบาล
ค. พระราหล ง. พระอสสช
ค�าตอบ : ค
35. พระพทธเจาทรงประทานทรพยอะไรแกราหลกมาร ?
ก. ราชสมบต ข. โภคทรพย
ค. ขมทรพย ง. อรยทรพย
ค�าตอบ : ง
36. พระบรมศาสดา ทรงยกยองพระราหลวาอยางไร ?
ก. เปนผเลศดานพหสต ข. เปนผเลศดานมตระกลสง
ค. เปนผเลศดานใฝในการศกษา ง. เปนผเลศดานทรงพระวนย
ค�าตอบ : ค
37. โลกคอหมสตว พรองอยเปนนตย ไมรจกอม ใครกลาว ?
ก. พระจกขบาล ข. พระรฐบาล
ค. พระยามลนท ง. พระเจาโกรพยะ
ค�าตอบ : ข
105
38. เธอจะเฝาดกายทเปอยเนานไปท�าไม ตรสแกพระสาวกรปใด ?
ก. พระนนทะ ข. พระวกกล
ค. พระราหล ง. พระอานนท
ค�าตอบ : ข
39. พระนางรปนนทาไมกลาไปฟงธรรม เพราะเหตใด ?
ก. ไมมความคนเคยกบพระพทธเจา
ข. ไมรจกทางทจะไปยงเชตวนวหาร
ค. ละอายเพราะมแตผนคนเกดตามตว
ง. กลวถกพระพทธเจาต�าหนความงาม
ค�าตอบ : ง
40. โลกคอหมสตวอนอะไรปดบงไว เปนค�าถามของใคร ?
ก. อปตสสมาณพ ข. โกลตมาณพ
ค. นนทมาณพ ง. อชตมาณพ
ค�าตอบ : ง
ศาสนพธ
41. ศาสนพธ หมายถงอะไร ?
ก. ค�าสอนทางศาสนา ข. วธปฏบตทางศาสนา
ค. วนยทางศาสนา ง. ขอบญญตทางศาสนา
ค�าตอบ : ข
106
42. การท�าบญอาหารตามฤดกาลโดยวธจบสลาก เรยกวาอะไร ?
ก. อเทสภต ข. สลากภต
ค. ปกขกภต ง. สงฆภต
ค�าตอบ : ข
43. พธตกบาตรเทโวโรหณะ ตรงกบวนใด ?
ก. วนเขาพรรษา ข. วนออกพรรษา
ค. วนขนปใหม ง. วนสงกรานต
ค�าตอบ : ข
44. วนพระ เรยกอกอยางหนงวาอะไร ?
ก. วนอโบสถ ข. วนวสสปนายกา
ค. วนปาฏบท ง. วนธรรมสวนะ
ค�าตอบ : ง
45. อโบสถกรรมทภกษรวมกนท�าตงแต ๔ รปขนไป เรยกวาอะไร ?
ก. สงฆอโบสถ ข. ปารสทธอโบสถ
ค. ศลอโบสถ ง. อธษฐานอโบสถ
ค�าตอบ : ก
46. การฟงเทศน จดเปนการบ�าเพญกศลอยางหนง เรยกวาอะไร ?
ก. สลมย ข. ธมมสสวนมย
ค. ทานมย ง. ภาวนามย
ค�าตอบ : ข
107
47. การสวดพระอภธรรม จดเปนศาสนพธหมวดใด ?
ก. กศลพธ ข. บญพธ
ค. ทานพธ ง. ปกณกะ
ค�าตอบ : ข
48. ผาทพระสงฆพจารณาในพธท�าบญทอดผาปา เรยกวาอะไร ?
ก. ผาบงสกล ข. ผาอาบน�าฝน
ค. ผาจ�าน�าพรรษา ง. ผากฐน
ค�าตอบ : ก
49. การท�าสามจกรรม มความหมายวาอยางไร ?
ก. การขอขมาโทษตอกน ข. การวากลาวตกเตอนกน
ค. การถอนสยกบอาจารย ง. การแสดงความบรสทธ
ค�าตอบ : ก
50. วนมหาปวารณา มความหมายวาอยางไร ?
ก. การขอขมาโทษตอกน ข. การวากลาวตกเตอนกน
ค. การถอนสยกบอาจารย ง. การแสดงความบรสทธ
ค�าตอบ : ข
*********
108
เฉลยวชาอนพทธประวต ธรรมศกษาชนโท
สอบในสนามหลวง
วนศกร ท ๑๖ ธนวาคม พ.ศ. ๒๕๕๔
1. ง 11. ก 21. ง 31. ง 41. ข
2. ค 12. ข 22. ค 32. ค 42. ข
3. ข 13. ก 23. ข 33. ง 43. ข
4. ก 14. ง 24. ก 34. ค 44. ง
5. ค 15. ค 25. ค 35. ง 45. ก
6. ง 16. ข 26. ค 36. ค 46. ข
7. ก 17. ค 27. ค 37. ข 47. ข
8. ค 18. ก 28. ข 38. ข 48. ก
9. ก 19. ง 29. ง 39. ง 49. ก
10. ค 20. ง 30. ค 40. ง 50. ข
109
ปญหาและเฉลยวชาอโบสถศล (วนย) ธรรมศกษาชนโท
สอบในสนามหลวง
วนศกร ท ๑๖ ธนวาคม พ.ศ. ๒๕๕๔
1. คณธรรมใด เปนพนฐานรองรบกศลธรรมชนสง ?
ก. ทาน ข. ศล
ค. สมาธ ง. ปญญา
ค�าตอบ : ข
2. ขอใด เปนเปาหมายสงสดในพระพทธศาสนา ?
ก. ฌาน ข. มรรค
ค. ผล ง. นพพาน
ค�าตอบ : ง
3. การรกษาศลเพอเปาหมายสงสดทางพระพทธศาสนา ตรงกบขอใด ?
ก. โสดาปตตผล ข. สกทาคามผล
ค. อนาคามผล ง. อรหตตผล
ค�าตอบ : ง
4. ขอใด เปนการรกษาศลใหเกดความเรยบรอยทางกาย ?
ก. คดด ข. พดด
ค. ท�าด ง. ใจด
ค�าตอบ : ค
110
5. ขอใด เปนสรณะสงสดของพทธบรษท ?
ก. สงศกดสทธ ข. พระพรหม
ค. พระภมเจาท ง. พระรตนตรย
ค�าตอบ : ง
6. ผรกษาอโบสถศล เปนเหตใหเกดความบรสทธทางใด ?
ก. กาย วาจา ข. กาย ใจ
ค. วาจา ใจ ง. กาย วาจา ใจ
ค�าตอบ : ก
7. ค�าวา พทธ� สรณ� คจฉาม พระพทธเจาตรสเนนเรองใด ?
ก. การบรรพชาอปสมบท ข. แสดงตนเปนพทธมามกะ
ค. การรกษาอโบสถศล ง. การถงสรณคมน
ค�าตอบ : ง
8. ค�าวา พทธะ แปลวา ผร ไดแกรอะไร ?
ก. อรยสจ ข. อรยศล
ค. อรยทรพย ง. อรยอโบสถ
ค�าตอบ : ก
9. พระธรรม ยอมรกษาผปฏบตไมใหตกไปในทเชนใด ?
ก. อบาย ข. มนษยโลก
ค. เทวโลก ง. พรหมโลก
ค�าตอบ : ก
111
10. คณธรรมใด ท�าใหพระสงฆมความเสมอภาคกน ?
