การพยากรณ์�การเกดโรคเร �อน ประเทศไทย พ.ศ. 2556

สถาบั�นราชประชาสมาส�ย

ความสำ�าค�ญความชุ�กโรคต่ำ��า• ลำ�าดั�บัความส�าค�ญของโรคลำดัลำงในทุ�กระดั�บั• แพทุย� & เจ้!าหน!าทุ#$สาธารณส�ขขาดัความตระหน�ก

& ทุ�กษะ• ประชาชนขาดัความตระหน�ก• ความลำ)าช!าในการตรวจ้ว*น*จ้ฉั�ย

ว�ตถ�ประสงค�

• เพ,$อประเม*นความเส#$ยงของการเก*ดั โรคเร,-อนรายอ�าเภอ ในป/ พ.ศ . 2556

ว*ธ#การศ1กษา

•ระบัาดัว*ทุยาเช*งพรรณนา

•Risk analysis matrix

•ประเม*นผลำการพยากรณ�– Screening

เคร,$องม,อ

1 .ข!อม3ลำโรคเร,-อนจ้ากระบับัรายงานของ สถาบั�นราชประชาสมาส�ย ป/พ.ศ. 2527-2554

2. ข!อม3ลำประชากร จ้ากส�าน�กทุะเบั#ยนกลำาง กรมการปกครอง ป/พ.ศ. 2527-2554

ผลำการศ1กษา

0.01

0.1

1

10

2527 2529 2531 2533 2535 2537 2539 2541 2543 2545 2547 2549 2551 2553

อ�ตรา 1 ต)อประชากร 10 000 คน

0.1 100.4

PR 8.9

DR 0.7

Achieving Elimination Goal (2537)

MDT Implementation (2527)

ป/ พ.ศ.

สำถานการณ์�โรคเร �อนในประเทศไทย ต่ำ��งแต่ำ%ป& 2527-2554

จ้�านวนผ3!ป4วยใหม) แลำะอ�ตราการตรวจ้พบัผ3!ป4วยใหม) ต�-งแต)ป/ 2538-2554

1297

1197

1457

11111037

1000

638 615

506

401358

405

280

652705

797864

0.990.8

0.63 0.56 0.630.44

1.4

1.8

2.4

1.7

1.3

1.45

1.12 1.031.03

2

2.2

0

1000

2538 2539 2540 2541 2542 2543 2544 2545 2546 2547 2548 2549 2550 2551 2552 2553 2554

-1

1

3

จ้�านวนผ3!ป4วยใหม) อ�ตราการค!นพบัผ3!ป4วยใหม)

จ้�านวน(คน)อ�ตราการค!นพบัผ3!ป4วยใหม) ต)อประชากร 100, 000 คน

ป/ พ.ศ.

0

2

4

6

8

10

12

14

16

2527 2529 2531 2533 2535 2537 2539 2541 2543 2545 2547 2549 2551 2553

สำ�ดสำ%วนผู้()ป*วยใหม%ท,�เป-นเด.ก - 014( ป&)ป& -25272554

%

จำ�านวน และสำ�ดสำ%วนผู้()ป*วยใหม%ท,�ม,ความพการระด�บ จำ�านวน และสำ�ดสำ%วนผู้()ป*วยใหม%ท,�ม,ความพการระด�บ 2 2ต่ำ��งแต่ำ% ป& -25432554

141

111

140

88

7277

85

5849 52

60

29

14 14 14

12.5

11.3612.07

13.82

11.4612.22

10.36

14.53 14.81

0

20

40

60

80

100

120

140

160

2543 2544 2545 2546 2547 2548 2549 2550 2551 2552 2553 25540

2

4

6

8

10

12

14

16

Number of Gr.2 Proportion of Gr.2จ้�านวน

พ.ศ.

