แนวทางการพฒนาประสทธภาพในการเยยวยาผทเสยหายในกระบวนการยตธรรมของประเทศไทย: กรณศกษา พระราชบญญตคาตอบแทนผเสยหายและคาทดแทน

และคาใชจายแกจ าเลยในคดอาญา พ.ศ.2544 GUIDELINES TO EFFICIENTLY DEVELOP THE REHABILITATION PROCESS FOR INJURED PERSONS DUE TO NEGLIGENCE BY THE CRIMINAL JUSTICE

SYSTEM, ACCORDING TO THE DAMAGES FOR INJURED PERSONS AND COMPENSATION AND EXPENSES FOR THE ACCUSED

IN THE CRIMINAL CASE ACT, B.E.2544 (2001)

โดย พนต ารวจโท ศรณย ทองหวง

รายงานการคนควาอสระฉบบนเปนสวนหนงของการศกษาตาม หลกสตรรฐประศาสนศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาอาชญาวทยาและการบรหารงานยตธรรม

สถาบนอาชญาวทยาและการบรหารงานยตธรรม วทยาลยรฐกจ

บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยรงสต ปการศกษา 2558

GUIDELINES TO EFFICIENTLY DEVELOP THE REHABILITATION PROCESS FOR INJURED PERSONS DUE TO NEGLIGENCE BY THE CRIMINAL JUSTICE

SYSTEM, ACCORDING TO THE DAMAGES FOR INJURED PERSONS AND COMPENSATION AND EXPENSES FOR THE ACCUSED

IN THE CRIMINAL CASE ACT, B.E.2544 (2001)

BY POL.LT.COL.SARUN THONGHUANG

A REPORT SUBMITTED IN PARTIAL FULFILLMENT OF THE DEGREE OF MASTER OF PUBLIC ADMINISTRATION

IN CRIMINOLOGY AND JUSTICE ADMINISTRATION INSTITUTE OF CRIMINOLOGY AND JUSTICE ADMINISTRATION

COLLEGE OF GOVERNMENT

GRADUATE SCHOOL, RANGSIT UNIVERSITY ACEDAMIC YEAR 2015

ใบรบรองการศกษาคนควาอสระ สถาบนอาชญาวทยาและการบรหารงานยตธรรม วทยาลยรฐกจ

มหาวทยาลยรงสต

เรอง แนวทางการพฒนาประสทธภาพในการเยยวยาผทเสยหายในกระบวนการยตธรรมของประเทศไทย: กรณศกษา พระราชบญญตคาตอบแทนผเสยหายและคาทดแทนและคาใชจายแกจ าเลยในคดอาญา พ.ศ.2544 (GUIDELINES TO EFFICIENTLY DEVELOP THE REHABILITATION PROCESS FOR INJURED PERSONS DUE TO NEGLIGENCE BY THE CRIMINAL JUSTICE SYSTEM, ACCORDING TO THE DAMAGES FOR INJURED PERSONS AND COMPENSATION AND EXPENSES FOR THE ACCUSED IN THE CRIMINAL CASE ACT, B.E.2544 (2001))

โดย พนต ารวจโท ศรณย ทองหวง 5408568 สถาบนอาชญาวทยาและการบรหารงานยตธรรม วทยาลยรฐกจ มหาวทยาลยรงสต อนมต ใหนบวชาการศกษาคนควาอสระ เปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรรฐประศาสนศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาอาชญาวทยาและการบรหารงานยตธรรม ประจ าปการศกษา 2558 รองศาสตราจารย ดร. ……………………………………… (ธรรมวทย เทอดอดมธรรม) คณบดสถาบนอาชญาวทยาและการบรหารงานยตธรรม รอยต ารวจเอก ดร. ……………………………. (กรรมการ) (จอมเดช ตรเมฆ) ดร. …………………………………………….. (อาจารยทปรกษา) (ดร.ศภกร ปญญฤทธ) ลขสทธของหลกสตรรฐประศาสนศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาอาชญาวทยาและการบรหารงานยตธรรม

สถาบนอาชญาวทยาและการบรหารงานยตธรรม วทยาลยรฐกจ บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยรงสต

ก

กตตกรรมประกาศ

รายงานการคนควาอสระฉบบนส าเรจลลวงไดดวยดโดยไดรบความกรณาอยางสงจาก ดร.ศภกร ปญญฤทธ อาจารยทปรกษารายงานการคนควาอสระ และขอบพระคณอาจารยสถาบนอาชญาวทยาและการบรหารงานยตธรรม วทยาลยรฐกจ มหาวทยาลยรงสต ทไดใหความชวยเหลอ ในดานตางๆ ผวจยมความซาบซงเปนพระคณอยางยง ผวจยขอขอบพระคณผใหขอมลคนส าคญในการใหสมภาษณเชงลก ท าใหผวจยไดขอมลทถกตองและครบถวน ผวจยขอขอบคณครอบครวอนเปนทรก ผใหก าลงใจในการท ารายงานการคนควาอสระฉบบนเสมอมา คณงามความดอนพงมจากรายงานการคนควาอสระฉบบน ผวจยขอมอบแดบดา มารดา อนเปนทเคารพยง และคณาจารยผประสาทวชาความร ตลอดจนทกๆ ทานทใหก าลงใจ

พนต ารวจโท ศรณย ทองหวง ผวจย

ข

5408568 : สาขาวชาเอก : อาชญาวทยาและการบรหารงานยตธรรม; รป.ม. ค าส าคญ : แนวทางการพฒนาประสทธภาพ , การเยยวยาผทเสยหายในกระบวนการ ยตธรรมของประเทศไทย , พระราชบญญตคาตอบแทนผเสยหายและ คาทดแทน และคาใชจายแกจ าเลยในคดอาญา พ.ศ.2544 พนต ารวจโท ศรณย ทองหวง: แนวทางการพฒนาประสทธภาพในการเยยวยาผทเสยหายในกระบวนการยตธรรมของประเทศไทย ตามพระราชบญญตคาตอบแทนผเสยหายและคาทดแทนและคาใช จายแกจ าเลยในคดอาญา พ.ศ.2544 (GUIDELINES TO EFFICIENTLY DEVELOP THE REHABILITATION PROCESS FOR INJURED PERSONS DUE TO NEGLIGENCE BY THE CRIMINAL JUSTICE SYSTEM, ACCORDING TO THE DAMAGES FOR INJURED PERSONS AND COMPENSATION AND EXPENSES FOR THE ACCUSED IN THE CRIMINAL CASE ACT, B.E.2544 (2001)) อาจารยทปรกษา: ดร.ศภกร ปญญฤทธ, 80 หนา. การว จ ย เ ร องแนวทางการพฒนาประสทธภาพในการ เย ยวย าผ ท เสยหายในกระบวนการยตธรรมของไทยตามพระราชบญญตคาตอบแทนผเสยหาย และคาทดแทน และคาใชจายแกจ าเลยในคดอาญา พ.ศ.2544 มวตถประสงคเพอศกษาถงบทบาทของเจาหนาทต ารวจตอสทธของผทเสยหายในกระบวนการยตธรรมของไทย ศกษาถงแนวทางการพฒนาประสทธภาพในการเยยวยาผทเสยหายในกระบวนการยตธรรมของไทย ศกษาปญหาและอปสรรคทเกดขนในการเยยวยาผทเสยหายในกระบวนการยตธรรมของไทย ศกษาถงแนวคดและทฤษฎทางอาชญาวทยาทเกยวของกบการเยยวยาผเสยหายในกระบวนการยตธรรมและศกษาถงขอเสนอแนะแนวทางในการพฒนาประสทธภาพในการเย ยวยาผ ท เสยหายในกระบวนการยตธรรมของไทย ตามพระราชบญญตคาตอบแทนผเสยหายและคาทดแทนและคาใชจายแกจ าเลยในคดอาญา พ.ศ.2544 ผใหขอมลคนส าคญในการวจยครงนคอ เจาหนาทต ารวจทปฏบตงานเกยวกบการเยยวยาผทเสยหายในกระบวนการยตธรรมของไทย ผทเสยหายในกระบวนการยตธรรมและเจาหนาทกรมคมครองสทธและเสรภาพ รวมจ านวน 9 คน โดยผวจยท าการสมภาษณเชงลกและวเคราะหขอมลโดยการว เคราะหเนอหา ผลการวจยพบวา 1) บทบาทของเจาหนาทต ารวจตอสทธของผทเสยหายในกระบวนการยตธรรมของไทย ตามพระราชบญญตคาตอบแทนผเสยหาย และคาทดแทน และคาใชจายแกจ าเลยในคดอาญา พ.ศ.2544 พบวา เมอผเสยหายเขามาแจงความกบรอยเวรแลว รอยเวรท าการสอบปากค าท าการสบสวนสอบสวนตามกฎหมาย ลงบนทกประจ าว นและท างานรวมกบสายสบสวนเพอหา

ค

พยานหลกฐานเพมเตม จากนนสงผเสยหายท าการตรวจรางกายทโรงพยาบาลและใหแพทยลงความเหนรบรอง และหลงจากนนเรยกผเสยกลบมาสอบปากค าเพมเตมอกครงหนง จากนนรอยเวรทเกยวของในส านวนคดนนๆ จะท าการแจงสทธการคมครองเยยวยาเหยอพระราชบญญตคาตอบแทนผเสยหายและคาทดแทนและคาใชจายแกจ าเลยในคดอาญา พ.ศ.2544 ใหผเสยหายไดรบทราบและออกเอกสารใหเพอไปยนตอกรมคมครองสทธและเสรภาพตอไป 2) แนวทางการพฒนาประสทธภาพในการเยยวยาผทเสยหายในกระบวนการยตธรรมของไทย ตามพระราชบญญตคาตอบแทนผเสยหาย และคาทดแทน และคาใชจายแกจ าเลยในคดอาญา พ.ศ.2544 พบวา 2.1) พฒนาระบบฐานขอมลตางๆ ทเกยวของกบการใหค าปรกษาขอมลเบองตนของผทตองการรบสทธในการเยยวยารกษา 2.2) การพฒนาความรวมมอกบหนวยงานอน ทกภาคสวน หนวยงานทเกยวของของเขามามสวนรวมรวมในการพฒนาระบบการคมครอง 2.3) การใหความร พฒนาความสามารถ ทกษะการใหบรการ ค าปรกษากบเจาหนาททเกยวของ 2.4) การจดท าคมอ 2.5) การเพมจ านวนเงนในการคมครองเยยวยารกษาเหยอ 2.6) ควรมการสรางหลกเกณฑอยางชดเจนในการใหคาเยยวยารกษาเหยอ 2.7) ควรมการประสมพนธขอมลตางๆ เกยวกบสทธการเยยวยาผทเสยหายในกระบวนการยตธรรมของไทยใหประชาชนไดรบทราบ 2.8) ควรมการเพมหนวยงานประจ าจงหวด เพอใหตอบสนองความรวดเรวในการท างาน 2.9) ควรมแผนพฒนาขนตอนในการท างานทเกยวของการเยยวยาผทเสยหายในกระบวนการยตธรรมของไทยอยางเปนระบบ 2.10) ควรมระบบตดตามประเมนผล 2.11) ควรดแลใหมการปฏบตและบงคบการใหเปนไปตามกฎหมายอยางถกตอง รวดเรว เปนธรรมและทวถง 2.12) ควรมการจดตงกรมคมครองสทธและเสรภาพใหครอบคลมทกพนททวประเทศและ 2.13) ควรมการลงพนทในชมชนเพอประชาสมพนธการท างานของกรมคมครองสทธและเสรภาพ รวมถงการบรรยายใหความร 3) ปญหาและอปสรรคทเกดขนในการเยยวยาผทเสยหายในกระบวนการยตธรรมของไทย ตามพระราชบญญตคาตอบแทนผเสยหาย และคาทดแทน และคาใชจายแกจ าเลยในคดอาญา พ.ศ.2544 พบวา 3.1) เจาหนาทท างานไมมความรเรองของการใหค าปรกษาเบองตน ไมมความรทเกยวของการเยยวยาผทเสยหายในกระบวนการยตธรรมของไทย 3.2) คาตอบแทนทไดรบไมเพยงพอ 3.3) ความคมคาทจะไดรบเมอเทยบกบการเดนเรองการด าเนนการเพอขอคาเยยวยา 3.4) ประชาชนบางคนยงไมทราบถงพระราชบญญตคาตอบแทนผเสยหายและคาทดแทนและคาใชจายแกจ าเลยในคดอาญา พ.ศ.2544 3.5) กระบวนการในการด าเนนงาน การตดตอ การยนเรอง

ง

การจดท าเอกสารตางๆมความลาชา ใชระยะเวลานานเกนไป 3.6) ควรมคมอ เอกสารแจกจายใหกบประชาชนเพอใหไดรบรถงขอมลขาวสาร 4) ขอเสนอแนะแนวทางในการพฒนาประสทธภาพในการเยยวยาผ ท เสยหายในกระบวนการยตธรรมของไทย ตามพระราชบญญตคาตอบแทนผเสยหาย และคาทดแทน และคาใชจายแกจ าเลยในคดอาญา พ.ศ.2544 พบวา 4.1) ควรมการใชระบบคอมพวเตอรในการสงตอขอมลเบองตนการสงเอกสารตางๆ พฒนาบคลากรใหเพยงพอในการปฏบตหนาท รวมถงมการอบรมและการเพมพนความรใหแกเจาหนาท 4.2) ควรมการประชาสมพนธใหกบประชาชนเพมมากขน 4.3) การจดต งกรมคมครองสทธเสรภาพในตามจงหวดตางๆ เพอใหงายตอการด าเนนการ 4.4) ควรตงคณะกรรมการเฉพาะกจขนมาพจารณาในประเดนดงกลาว โดยค านงความตองการของเหยอเปนทต งและควรชดเชยในระดบเบองตน 4.5) ควรมการจดต งกองทนชวยเหลอเหยออาชญากรรมขน 4.6) ใหมการแกไขและจดท าแนวทางปฏบตเพอใหมการด าเนนการเรยกรองเงนชดเชยความเสยหาย 4.7) ขยายระยะเวลาในการพจารณาขอรบคาตอบแทนผ เสยหายตามพระราชบญญตคาตอบแทนผเสยหายและคาทดแทนและคาใชจายแกจ าเลยในคดอาญา พ.ศ.2544 แกไขจากภายในหนงปนบแตวนทผเสยหายไดรถงการกระท าผด เปนหาปหรอมากกวานน 4.8) รฐหรอหนวยงานทเกยวของควรมการจดการบรหารทดมขนตอนในการด าเนนการอยางถกตอง รวดเรว แมนย าและ 4.9) รฐหรอหนวยงานทเกยวของมโครงการตวอยางทเกยวของวาหากทานตกเปนเหยออาชญากรรมแลวทานจะไดคาตอบแทนจรงโดยการท าสอประชาสมพนธตางๆ เพอใหประชาชนไดรบทราบ

จ

5408568 : MAJOR: CRIMINOLOGY AND JUSTICE ADMINISTRATION; M.P.A. (CRIMINOLOGY AND JUSTICE ADMINISTRATION) KEYWORDS : GUIDELINES TO EFFICIENTLY DEVELOP, THE REHABILITATION PROCESS FOR INJURED PERSONS DUE TO NEGLIGENCE BY THE CRIMINAL JUSTICE SYSTEM, THE DAMAGES FOR INJURED PERSONS AND COMPENSATION AND EXPENSES FOR THE ACCUSED IN THE CRIMINAL CASE ACT, B.E.2544 (2001) POL.LT.COL.SARUN THONGHUANG: GUIDELINES TO EFFICIENTLY DEVELOP THE REHABILITATION PROCESS FOR INJURED PERSONS DUE TO NEGLIGENCE BY THE CRIMINAL JUSTICE SYSTEM, ACCORDING TO THE DAMAGES FOR INJURED PERSONS AND COMPENSATION AND EXPENSES FOR THE ACCUSED IN THE CRIMINAL CASE ACT, B.E.2544 (2001). ADVISOR: SUPPAKORN POONYARITH, Ph.D., 80p. This research aims to 1) study the role of police officers and the rights of individuals injured due to negligence by the Thai criminal justice system, 2) offer guidance on effective remedies that will assist those harmed due to negligence by the criminal justice system, 3) study the concepts and theories of criminology in relation to the rehabilitation of victims of the criminal justice system, and 4) offer guidance on the development of effective remedies for damages to be paid to victims under the Injured Persons and Compensation Expenses for the Accused, Criminal Case Act, B.E. 2544 (2001). Key informants for this research were 9 officers from 3 police sections: police officers responsible for the rehabilitation of victims of the criminal justice system, victims of the criminal justice system, and officers from the Protection of Rights and Freedom Department. In-depth interview and the content analysis method were used for data collection and data analysis, respectively. The research found, 1) regarding the role of police officers and the rights of individuals injured due to negligence by the Thai criminal justice system, the results show that police procedure on the rights of injured persons due to negligence by the Thai criminal justice system was divided into following steps: 1) the injured person makes a complaint to the inquiry officers, 2) the inquiry

ฉ

officers interrogate the injured person, 3) the inquiry officers write a police report, 4) the inquiry officers work with police detectives to find more prima facie evidence, 5) the injured person is sent to hospital for a physical examination, 6) the doctor reports the results of the examination to forensic investigation officers, 7) the inquiry officers invite the injured person to return for further questioning, 8) the inquiry officer informs the victim of their rights according to the Injured Persons and Compensation Expenses for the Accused, Criminal Case Act, B.E. 2544 (2001), and finally, 9) the injured person acknowledges that the inquiry officer will submit documentation on behalf of the the injured person to the Protection of Rights and Freedom Department for further processing. 2) Regarding guidance on effective remedies that will assist those harmed due to the criminal justice system under the Expenses for the Accused, Criminal Case Act, B.E. 2544 (2001), the results show that 2.1) a computer database should be developed to provide assistance to victims due to negligence by the criminal justice system, 2.2) police and other related agencies should co-ordinate to help with the rehabilitation of the victim, 2.3) knowledge distribution should be supported to increase the skills and performance of personnel, 2.4) handbooks with guidelines should be prepared and issued to victims, 2.5) the compensation for victims should be increased, 2.7) information about the rehabilitation process should be provided to the general public, 2.8) more rehabilitation services should be provided in provincial areas, 2.9) a plan should be developed to improve rehabilitation services offered to victims due to negligence by the criminal justice system, 2.10) a system should be put in place to ensure that all cases are followed up, 2.11) operational assessment should be implemented to ensure the law is applied according to the principles of law enforcement, 2.12) the Protection of Rights and Freedom Department should be able to cover the entire country, and 2.13) the Protection of Rights and Freedom Department should inform the public of their legal rights 3) Regarding the investigation of the concepts and theories of criminology in relation to the rehabilitation of victims of the criminal justice system under the Expenses for the Accused, Criminal Case Act, B.E. 2544 (2001), the results show 3.1) the officers have insufficient knowledge of the rehabilitation process, 3.2) compensation is insufficient for victims, 3.3) compensation awarded is insignificant when compared to the time spent on the rehabilitation process, 3.4) some

ช

victims are unaware of the existence of compensation provided for victims under the Expenses for the Accused, Criminal Case Act, B.E. 2544 (2001), 3.5) time spent processing compensation should be reduced, and 3.6) a handbook explaining the rehabilitation process should be distributed. 4) Regarding guidance on the development of effective remedies for damages to be to paid to victims under the Injured Persons and Compensation Expenses for the Accused, Criminal Case Act, B.E. 2544 (2001), the results show that 4.1) a computer system and appropriate training should be provided to facilitate the processing and transfer of data, 4.2) a public relations exercises should be undertaken to provide information about the rehabilitation process to victims due to negligence by the criminal justice system, 4.3) offices for the Protection of Rights and Freedom Department should be established in all provinces, 4.4) a committee should be established to support the start of the rehabilitation process, 4.5) a compensation fund should be established for the victims, 4.6) the standard guidelines provided should be amended to reflect requests for compensation, 4.7) the time period for compensation acceptance should be extended from 1 year to 5 years or more, under the Injured Persons and Compensation Expenses for the Accused, Criminal Case Act, B.E. 2544 (2001), 4.8) the public sector and related agencies should produce an effective plan for the rehabilitation of victims due to negligence by the criminal justice system, and 4.9) an example of a victim who received compensation should be publicized.

ซ

สารบญ

หนา กตตกรรมประกาศ ก บทคดยอภาษาไทย ข บทคดยอภาษาองกฤษ จ สารบญ ซ บทท 1 บทน า 1 1.1 ความเปนมาและความส าคญของปญหา 1 1.2 วตถประสงคการวจย 3 1.3 ค าถามในการวจย 4 1.4 ขอบเขตในการวจย 5 1.5 นนามศพทเฉพาะ 5 1.6 ประโยชนทไดรบจากการวจย 6

บทท 2 แนวคด ทฤษฎและงานวจยทเกยวของ 8 2.1 แนวคดทเกยวของกบผเสยหายหรอเหยอในคดอาญา 8 2.2 ประมวลกฎหมายและพระราชบญญตทเกยวของกบสทธผเสยหายในการ

เยยวยาผทเสยหายในกระบวนการยตธรรมของไทยตามพระราชบญญตคาตอบแทนผเสยหายและคาทดแทนและคาใชจายแกจ าเลยในคดอาญา พ.ศ.2544

10

2.3 การเรยกรองคาเสยหายจากรฐ 27 2.4

2.5 2.6 2.7

ขนตอนการสอบสวนคดอาญา สทธของเหยออาชญากรรม ทฤษฎทเกยวของกบการควบคมอาชญากรรม งานวจยทเกยวของ

35 39 40 41

ฌ

สารบญ (ตอ)

หนา บทท 3 ระเบยบวธการวจย 44 3.1 ระเบยบวธวจย 44 3.2 กรอบแนวคดในการศกษาวจย 45 3.3 ขนตอนการด าเนนงานวจย 45 3.4 การเกบรวบรวมขอมล 46 3.5 การวเคราะหขอมล 47 บทท 4 ผใหขอมลคนส าคญ 48

4.1 4.2 4.3 4.4 4.5 4.6 4.7

4.8

4.9

ผใหขอมลคนส าคญคนท 1 (เจาหนาทต ารวจทานท 1) ผใหขอมลคนส าคญคนท 2 (เจาหนาทต ารวจทานท 2) ผใหขอมลคนส าคญคนท 3 (เจาหนาทต ารวจทานท 3) ผใหขอมลคนส าคญคนท 4 (ผเสยหายคนท 1) ผใหขอมลคนส าคญคนท 5 (ผเสยหายคนท 2) ผใหขอมลคนส าคญคนท 6 (ผเสยหายคนท 3) ผใหขอมลคนส าคญคนท 7 (เจาหนาทกรมคมครองสทธและเสรภาพ ทานท 1) ผใหขอมลคนส าคญคนท 8 (เจาหนาทกรมคมครองสทธและเสรภาพ ทานท 2) ผใหขอมลคนส าคญคนท 9 (เจาหนาทกรมคมครองสทธและเสรภาพ ทานท 3)

48 50 52 53 54 55 56

58

60

บทท 5 การสรปผล การอภปรายผลและขอเสนอแนะ 63 5.1 การสรปผล 63 5.2 การอภปรายผลการวจย 67 5.3 ขอเสนอแนะส าหรบการวจยครงตอไป 72

ญ

สารบญ (ตอ)

หนา บรรณานกรม 73 ภาคผนวก 75 ประวตผวจย 80

1

บทท 1

บทน ำ

การวจยเรองแนวทางการพฒนาประสทธภาพในการเยยวยาผทเสยหายในกระบวนการยตธรรมของไทยตามพระราชบญญตคาตอบแทนผเสยหายและคาทดแทนและคาใชจายแกจ าเลยในคดอาญา พ.ศ.2544 ซงในบทน ามสวนประกอบดงน

1.1 ควำมเปนมำและควำมส ำคญของปญหำ

เมอมการกระท าความผดทางอาญาเกดขน การด าเนนคดจะตองด าเนนการโดยรฐทจะน าตวผกระท าความผดมาลงโทษ กลมผเสยหายในคดอาญาหรอเหยออาชญากรรมเปนกลมคนอกกลมหนงทสงคมละเลยหรอหลงลมในระบบงานยตธรรม ทงๆ ทคนกลมนเปนผไดรบผลรายจากการกระท าของผกระท าความผดและมสวนส าคญในกระบวนการยตธรรมทกขนตอน ตงแตการจบกมจนถงการฟองรองผกระท าผด ผเสยหายเปนผมอบพยานหลกฐานเปนผใหการเปนผชตวผกระท า ความผดเปนผชภาพถายผตองสงสยและเปนผใหการในชนศาล แตตองทนทกขทรมานโดยไมไดรบความสนใจจากฝายตางๆ ในการทจะชดเชยสงทสญเสยหรอแมแตการยอมรบในสทธทมอย ซงเรยกวา สทธของผเสยหาย

ในปจจบนหลายประเทศไดเรมใหความส าคญตอการปกปองคมครองสทธของผเสยหาย

โดยในป ค.ศ.1964 ประเทศองกฤษไดทดลองแตงตงคณะกรรมการชดเชยความเสยหายทางอาญา (The Criminal Injuries Compensation Board) เพอพจารณาจายคาชดเชยใหกบเหยออาชญากรรมทไดรบบาดเจบสาหสใน ค.ศ.1976 ประเทศเยอรมน ไดประกาศใชกฎหมายคมครองสทธของเหยออาชญากรรมฉบบแรกซงใชชอวา พระราชบญญตทดแทนแกเหยอ (The Victim Compensation Act) ในสหรฐอเมรกา ป ค.ศ. 1982 ไดประกาศใชพระราชบญญตปกปองเหยอและพยาน (The Federal Victim and Witness Protection Act) ในป ค.ศ.1985 องคการสหประชาชาตไดแถลงประกาศวาดวยหลกการเบองตนในงานยตธรรมส าหรบเหยอ อาชญากรรมเกยวกบการใชอ านาจในทางทผด (Declaration of Basic Principles of Justice for Victims of Crime on Abuse of Power) ส า ห ร บประเทศไทย ผเสยหายหรอเหยออาชญากรรมยงเปนกลมบคคลทถกละเลยอยมาก กฎหมายอาญา

2

ของไทยยงไมไดมบทบญญตถงการจายคาชดเชยหรอคาทดแทนส าหรบเหยออาชญากรรมแตประการใด ผเสยหายจงตองด าเนนการฟองรองเรยกจากผกระท าผดตามประมวลกฎหมายแพงและพาณชย ในเรองละเมด อยางไรกตามม ผเสยหายจ านวนไมนอยทเปนคนยากจน แมมสทธฟองเรยกคาสนไหมทดแทนในทางแพงไดกตาม แตปญหาส าคญคอ การฟองคดแพงนนตองเสยคาใชจายสงทงคาธรรมเนยมศาลตามกฎหมาย คาใชจายเกยวกบทนายความ รวมทงคาใชจายอนๆ ทตดตามมา นอกจากนญาตพนองและบคคลใกลชดของผเสยหายทเรยกวา เหยอทตยภม บอยครงจะตองรบภาระเลยงด จายคารกษาพยาบาลและคาใชจายตางๆ ในระหวาง ทผเสยหายเจบปวยซงบางครงอาจถงกบตลอดชพในกรณพการทพพลภาพ รวมท งตวผ เสยหายเองตลอดชวงระยะเวลาจากการถกประทษรายไมวาตอทรพย รางกายหรอชวต จนกระทงมการพจารณาคดในศาล อาจตกเปนเหยอในขนตอนตางๆ ของกระบวนการยตธรรมซ าแลวซ าอก ตงแตการไปแจงความตอเจาหนาทต ารวจ หรอพนกงานสอบสวนในฐานะทตกเปนผเสยหาย แตอาจไมไดรบการบรการทสะดวก รวดเรวและสภาพ บางครงใชกรยาทาทางหรอถอยค าทอาจเปนการประทษรายเหยอใหเกดการเจบปวดทางจตใจ ทบทวคณขน เชน ในคดถกขมขน ในชนนผเสยหายตองตกเปนเหยอของกระบวนการยตธรรม ตงแตการสอบปากค าของพนกงานสอบสวน การสอบสวนเพมเตมจากพนกงานอยการ การซกคานจากทนายความฝายจ าเลยในศาล การพจารณาพพากษาคดของศาลและการทผตองขงไดรบโทษนอยกวาทศาลพพากษา เปนตน

นอกจากนยงมกรณผตองหาหรอจ าเลยเปนผมอทธพลในทองถนและตองการใชอ านาจมด

ในการบดเบอนรปคดหรอในการปกปดความผด โดยการหลอกลอ กดดน ขมขหรอบบบงคบตอเหยออาชญากรรมใหถอนแจงความใหบดเบอนค าใหการจาก หนกเปนเบาใหหลบเลยงการเปนพยานโดยวธการปฏบตตอเหยออาชญากรรมมรปแบบมากมายทงทางบวกและทางลบ ทงใหเงนและขมข ทงใชพระเดชและพระคณและถาเหยออาชญากรรมไมกลวค าขมขบคคลกลมนกอาจบงการฆาเหยออาชญากรรมและบคคลทเกยวของเพอปดปาก ดงนนปญหาทส าคญประการหนงคอการใหความปลอดภยตอผเสยหายหรอเหยออาชญากรรม

