บริหารแบบสตรีไทย สู่ยุคใหม่ด้วย 3...
TRANSCRIPT
Risk ManagementGuidance for Implementation of
HA Standards (4th Edition)
เรามขอ Concern อะไรบาง?
• ความเขาใจและการใชถอยคา “ความเสยง” กบ “อบตการณ”
• การเนนปรมาณรายงานอบตการณ แตไมนาไปสการแกไขปองกน
• การทา RCA แตไปไมถง root cause
• การทตางหนวยงานตางจดการความเสยงของตนเอง
• การไมเหนภาพรวมความเสยงทงองคกร
• ความยากในการประเมนประสทธภาพของระบบบรหารความเสยง
• ความไมชดเจนวาวฒนธรรมความปลอดภยหมายถงอะไร
Risk= probability for an incident
Incident without Harm (Near Miss)
Harm from nature of diseaseIncident
& Harm(AE)
Error
• ความเสยงคอโอกาสทจะเกดอนตรายกบผปวย
• อบตการณคอเหตการณหรอสถานการณทอาจกอใหเกด หรอไดทาใหเกดอนตรายกบผปวย (ทไมควรจะเกดขน)
• อบตการณเปนสงทเกดขนแลว ความเสยงเปนสงทยงไมเกดขน
• อบตการณในอดต อาจเปนความเสยงในปจจบนและอนาคต
• อบตการณในอดต อาจไมเปนความเสยงอกตอไปหากมการปรบปรงแกไขอยางรดกม
• ความเสยง มทงอบตการณทเคยเกดขน และโอกาสเกดซงยงไมเคยมอบตการณ
ความเสยงและอบตการณ
โครงสรางของมาตรฐานใหม
เกยวกบระบบบรหารความเสยง
มระบบบรหารความเสยง ความปลอดภย และคณภาพ ของโรงพยาบาลทมประสทธผลและประสานสอดคลองกน รวมทงการพฒนาคณภาพการดแลผปวยในลกษณะบรณาการ
II – 1.2 ระบบบรหารความเสยง ความปลอดภย และคณภาพ(Risk, Safety, and Quality Management System)
1
ประสานระบบทเกยวของกบ
การบรหารความเสยงและระบบสารสนเทศ
คนหาและจดลาดบความสาคญของ
ความเสยง
กาหนดมาตรการปองกน, สอสาร,
สรางความตระหนก
ระบบรายงานอบตการณรายงาน วเคราะห ใชประโยชน
ประเมนประสทธผล
ปรบปรง
วเคราะหสาเหต
แกปญหา
กาหนดกลม/วตถประสงค
กาหนด KPI
ใชวธการทหลากหลาย
ก. ระบบบรหารความเสยงและความปลอดภย
ข. คณภาพการดแลผปวย234
1
2
3 4
6
5
ทบทวนการดแลผปวยพฒนาคณภาพการดแลสาหรบกลมเปาหมาย
1. Quality Management ใช 3C-PDSA เปน quality management framework เนนความสาคญของ quality improvement plan การเผยแพรขอมลชองทางการใหบรการ ผลการ
ดาเนนการ
2. Risk Management ใช ISO31000 เปน risk management framework การใช risk register เปนเครองมอบรหารความเสยงทม
ชวต
การเปลยนแปลงในมาตรฐาน HA ฉบบใหม
What :
Risk management คอชดของกจกรรมและวธการทใชในการชนาองคกรและควบคมความ
เสยงตางๆทอาจมผลตอความสามารถในการบรรลวตถประสงคหรอเปาหมายขององคกร
Why :
สถานพยาบาลมความเสยงจานวนมาก ทงความเสยงทวไปและความเสยงในการดแลผปวย
การมแนวทางทเปนระบบในการรบมอกบความเสยงเปนสงจาเปนเพอใหองคกรปฏบตหนาท
ไดตามเปาหมายและเปนทไววางใจของสงคม
How:
- Risk management principles
- Risk management framework
- Risk management processes
การบรหารความเสยง
Source : ISO 31000 Risk Management Principles and Guidelines
• RM สรางและปกปองคณคา (values)• การปองกนหรอลดโอกาสเกดอนตรายแกผปวยคอการสงมอบบรการทมคณคา
• RM เปนสวนหนงของทกกระบวนการขององคกร (all processes)• ทกกระบวนการมความเสยงแฝงอย RM จงควรครอบคลมทกกระบวนการขององคกร ตงแตระดบกลยทธถงระดบ
ปฏบตการ
• RM เปนสวนหนงของการตดสนใจ (decision making)• ตองตดสนใจวาจะยอมรบความเสยงหรอไม จะรบมอกบความเสยงอยางไร จะบรรเทาความเสยหายอยางไร
