baigiang bdsc

Bi ging: Bo dng sa cha ng t

CHNG 1 NHNG VN CHUNG

1.1 S CN THIT V TM QUAN TRNG CA BO DNG SA CHA NG T. Hng nm khi lng vn chuyn hng ha khng ngng tng ln, lng xe chy cng nhiu, t l xe nng cng ln, do ng s v cng trnh trn ng cng chu tc dng nhiu ca ti trng xe. Hn na, cc yu t kh hu thng xuyn tc dng ln cng trnh ng s lm cho cht lng ng khng n nh theo cc ma trong nm, to iu kin cho vic pht sinh cc hin tng bin dng, h hng.

Mt vn c bn cn lu l khng c mt con ng no tn ti tt c vnh vin d c xy dng t cht lng cao. Nhng tuyn ng c lp kt cu mt ng cp hng cao cng khng thot khi thng l ny.

C th ni rng, tt c mi con ng va mi lm xong bt u suy gim cht lng v nhng tc hi cng li ca cng vn chuyn v cc nhn t thin nhin. Vi kh hu nhit i v xch o, nht l i vi cc tuyn ng c lp mt n gin cha c x l bng nha, qu trnh suy gim ny thng din ra mt cch nhanh chng. Ch c mt s qun l cn thn, vi s chm sc lin tc mi cho php hn ch qu trnh suy gim cht lng trong nhng gii hn c th chp nhn c. Vic xem nh vai tr ca cng tc bo dng sa cha ng t s sm hay mun phi tr gi bng nhng chi ph ln hn rt nhiu v phi sa cha ln hoc xy dng li. Mt cng trnh nghin cu ca Ngn hng th gii (WB) c tnh phi cn 90 t USD l t nht chi ph cho sa cha v gi gn c h thng ng t ca 85 nc vay n ca WB lm ng (H thng ng t ny ch k n nhng tuyn ng chnh yu: 1.000.000 km mt ng nha v 800.000 km mt ng cha c x l bng nha - tnh n 1985). Trong h thng ng t ca 85 nc k trn, 1/4 cc tuyn ng nha v 1/3 cc tuyn ng cha c x l bng nha phi xy dng li v chng h hng ti mc ch cn c gii php ny m thi. Chi ph xy dng li c tnh cn 45 t USD trong khi nu c chm sc nh k chu o (v cng c th c tng cng khi cng vn chuyn tng) s ch tu theo tng tuyn ng phi chi t i t ba n nm ln, khong chng gp li ht 12 t USD, m li cn ngn chn c s ln gi ca vic khai thc xe c; Ngoi ra 30% cc tuyn ng nha ca cc nc k trn cn phi c tng cng ngay hoc trong vng nhng nm rt gn y. Chi ph tch dn li ca c nhim v tng cng v nhim v duy tu bo dng thng xuyn chu o s tn 40 n 45 t USD trong vng 10 nm sp ti, thnh ra tng cng ho n chi tr s ln ti 90 t USD. Nu cc nc ni trn khng ci tin cch qun l nhng h thng ng t ca mnh th cui cng chi ph khi phc li s d dng tng ln gp hai hoc ba ln, v chi ph m nhng ngi s dng ng t phi tr cn c th tng thm hn nhiu. Nhng khim khuyt ca cng tc qun l, bo dng sa cha ng t c nhng tc hi nghim trng hn nhng khim khuyt ca cc lnh vc khc v ba l do:

a) Tn ph v nhu cu v ti chnh rt ln. Ngoi ra, nhng tn ph m ngnh qun l ng s phi gnh chu khng thm vo u so vi tn tht chung tng cng:

1


Nhng ngi s dng ng phi li xe trn nhng ng xu chu nhng tn tht ln hn nhiu. Sau na, gi thnh vn ti tng cao, hn ch s lin kt cc th trng kinh t v lm gim bt sinh lc ca cc hot ng ph thuc vo vn ti ng b.

b) S suy gim cht lng ca ng t tng tc theo thi gian. Hin tng ny lm cho ngi ta cha kp nhn thc c s cn thit ca mt t bo dng sa cha th tnh trng cht lng suy gim r rt ti mc i hi phi khi phc li hoc lm li ng vi tn ph ln hn nhiu. V vy, iu rt quan trng l phi nhn bit c kp thi nhu cu cn sa cha.

c) Nhng n v qun l ng t thng khng phi gnh chu nhng hu qu ca vic bo dng sa cha lm cn thiu st do khng phi chu sc p t pha cc t chc x hi i hi phi ci thin tnh hnh ng s. V thiu nhng lung d lun i hi v cha lng ht c tnh cht nghim trng ca bi ton, cho nn nhiu nc nhim v duy tu bo dng khng c chim mt th bc cao trong cc mc tiu ca ngn sch. Cng trnh nghin cu ny ca Ngn hng th gii cho thy mt bc tranh bi thm v nhng hu qu ca vic xem nh vai tr ca cng tc qun l, bo dng sa cha ng t. mt s nc ang pht trin hin nay ang ti din ci vng lun qun sau:

- Nh vn vay nc ngoi lm mi; - cht lng suy gim n mc h hng trm trng v thiu s bo dng sa

cha cn thit; - Li phi lm li ht sc tn km nh vo vn nc ngoi.

Nh vy, iu quan trng c c rt ra l cn phi ph v ci vng lun qun nguy hi ny v phi dnh nhng s quan tm, nhng khon chi ph cn thit bo dng sa cha h thng ng t ca mnh mt cch ng n. 1.2 HIN TRNG GIAO THNG VN TI NG B VIT NAM c th ca lnh th Vit Nam l hp v ko di t Bc vo Nam, nc ta c h thng giao thng bao gm y cc phng thc vn ti nh ng b, ng st, ng sng, ng bin v ng hng khng. T sau thi k i mi n nay, Nh nc quan tm u t cho ngnh GTVT khi phc, nng cp v xy dng mi mt s cng trnh giao thng nhm tng bc p ng nhu cu vn ti hng ha v hnh khch. V ng b:

1- Kt cu h tng ng b: - Mng li ng b: Mng li giao thng ng b Vit Nam c tng chiu di l 224.482km,

c phn b tng i hp l trn ton lnh th. Mt so vi din tch v dn s xp x 24,06km/100km2 v 1,00km/1000dn (khng k h thng ng x v ng chuyn dng); mt h thng quc l khong 4,78km/100km2 v 0,20km/1000dn.

2


Mng li giao thng ng b chia thnh 6 h thng: - Quc l 17.295km chim t l 7,70%- ng tnh 21.840km chim t l 9,73%- ng huyn 45.250km chim t l 20,16%- ng x 124.994km chim t l 55,68%- ng th 7.476km chim t l 3,33%- ng chuyn dng 7.627km chim t l 3,40%

- H thng quc l: H thng ny l xng sng ca mng li ng b, c tc dng quan trng

phc v li ch kinh t, chnh tr, vn ha, x hi, an ninh quc phng ca t nc, bao gm:

+ ng ni t th H Ni ti cc thnh ph trc thuc Trung ng, ti trung tm hnh chnh cc tnh.

+ ng t trc chnh n cc ca khu quc t, ca khu chnh, cc khu cng nghip.

+ ng ni lin trung tm hnh chnh t 3 tnh tr ln. - Cc h thng: ng tnh, ng huyn, ng x, ng th v ng chuyn dng:

+ H thng ng tnh l trc ng trong a bn 1 tnh, thnh ph trc thuc Trung ng bao gm ng ni t thnh ph hoc trung tm hnh chnh ca tnh ti trung tm hnh chnh ca huyn v ni n trung tm hnh chnh cc tnh ln cn.

+ H thng ng huyn l ng ni t trung tm hnh chnh huyn ti cc trung tm hnh chnh x hoc cm x v ni trung tm hnh chnh cc huyn ln cn.

+ H thng ng x l ng ni t trung tm hnh chnh cc x n cc thn xm v ni gia cc x vi nhau.

+ H thng ng th l ng giao thng nm trong ni , ni th ca thnh ph, th x, th trn.

+ H thng ng chuyn dng l ng ni b chuyn phc v cho vic vn chuyn, i li ca mt hoc nhiu c quan, doanh nghip, t nhn.

2- Qun l, bo tr ng b: Trong thp k qua, Nh nc u t cho ng b (h thng quc l) xy

dng mt s tuyn mi v ci to, nng cp cc tuyn hin c. Cht lng ca ng b c ci thin mt cch r rt.

m bo cht lng h thng quc l khng b xung cp, hng nm nhu cu vn cn u t cho qun l, bo tr khong 1300 n 1500 t VN. Thc t, trong nhng nm qua ngun vn dnh cho cng tc ny rt hn ch, so vi nhu cu ch t trung bnh khong 40%.

3


(Bng 1-1) n v tnh : T VN

Trong Vn sa cha ng b so vi

Sa cha ng b Nm KH

Tng chiu di

QL,km

Tng vn

ng b

Xy dng

c bn Thc t

cp Nhu cu

vn

Tng s vn

ng b, %

Nhu cu

vn, %

1996 13.510 2.336,8 1.877,1 459,7 950 19,7 48,4

1997 14.651 3.640,8 3.161,5 479,3 1000 13,2 47,9

1998 14.920 3.311,5 2.796,5 515 1300 15,6 40

1999 15.250 4796,8 3.316,8 480 1400 10 34,3

2000 15.425 7.361,8 6.896,8 465 1400 6,3 33

2001 15.425 8.614,2 8.104,2 510 1400 5,9 36,4

2002 15.824 599,6 1420 42,2

3- Hin trng mng li ng b: Trong thp k qua, tuy Nh nc quan tm u t xy dng mt s tuyn mi, ci to nng cp mt s tuyn ang khai thc, cht lng ca mng li ng b c ci thin r rt, song, n nay cng cn nhiu yu t bt cp: Vit Nam cha c ng cao tc, mt s tuyn trn h thng quc l cha vo cp k thut, nhiu tuyn trn cc h thng ng a phng cha c ci thin nhiu, n nay, cn khong 350 x trn tng s 10.511 x, phng cha c ng t.

- Nu phn loi ng theo tiu ch kt cu mt ng, kt qu nh sau: (Bng 1-2)

Kt cu mt ng

Btng xi mng

Btng nha dm nha

Cp phi, dm ng t

TT

Tn h

thng

Chiu di,km

Km % Km % Km % Km % Km % 1 QL 17295 78 0,45 5369 31,04 7783 45 2999 17,34 1066 6,16

2 T 21840 141 0,65 2204 10,09 11505 52,68 4345 19,89 3645 16,69

3 H 45250 1146 2,53 1328 2,93 6742 14,90 20057 44,32 15977 35,31

4 X 124994 8185 6,55 611 0,49 6244 5,00 2007 1,61 107947 86,36

5 T 7476 342 4,57 2241 29,98 3647 48,78 1246 16,67 0 0,00

6 CD 7627 848 11,12 342 4,48 2357 30,90 3600 47,20 480 6,31

Cng 224482 10740 4,78 12095 5,39 38278 17,05 34254 15,26 129115 57,52

- Nu phn loi theo cp k thut, kt qu nh sau: + ng cao tc: ang c k hoch xy dng. + Chiu di cc tuyn t cp I, II: 2,17% + Chiu di cc tuyn t cp III: 30,4%

4


+ Chiu di cc tuyn t cp IV: 20,3% + Chiu di cc tuyn t cp V: 30,8% + Chiu di cc tuyn t cp VI: 16,3% 4- Vn ti ng b: Khi lng vn chuyn: Trong nhng nm qua, khi lng hnh khch vn chuyn

ng b trong nc chim khong 80% v khi lng hng ha vn chuyn chim khong 60% so vi cc loi phng tin vn ti khc.

Khi lng vn chuyn hnh khch (Bng 1-3) n v tnh : Triu HK

Trong

ng st ng b ng sng Nm Tng s Khi lng %

Khi lng %

Khi lng %

1996 607,4 8,5 1,40 482,6 79,45 116,3 19,15

1997 652,7 9,3 1,42 519,3 79,56 124,1 19,01

1998 691,3 9,7 1,40 554,5 80,21 127,1 18,39

1999 727,4 9,3 1,28 592,4 81,44 125,7 17,28

2000 761,7 9,8 1,29 625,4 82,11 126,5 16,61

2001 805,2 10,6 1,32 660,7 82,05 133,9 16,63

2002 833,9 10,8 1,30 689,1 82,64 134 16,07

Khi lng vn chuyn hng

(Bng 1- 4) n v tnh : Nghn tn

Trong

ng st ng b ng sng ng bin Nm Tng s Khi lng %

Khi lng %

Khi lng %

Khi lng %

1996 151154,9 4041,5 2,67 104862,0 69,37 32467,7 21,48 9783,7 6,47

1997 168347,5 4752 2,82 116459,4 69,18 36360,7 21,60 10775,4 6,40

1998 178779,7 4977,6 2,78 123975,5 69,35 38033,6 21,27 11793 6,60

1999 190219,1 5146 2,71 132179,8 69,49 39887,2 20,97 13006,1 6,84

2000 206010,3 6258,2 3,04 141184,2 68,53 43015,4 20,88 15552,5 7,55

2001 223310 6456,7 2,89 166683,8 74,64 48488,2 21,71 1681,3 0,75

2002 238454,9 7051,9 2,96 160877,9 67,47 49913 20,93 20612,1 8,64

5

Bi ging: Bo dng sa cha ng t 1.3 PHN LOI CNG TC BO DNG SA CHA NG T. 1. Bo dng sa cha thng xuyn v nh k. Ngi ta thng chia cc nhim v bo dng sa cha thnh hai loi: Bo dng sa cha thng xuyn v Bo dng sa cha nh k. Loi th nht bao gm cc nhim v chm sc, gi gn phng h hng v sa cha cc h hng nh nhm duy tr tnh trng tt sn ca con ng, loi cng tc ny phi lm mt hoc nhiu ln trong mt nm. Loi th hai gm nhng nhim v quan trng hn phi lm vi nhng khong cch thi gian bn nm, nm nm hay hn na. T chc cng tc bo dng sa cha ty thuc mt cch rng ri vo cch phn loi ny:

- Cc nhim v bo dng sa cha thng xuyn c giao cho cc t sn xut thng trc, thng l gn con ng phi chm sc. Phi c nhng kinh ph c ngn sch cp u n. Cc cng vic phi lm c quy nh cho tng con ng ty theo mc quan trng nhiu hay t.

