อาณาจักรโบราณ · นิกายมหายาน...
TRANSCRIPT
อาณาจกรโบราณ1. อาณาจกรทวารวด2. อาณาจกรละโว3. อาณาจกรโยนกเชยงแสน4. อาณาจกรหรภญชย5. อาณาจกรลานนา6. อาณาจกรโคตรบรณ7. อาณาจกรเจนละ(อศานประ)8. อาณาจกรลงกาสกะ9. อาณาจกรตามพรลงค (นครศรธรรมราช)10.อาณาจกรศรวชย
พฒนาการของอาณาจกรโบราณ
ชมชน บานเมอง แควน อาณาจกร
ปจจยทท าใหชมชนกลายเปนบานเมอง
• เปนศนยกลางชมชน•สภาพภมศาสตรทอดมสมบรณ•การตดตอรบอารยธรรมตางชาต
ปจจยทท าใหบานเมองกลายเปนแควน
• มกลมเมองหลายเมองมาอยดวยกน• มประชากรมาก• ผน าเขมแขง• โครงสรางทางสงคมชดเจนและซบซอนมากขน
ปจจยทท าใหแควนกลายเปนอาณาจกร
•มพนทขนาดใหญ• เปนศนยกลางการคา•มความเขมแขงทางการทหาร•ความศกดสทธของผปกครอง
แบงตามภาคภมศาสตร ได 6 ภาค
ในอดตผคนสวนใหญมกตงถนฐานอยบรเวณทราบลมแมน า
อาณาจกรโคตรบรณ
ศนยกลาง ►เมองนครพนมมความเจรญรงเรอง ►พทธศตวรรษ12-16ความเปนมา ►ต านานอรงคธาต ,พระธาตพนม (เกาแกสดในภาคตะวนออกเฉยงเหนอ) มอายกวาหนงพนปภายในบรรจพระอรงคธาต(กระดกสวนอกของพระพทธเจา)ความเจรญ ความเชอทางศาสนา ►นบถอผและบชาพระยานาค แลวเปลยนมาเปนศษสนาพทธนกายเถรวาท รบมาจากอาณาจกรทวารวด การปกครอง ►รบจากอนเดย มกษตรยปกครองศลปวฒนธรรม ►รบจากขอม นบถอพทธแบบมหายาน มการสรางรปพระโพธสตว,พระปรางค,ปราสาทหนในเมองตาง ๆความเสอมอ านาจ ►พทธศตวรรษท16 โดยพระเจาชยวรมนท 7 (ขอม)ขยายอทธพลเขามายดครอง
อาณาจกรอศานประ(เจนละ) หรออาณาจกรขอม
ศนยกลาง ►ครอบคลมบรเวณทราบลมแมน าโขงตอนลาง (กมพชาในปจจบน)มความเจรญรงเรอง ►พทธศตวรรษ12-18ความเปนมา ►เปนอาณาจกรของชนชาตขอม ผกอตงคอ พระเจาอศานวรมน- สมยพระเจาอศานประ – รวบรวมอาณาจกรเจนละ ตอมาแตเปน 2 สวน คอเจนละบกและเจนละน า- สมยพระเจาชยวรมนท 2 - สรางนครวด- สมยพระเจาชยวรมนท 7 - เปนปกแผน,เจรญรงเรอง,สรางนครธม
ความเจรญ ความเชอทางศาสนา ►นบถอผและบชาพระยานาค แลวเปลยนมาเปนศษสนาพทธนกายเถรวาท รบมาจากอาณาจกรทวารวด การปกครอง ►แบบสมบรณาญาสทธราชย รบจากอนเดย มกษตรยปกครองศลปวฒนธรรม ►นบถอพทธแบบมหายาน มการสรางรปพระโพธสตว,พระปรางค,ปราสาทหนในเมองตาง ๆ
• สวนพระพทธศาสนาเผยแผเขามาภายหลง สาเหตทชาวกมพชาหนมานบถอพระพทธศาสนา เนองจากในรชสมยของพระเจาวรมน (พ.ศ. 1021-1057) พระภกษนาคเสนซงไดตดตามพอคาชาวฟนนมาจากเมองกวางตงและไดน าพระพทธศาสนาเขามาเผยแผดวย ท าใหพระองคเกดความเลอมใสและทรงยกยองและอปถมภพระพทธศาสนาและพระพทธศาสนาและศาสนาพราหมณตางกมความเจรญและความเสอมใสไมคงทสดแลวแตพระมหากษตรยในแตละสมยทรงเลอมใสศาสนาใดพระพทธศาสนาไดเจรญรงเรองอกครงหนงในรชสมยพระเจาชยวรมนท 5 ( พ.ศ. 1511-1544)โดยทรงโปรดใหมการน าเอาคมภรจากตางประเทศเขามาสอาณาจกรเปนครงแรกและมการสงเสรมการปฎบตธรรมทางพระพทธศาสนามากยงขน
