celâlî babadivanı

7/30/2019 Cell BabaDivan

1/106


2/106

Babas Abus, bu kyn Nasuhoullan, annesi iseKerimoullan ailesindendir. Babasn kk yata kaybetti. kikarde olduklar bilinmektedir. Kk kardeinin ad

Kadir'dir. Daylar tarafndan bytlmtr.Celli, 14 yalarnda iken. Akkoyunlu Ferahad Bey'inyaptrd mehur Snr Medresesi'nde renim grd.Burada, bilhassa Hac Hoca lakabyla anlan mderristenistifade etti:

Hazinin sr sandn aann

Vris-ienbiy kadri yceninNesli melek mahi Hac Hoca'nnYoluna ba u can koyanmz var

Okuttu "elifi "dal" a yetirdiBizi zenbr gibibalc yetirdiNice mlszlar mla yetirdiL'li arbnda gmmmz var

Okuu tefsiri hem ilm-i letYetidi dersimiz buldu nihayetDersini ebcetlendi durdu hitabetBulak balarnda kalanmz var

On yedi yanda icazetname ald. Tekrar kyne dnd.

Annesinden kendisine kalan miras hissesini istediyse de,days ona rutubetli bir "merek" (saman ve tahl anban), krabir tarla ve kk bir bostan verdi.

Celli, yokluk iinde geimini srdrmeye alrken, ondokuz yandayken kynden evlendii hanmn kaybetti.Kundakta bir de olan ocuu kalmt.air, hanm iin

yazd atta, ona olan sevgisi yannda yokluk iindegeirdikleri gnleri de dile getirir:


3/106

Ev bark etmek iin tenli mereiDizip komak iin tepir elei

u gavdan yaptn tecir tereiDivan- Bri'yc yadigr gtr

De ki Kadir Mevl'm bize ilimeDnyda szyan ban demeCelli Baha'dan sorup sylemeBu dertli obandan bir selm gtr

Celli, kk ocuunu kayn validesine brakarak,Bayburt, Erzincan ve Elaz yrelerini dolat. Pek okairle tant. Bu ilk gezisinden sonra kyne dnd.Bayburt Merkez buca Hindi kynden Leyla adnda birhanmla evlendi. Leyla dan Bahri adnda bir olu oldu.iirlerinde ei Leyla'dan ve kv Hindi'den sz eder:

Hblar ynak etmi ak dvnndaKaryeler kadrini kymet ederlerBir nazm- gazelde Hindi snndaEhl'i ask olana minnet ederler

Celli bu tarih ta HindininHind'e bedel her kuma Hindinin

Kona as a HindininCennette Rdvan' hayran ederler

Ne dedim darldn gzlerim nuruBugnk sitemin dnden ziydeektin asumandan delilin topunuDehr zamanmda gnden ziyde

ekmi gam kervann yk tutmu


4/106

Leyl Gzne aldrm pek raklarVardm ki oturmu hicran kkneDatm bandan lep raklar

Bir sze aldatt eydyLeyl Yedi yl bekletti sahrayLeyl Bilmezdi Celli Leyl'yLeyl Sevdadr kaynatan bu nifaklar

Celli, 1915 ylnda kynde vefat etmitir.Kabri.

Bayburt'tan Tahsn'ya giden yolun kuze-yindedir.Celli'ninhayatyla ilgili bilgilerimiz bundan ibarettir.

airlii:

Celli badeli klardandr. On drt yanda obanlkyaparken, bir kaya dibinde uyuklam, ryasnda bir pirgelerek bileine bilezik takm ve ona Celli mahlasnvermitir.Ahmed, bundan sonra Cell mahlasyla iirlersylemeye balamtr.Rivayete gre, onun syledii ilk iir udur:

Bir peri akndan dvne oldumalad gzyan akyor hocam

Erenler ahndan bir nme aldmDilim ezber etmi okuyor hocam

Pr destinden n eyledim bu bAnda almt akn kitabYegn yegn sor ki verem cenabBugn gam kervanm kalkyor hocam

ndim seyreyledim irem dzleri


5/106

Kudretinden srmelenmi gzleriOturmu bir blk huri kzlaribriimden hal dokuyor hocam

Bir yere cem'olmu krklar erenlerBirbakta ar krs grenlerDevasz derilere derman verenlerHer biri bir derse bakyor hocan

Yakd Celliyi bu akn nr

Sa bada durmutu krklarnpiriilerinde grdm Horasan eriH ekende canlar yakyor hocam

Celli, yukarda belirttiimiz gibi medrese renimigrm bir airdir. Onun, "Tahsiisiz bir airyavanpilavabenzer"sz bu bakmdan anlamldr.

Doalama (irticl) iir sylemekte ok yetenekli olanCelli, hi saz almam tr. Bunda, ald medresereniminin yannda, baland Nakibend tarikatininde etkisi olduu dnlebilir. Ancak, ok sevdiiarkada Mahmut, onun deyilerini besteleyip okuyarakhretinin yaylmasnda nemli rol oynamtr. air,onun saz almasndan memnun olmu, hatta zaman

zaman birlikte seyahat etmilerdir.

Gen yata len Mahmut hakknda yazd iirler,Cell'nin ona olan sevgisini aka gstermektedir:

Zlumat elinden pus ald dalarMahmut bizim yerle k mdr imdi

len ld sen haber ver salardanBilmem hayl midir d mdr imdi


6/106

Celli blbl bahe brnSusam snbl ayva nrn

Medrese mescidin r divrnYkp vrn eden ho mudur imdi

Snmez Cell'nin bu ak atasekilmez badesi kaynamaz aMahmut gelmez elde deildir baBenim ile gam ykn atan yok

Gonca Jem amadan bozuldu balarBu ne glsen bu ne bahe bu ne brBlbller rr emi kan alarBu ne snbl bu ne lle bu ne zr

Mahmut bu gn ustasn deitiBizden urun urun badeler itiSefinesi hicran glne dtBu ne yamur bu ne rzgr bu ne kar

Bana gam yutturdu zti ezeldenAkn cbccdlcdi kt tez eldenDaha ders okumaz nazm gazeldenBu ne nms bu ne gayretbu ne ar

Tcrk-i vatan etmi dnmez ebedDost bandan nr getirdim yemediBir Allah'a smarladkdemediBu ne yaran bu ne yolda bu ne yr

Sundu Cclli'ye bir zehr-i b

Bizde garib kald akn kitabC harj be noktadan grd hesab


7/106

Bu ne geli bu ne gidi bu ne kr

Celli, iirlerini genellikle hece vezniyle yazmtr.

Aruzla yazd az sayda iiri de vardr. Cell'nin birdivan olduu, 1. Dnya Sava srasnda Bayburt'unRuslar tarafndan igali zerine koylulerince Zile'yegtrld sylenmekteyse de, gnmzeulamamtr. 1916-1918 arasnda yaanan Bayburtmuhacereti sebebiyle iirlerinin ou kaybolmutur.Trk-Rus sava, Balkan sava ve Umumi harbe dair

syledii iirler de bunlar arasndadr.Cell'nin iirlerinden, zengin bir din-tasavvuf kltresahip olduu anlalmaktadr. Mizah iirlerinde deolduka baarldr. "Kalos, Batak. Yemekler veGzeller" konusunda sylemi olduu destanlarlmnden sonra yaylan ve geni bir evrede tannaniirlerindendir.

lk hanmn kaybettikten sonra kynden ayrlan Celli.Bayburt, Erzincan ve Elaz havalisini dolam, pekok airle tanmtr.

Celli, Hemehrisi Zihn'den sonra Bayburt'unyetitirdii en nl ve yetenekli airidir. Zihn'den

etkilenmi, ona nazireler kaleme almtr.

Cell'nin Narmanl mehur Ak Smman ile tanmasda onun airlik gcn ve hretini gsteren nemli birolaydr. Sylentiye gre, Smmn Cell'nin iirleriniduyup beenmi, ona bir mektup yazararak alt ay sonraziyaretine geleceini sylemi. 1882 ylnda, dedii gn

Bayburt'a gelmi. Celli de ayn gn onu beklemektey-


8/106

mi. ki air, bir terzi dkknnda karlamlar10.Smman, Cell'nin kulana u kt'ay okumu:

Akn kervanm dzp bezersinSokaklar adm adm dzersinNeden byle miskin miskin gezersinGaliba sarhosun Baba Celli

Celli de Smmn'ye yle karlk vermi:

Akn kervann dzp bezettimAlt ay oldu ki yolun gzetdimRyamda grmtm seni benzetdimHakikat sadksn Baba Smmn

Smman'nin u manzum mektubu, onun Celli ilemnasebetinin daha sonra da devam ettiinigstermektedir:

Hazret-i Kr'n' tilvet ettikHamd olsun yetiti hidyetimizRislct burcunun babna yeltihAld ol bbda dirayetimiz

Grdm Molla Cami ald eser

lme mtak olangezer mi serserMevlm imameti klsn myesserBudur leyi nehr mnctmz

stadm Hoca'dr himmeti hazrMuhabbet bahrinde misli l-nazirFris ilminde olmutur vezir

Himmetiyle at zekvetimiz


9/106

Hafz Rcid armaandr admzHurj- imldr her kdmzHuda memur etsin bu mezadmz

Kalmam gnlde dalletimiz

Hafz gider isen Bayburtehrinenallah dalarsn ilmin bahrineSmman'den selm "Akn nehrine"Tapr Celli ye emnetimiz

Celli, evresindeki birok airi etkilemitir. Bu airlerinbanda Bayburtlu Ak Hicran (1908-1959)gelmektedir. Hicrn'nin Cclli'yc syledii nazirelerden

iki rnek udur:

Celali:

ekmi gam kervann yk tutmu LeylGzne aldrm pek raklarVardm ki oturmu hicran kkneDatm bandan hep raklar

Mecnn gzyana derya dedikeHer katresi birden Mevl dedikeSevda llerinde Leyl dedike

Ara direklcnmi ak ocaklar

Bir sze aldatt eydy LeylYedi yl bekletti sahray LeylBilmezdi Celli Leyl'y LeylSevdadr kaynatan bu nifaklar

Hicrn:


10/106

Vardm dost bana el ekmi baban

Dolanm blbln dert ortaklarAh eker snbllcr iekler vr

Har ile horlanm gl budaklar

Dnp cnn getirdim yadaDostum geldi diye vermedi adaKrylp kaseler dkld badeKe bucak olmu el tabaklar

Baykular oturmu hicran kkneO dilber bakmad garip dkneEilip yz srdm yr eiineBelki demi ola gl ayaklar

Bad- sab gtr o Leyl yaraKesinde otur kalbini araSor ki meyil verdi bizden ayaraNaslgrdn syle bu ilhaklar

Hicrn'ycm duydum yaman hallannYedi yl gzledim Halep yollarnDat kalbindeki kyl u hllerinGnbegn artmakla bu meraklar

Celli:

Karadeniz olsa kn akYksektir yaylamz coamaz hurdaBir yiit ne kadar kahraman olsaKarl dalar vardr aamaz hurda

Lutf eyle sevdiim sana yazktrSen bir dilbersin ki menendin yoktur


11/106

Br veren aac rlayan okturKeserler kknden yaamaz burla

Ccdnn vrisi beylerdir dersemCenneti hacya hocaya versemYolun dorusunu nasa gstersemDerler ki Celli yaamaz burda

Hicrn:

Tellal olup gezse kahraman- ak

Ardr mctam satamaz hurdaAltn kantar gm engel taklsaCebel-i Lokum var tartamaz burada

Kerem kl sevdiim peeyi kaldrBilinmez kymetin sarrafn boldurKaranfil alasan derler aldrrtr topra tutamaz hurda

Hakikat yolunu nasa dnyadaMstakim babndan gstersin yadaKonup gl dalna versem hop adaDerler ki Hicrn temez hurda

Rivayete gre. Cell'nin syledii son iir udur:

Nedir bu sevdalar serde ilhBen yanarm alayanm el olduHicran deinde mkil hlim varAlamaktan ddelerim kan oldu

Kavim karde yz evirdi yanmdanDaha sormaz oldu adu anmdan


12/106

O kadar usandm tatl canmdanHer bir gnm bana birer yl oldu

Sk' son camndan verdi zllmKaznd deflerim doldu zevalimGelsin o vefasz hclllaalmBugn Cclli'ye gel ha gel oldu

Tarikat:

Ziyaettin Fahri Fndkolu, Cell'yi Bekta mensubugsterdikten baka, genliinde ulem snf tarafndanKzlbalkla itham edildiini de sylyor.AbdulbakiGolpnarl da onu Bekta airleri arasnda deerlendirir.Fahrettin Saltkan, mahalli aratrmalarna dayanarak bu grreddeder. Hikmet Dizdarolu de onun kesinlikle Alev veyaBekta olamayacan belirtir.Sadettin Nzhet ise, h-merdndan ve Horasan erenlerinden sz eden iirlerindenhareketle, onun, bir tarikate. muhtemelen Kadirlie mensupbir air olabileceini dnr.

