thallophyta ဆ ိတာ က ိယ ်န ဲတ ့ တ ဲ့ thallus က ိဆ ိလ ိတ...

Post on 01-Oct-2021

7 Views

Category:

Documents

0 Downloads

Preview:

Click to see full reader

TRANSCRIPT

24/07/2021

https://translate.googleusercontent.com/translate_f 1/18

စာမျက��ာ ၁

Bot ၁၀၂ (အေထေထ Botani)

အပ�ငး ၁: နဒါနး

•သက��များ (အပင��ငသတ� ဝါများ) က�ေလလာြခငးက� BIOLOGY ဟ�ေခ�သည။•အပငေလလာြခငးက� BOTANY ဟ�ေခ�သည•တရစ�ာန၏အဆ�ပါေလလာမ�အြဖစဟ�ေခ�သည သတ� ေဗဒ•အပငများသညကလ��� ဖးလ��ေနြခငးေ�ကာငအစမးေရာင��သည။•မ�များသညအပငမ�ြဖစသည။ သ�ေသာမ�များတငကလ��� ဖးလမ��ပါ။• Thallophyta, Bryophyta, Pteridophyta, Gymonosperms ��င Angiosperms တ�သညကြပားေသာအ�ပစ�များြဖစသည။

အပငများ။

ငါတ�ကအပငေတက�ေလလာတယ၊▪အပငများသညေအာကစဂျငထ�တလ�ပသည။ ကျေနာတ�ေအာကစဂျင���။ ေအာကစဂျငမပါဘက���ပတ�မေနထ�င��ငပါ။▪အပငများသည photosynthesis ြဖစစ�အားြဖငကာဗနဒ�ငေအာကဆ�ဒဓာတေင�က�သ�ကားအြဖစေြပာငးလေပးသည။▪က���ပတ�စားသမ�သညအပငမ�တ�က��ကြဖစေစသယဝ�က။ ြဖစေစ။▪အပငများသညစက� �သ�မဟ�တထညအတကအမ�ငများေထာကပေပးသည။▪အပငများမ�ထ�တလ�ပေသာဓာတ�ေဗဒပစ�ညးများစာက�ေဆးအြဖစအသ�းြပ��ကသည။▪အပငသပ�က�ေလလာြခငးသညမျ�းသ��းရနအ��ရာယ��ေသာအပငများက�ထနးသမးရနက�ညသည။▪အပငသပ�က�ေလလာြခငးသညသဘာဝကမ�ာ�ကးအေ�ကာငးပ�မ�ေလလာရနအေထာကအက�ြပ�သည။▪အပငသပ�ပညာက�ေလလာြခငးသညအပငများမ�အစားအစာ၊ ေဆးဝါးများ��ငအြခားအရာများေထာကပရနစမးရညက�ြမ�ငတငရနက�ညသည

အြခားသ�များက�အသ�းဝငေသာအရာ။▪အပငများသညဇဝေလာငစာ၏ရငးြမစြဖစ��ငသည။ သ�ကား၊ ကစဓါတ��ငကလာပစညးတ�က�အသေနာသ�စမ��ငသည။ အသေနာ

ေလာငစာအြဖစအသ�းြပ�သည။

ကြပားြခားနားေသာ��က�ေဗဒ brach:shape သ�ကပ�းပ�သ�ာန စက��၏ြပငပဖ�စညးပ�၏ေလလာမ�။ခ��ာေဗဒ စက��၏ြပငပြပညတငးေရးဖ�စညးပ�၏ေလလာမ�။Histology ဏ�၏အက�အညြဖငဆလများ��ငတစ���းများ၏ေလလာမ�။ေဝါဟာရ ဆလများ၏ေလလာမ�။စက�� ဇဝကမ�ေဗဒ စက��၏အမျ�းမျ�းေသာအေရးပါေသာလ�ပေဆာငမ�များက�ေလလာြခငး။အချ�းအစား အပငများ၏ခြခား၏ေလလာမ�။ေဂဟေဗဒ သက��များ၏တစ ဦး ��ငတစ ဦး ��ငသ�တ�၏��ပဝတ� ���ငဆက�ယမ�။စက��ပထဝဝင ကမ�ာေြမေပ�တငအပငများြဖန ေဝ။မျ�း�� းဗဇ မျ�း�� းလ�က��ငမ�ကများ၏ေလလာမ�။စက��ေမးြမ�ေရး တ�းတကလာေသာအပငများ၏တ�းတကမ�။သေ��သား သေ��သား��င၎ငးတ�၏ဖ� �ဖ�းတ�းတကမ�၏ေလလာမ�။စးပားေရး��က�ေဗဒ လ�များ��ငအပငများအ�ကားဆက�ယမ�က�ေလလာြခငး။အပငေရာဂါေဗဒ အပငအမျ�းမျ�း၏ေရာဂါအမျ�းအစားများ, သ�တ�ရေရာဂါလက�ဏာေတ, ေ�ကာငးကျ�းဆကစပ၏ေလလာမ�

ေအးဂျင� �ငထနးချ�ပမ�နညးလမးများ။ဇဝဓါတ�ေဗဒ အပငဓာတ�ေဗဒ၏ေလလာမ�။ဇဝ��ပေဗဒ ��ပေဗဒနယာမများေပ�တင အေြခခ၍ အပငလ�ပ��ားမ�များေလလာြခငး။ေမာလကျ�းဇဝေဗဒ ေမာလကျ�းအဆငမ�ာထကဓာတ�ပစစ�ျး၏ေလလာမ�။Palynology ဝတမ�နအေစေလလာမ�။စ�ကပျ�းေရး သး��ပငများက�ေလလာြခငး။သစသးဝလ ပနးပင� �ငအသးက�သးအပငများ၏ေလလာမ�။Pharmacognosy ေဆးဖကဝငအပငေလလာပါ။အဏ�ဇဝေဗဒ အဏ�ဇဝသက��များ (ဗ�ငးရပစများ၊ ဘကတးရးယားများ၊ မ�များ၊မျ�း�� းဗဇဆ�ငရာအငဂျငနယာ မျ�း�� းဗဇဆ�ငရာပစ�ညးအစတအပ�ငးများက�ေပါငးထညြခငး၊ ဖယ��ားြခငးသ�မဟ�တြပ�ြပငြခငးြဖင၊

အလ���ေသာအြဖစသက��များ၏ phenotype ။

စာမျက��ာ ၂

သ��ဖ�က:• Root, Stem Leaf, ပနးများ၊ အသးများ��ငေသးေ�ကာဆ�ငရာတစသ��းမ��ေသာအပငများက�ေခ�သည။

သလဖ�က။• Thallophyta ဆ�တာက�ယနတ�တ thallus က�ဆ�လ�တယ။

24/07/2021

https://translate.googleusercontent.com/translate_f 2/18

• Root, Stem Leaf, ပနးများ၊ သစသးများ��င Thalloid ခ��ာက�ယဟ�ေခ�သညအပငတစပင။• Thallophyta တငေသးေ�ကာတစ���းလ�းဝပျကကကြခငး။•ေရည�များ��ငမ�များသည Thallophyta အ�ပစ�တငပါဝငသည။

ALGAE :• thallophytic အပငက�ေဆာငေသာကလ��� ဖးလက� ALGAE ဟ�ေခ�သည။ကမ�ာေပ�တငေရည�မျ�းစတ ၁၀၀,၀၀၀ ခန ��သည။ေရည�အများစ�သညေရ၊ အ�င၊ သမ�ဒ�ရာ��ငေရကနများကသ�ေသာေရများတငေတ� ��ရသည။ များစာေသာေရည�များစားသ�း��ငသည။• Chlorella သညစားသ�း��ငေသာေရည�နမ�နာတစခ�ြဖစသည ။•ေရည�များစာသညေဆးဝါး၏ရငးြမစြဖစသည။•လ မ�ငရာယာ သညေဆးဖကဝငေသာေရည�နမ�နာများြဖစသည ။• Volvox, Chlorella, Spirogyra, Ulothrix တ�သညေရ ည� ၏ဘ�ဥပမာများြဖစသည ။

FUNGI :•ကလ���ဖးလမ��ေသာသလ�ဖ�ကအပငက�မ�ဟ�ေခ�သည။• Penecillum, Mucor ��င Aspergillus သညမ�များ၏သာမနဥပမာြဖစသည ။•အချ�� မ�များသညမ�ကသ�စားသ�း��ငသည။• Penecillium မ�ရ��ေသာေဆးဝါးတငအသ�းြပ�ေသာပPen◌ဇဝေဆး Antibiotics ။•အပင��ငသတ� ဝါများတငေရာဂါြဖစေစေသာမ�များ။•လ�အေရြပားေရာဂါပ�းသညမ�ေ�ကာငြဖစသည။

BRYOPHYTA :• Bryophyta သည thalloid ခ��ာက�ယက�လညးပ�ငဆ�ငသည။• Bryophyta တငေသးေ�ကာစစစစမ��ပါ။•ဘ��ငဖ�က၏သာဓကမ�ာ Marchantia ြဖစသည။ကမ�ာေပ�တင Bryophyte အမျ�းအစား ၁၉၀၀၀ ခန ��သည။•ဘ�ငအ�ဖ�ကသညလငပ�ငး��ငလငက�မျ�းပား��ငသည။•လငပ�ငးဆ�ငရာမျ�းပားြခငးအထး gametes ��ငအမျ�းသမး gametes ၏ေပါငးစပြခငးြဖငြဖစပျက။•အဆ�ပါ haploid သ�မဟ�တ gametophyte သ�မဟ�တ a တစ Bryophytic မျ�းစတများ၏ဘဝသသရာအတကအဓကအဆငြဖစပါတယ။• Bryophytic အပငများသညအများအားြဖငေရ (သ�) စ�စတေသာnearရယာတငြဖစသည။• Funaria ဆ�သညမ�ာေဆာဒအာေရဗျတင bryophytic အပငများြဖစသည

PTERIDOPHYTA :• Pteridophytic စက��သည Root, Stem, Leaf ��င Vascular Tissue ��သည။• Pteridophyta ၏အြဖစများေသာဥပမာမ�ာ Pteris ြဖစသည။•ကမ�ာတစဝ�မး�� Pteridophyta မျ�းစတ ၁၁၀၀၀ ခန က�ေတ� ��ရသည။• Pteridophyta တငလငဆ�ငရာမျ�းပားမ�သညအထ�းေဖာစပထားများ၏အက�အညြဖငြပ�လ�ပသည။•ဒသတမနသ�မဟ�တ sporophyte သ�မဟ�တ 2n တစ Pteridophytic မျ�းစတများ၏ဘဝသသရာအတကအဓကအဆငြဖစပါတယ။• Pteris သညေဆာဒအာေရဗျတင Pteridophytic အပငများေတ� ��သည။

GYMNOSPERM :• Gymnosperm သညအြမစ၊ ပငစည၊ အရက��ငေသးေ�ကာဆ�ငရာတစသ��းများေကာငးစာဖ� �ဖ�းသည။• Gymnosperm ၏သာဓကမ�ာ Cycas ��င Pinus ြဖစသညကမ�ာ၏မတ�ညေသာေနရာများတင Gymnosperm မျ�းစတ ၁၁၀၀ ခန ��သည။• Gymnosperm ��မျ�းပားအဂ� ါများက�ပ�တစမျ�းအြဖစေခ�သည။

စာမျက��ာ ၃

•ဒ diploid သ�မဟ�တ sporophyte သ�မဟ�တ 2n တစ Gymnosperm မျ�းစတများ၏ဘဝသသရာအတကအဓကအဆငြဖစပါတယ။• Gymonosperms အမျ�းအ�ယက�ေဆာငေသာအပငများြဖစ�ကသည။•အေစများသည Gymonosperms တငအဝတအချညးစညး��သည။• Welwitschia Gymnosperm အဖ�ဝငတစဦးြဖစပါသညသက��ာရအခေအေနက�ေတ� ����ငပါသည။• Sequoiadendron giganteum အဆ�ပါ Gymnosperms ပ�ငတစဦးအ�ကးဆ�းသစပငြဖစပါတယ။• Juniperous ေဆာဒအာေရဗျြဖစေပ�တ Gymnospermic အပငြဖစပါတယ

ေကာငးကငတမနများ -•ပနးပငများက� Angiosperms ဟ�ေခ�သည။• Angiospermic အပင��စမျ�း��သည။ Monocot Plants ��င Dicot Plants ။•ေနရကများ၊ ဆန��ငြမကများသည Monoct Plants ြဖစသည။• Mint and Cashew သညအပငတစပငြဖစသည။ကမ�ာအ��အြပားတင Angiosperms အပင ၄၀၀၀၀၀ ခန ��သည။•ပနးပငများသညရာသဥတ�အေြခအေနအားလ�းကသ�ေသာအလနေအးေသာရာသဥတ���ငပ�ြပငးသညရာသဥတ�အေြခအေနတငြဖစသည။• Wolfia တစအေသးဆ�း Angiosperms ြဖစပါတယ။•ေရတငအပငြဖစသည Angiospermic အပငများစာ��သည။• Nymphea ေရေနအပငဥပမာတစခ�ြဖစပါတယ။• Agave monot angiosperms တစဘ�ဥပမာသက��ာရအေြခအေနြဖစေပ�သည။

X-X-X

24/07/2021

https://translate.googleusercontent.com/translate_f 3/18

စာမျက��ာ ၄

Bot ၁၀၂ (အေထေထ Botani)

အပ�ငး ၂: စတ�မျ�း�� းဗဇ

•ဆလများ၏ေလလာမ�က� CYTOLOGY ဟ�ေခ�သည။•ဆလသညလ�သများေသာသက��အားလ�း၏အေြခခဖ�စညးတညေဆာကပ�၊ လညပတမ���ငဇဝေဗဒယ�နစြဖစသည။•အဏ��ကညမ�နေြပာငးသညတရစ�ာနသ�မဟ�တအပငဆလများကသ�အလနေသးငယေသာအရာဝတ� �များက��ကည��ရနအသ�းြပ�သညကရယာတစခ�ြဖစသည။•ဘဝ၏လက�ဏာ (၇) ချက��သည။

