ayetvehadis

88
1 AYET VE HADİSLERİN NURUYLA TASAVVUFİ YORUMLAR (SADIRLARDAN SATIRLARA; SATIRLARDAN SADIRLARA) “Ve nefsin ve mâ sevvahâ” “Nefse ve onu düzenleyene yemin ederim ki” (Şems/7) MEHMET İZZET ASLIN

Upload: rachel-curry

Post on 12-Sep-2015

19 views

Category:

Documents


2 download

DESCRIPTION

iyi

TRANSCRIPT

  • 1

    AYET VE HADSLERN NURUYLA TASAVVUF YORUMLAR

    (SADIRLARDAN SATIRLARA; SATIRLARDAN SADIRLARA)

    Ve nefsin ve m sevvah

    Nefse ve onu dzenleyene yemin ederim ki

    (ems/7)

    MEHMET ZZET ASLIN

  • 2

    GR

    Hamd, TEK VCUD HVYETNde alemlerin her zerresinde Zatyla kaim ve batn, vcuduyla mevcud, sfatyla muhit ve tecelli, esmasyla malum ve tecelli, kudretiyle fail, fiiliyle zahir, eserleriyle mehud, batn ile sr olan Allaha mahsustur.

    Salat ve selam Kurann nurunu bizlere aktaran Hz. Muhammede, aline, ehli beytine olsun.

    Kuran srf nurdur. nsann hakikatide bu nurla drlmtr. Bu nedenle asllar zere Kuran ve insan ikiz kardetir. Kardeliin hakkna riayet etmek iin Kurann manalarn yaama adapte etmek gereklidir. Tasavvuf slamn z, Kurann konusu ve snnetin ta kendisidir. Ayetlerle tasavvuf kurallarna gre yorumlar son derece azdr. Kayna Kuran olan tasavvufa byle eserler verilmi ancak gnmze son derece az ulamtr. Ayet ve hadislere tasavvuf kurallar ile yorumlar getirilmi, her kiinin bundan istifade etmesi amalanmtr. Yoksa amacmz Kuran tefsiri yapmak deildir. Haddimizde deildir. Amacmz ilgililerine bir pencere amak, Kurandan birer manzara sunmaktr. Tasavvufla Kurann manalarndan bir damla aktarabilmektir. Her bilenin zerinde daha iyi bir bilen vardr. Biz bildiimiz kadarn aktardk. Daha iyi bilenlerin daha gzel eserler vermelerini temenni ederim.

    Eserin aa kmasnda, her aamasnda emei geenlere teekkr eder, kendilerinin ve gemilerine hayr dua edilmesini temenni ederim. Bu kitaptan oluan manevi haslay ncelikle Peygamber Efendimizin, alinin, ehli beytinin, Piran hazeratnn, bu yola emei geenlerin, Zekiye Annenin ve Terzi Baba ile annem, babam ve tm mminlerin ruhuna hediye eyledim. Kitabn ilgililerine yeni ufuklar amasn temenni ederim.

    08.08.2013

    LM KENDN BLMEKTR lim ilim bilmektir lim kendin bilmektir Sen kendini bilmezsin Ya nice okumaktr Okumaktan murat ne Kii Hak'k bilmektir n okudun bilmezsin Ha bir kuru ekmektir Okudum bildim deme ok taat kldm deme Eer Hak bilmez isen Abes yere gelmektir Drt kitabn mns Bellidir bir elifte Sen elifi bilmezsin Bu nice okumaktr Yiirmi dokuz hece Okursun utan uca Sen elif dersin hoca Mns ne demektir Yunus Emre der hoca Gerekse bin var hacca Hepisinden iyice Bir gnle girmektir Yunus Emre (ks)

  • 3

    NOKTANIN SIRRI

    HZ. Ali (kv) yle buyurmutur: lahi kitaplarn srr Kuranda, Kuran srr ve zeti Fatihada, Fatihann srr ve zeti Besmelede, Besmelenin srr ve zeti Ba harfinde, onunda srr, zeti altndaki noktadadr. O noktada Benim

    Nokta bahsi tasavvufun en nemli bahisleri arasnda yer alr. Noktaya ulaan hakikat ve marifet srlarna ulam ve arifibillah vasf kazanm olur. Nokta ilmi, ledn ilmi dediimiz Allahn katndan (indinden) ihsan olunan ilimle yakn ilikilidir. Noktaya ulaan ilmi Hakktan alr. Kenan Rfai (ks) cmle yaratlan mkevvenat Allahn indinde NOKTAdan ibarettir. Noktaya ulaan Allah ve alemleri en iyi bilen arifler snfna girer. Noktadan murad Ahadiyeti Zat mertebesidir. Bu mertebede henz hibir isim, resim, tecelli ve zuhur yoktur. Noktann ilk alm zahire k ise Taayyn- Evvel mertebesidir. Bu ise Nefsi Muhammedi ve hakikati Muhammedinin program olarak aa k gibidir. Almam gizli hazine hkmnde bilgisayar Ahadiyeti Zat mertebesini, aldktan sonra ana program olan Windows yazsnn zuhuru Taayyn- Evvel mertebesine benzetilebilir. Ama ilemi ise Nefesi Rahman denilen, genel vcud nuru tecellisidir. Noktadan ilk aa kan ise nefsi Muhammedi ve Hakikati-Ruhu Muhammedidir. Bu geree binaen Hz. Resul (sav) Allah nce benim nefsimi, ruhumu ve nurumu halketti buyurmutur.

    Bu noktaya ise ancak airfler ulaabilir. Noktann srr ariflere takdir edilir buyurulmas bu nedenledir. Noktann srrnn ve ilahi tecellilerin snrsz olduu ehline malumdur. Yaratlm ve yaratlacak olan ne varsa bu NOKTAda drlmtr. Astrofizikiler bu gn itibariyle kainatn oluumunu yle tarif etmektedirler: Sonsuz enerji ykl, zamansz ve mekansz bir ideal noktadan kainat meydana gelmitir. Bilimin syleyemedii ise Allah kelimesidir.

    Noktadan murad batn Ahadiyeti Zat, zahiri ise Hakikati Muhammediyedir. Hakikati Muhammedi, lahi Zata ayna olduu gibi Hakka ulamaya da vesiledir. Bu nokta kainatn her cznde, her zerresinde seyran eder. Bunu yle ifade edebiliriz: Allah, TEK VCUD HVYETN de (nokta) (gizli hazine) Zatyla kaim ve batn, vcuduyla mevcud, sfatyla muhit ve tecelli, esmasyla malum ve tecelli, kudretiyle fail, fiiliyle zahir, eseriyle mehud, batn ile srdr. Btn her ey TEK NOKTA SIRrnda drlmtr. Alemlerin aa k ve varlk sebebide bu noktadr. Arifelere gre bu nokta, evvel, ahir, zatn, batn hviyetiyle sarmtr. Ulvi ve sufli btn alemleri doldurmutur. Yani Windows program alm, programdaki her ey aa kmtr. Kaynak ZATtr. Oda noktada drlmtr. lahi hviyetini Allah bu noktadan am, alemlerdeki her mevcud kendi mertebesinden nefsi hviyetine kavumutur.

    Hvel evveli vel ahiri vez zahiri vel batn ve hve klli eyin alim (Hadid/3) O ilahi hviyetiyle evveldir, ahirdir, zahirdir, batndr ve ilahi hviyetiyle her eyi bilicidir ayetiyle TEK VCUD HVYETYLE evveli, ahiri, zahiri ve batn noktada toplar ve bu nedenle ezel-ebed her eyi bilendir. Kolay anlalabilmesi iin NOKTA drt ekilde anlatlr.

    1. Harfani Nokta 2. Zulmani Nokta 3. Nurani Nokta 4. Rahmani Nokta

    Harfani noktann asl Kurandr. Buda besmelenin BAsndan ibarettir. Bu noktann nefesi rahmann tecellisiyle elif () olumu. Tm harflerde elifin nefesi rahmanla eilip bklmesinden meydana gelmitir. Bu nokta ve elifin zahirde seyrinden kelimelerin harfleri, ayetler ve sureler meydana gelmi, bunlarn ilahi tertibi ile de Kuran zahir olmutur. Basiret ehli arifler noktada Kuran, Kurandada NOKTAy mahede ederler. Zira onlar iin ne harflerin okluu noktann vahdetine, ne de noktann vahdeti harflerin okluuna perde tekil eder. Vahdet ve kesretin izafetlerden ibaret olan tek hakikatin idrak edildii Muhammedi uhud mertebesidir. Noktann almas ve srlarn almas ile kelam ve ilmi Zata Kuran ad verilmitir. Zatndan ayr deil, Zatn ayndr. Zulmani nokta, alemin karanlk merkezinden ibarettir. Alemlerin maddi-zahiri varlklarnn dayand nokta burasdr. Astrofizikiler buna karanlk-souk madde adn vermektedirler ve henz aklayamamaktadrlar. Bu nokta btn maddi varlklarn asldr. Kanmzca lahi isimlerin zuhurundan baka bir ey deildir. Zira zahiren bu noktann seyri ile maddi mevcudat hasl olmu, mertebelerdeki taayyn ve tecelliler ile maddi mevcudat meydana gelmitir. Basiret ehli arifler bu noktada afak- varlklar ve afakta-varlklarda da bu noktay mahede ederler. Onlar iin ne zahiri mevcudatn okluu (kesret) noktann aslnn tek (vahdet) oluuna ve de noktann aslnn tek oluu, zahiri varlklarn okluuna perde tekil eder. te buna nshai- Afak derler.

    Nurani nokta, insan vcudunun asl ve ilahi tecellilerin zuhur mahalli olan kalpten ibarettir. Kalpteki bu noktaya nokta-i sveyda derler. Bu noktann zahirde seyri ile insan vcudunun hakikati olan nefsi natka zahir olmu ve vcudda her noktada hkmdarln srdrmtr. Basiret ehli arifler bu noktada vcudlardaki hem zahir hem batn ok oluu mahede etmilerdir. nsanlarn ve uzuvlarn ok oluu (kesret) bu noktann tek oluu perde olmamtr. Her insanda bu asli noktay (vahdet) mahede etmilerdir. te buna nsha-i enfs denir.

  • 4

    Rahmani nokta, Ahadiyet mertebesindeki Zati noktadr. Batn amaiyyet zahiri taayyn evveldir. Her mevcutta asl olan varlk nuru (genel vcud nuru tecellisi) ite budur. Bu nokta dier noktann esrar ve kaynadr. Dier nokta bu noktann izafetleri ve itibarlardr. ASILLARI TEK VCUD HVYET ni temsil eden GZL HAZNE hkmnde olan bu noktadr. Bu noktadan oluan seyr ve tecelliler ile alemler olumu ve her mevcud kendi mertebesinde hviyetiyle alemde yerini almtr. Evveli, ahiri, zahiri ve batn birletiren bu ZAT NOKTAdr. Basiret ehli arifler bu noktada (vahdet) tm alemleri ve alemlerdeki varlklar (kesret) mahede etmiler. Kesret ve vahdetin izafi olduunu idrak etmiler. TEK VCUD HVYETN de Hakkn tecellilerini ve zuhurlarn ZAT NOKTA sndan mahede etmilerdir. Onlar iin ne var olan vehmi okluk (kesret), noktann Zati vahdetine ve ne de noktann Zati vahdeti var olan vehmi oklua perde tekil etmitir. te buna Rahmani Hakikatler Nshas denir. Mevlana Cami (ks) bu hususa yle iaret eder. Kainat, bizim yaratanmzn gzelliinin aynasdr. Bak da her zerrede Onun cemalini mahede eyle.

    Noktann insan ilgilendiren ksm budur. Kalbin merkezinde olan noktaya nokta-i sveyda derler. Zemini siyahtr. Ve ondan her atmda nur peyda olur ve alemlere yaylr. Ehline malumdur. Bu nokta Ahadiyeti Zat noktas olduundan Hakkla iletiim merkezidir. Onun fazileti ve kudreti ar gibi istiva srrndadr. Uluhiyet sfat burada tecelli eder. Bu noktann bir adda kutb-u bedendir. nsann BATIN GNEdir. Bu noktann srr ferd-i mcerreddir. Beer sfatlarndan temizlenip mcerred olsa, grnmez, hissedilmez ve ondan ezeli ve ebedi bir nur zahir olur. Siyah zemine doan beyaz nur veya beyaz zemine doan siyah nur eklinde mahede edilir. Ehline malumdur.

    Zahirde iitip bilinebilecek bir ey deildir. Nefsinle cihad etki srrndan bilesin. Batn olarak insan bedeninin ardr. Nefsi natka denilen hakikat budur. nsan cismi velayetinin padiahdr. Bu noktann istiva srrndan harf zuhur eder. Zat noktasnn tam mazhar olup alemleri drer. Akl dahi bu harf ve noktann nurudur. Hz. Resul bu nedenle Akl, kalpte Hakkla batl ayran bir nurdur buyurmutur. te bu nokta (nefsi natka) senin hakikatindir. Her ey onda olur ve onda biter. Arn istiva srr bu noktadadr. Rahman ar istiva eder (Taha/5) ayetinin sendeki tecellisidir. Rahman ismiyle Allah bu noktada tm ilahi isim ve sfatlarn drmtr. Bu noktadan tecellilerini ve hkmranln yrtr. lmi ledun ve sr ilminin ve kader ilminin drld noktadr. Ezeli ve ebedi irade ve kudret bu noktada drlmtr.

    KALBN MRA YOLU

    Kalbin yedi tabakas mira yolu bilmeli Sadrdr ann biri-nuru slam madeni Fuaddr ikincisi kefi ayan madeni Zakirlerin ryas tecelli-i esma nurlar Zat kalbdir nc nuru iman madeni Kamil olsa iman tecelli efal uhuda egaftr drdncs, ak ilahi madeni Kaplar akn envar grmez hakdan gayry Habbetl kalb beinci muhabbetullah madeni Hakayk eyann asl nuru Muhammed uhudu Noktay sveyda altnc ilmi ledn madeni Srr kader uhudu kabe kavseyn makam Beyt izzet yedinci, ilm esrar madeni Allahn hazinesi zat ehad makam.

    iirde anlald zere nokta-i sveydaya ulamak iin irfan eitimi almak gereklidir ki kii miracn tamamlayp bu srra ulaabilsin. Nokta sonsuzluu kapsadndan ve Ahadiyeti Zat (Zat Ahad makam) kaynakl olduundan ne anlatlrsa ondan anlatlr ama yinede hakkyla ondan sz edilemez. Yazmz bir beyitle bitirelim.

    Soyundum harf libasndan eritim nokta-i srra O nokta ire mahv ettim vcudum HAYDERi oldum

    Bu nedenle fena ve beka srlarda noktada gerekleir.

  • 5

    B SIRRI

    Bu makale okunmadan nce Noktann Srr okunmas nemlidir. B srr noktann srrna bal olduundan B srr ancak bu ekilde anlalabilir.