ก. ทฏฐ ศล ข. เมตตา กรณา
ค. สต สมปชญญะ ง. หร โอตตปปะ
ค�าตอบ : ก
11. ผเขาถงพระรตนตรยเปนสรณะ ตองปฏบตตามขอใด ?
ก. ค�าสอน ข. ความเชอ
ค. คานยม ง. ความพงพอใจ
ค�าตอบ : ก
12. ขอใด กลาวถงพระรตนตรยไดถกตอง ?
ก. เปนทพงอนสงสด ข. เปนทบนดาลทกสง
ค. เปนทช�าระบาป ง. เปนสงศกดสทธ
ค�าตอบ : ก
13. วธใด เปนการเขาถงพระรตนตรยอยางมนคงทสด ?
ก. สมาทานตนเปนสาวก ข. มอบตนเปนสาวก
ค. ทมเทความเลอมใส ง. ท�าหนาทชาวพทธ
ค�าตอบ : ง
14. ค�าวา นโม ตสส ภควโต อรหโต สมมาสมพทธสส กลาวนอบนอมใคร ?
ก. พระรตนตรย ข. พระพทธเจา
ค. พระธรรม ง. พระสงฆ
ค�าตอบ : ข
112
15. พระสงฆ ไดชอวาเปนสรณะ เพราะเหตใด ?
ก. ก�าจดภย ข. ไมใหตกไปในอบาย
ค. เปนนาบญของโลก ง. ก�าจดกเลส
ค�าตอบ : ค
16. ขอใด เปนเหตใหสรณคมนเศราหมอง ?
ก. ท�ารายพระศาสดา ข. นบถอศาสดาอน
ค. ตาย ง. ท�าลายพระเจดย
ค�าตอบ : ง
17. ขอใด เปนเหตใหสรณคมนขาด ?
ก. นบถอศาสดาอน ข. ขโมยพระพทธรป
ค. ท�าลายคมภรพระธรรม ง. ใหรายพระรตนตรย
ค�าตอบ : ก
18. ขอใด ไมใชสาเหตท�าใหสรณคมนเศราหมอง ?
ก. สงสยในพระพทธจา ข. สงสยในการท�าดไดด
ค. สงสยในพระสงฆ ง. สงสยในพญานาค
ค�าตอบ : ง
19. ไมเรยนพระธรรมแตน�าไปสอนอยางผด ๆ เปนความเศราหมอง ของสรณคมน
เรองใด ?
ก. ความไมร ข. ความรผด
ค. ความสงสย ง. ความไมเออเฟอ
ค�าตอบ : ก
113
20. การเขาถงสรณคมนของบคคลใด มความมนคงนอยทสด ?
ก. ปถชน ข. พระโสดาบน
ค. พระสกทาคาม ง. พระอรหนต
ค�าตอบ : ก
21. พระสงฆในขอใด เปรยบเหมอนคนเดนทางถงทหมายแลว ?
ก. สมมตสงฆ ข. สาวกสงฆ
ค. อรยสงฆ ง. ภกษสงฆ
ค�าตอบ : ค
22. ศลขนสงส�าหรบคฤหสถ เรยกวาอะไร ?
ก. นจศล ข. อโบสถศล
ค. จลศล ง. ปาตโมกขสงวรศล
ค�าตอบ : ข
23. อโบสถ แปลวาอะไร ?
ก. การเขาจ�า ข. การอดอาหาร
ค. การปฏบตธรรม ง. การจ�าพรรษา
ค�าตอบ : ก
24. อโบสถศล มทงหมดกสกขาบท ?
ก. ๕ สกขาบท ข. ๘ สกขาบท
ค. ๑๐ สกขาบท ง. ๒๒๗ สกขาบท
ค�าตอบ : ข
114
25. ขอใด เกยวของกบอโบสถนอกพระพทธศาสนา ?
ก. การอดอาหาร ข. การถงสรณคมน
ค. การรกษาศล ๘ ง. การสมาทานองคอโบสถ
ค�าตอบ : ก
26. ขอใด เปนวนรกษาปกตอโบสถ ?
ก. แรม ๑ ค�า ข. แรม ๗ ค�า
ค. แรม ๑๕ ค�า ง. แรม ๙ ค�า
ค�าตอบ : ค
27. ปฏชาครอโบสถ ก�าหนดใหสมาทานรกษานานเทาไร ?
ก. คราวละ ๑ วน ข. คราวละ ๓ วน
ค. คราวละ ๓ เดอน ง. คราวละ ๔ เดอน
ค�าตอบ : ข
28. ปกตอโบสถกบปฏชาครอโบสถ มความตางกนในเรองใด ?
ก. วนเวลาทรกษา ข. วธรกษา
ค. ค�าประกาศ ง. ค�าอาราธนา
ค�าตอบ : ก
29. ในปญจอโบสถชาดก ฤาษรกษาอโบสถเพอขมอะไร ?
ก. ตณหา ข. มานะ
ค. ทฏฐ ง. อสสา
ค�าตอบ : ข
115
30. ในปญจอโบสถชาดกกลาววา ทกขภยอนตรายทเกดแกมนษย
เพราะขาดอะไร ?
ก. ศลธรรม ข. ครธรรม
ค. วฑฒธรรม ง. โลกธรรม
ค�าตอบ : ก
31. องคแหงอโบสถศลขอท ๑ ขาด เพราะความพยายามใด ?
ก. พยายามฆา ข. พยายามลก
ค. พยายามเสพ ง. พยายามดม
ค�าตอบ : ก
32. อโบสถศลขอใด ขาดเพราะมเจตนาลวงละเมดดวยตนเองและ ใชผอน ?
ก. อทนนาทาน ข. อพรหมจรรย
ค. มสาวาท ง. สราเมรย
ค�าตอบ : ก
33. อโบสถศลขอท ๓ บญญตขนเพอระงบกเลสใด ?
ก. โลภะ ข. โทสะ
ค. โมหะ ง. ราคะ
ค�าตอบ : ง
34. อโบสถศลขอท ๓ เปนขอหามเกยวของกบทวารใด ?
ก. กายทวาร ข. วจทวาร
ค. มโนทวาร ง. ไตรทวาร
ค�าตอบ : ก
116
35. สรางเรองใหคนอนเขาใจผด ชอวาลวงละเมดอโบสถศลขอใด ?
ก. ปาณาตบาต ข. อพรหมจรรย
ค. มสาวาท ง. วกาลโภชนา
ค�าตอบ : ค
36. องคแหงมสาวาทขอใด เปนเหตใหอโบสถศลขาด ?
ก. เรองไมจรง ข. จตคดจะพดใหผด
ค. พยายามพด ง. คนอนเขาใจเนอความนน
ค�าตอบ : ง
37. ขอใด เปนองคแหงอโบสถศลขอท ๕ ?
ก. จตคดจะฆา ข. จตคดจะลก
ค. จตคดจะพดใหผด ง. จตคดจะดม
ค�าตอบ : ง
38. ผสมาทานรกษาอโบสถศลขอท ๕ ตองเวนเครองดมชนดใด ?
ก. เบยร ข. น�าอดลม
ค. น�าชา ง. กาแฟ
ค�าตอบ : ก
39. สกขาบทท ๖ แหงอโบสถศล มค�ากลาวอยางไร ?
ก. ปาณาตปาตา เวรมณ ข. อพรหมจรยา เวรมณ
ค. มสาวาทา เวรมณ ง. วกาลโภชนา เวรมณ
ค�าตอบ : ง
117
40. อโบสถศลขอท ๗ ก�าหนดใหผสมาทานรกษา ตองเวนเรองใด ?