Living သက��များက�ဆလများြဖငဖ�စညးထားသည။o သက��အစ�အေဝး၏ကြပားြခားနားေသာအဆငများ��သည။o သက��များသညစမးအငက�သ�းသည။o သက��များသညပတဝနးကျငက�တ� ြပန�ကသည။Living သက���ကးထားမ�။o သက��များက�မျ�းပားပါ။o သက��များသည၎ငးတ�၏ပတဝနးကျင��ငလ�ကေလျာညေထြဖစေစရန။

ဆလသအ�ရo ဆလသညသက��အားလ�း၏အေြခခဖ�စညးတညေဆာကပ���ငလ�ပေဆာငမ�ြဖစသည။o သက��အားလ�းသညဆလတစခ�သ�မဟ�တတစခ�ထကပ�စာဖ�စညးထားသည။o ဆလအားလ�းသညယခင���ပးသားဆလများမ�လာသည။o သက��အားလ�း၏ဆလများသညအလားတ�ဓာတ�ေဗဒဆ�ငရာလ�ပေဆာငမ�များက�လ�ပေဆာငသည။o ဆလအားလ�းသညသ�တ�၏ဇဝြဖစစ�ဆ�ငရာလ�ပ��ားမ�များက� organelles တငလ�ပေဆာငသည။

ဆလအမျ�းအစားများo Prokaryotic Cell ��င Eukaryotic Cells အမျ�းအစား��စမျ�း��သည

Prokaryotic ဆလများo Prokaryotic ဆလများတငေကာငးစာသတမ�တထားေသာ�ျ�ကလယ��ငဆလ organelles မ��ပါ။o ပ��ကာရယ�ဆလများသညေ��းအကျဆ�းဆလအမျ�းအစားြဖစသည။o Prokaryotic ဆလများသည eukaryotic ဆလများထကေသးငယ�ပးပ�မ��� း��ငးသည။o ဗကတးရးယားများသည Prokaryotic ဆလများ၏ဥပမာြဖစသည။

Eukaryotic ဆလo eukaryotic ဆလတင�ျ�ကလယအေြမ�းပါး��ငဆလ organelles များ��သည။o eukaryotes သညဆလတစခ�စတင�ျ�ကလယ��ေသာသက��များြဖစသည။oukaryotic ဆလ၏�ျ�ကလယတငဒအငေအပါဝငသည။o eukaryotic ဆလတငဆလအေြမ�းပါး��သည။o eukaryotic ဆလများသညေယဘ�ယျအားြဖင prokaryotic cells ထကပ�မ��ကးမား�ပး ပ�၍ ��ပေထးသည။o eukaryotic cell တင mitochondrion, chloroplast ကသ�ေသာ��ပေထးေသာအေြမ�းပါးများ��ငဖ�စညးထားေသာ organelles များ��သည။

Golgi ယ��ရား, စသညတ�

24/07/2021

https://translate.googleusercontent.com/translate_f 4/18

o အပငများ၊ တရစ�ာနများ၊ မ�များသည eukaryotic ဆလက�ပ�ငဆ�ငသည။

ဗ�ငးရပစ:o ဗ�ငးရပစများသညသက��သက����ငမ��ငသနေသာအရာများ�ကားတင��သည။Vir ဗ�ငးရပစများသညအလနေသးငယေသာေရာဂါပ�းက�းစက��ငေသာပစ�ညးြဖစသည။Vir ဗ�ငးရပစသညအမ��ငဆလအြပငဘက��ဘဝ၏ဝေသသလက�ဏာများက�မြပပါ။Vir ဗ�ငးရပစများသညအပငများ��ငသတ� ၀ ◌ါများတငေရာဂါြဖစေစ�ပးအ��ရာယြဖစေစပါသည။

စာမျက��ာ ၅

ဆလ•ဆလသညလ�သများေသာသက��အားလ�း၏အေြခခဖ�စညးတညေဆာကပ�၊ လညပတမ���ငဇဝေဗဒယ�နစြဖစသည။

ဆလနရo ဆလနရက�အပငဆလများ၌သာေတ� ��ငသည။o တရစ�ာနဆလတငဆလနရမ��။o ဆလနရတင Primary Cell Wall၊ အလယ Lamella ��င Secondary Cell Wall တ�ပါဝငသည။o အလယအလတ Lamella အများအားြဖငဓာတ�ေဗဒအရ pectin ြဖငြပ�လ�ပသည။

ပလာစမာအေြမ�းပါးo ပလာစမာအေြမ�းပါး (သ�) ဆလအေြမ�းပါး၏လ�ပေဆာငချကသညဆလအတငးပ�ငး��ငအတငးအ�ကား��အတားအဆးတစခ�ြဖစသည

ြပငပပတဝနးကျင။o ပလာစမာအေြမ�းပါးက�ေရးချယ��ငေသာစမဝင��ငသညအဓပ�ာယြဖင၎ငးသညအချ� �ေသာပစ�ညးများြဖတသနးသားလာြခငးက�ခငြပ�သည

��ငကမ�တဆငအြခားများ၏လ�ပ��ားမ�တားဆး။o ပလာစမာအေြမ�းပါးသညပ��တနးေမာလကျ�းများပါ ၀ ငေသာ phospholipid bilayer ြဖငဖ�စညးထားသည

ပ��တနး) က� bilayer အတငး embedded ။ဏပလာစမာအေြမ�းပါး၏အရည - mosaic ေမာဒယအရ, အေြမ�းပါးစာသားတစ mosaic ြဖစပါတယ

မျက��ာြပငေပ� ��areaရယာမ�toရယာသ�ေရ �လျား��ငစမး��သညေသာပ��တနး��င lipid ေမာလကျ�းများအေြမ�းပါး။

cytoplasmo ဆလ organelles များ၊ ဆားများ၊ ေအာဂနစေမာလကျ�းများ၊

Cytoskeletono cytoskeleton သညဆလအေြမ�းပါး��ငအြခားဆလဖ�စညးတညေဆာကပ�က�ေထာကပေပးေသာ“ မ�ေဘာင” ြဖစသည

Eukaryotic ဆလများ၏ cytoplasm ။o cytoskeleton သည Endoplasmic Reticulum, Microfilaments ��င Microtubules တ� ြဖငဖ�စညးထားသည။ဏ Endoplasmic Reticulum: အဆ�ပါ Endoplasmic reticulum အတငးပ�ငးတစ ဦး အေြမ�းပါး tubules ြဖစပါတယ

eukaryotic ဆလ၏ cytoplasm ။o မ�ကခ�� �က�းအချည - မ�ကခ�� �က�း�က�းများသညပ��တငးအကတနငြဖငဖ�စညးထားေသာချညမ�ငပ�စများြဖစသည။o Microtubules - Microtubules များသည tubulins ဟ�ေခ�ေသာပ��တနးများြဖငဖ�စညးထားေသာဆနးအေဆာကအ ဥ များြဖစသည။ ဒါဟာ

ဆလပ�စက�ထနးသမးရန။ Microtubules ဆလဌာန၌အေရး�ကးလ�သည။

Plastido Plastids သညအပငဆလများ၏ cytoplasm တငေတ�ရေသာ��စြမ��ပ��ဆယလ�လာ organelles ြဖစသည။o Plastid သည photosynthesis ��ငသ�ေလ�ာငမ�အတကရညရယသည။o Plastids အမျ�းအစားသ�းမျ�း - ကလ���ပလပစ၊ ခ��မ�ပလာ��င Leucoplasts ။

ကလ���ပလတo ကလ���ပလကက�ဆလ၏ cytoplasm တငေတ� ����ငသည။o ကလ���ပလကသည��ညလျားေသာ disc ပ�သဏcell◌ာန��ေသာဆလ organelles များြဖစ�ပးကလ��� ဖးလပါ��သည။o ကလ���ပလကစသညအေြမ�းပါးအလ�ာ��စခ�ြဖငဖ�စညးထားေသာ organelles များြဖစသည။o chloroplast သည photosynthesis ၏ေနရာြဖစသည။o ကလ���ပလကတငြပား (Thylakoids) ဟ�ေခ�ေသာအတများပါ��သည။o သ�ငလာကတဒ�ငများသညအြခားတစခ�၏ထပတငတစခ�ထား�ကသည။o thylakoids တစမျ�းက� granum ဟ�ေခ�သည။o grana �ကား��ေနရာက� stroma ဟ�ေခ�သည။o ကလ���ဖးလက�စမးလနးေသာအပငများတငေတ�ရ�ပး၎ငးသညအပငများအလငးေရာငြဖငေပါငးစပ။ ြဖစစ�အားြဖငသ�တ�က�အစာြဖစေစရနက�ညေပးသည။o အစမးေရာငအပင များသညေလထမ� ကာဗနဒ�ငေအာကဆ�ဒ (CO 2 ) ��င ေြမဆလ�ာမ� ေရ (H 2 O) က�ထ�တယ�သည။ အပငများ

CO 2 က� သ�ကားြဖစေစရန H 2 O ��ငသ�ကား (ဂလ�းက�စ (C 6 H 12 O 6 ) ��င ေပါငးစပပါ ။o photosynthesis သညအလငးစမးအငက�ဓာတ�စမးအငအြဖစကလ���ဖလကစမ�ကလ��� ဖးလမ�ဓာတ�စမးအငအြဖစေြပာငးလြခငးြဖစသည။

စာမျက��ာ ၆

ခ�� မ�ပလပo ခ��မ�ပလာစများသညအပငများ၌ေတ�ရ�ပးအဝါေရာင၊ လေမ�ာေရာင��ငအနေရာင��သညပလတစတစများြဖစသည။

24/07/2021

https://translate.googleusercontent.com/translate_f 5/18

Lecuoplastso Lecuoplasts သညအေရာငမ��ေသာပလတစတစများြဖစသည။ သ�တ�ကအြမစများ, အေစများ��ငေြမေအာကအဓကအား၌ေတ�။

Mitochondriao mitochondria သညအေြမ�းပါးအလ�ာတစခ�ြဖစသည။o mitochondria သည cytoplasm တငေတ� ��သည။o mitochondria ၏အတငးပ�ငးအေြမ�းပါးသည cristae ဟ�ေခ�ေသာစမချကကသ�လကေချာငးများ��သည။o mitochondria သညစမးအငက� ATP (Adenosine Tri Phosphate) ထ�တလ�ပသည။o mitochondria က�ဆလ၏ power house အြဖစလညးေခ�သည။

Golgi ယ��ရားo Golgi ယ��ရားသညတစခ�တညးေသာအေြမ�းပါးဆလ organelles ြဖစ�ပး cytoplasm တငေတ� ����ငသည။o Golgi ယ��ရားသညြပားချပချပချပြပားအေြမ�းပါးအတများအြဖစပ�ေပ�သည။o Golgi ယ��ရားသညပ��တငးဓာတေပါငးစပမ�၏ဗဟ�ြဖစသည။

��ငဗ�ဇ�မးများo ��ငဗ�ဇ�မးများအား cytoplasm ��င nucleus များတငလတလတလပလပေမျာေနသညသ�မဟ�တ Endoplasmic ��ငဆကစပေနသည။

ဟာသo ��ငဗ�ဇ�မးများသညကလာပစညးပ��တငးဓာတေပါငးစပြခငးအတကေနရာြဖစသည။o ��ငဗ�ဇ�မးများအား subunits ��စခ�၊ subunit အငယ��င�ကးမားေသာ subunit များြဖငဖ�စညးထားသည။o Prokaryotic ဆလများတင��ငဗ�ဇ�မး (ငယ ၇၀) ပ�ေသးသည။o Eukaryotic ဆလများသညပ�မ��ကးမားေသာ��ငဗ�ဇ�မးများ (၈၀) ��သည။

Endoplasmic Reticulumend endoplasmic reticulum (ER) သညအေြမ�းပါးလမးေ�ကာငးတစခ�တစေလ�ာကတငေြပးသည

ဆလ၏ cytoplasm ။o ER အမျ�းအစား��စမျ�း��သည (Smooth ER ��င Rough ER) ။o ေချာေချာေမ�ေမ� endoplasmic reticulum (SER) သည lipid ေပါငးစပမ�����ငဗ�ဇ�မးများ��ငလ�ပေဆာငမ�များမ��ြခငး��င

ဘ�ဟ�ကဒရတ၏ဇြဝဖစ။o �ကမးတမးေသာ endoplasmic reticulum (RER) သည၎ငး၏အြပငဘကအေြမ�းပါးအလ�ာ��ငဆကစပေသာ��ငဗ�ဇ�မးများ���ပး

ပ��တနးေပါငးစပ၏တက�က site က�။

ဗ�ကက�o Vacuoles များသညဆလ၏သ�ေလ�ာငရာေနရာများြဖစသည။Vac Vacuoles သညဓာတ�အစာေ�ကသညေနရာလညးြဖစသည။o တရစ�ာနဆလများအတငး�� Vacuoles များသညေသးငယသည။o စက��ဆလများသညဗဟ�တငတည��သည vacuole ���ပးေရ��ငေပျာဝငေနေသာေပျာရညများ��သည။

�ျ�ကလယဏ�ျ�ကလယက�အေြမ�းပါးဖ�စညးပ���စဆေသာစာအတတစခ�အတငး၌ထညထားသည။ဏ�ျ�ကလယသညအတငး��ငအြပင��ပစ�ညးများေရ�လျားမ�က�ခငြပ�သညအေြမ�းပါးများတငေပါကသည

�ျ�ကလယ။ဏ�ျ�ကလယတစ ဦး �က�ကေြဖ��ငးချက nucleoplasm အြဖစဟ�ေခ�သည။o Nucleus တင DNA ��ငပ��တနးများပါဝင�ပးချည��ငချညထားေသာချညမ�ငများြဖစသည။ဏအဆ�ပါ nucleolus nucleoplasm တငတည���ပး RNA ေရးစပတဖ�စညးပ�မ�ာြဖစပါတယ။ ထ�ထကမက����ငသည

