- 1 -

CC OO UU NN TT RR YY PP RR OO FF II LL EE

 

สาธารณรฐประชาชนจนสาธารณรฐประชาชนจน

TThhee PPeeooppllee’’ss RReeppuubblliicc ooff CChhiinnaa

- 2 -

11. . ขอมลทวไปขอมลทวไป

1.1 ลกษณะทางภมศาสตร

ทตง ตงอยดานตะวนออกของทวปเอเชย มพรมแดนตดตอกบประเทศตางๆ โดยรอบ 15 ประเทศ คอ เกาหลเหนอ รสเซย มองโกเลย คาซคสถาน เคอรกชสถาน ทาจกสถาน อฟกานสถาน ปากสถาน อนเดย เนปาล สกขม ภฐาน พมา ลาว และเวยดนาม ขณะททศตะวนออกและทศใตจรดทะเลเหลอง ทะเลจนตะวนออก และทะเลจนใต

พนท 9,596,960 ตารางกโลเมตร มเสนพรมแดนทางบกยาวกวา 2 หมนกโลเมตร พนททเปนนา 270,550 ตารางกโลเมตร

ภมประเทศ ทางตะวนตกสวนใหญเปนเทอกเขา ทะเลทราย และทราบสง และคอยๆ ลาดลงทางทศตะวนออก

วนชาต 1 ตลาคม (สาธารณรฐประชาชนจนไดรบการสถาปนาขนเมอ 1 ตลาคม 2492 ภายหลงทพรรคคอมมวนสตจนมชยชนะในสงครามกลางเมองเหนอพรรคกกหมนตง)

ธงชาต รปดาวสเหลอง 5 ดวงบนพนสแดง (ดาวดวงใหญหมายถงพรรคคอมมวนสตจนซงเปนผนา ดาวเลกๆ ทงสดวงหมายถง “ชนชน” ทประกอบขนเปนสงคมจน คอ ชนชนกรรมกร ชนชนชาวนา ชนชนนายทนนอย และชนชนนายทนแหงชาต)

1.2 ขอมลประชากร

ประชากร 1,343,239,923 คน (ป 2554 est.)

อตราการขยายตว 0.481% (ป 2554 est.)

ความสามารถอานออกเขยนได ประชากรทงหมด: 92.2% ชาย: 96.0% หญง: 88.5% (ป 2554)

โครงสรางอาย 0-14 ป: 17.6% (ชาย 126,634,384/หญง 108,463,142) 15-64 ป: 73.6% (ชาย 505,326,577/หญง 477,953,883) 65 ปขนไป: 8.9% (ชาย 56,823,028/หญง 61,517,001) (ป 2554)

โครงสรางเพศ แรกเกด: 1.13 ชาย/หญง ตากวา 15 ป: 1.17 ชาย/หญง 15-64 ป: 1.06 ชาย/หญง 65 ขนไป: 0.92 ชาย/หญง ประชากรทงหมด: 1.06 ชาย/หญง (ป 2554)

- 3 -

ชนชาต มชนชาตตางๆ อยรวมกน 56 ชนชาต โดยเปนชาวฮน รอยละ 91.5 ทเหลอเปนชนกลมนอย ทสาคญไดแก ชนเผาจวง หย อยกร หย ทเบต แมว แมนจ มองโกล ไตหรอไทเกาซน

ศาสนา ลทธขงจอ ศาสนาพทธ ลทธเตา ศาสนาอสลาม และศาสนาครสต

ภาษา ภาษาจนกลาง (Mandarin) เปนภาษาราชการ ชาวจนในมณฑลตางๆ มภาษาพดทองถนทแตกตางกน เชน กวางตง เสฉวน หหนาน ไหหลา และฮกเกยน

1.3 รฐบาล

ประธานาธบด นายห จนเทา (Hu Jintao) (มนาคม 2546)

นายกรฐมนตร นายเวน เจยเปา (Wen Jiabao) (มนาคม 2546)

รฐมนตรพาณชย นายเฉน เตอหมง (Chen Deming) (2551)

เขตการปกครอง การปกครองสวนกลางแบงออกเปน 23 มณฑล (รวมถงไตหวน) 5 เขตปกครองตนเอง (มองโกเลย หนงเซย ซนเจยง กวางส และทเบต) 4 มหานครทขนตอสวนกลาง (ปกกง เซยงไฮ เทยนจน และฉงชง) และ 2 เขตบรหารพเศษ (ฮองกง และมาเกา)

รปแบบการปกครอง สถาปนาประเทศเมอวนท 1 ตลาคม พ.ศ.2492 มพรรคคอมมวนสตจนดาเนนการปกครองประเทศตามแนวทางพนฐานของลทธมารกซ – เลนน และความคดเหมา เจอตง โดยประยกตเขากบแนวทฤษฎการสรางสรรคความทนสมยใหแกระบอบสงคมนยม ของนายเตง เสยวผง พรรคคอมมวนสตจนเปนแกนนาในการปกครอง โดยมพรรคการเมองอนอก 8 พรรค เปนแนวรวม ภายใตการปกครองในลกษณะสงคมนยมทมเอกลกษณเฉพาะแบบจน

ระบบบรหาร จ น จ า แ นก โ ค ร ง ส ร า ง บ ร ห า ร ป ร ะ เ ทศออก เ ป น 2 ร ะ ด บ ไ ด แ ก : 1. การบรหารระดบประเทศ (สวนกลาง): มรฐบาลกลางเปนองคกรทมอานาจควบคมการปกครองทวทงประเทศ สถาบนสาคญในการบรหารประเทศ ไดแก สภาผแทนประชาชนแหงชาต (National People’s Congress: NPC) ประธานาธบด และคณะรฐบาลหรอ มขมนตร สาหรบรฐบาลถอเปนคณะผบรหารประเทศตามมตทพรรคคอมมวนสตจนกาหนด และผานการเหนชอบของสภา NPC คณะรฐบาลจนประกอบดวย นายกรฐมนตร (Premier) รองนายกรฐมนตร (Vice Premier) มนตรแหงรฐ (State Counsellors) และรฐมนตร (Ministers) กระทรวงตางๆ ประธานคณะกรรมการและสานกตางๆทขนตรงตอสานกนายกโดยตรง ซงมฐานะเทยบเทากระทรวง อยตาแหนงคราวละ 5 ป และไมเกน 2 สมย

- 4 -

2. การบรหารในระดบทองถน: ระบบการเมองการปกครองของจนไดม การกระจายอานาจออกจากสวนกลาง โดยใหรฐบาลในระดบ มณฑล/มหานคร/เขตปกครองตนเอง และระดบทองถนอนๆ ไดมอานาจและสทธในการบรหารจดการในระดบหนง โดยจะตองสอดคลอง/ไมขดกบนโยบายหรอกฎหมายในระดบประเทศ

1.4 การเปนสมาชกองคกรระหวางประเทศ

ADB, AfDB (nonregional member), APEC, ARF, ASEAN (dialogue partner), BIS, CDB, CICA, EAS, FAO, FATF, G-20, G-24 (observer), G-77, IAEA, IBRD, ICAO, ICC, ICRM, IDA, IFAD, IFC, IFRCS, IHO, ILO, IMF, IMO, IMSO, Interpol, IOC, IOM (observer), IPU, ISO, ITSO, ITU, LAIA (observer), MIGA, MINURSO, MONUC, NAM (observer), NSG, OAS (observer), OPCW, PCA, PIF (partner), SAARC (observer), SCO, SICA (observer), UN, UN Security Council, UNAMID, UNCTAD, UNESCO, UNHCR, UNIDO, UNIFIL, UNITAR, UNMIL, UNMIS, UNMIT, UNOCI, UNTSO, UNWTO, UPU, WCO, WHO, WIPO, WMO, WTO, ZC

1.5 การจดทาขอตกลงทางการคา

มผลบงคบใชแลว

1) Asia-Pacific Trade Agreement (17 มถนายน 2519)

2) People's Republic of China-Hong Kong, China Closer Economic Partnership Arrangement (1 มกราคม 2547)

3) People's Republic of China-Macao Closer Economic Partnership Arrangement (1 มกราคม 2547)

4) ASEAN-People's Republic of China Comprehensive Economic Cooperation Agreement (1 กรกฎาคม 2548)

5) People's Republic of China-Chile Free Trade Agreement (1 ตลาคม 2549)

6) People's Republic of China-Pakistan Free Trade Agreement (1 กรกฎาคม 2550)

7) New Zealand-People's Republic of China Free Trade Agreement (1 ตลาคม 2551)

8) People's Republic of China-Singapore Free Trade Agreement (1 มกราคม 2552)

9) People's Republic of China-Peru Free Trade Agreement (1 มนาคม 2553)

10) People's Republic of China-Taipei, China Economic Cooperation Framework Agreement (12 กนยายน 2553)

- 5 -

ลงนามแลวแตยงไมมผลบงคบใช

1) People's Republic of China-Costa Rica Free Trade Agreement (ลงนามเมอ 8 เมษายน 2553)

อยระหวางการเจรจา

1) People's Republic of China-Australia Free Trade Agreement

2) People's Republic of China-Gulf Cooperation Council Free Trade Agreement

3) People's Republic of China-Iceland Free Trade Agreement

4) People's Republic of China-Norway Free Trade Agreement

5) People's Republic of China-South African Customs Union Free Trade Agreement

อยระหวางการศกษา

1) Comprehensive Economic Partnership for East Asia (CEPEA/ASEAN+6)

