วิสัยทัศน์ (vision): พุทธศาสน ์...

วสยทศน (Vision): พทธศาสนมนคง ดารงศลธรรม นาสงคมสนตสขอยางยงยน คานยม (Core Value) : ดนแดนแหงธรรมเมองลมภ เชดชพระพทธศาสนา ปวงประชารมเยนใตรมพระบารม

อตลกษณ พทธศาสนกชนหนองบวลาภ เชดชธรรม เลศลาจตอาสา พฒนาตามหลกบวร แผนยทธศาสตรการปฏรปกจการพระพทธศาสนา แผนงาน/โครงการเรงดวน ป ๒๕๖๐ – ๒๕๖๔ คณะสงฆจงหวดหนองบวลาภ

ยทธศาสตร กลยทธ แผนงาน โครงการ ผรบผดชอบ

สรางความมนคงดานพระพทธศาสนา

ปลกฝงศรทธาในพระพทธศาสนา

แผนงานเสรมสรางศรทธาในพระพทธศาสนา

โครงการธรรมะทาดชวมสข ฝายเผยแผ โครงการสกการะพระอรยะเจา หลวงปขาว วดถากลองเพล ฝายเผยแผ

โครงการสวดมนตวนพระ ฝายเผยแผ โครงการสงเสรมวนสาคญทางพระพทธศาสนา ฝายเผยแผ โครงการครอบครวไทยอนไอรก ฝายเผยแผ โครงการธรรมะนาใจ ฝายเผยแผ โครงการหมบานรกษาศล ๕ ปวงประชามสข ฝายเผยแผ

เพมศกยภาพทางปญญา

แผนงานเพมศกยภาพทางปญญา

โครงการไวยวจกรตนแบบ ฝายปกครอง ฝายศกษาสงเคราะหโครงการมคนายกนอย

รวมมอภาคเครอขายใหเกดสมฤทธผล

แผนงานสงเสรมความรวมมอภาคเครอขาย ( บ ว ร) โครงการพทธศาสนกสมพนธ ฝายสาธารณ

สงเคราะห

ยกระดบกระบวนการบรหารจดการภายใน

พฒนาระบบธรรมาภบาล แผนงานสงเสรมธรรมาภบาล โครงการเพมประสทธภาพการบรหารกจการคณะ

สงฆ ฝายปกครอง

พฒนาระบบสารสนเทศ ๔.๐

แผนพฒนาระบบการบรหารจดการดวยเทคโนโลยสารสนเทศ

โครงการ Smart Card Smart Buddhism สพระพทธศาสนา ๔.๐ ( ฐานขอมลศาสนบคคล ศาสนสถาน ศาสนวตถ)

ฝายปกครอง

พฒนาหลกสตรเชงพทธและนวตกรรมใหทนสมย

แผนงานสงเสรมนวตกรรมทางการศกษา

โครงการยกระดบพทธศาสนศกษา/รร.พระปรยตธรรมแผนกนกธรรม บาล ปรยตธรรมสามญ ฝายศาสนศกษา

เพมขดความสามารถ ศาสนบคคล

แผนงานเพมศกยภาพศาสนบคคล

โครงการพฒนาศกยภาพการเรยนรของศาสนาบคคล(KAP)

ฝายศาสนศกษา

๒

ยทธศาสตร กลยทธ แผนงาน โครงการ ผรบผดชอบ

พฒนาส องคกรแหงการเรยนร

เชงพทธ

เสรมสรางองคความรดานพระพทธศาสนา

แผนงานเผยแผพระพทธศาสนา เชงรก โครงการพฒนาแหลงเรยนรทางพระพทธศาสนา ฝายศกษาสงเคราะห

มทรพยากรเพยงพอ ในการขบเคลอนกจการ

พระพทธศาสนา

บรหารศาสนสมบตอยางมประสทธภาพ แผนงานบรหารศาสนสมบต โครงการวดสะอาด ฆราวาสชอบใจ ฝายสาธารณปการ

จดหาแหลงงบประมาณสนบสนนกจการพระพทธศาสนา

แผนงานบรหารศาสนสมบต แผนงานพระพทธศาสนาเพอสงคม

โครงการวดตนแบบ ฝายสาธารณปการ

โครงการจดตงกองทนพฒนากจการพระพทธศาสนา ฝายสาธารณสงเคราะห

อตลกษณ พทธศาสนกชนหนองบวลาภ เชดชธรรม เลศลาจตอาสา พฒนาตามหลกบวร พนธกจ ดานการปกครอง, ศาสนศกษา, ศกษาสงเคราะห, เผยแผ, สาธารณปการ, สาธารณสงเคราะห คานยม ดนแดนแหงธรรมเมองลมภ เชดชพระพทธศาสนา ปวงประชารมเยนใตรมพระบารม ยทธศาสตร ๑. สรางความมนคงดานพระพทธศาสนา (กลยทธ ปลกฝงศรทธาในพระพทธศาสนา และเพมศกยภาพทางปญญา) ๒. ยกระดบกระบวนการบรหารจดการภายใน (กลยทธการรวมมอภาคเครอขายใหเกดสมฤทธผล, พฒนาระบบสารสนเทศ ๔.๐, และพฒนาหลกสตรเชงพทธและนวตกรรมใหทนสมย)

๓. พฒนาสองคกรแหงการเรยนรเชงพทธ (กลยทธเพมขดความสามารถศาสนบคคลและเสรมสรางองคความรพระพทธศาสนา) ๔. มทรพยากรเพยงพอในการขบเคลอนกจการพระพทธศาสนา (กลยทธ การบรหารศาสนสมบตอยางมประสทธภาพและ บรหารศาสนสมบตอยางมประสทธภาพ จดหาแหลงงบประมาณสนบสนนระบบจดการพระพทธศาสนา) ผลลพธ ๑. อตราการเรยนรพระปรยตธรรม (บาล นกธรรม สามญ) และพระพทธศาสนา (นกเรยน นกศกษา ชาวบาน) (+ ๕ % จากปฐาน) ๒. วดและคณะสงฆมการบรหารจดการตามหลกธรรมาภบาลเชงพทธ (บรหารศาสนสมบต ระบบบญช ฐานขอมล) (มกระบวนการ ๖๐ % จากปฐาน) ๓. พระสงฆ-ศาสนบคคล ไดรบการพฒนาศกยภาพและการเรยนรเชงพทธ (+ ๑๐ % จากปฐาน) (เชน อบรมวปสสนาจารย พระธรรมทต ฯลฯ)

๓

๔. แหลงเรยนรพระพทธศาสนา (Knowledge and Meditation Center, Green and Clean, Healthy Center ) (+๕ % จากปฐาน) ๕. ภาคเครอขายภาครฐ องคกรปกครองสวนทองถน เอกชน องคกรวฒนธรรม เครอขายชาวพทธ (มจตอาสา/มาชวยพระพทธศาสนา) (+ ๕ % จากปฐาน) ๖. การเรยนร พฤตกรรมเชงจรยธรรมและความสขเชงพทธของประชาชน (+ ๓.๕๐ ระดบจาก ๕ คะแนนเตม) ๗. การเรยนรวฒนธรรมและภมปญญาทองถนไดรบการประยกตใชในการพฒนาทองถน (+ ๓ % ของจานวนภมปญญา/ประเพณทองถน) ๘. ชดความรทางพระพทธศาสนา/เทคโนโลยสารสนเทศเพอการเผยแผพระพทธศาสนาและการพฒนาสงคม (+ ๑๐ จานวนผเขาถง/รบรสารสนเทศ) ๙. การเรยนรและแหลงเรยนรเชงพทธศลปะไดรบการพฒนาไปสการยกระดบดานจตใจและปญญา (Buddhist Arts to Buddhist Heart) (รอยละ ๓)

ขบเคลอนดวย พละ/อนทรย ๕

(ศรทธา วรยะ สต สมาธ ปญญา)