တစ ဦး �ျ�ကလယအတကပစ��ပ�နတ ဦး တညး nucleolus ။ အဆ�ပါ nucleolus ribosomes ထ�တလ�ပသည။ဏ�ျ�ကလယ၏ြခ�င� function က�ဆယလ�လာလ�ပ��ားမ�များ၏စညးမျ�းြဖစပါတယ။

စာမျက��ာ ၇

မျ�းဗဇo မျ�း�� းဗဇသညမျ�း�� းဗဇဆ�ငရာအချကအလကများက�တစဆကမ�တစဆကသ�က�းေြပာငးသည။o ဗဇများက� DNA ြဖငဖ�စညးထားသည။o မျ�းဗဇသညခ��မ�ဆ�နးေပ�တငတည��သည။o ခ��မ�ဆ�နးတစခ�ချငးစ��ဆလတစခ�စတငမျ�းဗဇများစာ��သည။

ခ�� မ�ဆ�နးဏခ��မ�ဆ�နးများသည�ျ�ကလယအကဆစ��ငပ��တနး၏ချညမ�ငဖ�စညးပ�ြဖစသည

ဗဇပ�စြဖငမျ�း�� းဗဇအချကအလကများက�သယေဆာငေနေသာသက��ဆလများ။o ခ��မ�ဆ�နးအေရအတကက�ဆလဌာန၏ metaphase အဆငတငေရတက��ငသည။o Haploid နပါတ (n) - အစ�တစခ�ပါ ၀ ငေသာခ��မ�ဆ�မးအေရအတက။o Diploid Number (2n) - ဆလတစခ�အတငး��ခ��မ�ဆ�မးအေရအတက။

လ� Haploid ()) = 23Diploid (2n) = 46

ရကစများ Haploid ()) = 14Diploid (2n) = 28

o ခ��မ�ဆ�နးများသည diploid ဆလများတင homologous အတများြဖငတည��သည။

24/07/2021

https://translate.googleusercontent.com/translate_f 6/18

DNA (Deoxyribo Nucleic Acid)o ဒအငေအသညသက��သက��များ၏မျ�း�� းဗဇပစ�ညးများြဖစသည။o DNA DNA ပ�စက� James Watson ��င Francis Crick မ� ၁၉၆၂ ခ���စတငေပးခသည။

DNA က�ပားo မ�ရငး DNA မ�တ�ညေသာ DNA ��စခ�က�ထ�တလ�ပြခငးြဖစစ�က� DNA ပားြခငးဟ�ေခ�သည။ဏ DNA ပ�တ�ဆလဌာနခစ�အတငးေတ� ����ငပါသည။

Self- ပားဆလေအာဂနစMit Mitochondria ��င Plastid တငသ�တ�၏က�ယပ�င DNA ��ငဆလများ၌မမက�ယက�ပား��ငစမးပါ��သည။

ဆလဌာနo ဆလတစခ�မ�ဆလ��စခ�သ�မဟ�တ��စခ�ထက ပ�၍ ထ�တလ�ပြခငးက�ဆလခြခငးဟ�ေခ�သည။living သက��များ၏�ကးထားမ�အတကဆလများက�လ�အပသည။cell ဆလဌာန၏လ�ပငနးစ�က�အဆင� �စဆငြဖင�ပးဆ�းသည။o Karyokinesis: - karyokinesis သည�ျ�ကလယခေဝြခငးလ�ပငနးစ�ြဖစသည။o cytokinesis: - cytokinesis သည cytoplasm ၏ကြပားြခငးြဖစစ�ြဖစသည။o ဆလ��စမျ�းခြခားထားသည (Mitosis cell division ��င Meiosis cell division) ။

Mitosis ဆလဌာနo Eukaryotic ဆလက� Mitosis cell division ဟ�ေခ�သညလ�ပငနးစ�တစခ�ြဖငခြခားသည။

ဆလသသရာo ဆလများသည Cycle ဟ�ေခ�ေသာက�ယပ�ငအချနကာလ��ငအတ�ကြပားသည။o ဆလသသရာသညေအာကပါအဆငသ�းဆငပါဝငသည။o G1 (Gap 1) အဆင - ဤအဆငတငဆလသည၎ငး၏ပ�မ�နလ�ပေဆာငမ�က�လ�ပေဆာငသည။

အဆငက�ဤအဆငက�အနားယ�အဆငဟ�ေခ�သည။o S (Synthesis) အဆင - ဤအဆငတငဆလသည၎ငး၏ DNA က�ခထ�တြခငးအတကြပငဆငရာတငတက�ကစာထပတ�ြပ�သည။ဏ G2 (Gap 2) အဆင - ဤအဆငတင cytoplasm ��င cell organelles ပမာဏများြပားလာသည။

ဌာနခများအတကြပငဆငမ�။

စာမျက��ာ ၈

o M အဆငသ�မဟ�တ Mitotic အဆင - ဆလများက�အမ�နတကယကြပားြခငးသည Mitotic သ�မဟ�တ M အဆငတငြဖစသည။ The MPhase သညကြပားေသာအဆင ၄ ခ�ပါ ၀ ငေသာ Prophase, Metaphase, Anaphase, Telophase ။

o Mitosis ဆလခြခငးက� somatic (သ�) ခ��ာက�ယဆလများ၌ေတ� ����ငသည။somatic စကားလ�း Soma မ�လာသည။ Soma ၏အဓပ�ာယမ�ာခ��ာက�ယြဖစသည။မျ�းပားခ��မ�ဆ�နးများက��ျ�ကလယတစခ�ြဖငခထ�တြခငး၊

အေရးပါ '' ။ဏ Mitosis cell division �ပးေနာကဆလတစခ�သညဆလ ၂ ခ�က�ေပးသည (ဆလအသစများက�သမးဆလများဟ�ေခ�သည) ။““ သမး” �ျ�ကလယတ�ငးတင“ မဘ” �ျ�ကလယ��သညအေရအတကတ�သ�မဟ�တခ��မ�ဆ�နးများ��သည။o သမးဆလများသညမျ�း�� းဗဇ��ငတ�ည�ကသည။ဏခ��မ�ဆ�နးနပါတသည mitosis ခထ�တ�ပးေနာကေြပာငးလြခငးမ��ပါ။

Meiosis ဆလဌာနo Meiosis ဆလများက�မျ�းပား��ငေသာဆလများ၌ေတ� ����ငသည။o Meiosis ဆလခြခား�ပးေနာကဆလတစခ�သညသမးဆလေလးခ�က�ေပးသည။ဏခ��မ�ဆ�နးအေရအတက Meiosis ဆလဌာနခ�ပးေနာကေြပာငးလသားတယ။ဏ Meiosis ဆလက�ခြခားြခငးသည mitosis cell division အားနညးလမးများစာ��ငဆငတ�သည။ သ�ေသာများစာ��ပါသည

Mitosis ��င Meiosis ဆလဌာနခအ�ကားြခားနားချကများ။process Meiosis I ��င Meiosis II တငပါဝငသညလ�ပငနးစ���စခ�သည Meiosis cell division တငြဖစသည။o Meiosis cell division ၏ရလဒအေနြဖငမဘဆလတစခ�သညသမးဆလေလးခ�က�ေပးသည။i Meiosis ဆလဌာနခ၏ရလဒအေနြဖငသမးဆလများတငခ��မ�ဆ�နးအေရအတကကထကဝကခန ေလျာနညးသားသည။o Meiosis ဆလဌာနခက�အဆင� �စဆင (Meiosis I ��င Meiosis II) �ပးဆ�းသည။ဏ Meiosis I က�အဆငငါးဆငြဖင�ပးဆ�းသည။ (Meiosis I Prophase I၊ Meiosis I Metaphase I၊ Meiosis I) ။

Anaphase I၊ Meiosis I Telophase ၁) ။o Meiosis I သညအဆငငါးဆင (Leptotene, Zygotene, Pachytene, Diplotene) ��ငယ���ပ�ငသည။

Dikinesis) ။o Leptotene တငခ��မ�ဆ�နးသညစမးလာသည။o Zygotene တင Synapsis စတငသည။ Synapsis သည homologous ခ��မ�ဆ�မး��စခ���ငတစပြခငးြဖစသည။o Pachytene တင bivalent တစခ�ြဖစေပ�ကာက�းေြပာငးြခငးက�ြဖစပားခသည။ bivalent သညဖ�စညး�ပးေနာကဖ�စညးပ�ြဖစသည

��စခ� homologous ခ��မ�ဆ�နး၏တဖကမ�၏�ပးစး။Diplotene ခ���စတင, synaptonemal ��ပေထးေသာ dissociates ။ အဆ�ပါ synaptonemal ��ပေထးြဖစေပ�လာေသာပ��တနးြဖစပါတယ

meiosis စ�အတငး homologous ခ��မ�ဆ�နး (အစမ chromatids ၏��စခ�အားလ�းအတက) အ�ကား��ငထငေနသညခ��မ�ဆ�နးတဖကမ�, synapsis ��င recombination ဖျနေြဖရန။

Dip Diplotene အဆငတင chiasmata က�ဖ�စညးခသည။ အဆ�ပါ Chaismata ��စခ� homologous မဟ�တေသာ��ရာအချကြဖစပါသညအစမ chromatids meiosis အတကခ��မ�ဆ�နး crossover စ�အတငးမျ�းဗဇပစ�ညးဖလ�ယ။

o ဤ Dikinesis တင�ပးဆ�းသားသည။i Meiosis I ၏ Prophase I �ပးစး�ပးေနာကခ��မ�ဆ�နးများသညဆလများ၏အေကတာေလယာ�ဆသ�ေရာက��ခသည။

ဗ�ငးလပတဖ�ငဘာ��ငအတ�ခ��မ�ဆ�နး။o Meiosis I ၏ Prophase 1 �ပးဆ�းသားေသာအခါေသးခဆလများသည Meiosis ၁ ၏ Anaphase I ထသ�ဝငသားသည။

Meiosis I ၏ Anaphase I တငဗ�ငးလပတ၏ကျ�� မ�စတငသည။ ရလဒတစခ�အသးအသးတစဝကအစ�

24/07/2021

https://translate.googleusercontent.com/translate_f 7/18

ခ��မ�ဆ�နး��စခ�ကြပားြခားနားေသာထမးဘ�းဆသ� ဦး တညေရ�လျားစတငသည။ဏ Meiosis I ၏ Anaphase I �ပးေနာကေသးခဆလသည Meiosis (၁) ၏ Telophase I ထသ� ၀ ငပါသည။ဗ�ငးလပတဖ�ငဘာ၏ကျ�� �ပးဆ�း။ ရလဒအြဖစ��စခ�ဆလတ ဦး တညးဆလထမ�ာဖ�စညးခသည။

Tel Telofase I Meiosis I �ပးစး�ပးေနာကေရင�ပဆလများသည Meiosis II ထသ�ဝငသည။ ၏ြဖစစ�က�အဆ�ပါ Meiosis II က� Mitosis ဆလဌာနခ��ဆငတ�သည။

o ခ��မ�ဆ�နးအေရအတကက�ေလ�ာချြခငးသည Meiosis I ဌာနတငြဖစသည။

စာမျက��ာ ၉

မျ�း�� းဗဇo မျ�း�� းလ�က��ငမ�ကများက�ေလလာြခငးက�မျ�း�� းဗဇဟ�ေခ�သည။o Gregor Mendel (၁၈၆၀ ��စ) သည�သစ�တးယားဘ�နးေတာ�ကးတစပါးသညအစ�အလာအတ�ငးအတာက���ာေဖရနစတဝငစားခသည

အပငများ��ငတရစ�ာနများအတကဆ�းြဖတသည။ဂရဂ�မနဒလသညသ�၏စမးသပမ�အတကပပငများက�ေရးချယခသည။o Mendel မ�ေရးချယထားေသာြခားနားေသာစ��ကလက�ဏာခ�နစခ�။ ထ�အခါအ�ကား၌လကဝါးကပတ�င��စမျ�းဖနဆငးေတာမ�၏

ပပငများ၏ကြပားြခားနားေသာစ��ကများ။ဂရကဂ�မနဒလသညအချကအလကများက�စ�ေဆာငးရနအေရအတက (သခ�ျာ) နညးလမးက�ေရးချယခသည။

Monohybrid လကဝါးကပတ�ငo ဝေသသလက�ဏာ - စ��ကတစခ�သညကြပားေသာမျ�းေစအေရာင (သ�) အပငကသ�ေသာထ�းြခားေသာလက�ဏာတစခ�ြဖစသည

တစ ဦး ချငးစ။o Monohybrid လကဝါးကပတ�ငသညြခားနားေသာစ��ကလက�ဏာတစခ�တညး��သညလ���စ ဦး ၏လကဝါးကပတ�ငြဖစသည။o Dihybrid လကဝါးကပတ�ငသညစ��က��စခ�ကြပားသညလ���စ ဦး ၏လကဝါးကပတ�ငြဖစသည။o ပေစများက� ၀ တမ�နက�းသည။ဏ လကဝါးကပတ�ငတမ�နက�း: တစအမညးစကတစခ�စက��တစပငက�တစဦးဆြခငးမ�ဝတမ�န၏အေြပာငးအေ���

အြခားအပင၏အပင၏) ။ သားစ�ေြမးဆကက� F1 (သ�)“ ပထမ filial” မျ�းဆကဟ�ေခ�သည။

Monohybrid လကဝါးကပတ�င - �ကးစ�းမ���ငခြခားမ�မ�များက�o Mendel's F1 Crosses ၏ရလဒများ - Mendel သညကြပားြခားနားေသာအက�ရာများြဖငအပငများက�ြဖတေကျာေသာအခါ