ในกระบวนการยตธรรมมกมความเกยวของกบองคกรหลกๆ ในกระบวนการยตธรรมซง

ไดแก ต ารวจ อยการ ศาลและราชทณฑ องคกรเหลานมหนาทบงคบใชกฎหมายเพอน าตวผกระท าความผดมาลงโทษและเพอคมครองผบรสทธ อกทงค มครองสงคมใหปลอดภยจากการกระท าความผดกฎหมาย โดยเฉพาะอยางยงต ารวจเปนหนวยงานตนๆของกระบวนการยตธรรมทประชาชนสามารถมาพงพาและตดตอเมอตกเปนเหยอหรอไดรบความเสยหายในคดอาญา ซงใน

3

ปจจบนรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พ.ศ.2540 ประเทศไทย ซงมขอก าหนดเกยวกบการใหความชวยเหลอเยยวยาผเสยหายหรออาชญากรรมไว ซงพนกงานสอบสวนมหนาทแจงสทธใหแกผเสยหายไดทราบวาผเสยหายนนมสทธทจะไดรบคาตอบแทนตามพระราชบญญตคาตอบแทนผเสยหายและคาทดแทนและคาใชจายแกจ าเลยในคดอาญา พ.ศ.2544 นนอยางไร

ปญหาส าคญในการคมครองสทธผเสยหายคอการตความเพอคมครองรกษาสทธของ

ผเสยหายหรอเหยออาชญากรรม ตามประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญามาตรา 44/1 ใหมความชดเจนตามหลกวชาการ และการตความนนควรมหลกเกณฑอยางไร นอกจากนนประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญายงขาดมาตรการกฎหมายรบรองการบงคบคดแกผกระท าผด ตลอดจนไมมกองทนชดใชสนไหมทดแทนโดยรฐ อนเปนหลกประกนวาผเสยหายจะไดรบคาเสยหายตามค าพพากษาของศาลอยางแทจรง สงผลใหการเยยวยาไมมประสทธภาพอยางแทจรง (นธพฒน เรองววฒนโรจน, 2552)

ผวจยเปนสวนหนงของกระบวนการยตธรรมทท าหนาทเกยวของกบสทธผเสยหายใน

งานพนกงานสอบสวนเหนถงความส าคญในการศกษาบทบาทของเจาหนาทต ารวจตอสทธผเสยหายในกระบวนการยตธรรมรวมไปถงทศนคตของเจาหนาทต ารวจทมตอการแจงสทธผเสยหายในขนตอนการสอบสวนเพอน าผลการศกษามาพฒนางานสอบสวนเพอประโยชนตอประชาชนท ตกเปนเหยอในคดอาญาไดรบทราบถงสทธของผเสยหายคดอาญา ตลอดจนเพอเปนการเยยวยาความเสยหายใหกบประชาชนไดอยางรวดเรว สะดวกและทวถงตามหลกการคมครองตามสทธของผเสยหายทไดถกบญญตรบรองไวในรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย

1.2 วตถประสงคกำรวจย

การวจยเรองแนวทางการพฒนาประสทธภาพในการเยยวยาผทเสยหายในกระบวนการยตธรรมของไทยตามพระราชบญญตคาตอบแทนผเสยหายและคาทดแทนและคาใชจายแกจ าเลยในคดอาญา พ.ศ.2544 ผวจยก าหนดวตถประสงคในการศกษาดงน

1) เพอศกษาถงบทบาทของเจาหนาทต ารวจตอสทธของผทเสยหายในกระบวนการยตธรรมของไทย ตามพระราชบญญตคาตอบแทนผเสยหายและคาทดแทนและคาใชจายแกจ าเลยในคดอาญา พ.ศ.2544

4

2) เพอศกษาถงแนวทางการพฒนาประสทธภาพในการเยยวยาผทเสยหายในกระบวนการยตธรรมของไทย ตามพระราชบญญตคาตอบแทนผเสยหายและคาทดแทนและคาใชจายแกจ าเลยในคดอาญา พ.ศ.2544

3) เพอศกษาปญหาและอปสรรคทเกดขนในการเยยวยาผทเสยหายในกระบวนการยตธรรมของไทย ตามพระราชบญญตคาตอบแทนผเสยหายและคาทดแทนและคาใชจายแกจ าเลยในคดอาญา พ.ศ.2544

4) เพอศกษาถงแนวคดและทฤษฎทางอาชญาวทยาทเกยวของกบการเยยวยาผเสยหายในกระบวนการยตธรรม

5) เพอศกษาถงขอเสนอแนะแนวทางในการพฒนาประสทธภาพในการเยยวยาผทเสยหายในกระบวนการยตธรรมของไทย ตามพระราชบญญตคาตอบแทนผเสยหายและคาทดแทนและคาใชจายแกจ าเลยในคดอาญา พ.ศ.2544

1.3 ค ำถำมในกำรวจย

การวจยเรองแนวทางการพฒนาประสทธภาพในการเยยวยาผทเสยหายในกระบวนการยตธรรมของไทยตามพระราชบญญตคาตอบแทนผเสยหายและคาทดแทนและคาใชจายแกจ าเลยในคดอาญา พ.ศ.2544 ผวจยก าหนดค าถามในการวจยดงน

1) บทบาทของเจาหนาทต ารวจตอสทธของผทเสยหายในกระบวนการยตธรรมของไทย ตามพระราชบญญตคาตอบแทนผเสยหายและคาทดแทนและคาใชจายแกจ าเลยในคดอาญา พ.ศ.2544 มบทบาททเกยวของอยางไรบาง

2) แนวทางการพฒนาประสทธภาพในการเยยวยาผทเสยหายในกระบวนการยตธรรมของไทย ตามพระราชบญญตคาตอบแทนผเสยหายและคาทดแทนและคาใชจายแกจ าเลยในคดอาญา พ.ศ.2544 มแนวทางการพฒนาไปในทศทางใดบาง

3) ปญหาและอปสรรคทเกดขนในการเยยวยาผทเสยหายในกระบวนการยตธรรมของไทย ตามพระราชบญญตคาตอบแทนผเสยหายและคาทดแทนและคาใชจายแกจ าเลยในคดอาญา พ.ศ.2544 มปญหาและอปสรรคดานใดบาง

4) ขอเสนอแนะแนวทางในการพฒนาประสทธภาพในการเยยวยาผทเสยหายในกระบวนการยตธรรมของไทย ตามพระราชบญญตคาตอบแทนผเสยหายและคาทดแทนและคาใชจายแกจ าเลยในคดอาญา พ.ศ.2544 มขอเสนอแนะดานใดบาง

5

1.4 ขอบเขตในกำรวจย

การวจยเรองแนวทางการพฒนาประสทธภาพในการเยยวยาผทเสยหายในกระบวนการยตธรรมของไทยตามพระราชบญญตคาตอบแทนผเสยหายและคาทดแทนและคาใชจายแกจ าเลยในคดอาญา พ.ศ.2544 ผวจยก าหนดขอบเขตในการวจยม 4 ดานดงน

1) ดานเนอหาของการวจย ผวจยศกษาแนวคด ทฤษฎและงานวจยทเกยวของกบแนวทางการพฒนาประสทธภาพในการเยยวยาผทเสยหายในกระบวนการยตธรรมของไทยตามพระราชบญญตคาตอบแทนผเสยหายและคาทดแทนและคาใชจายแกจ าเลยในคดอาญา พ.ศ.2544

2) ดานผใหขอมลคนส าคญ การวจยครงนผวจยสมภาษณผใหขอมลคนส าคญคอ เจาหนาทต ารวจทปฏบตงานเกยวกบการเยยวยาผทเสยหายในกระบวนการยตธรรมของไทยตามพระราชบญญตคาตอบแทนผเสยหายและคาทดแทนและคาใชจายแกจ าเลยในคดอาญา พ.ศ.2544 ผทเสยหายในกระบวนการยตธรรมและเจาหนาทกรมคมครองสทธและเสรภาพ รวมจ านวน 9 คน

3) ดานระยะเวลาในการท าวจย การวจยครงนผวจยใชระยะเวลาในการวจยเปนเวลา 1 ป แตแตการทบทวนวรรณกรรม การศกษาถงขอมลตางๆ การลงพนทในการเกบขอมลจากผใหขอมลคนส าคญ ตลอดจนการวเคราะหผลและสรปผล รวมถงขนตอนในการสอบปองกน ตงแตเดอนมกราคม ถง เดอนธนวาคม 2558

1.5 นยำมศพทเฉพำะ

ผเสยหำย หมายถง ผทไดรบความเสยหายจากการกระท าผดอาญาดงนน หากผเสยหายไมอยากฟองคดดวยตนเอง กอาจใหพนกงานอยการเปนผฟองผกระท าผดอาญาตอตนแทนได โดยการไปแจงความรองทกขยงสถานต ารวจทความผดนนเกดขนในเขตรบผดชอบซงพนกงานสอบสวน (ต ารวจ) กจะท าการสอบสวนแลวจบตวผกระท าผดนนเปนผตองหา เมอสอบสวนเสรจสนแลวหากเหนวาผตองหากระท าผดตามขอกลาวหากจะสงส านวนพรอมผตองหาใหพนกงานอยการพจารณา หากพนกงานอยการพจารณาแลวเหนวาจากพยานหลกฐานและพฤตการณแหงคดเชอไดวา ผตองหาไดกระท าผด พนกงานอยการกจะฟองผตองหาเปนคดตอศาล ซงเมอพนกงานอยการฟองผตองหาตอศาลแลว ผเสยหายอาจยนค ารองขอเขาเปนโจทกรวมในคดนนๆ ได

บทบำทของเจำหนำทต ำรวจตอสทธผเสยหำย หมายถง พฤตกรรมทเจาหนาทต ารวจพง

ปฏบตตอผเสยหายดงน 1) ใหพนกงานสอบสวนแจงใหผเสยหายทราบวามสทธไดรบคาตอบแทน

6

คาทดแทนในคดอาญาตาม พ.ร.บ.คาตอบแทนผเสยหายและคาทดแทนและคาใชจายแกจ าเลยในคดอาญา พ.ศ.2544 หลงจากไดสอบปากค าผเสยหายหรอทายาทผเสยหายในทนท ตามบนทกการแจงสทธผเสยหายหรอทายาทผ เสยหาย เมอแจงสทธแลวใหน ามารวมไวทายรางส านวนการสอบสวนและมอบส าเนาบนทกการแจงสทธใหผเสยหายหรอทายาทผเสยหายไวเปนหลกฐาน 2) ใหพนกงานสอบสวนตรวจสอบวาหลงจากทแจงสทธใหผเสยหายหรอทายาทผเสยหายทราบแลวมผใดไปยนค ารองขอรบคาตอบแทนผเสยหาย ณ ส านกงานยตธรรมจงหวดหรอกรมคมครองสทธและเสรภาพกระทรวงยตธรรม หรอหากไมมผใดไปยนค ารองใหสอบถามปญหาขอขดของและใหค าแนะน าถงสทธอนพงมพงไดอกครงหนง 3) คดอาญาทจะตองแจงสทธใหผเสยหายหรอทายาทผเสยหายทราบตามขอ1ไดแกความผดตาม ป.อาญา ภาค 2 ลกษณะ 9 ความผดเกยวกบเพศ มาตรา 276 ถงมาตรา 287 ลกษณะ 10 ความผดเกยวกบชวตและรางกายหมวด 1 ความผดตอชวต มาตรา 288 ถงมาตรา 294 หมวด 2 ความผดตอรางกาย มาตรา 295 ถงมาตรา 300 หมวด 3 ความผดฐานท าใหแทงลก มาตรา 301 ถงมาตรา 305 หมวด 4 ความผดฐานทอดทงเดก คนปวยเจบหรอคนชรา มาตรา 306 ถงมาตรา 308

พระรำชบญญตคำตอบแทนผเสยหำยและคำทดแทนและคำใชจำยแกจ ำเลยในคดอำญำ

พ.ศ.2544 หมายถง การคมครองผ ท เสยหายในคดอาญา ซงคมครองบคคลอย 2 ประเภทคอ ผเสยหายกลาวคอไดรบความเสยหายถงแกชวต รางกายและจตใจเนองจากการกระท าผดอาญาของผอนและจ าเลยกลาวคอ บคคลทถกฟองตอศาลทไดกระท าผดคดอาญาและถกด าเนนคดโดยพนกงานอยการและถกคมขงระหวางการพจารณาคดความและปรากฏหลกฐานวาจ าเลยมไดกระท าผดคดอาญาซงบคคลทง 2 ประเภทนจะไดรบการเยยวยาตามพระราชบญญตคาตอบแทนผเสยหายและคาทดแทนและคาใชจายแกจ าเลยในคดอาญา พ.ศ.2544

1.6 ประโยชนทไดรบจำกกำรวจย

การวจยเรองแนวทางการพฒนาประสทธภาพในการเยยวยาผทเสยหายในกระบวนการยตธรรมของไทยตามพระราชบญญตคาตอบแทนผเสยหายและคาทดแทนและคาใชจายแกจ าเลยในคดอาญา พ.ศ.2544 ซงผวจยคาดวาจะไดรบประโยชนจากการวจยดงน

1) ผ วจ ยทราบถงบทบาทของเจาหนาทต ารวจตอสทธของผ ท เส ยหายในกระบวนการยตธรรมของไทย ตามพระราชบญญตคาตอบแทนผเสยหายและคาทดแทนและคาใชจายแกจ าเลยในคดอาญา พ.ศ.2544

7

2) ผวจยทราบถงแนวทางการพฒนาประสทธภาพในการเยยวยาผทเสยหายในกระบวนการยตธรรมของไทย ตามพระราชบญญตคาตอบแทนผเสยหายและคาทดแทนและคาใชจายแกจ าเลยในคดอาญา พ.ศ.2544

3) ผ วจ ยทราบถงปญหาและอปสรรคท เกดขนในการเยยวยาผ ท เสยหายในกระบวนการยตธรรมของไทย ตามพระราชบญญตคาตอบแทนผเสยหายและคาทดแทนและคาใชจายแกจ าเลยในคดอาญา พ.ศ.2544

4) ผวจยทราบถงแนวคดและทฤษฎทางอาชญาวทยาทเกยวของกบการเยยวยาผเสยหายในกระบวนการยตธรรม

5) ผวจยทราบถงขอเสนอแนะแนวทางในการพฒนาประสทธภาพในการเยยวยาผทเสยหายในกระบวนการยตธรรมของไทย ตามพระราชบญญตคาตอบแทนผเสยหายและคาทดแทนและคาใชจายแกจ าเลยในคดอาญา พ.ศ.2544

จากประโยชนทไดรบจากการวจยทง 5 ขอน ผวจยหวงวาจะเปนประโยชนตอการพฒนา

ประสทธภาพในการเยยวยาผทเสยหายในกระบวนการยตธรรมของไทยตามพระราชบญญตคาตอบแทนผเสยหายและคาทดแทนและคาใชจายแกจ าเลยในคดอาญา พ.ศ.2544 ใหดขนและท าใหผทเสยหายในกระบวนการยตธรรมไดรบความเปนธรรมจากกระบวนการยตธรรมและยงท าใหหนวยงานตางๆ ทเกยวของกบการใชพระราชบญญตคาตอบแทนผเสยหายและคาทดแทนและคาใชจายแกจ าเลยในคดอาญา พ.ศ.2544 มการพฒนาการท างานไปในทศทางทดขน

8

บทท 2

แนวคด ทฤษฎและงานวจยทเกยวของ

จากการทบทวนแนวคด ทฤษฎและงานวจยทเกยวของกบการวจยเรองแนวทางการพฒนาประสทธภาพในการเยยวยาผทเสยหายในกระบวนการยตธรรมของไทยตามพระราชบญญตคาตอบแทนผเสยหายและคาทดแทนและคาใชจายแกจ าเลยในคดอาญา พ.ศ. 2544 มแนวคด ทฤษฎและงานวจยทเกยวของดงน

2.1 แนวคดทเกยวของกบผเสยหายหรอเหยอ ในคดอาญา

2.1.1 ความหมายของผเสยหายหรอเหยอ ความหมายของค าวา “เหยอ” “ผ เสยหาย” หรอ “เหยออาชญากรรม” แตละทานให

ความหมายตางไป ดงน

พจนานกรมฉบบราชบณฑตสถาน พ.ศ. 2525 อธบายความหมาย เหยอ หมายถง อาหารของสตว เครองลอ ตวรบเคราะห จะเหนวาเปนความหมายทไดใหไวในพจนานกรมนน เพยงในนยามของเหยอธรรมดา มไดรวมถงเหยอทมความหมายในลกษณะทเกยวกบอาชญากรรม มใชเหยอทเปนตวบคคลทเกดขนจากการกระท าความผด ความเสยหาย ความรนแรง อนเนองมาจากการกอ อาชญากรรรม

สดสงวน สธสร (2546 : 1-2) ไดใหความหมายของ เหยอ หมายถง บคคลทไดรบความเสยหาย ความสญเสย ความล าบากเดอดรอนจากการกระท า ตางๆ ซงอาจจะเกดจากคนหรอธรรมชาตกได เชนเหยอจากอบตเหต เหยอจากอบตภยธรรมชาต เหยอจากโรคภยไขเจบ เหยอจากภยสงครามจากการเมองการปกครอง เปนตน

ประชย เ ปยมสมบรณและคณะ(2531 : 125) ไดใหความหมายของ เหยอหรอเหยอ

อาชญากรรม หมายถง ผทไดรบความเสยหายจากการกออาชญากรรมของผกระท าผด ซงมได

9

หมายความถงผ ทไดรบความเสยหายจากการกระท า เทาน น แตยงรวมถงผ เ กยวของทไดรบผลกระทบจากการเสยหายดวย

2.1.2 ประเภทของเหยอ การแบงประเภทของเหยออาชญากรรมนจดแบงตามลกษณะตาง ๆ ของอาชญากรรม

ตามแตละมมมองของแตละบคคล ดงน Han Von Hentig (อางถงใน อรรณพ ชบ ารง, 2533 : 17-20) ไดแบงประเภทผเสยหายดวย

ความรทางจตวทยา สงคมวทยาและชววทยามาประกอบพจารณาชใหเหนขอแตกตางระหวางผเสยหายโดยก าเนดกบผ เสยหายโดยสงแวดลอมทางสงคม ไดแบงผเสยหายออกเปน 13 ประเภท ดงน

1) ผเยาว (The Young) เปนพวกทออนแอขาดประสบการณงายแกการถกหลอกลวง 2) ผหญง (The Female) เปนเพศออนแอ สก าลงเพศชายไมได 3) คนแก (The Old) ทงชายและหญง เปนผออนแอทงทางรางกายและจตใจแตม

ทรพยสนมงคง จงตกเปนผเสยหายเกยวกบทรพย 4) คนทบกพรองทางจตและวกลจรต (The Mentally Defective and Other Mentally

Deranged) ลวนเสยเปรยบทางอาชญากรทงสน งายตอการกระท าผดตอตนเองหรอถกหลอกใหกระท าผดงาย

5) พวกทอพยพมาจากทอน (The Immigrant) ความออนแอเกดขนเพราะความขดแยงในทางวฒนธรรม คนตางดาวและคนพนเมองจงเปนปรปกษตอกน ตองใชเวลานานทจะปรบตวใหเขากบวฒนธรรมใหม

6) พวกชนกลมนอย (The Minorities) มลกษณะเชนเดยวกบพวกทอพยพมาจาก ทอน

7) พวกทเปนคนโงโดยก าเนด (The Dull) ถอวาเปนผเสยหายโดยก าเนด 8) พวกทถกกดขหรอมใจหดห (The Depressed) เปนพวกทมปญหาทางจต สนหวง

ผดหวงมแนวโนมไปในทางตาท าใหอาชญากรเหนทางทจะประกอบอาชญากรรม 9) พวกโลภ (The Acquisitive) เปนผเสยหายชนหนงคอ มความปรารถนาทจะ

กระท าผดและเปนผเสยหายเอง เชน นกการพนน นกตมตน

10

10) พวกโดดเดยวและพวกอกหก (The Lonesome and The Heartbroken) ตองการเพอนและความสขยอมเปนเหยอของคนใจชวได

11) พวกเสเพล (The Wanton) พวกนเปนพวกไมคอยรจกกาลเทศะไมรจกควบคมตนเอง

12) พวกทตกอยในความทกขทรมาน (The Tormentor) เชน คนข เมา โรคจต โรคประสาทเปนภาระแกคนอน

13) พวกทถกตดโอกาสถกละเลยและตอสเพอศกดศรของตนเอง (The Blocked, Exempted, and Fighting) พวกทถกกรรโชกและบคคลเหลานขดขนตอสจงตกเปนผเสยหาย

โดยสรปแลวค าวา เหยอ (Victim) เปนค าทมความหมายคอนขางกวาง แตหากพจารณาในแงของกฎหมายโดยเฉพาะมกจะมความหมายถง เหยออาชญากรรม (Victim of Crime) ทเปนผ ประสบผลรายหรอความเสยหาย ทงดานชวต รางกาย จตใจและทรพยสน อนเนองมาจากการละเมดกฎหมาย ไมวาเหยออาชญากรรมนนจะเปนบคคลธรรมดาหรอนตบคคล ซงมความหมายคลาย ค านยามทใหไวโดยองคการสหประชาชาตทกลาววา หมายถง บคคลไมวาจะโดยเฉพาะตนเองหรอบคคลเปนกลมไดรบทกขทรมานจากการท ารายไมวาจะถกกระท าตอรางกายหรอจตใจ ไดรบทกขทรมานทางจตใจ สญเสยทางเศรษฐกจหรอกอใหเกดการเสยสทธประการใดประการหนงไมวาจะโดยการกระท าการหรอละเวนกระท าการอนเกดจากฝาฝนกฎหมายอาญาทบงคบใชอยในรฐสมาชก รวมถงกฎหมายทหามการใชอ านาจในทางทมชอบและค าวา เหยอ นใหรวมถงสมาชกครอบครว หรอผทตองพงพาผเสยหายโดยตรงและผทตองทกขทรมานจากการเขาชวยเหลอผเสยหายทอยในภาวะคบขนหรอเขาปองกนผอนไมใหตกเปนผเสยหาย

2.2 ประมวลกฎหมายและพระราชบญญตทเกยวของกบสทธผเสยหายในการเยยวยาผทเสยหายในกระบวนการยตธรรมของไทยตามพระราชบญญตคาตอบแทนผเสยหายและคาทดแทนและคาใชจายแกจ าเลยในคดอาญา พ.ศ.2544

2.2.1 ประมวลกฎหมายแพงและพาณชย พ.ศ.2535 บรรพท 2 หน ลกษณะท 5 ละเมด

การเยยวยาความเสยหายจากการกระท าผดทางอาญา ตามประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มบทบญญตใหผเสยหาย มสทธในการเรยกรองคาเสยหายในทางแพงฐานละเมดตามมาตรา 420 ถงมาตรา 450 ดงน

11

หมวด 1 ความรบผดเพอละเมด มาตรา 420 ผใดจงใจหรอประมาทเลนเลอท าตอบคคลอน โดยผดกฎหมายใหเขาเสยหายถง

แกชวตกด แกรางกายกด อนามยกด เสรภาพกด ทรพยสนหรอสทธอยางหนงอยางใดกด ทานวา ผนนท าละเมด จ าตองใชคาสนไหมทดแทนเพอการนน

มาตรา 421 การใชสทธซงมแตจะใหเกดเสยหายแกบคคลอนนนทานวาเปนการอนมชอบ

ดวยกฎหมาย มาตรา 422 ถาความเสยหายเกดแตการฝาฝนบทบงคบแหง กฎหมายใดอนมทประสงคเพอ

จะปกปองบคคลอนๆ ผใดท าการฝาฝนเชนนนทานใหสนนษฐานไวกอนวาผนนเปนผผด มาตรา 423 ผใดกลาวหรอไขขาวแพรหลาย ซงขอความอนฝาฝนตอความจรงเปนทเสยหาย

แกชอเสยงหรอเกยรตคณของบคคลอน กดหรอเปนทเสยหายแกทางท ามาหาได หรอทางเจรญของเขาโดยประการอนกดทานวาผนนจะตองใชคาสนไหมทดแทนใหแกเขาเพอ ความเสยหายอยางใดๆ อนเกดแตการนน แมทงเมอตนมไดรวาขอความนนไมจรงแตหากควรจะรได

ผใดสงขาวสาสนอนตนมไดรวาเปนความไมจรง หากวาตนเองหรอผรบขาวสาสนนนมทางไดเสยโดยชอบในการนนดวยแลว ทานวา เพยงทสงขาวสาสนเชนนนหาท าใหผนนตองรบผดใชคาสนไหม ทดแทนไม

มาตรา 424 ในการพพากษาคดขอความรบผดเพอละเมดและก าหนดคาสนไหมทดแทนนน

ทานวาศาลไมจ าตองด าเนนตามตาม บทบญญตแหงกฎหมายลกษณะอาญาอนวาดวยการทจะตองรบโทษและไมจ าตองพเคราะหถงการทผกระท าผดตองค าพพากษาลงโทษทางอาญาหรอไม

มาตรา 425 นายจางตองรวมกนรบผดกบลกจางในผลแหงละเมดซงลกจางไดกระท าไปใน

ทางการทจางนน มาตรา 426 นายจางซงไดใชคาสนไหมทดแทนใหแกบคคลภายนอกเพอละเมดอนลกจางได

ท านนชอบทจะไดชดใชจากลกจางนน

12

มาตรา 427 บทบญญตในมาตราทงสองกอนนน ทานใหใชบงคบแกตวการและตวแทนดวยโดยอนโลม

มาตรา 428 ผวาจางท าของไมตองรบผดเพอความเสยหายอนผ รบจางไดกอใหเกดขนแก

บคคลภายนอกในระหวางท าการงานทวาจาง เวนแตผวาจางจะเปนผผดในสวนการงานทสงใหท า หรอในค าสงทตนใหไวหรอในการเลอกหาผรบจาง

มาตรา 429 บคคลใดแมไรความสามารถเพราะเหตเปนผเยาวหรอวกลจรตกยงตองรบผดใน

ผลทตนท าละเมดบดามารดาหรอผอนบาลของบคคลเชนวานยอมตองรบผดรวมกบเขาดวย เวนแต จะพสจนไดวาตนไดใชความระมดระวงตามสมควรแกหนาทดแลซงท าอยนน

มาตรา 430 ครบาอาจารย นายจางหรอบคคลอนซงรบดแล บคคลผไรความสามารถอยเปน

นตยกดชวคราวกด จ าตองรบผดรวมกบผไรความสามารถในการละเมด ซงเขาไดกระท าลงในระหวางทอยในความดแลของตน ถาหากพสจนไดวาบคคลนนๆ มไดใชความระมดระวงตามสมควร

มาตรา 431 ในกรณทกลาวมาในสองมาตรากอนนน ทานใหน าบทบญญตแหง มาตรา 426

มาใชบงคบดวย โดยอนโลม มาตรา 432 ถาบคคลหลายคนกอใหเกดเสยหายแกบคคลอนโดยรวมกนท าละเมดทานวา

บคคลเหลานนจะตองรวมกนรบผดใชคาสน ไหมทดแทนเพอความเสยหายนนความขอนทานใหใชตลอดถงกรณทไมสามารถสบรตวไดแนวาในจ าพวกทท าละเมดรวมกนนน คนไหนเปนผกอใหเกดเสยหายนนดวย

อนงบคคลผยยงสงเสรมหรอชวยเหลอในการท าละเมด ทานกใหถอวาเปนผกระท าละเมด

รวมกนดวยในระหวางบคคลทงหลายซงตองรบผดรวมกนใชคาสนไหมทดแทนนน ทานวาตางตองรบผดเปนสวนเทาๆ กน เวนแตโดยพฤตการณศาลจะวนจฉยเปนประการอน

มาตรา 433 ถาความเสยหายเกดขนเพราะสตว ทานวาเจาของสตวหรอบคคลผรบเลยงรบ

รกษาไวแทนเจาของจ าตองใชคาสนไหมทดแทนใหแกฝายทตองเสยหายเพอความเสยหายอยางใดๆ

13

อนเกด แตสตวนนเวนแตจะพสจนไดวาตนไดใชความระมดระวง อนสมควรแกการเลยงการรกษาตามชนดและวสยของสตวหรอตามพฤตการณ อยางอนหรอพสจนไดวาความเสยหายนนยอมจะตองเกดมขนทงท ไดใชความระมดระวงถงเพยงนน

อนงบคคลผตองรบผดชอบดงกลาวมาในวรรคตนนน จะใชสทธไลเบยเอาแกบคคลผทเราหรอย วสตวนนโดยละเมดหรอเอาแก เจาของสตวอนอนมาเราหรอย วสตวนนๆ กได

มาตรา 434 ถาความเสยหายเกดขนเพราะเหตทโรงเรอนหรอสงปลกสรางอยางอนกอสราง

ไวช ารดบกพรองกดหรอบ ารงรกษาไม เพยงพอกดทานวาผครองโรงเรอนหรอสงปลกสรางนนๆ จ าตองใชคาสนไหมทดแทนแตถาผครองไดใชความระมดระวงตามสมควรเพอปดปองมใหเกดเสยหายฉะนนแลวทานวาผเปนเจาของจ าตองใชคาสนไหมทดแทน

บทบญญตทกลาวมาในวรรคกอนนน ใหใชบงคบไดตลอดถงความบกพรองในการปลก

หรอค าจนตนไมหรอกอไผดวย ในกรณทกลาวมาในสองวรรคขางตนนน ถายงมผอนอกทตองรบผดชอบในการกอใหเกด

