ยุทธศาสตร์กระทรวงสาธารณสุข ปี...

32
10 ยุทธศาสตร์กระทรวงสาธารณสุข ปีงบประมาณ พ.. 2559 (เฉพาะยุทธศาสตร์เน้นหนัก) วิสัยทัศน์ ภายในทศวรรษต่อไป คนไทยทุกคนจะมีสุขภาพแข็งแรงเพิ่มขึ้นเพื่อสร้างความเจริญเติบโตทางเศรษฐกิจ ของประเทศทั้งทางตรงและทางอ้อมอย่างยั่งยืน พันธกิจ 1. กาหนดนโยบาย มาตรฐาน กฎหมาย และบริหารจัดการบนฐานข้อมูลที่มีคุณภาพและการจัดการ ความรู้รวมถึงการติดตามกากับประเมินผล (Regulator) 2. จัดระบบบริการตั้งแต่ระดับปฐมภูมิจนถึงบริการศูนย์ความเป็นเลิศที่มีคุณภาพ ครอบคลุมและระบบส่ง ต่อที่ไร้รอยต่อ (Provider) เป้าประสงค์ 1. อายุคาดเฉลี่ยเมื่อแรกเกิด ไม่น้อยกว่า 80 ปี 2. อายุคาดเฉลี่ยของการมีสุขภาพดี ไม่น้อยกว่า 72 ปี ยุทธศาสตร์การดาเนินงานที่เน้นหนัก ประกอบด้วย ยุทธศาสตร์ที1 พัฒนาสุขภาพตามกลุ่มวัย ยุทธศาสตร์ที2 พัฒนาและจัดระบบบริการที่มีคุณภาพมาตรฐาน ครอบคลุม ประชาชนสามารถเข้าถึง บริการได้ ยุทธศาสตร์ที3 พัฒนาระบบบริหารจัดการเพื่อสนับสนุนการจัดบริการ

Upload: others

Post on 27-Jul-2020

11 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: ยุทธศาสตร์กระทรวงสาธารณสุข ปี ...bps.moph.go.th/new_bps/sites/default/files/mophplan_2559...ในป 2558 พบภาวะเร

10

ยทธศาสตรกระทรวงสาธารณสข ปงบประมาณ พ.ศ. 2559 (เฉพาะยทธศาสตรเนนหนก)

วสยทศน ภายในทศวรรษตอไป คนไทยทกคนจะมสขภาพแขงแรงเพมขนเพอสรางความเจรญเตบโตทางเศรษฐกจของประเทศทงทางตรงและทางออมอยางยงยน พนธกจ

1. ก าหนดนโยบาย มาตรฐาน กฎหมาย และบรหารจดการบนฐานขอมลทมคณภาพและการจดการความรรวมถงการตดตามก ากบประเมนผล (Regulator)

2. จดระบบบรการตงแตระดบปฐมภมจนถงบรการศนยความเปนเลศทมคณภาพ ครอบคลมและระบบสงตอทไรรอยตอ (Provider) เปาประสงค

1. อายคาดเฉลยเมอแรกเกด ไมนอยกวา 80 ป 2. อายคาดเฉลยของการมสขภาพด ไมนอยกวา 72 ป

ยทธศาสตรการด าเนนงานทเนนหนก ประกอบดวย

ยทธศาสตรท 1 พฒนาสขภาพตามกลมวย ยทธศาสตรท 2 พฒนาและจดระบบบรการทมคณภาพมาตรฐาน ครอบคลม ประชาชนสามารถเขาถง บรการได ยทธศาสตรท 3 พฒนาระบบบรหารจดการเพอสนบสนนการจดบรการ

Page 2: ยุทธศาสตร์กระทรวงสาธารณสุข ปี ...bps.moph.go.th/new_bps/sites/default/files/mophplan_2559...ในป 2558 พบภาวะเร

11

เปาหมาย ตวชวด กระทรวงสาธารณสข ปงบประมาณ พ.ศ. 2559

ยทธศาสตรท 3 : พฒนาระบบบรหารจดการ เพอสนบสนนการจดบรการ (6 ตว)

วสยทศน : ภายในทศวรรษตอไป คนไทยทกคนจะมสขภาพแขงแรงเพมขนเพอสรางความเจรญเตบโตทางเศรษฐกจของประเทศทงทางตรงและทางออมอยางยงยน

เปาหมาย ระยะ 10 ป 1. อายคาดเฉลยเมอแรกเกด ไมนอยกวา 80 ป 2. อายคาดเฉลยของการมสขภาพด ไมนอยกวา 72 ป

กลมเดกปฐมวย (0-5 ป) /สตร

1. อตราสวนการตายมารดา (ไมเกน 15 ตอการเกดมชพแสนคน)

2. รอยละของเดกอาย 0 - 5 ป มพฒนาการสมวย (ไมนอยกวารอยละ 85)

ยทธศาสตรท 1: พฒนาสขภาพตามกลมวย (9 ตว)

ดานสงแวดลอมและสขภาพ

17. รอยละของจงหวดมระบบการจดการปจจยเสยง

ดานสงแวดลอมและสขภาพผานเกณฑในระดบดขนไป (รอยละ 50)

ดานพฒนาบคลากร

18. รอยละของจงหวดในเขตสขภาพทผานเกณฑคณภาพ

การบรหารจดการการพฒนาบคลากร (รอยละ 70)

ดานการบงคบใชกฎหมาย

16. มเครอขายนกกฎหมายทเขมแขงและการบงคบใช กฎหมายในเรองทส าคญ (รอยละ 70)

การเงนการคลง

19. ประสทธภาพของการบรหารการเงนสามารถควบคม

ปญหาทางการเงนระดบ 7 ของหนวยบรการในพนท (ไมเกนรอยละ 10)

ยาและเวชภณฑ/พสด

20. มลคาการจดซอรวมยาและเวชภณฑฯ ของหนวยงาน (รอยละ 20)

ปราบปรามทจรต

21. รอยละของหนวยงานในสงกดกระทรวงสาธารณสขผาน

เกณฑประเมนระดบคณธรรมและความโปรงใสในการ

ด าเนนงานของหนวยงาน เฉพาะหลกฐานเชงประจกษ (มากกวา รอยละ 75) รวมทงหมด 21 ตว

ยทธศาสตรท 2: พฒนาและจดระบบบรการทมคณภาพมาตรฐาน ครอบคลม ประชาชนสามารถเขาถงบรการได

(6 ตว)

ดานระบบบรการปฐมภม

10. รอยละของอ าเภอทม District Health System (DHS)

ทเชอมโยงระบบบรการปฐมภมกบชมชนและทองถน อยางมคณภาพ (ไมนอยกวารอยละ 85)

11. ต าบลจดการสขภาพแบบบรณาการ (รอยละ 70)

ดานระบบบรการทตยภม และตตยภม

12. การสงตอผปวยออกนอกเขตสขภาพลดลง (รอยละ 50)

ดานระบบควบคมโรค

13. รอยละของอ าเภอทสามารถควบคมโรคตดตอส าคญของ พนทได (รอยละ 50)

ดานระบบการคมครองผบรโภคดานบรการ อาหาร และ

ผลตภณฑสขภาพ

14. ระดบความส าเรจของการด าเนนงานคมครองผบรโภค

ดานผลตภณฑสขภาพและบรการสขภาพ (ระดบ 5)

ดานการปองกนและบ าบดรกษายาเสพตด

15. รอยละของผปวยยาเสพตดทหยดเสพตอเนอง 3 เดอน

หลงจ าหนายจากการบ าบดรกษา

(3 month remission rate) (รอยละ 92 )

กลมเดกวยเรยน (5 -14 ป)

3. เดกนกเรยนมภาวะเรมอวนและอวน (ไมเกนรอยละ 10 ภายในป 2560)

4. อตราการเสยชวตจากการจมน าของเดกอายต ากวา 15 ป (ไมเกน 6.5 ตอประชากรเดกอายต ากวา 15 ป แสนคน)

กลมเดกวยรน/นกศกษา (15-21 ป)

5. อตราการคลอดมชพในหญงอาย 15-19 ป (ไมเกน 50 ตอประชากรหญงอาย 15-19 ป พนคน ภายในป 2561)

6. ความชกผบรโภคเครองดมแอลกอฮอลในประชากรอาย

15 – 19 ป (ไมเพมขนจากผลการเฝาระวงพฤตกรรมเสยง (BSS) ในป 2558)

กลมวยท างาน (15 – 59 ป)

7. อตราตายจากอบตเหตทางถนน (ไมเกน 16 ตอประชากร

แสนคน ในปงบประมาณ 2559)

8. อตราตายจากโรคหลอดเลอดหวใจ

(ลดลง รอยละ 10 ภายในป 2562)

กลมผสงอาย (60 ปขนไป)และผพการ

9. รอยละของผสงอายตองการความชวยเหลอในการด าเนน กจวตรประจ าวนพนฐาน (ไมเกนรอยละ 15)

Page 3: ยุทธศาสตร์กระทรวงสาธารณสุข ปี ...bps.moph.go.th/new_bps/sites/default/files/mophplan_2559...ในป 2558 พบภาวะเร

12

สถานการณปญหาดานสขภาพ ดงน ยทธศาสตรท 1 พฒนาสขภาพตามกลมวย 1. กลมเดกปฐมวย (0 - 5 ป) /สตร สาเหตการ เสยชวต ของมารดา จากสาเหตทางตรง (Direct cause) ทสามารถปองกนได รอยละ 56.6 โดยสาเหต 5 อนดบแรก คอ การตกเลอด รอยละ 30.4 รองลงมาเปนความดนโลหตสง รอยละ 17.4 นาคราอดตนในกระแสเลอด รอยละ 13.0 การตดเชอในกระแสเลอด รอยละ 11.6 และการแทง รอยละ 10.1 (สรปผลการตรวจราชการกระทรวงสาธารณสข ประจาปง บประมาณ 2558 คณะท 1) อตราสวน การตายของมารดา ในป 2555 เทากบ 17.6 ตอการเกดมชพแสนคน และเพมขน ในป 2556 เทากบ 22.3 ตอ การเกดมชพแสนคน (ขอมล จากสานกนโยบายและยทธศาสตร ) ซงยงสงกวาเปาหมายการพฒนาสหสวรรษ (MDGS) ทกาหนดใหลดอตรามารดาตาย เหลอ 18 ตอการเกดมชพแสนคน ใน พ.ศ. 2558 ซงแสดงวาแมตายยงเปนปญหาทสาคญของประเทศ

สาหรบสถานการณสงเสรมสขภาพเดก 0 – 5 ป พบวา มปญหาทารกแรกเ กดนาหนกนอยกวา 2,500 กรม รอยละ 9.0 ใน พ .ศ. 2556 ซงสงกวาเปาหมายทกระทรวงสาธารณสขกาหนด ไมเกนรอยละ 7 การขาดออกซเจนในทารกแรกเกดพบ 25.6 ตอเดกเกดมชพพ นคน ใน พ .ศ. 2555 การเลยงลกดวยนมแม อยางเดยว พบรอยละ 47.5 ในพ .ศ. 2555 รวมทงปญหาพฒนาก ารของเดก พบวา เดกปฐมวย (0 - 5 ป) มพฒนาการปกตลดลงจาก รอยละ 71.7 ใน พ.ศ. 2542 เปนรอยละ 70.3 ใน พ.ศ. 2555

เดกปฐมวยมพฒนาการสมวย รอยละ 81.8 (อนามย 55) (สรปผลการตรวจราชการกระทรวงสาธารณสข ประจาปงบประมาณ 2558 คณะท 1 รอบท 1) และผลการคดกรอ งเดกทอาย 9,18,30 และ 42 เดอน ดวยเครองมอ DSPM จานวน 75,832 คน พบวา มพฒนาการสมวย 64,464 คน คดเปนรอยละ 85.01 สงสยลาชา 11,368 คน คดเปนรอยละ 14.99

2. กลมเดกวยเรยน (5 – 14 ป) ประเทศไทยในกลมเดกไทยอายตากวา 15 ป การจมนาเปนสาเหตการเสยชวตอนดบหนง ในทกสาเหตทงโรคตดเชอและไมตดเชอ อตราการเสยชวตตอประชากรแสนคน (ป พ .ศ. 2548 – 2557 ) อยในชวง 6.8 - 11.5 และมจานวนการเสยชวต เฉลยปละ 1,177 คน อตราปวยตาย (Case Fatality Rate) จากการจมนา เทากบรอยละ 37.2 กลมประชากรทเสยง ไดแก เดกอายตากวา 15 ปซงมสดสวนการเสยชวต จากการตกนา จมนาสงถงรอยละ 30 ของทกกลมอาย โดยเฉพาะเพศชายมอตราการเสยชวตส งกวาเพศหญงประมาณ 2 เทาตว

เดกไทยมพฒนาการ และ IQ ตากวามาตรฐานสากล โดยใน พ.ศ. 2554 พบวาเชาวนปญญา (IQ) เดกไทยอาย 6 - 12 ป มคะแนนสตปญญาเฉลยเทากบ 98.6 ตากวาเกณฑมาตรฐานสากลเลกนอย (IQ=100) และพบวายงมเดกกลมทมปญหาระดบสตปญญาบก พรอง (IQ<70) อยรอยละ 6.5 เมอเทยบกบมาตรฐานสากลคอไมควรเกนรอยละ 2 และมชองวางของสตปญญาระหวางกลมทมสตปญญาดกบกลมทมปญหาสตปญญามาก นอกจากนเดกไทยอาย 6 - 11 ป มความฉลาดทางอารมณเทากบ 45.12 ซงจดอยในระดบตากวาเกณฑปกต (50 - 100)

Page 4: ยุทธศาสตร์กระทรวงสาธารณสุข ปี ...bps.moph.go.th/new_bps/sites/default/files/mophplan_2559...ในป 2558 พบภาวะเร

13

เดกนกเรยนมภาวะเรมอวนและอวน โดยมการชงนาหนก -วดสวนสงเดกนกเรยน จานวน 2,089,440 คน พบเดกทมภาวะเรมอวนและอวน จานวน 206,214 คน คดเปนรอยละ 9.9 ผลการดาเนน ในป 2558 พบภาวะเรมอวนและอวนในเดกวยเรยนในภาพรวม (ขอมลจากผลการตรวจราชการรอบท 2 ป 2558)

