ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ ... · 2019-04-16 ·...

ชดกจกรรมการเรยนรวทยาศาสตร ชดท 1 เรอง ธาตและสมบตของธาต

นางฐตมา ไชยา โรงเรยนธาตศรนคร สพม. 33



ชดกจกรรมการเรยนรวทยาศาสตรจดท าขนเพอชวยใหผสอนวชาวทยาศาสตร รหสวชา ว22101 ชนมธยมศกษาปท 2 เรอง และการเปลยนแปลง ใชเปนสอประกอบการจดกจกรรม การเรยนร ทงนเพอยกระดบผลสมฤทธทางการเรยน โดยการใช กระบวนการสบเสาะหาความร กระบวนการกลม และสงเสรมใหผเรยนสรางองคความรดวยตนเอง โดยยดหลกการและเปาหมายตามหลกสตรแกนกลางการศกษาพทธศกราช 2551 ซงชดกจกรรมการเรยนรวทยาศาสตรประกอบดวย 7 ชดกจกรรมการเรยนร ดงน ชดกจกรรมการเรยนรวทยาศาสตร ชดท 1 เรอง ธาตและสมบตของธาต ชดกจกรรมการเรยนรวทยาศาสตร ชดท 2 เรอง สารประกอบ ชดกจกรรมการเรยนรวทยาศาสตร ชดท 3 เรอง การแยกสารโดยวธการกรอง ชดกจกรรมการเรยนรวทยาศาสตร ชดท 4 เรอง การแยกสารโดยวธการตกผลก ชดกจกรรมการเรยนรวทยาศาสตร ชดท 5 เรอง การแยกสารโดยวธการสกด ชดกจกรรมการเรยนรวทยาศาสตร ชดท 6 เรอง การแยกสารโดยวธการกลน ชดกจกรรมการเรยนรวทยาศาสตร ชดท 7 เรอง การแยกสารโดยวธการโครมาโทกราฟ ผจดท าหวงเปนอยางยงวาชดกจกรรมการเรยนรวทยาศาสตรจะชวยใหนกเรยนเขาใจเนอหาไดงาย มผลตอการพฒนาผเรยนเพอใหนกเรยนมผลสมฤทธทางการเรยนสงขนและเปนประโยชนตอผสนใจศกษาทจะน าไปเปนแนวทางในการปรบปรงการเรยนการสอนและนวตกรรมทางการศกษาตอไป ฐตมา ไชยา

ก



เรอง หนา

ค าน า ก สารบญ ข คมอการใชชดกจกรรมการเรยนรวทยาศาสตร 1 องคประกอบของชดกจกรรมวทยาศาสตร 6 มาตรฐานการเรยนร ตวชวด จดประสงค 7 แบบทดสอบกอนเรยน 8 วธการเรยนรจากชดกจกรรม 10 บตรค าสง 11 บตรความรท 1 12 บตรค าถามท 1 15 บตรกจกรรมท 1 16 บตรกจกรรมท 2 17 แบบทดสอบหลงเรยน 19 บตรเฉลยค าถามท 1 21 บตรเฉลยกจกรรมท 1 22 บตรเฉลยกจกรรมท 2 23 เฉลยแบบทดสอบกอน-หลงเรยน 25 บรรณานกรม 26 ประวตผจดท า 27

ข



คมอการใชชดกจกรรมการเรยนรวทยาศาสตร

คมอการใชชดกจกรรมการเรยนรวทยาศาสตร เปนเอกสารชแจงลกษณะของรปแบบของ ชดกจกรรมการเรยนรวทยาศาสตร วธการใชชดกจกรรม รวมทงขอเสนอแนะในการด าเนนการ จดกจกรรมการเรยนร ซงมสวนประกอบดงน 1. องคประกอบของเนอหา ชดกจกรรมการเรยนรวทยาศาสตร ตรงตามเนอหาในหลกสตรตามค าอธบายรายวชากลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร วชาวทยาศาสตร รหสวชา ว22101 ชนมธยมศกษาปท 2 หนวยการเรยนร เรอง สารและการเปลยนแปลง 2. เอกสารชดนประกอบดวย 2.1 คมอการใชชดกจกรรมการเรยนรวทยาศาสตร 2.2 ค าชแจงในการใชชดกจกรรมการเรยนรวทยาศาสตร 2.3 ขนตอนการใชชดกจกรรมการเรยนรวทยาศาสตร 2.4 บทบาทของคร 2.5 บทบาทของนกเรยน 2.6 สวนประกอบของชดกจกรรมการเรยนรวทยาศาสตร 3. สงทครจะตองเตรยม ครจะตองเตรยมสอการเรยนรใหครบตามขนตอนการจดกจกรรมการเรยนร ดงน 3.1 แบบทดสอบกอนเรยน 3.2 ชดกจกรรมการเรยนรวทยาศาสตร 3.3 แบบทดสอบหลงเรยน 4. การจดชนเรยน การจดชนเรยนในการใชชดกจกรรมการเรยนรวทยาศาสตรในขณะจดกจกรรม จะแบงนกเรยน เปนกลม กลมละ 5 - 6 คน จะมกกลมขนอยกบจ านวนนกเรยนแตละหอง และเมอท ากจกรรมกลมเสรจเรยบรอยแลว แตละกลมจะแยกนงเดยวเพอท าการวดผลการเรยนร โดยใชแบบทดสอบหลงเรยน 5. การประเมนผลการเรยนร 5.1 ประเมนผลดานความร ความกาวหนาในการเรยนร จากแบบทดสอบ - ตรวจแบบทดสอบกอนเรยน - ตรวจแบบทดสอบหลงเรยน 5.2 ประเมนดานทกษะ/ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร - ประเมนตามสภาพจรงตามตวบงชการอภปรายรวมกน 5.3 ประเมนดานจตวทยาศาสตร ประเมนโดยใชแบบสงเกตพฤตกรรมนกเรยน