๑) การสรางศรทธา ความเชอมนในความด

๒) การสรางกระบวนการแหงความเพยร

๓) การสรางสงคมแหงสต

๔) การพฒนาจตใจวญญาณแหงการเรยนร

๕) การสรางเครอขายแหงปญญา

ยทธศาสตร

- สรางความมนคงดานพระพทธศาสนา

- ยกระดบการบรหารจดการภายใน

- พฒนาสองคกรแหงการเรยนรเชงพทธ

- มทรพยากรเพยงพอในการขบเคลอน

กจการพระพทธศาสนา

กจการคณะสงฆ ๖

- ดานการปกครอง

- ศาสนศกษา

- ศกษาสงเคราะห

- เผยแผ

- สาธารณปการ

- สาธารณสงเคราะห

สงคมสนตสข

- การเรยนรเชงพทธ

- พฤตกรรมเชงพทธ

- ความสขเชงพทธ

- สงคมเขมแขง

- วถวฒนธรรมมนคง

- สมดลธรรมชาต

๔

ยทธศาสตรท ๑ สรางความมนคงดานพระพทธศาสนา โครงการยอย/กจกรรมในแตละป

กลยทธ ตวชวด โครงการ กจกรรมยอย ผรบผดชอบ ๖๐ ๖๑ ๖๒ ๖๓ ๖๔ งบประมา

ณ

๑. ปลกฝงศรทธาในพทธ

ศาสนา

รอยละทเพมขน

ขององคกรและ

ประชาชนทสนใจ

และเขามามสวน

รวมกจกรรมและ

การเรยนรใน


๑.โครงการธรรมะทาด

ชวมสข

๒.โครงการสกการะ

พระอรยะเจา หลวงป

ขาว วดถากลองเพล

๓.โครงการสวดมนต

วนพระ

๔.โครงการสงเสรม

วนสาคญทาง


๕.โครงการครอบครว

ไทยอนไอรก

๖.โครงการธรรมะนา

ใจ

- สงเสรมใหชาวพทธ ลด ละ เลก

อบายมข

ฝายเผยแผ √ √ √

√ √

- กจกรรมสงเสรมสมมาชพ √ √ √ √ √

- สงเสรมกจกรรมตามวถพทธ

√ √ √ √ √

- อบรมคายคณธรรม √ √ √ √ √

-กจกรรมชมชนคณธรรม √ √ √ √ √

๕

ตวชวด

- หมบานศล ๕ √ √ √ √ √

กลยทธ

๗.โครงการหมบาน

รกษาศล ๕ ปวง

ประชามสข

โครงการ

- โรงเรยนศล ๕ ฝายเผยแผ

ผรบผดชอบ

√ √ √ √ √

- จดตงหมบานพทธตนแบบ √ √ √ √ √

กจกรรมยอย

-กจกรรมยกยอง สงเสรม ไวยวจกร

และมคนายก เพอเปนตนแบบของ

สงคม

๖๐

√

๖๑

√

๖๒

√

๖๓

√

๖๔

√

งบประมา

ณ

๒.เพมศกยภาพทางปญญา

-รอยละการเพมขน

ดานการเรยนรและ

กจกรรมพทธ

ศาสนาของ

พทธศาสนกชน

๘.โครงการไวยวจกร

ตนแบบ

๙. โครงการมคนายก

นอย

ฝายศกษา


ยทธศาสตรท ๒ ยกระดบกระบวนการบรหารจดการภายใน โครงการยอย/กจกรรมในแตละป

กลยทธ ตวชวด โครงการ กจกรรมยอย ผรบผดชอบ ๖๐ ๖๑ ๖๒ ๖๓ ๖๔ งบประมา

ณ

๖

๑. รวมมอภาค

เครอขายให

เกด

สมฤทธผล

กลยทธ

จานวนทเพมขนของ

องคกรภาครฐ

สถานศกษา เอกชน

และเครอขายและ

ประชาชนทสนใจเขา

รวมพฒนางานพทธ

ศาสนา

ตงชวด

๑.โครงการพทธ

ศาสนกสมพนธ


- ชมรมคนรกพระพทธ ฝายสาธารณ



√ √ √ √ √

- ชมรมพทธศาสน √ √ √ √ √

- องคกรวถพทธ √ √ √ √ √

- ชมรมคณธรรม √ √ √ √ √

- ทบนมเบอรวน √ √ √ √ √

- เครอขายงานบญปลอดอบายมข √ √ √ √ √

กจกรรมยอย ๖๐ ๖๑ ๖๒ ๖๓ ๖๔ งบประมา

ณ

- จดตงศนยชวยเหลอ ผยากไร

และผประสบภยพบต

√ √ √ √ √

- เสรมทกษะวชาชพแกประชาชน

ผสงอาย ผดอยโอกาส

√ √ √ √ √

- ตลาดชมชนเพอชมชน √ √ √ √ √

- เครอขาย โรงเรยนพระปรยตธรรม √ √ √ √ √

- เครอขายพทธศลป √ √ √ √ √

- สถาบนพระสงฆาธการ √ √ √ √ √

๒. พฒนาระบบ

ธรรมาภบาล

รอยละกระบวนการ

ทางานของคณะสงฆ

๒. โครงการเพม

ประสทธภาพการ

- การพฒนาสานกงานเจาคณะตาบล

เจาคณะอาเภอ เจาคณะจงหวด

√ √ √ √ √

๗

กลยทธ

องคกรพทธทไดรบ

การพฒนาระบบการ

บรหารจดการตาม

หลกธรรมาภบาลเชง

พทธ

ตวชวด

บรหารกจการคณะ

สงฆ


- เครอขายพระสงฆาธการ



√ √ √ √ √

- การคดกรองผเขามาบวช √ √ √ √ √

- พฒนาศกยภาพการปกครอง

ของพระสงฆาธการ จงหวด

หนองบวลาภ

√ √ √ √ √

- จดตงศนยประสานงานแกไข

ปญหา ขอยต ขอเรยกรอง ประจา

ตาบล อาเภอ จงหวด

- บรหารจดการศาสนสมบตวด

ตามหลกธรรมาภบาล

√ √ √ √ √

√ √ √ √ √

กจกรรมยอย ๖๐ ๖๑ ๖๒ ๖๓ ๖๔ งบประมา

ณ

- องคกรสจรต √ √ √ √ √

- องคกรสจรต √ √ √ √ √

- วดสงเสรมสขภาพ - วด ๕ ส.

- อทยานแหงการเรยนร

√ √ √ √ √

๓. โครงการสราง

เสรมสขภาวะมวล

รวมคณะสงฆ


- พระดศรเมองลมภ

- เณรดศรเมองลมภ

ฝายปกครอง √ √ √ √ √

- Smart Card √ √ √ √ √

- การเชอมโยงขอมลคณะสงฆ √ √ √ √ √

๘

เพอการพฒนา

๓. พฒนาระบบสารสนเทศ

ทาง ๔.๐

กลยทธ

รอยละความพรอมใช

สารสนเทศเชงพทธ

(องคความร ผนา

องคกร กจกรรมเชง

พทธ)

ตวชวด

๔. โครงการ Smart

Card Smart

Buddhism ส


๔.๐ ฐานขอมล

ศาสน-บคคล ศาสน

สถาน ศาสนวตถ)


- ศนยเทคโนโลยชาวพทธ (IT

Buddhist Center)



√ √ √ √ √

- เครอขายชาวพทธ (Buddhist

Network)

√ √ √ √ √

- พทธสถาน √ √ √ √ √

- พฒนาระบบสารสนเทศ

คณะสงฆจงหวดหนองบวลาภ

√ √ √ √ √

โครงการพฒนาสอเพอการเผยแผ


- ธรรมทายาท

โครงการพฒนาสอเพอการเผยแผ


กจกรรม


- สามเณรธรรมาสนทอง

√ √ √ √ √

√

๖๐

√

√

๖๑

√

√

๖๒

√

√

๖๓

√

√

๖๔

√

งบประมา

ณ

- ๑ หมบาน ๑ ศาสนทายาท √ √ √ √ √

- ๑ หมบาน ๑ ศาสนทายาท √ √ √ √ √

๔. พฒนาหลกสตรเชง - รอยละการเพมขน ๕.โครงการยกระดบ - พทธเพอสงคม ฝายศาสน √ √ √ √ √

๙

พทธและนวตกรรมให

ทนสมย

ของผสอบผาน

การศกษาพระปรยต

ธรรม

พทธศาสนศกษา

โรงเรยนพระปรยต

ธรรม แผนก

นกธรรม แผนกบาล

แผนกปรยตสามญ

- Excellence Buddhist

Center

ศกษา

√ √ √ √ √

- Mind & Spiritual √ √ √ √ √

-จานวนหลกสตรและ

กจกรรมเชงพทธท

เปนนวตกรรมเชง

สงคม/วฒนธรรม

- อบรมหลกสตรการผลตสอการเรยน

การสอนโรงเรยนพระปรยตธรรม

√ √ √ √ √

- โรงเรยนการกศลของวด √ √ √ √ √

- พฒนาสานกเรยนนกธรรม-บาล-

สามญศกษา

√ √ √ √ √

ยทธศาสตรท ๓ พฒนาองคกรแหงการเรยนรเชงพทธ โครงการยอย/กจกรรมในแตละป

กลยทธ ตวชวด โครงการ กจกรรม ผรบผดชอบ ๖๐ ๖๑ ๖๒ ๖๓ ๖๔ งบประมาณ

๑. เพมขด

ความสามารถ

ศาสนบคคล

รอยละพระสงฆและ

ศาสนบคคลทไดรบการ

เพมขดความสามารถใน

ดานองคความร การ

บรหาร และการพฒนา

มนษย

๑. โครงการพฒนา

ศกยภาพการเรยนร

ของศาสนบคคล

(KAP)

พฒนาศกยภาพการบรหาร


√ √ √ √ √

พฒนาศกยภาพพระวนยาธการ √ √ √ √ √

พฒนาศกยภาพศาสนพธกร √ √ √ √ √

การพฒนาศกยภาพ √ √ √ √ √

- สงฆสภาจงหวด

พระปรยตนเทศน

√ √ √ √ √

๑๐

กลยทธ

ตวชวด


- พระธรรมทต

-พระจรยานเทศน

ฝายศาสน

ศกษา


√ √ √ √ √

- ธรรมจารก √ √ √ √ √

- วปสสนาจารย

-บณฑตเผยแผ

√ √ √ √ √

พฒนาศกยภาพโรงเรยนพระ

ปรยตธรรม

√ √ √ √ √

สงเสรมการศกษาศาสนทายาท

ระดบวด ระดบตาบล ระดบ

อาเภอ ระดบจงหวด

√ √ √ √ √

กจกรรมอบรมพระนกเทศน √ √ √ √ √

กจกรรมการประกวดสวดมนต

การบรรยายธรรม

√ √ √ √ √

กจกรรม ๖๐ ๖๑ ๖๒ ๖๓ ๖๔ งบประมาณ

กจกรรมคนดศรลมภ √ √ √ √ √

กจกรรมสงเสรมการแสดง

มทตาจต

√ √ √ √ √

กจกรรมพฒนาศกยภาพพระ

สอนศลธรรม

√ √ √ √ √

เปดคมภรธรรม √ √ √ √ √

๑๑

เสรมสรางองค

ความร/ดาน



แหลงเรยนร


Knowledge, Meditation,

Green Temple ,Healthy

Center

๒. โครงการพฒนา

แหลงเรยนรทาง


ตามรอยพทธศาสนา ฝายศาสน

ศกษา


√ √ √ √ √

มองศลปเหนธรรม √ √ √ √ √

Knowledge Temple √ √ √ √ √

- Meditation Temple √ √ √ √ √

- Green Temple √ √ √ √ √

- Healthy Center √ √ √ √ √

- Buddhist Arts √ √ √ √ √

- Happiness City √ √ √ √ √

- โรงเรยนผสงอาย √ √ √ √ √

โรงเรยนมคนายก √ √ √ √ √

ระบบบญชวด √ √ √ √ √

ยทธศาสตรท ๔ มทรพยากรเพยงพอในการขบเคลอนกจการพระพทธศาสนา โครงการยอย/กจกรรมในแตละป

กลยทธ ตวชวด โครงการ กจกรรม ผรบผดชอบ

๖๐ ๖๑ ๖๒ ๖๓ ๖๔ งบประมาณ

๑. การบรหารจดการ

ศาสนสมบตอยางม

-รอยละของทดน

ศาสนาสมบตของวด

๑. โครงการวด

สะอาดฆราวาสชอบ

- ศนยกระจายขาว

ประชาสมพนธ

ฝายสา-

๑๒

ยทธศาสตรท โครงการ วตถประสงค ตวชวด กจกรรมยอย งบประมาณ

ยทธศาสตรท ๑ ๑.โครงการธรรมะทาด ๑.เพอสงเสรมการเรยนรและการ รอยละทเพมขนของ - สงเสรมใหชาวพทธลด

