chatวิทย์ ชิดเยาวชน vol. 7

Chat วทย ชดเยาวชน Vol.7 ทตเยาวชนวทยาศาสตรไทย

โลกรอน กบสภาพอากาศปจจบน

ไขเลอดออก ควรปองกนอยางไร

‘มอ เทา ปาก’ โรคฮต เกดจากอะไร?

กระเทยม แกโรคกลาก เกลอน

Chat วทย ชดเยาวชน Vol.7 ทตเยาวชนวทยาศาสตรไทย

ประกาศจาก อพวช.

1

Chatวทย ชดเยาวชน Vol.7 ทตเยาวชนวทยาศาสตรไทย

Chat วทยชดเยาวชน

ปท 1 ฉบบท 7 เดอนสงหาคม 2555

โดย

บรรณาธการบรหาร: ธนพงษ วชรโรจน หวหนาฝายศลปกรรม: วชรศกด สอนพรนทร กองศลปกรรม : ดรณภพ พวงสมบต, ธนพงษ วชรโรจน พสจนอกษร: ธนพงษ วชรโรจน, วชรศกด สอนพรนทร นกเขยน: ราชสหแหงสารธาร, ไอเดย,พสฏฐ นธยานนท, กรปวณ เจรญผลพบลย, พงษศวะ กนอก, กมปนาท สงาเพชร, พระณฐ มณอนทร Email: [email protected] Facebook fanpage: chat วทย ชดเยาวชน


CCCooonnnttteeennnttt IIIssssssuuueee 777 ทตวทย...ชดเยาวชน 3

‘สมภาษณทตวทยฯ รกษโลก’

Space bar 6 ‚ใครๆ กไปอวกาศได‛

สมนไพรกบสขภาพ 8 ‘กระเทยม แกกลากเกลอน’

Astronomy stories 10 ตอน ชวดาราศาสตร

สาระพน ปน ยา 15 ‘โรคไขเลอดออก’

จลชววทยานาร 17 ‘มอ เทา ปาก’

ทตวทย...แจกรางวล 20

บก. ถงเยาวชน

สวสดครบ เขาสเดอนของแมหลวงไทย และเปนวนทลกๆ ควรแสดงความกตญตอผเปนแมดวยการกมกราบแทบเทาพรอมกบพวงมาลยมะลหอมนาอบไทย ไมใชเพยงแควนแมเทานน เยาวชนไทยทกคนสามารถแสดงความรกกบแมไดทกวน ทกโอกาส

จะเหนวาชวงเดอนสองเดอนทผานมา สภาพอากาศแปรปรวนแบบไมเปนปเปนขลยเลย อยากจะฝนตกกตก อยากจะหยดตกกหยด ยงไงเยาวชนไทยควรรกษาสขภาพดวยนะครบทกคน

ฉบบนจงขอสมภาษณทตเยาวชนวทยาศาสตรไทยประป 2010 นามวา แบงค พรณฐ ซงทกคนรจกกนเปนอยางดหลงจากเปดตวอยางเปนทางการไปเรยบรอยแลว เราจะไปดสวา แบงค มความคดอยางไรกบสภาวะอากาศแบบน ในฐานะทตเยาวชนวทยฯ เขาจะมวธการอยางไรทจะแบงปนกบนองๆ เยาวชน พบกนในเลมครบ

สดทายน พวกเรากหวงวา วารสารฉบบนจะทาใหผอานรกในวทยาศาสตรและสนกไปกบคอลมนทอานงายทงหลายในฉบบนนะครบ

หาดาวนโหลดวารสารยอนหลงไดท www.ebooks.in.th/chatwit และ www.mebmarket.com

กด like บน facebook fanpage: Chatวทย ชดเยาวชน

บรรณาธการบรหาร

http://www.ebooks.in.th/chatwit%20%20และ

http://www.mebmarket.com/

3


หลงจากฉลองครบรอบ 6 เดอนเตมสาหรบวารสาร Chat วทย ชดเยาวชนแบบจดเตมกนไปแลว ทกคนรจกทมงานทกคนเปนอยางด และหวงวาทกคนจะคอยสนบสนนพวกเราอยางอบอนตอไป

ขอเขาเรองกนเลยดกวา... จะเหนวาชวงนมสภาพอากาศทนากลว ตอนเชาอากาศรอนมาก ทองฟาแจมใสไรเมฆดา จๆ ฝนกตกลงหนกพรอมกบเมฆสเทาเลกนอย โดยไมมสญญาณอะไรบอกกอนเลยวา ฝนจะตกแลวนะ T T อกทง บางวนกตกตงแตเชามดไปจนกระทงเทยงวน และทองฟาแจมใสในตอนเยน บางพนทฝนตกตลอดทงวน บางพนทประสบกบพายโหมกระหนาจนอาจเกดความเสยหายตอทรพยสน เหตนเปนเพราะอะไร? คาตอบงายๆ ทไมตองคดอะไรมาก ตนเหตมาจากมนษยอยางพวกเรา ทาใหเกดภาวะโลกรอน สงผลใหสภาพ

อา ก าศ ใ น ห ล า ยป ร ะ เ ท ศ ท ว โ ล กแ ป ร ป ร ว น โดยเฉพาะประเทศไทย แทบวาทกวนนไมมฤดหนาวกนอกแลว ฉบบนจงหยบยกประเดนนขนมาเปนหวขอหลกทจะข อ ส ม ภ า ษ ณ ท ต

เยาวชนวทยาศาสตรไทยประจาป 2010

แบงค พระณฐ มณอนทร จบการศกษาระดบปรญญาตรจาก คณะวทยาศาสตร ภาควชาฟสกส สาขาฟสกส (วสด-นาโนเทคโนโลย) มหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาธนบร ปจจบนทางานท บรษท ไมเออร อนดสตร จากด (MEYER INDUSTRIES LIMITED (THAILAND) เหนจากประวตแลว ไมนาจะเกยวของกบ ส งแวดลอมอะไรนก แตขอบอกว า แบงค ร กสงแวดลอมไมแพกน เราไปฟงความคดเหนและขอคดจากทตวทยฯ คนนกนเลยครบ

Q: พอจะใหความรกบเยาวชนไดไหมครบ วา ภาวะโลกรอน เกดขนไดอยางไร ขอแบบกระชบเขาใจงาย

A: ภาวะโลกรอน (Global Warming) หรอภาวะภมอากาศเปลยนแปลง (Climate Change) คอ สภาวะทอณหภมเฉลยของอากาศใกลผวโลกและนาในมหาสมทรสงขน และมการคาดการณวาจะมแนวโนมเพมสงขนเรอยๆ ซงเปนผลอนเนองมาจากการเพมปรมาณความเขมขนของกาซเรอนกระจกในบรรยากาศโลก โดยปกตแลวชนบรรยากาศโลกจะประกอบดวยกาซไนโตรเจน 78% กาซออกซเจน 21% กาซอารกอน 0.9% นอกนนเปนกาซโมเลกลใหญ ยกตวอยางเชน ไอนา กาซคารบอนไดออกไซดและกาซมเทนจานวนเลกนอย โดยกาซเหลาน คอกาซเรอนกระจก (Greenhouse Gas) แมจะมในปรมาณทนอย แตกมอทธพลตออณหภมของโลกเนองจากกาซเรอนกระจกสามารถดดกลนรงสอนฟราเรดและกกเกบความรอนไว สงผลใหอณหภมของโลกอบอน หากโลกใบนขาดกาซเรอนกระจก

