ชมรมผู้สูงอายุ -...
Post on 25-Jan-2020
0 Views
Preview:
TRANSCRIPT
ชมรมผสงอายกลไกการขบเคลอนเพอ
การพฒนาคณภาพชวตผสงอายตนแบบการเรยนร "ชมรมผสงอายตำบลยหวา"
อำเภอสนปาตอง จงหวดเชยงใหม
ปจจบนประเทศไทยไดกาวเขาสสงคมผสงอายมผสงอายทมอายเกน60ปขนไปรอยละ16ของประชากรและมแนวโนมเพมขนเรอยๆโดยคาดวาในปพ.ศ.2564จะมประชากรสงอายมากถงรอยละ20จากสถานการณเชนนจงจำาเปนททกภาคสวนจะตองใหความสำาคญในการเตรยมความพรอมการเขาสสงคมผสงอาย ทงดานสขภาพเศรษฐกจสงคมและสภาพแวดลอมซงจะสงผลตอคณภาพชวตของสมาชกในสงคมและผสงอายทงมวล ชมรมผสงอาย ถอเปนองคกรภาคประชาชนทมบทบาทสำาคญในการพฒนาระบบงานผสงอายเพอกอใหเกดการพฒนาคณภาพชวตผสงวยทงในระดบปจเจกบคคลและระดบชมชนเปรยบเสมอนเครองมอขบเคลอนและจดการกบปญหาทจะเกดขนดวยตวผสงอายเองโดยมวตถประสงคมงเนนการดำาเนนกจกรรมทตอบสนองตอปญหาและความตองการของผสงวยทงในดานสขภาพสงคมและสวสดการ
ทมาทไป
สมาคมสภาผสงอายแหงประเทศไทยรวมกบสำานกงานกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ(สสส.)รวมถงเครอขายภาคอนๆรวมกนผลกดนกจการชมรมผสงอายทวประเทศและในแงของงบประมาณเสรมกจกรรมและการปแนวทางการจดตงชมรมผสงอายและโรงเรยนผสงอายในพนทตางๆใหประสบผลสำาเรจโดยใชแนวทางการทำางานแบบเสรมพลงกลมซงหมายถงการใหผสงอายทำางานรวมกนและรวมผลกดนศกยภาพของกลมตนเองใหมความเขมแขงจนสามารถดแลสขภาพและวถชวตเปนสขไดอยางมประสทธภาพรอบดานพรอมกบวางแนวทางใหพฒนาตอไปไดอยางยงยนในอนาคต
เรยบเรยงจากกรณศกษาชมรมผสงอายตำาบลยหวาอำาเภอสนปาตองจงหวดเชยงใหมสมภาษณขอมลจากคณบศราสมศรนกพฒนาชมชนตำาบลยหวา
สสส. กบการสนบสนนชมรมผสงอายทวประเทศ
2
เปนการรวมกลมของผสงอายทมอายเกน60ปบรบรณขนไปตงแต30คนขนไปทงชายและหญงโดยในชมรมสามารถมผทมอายระหวาง25–59ปไดไมเกน1ใน4ของสมาชกทมอายเกน60ปขนไปโดยมการดำาเนนกจกรรมของชมรมโดยผสงอายเปนสมาชกเพอกอใหเกดประโยชนหรอความมงมนของสมาชกชมรมผสงอายนนๆและเพอสงคมโดยรวม
ชมรมผสงอายคออะไร
ผสงอายไดมกจกรรมการออกกำาลงกายเพอสขภาพรางกายทแขงแรง
ผสงอายไดมาพบปะคนวยเดยวกนไมตองเหงาอยทบาน
ผสงอายมโอกาสไดพฒนาศกยภาพของตนในการทำางานดานตางๆของชมรม
ผสงอายไดชวยเหลอผสงอายกลมอนๆ
ผสงอายไดทำาประโยชนตอสงคมรสกมคณคาในตนเองไมรสกเปนภาระของชมชน
ประโยชนของการจดตงชมรมผสงอาย
3
ตำาบลยหวา เปนตำาบลหนงในอำาเภอสนปาตองจงหวดเชยงใหม ซงมดวยกน14หมบานประชากรมทงหมด10,491คนเปนผสงอายมากถง2,653คน(รอยละ25.29)ซงถอเปนตำาบลทมผสงอายมากทสดในอำาเภอสนปาตองและแบงผสงอายออกเปน3กลมดงน
ชมรมผสงอายตำาบลยหวา