ประสทธภาพ

ไดรบการปรบปรง

จดสรรผลประโยชน

เพอการพฒนาสงคม

-มสารสนเทศของศาสน

สมบตและระบบบญช

ใจ

- เศรษฐกจพอเพยงเชงพทธ

- สงฆทานOTOP

- ธนาคารบญ

-ระบบบญชวด

ธารณป

การ

√

√

√

√

√ √

๒.จดหาแหลง

งบประมาณ

สนบสนนกจการ


รอยละทเพมขนของ

งบประมาณ และ

กองทน ในการ



๓. โครงการจดตง

กองทนพฒนา

กจการ


- วดชวยวดพฒนารวมกน

-ศนยชวยเหลอวดทประสบภย

-กจกรรมชวยเหลอวดทประสบ

ภย

-กลมสจจะสะสมทรพย

องคกรการเงน เชงพทธ

- สะพานบญ

- พฒนามลนธองคกรพทธ

- ไปรษณยบญ

ฝาย

สาธารณะ


√

√

√

√

√

√

√

√

√

√

√

√

√

√

√

√

√

√

√

√

√

√

√

√

√

√

√

√

√

√

√

√

√

√

√

๑๓


สรางความมนคง

ดาน


ชวมสข

๒.โครงการสกการะ

พระอรยะเจา หลวงป

ขาว วดถากลองเพล

๓.โครงการสวดมนต

วนพระ

๔.โครงการสงเสรมวน

สาคญทาง


๕.โครงการครอบครว

ไทยอนไอรก

๖.โครงการธรรมะนา

ใจ

ปฏบตตามหลกพระพทธศาสนา

๒. เพอพฒนาการเผยแผ

พระพทธศาสนาในเชงประยกต

๓. เพอสรางเครอขายชาวพทธใน

การมสวนรวมในการเผยแผ


องคกรและประชาชนท

สนใจและเขามามสวน

รวมกจกรรมและการ

เรยนรใน


ละ เลกอบายมข

-กจกรรมสงเสรม

สมมาชพ

-สงเสรมกจกรรมตามวถ

พทธ

-อบรมคายคณธรรม

-จดตงชมชนคณธรรม

๗.โครงการหมบาน

รกษาศล ๕ ปวงประชา

มสข

๔.เพอสงเสรมใหชาวพทธไดรกษา

ศล ๕

๕.เพอใหเกดความสงบ สนตสข ม

ความสามคคกลมเกลยวกนของ

คนในชาต

-หมบานศล ๕ ประชาม

สข

-โรงเรยนศล ๕

-จดตงหมบานพทธ

ตนแบบ

๑๔


กลยทธ

๑ ปลกฝงศรทธา

ในพทธศาสนา

๒. เพมศกยภาพ

ทางปญญา

ยทธศาสตรท ๒

ยกระดบ

กระบวนการ

บรหารจดการ

ภายใน

กลยทธ ๑

รวมมอภาค

เครอขายใหเกด

สมฤทธผล

๘.โครงการไวยวจกร

ตนแบบ

๙. โครงการมคนายก

นอย

๑. โครงการพทธ

ศาสนกสมพนธ

๑.เพอพฒนา เสรมสรางการเรยนร

ทางพระพทธศาสนา

๒.เพอสงเสรมใหมไวยวจกร และ

มคนายกเ ปนตนแบบแก เดก

เยาวชน และ ประชาชนทวไป

๑.สงเสรมสนบสนนประชาชน

รกษาศลและปฏบตธรรมตามคาสง

สอนขององคสมเดจพระสมมาสม

พทธเจา

๒. เพอเสรมสรางความสามคค

ความเปนปกแผน และภราดร

ภาพในหมพทธศาสนกชน

๓.จดตงและดาเนนกจกรรมตางๆ

ทเปนประโยชนในดานสงคม

การศกษา วฒนธรรม และ

มนษยธรรม

๔. เพอเสรมสรางความสามคค

- รอยละการเพมขนดาน

การเรยนรและกจกรรม

พทธศาสนาของ

พทธศาสนกชน


องคกรภาครฐ

สถานศกษา เอกชนและ

เครอขายและประชาชน

ทสนใจเขารวมพฒนา

งานพทธศาสนา

-กจกรรมยกยอง สงเสรม

ไวยวจกร และ มคนายก

นอยเพอเปนตนแบบของ

สงคม

- ชมรมคนรก


-ชมรมพทธศาสน

- องคกรวถพทธ

-ตนกลาคณธรรม

- to be No.1

-เครอขายงานบญปลอด

อบายมข

-จดตงศนยชวยเหลอ ผ

ยากไรและผประสบภย

พบต

-เสรมทกษะวชาชพแก

ประชาชน ผสงอาย

ผดอยโอกาส

๑๕


กลมเกลยว และความผาสกใน

มวลมนษยชาต ตลอดจนให

ความรวมมอกบองคการอนๆ

ซงประกอบกจการทมความมง

หมายอยางเดยวกน

- ตลาดชมชนเพอชมชน

- เครอขายโรงเรยนพระ


- เครอขายพทธศลป

- สถาบนพระ สงฆาธการ

กลยทธ ๒

พฒนาระบบธรร

มาภบาล

๒.โครงการเพม

ประสทธภาพการบรหาร

กจการคณะสงฆ

๑.เพอพฒนาคณภาพพระสงฆาธการ

๒.เพอเตรยมความพรอมพระสงฆาธ

การในการปฏบตหนาทไดอยาง

เหมาะสม

๓. เพอเพมประสทธภาพการบรหาร

จดการกจการคณะสงฆ

รอยละกระบวนการ


องคกรพทธทไดรบการ

พฒนาระบบการบรหาร

จดการตามหลกธรรมา

ภบาลเชงพทธ

- การพฒนา สานกงานเจา

คณะทกระดบ

- การคดกรองผเขามาบวช

-เครอขาย พระสงฆาธการ

- องคกรสจรต

-พฒนาศกยภาพการ

ปกครองของพระสงฆาธ

การ จงหวดหนองบวลาภ

-จดตงศนยประสานงาน

แกไขปญหา ขอยต ขอ

เรยกรอง ระดบตาบล

อาเภอ จงหวด

-บรหารจดการศาสน

สมบต

- วดตามหลกธรรมาภบาล

-อทยานการเรยนรในวด

๑๖


-วดสงเสรมสขภาพ

๓. โครงการสรางเสรม

สขภาวะมวลรวมคณะ

สงฆหนองบวลาภ

๑. เพอพฒนาวดใหเปนตนแบบ

แหงการพฒนาของชมชน

๒. เพอสนบสนนและยกระดบการ

พฒนาวด ใหครบทกดาน

๓. เพอยกระดบสานกงานเจาคณะ

จงหวดใหมการบรหารจดการท

ด

- รอยละกระบวนการ


องคกรพทธทไดรบการ

พฒนาระบบการบรหาร

จดการตามหลกธรรมาภ

บาลเชงพทธ

-พระดศรเมองลมภ

-เณรดศรเมองลมภ

กลยทธ ๓

๓. พฒนาระบบ

สารสนเทศ ๔.๐

๔. โครงการ Smart card

Smart Buddhism ส

พระพทธศาสนา ๔.๐

๑. เพอเสรมสรางและพฒนาการนา

ระบบเทคโนโลยสารสนเทศมา

ใชในการบรหารจดการ

๒.เพอจดเตรยมระบบฐานขอมล

เพอการเผยแพร

๓. เพอประยกตใชเทคโนโลย

สารสนเทศเพอการพฒนา

รอยละความพรอมใช

สารสนเทศเชงพทธ

(องคความร ผนา องคกร

กจกรรมเชงพทธ)

- Smart Card

- การเชอมโยงขอมลคณะ

สงฆเพอการพฒนา

- ศนยเทคโนโลยชาวพทธ

- IT Buddhist Center

- เครอขายชาวพทธ

- Buddhist Network

-พฒนาระบบสารสนเทศ

๑๗


คณะสงฆจงหวด


-โครงการพฒนาสอเพอ

การเผยแผ



- สามเณร ธรรมาสนทอง

- พทธสถาน

กลยทธ

๔. พฒนา

หลกสตรเชงพทธ

และนวตกรรมให

ทนสมย

๕. โครงการยกระดบ

พทธศาสนศกษาและ

โรงเรยนพระปรยต

ธรรม

๑. เพอพฒนาคณภาพของหลกสตร

และกระบวนการจดการเรยนร

๒. เพอพฒนานวตกรรมทเออตอ

การเรยนร

๓.เพอยกระดบการบรหาร

จดการศาสนศกษาใหม


- รอยละการเพมขนของ

ผสอบผานการศกษาพระ


-จานวนหลกสตรและ

กจกรรมเชงพทธทเปน

นวตกรรมเชงสงคม/

วฒนธรรม

- ๑ หมบาน ๑ ศาสน-

ทายาทlence

-พฒนาสานก เรยน

นกธรรม บาล-สามญ

- พทธเพอสงคม

-อบรมหลกสตรการผลต

สอการเรยนการสอน

โรงเรยนพระปรยตธรรม

- โรงเรยนการกศลของวด

-Eecellence Buddhist

Center

- Mind & Spiritual

Buddhist

๑๘


ยทธศาสตรท ๓

พฒนาสองคกร

แหงการเรยนร

เชงพทธ

กลยทธ

๑ เพมขด

ความสามารถศา

สนบคคล

๑.โครงการพฒนา

ศกยภาพการเรยนร

ของศาสนบคคล

(KAP)

