มอ เปนอวยวะทเราใชงานเกอบตลอดเวลาและทงชวต ไมวาเราจะทำาอะไรกมกมมอเปนองคประกอบรวมเสมอ ซงการใชงานมอดวยลกษณะทาทางทแตกตางกนไปบางทานน อาจเปนปจจยททำาใหเราเกดอาการเคลด ตดขด ตง ปวดมอจนนำาไปสโรคทางมอ อยางเชน โรคพงผดกดทบเสนประสาทมเดยนทขอมอ (โรคพงผดขอมอ) และโรคนวลอค อนเปน

โรคฮอตฮตในหมวยทำางานไปจนถงวยชรา

เสนประสาทมเดยนคออะไร เสนประสาทมเดยน (Median Nerve) เปนเสนประสาททวงลงมาตามแขนและตามปลายแขน เปนเสนประสาทเพยงเสนเดยวทผานเขามาในอโมงคขอมอ (Carpal Tunnel) โดยทำาหนาทนำากระแสประสาทมาเลยงกลามเนอบรเวณมอและนวมอตามภาพ

หรอทคนทวไปรจกกนวา โรคเสนประสาทขอมอถกกดทบ หรอโรคพงผดขอมอ เกดจากการใชงานขอมอซำาๆ หรอกระดกขอมอคางไวนานๆ ทำาใหเกดความดนในชองกระดกหรออโมงคขอมอเพมขน ซงผนงตรงชองกระดกขอมอคอ พงผด เมอเสนประสาทมเดยนทวงผานชองกระดกขอมอถกกดทบ ทำาใหขาดเลอดไปเลยง เสนประสาทจะบวมและถกทำาลาย เกดการหนาตวของพงผด ระยะแรกจะมอาการชาทปลายนว และระยะตอมาจะมอาการกลามเนอออนแรง

เรมแรกลองสงเกตกนดวา...

คณกำาลงมอาการเหลานหรอเปลามอชา ปวดมอ ขอนวเคลด นวเหยยดไมสด! ถาใช มอของคณอาจกำาลงเสยงกบการเปน...

โรคพงผดกดทบเสนประสาทมเดยนทขอมอ

ร สกชาหรอปวดทบร เวณนวหวแมมอ นวช นวกลาง และครงหนงของนวนาง บางขณะอาจปวดราวไปททอนแขน และมกเปนตอนกลางคนขณะหลบ บางครงปวดจนตองตนขนกลางดก หรอมอาการตอนเชาหลงตนนอน พอไดขยบมอจะเรมอาการดขน ถามอาการเรอรงเปนเวลานานจะทำาใหกลามเนอบรเวณนวหวแมมอออนแรง จนการใชงานของมอลดลง

ลองเอาหลงมอชนกนโดยใหปลายนวชลงทพน ถามอาการชา หรอปวดทปลายนวหวแมมอ นวช นวกลาง หรอครงหนงของนวนางภายในเวลา 1 นาท ใหสงสยวาอาจมภาวะพงผดกดทบเสนประสาทมเดยน ควรไปพบแพทยเพอทำาการตรวจวดกระแสไฟฟาของเสนประสาทมเดยน จะชวยยนยนการวนจฉยและบอกความรนแรงของโรคได

รไดอยางไร วาเปนโรคพงผดกดทบเสนประสาทมเดยนทขอมอ

ลกษณะอาการ

คนเปนโรคเบาหวาน หรอโรคขออกเสบรมาตอยด หรอไทรอยด เปนตน

ใครสามารถเปนโรคนไดบาง

ทกคนทมการทำางานทตองเคลอนไหวขอมอซำาๆ เชน การจบเมาสทาเดมนานๆ เลนสมารทโฟนหรอแทบเลตตลอดเวลา จบกรรไกร หรอการทำางานบาน เขาครว ทำาสวน เชน การจบไมกวาด จบมด รวมกบการเกรงขอมอขณะกำาสงของจะทำาใหเกดภาวะพงผดกดทบเสนประสาทไดมากขน