2) East Asia Free Trade Area (ASEAN+3)

3) People's Republic of China-India Regional Trading Arrangement

4) People's Republic of China-Japan-Korea Free Trade Agreement

5) People's Republic of China-Korea Free Trade Agreement

6) People's Republic of China-South Africa Free Trade Agreement

7) People's Republic of China-Switzerland Free Trade Agreement

8) Shanghai Cooperation Organization Free Trade Agreement

1.6 เขตเศรษฐกจทสาคญของจน

เขตลมแมนาเพรล (Pearl River Delta) ประกอบดวย 9 เมอง ไดแก นครกวางโจว เสนเจน จไห ตงกวน ฝอซาน (รวมหนานไหและซนเตอ) จงซาน เจยงเหมน หยโจว (ยกเวน Longmen County) และจาวฉง (เขตเมองจาวฉง Gaoyao และ Sihui)

เขตปากนาแยงซ (Yangtze River Delta) รวม 16 เมอง ไดแก นครเซยงไฮ 8 เมองในมณฑลเจยงซ และ 7 เมองในมณฑลเจอเจยง

เขตเศรษฐกจปอไห (Bohai Economic Zone) ประกอบดวยกรงปกกง มหานครเทยนจน และเมองในมณฑลเหอเปยและชานตง

ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ คลอบคลมมณฑลเหลยวหนง จหลน และเฮยหลงเจยง ซงในอดตเปนเขตอตสาหกรรมหนกทสาคญของประเทศ แตไดรบผลกระทบหลงจากทรฐบาลจนไดเรมดาเนนนโยบายเศรษฐกจแบบระบบตลาด (market economy) สงผลใหเขตนมความลาหลงกวา 3 เขต ขางตน อยางไรกตาม รฐบาลจนไดกาหนดยทธศาสตรทจะฟนฟเขตดงกลาวใหเปนศนยกลางอตสาหกรรมหนกของประเทศ เปน new powerhouse ของประเทศเชนเดยวกบเขตเศรษฐกจ 3 เขตขางตน โดยไดกาหนดใหเหลยวหนงเปนศนยการผลตอปกรณและวตถดบระดบโลก

- 6 -

1.7 เมองสาคญทมศกยภาพทางเศรษฐกจของจน ในป 2553 นตยสาร Fortune China ไดทาการสารวจเมองสาคญของจนทมศกยภาพการ

เจรญเตบโตทางเศรษฐกจเหมาะสาหรบทจะเปนมหานครของจนในอนาคต โดยพจารณาจากสภาพแวดลอมทางธรกจ ตนทนการทาธรกจ ทรพยากรคนทองถน และคณภาพชวต ซงจากการสารวจพบวา ม 5 เมองทมศกยภาพในการเปน mega-cities ของจนในอนาคต ดงน

1) เมองซโจว (มณทลเจยงซ ประชากร 8.1 ลานคน)

เปนเมองทมขนาด GDP ประมาณ 113.4 พนลานเหรยญสหรฐฯ ซงใหญเปนอนดบ 5 ของจน มมลคาการคามากเปนอนดบ 3 ของจน เปนเมองทมการลงทนจากตางชาต (FDI) มากทสดในจน โดยเฉพาะในสาขาอเลกทรอนกส และเปนเมองทเปนฐานทตงของโรงงานอตสาหกรรมใหญเปนอนดบ 2 รองจากเซยงไฮ มการรวมมอกบสงคโปรในการสรางเขตอตสาหกรรม China-Singapore Suzhou Industrial Park ตงแตป 1994 นอกจากน ซโจวยงมแผนทจะเปนศนยกลางในเรอง Biotechnology และพลงงานทางเลอก (Alternative Energy)

2) เมองชงเตา (มณฑลซานตง ประชากร 8.5 ลานคน)

ชงเตาเปนเมองทาทมทาเรอขนาดใหญเปนอนดบ 4 ของจน เปนแหลงดงดดการลงทนจากตางชาตตงแตทศวรรษ 1970 โดยปจจบนเปนเมองทมการลงทนจากตางชาต (FDI) มากเปนอนดบ 3 ในจน (รองจากซโจว และเซยงไฮ) ชงเตายงเปนเมองสาคญในการนาเขาสนแรเหลกในจน ซงในป 2553 ทาเรอชงเตาไดเรมดาเนนการสรางศนยกระจายสนแรเหลก (Iron Ore Terminal) ทใหญทสดในโลก โดยมเปาหมายใหใชทาเรอชงเตาเปนศนยกลางในการคา การกระจายสนคา และการขนสงสนแรเหลกของจน

3) เซนเจน (มณฑลกวางตง ประชากร 8.6 ลานคน)

เปนเมองแรกทอดตนายกรฐมนตรเตง เสยว ผง คดเลอกใหเปนเมองตนแบบในการดาเนนแผนการปฏรปเศรษฐกจ (Special Economic Zone: SEZ) เมอป 1978 ปจจบน SEZ ของเซนเจน มพนทถง 327.5 ตารางกโลเมตร คดเปนพนท 4 ใน 6 เขตของเมองเซนเจน

เซนเจนเปนเมองทมรายไดประชาชาตตอหว (GDP Per Capita) สงทสดในประเทศจน (13,581 เหรยญสหรฐฯ) เปนเมองทมมลคาการคามากเปนอนดบ 2 รองจากเซยงไฮ และเปนเมองทโดดเดนในดานอตสาหกรรอเลกทรอนกส (โดยเฉพาะโทรศพทมอถอและอปกรณ) อสงหารมทรพย และธรกจการเงน

4) หนงโป (เจอเจยง ประชากร 6.89 ลานคน)

เปนเมองทมทาเรอนาลก 5 แหง และเปนทาเรอนาลกทใหญทสดในจน หนงโปโดดเดนทางดานการผลตสงทอและเครองนงหม ซงเปนสนคาสงออกสาคญของหนงโป รวมทงการผลตเครองจกรอตสาหกรรม หนงโปแตกตางจากเมองอนในจนเนองจากเปนเมองทเนนการลงทนจากในประเทศเปนหลก โดยเฉพาะอตสาหกรรมผลตเสอผา และการผลตปโตรเคม

5) ตาเหลยน (เหลยวหนง ประชากร 6.2 ลานคน)

ตาเหลยนเปนหนงในเมองทาทมความหนาแนนของทาเรอมาก และสามารถสรางเรอและผลตเรอเปนสนคาสงออก อกทงยงเปนหนงในฐานการผลตปโตรเลยม รวมทงม Hi-Tech Zone และ Software Park ซงมบรษท IT ของทงจนและตางประเทศมาตงฐานการผลต เชน Hisoft, NEC, SONY, Dell และ HP เปนตน

- 7 -

2. การเมองและสงคม

2.1 การเมองการปกครอง

ในระบอบการปกครองของจนพรรคคอมมวนสตจะเปนผกาหนดนโยบายทกดานใหรฐบาลไปปฏบต (รฐบาลจงไมใชองคกรกาหนดนโยบาย) โดยจนมนโยบายภายในทสาคญ ดงน

1) เนนการปฏรปเศรษฐกจและการเปดประเทศเพอสรางความเจรญรงเรองทางเศรษฐกจ และกาหนดเปาหมายให GDP เพมขนอก 4 เทาตว และทาใหจนสรางความกนดอยด “เสยวคง” แกคนจนในระดบเดยวกบประเทศทกาลงพฒนาในระดบกลาง ภายในป 2563 (ค.ศ. 2020) ในขณะเดยวกน กตองแกไขปญหาความเหลอมลาของระดบการพฒนาระหวางภาคตะวนออกกบภาคตะวนตก ซงอาจนามาซงปญหาการเมอง สงคม ความแตกแยกของชนชาตทรนแรง จงไดกาหนดใหพฒนาภาคตะวนตกไปในเวลาเดยวกนดวย

2) จนเนนการปฏรปทางการเมองอยางคอยเปนคอยไป ในขณะเดยวกน เพอลดกระแสกดดนการเรยกรองใหปฏรปการเมอง ซงพรรคคอมมวนสตจนประเมนแลววาไมอาจหลกเลยงไดในระยะ 10 ปขางหนา นายเจยง เจอหมน อดตประธานาธบดจน จงไดเสนอหลกการ 3 ตวแทนขนมาและบรรจลงไปในธรรมนญของพรรค หลกการ 3 ตวแทน จะสามารถลดแรงกดดนของกลมนายทนใหมและนกวชาการเรองปฏรปการเมองได โดยพรรคคอมมวนสตเปดกวางใหคนเหลานเขาไปมสวนรวมในพรรคและการบรหารประเทศไดในระดบหนง ทงน จนไดเรมปลอยใหการปกครองระดบทองถนในระดบตาบลและเมอง (อาเภอ) มการเลอกตงโดยอสระแลวตงแตป 2538

หลกการสามตวแทนไดกาหนดใหพรรคคอมมวนสตจนเปนตวแทนใน 3 ดาน คอ

(1) ดานการผลต โดยดแลการพฒนาทางเศรษฐกจ (2) ดานวฒนธรรม โดยดารงไวซงวฒนธรรมอนดของจน และนาวฒนธรรมอนทดมา

ประยกตใชใหเกดประโยชนแกประเทศชาต (3) เปดใหพรรคคอมมวนสตจนเปนตวแทนของประชาชนทกชนชน กลาวคอ ไดเปดให