ทตวทย ชดเยาวชน

โดย ราชสหแหงสายธาร


เหลาน พนผวโลกจะมอณหภมเพยง -18 องศาเซลเซยส แตเมอยางเขา สยคอตสาหกรรม มการเพมขนของปรมาณกาซเรอนกระจกในบรรยากาศโลกจากกจกรรมตางๆ ของมนษย ไมวาจะเปนอตสาหกรรมการผลตตางๆ ทปลอยมลพษออกมาอยางมหาศาล หรอแมกระทงการตดไมทาลายปา สงผลใหเกดการสะสมของกาซเรอนกระจกในชนบรรยากาศโลกเพมมากขน ในขณะทปรมาณปาไมทใชดดซบกาซเรอนกระจกมปรมาณลดลง ความไมสมดลทเกดขนนนาไปสการเปลยนแปลงของปรมาณฝน ระดบนาทะเลและยงสงผลกระทบอยางกวางขวางตอสงมชวตตางๆ อกดวย

Q: แบงครสกตอนไหนครบ วาประเทศไทยของเราไดรบผลกระทบจากภาวะโลกรอนโดยตรง

A: จากวกฤตการณทางธรรมชาตตางๆทเกดขนกบประเทศไทย ลวนแลวแตเปนผลกระทบจากภาวะโลกรอน โดยในระยะหลงมานประเทศไทยประสบกบปญหาดงกลาวอยางบอยครง ไมวาจะเปนวกฤตการณมหาอทกภยชวงปลายปพ.ศ. 2554 หรอวกฤตการณรอยเลอนของแผนเปลอกโลกในประเทศไทย โดยแตละเหตการณลวนแลวแตทวความรนแรงมากยงขน ซงนเปนอกหนงสญญาณใหเราตระหนกถงผลกระทบทกาลงจะเกดขนในอนาคต

Q: เหตการณการเปลยนแปลงสภาวะแวดลอมของไทย เหตการณไหนทสะเทอนใจแบงคทสด

A: เหตการณทางธรรมชาตทสะเทอนใจทสดคงจะหนไมพน วกฤตการณอทกภยเมอปลายปพ.ศ. 2554 ทผานมา เนองจากเปนวกฤตการณทอาจกลาวไดวาสรางความเสยหายใหแกประเทศชาตอยางมาก นอกจากนยงเปน

เหตการณทแบงคไดประสบมากบตวเอง ซงเหตการณทเกดขนไมสามารถกลาวไดวาเปนความผดของใครคนใดคนหนง แตคอความผดของพวกเราทกคนทสรางหรอกระทาสงตางๆ ทเปนการรบกวนสมดลทางธรรมชาต เพยงเพอตอบสนองความตองการของเราทไมสนสด ภยธรรมชาตดงกลาวทเกดขนสะทอนใหเหนแลววาพวกเราไดใชทรพยากรทางธรรมชาตอยางสนเปลอง ยงไปกวานนยงทากจกรรมตางๆ ท เปนการรบกวนสมดลทางธรรมชาตโดยมไดคานงถงผลกระทบทจะตามมา ซงนจะเปนสงทจะชวยเตอนใจเราใหหนมารกษโลกใบน

Q: ทางตอนเหนอของประเทศไทยเกดแผนดนไหวบอยขน และยงเกดรอยเลอนทอ.องครกษ จ.นครนายก ซงเปนรอยเลอนทควรระวง เปนหนงในรอยเลอนใจกลางเมองและใกลกรงเทพมหานคร แบงคคดวา จะมวธการปองกนตวและใหกาลงใจคนทตนตระหนกกบเหตการณทเกดขนไดอยางไร

A: สาหรบเรองของรอยเลอนนครนายกทเปนขาวโดงดงขนมานน ถาจะบอกใหไมตนตระหนกกคงจะเปนไปไมได เพราะทกๆ กคงจะกลวเรองของแผนดนไหวตามมา โดยกอนหนานแผนดนไหวในประเทศไทยสวนใหญจะมขนาดเลกถงปานกลางและเกดขนไมบอยนก จงทาใหประชาชนไมมการเตรยมความพรอมรบมอและไมมความรพนฐานเกยวกบแผนดนไหว นอกจากนการรายงานขาวเกยวกบแผนดนไหวและความเสยหายจากแผนดนไหวตามสอตางๆ นนรวดเรวและกระจายเปนวงกวาง ซงในบางครงขอมลทประชาชนไดรบกผดเพยนไปจากความเปนจรง สาหรบการเกดแผนดนไหวเปนสงทมนษยไมสามารถทานายไดวาจะเกดขนเมอใด ขนาดใด ดงนนเราจงควรทจะมสตและเรยนรท จะใชชวตอยางเกอกลรวมกบ

5


ธรรมชาตทกาลงจะเปลยนแปลงไปในทกขณะ โดยอาจศกษาแบบอยางจากประเทศทตงอยในเขตแนวรอยเลอน อาทเชน ประเทศญปน เรมตนจากการทาความเขาใจเกยวกบธรรมชาตของแนวรอยเลอนจนกระทงเรองของแผนดนไหว และท สาคญคอการศกษาเกยวกบหลกปฏบตเมอเกดเหตการณทางธรรมชาตขน

Q: ในเมอเกดภาวะแบบนขนในประเทศไทย แบงคมวธแนะนาเยาวชนในเรองของการรกษโลกบางไหมครบ เอาแบบฉบบของแบงคเองและฝากอะไรทงทายใหเยาวชนรกษโลก

A: สาหรบวธการรกษโลกในแบบฉบบของแบงคนะครบ คอเราตองเรมจากตวเราเองกอน อยางงายทสดกถอดปลกไฟฟาทกครงทเลกใชงานเครองใชไฟฟา เนองจากการใชไฟฟาภายในครวเรอนมสวนทาใหเกดกาซเรอนกระจกถง 16% ยงไปกวานนการใชไฟฟาอยางประหยดและคมคานบไดวาเปนอกหนงแนวทางทจะชวยลดความรนแรงของวกฤตการณโลกรอนได การรบประทานอาหารใหหมดกมสวนชวยลดวกฤตการณดงกลาวได เพราะเศษอาหารทเหลอจากการรบประทานนนกอใหเกดกาซมเทน ซงเปนตวการหนงททาใหเกดภาวะโลกรอน ลดปรมาณการใชพลาสตกและขยะโดยใชหลก 3R ไดแก Reuse Recycle Reduce อกวธหนงทเหมาะสาหรบเปนกจกรรมยามวางของชาวรวมหาวทยาลย นนคอการจดกจกรรมรณรงคสงแวดลอมเพอชวยเผยแพรความรความเขาใจ รวมทงการปฏบตตนเพอชวยรกษโลก กนบวาเปนการใชเวลาวางใหเกดประโยชนทคมคา และสดทายนการดารงชวตอยอยางพอเพยง ไมฟง เฟอฟ ม เ ฟ อย ต ามแนวทา ง พร ะ ร าช ด า ร ส ขอ งอ ง คพระบาทสมเดจพระเจาอยหวฯ เพยงเทานเรากสามารถ

ชวยรกษโลกไดในระดบหนงแลวครบ ยงมวธทชวยรกษโลกอกหลายวธทหลากหลายนะครบ แตทสาคญอยาลมนาวธดๆ เหลานไปบอกตอเพอนๆ กนดวยนะครบ