1



ค าชแจงในการใชชดกจกรรมการเรยนรวทยาศาสตร

กอนน าชดกจกรรมการเรยนรวทยาศาสตรไปใชควรปฏบตดงน 1. ศกษาคมอการใชชดกจกรรมการเรยนรวทยาศาสตรและปฏบตตามขนตอนในการใชชดกจกรรมการเรยนรวทยาศาสตรใหถกตองตามล าดบ 2. ศกษาแผนการจดการเรยนร โดยละเอยด และปฏบตกจกรรมตามแผนการ จดการเรยนรใหครบทกขนตอน 3. ศกษาเนอหา วธการจดกจกรรม การวดและประเมนผล ของชดกจกรรมการเรยนรวทยาศาสตร โดยละเอยด 4. ควรเตรยมสอ วสดอปกรณตาง ๆ ใหพรอมทจะใชงานได

ขนตอนการใชชดกจกรรมการเรยนรวทยาศาสตร

ครผ ใชชดกจกรรมการเรยนรวทยาศาสตร จะไดศกษาขนตอนในการใชชดกจกรรม การเรยนรวทยาศาสตรใหเขาใจ ดงน 1. นกเรยนท าแบบทดสอบกอนเรยนแตละชด เปนแบบเลอกตอบ 4 ตวเลอก จ านวน 10 ขอ ใชเวลา 10 นาท 2. ครอธบายวธการเรยนโดยใชชดกจกรรมการเรยนรวทยาศาสตร 3. ครชแจงบทบาทของนกเรยน ใหนกเรยนเขาใจบทบาทของตนเองในการด าเนนกจกรรมในแตละชดกจกรรมการเรยนรวทยาศาสตร 4. ครเปดโอกาสใหนกเรยนซกถามเกยวกบวธ หรอขนตอน หรอบทบาทของนกเรยน ตลอดจนขอสงสยอน ๆ 5. ครด าเนนการจดกจกรรมตามทก าหนดไวในแผนการจดการเรยนร เพอกระตนใหนกเรยนเกดความสนใจในเนอหาทก าลงเรยน 6. ครด าเนนการจดกจกรรมตามทก าหนดไวในแผนการจดการเรยนรโดยค านงถงความสามารถในการรบรของนกเรยน และเนนผเรยนเปนส าคญ ใหนกเรยนไดปฏบตตามกจกรรมทก าหนดไว ลกษณะการจดกจกรรมการเรยนร ควรปฏบต ดงน - อธบายเรองราวจากเรองทสอน โดยใชวธการตาง ๆ เชน การอธบาย การซกถาม การใหเดกแสดงความคดเหน การสาธตประกอบการทดลอง เปนตน 7. ครและนกเรยนรวมกนสรปสงทไดเรยนมา โดยใหนกเรยนอภปรายและ ครคอยชแนะ 8. นกเรยนท าแบบทดสอบหลงเรยนแตละชด เมอจดกจกรรมการเรยนรแตละชดแลว โดยแบบทดสอบแตชด จ านวน 10 ขอ ใชเวลา 10 นาท

2



บทบาทของคร สงทครควรปฏบต กอน – หลง และขณะใชชดกจกรรมการเรยนรวทยาศาสตร มดงน 1. ครควรศกษาและท าความเขาใจวธการใชชดกจกรรมการเรยนรวทยาศาสตร ขนตอนการด าเนนกจกรรม การใชสอและอปกรณ รวมทงวธวดและประเมนผลของชดกจกรรมการเรยนรวทยาศาสตรใหชดเจน ส าหรบเกณฑในการผานจดประสงค ในแตละแผนนนก าหนดไวรอยละ 80 2. ครควรคนควาและอานเนอหาทเกยวของเพมเตม จากหนงสอเรยน คมอคร และหนงสอเสรมประสบการณตาง ๆ ในเรอง สารและการเปลยนแปลง ของกลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร ชนมธยมศกษาปท 2 เพอใหมความรความแมนย าในเนอหาใหมากยงขน 3. ครควรเตรยมการจดกจกรรมการเรยนรลวงหนา และเตรยมสถานทตลอดจน สอตาง ๆ ใหพรอมกอนใชชดการเรยนร 4. ครควรเตรยมสอตาง ๆ ทก าหนดไวในแผนการจดการเรยนรแตละแผนและไมอาจบรรจลงในชดกจกรรมการเรยนรวทยาศาสตรได 5. ครควรตรวจวสด อปกรณตาง ๆ ทมอยในชดกจกรรมการเรยนรวทยาศาสตรใหเรยบรอยทงกอนและหลงใชชดกจกรรมการเรยนรวทยาศาสตรทกครง 6. การจดชนเรยน จดนกเรยนนงเปนกลม กลมละ 5 – 6 คน คละ เกง ปานกลาง ออน ตามความเหมาะสม เพอฝกทกษะการท างานกลม (ทกษะกระบวนการ) รวมกบผอน 7. ครควรชแจงบทบาทของนกเรยน เวลาทใชในการประกอบกจกรรมแตละกจกรรม หรอแตละแผนการจดการเรยนร ใหนกเรยนทราบ 8. แจงจดประสงคการเรยนรใหนกเรยนทราบ 9. ใหนกเรยนท าแบบทดสอบกอนเรยน เพอประเมนความรเดมของนกเรยน กอนเรมเรยนในแตละชด 10. แจกชดกจกรรมการเรยนรวทยาศาสตร ใหนกเรยนศกษาและแนะน าวธใช ชดกจกรรมการเรยนร เพอนกเรยนจะไดปฏบตไดอยางถกตอง 11. ด าเนนการสอนตามกจกรรมการเรยนรทก าหนดไวในแผนการจดการเรยนร 12. ในขณะทนกเรยนปฏบตกจกรรม ครควรใหการดแลอยางทวถง และใหค าแนะน ากรณทนกเรยนไมเขาใจในกจกรรมตาง ๆ และตองพยายามกระตนใหนกเรยนปฏบตกจกรรมดวยตนเองมากทสด 13. หากมนกเรยนคนใดเรยนไมทน ครควรใหค าแนะน าหรออาจมอบหมายงานหรอเอกสารใหศกษาเพมเตมในเวลาวาง 14. ใหนกเรยนท าแบบทดสอบหลงเรยน หลงจากทเรยนโดยใชชดกจกรรมการเรยนรวทยาศาสตรเสรจเรยบรอยในแตละชด 15. เมอนกเรยนท าแบบทดสอบกอนเรยน ครควรตรวจค าตอบแลวแจงคะแนนใหนกเรยนทราบทนท และเมอเรยนจบเนอหาใหนกเรยนท าแบบทดสอบหลงเรยน ครตรวจค าตอบแลวแจงคะแนนใหนกเรยนทราบ เพอดความกาวหนาของตนเอง หากมนกเรยนไมผานเกณฑ ครควรให