Aratrmaclar bu konuda yanltan bir husus, airin "Baba"lakabyla anlmasdr. Celli ile Sm-mn'nin birbirlerineCelli Baba, Smmn Baba eklinde hitap etmeleri, bu"Baba" kelimesinin tarikat kltrnden ziyade, mahalli bir

hrmet ifadesi olarak kullanldn gstermektedir. air, biriirinde bundan rahatsz olduunu belirtir:

Bir kuru dvada olmusun sebGeceler subha dek alarsn hebhreti dillerde Celli BabaBu ad bize bhtan olsa gerehdir


13/106

Halbuki, Cell'nin Nakibend tarikatinc bal olduuuzun zamandan beri bilinmektedir.-Cell'nin tarikate intisab u ekilde olmutur : Nakibendi

eyhi Muhammed Beir Erzincan!, yannda bir grup dervii ilebirlikte Tahsm'ya gelmitir.* Bunlar arasnda, MuhammedBeir Efen-di'den sonra yerine geen Dede Paa Hazretleri debulunmaktadr. O, Cell'nin intisabn yle anlatr:

"Hazret-i Pir, Tahsn'y terife karar verince birka ihvandanibaret bir kafileyle refakat etmeye baladk. Yolda, ne

hikmetse, Hazret-i Pir'in at bir trl yrmedi... Genliklemi, tfek ata olan merakn sebebiyle o zaman krmz altnliraya aldm o havalide bir ei daha bulunmayan cins atmhemen takdim ederek, nefsim de yrmemekte srar eden atabindim. Ne hikmetse Hazret-i Pir'in altnda yrmeyen bu at,inad brakarak onu takibe balad... Tahsn'da byk bir alkaile karlandk... ok kimseler el ve himmet aldlar. Buesnada, Celli de ziyarete geldi. Mecliste be dakika kadarskt hli hsl oldu. Hazret-i Pir ile Cell'nin ikisi demurakabeye vardlar... Bir mddet sonra Hazret-i Pir:

-Celli, bizden el alsan iyi olur., diye buyurun-ca, Celliiftiharla:

-Ben el almam, karln verdi.

Sabahleyin, Cell'nin tepetaklak dp hastalandn iittikve bir mddet sonra Tahsn'dan ayrldk.Aradan krk gn kadar bir mddet getikten sonra, Cell'denbir mektup alan Hazret-i Pir:Dede, haydi Tahsn'ya dnyoruz buyurmu ve sr'atlehazrlanp acele ile ky meydanna ulatmzda,Celli:

Durun ftdeler istikbline


14/106

Velayet tahtnn sultn geldiDest uzadn ll-i lebin balna"Lednni" ilminin irfn geldi

Habib-i Kibriya'nndr bu derghKsem olsun inan vallahi billhNeden mnkir olalm Allah AllahSultn- enbiy vrisi geldi

diye balayp devam eden; gz ve gnl perdelerinin

kaldrlmas zerine aka grmeye balad velayetkemllerini nazmeden mehur iirini irticalen okumu ve bubyk mride balanarak o gn manev nimetine ulamtr...

Celli, ani hastalnda, krk gn yiyip imeden yatm,vcdu eriyip ufalm, yaknlar midi keserek cenazehazrlna balamlar... Krknc gn birdenbire dorularak:

Beir Efendi Hazretlerinden haberiniz var m? Bana kalemkt getirin diye i yakc bir mektup vazarak zel olarakHazret-i Pr'e gndermi ve hastaln yle anlatmtr:

Krk gndr beni azaba tuttular... Yiyip imeme, konuma vehareketime mni olmalarnda ayr, her gece nme bir uvaldolusu dan koyarak, Haydi bunu say" diye zorlarlar,

yzbinlerce kk daneyi sayarken yaptm bir yanl zerinede yeniden "Haydi bunu say" diye kar konmas imkansz birazap ve ileyi tekrar edip dururlard..."

Celli. Beir Efendi Hazretlerinin manen tecellisine kadar butarifsiz azabn devam ettiini belirterek Hazret-i Pir'in eliyleiaret edip "kalk.kalk" demesiyle de hi rahatszlk

ekmemiim gibi, bu acaib hastalk geldii ekilde, yinebirden bire zayi' oluvermitir...


15/106

Dede Paa Hazretleri, sohbetinin devamnda; HzrAleyhisselm'la her gn konuan bir zatn bile mritsiz

kemle kavuamayaca ifade eder ve ir-ad etmeselhiyetinin, Kur'an, ilim, Hzr, melek veya baka birvastada bulunmadn, bu yce vazifenin ancak ve ancakmritlerin kn olduunu, sadece velayet kemli'nin ve veraseterefinin bu iin tek Lokman bulunduunu ifade ile bakatrl konuanlarn hepsinin de aldanm ve yanlm kimselerolduklarm;

Zahirde, eriat ve snneti ikmal edenlere bir mridin manensahip olup ird etme selhiyet-lerini kullanmak sureliylekemle ulatrdklarn, bylece ird olanlara veysidenildiini belirterek istisnasz her hl ve artta:

"Mritsiz mkil hallolmaz..." buyurup Erefolu Rumihazretlerinin u beytini okumutur:

Gr ol eyhsiz gidenleriKimi mlhid kimi dehrOlma Cebr y kaderiZinhar eyhe eri eyhe

eyhi:

Celli bir mddet daha yaasayd, ok yksek makamlaraulaabilirdi, demitir.


16/106

RLER

1Bir peri akndan dvne oldumalad gzyam akyor hocamErenler ahndan bir nme aldmDilim ezber etmi okuyor hocam

Pr destinden n eyledim bu bAnda almt aslan kitabYegn yegn sor ki verem cevbBugn gam kervanm kalkyor hocam

ndim seyreyledim rem dzleriKudretinden srmelenmi gzleriOturmu bir blk huri kzlarbriimden hal dokuyor hocam

Bir yere cem' olmu krklar erenlerBir' bakta ar krs grenlerDevasz dertlere derman verenlerHer biri bir derse bakyor hocam

Yakd Celli'yi bu akn nr

Sa bada durmutu krklarn prilerinde grdm Horasan eri


17/106

H ekende canlar yakyor hocam

2Bir pr beni vehblere gtrdBaktm ki dnyy aza tutarlarHalka evrilmi dilleri h ekerSakiler destile bade tutarlar

ecer-i Tbdan sordum gnei

Misl tutup gsterdiler gneiNra benzettiler ity kCennet tebihini yaza tutarlar

Gam tayla getirdiler erbetiSeherde ararlar ehl-i hizmetiGrse Cell'de hb- gafletiGn-be-gn lfetin aza tutarlar

3Kalkd zevrkmz akn glndenBir yana varmas g oldu gitiB-re gnlmz sahra lndenMecnn'dan ziyde pu oldu gitti

leme yahi gn bana yamandrYkma dil kasrn bir misli kandrMerhem bulunmad hayli zamandrSinemde yareler yc'oldu gitti

Dert ehli derdinden ird olal

Ihsn u devletten deildir hliCelli n-rn bir arz- hli


18/106

Dergha varmas g oldu gitti

4Ktip bir nme yas dosta yranaUzaktan merhaba gndermesinlerBadeyi ienler gelsin meydnaTenhda kaldrp indirmesinler'

Pr badesi deil posa sakz

Ben tanrm ird olan azKhlan diye satmasnlar yazVarp u lemi kandrmasnlar

Sanmaynz y h pr bdesidirSrmeli gzlerin hep sevdsdr!!Onlarn itii zap!- sirkesidirBeyhude vcdu yandrmasnlar*

Aklar okusun eylesin ezberBu akn yoluna kurmasn sengerBir gn Cell'nin kellesi tenkerSonra kelere sindirmesinler

Hsnn pertevinden bir peri gzler

Ne grm ne grr ne grse gerekMevl'm bir kuluna byle gzellikNe vermi ne verir ne verse gerek

Blblm arzum var gonca femindeFeryadm artyor seher demindeBen teki kn h seminde

Ne durmu ne durur ne dursa gerek


19/106

Vasfndan cizdir Celli eydO kadar m ki yaradan HudaCemli resminde bir beyt-i zb

Ne kurmu ne kurar ne kursa gerek

6Seni gren akl zy'olur elbetServi serin halka saye balamNe boyda ser ektin ey servi-kmet

Elif zlfn serin b'ya balamYanan Tebrek Kasem sresiEr-Rahmn okunur cismin turas"Alleme'l-esm'da- ismin sresiki "mim" bir "dal" "h'ya balam

Celli sildir kapnda dilberHsnn pertevinden bir buse isterDediler muteber bir delil gsterDedim hccet "Ve'd-duh"ya balam

7Lm-elif dersinde ak ocandaBen elif dedike dilim dnd mim

Yedi kalem alm kudret bandaKalemi "mim" imls "mim" pendi "mim"

O serv-i semendin z otandaYedi nr beslemi h dudandaDrt rmak akyor cnn bandaemesi "mim" gzesi "mim" bendi "mim"

oktan k oldum ben o dilbere


20/106

smin kitap ettim aldm ezberestedim Celli yazam defterelkesi "mim" dura "mim" kendi "mim"

8Arifler dilinde harf-i bismillahSeng-i hre dese gl-anber eylerler kime yetise "Nasrun minallh""Lentebur" srrna ol mazhar eyler

Blbl intizr gl ddrnaCn telef etmekte30 akn nrna"Yelakad kerremn" zlf-srnaBin bir makam gren bizi33 sevrevler

Oldunsa Celli bir ehl-i perdeSr verme Huda'dan gayr bir ferde"Minrabbik"34 hitab okunan yerdeEr odur o ehri Kandehr eyler

9Ev bark etmek iin3' tenli mereiDizip komak iin' tepir elei

u gavdan yaptn tecir tereiDivn- Bri'ye yadigr gtr

Elinle rdn pr anKhan eylediin42 kelem banKaba! bitiimiz43 sap oranAl ulu Tanr'ya bergzr gtr

Yetim gmleini diken ineyi


21/106

ler gn yal verdiin topalinei Ayran topladn ak kleiMaher ynama sakla sar gtr

kot arpa be kor6 avdar ekerdikKesmk ekmeine'8 hasret ekerdikN-mertlere au merde ekerdikSzn tekrar et iftihar gtr

Ele ksmet balsa bize pay tat

Yokluktan derdimiz deryadan atAlkla'1 uramak hayli savatektiin mihnetten h zr gtr

Yetim kalm idin emzik tavndaGamla kavrulmutun genlik andaBir gl yeertmedin vuslat halndaGnl yaralarn36 beraber gtr

De ki Kadir Mevl'm bize ilimeDnyda szyan ban demeCelli Babadan sorup sylemeBu dertli obandan bir selm gtr

10

Hblar ynak etmi ak dvnndaKaryeler kadrini kymet ederlerBir nazm- gazelde I lindi snndaEhl-i ak olana minnet ederler

Sanrsn tabin olmu zamanAnda limleri zahid Osmn

lmm- zm' Yusuf- SniLednn ilmine hizmet ederler


22/106

Adalet tahtnda sultn hanin-Min"'1 eraf hem hanedan

Sanrsn Mehdidir arz sfahan'Rh- Meryem ile sohbet ederler

z l Bayburd'un iftihardrevket gftrnm Zlfikr'drBu asrn Haydr- ridrdrHalayk hmndan hayet ederler

Dertler devasnn yazan andaHayl iksirinin kazan andaKfr ile mnn mizan andaBir kl krk yerden ksmet ederler

at Frat Ceyhun'dan ayrlm bZmrtten seilmez asla trabBtn meh-piiresi hep eyh bGedya miskine himmet ederler