• RM แสดงออกถงความไมแนนอนใหชดเจน (uncertainty)• ความเสยงเปนเรองของโอกาสเกดอบตการณ ไมสามารถบอกไดแนนอนในแตละรายวาจะเกดหรอไม แตสามารถ
คาดการณใหชดเจนเปนตวเลขไดวามโอกาสเกดขนเทาไร
หลกการของการบรหารความเสยง
Source : ISO 31000 Risk Management Principles and Guidelines
• RM เปนเรองของความเปนระบบ มโครงสรางชด ทนเวลา (systematic)• Systematic ในการวเคราะหขอมล การวางระบบเพอปองกน
• โครงสรางชดคอชดเจนวาใครจะตองทาอะไร เมอไร เชน หนาทของ risk owner กบ risk register
• ทนเวลา คอทนเวลาในการรบรความเสยงและอบตการณ ทนเวลาในการปรบเปลยนมาตรการปองกน
• RM อยบนพนฐานของสารสนเทศทดทสดทมอย (best information)• ใชขอมลทดทสดในการวเคราะหความเสยง ในการเตรยมพรอมรบมอระหวางการทางาน
• RM ปรบใหสอดคลองกบบรบทและ risk profile (context)• ระบบ RM ตองพจารณาวาบรบทองคกรทาใหเกดความความเสยงอะไรบาง
• แตละความเสยงมโอกาสเกดอบตการณและรนแรงเพยงใด
• RM นาปจจยดานมนษยและวฒนธรรมมาพจารณา (human and cultural)• ปจจยมนษย นามาพจารณาวาจะกอใหเกดความเสยงอยางไร และจะออกแบบปองกนอบตการณอยางไร
• ปจจยวฒนธรรม เปนสวนสาคญในการสรางองคกรทปลอดภยยงยวด
หลกการของการบรหารความเสยง
Source : ISO 31000 Risk Management Principles and Guidelines
• RM มความโปรงใสและและไมกดกน (transparent & inclusive)• มความโปรงใสใจการเปดเผยขอมลเมอเกดเหตการณ เพอนามาสการเรยนร
• ทกคนไมถกกดกนออกจากกระบวนการเรยนร การระบความเสยงและแนวทางปองกน
• RM มความเปนพลวต หมนซา และตอบสนองการเปลยนแปลง (dynamic)• มการ update บญชรายการความเสยงเมอจาเปน
• Risk register กาหนดใหมวงรอบของการทบทวนทชดเจน
• RM ชวยใหมการปรบปรงอยางตอเนองในองคกร (improvement)• การเรยนรจากอบตการณ นามาสการปรบปรงเพอปองกน
• แมไมเกดอบตการณ กคดถงแผนการพฒนามาตรการปองกน
หลกการของการบรหารความเสยง
Source : ISO 31000 Risk Management Principles and Guidelines
หนาทและความมงมนของผบรหาร
ออกแบบองคประกอบสาคญ
ของระบบบรหารความเสยง
ปรบปรงระบบบรหาร
ความเสยงอยางตอเนอง
นาระบบบรหาร
ความเสยงไปปฏบต
ตดตามและทบทวนระบบ
บรหารความเสยง
Framework = องคประกอบสาคญ Mandate and
commitment
Design of framework
to manage risk
Continual
improvement
Implementing
risk management
Monitoring and
Reviewing framework
Source : ISO 31000 Risk Management Principles and Guidelines
Risk Management Framework
กาหนด นโยบาย บรหารความเสยงขององคกร กาหนด วตถประสงค ของการบรหารความเสยง กาหนด ตวชวดสาคญ สาหรบการบรหารความเสยง มอบหมาย หนาทรบผดชอบ ในการบรหารความเสยง จดสรร ทรพยากร เพอการบรหารความเสยง สอสาร ประโยชนของการบรหารความเสยง สนบสนน องคประกอบสาคญ ในระบบบรหารความ
เสยงขององคกร
การแสดงความมงมนตอการบรหารความเสยง
องคประกอบสนบสนนระบบบรหารความเสยง
• นโยบายบรหารความเสยง (Risk Management Policy)เปนขอความทระบความมงมนและทศทางขององคกรในเรองการบรหารความเสยง
• แผนบรหารความเสยง (Risk Management Plan)• แผนระบองคประกอบของการบรหาร แนวทาง และทรพยากรทจะใช
ในการบรหารความเสยง • องคประกอบของการบรหาร: ระเบยบปฏบต การปฏบต หนาท
รบผดชอบ กจกรรม (รวมทงลาดบขนและเวลา)• แผนบรการความเสยงอาจจดทาเฉพาะสาหรบบรการ กระบวนการ
โครงการ สาหรบทงองคกร หรอบางสวนขององคกร
Source: ISO31000 Risk Management: Principles and Guidelines