တ�ညတလက�ဏာ (ဥပမာအားလ�းပတပတလည), ရ��လာတသားစ�ေြမးဆက F1 အတကဇာတေကာငတစ ဦး သာ��ခပါတယမျ�းဆက။

o သ�ေသာ F1 မျ�းဆကသညလ� ဦး ေရက�သာ ၀ တမ�နက�းေစေသာအခါ၊3: အချ�း��စခ�ကြပားြခားနားေသာစ��ကများ၏။

o ထ�မ�တဆင Mendel မ�နဂ�းချ�ပသည -▪သက��တစခ�၏ Phenotype (စ��ကများသ�မဟ�တ shape သ�ကပ�းပ�သ�ာနဇာတေကာငများ) သည

တကျတ Factor ကအ�ပချ�ပ။▪သက��တစခ�စတငစ��ကလက�ဏာတစခ�စအတကအချက (၂) ချက��သည (Factors = Allelles = Genes)၊ လက�ဏာတစခ�မ�ာ

�ကးစ�း��ငအြခား�� recessive ြဖစပါတယ။ သ�မဟ�တအချကတစချကမ�ာ�ကးစ�းမ���ငအြခားအချကတစခ�ြဖစသညဟ�ဆ���ငပါသညအချကကျဆငးသည။

▪ gamete ဖ�စညးသညအချနတငအချက��စချကခြခားထားသည။

Dihybrid လကဝါးကပတ�ငများ ((သးြခားစခထားေသာဥပေဒ)o dihybrid လကဝါးကပတ�ငများအတက Mendel သညကြပားြခားနားေသာစာလ�း��စလ�းက�ေရးချယခသည (ဥပမာ - မျ�းေစပ� round ��င and

မျ�းေစအေရာငအဝါေရာင��ငမျ�းေစပ�သဏWr◌ာန Wrinkled ��ငအေစအေရာငအစမးေရာင) ။ F1 မျ�းဆကအားလ�းထ�တလ�ပခသညအဝါေရာငအေစပတပတလည။

o သ�ေသာ F2 မျ�းဆကသည ၉: ၃: ၃ ◌း ၁ အရကြပားြခားနားေသာမျ�းဆကေလးမျ�းက�ထ�တလ�ပခသည။▪ ၉ အမျ�းအ�ယက�ပ�သဏRound◌ာနအဝ�ငး��ငအေစအေရာငအဝါ▪ ၃ အမျ�းအ�ယက�ပ�သဏRound◌ာနအစမးေရာင��ငအေစပ�စ▪ ၃ အမျ�းအ�ယက�ပ�သဏWr◌ာနအေရးအေ�ကာငး��ငအေစပ�စအသားအေရ▪ ၁ အေစပ�သဏshape◌ာနအေရးအေ�ကာငး��ငအေစအေရာငအစမးေရာင

o dihybrid လကဝါးကပတ�င၏ရလဒမ� Mendel သညလ�မးမ�းမ���ငကျဆငးမ�အချက��စချကက�ေကာကချကချခသညတစစ�ထမ�ာေနဆေပမယ gamete ဖ�စညးြခငး၏အချနမ�ာသးြခားစ။

ေနာကကျ FACTOR ဖစျသ�ျ GENE အြဖစ။

X-X-X

စာမျက��ာ ၁၀

၁၀

24/07/2021

https://translate.googleusercontent.com/translate_f 8/18

Bot ၁၀၂ (အေထေထ Botani)

အပ�ငး ၃: စက��တညေဆာကပ� (shape သ�ကပ�းပ�သ�ာန)

•အပငတစပင၏ြပငပတညေဆာကပ�က�ေလလာြခငးက� စက��သခ�ျာပညာ ဟ�ေခ�သည ။• အပငများတငစနစ��စမျ�း��သည။ ၎ငးတ�သည root system ��င Shoot system ြဖစသည။• အြမစစနစသညအပငက�ေကျာကချရပနားသည၊ ေြမ��ငေရ��ငတငးထကပစ�ညးများစ�ပယ�သည၊ အစားအစာသ�ေလ�ာငသည

ြပန ပားသ�မဟ�တ asexual မျ�းပားအတကက�ညေပးသည။• ေသနတပစစနစတငပငမ၊ အရက��ငမျ�းဆကပားအစတအပ�ငးများပါ ၀ ငသည။ ပငစညက�ေထာကပေပး�ပးအရကများက�ေနရာချသည။

H 2 O ��ငအာဟာရများက� သယေဆာင ။ အရက၏အဓကလ�ပေဆာငချကမ�ာ photosynthesis ြဖစသည။ မျ�းဆကပားAngiospermic အပင၏ဖ�စညးပ�သညပနးြဖစသည။

• မျ�းေစသည sporophyte သေ��သားြဖစသည။ သ�သညက�ယပ�ငအစားအစာက�အကာအကယေပးသည။• Cotyledon - မျ�းေစပါေသာအပငများ၌တစခ�သ�မဟ�တတစခ�ထကပ�ေသာအရကများေပ�ထနးေသာသေ��သားအရက

တစ ဦး အပငေပါကရနအတကအမျ�းအ�ယက�မ�။• အပငများက� cotyledon အေပ� အေြခခ၍ tow ကျယအ�ပစ�များခြခား��ငသည။

o Monocotyledons (Monocots) - cotyledon သ�မဟ�တ မျ�းေစအရက တစခ�တညး ��သညo Dicotyledons (Dicots) - cotyledon သ�မဟ�တ မျ�းေစအရက ��စခ� ��သည

•အရကသညေသးေ�ကာအပငအများစ�၏အဓကအလငးေရာငက�ယတငးအဂ� ါြဖစသည။•အရကများသညေယဘ�ယျအားြဖငြပားချပချပ��ငသစရကများြဖငသစရကက�ပငစည၏အဆ���ငချတဆကထားသည။

Midrib သညဗဟ�ေသးေ�ကာ�ကးြဖစသည။•အချ��ေသာအပငမျ�းစတများသညအမျ�းမျ�းေသာလ�ပငနးေဆာငတာများက�လ�ပေဆာငေသာြပ�ြပငထားေသာအရကများေြပာငးလခ�ကသည။ ဥပမာ: ေတာငတကြ

တမ�နက�းဆေဆာငြခငး၊ သ�ေလ�ာငြခငး၊ အစာေြခြခငး၊

•အရကအမျ�းအစား��စမျ�း��သည။ သ�တ�က��း��ငးတအရကများ��ငေပါငးစပအရကြဖစ�ကသည။Simple �� း�� းရက - leaf �� း�� းရ leaf �� းတစခ�တညး၊o ေပါငးစပေသာအရက - ေပါငးစပေသာအရကများတငဓါးသညလကကမးစာေစာငများစာပါ ၀ ငသည။ ဒလကကမးစာေစာငမ�ာမ��ဘ�း

၎ငး၏အေြခစ�ကစခနးမ�ာချ�ငး�ကားက�ယဘ�းသး။

• အရကတငေသးြပနေ�ကာများက� Leaf Venation ဟ�ေခ�သည ။ အရက venation ��စမျ�းြဖစပါတယ။ အရက venation

monocot စက��အတကစင�ပ�ငအမျ�းအစားြဖစပါတယ။ ရကများသည Parallel Leaf Venation အမျ�းအစား၏သာဓကြဖစသည။ အဆ�ပါ Dicot ၌တည၏အရက venation Reticulate အမျ�းအစားြဖစပါသညစ�က။

•ပငစည��ငအရကအြမစအမျ�းမျ�း��သည။ အပငများ၏ကြပားြခားနားေသာက�ယတငးကလစာေတက�တခါတရအထ�း function က�များအတကအထ�းဖ�စညးပ�သ� ြပ�ြပငမမးမ။

Rhizome, Corm၊ မးသး��ငဥက�ြပ�ြပငထားေသာပငစညြဖစသည။o Zinger သညေြမေအာကရထား၏ Rhizome အမျ�းအစားြဖစသည။o �ကကသနသညမးသးအမျ�းအစားြဖစ�ပးြပ�ြပငထားေသာေြမေအာကပငြဖစသည။o အာလ�းသည Tuber အမျ�းအစားြပ�ြပငထားေသာေြမေအာကပငစညြဖစသည။

o Tendril သညပပငြဖစ�ပးြပ�ြပငထားေသာအရကြဖစသည။

c ��ားေစာငးလကပတတငေကျာ��းက�အရကအြဖစေြပာငးလထားသည။

o သ�ေလ�ာငရနအတကမ�နလာဥနက�ြပ�ြပငထားသည

• Apical Dominance: Apical Dominance သညအဓကပငမပငစည၏ြဖစရပြဖစသညအပငအြခားဘကြခမးထကပ��ကးထားလာသည။

စာမျက��ာ ၁၁

၁၁

အပ�ငး ၃: စက��တညေဆာကပ� (ခ��ာေဗဒ)

•စက��၏ြပညတငးေရးဖ�စညးပ�၏ေလလာမ�အြဖစဟ�ေခ�သည စက��ခ��ာေဗဒ ။•တ�ညေသာဖ�စညးပ���ငလ�ပေဆာငမ���သညဆလအ�ပစ�က� တစ���းဟ�ေခ�သည

❖ တစ���းစနစများ:အပငတစသ��းစနစ ၄ မျ�း��သည။ ၎ငးတ�မ�ာ - ေြမဆလ�ာတစသ��းစနစ၊ ေသးေ�ကာဆ�ငရာတစ���းစနစ၊အေရြပားတစ���းစနစ��င Meristematic တစ���းစနစ။

∎ ေြမြပငတစ���းစနစ - အပငများ၏ေြမြပငတစ���းတငတစ���းများပါဝငသညအေရြပားသ�မဟ�တေသးေ�ကာမ။ အဓကအားြဖငသ�ေလ�ာငြခငး၊ ပပ�းြခငး၊ခ�ခကာကယမ���ငဆေဆာင��ငေသာပစ�ညးများ (အဆများ��ငအဆပများ) ထ�တလ�ပြခငး။ ေြမအမျ�းအစားသ�းမျ�း��သညတစ���း: Parenchyma ဆလများ, Collenchyma ဆလ, Sclerenchyma ဆလ။▪ Parenchyma ဆလများသညပါးလ�ာေသာမ�လနရများ��သည။ Parenchyma သညေပျာေပျာငးေသာအစတအပ�ငးများတင "Filler" တစသ��းက�ြဖစေပ�ေစသည

အပငများ။▪ Collenchyma ဆလများသညပါးလ�ာေသာအဓကနရများြဖစ�ပးအလယတမထ�ထပေသာ။ Collenchyma အပ�ေထာကပေပးသည

ဖ�စညးတညေဆာကပ�ေထာကခမ�။▪ Sclerenchyma ဆလများသည lignified အလယနရများထ�ထပသည။ Sclerenchyma သညအဓကဖ�စညးတညေဆာကပ�က�ေထာကပေပးသည

24/07/2021

https://translate.googleusercontent.com/translate_f 9/18

အပငတစပငက�ေထာကပမ�။∎ ေသးေ�ကာဆ�ငရာတစ���းစနစ:

▪ေသးေ�ကာတစ���းစနစတင xylem ��င phloem တ�ပါ ၀ ငသည။▪ေသးေ�ကာတစသ��းစနစသညစက��၏က�းစက��ငေသာ (သ�)“ ပ�က” စနစြဖစသည။▪ phloem သညအရကမ�အပင၏အြခားအစတအပ�ငးများသ�သယေဆာငသည။▪ xylem သညအြမစကယ�ထားေသာေရ��ငတငးထကအ�ငးယနးများက�ပငစည��ငအရကများသ� ြဖန ေဝသည။

∎ အေရြပားတစ���းစနစ:▪အေရြပားတစသ��းသညအပငခ��ာက�ယက�ဖ�းအ�ပထားသည။▪အေရြပားတစသ��းသည epidermis ပါဝငပါသည။▪ Epidermis သည parenchyma ဆလများ��ငအလ�ာတစခ�တညးြဖငြပ�လ�ပသည။▪ပငစည��ငအရကများေပ�တင Epidermis သညေရပ�ြခငးြဖငေရဆ�း�� းမ�က�ကာကယေပးသည။▪ Epidermis သညအေြမ�းပါးများက� cuticle ဟ�ေခ�သည။

∎ Meristematic တစ���းစနစ:▪ Meristems သ�မဟ�တ Meristamatic ဆလများသညဆလများက�ခေဝေပးသည။▪ Meristem များက��ကးထားမ���ေသာစက��၏ဇ�နများ၌ေတ�ရသည။▪ angiosperms တင meristematic တစသ��းသ�းမျ�း��သည။ ၎ငးတ�မ�ာ Apical Meristem၊

Intercalary Meristem ��ငေဘးထက Meristems

စက��တစသ��း ဆလအမျ�းအစား စက��ခ��ာက�ယထမ�ာြဖစပျကမ� site က�Epidermis ေြမြပငဆလများ, ေစာငတပဖ�ဆလများ, ဆလဖ�စညး

Trichomes, Sclerenchyma ဆလစက��က�ယထည၏အြပငဘကအလ�ာ

Periderm ေဖာဆ�ဆလ, ေဖာဆ� Cambium ဆလ, Sclerenchymaဆလေတ

ြပငပအလ�ာ, အဓကအားြဖငအဓကအားထား

Xylem Tracheids, သေဘ�ာအဖ�ဝငများ, Sclerenchyma ဆလ,Parenchyma ဆလ

က�ယတငးအဂ� ါအားလ�း

Phloem ဆနခါဆလများ၊Sclerenchyma ဆလ

က�ယတငးအဂ� ါအားလ�း

Parenchyma Parenchyma ဆလ Cortex, PithCollenchyma Collenchyma ဆလများ အဓကအားြဖငအဓကအားထားSclerenchyma Sclerenchyma ဆလ ေအာဂနစအားလ�း

စာမျက��ာ ၁၂

၁၂

• STOMATA - ဓာတေင�ဖလ�ယေသာအရက၏ေအာကဘက��အေရြပား အေပ�ယ အတများက�ေခ�သည။

❖ DICOT ��င MONOCOT အ�ကားအဓကခ��ာေဗဒြခားနားချက

• Dicot ��င Monocot Root အ�ကားအဓကခ��ာေဗဒြခားနားချကခ��ာေဗဒဇာတေကာင Dicot Root Monocot Rootေသးေ�ကာအထ�ပ 2-6 အြခားအထ�ပသ�မဟ�တ xylem