• •
ตอมาในรชสมยพระเจาสรยวรมนท 1 (พ.ศ. 1545-1593) พระองคทรงนบถอพระพทธศาสนาแบบมหายานซงไดรบอทธพลจากนครศรธรรมราชอยางเครงครด จนกระทงในรชสมยพระเจาชยวรมนท 7 (พ.ศ. 1724 – 1762) ทรงโปรดฯใหสรางวดคตมหายาน ตอมาประชาชนสวนใหญไดหนมานบถอพระพทธศาสนานกายหนยานมากขนและแมแตปจจบนนประชาชนสวนใหญของกมพชากนบถอพระพทธศาสนานกายมหายานเชนเดยวกบไทย เนองมาจากการไดรบอทธพลการแพรหลายไปจากไทย
ปจจบน สรปไดวา ประวตความเปนมาของเจนละ ขนอยกบการสงสมอ านาจของผน าทองถน ในเขตลมน ามล-ช ตอนลาง เพราะมจารกกลาวพาดพงถงกษตรยพนเมอง ในชวงครสตศตวรรษท 6-7 ซงตรงกบระยะเรมแรกของอาณาจกรเจนละ เจาพนเมองตามทกลาวไว ใน จารกพบทดงเมองเตย อ าเภอค าเขอนแกว จงหวดยโสธร จงนาจะมความเปนมาเกยวกบเจนละยคเรมแรก กลาวอกนยหนงกคอ เขตอบลราชธาน - ยโสธร มหลกฐานความเกาแกเกยวกบเจนละ ตงแตเรองราวของกษตรยสมยเรมตน ทบหลงแบบสมโบร และไพรกแมง ตลอดจนจารกของพระเจาจตรเสน ซงพบหนาแนนทสดในแถบน
อาณาจกรตามพรลงค
ศนยกลาง ►เมองนครศรธรรมราชเดมเปนชมชนบรเวณชายฝงทะเล เปนเมองทาคาขายกบชาวจนและอนเดยมความเจรญรงเรอง ►พทธศตวรรษ13-18ความเปนมา ►จากเอกสารบนทกเหตการณและจดหมายเหตฉบบตาง ๆของจนและอนเดย,ศลาจารกทวดหวเวยง อ.ไชยา จ.สราษฎรธานความเจรญ ความเชอทางศาสนา ►นบถอศาสนาพทธนกายมหายาน และศาสนาพราหมณ-ฮนด ดจากศวลงค และรปพระโพธสตวอวโลกเตศวร ปลายพทธศตวรรษท 18 มการสงพระสงฆ 2 รป ไปศกษาพทธศาสนาทลงกา และน าลทธลงกาวงศเขามาเผยแผในเมองนครศรธรรมราชเปนแหงแรกของไทยและแพรหลายไปยงอาณษจกรสโขทย และลานนาหลกฐานทางประวตศาสตร ►พระบรมธาตเจดย วดมหาธาต จ.นครศรธรรมราช
พระบรมเจดย วดมหาธาต จ.นครศรธรรมราช
อาณาจกรศรวชย
ศนยกลาง ►เมองปาเลมบงบนเกาะสมาตรา ประเทศอนโดนเวยและเมองไชยา จ.สราษฎรธาน
มความเจรญรงเรอง ►พทธศตวรรษ13-19
ความเปนมา ►ตงอยบนคาบสมทรมลาย คมเสนทางการคาระหวางจนและอนเดย คาขาย มความมงคง วฒนธรรมเดน
ความเจรญ ความเชอทางศาสนา ►ทงฮนดและพทธศาสนาผสมผสานกน ตอมารบลทธลงกาวงศจากนครศรธรรมราช การปกครอง ►แบบสมมตเทพ (ตามอนเดย) ศลปวฒนธรรม ►มศาสนสถาน เชน เจดยวดพระบรมธาตไชยา พระพทธรปปางนาคปรกส ารด เทวรป พระโพธสตวอวโลกเตสวร ทงหมดอยท อ.ไชยาความเสอมอ านาจ ►สดทายตกเปนเมองขนของชวาเพราะกษตรยชวายกทพมาต
พระโพธสตวอวโลกเตศวร