• นโยบายบรหารความเสยง (Risk management Policy)เปนขอความทระบความมงมนและทศทางขององคกรในเรองการบรหารความ
เสยง
• แผนบรหารความเสยง (Risk Management Plan)
- แผนระบองคประกอบของการบรหาร แนวทาง และทรพยากรทจะใชในการบรหารความเสยง
- องคประกอบของการบรหารความเสยง : ระเบยบปฏบต การปฏบต หนาทรบผดชอบ กจกรรม (รวมทงลาดบขนและเวลา)
- แผนบรหารความเสยงอาจจดทาเฉพาะสาหรบบรการ กระบวนการ โครงการ สาหรบทงองคกร หรอบางสวนขององคกร
นโยบายและแผนบรหารความเสยง
Source : ISO 31000 Risk Management Principles and Guidelines
ภาคปฏบตของกระบวนการบรหารความเสยง
โดยใชทะเบยนจดการความเสยง (Risk Register)
กระบวนการบรหารความเสยง
กาหนดบรบท สอสารและปรกษาผมสวนไดสวนเสย ระบความเสยง วเคราะหและประเมนความเสยง จดการความเสยง ตดตามและทบทวนความเสยงตามนโยบายระเบยบปฏบต และ
แนวปฏบตทบรหารกาหนด
Risk Identification
Risk Analysis
Risk Treatment
Risk Monitor & Review
กระบวนการบรหารความเสยง
Risk ProfileRisk Register
Risk Profile เปนเอกสารอธบายชดของความเสยง วเคราะหสงคกคามทองคกรเผชญ
อาจนาเสนอในรป risk matrix หรอ risk rating table
Risk Register เปนเอกสารหลกเพอเปนเครองมอในการบรหารความเสยงทกขนตอน ทาใหเปนกระบวนการทมชวต เปนพลวต
มการปรบปรงวธการทางานอยางตอเนอง
องคประกอบสนบสนนระบบบรหารความเสยง
• กระบวนการบรหารความเสยง (Risk Management Process)
ประกอบดวย การกาหนดบรบท การสอสารและปรกษาผมสวนไดสวนเสย การระบความเสยง การวเคราะหและประเมนความเสยง การจดการความเสยง การตดตามและทบทวนความเสยง ตามประยกตนโยบาย ระเบยบปฏบต และแนวปฏบตทผบรหารกาหนด
• ทะเบยนจดการความเสยง (Risk Register or Risk Log)เปนเอกสารหลกเพอเปนเครองมอในการบรหารความเสยงทกขนตอน ตงแตการประเมน การวางแผน การตอบสนอง ไปจนถงการตดตามและทบทวน ทาใหกระบวนการบรหารความเสยงเปนกระบวนการทมชวต เปนพลวต และทาใหเกดการปรบปรงวธการทางานอยางตอเนอง
23
กรอบการบรหารความเสยง
Design
Implement
Learning
Improve
1
กระบวนการ
บรหารความเสยง
โครงหลกการจดการภายในองคกรความเสยงทจะจดการ
การสนบสนนระบบบรหารความเสยง
นโยบายบรหารความเสยง แผนจดการความเสยง
กระบวนการบรหารความเสยง ทะเบยนจดการความเสยง
รายงานอบตการณ กากบตดตาม ทบทวน
การประเมนความเสยงควรครอบคลมการจดการดานยา การพลดตก
หกลม อบตเหต การบาดเจบ การตดเชอ การระบตวผปวย การสงตอขอมล โภชนาการ
ความเสยงจากการใชเครองมอ ความเสยงจากภาวะเจบปวยในระยะยาว
การรายงานอบตการณ เหตการณไมพงประสงค เหตเกอบพลาด
รายงาน ตรวจสอบขอเทจจรง ปฏบตการ ฝกอบรม จดทาบนทก วเคราะหสาเหตท
แทจรง ใหขอมลผไดรบผลกระทบ
จดการประเดนความปลอดภยทสาคญ
ประเดนทองคการอนามยโลกระบเปาหมายความปลอดภยผปวยและ
เจาหนาทของประเทศไทย ออกแบบ สอสาร สรางความตระหนก
นาไปปฏบต
การประเมนประสทธผลของโปรแกรมบรหารความเสยงและ
ความปลอดภย
2
34
5
6
โปรแกรมสขภาพและความปลอดภยของบคลากร
(I-5.1 c)
อาคารสถานท พนทใชสอย อปกรณเครองมอ ยา และวสดครภณฑ
(II-3.1, 3.1, 6)
การปองกนและควบคมการตดเชอ เวชระเบยน
(II-4, 5)1 2 3
ระบบบรการความเสยงและความปลอดภยทม
ประสทธผล
องคกรมระบบบรหารความเสยงและความปลอดภยทมประสทธผลและประสานสอดคลองกน เพอจดการความเสยงและสรางความปลอดภยแกผปวย/ผรบบรการ เจาหนาท และผทมาเยอน.
