การพัฒนาทรัพยากรมนุษย์...

38
การพัฒนาทรัพยากรมนุษย์ เพื่อขับเคลื่อนนโยบาย ประเทศไทย 4.0” จัดทาโดย ผู้เข้ารับการอบรมโครงการพัฒนานักบริหารระดับสูง: ผู้บริหารส่วนราชการ (นบส. 2) (รุ่นที่ 9) ประจาปีงบประมาณ พ.ศ. 2560 สานักงาน ก.พ.

Upload: others

Post on 19-Jan-2020

7 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: การพัฒนาทรัพยากรมนุษย์ เพื่อขับเคลื่อนนโยบาย ประเทศไทย 4.0”1 ส่วนที่

การพฒนาทรพยากรมนษย

เพอขบเคลอนนโยบาย “ประเทศไทย 4.0”

จดท าโดย

ผเขารบการอบรมโครงการพฒนานกบรหารระดบสง: ผบรหารสวนราชการ (นบส. 2)

(รนท 9)

ประจ าปงบประมาณ พ.ศ. 2560

ส านกงาน ก.พ.

Page 2: การพัฒนาทรัพยากรมนุษย์ เพื่อขับเคลื่อนนโยบาย ประเทศไทย 4.0”1 ส่วนที่

กตตกรรมประกาศ

ผลงานทางวชาการ เรอง การพฒนาทรพยากรมนษยเพอขบเคลอนนโยบาย “ประเทศไทย

4.0” ส าเรจลลวงไดดวยความกรณาของอาจารยทปรกษาโครงการ 5 ทาน ประกอบดวย อาจารยจกรมณฑ

ผาสกวนช อาจารยสมา สมานนท อาจารยจฑาธวช อนทรสขศร อาจารยพงศโพยม วาศภต และอาจารย

ถวล เปลยนศร ทใหค าปรกษา แนะน า ใหขอคดเหน รวมถงเสนอแนะมมมองทกวางและมคณคาจาก

ประสบการณของทาน คณะผอบรมไดประมวลค าแนะน าของทานอาจารยมาใชเปนประโยชนไดอยางมาก

ท าใหเอกสารผลงานวชาการฉบบนส าเรจลลวงดวยด คณะผอบรม จงขอกราบขอบพระคณเปนอยางสงไว

ณ โอกาสน

ขอขอบพระคณ คณะอาจารยทปรกษา และเจาหนาทของส านกงาน กพ. ทใหความ

อนเคราะหเปนตวกลางประสานแนวทางการจดท าผลงานวชาการ และอ านวยความสะดวกทกดาน และ

ขอขอบคณ ผเขาอบรมโครงการพฒนานกบรหารระดบสง : ผบรหารสวนราชการ (นบส. 2) ทกทานทให

ความรวมมอเปนอยางดในการท าผลงานวชาการครงนจนกระทงประสบความส าเรจ

นบส 2 รนท 9

Page 3: การพัฒนาทรัพยากรมนุษย์ เพื่อขับเคลื่อนนโยบาย ประเทศไทย 4.0”1 ส่วนที่

ค าน า

โดยทโครงการพฒนานกบรหารระดบสง: ผบรหารสวนราชการ (นบส. 2) มเปาหมายในการ

สรางผน าในระดบสากลทเปนตนแบบดานความรบผดชอบตอสงคม มเกยรตภม เปนทเชอถอศรทธาแก

ประชาชนทวไป โดยสรางความตระหนกและภาคภมในบทบาทการเปนผบรหารสวนราชการ มความ

พรอมและสมรรถนะการบรหารงานในฐานะผน าองคกรในอนาคต มศกยภาพในการสนบสนนใหการ

บรหารราชการเปนไปอยางมประสทธภาพ เพอมงไปสการพฒนาเศรษฐกจ สงคม และความมนคงของ

ประเทศอยางยงยน ประกอบกบรฐบาล (พลเอก ประยทธ จนทรโอชา) มงมนทจะผลกดนนโยบาย

“ประเทศไทย 4.0” ใหเกดผลส าเรจอยางเปนรปธรรม เพอใหการพฒนาเศรษฐกจและสงคมของประเทศ

บรรลวสยทศน “มนคง มงคง ยงยน” ซงผเขารบการอบรมโครงการพฒนานกบรหารระดบสง : ผบรหาร

สวนราชการ (นบส. 2) รนท 9 ประจ าปงบประมาณ พ.ศ. 2560 เหนวาการผลกดนนโยบาย “ประเทศไทย

4.0” ใหประสบความส าเรจ มความจ าเปนอยางยงทจะตองด าเนนการใหประชาชนมความรความเขาใจ

ทถกตองเกยวกบนโยบายดงกลาว เมอเหนภาพและเปาหมายถกตองตรงกนแลว จะไดรวมมอกบภาครฐ

เพอมงไปสเปาหมายอนจะเปนประโยชนแกประชาชนทกคน ดงนน ทงรฐ เอกชน และประชาสงคมตอง

รวมมอกนพฒนาทรพยากรมนษยของประเทศใหมความร ความสามารถ และทกษะทจ าเปนในการมงไปส

และด ารงชวตในบรบททางเศรษฐกจและสงคมใหม จงไดจดท าผลงานทางวชาการนขน เพอเสนอแนะ

ในเชงนโยบายเกยวกบการพฒนาทรพยากรมนษยเพอขบเคลอนนโยบาย “ประเทศไทย 4.0”

ใหประสบความส าเรจ

ผเขารบการอบรมโครงการพฒนานกบรหารระดบสง : ผบรหารสวนราชการ (นบส. 2)

รนท 9 ประจ าปงบประมาณ พ.ศ. 2560 ทกคนหวงเปนอยางยงวาผลงานทางวชาการนจะเปน

ประโยชนในการขบเคลอนนโยบาย “ประเทศไทย 4.0” ตามสมควร

กรกฎาคม 2560

Page 4: การพัฒนาทรัพยากรมนุษย์ เพื่อขับเคลื่อนนโยบาย ประเทศไทย 4.0”1 ส่วนที่

สารบญ

หนา

สวนท 1 นโยบาย “ประเทศไทย 4.0” : ความเปนมา 1

สวนท 2 สงกดขวางทตองกาวขาม 5

สวนท 3 ขอเสนอแนะเชงนโยบาย 15

สวนท 4 กรณศกษา 22

Page 5: การพัฒนาทรัพยากรมนุษย์ เพื่อขับเคลื่อนนโยบาย ประเทศไทย 4.0”1 ส่วนที่

1

สวนท 1

นโยบาย “ประเทศไทย 4.0” : ความเปนมา

[1] กอนทจะมการประกาศใชแผนพฒนาการเศรษฐกจแหงชาตฉบบแรกขนในป 25031 โครงสรางของระบบเศรษฐกจไทยยดตดกบการเกษตรแบบดงเดมทองอยกบสภาพดนฟาอากาศ เปนหลกและใหความส าคญกบสนคาเกษตรหลกเพยง 2 ชนด คอ ขาวและยาง (ยคประเทศไทย 1.0) อนท าใหไดผลผลตไมแนนอน และเปนผลใหรายไดตอหวของประชากรอยท 570.86 USD2 ซงนบวาต ามากเมอเทยบกบประเทศอตสาหกรรมในเวลานน [2] ตอมา เมอรฐบาลไทยไดรบความชวยเหลอทางเทคนคและวชาการจากธนาคารโลก และมการจดตง “สภาพฒนาการเศรษฐกจแหงชาต” ขนในป 2502 เพอ “...ชแนวนโยบายอนจะน าไปส เสถยรภาพและพฒนาการเศรษฐกจ ก าหนดจดมงหมายแหงการพฒนาเศรษฐกจ ...” ตามพระราชบญญตสภาพฒนาการเศรษฐกจแหงชาต พ.ศ. 25023 จงไดมการจดท าแผนพฒนาการเศรษฐกจแหงชาตฉบบแรกขน (พ.ศ. 2504-2509) และแผนพฒนาการเศรษฐกจแหงชาตนเอง ทเปลยนโครงสรางของระบบเศรษฐกจไทยไปเปนระบบเศรษฐกจผสมผสานระหวางเกษตรกรรมทมการวางแผนการผลตและมการชลประทานอยางเปนระบบกบอตสาหกรรมเบา โดยเรมใหความส าคญกบอตสาหกรรมเบาทสรางรายไดเขาประเทศไดมากกวาผลตผลทางการเกษตร ดงจะเหนไดจากการก าหนดเปาหมายทจะเพมผลผลตดานเกษตรกรรมสวนรวมรอยละ 3 ตอป แตจะเพมรายไดประชาชาตดานอตสาหกรรมซงเพมขนรอยละ 10 ตอปในเวลานน (พ.ศ. 2503) ใหเพมขนในอตรา รอยละ 12 ตอป ในระหวาง พ.ศ. 2504 – พ.ศ. 2506 ซงการเปลยนแปลงโครงสรางของระบบเศรษฐกจดงกลาวถอไดวาเปนจดเรมของยคการพงพาอตสาหกรรมเบา หรอประเทศไทย 2.0

1ราชกจจานเบกษาเลมท 77 ตอนท 85 วนท 20 ตลาคม 2503 2http://www.tradingeconomics.com/thailand/gdp-per-capita 3ราชกจจานเบกษาเลมท 76 ตอนท 69 วนท 4 กรกฎาคม 2502

Page 6: การพัฒนาทรัพยากรมนุษย์ เพื่อขับเคลื่อนนโยบาย ประเทศไทย 4.0”1 ส่วนที่

2

[3] อยางไรกด สถานการณทางเศรษฐกจ สงคม และการเมองของโลก สงผลใหผลตผลทางการเกษตรส าคญของประเทศอนไดแกขาวและยางมราคาตกต ามากในชวงปลายของแผนพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 2 (พ.ศ. 2510-2514) ประกอบกบอตราคาแรงของประเทศไทยอยในระดบต ามาก (138.42 บาท/วน)4 ดงนน ในแผนพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาตฉบบ ตอ ๆ มาจงมงเนนไปยงอตสาหกรรมทมการใชแรงงานเขมขนมากกวาเกษตรกรรม โดยเปนการผลตเพอสงออกเปนหลก

[4] ในป 2550 ประเทศไทยไดรบผลกระทบจากการพงพาการผลตเพอสงออกอยางรนแรงจากวกฤตทางการเงนในสหรฐฯ (Subprime Crisis) ซงท าใหระบบเศรษฐกจสหรฐฯและจนซงเปนตลาดสงออกหลกของประเทศไทยรวมทงระบบเศรษฐกจโลกอยในภาวะถดถอยอยางตอเนอง การผลตเพอสงออกไปยงสหรฐและจนจงไดรบผลกระทบโดยตรง ทงตอมาในป 2554 ไทยยงไดรบผลกระทบจากวกฤตหนสนของยโรโซนดวย แมจะไมรนแรงมากนก แตกท าใหการผลตเพอสงออกไปยงสหภาพยโรปซบเซาเพมเตม อนท าใหระบบเศรษฐกจไทยอยในภาวะตกต าตามไปดวย