กลมนายทนและนกธรกจ ทมคณสมบตครบถวนตามทพรรคกาหนดเขามาเปนสมาชกพรรค และมสวนรวมทางการเมองเพมขน ถอเปนการเปลยนภาพลกษณของพรรคจากตวแทนเชงปฏวต หรอตวแทนของชนชนแรงงาน เปนตวแทนเชงบรหาร หรอตวแทนของประชาชนทกชนชน

2.2 พรรคคอมมวนสตจน สาธารณรฐประชาชนจนปกครองในระบบสงคมนยมคอมมวนสตมพรรคคอมมวนสตจนซงม

สมาชกประมาณ 73 ลานคน (สถตป 2551) เปนสถาบนทางการเมองทมอานาจในการกาหนดนโยบายดานตางๆ ของประเทศอยางเบดเสรจตามแนวทางลทธมารกซ-เลนน ความคดของอดตประธานาธบดเหมา เจอตง ทฤษฎการสรางสรรคสงคมนยมทมเอกลกษณแบบจนของเตง เสยวผง รวมถงทฤษฎสามตวแทนทไดรบการบรรจเขาในธรรมนญของรฐเมอเดอนพฤศจกายน 2545 โดยรฐบาลและรฐสภามหนาทคอยปฏบตตามมตและนโยบายทพรรคกาหนดโดยยดหลกประชาธปไตยรวมศนย (Democratic Centralism) ตามธรรมนญพรรค กาหนดใหมการประชมสมชชาพรรคแหงชาต (Party Congress) ทก 5 ป นบตงแตไดมการจดตงพรรคขนในป 2464 จนถงปจจบน พรรคคอมมวนสตจนไดจดใหมการประชมสมชชาพรรคคอมมวนสตแลวรวมทงสน 17 ครง โดยไดจดประชมสมชชาพรรคสมยท 17 ไปเมอเดอนตลาคม 2550 ซงนายห จนเทา ไดรบเลอกใหเปนเลขาธการพรรคคอมมวนสตตออก 1 สมย (วาระ 5 ป)

- 8 -

การเมองภายในจนยงคงมเสถยรภาพภายใตการนาของพรรคคอมมวนสตจน เมอวนท 15-21 ตลาคม 2550 ไดมการประชมสมชชาพรรคสมยท 17 ซงมการวางตวผสบทอดอานาจจากผนารนท 4 ซงมนายห จนเทา เปนแกนนา ไปยงรนท 5 ซงนายส จนผง ไดรบการจบตามองวาจะมาแทนทนายห จนเทาเมอกาวลงจากตาแหนงในป 2555 2.3 ผนาจน

สมชชาพรรคสมยท 17 ไดคดเลอกบคคลเปนสมาชกกรมการเมองจานวน 25 คน และสมาชกกรมการเมอง 25 คนน ไดเลอกตงสมาชกถาวรประจากรมการเมอง (Standing Committee of the Political Bureau of the Central Committee) จานวน 9 คน (โดยม 4 คนทเปนสมาชกใหม) เรยงตามลาดบอาวโส ไดแก

1) นายห จนเทา (Hu Jintao) 2) นายอ ปางกว (Wu Bangguo) 3) นายเวน เจยเปา (Wen Jiabao) 4) นายเจย ชงหลน (Jia Qinglin) 5) นายหล ฉางชน (Li Changchun)

6) นายส จนผง (Xi Jinping) 7) นายหล เคอเฉยง (Li Keqiang) 8) นายเฮอ กวเฉยง (He Guoqiang) 9) นายโจว หยงคง (Zhou Yongkang)

2.4 สงคม

การเปดประเทศและการปฏรปเศรษฐกจของจนสงผลใหประชาชนจนมชวตความเปนอยทดขน แตในขณะเดยวกนกเปนสาเหตทกอใหเกดปญหาสงคมอยางกวางขวาง อาท ปญหาการแพรขยายของอทธพลตะวนตก ปญหายาเสพตด ปญหาการเพมประชากร ปญหาความเลอมลาทางสงคม

เนองจากความมนคงของรฐบาลจนนนขนอยกบความเชอมนของประชาชน รฐบาลจงมความจาเปนทจะตองเนนการพฒนาเศรษฐกจระยะยาวและลดชองวางระหวางเมองกบชนบท ซงกาลงสรางความขนเคองใหกบทางชนบท เนองจากประชาชนในชนบทนนมความเปนอยทเลวลง รฐบาลไดพยายามแกปญหาโดยใชมาตรการควบคมและรณรงคใหประชาชนยดมนในอดมการณสงคมนยมและชาตนยม ควบคมสอมวลชนและอนเตอรเนต เพอควบคมการเผยแพรขอมลทอาจเปนภยคกคามตอประเทศ ขณะเดยวกน กพยายามลดชองวางระหวางเมองกบชนบท ตลอดจนใหสทธเสรภาพแกประชาชนในการประกอบธรกจและการดาเนนชวตประจาวนมากขน

ในป 2006 -2010 รฐบาลจนไดกาหนดให "การสรางสงคมสมานฉนท" เปนเปาหมายของการพฒนาประเทศ เพอสรางสงคมแหงประชาชาตจนทเขมแขงและมนคง โดยเนนการสรางงานและจดสรรรายได การพฒนาระบบประกนสงคม การกระจายทรพยากรและการศกษา และการพฒนาระบบการเกบภาษ

ทงนเนองจากแรงงานภาคเกษตรมรายไดตาอกทงยงเปนภาคทมจานวนแรงงานมากกวา 800 ลานคนและเปนประชากรสวนใหญของประเทศ ทางรฐบาลจงเนนการพฒนาภาคเกษตรโดยตรง ซงทาใหภาคเกษตรไดรบการคมครองและสนบสนนจากรฐบาลมากขน

- 9 -

3. ขอมลเศรษฐกจ

3.1 ภาพรวมเศรษฐกจ

ในป 2554 การคาตางประเทศของจนคดเปนมลคารวม 3,640,710.5 ลานเหรยญสหรฐเพมขนจากป 2553 รอยละ 22.49 โดยจนสงออกคดเปนมลคา 1,899,280.7 ลานเหรยญสหรฐ เพมขนรอยละ 20.33 และนาเขาคดเปนมลคา 1,741,429.8 ลานเหรยญสหรฐ เพมขนรอยละ 24.93 ทาใหในป 2553 จนไดเปรยบดลการคาตางประเทศคดเปนมลคารวม 157,850.87 ลานเหรยญสหรฐ ลดลงรอยละ 14.46 จากปกอนหนา โดยคคาอนดบหนงของจนไดแก สหรฐอเมรกา ดวยมลคาการคารวม 442,420.97 ลานเหรยญสหรฐ ลดลงรอยละ 27.72 จากปกอนหนา คดเปนสดสวนรอยละ 7.63 ของมลคาการคาตางประเทศทงหมด รองลงมาไดแก ญปน (มลคา 341,699.82 ลานเหรยญสหรฐ เพมขนรอยละ 15.22 สดสวนรอยละ 9.39) ฮองกง (มลคา 244,598.00 ลานเหรยญสหรฐ เพมขนรอยละ 7.42 สดสวนรอยละ 6.72) เกาหลใต (มลคา 169,192.37 ลานเหรยญสหรฐ ลดลงรอยละ 18.19 สดสวนรอยละ 4.65) และเยอรมน (มลคา 159,961.14 ลานเหรยญสหรฐ เพมขนรอยละ 12.29 สดสวนรอยละ 4.39)

ตารางมลคาการคาโดยรวมของจน

รายการ มลคา (Million USD) อตราการขยายตว (%)

2009 2010 2011

2010 2011

1. มลคาการคารวม 2,205,940.1 2,972,353.5 3,640,710.5 37.74 22.49

2. การสงออก 1,202,047.4 1,578,444.2 1,899,280.7 31.31 20.33

3. การนาเขา 1,003,892.7 1,393,909.3 1,741,429.8 38.85 24.93

ทมา: World Trade Atlas, มนาคม 2555

ตารางมลคาการคากบประเทศคคาทสาคญ

ประเทศ 2009 2010 2011 Growth (%)

1. สหรฐฯ 298,138.46 384,494.06 277,896.48 -27.72

2. ญปน 227,957.7 296,566.35 341,699.82 15.22

3. ฮองกง 174,375.97 227,706.33 244,598.00 7.42

4. เกาหลใต 155,754.72 206,834.03 169,192.37 -18.19

5. เยอรมน 105,836.47 142,446.44 159,961.14 12.29

ทมา: World Trade Atlas, มนาคม 2555

- 10 -

เศรษฐกจจนทเตบโตอยางรอนแรงไดกอปญหาใหกบจน อาท ปญหาฟองสบในตลาดอสงหารมทรพย ปญหาหนสนของรฐบาลระดบทองถน และปญหาอตราเงนเฟอ ทาใหรฐบาลจนตองออกมาตรการตางๆ เพอแกไขปญหาอยางจรงจง อาท (1) การประกาศขนอตราดอกเบย โดยในป 2553 จนไดปรบเพมอตราดอกเบยเงนฝาก 2 ครง เมอเดอนตลาคมและเดอนธนวาคม และในป 2554 เมอเดอนกมภาพนธและเดอนเมษายน ทาใหอตราดอกเบยเงนฝากประจาหนงปเพมขนเปนรอยละ 3.25 และอตราดอกเบยสนเชอประจาหนงปอยทรอยละ 6.31 (2) การออกกฎการซอทอยอาศยใหยากขนเพอชะลอการเตบโตของราคาอสงหารมทรพยในเมองขนาดใหญและขนาดกลางจานวน 70 เมอง และ (3) การประกาศเพมอตราเงนสดสารองทตองดารง (Reserve Requirement Ratio – RRR) ของธนาคารพาณชยขนาดใหญถง 6 ครงในป 2553 ทาใหในปจจบน อตราเงนสดสารองทตองดารงของจนสงเปนประวตการณทรอยละ 19 ซงสงกวามาตรฐานทธนาคารเพอการชาระหนระหวางประเทศ (Bank for International Settlement – BIS) กาหนดเปนมาตรฐานโลก