3



นกเรยนรบชดกจกรรมการเรยนรวทยาศาสตรชดทไมผานเกณฑไปศกษาเองเพมเตมนอกเวลาเรยน 16. ครควรสรปผลการใชชดกจกรรมการเรยนรวทยาศาสตร สภาพปญหาและขอเสนอแนะ หลงจากใชชดกจกรรมการเรยนรวทยาศาสตรแตละครง เพอน าไปปรบปรงในการใชครงตอไป

บทบาทของนกเรยน

1. อานคมอการใชชดกจกรรมการเรยนรวทยาศาสตรและบทบาทของนกเรยนใหเขาใจกอนลงมอศกษาชดกจกรรมการเรยนรวทยาศาสตร 2. นกเรยนรบชดกจกรรมการเรยนรวทยาศาสตร คนละ 1 ชดทครผสอน 3. ท าแบบทดสอบกอนเรยนจ านวน 10 ขอ โดยใชเวลา 10 นาท เพอประเมนความรเดม ของนกเรยน 4. นกเรยนศกษาชดกจกรรมการเรยนรวทยาศาสตร ตามขนตอนทระบไวในบตรค าสง 5. ท าแบบทดสอบหลงเรยน จ านวน 10 ขอ โดยใชเวลา 10 นาท เพอทราบ ความกาวหนาในการเรยนของนกเรยนหลงจากท ากจกรรมเสรจเรยบรอยในแตละชด 6. บอกคะแนนทท าไดจากแบบทดสอบหลงเรยนทกชดใหครทราบเพอบนทกลงใน แบบบนทกผลการประเมนดานความรจากการท ากจกรรมตามชดกจกรรมการเรยนรวทยาศาสตร เพอหาคะแนนสรป 7. หลงจากท ากจกรรมเสรจเรยบรอยแลว ใหนกเรยนเกบวสดอปกรณประกอบ ชดกจกรรมการเรยนรวทยาศาสตรใหเรยบรอย 8. ในการท ากจกรรมตามชดกจกรรมการเรยนรวทยาศาสตรทกชด ขอใหนกเรยนท า ดวยความตงใจใหความรวมมอ และมความซอสตยตอตนเองใหมากทสด โดยไมดเฉลยกอนท ากจกรรมและแบบทดสอบ 9. หากนกเรยนคนใดเรยนไมทนหรอเรยนยงไมเขาใจ ใหรบชดกจกรรมการเรยนรวทยาศาสตรไปศกษาเพมเตมนอกเวลาเรยน เพอใหเขาใจมากยงขน

4



ในกรณทไมมการแบงกลม

ในกรณทมการแบงกลม

ก. บทบาทของผน ากลม มหนาทคอ 1. ควบคมการด าเนนกจกรรมภายในกลมใหเปนระเบยบเรยบรอย 2. เปนผน าในการประกอบกจกรรมของกลม 3. เปนผตดตอกบคร เมอพบปญหาหรอขอสงสย 4. รายงานหรอแจงใหครทราบ เมอประกอบกจกรรมเสรจ 5. หลงจากสมาชกภายในกลมประกอบกจกรรมตามแผนการจดการเรยนร เสรจแลว เกบแบบบนทกกจกรรม แบบฝกหด กระดาษค าตอบ สงคร ตามก าหนดเวลา ข. บทบาทของสมาชกภายในกลม มหนาทคอ 1. ปฏบตกจกรรมดวยความตงใจใหทนเวลา โดยไมชวนเพอนคยหรอเลน 2. ตงใจตอบค าถามอยางเตมความสามารถ และปฏบตตามขนตอนในการท า กจกรรม 3. ไมควรปรกษากนเสยงดงเกนไป จนรบกวนกลมอน ๆ 4. ชวยกนเกบวสด อปกรณ สอการเรยนตาง ๆ จดโตะ เกาอ ใหอยในสภาพ เรยบรอย และท าความสะอาด

