PS 103 147

1. แนวคด

1.1 การรวมตวของมนษยขนเปนองคการทางการเมองในยคเรมแรก ไมอาจระบสาเหตได

แนนอน เพราะมกอนการบนทกทางประวตศาสตร แตกพอเขาใจไดจากขอเขยนของ

นกทฤษฎตาง ๆ กน

1.2 การสถาปนาองคการทางการเมองขนมายอมเปนไปเพอตอบสนองจดมงหมายบาง

ประการ

2. วตถประสงคเชงพฤตกรรม

เมออานจบบทนแลว นกศกษาจะสามารถ

2.1 บอกทฤษฎตาง ๆ เกยวกบการกาเนดของรฐได

2.2 อธบายแนวคดวาดวยเปาประสงคจดมงหมายแหงการจดตงองคการทางการเมอง

ขนมาได

แนะนาบทท 4

ทมาและจดมงหมายของรฐ

PS 103 148

PS 103 149

1. ความทวไป

ศพท “รฐ” หมายถงการจดองคการทางการเมองซงมรปแบบตางๆ กนลวแต

ชวงเวลาแหงประวตศาสตร ยคเกาแกมาก คอ ยคอยปตเกนกวา 5.5 พนปมาแลว รองลงมาใน

เชงเวลาคอรฐในจนซงอยหางไกลจากอยปตมากกาลเวลา คอประมาณ 4.5 พนปมาแลว และ

รฐในอนเดยซงแตเดมเรยกวา ภารตะ ครอบคลมอาณาบรเวณมากกวาปจจบน ประมาณ 4000

ปมาแลว

รฐ(state) อาจเปนอาณาจกรกวางใหญทเรยกวาจกรวรรด(empire) หรออาจเปน

ราชอาณาจกร(kingdom) ซงเลกกวา รฐในยครวมสมย หมายถง รฐ-ประชาชาต หรอ รฐ-

ชาต, ชาต-รฐ(nation state). “ทมาของรฐ” ไดแก การวเคราะหวาอะไรนาจะเปนตนเหตใหคน

ในสงคมรวมตวขนมาเปนองคการทางการเมอง ซงมทฤษฎตาง ๆ เชน

1) ทฤษฎเทวสทธ (Divine Right Theory)

2) ทฤษฎการแบงงาน (Division of Labor Theory)

3) ทฤษฎสญชาตญาณ หรอทฤษฎธรรมชาต (Instinct or Natural Theory)

4) ทฤษฎสญญาประชาคม (Social Contract Theory)

5) ทฤษฎอภปรชญา (Metaphysical Theory)

6) ทฤษฎทางกฎหมาย

7) ทฤษฎ เ ชง ช ว วท ย า ว า ด ว ย ร ฐ เ ป น อน ท ร ย แ ล ะ ท ฤ ษ ฎวว ฒนาการ

(Organismic or Evolutionary)

8) ทฤษฎการใชกาลงบงคบ (Force or Coercion Theory)

2. ทฤษฎทหนง : ทฤษฎเทวสทธ

ถอวารฐมจดกาเนดขนมาจากสภาวะอนศกดสทธ (divine origin) คอ เทพยดาหรอผ

อยเหนอมนษย

(Appadorai, The Substance of Politics, 10th ed.,London: Oxford University

บทท 4

ทมาและจดมงหมายของรฐ

PS 103 150

Press, 1968, p.3.)

ทฤษฎนมสาระอย 3 ประการ ไดแก

1) รฐไดรบการสถาปนาขนโดยเทวโองการหรอโดยเทวประสงค

2) ผครองรฐหรอผเปนประมขของรฐ (head of state) ไดรบการแตงตงโดยผม

สภาวะเหนอมนษย คอ โดยพระผเปนเจาหรอเทพยดาผทรงฤทธ

3) ความรบผดชอบหรอภารกจทผนาหรอมขชนกระทานนขนอยกบอานาจอน

ศกดสทธ

(J.N.Figgis. Divine Right of Kings. Cambridge, 1914.cf. Frederick Pollock. An

Introduction to the History of Politics, Boston: Beacon Press,1960, p.70 fn.)

2.1 ยคนยายปรมปราของกรก (ยคโฮเมอร, Homeric age) ในยคดงกลาวคอ

กอนการกาเนดไตรเมธของกรกโบราณนน บรรดาหวหนาของเผาชนไดรบการยกยองวาสบ

เชอสายมาจากเทพยดา

(R.M. Mac Iver, The Web of Government. rev.ed., New York : Free Press,

1965, p.10.)

2.2 ยคไอยคปต ในอยปตโบราณซงบางครงเรยกวา “ยคไอยคปต” มความเชอวา

กษตรยหรอฟาโรห (Pharoah) สบเชอสายมาจากเทพเจาชอ รา (Ra)

(Mac Iver, op.cit., p.11.)

2.3 ทเบต มความเชอวาองคดาไล ลามะ หรอทาไล หรอ ทาเลลามะ (Dalai

Lama) สบเชอสายมาจากพระพทธองค

2.4 อนเดยโบราณ ในตานาน (myth) หรอความเชอทางศาสนาฮนด (Hinduism)

ถอวากษตรยคอ “อวตาร” (avatar) ของพระนารายณ (ศพททนสะกดเหมอนกบทนกสราง

ภาพยนตรวมสมย ชอ Camerron ตงชอภาพยนตร 3 มตเชงจนตนาการทมผเขาชมมากเปน

ประวตการณทาลายสถตเรองเกา คอ The Titanic ซงเขาเปนผอานวยการสรางประมาณ 20 ป

มาแลว ทงนในยามบานเมองไมปกตสขหรอมความสบสน เทพเจาจะแบงภาค (คออวตาร)