นอกจากน จนยงประสบปญหาการเพมขนของคาจางแรงงานอยางรวดเรว โดยรฐบาลจนไดประกาศปรบขนคาแรงขนตาในเขตกรงปกกงในอตรารอยละ 20 จากเดอนละ 800 หยวน เปน 960 หยวน ซงมผลตงแตวนท 1 กรกฎาคม 2553 ทาใหจนประสบปญหาความสามารถในการแขงขนในอตสาหกรรมบางประเภท และบรษทของจนเองรวมทงของตางชาตยายการลงทนไปประเทศทคาจางแรงงานตากวาของจน

ในแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 12 จนไดเปลยนนโยบายจากทเคยเนนการคากบตางประเทศเพอเพมพนการสงออก เปนการกระตนการบรโภคภายในประเทศแทน เนองจากเหนวาตลาดสงออกในตางประเทศมความออนไหวสงและไมยงยน ประกอบกบจนคาดวาจะถกมาตรการกดกนทางการคาจากประเทศทเปนตลาดสงออกของจนมากขนเรอยๆ เชน มาตรการตอบโตการทมตลาดและการอดหนน มาตรการดานสขอนามยและสงแวดลอม เปนตน จนจงหนมาใหความสาคญกบตลาดภายในประเทศมากยงขน เพราะตลาดของจนเปนตลาดใหญทมประชากรเปนจานวนมาก

- 11 -

 

ทมา: The Economist Intelligence Unit, March 2012 

 

- 12 -

2.2 ดชนเศรษฐกจ

ดชนพนฐานทางเศรษฐกจ

2549 2550 2551 2552 2553a 2554b GDP (US$bn at market exchange rates) 2,787 3,494 4,532 5,051 5,824 7,037

Growth of GDP (%) 12.7 14.2 9.6 9.2 10.5 9.2 GDP per head

(US$ at market exchange rates) 2,170 2,710 3,490 3,870 4,480 5,166

แรงงาน 783.3 787.4 790.9 792.3 793.5 793.5 อตราวางงาน (%) 5.8 5.7 5.9 6.3 6.1 6.5

อตราคาแรงงาน/ช.ม. (US$) 1.39 1.85 2.13 2.37 2.84 3.29 อตราเงนเฟอ (%) 4.8 5.9 -0.7 3.2 5.5 3.8

ดลบญชเดนสะพด (US$bn) 354.0 412.4 261.1 305.4 201.1 165.1 ดลบญชเดนสะพด (% of GDP) 10.1 9.1 5.2 5.2 2.9 2.0 อตราแลกเปลยน (US$ ตอ RMB) 7.61 6.95 6.83 6.77 6.46 6.25

ทมา: The Economist Intelligence Unit, March 2012 a Economist Intelligence Unit estimates. b Economist Intelligence Unit forecasts    

2.3 ขอมลการคาระหวางประเทศ

สถตการคาระหวางประเทศของจน มลคา: ลานเหรยญสหรฐฯ

ป มลคาสงออก มลคานาเขา ดลการคา การเปลยนแปลงจากปกอน (%)

การสงออก การนาเขา ดลการคา2548

2549

2550

2551

2552

2553

762,326.76

969,323.62

1,218,155.48

1,428,869.19

1,202,047.37

1,578,444.20

660,221.77

791,793.90

956,261.49

1,131,468.69

1,003,892.75

1,393,909.27

102,104.99

177,529.72

261,893.99

297,400.50

198,154.62

208,703.65

28.41

27.15

25.67

17.30

-15.87

31.31

17.73

19.93

20.77

18.32

-11.28

38.85

210.95

73.87

47.52

13.56

-33.37

32.22

2554 1,899,280.69 1,741,429.811 157,850.87 20.33 24.93 -14.46

ทมา: World Trade Atlas, March 2012

- 13 -

ประเทศคคาหลกของจน ป 2554

อนดบ ตลาดสงออก % Share อนดบ ตลาดนาเขา % Share

1 United States 17.08 1 Japan 11.16 2 Hong Kong 14.09 2 Korea, South 9.28 3 Japan 7.76 3 Taiwan 7.17 4 Korea, South 4.37 4 Hong Kong 7.03 5 Germany 4.02 5 United States 6.27 6 Netherlands 3.13 6 Germany 5.33 7 India 2.66 7 Australia 4.65 8 United Kingdom 2.32 8 Malaysia 3.56 9 Russia 2.05 9 Brazil 3.02 10 Singapore 1.86 10 Unidentified Country 2.9 20 Thailand 1.35 13 Thailand 2.24

ทมา: World Trade Atlas, May 2011

โครงสรางสนคาสงออก/นาเขาหลกของจน

ทมา: The Economist Intelligence Unit, 2011

รายการสนคาสงออก 20 อนดบแรกของจน 

มลคา: ลานเหรยญสหรฐฯ HS

Code สนคา 2552 2553 2554

% Share(2554)

85 Electrical Machinery 301,214.555 388,915.96 445,821.78 23.47 84 Machinery 235,952.01 309,957.99 353,905.02 18.63 61 Knit Apparel 53,771.83 66,707.05 80,183.01 4.22 62 Woven Apparel 46,731.04 54,362.81 63,081.48 3.32 90 Optic,Nt 8544;Med Instr 38,941.41 52,160.77 60,743.61 3.2 94 Furniture And Bedding 38,957.34 50,609.63 59,372.56 3.13 73 Iron/Steel Products 33,809.08 39,169.89 51,234.10 2.7 87 Vehicles, Not Railway 27,958.95 38,407.56 49,610.39 2.61 39 Plastic 25,280.55 34,714.17 45,450.12 2.39 89 Ships And Boats 28,306.37 40,285.18 43,720.02 2.3 64 Footwear 28,015.99 35,623.96 41,721.40 2.2

Major exports 2011 % of total Major imports 2011 % of total Machinery & transport equipment 49.4 Crude materials 51.1 Miscellaneous manufactured goods 23.9 Machinery & transport equipment 39.5 Material-based manufactured goods 15.7 Mineral fuels 13.5 Chemicals & derived products 5.6 Chemical & derived products 10.8

- 14 -

72 Iron And Steel 13,480.22 28,937.30 39,905.78 2.1 29 Organic Chemicals 24,245.11 31,478.29 39,312.97 2.07 95 Toys And Sports Equipmt 26,494.09 29,348.86 34,331.33 1.81 27 Mineral Fuel, Oil Etc 20,430.89 26,720.47 32,332.21 1.7 71 Precious Stones, Metals 7,513.95 12,544.74 27,513.55 1.45 42 Leathr Art; Saddlry; Bags 15,117.25 20,849.37 26,904.48 1.42 63 Misc Textile Articles 16,826.59 19,752.54 22,690.35 1.2 40 Rubber 10,658.78 14,903.02 20,940.94 1.1 76 Aluminum 9,499.26 14,536.03 18,65.01 0.98

ทมา: World Trade Atlas, March 2012

รายการสนคานาเขา 20 อนดบแรกของจน 

มลคา: ลานเหรยญสหรฐฯ HS Code

สนคา 2552 2553 2554 % Share(2554)

85 Electrical Machinery 243,779.43 314,405.31 350,956.10 20.2 27 Mineral Fuel, Oil Etc 123,147.86 188,381.49 273,457.07 15.7 84 Machinery 123,814.44 172,403.37 199,569.37 11.5 26 Ores,Slag,Ash 68,822.99 107,968.93 150,656.19 8.65 90 Optic,Nt 8544;Med Instr 66,954.55 89,738.04 99,039.25 5.69 39 Plastic 48,509.33 63,688.51 70,206.88 4.03 87 Vehicles, Not Railway 28,344.47 49,446.76 65,344.51 3.75 29 Organic Chemicals 36,175.60 48,283.09 63,226.97 3.63 74 Copper+Articles Thereof 29,416.02 45,991.84 54,280.39 3.12 98 Special Other 3,303.53 18,433.14 49,499.03 2.84 12 Misc Grain, Seed, Fruit 21,008.43 27,058.69 32,146.75 1.85 72 Iron And Steel 27,787.15 25,298.23 28,390 1.63 40 Rubber 10,374.20 16,910.25 23,064.67 1.32 47 Woodpulp, Etc. 10.634.73 14,169.84 18,899.46 1.09 44 Wood 7,252.93 11,227.65 15,852.93 0.91 38 Misc. Chemical Products 9,040.43 12,242.08 15,404.06 0.89 71 Precious Stones,Metals 6,549.80 10,844.71 14,880.85 0.86 52 Cotton+Yarn,Fabric 6,180.66 10,619.46 14,730.10 0.85 88 Aircraft,Spacecraft 10,693.48 12,399.43 13,793.52 0.79 15 Fats and Oils 7,732.31 8,884.14 11,538.69 0.66