4http://www.tradingeconomics.com/thailand/minimum-wages

Page 7: การพัฒนาทรัพยากรมนุษย์ เพื่อขับเคลื่อนนโยบาย ประเทศไทย 4.0”1 ส่วนที่

3

ปญหาอทกภยในป 2554 ท าใหกจการผลตเพอสงออกทส าคญอนไดแกชนสวนอเลกทรอนกสและรถยนตไดรบผลกระทบโดยตรง นกลงทนเรมยายฐานการผลตจากประเทศไทยไปยงประเทศ เพอนบาน เมอประกอบกบนโยบายการแกปญหาเศรษฐกจฐานรากในป 2555 โดยการปรบอตราคาจางขนต าจากสงสด 215 บาท เปน 300 บาทเทากนทกพนททวประเทศ ท าใหระบบเศรษฐกจไทยทเนนการใชแรงงานเขมขนยงไดรบผลกระทบอยางรนแรง เนองจากการเพมอตราคาจางดงกลาว เปนการเพมอยางกาวกระโดด และเปนตวแปรส าคญทท าใหการผลตทใชแรงงานเขมขนยายฐานการผลตจากประเทศไทยไปยงประเทศเพอนบานทมคาจางต ากวามาก และไดรบสทธประโยชนดานภาษอากรภายใตกรอบอาเซยน กบสทธพเศษเปนการทวไปส าหรบประเทศทพฒนานอยทสด (Least Developing Countries: LDCs) หรอสทธ GSP (Generalized System of Preferences) เพมเตมดวย สวนปจจยการผลตทส าคญในกระบวนการอตสาหกรรมคอน ามนมราคาผนผวนมากยง ท าใหการระบบเศรษฐกจทพงพาการผลตเพอสงออกเปนหลกไดรบผลกระทบโดยตรง ประกอบกบราคาสนคาเกษตรและสนคาโภคภณฑทสรางรายไดใหแกประเทศในล าดบรองลงมากมแนวโนมทจะไมเพมขน ทงอาจลดลง เนองจากประเทศคแขงทางการตลาดของไทยไดพฒนาประสทธภาพการผลตอยางรวดเรว ตลาดสนคาเกษตรและสนคาโภคภณฑจงมการแขงขนสงทงดานความหลากหลายของผลผลตและราคา นอกจากน ความไมมเสถยรภาพทางการเมองและความวนวายทเกดขนในประเทศในชวง 2548-2557 รวมทงการเปลยนแปลงทางการเมองระหวางประเทศทเขาสยค Multipolar และยคการกอการรายทท าใหการเมองระหวางประเทศเกดความตงเครยด กเปนอกปจจยหนงทท าใหกลไกทางเศรษฐกจและความเจรญเตบโตของประเทศอยในภาวะชะงกงนมาอยางตอเนอง

Page 8: การพัฒนาทรัพยากรมนุษย์ เพื่อขับเคลื่อนนโยบาย ประเทศไทย 4.0”1 ส่วนที่

4

[5] สถานการณดงกลาวท าใหรฐบาล (พลเอก ประยทธ จนทรโอชา) ตองปรบเปลยนโครงสรางเศรษฐกจของประเทศใหม โดยมเปาหมายใหประเทศมการพฒนาอยางมนคงและยงยน และสรางความสมดลในการพฒนา และโดยทการคาและบรการไดกาวเขามามสวนอยางส าคญ ในระบบเศรษฐกจโลกอนเนองมาจากการพฒนาอยางรวดเรวของเทคโนโลยสารสนเทศ สนคาหรอบรการทเปนนวตกรรมหรอทเกดจากความคดสรางสรรคกลายเปนสนคาหรอบรการทมมลคาทางเศรษฐกจสงมากกวาผลผลตอตสาหกรรมทใชแรงงานเขมขนและการผลตสนคาเกษตรแบบดงเดม อนเปนเพยงการผลตสนคาขนพนฐาน และระบบการตลาดรปแบบใหมทใชเทคโนโลยสารสนเทศเขามาสนบสนนยงท าใหสนคาภาคการเกษตรมมลคาเพมสงขนไดดวย อกทงนวตกรรมหรอความคดสรางสรรคยงกอใหเกดสนคาหรอบรการแปลกใหมทมมลคาเพมไดอกเปนจ านวนมาก และเปนชองทางทจะท าใหระบบเศรษฐกจของประเทศทชะงกงนมายาวนานพฒนาไปขางหนา และประชาชนมคณภาพชวตและรายไดทดขนอยางยงยน รฐบาล (พลเอก ประยทธ จนทรโอชา) จงมนโยบายทจะปรบเปลยนระบบเศรษฐกจไทยทขบเคลอนดวยอตสาหกรรมทใชแรงงานเขมขน ไปเปนเศรษฐกจทขบเคลอนดวยนวตกรรม หรอ “Value–Based Economy” โดยใชโครงสรางพนฐานทางดจทลรองรบ หรอทเรยกวานโยบาย “ประเทศไทย 4.0” หรอ “ประเทศไทย 4.0” อยางจรงจง โดยคาดหวงวาการขบเคลอนเศรษฐกจตามนโยบายนจะท าใหเกดการเปลยนแปลงอยางนอยใน 3 มต

Page 9: การพัฒนาทรัพยากรมนุษย์ เพื่อขับเคลื่อนนโยบาย ประเทศไทย 4.0”1 ส่วนที่

5

ส าคญ คอ มตทหนง เปลยนจากการผลตสนคาปฐมภม ไปสสนคาทมมลคาเพม และมความแตกตางเชง “นวตกรรม” เพอรองรบการเปลยนแปลงตามความตองการของลกคาทมพลวตรสง มตทสอง เปลยนจากการขบเคลอนประเทศดวยภาคอตสาหกรรมโดยใชแรงงานเปนหลก ไปสการขบเคลอนดวยเทคโนโลย ความคดสรางสรรค และนวตกรรม และมตทสาม เปลยนจากการเนนภาคการผลตสนคาเพอจ าหนายเพยงอยางเดยว ไปสการใหโซลชนและภาคบรการมากขน ทงน นโยบาย “ประเทศไทย 4.0” มไดละทงภาคการเกษตรและอตสาหกรรมทใชแรงงานเขมขนแบบฉบพลนทนท แตจะพฒนาภาคการเกษตรและอตสาหกรรมทใชแรงงานเขมขนควบคไปพรอมกนดวย โดยการน าเทคโนโลย ความคดสรางสรรค และนวตกรรมเขาไปประยกตใชเพอเพมผลตภาพและมลคา

Page 10: การพัฒนาทรัพยากรมนุษย์ เพื่อขับเคลื่อนนโยบาย ประเทศไทย 4.0”1 ส่วนที่

6

สวนท 2

สงกดขวางทตองกาวขาม

[6] โดยท “ประเทศไทย 4.0” เปนการปรบเปลยนโครงสรางเศรษฐกจใหสอดคลองกบระบบเศรษฐกจทขบเคลอนดวยนวตกรรม หรอ “Value–Based Economy” โดยมดจทลเปนโครงสรางพนฐาน เปนระบบเศรษฐกจทมพลวตสงมากหรอเปลยนแปลงเรวมาก คณลกษณะของทรพยากรมนษยในระบบเศรษฐกจ “ประเทศไทย 4.0” จงมไดขนอยกบปรมาณ หากแตขนอยกบความสามารถในการสอสาร (communication) ความคดสรางสรรค (creativity) ความรวมมอประสานงาน (collaboration) และความสามารถในการปรบตว (adaptability/ Transformation) อนเปน “Soft Skill” พนฐานของยคดจทลอนเปนโลกทไรพรมแดน5 หาใชความฉลาด (talent) หรอความสามารถในการท างานตามค าสงแตเพยงอยางเดยวเหมอนในอดตไม6 โดยความคดสรางสรรคจะน ามาซงการพฒนานวตกรรม (Innovation) ทมมลคาเพมสง มากกวาการผลตพนฐาน หรอการเปนโรงงานรบจางประกอบ ทเหนไดชดเจนคออตสาหกรรมซอฟตแวร และ Digital Contents ทงหลาย สวนความสามารถในการสอสารและการปรบตวจะท าให “ทรพยากรมนษยยคใหม” ของประเทศสามารถอยและท างานรวมกบผอนซงมความแตกตางหลากหลายไดไมวาจะเปนสญชาต ชาตพนธ ศาสนา วฒนธรรม ความเชอ ฯลฯ อนจะท าใหการท างาน การคา และการบรการเปนไปอยางลนไหล ทรพยากรมนษยในยค “ประเทศไทย 4.0” นนนอกจากตองมความรพนฐานแลว ยงตองมความรบผดชอบ มความฉลาดทางอารมณสง เขากบผอนไดด มอตตาต า ยอมรบความคดเหนทแตกตาง มความคดสรางสรรค และใฝทจะเรยนรตลอดชวต

5Sang Woo Kim, Samsung: Smarts skills, smart future - Business Brief, OECD Yearbook

2014 (electronic version http://www.oecd.org/forum/oecdyearbook/samsung-smart-skills-smart-future.htm)

6Randa Grob-Zakhary et al, Playing your way to work, OECD Yearbook 2014 (electronic version http://www.oecd.org/forum/oecdyearbook/playing-your-way-to-work.htm)

Page 11: การพัฒนาทรัพยากรมนุษย์ เพื่อขับเคลื่อนนโยบาย ประเทศไทย 4.0”1 ส่วนที่

7

[7] ดงนน การปรบเปลยนโครงสรางเศรษฐกจเปน “ประเทศไทย 4.0” หรอประเทศไทยในยคดจทลจงตองด าเนนการไปพรอม ๆ กบการพฒนาทรพยากรมนษยใหสอดคลองกนดวย แตเนองจากการพฒนาทรพยากรมนษยตองใชเวลา ไมมทางลด การวางแผนการพฒนาทรพยากรมนษยอยางเปนระบบและการด าเนนการอยางจรงจงเพอใหเกดผลทเปนรปธรรมจงเปนปจจยทมความส าคญทสดตอความส าเรจหรอลมเหลวของการปรบเปลยนโครงสรางทางเศรษฐกจของ ทกประเทศ7 [8] นอกจากน การพฒนาทรพยากรมนษยรองรบยคดจทลนน ตองไมค านงถงเฉพาะ เดกหรอประชากรในวยท างานเทานน หากตองใหความส าคญกบการพฒนาคณภาพของคนทกชวงวย โดยเฉพาะอยางยง “ผสงอาย” ซง Nobuaki Koga ประธานสภาหอการคาญปน (RENGO) ชใหเหนวายคดจทลกบยคสงคมผสงอายนนเกอบจะทบซอนกนพอด8 เนองจากทกประเทศมอตราการเกดของประชากรอยในระดบต ามาก Koga จงเสนอวาการพฒนาทรพยากรมนษยในยคดจทลตองพฒนาการศกษา ครอบครวทอบอน การสรางความสามารถหรอทกษะในการท างาน และความสามารถ ในการท างานภายหลงการเกษยณอายจากงานประจ าไปพรอม ๆ กน9

7Andreas Schleicher, A plan for education, OECD Yearbook 2014 (electronic version http://www.oecd.org/forum/oecdyearbook/a-plan-for-education.htm)

8หมายถงนโยบายประเทศไทย 4.0 ดวย 9Nobuaki Koga, Towards a “secured society based on work”, OECD Yearbook 2014

(electronic version http://www.oecd.org/forum/oecdyearbook/secure-society-based-on-work.htm)

