· web view๑.๔ เก ดการใช ประเด นด านส งแวดล...

เรอง รายงานผลการพจารณา/ผลการดำาเนนการของคณะรฐมนตรกรณสภาทปรกษาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตใหคำาปรกษา/ขอเสนอ

แนะ/ความเหนตอคณะรฐมนตรเรอง การรบมอสงทาทายอบตใหมเพอเตรยมความพรอมใหกบ

ประเทศไทยในอนาคต

------------------ดวยสภาทปรกษาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตไดใหคำา

ปรกษา/ขอเสนอแนะ/ความเหนตอคณะรฐมนตร เรอง การรบมอสงทาทายอบตใหมเพอเตรยมความพรอม ใหกบประเทศไทยในอนาคต ซงสำานกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาตไดประชมรวมกบหนวยงานทเกยวของ คอ กระทรวงการตางประเทศ กระทรวงเกษตร และสหกรณ กระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร กระทรวงการพฒนาสงคม และความมนคงของมนษย กระทรวงพลงงาน กระทรวงมหาดไทย กระทรวงวทยาศาสตร และเทคโนโลย และกระทรวงสาธารณสขและไดเสนอผลการพจารณาและผลการดำาเนนการ ตอความเหนของสภาทปรกษาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ดงน

ขอเสนอแนะของสภาทปรกษาฯ ความเหนของ สศช. และหนวยงานทเกยวขอ

ประเดนทาทาย1. การเปลยนแปลงของสภาพภม

อากาศททำาใหเกดสภาวะโลกรอน : จะกอใหเกดภยพบตตามธรรมชาต จะรนแรงมากขนตามสภาพการแปรปรวนของภมอากาศอนเกดจากปญหาโลกรอน ดงน

เหนดวยกบประเดนการพฒนา ความเหนและขอเสนอแนะของสภาทปรกษาฯ เนองจากสอดคลองกบแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท ๑๐ และแผนยทธศาสตรของกระทรวงตางๆ ทงทไดดำาเนนการอยแลว และอยระหวางดำาเนนการ

ขอเสนอแนะของสภาทปรกษาฯ ความเหนของ สศช. และหนวยงานทเกยวขอ

๑.๑ วถชวตของคนไทยเกดการเปลยนแปลง โดยเฉพาะการยายถนทอยอาศยไปสพนททปลอดภย ซงมสาเหตสำาคญ เนองมาจากสภาพภมอากาศเปลยนแปลง ทำาใหเกษตรกรและชมชนเกษตรสญเสยพนทเกษตรกรรม ทไมสามารถพนฟได และไมสามารถทำาอาชพเดมได ซงอาจ ทำาใหเกดภาวะหนสน และเกดปญหาสงคมตามมา

๑.๒ เกดปญหาการแยงชงทรพยากรธรรมชาต ไดแก แหลงนำา ดน และปาไม โดยเฉพาะการแยงชงการใชนำาระหวางภาคอตสาหกรรมกบภาคเกษตรกรรม อนเปนผลสบเนอง มาจากการทสภาพของฝนตกเปลยนไป ขณะทปญหาการแยงชงทรพยากรดนและปาไม เกดจากหลายสาเหต เชน นำาทะเล หนนสงขนทำาใหความเคมรกลำาเขาไปในพนดนมากขน รวมทงปญหานำาทวมซำาซาก ดนถกกดเซาะ ทำาใหคณภาพของดนเปลยนไป ตองใชปยมากขน และตองมการยายพนทเพาะปลก สงผลใหตนทนการผลตสงขน เปนตน

การเปลยนแปลงของสภาพภมอากาศ นอกจากจะสงผลกระทบตอการเปลยนแปลงวถชวตของคนไทย การแยงชง ทรพยากรธรรมชาตและกอใหเกดการเปลยนแปลงในภาคการเกษตรแลว ยงสงผลกระทบทงโดยตรงและโดยออมตอสขภาพอนามยของคนไทยดวย โดยการเปลยนแปลง สภาพภมอากาศ ททำาใหองคประกอบของบรรยากาศเปลยนไป จะสงผลตอการกระจายของพยาธอนภาค (Pathogens) และสภาพระบบนเวศ (Ecosystems) ซงตอมายอมสงผลกระทบตอปจจยกำาหนดสขภาพของประชาชน (Health determinants) เชน ความขาดแคลนและความปลอดภยในอาหาร นำาดม นำาใช รปแบบวงจรชวต ของพาหนะนำาโรค เชอโรคเปลยนไป การกลายพนธ (Mutation) ดงจะเหนไดจากการเกดโรคอบตใหม อบตซำา ของโรคตางๆ ทมผลตอสขภาพอนามยของคนไทยเพมขน โดยทผานมา กระทรวงสาธารณสขไดดำาเนนงานภายใตมาตรการปรบตว (Adaptation) และมาตรการลดผลกระทบ (Mitigation) เพอรบมอ

/๑. ๓ ...ขอเสนอแนะของสภาทปรกษาฯ ความเหนของ สศช. และหนวยงานท

เกยวของ๑.๓ เกดการเปลยนแปลงของ

ปรมาณผลผลต ในภาคการเกษตร เนองจากปรมาณนำาฝนทตกไมถกตอง ตามฤดกาล รวมทงอณหภมทสงขน สงผลกระทบตอการเพาะปลกพชผลทางการเกษตรของประเทศ ทำาใหไดผลผลต ไมเปน

กบการเปลยนแปลงของสภาพภมอากาศ โดยไดมการจดทำา รางแผนยทธศาสตรอนามยสงแวดลอมแหงชาต ฉบบท ๑ (พ.ศ. ๒๕๕๑ – ๒๕๕๒) ทครอบคลมประเดนการ

เปลยนแปลงสภาพภมอากาศ รวมทงการ

- 2 -

ขอเสนอแนะของสภาทปรกษาฯ ความเหนของ สศช. และหนวยงานทเกยวของ

ไปตามเปาหมายทกำาหนดไว สงผลใหตนทนและโครงสรางของตลาดสนคาเกษตรเปลยนไป ซงจะสง ผลกระทบถงอตสาหกรรมอาหารทอาจตองปรบเปลยนวธ การผลต เนองจากความไมสมำาเสมอของผลผลต