    Ba harfi ismi harfi cer olup, kendine doru eken cezbeden bir zellie sahiptir. Kendinden sonra gelene ile, araclyla, iinde manalarn verir. Ba harfi mlabese iindir buyurulmutur. Kendisinden sonra gelen kelimeye brnr. Ahmed Avni Konuk (ks) Fususul Hikem erhinde Bi ibadi Hi deki Ba mlabese iindir. Demekki Allah ilahi hviyetiyle (Hu) kulunun (ibadnn) taayyn kisvesine brnmtr ve bu ekilde zahir olmutur buyurmutur.

    Noktann srr ve Ba dikkate alndnda BH () srr ile Allah ilahi hviyetiyle (Hu) alemlerde Zatn (Ben gizli bir hazineydim) am ve alemlerde Benliini ve hviyetini deiik mertebelerde ki zuhurlarda taayynyle amtr. BHU () ile hviyetini yine Zatna geri almaktadr. Bu iki ifade VAHDET-i VCUD ilminin almdr. Biibadihi ile kul mertebesinden ilahi hviyetini am, o surette o mertebeden zuhura gelmektedir. Seyran eden TEK VCUD HVYET dir. Ancak bu hviyet deiik mertebelerde ve dzeylerde Kuranda temsil edilmektedir. Kullarnn hviyetlerini 7 nefis mertebesinde ifade ederek her mertebenin vasflarn aklamtr. Her nefis hangi ahlaki sfatlar tayorsa o mertebeden hviyetin temsilcisidir. Nasl ki bir bitki veya hayvan, ben insanm iddiasnda bulunmuyorsa, insanda Allahn TAM HVYETN temsil ettii iddiasnda bulunamaz. nsan nefsi hviyetinde Allahn tecelli zamannda ve tecelli orannda tecelli vasflar ile Onun hviyeti vasflarna dahil olur. Allah hi kimseye TAM HVYETYLE tecelli etmez. En kamil olan insana dahi tecellilerini zamana ve mekana yayarak yapar. Bu hakikatlere binaen insan nefsi hviyetini bildii oranda ilahi hviyeti bilebilir. Nefsini bilen Rabbn bilir hadisinin gerek manas budur. Nefsi hviyetinde Allah idrak edebilecei lde, Allah Zatn at oranda bilebilir. Amad hviyet gayb mertebesinde Allaha ait olduundan o noktaya kamil manada ulaamaz. Bu mana ile Hz. Resul (sav) Knh Zatn idrak edemedik buyurmulardr.

    BLLAH srrda bundan eser tar. Allah ile, Allah aracl ile, Allah iinde anlamlarn tar. BSMRABBKE de bundan izler tar. Allah zuhurlaryla birlikte zuhurdadr. Allah ismi Zatn tm isimlerini ve sfatlarn bnyesinde toplamtr. Yani Zatmla, Zatmda isim ve sfatlarma brnerek, taayyn kisvesiyle zuhurdaym demektedir. Bu taayyn vasfyla buzun denizde yzmesi gibidir. Bu suyun taayyn ve tecellisidir. Sudan baka bir ey deildir. ten ve dtan su ile sarlmtr. te Allahn tm tecellileride byle taayyne brnp tek hviyetinin farkl mertebelerinden (isim ve sfatlarnn okluu nedeniyle) zuhurudur. rnek verilecek olursa buhar, bulut olup kesifleir, biraz daha kesifleirse (younlarsa) su olur, biraz daha kesifleirse, buz olur. Buz buhardan taayyn (grnm) olarak farkldr. Ancak hviyetleri itibariyle birdir. kiside suyun farkl grnmleridir. Tek hviyet farkl taayyn ve tecelliler ile farkllam ve farkl isimler almtr. Kendi mertebelerinde batnda hviyet olarak biri, zahirde ise kendilerini temsil ederler.

    BLLAH ile Allah her mertebede isimleri ve isim kompleksleri ile taayyn etmi ve her ey zahiri ve batn ile o hviyetten tad kadarn temsil etmitir. Tm mevcudlar ve alemler BLLAH ile Allah ismi altnda TEK BR HVYET te birlemilerdir.

    Her ilahi isimde (BSMRABBKE) de olduu gibi kendi mertebesinde Zat hviyeti tar. BismiRezzak dediimizde Rezzak ismine brnerek zuhura kmasn murad edip, o tecelliyi bekleriz. Rezzak olan ise Zattr. Rezzak ismi hviyetinin bir ksmdr. Zatn tm zelliklerini tamaz. Ama Alim, Habir, Semi ve Basar isimleride Rezzak isminin yerini tutmaz. Onlardan kendi mertebelerinde Zati hviyeti temsil etselerde tadklar hviyetleri itibariyle zuhura kabilirler. Tam manasyla ZAT HVYET temsil edemezler.

    nsan dahil her mevcudda Allah isimleri ve sfatlar ile tecellidedir. Bu nedenle her ey kendi nefsinde temsil ettii isimler ve sfatlar ve bunlarn dzeyleri orannda hviyeti temsil ederler. Bu nedenle izafi hviyetlerdir. Varlklar Kayyum ismiyle lahi Zati hviyete tabidir.

    Hibir mevcud kendi mertebesinin snrlarn ap LAH HVYET TAM MANASIYLA TEMSL EDEMEZ. Ancak bulunduu mertebe kadar HVYET temsil eder. nsann zahiride buna gre programlanmtr. Kromozomlardaki genetik ifrenin yani ilahi programnn dna kamaz. Allah her mevcuda verdii genetik ifre ile onun snrlarn ve kapasitesini belirlemitir. Ancak insan manevi adan tm ilahi isim ve sfatlar zamana bal olarak yaayabilecei iin ve idrak edip yanstabilecei iin halifedir. Halifeliinin srr ise BH, BHU, BLLAH, BSMLLAHRRAHMANRRAHM kelimelerinin tam manasyla idrak edilip yaanmasyla aa kar. Allahmme inni Euzu Bike minke duasda bu srr tar. Bunun yoluda tasavvufta tevhid ve nefsi irfan yolu ile mmkndr.

    Ament bihi: elhamd lillhi ellezi, ament bilhviyetil mutlakati vegaybilgubi ve hakayiil hakkiyeti ve noktayi latayyn ve noktay srr knhizatiye. Bu srlara gayben ve ilmen iman ettim bilvahtedil vcudiye. Ament billahi:

  • 6

    elhamd lillhillezi biuluhiyeti mutlakati ve kesretil esmaiye ve muhitatizzatiye. Bu srlara enfusuafakta aynel yakn ve hakkel yakn iman ettim bilvahdetil vcudiye ve uhudiye. (Hac Bekir Sdk Visali (ks))

    BESMELE SIRRI

    Bu makaleyi iyi de idrak iin Noktann srr ve B srr makaleleri okunmas tavsiye edilir.

    Nokta ile Ahadiyeti Zattan balayan Besmele Hakkn gizli hazinesini amas demektir. B srr ile bu Zatndan, Zatna, Zatyla, Zat iin, Zata olan bir amadr. Bilinmekliliin sevip halk aa karmasnn (yaratmasnn) zet cmlesidir. Badan sonra gelen sin () Zat Nefsiyle aa kmasdr. Yani Ben gizli hazineydim cmlesindeki BENliini lahi Zati Nefsi hviyetiyle ilk olarak amasdr. Sin () entiiyle seferler fasl olarak zetlediimiz manevi yolculuun hem balamas hemde bu yolculuk sonras Ba ve nokta srrna ulaacann da iaretidir. Zira Allahn Zat Nefsini bilme, nefsi bilme ile mmkndr.

    Sinden sonra gelen mim () ile de Zat Nefsine ayna olarak Nefsi Muhammediyi yani Hakikati Muhammediyi amasdr. Ancak Hakikati Muhammedi kanalyla Zatna ulalabileceimizin srrdr. Besmeledeki Hakikati Muhammedi noktasdr. Bu mim () ile insanlk srrna ulalr. Ve Yasin hitabna muhatap olunur. Ye () harfinin iki noktal olmasndaki sr budur. Bir nokta Zat noktas dier nokta Muhammed noktasn oluturur. Birbirlerinin aynasdr. Ye ise arap harflerinin sonuncusudur. Ba () ile balayan yolculuun Ye () ile bitmesidir. Bu nedenle Allah ve Resulne itaat edin (Enfal/46) buyurulmutur. Zira Nefsi Muhammedi tm nefisleri temsil eden ana programdr.

    Allah Zati Nefsini ve Nefsi Muhammediyi ve uluhiyetini ifade etmek iin Allah ismiyle Besmeleye devam eder. Allah ( ) ismindeki ilk elif () Ahadiyeti Zat temsil eder ki zaten onun hakikati noktada toplanmtr. lk Lam () uluhiyetini, ikinci Lam () risalet ve velayet mertebelerini, gizli elif muhabbetini he ise ilahi hviyetini temsil etmektedir. Bu nedenle Bismillah her hayrn badr buyurulmutur. Allah ismi uluhiyetinde bulundurduu tm ilahi isim ve sfatlar camidir. Zat Nefsinde ve Nefsi Muhammedide Allah ismi ile tm zuhurlarn yani isim ve sfatlarn alemlerde aa kardn ifade etmesidir. Bu nedenle Bismillah diyen kii Allah alemleriyle birlikte tek vcud olarak (vahdet-i vcud) olarak Allah ismi altnda B ve nokta srryla cem etmektedir. Bu nedenle Besmele gizli hazinenin anahtardr. Hz. Resul (sav) bu nedenle, Besmele her kitabn anahtardr buyurmutur. Allah ismi (sin-mim hakikatleriyle) Zata balanmakta tm zuhurlar Bismillah kelimesinde toplanmaktadr. Vahdette kesreti ve kesrette vahdeti bnyesinde cem eden kelimedir.

    Rahman ve Rahim, Allah ismine tabidir. Ancak Rahman mertebesi isim ve sfatlarn gerek hviyetleri ve yzleri ile aa kma mertebesidir. Yani Allah ismi ile salnan isim ve sfatlar Rahman mertebesinde kuvvet ve kudret vasflarna brnmekte ilk faaliyetlerine balamaktadr. Rahim ismiyle tm taayyn ve tecelli mertebelerini katederek faaliyete gemektedir. Ksaca Bismillahirrahmanirrahim diyen kii Zatta gizli hazinede, nefsinde bulunan isim sfatlar peygamber kanalyla Allah-Rahman-Rahim isimleriyle faaliyete sokmaktadr. Allahn uluhiyetine (ilahlna) bu zelliklerle ahid olmaktadr. Bu vasflaryla Hakk mahede etmektedir. Besmele her mertebede Hakk zikir olduundan Hakkta onunla birlikte zikredeni zikretmektedir. Hem de btn isim ve sfatlaryla ve Zatyla. Zira Ben, Beni zikredenlerle beraberim kudsi hadisi ve Beni zikredin, Bende sizi zikredeyim (Bakara/152) ayetiyle Besmele okuyan Hakkla Hakk olmakta, bulunduu nefs mertebesinden Hakkn halifesi ve vekili olmaktadr. Ben bunu Hakka izafeten, Ona hilafeten, Onu temsilen, Onun vekili olarak, ONUN LE yapyorum demektir. B srrndan gelen ve noktadan kaynaklanan Onunla olan birliktelikdir. Nefsimiz Nefsi Muhammediden ne kadar hisse aldysa ve Hakk ne lde biliyorsak o lde Hakka halife ve vekil olmaktayz. Bu srra ulaan arifler besmele srrnda fena ve BEKAya VAHDET-i VCUD srryla ulamlardr. Hz. Resul (sav) den gelen yansmayla Attn zaman sen atmadn Allah att (Enfal/17) ayetinin nuruyla, noktann nurunu birletirmiler. Ve o arifibillahlardan kan her besmele Hakkn syledii olmu olur. Byle bir besmele ise kendi bnyesinde ve alemlerde Kuran faaliyete geirir. Bu kiiler Allahn sevgilisi (Habibullah) srrna da ulatndan; Ben kulumu sevince onun gren gz, iiten kula, syleyen dili, tutan eli, yryen aya olurum. Benimle grr, Benimle iitir, Benimle syler, benimle tutar, benimle yrr srrna ulam olur. Bu kiilerin her fiili fiili besmele olur. Yaayan Kuran olurlar. Dierleri ise kendi nefis mertebelerinden Hakk temsil ederler. Bunun srrda gene besmelede sin ve mim harflerinde gizlidir. Nefsi Muhammediyi ne kadar temsil edip Zati Nefsi ne kadar tanrlarsa o mertebeden fiili besmele, o mertebeden yaayan Kuran olurlar. Allah ile (BLLAH), birliktelikleri o nefs mertebesinden irfanlar lsnde olur. Arifibillahlarn yukardaki srrn Elmal Hamdi Yazr tefsirde yle anlatyor: Bu da VAHDET- VCUD mlahazasna dnk FENAFLLAH halidir ki ancak risalet, vilayet, hakimiyet, tasarruf gibi makamat mahsusada cari olur. Arifibillah fenafillah iinde iken Bismillahirrahmanirrahim dediinde, taayyn kisvesinde Hakkla Hakk olur. Zatyla, sfatyla, esmasyla Ondan aa kan Hakktr. Bu ise BEKABLLAH srrdr. Bu hakikati bildiren kudsi hadiste yle buyuruluyor; Hemen herkes dnyadan susuz kar. Ancak Bismillahirrahmanirrahim diyenler hari

  • 7

    Besmeleyi idrak eden yukarda belirtilen arifibillahlar Yce Hakkn ismi ile kaim olmutur. Byle bir hale eren sonunda Hakkn bir halifesi olmu olur. Hem de btn isim ve sfatlarda hatta halikiyet, Razkiyet ve Kadiriyet sfatlarndada. Meerki btn esma ve sfatlarla tahakkuk etmi ola. Ama hem celal hem cemal sfatlar ile. te hal Attn zaman sen atmadn Allah att (Enfal/17) ayetinin nurunun o kiide aa kmasdr. Nokta ve B srr ile isim ve sfatlarla zuhura kmasdr. Bu srra ise ancak irfan yolu olan seyri sluk ile ulalabilir.