ร!อยลำะ

การกระจ้ายของผ3!ป4วยโรคเร,-อน จ้�าแนกรายภาค ป/ 2554

ต่ำะว�นออกเฉี,ยงเหน อ ใ ต่ำ) กลาง เหน อ

ต่ำะว�นออกเฉี,ยงเหน อ 52 % (353 คน)

ใต่ำ) 21% (144 คน)

กลาง 14% (91 คน)

เหน อ 1 3 % (90 คน)

ต่ำะว�นออกเฉี,ยงเหน อ ใ ต่ำ) กลาง เหน อ

ผู้()ป*วยในทะเบ,ยนร�กษา 678 คน(ณ์ 31 ธั�นวาคม 2554)

ผู้()ป*วยใหม% 280 คน(ต่ำ��งแต่ำ% 1 มกราคม- 31 ธั�นวาคม 2554)

ต่ำะว�นออกเฉี,ยงเหน อ 5 1 % (142 คน)

เหน อ 17% (47 คน)

กลาง 12% (34 คน)

ใต่ำ) 2 0 % (57คน)

จ้�านวนผ3!ป4วยโรคเร,-อนรายใหม) รายอ�าเภอ ป/ 2554

ไม)พบัผ3!ป4วยใหม) ม# 744 อ�าเภอ (80.17 %)

พบัผ3!ป4วยใหม)อ�าเภอลำะ - 12 คน ม# 162 อ�าเภอ (1746. %)

พบัผ3!ป4วยใหม)อ�าเภอลำะ - 34 คน ม# 19 อ�าเภอ (2.0 5%)

พบัผ3!ป4วยใหม)อ�าเภอลำะต�-งแต) 5 คนข1-นไป ม# 3 อ�าเภอ (0.32 %)

ไม)พบัผ3!ป4วยใหม) ม# 5 49 อ�าเภอ (59.29 %)

พบัผ3!ป4วยใหม)อ�าเภอลำะ - 12 คน ม# 285 อ�าเภอ (3078. %)

พบัผ3!ป4วยใหม)อ�าเภอลำะ - 34 คน ม# 54 อ�าเภอ (5.83 %)

พบัผ3!ป4วยใหม)อ�าเภอลำะต�-งแต) 5 คนข1-นไป ม# 38 อ�าเภอ (4.10 %)

จ้�านวนผ3!ป4วยโรคเร,-อนรายใหม) รายอ�าเภอ ป/ 2544

ว*ธ#พยากรณ�การเก*ดัโรค

•Risk analysis matrix – ต่ำ�วชุ,�ว�ดด)านโอกาสำ – ด)านความร�นแรง

น*ยามต�วช#-ว�ดัโอกาสำการเกดโรคเร �อน ผ3!ส�มผ�สโรคร)วมบั!าน (House-hold contact)

– ผ3!ส�มผ�สโรคร)วมบั!านของผ3!ป4วยประเภทุเช,-อมาก (Multibacillary leprosy: MB) ม#ความเส#$ยงในการเก*ดัโรค 5 – 8 เทุ)า

– ผ3!ส�มผ�สโรคร)วมบั!านก�บัผ3!ป4วยประเภทุเช,-อน!อย (Paucibacillary leprosy: PB) ม#ความเส#$ยงในการเก*ดัโรค 2 เทุ)า

ความร�นแรงของการเกดโรคเร �อน พ,-นทุ#$ทุ#$ม#รายงานการตรวจ้พบัผ3!ป4วยโรคเร,-อนใหม) ในรอบั 5 ป/ทุ#$ผ)านมา

1 . ผ3!ป4วยใหม)ทุ#$เป7นเดั8ก (อาย�ต�$ากว)า 15 ป/ ) ป/ใดัป/หน1$ง ในรอบั 5 ป/ 2 . จ้�านวนป/ทุ#$พบัผ3!ป4วยใหม) ในรอบั 5 ป/ 3 . จ้�านวนผ3!ป4วยใหม)ทุ#$พบั ในรอบั 5 ป/