เหนไหมครบนองๆ ไดรบความรจากพแบงคเพยบเลย อยากจะฝากนองๆ ดแลโลกของเรากนดวยครบ อกทงอากาศเปลยนแปลงบอย ตองดแลสขภาพกนดวยนะครบ อกทง ชวงนโรคมอเทาปากกาลงมาแรง กนรอน ชอนกลาง ลางมอ ดวยครบ ฉบบหนาจะสมภาษณใครนน ตองรอลนกนตอไปครบ


ใครๆ กไปอวกาศได! สวสดครบ ทานผอานเคยสนใจอยากจะไป

อวกาศกนบางไหมครบ? แลวชวตเราจะมโอกาสทาเรองแบบนนสกครงไหมละเนย? หรอวาจะตองเปนนกบนอวกาศเทานน ซงกคงจะ ‚ตองจบ ม.6 สายวทย ตอวศวกรรมการบน แลวไปตอโทวศวกรรมเครองกล 2 ป แลวพยายามเขานาซาใหได‛ (เผอใครไมเกท อนน เปนวธการอนแสนฉลาดจากเดกนอยในโฆษณาธนาคารแหงหนงครบ) ทเปดหวดวยคาถามแบบนเพราะวนนไอเดยมขาวดมาบอกครบ นนคอ อวกาศจะไมไดเปนพนทจากดเฉพาะสาหรบนกบนอวกาศหรอนกวจยดาราศาสตรเพยงอยางเดยวแลว เพราะเรากาลงจะกาวเขาสยคใหม ยคทการเดนทางไปอวกาศ กลายเปนธรกจทองเทยวสาหรบทกๆคน!

แนวคดเรองการทองเทยวอวกาศเชงพาณชยนนมมานานหลายสบปแลว โดยแนวคดดงกลาวไดถกกลาวถงอยางกวางขวางเปนครงแรกในวรรณกรรมแนววทยาศาสตรของ ‚อาเธอร ซ คลารก‛ ซงภายหลงไดถกสรางเปนภาพยนตรในชอ ‚2001 A Space Odyssey‛ (หรอในชอไทย ‚2001 จอมจกรวาล‛) ซงออกฉายตงแตป ค.ศ. 1968

ดวยความทการทองอวกาศเปนเรองยงยาก ใชเงนมหาศาล และตองคานงถงความปลอดภยอยางสงทสด ทาใหแนวคดดงกลาวเปนเพยงความฝนเรอยมา แตแลว ในป ค.ศ. 2001 กไดมชายคนหนงเปลยนความฝนดงกลาวใหกลายเปนความจรง เขาคนนนคอ ‚เดนนส แอนโทน ตโต‛ (Dennis Anthony Tito) อภมหาเศรษฐ นกธรกจและวศวกรเชอสายอตาเลยนอเมรกนวย 60 ป ไดเปน ‚นกทองเทยวอวกาศ‛ คนแรกของโลก โดยเขาไดจายเงนกวา 20 ลานดอลลารสหรฐฯ (ราว 600 ลานบาท) เพอเดนทางไปกบยานอวกาศโซยซของรสเซย ทรปการเดนทางกนเวลาประมาณ 7 วนครง เดนนส พรอมดวยนกบนอวกาศอก 2 คนเดนทางขนสฟากฟาไปพกอาศยอยบนสถานอวกาศนานาชาต โคจรรอบโลก 28 รอบ และกลบลงมาถงพนโลกอยางปลอดภย

S P A C E B A R โดย : ไอเดย

7


แตถงกระนนแลว ดวยราคาทสงลบลวขนาดนน กยงไมอาจเรยกไดวา การทองอวกาศ ไดเปดกวางสาหรบใครตอใครมากนก.. จนกระทงในป ค.ศ. 2004 การเปดตวยานอวกาศลาหนง ไดจดประกายความหวงเรองการทองอวกาศในราคายอมเยาขนมา ยานลานนกคอ ‚สเปซชปวน‛ (Space Ship One)

สเปซชปวน เปน ‚ยานอวกาศเอกชน‛ ของบรษท ‚สเกล คอมโพซทส‛ (Scaled Composites) รวมทนกบบรษท ‚เวอรจน กาแลคตก‛ (Virgin Galactic) ถกออกแบบโดย ‚เบรท รทน‛ (Burt Rutan) เปนผลงานการออกแบบอากาศยานทไดรบรางวลชนะเลศระ ดบ โลก ในฐานะอากาศยาน เอกชนลาแรกในประวตศาสตรทสามารถบนไดถงและเลยระดบความสง 62 ไมล (100 กโลเมตร) 2 ครง ภายใน 2 สปดาห โดยยานสเปซชปวนจะถกตดใตทองของเครองบน The White Knight

และปลอยในระดบความสงทเหมาะสม เพอทาการบนเหนอชนบรรยากาศโลก การทดสอบดงกลาวสาเรจลงดวยดเปนครงแรกเมอวนท 4 ตลาคม ค.ศ. 2004

ยานสเปซชพวนสามารถบรรทกคนขบ 1 คน และผโดยสาร 2 คน ตวยานมความยาวเทากบความกวางปก คอ 5 เมตร (16 ฟต 5 นว) มพนทปก 15 ตารางเมตร มนาหนกไรคน 1,200 กโลกรม และนาหนกเม อบรรทก 3 ,600 ก โลกรม ม เพดานบน สง สด 112,000 เมตร (367,360 ฟต)

ลาสด บรษทผรเรมโครงการสเปซชพวน ไดจบมอกบนกธรกจชาวองกฤษ‚เซอรรชารด แบรนสน‛ (Richard Branson) เพอลงทนเปดทาอวกาศเพอการพาณชยแหงแรกของโลกในรฐนวเมกซโก สหรฐอเมรกา โดยสามารถขายตวสาหรบเทยวบนอวกาศไดแลว 430 ทนง ดวยราคาเพยงเทยวละ 6 ลานบาท (อยางนอยกถกกวาครงแรกหลายเทาละ) และยงมโครงการพฒนายานอวกาศรนใหมๆใหรองรบผโดยสารไดมากยงขน เพอใหราคาถกลงไปอก ซงกเปนความหวงของหลายๆคน ทจะไดมโอกาสขนไปทศนาจรอวกาศในอนาคตอนใกลน

ดวยเทคโนโลยทกาวหนาอยางรวดเรว ผสานกบศกยภาพและจนตนาการของมนษยทไรขดจากด บางท ในยคของรนลกรนหลานของเรา การเดนทางไปพกผอนบนดวง จนทร หร อชมทางช า ง เ ผอกจากนอกช นบรรยากาศ อาจกลายเปนเรองปกตธรรมดาไปแลวกไดจรงไหมครบ ตอนนไอเดยกเรมสนใจจะไปพกรอนในอวกาศบางแลว คงตองไปหยอดกระปกเกบเงนกอนแลวละ แลวพบกนใหมฉบบหนาครบ สวสดครบ