อำาเภอสนปาตอง จงหวดเชยงใหม
กลมตดสงคมทชวยเหลอตนเองไดรวมตวกนทำากจกรรมหลากหลายตอเนอง
จนเกดเปนชมรมผสงอายรอยละ
79.16
กลมตดบานทชวยเหลอตนเองไดบาง
รอยละ
17.86
กลมตดเตยงทชวยเหลอตนเองไมได
รอยละ
2.98
4
“ชมรมผสงอายตำาบลยหวา”กอตงขนตงแตป2538โดยมคณะกรรมการทมาจากประชาชนและกรรมการชมรมผสงอายทง14หมบานรวม30คนเปนผบรหารจดการอบรมโดยมผสงอายกลมตดสงคมมารวมทำากจกรรมอยางตอเนองโดยเฉพาะกจกรรมออกกำาลงกายในตอนเชาๆหรอเยนๆทยงทำากนตอเนองจนถงปจจบน และตอมาไดเกดขยายตอยอดคณคาไปสการรวมตวเปน“อาสาสมครดแลผสงอายทบาน“เพอนชวยเพอน”(อผส.)”เพอออกไปเยยมผสงอายตดบานและตดเตยงรวมทงการจดตง“ศนยสรางเสรมและฟนฟสมรรถภาพชมชนตำาบลยหวา” เพอเปนศนยกลางใหผสงอายไดพบปะสงสรรคทำากจกรรมรวมกนตลอดจนการบรการดแลและสงเสรมการฟนฟสมรรถภาพผสงอายโดยเจาหนาทสาธารณสขและจตอาสาอยางทวถงและครอบคลมทกกลมยงขนโดยมสาขาสมาคมสภาผสงอายแหงประเทศไทยฯประจำาจงหวดเชยงใหมเปนทปรกษาและไดรบการสนบสนนจากสำานกงานกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ(สสส.)
5
กระบวนการขบเคลอนชมรมผสงอายตำาบลยหวา อำาเภอสนปาตอง จงหวดเชยงใหม
ทนเดม80%ผสงอายในตำาบล
เปนกลมตดสงคมมการรวมตวกนทำากจกรรมทหลากหลายอยางตอเนอง
มชมรมผสงอายตำาบลยหวาทคณะกรรมการมาจากประธานและกรรมการชมรมผสงอายทง
14หมบานตงแตพ.ศ.2538
เทศบาลตำาบลยหวา
ประชม2ครง/เดอนตอเนอง
สาขาสมาคมสภาผสงอายแหงประเทศไทยฯประจำาจงหวดเชยงใหมและสมาคมสภาผสงอายแหงประเทศไทยฯ
สนบสนนบคลากรและงบประมาณผานกองทนหลกประกนฯ
ออกกำาลงกายทกเชารวมกน
ในหมบานตอเนองตงแตป2538
6
กระบวนการขบเคลอนชมรมผสงอายตำาบลยหวา อำาเภอสนปาตอง จงหวดเชยงใหม
ชมชน-วดสนปาตอง
รพ. สนปาตอง,รพ.สต.บานกวแลหลวง
ผาปา-จตอาสา สนบสนนบคลากร-วชาการ-ระบบบรการ
ศนยสรางเสรมและฟนฟสมรรถภาพชมชนตำาบลยหวา
ตอยอดรวมกนทำากจกรรมอนๆ
อผส. “เพอนชวยเพอน”ดแลกลมตดบาน-
ตดเตยง
ชมรมตนแบบ“พฤฒพลง”(activeaging)
• ชมรมผสงอายตำาบลบานกลางอำาเภอสนปาตอง
• ชมรมผสงอายตำาบลดอยหลออำาเภอดอยหลอ
• ชมรมผสงอายตำาบลทงรวงทองอำาเภอแมวาง
• ชมรมผสงอายตำาบลสารภอำาเภอสารภ
7
ขนตอนการจดตงชมรมผสงอาย
1. ประชมหารอแกนนำา สมาชกชมรมผสงอาย
2. กำาหนดโครงสราง การดำาเนนงานชมรมผสงอาย
ประธาน รองประธาน เลขานการ
ผชวยเลขานการ เหรญญก ผชวยเหรญญก
กรรมการ
ซงประกอบดวย
เพอรางระเบยบขอบงคบการอยรวมกนกำาหนดวตถประสงค เปาหมายบทบาทหนาทของสมาชกและคณะกรรมการพรอมทงตงชอชมรมและเลอกสถานทเพอใชเปนทตงชมรม