เสยหายนนดวยไซร ทานวาผครองหรอเจา ของจะใชสทธไลเบยเอาแกผนนกได มาตรา 435 บคคลใดจะประสบความเสยหายอนพงเกดจาก โรงเรอนหรอสงปลกสรางอยาง

อนของผอน บคคลผนนชอบทจะเรยก ใหจดการตามทจ าเปนเพอบ าบดปดปองภยนตรายนนเสยได มาตรา 436 บคคลผอยในโรงเรอนตองรบผดชอบในความเสยหาย อนเกดเพราะของตก

หลนจากโรงเรอนนนหรอเพราะทงขวางของไปตกในทอนมควร มาตรา 437 บคคลใดครอบครองหรอควบคมดแลยานพาหนะ อยางใดๆ อนเดนดวยก าลง

เครองจกรกล บคคลนนจะตองรบผดชอบเพอการเสยหายอนเกดแตยานพาหนะนนเวนแตจะพสจนไดวาการเสยหายนนเกดแตเหตสดวสยหรอเกดเพราะความผดของผตองเสยหายนนเอง

ความขอนใหใชบงคบได ตลอดถงผมไวในครอบครองของตนซงทรพยอนเปนของเกด

อนตรายไดโดยสภาพหรอโดยความมงหมายทจะใชหรอโดยอาการกลไกของทรพยนนดวย

14

หมวด 2 คาสนไหมทดแทนเพอละเมด มาตรา 438 คาสนไหมทดแทนจะพงใชโดยสถานใดเพยงใดนนใหศาลวนจฉยตามควรแก

พฤตการณและความรายแรงแหงละเมด อนงคาสนไหมทดแทนนนไดแกการคนทรพยสนอนผเสยหายตองเสยไปเพราะละเมดหรอ

ใชราคาทรพยสนนน รวมทงคาเสยหาย อนจะพงบงคบใหใชเพอความเสยหายอยางใดๆ อนไดกอขนนนดวย

มาตรา 439 บคคลผจ าตองคนทรพยอนผอนตองเสยไปเพราะละเมดแหงตนนน ยงตอง

รบผดชอบตลอดถงการททรพยนนท าลายลง โดยอบตเหตหรอการคนทรพยตกเปนพนวสยเพราะเหตอยางอนโดย อบตเหตหรอทรพยนนเสอมเสยลงโดยอบตเหตนนดวย เวนแตเมอการททรพยสนท าลายหรอตกเปนพนวสยจะคนหรอเสอมเสยนน ถงแมวาจะมไดมการท าละเมดกคงจะตองตกไปเปนอยางนนอยเอง

มาตรา 440 ในกรณทตองใชราคาทรพยอนไดเอาของเขาไปกดในกรณทตองใชราคาทรพย

อนลดนอยลงเพราะบบสลายกด ฝายผเสยหายจะเรยกดอกเบยในจ านวนเงนทจะตองใช คดตงแตเวลาอนเปนฐานทตงแหงการประมาณราคานนกได

มาตรา 441 ถาบคคลจ าตองใชคาสนไหมทดแทนเพอความเสยหายอยางใดๆ เพราะเอา

สงหารมทรพยของเขาไปกดหรอเพราะท าของเขาใหบบสลายกด เมอใชคาสนไหมทดแทนใหแกบคคลซงเปนผครองทรพยนนอยในขณะทเอาไปหรอขณะทท าใหบบสลาย นนแลวทานวาเปนอนหลดพนไปเพราะการทไดใชใหเชนนน แมกระทงบคคลภายนอกจะเปนเจาของทรพยหรอมสทธอยางอนเหนอทรพยนน เวนแตสทธของบคคลภายนอกเชนนนจะเปนทรอยแกตนหรอมไดรเพราะความประมาทเลนเลออยางรายแรงของตน

มาตรา 442 ถาความเสยหายไดเกดขนเพราะความผดอยางหนงอยางใดของผตองเสยหาย

ประกอบดวยไซรทานใหน าบทบญญต แหง มาตรา 223 มาใชบงคบ โดยอนโลม

15

มาตรา 443 ในกรณท าใหเขาถงตายนนคาสนไหมทดแทนไดแก คาปลงศพ รวมทงคาใชจายอนจ าเปนอยางอนๆ อกดวย

ถามไดตายในทนทคาสนไหมทดแทนไดแกคารกษาพยาบาล รวมทงคาเสยหายทตองขาด

ประโยชนท ามาหาไดเพราะไมสามารถประกอบการงานนนดวย ถาวาเหตทตายลงนนท าใหบคคลหนงคนใดตองขาดไรอปการะตามกฎหมายไปดวยไซร

ทานวาบคคลคนนนชอบทจะไดรบคาสนไหมทดแทนเพอการนน

มาตรา 444 ในกรณท าใหเสยหายแกรางกายหรออนามยนนผตองเสยหายชอบทจะไดชดใชคาใชจายอนตนตองเสยไปและคาเสยหายเพอการทเสยความสามารถประกอบการงานสนเชงหรอแต บางสวนทงในเวลาปจจบนนนและในเวลาอนาคตดวย

ถาในเวลาทพพากษาคดเปนพนวสยจะหยงรไดแนวาความ เสยหายนนไดมแทจรงเพยงใด

ศาลจะกลาวในค าพพากษาวายง สงวนไวซงสทธทจะแกไขค าพพากษานนอกภายในระยะเวลาไม เกนสองปกได

มาตรา 445 ในกรณท าใหเขาถงตาย หรอใหเสยหายแกรางกายหรออนามยกดในกรณท าให

เขาเสยเสรภาพกด ถาผตองเสยหาย มความผกพนตามกฎหมายจะตองท าการงานใหเปนคณแกบคคล ภายนอกในครวเรอนหรออตสาหกรรมของบคคลภายนอกนนไซร ทานวาบคคลผจ าตองใชคาสนไหมทดแทนนนจะตองใชคาสนไหมทดแทนใหแกบคคลภายนอก เพอทเขาตองขาดแรงงานอนนนไปดวย

มาตรา 446 ในกรณท าใหเขาเสยหายแกรางกายหรออนามยกดในกรณท าใหเขาเสยเสรภาพ

กดผตองเสยหายจะเรยกรองเอาคา สนไหมทดแทนเพอความทเสยหายอยางอนอนมใชตวเงนดวยอกกได สทธเรยกรองอนนไมโอนกนไดและไมตกสบไปถงทายาท เวนแตสทธนนจะไดรบสภาพกนไวโดยสญญาหรอไดเรมฟองคดตามสทธนนแลว

อนง หญงทตองเสยหายเพราะผใดท าผดอาญาเปนทรศลธรรม แกตนกยอมมสทธเรยกรอง

ท านองเดยวกนน

16

มาตรา 447 บคคลใดท าใหเขาตองเสยหายแกชอเสยง เมอผตองเสยหายรองขอศาลจะสงใหบคคลนนจดการตามควรเพอท าใหชอเสยงของผนนกลบคนดแทนใหใชคาเสยหายหรอทงใหใชคา เสยหายดวยกได

มาตรา 448 สทธเรยกรองคาเสยหายอนเกดแตมลละเมดนนทานวาขาดอายความเมอพนป

หนงนบแตวนทผตองเสยหายรถงการละเมดและรตวผจะพงตองใชคาสนไหมทดแทนหรอเมอพนสบปนบแตวนท าละเมด

แตถาเรยกรองคาเสยหายในมลอนเปนความผด มโทษตามกฎหมายลกษณะอาญาและม

ก าหนดอายความทางอาญายาวกวาทกลาวมานนไซร ทานใหเอาอายความทยาวกวานนมาบงคบ หมวด 3 นรโทษกรรม มาตรา 449 บคคลใดเมอกระท าการปองกนโดยชอบดวยกฎหมาย กดกระท าตามค าสงอน

ชอบดวยกฎหมายกด หากกอใหเกดเสยหาย แกผอนไซรทานวาบคคลนนหาตองรบผดใชคาสนไหมทดแทนไม

ผตองเสยหายอาจเรยกคาสนไหมทดแทนจากผเปนตนเหตให ตองปองกนโดยชอบดวย

กฎหมาย หรอจากบคคลผใหค าสงโดยละเมดนนกได มาตรา 450 ถาบคคลท าบบสลายหรอท าลายทรพยสงหนงสงใดเพอจะบ าบดปดปอง

ภยนตรายซงมมาเปนสาธารณะโดยฉกเฉน ทานวาไมจ าตองใชคาสนไหมทดแทนหากความเสยหายนนไมเกน สมควรแกเหตภยนตราย

ถาบคคลท าบบสลายหรอท าลายทรพยสงหนงสงใด เพอจะบ าบดปดปองภยนตรายอนมแก

เอกชนโดยฉกเฉนผนนจะตองใชคนทรพยนน ถาบคคลท าบบสลายหรอท าลายทรพยสงหนงสงใดเพอจะปองกนสทธของตนหรอของ

บคคลภายนอกจากภยนตรายอนมมาโดย ฉกเฉนเพราะตวทรพยนนเองเปนเหต บคคลเชนวานหา

17

ตองรบผด ใชคาสนไหมทดแทนไม หากวาความเสยหายนนไมเกนสมควรแกเหต แตถาภยนตรายนนเกดขนเพราะความผดของบคคลนนเองแลว ทานวาจ าตองรบผดใชคาสนไหมทดแทนให

มาตรา 451 บคคลใชก าลงเพอปองกนสทธของตน ถาตามพฤตการณจะขอใหศาลหรอ

เจาหนทชวยเหลอใหทนทวงทไมได และถามไดท าในทนใด มภยอยดวยการทตนจะไดสมดงสทธนนจะตองประวงไปมากหรอถงแกสาบสญไดไซร ทานวาบคคลนนหาตองรบผดใชคาสนไหมทดแทนไม

การใชก าลงดงกลาวมาในวรรคกอนนน ทานวาตองจ ากดครดเครงแตเฉพาะทจ าเปนเพอจะ

บ าบดปดปองภยนตรายเทานน ถาบคคลผใดกระท าการดงกลาวมาในวรรคตนเพราะหลงสนนษฐานพลาดไปวามเหตอน

จ าเปนทจะท าไดโดยชอบดวยกฎหมายไซร ทานวาผนนจะตองรบผดใชคาสนไหมทดแทนใหแกบคคลอนแมทงการทหลงพลาดไปนนจะมใชเปนเพราะความประมาทเลนเลอของตน

มาตรา 452 ผครองอสงหารมทรพยชอบทจะจบสตวของผอนอนเขามาท าความเสยหายใน

อสงหารมทรพยนนและยดไวเปนประกน คาสนไหมทดแทนอนจะพงตองใชแกตนไดและถาเปนการจ าเปน โดยพฤตการณแมจะฆาสตวนนเสยกชอบทจะท าไดแตวาผนนตองบอกกลาวแกเจาของสตวโดยไมชกชา ถาและหาตวเจาของสตวไมพบผทจบสตวไวตองจดการตามสมควรเพอสบหาตวเจาของ

2.2.2 พระราชบญญต คาตอบแทนผเสยหายและคาทดแทนและคาใชจายแกจ าเลยใน

คดอาญา พ.ศ. 2544

พระบาทสมเดจพระปรมนทรมหาภมพลอดลยเดชมพระบรมราชโองการโปรดเกลาฯ ใหประกาศวา “โดยทเปนการสมควรใหมกฎหมายวาดวยคาตอบแทนผเสยหายและคาทดแทนและคาใชจายแกจ าเลยในคดอาญา”

พระราชบญญตนมบทบญญตบางประการเกยวกบการจ ากดสทธและเสรภาพของบคคล ซง

มาตรา 29 ประกอบกบมาตรา 31 มาตรา 34 มาตรา 37 และมาตรา 39 ของรฐธรรมนญแหง

18

ราชอาณาจกรไทย บญญตใหกระท าไดโดยอาศยอ านาจตามบทบญญตแหงกฎหมายจงทรงพระกรณาโปรดเกลาฯ ใหตราพระราชบญญตขนไวโดยค าแนะน าและยนยอมของรฐสภา ดงตอไปน

มาตรา 1 พระราชบญญตนเรยกวา “พระราชบญญตคาตอบแทนผเสยหายและคาทดแทนและคาใชจายแกจ าเลยในคดอาญา พ.ศ. 2544”

มาตรา 2 พระราชบญญตนใหใชบงคบตงแตวนถดจากวนประกาศในราชกจจานเบกษาเปน

ตนไป มาตรา 3 ในพระราชบญญตน “ผเสยหาย” หมายความวา บคคลซงไดรบความเสยหายถงแกชวตหรอรางกายหรอจตใจ

เนองจากการกระท าความผดอาญาของผอน โดยตนมไดมสวนเกยวของกบการกระท าความผดนน “จ าเลย” หมายความวา บคคลซงถกฟองตอศาลวาไดกระท าความผดอาญา “คาตอบแทน” หมายความวา เงน ทรพยสน หรอประโยชนอนใดทผเสยหายมสทธไดรบ

เพอตอบแทนความเสยหายทเกดขนจากหรอเนองจากมการกระท าความผดอาญาของผอน “คาทดแทน” หมายความวา เงน ทรพยสนหรอประโยชนอนใดทจ าเลยมสทธไดรบ

เนองจากการตกเปนจ าเลยในคดอาญาและถกคมขงระหวางการพจารณาคดและปรากฏวาค าพพากษาถงทสดในคดนนฟงเปนยตวาจ าเลยมไดเปนผกระท าความผดหรอการกระท าของจ าเลยไมเปนความผด

“ส านกงาน” หมายความวา ส านกงานชวยเหลอทางการเงนแกผเสยหายและจ าเลยใน

คดอาญา “คณะกรรมการ” หมายความวา คณะกรรมการพจารณาคาตอบแทนผเสยหายและคา

ทดแทนและคาใชจายแกจ าเลยในคดอาญา

19

“กรรมการ” หมายความวา กรรมการพจารณาคาตอบแทนผเสยหายและคาทดแทนและคาใชจายในคดอาญา

“พนกงานอยการ” หมายความวา พนกงานอยการตามกฎหมายวาดวยพนกงานอยการหรอ

อยการทหารตามกฎหมายวาดวยธรรมนญศาลทหาร “พนกงานเจาหนาท” หมายความวา ผซงรฐมนตรแตงตงใหปฏบตการตามพระราชบญญตน “รฐมนตร” หมายความวา รฐมนตรผรกษาการตามพระราชบญญตน มาตรา 4 ใหรฐมนตรวาการกระทรวงยตธรรมและรฐมนตรวาการกระทรวงการคลง

รกษาการตามพระราชบญญตนและใหมอ านาจออกกฎกระทรวง ระเบยบ และประกาศแตงตงพนกงานเจาหนาทเพอปฏบตการตามพระราชบญญตน

กฎกระทรวง ระเบยบและประกาศนน เมอไดประกาศในราชกจจานเบกษาแลวใหใชบงคบได

หมวด 1 บททวไป

มาตรา 5 การเรยกรองหรอการไดมาซงสทธหรอประโยชนตามพระราชบญญตน ไมเปนการตดสทธหรอประโยชนทผเสยหายหรอจ าเลยพงไดตามกฎหมายอน

มาตรา 6 ในกรณทผเสยหายหรอจ าเลยถงแกความตายกอนทจะไดรบคาตอบแทนคาทดแทนหรอคาใชจาย แลวแตกรณ ใหสทธในการเรยกรองและการรบคาตอบแทนคาทดแทนหรอคาใชจายตกแกทายาทซงไดรบความเสยหายของผเสยหายหรอจ าเลยนน ท งนตามระเบยบทคณะกรรมการก าหนด

หมวด 2 คณะกรรมการพจารณาคาตอบแทนผเสยหาย และคาทดแทนและคาใชจายแก

จ าเลยในคดอาญา

20

มาตรา 7 ใหมคณะกรรมการคณะหนงเรยกวา “คณะกรรมการพจารณาคาตอบแทนผเสยหาย และคาทดแทนและคาใชจายแกจ าเลยในคดอาญา” ประกอบดวยปลดกระทรวงยตธรรมเปนประธานกรรมการ ผแทนส านกงานต ารวจแหงชาต ผแทนส านกงานศาลยตธรรม ผแทนส านกงานอยการสงสด ผแทนกระทรวงการคลง ผแทนกรมการปกครอง ผแทนกรมคมประพฤต ผแทนกรมพระธรรมนญ ผแทนกรมราชทณฑ ผแทนกรมสวสดการและคมครองแรงงาน ผแทนสภาทนายความ และผทรงคณวฒซงคณะรฐมนตรแตงต งโดยค าแนะน าของรฐมนตรอกหาคนเปนกรรมการในจ านวนนตองเปนผทรงคณวฒดานการแพทย ดานสงคมสงเคราะหและดานการคมครองสทธเสรภาพของประชาชนเปนทประจกษอยางนอยดานละหนงคน ใหประธานกรรมการแตงตงขาราชการในสงกดกระทรวงยตธรรมเปนเลขานการและอาจแตงตงผชวยเลขานการจ านวนไมเกนสองคน กได

มาตรา 8 คณะกรรมการมอ านาจหนาท ดงตอไปน

1) พจารณาอนมตคาตอบแทน คาทดแทนหรอคาใชจายตามพระราชบญญตน 2) เสนอความเหนตอรฐมนตรเกยวกบมาตรการในการคมครองสทธของผเสยหาย

และจ าเลยในคดอาญา ตลอดจนการออกกฎกระทรวง ระเบยบและประกาศตางๆ เพอด าเนนการตามพระราชบญญตน

3) มหนงสอสอบถามหรอเรยกบคคลใดมาใหถอยค าหรอใหสงเอกสารหลกฐานทเกยวของหรอขอมลหรอสงอนทจ าเปนมาเพอประกอบการพจารณา

4) ปฏบตการอนใดเพอบรรลวตถประสงคตามทก าหนดไวในพระราชบญญตนในการปฏบตหนาทตามมาตรานคณะกรรมการอาจมอบหมายใหส านกงานเปนผปฏบตแทนได

มาตรา 7 กรรมการผทรงคณวฒมวาระอยในต าแหนงคราวละสองป กรรมการผทรงคณวฒ

ซงพนจากต าแหนงอาจไดรบแตงตงอกได มาตรา 10 นอกจากการพนจากต าแหนงตามวาระตามมาตรา 9 กรรมการผทรงคณวฒพน

จากต าแหนงเมอ 1) ตาย 2) ลาออก 3) คณะรฐมนตรใหออกโดยค าแนะน าของรฐมนตรเพราะบกพรองหรอไมสจรต

ตอหนาท มความประพฤตเสอมเสยหรอหยอนความสามารถ

21

4) เปนบคคลลมละลาย 5) เปนคนไรความสามารถหรอคนเสมอนไรความสามารถ 6) ไดรบโทษจ าคกโดยค าพพากษาถงทสดใหจ าคก เวนแตเปนโทษส าหรบความผด

ทไดกระท าโดยประมาทหรอความผดลหโทษ

มาตรา 11 ในกรณทมการแตงตงกรรมการผทรงคณวฒในระหวางทกรรมการผทรงคณวฒซงแตงตงไวแลวยงมวาระอยในต าแหนงใหผไดรบการแตงตงนนอยในต าแหนงเทากบวาระทเหลออยของกรรมการผทรงคณวฒซงแตงตงไวแลวนน

มาตรา 12 ในกรณทกรรมการผทรงคณวฒด ารงต าแหนงครบวาระแลว แตยงมไดมการแตงตงกรรมการผทรงคณวฒขนใหม ใหกรรมการผทรงคณวฒซงพนจากต าแหนงตามวาระปฏบตหนาทไปพลางกอนจนกวาจะมการแตงตงกรรมการผทรงคณวฒขนใหม

มาตรา 13 การประชมของคณะกรรมการตองมกรรมการมาประชมไมนอยกวากงหนงของจ านวนกรรมการทงหมด จงจะเปนองคประชม

ในการประชมคราวใด ถาประธานกรรมการไมอยในทประชมหรอไมอาจปฏบตหนาทไดใหกรรมการทมาประชมเลอกกรรมการคนหนงเปนประธานในทประชม มตในทประชมใหถอเสยงขางมากของผเขารวมประชม กรรมการคนหนงมเสยงหนงในการลงคะแนน ถาคะแนนเสยงเทากน ใหประธานในทประชมออกเสยงเพมขนอกเสยงหนงเปนเสยงชขาด

มาตรา 14 คณะกรรมการจะแตงตงคณะอนกรรมการเพอพจารณาหรอปฏบตการอยางใดอยางหนงตามทคณะกรรมการมอบหมายกไดในการประชมของคณะอนกรรมการใหน ามาตรา 13 มาใชบงคบโดยอนโลม

หมวด 3 ส านกงานชวยเหลอทางการเงนแกผเสยหายและจ าเลยในคดอาญา

มาตรา 15 ใหจดตงส านกงานชวยเหลอทางการเงนแกผเสยหายและจ าเลยในคดอาญาขนใน

กระทรวงยตธรรมและใหมอ านาจหนาทดงตอไปน 1) ปฏบตงานธรการของคณะกรรมการและคณะอนกรรมการตามพระราชบญญตน

22

2) รบค าขอรบคาตอบแทน คาทดแทนหรอคาใชจาย พรอมทงท าความเหนเสนอตอคณะกรรมการหรอคณะอนกรรมการ

3) ประสานงานกบหนวยงานราชการอนหรอบคคลใดๆ เพอขอทราบขอเทจจรงหรอความเหนเกยวกบการขอรบคาตอบแทน คาทดแทนหรอคาใชจาย

4) เกบ รวบรวมและวเคราะหขอมลเกยวกบการจายคาตอบแทน คาทดแทนหรอคาใชจาย

5) กระท ากจการตามทรฐมนตรคณะกรรมการหรอคณะอนกรรมการมอบหมาย

มาตรา 16 ในกรณทส านกงานเหนวามความจ าเปนทจะตองด าเนนคดตามพระราชบญญตน กระทรวงยตธรรมอาจแตงตงขาราชการในสงกดกระทรวงยตธรรมซงมคณวฒไมต ากวาปรญญาตรทางนตศาสตรเพอใหมอ านาจด าเนนคดหรอด าเนนการใดๆ ทเกยวของกบคดตามทกระทรวงยตธรรมมอบหมายกไดและใหแจงศาลทราบการด า เนนคดตามมาตรานใหไดรบยกเวนคาธรรมเนยมศาล

หมวด 4 การจายคาตอบแทนผเสยหายในคดอาญา

มาตรา 17 ความผดทกระท าตอผเสยหายอนอาจขอรบคาตอบแทนไดตองเปนความผดตามรายการทระบไวทายพระราชบญญตน

มาตรา 18 คาตอบแทนตามมาตรา 17 ไดแก 1) คาใชจายทจ าเปนในการรกษาพยาบาล รวมทงคาฟนฟสมรรถภาพทางรางกาย

และจตใจ 2) คาตอบแทนในกรณทผเสยหายถงแกความตาย จ านวนไมเกนทก าหนดใน

กฎกระทรวง 3) คาขาดประโยชนท ามาหาไดในระหวางทไมสามารถประกอบการงานได

ตามปกต 4) คาตอบแทนความเสยหายอนตามทคณะกรรมการเหนสมควร

ทงนตามหลกเกณฑ วธการและอตราทก าหนดในกฎกระทรวงคณะกรรมการจะก าหนดใหผเสยหายไดรบคาตอบแทนเพยงใดหรอไมกได โดยค านงถงพฤตการณและความรายแรงของการ

23

กระท าความผดและสภาพความเสยหายทผเสยหายไดรบรวมทงโอกาสทผเสยหายจะไดรบการบรรเทาความเสยหายโดยทางอนดวย

มาตรา 19 หากปรากฏในภายหลงวาการกระท าทผเสยหายอาศยเปนเหตในการขอรบคาตอบแทนนนไมเปนความผดอาญาหรอไมมการกระท าเชนวานน ใหคณะกรรมการมหนงสอแจงใหผเสยหายคนคาตอบแทนทไดรบไปแกกระทรวงยตธรรมภายในสามสบวนนบแตวนทไดรบแจง

หมวด 5 การจายคาทดแทนและคาใชจายแกจ าเลยในคดอาญา มาตรา 20 จ าเลยทมสทธไดรบคาทดแทนและคาใชจายตามพระราชบญญตนตอง

1) เปนจ าเลยทถกด าเนนคดโดยพนกงานอยการ 2) ถกคมขงในระหวางการพจารณาคด 3) ปรากฏหลกฐานชดเจนวาจ าเลยมไดเปนผกระท าความผดและมการถอนฟองใน

ระหวางด าเนนคดหรอปรากฏตามค าพพากษาอนถงทสดในคดนนวาขอเทจจรงฟงเปนยตวาจ าเลยมไดเปนผกระท าความผดหรอการกระท าของจ าเลยไมเปนความผด

ในคดทมจ าเลยหลายคน จ าเลยคนใดถงแกความตายกอนมค าพพากษาถงทสดและ

คณะกรรมการเหนสมควรจายคาทดแทนและคาใชจายใหแกจ าเลยอนทยงมชวตอยถาเปนเหตอยในลกษณะคด จ าเลยทถงแกความตายนนมสทธไดรบคาทดแทนและคาใชจายตามพระราชบญญตนไดดวย

มาตรา 21 การก าหนดคาทดแทนและคาใชจายตามมาตรา 20 ใหก าหนดตามหลกเกณฑ ดงน

1) คาทดแทนการถกคมขง ใหค านวณจากจ านวนวนทถกคมขงในอตราทก าหนดไวส าหรบการกกขงแทนคาปรบตามประมวลกฎหมายอาญา

2) คาใชจายทจ าเปนในการรกษาพยาบาล รวมทงคาฟนฟสมรรถภาพทางรางกายและจตใจ หากความเจบปวยของจ าเลยเปนผลโดยตรงจากการถกด าเนนคด

3) คาทดแทนในกรณทจ าเลยถงแกความตาย และความตายนนเปนผลโดยตรงจากการถกด าเนนคด จ านวนไมเกนทก าหนดไวในกฎกระทรวง

4) คาขาดประโยชนท ามาหาไดในระหวางถกด าเนนคด 5) คาใชจายทจ าเปนในการด าเนนคด

24

ทงนตามหลกเกณฑ วธการและอตราทก าหนดในกฎกระทรวง เวนแตทมกฎหมายก าหนดไวเปนอยางอนแลวในกรณทมค าขอใหไดรบสทธทเสยไปอนเปนผลโดยตรงจากค าพพากษานนคน การสงใหไดรบสทธคนตามค าขอดงกลาว ถาไมสามารถคนสทธอยางหนงอยางใดเชนวานนได ใหคณะกรรมการก าหนดคาทดแทนเพอสทธนนใหตามทเหนสมควร

คณะกรรมการอาจก าหนดใหจ าเลยไดรบคาทดแทนและคาใชจายเพยงใดหรอไมกได โดยค านงถงพฤตการณแหงคด ความเดอดรอนทจ าเลยไดรบและโอกาสทจ าเลยจะไดรบการชดเชยความเสยหายจากทางอนดวย

หมวด 6 การยนค าขอ การพจารณาค าขอและการอทธรณ มาตรา 22 ใหผเสยหาย จ าเลยหรอทายาทซงไดรบความเสยหายทมสทธขอรบคาตอบแทน คาทดแทน หรอคาใชจายตามพระราชบญญตน ยนค าขอตอคณะกรรมการ ณ ส านกงาน ตามแบบทส านกงานก าหนดภายในหนงปนบแตวนทผเสยหายไดรถงการกระท าความผดหรอวนทศาลมค าสงอนญาตใหถอนฟองเพราะปรากฏหลกฐานชดเจนวาจ าเลยมไดเปนผกระท าความผดหรอวนทมค าพพากษาอนถงทสดในคดนนวาขอเทจจรงฟงเปนยตวาจ าเลยมไดเปนผกระท าความผดหรอการกระท าของจ าเลยไมเปนความผดแลวแตกรณ

มาตรา 23 ในกรณทผเสยหาย จ าเลยหรอทายาทซงไดรบความเสยหายเปนผไรความสามารถหรอไมสามารถยนค าขอดวยตนเองได ผแทนโดยชอบธรรมหรอผอนบาล ผบพการ ผสบสนดาน สามหรอภรยาหรอบคคลหนงบคคลใดซงไดรบการแตงตงเปนหนงสอจากผเสยหาย จ าเลยหรอทายาทซงไดรบความเสยหาย แลวแตกรณอาจยนค าขอรบคาตอบแทน คาทดแทนหรอคาใชจายแทนไดทงนตามระเบยบทคณะกรรมการก าหนด

มาตรา 24 หลกเกณฑ วธการยนค าขอและวธพจารณาค าขอใหเปนไปตามระเบยบท

คณะกรรมการก าหนด โดยความเหนชอบของรฐมนตร มาตรา 25 ในกรณทผยนค าขอไมเหนดวยกบค าวนจฉยของคณะกรรมการใหมสทธอทธรณ

ตอศาลอทธรณภายในสามสบวนนบแตวนทไดรบแจงค าวนจฉย ค าวนจฉยของศาลอทธรณใหเปนทสด

25

การยนอทธรณตามวรรคหนงผ อทธรณจะยนตอส านกงานหรอศาลจงหวดทผ น นมภมล าเนาอยในเขตเพอสงใหแกศาลอทธรณกไดและใหถอวาเปนการยนอทธรณตอศาลอทธรณตามวรรคหนงแลว