ทมา: World Trade Atlas, March 2012

- 15 -

4. แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตจน

4.1 สาระสาคญของแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตฉบบท 1 – 12

ฉบบท Key Words

1 (1953 – 1957)

เพมอตราเรวใหแกอตสาหกรรม ไลใหทนองกฤษและอเมรกา

2 (1958 – 1962)

กาวกระโดด ลดเวลาจาก 10 ป เหลอ 2-3 ป

3 (1966 – 1970)

เตรยมรบ เตรยมรบมออดอยาก

4 (1971 – 1975)

เสยศนยรนแรง ปรบยทธศาสตร

5 (1976 – 1980)

ปรบเปลยน จดระเบยบใหม ปฏรปยกระดบ

6 (1981 – 1985)

เดนไปสการเปดประเทศ ปฏรป

7 (1986 – 1990)

ระบบเศรษฐกจใหมในระบอบสงคมนยมทมเอกลกษณจน

8 (1991 – 1995)

เปดประเทศ ปฏรปรอบใหม

9 (1996 – 2000)

“เสยวคง” ระบบเศรษฐกจกลไกตลาดทมเอกลกษณของจน

10 (2001 – 2005)

ใหประชาชนมชวตความเปนอยทด

11 (2006 – 2010)

พฒนาตามหลกวทยาศาสตร เทคโนโลย

12 (2011 – 2015)

ปรบเปลยนรปแบบ วธการพฒนาเศรษฐกจดาเนนการปฏรปลกซง

 4.2 แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตฉบบท 12 (2011 – 2015)

ในการจดทาแผนพฒนาฯ ฉบบท 12 นน จนกาหนดทจะเปลยนโฉมรปแบบวธการพฒนาเศรษฐกจโดยยดหลกการปรบเปลยนยทธศาสตรโครงสรางทางเศรษฐกจ ความกาวหนาทางวทยาศาสตรเทคโนโลยและการสรางสรรคนวตกรรม การสรางหลกประกนและยกระดบชวตความเปนอยของประชาชน การสรางสงคมแบบประหยดพลงงานและเปนมตรกบสงแวดลอม และการปฏรปเปดประเทศ โดยมสาระสาคญสรปได ดงน

- 16 -

เปาหมายทางเศรษฐกจ

GDP เพมขนเฉลยรอยละ 7 ตอป

เพมจานวนตาแหนงงานในเมองอยางนอย 45 ลานตาแหนง

อตราการวางงานในเมองไมเกนรอยละ 5

รกษาเสถยรภาพราคาสนคา

การปรบโครงสรางทางเศรษฐกจ

กระตนการบรโภคภายในประเทศ

เนน 7 อตสาหกรรมใหม (อตสาหกรรมประหยดพลงงานและเปนมตรกบสงแวดลอม อตสาหกรรมสารสนเทศรนใหม อตสาหกรรมชวภาพ อตสาหกรรมการผลตชนสง อตสาหกรรมพลงงานใหม อตสาหกรรมวสดใหม และอตสาหกรรมรถยนตพลงงานใหม)

สรางมลคาเพมของอตสาหกรรมภาคบรการใหมสดสวนรอยละ 47 ของ GDP

อตราความเปนเมองรอยละ 51.5

นวตกรรม งบประมาณ R&D คดเปนสดสวนรอยละ 2.2 ของ GDP

มอตรา 3.3 สทธบตรตอประชากร 10,000 คน

สงแวดลอมและพลงงานสะอาด

สดสวนของพลงงาน non-fossil ตอการใชพลงงานทงหมดเพมขนเปนรอยละ 11.4

อตราการใชนาตอหนวยมลคาเพมของผลผลตอตสาหกรรมลดลงรอยละ 30

สดสวนการใชพลงงานตอ GDP ลดลงรอยละ 16

สดสวนการปลอยกาซคารบอนไดออกไซดตอ GDP ลดลงรอยละ 17

สดสวนพนทปารอยละ 21.66

เกษตรกรรม ความสามารถในการผลตไมนอยกวา 540 ลานตน ตอป

พนทเพาะปลกไมนอยกวา 1.818 พนลานหม (1 ไร = 2.4 หม)

ชวตความเปนอย

จานวนประชากรไมเกน 1.39 พนลานคน

อายเฉลย 74.5 ป

โครงการบานาญครอบคลมประชากรเมอง 357 ลานคน และประชากรชนบททงหมด

สรางและปรบปรงทอยอาศย 36 ลานหอง สาหรบครอบครวรายไดนอย

- 17 -

5. มาตรการทางการคา

5.1 มาตรการทางภาษทสาคญ

ระบบการเกบภาษมลคาเพม ประเทศจนไดมขอผกพนกบองคการการคาโลกในการใหการปฏบตทางภาษทเทาเทยมกน

ระหวางสนคาในประเทศกบสนคานาเขา โดยนอกเหนอจากการเกบภาษนาเขา (Tariff Duties) ทวไป ทงธรกจตางชาตและธรกจจนจาเปนตองเสยภาษมลคาเพม (Value-added Taxes: VAT) และภาษธรกจ (Business Taxes) โดยทวไปภาษมลคาเพมจะเรยกเกบจากสนคานาเขา ณ พรมแดน ดวย สวนภาษธรกจจะมการประเมนกบผใหบรการ (Services Provider) การโอนทรพยสน (Intangible Assets) และการขายอสงหารมทรพย (Immovable Properties) ในประเทศจน

อตราภาษมลคาเพมโดยทวไปเทากบรอยละ 17 โดยสนคาบางประเภท เชน ผลผลตทางการเกษตร เชอเพลง และ Utility Items จะมอตราภาษเทากบรอยละ 13 โดยธรกจทมขนาดเลกจะเสยภาษท อตรารอยละ 4 หรอ 6 ตามแตละประเภทธรกจ ซงธรกจขนาดเลกจะแตกตางกบผ เสยภาษมลคาเพมประเภทอนทไมสามารถขอคนภาษมลคาเพมทจายเมอซอสนคาได นอกจากน ยงมสนคาบางประเภททไดรบการยกเวนการเกบภาษมลคาเพม เชน สนคาเกษตรทขายโดยเกษตรกร สงทใชในการคมกาเนด หนงสอเกา อปกรณทางวทยาศาสตรเพอการคนควาวจย อปกรณทางการศกษาของทใชแลว เปนตน

ระบบการคาชายแดน

จนมพรมแดนตดกบประเทศเพอนบานเปนระยะทางยาวนบพนๆ กโลเมตร การคาชายแดนเปนชองทางสาคญในการเปดสตางประเทศของมณฑลทอยภาคพนตอนในของจน ในระยะหลายปทผานมา จนไดกาหนดนโยบายและมาตรการสงเสรมการคาชายแดนและการใหความรวมมอทางเศรษฐกจกบประเทศเพอนบานมากมาย โดยมรายละเอยดสาคญดงน

รปแบบการควบคมการคาชายแดน ม 2 รปแบบตามลกษณะการคาทแตกตางกนดงน

1) การคาระหวางคนพนทชายแดนสองฝง ตลาดการคาระหวางคนพนทชายแดนสองฝงเปนตลาดการคาททางการอนญาตเปดใหคนพนท

ชายแดนทงสองฝงเขามาทาการคาขายในจดทถกกาหนดใหอยหางจากพรมแดนไมเกน 20 กโลเมตร การซอขายในตลาดดงกลาว ทางการหามมใหซอขายเปนจานวนเงนและจานวนสนคาเกนกวาทกาหนด การจดหาหรอกาหนดทตงของตลาดอยภายใตการควบคมของหนวยงานรฐบาล กระทรวงพาณชยและสานกงานศลกากรเปนผกาหนดนโยบายและหลกเกณฑ การควบคมตลาดการคาชายแดนทวประเทศ สวนรฐบาลมณฑลและเขตปกครองตนเองทมพนทชายแดนจะรบผดชอบในการควบคมตลาดการคาในทางปฏบต เพอใหการคาในตลาดเปนไปดวยความเรยบรอย

2) การคาชายแดนขนาดยอม การคาชายแดนขนาดยอมเปนการคาททางการเปดใหมการคาขายเลกๆ นอยๆ ตามดาน

ชายแดนทางบกซงอยในเขตปกครองของอาเภอชายแดนหรอเทศบาลชายแดน วสาหกจทไดรบอนญาต

- 18 -

ใหประกอบการคาชายแดนโดยผานดานชายแดนทางบกน สามารถเขาไปตดตอคาขายกบบรษทหรอหนวยธรกจอน ๆ ในเขตชายแดนของประเทศเพอนบานได

การคาชายแดนในรปแบบอนๆ ถกจดใหอยในประเภทการคาชายแดนขนาดยอมและอยในระบบการควบคมของการคาชายแดนขนาดยอมดวย ยกเวน ตลาดการคาระหวางคนพนทชายแดนสองฝงทไดเปดใหดาเนนการไปกอนแลว หนวยงานของกระทรวงพาณชยเปนผกาหนดนโยบายและหลกเกณฑการควบคมการคาชายแดนขนาดยอม

การใหสทธพเศษลดภาษมลคาเพมกบประเทศทมพรมแดนตดกบจน

กระทรวงการคลง สานกงานภาษ และกรมศลกากรของจน ไดออกประกาศเลขท 90 เมอวนท 30 ตลาคม 2551 เรองการสงเสรมการคาชายแดนและนโยบายภาษ ซงไดเรมมผลบงคบใชตงแตวนท 1 พฤศจกายน 2551 โดยมสาระสาคญ ดงน