��င phloem8 သ�မဟ�တထ�ထကပ�အြခားအစ�အေဝးက�xylem ��င phloem

• Dicot ��င Monocot Stem အ�ကားအဓကခ��ာေဗဒြခားနားချကခ��ာေဗဒဇာတေကာင Dicot ပငမ Monocot ပငမေသးေ�ကာအထ�ပ ကငးပ�စ, လကစပဘဥပ�အတကစစ�ေပး, ေြမာကြမားစာ��င

အရပရပသ�ကြပား

• Dicot ��င Monocot Leaf အ�ကားအဓကခ��ာေဗဒြခားနားချကအရက Monocot အရက

၁ အေပ�ယလ�ာတငအထ���ငပါးလ�ာသညအနမ epidermis

မျက��ာြပင��စခ�လ�းအေပ�ယ�နေဖာငး cuticle

၂ Stomata ေအာကပ�ငးမျက��ာြပငေပ�မ�ာပ��ပးြဖစ�ကသည မျက��ာြပင��စခ�လ�းအေပ�အစာအမ၏တ�ညေသာအေရအတက၃ Mesophyll က� Palisade အြဖစခြခားထားသည

Parenchyma ��င Spongy ParenchymaMesophyll သည palisade ��ငမတ�ပါspongy Parenchyma

❖ အလယအလတ�ကးထားမ�

ေသးေ�ကာ cambium သည xylem ��င phloem အ�ကား��အြမစများ��ငအြမစများ�ကား��အပငတစသ��းြဖစသညေသးေ�ကာအပငများ။

▪ဒ�တယတ�းတကမ�သညပငစည��ငအြမစများ၏အချငးက�တ�းေစသည။▪��စပတလညကငးများက�သစပငစညအများစ�၏ကန လန ြဖတမျ�းများတငေတ� ��ငသည။▪ေ� ဦး ရာသ��ငေ�ရာသတငအပင�ကးထားမ���နးကြပားမ�ေ�ကာင� �စစ�ကငးများေပ�ေပါကလာသည။▪ေရက�မပ�ေဆာင��ငေသာသစသားသည��လ�းသားသစေတာဟ�လ�သများသည။

24/07/2021

https://translate.googleusercontent.com/translate_f 10/18

X-X-X

စာမျက��ာ ၁၃

၁၃

Bot ၁၀၂ (အေထေထ Botani)

အပ�ငး ၄: စက�� ဇဝကမ�ေဗဒ

•အပင၏ဇဝကမ�ေဗဒသညအပငများ၏လညပတမ���ငသကဆ�ငသည��က�ေဗဒဆ�ငရာစညးကမးြဖစသည။

Pl အပငများအတငးသယယ�ပ�ေဆာငေရး•အပငများတငေသးလညပတမ�စနစမ��ေသာလညးေရ��ငဓာတသတ� �များသညအြမစမ�အရကများသ�ေရ �လျားသည

အာဟာရသညအရကမ�အြမစများသ�ေရ �လျားသည။•ဖ�စညးတညေဆာကပ�ဆ�ငရာဖ�စညးပ�အဆငတ�ငးသညစက��၏ဇဝကမ�ေဗဒ / လ�ပေဆာငမ�များတငပါ ၀ ငသည။ The

ကြပားြခားနားေသာဖ�စညးတညေဆာကပ�ဆ�ငရာအဖ�အစညးများမ�ာ -o ဆလ - သက��အားလ�း၏ဖ�စညးတညေဆာကပ�။ဏ တစ���း - အလားတ�ဆလအ�ပစ�များြဖငဖ�စညးထားသည။o အဖ�အစညးများ - - တစသ��းအ�ပစ�များအတ�တကလ�ပေဆာငသည။o စနစစနစများ - အဂ� ါအစတအပ�ငးများအတ�တကလ�ပေဆာငေသာအဖ�များြဖငဖ�စညးထားသည။o Organism - တရစ�ာနတစမျ�း၊ အပငတစပငတညးသ�မဟ�တဆလတစခ�တညးသက��များ။

❖ ဆလအတကပ�ေဆာငေရးအမျ�းအစားများအာ��စ�းစ�ကမ� - ပါ ၀ ငသညinရယာတစခ�တငပစ�ညးတစခ�၏ပမာဏ��င� �ငးယ��လ�ငပစ�ညးတစခ�၏ပမာဏအြခားinရယာ၌တ�ညေသာပစ�ညးဥစ�ာ။

သယယ�ပ�ေဆာငေရးအမျ�းအစား��စမျ�း��သည။• Passive Transport: ြမငမားေသာေနရာမ�ေဒသတစခ�သ�အေြမ�းပါးမ�တဆငအရာဝတ� �များ၏ေရ�လျားမ�

အနမအာ��စ�းစ�ကမ�၏။ passive သယယ�ပ�ေဆာငေရးအတကမလ�အပစမးအင (ATP) ။ ပျ� �� ြခငး��င Osmosis သညpassive သယယ�ပ�ေဆာငေရး၏ဥပမာ။

• တက�ကစာသယယ�ပ�ေဆာငေရး - ၀ တ� �များအေနြဖငအနမပ�ငးမ�အေြမ�းပါးမ�တစဆငေရ �လျားသညြမငမားေသာအာ��စ�းစ�ကမ�၏ေဒသတစခ�သ�အာ��စ�းစ�ကမ�။ တက�ကစာသယယ�ပ�ေဆာငေရးဆယလ�လာစမးအင (ATP) လ�အပသည။

❖အ ပင��ငေရဆကဆမ�ေြဖ��ငးချက အေသးအဖအပ�ငး (solute) သညအတငး၌ြဖန ေဝထားေသာအရညအေရာအေ��ာအဓကအစတအပ�ငး (ထ�အရညေပျာပစ�ညး) ။Hypotonic Solution - ေရထသ�စးဝငေသာ osmosis ေ�ကာငဆလတစခ�ေရာငလာေစသညဆလIsotonic Solution: ဆလအရယအစားက�မေြပာငးလေစတေြဖ��ငးချက။ ဆ�လ�တာကေရမ��ဘ�း။Hypertonic Solution - osmosis ေ�ကာငဆလက�ကျ� �ေစသညအေြဖတစခ�။ အဓပ�ာယေရကထကခာမညဆလ။

▪ လ�ေနမ�စနစအတငးသယယ�ပ�ေဆာငေရးလ�ပငနးစ�the လ�ေနမ�စနစတငသယယ�ပ�ေဆာငေရးပ�စ��စမျ�း��သည။ ဤေရ�ကားပျ� �� ြခငး��င Osmosis ြဖစ�ကသည။• ပျ� �� ြခငး: ေမာလကျ�းများ၏ပ�မ�ြမငမားေသာအာ��စ�းစ�ကမ�fromရယာကေနareaရယာမ�ေ��� ဖ�၏သေဘာထားက�

အနမအာ��စ�းစ�ကမ�။• Osmosis - ေရပ�မ�ြမငမားေသာေနရာမ�အနမသ�အေြမ�းပါးမ�တစဆငေရလ�ပ��ားမ�

အာ��စ�းစ�ကမ�

•ပျ� �� ြခငး��င osmosis ��စမျ�းလ�း၏ရညရယချကမ�ာဆလအတငး�� Equilibrium သ�ေရာကရနြဖစသည။ Equilibrium သညတ ဦး တညး ဦး တညချကအတကလ�ပ��ားမ�အြခား ဦး တညချကအတကလ�ပ��ားမ�ညမ�သညအတကအခေအေန။

Solute - အရညထတငအရညေပျာသည (ဥပမာဆား) ။solvent: ပစ�ညးများတငကပသးကပသတ (ဥပမာေရ) လ�ပေနတာ။Permeability - အေြမ�းပါးအလ�ာတစခ�အေနြဖငအထ�းသြဖငအရယအစားေမာလကျ�းများက�မညသညအတ�ငးအတာအထြဖတသနးသား��ငမညနညး။Semi-permeable အေြမ�းပါး (ေရးချယစမဝင��ငသည) - အချ��ေမာလကျ�းများအားအြခားသ�များက�မသားေစရနခငြပ�သည။

စာမျက��ာ ၁၄

24/07/2021

https://translate.googleusercontent.com/translate_f 11/18

၁၄

❖ Transpiration•အဓကအားြဖငအပငရကများမ�ေရက�အေင� ြပနေစသည။• Transpiration သညအပငများက� ြဖတ၍ အြမစများမ�ေသးငယေသာအေပါကများသ�သယေဆာငသည

အရကများေအာကတငေရသညအေင�အြဖစေြပာငးလကာေလထ�ထသ� ြဖန ကျကသည။

❖ photosynthesis❖စမးလနးေသာအပင များသညေလထမ� ကာဗနဒ�ငေအာကဆ�ဒ (CO 2 ) ��င ေြမဆလ�ာမ� ေရ (H 2 O) တ�က�ထ�တယ�သည။ အပငများ

CO 2 က� သ�ကားြဖစေစရန H 2 O ��ငသ�ကား (ဂလ�းက�စ (C 6 H 12 O 6 ) ��င ေပါငးစပပါ ။❖ Photosynthesis ဆ�သညမ�ာအလငးစမးအငက�ဓာတ�စမးအငအြဖစကလ���ဖလကများမ�ကလ��� ဖးလမ�ဓာတ�စမးအငအြဖစေြပာငးလြခငးြဖစသည။photos photosynthesis အတကစ�စ�ေပါငးအသားတငညမ�ြခငးမ�ာ - ၆ ေရ + ၆ ကာဗနဒ�ငေအာကဆ�ကသညဂလ�းက�စ + ေအာကဆဂျင (၆) က�ေပးသည။

ေနေရာငြခည၏ေ�� �ေမ�ာကတငကလ��� ဖးလြဖငဓာတက�ပစ�ညးများ) → 1 သ�ကား + ၆ ေအာကစဂျင6CO 2 + 6H 2 O = က� C 6 H က� 12 အ� 6 + 6O 2

❖ photosynthesis သညကာဗနဒ�ငေအာကဆ�ဒထသ� (CO 2 မ�ြပနလညဝငေရာကြခငး) ၏အဓကလမးေ�ကာငး ြဖစသည။❖ photosynthesis သည ကမ�ာေလထ�အတငး�� ေအာကစဂျင (O 2 ) ၏အဓကအရငးအြမစလညး ြဖစသည။❖ photosynthesis သညအဆင��စဆငြဖင�ပးဆ�းသည။ ၁။ Photochemical phase (Light Reaction) ��င 2. Biosynthetic

အဆင (Calvin သသရာ) ။Phot Photochemical phase (Light Reaction) တငေရေမာလကျ�းသညဟ�ကဒ��ဂျင��ငအကကသည

ေအာကစဂျင။❖ထ�တလ�တလ�ကေသာဟ�ကဒ��ဂျငေမာလကျ�းများသည Adenosine Diphosphate (ADP) အြဖစသ�ေြပာငးလရနက�ညသည

Adenosine Triphosphate (ATP) ။❖ထ�တလ�တလ�ကေသာဟ�ကဒ��ဂျငေမာလကျ�းများသညနက�တငး��ကဒငအကဒနငဒ��က�လ�တတေြပာငးလြခငးက�လညးက�ညသည

ေလျာချ Nicotinamide Adenine Dinucleotide ေဖာစဖတ (NADP + ) သ�ေဖာစဖတ (NADPH )called Biosynthetic Phase တငအသ�းြပ�ေသာ ATP ��င Nicotinamide Adenine Dinucleotide Phosphate (NADP + ) ။

CO 2 ေမာလကျ�းများသညဂလ�းက�စအြဖစသ�ေြပာငးလ ေစေသာကယလဗငသသရာအြဖစ ။

❖ အသက���ြခငး / ဆယလ�လာအသက���ြခငး / ဆယလ�လာဓာတတ�းြခငး•အသက��ြခငး (cellular respiration respiration) သညဆလအတငး��စမးအငက�လ�တထ�တေပးရနအတကဆလအတငး��အစာအာဟာရများက��ဖ�ခြခငးလ�ပငနးစ�

ATP (Adenosine Tri Phosphate) သည•အသက��အကာအဘ�အေယဘ�ယျ Net ကညမ�ြခငးြဖစပါသည: C က� 6 H က� 12 အ� 6 + 6O 2 = 6CO 2 + 6H 2 အ� + ATP (စမးအင) ။•အသက���လမးေ�ကာငးဆ�ငရာလ�ပငနးစ�သည Cytoplasm ��င Mitochondria ပါ ၀ ငသည။•အသက���ြခငးလ�ပငနးစ�က�အဆင� �စဆင�ပးဆ�းသည။ ဤေရ�ကား (1) Glycolysis ��င (2) Krebs သသရာ။

glycolysis:•ဂလ�ကက�းလ�ငးစဆစ (glycolysis) ြဖစစ�သည cytoplasm တငြဖစပားသည။• cytoplasm တငရ��ေသာဂလ�းက�စသညဂလ�းက�စအားအငဇ�ငးဆ�ငရာတ� ြပနမ�များမ�တဆငြဖတသနးသားသည။

pyruvic အကဆစသ�က�းေြပာငး။•ဂလ�းက�စက� Pyruvic အကဆစအြဖစေြပာငးလြခငးသညေအာကစဂျင၏ေ�� �ေမ�ာကတငြဖစပားသည။• Pyruvic အကဆစ Acetyl Co အငဇ�ငးေအသ�က�းေြပာငးသည။•

ခရကစစကဘး:• Krebs သသရာက�လညး Citric Acid Cycle သ�မဟ�တ Tricarboxylic Acid (TCA) သသရာအြဖစလ�သများသည။• Pyruvic acid သညဂလ�ကက�းလ�ငးစဆစ (glycolysis) ြဖစစ�မ�ဆငးသကလာ�ပး Acetyl ပ�စြဖင Mitochondria ထသ� ၀ ငပါသည