3. กลมเดกวยรน /นกศกษา (15 – 21 ป) การดมแอลกอฮอลในวยรน 15 - 24 ป เพมขนจากรอยละ 21 .6 ใน พ .ศ . 2544 เปนรอยละ 23.7 ใน พ .ศ. 2554 หรอเพมขน รอยละ 9.5 อายเฉลยทดมสรา 20.3 ป และมสดสวนการดมหนกมากกวากลมอายอนๆ และความชกของการสบบหรของวยรนเปนรอยละ 22.4 โดยวยรนชาย สบบหร สงกวา เพศหญง 17.2 เทา (รอยละ 39.5 และ 2.3 ตามลาดบ) อายเฉลยทเรมสบบหรเทากบ 15.3 ป และเกอบครงหนง สบบหรทกวนหรอเกอบทกวนและประมาณ 3 ใน 4 มอาการตดบหร และมพฤตกรรมเสยงทางเพศของวยรน โดยพบวา อายเฉลยของการมเพศสมพนธครงแรกมอายนอยลงจาก 15-16 ป ใน พ .ศ. 2545 - 2552 เปนอาย 12 - 15 ป ใน พ.ศ. 2554 พฤตกรรมเสยงทางเพศของเดกนาไปสปญหาการ “ทอง แทง ทง” และโรคตดตอทางเพศสมพนธเพมสงขน การตงครรภของวยรนไทยในชวง 14 ปทผานมาเพมสงขน 1.4 เทาจาก 39.1 ตอประชากร 1,000 คน ใน พ.ศ. 2541 เปน 51.2 ตอประชากร 1,000 คน ใน พ.ศ. 2556 มแมอาย ตากว า 20 ป 133,176 คน หรอรอยละ 16 .6 ของแมทกกลมอาย และมเดกกาพราถกทอดทง 88,730 คน และอตราโรคตดตอ ทางเพศสมพนธในวยรนและเยาวชนอาย 15-24 ป เพมสงขนเกอบ 2 เทาจาก 46.2 ตอประชากร 100,000 คน ใน พ.ศ. 2547 เปน 95 ตอประชากร 100,000 คน ใน พ.ศ. 2556 4. กลมวยท างาน (15 – 59 ป)

สถานการณปญหา ประชากรวยทางานปวยและตายดวยโรคไมตดตอเรอรงมากขน โดยในชวง 4 ปทผานมา

(2554 – 2557) อตราตายดวยโรค ไมตดตอ (NCD) ทสาคญ พบวาอตราการตายจากโรคหลอดเลอดหวใจใน ทกกลมอาย มแนวโนมเพมขน เปรยบเทยบป พ.ศ. 2554 - 2557 เทากบ 22.47 23.45 26.91 และ 27.83 ตามลาดบ และอตราผปวยในตอประชากรแสนคนดวย CHD เปรยบเทยบป พ.ศ. 2553 - 2556 เทากบ 397.24 412.70 427.53 และ 435.18 ตามลาดบ และอบตเหตทางถนนมแนวโนมเพมสงขน โดยในป 2554 -2555 พบวาทกๆ ชวโมงมคนไทยตองตายจากอบตเหตทางถนนกวาวนละ 65 คน แล ะจากขอมลของสานกนโยบายและยทธศาสตร กระทรวงสาธารณสข พบวา ในแตละวนมผบาดเจบกวา 3,600 คน ตองนอนโรงพยาบาลวนละ 400 กวาคน พการปละเกอบ 6,000 คน สญเสยทางเศรษฐกจปละเกอบ 3 แสนลานบาท (โดยคดมลคาความสญเสยกรณเสยชวต 5,315,556 บาท/ราย พการ 6,167,061 บาท/ราย บาดเจบ admit 147,023 บาท/ราย และบาดเจบเลกนอย 34,761 บาท/ราย หมายเหต : ยงไมบวกอตราเงนเฟอ คดปละ 4%) ซงปจจยเสยงทเปนสาเหตสาคญของการสญเสยปสขภาวะของคนไทย 5 อนดบแรก เครองดมแอลกอฮอล , บหร/ยาสบ, HT, ไมสวมหมวกนรภย และคอเลสเตอรอลในเลอดสง จากขอมลสานกงานสถตแหงชาต ประชากรอาย 15 ปขนไป ป 2557 พบวา ความชกของผสบบหรรอยละ 20.7 และความชกของผดมสรา รอยละ 32.3

Page 5: ยุทธศาสตร์กระทรวงสาธารณสุข ปี ...bps.moph.go.th/new_bps/sites/default/files/mophplan_2559...ในป 2558 พบภาวะเร

14

5. กลมผสงอาย (60 ป ขนไป) และผพการ สถานการณปญหา

การดแลผสงอาย โครงสรางประชากรเปลยนแปลงไปและมแนวโนมเขาสสงคมผสงอาย และจะเปนสงคมผสงอายอยางสมบรณใน พ.ศ. 2568 ป พ.ศ. 2557 ไทยมประชากรผสงอาย 10,014,699 คน คดเปนรอยละ 14.9 ของประชากรทงหมดของประเทศ และคาดวาจะเพมขนเปนรอยละ 29 ของประชากรทงหมด ในป พ .ศ. 2577 ในขณะทดชนผสงอายกมแนวโนมเพมขนจาก 47.7 ใน พ.ศ. 2550 เปน 60.8 ใน พ.ศ. 2554 นอกจากนยงพบวา อตราสวนเกอหนนผสงอายมแนวโนมลดลงจาก 6.3 ใน พ.ศ. 2550 เหลอ 5.5 ใน พ.ศ. 2554 รวมทงยงพบอกวาอตราสวนพงพง วยสงอายมแนวโนมเพมสงขนจากรอยละ 16 ใน พ.ศ. 2550 เปนรอยละ 18.1 ใน พ.ศ. 2554

สงคมไทยเปนสงคมผสงอาย มประชากรรวม 64.5 ลานคน เปนกลมผสงอาย 60 ป ขนไป 9.4 ลานคน คดเปนรอยละ 14.57 ของประชากรรวม จากการสารวจภาวะผสงอายไทย ป 2556 พบวา ผสงอายไทย มพฤตกรรมสขภาพทพงประสงค รอยละ 26 ซงตากวาเปาหมายตามแผนผสงอายแหงชาต ทตงไวรอยละ 30การมพฤตกรรมสขภาพทไมพงประสงคสงผลใหผสงอายไทยมปจจยเสยงทางสขภาพหลายประการทสาคญทสด คอ ภาวะนาหนกเกนและอวน พบความชกสงถงรอยละ 43 ในเพศชาย และรอยละ 50 ในเพศหญง โดยป จจยปองกนทสาคญ ไดแก การออกกาลงกายเปนประจา

จากการคดกรองเพอจาแนกกลมผสงอายตามภาวะพงพงและประเมนความจาเปน ดานการสนบสนนบรการและจดบรการดานสขภาพและสงคมจานวน 6,394,022 ราย จาแนกเปนกลมตดเตยง รอยละ 1.4 กลมตดบาน รอยละ 19.48 และกลมตดสงคม รอยละ 79.12 การดแลคนพการ (ขาขาด ) จดหนวยบรการเคลอนทใหบรการเชงรกแกคนพการขาขาด โดยใหบรการอปกรณ เครองชวยไดรบบรการใหบรการผลตแขน- ขาเทยมแกคนพการ ซอมแซมกายอปกรณ และใหบรกา รอปกรณเครองชวยคนพการอนๆ ตามสวนภมภาคใน 5 จงหวด (นครศรธรรมราช แมฮองสอน ชลบร พจตร ลาปาง) รวมทงสน 717 ราย และออกเอกสารรบรองความพการและจดทะเบยน รวมทงสน 105 ราย

Page 6: ยุทธศาสตร์กระทรวงสาธารณสุข ปี ...bps.moph.go.th/new_bps/sites/default/files/mophplan_2559...ในป 2558 พบภาวะเร

15

ยทธศาสตรท 2 พฒนาและจดระบบบรการทมคณภาพมาตรฐาน ครอบคลม ประชาชนสามารถเขาถงบรการได 6. ดานระบบบรการปฐมภม

สถานการณปญหา ระบบบรการปฐมภม เปนหนวยบรการสขภาพทใกลชดประชาชน เปนบรการดานหนาทตอง

เชอมโยงเครอขายภาคตางๆในชมชน และเชอมตอกบบรการระดบทตยภม ตตยภม ระบบสขภาพระดบอาเภอ ปจจบน มหนวยบรการปฐมภม จานวน 10,174 แหง จาแนกเปน ศนยสขภาพชมชนในเมอง (ศสม.) 252 แหง สาหรบในเขตชนบทม รพ .สต. 9,750 แหง เพยงพอตอการใหบรการ (รพ.สต. 1 แหง รบผดชอบประชากรไมเกน 8,000 คน) แตยงขาดศกยภาพการใหบรการ และมสถานบรการสาธารณสขชมชน อก 198 แหง นอกจากนพบวาหนวยบรการปฐมภมสามารผานเกณฑคณภาพบรการ เครอขายปฐมภมตามากเพยงรอยละ 29.7 อนจะกระทบตอคณภาพการบรการประชาชน สาหรบการเขาถงบรการ พบวา มผปวยมารบบร การเพมขนจาก 51.8 ลานครง ใน พ.ศ. 2553 เปน 125.5 ลานครง ในพ .ศ. 2555 และมสดสวนการใหบรการผปวยนอกของ รพ .สต.เทยบกบโรงพยาบ าลแมขาย ป 2553 – 2555 เฉลย 1.3 ซงผานเกณฑทกาหนด (คามาตรฐาน = 0.8) จงมการพฒนารปแบบการใหบรการ เปนการพฒนาทมหมอครอบครว (Family Care Team) ใหมครอบคลมทกอาเภอ 878 อาเภอ มทมหมอครอบครวระดบอาเภอ จานวน 3,890 ทม ระดบตาบล 12,276 ทม และระดบชมชน 50,326 ทม เพอดแลประชาชนทกกลมวยใหมคณภาพชวตทดขน โดยเนนดแลพเศษในกลมผสงอายทตดเตยง(ทบาน)ชวยเหลอตวเองไมได ผปวยระยะสดทายและผพการ การดแลครอบคลมกลมเปาหมาย ผสงอาย /ผปวยตดเตยง 87,400 คน ผปวยระยะสดทาย 35,506 คน และผพการ 280,004 คน

ต าบลจดการสขภาพ อตราตายดวยโรค NCDs สงและมแนวโนมเพมขน (หลอดเลอดหวใจ 27.83 ตอแสนประชากร โรคเบาหวานและความดนโลหตสง (17.93 และ 10.95 ตอแสนประชากร) พฒนาการเดกไมสมวย พบวา เดกแรกเกด – 2 ป มพฒนาการไมสมวยรอยละ 22 และเดกอาย 3 – 5 ป มพฒนาการไมสมวยสงถงรอยละ 34 หรอ 1 ใน 3 -อบตเหต 23.16 ตอแสนประชากร) (ขอมลสานกนโยบายและยทธศาสตร ป 2557) -ภาระโรค NCDs ทาใหการสญเสยคาใชจายดานสขภาพเพมขน - ปจจยเสยงตอการเกดโรค NCDs เพมขน ตลอดจนประชาชน ชมชน ภาคสวนตางๆ เชน อปท. เอกชน ยงขาดการมสวนรวมในการจดการปญหาสขภาพเพอการพงตนเองอยางเขมแขงและย งยน ดงนน จากปญหาวกฤตสขภาพขางตน การพฒนาตาบลจดการสขภาพดแบบบรณาการ จงถอเปนยทธศาสตรสาคญในการตอยอดแนวคดการสาธารณสขมลฐานจากฐานรากของระบบสขภาพ ใหเปนเรองของชมชนทจะคดตงเปาหมาย บรหารจดการและวดผลสาเรจดวยตนเอง ทงน หนวยงาน /องคกรภายนอก ไดแก ภาครฐ ทองถน และภาคเอกชน ตองปรบบทบาทการบรณาการความรวมมออยางจรงจงในการสงเสรมสนบสนนหรอสรางปจจยเออตอการจดการดานสขภาพของชมชน โดยมจดมงหมายทจะพฒนาสขภาพของคนในชมชน ใหตระหนกในการดแลสขภาพ และถอเปนหนาทของตนเอง

Page 7: ยุทธศาสตร์กระทรวงสาธารณสุข ปี ...bps.moph.go.th/new_bps/sites/default/files/mophplan_2559...ในป 2558 พบภาวะเร

16

7. ดานระบบบรการทตยภม และตตยภม สถานการณปญหา

ระบบบรการทตยภม และตตยภม พบวามความแออดในสถานบรการสาธารณสขทงในดานผปวย ทมารบบรการและการครองเตยง โดยในพ .ศ. 2546 - 2556 พบวา มผปวยในเพมขนเฉลย 150,000 Admit/ป ผปวยนอกเพมขนเฉลย 3,991,100 ครง/ป และมอตราครองเตยงมากกวารอยละ 80 ใน พ .ศ. 2546 - 2556 ในป 2557 อตราการครองเตยงหรอประสทธภาพการใชเตยงและภาระงานโรงพยาบาล มากกวารอยละ 85.38 โดยเฉพาะใน รพศ ./รพท . และ รพช . แมขาย ในดานระบบบรการ ดช นผปวยใน (CMI)ของแตละระดบสถานบรการสขภาพตาม Service Plan ผานเกณฑทกาหนด (ต.ค.56 - ม.ค.57) มคา CMI เฉลยรวมอยท 1.0886

ประชาชนเขาไมถงบรการ การเสยชวต 5 อนดบแรก ไดแก โรคมะเรง เปนสาเหตการตาย อนดบหนงของไทยและมแนวโนมสงขน 8 เทา จาก 12.6 ตอประชากรแสนคน ในป 2510 เปน 43.8 ตอประชากรแสนคน ในป 2540 และ 98.5 ตอประชากรแสนคน ในป 2555 รองลงมาเปนอบตเหตเพมจาก 26.2 ตอประชากรแสนคน ในป 2510 เปน 51.6 ตอประชากรแสนคน ในป 2555 โรคหวใจเพมขนจาก 16.5 ตอประชากรแสนคน ในป 2510 เปน 32.9 ตอประชากรแสนคน ในป 2555 และโรคหลอดเลอดสมองเพมขนจาก 25.3 ตอประชากรแสนคน ในป 2548 เปน 31.7 ตอประชากรแสนคน ในป 2555 และโรคเบาหวานมอตราตายทคงทระหวาง 11 - 12 ตอประชากรแสนคนในป 2548-2555 ทงน การเจบปวยดวยโรคไมตดตอเรอรง โดยเฉพาะโรคเบาหวาน ความดนโลหตสง ทยงมการปญหาในการควบคม จะสงผลใหเกดภาวะแทรกซอนตามมา สงผลกระทบตอคาใชจายดานสขภาพเพมขน รอยละ 24.3