Donanm sahralar servi budaGlznni am hep bahe barr blbller her sehera Feryd- garble kesret ederler

Celli bu tarih ta Hind'ninHind'e bedel her kuma Hind'ninKona as a Hind'ninCennette Rdvan' hayran ederler

11


23/106

Ne dedim darldn gzlerim nuruBugnk sitemin dnden ziydeektin asumandan dehrin topunu

Dehr zamanmda gnden ziyde

Bugn hsnn ba elvanlaptrHblar ynak edip imzlaptrO emin kevkebi noktalaptrHurufat iinde "nn"dan ziyde

Demisin Cell71 tanmaz derghKimseye eylemez asla72 eyvallahBen gnl camn krmadm billhHi kasem olur mu bundan ziyde

12ekmi gam kervann7 yk tutmu LeylGzne aldrm pek raklarVardm ki oturmu hicran kkneDatm bandan hep raklar

Mecnn gz yana derya dedikeHer katresi birden Mevl dedikeSevda llerinde Leyl dedike

Ara direklenmi76 ak ocaklar

Bir sze aldatt7' eydy LeylYedi yl bekletti sahray LeylBilmezdi Celli Leyl'y LeylSevdadr kaynatan bu nifaklar

13


24/106

Bir peri nigrn kamet iindeName-yi blblden vze ektiYekten kyam etti gonca-dehnlar

Balad saflar namaza ekti

Cey-i peremin Badat ilindeOrdu ekmi Hoy'a Revn kolundaHefti-kiver ah rec yolundaHorasan erlerin irz'a ekti

Bu bbda erenler duaya hzrmm- Celli mezzin nazrReva kl hacetin ey Hzr- nazrKirmen ktibin beyaza ekti

14

Yedi "h-mm" yazm nakk- billahDolam "Alleme'l-esm"ya zlfnevket snna "tebrekallah"Karm Ayet'l-kbrya zlfn

Kalarn bend etmi ems kameriMagripten marka ekmi kemeri

Gzlerin her teki zulmat feneriSemi tutmu berttan Leyl'ya zlfn

"Nefaht min ruhi dedii demdeHsnn pertevini grdm Adem'deCelli kalmt ketm-i ademdeEl etti getirdi dnyya zlfn


25/106

15

Kf u Nn srrndan bir b bezenmi

O bada bir gln eydsym benYed-i kudret kalemiyle donanmReng-i ruhsrnm ihdasym ben

Beni gren alsn benden bir hisseGhi nazm okurum kssadan kssaGhi meyhanede ghi medrese

Mekteb-i irfann pervsym benCelli destine badeler taknKurb u civarmda elenme saknBahr limanmda dolama yaknAkn girdabnn dalgasym ben

16Bo gitme kuyuna kerem kl sab"Lentebur" srnndan bir bade gtrCam ftdeler la'l-i lebindenDoldur hezr hezr ziyde gtr

Dr in mlknden sultn han

Fes pdihyla Rumili sultnBtn Grcistan' Nuirevn'Divn- devlete piyade gtr

Bilirsin Celli kerem ahdrBurc- melhatte ems mhdrHblar lkesinin pdihdr

Dur hk-i payna ifde gtr


26/106

11

Beni gtrdler mekteb-i akaDersin elif-b'dan alsn dedilerMekteb-i irfanda gam alayndaki "mim" bir "h"y bilsin dediler

Seher vakti matem eksin alasnKendi neteriyle88 barn dalasn

Zevrk salsn yedi bahri zalasnYine bu dergha gelsin dediler

Her kimi grrse bir dvn kursunk olanlarla da'vya dursunZebnsz nutk eden bir "mim"den sorsunHem ismin Celli bulsun dediler

18

"Kf" u "nn" kalem defter amadanBen h- Server'in nurunda idim"Ene'l-Hak" noktas levhe dmedenOn iki perdenin birinde91 idim

Bir zaman evlendim nr- Necef deDiyr- ademde "H" ile "Kf'da"Elest" hitabnda evvelki safda harf be noktann birinde idim

Ruhlar ak meyinden bade szende

Halk- lem alaylarn dzendeKimi "ill" kimi "l"da gezende


27/106


28/106

20Sefer etmi o h b- rem'denVar hk-i payna kyam dur nmeTerk-i edeb etme istikblindeEvvel has dur sonra selm dur nme

Nme sen gidince yz yerde eil

Ayan tozun p geriye ekilEl gste dvnnda sylegilBa brak boyun e nizm dur nme

Nme sakn yahi yaman danmaHasret syle Ccl'den karmaNe ferman karsa al getir amaSr verme yadlara haramdr nme

21

Dostlar kyam edin kalkn ayaaAdalet ahnn ferman geldistikbl eyleyin durun selma

Serteser lemin sultn geldi

Meclis ziynet bulsun em'alar yansnHizmet eden ehl-i diller uyansnSakiler d olsun iret dolansnGam def etmenin zaman geldi

Bel-y kazadan kurtulmaz banGn-be-gn yrekte artyor cun


29/106

Celli yd ile grlmez iinBu dertli sinemin derman geldi

22

Gnl ne gezersin hn- harbtaSer verir klar srn y'olmazDkme yz suyunu her ocaklyaKarga kirasndan ank bay olmaz

Seksen bin nesepli bizim mezhepliDoksan bin Msrl aml HalepliYz bin sofu zhid yz bin mektepliMeyhanede bir sarhoa tay olmaz

Celli sen zn12i me bezetmeGayri keten sakn yardm gzetmeDoru dervi isen122 kekl uzatmaHergiz elin hoafndan pay olmaz

23Sab arz- hlim subh u seherdeh- Grcistan'a verdin ne dedi

Msr- melahatte Ysuf- snHkm-i Sleyman'a verdin ne dedi

Ah elinden yand cesette canmMjgn oku dedi dkld kanmServer-i Serdr'a hl perianmO Nirevn'a verdin ne dedi

Nerden aldn bu etvr u eday


30/106


31/106

Cennet'ten mi ktn ey ive-dmenNe boyda ser ekdin serv-i hrmen

h- dilden dese glbergi nmenAffolur idamdan cezal derler

Hatmi hoca okur k n-rnYok iekten olsa bir bahe brnGl ddnn grse blbl-i zarn

smine knyede kemli derlerSen h- merdnsn mrvvet eyleBenim iin aha bir minnet eylePerian hlime merhamet eyleBize de bir dertli Celli derler

26

Gelin allme-i asrn toyunaArza durduk bugn dvnmz varHarr atlas hlle biin boyuna"Fetahn" srrn duyanmz var

Hazinin sr sandn aannVris-i enbiy kadri yceninNesli melek mhi Hac Hoca'nnYoluna ba u cn koyanmz var

Okuttu "elifi "dl"a yetirdiBizi zenbr gibi bala yetirdi

Nice mlszlan mla verirdiL'li arbnda gmnmz var


32/106

Zeyid haber verdi "h" ile "kaftanEhl-i kabil geldi her taraftan

Ehl-i irfan olan gelsin bu saftanIsm-i a'zam okur dekanmz var

Sofu mnkir olma pendimi nghHabb-i Kibriya'nndr bu dergh"Elif" "nn" maddesinde mAllah Kelmullah'a hod mnmz var

Sknin camlan hep doldu tatHakikat zevrk yelkenin atSefinemiz sahil bahri dolatLednn ehrine160 revanimiz var

Okuttu tefsiri hem ilm-i letYetidi dersimiz buldu nihayetDersim ebcedlendi durdu kitabetBulak balarnda kalanmz var

Hamdlillah yceldi li sn Yznde okunur "Seb'a'l-mesni"Msr- melahatte Ysuf- snPy- dmenine akanmz var

Celli aknn at u Frat'Btn emelerin kand-i nebatGelen ftdenin ehl-i hizmetiHemen Mehdi a zamanmz var

21


33/106

Yine dem vaktidir sk mey doldurBize muammay bulsun dediler

Gezerim ar u krs arz u semyMecnn'a Leyl'y bulsun dediler

"Cim" cemlin "elif" "b"ya balam"DaV'dan evvel "mim"i "h"ya balam harf ile be noktaya balamOl ems-i162 glzr bulsun dediler

ki meme bir bedenin daldrAmel yeilidir imn aldrSen sanma ki cn cesedin mldrCelli nutfeyi bulsun dediler

28

Tkenmez ak ile serencmlarmEsti sab yine bir sad geldiDolu kald elde cmle camlarmDediler ki mjde reh-nm164 geldi

Karabag'da mezat olmutu zt

Be bin tmen ecereli bertElma gzl kz peremli kr atFars pdihndan armaan geldi

Hma gelse leb drr-i dendnSatm Horasan' Hoy Dastan'Btn sfahan' Seki irvan'

Kemir iraz'dan tuhfeler geldi


34/106

Uyan hb- nzdan davran CelliSeng-i sitemlere dayan CelliTrl renkler ile boyan Celli

Gnller urusu Mustaf geldi

29

Bu fn dnyya benim diyenlerSon deminde piman olsa gerektir

Yeil atlas kutnu kuma giyenlerSoyunup da ryan olsa gerektir

"Nahn Kasemn'dan ayrlm paynBir gnde170 ekerler arhm yaynTc u taht elvan kk saraynYklp da viran olsa gerektir

Sana davacdr ehl ylinYarn maher gn ne olur hlinKimi yakan eker kimi sakalnemin ya umman olsa gerektir

Bir kuru dvada olmusun sebGeceler subha dek alarsn heba

hreti dillerde Celli BabaBu ad bize bhtan olsa gerektir

30

Ak ile sararp saht olan k

Maukun hlinden yanmam bilmezMaksudu Leyl m yoksa Mevl m


35/106

N edp cr'asn kanmam bilmez

Bakp engtere17- ekse kemann

Zerre ile kaynadrd ummannSleyman tahtnda dostu dmannSadret sadrndan inmemi bilmez

Celli bend etme kemter gedy"Smmn bkmn" g eylemez nidayBir keibn keml zre Huda'y

Rzigr aksine dnmemi bilmez

31

l konmasn meskenime yurdumaAlev alm gam-firm ondadrHi yanmasn avazma virdimeEzel bata zehr am ondadr

Badeler yandran ak ocadrBlbl elencesi glsen badrflah etmez Kokoyan' dadrPervaneli misket175 tan ondadr

bret alan glenime girmesinDest uzatp gonca femin dermesinCelal darma meyil vermesinSamalanm h teim ondadr

32

Ne rn getirdin gl kokusunuirem ba Rdvan' safa gelmisin


36/106

Sildi sab zlfn ddem pusunuYaralar Lokmn' safa gelmisin

Gk yznn kevkib-i lker'iHblar lkesinin h- serveriGnller urusu rem dilberiin mlknn han safa gelmisin

Elem gam bizde yucalanptrHicran okunmakta hocalanptr G

ulmn Celli kocalanpnrBeyim nev-civmm safa gelmisin

33

Bana kan kusturdu o kanl zlimYahi gnlerimi yaman eylediSrr- sevdada hlim perianGr nice kan zre bir kan eyledi

Arzm ol divn- Gaffr'a gitiBir yandan Ahmed-i Muhtr'a gittiEl yerde yz yerde Settr'a gittiBb-vilyette ivn eyledi

Bana ettikleri hercyi getiTa Eyyb'a gelen bely getiAkt ddem ya deryay getiL-mekn mlknde liman eyledi

Yedi tamu sner hmdr snmez

Yakar ar krs babo dnmezZevk evk ehlinin sillesi yenmez


37/106

Kaf dan amaa karr eyledi

Ben mcrimin arz- hli penhm

Divn- devletten buyruldu ahmZincirden boand Celli ahmYakt Tahsn'y vrn eyledi

34

Ah ettike ara kar dumanmHakk'n dvnna szld gittiVcdumda yz altm damannKt sz elinden bozuldu gitti

Blbl tutsak olmu hicran elindenYedi derya iki eme selindenGoncalar hep soldu bayku elindenmrmn gleni bozuldu gitti

Celli vaz gelmi hbluk nmndanAkn cr'asnm ihtiamndantike badeler hoyrat camndanCesette bu canm bozuldu gitti

35Her bir yce da mesken eylemeK gelince tutar dumana seniBa bitirip anda mesken eylemeKatar bir gn rzgr borana seni