คณะกรรมการบรหารชมรมเปนผนำาทเปนทางการมาจากการเลอกตงของสมาชกมบทบาทบรหารจดการชมรมใหเปนไปตามวตถประสงคและสามารถดำารงอยไดซงโครงสรางหลกๆของชมรมผสงอายมดงน
สมาชกชมรมเปนองคประกอบทสำาคญตอการประสบความสำาเรจหรอการดำารงอยของชมรมทงนสมาชกชมรมตองมความรสกวาตนเปนบคคลสำาคญของชมรมทำาใหเกดความรวมมอและมสวนรวมในกจกรรมของชมรมตลอดจนมสทธทจะไดรบประโยชนจากชมรม
8
3. วางแผนและดำาเนนกจกรรม อยางตอเนอง
นอกจากการประชมรวมกนอยางนอย2ครง/เดอนแลวนน ชมรมผสงอายตำาบลยหวายงไดมการจดกจกรรมอยางตอเนอง โดยในระยะแรกมงเนนกจกรรมตามความตองการของสมาชกกอนในรปแบบลกษณะกจกรรมทวไปจากนนจงพฒนาไปสกจกรรมเชงพฒนาศกยภาพมากยงขน
คณะกรรมการบรหารชมรมตำาบลยหวา มาจากประธานและกรรมการชมรมผสงอายทง14หมบานรวมจำานวน30คน ปจจบนมพอดวงจนทรบญเปง เปนประธานชมรมผสงอายและแมบวแกวกณทวเปนเลขานการโดยมการประชมรวมกนเปนประจำาอยางนอย2ครง/เดอน
สถานทตงชมรมผสงอาย :วดสนปาตองหมท1ต.ยหวาอ.สนปาตองจ.เชยงใหม
• การออกกำาลงกายในตอนเชาและตอนเยนเปนประจำาทกวน
• การสวดมนตรวมกนในทกวนสำาคญทางศาสนา
• รวมกลมประดษฐสงของ เครองใชตางๆ• คายอบรมวปสสนากรรมฐาน• กจกรรมจตอาสาตางๆฯลฯ
• กลมอาสาสมครดแลผสงอายทบาน“เพอนชวยเพอน”(อผส.)เพอเยยมผสงอายตดบานและตดเตยง
• จดตงศนยสรางเสรมและฟนฟสมรรถภาพชมชนตำาบลยหวา
ตวอยางกจกรรมในชวงแรกของชมรมผสงอายตำาบลยหวา ตวอยางกจกรรมเชงพฒนา
9
โครงสรางภาคเครอขายและองคกรทสำาคญของชมรมผสงอายตำาบลยหวา
1.ผนำาชมชน
5.โรงพยาบาลสนปาตอง
2.แกนนำาทง14หมบาน
6.โรงพยาบาลสงเสรมสขภาพชมชนตำาบล
บานกวแลหลวง
3.บคลากรลกหลานของคนในชมชน
7.เทศบาลตำาบลยหวา
4.วดสนปาตอง
8.สาขาสมาคมสภาผสงอายแหงประเทศไทยฯประจำาจงหวด
เชยงใหม
4. บคลากร และภาค เครอขายรวมขบเคลอน
การขบเคลอนงานชมรมผสงอายตำาบลยหวาทประสบความสำาเรจไดนน เพราะมบคลากรในชมชนทมความรความสามารถ เขามามสวนรวมดแลรบผดชอบและขบเคลอนงานในชมรมอยางตอเนอง ไมวาจะเปนผสงอายทมความเชยวชาญความถนดเฉพาะดานรวมถายทอดความรในกจกรรมตางๆรวมถงลกหลานในชมชนเขามาชวยงานดานเอกสารและเทคโนโลยสมยใหมซงเปนการประสานแนวคดการทำางานในชมชนและลดชองวางทางความคดระหวางวยสรางสมพนธของคนตางรนใหแนนแฟนสามคคแสดงใหคนรนหลงในชมชนเหนความสำาคญและแนวคดอนเปนประโยชนของผสงวย นอกจากนยงมการประสานความรวมมอและการทำางานกบองคกรภาคทงภาครฐภาคเอกชนภาคประชาชนเพอสนบสนนการดำาเนนงานชมรมผสงอายใหเกดความยงยน
10
5. งบประมาณ
• เทศบาลตำาบลยหวาผานงบกองทนหลกประกนสขภาพระดบตำาบล/พนท
• สำานกงานกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ(สสส.)