    BESMELE- ERF KASDES Bismillhi maa Allah klklln min indillh Bismillah, Bismillah, Bismillah bihayati Bismillah Bismillah, Bismillah, Bismillah bihayati Bismillah Allah neye dilerse vcude gelir Bismillah Allah neye dilerse vcude gelir Bismillah Bismillhi maa Allah lkuvvete ill billh bi kuvveti Halkda yoktur bir kuvvet ancak kuvvet bismillah Bismillhi maa Allah kllnimetin minallah bikeremi bismillah Halka gelen nimetler dilerse verir bismillah Bismillhi maa Allah elhayr kllhu biyedillh bi eltaf bismillah Halka gelen hayrlar dilerse gelir bismillah Bismillhi maa Allah layasrifsse illallah bi hafizi bismillah Halkn fena huylarn dilerse giderir bismillah Bismillhillezi l yazurru manasmihi eyy'n filerdi vela fissema bi hidayeti bismillah Allah deyen kullara yerden gkten zarar gelmez bismillah Hi kimse deyil, srr kader, ruhtan agh Makami cema'gelen srr kadere olur agh b ulumi bismillah Lzm ise de esbaba tevessl etmem billh Esbaba tevessl irk hafidir lhavle velkuvvete ill billh bi kuvveti bismillh Makam eriatte esbaba tevessl vaciptir bi hkmlh Hakikat; manide, mu'tide hem dr, hem nafi Allah Tenezzl edip aklma itimad etmem asla Vemaremeyte iz remeyte velkinallahe rema Sebebi karipte abid kaatil, hakikatte Allah (Felemtaktulhm velkinnallahe katalehm) buyurdu Allah bi hikmeti Bismillh Alemi kevin sebebi muallah ismi zahir eder icra Alemi man hakikattir, ismi batn eder ihta Bismillah, Bismillah, Bismillah bi evveli Bismillah Bismillah, Bismillah, Bismillah bi ahiri Bismillah Bismillah, Bismillah, Bismillah bi zahiri Bismillah Bismillah, Bismillah, Bismillah bi batn Bismillah Visalinin tevhidi bu kasidenin ruhudur olagh Bu esrara kahri ltf ey'i vahit bilir odur agh Bismillah, Bismillah, Bismillah bi tevfiki Bismillah Bismillah, Bismillah, Bismillah bi tevfiki Bismillah

    Besmelede, Allah ismi camisinde rahmet ve cemal isimleri zahirdedir. Gazap ve celal isimleri batndadr. Bunlar dilerse salar dilerse tutar. Rahmetim gazabm gemitir ve Allah Zat Nefsine rahmeti yazmtr buyuran Allah besmelede srf rahmeti ile bulunur. Rahman ve Rahim isimleride rahmet kaynakldr. Besmeleyi zikreden hem kendi nefsi hemde alemlerdeki her eyin nefsi iin rahmeti talep eder. Fiili besmele ile alemlere rahmet olur. Bu hakikat ise halife olmann artlarndandr. Bu nedenle Biz seni alemlere rahmet olarak gnderdik (Enbiya/107) buyurulmutur. te fiili besmele olan kii bu ayetin nuruyla ve Peygamber varisi olarak alemlere rahmet olmaktadr. Zatyla, sfatyla, isimleriyle aa kma, Onun hviyetiyle grnmedir. Bu nedenle Hz. Resul (sav) Beni gren Hakk grmtr buyurmutur. Yunus Emre (ks)de bu hakikati Ete kemie brndm, Yunus diye grndm dizeleriyle dile getirmitir.

  • 8

    LM BR NOKTA D. CAHLLER OALTTI

    Hz. Ali (kv) Tm kitaplarn srr Kuranda, Kurann srr Fatihada, Fatihann srr Besmelede, Besmelenin srr Ba harfinde, onun srrda altndaki noktadadr. O noktada Benim buyurmutur. Baka bir sznde ise lim bir nokta idi cahiller oaltt buyurmutur. Bunca ilmi aktaran Hz. Alinin bu iki sz birbirini tamamlamyor gzkse de tasavvuf asndan ok byk bir gerei vurgulamaktadr. Biz noktann srr ve B srr ve Besmele srr makalelerinde ilk blm atk. Bu makalede sadece Cahiller oaltt blmnn tasavvufi adan biraz aacaz. ki eit cahil vardr. Birincisi Hakkn cahili olup, nefsini ve Rabbini bilmeyenlerdir. Bu kiiler ilmi Hakktan almazlar, ancak halktan aldklar ilmi aktarrlar. Bunlarn ou ilmi batl yollarla oaltm olurlar. kinci cahil ise Hz. Alinin belirtmi olduu kesimdir. Bu grup nefsini ve Rabbn bilmi ve nefs emanetini, Allaha teslim etmi olanlardr. Bu ekilde bildikleri her eyi Allahtan ve Allah ile bilmilerdir. Kendilerinin sahiplenecei ve Benim diyebilecekleri bir ilimleri yoktur. Allah neyi bildirirse onu bilirler ve Allahn izniyle onu aktarrlar. Aktardklar ilim Allahn olduundan mutlak anlamda cahildirler. lmi Hakktan alp halka aktardklarndan bu oaltmalar pozitif anlamda bir oaltmadr. Bu kiiler Hz. Resuln nsanlara akllar dzeyinde hitap ediniz emrine uyarak her nefsi mertebesindeki kiiye nefsinin mertebesinden ilmi aktardklarndan pozitif olarak oaltan arifibillahlardr.

    AYET VE HADSLER

    1. TEK NEFS = NEFSN VAHDETN

    O sizi tek bir nefisten yaratandr (ENAM/98)

    Allahn Zatn, nefsi temsil eder. O, Zatyla kaimdir. Bu kaim binefsihi sfatn temsil eder. Allah Zati Nefsi ile ezeli ve ebedi mevcuttur. Allah tm halkettiklerini Zati Nefsi ne ayna klm ve sfatlar ve isimleri ile halkettiklerini donatmtr. Her halkettiinde kaldrabilecekleri oranda sfat ve isimlerini yanstmtr. Zati Nefsinden ayna olarak her yaratlma nefsini belirli llerde halketmitir. nsan nefsi (nefsi natka) sfatlarn ve isimlerini yanstan ve zuhura karan en mkemmel aynadr. Peygamberimizin nefsi natkas ise en kamil nefs olup, tm insan nefislerinin mertebelerini bnyesinde bulundurur. Bizler nefsi natkamz sayesinde dier halkedilenlerden ayrlrz. Nefsi natkamz ayn zamanda ruhumuzu temsil eder. Nefsi natka, Allahn Zat nefsinden olup, Allah zati, sfati, esmai ve fiili tecellilerini bu kanalla yapar. Bu nedenle kudsi hadiste Ben insann srrym. nsanda benim srrmdr buyurulmutur. Ayrca baka bir kudsi hadiste Ey Ademolu! Seni Kendim iin yarattm. Alemleride senin iin yarattm buyurmutur. Alemlerdeki her ey insann nefsi natkasnda drlmtr. Bu nedenle tasavvuf ehli Ne var alemde, o var Ademde buyurmulardr. Nefsi natkas sayesinde insan Allah ile devaml irtibat halindedir. Gnlde nokta-i sveyda denilen merkez ile Hakk ile daim beraberdir. Nefsi natka, allahn nurundan ve Kurann srrndandr. Yani O, Allahn nurunu ve Kurann srrn tar. Zati Nefs (Allahn Nefsi) Kendini Kendi nuru ve Kuranla zuhura karmtr. Nefsi natkayda bilinmesi iin insana ltfetmitir. Kendi bilinmeyen bir ey kendini ancak aynada grerek bilebilir. Nefsi natka, Allahn Zat Nefsini bilmede ayna rol oynar. Bu nedenle Hz. Resul (sav) Mmin, mminin aynasdr buyurmutur. lk Mmin lafz Allah, ikinci mmin insandr. Birbirlerini bylece bilir ve tanrlar. Bu hadis her mertebede geerlidir. Zira Allah insan ve alemleri yarat amacn yle aklamaktadr: Ben gizli bir hazineydim. Bilinmekliliimi sevdim. Halk zuhura getirdim (yarattm). Ta ki Beni bilsinler nsan Allah indindeki kendi hakikatini idrak ederek, dnya aleminde rtl ve perdelenmi olan nefsi natkasnn hakikatine doru yol almaktadr. Bu da ancak Nefsini bilen Rabbn bilir hadisini yaamna alarak mmkndr. Allah Peygamber Efendimizin nefsini (ZATI) Nefsinden halketmitir. Nefsinizden peygamber geldi (Tevbe/128) diyerek nefisleride kendi nefsine balamtr.

    Allah Zat Nefsi ile kaimdir. Peygamber Efendimizin nefsi natkasn NEFSNDE halketmitir. Efendimiz bu hakikati bize, Allah nce benim nefsimi ve nurumu halketti buyurarak aktarmtr. Peygamber Efendimizin nefsi, Allahn Zat Nefsinin aynasdr. Bir rnek verilecek olursa, bilgisayar ZATI NEFS temsil ederse, Windows ana program Efendimizin nefsi natkasdr. Zat Nefsin programdr. Alemlere alan ifresi olup Hakikati Muhammedi itibariyle bnyesinde alemlerdeki her eyi (her eyin nefsini) bulundurur. Bu adan Efendimizin nefsi natkas NEFS KLLdir. Dier insanlarn ve mevcudlarn nefsi ise czi nefislerdir. Tpk Windows program iinde bulunan alt programlar gibi. Bu hakikati Efendimiz Ben Allahtanm, mminlerde benden hadisiyle aklamtr. Allahta bu srr Nefsinizden bir resul geldi (Tevbe/128) ayetiyle bize bildirmitir. Her insann nefside Nefsi Muhammediyeye aynadr. Nefsi Muhammedide Zati Nefse aynadr. Kaynak itibariyle tm nefisler Hakkn nefsinden kken almlardr. Her nefiste Hakkn tecelli mahalli olup, Rabb bilme yolunda temel unsurdur. Bu nedenle Nefsini bilen Rabbn bilir buyuran Efendimiz kiinin nefsini, Nefsi Muhammediyi, Zat Nefsi bilmenin yolunu tm insanla amtr. Hakk Teala da O bizi tek nefisten yaratandr buyurarak kendini bilme yolunu bizlere amtr. Zat Nefsindeki hazineleri, nefislerle am alemlerin nefisleri ve nefislerimiz kanalyla Zatn, uluhiyet ve Rububiyet ynyle tanmamz kolaylatrmtr. Bu nedenle Nefsi natka Hakk bilmenin anahtardr.

  • 9

    Nefs, nefsin aynasdr. Bu nedenle hadiste yle buyurulmutur; Mmin mminin aynadr. Nefsin zerimizdeki hakkda onu Kuran- Natk hale getirmek ve Kuran ile yaamaktr. Bu nedenle Hz. Resul (sav): Benim mucizem Kurandr buyurarak nefsini Kuranla edeer tutmutur. Allahta Zat Nefsini Kuran ile atndan nsan ve Kuran ikiz kardetir hadisiyle insan Zati Nefsiyle edeer hale getirmenin srrn Kurana balamtr. Mmin insan, Kuran vasflaryla Mmin Allaha ayna olduunda en kemalli nefse ular. Dier mminlerde nefisleriyle birbirine aynadrlar. Her nefiste kayna bir olmas itibariyle Allah ve Resul ile irtibatldr.

    2. NUN. KALEME VE SATIRLARA YEMN OLSUN K

    NUN. VELKALEM VEMA YESTURUN (Kalem/1) Nun. Kaleme ve yazlan satrlara yemin olsun ki

    Nun; Zati lahiyi, lahi Zati Nuru, Kudreti lahiyeyi temsil eder. Nun harfinin noktas Ahadiyeti Zat noktas olup, kalem vasf kazandnda Ba harfi altndaki nokta olarak alemlerin halk ediliine hviyet beraberlii olarak katlr. Kalem olarak ifade edilen ilk taayyn (taayyn- evvel) olan Ruhu Muhammedi; Akl Muhammedi, Nefsi Muhammedi, Hakikati Muhammedi, Akl- Muhammedi, Nefsi Muhammedi, Hakikati Muhammedi, Nuru Muhammedi adlar verilen hakikattir. Zati lahiden aa kan ilk taayyndr. Buna binaen Hz. Resul (sav) Allah ilk nce benim ruhumu, nurumu, aklm, nefsimi ve kalemi halketti buyurarak bu mertebeye k tutmutur. Ruhu Muhammedi, kalem Zatn Zati sfatlarn, sbuti sfatlarn tar. Yazlan satrlar ise ilahi isimlerin ve onlarla aa kan fiiller ve mahede edilen eserleri ve sonulardr. Alemlerde de zaten faaliyette olan Zat, Sfatlar ve isimleridir. simlerin okluu Zati lahiyenin lmindeki hakikatlerin oalmasna neden olmutur. Bu nedenle fiiller, eserler yani satrlar oalmtr.

    Ne kadar zahiri ve Batni ilim varsa bu ayet hepsini ezeli ve ebedi olarak kapsamaktadr. Her insann Zati nefsten ald nur ile nefsi natkas olumutur. Nefsi natka Ruh nefh edildiinde Hakkn zatna, sfatlarna ve isimlerine mazhar olmutur. Temsil ettii oranda nefsi natkas lahi Zati ilmi bnyesinde tar. Nefs bu aamada alc dr. Ne zamanki nefsindeki ilmi, baka nefislere aktaracak olursa o zaman verici olur. Nefisten nefise alveri balar. Gnldeki nokta-i sveyda Nunun ve Bann altndaki noktadr. Nefsi natkann merkezidir. Gnlden gnle yol vardr dedikleri nefisler aras bilgi alveriidir. Olumlu veya olumsuz zm zme baka baka kararr (veya aydnlanr) sz halin geici olduunu (nefsten nefse) vurgulanr. Kulak, gz yoluyla kalbe bilgiler ular. Bu nedenle ayette Bilmedii eyin ardna dme; dosrusu kulak, gz ve kalp bunlarn hepsi o eyden sorumlu olur (sra/36) buyurulmutur.

    Sohbet yolu ile kulaktan kalbe, kitaplarn satrlarndan gz yolu ile kalbe (nefsi natka merkezi) her trl bilgi ular. Olumlu ve olumsuz oluuna gre nefsi ya aydnlatr ya da karartr.

    Arif bir kii sohbet ve satrlar ile sadrlara (gnllere) hitap eder. Zati lahi limden aldklarn pozitif ynde oaltarak, nefsinde drl olan ilim ruhu ve nurunu bu yollarla, karsndaki nefislere aktarr. Yani nefsi natka ruhunu ve nurunu karsndaki kiiye aktarmaya alr. Karsndaki kii alclarn (kulak-gz vs) iyi ayarladysa gnlden gnle kpr kurulur. Sadrlardan satrlara-sohbetlere dklenler, sohbet-satrlardan sadrlara aktarlmaya allr. Zati lahi lim kaynakl bilgiler bu ekilde gnllerden gnllere, nesillerden nesillere aktarlm olur. Zat kaynakl bilgiler zaman ve mekan deisede baki kalr, isim kaynakl bilgiler ise zamana ve mekana gre deiiklie urayabilir. Deiiklie urayanlar ise, Zat deil tecellilerdeki deiimlerdir. O her an bir tecellide olduundan isim kaynakl deiimlerde zahiren deiiklik olsada batnen maan olarak deiimler snrl kalr. Zati ilmin sonsuzluunu ise u ayet olduka gzel anlatr: Eer yeryznde aalar kalem, denizler mrekkep olsa, arkasndan yeni deniz daha ona katlp mrekkep olsayd, yinede Allahn kelimeleri tkenmezdi (Lokman/27).

    te arifibillahn Halide byledir. Sohbeti ve kalemi ile Allahn ilmini oaltmasnda snr yoktur. Her mertebeye gre ilmini aar ve taliplerini telere tar. Bu nedenle arif bir kii ile bir saatlik sohbet yetmi yllk nafile biadete bedeldir buyurulmutur. Sadrlardan satrlara dklenlerde ayn deerdedir. Yeterki alclarmz doru yne ayarlanabilsin.