เพอจตเปนกษตรยเพอดบยคเขญใหหมดไป

อนง ยงมความเชอวาผทอวตารมามกพยายามสถาปนาบานเมองใหเปนสงคมทเลอ

เลศ (ยโทเปย—Utopia) หรอสงคมในอดมคต หรอสสถาน คอ สถานบรเวณทด ซง

ศพท ยโทเปยตรงขามกบดสโทเปย (Dystopia) คอ ทสถาน หรอแผนดนทไมเหมาะสม

ไมกาวหนา

PS 103 151

ตวอยางในอนเดยโบราณ คอ ความเชอวา กษตรยทดยอมไดรบการอวตารมาเพอ

สรางและทาใหบานเมองเปนปกตสข สนยคเขญ มแตความรงเรองอยางทเรยกกนวา “ราม

ราชย” (Ram Rajya) แปลวา แผนดนขององคราม ทเหนไดชด ไดแก เรองในมหากาพย

ของอารยธรรมภารตะ คอ รามเกยรต (The Ramayana) ซงพระรามคอผอวตาร (จต) มาจาก

สรวงสวรรค เปนฝายธรรมะ มาพชตฝายทศกณฐซงถอวาเปนฝายไมมธรรมะ อนง ใน

วรรณคดไทยเรองสงขทอง มคารอยกรองทวา พระทนงของพระอนทร “ทพยอาสนเคยออน

แตกอนมา” เปลยนสภาพจากทเคยเปนมา คอ “กระดางดงศลาประหลาดใจ” จงตองสอง

ทพยเนตรลงไปเพอหาสาเหตวาคงเกดยคเขญหรอความไมเรยบรอยเกดขนในโลกมนษย จง

จาเปนตองลงไปชวย

2.5 ยโรปสมยกลาง ในมธยมสมยแหงประวตศาสตรยโรป ฝายศาสนจกร คอ

องคการครสตจกรมอานาจสงมาก แตแมกระนนกษตรยกยงไดรบการยกยองวาเปน “ตวแทน

ของพระผเปนเจา” (Viceregent of God) หรอเปนผทไดรบการ “เจมประพรมแลวโดยพระ

ผเปนเจา” (anointed of the Lord) นกวชาการ เชน Filmer ในหนงสอชอ Patriarcha

(1680) กไดกลาววา แอดดม (มกเขยนเปนภาษาไทยวา อาดม—Adam) ในคมภรไบเบลเปน

กษตรยองคแรกของมนษยและกษตรยองคตอ ๆ มา (ขององกฤษ) เปนผสบสนตตวงศ

ตอเนองมา

2.6 องกฤษ ธอมส ฮอบส นกรฐศาสตรชาวองกฤษสนบสนนทฤษฎเทวสทธ

และแนะนาใหใชระบบสมบรณาญาสทธราชยในการปกครอง ซงเคยมในตนรชกาลของพระ

เจาจอหนแหงราชอาณาจกรองกฤษ คอกอน ค.ศ.1215 ลทธเทวสทธเปนทยอมรบในขณะนน

แตกมขนนางทาทายจนกระทงพระเจาจอหนทรงถกบงคบใหลงพระนามในคาประกาศ “มหา

เอกสาร” (Magna Carta) ซงเปนการปทางสความเปนประชาธปไตย

สาหรบเอกสารแมกนา คารตา เปนตนฉบบทเกาแกทสดเทาทมการคนพบ อาย

ประมาณ 700 ป ไดจดทาขนโดยจารกบนหนงแกะในป ค.ศ.1297 ตามพระบญชาของกษตรย

เอดเวรด ปจจบนขอความเหลอเพยง 68 บรรทด ซงไดมการประมลเอกสารฉบบนและม

รายงานวาอยกบมหาเศรษฐอเมรกนชอ รอส เปอโร (Ross Perot) ซงซอไปในราคา 1.5 ลาน

เหรยญ หรอประมาณ 40 ลานบาท ตามอตราแลกเปลยนในขณะนน

(แนวหนา, 16 ธนวาคม 2527, หนา 9)

เอกสารนใหสทธเสรภาพแกพลเมององกฤษมากยงขน องกฤษจงไดเรมเขาสยคท

ถอวาผปกครองคอกษตรยมพระราชอานาจเทาทกาหนดไวในรฐธรรมนญฉบบนน

PS 103 152

ภายหลง ค.ศ.1215 คอ 800 ปมาแลว การปกครองในองกฤษยดทฤษฎสญญาประชาคม คอ

พระมหากษตรย อยภายใตรฐธรรมนญ รฐธรรมนญเปนเสมอนขอตกลงระหวางราษฎร

กนเอง เพอใหมผนาหรอผบรหารประเทศ

3. ทฤษฎเทวสทธ : กรณญป น

ญปนมพนท(377,873 ตารางกโลเมตร) นอยกวาไทยประกอบดวยเกาะกวา 3000

เกาะประชากรเกอบ 130 ลานคน มความยาวรวมกนถง 2200 กโลเมตร เดมทเดยวกษตรย

ญป นหรอ “พระจกรพรรด” (emperor) ไดรบการยอมรบจากชาวญปนวาสบเชอสายมาจาก

พระอาทตยเทว (ถอวาเปนสตรเทพ) ดงนน จงมสทธโดยชอบธรรม (legitimacy) ในการ

ปกครองคนญปน

หลงจากทญปนปราชยแพฝายสมพนธมตร (Allies) คอ ยอมจานน ในวนท 2

กนยายน ค.ศ. 1945 (พ.ศ.2488) ในมหาสงครามโลกครงท 2 ประธานาธบด แฮร เอส ทรแมน

(Harry S. Truman) ไดสงพลเอกดกลาส แมคอารเธอร (Douglas MacArthur)

วรบรษแหงมหาสงคราม โลกครงท 2 เขามาทาการยดครอง (occupation) และมการราง

รฐธรรมนญขนเปนภาษาองกฤษกอน เพอประกนวาเปนประชาธปไตย แลวจงแปลเปน

ภาษาญป น เรยกกนวา รฐธรรมนญแมคอารเธอร (MacArthur constitution) และไดลด

พระราชอานาจของพระเจาจกรพรรดลงมาใหเปนเพยงสญลกษณ (symbolic status) ใน

ฐานะพระประมขของรฐ (head of state) รฐธรรมนญทรางขนเปนภาษาองกฤษและแปลเปน

ภาษาญปนฉบบดงกลาวซงใชอยจนถงปจจบน วาพระจกรพรรดไมมความศกดสทธใด ๆ

(no divinity)

รฐธรรมนญฉบบนมผลบงคบใชในป ค.ศ.1947 และจกรพรรดฮโรฮโต (Hirohito)

ทรงมสถานะเปนกษตรยภายใตรฐธรรมนญแบบเสรประชาธปไตยของโลกตะวนตก ซงยด

โยงอยกบทฤษฎสญญาประชาคม ตอมาในวนท 28 เมษายน ค.ศ. 1952 (พ.ศ.2495)

ภายหลงถกยดครองมาประมาณ 8 ป ญปนไดลงนามสนธสญญาสนตภาพ (Peace Treaty)