๑.๔ เกดการใชประเดนดานสงแวดลอมและวธ การผลตทปลอยกาซเรอนกระจกนอยมาเปนมาตรการในการตอรองและกดกนทางการคามากขนในอนาคต ซงประเทศทขาดความพรอมในการเตรยมรบมอกบประเดนดงกลาว รวมถงประเทศไทยจะสญเสยความสามารถในการแขงขน ทางการคาได

ดำาเนนการจดทำาแผนปฏบตการดานอนามยสงแวดลอมทประกอบดวยแนวคดในการดำาเนนงาน ๔ ดาน คอ การจดทำาหรอปรบเกณฑ/มาตรฐานดานสขภาพ การลดปจจยการปลอยกาซเรอนกระจกจากภาคของเสย (ขยะและสงปฏกล) และการเตรยมการรองรบกรณสาธารณภย และการลดปญหาผลกระทบตอสขภาพจากการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ นอกจากน กระทรวงวทยาศาสตรและเทคโนโลยยงไดด ำาเน นโครงการจดแผนทนำาทางสำาหรบพฒนาองคความรเกยวกบโรคตดเชออบตใหม และการเตรยมการจดสมชชาวทยาศาสตรแหงชาตเพอศกษาแนวทางในการพฒนาบคลากรดานวทยาศาสตรและเทคโนโลยของประเทศ และความคบหนาของการสรางฐานขอมลและระบบเตอนภยลวงหนาซ งเปน ภารกจทเกยวเนองโดยตรงกบการเตรยมความพรอมประเทศ ในการรบมอกบสงทาทายอบตใหม ตลอดจนยงไดมการดำาเนนงานเกยวกบการพฒนาพนธไมทโตเรวซ งมผลโดยตรง ในการดดซบก าซ CO2

เ ป น ต น ในสวนของกระทรวงพลงงาน ไดดำาเนนการเพอลดภาวะโลกรอน โดย (๑) สงเสรมการใชพลงงานทดแทน โดย การจดทำาแผนพฒนาพลงงานทดแทน ๑๕ ป (พ.ศ.๒๕๕๑-๒๕๕๕) แล จดทำามาตรการพเศษสำาหรบโครงการสงเสรมเทคโนโลยกาซชวภาพ และโครงการแปลงขยะเปนพลงงานเพอลดภาวะโลกรอน และ(๒) สงเสรมกลไกพฒนาทสะอาด Clean Development Mechanism (CDM) เปนมาตรการหนงของการลดหรอเสยงการ

- 3 -

ขอเสนอแนะของสภาทปรกษาฯ ความเหนของ สศช. และหนวยงานทเกยวของ

ปลอยกาซเรอนกระจก๒. การใชสงมชวตดดแปรพนธกรรม

(GMOs) ในประเดนดานความปลอดภยและความเสยงของสงมชวต ดดแปรพนธกรรม (GMOs) ทงในดานอาหารและตอสงแวดลอม ไดแก

๒.๑ ผลกระทบจากการใชสงมชวตดดแปรพนธกรรม (GMOs) ยงเปนประเดนทคนจำานวนมากยงเคลอบแคลงสงสย ทงในประเดนของความไมปลอดภย ในระยะยาวทจะเกดขนตอสงแวดลอมและตอสขภาพ ซงจะกอใหเกดความไมยงยนในภาคเกษตรกรรม โดยผบรโภค ทวโลกประมาณรอยละ ๕๕ ไดปฏเสธการเลอกใชอาหารและพชทเปน GMOs

การปรบตวของภาคเกษตรกรรมไทย เพอบรรลสเปาหมายดานการสรางความมนคงและความปลอดภยดานอาหาร จำาเปน ตองอาศยนวตกรรมและเทคโนโลยทางการเกษตรทสามารถเสรมสรางศกยภาพของภาคเกษตรกรรมไทยใหสามารถเพมผลผลตตอไรไดอยางยงยน โดยควรสรางความเขาใจใหกบประชาชนและสนบสนนการสรางนกวจย และสงเสรมการจดทำาฐานขอมล ระบบเตอนภย เพอเปนกลไกทชวยใหประเทศไทยสามารถพฒนาและใชประโยชนจากสงมชวตดดแปลงพนธกรรม(GMOs) ไดอยางปลอดภยและมประสทธภาพ

ทงน GMOs เปนประเดนทมความละเอยดออนตอการพฒนาภาคเกษตรของไทย โดยปจจบนประเทศไทยมมาตรการและระเบยบควบคมการใชประโยชนจาก GMOs อาท

/๒.๒ ...ขอเสนอแนะของสภาทปรกษาฯ ความเหนของ สศช. และหนวยงานท

เกยวของ๒.๒ สงคมขาดองคความรและกลไกทจะขจดความเคลอบแคลงสงสยใหแกผบรโภค ทำาใหไมเทาทนตอความเปลยนแปลงของความกาวหนาดานเทคโนโลยพนธวศวกรรมโดยยงขาดขอมลดานความปลอดภยและความเสยง ของผลตภณฑดดแปรพนธกรรมทงในดานอาหาร และตอสงแวดลอม รวมไปถงขอมลผลกระทบดานสงคม และเศรษฐกจตลอดหวงโซอปทาน ซงความรความเขาใจ ทถกตองดงกลาว จะมสวนสำาคญทจะชวยสนบสนน

๑. ในป ๒๕๓๗ กระทรวงเกษตรและสหกรณไดออกประกาศ กำาหนดใหพช GMOs จำานวน ๔๐ รายการ เปนสงตองหาม นำาเขา และในป ๒๕๔๖ ไดประกาศเพมเตม อก ๔๙ ชนด

๒. คณะรฐมนตร ไดมมตเมอวนท ๓ เมษายน ๒๕๔๔ ไมอนญาตใหมการผลต นำาเขา GMOs เพอการคาและการทดลอง ยกเวนอาหารแปรรปขาวโพด และถวเหลองทใชเปนอาหารสตว และการทดลองจะทำาไดตอเมอตองอยในหองปฏบตการ และตองม Guideline เทานน

