die a-z van geestes- gesondheid · 2020. 9. 22. · daar’s baie faktore wat ons geestesgesondheid...
TRANSCRIPT
-
Die A-Z van
Geestes-
gesondheid
-
Die A-Z van
Geestesgesondheid
‘n Kits Selfhelp-Verwysingsgids tot Geestesgesondheid
Jean Pelser B.A. Sielkunde
B.A. Hons. Sielkunde MPhil. Opvoedkunde - Magdalene College, Cambridge
-
VOORWOORD Geestesgesondheid is almal se besigheid. Geestesgesondheid is nie slegs gereseveer vir diegene met geestessteurings nie; ons almal het geestesgesondheid. Geestesgesondheid het te doen met ons vermoë om die uitdagings en die op-en-af van die lewe te kan hanteer. Geestesgesonheid gaan oor ons geluk, ons stres-hanteringsvermoëns asook om ‘n
1
harmonieuse balans te handhaaf met onsself en andere. Daar’s baie faktore wat ons geestesgesondheid beïnvloed: ons verhoudings, die genetika wat ons van ons ouers geërf het asook teenspoed. ‘n Persoon wat goeie geestesgesondheid geniet het die nodige veerkragtigheidsvermoë om terug te spring en te herstel van enige aanslag of dit nou die verlies van ‘n geliefde is, konflik in ‘n menseverhouding of die verbrokkeling van ‘n huwelik is. Sulke individue word gesien as veerkragtig en ons kan aanneem dat hulle goeie geestesgesondheid geniet. Wanneer ons geestesgesondheid agteruitgaan voel ons oor die algemeen ongelukkig, bedroef en dan vind ons ook dat ons verby ons perke beproef word. Geestesgesondheid het gereelde ‘maintenance’ nodig. Om goeie geestesgesondheid te handhaaf is dikwels binne ons bereik, maar dit verg self-sorg asook die sorg van ons gemeenskap. Een van die grootste probleme wat geestesgesondheid betref is die probleem van isolasie. Ongelukkig is daar nogsteeds baie stigma betrokke wat geestesgesondheid betref. Ons kan mekaar ook baie help om goeie geestesgesondheid te handhaaf maar ons moet plek maak vir kritiese gesprekke rondom geestesgesondheid om die gepaardgaande stigma te verminder. Die belangrikste boodskap rondom geestesgesondheid wat ons in die publieke spasie moet voer om die stigma te bestry is die volgende: Geestesgesondheid is gelyk aan fisiese gesondheid. Ons moet onthou dat geestesgesondheid in die eerste plek ‘gesondheid’ is voordat dit ‘geestelik’ of ‘sielkundig’ is. Ek hou daarvan om die voorbeeld van diabetes (suikersiekte) te gebruik. Ons sal nooit daaraan dink om iemand te veroordeel wat aan diabetes ly omdat hulle van insulien moet gebruik maak om optimale bloedsuikervlakke te handhaaf nie. Maar ons het steeds ‘n neiging om mense te veroordeel wat psigiatriese medikasie benodig om optimale geesteswelstand en optimale funksionaliteit te handhaaf. Op dieselfde manier waarop diabetes nie net iets is wat in iemand se kop is waaruit hulle kan ‘snap’ nie het geestesgesondheidskwale ook ‘n fisiologiese komponent wat beide ‘, mediese asook sielkundige benadering benodig. Vir hierdie rede het ek myself beywer om ‘n geestesgesondheid-aktivis te word om my deel te doen om geestesgesondheids-geletterdheid te help bevorder. Geestesgesondheids- geletterdheid het te doen met die “kennis en oortuigings omtrent geestesgesondheidsversteurings wat help met die herkenning, bestuur asook die voorkoming daarvan.” My lewenstaak is om mense rondom geestesgesondheidssake te onderrig asook om
2
bewustheid daaromtrent te skep. Ek is oortuig daarvan dat wetenskaplik-gebaseerde selfhelp werklik behulpsaam is. Navorsing aangeaal in die A-Z van Geestesgesondheid se oorsprong is geloofwaardige akademiese tydskrifte asook wetenskaplike navorsingstudies. Hier volg volg ons sleutelgesprekke van A-Z.