กระเทยม หน งในสดยอดสมนไพรแกกลาก เกลอน

โดยปกตผวหนงของคนเราจะมสภาพเปนกรดเลกนอยทาใหเชอราสวนใหญไมสามารถเจรญขนไดแตในบางภาวะ เชน เมอผวหนงอบชนหรอเมอรางกายออนแอ เครยด เจบปวยเรอรงหรอไดรบยาบางชนด ภมตานทานรางกายจะลดลง อาจทาใหเชอราบางชนดทาใหเกดโรคทผวหนงขนได โรคจากเชอราสวนใหญ ตองใชระยะเวลาในการรกษาตดตอกนเปนเวลานาน และมโอกาสกลบเปนซาไดงาย ดงนนการดแลรกษาตองใหความสนใจเปนพเศษ โรคเชอราบางชนดไมสามารถรกษาใหหายไดดวยสมนไพร เชน เชอราทเลบ การใชสมนไพรบางชนดตา พอก อาจทาใหเกดการอบชน เหมาะกบการเจรญเตบโตของเชอรามากยงขน ในทนจะขอกลาวถงโรคผวหนงจากเชอทพบบอยและสามารถใชสมนไพรในการรกษาไดผลดงน

เกลอน

เ ก ล อ นเปนโรคผวหนงทพบ ไ ดบ อยท ส ดโรคหนง เกดจากเ ช อ Malassezia furfur ทาใหผวหนงเกดเปน วงเลกๆ สขาวหรออ า จ พ บ เ ป น

สนาตาลหรอสแดงได บาง ไมทาใหรางกายมอาการผดปกตใดๆ อาจม

อาการคนไดบางเลกนอย เปนโรคทใชเวลาในการรกษานาน และ รอยละ 60-80 มโอกาสกลบเปนซาไดอกภายในเวลา 1 ป การทายาเปนประจากไมสามารถปองกนไมใหกลบมาเปนซาได

กลาก เปนโรคผวหนงจากเชอราทพบไดบอยโดยเฉพาะ

ในผทม สขอนามยไม ดหรอมเหงอออกมาก อบชน นอกจากนยงพบในผปวยทมภมตานทานรางกายตา เชน ในผปวยเบาหวาน ในผตดเชอเอดสหรอผทรบประทานยาบางชนดอย เชน ยารกษามะเรง เชอราทมสาเหตของก ล า ก ม ห ล า ย ช น ด ใ น ส ก ล Microsporum, Epidermophyton และ Trichophyton เชอเหลานทาใหเกดโรคบรเวณผวหนงไดหลายแหง ถาเกดทผวหนง

ท ว ไ ป จ ะท า ใ ห มล ก ษ ณ ะ เ ป น ว ง มข อ บ น น ช ด เ จ น ขยายขนาดใหญขนเรอยๆ ผวหนงตรงกลางวงหกรวงเปนหยอมๆ เหนเปนวง

ขอบชดเจนทหนงศรษะ บางครงมนาเหลองเกรอะกรง ถาเกดบรเวณขาหนบมกเรยกวาสงคง เกดทเทาเรยกฉองกงฟต หรออาจเกดท เลบมอ เลบเทาได กลากสามารถตดตอกนไดงายจากการใชสงของรวมกนกบผทเปน หรอตดจากรานตดผม หากเกดทผวหนงทวไปสามารถรกษาใหหายไดไมยากนกแตตองใชเวลาในการรกษานาน

สมนไพร กบ สขภาพ โดย ธนพงษ วชรโรจน สาขาวชาชวเวชเคม ภาควชาชวเคมและจลชววทยา คณะเภสชศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย

9


สมนไพรหลายชนดใชรกษากลากไดด สวนกลากทเลบร กษา ไ ดยาก มาก การร กษาท ไ ดผล ดควร ใช ยารบประทาน การใชสมนไพรตาพอกเชอราทเลบจะทาใหผวหนงอบชนและเชอราลกลามเรวยงขน

กระเทยมมชอทางวทยาศาสตรวา Allium

sativum Linn. แทบทกครวเรอนรวธการเจยวกระเทยมในนามนใหหอมกอน แลวจงใสเนอสตวหรอผก เปนวธดบกลนคาวของเนอสตวและเพมรสชาตใหกบอาหารประเภทผดชนดตางๆ ไดอยางด

กระเทยมยงเปนสมนไพรแกไขบรรเทาปญหาสขภาพของชาวบานมาโดยตลอด หมอพนบานไทยใชกระเทยมสดรกษาโรคผวหนง กลาก เกลอน โรคบด ปวง แก ไอ และกระจายโลหต กระท ง เปนท สรปไ ดว า กระเทยมเปนสมนไพรทมสรรพคณเดน 2 ประการ คอ ใชทารกษาโรคผวหนง และรบประทานแกโรคความดนโลหตสง

การศกษาทดลองคณสมบตทางเภสชวทยาในระยะหลง พบวา กระเทยมมสรรพคณเปนยารกษาโรคไดอกหลายอยาง แตการนามาใชประโยชนใหไดผลอยางจรงจงยงจะตองมการศกษาผลทางคลนกวทยาใหถองแทเสยกอน

โดยสรรพคณตางๆ ของกระเทยม มดงน 1. ฆาเชอรา คอ กลาก เกลอน และเชอ

ราทเกดตามเลบ หนงศรษะและผม 2. ฆาเชอยสตชนดททาใหเกดลนขาว

เปนฝาในเดกทารก และทาใหเกดโรคมตกดระดขาวทมกจะเกดในหญงท ตงครรภ หรอกนยาคมกาเนด ยาปฏชวนะหรอยาสเตยรอยดเปนเวลานานๆ

3. ลดความดนโลหตสง 4. ลดไขมนและคอเลสเตอรอล

5. ปองกนผนงหลอดเลอดหนาและแขงตว 6. ลดนาตาลในเลอด 7. ฆาหรอยบยงเชอแบคทเรยแทบทกชนด

กลาวคอ มสารอลลซน ทมฤทธยบยงเชอแบคทเรยทมกทาใหเกดโรคไดถง 15 ชนด โดยเฉพาะยบยงเชอพวกทดอยาเพนนซลนไดดกวาเชอพวกทไมดอยาอกดวย

ยงมอกหลายสรรพคณของกระเทยมทยงม

ประโยชนอกมากมาย เชน ควบคมโรคกระเพาะ คอมสารเอเอส 1 ชวยยบยงไมใหนายอยอาหารมายอยแผลในกระเพาะ ขบพยาธตางๆ ไดหลายชนด ไดแก พยาธเขมหมด พยาธแสมา พยาธเสนดาย แกเคลดขดยอกและเทาแพลง เพราะมสารอลลซนเปนตวชวยทาใหเลอดไหลเวยนมายงบรเวณททาถนวดยาไดดมากขน

การใชกระเทยมเปนยารกษาโรคกลากและเกลอน

กระเทยมใชกลบกระเทยมฝานเปนชนบางๆหรอตา ทาบรเวณทเปนกลากเกลอน วนละ 2 ครง หลงจากหายแลวใหทายาตอไปอก 7-10 วน เหนไหมละครบวา กระเทยม มประโยชนมากขนาดไหน สามารถนาไปใชไดจรงนะครบ หากมขอสงสย สามารถสงเขามาไดทอเมล [email protected] สวนฉบบหนานนจะเปนสมนไพรตวไหน ตองรอลนกนเลยค

mailto:[email protected]


"ชวดาราศาสตร" ฤๅโลกเปนโอเอซสหนงเดยวในจกรวาล??

