cümle anlamı

Cümle Cümle AnlamıAnlamı

www.selcukhoca.com

Cümle AnlamıCümle Anlamı

Anlam

İlişkile

riAnlatım

Teknik

leri

Niye

t ve

Duygu

Bildi

ren

Cümlel

er

Cümle

Yapısı

Cümlenin Yorumu

Anlatım Teknikleri1. Öznel ve Nesnel Anlatım

En güzel meyve elmadır.

.Kişiden kişiye göre değişen, doğru ya da yanlış

olduğu kanıtlanamayan yargıların bulunduğu anlatımlara öznel anlatım denir.

1. Öznel ve Nesnel Anlatım

.Doğruluğu ya da yanlışlığı kişiden kişiye göre

değişmeyen, kanıtlanabilir bir özellik taşıyan yargıların bulunduğu anlatımlara nesnel anlatım denir.

Ayşe’nin bir elması var.

Örnek Soru 11. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde nesnel bir

anlatım vardır?

A) Göreceksiniz, bu maç berabere bitecek.B) Kutuplardaki buzların erimesiyle denizlerinseviyesi yükseliyor.C) Yaşamın temelinde, karşılıklı sevgi ve saygıvardır.D) Beyaz, diğer renklerden güzeldir.

2003 OKS Doğru Cevap : B

Anlatım Teknikleri2. Dolaylı ve Düz Anlatım

.Cümle içinde başkasına ait bir sözü değiştirmeden

aktarmaya düz (doğrudan) anlatım denir.

Annem “Artık botlarını giymen gerekiyor.” dedi.

Cümle içinde başkasına ait bir sözü kendi söyleyişimize göre değiştirerek anlatmaya

dolaylı anlatım denir.

Annem artık botlarımı giymem gerektiğini

söyledi.

Anlatım Teknikleri3. Mecaz Anlatım

.Mecaz anlamlı kelimeler kullanıldığı cümlelerle

yapılan anlatıma mecazlı anlatım denir.

Güneş bize gülen yüzünü gösterdi.

Cümlede Anlam İlişkileri4. Koşula Bağlılık

.Bir eylemin ya da durumun gerçekleşebilmesi için

önceden olması gereken başka bir durumun varlığına koşula bağlılık denir.

Havuç yersen gözlerin

bozulmaz.

Örnek Soru 22. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde eylemin

gerçekleşmesi şarta (koşula) bağlıdır?

A) Zamanında geleceğim diyorsun ama geç kalıyorsun.

B) Çalışıyorsun ama bu tempoyla zamanında bitiremezsin.

C) Günlerdir aradı ama bir türlü izine rastlamadı.D) Sinemaya giderim ama sen de gelirsen

1998 OKS Doğru Cevap : D

Cümlede Anlam İlişkileri5. Neden-Sonuç İlişkisi

.Bir eylemin hangi gerekçeyle ya da hangi nedenden

dolayı yapıldığını bildiren cümlelerde neden-sonuç ilişkisi vardır.

Karnı acıktığı için bebek ağlamaya

başladı.

Örnek Soru 33. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde neden – sonuç

ilişkisi vardır?

A) Harman yerinde doğmuş, çocukluğu da köyde geçmişti.

B) Üst geçitten geçmiş, trafik kurallarına uymuştu.C) Gürültüden çok korkmuş, yüzü sapsarı kesilmişti.D) Durağa zamanında varmış, otobüs de zamanında

gelmişti.

1999 OKS Doğru Cevap : C

Cümlede Anlam İlişkileri6. Amaç-Sonuç İlişkisi

.Cümledeki yargılardan birinin amaç, diğerinin o

amaca dayalı eylemi bildirdiği cümlelerde amaç -sonuç ilişkisi vardır.

Okula gitmek üzere evden çıktı.

Cümle Yapısı8. Cümle Tamamlama

.Cümlede eksik bırakılan yerlerin tamamlaması veya cümlenin devamının getirilmesi istenir.

Sevmekten korkmayın, sevdikçe

dünyanız………. yalnızlık nedir ……. .

1998 - LGS

renklenecekbilmeyeceksiniz

Örnek Soru 4Ne kadar ………… olursak olalım, bunu …………sevdiklerimiz yoksa mutlu olamayız.

Bu cümlede boş bırakılan yerlere aşağıdakisözcüklerden hangileri getirilmelidir?