เจดยพระบรมธาตไชยา
อาณาจกรลงกาสกะ
ศนยกลาง ► อ.ยะรง ปตตาน และพนทยะลามความเจรญรงเรอง ►พทธศตวรรษ 7-14ความเปนมา ►เดมเปนเมองทา มการตดตอคาขายกบจนและอนเดย แตใกลชดกบจนมากกวา
ความเจรญ ความเชอทางศาสนา ► มการนบถอพระพทธศาสนานกายมหายานการปกครอง ►มกษตรยปกครองพลเมองสวนใหญเปนคนพนเมอง แตมพอคาชาวจนและอนเดนและชาตอน ๆ เขามาปะปนการลมสลาย ►อาณาจกรศรวชยเขามาครอบครอง
อาณาจกรทวารวด
ศนยกลาง ►เมองนครปฐมมความเจรญรงเรอง ►พทธศตวรรษ11-16ความเปนมา ►เปนอาณาจกรสมยประวตศาสตรแหงแรกในดนแดนประเทศไทย เพราะรจกใชตวอกษรแลว ตวอกษรทใชจารกมหลายภาษา ไดแกภาษามอญโบราณ ซงเปนภาษาทองถน อกษรปลลวะของอนเดย อกษรขอมโบราณ เปนตนผคนสวนใหญ ►สนนฐานวานาจะเปนชาวมอญ (ชาวรามญ) ดจากศลาจารกทจารกดวยภาษามอญความเจรญ ความเชอทางศาสนา ►จากหลกฐานทเมองนครชยศร(จ.นครปฐม) พบพระพทธรปศลาขนาดใหญประนบนงหอยพระบาทปางแสดงธรรม , ธรรมจกรกบกวางหมอบ ,เจดยจลประโทน ซากเมองโบราณทวดพระเมร การปกครอง ►รบจากอนเดย มกษตรยปกครองอารยธรรม ►รบจากอนเดย เพราะผคนสวนใหญนบถอพทธแบบเถรวาท มหลกฐานทหลงเหลอมาถงปจจบนคอ พระปฐมเจดย
ธรรมจกรกบกวางหมอบ พระปฐมเจดย
อาณาจกรโยนกเชยงแสน
ศนยกลาง ►อ.เชยงแสน จ.เชยงรายมความเจรญรงเรอง ►พทธศตวรรษ 12-19 ความเปนมา ►เปนอาณาจกรแรกของไทยบนพนแผนดนไทย เปนของพวกไทยวน -เจาชายสงหนวตกมารมาสรางเมองโยนกนครราชธานศรชางแสน -ตอมาคอ เชยงแสน-ตอมาพวกขอมยดอาณาจกรได-ตอมาพระเจาพรหมกมาร กเอกราช แลวสรางเมองใหมทเมองเวยงไชยปราการความเจรญ ความเสอมอ านาจ ► - เกดแผนดนไหว อาราจกรถลมจมลงในกลายเปนหนองน า เปนการสนสดอาณาจกร จนกระทง พทธศตวรรษท 19 ถกผนวกเขากบลานนา
อาณาจกรลานนา
ศนยกลาง ►นครพงคเชยงใหมมความเจรญรงเรอง ►พทธศตวรรษ 19-25 ความเปนมา ►กอตงโดยพระยามงรายมหาราช เปนผรวบรวมแควนตาง ๆ เชน หรภญชย เขลางค(ล าปาง) และโยนกเชยงแสน)มกษตรยปกครอง 19 องค คนกระทง พ.ศ.2101 พระเจาบเรงนอง ยกทพมาตและตกเปนประเทศราชของพมา- สมยพระเจาตโลกราช(องคท 9)เปนกษตรยททรงอ านาจมากทสดพระพทธศาสนาเจรญรงเรองมาก มการสรางวดขนหลายวด ความเจรญดานศาสนา► นบถอพทธศาสนาลทธลงกาวงศ ทไดรบจากสโขทยและพมาดานภาษา► มตวอกษรเปนของตนเอง ม 3 แบบ อกษรธรรมลานนา(ใชมากสด) อกษรฝกขาม(ดดแปลงจากอกษรไทยสมยพอขนรามค าแหง) อกษรขอมเมองดานการปกครอง► ปกครองแบบระบอบสมบรณาญาสทธราชย มกฎหมายทใชปกครองคอ กฎหมายมงรายศาสตร”
อาณาจกรหรภญชย