Geidin bulmadan her suyu gemeDalg olmaynca bahre dolama


38/106

Varp her Kahraman ile uramaAhir muhta eder Lokmn'a seni

Bahrim aka geldi tuttu dnyyZincir mi zapteder azim deryayKurma kenarna kk sarayKatresi dndrr ummana seni

Akm ca geldi tuttu ekvnDalga darpl geldi ekme kervan

Nh adr Cckl'nin devrnYol uratma katar tfna seni

36Sfi kelmnda imly devirHi yaman danma il incinmesinSz kantara ek zihninde piirYahi dan ehl-i dil incinmesin

Ah oduyla yanar gnl rasBir derttir "Ha" ile "Kafin arasMerhem kabul etmez dilin yarasSalma iki gze mil incinmesin

Celli dert ehli derdin alamKendi neteriyle barn dalamki emin yedi bahre balamBir de sen balama sel incinmesin

37

Geliin gsterir hicran ilinden


39/106

ikyet etmeye benzer bu gidiTaraksz tezghsz tccar mlndanTicret etmee benzer bu gidi

Glib arz ettim mh- semyServer-i cihan dost- Huda'yKa'be-i ryan beyt-i binaymaret etmee benzer bu gidi

Celli olmutur hasret dkn

Yedi bahre perde eker aknAdalet tahtnda ryan kknNezret etmee benzer bu gidi

38Muhabbet camna nail olanlarAh elinden yana yana giderlerSrr- sevdada sil olanlarDest uzatr kerem-kne giderler

Anlar Horasanl gam erldrDastan dyla bar daldrKaraba ua KarabahdrHublar ah lin'a giderler

Derdimendler okur arz- hliniKfiridir kalem tutmaz dalnKadeh kulpu tutan bilir hhnKatre ekip bir ummana giderler

Derd-i dilin sitemkre sylenmez

eker kann bade eker elenmezSne zahm her tabbten evlenmez


40/106

Y Efltun y Lokmn'a giderler

Cell' bu srr bildir tez elden

Hatmen oku bize bildir tez eldennlar mekin ebcedlenmi ezeldenKimi mn kimi kfre giderler

39

Beni knamayn Hakk' sevenlerRzgr esmeyince dal rganr mKll bo deildir aka denlerKatre dmeyince sel uyanr m

Dil meftun olmazsa k yrineYanar m pervane em'in nrna

Ah u zr ekmese Hak ddrnaUyanp hbndan su dolanr m

yle bir Leyl'ya Mecnn'um billhsminde okunur harf-i BismillahTututu her yanm hasbeten-li'llhMevl'y zikreden kul knanr m

Nice bir lemin PerverdigrMevlm her kuluna vermez bu krGn-be-gn artyor blbln zrGoncasz glene gl yamanr m

Buldu Cell''yi Krklar YedilerErkn retip hizmet verdiler

Hare dek bu arh evir dedilerSormadm ki buna kol dayanr m


41/106

40

Durun ftdeler istikblineVelayet tahtnn sultn geldiDest uzadn ll-i lebin balna"Lednn" ilminin irfan geldi

Yannda bir blk melek smalarGene esdi bize bd- sablar

Derd ehli derdine alsn devalarHayt iksirinin Lokman geldi

Dker dde-i gamdan drr-i nemlerKadeh peymneler pr-cm- CemlerYaar yamur gibi seng-i sitemlerAdvler grznn kalkan geldi

Marif serdrdr z annKand-i nebt-i a'l sz annD eme tydr tozu annDevasz derdlerin derman geldi

Habb-i Kibriya'nndr bu derghKasem olsun inan vallahi billh

Neden mnkir olalm Allah AllahSultn- enbiy vrisi geldi

Hamdlillh eritik nev-bahraAt gonca femi gl vara varaHaber verin gene blbl-i zaraHakikat bann bbn geldi

Celli dur selma gzle rh


42/106

Budur burc- felekin ems mhTark-i Nak'nin pri penhElinde Gavis'Iik ferman geldi

41

Akn dkknnda hayyt elindeemseli kaputun yakasym benHblar ynanda dilber belindeBir altn kemerin takasym ben

Beyler iin Horasan'da halymLahorun alym Kemir alymDastan'da ank tccar mlymL-mekn ehrinin uhasym ben

Bizi otana okudu pirlerMuhabbet elinden dem ekererlerCelli sakisin kadeh sun derlerBesbelli Mormo'un sakasym ben

42

Seherdir blbller ter

Glfem at llbe llbegSablar ebnem dolusuDoldu tat llbe llbe

Hep ald meyhanelerDem ekmede mestnelerElvan elvan peymneler

Doldu tat llbe llbe


43/106

em'lar dt fnsaYokdur pervaneye buseRevn yolu tanos'a

Bugn dt llbeg Ilbeg

Celli erknn tanF etme srr- Sbhn'Gene Leyl'nn kervanGeldi geti llbeg lbe

43

Beni gtrdler dvn- akaDediler gel ders-i diyanet oku"Elif" "nn" maddesi sorsalar senden"Kf" u "nn" srrndan nihayet oku

Ghi nazargh- beyt-i binadanNsha-i kbrdan sun'- Huda'danGhi medh sena bd- sabdanNesl-i Melek mh- rislet oku

Hblar kabanda yoktur keramet

Sanki sahra cebel burc- felketCelli bunlara delildir elbetEzel ktibinden rivayet oku

44Elveda gndr ahm

Drr-i dendm merhabaBen teki eyd blblm


44/106

Gonca dehnm merhaba

llm irfandan bu gice

Okuduk biz harf heceGezdim balar nice niceZlf reyhanm merhaba

Ol yedi deryay gezdimZebnsz imly yazdm harf bir noktadan sezdim

Lebi mercanm merhabaBiri safi "sad" imlsBiri besmele'nin "b"sBiri" elif-lm"n "r"sGamz- mjgnm merhaba

Ben Celli dervi tekimNice bir bu derdi ekimHan bakl Paa Beg'imh u Sultnm merhaba

45

Nedir bu sevdalar serde ilhBen yanarm alayanm el olduHicran deinde mkil hlim varAlamaktan ddelerim kan oldu

Kavim karde yz evirdi yanmdanDaha sormaz oldu ad u snmdan

O kadar usandm tad canmdanHer bir gnm bana birer yl oldu


45/106

Sk son camndan verdi zllimKaznd defterim doldu zevalim

Gelsin o vefasz helllaalmBugn Cell'ye gel ha gel oldu

46

Karadeniz olsa kn ak

Yksektir yaylamz coamaz burdaBir yiit ne kadar kahraman olsaKarl dalar vardr aamaz burda

Lutf eyle sevdiim sana yazktrSen bir dilbersin ki menendin yokturBr veren aac rlayan okturKeserler kknden yaamaz burda

Gednn vrisi beylerdir dersemCenneti hacya hocaya versemYolun dorusunu nsa gstersemDerler ki Celli yaamaz burda

47

Kalk hb- nazndan gzet balanGr nice gl am donadr blblAh eker her seher sonu alanAh odundan sakn yana dur blbl

Sakiler mecliste doland yineDem eken klar taland yine


46/106

Akn derylan buland yineSebebi yeil ba sunadr blbl

On bir ay matemin ilesi dolduGoncalann bar kzl kan olduDemisin Celli belsn bulduBugn bana yarn sanadr blbl

48

Hazret-i Mevl'dan niyazm budurPervaneler gibi nra desinDilerim derdine derman olmasnGece gndz h u zara desin

Taze fidan iken belin bklsnGzlerinden kanl yalar dklsnOtuz iki diin birden sklsnGen yanda ihtiyara desin

Taze fidan iken belin bklsnVcudun kuruyup cann ekilsinTomurcuk gllerin sararp solsuneyda blbl gibi hara desin

Alattn ahuyu sen dahi glmeHayrl murdla ber-murd olmalnce ahrette din iman bulmaYlan ok bir mezara desin

49

Zulumat elinden pus ald dalarMahmut bizim yerler k mdr imdi


47/106

len ld sen haber ver salardanBilmem hayl midir d mdr imdi

Benlik edip Nemrd Han'a uyanlarFiravun eddd' geri koyanlarUzak yerde kem haberim alanlarEle kna yaksa bor mudur imdi

Celli blbl bahe brnSusam snbl ayva nrn

Medrese mescidin r divrnYkp vrn eden ho mudur imdi

50Ah elinden yand cesette canmBu ne derttir buna bir el katan yokHicran oku dedi dkld kanmZevrkmz ak glne atan yok

Geti geen gnm akl karalYitirmiem han bakl maralYad avc elinden gitti yaralTezmi dadan daa varp tutan yok

ahin pervz edip kt elimdenhret Zlfikn dt belimdenat gzmden aksa Frat dilimdenElim elmas dkse alp satan yok

Soldu mor meneke hep bahe brmBayku tek viranda nle v zarm

Vcdumda yz altm damarmUyand kan alar durup bakan yok


48/106

Snmez Cellinin bu ak atasekilmez badesi kaynamaz a

Mahmut gelmez elde deildir baBenim ile gam ykn atan yok

51

Gonca fem amadan bozuldu balar

Bu ne glsen bu ne bahe bu ne brBlbller rr emi kan alarBu ne snbl bu ne lle bu ne zr

Mahmut bu gn ustasn deitiBizden urun urun badeleriti Sefinesi hicran glne dtBu ne yamur bu ne rzgar bu ne kar

Bana gam yutturdu zti ezeldenAkn ebcedledi kt tez eldenDaha ders okumaz nazm- gazeldenBu ne namus bu ne gayret bu ne r

Terk-i vatan etmi dnmez ebed

Dost bandan nr getirdim yemediBir Allah'a smarladk demediBu ne yrn bu ne yolda bu ne yr

Sundu Celali'ye bir zehr-i bBizde garb kald akn kitab harf be noktadan grd hesab

Bu ne geli bu ne gidi bu ne kr


49/106

52

mr ktah ettim bir ba yitirdimFelek soldurmaya sazak edindiGeti civan mrm dktm gazelimGren kan alayp firak edindi

Kani ferah olsa dnya mlnaSinek konmaz muhannetin balna

Blbl konmaz asla al dalnaBeni bir almaz yaprak edindi

Bir gn olur bu kkm ykarlarSuyum stmaya ocak yakarlarEller tyl fese pskl takarlarBize bo kalpa yasak edindi

Bu dnyann vard kyl ile kliAnka bezirganm amazam malGrgen kav olmu sefil CelliYldrm demiri akmak edindi

53

El-amn elinden fitne-i devrnAb- kevser versem zehir a derlerat gzmden aksa Frat dilimdenElim elmas dkse kara ta derler

Gr nice danr yahi yaman

Aman Allah yok mu bunun imnHer nerde alnsa bir sz keman


50/106

Bu nasl tecell hep sava derler

Ak ile h edip kanm dkerim

Kantar ile derd bel ekerimSultn Yver'nin harbin erimCell st-be-st kzlba derler

54

Sunam hangi ban ayva narsnBaheler rmmn sen safa geldinBendeki blbln gl ensrsnGnlmn gleni sen safa geldin

Revn ehli misin Nahcivanl mKarabal msn Dastanl mSemerkant Kandehar Bedehsanl mGrcistan reyhan sen safa geldin

Bir hb- gaflette ler YedilerSeni bana hekm cerrah dedilerYaram gz gz olmu bir tabb dilerDerdimin derman sen safa geldin

harf be noktadan aldk hesabSeni bize yazm ezel kitabSimden geri kaldr yzden nikbHanemin erkn sen safa geldin

Badeler n etmi ehl-i dilim benat Frat Ceyhun'um nehr-i Nil'im ben

Kimse bilmez ne revnakda glm benBamn bbn sen safa geldin


51/106

Sakla Cell'yi gevher ta gibiAltun tasta od grmemi a gibi

Parmanda htem yzk ka gibiCanm kurbn sana yr safa geldin

55

Alama sevdiim "el-hkmli'llh"

Hak'tan bu keremdir her dem bulunmazBir nazar eylese rif-i billhKan alar eminde ebnem bulunmaz

Sizden evvel gam dolusun imiimOl yakasz gmlei ben bimiim"lnn li'llh" geidinden gemiimAklarda byle bir dem bulunmaz

Han Behrm' Gl-endm' grmediLeyl Mecnn kabanda durmadFerhat rn iin serin vermediZevk evk ehline hem-dem bulunmaz