    3. NEFSN HKML

    Biz btn nefslere (herkese) ancak gcnn yettii kadar ykleriz (ENAM/152)

    Kiinin nefsi natkas onun asldr. Ben dedii aslnda bu hakikattir. Nefsi natkasnn hakikatinde Allahn sfatlar ve isimleri drlmtr. nsann Allahn Zati lmindeki hakikati (ayan- sabite) ilahi isim ve sfatlarn terkibinden olumaktadr. te Allah her nefse olan tecellisini bu ilahi isimler ve sfatlar kanalyla yapar. Bu Allahn Rab oluu

  • 10

    srrdr. Allah ilahi isim ve sfatlarnn tecellisini her nefse kaldrabilecei kadar yapacan mjdelemektedir. Bu mjde ile kiiyi rahatlatmaktadr. Dier ynyle nefsi natkas Allahn nuru ve Kurann srrn tadndan, bu zellikler donanan insana bu vasflar da kolaylkla tayabileceini vurgulamaktadr. Yani Kurann nefse tecellisinde bir glk yaratmayacann mjdesini de vermektedir. te bu nedenle hadiste Her doan slam ftratnda doar diye belirtilerek slamn insan nefsine glk yaratmayacan ve onun asli zellii olduu mjdelenmektedir. Aksi kula zulm olurdu ki, Allah kullara zulmetmediini Kuranda ok sayda ayetle aklamaktadr. Allah onlara zulmetmedi, onlar nefislerine zulmediyorlar (Ali-mran/117) buyurarak, nefsimizin hakikatine ulaamadmzn sorumluluunu kendimizde aramamz gerektiini vurgulamaktadr.

    4. NEFS MLK LKS FAKR - BEKA

    Allah karlk olarak cenneti verip mminlerden nefislerini ve mallarn satn almtr (Tevbe/111)

    Her insann nefsi natkas Allahn Nurundan ve Kurann srrndandr. Allah nefsi natkay bir emanet olarak Kendisinin bilinmesi iin insana hibe etmitir. nsann nefsi BENliini temsil etmektedir. Her benim dedii ve nefsine balad her trl mal ve mlkde bu suretle kendine balamaktadr.

    Hakikat itibariyle hem nefsi natkas hem de mal-mlk Allaha aittir. Allah Varis ismiyle hepsinin sahibidir. Bunu belirten ayeti kerimede : Mlk Vahid ve Kahhar olan Allahndr (Gafir/16) buyurulmaktadr. Nefs ve her tr mal mlk Onundur. Hem maddi hemde manevi adan bu byledir. nsan Allah bilme ynnde bunlarn tasarrufusu ve halifesidir. Sizi zerine halife kldm eylerden infak ediniz (Hadid/7) ayetiyle bu mlknde belirli snrlarda tasarruf sahibi yapanda Odur.

    te kiinin benlii dahil, sahip olduu her eyin Allahn mlk olduunu idrak edip btn emanetleri sahibine teslim etmesi Mslmanlk tr. Kii tasarruf ve tecelli mahallidir.

    te byle bir iradeye ulaan kii FAKR iindedir. Zira kendine mal edecei bir varl kalmamtr. te Efendimiz bu hali yaayarak el fakri fahri yani fakrmla vnrm buyurmutur. Bu hal lmeden nce lme halidir. FAKR haline ulaan kiide ise Allah tm ilahi isim ve sfatlar ile tecellide bulunur. Bu hali anlatan hadisinde ise yle buyurmutur: Fakr tamamlandnda o Allahtr. Yani Allah ismi camisi ile tecellide bulunmaktadr. Bu hal ise insan- kamil olmak ve Allahn Gani ismiyle ereflenmektir. Nefsinde her isimle Allahn aa kmasdr. Fakr halini anlatan baka bir hadiste ise; Fakr her iki cihanda yz karasdr buyurmutur. Yz karas demek insann halk edilmeden nceki m mertebesinde izafi yokluk iinde bulunduu mertebeyi ifade eder. Zira kara zulmeti, o da hibir zuhurun olmad hviyet gayb-am mertebesini tanmlar. te byle bir kii ilmi hakikatine ulamtr (FENA). Bu haldeki kiiye Allah ismiyle marifet nuru tecellisinde bulunur Hakk. Bu ise onun BEKAya ulap arifibillah olmasndandr. Byle bir kiinin kendine mal edecei bir ey olmadndan BLLAH srryla, Allah ile bilir, duyar, syler vb Bu halin karl ise Zati irfan cennetidir. Cennet ise Kudret yeridir. Hakkn Benimle duyar, Benimle konuur, Benimle grr, Benimle yrr vb. dedii haldir.

    5. NEFSE ZULMET

    Ey iman edenler! Karlkl rzaya dayanan ticaret olmas mstesna, mallarnz batl (haksz ve haram yollar) ile aranzda (alp vererek) yemeyin. Nefsinizi ldrmeyin. phesiz Allah sizi

    esirgeyecektir (Nisa/29)

    Ayette nefsini ldrmeyin buyurulan hadise onu asli nur halinden uzaklatrp zulmete-karanla-cehalete srklemeyin buyurulmaktadr. Nefsin hakikati Allahn nuru, Kurann srr makamdr. Kuranda ktlenen her davran (haksz ve haram kazan-gnah kazanma vb) nefsi nur halinden karanla gtrmektir. Bu hal ise adeta nefsin lmdr. Zira kendi aslndan uzaklam, gurbete dmtr. Nefsi bu halde kurtarp ona hayat bahedecek olan ise salih ameller, Kuran ve Kurana rehberlik edenlerdir. Ancak Kuranda belirtilen salih ameller ve nefs terbiyesi ve tezkiyesi yoluyla nefse hayat kazandrlr. Yoksa nefs hakiki ynyle lmez. Bulunduu hal zere ahirete intikal eder. Yunus Emre (ks) tm bu belirtilenleri len hayvan imi aklar lmez dizeleriyle aklamtr. Kii nefsi emmare ve nefsi levvame mertebelerinde hayvani ruh kaynakl bir yaam srdnden bu dizeleriyle Yunus (ks) byk bir irfaniyet sergilemitir. Bu nedenle insanla giden yol, nefsi bilme ve nefsin hakiki nur haline gtren yoldur. Bu ise ancak Kuran ve Snnete uyularak kazanlan bir haldir. nsanla ve Allaha gtren ve lmsz ebedi hayat kazandran yoldur.

  • 11

    6. HSAN - KAN

    hsann karl ancak ihsandr (Rahman/60)

    hsan, sen Allah grmesende Allahn seni grdn bilmendir. Bu idrakle ne yaparsan yap, yaptn Allah ile, Allah iin yapmaktr. KAN (Yakn) sahibi olarak davranabilmektir. Kim Allah iin olursa, Allahda onun iin olur kudsi hadisi nda bakldnda, ihsan ve ikan sahiplerine Allah Zatyla, sfatlaryla, isimleriyle tam tecelli edecektir. Bu ise ikan sahibinin beka kazanmasdr.

    simleriyle fiiliyle Allah ile aa kacaktr. Attn zaman sen atmasn Allah att (Enfal/17) ayetinin nuruyla nurlanacaktr.

    Sfatlaryla derken ona nefh ettii ruh aktif olarak zuhura kacaktr.

    Biz onu Ruhul Kuds ile destekledik (Bakara/253) ayetinin nuruyla Hakkn ilim, hayat, irade, kudret, semi, basar, kelam sfatlarnn merkezi olacaktr. Benimle grr, Benimle grr, Benimle duyar, Benimle syler, Benimle yaar kudsi hadisinin srrna ulaacaktr. Zatyla ikan sahibini sslediinde o Hakkla Hakk olacaktr. Bekabillah srryla yaayacaktr. Beni gren Hakk grr hadisinin nurundan hissesini alacak, Peygamberden gelen yansma ile Ona varis olacaktr. Her ey Onda O olacaktr. nsan benim srrmdr, Ben insann srrym kudsi hadisinden payn alacaktr. Bu srrn aa kmas ikan (yakn) iledir. Yakini tasavvuf ehli yle tarif etmilerdir. el yakin hvel Hak. Yakn ilahi hviyetiyle yani Zatyla, sfatyla, esmalaryla Hakkn mahedesidir. Buna ihsan kanalyla ulalr.

    7. KN OL EMR

    Bir iin olmasna karar verdii zaman o takdirde sadece ona OL der ve o hemen olur (Meryem/35)

    Allah bir ie yneldiinde u hakikat devreye girer. Zat, Zatnn iradesi, Zatnn kelam. Bu l hakikate ferdiyet hakikati denilir. l tek Zatta toplanmtr ve tek saylarn ilkidir. Zatnn kelam ise KN=OL emridir. Kn emri Zatnn iradesi ile ayan sabitelere ve tm eyaya varlk vermeye ynelmesidir. Zat, irade, kelam ile devreye Zatta drl olan tm ilahi ve sfatlar girer. Ve mevcudlarn ilahi-ilmi hakikati suret olarak zuhura kar. Buna tekvin denir. Tekvin ise Allahn Zati iradesine tabi Kudret sfatnn almdr. Bu nedenle Allah her eye kadirdir. Diledii eyin aa kmasn murad ettiinde ona OL demesi yeterlidir. O ise hemen olur. OL emri Allahn nefesi Rahmann yani genel vcud nuru tecellisini varlklar (mevcutlar) zerine yaymasdr. Bu tecelli her taayyn mertebesinde mevcudu ayakta tutan (kaim) tecellidir. Yani mevcutla ilikisi her an, her yerde srmektedir. Allahn HAYY ve KAYYUM oluunun srrdr. Ruh dediimiz hakikat Nefesi Rahmann mevcutlarda aa kdr. Tabi her eyde kendi mertebesinden bu ruha sahiptir. Bu tecelli kesildiinde ise o mevcudun Mmit ismiyle lmdr. Nefesi Rahmann her mevcuda sirayet etmesi, Allah ile hviyet beraberliinin de srrdr. Bu tecelli kanalyla her mevcud Allah ile irtibatn salar. Nefesi Rahman tecellisi ilahi isim ve sfatlarn aa kmas olduundan, mevcudlarn bu tecelli ile ilikisi demek ilahi isim ve sfatlar kanalyla lahi Zat ile devaml iliki iinde olmas demektir. Billahi ve Bismillahi srryla birliktelik ksaca byle aklanabilir. KN-OL kelam Zattan kar ve tm ilahi isim ve sfatlar bnyesinde tar demektir. Arifibillah bir kiinin besmele ile kelamda bu hakikatten izler tar. Bu hakikat ile halife ve vekil dir. Attn zaman sen atmadn Allah att (Enfal/17) hakikatinden hisselerini almalardr.

    8. ESMAL HSNA VE NEFS NATIKA

    Deki: ster Allah deyin, ister Rahman deyin, nasl arrsanz arn en gzel isimler Onundur (sra/110)

    Nefsi natka ilahi isimlerin tecelli mahallidir. Tecelli ile insan nefsi natkas vastasyla Rabbi ile iliki iine girer. Yani nefsini ve Rabbn bu kanalla tanr. Rabbndan isteklerini ve istihkaklarn da nefsiyle ilahi isimlerden talep eder.

    Allah ismi tm ilahi isimleri ve sfatlar bnyesinde cem etmitir. Allah ismi zikredildiinde tm ilahi isim ve sfatlar ile nefse tecelli edip, muradlarn hasl olmas istenmektedir. Allah isminde Rahmet nde olup gazap isimleri batndadr. Dilerse salar, dilerse tutar. Rahmeti gazabn getiinden Allah rahmeti zere isimlerini nefiste tecelli ettirir.

    Rahman ismi tm ilahi isim ve sfatlarn gerek yzleri ve hviyetleri ile aa kmasn salar. Bu da rahmet kaynakldr. Nefste nasl bir tecelli isteniyorsa bu kanalla istenebilir.

  • 12

    zel durumlarda Allahn esmal hsnasndan seilerekte tecelli beklenir. 99 esma ile zetlenen sonsuz ilahi isimler Ondan (Zatn) deiik vasflarla ortaya kmasn istemektir. Bu nedenle zel durumlarda seilecek esmal Hsna iindeki isimler kanalyla da nefs irtibata geer. rnein hasta bir kiinin Ya afi diye Hakk zikretmesi, Hakkn nefse yani o zata afi ismi ile ynelmesidir. Beni zikredin, Bende sizi zikredeyim (Bakara/152) ayetiyle hviyet beraberlii kanalyla zikredene, zikrettii adan, zikredilen ynelir. Ben, Beni zikredenle beraberim buyuran Allah her ismiyle de Ona yneldiinde, o kiiyle nefsi kanalyla irtibat iinde olur. rnein tvbe-istifar ile gnahlardan kurtulmak iin Ya Tevvab, Ya Afvv, Ya Gafur, Ya Rahim, Ya Allah diyerek Hakk zikretmesi, bu isimlerin zellikleriyle Hakkn ona ynelmesi ve zikredenle bu isimlerin zelliklerini ve vasflaryla birlikte olmas demektir.

    nsan aciz ve fakr sahibi, Allah ise Gani ve zengindir. Allaha bu idrakle isimleri ile mnacaat zel duada bulunmak demektir. simlerin gerek yzleri ile aa kmasn Allahtan dilemektir. Allahm bildiimiz, bilmediimiz, bakasna rettiin ve Zatna ayrdn isimlerinle Senden dilerim duasn Efendimiz (sav) bize retmi ve bu ayetin srrn amtr. Allahmme ile balayan dualar bu srr kapsar.

    9. NEFS TEZKYES VE KURAN-NEFS NATIKA

    Biz Kurandan iman edenler iin bir ifa ve rahmet kayna olan ayetler indiriyoruz. Zalimlerinde ancak zararn arttrr (sra/82)

    Kuran her ayetiyle insanlara ifadr. Kiinin nefsi hakikati Allahn nurundan ve Kurann srrndandr. Bu nedenle Kuran ile megul olan nefs tezkiyesi iine girmi olur. Nefsini karanlklardan nur yoluna ulatrm olur. Yani shhat ve ifa bulur. Bunu belirten kudsi hadiste yle buyurulur: Sefere knz, shhat bulur, ganimete ularsnz Seferin bir manas da Kuran iinde yolculuk yapmaktr. Kuran ile birlikte olan nefsini NUR ettiinden hakikatine ulamaktadr. Bu ise ifa kaynadr. Ayn zamanda Kuran srf zikir ve nurdur. Ben, Beni zikredenle beraberim kudsi hadisi ve Beni zikredin, Bende sizi zikredeyim (Bakara/152) ayetiyle Kuranla megul olan Allah ile birliktelik iindedir. Hem Kuran, hem Allah ise srf rahmet ve nurdur. Kuran ile megul olan ise hem nura, hem ifaya hem de rahmete kavumu olur ki bu hakikat ise insann ganimeti olmaktadr. Zalimlere ise nefsi hakikatlerine zulmettiklerinden onlara srf zarar olarak ular, iman etmedike.