๑.เพอเพมขดความสามารถของศา

สนบคคลแบบองครวม

๒. เพอสงเสรมและสนบสนน

พระสงฆาธการเขารบการอบรม

๓. เพอพฒนาศกยภาพของศาสน

บคคลใหเหมาะสมกบหนาท

รอยละพระสงฆและศา

สนบคคลทไดรบการ

เพมขดความสามารถใน

ดานองคความร การ

บรหาร และการพฒนา

มนษย

-พฒนาศกยภาพการ

บรหาร

-พฒนาศกยภาพพระ

วนยาธการ

-พฒนา ศกยภาพ

ศาสนพธกร

- การพฒนาศกยภาพ

- สงฆสภาจงหวด

- พระปรยตนเทศน

- พระธรรมทต

- พระบณฑตเผยแผ

- ธรรมจารก

-พระจรยานเทศน

- วปสสนาจารย

-พฒนาศกยภาพโรงเรยน

พระปรยตธรรม

-สงเสรมการศกษาศาสน

ทายาท ระดบวด ระดบ

ตาบล ระดบอาเภอ ระดบ

จงหวด

- กจกรรมอบรมพระ

๑๙


นกเทศน

- กจกรรมการประกวด

สวดมนต การบรรยาย

ธรรม

-กจกรรม สงเสรมการ

แสดงมทตาจต

- กจกรรม พฒนาศกยภาพ

พระสอนศลธรรม

กลยทธ ๒

เสรมสรางองค

ความรดาน


๒.โครงการพฒนา

แหลงเรยนรทาง


๑.เพอเสรมสรางองคความรทาง


๒.เพอพฒนาวดใหเปนศนยการ

เรยนรในดานตางๆ

๓. เพอสงเสรมการพฒนาแหลง

เรยนรทางพระพทธศาสนา


แหลงเรยนร


Knowlede, Meditation

Green Temple

Healthy Center

-เปดคมภรธรรม

-ตามรอยพระพทธศาสนา

-มองศลปเหนธรรม

- Knowlede

- Meditation

- Green Temple

- Healthy Center

๒๐


- Buddhist Arts

- Happiness City

- โรงเรยนผสงอาย

- โรงเรยนมคนายกนอย

- ระบบบญชวด

ยทธศาสตร วตถประสงค ตวชวด กจกรรมยอย งบประมาณ

ยทธศาสตรท ๔

มทรพยากร

๑.โครงการวดสะอาด

๑.เพอปรบปรงระบบการบรหารศา

สนสมบตของวดใหม


รอยละของทดน ศาสนา

สมบตของวดไดรบการ

ปรบปรง จดสรร

-- ระบบบญชวด

- การพฒนาภม

สถาปตยกรรม

๒๑

เพยงพอในการ

ขบเคลอนกจการ


กลยทธ

๑ การบรหาร

ศาสนสมบต

อยางม


ฆราวาสชอบใจ ๒. เพอสงเสรมพระสงฆาธการได

แลกเปลยนเรยนรการจดการ

ทรพยากรใหเกดประโยชน

ผลประโยชนเพอการ

พฒนาสงคม

-มสารสนเทศของศาสน-

สมบตและระบบบญช

- หอกระจายขาว

ประชาสมพนธ

๒.โครงการวดตนแบบ

๑.เพอสงเสรมและสนบสนนให

ชมชนไดเรยนรและจดการ

ตนเองไดอยางเหมาะสม

๒.เพอพฒนากจกรรมทเออตอการ

พฒนาคณภาพชวตของคนใน

ชมชน

๓. เพอกระตนใหคนในชมชนได

นอมนาศาสตรพระราชามา

ประยกตใชในการดาเนนชวต

- เศรษฐกจพอเพยงเชงพทธ

- สงฆทานโอทอป (OTOP)

- ธนาคารบญ

กลยทธ

๒. จดหาแหลง

งบประมาณ



๓.โครงการจดตง

กองทนพฒนากจการ


๑. เพอสงเสรมและสนบสนนให

เกดการจดตงกองทนพฒนา

กจการพระพทธศาสนา

๒. เพอพฒนาแหลงทนของชมชน

ใหมความมนคง

๓.เพอสรางนสยการประหยดและ

อดออม

รอยละทเพมขนของ

งบประมาณ และกองทน

ในการสนบสนนกจการ


-ศนยชวยเหลอวดทประสบภย

-กจกรรมชวยเหลอวดท

ประสบภย

- วดชวยวดพฒนารวมกน

- ปนบญปนสข

- กลมสจจะสะสมทรพย

องคกรการเงน เชงพทธ

- สะพานบญ

- ไปรษณยบญ

- พฒนามลนธองคกรพทธ

๒๒

ฝายการปกครอง

ฝายศาสนศกษา

ฝายศกษาสงเคราะห

ฝายเผยแผ

ฝายสาธารณปการ

การพฒนาสานกงานเจาคณะจงหวด และอาเภอ

บรหารกจการคณะสงฆ Smart card พฒนาขดความสามารถ

พทธศาสนศกษา โรงเรยนพระปรยตธรรม พฒนาแหลงเรยนร ภมปญญาสาธารณะ

พระสอนศลธรรม พทธปญญาสาธารณะ การศกษาเพอการ

พฒนาทยงยนเครอขายศกษาวถพทธ

สานกปฏบตธรรม หมบานรกษาศล ๕ ธรรมาภวฒน สถาบนพระสงฆาธการ

การจดการศาสนสมบต พฒนาแหลงเรยนร พฒนาระบบบญช วสาหกจวถพทธ

๒๓

ขอมลพนฐาน ทางพระพทธศาสนาของจงหวดหนองบวลาภ สานกงานพระพทธศาสนาจงหวดหนองบวลาภ

๑.วด จานวน ๔๒๑ แหง มหานกาย ๕๗๗ แหง ธรรมยต ๘๕ แหง ๑.๓ พระอารามหลวง ๒ แหง มหานกาย ๑ แหง ธรรมยต ๑ แหง ๑.๔ วดทไดรบวสงคามสมา ๒๓๙ แหง มหานกาย ๒๐๐ แหง ธรรมยต ๓๙ แหง ๑.๕ วดทไมไดรบวสงคามสมา ๔๒๐ แหง มหานกาย ๓๗๗ แหง ธรรมยต ๔๖ แหง ๑.๖ วดราง ๕ แหง ๑.๗ วดทเปนแหลงทองเทยว ๑๒ แหง ๑.๘ วดพฒนาตวอยางทมผลงานดเดน - แหง ๑.๙ วดพฒนาตวอยาง ๑๑ แหง ๑.๑๐ อทยานการศกษาในวด ๗ แหง

ฝายสาธารณสงเคราะห ศาสนกสมพนธ

การพฒนากองทน การเครอขายชาวพทธ การพฒนาวถพทธ

๒๔ ๑.๑๑ สานกปฏบตธรรมประจาจงหวด ๒๐ แหง มหานกาย ๒๐ แหง ธรรมยต ๓ แหง ๑.๑๒ โรงเรยนพระปรยตธรรม แผนกสามญศกษา ๖ แหง มหานกาย ๕ แหง ธรรมยต ๑ แหง ๑.๑๓ สานกเรยนธรรม-บาล จานวน ๗ แหง มหานกาย ๖ แหง ธรรมยต ๑ แหง ๒. จานวนพระภกษสามเณรจานวน ๓,๐๓๙ รป มหานกาย ๒,๖๗๑ รป พระภกษ ๒,๒๗๗ รป สามเณร ๓๙๔ รป ธรรมยต ๖๕๓ รป พระภกษ ๕๑๒ รป สามเณร ๑๒๓ รป

๓. จานวนพระสงฆาธการ ๓.๑ ทปรกษาเจาคณะภาค - รป ๓.๒ เจาคณะภาค - รป ๓.๓ ทปรกษา - รป ๓.๔ เจาคณะจงหวด ๒ รป มหานกาย ๑ รป ธรรมยต ๑ รป ๓.๕ รองเจาคณะจงหวด ๒ รป มหานกาย ๒ รป ธรรมยต - รป ๓.๖ เจาคณะอาเภอ ๑๐ รป

๒๕

มหานกาย ๖ รป ธรรมยต ๔ รป ๓.๗ รองเจาคณะอาเภอ รป มหานกาย ๑๒ รป ธรรมยต - รป ๓.๘ เจาคณะตาบล ๙๗ รป มหานกาย ๗๘ รป ธรรมยต ๑๙ รป ๓.๙ เจาอาวาส ๖๖๒ (ธ) รป (รวมทง ๒ นกาย) ๔. พระจรยานเทศ ๑ รป มหานกาย ๑ รป ธรรมยต - รป ๕. พระบณฑตเผยแผ ๔ รป มหานกาย ๔ รป ธรรมยต - รป ๖. พระปรยตนเทศ ๕ รป มหานกาย ๕ รป ธรรมยต - รป ๗. พระธรรมทตฝายบรหาร ๑๙ รป มหานกาย ๑๙ รป ธรรมยต ๔ รป ๘. พระธรรมทตฝายปฏบตการ ๑๗ รป มหานกาย ๑๗ รป ธรรมยต - รป

๒๖

สญลกษณจงหวดหนองบวลาภ

ตราประจาจงหวดหนองบวลาภ

รปสมเดจพระนเรศวรมหาราช พระหตถซายทรงพระแสงดาบประทบยนหนาศาล

๒๗

ความหมาย

ศาลสมเดจพระนเรศวรมหาราช เมอ พ.ศ 2117 สมเดจพระมหาธรรมราชาธราชและสมเดจพระนเรศวรมหาราช ไดยกกองทพไปตกรงศรสตตนาคนหต อาณาจกรลาน

ชางในการศกครงนนสมเดจพระนเรศวรไดยกพลมาพกบรเวณ รมหนองบวอยระยะหนง จนเกดประชวรเปนไขทรพษ จงเสดจยกทพกลบ ชาวหนองบวลาภไดรวมใจกน

สรางศาลสมเดจพระนเรศวรมหาราชไวสกการะ

พระบรมรปสมเดจพระนเรศวรมหาราช ซงความจรงนนทรงประทบยนอยภายในศาล พระหตถซายทรงพระแสงดาบ ภายในดวงตราทออกแบบใหประทบยนอยหนา

ศาล เพอจะเนนใหเหนรปเดนชด เปนประธานของดวงตรา โดยมศาลอยขางหลง

หนองบว เพอแสดงใหเหนวา สาสมเดจพระนเรศวรฯ ตงอยรมฝงหนองบว

ภพาน ภเขา เปนจงหวดทมภเขาและปาไม อนไดแก เทอกเขาภพาน ซงมธรรมชาตทสวยงาม หนองบวลาภ นนเดมชอ หนองบวลมภ คอเปนหนองบวทอยในลมแต

อยบนทสงเชงเขา

ชอจงหวดบนผนผา หมายถง จงหวดทมหตถกรรมทอผาพนเมองเปนหลก สวนชายทงสองขางทผกเปนปมหมายถง ความสามคคผกพนแนนแฟน ของชาวจงหวด


“คาขวญประจาจงหวดหนองบวลาภ”

ศาลสมเดจพระนเรศวรมหาราช

อทยานแหงชาตภเกาภพานคา

แผนดนธรรมหลวงปขาว

เดนสกาวถาเอราวณ

นครเขอนขนธกาบแกวบวบาน"

๒๘

ขอมลทวไป

๒๙

อกษรไทย หนองบวลาภ

อกษรโรมน Nong Bua Lam Phu

ผวาราชการ ธนากร องจตรไพศาล

(ตงแต พ.ศ. 2559)

ขอมลสถต

พนท 3,859.086 ตร.กม.[1]

(อนดบท 55)

ประชากร 508,864 คน[2] (พ.ศ. 2557)


ความหนาแนน 131.86 คน/ตร.กม.