ในการวนจฉยอทธรณตามวรรคหนง ศาลอทธรณมอ านาจไตสวนหลกฐานเพมเตมโดย

สบพยานเอง หรออาจแตงตงใหศาลชนตนตามทเหนสมควรท าแทนกได

หมวด 7 พนกงานเจาหนาท มาตรา 26 ในการปฏบตหนาทตามพระราชบญญตนใหพนกงานเจาหนาทมอ านาจ

ดงตอไปน 1) สอบปากค าผยนค าขอเกยวกบขอเทจจรงตางๆ ตามค าขอ 2) มหนงสอสอบถามหรอเรยกบคคลใดมาใหถอยค า หรอใหสงเอกสารหลกฐานท

เกยวของหรอขอมลหรอสงอนทจ าเปนมาเพอประกอบการพจารณา

มาตรา 27 ในการปฏบตการตามพระราชบญญตน ใหพนกงานเจาหนาทเปนเจาพนกงานตามประมวลกฎหมายอาญา

หมวด 8 บทก าหนดโทษ

มาตรา 28 ผใดยนค าขอรบคาตอบแทน คาทดแทนหรอคาใชจาย โดยแสดงขอความอนเปนเทจ ตองระวางโทษจ าคกไมเกนสามปหรอปรบไมเกนหกหมนบาทหรอทงจ าทงปรบ

มาตรา 29 ผใดใหถอยค าหรอแสดงพยานหลกฐานอนเปนเทจเกยวกบการขอรบคาตอบแทน

คาทดแทนหรอคาใชจายตามพระราชบญญตนตอคณะกรรมการ คณะอนกรรมการหรอพนกงานเจาหนาทตองระวางโทษจ าคกไมเกนสามปหรอปรบไมเกนหกหมนบาทหรอทงจ าทงปรบ

มาตรา 30 ผใดไมใหถอยค าหรอไมสงหนงสอตอบหนงสอสอบถาม เอกสาร หลกฐานหรอ

ขอมลหรอสงอนทจ าเปนตามค าสงของคณะกรรมการ คณะอนกรรมการหรอพนกงานเจาหนาทโดยไมมเหตอนสมควร ตองระวางโทษจ าคกไมเกนหกเดอนหรอปรบไมเกนหนงหมนบาทหรอทงจ าทงปรบ

26

บทเฉพาะกาล มาตรา 31 ในวาระเรมแรก ใหกระทรวงยตธรรมก าหนดใหหนวยงานใดหนวยงานหนงในสงกดกระทรวงยตธรรมด าเนนการในอ านาจหนาทของส านกงานจนกวาจะต งส านกงานแลวเสรจ ทงน ภายในก าหนดหนงปนบแตวนทพระราชบญญตนใชบงคบ

ความผดทกระท าตอผเสยหายซงท าใหผเสยหายอาจขอรบคาตอบแทนไดตามมาตรา 17 ไดแก ความผดตามประมวลกฎหมายอาญา ภาค 2 ความผด

ลกษณะ 9 ความผดเกยวกบเพศ มาตรา 276 ถงมาตรา 287 ลกษณะ 10 ความผดเกยวกบชวตและรางกาย หมวด 1 ความผดตอชวต มาตรา 288 ถงมาตรา 294 หมวด 2 ความผดตอรางกาย มาตรา 295 ถงมาตรา 300 หมวด 3 ความผดฐานท าใหแทงลก มาตรา 301 ถงมาตรา 305 หมวด 4 ความผดฐานทอดทงเดก คนปวยเจบหรอคนชรา มาตรา 306 ถงมาตรา 308

โดยสรปแลวตามพระราชบญญตคาตอบแทนผเสยหายและคาทดแทนและคาใชจายแก

จ าเลยในคดอาญา พ.ศ.2544 ไดบญญตเกยวกบสทธของผเสยหายทมสทธขอใหรฐเยยวยาความเสยหายไดตามกฎหมายนนจะตองเปนบคคลทไดรบความเสยหายถงแกชวตหรอรางกายหรอจตใจ อนเนองมาจากการกระท าความผดอาญาหรอผอนโดยมไดมสวนเกยวของกบการกระท าความผดนน(เฉพาะความผดตามประมวลกฎหมายอาญาในความผดเกยวกบเพศ ตงแตมาตรา 276-287, ความผดตอชวต ตงแตมาตรา 288-294 ความผดตอรางกาย ตงแตมาตรา 295-300 และความผดฐานทอดทงเดก คนปวย คนเจบ หรอคนชราตงแตมาตรา 306-308) คาตอบแทนทรฐจะจายใหแกผเสยหายมดงน

1) คาใชจายทจ าเปนในการรกษาพยาบาล จายตามจรง แตสงสดไมเกน 30,000 บาท 2) คาฟนฟสมรรถภาพรางกายและจตใจ จายตามจรงแตสงสดไมเกน 20,000 บาท 3) คาขาดประโยชนท ามาหาไดในระหวางทไมสามารถประกอบการงานได

ตามปกต ชดเชยใหไมเกนวนละ 200 บาท ในระยะเวลาไมเกน 1 ป นบแตวนทไมสามารถประกอบการงานไดตามปกต

4) ในกรณทผเสยหายถงแกความตาย รฐจะจายคาตอบแทนใหเปนเงนจ านวน 30,000 บาท แตไมเกน 100,000 บาท

5) คาจดการศพ จายใหเปนเงน 20,000 บาท

27

6) คาขาดอปการะเลยงด จายใหเปนเงนไมเกน 30,000 บาท (ราชกจจานเบกษา, 2544: 23-32)

2.3 การเรยกรองคาเสยหายจากรฐ

ในการปฏบตหนาทและการใชอ านาจหนาทตามกฎหมายของเจาหนาทของรฐนนอาจกอใหเกดความเสยหายแกบคคลภายนอกหรอแกหนวยงานของรฐ เจาหนาทของรฐจงมความเสยงทจะตองรบผดในความเสยหายทเกดขน พระราชบญญตความรบผดทางละเมดของเจาหนาท พ.ศ. 2539 จงไดวางหลกเกณฑเกยวกบความรบผดทางแพงของเจาหนาทของรฐขนใหม เพอแกไขปญหาดงกลาว โดยเจาหนาทของรฐไมตองรบผดทกกรณอกตอไป ทงยงไมจ าตองรบผดจนเตมจ านวนความเสยหายทเกดขนดวยในสวนนผวจยไดอธบายถงความเปนมาและสาระส าคญของกฎหมายดงน

สวนท 1 ความรบผดของหนวยงานของรฐกรณเจาหนาทกระท าละเมดตอบคคลอน สวนท 2 ความรบผดทางละเมดของเจาหนาท สวนท 3 สทธของผเสยหายในการเรยกใหหนวยงานของรฐชดใชคาสนไหม

ทดแทนเพอการละเมดของเจาหนาท

2.3.1 สวนท 1 ความรบผดของหนวยงานของรฐกรณเจาหนาทกระท าละเมดตอบคคลอน

1) หลกเกณฑความรบผด มาตรา 5 แหงพระราชบญญตความรบผดทางละเมดของเจาหนาท พ.ศ.2539 บญญต

หลกเกณฑความรบผดของหนวยงานของรฐกรณเจาหนาทกระท าละเมดตอบคคลอนไวดงน “มาตรา 5 หนวยงานของรฐตองรบผดตอผเสยหายในผลแหงละเมดทเจาหนาทของตน

กระท าในการปฏบตหนาท ในกรณนผเสยหายอาจฟองหนวยงานของรฐดงกลาวไดโดยตรงแตจะฟองเจาหนาทไมได ถาการละเมดเกดจากเจาหนาทซงมไดสงกดหนวยงานของรฐแหงใดใหถอวากระทรวงการคลงเปนหนวยงานทตองรบผดตามวรรคหนง”

28

ดงน นหากเจาหนา ทของรฐไดกระท าละเมดและกอให เ กดความเสยหายขนแกบคคลภายนอกและการกระท าละเมดดงกลาวเปนการกระท าในการปฏบตหนาทหนวยงานของรฐซงเปนตนสงกดของเจาหนาทผนนกตองรบผดในผลแหงละเมดทเจาหนาทผนนไดกอขน

2) ความรบผดทางละเมดของเจาหนาท องคประกอบของความรบผดเพอละเมดของหนวยงานของรฐตามมาตรา 5 ดงกลาวขางตน

มอย 3 ประการ ประการทหนง ตองมการกระท าละเมดเกดขน ประการทสอง การกระท าละเมดดงกลาวนนกระท าโดยเจาหนาทของรฐ ประการทสาม การกระท าละเมดของเจาหนาทของรฐนนเปนการกระท าในการปฏบตหนาท

- การกระท าละเมด พระราชบญญตความรบผดทางละเมดของเจาหนาทฯ มไดนยามค าวา “ละเมด” วาหมายถง

อะไร การพจารณาความหมายของค าวา “ละเมด” จงตองพจารณาตามบทบญญตแหงประมวลกฎหมายแพงและพาณชยวาดวยละเมด ซงมาตรา 420 แหงประมวลกฎหมายแพงและพาณชยบญญตไวดงน

“มาตรา 420 ผใดจงใจหรอประมาทเลนเลอกระท าตอบคคลอนโดยผดกฎหมายใหเขาเสยหายแกชวตกด รางกายกด อนามยกด เสรภาพกด ทรพยสนหรอสทธอยางหนงอยางใดกด ทานวาผนนกระท าละเมดจ าตองใชคาสนไหมทดแทนเพอการนน” โดยการกระท าหมายถง “การกระท า” หมายถงการเคลอนไหวรางกายโดยรส านกในการเคลอนไหว และอยในบงคบของจตใจผกระท า และรวมถงการงดเวนทจะกระท าการอนมหนาทตองกระท าดวย ไมวาจะเปนหนาทตามกฎหมาย ตามระเบยบปฏบตงาน ตามสญญา ตามวชาชพ แตไมรวมถงหนาทตามศลธรรม

29

การกระท าโดยจงใจและการกระท าโดยประมาทเลนเลอ การกระท าโดย “จงใจ” นนในทางกฎหมายหมายถงการกระท าโดยผกระท ารสกนกถงผลเสยหายทจะเกดจากการกระท าของตน กลาวคอ รวาการกระท านนจะกอใหเกดความเสยหายแกบคคลอน สวนวาความเสยหายจะเกดขนมากนอยเพยงใดนนไมส าคญ ซงการกระท าโดยจงใจนนมความหมายกวางกวากระท าโดย “เจตนา” ตามประมวลกฎหมายอาญา เพราะการกระท าโดยเจตนาตามมาตรา 59 วรรคสอง แหงประมวลกฎหมายอาญา

การกระท าโดย “ประมาทเลนเลอ” นนมความหมายเชนเดยวกบการกระท าโดยประมาทในทางอาญาตามมาตรา 59 วรรคส แหงประมวลกฎหมายอาญาทบญญตวา “การกระท าโดยประมาทไดแกกระท าความผดมใชโดยเจตนาแตกระท าโดยปราศจากความระมดระวงซงบคคลในภาวะเชนนนจกตองมตามวสยและพฤตการณ และผกระท าอาจใชความระมดระวงเชนวานนได แตหากไดใชใหเพยงพอไม”

“วสย” หมายถง สภาพเกยวกบตวผกระท า เชน อาย เพราะเดกและผใหญจะมความ

ระมดระวงในเรองเดยวกนตางกน เนองจากมประสบการณแตกตางกน เพศชายและหญงตางมความระมดระวงในแตละเรองตางกน ผประกอบวชาชพใดวชาชพหนง หรอผเชยวชาญในเรองใดเรองหนงหรอผปฏบตงานใดงานหนงมาเปนระยะเวลานาน กยอมมความระมดระวงในวชาชพหรอเรองทตนเชยวชาญหรอช านาญงานมากกวาคนทวไป เปนตน

“พฤตการณ” หมายถง ปจจยแวดลอมผกระท า เชน เหตเกดกลางวนหรอกลางคน มดหรอ

สวาง มฝนตกถนนลนหรอไม มเวลาทจะคดค านวณไตรตรองใหรอบคอบกอนทจะกระท าการใดการหนงลงไปหรอไม เปนตน เพราะพฤตการณแวดลอมเหลานจะมผลตอระดบความระมดระวงในการกระท าทเกดขนในสภาพแวดลอมเชนนน เชน ถาฝนตกถนนลนผขบขรถยนตทวไปยอมตองใชความระมดระวงเพมขนกวาการขบรถยนตในภาวะปกต เปนตน

ดงนน การวนจฉยวาประมาทเลนเลอหรอไม จงตองพจารณาขอเทจจรงเปนกรณๆ ไป

- การกระท าในการปฏบตหนาท การกระท าละเมดในการปฏบตหนาทเปนกรณท “กฎหมาย

ก าหนดใหเจาหนาทของรฐมอ านาจหนาทอยางใดอยางหนง และการด าเนนการตามอ านาจหนาทนนไดกอใหเกดความเสยหายแกบคคลอนหรอแกรฐขนโดยจงใจหรอประมาทเลนเลอ” นอกจาก

30

อ านาจหนาทตามทกฎหมายก าหนดใหมอ านาจกระท าอยางใดอยางหนงดงกลาวขางตนแลว หนาทดงกลาวยงอาจเกดจาก “ระเบยบขอบงคบและค าสงของผบงคบบญชาทชอบดวยกฎหมายดวย” การกระท าหรอละเวนการกระท าในหนาทดงกลาวหากกอใหเกดความเสยหายแกบคคลอนหรอแกรฐกเปนการกระท าละเมดในการปฏบตหนาทเชนกน

2.3.2 สวนท 2 ความรบผดทางละเมดของเจาหนาท

ความรบผดทางละเมดของเจาหนาทของรฐตามพระราชบญญตความรบผดทางละเมดของเจาหนาท พ.ศ.2539 แบงออกเปน 2 สวน คอ ความรบผดกรณการกระท าละเมดมใชการกระท าในการปฏบตหนาทและความรบผดกรณการกระท าละเมดในการปฏบตหนาท

1) การกระท าละเมดมใชการกระท าในการปฏบตหนาท กรณทเจาหนาทกระท าละเมดตอบคคลอนหรอตอหนวยงานของรฐซงไมใชการกระท าในการปฏบตหนาทหรอกระท าการใดๆ ใหทรพยสนของหนวยงานของรฐเสยหายอนไมไดเกดจากการปฏบตหนาทเจาหนาทจะตองรบผดในการกระท าละเมดเปนการสวนตวตามบทบญญตแหงประมวลกฎหมายแพงและพาณชยวาดวยละเมด

2) กรณการกระท าละเมดในการปฏบตหนาท ความรบผดทางละเมดของเจาหนาทหากเจาหนาทกระท าละเมดในการปฏบตหนาท ไมวาการกระท าละเมดดงกลาวจะเกดผลโดยตรงตอบคคลภายนอกและหนวยงานของรฐไดชดใชคาสนไหมทดแทนแกบคคลภายนอกไปแลว หรอกรณทเจาหนาทกระท าละเมดในหนาทซงกอใหเกดความเสยหายแกหนวยงานของรฐโดยตรงเจาหนาทจะตองรบผดในการละเมดนน เฉพาะกรณเจาหนาทนนไดกระท าการนนไปดวยความจงใจหรอประมาทเลนเลออยางรายแรง หากเจาหนาทมไดกระท าละเมดโดยจงใจหรอประมาทเลนเลออยางรายแรงแลว เจาหนาทผนนไมตองรบผดในการละเมดดงกลาว หนวยงานของรฐจะใชสทธไลเบยหรอเรยกใหเจาหนาทชดใชคาสนไหมทดแทนไมได ซงเปนไปตามมาตรา 8 วรรคหนงประกอบกบมาตรา 10 วรรคหนงแหงพระราชบญญตความรบผดทางละเมดของเจาหนาท พ.ศ.2539 ดงน

“มาตรา 8 ในกรณทหนวยงานของรฐตองรบผดใชคาสนไหมทดแทนแกผเสยหายเพอการ

ละเมดของเจาหนาท ใหหนวยงานของรฐมสทธเรยกรองใหเจาหนาทผกระท าละเมดชดใชคาสนไหมทดแทนดงกลาวแกหนวยงานของรฐได ถาเจาหนาทไดกระท าการนนไปดวยความจงใจหรอประมาทเลนเลออยางรายแรง

31

มาตรา 10 ในกรณทเจาหนาทเปนผกระท าละเมดตอหนวยงานของรฐไมวาจะเปนหนวยงานของรฐทผนนอยในสงกดหรอไม ถาเปนการกระท าในการปฏบตหนาท การเรยกรองคาสนไหมทดแทนจากเจาหนาทใหน าบทบญญตมาตรา 7 มาใชบงคบโดยอนโลม แตถามใชการกระท าในการปฏบตหนาท ใหบงคบตามบทบญญตแหงประมวลกฎหมายแพงและพาณชย

การก าหนดจ านวนความรบผด เมอหนวยงานของรฐพจารณาแลวเหนวา ความเสยหายเกด

จากการกระท าละเมดของเจาหนาทในการปฏบตหนาทและเจาหนาทกระท าไปโดยจงใจหรอประมาทเลนเลออยางรายแรง และเจาหนาทจะตองรบผดและถกไลเบยหรอเรยกชดใชคาสนไหมทดแทน การก าหนดจ านวนเงนหรอความรบผดเปนไปตามมาตรา 8 วรรคสองและวรรคสามซงก าหนดไววา สทธเรยกใหชดใชคาสนไหมทดแทนตามวรรคหนงจะมไดเพยงใดใหค านงถงระดบความรายแรงแหงการกระท าและความเปนธรรมในแตละกรณเปนเกณฑโดยมตองใหใชเตมจ านวนของความเสยหายกได ถาการละเมดเกดจากความผดหรอความบกพรองของหนวยงานของรฐหรอระบบการด าเนนงานสวนรวมหรอหากเหนวาความเสยหายดงกลาวหนวยงานของรฐมสวนบกพรองอยดวย ใหหกสวนแหงความรบผดดงกลาวออกดวย ในการก าหนดความเสยหายทเจาหนาทผกระท าละเมดจะตองรบผดนน หนวยงานของรฐทเสยหายจะตองก าหนดโดยค านงถงความบกพรองของหนวยงานของรฐมาหกออกจากความรบผดดวย

กรณมลละเมดเกดจากการกระท าของเจาหนาทหลายคน ในกรณน มาตรา 8 วรรคส บญญต

หลกเกณฑในการก าหนดความรบผดไววา

“ในกรณการกระท าละเมดจากเจาหนาทหลายคน มใหน าหลกลกหนรวมมาใชบงคบและเจาหนาทแตละคนตองรบผดชดใชคาสนไหมทดแทนเฉพาะสวนตน”

บทบญญตดงกลาวเกดขนจากขอเทจจรงทวา ความเสยหายทเกดขนหลายกรณนนเกดขน

จากการกระท าของเจาหนาทหลายคน บางกรณเจาหนาทเหลานนรวมกนกระท าละเมด แตบางกรณเปนการทเจาหนาทแตละคนตางกระท า แตกอใหเกดผลเปนการละเมดอนเดยวกน ซงตามประมวลกฎหมายแพงและพาณชยบญญตวาผกระท าละเมดดงกลาวตองรวมกนรบผดชดใชคาสนไหมทดแทนรวมกนอยางลกหนรวม แตในกรณกระท าละเมดของเจาหนาทอาจกอใหเกดความไมเปนธรรมขนได เนองจากตามหลกเกณฑดงกลาว เจาหนาทบางคนจะตองรบผดชอบสงเกนสวนของการกระท า และหากไมสามารถเรยกรองใหเจาหนาทคนหนงคนใดรบผดได ภาระการชดใชคาสนไหม

32

ทดแทนกจะตกอยแกเจาหนาททเหลอซงไมเปนธรรมเปนอยางยง ดงนนพระราชบญญตความรบผดทางละเมดของเจาหนาท พ.ศ.2539 จงแกไขปญหาดงกลาวโดยก าหนดใหหนวยงานของรฐทไดรบความเสยหายพจารณาก าหนดความรบผดของเจาหนาทโดยแยกความรบผดของเจาหนาทแตละคนออกจากกนวาแตละคนควรตองรบผดชดใชเปนเงนเทาใด เจาหนาทคนใดไดชดใชสวนของตนไปแลวกพนความรบผดไป

2.3.3 สวนท 3 สทธของผเสยหายในการเรยกใหหนวยงานของรฐชดใชคาสนไหมทดแทนเพอการละเมดของเจาหนาท

หากเจาหนาทของรฐกระท าละเมดในการปฏบตหนาทและกอใหเกดความเสยหายแกบคคลอน ผเสยหายกชอบทจะไดรบคาสนไหมทดแทนเพอเยยวยาความเสยหายทเกดขนแกตนซงพระราชบญญตความรบผดทางละเมดของเจาหนาท พ.ศ.2539 ก าหนดวธการเยยวยาความเสยหายไว 2 แนวทาง

แนวทางทหนง ผเสยหายอาจฟองคดตอศาลเพอขอใหศาลซงเปนองคกรตลาการเปนผ

วนจฉยวาหนวยงานของรฐฝายบรหารตองชดใชคาสนไหมทดแทนแกผเสยหายหรอไม จ านวนเทาใด

แนวทางทสอง ผเสยหายสามารถรองขอใหหนวยงานของรฐซงเปนฝายบรหารชดใชคาสนไหมทดแทนแกตนโดยตรง ซงเปนไปตามหลกการเยยวยาความเสยหายโดยฝายปกครองการด าเนนการแตละแนวทางตางมรายละเอยดในการด าเนนการแตกตางกนไปดงน

1) กรณผเสยหายใชสทธทางศาล

ในกรณเจาหนาทของรฐกระท าละเมดในการปฏบตหนาทและกอใหเกดความเสยหายแกบคคลภายนอก ผเสยหายยอมมสทธทจะฟองศาลเพอเรยกใหหนวยงานของรฐชดใชคาสนไหมทดแทนแกตน อยางไรกด มาตรา 5 แหงพระราชบญญตของความรบผดทางละเมดของเจาหนาท พ.ศ.2539 ก าหนดหลกเกณฑในการทผเสยหายจะฟองเรยกคาสนไหมทดแทนอนเกดจากการกระท าละเมดของเจาหนาทของรฐไวเปนการเฉพาะดงน

33

“มาตรา 5 หนวยงานของรฐตองรบผดตอผเสยหายในผลแหงละเมดทเจาหนาทของตนไดกระท าในการปฏบตหนาทในกรณนผเสยหายอาจฟองหนวยงานของรฐดงกลาวไดโดยตรง แตจะฟองเจาหนาทไมได ถาการละเมดเกดจากเจาหนาทซงไมไดสงกดหนวยงานของรฐแหงใด ใหถอวากระทรวงการคลงเปนหนวยงานของรฐทตองรบผดตามวรรคหนง”

ดงนน หากผเสยหายตองการใชสทธทางศาลเพอใหไดรบการชดใชคาสนไหมทดแทน ผเสยหายกจะตองฟองหนวยงานของรฐทเจาหนาทผนนสงกดอยใหเปนผรบผดในความเสยหายทเกดขนจากการกระท าละเมดของเจาหนาทผนน แตจะฟองตวเจาหนาทผกระท าละเมดไมไดในกรณทการกระท าละเมดของเจาหนาทมใชการกระท าในการปฏบตหนาทกไมมเหตผลทรฐจะตองเขาไปแกตางคดแทนเจาหนาทผนนในกรณเชนนผเสยหายตองฟองเจาหนาททกระท าละเมดโดยตรงเพอใหรบผดเปนการสวนตว แตจะฟองหนวยงานใหรบผดไมได ท ง นตามมาตรา 6 แหงพระราชบญญตความรบผดทางละเมดของเจาหนาท พ.ศ. 2539 ซงบญญตไวดงน

“มาตรา 6 ถาการกระท าละเมดของเจาหนาทมใชการกระท าในการปฏบตหนาท เจาหนาท

ตองรบผดในการนนเปนการเฉพาะตว ในกรณนผเสยหายอาจฟองเจาหนาทไดโดยตรง แตจะฟองหนวยงานของรฐไมได”

2) การเรยกเจาหนาทของรฐหรอหนวยงานของรฐเขามาเปนคความในคด

เมอผเสยหายจากการกระท าละเมดไดน าคดฟองรองตอศาล ไมวาจะฟองใหหนวยงานของ

รฐรบผดในการกระท าละเมดของเจาหนาท หรอฟองรองเจาหนาทโดยตรงเนองจากเหนวาเปนการกระท าละเมดในเรองสวนตว ในระหวางการพจารณา หากหนวยงานของรฐทถกฟองหรอเจาหนาท ทถกฟองเหนวาการกระท าละเมดดงกลาวหนวยงานของรฐหรอเจาหนาทอาจจะตองรบผดดวย หนวยงานของรฐทถกฟองหรอเจาหนาททถกฟองอาจรองขอตอศาลใหเรยกเจาหนาทหรอหนวยงานของรฐ แลวแตกรณเขาเปนคความในคดไดดวย

อยางไรกด หากคดเปนทยตโดยทศาลมค าพพากษายกฟองเนองจากผเสยหายฟอง ผดตว

เชน กรณเจาหนาทกระท าละเมดในการปฏบตหนาท แตผเสยหายฟองเจาหนาทนนโดยแทนทจะฟองหนวยงานตนสงกด หรอเจาหนาทกระท าละเมดเปนสวนตว แตผเสยหายฟองเรยกใหหนวยงานของรฐรบผดชดใชคาสนไหมทดแทน ผเสยหายสามารถฟองคดดงกลาวใหมไดภายใน 6 เดอนนบ

34

แตศาลพพากษาถงทสด ท งนตามนยมาตรา 7 แหงพระราชบญญตความรบผดทางละเมดของเจาหนาท พ.ศ.2539 ทบญญตไวดงน

“มาตรา 7 ในคดทผเสยหายฟองหนวยงานของรฐ ถาหนวยงานของรฐเหนวาเปนเรองท

เจาหนาทตองรบผดหรอตองรวมรบผดหรอในคดทผเสยหายฟองเจาหนาท ถาเจาหนาทเหนวาเปนเรองทหนวยงานของรฐตองรบผดหรอตองรวมรบผด หนวยงานของรฐหรอเจาหนาทดงกลาวมสทธขอใหศาลทพจารณาคดนนอยเรยกเจาหนาทหรอหนวยงานของรฐ แลวแตกรณเขามาเปนคความในคด ถาศาลพพากษายกฟองเพราะเหตทหนวยงานของรฐหรอเจาหนาททถกฟองมใชผตองรบผดใหขยายอายความฟองรองผทตองรบผดชอบทมไดถกเรยกเขามาในคดออกไปถงหกเดอนนบแตวนทค าพพากษานนถงทสด”

3) กรณผเสยหายรองขอใหหนวยงานของรฐชดใชคาสนไหมทดแทน

เมอเจาหนาทของรฐกระท าละเมด หากผเสยหายไมประสงคจะใชสทธทางศาลเพอเยยวยา

ความเสยหาย ผเสยหายกอาจเรยกใหหนวยงานของรฐพจารณาชดใชคาสนไหมทดแทนแกตนโดยตรงกได ซงเปนสวนหนงของมาตรการเยยวยาความเสยหายโดยฝายบรหาร

ในการน มาตรา 11 และมาตรา 14 แหงพระราชบญญตความรบผดทางละเมดของเจาหนาท

พ.ศ.2539 ก าหนดวธการในการทผเสยหายจะใชสทธรองขอใหหนวยงานของรฐชดใชคาสนไหมทดแทนแกตนโดยตรงไว ดงน

“มาตรา 11 ในกรณทผเสยหายเหนวาหนวยงานของรฐตองรบผดตามมาตรา 5 ผเสยหายจะ

ยนค าขอตอหนวยงานของรฐใหพจารณาชดใชคาสนไหมทดแทนส าหรบความเสยหายทเกดแกตนกได ในการนหนวยงานของรฐตองออกใบรบค าขอใหไวเปนหลกฐานและพจารณาค าขอนนโดยไมชกชา เมอหนวยงานของรฐมค าสงเชนใดแลว หากผเสยหายยงไมพอใจในผลการวนจฉยของหนวยงานของรฐกใหมสทธรองทกขตอคณะกรรมการวนจฉยรองทกขตามกฎหมายวาดวยคณะกรรมการกฤษฎกาไดภายในเกาสบวนนบแตวนทตนไดรบแจงผลการวนจฉยใหหนวยงานของรฐพจารณาค าขอทไดรบตามวรรคหนงใหแลวเสรจภายในหนงรอยแปดสบวน หากเรองใดไมอาจพจารณาไดทนในก าหนดนนจะตองรายงานปญหาและอปสรรคใหรฐมนตรเจาสงกดหรอก ากบหรอ

35

ควบคมดแลหนวยงานของรฐแหงนนทราบและขออนมตขยายระยะเวลาออกไปได แตรฐมนตรดงกลาวจะพจารณาอนมตใหขยายระยะเวลาใหอกไดไมเกนหนงรอยแปดสบวน

มาตรา 14 เมอไดมการจดตงศาลปกครองขนแลว สทธรองทกขตอคณะกรรมการวนจฉย

รองทกขตามมาตรา 11 ใหถอวาเปนสทธฟองคดตอศาลปกครอง”