- 4 -

ขอเสนอแนะของสภาทปรกษาฯ ความเหนของ สศช. และหนวยงานทเกยวของ

การตดสนใจอยางมเหตผลทงในระดบสวนบคคล และระดบนโยบาย

๓. คณะรฐมนตร มมตเมอวนท ๒๕ ธนวาคม ๒๕๕๐ อนมตตามมตคณะกรรมการกลนกรองเรองเสนอคณะรฐมนตร คณะท ๒ ทมมตใหสำานกเลขาธการคณะรฐมนตร เรงรด การดำาเนนการรางพระราชบญญตวาดวยความปลอดภย ทางชวภาพของเทคโนโลยสมยใหม พ.ศ. .... ตามขนตอน เพอใหมความคบหนาและมผลบงคบใชโดยเรวทสด และ ในระหวางทรางพระราชบญญตดงกลาวยงไมมผลใชบงคบ ใหกระทรวงเกษตรและสหกรณเตรยมความพรอมในการจะขยายการทดลองวจยพชดดแปลงพนธกรรมออกไปในระดบแปลงทดลองของทางราชการ โดยใหระบพนทและชนดของพชใหชดเจน รวมทงมาตรการในการควบคมอยางเขมงวด พรอมทงศกษา และประเมนผลกระทบตอคณภาพสงแวดลอมและสขภาพ ของประชาชนและผมสวนไดเสยและอนๆ ตามบทบญญต ของรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย

๔. ปจจบนประเทศไทยมกลไกหลกกำากบดแลดานการศกษาวจย และดานนโยบายพนธวศวกรรม ซงเกยวของกบประเดน GMOs ดงน ๔.๑ ดานการศกษาวจย โดยคณะกรรมการพฒนาวทยาศาสตรและเทคโนโลยแหงชาตไดแตงตงคณะกรรมการกลางดานความปลอดภยทางชวภาพขนมาในป ๒๕๓๖ และไดมการ ตงคณะอนกรรมการขน ๔ คณะ เพอดแลการศกษาวจย ๔ ดาน คอ (๑) ดาน

- 5 -

ขอเสนอแนะของสภาทปรกษาฯ ความเหนของ สศช. และหนวยงานทเกยวของ

อาหาร (๒) ดานพช (๓) ดานจลนทรย และ (๔) ดานสงคมเศรษฐกจ พรอมกบมการแตงตงคณะกรรมการ ดานความปลอดภยทางชวภาพของแตละสถาบนการศกษาขนดวย

/๔.๒ ...

ขอเสนอแนะของสภาทปรกษาฯ ความเหนของ สศช. และหนวยงานทเกยวของ

๔.๒ ดานนโยบายพนธวศวกรรมและความปลอดภย ทางชวภาพของประเทศ โดยคณะกรรมการนโยบายเทคโนโลย ชวภาพแหงชาต ทมนายกรฐมนตรเปนประธาน ไดมมต เมอคราวประชมวนท ๒๓ ธนวาคม ๒๕๔๖ใหแตงตงคณะอนกรรมการเฉพาะกจเพอพฒนานโยบายพนธวศวกรรม และความปลอดภยทางชวภาพขน โดยใหมหนาทในการจดทำากรอบนโยบาย มาตรการและกลไกดานพนธวศวกรรมและ ความปลอดภยทางชวภาพ เพอใหประเทศสามารถพฒนาและ ใชเทคโนโลยไดอยางเหมาะสม ทนการณ และคณะกรรมการ นโยบายฯ ตลอดจนผทรงคณวฒและนกวชาการไดลงความเหนรวมกนตอประเดนดาน GMOs วาควรใหสงคมมทางเลอก มความเหมาะสมทสด โดยใหสงคมไดมโอกาสเลอกใช GMOs ทใหประโยชนสงสดตอประเทศ โดยคำานงถงความปลอดภย ของสงมชวตและสงแวดลอม ซงจะมมาตรการตางๆ รองรบ ดงน

- 6 -

ขอเสนอแนะของสภาทปรกษาฯ ความเหนของ สศช. และหนวยงานทเกยวของ

(๑) มาตรการเพอสงเสรมการวจยและพฒนา ทางพนธวศวกรรม เพอเพมองคความรดาน GMOs และเปนทางเลอกในการสรางผลตภณฑใหม เชน ดานพลงงาน ไมดอก ไมประดบ สตวนำาสวยงามและจลนทรย พรอมทงมการจดทำายทธศาสตรและ Roadmap การพฒนา GMOs โดยให สวทช. เปนผดำาเนนการ

(๒) มาตรการดานการบรหารจดการและกฎหมาย ทมความเขมงวดและโปรงใส พจารณาการใชประโยชนจาก GMOs เปนกรณๆ ไป

(๓) มาตรการดานการใหการศกษาและการใหขอมลสาธารณะในการใหการศกษาทงในระบบและนอกระบบ

(๔) มาตรการเสรมสรางขดความสามารถทงดานกำาลงคนและบคลากร เครอขายงานวจย และการบรหาร ดานทรพยสนทางปญญา เพอใหเกดความสามารถเองภายในประเทศ

๓. การใชพลงงานนวเคลยร จะสรางความกงวลใหกบภาคการพฒนาและประชาชนทอยใกลเคยง

๓.๑ ความกงวลจากหลายฝายทเกยวของ โดยเฉพาะในดานความปลอดภยของโรงไฟฟานวเคลยร

การเสรมสรางความมนคงดานพลงงานของประเทศ ควรดำาเนนการควบคไปพรอมกบการพจารณาจดหาแหลง พลงงานทางเลอกอนๆ ทงทเปนพลงงานชวมวล พลงงานทางเลอก นอกเหนอจากพลงงานนวเคลยร โดยพลงงานทางเลอกทสามารถ

/การจดการ ...