    Bu ayetin batni anlamdr. Zahiri olarakta bu geerlidir. Alemler, dolaysyla insan fiili Kuran, temsili ve tafsili Kuran olduundan Kuran okuyan kendi hakikatini hem batni hemde zahiri olarak ifaya ulatrr. Zira her hcre ve atom kendi hakikati zerine almasn srdreceinden zahiri olarakta Kuran ifa, rahmet ve nur olacaktr. nsan vcudunda zahiri olarak yolundan kan bir hcre (rnein kanser hcresi) olacak olursa, kendi yolundan kt iin zalim vasfn kazanacaktr. Bu zalim vasfl hcrede Kuran ile yok edileceinden, Kuran rahmet zerine rahmet, ifa zerine ifa, nur zerine nur olacaktr. Ayet hem zahiri hem batni ile bizi Kuran yolculuuna kmaya davet etmektedir. Bu yol seyri sulk olup tasavvufta tevhid ve nefsi irfan yolu dur. Allah bizi ayetlerini hakkyla hem zahiri hem batni olarak idrak edenlerden eylesin. AMN.

    10. NEFS NATIKA SLAM LKS

    Ya Rabbi Beni Mslman olarak ldr ve beni Salihler arasna kat (Yusuf/101)

    Her insann hakikati nefsi natkasdr. Nefsi natka ise Allahn Zati sfatlarnn (Vcud, Kdem, Beka, Vahdaniyet, Kaim binefsihi, Muhalefetl lil havadis) mazhardr. Tecelli srasnda ve tecelli orannda bunlar aa karr. Bu nedenle nefsi natka Allahn nuru ve Kurann srrdr. Nur ve Kuran ile bu sfatlar ise Allahndr. Kiinin BEN dedii varlktr, aslnda Allaha aittir. te kii BEN dedii ve BENLK ten ileri gelen tm aidiyetleri yani tm varln (vcudunu) her eyiyle Allaha teslim ederse Mslman olmu olur. Zira emaneti sahibine teslim ederek adeta lmeden nce lnz hadisini yaamtr. Byle bir teslimiyet iinde olan nefse Allah, Rab ismi ile tecelli edecek byle salih kuldan abduhu srryla aa kacaktr. O kiide aa kan ise Hakkn zuhurudur. Attn zaman sen atmadn Allah att (Enfal/17) srrna ulamaktr. Hakk o kiide en kemalli ekilde aa kacaktr ki Beni gren Hakk grr buyuran Hz. Resulden o kiiye yansmadr. te gerek manada salih kullar bunlardr. Onlar Allah ve Resul tarafndan sevilmi ve Benimle grr, Benimle duyar, Benimle konuur hakikatine mazhar olmulardr. Bu vasflar ise emaneti gerek sahibine teslim edip, Hakk tecelliye uyarak kazanmlardr. Rabbin cemal-celal-kemal tecellilerini yanstan ayna olmulardr.

  • 13

    11. NEFS NATIKA LE NURA SEFER

    Bu Kuran yle bir kitaptr ki insanlar Rablerinin izni ile karanlklardan aydnla (zulmetten nura), her eye galip (aziz) ve hamda layk olan (hamid) Allahn yoluna karman iin onu sana indirdik

    (brahim/1)

    nsann hakikati, z onun nefsi natkasdr. Nefsi natka Allahn nurundandr. Allahn Nur tecellisi ile halkedilmitir. Nur Allahn Zati isimlerindendir. Bu nur Kurann srrn tar. Nefsi natka Allahn isimlerininde tecelli mahallidir. Her ilahi isimde ilahi nurun birer temsilcisi, ayn zamanda Kurann ayetleridir. te insan bu hakikat zere bina edildikten sonra yeryzne indirilmitir. Zulmet olan beden ile birleerek ve dnyada edindii ahlaklarla ve bilgilerle bahsedilen zellikleri rtlr. te kiiye kendi hakikati olan Kuran tebli edilirken onu asl olan NURa ve KURANn srrna ulatrr. Bundan uzaklaan ise zulmete (karanla-cehalete) srklenmi olur. Allah ismi camisi ile her ilahi isimde ona bu konuda lehinde veya aleyhinde delil olur.

    12. RAHMET MERHAMET (HADS YORUMU)

    Resulullah (sav) Efendimiz yle buyurdu:

    Merhametli olanlar... Bunlara Rahman olan Allah merhamet eyler. Yerde olanlara merhamet ediniz ki, gktekiler de size merhamet edeler.

    Manas ve tasavvufi ynden tefsiri:

    Ey czi ruh, sr ve ruhani kuvvetler... Keder phesinden yana temiz olan, Rahmani damga tayan rahmet feyzini sanz. Kime bilir misiniz? Kendinize... Beeriyet vasfnzn arzna.

    Yani bu tabii varlnzn toprana... Ve onlar arnz, eri hkmlerin esasna uysunlar. Onlara muvafakat etsinler.

    Tabii sfat tayan resmiyetler de manen muhalif davranmaya...

    Bu ie byle devam ediniz. Ta ki feyyaz olan klli ve ilahi ruhumuz, Sema mertebesinden ykseklik getire, rfat vere. Neyle bunlar yapar? Derseniz, Rabbani varidat imeklerinin eseri ile, Rahmani tecellilere ait nurlarn domalar ile... deriz.

    Bunlar yaptklarnza birer mkafattr. Yani amellerinize. Ama yararl amellerinize.

    Nasl ki Hak Teala, Vehhab ismi hrmetine manalar feyzini ve rahmani hikmetlerine nce ruha verdi, ruh da srra, sr da kalbe, kalp de nefse, nefis de dier duygulara ve onlarda cisme...

    Netice: Her kim, efkat ve merhamet vasflarna brnrse, Yce Rabbn rahmetini kazanm saylr. Yava yava ondan gelen rahmet nesimi (latif rzgar) nce ruhunu sarar; sonra derece derece btn d yapsn kaplar. Ama d temiz olunca... Ama eri hkmler onda eksiksiz tatbik edilince. Aksi halde, gelmi olsa dahi kaar gider.

    Sadreddin-i Konevi Hazretlerinden Alntdr.

    13. KUTUP ALLAH SM (HADS YORUMU)

    Resulullah (sav) Efendimiz yle buyurdu:

    Allah Teala Hazretleri her yz yln banda bu dini ikame edecek birini baas eder.

    Bu Hadisi erifte mhim mana vardr:

    Kutbiyet, Mceddid makam, Allah sm-i Celali.

    bu manann tefsirini aadaki cmleler iinde bulacaksnz.

    Kutup, kutbiyet makamnda tahakkuk edip oturabilmesi iin, nce bir evvelki kutup ile arasnda yz senenin gemesi lazm. Ta ki, ilahi isimlerin kllisi onda tam tecelli edilebilsin. O isimlerin hemen hepsi, Hadisi erifin metninde geen Allah lafz celalinin tesiri altndadr.

  • 14

    Burada bu kutubun meydana getirilmesine baas (diriltme) deniyor. Bu da ancak Allah tarafndan yaplr. Yani, yalnz bu yce ismin tecellisi sonunda olur. Dier isimler, bunun tevabiidir, buna baldr. Kald ki, Allah baas eder.(Hac suresi, Ayet-7) mealine aldmz ayette de, baas iini bizzat Allah Teala yapmaktadr. nk Allah lafza-i Celali, btn isimleri camidir.

    Dikkat buyurulursa, Rahman baas eder denmiyor. nk Rahman da Allah sm-i Celalinin umulndedir. Anla... Bu bapda hidayet eden Allahtr.

    Netice: Her yz sene banda bir mceddid gelir. Esasta deil teferruatta, nemsiz deil, nemli deiiklikler yapar. Asrn icabna gre baz ahkam karr. Muannidler (inatlara ) cevap verir. Aklanmas kendi zamanna kalan baz meseleleri aklar. mam- Rabbani gibi.

    Bu vazifeyi yapan ayn zamanda bir kutuptur.

    Bu yazmza son verirken, Seyyid erif Crcani Hazretlerinin kutbu tarfine de ksaca bir gz atalm. Diyor ki: Kutba gavs da denir. nk O, hacet sahiplerine ayn zamanda yardm eder. Allah Tealann nazargahdr. Ve Allah Teala zatndan ona en byk mana tlsmn ihsan buyurmutur. Bu manay iyi anlamak iin kendimizi ruhu bir safiyete devretmemiz gerekir.

    Cenab- Hak feyzimizi artrsn.

    Sadreddin-i Konevi Hazretlerinden Alntdr.

    14. VAHDET- VCUD (HADS YORUMU)

    Resulullah (sav) Efendimiz yle buyurdu:

    Salacanz bir ip, sizi mutlaka Allaha ulatrr...

    Bu hadisi erife verilecek mana biraz uzun olacak. yle ki:

    ehadet mertebesine geen insanlk nurunun eli ile makul nazar olan fikri kuvvetinizin ipini saldnz zaman mutlaka taayynat arznn isbatnda Allaha ular ve Onun mutlak uhudunun ipi ile karan ve Onun boyas ile boyanan bu ipin ilgisi czi olan sfliyat taayynat zmmndandr. Yani ulap tutunaca makam orasdr.

    Buna bir misal vermek gerekirse efkar (fikirler) kularnz verebiliriz... yle ki: efkar kularn mahede vasfna brnm olarak ulvi ve nurani alemlerin evcine uurduumuz zaman elbette Mutlak Hakk mahede edersiniz... Ama orada ve aktan.

    Sonra, bundan u hakikati idrak etmi olursunuz: sfli ve ulvi mertebelerde mahede edilen varlk, ulvi mertebelerde mahede edilen varln aynsdr. Sonra, keif ve mahede nuru ile u hakikati de idrak edersiniz: btn bu ulvi / sfli mertebeleri ancak akli itibarlara gredir. Bir de vehmi nisbetlere... nk varln tm o taayyn halinde olan mutlak vcuddur.

    Bu taayyn hali ise iki ekilde olur:

    Ulvi ve nurani,

    Sfli ve zulmani: Dn: Odan gayri tek varlk yoktur... Abadan da te bir karye (ehir) yoktur.

    Sadreddin-i Konevi Hazretlerinden Alntdr.

    15. FENA BEKA (HADS YORUMU)

    Resulullah (sav) Efendimiz yle buyurdu:

    Her kim Allah iin olursa... Allah onun iin olur.

    Hadisi erifin metin tercmesi, zahir adan yukardaki mealden ibarettir. Bunun manevi bir tercmesi vardr ki, onu zet olarak aaya alacaz.

  • 15

    yle ki: Bir kul, benliinden fena bulur, ann, zamann bir yana atar; varl, mevhum nefsine izafe etmekten geerse, Hak Teala ona kaytsz artsz tecelli eder.

    Bir baka mana daha: her kim fiiller, sfat ve zat ynyle fenafillah mertebesine ererse, onun mazharnda sm-i Azam zuhur eder zat, sfat ve esma, efal (fiiller) olarak. Bu manada bir iir:

    Fenaya er; sonra fena bul, sonra fena bul.

    Bekaya er; sonra beka bul, sonra beka bul...

    Hlasa, fena hali mertebelerinin her biri beka makamna varmaya gerektirir.

    Bir iir daha:

    Fenadan fena bul , arzun beka ise eer ,

    Bylece, bu nemsiz ey , beka bulurmu meer...

    Sadreddin-i Konevi Hazretlerinden Alntdr.

    16. ALLAH TECELLS (HADS YORUMU)

    Resulullah (sav) Efendimiz yle buyurdu:

    Yceliine yce, mbarekliine mbarek Allah, dnya semasna nzul tecellisi eyler ve buyurur:

    -Yok mu tevbe eden?... Ki, onun tevbesini kabul edeyim.

    -Hani duac?... Ki, onun duasna icabet edeyim.

    -Ba talebinde bulunan yokmu?... Ki, onu da balaym.

    Hadisi erifin tercmesi, ksaca yukarda arz edildii gibidir. Ama onun bir manas var ki hi buna benzemez; i aan... gnl ferahlatan... gz aydnlatan.

    Aadaki cmlelerde o manay bulacaksnz:

    Bilmelisin. Yce Allahn nzulu bir bakadr. Onun adna: Ruhani... Nurani... ve Manevi... denir. Sonra bu nzul tecellisi, zellikle isimlerin hkmlerini, izlerini, yer ve sema boluu alannda zuhurlarn gstermekten ibarettir. Keza, cmle vadileri, alabildiine, nden sona bylece doldurmaktr...

    Unutulmamal ki, btn bu zuhurlar, yani sema boluunda meydana gelen zuhurlar ama ne olursa olsun, ister hakikat, hakikat babnda tmden olsun, isterse gizli, sakl yaratl yn ile incelikleri ve remizleri tasn hemen hepsi lafzlarla ve harflerle tahakkuk edip, bir gerek olduunu gsterir...

    Btn bu olanlar, ahadiyet makamndan oarak gelir. yle bir gizli gecede ki, ona Ben gizli bir hazine idim... mealine gelen Kudsi hadisi ile iaret edilir.

    Evet... Yce Allah daima tecellisini ve zuhurunu meydana getirir. Ama vahidiyeti makamnda. Ve yle bir alemde ki ona Bilinmemi istedim... Halk o sebeple yarattm Kudsi hadisi ile iaret edilmektedir.

    Bata anlatlan ve mevzuumuz olan Hadisi erife tekrar dnelim. zellikle, Allah Tealann o kelam buyurma ekli zerinde duracak, ondaki daha baka manalar da anlatacaz.

    phesiz, Allah Tealann kelam bir beer kelamna benzemez. O halde nasl? diye soracaksnz. Bu sorunuzun cevabn aada bulacaksnz.

    yle ki: Allah Teala, ezeli ve ebedi bir kelamla konumaktadr. Ama ekilsiz. Harfin ve sesin verdii ekilden yana mzezzeh... Ne bir semt var, ne de bir zarf.

    imdi yukardaki cmleleri biraz erh edelim:

    Allah Teala,Yok mu tevbe eden?... buyurdu,

  • 16

    Anlatlmak istenen mana udur: Nefsi makamnda iken ve onun sfatlarn taknm iken tabiatn gerei olan aykrlklar brakp eri uyarla dnen yok mu?... Evet byle biri yok mu ki Tevbesini kabul edeyim?...