A) girişken - gösterecekB) çalışkan - söyleyecekC) düşünceli - dinleyecekD) başarılı – paylaşacak


Cümle Yapısı8. Cümle Oluşturma

.Dağınık halde verilen kelime ve kelime gruplarından anlamlı ve mantıklı bir cümle oluşturulması istenir.

başarıya hayatta ulaşılır yılmadançalışmakla

1995 - DPY

Örnek Soru 5Kitapsız bir dünya düşünemiyorum. Henüz kitap okumamış

olanlara da şunu öneriyorum: ……..

Paragraf, aşağıdaki cümlelerin hangisiylesürdürülürse anlam bütünlüğü sağlanır?

A) Kitapçılara şöyle bir göz atsınlar.B) Hangi tür kitaplardan hoşlandıklarına kararversinler.C) Kitap okuyan arkadaşlar edinsinler.D) Hemen bir kitap alıp okumaya başlasınlar.


Özel Cümleler9. Vecize

.Bir duyguyu, bir düşünceyi kısa ve özlü bir şekilde anlatan, kim tarafından söylendiği bilinen güzel sözlere

vecize denir.

Benim naçiz vücudum, bir gün elbet toprak

olacaktır; fakat, Türkiye Cumhuriyeti sonsuza kadar yaşayacaktır.

Mustafa Kemal Atatürk

Özel Cümleler10. Atasözü

.Uzun yılların deneyimi sonucu oluşan, az sözle çok şey anlatan, halka mal olmuş, anonim, özlü sözlere

atasözü denir.

1. Atasözleri kalıplaşmıştır.

2. Atasözleri genellikle mecaz anlamlıdır.

3. Atasözleri genel bir yargı bildirirler.

4. Atasözleri konuları bakımından sınıflandırılabilir.

5. Atasözleri halkın inanışlarını, gelenekleri görenekleri, tabiat olaylarını, sosyal yaşamla ilgili tecrübeleri anlatır ve ders verirler.

Fazla aş, ya karın ağrıtır ya baş.

Bir elin nesi var iki elin sesi var.

Su testisi su yolunda kırılır.

Emeksiz ekmek olmaz.

Zahmetsiz rahmet olmaz.

Bir çöplükte iki horoz ötmez

Akacak kan damarda durmaz.

Örnek Soru 6“Haklı bir gerekçesi olsa da, insan, yüreğiniaklından ayırmamalıdır.” cümlesindeki düşünceyiaşağıdaki atasözlerinden hangisi desteklemez?

A) Aklına geleni işleme, her ağacı taşlama.B) Kimsenin ahı kimsede kalmaz.C) Öfkeyle kalkan zararla oturur.D) Düşüne düşüne görmeli işi, sonra pişman olmamalı kişi.


Niyet ve Duygu Bildiren Cümleler11. Üslup

.Bir sanatçının görüş, duyuş, algılayış ve anlatıştaki özelliklerine, ya da bir dönemim kendine özgü anlatış

biçimine üslup denir.

Hikayelerinde kişileri dış görünüşlerinden

çok psikolojik özellikleriyle anlatıyor.

12. Karşılaştırma

.Birbiriyle ilgili iki kavramı veya durumu ortak olan veya olmayan yönleriyle ele alarak aralarındaki benzerlikleri

ve farklılıkları belirtmeye karşılaştırma denir.

Kaplumbağa tavşandan daha hızlıdır.

.

Örnek Soru 7Aşağıdaki cümlelerin hangisinde karşılaştırma

yapılmamıştır?

A) Antalya o zaman da bir liman kentiydi.B) Meydana gelen en şiddetli sarsıntı budur.C) Çocukların tümü cılız ve hastalıklıydı.D) Babanı biraz daha yaşlanmış gördüm.


13. Tanımlama

.Bir şeyin ne olduğunu anlatan “Bu nedir?” sorusuna cevap veren cümleler tanımlama cümlesidir.

Dil, duygu ve düşüncelerimizi

aktarmaya yarayan bir araçtır.

13. Değerlendirme

.Bir olayın veya kavramın, belli bir görüşe göre iyi ve kötü yanlarının ortaya konulmasına değerlendirme

denir

Beyaz tüylü, sivri kulaklı bir kedisi vardı.

Beyaz tüylü, sivri kulaklı yaramaz bir kedisi

vardı.

Örnek Soru 8Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “değerlendirme”söz konusu değildir?

A) Yazarın ilk öykü kitabı “Ceviz OynamayaGeldim Odana”dır.B) Gerekli kaynakları olsaydı sınavı kazanırdı.C) Şairin insanı etkileyici, akıcı bir anlatımı vardı.D) Bugünkü davranışlarını ona pek yakıştıramadım.