Page 12: การพัฒนาทรัพยากรมนุษย์ เพื่อขับเคลื่อนนโยบาย ประเทศไทย 4.0”1 ส่วนที่

8

[9] ส าหรบการศกษานน ระบบการศกษาตองค านงบคลกลกษณะและความสามารถ (personality) อนแตกตางของผเรยนเปนส าคญ เพราะแตละคนมความถนดแตกตางกน แตละคนจงควรไดรบการพฒนาตามศกยภาพของตน ซงหลกการดงกลาวสอดคลองกบกตการะหวางประเทศ วาดวยสทธทางเศรษฐกจ สงคม และวฒนธรรม10 และจากผลการศกษาวจยของมลนธ LEGO ซงไดรบการสนบสนนจาก LEGO บรษทยกษใหญดานการผลตสนคาเพอพฒนาการเรยนรของเดกท

10International Covenant on Economic, Social and Cultural Rights Article 13 1. The States Parties to the present Covenant recognize the right of everyone to

education. They agree that education shall be directed to the full development of the human personality and the sense of its dignity, and shall strengthen the respect for human rights and fundamental freedoms. They further agree that education shall enable all persons to participate effectively in a free society, promote understanding, tolerance and friendship among all nations and all racial, ethnic or religious groups, and further the activities of the United Nations for the maintenance of peace. [Emphasis added]

Page 13: การพัฒนาทรัพยากรมนุษย์ เพื่อขับเคลื่อนนโยบาย ประเทศไทย 4.0”1 ส่วนที่

9 ศกษาตอเนองเปนเวลา 20 ปตดตอกน พบวามนษยแหงอนาคตตองไดรบการพฒนา “Soft Skill”11 ตงแตในชวงเดกเลก (0-2 ขวบ) เพราะเปนชวงเวลาส าคญในการปลกฝงใหเดกมความสนใจหรอกระตอรอรนทจะเรยนรตลอดชวต12 ซงเปนปจจยทมความส าคญตอการพฒนาการสอสาร การอย

2. The States Parties to the present Covenant recognize that, with a view to achieving

the full realization of this right: (a) Primary education shall be compulsory and available free to all; (b) Secondary education in its different forms, including technical and vocational

secondary education, shall be made generally available and accessible to all by every appropriate means, and in particular by the progressive introduction of free education;

(c) Higher education shall be made equally accessible to all, on the basis of capacity, by every appropriate means, and in particular by the progressive introduction of free education;

(d) Fundamental education shall be encouraged or intensified as far as possible for those persons who have not received or completed the whole period of their primary education;

(e) The development of a system of schools at all levels shall be actively pursued, an adequate fellowship system shall be established, and the material conditions of teaching staff shall be continuously improved.

3. The States Parties to the present Covenant undertake to have respect for the liberty of parents and, when applicable, legal guardians to choose for their children schools, other than those established by the public authorities, which conform to such minimum educational standards as may be laid down or approved by the State and to ensure the religious and moral education of their children in conformity with their own convictions.

4. No part of this article shall be construed so as to interfere with the liberty of individuals and bodies to establish and direct educational institutions, subject always to the observance of the principles set forth in paragraph I of this article and to the requirement that the education given in such institutions shall conform to such minimum standards as may be laid down by the State.

11ความสามารถในการสอสาร (communication) ความคดสรางสรรค (creativity) และความสามารถในการท างานรวมกบผอน (collaboration)

Page 14: การพัฒนาทรัพยากรมนุษย์ เพื่อขับเคลื่อนนโยบาย ประเทศไทย 4.0”1 ส่วนที่

10

รวมกบผอน และความคดสรางสรรคตอไป เพราะหากปลกฝงใหเดกสนใจหรอกระตอรอรนทจะเรยนรในสงใหม ๆ ลกษณะทพงประสงคนจะตดตวเขาไปจนตลอดชวต และจะกลายเปนคนทขวนขวายพฒนาทกษะตาง ๆ เพมอยตลอดเวลา การเรยนรตลอดชวตจงเปนการปลกฝงความฝกใฝทจะเรยนรสงใหม ๆ มไดจ ากดเฉพาะการจดหลกสตรใหเรยนหรอศกษาอบรมในทกชวงวยเทานน มลนธEGO จงเสนอวาในชวงเดกเลก (0-2 ขวบ) ตองไมเนนการเรยนดานวชาการ แตตองเนนการสรางความมนใจ การอยรวมกบผอน (ซงรวมถงการปลกฝงความรบผดชอบในทกมต) และความคดสรางสรรค

[10] สงคโปร ประเทศทไดรบการยอมรบวาใหความส าคญกบการพฒนาทรพยากรมนษยมากในล าดบตน ๆ ของโลกไดก าหนดใหมการพฒนา Core Values ของ “เดกเลก” เปนล าดบแรก โดย Core Values นเนนการปลกฝงใหเดกรจกตนเอง (Self-awareness) รจกจดการกจวตรของตน (Self-Management) รจกวาตนเปนสวนหนงของสงคม (Social Awareness) รจกตดสนใจอยางมความรบผดชอบทงตอตนเองและสงคม (Responsible Decision Making) และรจกการอยรวมกบผอนทแตกตาง (Relationship Management) หลงจากนนจะเรมพฒนาทกษะทางสงคมและอารมณเพอใหเดกตระหนกและรจกการบรหารจดการอารมณ รจกการเอาใจเขามาใสใจเรา และรจกการบรหารการเปลยนแปลง โดยเปาหมายคอเดกในศตวรรษท 21 ตองเปนคนทมความมนใจ เรยนรตลอดเวลา ตอบแทนกบสงคม และมความรบผดชอบตอสงคม มคณลกษณะดงน

Civic Literacy, Global Awareness and Cross-Cultural Skills

Critical and Inventive Thinking

Communication, Collaboration and Information Skills13

12Randa Grob-Zakhary et al, ibid. 13https://www.moe.gov.sg/education/education-system/21st-century-competencies

Page 15: การพัฒนาทรัพยากรมนุษย์ เพื่อขับเคลื่อนนโยบาย ประเทศไทย 4.0”1 ส่วนที่

11

[11] ส าหรบประเทศไทย นบแตมการเปลยนแปลงโครงสรางทางเศรษฐกจตามแผนพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาตฉบบทหนงเปนตนมา ไมมการก าหนดทศทางการพฒนาทรพยากรมนษยในระยะยาว แมจะมการจดท าแผนการพฒนาการศกษาแหงชาตขนใชบงคบ แตแผนดงกลาวถกก าหนดขนเพอผลกดนการพฒนาเศรษฐกจตามแผนพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาตซงมระยะเวลาเพยง 5 ปใหประสบความส าเรจ การพฒนาทรพยากรมนษยจง เนนหนกไปในทางจดการศกษาให “ทวถงทกพนท” และ “เนนการสรางก าลงแรงงานในสายอาชพ” เพอรองรบการเปลยนโครงสรางเศรษฐกจไปในทางอตสาหกรรม ซงแมการจดการศกษาใหทวถงทกพนทนเปนเรองจ าเปนตามหลกความเสมอภาค แตกท าใหโครงสรางของหนวยงานดานการศกษาของไทยใหญโต มสายการบงคบบญชาทซบซอน ตองใชงบประมาณจ านวนมากไปกบงบรายจายประจ ามากกวางบประมาณเพอการพฒนาคณภาพและศกยภาพของผเรยนอนเปนแกนของการพฒนาทรพยากรมนษย กรณนจงกลาวไดวาในชวงเกอบหกทศวรรษทผานมานนระบบการศกษาของไทยใหความส าคญกบปรมาณ (output) ของผซงผานเขาไปในระบบการศกษา มากกวาคณภาพ (outcome) ของผจบการศกษา [12] นอกจากน จากการศกษาแผนพฒนาการศกษาแหงชาต พบวาไดมการขยายเวลาการศกษาภาคบงคบ (ซงเรมตงแตอาย 7 ป) จาก 4 ป (ป. 4) เปน 7 ป (ป. 7) ในป 2506 หลงจากนน

Page 16: การพัฒนาทรัพยากรมนุษย์ เพื่อขับเคลื่อนนโยบาย ประเทศไทย 4.0”1 ส่วนที่

12

มการขยายเวลาการศกษาภาคบงคบเปน 9 ป (ม. 3) และตอมารฐบาลไดขยายเวลาการจดการศกษาโดยไมเกบคาใชจายเปน 15 ป (อนบาล - ม. 6 หรอ ปวช.) แตหลกสตรและวธการจดการเรยนการสอนมไดเปลยนแปลงไปมากนก การปรบปรงหลกสตรและวธการจดการเรยนการสอนเพอพฒนา บคลกลกษณะและความสามารถ (personality) ของผเรยนแตละคนทแตกตางกนไมปรากฏใหเปนอยางชดแจงและเปนรปธรรม แตเปนการสรางคนเพอรองรบการเปลยนโครงสรางเศรษฐกจไปในทางอตสาหกรรมเปนหลก [13] การก าหนดใหหลกสตรการศกษาและวธการจดการเรยนการสอนเปนแบบเดยวกน ทงประเทศเพอความสะดวกในการบรหารจดการและการประเมนผล สงผลใหระบบการศกษาไทยไมสงเสรมใหมนษยไดรบการพฒนาตามบคลกลกษณะและความสามารถ (Personality) อนแตกตางของผเรยนเปนส าคญ ระบบการพฒนาทรพยากรมนษยดงกลาวจงท าใหผลผลตสวนใหญของระบบการศกษาเปน “พมพนยม” คอ มความสามารถเพยงพอทจะเปนลกจางทว ๆ ไป (General employee) แตขาดทกษะทจะผลกดนตนเองใหเปนลกจางซงมทกษะเฉพาะดานสง (Smart employee) หรอออกไปเปนผประกอบการทมศกยภาพ (Smart entrepreneur) อนเปนจดเปลยนส าคญในการสรางสงคมผประกอบการขนาดเลกและขนาดกลาง (Small and medium entrepreneurs) เพอท าใหโครงสรางของระบบเศรษฐกจมความเขมแขงจากภายใน ไมจ าเปนตองพงพาการสงออกเปนหลกซงออนไหวตอการเปลยนแปลงของระบบเศรษฐกจโลก แมทกรฐบาล ทผานมาจะมนโยบายทจะสงเสรมใหประชาชนเปลยนไปเปนผประกอบการขนาดเลกและขนาดกลาง แตกยากทจะผลกดนใหเกดความส าเรจได เพราะระบบการพฒนาทรพยากรมนษยในชวงหลายสบป ทผานมาไมรองรบกน การกระตนใหเกดผประกอบการขนาดเลกและขนาดกลางโดยมงใหความสนบสนนทางการเงนเปนส าคญจงเปนการแกปญหาทปลายเหตและมความเสยงทจะท าใหไดผลตอบแทนคนกลบไมคมคา เนองจากผประกอบการซงมความร มศกยภาพ และมความพรอมนน มจ านวนนอย การใหความชวยเหลอทางการเงนจงอาจท าใหผประกอบการขนาดเลกและขนาดกลางทไมมศกยภาพและความพรอมซงมอย เปนจ านวนมากสรางหน ทไมกอใหเกดรายได (Non-performing loans) เปนจ านวนมากขนในระบบการเงนของประเทศ อนเปนผลทไมพงประสงค