กบสหรฐอเมรกา ญปนไดเปนประเทศมอธปไตยคอเอกราชอยางสมบรณ

4. ทฤษฎเทวสทธ : กรณไทย

ทฤษฎเทวสทธเขามาในอาณาจกรสยามหรอตอมาเรยกวาอาณาจกรไทยตงแต

ปลายยคสโขทยประมาณเกนกวา 750 ปมาแลว โดยขอมเปนผนาเขามา และขอมกไดรบ

อทธพล คอ ไดรบการแพรกระจายทางวฒนธรรม (cultural diffusion) เกยวกบทฤษฎเทว

PS 103 153

สทธจากอนเดยอกตอหนง ดงน

4.1 สมยตนและสมยกลางสโขทยในสมยตนและสมยกลางยคสโขทยผนา

ประเทศมใชดารงตาแหนงเปนกษตรย แตเปนพอเมอง หรอเปนพอขน ตวอยางไดแก พระ

นามของผปกครองอาณาจกรสโขทยลาดบทสาม คอ พอขนรามคาแหง ในสมยนนไมม

ตาแหนงเปนกษตรยและยงไมมการใชราชาศพท แตฐานะแหงความเปนผนาเทยบเทา

กษตรย คอ เปนประมข

4.2 ปลายสมยสโขทย สมยกรงศรอยธยา และชวงหนงของยครตนโกสนทร

ในปลายสมยสโขทยอทธพลของทฤษฎเทวสทธของศาสนาฮนดไดแผขยายเขามายงประเทศ

โดยผานทางขอม ทฤษฎเทวสทธมอทธพลในสงคมไทยตงแตปลายสมยสโขทยสบเนองมา

จนถงสมยกรงศรอยธยาจวบจนกระทงชวงสมยกรงธนบรและสบเนองตอมาจนถงสมยกรง

รตนโกสนทร แตไดมอทธพลนอยลงภายหลงรชสมยของพระบาทสมเดจพระพทธเลศหลา

นภาลย

4.3 พระมหากษตรยในสงคมไทยยคกรงศรอยธยา ในความสมพนธระหวาง

พระมหากษ ตร ย ก บส งคมไทยในสม ยก ร ง ศ ร อย ธยาซ งยาวนานถ ง 4 17 ปน น

พระมหากษตรยทรงอยในฐานะตาง ๆ กน ดงตอไปน คอเปน 1) เจาชวต 2) พระเจาแผนดน

3) ธรรมราชา 4) นกรบอนยงใหญ และ 5) เทวราช

1) ทรงเปนเจาชวต ทรงมพระราชอานาจเหนอชวตทกคนในสงคม ไมวาบคคลนน

จะอยในฐานะสงตาอยางไร กฎหมายกรงศรอยธยาวาอานาจสงใหประหารชวตคนไดนนอยใน

พระมหากษตรย แตพระองคเดยวเทานน บคคลอนจะใชอานาจนนไดกตอเมอไดรบพระราชทาน

อาญาสทธ

2) ท ร ง อ ย ใ น ฐ า น ะ พ ร ะ เ จ า แ ผ น ดน ทรง เปน เ จ า ข อ งแผ นด นท ว พ ร ะ

ราชอาณาจกร จะพระราชทานแผนดนเปนเนอทเทาใด ใหแกผใดใชทามาหากนกได หรอจะ

ทรงเรยกคนเสยเมอไรอกกไดเชนเดยวกน ดงทปรากฎวาเอกสารเกยวกบทดนซงใชกน

ตงแตกรงศรอยธยาจนถงปจจบน บคคลมไดมกรรมสทธในทดนซงตนครอบครองอย แตไดรบ

พระบรมราชานญาตใหทามาหากนบนผนแผนดนตามพนทและกรรมสทธในพระบรมรา

ชานญาตใหใชทดนไดนน เปนสงทโอนใหแกกนหรอซอขายจานองกนได

3) ทรงอยในฐานะเปนธรรมราชา ทรงอปถมภพระพทธศาสนา และใชพระราช

อานาจปกครองรกษาสถาบนแหงพระพทธศาสนาตลอดจนศลธรรม ทรงตราพระราช

กาหนดกฎหมายตาง ๆ ใหคนในสงคมปฏบตตามโดยมเงอนไขวา จะตองทรงปฏบตตามพระ

PS 103 154

ราชกาหนดกฎหมายนน ๆ ดวยพระองคเอง และทรงเปนผชขาดชนสดทายในขอพพาทและ

ความผดถก

4) ทรงเปนนกรบอนยงใหญ ทรงอยในฐานะจอมทพไทย เปนผบงคบบญชาทหาร

สงสด(commander-in-chief) ของประเทศ ทรงเปนผนาทหารในการศกสงครามทงปวงไมวาจะ

เปนการสงครามเพอปองกนประเทศหรอในการขยายพระราชอาณาเขต

5) ทรงเปนเทวราช เมอมพระบรมราชโองการแลว พระบรมราชโองการนนถอวา

ศกดสทธ ผใดจะขดขนมได แมแตจะวจารณหรอแสดงความคดเหนในทางใด ๆ ไมไดทงสน

(ม.ร.ว.คกฤทธ ปราโมช, ลกษณะไทย. เลม 1 ภาคท 1, 2525 พมพเนองในโอกาส

ฉลองกรงรตนโกสนทร 200 ป)

5. ทฤษฎเทวสทธ : กรณจนโบราณ

ในแผนดนจนโบราณ ลทธเทวสทธปรากฏในรปความเชอวากษตรยหรอฮองเต

ปกครองเพราะไดรบ “อาณตแหงสวรรค” (แมนเดท ออฟ เฮฟเวน, mandate of heaven)

คอไดรบความเหนชอบจากเทพเจาหรอจากอานาจศกดสทธเบองบน

กรณของจนโบราณ ทฤษฎทางสทธเกยวโยงกบวล “ฟาสง” หรอ “ฟาลขต”

6. ทฤษฎทสอง : ทฤษฎเกยวกบการแบงงาน (Division of Labor theory)

ถอวารฐเกดขนเนองจากความจาเปนอนมขน เพราะกจการงานของมนษยไดแตก

แขนงและสลบซบซอนยงขน งานของมนษยมมากขน คอ มไมเฉพาะแตในเกษตรกรรม แต

ไดขยายออกไปเปนพาณชยกรรม อตสาหกรรม และการรวมตวทางเศรษฐกจในรปตาง ๆ กน เมอ

รฐอบตขน จาเปนตองมอานาจควบคมดแลการแบงงาน (division of labor) คอ ดแลวาใคร

ควรจะประกอบอาชพอะไรและแตละอาชพจะตองอยในเกณฑอยางไร ทฤษฎนยดความจาเปน

ทางเศรษฐกจซงจะ ตองคาจนเกอหนนดานการเมอง

7. ทฤษฎทสาม : ทฤษฎสญชาตญาณ (Instinct theory) หรอทฤษฎธรรมชาต

(Natural theory)

7.1 ทฤษฎสญชาตญาณกลาววา มแรงธรรมชาต (natural force) ทผลกดนให

มนษยรวมตวกนใหเปนรฐหรอใหเปนองคการทางการเมองขนมา แรงธรรมชาต คอ สงทอบต

ขนเอง เมอเกดมาเปนมนษยเปนสญชาตญาณ (instinct) เกดขนโดยอตโนมต เปนเรองทไม

มการปรงแตงโดยสภาพแวดลอมในภายหลง

PS 103 155

7.2 อารสโตเตล บดาแหงวชารฐศาสตร กลาวไววา “รฐถอกาเนดมาจาก

ธรรมชาต”และ“มนษยเปนสตวทมธรรมชาตใหอยในเมองหรอรฐ” (โฮโม โปลตคส—

homo politicus) หรอมนษยทมชวตสมบรณกตอเมออยในเมองหรอนครรฐ (Man is a

political animal)

(Aristotle, The Politics,Book II.)

