hoi chung down

HỘI CHỨNG DOWN

BỘ MÔN DI TRUYỀN Y HỌC

TS. Hà Thị Minh Thi

• John Langdon Down mô tả năm 1886.

• Một trong những nguyên nhân thƣờng gặp

nhất của chậm phát triển tâm thần.

•1 trong số 800 trẻ em đƣợc sinh ra.

• NAM > NỮ: 1,2 – 1,5 lần

• Gặp ở tất cả CHỦNG TỘC và ĐIỀU KIỆN

KINH TẾ

• Jérôme Lejeune 1959: phát hiện do thừa 1 NST 21.

TRISOMY 21

NHIỄM SẮC THỂ LÀ GÌ?

NHIỄM SẮC THỂ VÀ CHU KỲ TẾ BÀO

NHIỄM SẮC THỂ VÀ NGUYÊN PHÂN

GIẢM PHÂN TẠO GIAO TỬ

BẤT THƢỜNG NST

• Bất thƣờng số lƣợng:

Hội chứng Down: trisomy 21

Hội chứng Edward: trisomy 18

Hội chứng Patau: trisomy 13

• Bất thƣờng cấu trúc:

Mất đoạn chuyển đoạn, đảo đoạn....

LẬp karyotype

Bé m«n

di truyÒn y häc

®h y d­îc huÕ

CAÏC TÃÚ BAÌO ÂÆÅÜC SÆÍ DUÛNG LÁÛP

KARYOTYPE

Tãú baìo lympho Nguyãn baìo såüi (da)

Tãú baìo næåïc äúi (15-17 tuáön) Tãú baìo tua rau (10-11 tuáön)

TRIỆU CHỨNG

LÂM SÀNG

0102030405060708090

10 dấu hiệu chẩn đoán lúc mới sinh (Hall, 1966)

Quan niệm sai lầm:

Tất cả trẻ Down đều giống nhau.

Sự thật:

Hầu hết mỗi trẻ Down đều giống gia

đình mình.

Quan niệm sai lầm:

Trẻ Down luôn cảm thấy vui vẻ.

Sự thật:

Trẻ Down cũng có những ngày không

vui nhƣ mỗi chúng ta.

Quan niệm sai lầm:

Trẻ Down chỉ có thể đƣợc huấn

luyện, không thể học tập.

.

Sự thật:

Trẻ Down có thể học tập.

Quan niệm sai lầm:

Ngƣời bị Down chỉ có thể làm đƣợc

những công việc tay chân mang tính lặp đi

lặp lại.

Sự thật:

Họ có thể làm đƣợc nhiều công việc giá

trị hơn.

CHẨN ĐOÁN XÁC ĐỊNH HỘI CHỨNG DOWN

Phân tích nhiễm sắc thể

L ẬP K ARYOTYPE

KỸ THUẬT FISH

KỸ THUẬT QF-PCR

DI TRUYỀN TẾ BÀO

Trisomy 21 thuần

Thể khảm

Bất thƣờng cấu trúc

95%

TRISOMY 21 THUẦNBỘ NST BÌNH THƢỜNG

TRISOMY 21 THUẦN

• Không phân ly NST 21 trong giảm phân:

- Trong giảm phân tạo trứng: 90-95%

- Trong giảm phân tạo tinh trùng: 3-5%.

• Không phân ly trong nguyên phân:

- Ở dòng tế bào sinh dục trƣớc khi giảm phân.

- Của hợp tử (dòng thiếu NST bị đào thải)

KHÔNG PHÂN LY NST TRONG GIẢM PHÂN

KHÔNG PHÂN LY NST TRONG NGUYÊN PHÂN

M onoploid

THỂ KHẢM

1. Không phân ly hai nhiễm sắc tử chị em trong các lần

nguyên phân của phôi bào.

THỂ KHẢM (tt)

2. Hợp tử có 3 NST 21, sau đó mất 1 NST 21 trong một

dòng tế bào.