Page 17: การพัฒนาทรัพยากรมนุษย์ เพื่อขับเคลื่อนนโยบาย ประเทศไทย 4.0”1 ส่วนที่

13

ดงนน แนวทางการพฒนาทรพยากรมนษยแบบดงเดมนจงไมสอดคลองกบเปาหมายในการพฒนาประเทศไทยไปสยค “ประเทศไทย 4.0” ดงทกลาวถงใน [5] ขางตน

[14] เรองส าคญทถกละเลยมานาน ไดแก การทระบบการศกษาไทยไมใหความส าคญแก “การพฒนาเดกเลก” ในชวง 0-2 ขวบ ซงเปนชวงวยทส าคญทสดของชวตมนษย14 สาเหตแหงการละเลยปญหานอาจสบเนองมาจากการไมตระหนกถงความเปลยนแปลงของ “สถาบนครอบครว” อนเปนผลมาจากการเปลยนแปลงโครงสรางทางเศรษฐกจซงเปลยนรปแบบครอบครวขยายของสงคมเกษตรแบบดงเดม เปนครอบครวเดยวในเวลาอนรวดเรว

[15] ขอดของครอบครวขยายคอการมปยาตายายลงปานาอาเปนผดแลและอบรมสงสอนหลานในระหวางทพอแมของเดกออกไปท างาน โครงสรางดงกลาวท าใหเดกเลกไดรบการดแลอยางอบอนและใกลชด มการปลกฝงความเปนระเบยบวนย ความสามารถในการดแลตนเอง ความสามารถในการอยรวมกบผอน และทกษะพนฐานในการด ารงชวตใหแกเดกเลกอยางใกลชด เมอพอแมกลบมาจากท างานกมโอกาสอยใกลชดกน ครอบครวมความอบอน แตพฒนาการทางเศรษฐกจและ ความกาวหนาทางวทยาศาสตรและเทคโนโลย ท าใหโครงสรางครอบครวเปลยนแปลงไปอยางรวดเรว จากครอบครวขยายเปนครอบครวเดยว เมอเปนครอบครวเดยว เดกเลกสวนใหญจะถกน าไปฝากเลยงในสถานรบเลยงเดกทเนนการดแลทางกายภาพและสขภาพของเดกเลก มากกวาการปลกฝงความเปนระเบยบวนย ความสามารถในการดแลตนเอง ความสามารถในการอยรวมกบผอน รวมทงทกษะพนฐานในการด ารงชวต ดงนน เดกในยคครอบครวเดยวสวนใหญจงขาดระเบยบวนย ขาดความสามารถในการดแลตนเอง และขาดความสามารถในการอยรวมกบผอน และกอใหเกดปญหาสงคมอยางอนตามมา โดยเฉพาะการกระท าความผดทมโทษอาญา

14Randa Grob-Zakhary et al, ibid.

Page 18: การพัฒนาทรัพยากรมนุษย์ เพื่อขับเคลื่อนนโยบาย ประเทศไทย 4.0”1 ส่วนที่

14

Page 19: การพัฒนาทรัพยากรมนุษย์ เพื่อขับเคลื่อนนโยบาย ประเทศไทย 4.0”1 ส่วนที่

15

สวนท 3

ขอเสนอแนะเชงนโยบาย

[16] ในการขบเคลอนนโยบาย “ประเทศไทย 4.0” ทจะเปนรปธรรมและสามารถด าเนนการไดในเวลาอนใกล ผเขาอบรมหลกสตรโครงการนกบรหารระดบสง : (นบส. 2) รนท 9 มความเหนวา การพฒนาทรพยากรมนษยเปนปจจยหลกแหงความส าเรจ โดยตองด าเนนการใน 2 กลม คอ กลมท 1 : บคลากรในระบบราชการ และกลมท 2 : บคลากรนอกระบบราชการ

[17] กลมท 1 : บคลากรในระบบราชการ การผลกดนนโยบายของรฐบาลตองใชบคลากรและกลไกของระบบราชการทงระบบเปนตวเรง (Catalyst) ใหเกดการพฒนาตามแนวทางดงกลาว โดยขาราชการสามารถเปนผน าการเปลยนแปลง (Change agent) ถงแมจะด าเนนการไดไมงายนกเนองจากบคคลากรของภาครฐถกผกตดกบระเบยบและแบบแผนซงยากตอการเปลยนแปลง แตดวยกลไกของรฐเองจะท าใหขาราชการตองเปนผน าการเปลยนแปลงได

[18] การท าใหขาราชการเปนผน าการเปลยนแปลงในการพฒนาทรพยากรมนษยนน ผเขารบการอบรมฯ เหนวาจ าเปนอยางยงทจะตองมการด าเนนการ 4 ดานไปพรอม ๆ กน ดงน

การพฒนาองคความรของขาราชการใหรรอบและรลก และมการเพมพนความรอยางตอเนอง

การบมเพาะใหขาราชการมธรรมาภบาล กลาตดสนใจกระท าในสงทถกตองเพอผลประโยชนสวนรวม

การปรบปรงกฎระเบยบและวธปฏบตราชการจากการท างานตามกฎเกณฑ (Rule base) เปนการสรางนวตกรรมทอ านวยความสะดวกใหแกประชาชน (Innovation base)

การปรบปรงการประเมนผลการปฏบตราชการใหม โดยใหความส าคญกบผลลพธ (Outcome) แทนความครบถวนของกระบวนงาน (Procedure) และจ านวนผลผลต (Output)

Page 20: การพัฒนาทรัพยากรมนุษย์ เพื่อขับเคลื่อนนโยบาย ประเทศไทย 4.0”1 ส่วนที่

16

[19] เนองจากโลกเปลยนแปลงไปอยางรวดเรว มพลวตสง การพฒนาองคความรของ

ขาราชการใหรรอบและรลก และมการเพมพนความรอยางตอเนอง จงมความส าคญเปนอยางมาก

เพอใหการปฏบตราชการตอบสนองตอบรบททเปลยนแปลงไปไดอยางทนทวงท และเปนแบบอยาง ท

ด (Role model) ในการพฒนาทรพยากรมนษยของประเทศในภาพรวม ทงน ตวชวดความส าเรจใน

การพฒนาองคความรของขาราชการในยคประเทศไทย 4.0 นควรอยางยงทจะเปลยนจากตวชวดเชง

ปรมาณ คอ “จ านวนครง” “จ านวนผเขารวม” หรอ “จ านวนผสอบผาน” ในการฝกอบรมหรอ

สมมนาอยางทเปนอยแตเดมไปเปนตวชวดเชงคณภาพ คอ องคความร ทมการถายทอดใหแก

ขาราชการดวยกนหรอแกบคคลภายนอกและสามารถน าไปประยกตใชใหเกดประโยชนในการท างานม

การตพมพในวารสารทางวชาการหรอการเผยแพรใหประชาชนน าไปใชประโยชน

[20] การบมเพาะใหขาราชการมความซอสตยสจรต มศกดศร กลาตดสนใจกระท าในสงท

ถกตองเพอผลประโยชนสวนรวม เปนสงทจ าเปนอยางยงในบรบทของสงคมไทยทยงคงมทศนคต

(Attitude) ทไมเออตอการพฒนาในทางทถกตองอยมาก โดยเฉพาะอยางยง ทศนคตเกยวกบวตถ

นยม (Materialism) ทน าไปสการกระท าเพอประโยชนสวนตนมากกวาประโยชนสวนรวม รวมถงการ

ทจรตและประพฤตมชอบ

[21] การปรบปรงกฎระเบยบและวธปฏบตราชการจากการท างานตามกฎเกณฑ (Rule

base) เปนการสรางนวตกรรมทอ านวยความสะดวกใหแกประชาชน (Innovation base) การ

ใหบรการตามความตองการเฉพาะปจเจกบคคลทผรบบรการสามารถออกแบบและเลอกรปแบบการ

ใหบรการทแตกตางได ภาครฐตองใหบรการไดตลอด 24 ชวโมง ไดทกสถานท น าเสนอบรการท

เหมาะสมแตละบคคล มชองทางการใหบรการหลายชองทางและบรณาการภาครฐเปน One Stop

Service ซงจะเปนตนแบบในการใชความคดสรางสรรคในการสรางนวตกรรมการท างานใหม

ประสทธภาพขน

Page 21: การพัฒนาทรัพยากรมนุษย์ เพื่อขับเคลื่อนนโยบาย ประเทศไทย 4.0”1 ส่วนที่

17

[22] ปรบปรงระบบการประเมนผลการปฏบตราชการโดยใหความส าคญกบผลลพธ (Outcome) แทนความครบถวนของกระบวนงาน (Procedure) และจ านวนผลผลต (Output) นอกจากจะท าใหระบบราชการมประสทธภาพมากขนแลว ยงเปนนยยะทแสดงใหเหนถงแนวทางทถกตองในการพฒนาทรพยากรมนษยทตองค านงถงเปาหมายและผลลพธมากกวากระบวนการดวย

[23] ทงน การด าเนนการทง 4 ดานตาม [18] นน อยในความรบผดชอบของ ก.พ. และ ก.พ.ร. สมควรทรฐบาลจะก าหนดใหทงสองหนวยงานเรงรดด าเนนการปรบปรงกฎหมาย กฎ และระเบยบตาง ๆ ทเกยวของเพอใหบรรลวตถประสงคดงกลาวภายในเวลาทก าหนด และใหเปนหนวยงานตนแบบในการพฒนาทรพยากรมนษยในภาคราชการตอไป นอกจากนหนวยงานราชการเองตองจดท าแผนยทธศาสตรการพฒนาบคคลากรของหนวยงานใหสอดคลองกบนโยบายของรฐบาล” ประเทศไทย 4.0” โดยค านงถงบทบาทและหนาทเฉพาะของหนวยงาน (Specific Task)

[24] กลมท 2 : บคลากรนอกระบบราชการ ซงเปนประชากรกลมใหญของประเทศทเปนฟนเฟองทจะตองชวยกนขบเคลอนนโยบายของภาครฐผานกลไกทมภาคราชการเปนหวแรงหลกแตทงนการพฒนาบคคลากรนอกระบบราชการใหเปนฟนเฟองในการขบเคลอนประเทศส “ประเทศไทย 4.0” ตองด าเนนการในทกชวงวยตงแตแรกเกดจนถงวยสงอายและวยชราภาพ ซงสามารถแบงเปน 4 ระยะ คอ วยแรกเกด 1,000 วน วยเรยน วยท างาน และวยสงอาย

[25] วยแรกเกด 1,000 วน/วยกอนวยเรยน การพฒนาวยแรกเกด 1000 วน ซงเรมตงแตปฏสนธในครรภจ านวน 270 วน วย 180 วน หลงคลอดจากครรภมารดา และวย 550 วน ซงเปนวยกอนวยเรยน ซงเปนชวงวยทมคณคาทสดในการทจะพฒนาทกสวนของรางกาย การพฒนากลามเนอเพอใหมสขภาพแขงแรง พฒนาใหมวนย มความรบผดชอบตอตนเองและสงคม ปลกฝงใหรจกตนเองในขณะเดยวกนตองรจกการอยรวมกบผอน และตองมวธทจะกระตนใหเดกมความสนใจทจะเรยนรสงใหมตลอดชวตซงจะสงผลใหเกดนวตกรรมทางความคดทจะตอยอดไปสการปฏบตตลอดชวงอาย ดงนนขอเสนอเชงนโยบายส าหรบวย 1000 วน คอ