การพฒนาระบบบรการสขภาพตาม Service Plan 10 สาขา แผนแมบทในการพฒนาระบบบรการสขภาพ ทวางกรอบแนวคดพฒนาระบบบรการทกระดบตงแตระดบปฐมภม ระดบทตยภม ระดบตตยภม ซงรวมถงการพฒนาความเชยวชาญระดบสง และเชอมโยงกนเปนเครอขายในระดบจงหวด เขต และระดบประเทศ โดยกาหนดทศทางการพฒนา ๓ ประเด นยทธศาสตร (Key Strategic Areas) ทจะนาไปสการจดโครงสรางของสถานบรการตางๆ ตามภารกจทเหมาะสมกบพนท

พฒนาระบบการรกษาพยาบาลดานการแพทยและสาธารณสข 1) ขยายโรงพยาบาลระดบอ าเภอ ใหมมาตรฐานเทากบโรงพยาบาลระดบจงหวด จานวน 20 แหง ทาใหมโรงพยาบาลทมขดความสามารถมาตรฐานในระดบจงหวดรวม 117 แหง ทวประเทศ 2) พฒนาระบบบรการทตยภมและตตยภม ตามแผนพฒนาระบบรการ (Service Plan) (1) สาขาหวใจและหลอดเลอด จดใหมบรการผาตดหวใจและสวนหวใจ ใน รพศ . 18 แหง สามารถลดระยะเวลารอคอยผาต ดหวใจในภาพรวมของประเทศ ไดตามเกณฑทกาหนดไมเกน 9 เดอน อตราตายผปวยกลามเนอหวใจขาดเลอดเฉยบพลน ลดลงจาก รอยละ 17 เปนรอยละ 11.94 (2) สาขามะเรง ดาเนนการคดกรองมะเรงปากมดลกและมะเรงเตานม และใหบรการรงสรกษาใน รพศ . และ รพ.มะเรง 11 แหง รวมทงใหบรการเคมบาบดแบบ Short stay 14 แหง สงผลใหการเขาถงบรการของผปวยมะเรงไดรบความสะดวกและรวดเรวขน (3) สาขาทารกแรกเกด เพมโอกาสการเขาถงบรการของทารกแรกเกดนาหนกตวนอยและปวยวกฤต ดวยการเพมจานวนเตยงทารกแรกเกด (NICU) จากป 2557 จานวน 820 เตยง เปน 975 เตยง ในป 2558

Page 8: ยุทธศาสตร์กระทรวงสาธารณสุข ปี ...bps.moph.go.th/new_bps/sites/default/files/mophplan_2559...ในป 2558 พบภาวะเร

17

(4) สาขาอบตเหตและฉกเฉน เพมระบบ Trauma Fast Track ในสถานบรการ ทกเครอขาย โดยเฉพาะ Head Injury และ Multiple Injury ทาใหผปวยไดรบการผาตดในภายใน 2 ชวโมง หลงจากสงผปวยถงหองฉกเฉนไดกวารอยละ 80 และ รพศ ./รพท. ในภมภาคมศลยแพทยทสามารถผาตดสมองได 51 แหง (5) สาขาสขภาพชองปาก ปจจบนมทนตบคลากรประจา รพ.สต./ศสม. จานวน 3,528 แหง กรณไมมทนตบคลากรประจาไดจดระบบแบบห มนเวยนการใหบรการ อยางนอยสปดาหละ 1 วน ใน รพ .สต./ศสม. 2,297 แหง (รอยละ 27.7) และมอตราการรอคอยการทาฟนเทยมใน รพศ./รพท./รพช. นอยกวา 6 เดอน

(6) สาขาจกษ จดบรการคดกรอง วดสายตา ผปวยอาย 60 ป ดวยโปรแกรม Vision 2020 ได 9 เขต และจดบรการผาตดตอกระจกในทกจงหวดทมสาเหตการตาบอดจากตอกระจกได 24,428 ขาง และสาเหตสายตาลางเลอนได 39,662 ขาง

(7) 5 สาขาหลก (สต-นารเวชกรรม ,ศลยกรรม ,อายรกรรม ,กมารเวชกรรม ,ออรโธปดกส ) พฒนาให รพ.ระดบอาเภอสามารถทาผาตดไสตงและผาตดคลอดได

(8) สาขาไต ม รพศ .สามารถผาตดเปลยนไตได 8 แหง จดบรการบาบดทดแทนไตโดยการลางไตทางชองทองใน รพศ./ รพท. และขยายบรการเพมเตมถง รพช.แมขาย

(9) สาขาสขภาพจต จตเวช และยาเสพตด พฒนาใหมบรการผปวยจตเวชใน รพศ ./ รพท.อยางนอยเขตละ 1 แหง และมเตยงฉกเฉนจตเวชทรบดแลผปวยภายใน 3 – 5 วน ใน รพศ .เพอลดเวลารอคอยไปรพ.ขนาดใหญใน กทม. (10) สาขาโรคไมตดตอเรอรง ประชาสมพนธใหประชาชนไดรบความรถงอาการของโรคหลอดเลอดสมองทตองร บนาสง รพ .ประจาจงหวด ซงสามารถรกษาผปวยโรคหลอดเลอดสมองไดทกแหง และมบรการผปวยโรคหลอดเลอดสมองทมอาการหนก (Stroke Unit) เปดบรการท รพศ . /รพท. จานวน 38 แหง ใน 12 เขตสขภาพ (11) สาขาการแพทยแผนไทยและการแพทยผสมผสาน สนบสนน รพศ ./รพท ./รพช . จดบรการ OPD แพทยแผนไทยคขนานกบ OPD ปกต จานวน 532 แหง คดเหนรอยละ 60.24 สงผลใหมผปวยนอกใชบรการ OPD แพทยแผนไทยจานวน 9,055,173 ครง จากผปวยนอกทมารบบรการทงหมด จานวน 48,697,724 ครง (ขอมล ณ วนท 29 พ.ค. 58)

8. ดานระบบควบคมโรค

สถานการณปญหา โรคและภยตางๆ ยงคงเปนปญหาสาคญของประเทศ ทงโรคอบตใหมและอบตซา จากสภาพ

สงคม เศรษฐกจ และสภาพแวดลอม ในปจจบนทเปลยนแปลงไป รวมถง ธรรมชาตของเชอกอโรคทมการกลายพนธอยางรวดเรว ซงเปนปจจยสาคญทเออตอการแพรระบาดของโรคตดตอได อยางรวดเรว ในขณะทระบบ เฝาระวง ปองกน ควบคมโรค ยงไมครอบคลมพนททกระดบ จากระบบการเฝาระวงโรคและภยสขภาพของประเทศยงไมไดมาตรฐานไมครอบคลม 5 ระบบ (ไดแก โรคตดตอ โรคไมตดตอ โรคเอดส โรคจากการบาดเจบ และ โรคจากการประกอบอาชพและสงแวดลอ ม) และมขอมลไมครบทง 5 มต (ไดแก ปจจยเสยง พฤตกรรมเสยง อตราปวย/อตราตาย ตรวจจบเหตการณผดปกตและมาตรการปองกนควบคมโรค ) ทาใหไมสามารถนาไปแกไขปญหาปองกนควบคมโรคไดอยางยงยน ระบบการรายงานเหตการณผดปกตในศนยปฏบตการตอบโตภาวะฉ กเฉน (Emergency Operation Center-EOC) ยงไม real time ททนตอเหตการณ ศกยภาพของ SRRT ระบบเฝาระวง

Page 9: ยุทธศาสตร์กระทรวงสาธารณสุข ปี ...bps.moph.go.th/new_bps/sites/default/files/mophplan_2559...ในป 2558 พบภาวะเร

18

โรคทชองทางเขาออกประเทศและพนทชายแดนขาดประสทธภาพในการตรวจจบโรคและภยสขภาพทสาคญและไมเชอมโยงกบระบบเฝาระวงของประเทศไทย (ผลจากการประเมนส มรรถนะหลก ตาม IHR 2005) ตลอดจนปญหาสาธารณสขทเกดจากประชากรตางดาว สถานการณไขเลอดออกในประเทศไทย ทศวรรษท 6 (พ.ศ. 2551-2557) ในชวงทศวรรษนเปนชวงทมการระบาดใหญรองจากป พ.ศ. 2530 คอ ในป พ.ศ. 2556 พบวามจานวนผปวยทงสน 154,444 ราย (อตราปวย 241.03 ตอประชากรแสนคน ) เสยชวต 136 ราย (อตราปวยตาย รอยละ 0.09) กระทรวงสาธารณสขจงไดดาเนนการเปดศนยปฏบตการตอบโตภาวะฉกเฉน เพอเรงรดดาเนนการในพนทเสยงและพนทเกดโรค รวมทงขอความรวมมอการดาเนนการเฝาระวง ปองก น ควบคมโรค จากหนวยงานเครอขายตางๆ ทาใหสถานการณ ของโรค ในป พ.ศ. 2557 มแนวโนมทดขน นอกจากการตอบโตภาวการณระบาดใหญในปพ .ศ. 2556 แลวยงมการดาเนนงานอนๆ เพมขน ไดแก การพยากรณ โรคและประเมนพนทเสยงในปถดไป เพอการกาหนดกจกรรมและพนทดาเนนการ , ผลกดนการดาเนนงานการจดการพาหะนาโรคแบบ ผสมผสาน (Integrated Vector Control: IVM) ผานนโยบายอาเภอควบคมโรคเขมแขงแบบยงยน

สาหรบโรคไขเลอดออกอาเภอไมสามารถควบคมโรคไดภายใน 28 วน ไมผานเกณฑ มหลายปจจยทเกยวของ สาเหตทไมสามารถดาเนนการไดตามเปาหมาย เพราะป พ.ศ. 2558 เปนปทมการระบาดของโรคไขเลอดออก ตามทกรมควบคมโรคไดพยากรณโรคไว จานวนโรคไขเลอดออกราเดอน สงกวา คามธยฐาน 5 ป (2553 - 2557 ) มาโดยตลอด และปญหาไขเลอดออกยงมการระบาดตอเนองจ นถงป พ .ศ. 2559 หากยงไมสามารถควบคมโรคไดอยางมประสทธภาพ 9. ดานระบบการคมครองผบรโภคดานบรการ อาหาร และผลตภณฑสขภาพ

พฒนากลไกการดาเนนงานคมครองผบรโภคดานสขภาพระดบเขต โดยแตงตงคณะอนกรรมการคมครองผบรโภคดานสขภาพระดบเขต 12 เขตสขภาพ เรงรดการพจารณาคาขอขนทะเบยนอาหารทคางเกนกาหนดแลวเสรจ ๖๖๕ คาขอ จากคาขอทคาง ๖๖๘ คาขอ และเรงรดการพจารณาคาขอขนทะเบยนยาทตกคางแลวเสรจ 233 คาขอ จากคาขอทคาง 680 คาขอ รวมทงตรวจสอบเฝาระวงผลตภณฑสขภาพทผดกฎหมาย โดยจบกมผกระทาผดกฎหมายรายใหญ 55 ครง มผกระทาความผด 132 ราย ซง ดาเนนการตรวจสอบผลตภณฑสขภาพ จานวน 454,530 รายการ พบมคณภาพมาตรฐานรอยละ 99.80 ตรวจสอบโฆษณาดานผลตภณฑสขภาพ 14,829 รายการ พบมคณภาพมาตรฐานรอยละ 90.71 ตรวจสอบสถานประกอบการดานผลตภณฑสขภาพ จานวน 3,388 ราย พบมคณภาพมาตรฐานรอยละ 99.81 พฒนา Oryor Smart Application ใหสามารถตรวจสอบเลขท อย. เพมเตมอก 2 ผลตภณฑ คอผลตภณฑเสรมอาหาร และผลตภณฑวตถอนตรายทใชในบานเรอน โดยปจจบนมผดาวโหลดแลวกวา 135,000 ครง พฒนาศกยภาพในการผลตผลตภณฑทเสรมไอโอดนโดยอบรมเชงปฏบตการเพอพฒนาศกยภาพในการจดทาระบบประกนคณภาพและระบบควบคมคณภาพการผลตเกลอบรโภค พรอมทงตดตามผลการเฝาระวงคณภาพเกลอบรโภค ณ สถานทจาหนาย จานวน 1,494 ตวอยาง พบผานมาตรฐาน 951 (รอยละ 63.66) และไมผานมาตรฐาน 543 ตวอยาง โดยพบตากวามาตรฐาน 322 ตวอยาง (รอยละ 21.55) และสงกวามาตรฐาน 221 ตวอยาง (รอยละ 14.79)

Page 10: ยุทธศาสตร์กระทรวงสาธารณสุข ปี ...bps.moph.go.th/new_bps/sites/default/files/mophplan_2559...ในป 2558 พบภาวะเร

19

10. ดานการปองกนและบ าบดรกษายาเสพตด สถานการณปญหา

สถานการณยาเสพตดในประเทศไทย พบวาผเกยวของกบยาเสพตดในประเทศไทย มประมาณ 1.2 ลานคน ในป 2553 คดเปนอตราสวน 19:1,000 ประชากร ซงสงกวาคาทยอมรบไดตามเกณฑมาตรฐานสากล ทกาหนดไวไมเกน 3:1,000 ประชากร โดยเฉพาะเยาวชนนอกสถานศกษา ในกลมอาย 15 -19 ป พบวามถง รอยละ 77.7 ถอเปนกลมเสยงสาคญทตองเฝาระวง จากขอมลผปวยยาเสพตดทเขารบการบาบดรกษาป 2557 พบวา กลมผเสพรายใหมยงคงเปนปญหาหลก แมวาจะมแนวโนมสดสวนลดลงบางแตในกลมผเขาบาบดรกษา กยงมไมตากวา 3 ใน 5 (รอยละ 69 ใน พ.ศ. 2557) โดยนกเรยนระดบประถมศกษาและมธยมศกษาทเขารบการบาบดมจานวนเพมมาก ขนเรอยๆ นกเรยนระดบประถม จากรอยละ 10.4 ใน พ .ศ.2547 เปน รอยละ 19.9 ใน พ.ศ. 2557 และนกเรยนระดบมธยมตน จากรอยละ 43.5 ในป 2547 เปน รอยละ 47.7 ใน พ.ศ. 2558 ดานคณภาพการบาบดรกษา ในภาพรวมทงประเทศพบวามผปวยทเขารบการบาบดรกษาไมครบตามโปรแกรมกาหนด (Drop out) อยเกอบรอยละ 20 โดยผลการบาบดรกษาทง 3 ระบบ รอยละ 83.75% เปนผปวยในระบบบงคบบาบดสงถงรอยละ 83.36 % ในเชงการดแลชวยเหลอหลง ผานการบาบดฯ ไดจดตงศนยเพอการคดกรอง จานวน 887 แหง (รพ. 450 แหง) (รอยละ 95.58) จดตงคายปรบเปลยนพฤตกรรม จานวน 428 แหง และการจดตงศนยเพอประสานการดแลผผานการบาบดฯ จานวน 955 แหง (รอยละ 95)