56

Gm kaldrdm yurttanGelen alar geen alarElbet bir devasz derttenDolan gz bir zaman alar

Telli durnam kalkt ldenYeil bal sunam glden


52/106

Kuzusun alsalar eldenHayvan iken ceylan alar

Neylerim glende glmMeneke susam smblmUurdum Hamdi blblmOnuncun gzler kan alar

Hani benim nevcivnmCanandan ayrld canm

lik damar eker kanmAman Allah aman alar

Celli blbln zarBizi alatma gel bariHfz'n hfz- tekrnDurmu Hakk'a divn alar

57

Cnn diyarna cn feda kldmArz oldu divn- Gaffara gittiHakikat dersinden icazet aldmDefterim Ahmed-i Muhtara gitti

0l b- irem'den aldm paymCennet-i Rdvan'a tuttum taymHer yiit ekemez benim yaymAvazm Haydar- Kerrr'a gitti

Simden ger dersim harf hecedir

Kesilmez okunur gndz gecedirErenler cmlesi bana hocadr


53/106

Hamdi blbl gibi glzra gitti

58

Glfemin amadan har dolamadanSolmu bahe br Hamdi blblnYr elinden dolu bade imedenArtm nle zr Hamdi blbln

Ak ucundan nra yanan Halil'dirBin bir elif zlf zara delildirSerfirz' Glfidn' melldrHani ayva nr Hamdi blbln

Saalr m nr- hicran yarasHadengi zalimimin cisim paresiHer yanmda silh haner yarasSeni dal nar Hamdi blbln

Arap at tavlada yasl yaralElvan evde kan ya dker maralHarp lt gamda sra sralHaner zlfikn Hamdi blbln

Vasf- hlim dilden dile gezdirinSon canm imee erbet ezdirinTarih tam Celal'ye yazdrnBalar gl-i zr Hamdi blbln

59


54/106

Gene revnakland-74 hsn-i dvnmBu benim gidiim oyunbazlktrCihan sarstt h u figanm

Bu benim geziim sihirbazlktr

lfet ettik amma yaman kmazsamrmn burcunu vurup ykmazsaHer kim akramyla dp kalkmazsaBu bir hayszlk utanmazlktr

"Kn fekn" ehrinde eylesem kasemBilmem hangi glde snblde dursamimdiki chile yol budur desemDerler ki Celli bu cnbzlktr

60Ne de revnakland gamz- ikrnzr dilemee iddiam vardreriate tatbik edin knunuVcudu pareler bed-dum vardr

"Ene'l-Hak" srnn aldm mritten"Nahnu kasemn"dan hem mcelldenDery-y ummandan bahr-i muhitten

imtihan olmaa iddiam vardr

Demisin Celli sevda ne gerekSnem Mecnn oldu Leyl diyerekskeleye ksa be gemi sinekOn ordu kondurur bir kafam vardr

61


55/106

Yine hazan esdi bozuldu balarEcel meydnnda ordu kuruldu

Lokman Hekim olsa bulamaz re"L-yezl" elinden ferman verildi

Kudret kabzasnn yoktur tertibiTakdr kllar bozar tedbriOmur saatinin koptu zinciriAkrep durdu pervanesi yoruldu

Ktip bir nme yaz Hac pedereKerem klsn raz olsun kadereKurbn olam yz srd hacereHicran otanda Zahit vuruldu

Her kimi grrse sorsun izlesinDoksan dokuz derdi bende yzlesinMaher kurulanda beni gzlesinYldz akdi defterimiz drtld

Gamda ile297 mezarm kaldrnZemzem paym ahbaplara doldurunArz- hlim Celalye bildirin

Yldz akt defterimiz drld

62Gene bir derdim bin olduAlamaktr iim benimEcel oku yarasndan

Akar kanl yam benim


56/106

Zhid'in rengi deitiEcel deryasna dtSunalar bugn uutu

Tek dolasn eim benim

Hani dertli menem gelinki elim ele alnYaman oldu hlim bilinSnmez bu teim benim

Kavim kardam alasnDnsn her br alasnKrpeler zr zr alasnUzaktr gidiim benim

miim cm- ezeliYanarm gndz geceliYklsn bari GkeliZehirlendi am benim

Devasz derde dremLokman gelse yoktur remMerhem kabul etmez yaremSrmelendi kam benim

Gel bari helllaalmYakndr benim zevalimCelli ye vasf- hlimDesin kavim karda benim

63


57/106

Meta'mdan alan alsnDrrn deryadan almam

Bugn akn pazardrVeren Mevl'dan almam

Zebnsz syleyen dildenSeherlerde esen yeldenat Frat 32 nehr-i Nil'denGelen dalgadan almam

Salt farz snnetiDini mn gayretiCeddi mezhebi milletiAan knyeden almam

Gece zikrettiim zamanDemesinler buna noksanBenim dersim tamm doksanDokuz esmadan almam

Celli cemlin cimdirMuradn elifle mimdirSorsalar mridin kimdirHzr Baba'dan almam

64

Arap at altnda melek donlu yrGene bir kazay llemi gelir

Elinde Zlfikr kabzalar kanlBadad' Basra'y llemi gelir


58/106

Yakt in mlkn ykt Revn'Oka tuttu Dastan' ran'

Kandehar ehrine salm talanBelh'i Buhara'y llemi gelir

Nice pdihlar kuanm tacSedd-i skender'den ald haracYa destur Cell'ya ver yol bacBsbtn dnyay llemi gelir

65

Gzellinen marur olma sevdiimGeer bu gzellik piman olursunKuanma sfat- Hak libsnaBinbir adl aha dman olursun

"Yevme yenfeu"nun yamandr dalBilirsin benliin nic'olur hliAyaklar altnda zerre misliDrt yana baktka hayran olursun

emin yan dk dmene sel gibi

Ba brak da eil aha kul gibiCelli srrn sakla gl gibiVelayet tahtna sultn olursun

66

Elest bezminde knh-i ztndaPr-nr cemline vurgunum hocam


59/106

Bu dny fnidir zerri lfetteDem-i devrnna vurgunum hocam

yz altm alt damar ahlanrAbdal olan h ekerek dolanrNev-bhar anda seller bulanrDaha nevresteyim durgunum hocam

Bu hl-i zr byle kaddimi bkerDdemde damarm etek el dker

Daima Celli byle h ekerKurudu dil damak yorgunum hocam

67

Hakikat blbl h- hilfetHamduli'llh nr- fni deildirDoksan bin kelime yz bin hurufatBin bir nokta hi bir yan deildir

Arif kann ier sofu iemezDarlmaz gulm kolan geemezA'ly edny asla seemezMrid-i kmilin sn deildir

Uzatma Celli erknn tanAli Veli Yakb Ysuf Kenan'Bu akn srr hasbi kurbnYalnz onlarn can deildir

68


60/106

Elif zlfsr Koan-zdeler0l b- noktaya rem demiler"Velekad kerremna" banda bir gl

Subh u seher a rem demiler

Trl trl renkte hb- havalemEflke ser ekti ferydu nlemebnemin aldka glen-i lemAndelib zarn grem demiler

Bir katredir servi kaddim dal edenHublar ynana beni ml edenMuhabbet camn dest-i Ali'denGelsin Celli'ye. verem demiler

69

Sfi nle eker sret-i Hak'tanAceb semt-i yre ftde midirHele bir haber ver ahd-i misktanBilmez ki l'da m ill'da mdr

Harab derdine devalar isterHer ta cevherden binalar ister

Servi-kadd melek-simlar isterBilmez zde mi r'yda mdr

Gnde bin hayl-i ham alp satarSedir ba olanda safs artarCelli kfr ile mn tartarSormaz ki ged m ehzade midir


61/106

70

Ktip bir nme yaz o b-vefya

Blbln hlini glzre sorsunN etsin ebnemin "Klu bel"dan"Ene'1-Hak" srnn o yre sorsun

Hakikat bahrine ketibn olsunMekteb-i irfanda rifn olsunki h beyninde tercman olsun

Arasn derdine bir re sorsunCelli rmzu b'dan arasn harf ile be noktadan arasnOkusun da muammadan arasnPerdeyi kaldrsn dildre sorsun

71

Pervaneyim ak oduna dalandmAlp yanmaa hacet kalmadDkp al yeili kara balandmVasf-i hlim nedir bilen olmad

Yedi yl ekmiem dek acsnDerler ki dur gitme Emir Hac'snDmanm d olsun dostlar acsnSlaya dnmee destim olmad

Ka'be kapsnda dtm meledimYeri g yaradandan diledim

Ecel okun al kanma buladmLokman bu derdime re bilmedi


62/106

Krpelerim hasret eksin alasnGz yalarn yze dksn alasn

Ta alp bagnn dsn alasnDesin eller geldi Hac'm gelmedi

Birikip de firak am yesinlerZemzemim datp kara giysinlerVasf-i hlim Celli'ye desinlerArzum aldm ahdi yanm dolmad

72

Gonca m maksdun dost mu muradnBlbl seherlerde niin alarsnGarip gecelerde feryd edersinmidim glende eylersin nida

Yandrd dernum blbl-i eydSen de mi olmusun dostundan cdaBlbl seherlerde niin tersinGarip gecelerde feryd edersin

Cnn illerinden haber mi aldn

Ah- hasretinle cierim deldinMevl'nn akndan deli mi oldunBlbl seherlerde niin tersinGarip gecelerde feryd edersin

Celli hayrette kalan b-reVkf- esrar olan demez ayre

Sende mi mtaksn Ceml-i yreBlbl seherlerde niin alarsn


63/106

Garip gecelerde feryd edersin

73

km glsen bahesindenMh- mir'ta bak geldirem bann Rdvan'emi aktarak geldi

Drm gl deste desteBlbl grse olur hasteGamz- bigne sermesteAv ok ata ata geldi

k odlara yakanDastan'dan bana bakanGeer aka kolun takanBak t u Frat'a geldi

in Main'dir otaSemerkant'ta her daAlp gitme Karaba'Hepsin sata sata geldi

Celali'ye. davet aanRengi boz badeler ienLebinden la'l-i zr saanBinmi kr ata da geldi

74

Kf u nn srrndan atm gzm


64/106

Coan cosun kaynayanlar kaynasnArz- hk stne serdim yzmBasan bassn nayanlar nasn

Bana o Hak iin verildi i'lmB-ddr stne kuruldu binamDmann grzne kal'adr snemVuran vursun snayanlar snasn

Nideyim lemde devleti ml

Grnr toyluum devr zamanMedet Mevl'm medet yanar CelliBilen bilsin knayanlar knasn

75

Metamdan alan gelsinBen dervin irisiyemDernundan tefsir klnBen srf kulun persiyem

Dilbere vurgun deilemHer sze durgun deilemUsanm yorgun deilem

Ehl-i diller arsyam

Gelen seyrna getirsinAlan irfana gtrsnBulan kurbna yetirsinHallullh srsyem

Celli derler dvneAk ile geldim cihna


65/106

Bin bir isimli Sbhn'aH ekmenin borlusuyam

76

Ay taht- Rislet pdihGelir etrfna ok b-nevlarKeremler ikliminin uleghKapnda af olur crm hatlar

Huda'nn "Levlke" ferman sende"Fetahn" seyfinin meydn sendeDevasz dertlerin derman sendeGelen bmreve al ver devalar

Bularda aikrm mahremi varSadrette Sleyman erhami varElif-b dersinin bir hem-demi varAnn'ndr sana bunca revalar

D-emim dmen paynda bisterCemlin Kabe'sin uka gsterarb- la'linden devasn ister

Kulun Celli tek ok mbtellar

77Blbl-i nazm- gazelim"Y H" diyen putperestimKfir-i asl ezelim

"Y H" diyen putperestim


66/106

Akn safsnda mhmSemya dayand ahmNe Nebim var ne Allah'm

"Y H" diyen putperestim

Dnya gencine karmamHer stada sz321 danmamNamaz ehliyle konumam"Y H" diyen putperestim

Bir per-peyker damamnArzumnend-i Revn'mNe dinim var ne mnm"Y H" diyen putperestim

Ben Celli nazm- glzrBlbl glzr ire gzrNe Allah'm ne nebim var"Y H" diyen putperestim

78

Yine k- n-rm unuttuAcep kimdir bugn hem-rh- Leyl

Cnnum hreti dnyy tuttuTkettim eke eke h- Leyl

Grem kimdir bu dem meyhanelerdeBenim tek mest olan mestnelerdeCemlin em'ine pervanelerdeYanan var m byle bir dahi Leyl