2005 OKS Doğru Cevap : A

14. Varsayım

.Henüz gerçekleşmemiş bir durumu gerçekleşmiş gibi kabul edip onunla ilgili yargıya varmaya

varsayım denir

Diyelim ki ıssız bir adaya düştün.

Örnek Soru 9Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “gerçekteolmayıp öyle sanılan bir durum” söz konusudur?

A) Kızı da annesi gibi güzel resimler çiziyor.B) Ahşap ev, bana, temelinden sallanıyor gibi geldi.C) Güneş, bulutların arasından çıkacak gibi oldu.D) Parası pulu yokmuş gibi eski püskü şeyler giyiyor.


15. Öneri

.Bir konuda eksik görülen herhangi bir şeyin nasıl tamamlanacağına dair teklif getirmeye

öneri denir.

Her gün dişlerini fırçalamalısın.

16. Eleştiri

.Bir eseri, bir insanı veya bir konuyu doğru ve yanlış yanlarını bulup göstermek için incelemeye

eleştiri denir.

Yazar kitabında canlılığı

yakalayamamış, tek boyutlu basmakalıp kişiler oluşturmuş.

17. Ön Yargı (Peşin Hüküm)

.Bir olay veya kişiyle ilgili değişik sebeplerden dolayı önceden edindiğimiz olumlu veya olumsuz yargılara

ön yargı (peşin hüküm) denir.

Bu takım bu sene kesin şampiyon olur

18. İhtimal (Olasılık)

.Bir olayın veya herhangi bir şeyin görünüşe göre olacağını sanmaya ihtimal (olasılık) denir.

Hava bulutlu, yağmur yağabilir.

.

18. Uyarı (İkaz)

.Bir olay gerçekleşmeden önce onun olabileceğine dair ikazda bulunmaya uyarı (ikaz) denir.

Bu kadar çok para harcarsan hiç paran

kalmayacak..

Örnek Soru 10Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “uyarı” sözkonusudur?

A) Dışarı çıkarken iyi giyinmediğinden çok üşümüştü.

B) Bu şarkıyı bir daha dinlemek ister misiniz?C) Kalemini bulamayınca kardeşine çok kızdı.D) Seni sevenleri üzdüğünün farkında mısın?


19. Kinaye

.Bir gerçeği vurgulamak için genellikle sözün imalı olarak tam karşıt anlam içerecek biçimde

kullanılmasına kinaye denir.

Bu hızlı gidişle artık yarın sabah okula

varırız.

20. Abartma

.Bir olayı veya durumu daha etkili bir hale getirmek için olduğundan çok fazla göstermeye abartma denir.

Hasta sabaha kadar ateşler içinde cayır

cayır yandı.

Örnek Soru 12Aşağıdaki cümlelerin hangisinde

“abartma“vardır?

A) Arkadaşım çok güçlüydü.B) Ulaşımda, ses hızını aşan teknolojiler

geliştirildi.C) Bir fıkra anlattı ki güle güle öldük.D) Deniz sabah saatlerinde çarşaf gibiydi.


21. Yakınma (Sitem)

.Bir kişi ya da durum hakkında başkasına dert yanmaya, şikayet etmeye yakınma (sitem) denir.

Maalesef Afrika’daki açlık sorunu

hakkında herkes yeterince duyarlı

değil!

Örnek Soru 13Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “yakınma” söz

konusudur?

A) Ömründe bir kere bile yalan söylememiştir.B) Güneş sanki bugün daha erken doğdu.C) Problemi umduğumdan daha kısa sürede

çözdü.D) Sonunda eşyalarını düzenli kullanmayı

öğrenebildi.


22. Özlem

.Bir kimseyi veya bir şeyi görme, ona kavuşma isteği duymaya özlem denir.

Şimdi İzmir’de

olmak vardı !

23. Küçümseme

.Birini, bir şeyi küçük görmeye, ona değer vermemeye küçümseme denir.

Benimle yarışması için daha çok

çalışması gerekir.

Örnek Soru 14Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “küçümseme”anlamı vardır?

A) Bu maçı kazanıp da şampiyon olacaklarmış.B) Eline geçen fırsatları değerlendirmeliydin.C) Ne sen, ne de ben ona bu durumu anlatamadık.D) Ne yazık ki bu konuyu her ikisi de biliyorlarmış.


24. Aşamalı Durumlar

.Bir olayın veya durumun olumlu veya olumsuz yönde giderek değiştiğini ilerlediğini anlatan yargılardır.

Bu çocuk günden güne ilerleme kaydediyor.