Page 11: ยุทธศาสตร์กระทรวงสาธารณสุข ปี ...bps.moph.go.th/new_bps/sites/default/files/mophplan_2559...ในป 2558 พบภาวะเร

20

ยทธศาสตรท 3 พฒนาระบบบรหารจดการเพอสนบสนนการจดบรการ 11. ดานการบงคบใชกฎหมาย

สถานการณปญหา ในปจจบนยงไมมหนวยงานใดเปนผรบผดชอบในการเปนศนยกลางเพอเปนเครอขายในการบงคบใชกฎหมายในราชการบรหารสวนกลางและราชการบรหารสวนภมภาค การบงคบใชกฎหม ายไมสามารถเชอมโยงกนไดอยางมระบบ ประกอบกบ จานวนนกกฎหมายมไมเพยงพอและขาดความเชยวชาญในบรบทของการบงคบใชกฎหมาย ขณะนกระทรวงสาธารณสข มรางพระราชบญญต จ านวน 29 ฉบบ มความกาวหนาในการด าเนนการ ดงน

1) รางพระราชบญญตทอยระหวางการพจารณาของสภานตบญญตแหงชาต 6 ฉบบ 2) รางพระราชบญญตทสานกงานคณะกรรมการกฤษฎกาตรวจพจารณาเสรจและเตรยมเสนอ

คณะรฐมนตรอนมตใหบรรจเขาสวาระการประชมของสภานตบญญตแหงชาต 2 ฉบบ 3) รางพระราชบญญตทอยระหวางการตรวจพจารณาของสานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา 2 ฉบบ 4) รางพระราชบญญตทเตรยมเสนอคณะรฐมนตรเพอขออนมตหลกการ 11 ฉบบ 5) รางพระราชบญญตททอยระหวางการศกษายกราง 6 ฉบบ 6) รางพระราชบญญตทขอถอน 3 ฉบบ

12. ดานสงแวดลอมและสขภาพ

สถานการณปญหา จากสถานการณโรคอนเนองจากปญหาสงแวดลอมทสาคญ 3 โรค คอ 1) โรคระบบทางเดน

อาหาร 2) โรคระบบทางเดนหายใจ และ 3) พษจากสารกาจดศตรพช โดยพบวา อตราการปวยดวยโรคระบบทางเดนอาหาร ยงคงมแนวโนมสงอยางตอเนอง และโรคระบบทางเดนหายใจแมวาโดยรวมมแนวโน มลดลงแตยงคงเปนสาเหตการปวยสงเปนอนดบหนงของประเทศ รวมทงโรคจากการไดรบพษจากสารกาจดศตรพช และเรองรองเรยนทเกดจากปญหามลพษสงแวดลอมทสงผลกระทบตอสขภาพ เหลาน มความสมพนธใกลชดกบปจจยดานสงแวดลอมทมปญหารนแรงขน โดยเฉ พาะดานการจดการมลฝอย โดยป 2556 มปรมาณมลฝอยเกดขนประมาณ 26.8 ลานตน กาจดไดอยางถกตอง รอยละ 27 ถกนากลบมาใชประโยชน รอยละ 19 ทเหลออกรอยละ 54 ถกกาจดไมถกตอง เชน การเผากลางแจง เทกองในบอดนหรอพนทรกราง และพบปญหาการนาของเสยอนตรายทงปะปนกบมลฝอยทวไป นอกจากนนยงพบปญหามลฝอยตดเชอในสถานบรการสาธารณสขทเกดขนประมาณ 43,800 ตน (ยกเวน กทม .) ถกกาจดโดยการเผาในเตาเผาของโรงพยาบาล การเผาในเตาเผาของ อปท .และการจางเอกชน ประมาณรอยละ 78.75 ทเหลอถกลกลอบทงในสถานทสาธาร ณะปะปนไปกบมลฝอยทวไป เนองจากขาดระบบการควบคมกากบการขนสงมลฝอยตดเชอของบรษทรบจางเอกชน และทองถนยงไมมความพรอมทจะรบดาเนนการได ปญหาความสะอาดของอาหารและนาบรโภคเปนอกปจจยหนงทสาคญ โดยเฉพาะ การขยายตวของบรการตนาหยอดเหรยญและ ตลาดนด จากการสารวจคณภาพนาตนาหยอดเหรยญ พนท กทม . พบวา รอยละ 52.9 ไมผานเกณฑมาตรฐานนาบรโภค และทองถนยงไมมการกากบดแลการจดบรการใหเปนไปตามสขลกษณะ จงเปนความเสยงตอสขภาพประชาชน รวมถงสถานทผลตนาแขง ทสวนใหญไมไดมาตรฐานนา ทใชผลตนาแขงไมมคณภาพหรอมการปนเปอนเชอโรค การขนสงและเกบนาแขงโดยใชพาหนะหรอภาชนะทไมสะอาด หรอมการนาขวดนาดม นาอดลม ผกหรอเนอสตว แชรวมกนอยในถงนาแขง และจากการสารวจสถานท

Page 12: ยุทธศาสตร์กระทรวงสาธารณสุข ปี ...bps.moph.go.th/new_bps/sites/default/files/mophplan_2559...ในป 2558 พบภาวะเร

21

ผลตนาแขง เทศบาลทวไประเทศ พบวา รอยละ 80 มการปนเปอนเชอโคลฟอรมแบคทเรยและ E.coli ซงเปนสาเหตของโรคอจจาระรวงเฉยบพลน

นอกจากนน จากการขยายตวของเมองทมแนวโนมเพมขน กอใหเกดการเตบโตของภาคอตสาหกรรมและภาคบรการ รวมถงสถานประกอบกจการในครวเรอน อตสาหกรรมขนาดเลกทแทรกตวอยในชมชน ซงสวนใหญเปนการประกอบกจการทเขาขายเปนกจการทเปนอนตรายตอสขภาพ ตามพ .ร.บ. การสาธารณสข พ .ศ. 2535 และบอยครงทพบวาไมมระบบการจดการทด และไมดาเนนการตามกฎหมายกาหนด กอใหเกดมลพษ และสงผลกระทบตอสขภาพทงรางกายและจตใจสรางความเดอ ดรอนแกประชาชนทพกอาศยในบรเวณใกลเคยง พนททมการรองเรยนมากทสด คอ กรงเทพฯ และปรมณฑล เรองทรองเรยนมากทสด คอ กลนเหมน ฝนละออง/เขมาควน และเสยง คดเปน รอยละ 85 รองลงมา คอ กากของเสยและสารอนตราย รอยละ 10 และปญหานาเสย รอยละ 5 และยงมปญหาพนทเสยงจากมลพษสงแวดลอมทมผลกระทบตอสขภาพ เชน พนท ทไดรบผลกระทบจากหมอกควน พนทในเขตอตสาหกรรม โรงไฟฟา เหมองแร พนททมการปนเปอนสารเคมทางการเกษตร ปนเปอนโลหะหนก (แคดเมยม สารหน ตะกว) โรงไฟฟาชวมวล และขยะอเลกทรอนกส เปนตน สถานการณเรองของความเจบปวยจากสารกาจดศตรพชวา จากขอมลตงแตป 2546-2555 พบวามผปวยทไดรบพษจากสารเคมกาจดศตรพชเฉลยปละ 1,734 ราย สาหรบผลการตรวจป 2555 ทาการตรวจเกษตรกรไปทงสน 244,822 ราย พบเกษตรกรทมผลตรวจเลอดอยในระดบไมปลอดภยจานวน 75,749 ราย คดเปน 30.94% ขณะทป 2556 ทาการตรวจเกษตรกรไปทงสน 314,805 ราย ในจานวนนพบผลตรวจเลอดอยในระดบไมปลอดภยจานวน 96,227 ราย คดเปน 30.54% และในป 2557 ทไดทาการตรวจเกษตรกรไปทงสน 317,051 ราย พบวาในจานวนน 107,820 ราย มผลตรวจเลอดอยในร ะดบไมปลอดภย นนหมายถงจานวน 34% หรอ 1/3 ของเกษตรกรมความไมปลอดภยจากการใชสารเคมเกษตร (ทมา: ระบบเฝาระวงของกรมควบคมโรค 2558) ขอมลในสวนนชใหเหนทศทางความเสยงของเกษตรกร ผทมการสมผสมากทสดนนยงไมไดลดลง 13. ดานพฒนาบคลากร

สถานการณปญหา ปญหาการขาดแคลนกาลงคนดานสาธารณสข และการกระจายทไมเหม าะสมในภมภาคตางๆ

ของประเทศ ยงคงเปนปญหาสาคญของประเทศไทย เมอเปรยบเทยบความขาดแคลนแพทย และพยาบาลของประเทศไทยกบประเทศในภมภาคอาเซยน พบวา อตราสวนแพทยและอตราสวนพยาบาลตอประชากรของประเทศไทยเทากบคาเฉลยของประเทศในภมภาคอาเซยน 0.5 และ 2.2 ตอพนประชากร ตามลาดบ แตยงมความขาดแคลนมากกวาเมอเทยบกบระดบโลกทคาเฉลยอตราสวนแพทย และพยาบาลตอประชากร 1.3 และ 2.8 ตอพนประชากร ตามลาดบ (Kanchanajitra, 2011) ในป 2557 สานกงานปลดกระทรวง สาธารณสข พบวา ขาดแคลนบคลากรสายงานทใหบรการ ดานสขภาพ 25 สายงาน (วเคราะหภาพรวมของสานกงานปลดกระทรวงสาธารณสข ) ทงสน 55,885 FTE โดยในจานวนน ขาดแคลนแพทย 6,680 FTE ขาดแคลนทนตแพทย 2252 FTE ขาดแคลนเภสชกร 1,802 FTE ขาดแคลนพยาบาลวชาชพ 27,113 FTE

สถานการณดานการกระจายบคลากรดานสาธารณสข พบวา มการกระจายทดขน เหนไดจากอตราสวนแพทยตอประชากรในภาพรวมทงประเทศมแนวโนมดขนจาก 1:3,182 คนในป 2548เปน 1:2,399 คน ในป 2556 และพยาบาลตอประชากร จาก 1:613 คนในป 2548 เปน 1:492 คนในป 2556 แตยงมปญหาความ ไมเหมาะสมของการกระจายทยงคงมการกระจกตวอยในกรงเทพมหานครและภาคกลาง ในป 2556 พบวา อตราสวนแพทยและพยาบาลตอประชากรกรงเทพมหานครสงกวาภาคกลาง 2.5 เทา และ 2.1เทาตามลาดบ และ

Page 13: ยุทธศาสตร์กระทรวงสาธารณสุข ปี ...bps.moph.go.th/new_bps/sites/default/files/mophplan_2559...ในป 2558 พบภาวะเร

22

อตราสวนแพทยและพยาบาลตอประชากรภาคตะวนออกเฉยงเหนอตากวาภาคกลางมากกวาครง (0.58 และ 0.76 ตามลาดบ ) ซงสงผลตอความเปนธรรมในการกระจายกาลงคนดานสขภาพในการใหบรการดานสขภาพใหกบประชาชน (ตารางท 2 และตารางท 3) และหากพจารณาภายในแตละภาคและแตละจงหวดกยงคงมปญหาการกระจายบคลากรไปยงสถานบรการใน พนททหางไกลหรอกนดารอกดวย อยางไรกตาม ขอมลสดสวนแพทยและพยาบาลรายภาคดงกลาวอาจมขอจากดเรองความครบถวนสมบรณของการรายงานขอมล โดยเฉพาะขอมลจากสถานบรการในเขตกรงเทพมหานคร

ตารางท 1 การกระจายแพทยโดยพจารณาจากสดสวนประชากรตอแพทย 1 คน จ าแนกรายภาค พนท 2548 2549 2550 2551 2552 2553 2554 2555 2556

ทงประเทศ 3,182 2,975 2,778 2,931 3,324 2,893 2,535 2,533 2,399 กรงเทพ 867

(3.52) 886

(3.34) 850

(3.16) 955

(2.97) 1,243 (2.53)

1,052 (2.41)

933 (2.49)

886 (2.61)

886 (2.50)

กลาง 3,054 (1.0)

2,963 (1.0)

2,683 (1.0)

2,839 (1.0)

3,145 (1.0)

2,533 (1.0)

2,327 (1.0)

2317 (1.0)

2,220 (1.0)

ตะวนออก เฉยงเหนอ

7,015 (0.44)

5,738 (0.52)

5,308 (0.51

5,028 (0.57)

4,854 (0.65)

4,947 (0.51)

4,221 (0.55)

4,176 (0.55)

3,763 (0.58)

เหนอ 3,768 (0.81)

3,351 (0.88)

3,279 (0.82)

3,386 (0.84)

4,240 (0.74)

3,397 (0.75)

3,203 (0.72)

2993 (0.77)

2,821 (0.78)

ใต 4,306 (0.71)

3,789 (0.78)

3,354 (0.80)

3,694 (0.77)

3,815 (0.82)

3,504 (0.72)

3,055 (0.76)

3,104 (0.74)

2,792 (0.79)

หมายเหต : ตวเลขใน ( ) คอสดสวนแพทยตอประชากรของแตละภาคเมอเทยบกบภาคกลาง : ขอมลจากสานกนโยบายและยทธศาสตร

ตารางท 2 การกระจายพยาบาลโดยพจารณาจากสดสวนประชากรตอพยาบาล 1 คน จ าแนกรายภาค พนท 2548 2549 2550 2551 2552 2553 2554 2555 2556

ทงประเทศ 613 619 597 576 624 531 498 495 492 กรงเทพ 285

(1.93) 273

(2.06) 240

(2.31) 332

(1.56) 431

(1.28) 282

(1.74) 257

(1.83) 239

(1.89) 240

(2.07) กลาง 550

(1.00) 563 (1.0)