II-1.2 ระบบบรหารความเสยง (Risk Management System )
ก. ขอกาหนดทวไป
ข. ขอกาหนดเฉพาะประเดน
Design for Safer Healthcare to Reliability
Level 1. Intent, vigilance and hard work(การออกแบบทเนนความตงใจ ความระมดระวง และการทางานหนกของแตละบคคล)
Level 2. Design informed by reliability science and research in human factors
(การออกแบบทอาศยขอมลสารสนเทศจากศาสตรของความนาเชอถอ และงานวจยเรองความสมพนธระหวางบคคลกบสงแวดลอม)
Level 3. Design of high reliability organizations (Weick)
(การออกแบบทใชแนวคดองคกรทนาไววางใจ)
Level 1. Intent, vigilance and hard work
Level 2. Design informed by reliability science and research in human factors
Level 3. Design of high reliability organizations (Weick)
Design for Safer Healthcare to Reliability
Design that depend on Intent, Vigilance and
Hard Workการออกแบบทเนนความตงใจ ความระมดระวง และ
การทางานหนกของแตละบคคล ประกอบดวย
Standardized protocols
Feedback
Training
Personal checklists
Factors Affecting Human Vigilance (Examples)
Fatigue Environmental Conditions Task Design Psychological Conditions Competing Demands
Trends in causality of accidents
Source: Wiener EL, Nagel DC, ed. Human Factors in Aviation. New York: Academic Press, 1988.
René Amalberti: Premises
การทางานของคน ตองการการควบคมกากบ
“Unconstrained” human performance (guided by personal
discretion, only) is worse than 10-2
Constrained human performance can reach 10-2 to 10-3
การทางานของบคคล ถาไมถกกากบ มโอกาสผดพลาดไดถง 1 ใน 100 ครงของการทางาน ขณะทมระบบการกากบ จะลดอตราการผดพลาดลงไดเปน 1 ใน 1000 ครงของการทางาน ดงนนการออกแบบระบบความปลอดภยของ
ผปวยทอาศยตวบคคล ตองใชการกากบ (process control) สงมาก
Tom Nolan: Premisesการออบแบบตองลดความแปรปรวน
For system failures without catastrophic consequences:
• 10-1 performance indicates chaos
• 10-2 performance indicates processes with medium to high variation
• 10-3 performance indicates a well designed system with low variation and cooperative relationships
ดงนน การออกแบบ (process design) ระบบความปลอดภย ตองใหความสาคญกบการลดความแปรปรวน และเพมการประสานงานระหวางหนวยงานมากขน
StandardizeCreate
independent checks
Learn from defects
Level 1. Intent, vigilance and hard work
Level 2. Design informed by reliability science and research in human factors
Level 3. Design of high reliability organizations (Weick)
Design for Safer Healthcare to Reliability
“Human Factors (or ergonomics) is the scientific discipline concerned with the understanding of
interactions among humans and other elements of a system, and the profession that applies theory, principles, data, and other methods to design in order to optimize human well-being and overall
system performance”
International Ergonomics Association, 2000
What’s Human Factors
Principle of Human Factors and Reliability Science
The role of humans in complex systems, the design of equipment and facilities, and the development of environments for comfort and safety1
บทบาทของบคคลในระบบทมความซบซอนสง ตองเนนการออกแบบเครองมอ สถานท สงแวดลอม และกระบวนการทางาน ใหมความสะดวกตอการทางานและความปลอดภยสงสด
Examples of design concepts: Decision aids and reminders built into the system, Evidence as the default, Redundancy, Scheduling, Connection to habits.