1. นกเรยนทกคนปฏบตกจกรรมดวยความตงใจ และไมชวนเพอนคยหรอเลน 2. ปฏบตตามขนตอนในการท ากจกรรมใหเสรจทนเวลาทก าหนด 3. ตงใจตอบค าถามอยางเตมความสามารถ และยกมอซกถามเพอพบปญหา หรอขอสงสย 4. ท าแบบฝกหดดวยตนเองอยางเตมความสามารถ ไมลอกเลยนแบบผอน 5. มความตงใจในการท าแบบทดสอบทงกอนเรยนและหลงเรยนดวยตนเอง 6. ชวยกนเกบวสด อปกรณ สอการเรยนการสอน จดโตะ เกาอใหอยในสภาพ เรยบรอยและท าความสะอาด

5



องคประกอบของชดกจกรรมการเรยนรวทยาศาสตร ชดท 1 เรอง ธาตและสมบตของธาต

วชาวทยาศาสตร รหส ว22101 ชนมธยมศกษาปท 2

องคประกอบของชดกจกรรมการเรยนร ประกอบดวย 1. คมอนกเรยน

2. บตรค าสง 3. บตรความร

4. บตรกจกรรม 5. บตรค าถาม 6. บตรเฉลยกจกรรม 7. บตรเฉลยค าถาม 8. แบบทดสอบกอนเรยน – หลงเรยน 9. เฉลยแบบทดสอบกอนเรยน – หลงเรยน

6



มาตรฐานการเรยนร

มาตรฐาน ว 3.1 เขาใจสมบตของสาร ความสมพนธระหวางสมบตของสารกบโครงสราง และแรง ยดเหนยวระหวางอนภาค มกระบวนการสบเสาะ หาความรและจตวทยาศาสตร สอสารสงทเรยนร น าความรไปใชประโยชน มาตรฐาน ว 8.1 ใชกระบวนการทางวทยาศาสตรและจตวทยาศาสตรในการสบเสาะหาความร การแกปญหา รวาปรากฏการณทางธรรมชาตทเกดขนสวนใหญมรปแบบท แนนอนสามารถอธบายและตรวจสอบได ภายใตขอมลและเครองมอทมอย ในชวงเวลานนๆ เขาใจวา วทยาศาสตร เทคโนโลย สงคม และสงแวดลอม มความเกยวของสมพนธกน

ตวชวด

ว 3.1 ม.2/1 ส ารวจและอธบายองคประกอบสมบตของธาตและสารประกอบ ว 3.1 ม.2/2 สบคนขอมลและเปรยบเทยบสมบตของธาตโลหะ ธาตอโลหะ ธาตกงโลหะ และธาตกมมนตรงสและน าความรไปใชประโยชน

จดประสงคการเรยนร ความร

อธบายลกษณะของธาต อะตอมของธาต และอนภาคมลฐานของธาตได อธบายววฒนาการและโครงสรางอะตอมของธาตพรอมทงเขยนสญลกษณของธาตได สบคนขอมลและบอกประโยชนของธาตทใชในชวตประจ าวนได อธบายสมบตบางประการของธาตได อธบายสมบตของธาตกมมนตรงส การน ามาใชประโยชนในชวตประจ าวนและโทษของ

ธาตกมมนตรงสได ทกษะ/กระบวนการ

เรยงล าดบววฒนาการ แบบจ าลองอะตอมของธาตได ทดลองและสรปเกยวกบสมบตบางประการของธาตได เปรยบเทยบสมบตของธาตโลหะ ธาตอโลหะ และธาตกงโลหะได

คณลกษณะ เปนคนชางสงเกต กระตอรอรนในการแสวงหาความรและมเหตผล

7



ค ำชแจง ใหนกเรยนเลอกค ำตอบทถกทสดเพยงขอเดยว

1. ธาต มความหมายตรงกบขอใด ก. สสารทประกอบดวยอะตอมชนดเดยวกนทงหมด ข. สสารทประกอบดวยอะตอมหลายชนด ค. หนวยยอยทสด โดยแตละหนวยยงคงสมบตเดม ง. สารทมลกษณะกลมกลนกนเปนเนอเดยว 2. อะตอม มความหมายตรงกบขอใด ก. หนวยยอยทเลกทสดของสงมชวต ข. อนภาคทเลกทสดของสสาร ค. สสารทประกอบดวยอะตอมชนดเดยวกนทงหมด ง. กลมอะตอมของธาตชนดเดยวกน 3. อนภาคมลฐาน ประกอบไปดวยอนภาคทส าคญอะไรบาง ก. โปรตอน ข. นวตรอน ค. อเลกตรอน ง. ถกทกขอ 4. สญลกษณธาต C O N คออะไรตามล าดบ ก. คารบอน ไฮโดรเจน ออกซเจน ข. คารบอน ออกซเจน ไนโตรเจน ค. ออกซเจน คารบอน ไนโตรเจน ง. ไนโตรเจน เหลก ออกซเจน 5. ขอใดมการใชประโยชนจากธาต ไมถกตอง ก. อะลมเนยมใชท าแผนหออาหาร ข. ทองแดงใชท ามอเตอรไฟฟา ค. ทองค าใชท าเครองประดบ ง. คลอรนใชเปนตวน าไฟฟา 6. สมบตของธาตแบงออกไดตามขอใด ก. โลหะ และอโลหะ ข. โลหะ และกงโลหะ ค. อโลหะ และกงโลหะ ง. โลหะ อโลหะ และกงโลหะ