ISO 3166-2 TH-39

สญลกษณประจาจงหวด

ตนไม พะยง

ดอกไม บวหลวง

๓๐

หนองบวลาภ เปนจงหวดในภาคตะวนออกเฉยงเหนอตอนบนของประเทศไทยตงอยในแองสกลนครและอยในกลมจงหวดภาคตะวนออกเฉยงเหนอตอนบน1 เปนหนงในสามจงหวดทไดรบ

การจดตงขนเมอ พ.ศ. 2536 พรอมกบจงหวดอานาจเจรญและจงหวดสระแกว

เนอหา

1. สญลกษณประจาจงหวด

2. อาณาเขตตดตอ

3. ประวตศาสตร

3.1. สมยกอนประวตศาสตร - สมยทวารวด - สมยขอม

4สมยสโขทย

4.1. สมยอยธยา 4.2. สมยธนบร 4.3. สมยรตนโกสนทร

5. รายนามผวาราชการจงหวด

6. ลกษณะภมประเทศ

7. ลกษณะภมอากาศ

8. ประชากร

9. ลกษณะเฉพาะถน

10.หนวยการปกครอง

11. ประชากรในจงหวด

12. การคมนาคม

๓๑ 13. การเดนทาง

13.1. เสนทางรถโดยสารในจงหวด 13.2. เสนทางรถโดยสารระหวางจงหวด

14. แหลงทองเทยว

14.1. แหลงทองเทยวทางธรรมชาต 14.2. แหลงทองเทยวทางศลปะและวฒนธรรม

14.3. แหลงทองเทยวทางศาสนาและความเชอ 14.4. สวนสาธารณะ

14.5.อทยาน

15. เทศกาลและงานประเพณ

16. การศกษา

16.1. ระดบอดมศกษา 16.1.1 สถาบนอดมศกษารฐ

16.1.2สถาบนอดมศกษาในกากบของรฐ 16.1.3 สถาบนอดมศกษาในกากบสานกงานคณะกรรมการการอาชวศกษา

16.1.4 สถาบนอดมศกษาเอกชน

16.2 ระดบอาชวศกษา

16.2.1สงกดรฐบาล 16.2.2 สงกดเอกชน

16.3ระดบมธยมศกษา 16.4 ระดบอนบาลและประถมศกษา

17. การสาธารณสข

18. ผลตภณฑทองถน

18.1 อาเภอเมอง 18.2 อาเภอโนนสง

18.3อาเภอศรบญเรอง 18.4 อาเภอนากลาง

๓๒ 18.5อาเภอสวรรณคหา 18.6 อาเภอนาวง

19. ชาวหนองบวลาภทมชอเสยง

19.1 พระเถระ

19.2 บคคลมชอเสยง/นกแสดง/นกกฬา/นกการเมอง

สญลกษณประจาจงหวด[แก]

คาขวญประจาจงหวด : ศาลสมเดจพระนเรศวรมหาราช อทยานแหงชาตภเกาภพานคา แผนดนธรรมหลวงปขาว เดนสกาวถาเอราวณ นครเขอนขนธกาบแกวบวบาน

ตราประจาจงหวด : ภาพพระบรมรปของสมเดจพระนเรศวรมหาราชประทบยนหนาศาลของพระองค ซงตงอยหนาหนองบวลาภ

ตนไมประจาจงหวด : ตนพะยง (Dalbergia cochinchinensis)

ดอกไมประจาจงหวด : ดอกบวหลวง (Nymphaea lotus)

สตวน าประจาจงหวด : ปลาสรอยขาวหรอปลาขาวสรอย (Henicorhynchus siamensis)

ดอกบวหลวง ดอกไมประจาจงหวดหนองบวลาภ

อาณาเขตตดตอ[แก]

จงหวดหนองบวลาภ มอาณาเขตตดตอดงน

๓๓ ทศเหนอตดตอกบ จงหวดอดรธาน

ทศใตตดตอกบ จงหวดขอนแกน

ทศตะวนออกตดตอกบ จงหวดอดรธาน

ทศตะวนตกตดตอกบ จงหวดเลย

หนองบวลาภไปกรงเทพมหานคร 560 กโลเมตร

ประวตศาสตร[แก]

สมยกอนประวตศาสตร - สมยทวารวด - สมยขอม[แก]

จงหวดหนองบวลาภเปนดนแดนทอยอาศยของมนษยตงแตสมยกอนประวตศาสตร ดงหลกฐานทขดคนพบ จากแหลงโบราณคดกดกวางสรอยกดคอเมย[3] ขดพบโครงกระดกมนษย กาไลสารด

กาไลหน แมพมพทาจากหนทรายสาหรบใชหลอหวขวานสารด เครองมอเหลก ลกปดแกว เปนตน อายประมาณ 2,500 ป ซงสถานทขดคนพบอยทบานกดกวางสรอยและบานกดคอเมย อาเภอ

โนนสง บรเวณเชงเขาภพานดานทศตะวนตกและเชงเขาภเกาดานทศตะวนออก ซงแหลงโบราณคดสองแหงนมอายใกลเคยงกบวฒนธรรมบานเชยง

ประมาณ พ.ศ. 1100 - พ.ศ. 1500 ในพนทจงหวดหนองบวลาภไดคนพบวตถสมยทวารวด เชน ใบเสมา ทภนอย วดพระธาตเมองพณ อาเถอนากลาง และวดปาโนนคาวเวก อาเภอสวรรรคหา

ประมาณ พ.ศ. 1500 - พ.ศ. 1700 ในพนทจงหวดหนองบวลาภไดรบวฒนธรรมขอมหรอเขมร พบโบราณสถานหรอโบราณวตถทเปนศปละขอมหรอเขมร เชน ฐานวหารศลาแลง ศลาจารกวดพระธาต

เมองพณ และอกษารขอมโบราณทวดปาโนนคาวเวก อาเภอสวรรณคหา

สมยสโขทย[แก]

พ.ศ. 1896 - พ.ศ. 1961 ในสมยสโขทย เปนสมยอาณาจกรลานชางกอกาเนดในภาคอสาน ซงตรงกบรชสมยพระเจางมฟาและพระเจาสามแสน[4] พนทสวนใหญของ

ภาคตะวนออกเฉยงเหนอไดรบอทธพลและเปนเขตอาณาจกรลานชาง ครอบคลมภาคตะวนออกเฉยงเหนอตอนบนจนไปถงแองโคราช และกระจายชมชนเขามาสแอง

สกลนครจนไปถงบรเวณพระธาตพนม เลยลงไปถงแดนเขมรจนปจจบนเรยกวา อสานใต (จากพงศาวดารลานชาง) พนทในจงหวดหนองบวลาภจงไดรบอทธพลลานชาง

ซงแพรหลายในขณะนนในบรเวณแองสกลนคร และรบศาสนาพทธลทธลงกาวงศ (นกายเถรวาท) เปนศาสนาประจาถนตามผปกครองอาณาจกร

สมยอยธยา[แก]

๓๔

ประมาณ พ.ศ. 2106 พระไชยเชษฐาธราชกษตรยแหงกรงศรสตนาคนหต (กรงเวยงจนทน)[5] ไดนาผคนอพยพจากหลวงพระบางเและเวยงจนทรมาอาศยอยในเขต

พนทจงหวดหนองบวลาภ ในปพ.ศ. 2106 หลงจากทสรางเมองเวยงจนทรในปพ.ศ. 2103 และกอยในระหวางการสรางพระธาตศรสองรก ซงภาคอสานกอยในเขตอาณาจกร

ลานชาง ดงหลกฐานทปรากฏในหลกศลาจารกและไดสรางพระพทธรปประดษฐานไวในวดถาสวรรณคหา อาเภอสวรรณคหา และนาไพรพลมาบรณะสรางบานสรางสา

เมองนครหนองบวลมภขนใหมอกครงทรมหนองบว (หนองซาซาง) ซงเปนเมองเกาสมยขอมเรองอานาจ พระไชยเชษฐาธราชไดสรางพระพทธรป วหาร และขดบอนาใน

บรเวณวดศรคณเมอง[6] และยกฐานะเปนเมอง "เวยงจาปานครกาบแกวบวบาน" มฐานะเปนเมองหนาดานของเมองเวยงจนทน คนทวไปนยมเรยกวา "หนองบวลมภ" ซง

ปจจบนเรยกเพยนมาวาหนองบวลาภถอวาเปนเมองเอกลานชางตะวนตกของอาณาจกรลานชาง

ป พ.ศ. 2117 ในสมยกรงศรอยธยา ในระหวางทไทยเสยกรงศรอยธยาครงท 1 ใหแกพมาสมยพระเจาหงสาวด[ตองการอางอง] สมเดจพระมหาธรรมราชาธราชไดยก

กองทพชวยพมารบกบกรงเวยงจนทน โดยมสมเดจพระนเรศวรตามเสดจพระราชบดาชวยรบ เนองจากพระไชยเชษฐาธราชไดหายสาบสญไปในระหวางการรบปราบขา ท

ลาวใต เวยงจนทนเกดการแยงชงราชสมบตจงไดถอโอกาสเขาตกรงเวยงจนทน สมเดจพระมหาธรรมราชาและสมเดจพระนเรศวร นากองทพเสดจประทบแรมทบรเวณ

หนองบว เนองจากมทศนยภาพทสวยงามและมแหลงนาเพอใชในการอปโภคบรโภคในบรเวณนน สมเดจพระนเรศวรไดทรงพระประชวรดวยไขทรพษ พระเจาหงสาวด

ไดรบขาวจงอนญาตใหสมเดจพระนเรศวรเดนทางกลบเพอรกษาพระองค

ประมาณป พ.ศ. 2302 ตรงกบสมยพระเจาเอกทศนกษตรยองคสดทายของกรงศรอยธยา พระเจาสวรรณปางคาปาหลง(เจาปางคา)พรอมเสนาบดจากเมองเชยงรงและ

พระวอซงมบรรดาศกดเปนพระวรราชภกดและพระตา มภมลาเนาเดมทบานหนโงม เปนเสนาบดของพระเจากรงเวยงจนทน มาตงแตสมย พระเจาอนวงษไทธราช เปน

ผดแลผลประโยชนฝายนอกของกษตรยกรงเวยงจนทน มเรองขดใจกบพระเจาศรบญสารผเปนโอรส พระวอและพระตาไดอพยพไพรพลขามลานาโขงมาตงภมลาเนา มา

บรณะสรางบานแปลงเมองท "เวยงจาปานครกาบแกวบวบาน"ใหเปนเวยงใหมเปนเวยงนครใหญชอวา เวยงใหมนครเขอนขนธกาบแกวบวบาน ซงเปนเอกเทศราชไมขน

ตอผใด มกฏบญญตบานเมอง มกษตรยปกครอง มดนแดนกาแพงคเมองลอมรอบพรอมประตเวยง มแมนาแมพระเนยงเปนสายหลก มเมองหนาดานของตวเอง ไดแกเมอง

นาดวง ภเวยง ผาขาว พรรณา พรอมผคนและชางเผอกคเวยง

สมยธนบร[แก]

ประมาณ พ.ศ. 2310 ตรงกบตนสมยสมเดจพระเจาตากสนมหาราช[7] พระเจาศรบญสารแหงเมองเวยงจนทนยกทพมาตพระวอพระตาทเมอง "นครเขอนขนธกาบ

แกวบวบาน" (ชอจงหวดหนองบวลาภในสมยนน) ทาการสรบกนทชองนาจน (นาตกเฒาโต) บนภพานคาใชเวลาอยประมาณ 3 ป ฝายเวยงจนทนขอกาลงจากพมามาชวย