    Bu cmlede ise u mana anlatr:Evet... hani o kimse ki, nefsinin tabii aykrlklarn brakp eri uyarlla dner. Ve onun byle yapmasnn bir sonucu olarak Ben de ilahi isimlerin nurlar tecellisi yolu ile ona dneyim... Lahuti sfatlarla ona yneleyim.

    imdi ikinci cmleye geiyoruz.

    Burada Allah Teala, yle buyurdu: Hani duac?... Bunda aranacak mana udur: Nerede o talip? Ama, rahmet feyzime hak kazanan talip; bir de efkat fazlma hak kazanan...Ama bu talep ve hak kazanmak kalp ve onun sfatlar makamnda olacak...Evet... hani byle bir talip ve byle bir duac?...ki, onun duasna icabet edeyim.

    Bunda anlatlmas arzu edilen mana da udur: isimlere has tecelli aydnl ile onu aydnlataym... sfat inilerinin imekleri ile ona grleyeyim ve onun sonradan olma ve yaratlma sfatlarn ifna edeyim.

    Bu sfatlar, Hakka has hakiki sfatlarn beka yzne arz olmulardr.

    imdi de nc cmlenin aklamasna geelim Allah Teala yle buyuruyor:

    Ba talebinde bulunan yok mu? Bunun manas yle anlatlabilir.

    Bilhassa ruh ve sr makamnda, rtlmeyi ve kapanmay, gizlenip saklanmay isteyen yok mu?

    -Evet... Byle bir talebi olan yok mu ki, kibriya rtmle rteyim... Azamet izarmla onu saklayaym?

    -Evet... Btn bunlar zati isimlerimden gelen tecellilerle yapaym.

    -Bylece onu izafet yolu ile gelen zamandan ve izafet yolu ile kendisinde bulunan benlikten alp kurtaraym.

    -Btn bunlardan sonradr ki o, Hakiki varlmdan bir varlk aleminde tahakkuk eder,

    -Yine bundan sonradr ki o, rtlm olur,

    -Yani; Benimle... simlerimle... Sfatlarmla... Fiillerimle. zellikle taayyn iliinden ve onun zerine geen takyid kaftanndan.

    Anlatlan rtnme hallerinin yerleri ve belli makamlar vardr:

    Fiillerimle ... denirken, bu durum nefis makam ile sfatlarnda olmaktadr.

    simlerimle... denirken, kalp ve sfatlarnda hasl olacak setir iine iaret edilir.

    Sfatlarmla...denirken, ise ruh ve onun ahkamnn kapanacana iaret edilir.

    Benimle...denirken ise phesiz zata geirilir. Bunun kapad yerler ise, sr ve ondan hasl olan dier esrardr.

    imdi iin sonuna geliyoruz. Btn bu ilerden sonra olacaklar Ondan duymaya alacaz...

    Yce Allah bize u manay anlatmak istiyor: Ve sen baki kalrsn... Ama sensiz olarak. Ve... sen Ben olursun. Sonra... Ben sen olurum. Sen dahi Bensin.

    Hasl her ey Onda ve O olur.

    Yukardan beri anlatlan manalarn tmne u Ayeti Kerime iaret edildi:

    Gerekten ben ok ok balayanm. Ama tevbe edeni... iman edip yarar i yapan. (Ta-Ha Suresi, Ayet-82) Bu manalardan Allah Tealaya kavumay anla. Ve bereket bul.

    Sadreddin-i Konevi Hazretlerinden Alntdr.

  • 17

    17. NSAN-I KAML (HADS YORUMU)

    Resulullah (sav) Efendimiz yle buyurdu:

    O mmin ki, insanlar arasna girer ve onlarn eziyetlerine sabreder: bu, o mminden hayrldr ki, insanlar arasna giremez ve eziyetlerine sabredemez...

    Bu Hadisi erifte zel olarak nsan- Kamile iaret edilir. Belirtilen mana zetle udur:

    Tam ve kamil insann manaya talip olan mslmanlar arasna girmesi, yalnz kalp onlara karmamasndan hayrldr.

    Halk arasna karmamak, daha ziyade, meczub vasfna haiz saliklere has bir haldir. Ama bu meczub Salik de, kendisinden hibir ey hasl olmayan salikten hayrldr. Yine, kendisinden hibir ey zuhurat olmayan meczubdan fazilet itibar ile daha deerlidir.

    Sadreddin-i Konevi Hazretlerinden Alntdr.

    18. FENA (HADS YORUMU)

    Resulullah (sav) Efendimiz yle buyurdu:

    ayet Hakk tam manas ile bilseydiniz su zerinde yrrdnz, dalar sizinle kayard...

    Bu hadisi erifte zellikle fena bulma haline iaret edilmektedir. Anlatlmak istenen mana ksaca udur:

    Eer Hakkn varlnda fani olup, O nunla beka bulsaydnz, elbette hereye kar bir tasarruf sahibi olurdunuz... zellikle icad ve yok etme babnda. Ama her bir lkede. Afakta ve enfste... Yani, hem batn alemde, hem de zahiri alemde.

    Sadreddin-i Konevi Hazretlerinden Alntdr.

    19. BESMELE (HADS YORUMU)

    Resulullah (sav) Efendimiz yle buyurdu:

    Hemen herkes dnyadan susuz kar. Ancak Rahman, Rahim Allah ad ile diyenler hari.

    Burada, Yce Hakkn lahi ismi ile kaim olmaya iaret edilmektedir. Byle bir hale eren sonunda Hakkn bir halifesi olmu olur. Hem de btn sfatlarda... Hatta, Halikiyet, Razkiyet ve Kadiriyet sfatlarnda da.

    imdi, bu Hadisi erifin biraz erhini yapalm ve burada bize anlatlmak istenen mana zerine biraz sz edelim:

    Her noksan olan, kemal derecesine ynelmek zorundadr. Ta ki O nu bile. ayet O nu bilmiyorsa hakiki kemali bulamaz. Meerki btn esma ve sfatlarla tahakkuk etmi ola. Ama hem celal tarafndaki sfatlar ile hem de cemal tarafndaki sfatlar ile.

    Sadreddin-i Konevi Hazretlerinden Alntdr.

    20. NSANIN STDADI (HADS YORUMU)

    Resulullah (SAV) Efendimiz Allah Tealadan hikaye yolu ile yle anlatyor:

    Eer Ademolunun iki dere dolusu altn olsa ncsn arzular. Ademolunun boluunu ancak toprak doldurur.

    Manasndan anlald gibi bu Kudsi bir Hadisi eriftir. Bu Hadisi erifin erhini yapmak istediimiz zaman yle diyebiliriz.

  • 18

    Bir kalp iin iki vadi olsa... i bu iki vadi, ruhun ve nefsin vadileridir. Ve bunlar lednni ilimlerin altn ile dolsa mutlaka nc bir vadinin de dolmasn ister. nk onun istidad vardr:

    zellikle ilahi feyzi kabul etme babnda; bir de... Evet bir de feyiz veren zatta hakikati bulmas babnda; bir de... evet bir de verilen feyizle hakikate kavumak zerine.

    Burada bilhassa, Ademolunun gzn dolduran eyin toprak olarak anlatlmasndan murad, zl haline varan bir fena halini bulmaktr. zellikle burada fani bir varln izzet burcundan zillet enginine dmesine iaret vardr.

    Buraya kadar anlatlan manalar u Ayeti Kerimenin zl manasna balamak icabet eder: Miras, helal haram demeyip alabildiinize yersiniz. Mal da pek ok seversiniz. (Fecr Suresi , Ayet 19-20).

    Sadreddin-i Konevi Hazretlerinden Alntdr.

    21. ALLAHIN PTLASI (HADS YORUMU)

    Resulullah (SAV) Efendimiz yle buyurdu:

    Allah Teala bir kulu severse, onu eitli denemelere tabi tutar.

    Yani iptilaya uratr. Kul o iptilalara sabrettii taktirde ona stnlk vererek sever. ayet kr yoluna girerse, bu sefer onu zatna seer.

    Bu Hadisi erifte anlatlmas istenen mana udur:

    Allah Teala bir kulu severse fena hali denemelerine sokar. Bundan sonra, fenadan da fena haline geirir. Daha sonra fena halini de kaldrr beka makamna vardrr.

    bu manaya u Ayeti Kerime ile iaret edilmektedir:

    Allah Teala, mminlerin mallarn ve canlarn satn ald... Ki onlara cennet vardr.(Tevbe Suresi, Ayet 111)

    Sadreddin-i Konevi Hazretlerinden Alntdr.

    22. KURAN VE NEFS MERTEBELER TEVHD

    Muhakkak ki onlarn kssalarnda temiz akl sahipleri iin bir ibret vardr. Kuran uydurulacak bir sz deildir. Fakat O, kendisinden ncekileri tasdiktir. Ve her eyin ayrntl olarak beyandr ve iman edecek olan bir kavim iin bir hidayettir ve bir rahmettir (Yusuf/111)

    Kuranda hikaye edilen kssalarda bahsedilen her kii bir nefs mertebesini, olaylar ise mertebeler aras ilikileri temsil etmektedir. Her insann zatn nefsi natkas oluturur. Nefsi natka asl zere tek ve vahid olup, zerine ilien bilgi-ahlak ve sfatlarla deiik isimlerle msemma olur. Nefsi natka nefsi emmare sfatlarnda ise nefs, levvame vasflarnda ise ruh, mlhime vasflarnda ise kalp, mutmainne vasflarnda ise akl, raziye vasflarnda ise sr, marziyye vasflarnda ise hafi, safiye (zekiye-kamile) vasflarnda ise ahfa, adn alr. Kuran insanlar bu 7 mertebeden tek hviyette deerlendirir. TEK HVYET OLAN KURANda bunlar nefs mertebeleri olarak deerlendirilir. Her nefs mertebesinin TEVHD anlay da farkldr. Ayn zamanda bunlar TEVHD MERTEBELER dir. te insanlar ve kavimler birbirleriyle ilikilerinde bu mertebelerden deerlendirilir. Bunlar ise rumuzlarla belirtilmitir. Her kii ve rumuz gemi-u an- ve gelecekteki insanlara ibret iin snflandrlarak aklanmtr. Her nefs mertebesi her zamanda geerlidir. Kuran bu nedenle evrenseldir ve tm zamanlar iine alr. Bu nedenle Allah kelamdr. Nefs ve tevhid mertebelerinin eitimi alndnda Kurana bak as ve insana ve insanlar aras ilikilere, toplumsal ilikilere bak as Allah ile olacandan Kuranla bak olacaktr. Bu eitimler ise her insan ve kavim iin hidayet ve rahmet demektir.

    23. ZKR, NAMAZ VE HVYET BERABERL

    Namaz bitince yeryzne daln ve Allahn ltfundan isteyin. Allah ok zikredin. Umulurki kurtulua eresiniz (Cuma/10)

  • 19

    Namaz billahi ve bismillah srr ile Allah ile olmak, Allahla, Onun dilinden sohbet edip Ona mnacaat etmektir. Ben beni zikredenle beraberim kudsi hadisi nda ilahi maiyet ve hviyet beraberlii iinde olmaktr. Namaz srf rahmettir ve bu rahmet selam ile alemlere datlarak yeryzne geri dnlr. Yani Selam ve Rahmet zere halkn arasna dnlr. te bu rahmet ile Allahn ltfundan yararlanlr. Allahn ok zikredin emri ile Hakkla birliktelik iinde olan Allahn rahmeti ve ltfu iinde yzen bir kiidir. Bu birliktelii ise zikir salamaktr. Allah Beni zikredin, bende sizi zikredeyim (Bakara/152) ayeti ile bu hviyet beraberliinin devaml olduunun idraki iinde olunmasn murad etmektedir. Ben size ah damarnzdan yaknm (Kaf/16) ve Nerede olursanz O (ilahi hviyetiyle) sizinle beraberdir (Hadid/4) ayetleri bu beraberliin her an ve her yerde devaml olduunu vurgulamaktadr. Namazda ise bunun zel eitimi alnmaktadr. Vahdet (birlik) iinde kesret (okluk) eitimidir namaz. Kiinin namazdan oklua (kesrete) dndnde de vahdeti (birlik) idrak edebilmesi iin Allah ile birliktelik srrn anlamas lazmdr. Bu ise ancak zikir ile Allah bilme yoluyla mmkndr. Bunun gerekletirilmesi halinde ki hale ise daim namaz ad verilir Kuranda. El ite, gnl Hakta yaantsdr. Bu hakikatlere ulaan kiide hakiki iman tesis edecektir. man nerede olursan ol Allahn seninle olduunu bilmendir hadisiyle bu hakikat almtr. Kii Allah her nerede, ne zaman, ne ekilde hatrlarsa Onunla tasavvuru itibariyle birliktelik yaar. Allah ise tm tasavvurlar kabul eder. En yetkin tasavvur irfan ile olan tasavvurdur. Ben kulumun zann zereyim kudsi hadisiyle kul hangi tasavvurla Hakka ynelirse, Hakkda onu o tasavvur zerinden zikreder. ster Cemal, isterse Celal ynleriyle olsun. Kul Hakk zikretmi olur, Hakkta onu zikreder. Tasavvurun shhati icabette ok nemli rol oyar. Bunun gelimesi ve irfanda namazda gerekleir.

    24. AYAN-I SABTE VE NEFS NATIKA

    Onun karsnda ayetlerimiz okunduu zamanda sanki onlar iitmemi, sanki kulaklarnda bir arlk varm gibi byklk taslayarak yz evirir. te onu ac verecek bir azap ile mjdele (Lokman/7)

    Her insann AllahIn ezeli ilminde ilmi hakikati mevcuttur. Buna ayan- sabite ad verilir. Ayan- sabitelere Kuran Nefesi Rahman kanalyla talim ettirilmitir. Ayan- sabiteler hay ve idrak sahibi olduklarndan Kurann manasn alarak, Ben sizin Rabbiniz deilmiyim? sorusuna Evet Rabbmzsn cevabn verebilmilerdir. Nefislerde bu hadiseye ahit tutularak yeryzne indirilmitir. te ayetlerimiz ona okunduu zaman sanki onlar iitmemi gibi denilerek evvelki hadise hatrlanp nefsin hakikatinde Kurann drl olduu belirtilmektedir. Bu hakikate ulamay engelleyen ise kibir ve gururdur. Benliin ve bunlardan doan heva ve arzularn ilah edinmektir. Kendi benliini (ene), Allahtan ayr olarak grme yatar. irkin temeli budur. eytann kibride onu Allahtan uzaklatrmtr. te bunlarn sonu azaptr.

    Bu halden kurtulmann aresi kibire ve gurura yol aan birimsel benliimizi Allahn benliinden (ilahi ene) ayr grmemektir. lahi enenin bilinmesi iin birimsel benliklerimizin (ene) verildiini idrak etmektir. Benliimizi, ilahi benlie teslim ederek Kuran ve Snnet ile benliimizi ilahi ene vasflarna dndrmektir. Zira Allah lahi enesini=Zati Nefsini Kuran ile amtr. te bizde benliimizde=nefsimizde Kuran ile neyi, nasl temsil ediyorsak o mertebeden ilahi enenin izdmyz demektir. Mmin, mnafk, kafir, salih vb. hangi vasflar nefsimiz tayorsa biz oyuz. te nefsimizdeki ahlaklar gelitirerek veya nefsi karanla gmerek ahiretteki yerimizi bugnden hazrlamaktayz.