ดงนน การออกแบบระบบความปลอดภยของผปวย ตองมเครองชวยตดสนใจ เครองเตอนใจ ใชหลกฐานทมวชาการรองรบ มการทาซาในขนตอนสาคญ มตารางปฏบต และเชอมโยงกบการทางานทเปนชวตประจาวน
Source: Salvendy G, ed. Handbook of human factors and ergonomics. New York: John Wiley & Son, Inc. 1997: xvii
Recommended table chart
การพฒนาระบบปองกนการแพยาซา
สาเหต การแกไข ผลลพธไมปฏบตตามแนว
ทางการซกประวต และ
สงตอขอมล
1) ทบทวนแนวทางปฏบต
2) เพมการกากบตดตามจากหวหนาหอ
ยงพบปญหาเดมซา
การใชยาทตกบรหาร
โดยไมผานหองยา
1) ทบทวนแนวทางปฏบต
2) 2)เพมการกากบตดตามจากหวหนาหอ
ไมพบปญหาซา
เภสชกรประเมนแพยา
ลาชา ทาให loss การ
ประเมน
1) กาหนดใหมการประเมนภายใน 24 ชม
2) เพมอตรากาลงเภสชกรนอกเวลาราชการ
ไมพบปญหาซา
ระบบการลงขอมลและ
การ consult เภสช
กร
1) จดประชมแนวทางการลงขอมลแพยา
2) เภสชกร consult ทางโทรศพท ทนท
ไมพบปญหาซา
“We cannot change the human condition, but we can change the conditions under which humans work.”
— James Reason*
Context: ความเสยงเปนเรองจาเปนของวชาชพ เชน การตกปลาในทะเลลก กองทพ
ในยามศก อตสาหกรรมขดเจาะนามน มะเรงทไมพบบอย การรกษาผปวย trauma.
สภาพการทางานไมเสถยร (unstable) และบางครงคาดการณไมได (unforeseeable).
มวฒนธรรมของ champions & heroes.
Safety model:
(1) ใหอานาจแกผเชยวชาญ อาศยความยดหยน การปรบตว ความเชยวชาญของ
ผคน และเทคโนโลย เพอความอยรอดและรงเรองในสถานการณทเสยงอนตราย
(2) การวเคราะหความสาเรจมความสาคญกวาการวเคราะหอบตเหต
(3) การฝกอบรม ผาน peer-to-peer learning, เรยนรผานการเปนเงา (shadowing),
การฝกปรอประสบการณวชาชพ, การรบรขอจากดของตนเอง
Ultra Adaptive: Embracing Risk
Context: ความเสยงเปนสงทมอยในวชาชพเปนปกต ไมไดพยายามทจะลบเลยง
เชน การเดนเรอ อตสาหกรรมนามน การดบเพลง การผาตด elective.
Safety model:
(1) ใหอานาจกลมทจะจดการตวเอง
(2) อาศย group intelligence & adaptation
(3) มการปองกนรวมกน (mutual prevention)
(4) การฝกอบรมใหแกทมมงการเตรยมตวและฝกซอมใหทมมความยดหยนและ
ปรบตวในการปฏบตการเพอจดการกบอนตราย.
(5) ใชแนวปฏบต ปรบใช ทาให make sense ในสงแวดลอมทเผชญอย
High Reliability: Managing Risk
Context: พยายามอยใหไกลจากความเสยงทสด เชน กจการ
บนพลเรอน นวเคลยร ขนสงมวลชน อตสาหกรรมอาหาร
หองปฏบตการทางการแพทย การใหเลอด
Safety model:
(1) มการจดทาแนวปฏบตและระบบ supervisor
(2) ใหความสาคญกบการปองกน
(3) มการควบคมอยางเขมขน ใหอานาจผควบคมและผกากบ
ดแลระบบเพอหลกเลยงทจะให front-line actor ตอง
เผชญกบความเสยงทไมจาเปน
(4) ฝกอบรมใหกบทมเกยวกบแนวทางปฏบตท งในกรณปกต
และในกรณฉกเฉนใหปฏบตตามแนวทางทกาหนดไว
อยางเครงครด และการจดการกบปรมาณงาน.
Ultra Safe: Avoiding Risk
Design to prevent errors
Make errors visible when they occur
Reduce the harm when errors or adverse events are not prevented or detected
50
Level 1. Intent, vigilance and hard work
Level 2. Design informed by reliability science and research in human factors
Level 3. Design of high reliability organizations (Weick)
Design for Safer Healthcare to Reliability
High Reliability Organization
Sophisticated design of human interactions and working relationships
การออกแบบทตองใชความซบซอนสงโดยคานงถงความสมพนธระหวางบคคลกบสงแวดลอมของการทางาน เปนการออกแบบเพอลดความระมดระวง ความทรงจา ความเหนอย
ลาของบคคลทมผลตอความปลอดภย
Cooperative Relationships:
The Platform on Which to Build High Reliability Health
Care