8



7. ขอใดคอประโยชนของธาตคารบอน ก. ไสหลอดไฟฟา ข. อปกรณอเลกทรอนกส ค. ท าไสดนสอด า ง. สายไฟฟา 8. ตอไปนเปนสมบตของธาตโลหะ ยกเวน ขอใด ก. น าความรอน ข. น าไฟฟา ค. มสถานะเปนของแขงทงหมด ง. จดหลอมเหลวและจดเดอดสง 9. ขอใดตอไปนถกตอง ก. ในภาวะปกต ธาตมไดทง 3 สถานะ ข. ธาตสามารถแยกเปนองคประกอบยอยไดอก ค. ธาตอาจเปนสารเนอเดยวกน หรอสารเนอผสมกได ง. ธาตสองชนดขนไปมาผสมกน ตองไดสารประกอบเสมอ 10. ธาตในขอใดเปนโลหะทงหมด ก. Li, Al, P ข. Al, B, Zi ค. Na, Mg, C ง. Zn, Ag, Na เกณฑการประเมน คะแนนเตม 10 คะแนน การใหคะแนน ขอละ 1 คะแนน

- หาค าตอบไดถกตอง 1 คะแนน

- หาค าตอบไมถกตองหรอไมตอบ 0 คะแนน

9



1. อานและท าความเขาใจ ขอแนะน าการเรยนรจากชดกจกรรมการเรยนร 2. สรางความรสกทดใหกบตนเองวานกเรยนสามารถเปนผมความสามารถ

พรอมทจะเรยนรอยางสรางสรรค 3. ปฏบตตามชดกจกรรมในแตละขนตอน 4. นกเรยนสามารถตรวจสอบค าตอบในภาคผนวกและหามเปดดเฉลย

กอนลงมอท ากจกรรม

10



สารและสมบตของสาร ชดท 1 ธาตและสมบตของธาต

1. ใหประธานกลมมอบหมายหนาทใหแกสมาชกในกลม ดงน 1.1 ผควบคมเวลา ท าหนาท รกษาเวลาในการปฏบตกจกรรมเพอใหเสรจทนเวลา 1.2 ผอาน ท าหนาท อานบตรกจกรรม บตรงาน และบตรความร อานเนอหาใหสมาชก ในกลมฟง ประธานกลมชน าใหสมาชกในกลมทกคนเปนผฟงและรวมอภปราย 1.3 ผจดบนทก ท าหนาท จดบนทกผลของการปฏบตกจกรรมตางๆ ของกลม 2. ประธานกลมน าบตรกจกรรม มอบใหสมาชกผท าหนาทอาน อานขอความในบตรกจกรรม และชแจงใหสมาชกทเหลอเปนผฟง ผจบเวลาท าหนาทจบเวลาไปดวย ใหการปฏบตกจกรรม เปนไปตามเวลาทก าหนด สมาชกผท าหนาทจดบนทก จดบนทกผลในการปฏบตกจกรรมไว เพอใชในการอภปรายและสรปความรลงในบตรกจกรรม 3. น าบตรกจกรรมมาท าการตรวจค าตอบกบเฉลยบตรกจกรรม จากนนประธานกลม น าบตรความรมอบใหผอาน อานขอความในบตรความร และชแจงใหสมาชกทเหลอเปนผฟง ผจบเวลาท าหนาทจบเวลาไปดวย ใหการปฏบตกจกรรมเปนไปตามเวลาทก าหนด 4. ประธานกลมแจกบตรงาน มอบใหสมาชกทกคนในกลม ผจบเวลาท าหนาทจบเวลาไปดวย เพอใหการท าบตรงานเปนไปตามเวลาทก าหนด โดยสมาชกทกคนในกลมลงมอปฏบตกจกรรมในบตรงาน จากนนสมาชกทกคนท าการตรวจค าตอบกบเฉลยบตรงาน 5. เมอหมดเวลาเรยน เกบอปกรณ ใสคนซองเดมใหถกตองเรยบรอย สงคนครผสอน

11



ธาต (Element) 1. ธาต (Element) ธาต (element) เปนสารบรสทธทไมสามารถแยกสลายเปนสารอนไดโดยวธทางเคม ประกอบดวยอะตอม (atom) ชนดเดยวกน ธาตในปจจบนมไมนอยกวา 118 ธาต เปนธาตทพบตามธรรมชาต 91 ธาต นอกนนเปนธาตทนกวทยาศาสตรสงเคราะหขน ธาตทพบในธรรมชาตสวนใหญพบในปรมาณทตางกนดงน

ภาพท 1 แสดงธาตทพบในธรรมชาต

2. สมบตของธาต 1. สมบตเฉพาะตวของธาต 1.1 จ านวนโปรตอน : ธาตแตละธาตจะมจานวนโปรตอนไมเทากนเลย ถอเปนสมบตเฉพาะทส าคญทสด 1.2 ความเปนโลหะ : ธาตแบงได 3 ประเภท ไดแก โลหะ (mental), กงโลหะ (metalloid) และ อโลหะ (non-mental) 1.3 การเขาท าปฏกรยา : ธาตจะมลกษณะการเขาท าปฏกรยากบธาตอน เกดเปนสารประกอบ โดยเฉพาะคณสมบตความเปนโลหะของธาต ดงตารางตอไปน