- Cc nhim v bo dng sa cha nh k ngc li l nhng cng vic nng hn, phi c ghi vo chng trnh t nhiu thng trc v thng c ghi trong k hoch nh nc. C th ghp vo loi nhim v ny cc cng vic khi phc li ng nu tnh trng cht lng suy gim n mc i hi phi lm nh vy. 2. Bo dng d phng v bo dng sa cha. Cng cn c mt cch phn loi c in na:

- Bo dng d phng l nhng s can thip d phng c mc ch, mt mt trnh s ph hng cht lng kt cu mt ng, chun b d phng cho mt ng phi chu mt cng vn chuyn cao hn c th d on trc c, mt khc duy tr mt cch hu nh lin tc mt trnh phc v m thun nht nh.

- Bo dng sa cha l nhng s can thip sa cha c mc ch khc phc mt tnh trng thiu km v kt cu hay v b mt, sau khi thy xut hin nhng h hng quan trng. V g l loi cng vic in hnh cho cng tc bo dng sa cha. S la chn gia Bo dng sa cha hay Bo dng d phng c quyt nh ch yu bng vic p dng mt h thng tiu chun v cht lng khai thc.

6


CHNG 2 CC HNH THC BIN DNG, H HNG CA NG

V NHNG NGUYN NHN GY RA 2.1 NHNG NHN T GY RA S SUY GIM CHT LNG NG T. Ngay t khi mi c a vo s dng, con ng bt u qu trnh suy gim cht lng. S suy gim ny c biu th bng nhng s bin dng, h hng rt r rng trn cc con ng c cp hng thp, mt ng cu to n gin cha c x l bng nha, v km r rng hn trn cc con ng c cp hng cao hn c ph nha. Tt c mi con ng u cn ti s kim tra v nhng chm sc cn thn m bo c c mt s m thun hon ho. Trong trng hp ny hoc trng hp khc cc s bin dng, h hng ca ng ny khc nhau rt nhiu, tu thuc vo rt nhiu nhn t c th gn hoc khng gn vi cng vn chuyn m con ng phi chu ng. 2.1.1 Mi trng vt cht ca ng t. i vi ng t, mi trng vt cht bao gm: Kh hu, cht lng t nn v s c mt ca cy ci bn ng, cc nhn t ny ng mt vai tr quan trng trong s pht sinh v pht trin qu trnh suy gim cht lng ng t. 1. Nhng nhn t v kh hu. Nhn t u tin lm cho ng t suy gim cht lng l nhng thnh phn kh hu ca khu vc m con ng chy qua. Ma kh quyn l mt nhn t quan trng nht cn phi coi trng v n nh hng ti sc chu ng ca cc vt liu lm ng. Mt lng ngm nc ti thiu cn nh th no cho vt liu t lm c nhim v ca n mt cch y trong kt cu tng th nn - mt ng ni chung hoc trong cng trnh nn ng ni ring, th s qu tha nc li nguy hi nh th y cho s bn vng ca chng. Ma c th gy nhng tc hi ln cho ng s, v phng trnh cc tc hi c th xy ra, khng g bng trc tip quan st con ng di tri ma. y l mt cng vic m mi ngi c trch nhim qun l bo dng ng cn phi lm v k c nhng ngi lm cng tc thit k ng na, t rt ra c nhng thng tin cn cho vic lp cc n. Mt hin tng thng gn trc tip vi ma, c bit l nhng a phng c ch ma khc nghit l s xi mn t, y c coi l hin tng kinh nin trn ng t cc nc vng nhit i nh nc ta. Hin tng xi mn ch bt u pht sinh khi tc nc chy vt qu mt tr s tc m ngi ta gi l tc gii hn. Tc gii hn ny c th t 0,30 m/s cho ct c ng knh 0,1 mm v t ti 1,50 m/s hoc hn na cho si cui v c cho t st. ch t xp ngi ta thng chp nhn tr s 0,90 m/s. i vi mt ng nha, s xi mn thng rt r rt ch tip gip gia mt ng v l ng. Vic xi mn l ng v cc mng rnh thot nc l mt trong nhng hin tng khng bnh thng phi phng mt cch rt thn trng. Hin tng xi mn cc b phn y rt nhanh v c th nguy hi cho nn ng, c trng hp ngi ra thy mt rnh dc b xi su t su 1,0 m ti su 6,0 m trong vng ba thng, v b rng ca rnh cng theo m tng theo. V vy, nn gii hn chiu di cc rnh mt tr s sao cho trong rnh tc ca nc khng vt qu

7


tc gii hn bt c im no bng cch m cc rnh tho nc ngang hoc t cng cu to ti nhng v tr cn thit. nh nng mt tri l mt nhn t thun li cho s bn vng ca mt ng. Thc t, nc ng trn lp mt xe chy v thm xung kt cu o ng lm gim cng v tng s lng tai nn do trn trt. Nh c nh nng mt tri, nc bc hi nhanh hn v lm gim thi gian ng nc v thm nc. Tuy nhin, bc x mt tri cn c nh hng khng tt ti cng ca vt liu lm mt ng, c bit l i vi mt ng nha, mt ng b tng xi mng. S thay i ca nhit trong ngy c th lm cho mt ng co gin, th tch thay i khng u lm cho mt ng nt n. Di tc dng ca nhit cao, mt ng nha c th tr nn mm, do, nht l khi dng lng nha, loi nha khng hp l, trn mt ng pht sinh ln sng, ln, vt hn bnh xe, chy nha mt ng. Di tc dng ca nhit thp, nha chng ha gi, dn lm mt ng nt gy. Cui cng l gi. Gi c th c tc dng tt khi thc nhanh s bc hi, nhng c khi li gy kh khn cho thi cng. V d: c th nhit ngoi tri kh cao, gi vn lm ngui cc tia nha trong lc ri nha lm gim tnh dnh bm ca nha vi , mt khc khi ang ti nha m mt b gi thi lm cho b ph mt lp bi mng, lp bi mng ny lm nha km dnh bm vi . 2. Cht lng ca t v cc loi vt liu. Cht lng ca t v cc loi vt liu ng mt vai tr quan trng, mt mt i vi kt cu o ng, mt khc i vi lp mt chu tc dng ca bnh xe chy. Loi t dng p nn ng thng c chn l cc loi t c kh nng chu lc tt, d m ln, trng thi ca t t thay i khi m bin i nhiu, v.v.. Cc loi t b trng n, hoc co ngt nhiu khi b thay i ln v m s lm cc lp kt cu mt ng bn trn b ph hy nhanh chng. Vi cc mt ng cp thp khng c tri nha, cht lng ca vt liu ht nh: kch c ht thnh phn cp phi, dnh kt, cng , sc chu mi mn, tnh nhy cm vi nc l nhng yu t quyt nh kh nng chng xi mn v chng bnh xe mi mn ca mt ng. Do vy, trnh nhng ph hoi sau ny nht thit phi tn trng nhng quy nh v ch to v thi cng. Khi thi cng mt ng nha, nhng im cn trnh, c bit l i vi vt liu si, gm c:

- Cng khng ; - Cp phi ht khng ng quy cch; - Vt liu khng sch; - Kch thc ngoi hnh ca vt liu khng t yu cu: hoc qu nhiu ht b trn

cnh , hoc qu nhiu ht dt; Khi thi cng cc loi mt ng khc, cc iu kin tng qut v t v vt liu t nhin cn phi t c cc yu cu sau:

- C m thch hp vi vic thi cng nn t v m nn. - C trng n thp. - C lc dnh v cng chu nn. - C sc chu ng v cng c hc cho php chu c ng sut lp do

ti trng trng phc ca xe c gy ra.

8


- C cng chu nn. - Khng nhy cm vi nc. - Kch c cc ht ln nht c gii hn di 40 mm cho vt liu lm lp mng

trn v 60 mm cho vt liu lm lp mng di trnh b phn tng v d thi cng. 2.1.2 Cht lng k thut ca n thit k v ca thi cng Cht lng k thut xu ca mt n thit k ng c th gy nh hng xu, lm cho mt ng chng suy gim cht lng.

V d: Nu thit k kt cu o ng khng t c o ng trn mc nc s c th lm cho mt ng sm b h hng. S thiu quan tm n cc cng trnh chng xi cc rnh thot nc hai bn c th dn n hng dn ri ph hoi hai bn l ng. Mt kt cu o ng qu mng thit k trn mt nn t yu dn n s h hng nhanh chng ca mt ng. V phng din thi cng v ch to vt liu, nhng sai st chnh c th dn n rt ngn tui th ca con ng l:

- Thiu cng m ln; - Khi chuyn ch b phn tng, nh v to b phn tch; - Cn ong thiu nha hoc thiu ct liu, khng ng quy nh hoc tht thng; - Nhit thi cng nha ng qu thp; - Mng nha cha bao kn cc ht ; - v.v..

Nhng quy nh thi cng cht ch v s tun th chng khi thi cng l nhng iu kin quan trng cho s bn vng ca con ng sau ny v s lm n gin bt c cng vic bo dng sa cha ng. 2.1.3. nh hng ca cng vn chuyn (lu lng)v ti trng xe. S hot ng qua li nhiu ln ca cc trc xe, o ng b bo mn trn mt v mi trong kt cu. 1. Hin tng mi mn S mi mn lp mt xy ra ch yu l do lc tip tuyn gy ra bi bnh xe. Lc tip tuyn lm bong bt cc ht mt ng khng ri nha, i vi mt ng lng nha v b tng nha th n lm nhn mt cc vin . S mi mn tu thuc vo cng vn chuyn, thnh phn dng xe (s lng xe, loi xe nh hay xe nng) v vo tc ca xe. 2. Hin tng mi Hin tng mi xut hin ph bin trn cc ng nha, do s khng lin tc trong cp phi ca vt liu v s din bin khc nhau gia mt bn l mng ng v nn ng vi mt bn l lp trn mt ng. S mi ca mt ng c nguyn nhn t cc lc thng ng do truyn ti v cc lc ko nn tc dng ln kt cu mt ng, trong b dy o ng s ma st lp i lp li gia cc ht dn n tc dng lm vn dn mt , sn sinh ra cc ht bi nh v lm tng tnh do ca phi liu. C th thy s pht sinh trn ng nhng vt nt dc v nt ngang khi mt ng phi lm vic qa giai on n hi ca n. Nhiu th nghim c lm trn cc mt ng nha, c bit l th nghim AASHO cho thy rt r l cc hin tng mi ny tu thuc khng nhng vo s

9


t v yu t ti trng trc v bnh xe, nu cho cc phng tin c mc

trn

ln lp i lp li ca ti trng bnh xe, m cn ph thuc rt nhiu vo trng lng ca trc xe. S ln lp ca ti trng trn cc mt ng nha (khi lng vn chuyn v hnh thi cc trc xe) tc ng n tui th ca mt ng khng phi theo qui lut ng thng, m theo mt hm s c dng hm s lgarit v c nh th m cc tc ng trc tip ca hin tng mi c th hin t t, cng tri qua nhiu thi gian (k t khi bt u a ng vo khai thc) tc ng tch lu li cng nhiu hn. giai on di khi u, c th di hn mt na tui th c ch ca con ng (thm ch c th 2/3) khng thy xut hin nhng h hng c th trng thy c bng mt thng nu c mt s chm sc ti thiu cho lp mt. Nhng sau giai on ny s thy xut hin giai on ph hng cng ngy cng nhanh, n c th hin bng nhng vt nt v nhng vt ln ca bnh xe v dn n mt ng mt bng phng v dn b bong bt. 3. Tc ng ca ti trng xe ti bn ca kt cu nn - mt ng: V mt nguyn l, t hp gm: ti trng trc + bnh xe + mt ng gi vai tr quyt nh n bn v tui th ca kt cu mt ng, trong , ton b ti trng cht trn xe c phn b qua cc trc thng qua bnh xe truyn trc tip ti trng xung mt ng. Ti v tr tip xc gia bnh xe vi mt ng, cn c vo ti trng, cng ca bnh xe v cng ca mt ng m din tch truyn p lc xung c th ln hay nh, nh hng trc tip n s chu ti ca cc lp kt cu mt ng v ca nn ng.

Hnh 2-1: S m t trng thi ng sut ca nn - mt ng

di tc dng ca ti trng bnh xe.

Xg ti khng hp l s gy h hng cho kt cu mt ng v cc cng trnh cu

cng trn ng. Theo ti liu nghin cu ca Hi nhng ngi lm ng t v vn ti M (AASHTO), cc loi xe ti thng dng hin ang lu thng trn ng c 4 kiu trc xe c bn nh sau:

Trc n bnh n Trc n bnh kp Trc kp bnh n Trc kp bnh kp.

10


H s chuyn i ti trng ca cc loi xe kiu trc n bnh kp v trc kp bnh kp v trc n bnh kp ca xe tiu chun 80kN c tnh vi gi thit: Ch s phc v cui thi k thit k Pt = 2,5, ch s kt cu mt ng mm SN = 3 v BTXM dy 22cm.