หากไมอาศยอยในรฐ (นครรฐ) แลว อารสโตเตลถอวาจะตองเปน “เทพยดา” หรอ

“สตวโลกอนๆ” (gods or beasts) คากลาวของอารสโตเตลนมผแปลความหมาย

คลาดเคลอนอยบอย ๆ คอ มกจะแปลวามนษยเปนสตวการเมอง (สนใจเรองการเมองโดย

ปกตวสย) แตความหมายของอารสโตเตล คอ ชวตมนษยจะสมบรณไดกตอเมอองคการ

ทางสงคมทใหญกวาครอบครว หรอใหญกวาหมบาน

อารสโตเตลถอวามนษยโดยธรรมชาตจะอยตามลาพงมไดหรอแมอยในกลมสงคม

เพยงระดบครอบครวกไมพอเพยง อารสโตเตลถอวามนษยมแรงผลกดนหรอแรงกระตนภาย

ในทจะตองอยในองคการทใหญกวาครอบครวหรอแมกระทงใหญกวาหมบาน ซงอารสโต

เตลถอวาไมทาใหชวตคนสมบรณ มนษยจงตองดนรนรวบรวมหมบาน เพอกอตงเปนองคการ

การเมองทใหญขนคอเปนระดบนครรฐ ทฤษฎสญชาตญาณตรงขามกบทฤษฎอรฐนยม

(แอนนาคสม, anarchism) ซงถอวามนษยไมควรอยในรฐ แตทฤษฎสญชาตญาณบงวา

มนษยมจตใจประสงคจะอาศยอยในรฐ

7.3 ทฤษฎสญชาตญาณนบางครงเรยกวา ทฤษฎธรรมชาต

(Garlton C.Rodee, et al.Introduction of Political Science, 3rd ed. Tokyo:

McGraw-Hill Kogakusha,1976,p.20.)

ทฤษฎนถอวาสงคมอนประกอบดวยบคคลตางอาชพ ตางบทบาท ตางเพศ ตาง

ผวพรรณ ตางวย ฯลฯ ยอม “ววฒนาการ” คอการเปลยนแปลงสมาเสมอ แมบางครงจะเปนไป

อยางเชองชากตาม ผลในทางตรรกวทยากคอ แนวโนมทวาอะไรทไดเกดมายอมดอยแลว และไม

ควรเปลยนแปลงมากนก

ผยดถอแนวคดแหงการววฒนาการตามธรรมชาต (natural theory) มตวอยางคอ

เอดมนด เบอรก ( Edmund Burke) รฐบรษชาวองกฤษ ผมทรรศนะแบบอนรกษนยม

8. ทฤษฎทส : ทฤษฎสญญาประชาคม (Social contract theory)

ทฤษฎสญญาประชาคมเกยวพนกบสมมตฐานในเรอง “ภาวะธรรมชาต” (state of

PS 103 156

nature) และ “สทธโดยธรรมชาต” (natural right) ทงนโดยอางวาในสมยดกดาบรรพเปน

เวลาลวงเลยนบหมน ๆ ปมาแลว มนษยโบราณยงไมมการรวมตวเปนบานเมองหรอไมมการ

รวมตวเปนรฐนบไดวาเปนภาวะธรรมชาต โดยขาดความสมพนธเชงการเมอง ภาวะ

ธรรมชาตเปนเพยงสภาพแหงความเปนองครวมของสงคม (society), ยงไมมสภาพเปน

สงคมการเมอง (political society or

polity)

ในภาวะธรรมชาตคอเมอยงไมมการเกดขนของสงคมการเมอง มนษยยอมมสทธ

ตามธรรมชาต อนไดแก สทธทมมาแตกาเนดโดยเฉพาะในการปกครองตนเอง และเมอมอย

ในตวคนตงแตออนแตออกยอมสามารถมอบใหบคคลอนได

การมอบหมายยกสทธทมตดตวเองมา (คอสทธธรรมชาต) ใหผอนนอาจทาไดในรป

ของการใหทาหนาทอยางหนงหรอรประกอบกจหลายอยางกได การมอบหมาย (delegate) ม

ลกษณะแหงการใหเปน “ตวแทน” (representation) ในขอสมมตฐานวามการมอบหมายสทธ

นใหถอวาเปนการกระทาพรอม ๆ กนหลายคน เรยกวามการทา “สญญาประชาคม” หรอ

“สญญาสงคม” สญญาประชาคม คอ ขอสมมตฐานวามการทาสญญาโดยทมการมอบ

อานาจหรอมอบสทธใหบคคลใดบคคลหนงใหเปนผนาหรอผปกครองของชมชนนน มนกคด

หลายคนทไดสรางทฤษฎเกยวกบสญญาประชาคม เชน ฮอบส ฮอบส และจอหนลอค และพง

เขาใจวาการทาสญญานเปนเพยงขอสมมตเทานน ทงนเพราะยอมไมมการจดบนทก

เหตการณในยคสมยทเปนหมน ๆ หรอนบเปนแสนปมาแลว

ผปกครองทไดรบมอบหมายอานาจนบางทฤษฎสญญาประชาคมอางวาเปนการมอบ

หมายอยางเต มทและเดดขาด บางทฤษฎอ างว าเปนการมอบหมายโดยมเง อนไข

รายละเอยดเพมเตมมดงตอไปน

9. ทฤษฎสญญาประชาคมของธอมส ฮอบส (1588-1679) และของจอหน

ลอค (1632-1740)

9.1 ฮอบส ฮอบส มชวตอยในชวงสงครามกลางเมองอนยาวนานประมาณ 10

ปขององกฤษ(1642-51) หนงสอสาคญของ ฮอบส ไดแก The Leviathan (เดอะ เลไวอะทน)

เขาเชอวามนษยมธรรมชาตทเลวราย คอ มแนวโนมทจะประพฤตชวตลอดเวลา อกทงเขา

อนมานไววา ชวตในอดตนนไมนาอภรมยแมแตนอย คอ “โดดเดยว, ยากแคน, โสโครก,

ปาเถอน และอายสน” (solitary, poor, nasty, brutish and short.) และเมอมสญญา

PS 103 157

ประชาคมแลวจะตองเปนการมอบอาญาสทธอยางทไมมโอกาสทจะเรยกคนไดคอเมอ “ใหแลว

ใหเลย” เปนการใหโดยเดดขาดเปนนรนดร

ทฤษฎของฮอบสเปนการมองโลกในแงราย(pessimistic) คอ เหนวามนษยจะตอง

อยภายใตหวหนาหรอผนาอยตลอดเวลา มฉะนนกจะกระทาชวเพราะควบคมตนเองไมได รฐท

ถอกาเนดขนมาตามทฤษฎของฮอบสน เปนรฐทมผนาแบบเผดจการหรอแบบทใชอานาจอยาง

เตมท

9.2 สญญาประชาคม ทฤษฎของจอหน ลอค การมอบหมายสทธอยางมเงอนไข

เปนทฤษฎของนกวชาการชาวองกฤษอกผหนง ชอ จอหน ลอค (1632-1740)