- 7 -

ขอเสนอแนะของสภาทปรกษาฯ ความเหนของ สศช. และหนวยงานทเกยวของ

การจดการกากกมมนตรงสและเชอเพลงใชแลว ผลกระทบตอสงแวดลอมและตอประชาชนทอยในบรเวณใกลเคยง กบสถานทกอสรางโรงงาน ตลอดจนราคาเชอเพลงยเรเนยม ทอาจจะสงขน โดยกลววาโรงไฟฟานวเคลยรอาจจะระเบดเหมอนระเบดนวเคลยร และความกลวเหตการณทเกดขนกบโรงไฟฟานวเคลยรท Chenobyl ในป พ.ศ. ๒๕๒๙ เปนตน

๓.๒ ขาดผลการศกษาถงความเปนไปไดในการใชพลงงานทดแทนและพลงงานทางเลอกรปแบบอนๆ เนองจากประเทศไทยกมการผลตไฟฟาจากพลงงานหมนเวยน ตามชมชนหลายแหงซงเปนทยอมรบวาเปนพลงงานทสะอาดตอสงแวดลอมและตอสขภาพของคนในชมชนตลอดจน ควรจะไดมการศกษาถงความจำาเปนและความเปนไปได ทประเทศไทยซงเปนประเทศกำาลงพฒนา จำาเปนตองใชพลงงานนวเคลยร

นำาหมนเวยนได ควรไดรบความสำาคญในลำาดบสง เพอพฒนา ใหเปนแหลงพลงงานหลกในระบบเศรษฐกจของประเทศ ในอนาคต ซงทผานมากระทรวงวทยาศาสตรและเทคโนโลย ไดดำาเนนโครงการวจยและพฒนาพลงงานทางเลอกจากชวมวล และการผลตเชอเพลงคณภาพสงจากขยะ ซงจะชวยใหเกด การผลตและใชประโยชนจากพลงงานทางเลอกในเชงพาณชยสำาหรบประเทศไทยในอนาคต

นอกจากน ในประเดนทเกยวของกบพลงงานนวเคลยรนน สำานกงานปรมาณเพอสนต กระทรวงวทยาศาสตรและเทคโนโลย ไดดำาเนนการสรางความเขาใจเกยวกบสารกมมนตรงสและ การเตรยมการเพอรองรบโรงไฟฟาพลงงานนวเคลยร ซงเปนภารกจทไดดำาเนนการอยแลวอยางตอเนอง รวมทง กระทรวงพลงงานยงไดจดทำาแผนการจดตงโครงสรางพนฐานพลงงานนวเคลยร และการดำาเนนงานในชวง ๓ ปแรก (พ.ศ.๒๕๕๑ - ๒๕๕๓) และดำาเนนการจดตงสำานกพฒนาโครงการโรงไฟฟาพลงงานนวเคลยร (Nuclear Power Program Development Office , NPPDO) เปนหนวยงานภายใตกระทรวงพลงงาน เพอเปนหนวยงานบรหาร ประสาน และผลกดนแผนการดำาเนนงานใหเปนไปตามเปาหมาย

สำาหรบการดำาเนนการดานการจดทำาพลงงานทดแทนนน กระทรวงพลงงาน ไดจด

- 8 -

ขอเสนอแนะของสภาทปรกษาฯ ความเหนของ สศช. และหนวยงานทเกยวของ

ทำาแผนพลงงาน ทดแทน ๑๕ ป โดยมเปาหมายใหมการทดแทนการใชนำามนไดรวม ๑๙ . ๗๙๙ ตนเทยบเทานำามนดบในป ๒๕๖๕ คดเปนรอยละ ๒๐ ของการใชพลงงานของประเทศ

๔. การพฒนาเทคโนโลยสารสนเทศ ในกระแสโลกาภวฒน นำามาซงผลกระทบทสรางความเปลยนแปลงทงในดานสงคม เศรษฐกจ และสงแวดลอม ผลกระทบดงกลาวเกดขนทงในเชงบวกและเชงลบ และสงผลกระทบตอชมชนในทกระดบ ใน ๔ ประเดนหลกคอ

๔.๑ การจดการความร (๑) ประเทศไทยยงขาดแคลน

ระบบการจดการทรพยสนทางปญญาทมประสทธผล ซงความไมพรอมดงกลาวนำาไปสปญหาการละเมดลขสทธได

การพฒนาเทคโนโลยสารสนเทศในกระแสโลกาภวตน ของประเทศไทย ควรใหความสำาคญกบประเดนเรองความมนคงปลอดภยของระบบสารสนเทศ (IT Security) เนองจากเปนปญหา ทอาจสงผลกระทบอยางรนแรงตอระบบเศรษฐกจและความเชอมนของผบรโภคโดยรวม

ทงน กระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร ไดจดทำาแผนแมบทเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร (ฉบบท ๒) ของประเทศไทย พ.ศ. ๒๕๕๒-๒๕๕๖ เพอใชเปนกรอบแนวทางในการพฒนาเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร

/(๒) ...

ขอเสนอแนะของสภาทปรกษาฯ ความเหนของ สศช. และหนวยงานทเกยวของ

(๒) การควบคมคณภาพและมาตรฐานของ การจดการความรโดยใชเทคโนโลยสารสนเทศ เพอรองรบ การพฒนาสงคมเขาสสงคมดจตอล (digital society) ตองไดรบการเอาใจใสอยางตอเนองและสมำาเสมอ เพอปองกนผลกระทบทจะเกดขนจากการนำาเสนอเนอหาทไมเหมาะสม หรอถกครอบงำาโดยวฒนธรรมของตาง

ของประเทศใหทนตอการเปลยนแปลง ภายใตระบบโลกาภวฒน รวมทงเทคโนโลยอบตใหม (Emerging Technology) โดยกำาหนดวสยทศนใหประเทศไทยเปนสงคมอดมปญญา (SMART THAILAND) ดวยการใชเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร ตามปรชญา เศรษฐกจพอเพยง เพอพฒนาประเทศสสงคมเศรษฐกจฐานความร นอกจากน ยงไดตระหนก

- 9 -

ขอเสนอแนะของสภาทปรกษาฯ ความเหนของ สศช. และหนวยงานทเกยวของ

ชาต หรอวธการ ทางการตลาดตางๆ รวมถงการไมมการแยกแยะ ตรวจสอบขอมลกอนการเผยแพร

(๓) ประเทศไทยจำาเปนตองมแนวทางการจดการสารสนเทศและความรทดเพยงพอ เพอสงเสรม สนบสนนแนวคดในการใชเทคโนโลยสารสนเทศเพอลดการใชพลงงานจากการเดนทางไปยงสถานทตางๆ ดวยทางเลอกของการทำางานทบาน (work at home) และการประชมระยะไกล (teleconference) เปนตน