ก. ฆาสตว ข. ลกทรพย
ค. แตงตว ง. ดมสรา
ค�าตอบ : ค
41. อโบสถศลขอท ๘ มความเกยวของกบอรยาบถใด ?
ก. ยน เดน ข. เดน นง
ค. นง นอน ง. นอน ยน
ค�าตอบ : ค
42. ผรกษาอโบสถศลขอท ๘ ไมควรท�ากรยาใด ?
ก. ยนบนทนอนใหญ ข. เดนบนตงมเทาสง
ค. นงบนผาขาว ง. นอนบนเครองลาดอนวจตร
ค�าตอบ : ง
43. พธรกษาอโบสถศล ผสมาทานควรท�าสงใดกอน ?
ก. กลาวค�าบชาพระรตนตรย ข. ประกาศอโบสถ
ค. กลาวค�าอาราธนาศล ง. รบไตรสรณคมน
ค�าตอบ : ก
44. ผรกษาอโบสถศล ควรระลกถงสงใด ?
ก. พระรตนตรย ข. ลกหลาน
ค. หนาทการงาน ง. ทรพยสมบต
ค�าตอบ : ก
118
45. การรกษาอโบสถศลจะมอานสงสมาก เพราะอาศยคณธรรมใด ?
ก. อทธบาท ๔ ข. ฆราวาสธรรม ๔
ค. อรยสจ ๔ ง. จกร ๔
ค�าตอบ : ก
46. ค�าสรปศลทวา สเลน นพพต ยนต แสดงถงอานสงสทใหสมบตใด ?
ก. มนษยสมบต ข. สวรรคสมบต
ค. นพพานสมบต ง. ทรพยสมบต
ค�าตอบ : ค
47. การรกษาศลเปนเหตใหถงพรอมดวยโภคสมบต ตรงกบขอใด ?
ก. สเลน สคต ยนต ข. สเลน โภคสมปทา
ค. สเลน นพพต ยนต ง. ตสมา สล� วโสธเย
ค�าตอบ : ข
48. เหตใด ผรกษาอโบสถศลจงปรารถนานพพานสมบต ?
ก. เปนเปาหมายสงสดในพระพทธศาสนา
ข. เปนสมบตททกคนอยากเหน
ค. เปนอานสงสของอโบสถศล
ง. เปนความนยมของชาวพทธ
ค�าตอบ : ก
119
49. เมอสนสดการรกษาอโบสถศลแลว ควรปฏบตตนอยางไร ?
ก. สมาทานรกษาศล ๕ ข. พกผอนตามอธยาศย
ค. จดแจงการงานใหด ง. ด�าเนนชวตตามปกต
ค�าตอบ : ก
50. ผรกษาอโบสถศล ยอมไดรบอานสงสอยางไร ?
ก. บงเกดในสวรรค ข. มความสข
ค. ปลอดภยในชวต ง. ถกทกขอ
ค�าตอบ : ง
*********
120
เฉลยวชาอโบสถศล ธรรมศกษาชนโท
สอบในสนามหลวง
วนศกร ท ๑๖ ธนวาคม พ.ศ. ๒๕๕๔
1. ข 11. ก 21. ค 31. ก 41. ค
2. ง 12. ก 22. ข 32. ก 42. ง
3. ง 13. ง 23. ก 33. ง 43. ก
4. ค 14. ข 24. ข 34. ก 44. ก
5. ง 15. ค 25. ก 35. ค 45. ก
6. ก 16. ง 26. ค 36. ง 46. ค
7. ง 17. ก 27. ข 37. ง 47. ข
8. ก 18. ง 28. ก 38. ก 48. ก
9. ก 19. ก 29. ข 39. ง 49. ก
10. ก 20. ก 30. ก 40. ค 50. ง
121
กระทธรรม ธรรมศกษาชนเอก
สอบในสนามหลวง
วนศกร ท ๑๖ ธนวาคม พ.ศ. ๒๕๕๔
สามคยเมว สกเขถ พทเธเหต� ปส�สต�
สามคยรโต ธมมฏโฐ โยคกเขมา น ธ�สต.
พงศกษาความสามคค, ความสามคคนน ทานผรทงหลาย สรรเสรญ
แลว, ผยนดในสามคค ตงอยในธรรม ยอมไมคลาดจากธรรมอนเกษมจากโยคะ.
(พทธ) ข. ชา. เตรส. ๒๗/๓๔๖
----------------
แตงอธบายเปนท�านองเทศนาโวหาร อางสภาษตอนมาประกอบไมนอย
กวา ๓ ขอ และบอกชอคมภรทมาแหงสภาษตนนดวย หามอางสภาษตซ�าขอกน
แตจะซ�าคมภรไดไมหาม สภาษตทอางมานน ตองเรยงเชอมความใหตดตอสมเรอง
กบกระทตง.
ชนน ก�าหนดใหเขยนลงในใบตอบ ตงแต ๔ หนา (เวนบรรทด) ขนไป
----------------
ใหเวลา ๓ ชวโมง
122
ปญหาและเฉลยวชาธรรม ธรรมศกษาชนเอก
สอบในสนามหลวง
วนศกร ท ๑๖ ธนวาคม พ.ศ. ๒๕๕๔
1. ค�าวา สทงหลาย หมายถงใคร ?
ก. พทธบรษท ข. สตวโลก
ค. คฤหสถ ง. ภกษสงฆ
ค�าตอบ : ก
2. ค�าวา คนเขลา หมายถงใคร ?
ก. คนไรการศกษา ข. คนไรจรรยา
ค. คนไรมารยาท ง. คนไรพจารณ
ค�าตอบ : ง
3. ค�าวา หมกอย หมายถงอาการเชนใด ?
ก. ตดในสงลอใจ ข. เพลดเพลนในสงอนใหโทษ
ค. หลงในสงอนอาจใหโทษ ง. ถกทกขอ
ค�าตอบ : ง
4. ค�าวา หาของอยไม มความหมายตรงกบอะไร ?
ก. ไมพวพนในสงลอใจ ข. ไมปรารถนาเกดในโลก
ค. ไมสนใจโลก ง. ไมเกยวของกบใคร
ค�าตอบ : ก
123
5. พระพทธเจา ทรงชกชวนใหพทธบรษทดโลกอยางไร ?
ก. ดใหเหนคณและโทษ ข. ดใหเพลดเพลน
ค. ดใหสวยงาม ง. ดใหตระการตา
ค�าตอบ : ก
6. อาการส�ารวมจตตามหลกนพพทา คอขอใด ?
ก. ส�ารวมอนทรย ข. ปดใจไมรบอารมณ
ค. ปดตาหไมดไมฟง ง. ท�าใจมใหหลงใหล
ค�าตอบ : ก
7. กเลสกามไดชอวามาร เพราะเหตใด ?
ก. ท�าใหเศราหมอง ข. ท�าใหหลงระเรง
ค. เปนเครองจงใจ ง. ลางผลาญคณความด
ค�าตอบ : ง
8. วตถกามจดเปนบวงแหงมาร เพราะเหตใด ?
ก. เพราะท�าจตใหเศราหมอง ข. เพราะท�าจตใหเขมแขง
ค. เพราะท�าจตใหออนแอ ง. เพราะท�าจตใหลมหลง
ค�าตอบ : ง
9. เหนสงขารวาไมเทยงแลวเกดความเบอหนาย จดเปนอะไร ?
ก. ทฏฐวปลลาส ข. สมถกมมฏฐาน
ค. นพพทา ง. วราคะ
ค�าตอบ : ค
124
10. สงขารทงปวงลวนตกอยภายใตกฎเกณฑใด ?