๓๕

รบ จงสามารถตเมองแตกได พระตาถกขาศกฆาในสนามรบ สวนพระวออพยพไพรพลไปขอพงบารมเจาเมองจาปาศกด ตอมาไดแยกมาสรางบานแปงเมองอยทดอนมด

แดง (ปจจบนคอจงหวดอบลราชธาน) แลวขอพงพระบรมโพธสมภารของพระเจากรงธนบร

ป พ.ศ. 2321 พระเจาศรบญสารไดยกกองทพมารกรานพระวอ และปราบพระวอได เมอพระเจากรงธนบรทราบ โปรดสงใหเจาพระยาจกรยกกองทพไปมาชวยพระ

วอ แลวยกกองทพตดตามเขาโจมตเมองเวยงจนทนจนไดชยชนะ และไดนาพระแกวมรกตซงพระเจาไชยเชษฐาธราชนาไปจากเมองเชยงใหมกลบมาคนสเมองไทยดงเดม

พระยาจกรไดรบบาเหนจความชอบเปน "เจาพระยามหากษตรยศก" กรงเวยงจนทนไดตกเปนเมองขนของไทยในฐานะเมองประเทศราช และเมอง "นครเขอนขนธกาบ

แกวบวบาน" จงไดขนกบราชอาณาจกรไทยตงแตบดนนมาจนถงปจจบน

สมยรตนโกสนทร[แก]

ป พ.ศ. 2369 ในรชกาลท 3 แหงกรงรตนโกสนทร เจาอนวงษแหงเวยงจนทนไดกอกบฏ ยกทพมาบกยดเมองนครราชสมา[8] ทางกรงเทพไดสงกองทพมาปราบ ฝาย

เจาอนวงษไดถอยรมไปตงรบอยทเมอง"หนองบวลมภ"ตอสรบกนเปนสามารถ และตดตามจบเจาอนวงษไดทเมองเวยงจนทน แลวนาตวไปพจารณาโทษทกรงเทพดวยการ

ทรมานและประจานอยหลายวนจนเสยชวตในกรงขงป พ.ศ. 2433 สมยรชกาลท 5 แหงกรงรตนโกสนทร โปรดเกลาฯใหจดระเบยบปกครองเมองทางลมแมนาโขงใหม

โดยใหขาหลวงเมองหนองคายบงคบบญชา ชวงนเมองหนองบวลาภขนอยกบเมองหนองคาย ตอมาไดโปรดเกลาฯใหแตงขาหลวงใหญลวนเปนพระเจานองยาเธอ ประจา

ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ 3 พระองคในป พ.ศ. 2434 คอ กรมหลวงพชตปรชากร เรยกวา "ขาหลวงเมองลาวกาว" เปนขาหลวงประทบ ณ เมองอบลราชธาน และในป พ.ศ.

2436 กรมหลวงประจกษศลปาคม เปนขาหลวงใหญประทบ ณ เมองอดรธาน เรยกวา "ขาหลวงเมองลาวพวน" และกรมหลวงสรรพสทธประสงค เปนขาหลวงใหญประทบ

ณ เมองอบลราชธาน เรยกวา "ขาหลวงหวเมองลาวกาว" หนองบวลาภขนสงกดกบเมองลาวพวนและแตงตง "พระวชดยดมกมทเขต" มาครองเมองนครเขอนขนธกาบแกว

บวบาน ซงมฐานะเปนเมองเอกของมณฑลลาวพวนและเปลยนชอเมองใหมวา "เมองกมทธาไสยบรรมย" และเปนขาหลวงคนสดทายของเมองป พ.ศ. 2443 รชกาลท 5 แหง

กรงรตนโกสนทรเปลยนชอมณฑลฝายเหนอเปนมณฑลอดรและรวมผงเมองตางๆ ในมณลอดรเปน 5 บรเวณ ไดแก บรเวณบานหมากแขง บรเวณธาตพนม บรเวณ

สกลนคร บรเวณพาช บรเวณนาเหอง เมองกมทธาสยไดถกรวมอยในบรเวณบานหมากแขงประกอบดวย 7 เมองคอ เมองหมากแขง หนองคาย หนองหาน กมภวาป

กมทธาสย โพนพสย และรตนวาป[9] ตงทวาการอยทบานหมากแขงป พ.ศ. 2449 ไดโปรดเกลาฯ ใหเปลยนชอเมองกมทธาสยมาเปน "เมองหนองบวลมภและเพยนเปน

หนองบวลาภในปจจบน"ขนกบบรเวณบานหมากแขง ป พ.ศ. 2450 ไดโปรดเกลาฯ ใหกระทรวงมหาดไทยรวมเมองตาง ๆ ในบรเวณบานหมากแขงตงเปนเมองจตวา

เรยกวา "เมองอดรธาน" สวนเมองในสงกดบรเวณใหมฐานะเปนอาเภอ เมองหนองบวลาภ จงกลายเปน อาเภอหนองบวลาภ และมอาเภอทเปนสวนหนงของจงหวด

หนองบวลาภในปจจบน โดยจดตงขนตามลาดบ 4 กงอาเภอ คอ1. กงอาเภอโนนสง เมอป พ.ศ. 2491 2. กงอาเภอศรบญเรอง เมอวนท 16 กรกฎาคม พ.ศ. 2508 3. กงอาเภอ

๓๖

นากลาง เมอวนท 16 กรกฎาคม พ.ศ. 2508 4. กงอาเภอสวรรณคหา เมอวนท 17 กรกฎาคม พ.ศ. 2516 ป พ.ศ. 2536 ประกาศจดตงเปน จงหวดหนองบวลาภ เมอวนท 1

ธนวาคม พ.ศ. 2536 โดยประกาศในหนงสอราชกจจานเบกษา ฉบบพเศษ เลมท 110 ตอนท 125 ลงวนท 2 กนยายน พ.ศ. 2536

รายนามผวาราชการจงหวด[แก]

รายนามของผวาราชการจงหวด วาระดารงตาแหนง

1. นายประภา ยวานนท 1 ธนวาคม 2536 - วนท 30 มถนายน 2537

2. นายขวญชย วศวงศ 1 ตลาคม 2537 - วนท 30 เมษายน 2540

3. นายนคม บรณพนธศร 1 พฤษภาคม 2540 - วนท 16 เมษายน 2541

4. นายนรช วจนะภม 17 เมษายน 2541 - วนท 30 กนยายน 2542

5. นายปญญารตน ปานทอง 1 ตลาคม 2542 - วนท 30 กนยายน 2544

6. นายสขมรฐ สารบตร 1 ตลาคม 2544 - วนท 30 กนยายน 2546

๓๗

7. นายจารก ปรญญาพล 1 ตลาคม 2546 - วนท 30 กนยายน 2547

8. นายตอพงษ อาพนธ 1 ตลาคม 2547 - วนท 4 มถนายน 2549

9. นายไพรตน สกลพนธ 5 มถนายน 2549 - วนท 30 กนยายน 2550

10. นายเดชา ตนตยวรงค 1 ตลาคม 2550 - 5 พฤษภาคม 2551

11. นายอธคม สพรรณพงศ 6 พฤษภาคม 2551 - 30 กนยายน 2552

12. นายสมศกด สวรรณสจรต 1 ตลาคม 2552 - 30 กนยายน 2553

13. นายวนย บวประดษฐ 1 ตลาคม 2553 - 27 พฤศจกายน 2554

14. นายระพ ผองบพกจ 28 พฤศจกายน 2554 - 30 กนยายน 2556

15. นายชยพล ธตศกด 1 ตลาคม 2556 - 1 กมภาพนธ 2558

๓๘

16. นายอานวย ตงเจรญชย 1 กมภาพนธ 2558 - 30 กนยายน 2558

17. นายพศน โกมลวชญ 1 ตลาคม 2558 - 30 กนยายน 2559

18. นายธนากร องจตรไพศาล 1 ตลาคม 2559 - ปจจบน

ลกษณะภมประเทศ[แก]

จงหวดหนองบวลาภ มพนทโดยทวไปเปนทราบสง บางสวนเปนพนทลกคลนลาดตนถงลาดลก แลวลาดลงไปทางทศใต และทศตะวนออก มความสงจาก

ระดบนาทะเลปานกลางประมาณ 200 เมตร ทางตอนบนของจงหวดจะเปนพนทภเขาสง โดยยอดดอยหรอภเขาทสงทสดของจงหวด ไดแกดอยผาเวยง ภสามยอดโดยสง

เฉลย 900เมตรและเปนตนนาสายยอยตางๆ พนทสวนใหญเปนดนปนทรายและลกรงไมสามารถเกบกกนาหรออมนาในฤดแลง

ลกษณะภมอากาศ[แก]

ลกษณะอากาศในจงหวดหนองบวลาภ แบงออกเปน 3 ฤด เชนเดยวกบจงหวดอน ๆ ในภาคตะวนออกเฉยงเหนอ ไดแก ฤดรอน ฤดฝน ฤดหนาว สภาพภมอากาศ

โดยทวไปขนอยกบมรสมทพดผานประจาป จดอยในประเภทภมอากาศแบบพนเมองรอนเฉพาะฤด กลาวคอ จะมฝนตกเฉพาะในฤดฝน สลบกบชวงแหงแลงในฤดหนาว

และฤดรอน

ฤดรอน อยในระหวางเดอน มนาคมถงเมษายน อณหภมสงสดเฉลย 34 - 36 องศาเซลเซยส

ฤดฝน อยในระหวางเดอน พฤษภาคมถงตลาคม และจะตกมากในเดอน สงหาคม-กนยายน เนองจากอทธพลพายดเปรสชน

ฤดหนาว อยในระหวางเดอน กมภาพนธ อากาศจะหนาวมากในชวงเดอนธนวาคม– มกราคม โดยมอณหภมเฉลย 15 - 16 องศาเซลเซยส

๓๙

ลกษณธภมอากาศเปนแบบสะวนนาคอฤดฝนสลบกบฤดแลงอยางชดเจน ปรมาณฝนทตกในจงหวดหนองบวลาภโดยเฉลยอยในชวงระหวาง 978.3 - 1,348.9

มลลเมตรตอป อาเภอสวรรณคหา มปรมาณฝนตกโดยเฉลยสงสด รองลงมาไดแก อาเภอนากลาง สวนพนททมฝนตกนอยทสด ไดแก อาเภอเมอง ซงมปรมาณโดยเฉลย

ประมาณ 978.3 มลลเมตรตอป

ประชากร[แก]

กลมชาตพนธตางๆ ทอยในจงหวดหนองบวลาภมชาตพนธตางๆ มดงน

กลมไท - ลาว อพยพมาจากเวยงจนทน ประเทศลาว โดยมกลมพระวอ - พระตาเปนเชอสายลาวเวยงจนทน

กลมไท - เขมร อพยพมาจาก บรรมย สรนทร ศรสะเกษ

กลมไท - สยาม อพยพมาจากภาคกลางของประเทศไทย

กลมคนจนและคนญวน อพยพมาเพอประกอบอาชพคาขาย และไดมการแตงงานกบคนในทองถน เกดเปนเชอสายจนและเชอสายญวน แตยงมจานวนนอย