ชวดาราศาสตร (Astrobiology) คอ วชาทศกษาเกยวกบการกอกาเนด, ววฒนาการ,การกระจายตวและความนาจะเปนในอนาคตของสงมชวตในจกรวาล

ในปจจบนน มนษยเราทราบวาโลกเปนเพยงดาว

เคราะหดวงเดยวทมสงมชวตอาศยอย ตอมา ความกาวหนาของวชาชวดาราศาสตร การสงเกตการณทางดาราศาสตร และการคนพบสงมชวตหลายสายพนธทสามารถอาศยและเตบโตในสภาพแวดลอมโหดรายสดขว อยางในพนทแหงแลง พนททเปนเบสหรอกรดจดๆ เปนตน ซงนกชววทยาเรยกสงมชวตพวกนรวมๆวา "Extremophile" สงตางๆเหลานทาใหนกวทยาศาสตรทคนควาในดานทเกยวของตางคาดการณกนวาสงมชวตนาจะอาศยอยไดในดาวเคราะหคลายโลกทอยนอกระบบสรยะ (Extraterresttrial Planet) ดวงอนๆ ในจกรวาล

งานดานชวดาราศาสตรยงรวมไปถงการคนหาสภาพแวดลอมทเหมาะสมตอสงมชวตทงในระบบสรยะ และนอกระบบสรยะ , การคนหาสารอนทรยทเกยวของกบสงมชวตในจกรวาล , การคนควาทดลองถงตนกาเนดของและววฒนาการชวงตนๆ ของสงมชวตบนโลก และ

การศกษาถงศกยาภาพในการปรบตวของสงมชวตใหเขากบสภาพแวดลอมททาทายไมวาจะเปนบนพนโลกหรอบนดาวดวงอนๆ

ชวดาราศาสตรเปนวชาทใชการประยกตหลกการมาจากวทยาศาสตรหลายแขนง ทงฟสกส, เคม, ชววทยา, ดาราศาสตร, ชววทยาโมเลกล (Molecular Biology), นเวศนวทยา (Ecology), วทยาศาสตรดาวเคราะห (Planetary Science), ธรณวทยา และภมศาสตร เพอสบหาความเปนไปไดทจะมสงมชวตบนโลกใบอนๆ และรปแบบสงมชวตบนดาวดวงนนวาจะแตกตางไปจากรปแบบสงมชวตบนโลกแคไหน องคความรหลกๆในวชาชวดาราศาสตรนยงเปนสมมตฐานทอาศยจากหลกการทฤษฎจากวทยาศาสตรแขนงอนๆ ความเคลอนไหวในดานชวดาราศาสตร ในรปนเปนรปเซลลของพชทบรรจคลอโรพลาสต (Chloroplast) ไวอย ซงมนษยเรายงไมทราบวา

Astronomy stories ตอน ชวดาราศาสตร โดย พสฏฐ นธยานนท หองปฏบตการณดาราศาสตร ภาควชาฟสกสและวสดศาสตร

11


สงมชวตอนในจกรวาลนจะมโครงสรางหรอรปแบบเซลลคลายกบของสงมชวตบนโลกหรอไม วชาชวดาราศาสตรนเกดขนจากคาถามทมนษยอยากรวา "จะมสงมชวตบนดาวดวงอนๆในจกรวาลนอกจากบนโลกใบนบางไหม??" หนวยงานแรกๆ ทใหความสนใจในวชานคอ องคการบรหารการบนและอวกาศ (NASA) ของสหรฐฯ

NASA เรมใหความสนใจชวดาราศาสตรไปพรอมๆกบการเรมตนพฒนาโครงการอวกาศของสหรฐฯ โดยเรมมโครงการศกษาดานนในป พ.ศ. 2502 ในปจจบน การวจยดานชวดาราศาสตรถอเปน 1 ใน 4 ภารกจหลกของโครงการชวดาราศาสตรของ NASA ในป พ.ศ. 2514 NASA ไดลงทนทาโครงการคนหาสงมชวตทรงภมปญญาทอยนอกโลก (The Search for Extra-Terrestrial Intelligence - SETI) ทคนหาคลนวทยจากนอกโลกทผดปกตไปจากคลนวทยในธรรมชาต โดยอาศยหลกการทคดวาสงมชวตททรงภมปญญาแลวแบบมนษยนนรจกการใชสญญาณวทยแลว ซงคลนวทยกสามารถออกนอกโลกไปสอวกาศไดดวยความเรวเทาแสง (เนองจากแสงและคลนวทยเปนคลนแมเหลกไฟฟาทงค) คลนวทยทสงออกมาในยคแรกๆทมนษยคดคนวทย ตอนนกไปถงระยะรอยปแสงกวาๆจากโลกไปแลว สงมชวตทรงภมปญญานอกพภพกนาจะใชสญญาณวทยเปนเชนกน และมนษยโลกกนาจะจบสญญาณจากอกฝายได ถาคลนวทยของอกฝงเดนทางเปนระยะหลายปแสงกวาจะมาถงโลก

ในป พ.ศ. 2519 NASA กไดสงยานอวกาศไวกงไปสารวจดาวองคาร ซงโครงการนมการทดลองทางชววทยาเพอคนหาสญญาณของสงมชวตอย 3 การทดลอง และในป พ.ศ. 2540 ยานอวกาศมารส พาธไฟนเดอร (Mars Pathfinder) กไปถงดาวองคาร ยานลานไดบรรทกเครองมอวทยาศาสตรสาหรบคนหาฟอสซลสงมชวตดกดาบรรพทเลกระดบไมครอนทอาจฝงอยในหนดาวองคารบางกอน

ยานอวกาศมารส พาธไฟนเดอร (สขาว) และรถหนยนตโซเจอรเนอร (สงเกตตรงลอทอยบนกลบแผงเซลลสรยะ) ขณะอยในขนตอนนาไปบรรจลงแคปซลเพอนาไปตดตงบนจรวด สงเกตผทางานในหองทกคนจะแตงตวปกปดมดชด การประกอบ บรรทก และตดตงยานอวกาศจะตองมสภาพแวดลอมทปลอดเชอ เพอไมใหเชอแบคทเรยบนโลกไปถงอวกาศ หรอดาวเคราะหดวงอน ภาพนถายเมอเดอนตลาคม พ.ศ.2539

ในครสตศตวรรษท 21 น โครงการสารวจระบบสรยะทงของ NASA และ ESA (European Space Agency - องคการอวกาศยโรป) ตางกใหความสนใจกบชวดาราศาสตรมากขน ไดมการประชมสมมนาดานชวดาราศาสตรครงแรกในยโรป เมอป พ.ศ. 2544 ผลทไดคอเกดโครงการออโรรา (Aurora Program) ขนมา โครงการนเปนโครงการยกษ และเปนโครงการตอเนอง


ประกอบดวยโครงการสารวจอวกาศยอยๆ ทงเปนหนยนต หรอเปนมนษยอวกาศ ซงเปาหมายหลกคอ การสารวจระบบสรยะ สวนการคนหาสงมชวตนอกพภพเปนเปาหมายรอง

การวจยดานชวดาราศาสตรในปจจบนน พงความสนใจไปทการคนหาสงมชวตบนดาวองคาร เนองจากดาวองคารเปนดาวเคราะหทมสภาพแวดลอมใกลเคยงกบโลกมากทสดในหมดาวเคราะหของระบบสรยะน รวมไปถงหลกฐานบางอยางทางธรณวทยา ทรองรบขอเสนอของนกวทยาศาสตรทวา ดาวองคารเคยมมหาสมทรบนพนผวในอดตเมอหลายพนลานปมาแลว ซงนาเปนสารทมความสาคญมากในการพฒนาของสงมชวตทมสารประกอบคารบอนเปนองคประกอบพนฐาน