๔.๒ การตดตามและตรวจสอบยอนกลบ

การใชเทคโนโลยสารสนเทศในระบบการตรวจสอบยอนกลบ (traceability) เปนการสรางโอกาสใหกบประเทศไทยในการรกษามาตรฐานและเพมประสทธภาพของหวงโซอปทาน รวมถงการมระบบตดตามและเฝาระวง (monitoring and control system) เพอเตอนภยลวงหนาเกยวกบการเกดโรคระบาด และโรคพชตางๆ และการปองกนภยพบตและสงแวดลอม อยางไรกด การใชเทคโนโลยสารสนเทศในระบบการตดตาม และตรวจสอบยอนกลบอยางไมเหมาะสมและเพยงพอ อาจกอใหเกดผลกระทบดานลบหลายประการ เชน ปญหาขยะอเลกทรอนกส การละเมดความเปนสวนตวของประชาชน และความมนคงทางดานอาหาร (food security) เปนตน

๔.๓ คณภาพชวตของคนในสงคม

ถงความสำาคญของสงทาทายอบตใหม และไดเตรยมการเพอรองรบผลกระทบดานเทคโนโลยสารสนเทศของประเทศไทย ในประเดนการจดการความร คณภาพชวต ของประชาชน และความมนคง ปลอดภยในสงคม โดยแผนแมบทฯ ดงกลาว ไดใหความสำาคญกบการพฒนา คน“ ” การยกระดบคณภาพชวตของประชาชน โดยมเปาหมายใหประชาชนไมนอยกวารอยละ ๕๐ ของประชาชนทงประเทศ มความรอบร สามารถเขาถง สรางสรรค และใชสารสนเทศอยางมวจารณญาณ รเทากน มคณธรรมและจรยธรรม (Information Literacy) การพฒนาโครงสรางพนฐานดานเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร ยกระดบการศกษาและการเรยนรตลอดชวต การจดสรรทรพยากรการสอสาร โทรคมนาคม และโครงขายเทคโนโลยสารสนเทศ เพอการบรการภาคสงคม ไดแก การสาธารณสขพนฐานการเฝาระวง การเตอนภย และการจดการภยพบตทางธรรมชาต การสราง ความมนคงใหกบโครงขายสารสนเทศของประเทศ รวมทงสงเสรม สนบสนนใหประชาชนมความรความเขาใจถงภยอนตรายในการ ใชเทคโนโลยสารสนเทศทไมถกตอง เหมาะสม และกำาหนดแนวทางในการปองกน

- 10 -

ขอเสนอแนะของสภาทปรกษาฯ ความเหนของ สศช. และหนวยงานทเกยวของ

เทคโนโลยสารสนเทศ มสวนชวยใหคนในสงคม มคณภาพชวตทดและมความเปนอสระมากขน อยางไรกด ปญหาการใชประโยชนจากขอมลทไมคมคา การใชเทคโนโลยเกนความจำาเปนและไมเหมาะสม อาจมผลทำาใหมนษยปรบตวไปในทางทถดถอย เชน การใชความรจากภมปญญาทองถนลดลง

/ขาดความคด ...

ขอเสนอแนะของสภาทปรกษาฯ ความเหนของ สศช. และหนวยงานทเกยวของ

ขาดความคดรเรมสรางสรรค ขาดทกษะในการปฏบตงาน และเยาวชนมความกาวราวรนแรงอนเกดจากการเลนเกมคอมพวเตอร รปแบบตางๆ มากขน เปนตน นอกจากน ผลกระทบยงอาจจะเกดขนในรปของชองวางในสงคมทเพมขน และปฏสมพนธของบคคลในสงคมจรงลดนอยลงจนเกด เปนสภาวะปจเจกนยมทคนตางมโลกสวนตวมากขน

๔.๔ ความมนคงทางสงคมการใชเทคโนโลยสารสนเทศในทาง

ทผดจะสงผลใหมการละเมดขอมลสวนบคคล ปญหาการคา online ทไมเหมาะสมหรอผดกฎหมาย การลอลวง และอาจนำาไปสปญหาอาชญากรรมขามชาตและอาชญากรรมรปแบบใหม ทสงผลก

- 11 -

ขอเสนอแนะของสภาทปรกษาฯ ความเหนของ สศช. และหนวยงานทเกยวของ

ระทบตอความมนคงทางสงคมในระดบประเทศได

๕. การเปลยนแปลงโครงสรางประชากร และมตสงคมวยวฒ สงคมไทยกำาลงเผชญกบการเปลยนแปลงโครงสรางประชากร ทมสดสวนของผสงวย (Aging society) เพมขน ในขณะทสดสวนของวยแรงงานลดลง นอกจากน สงคมไทยยงเปนสงคมทขาดวฒภาวะในหลาย ๆ ดาน ทำาใหตดอยกบกรอบความคดเดมทไมอาจหลดพนจากความเปนปจจบนไปสความคดใหมๆ ททาทายมากกวาได การปรบเปลยนโครงสรางกรอบความคดใหหลดพนจากแนวคดแบบเดม มาสแนวคดของ สงคมวย“วฒ(Mature society)” จงเปนประเดน ทาทายทสำาคญ โดยกรอบทจะกำาหนดทางเลอกของสงคมไทย ในอนาคต จะประกอบดวยการเปลยนแปลงเชงโครงสรางของ ๔ ระบบใหญ คอ

๕.๑ ระบบการทำางาน จะปรบเปลยนจากการผลตดวยกำาลงแรงงานในยคเกษตรกรรม หรอ อตสาหกรรม ไปสภาคบรการทใชความชำานาญเฉพาะดานหรอวชาชพเฉพาะ และปรบเปลยนไปสสภาพการจางงานแบบรบชวงการผลต (Subcontracting) และการประกอบวชาชพอสระเพมมากขน