ประชากรทอาศยอยในจงหวดหนองบวลาภสามารถแบงออกเปน 3 กลมใหญๆ คอ

1. กลมลาวพงขาว (ลานชางเวยงจนทน) กลมชนนเปนชนพนเมองเดมทอาศยอยบรเวณรอบนอกเมอง และเปนกลมใหญของจงหวดหนองบวลาภ โดยมสญลกษณการสกลายดาใตสะเอวลง

มาและมกนหมาก ปจจบนกลมชนพนเมองดงกลาวเปนคนฟนขาวเนองจากนโยบายของรฐบาลในสมย จอมพล ป. พบลสงคราม หามประชาชนทวไปกนหมากและสกลายดา

2. กลมคนจน-ญวน ลกษณะเปนคนผวขาวเหลอง อพยพมาจากมณฑลกวางตง ยนหนาน ในสมยรชการท 4 ทมพระราชดารใหคนจนกระจายอยตามหวเมองตางๆ ในภาคอสาน และภายหลง

ไดยายเขามาอาศยอยในจงหวดหนองบวลาภ

3. กลมคนไต กลมชนนเปนเผาไตหรอไท ซงอพยพเขามาในเขตจงหวดหนองบวลาภชวงสงครามเดยนเบยนฟ (สงครามเวยดนาม - ฝรงเศส) ภายหลงสงครามสงบลงกลมคนไตบางสวนได

เดนทางกลบภมลาเนาเดมและบางสวนตงรกรากอยทจงหวดหนองบวลาภ

ลกษณะเฉพาะถน[แก]

จงหวดหนองบวลาภเปนจงหวดหนงในภาคตะวนออกเฉยงเหนอทมงคงดวยมรดกทางศลปะและมรดกทางวฒธรรมทสงสมตงแตอดตถงปจจบน เชน การแตงกายการปนหมอดนเผา ภาษา

ประจาถน

๔๐

1. การแตงกาย

ลกษณะการแตงกายของชาวจงหวดหนองบวลาภในอดต

ผหญงสวมเสอขาวเปนพนเบยงแพร สวนผาถงจะเปนผาไหมหมขด มหวซนและตนซนททอและหกถงสามหก นามาเยบตดปะตอกนเรยกวา "สามทรวง" มการทดดอกไมสาหรบหญง

สาวผเฒาผแกแลวแตจะใสอม (ตนอม ใบมกลนหอม เมอนาใบมาเผาไฟพอลวก ๆ จะมกลนหอม) ไวทรงผมมวยสงหรอดอกทม

ผชายสวมเสอสดาหรอสหมอนล (สครามทางเหนอเรยกหมอฮอม) เปนพน ใสผาโสรงไหม มกางเกงหวรดเปนผาชนในหรอใสนงเลนตามบานเรอนทวไป

ลกษณะการแตงกายของชาวจงหวดหนองบวลาภปจจบน

ผหญงวยรน แตงกายตามสมยนยมใส เสอยดหรอเสอเชรตแขนสนและแขนยาว กระโปรงหรอกางเกงขาสนหรอขายาว หรอชดแซก มเครองประดบตางๆ เชน สรอยคอ แหวน ตางห

กาไลแขน ฯลฯ นยมใสรองเทาหมสนเมอรวมกจกรรมนอกบาน ใสรองเทามสนเมอรวมกจกรรมรนเรงและสงสรรค

ผหญงสงวย แตงกายดวยเสอลายปกตางๆ ทงแขนสนและแขนยาว หรอเสอเชรตแขนสนและแขนยาว ใสผาซนลายตางๆ ของทองถน หรอกางเกงขายาวพนสดาทงขาสนและแขนยาว

ผชายวยรน แตงกายดวยเสอยดหรอเสอเชรตแขนสนและแขนยาว ใสกางเกงขาสนหรอขายาว กางเกงยนหรอกางเกงสแลค

ผชายสงวย แตงกายดวยเสอยดหรอเสอเชรตแขนสนและแขนยาว ใสโสรง ผาขาวมา ใสกางเกงขาสนหรอขายาว กางเกงยนหรอกางเกงสแลค

2. เครองปนดนเผา

เครองปนดนเผา คอ เอาดนเหนยวมาตและปนเครองใชตางๆ ในชวตประจาวนและนาไปใชในการประกอบพธกรรมดวย จงหวดหนองบวลาภมมรดกทางวฒนธรรมเครองปนดนเผามา

ตงแตกอนยคประวตศาสตรประมาณ 3,500 - 4,000 ปลวงมาแลว จากการขดคนโดยชาวบานกอนพทธศกราช 2514 กรมศลปกรขดคนเพอการศกษาในพทธศกราช 2538 ทปาพราว บานกดคาเมย

ตาบลกดด และบานโนนกลวย (ดอนกลาง) บานกดกวางสรอย อาเภอโนนสง ปจจบนการปนดนเผามอยทบานโคงสวรรค ตาบลโนนทน อาเภอเมองหนองบวลาภ เครองปนดนเผาดงกลาวจะทา

เพอใชในชวตประจาวนมากกวาทจะใชประกอบพธกรรม

หนวยการปกครอง[แก]

การปกครองแบงออกเปน 6 อาเภอ 59 ตาบล 636 หมบาน

๔๑

1. อาเภอเมองหนองบวลาภ

2. อาเภอนากลาง

3. อาเภอโนนสง

4. อาเภอศรบญเรอง

5. อาเภอสวรรณคหา

6. อาเภอนาวง

ประชากรในจงหวด[แก]

หมายถงจานวนประชากรไดเพมขนเมอเทยบกบปกอน

หมายถงจานวนประชากรไดลดลงเมอเทยบกบปกอน

อนดบ

(ปลาสด) อาเภอ พ.ศ. 2557[10]

พ.ศ. 2556[11] พ.ศ. 2555[12]

พ.ศ. 2554[13] พ.ศ. 2553[14]

พ.ศ. 2552[15] พ.ศ. 2551[16]

1 เมอง


135,030 134,457 133,761 133,063 132,901 132,282 131,794

2 ศรบญเรอง 110,785 110,309 109,836 109,208 109,771 109,385 109,156

3 นากลาง 92,321 91,982 91,468 91,095 90,974 90,568 90,346

๔๒

อนดบ

(ปลาสด) อาเภอ พ.ศ. 2557[10]

พ.ศ. 2556[11] พ.ศ. 2555[12]

พ.ศ. 2554[13] พ.ศ. 2553[14]

พ.ศ. 2552[15] พ.ศ. 2551[16]

4 สวรรณคหา 68,234 68,132 67,995 67,685 67,559 67,247 67,799

5 โนนสง 65,065 64,823 64,699 64,318 64,459 64,404 64,294

6 นาวง 37,429 37,434 37,312 37,182 37,204 37,027 36,952

— รวม 508,864 507,137 505,071 502,551 502,868 500,913 499,520

การคมนาคม[แก]

ระยะทางจากอาเภอเมองไปยงอาเภอใกลเคยง

อาเภอนากลาง 30 กโลเมตร

อาเภอศรบญเรอง 33 กโลเมตร

อาเภอโนนสง 42 กโลเมตร

๔๓

อาเภอนาวง 42 กโลเมตร

อาเภอสวรรณคหา 65กโลเมตร

ระยะทางจากจงหวดหนองบวลาภไปยงจงหวดใกลเคยง

จงหวดอดรธาน 46 กโลเมตร

จงหวดเลย 92 กโลเมตร

จงหวดหนองคาย 104 กโลเมตร

จงหวดขอนแกน 117 กโลเมตร

การเดนทาง[แก]

รถยนต จากกรงเทพฯ ไปตามทางหลวงหมายเลข 1 (พหลโยธน) ถงจงหวดสระบร บรเวณกโลเมตรท 107 แยกเขาทาง หลวงหมายเลข 2 (มตรภาพ) ผานจงหวด

นครราชสมา ขอนแกน อดรธาน แลวเลยวซายไปตามทางหลวง หมายเลข 210 ผานอาเภอหนองววซอ จงหวดอดรธาน ถงจงหวดหนองบวลาภ รวมระยะทาง 608 กโลเมตร

หรอ เมอถงจงหวดขอนแกนแลวเลยวซายเขาทางหลวงหมายเลข 2109 (นาพอง-เขอนอบลรตน) เขาอาเภอโนนสงถง จงหวดหนองบวลาภ รวมระยะทางประมาณ 559

กโลเมตร รถโดยสาร มรถโดยสารธรรมดาและรถโดยสารปรบอากาศของบรษท ขนสง จากด และของเอกชน สายกรงเทพฯ-หนองบวลาภ ออกจากสถานขนสงหมอชต 2

ทกวน วนละหลายเทยว ใชเวลาเดนทางประมาณ 8 ชวโมง

แหลงทองเทยว[แก]

แหลงทองเทยวทางธรรมชาต[แก]

ภาพถายเมองหนองบวลาภจากภพานนอย

อทยานแหงชาตภเกา - ภพานคา

อทยานแหงชาตภเกา-ภพานคา ททาการอทยานฯตงอยทอาเภอโนนสง จ.หนองบวลาภ(หนองบวลาภ-อดรธาน-ขอนแกน)

วนอทยานน าตกเฒาโต อาเภอเมอง

๔๔

วนอทยานบวบาน-ภพานนอย อาเภอเมอง

พพธภณฑสสานหอยหน 150 ลานป อาเภอเมอง

อางเกบน าหนองบว อาเภอเมอง

จดชมววชองเขาขาด อาเภอโนนสง

ผาสามยอด อาเภอนาวง

ภพานคา อาเภอเมอง

ภเกา อาเภอโนนสง

นาตกตาดฟา,นาตกตาดหนแตก,นาตกตาดโตน อาเภอโนนสง

ภหนลาดชอฟา อาเภอเมอง

ภผายา อาเภอสวรรณคหา

ถาสวรรณคหา อาเภอสวรรณคหา

ถาเอราวณ อาเภอนาวง

ถาผาเวยง อาเภอนาวง

ภแปก บานสนามชย ต.กดแห อ.นากลาง

ธดงคสถานวดปาธารนาทพย (ซาไฮ) ภแปก บานสนามชย อาเภอนากลาง

หาดโนนยาว (เขอนอบลรตน) อาเภอโนนสง

อางเกบน าโคกนกสารกา

อางเกบน าหวยไร

ถาผาเจาะ,อางเกบหวยผาวง อาเภอนาวง

แหลงทองเทยวทางศลปะและวฒนธรรม[แก]