ผทมภาวะอวน

เพศหญงมโอกาสเปนโรคนมากกวาเพศชาย

เคยประสบอบตเหตกระดกหกบรเวณขอมอ

คนทมอาการขอมอเสอม

ทานอนกสามารถทำาใหเปนโรคพงพดขอมอได

• การทขอมอเราอยในทาทไมเหมาะสมไมวาจะตอนใชงานหรอไมไดใชงาน เชน เวลานอนหลบมการกระดกขอมอมากเกน 32.7 องศา หรอกระดกขอมอลงมากเกน 48.6 องศา เปนเวลานานเกน 2 ชวโมง ทำาใหเสนประสาทมเดยนถกกดทบมากขน

• การนอนตะแคงมผลกบการเกดโรคพงผดกดทบเสนประสาทมเดยนในขางนนๆ ดวยเชนกน เพราะการนอนตะแคงจะทำาใหขอมองอหรอเอยงมากกวาปกต ไปเพมความดนในชองขอมอทเสนประสาทมากขน

มเพศสมพนธผดทาทำาใหเกดโรคพงผดขอมอ หากมเพศสมพนธกนในทากระดกขอมอขนเปนเวลานาน รวมกบการทตองแบกรบนำาหนกของรางกายสวนบนนน มความสมพนธกบการเกดโรคพงผดกดทบเสนประสาททขอมอได

โรคนวลอคเปนโรคทางมอทเกดจากการกำามอแนน งอนวมอนานหรอซำาๆ ทำาใหเสนเอนและปลอกหมเสนเอนทฝามอมแรงกระทำาตอกนมากจนเสนเอนและปลอกหมเสนเอนหนาตวขน มกพบบอยในกลมผสงอายทใชมอทำากจกรรมหยบจบสงของอยตลอดเวลา เชน หวของหนก บดผาดวยมอเปลาจำานวนมากๆ หรอผสงอายทเปนโรคเบาหวาน โรคในกลมรมาตอยด เปนตน แตเปนโรคทสามารถปองกนและรกษาใหหายได ถาดแลตนเองอยางถกวธ

ผหญงเปนโรคนวลอคมากกวาผชาย 2-6 เทา

ชวงอายทพบมากทสดคอ อาย 50-60 ปและผปวยโรคเบาหวานเปนโรคนวลอคมากกวาคนปกตถง 4 เทา! โดยรอยละ 4 เปนมากกวาหนงนว

เปนภาวะทนวมอลอคตดอยในทางอ เวลาเหยยดนวจะตดขดและสะดด อาการนสามารถเกดขนไดกบทกนว และเกดพรอมกนไดหลายนว สวนใหญพบในนวหวแมมอมากทสด รองลงมาคอ นวนาง นวกลาง นวกอย และนวช ตามลำาดบ และผปวยมกมอาการนวลอคมากขนในชวงหลงตนนอน โดยเฉพาะตอนทเรมขยบนวงอเหยยด จะมอาการปวดจากการสะดดลอคของเสนเอนและปลอกหมเสนเอน แตพองอเหยยดไปสกระยะหนงอาการกจะดขน

ลกษณะอาการ

ปวดนวลอคของคณอยระดบไหนอาการของโรคนวลอคมอย 4 ระดบ ไดแก

ระดบหนง ปวด และกดเจบทปลอกหมเสนเอนตำาแหนง ฝามอ เคยงอเหยยดนวแลวสะดด แตตรวจ รางกายอาจไมพบวาสะดดระดบสอง ตรวจพบการสะดดเวลางอเหยยดนว ยง สามารถเหยยดนวเองไดสดระดบสาม นวตดลอคตองใชมอชวยเหยยด หรองอจงจะสด ระดบส นวตดลอคไมสามารถเหยยดนวใหสดได

ใครสามารถเปนโรคนไดบาง

ควรระมดระวงในการทำากจกรรมงานอดเรก อาท งานหตถกรรม เชน การทำาดอกไมประดษฐ การเยบปกถกรอย หรอการเขยนหนงสอทตองมการเหยยดงอหรอกดนวซำาๆ หากทำาเปนงานอดเรกระยะสนๆ จะมโอกาสเกดโรคนวลอคตำา แตหากทำาเปนกจวตรประจำาวนหรอเปนอาชพจะมความเสยงในการเปนโรคนวลอคสงขน