DOWN THỂ CHUYỂN ĐOẠN

CHUYỂN ĐOẠN ROBERTSON CHUYỂN ĐOẠN TƢƠNG HỖ

CHUYỂN ĐOẠN ROBERTSON

DOWN THỂ NHÂN ĐOẠN

DOWN THỂ NHÂN ĐOẠN

DI TRUYỀN PHÂN TỬ

DI TRUYỀN PHÂN TỬ

TƢ VẤN DI TRUYỀN

TUỔI MẸ VÀ NGUY CƠ SINH CON DOWN

CHẨN ĐOÁN

TRƯỚC SINH

CHO CÁC BÀ

MẸ TỪ 35 TUỔI

TRỞ LÊN

a woman having amniocentesis

Ultrasound

Fluorescent In Situ Hybridisation techniques

female fetus with trisomy-21

• chromosomes 18 (aqua), X (green), and Y (red).

• chromosomes 13 (green), and 21 (red)

Quantitative fluorescent polymerase chain reaction

2:1 ratio (Down's

Syndrome)1:1 ratio (normal fetus)

TƢ VẤN DI TRUYỀN

NGUY CƠ LẶP LẠI SINH CON DOWN

1. Vợ+chồng có NST bình

thƣờng đã sinh con Down

trisomy thuần

- Mẹ dƣới 30 tuổi: 0,7%

- Mẹ trên 30 tuổi: tăng theo tuổi

mẹ. Phụ thuộc tuổi sinh con

Down đầu tiên

TƢ VẤN DI TRUYỀN

NGUY CƠ LẶP LẠI SINH CON DOWN (tt)

2. Vợ hoặc mang chuyển đoạn

Robertson của NST 21

-Mẹ mang chuyển đoạn của NST

21 với NST tâm đầu khác: 10-15%

- Bố mang chuyển đoạn của NST

21 với NST tâm đầu khác : 1-2%

- Nếu bố/mẹ mang chuyển đoạn

giữa hai NST 21: 100%.

TƢ VẤN DI TRUYỀN

NGUY CƠ LẶP LẠI SINH CON DOWN (tt)

3. Down thể khảm

- Do không phân ly NST 21

trong nguyên phân phôi bào:

nguy cơ không tăng.

- Do mất 1 NST 21 trong một

số tế bào của phôi mang

trisomy 21: tƣơng tự trisomy

thuần.

Edward mä taí âáöu tiãn (Năm 1960)

Táön säú: 1/6000-8000, næî > nam

Nguyãn nhán:

Trisomy 18 thuần: 95%

Thãø khaím: ráút êt, triãûu chæïng nheû

Liãn quan âãún tuäøi meû

90% trisomy 18 coï NST thæìa nháûn tæì

meû

95% trisomy 18 sáøy thai ngáùu nhiãn

HÄÜI CHÆÏNG EDWARD

LÁM SAÌNG

• Troüng læåüng khi sinh tháúp

• Màût: tai nhoí, baïm tháúp; miãûng nhoí, khoï

haï

• Cháøm nhä

• Xæång æïc ngàõn

Tay nàõm

chàût, ngoïn

troí âeì lãn

ngoïn giæîa

Ván cung Ngoïn caïi

ngàõn, gáûp

vãö phêa læng

baìn chán

Tàng træång læûc cå

• Cháûm phaït triãøn

• Dë táût tim báøm sinh

• Thoaït vë räún, thoaït vë hoaình

• Chãút såïm trong voìng nàm âáöu

Patau mä taí nàm 1960

Táön säú: 1/12000, næî > nam

Nguyãn nhán:

Trisomy 13 thuần: 80%

Trisomy mäüt pháön NST 13: 20%

Liãn quan âãún tuäøi meû

95% trisomy 13 sáøy thai ngáùu nhiãn

HÄÜI CHÆÏNG PATAU

LÁM SAÌNG

Dë táût tim

Tháûn âa nang

Cháûm phaït triãøn nàûng

Chãút såïm trong voìng nàm âáöu

Thank you!