H s chuyn i ti trng ca mt s loi xe thng dng theo AASHTO (Bng 2-1)

Ti trng trc xe H s quy i ti trng Loi trc xe (kN) (lbs) Mt ng mm Mt ng cng

8,9 2 000 0,0003 0,0002

44,5 10 000 0,118 0,082

62,3 14 000 0,399 0,341

80,0 18 000 1,000 1,000

97,8 20 000 1,40 1,57

Trc n

133,4 30 000 7,90 8,28

8,9 2 000 0,0001 0,0002

44,5 10 000 0,011 0,013

62,3 14 000 0,042 0,048

80,0 18 000 0,109 0,133

97,8 20 000 0,162 0,206

133,4 30 000 0,703 1,14

151,2 34 000 1,11 1,92

177,9 40 000 2,06 3,74

Trc kp

222,4 50 000 5,03 9,07

Qua kt qu tnh nu trong bng 2-1, chng ta thy: nu so snh cng kiu trc n gia 2 cp ti trng nh trn th nguy c gy h hng mt ng do xe vt ti c ti trng trc n 30 000 lbs (133,4kN) gy ra s gp 7,9 ln so vi ti trng trc n tiu chun 18 000 lbs (80kN). T kt qu tnh ton nu trong bng, AASHTO a ra mt s thng bo nh sau:

t c mc nh hng ti mt ng tng ng nh do xe c ti trng trc n tiu chun 80kN gy ra, th vi loi xe ti nh c ti trng trc n 44,5kN phi tc ng gp 12 ln so vi xe tiu chun.

Tng t, t c mc nh hng nh nhau ti mt ng do xe c ti trng trc n tiu chun 80kN gy ra trong mt s lt chy nht nh, th vi xe ti nng hn c ti trng trc n 97,8kN ch c php chy bng mt na s lt .

Nguy c gy h hng mt ng ca xe c ti trng trc n tiu chun 80kN gp 3000 ln so vi xe con c ti trng trc n 8,9kN.

Cng chu mt ti trng nh nhau l 133kN nhng nguy c gy h hng mt ng ca xe ti nng trc n s ln gp khong 11 ln so vi xe trc kp.

11


4. Din bin ca cc hin tng suy gim cht lng. Tnh trng ca mt ng mt thi im nht nh l nhn t quyt nh nhng cng vic bo dng sa cha phi c lm. Nh vy, rt quan trng l phi bit nh gi ng tnh trng ca ng, hoc mt nhn thy, hoc trong kt cu, trc khi lp k hoch bo dng sa cha. n cui giai on din bin bnh thng ca n, mt ng nha bc sang mt giai on c th pht trin nhng bin dng do quan trng. Mt ng mt dn tnh khng thm nc, v nhng hin tng ph hoi th cp s nhanh chng xut hin v dn ti s h hng hon ton. Trn nhng mt ng cp thp khng c tri nha, thng c cng vn chuyn thp hn, nhng tc ng lm mn mt ng v vt liu mt i do bong bt s cng r rt nu s lin kt ca lp mt xe chy cng km. im cui ca qu trnh din bin bnh thng i vi loi mt ng ny l s bin mt hon ton lp mt xe chy. Din bin ca cc qu trnh suy gim cht lng l khng c gii hn v khng nn quan nim rng chng c th dn dn tin n n nh theo thi gian. 2.2 CC H HNG THNG GP TRN NG V NGUYN NHN GY RA 2.2.1 - i vi mt ng nha:

1. Tn loi h hng Cc gm Tn khc V mp ng nh ngha H hng kt cu mt ng dc theo mp ng n v o Chiu di (m) Phng php o o chiu di vt cc gm c b rng v > 150 mm

tnh t mp ng c (trc khi v) gn mp mt ng nht c hai bn (kt qu ly trn s)

Cc nguyn nhn chnh L ng b xi mn, c bit l khi l thp hn mt ng to thnh nc. Do nc gy ra. m khng k hai bn l ca mt ng nha. ng qu hp do vy phng tin giao thng thng phi i ln ln l.

Hu qu (Nu khng sa cha)

Mc h hng s tng nhanh vo ma ma. ng hp s gy nguy him.

12


Hnh 2-2: S nh ngha h hng "Cc gm"

Hnh 2-3: H hng "Cc gm"

13


2. Tn loi h hng Nt ln (b rng vt nt > 5 mm) Trng thi Cc vt nt ln xut hin di cc dng nt dc, nt

ngang, nt hnh Parabol, nt cho hoc nt ngon ngoo.

nh ngha Cc vt nt rng trn lp vt liu mt, xut hin do qu ti, do vt liu mi hoc cng km.

n v o Chiu di (m) Phng php o Cc vt nt ln (rng > 5 mm) c o bng thc o

rng vt nt hoc bt c dng c no ph hp c vch chia 5 mm. Chiu di ca mi vt nt ln cn c cng dn trong phm vi mi phn on h hng v c ghi vo mu biu. Lu : Tng chiu di ca cc vt nt ln c th vt qu chiu di ca mt phn on nu c mt s lng ln cc vt nt chy song song dc theo phn on .

Cc nguyn nhn chnh Cht lng vt liu km. Trnh tay ngh km. dy mt ng thiu. Hn hp nhiu cht kt dnh, mm hoc do lin kt km gia lp mt v lp mng.


Gim cc b hoc ton b cht lng kt cu mt ng.

Hnh 2-4: H hng nt ln

14


Hnh 2-5: Vt nt ngang

3. Tn loi h hng Nt li Tn khc Nt da c su, nt ni tip hoc lin kt, nt hnh ch

nht. nh ngha Mt lot cc vt nt an xen nhau trn lp mt, i khi

dng nt ny to ra cc hnh a gic ln vi cc gc nhn.

n v o Din tch (m 2) Phng php o Din tch ca mi khu vc nt li c cng dn

trong phm vi mi phn on h hng v c ghi vo mu thch hp (kt qu ly trn s). Lu : Tng din tch ca khu vc nt li khng th vt qu din tch mt ng ca phn on .

Cc nguyn nhn chnh Cht lng vt liu km. Trnh tay ngh km. dy mt ng khng . Cc vt nt ln khng c sa cha kp thi.


Mt lp mt v sau g c th pht trin to ra cc im ln cc b v dn n gim cht lng kt cu mt ng.

15


Hnh 2-6: Cc dng nt li 4. Tn loi h hng Bong trc Tn khc Bong bt nh ngha Bong lp lng mt ( nh v cht kt dnh) khi mt

ng do lin kt km gia lp lng (lng mt) v lp mt ng pha di.

n v o Din tch (m 2) Phng php o Din tch ca mi khu vc bong trc c cng dn

trong phm vi mi phn on h hng v c ghi vo mu thch hp (kt qu ly trn s). Lu : Tng din tch ca khu vc bong trc khng th vt qu din tch mt ng ca phn on .

Cc nguyn nhn chnh lin kt km gia lp lng v lp mt ng pha di. Dng bn lng mt. nh cha c ln su xung mt ng. Cht lng trn hoc tay ngh km. Cht kt dnh khng hoc ti khng u.


Bong dn lp mt.

16


Hnh 2-7: Bong trc

Hnh 2-8: Hnh thi bong trc

5. Tn loi h hng g nng (chiu su < 50 mm) nh ngha Nhng vt lm nng, nh hnh chic bt (thng c

ng knh < 1,0 m) c cnh sc v mp thng ng. Mt nhiu nh lp mt.

n v o Din tch (m 2) Phng php o o chiu su g nng (chiu su < 50 mm) cn c

o bng cch t dng c o thch hp (nm, thc dy, thc thng) di mt chic thc thng 2 m. Kt qu o din tch ca mi g nng cn sa cha phi c lm trn s; tng din tch cc g nng ca mi phn on h hng cn c ghi vo mu thch hp. Lu : Tng din tch ca cc g nng cn sa cha khng th vt qu din tch mt ng ca phn on .

17


Cc nguyn nhn chnh Cht lng vt liu mt ng km. Thm nc. Mt vt liu ht do giao thng gy ra. Nt li hoc cc im ln khng c sa cha kp thi.


S pht trin thnh g c din tch rng hn v su xung lp di.

Hnh 2-9: H hng " g" Hnh 2-10: " g " nng

18


6. Tn loi h hng g su (chiu su > 50 mm) nh ngha Nhng vt lm su, nh hnh chic bt (thng c

ng knh < 1,0 m) c cnh sc v mp thng ng. Mt nhiu nh cc lp mt do vy thng l lp mng trn v mng di.

n v o Din tch (m 2) Phng php o o chiu su g su (chiu su > 50 mm) cn c

o bng cch t dng c o thch hp (nm, thc dy, thc thng) di mt chic thc thng 2 m. Kt qu o din tch ca mi g su cn sa cha phi c lm trn s ; tng din tch cc g su ca mi phn on h hng cn c ghi vo mu thch hp. Lu : Tng din tch ca cc g su cn sa cha khng th vt qu din tch mt ng ca phn on .

Cc nguyn nhn chnh Cht lng vt liu mt ng km. Thm nc. Mt vt liu ht do giao thng gy ra. Cc g nng khng c sa cha kp thi. Nt li hoc cc im ln khng c sa cha kp thi.


S pht trin thnh g c din tch rng hn v su xung cc lp di.

Hnh 2-11: " g" su

19


20

7. Tn loi h hng Ln vt bnh nh ngha To ra vt ln di trn mt ng dc theo vt bnh

xe. n v o Din tch (m 2) Phng php o Ch o cc vt ln ln hn 20 m vi su i din

khong 25 mm dng mt thc thng 2 m t ngang vt ln. Kt qu o din tch ca ln vt bnh cn c lm trn s.

Cc nguyn nhn chnh Cng mt ng khng thch hp vi lu lng giao thng chy trn ng. Tnh khng n nh ca lp mt nha. Ti trng trng phc ca xe c. Nhit trn mt ng qu cao.


Nc s ng, thm xung mt ng v s lm tng nhanh ln vt bnh xe, dn n tnh trng nt nghim trng mt ng v sau l v mt ng.

Hnh 2-12: S biu din h hng ln vt bnh


Hnh 2-13: Trng thi ln vt bnh trn mt ng nha

8. Tn loi h hng Ln lm (chiu su t 30 mm n 120 mm) nh ngha Din tch mt ng b ln lm cc b, l t vi kch

thc hn ch, thng l dc theo cc vt bnh xe. n v o Din tch (m 2) Phng php o Kt qu o din tch ca mi v tr ln lm mt cc b

cn c lm trn s. Chiu su ln lm o bng cch dng mt thc thng 2 m t theo chiu ngang mt ng v mt dng c c khc vch ti n v mm o chiu su ln lm.

Cc nguyn nhn chnh Do vt liu lp mng, mt ng hoc nn p khng c m cht theo yu cu v c s ln xp li vt liu trong qu trnh xe chy. Cng kt cu mt ng khng thch hp. Tnh khng n nh ca lp mt nha.


Mc ln lm mt s tng nhanh, lin tc trong ma ma, lm ng nc trn mt ng v s gy ra tnh trng mt ng b v nu nh nc thm xung di mt ng. Lm tng xc khi xe chy, gy mt an ton giao thng khi mt ln lm mt qu nhiu.

21


Hnh 2-14: H hng ln lm 9. Tn loi h hng Ln su (chiu su > 120 mm) nh ngha Din tch ln su cc b vi kch thc hn ch trn

mt ng, thng l dc theo cc vt bnh xe. n v o Din tch (m 2) Phng php o Kt qu o din tch ca mi v tr ln su cc b cn

c lm trn s, nu su > 120 mm c o bng cch dng mt thc thng 2 m t theo hng xe chy hoc dc theo vt ln bnh xe.

Cc nguyn nhn chnh Cng kt cu mt ng khng thch hp. Tnh khng n nh ca lp mt nha.


Mc ln su s tng nhanh, lin tc trong ma ma v s gy ra tnh trng mt ng b v nu nh nc thm xung mt ng. Lm tng xc khi xe chy, gy mt an ton giao thng khi mt ln lm mt qu nhiu.

22


Hnh 2-15: H hng ln su 10. Tn loi h hng Ming v Tn khc V g/ cao su/ nt li/ ln vt bnh/ cc gm/ bong

trc; x l nc ng mt ng, sa cha nh. nh ngha y l cc ming v nhm sa cha nh, cc b lp

mt phc hi h hng, x l ng nc mt ng.v.v. n phn nh iu kin trc y ca ng v bn thn n cng b h hng. Trong nh gi trng thi h hng ca mt ng, ming v cng c tnh n.

n v o Din tch (m 2) Phng php o Kt qu o din tch ming v cn c lm trn s v

c cng dn trong phm vi mt phn on ng. Lu : Ming v c th c din tch ln nhng khng c vt qu din tch mt ng v khng c c bt c h hng ln no trn . Tuy nhin, nu pht hin thy c h hng no trong phm vi ming v cn phi ghi li c th loi h hng vo mu tng ng, v d nh cc gm, nt ln, nt li, bong trc, g, ln hoc cao su.

23


24

Hnh 2-16 : H hng dng ming v

11. Tn loi h hng Cao su mt ng. nh ngha Din tch mt ng b bin dng ln v rn nt di

tc dng ca bnh xe. Khi c ti trng xe th ln vng xung, khi xe i qua li n hi tr li gn nh c. Kt cu mt ng dn dn s b ph v mt phn hay hon ton, i khi bn t v mt nha b tri ln.

n v o Din tch (m 2) Phng php o Quan st bng mt khi xe ti nng chy qua xc

nh v tr b cao su nn. Dng thc o din tch cao su nn. Kt qu o din tch ca mi v tr cao su nn cn c lm trn s. Xc nh c th theo tng v tr.

Cc nguyn nhn chnh t nn ng yu do trc y m ln khng t cht yu cu. Nc ngm hot ng cao. Kt cu o ng mng khng kh nng chu lc di tc dng ca ti trng xe (nht l xe nng), qua qu trnh trng phc dn n kt cu b ph hoi.



Mc cao su s tng nhanh, lin tc trong ma ma v s gy ra tnh trng mt ng b v nu nh nc thm xung mt ng, gy mt an ton giao thng.

2.2.2 - i vi mt ng b tng xi mng. 1. Tn loi h hng: Vt nt Cc vt nt thng c phn loi theo hng pht trin v chiu rng vt nt, bao gm 5 loi sau: vt nt ngang, vt nt dc, vt nt cho, vt nt do, vt nt hn hp. Chiu rng vt nt c o trn b mt tm bn, gm c vt nt hp nh hn 0,5mm, vt nt trung bnh t 0,5 1,5mm v vt nt rng hn 1,5mm. Cc nguyn nhn chnh:

*Vt nt ngang: Vt nt ngang c th do cc nguyn nhn sau:

- Chiu di phn khng c ct gia cng qu ln. - Thiu b tr vt liu ct gia cng. - Mi ni khng dch chuyn t do c. - Ct mi ni qu mun. - Mc cn tr cao ti mt tip gip tm bn v y mng. - n mn ct thp do nc mui xm nhp v cc mi ni trung bnh n rng

cha c lp kn. - Ti trng khng c phn b ti cc mi ni.