๕.๒ ระบบการเรยนรและการศกษา จะปรบเปลยน จากการใหความสำาคญกบ

การเตรยมพรอมประเทศเพอรองรบการเปลยนแปลงโครงสรางประชากรสสงคมผสงวยทมมตของการเปนสงคม วยวฒนน ไดมหนวยงานหลกทเกยวของจดทำาแผนงาน/โครงการ เพอชวยยกระดบคณภาพชวตของผสงอาย และสนองตอบ ตอประเดนการเปลยนแปลงดงกลาว อาท กระทรวงพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย ไดจดทำาโครงการศนยพฒนาครอบครวในชมชน และโครงการสงเสรมการปฏบตงานตามนโยบาย และยทธศาสตรการพฒนาสถาบนครอบครว กระทรวงวทยาศาสตรและเทคโนโลย ไดดำาเนนโครงการวจยเกยวกบหนยนตและระบบอตโนมต โครงการวจยดานอาหารเสรมสขภาพเพอผสงวย และโครงการพฒนาเครองมอแพทยและสงประดษฐเพอผสงอาย เปนตน ซงงานวจยเหลานเพอพฒนาเทคโนโลยสงอำานวย ความสะดวกสำาหรบคนพการและผสงอาย ตลอดจนลดการนำาเขาเทคโนโลยจากตางประเทศ

นอกจากน กระทรวงสาธารณสขยงมการดำาเนนงานตาม ๓ ยทธศาสตรหลกภายใตแผนผสงอายแหงชาต ซงประกอบดวย (๑) ยทธศาสตรการเตรยมความพรอมของประชากรเพอวยสงอายทมคณภาพ (๒) ยทธศาสตรการสงเสรมผสงอาย มหกรรมภมปญญา ยกระดบคณภาพชวตผสงวย “สรางอาหารปลอดภย เทดไทราชน ” (๓)

- 12 -

ขอเสนอแนะของสภาทปรกษาฯ ความเหนของ สศช. และหนวยงานทเกยวของ

การศกษาในระบบ ไปสกระบวนการเรยนรทใชเทคโนโลยสารสนเทศ และแนวคดในการจดการความรมากขน เพอพฒนาประเทศไทยสสงคมฐานความร อยางตอเนอง ซงการเปลยนแปลงดงกลาวจะชวยพฒนาแรงงานใหสามารถปรบตวไดทนกบความตองการแรงงานทมทกษะใหมๆ

ยทธศาสตรดานระบบคมครองทางสงคมสำาหรบผสงอาย และ (๔) ยทธศาสตรเกยวกบการดแลสขภาพผสงอาย ตามลำาดบ

/๕.๓ ...ขอเสนอแนะของสภาทปรกษาฯ ความเหนของ สศช. และหนวยงานท

เกยวของ๕.๓ ระบบการดแลสขภาพ โดย

เฉพาะอยางยง ในการดแลผสงวยทมแนวโนมเพมมากขน จงตองวางแผนจดการบรการสขภาพอยางมประสทธภาพ

๕.๔ ระบบครอบครวและชมชน ทจะแปรเปลยนไปจากครอบครวขยายไปสครอบครวขนาดเลก ทมความเปนปจเจกชนสงและลดความสมพนธของคนในชมชน ลงไปเร อยๆ ตลอดจนมความหางเหนในดานคณธรรม ในภาพรวมของสงคมไทย

ขอเสนอยทธศาสตร การรบมอสงทาทายอบตใหม เพอเตรยม

ความพรอมใหกบประเทศไทยในอนาคต จะ”ตองดำาเนนการใน ๓ ยทธศาสตรหลก ดงน ๑. ยทธศาสตรการสรางคนทมคณภาพและมประสทธภาพ โดย

๑.๑ สรางคนและพฒนาบคคลากรให

๑. ควรมหนวยงานกลางททำาหนาทในการ

จดทำายทธศาสตร วางแผน และประสานงานกบภาคทเกยวของ ทงในระดบประเทศและระดบสากล และควรใหมการจดตงกลไกขบเคลอนงานทง ในระดบชาตและระดบจงหวด เพอใหยทธศาสตรการรบมอกบ สงทาทายอบตใหมทจดทำาขน สามารถปฏบตใหเกดผลไดอยางเปน

- 13 -

ขอเสนอแนะของสภาทปรกษาฯ ความเหนของ สศช. และหนวยงานทเกยวของ

สามารถเรยนรเทาทนตอการเปลยนแปลงในดานตางๆ โดยใชภมปญญาของตนเอง อาท การพฒนาเกษตรกรรมแบบยงยนเพอให เปนเกษตรกรรมกระแสหลกในประเทศไทยแทนการใชสงมชวตดดแปลงพนธกรรม (GMOs)

๑.๒ ลงทนพฒนากำาลงคนใหมความเชยวชาญ และชำานาญในดานตางๆ เพอรบมอสงทาทายอบตใหม โดยมงสรางคนทมสมรรถนะสงทงดานองคความร ทกษะ และมคณลกษณะทสำาคญๆ คอการพงพาภมปญญาของตนเองมากกวาการพงพาเทคโนโลยทอาจไมเหมาะสมจากตางประเทศ

๒. ยทธศาสตรการสรางฐานขอมลและระบบเตอนภย ทเชอถอได มความเปนเอกภาพและรวดเรวทนเหตการณ โดย

๒.๑ หนวยงานทเกยวของรวมกนวางแผนพฒนาระบบ ฐานขอมลและระบบเตอนภยทมความเปนเอกภาพ เชอถอได ทนตอเหตการณ สามารถเชอมตอกบฝายบรหารของประเทศไดอยางรวดเรว และประชาชน สอมวลชนสามารถเขาถงไดงาย

รปธรรม เนองจากปจจบนมหนวยงานไดจดทำามแผนระยะสน (๕ ป) ในประเดนทเกยวของกบบทบาท ภารกจเฉพาะของหนวยงานนนๆ อาท กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ซงมแผนยทธศาสตรแหงชาตวาดวยการจดการการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ พ.ศ. ๒๕๕๑-๒๕๕๕ ทผานความเหนชอบจากคณะรฐมนตรแลว แผนยทธศาสตรอนามยสงแวดลอมแหงชาต พ.ศ. ๒๕๕๑-๒๕๕๔ ของกระทรวงสาธารณสข และแผนบรรเทาภาวะโลกรอนดานการเกษตรของกระทรวงเกษตรและสหกรณ เปนตน ทงน เพอบรณาการการดำาเนนงานของหนวยงานตางๆ ทเกยวของใหเปนไปในทศทางเดยวกน

นอกจากน ในการผลกดนยทธศาสตรควรใหความสำาคญกระบวนการในการดำาเนนการงานในรปแบบของการทำางาน เปนเครอขายทสามารถเชอมโยงและประสานงานตงแตระดบปจเจกบคคลไปจนถงระดบชาต ตลอดจนนำากลไกทมอยในปจจบนทงทเปนคณะกรรมการระดบชาต ระดบจงหวดและการรวมกลม ในรปขององคกรชมชนตางในพนทเขามามสวนรวมในการผลกดน ยทธศาสตรไปสการปฏบตใหเกดผลสมฤทธไดอยาง มประสทธภาพ

/๒. ๒ ...