ต่ำารางท,� 1 ต่ำ�วชุ,�ว�ดและเกณ์ฑ์�ของโอกาสำและความร�นแรงของการเกดโรคเร �อน

โอกาสำ (ป9จ้จ้�ยทุ#$ม#ผลำต)อการเก*ดัโรค) 1 2 3 4 5

ผ3!ส�มผ�สโรคร)วมบั!านของผ3!ป4วย ในรอบั 5 ป/ ทุ#$ผ)านมา PB MB

คะแนนของโอกาส

ความร�นแรง 1 2 3 4 5

1. ม#ผ3!ป4วยใหม)เป7นเดั8ก ในรอบั 5 ป/ ทุ#$ผ)านมา ไม)ม# ม#

2. จ้�านวนป/ทุ#$พบัผ3!ป4วยใหม) ในรอบั 5 ป/ ทุ#$ผ)านมา 1 2 3 4 5

3. จ้�านวนผ3!ป4วยใหม)ทุ#$พบัในรอบั 5 ป/ ทุ#$ผ)านมา 1-2 3-4 5-6 7-9 10+

คะแนนของความร�นแรง

ต่ำ�วชุ,�ว�ดด)านโอกาสำ

ต่ำ�วชุ,�ว�ดด)านความร�นแรง

ต่ำารางท,� 2 แสำดงการให)คะแนนความเสำ,�ยงของแต่ำ%ละพ �นท,�

พ �นท,�

A B C D E

คะแนนของโอกาสำ 2 2 5 5 5

คะแนนของความร�นแรง

1. ม#ผ3!ป4วยใหม)เป7นเดั8กในรอบั 5 ป/ทุ#$ผ)านมา 1 1 1 1 2

2. จ้�านวนป/ทุ#$พบัผ3!ป4วยใหม)ในรอบั 5 ป/ทุ#$ผ)านมา 1 2 3 4 5

3. จ้�านวนผ3!ป4วยใหม)ทุ#$พบัในรอบั 5 ป/ทุ#$ผ)านมา 1 2 3 4 5

คะแนนของความร�นแรง ( ทุ�าให!เป7น 1-5) 3*5

12/

=1.25

5*5/12=2.0

8

7*5/12 =2.9

2

9*5/12 =3.7

5

12*12/12 =5

รวมคะแนนความเสำ,�ยง (โอกาส x ความร�นแรง)

2.5 4.16 14.60

18.75

25

น!อย 1-9 คะแนน ปานกลำาง 10-19 คะแนน มาก 20-25 คะแนน

อ�าเภอท,�ม,ความเสำ,�ยงการเกดโรคเร �อน

ป& 2556

77 จ้�งหว�ดั 928 อ�าเภอ

อ�าเภอทุ#$ม#ความเส#$ยงน!อย ม# 423 อ�าเภอ (45.58%)

อ�าเภอทุ#$ม#ความเส#$ยงปานกลำาง ม# 79 อ�าเภอ (8.51%)

อ�าเภอทุ#$ม#ความเส#$ยงมาก ม# 67 อ�าเภอ (7.22%)

569 อ�าเภอ 61( %จ้าก 928

อ�าเภอ)

ต่ำารางท,� 3 มาต่ำรการการด�าเนนงานต่ำามพ �นท,�ท,�ม,ความเสำ,�ยง การเกดโรคเร �อน ป& 2556

เสำ,�ยงน)อย(423 อ�าเภอ)

เสำ,�ยงปานกลาง(79 อ�าเภอ)

เสำ,�ยงมาก(67 อ�าเภอ)

1. ให)สำ�ขศ9กษา ประชุาสำ�มพ�นธั�

1. รณ์รงค�สำร)างความต่ำระหน�กเร �องโรคเร �อนท��งอ�าเภอ

1. รณ์รงค�สำร)างความต่ำระหน�กเร �องโรคเร �อนท��งอ�าเภอ

2. ต่ำรวจำผู้()สำ�มผู้�สำโรคร%วมบ)านท�กคน

2. ค�ดกรองผู้()สำงสำ�ย 2. ค�ดกรองผู้()สำงสำ�ย

3. สำอบสำวนโรคเม �อพบผู้()ป*วยใหม%

3. ต่ำรวจำผู้()สำ�มผู้�สำโรคร%วมบ)านท�กคน

3. ต่ำรวจำผู้()สำ�มผู้�สำโรคร%วมบ)านท�กคน

* มาตรการน#-ดั�าเน*นการในพ,-นทุ#$ทุ#$ไม)ม#ผ3!ป4วย

4. สำอบสำวนโรคเม �อพบผู้()ป*วยใหม%

4. สำอบสำวนโรคเม �อพบผู้()ป*วยใหม%

5 สำ�ารวจำหม(%บ)านแบบเร.ว (Rapid village survey: RVS) ในหม(%บ)านท,�ม,ผู้()ป*วยใหม%เด.กในรอบ