Beni her kim sana kil demise


67/106

Demitir belli bir chil demiseBenim Leylye mukabil demiseGalat etmi vallah billahi Leyl

Celli blbl-i zar oku derlerHem ezber eyle tekrar oku derlerNere gitsem gel e'r oku derlerSanrm oradr dergh- Leyl

79Nedir bu ektiim kahr sitemlerDaha derd olur mu bundan ziydeYay oklara hedef ettim sinemiHi yara olur mu bundan ziyde

Bizi zemmediyor hsm akrabaBir arz- hl verdim Ulu Dergh'aEer arz- hlim ererse ah'aO da'vy grr benden ziyde

Celli Mevl'ya dorudur zKimi kurban dersem kem verir szKorkarm ryada gizlerim izi

Nedamet olur mu bundan ziyde

80

Kar yatan ulu dalarKar tutar bellerin senin

Yazn kn belli olmazSert eser yellerin senin


68/106

Suyun bir kumsaldan kaynarner dz ovay boylar

arl arl akar alarSerindir sellerin senin

idemin meneken kokarGzeller gsne takar

inde sunalar oynarDerindir gllerin senin

Dan iekle dolmasnUmarm yaylan olmasnYad ilden avc gelmesinBalansn yollarn senin

Celli der tuzak kurdunPusularda sindin durdunYals yerden yaman vurdunKrlsn ellerin senin

81

Kel Tohlu'nun hali yamanGzn brm duman

Yaz olanda ayr imenGezer zavall zavall

82

Meleir koyunlar gelmez kuzusu

Oynad yerinden koptu yazsKenarda kede kald bazs


69/106

Baba olun Hakk'a emnet etti

Srma salarm tarayp rme

Geldi Devre da ka aman durmaGzeller sultn Glan' sormaDrden bekaya azimet etti

83

Sofi sorma bana hikmet dersiniKll vemfih vers yediDan erbabna krre dersiniZemin sumn aras yedi

Ar u Kurs Levh Kalem cinnYetmi bin perdedir Seb'a'l-MesniKef-i nikb olur seyreden anKf u nn srrnn aras yedi

Celli bu sz sezdi ebcettenBir bade sundular "Fenfeceretten"Sultan- kevneyne inen hccettenAlt bin mizann daras yedi

84

Vardm seyrn ettim Hanzer eliniAl denmi en kona beylerinDudusu kumrusu firkatli terMzeyyendir bahe ba beylerin


70/106

85

Ne gzel naketmi nakk- billah

Dolam "allame'l-esm"ya zlfnevket snna tebrekallahKarm nsha-i kbrya zlfn

Kalarn bend etmi ems kameriMagribden marka ekmi kemeriGzlerin her teki zulmet feneri

em' tutmu berattan Leyl'ya zlfn"Nefaht min ruhi" dedii demdeHsnn pertevini grdm AdemdeCelli kalmt ketm-i ademdeEl etti getirdi dnyya zlfn

86

n "kf" ile ''nun"dan gz at lemki "mim" bir "ha"ya dal keman oldu"Alleme'l-Esm"ya gelmezden AdemHuzr- divnda bir divn oldu

Ahir bu dvada saf u saf oldukElest Bezmi'nde istinaf oldukCelli biz orda bir taraf oldukHerkese Huda'dan bir ihsan oldu

87


71/106

Yine aziz bayram gnleri geldiGrnce donanr ota- LeylDoland skler badeler doldu

Aceb kimler ola kona- Leyl

Kabul etse zm Hak'tan dilerdimBenem kurbn- Leyl der melerdimKzl kanma hanerin bilerdimz eliyle ekse ba Leyl

Bes byle tecell byle kaderdirBen ki kan alarm ol b-haberdirMecnn sahralara dm kamerdirGece gndz yanan er- Leyl

Oklarn zahmna tahamml yermezEfradn sa deil Lokman el vurmazFrsant zayi olmaz semda durmazGnlm evindedir dura- Leyl

Elinde blbln glzra koymazSinemde delmedik bir yara koymazBeni bend eylemi bir kra koymazCelli gnlmde tuz- Leyl

88

Ah elinden kime gidem ekvayaUsandm bu dada bahevanlktanTemenna eyledim edn a'lya

Gzm almad perianlktan


72/106

Mecnn tek meskenim ller ovalarMurglar serimde yapt yuvalarBir elim mihnet-i Leyl kovalar

Bir elim dem eker deninlktan

Kan alar Celli bir dem glmediemim gubnn kimse silmediok beylere vardm imdat olmadKurtulmadk gitdi sergerdnlktan

89

Hsnn diyarnda ey emi hnkrDurmayan h eker duran h ekerHalet bo deildir bunda bir i varGrmeyen h eker gren h eker

Dedim dest uzatma hblar banaTahamml yeter mi mjgn danaNevadan dem ekip ak ocanaGirmeyen h eker giren h eker

Celli Mecnn'um H Leyl LeylCnnum hreti dald hayli

Sen teki bedr ise cihanda meyliVermeyen el eker veren el eker

90

Ey sk sala ver badeler takn

Ehl-i ak olana ezan vaktidirKurb u civarnda elenme sakn


73/106

te-i akmn szn vaktidir

Terk-i mescit meyhaneler dendi

Mest olanlar zircirinden boandarh- devrn bize haner kuandYine ok olaylar bozan vaktidir

Celli nev-bahr alan getiGrnce andelib feryada dtGonca gl dermenin devri savutu

Cihan balarnn hazan vaktidir

91

Ghi blbl gibi goncaya meftunGhi sahralarda Leyl'ye MecnnSrr- sevdadr bizlere kanunByledir her eyden icazetimiz

Celli dersimiz nazm- gazeldirEzel taksiminde mek-i ezeldirAk ocan yandran bir gzeldirAnnn tkenmi nedametimiz

92

Gnl gel benden al pendinElin ek dil-rblardanSaknmaz k- billhHezr derd bellardan

Bu ne sevda peri-peyker


74/106

Beni kldn sana nkernmdan kevkeb-i lkerDkld hep semlardan

Yr olmaz aka yanmazsnAcep hi mi uyanmazsnNe buldun kim usanmazsnBu cevr ceflardan

Gzler, gamze-i pekndr

arb rh ceset candrAhir ok kavgadr kandrDedim ge bu hevlardan

Celli mey ekip sunmaUup daldan dala konmaCihanda hi vefa ummaVefasz inlardan

93

Sitemkr yr grnceDutam dest dehmndanGrem ol b-vef nice

Cda dm vatanndan

Bir te yakt kim snmezBu hicran seli hi dinmezBen dnerim gnl dnmezBoyu serv-i revnmdan

Ben ol glende gl krdmNazarghn blbl grdm


75/106

Beni zemmeyleyen merdmSaknmaz m imanndan

arbn imesin bilmezVarndan gemesin bilmezAtee dmesin bilmezBunun yahi yamanndan

Celli gam hezr olduVcdum ehrini ald

Zemin sumn dolduBenim ahm dumanndan

94

Bugn mekteb-i irfandaO derghta duran kimdirCr'alar camlar bellisizDolduran kim veren kimdir

Benimle her seher adanekip gam lekerin sadanGeip Gence Karaba'danSemerkand' soran kimdir

Kiverle Seki irvan'in mlkn mlk-i ran'Hoy, Dastan, Horasan'Talan edip vuran kimdir

Oklarn Rm'a dndrd

Habeistan'a gnderdiArabistan' sndrd B


76/106

u kavgay kuran kimdir

Gr ol kan emi celld

Demi Celli berbdYkptr il il Badd'Beni onda gren kimdir

95

Gnl zikreyle Mevl'yBu dersin ihtidasndan Halayk nutka gelmitirCenb- Kibriya'sndan

Grenler nr- Gaffr'eker blbl gibi zarOkurlar medh-i glzrResl-i Enbiy'sndan

...... dodu ol sultnDonand nr ile cihanEbubekir, mer, OsmanAliyy'l-Murtaz'sndan

Ol hurid mh- dil-serverYannda re-sz derlerSanasn kevkeb-i lkerZiya vermi semsndan

Gr ol sultn yaverlerKlna kan ien erler

Ona cn feda ederlerHi ayrlmaz rzsndan


77/106

O ahn ahsna varmGelince bir divn kurmu

Ne kim grm haber vermiBu lem intihasndan

Grenler ird olmuturOkumu std olmuturCihan hep bd olmuturO bedrin gl simasndan

u vakit kim nikb atSanemler sarslp dtNiceler cr'a cm itiO ahn mehliksmdan

Celli dur fign eyleGece gndz ivn eyleGznden kan revn eyleElin ek msivsndan

96

Bir emi hnkrn medhin okurum

Zulumt mlknn em'-rsdrl-i Osman sand...........Elif mim diyar Hart ovasdr

Kavga gn.......bir alayaLeken dayand Kzlelma'ya........ismini yazan imlya

ki "mim" bir"ha", "dal" srasdr


78/106

Grenler zaptetmi ol ka mihrbHsnn pertevinden gn eker hicbKudret emesiyle dnen siyb

Ben teki oklarn kan pahasdr

Sefer etmi Rm'dan serv-i smneFirengi.......... krk bin tmeneHaraca balam dnm Yemen'eHaydar- Kerrr'n perverdsdr

Horasan erleri rtm tacnAcem diyarndan alm bacnistemi Celli ben duacnHrbat ehlinin mbtelsdr

97

Hicran kesine tuttuk rotayGnbegn artmada harb- temmetBize bu tecell "Kl Bel'"danYazlm besbelli kitb- temmet

98

Akn kervanm dzp bezettimAlt ay oldu ki yolun gzettimRyamda grmtm seni benzettimHakikat sadksn Baba Smmn

99


79/106

Elif Allah'n knBe Badad'dr meknTe Tanr'nn aslan

Abdlkdir Geyln

Se sabittir szndeCim cemli yzndeHa hayt aynndaAbdlkdir Geyln

H Huda'nn yapsDal diyanet kapsZal zelilin tapsAbdlkdir Geyln

Ra rahmi gayet okturZe ziyde uludurSin sefinem doludurAbdlkdir Geyln

n eriat envnSad safnm serdrDad ............Abdlkdir Geyln

Ti tarikat envnZ zahirdir burhanAyn akn irfanAbdlkdir Geyln

Gayn gayet fikri ok

Fe fenada fikri yokKaf kuvvette z tok


80/106

Abdlkdir Geyln

Kf keramettir ii

Lam ltiftir cnbMim muhabbet deniiAbdlkdir Geyln

Nun nazri yok annVav vcdu zamannHe himmeti cihann

Abdlkdir GeylnLmeliftir meknYe yok durur nianBu tarikin sultnAbdlkdir Geyln

100

ini inende rgalarYoku dnende yorgalarMjdeler olsun kargalarYatt da kalkmaz kr olan

Otlar Bayburd'un otunuKelkit'e dnm gtnKargalar yemez etiniYatt da kalkmaz kr olan

Seksen yanda tay gibiNallar parlar ay gibi

Kaburgalar yay gibiYatt da kalkmaz kr olan


81/106

emez suyun saznYemez arpann azn

Hnzaverek maznYatt da kalkmaz kr olan

101

AY-GNDESTANI

Ay ile gn dil engine durdularGne der ki ben veririm ziyayOn iki kuleden tg gsterendeHep garr eylerim kamu dnyy

Ay der ki gel canm dme inadastmzde hzr nazr ol Hudarmsn benden geldin bdaByle benlik ile grme dvay

Gne der ki edeb erknn tanNe gne rak ettin sen beniGel bakam ahidin isbtn haniBeyhude kendine verme payeyi

Ay der ki ol Hakk'n fermam geldiCebrail kanadyla alnm sildiNice bin hezrn nurumdan aldBakmaz msn yzmdeki karaya

Gne der ki sende arhn dura

Boynumdan kesilmez torbann baHer bir er ilerin sensin yata


82/106

Zulmetin tfn alr semn

Ay der ki neterin suu bendedir

lerin Belerin vechi bendedirBe vakit namazn bendedirZhidler cehr ile okur imly

Gn der ki almet hep sende olurSofular aldanr zikrinden kalrAbdestli yollarm cenabet gelir