554 (1.0)

519 (1.00)

552 (1.0)

491 (1.0)

472 (1.0)

453 (1.0)

497 (1.0)

ตะวนออก เฉยงเหนอ

968 (0.57)

1,009 (0.56)

999 (0.56)

819 (0.63)

825 (0.67)

766 (0.64)

716 (0.65)

761 (0.59)

646 (0.76)

เหนอ 628 (0.88)

648 (0.87)

638 (0.87)

567 (0.92)

630 (0.88)

526 (0.93)

500 (0.94)

501 (0.90)

543 (0.91)

ใต 622 (0.88)

614 (0.92)

619 (0.89)

558 (0.93)

573 (0.96)

519 (0.95)

475 (0.99)

485 (0.93)

466 (1.06)

หมายเหต : ตวเลขใน ( ) คอสดสวนพยาบาลตอประชากรของแตละภาคเมอเทยบกบภาคกลาง : ขอมลจากสานกนโยบายและยทธศาสตร

Page 14: ยุทธศาสตร์กระทรวงสาธารณสุข ปี ...bps.moph.go.th/new_bps/sites/default/files/mophplan_2559...ในป 2558 พบภาวะเร

23

การผลตก าลงคนดานสขภาพ เพอแกปญหาการขาดแคลนกาลงคนดานสขภาพ ไดมการจดทาแผนผลตเพอใหสามารถตอบสนองตอความตองการ โดยในชวงทผานมาไดมแผนการผลตกาลงคนดานสขภาพและขยายกาลงการผลตมาอยางตอเนอง เชน มการขยายกาลงการผลตพยาบาลวชาชพจากสถาบนการผลตทกภาคสวนจากปละ 6,000 คน เปนปละประมาณ 10 ,000 คน เพมการผลต แพทยจากปละ 1,300 คน ในป 2543 เปน 2,200 คน ในป 2550 และเพมเปนประมาณปละ 3,000 คน ในป 2557 เพมการผลตทนตแพทยเปนปละ 850 คน และเพมการผลตเภสชกรเปนปละประมาณ 2,000 คน

สาหรบการการผลตเพอเนนการกระจาย ตงแตกระบวนการคดเลอก การฝกปฏบตและการใหกลบไปปฏบตงานในภมลาเนา ตวอยางในอด ตทผานมาท ใหกระทรวงสาธารณสขประสบความสาเรจในการแกปญหาการขาดแคลนพยาบาลทวประเทศ การผลตแพทยในโครงการพเศษ ทเนนการคดเลอกจากระดบพนทในโครงการผลตแพทยเพอชาวชนบท (CPIRD) และโครงการผลตแพทยหนงอาเภอหนงทน (ODOD) หรอการขยายกาลงการผลตทนตแพทยเพมอกปละ 200 คนเพอตอบสนองตามวามตองการของกระทรวงสาธารณสขโดยเฉพาะ เปนตน (ทมา: กลมบรหารนโยบายและแผนกาลงคน สานกนโยบายและยทธศาสตร)

14. การเงนการคลง สถานการณปญหา สถานะทางการเงนของ รพ. ในสงกด สป.สธ. สรปผลรายงานการเงนของหนวยบรการไตรมาสท 3 ประจาปงบประมาณ 2558 (ตลาคม 2557 – มถนายน 2558) ประมวลผลขอมล ณ วนท 1 สงหาคม 2558 มหนวยบรการสงขอมล 849 แหง จากจานวนหนวยบรการทงสน 874 แหง หนวยบรการทไมสงขอมลมจานวน 25 แหง กลมโรงพยาบาลมปญหาเรอรง หมายถง รพ. ทประสบปญหาการเงนระดบ 7 จานวน 6 ครง จาก 12 ไตรมาส (ระหวางป 2555-2557) มจานวน 109 แหง ป/เขต 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 รวม Y55-57 13 14 0 5 2 2 10 15 2 21 10 15 109 Q3/58 6 8 0 4 0 0 4 3 1 17 7 12 62

ในไตรมาสท 3/2558 คงเหลอจานวน 62 แหง ทกเขตม รพ .ทมปญหาฯเรอรงลดลง สาหรบเขต 3 ไมพบ รพ.ทมปญหาทางการเงนเรอรง เขตทม รพ . ทมปญหาเรอรงมากทสด คอเขต 10 (17 แหง ) รองลงมาคอ เขต 12 (12 แหง) และเขต 2 (8 แหง) จงหวดทม รพ. มปญหาเรอรงมากทสดคอ จ . อบลราชธาน (9 แหง) รองลงมา คอ จ.สงขลา (5 แหง) จ.สราษฎรธาน (4 แหง) จ. พทลง (4แหง) จ. อานาจเจรญ (4 แหง)

Page 15: ยุทธศาสตร์กระทรวงสาธารณสุข ปี ...bps.moph.go.th/new_bps/sites/default/files/mophplan_2559...ในป 2558 พบภาวะเร

24

แนวโนมสถานะทางการเงน พจารณาจากทนสารองสทธ (NWC) ผลการดาเนนงาน (NI) และเงนบารงคงเหลอ (หกหนสน) ยอนหลง 7 ไตรมาส (ป 2557 – ไตรมาส 3/2558) เปนดงน

รพ.ตดระดบ7 NWC Net Income เงนบารงคงเหลอ Q1Y57 145 33,837,026,804.77 -345,302,268.36 16,738,633,832.88 Q2Y57 102 35,423,562,709.40 3,039,652,370.92 15,805,168,152.12 Q3Y57 156 33,493,099,124.09 3,086,884,804.77 12,912,167,570.49 Q4Y57 78 38,416,021,384.53 8,372,760,499.20 15,027,876,171.05 Q1Y58 53 43,916,725,705.44 5,741,245,478.04 19,958,993,035.06 Q2Y58 48 43,483,293,484.54 7,326,551,441.45 18,988,469,181.97 Q3Y58 104 40,173,694,590.67 6,673,174,508.85 17,668,448,291.32

15. ยาและเวชภณฑ/พสด สถานการณปญหา กระทรวงสาธารณสขไดออกระเบยบกระทรวงสาธารณสขวาดวยวาดวยการบรหารจดการดานยาและเวชภณฑทมใชยาของสวนราชการและหนวยงานในสงกดกระทรวงสาธารณสข พ.ศ. 2557 เพอใหหนวยงานตาง ๆ ถอปฏบตโดยมผลบงคบใชตงแตวนท 29 ตลาคม พ .ศ.2557 ซงในปงบประ มาณ 2558 ทผานมา หนวยงานทเกยวของอยในระหวางดาเนนการเพอใหสอดคลองตามระเบยบดงกลาว โดยมการตดตามความคบหนาการดาเนนงานผานระบบการตรวจราชการของกระทรวงสาธารณสข และการสารวจขอมล สถานการณลาสดพบวา

1) หนวยงานตางๆมการจดทาและไดรบอนมต แ ผนจดซอยา คดเปนรอยละ 92.42 แผนจดซอเวชภณฑทมใชยารอยละ 85.42 ในจานวนดงกลาวมสวนหนงทการอนมตแผนดาเนนการในระดบหวหนาหนวยงานเทานน

2) มการแตงตงคณะกรรมการกากบการบรหารดานยาและเวชภณฑทม ใชยา ระดบเขต จานวน 7 เขต จาก 12 เขตสขภาพ และบางเขตดาเนนการเฉพาะดานยา มการแตงตงคณะกรรมการฯระดบจงหวด ทกจงหวด แตบางจงหวดคณะกรรมการดานเวชภณฑทมใชยายงอยในระหวางการขบเคลอนการดาเนนงาน

3) จงหวดตางๆ มการจดทากรอบบญชยาระดบจงหวด คดเปนรอยละ 78.95 กรอบบญชเวชภณฑทมใชยาระดบจงหวด คดเปนรอยละ 25

4) มการดาเนนการจดซอรวมเขตของยา จานวน 8 เขต เวชภณฑทมใชยา จานวน 3 เขต จากจานวน 12 เขตสขภาพ และมการจดซอยารวมระดบจงหวด คดเปนรอยละ 90 จดซอเวชภณฑทมใชยารวมระดบจงหวด คดเปนรอยละ 87

5) มลคาการจดซอยาและเวชภณฑทมใชยารวม คดเปนรอยละ 20.98 เมอเทยบกบมลคาการจดซอยาและเวชภณฑทมใชยาทงหมด

Page 16: ยุทธศาสตร์กระทรวงสาธารณสุข ปี ...bps.moph.go.th/new_bps/sites/default/files/mophplan_2559...ในป 2558 พบภาวะเร

25

16. ปราบปรามทจรต สถานการณปญหา การจดอนดบดชนชวดภาพลกษณคอรรปชน (CPI) ประจาป 2557 ประเทศไทยไดคะแนน 38 คะแนน จากคะแนนเตม 100 คะแนน อยอนดบท 85 จากการจดอนดบทงหมด 175 ประเทศทวโลก และเปนอนดบท 12 จาก 28 ประเทศในภมภาคเอเชยแปซฟก ผลการจดอนดบปนประเทศไทยมผลคะแนนดขนกวาปกอนหนา เมอเปรยบเทยบจากปทผานมาซงไดอนดบท 102 ในระดบโลก (คะแนน 35 คะแนน ) และอนดบท 16 ในภมภาคเอเชยแปซฟก เมอพจารณาเฉพาะกลมประเทศอาเซยน มเพยงประเทศสงคโปรและมาเลเซยเทานนทมคะแนนเกน 50 คะแนน โดยประเทศไทยอยในอนดบท 3 จาก 9 ประเทศ ในกลมอาเซยน ซงมความสมพนธทศทางเดยวกนกบมหาวทยาลยหอการคาไทยทไดทาการสารวจดชนสถานการณคอรรปชนไทย (Corruption Situation Index : CSI) ประจาป พ .ศ. 2558 ของเดอนมถนายน 2558 เปรยบเทยบกบเดอนธนวาคม 2557 3 กลมเปาหมาย ไดแก 1) ประชาชน 2) ผประกอบการภาคเอกชน และ 3) ขาราชการและเจาหน าทภาครฐ จานวน 2,400 ตวอยาง ใน 5 ภมภาคของประเทศไทย ประกอบดวย ภาคเหนอ ภาคกลาง ภาคะวนออกเฉยงเหนอ ภาคตะวนออก และภาคใต ประเดนการสารวจ 4 ดชน ประกอบดวย 1) ดชนปญหาและความรนแรงของการคอรรปชน 2) ดชนการปองกนการคอรรปช น 3) ดชนการปราบปรามการคอรรปชน และ 4) ดชนการสรางจรยธรรมและจตสานก พบวา สถานการณคอรรปชนไมรนแรง ซงครงนดชนอยในระดบ 55 เพมขนจากการสารวจครงกอนซงอยระดบ 49 (คะแนนเตม 100 คะแนน) และถอเปนการเพมขนสงทสดในรอบ 6 ป ประเทศไทยโดยสานกงาน ป .ป.ช. ไดกาหนดกรอบแนวคดการประเมนคณธรรมและความโปรงใสในการดาเนนงานของหนวยงานภาครฐ Integrity & Transparency Assessment) และสงเคราะหเปนดชนหลกทสาคญและจาเปนในการประเมนเพอใหเกดความโปรงใสในกระบวนการปฏบตงาน เปนการป ระยกตแนวคดของการประเมนคณธรรมการดาเนนงาน (Integrity Assessment) ขององคการตางประเทศทประสบความสาเรจ คอ องคการตอตานการทจรต (Anti-Corruption and Civil Rights Commission : ACRC) จากสาธารณรฐเกาหล และบรณาการเขากบดชนวดความโปรงใสของสานกงาน ป.ป.ช. สงเคราะหเปนดชนหลก ทสาคญและจาเปนในการประเมน โดยจาแนกดชนเปนตวชวด ตวชวดยอย ประเดนในการสารวจ และแปลงไปสคาถามทใชในการสอบถามความคดเหนหรอรวบรวมจากขอมลเอกสาร/หลกฐานของหนวยงาน ปงบประมาณ พ .ศ. 2555 สานกงานปลดกระทรวงสาธา รณสข เขารบการประเมนดชนวด ความโปรงใสของหนวยงานภาครฐ พ .ศ. 2555 โดยศนยวจยเพอตอตานการทจรต ปวย องภากรณ สานกงาน ป.ป.ช. รวม 110 หนวยงาน ซงไมผานเกณฑการประเมนความโปรงใสของหนวยงานภาครฐ ไดคะแนนคดเปนรอยละ 44.73 (คะแนนเตม 100) ในปงบประมาณ พ.ศ. 2557 สานกงานปลดกระทรวงสาธารณสข เขารบการประเมนคณธรรมและความโปรงใสในการดาเนนงานของหนวยงานภาครฐ Integrity & Transparency Assessment) ไดคาคะแนนรวม 3 เครองมอ คดเปนรอยละ 77.73 (คะแนนกอนการอทธรณ ) โดยมคาคะแนนหลกฐานเชงประจกษ (Evidence Based) รอยละ 61.85 ในปงบประมาณ พ .ศ. 2558 เปนตนมาสวนราชการระดบกรม และสวนราชการระดบภมภาคของสานกงานปลดกระทรวงสาธารณสข ไดเขารบการประเมนดงกลาว จาเปนททกสวนราชการในสงกดกระทรวงสาธารณสขจะตองมการพฒนาปรบปรงองคกรใหดยง ขน โดยเฉพาะหลกฐานเชงประจกษ (Evidence Based) เนองจากจะเปนการปรบปรงกระบวนการทางานใหเกดความโปรงใส ตรวจสอบได มประสทธภาพและประสทธผล

Page 17: ยุทธศาสตร์กระทรวงสาธารณสุข ปี ...bps.moph.go.th/new_bps/sites/default/files/mophplan_2559...ในป 2558 พบภาวะเร