Co အငဇ�ငး A, �ပးေတာသသ enzymatic တ� ြပနမ�၏စးရးေ��ာကသား။ ေနာကဆ�းတင ATP ေပးသည။

❖အ ပင�ကးထားမ�ေဟာမ�နး• အပငေဟာမ�နး (phytohormones ဟ�လညးေခ�သည) သညအပင�ကးထားမ�က�ထနးည�ေသာဓာတ�ပစ�ညးများြဖစသည။• Auxin, gibberellin ��င Cytokinin တ�သညအေရး�ကးေသာအပင�ကးထားမ�ေဟာမ�နးြဖစသည။

X-X-X

စာမျက��ာ ၁၅

၁၅

Bot ၁၀၂ (အေထေထ Botani)

အပ�ငး ၅: သက��များအမျ�းအစားခြခားြခငး

• စနစခ / စနစတကျ - ခြခားသတမ�တြခငး��င nomenclature ��ငသကဆ�ငေသာဇဝေဗဒဌာနခ။• nomenclature - စက��တစခ�သ�မဟ�တ a သ�မ�နကနေသာနာမက�အသ�းြပ�ြခငးသည nomenclature သညက�ငတယေြဖ��ငးသည

taxonomic အ�ပစ�။

Taxonomic အဆငဆင• မျ�းစတ - ဇဝေဗဒဆ�ငရာစ��ကများက�ေဝမ��ပး၎ငးတ�အတအကျက�သာမျ�းပား��ငသညသက��များ။ မျ�းစတများ

taxonomy အတကအေြခခယ�နစြဖစပါတယ• Genus: မျ�း�� းသညဆက�ယေသာမျ�းစတြဖစသည။• မသားစ� - မသားစ�ဟာအနးကပဆကစပေနေသာမျ�းဆကများြဖစသည။• အမန - အမန သညရငး��းေသာမသားစ�များြဖစသည။• အတနးအစား - အတနးသညအနးကပဆကစပမ���ေသာအစအစ�ြဖစသည။

24/07/2021

https://translate.googleusercontent.com/translate_f 12/18

• ဌာန - ဌာနခသညဆကစပေသာအတနးများြဖစသည။• ခင��ငငေတာ: သက��များ၏အေြခခအကျဆ�းအမျ�းအစား��ငျငဟ�ေခ�သည ။

သက��များ၏ခြခား•သပ�ပညာ��ငအများစ�သညသက��များက�အဓက��ငင ၅ ခ�အြဖစခထားသည။ ဤေရ�ကား Monera ြဖစ�ကသည (Eubacteria ပါဝငသည

��င Archeobacteria)၊ Protista၊ မ�၊ Plantae ��င Animalia တ� ြဖစသည။•ဗ�ငးရပစများ၊ ဗကတးရးယားများ၊ ေရည�များ၊ မ�များ��ငပ��တ�ဇ�အာတ�သညအဏ�ဇဝသက��များြဖစ�ကသည

❖ ဘ�ရားသခင: Archaebacteria• Archaebacteria များသညဆလအေြမ�းပါးများ��ငအတ�သးသန prokaryotes များြဖစသည။• Archaebacteria အများစ�သည heterotrophic ြဖစသည။ သ�ေသာအချ� � Archaebacteria autotrophic ��ပါတယ,

chemosynthesis အားြဖငအစားအစာထ�တလ�ပ။• heterotroph ဆ�သညမ�ာသက��များ (ကာဗနဒ�ငေအာကဆ�က) ကသ�ေသာသက��အရငးအြမစများမ�ကာဗနက�မြပ�ြပင��ငသညသက��တစခ�ြဖစသည။

ဒါေပမယ�ကးထားမ�အတကေအာဂနစကာဗနက�အသ�းြပ�သည။Archaebacteria များစာသညဆာလဖာပ�စမးေရများ၊ အလနငနေသာေရကနများကသ�ေသာ�ကမးတမးေသာပတဝနးကျငတငေနထ�င�ကသည။

��ငထ�ကသ�ေသာ��တ�ကသတ� ဝါများ၏အ�အြဖစေအာကဆဂျငမေချပတဝနးကျငမ�ာ။

❖ ��ငငေတာ Eubacteria• Eubacteria သညဆလတစခ�၏ prokaryotes များြဖစသည။•လ�တ�တငေရာဂါြဖစေစေသာဘကတးရးယားအများစ�။• Eubacteria များသည autotrophic ��င heterotrophic ��စမျ�းလ�းြဖစသည။• Eubacteria သညပ�မ�နအားြဖင binary fission အားြဖငမျ�းပား��ငသည။

• ဗကတးရးယားပ�းများ၏နက�တေဗဒင -ဏဘကတးရးယား prokaryotes ြဖစ�ကသည။o သ�းမျ�းသညဘကတးရးယားပ�စများြဖစသည။

- Cocci (စကလ�း၊ ovoid သ�မဟ�တအများအားြဖငပတပတလညပ�သဏ)◌ာန)- ေဘလ (တ�တေချာငး��ငတ�ေသာဘကတးရးယား)- Spiral (လမ / စ�ပစက၏ဗကတးရးယား)

❖ ��ငငေတာ Protista• Kingdom Protista တငအပငများ၊ တရစ�ာနများ��ငမ�များမဟ�တေသာ eukaryotes အားလ�းပါ ၀ ငသည။• Protista တငမျ�းစတ ၅၀,၀၀၀ ေကျာ��သည။• Kingdom Protista တင unicellular ��င�� း��ငးေသာ multicellular Eukaryotes အနညးငယပါ ၀ ငသည။• Multicellular Protista ၏ဆလများသညသက��များ၏တကျေသာလ�ပငနးေဆာငတာများက�လ�ပေဆာငရနအထ�းြပ�မဟ�တပါ။

စာမျက��ာ ၁၆

၁၆

❖ ��ငငေတာမ�•မ�များသည eukaryotes ြဖစ�ပးအများစ�သည multicellular ြဖစသည။•မ�များ၏ဆလနရက�ဓာတ�ေဗဒနညးြဖငဖ�စညးထားသည။•မ�များသည heterotrophic ြဖစ�ပးအစာေြခအငဇ�ငးများက�အစာရငးြမစသ�ထ�တလ�တြခငးြဖငသ�တ�၏အာဟာရများက�ရ��သည။•မ�များသည decomposers (သ�) ကပပါးေကာငများအြဖစြပ�မ�သည။•မ�များစာသညအပင��ငသတ� ဝါများတငေရာဂါြဖစေစသည။

❖ Kingdom Plantae•အပငများသည eukaryotic၊ multicellular များြဖစ�က�ပး photosynthesis က�ထ�တယ�သည။•အပငများ၏ဆလများတင polysaccharide cellulose ပါေသာဆလနရများ��သည။•အပငဆလများသညလ�ပငနးအမျ�းမျ�းအတကအထ�းြပ�သည။•ဘ�ရားသခင��ငငေတာ Plantae တင Thallophyta (ေရည�၊ မ�၊ Bryophyte)၊ Pteridophyta, Gymnosperms ��င

ေခး��း။

ေရည� :• thallophytic အပငက�ေဆာငေသာကလ��� ဖးလက� ALGAE ဟ�ေခ�သည။ကမ�ာေပ�တငေရည�မျ�းစတ ၁၀၀,၀၀၀ ခန ��သည။ေရည�အများစ�သညေရ၊ အ�င၊ သမ�ဒ�ရာ��ငေရကနများကသ�ေသာေရများတငေတ� ��ရသည။ များစာေသာေရည�များစားသ�း��ငသည။• Chlorella သညစားသ�း��ငေသာေရည�နမ�နာတစခ�ြဖစသည ။•ေရည�များစာသညေဆးဝါး၏ရငးြမစြဖစသည။•လ မ�ငရာယာ သညေဆးဖကဝငေသာေရည�နမ�နာများြဖစသည ။• Volvox, Chlorella, Spirogyra, Ulothrix တ�သညေရ ည� ၏ဘ�ဥပမာများြဖစသည ။

မ� :•ကလ���ဖးလမပါသညသလ�ဖ�ကအပငက�မ�ဟ�ေခ�သည။ကမ�ာေပ�တငေရည�မျ�းစတငါးသနးခန ��သည။• Penecillum, Mucor ��င Aspergillus သညမ�များ၏သာမနဥပမာြဖစသည ။•အချ�� မ�များသညမ�ကသ�စားသ�း��ငသည။• Penecillium မ�ရ��ေသာေဆးဝါးတငအသ�းြပ�ေသာပPen◌ဇဝေဆး Antibiotics ။•အပင��ငသတ� ဝါများတငေရာဂါြဖစေစေသာမ�များ။•လ�အေရြပားေရာဂါပ�းများသညမ�ေ�ကာငြဖစသည။•မ�များသညဆလများထမ�တစမျ�းတညးြဖစသည။•ဆလတစခ�၏အဓပ�ါယသညဆလတစခ�ြဖစသည

24/07/2021

https://translate.googleusercontent.com/translate_f 13/18

multicellular ၏အဓပ�ါယသညဆလတစခ�ထကပ�သည။•ကြပားေသာမ�အမျ�းအစားေလးမျ�း��သည။ ၎ငးတ�မ�ာ Phycomycetes, Ascomycetes, Basidiomycetes ��င။Zygomycetes ။

•ခ��ာက�ယ Multicellular မ�များသည mycelium တစခ�ြဖစသည ။ hyphae ဟ�ေခ�ေသာ tubular နနး�က�းအမ�ငေလးများ ပါဝငသည။• Hyphae ဆလနရတင chitin ��သည။•အချ��ေသာ hyphae များသညမြပညစ�ေသာ cross နရများသ�မဟ�တ septa ���ပး၊• septa မပါပ Hyphae က� coenocytic လ�ေခ�တယ ။•အချ��ေသာ hyphae များသညမြပညစ�ေသာ cross နရများသ�မဟ�တ septa ���ပး၊• septa မပါပ Hyphae က� coenocytic လ�ေခ�တယ။

• Lichens:လ�ငစငများသညေရည���ငမ�၏သဟဇာတြဖစမ�အသငးြဖစသည။ ၎ငးသညသဘာ ၀ ၏စ�လငေသာအမေထာငေရးြဖစသည။လ�ငစငများသညမ���ငအလငးစ�ေဆာငးထားေသာသက��အသငးအဖ� ြဖစသည။ကမ�ာေပ�တငေရည�မျ�းစတေပါငး ၂၀၀၀၀ ခန ��သည။lic အများအားြဖင Ascsycetes မ�များ��ငဆကစပသညမ�များ။o လ�ငခနများ��ငဆက�ယေသာ algal class cyanophyceae သ�မဟ�တ chlorophyceae အဖ�ဝငများ။

စာမျက��ာ ၁၇

၁၇

လ�ငစငများသညအဆ�းရားဆ�းေသာပတဝနးကျငအေြခအေနက�ခ��ငရည��သည။လ�ငစငများသညအဆပအေတာကြဖစေစေသာြဒပေပါငးများ��ငအလနထေတ� ��ငသည ထ�ေ�ကာငလ�ငစငများသညေလထ�၏ေကာငးမနေသာ��နကနးများြဖစသ

ညစညမးမ�။လ�ငခနများစာသညေဆးဘကဆ�ငရာဂ�ဏသတ� များ��သည။

Bryophyta :• Bryophyta သည thalloid ခ��ာက�ယက�လညးပ�ငဆ�ငသည။• Bryophyta တငေသးေ�ကာစစစစမ��ပါ။•ဘ��ငဖ�က၏သာဓကမ�ာ Marchantia ြဖစသည။ကမ�ာေပ�တင Bryophyte အမျ�းအစား ၁၉၀၀၀ ခန ��သည။•ဘ�ငအ�ဖ�ကသညလငပ�ငး��ငလငက�မျ�းပား��ငသည။•လငပ�ငးဆ�ငရာမျ�းပားြခငးအထး gametes ��ငအမျ�းသမး gametes ၏ေပါငးစပြခငးြဖငြဖစပျက။•အဆ�ပါ haploid သ�မဟ�တ gametophyte သ�မဟ�တ a တစ Bryophytic မျ�းစတများ၏ဘဝသသရာအတကအဓကအဆငြဖစပါတယ။• Bryophytic အပငများသညအများအားြဖငေရ (သ�) စ�စတေသာnearရယာတငြဖစသည။• Funaria ဆ�သညမ�ာေဆာဒအာေရဗျတင bryophytic အပငများြဖစသည• bryophytic အပငများသညအ�မတမးစ�စတေသာပတဝနးကျငလ�အပသည။•ဘ��ငယ�ဖ�က၏အသငးသားများသညအတနးသ�းတနး��သည။ ဤ ေရ� ကား ( 1) Hepatophyta (liverwort), (2)

Anthocerophyta (Hornworts)၊ (၃) Moss (Hornworts) ။

Pteridophyta :• Pteridophytic စက��သည Root, Stem, Leaf ��င Vascular Tissue ��သည။• Pteridophyta ၏အြဖစများေသာဥပမာမ�ာ Pteris ြဖစသည။ကမ�ာ၏မတ�ညေသာေနရာများတင Pteridophyta မျ�းစတ ၁၁၀၀၀ ခန ��သည။• Pteridophyta တငလငဆ�ငရာမျ�းပားမ�သညအထ�းေဖာစပထားများ၏အက�အညြဖငြပ�လ�ပသည။•ဒသတမနသ�မဟ�တ sporophyte သ�မဟ�တ 2n တစ Pteridophytic မျ�းစတများ၏ဘဝသသရာအတကအဓကအဆငြဖစပါတယ။• Pteris သညေဆာဒအာေရဗျတင Pteridophytic အပငများေတ� ��သည။• Pteridophytic စက��၏ကျယြပန ေသာအရကများက� fronds ဟ�ေခ�သည။• Pteridophytic စက��၏လကကမးစာေစာငများက� pinnae ဟ�ေခ�သည။• Sporangium က� fronds ၏ေအာကဘကတငဖ�စညးသည။•ဖငလ�စ fronds fiddleheads ဟ�ေခ� �ကသည။•အထ�းေဖာစပထားများက�ေလအားြဖငြဖန ကျကသည။• Pteridophytic စက���� sporangium သညအထ�းေဖာစပထားမ�များက�ထ�တလ�ပသည။ အဆ�ပါအထ�းေဖာစပထားသေဘာသဘာဝ diploid ြဖစ�ကသည။ The