โครงการอวกาศทมเปาหมายคนหาสงมชวตบนดาวองคารโดยเฉพาะ ไดแก ยานอวกาศไวกงของสหรฐฯ และยานอวกาศบเกล 2 ขององกฤษ ขณะทตางฝายถงดาวองคารแลว ผลลพธทไดจากยานอวกาศไวกงนนยงไมสามารถสรปชขาดลงไปได สวนยานบเกล 2 ประสบความลมเหลวและคาดวาคงจะพงชนพนผวดาวองคารเรยบรอย

เมอไมกปมาน ยานอวกาศฟนกซของสหรฐฯ ไดไปสารวจสภาพแวดลอมและขดความสามารถทเออตอการอยอาศยของสงมชวตจาพวกแบคทเรย ในอดตและปจจบนของดาวองคาร รวมไปถงเรองนาทคาดการณกนวาเคยมบนพนผวดาวองคารในอดต

สวนโครงการอวกาศทจะมบทบาทอยางสงดานชวดาราศาสตรในอนาคต ไดแก โครงการ Europa Jupiter System Mission ซงเปนความรวมมอกนระหวาง NASA ของสหรฐฯ ESA ของยโรป JAXA ของญปน และ Roscosmos ของรสเซย โดยมแผนสงไปยงดาวพฤหสบดในป พ.ศ. 2563 มเปาหมาย

สารวจสนามแมเหลกของดาวพฤหสบด ดาวบรวารแกนมดและยโรปาของดาวพฤหสบด ซงจดโฟกสของวงการชวดาราศาสตรอยทยโรปา เพราะเชอกนวานาจะมมหาสมทรขนาดใหญซอนตวอยใตเปลอกนาแขงของดาวบรวารดวงน

ในปหนา (พ.ศ. 2554) NASA มโครงการรถหนยนตปฏบตการณทางวทยาศาสตรเพอสารวจดาวองคาร (Mars Science Laboratory Rover) ซงมเปาหมายคนหาชวตบนดาวองคาร ไมวาจะเปนสงมชวตอย หรอเปนซากสงมชวตแลว ซงจะมเครองมอทดลองมากกวาโครงการสารวจดาวองคารในอดต สวนทางฝงยโรปกไมนอยหนา มการพฒนาโครงการรถหนยนตดานชวดาราศาสตร "Exomars" :ซงตามแผนการแลวจะถกสงไปยงดาวองคารในป พ.ศ. 2561

นอกจากน สหพนธดาราศาสตรสากล (International Astronomy Union - IAU) ไดจดใหมการประชมสมมนาดานชวดาราศาสตรเปนการประชมหวขอยอยในนาม "Commission 51 - Bioastronomy : Search for Extraterrestrial Life" ในการประชมสามญของทาง IAU ทกครงนบตงแต ป พ.ศ. 2525

ขอบเขตของงานดานชวดาราศาสตร

เมอทาการคนหาชวตบนดาวเคราะหดวงอนๆ เราเรมจาก"ความไมรอะไรเลย" สงมชวตนอกโลกนนเรากไมเคยเจอ ไมมกลมตวอยางใหทาการทดลองหรอเกบขอมล ดงนน สมมตฐานงายๆบางขอกชวยลดปรมาณงานและทาใหชวตนกชวดาราศาสตรงายขนเลกนอย

13


สมมตฐานขอแรก: รปแบบของสงมชวตทงหลายในกาแลคซของเรานาจะมสารประกอบคารบอนเปนองคประกอบพนฐาน

เชนเดยวกบสงมชวตบนโลกทมสารประกอบคารบอนเปนองคประกอบพนฐาน ถงแมจะมโอกาสทจะมสงมชวตทไมไดมองคประกอบพนฐานจากสารประกอบคารบอน (Non-Carbon-Based Life) อยในจกรวาล คารบอนกเปนททราบกนวาสามารถจบตวกบอะตอมธาตอนๆ เกดเปนโมเลกลสารประกอบไดหลายชนด ไมวาจะเปนมเทน ซโครส กรดไขมน เปนตน

สมมตฐานขอท 2: นาอยทไหน ชวตอยทนน

นาเปนโมเลกลททาใหเกดสภาพแวดลอมชนเยยมในการกอตวของโมเลกลสารประกอบคารบอนทมความซบซอนมากๆ จนในทสด สารประกอบเหลานกเปนโครงสรางหรอเปนกลไกของสงมชวตทปรากฏขนมา

แตกมนกชวดาราศาสตรบางคนไมไดสนใจแคนาเพยงอยางเดยว หากแตไปสนใจสภาพแวดลอมจากสารประกอบพวกแอมโมเนย หรออาจเปนสารผสมนา-แอมโมเนยกได ซงสภาพแวดลอมอยางหลงกเหมาะสมตอทงสงมชวตทมหรอไมมสารประกอบคารบอนเปนองคประกอบพนฐาน นอกจากนกมการเสนอวาขอบเขต

อณหภมทสงมชวตจะอยอาศยไดนนกวางกวาทเคยคาดการณกนไว

สมมตฐานขอสดทาย: สงมชวตนาจะเกดขนในระบบดาวเคราะหทโคจรรอบดาวฤกษทมสภาพคลายดวงอาทตย

สมมตฐานนไดมาจากหลกการ "ขดความสามารถของดาวเคราะหทเออตอการอยอาศยของสงมชวต" (Planetary Habitability)

ดาวฤกษมวลมากจะมชวงอายขยสน เพยงไมกลานป (สเกลเวลาของวตถทางดาราศาสตรนนยาวนานมากๆ เวลาหลกแสนหรอลานปถอวาคอนขางเรว) นนหมายความวา ถาเกดสงมชวตบนดาวเคราะหทโคจรรอบดาวฤกษพวกน แทบจะไมมเวลาหรอมเวลานอยมากทจะใหสงมชวตเกดววฒนาการ

สวนดาวฤกษมวลนอย ถงจะมอายยาวนานนบหลายหมนลานป แตกใหความรอนออกมานอย และใหความอบอนไดเฉพาะดาวเคราะหทอยใกลมนมากๆเทานน แตเมอดาวเคราะหอยใกลดาวฤกษดวงแมมากๆ แรงโนมถวงจากดาวฤกษดวงแมกจะทาใหเกดการ "ลอก" ใหดาวเคราะหหนดานใดดานหนงเขาหาดาวฤกษเพยงดานเดยว (แบบทดวงจนทรหนดานเดยวเขาหาโลก) ผลทไดคอ ดานหนงของดาวเคราะหจะรอนระอ สวนอกดานจะหนาวเหนบ ทาใหไมนาจะเหมาะสมตอสงมชวต


แตในป พ.ศ. 2548 ไดเกดคาถามใหนกชวดาราศาสตรไดกลบมาสนใจถงชวตบนดาวเคราะหรอบดาวฤกษมวลนอยอกครง ตรงทวานาจะมดาวเคราะหทโคจรรอบดาวแคระแดง (Red Dwarf - ดาวฤกษมวลนอยประเภทหนง) แลวดาวเคราะหมบรรยากาศหนาเพยงพอจนเกดภาวะเรอนกระจกทปรบอณหภมดานกลางวนกบกลางคนใหใกลเคยงกน จนสงมชวตนาจะอยอาศยได ขอสงสยนมความสาคญมาก เพราะปรมาณดาวแคระแดงทมอยในจกรวาลมากกวาดาวฤกษทวไปหลายเทา หมายความวา หากเกดสงมชวตบนดาวเคราะหรอบดาวแคระแดงได "สงมชวต" กแทบจะกลายเปนของธรรมดาๆทหาไดไมยากในจกรวาลเลยทเดยว ซงสมมตฐานขอสดทายนยงเปนทถกกนอย