กลาวโดยสรป ผเสยหายจะตองยนค าขอเปนหนงสอตอหนวยงานของรฐทตนเหนวาตองรบผดชดใชคาสนไหมทดแทนความเสยหายทเกดขนแกตน ซงผเสยหายจะตองยนดวยตนเองหรอจะสงโดยทางไปรษณยกได และเมอหนวยงานของรฐไดรบค าขอของผเสยหายแลวจะตองปฏบตตามขนตอนและวธการ

2.4 ขนตอนการสอบสวนคดอาญา

การสอบสวนคดอาญาเรมตนจากมความผดอาญาเกดขนจากนนมผเสยหายหรอผเกยวของไดท าการ รองทกขหรอกลาวโทษความผดอาญานนตอพนกงานสอบสวนเมอพนกงานสอบสวนไดพจารณาเบองตนแลวเหนวาเปนความผดอาญาทตองท าการสอบสวน กจะรบค ารองทกขไวแลวด าเนนการสอบสวนรวบรวมพยานหลกฐานตอไป โดยการสอบปากค าผทเกยวของไดแกผกลาวหา ผตองหา พยานฝายผกลาวหาและฝายผตองหา รวบรวมพยานหลกฐานอนๆ ไมวาจะเปนพยานวตถ พยานเอกสารพยานผ เ ชยวชาญท าการสงพยานวตถใหผ เ ชยวชาญตรวจสอบ เ มอรวบรวมพยานหลกฐานตางๆ ไดพอเพยงทจะพสจนความผดหรอความบรสทธของผตองหาแลวใหรวบรวมเขาไวเปนส านวนการสอบสวนแลวมความเหนทางคดสงใหพนกงานอยการด าเนนการตอไป

ค ารองทกข หมายถงการทผเสยหายไดกลาวหาตอเจาหนาทตามบทบญญตแหงประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญาวามผกระท าความผดขนจะรตวผกระท าความผดหรอไมกตาม ซงกระท าใหเกดความเสยหายแกผเสยหายและการกลาวหาเชนนน ไดกลาวโดยมเจตนาจะใหผกระท าความผดไดรบโทษ (ป.ว. มาตรา 2(7)) โดยผ มอ านาจรบค ารองทกขไดแก พนกงานสอบสวนและพนกงานฝายปกครองหรอต ารวจ ส าหรบในกรณทผเสยหายแจงความรองทกขไวเพอเปนหลกฐานแจงความรองทกขเพอกนคดขาดอายความรองทกขโดยไมขอมอบคดใหพนกงานสอบสวนด าเนนการสอบสวนกรณเหลานไมถอเปนค ารองทกข

36

ขอความการรองทกขประกอบดวยชอและทอยของผรองทกข ลกษณะแหงความผด พฤตการณตางๆ ทความผดนนไดกระท าลง ความเสยหายทไดรบชอหรอรปพรรณของผกระท าผดเทาทจะบอกไดซงค ารองทกขจะมผลนน ผรองทกขตองมอ านาจรองทกข ตองรองทกขตอเจาหนาททมอ านาจรบค ารองทกข ตองรองทกขโดยมเจตนาจะใหผกระท าผดไดรบโทษตองรองทกขตามแบบวธการรองทกขและตองรองทกขภายในก าหนดอายความรองทกข

เมอท าการรองทกขแลว ตองการจะแกไข ตดทอน เพมเตมค ารองทกข สามารถท าไดโดยขอความในลกษณะทสาระส าคญของค ารองทกขยงคงอย เชน การแกราคาทรพยทเสยหาย การใหรายละเอยดเกยวกบลกษณะหรอพฤตการณตางๆ ทความผดกระท าลงใหชดเจนยงขน แตถาเปนการแกไขเพมเตมหรอตดทอนขอความในลกษณะทท าใหค ารองทกขขาดสาระส าคญทจะเปนค ารองทกขโดยสนเชงหรอเกยวกบการกระท าผดฐานหนงหรอผกระท าผดคนใดคนหนงนาจะถอวาเปนการถอนค ารองทกขในเรองนนขอหานนหรอผกระท าผดคนนน ซงจะไดกลาวถงตอไป

การถอนค ารองทกข หมายถง การไมตดใจด าเนนคดทไดรองทกขไวทงเรองหรอเฉพาะการกระท าผดฐานใดฐานหนง (ถาเปนการรองทกขในการกระท าผดหลายฐาน) หรอเฉพาะผกระท าผดคนใดคนหนง (ถาเปนการกลาวหาผกระท าผดหลายคน) การถอนค ารองทกขตองกระท าโดยชดแจง คอท าเปนค ารองขอถอน ค ารองทกขโดยตรงตอเจาพนกงานหรอศาล แตถาผเสยหายรองขอแกไขเพมเตมหรอตดทอนขอความแสดงใหเหนวาตนไมตดใจด าเนนคดเรองนน ขอหาหรอผกระท าผดคนนนถอวาเปนการถอนค ารองทกขดวย โดยมหลกเกณฑดงน (ป.วอาญา ม.39 (2))

1) ตองเปนการถอนค ารองทกขใน “คดความผดตอสวนตว” 2) “ผเสยหาย” เทานนจงจะมอ านาจถอนค ารองทกข 3) ถอนค ารองทกขตอพนกงานสอบสวน พนกงานอยการ หรอศาลกได 4) ตองถอนค ารองทกขโดยมเจตนาจะไมใหผกระท าความผดไดรบโทษ 5) ผเสยหายจะถอนค ารองทกขเสยเมอใดกได

ทงนการถอนค ารองทกข ใหผลดงน

1) ความผดตอสวนตว สทธน าคดอาญามาฟองระงบไปตาม ป.ว. มาตรา 39 (2) 2) ความผดตอแผนดน ไมตดอ านาจของพนกงานสอบสวนทจะสอบสวนคดนน

หรอพนกงานอยการทจะฟองคดนนตอไป ตาม ป.ว. มาตรา 126 วรรคสอง

37

การถอนค ารองทกขสามารถมอบอ านาจใหผอนถอนค ารองทกขแทนได การมอบอ านาจใหรองทกข หมายถง การทผเสยหายซงมอ านาจรองทกขตามกฎหมายไดมอบหมายใหบคคลอนซงมใชผเสยหายมารองทกขแทนตน จงเหนไดวา ผมอบอ านาจใหรองทกขจะตองเปนผเสยหายตามกฎหมาย สวนผรบมอบอ านาจนนเปนบคคลอนทไดรบมอบอ านาจจากผเสยหาย ถาผมอบอ านาจมใชผเสยหาย การมอบอ านาจใหมารองทกขนนยอมไมท าใหผรบมอบอ านาจมอ านาจรองทกข ในการมอบอ านาจใหรองทกขคดความอนยอมความไดนน ถาในหนงสอมอบอ านาจระบเจาะจงใหพนกงานสอบสวนด าเนนคดแกผตองหาคนใดในหลายคนพนกงานสอบสวนยอมมอ านาจท าการสอบสวนด าเนนคดเฉพาะแกผตองหาทผเสยหายประสงคจะด าเนนคดตามทมอบอ านาจเทานน แตถาในหนงสอมอบอ านาจมไดระบจ ากดอ านาจของผรบมอบอ านาจใหรองทกขไว ผรบมอบอ านาจยอมมอ านาจรองทกขใหด าเนนคดแกผตองหาในคดนนไดทกคน

ค ากลาวโทษ หมายความถงการทบคคลอนซงมใชผเสยหาย ไดกลาวหาตอเจาหนาทวาม

บคคลรตวหรอไมกด ไดกระท าความผดอยางหนงขน ค ากลาวโทษน นอาจเปนค ารองทกข ถาผเสยหายมเจตนาทจะใหผกระท าผดไดรบโทษซงผกลาวโทษนนอาจเปนเจาพนกงานเองกได

ทงนในขนตอนการสอบสวนนน พนกงานสอบสวนจะตองท าการบนทกการสอบสวน โดยบนทกการสอบสวนจะตองมสาระส าคญดงน

1) สถานททบนทก 2) วนเดอนปทบนทก 3) นามและต าแหนงของเจาพนกงานผท าบนทก 4) การบนทกใหใชภาษาไทย 5) การบนทกสามารถใชน าหมก, พมพหรอพมพดดได 6) ถาผดมใหลบออก ใหขดฆาแลวเขยนใหม แลวใหเจาพนกงานลงนามยอรบรอง

ไวทขางกระดาษ ดานซายหรอขวากได 7) ถามถอยค าตกเตม ใหเจาพนกงานลงนามยอในต าแหนงทตกเตมก ากบไว 8) การบนทกดวยน าหมก สามารถใชไดไมจ ากดสของน าหมก 9) เมอบนทกเสรจแลว ใหเจาพนกงานอานใหผใหถอยค าฟง 10) ใหผใหถอยค าลงลายมอชอรบรองวาถกตองแลว 11) ถาหากผใหถอยค าไมสามารถหรอไมยอมลงลายมอชอ ใหบนทกหรอรายงาน

เหตนนไว โดยไมตองมพยานรบรองกถอวาสมบรณ

38

12) ใหเจาพนกงานผท าบนทกลงลายมอชอของตนในบนทกนน 13) ควรใหผใหถอยค า เซนชอดานบน และเขยนชอนามสกลดวยลายมอของตนเอง

ในวงเลบดานลาง 14) เอกสารทเจาพนกงานจดท าขนเรยกวา “บนทก” แตถาศาลเปนผจดท าขน

เรยกวา “ถอยค าส านวน”

แตเดมนนเจาพนกงานสอบสวนไมมหนาทในการแจงสทธผเสยหายในขนตอนการสอบสวน แตเนองจาก กรมคมครองสทธและเสรภาพ โดยส านกงานชวยเหลอทางการเงนแกผเสยหายและจ าเลยในคดอาญา ไดประสานขอความรวมมอกบส านกงานต ารวจแหงชาตเพอใหพนกงานสอบสวนแจงสทธใหแกผเสยหายไดทราบวาผเสยหายนนมสทธทจะไดรบคาตอบแทนตามพระราชบญญตคาตอบแทนผเสยหาย และคาทดแทนและคาใชจายแกจ าเลยในคดอาญา พ.ศ. 2544 นนอยางไร และในเวลาตอมาส านกงานต ารวจแหงชาตไดมหนงสอท ตร.0011.4083 ลงวนท 26 พฤศจกายน 2555 ไดก าหนดแนวทางปฏบตใหพนกงานสอบสวนทวประเทศแจงสทธผเสยหายในคดอาญาทราบและถอปฏบตโดยทวกนดงน 1) ใหพนกงานสอบสวนแจงใหผเสยหายทราบวามสทธไดรบคาตอบแทนผเสยหายและคาทดแทนและคาใชจายแกจ าเลยในคดอาญา พ.ศ. 2544 หลงจากไดสอบปากค าผเสยหายหรอทายาทผเสยหายในทนท ตามบนทกการแจงสทธผเสยหายหรอทายาทผเสยหาย เมอแจงสทธแลวใหน ามารวมไวทายรางส านวนการสอบสวน และมอบส าเนาบนทกการแจงสทธใหผเสยหายหรอทายาทผเสยหายไวเปนหลกฐาน

2) ใหพนกงานสอบสวนตรวจสอบวา หลงจากทแจงสทธใหผเสยหายหรอทายาทผเสยหายทราบแลว มผใดไปยนค ารองขอรบคาตอบแทนผเสยหาย ณ ส านกงานยตธรรมจงหวด หรอกรมคมครองสทธและเสรภาพ กระทรวงยตธรรม หรอไม หากไมมผใดไปยนค ารอง ใหสอบถามปญหาขอขดของและใหค าแนะน าถงสทธอนพงมพงไดอกครงหนง

3) คดอาญาทจะตองแจงสทธใหผเสยหายหรอทายาทผเสยหายทราบตามขอ 1 ไดแก ความผดตาม ป.อาญา ภาค 2 ลกษณะ 9 ความผดเกยวกบเพศ มาตรา 276 ถง มาตรา 287 ลกษณะ 10 ความผดเกยวกบชวตและรางกาย หมวด 1 ความผดตอชวต มาตรา 288 ถงมาตรา 294 หมวด 2 ความผดตอรางกาย มาตรา 295 ถงมาตรา 300 หมวด 3 ความผดฐานท าใหแทงลก มาตรา 301 ถง มาตรา 305 หมวด 4 ความผดฐานทอดทงเดก คนปวยเจบหรอคนชรา มาตรา 306 ถงมาตรา 308

39

2.5 สทธของเหยออาชญากรรม

ปญหาอาชญากรรมเปนปญหาทส าคญของทกประเทศรวมถงประเทศไทย นอกจากเปนหนาทของทกคนในสงคมแลวในการปองกนแลว กระบวนการยตธรรม ไดแก ต ารวจ อยการ ศาล และราชทณฑ เปนผมบทบาทส าคญยงในการแกไขปญหา การปฏบตงานของกระบวนการยตธรรมยงคงมงเนนใหความส าคญตอการจบกมผกระท าผดมาลงโทษ ซงถอเปนการสรางความยตธรรมตามความคาดหวงของประชาชนในสงคม โดยมไดค านงถงความเสยหายทเกดจากอาชญากรรมโดยเฉพาะเหยออาชญากรรม ซงตองสญเสยในดานตางๆ ทงทรพยสน รางกาย เวลา ชอเสยง ขวญและก าลงใจ ความปลอดภย การสญเสยโอกาสและการตองตกเปนเหยอในขนตอนตางๆ ของกระบวนการยตธรรมซ าแลวซ าอก

แตอยางไรกตามกระบวนการยตธรรมและสงคมกลบไดละเลยและไมใหความส าคญตอ

เหยออาชญากรรม ดงจะเหนไดจากเหยออาชญากรรมไมไดรบการชดเชยในสงทสญเสย หรอแมแตไดรบการยอมรบในสทธทมอย คอ “สทธของเหยออาชญากรรมในฐานะเปนผเสยหาย” ซงกฎหมายอาญาของไทยในปจจบนยงมไดมบทบญญตถงการจายคาชดเชยหรอคาทดแทนส าหรบเหยออาชญากรรมแตประการใด เหยออาชญากรรมตองด าเนนการฟองรองจากผกระท าผดตามประมวลกฎหมายแพงและพาณชยในเรองละเมด ในขณะทปจจบนแนวคดเกยวกบการลงโทษผกระท าผดไดเปลยนแปลงไปจากเดมคอ จากแกแคนทดแทนเปนแกไขฟนฟ ซงมงเนนใหโอกาสในการกลบตนเปนพลเมองด รวมทงการปฏบตตอผกระท าผดโดยค านงถงศกดศรความเปนมนษยเปนส าคญ ดงจะเหนไดจากขอก าหนดตามหลกปฏญญาสากลวาดวยสทธมนษยชน ไดใหความคมครองตอสทธมนษยชนของผตองขงมากขน

อยางไรกตามปจจบนหลายประเทศไดเรมใหความส าคญตอการปกปองคมครองสทธของเหยออาชญากรรมมากขน ดงจะเหนไดจากป ค.ศ.1964 ประเทศองกฤษไดทดลองแตงต งคณะกรรมการชดเชยความเสยหายทางอาญา เพอพจารณาจายคาชดเชยใหกบเหยออาชญากรรมทไดรบบาดเจบ ค.ศ.1976 ประเทศเยอรมนไดประกาศใชกฎหมายคมครองสทธของเหยออาชญากรรมฉบบแรก ซงใชชอวา พระราชบญญตทดแทนแกเหยอ ส าหรบสหรฐอเมรกา ค.ศ.1982 ไดประกาศใชพระราชบญญตปกปองเหยอและพยาน และ ค.ศ.1985 องคการสหประชาชาตไดแถลงประกาศวาดวยหลกการเบองตนในงานยตธรรมส าหรบเหยออาชญากรรมเกยวกบการใชอ านาจในทางทผด (สมนทพย ใจเหลก, 2558)

40

2.6 ทฤษฎทเกยวของกบการควบคมอาชญากรรม

2.6.1 ทฤษฎการควบคมอาชญากรรม (Crime Control) เปนรปแบบทเนนการสงเสรมประสทธภาพของกระบวนการยตธรรมทางอาญา โดยมง

ควบคม ระงบและปราบปรามอาชญากรรมเปนหลก (ขนตอนในกระบวนการยตธรรมนนตองรวบรด และมประสทธภาพ) แมการกระท าของเจาพนกงานในกระบวนการยตธรรมนนจะกระทบกระเทอนตอสทธของประชาชนกตาม แตเพอประโยชนของสงคมโดยสวนรวมแลวยอมท าได เชน ต ารวจเปนผออกหมายจบไดเอง มอ านาจในการสบสวนและสอบสวนคดมาก เพอประสทธภาพในการน าตวผกระท าความผดมาลงโทษนนเอง

รปแบบนจะเนนไปทการควบคมและปราบปรามอาชญากรรมอยางเตมท สวนเรองการ

คมครองสทธเสรภาพของบคคลนนเปนเรองรองลงไป เชน กระบวนการในการไดพยานหลกฐานมานนไมชอบดวยกฎหมาย แตหากวาพยานหลกฐานนนสามารถทจะพสจนถงความผดของจ าเลยได ศาลกอาจจะรบฟงได เพอลงโทษจ าเลย (เฉลมวฒ สาระกจ, 2556)

2.6.2 ทฤษฎกระบวนการนตธรรม (Due Process)

รปแบบนเปนรปแบบทยดหลกกฎหมายเปนส าคญและเปนรปแบบทยดการคมครองสทธเสรภาพของประชาชน (ตามหลกนตธรรม ทถอคานยมในเรองกระบวนการยตธรรมตามขนตอนตางๆ ในกระบวนการ) และตอตานการใชอ านาจรฐโดยมชอบ(ซงเกดจากการทรฐมงทจะควบคมอาชญากรรมโดยไมค านงถงสทธของประชาชน) เพราะฉะนนรฐทยดถอทฤษฎความชอบดวยกระบวนการทางกฎหมาย (Due Process Model) จงตองมกฎหมายวธพจารณาความอาญาทเนนหนกไปในทางทคมครองสทธและ เสรภาพของผบรสทธมใหถกลาวละเมดโดยไมเปนธรรมจากเจาพนกงานของ รฐ เชน สทธของผเสยหาย สทธของผถกกลาวหา สทธของจ าเลย แมบางกรณมพยานหลกฐานชนส าคญในการทจะพสจนความผดของจ าเลยได แตหากวากระบวนการทไดมานนไมชอบดวยกฎหมาย กไมอาจจะรบฟงเพอลงโทษจ าเลยได (เฉลมวฒ สาระกจ, 2556)

41

2.7 งานวจยทเกยวของ

มลนธผหญง (2556) ศกษาเรองการพฒนาแนวทางการคมครองสทธแกผเสยหายจากการ คามนษย ผลการศกษาพบวา ปจจยทชวยใหกระบวนการใหความคมครองสามารถขบเคลอนไปไดอยางมประสทธภาพมหลายองคประกอบดวยกน อาท บทบาทขององคกรทเขาไปใหความชวยเหลอผเสยหาย เปนหนงในปจจยทมความส าคญตอการใหขอมลความเขาใจและสรางความมนใจใหกบผเสยหาย ทจะด าเนนคดกบผกระท าผด ซงขอมลเหลานเปนสทธขนพนฐานทผเสยหายพงไดรบ หากแตในทางปฏบตมผเสยหายจ านวนมากยงไมสามารถเขาถง โดยเฉพาะกรณทเปนเดกและหญงตางชาต บคลากรหรอเจาหนาทมความรความสามารถในดานกฎหมายอยางรอบดาน เพอทจะสามารถน ามาบงคบใชในการใหความชวยเหลอคมครองผเสยหาย และจบกมด าเนนคดแกผกระท าผด ตลอดจนจะตองไมมอคตหรอเลอกปฏบต ความรวมมอระหวางประเทศ เปนปจจยส าคญในการใหความชวยเหลอผเสยหายจากการคามนษยขามชาต โดยเฉพาะในประเทศทยงไมมกฎหมายทเกยวกบการคามนษย จ าเปนตองมการประสานงานเพอชวยเหลอและไมด าเนนคดในขอหาหลบหนเขาเมองกบผเสยหาย นอกจากปจจยทงสามขางตนแลวตวบทกฎหมายทเกยวกบการคามนษย อนไดแก พ.ร.บ.มาตรการปองกนและปราบปรามการคามนษย พ.ศ.2540 ซงเมอใชมาไดระยะหนงกพบวามชองโหวทจะตองแกไขปรบปรงเพอใหเทาทนกบสภาพปญหาการคามนษยทมความซบซอนมากขน ซงปจจบนไดมการพฒนาปรบปรงเปนราง พ.ร.บ.ปองกนและปราบปรามการคามนษย พ.ศ…. เพอใหสอดคลองกบพธสารเพอปองกน ปราบปรามและลงโทษบคคลโดยเฉพาะการคาหญงและเดกซงราง พ.ร.บ.ดงกลาวไดผานการพจารณาของกฤษฎกาแลว งานวจยไดรวบรวมขอเสนอแนะ ดงตอไปน 1) ก าหนดนยาม การคามนษย ทชดเจน และครอบคลมการกระท าทละเมดตอผเสยหาย เนองจากปจจบนยงไมมกฎหมายเฉพาะทบญญตฐานความผดเรองการคามนษยทชดเจนและยงไมการประกาศใชรางพระราชบญญตมาตรการปองกนและปราบปรามการคามนษยพ.ศ…. 2) สงเสรมใหเกดความรวมมอกบประเทศปลายทางในการด าเนนงานปองกนและแกไขปญหาการคามนษย 3) ใหมมาตรการคดแยกผเสยหายจากการคามนษยในหนวยงานทเกยวของทปฏบตงานกบแรงงานยายถนทงทไดรบอนญาตและไมไดรบอนญาต สถานทตพงมบทบาทส าคญเพอสงเสรมใหมการคดแยกคนไทยทไปขอความชวยเหลอ เพอคมครองสทธของผเสยหาย 4) ใหมกลไกเพอรบผดชอบหรอตรวจสอบกระบวนการยตธรรมแกผเสยหายจากการคามนษยโดยพจารณาตงแตกระบวนการตงขอหา การสงฟองและการพจารณาตดสนคด 5) สนบสนนและสงเสรมบทบาทขององคกรเอกชน และนกกฎหมายจากสภาทนายความ หรอคณะนตศาสตรในสถาบนการศกษาตางๆในการพทกษคมครองสทธผเสยหายจากการคามนษย โดยเฉพาะในกลมผเสยหายตางชาตได

42

เขาถงการบรการตางๆ 6) แกไขวธพจารณาความอาญาเพอใหมกระบวนการสบพยานเฉพาะแกผเสยหายการคามนษย ซงปจจบนใหความส าคญกรณการสบพยานเดก 7) มาตรการในการพจารณาใหปลอยตวชวคราวผตองหาในระหวางการด าเนนคด จะตองพจารณาอยางรอบคอบ และตองชงน าหนกระหวางสทธของผตองหาและผลกระทบทพยานบคคลอาจถกแทรกแซง 8) ขยายระยะเวลาในการพจารณาขอรบคาตอบแทนผเสยหายตามพระราชบญญตคาตอบแทนผเสยหาย และคาทดแทน และคาใชจายแกจ าเลยในคดอาญา พ.ศ.2544 แกไขจากภายในหนงปนบแตวนทผเสยหายไดรถงการกระท าผด เปนหาป 9) ใหมการแกไข และจดท าแนวทางปฏบตเพอใหมการด าเนนการเรยกรองเงนชดเชยความ เสยหายและชดเชยการท างานใหกบผเสยหายจากการคามนษย โดยเฉพาะกระบวนการคมครองชวคราว เพอปองกนการโยกยายทรพยสน 10) จดท าแนวทางปฏบตประกอบรางพระราชบญญตปองกนและปราบปรามการคามนษย พ.ศ ….. แกเจาหนาทผเกยวของไดมความเขาใจและสามารถน ากฎหมายไปบงคบใชไดอยางมประสทธภาพและเปนไปในทศทางหรอมาตรฐานเดยวกน อนค านงถงสทธมนษยชนของผเสยหายจากการคามนษยเปนหลก ผสนใจตองการอานรายละเอยดงานวจยฉบบเตมสามารถตดตอสอบถามไดทมลนธผหญง

สมยศ พมพนธมวง , (2552) ศกษาเรองการชดเชยชวยเหลอเหยออาชญากรรมในกระบวนการยตธรรมไทย ผลการศกษาพบวา ทผานมายงไมไดมการบงคบใชอยางเปนรปธรรมเทาทควร ซงสวนใหญยงเปนการผลกภาระใหเหยอเปนฟองรองหรอด าเนนการเองและในกระบวนการปฏบตยงมปญหาและอปสรรคขอขดของ และขอโตแยงอยมาก อาทเชน เหยอทแทจรงเปนใคร เหยอตองการอะไร จะชดเชยใหเมอใดและชดเชยใหเทาไร และสงทจะชดเชยนนไดมากจากไหน จากการสงเคราะหขอมลท าใหสรปไดวา ควรตงคณะกรรมการเฉพาะกจขนมาพจารณาในประเดนดงกลาว โดยค านงความตองการของเหยอเปนทตงและควรชดเชยในระดบเบองตนสวนหนงเสยกอน สวนทเหลอจะท าการชดเชยใหเมอคดถงทสด และทส าคญควรมการจดตงกองทนชวยเหลอเหยออาชญากรรมขน โดยน าเงนคาปรบคดอาญาในสวนทมผลกระทบตอเหยออาชญากรรมเชน ความผดเกยวกบทรพย ชวต รางกายและเพศ เสรภาพชอเสยง เปนตน มาเขาเปนกองทนแทนทจะน าเขารฐตามปกต และควรเผยแพรประชาสมพนธใหประชาชนทราบโดย ทวกน

ชนญญา กจทว (2546) ศกษาเรองการชดเชยความเสยหายแกผ เ สยหายหรอเหยอ

อาชญากรรมในคดอาญาโดยรฐ กระบวนการยตธรรมทางอาญา ดวยเหตนในหลายประเทศ จงไดบญญตกฎหมายเกยวกบการชดเชยความเสยหายแกผเสยหายหรอเหยออาชญากรรมในคดอาญาโดย

43

รฐ ซงขนอยกบระบบกฎหมาย สงคม การเมองและเศรษฐกจของประเทศนนๆ ส าหรบประเทศไทยรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทยไดบญญตรบรองคมครองสทธของผ เสยหายหรอเหยออาชญากรรมในคดอาญาโดยรฐและเพอใหการรบรองสทธในการรบความชวยเหลอจากรฐใหเปนไปตามรฐธรรมนญ จงไดตราพระราชบญญตคาตอบแทนผเสยหายและคาทดแทนและคาใชจายแก จ าเลยในคดอาญา พ.ศ.2544 นอกจากนในการพจารณาจายคาตอบแทนผเสยหายใหเปนไปดวยความถกตอง เปนธรรมและกอประโยชนสงสดใหแกประชาชนจงไดออกกฎกระทรวง ก าหนดหลกเกณฑ วธการและอตราในการจายคาตอบแทนผเสยหายและคาตอบแทนและคาใชจายแกจ าเลยในคดอาญา พ.ศ.2546 จากการศกษาแนวคด หลกการและกลไก การชดเชยความเสยหายแกผเสยหายหรอเหยออาชญากรรมในคดอาญาโดยรฐของประเทศสหรฐอเมรกา ประเทศญปนและพระราชบญญตคาตอบแทนผเสยหายและคาตอบแทน และคาใชจายแกจ าเลยในคดอาญา พ.ศ. 2544 รวมทงกฎกระทรวง ก าหนดหลกเกณฑ วธการและอตราในการจายคาตอบแทนผเสยหายและคาตอบแทนและคาใชจายแกจาเลยในคดอาญา พ.ศ.2546 เหนวาสอดคลองกบแนวคดหลกการและกลไก การชดเชยความเสยแกผเสยหายหรอเหยออาชญากรรมในคดอาญาโดยรฐตามปฏญญาสากลวาดวยหลกความยตธรรมขนพนฐานของผเสยหายหรอเหยออาชญากรรมและการใชอ านาจโดย มชอบ

44

บทท 3

ระเบยบวธการวจย

ระเบยบวธการวจยในการศกษาวจยในหวขอแนวทางการพฒนาประสทธภาพในการเยยวยาผ ทเสยหายในกระบวนการยตธรรมของไทยตามพระราชบญญตคาตอบแทนผเสยหายและคาทดแทนและคาใชจายแกจ าเลยในคดอาญา พ.ศ.2544 ผวจยมระเบยบวธวจยดงน 3.1 ระเบยบวธการวจย