26

ดานอนๆ ดานการตางประเทศและอาเซยน

สถานการณปญหา ความรวมมอสาธารณสขในอาเซยน ไดดาเนนการผานกลไกความรวมมอ 3 ระดบ และ

การประชมคณะทางาน /ผเชยวชาญ ซงมคณะทางานดานตางๆ เชน การควบคมโรคตดตอ การพฒนายา ซงการเปลยนแปลงทสาคญในขอตกลงประชาคมอาเซยน ไดแก Free flow ของ Trade, Services, Investment, Capital and Labor ขอตกลง MRA นบวามนยยะตอการเคลอนยายของบคลากรทางการแพทยในสาขาแพทย ทนตแพทย พยาบาล ในอนาคต ทอาจมผลกระทบตอการเขาถงบรการสขภาพ ทมคณภาพมาตรฐานของประชาชน ในประเทศปลายทาง โดยเฉพาะบคลากรทเคล อนยายมาจากประเทศตนทางทมมาตรฐานบรการสขภาพทดอยกวา รวมทงการเคลอนยายของแรงงานระดบลางทมผลตอโครงสรางประชากรและสภาพสงคมโดยรวม ภาครฐจงจาเปนตองเปนผนาดานยทธศาสตรการพฒนาสขภาพอยางเหมาะสม มการรวมกนดาเนนงานตามขอตกลงสหประชาชาตเรองโรคไมตดตอ การควบคมโรคเอดสใหเขาสการเปนศนยโดยไมมการกดกนผตดเชอ และการดาเนนการจดการกบปญหาโรคตดเชออบตใหม โดยเนนการรณรงคกาจดรากของปญหา การจดหาและการใชยา การพฒนาเครอขายนกระบาดวทยา และการกาหนดประเดนทเปนประโยชนกบประเทศทชดเจน

ในป 2558 รฐบาลไดมนโยบายใหมหนวยบรการ One Stop Service ขนทะเบยนแรงงาน 3 สญชาต มผมาขนทะเบยนจ านวน 1.6 ลานคน และคาดวาจะมแรงงานตางดาวทงทไดรบการผอนผนและ ผดกฎหมายทงสนประมาณ 5 ลานคน ซงสงผลกระทบตอร ะบบสขภาพของไทย ทงภาระดานการเงน และภาระงาน รวมทงโรคตดตอ ซงประเทศไทยมชายแดนตดตอกบประเทศเพอนบาน 4 ประเทศ คอ พมา ลาว กมพชา มาเลเซย รวม 31 จงหวด ท าใหประชาชนของประเทศของประเทศเหลานนตามแนวชายแดนเขามาขอรบบรการสขภาพจากไทย ท าใหโรงพย าบาลในจงหวดทตดพรมแดนตองใหบรการผปวยตางดาวเปนจ านวนมากและไมสามารถช าระคาบรการตางๆได จงกระทบตอสถานะการเงนของโรงพยาบาลทอยบรเวณนน ประกอบกบประเทศไทยเปนประเทศทมฐานะทางเศรษฐกจด ท าใหมแรงงานทอพยพเขามาบรเวณชายแดนน าเขาแรงงานตา งชาต ซงมทงเขามาอยางถกกฎหมายและลกลอบเขามาจ านวนมาก และกระจายไปอยในพนทตางๆทวประเทศ

ดงนน เพอเปนการควบคมและปองกนโรคของแรงงานตางดาว กระทรวงสาธารณสขจงตองจดระบบบรการสาธารณสขใหแรงงานตางชาตเขาสระบบประกนสขภาพรปของกองทนประกนสขภาพแรงงานตางดาวโดยแรงงานตางชาตทมใบอนญาตท างานถกตองตามกฎหมาย สามารถตรวจสขภาพและซอบตรประกนสขภาพได แบงเปน 3 กลม คอ กลมใชสทธป ระกนสขภาพแรงงานตางดาว ราคา ปละ 2,800 บาท กลมประกนสงคมราคาปละ 1,150 บาท และกลมเดกอายไมเกน 7 ป ราคา 365 บาท โดยใน พ .ศ. 2556 พบวาแรงงานตางชาตเพยง 333,481 คน (รอยละ 47.6 จากแรงงานตางชาตทมใบอนญาตท างานถกกฎหมาย 700,000 คน) ใชสทธประกนสขภาพ 291,394 คน ใชสทธประกนสงคม 32,216 คน และประกนสขภาพเดก 9,871 คน

รฐบาลไดมนโยบายใหมการจดตง เขตเศรษฐกจพเศษบรเวณชายแดนของประเทศไทย ซงไดเรมขนจากการผลกดนของธนาคารเพอการพฒนาเอเชย (Asian Development Bank: ADB) ภายใตกลยทธสงเสรม การใชประโยชนจากโครงการระเบยงเศรษฐกจ (Economic Corridors) โดย ADB ไดบรรจแผนการพฒนาเศรษฐกจพเศษไวเปนแผนปฏบตการ (Action Plan) เพอการเปลยนระเบยงการขนสง (Transport Corridors) ใหเปนระเบยงเศรษฐกจ ซงทาง ADB ใหความชวยเหลอในการใหขอเสนอแนะเชงเทคนคและกลยทธในการสรางและด าเนนการเขตเศรษฐกจพเศษ ในอนภมภาค ตลอดจนใหการสนบสนนทางการเงน เพอสรางโครงสรางพ นฐาน

Page 18: ยุทธศาสตร์กระทรวงสาธารณสุข ปี ...bps.moph.go.th/new_bps/sites/default/files/mophplan_2559...ในป 2558 พบภาวะเร

27

ทจ าเปนในการเชอมตอเขตเศรษฐกจพเศษตางๆ ในอนภมภาคเขาดวยกน รวมถงการเชอมตอเขตเศรษฐกจพเศษไปยงทาเรอจดกระจายสนคาและตลาดปลายทาง ประโยชนทไดรบจากการจดตงเขตเศรษฐกจพเศษ นน เชอมโยงกบการทประเทศไทยเขาสการเปนประชาคมเศรษฐกจอาเซยน การ พฒนาเขตเศรษฐกจพเศษโดยเรมจากการพฒนาดานการคาชายแดนและโครงขาย การคมนาคมขนสงบรเวณประตการคาหลกของประเทศเพอรองรบการเชอมโยงกระบวนการผลตและการลงทน ขามแดน โดยปรบปรงโครงขายระบบถนน พฒนาระบบ National Single Window (NSW) และสงอ านวยความสะดวกทางการคาและการขนสงสนคาขามแดนอยางตอเนอง โดยในระยะแรกใหความส า คญกบดานชายแดนทส าคญ ๖ ดาน ไดแก ปาดงเบซาร สะเดา อรญประเทศ แมสอด บานคลองลก และบานคลองใหญ ซงจะท าใหระบบขนสงและโลจสตกส สามารถเชอมโยงกบประเทศเพอนบานไดอยางมประสทธภาพและรองรบปรมาณการเดนทางและการขนสงทคาดวาจะเพมขนจากการเขาสประชาคมเศรษฐกจอาเซยน ดานการแกไขปญหาและพฒนาสาธารณสขชายแดนภาคใต

สถานการณปญหา จากปญหาความรนแรงของเหตการณความไมสงบในพนทจงหวดชายแดนภาคใตทมมา

อยางตอเนอง สงผลกระทบตอการเขาถงบรการทางการแพทยและสาธารณสขของประชาชนในพนท ประกอบกบ อตลกษณเฉพาะในพนท ความเชอ คานยม ประเพณ และวฒนธรร ม ทาใหปญหาสขภาพของประชาชนในพนท ยงมปญหามากกวาพนทอนๆ กลาวคอ อตราการตายมารดาสงกวาพนทอนและคาเฉลยของประเทศ โดยอตราการตายมารดาสงกวา 70 ตอแสนการเกดมชพ ใน พ .ศ. 2557 (ประเทศอยท 35 ตอแสนเกดมชพ และปญหาหญงตงครรภมภาวะซด และทารกแรกเกดมนาหนกนอย)

นอกจากน สถานการณความรนแรงดงกลาวสงผลกระทบตอความรนแรงทางดานจตใจ โดยเฉพาะในกลมหญงหมายและเดกกาพราจากเหตการณความไมสงบในพนท มความจาเปนอยางยงทตองมการเยยวยาจตใจและตดตามผลกระทบดานจตใจในระยะยาว

Page 19: ยุทธศาสตร์กระทรวงสาธารณสุข ปี ...bps.moph.go.th/new_bps/sites/default/files/mophplan_2559...ในป 2558 พบภาวะเร

28

เปาหมาย ตวชวด มาตรการเพอบรรลเปาหมายตามยทธศาสตร ดงน

ยทธศาสตรท 1: พฒนาสขภาพตามกลมวย (9 ตว) กลมเดกปฐมวย (0 - 5 ป)/ สตร มาตรการ/ แนวทางการด าเนนงาน

มาตรการ เปาหมาย ผลลพธ 1. สรางพอแมคณภาพ ใหมความรทกษะ ในการเลยงลก - โรงเรยนพอแม ปยา ตายาย - รณรงคฝากทองเรว และเรมกนยา Triferdine ในไตรมาสแรก 2. สรางเดกรนใหมทแขงแรง ฉลาด มคณธรรม น าพาประเทศรงเรอง - เฝาระวงการเจรญเตบโตและพฒนาการสมวย - ชวนลกเลนตามรอยพระยคลบาท - สงเสรมการเลยงลกดวยนมแม - พฒนาสขภาพแมและเดกในพนทชายแดน ตามถนธรกนดาร ตามพระราชด ารฯ 3. พฒนาคณภาพระบบบรการอนามยแมและเดกอยางมสวนรวม ชมชน ทองถน - สรางระบบเฝาระวงมารดาตาย เพอลดการตายมารดา จากสถานบรการสชมชน - สรางระบบเฝาระวงการเจรญเตบโตและพฒนาการ เดกแรกเกด ถง 5 ป

พอแมคณภาพ คลอดปลอดภย เดกเจรญเตบโต สมวย

1. พอแมคณภาพ รอยละ40 2. ลดภาวะโลหตจางในหญงตงครรภไมเกนรอยละ 18 3. นมแมอยางเดยว 6 เดอน รอยละ 30 4. เดก 0-5 ป มภาวะผอม ไมเกนรอยละ 2 5. เดก 0-5 ป มภาวะเตย ไมเกนรอยละ 10 6. เดก 0-5 ป มรปรางด สงสมสวน รอยละ 65 7. เดก 9, 18, 30, 42 เดอน ไดรบการประเมนพฒนาการและพบพฒนาการสงสยลาชา ไมนอยกวา รอยละ 20 8. เดกพฒนาการสงสยลาชาไดรบการกระตน รอยละ 100 9. จงหวดมระบบเฝาระวง มารดาตาย เพอลดการตายมารดา รอยละ 60 10. จงหวดมระบบเฝาระวงการเจรญเตบโตและพฒนาการ เดกแรกเกดถง 5 ป รอยละ 60

ตวชวด KPI ระดบกระทรวง แหลงขอมล

1. อตราสวนการตายมารดา (ไมเกน 15 ตอการเกดมชพแสนคน) ฐานขอมลการตายจากทะเบยนราษฎร 2. รอยละของเดกอาย 0-5 ป มพฒนาการสมวย (ไมนอยกวา รอยละ 85)

ศนยอนามย 1-12 / กรมอนามย

Page 20: ยุทธศาสตร์กระทรวงสาธารณสุข ปี ...bps.moph.go.th/new_bps/sites/default/files/mophplan_2559...ในป 2558 พบภาวะเร

29

กลมเดกวยเรยน (5 – 14 ป) มาตรการ/ แนวทางการด าเนนงาน

มาตรการ เปาหมาย ผลลพธ 1. การท างานเชงบรณาการและแสวงหาภาคเครอขาย และการจดการสงแวดลอมทเออตอการมสขภาพทด - การด าเนนงาน “ผกอการด (Merit Maker) ปองกนการจมน า” - การสอสารประชาสมพนธ - การเฝาระวงตดตามประเมนผล 2. การพฒนาศกยภาพทกระดบ - ด าเนนการในโรงเรยนสงเสรมสขภาพแบบบรณาการ - พฒนาศกยภาพ Smart Kid Coacher ผานแกนน า DSH 3. การสนบสนนใหเกดการตระหนก รบร ปฏบตไดดานพฤตกรรมสขภาพ - สอสารและสรางความตระหนกจากสถานการณระดบ IQ/ EQ ของเดกไทย และปจจยทเกยวของ - พฒนาองคความรทเชอมโยงกบระบบเฝาระวงปญหา - สนบสนนใหมระบบการดแลชวยเหลอนกเรยนทเชอมโยงกบระบบสาธารณสข

เดกวยเรยนไทยเตบโตสมวย มสต รคด มทกษะชวตสามารถจดการภาวะสขภาพของตนเอง

1. เดกไดรบการฝกการปองกนการจมน า 2. เดกมรปรางสมสวน 3. เดกไทยม IQ EQ ไมต ากวามาตรฐานสากล

ตวชวด KPI ระดบกระทรวง แหลงขอมล

1. เดกนกเรยนมภาวะเรมอวนและอวน (ไมเกนรอยละ 10 ภายในป 2560)

1. ระบบรายงาน HDC ส านกนโยบายและยทธศาสตร 2. ส านกงานสาธารณสขจงหวด

2. อตราการเสยชวตจากการจมน าของเดกอายต ากวา 15 ป (ไมเกน 6.5 ตอประชากรเดกอายต ากวา 15 ปแสนคน)

1. ฐานขอมลการตายจากทะเบยนราษฎร 2 ฐานขอมล 43 แฟม

Page 21: ยุทธศาสตร์กระทรวงสาธารณสุข ปี ...bps.moph.go.th/new_bps/sites/default/files/mophplan_2559...ในป 2558 พบภาวะเร

30

กลมเดกวยรน/ นกศกษา (15 – 21 ป) มาตรการ/ แนวทางการด าเนนงาน

มาตรการ เปาหมาย ผลลพธ 1. การจดสงแวดลอมทเออตอการจดบรการสขภาพ วยรน โดยเนนการบงคบใชกฎหมายเพอใหวยรน ปลอดภยจากพฤตกรรมเสยง (เชน ปญหาทางเพศ แอลกอฮอล สารเสพตด ความรนแรง การพนน ตดเกม ฯลฯ - การบงคบใชกฎหมายเพอใหวยรนปลอดภยจาก ปญหาทางเพศ และแอลกอฮอล สารเสพตด 2. พฒนาระบบบรหารจดการรวมกบ DHS เพอสนบสนนการด าเนนงานสงเสรมสขภาพและปองกนโรคในกลมวยรน - การบรณาการและเชอมโยงกบระบบ DHS โดยม การพฒนาระบบขอมลสขภาพวยรน มทมTeen Manager ระดบเขต/จงหวด ในการขบเคลอนงาน เพอใหวยรน เขาถงและใชบรการไดอยางทวถง 3. การจดบรการทมคณภาพมาตรฐาน ครอบคลมและเขาถงวยรนทกกลมในสถานบรการสาธารณสข สถานศกษา และชมชน - จดบรการเชงรกสสถานศกษา เนนการพฒนาทกษะชวต เพศศกษารอบดาน จตสาธารณะ ใฝเรยนร สนบสนนระบบการชวยเหลอนกเรยนในโรงเรยน และ มงสการสรางคานยม 12 ประการ - จดบรการทเปนมตรสอดคลองกบความตองการและบรบทของวยรน รวมถงการใหบรการคมก าเนดในแมวยรน - จดบรการเชงรกสชมชน เนนการจดพนทสรางสรรคทวยรน และเยาวชนมสวนรวมการบรการเชงรก (Outreach Service) และการจดพนทเรยนรของ พอแม ผปกครองหรอโรงเรยนพอแม