Hnh 2-17: Nt do ct mi ni chm

* Vt nt dc:

Vt nt dc c th do mt s nguyn nhn sau: - Chiu rng tm bn qu ln, trong thc t thng khng b tr nhiu tm bn

nm ngang nhm gim s lng mi ni dc. Vi cc vt liu lm ct bnh thng th thp l vt liu c s dng b tr nm ngang dc theo chiu di tm bn.

- V tr khe nt y khng chnh xc: i vi cng trnh mt ng thng c to bi hai hay nhiu tm theo chiu rng, phn chia bi cc mi ni dc ging nh khe co ngt, trong s khc nhau ch yu l mi ni dc c cc thanh lin kt khc vi cc thanh truyn lc. V tr khe to nt y t khng ng ch s gy ra nt un khc ln cn mi ni dc.

25


Hnh 2-18: Mi lin kt dc - Mng ng khng bng phng theo chiu dc do iu kin thot nc khng

tt gy nn s bin i qu ln m ca lp nn t pha di. - Khng c cc mi ni dn n v co ngt th do cc ct liu nh mt lin kt gy

ra tch ly ng sut nn m gy ra ng sut ko v vt nt dc xut hin. * Vt nt cho: Vt nt cho t khi xut hin v nguyn nhn ch yu ca n l do cht lng

ca lp mng khng ng u, ti mt v tr no c xy dng bng vt liu tt hn xung quanh.

*Vt nt do: Hin tng nt do hon ton khc vi cc vt nt nu trn, n c th xut hin

rt sm ngay sau khi m nn btng, i khi di 1 gi, vt nt do thng xut hin thnh tng nhm ngn gn nh song song vi nhau v chch vi cnh tm.

Nguyn nhn chnh l do s mt mt nhanh chng m trn b mt tm bn v phn ln xut hin trong nhng ngy nng kt hp vi gi hanh kh. Vic bo dng tt btng sau khi m nn s khc phc c hin tng ny.

* Vt nt hn hp: y l dng vt nt khc vi 4 loi trn, n c th xut hin cc v tr c bit,

ph bin l xung quanh cc tm an y cc h ga trn mt ng. Nguyn nhn l do cu to n gin hoc do tm bn chu ng sut cc b. 2. Tn loi h hng: Ming v gc cnh Cc cnh nhn ca mi ni c th b v do nhiu nguyn nhn khc nhau v nh hng theo cc chiu su khc nhau. a - V nng: Cc khe co ngt thi cng t to khe, nu t bng cc thanh g cha qua x l th n s ht nc t btng v gy ra ng sut ln cn khe, khc phc nn s dng cc thanh bng vt liu do to chiu rng khe. Mt khc, nu to khe li thanh chn b nghing theo phng thng ng t 100 tr ln cng gy nn h hng loi ny.

26


Hnh 2-19: V do khun rnh b lch

b - V su: Loi vt v ny pht trin bn di chiu su ca khe co ngt, thm ch cn di c thanh truyn lc, cc nguyn nhn chnh:

- Khe gim yu y b lch so vi khe trn mt ng. - Thanh truyn lc b lch

3. Tn loi h hng: Tm bn b ln v chuyn v

Hnh 2-20: V su do khe nt y b lch

i vi cc tm bn khng c thanh truyn lc xy dng trn lp mng v hn c th sinh ra cc bc ti mi ni, nguyn nhn chnh l do chuyn v ca lp mng di, khi t chy qua mi ni phn tm pha tip cn s b vng xung v khi bnh xe ri khi v tr th n nhanh chng vng v pha trn to ra mt vng p lc thp gia tm bn v lp mng di khin cho vt liu nm di tm bn chuyn n v tr khc ca mi ni. Sau nhiu ln xe qua li, mt khi lng ng k vt liu chuyn v ngang qua mi ni lm to bc. 2.3 H HNG CC B PHN CHUNG CHO MI LOI NG Trong phn ny ta s phn tch cc loi h hng sau:

- H hng cc b phn ph ca ng; - H hng cc thit b v cc tiu bin bo; - H hng cc cng trnh tiu nc v thot nc;

2.3.1 H hng cc b phn ph ca ng Bao gm cc loi sau:

- Cy ci ln ng; - Ct ln; - Ta luy ng p b xi mn; - Ta luy nn ng b st l;

27


- Nhng tc nhn ph hoi khc v nhng tr ngi giao thng; 1. Cy ci ln ng Hin tng cy ci ln ng l mt hin tng t nhin, n lm gim rt nhiu tm nhn v v th m lm gim an ton, nht l trong cc on ng cong. Cng v th m, do hiu ng hai bn thnh, ngi li xe b p a xe vo pha trc ng, gy nn hin tng mn kiu ch W. Khi ng i qua rng, cy mc ln ng c trong v ngoi rnh thot nc lm gim nh sng mt tri v kh bc hi nc, gy nhiu kh khn cho giao thng sau khi tri ma. Khi ng c trng cy hai bn ng, cn phi theo di cht ch s sinh si ny n ca chng, khng c di ln vo hng cy lm cho mc tiu trng cy b mt i (m quan, an ton, chn nng, chn gi, ...). Vic cy ci pht trin hn n dc tuyn ng cn c theo di v nhng l do k thut (gy chng ngi, lm gim kch thc thng xe) v an ton (tm nhn, cnh ri). 2. Ct ln y l hin tng gi thi a ct n ln ng, mt hin tng c th ca cc ng vng duyn hi. Ct cng c th do ma ln xi n xung nhng on ng thp. Ct c th ngp c mt ng gy mt an ton giao thng, lp mng rnh thot nc gy mt an ton cho ng. 3. Ta luy ng p b xi mn Hin tng ny l hu qu ca vic nc ma t trn nn ng chy trt xung mt ta luy, c bit l hay xut hin cc ch tip gip vi cc tng cnh hoc tng m pha sau cc m cu. Nguyn nhn ca hin tng ny c th do tiu nc khng tt (khng c nhng rnh tiu nc t trn ta luy xung).

4. Ta luy nn ng b st l

Hnh 2-21: Ta luy ng p b xi mn

St l c th gy ra bi: - dc ta luy ng o hoc ng p qu ng, t li km dnh kt; - Tiu nc khng tt cc trin t bn trn; - C nhng lp nc treo hoc xen trong cc lp t.

28


Hnh 2-22: Ta luy ng o b st l 5. Nhng tc nhn ph hoi khc v nhng tr ngi giao thng cc vng t rng, cy b v gi l tr ngi - thm ch nguy him nghim trng cho giao thng. R cy pht trin trong thn ng c th l mt tc nhn ph hoi khng phng ni. Cc tc nhn gy ri c th l cc loi vt: mt n vt hng nghn con vt ngang qua ng dy xo ln l ng v ta luy, mi lm t trong l ng hoc cc rnh thot nc, cy co v cua cng o hc , lm hng ng. cc vng qu c th thy tc ng ca con ngi: o t lm gch l ng v ta luy ng, lp rnh thot nc tin li i, hoc p mng tt nc ngang qua mt ng. 2.3.2 H hng cc thit b ca ng. Cc cc tiu, bin bo hiu v cc thit b phng h l nhng b phn ca ng phc v c mc ch m bo an ton giao thng. Chng c th b h hng v cc tai nn, b k xu ph hoi, b mn v s dng qu lu hoc v tc ng ca lng vn chuyn. C th phn chia ra cc h hng sau:

- Cc tn hiu dc (cc tiu, bin bo hiu); - Cc thit b phng h;

1. H hng cc tn hiu dc (cc tiu, bin bo hiu) Nhng h hng ca cc tiu, bin bo hiu l d sa cha khi chng b h hi v tai nn hay k xu ph. Rt cn thit phi sa cha ngay khi nhng h hng ny gy cn tr tc dng bnh thng ca chng.

29


Hnh 2-23: Cc tiu, bin bo b m, bn do

tc ng ca xe chy. 2. H hng cc thit b phng h Cc thit b phng h gm c cc tng chn hoc hng ro, cc g trt trn cc ng p cao, cc khung bo h gii hn chiu cao ca xe chui qua cc gm cu, hoc cc cc chn ngang i vi cc cu c khu hp, .v.v . Cc thit b ny c th b h hi v cc tai nn giao thng v mc h hi tu thuc vo cu trc, chc chn ca thit b .

Hnh 2-24: H hng thit b g trt kim loi. 2.3.3 H hng cc cng trnh tiu nc v thot nc C th thy cc h hng sau:

- Xi li dn cc rnh tiu nc; - Lng ng t ct trong rnh; - H hng cc cng trnh thot nc;

1. Xi li dn cc rnh tiu nc.

30


y l mt bi ton lun lun c cc nh xy dng ng quan tm. Hin tng xi ny c nguyn nhn t rnh qu di, v (hoc) tit din rnh khng . khc phc, cn rt ngn c ly gia cc cng tiu nc hoc gia c chng xi cho rnh.

Hnh 2-25: Hin tng xi li dn rnh thot nc

Hnh 2-26: Mt hnh thc gia c chng xi cho rnh

31


2. Lng ng t ct trong rnh thot nc. Hin tng lng ng t ct trong rnh l biu hin ca dc dc khng ca cc rnh, hoc rnh b tc h lu. 3. H hng cc cng trnh thot nc Cc cng trnh thot nc bao gm cng trn hoc cng xy c np, thng hay b:

- Ct lp v vic t chng to nn mt im bt thng trn dng chy ca nc; - Xi su v thiu bo h chng xi hoc khi cng trnh chu p lc nc; - Xc v ton b hoc cc b b cy c lp, t ct lng ng;

Trong mi trng hp, vic trc tin phi lm l tm nguyn nhn gy ra ct lp hoc o xi v sa cha ngay t gc.

Hnh 2-27: Xi sn cng h lu

Hnh 2-28: H hng do mng cng b ln, mi ni cng x l khng tt

32 Hnh 2-29: Tc cng


33

CHNG 3 IU TRA NH GI TNH TRNG MT NG

3.1 KHI NIM CHUNG

Trong qu trnh s dng mt ng, do tc dng trng phc ca xe chy v ca cc nhn t t nhin nn tnh nng s dng ca n b xu i lin tc, kt cu mt ng dn dn xut hin cc hin tng bin dng v cui cng i ti trng thi h hng. c cn c quyt nh cc bin php bo dng sa cha v tin hnh thit k tng cng hoc ci to, cn phi tin hnh iu tra phn tch tnh trng mt ng hin c.

Tnh nng s dng ca mt ng bao gm ba mt: Cht lng chy xe ca mt ng, nng lc chng trn trt v nng lc chu ti ca kt cu mt ng.

Cc tnh nng s dng ba mt ni trn tuy c s khc bit, nhng li c mi lin h ni ti nht nh; tuy nhin, cho n nay vn cha th tm c nhng tng quan chc chn, tin cy gia chng nn kh c th dng mt nh ngha tng hp biu th chng, m ch c th s dng cc nh ngha v cc phng php nh gi khc nhau cho tng mt tnh nng . 3.2 NH GI CHT LNG CHY XE CA MT NG

Cht lng chy xe ca mt ng lin quan mt thit n tnh m thun, tc chy xe, mc tiu hao nhin liu v hao mn my mc v.v... i vi t chy trn ng. nh gi cht lng chy xe i vi mt ng c lin quan n cc yu cu v bng phng ca mt ng, v ng thi phn ng khi li xe v v mc m thun yu cu.

Nng lc phc v ca mt ng: Cht lng chy xe hoc mc m thun do mt ng to ra c gi l

nng lc phc v ca mt ng. Do c s khc bit rt ln v kh nng cm th v v yu cu i vi mt

ng ca cc loi ngi s dng ng, thm vo cch nhn nhn, xem xt vn cng khc nhau, do vy, cc kin v cch nh gi v nng lc phc ca mt ng thng mang tnh ch quan mc nht nh v i vi mi ngi mi khc. C th t chc mt nhm cho im nh gi gm cc cn b ph trch cc mt cng tc khc nhau nh: ngi thit k, ngi thi cng, bo dng, cung ng vt liu, nghin cu khoa hc, nhn vin qun l v c cc li xe, cc hnh khch, cng c cn b ca nh my ch to t v.v...; nhm ny cng i xe, cho xe chy trn on ng c chn iu tra vi mt tc nht nh, mi ngi trong nhm trn xe s da vo kin ring ca mnh i vi nng lc phc v ca on ng nh gi bng hnh thc cho im. Tng hp im nh gi ca cc thnh vin trong nhm s c th thu c mt im cho trung bnh. S im ny i biu cho gi tr d on trung bnh ca cc ngi s dng ng i vi nng lc phc v hin c ca on ng v c gi l cp nh gi nng lc phc v PSR (Present Serviceability Rating).

im nh gi c th dng theo h 5 im, im cho nh biu th bng 3-1. Ngi cho im cn phi t ring mnh cho im trong tnh hung khng c trao i vi nhau. im cho ca mi ngi thng chnh lch nhau rt ln. m bo tnh


34

i biu ca tr s PSR, nhm nh gi nn c s ngi, thng khng c t hn 7 ~ 10 ngi.