Page 22: การพัฒนาทรัพยากรมนุษย์ เพื่อขับเคลื่อนนโยบาย ประเทศไทย 4.0”1 ส่วนที่

18

1. ปฏรประบบสาธารณสขในการดแลทารกตงแตในครรภมารดาเพอใหเดกทเกดมามความสมบรณทงรางกายและจตใจ 2 ปรบกฎหมายหรอกฎระเบยบทเออใหมารดาและบดามโอกาสมการเลงดทารกดวยตนเองโดยไมเสยโอกาสดานการงาน ดานเศรษฐกจ หรอดานสงคม 3. ปรบกฎระเบยบใหจดตงศนยเดกเลก (วย 2-3 ขวบ ) ประจ าสถานทราชการและสถานประกอบกจการตาง ๆ เพอใหเกดความตอเนองจากการดแลลกทบาน 4. ก าหนดมาตรฐานและมระบบประกนคณภาพครพเลยง ซงครพเลยงทมความร มความสามารถ และมทกษะทเหมาะสมกบการดแลเดกปฐมวยโดยเนนพฒนาความฉลาดทางอารมณ( EQ) และความฉลาดทางปญญา (IQ) รวมทงความแขงแรงทงรางกายและการเสรมสรางวนย คณธรรมจรยธรรม และ Executive Function (EF) ในเดกปฐมวยผานกจกรรมตาง ๆ เชน การฝกเขาแถว การเลนของเลนตามวย การท ากจกรรม เชน ลางมอกอนทานอาหาร เปนตน

ปจจยแหงความส าเรจในการพฒนาบคลากรวยแรกเกด 1000 วน /กอนวยเรยนเพอใหกาวส ประเทศไทย 4.0 คอ ตองไดรบการเตรยมความพรอมตงแตกอนตงครรภ ระหวางตงครรภและหลงคลอดใหเดก ไดอยในบรรยากาศของครอบครวทอบอน มโภชนาการและสขอนามยทด

[26] วยเรยน การพฒนาเดกวยเรยนเพอรองรบนโยบาย ประเทศไทย 4.0 มความส าคญไมยงหยอนไปกวาวยแรกเกด 1,000 วน โดยตองเนนหลกการสงเสรมใหมนษยไดรบการพฒนาตามบคลกลกษณะ(personality)และความสามารถ(Competence) อนแตกตางของผเรยนเปนส าคญ ระบบการศกษาตองมหลากหลายไมมการปดกนความคดตองกระตนใหมความคดสรางสรรคในการท าสงใหมๆ ใหมแนวทางในการส ารวจความสามารถและบคคลกลกษณะทเหมาะสมตลอดเวลาเพอใหนกเรยนไดเตบโตและท างานในสงทชอบและสอดคลองกบบคคลกภาพของเดกในขณะเดยวกนคณครตองมทกษะทดในการรวมส ารวจความตองการ ความสามารถและบคคลกภาพทเหมาะสมของเดกในแตละคน ขอเสนอแนะเชงนโยบายส าหรบเดกวยเรยน คอ

Page 23: การพัฒนาทรัพยากรมนุษย์ เพื่อขับเคลื่อนนโยบาย ประเทศไทย 4.0”1 ส่วนที่

19

1.ปฏรประบบการศกษา ใหมหลายระบบและเดกสามารถเลอกออกแบบการเรยนการ สอนเองไดตงแตประถมศกษา ไมใชระบบเดยวกนทงประเทศอยางทเปนอยทกวนนซงงายตอการท างานแตไมเปนประโยชนกบประเทศชาต

2. สรางสภาพแวดลอม (Ecosystem) ทดใหแกเยาวชนในการเรยนรเพอเปนคนด มคณธรรม จรยธรรม ความรบผดชอบ มวนย มความเปนผน า มความอตสาหะ มความคดสรางสรรค มความใฝร มจตส านกตอสวนรวมและประเทศชาต และคนเกงของสงคม ภาครฐและเอกชนตองมสวนรวมในการวางแผน ออกแบบ และด าเนนการ

3. สรางแรงบนดาลใจ (Passion) ในการพฒนาศกยภาพและองคความรของตนเอง จากความฝน ความถนด และทกษะแหงตน และการใหโอกาสของสงคมทเปดกวาง

4. ปรบคานยมของสงคมใหมทศนคตทดตอการเรยนวชาชพ (Vocational Education) ใหการยอมรบและยกยองวาเปนผมบทบาทในการพฒนาประเทศอยางมศกดศร ตลอดจนไดรบคาตอบแทนทเหมาะสม

5. สงเสรมใหเยาวชนมสมรรถนะดานภาษาตางประเทศทเปนสากล และเทคโนโลย สารสนเทศ

ปจจยแหงความส าเรจ ในการพฒนาบคลากรวยเรยนเพอกาวส ประเทศไทย 4.0 คอ ระบบการศกษาทเนน“เดกเปนศนยกลางอยางแทจรง”สงเสรมใหเดกไดรบการพฒนาตามความสามารถและความถนดเฉพาะตน ระบบการศกษาตองมหลากหลายไมมการปดกนความคด ตองกระตนใหมความคดสรางสรรคเพอใหเกดนวตกรรมอยางตอเนอง มงสรางครทมคณภาพและไดรบการยกยอง รวมถงสอการเรยนการสอนทมประสทธภาพทงในและนอกโรงเรยน [27] วยท างาน มความส าคญในภาวะปจจบนเปนอยางยงการทประเทศชาตจะขบเคลอนตามนโยบายรฐบาล “ประเทศไทย 4.0 ”ไดส าเรจในเรววนนนนอกเหนอจากการทบคคลากรในภาครบเปนผน าการเปลยนแปลงแลว บคคลากรในวยท างานกเปนกลมคนทมบทบาทส าคญยงอกลมหนงโดยบคคลากรในยค“ประเทศไทย 4.0 ”นนจะตองมลกษณะเชงประจกษ คอ 1. มความคดสรางสรรค สามารถสรางผลงานเชงนวตกรรมได (Learning & Innovation Skill) 2. ยอมรบการเปลยนแปลง ( Flexible & Adaptability ) 3. มความคดเชงบวก 4. มการพฒนาตนเองอยาง

Page 24: การพัฒนาทรัพยากรมนุษย์ เพื่อขับเคลื่อนนโยบาย ประเทศไทย 4.0”1 ส่วนที่

20

ตอเนอง 5. มความสามารถดานดจตล ( Digital Literacy Skill ) 6. มภาวะผน าและความรบผดชอบ ( Leadership & Responsibility )

ปจจยแหงความส าเรจในการพฒนาบคคลากรวยท างาน ใหมความสามารถรองรบการกาวส ประเทศไทย 4.0 ดงน

1.เพมศกยภาพแรงงาน ใหมศกยภาพในการท างานสงขน 1.1 ปรบ Mindset ในท างาน ใหสามารถท างานไดทกท ทกเวลา โดยใชระบบ

เทคโนโลยสารสนเทศ ชวยในการท างานบางประเภทใหมากขน 1.2 สงเสรม STEM Workforce ( Science ,Technology , Engineering

Mathematical ) โดยพฒนาคนวยท างานใหมความรดาน วทยาศาสตร เทคโนโลย วศวกรรม และคณตศาสตร โดยเชอมโยง บรณาการความรทง 4 ดาน มาประยกตใชในการท างาน การคดคนสงใหม เพอการสรางนวตกรรม และสงเสรมใหบคลากรดานการวจยและนวตกรรมของประเทศปฏบตงานในภาคการผลต บรการ สงคมและชมชน มากขน

1.3 สามารถปรบตวทนตอเทคโนโลยสมยใหมในการท างาน เชน ระบบอตโนมต หนยนต เครองมอ เครองจกร

1.2 สามารถท างานตอบสนองความตองการของภาคสวนตางๆ ได 2. มระบบการเคลอนยายคนทมความสามารถ (Talent Mobility) ระหวางภาครฐและ

เอกชนใหไปท างานทเหมาะสม เพอรวมผลตผลงานทเปนนวตกรรม 3. ปรบปรงกฎหมาย/กฎระเบยบ ใหเกดความคลองตวในการท างาน หรอเปนขอบงคบ

ส าหรบเรองทจ าเปนเพอใหเกดประโยชนและสงเสรมการประกอบอาชพ เชน ปรบกฎหมาย/กฎระเบยบรองรบเทคโนโลย ทเปลยนแปลงส ประเทศไทย 4.0 จดท ามาตรฐานวชาชพ ขนทะเบยนวชาชพหรอรบรองความสามารถบคลากรตามมาตรฐานสากล ( ISO 17024)

4. เพมความรและทกษะในการดแลสขภาพทงสวนตวและความปลอดภยในการท างาน 5. สรางระบบฐานขอมลบคลากรทเกยวของกบการวจยและพฒนา รวมถงนวตกรรมใหสอดคลองกบการความตองการใชของ Real sector

Page 25: การพัฒนาทรัพยากรมนุษย์ เพื่อขับเคลื่อนนโยบาย ประเทศไทย 4.0”1 ส่วนที่

21

[28] วยสงอาย การเปลยนแปลงโครงสรางประชากรของไทยทเกดขนอยางรวดเรวในชวง 3 - 4 ทศวรรษทผานมา ท าใหประเทศเขาสการเปนสงคมผสงวยตงแตประมาณป 2543 - 2544 คอ มประชากรอาย 60 ปคดเปนสดสวนมากกวารอยละ10 ของประชากรทงหมด ประเทศไทยจดอยใน กลมสงคมสงวยของกลม ประเทศอาเซยนเปนอนดบท 2 รองจากประเทศสงคโปร ฉะนนผสงวยจงเปนหนวยหนงของประเทศทจะตองใหความส าคญอยางยง เชนทรฐบาลกลาววาจะไมทงใครไวขางหลง การพฒนาผสงอายมสขภาพแขงแรง พงพาตนเอง มความมนคงปลอดภยในชวตและทรพยสน มงานท าและรายไดเหมาะสมตามศกยภาพ โดยใชแนวทางประชารฐด าเนนมาตรการทส าคญ คอ

1. ปรบปรงกฎระเบยบทเออใหผสงวยสามารถน าความรและประสบการณมา ประกอบวชาชพเพอมรายไดเลยงตนเองตามความเหมาะสม เชน ยดการเกษยณอายทงภาครฐและเอกชน มาตรการทางภาษใหกบสถานประกอบการทสงเสรมใหผสงอายท างาน

2. สงเสรมผสงอายทมความรความสามารถเปนผถายทอดประสบการณ ความรและ ทกษะสบคคลากรรนหลง

3. ปรบปรงระบบสาธารณสขใหผสงอายมคณภาพชวตทด มโอกาสในการเขาถง ความรและระบบสาธารณสขพนฐานในการดแลสขภาพใหแขงแรงตงแตกอนวยสงอายและสามารถดแลสขภาพอยางตอเนอง มการจดระบบการดแลรกษาทดโดยภาครฐและเอกชน