5 ป&

การประเมนผู้ลการพยากรณ์�ความเสำ,�ยง การเกดโรคเร �อน ป& 2554

อ�าเภอท,�ม,ความเสำ,�ยงการเกดโรคเร �อน ป, 2554

77 จ้�งหว�ดั 928 อ�าเภอ

อ�าเภอทุ#$ม#ความเส#$ยงน!อย ม# 436 อ�าเภอ (46.98%)

อ�าเภอทุ#$ม#ความเส#$ยงปานกลำาง ม# 105 อ�าเภอ (11.31%)

อ�าเภอทุ#$ม#ความเส#$ยงมาก ม# 85 อ�าเภอ (9.16%)

626 อ�าเภอ 67%จ้าก 928

อ�าเภอ)

เสำ,�ยงสำ(ง 190 อ�าเภอ

ต่ำารางท,� 4 การพยากรณ์�ความเสำ,�ยงการเกดโรคเร �อน และจำ�านวนอ�าเภอท,�ค)นพบผู้()ป*วยใหม% ในป& พ.ศ . 2554

ผู้ลการพยากรณ์� ความเสำ,�ยงป& 2554

พ �นท,� จำ�านวนอ�าเภอ

พบผู้()ป*วยใหม%

ไม%พบผู้()ป*วยใหม%

รวม

เสำ,�ยงสำ(ง 82 108 190

เสำ,�ยงต่ำ��า 78 358 436

รวม 160 466 626

ความไว (Sensitivity ) = 82160*100/ = 5125. %

ค%าพยากรณ์�บวก (Predictive value of positive ) = 82190*100 = 43.16 %

ต่ำารางท,� 5 การเปร,ยบเท,ยบจำ�านวนผู้()ป*วยใหม%ท,�ค)นพบในพ �นท,�ท,�ม,ความเสำ,�ยง การเกดโรคเร �อนสำ(งก�บพ �นท,�ท,�ม,ความเสำ,�ยงต่ำ��า ป&พ.ศ. 2554

ป&พ.ศ. 2554( ผู้()ป*วยใหม% 254 คน)

พ �นท,� พ �นท,�ความเสำ,�ยงสำ(ง(190 อ�าเภอ)

พ �นท,�ความเสำ,�ยงต่ำ��า(436 อ�าเภอ)

จำ�านวนผู้()ป*วยใหม%ท,�ค)นพบ

153

6024( . %)101

(39.76 %)

สำร�ป• ผลำการพยากรณ�ความเส#$ยงในการเก*ดัโรคเร,-อน ป/

2554

– Sensitivity เพ#ยงแค) 51.25% – Predictive value of positive เทุ)าก�บั 43.16% – แต)ใน 2047. % ของอ�าเภอทุ#$ม#ความเส#$ยงส3ง สามารถ

พบัผ3!ป4วยใหม)ไดั!ถ1ง 6024. %

• จ้1งถ,อว)าการพยากรณ�พ,-นทุ#$ความเส#$ยงน#- ม,ความน%าเชุ �อถ อเพ,ยงพอท,�จำะชุ%วยเพ�มประสำทธัภาพในการชุ,�เป:าหมายเพ �อการด�าเนนงานเร%งร�ดค)นหาผู้()ป*วยโรคเร �อนท,�เหมาะสำมก�บสำถานการณ์�ของโรคเร �อนท,�ต่ำ��าลง

ข)อจำ�าก�ด• รายงานผ3!ป4วยใหม) (New case)

– การตรวจ้พบัผ3!ป4วย (Case Detection)– ไม)ใช)อ�บั�ต*การณ�ของโรค (Incidence) – Case Detection ก8ข1-นอย3)ก�บัก*จ้กรรมการดั�าเน*น

งาน

• ระยะฟั9กต�วของโรคยาวนานข1-น ต�-งแต) 3 – 12 ป/

ขอบัค�ณคะ