ก. ไตรลกษณ ข. ไตรสกขา
ค. ไตรทวาร ง. ไตรรตน
ค�าตอบ : ก
11. อนจจลกษณะก�าหนดรไดอยางไร ?
ก. ตงอยไดนาน ข. ตงอยไดชวขณะ
ค. ตงอยในสภาพเดม ง. ตงอยในอ�านาจ
ค�าตอบ : ข
12. คนมองไมเหนอนจจลกษณะของสงขาร เพราะอะไรปดบงไว ?
ก. ความสข ข. ความทกข
ค. ความสบตอ ง. โลกธรรม
ค�าตอบ : ค
13. ทกขตา หมายถงอะไร ?
ก. ความหนายในสงขาร ข. ความทนไดยาก
ค. ความทนอยไมได ง. ความไมอยในอ�านาจ
ค�าตอบ : ข
14. พยาธทกข คอขอใด ?
ก. ความเจบไข ข. ความเศราโศก
ค. ความคบแคนใจ ง. ความหวกระหาย
ค�าตอบ : ก
125
15. ทกขเพราะผลกรรม จดเปนทกขประเภทใด ?
ก. สภาวทกข ข. ปกณณกทกข
ค. สนตาปทกข ง. วปากทกข
ค�าตอบ : ง
16. อาหารปรเยฏฐทกข คอขอใด ?
ก. ทกขเพราะเจบไข ข. ทกขเพราะหวกระหาย
ค. ทกขเพราะหาเลยงชวต ง. ทกขเพราะทะเลาะววาท
ค�าตอบ : ค
17. ถกปลดจากต�าแหนง จดเปนทกขประเภทใด ?
ก. สนตาปทกข ข. วปากทกข
ค. สหคตทกข ง. ววาทมลกทกข
ค�าตอบ : ค
18. ความเปนอนตตาแหงสงขาร พงก�าหนดรดวยอาการอยางไร ?
ก. เปนสภาพวางเปลา ข. เปนของๆ เรา
ค. เปนตวของเรา ง. เปนกลมกอน
ค�าตอบ : ก
19. เพราะอะไรปดบงไว จงไมเหนสงขารเปนอนตตา ?
ก. สนตต ข. อรยาบถ
ค. ฆนสญญา ง. อนจจสญญา
ค�าตอบ : ค
126
20. ความเหนสงขารเปนอนตตา มประโยชนอยางไร ?
ก. ละความเหนแกตว ข. ละความทกข
ค. ละความก�าหนด ง. ละความถอมน
ค�าตอบ : ง
21. การเหนอนตตาตองมอะไรก�ากบ จงจะไมเปนมจฉาทฏฐ ?
ก. สต สมปชญญะ ข. อนจจสญญา
ค. โยนโสมนสการ ง. นพพทาญาณ
ค�าตอบ : ค
22. เมอเกดความหนายในสงขาร มผลอยางไร ?
ก. ท�าใหสงบ ข. ท�าใหหลดพน
ค. ท�าใหทอแท ง. ท�าใหสนก�าหนด
ค�าตอบ : ง
23. ความตดพนหวงใยในอารมณอนเปนทรก เรยกวาอะไร ?
ก. ความอาลย ข. ความอยาก
ค. ความเมา ง. ความระหาย
ค�าตอบ : ก
24. ขอวา ธรรมยงความเมาใหสราง นน ไดแกเมาอะไร ?
ก. เมาอาย วย ยศ ข. เมากเลส ตณหา ราคะ
ค. เมาสราเมรย ง. เมาสงเสพตดใหโทษ
ค�าตอบ : ก
127
25. ขอวา น�าเสยซงความระหาย หมายความวาอยางไร ?
ก. ก�าจดความหวได ข. ก�าจดตณหาเสยได
ค. ก�าจดความยากจนได ง. ก�าจดความทกขรอนได
ค�าตอบ : ข
26. เพราะสนก�าหนดแลว จตยอมหลดพนจากอะไร ?
ก. ราคะ ข. ตณหา
ค. อาสวะ ง. อปาทาน
ค�าตอบ : ค
27. อวชชาสวะ ไดแกขอใด ?
ก. ราคะ ข. โทสะ
ค. โมหะ ง. โลภะ
ค�าตอบ : ค
28. ถอความศกดสทธไหวจงจกสามหาง สงเคราะหเขาในอาสวะใด ?
ก. กามาสวะ ข. ภวาสวะ
ค. อวชชาสวะ ง. ผลาสวะ
ค�าตอบ : ค
29. จตหลดพนจากกามตณหา ชอวาหลดพนจากอาสวะใด ?
ก. กามาสวะ ข. ภวาสวะ
ค. อวชชาสวะ ง. ผลาสวะ
ค�าตอบ : ก
128
30. วสทธคอความหมดจด ใครบนดาลใหได ?
ก. พระเจา ข. เทพเจา
ค. ตนเอง ง. โหราจารย
ค�าตอบ : ค
31. เลงเหนสงขารวาเปนทกข จดเปนญาณอะไร ?
ก. อทยพพยญาณ ข. ภงคญาณ
ค. อาทนวญาณ ง. นพพทาญาณ
ค�าตอบ : ค
32. ขอใด จดเขาในจตตวสทธ ?
ก. เจรจาชอบ ข. พยายามชอบ
ค. การงานชอบ ง. เลยงชวตชอบ
ค�าตอบ : ข
33. ขอใด จดเปนสลวสทธ ?
ก. ด�ารชอบ ข. พยายามชอบ
ค. การงานชอบ ง. ระลกชอบ
ค�าตอบ : ค
34. ขอใด จดเปนสมมากมมนตะ ?
ก. คามนษย ข. คาประเวณ
ค. ขายประกน ง. ขายของมนเมา
ค�าตอบ : ค
129
35. ขอใด จดเปนสนตภายใน ?
ก. สงบกาย ข. สงบวาจา
ค. สงบใจ ง. สงบสข
ค�าตอบ : ค
36. อะไรจดเปนโลกามส ในเรองสนต ?
ก. ขนธ ๕ ข. กามคณ ๕
ค. กเลสกาม ง. กามฉนทะ
ค�าตอบ : ข
37. เมอหนายสงขาร ยอมเกดอะไรขน ?
ก. ไมหลง ข. สนก�าหนด
ค. ไมฟงซาน ง. สนกเลส
ค�าตอบ : ข
38. นพพาน แปลวาอะไร ?
ก. ดบ ข. ปฏสนธ
ค. จต ง. อนตรธาน
ค�าตอบ : ก
39. ค�าวา มลกศรอนถอนแลว เปนคณบทของใคร ?
ก. พระโสดาบน ข. พระสกทาคาม
ค. พระอนาคาม ง. พระอรหนต
ค�าตอบ : ง
130
40. ค�าวา ดจไฟสนเชอแลวยอมดบไปเอง กลาวถงเรองใด ?
ก. ฌาน ข. สมาบต
ค. อภญญา ง. นพพาน
ค�าตอบ : ง
41. ผเหนภยในความประมาท ชอวาปฏบตใกลตออะไร ?
ก. สวรรค ข. พรหมโลก
ค. นพพาน ง. เทวโลก
ค�าตอบ : ค
42. การบรรลนพพาน มผลอยางไร ?
ก. เปนสขอยางยง ข. รนรมยอยางยง
ค. เพลดเพลนอยางยง ง. ยนดอยางยง
ค�าตอบ : ก
43. ขอใด เปนความหมายของสมถกมมฏฐาน ?
ก. วธท�าใหรแจง ข. วธตดกเลส
ค. วธท�าใจใหสงบ ง. วธก�าจดความมด
ค�าตอบ : ค
44. จตทเปนสมาธ มลกษณะอยางไร ?