1 www.mentalhealth.org.uk 2 Jorm, A. F., Korten, A. E., Jacomb, P. A., Christensen, H., Rodgers, B., & Pollitt, P. (1997). “Mental health literacy”: A survey of the public’s ability to recognise mental disorders and their beliefs about the effectiveness of treatment. Medical Journal of Australia, 166, 182–186.
2
http://www.mentalhealth.org.uk/http://www.mentalhealth.org.uk/
-
Aandagtigheid: Voorkom Depressiewe ‘Relapse’ Gefokusde Aandag Oop-Monitering
Aandagtigheid: Aandagtigheid & Uitputting
Angs
Angs: Om ondersteuning te aanvaar
Angs: Hoe om angs te herken
Angs: Boereraad Geestesgesondheid kenners stem saam dat die volgende selfhelp strategieë angs teenwerk
Angs: Onderskryfde Selfhelp-strategieë Analitiese Strategieë Gedragstrategieë Kognitiewe verandering Interpersoonlike Strategieë Lewenstyl Verminder fisiese spanning
Angs: Meer Onderskryfde Selfhelp Strategieë Kognitiewe Verandering Lewenstyl Spiritualiteit
Angs: Beoefen hoe om kalm te word Aanvaarding Aandagtigheid
Angs: Sosiale-angsversteuring Hoe om sosiale angs te herken Waarom vind individue met SAD sosiale situasies so angswekkend? Wat is die gevolge vir mense met SAD? Wat is die gevare van SAD? Lyding wat deur SAD veroorsaak word Behandeling:
Anoreksie: Anorexia Nervosa
Apatie
Bipolêr Tekens om voor uit te kyk wanneer jy iemand met Bipolêre depressie help
3
-
Die behandeling van bipolêre versteuring Onderhoudsbehandeling sluit die volgende in
Betekenis
Borderline / Grenslyn-persoonlikheidsversteuring Wat is die simptome van Grenslyn-persoonlikheidsversteuring?
Bulimie: Bulimia Nervosa
CBT: Cognitive Behavioural Therapy
Dankbaarheid
Dankbaarheid: Dankbaarheid & Depressie
Dankbaarheid: Dankbaarheid & Gemoedstoestand
Depressie
Depressie: Duidelike Tekens Algemene depressie tekens is
Depressie: Depressie Ontbloot Depressiewe gemoedsteurings sluit in:
Depressie: Hoe om depressie in jouself te eien
Depressie: Gryp vroeg in!
Depressie: Anhedonie
Depressie: Uitputting
Depressie: Nutteloosheid & Skuldgevoelens
Depressie: Hoe om iemand wat depressief voel te ondersteun Hoe jy ondersteunend kan wees
Depressie: Praktiese Ondersteuning Hier is 'n paar praktiese riglyne van die kundiges en kenners oor hoe jy ondersteuning kan bied
Depressie: Selfhelp-strategieë
Depressie: Nageboorte-Depressie Wat is nageboorte-depressie?
Depressie: ‘Relapse’ Is daar enige rede vir hoop?
Depressie: Ruminering
Depressie: Stigma
4
-
Disforie Wat maak depressiewe ruminering so gevaarlik? What is die oplossing? Hoe kan ruminering verminder word?
Distimie Hoe om Chroniese Depressie te Herken:
Eensaamheid: Sosiale Media & Geestesgesondheid
Florering Wat voorspel of ons sal floreer of verkwyn? Hoe lyk florering?
Geluk
Gemeenskaps-ondersteuning
Hoop
Hulp
Lewensstyl
Medikasie: Antidepressante
Medikasie: Onttrekkings-simptome Onttrekkingseffekte: Waarom is dit gevaarlik om eensklaps van jou medisyne af te gaan?