25. Tekdüzelik (Monotonluk)

.Bir durumun, olay ya da olgunun hiç değişmeksizin aynı kaldığını veya hep aynı biçimde sürüp gittiğini

anlatan yargılardır.

Evden okula okuldan eve gidip geliyorum.

26. Hayıflanma

.Umulup beklendiği gibi gerçekleşmeyen bir durum ve ya olay karşısında üzülmeyi bildiren yargılardır.

Nasıl geçti habersiz o güzelim yıllarım?

26. Pişmanlık

.Olumsuz bir durumdan dolayı üzülmeyi, kendi kendine şikayet etmeyi bildiren yargılardır.

Keşke daha çok çalışsaydım…

Örnek Soru 15Aşağıdaki cümlelerin hangisinde, pişmanlık

duyulduğu anlatılmaktadır?

A) Uzun yıllar memleketimden ayrı yaşadım.B) Her geçen gün işimiz zorlaşıyor.C) Yüreğime ansızın bir hüzün çöküverdi.D) Bu işe başlamasaydım iyi olacaktı.


26. Şaşkınlık

.Umulmayan, beklenmeyen bir olay ya da olgu karşısında düşünce karışıklığı geçirmeyi, şaşkın hale

gelmeyi bildiren yargılardır.

Hayret, ufacık yerde kaybolduk.

Örnek Soru 16Aşağıdaki cümlelerin hangisinden

“beklenilmeyen bir durumla karşılaşıldığı” anlaşılmaktadır?

A) Bu yılki buğday verimi her zamankinden az değildi.

B) Bütün ihtimalleri dikkate almalıydık.C) Bu şekilde davranacağından emindim.D) Sonunda bütün endişelerinde haklı çıktı.


Örnek Soru 17Ahmet’in bugün eve geleceğini zannetmiyorum.Aşağıdaki cümlelerin hangisi anlam yönündenbu cümleyle aynıdır?

A) Ahmet, sanırım bugün eve gelmez.B) Ahmet, bugün eve belki de gelemez.C) Ahmet’in bugün eve gelmeyeceğini biliyorum.D) Ahmet eve bugün değil, yarın gelebilir.


Cümlenin Yorumu

Örnek Soru 18Yalnızca bakma, gör; yalnızca duyma, dinle;yalnızca konuşma, iletişim kur.Aşağıdakilerden hangisi, bu sözle verilmekistenen öğütlerden biri olamaz?

A) Çevreni bilinçli olarak gözlemle.B) İlişkilerde duygu ve düşüncelerine yer ver.C) Sana söylenenleri dikkatle izle.D) Başkalarını eleştirmekten çekinme.


Örnek Soru 19“Ne kadar süre çalıştığımız değil; ne öğrendiğimiz, ne

ürettiğimiz, ne kadar ürettiğimiz önemlidir.”Bu cümleden aşağıdaki yargıların hangisineulaşılamaz?

A) Başarının en önemli göstergesi verimliliktir.B) Üretimde sayı da kalite kadar önemlidir.C) Bir işte esas olan kazanımlardır.D) Başarı çok çalışmakla elde edilir.


Örnek Soru 20Aşağıdaki cümlelerin hangisinde anlatılmakistenen düşünce diğerlerinden farklıdır?

A) Sıkıntılar, insanı gelişmeye ulaştıran çarelerdir.B) Yürüdüğünüz yolda engel yoksa, o yol, sizihiçbir yere götürmez.C) Beklenmedik bazı olaylar insanı her şeyden çok

üzer.D) Karanlıkta olduğunu sezemeyen ışığa yönelemez.


Püf NoktalarıSoruları çözerken bunlara dikkat etmeliyiz…

Sorular dikkatli okunmalıdır. Özellikle soru kökündeki “değil”li, “-ma”lı ifadelere

dikkat edilmelidir. Yemeğin en zevkli kısmı dibi, sorunun en

önemli kısmı sonudur…

Eğer soru çözülmüyorsa acaba bu soru neyi

bulmamamı istiyor veya hangi konunun bilinirliğini ölçmeye

yönelik bir soru şeklinde soru üzerinde düşünce üretmek

çözüm olabilir.

Her şeye rağmen soru çözülmüyorsa soru geçilmeli,

bölüm sonunda, ve sınav sonunda tekrar dönülmelidir.

Cümle Cümle AnlamıAnlamı

www.selcukhoca.com

"Hiç bir işi imkansız diyerek bırakma; ertesi gün başkalarının o işi

başarırken çıkardığı gürültüyle uyanırsın..."

cümle anlamı

Documents