ก. มอารมณเดยว ข. ปราศจากความรสก
ค. ปราศจากกเลส ง. มความเหนแจง
ค�าตอบ : ก
131
45. ผเจรญกายคตาสตกมมฏฐาน ควรก�าหนดอะไรเปนอารมณ ?
ก. ผม ขน เลบ ฟน หนง ข. รป เวทนา สญญา สงขาร
ค. กาย เวทนา จต ธรรม ง. ดน น�า ลม ไฟ
ค�าตอบ : ก
46. เมตตากมมฏฐานเหมาะแกใคร ?
ก. คนมกโกรธ ข. คนรกสวยรกงาม
ค. คนมกสงสย ง. คนมกงวงนอน
ค�าตอบ : ก
47. การเจรญอสภกมมฏฐาน เพอประโยชนอยางไร ?
ก. ไมหลงตด ข. ไมมเวรภย
ค. ไมทจรต ง. มความอดทน
ค�าตอบ : ก
48. ปญญาทเหนแจงชดในอารมณ เรยกวาอะไร ?
ก. สมถะ ข. วปสสนปกเลส
ค. วปสสนา ง. วปลลาส
ค�าตอบ : ค
49. อะไรเปนผลของการปฏบตวปสสนา ?
ก. ความบรสทธแหงจต ข. ความบรสทธของความเหน
ค. ความบรสทธของปญญา ง. ถกทกขอ
ค�าตอบ : ง
132
50. ประโยชนสงสดของการเจรญวปสสนากมมฏฐาน คออะไร ?
ก. พนจากสงสารทกข ข. ก�าจดพยาบาท
ค. ก�าจดความสงสย ง. ก�าจดกามฉนทะ
ค�าตอบ : ก
*********
133
เฉลยวชาธรรม ธรรมศกษาชนเอก
สอบในสนามหลวง
วนศกร ท ๑๖ ธนวาคม พ.ศ. ๒๕๕๔
1. ก 11. ข 21. ค 31. ค 41. ค
2. ง 12. ค 22. ง 32. ข 42. ก
3. ง 13. ข 23. ก 33. ค 43. ค
4. ก 14. ก 24. ก 34. ค 44. ก
5. ก 15. ง 25. ข 35. ค 45. ก
6. ก 16. ค 26. ค 36. ข 46. ก
7. ง 17. ค 27. ค 37. ข 47. ก
8. ง 18. ก 28. ค 38. ก 48. ค
9. ค 19. ค 29. ก 39. ง 49. ง
10. ก 20. ง 30. ค 40. ง 50. ก
134
ปญหาและเฉลยวชาพทธานพทธประวต ธรรมศกษาชนเอก
สอบในสนามหลวง
วนศกร ท ๑๖ ธนวาคม พ.ศ. ๒๕๕๔
1. การตรวจดอนยงใหญกอนเสดจอบตเปนมนษยของพระมหาสตว
ตรงกบขอใด ?
ก. ปญจโกลาหล ข. ปญจขนธ
ค. ปญจมหาบรจาค ง. ปญจมหาวโลกนะ
ค�าตอบ : ง
2. พระนามใด มความหมายวา พระผมฉพพรรณรงสแผซานออกจาก
พระวรกาย ?
ก. พระสทธตถะ ข. พระองครส
ค. พระโคดม ง. พระชนสห
ค�าตอบ : ข
3. ใครมใชสหชาตกบเจาชายสทธตถะ ?
ก. อานนท ข. อบาล
ค. กาฬทาย ง. พมพา
ค�าตอบ : ข
135
4. พระวาจาวา เราเปนผเลศ เปนผเจรญ เปนผประเสรฐสดในโลก
เรยกวาอะไร ?
ก. สจจวาจา ข. มธรวาจา
ค. ปยวาจา ง. อาสภวาจา
ค�าตอบ : ง
5. ตนไมทพระพทธเจาประทบนงในวนตรสร ชอวาอะไร ?
ก. อสสตถพฤกษ ข. ราชายตนพฤกษ
ค. อชปาลนโครธ ง. มจจลนท
ค�าตอบ : ก
6. ขอปฏบตทางสายกลาง หมายถงอะไร ?
ก. อรยสจ ๔ ข. โพชฌงค ๗
ค. มรรค ๘ ง. อนปพพวหาร ๙
ค�าตอบ : ค
7. ใครเปนผถวายผาสงควรรณ ?
ก. ตปสสะ ข. ปกกสะ
ค. ภลลกะ ง. จนทะ
ค�าตอบ : ข
8. ในปฐมยาม พระพทธเจาทรงบรรลธรรมอะไร ?
ก. ปพเพนวาสานสสตญาณ ข. จตปปาตญาณ
ค. อาสวกขยญาณ ง. ทศพลญาณ
ค�าตอบ : ก
136
9. พระพทธเจาทรงเหนสตวทงหลายผจตและเกด ดวยญาณอะไร ?
ก. กมมสกตาญาณ ข. จตปปาตญาณ
ค. อาสวกขยญาณ ง. ปพเพนวาสานสสตญาณ
ค�าตอบ : ข
10. โดยธรรมาธษฐาน พระยามารคออะไร ?
ก. กามตณหา ข. กามราคะ
ค. วตถกาม ง. กเลสกาม
ค�าตอบ : ง
11. ขอใด ไมใชบารม ๑๐ ทพระพทธเจาใชตอสกบกเลสมาร ?
ก. ทาน ข. ศล
ค. สมาธ ง. ปญญา
ค�าตอบ : ค
12. วชชา ๓ ทพระมหาบรษบรรลนน ขอท ๓ คออะไร ?
ก. ระลกชาตของตนเองได ข. ท�ากเลสาสวะใหสน
ค. ระลกชาตของสรรพสตว ง. ไดทพยจกษ
ค�าตอบ : ข
13. พทธอทานวา ธรรมทงหลาย ปรากฏแกพราหมณผเพยรเพงอย
ธรรมทงหลาย หมายถงอะไร ?
ก. อรยสจ ๔ ข. โพชฌงค ๗
ค. มรรค ๘ ง. อนปพพวหาร ๙
ค�าตอบ : ก
137
14. พระพทธเจาประดษฐานพระพทธศาสนา ครงแรกทไหน ?
ก. แควนกาส ข. แควนวชช
ค. แควนมลละ ง. แควนมคธ
ค�าตอบ : ง
15. ค�าสอนทเปนหลกการของพระพทธศาสนา คอขอใด ?
ก. เวนขอหาม ข. ท�าตามพทธานญาต
ค. ความไมเบยดเบยน ง. โอวาทปาฏโมกข
ค�าตอบ : ง
16. พระพทธเจาตรสชมเมองใดวา ปลกสรางไดเปนระเบยบ ?
ก. ปาฏลบตร ข. สาวตถ
ค. พาราณส ง. กสนารา
ค�าตอบ : ก
17. อนปพพกถาและอรยสจ ๔ ทรงแสดงแกใคร ?
ก. ปญจวคคย ข. ยสกลบตร
ค. ชฎล ๓ พนอง ง. พระสารบตร
ค�าตอบ : ข
18. ทบานภณฑคามพระพทธเจาทรงแสดงธรรมขอใดมาก ?
ก. ไตรลกษณ ข. ไตรสกขา
ค. ไตรรตน ง. ไตรภม
ค�าตอบ : ข
138
19. ขอใด เปนเหตการณทเกดขนในคราวเสดจกรงกบลพสด ?