หนงสอสาคญของจอหน ลอค คอ บทพจารณาวาดวยรฐบาล—Two Treatises of

Government

จอหน ลอค เชอวามนษยมธรรมชาตทดมาตงแตกาเนด ความหมายของธรรมชาตทด

คอ มแนวโนมทจะประพฤตด แตการอยในภาวะธรรมชาตโดยมสทธตามธรรมชาตนนลอคอาง

วามความยงยาก คอมปญหาเกดขน ไดแก การไมมผตดสนเมอมการขดแยงเกดขน

เพราะแตละคนมสทธโดยธรรมชาตพอ ๆ กน โดยไมมใครมอานาจเหนอใคร สภาพ

ธรรมชาตการอยรวมกนในสงคมอนเปนสภาพยงไมเขาสสภาพทางการเมอง สภาพทาง

การเมองเกดขนเมอใชอานาจ “เหนอ” คนอนในสภาพของชมชน หรอในสภาพ “สาธารณะ”

(public)

การเขาสสภาพทางการเมอง (political) คอ การทาชมชนหรอสงคมใหมสภาพเปน

“เผาชน” หรอใหเปน “รฐ” ขนมาไดนนเขาตงขอสมมตฐานวาเปนการทาสญญามอบหมาย

อานาจใหบคคลหนงเปนผนาหรอผบรหาร แตการมอบอานาจนเปนไปอยางมเงอนไข คอ

ผทไดรบมอบอานาจจะตองประพฤตตนอยในกรอบแหงความถกตองตามเสยงของคนหมมาก

หากไมปฏบตตามเงอนไข ผทไดรบมอบอานาจกอาจถกถอนจากตาแหนงได

ทฤษฎมองธรรมชาตมนษยในแงด คอ มความไววางใจ (trust) เพอนมนษยวา

โดยเนอแทมอปนสยหรอแนวโนมทจะประพฤตไปในทางทดไมทาใหเกดความเสยหายแก

สวนรวม แตการทตองมการทาสญญาเพอมอบสทธบางอยางใหแกสวนรวมนนเปนไปเพอ

“ความสะดวก” เพอจะมระบบแหงการอยรวมกนในสงคม เชน มผตดสนเมอมกรณพพาท

เกดขนระหวางปจเจกชน

9.3 สรปสาระของทฤษฎสญญาประชาคม เดมทเดยวถอวาเปน “การทาสญญา”

แบบชวนรนดร และทากนมาตงแตบรรพกาลนานมาแลว ในกรณสหรฐอเมรกาอาจถอไดวา

PS 103 158

นบตงแตการเลอกตงประธานาธบดอเมรกนสมยแรก คอ ยอรจ วอชงตน

การทาสญญาประชาคมทยนยาว ไดแก การม “รฐธรรมนญ” แตมขอกาหนดใหม

สญญาประชาคมทมผลเปนชวงเวลาสน กลาวคอใหมการเลอกตงเปนระยะๆ(เชนทก 2 ป ทก

4 ป เปนตน)

และผไดรบเลอกตงขนมาเปนชวงเวลาแหง “วาระของการดารงตาแหนง” (term of office)

บทบาทของสามญชนไดร บการยอมรบ ไดแก การถอวาทกคนม “สทธตาม

ธรรมชาต” ในบางเรอง เชน การมสทธในการ 1) แสดงความคดเหน 2) การมความเชอ

หรอ 3) การนบถอศาสนา

10. ทฤษฎทหา : ทฤษฎอภปรชญา (Metaphysical theory)

เฟรดเดอรค เฮเกล (ค.ศ.1770-1831) นกวชาการเยอรมนสนบสนน ทฤษฎนถอวา

รฐมสภาพพเศษแตกตางจากสงคมของคนโดยทวไป ทฤษฎนมอทธพลมากตอการขยายตว

ของลทธฟาสซสม และพรรคนาซในประเทศเยอรมนกอนมหาสงครามโลกครงทสอง

เฮเกล ถอวารฐเปนสภาพนามธรรม (abstract) คอ จบตองหรอสมผสไมได แตเปน

สภาวะทมอยอยางแทจรง รฐมตวตนเปนเอกเทศจากสงคมมนษยธรรมดา คอ มสภาพเฉพาะ

ของตนเอง เขาขนอภปรชญา (metaphysics) อนหมายถงมสภาวะเหนอโลกเหนอสภาวธรรม

ดา และจะยนยงคงกระพนอยตลอดกาล

(S. Avineri. Hegel’s Theory of Modern State. Cambridge: Cambridge

University Press,1972.)

ผลทตามมาจากทฤษฎของโฮเกลทยกยองบชารฐ คอ เกดความคลงไคลบชาชาต

จนกระทงมสวนทาใหเกดความศรทธาตอรฐเยอรมน และรฐอตาลในสมยนน

แมจะมหลายปจจยททาใหคนเยอรมนหนไปสนบสนนฮตเลอรและคนอตาเลยน

สนบสนนมสโสลน แตอทธพลของความคดของเฟรดเดรค เฮเกล ในการยกยองรฐคอองค

รวมมากกวาตวบคคลหรอปจเจกชนยอมปรากฏอย

11. ทฤษฎทหก : ทฤษฎทางกฎหมาย (Legal or juristic theory)

ถอวารฐมขนมาโดยความจาเปนทางกฎหมาย คอ เมอมคนอยรวมกนในสงคมเปน

จานวนมาก ยอมจาเปนตองมบทบญญตตาง ๆ ขนมาเพอกาหนดมาตรฐานแหงพฤตกรรม

นอกจากน ยงตองมองคการทจะตองดแลใหมการประพฤตปฏบต ตามบทบญญต

(enforcement) เหลานน องคการนน คอรฐ

PS 103 159

ทฤษฎนคลายกบทฤษฎสญญาประชาคม คอ เชอวารฐถอกาเนดขนมาเพราะม

ความจาเปนทจะตองมกาหนดกฎเกณฑตาง ๆ ในสงคม แตใหความสาคญเนนหนกไปเรอง

เชงกฎหมายสาหรบสวนรวม

ทฤษฎสญญาประชาคมเนนหนกไปในเรองของผมสทธหรอผมอานาจในการออก

กฎหมายซงมกมไดกลาวถงสภาพธรรมชาตหรอมองยอนไปในอดตอนไกลโพน

(G.B.de Huszar and T.H.Stevenson, Political Science, Ames,Ohio, Littlefield

and Adams,1951,p.10.)