นกดาราศาสตรไดคานวณไววา ในกาแลคซทางชางเผอกของเรานมดาวฤกษทมสภาพคลายดวงอาทตยเพยง 10% และจากการสารวจพบวาภายในระยะ 100 ปแสงจากดวงอาทตยมดาวฤกษอยประมาณ 1,000 ดวง ดาวฤกษทเขาขายทงสองลกษณะนตกเปนเปาหมายหลกในการคนหาสงมชวตนอกระบบสรยะ ไมวาจะเปนการคนหาและสารวจสภาพดาวเคราะหนอกระบบสรยะ (Exoplanet) วาจะเอออานวยตอสงมชวตหรอไม หรอการคนหาคลนวทยทไมนาจะเกดจากธรรมชาตจากดาวดวงนน ถงแมนกชวดาราศาสตรจะทาการคนหาชวตนอกพภพมานานหลายปแลว แตกยงไมคนพบสงมชวตนอกพภพในปจจบน และหลกการทงสามขอกยงเปนเพยงสมมตฐาน ทยงพสจนไมไดวาในความเปนจรงแลวจะถกตองหรอไม

เอาละครบ ฉบบนจดเตมทกนไปเลยนะครบ ฉบบหนา มาพบกนใหมนะครบ หากใครมขอสงสยอะไรสามารถสอบถามมาไดท [email protected]


15


เขาหนาฝนแลวคะ เหนนาขง นานองเลยนกถงไขเลอดออก ฉบบนจะแนะนาถงอาการ วธรกษา และการปองกนโรคไขเลอดออกคะ อยาลมดแลรกษาสขภาพกนดวยนะคะ

เปนโรคทเกดจากเชอไวรส พบมากในฤดฝนเพราะมยงเพมมากขน ทาใหมไขรวมกบมเลอดออกตามจดตางๆ ของรางกาย โรคนเกดขนไดทงในเดกและผใหญ

ซงตดตอจากคนสคนโดยมยงลายเปนพาหะ ยงตวเมยจะกดและดดเลอดของผปวยทมเชอเดงก (dengue virus) เชอจะเขาไปฟกตวเพมจานวนในยงและอยในตวตลอดอายของยง (ประมาณ 1-2 เดอน) ซงถายทอดเชอใหคนทถกมนกดได

ยงลายเปนยงทอาศยอยภายในบานและบรเวณบาน มกจะกดเวลากลางวน โดยมแหลงนาใสทขงอยตามภาชนะเกบนาตางๆ เชน โองนา แจกนดอกไม ถวยรองขาต จาน ชาม กระปอง หมอ กระถาง เปนทอยอาศยและขยายพนธ โดยทวไปโรคนจะพบมากในฤดฝน เนองจากยงลายมการแพรพนธมากในฤดฝน แตในเมองใหญอาจพบโรคนไดตลอดป

อาการ

ในการตดเชอไวรสเดงกครงแรก ผปวยสวนใหญ (80-90%) จะไมแสดงอาการ แตอาจพบ ไขสง ปวดศรษะ ปวดกลามเนอ ปวดกระดก และมผนทผวหนงได แตถาตดเชอครงทสอง ถาเปนเชอทตางสายพนธกบครงแรก อาจเปนไขเลอดออก โดยแบงออกได 3 ระยะ คอ

1. ระยะไข

ผปวยจะมไขสงเกอบตลอดเวลา อาจมอาการชก เบออาหารคลนไส อาเจยน ปวดทอง หนา

แดงและมผนหรอจดเลอดออกตามลาตว แขน ขา ระยะนจะเปนอยราว 2-7 วน

2.ระยะชอค

ระยะนไขจะเรมลดลง ผปวยจะซม เหงอออก มอเทาเยน ชพจรเตนเบาแตเรว ปวดทอง โดยเฉพาะบรเวณใตชายโครงขวา ปสสาวะออกนอย อาจมเลอดออกงาย เชน มเลอดกาเดาไหล อาเจยนเปนเลอด อจจาระมสดา ในรายทรนแรง จะมความดนโลหตตา หมดสต และถารกษาไมทนอาจถงตายได พบในวนท 3 หรอ 8 ของโรค ใชเวลาประมาณ 24-48 ชวโมง

สาระพน...ปน ยา: ไขเลอดออก

โดย กรปวณ เจรญผลพบลย และ พงษศวะ กนอก


3.ระยะพกฟน

อาการตางๆ จะเรมดขน ผปวยรสกอยากรบประทานอาหาร ความดนโลหตสงขน ชพจรเตนแรงขนและชาลง ปสสาวะมากขน อาจพบผนสขาวลอมรอบจดเลอดออกสแดงได

การวนจฉย

มไขสง มเลอดออกงาย ทดสอบโดยการรดแขน (tourniquet test) แลวพบจดเลอดออกตามรางกายและอาจรวมไปถง เลอดกาเดา เลอดออกตามไรฟน เจบชายโครงขวาเนองจากตบโต ชอค ตรวจเลอดพบเกลดเลอดตา เลอดขนขน และอาจตรวจนาเหลองหรอเพาะเชอไวรสจากเลอด เพอยนยนการวนจฉย อยางไรกตาม ในระยะ 1-2 วนแรกของอาการไข อาจมอาการไมชดเจน ผลเลอดอาจจะยงปกต จงตองสงเกตอาการอยางใกลชดและเจาะเลอดซาถาอาการไมดขน

การรกษา

เนองจากยงไมมยาตานเชอไวรสทมฤทธเฉพาะสาหรบเชอไวรสเดงก การรกษาตามอาการจงเปนสงสาคญทสด

เชดตวและใหยาพาราเซทตามอล (paracetamol) เพอลดไข หามใหยาแอสไพรน(aspirin) เพราะจะทาใหเลอดออกรนแรงขน ถามอาการคลนไสอาเจยนใหยาแกคลนไสและใหดมนาเกลอแรครงละนอยๆแตบอยครง และคอยสงเกตอาการอยางใกลชด เพอจะไดปองกนภาวะชอคได ระยะทเกดชอคสวนใหญจะเกดพรอมๆกบชวงทไขลดลง ในเดกควรสงเกตอาจพบอาการปวดทอง ปสสาวะนอยลง มอาการกระสบกระสายหรอซมลง มอเทาเยนพรอมๆกบไขลดลง หนามด เปนลมงาย หากเปนดงนตองรบนาสงโรงพยาบาลทนท

การปองกน

- ปองกนไมใหยงกด โดยนอนในมงแมในเวลากลางวน

- กาจดแหลงเพาะพนธยงในบาน รวมทงบรเวณรอบๆบาน

- ควรเปลยนถายนาในภาชนะทขงนายง 7 วน เชน แจกน

- กาจดภาชนะแตกหกทขงนา เชน ยางรถเกา กระถาง

- เลยงปลากนลกนาในอางบวหรอแหลงนาอนๆ

- ปดฝาโองหรอภาชนะอนๆใหมดชด หรอใสทรายเคม กาจดลกนา (Temephos) ในภาชนะทเกบนาไวใช

- ใสเกลอหรอนาสมสายชลงในจานรองขาตกบขาว

อยาลมแวะมาคยกนหรอแนะนา ตชมมาไดนะคะท

[email protected]