Nice bir edersin sen bu rsvyAy der ki bu hner sende var mdrAdet midir thmet midir r mdrMevl'nn emridir ayp kr mdrKavuturan o Mecnn'a Leyl'y

Gne der ki ben binende atmZer datp sevindireni yetimiYetmi iki millet syler medhimiLhor al kuatram semy

Ay der ki ol ehr-i sym bendedirOn bir ay iinde sultn bendedirLeyl-i Kadir aziz bayram bendedir

Hakk'a tlib olan verir salay

Gne der ki ben klanda iaretGn-be-gn kemle gelir nebatatCmle ieklere verir nezketAl yeile gark eylerim sahray

Ay der ki bendedir gaflet brlarDnyya taptrmam tamahkrlar


83/106

Mehenge vururam cevherdrlarFark ederim em'a yanan eydy

Gne der ki ben sahrada bir glmGl dalnda ten akr blblmSenin gibi hi hilebaz deilimMansba vetirem yoksulu bay

Ay der ki elverir bu cevr cefBende dodu Fahr-i Alem Mustaf

Edeb elde iken371 geri dur yoksaKurarm bana ceng kavgay

Gne der ki r yanm yay ile okturKarg mzrak sng sancam okturCihan dolansan siperim yokturGetirem bana trl bely

Ay der ki bu kadar varma ileriBe yz bin ordu yldz askeriDmnmdan gsteririm neteriKann bulandrr yedi deryay

Gne der ki tlarm burca dzlrAskerin hradr tutmaz ezilir

Su grnr teyemmmler bozulurSana retirim "l"y "ill"y

Ay der ki imdadm yetirir Allahlnceye kadar alarm billahUsta rana etmez eyvallahSana ben vermiim rtbe payeyi

Gn der ki "es-sulh seyyidi'l-ahkm"


84/106

Ne sensiz ne bensiz olur subh mSana ba eymezdim hasl- kelmPek yce kapya kldn ekvay

Ay der ki deveden byk fil vardrBizleri halkeden Gan Settr'drAslmz kardatr nurumuz birdirnanmazsan yoklatalm knyeyi

Gn der ki bilmedim gel baralmAy der ki efendim helllaalmGn der ki hl hatr sor konuahmAy der ki edelim hamd senay

Hamdlillah sana ey Gan SbhnAy ile gn bartlar b-gmnDdrn arzular Celli ryanster bu derdine senden devay

102

TORTUM DESTANI

Cilvesi tkenmez Perverdigr'nYahi gnlerimiz yamana gittiekti Kh- Kaftan Tortum damarnYz altm nfusla ka hne gitti

Kh- cebel destur ald pirindenKudret t dedi koptu yerinden


85/106

Bilmem cn u cnn hep birbirindenAyr dt yoksa yan yana gitti

O dem sefer etti Cebel-i BillhOkudu kmiller fazl- bismillahHalayk rr el-amn AllahSanki Nh devridir Tufn'a gitti

Cumadan kdkta" kavim kardalar

Horasan deli binalar talarKuzu bryn ile baharl alarBir anda hk ile yeksana gitti

Medrese mescitler beyt-i binalarNice servi-kamet melek-simlarDavudi sadlar rn edalarHer biri bedelsiz bir yana gitti

Yklm Hnzrk topra kanlAradk bulmadk bir dane canlNevreste gzeller taze nianlKanl duvayla dvna gitti

Celli bu dertten ziydemiz var

Ehl-i ak olana ifdemiz varYirmi drt nefer de piyademiz varBilmeyiz onlar da ne yana gitti

103

Bir rn hikyet geldi hatraOm vasfetmenin geldi zaman


86/106

ehiryutan-zde Hseyin YaverKalos Aa ile kavga destan

Komisyon meclisi nfus yazarkenDivn- devlete defter dzerkenKasabay ky kendi gezerkenHm'da kurdular kalem dvn

Esmaya vurduka defter kitabetKalos etvr ald her gn her saat

Sedir ba olmay eyledi detDanmaa durdu yahi yaman

Ukbe kad gibi oa az dedikze kei tavua kaz dediDasni guros dasni diga yaz dediHseyin Yaver'in skld can

Dedi ulan Kalos kfr bezetmeHer meknda sedir ba gzetmeBir syle bir dinle rme uzatmaKalkar gldrrm dostu dman

Bugn dem vaktidir mestne oktur

Sana danmann zaman yokturYakn bir haredek mesnedin b.kturSenin'n tarm kl kalkan

Kalos'un gzleri dnmeye durdufi iti gibi azd kudurduDedi devlet bize bir nizm

kurdu slm'dan ayrmaz Hrstiyn'


87/106

Hseyin der dostum bnyd eyleseGnde yz bin kanun icd eyleseToptan bu cihan bd eylese

Size n biri olur ihsan

Sazendeler mey dvn kursalarMestneler bu dvnda dursalarSenin z vatann benden sorsalarMeydn ba bir de kasap dkkn

Kalos dedi ulan Nahcivn kurduDevlet maskaras millet zrdKasap dkknnda beni kim grdSen gibi gzetmem yal yavan

Hseyin Yver'in teprendi saKatt kartrd ha haracElin att raftan kapt krbacKalos'un dalnda sayd doksan

Yekten kyam etti meclis erisiHseyin Yaveri tuttu birisiO zaman Kalos'un koptu gerisiErmenice sayd yz bin ruhban

Kalos der makatlara sarlrHseyin Yver'e ahlar darlrYine haykrdka yerler yarlrKesti selml kapdan yan

Kalos selmlkta ekin bierdiHay ettike ardn nn aard

Kalos makatlar atlar geerdiulfa ta gibi o yan bu yan


88/106

Ahli dkld geldi huraGrdler Kalos'u vurur di die

Bir san delii be bin kuruaHara mezattadr Kalos'un can

oklara syledi bizi bartrNemi alrsan al burdan savuturBugn beni Kisanta'ya kavuturHizmet gren bir lira-y Osman

Hseyin der sanma gamn ekerimKeevi'de kzl kann dkerimKalos senin bin eddad'n s...erimBir de hllk koyup aput saran

Komisyon meclisi bakt durdularHseyin Yaveri sarho grdlerMestane yazdlar karr verdilerGerek hb nevreste pr civan

Kalos'un fkras buldu nihayetYz bin asvas dedi kld ikyetCelal eydya bir bir hikyet

Kln bamza kopan tufan

104BATAKI DESTANIGene bir serencm vadignm varDayan bu szme kara batakHarabat ehline yadigrm var

Her mecliste benden ara batak


89/106

Kahveci kahveyi tatar be-tatarOcakta ge olur mangalda kotarTaze tiryakidir sonra gt atar

Alr serper r divra batak

Ekser bataklar dilbaz olurlarBa dazdaz gz arpaz olurlarNerde sefil varsa arar bulurlarBu ne insaf bu ne hldir batak

Nasl aldn ise getir ver anSana derim ey Bekta'n zranGbeim keseni hllk koyanVeririm mezada sonra batak

Gnde bin sava Kerbel's varCebel-i Billah'ta bir tarlas varKrk dokuz borluya havalesi varBu ne insaf bu ne para batak

Erzincanl der ki geldin otuydunGaybttn gybttn aydn gtydnGaydalk olal beni batydnste bakam aypalara batak

Laz da der ki ulan Ahmet varalmVermez ise faizini koyalmKardalmzdr mhlet verelimBelki kazana da vere batak

Erzurumlu der ki dada gelirihAldhsa veririh gene alrh

Biz bu aham ezemgilde galrhDolana bir hana gire batak


90/106

Acemse der ele hardan gelipsinGelip menim z metam alpsn

Ele her tarafn ak kalpsnrein dizinde dura batak

phelidir bataknn imm be gn dedii bulur harmanArpann gzne verir samanEmnettir yere srme batak

Dnde bayramda geyinir alVeresiye alm gene bu malAli'nin klah Veli'nin alEmnettir srme yere batak

El malyla girdin eyledin gerdekVerip kurtulsana stsz pezevenkHer nerde iitsen bir ulu dernekAt srersin o pazara batak

Bataknn nallarn bana sorBir fincan kahveden eder anaforDoksan dokuz pata ile yanarVeresiye tacirlere batak

Kimsede be kuru grse yaprUyuz itler gibi alr kapr Verdeyince basar ifte tepiirAtar imnn nra batak

Gnde bin kavgas Kerbel's var

Cebel-i Billh'ta bir tarlas varKrk dokuz borluya havalesi var


91/106

Mori insaf bu ne para batak

Eer Ermeniyse sylerdi foh di

nci gdaskoran das gurus koktiTzazc darasta yine kirohtiMuritkunim ur gerdara batak

Eer Rum ise der garmidi bibasnende guruun zomadi bicasVermes paralan gamidi manas

Gidiyorsun gene nere batakOkudum vasfn ektim beyazaDatsnlar Seki irvan iraz'aAltm para verse pein kirazaTvbe eker yetmi kere batak

Uzatma Celli serencm okturMahere kalrsa ii bozukturKatile mrvvet borluya yokturAra bul bana re batak

105

YEMEK DESTANI

Takdir tecellden erzak diledikVardk r keyi devrn eyledikBir mezat ald yemek iindeVardk ol mezatta cevln eyledik

Sordum telll mezadnda ne vardrDedi sorma sermayesiz bir krdr


92/106

Limon turunc ieksiz brdrVardk ol meclisi seyrn eyledik

Bismillah okundu ince taamaZabal kuru kaymak durdu selmaBaklava bal brek boz ii helvaDktk orta yere harman eyledik

Deli kuymak doldu doldu boand

Peynir ile ziynetlendi dendiTel helvas bize haner kuandKurutlu hal kalkan eyledik

leriye bast bizi barhanamrmn burcunu skt tarhanamansz boran dinsiz lahanaEl-aman elinden feryd eyledik

Erite de der ki sra benimdirSalarda kavrulup yanan serimdirKara kavut der ki Mevl kerimdirNice disizleri mihmn eyledik

Yumurta da der ki benim baavu

Kurudu kalaco nmden savuPiyazh kfte der imdada kavuBiz de bu meclise devrn eyledik

Erite orbas kad lokmasKoko reeliyle eml dolmasYine imm olmu kelem dolmas

El gsde kalktk dvn eyledik


93/106

Boynunu bkyor sang burmaGnein gzn tutmutu hurmaSoanl biberli reyhanl dolma

ktk Kerbely' seyran eyledik

Kartol yahnisi da boynunu burarMercimek galaco sofraya srerAnder lobiya da kendini kurarNice kiileri tulhan eyledik

Dut soyma kaysefe hele ne iseKabak bin nz ile girdi mecliseil horoz brkn giyindi herseOrda be yz horoz kurbn eyledik

Pirin vakarndan eker halayDedi zaptetmiem kk sarayKoca bulgur kamatrd dnyyOrda be yz toklu bryn eyledik

Ziron der ki sz bana gelinceBenim kr serdar ky kesindeBugn seyrederim meydn yerindeNice koyiitler yeksan eyledik

Ak Celli de aka dalalEt yahnisi' gelip bahse girelimrmn burcunu skt sirkeliBu dolapta bir gn mihmn eyledik

106


94/106

GZELLER DESTANI

Gzellerin ynana uradmBirer birer beri gelin gzellerHer biri geldike cn tazelenirSndrrsz yangnlar gzeller

Sndrrsz kurtanrsz cefdanDeli gnl km almad safdan

Siyah muvlar ser ekmitir fezadanBalanrsz rzigr gzeller

Rzigr deende srma telizenanlmaz sizin ferzenk dilizeElli kadem balamsz belizeKuanmsz hb kemeri gzeller

Kuanmsz hb kemeri bellereMeyil vermi olur olmaz kullaraerefiz ycedir dtz dillereArtnrsz h zar gzeller

h zr almayn olursuz sTatl olur gzellerin busesi

Koynuzda alm gller bahesiYetirmisiz ifte nr gzeller

ifte nr demesin biribirineYetemedim gzellerin srrnaKan edersiz bir busenin yerine

Haram etmen hell kr gzeller


95/106

Haram etmeyin ki hell edesizDim sizde bu n ile gidesizCennet bahesinde huri kalasz

Aklarn mu'teberi gzeller

Mu'teberlik size memur kalandaki hasret birbirini bulandaYa bir dn ya bir seyrn olandaKuanrsz dalc nr gzeller