အထ�းေဖာစပထား gametophyte အဆငထ�တလ�ပရနေပါက။• Pteridophytic အဖ�ဝငေတဟာအတနးေလးတနးတကတယ။ ��ပါသည။ (၁) Psilophyta (Whisk Ferns)၊ (၂)

Lycophyta (Spike Mosses)၊ (၃) Sphenophyta (Horsetails)၊ (၄) Pterophyta (စစမ�နတဖများ)

အားကစား�� :• Gymnosperm သညအြမစ၊ ပငစည၊ အရက��ငေသးေ�ကာဆ�ငရာတစသ��းများေကာငးစာဖ� �ဖ�းသည။Gymnosperm ဥပမာမ�ာ Cycas, Pinus, Taxus, Gnetumကမ�ာ၏မတ�ညေသာေနရာများတင Gymnosperm မျ�းစတ ၁၁၀၀ ခန ��သည။• Gymnosperm ��မျ�းပားအဂ� ါများက�ပ�တစမျ�းအြဖစေခ�သည။•ဒ diploid သ�မဟ�တ sporophyte သ�မဟ�တ 2n တစ Gymnosperm မျ�းစတများ၏ဘဝသသရာအတကအဓကအဆငြဖစပါတယ။• Gymonosperms အမျ�းအ�ယက�ေဆာငေသာအပငများြဖစ�ကသည။•အေစများသည Gymonosperms တငအဝတအချညးစညး��သည။• Welwitschia Gymnosperm အဖ�ဝငတစဦးြဖစပါသညသက��ာရအခေအေနက�ေတ� ����ငပါသည။• Sequoiadendron giganteum အဆ�ပါ Gymnosperms ပ�ငတစဦးအ�ကးဆ�းသစပငြဖစပါတယ။• Juniperous ေဆာဒအာေရဗျြဖစေပ�တ Gymnospermic အပငြဖစပါတယ။

24/07/2021

https://translate.googleusercontent.com/translate_f 14/18

စာမျက��ာ ၁၈

၁၈

• Gymnosperms အဖ�ဝငများက�အတနးေလးတနးခထားသည။ ဤေရ�ကား: ပ�အသးသးေသာ, Cycads,Ginkgos ��င Gnetales

▪ Cycadophyta (Cycads)o Cycadophyta အသငး ၀ ငအပငများတငအရက��ငတ�ေသာအရကများစာ��သည။o Cycadophyta တငပါ ၀ ငေသာအပငများသညအထးအမများြဖစသည။o Cycadophyta အသငးဝငများ၏အပငများသည�ကးမားေသာ strobilus တင gametes က�ထ�တလ�ပသည

▪ Ginkgophyta ( Ginkgo biloba)o မျကေမ�ာကေခတတငမျ�းစတတစခ�တညးသာ��သညo အထး��ငအေြမ�ာကသးြခားသးပငများက�သးြခားစထားပါ။o အမျ�းသားများသည strobilus ကသ�ေသာတစမျ�းတငဝတမ�နက�ထ�တလ�ပသည။ဏအေမ �းအ�က�ငများကအြပငဘကအဖ�းများြဖစေပ�ေစသညo အပငများသညေလထ�ညစညမးမ�က�ခ��ငရည��သည

▪ Coniferophyta (Cone-bearing သစပငများ)The Coniferophyta သည c တမျ�းြဖစသညo Coniferophyta တငအဖ�ဝငများသညထ�ေသာဖေယာငးဖ�းအ�ပထားသညအပများ��သညမျက��ာြပငေအာက��အေခါငးေပါက�� Stomata ဏ။o မျ�းေစများက�က�နးေြမမျက��ာြပငေပ�တငသယေဆာငသည။o အ�မစမးေန�ပးအေအး��ငေြခာကေသ�ေသာေနရငးေဒသများ��ငအညအလ�ကသငေနထ�ငသည။

▪ Gnetophytao Gnetophyta ၏ Genera သ�းမျ�း��သည။ ဤ ေရ� ကား: Gnetum, Ephedra ��င Welwitschia ။o Gnetum အပ�ပ�ငးေတာငတကစက��ဏ Ephedra (ချ�တ�ေသာအပင):o : Welwitschia (�ကးမားေသာဥအြမစ��ငအတ�သက��ာရေနေသာ) ။ Welwitschia တငအရက��စခ�သာ��သည

အ��စ 1000 အသက��ငလမမည။

angiosperms :•ပနးပငများက� Angiosperms ဟ�ေခ�သည။• Angiospermic အပငအားလ�းသညပနးများက�ထ�တလ�ပသည။ အဆ�ပါပနးပငလငပ�ငးဆ�ငရာမျ�းပားဖ�စညးပ�မ�ာြဖစပါတယ။• Angiospermic အပင��စမျ�း��သည။ Monocot Plants ��င Dicot Plants ။•ေနရကများ၊ ဆန��ငြမကများသည Monoct Plants ြဖစသည။• Mint and Cashew သညအပငတစပငြဖစသည။ကမ�ာအ��အြပားတင Angiosperms အပင ၄၀၀၀၀၀ ခန ��သည။• Angiospermic စက��၏ဘဝသသရာ၏အဓကအဆငမ�ာ diploid သ�မဟ�တ sporophyte or 2n ြဖစသည။•ပနးပငများသညရာသဥတ�အေြခအေနအားလ�းကသ�ေသာအလနေအးေသာရာသဥတ���ငပ�ြပငးသညရာသဥတ�အေြခအေနတငြဖစသည။• Wolfia တစအေသးဆ�း Angiosperms ြဖစပါတယ။•ေရတငအပငြဖစသည Angiospermic အပငများစာ��သည။• Nymphea ေရေနအပငဥပမာတစခ�ြဖစပါတယ။• Agave monot angiosperms တစဘ�ဥပမာသက��ာရအေြခအေနြဖစေပ�သည။•ပနးပငအပငများတငအေစများသညအကာအကယတစသ��းအလ�ာတစခ�အတငး��သညAngiosperms သညအဓကအစားအစာ (သး��၊ ပ၊ ဟငးသးဟငးရကများ) ��ငေဆးဝါး၊ သစများြဖစသည။

▪ angiosperm အသကေသးေ�ကာThe Angiosperm အပငတငပနးများ��ငမနးမ��စေယာကတညးက�အတ�တ�ပငပငတင��သည

ကြပားြခားနားေသာအပင။o Monoecious plant - အပငတစပငတညးတငေယာကျား��ငမနးမ��စေယာကတညးပနးပင။

စာမျက��ာ ၁၉

၁၉

ဏ Dioecious စက�� - ေယာကျား��ငမနးမ��စေယာကလ�းသညပနးတစမျ�းတညးတင��သည။o Monoecious ပနးပင - ေယာကျား��ငမနးမ��စေယာကတညးက�အတ�တ�ပနးပငတစခ�စတငပနးပငအစတအပ�ငးများ။ဏ Dioecious စက�� - ေယာကျားသညကြပားြခားနား�ပးမနးမပနးသညကြပားြခားနားသည။o ေနစသညအပင��စမျ�းလ�းြဖစသည။ ေယာကျားပနးပငအထးအပငများ��ငအမျ�းသမးပနးပငများလာသည

အမျ�းသမးစက��။flower ေယာကျားပနးပငသညဝတမ�နေစများက�ထ�တလ�ပသည။ အမျ�းသမးအပငသညဥများက�ထ�တလ�ပသည။o ၀ တမ�နအမ�န များက�အြခားေနရာတငထ�တလ�ပသည။the ဝတမ�နအေစများသည meiosis cell �ပးေနာကထ�တလ�ပေသာေ�ကာင၊

အဆ�ပါဆအတကဌာနခ။o Anther သညေယာကျားပနး၏အစတအပ�ငးြဖစသည။o ဝတမ�နမ�အမ�နများက�ပ�ဝါမ�အမအမသ�လ�ေြပာငးြခငးက� ၀ တမ�နက�းြခငးဟ�ေခ�သည။o အမညးစကသညအမျ�းသမးပနးပင၏အစတအပ�ငးြဖစသည။poll ဝတမ�နက�း�ပးေနာကဝတမ�နအေစများသညသ�ကပ�းများထကေစသည။

24/07/2021

https://translate.googleusercontent.com/translate_f 15/18

The �ကကဥသညအမျ�းသမးပနးပင၏အစတအပ�ငးြဖစသည။The �ကကဥသည haploid ြဖစသည။ အဘယေ�ကာငဆ�ေသာ�ကကဥသညဥမ�ဥအတငးသ�ဆလခထ�တ�ပးေနာကထက��ေသာေ�ကာငြဖစသည။o ဥဥသညအမျ�းသမးပနးပင၏အစတအပ�ငးြဖစသည။o သ�ကပ�းသညဥ��ငအတ�ဖျ�း။ သ�ကပ�း��ငဥများက�ေပါငးစပြခငးလ�ပငနးက�ဓာတေြမ�သဇာဟ�ေခ�သည။ဏအဆ�ပါ zygote fertilization �ပးေနာကဖ�စညးသည။o Zygote သည diploid / sporophyte ြဖစသည။o Zygote သညအမျ�းအ�ယြဖစလာသည။o အပငေပါကရနအတကမျ�းေစသညအပငအသစက�ေပးသည။

❖ ��ငငေတာ Animalia•တရစ�ာနများသည multicellular၊ eukaryotic ��င heterotrophic များြဖစသည။•တရစ�ာနဆလများ၌ဆလနရမ��။•တရစ�ာနဘ�ရားသခင��ငငေတာသားအများစ�သညတစေနရာမ�တစေနရာေြပာငးေ��� ��ငသည။ငါး၊ င�ကများ၊ တားသားသတ� ဝါများ၊ က�နးေနေရေနသတ� ဝါများ��င��တ�ကသတ� ဝါများပါဝငသညလ�သားများသညဘ�ရားသခင��ငငေတာြဖစသည

Animalia ။•ဤ��ငငေတာတငေရြမ��ပများ၊ ေရခမးများ၊ တေကာငများ၊ ပငလယ�ကယများ��ငအငးဆကပ�းများလညးပါဝငသည။

X-X-X

စာမျက��ာ ၂၀

၂၀

Bot ၁၀၂ (အေထေထ Botani)

အပ�ငး ၆: စက��စနစ

•အဓကအပငေလးမျ�းတငမျ�းစတသနးေပါငးများစာပါ ၀ ငသညေဖာထ�တြခငး��ငခြခားများအတကသပ�နညးကျအမည။

•သပ�ဆ�ငရာအမညများသညမတ�ညေသာအပငများအတကတ�ညေသာဘ�အမညက�အသ�းြပ�ေသာေ�ကာငြဖစသညကမ�ာ၏ကြပားြခားနားေသာေဒသများ။

• စနစခြခားြခငး - ခြခားသပ�။•အ ပငအမျ�းအစားခြခားမ� - အပငခြခားသပ�။

❖ ဒ Nomenclature•ဆဒင��က�ေဗဒပညာ��င Carolus Linnaeus သည Binomial Nomenclature က�မတဆကခသည။• Binomial nomenclature သညအမျ�းအစား��ငမျ�းစတက�ေဖာြပရနလကတငစကားလ�း��စလ�းက�အသ�းြပ�သည။ ပထမ ဦး ဆ�းစကားလ�းြဖစပါတယ

အမျ�းအစား��ငဒ �တယစကားလ�းမျ�းစတြဖစပါတယ။•ဥပမာ - ရကစများ၏��က�ေဗဒအမညမ�ာ Phoenix dactylifera ြဖစသည• Carolus Linnaeus သည ၁၇၅၃ ခ���စတင 'Species Plantarum' စာအ�ပက�ထ�တေဝခသည။• Carolus Linnaeus သညအပငများ၏မျ�းပားမ���ငတညေဆာကပ�နညးလမးအေပ� အေြခခ၍ အပငများက�ခြခားခသည

မျ�းဆကပားအစတအပ�ငးများ။•အပငများ၏အမညက�စာလ�းေစာငးြဖငေရးထားရမည။ ဥပမာအားြဖင Phoenix �မ�� dactylifera

အပငများ၏ခြခားအတကေမာလကျ�းမ� shape သ�ကပ�းပ�သ�ာန•��စေပါငး ၃၀၀ ခန အပင၏ခြခားသတမ�တြခငး��ငခြခားြခငးက�လကေတ�ကျငသ�းသညစက�� taxonomy က�ြပနလညရယ�သည

သက��စက�� shape သ�ကပ�းပ�သ�ာနကေနစတငခသည။ အဆ�ပါစက�� taxonomy ၏ဖ� �ဖ�းတ�းတကမ���ငအတ�တ�းတကလာခ��ာေဗဒ, Palynology, Photochemistry, Cytology ��ငေမာလကျ�းဇဝေဗဒကသ�ေသာကြပားြခားနားေသာနယပယ။ အခ�ယေနေခတတင DNA အချကအလကများက�ေဖာထ�တြခငး��ငခြခားရနအတက Molecular taxonomy တငအသ�းြပ�ေနသညအပငများ။

❖ မျ�းစတသေဘာတရား•မျ�းစတများသညအမျ�းအစားခြခားြခငး၏အေြခခယ�နစြဖစသည။•တ�ညေသာမျ�းစတ��အပငများသညတ�ညေသာအပငများက�တသမတတညးထ�တလ�ပ�ကသည။

24/07/2021

https://translate.googleusercontent.com/translate_f 16/18

စက��စ�ေဆာငးြခငး��ငမ�တတမးတငြခငး• HERBARIUM ဆ�သညမ�ာစနစတကျေဖာြပ�ပးအဆငသငရည��နးရနစစ�ထားေသာေြခာကေသ�ေသာအပငများြဖစသည