วยรนไดรบการพฒนาใหลดพฤตกรรมเสยงดานสขภาพ

1. ผลกดนการบงคบใชกฎหมายเพอจดการสงแวดลอมทไมเออตอสขภาพวยรน 2. วยรนเขาถงความรในการปองกนตนเอง โดยเฉพาะวยรนกลมเสยง 3. การเชอมตอระบบสถานบรการสาธารณสขกบสถานศกษาและชมชนในการจดบรการใหกบวยรน

Page 22: ยุทธศาสตร์กระทรวงสาธารณสุข ปี ...bps.moph.go.th/new_bps/sites/default/files/mophplan_2559...ในป 2558 พบภาวะเร

31

ตวชวด KPI ระดบกระทรวง แหลงขอมล

1. อตราการคลอดในมารดาอาย 15-19 ป (ไมเกน 50 ตอ ประชากรหญงอาย 15-19 ปพนคน ภายในป 2561)

ฐานขอมลการเกดมชพจากทะเบยนราษฎร

2. ความชกของผบรโภคเครองดมแอลกอฮอลในประชากรอาย 15-19 ป (ไมเพมขนจากผลการเฝาระวงพฤตกรรมเสยง (BSS) ในป 2558)

1. ส านกระบาดวทยา กรมควบคมโรค 2. ส านกงานคณะกรรมการควบคมเครองดมแอลกอฮอล กรมควบคมโรค

กลมวยท างาน (15 – 59 ป) มาตรการ/ แนวทางการด าเนนงาน

มาตรการ เปาหมาย ผลลพธ อบตเหตทางถนน 1 มาตรการชมชน 2 มาตรการการบรหารจดการขอมลและการสอบสวนอบตเหต 3 มาตรการองคกร

วยท างานมทกษะในการท างานและสขภาพแขงแรง(ลดปญหาจากโรค NCD โรคจากการประกอบอาชพ อบตเหตทางถนนลดพฤตกรรมเสยง ลดปวย ลดภาวะแทรกซอน ลดตาย)

1. สถานทท างาน/สถานประกอบการเขารวมโครงการสถานประกอบการปลอดโรค ปลอดภยฯ สามารถปฏบตตามกฎหมายควบคมการบรโภคเครองดมแอลกอฮอล และยาสบได 2. รพศ. รพท. และ รพช. ผานเกณฑการประเมนคลนก NCD คณภาพ 100 % ในป 2559 และขยายการด าเนนงานใน รพ.สต.ทวประเทศ 3. รพ.สต. และ/หรอ PCU ของ รพช. มการจดบรการอาชวอนามยใหแรงงานในชมชน 4. มคลนก DPAC ครอบคลมทวประเทศ 5. ต าบลมการจดการดานสขภาพตามเกณฑมาตรฐานทก าหนด (NCD อบตเหต) 6. ผปวยโรคไมตดตอเรอรงไดรบคดกรองและประเมนความเครยด ซมเศรา

อตราตายจากโรคหลอดเลอดหวใจ 1. มาตรการลดพฤตกรรมและปจจยเสยงในประชากร

1.1 ปรบเปลยนพฤตกรรมในชมชน เชน ต าบลจดการสขภาพ 1.2 ลดพฤตกรรมเสยงในสถานทท างานและสถานประกอบการ 1.3 การบงคบใชกฎหมาย (สรา บหร)

2. พฒนาการจดการโรคและลดเสยงรายบคคล

2.1 คลนก NCD คณภาพ 2.2 การด าเนนงานลดโรค CKD และ CHD 2.3 การประเมนและจดการโอกาสเสยงตอ CVD

Page 23: ยุทธศาสตร์กระทรวงสาธารณสุข ปี ...bps.moph.go.th/new_bps/sites/default/files/mophplan_2559...ในป 2558 พบภาวะเร

32

ตวชวด KPI ระดบกระทรวง แหลงขอมล

1. อตราตายจากอบตเหตทางถนน (ไมเกน 16 ตอประชากรแสนคน ในปงบประมาณ 2559)

ฐานขอมลการตายจากทะเบยนราษฎร

2.อตราตายจากโรคหลอดเลอดหวใจ (ลดลง รอยละ 10 ภายในป 2562) ฐานขอมลการตายจากทะเบยนราษฎร กลมผสงอาย (60 ปขนไป) และผพการ มาตรการ/ แนวทางการด าเนนงาน

มาตรการ เปาหมาย ผลลพธ ผสงอาย 1. สนบสนน การสงเสรมสขภาพและปองกนปญหาสขภาพทพบบอยในผสงอาย และการคดกรองกลมอาการผสงอาย(Geriatric Syndromes) - สนบสนนและถายทอดวชาการ องคความร เครองมอ และมาตรฐาน การตรวจคดกรอง/ประเมน การวเคราะห จ าแนกกลมอาการผสงอาย Geriatric Syndromes,โรคทเปนปญหาส าคญและพบบอย, และ ADL - เชอมโยง/ประสาน/สนบสนนทรพยากรทจาเปนในการสงเสรมสขภาพ และปองกนปญหาสขภาพในผสงอาย และคดกรองปญหาสขภาพ พรอมสมดบนทกสขภาพ 3 ดาน (ADL, โรคทพบบอย, Geriatric Syndromes) 2. พฒนาระบบบรการสขภาพทมคณภาพเชอมโยงจากสถานบรการสชมชน - พฒนาระบบบรการสขภาพผสงอายในสถานพยาบาลทกระดบ - สนบสนนการปองกนปญหาและดแลดานสขภาพจตผสงอายทมารบบรการในคลนก NCD/คลนกสงอายในโรงพยาบาลชมชน 3. พฒนาการมสวนรวมของสถานพยาบาล ครอบครว ชมชน และทองถน ในการดแลสขภาพผสงอาย

ผสงอายไดรบการบรการดานสขภาพทพงประสงค (กายด จตสดใส มทพกพง )

1. ผสงอายไดรบการคดกรองและประเมนสขภาพเพอเขาสระบบการดแลไดอยางตรงประเดนปญหา

Page 24: ยุทธศาสตร์กระทรวงสาธารณสุข ปี ...bps.moph.go.th/new_bps/sites/default/files/mophplan_2559...ในป 2558 พบภาวะเร

33

มาตรการ เปาหมาย ผลลพธ - สงเสรมใหชมชน/ทองถนมระบบการสงเสรมและดแลสขภาพผสงอาย - มกจกรรมการแพทยแผนไทยในคลนกผสงอายและ Home Health Care (HHC) และชมรมผสงอายในชมชนมการประยกตใชศาสตรการแพทยแผนไทยในดแลสขภาพ - สงเสรมแนวทางการดแลผสงอายกลมพเศษทตองไดรบการดแลระยะยาวเฉพาะทางในชมชน - ชมชนทองถนมการสงเสรมสขภาพและปรบสภาพแวดลอมทเออตอผสงอาย

ตวชวด

KPI ระดบกระทรวง แหลงขอมล 1. รอยละของผสงอายตองการความชวยเหลอในการด าเนนชวตประจ าวนพนฐาน (ไมเกนรอยละ 15)

1. ฐานขอมล 43 แฟม 2. ทงประเทศ / รายเขต / อ าเภอ / ต าบล / รายบคคล โดยการตรวจราชการโดยส านกตรวจราชการกระทรวง และส านกตรวจราชการกรมการแพทย, การประเมนผลและตดตามคณภาพขอมล, การนเทศ, สมส ารวจ

Page 25: ยุทธศาสตร์กระทรวงสาธารณสุข ปี ...bps.moph.go.th/new_bps/sites/default/files/mophplan_2559...ในป 2558 พบภาวะเร

34

ยทธศาสตรท 2 พฒนาและจดระบบบรการทมคณภาพมาตรฐาน ครอบคลม ประชาชนสามารถ เขาถงบรการได (6 ตวชวด) ดานระบบบรการปฐมภม มาตรการ/ แนวทางการด าเนนงาน

มาตรการ เปาหมาย ผลลพธ District Health System (DHS) 1. มการประเมนตนเอง (Self- Assessment) โดยใชแนวทาง การพฒนา DHS – PCA

๑. 2. มแผนการด าเนนงานทเชอมโยงระบบบรการปฐมภม รวมถงการบรณาการ จดบรการใน 5 กลมวย และการบรณาการรวมกบการพฒนาระบบบรการ (Service Plan) 3. มการด าเนนการตามแผน โดยมระบบบรหารจดการแกปญหาสขภาพระดบพนท โดยการมสวนรวมของทกภาคสวน ไมนอยกวาอ าเภอละ 3 เรอง และมโครงสรางทมหมอครอบครวระดบอ าเภอ/ระดบต าบล/ระดบอ าเภอ เพอดแลผสงอายทตดเตยง ผพการทตองไดรบการดแล ผปวย palliative care และเดกอาย 0-5 ป ทตองไดรบการสงเสรมพฒนาการ 4. มการประเมนตามองคประกอบ UCCARE และมผลลพธการพฒนาระบบสขภาพระดบอ าเภอทสามารถยกระดบขนหนงระดบทกขอหรอตงแตระดบสามขนไปทกขอ ตามแนวทางการพฒนา DHS – PCA โดยผเยยมระดบจงหวด/ระดบเขต (External Audit)

อ าเภอทมโรงพยาบาล จ านวน 856 แหง

รอยละ 85

ต าบลจดการสขภาพ 1. พฒนาศกยภาพวทยากรพเลยง(Coaching)ระดบจงหวด อ าเภอ ต าบล เปนทมสขภาพในการขบเคลอนต าบลจดการสขภาพ (ทกจงหวดทกอ าเภอ รวม 1,000 คน) 2. มขอมลปญหาสขภาพในชมชน ดานพฒนาการเดก อบตเหต โรคไมตดตอเรอรง (NCDs) ผสงอาย และ

ต าบลเปาหมายในป 2559 จ านวน 7,255 ต าบล

ต าบลจดการสขภาพแบบบรณาการตนแบบ จ านวน 1,000 ต าบล

Page 26: ยุทธศาสตร์กระทรวงสาธารณสุข ปี ...bps.moph.go.th/new_bps/sites/default/files/mophplan_2559...ในป 2558 พบภาวะเร

35

มาตรการ เปาหมาย ผลลพธ ปญหาสขภาพตามบรบทของพนท 3.มแผนปฏบตการเพอการแกไขปญหาและลดปจจยเสยงใน ดานพฒนาการเดก อบตเหต โรคไมตดตอเรอรง (NCDs) ผสงอาย และปญหาสขภาพตามบรบทของพนท 4.พฒนาศกยภาพ อสม.นกจดการสขภาพชมชนในการขบเคลอนต าบลจดการสขภาพแบบบรณาการ (โดยเฉลยต าบลละ 6 คน) 5.จดกจกรรมการแกไขปญหาและลดปจจยเสยงในต าบลจดการสขภาพแบบบรณาการ 6.สงเสรมให อสม.นกจดการสขภาพทไดรบการอบรมมการปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพ 7.ก าหนดมาตรการทางสงคมเพอการแกไขปญหาและลดปจจยเสยงในต าบลจดการสขภาพแบบบรณาการ ในดานเฝาระวงปองกนอบตเหตและปญหาสขภาพตามบรบทของพนท 8.จดบรการสขภาพทเหมาะสมเพอการแกไขปญหาและลดปจจยเสยงในดานพฒนาการเดก และผสงอาย 9.พฒนาต าบลจดการสขภาพแบบบรณาการตนแบบ ทท าใหปญหาโรคไมตดตอเรอรงรายใหมไมเพมขน ปญหาอบตเหต และโรคอนๆ ตามบรบทของพนทลดลง

ตวชวด KPI ระดบกระทรวง แหลงขอมล

1. รอยละของอ าเภอทม District Health System (DHS) ทเชอมโยงระบบบรการปฐมภมกบชมชนและทองถนอยางมคณภาพ (ไมนอยกวารอยละ 85)

ส านกงานสาธารณสขจงหวด/ส านกงานสาสาธารณสขอ าเภอ/โรงพยาบาล

2. ต าบลจดการสขภาพแบบบรณาการ (รอยละ 70) กองสนบสนนสขภาพภาคประชาชน และส านกงานสาธารณสขจงหวด

Page 27: ยุทธศาสตร์กระทรวงสาธารณสุข ปี ...bps.moph.go.th/new_bps/sites/default/files/mophplan_2559...ในป 2558 พบภาวะเร

36

ดานระบบบรการทตยภม และตตยภม มาตรการ/ แนวทางการด าเนนงาน

มาตรการ เปาหมาย ผลลพธ 1. ลดการสงตอผปวยออกนอกเขตสขภาพ 2. สนบสนนทรพยากรเพอพฒนาศกยภาพสถานบรการระดบ A, S, M และ M2 ตามแผนพฒนาระบบรการ (Service Plan) รองรบการสงตอผปวยในเขต/จงหวด 3. พฒนาโครงสรางและบรหารจดการของศนยประสานการสงตอระดบเขต/จงหวด 4. พฒนาเครอขายผเชยวชาญสาขาตางๆ ในแตละเขต/จงหวด และสถานบรการในการสงตอผปวย 5. พฒนาระบบเทคโนโลยสารสนเทศ

สถานบรการมการสงตอผปวย 4 สาขา (สาขาโรคหวใจ, สาขาโรคมะเรง, สาขาอบตเหตและฉกเฉน และสาขาทารกแรกเกด) ออกนอกเขตสขภาพลดลง

ลดลงรอยละ 50 เมอเทยบกบปทผานมา

ตวชวด KPI ระดบกระทรวง แหลงขอมล

1. การสงตอผปวยออกนอกเขตสขภาพลดลง (รอยละ 50)