ก. ฝนโบกขรพรรษตก ข. แสดงธรรมโปรดพระมารดา
ค. กาฬทายอ�ามาตยบวช ง. พระเจาพมพสารเขาเฝา
ค�าตอบ : ก
20. สาลวโนทยาน เปนสถานทพระพทธเจาทรงแสดงอะไร ?
ก. ปฐมเทศนา ข. ยมกปาฏหารย
ค. ปจฉมโอวาท ง. โอวาทปาฏโมกข
ค�าตอบ : ค
21. เรองทกลาวถงการรกษากายวาจาใหเรยบรอย ชอวาอะไร ?
ก. ทานกถา ข. สลกถา
ค. สคคกถา ง. กามาทนวกถา
ค�าตอบ : ข
22. ขอใด เรยกวาปฏปจฉาพยากรณ ?
ก. ทรงยอนถามแลวจงแกปญหา ข. ทรงแยกปญหาแกทละขอ
ค. ทรงแกปญหานนโดยสวนเดยว ง. ทรงระงบไมแกปญหานน
ค�าตอบ : ก
23. การนกถง ชรา พยาธและมรณะ เปนเหตใหบรรเทาอะไร ?
ก. อกศลวตก ๓ ข. ความเมา ๓
ค. ตณหา ๓ ง. อกศลมล ๓
ค�าตอบ : ข
139
24. ตามลทธพราหมณ เชอวาผไมมบตร จะมคตเปนอยางไร
ก. ตายแลวสญ ข. ตายแลวตกนรก
ค. ตายแลวเกดในสคต ง. มคตไมแนนอน
ค�าตอบ : ข
25. บคคลใด จดเปนทศเบองหนา ?
ก. บดา มารดา ข. คร อาจารย
ค. บตร ภรรยา ง. มตร สหาย
ค�าตอบ : ก
26. หวขอธรรมทพระสารบตรสนทนากบพระปณณมนตานบตร ทเมองสาวตถ
วาดวยเรองอะไร ?
ก. ขนธ ๕ ข. อนทรย ๕
ค. วสทธ ๗ ง. มรรค ๘
ค�าตอบ : ค
27. พระนางปชาบดโคตม อปสมบทเปนภกษณดวยวธใด ?
ก. ญตตจตตถกรรม ข. รบครธรรม ๘
ค. ตสรณคมนปสมปทา ง. รบโอวาท ๓
ค�าตอบ : ข
28. ใครไดรบการอปสมบทเพราะอานสงสของการถวายขาวเพยงทพพเดยว ?
ก. พระราธะ ข. พระพาหยะ
ค. พระวกกล ง. พระพากละ
ค�าตอบ : ก
140
29. บรวารมากเพราะน�าใจม เปนคณสมบตของพระสาวกรปใด ?
ก. พระอญญาโกณฑญญะ ข. พระอานนท
ค. พระอรเวลกสสปะ ง. พระสารบตร
ค�าตอบ : ค
30. เพอนดมหนงถงจะนอย ดกวารอยเพอนคดรษยา คอใคร ?
ก. ตปสสะ ภลลกะ ข. ภททยะ อนรทธะ
ค. อสสช อปตสสะ ง. อปตสสะ โกลตะ
ค�าตอบ : ง
31. โกลตปรพาชกฟงธรรมจากใคร จงไดดวงตาเหนธรรม ?
ก. พระพทธเจา ข. พระอสสช
ค. อปตสสปรพาชก ง. ทฆนขปรพาชก
ค�าตอบ : ค
32. พระพทธเจาทรงยกยองพระสาวกรปใดวา มธรรมเปนเครองอยเสมอ
ดวยพระองค ?
ก. พระอญญาโกณฑญญะ ข. พระอานนท
ค. พระมหากสสปะ ง. พระอบาล
ค�าตอบ : ค
33. พระสาวกรปใด ไดรบเอตทคคะท�าตระกลใหเลอมใส ?
ก. พระกาฬทาย ข. พระโสภตะ
ค. พระพากละ ง. พระรฐบาล
ค�าตอบ : ก
141
34. พระสาวกคใด สนทนาเรองการตายของพระขณาสพ ?
ก. พระอสสช พระอนรทธะ ข. พระอานนท พระอบาล
ค. พระสารบตร พระยมกะ ง. พระยสะ พระโมคคลลานะ
ค�าตอบ : ค
35. ปงคยมาณพ ไมหลดพนจากอาสวกเลสในขณะฟงธรรม เพราะเหตใด ?
ก. คดถงการงาน ข. คดถงคนรก
ค. คดถงอาจารย ง. คดสงสยในธรรม
ค�าตอบ : ค
36. โลกมอะไรผกพนไว พระพทธเจาตรสตอบอยางไร ?
ก. ความเพลดเพลน ข. ความทะยานอยาก
ค. ความยนดในกาม ง. ความไมรอรยสจ
ค�าตอบ : ก
37. พระเทวทตไมไดบรรลมรรคผล เพราะสาเหตใด ?
ก. ถอตววาเปนกษตรย ข. ถกลาภสกการะครอบง�า
ค. ไมไดบวชดวยศรทธา ง. มปญญาดอยกวาคนอน
ค�าตอบ : ข
38. พระอานนทไดบรรลโสดาปตตผล เพราะฟงธรรมจากใคร ?
ก. พระอญญาโกณฑญญะ ข. พระสารบตร
ค. พระปณณมนตานบตร ง. พระอสสช
ค�าตอบ : ค
142
39. มหาสนนบาตแหงพระอรยสาวก เปนเหตใหเกดอะไร ?
ก. ธมมจกกปปวตตนสตร ข. อนตตลกขณสตร
ค. อาทตตปรยายสตร ง. โอวาทปาฏโมกข
ค�าตอบ : ง
40. ตณหกขยธรรม ธรรมเปนทสนไปแหงตณหา ตรสทไหน ?
ก. ถ�าสกรขาตา ข. อสปตนมฤคทายวน
ค. วดเวฬวน ง. กลลวาลมตตคาม
ค�าตอบ : ง
41. มหาปเทส ๔ พระพทธเจาทรงแสดง ณ สถานทใด ?
ก. อานนทเจดย ข. ปาวาลเจดย
ค. อจลเจดย ง. ปาสาณเจดย
ค�าตอบ : ก
42. สงเวชนยสถานทง ๔ แหง จดเปนเจดยประเภทใด ?
ก. ธาตเจดย ข. บรโภคเจดย
ค. ธรรมเจดย ง. อทเทสกเจดย
ค�าตอบ : ข
43. อทเทสกเจดย หมายถงขอใด ?
ก. พระพทธรป ข. พระบรมสารรกธาต
ค. พระพทธบรขาร ง. พระไตรปฏก
ค�าตอบ : ก
143
44. สถานททรงพจารณาอภธมมปฎก ซงเทวดานรมต เรยกวาอะไร ?
ก. อนมสเจดย ข. รตนฆรเจดย
ข. รตนจงกรมเจดย ง. บรโภคเจดย
ค�าตอบ : ข
45. ธรรมและวนยทเราแสดงแลว จกเปนศาสดาแหงทานทงหลาย
พระศาสดาตรสแกใคร ?
ก. พระอนรทธะ ข. พระมหากสสปะ
ค. พระอบาล ง. พระอานนท
ค�าตอบ : ง
46. พระพทธโอวาททงปวงททรงประทานแลว ประมวลลงเปนหนงเดยว
คออะไร ?
ก. ความไมประมาท ข. ทางสายกลาง
ข. ดวงตาเหนธรรม ง. ความกตญญ
ค�าตอบ : ก
47. ผวกายพระตถาคต ผองใสยงนกในกาลใด ?