- 14 -

ขอเสนอแนะของสภาทปรกษาฯ ความเหนของ สศช. และหนวยงานทเกยวของ

๒.๒ การสรางฐานขอมลดานภยพบตและสงแวดลอม แบบบรณาการ โดยเฉพาะฐานขอมลการสญเสยชวตหรอ ความสญเสยทางเศรษฐกจ ฐานขอมลการปลอยกาซเรอนกระจก ฐานขอมลภยพบต ผลกระทบตางๆ การบรรเทาและการเยยวยา ผไดรบความเสยหาย เปนตน

๒.๓ ระดมความเหนและประสบการณ จากนกวชาการ ผเชยวชาญ ภาคประชาชนทเกยวของ เพอลดชองวางในการทำางานใหมความครบถวนและความนาเชอถอฐานขอมล

๒.๔ ใหชมชน หรอผอยอาศยในพนทประสบภย ไดมสวนรวมรเรม วางแผน และเปนผบรหารจดการระบบฐานขอมล โดยภาครฐสนบสนนดานขอมล ความร งบประมาณ การแจงขาวเตอนภยการฝกอบรมและมการทดสอบระบบโดยดำาเนนการรวมกบองคกรพฒนาเอกชน องคกรภาคธรกจ และภาคประชาสงคม

๒.๕ ปรบปรง แกไข ระเบยบ กฎหมายทเกยวของ กบการเตอนภย การอพยพหลบภย และการฟนฟหลงประสบภย โดยกระบวนการมสวนรวมของทกฝาย

๒.๖ ภาครฐใหการสนบสนนงบประมาณ และกำาลงคนอยางเพยงพอ

๓. จดตงกลไกการขบเคลอนยทธศาสตร โดย

๓.๑ จดใหมคณะกรรมการและหนวยงานกลางระดบนโยบายทมศกยภาพเพยงพอในการวางแผนรบมอสงทาทายอบตใหม

๒. การตระหนกถงความสำาคญของเทคโนโลยสารสนเทศ ในฐานะทเปนปจจยสำาคญในการเตรยมประเทศ เพอเตรยม ความพรอมรบมอสงทาทายอบตใหมและสถานการณเปลยนแปลงภายใตระบบโลกาภวตน จำาเปนตองมการพฒนาเทคโนโลยทมประสทธภาพ ทงน รฐควรสงเสรม สนบสนนในการพฒนาเทคโนโลยสารสนเทศเปนนโยบายเรงดวน ดำาเนนการอยางเปนระบบและตอเนอง ตลอดจน หนวยงานตาง ๆ ทเกยวของจะตอง มการบรณาการรวมกน โดยมการศกษาวเคราะหและจดลำาดบโครงการทมความจำาเปนเรงดวน

๓. การพฒนาดานความมนคงทางดานอาหารและพลงงาน ควรจดทำาเปนยทธศาสตร ทมแผนปฏบตการระยะสน ระยะกลาง และระยะยาว ทชดเจน สามารถนำาไปปฏบตใหเกดผลไดอยาง เปนรปธรรม ตลอดจนการศกษาวจยและเกบขอมลในทกๆ ดาน ทเกยวของจะตองมความสอดคลองกบความเปนจรงและสามารถรบมอกบสถานการณในอนาคตไดอยางมประสทธภาพ โดยเฉพาะอยางยงการวางนโยบายพนธวศวกรรมและความปลอดภยทางชวภาพของประเทศ ควรอยบนพนฐานขององคความรของประเทศไทย และบรณาการองคความรทงดานเศรษฐกจ สงคม และความหลากหลายทางชวภาพของประเทศ และควรสงเสรมการศกษาวจยทางเทคโนโลยชวภาพอยางจรงจงตอไป และเตรยมความพรอมทางดานกฎระเบยบตางๆ เพอเขาเปนภาค

- 15 -

ขอเสนอแนะของสภาทปรกษาฯ ความเหนของ สศช. และหนวยงานทเกยวของ

ทเกดขน รวมทงทำาหนาทในการศกษาวจยและตดตามการเปลยนแปลงและผลกระทบทตามมา การกำาหนดมาตรการเฝาระวงและมาตรการเยยวยาผไดรบผลกระทบ ทเกดขน

๓.๒ การพฒนาคณภาพการวจยและพฒนาดวยการปลกฝงการเรยนรในทกระดบการศกษาโดยใชภมปญญา ของแตละทองถน

๓.๓ กำาหนดจดยนของประเทศไทย โดยเฉพาะ ในประเดนทเปนความขดแยงระหวางประเทศ อาท สนคา GMOs สนคาเทคโนโลยชวภาพ และทรพยสนทางปญญาทเกยวกบสงมชวต โดยการมสวนรวมของภาคประชาชนและภาคเอกชน

Cartagena Protocol เปนตน นอกจากน ยทธศาสตรและแนวทางการรบมอดานการเกษตรควรคำานงถงแรงงานในวยทำางาน ของภาคเกษตร มแนวโนมลดลง การจดหาสวสดการทางสงคมแกเกษตรกรดวย

๔. ควรพจารณาใหมหนวยงานคลงสมอง (Think Tank) ของประเทศทปฏบตหนาทรองรบความทาทาย โดยเนนในเรองของการคาและการสงออกสนคา นวตกรรม ผลตภณฑ ผเชยวชาญ ซอฟตแวร การพฒนาตามโครงการตางๆ ทเกยวของกบประเดนทาทายทง ๕ ตามขอเสนอแนะของสภาทปรกษาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต รวมทงรฐบาลควรสงเสรมใหมการวจยและพฒนาในประเดนทเกยวของอยางจรงจง อาท ดานอตสาหกรรมอาหาร อตสาหกรรมซอฟตแวร และการสรางนวตกรรมตางๆ รวมทงควรสงเสรมใหมการจดทะเบยนสทธบตรดวย

/๓. ๕ ...