ศนยประสานการสงตอระดบจงหวด/เขต

ดานระบบควบคมโรค มาตรการ/ แนวทางการด าเนนงาน

มาตรการ เปาหมาย ผลลพธ 1. ระบบเฝาระวงไดมาตรฐานและครอบคลม ทกระดบ (จงหวด อ าเภอ) : ฐานขอมล, การน าขอมลไปใชประโยชน : ทมประเมนสถานการณระดบเขต/จงหวด 2. ความรวดเรวในการตอบโตสถานการณ/ภาวะฉกเฉนทางสาธารณสข : SRRT คณภาพ : พฒนาระบบการตอบโตภาวะฉกเฉน (Emergency Operation Center-EOC) 3. ระบบการควบคมโรคและภยพนท

รอยละ 50 ของอ าเภอสามารถควบคมโรคทเปนปญหาส าคญของพนทได

ควบคมโรคทส าคญของประเทศได

Page 28: ยุทธศาสตร์กระทรวงสาธารณสุข ปี ...bps.moph.go.th/new_bps/sites/default/files/mophplan_2559...ในป 2558 พบภาวะเร

37

ตวชวด KPI ระดบกระทรวง แหลงขอมล

1. รอยละของอ าเภอทสามารถควบคมโรคตดตอส าคญของพนทได (รอยละ 50)

ฐานขอมลรายงาน 506

ดานระบบการคมครองผบรโภคดานบรการ อาหาร และผลตภณฑสขภาพ มาตรการ/ แนวทางการด าเนนงาน

มาตรการ เปาหมาย ผลลพธ 1. ควบคมก ากบดแลผลตภณฑสขภาพ และการบรการดานสขภาพ 2. พฒนาศกยภาพผบรโภคและผประกอบการ 3. ด าเนนการตามกฎหมาย 4. พฒนาระบบการจดการงานคมครองผบรโภคระดบเขตผานกลไกคณะอนกรรมการ คบส.เขต

ผลตภณฑสขภาพและสถานบรการสขภาพปลอดภย รวมถงผบรโภคไดรบขอมลขาวสารดานสขภาพ อยางถกตอง เปนธรรม

ประชาชน/ชมชน สามารถปกปองคมครองตนเองไดจากการไดรบบรการและผลตภณฑสขภาพทไมมคณภาพ

ตวชวด KPI ระดบกระทรวง แหลงขอมล

1. ระดบความส าเรจของการด าเนนงานคมครองผบรโภค ดานผลตภณฑสขภาพและบรการสขภาพ (ระดบ 5)

1. เขตสขภาพ 2. ส านกงานสาธารณสขจงหวด

ดานการปองกนและบ าบดรกษายาเสพตด มาตรการ/ แนวทางการด าเนนงาน

มาตรการ เปาหมาย ผลลพธ การบ าบดรกษา ผเสพ ผตดยาเสพตด ผเสพ ผตดทรบการบ าบดรกษา

ระบบสมครใจจากสถานบรการสขภาพ สงกดกระทรวงสาธารณสข

รอยละ 92

ตวชวด KPI ระดบกระทรวง แหลงขอมล

1. รอยละของผปวยยาเสพตดทหยดเสพตอเนอง 3 เดอน หลงจ าหนายจากการบ าบดรกษา (3 month remission rate) (รอยละ 92 )

สถานบรการสขภาพ สงกดกระทรวงสาธารณสข

Page 29: ยุทธศาสตร์กระทรวงสาธารณสุข ปี ...bps.moph.go.th/new_bps/sites/default/files/mophplan_2559...ในป 2558 พบภาวะเร

38

ยทธศาสตรท 3 พฒนาระบบบรหารจดการเพอสนบสนนการจดบรการ (6 ตว) ดานการบงคบใชกฎหมาย มาตรการ/ แนวทางการด าเนนงาน

มาตรการ เปาหมาย ผลลพธ 1. พฒนา ปรบปรงกฎหมาย กฎระเบยบใหทนสมย สอดคลองกบสถานการณปจจบน 2. การบงคบใชกฎหมายในแตละระดบ (กลไกในการเฝาระวง , early detection, early management & control ) 3. เสรมสรางความเขมแขงของเครอขาย นกกฎหมายสาธารณสข ทงในสวนกลางและสวนภมภาค

1. กฎหมาย กฎระเบยบไดรบการปรบปรงพฒนาใหสอดคลองกบสถานการณปจจบน 2. มกฎหมายระดบ อนบญญต ทออกตามพระราชบญญตตางๆ 3. การบงคบใชกฎหมายอยางมประสทธภาพ

1. สามารถสรางเครอขายนกกฎหมายดานกฎหมายสาธารณสขในราชการบรหารสวนกลางและภมภาคบรหารสวนภมภาค 2. สามารถเพมจ านวนนกกฎหมายใหเพยงพอกบการบงคบใชกฎหมายของกระทรวงสาธารณสข 3. การบงคบใชกฎหมายของกระทรวงสาธารณสขสามารถด าเนนการไดอยางมประสทธภาพ

ตวชวด KPI ระดบกระทรวง แหลงขอมล

1. มเครอขายนกกฎหมายทเขมแขงและบงคบใชกฎหมายในเรองทส าคญ

1. กรมตาง ๆ ในราชการบรหารสวนกลาง 2. ส านกงานสาธารณสขจงหวด ทวประเทศ 3. โรงพยาบาลศนย / โรงพยาบาลทวไป

Page 30: ยุทธศาสตร์กระทรวงสาธารณสุข ปี ...bps.moph.go.th/new_bps/sites/default/files/mophplan_2559...ในป 2558 พบภาวะเร

39

ดานสงแวดลอมและสขภาพ มาตรการ/ แนวทางการด าเนนงาน

มาตรการ เปาหมาย ผลลพธ 1. ระบบบรหารจดการของเสยจากสถานบรการสาธารณสข 2. พฒนากฎหมาย/อสธจ. 3. สงเสรมอปท.ในการจดบรการอนามยสงแวดลอม/การมสวนรวมภาคประชาชน 4. ระบบขอมล/ การเฝาระวง/ประเมนความเสยง 5. พฒนาระบบการดแลสขภาพประชาชนผไดรบผลกระทบ

1. ระบบอนามยสงแวดลอมของประเทศมความเขมแขง 2. จงหวดจดการตนเองดานอนามยสงแวดลอมไดอยางมประสทธภาพ 3. อปท. มระบบบรการอนามยสงแวดลอมทมคณภาพได มาตรฐาน 4. ประชาชนมความตระหนกรและมสวนรวมในการจดการปญหา

1. ประชาชน 32.56 ลานคนไดรบการดแลคมครองสขภาพจากปญหาขยะและสงแวดลอม 2. ประชาชนทกคนไดรบการดแลสขภาพจากผลกระทบทเกดจากปญหามลฝอยตดเชอปนเปอนในสงแวดลอม 3. ประชาชน 13.81 ลานคนไดรบบรการดานการจดการสงปฏกลและไมมความเสยงจากสงปฏกลปนเปอนในสงแวดลอม

ตวชวด KPI ระดบกระทรวง แหลงขอมล

1. รอยละ 50 ของจงหวดมระบบการจดการปจจยเสยงและสขภาพผานเกณฑในระดบดขนไป

ส านกงานสาธารณสขจงหวด

ดานพฒนาบคลากร มาตรการ/ แนวทางการด าเนนงาน

มาตรการ เปาหมาย ผลลพธ 1. พฒนาการมสวนรวมของหนวยงานในการจดท าแผนพฒนาบคลากรของจงหวด

1. หนวยงานทกระดบในจงหวดมสวนรวมในการจดท าแผนพฒนาบคลากร

1. ค าสงแตงตงคณะกรรมการพฒนาบคลากรของจงหวดทประกอบดวยผบรหาร ผรบผดชอบการพฒนาบคลากรของหนวยงาน ทกระดบและผมสวนเกยวของ 2. แผนพฒนาบคลากรของจงหวด

2. พฒนากลไกและระบบสนบสนนในการพฒนาบคลากรของจงหวด

2. จงหวดสามารถพฒนาบคลากรใหสอดคลองกบเปาหมาย ยทธศาสตรและบรบทของจงหวด

1. ท าเนยบรายชอผรบผดชอบงานพฒนาบคลากรของจงหวด 2. โครงการพฒนาบคลากรของจงหวด 3. แผนการจดสรรงบประมาณดานการพฒนาบคลากร 4. ขอมลการพฒนาบคลากรของจงหวด

Page 31: ยุทธศาสตร์กระทรวงสาธารณสุข ปี ...bps.moph.go.th/new_bps/sites/default/files/mophplan_2559...ในป 2558 พบภาวะเร

40

มาตรการ เปาหมาย ผลลพธ 3. ก ากบ ตดตามการพฒนาบคลากรของจงหวด

3. หนวยงานระดบจงหวดมการด าเนนงานดานการพฒนาบคลากรตามแผนและเปาหมายทก าหนดไดอยางถกตองครบถวน

1. รายงานสรปผลการด าเนนงานดานการพฒนาบคลากร

ตวชวด KPI ระดบกระทรวง แหลงขอมล

1. รอยละของจงหวดในเขตสขภาพทผานเกณฑคณภาพการบรหารจดการการพฒนาบคลากร (รอยละ 70)

1. ส านกงานสาธารณสขจงหวด 2. ส านกงานเขตสขภาพ

การเงนการคลง มาตรการ/ แนวทางการด าเนนงาน

มาตรการ เปาหมาย ผลลพธ 1.พฒนาระบบจดสรรงบประมาณภายใตการบรหารจดการของเขตสขภาพ 2.พฒนาระบบการวางแผนเงนบ ารงของหนวยบรการ 3.พฒนาระบบการบรหารจดการการเงนการคลงของเขตสขภาพ ใหมประสทธภาพ มการพฒนาเครองมอทางการเงนทชวยสนบสนนการสรางประสทธภาพ 4.พฒนาศกยภาพผบรหารและคณะท างานดานการเงนการคลง 5.พฒนาระบบขอมลและระบบบญชใหถกตองนาเชอถอเพอใหสามารถประเมนสถานะการเงนทแทจรงและใชเปนเครองมอในการบรหารไดอยางมประสทธภาพ 6.พฒนาระบบนเทศ ก ากบตดตามคณภาพการบรหารจดการการเงนการคลง 7.พฒนาประสทธภาพระบบการบรหารจดการกองทนตางดาวและกองทนบคคลทมปญหาสถานะและสทธ

รพ.ในสงกด สป.สธ.ระดบ รพศ./รพท./ รพช. มประสทธภาพการบรหารการเงน

รพ.ในสงกด สป.สธ. (รพศ./รพท./รพช.) สามารถควบคมปญหาทางการเงนอยางมประสทธภาพ โดยสามารถจดสรรงบทกหมวดทไดรบใหสอดคลองกบสถานะการเงน สามารถจดบรการใหประชาชนไดอยางครอบคลม ทวถง เปนธรรม และควบคมก ากบใหหนวยบรการไมประสบปญหาทางการเงน

ตวชวด KPI ระดบกระทรวง แหลงขอมล

1. ประสทธภาพการบรหารการเงนสามารถควบคมปญหาทางการเงนระดบ 7 ของหนวยบรการในพนท (ไมเกนรอยละ 10)

กลมงานพฒนาระบบการเงนการคลง กลมประกนสขภาพ

Page 32: ยุทธศาสตร์กระทรวงสาธารณสุข ปี ...bps.moph.go.th/new_bps/sites/default/files/mophplan_2559...ในป 2558 พบภาวะเร

41

ยาและเวชภณฑ/ พสด มาตรการ/ แนวทางการด าเนนงาน

มาตรการ เปาหมาย ผลลพธ การจดซอรวมระดบจงหวด/กรม และระดบเขตของยาและเวชภณฑทมใชยา ตามระเบยบกระทรวงสาธารณสขวาดวยการบรหารจดการดานยาและเวชภณฑ ทมใชยา ของสวนราชการและหนวยงานในสงกดกระทรวงสาธารณสข พ.ศ. 2557

ก าหนดคาเปาหมายมลคาการจดซอรวมยาและเวชภณฑ ทมใชยา ไมนอยกวารอยละ 20 เมอเทยบกบมลคาการจดซอยาและเวชภณฑทมใชยาทงหมด

มลคาการจดซอรวมยาและเวชภณฑทมใชยา ไมนอยกวารอยละ 20 เมอเทยบกบมลคาการจดซอยาและเวชภณฑทมใชยาทงหมด

ตวชวด KPI ระดบกระทรวง แหลงขอมล

1. มลคาการจดซอรวมยาและเวชภณฑฯ ของหนวยงาน (รอยละ 20)

โรงพยาบาลศนย โรงพยาบาลทวไป โรงพยาบาลชมชน

ปราบปรามทจรต มาตรการ/ แนวทางการด าเนนงาน

มาตรการ เปาหมาย ผลลพธ 1. ปองกนการทจรตภายใตยทธศาสตรชาตวาดวยการปองกนและปราบปรามการทจรต ระยะท 2 (พ.ศ. 2556-2560) 2. บรหารจดการ จดซอจดหายาและเวชภณฑทมใชยา ใหเปนไปตามระเบยบฯ และประกาศก าหนด 3. อบรมใหความรดานการเฝาระวงปองกนการทจรตแก อสม. ในพนทรวมกบจงหวด

1. การบรหารราชการอยางมประสทธภาพ ประสทธผล โปรงใส ปราศจากการทจรต และสรางเครอขายเมองคนดระดบชมชน (อสม.) 2. การจดซอรวมยาและเวชภณฑทมใชยาเพมขน

ทกสวนราชการในสงกดกระทรวงสาธารณสขจะตองมการพฒนาปรบปรงองคกรใหดยงขน โดยเฉพาะหลกฐานเชงประจกษ (Evidence Based) เนองจากจะเปนการปรบปรงกระบวนการท างานใหเกดความโปรงใส ตรวจสอบได มประสทธภาพและประสทธผล

ตวชวด KPI ระดบกระทรวง แหลงขอมล

1. รอยละของหนวยงานในสงกดกระทรวงสาธารณสขผานเกณฑประเมนระดบคณธรรมและความโปรงใสในการด าเนนงานของหนวยงาน เฉพาะหลกฐานเชงประจกษ (มากกวารอยละ 75)

1) แบบประเมน Internal Integrity & Transparency Assessment : IIT 2) แบบประเมน External Integrity & Transparency Assessment : EIT 3) แบบประเมน Evidence Based Integrity & Transparency Assessment : EBIT