งานอดเรกเพมความเสยงตอการเกดโรคนวลอค

คนทใชงานมอซำาๆ หรอทำากจกรรมทตองกำามอแนนและเกรงขอมอ เชน การทำาความสะอาดบาน (ซกผา, กวาดบาน เปนตน) ทำาครว ทำาสวน การใชงานโทรศพทสมารทโฟนหรอคอมพวเตอรตลอดวน หวของหนกๆ ใชกรรไกร

ผสงอายทปวยเปนโรคเบาหวาน โรคไต โรคของตอมไทรอยด และโรคในกลมรมาตอยด เปนตน

ทำาอยางไรใหหางไกลโรคทางมอ

1. หลกเลยงการทำางานโดยการงอขอมอ กำามอ หรอเกรงขอมอตดตอกนนานๆ โดยควร หยดพกการใชงานมอทก 15-25 นาทใน 1 ชวโมง2. ฝกการใชมอทถกตอง เชน • การเขยนหนงสอ ควรใชปากกาดามใหญและ หมกไหลลน เพอหลกเลยงการใชนวจบปากกาแรง และกดกระดาษแรง• การใชเมาสคอมพวเตอร ควรหาแผนรองเมาส ทมสวนรองรบขอมอ• การใชแปนพมพคอมพวเตอร ควรพยายามยก ขอมอใหอยระดบขอศอก หรอตำากวาขอศอก เลกนอย เปนตน3. ควบคมนำาหนกตวและโรคเรอรงทเปนอย4. ผอนคลายอรยาบถดวยการบรหารมอและ ขอมอตามน

ทาดดนวดนลงยกแขนขนระดบไหล ใชมอขางหนงดนขอมอ นวมอเหยยดลงสด คางไว 5-10 วนาท ทำาซำา 5-10 ครง / เซต สลบทำาอกขางหนง วนละ 2-3 เซต

ทากระดกขอมอเรมจากควำามอลง มอถอขวดนำาหรอวตถทมนำาหนกพอเหมาะ จากนนคอยๆ กระดกขอมอขนใหมมากทสดเทาททำาได นงคางไว 2 วนาท แลวคอยกระดกขอมอลงในทศทางตรงกนขาม ทำาซำา 10-15 ครง / เซต สลบทำาอกขางหนง วนละ 2-3 เซต

ทางอนวกำามอเรมจากแบมอ คอยๆ งมปลายนวทงสลงจนอยในทากำามอ หลงจากนนใหเหยยดปลายนวทงสออกในขณะทมอยงงมอย แลวงอนวทงสกลบมาอยในทากำามออกครง โดยนวหวแมมอเหยยดตรง ทำาซำาๆ 10-15 ครง / เซต สลบทำาอกขางหนงวนละ 2-3 เซต

ทาบบลกบอลถอลกเทนนสไวในมอ คอยๆ ออกแรงบบมากเทาททำาไดแลวคลายออก ทำาซำา 10-15 ครง / เซต สลบทำาอกขางหนงวนละ 2-3 เซต

ทากางงางนวมอใชยางยดคลองปลายนวมอในลกษณะหอนว จากนนคอยๆ กางนวทงหาออกในลกษณะแบมอเตมท แลวคอยๆ ปลอยกลบสทาเรมตน ทำาซำา 10-15 ครง / เซต แลวสลบทำาอกขางหนง วนละ 2-3 เซต

1 2

2

2

3 4 5

1

1

สามารถสบคนขอมลและหนงสอเพมเตมไดทหองสรางปญญาศนยเรยนรสขภาวะ สำานกงานกองทนสนบสนนการสงเสรมสขภาพ (สสส.)

หรอดาวนโหลดไดท resource.thaihealth.or.th โทร. 02-343-1500 กด 2

เรยบเรยงขอมลบางสวนจาก หนงสอวถชวตกบโรคทางมอ โดย อ.นพ.เทพรตน กาญจนเทพศกดคมอภาวะโรคทางกระดกและขอกบการออกกำาลงกายในผสงอาย กรมพลศกษาเวบไซตหมอชาวบาน www.doctor.or.th