Bng cho im nh gi nng lc phc v hin thi (Bng 3 - 1)

Tuyn ng: on ng:

Loi mt ng: S xe: Ngy thng: Ngi cho im:

Ngoi vic cho im v nng lc phc v, cc ngi nhn xt nh gi cn cn cho cu tr li i vi cu hi: mt ng vi trng thi nh vy c th chp nhn c khng. Tng hp cc cu tr li ny s c th tm c mt cch gn ng phm vi im gii hn; mt ng c tr s PSR cao hn phm vi im gii hn ny s thuc mt ng c nng lc phc v l loi chp nhn c, cn thp hn th mt ng thuc loi khng th chp nhn c m i hi cn c cc bin php dng h tng ng.

nh hng ca cc yu t i vi PSR B/dng dc B/d ngang Nt Ln sng H hng b mt

Khng nh hng

nh hg t

nh hg tg i

nh hg r rt

C th tip nhn khng C th Khng th Khng r

5 Rt tt 4 Tt 3 Trung bnh 2 Km 1 Rt km 0

Theo kinh nghim ca nc M, i vi mt ng trn cc tuyn chnh yu th thng nu PSR cao hn 2,5 mt ng s thuc loi c th chp nhn c; cn i vi mt ng trn cc tuyn th yu th tr s PSR gii hn khong bng 2,0. Qua khi phn tch, ngi ta thy: nhn t ch yu v tnh trng ng s c nh hng n nng lc phc v ca mt ng l bng phng, t trng ca n c th ti 95%; do , bng phng tr thnh yu t quan trng nht dng nh gi nng lc phc v ca mt ng v vic o bng phng ca mt ng cng tr thnh ni dung ch yu trong vic iu tra trng thi ng s.

o bng phng ca mt ng: Hin nay, thit b o bng phng cc nc ang s dng c rt nhiu loi, c th tm tt gm hai loi chnh: A. Loi thit b o mt ct Thit b loi ny trc tip o c mt ct dc b mt ng theo vt ln bnh, sau thng qua vic x l s hc tm ra mt tr s thng k no dng phn nh bng phng ca ng. Loi thit b ny ch yu c cc my kiu di y : 1. Thit b o mt ct GMR (General Motor Roadmeter)


35

Hnh 3-1: S nguyn l thit b GMR Trn khung xe lp 2 bnh xe nh ch ln theo khi chng tip xc vi mt t; dng chuyn v k tuyn tnh o chuyn v tng i gia khung xe v mt ng m bnh xe nh tip xc W - Z, ng thi o gia tc Z" ca chuyn v ny bng gia tc k lp trn khung xe ti ch pha trn bnh xe nh; t tch phn 2 ln i vi cc tn hiu thu c s bit c chuyn v Z ca khung xe. T chuyn v ca khung xe cng vi chuyn v tng i, sau khi x l s c th tm c chuyn v thng ng W ca bnh xe nh tu theo s li lm ca mt ng, cng chnh l mt ct b mt ng theo vt bnh. Do loi thit b ny c s dng bnh xe nh ln theo nn nu xe chy qu nhanh v b mt ng tng i khng bng phng th bnh xe ln theo ny c th d b "nhy" lm nh hng n kt qu mc nht nh. V vy, tc o ca thit b GMR thng khng vt qu 65 Km/h, thch hp vi vic o i vi mt ng tng i bng phng hoc s dng khi nghim thu cng trnh va mi hon thnh. 2. Thit b phn tch trc dc ca mt ng APL (Analyseur de profil en long)

Hnh 3-2: S nguyn l ca my APL

Thit b ny l mt xe o r moc ko theo gm cc b phn sau: bnh xe ln theo li lm ca b mt ng, cng bnh xe, khung gi c lp l so v con lc dao ng qun tnh vi tn s thp. R moc c ko theo nhng tc khc nhau, thng thng t 20km/h n 70km/h ty theo loi mt ng. Con lc qun tnh to ra mt h nm ngang chun; thng qua vic o chuyn v gc ca cng bnh xe so vi con lc qun tnh nm ngang bng my tnh v x l theo tc o, s tnh ra c chuyn v thng ng ca bnh xe ln trn b mt ng.


36

Kt qu o th bng phng ca ng trn th gii cho thy thit b APL c th dng cho mt ng c bng phng khc nhau (bao gm c i vi ng khng ri mt c bng phng rt km). 3. Thit b o mt ct kiu khng tip xc

ng cm quang 2 cc

Ngun sng

Thu knh tip nhn

nh ca vng chiu sng

Thu knh chiu x

V tr b mt ng

Hnh 3-3: S thit k thit b truyn cm di ng kiu khng tip xc.

Cc v tr xut hin tn x

Hai loi thit b o mt ct ni trn l thuc loi h thng o ng kiu c hc. ci tin, hin xut hin mt s phng n thit b o bng phng m khng cn bnh ln theo kiu tip xc. Chng hn nh cc phng n dng nh sng, vi ba, m thanh, hng ngoi tuyn v.v... Cc loi thit b ny hin cn ang c nghin cu. Hnh v trn th hin s thit b truyn cm di ng theo phng thc kch quang kiu TRRL (Transport and Road Research Laboratory). 4. Dng thc thng di 3,0 m: Thc thng di 3,0 m l phng thc c bn nht trong cc loi thit b o mt ct c mt o tng i chun. t thc 3,0 m ti di vt bnh, o khe h gia cnh thc thng v b mt ng ly th hin tnh trng li lm theo hng dc ca mt ng. Vit nam, theo TCVN8864-2011 quy nh:

Thc thng: thng c ch to bng kim loi khng r, di 3,0 m. Thc phi thng, nh, cng khng b bin dng trong qu trnh th nghim v c nh du ti cc im o cch nhau 50 cm tnh t u thc. V vt liu, nn ch to bng thc hp kim nhm hay c th dng loi g tt (chc, kh, khng cong, khng vnh).

Con nm: thng c ch to bng kim loi khng r v t b mi mn, hnh tam gic c khc du 6 gi tr chiu cao: 3 mm, 5 mm, 7 mm, 10 mm, 15 mm v 20mm nhanh chng c c tr s khe h (mm) gia mt ng v cnh di ca thc thng 3 mt.


37

Hnh 3-4: S thc di 3,0 m v con nm

Phng php o: - Trn b mt cc lp cu to mt ng (mng hay mt ng) ti trc ngang

cn kim tra, t thc di 3,0 m song song vi trc ng 3 v tr: gia tim ng, bn phi v bn tri tim ng v cch mp ng 1 m o bng phng. Dc theo thc, c cch mi khong 0,5 m k t u thc, o khe h gia cnh di thc vi mt ng bng cch y nh nhng nm vo khe h c tr s khe h tng ng. Cc khe h ny c ly trn theo cc tr s 3 mm, 5 mm, 7 mm, 10mm, 15 mm v 20 mm. Tng s khe h vi mi ln t thc o l 7. Ghi kt qu o c mi v tr vo s ghi.

- Vi mi on ng so snh cc tng s khe o vi tiu chun quy nh nh gi cht lng v bng phng hnh hc ca lp cu to mt ng (lp mng hay lp mt) c kim tra. (Bng 3-2)


38

B . Thit b o thuc loi to phn ng Loi thit b o o bng phng ny s ghi li c phn ng trng thi

ng ca h thng my mc t khi xe chy trn mt ng khng bng phng vi mt tc nht nh no . l mt cch nh gi gin tip, kt qu o s thay i tu theo c tnh ca h thng my mc v ty theo tc xe chy. Cc loi hin c s dng rng ri gm c cc thit b o bng phng ng t vi cc thit b tch lu xc. Cc loi ny s o tng chuyn dch thng ng tch lu gia trc sau ca t (hoc gia bnh ca mt xe mt bnh ko theo) i vi thn xe hoc khung xe; tr s o c biu th bng m/Km hoc s ln xc trn 1 Km. My o bng phng BUMP INTEGRATOR ca Anh l mt xe r moc mt bnh cng nh my APL nhng khng c con lc qun tnh. Nhng bc p ca bnh xe, so vi khung xe ly lm chun, c cng dn bi mt my m cho nhng c ly t 200 m n 1000m.

Lm nh vy ngi ta c mt tr s Rough Index (ch s g gh), thng c biu th bng mm cng dn cho 1 km. Tc o tiu chun l 32 km/h v s liu tiu chun o c gi l RBI/32. Quan h gia bng phng ca mt ng v ch s g gh o bng my BUMP INTEGRATOR nh sau:

(Bng 3-3)

Ch s g gh RBI/32 (mm/km)

Cht lng bng phng ca mt ng

< 1500 Rt tt 1500 2500 Tt 2500 3500 Trung bnh 3500 4500 Km > 4500 Xu

C. Ch s g gh quc t IRI

Cn c vo kt qu v loi thit b o khc nhau s c nhiu cch biu th ch tiu bng phng ca mt ng. Chng hn nh: chnh lch tiu chun ca khe h gia thc thng v mt ng; s ghi xc tch lu RBI v.v... Cc ch tiu ny u c nhng hn ch nht nh khi biu th bng phng v khi s dng trn thc t (kh thng nht v quan nim).

ng dng cc thit b kiu to phn ng vo vic o nhanh c mng li ng v tm ra mi lin h tng quan gia cc tr s o gin tip thu c vi mt ct ng thc ca mt ng, t nm 1982 di s bo tr ca Lin hip quc, nhm nghin cu quc t gm Braxin, Anh, Php, M, B thng qua cc th nghim v bng phng ca ng a ra khi nim ch s g gh quc t IRI ca mt ng (International Roughness Index).

IRI l mt s o c tnh bng m/km ca mt ct dc ng trn mt vt bnh xe ( c xc nh bin dng dc), biu th phn ng xc ca t chun Golden


39

car khi xe chy vi tc 80km/h (50 mph) vi vic s dng m hnh m phng 1/4 xe (Quarter - Car).

u im ni bt ca ch s IRI ch n l mt s o n nh theo thi gian v c th chuyn i c vi s o trc dc tuyt i ca ng trn mt vt bnh xe. Vic s dng IRI trn ton th gii lm cho yu t ha nhp gia cc nc chu u, chu M v chu tr nn d dng.

n v o ca IRI l inch/mile hay m/Km. Tr s IRI c th tm c mt cch chnh xc bng cch dng phng php

o g gh loi o mt ct. Cc loi thit b nh chun IRI phi c cc tnh nng k thut sau: - o c mt ct dc ca ng mt cch tun t, lin tc vi cc bc o

khng i (thng thng hoc 250 mm, hoc 300 mm). - chnh xc ca php o cao phi 0,5 mm. - C b vi x l thu thp, lu tr s liu o. Kt qu o c t ng x l

thng qua phn mm chuyn dng a ra gi tr IRI trn on o. Cc thit b loi ny c th l Dipstick, TRL Profile Beam, ... hoc cc loi thit

b khc c tnh nng tng t.

Hnh 3-5: Thit b DIPSTICK

Hin nay, vic o IRI trn ng thng c thc hin bng phng php o gin tip, y l phng php o khng a ra trc tip gi tr IRI ca ton b tuyn ng th nghim m phi gin tip xc nh IRI thng qua phng trnh thc nghim c thit lp trn c s quan h gia gi tr xc v gi tr IRI o c trn cc on ng ngn chn trc gi l cc on nh chun.


40

Phng php o gin tip phi s dng kt hp 2 loi thit b: thit b o mt ct dc chuyn dng v thit b o xc kiu phn ng. Cc thit b o xc kiu phn ng c u im l tc o nhanh, nhng khng a ra trc tip gi tr IRI m ch a ra gi tr xc; ngc li cc thit b o mt ct dc chuyn dng c tc o chm, nhng li a ra gi tr IRI ca on o.

Phng php o trc tip: l phng php o a ra trc tip gi tr IRI ca ton b tuyn ng th nghim. Do tc o nhanh v c ng nn phng php ny thch hp vi vic o bng phng theo IRI trn ng cp cao.

V cc thit b o v cch tin hnh o xem chi tit trong TCVN 8865-2011. Ch s IRI c gi tr trong khong t 0 n 20, IRI cng cao th mt ng cng km bng phng.

Hnh 3-6: Nhng gi tr thng thy ca ch s IRI

Tiu chun nh gi: * Vi ng xy dng mi:

bng phng mt ng b tng nha v b tng xi mng khi nghim thu trong vng 1 nm t khi lm xong mt ng phi m bo t c bng phng

vi gi tr IRI yu cu tu thuc vo cp ng (TCVN 4054, TCVN 5729) nh sau: (Bng 3-4)

*Vi ng ci to, nng cp, tng cng: bng phng mt ng b tng nha v b tng xi mng khi nghim thu trong vng 1 nm t khi lm xong mt ng phi m bo t c bng phng vi gi tr IRI yu cu tu thuc vo cp ng (TCVN 4054, TCVN 5729):


41

(Bng 3-5)

Cht lng mt ng theo ch tiu IRI phc v cho cng tc qun l, lp k hoch bo dng sa cha ng t c phn thnh 4 cp: tt, trung bnh, km v rt km vi gi tr IRI tu thuc vo loi mt ng v cp ng nh sau:

(Bng 3-6)


42

3.3 NH GI NNG LC CHNG TRN TRT CA MT NG Kh nng chng trn trt ca mt ng phn nh tnh nng s dng ca mt

ng v mt an ton chy xe. Kh nng chng trn trt ca mt ng c th c nh gi bng cch thng qua iu tra phn tch cc tai nn trn trt, thng qua iu tra quan st b ngoi v thng qua vic o cc c trng chng trn trt ca mt ng. Thng thng hay dng cch o xc nh cc c trng chng trn trt ca b mt ng.

Vi vt liu lp ph mt, nhm b mt rt quan trng m bo s khng trt khi xe chy tc cao trong iu kin m t. nhm b mt ca ng bao gm 2 thnh phn ng gp vo kh nng khng trt ca mt ng

Hnh 3-7: nhm vi m v nhm v m Thnh phn th nht l nhm vi m, l nhm th rp ca b mt ht

ct liu l ra trn mt ng. Kh nng duy tr nhm vi m ca mt ct liu di tc dng ca xe c ty thuc ch yu vo thuc tnh chu mi mn ca ct liu. nhm vi m l yu t u th trong vic cung cp kh nng khng trt khi xe chy tc thp (ti 50 km/h) trn mt ng m t v n lm lp xe n su vo mng nc trn b mt rp ca ct liu. iu ct li l lc cng b mt ca nc b trit gim, mng nc b phn tn v lp xe duy tr c bm dnh vi mt ng.