ทฤษฎสญญาประชาคมเปนการตงขอสมมตฐานเกยวกบเหตการณ หรอสภาพ

การณในอดตสมยปฐมกาลหลายหมนหลายแสนปมาแลวของมนษยชาต ซงยอมไมมผใด

ทราบวาเปนอยางไรอยางแทจรง

12. ทฤษฎทเจด : ทฤษฎเชงชววทยา : รฐมสภาพเปนอนทรย (Organismic

theory)

รฐเปรยบเหมอนสงมชวตเคลอนไหวได ถอวารฐประกอบไปดวยสวนตาง ๆ

เสมอนเปนอวยวะตาง ๆ รฐยอมมวงจรของการววฒนาการคลาย ๆ ของสงมชวต รฐเกดขน

โดยธรรมชาตและการเจรญเตบโตกเปนไปแบบสงมช ว ต คอยเปนคอยไป อปสรรค

ขดขวางการเจรญเตบโตอาจมอยบาง แตในทายทสดยอมมการเปลยนแปลงไปทานอง

เกยวกบรางกายมนษยทอาจเจบปวย หรอประสบอบตเหตบางบางครงบางคราว

การเปรยบรฐวาเหมอนอนทรย หรอสงมชวตมกเปนไปเพอแสดงใหเหนวามความ

สมพนธอยางใกลชดระหวางหนวยตาง ๆ ของรฐ หากมการเปลยนแปลงในหนวยหนง

หรอในองคการหนง ยอมกระทบกระเทอนหนวยหรอสวนอน ๆ ดวย หนวยของรฐ ไดแก

ฝายบรหาร, นตบญญต และตลาการ เปนตน

ทฤษฎนถอวา“สงคม”(society) กบรฐ(state) มความหมายอยางเดยวกน แทนท

จะเหนวารฐมลกษณะพเศษเฉพาะในดานการเมอง สวน “สงคม” นน กนความทกวางกวา คอ

หมายรวมถงสถาบนอนๆ เชน ศาสนา เศรษฐกจ หรอการศกษาและวฒนธรรมเขาไปดวยเมอ

กลาววาพรรคการเมองหรอเสรภาพ ฯลฯ เปน “หวใจ” ของระบอบการปกครองประชาธปไตย

เปนการใชอปมาอปมยทเอนเอยงมาเปรยบเทยบวารฐมลกษณะคลายรางกายมนษย

PS 103 160

13. ทฤษฎทแปด : รฐเกดขนมาโดยใชความรนแรงอานาจหรอการบงคบ

(force, coerciontheory)

เกยวของกบสมมตฐานทวาเมอหลายหมนหรอหลายแสนปมาแลวมนษยเรรอน

พเนจร โดยมความดดนกาวราว มการรกรานกนระหวางเผาเพอแบงผลประโยชนตาง ๆ

เมอเผาหนงไดกลายเปนผพชตแลว ผพเนจรเหลานกตงตนเปนอภสทธชน คอ

เปนผมสทธพเศษตาง ๆ จนตงตนเปนนายหรอปกครองดนแดนทตนไดชยชนะ

ในระหวางทคงสภาพเปนเผาอาจเรยกรองเพยงบรรณาการ (คอ ของกานล) จากผท

อยใตปกครองแตเมอกลายเปนบานเมองหรอกลายเปน “สงคมการเมอง” มากยงขนแลวยอม

สามารถเกบภาษอากรและคาบรการอนอกดวย

ทฤษฎเกยวกบการใชกาลงบงคบนมกคนหอยบอย ๆ โดยมกเชอกนวาจาเปนตองม

“ผนา” หรอ “มขบรษ” ผทรงพละกาลงในการสรบเพอปกปองและเพอผดงความสงบสขตาง ๆ

ตาแหนงของผนานนอาจเปลยนแปลงตามกาลสมย เชน เมอมการรวมตวเปนเผาก

เปน “หวหนาเผา” เมอมการรวมตวกลายเปนอาณาจกร ผนากกลายเปน “กษตรย” หรอ

“เจาผครองนคร”

นกปรชญาและนกประวตศาสตรองกฤษเชอสายสกอต ชอ เดฟวด หรอ เดวด ฮม

(David Hume, 1771-76) สนบสนนทฤษฎการกาเนดรฐโดยพละกาลง

เดวด ฮม กลาววา “นาจะเปนไปไดวา การมหวหนาหรอประมขของหมชนเกด

มขนมาไดนน เปนเพราะในชวงแหงการรบไดมบรษ ซงมความสามารถและกลาหาญ

เปนเลศ...และการมสภาพปนปวนทาใหคนเคยชนกบการอยภายใตบคคลนน”

(David Hume, Essays. V.: “Of the Origin of Goverment”; cf Appadorai,

op.cit.,p.32.)

ตวอยางมหลายกรณ เชน ในครสตศตวรรษท 9 คอ ประมาณ 1,100 ปเศษมาแลว ม

คนหลายเผาในสแกนดเนเวยไดตอสซงกนและกน และผลกคอทาใหเกดอาณาจกร 3 แหง

ไดแก 1) นอรเว 2) สวเดน และ 3) เดนมารค อกตวอยางหนง ไดแก ในครสตศตวรรษท 6 ม

การตงอาณาจกรลอมบารด (Lombardy) และสเปนขนจากการใชพละกาลงตอส

14. จดประสงคและหนาทแหงรฐ

มแนวคดตาง ๆ กน

14.1 ทรรศนะของอารสโตเตล ถอวาหากมนษยมชวตอยแบบโดดเดยวอยกนเพยง

PS 103 161

ระดบครอบครว หรอแมกระทงอยกนเปนชมชนระดบหมบานกยงหามชวตทสมบรณไม

นกปราชญกรกผนเหนวาการมรฐชวยใหมชวตทสมบรณ ซงหมายถงการมคณภาพชวตอน

ไดแก สภาวะชวตทดถกตองตามครรลองแหงเหตผล

อารสโตเตลกลาวไวในหนงสอชอ การเมอง ของเขาไววา “จดประสงคของรฐไมใช

เพยงเพอมชวตอย แตจะตองเปนไปเพอชวตซงมคณภาพด” (“The end of the state is

not mere life. It is rather, a good quality of life.”)

Cf. Andrew Hacker, Political Theory, New York: Maemillan, 1961,p.81.

อารสโตเตล กลาววาการมรฐเพอ 1) ชวยแกปญหาเรองความจาเปนพนฐานปจจย 4

และใหความสะดวกสบายหรอใหสวสดภาพตาง ๆ 2)มงมนใหเกดความดงามหรอคณธรรมขน

ในรฐดวย

(“Any polis-must devote itself to the end of encouraging goodness.”)