๔๕

ภาพเขยนสสมยกอนประวตศาสตรทแหลงโบราณคดภผายา

หมบานหตถกรรมปนหมอบานโคงสวรรค

หมบานหตถกรรมจกสานกระตบขาวตนคลา

ศนยพฒนาอาชพวดสวางศลา

กลมทอผาไหมบานกดแห

แหลงโบราณคดภผายา

แหลงโบราณคดบานกดกวางสรงและกดคอเมย

แหลงทองเทยวทางศาสนาและความเชอ[แก]

ถาเอราวณถายจากมมสง

วดถากลองเพล

พพธภณฑอฐบรขารของหลวงปขาว

กฏเกาของหลวงปขาว

พพธภณฑหนขผงหลวงปขาว

เจดยหลวงปขาว

มณฑปหลวงปขาว

ศาลสมเดจพระนเรศวรมหาราช

๔๖

ศาลพระวอ - พระตา

พพธภณฑหลวงปหลอด ปโมทตะเจดย

วดศรคณเมอง

วดพระพทธบาทภเกา

วดปาภนอย รอยพระพทธบาทและเสมาหน

สมไม (โบสถไม) วดเจรญทรงธรรม

โนนวดปา

วดถาผาเวยง

พระธาตเมองพณ

พระธาตหาญเทาว

สวนสาธารณะ[แก]

1. สวนสาธารณะหนองบว อาเภอเมองหนองบวลาภ

2. สวนสาธารณะชมชนโนมวง อาเภอนากลาง

อทยาน[แก]

1. อทยานแหงชาตภเกา-ภพานคา ททาการอทยานฯตงอยทบานทาศลา ตาบลบานคอ อาเภอโนนสง จงหวดหนองบวลาภ(หนองบวลาภ,อดรธาน,ขอนแกน)

2. อทยานแหงชาตภผายา ททาการอทยานฯตงอยทภหนจอมธาตบานหวยยางคา ตาบลกดจบ อาเภอกดจบ จงหวดอดรธาน(ผนวกรวม วนอทยานภหนจอมธาต อาเภอ

กดจบ อดรธาน,วนอทยานภผาแดง อาเภอบานผอ อดรธาน/ภผายา-ถาสวรรณคหา อาเภอสวรรณคหา,ภแปลก อาเภอนากลาง,ภผาเวยง-ภซางใหญ อาเภอนาวง

จงหวดหนองบวลาภ/ถาเอราวณ อาเภอนาวง หนองบวลาภ-อาเภอนาดวง จงหวดเลย)

3. วนอทยานบวบาน ททาการวนอทยานฯตงอยทภพานนอยตาบลหนองบว อาเภอเมอง

4. วนอทยานนาตกเฒาโต ททาการวนอทยานฯตงอยทอาเภอเมอง

๔๗

เทศกาลและงานประเพณ[แก]

อาเภอเมองหนองบวลาภ

งานบวงสรวงสมเดจพระนเรศวรมหาราชกาชาดหนองบวลาภ (จดเปนประจาทกป ระหวางวนท 18 - 27 มกราคม ณ ศาลสมเดจพระนเรศวรมหาราช สนามนเรศวร

มหาราช)

เทศกาลนาตกเฒาโต (จดขนเปนประจาทกปชวงเดอนกนยายน บรเวณวนอทยานเฒาโต)

เทศกาลเทยวหอยหน กนลาไย ไหวหลวงปขาว (จดขนเปนประจาทกปชวงเดอนสงหาคม บรเวณชมชนบานหวยเดอ ตาบลโนนทน)

อาเภอนากลาง

งานวนเฉลมพระชนมพรรษา 5 ธนวามหาราช (สนามหนาศนยราชการอาเภอนากลาง)

งานตกบาตรเทโว ทภแปก วดปาธารนาทพย (ซาไฮ) บานสนามชย ต.กดแห

อาเภอโนนสง

เทศกาลกนปลา (จดขนทกปบรเวณเทศบาลโนนสง)

ประเพณแขงเรอยาว (จดขนทกปบรเวณเขอนอบลรตน)

ประเพณบญผะเหวด (จดขนทกปบรเวณเทศบาลโนนสง)

อาเภอศรบญเรอง

งานบญบงไฟ (จดขนเปนประจาทกป ชวงเดอนพฤษภาคมหรอมถนายน บรเวณศนยราชการอาเภอศรบญเรอง)

อาเภอสวรรณคหา

๔๘

งานบญขาวจยกษ (จดขนทกปชวงเดอนกมภาพนธหรอเดอนมนาคม บรเวณเทศบาลตาบลสวรรณคหาและถาสวรรณคหา)

อาเภอนาวง

งานเทศกาลขนเขาไหวพระถาเอราวณ (จดเปนประจาทกป ระหวางวนท 12 - 16 เมษายน บรเวณถาเอราวณ)

การศกษา[แก]

ระดบอดมศกษา[แก]

สถาบนอดมศกษารฐ[แก]

มหาวทยาลยรามคาแหง สาขาวทยบรการเฉลมพระเกยรต จงหวดหนองบวลาภ

มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช ศนยการศกษาหนองบวลาภ

มหาวทยาลยสวนดสต ศนยการศกษาหนองบวลาภ

มหาวทยาลยราชภฏเลย ศนยการศกษาหนองบวลาภ(โครงการวทยาเขตหนองบวลาภ)

วทยาลยชมชนหนองบวลาภ

สถาบนอดมศกษาในกากบของรฐ[แก]

มหาวทยาลยมหามกฏราชวทยาลย วทยาเขตอสาน ศนยการศกษาหนองบวลาภ

สถาบนอดมศกษาในกากบสานกงานคณะกรรมการการอาชวศกษา[แก]

สถาบนการอาชวศกษาภาคตะวนออกเฉยงเหนอ ๑ (วทยาลยเทคนคหนองบวลาภ)

สถาบนอดมศกษาเอกชน[แก]

วทยาลยพชญบณฑต

๔๙

ระดบอาชวศกษา[แก]

สงกดรฐบาล[แก]

วทยาลยการอาชพศรบญเรอง

สงกดเอกชน[แก]

วทยาลยเทคโนโลยบรหารธรกจรกไทย อาเภอนากลาง หนองบวลาภ

วทยาลยเทคโนโลยบรหารธรกจศรบญเรอง อาเภอศรบญเรอง

ระดบมธยมศกษา[แก]

โรงเรยนเฉลมพระเกยรตสมเดจพระศรนครนทร หนองบวลาภ อาเภอเมอง

โรงเรยนหนองบวพทยาคาร อาเภอเมอง

โรงเรยนโนนสงวทยาคาร อาเภอโนนสง

โรงเรยนสวรรณคหาพทยาสรรค อาเภอสวรรณคหา

โรงเรยนศรบญเรองวทยาคาร อาเภอศรบญเรอง

โรงเรยนคาแสนวทยาสรรค อาเภอนากลาง

โรงเรยนนาวงศกษาวช อาเภอนาวง

ระดบอนบาลและประถมศกษา[แก]

ดบทความหลกท: รายชอโรงเรยนในจงหวดหนองบวลาภ

การสาธารณสข[แก]

๕๐

โรงพยาบาลหนองบวลาภ

โรงพยาบาลหนองบวลาภ

โรงพยาบาลศรบญเรอง

โรงพยาบาลนากลาง

โรงพยาบาลนาวง

โรงพยาบาลสวรรณคหา

โรงพยาบาลโนนสง

โรงพยาบาลวระพลการแพทย (เอกชน)

ผลตภณฑทองถน[แก]

อาเภอเมอง[แก]

ขางฮาง ผลตภณฑจากขาวไทย

๕๑

ผาไหมมดหม ตาบลโนนทน

ผาไหมมดหม ตาบลนาคาไฮ

ผาฝายลายฉล ตาบลปาไมงาม

ผาสไป ตาบลหนองสวรรค

ขนมทองมวนสมนไพร ตาบลบานขาม

ผลตภณฑจากกะลามะพราว ตาบลหวนา

ขาวกลอง ตาบลหนองภยศนย

อาเภอโนนสง[แก]

ปลาสม ตาบลโนนสง

ศลปะจากใบลาน ตาบลบานคอ

ผาขดยกดอก/ปลาสม ตาบลโคกมวง

ผาฝายยกดอก ตาบลหนองเรอ

ผาขดยอมคราม/ผาขดหมกโคลน ตาบลโนนเมอง

ผาลายขด ตาบลกดด

อาเภอศรบญเรอง[แก]

นาผงแทสวรรณฟารม/กระตบขาว ตาบลหนองบวใต

เสอเยบดวยมอ ตาบลเมองใหม

ผาไหมมดหม ตาบลโนนมวง

กระตบขาว ตาบลทรายทอง

ผาลายสายฝน ตาบลหนองแก

๕๒

อาเภอนากลาง[แก]

ผาขดไหม ตาบลกดแห

นาฬกา 12 ราศ/ขาวฮาง ตาบลฝงแดง

ผาหมสาล ตาบลกดดนจ

เอนววทอดกรอบ ตาบลโนนเมอง

อาเภอสวรรณคหา[แก]

ผลตภณฑจากใยบวบ ตาบลนาด

ผาฝายลายนาไหล ตาบลนาส

ผาฝายทอมอ ตาบลนาดาน

อาเภอนาวง[แก]

ถานอดแทง ตาบลวงปลาปอม

ผาลายสายฝน ตาบลเทพคร

ผลตภณฑไมไผไทยนยม ตาบลวงทอง

ผกปลอดสารพษ ตาบลวงทอง

ชาวหนองบวลาภทมชอเสยง[แก]

พระเถระ[แก]

หลวงปขาว อนาลโย วดถากลองเพล(เจดย/พพธภณฑหลวงปขาว) อาเภอเมองหนองบวลาภ

หลวงปบญมา ฐตเปโม วดปาสรสาลวน (เจดย/พพธภณฑหลวงปบญมา ฐตเปโม)อาเภอเมองหนองบวลาภ

๕๓

หลวงปหลอด ปโมทโต วดปาศรสวาง(เจดย/พพธภณฑหลวงปหลวด ปโมทโต)บานขามใหม ตาบลบานขาม อาเภอเมองหนองบวลาภ

หลวงปบญมา สชโว วดปาสขเกษม/วดสามคคสรมงคล ตาบลหนองบว อาเภอเมองหนองบวลาภ

หลวงพอทองพน กาญจโน วดปาภกระแต ตาบลหนองบว อาเภอเมองหนองบวลาภ

พระครเขมสารสธ (หลวงปสาย เขมธมโม) วดปาพรหมวหาร ตาบลโนนเมอง อาเภอโนนสง จงหวดหนองบวลาภ

วิสัยทัศน์ (vision): พุทธศาสน ์...

Documents