Thnh phn th hai ca nhm b mt l nhm v m. nhm ny c to nn bi th nm, kch c v hnh dng ca cc ht ct liu b mt ng. Chc nng ca nhm v m l to cc khe thot nc, n cho php phn tn nc mt pha trc v xung quanh lp xe ln. Cng dng ca nhm v m cao l m bo cho sc khng trt c duy tr c khi xe chy vi tc thp cung nh khi xe chy vi tc cao Cc phng php th nghim kim tra nh gi cht lng chng trn trt ca mt ng c chia thnh 2 nhm: - Nhm thit b th nghim xc nh cu trc nhm b mt ng. - Nhm thit b xc nh sc khng trt khi xe chy trn ng. 3.3.1 Cc phng php th nghim nh gi cu trc nhm mt ng 1- Phng php Rc ct theo TCVN 8866-2011

Nguyn l o nh sau:


43

Mt lng ct c th tch V = 25cm 3, c ht 0,15 ~ 0,30mm kh, sch, trn cnh ng trong mt ng ong ct bng kim loi hoc bng nha PC cng, khng b bin dng, c th tch bn trong 25cm 3, mt u c bt kn c ra trn mt ng kh ro, c qut sch bng chi mm. Dng mt bn xoa dng a dt hnh trn (ng knh 65mm) y bng cao su san ct t trong ra ngoi theo hnh xon c to thnh mt mng ct trn lin tc, lp y cc l hng trn mt ng cho ngang bng vi cc nh ca cc ht ct liu. Tin hnh xoa cho n khi mng ct khng cn lan ra ngoi. Cn ch mng ct khi xoa c dng hnh trn. Dng thc di o t nht 4 ng knh i din ca mng ct xoa, gm c ng knh ln nht, nh nht v trung gian. Tnh ng knh trung bnh ca mng ct th nghim, ly trn n mm lm tr s tnh ton. nhm ca mt ng ti mi v tr th nghim (hi), tnh bng milimt, chnh xc ti 2 ch s thp phn, theo cng thc sau:

hi = 240

DV

, (mm) (3 - 1)

Trong hi: l nhm ca mt ng (chiu su cu trc v m) ti v tr th nghim th i, mm. V: Th tch ct ng trong ng, mm3. D: ng knh trung bnh vng trn ct, mm.

Hnh 3-8: Th nghim rc ct nhm ca on mt ng c xem l ng nht, c tnh theo cng thc

sau:

Htb = n

hn

ii

=1 , (mm) (3 1)

Trong : Htb l nhm (chiu su cu trc v m trung bnh) ca on ng, mm; hi l nhm (chiu su cu trc v m) ca mt ng ti v tr th nghim th

i, mm; n l s im th nghim trn on mt ng ng nht.


44

Tiu ch nh gi nhm (chiu su cu trc v m trung bnh) ct ca mt ng o bng phng php rc ct

(Bng3-7)

u im : n gin, thit b khng phc tp Nhc im : Nng sut thp, kt qu ph thuc vo thao tc ca ngi th nghim, kh lm i vi mt ng t nhm. 2- Thit b o cu trc b mt MTM (Mini Texture Meter) L thit b o lin tc gi tr chiu su mt ng trn c s cng ngh Laser nhm khc phc cc nhc im ca phng php Rc ct. Chm tia Laser mu c phng ra trn mt ng v s phn hi ca cc tia c thu nhn bi cc i-t nhy cm, trn c s xc nh c khong cch t b nhy n mt ng v chiu su lp mt ng c tnh ton t hng lot cc lt o nh vy.

Hnh 3-9: Nguyn l o chiu su cu trc ( nhm v m bng thit b laze)

My MTM c vn hnh bng tay bi mt thit b mini vi tn s laser khong 500Hz c kim tra bi mt my tnh nh v my tnh ny cho ta cu trc trung bnh ca mi 10 m di chuyn cng vi gi tr trung bnh ton b cho tng 50m hon thin. chnh xc ca MTM l tt hn ng k so vi th nghim Rc ct. Hn na MTM c di rng hn th nghim rc ct v d dng s dng.


45

3.3.2 o xc nh h s sc cn ma st ca mt ng C rt nhiu phng php o xc nh h s sc cn ma st.

1- Phng php o c ly hm xe Khi bnh xe b phanh hm hon ton, tin hnh o xc nh tc V1 v V2 ti

2 im bnh xe trt qua, o c ly x v s dng nguyn l bo ton cng s c th xc nh c h s sc cn ma st trung bnh fd trong khong c ly .

fd = xgVV.2

22

21 ; (3 - 2)

Phng php o ny c nhc im l khi o gy nh hng n giao thng trn ng v khng an ton. 2- Phng php hm bnh xe r moc ko theo

Mt r moc c lp mt bnh lp tiu chun do mt xe ko ko theo ; cho xe ny chy vi mt tc nht nh v hm bnh xe r moc, ri o lc Fb cn thit lm chuyn ng r moc khi bnh ca n b hm cht hon ton. Chia Fb cho ti trng hu hiu trn bnh P s tm c tr s h s sc cn ma st fb:

fb = PFb ; (3 - 3)

3- Phng php dng r moc ko theo c bnh chuyn ng lch: Lc ben

Lc ben

15

Banh xe th nghiem chuyen ong

Banh xe th nghiemco nh

Thiet b ghi c ly

Phun nc

Phun nc

Lc keo phat sinh

Lc keo phat sinh

Lc keo

Cho keo

Thiet b ghi tai trong

Banh ghi

Hnh 3-10: R moc ko theo c bnh chuyn ng lch

R moc c lp hai bnh th nghim. Mt bng ca lp lch mt gc = 7,50 ~ 200 so vi phng chuyn ng ca xe. Khi xe chy v pha trc, bnh xe th nghim s theo xe chuyn dch trt v pha trc, trn bnh s chu tc dng mt lc bn FL. Cho gc chuyn ng lch thay i s o c cc lc bn khc nhau v s c 1 tr s lc bn ln nht. T s gia tr s lc bn ln nht ny vi ti trng hu hiu P c gi l h s sc cn ma st theo hng bn fL, tc l:

fL = PFL ; (3 - 4)

Phng php o ny khng cn phanh bnh xe, khi o khng nh hng n giao thng trn ng, ng thi c th o lin tc, tc kh nhanh.


46

4- Phng php xc nh sc khng trt b mt ng bng Con lc Anh (British Pendulum Tester) Nguyn l o: Mt con lc c khi lng P = 1500 30 g, mt di c gn mt tm trt bng cao su tiu chun (kch thc 6,35 x 25,4 x 76,2 mm) ri t mt cao xc nh H = 411 5 mm v trt trn b mt ng m t vi chiu di trt khng i L = 125 2 mm, sau con lc s vng ln ti mt cao h. Ty thuc vo tnh trng nhm b mt khc nhau m tn tht nng lng ca con lc cng khc nhau, dn ti chiu cao vng ln h thay i. Mt chic kim o ko theo nhm xc nh chiu cao vng h ca con lc thng qua bng chia . S c ca kim o trn bng chia c k hiu l ch s SRT (Skid Resistance Tester). Th nghim Con lc Anh nhm xc nh sc khng trt ca mt ng tng ng vi iu kin xe chy trn ng m t vi tc 50 Km/h.

Hnh 3 -11: Thit b kiu chy lc A- Cnh tay n c nh; C- Cnh tay n ln xung; E- Np vt chuyn hng; F- Vt ln iu chnh l xo kim G- Tm l xo kim; H- Kim ch th; I- Vt ln lin tc; J- Vt iu chnh nm ngang; K- Chn ; L- Khi m; M- Bt thy chun; Q- Khi lng chy cn bng; S- Khi trt; T- Mng cao su.

G A

Q

M


47

Gi tr nhm ti thiu cho php ca mt ng ( SRT ) o bng thit b con lc (Bng 3-8)

Cp loi V tr v loi ng Tr s SRT nh nht

A ( V 95 km/h )

Ti cc ni a hnh kh khn: - ng vng, quanh co; - ng cong bng c bn knh nh hn 150 m m khng hn ch tc ; - on ng c dc dc ln hn 5%, chiu di dc ln hn 100 m; - on gn n tn hiu giao thng m khng yu cu hn ch tc .

65

B ( V 95 km/h )

- ng cao tc ( motorway ); - ng trc chnh ( trunk ), ng cp1v ng c lu lng xe ln hn 2000 xe/ ngy.

55

C Cc ng khc cn li. 45

3.3.3 Ch s sc khng trt quc t IFI (Intemational Friction Index) 1. Khi nim ch s IFI

Trong qu trnh khai thc s dng h thng ng s, mt iu hin nhin l c mt s tng quan rt ln gia ma st-sc khng trt mt ng xe chy vi vn tai nn giao thng. Hin nay, do c rt nhiu phng php - thit b nh gi sc khng trt mt ng c pht trin da theo cc nguyn l lm vic khc nhau nh trnh by trn, cc phng php ny c tng quc gia nghin cu ch to v s dng nhng t c s so snh, th nghim gia cc thit b vi nhau mc d chng u c mt i tung nghin cu chung l cc c tnh cu to nhm mt ng v sc khng trt mt ng. S khc nhau gia cc thit b th hin kiu lp xe o, ti trng, tc trt, tc o, do vy nn cng 1 loi mt ng c th th gi tr ch s sc khng trt khng ging nhau. Trong nhiu trng hp, i vi cc d n nghin cu quc t th rt cn thit c s so snh v iu chnh cc gi tr ma st o c bng cc thit b ring bit c s dng ti cc nc khc nhau. khc phc nhng thc t trn, Hip hi ng t quc t - PIARC (Permanent Intemational Association of Road Congress) tin hnh mt k hoch th nghim c tnh quc t trong thi gian t nm 1992 n nm 1995 vi mc ch so snh v iu chnh cc phng php th nghim v nhm v m v sc khng trt c thc hin t nhiu thit b khc nhau. Tham gia th nghim c 37 thit b o ma st v 14 thit b o cu to t 10 quc gia thc hin php o trn 44 v tr mt ng in hnh ti B v Ty Ban Nha to ra mt c s hn 15.000 gi tr s liu. C s d liu bao trm ln ton b cc kiu b mt ng xe chy c trng bao gm mt ng b tng nha, lp to nhm... uc s dng xc nh s cn bng chung cho vic nh lng sc khng trt mt ng m t t t hp kt qu o sc khng trt v cu to. Kt qu th nghim l xut ch s khng trt quc t IFI - ch s c tnh ton t vic o cu to v


48

m v sc khng trt mt ng m t. S ra i v pht trin ca ch s khng trt quc t IFI thng qua th nghim quc t ca PIARC l mt bc pht trin mi ca vic nh gi cht lung khai thc mt ung xe chy. Ch s IFI chng t c nhng c tnh u vit ca n v c lin quan mt thit ti cc thit b o ng dng nhng cng ngh tin tin c chnh xc v nng sut cao. IFI l thc o chun trong kim tra nh gi cht lng sc khng trt mt ung c khuyn ngh p dng rng ri trn th gii trn c s cc phng php o sc khng trt v cc phng php o thuc tnh nhm th mt ng khc nhau hin c ca cc nc. IFI l h s tng hp lin quan n cu trc nhm th mt ng, sc khng trt mt ng v tc th nghim. Ch s IFI cho php iu chnh vic o sc khng trt bng cc thit b khc nhau v cng mt ch s chung. 2. Phung trnh c bn ca IFI

Ch s IFI (F60, Sp) bao gm 2 thnh phn: - H s ma st- Friction Number (F60) l gi tr sc khng trt ca bnh xe

hm cng ti tc 60 km/h. F60 i din cho gi tr ma st t trung bnh th nghim bng xe t con vi 4

lp xe nhn trt hm cng tc 60 km/h. - Hng s tc - Speed Number (Sp), n v o l km/h. Sp th hin s ph

thuc ca ma st t vo tc trt ca lp xe th nghim v nhm v m. Gi tr Sp thp ch ra s nhy cm ln vi tc trt.

F60 v Sp c xc nh nh sau: l- F60: c xc nh thng qua phng trnh sau:

F60 = A + B FRSe PSS 60

+ CTX (3 - 5) Trong :

- A ,B v C l cc h s hi quy, c xc nh c th cho mi loi thit b o s dng trong cc th nghim ca PIARC. Gi tr ca C bng 0 nu th nghim vi lp xe mn nhn, v s hng CTX s c gi tr c th nu lp xe cn gn hoa vn bi khi dng lp ny t b nh hng ca nhm v m. - FRS l gi tr sc khng trt ca thit b o vi tc trt S.

2- Sp: c tnh ton t chiu su cu to nhm v m trung bnh mt ng v theo phng trnh sau:

Sp (km/h) = a + b TX (3 6) Trong :

- TX (mm) l tham s cu to v m mt ng; l gi tr trung bnh rc ct MTD hay gi tr cu to trung bnh Laser MPD - a v b l cc h s hi quy c xc nh c th theo phung php xc nh nhm v m mt ung TX. C th a v b c xc nh bng sau.


49

Gi tr hng s a, b s dng tnh Sp (Bng 3-9)

TX a b

Chiu su mt ct trung bnh MPD xc nh theo quy trnh ASTM E1845

14,2 89,7

Chiu su rc ct trung bnh MTD xc nh theo phng php ASTM E965

- 11,6 113,6

Khi ch s IFI(F60, Sp) c xc nh th sc khng trt b mt ng t c th tnh ton ti tc trt bt k - FRS theo phng trnh:

FRS = PS

S

eB

AF60

60

(3 - 7)

Trong : - FRS l gi tr sc khng trt ti tc trt S. - F60 l sc khng trt ca bnh xe nhn hm cng ti tc 60 km/h - S l tc trt khi th nghim (km/h) - Sp l hng s tc (km/h)

Ch s IFI l h s tng hp lin quan n cu trc nhm th mt ng, sc khng trt mt ng v tc th nghim khi o sc khng trt v l hm s ca hai i lng: cu to v m b mt mt ng v sc khng trt mt ng. Hai thng s ca IFI l F60 v Sp c coi l cc thng s d on ng tin cy v s ph thuc ca lc ma st ca mt ng t vi tc ca phng tin khi trt v nhm v m.