    Ezelde hakikatlerimize vaz edilen Kuran nasl aa kardmz ynyle mesulz. ittik blmne itaat ettikdiyebilmek iin imtiha sahas ehadet alemindeyiz.

    ittik ve itaat ettik (Nur/51) ayetini yrrle sokmak iin dnya sahnesinde aktif rolmz Kuran ve Snnet snrlar iinde oynuyoruz.

    25. KURAN EMANET VE NEFS NATIKA

    Biz emaneti gklere, yere ve dalara arz ettik, onlar onu yklenmeye yanamadlar. Ondan korktular da onu insan yklendi. O gerekten ok zalim ve cahildir (Ahzab/72)

    nsana emanet edilen Kuran ve Allah isminin tecellileridir. Kuran Cemi esma ve sfat Zat olarak tanmlanr. Allah ismi de, Kuran gibi tm ilahi isim ve sfatlar bnyesinde cem edip toplayan Zat ismidir. te insana emanet edilen ilahi isim ve sfatlarn gerek hviyetleri ve yzleri ile aa karma zelliidir. Bu zellii ise ancak insan tar. Alemlerdeki hibir mevcud bu manay tayamaz. Bu hakikate binaen Allah Ey Ademolu! Seni Kendim iin alemleri de senin iin yarattm buyurmutur. nsan kendine olan bu tecellilerin ksm ksm blmlerini alemlerde bulmakta, gerek yzleri ile tecelliyi ise kendi nefsinde bulmaktadr. te bu nedenle insan halifedir. Allah insanlarda derece derece nefsinin mertebesi dzeyinde halk etmitir. Nefs mertebelerinin eitimi bu nedenle

  • 20

    gereklidir. te ayetin zahiri anlamnda bu isim ve sfat tecellilerini, Kuran kendi nefsinde aa karmayan kii cahil olup nefsine zulmedendir.

    nsan- kamil ise halife olarak tm ilahi isim ve sfatlar nefsinde gerek yzleri ve hviyetleri ile aa karan kiidir. Kurann gerek taycs ve emanetisi de onlardr. Byle arif kiiler nefislerindeki tecellilerin Hakktan olduunu ve nefislerinin hakikatininde Allaha ait olduunu bilirler. Bu nedenle kendi nefislerine mal edecekleri bir eyleri yoktur ki iddialar olsun. Bu adan nefislerini Allaha teslim ettiklerinden pozitif anlamda zalumdurlar. Ve tm ilim ve irfanda Allah ile Allahtan bildiklerinden cahuldurlar. Zira kendilerine mal ettikleri bir ilim ve irfanlar yoktur. Allahn tecelli ettii oranda nefislerini bilirler ve sahip karlar. Bu adan pozitif anlamda (Allah katnda) zalum ve cahuldurlar. Bu onlarn emaneti sahibine teslim ederek FENA mertebesini kazanmalardr. Byle bir mertebedeki nefse ise Allah tm isimleri ve sfatlar ile tecelli ederki bu da BEKA mertebesidir. Arifibillah denilen irfan ehli bunlardr. Allah ile konuurlar, yaparlar, duyarlar (vb. fiil). Hakkla Hakk olmulardr. Peygamber varisleride bunlardr. Emanetin gerek sahipleridirler. Onlar vcud emanetini Hakka teslim etmiler, Hakkta onlar EMN MMN klmtr. Mmin mminin aynasdr hadisinin canl tanklardr.

    26. EYTAN VE MUDLL ESMASI

    eytan Allahn izni olmadka mminlere hibir zarar veremez. Mminler Allaha dayanp gvensinler (Mcadele/10)

    nsanda dnceleri dahil her fiilin kuvvet ve kudreti Allaha aittir. Allahn kuvvet ve kudreti altnda olmayan hibir ey yoktur. eytanda Allahn bu kuvvet ve kudreti ile faaliyetlerini srdrr. Her ilahi isim Allahtan aa kacaklar bir zuhur mahalli ister. Rezzak ismi rzklandraca kiileri arar. eytanda Mudill isminin temsilcisidir. Mudil isminin Allahtan dilei ve istihkak insanlar artmak zerinedir. Mudil esmas; artmak, karmak hale getirmek, batl Hakk gibi gstererek karklk yapmak gibi zelliklerle dier ilahi isimlerin gerek hviyetleri ve yzleriyle aa kmalarn engeller. Bu nedenle eytann 99 kaps vardr. Bu yollarla insanlar artr buyurulmutur. Mudil esmas dncede iblis, fiilde eytan adn alr. nsann aklna gelen her dnceyi ve hatr yaratanda Allahtr. Bu dncelere gre insann nasl ne zaman ne ekilde fiile geeceini aratrr. Bu ise imtihan srrndandr. te Mudill esmas bu dnceleri fiile geirirken insana tecavz eder. Fiilini, niyetini bozup, artarak ve telbis ederek onu Kurann dna itmeye alr. nsan dncelerini fiile dkmedike sorumlu deildir ve Ameller niyetlere gredir hadisleri yaama adapte edilecek olursa, dncelerin fiile dklmesindeki iradi kararlarmzn ne kadar nemli olduu aktr. eytann fiili yaptrma gc yoktur. Kii nefs mertebesine gre, nefsindeki ahlaki vasflara gre dncelerini yapmaya (fiile) dkmeye karar verdii anda Allah kudretiyle fiili yaratr. te kararmz alrkenki ilmimiz, tecrbemiz vb. bu nedenle ok deerlidir. Allah fiili yaratarak insann nefsindekini aa karmaktadr. Nefse ona bir takm kabiliyetler vererek iyiliklerini ve ktlklerini ilham edene yemin ederim ki (ems/7-8) buyuran Allah Kuran ve Snnet zere nefse iindeki duruma gre bilgileri ilham ederekte her nefse yardm etmektedir. Daha dnce halinde iken de bu yardm yapmaktadr. Ancak kii nefsiyle eytann vesveselerine kaplp kt fiil ilediinde mesul olmaktadr.

    te Allahn izni olmadka ve kii Allaha gvenip dayandnda buyurarak her mertebede Allah kuluna yardmc olmaktadr. Su kiinin Allah tanmamasnda, gerekli tedbirleri almaynda ve Allaha tam gvenip dayanmayndadr. eytann ihlasl mmin kullarna kar ise hibir yaklam dahi sz konusu deildir.

    27. RK TEVHD VE NEFS NATIKA

    Mrikler bir pisliktirler (Tevbe/28)

    nsann hakikati, z, hviyeti nefsidir. Nefsin hakikati ise Allahn nuru ve Kurann srrdr. Ezeli ilminde insan halk eden Allah, nefsi natkaya bu vasflar ykleyerek, taayyn mertebelerinden geirerek ve insann nefsini beden kalbna sokarak ehadet alemine indirir.

    Beden kalb ile ve dnyada nefsine ilien ve bulaan eitli vasf ve ahlaklarla ilien vasflar nefsin asln kirletir ve pislik olarak addedilir.

    Nefs en alt mertebede (nefsi emmare) kendi hakikatinden en uzak noktadadr. Kendini ayr ve dnyadaki her eyi de ayr ayr deerlendirir ve hepsini Allahtan ayrr. Nefsinin bencillii ve arzular dorultusunda onlara ayr ayr deer verir. Allah ve Onun ilahln unutur. Tamamen zulmete, cehalete ve karanla brnm nefs mertebesidir. Etrafnda Allahtan ayr grp, menfaat ilikisine girdii her eyle de asli hakikatini kirletir ve aslndan uzaklar. Bu ise irk olup, bu haldeki kii mriktir. Bu hakikate binaen mrikler bir pisliktir buyurmulardr.

  • 21

    Bu pislikten temizlenmenin ilk aamas, bu okluklarn birlenmesidir. Her nefsi kontrol edenin Allah olduunu idrak edip Onun ilahln (uluhiyetini) kabul etmektir. yani her eyde tasarruf edenin Allah olduunu idrak etmektir. bunun yolu ise tasavvufta tevhid ve nefsi irfan yolu na kmaktr. Zira Allah ayetlerinde yle buyurmaktadr: Allah temizlenenleri ve tevbe edenleri sever (Bakara/222), Nefsini temizleyen (tezkiye eden) kurtulur (ems/9), Nefsini ktklere (karanla) gmen ziyandadr (ems/10).

    te byle bir halden Allaha snp nefs terbiyesi ve tezkiyesi yoluna kmak ise Allahn emridir. Cehalet zulmetinden ve karanlndan Allahn nuruna ulamann yolunu ise Hz. Resul u hadisi ile bize bildirmektedir: lim renmek kadn erkek her mslmana fazdr. Dier bir ayette ise yle buyurur: Muhakkak ki irk en byk zulmdr (Lokman/13) buyuran Allah, kendi hakikatinin tevhid olduunu u kudsi hadisle bildirmektedir: l ilahe illallah ite Ben Oyum. Hz. Resulde La ilahe illallah benim kalemdir. Oraya giren kurtulur buyurarak bizi irk pisliinden arnarak tevhid nuruna davet etmektedir. Muhakkak bilki Allahtan baka ilah yoktur (la ilahe illallah) (Muhammed/19).

    28. MUTLAK TEVHD VE AYAN-I SABTE

    Allah ile birlikte baka bir tanrya tapp yalvarma. Ondan baka ilah yoktur. Onun zatndan baka her ey helak olacaktr. Hkm Onundur ve siz Ona dndrleceksiniz (Kasas/88)

    Allahtan baka ilah yoktur (La ilahe illallah). Bu hakikatn ifadesi iin Onun hviyetinden baka ilah yoktur. Onun vechinden (zat hviyeti-hakikati) baka her ey helak olacaktr buyurulmaktadr. Hakiki Vcud Hakkn, zafi Vcud da alemin vcududur. nk alem Hakiki Vcudun glgesidir. Her kii ayan- sabitesi yani hviyeti itibariyle Hakkn vcududur. Hviyetin itibariyle senin Hakka nispetin glgenin glge sahibine gre olan durumuna benzer. Bu hakikat itibariyle btn eya Hakkn hviyetinin ayndr. Vcud TEK ve BR, mertebeleri ve dzeyleri oktur. Klli eyin halikun illa vechehu (Kasas/88) Her bir ey helak olucudur, ancak Onun vechi (Zat) helak olucu deildir buyuruluyor ayette. Ayeti kerimede vechehu nun zamiri (hu) eye dnk olunca mana her bir ey helak olucudur, ancak o eyin vechi (ayan- sabitesi) helak olucu deildir olur. Ve bir eyin vechi denildiinde onun zat ve hakikati kastedilir. ok olan bu taayynler Hakkn Mutlak Vcudunun kaytl oluundan ve snrl oluundan ibarettir. Bundan dolay eyann hakikati (ayan- sabite) Hakkn vcududur. u halde ayetin manas yle olur: Her eyin taayyn helak olucudur. Ancak o eyde taayyn etmi olup onun hakikati olan mutlak vech helak olucu deildir Ve zamir (hu): Hakka dnk olduunda Her bir ey helak olucudur, ancak Hakkn vechi (zat) helak olucu deildir demek olur.

    Her bir eyin zat ve hakikati de Zatn ezeli ve ebedi ilmindeki ayan- sabitelerdir. Bunlar Zatn, Zatyla, Zatnda olan dzenlemeleridir. Zatn Zat bilir. Bu ynyle o helak olucu deil, sabit kadem zerinedir. Zat olarak hkm Onun ilahi hviyetinindir. Her eyde Onun hkm geer. Suret olan taayynlerimizde bu hakikate dnecek Zatla olan birlikteliini srdrecektir. Bu birliktelik mahluk olmayan ayan- sabiteler itibariyledir. Bunlar Zattaki ilmi hakikatler olduundan ve Hakkn Zat lminde ezeli ve ebedi olduundan insanda hakikati itibariyle bu vasflar tar. Helak olan bu hakikate ilien sfatlar ve ahlaklar ile kaytlanm ve snrlanmzdr. Yok olu (helak) bu kaytlanmlktan kurtulup Zata dnmektir. Tpk denizin iindeki buzun eriyip denizdeki yerini almas gibi.

    29. NEFS NATIKA, TEVBE NAMAZ TEZKYE LKS

    Eer tevbe ederler, namaz klarlar ve zekat verirlerse dinde kardeleriniz olurlar (Tevbe/11)

    nsann hakikati nefsidir. Nefsi natkann hakikati ise Allahn nuru ve Kurann srr makamdr. Bu nur ve Kuran srr yeryznde nefse sonradan ilien ahlaklar, bilgiler ve sfatlar ile rtlr. Asl perdelenmi olur. Nefsi asli haline dndrmek iin kendisine sonradan ilien bu ahlak ve sfatlardan kurtulmas, kendi hakikatine arif olmas ile mmkndr. te ayette bu hususa yardmc ana unsur belirtilmektedir.

    Tevbe-istifar ile nefsi nurdan zulmete dndren her trl bilgi-ahlak ve sfatlardan nefs temizlenir. Hakkn huzurunda yer alnr. Allah ile olunur. Nura ve Kurana ulalr. Namaz ise Allah ile Allahn Kuran ile konumadr. Yani aslna dntr. Namaz nur ve mira olduundan ayn zamanda nefs tezkiyesi (zekat) yntemidir. Bu yollada nefs eski haline yani asli hakikati olan nura dnr. Maddi ve manevi zekat ise bu nuru paylamaktr. Nefsi natka hakikati itibariyle bir olanlar dinde de karde olurlar. Zira hepsi nur ve Kuran vastasyla ayn Allah kble edinmiler. Ortak olan sz yani l ilahe illallah muhammeden resulullah tevhidinde bulumulardr. Bu temel unsur ayn zamanda dinin temelleri ve nefs terbiyesi ve tezkiyesinin temel yollardr. Bu nedenle dinin

  • 22

    temellerini olutururlar. Hepsinin batnnda billah ve bismillah srryla Allah ile birliktelik temeli vardr. Dinin btn yntemleri bu temel zerine bina edilirse, din kardelii ve din en gzel surette yaanr. Bu temelden yoksun olan binalar ise ufak bir sarsntda yklmaya mahkumdur. Bu nedenle man nerede olursan ol Allahn seninle olduunu bilmendir hadisi sylenmitir. man, Allah ile hviyet beraberliini fiilen yaamaktr. slamn temeli budur. hsan sen Onu grmesende Onun seni grdn bilmendir. kan ise hviyet ve maiyet beraberlii nin yakinen mahede edilip yaanmasdr. Dinde bu 4 temel ile geliir. Kardelikte bu temeller zerinde tesis edilir.