12



ตารางท 1 เปรยบเทยบสมบตบางประการของโลหะ อโลหะ และกงโลหะ 3. สญลกษณของธาต สญลกษณของธาต : เปนอกษรยอทใชแทนชอธาตและใชแทน 1 อะตอมของธาต สญลกษณของธาตน ามาจากอกษรตวแรก หรอตวแรกและตวถดไปในภาษาองกฤษหรอภาษาละตน โดยการเขยนสญลกษณของธาตนยมเขยนดวยตวพมพใหญ ถาตวแรกซกนใหเขยนตามดวยตวถดไปตามความเหมาะสม แตเขยนเปนตวพมพเลก และการอานชอธาตใหเปนภาษาองกฤษ ถงแมวาสญลกษณธาตเปนภาษาละตน ยคเกา เนองจากธาตมอยหลายชนด จอหน ดอลตน (John Dallton ค.ศ. 1766-1844) นกวทยาศาสตรชาวองกฤษ จงเสนอใหมการใชรปภาพเปนสญลกษณแทนชอธาต เชน

ภาพท 2 แสดงสญลกษณของธาตของจอหน ดอลตน

13



ยคใหม ตอมา จาคอบ แบรเซลอส (Jacob Berzelius ค.ศ. 1779-1848) นกเคมชาวสวเดน ไดเสนอใชสญลกษณธาตแบบตวอกษรขน เมอป ค.ศ. 1814 และยงใชถงปจจบน เพราะเหนวาไดมการคนพบธาตใหมๆ เปนจานวนมากขน การใชรปภาพอาจจะไมสะดวก จงเสนอใหใชตวอกษรแทนชอธาต เพอใหสะดวกและมความเปนสากลมากขน ซงการเขยนสญลกษณธาตมหลกเกณฑ เชน ธาตไฮโดรเจน ใชสญลกษณ H ธาตฮเลยม ใชสญลกษณ He ธาตลเทยม ใชสญลกษณ Li ธาตเบรลเลยม ใชสญลกษณ Be ธาตโบรอน ใชสญลกษณ B ธาตคารบอน ใชสญลกษณ C ธาตไนโตรเจน ใชสญลกษณ N ธาตออกซเจน ใชสญลกษณ O ธาตฟลออรน ใชสญลกษณ F ธาตแมกนเซยม ใชสญลกษณ Mg ธาตโซเดยม ใชสญลกษณ Na ธาตซลคอน ใชสญลกษณ Si

14



ค าชแจง ใหนกเรยนตอบค าถามลงในชองวางใหถกตองและไดใจความทสมบรณ

1. ธาตเปนสารบรสทธเพราะอะไร ……………………………………………………………………………………………………………………..….………………… ………………………………………………………………………………………..……………………………….………………… ……………………………………………………………………………………………………………………..….………………… ………………………………………………………………………………………..……………………………….………………… 2. ธาตใดทพบมากทสดในธรรมชาตและในรางกายของมนษย ……………………………………………………………………………………………………………………..….………………… ………………………………………………………………………………………..……………………………….………………… ……………………………………………………………………………………………………………………..….………………… ………………………………………………………………………………………..……………………………….………………… 3. ภาษาทใชตงชอธาตมกภาษา อะไรบาง ……………………………………………………………………………………………………………………..….………………… ………………………………………………………………………………………..……………………………….………………… ……………………………………………………………………………………………………………………..….………………… ………………………………………………………………………………………..……………………………….………………… 4. จอหน ดอลตน นกเคมชาวองกฤษ ไดเสนอใหมการใชสญลกษณของธาตอยางไร ……………………………………………………………………………………………………………………..….………………… ………………………………………………………………………………………..……………………………….………………… ……………………………………………………………………………………………………………………..….………………… ………………………………………………………………………………………..……………………………….………………… 5. จงอธบายวธการเขยนชอธาต ……………………………………………………………………………………………………………………..….………………… ………………………………………………………………………………………..……………………………….………………… ……………………………………………………………………………………………………………………..….………………… ………………………………………………………………………………………..……………………………….…………………

15



1. ใหนกเรยนเตมสญลกษณของธาตใหสมพนธกบชอธาตทก าหนด

2. ใหนกเรยนจบคชอธาตกบสญลกษณของธาตใหถกตอง

16

………………. ………………. ………………. ………………. ………………. ………………. ………………. ………………. ………………. ………………. ………………. ………………. ………………. ………………. ……………….



ค าชแจง ใหนกเรยนศกษาตารางสมบตบางประการของธาตบางชนด ทก าหนดใหแลวตอบค าถาม

ตารางแสดงสมบตบางประการของธาตบางชนด

1. ถานกเรยนดทความเปราะ และความเหนยวของธาต นกเรยนจะแบงธาตออกเปน กลมเปราะ กลมเหนยว และกลมไมเหนยวไมเปราะ นกเรยนจะแบงธาตใหมไดอยางไร

17



2. ถานกเรยนใชเกณฑการน าไฟฟามาแบงกลมของธาต นกเรยนจะแบงกลมธาตไดกกลม แลวนกเรยนจะตงชอกลมธาตวาอะไรบาง ..................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................... 3. ใหนกเรยนอธบายความสมพนธของกลมธาตทมความเหนยวกบกลมธาตทน าไฟฟา ..................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................... 4. ถาขณะนอณหภมหองเปน 25°C ใหนกเรยนลองวเคราะหวา ธาตใดบางทมสถานะเปนแกส ..................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................... 5. ถาขณะนอณหภมหองเปน 25 °C ใหนกเรยนลองวเคราะหวา ธาตใดบางทมสถานะเปน ของแขง และสงเกตไดจากอะไร ..................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................... 6. โดยทวไปธาตกลมโลหะ ณ อณหภมหองจะมสถานะเปนของแขง ยกเวนธาตใด ..................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................... 7. ถานกเรยนสงสยวตถกอนหนงวา มสมบตของธาตอยกลมโลหะ อโลหะ หรอกงโลหะ นกเรยนจะทดสอบสมบตใดบางของธาต ..................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................... 8. ธาตกลมใด ทสามารถน าไฟฟาไดเมออณหภมสงขน ..................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................... 9. หนวยทเลกทสดของธาต เรยกวาอะไร ..................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................... 10. นกวทยาศาสตรคนแรกทเสนอใหใชรปภาพแทนชอธาตคอใคร ..................................................................................................................................................... .....................................................................................................................................................