��ငေလလာမ�။• Herbarium နမ�နာြပ�လ�ပရနအတကစက��က�စ�ေဆာငး�ပး၎ငး��င ပတသက၍ မ�တစ�များက�ြပ�လ�ပသည။ အဆ�ပါစက��ထ�ေနာကြဖစပါတယ

အစ�ဓာတက�စ�ပယ��ပး��င Herbarium စာရကေပ�တငတပဆငထားသညအစက�ကားတငေြခာကေသ�သညအထဖအားေပးသညသငေလျာေသာတဆပ။

• FLORA သည Taxonomic သတငးအချကအလကများ၏အဓကအရငးအြမစများြဖစသည။• Flora ဆ�တာေဒသတခ�ခ�မ�ာြဖစပျကေနတအပငေတရမ�တတမးြဖစတယ။

❖ စက�� taxonomy များတငအသ�းြပ�အချ� �အေရး�ကးေသာ taxonomic ေဝါဟာရများ•အပင၏အဓကကြပားြခားနားေသာအကျငသ�းမျ�း��သည။ ဤေရ�ကားဟငးသးဟငးရက, ချ�ဖ�တ��ငသစပငြဖစ�ကသည။•အဓကအားြဖငြမစေ�ကာငး��စမျ�း��သည။ ဤအရာများသည Tap Root ��င Adventitious Root တ� ြဖစသည။• Margin, Apex, Base, Venation, Arrangement အေပ� အေြခခ၍ အရက၏ေဝါဟာရအေြမာကအြမား��သည။

��င Petiole ။• Inflorescence ( ပနးပင) - ပနး ၀ င��းမ�ာပနးတစပငဒါမ�မဟ�တတစခ�ထကပ�တအစအစ�တစခ���တယ။•ပနးပငအမျ�းအစားက�ပနးပငအေရအတက၊ အြပ�သေဘာဆက�ယမ�၊ ဒဂရတ� ြဖငဆ�းြဖတသည

သ�တ�ရ pedicels ၏ဖ� �ဖ�းတ�းတကမ�, သ�တ�ရအက�ငးအခက၏သေဘာသဘာဝ။

စာမျက��ာ ၂၁

၂၁

•မတ�ကြပားြခငးအမျ�းအစား��စခ���သည။ သ�တ�က��း��ငးတ Inflorescence ��ငေပါငးစပြဖစ�ကသညေချာ။

• Terminal သည��း��ငးေသာ inflorescence အမျ�းအစားတစခ�ြဖစသည။ �� း��ငးေသာ Inflorescence ၏ Terminal အမျ�းအစားမ�ာပနးပငတစ ဦး ပငစည၏အစနအဖျား။ ဤအပင၏အပငအမျ�းအစားဥပမာမ�ာ Hibiscus coccineus ြဖစသည

• Compound Inflorescences တငပနးပင� �စခ�လ�းသ�မဟ�တ��စခ�ထကပ�ေသာပနးများ��သည။ ဥပမာေန�ကာ။ Spike, Catkin, Raceme, Umbel, corymb, Panicles ��င ဦး ေခါငးတ�သညမတ�ညေသာအမျ�းအစားများြဖစသညြဒပေပါငးများ inflorescence ။

• ဆ�း : elongate inflorescence; ပနးများသည sessile၊ သပသညးြခငးသ�မဟ�တတစ ဦး ��ငတစ ဦး ေဝးကာသည။• Catkin - လငမတ�ေသာ ပနးများပငပင လငးလငး��ြခငး ။ သာ Woody အပငများတငေတ� ��ခပါတယ။• Raceme : pedicellate ပနးပငများ၏��ညလျား လ�ေသာ inflorescence တစခ�သည branched rachis တင။• Umbel - pedicels အားလ�းသည a မ�ေပ�ထကလာေသာြပားချပချပသ�မဟ�တအတနငယ rounded inflorescence

အဆ�ပါ peduncle ၏အစနအဖျားမ�ာဘ�အမ�တ။• Corymb - အလျားအမျ�းမျ�း��ေသာည�ပများြဖစေသာြပားချပချပသ�မဟ�တအတနငယ rounded inflorescence

အဆ�ပါ rachis တေလ�ာကြဖညစက။• ထတလန ြခငး - အက�ငးအခကများ��ေသာသမ�ဒ�ရာအလယဗဟ���အရက�ကးသညအပင

သ�တ�က�ယသ�တ� branched ။• Head (Capitulum) - အတ�သညသပသညးေသာဆ�းြဖစသည

ပနးပငတစခ�တညးပနးပင၏အသငအြပငေပးြခငး peduncle ။

X-X-X

24/07/2021

https://translate.googleusercontent.com/translate_f 17/18

စာမျက��ာ ၂၂

၂၂

Bot ၁၀၂ (အေထေထ Botani)

အပ�ငး ၇: ေဂဟေဗဒ��ငပတဝနးကျငဇဝေဗဒ

• Ecology : ေဂဟေဗဒ၎ငးတ�၏အေလအထများ��ငေနရငးေဒသများစပလျ�းသက��များ၏ေလလာမ�ြဖစပါတယ။• HABITAT : အဆ�ပါသက��များ (အပင��ငတရစ�ာနများ) အသက��ငေတာမ�သညရေသာဇ�နဘယမ�ာေ�ကာငအစားအစာက���ာေတ���ငျ,

အမ�းအကာ, ကာကယေစာငေ��ာကေရး��ငမျ�းပားများအတကအမေထာငဖက။• အေလအထများ : ကျငအြပ�အမ�သ�မဟ�တဖ�စညးပ�၏��ေထာငြဖစပါတယ။• ပတဝနးကျင : ပတဝနးကျငအတက abiotic တ�တင interaction ကြဖစပါတယ (��ပပ�ငးဆ�ငရာ��ငဓာတ�) ��င

ဇဝေဗဒအစတအပ�ငး• ပတ ၀ နးကျငသပ� ပတ ၀ နးကျငသပ�သညပတ ၀ နးကျငဆ�ငရာသပ�ဘာသာရပတစခ�ြဖစသည

��ပ၊ ဇဝေဗဒ��ငသတငးအချကအလကသပ� (ေဂဟေဗဒ၊ ဇဝေဗဒ၊ ��ပေဗဒ၊ ဓာတ�ေဗဒ၊ သတ� ေဗဒ၊ပတဝနးကျငေလလာြခငး၊ သမ�ဒ�ရာေဗဒ၊ ေြမဆလ�ာသပ�၊ ဘ�မေဗဒ၊ ေလထ�သပ�ပညာ၊��ငပတဝနးကျငဆ�ငရာြပproblemsနာများ၏ေြဖ��ငးချက။

• ဇဝထ� (သက��နယပယ) - ဇဝထ�သညစ�စ�ေပါငး litithosphere, hydrosphere ��င atmosfer စ�စ�ေပါငးြဖစသညသက��ေတရဘဝက�ေထာကပေပးတယ။

ေဂဟေဗဒ��အဖ�အစညးများ၏အဆငများေဂဟေဗဒတငအဖ�အစညး၏အဆငများမ�ာတစ ဦး ချငး၊ လ� ဦး ေရ၊ အသ�ငးအဝ�ငး၊ ေဂဟစနစ��ငဇဝေဗဒ။• တစ ဦး ချငးပ�ဂ��လများ - အေြခခကျေသာလ�ပငနးေဆာငတာများ။• လ� ဦး ေရ - ။ အာကာသ��ငအချနများတငအတ�တကသကဆ�င�ပးအတ�တ�မ�ေဝသည

အရငးအြမစများ။• ရပရာများ - တ�ညေသာပတဝနးကျငတငအတ�တကေနထ�ငေသာသက��များ၏လ� ဦး ေရ။• ေဂဟစနစ - တစခ���ငတစခ�အြပနအလ�နသကေရာကမ���ေသာ ၄ ငးတ�၏ပတ ၀ နးကျင��ငသကဆ�ငေသာစနစများ။• ဇဝေလာငစာများ - အလားတ�လ�မ�အသ�ငးအဝ�ငးများ��ငအတ�ေဒသဆ�ငရာေဂဟစနစအမျ�းအစားများ။

ေဂဟစနစ•သက��အားလ�းသည��ပပ�ငးဆ�ငရာပတဝနးကျင��ငတစခ�တညးေသာေနရာတင��သည။• ဇဝထ� - ေဂဟစနစအမျ�းမျ�းသညဇဝထ�ဟ�ေခ�သညအ�ကးမားဆ�းသက��ယ�နစြဖစသည။

ေဂဟစနစဖ�စညးပ�:•ေဂဟစနစအားလ�းတငအပ�ငး��စပ�ငးပါဝငသည။ ၎ငးတ�သည Abiotic အစတအပ�ငးများ��ငဇဝေဗဒဆ�ငရာအစတအပ�ငးများြဖစသည

Abiotic အစတအပ�ငးများo စမးအင - ေနစမးအငo ��ပပ�ငးဆ�ငရာအချကများ - အပ�ချန၊ အလငး၊ ေလ��ငစသညတ�။o ဓာတ�ပစ�ညးများ - ေအာဂနစပစ�ညးများ (ေအာကစဂျင၊ ကာဗနစသည) ��ငေအာဂနစပစ�ညးများ

(ဘ�ဟ�ကဒရတ, ပ��တနး, etc)

Biotic အစတအပ�ငးများ: biotic အစတအပ�ငးသ�းခ�က�အမျ�းအစားမဆ�ေဂဟစနစအတက��ပါသည။ထ�တလ�ပသ�များ - စမးလနးေသာအပငများ (autotrophs)စားသ�းသ�များ - တရစ�ာနများ (heterotrophs)

▪ Herbivores (အဓကစားသ�းသ�များ)▪အသားစားသ�များ (မ�လတနး၊ အလယတနး၊ ေကာလပများ၊ စသညြဖငသ�းစသ�များ)▪ Omnivores (Generalists) - အပငများ��ငသတ� ဝါများက�အစာေက�း��ငသည။▪ Scavengers (top carnivores) - တရစ�ာနများ၏အေသေကာငများက�အသ�းချသည

o �ပ�ကသ�များ▪ဘကတးရးယား��ငမ�များ

စာမျက��ာ ၂၃

၂၃

အစာကငးဆက•သက��များမ�တဆငတစ ဦး က linear စမးအင��ငဓာတ�စးဆငးမ�။•အစားအစာကငးဆကတင trphic (feed) level မ�အြခား trophic level သ�အစာက� transfer လ�ပတယ။•ဂ��ဝငအစားအစာကငးဆကတင - အပငများက�အဓကစားသ�းသ�များမ�သာစားသည၊ ထ�ေနာကအဓကစားသ�းသ�များြဖစသည

အလယအလတစားသ�းသ�များကစားသည၊ အလယတနးစားသ�းသ�များအားတတယအဆငစားသ�းသ�များကစားသည။

အစားအစာဝကဘ•အစားအစာကငးဆကများ၏သဘာဝချတဆကမ�က�အစားအစာကနယကဟ�ေခ�သည။•သက��တစမျ�းသညအမျ�းမျ�းေသာ trophic အဆငများမ�အာဟာရက�ရ����ငပါသည

��ပေထးေသာ��ငအြပနအလ�နဆကစပေသာစမးအငလ�ေြပာငးစးရး။

24/07/2021

https://translate.googleusercontent.com/translate_f 18/18

Zonobiomes (Biomes)Zonobiomes (Biomes) သညအလားတ�လ�မ�အသ�ငးအဝ�ငးများ��ေဒသတငးေဂဟစနစအမျ�းအစားများြဖစသည။ ကြပားြခားနားေသာ 9 ��ပါတယZonobiomes (Biomes) ။ ဤသညများမ�ာ:•အေကတာ diurnal ရာသဥတ�•အပ�ပ�ငးေဒသ•အပ�ပ�ငးေဒသ (သက��ာရ)•ေြမထပငလယ•ေ�းေသာအပ�•သမ•ေြခာကေသ�ေသာရာသဥတ� (Continental)•အေအးမ•အာတတ (Tundra)

X-X-X

စာမျက��ာ ၂၄

၂၄

Bot ၁၀၂ (အေထေထ Botani)

အပ�ငး ၈ ဇဝနညးပညာ

ဇဝနညးပညာသညနညးပညာ (အပငများ) တငနညးပညာက�အသ�းြပ�ရနလ�အပေသာနယပယတစခ�ြဖစသည။

စက�� ဇဝနညးပညာ•အပင၏ဇဝနညးပညာသညစက��များတငနညးပညာက�အသ�းြပ�ရနလ�အပသည။• Micropropagation (သ�) အပငတစသ��းယ�ေကျးမ�သညအပငဆလများ၊ တစ���းများစ�ကပျ�းရနအသ�းြပ�ေသာနညးစနစများြဖစသည

သ�မဟ�တလ�သများဖ�စညးမ�တစခ�အာဟာရယ�ေကျးမ�အလတစားအေပ� ြမ�အေြခအေနများေအာက��က�ယတငးအဂ� ါ။

micropropagation ၏အားသာချက:•မျ�း�� းဗဇတ�ညေသာအပငများစာက�အလနလ�ငြမနစာထ�တလ�ပသည။•အြခားနညးများြဖင�ကးထားရနခကခေသာမျ�းစတများက�ထ�တလ�ပသည။•မျ�း�� းဗဇြပ�ြပငြခငးက�ေထာငေပါငးများစာေသာအပငများက�ေပးသညေသးငယေသာအပငများတငြပ�လ�ပ��ငသည

လ�ချငေသာအေြပာငးအလများက�တငေဆာင။•��ားပါး၊ မျ�းသ��းရနအ��ရာယ��ေသာမျ�းသ��းရနအ��ရာယ��ေသာမျ�းစတများက�ထနးသမးေစာငေ��ာကရာတငက�ညသည။

X-X-X

8500 စကားလ�း

top related