ก. วนประสต ข. วนแสดงปฐมเทศนา
ค. วนแสดงยมกปาฏหารย ง. วนตรสรและปรนพพาน
ค�าตอบ : ง
144
48. สงคายนาครงใด มการจารกค�าสอนลงในใบลาน ?
ก. ครงท ๒ ข. ครงท ๓
ค. ครงท ๔ ง. ครงท ๕
ค�าตอบ : ง
49. ใครเปนอครศาสนปภมภก คราวท�าตตยสงคายนา ?
ก. พระเจาอชาตศตร ข. พระเจาอโศกมหาราช
ค. พระเจากาลาโศกราช ง. พระเจาเทวานมปยตสสะ
ค�าตอบ : ข
50. อนตรธานใด เปนชนแรกแหงความเสอมในพระพทธศาสนา ?
ก. ปรยตอนตรธาน ข. ปฏบตอนตรธาน
ค. ปฏเวธอนตรธาน ง. ลงคอนตรธาน
ค�าตอบ : ก
*********
145
เฉลยวชาพทธานพทธประวต ธรรมศกษาชนเอก
สอบในสนามหลวง
วนศกร ท ๑๖ ธนวาคม พ.ศ. ๒๕๕๔
1. ง 11. ค 21. ข 31. ค 41. ก
2. ข 12. ข 22. ก 32. ค 42. ข
3. ข 13. ก 23. ข 33. ก 43. ก
4. ง 14. ง 24. ข 34. ค 44. ข
5. ก 15. ง 25. ก 35. ค 45. ง
6. ค 16. ก 26. ค 36. ก 46. ก
7. ข 17. ข 27. ข 37. ข 47. ง
8. ก 18. ข 28. ก 38. ค 48. ง
9. ข 19. ก 29. ค 39. ง 49. ข
10. ง 20. ค 30. ง 40. ง 50. ก
146
ปญหาและเฉลยวชากรรมบถ (วนย) ธรรมศกษาชนเอก
สอบในสนามหลวง
วนศกร ท ๑๖ ธนวาคม พ.ศ. ๒๕๕๔
1. พระพทธศาสนาสอนใหเชอเรองใด ?
ก. กรรมลขต ข. พรหมลขต
ค. ฟาลขต ง. ดวงลขต
ค�าตอบ : ก
2. ผลของการกระท�า เรยกวาอะไร ?
ก. บญกรรม ข. เวรกรรม
ค. วบากกรรม ง. เจตนากรรม
ค�าตอบ : ค
3. พระพทธศาสนากลาววา สรรพสตวลวนตกอยภายใตอ�านาจของอะไร ?
ก. กเลส ข. กรรม
ค. ดวงชะตา ง. เทพเจา
ค�าตอบ : ข
4. กรรมบถ แปลวาอะไร ?
ก. ทางท�ากรรม ข. ผลของกรรม
ค. การท�ากรรม ง. การชดใชกรรม
ค�าตอบ : ก
147
5. ขอใด เปนความหมายของกศลกรรมบถ ?
ก. ทางแหงความด ข. ทางแหงกรรม
ค. ทางแหงอบาย ง. ทางกาวหนา
ค�าตอบ : ก
6. การกระท�าพรอมทงเจตนา เรยกวาอะไร ?
ก. กรรมบถ ข. กรรมวบาก
ค. กรรมกเลส ง. กรรมลขต
ค�าตอบ : ก
7. มโนกรรม หมายถงอะไร ?
ก. การกระท�าทางกาย ข. การกระท�าทางวาจา
ค. การกระท�าทางใจ ง. การกระท�าทกวถทาง
ค�าตอบ : ค
8. กาเมสมจฉาจาร จะส�าเรจความเปนกรรมบถทางทวารใด ?
ก. กายทวาร ข. วจทวาร
ค. มโนทวาร ง. ไตรทวาร
ค�าตอบ : ก
9. ขอใด เปนวจกรรมอยางเดยว ?
ก. อภชฌา ข. พยาบาท
ค. มจฉาทฏฐ ง. สมผปปลาปะ
ค�าตอบ : ง
148
10. มโนกรรม เกดไดทางทวารใด ?
ก. กายทวาร ข. วจทวาร
ค. มโนทวาร ง. ถกทกขอ
ค�าตอบ : ง
11. พยาบาทปองรายเขา จดเปนกรรมชนดใด ?
ก. กายกรรม ข. วจกรรม
ค. มโนกรรม ง. ถกทกขอ
ค�าตอบ : ค
12. ขอใด เปนทงอกศลกรรมบถ และอกศลมล ?
ก. พยาบาท ข. ปาณาตบาต
ค. มสาวาท ง. สมผปปลาปะ
ค�าตอบ : ก
13. วจกรรมใด มทกขเวทนาอยางเดยว ?
ก. มสาวาท ข. ปสณวาจา
ค. ผรสวาจา ง. สมผปปลาปะ
ค�าตอบ : ค
14. ขอใด เปนอารมณของพยาบาท ?
ก. มนษย ข. เปรต
ค. เทวดา ง. พรหม
ค�าตอบ : ก
149
15. กายกรรม ๓ วจกรรม ๔ โดยสภาวธรรมไดแกอะไร ?
ก. เจตนา ข. โกฏฐาสะ
ค. อารมณ ง. เวทนา
ค�าตอบ : ก
16. อกศลมลใด มอยในอกศลกรรมทกขอ ?
ก. โลภะ ข. โทสะ
ค. โมหะ ง. ถกทกขอ
ค�าตอบ : ค
17. ปาณาตบาต เกดขนจากอกศลมลใด ?
ก. โทสะ โมหะ ข. โลภะ โทสะ
ค. โลภะ โมหะ ง. โลภะ โทสะ โมหะ
ค�าตอบ : ก
18. ขอใด จดเปนมจฉาทฏฐ ?
ก. ท�าดมความสข ข. ท�าชวไดความทกข
ค. ท�าบญไดบาป ง. ท�าบาปเกดในอบาย
ค�าตอบ : ค
19. รปชวตนทรย เปนธรรมชาตท�าใหสงใดมชวตอยได ?
ก. รป ข. เวทนา
ค. สญญา ง. สงขาร
ค�าตอบ : ก
150
20. เมอรปชวตนทรยขาด ท�าใหสงใดขาดไปดวย ?
ก. เวทนา ข. สญญา
ค. สงขาร ง. ถกทกขอ
ค�าตอบ : ง
21. ค�าวา ปาณะ ในปาณาตบาต โดยสมมตสจจะ ไดแกอะไร ?
ก. สตว ข. รปชวตนทรย
ค. อรปชวตนทรย ง. นามธรรม
ค�าตอบ : ก
22. ขอใด จดเปนองคของปาณาตบาต ?
ก. จตคดจะฆา ข. จตคดจะลก
ค. จตคดจะเสพ ง. จตคดจะพดสอเสยด
ค�าตอบ : ก
23. สงใหคนอนฆาสตว เปนกายกรรมเกดขนทางทวารใด ?
ก. กายทวาร ข. วจทวาร
ค. มโนทวาร ง. ไตรทวาร
ค�าตอบ : ข
24. ค�าวา อทนนะ ในอทนนาทาน หมายถงอะไร ?
ก. ของทเจาของหวงแหน ข. ของทเจาของแบงให
ค. ของทไมมเจาของ ง. ของทเจาของทงแลว
ค�าตอบ : ก
151
25. กาเมสมจฉาจารอาศยอะไร จงจะส�าเรจเปนกรรมบถได ?