18



ค ำชแจง ใหนกเรยนเลอกค ำตอบทถกทสดเพยงขอเดยว

1. ขอใดตอไปนถกตอง ก. ในภาวะปกต ธาตมไดทง 3 สถานะ ข. ธาตสามารถแยกเปนองคประกอบยอยไดอก ค. ธาตอาจเปนสารเนอเดยวกน หรอสารเนอผสมกได ง. ธาตสองชนดขนไปมาผสมกน ตองไดสารประกอบเสมอ 2. ธาตในขอใดเปนโลหะทงหมด ก. Li, Al, P ข. Al, B, Zi ค. Na, Mg, C ง. Zn, Ag, Na 3. ธาต มความหมายตรงกบขอใด ก. สสารทประกอบดวยอะตอมชนดเดยวกนทงหมด ข. สสารทประกอบดวยอะตอมหลายชนด ค. หนวยยอยทสด โดยแตละหนวยยงคงสมบตเดม ง. สารทมลกษณะกลมกลนกนเปนเนอเดยว 4. อะตอม มความหมายตรงกบขอใด ก. หนวยยอยทเลกทสดของสงมชวต ข. อนภาคทเลกทสดของสสาร ค. สสารทประกอบดวยอะตอมชนดเดยวกนทงหมด ง. กลมอะตอมของธาตชนดเดยวกน 5. อนภาคมลฐาน ประกอบไปดวยอนภาคทส าคญอะไรบาง ก. โปรตอน ข. นวตรอน ค. อเลกตรอน ง. ถกทกขอ 6. สญลกษณธาต C O N คออะไรตามล าดบ ก. คารบอน ไฮโดรเจน ออกซเจน ข. คารบอน ออกซเจน ไนโตรเจน ค. ออกซเจน คารบอน ไนโตรเจน ง. ไนโตรเจน เหลก ออกซเจน

19



7. ขอใดมการใชประโยชนจากธาต ไมถกตอง ก. อะลมเนยมใชท าแผนหออาหาร ข. ทองแดงใชท ามอเตอรไฟฟา ค. ทองค าใชท าเครองประดบ ง. คลอรนใชเปนตวน าไฟฟา 8. สมบตของธาตแบงออกไดตามขอใด ก. โลหะ และอโลหะ ข. โลหะ และกงโลหะ ค. อโลหะ และกงโลหะ ง. โลหะ อโลหะ และกงโลหะ 9. ขอใดคอประโยชนของธาตคารบอน ก. ไสหลอดไฟฟา ข. อปกรณอเลกทรอนกส ค. ท าไสดนสอด า ง. สายไฟฟา 10. ตอไปนเปนสมบตของธาตโลหะ ยกเวน ขอใด ก. น าความรอน ข. น าไฟฟา ค. มสถานะเปนของแขงทงหมด ง. จดหลอมเหลวและจดเดอดสง เกณฑการประเมน คะแนนเตม 10 คะแนน การใหคะแนน ขอละ 1 คะแนน

- หาค าตอบไดถกตอง 1 คะแนน

- หาค าตอบไมถกตองหรอไมตอบ 0 คะแนน

20



ค าชแจง ใหนกเรยนตอบค าถามลงในชองวางใหถกตองและไดใจความทสมบรณ

1. ธาตเปนสารบรสทธเพราะอะไร ธาตเปนสารบรสทธเพราะธาตไมสามารถแยกสลายเปนสารอนไดโดยวธทางเคม และอะตอมของธาตประกอบดวยอะตอม (atom) ชนดเดยวกน 2. ธาตใดทพบมากทสดในธรรมชาตและในรางกายของมนษย ธาตออกซเจน 3. ภาษาทใชตงชอธาตมกภาษา อะไรบาง 2 ภาษา ไดแก ภาษาองกฤษ และ ภาษาละตน 4. จอหน ดอลตน นกเคมชาวองกฤษ ไดเสนอใหมการใชสญลกษณของธาตอยางไร ใชรปภาพเปนสญลกษณแทนชอธาต 5. จงอธบายวธการเขยนชอธาต การเขยนชอธาตนยมเขยนดวยตวพมพใหญ ถาตวแรกซ ากนใหเขยนตามดวยตวถดไป ตามความเหมาะสม แตเขยนเปนตวพมพเลกและการอานชอธาตใหเปนภาษาองกฤษ ถงแมวาสญลกษณธาตเปนภาษาละตน

21



1. ใหนกเรยนเตมสญลกษณของธาตใหสมพนธกบชอธาตทก าหนด

2. ใหนกเรยนจบคชอธาตกบสญลกษณของธาตใหถกตอง

22

………………. ………………. ………………. ………………. ………………. ………………. ………………. ………………. ………………. ………………. ………………. ………………. ………………. ………………. ……………….