Kuanrsz dalc nr hredenAk memeler buse ister yaradanGzellii size vermi YaradanTer vurmutur taze kar gzeller

Taze karsz gzelliiz de cabaAl geyinip balamsz hem dibaNe bir ehir koyduz ne bir kasabaVrn ettiz her diyn gzeller

Her diyarda adz kt smnaSizi gren kail Hurit kemanaMeyil vermi delikanl cihnaGzetleyin emekdr gzeller

Emekdn gzetleyin cennettenElbet bir gn bu cn kar cesettenCelli medh eder sizi gayettenAklarn umutlan gzeller

107


96/106

NASHAT DESTANI

Nasihat babnda bir destanm var

Bu kssadan hisse kar r olmazSevda ekenlere dny dar olurSevda ekmeyene dny dar olmaz

ileri sokulma derler geri durSabr eyle mecliste otur byk burBir syle bir dinle be de kulak vur

Arif meclisinde lf gzr olmazarlmayan yere gidici olmaSorulmayan sz deyici olmaBulank sulara girici olmaElinden yapp bir tutan olmaz

Eer dul kaldnsa sen bir bucaktaKz al dulu alma frlan boylakta olursun iki iken yataktaDekten dersin yer kenar olmaz

Nasl vasf edeyim ben bu kelmElmadan krmz yanan al

Kylerde gzel var huri misliLkin ehir gibi cilvekr olmaz

Doru syleyene delidir derlerKimi deli kimi velidir derlerCelli Mevl'nn kuludur derlerYrdan baka an bir sever olmaz


97/106

108

Yakamdan el gtrsn ehl-i zahir bilmez murad

Gazel yd etmedir elbet bu cr'a camn irad

Bunu "Nahn Kasemn'da byle yazmtr stadSakn sen ta'n tandan gr nicedir ehl-i berdd

kar seb'a semvta ykar ariflerin dadHuda'nn taht-ghna dayanr h u feryad

109

Sabahn seher vaktidir. gitmez miBen-i bmnrun zrn gtrsn yahi tutmaz m

Halayk ciz olupdur zeminde ahm odundanSab sultnma syle bu ile bana yetmez mi

er imdi yanmakta benimle hem-demi yokturFignmz ara gitti aceb hi insaf etmez mi

Alp gnlm apard onda gelmi kasd- cn eylerKerem bu canda alsa biter mi arz(?) bitmez mi

Cihanda tene-dil koymad gnden gne kandrdNeden sehv eylemi bilmem bana nevbet gzetmez mi

Melik zmresi billah yeknu seb'u semvtDil-i zr olduum duydu o dildnm iitmez mi

N'ola bir dem de d olsa benim teki nr billahMurd etse o dildnm murd zre yrtmez mi


98/106

Celli ka peymne sunsun b- hsnndenBeni mest eyleyen blbl gren bir dahi tmez mi

110

Gel ey zhid sul etme zm mestur muyum bilmemEne'1-Hak sylerim amma bu dem Mansr muyum bilmem

Huda'nn beyt-i binasn harb etmektir gzmAceb kil veya mecnn veya mahmur muyum bilmem

Ser-i ryanm grsn beni bir zgeden sorsunzmden b-haber vrn mym ma'mr muyum bilmem

Bu abdal gezdiim bir dilber mehpre mi yoksaNedir ahm cihanda bir .... mecbur muyum bilmem

Vrn banda baygular benimle hem-dem olmuturzm baygu muyum blbl mym efsr muyum bilmem

Bugn hep ak ocanda beni pervane saymlarer- em'i yakmakta byle mehur muyum bilmem

Ezel ktibleri Celli baktm ki kara yazmlarBu defter bu kalemden memnun mestur muyum bilmem

111

Usandm sk canmdan o cnn usandrdm

Cihan banda blblm glistan usandrdm


99/106

Almaz baht- siyahm tecell bu kader byleKime kim merhaba dedim o gn an usandrdm

Hrbat cam n ettim harb ettim harb oldumEyvah klmadan cesed cm usandrdm

Ezel ktibleri ciz kalptr arz- hlimdenKitabet koymadm gezdim her inn usandrdm

Cef v cevr elinden yahu billah ok divn grdm

Sadret sahibi taht- Sleyman' usandrdmDilim zahmmda al kann gren ifratn el ektiBulunmaz merhemi ben dest-i Lokmn' usandrdm

Okunmaz nazmm e'rm halayk destine verdimGed v by u sultn gerek han usandrdm

Sanram b- emimdir seng-i sahray kandranNe hldir bsbtn lem cihan usandrdm

ikyet kld gk ehli Celli h u zarmdanMelik zmresi dergh u dvn usandrdm

112

Ezel ktibleri bahtm byle dvna yazmlarSine ryan dde giryn cier bryna yazmlar

Halayk cem' olup saf saf u dem durdukta dvnaTecell bu kader byle bizi efsne yazmlar

Kyamet here dek kurtulmayan ben bu melmetten


100/106

Cnn ismiyle yd etmi o defterhna yazmlar

Diyerler kfire cennet haramdr py olmaz

Neden ya seng-i mermerde kfr imna yazmlar

Nedametten deil amma ne amel kim o defterdeOkur hepsinden katmazlar an bir yana yazmlar

Riyadan korkmaz ol sf saknmaz kizb......Neden kim hayr sarfetmi......bir dne yazmlar

Sanemler murg- dilde bu ak......dilberNe sehv etmi ki gevher kadrini noksana yazmlar

nanmaz mnkir-i billh ekilse arh.... birdenBihamdillh ki la'net tan Kur'n'a yazmlar

Celli bir divn kurmu yeknu erbb- kmilGelen mehpreler yekten beni tek hne yazmlar

113

Sk bana doldur arb- engr getir

Bir kadeh verip bitirdim mi tekrar getir

Her ne sorsam dur cevap ver semt-i yrdanNazm- gazel iinde yd et ezber getir

Gamze-i peykn al kanm dkmeye kasd eylemiBala kollarm yr zlf ile yz ber (?) getir

Can cnm in saklann bahe bana lzm deil


101/106

Sevdiim ile gezerim.............getir

Ehl-i hizmet kullan kimdir kimler ile eleir

ismin oku birbirine........defter getir

Ak kitabn Celli verme hoyrat elineVakt-i seher...................getir

114

Dilde hicranm h elinden el-amn olmuGnlm evi yamaya gitmi dardaan olmu

Yakt-i seherde h ekerim blbl-i eyd gibiHblar lkesine bir hoyrat bahevn olmu

Kim giderse gitsin billah gitmenem ol claraServi dura gl db hep talan olmu

Terk-i hb olup dil ......semti uyanEk-brm seng-i sahraya armaan olmu

Tabb el vurma bu yarann Leyl'si gittiDahi merhem srmez saalmaz pek yaman olmu

Ben ol emi cellt elinden imdd kime gidemIllet-i sevdadan Celli perian olmu

115

Celli halk- lem hep eilmi sakn el katmaEer bir ehl-i hiznetsen oturma durma hem yatma


102/106

zn kim pend eder durmaz danma zgeye satmaGnl tahtnda bir han var el uzatma ayak atma

116

Gezer erbb- ak olan znden gayr sr vermezKime kim dilberi gelse gzetmez aybn grmezkp seng-i sitem atmaz gnl bahesine girmezO ban blbl yhu..........da'vya durmaz

117

Kii ehl-i hner olsa hnerin bir zaman demezHer olur olmaza destin uzatp el-aman demezYirn banda dilbere keman ebru demezGed v bay ho grp bu yahi bu yaman demez

118Hocam beni yaz mektebe ver ak ile hem-rh Tlib-i derghBen ke-i vahdet severim gezdirme seyyah Er-rzk ala'llah

Ders-i ezel k verir harf-i bismillah Hem nasrun minallah

Aln dersi ferizden fkhdan danmam zgeye okutkarmam

Ak ile "ene'1-Hak" der kii her dem haktr Ak ki zevalyokturHer ne ki sorsalar iit u niday ngh Der Allah Allah

Ayne-i devrn bizimle kavgaya durdu ok zahm vurduAzd bu yre bulunmaz Lokman- cerrah Gr eyvah eyvah


103/106

Her nere gitsem giderim merd olu merdeDiyesin derdeBen yemem nmerd kii rein billah Etmem eyvallah

Gevheri sarrfsz yerde ama Celli Pu etme malTasadduk yoktur inanmaz mnkir-i billah Hem olmaz agh

119Ey bd- sab hb- nzndan yri git uyandr El bala divan

durSk demeden sen bade dolandrtike ver usandr

Hl-i perianm sab dildrma syle Hnkrma syleHk-i pyinden rica eyle kandr Kasem et inandr

Senden sz sormaynca ol sen cevap etme Sz sze katmaTerk-i edeb olma sakn el-aman dur Bir hayli zaman dur

Her ne bzr ihsan ederse al getir ama Gayri karmaDeme bunun sonu kavga kandr Yahi yamandr

Ak olann emi kan alar dker yalar Halk an talarVasl murd olur hir ol gmndr Ehl-i mndr

Sf benim arkam dnnce ta'n tan atma Hem alp satmaGeri bu Celli harb ehli uardr Amma dervindr

120Haber ver saki bismillah bugn demhnemiz vardrGelen ftdeye her dem dolu peymnemiz vardr

kp krsde ol vaiz bizi zemmetmesin her gnAnn mescidi var ise bizim meyhanemiz vardr


104/106

Ansr grmeden evvel hem Adem nutka gelmezdenarb- b- engri ien mestnemiz vardr

Gnlden ca gelip Allah Allah dese derghtaZemn asuman titretir dvnemiz vardr

Mrvvet ehlimiz oktur gelen mihmn geri dnmezBizim de ak ocanda denmi hanemiz vardr

Tarik-i vehbde ird olanlar krka yaklatinde nazm u e'r okuyan tanemiz vardr

Celli bir nazarda ar krsi arz u eflkiHeme dem ekip yer yer gezen irfnemiz vardr

121

Alma miskin kalbine ta anda bir han eyleirSrr- Yezdan iklimidir h u sultn eyleirKblegh beyt-i binadr ykma viran eylemeHem nazargh- Huda'dr gnde mihmn eyleir

Erefler hnesidir dahi bir cn eylemez

Gayr mahlka denmi halk- inn eylemezSrr- Sbhn ehl-i dny kizb bhtan eylemezAk u sevda bir de Mevl bir de Kur'n eyleir

Nak- nakk- ezeldir nak- Celli deilh ateiyle denmi yanmadan hli deilMescid-i mihrb gibidir bir kii ml deil

Gnde be vakit namazla ehl-i imn eyleir


105/106

122

Elveda ey drr dendnm nihayettir bu gnDevr elinden dil-i n-dm harbettir bu gnKetm edip n gizleme zarm ben-i b-redenKatlime sem'in ehim kimden rivayettir bugn

Zulm edip bitirdiler hi kimse ahm almasnBir tutumu teim hi kimse destin salmasn

alsn ister srun srafil ister almasnHar ner oldu bana gre kyamettir bugn

Neden el ekmi bu sk halk mahmur eylemezHne-harb illeri yakmaya mecbur eylemezKendi stre-i binasn nice ma'mr eylemezz diyarndr Celli der-sa'dettir bugn

123

Kerem kl h- sersker kerem sultnda handadrArz- hller aha kar dvn ehli divndadrGedlar erhamin gzler kan alar em-i kandadrDil zahmna merhem yok onu bahs beyndadr

Ne Efltun bilir re ne Lokman sa cihandadrDediler mu'teber derman Mr-i l-ndadr

124

Biz harabat ehliyiz kanemiz viranedir

Slik-i pr-i mugnz tekkemiz meyhanedirPirimiz var armz yok bu melmet-hnede


106/106

Ta'n- lemden ne gam gamhnmz peymnedir

125

Ne sehv ettim ki y Rab ehl-i zahirDiyorlar klli kziptir uar

On bilmez mi kim ak- ezeldireken k- eydy o yre

Okurlar hakkma dt- gvunBu yet istifhamn benden ara

Mrvvet dest ile ho tut esirgeOlur seng-i sitemden pare pare

Bilirsin kbil-i peyvendi yokturDil-i miftma deme dil-r

Nazargh camidir beyt-i binadrZiyaret kyidir Perverdigr'a

Yaar rahmet Celli mu'sirattan

celâlî babadivanı

Documents