14.2 ทรรศนะของจอหน ลอค จอหน ลอค มแนวคดทแตกตางออกไปมาก จาก

อารสโตเตลซงเนนเรองคณภาพชวต ซงใหความสาคญกบเรองทางวตถไมมากนก คอ เอน

เอยงไปในทางจตนยม จอหน ลอค มชวตอยในชวงใกลการปฏวตอตสาหกรรม ให

ความสาคญกบหนาทของรฐในการพทกษทรพยสน (property) ลอค กลาววา “จดมงหมายท

ยงใหญและสาคญทสดทางการรวมตวขนเปนรฐ และอยภายใตรฐบาลไดแก การรกษาไวซง

ทรพยสน” (The great and chief end of men’s uniting into commonwealths and putting

themselves under government, is the preservation of their property.”

(Cf. Hacker, op.cit.,p.250.)

14.3 จดมงหมายและหนาทแหงรฐ : ทรรศนะของมองเตสกเออ นกปราชญและ

นกนตศาสตรชาวฝรงเศสระดบปรมาจารย คอ ชารลส หลยส มองเตสกเออ (Charles Louis

Montesquieu, 1989-1755) กลาวไวในหนงสออนสาคญยงชอ จตวญญาณของบรรดา

กฎหมาย (The Spirit of Laws,1748) วารฐมหนาทตอราษฎร คอ 1) คมครองชวต 2) ใหม

อาหารทเหมาะสม 3) มเสอผา 4) ครองชวตทเปนปกตสข

(Robert Stewart (com.) The Penguin Dictionary of Political Quotations,

Middlesex: Penguin Books,1984,p.116.)

15. จดมงหมายและหนาทแหงรฐ : ทรรศนะของแจคอบเสนและลปแมน

ทรรศนะของนกรฐศาสตรรวมสมย 2 คน ดงกลาวมดงน คอ 1) ใหสงคมมความสงบสข

2) ความผาสกสวนบคคล 3) สงเสรมความผาสกสวนรวม 4) สงเสรมคณธรรม

PS 103 162

15.1 จดมงหมายทหนง : จดการใหสงคมมความสงบสข เพอบรรลเปาหมาย

ดงกลาวเปนหนาทของรฐทจะตองดแลคมครองรฐคอประเทศชาตหรอสงคมสวนรวม1)

ไมใหถกเบยดเบยนยาย จากภายนอก 2) ใหมความสงบภายใน 3) ใหไดรบความยตธรรม

(fairmess, justice)

15.2 จดมงหมายทสอง : สงเสรมความผาสกสวนบคคล ซงมงใหสขกาย

(สขภาพรางกายด) และสบายใจ (สขภาพจตด) ตอปจเจกชน คอระดบจลภาค คอยอมใหม

เสรภาพและสทธขนมลฐานในฐานะเปนพลเมอง (citizens)

15.3 จดม งหมายทสาม : สงเสรมความผาสกสวนรวม ซงสอดคลองกบ

พระพทธศาสนาทวา “ปชาสข มหตตม” คอ “ความสขของราษฎรเปนของเลศโดยแท”

เปนมมมอง (perspeotive)ในระดบองครวมหรอสวนรวม (collective wholy) คอยอมหมายถง

การไดผนา ผบรหารทดและมความสามารถยอมดาเนนการตางๆ เพอใหเกดความผาสกใน

สวนรวม

(Jacobsen and Lipman, op.cit.,pp.15-16.)

15.4 จดมงหมายทส : สงเสรมคณธรรม การทรฐมจดประสงคในการสงเสรม

ศลธรรมอนดงามของราษฎร จะเหนไดจากการทพระบาทสมเดจพระเจาอยหว ทรงมพระราช

ดารสเนองในโอกาสพระราชพธพระบรมราชาภเษกไววา “เราจะครองแผนดนโดยธรรม

เพอประโยชนสขของมหาชนชาวสยาม”

16. จดมงหมายของการสถาปนาสหรฐอเมรกา

16.1 เอกสารประกาศอสรภาพของสหรฐอเมรกา Declaration of Independence

ซงรางขนโดยธอมส เจฟเฟอรสน และได รบความเหนชอบโดยรฐสภาแหงทวป

(Continental Congress) ในวนท 4 กรกฎาคม ค.ศ.1776 (พ.ศ.2319) ระบวาการสถาปนา

ประเทศสหรฐอเมรกาเกดจากการความเชอมนใน “ความจรงทปรากฏชดในตนเอง” (self-

evident truths) ไดแก 1) มนษยเกดมาทดเทยมกน 2) มนษยเกดมาพรอมกบสทธ “ตด

ตว” ไดแก 1) การมชวต 2) การมเสรภาพ และ 3) การแสวงหาเพอไดมาซงความสข (pursuit

of happiness)

(James Flynn and William Dunham, American Political Documents, New

York: Monarch Press, 1966, p.27.)

จดมงหมายดงกลาวเปนคายนยนมงมนชวงตนแหงการประกาศอสระภาพจากการยด

ครองของจกรวรรดองกฤษ

PS 103 163

16.2 จดมงหมายของสหรฐอเมรกาทจะปรากฏในรฐธรรมนญอเมรกนซงประกาศใช

11 ป ตอมาม ดงน 1) เพอสถาปนาความยตธรรม 2) เพอความสงบสขภายใน 3) เพอให

ประเทศปลอดภยจากการรกราน 4) เพอสงเสรมความผาสกของราษฎร และ 5) เพอคงไวซง

เสรภาพ

(Peter H. Odegard and Victor Rosenbaum. Documents and Readings in

American Government, New York: Holt, Rinehart and Winston,1961,p.151.)

16.3 ในเรองจดหมายของชาตอเมรกนนประธานาธบดอเมรกน ดไวท ด. ไอเซน

เฮาร ผอยในตาแหนงระหวาง 1952-1960 แตงตงคณะกรรมาธการขนชดหนงใหชอวา

“คณะกรรมาธ- การวาดวยจดมงหมายแหงชาต” (Commission on National Goals)

ซงใหผเชยวชาญดานตาง ๆ แสดงทรรศนะออกมา คอ จดมงหมายภายในประเทศ

(Goals for Americans, American Assembly: Columbia University, 1960, pp.3-

23.)