4. สงเสรมดานความมนคงและความปลอดภยในชวต เชนการพฒนาทอยอาศยให ปลอดภย มความรดานการออมเงน มการจดตงกองทนเพอการออม 5. สงเสรมใหมการสรางสงคมผสงอาย ( Social Aging Platform) มกลยทธในการบรหารจดการอยางเปนรปธรรม

ปจจยแหงความส าเรจในการพฒนาบคคลากรวยสงอาย เพอรองรบการกาวส ประเทศไทย 4.0 คอ ตองสรางโอกาสใหผสงอายท าประโยชนใหกบสงคมอยางมคณคา ไดรบการยกยองอยางมเกยรตและมศกดศร

Page 26: การพัฒนาทรัพยากรมนุษย์ เพื่อขับเคลื่อนนโยบาย ประเทศไทย 4.0”1 ส่วนที่

22

สวนท 4

กรณศกษาการพฒนาบคคลากรรองรบนโยบาย“ประเทศไทย 4.0” ---------------------------------------- ---

[29] กรณศกษาเพอการพฒนาบคลากร การพฒนาบคคลากรจ าเปนอยางยงตองพฒนาตงแตวยแรกเกด 1,000 วน/วยกอนวยเรยน จนถงวยสงอายตามทไดกลาวมาแลว แตอยางไรกตามการพฒนาในแตละสาขาวชาชพกมความจ าเปนเฉพาะดานทจะตองท าเพอใหสอดคลองกบบรบทในการท างานในแตละสาขา ประเทศไทยเปนประเทศเกษตรกรรมทพงพาการผลตและสงออกสนคาเกษตร ซงเปนสนคาทมความจ าเปนตอการด ารงชพของประชากรโลก จนกระทงทผานมาประเทศไทยขบเคลอนนโยบาย “ครวไทยสครวโลก” รวมถงการพฒนาดานอตสาหกรรมและการบรหารจดการดานการเงน กรณศกษาในรายงานฉบบนจงขอเสนอการพฒนาบคคลากรดานการเกษตร ดานอตสาหกรรม และดานการเงน เขาสยค “ประเทศไทย 4.0”

กรณศกษาการพฒนาบคลากรดานการเกษตร การขบเคลอนการเกษตรสยค“ประเทศไทย 4.0” จ าเปนทจะตองมการปรบเปลยนวธการ

ท าเกษตรแบบดงเดมเปนเกษตรยคใหมในลกษณะ Smart Farming ซงตองปฏวตความคด ปฏรปตนเอง โดยการปรบ Mindset ของเกษตรกร ปรบปรง Skill-Set เปลยน Behavior Set โดยการพฒนาบคคลากรภาคเกษตรกรรมทกชวงวย ประกอบดวย วยเดก (กอนวยเรยน) วยเรยน วยท างาน และวยสงอาย โดยวางเปาหมายทส าคญ คอ

1. วยเดก : เปาหมายส าคญ คอการปลกฝงและสรางการตระหนกรดานการเกษตร และการอนรกษทรพยากรธรรมชาต ซมซบ มอดมการณ และเหนคณคาของการเกษตร และทรพยากรธรรมชาต พฒนากระบวนการคดใหมเทคโนโลยและนวตกรรม โอกาสใหมการเรยนรอยางเสรและมความคดสรางสรรค

2. วยเรยน : การพฒนาบคคลากรภาคเกษตรในวยเรยน มเปาหมายส าคญ คอตอง ปลกฝงใหรกในอาชพเกษตรกรรม ตระหนกรวาอาชพเกษตรเปนอาชพทมคณคา มศกดศร สามารถประสบผลความส าเรจ สรางความมงคงและมนคงใหแกตนเองและครอบครวได ในชวงวยนตองมการพฒนาทงดานทฤษฎการท าเกษตร พฒนาการประยกตเทคโนโลยมาใชในการเกษตร พฒนาทกษะและกระตนใหเกดความคดสรางสรรคและเกดนวตกรรมทางการเกษตร

Page 27: การพัฒนาทรัพยากรมนุษย์ เพื่อขับเคลื่อนนโยบาย ประเทศไทย 4.0”1 ส่วนที่

23

3. วยท างาน : การพฒนาบคคลากรภาคเกษตรวยท างานจ าเปนอยางยงตองปฏวต ความคด ปฏรปตนเอง โดยการปรบ Mindset ปรบปรง Skill-Set ปรบเปลยน Behavior Set ปรบกระบวนความคด มการสรางองคความรใหมๆ ใหสอดรบกบสถานการณโลก/ประเทศ ปรบตวใหสามารถรองรบการเปลยนแปลงไดด และมการเรยนรปจจยทเกยวของตางๆ ทางดานการผลต การแปรรป การตลาด/การคา เศรษฐกจ การเขาถงแหลงเงนทน ความสามารถในการปรบตวในการเปนผประกอบการเกษตรเชงธรกจ ตลอดจนการบรหารจดการในทกมตอยางมออาชพ สามารถท าเกษตรอจฉรยะ (Smart Farming) รวมกลมเปนเกษตรแปลงใหญ และรวมกลมเปนวสาหกจชมชน/สหกรณ สรางระบบตลาดเกษตรในทกระดบ ใหสามารถก าหนดราคาขายและก าหนดปรมาณการผลตไดถกตองแมนย า

การพฒนาบคลากรทางการเกษตรในวยท างานคอการสรางฐานความร (Big Data) ใหสามารถเขาถงขอมลเพอการเรยนรเพอใหสามารถพฒนาตนเองใหเปนเจาของกจการ และปรบปรงอยางตอเนอง โดยองคความรเหลานถอเปนภารกจส าคญทรฐตองสนบสนนการสรางโครงสรางพนฐานทสามารถเขาถงไดงาย น าไปปฏบตไดอยางเหมาะสม รวมถงรฐสามารถสนบสนนแหลงเงนทนดอกเบยต า การใหค าปรกษาสการปฏบตใหเกษตรกรสามารถขบเคลอนธรกจเกษตรได

4. วยผสงอาย : การพฒนาบคลากรภาคเกษตรวยสงอาย เนนย าใหความส าคญกบ การน าองคความรดานการเกษตรจากผสงอายทมประสบการณ อาท ปราชญเกษตร มาจดการความรอยางเปนระบบ ( Knowledge Management) และจดการถายทอดสเกษตรกรเพอจะใหน าไปตอยอดโดยใชเทคโนโลยและนวตกรรมเปนองคาพยบทส าคญ ขอเสนอเชงนโยบายเพอผลกดนสการขบเคลอนตอการพฒนาบคคลากรดานการเกษตรส ประเทศไทย 4.0 ดงน 1. จดกจกรรมปลกฝงการเรยนรดานการเกษตร การอนรกษทรพยากรธรรมชาต เชน การสรางกจกรรมแคมปเยาวชน ทองเทยวเชงเกษตรกรรม และ/หรอ ปลกปาชมชน เปนตน

Page 28: การพัฒนาทรัพยากรมนุษย์ เพื่อขับเคลื่อนนโยบาย ประเทศไทย 4.0”1 ส่วนที่

24

2. ปฏรประบบการเรยนการสอนใหมงเนนการใชเทคโนโลย น านวตกรรมและแนวความคดสรางสรรคมาประยกตใชในภาคเกษตร ทงกระบวนการผลต การแปรรป การตลาด เพอใหสามารถเปนผประกอบการเกษตรเชงธรกจได 3. รฐตองสรางฐานความร (Big Data) ใหสามารถเขาถงขอมลเพอการเรยนรเพอใหสามารถพฒนาตนเองใหเปนเจาของกจการ และปรบปรงอยางตอเนอง โดยองคความรเหลานถอเปนภารกจส าคญทรฐตองสนบสนนการสรางโครงสรางพนฐานทสามารถเขาถงไดงาย น าไปปฏบตไดอยางเหมาะสม รวมถงรฐสามารถสนบสนนแหลงเงนทนดอกเบยต า การใหค าปรกษาสการปฏบตใหเกษตรกรสามารถขบเคลอนธรกจเกษตรได 4. รฐตองจดการโครงสรางพนฐานทเออตอภาคเกษตรในการขบเคลอนเปนเกษตรอจฉรยะ (Smart Farmer) ทดแทนการอมเกษตรกรเหมอนรฐบาลทผานด าเนนการมาโดยตลอด 5. กระทรวงศกษาธการตองบรณาการการท างานอยางใกลชดกบกระทรวงเกษตรและสหกรณในการจดระบบการศกษาใหสอดคลองกบความตองการของวชาชพเกษตร ( Agricultural Vocational Learning) 6.รฐตองน าองคความรดานการเกษตรจากผสงอายทมประสบการณ อาท ปราชญเกษตร มาจดการความรอยางเปนระบบ ( Knowledge Management) และจดการถายทอดสเกษตรกรรนหลงและจดใหมรางวล (Reward) เชดชเกยรตใหเปนทยอมรบในสงคม กลาวโดยสรป การพฒนาบคลากรทางการเกษตรในทกชนวยดงขางตน จะประสบผลส าเรจไดจ าเปนตองใชรฐเปนกลไกหลกในการสนบสนน ผลกดน และขบเคลอนด าเนนการใหเกดการพฒนาบคคลากรทางการเกษตรทประสบผลส าเรจ มความมงคง ไดรบการยกยองในสงคม มเกยรตและศกดศรของความเปนเกษตรกรอยางมออาชพ (Smart Farmer) โดยตองอาศยความรวมมอกนตงแตระดบ ครอบครว หมบาน ชมชน รวมถงภาคเอกชนและประชารฐ ซงสงส าคญทสดตองมการปรบ mindset ในการรวมมอท างานอยางบรณาการทกภาคสวน โดยใชแนวทางการพฒนาแบบมงเปา (Goal Oriented)

Page 29: การพัฒนาทรัพยากรมนุษย์ เพื่อขับเคลื่อนนโยบาย ประเทศไทย 4.0”1 ส่วนที่

25

กรณศกษาการพฒนาบคลากรดานอตสาหกรรม

[30] กรณศกษาเพอพฒนาบคลากรดานอตสาหกรรมเปนสงจ าเปนทตองกระท าทงโดยภาครฐและภาคเอกชน เพอสรางความเขมแขงทางดานเศรษฐกจของประเทศทมสดสวนผลตภณฑมวลรวมในประเทศ (Gross Domestic Product : GDP) จากภาคอตสาหกรรมสงประมาณรอยละ 30 ของ GDP รวมของประเทศ และเพอใหสามารถปรบตวรองรบการเปลยนแปลงทางเทคโนโลยทมอตราเรงสงมากในปจจบน (Disruptive Technology) ทงน การพฒนาบคลากรของภาครฐจะด าเนนการตามกฎหมายและระเบยบปฏบตทก าหนดขนตามสภาพการณทเปลยนแปลงไปทงภายในและภายนอกประเทศ รวมทงตามภารกจและพนธกจในการสงเสรมสนบสนนการพฒนาขดความสามารถของภาคอตสาหกรรม ส าหรบการพฒนาบคลากรของภาคเอกชนจะด าเนนการตามความตองการของตลาด องคกร และความเจรญทางเทคโนโลย เพอการรกษาฐานลกคาและการขยายตลาด อยางไรกด จากสถานการณทผานมา การพฒนาบคลากรภาคอตสาหกรรมของไทยยงขาดทศทาง ความเขมขน มาตรฐาน และแรงจงใจ ท าใหผลงานทปรากฎของทงจากภาครฐและภาคเอกชนสงผลกระทบ (Impacts) ทงดานปรมาณและคณภาพในการพฒนาบคลากรดานอตสาหกรรมนอยมาก จ าเปนอยางยงทหนวยงานรฐและภาคเอกชนตองรวมพลงก าหนดกตกา หลกเกณฑ หลกสตร วธการ และกระบวนงานรวมกน เพอผลกดนและยกระดบการพฒนาบคลากรดานอตสาหกรรมใหมประสทธภาพและประสทธผลและสอดคลองกบความตองการมากขน ผานการปฏบตงานของหนวยงานทงรฐและเอกชนทรบผดชอบในสาขางานหรอวชาชพนน ๆ โดยมวตถประสงค ดงน