• การบรจาคเงน/ทอดกฐนผาปาเพอใชสำาหรบการดำาเนนกจกรรมทเหมาะสม
• รายไดตางๆทมาจากการจดกจกรรมชมรมอยางสมำาเสมอเปนตน
งบประมาณหลก งบประมาณสนบสนน
“เราจะทำางานทกอยางตามลำาพงยอมเปนไปไมไดการเชอมกบภาคเครอขายจงมความสำาคญมากไมวาจะเปนเรองแนวคดหรอแนวทางการทำากจกรรม,งบประมาณการทำากจกรรมหรอแมแตเรองการจดทำาเอกสารตางๆตองอาศยบคลากรของเทศบาลตำาบลยหวาเขามาชวยซงเปนลกหลานของคนในชมชนหรอแมแตผสงอายดวยกนแตละคนตางกมความรความสามารถเฉพาะตนเราจงตองอาศยซงกนและกนเพอขบเคลอนใหการทำางานของชมรมผสงอายเกดความตอเนองและเขมแขง”
แมบวแกว กณทว เลขานการชมรมผสงอายตำาบลยหวา
11
การขยายผลของชมรมผสงอาย ตำาบลยหวาอาสาสมครดแลผสงอายทบาน
“เพอนชวยเพอน” (อผส.)
บทบาทหนาทของอผส.
เปนกจกรรมเชงพฒนาทมแนวคดพฒนาตอเนองมาจากความตองการใหผสงอายทกกลมในตำาบลไดรบการพฒนาศกยภาพหรอฟนฟตวเองจงเกดเปน“กลมอาสาสมครดแลผสงอายทบาน”“เพอนชวยเพอน”(อผส.)ขนในป2550โดยมทปรกษาคอสาขาสมาคมสภาผสงอายแหงประเทศไทยฯประจำาจงหวดเชยงใหมและสสส.ใหการสนบสนนงบประมาณดานการอบรมพฒนาศกยภาพอผส.เปนเวลา2ปแรกโดยหลงจากนนเทศบาลตำาบลยหวาใหการสนบสนนงบประมาณอยางตอเนองจนถงปจจบน
ออกเยยมดแลผสงอายกลมตดบานและตดเตยงถงบานรวมกบเจาหนาทโรงพยาบาลสนปาตองและโรงพยาบาลสงเสรมสขภาพชมชนตำาบลบานกวแลหลวง
อผส.
1 คน
ดแลผสงอาย 5 คน
1. อบรมพฒนาศกยภาพการดแลผสงอายในเบองตนใหแกสมาชกกลมอผส.
2. สำารวจจำานวนผสงอายกลมตดบานและกลมตดเตยงในตำาบลยหวา
3. ดำาเนนการเยยมบานผสงอายทงสองกลมโดยปฏบตงานรวมกบเจาหนาท
โรงพยาบาลสนปาตองและโรงพยาบาลสงเสรมสขภาพชมชนตำาบล
บานกวแลหลวง
4. กำาหนดการไปเยยมเฉลยหมบานละ2–3รายเปนอยางนอยออกเยยม
เดอนละ3ครงเพอพบปะพดคยดแลทงรางกายและจตใจไมวาจะเปน
เรองอาหารการปรบสภาพแวดลอมใหเหมาะสมการใหกำาลงใจสำาหรบ
ผสงอายทอยตดบานหรอตดเตยง
5. ประเมนผลและตดตามผลอยางสมำาเสมอ
ขนตอนการดำาเนนงานของกลม อผส.
12
ศนยสรางเสรมและฟนฟสมรรถภาพชมชนตำาบลยหวา
ลกษณะการดำาเนนงานเปดบรการทกวนพธชวงเชา ใหบรการดแลและฟนฟรางกายณอาคารของวดสนปาตอง ชวงบาย ออกเยยมผสงอายกลมตดเตยง
โดยเฉลยมผสงอายและผพการมารบบรการ
ประมาณครงละ30-50 คน
กอตงขนในป2553หลงจากการดำาเนนงานกลมอผส.ไดระยะหนงแลวพบวาการลงพนทเยยมผสงวยอาจทำาไดไมทวถง เนองจากจำานวนอาสาสมครไมมากพอจงเกดแนวคดในการจดตงเปนศนยฯ ขน เพอเปนพนท ใหเจาหนาทสาธารณสขและอผส.ผลดกนมาดแลผสงอายทออนแอแตพอชวยเหลอตนเองไดใหไดรบการฟนฟรางกายใหแขงแรงมากขนเพอไมกลายเปนกลมตดเตยงในเวลาอนรวดเรวและมโอกาสทจะกลบมาเปนกลมแขงแรงไดซงการตงศนยฯ นสามารถใหความชวยเหลอผปวยไดจำานวนมากในแตละครง
2.พยาบาลวชาชพ
3.เจาหนาทสาธารณสขจาก
โรงพยาบาลสนปาตองและรพ.สต.บานกว
แลหลวง
1.เจาหนาทแผนกกายภาพบำาบด
4.กลมอผส.