ผลงานของคณะกรรมาธการดงกลาวระบวาจดมงหมายของชาตอเมรกนมดงน

1) เกยวกบปจเจกชน ตองสงเสรมศกดศรของพลเมอง สนบสนนใหมการพฒนา

ศกยภาพ และใหโอกาสในการแสดงออกอยางมความรบผดชอบและมประสทธภาพ

2) ความเสมอภาค ตองยดหลกความทดเทยมกน หามการกดกนสตรและการ

เหยยดผว

3) กระบวนการประชาธปไตย จะตองสงเสรมกระบวนการประชาธปไตย

โดยเฉพาะในการแสดงออกซงนานาทรรศนะตอนโยบายสาธารณะและการมสวนรวมในการ

เลอกผแทนของตน

4) การศกษา ตองมการปรบปรงใหดขนในทกระดบและทกสาขา

5) ศลปวทยาการ ตองสงเสรมทงดาน 1) ศลปศาสตร และ 2) วทยาศาสตร

ทางดานวทยาศาสตรควรเนนการวจยขนมลฐาน

6) การเศรษฐกจแบบประชาธปไตย (democratic economy) ระบบเศรษฐกจ

ควรเปนแบบกระจายกวาง (diffused) และมดลยภาพ การกระจายกวาง เศรษฐกจตองไม

จากดอยในอานาจของบรรษทหรอสหพนธกรรมกรไมกแหง

การมดลยภาพ คอ บคคลมโอกาสในการเลอกงาน เลอกสนคาและบรการตาง ๆ และ

หากมปญหายอมใชวธการตอรองแบบหลายคนรวมกน (collective hargaining)

7) ความเจรญทางเศรษฐกจ เศรษฐกจควรเตบโตในอตราสง แตใหเปนไปตาม

PS 103 164

ก. เกณฑแหงการเปนเศรษฐกจแบบเสร ข. ไมใหเกดเงนเฟออยางมาก

8) การเปลยนแปลงทางเทคโนโลย ควรสงเสรมการใชเทคโนโลยใหม ๆ

17. วตถประสงคของรฐในรฐธรรมนญอนเดย

ในอารมภบทของรฐธรรมนญของสาธารณรฐอนเดย เมอป ค.ศ. 1950 มกลาวถง

จดประสงคของการสถาปนาสาธารณรฐอนเดยไวดงน คอ 1) เพอใหมความยตธรรมในทาง

สงคม เศรษฐกจ และการเมอง 2) เพอใหมเสรภาพในการคด การแสดงออกตาง ๆ ในความ

เชอและในการนบถอศาสนา 3) เพอใหมและสงเสรม ซงสถานภาพและโอกาสของปวงชน

และ 4) เพอใหมภราดรภาพโดยเหนศกดศรแหงเอกบคคลและเอกภาพแหงชาต

(Norman D. Palmer. The Indian Political System, Boston: Houngton

Mifflin,1961, p.92.)

ขอสงเกต รฐธรรมนญอนเดยเนนความสมพนธใกลชดเสมอนพนองระหวางคน

อนเดย (ภราดรภาพ) แตกปรากฏวาอนเดยยงแตกแยกอยดวยปญหาชนชนวรรณะ ปญหา

ทองถนหรอพรรคพวกนยม (communalism) และปญหาความผดแผกในเรองภาษา เปนตน

18. บทสรป

มนษยชาตอบตขนในโลกนกวา 1 ลานปมาแลว แตหลกฐานเชงประวตศาสตรมขน

ภายหลงจากนนเปนเวลานานมาก คอ มขนเพยงประมาณไมกพนปทผานมา ดงนน การ

กลาวถงแหลงทมาหรอกาเนดของรฐจงตองอาศยขอสมมตฐานหรอการวเคราะหเชงทฤษฎ

แนวคดมตาง ๆ กน เชนวาดวยแรงผลกดนจากธรรมชาต ซงถอวาการกาเนดของรฐถกลขต

ไวลวงหนาเชนเดยวกบเมอมเมลด acorn ยอมเตบโต ขนเปนตนโอค ซงเรยกกนวา

teleology คอ ถอวาจดเปาหมายถก “ลขต” หรอถก “บญชาสง” ไวลวงหนาแลว ทานอง

เดยวกบคากลาวทวา “อะไรจะเกดกจะตองเกด”

นอกจากนกมแนวคดหรอทฤษฎอน ๆ อก ไดแก ทฤษฎสญญาประชาคมและทฤษฎ

อภปรชญา เปนตน

PS 103 165

19. ตวอยางคาถาม

1) ฟาโรห ปกครองประเทศโดยทฤษฎหรอความเชออะไร และ RA คออะไร

2) อวตารเกยวกบทฤษฎกาเนดรฐอยางไร

3) “ทพยอาสนเคยออนแตกอนมา” สมพนธอยางไรกบทฤษฎการกาเนดรฐ

4) แมกนาคารตา ฉบบทเกาแกทสดอายประมาณเทาใด

5) พระจกรพรรดญปน มสถานะอยางไรภายใตรฐธรรมนญปจจบน

6) พระมหากษตรยในยคกรงศรอยธยาทรงอยในฐานะใดบาง

7) แนวคดหรอทฤษฎวาดวยทมาของรฐของผใดซงตรงกนขามกบทฤษฎอรฐนยม

8) สทธตามธรรมชาตกบภาวะธรรมชาตอยในทฤษฎอะไร

9) ชวตมนษยมองในแงภยทวา “โดดเดยว โสโครก ปาเถอน และอายสน” เปนของ

นกทฤษฎผใด

10) นกวชาการผใดทสนบสนนทฤษฎอภปรชญา

11) จดมงหมายและหนาทของรฐตามแนวของมองเตสกเออ เนนประเดนแรกอะไร

12) จดมงหมายของสหรฐอเมรกาตามทปรากฏในรฐธรรมนญอเมรกนขอแรกคอ

อะไร

13) ดไวท ด. ไอเซนเฮาร มความสาคญอยางไร

14) จดมงหมายของรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย ฉบบ 2550 มอะไรบาง

“Unless justice be done to others it will not be done to us.”

Woodrow Wilson

Cf. Laurence Peter, comp,

Quotations For Our Time

London: Methuen,1982,p.275.

“หากไมแสดงความยตธรรมใหแกผอน อยาหวงวาตนเองจะไดรบความยตธรรม”

วดโรว วลสน

อดตประธานาธบดอเมรกน

PS 103 166

15) ญปนประกอบดวยเกาะประมาณเทาใด

16) รฐธรรมนญแมคอารเธอร หมายถงอะไร

17) ทฤษฎเทวสทธเขามาสไทยยคใด

18) พระมหากษตรยไทยตามทรรศนะของ ม.ร.ว.คกฤทธ ทรงอยในฐานะใดบาง

19) อาณตแหงสวรรค หมายถงอะไร

20) ทฤษฎสญญาประชาคมมลกษณะอยางไร

21) ผไดรบเลอกตงเปนประธานาธบด คนแรกของ ส.ร.อ. คอใคร

22) จดมงหมายของรฐธรรมนญอนเดยมอะไรบาง

“Good nature and good sense must

ever join; To err is human, to forgive divine.”

Alexander Pope

Cf. James B. Simpson, comp.

Simpson’s Contemporary Quotations

(Boston: Houghton Mifflin,1988),p.62.

“อปนสยโดยทายะสมบตและโดยสามญสานกทดตองไปดวยกน

การทาผดพลาดพลงเปนปถชนวสย การใหอภยเปนเทพลกษณะ”

แอเลกซานเดอร โปป