1. การพฒนาบคลากรใหตรงตามความตองการของภาคอตสาหกรรม 2. การขนทะเบยนทกษะฝมอแรงงาน และคณวฒวชาชพ ใหเปนระบบมาตรฐานเพอ

การประกอบอาชพและการจางงาน 3. การจดตงศนยฝกอบรม บมเพาะ ใหความรททนสมย ตรงตามความตองการของ

ตลาดแรงงาน 4. การจดท าและบรณาการฐานขอมล (Big Data) ดานแรงงาน อาชพ และวชาชพ

เพอใชประโยชนในการวางแผน ก าหนดนโยบาย และชน าแนวทางทเหมาะสมและทนตอสถานการณ

Page 30: การพัฒนาทรัพยากรมนุษย์ เพื่อขับเคลื่อนนโยบาย ประเทศไทย 4.0”1 ส่วนที่

26

5. การสนบสนนใหเกดการถายทอดและปรบเปลยนเทคโนโลย สอตสาหกรรม 4.0 ทมความเปนอตโนมต ถกตองแมนย า มความโปรงใส สะดวก รวดเรว และประหยด

ทงน โดยมขนตอนในการด าเนนงาน ดงน 1) ส ารวจหลกสตรทงหมดทหนวยงานภาครฐและเอกชนท าการฝกอบรมพนกงาน

ภาคอตสาหกรรม 2) จดกลมวชาชพและทกษะฝมอใหเหมาะสม พรอมทงปรบปรงและยกระดบ

หลกสตรการเรยนการสอนใหทนสมย สอดรบกบนโยบายอตสาหกรรม 4.0 (Industry 4.0) ทงภาคทฤษฎและภาคปฏบต โดยเทยบเคยงกบหลกสตรสากล

3) จดใหมการขนทะเบยนหนวยงานหรอองคกรทมความพรอมในการเปนหนวยอบรม หนวยจดสอบ หนวยตดตามประเมนผล และอน ๆ ทเกยวของ

4) จดใหมการสอบขนทะเบยน และหนงสอรบรองความรความสามารถ โดยมกฎหมายแรงงานก าหนดรายไดขนต าตามความร ในแตละวชาชพและระดบทสอบได เพอสรางแรงจงใจและมาตรฐานคาแรง

5) จดใหมงบประมาณและสงอ านวยความสะดวกดานตางๆ อยางเพยงพอ เพอใหบรการดานการสอน การฝกปฏบต การสอบขนทะเบยนและอน ๆ โดยเฉพาะการจดตงศนยฝกอบรม บมเพาะ ใหความรททนสมย ตรงตามความตองการของตลาดแรงงาน

6) จดท าและบรณาการฐานขอมลผผานการฝกอบรม สอบขนทะเบยน ประกอบวชาชพ แยกตามสาขาวชาและทกษะฝมอในการประกอบอาชพ

7) จดใหมเวทในการแลกเปลยนเรยนรแชรประสบการณระหวางกนบน Digital Platform เพอการพฒนาเปนบทเรยนจากประสบการณ (Lessons Learned) และการปฏบตทเปนเลศ (Best Practices) เพอการสบคนและขยายผลตอไป

8) ก าหนดเปนกฎหมายใหนายจางตองทยอยสงลกจางเขารบการอบรม และทดสอบความร ตามต าแหนงและหนาททรบผดชอบในสดสวนทเพมขนในแตละป โดยก าหนดเปนเปาหมายรวมใหแรงงานในโรงงานอตสาหกรรมตองผานการอบรมและสอบขนทะเบยนวชาชพอยางนอยรอยละ 10 ตอป เปนตน

Page 31: การพัฒนาทรัพยากรมนุษย์ เพื่อขับเคลื่อนนโยบาย ประเทศไทย 4.0”1 ส่วนที่

27

9) คาใชจายในการจดสงพนกงานหรอลกจางเขารบการอบรมวชาชพและทกษะ นายจางสามารถน าไปหกเพอเสยภาษไดไมนอยกวา 4 เทา เปนตน

10) ก าหนดเปนกฎหมายใหการรบพนกงานใหมเขาท างานในโรงงาน ตองเปนผผานการอบรม และสอบขนทะเบยนไมนอยกวารอยละ 20 ตอป

11) ก าหนดใหมงบประมาณเชงบรณาการเพอการสงเสรมการพฒนาบคลากรภาคอตสาหกรรม โดยระบหนวยงานรบผดชอบหลกและหนวยงานสนบสนน รวมทงเปาหมายและตวชวดทเปนรปธรรมทงในระดบชาต ระดบกระทรวง และระดบกรมทมความเชอมโยงสอดสมพนธกน และเปนไปตามความตองการของภาคอตสาหกรรม ตามนโยบาย ประเทศไทย 4.0 แผนยทธศาสตรชาต 20 ป และแผนเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 12 (พ.ศ. 2560-2564)

Page 32: การพัฒนาทรัพยากรมนุษย์ เพื่อขับเคลื่อนนโยบาย ประเทศไทย 4.0”1 ส่วนที่

28

กรณศกษาการพฒนาบคลากรดานเทคโนโลยทางการเงน [31] การพฒนาบคลากรดานเทคโนโลยทางการเงน เพอรองรบนโยบายประเทศไทย 4.0 (ประเทศไทย 4.0) ถอวาเปนภารกจทมความทาทายอยางยง เนองจากการเปลยนผานไปสประเทศไทย 4.0 ประกอบดวยการ เปลยนแปลงเชงโครงสรางทางเศรษฐกจ จากเกษตรดงเดมไปสเกษตรสมยใหมทเนนการบรหารการจดการ เทคโนโลย จากวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอม (SMEs) เดมไปส SMEs ศกยภาพสง จากภาคบรการแบบดงเดมทมมลคาต าไปสการบรการวชาชพ และการปรบเปลยนแรงงานใหมความเชยวชาญและศกยภาพเพมมากขน การขบเคลอนดงกลาวจ าเปนตองไดรบการพฒนาเทคโนโลยและอตสาหกรรมทเกยวของ โดยเฉพาะอยางยง อตสาหกรรมกลมดจทล เทคโนโลยอนเทอร เนตทเชอมตอและบงคบอปกรณตางๆ และปญญาประดษฐ (Artificial Intelligence) ซงเทคโนโลยดานการเงน (FinTech) ถอเปนสวนหนงของอตสาหกรรมดงกลาว

FinTech เปนศพทบญญตทเกดขนจากค าส าคญ 2 ค า คอ Financial และ Technology หรอเทคโนโลยทางการเงน มความหมายถงการน าเทคโนโลยสมยใหมมาประยกตใชกบการใหบรการธรกรรมทางการเงนในรปแบบตาง ๆ เพอใหสามารถน าเสนอบรการทตอบโจทยผบรโภคไดอยางมประสทธภาพ ไดรบความสะดวกรวดเรวเพมขน และตนทนการใชบรการทต าลงในปจจบน FinTech เปนทรจกในรปแบบของการคดคนพฒนาเทคโนโลยและนวตกรรมทสนบสนนหรอทดแทนขนตอนการท าธรกรรมการเงนแบบดงเดม เพอเปลยนไปสการใหบรการทางเงนในรปแบบใหม ซงสามารถน าเสนอบรการทตอบโจทยผบรโภคและผประกอบการไดอยางมประสทธภาพ ในสวนของประเทศไทยนน FinTech ไดเขามาใหบรการในกลมธรกรรมการเงนหลกจ านวน 3 กลม ไดแก ธรกรรมทเกยวกบการช าระเงน/โอนเงน (Payments, Transfers and Remittances) การบรหารการเงนสวนบคคล (Personal Finance) และการใหสนเชอและเงนทน (Retail and Institutional Investments, Lending and Equity Financing)

ประเทศไทยไดมการน าเทคโนโลยมาประยกตใชในธรกจการเงน ไมวาจะเปนนวตกรรมต ATM ทชวยใหคนกดเงนสดไดสะดวก เพยงแคมบตร บตรเครดต การโอนเงนออนไลน เปนตน เหลานกลวนเปน FinTech อยางหนง แตท าไมจงตองใหความส าคญกบ FinTech อก เนองจากยงมชองวาง อกมากมายทจะท าใหธรกรรมทางการเงนของเราดขน เรวขน งายขนประหยดขน ซงมผลสบเนอง มาจาก Startup บรษท สายเทคโนโลยทเขามาเปลยนโฉมการเงนไดรวดเรวกวาใหสถาบนการเงนอยาง

Page 33: การพัฒนาทรัพยากรมนุษย์ เพื่อขับเคลื่อนนโยบาย ประเทศไทย 4.0”1 ส่วนที่

29 ธนาคารตองมาคดคนเทคโนโลยใหม ๆ โดยล าพง ทงน มผใหบรการ FinTech ในประเทศไทยและการระดมทนของผใหบรการ FinTech ดงกลาว ในชวงป 2554 – 2559 ดงแสดงตามแผนภาพและตาราง ดงน

ตารางท .. การระดมทนของ FinTech ในประเทศไทยตงแตป 2554 – 2559

ทมา : Thailand Fintech landscape 2016 special report by techsauce

แผนภาพท .. ภาพรวมผใหบรการ FinTech ประเทศตาง ๆ ในประเทศไทย

ทมา : Thailand Fintech landscape 2016 special report by techsauce

ประเภท 2554 2555 2556 2557 2558 2559 จ านวนการระดมทน

จ านวนบรษท

รายชอบรษท

FinTech - - - 2 4 2 8 5 Piggipo, StockRadars,PeakEngine, Flowaccount, Finnomena

Payment 1 - - 2 2 2 7 3 2C2P, Omise, Deep Pocket

Page 34: การพัฒนาทรัพยากรมนุษย์ เพื่อขับเคลื่อนนโยบาย ประเทศไทย 4.0”1 ส่วนที่

30 การเตบโตอยางรวดเรวของผใหบรการ FinTech ของโลกและของไทย มผลกระทบตอ

ทกภาคสวนทเกยวของไดแก ผใหบรการ FinTech หรอสถาบนการเงน หนวยงานก ากบดแล และประชาชนผใชบรการทางการเงน จงจ าเปนตองพฒนาระบบการบรหารจดการธรกจ ระบบการก ากบ ดแล และระบบการคมครองผใชบรการทางการเงนและ FinTech ใหสามารถพฒนาไดอยางมประสทธภาพ เขาถงผใชบรการไดอยางทวถง โดยในการพฒนาดงกลาวบคลากรเปนปจจยส าคญและเปนกลไกในการสงเสรมและขบเคลอนประเทศไทย 4.0 จงจ าเปนตองเรงพฒนาบคลากรทางการเงนใหมความร ความสามารถ และทกษะทเกยวกบเทคโนโลยและนวตกรรมททนสมย กาวทนกบกระแสการเปลยนแปลงของโลก