Media: Oormatige blootstelling aan media
OCD: Obsessief-kompulsiewe steuring
OCD: Wat is OCD? Hoe kan ons iemand help wat aan OCD ly? Hoe kan OCD behandel word? Die gevolge van OCD
OCD: Hoe om OCD te herken
OCD: Behandeling Waarskynlikheid om behandeling te soek OCD Behandeling
Panic Attacks / Angsaanvalle Hoe jy iemand kan help wat 'n angsaanval kry
Paniek: Hoe om ’n angsaanval te herken
PTSD: Posttraumatiese Stressteuring & Slaap
5
-
Savourering (Savouring)
Selfmoordgedagtes Hoe om ‘n selfmoord-dreigement beter te verstaan Risiko Assesering Veiligheidsmaatreëls Hoe om om te sien na iemand met selfmoordgedagtes
Terapie: Help Psigoterapie?
Vergifnis Nog ‘n rede waarom ons twee-keer oor vergifnis kan besin
6
-
Aandagtigheid: Voorkom Depressiewe ‘Relapse’ Depressie kom dikwels terug. Baie mense wat voorheen 'n depressiewe episode gehad het, sal waarskynlik in die toekoms nog depressiewe episodes ervaar. Wanneer 'n depressiewe episode herhaal word, word dit 'n depressiewe ‘relapse’ (terugval) genoem. (Sien Depressiewe Relapse) Aandagtigheids-Gebaseerde Kognitiewe Terapie (Mindfulness-Based Cognitive Therapy - MBCT) was oorspronklik ontwerp om depressiewe ‘relapse’ te verhoed. MBCT kombineer beginsels van Aandagtigheids-Gebaseerde Stres Vermindering (Mindfulness-Based Stress Reduction - MBSR) met elemente van Kognitiewe-Gedrags Terapie (Cognitive-Behavioural Therapy - CBT). 'n Studie deur Teasdale en kollegas (2000) het gevind dat depressiewe terugvalpersentasies gehalveer is in 'n steekproef van mense wat drie of meer depressiewe episodes gehad het vir diegene wat MBCT ontvang het. Die MBCT-program is “spesifiek ontwerp om die bydrae van depressiewe denkpatrone te verminder wat deur disforie geheraktiveer word tot die prosesse wat die terugval en herhaling bemiddel.” 3
Volgens Gu en kollegas (2015) is die "teoretiese uitgangspunt van MBCT en MBSR ... dat die ontwikkeling van aandagtigheids-vaardighede lei tot nie-veroordelende en nie-reaktiewe aanvaarding van alle ervaring, wat op sy beurt positiewe sielkundige uitkomste tot gevolg het." 4
"MBSR en MBCT wy ongeveer die helfte van die behandelingstyd toe aan aandag-opleiding deur middel van metodes van gefokusde aandag en die ander helfte aan die kweek van nie-reaktiwiteit deur metodes van oop-monitering.” 5
Gefokusde Aandag Britton en kollegas (2018) verduidelik gefokusde aandag as: “'n stelselmatige opleiding in die leiding en handhawing van aandag op 'n gekose neutrale objek (bv. jou asem), opletting van wanneer die verstand van die voorwerp afdwaal, en hom losmaak van afleidings, negatiewe emosies, ruminering [herkouing] of bekommernis deur die aandag van die persoon terug te herlei of na die gekose neutrale objek te verskuif.” Daar word beweer dat gefokusde aandag “beide 6
kalmte en stabiliteit van gees en voortspruitende verdrukkende gedagtes en emosies verminder.”