ขอเสนอแนะของสภาทปรกษาฯ ความเหนของ สศช. และหนวยงานทเกยวของ

๓.๔ สรางความเขมแขงใหชมชนมความสามารถ ในการจดการแกไขปญหาและการลดผลกระทบทางลบจาก สงทาทายอบตใหมในระดบพนท ผานกลไกและกระบวนการของแผนชมชน ทบรณาการและมความเชอมโยงกบแผนพฒนาสวนทองถน

๕. การมสวนรวมขององคกรระดบทองถนและภาคประชาสงคม โดยเฉพาะอยางยงองคกรปกครองสวนทองถน จะเปนกลไกหลกทสำาคญในการขบเคลอนยทธศาสตร ตลอดจนแผนงานและโครงการทเกยวของกบการเตรยมความพรอมใหกบประเทศไทยในการรบมอ

- 16 -

ขอเสนอแนะของสภาทปรกษาฯ ความเหนของ สศช. และหนวยงานทเกยวของ

และแผนระดบตางๆ ๓.๕ เปดโอกาสใหภาคประชาชนเขามา

มสวนรวมคดรวมตดสนใจ และรวมดำาเนนการ ในการรบมอและตรวจสอบกระบวนการบรหารจดการมากขน

๓.๖ เรงปรบปรงและพฒนากฎหมายเพอสนบสนนการขบเคลอนยทธศาสตรใหบงเกดผลในทางปฏบตอยางมประสทธผล โดยหนวยงานของรฐทเปนผรบผดชอบหลก ควรมการวเคราะหประเดนอบตใหมตงแตตนกอนทประเดนดงกลาวจะถงจดวกฤต

๓.๗ การจดสรรงบประมาณของประเทศ ควรมการปรบเปลยนมาใชขอมลจากงานวจยหรอผเชยวชาญรวมกบ การใชขอมลจากประสบการณเพอประกอบ การจดสรรงบประมาณดวย

๓.๘ ผตดสนใจควรหาขอมลในดานสาระสำาคญ และผลกระทบมาประกอบการตดสนใจ ตลอดจนควรใชกลไกการตดตามและประเมนผลการดำาเนนงานของหนวยงาน ทเกยวของมาเปนขอมลประกอบการตดสนใจดวย

๓.๙ รณรงคเผยแพรประชาสมพนธกจกรรม ทเกยวของกบการลดกาซเรอนกระจก การปลกจต การสรางจตสำานกรกสงแวดลอม และการสรางความตระหนกและยอมรบในความจำาเปนของการปรบตวเขากบสภาพภมอากาศทเปลยนแปลงไป เปนตน

กบสงทาทายอบตใหม ใหดำาเนนไปไดอยางสมฤทธผลเปนรปธรรม โดยภาครฐและหนวยงานในสวนกลางและระดบทองท จะตองสรางความเขาใจ ความตระหนกรถงปญหา และเรงสงเสรมใหเกดการประสานความรวมมอภายในชมชนในพนทอยางจรงจงและตอเนอง

๖. การพฒนาทรพยากรมนษยเพอรบมอกบสงทาทาย อบตใหมนน ควรใหความสำาคญกบการพฒนาทกษะในการเรยนรและการคดเชงวเคราะห การปลกฝงจตสำานกสาธารณะ และการสรางเครอขายทางสงคม ทงในระดบทองถนและระดบชาต เพอเตรยมความพรอมใหกบประชาชนในทกระดบในการรบมอกบสภาวะ การเปลยนแปลงทงในดานสงแวดลอมและกระแสโลกาภวตน ทกำาลงเกดขนและคาดวาจะเกดขนในอนาคต

- 17 -

ขอเสนอแนะของสภาทปรกษาฯ ความเหนของ สศช. และหนวยงานทเกยวของ

๓.๑๐ การประเมนผลกระทบสงแวดลอมในโครงการลงทนเพอการพฒนาทงของภาครฐและภาคเอกชน ควรครอบคลมถงผลกระทบททำาใหเกดภาวะโลกรอน และควรมการวเคราะหเกยวกบการปลอยกาซเรอนกระจกทเกดจากโครงการเหลานน พรอมวธการแกไขผลกระทบทจะตามมาดวย

/คณะรฐมนตร ...

คณะรฐมนตรไดประชมปรกษาเมอวนท ๒๘ กรกฎาคม ๒๕๕๒ ลงมตอนมตเหนชอบตามทสำานกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาตเสนอทง ๒ ขอ ดงน

๑. เหนชอบผลการประชมหนวยงานทเกยวของทมตอความเหนและขอเสนอแนะของสภาทปรกษาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต เรอง การรบมอสงทาทายอบตใหมเพอเตรยมความพรอมใหกบประเทศไทยในอนาคต

๒. มอบหมายใหสภาทปรกษาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตและหนวยงาน ทเกยวของ ไดแก กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม กระทรวงเกษตรและสหกรณ กระทรวงพลงงาน กระทรวงวทยาศาสตรและเทคโนโลย กระทรวงสาธารณสข กระทรวงการตางประเทศ กระทรวงมหาดไทย กระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร และกระทรวงการพฒนาสงคม

- 18 -

และความมนคงของมนษยรบขอเสนอและความเหนของทประชมไปพจารณาดำาเนนการในสวน ทเกยวของตอไป โดยสำานกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาตทำาหนาทหนวยงานประสานการดำาเนนงานและตดตามความกาวหนา

จงประกาศใหทราบโดยทวกน

ประกาศ ณ วนท กรกฎาคม พ.ศ. ๒๕๕๒

(นายสรชย ภประเสรฐ)เลขาธการคณะรฐมนตร

- 19 -