ในการพฒนาบคลากร FinTech จ าเปนตองมนโยบายทครอบคลมผมสวนไดสวนเสยอยางครบถวน ไดแก ประชาชนผใชบรการ FinTech ผใหบรการ FinTech หรอสถาบนการเงน และผก ากบดแลหรอหนวยงานรฐ เนองจาก FinTech มความเชอมโยงกบผลตภณฑทางการเงนทหลากหลาย ทงทเกยวของกบสถาบนการเงนภายใตการก ากบดแลของธนาคารแหงประเทศไทยและกระทรวงการคลง บรษทหลกทรพยภายใตการก ากบดแลของส านกงานคณะกรรมการก ากบหลกทรพยและตลาดหลกทรพย และธรกจประกนชวตและประกนวนาศภย ภายใตการก ากบดแลของสานกงานคณะกรรมการก ากบและสงเสรมการประกอบธรกจประกนภย โดยม แนวทางในการด าเนนการ ดงน

1. สงเสรมและใหโอกาสแกบคคลทสนใจในการสราง Start-Up FinTech รายใหมๆ โดยการจดใหมหนวยงานของรฐท าหนาทสนบสนนและอ านวยความสะดวกในดานความร ทกษะ และค าแนะน า รวมทงการเปนพเลยงบมเพาะ FinTech และเปดโอกาสใหมการทดลองเสมอนจรงในการพฒนา FinTech ดวย

2. เสรมสรางความรวมมอระหวางผประกอบการ Start-Up ซงมความรดานนวตกรรมเทคโนโลยระดบสงกบผใหบรการหรอผประกอบการทางการเงนซงมแหลงเงนทน มฐานขอมล ฐานลกคาในระดบสง และมความนาเชอถอในการด าเนนธรกจ เพอใหสามารถด าเนนงานรวมกนในลกษณะผรวมลงทนหรอหนสวนทางธรกจ (Partners or Investors) เพอพฒนา FinTech ใหมความกาวหนาทนสมยอยางตอเนอง โดยสนบสนนใหบคลากรของ Start-Up FinTech และสถาบนการเงนไดรวมกนท างานอยางใกลชดเพอเรยนรรวมกน

Page 35: การพัฒนาทรัพยากรมนุษย์ เพื่อขับเคลื่อนนโยบาย ประเทศไทย 4.0”1 ส่วนที่

31

3. สนบสนนใหเงนทนแกนกวจยทงภาครฐและเอกชนในการพฒนา FinTech และสรางเวทในการแขงขนประกวดผลงานทสามารถน าผลงานมาด าเนนการปฏบตไดจรงอยางเปนรปธรรม

4. สรางแรงจงใจใหผประกอบการลงทนรายใหมเขาสธรกจ FinTech มากขน ซงสามารถด าเนนการไดทงมาตรการดานภาษส าหรบผประกอบการรายใหม (Start-Up) ในกลม FinTech มาตรการสนบสนนดานแหลงเงนทนส าหรบการด าเนนธรกจ FinTech และมาตรการสงเสรมการวจยและพฒนาดาน FinTech

5. การพฒนาความรดาน FinTech ใหแกบคลากรภาครฐ ทงหนวยงานทก ากบดแลและทก าหนดนโยบาย โดยการจดหลกสตรการอบรมทเกยวของ และการอบรมเชงปฏบตการ รวมทงการสงบคลากรภาครฐเขาท างานในภาคเอกชน ทงกบผประกอบการ FinTech และสถาบนการเงน บรษทหลกทรพย และบรษทเอกชนเปนการชวคราว เพอใหเกดการเรยนรทงในมตของผก ากบดแล ผก าหนดนโยบาย และผปฏบต

6. ใหหนวยงานภาครฐและภาคเอกชนรวมกนก าหนดแนวทางการเขารวมด าเนนการในศนยทดสอบและพฒนา FinTech ทเปนนวตกรรมและเทคโนโลยใหมมาสนบสนนการใหบรการดานตลาดเงนและตลาดทน (Regulatory Sandbox)

7. ใหหนวยงานภาครฐศกษา พฒนา และปรบปรงกฎหมายทเกยวของกบการใชและการใหบรการดานการเงน ซงรวมถงกฎหมายทเกยวของกบสถาบนการเงน บรษทหลกทรพย และบรษทประกนภย เพอสนบสนนใหการท าธรกรรมทางการเงน FinTech และธรกรรมผานสออเลกทรอนกสสามารถด าเนนการไดโดยสะดวก รวดเรว เปนธรรม และคมครองผใชบรการทางการเงน

8. ใหหนวยงานภาครฐศกษาแนวทางในการก ากบ ตดตาม และสงเสรมระบบประกนภยผานนวตกรรม FinTech โดยใหภาคเอกชนเขามามสวนรวม

9. ใหหนวยงานภาครฐก าหนดหลกเกณฑการก ากบดแลทเออตอการประกอบธรกรรมสนเชอระหวางบคคลกบบคคลผานระบบหรอเครอขายอเลกทรอนกส (Peer-to-Peer Lending) และการระดมทนออนไลน (Crown Funding)

Page 36: การพัฒนาทรัพยากรมนุษย์ เพื่อขับเคลื่อนนโยบาย ประเทศไทย 4.0”1 ส่วนที่

32

10. ใหหนวยงานภาครฐพฒนาโครงสรางพนฐานและขบเคลอนระบบการช าระเงนแบบอเลกทรอนกสแหงชาต (National e-Payment) อยางตอเนอง และสรางความรความเขาใจใหแกประชาชนผใชบรการใหรบทราบและสนนสนนนโยบายของภาครฐดงกลาวในการช าระเงน และการท าธรกรรม FinTech ผานสออเลกทรอนกส

11. ใหหนวยงานภาครฐและภาคเอกชนรวมกนเสรมสรางความรความเขาใจทางดานการเงน (Financial Literacy) ใหแกประชาชนผใชบรการทางการเงน ทงในดานการออม การบรหารเงนและทรพยสน การลงทน การเปนหนและสนเชอ การคมครองผใชทางการเงน ภยทางการเงน ความเสยงและการบรหารความเสยงภย รวมทงการท าธรกรรม FinTech ทผานสออเลกทรอนกส โดยการจดอบรมสมมนาใหความร จดใหมการเรยนการสอนแบบ e- Learning และการมแบบทดสอบระบบชดค าสง เพอใหประชาชนผสนใจสามารถศกษา และมความรในการเลอกใชบรการทางการเงน โดยมโปรแกรมค านวณอตราผลตอบแทน และความเสยง เพอเปรยบเทยบผลตภณฑทางการเงนไดดวยตนเอง

12. ใหทกภาคสวนทงภาครฐ ภาคเอกชน และประชาชน ด าเนนการบรณาการรวมกนในการเตรยมความพรอมและการปรบตวใหสอดรบกบสภาวะการเปลยนแปลงอยางรวดเรวของกระแสโลกในการพฒนา FinTech นวตกรรม และเทคโนโลย รวมทงรวมกนผลกดนการใหบรการทางการเงนรปแบบใหม ๆ ทสามารถแขงขนไดในตลาดระหวางประเทศ

…………………………………………………………….

Page 37: การพัฒนาทรัพยากรมนุษย์ เพื่อขับเคลื่อนนโยบาย ประเทศไทย 4.0”1 ส่วนที่

คณะผจดท า

1.นายแพทยอษฎางค รวยอาจณ รองอธบดกรมควบคมโรค ประธาน นบส.๒ รนท ๙

2.นายชเกยรต มาลนรตน ผอ านวยการส านกขาวกรอง

3.นายปกรณ นลประพนธ รองเลขาธการส านกงานคณะกรรมการกฤษฎกา

4.นายพรชย หาญยนยงสกล รองอธบดกรมบญชกลาง

5. นายวจกษณ อภรกษนนทชย รองอธบดกรมศลกากร รก.ทปรกษาดานการพฒนาและจดเกบภาษ

6.นายชาญวทย นาคบร รองผอ านวยการส านกงานคณะกรรมการนโยบายรฐวสาหกจ

7.นางสาววมล ชาตะมนา รองผอ านวยการส านกงานเศรษฐกจการคลง

8.นายธรพงษ ศรสคนธ รองอธบดกรมพฒนาสงคมและสวสดการ

9. วาทรอยตร กฤษณพงศ ศรพงษพนธกล รองอธบดกรมการขาว

10.นายสรวศ ธานโต รองอธบดกรมปศสตว

11.นางสาวราภรณ พรหมพจน รองอธบดกรมวชาการเกษตร

12.นายประสงค ประไพตระกล รองอธบดกรมสงเสรมการเกษตร

13.นายวสนต นยภรมย รองอธบดกรมหมอนไหม

14.นางอมพวน วรรณโก ผตรวจราชการกระทรวงคมนาคม

15.นายชยธรรม พรหมศร รองผอ านวยการส านกนโยบายและแผนการขนสงและจราจร

16.นางสวรรณา เตยรสวรรณ รองอธบดกรมควบคมมลพษ

17.นางอษฎาพร ไกรพานนท รองเลขาธการส านกนโยบายและแผนทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม

18. นายศกดชย แตงฮอ รองอธบดกรมการปกครอง

19.นายทวป บตรโพธ รองอบดกรมการพฒนาชมชน

Page 38: การพัฒนาทรัพยากรมนุษย์ เพื่อขับเคลื่อนนโยบาย ประเทศไทย 4.0”1 ส่วนที่

20.นายชยชาญ สทธวรชธรรม รองอธบดกรมทดน

21.นายอภชาต จารศร รองอธบดกรมพนจและคมครองเดกและเยาวชน

22.นายนมต ทพวนานต รองอธบดกรมราชทณฑ

23.พนต ารวจตรสรยา สงหกมล รองอธบดกรมสอบสวนคดพเศษ

24.นายนยม เตมศรสข รองเลขาธการส านกงานคณะกรรมการปองกนและปราบปรามยาเสพตด

25.นายววฒน จระพนธวานช ผตรวจราชการกระทรวงแรงงาน

26.นางอมาพร สขมวง รองอธบดกรมวทยาศาสตรบรการ

27.นางสาววไลวรรณ ตนจอย รองเลขาธการส านกงานปรมาณเพอสนต

28.นายศรชย พรประชาธรรม รองเลขาธการส านกงานคณะกรรมการ

ขาราชการครและบคลากรทางการศกษา

29.นายปานเนตร ปางพฒพงศ รองอธบดกรมการแพทย

30.นายประภาส จตตาศรนวตร รองอธบดกรมบรการสขภาพ

31.นายธงชย เลศวไลรตนพงศ รองอธบดกรมอนามย

32.นางอนงค ไพจตรประภาภรณ รองอธบดกรมโรงงานอตสาหกรรม

33.นางเบญจมาพร เอกฉตร รองเลขาธการส านกงานมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรม

34.นางสาววภารตน ดออง รองเลขาธการส านกงานคณะกรรมการวจย