17


ในชวงหนงเดอนทผานมา มขาว ฮอตฮตทางดานจลชววทยาทสาคญ พาดหวขาวตามหนาหนงสอพมพ หรอเปนเรองทผสอขาว ชอง ตาง ๆ ใหความสนใจกนมากคอ พบบคคลทเปน โรคมอเทาปากกนมากมาย ในวนน ผมขอรบหนาท มาสรางความเขาใจเกยวกบโรค มอ เทาปากใหทานผอานไดมความเขาใจมากขนครบ วาจรง ๆ แลว โรคน รนแรงขนาดไหน และนากลวอยางทคดหรอไม

กอนอนเราตองมาทาความรจกกบเจาตวททาใหเกดโรคกนกอนเลยครบ ซงโรคมอ เทา ปาก หรอ Hand, Foot and Mouth Disease สาเหตเกดจากการตดเชอไวรสลาไส หรอเอนเทอโรไวรส (Enterovirus) โดยสายพนธททาใหเกดโรค มอ เทา ปาก คอสายพนธ คอคซากไวรส A16 (Cox Sackie A16) นอกจากนกยงพบใน เอนเทอโรไวรสสายพนธ 71 และอนๆ ดวย ซงไวรสสายพนธนเปนไวรสทไมม enveloped (พดงาย ๆ ภาษาชาวบานคอไมมเปลอกหมนนเอง) ลกษณะกลมขนาดเสนผานศนยกลางประมาณ 30 นาโนเมตร

ภาพวาดลกษณะของ เอนเทอโรไวรส (Enterovirus)

ภาพจาลองลกษณะของไวรสในกลม คอคซากไวรส (Cox Sackie )

จลชววทยา นาร : มอ เทา ปาก นากลวขนาดไหน ???

กมปนาท สงาเพชร วท.บ (จลชววทยา)

คณะวทยาศาสตร มหาวทยาลย ศรนครนทรวโรฒ


ภาพถายลกษณะของไวรสในกลม คอคซากไวรส (Cox Sackie )

ทางผเชยวชาญแถลงวาเชอไวรสททาใหเกดโรคมอเทาปากในเดกครงน ‚ไมใชสายพนธรายแรง‛ ไมใชสายพนธ เอนเทอโรไวรส 71 (Enterovirus 71) แตเปนเชอไวรส คอกซาก เอ16 (Cox Sackie A16) ลกษณะจงเปนเพยงโรคประจาถนทพบไดในเดกวยอนบาล อาการคลาย ‚อสกอใส‛ หรอการออก ‚หด‛ ในเดก

โดยพบการระบาดของ โรคมอ เทา ปาก เมอป พ.ศ.2500 กบเดกในเมองโตรอนโต ประเทศแคนาดา โดยผปวยจะมอาการไขและยงมตมนาใสในชองปาก มอ และเทา ทงน โรคมอ เทา ปาก จะมการระบาดแตกตางกนในแตละพนท ซงในสวนของประเทศเขตรอนชนจะพบไดตลอดทงป แตจะระบาดมากในชวงฤดฝนทมอากาศ

รอนชน และมกพบในกลมเดกทารก และเดกเลกทอายตากวา 5 ป

โรคนนะครบสวนใหญตดตอจากการกนอาหาร นาดม การดดเลยนวมอ หรอของเลนทปนเปอนเชอทออกมากบอจจาระนาเหลองจากตมนาทผวหนง หรอละอองนามก นาลายของผปวย สวนนอยทตดตอโดยการสดเอาฝอยละอองนามกนาลายทผปวยไอหรอจามรด

ลกษณะอาการทผมจะขอสรปงาย ๆ นะครบหลงตดเชอ 3-7 วน เดกจะมอาการไข และอาจมอาการออนเพลย เบออาหาร มนามก เจบปาก เจบ ไมอยากกนอาหาร เมอตรวจดในปากพบจดนนแดงๆ หรอมนาใสอยขางใต ขนตามเยอบปาก ลนและเหงอก ซงตอมาจะแตก

กลายเปนแผลตนๆ เจบมาก ในเวลาไลเลยกนกจะมผนขนทมอและเทา บางคนขนในฝามอ ฝาเทา หรอ

19


แกมกน ตอนแรกขนเปนจดแดงราบกอน แลวกลายเปนตมนาตามมา ขนาดเสนผาศนยกลาง 3-7 มลลเมตร มกไมคนไมเจบ อาการไขมกเปนอย 3-4 วนกทเลาไปเอง สวนแผลในปากมกจะหายไดเองภายใน 7 วน และตมนาทมอและเทาจะหายไดเองภายใน 10 วน ในรายทเปนรนแรง (ซงพบเปนสวนนอย) อาจมอาการปวดศรษะมาก อาเจยนรนแรง ซม ไมคอยรตว ชก แขนขาออนแรง หรอหายใจหอบเหนอย

ลกษณะรอยโรคของโรค มอ เทา ปาก

การรกษาเมอแพทยวนจฉยวาเปนโรคน และไมพบวามอาการแทรกซอน กจะใหการดแลรกษาตามอาการ เชน ใหยาลดไข ยาชาทาแผลในปาก (ถาเจบมาก) ถาตมกลายเปนหนองหรอพพองกจะใหยาปฏชวนะเปนตน ในรายทมภาวะแทรกซอนรนแรง กจาเปนตองรบเดกไวรกษาในโรงพยาบาลหรอสงตอใหผเชยวชาญดแลตอไป

อยางทไดกลาวไปในขางตนนะครบวา แททจรงแลว โรคนไมไดรนแรงอยางทคด มกเกดกบเดกเลกซะเปนสวนใหญ ผปกครองจงตองชวยกนระวงเปนหเปนตา

สอนใหเดกรจกสขลกษณะโดยการลางมอบอย ๆ ใชชอนกลางและไมทานอาหารทตองสมผสนาลายรวมกบผอน ถาพบวาบตรหลานของทานมอาการดงกลาว ควรรบพบแพทย และใหหยดเรยนเพอเปนการตดวงจรโรคทจะเกดขนไมใหไปแพรเชอสเดก ๆ คนอนครบ(เนองจากโรคนตดจากสารคดหลงตาง ๆ เชน นามก นาลาย) สาหรบบทความนผมเขยนซะยาวเลย นาน ๆ เราจะไดเจอกนซกท หวงวาจะเปนประโยชนแกผอานไมมากกนอยครบ พบกนใหมเมอชาตตองการ สวสดครบ ^^

(มคาตชม สามารถมาพดคยกนไดท [email protected] หรอเขาทางแฟนเพจ ไดนะครบ)


ทตวทย แจกรางวล

นองๆ มวธการรกษาโลกรอนกนอยางไรบาง

เขยนคาตอบแลวสงมาท[email protected]

ผโชคดจะไดรบรางวลสดเกจากองคการพพธภณฑวทยาศาสตรแหงชาต รบสงเขามา ประกาศผลรายชอผโชคดในฉบบตอไป


chatวิทย์ ชิดเยาวชน vol. 7

Documents