C H Ag Na Sn Pb

O Cl Cd C

Cr Ag Si Sn

Au Cu Zn Na

N Mg K



ค าชแจง ใหนกเรยนศกษาตารางสมบตบางประการของธาตบางชนด ทก าหนดใหแลวตอบค าถาม

ตารางแสดงสมบตบางประการของธาตบางชนด

1. ถานกเรยนดทความเปราะ และความเหนยวของธาต นกเรยนจะแบงธาตออกเปน กลมเปราะ กลมเหนยว และกลมไมเหนยวไมเปราะ นกเรยนจะแบงธาตใหมไดอยางไร

23

โซเดยม เหลก แคลเซยม

โบรอน คารบอน(แกรไฟต) ฟอสฟอรส(ขาว) ก ามะถน(รอมบค)

ปรอท , โบรมน ออกซเจน , ไฮโดรเจน คลอรน , ฟลออรน



2. ถานกเรยนใชเกณฑการน าไฟฟามาแบงกลมของธาต นกเรยนจะแบงกลมธาตไดกกลม แลวนกเรยนจะตงชอกลมธาตวาอะไรบาง - แบงได 3 กลม คอ กลมโลหะ กลมอโลหะ กลมกงโลหะ 3. ใหนกเรยนอธบายความสมพนธของกลมธาตทมความเหนยวกบกลมธาตทน าไฟฟา - ธาตทมความแขงหรอความเหนยวจะเปนธาตทน าไฟฟาได 4. ถาขณะนอณหภมหองเปน 25°C ใหนกเรยนลองวเคราะหวา ธาตใดบางทมสถานะเปนแกส - ออกซเจน ไฮโดรเจน คลอรน และ ฟลออรน 5. ถาขณะนอณหภมหองเปน 25 °C ใหนกเรยนลองวเคราะหวา ธาตใดบางทมสถานะเปน ของแขง และสงเกตไดจากอะไร - โซเดยม เหลก แคลเซยม โบรอน คารบอน(แกรไฟต) ฟอสฟอรส(ขาว) ก ามะถน(รอมบค) สงเกตไดจากลกษณะทอณหภมหองจะเปนของแขง 6. โดยทวไปธาตกลมโลหะ ณ อณหภมหองจะมสถานะเปนของแขง ยกเวนธาตใด - ปรอท 7. ถานกเรยนสงสยวตถกอนหนงวา มสมบตของธาตอยกลมโลหะ อโลหะ หรอกงโลหะ นกเรยนจะทดสอบสมบตใดบางของธาต - ความแขง/ความเหนยว - การน าไฟฟา 8. ธาตกลมใด ทสามารถน าไฟฟาไดเมออณหภมสงขน - ธาตกงโลหะ 9. หนวยทเลกทสดของธาต เรยกวาอะไร - อะตอม 10. นกวทยาศาสตรคนแรกทเสนอใหใชรปภาพแทนชอธาตคอใคร - จอหน ดอลตน

24



กอนเรยน หลงเรยน

25

1. ก 2. ง 3. ก 4. ข 5. ง 6. ข 7. ง 8. ง 9. ค 10. ค

1. ก 2. ข 3. ง 4. ข 5. ง 6. ง 7. ค 8. ค 9. ก 10. ง



บญชา แสนทว และคณะ. แบบฝกทกษะรายวชาพนฐานวทยาศาสตร ม. 2 เลม 1 ตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551. กรงเทพฯ : โรงพมพวฒนาพานช จ ากด, 2554. พชรนทร แสนพลเมอง. แบบวดและบนทกผลการเรยนรรายวชาวทยาศาสตร ชนมธยมศกษาปท 2 ตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551. พมพครงท 3. กรงเทพฯ : อกษรเจรญทศน จ ากด, 2552. สถาบนพฒนาคณภาพวชาการ (พว.). คมอครวทยาศาสตร ชนมธยมศกษาปท 2 ตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551. กรงเทพฯ : ส านกพมพ บรษทพฒนาคณภาพวชาการ จ ากด, 2554. สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย. หนงสอเรยน วทยาศาสตร 3 ชนมธยมศกษาปท 2 เลม 1 ตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551. กรงเทพฯ : โรงพมพ สกสค. ลาดพราว, 2553. ________. คมอคร รายวชาวทยาศาสตร 3 ชนมธยมศกษาปท 2 เลม 1 ตามหลกสตร แกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551.กรงเทพฯ : โรงพมพ สกสค. ลาดพราว, 2554. ส านกวชาการและมาตรฐานการศกษา. แนวทางการจดกจกรรมการเรยนร เพอพฒนา ทกษะการคด ตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร ระดบมธยมศกษา. กรงเทพฯ : โรงพมพ ชมนมสหกรณการเกษตรแหงประเทศไทย จ ากด, 2553.

26



ชอ นางฐตมา ไชยา วนเกด 13 กมภาพนธ พ.ศ.2528 สถานทเกด ต าบลไผ อ าเภอรตนบร จงหวดสรนทร สถานทอยปจจบน 286 หม 1 ต าบลรตนบร อ าเภอรตนบร จงหวดสรนทร ต าแหนงหนาทการงาน คร วทยฐานะ ครช านาญการ สถานทท างานปจจบน โรงเรยนธาตศรนคร ต าบลธาต อ าเภอรตนบร จงหวดสรนทร ประวตการศกษา พ.ศ. 2541 จบการศกษาระดบประถมศกษาปท 6 จากโรงเรยนรตนวทยาคม พ.ศ. 2544 จบการศกษาระดบมธยมศกษาปท 3 จากโรงเรยนรตนบร พ.ศ. 2547

พ.ศ. 2552 จบการศกษาระดบมธยมศกษาปท 6 จากโรงเรยนรตนบร จบการศกษาระดบปรญญาตร คณะศกษาศาสตร เอกวทยาศาสตร จากมหาวทยาลยราชภฏจนทรเกษม

27

ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ ... · 2019-04-16 ·...

Documents