เจาหนาทสนบสนน (ประมาณ 15 คน)
13
ชมรมนองทชมรมผสงอายตำาบลยหวาคดเลอกม4ชมรมไดแก
1. ชมรมผสงอายตำาบลบานกลางอำาเภอสนปาตอง2. ชมรมผสงอายตำาบลดอยหลออำาเภอดอยหลอ3. ชมรมผสงอายตำาบลทงรวงทองอำาเภอแมวาง4. ชมรมผสงอายตำาบลสารภอำาเภอสารภ
ชมรมพชมรมนอง ชมรมตนแบบ “พฤฒพลง” Active Aging
จากการดำาเนนงานชมรมผสงอายตำาบลยหวาอยางเขมแขงตอเนองทางสมาคมสภาผสงอายแหงประเทศไทยฯจงไดคดเลอกชมรมผสงอายตำาบลยหวาใหเขารวม“โครงการพฒนาศกยภาพชมรมผสงอายทมความเขมแขงเพอเขาสภาวะพฤฒพลง”ในฐานะชมรมตนแบบ1ใน22ชมรมทวประเทศ(ชมรมพ)เพอถายทอดประสบการณการทำางานของชมรมขยายผลไปยงชมรมผสงอายอนๆอก4แหง(ชมรมนอง)
เตรยมการ 1. คดเลอกแกนนำาชมรมผสงอายจำานวน4คนเปนผดำาเนนการและประสานงานโครงการ2. จดทำาเอกสารและยกตวอยางกจกรรมตางๆทเหนผลเปนรปธรรมชดเจนเพอเตรยม ใชในการถายทอดประสบการณและแนะนำาใหกบชมรมนอง
ขยายผล 3. คดเลอกชมรมนอง4ชมรม โดยใชเกณฑคดเลอกคอความสมพนธใกลชดกบ แกนนำาภาคเครอขายในพนทแกนนำาชมรมขยายผลมความเขมแขงสนใจทจะพฒนา ศกยภาพชมรมพรอมจะพฒนางานใหมๆ
4.การเยยมชมรมนองเพอแนะนำาโครงการพฒนาศกยภาพชมรมฯ5. พาชมรมนองไปศกษาดงานชมรมตนแบบในจงหวดอนๆเพอใหนำาความรทไดไปพฒนา ชมรมตนเองได
สงทชมรมผสงอายตำาบลยหวาตองทำาเมอเขารวมโครงการ
14
โครงการพฒนาศกยภาพชมรมผสงอายใหเขมแขงสภาวะพฤฒพลง
เปนโครงการภายใตความรบผดชอบของสภาผสงอายแหงประเทศไทยโดยการสนบสนนงบประมาณจากสำานกงานกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ(สสส.)คดเลอกชมรมผสงอายตนแบบมาถายทอดประสบการณการทำางานของชมรมเพอขยายผลใหกบชมรมผสงอายอนอก4แหงรวม22ชมรมรวมเปน88ชมรมทวประเทศดวยเปาหมายเพอมงพฒนาชมรมผสงอายตนแบบในทกภมภาคของไทยใหมความเขมแขงเปนชมรมทพงตนเองไดและชวยเหลอผอนได
ประโยชนจากการเขารวมโครงการของชมรมผสงอายตำาบลยหวา
1. เปนโอกาสดในการเผยแพรใหชมรมผสงอายตำาบลยหวาเปนทรจกในสงคมภายนอก
2. มโอกาสแลกเปลยนความรกบชมรมผสงอายอนๆในโครงการ
3. เพมโอกาสใหสมาชกในชมรมผสงอายตำาบลยหวาไดทำากจกรรมหลากหลายเพมขนกระตนการตนตวในการทำาสงใหม
4. เกดภาคเครอขายใหมๆเพมขน
15
ชมรมผสงอายถอเปนองคกรภาคประชาชนทมบทบาทสำาคญในการพฒนาระบบงานผสงอายกอใหเกดการพฒนาคณภาพชวตผสงอายทงในระดบปจเจกบคคลและระดบชมชน เปรยบเสมอนเครองมอขบเคลอนและจดการกบปญหาทจะเกดขนโดยผสงอายเองมวตถประสงคมงเนนการดำาเนนกจกรรมทตอบสนองตอปญหาและความตองการของ
ผสงวยทงในดานสขภาพสงคมและสวสดการ
top related