3.1.1 ศกษาวจยเชงคณภาพ (Qualitative Research) โดยการรวบรวมขอมลทางเอกสารประกอบดวยแนวคด ทฤษฎและงานวจยทเกยวของกบหวขอวจยในการศกษาคอ แนวทางการพฒนาประสทธภาพในการเยยวยาผ ท เสยหายในกระบวนการยตธรรมของไทยตามพระราชบญญตคาตอบแทนผเสยหายและคาทดแทนและคาใชจายแกจ าเลยในคดอาญา พ.ศ.2544 3.1.2 การสมภาษณเจาะลกรายบคคล (In-Depth Interview) โดยมผใหขอมลส าคญ (Key Informants) เปนผทรงคณวฒทมประสบการณในการท างานการเยยวยาผทเสยหายในกระบวนการยตธรรมของไทยตามพระราชบญญตคาตอบแทนผเสยหายและคาทดแทนและคาใชจายแกจ าเลยในคดอาญา พ.ศ.2544 จ านวน 9 ทาน โดยหลกเกณฑในการเลอกผ ทรงคณวฒหรอผ ทมประสบการณเพอเปนผ ใหขอมลส าคญใชการเลอกแบบเจาะจง (Purposive Sampling) โดยพจารณาถงการไดขอมลทครอบคลมประเดนส าคญเกยวกบการเยยวยาผ ทเสยหายในกระบวนการยตธรรมของไทยตามพระราชบญญตคาตอบแทนผเสยหายและคาทดแทนและคาใชจายแกจ าเลยในคดอาญา พ.ศ.2544 ดงน 1) เจาหนาทต ารวจทปฏบตงานเกยวกบการเยยวยาผทเสยหายในกระบวนการยตธรรมของไทยตามพระราชบญญตคาตอบแทนผเสยหายและคาทดแทนและคาใชจายแกจ าเลยในคดอาญา พ.ศ.2544 จ านวน 3 คน 2) ผทเสยหายในกระบวนการยตธรรม จ านวน 3 คน 3) เจาหนาทกรมคมครองสทธและเสรภาพ จ านวน 3 คน

45

3.2 กรอบแนวคดในการศกษาวจย

เนองจากปจจบนมผเสยหายในคดอาญาเปนจ านวนมากขน ท าใหเกดปญหาและอปสรรคมากมายหลายดาน เชน ปญหางบประมาณ ปญหาในการด าเนนงาน ปญหาในการฟองรอง ตลอดจนการรวบรวมพยานหลกฐานตางๆ นบวาเปนปญหาอยางมากของหนวยงานทเกยวของกบการเยยวยาผ ทเสยหายในกระบวนการยตธรรมของไทยตามพระราชบญญตคาตอบแทนผเสยหายและคาทดแทนและคาใชจายแกจ าเลยในคดอาญา พ.ศ.2544 ซงท าใหการท างานไมสมฤทธผล ไมบรรลวตถประสงคทตงไว จนท าใหผเสยหายในคดอาญาไดรบความเดอดรอน ตกเปนแพะ และไมมความเชอมนในการท างานของกระบวนการยตธรรม ผวจยจงไดเลงเหนความส าคญของการวจยในครงนโดยไดก าหนดกรอบแนวคดในการวจย กลาวคอ แนวทางการพฒนาประสทธภาพในการเยยวยาผทเสยหายในกระบวนการยตธรรมของไทยตามพระราชบญญตคาตอบแทนผเสยหายและคาทดแทนและคาใชจายแกจ าเลยในคดอาญา พ.ศ.2544 เพอใหทราบถง 1) บทบาทของเจาหนาทต ารวจตอสทธของผทเสยหายในกระบวนการยตธรรมของไทย ตามพระราชบญญตคาตอบแทนผเสยหายและคาทดแทนและคาใชจายแกจ าเลยในคดอาญา พ.ศ.2544 2) แนวทางการพฒนาประสทธภาพในการเยยวยาผทเสยหายในกระบวนการยตธรรมของไทย ตามพระราชบญญตคาตอบแทนผเสยหายและคาทดแทนและคาใชจายแกจ าเลยในคดอาญา พ.ศ.2544 3) ปญหาและอปสรรคทเกดขนในการเยยวยาผทเสยหายในกระบวนการยตธรรมของไทย ตามพระราชบญญตคาตอบแทนผเสยหายและคาทดแทนและคาใชจายแกจ าเลยในคดอาญา พ.ศ.2544 และ 4) ขอเสนอแนะแนวทางในการพฒนาประสทธภาพในการเยยวยาผทเสยหายในกระบวนการยตธรรมของไทย ตามพระราชบญญตคาตอบแทนผเสยหายและคาทดแทนและคาใชจายแกจ าเลยในคดอาญา พ.ศ.2544

3.3 ขนตอนการด าเนนงานวจย ในการด าเนนการวจยครงนผวจ ยไดก าหนดวธด าเนนการวจยเอาไว 3 ขนตอน ดงนประกอบดวย 1) ขนตอนท 1 การวเคราะหขอมลเอกสารเบองตน ผวจ ยจะด าเนนการศกษาแนวคด ทฤษฎและงานวจยทเกยวของกบแนวทางการพฒนาประสทธภาพในการเยยวยาผทเสยหายในกระบวนการยตธรรมของไทยตามพระราชบญญตคาตอบแทนผเสยหายและคาทดแทนและคาใชจายแกจ าเลยในคดอาญา พ.ศ.2544 2) ขนตอนท 2 การก าหนดประเดนการวเคราะหหลงจากเกบรวบรวมขอมลเกยวกบแนวทางการพฒนาประสทธภาพในการเยยวยาผทเสยหายในกระบวนการยตธรรมของไทยตาม

46

พระราชบญญตคาตอบแทนผเสยหายและคาทดแทนและคาใชจายแกจ าเลยในคดอาญา พ.ศ.2544 แลว ผวจยจะไดน าขอมลดงกลาวมาวเคราะหและก าหนดประเดนในการสมภาษณเชงลกเพอหาประเดนปญหาอนน าไปสขอเสนอแนะตามกรอบแนวคดการวจย

3) ขนตอนท 3 การสงเคราะหขอมล ผวจยจะท าการวเคราะหและสงเคราะหขอมลทไดจากการวจยเชงคณภาพและการสมภาษณเชงลกถงเกยวกบแนวทางการพฒนาประสทธภาพในการเยยวยาผทเสยหายในกระบวนการยตธรรมของไทยตามพระราชบญญตคาตอบแทนผเสยหายและคาทดแทนและคาใชจายแกจ าเลยในคดอาญา พ.ศ.2544 เพอน าไปสการตอบค าถามในการวจยครงน

3.4 การเกบรวบรวมขอมล 1) การทบทวนวรรณกรรมในบทท 2 ผวจยไดศกษาและรวบรวมขอมลเชงคณภาพจากเอกสารทเกยวของจากหนงสอ งานวจย วารสาร บทความรวมถงฐานขอมลงานวจยทเกยวของทงในประเทศ รวมตลอดถงขอมลจากเครอขายอนเตอรเนต โดยไดตรวจสอบขอมลทไดจากเอกสารตางๆ จากแหลงทมาของขอมลวาเปนขอมลทมทมาจากเวบไซตหรอเอกสารรายงานของหนวยงานภาครฐหรอหนวยงานก ากบดแล ซงถอเปนขอมลทมความเชอถอและสามารถน ามาใชอางองได เพอน ามาเรยบเรยงและน าเปนขอมลพนฐานน าไปสการวเคราะห

2) การสมภาษณเจาะลกรายบคคล ผ วจ ยไดด า เนนการสมภาษณ ผ ทรงคณวฒ ท มประสบการณ เ กยวของกบการเยยวยาผ ท เ ส ยหายในกระบวนการยตธรรมของไทยตามพระราชบญญตคาตอบแทนผเสยหายและคาทดแทนและคาใชจายแกจ าเลยในคดอาญา พ.ศ.2544 ในประเดนทเกยวกบบทบาทของเจาหนาทต ารวจตอสทธของผทเสยหายในกระบวนการยตธรรมของไทย ตามพระราชบญญตคาตอบแทนผเสยหายและคาทดแทนและคาใชจายแกจ าเลยในคดอาญา พ.ศ.2544 แนวทางการพฒนาประสทธภาพในการเยยวยาผทเสยหายในกระบวนการยตธรรมของไทย ตามพระราชบญญตคาตอบแทนผเสยหายและคาทดแทนและคาใชจายแกจ าเลยในคดอาญา พ.ศ.2544 ปญหาและอปสรรคทเกดขนในการเยยวยาผทเสยหายในกระบวนการยตธรรมของไทย ตามพระราชบญญตคาตอบแทนผเสยหายและคาทดแทนและคาใชจายแกจ าเลยในคดอาญา พ.ศ.2544 และขอเสนอแนะแนวทางในการพฒนาประสทธภาพในการเยยวยาผทเสยหายในกระบวนการยตธรรมของไทย ตามพระราชบญญตคาตอบแทนผเสยหายและคาทดแทนและคาใชจายแกจ าเลยในคดอาญา พ.ศ.2544 จ านวนทงสน 10 ทาน โดยไดน าขอสรปจากการสมภาษณเชงลกมาใชเปนแนวทางการวเคราะหขอมล

47

3) การว เคราะหขอมล ผ วจ ยไดน าผลจากการว เคราะหขอมลจากเอ กสารและ ผลจากการสมภาษณเชงลก มาใชเปนแนวทางในการก าหนดประเดนการวเคราะห โดยก าหนดประเดนใหสอดคลองกบวตถประสงคของการศกษาวจยเพอน าไปสการตอบค าถามในการวจย 4) การจดท าขอเสนอแนะ ผวจยไดน าผลการวเคราะหและสงเคราะหขอมลมาประมวลเปนขอเสนอแนะโดยจดท าขอเสนอแนะใหสอดคลองกบประโยชนทคาดวาจะไดรบตอไป

3.5 การวเคราะหขอมล

การวเคราะหขอมลจากการวจยเอกสารและจากการสมภาษณเชงลก ผวจ ยจะท าการสงเคราะหและวเคราะหขอมลเชงคณภาพ โดยวเคราะหเนอหาทไดจากการวจยเอกสาร

48

บทท 4

ผใหขอมลคนส ำคญ การวจยเรองแนวทางการพฒนาประสทธภาพในการเยยวยาผทเสยหายในกระบวนการยตธรรมของไทยตามพระราชบญญตคาตอบแทนผเสยหายและคาทดแทนและคาใชจายแกจ าเลยในคดอาญา พ.ศ.2544 ผใหขอมลคนส าคญประกอบดวย เจาหนาทต ารวจทปฏบตงานเกยวกบการเยยวยาผทเสยหายในกระบวนการยตธรรมของไทย ตามพระราชบญญตคาตอบแทนผเสยหายและ คาทดแทนและคาใชจายแกจ าเลยในคดอาญา พ.ศ.2544 จ านวน 3 ทาน ผทเสยหายในกระบวนการยตธรรม จ านวน 3 ทาน และเจาหนาทกรมคมครองสทธและเสรภาพ จ านวน 3 ทาน เครองมอทใชในการเกบขอมลคอ แบบสมภาษณเชงลกและเกบขอมลจากผใหขอมลคนส าคญดวยวธการสมภาษณเชงลก ผลการวจยมดงตอไปน

4.1 ผใหขอมลคนส ำคญคนท 1 (เจำหนำทต ำรวจ ทำนท 1)

เจาหนาทต ารวจ ยศ รอยต ารวจโท ประสบการณในการท างานทเกยวของกบการเยยวยาผเสยหาย 2 ป 10 เดอน ในคดท ารายรางกาย จากการสมภาษณเจาหนาทต ารวจใหขอมลในประเดนทเกยวของดงน

บทบาทของเจาหนาทต ารวจตอสทธของผทเสยหายในกระบวนการยตธรรมของไทย ตาม

พระราชบญญตคาตอบแทนผเสยหายและคาทดแทนและคาใชจายแกจ าเลยในคดอาญา พ.ศ.2544 โดยรวมบทบาทของเจาหนาทต ารวจคอ

“...กอนทจะด าเนนการใดๆ ยกตวอยางเชน คดท ารายรางกาย ตองมบาดแผล สงใหแพทยท าการตรวจ เพอเปนหลกฐานและถายรปเกบไว แพทยลงความเหนยนยนในการตรวจ ไดรบใบรบรองออกมาและสามารถน าไปใชไดเลย แตเบองตนเจาหนาทต ารวจจะท าการสอบปากค าเบองตนกอน สวนใบรบรองจากแพทยทท าการตรวจรางกายนนจะตามมาทหลง และจะใหเจาหนาทสายสบสวนชวยดในเรองของพยานหลกฐาน และสงตอใหรอยเวรเอามาประกอบส านวนคดแลวน ามาแนบกบใบแจงสทธเพอรบการเยยวยาของผเสยหาย

49

นอกจากนนกจะแจงสทธของผเสยหายใหรบทราบ พอผเสยหายทราบสทธเบองตนทตนเองจะไดรบกตองไปด าเนนการทกรมคมครองสทธเสรภาพตอไป พรอมส าเนา เอกสารทเจาหนาทต ารวจจดท าไวให...” (ไมเปดเผยนาม, สมภาษณ, 5 ตลาคม 2558)

แนวทางการพฒนาประสทธภาพในการเยยวยาผทเสยหายในกระบวนการยตธรรมของไทย

ตามพระราชบญญตคาตอบแทนผเสยหายและคาทดแทนและคาใชจายแกจ าเลยในคดอาญา พ.ศ.2544 โดยรวมควรมการพฒนาดงน

“...1) พฒนาระบบฐานขอมลตางๆ ทเกยวของกบการใหค าปรกษา ขอมลเบองตนของผทตองการรบสทธในการเยยวยารกษา เพอเปนลงคสงตอใหกบกรมคมครองสทธและเสรภาพไดเลย โดยทไมตองใหผทไดรบความเสยหายเดนทางไปยงกรมคมครองสทธ โดยท าการผานระบบฐานขอมลไดเลย แลวสามารถอพโหลดเอกสารผานระบบคอมพวเตอรไดเลย 2) การพฒนาความรวมมอกบหนวยงานอน ทกภาคสวน หนวยงานทเกยวของของเขามามสวนรวมรวมในการพฒนาระบบการคมครอง เยยวยาสทธของผเสยหาย และ 3) การใหความร พฒนาความสามารถ ทกษะการใหบรการ ค าปรกษากบเจาหนาททเกยวของในการปฏบตงาน...” (ไมเปดเผยนาม, สมภาษณ, 5 ตลาคม 2558)

ปญหาและอปสรรคทเกดขนในการเยยวยาผทเสยหายในกระบวนการยตธรรมของไทย

ตามพระราชบญญตคาตอบแทนผเสยหายและคาทดแทนและคาใชจายแกจ าเลยในคดอาญา พ.ศ.2544 โดยรวมปญหาทพบคอ

“…ความรเบองตนของเจาหนาทท างานไมมความรเรองของการใหค าปรกษาเบองตน ไมมความร ท เ กยวของการเยยวยาผ ท เ สยหายในกระบวนการย ตธรรมของไทย ตามพระราชบญญตคาตอบแทนผเสยหายและคาทดแทนและคาใชจายแกจ าเลยในคดอาญา รวมถงทกษะในการเยยวยารกษา คมครองเหยอ...” (ไมเปดเผยนาม, สมภาษณ, 5 ตลาคม 2558) ขอเสนอแนะแนวทางในการพฒนาประสทธภาพในการเยยวยาผทเสยหายในกระบวนการ

ยตธรรมของไทย ตามพระราชบญญตคาตอบแทนผเสยหายและคาทดแทนและคาใชจายแกจ าเลยในคดอาญา พ.ศ.2544 มขอเสนอแนะดงน

50

“…ควรมการใชระบบคอมพวเตอรเขามาใชในเรองการเยยวยาผทเสยหายในกระบวนการยตธรรมของไทย ตามพระราชบญญตคาตอบแทนผเสยหายและคาทดแทนและคาใชจายแกจ าเลยในคดอาญา โดยเฉพาะการสงตอขอมลเบองตนการสงเอกสารตางๆ พฒนาบคลากรใหเพยงพอในการปฏบตหนาท รวมถงมการอบรมและการเพมพนความรใหแกเจาหนาทต ารวจอยางตอเนอง...” (ไมเปดเผยนาม, สมภาษณ, 5 ตลาคม 2558)

4.2 ผใหขอมลคนส ำคญคนท 2 (เจำหนำทต ำรวจ ทำนท 2)

เจาหนาทต ารวจ ยศ รอยต ารวจเอก ประสบการณในการท างานทเกยวของกบการเยยวยาผเสยหาย 3 ป ในคดท ารายรางกาย จากการสมภาษณเจาหนาทต ารวจใหขอมลในประเดนทเกยวของดงน

บทบาทของเจาหนาทต ารวจตอสทธของผทเสยหายในกระบวนการยตธรรมของไทย ตาม

พระราชบญญตคาตอบแทนผเสยหายและคาทดแทนและคาใชจายแกจ าเลยในคดอาญา พ.ศ.2544 โดยรวมบทบาทของเจาหนาทต ารวจคอ

“...เมอมผเสยหายเขามาแจงความกบรอยเวร รอยเวรจะการสบสวนตามกฎหมายตามปกตและลงบนทกประจ าวน หลงจากนนรอยเวรกจะแจงใหผเสยหายหรอเหยอรบทราบวาทานมสทธคาตอบแทน คาเยยวยาคาตอบแทนจากเหยออาชญากรรมตามพระราชบญญตคาตอบแทนผเสยหายและคาทดแทนและคาใชจายแกจ าเลยในคดอาญา พ.ศ.2544 และหลงจากนนทางรอยเวรกไมทราบแลววาผเสยหายนนไปท าเรองหรอด าเนนการตอทกรมคมครองสทธหรอไม แตอยางไรกตามกยงมผเสยหายบางรายทตดตอกนสม าเสมอและท าใหทราบวาผเสยหายยงไปท าเรองรบคาเสยหายบาง บางราย...” (ไมเปดเผยนาม, สมภาษณ, 17 ตลาคม 2558)

แนวทางการพฒนาประสทธภาพในการเยยวยาผทเสยหายในกระบวนการยตธรรมของไทย

ตามพระราชบญญตคาตอบแทนผเสยหายและคาทดแทนและคาใชจายแกจ าเลยในคดอาญา พ.ศ.2544 โดยรวมควรมการพฒนาดงน

51

“...ควรดแลใหมการปฏบตและบงคบการใหเปนไปตามกฎหมายอยางถกตอง รวดเรว เปนธรรมและทวถง สงเสรมใหความชวยเหลอและใหความรทางกฎหมายแกประชาชนและจดระบบงานราชการและงานของรฐอยางอนในกระบวนการยตธรรมใหมประสทธภาพ โดยใหประชาชนและองคกรวชาชพมสวนรวมในกระบวนการยตธรรมและการชวยเหลอประชาชนในการเยยวยาผทเสยหายในกระบวนการยตธรรมของไทย ตามพระราชบญญตคาตอบแทนผ เสยหายและคาทดแทนและคาใชจายแกจ าเลยในคดอาญา พ.ศ.2544 นอกจากนนกรณทผเสยหายเปนพยานในชนศาลตามหมายเรยก มสทธไดรบคาพาหนะ คาปวยการและคาทพกทจ าเปนและสมควร...” (ไมเปดเผยนาม, สมภาษณ, 17 ตลาคม 2558)

ปญหาและอปสรรคทเกดขนในการเยยวยาผทเสยหายในกระบวนการยตธรรมของไทย

ตามพระราชบญญตคาตอบแทนผเสยหายและคาทดแทนและคาใชจายแกจ าเลยในคดอาญา พ.ศ.2544 โดยรวมปญหาทพบคอ

“…1) คาตอบแทนผเสยหายและคาทดแทนและคาใชจายแกจ าเลยในคดอาญา พ.ศ.2544 ยงไดรบนอยเกนไป 2) ประชาชนยงไมทราบสทธของตนเองเมอตกเปนเหยออาชญากรรมวาไดรบความคมครองคาเสยหายจากรฐ 3) ควรมคมอหรอเอกสารแจกจายใหกบประชาชนเพอใหไดรบรถงขอมลขาวสาร เปนตน...” (ไมเปดเผยนาม, สมภาษณ, 17 ตลาคม 2558) ขอเสนอแนะแนวทางในการพฒนาประสทธภาพในการเยยวยาผทเสยหายในกระบวนการ

ยตธรรมของไทย ตามพระราชบญญตคาตอบแทนผเสยหายและคาทดแทนและคาใชจายแกจ าเลยในคดอาญา พ.ศ.2544 มขอเสนอแนะดงน

“… ขอเสนอแนะคอรฐหรอหนวยงานทเกยวของควรมการจดการบรหารทด มขนตอนในการด าเนนการอยางถกตอง รวดเรว แมนย า นอกจากนนคาเสยหรอคาตอบแทนใหกบผทตกเปนเหยออาชญากรรมนนแตละคดควรมความเหมาะสมในแตละคด ...” (ไมเปดเผยนาม, สมภาษณ, 17 ตลาคม 2558)

52

4.3 ผใหขอมลคนส ำคญคนท 3 (เจำหนำทต ำรวจ ทำนท 3)

เจาหนาทต ารวจ ยศ พนต ารวจเอก ประสบการณในการท างานทเกยวของกบการเยยวยาผเสยหาย 3 ป ในคดขมขน จากการสมภาษณเจาหนาทต ารวจใหขอมลในประเดนทเกยวของดงน

บทบาทของเจาหนาทต ารวจตอสทธของผทเสยหายในกระบวนการยตธรรมของไทย ตาม

พระราชบญญตคาตอบแทนผเสยหายและคาทดแทนและคาใชจายแกจ าเลยในคดอาญา พ.ศ.2544 โดยรวมบทบาทของเจาหนาทต ารวจคอ

“...รบแจงความ ลงบนทกประจ าใหแกผเสยหาย ใหผเสยหายไปตรวจรางกาย สขภาพทโรงพยาบาลใหแพทยลงความเหนรบรองวาไดรบอบตเหตหรอความเสยหายทางรางกายและท าการแจงสทธและออกเอกสารคารกษา เยยวยาตามพระราชบญญตคาตอบแทนผเสยหายและคาทดแทนและคาใชจายแกจ าเลยในคดอาญา พ.ศ.2544...” (ไมเปดเผยนาม, สมภาษณ, 30 ตลาคม 2558)

แนวทางการพฒนาประสทธภาพในการเยยวยาผทเสยหายในกระบวนการยตธรรมของไทย

ตามพระราชบญญตคาตอบแทนผเสยหายและคาทดแทนและคาใชจายแกจ าเลยในคดอาญา พ.ศ.2544 โดยรวมควรมการพฒนาดงน

“...สราง เค รอข ายกบหนวยงานอนๆ ท เ ก ยวของ เขามา ชวยด า เ นนการตามตามพระราชบญญตคาตอบแทนผเสยหายและคาทดแทนและคาใชจายแกจ าเลยในคดอาญา พ.ศ.2544 ใหแกผเสยหายในตามจงหวดตางๆ เพอใหผเสยหายเขารบบรการและไดคาตอบแทนตามพระราชบญญตทก าหนดไว...” (ไมเปดเผยนาม, สมภาษณ, 30 ตลาคม 2558)

ปญหาและอปสรรคทเกดขนในการเยยวยาผทเสยหายในกระบวนการยตธรรมของไทย

ตามพระราชบญญตคาตอบแทนผเสยหายและคาทดแทนและคาใชจายแกจ าเลยในคดอาญา พ.ศ.2544 โดยรวมปญหาทพบคอ

53

“…ประชาชนยงไมทราบสทธของตนเองเมอตกเปนเหยออาชญากรรมวาไดรบความคมครองคาเยยวยาจากรฐตาม พ.ร.บ. ...” (ไมเปดเผยนาม, สมภาษณ, 30 ตลาคม 2558)

ขอเสนอแนะแนวทางในการพฒนาประสทธภาพในการเยยวยาผทเสยหายในกระบวนการ

ยตธรรมของไทย ตามพระราชบญญตคาตอบแทนผเสยหายและคาทดแทนและคาใชจายแกจ าเลยในคดอาญา พ.ศ.2544 มขอเสนอแนะดงน

“…อยากใหรฐหรอหนวยงานทเกยวของมมาตรการ หลกเกณฑทแนชดในการใหเงนเยยวยาแกผตกเปนเหยออาชญากรรม...” (ไมเปดเผยนาม, สมภาษณ, 30 ตลาคม 2558)

4.4 ผใหขอมลคนส ำคญคนท 4 (ผเสยหำยคนท 1)

ผเสยหายในคดอาญานามสมมตคนท 1 นาย ก อาย 32 ป เสยหายในคดถกฆาโดยเจตนา รบเงนคาชดเชยจ านวน 12,000 บาท

แนวทางการพฒนาประสทธภาพในการเยยวยาผทเสยหายในกระบวนการยตธรรมของไทย

ตามพระราชบญญตคาตอบแทนผเสยหายและคาทดแทนและคาใชจายแกจ าเลยในคดอาญา พ.ศ.2544 โดยรวมควรมการพฒนาดงน

“...ประการแรกควรมคมอตางๆ ทเกยวของกบการเยยวยาผทเสยหายในกระบวนการยตธรรมของไทย ตามพระราชบญญตคาตอบแทนผเสยหายและคาทดแทนและคาใชจายแกจ าเลยในคดอาญา พ.ศ.2544 เพอเปนคมอใหผทไดรบความเสยหายน ามาศกษาดขนตอนตางๆ และควรมการเพมเงนคาเยยวยาผทเสยหายในกระบวนการยตธรรมของไทย ตามพระราชบญญตคาตอบแทนผเสยหายและคาทดแทนและคาใชจายแกจ าเลยในคดอาญา พ.ศ.2544 ใหเหมาะสม นอกจากนนควรมการจดตงศนยใหขอมลค าปรกษาตามตางจงหวดดวยเพอใหผเสยหายทอยตางจงหวดไดรบการบรหารทงายขนและสะดวกขน...” (ไมเปดเผยนาม, สมภาษณ, 4 พฤศจกายน 2558)

54

ปญหาและอปสรรคทเกดขนในการเยยวยาผทเสยหายในกระบวนการยตธรรมของไทย ตามพระราชบญญตคาตอบแทนผเสยหายและคาทดแทนและคาใชจายแกจ าเลยในคดอาญา พ.ศ.2544 โดยรวมปญหาทพบคอ

“…ปญหาทพบคอ เจาหนาทยงไมมความร ความสามารถทเกยวกบการเยยวยาผทเสยหายในกระบวนการยตธรรมของไทย ตามพระราชบญญตคาตอบแทนผเสยหายและคาทดแทนและคาใชจายแกจ าเลยในคดอาญา พ.ศ.2544 เพราะเจาหนาทเพยงแตมการแจงสทธใหทราบเทานน เมออธบายรายละเอยดลงไปกไมทราบวาตองท าอยางไรตอไป...” (ไมเปดเผยนาม, สมภาษณ, 4 พฤศจกายน 2558)

ขอเสนอแนะแนวทางในการพฒนาประสทธภาพในการเยยวยาผทเสยหายในกระบวนการ

ยตธรรมของไทย ตามพระราชบญญตคาตอบแทนผเสยหายและคาทดแทนและคาใชจายแกจ าเลยในคดอาญา พ.ศ.2544 มขอเสนอแนะดงน

“…อยากใหรฐหรอหนวยงานทเกยวของมโครงการตวอยางทเกยวของวาหากทานตกเปนเหยออาชญากรรมแลวทานจะไดคาตอบแทนจรง โดยการท าสอประชาสมพนธตางๆ เพอใหประชาชน คนในสงคมรบรขาวสารเกยวกบขอเสนอแนะแนวทางในการพฒนาประสทธภาพในการเยยวยาผ ท เ สยหายในกระบวนการย ตธรรมของไทย ตามพระราชบญญตคาตอบแทนผเสยหายและคาทดแทนและคาใชจายแกจ าเลยในคดอาญา พ.ศ.2544…” (ไมเปดเผยนาม, สมภาษณ, 4 พฤศจกายน 2558)

4.5 ผใหขอมลคนส ำคญคนท 5 (ผเสยหำยคนท 2)

ผเสยหายในคดอาญา นามสมมตคนท 2 นาย ข อาย 31 ป เสยหายในคดท ารายรางกาย รบเงนคาชดเชยจ านวน 10,000 บาท

แนวทางการพฒนาประสทธภาพในการเยยวยาผทเสยหายในกระบวนการยตธรรมของไทย ตามพระราชบญญตคาตอบแทนผเสยหายและคาทดแทนและคาใชจายแกจ าเลยในคดอาญา พ.ศ.2544 โดยรวมควรมการพฒนาดงน

55

“...ควรมการจดตงกรมคมครองสทธและเสรภาพใหครอบคลมทกพนททวประเทศเพอใหประชาชนสามารถเขาถงการบรการไดอยางถกตองและรวดเรว ควรมการลงพนทในชมชนเพอประชาสมพนธการท างานของกรมคมครองสทธและเสรภาพ นอกจากนนควรจะมการบรรยายใหความรเกยวกบพระราชบญญตคาตอบแทนผ เสยหายและคาทดแทนและคาใชจายแกจ าเลยในคดอาญา พ.ศ.2544...” (ไมเปดเผยนาม, สมภาษณ, 15 พฤศจกายน 2558)

ปญหาและอปสรรคทเกดขนในการเยยวยาผทเสยหายในกระบวนการยตธรรมของไทย

ตามพระราชบญญตคาตอบแทนผเสยหายและคาทดแทนและคาใชจายแกจ าเลยในคดอาญา พ.ศ.2544 โดยรวมปญหาทพบคอ

“…อยากใหเจาหนาทของรฐเขามาดแลชวยเหลอใหเตมทตงแตตนกระบวนการจนถงสนสดของการไดรบเงนคาเยยวยารกษา นอกจากนนควรดแลในสวนของสภาพจตใจดวย...” (ไมเปดเผยนาม, สมภาษณ, 15 พฤศจกายน 2558) ขอเสนอแนะแนวทางในการพฒนาประสทธภาพในการเยยวยาผทเสยหายในกระบวนการ