มณฑลในเขตชายแดนทใหสทธพเศษ ไดแก มองโกเลยใน เหลยวหนง จหลน เฮยหลงเจยง กวางซ ไหหลา ทเบต ซนเจยง และยนนาน

มาตรการสาคญเพอสนบสนนการคาชายแดน เพมการสนบสนนทางดานการเงน โดยมอบหมายใหกระทรวงการคลง รวมกบหนวยงานท

เกยวของ กาหนดมาตรการและเงอนไขเฉพาะสาหรบแตละทองท เพอสนบสนนการคาชายแดน และสรางขดความสามารถใหกบผประกอบการในเขตชายแดน

เพมมลคาของการคาในเขตชายแดนทจะไดรบการยกเวนภาษนาเขาและภาษมลคาเพม จากเดมไมเกน 3,000 หยวน/คน/วน เปนไมเกน 8,000 หยวน/คน/วน โดยผทจะไดรบสทธประโยชนจะตองมคณสมบต ดงน

− เปนบคคลธรรมดา − มถนพานกในเขตชายแดนทใหสทธประโยชน − นาเขาสนคาทไมอยในบญชรายการยกเวนการใหสทธประโยชน

ทงน กฎระเบยบใหมน ไมครอบคลมบรษททตงอยในเขตพรมแดน ซงแตเดมไดรบการลดภาษมลคาเพมลงครงหนงสาหรบปรมาณการคาชายแดนทไมเกนมลคาทกาหนด ดงนน บรษทในเขตชายแดนยงตองชาระภาษนาเขา และภาษมลคาเพมตามอตราทกาหนดไว โดยไมมการลดภาษดงกลาว

5.2 มาตรการทมใชภาษ

1) มาตรการสขอนามยและสขอนามยพชและสตว (SPS) 2) มาตรการอปสรรคทางเทคนค (TBT) 3) มาตรการอน ๆ (Other Measures)

สามารถดรายละเอยดไดท Website ของกรมการคาตางประเทศ กระทรวงพาณชย หรอ link ไดท http://www.dft.go.th/level3.asp?level2=35

- 19 -

6. ขอมลทางการคากบประเทศไทย

6.1 ความสมพนธทางการคา ภาครฐบาล:

- ขอตกลงทางการคา เมอวนท 31 มนาคม 2521

- พธสารวาดวยการจดตงคณะกรรมการรวมทางการคาไทย–จน เมอวนท 9 พฤศจกายน 2521

- ขอตกลงวาดวยการจดตงคณะกรรมการรวมวาดวยความรวมมอทางเศรษฐกจไทย-จน เมอวนท 12 มนาคม 2528

- ขอตกลงความรวมมอดานวฒนธรรมไทย-จน เมอวนท 28 สงหาคม 2544

- ความตกลงเรงลดภาษสนคาผกและผลไมระหวางไทย-จน เมอวนท 18 มถนายน 2546

- ความตกลงระหวางรฐบาลแหงราชอาณาจกรไทย กบรฐบาลแหงสาธารณรฐประชาชนจนวาดวยการจดตงคณะกรรมการรวมวา ดวยความรวมมอทางเศรษฐกจ วนท 18 ตลาคม 2546

- บนทกความเขาใจระหวางรฐบาลแหงราชอาณาจกรไทย กบรฐบาลแหงสาธารณรฐประชาชนจนวาดวยการสงเสรมความรวมมอทางการคา การลงทน และเศรษฐกจ วนท 18 ตลาคม 2546

- บนทกความเขาใจรวมกนวาดวยความรวมมอดานสขอนามยและสขอนามยพช ระหวางกระทรวงเกษตรและสหกรณไทย กบกระทรวงควบคมและกกกนโรคของจน เมอวนท 12 เมษายน 2547

- พธสารวาดวยการตรวจสอบและกกกนผลไม ทจะสงออกจากจนมาไทย ระหวางกระทรวงเกษตรและสหกรณไทย กบกระทรวงควบคมและกกกนโรคของจนเมอวนท 29 ตลาคม 2547 ณ จงหวดภเกต

- บนทกความเขาใจดานการยอมรบมาตรฐานสขอนามยในสนคาผกสด เนอ จระเขและเนอไก ระหวางกระทรวงเกษตรและสหกรณของไทย กบกระทรวงควบคมและกกกนโรคของจน เมอวนท 22 กนยายน 2548 ณ จงหวดเชยงใหม

- ความตกลงการขยายความรวมมอทวภาคทางเศรษฐกจและการคาในเชงกวางและเชงลกระหวางรฐบาลแหงราชอาณาจกรไทยและรฐบาลสาธารณรฐประชาชนจนเมอวนท 24 มถนายน 2552

- พธสารวาดวยขอกาหนดในการตรวจสอบและกกกนโรคสาหรบการสงออกและนาเขาผลไมผานประเทศทสามระหวางประเทศไทยและจน ระหวางกระทรวงเกษตรและสหกรณของไทย กบกระทรวงควบคมและกกกนโรคของจน เมอวนท 25 กมภาพนธ 2554 (ลงนามยอ)

ภาคเอกชน:

- ขอตกลงความรวมมอระหวางคณะกรรมการรวมภาคเอกชน 3 สถาบน ไดแก สภาหอการคาแหงประเทศไทย สภาอตสาหกรรมแหงประเทศไทยและสมาคมธนาคารไทย กบสภาสงเสรมการคาระหวางประเทศแหงชาตจน เมอวนท 27 สงหาคม 2536

- 20 -

- ขอตกลงความรวมมอดานเศรษฐกจ การคาและวชาการระหวางสภาหอการคาแหงประเทศไทย กบหอการคามณฑลเหอเปย เมอวนท 28 มนาคม 2543

- บนทกความเขาใจวาดวยการจดตงสภาธรกจ ไทย-จนและสภาธรกจ จน-ไทย เ ม อ ว น ท 2 8 สงหาคม 2544

6.2 ความสมพนธทางการคา จนเปนคคาทสาคญของไทยมาโดยตลอด โดยในปทผานมาเปนประเทศคคาอนดบท 2 ของไทย รองจากญปน โดยเปนตลาดสงออกอนดบท 1 และเปนแหลงนาเขาอนดบท 2 ของไทย ในขณะทไทยเปนคคาลาดบท 15 ของจน โดยเปนตลาดสงออกลาดบท 20 และแหลงนาเขาลาดบท 13 ของจน

การคารวม ในระยะ 5 ปทผานมา (2550-2554) การคารวมมมลคาเฉลย 40,852.32 ลานเหรยญสหรฐฯ เฉลยเพมขนรอยละ 19.10 ตอป โดยในป 2554 การคารวมมมลคา 57,983.56 ลานเหรยญสหรฐฯ เพมขนจากป 2553 รอยละ 26.85 และเปนคคาอนดบท 2 ของไทย

การสงออก ในระยะ 5 ปทผานมา (2550-2554) การสงออกมมลคาเฉลย 19,206.46 ลานเหรยญสหรฐฯ เฉลยเพมขนรอยละ 19.20 ตอป โดยในป 2554 การสงออกมมลคา 27,402.40 ลานเหรยญสหรฐฯ เพมขนจากป 2553 รอยละ 27.61

การนาเขา ในระยะ 5 ปทผานมา (2550-2554) การนาเขามมลคาเฉลย 21,645.85 ลานเหรยญสหรฐฯ เฉลยเพมขนรอยละ 19.30 ตอป โดยในป 2554 การนาเขามมลคา 30,581.15 ลานเหรยญสหรฐฯ เพมขนจากป 2553 รอยละ 26.17

ดลการคา ไทยเปนฝายขาดดลการคากบจนมาโดยตลอด แมวา ในป 2553 ไทยขาดดลการคาแกจนลดลงเหลอ 2,764.31 ลานเหรยญสหรฐฯ ลดลงรอยละ 203.77 จากป 2552 ซงมมลคาการขาดดลถง 910.0 ลานเหรยญสหรฐฯ แตในป 2554 ไทยขาดดลการคาแกจนเพมขนเปน 3,178.75 ลานเหรยญสหรฐฯ

สนคาสงออกทสาคญ ไดแก ยางพารา เครองคอมพวเตอร อปกรณและสวนประกอบ เคมภณฑ เมดพลาสตก ผลตภณฑยาง ผลตภณฑมนสาปะหลง ไมและผลตภณฑไม นามนสาเรจรป กระดาษและผลตภณฑกระดาษ และแผงวงจรไฟฟา เปนตน

สนคานาเขาทสาคญ ไดแก เครองจกรไฟฟาและสวนประกอบ เครองคอมพวเตอร อปกรณและสวนประกอบ เครองใชไฟฟาในบาน เครองจกรกลและสวนประกอบ เคมภณฑ เหลก เหลกกลาและผลตภณฑ เครองใชเบดเตลด ผาผน ผลตภณฑโลหะ สนแรโลหะอนๆ เศษโลหะและผลตภณฑ เปนตน