Cc thng s ca IFI l F60 v Sp c dng tnh ton lc ma st chun tc trt khc bng vic dng phng trnh chuyn i.

Tm quan trng ca m hnh IFI l ch o c lc ma st bng mt thit b m n khng b ph thuc vo tc khi th nghim. Lc ma st c th c o mt vi tc trt S v lun c iu chnh t c lc ma st chun tc 60 Km/h. Do , nu thit b khng th duy tr c tc vn hnh thng thng v phi chy tc cao hn hoc thp hn do cc phng tin giao thng trn ng th m hnh vn m bo tin cy. 3. ng dng ch s IFI trong nh gi cht lng mt ng trong khai thc Vic nh gi cht lng mt ng thng qua ch s IFI c tin hnh c th nh sau:

Tng ng vi mi cp ng s c gi tr sc khng trt yu cu v gi tr tc xe chy khai thc c th , hay ni mt cch khc, c gi tr F60* v Sp* yu cu, tc l ch s IFI* (F60*, Sp*) yu cu c xc nh.

Thng qua cc phng trnh trn, tnh ton gi tr:

FRSmin = *60

*60

PSS

eB

AF

; (3 8)

v: TXmin = b

aSP * ; (3 9)


50

,5

T hai thng s ny, ta s v c biu cp qun l mt ng thng qua ch s IFI.

Tin hnh o xc nh gi tr IFI (F60, Sp) thc t ca on ng. So snh IFI (F60, Sp) thc t v IFI* (F60*, Sp*) yu cu nh gi kh nng hin c ca ng v IFI v ra cc gii php khc phc nu khng . Mt v d v biu qun l mt ng c minh ha hnh v sau:

0,30,0 0,5 1,0 1,5 2,0 2

0,4

0,5

0,6

0,7

0,8

0,9

1,0

Gia

tr s

c k

hang

tr

t F(S

)

III

III

IV

Tang o nham v mo

TotSp = Sp*F60 = F60*

Tang o nham vi moTang o nham v mo va vi mo

Cau tao (MPD - MTD) TX Hnh 3-12: Biu ng dng ch s IFI trong qun l mt ng

Biu c phn ra lm 4 vng tng ng vi cp khai thc ca mt ng, c th l cc vng:

- Tt: Gi tr nhm v m v gi tr sc khng trt tt, ln hn gi tr F60* v TX*

- Cn ci thin nhm v m: Gi tr sc khng trt m bo nhng nhm v m cha t.

- Cn ci thin nhm v m v vi m: C gi tr sc khng trt v nhm u khng t.

- Cn ci thin nhm vi m: Gi tr cu to m bo, nhng sc khng trt cha m bo, cn c gii php tng nhm vi m.

- Ch s IFI c xc nh trn c s xc nh sc khng trt mt ng v nhm v m mt ng. Ch c nhng thit b c nh chun theo PIARC mi c kh nng chuyn i v IFI. Cc thit b chun ny c quy nh trong quy trnh Standard Practice for Calculating International Friction Index of Pavement Surface ASTM E1960-98. phc v cho vic xc nh IFI, cc loi thit b c th s dng:

- Thit b o sc khng trt mt ng: Thit b con lc Anh l loi c nh chun theo ASTM E1960-98.

- Thit b o nhm v m: Thit b 2-Laser l loi c nh chun theo ASTM E1960-98.


51

3.4 NH GI NNG LC CHU TI CA KT CU MT NG Cc phng php nh gi nng lc chu ti ca kt cu mt ng c th phn lm hai loi: phng php ph hoi v khng ph hoi kt cu. 3.4.1 Phng php ph hoi kt cu Theo phng php ny, ngi ta tin hnh khoan ly mu trong cc lp kt cu ca mt ng ri thng qua cc th nghim trong phng xc nh cc thng s tnh ton, t d bo nng lc chu ti ca kt cu. Do khng th ly qu nhiu mu trn mt ng nn cc thng s phn nh tnh trng mt ng thng qua cc th nghim thng mang tnh cc b nht nh. 3.4.2 Phng php nh gi khng ph hoi kt cu

nh gi theo phng php khng ph hoi thng c tin hnh bng cch o vng trn b mt ng d tnh nng lc chu ti ca kt cu mt ng. Thit b o vng thng dng c mt s loi sau y: 1. Thit b o vng trng thi tnh

Thit b ny o vng n hi (bnh xe ri khi u o) hoc o tng vng (bnh xe di chuyn hng ti u o) b mt ng di bnh xe chuyn ng chm. Thit b thng dng nht l cn o kiu Benkenman.

im o vng v tr ban u ca bnh xe (th tnh)

Cn o

V tr ban u ca bnh xe (th ng)

Khp quay ca cn

Chn kp c vt iu chnh

Thin phn k 1/100mm c

nh

Chn n c vt iu chnh

375 cm

150 cm

Hnh 3-13: S cn Benkenman Cc bc tin hnh th nghim: + Cng tc chun b: - S lng im o: i vi giai on thit k k thut hoc thit k bn v thi

cng, tin hnh o ri u trn ton tuyn vi mt t nht l 20 im o / ln xe /1 km. i vi giai on lp d n u t, cng tc qun l khai thc ng t hoc cc cng tc khc theo yu cu ca ch u t, tin hnh o vi mt t nht t 5 im n 10 im o / ln xe / 1 km. nhng ch c bit yu mt c th ln hn.

- V tr cc im o: cc im o vng thng c b tr vt bnh xe pha ngoi (cch mp mt ng 0,6 - 1,2m) l ni thng thng c vng cao hn cc vt bnh pha trong. Trong trng hp nu quan st bng mt thy tnh trng mt


52

ng ti vt bnh xe pha trong v vt bnh xe pha ngoi b h hng khng ng u, phi dng hai cn o vng o cng mt lc c hai vt bnh xe ly tr s ln hn lm gi tr vng i din cho mt ct ca ln xe o. Vi ng c nhiu ln xe, khi quan st bng mt thy tnh trng mt ng trn cc ln xe c khc nhau, phi o vng cho ln yu nht. Tr s o mi v tr ca ln s i din cho vng ti mt ct ngang ca ng. im th nht v im o th 20 nn ly trng vo mt ct l trnh (ct KM hay cc cc H).

- Chun b cn o vng: Cn o vng Benkelman phi c chiu di t gi ta pha trc n mi o t nht l 2,0 m v c t l cnh tay n cn o khng c nh hn 2:1. Trc mi ca lm vic phi kim tra chnh xc ca cn o bng cch i chiu kt qu o chuyn v thng ng trc tip mi o vi kt qu o c chuyn v thng ng cui cnh tay n pha sau ca cn o c xt n t l cc cnh tay n cn o. Nu kt qu sai khc nhau qu 5% th phi kim tra li cc lin kt cc mi ni, khp quay v mc trn nhy ca cn o.

- Chun b xe o: Xe o vng l loi xe c trc sau l trc n, bnh i vi khe h ti thiu gia hai bnh i l 5 cm, lp xe th nghim ti trc sau phi cn mi. Cc thng s ca trc sau xe th nghim ch c sai lch 5% so vi tiu chun quy nh:

Cc thng s ca trc sau xe o tiu chun (Bng 3-10)

Ch tiu Tiu chun quy nh - Ti trng trc sau Q = 100 kN - p lc bnh xe xung mt ng p = 0,6 MPa - ng knh tng ng ca vt bnh i D = 33 cm

Vt cht ti trn xe phi i xng, cn bng, khng b thay i v tr v ti trng

trc sau khng b thay i trong sut qu trnh o vng mt ng. Trong sut qu trnh o, xe o vng phi c che bt trnh b nc ma thm t v ri vi vt liu. Xe phi c cn trc trc khi th nghim, p lc hi trong bnh xe khng i trong sut qu trnh o.

Trc mi t o phi kim tra li din tch vt bnh i Sb bng cch kch trc sau xe ln, lau sch v bi m vo lp, quay phn lp xe c m xung pha di sau h kch cho in vt lp ln giy k ly. Din tch vt bnh i Sb c xc nh bng din tch phn vt lp c m in trn giy k ly. ng knh tng ng ca vt bnh i ca xe o vng Db v p lc bnh xe xung mt ng pb c tnh theo cc cng thc sau: bb SD 13,1= (cm) (3 10)

p lc bnh xe trn vt tip xc:

b

bb S

Qp2

= (MPa) (3 11) Trong : Qb - l ti trng trc sau ca xe o vng, tnh bng kN

+ o vng mt ng dc tuyn: Trnh t o vng n hi ca mt ng:


53

- Cho xe o tin vo v tr o vng, t u o ca cn Benkelman t ln mt ng gia khe h ca cp bnh i trc sau xe o. Cho thanh cn rung nh, theo di kim chuyn v k cho ti khi thy vng n nh (trong 10 s kim khng chuyn dch qu 0,01 mm ) th ghi ly s c ban u chuyn v k (k hiu l i0 ). - Cho xe o chy chm ln pha trc vi tc khong 5 km/h cho n khi trc sau ca bnh xe cch im o t nht 5 m, tin hnh g nh ln thanh cn kim tra nhy chuyn v k. Theo di chuyn v k cho ti khi thy vng n nh th ghi ly s c cui chuyn v k (k hiu l i5 ). Hiu s ca hai s c chuyn v k nhn vi t l cnh tay n cn o l tr s vng n hi ca mt ng ti im o (k hiu l li ).. - Trong qu trnh o vng mt ng, phi ghi r l trnh ca im o, thi tit, iu kin gy m v cc nhn xt v tnh trng mt ng ti im o vo mu biu th nghim. - Khng o ti cc im qu xu (cao su, ln nt, ... khng i din cho khu vc cn o, cc im ny cn ghi li x l cao su, g, ..) Khng nn o vng vo khong thi gian nhit mt ng ln hn 40 0C. - o nhit ca mt ng: hiu chnh kt qu o vng v nhit tnh ton sau ny, phi o nhit mt ng, khong 1 gi mt ln trong sut thi gian o vng dc tuyn. Vic o nhit mt ng ch yu cu thc hin i vi ng c lp mt ph nha chiu dy 5cm. Cch o nh sau: Dng ba v c nhn to thnh mt l nh ng knh khong 3 ~ 5 cm su khong 4 cm mt ng gn v tr o, sau nc hay glyxerin vo l v ch vi pht, dng nhit k o nhit cht lng trong l ch cho n khi nhit khng i th ghi tr s nhit o T0C.

+ X l kt qu o vng: - vng tnh ton ti v tr th nghim th i i din cho mt ct ngang ca mt ng c xc nh nh sau: L itt = Kq. Km .Kt . Li (3- 12) Trong : Li - vng n hi ca mt ng o c ti v tr th nghim th i, mm. Kq - H s hiu chnh ti trng kt qu o theo cc thng s trc sau xe o vng v kt qu ca trc sau xe t tiu chun:

Kq = 5,15,1

..DpDp bb (3- 13)

Km - H s hiu chnh vng n hi v ma bt li nht trong nm. H s chuyn i ma Km v ma bt li nht trong nm


54

(Bng 3-11)


55

Kt - H s hiu chnh vng n hi nhit o v vng nhit tnh ton.

Kt = 11

30

1

+

TA (3-14)

Vi A ty thuc vo tnh n nh nhit ca b dy lp s dng nha. Btng nha cht c bt ly A = 0,35; btng nha khng c bt hoc lp dm thm nhp nha ly A = 0,30.

Kt cu mt ng c vt liu lp mt s dng nha dy hn 10 cm: C th xc nh h s hiu chnh vng nhit o (ToC) theo cng thc sau :

Kt = )10()10(

30KKt (3-14)

Trong : Kt(10) l h s hiu chnh vng nhit o ToC v 10oC ; K30(10) l h s hiu chnh vng nhit 30oC v 10oC. Kt(10) v K30(10) c xc nh theo ton .

- Xc nh vng n hi c trng v mun n hi c trng cho mi on ng th nghim. Tr s vng n hi c trng ca tng on ng th nghim c xc nh: LT = LTB + K. (3 15) Trong : LTB - vng n hi trung bnh ca on th nghim, mm.

LTB = n

Ln

TTi

1 (3 16)

- lch bnh phng trung bnh ca on th nghim. = ( ) 211 TBTTi LLn (3 17) K - H s xc sut bo m, ly ty thuc vo cp hng ng: ng cao tc, ng cp I (phn loi theo TCVN 5729:2007 v TCVN 4054:2005), ng cao tc th (phn loi theo TCXDVN 104:2007), K = 2,0; ng cp II (phn loi theo TCVN 4054:2005), ng ph chnh th (phn loi theo TCXDVN 104:2007), K = 1,64; ng cp III (phn loi theo TCVN 4054:2005), K = 1,3; ng cp IV n cp VI (phn loi theo TCVN 4054:2005), ng ph gom, ng ph ni b ca th (phn loi theo TCVN 4054:2005), K = 1,04. (Bng 3-12)

H s K 0 1,13 1,04 1,30 1,64 2,00

Phn trm gi tr vng ln hn gi tr vng c trng (%)

50 35 15 10 5 2,5


56

Tr s mun n hi c trng ca tng on ng th nghim xc nh:

Eh = 0,71. ( )

DTLDp 21.. , daN/cm2 (3 18)

Trong : p - p lc bnh xe tiu chun xung mt ng, p = 0,6 MPa. D - ng knh tng ng ca din tch vt bnh xe tiu chun, D = 33 cm. - H s Poatxng , = 0,30 LT - vng n hi c trng ca on ng th nghim.

nc ngoi ph bin dng loi cn o Benkenman t ng nh cn TRRL ca Anh , xe o vng LACROIX - LCPC ca Php . Hnh 3-14: S xe o vng LACROIX

Cc loi cn ny c th tin hnh lin tc, c cch mt c ly nht nh li o vng mt ln. 2. Phng php o vng n hi bng thit b FWD (Falling Weight Deflectormeter) (22TCN 335-06) + Ni dung th nghim:

Khp quay

p in t chuyn i tn hiu o

q/2Hai cn o song song

H

- Mt khi ti trng (Q) ri t cao (H) xung mt tm p (D), thng qua b phn gim chn gy ra mt xung lc xc nh tc dng ln mt ng. Bin dng ( vng) ca mt ng tm tm p v cc v tr cch tm p mt khong quy nh s c cc u cm bin o vng ghi li. Cc s liu o c nh: xung lc tc dng ln mt ng, p lc tc dng ln mt ng, vng mt ng xc nh c cng kt cu mt ng.