ยตธรรมของไทย ตามพระราชบญญตคาตอบแทนผเสยหายและคาทดแทนและคาใชจายแกจ าเลยในคดอาญา พ.ศ.2544 มขอเสนอแนะดงน

“…ควรมการประเมนผล ตดตาม และปรบปรงแกไขทไดรบการเสนอมาจากผรบบรการเพอปรบปรงใหดขน...” (ไมเปดเผยนาม, สมภาษณ, 15 พฤศจกายน 2558)

4.6 ผใหขอมลคนส ำคญคนท 6 (ผเสยหำยคนท 3)

ผเสยหายในคดอาญา นามสมมต คนท 3 นาย ข อาย 27 ป เสยหายในคดถกกระท าช าเรา รบเงนคาชดเชย ไมเปดเผยจ านวนเงนทไดรบ

แนวทางการพฒนาประสทธภาพในการเยยวยาผทเสยหายในกระบวนการยตธรรมของไทย

ตามพระราชบญญตคาตอบแทนผเสยหายและคาทดแทนและคาใชจายแกจ าเลยในคดอาญา พ.ศ.2544 โดยรวมควรมการพฒนาดงน

56

“...กรมคมครองสทธเสรภาพ กรมประชาชนสมพนธหรอสอตางๆ ควรเผยแพรความรเกยวกบพระราชบญญตคาตอบแทนผเสยหายและคาทดแทนและคาใชจายแกจ าเลยในคดอาญา พ.ศ.2544 .ใหประชาชนไดรบทราบ...” (ไมเปดเผยนาม, สมภาษณ, 28 พฤศจกายน 2558)

ปญหาและอปสรรคทเกดขนในการเยยวยาผทเสยหายในกระบวนการยตธรรมของไทย

ตามพระราชบญญตคาตอบแทนผเสยหายและคาทดแทนและคาใชจายแกจ าเลยในคดอาญา พ.ศ.2544 โดยรวมปญหาทพบคอ

“…ขนตอนในการด าเนนเอกสาร การสงเรองเพอขอเงนในการเยยวยามความลาชาและด าเนนการชาไป...” (ไมเปดเผยนาม, สมภาษณ, 28 พฤศจกายน 2558) ขอเสนอแนะแนวทางในการพฒนาประสทธภาพในการเยยวยาผทเสยหายในกระบวนการ

ยตธรรมของไทย ตามพระราชบญญตคาตอบแทนผเสยหายและคาทดแทนและคาใชจายแกจ าเลยในคดอาญา พ.ศ.2544 มขอเสนอแนะดงน

“…ควรมระบบตดตามประเมนผลในทกๆ ป เพอหาจดบกพรองและน ามาแกไขเพอใหการด าเนนงานนนมประสทธภาพมากขน...” (ไมเปดเผยนาม, สมภาษณ, 28 พฤศจกายน 2558)

4.7 ผใหขอมลคนส ำคญคนท 7 (เจำหนำทกรมคมครองสทธและเสรภำพ ทำนท 1)

เจาหนาทกรมคมครองสทธและเสรภาพ ประสบการณในการท างานทเกยวของกบการเยยวยาผเสยหาย 5 ป จากการสมภาษณ เจาหนาทกรมคมครองสทธและเสรภาพ ใหขอมลในประเดนทเกยวของดงน

บทบาทของเจาหนาทต ารวจตอสทธของผทเสยหายในกระบวนการยตธรรมของไทย ตาม

พระราชบญญตคาตอบแทนผเสยหายและคาทดแทนและคาใชจายแกจ าเลยในคดอาญา พ.ศ.2544 โดยรวมบทบาทของเจาหนาทต ารวจคอ

57

“...เรมสอบปากค าผกลาวหา ผตองหาทถกท ารายรางกาย จากนนสงใหแพทยท าการตรวจรางกายอยางละเอยดและลงความเหนตามสมควรของแพทย การตรวจรางกายนนไมจ าเปนตองเปนโรงพยาบาลต ารวจ เปนโรงพยาบาลใดๆ กไดและรอยเวรท าการสบสวนเบองตนเพอหาสาเหตขอเทจจรง นอกจากนนกยงแจงสทธของผเสยหายใหผเสยหายทราบวาทานมสทธไดรบการเยยวยาผ ท เ สยหายในกระบวนการยตธรรมของไทย ตามพระราชบญญตคาตอบแทนผเสยหายและคาทดแทนและคาใชจายแกจ าเลยในคดอาญา พ.ศ.2544 และจดท าเอกสารใหแกผเสยหายและไปด าเนนเรองตอทกรมคมครองสทธและเสรภาพ...” (ไมเปดเผยนาม, สมภาษณ, 24 พฤศจกายน 2558)

แนวทางการพฒนาประสทธภาพในการเยยวยาผทเสยหายในกระบวนการยตธรรมของไทย

ตามพระราชบญญตคาตอบแทนผเสยหายและคาทดแทนและคาใชจายแกจ าเลยในคดอาญา พ.ศ.2544 โดยรวมควรมการพฒนาดงน

“...1) จดท าคมอใหกบผเสยหายเพอใหผเสยหายไดรบทราบวามสทธอยางไรบาง 2) ควรเพมพนประสบการณ ความร ทกษะตางๆ ใหกบเจาหนาททเกยวของในการเยยวยารกษาเหยอ และควรมการประสมพนธขอมลตางๆ เกยวกบสทธการเยยวยาผทเสยหายในกระบวนการยตธรรมของไทย ตามพระราชบญญตคาตอบแทนผเสยหายและคาทดแทนและคาใชจายแกจ าเลยในคดอาญา พ.ศ.2544 ใหประชาชนไดรบทราบ...” (ไมเปดเผยนาม, สมภาษณ, 24 พฤศจกายน 2558)

ปญหาและอปสรรคทเกดขนในการเยยวยาผทเสยหายในกระบวนการยตธรรมของไทย

ตามพระราชบญญตคาตอบแทนผเสยหายและคาทดแทนและคาใชจายแกจ าเลยในคดอาญา พ.ศ.2544 โดยรวมปญหาทพบคอ

“…การด าเนนเรอง การสงเอกสาร การไปพบเจาหนาทหรออะไรทเกยวของเมอค านวณแลวสงทไดรบ คาตอบแทนทไดรบ ไมเพยงพอ ไมคมคาเมอเทยบการด าเนนเรองในขนตอนๆ ตางๆ รวมกน ซงเปนปญหาหนงทยงพบเจออยประจ า ผเสยหายไมไปด าเนนการตอ เนองจากท าไปแลวกไดเงนนดเดยว นอกจากนนยงเสยเวลากบการตดตอราชการโดยใชระยะเวลาในการด าเนนการ ด าเนนเรองทใชระยะเวลานานเกนไป นอกจากนนยงไมกฎเกณฑทชดเจนวาคมครองเทาใด คดนไดรบคาคมครองเทาไร เปนตน และประการ

58

สดทาย หากไกลเกลยกนไดกไกลเกลยกนทสถานต ารวจไดเลยโดยทไมตองยนเรองขอการคมครองหรอคาเสยหายจากกรมคมครองสทธและเสรภาพ เนองจากบางทไกลเกลยกน ไดเงน ไดรบคาชดเชยมากกวาการทจะไปด าเนนการขอทกรมคมครองสทธ...” (ไมเปดเผยนาม, สมภาษณ, 24 พฤศจกายน 2558) ขอเสนอแนะแนวทางในการพฒนาประสทธภาพในการเยยวยาผทเสยหายในกระบวนการ

ยตธรรมของไทย ตามพระราชบญญตคาตอบแทนผเสยหายและคาทดแทนและคาใชจายแกจ าเลยในคดอาญา พ.ศ.2544 มขอเสนอแนะดงน

“…ควรมการประชาสมพนธใหกบประชาชน เจาหนาททเกยวของรบรถงพระราชบญญตคาตอบแทนผเสยหายและคาทดแทนและคาใชจายแกจ าเลยในคดอาญา พ.ศ.2544 ใหมากขน...” (ไมเปดเผยนาม, สมภาษณ, 24 พฤศจกายน 2558)

4.8 ผใหขอมลคนส ำคญคนท 8 (เจำหนำทกรมคมครองสทธและเสรภำพ ทำนท 2)

เจาหนาทกรมคมครองสทธและเสรภาพ ประสบการณในการท างานทเกยวของกบการเยยวยาผเสยหาย 7 ป จากการสมภาษณ เจาหนาทกรมคมครองสทธและเสรภาพ ใหขอมลในประเดนทเกยวของดงน

บทบาทของเจาหนาทต ารวจตอสทธของผทเสยหายในกระบวนการยตธรรมของไทย ตาม

พระราชบญญตคาตอบแทนผเสยหายและคาทดแทนและคาใชจายแกจ าเลยในคดอาญา พ.ศ.2544 โดยรวมบทบาทของเจาหนาทต ารวจคอ

“.. .ท าการสอบปากค าจากผ ท เ กยวของท งหมดและหลงสอบปากค าเสรจ รวบรวมพยานหลกฐานเสรจ จดท าเอกสารเสรจ รอยเวรจะท าการแจงสทธการเยยวยาผทเสยหายในกระบวนการยตธรรมของไทย ตามพระราชบญญตคาตอบแทนผเสยหายและคาทดแทนและคาใชจายแกจ าเลยในคดอาญา พ.ศ.2544 ใหผเสยหายไดรบทราบและหลงจากนนจดเอกสารใหผเสยไปด าเนนการตอทกรมคมครองสทธและเสรภาพเอง...” (ไมเปดเผยนาม, สมภาษณ, 26 พฤศจกายน 2558)

59

แนวทางการพฒนาประสทธภาพในการเยยวยาผทเสยหายในกระบวนการยตธรรมของไทย ตามพระราชบญญตคาตอบแทนผเสยหายและคาทดแทนและคาใชจายแกจ าเลยในคดอาญา พ.ศ.2544 โดยรวมควรมการพฒนาดงน

“...หากมเหตการณเกดขนทตางจงหวด ผ เสยหายเปนคนตางจงหวด ควรมการเพมหนวยงานประจ าจงหวดนนๆ เพอใหตอบสนองความรดเรวในการท างาน การด าเนนเรองโดยทไมตองใหผเสยหายเขามาในกรงเทพมหานคร...” (ไมเปดเผยนาม, สมภาษณ, 26 พฤศจกายน 2558)

ปญหาและอปสรรคทเกดขนในการเยยวยาผทเสยหายในกระบวนการยตธรรมของไทย

ตามพระราชบญญตคาตอบแทนผเสยหายและคาทดแทนและคาใชจายแกจ าเลยในคดอาญา พ.ศ.2544 โดยรวมปญหาทพบคอ

“…ความคมคาทจะไดรบเมอเทยบกบการเดนเรอง การด าเนนการเพอขอคาเยยวยา เปนเหตใหผเสยหายไมนยมไปด าเนนเรองตอ นอกจากนนคาใชจายหรอเงนทจะไดรบนนมนอยเกนไปย งไม เพยงพอและนอกจากน นประชาชนบางกลม บางคนยงไมทราบถงพระราชบญญตคาตอบแทนผเสยหายและคาทดแทนและคาใชจายแกจ าเลยในคดอาญา พ.ศ.2544 หากเจาหนาทต ารวจหรอหนวยงานทเกยวของไมแจงสทธให...” (ไมเปดเผยนาม, สมภาษณ, 26 พฤศจกายน 2558) ขอเสนอแนะแนวทางในการพฒนาประสทธภาพในการเยยวยาผทเสยหายในกระบวนการ

ยตธรรมของไทย ตามพระราชบญญตคาตอบแทนผเสยหายและคาทดแทนและคาใชจายแกจ าเลยในคดอาญา พ.ศ.2544 มขอเสนอแนะดงน

“…ควรมการประชาสมพนธใหกบประชาชน เจาหนาททเกยวของรบรถงพระราชบญญตคาตอบแทนผเสยหายและคาทดแทนและคาใชจายแกจ าเลยในคดอาญา พ.ศ.2544 ใหมากขนเพอใหไดรบสทธทตนเองพงไดมากขน นอกจากนนการท างานของหนวยงานควรมความรวดเรวมากกวาน รวมถงการจดต งกรมคมครองสทธเสรภาพในตามจงหวดตางๆ เพอใหงายตอการด าเนนการ การขอรบรองคาเยยวยารกษาโดยทไมตองเดนทางเขามาในกรงเทพมหานครหรอสถานทไกลๆ ...” (ไมเปดเผยนาม, สมภาษณ, 26 พฤศจกายน 2558)

60

4.9 ผใหขอมลคนส ำคญคนท 9 (เจำหนำทกรมคมครองสทธและเสรภำพ ทำนท 3)

เจาหนาทกรมคมครองสทธและเสรภาพ ประสบการณในการท างานทเกยวของกบการเยยวยาผเสยหาย 5 ป จากการสมภาษณ เจาหนาทกรมคมครองสทธและเสรภาพ ใหขอมลในประเดนทเกยวของดงน

บทบาทของเจาหนาทต ารวจตอสทธของผทเสยหายในกระบวนการยตธรรมของไทย ตาม

พระราชบญญตคาตอบแทนผเสยหายและคาทดแทนและคาใชจายแกจ าเลยในคดอาญา พ.ศ.2544 โดยรวมบทบาทของเจาหนาทต ารวจคอ

“...เมอผเสยหายเขามาแจงความกบรอยเวร รอยเวรท าการพจารณาสอบปากค า ท าการสบสวนสอบสวนตามกฎหมาย ลงบนทกประจ าวน วามการกระท าจรงหรอไม หากมบาดแผลตางๆ รอยเวรกใหผเสยหายไปท าการตรวจรางกายทโรงพยาบาลและใหแพทยลงความเหนรบรอง หลงจากนนท าการแจงสทธการคมครองเยยวยาเหยอพระราชบญญตคาตอบแทนผเสยหายและคาทดแทนและคาใชจายแกจ าเลยในคดอาญา พ.ศ.2544 ใหผเสยหายไดรบทราบและออกเอกสารใหเพอไปยนตอกรมคมครองสทธและเสรภาพตอไป...” (ไมเปดเผยนาม, สมภาษณ, 2 ธนวาคม 2558)

แนวทางการพฒนาประสทธภาพในการเยยวยาผทเสยหายในกระบวนการยตธรรมของไทย

ตามพระราชบญญตคาตอบแทนผเสยหายและคาทดแทนและคาใชจายแกจ าเลยในคดอาญา พ.ศ.2544 โดยรวมควรมการพฒนาดงน

“...1) ควรมแผนพฒนาขนตอนในการท างานทเกยวของการเยยวยาผ ท เ สยหายในกระบวนการยตธรรมของไทย ตามพระราชบญญตคาตอบแทนผเสยหายและคาทดแทนและคาใชจายแกจ าเลยในคดอาญา พ.ศ.2544 อยางเปนระบบ 2) การเพมประสทธการท างาน ความร ความสามารถของเจาหนาทในการท างาน 3) หลงจากการท างานหรอการแจงสทธรวมถงการรบความคมครองเยยวยาและควรมระบบตดตามประเมนผลวามความพงพอใจในสงทไดรบตาม พรบ.หรอไม เพอน ามาเปนแนวทางแกไขปรบปรง 4) มการจดท าคมอ ใหค าแนะน าเ กยวกบการเยยวยาผ ท เ สยหายในกระบวนการยตธรรมของไทย ตาม

61

พระราชบญญตคาตอบแทนผเสยหายและคาทดแทนและคาใชจายแกจ าเลยในคดอาญา พ.ศ.2544...” (ไมเปดเผยนาม, สมภาษณ, 2 ธนวาคม 2558) ปญหาและอปสรรคทเกดขนในการเยยวยาผทเสยหายในกระบวนการยตธรรมของไทย

ตามพระราชบญญตคาตอบแทนผเสยหายและคาทดแทนและคาใชจายแกจ าเลยในคดอาญา พ.ศ.2544 โดยรวมปญหาทพบคอ

“…1) ผเสยหายไมรบรและเขาถงการเยยวยาผทเสยหายในกระบวนการยตธรรมของไทย ตามพระราชบญญตคาตอบแทนผเสยหายและคาทดแทนและคาใชจายแกจ าเลยในคดอาญา พ.ศ.2544 2) ผปฏบตงานเองไมมความรเพยงพอในการลงละเอยดเกยวกบการเยยวยาผทเสยหายในกระบวนการยตธรรมของไทย ตามพระราชบญญตคาตอบแทนผเสยหายและคาทดแทนและคาใชจายแกจ าเลยในคดอาญา พ.ศ.2544 เพยงแคทราบวามหนาทมบทบาทในการแจงสทธใหกบผเสยหายไดรบทราบเทานน 3) กระบวนการในการด าเนนงาน การตดตอ การยนเรองการจดท าเอกสารตางๆ มความลาชา ใชระยะเวลานานเกนไป” (ไมเปดเผยนาม, สมภาษณ, 2 ธนวาคม 2558) ขอเสนอแนะแนวทางในการพฒนาประสทธภาพในการเยยวยาผทเสยหายในกระบวนการ

ยตธรรมของไทย ตามพระราชบญญตคาตอบแทนผเสยหายและคาทดแทนและคาใชจายแกจ าเลยในคดอาญา พ.ศ.2544 มขอเสนอแนะดงน

“… 1) ควรตงคณะกรรมการเฉพาะกจขนมาพจารณาในประเดนดงกลาว โดยค านงความตองการของเหยอเปนทตงและควรชดเชยในระดบเบองตน สวนทเหลอจะท าการชดเชยใหเมอคดถงทสด 2) ควรมการจดตงกองทนชวยเหลอเหยออาชญากรรมขนโดยน าเงนคาปรบคดอาญาในสวนทมผลกระทบตอเหยออาชญากรรมมาเขาเปนกองทน 3) ควรเผยแพรประชาสมพนธใหประชาชนทราบโดยทวกนเพอใหทราบถงพระราชบญญตคาตอบแทนผเสยหายและคาทดแทนและคาใชจายแกจ าเลยในคดอาญา พ.ศ.2544 4) ใหมการแกไข และจดท าแนวทางปฏบตเพอใหมการด าเนนการเรยกรองเงนชดเชยความ เสยหายและชดเชย 5) ขยายระยะเวลาในการพจารณาขอรบคาตอบแทนผเสยหายตามพระราชบญญตคาตอบแทนผเสยหาย และคาทดแทน และคาใชจายแกจ าเลยในคดอาญา พ.ศ.2544 แกไขจากภายใน

62

หนงปนบแตวนทผเสยหายไดรถงการกระท าผด เปนหาปหรอมากกวานน...” (ไมเปดเผยนาม, สมภาษณ, 2 ธนวาคม 2558)

63

บทท 5

การสรปผล การอภปรายผล และขอเสนอแนะ

การวจยเรองแนวทางการพฒนาประสทธภาพในการเยยวยาผทเสยหายในกระบวนการ

ยตธรรมของไทยตามพระราชบญญตคาตอบแทนผเสยหายและคาทดแทนและคาใชจายแกจ าเลยในคดอาญา พ.ศ.2544 มวตถประสงคมวตถประสงคเพอศกษาถงบทบาทของเจาหนาทต ารวจตอสทธของผทเสยหายในกระบวนการยตธรรมของไทย ศกษาถงแนวทางการพฒนาประสทธภาพในการเยยวยาผ ทเสยหายในกระบวนการยตธรรมของไทย ศกษาปญหาและอปสรรคทเกดขนในการเยยวยาผทเสยหายในกระบวนการยตธรรมของไทย ศกษาถงแนวคดและทฤษฎทางอาชญาวทยาทเกยวของกบการเยยวยาผเสยหายในกระบวนการยตธรรมและศกษาถงขอเสนอแนะแนวทางในการพฒนาประสทธภาพในการเยยวยาผทเสยหายในกระบวนการยตธรรมของไทย ตามพระราชบญญตคาตอบแทนผเสยหายและคาทดแทนและคาใชจายแกจ าเลยในคดอาญา พ.ศ.2544 ผใหขอมลส าคญ ไดแก เจาหนาทต ารวจทปฏบตงานเกยวกบการเยยวยาผทเสยหายในกระบวนการยตธรรม จ านวน 3 ทาน ผทเสยหายในกระบวนการยตธรรม จ านวน 3 ทานและเจาหนาทกรมคมครองสทธและเสรภาพ จ านวน 3 ทาน เครองมอทใชในการวจยครงนเปนแบบสมภาษณเชงลก การวเคราะหขอมลผวจยใชการวเคราะหเนอหา สามารถสรปผลการวจย อภปรายผล และมขอเสนอแนะดงน

5.1 การสรปผล

จากการวเคราะหขอมลเรองแนวทางการพฒนาประสทธภาพในการเยยวยาผทเสยหายในกระบวนการยตธรรมของไทยตามพระราชบญญตคาตอบแทนผเสยหายและคาทดแทนและคาใชจายแกจ าเลยในคดอาญา พ.ศ.2544 ผวจยสามารถสรปผลไดดงน

1) ขอมลพนฐานของผใหขอมล เจาหนาทต ารวจ ยศรอยต ารวจทท ถง พนต ารวจเอก ประสบการณในการท างานทเกยวของ

กบการเยยวยาผเสยหาย 2 ป ถง 3 ป ในคดท ารายรางกาย คดขมขน

64

ผเสยหายในคดอาญา มอายตงแต 27-31 ป เสยหายในคดถกฆาทดยเจตนา คดท ารายรางกายและคดถกกระท าช าเรา รบเงนคาชดเชยจ านวน 10,000-12,000 บาท

เจาหนาทกรมคมครองสทธและเสรภาพ ประสบการณในการท างานทเกยวของกบการเยยวยาผเสยหาย 5-7 ป

2) บทบาทของเจาหนาทต ารวจตอสทธของผทเสยหายในกระบวนการยตธรรมของไทย

ตามพระราชบญญตคาตอบแทนผเสยหายและคาทดแทนและคาใชจายแกจ าเลยในคดอาญา พ.ศ.2544 พบวา

เมอผเสยหายเขามาแจงความกบรอยเวรหรอเจาหนาทต ารวจแลว รอยเวรท าการสอบปากค า

ท าการสบสวนสอบสวนตามกฎหมาย ลงบนทกประจ าวนวามการกระท าจรงหรอไมและท างานรวมกบสายสบสวนเพอหาพยานหลกฐานเพมเตม จากนนสงผเสยหายท าการตรวจรางกายททรงพยาบาลและใหแพทยลงความเหนรบรอง และหลงจากนนเรยกผเสยกลบมาสอบปากค าเพมเตมอกครงหนง จากนนรอยเวรหรอเจาหนาทต ารวจทเกยวของในส านวนคดนนๆ จะท าการแจงสทธการคมครองเยยวยาเหยอพระราชบญญตคาตอบแทนผเสยหายและคาทดแทนและคาใชจายแกจ าเลยในคดอาญา พ.ศ.2544 ใหผเสยหายไดรบทราบและออกเอกสารใหเพอไปยนตอกรมคมครองสทธและเสรภาพตอไป

3) แนวทางการพฒนาประสทธภาพในการเยยวยาผทเสยหายในกระบวนการยตธรรมของ

ไทย ตามพระราชบญญตคาตอบแทนผเสยหายและคาทดแทนและคาใชจายแกจ าเลยในคดอาญา พ.ศ.2544 พบวา

3.1) พฒนาระบบฐานขอมลตางๆ ทเกยวของกบการใหค าปรกษาขอมลเบองตนของผทตองการรบสทธในการเยยวยารกษา เพอสงตอใหกบกรมคมครองสทธและเสรภาพไดเลย รวมถงสรางระบบเชอมตอขอมลของหนวยงานทเกยวของเขาหาดวยกนเพอใหงายตอการปฏบตหนาทของหนวยงาน

3.2) การพฒนาความรวมมอกบหนวยงานอน ทกภาคสวน หนวยงานทเกยวของของเขามามสวนรวมรวมในการพฒนาระบบการคมครอง เยยวยาสทธของผเสยหาย

3.3) การใหความร พฒนาความสามารถ ทกษะการใหบรการ ค าปรกษากบเจาหนาททเกยวของในการปฏบตงาน

65

3.4) จดท าคมอใหกบผเสยหายเพอใหผเสยหายไดรบทราบวามสทธอยางไรบาง 3.5) การเพมจ านวนเงน วงเงนในการคมครองเยยวยารกษาเหยอ 3.6) ควรมการสรางหลกเกณฑอยางชดเจนในการใหคาเยยวยารกษาเหยอ 3.7) ควรมการเพมพนประสบการณ ความร ทกษะตางๆ ใหกบเจาหนาททเกยวของ

ในการเยยวยารกษาเหยอและควรมการประสมพนธขอมลตางๆ เกยวกบสทธการเยยวยาผทเสยหายในกระบวนการยตธรรมของไทยใหประชาชนไดรบทราบ

3.8) ควรมการเพมหนวยงานประจ าจงหวดนนๆ เพอใหตอบสนองความรดเรวในการท างาน

3.9) ควรมแผนพฒนาขนตอนในการท างานทเกยวของการเยยวยาผทเสยหายในกระบวนการยตธรรมของไทยอยางเปนระบบ

3.10) หลงจากการท างานหรอการแจงสทธรวมถงการรบความคมครองเยยวยาและควรมระบบตดตามประเมนผล

3.11) ควรดแลใหมการปฏบตและบงคบการใหเปนไปตามกฎหมายอยางถกตอง รวดเรว เปนธรรมและทวถง สงเสรมใหความชวยเหลอและใหความรทางกฎหมายแกประชาชนและจดระบบงานราชการและงานของรฐอยางอนในกระบวนการยตธรรมใหมประสทธภาพ

3.12) ควรมการจดต งกรมคมครองสทธและเสรภาพใหครอบคลมทกพนททวประเทศเพอใหประชาชนสามารถเขาถงการบรการไดอยางถกตองและรวดเรว

3.13) ควรมการลงพนทในชมชนเพอประชาสมพนธการท างานของกรมคมครองสทธและเสรภาพ นอกจากนนควรจะมการบรรยายใหความรเกยวกบพระราชบญญตคาตอบแทนผเสยหายและคาทดแทนและคาใชจายแกจ าเลยในคดอาญา พ.ศ.2544

4) ปญหาและอปสรรคทเกดขนในการเยยวยาผทเสยหายในกระบวนการยตธรรมของไทย ตามพระราชบญญตคาตอบแทนผเสยหายและคาทดแทนและคาใชจายแกจ าเลยในคดอาญา พ.ศ.2544 พบวา

4.1) เจาหนาทท างานไมมความรเรองของการใหค าปรกษาเบองตน ไมมความรทเกยวของการเยยวยาผทเสยหายในกระบวนการยตธรรมของไทย รวมถงทกษะในการเยยวยารกษา คมครองเหยอ

4.2) คาตอบแทนทไดรบ ไมเพยงพอ ไมคมคาเมอเทยบการด าเนนเรองในขนตอนๆ ตางๆ

4.3) ความคมคาทจะไดรบเมอเทยบกบการเดนเรอง การด าเนนการเพอขอคาเยยวยา

66

4.4) ประชาชนบางคนยงไมทราบถงพระราชบญญตคาตอบแทนผเสยหายและคาทดแทนและคาใชจายแกจ าเลยในคดอาญา พ.ศ.2544 หากเจาหนาทต ารวจหรอหนวยงานทเกยวของไมแจงสทธให

4.5) กระบวนการในการด าเนนงาน การตดตอ การยนเรองการจดท าเอกสารตางๆ มความลาชา ใชระยะเวลานานเกนไป

4.6) ควรมคมอ เอกสารแจกจายใหกบประชาชนเพอใหไดรบรถงขอมลขาวสาร

5) ขอเสนอแนะแนวทางในการพฒนาประสทธภาพในการเยยวยาผ ท เ สยหายในกระบวนการยตธรรมของไทย ตามพระราชบญญตคาตอบแทนผเสยหายและคาทดแทนและคาใชจายแกจ าเลยในคดอาญา พ.ศ.2544 พบวา

5.1) ควรมการใชระบบคอมพวเตอรเขามาใชในเรองการเยยวยาผทเสยหายในกระบวนการยตธรรมของไทย ทดยเฉพาะการสงตอขอมลเบองตนการสงเอกสารตางๆ พฒนาบคลากรใหเพยงพอในการปฏบตหนาท รวมถงมการอบรมและการเพมพนความรใหแกเจาหนาทต ารวจอยางตอเนอง

5.2) ควรมการประชาสมพนธใหกบประชาชน เจาหนาท ทเกยวของรบรถงพระราชบญญตคาตอบแทนผเสยหายและคาทดแทนและคาใชจายแกจ าเลยในคดอาญา พ.ศ.2544 ใหมากขน

5.3) การจดตงกรมคมครองสทธเสรภาพในตามจงหวดตางๆ เพอใหงายตอการด าเนนการ การขอรบรองคาเยยวยารกษาทดยทไมตองเดนทางเขามาในกรงเทพมหานครหรอสถานทไกลๆ

5.4) ควรตงคณะกรรมการเฉพาะกจขนมาพจารณาในประเดนดงกลาว ทดยค านงความตองการของเหยอเปนทตงและควรชดเชยในระดบเบองตน สวนทเหลอจะท าการชดเชยใหเมอคดถงทสด

5.5) ควรมการจดต งกองทนชวยเหลอเหยออาชญากรรมขนทดยน าเงนคาปรบคดอาญาในสวนทมผลกระทบตอเหยออาชญากรรมมาเขาเปนกองทน