    30. NEFS NATIKA VE HALFELK

    Sizi yeryznde halifeleri yapan, size verdii eylerde sizi denemek iin, kiminizi kiminizden derecelerle stn klan Odur (Enam/165)

    Biz Ademi yeryzne halife kldk buyuran Allah, Ademe tm isimleri verdik de buyurmaktadr. Yani Adem halifeliini ilahi isim ve sfatlar yerli yerinde ve Hakka gerek hviyetleri ve kimlikleri ile aa kard iin halifedir. simlerin hakknn Hakka verilmesinin yegane yolu ise Kurana ve Snnete gre amel etmektir. ite insanlarn denenmesi bu emir ve yasaklara riayet ederek ne derece kuuluk yapacaklarn imtihan etmektir. insann hakikati ise nefsidir. Nefs ise Kuranda 7 nefs mertebesi olarak gemektedir. Nefsi natkann hakikati tek ve vahid olup sfatlar deitike farkl isimler alr. Nefsi natka nefsi emmare mertebesinde nefs, nefsi levvame mertebesinde ruh, nefsi mlhime mertebesinde kalp, nefsi mutmainne mertebesinde akl, nefsi raziye mertebesinde sr, nefsi marziyye mertebesinde hafi, nefsi safiye (zekiye) mertebesinde ahfa, adn alr. Her mertebede insanlar vardr. Bu mertebeler insann derecelerini belirler. Ayrca bu yedi mertebenin her mertebesinde kendi iinde dzeyleri vardr. Yani insanlarn hviyetleri nefislerini tad ahlaki vasflara gre deiir. Allah katndaki derecelerini bu ahlaki sfatlar belirler. Bu nedenle insanlar takvaca farkldr kural mevcuttur. Takvada yarn ve takva zerine yardmlan emri mevcuttur. nsanlar bu nefis mertebesinde ve takva dzeyleri zerinden hayatta denenir. Her nefis mertebesi, kendi dzeyinden halifedir. st mertebede olan alt mertebede olana halife ve yardmcdr. Bu nedenle takvada yardmlan buyurulmutur. Her insan nefs dzeyini ve mertebesi zerinden denenir ve halifelik dzeyinin ykselmesi iin bu imtihanlar yaplr. Allah her an, her yerde nefsin ahidi ve gzetmenidir. Bu idrakle nefsi irfan yolu na yani nefs terbiyesi ve tezkiyesi yoluna klmaldr. lahi isim ve sfatlar nefsinde en gzel surette aa karabilsin ve halife olsun. Halifelik Ben Ademi kendi suretimde yarattm ve Ben Ademi Rahman suretinde yarattm kudsi hadisleri ile sabittir. Nefs mertebesi ne derece ileride ise insan o mertebeden halife ve vekildir.

    31. ZKR ve NEFS NATIKA

    yi bilinki kalpler Allahn zikri ile mutmain olur (Rad/28)

    Her insann Allahn ezeli ilminde bir ilmi hakikati vardr. Bu hakikat (ayan- sabite) Allahn Zatnda, Zatyla beraberlik iindedir. Ayan- sabite uluhiyetin bir program olup ilahi isim ve sfatlar bnyesinde bulundurur. Yani BLLAH srryla Zat ile, Zat iinde yer almaktadr. Bu birlikteliin ehadet aleminde de aa karlmas iin nefsi natka insana ltfedilmi ve kalpte nokta-i sveyda denilen hakikat olumutur. Bu nokta Allahn nuru ve Kurann srrndandr.

    Ezelde Allah ile olan nefsi natka dnyada ancak Allah zikri ile ve Kuran zikri ile bu birliktelii fiilen yaar. Kendi hakikatine ular. Ezeldeki billahi srrn yaar. Bu ise kalpte gerekleir. Zira nefsi natkann merkezi kalptir ve bu noktadan tm vcuda huzur ve mutmainlik hali ular. Bu ezeli beraberlii yaatan ise zikirdir. Zira Allah Ben Beni zikredenle beraberim birliktelii Kendinle olunmasna balanmtr. Ayrca Beni zikredin Bende sizi zikredeyim (Bakara/152) ayetiyle bu beraberlikte ncelii kuluna vermitir. Kulun zikri ise kulluk mertebesinden olup snrldr. Ancak Allahn kulunu zikretmesi ise her ynden olup snrszdr. Bu nedenle Allahn zikri en byktr (Allahuekber) buyurulmutur. Kul snrl olarak Hakk zikrederken, Allah kuluna sahip olduu ve kulunun ihtiya iinde olduu hem zat, hem sfatlar hemde isimleri ile zikreder. Bu ise kiide tam huzuru ve mutmainlii hasl eder. Eer bu huzur gereklemiyorsa, kul kendi nefsini kontrol etmeli ve Allah hakkndaki irfann arttrmaya almaldr. BLLAH srryla Allah ile birlikteliini sorgulamaldr. Tm ibadetlerde bu birlikteliin tesisi ve gelitirilmesinde zikir anahtar rol oynar. Yoksa Allah ile olan her eyi bulmu ve her eyle huzur bulan kul olmutur. Abduhu ve resuluhu srryla yaayan mutmain nefse ulap, kullarm arasna katl, cennetime gir (Fecr/29-30) hitabn hak etmitir. Bu hitab duyann huzurlu ve mutmain olmamas ise mmkn deildir.

  • 23

    32. KURAN, KUL ve HVYET BERABERL

    phesiz bu Kuranda kulluk eden kimseler iin kafi bir t vardr (Enbiya/106)

    Kuran Cemi esma ve sfati cami Zat olarak tanmlanr. Yani Kuran Allahn tm ilahi isim ve sfatlarn ieren Zati kelam ve ilimdir. Her insan nefsi Rabbn tecelli mahallidir. Alah her nefiste isim ve sfatlar ile tecellidedir. Her insan Onun isim ve sfatlarn aa karabildii lde kul olur. Kuran btn isimlerin gerek hviyetleri ile aa karlmas iin nefislerde drlmtr. nsann nefsi natkas bu nedenle Allahn nuru ve Kurann srrn tar. Her insan Kuran aa karabilecek potansiyeli tar. Ademe tm isimleri talim etti (retti) (Bakara/31) ayeti bu hakikati anlatr. Her insann nefsi natkas bu hakikati aa karabilir. Bu potansiyel ile Biz Seni yeryznde halife olarak yarattk. nsanlar arasnda Hak ile hkm ver ve hevana uyma (Sad/26), Rabbin meleklere yeryznde bir halife yaratacam dediinde (Bakara/30). Kuran insann halife olarak yaamas iin yeterlidir. nsandan istenen nihai sonu ise Abduhu ve resuluhu srrna ulamaktr. Bunun yoluda Muhammeden Resulullah zikrinin hakikatine ulamakla mmkndr. Bu zikirde Muhammed irsal ettii Kuran ve Allah ls BRlenmitir. nsan Kuran Allah TEK HVYETte birlemitir. Bu nedenle Hz. Resul Benim mucizem Kurandr buyurmutur. nsan nefsi natkasn, Kuran- natk yapt anda bu hakikate ular ve yaayan Kuran olur. Kuran onun halife olmasnda abduhu srrn yaamasnda temel anahtardr. Kendi programnda drl olan hakikatin hayata adapte edilmesidir. O zaman abduhu ve resuluhu srrna ular. Ayn cmlede kul ve irsal edilen Kuran drlmtr. Bu ise kiinin nefsinin hakikati Kuran olarak kulluk yapmas hakikatidir. Hakiki kullukta budur. Dierleri aa karabildikleri lde isimlerin hakkn verdikleri lde kuldurlar. Bu nedenle insanlar kulluktada derece derecedirler.

    33. AMELLER ve NEFS NATIKA

    Bugn onlarn azlarn mhrleriz. Kazanm olduklarn (yaptklarn) Bize onlarn elleri anlatr, ayaklar ahitlik eder (Yasin/65)

    nsann hakikati nefsi natkasdr. Nefsi natka insann yaam boyunca yaptklarn kaydeden bilgisayar gibidir. Sesli-grntl bir kayt cihaz gibidir. stelik gizli olan niyetlerini bile kaydeder. Nefsi natkann merkezi kalptir. Kalpten btn vcuda hakimiyeti vardr. Her uzuvda, her hcreden haberi vardr. Bir uzuv kesilse (rnein el) o uzvun yok olmasyla nefsi natkann nuru oradan kaybolmaz. Vcud da ve vcudun dnda bile hakimiyeti vardr. Nefsi natka haydr ve idrak sahibidir. Her eye alimdir. Zira Allahn nurundandr ve Kurann srrn tar.

    Nefsi natka lm ile yok olmaz. Nefs lm tadar (Ankebut/57) ve boyut deitirerek ahirette (cennet veya cehennem) yerini alr. Her eye idrak sahibi olduu iin idrak sahibi-konuan nefis adn aldn, sahip olduklarn ifade edebilmesi iin uzva ihtiyacda yoktur. Her uzvun yapp ettiklerine ahit olarak kendisindekileri Hakka aktarr. Bylece elleri ayaklar vs. ile yapp ettiklerini, nefsi natkada kaydettiklerini aktarm olur. Tpk bilgisayarda kaytl bir filmin tekrar seyredilmesi gibi

    34. ALLAH RESUL KURAN ve NEFS NATIKA

    Her kim Peygambere itaat ederse muhakkak Allaha itaat etmi olur (Nisa/80)

    Her insann hakikati onun nefsi natkasdr. O da Allahn nuru ve Kurann srrndandr. En kemalli olan nefs ise Peygamber Efendimizin nefsi natkasdr. Yani nefsi Muhammedi Kuran aklayan ve yaayp yaatan en kemalli nefsdir. Bu nedenle Benim mucizem Kurandr buyurmutur. Allahn Zati Nefsinin alm Kurandr yani Nefsi Muhammedi yani Kurandr. Bu nedenle Peygambere uyan Allaha itaat etmi olur. Bunu belirten ayette ise: De ki: Allah seviyorsanz bana uyunuz ki Allahda sizi sevsin (Ali-mran/31) buyurulmutur.

    Kim ki Peygambere ve Kurana uydu, o sevildi. Bu husus u ayette de aktr:

    phe yokki sana biyat edenler muhakkak ki Allaha biat ederler. Allahn eli onlarn ellerinin stndedir (Fetih/10). Bu hakikate ulaanlar sevilirler ve Allahn kudret elinin iindedirler. Hakk kulunu sevince ise Ben kulumu sevdiimde onun gren gz, iiten kula, syleyen dili, tutan eli olurum. Benimle grr, Benimle iitir, Benimle syler, Benimle tutar buyurmaktadr. Byle olan kulda Habibullah srr yansr. Attn zaman sen atmadn Allah att (Enfal/17) ayetinin srrn yaayan bir kul vasfn tar. Bunu ise Peygambere ve Kurana uyma zellii ile kazanr. Kendi nefsinin hakikatine ulama yani nefs tezkiyesi yoluyla srra kavuur. Nefsini temizleyen (tezkiye eden) kurtulur (ems/9) srrna ulap, Kullarm arasna gir.

  • 24

    Cennetime gir (Fecr/29-30) hitabn nefsinde duyar. Bu hakikatlere ulamann yolu ise birbirinin kardei olan nsan-Kuran n birbirine kavumasdr. Bu ise mminlerin vasflardr. Bu nedenle ayette yle buyurulur: Yemin olsun ki Allah mminlerden raz oldu (Beyyine/8). Kim ki raz olunan oldu, o kiide cennete giren kii oldu. Bunun yolu ise Peygambere itaat yoludur. Onun alm ise Kuran ve Snneti Muhammediyedir.

    35. FITRAT ve NUR

    Allah gklerin ve yerin nurudur (Nur/35)

    Allah, yaradl aklarken eitli terimler kullanmaktadr. Halakes semavat vel ard (Enam/1) (Allah gklerin ve yerin halkedicisidir), ayrca Beius semavat vel ard (Bakara/117) (Gkleri ve yeri benzeri olmakszn icad eden) ve Fatrssemavati vel ard (Fatr/1) (Gkleri ve yeri ftrat zerine yaratan) buyurulmaktadr. Allahunurus semavat vel ard (Nur/35) (Allah gklerin ve yerin nurudur) buyurarak ftrat olarak yaradl, benzersiz halk edilii NUR a balamtr. NUR TECELLS nefesi rahman olup, mevcudlarn zerlerine ftratlarna gre genel vcud nuru tecellisi sunmasdr. Her insanda bu nuru tayan nefsi natkas ile nurdur. Ftrat ve halkedilii nur zerinedir. Bu nedenle Her doan ocuk slam ftratnda doar buyurularak bu nura iaret edilir. Nefsi natka nuru devam ettirildii zere slam ftrat zerine yaanr, bu nur rtld oranda da slam ftratndan ve yaradl hikmetinden uzaklalr. Gklerin, yerin ve arasndakilerin Rabbi (Nebe/37) buyurarak nefsi natkann nurunun ve alemlerin nuruna Rab ismi ile tasarrufta bulunduunu ilan eden Allah alemlerdeki ftratnda din ad altnda slam olduunu aklamaktadr. Alemlerdeki maddi ve manevi her ilahi kanunlar ihlal demektir. lahi dzenin bozulmasdr. Nurdan zulmete giditir. Hem bireysel hem toplumsal adan bu gerek deimez. Zira Allah indinde (katnda) din slamdr (Ali-mran/19) buyurularak, Allahn Zatn Kuran zerine at ifade edilmektedir. Kuranda srf nur olduundan alemler srf nurdur. Nurdan zulmete dn yolu ise Kuranla aklanan ilahi kanunlarn ihlal ediliidir. Ksaca ftrat nur olan, zulmete (karanla-cehalete) srklemektir. Nur Allahn ilmini tadndan, nur ile olan ilim iledir. Zulmete doru giden, ftratnn ve ilmin aksi ynde giderki bu da nefse zulmdr. Allah ne nefse zulmu yasaklar. Zira ftrata aykrdr. Ftrat nur ve Kurandr ve Ona uymak gerekir. nsann ftrat olan nur ve marifeti bir arada bulunduran u zikir ve dua ile makaleyi bitirelim: Ya Hayyu Ya Kayyumu Ya Bediissemavati vel ard Ya Zl Celali vel ikram. Allahmme inni eselke en tuhhiye binuru marifetike ebeden Ya Hannan Ya Mennan Ya Deyyan Ya Subhan Ya Allah Ya Allah Ya Allah (cc).

    36. SLAM KELME EHADET

    Bugn sizin iin dininizi kemale erdirdim ve zerinizde ki nimetimi tamamladm ve sizin iin din olarak slama raz oldum (Maide/3)

    slamn tamamlanmas Allahn uluhiyetini (ilahln) ve onun alm olan Kurann kemal zere aa kmas demektir. Bunun alm ise kelime-i ehadettir. Ehed en l ilahe illallah ve ehed enne Muhammeden abduhu ve Resuluhu hakikatidir. slamn mahedeli bir idrakle ya