ก. สมผสทางกาย ข. สมผสทางใจ
ค. สมผสทางวตถ ง. สมผสทางใน
ค�าตอบ : ก
26. ส�านวนใด มความหมายตรงกบกาเมสมจฉาจาร ?
ก. น�าพงเรอเสอพงปา ข. น�านงไหลลก
ค. จบปลาสองมอ ง. น�าขนใหรบตก
ค�าตอบ : ค
27. องคแหงมสาวาทขอใด เปนเหตใหถงความเปนกรรมบถ ?
ก. เรองไมจรง ข. จตคดจะพดใหผด
ค. พยายามจะพด ง. คนอนเขาใจเรองนน
ค�าตอบ : ง
28. กรรมทสงผลในปฏสนธกาล ตรงกบขอใด ?
ก. เกดเปนมนษย ข. เกดเปนกษตรยนกรบ
ค. เกดเปนหวหนาเทวดา ง. เกดเปนผหญงสวยงาม
ค�าตอบ : ก
29. กรรมทสงผลในปวตตกาล หมายถงใหผลในกาลใด ?
ก. อดตกาล ข. อนาคตกาล
ค. ปจจบนกาล ง. ไมก�าหนดกาล
ค�าตอบ : ค
152
30. กายกรรม ๓ จะส�าเรจความเปนกรรมบถไดเพราะอะไร ?
ก. เจตนา ข. อารมณ
ค. เวทนา ง. มลเหต
ค�าตอบ : ก
31. ขอใด เปนสมผปปลาปะทถงความเปนกรรมบถ ?
ก. เชอเรองไรสาระวาเปนจรง ข. เชอเรองไรสาระวาไมจรง
ค. เชอเรองไรสาระวาไมถกตอง ง. เชอเรองไรสาระวาไมมเหตผล
ค�าตอบ : ก
32. เจตนาเปนเหตละโมบ อยากไดสงของผอน เรยกวาอะไร ?
ก. อภชฌา ข. พยาบาท
ค. มจฉาทฏฐ ง. กรรมบถ
ค�าตอบ : ก
33. ขอใด เปนองคแหงอภชฌา ?
ก. ของมเจาของ ข. รวามเจาของ
ค. จตคดจะลก ง. การนอมมาเพอตน
ค�าตอบ : ง
34. พยาบาทในขอใด เปนเพยงกรรมยงไมถงความเปนกรรมบถ ?
ก. คดใหพนาศ ข. คดใหเสยหาย
ค. คดปองราย ง. คดเรองโกรธ
ค�าตอบ : ง
153
35. ความพยาบาท เปนเหตใหบคคลประพฤตผดเรองใด ?
ก. ฆาสตว ข. ลกทรพย
ค. เหนผด ง. ประพฤตผดในกาม
ค�าตอบ : ก
36. นยตมจฉาทฏฐทง ๓ ปฏเสธเรองใด ?
ก. กรรมและผลกรรม ข. โลกนและโลกหนา
ค. นรกสวรรค ง. ถกทกขอ
ค�าตอบ : ง
37. พระพทธศาสนาปฏเสธนยตมจฉาทฏฐ ขอใด ?
ก. นตถกทฏฐ ข. อเหตกทฏฐ
ค. อกรยทฏฐ ง. ถกทกขอ
ค�าตอบ : ง
38. มจฉาทฏฐขอใด มโทษเบากวาทฏฐอน ?
ก. นตถกทฏฐ ข. อเหตกทฏฐ
ค. อกรยทฏฐ ง. สกกายทฏฐ
ค�าตอบ : ง
39. อกศลกรรมบถใด เพยงแตคดในใจกส�าเรจเปนกรรมบถ ?
ก. ปาณาตบาต ข. อทนนาทาน
ค. สมผปปลาปะ ง. มจฉาทฏฐ
ค�าตอบ : ง
154
40. คดวา ผลของกรรมดกรรมชวไมม จดเปนมโนกรรมฝายอกศลเกดขน
ทางทวารใด ?
ก. กายทวาร ข. วจทวาร
ค. มโนทวาร ง. ถกทกขอ
ค�าตอบ : ค
41. อกศลกรรมบถขอใด เกดขนไดทง ๓ ทวาร ?
ก. ปาณาตบาต ข. กาเมสมจฉาจาร
ค. มสาวาท ง. อภชฌา
ค�าตอบ : ง
42. กรรมบถใด จดเปนมโนกรรมฝายกศล ?
ก. ปาณาตบาต ข. อทนนาทาน
ค. อภชฌา ง. อพยาบาท
ค�าตอบ : ง
43. การประพฤตธรรมจรยาและสมจรยา เปนเหตไดสวรรคสมบตตรงกบขอใด ?
ก. เกดเปนกษตรย ข. เกดเปนพราหมณ
ค. เกดเปนแพศย ง. เกดเปนเทวดา
ค�าตอบ : ง
44. ขอใด จดเปนธรรมจรยาและสมจรยาทางวาจา ?
ก. เวนจากปาณาตบาต ข. เวนจากอทนนาทาน
ค. เวนจากกาเมสมจฉาจาร ง. เวนจากสมผปปลาปะ
ค�าตอบ : ง
155
45. พดถอยค�าทมหลกฐานและเหตผล ชอวาประพฤตกศลกรรมบถใด ?
ก. เวนจากพดเทจ ข. เวนจากพดค�าหยาบ
ค. เวนจากพดสอสยด ง. เวนจากพดเพอเจอ
ค�าตอบ : ง
46. ขอใด ไมเปนรากเหงาของกศลกรรมบถ ?
ก. อภชฌา ข. อนภชฌา
ค. อพยาบาท ง. สมมาทฏฐ
ค�าตอบ : ก
47. ความปรองดอง เกดขนไดเพราะประพฤตกศลกรรมบถใด ?
ก. เวนจากพดเทจ ข. เวนจากพดสอเสยด
ค. เวนจากพดค�าหยาบ ง. เวนจากพดเพอเจอ
ค�าตอบ : ข
48. ความเหนแจงอรยสจ ๔ จดเปนกศลกรรมบถใด ?
ก. อนภชฌา ข. อพยาบาท
ค. สมมาทฏฐ ง. ถกทกขอ
ค�าตอบ : ค
49. ขอใด เปนอานสงสแหงกศลกรรมบถทน�าไปสสคต ?
ก. เกดเปนสตวเดรจฉาน ข. เกดเปนมนษย
ค. เกดเปนเปรต ง. เกดเปนอสรกาย
ค�าตอบ : ข
156
50. ขอใด เปนเหตใหไปเกดในพรหมโลก ?
ก. อกศลกรรมบถ ข. กศลกรรมบถ
ค. อกศลเจตนา ง. อกศลมล
ค�าตอบ : ข
*********
157
เฉลยวชากรรมบถ (วนย) ธรรมศกษาชนเอก
สอบในสนามหลวง
วนศกร ท ๑๖ ธนวาคม พ.ศ. ๒๕๕๔
1. ก 11. ค 21. ก 31. ก 41. ง
2. ค 12. ก 22. ก 32. ก 42. ง
3. ข 13. ค 23. ข 33. ง 43. ง
4. ก 14. ก 24. ก 34. ง 44. ง
5. ก 15. ก 25. ก 35. ก 45. ง
6. ก 16. ค 26. ค 36. ง 46. ก
7. ค 17. ก 27. ง 37. ง 47. ข
8. ก 18. ค 28. ก 38. ง 48. ค
9. ง 19. ก 29. ค 39. ง 49. ข
10. ง 20. ง 30. ก 40. ค 50. ข