ศนยกลาง ►เมองหรภญชย จ.ล าพนมความเจรญรงเรอง ►พทธศตวรรษ 13-19 ความเปนมา ►ฤาษวาสเทพเปนผสรางเมองแตเชญใหพระนางจามเทว(ธดากษตรยละโว)มาปกครอง-พระนางจามเทวพรอมสวามไปอยทเมอง มลก 2 คน (เปนฝาแฝด) คอมหายศ(ครองเมองหรภญชยตอ)และอนทวร(ครองเมองเขลางนคร)ความเจรญ ดานศาสนา► รบอทธพลมาจากวารวดดานศลปวฒนธรรม► เปนศลปะแบบหรภญชยคาดวานาจะไดรบอทธพลมาจาทวารวด+มอญ เชนพระธาตคกด พระธาตหรภญชยพระพมพดนเผา และมศลาจารกทจารกดวยอกษรมอญความเสอมอ านาจ ► จนกระทง พทธศตวรรษท 19 ถกผนวกเขากบลานนา
พระธาตหรภญชย
อาณาจกรละโว
ศนยกลาง ►เมองละโวมความเจรญรงเรอง ►พทธศตวรรษ 12-18 มความอดมสมบรณ เปฯศนยกลางชมชน เศรษฐกจด ตดตอกบตางชาตความเปนมา ►จากหลกฐานพบวาผคนสวนใหญเปนชาวมอญความเจรญ ความเชอทางศาสนา ►รบวฒนธรรมจากอนเดย นบถอพทธศาสนานกายเถรวาท+มหายาน ความเชอ ►บชาบรรพบรษการปกครอง ►รบจากอนเดย มกษตรยปกครองศลปวฒนธรรม ►รบจากขอม นบถอพทธแบบมหายาน มการสรางรปพระโพธสตว,พระปรางค,ปราสาทหนในเมองตาง ๆความเสอมอ านาจ ►พทธศตวรรษท16 โดยพระเจาชยวรมนท 7 (ขอม)ขยายอทธพลเขามายดครอง
ประทบนงหอยพระบาทบนพระแทนมนงคศลาบาตร พระหตถขวาถอคมภร พระหตถซายอยในทาทรงสงสอนประชาชน พระแทนดานซายมพานวางพระขรรคไวขางๆ ลกษณะ พระพกตรเหมอนอยางพระพทธรปสมยสโขทยตอนตน ถายทอดความรสกวาพอขนรามค าแหงมหาราชมน าพระทยเมตตากรณา ยตธรรมและเฉยบขาด ทดานขางมภาพแผนจ าหลกจารกเหตการณเกยวกบ พระราชกรณยกจของพระองคตามทอางถงในจารกสโขทย
แผนดนสยามทเสยไป สรปการเสยดนแดน
ครงท 1 เสยเกาะหมาก(ปนง)ใหกบองกฤษเมอ11สงหาคม 2329 สมย ร. 1 ครงท 2 เสยมะรด ทวาย ตะนาวศรใหกบพมา เมอ 16 มกราคม 2336 สมย ร. 1 ครงท 3 เสยบนทายมาศ(ฮาเตยน)ใหกบฝรงเศส เมอ พศ. 2336 สมย ร. 2 ครงท 4 เสยแสนหว เชยงตงใหกบพมา เมอ พศ. 2368 สมย ร. 3 ครงท 5 เสย รฐเปรคใหกบองกฤษ เมอ พศ. 2369 สมย ร. 3 ครงท 6 เสยสบสองปนนาใหกบจน เมอ 1 พค.2397สมย ร. 4 ครงท 7 เสยเขมรใหกบฝรงเศส เมอ 15 กค. 2410 สมย ร. 4 ครงท 8 เสยสบสองจไท ใหกบฝรงเศส เมอ 22 ธค. 2431 สมย ร. 5 ครงท 9 เสยฝงซายแมน าสาละวนใหกบองกฤษ เมอ พศ. 2433 สมย ร. 5 ครงท 10 เสยฝงซายแมน าโขง (ลาว)ใหกบฝรงเศส เมอ 3 ตค.2436 สมย ร. 5 ครงท 11 เสยฝงขวาแมน าโขง ใหกบฝรงเศส เมอ 12 กพ.2446 สมย ร.5 เพอแลก
กบ จงหวดจนทบร ครงท 12 เสยเสยมราฐ พระตะบอง ศรโสภณ ใหกบฝรงเศส เมอ 12 กพ.2449 สมย
ร. 5 เพอแลกกบ จ.ตราด ดานซายและเกาะกง แตยดเกาะกงตอ ครงท 13 เสยกลนตน ตรงกาน ไทรบร ปะรศใหกบองกฤษ เมอ 30 มค. 2451
สมย ร. 5 เพอแลกกบอ านาจศาล ครงท 14 เสยเขาพระวหาร ใหกบเขมร เมอ 15 มย. 2505 สมย ร. 9