5.6) ใหมการแกไข และจดท าแนวทางปฏบตเพอใหมการด าเนนการเรยกรองเงนชดเชยความเสยหาย

5.7) ขยายระยะเวลาในการพจารณาขอรบคาตอบแทนผเสยหายตามพระราชบญญตคาตอบแทนผเสยหายและคาทดแทนและคาใชจายแกจ าเลยในคดอาญา พ.ศ.2544 แกไขจากภายในหนงปนบแตวนทผเสยหายไดรถงการกระท าผด เปนหาปหรอมากกวานน

67

5.8) รฐหรอหนวยงานทเกยวของควรมการจดการบรหารทด มขนตอนในการด าเนนการอยางถกตอง รวดเรว แมนย า

5.9) รฐหรอหนวยงานทเกยวของมทครงการตวอยางทเกยวของวาหากทานตกเปนเหยออาชญากรรมแลวทานจะไดคาตอบแทนจรง ทดยการท าสอประชาสมพนธตางๆ เพอใหประชาชน คนในสงคมรบรขาวสารเกยวกบขอเสนอแนะแนวทางในการพฒนาประสทธภาพในการเยยวยาผทเสยหายในกระบวนการยตธรรมของไทย ตามพระราชบญญตคาตอบแทนผเสยหายและคาทดแทนและคาใชจายแกจ าเลยในคดอาญา พ.ศ.2544

5.2 การอภปรายผล

จากผลการวจยเรองแนวทางการพฒนาประสทธภาพในการเยยวยาผทเสยหายในกระบวนการยตธรรมของไทยตามพระราชบญญตคาตอบแทนผเสยหายและคาทดแทนและคาใชจายแกจ าเลยในคดอาญา พ.ศ.2544 มประเดนในการอภปรายดงน

1) แนวทางการพฒนาประสทธภาพในการเยยวยาผทเสยหายในกระบวนการย ตธรรมของ

ไทย ตามพระราชบญญตคาตอบแทนผเสยหายและคาทดแทนและคาใชจายแกจ าเลยในคดอาญา พ.ศ.2544 พบวา 1.1) พฒนาระบบฐานขอมลตางๆ ทเกยวของกบการใหค าปรกษาขอมลเบองตนของผทตองการรบสทธในการเยยวยารกษา เพอสงตอใหกบกรมคมครองสทธและเสรภาพไดเลย รวมถงสรางระบบเชอมตอขอมลของหนวยงานทเกยวของเขาหาดวยกนเพอใหงายตอการปฏบตหนาทของหนวยงาน 1.2) การพฒนาความรวมมอกบหนวยงานอน ทกภาคสวน หนวยงานทเกยวของของเขามามสวนรวมรวมในการพฒนาระบบการคมครอง เยยวยาสทธของผเสยหาย 1.3) การใหความร พฒนาความสามารถ ทกษะการใหบรการ ค าปรกษากบเจาหนาททเกยวของในการปฏบตงาน 1.4) จดท าคมอใหกบผเสยหายเพอใหผเสยหายไดรบทราบวามสทธอยางไรบาง 1.5) การเพมจ านวนเงน วงเงนในการคมครองเยยวยารกษาเหยอ 1.6) ควรมการสรางหลกเกณฑอยางชดเจนในการใหคาเยยวยารกษาเหยอ 1.7) ควรการเพมพนประสบการณ ความร ทกษะตางๆ ใหกบเจาหนาททเกยวของในการเยยวยารกษาเหยอ และควรมการประสมพนธขอมลตางๆ เกยวกบสทธการเยยวยาผทเสยหายในกระบวนการยตธรรมของไทย ตามพระราชบญญตคาตอบแทนผเสยหายและคาทดแทนและคาใชจายแกจ าเลยในคดอาญา พ.ศ.2544 ใหประชาชนไดรบทราบ 1.8) ควรมการเพมหนวยงานประจ าจงหวดนนๆ เพอใหตอบสนองความรวดเรวในการท างาน 1.9) ควรมแผนพฒนาขนตอนในการท างานทเกยวของการเยยวยาผทเสยหายในกระบวนการยตธรรมของไทย

68

ตามพระราชบญญตคาตอบแทนผเสยหายและคาทดแทนและคาใชจายแกจ าเลยในคดอาญา พ.ศ.2544 อยางเปนระบบ 1.10) หลงจากการท างานหรอการแจงสทธรวมถงการรบความคมครองเยยวยาและควรมระบบตดตามประเมนผล 1.11) ควรดแลใหมการปฏบตและบงคบการใหเปนไปตามกฎหมายอยางถกตอง รวดเรว เปนธรรมและทวถง สงเสรมใหความชวยเหลอและใหความรทางกฎหมายแกประชาชนและจดระบบงานราชการและงานของรฐอยางอนในกระบวนการยตธรรมใหมประสทธภาพ 1.12) ควรมการจดต งกรมคมครองสทธและเสรภาพใหครอบคลมทกพนททวประเทศเพอใหประชาชนสามารถเขาถงการบรการไดอยางถกตองและรวดเรว และ 1.13) ควรมการลงพนทในชมชนเพอประชาสมพนธการท างานของกรมคมครองสทธและเสรภาพ นอกจากนนควรจะมการบรรยายใหความรเกยวกบพระราชบญญตคาตอบแทนผเสยหายและคาทดแทนและคาใชจายแกจ าเลยในคดอาญา พ.ศ.2544 สอดคลองกบงานวจยของ มลนธผหญง (2556) ศกษาเรองการพฒนาแนวทางการคมครองสทธแกผเสยหายจากการคามนษย ผลการศกษาพบวา ปจจยทชวยใหกระบวนการใหความคมครองสามารถขบเคลอนไปไดอยางมประสทธภาพมหลายองคประกอบดวยกน อาท บทบาทขององคกรทเขาไปใหความชวยเหลอผ เสยหาย เปนหนงในปจจยทมความส าคญตอการใหขอมลความเขาใจและสรางความมนใจใหกบผเสยหาย ทจะด าเนนคดกบผกระท าผด ซงขอมลเหลานเปนสทธขนพนฐานทผเสยหายพงไดรบ หากแตในทางปฏบตมผเสยหายจ านวนมากยงไมสามารถเขาถง ทดยเฉพาะกรณทเปนเดกและหญงตางชาต บคลากรหรอเจาหนาทมความรความสามารถในดานกฎหมายอยางรอบดาน เพอทจะสามารถน ามาบงคบใชในการใหความชวยเหลอคมครองผเสยหาย และจบกมด าเนนคดแกผกระท าผด ตลอดจนจะตองไมมอคตหรอเลอกปฏบต ความรวมมอระหวางประเทศ เปนปจจยส าคญในการใหความชวยเหลอผเสยหายจากการคามนษยขามชาต ทดยเฉพาะในประเทศทยงไมมกฎหมายทเกยวกบการคามนษย จ าเปนตองมการประสานงานเพอชวยเหลอและไมด าเนนคดในขอหาหลบหนเขาเมองกบผเสยหาย นอกจากปจจยทงสามขางตนแลวตวบทกฎหมายทเกยวกบการคามนษย อนไดแก พ.ร.บ.มาตรการปองกนและปราบปรามการคามนษย พ.ศ.2540 ซงเมอใชมาไดระยะหนงกพบวามชองทหวทจะตองแกไขปรบป รง เพ อ ให เท าทนกบสภาพปญหาการคาม นษย ท มความซบซอนมาก ขน ซงปจจบนไดมการพฒนาปรบปรงเปนราง พ.ร.บ.ปองกนและปราบปรามการคามนษย พ.ศ…. เพอใหสอดคลองกบพธสารเพอปองกน ปราบปรามและลงททษบคคลทดยเฉพาะการคาหญงและเดกซงราง พ.ร.บ.ดงกลาวไดผานการพจารณาของกฤษฎกาแลว สอดคลองกบงานวจยของ สมยศ พมพนธมวง, (2552) ศกษาเรองการชดเชยชวยเหลอเหยออาชญากรรมในกระบวนการยตธรรมไทย ผลการศกษาพบวา ทผานมายงไมไดมการบงคบใชอยางเปนรปธรรมเทาทควร ซงสวนใหญยงเปนการผลกภาระใหเหยอเปนฟองรองหรอด าเนนการเองและในกระบวนการปฏบตยงมปญหาและ

69

อปสรรคขอขดของ และขอทตแยงอยมาก อาทเชน เหยอทแทจรงเปนใคร เหยอตองการอะไร จะชดเชยใหเมอใดและชดเชยใหเทาไร และสงทจะชดเชยนนไดมากจากไหน จากการสงเคราะหขอมลท าใหสรปไดวา ควรตงคณะกรรมการเฉพาะกจขนมาพจารณาในประเดนดงกลาว ทดยค านงความตองการของเหยอเปนทตงและควรชดเชยในระดบเบองตนสวนหนงเสยกอน สวนทเหลอจะท าการชดเชยใหเมอคดถงทสด และทส าคญควรมการจดตงกองทนชวยเหลอเหยออาชญากรรมขน ทดยน าเงนคาปรบคดอาญาในสวนทมผลกระทบตอเหยออาชญากรรมเชน ความผดเกยวกบทรพย ชวต รางกายและเพศ เสรภาพชอเสยง เปนตน มาเขาเปนกองทนแทนทจะน าเขารฐตามปกต และควรเผยแพรประชาสมพนธใหประชาชนทราบทดยทวกนและยงสอดคลองกบงานวจยของ ชนญญา กจทว (2546) ศกษาเรองการชดเชยความเสยหายแกผเสยหายหรอเหยออาชญากรรมในคดอาญาทดยรฐ กระบวนการยตธรรมทางอาญา ดวยเหตนในหลายประเทศ จงไดบญญตกฎหมายเกยวกบการชดเชยความเสยหายแกผเสยหายหรอเหยออาชญากรรมในคดอาญาทดยรฐ ซงขนอยกบระบบกฎหมาย สงคม การเมองและเศรษฐกจของประเทศนนๆ ส าหรบประเทศไทยรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทยไดบญญตรบรองคมครองสทธของผเสยหายหรอเหยออาชญากรรมในคดอาญาทดยรฐและเพอใหการรบรองสทธในการรบความชวยเหลอจากรฐใหเปนไปตามรฐธรรมนญ จงไดตราพระราชบญญตคาตอบแทนผเสยหายและคาทดแทนและคาใชจายแก จ าเลยในคดอาญา พ.ศ.2544 นอกจากนในการพจารณาจายคาตอบแทนผเสยหายใหเปนไปดวยความถกตอง เปนธรรมและกอประทยชนสงสดใหแกประชาชนจงไดออกกฎกระทรวง ก าหนดหลกเกณฑ วธการและอตราในการจายคาตอบแทนผเสยหายและคาตอบแทนและคาใชจายแกจ าเลยในคดอาญา พ.ศ.2546 จากการศกษาแนวคด หลกการและกลไก การชดเชยความเสยหายแกผเสยหายหรอเหยออาชญากรรมในคดอาญาทดยรฐของประเทศสหรฐอเมรกา ประเทศญปนและพระราชบญญตคาตอบแทนผเสยหายและคาตอบแทน และคาใชจายแกจ าเลยในคดอาญา พ.ศ. 2544 รวมท งกฎกระทรวง ก าหนดหลกเกณฑ วธการและอตราในการจายคาตอบแทนผเสยหายและคาตอบแทนและคาใชจายแกจาเลยในคดอาญา พ.ศ.2546 เหนวาสอดคลองกบแนวคดหลกการและกลไก การชดเชยความเสยแกผเสยหายหรอเหยออาชญากรรมในคดอาญาทดยรฐตามปฏญญาสากลวาดวยหลกความยตธรรมขนพนฐานของผเสยหายหรอเหยออาชญากรรมและการใชอ านาจทดยมชอบ

2) ปญหาและอปสรรคทเกดขนในการเยยวยาผทเสยหายในกระบวนการยตธรรมของไทย

ตามพระราชบญญตคาตอบแทนผเสยหายและคาทดแทนและคาใชจายแกจ าเลยในคดอาญา พ.ศ.2544 พบวา 2.1) เจาหนาทท างานไมมความรเรองของการใหค าปรกษาเบองตน ไมมความรทเกยวของการเยยวยาผทเสยหายในกระบวนการยตธรรมของไทย ตามพระราชบญญตคาตอบแทน

70

ผเสยหายและคาทดแทนและคาใชจายแกจ าเลยในคดอาญา รวมถงทกษะในการเยยวยารกษา คมครองเหยอ 2.2) คาตอบแทนทไดรบ ไมเพยงพอ ไมคมคาเมอเทยบการด าเนนเรองในขนตอนๆ ตางๆ 2.3) ความคมคาทจะไดรบเมอเทยบกบการเดนเรอง การด าเนนการเพอขอคาเยยวยา 2.4) บางคนยงไมทราบถงพระราชบญญตคาตอบแทนผเสยหายและคาทดแทนและคาใชจายแกจ าเลยในคดอาญา พ.ศ.2544 หากเจาหนาทต ารวจหรอหนวยงานทเกยวของไมแจงสทธให 2.5) กระบวนการในการด าเนนงาน การตดตอ การยนเรองการจดท าเอกสารตางๆ มความลาชา ใชระยะเวลานานเกนไป และ 2.6) ควรมคมอ เอกสารแจกจายใหกบประชาชนเพอใหไดรบรถงขอมลขาวสาร สอดคลองกบงานวจยของ สมยศ พมพนธมวง, (2552) ศกษาเรองการชดเชยชวยเหลอเหยออาชญากรรมในกระบวนการยตธรรมไทย ผลการศกษาพบวา ปจจบนไดมการบญญตกฎหมายทเอออ านวยตอการชดเชยชวยเหลอเหยออาชญากรรมอยอยางหลากหลายพอสมควร แตทผานมายงไมไดมการบงคบใชอยางเปนรปธรรมเทาทควร ซงสวนใหญยงเปนการผลกภาระใหเหยอเปนฟองรองหรอด าเนนการเองและในกระบวนการปฏบตยงมปญหาและอปสรรคขอขดของ และขอทตแยงอยมาก อาทเชน เหยอทแทจรงเปนใคร เหยอตองการอะไร จะชดเชยใหเมอใดและชดเชยใหเทาไรและสงทจะชดเชยนนไดมากจากไหน จากการสงเคราะหขอมลท าใหสรปไดวา ควรต งคณะกรรมการเฉพาะกจขนมาพจารณาในประเดนดงกลาว ทดยค านงความตองการของเหยอเปนทตงและควรชดเชยในระดบเบองตนสวนหนงเสยกอน สวนทเหลอจะท าการชดเชยใหเมอคดถงทสดและทส าคญควรมการจดตงกองทนชวยเหลอเหยออาชญากรรมขน ทดยน าเงนคาปรบคดอาญาในสวนทมผลกระทบตอเหยออาชญากรรมเชน ความผดเกยวกบทรพย ชวต รางกายและเพศ เสรภาพชอเสยง เปนตน มาเขาเปนกองทนแทนทจะน าเขา รฐตามปกต และควรเผยแพรประชาสมพนธใหประชาชนทราบทดยทวกน

3) ขอเสนอแนะแนวทางในการพฒนาประสทธภาพในการเยยวยาผ ท เ สยหายในกระบวนการยตธรรมของไทย ตามพระราชบญญตคาตอบแทนผเสยหายและคาทดแทนและคาใชจายแกจ าเลยในคดอาญา พ.ศ.2544 พบวา 3.1) ควรมการใชระบบคอมพวเตอรเขามาใชในเรองการเยยวยาผทเสยหายในกระบวนการยตธรรมของไทย ตามพระราชบญญตคาตอบแทนผเสยหายและคาทดแทนและคาใชจายแกจ าเลยในคดอาญา ทดยเฉพาะการสงตอขอมลเบองตนการสงเอกสารตางๆ พฒนาบคลากรใหเพยงพอในการปฏบตหนาท รวมถงมการอบรมและการเพมพนความรใหแกเจาหนาทต ารวจอยางตอเนอง 3.2) ควรมการประชาสมพนธใหกบประชาชน เจาหนาททเกยวของรบรถงพระราชบญญตคาตอบแทนผเสยหายและคาทดแทนและคาใชจายแกจ าเลยในคดอาญา พ.ศ.2544 ใหมากขน 3.3) การจดตงกรมคมครองสทธเสรภาพในตามจงหวดตางๆ เพอให

71

งายตอการด าเนนการ การขอรบรองคาเยยวยารกษาทดยทไมตองเดนทางเขามาในกรงเทพมหานครหรอสถานทไกลๆ 3.4) ควรตงคณะกรรมการเฉพาะกจขนมาพจารณาในประเดนดงกลาว ทดยค านงความตองการของเหยอเปนทตงและควรชดเชยในระดบเบองตน สวนทเหลอจะท าการชดเชยใหเมอคดถงทสด 3.5) ควรมการจดตงกองทนชวยเหลอเหยออาชญากรรมขนทดยน าเงนคาปรบคดอาญาในสวนทมผลกระทบตอเหยออาชญากรรมมาเขาเปนกองทน 3.6) ใหมการแกไข และจดท าแนวทางปฏบตเพอใหมการด าเนนการเรยกรองเงนชดเชยความเสยหาย 3.7) ขยายระยะเวลาในการพจารณาขอรบคาตอบแทนผเสยหายตามพระราชบญญตคาตอบแทนผเสยหาย และคาทดแทน และคาใชจายแกจ าเลยในคดอาญา พ.ศ.2544 แกไขจากภายในหนงปนบแตวนทผเสยหายไดรถงการกระท าผด เปนหาปหรอมากกวานน 3.8) รฐหรอหนวยงานทเกยวของควรมการจดการบรหารทด มขนตอนในการด าเนนการอยางถกตอง รวดเรว แมนย า 3.9) รฐหรอหนวยงานทเกยวของมทครงการตวอยางทเกยวของวาหากทานตกเปนเหยออาชญากรรมแลวทานจะไดคาตอบแทนจรง ทดยการท าสอประชาสมพนธตางๆ เพอใหประชาชน คนในสงคมรบรขาวสารเกยวกบขอเสนอแนะแนวทางในการพฒนาประสทธภาพในการเยยวยาผ ท เสยหายในกระบวนการยตธรรมข องไทย ตามพระราชบญญตคาตอบแทนผเสยหายและคาทดแทนและคาใชจายแกจ าเลยในคดอาญา พ.ศ.2544 สอดคลองกบงานวจยของ มลนธผหญง (2556) ศกษาเรองการพฒนาแนวทางการคมครองสทธแกผเสยหายจากการคามนษย ผลการศกษาพบวามขอเสนอแนะ ดงตอไปน 1) ก าหนดนยาม การคามนษย ทชดเจน และครอบคลมการกระท าทละเมดตอผเสยหาย เนองจากปจจบนยงไมมกฎหมายเฉพาะทบญญตฐานความผดเรองการคามนษยทชดเจนและยงไมการประกาศใชรางพระราชบญญตมาตรการปองกนและปราบปรามการคามนษย พ.ศ… 2) สงเสรมใหเกดความรวมมอกบประเทศปลายทางในการด าเนนงานปองกนและแกไขปญหาการคามนษย 3) ใหมมาตรการคดแยกผเสยหายจากการคามนษยในหนวยงานทเกยวของทปฏบตงานกบแรงงานยายถนทงทไดรบอนญาตและไมไดรบอนญาต สถานทตพงมบทบาทส าคญเพอสงเสรมใหมการคดแยกคนไทยทไปขอความชวยเหลอ เพอคมครองสทธของผเสยหาย 4) ใหมกลไกเพอรบผดชอบหรอตรวจสอบกระบวนการยตธรรมแกผเสยหายจากการคามนษยทดยพจารณาตงแตกระบวนการตงขอหา การสงฟองและการพจารณาตดสนคด 5) สนบสนนและสงเสรมบทบาทขององคกรเอกชนและนกกฎหมายจากสภาทนายความ หรอคณะนตศาสตรในสถาบนการศกษาตางๆในการพทกษคมครองสทธผเสยหายจากการคามนษย ทดยเฉพาะในกลมผเสยหายตางชาตไดเขาถงการบรการตางๆ 6) แกไขวธพจารณาความอาญาเพอใหมกระบวนการสบพยานเฉพาะแกผเสยหายการคามนษย ซงปจจบนใหความส าคญกรณการสบพยานเดก 7) มาตรการในการพจารณาใหปลอยตวชวคราวผตองหาในระหวางการด าเนนคด จะตองพจารณาอยางรอบคอบ และตองชงน าหนกระหวางสทธของผตองหาและผลกระทบทพยานบคคล

72

อาจถกแทรกแซง 8) ขยายระยะเวลาในการพจารณาขอรบคาตอบแทนผเสยหายตามพระราชบญญตคาตอบแทนผเสยหาย และคาทดแทน และคาใชจายแกจ าเลยในคดอาญา พ.ศ.2544 แกไขจากภายในหนงปนบแตวนทผเสยหายไดรถงการกระท าผด เปนหาป 9) ใหมการแกไข และจดท าแนวทางปฏบตเพอใหมการด าเนนการเรยกรองเงนชดเชยความ เสยหายและชดเชยการท างานใหกบผเสยหายจากการคามนษย ทดยเฉพาะกระบวนการคมครองชวคราว เพอปองกนการทยกยายทรพยสน 10) จดท าแนวทางปฏบตประกอบรางพระราชบญญตปองกนและปราบปรามการคามนษย พ.ศ…. แกเจาหนาทผเกยวของไดมความเขาใจและสามารถน ากฎหมายไปบงคบใชไดอยางมประสทธภาพและเปนไปในทศทางหรอมาตรฐานเดยวกน อนค านงถงสทธมนษยชนของผเสยหายจากการคามนษยเปนหลก ผสนใจตองการอานรายละเอยดงานวจยฉบบเตมสามารถตดตอสอบถามไดทมลนธผหญง

5.3 ขอเสนอแนะส าหรบการวจยครงตอไป

1) ควรมการศกษาแนวทางการพฒนาประสทธภาพในการเยยวยาผ ท เ สยหายในกระบวนการยตธรรมของไทย ตามพระราชบญญตคาตอบแทนผเสยหายและคาทดแทนและคาใชจายแกจ าเลยในคดอาญา พ.ศ.2544 ในรปแบบของการวจยเชงปรมาณ

2) ควรมการศกษาแนวทางการพฒนาประสทธภาพในการเยยวยาผ ท เ สยหายในกระบวนการยตธรรมของไทย ตามพระราชบญญตคาตอบแทนผเสยหายและคาทดแทนและคาใชจายแกจ าเลยในคดอาญา พ.ศ.2544 ในหนวยงานอนๆ ทเกยวของ เชน หนวยงานตางๆ ทเกยวของกบการเยยวยาผทเสยหายในกระบวนการยตธรรมของไทย

73

บรรณานกรม เฉลมวฒ สาระกจ. “วตถประสงคของกระบวนการยตธรรมทางอาญา Crime Control and Due

Process.” [ออนไลน ] เขา ถ งไดจาก : http://chalermwutsa.blogspot.com/2013/11/crime-control-model-and-due-process.html, 15 สงหาคม 2558.

ชนญญา กจทว. ศกษาเรองการชดเชยความเสยหายแกผเสยหายหรอเหยออาชญากรรมใน คดอาญาโดยรฐ. กรงเทพฯ : บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยธรกจบณฑตย, 2546.

นธพฒน เรองววฒนโรจน. “การยนค ารองขอบงคบชดใชคาสนไหมทดแทนในคดแพงเกยวเนองกบ คดอาญา.” วทยานพนธปรญญานตศาสตรมหาบณฑต สาขานตศาสตร , บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยธรกจบณฑตย, 2552.

ปวณา พนธธนสร. “ปญหาการรบฟงถอยค าของผถกจบในชนจบกม.” วทยานพนธปรญญานต ศาสตรมหาบณฑต, สาขาวชานตศาสตร คณะนตศาสตร, มหาวทยาลยธรรมศาสตร, 2551.

ประชย เปยมสมบรณและคณะ. การชวยเหลอผเสยหายในคดอาญาตามพระราชบญญตคาตอบแทน ผเสยหายและคาทดแทนและคาใชจายแกจ าเลยในคดอาญา 2544 ศกษาเฉพาะกรณผไดรบความเสยในเขตกรงเทพมหานคร. [ออนไลน] เขาถงไดจาก: http://digi.library.tu.ac.th/thesis/sw/2813/03chapter2.pdf, 7 สงหาคม 2558.

มลนธผหญง. “การพฒนาแนวทางการคมครองสทธแกผเสยหายจากการคามนษย.” [ออนไลน] เขาถงไดจาก: http://www.womenthai.org/?p=245, 6 สงหาคม 2558.

ไมเปดเผยนาม. รอยต ารวจโท. สมภาษณ, 5 ตลาคม 2558. ไมเปดเผยนาม. รอยต ารวจเอก. สมภาษณ, 17 ตลาคม 2558. ไมเปดเผยนาม. พนต ารวจเอก. สมภาษณ, 17 ตลาคม 2558. ไมเปดเผยนาม. ประชาชน. สมภาษณ, 4 พฤศจกายน 2558. ไมเปดเผยนาม. ประชาชน. สมภาษณ, 15 พฤศจกายน 2558. ไมเปดเผยนาม. ประชาชน. สมภาษณ, 28 พฤศจกายน 2558. ไมเปดเผยนาม. เจาหนาทกรมคมครองสทธและเสรภาพ. สมภาษณ, 24 พฤศจกายน 2558. ไมเปดเผยนาม. เจาหนาทกรมคมครองสทธและเสรภาพ. สมภาษณ, 26 พฤศจกายน 2558. ไมเปดเผยนาม. เจาหนาทกรมคมครองสทธและเสรภาพ. สมภาษณ, 2 ธนวาคม 2558. สมยศ พมพนธมวง, การชดเชยชวยเหลอเหยออาชญากรรมในกระบวนการยตธรรมไทย.

วทยาลยการยตธรรม สถาบนพฒนาขาราชการฝายตลาการศาลยตธรรม ส านกงานศาลยตธรรม, 2552.

74

บรรณานกรม (ตอ) สดสงวน สธสร. อาชญาวทยา. พมพครงท 2. กรงเทพมหานคร. ส านกพมพ มหาวทยาลยธรรมศาสตร. สมนทพย ใจเหลก. “สทธของเหยออาชญากรรม.” [ออนไลน] เขาถงไดจาก: http://www.correct.go.th/journal/j2/new8.html, 6 สงหาคม 2558.

75

ภาคผนวก แบบสมภาษณทใชในการวจย

76

แบบสมภาษณการวจย เรองแนวทางการพฒนาประสทธภาพในการเยยวยาผทเสยหายในกระบวนการยตธรรมของไทยตามพระราชบญญตคาตอบแทนผเสยหายและคาทดแทนและคาใชจายแกจ าเลย

ในคดอาญา พ.ศ.2544

ชอ-สกล……………………………………………………………………………………………… ประสบการณในการท างานทเกยวของ………………………………………………………………. คดทพบ.............................................................................................................................................. 1) บทบาทของเจาหนาทต ารวจตอสทธของผทเสยหายในกระบวนการยตธรรมของไทย ตามพระราชบญญตคาตอบแทนผเสยหายและคาทดแทนและคาใชจายแกจ าเลยในคดอาญา พ.ศ.2544 มบทบาททเกยวของอยางไรบาง ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

77

2) แนวทางการพฒนาประสทธภาพในการเยยวยาผทเสยหายในกระบวนการยตธรรมของไทย ตามพระราชบญญตคาตอบแทนผเสยหายและคาทดแทนและคาใชจายแกจ าเลยในคดอาญา พ.ศ.2544 มแนวทางการพฒนาไปในทศทางใดบาง ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

78

3) ปญหาและอปสรรคทเกดขนในการเยยวยาผทเสยหายในกระบวนการยตธรรมของไทย ตามพระราชบญญตคาตอบแทนผเสยหายและคาทดแทนและคาใชจายแกจ าเลยในคดอาญา พ.ศ.2544 มปญหาและอปสรรคดานใดบาง ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

79

4) ขอเสนอแนะแนวทางในการพฒนาประสทธภาพในการเยยวยาผทเสยหายในกระบวนการยตธรรมของไทย ตามพระราชบญญตคาตอบแทนผเสยหายและคาทดแทนและคาใชจายแกจ าเลยในคดอาญา พ.ศ.2544 มขอเสนอแนะดานใดบาง ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

ขอบพระคณทใหความรวมมอในการตอบแบบสมภาษณ ผวจย

80

ประวตผวจย ชอ พนต ำรวจโท ศรณย ทองหวง วน เดอน ปเกด 17 มถนำยน 2524 สถำนทเกด อ ำเภอหลมเกำ จงหวดเพชรบรณ ประเทศไทย ประวตกำรศกษำ โรงเรยนนำยรอยต ำรวจ

ปรญญำรฐประศำสนศำสตรบณฑต สำขำวชำรฐประศำสนศำสตร (ต ำรวจ), 2548

มหำวทยำลยสโขทยธรรมำธรำช ปรญญำนตศำสตรบณฑต สำขำวชำนตศำสตร, 2548

มหำวทยำลยรงสต ปรญญำรฐประศำสนศำสตรมหำบณฑต สำขำวชำอำชญำวทยำและกำรบรหำรงำนยตธรรม, 2558

สถำนทท ำงำน สถำนต ำรวจนครบำลบำงซอ ต ำแหนงปจจบน สำรวตรปองกนปรำบปรำม