- 21 -

สถตการคาไทย – จน  

มลคา: ลานเหรยญสหรฐฯ

ป ปรมาณการคารวม ไทยสงออก ไทยนาเขา

ดลการคา มลคา สดสวน % ∆ มลคา % ∆ มลคา % ∆

2549 25,332.0 9.8 24.6 11,728.0 27.9 13,604.0 21.9 -1,876.1 2550 31,071.6 10.6 22.7 14,846.8 26.6 16,224.9 19.3 -1,378.2 2551 36,346.9 10.2 17.0 16,190.6 9.1 20,156.3 24.2 -3,965.7 2552 33,148.3 11.6 -8.8 16,119.4 -0.4 17,028.9 -15.5 -909.5 2553 45,712.56 12.1 37.9 21,473.2 33.21 24,239.37 42.34 -2,766.17 2554 57,983.6 12.7 26.9 27,402.4 27.61 30,581.15 26.17 -3,178.8

ทมา: ศนยเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร โดยความรวมมอของกรมศลกากร

สนคาสงออกจากไทย 10 อนดบแรก 

มลคา: ลานเหรยญสหรฐฯ รายการ 2551 2552 2553 2554 %∆

1 ยางพารา 1,937.5 1,554.0 2,446.3 5,092.4 108.17

2 เครองคอมพวเตอร อปกรณและสวนประกอบ 4,821.8 4,327.3 5,036.7 4,299.1 -14.65

3 เคมภณฑ 817.1 1,359.7 1,790.4 2,681.3 49.76

4 เมดพลาสตก 1,075.3 1,082.3 1,631.5 2,438.9 49.48

5 ผลตภณฑยาง 480.3 783.9 1,412.0 1,793.1 26.99

6 ผลตภณฑมนสาปะหลง 339.3 790.7 1,155.7 1,359.1 17.60

7 ไมและผลตภณฑไม 287.8 401.7 642.8 913.4 42.09

8 นามนสาเรจรป 1,185.1 664.8 859.0 746.0 -13.15

9 กระดาษและผลตภณฑกระดาษ 110.2 39.5 45.5 741.6 1,531.52

10 แผงวงจรไฟฟา 781.7 736.1 807.7 685.1 -15.18

รวม 10 รายการ 11,836.0 11,740.0 15,827.5 20,750.0 31.10

อนๆ 4,354.5 4,379.3 5,645.7 6,652.4 17.83

มลคารวม 16,190.6 16,119.4 16,119.4 21,473.2 27.61 ทมา: ศนยเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร โดยความรวมมอของกรมศลกากร

 

 

 

 

- 22 -

สนคานาเขาจากไทย 10 อนดบแรก 

มลคา: ลานเหรยญสหรฐฯ รายการ 2551 2552 2553 2554 %∆

1 เครองจกรไฟฟาและสวนประกอบ 2,374.8 2,448.9 3,220.1 3,984.6 23.74

2 เครองคอมพวเตอร อปกรณและสวนประกอบ 2,785.7 2,757.1 3,370.0 3,826.0 13.53

3 เครองใชไฟฟาในบาน 1,812.4 1,648.2 2,142.1 2,884.8 34.67

4 เครองจกรกลและสวนประกอบ 1,616.4 1,393.8 2,137.9 2,845.2 33.09

5 เคมภณฑ 1,466.9 1,144.5 1,682.0 2,263.9 34.60

6 เหลก เหลกกลาและผลตภณฑ 1,478.3 457.2 1,050.0 1,661.4 58.24

7 เครองใชเบดเตลด 653.7 576.7 793.4 950.4 19.78

8 ผาผน 680.2 531.8 783.4 872.2 11.34

9 ผลตภณฑโลหะ 638.5 475.0 638.8 857.8 34.27

10 สนแรโลหะอนๆ เศษโลหะและผลตภณฑ 682.7 365.7 601.2 793.6 32.01

รวม 10 รายการ 14,189.6 11,798.9 16,418.8 20,939.9 27.54

อนๆ 5,966.7 5,230.5 7,818.7 9,641.3 23.31

มลคารวม 20,156.3 17,029.4 24,237.5 30,581.2 26.17 ทมา: ศนยเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร โดยความรวมมอของกรมศลกากร

- 23 -

7. ความเชอมโยง “ขอตกลงเรงลดภาษสนคาผกและผลไมระหวางไทย – จน” และขอตกลง “FTA อาเซยน – จน”

7.1 ขอตกลงเรงลดภาษสนคาผกและผลไมระหวางไทย – จน

เมอวนท 18 มถนายน 2546 รฐบาลไทยและจนไดลงนามในขอตกลงเรงลดภาษศลกากรสนคาผกและผลไม (Agreement between the Government of the People's Republic of China and the Government of the Kingdom of Thailand on Accelerated Tariff Elimination under the Early Harvest Programme of the Framework Agreement on Comprehensive Economic Cooperation between ASEAN and China) ภายใตพกดฯ ตอนท 07 และ 08 ใหเหลอรอยละ 0 โดยมผลตงแตวนท 1 ตลาคม 2546 ซงขอตกลงเรงลดภาษฯ (หรอทคนไทยทวไปนยมเรยกวา FTA ไทย – จน) ขางตน เปนการดาเนนการภายใตแนวคดการเปดเสรในบางสาขาทมความพรอมกอน (Early Harvest) ตามมาตรา 6 ของความตกลงการจดทาเขตการคาเสรอาเซยน – จน (FTA อาเซยน – จน หรอ ACFTA)

7.2 ขอตกลง FTA อาเซยน – จน

ความตกลงการคาสนคา

ลงนามเมอ 29 พฤศจกายน 2547 โดยการเปดเสรการคาสนคาแบงออกเปน 2 สวน คอ การลดภาษสนคาบางสวนทนท (Early Harvest Program) และการลดภาษสนคาทวไป

1) การลดภาษสนคา Early Harvest Program ครอบคลมสนคาเกษตรภายใตพกดฯตอนท 01-08 (สตวมชวต เนอสตว และสวนอนของสตวทบรโภคได ปลา ผลตภณฑนม ไข สตวปก ผลตภณฑจากสตว ตนไม พชผกทบรโภคได และผลไมและลกนตทบรโภคได) รวมทงสนคาเฉพาะ (Specific products) ทมผลเฉพาะกบประเทศทตกลงกนสองฝายเทานน เชน ไทยกบจนไดตกลงทจะเรงลดภาษระหวางกนอก 2 รายการ คอ ถานหนแอนทราไซดและถานหนโคก/เซมโคก โดยใหจนและอาเซยนเดม 6 ประเทศ เรมตนการลดภาษในวนท 1 มกราคม 2547 และลดภาษลงเปน 0% ภายในในวนท 1 มกราคม 2549 และใหความยดหยนกบอาเซยนใหม 4 ประเทศ ในอตราและระยะเลาเรมลดภาษแตตองลดภาษเปน 0% ภายในป 2553 ทงน สาหรบสนคาทมมาตรการโควตาภาษ เชน หอม และกระเทยม จะลดเฉพาะอตราภาษในโควตาเทานน

2) การลดภาษสนคาทวไป โดยไดแบงรายการสนคาออกเปน 2 รายการ ไดแก สนคาปกต (Normal Track): กาหนดใหลดอตราภาษลงเหลอรอยละ 0 ภายใน

วนท 1 มกราคม 2553 พรอมกบใหสนคาจานวน 150 รายการไดรบความยดหยนใหลดภาษเหลอรอยละ 0 ไดถงป 2555 (7 ป) (สนคาจาพวกสงทอ เครองนงหม)

สนคาออนไหว (Sensitive Track): จะมไดไมเกน 400 รายการและไมเกนรอยละ 10 ของมลคาการนาเขา โดยกาหนดใหลดอตราภาษเหลอรอยละ 20 ในป 2555 และมอตราภาษสดทายอยทรอยละ 0-5 ในป 2561 สวนสนคาออนไหวสง (Highly Sensitive Track) ไดตกลงในเบองตนทจะกาหนดไมใหเกนรอยละ 40 หรอ 100 รายการของสนคาออนไหวทงหมด โดยตองเลอกหลกเกณฑทมจานวนรายการนอยกวา และลดอตราภาษเหลอรอยละ 50 ในป 2558

- 24 -

ทงน สนคาทจะไดรบสทธการลดภาษภายใตเขตการคาเสร อาเซยน-จน จะตองไดแหลงกาเนดของสนคาตามกฎเกณฑทไดตกลงกน คอ สนคาบางประเภทตองใชวตถดบภายในทงหมด (Wholly Obtained) สวนสนคาอนๆ ตองมมลคาของวตถดบทใชภายในประเทศไมตากวา 40% โดยสามารถนามลคาของวตถดบจากทกประเทศสมาชกมารวมกนได นอกจากน อาเซยนและจนไดจดทากฎวาดวยแหลงกาเนดสนคาเฉพาะ (Product Specific Rules: PSR)

ความตกลงดานการคาบรการ

อาเซยนและจนไดลงนามความตกลงดานการคาบรการพรอมขอผกพนการเปดตลาดกลมท 1 เมอวนท 14 มกราคม 2550 ณ เมองเซบ สาธารณรฐฟลปปนส โดยความตกลงฯ ครอบคลมธรกจบรการภาคเอกชนทกสาขา โดยไมครอบคลมการใหบรการและการจดซอจดจางบรการโดยรฐ สาหรบระดบการเปดตลาดของแตละประเทศ จะระบอยในตารางขอผกพนของแตละประเทศ และปรากฎอยในสวนแนบทายความตกลงฯ ทงน ไทยเสนอผกพนเปดตลาดภายใตกรอบทกฎหมายปจจบนอนญาตใหตางชาตประกอบธรกจได คอ ใหประเทศสมาชกอาเซยนและจนสามารถเขามาประกอบธรกจไดโดยถอหนไมเกนรอยละ 49 และมเงอนไขอนตามกฎหมายเฉพาะสาขา เชน ในสาขาวชาชพตองเปนไปตามทสภาวชาชพกาหนด