- Thit b FWD c lp t trn mt chic moc v c mt xe t ti nh ko i trong qu trnh di chuyn v o c. Vic iu khin qu trnh o v thu thp s liu c t ng thng qua phn mm chuyn dng. + Cc b phn chnh ca thit b o:

- B phn to xung lc: Khi ti Q, H. Thi gian tc dng ca xung lc ln mt ng (0,02 - 0,06 giy).

- Tm p: Tm p truyn tc dng ca ti trng ln mt ng c ng knh

30cm.


57

Tm p ch to bng hp kim, mt y tm p c dn mt lp cao su mng.

Gia tm ca tm p c l rng t cm bin. - Cc cm bin o vng:

S lng u o vng thng thng l 7 u o, ti thiu l 5 u o. C mt u o t ti tm tm p, cc u o khc cch tm mt khong theo th t l: 30, 60, 90, 120, 150, 180 mm ...).

Khi tin hnh o vng xc nh m un n hi ca t nn ng, khong cch r t chic cm bin o vng k chic cm bin o vng cui cng n tm tm p phi tho mn in kin sau:

r 0,7ae

Khong cch r ny theo kinh nghim, ly t 0,9m n 1,2 m.

+ =

2

3 2

r

P e M

E D aa

- Cm bin o lc: ln ca xung lc ph thuc khng nhng vo trng lng qu ri,

cao ri, m cn cn ph thuc vo cc yu t khc (ma st gia qu nng vi thanh dn hng, kh nng tip xc gia tm p v mt ng...).

B phn cm bin o lc (load-cell) c kh nng o c gi tr xung lc ln nht tc dng ln mt ng ti mi ln khi ti trng ri.

- H thng ghi, lu tr v x l s liu: Cc d liu nh ln ti trng (xung lc) tc dng, p lc tc dng ln

mt ng, tr s vng ca mt ng o c ...vv, c phn mm chuyn dng ghi li vo my tnh. Cc thng tin h tr khc nh nhit khng kh, nhit mt ng, khong cch gia cc v tr o, l trnh v tr o c lu li bng phn mm hoc ghi li vo s tay.

1,30 m

4,30 m

Vt ri

c quy

Cc u o vng Dm mang

cc u o Bnhxe trc

Hp ni dy t ko

Hnh 3-15: S my ghi vng dng vt ri chn ng + Cng tc chun b:

- Thit b o: Thit b o ng FWD: theo hng dn s dng km theo. Cc dng c th nghim khc: nhit k, nc hoc glycerin, ba, c.


58

Cc dng c m bo ATGT: c hiu, bin bo, n nhp nhy. - im o: Mt im o: Chia thnh cc on ng nht: o on i din (500-

1000m): o 20 im. Nu khng chia c cc on ng nht: - i vi d n lp bo co u t v qun l khai thc ng t: mt o t 5 - 10 im o/1 km. - i vi d n u t (thit k c s v thit k k thut): o ri u trn ton tuyn vi mt 20 im o/1km.

Chn v tr cc im o: cc im o vng thng c b tr vt bnh xe pha ngoi (cch mp m 0,6 - 1,2 mt). Vi ng nhiu ln xe, phi o vng ca ln yu nht + o vng dc tuyn ng:

- Ko thit b FWD n v tr cn o vng. Lp t thit b. - o vng: Bc 1: a khi ti trng ln cao quy nh v th khi ti trng ri p vo

tm p truyn mt xung lc xung mt ng. u cm bin o lc, cm bin o vng s xc nh xung lc, vng ca mt ng. Cn ch iu chnh cao ri hoc trng lng qu nng xung lc tc dng xung mt ng l 40kN.

Bc 2: lp li B.1. So snh kt qu o vng v tr tm tm p gia 2 ln o. Nu hai kt qu o vng khc nhau di 5% th kt thc o. S dng kt qu o ln 2 lm c s tnh ton.

Bc 3: nu B.2 khng tho mn th phi lp li B.1 cho n khi vng ca 2 ln o lin tip khng khc nhau qu 5%. S dng kq o ln cui.

Bc 4: nu vic o lp nh bc 1 n ln th 5 m vn khng t th cn thc hin cc cng tc nh sau: + Kim tra li h thng thit b th nghim; + Xem xt tnh trng tip xc gia tm p, cc u o vng vi m; + Di chuyn thit b n v tr mi cch v tr c 1~2m v o li. + X l s liu: - Xc nh Mdun n hi ca nn ng: M un n hi ca nn ng ti 1 v tr o: (MPa)

rdPM 2=

riri .

4,

- P: l ti trng tc dng (xung lc), KN ;

- r: l khong cch t im o vng n tm tm p truyn ti trng cm; - dr: l vng ca mt ng (khng iu chnh v nhit tnh ton ca

mt ng) ti im cch tm tm p mt khong l r , cm. M un n hi c trng ca nn ng:

n

Mn

ri

r

= 1

)(M

(MPa)

- Mri:l m un n hi ca t nn ti v tr th nghim th i, Mpa; - n: s im o trn mi on ng ng nht hoc trn on ng th nghim. M un n hi hu hiu ca nn ng dng trong thit k: Mr tk = 0,33. Mr (MPa) - Mr: l m un n hi c trng ca nn ng MPa.


59

M un n hi hu hiu ca kt cu mt ng ti 1 v tr o:

;1

11

1

1...5,1

2

2

3

0

+

+

+

=pi

r

pr

EaD

ME

aDM

apd

d0:l vng tm ca tm p truyn ti trng ( c iu chnh v nhit chun tnh ton ca mt ng nha 30oC ), cm.

p: l p lc truyn qua tm p, MPa; Epi: l m un n hi hu hiu ca kt cu mt ng ti v tr o, MPa; Mr: l mh ca lp t nn ng, MPa.

M un n hi hu hiu c trng ca kt cu mt ng:

n

En

pi= 1P

)(E

Epi: l m un n hi hu hiu ca kt cu mt ng ti v tr th i, Mpa; n: l s im o trn mi on ng.

Trnh t iu tra nh gi tnh trng mt ng c th tin hnh nh sau: Trc ht nn da vo bng phng phn on xem on ng no cn

tin hnh iu tra tnh trng h hng, on no cn o nng lc chu ti ca kt cu v on no cn xc nh kh nng chng trn trt; sau tin hnh o vng, xc nh kh nng chng trn trt v iu tra tnh trng h hng trn cc on . Trn c s cc kt qu iu tra, xc nh s cn thit phi sa cha hoc ci to v b tr th t u tin.

3.5 H THNG QUN L MT NG Cng vi s pht trin ca nn kinh t quc dn, xe c chy trn ng v ti

trng ngy cng c xu th tng ln, mt ng ngy cng nhanh chng b h hng, nu khng kp thi duy tu bo dng v ci to th tnh trng ng s xung cp nhanh chng. Do vy, lm sao thc hin vic qun l i vi mng li ng hin c mt cch khoa hc v c hiu qu, s dng mt cch hp l ngun vn v vt t c hn gi c trng thi mt ng mc tt nht tng ng, chnh l mt vn cp bch cn c gii quyt ca cc c quan qun l ng.

Da trn quan im cng trnh h thng v phng php vn tr hc, trong nhng nm gn y Trung Quc nghin cu lp ra h thng qun l mt ng s c gii thiu sau y: 3.5.1 Qun l mt ng v h thng qun l mt ng

Qun l mt ng, theo ngha rng bao gm c cc hot ng c lin quan n vic to ra v duy tr mt ng. Cc hot ng ny bao gm cc cng vic quy hoch, thit k, thi cng, duy tu bo dng, quan st nh gi tnh trng ng v nghin cu. Ni dung ch yu v quan h gia cc b phn ny c biu din nh sau:


60

Hnh 3-16: S hot ng ca cc b phn trong h thng qun l mt ng

H thng qun l mt ng nh trn nhm to ra cng c v phng php tr gip cho cc cn b c trch nhim trong cc c quan qun l, gip h tm c phng n tt nht v chi ph hiu qu to ra v duy tr c mt ng c mc phc v trong mt thi k nht nh. Tc dng ca h thng qun l mt ng l ch : Ci thin c hiu qu ca cc quyt nh, ng thi to ra tc dng tr li bo m cho cc quyt nh t c s nht tr cao. 3.5.2 Phn cp h thng qun l mt ng

H thng qun l mt ng thng c phn lm 2 cp: Cp mng li v cp hng mc.

+ Cp mng li: H thng qun l cp mng li thng bao gm mt khu vc, nh mng li

ng trong mt tnh, mt thnh ph v.v... hoc mt lot nhiu hng mc cng trnh. Nhim v ch yu ca n l cung cp cc cch gii quyt cho cc c quan qun l khi a ra cc quyt nh hnh chnh v cc quyt nh then cht, quan trng. Nhim v ny gm c:

a/ Quy hoch li ng:


61

Xc nh cc hng mc lm mi, ci to, duy tu, sa cha cn phi tin hnh trong mng li ng.

b/ B tr k hoch: Xc nh th t u tin ca cc hng mc v thi gian thch hp tin hnh

cc hng mc ni trn. c/ D ton: Xc nh vn cho cc nm. d/ Phn phi vt t, tin vn.

Hnh 3-17: S cc yu t c bn ca h thng qun l mt ng cp mng li

+ Cp hng mc: H thng qun l mt ng cp hng mc c mc tiu l mt hng mc cng

trnh. Nhim v ch yu ca n l a ra cc cch gii quyt khi cc c quan qun l cn phi c cc quyt nh k thut i vi mt cng trnh no nhm chn phng n ti u v chi ph hiu qu.

Cc yu t c bn ca h thng qun l cp hng mc v mi quan h ca n vi h thng qun l cp mng li c biu din nh s :


62

Hnh 3-18: S biu din cc yu t c bn ca h thng qun l mt ng cp

hng mc cng trnh 3.5.3 C cu v cc b phn hp thnh ca h thng qun l mt ng

Mt h thng qun l mt ng hon chnh cn c 3 h thng con hp thnh: H thng qun l s liu, h thng qun l cp mng li v h thng qun l cp hng mc. 1. H thng qun l s liu:

H thng qun l mt ng cn phi c lp ra trn c s c rt nhiu thng tin, tc l cn phi ly h thng s liu lm ch da mi c th m bo cho cc i sch do h thng xut c tnh khch quan. H thng qun l s liu thng bao gm 4 loi thng tin sau: a/ S liu v thit k v thi cng:

Bao gm cc s liu v giao thng, cp hng ng, s liu v cc kch thc hnh hc, v chiu dy kt cu mt ng, vt liu dng v cc kt qu th nghim v tnh cht ca chng, tnh cht t nn ng v cc kt qu th nghim v.v... b/ S liu v duy tu, sa cha v ci to:

Cc loi hnh cng tc duy tu sa cha v ci to tin hnh, ngy thng nm thc hin v chi ph thc hin v.v... c/ S liu v tnh nng s dng ch yu:

Gm 4 loi: Cht lng chy xe ( bng phng hay ch s nng lc phc v); Tnh hnh h hng mt ng; Nng lc chu ti ca kt cu mt ng v s liu v an ton. Cc s liu ny c c nh thu thp nh k. d/ Cc s liu khc:

Gm cc s liu c lin quan nh v mi trng (ma, nhit , ng bng), v n gi vt liu v.v...


63

H thng qun l s liu do hai b phn hp thnh: kho s liu v h thng thu thp s liu qua quan trc, nh gi tnh trng ng. 2. H thng qun l cp mng li:

H thng qun l cp mng li thng do cc b phn sau hp thnh. a/ nh gi tnh trng ng:

Cc s liu v tnh trng ng thu thp c thng qua nhng quan trc nh gi cn c tin hnh xp vo cc cp hoc cho im. Thng phi da vo cc c trng nhiu mt biu th trng thi ng ang tn ti, nh tnh trng h hng, bng phng, nng lc chu ti ca kt cu v nng lc chng trn trt. b/ M hnh d tnh tnh nng s dng:

M hnh ny xc lp quan h bin i cc c trng v tnh nng s dng ca tnh trng ng theo thi gian (hoc theo lng giao thng) sau khi chn mt gii php duy tu, sa cha hoc mt gii php ci to no i vi mt trng thi mt ng nht nh no . M hnh ny gip ta so snh c cc phng n i sch a ra, t la chn c phng n ti u. c/ Cc tiu chun v tnh nng s dng v cc i sch sa cha, ci to:

Cn c vo yu cu s dng, vo s phn tch kinh t v cc iu kin kinh t quy nh cc tiu chun v tnh nng s dng ca mt ng cho mng li ng. Khi cc tnh nng s dng ca mt ng khng ph hp vi yu cu ny th cn phi chn cc gii php sa cha hoc ci to khi phc tnh trng ng n trng thi c th tip nhn c. d/ M hnh cc chi ph:

Thng bao gm 3 thnh phn: chi ph xy dng, chi ph duy tu sa cha v chi ph ca cc ngi s dng ng (chi ph vn hnh, chi ph cho thi gian hnh trnh, cc chi ph khc... do xe c phi chu khi s dng ng). e/ Th t u tin hoc ti u ha:

Mc tiu chnh ca vic lp ra h thng qun l l nhm cung cp cc i sch sa cha v ci to mng li ng mt cch ti u. Cc i sch ny c

baigiang bdsc

Documents