การลงนามความตกลงดานการคาบรการ พรอมขอผกพนการเปดตลาดชดท 1 ประกอบดวยสาขาวชาชพ บรการดานสขภาพ การศกษา การทองเทยว การขนสงสนคาทางเรอ

สถานะลาสด

เมอวนท 19 เมษายน 2554 รฐสภาใหความเหนชอบพธสารอนวตขอผกพนชดท 2 เพอเปดตลาดสนคาบรการชดท 2 ครอบคลมการคาบรการดานตางๆ ไดแก บรการดานวชาชพ การสอสาร บรการกอสรางและวศวกรรมทเกยวของ บรการจดจาหนาย บรการทางการศกษา บรการสงแวดลอม บรการดานการเงน บรการดานทองเทยวและทเกยวของกบการเดนทาง บรการดานนนทนาการ วฒนธรรมและกฬา บรการขนสงซงประชม ACTNC ไดปรบแกไขวนมผลใชบงคบพธสารฯ ชดท 2 จากวนท 1 มกราคม 2554 เปนวนท 1 มกราคม 2555 โดยทงสองฝายคาดวาจะลงนามพธสารฯ ไดในชวงการประชมรฐมนตรเศรษฐกจอาเซยน-จน ครงท 10 ในเดอนสงหาคม 2554 ณ ประเทศอนโดนเซย

ความตกลงดานการลงทน

การเจรจาจดทาความตกลงวาดวยการลงทนอาเซยน-จน ไดเสรจสนลง เมอวนท 9 พฤศจกายน 2551 และรฐมนตรเศรษฐกจของอาเซยนและจน ไดลงนามความตกลงวาดวยการลงทนอาเซยน-จนในชวงการประชมรฐมนตรเศรษฐกจอาเซยน-จน เมอวนท 15 สงหาคม 2552 ณ ประเทศไทย

สาระสาคญครอบคลมดานการสงเสรมและอานวยความสะดวก และการใหความคมครองกบนกลงทนของภาค โดยครอบคลมทงการลงทนทางตรง และการลงทนในหลกทรพย ขอบเขตของการสงเสรมและคมครองการลงทนประกอบดวย การปฏบตทเปนธรรมและเทาเทยมกน การชดเชยในกรณเหตการณไมสงบ การชดเชยในกรณทมการเวนคน การระงบขอพพาทระหวางนกลงทนกบรฐ เปนตน ทงน ยงไมครอบคลมการเปดเสร

- 25 -

สถตการลงทนจากจน มโครงการทยนขอสงเสรมรวม 36 โครงการในป 2554 ปรมาณเงนลงทน 28,495 ลานบาท จานวนโครงการเพมขนจากป 2553 รอยละ 16 สวนปรมาณเงนทนเพมขนรอยละ 166.35 โดยมโครงการขนาดใหญยนของสงเสรมในกจการพลงงานไฟฟา กจการผลตผลตภณฑจากยางธรรมชาต และกจการผลตชนสวนยานยนต รวมถงโครงการในสาขาเกษตรกรรมและผลผลตทางการเกษตรดวย

การลงทนทางตรงจากจนมาอาเซยน การลงทนของจนในอาเซยนมการขยายตวเพมขนจาก 230 ลานเหรยญสหรฐฯ ในป 2548 เปน

13,000 ลานเหรยญในป 2553 โดยอาเซยนเปนพนทเปาหมายอนดบ 3 ดานการลงทนของจน รองจากฮองกงและออสเตรเลย

ความรวมมอดานเศรษฐกจ

เมอวนท 4 พฤศจกายน 2545 อาเซยนและจนลงนามใน Framework Agreement on Comprehensive Economic Cooperation ครอบคลมความตกลงดานการคาสนคา การบรการ การลงทน และความรวมมอทางเศรษฐกจใน 5 สาขา ไดแก เกษตรกรรม เทคโนโลยสารสนเทศ การพฒนาทรพยากรมนษย การลงทน และการพฒนาลมแมนาโขง สาหรบการคาสนคา ไทยและจนไดลดภาษเปนศนยแลวกวารอยละ 90 ของรายการ ตงแตวนท 1 มกราคม 2553 ทงน ประเทศไทย (โดยอธบดกรมเจรจาการคาระหวางประเทศ) เปนประธานรวมของฝายอาเซยน สาหรบคณะกรรมการกากบการดาเนนงานภายใตกรอบความตกลงการคาเสรอาเซยน-จน

อาเซยน-จน กาลงกาวเขาสปท 21 และเปนกลไกหลกในการขบเคลอนความสมพนธทางเศรษฐกจ ระหวางอาเซยน-จน สงผลใหการคาระหวางอาเซยน-จนขยายตวเพมขนอยางตอเนอง จนกลายเปนประเทศคคาอนดบหนงของอาเซยนในชวงหลายปทผานมา โดยในป 2554 มมลคาการคาสงถง 362,326.50 ลานเหรยญสหรฐ โดยเพมขนจากป 2553 ประมาณรอยละ 23 ทงน คาดวาตวเลขการคาจะสงถง 500,000 ลานเหรยญสหรฐไดในอก 2-3 ปขางหนา

สาหรบสถานะการเจรจาลาสดเมอเดอนตลาคม 2554 ทงอาเซยนและจน สามารถสรปผลการเจรจาขอผกพนและขอบทสาคญๆ อาท ขอผกพนชดท 2 ภายใตความตกลงดานการคาบรการ ขอบทดานสขอนามยและสขอนามยพช (SPS) ขอบทดานอปสรรคเทคนคทางการคา (TBT) ภายใตความตกลงดานการคาสนคา ทงน ขณะนอยระหวางการเจรจาเพอสรปขอบทดานพธการศลกากรและการอานวยความสะดวกทางการคาระหวางกน และการทบทวนกฎวาดวยถนกาเนดสนคา (ROO) ใหมความทนสมยสอดรบกบความตองการของภาคเอกชนมากยงขน

ความรวมมอระหวางไทย-จน ภายใตความตกลงการขยายความรวมมอทวภาคทางเศรษฐกจและการคาในเชงกวางและเชงลกระหวางรฐบาลแหงราชอาณาจกรไทยและรฐบาลแหงสาธารณรฐประชาชนจน (Agreement on Expanding and Deepening Bilateral Economic and Trade Cooperation : EDBETC)

• รฐมนตรวาการกระทรวงพาณชยของไทย (นางพรทวา นาคาศย) และรฐมนตรพาณชยจน (Mr. Chen Deming) ไดลงนามความตกลง EDBETC เมอวนท 24 มถนายน 2552 ณ กรงปกกง สาธารณรฐประชาชนจน

- 26 -

• ความตกลงฯ มสาระสาคญเพอเสรมสรางความรวมมอทางเศรษฐกจระหวางไทย-จนในลกษณะการแลกเปลยนขอมลดานนโยบาย กฎระเบยบการคาและการลงทน การรวมทน การหารอเพอแกไขปญหาและอปสรรคการคา การพฒนาความรวมมอระหวางหนวยงาน และการอานวยความสะดวกดานการคา ตลอดจนสารวจและดาเนนความรวมมอทางเศรษฐกจโดยครอบคลมสาขาตางๆ จานวน 10 สาขา ไดแก 1) เกษตร ประมง การผลตและแปรรปอาหาร 2) การผลตสนคาอตสาหกรรม 3) โครงสรางพนฐาน 4) ทรพยากรแรและแปรรปผลตภณฑแร 5) พลงงาน 6) โทรคมนาคมและ ICT 7) การบรการ 8) โลจสตกส 9) พฒนาศกยภาพ SMEs และ 10) สาขาอนๆ ทเหนชอบรวมกน • ลาสด สองฝายอยระหวางดาเนนการจดทาแผนพฒนาระยะ 5 ป ซงทงสองฝายมการแลกเปลยนรางแผนฯ หลายครง ลาสดฝายไทยอยระหวางการหารอกบหนวยงานทเกยวของ เนองจากแผนฯ มขอบเขตครอบคลมงานในความรบผดชอบของหลายหนวยงาน จงใชเวลาในการดาเนนงานคอนขางมาก • ฝายไทยตงเปาใหรฐมนตรวาการกระทรวงพาณ ชยสองฝายลงนามในแผนพฒนาระยะ 5 ป ในชวงการเยอนจนอยางเปนทางการของนายกรฐมนตรในชวงเดอนเมษายน 2555 (17-19 เมษายน)

- 27 -

8. แหลงทมาของขอมล

1) Economist Intelligence Unit 2) CIA – The World Factbook 3) World trade atlas 4) China FTA Network 5) กระทรวงพาณชย 6) กระทรวงการตางประเทศ 7) กรมการคาตางประเทศ 8) ศนยความรเพอการคาและการลงทนกบจน สานกยทธศาสตรการพาณชย 9) ศนยบรการขอมลธรกจไทยในจน 10) ศนยเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร โดยความรวมมอของกรมศลกากร

สานกเอเชยและแปซฟก กรมเจรจาการคาระหวางประเทศ

มนาคม 2555