3 Teasdale, J. D., Segal, Z. V., Williams, J. M. G., Ridgeway, V. A., Soulsby, J. M., & Lau, M. A. (2000). Prevention of relapse/recurrence in major depression by mindfulness-based cognitive therapy. Journal of consulting and clinical psychology, 68(4), 615. Chicago 4 Gu, J., Strauss, C., Bond, R., & Cavanagh, K. (2015). How do mindfulness-based cognitive therapy and mindfulness-based stress reduction improve mental health and wellbeing? A systematic review and meta-analysis of mediation studies. Clinical Psychology Review, 37, 1e12. 5 Britton, W. B., Davis, J. H., Loucks, E. B., Peterson, B., Cullen, B. H., Reuter, L., ... & Lindahl, J. R. (2018). Dismantling Mindfulness-Based Cognitive Therapy: Creation and validation of 8-week focused attention and open monitoring interventions within a 3-armed randomized controlled trial. Behaviour research and therapy, 101, 92-107. Chicago 6 Britton, W. B., Davis, J. H., Loucks, E. B., Peterson, B., Cullen, B. H., Reuter, L., ... & Lindahl, J. R. (2018). Dismantling Mindfulness-Based Cognitive Therapy: Creation and validation of 8-week focused attention and open monitoring interventions within a 3-armed randomized controlled trial. Behaviour research and therapy, 101, 92-107. Chicago
7
-
Oop-Monitering Oop monitering behels “die kweek van nie-reaktiewe bewustheid van outomatiese kognitiewe en emosionele interpretasies van sensoriese, perseptuele en endogene stimuli, ongeag die valensie.” Britton en kollegas (2018) beweer dat oop-monitering mens se verhouding met die voorafgenoemde verander sodat sekondêre reaktiwiteit dit nie aanvuur of onderhou nie.
Aandagtigheid: Aandagtigheid & Uitputting 'n Bietjie aandagtigheid kan emosionele uitputting verminder. 7
7 Janssen, M., Heerkens, Y., Kuijer, W., Van Der Heijden, B., & Engels, J. (2018). Effects of Mindfulness-Based Stress Reduction on employees' mental health: A systematic review. PloS one.
8
-
Angs Ons almal het al op een of ander stadium angs of erge kommer ervaar. Angs, veral in die tyd waarin ons tans leef, het die nuwe ‘normaal’ geword en dit kan selfs as ‘n redelike verstaanbare en rasionele reaksie tot ons objektiewe omstandighede gesien word. Angs, alhoewel dit nie altyd kwalifiseer vir ‘n kliniese diagnose nie (en dit hoef ook nie altyd nie!), moet gehandhaaf word om die risiko om ‘n geestesgesondheidsversteuring te ontwikkel te verminder. Maar om ons angs te reguleer is makliker gesê as gedaan. Daar word baie selfhelp-strategieë vir angs voorgestel, maar dit is nie altyd duidelik watter selfhelp-strategieë die effektiefste is nie.
8
Die idee is, nietemin, om vroeg in te gryp voordat angs amok maak in ons psige. Ons lewe in ‘n selfhelp wêreld, maar ons moet dikwels deur ‘n magdom selfhelp inligting sif om iets doeltreffend te ontdek maar dit sal beter wees as ons eerder by navorsingsgebaseerde wetenskaplike selfhelp-strategieë bly.
8 Morgan, A. J., Chittleborough, P., & Jorm, A. F. (2016). Self-help strategies for sub-threshold anxiety: A Delphi consensus study to find messages suitable for population-wide promotion. Journal of affective disorders, 206, 68-76.
9
-
Angs: Om ondersteuning te aanvaar Ons almal raak elke nou-en-dan bekommerd, maar wat gebeur as ons kommer net nie weggaan nie? Dit is oorweldigend om konstant bekommerd en vreesbevange te wees. Om te bekommer is ‘n normale reaksie tot die stressors van die lewe, maar om heeltemal oorweldig te word met ormatige kommer is ‘n teken dat daar iets na ons aandag vra. Om anstig te voel is baie erg, maar ongelukkig word niemand van ons daarvan vrygestel nie. Angs kan baie vorms aanneem en ook in intensiteit wissel. Angs kan ‘n noemenswaardige impak op mense se algehele geesteswelstand en funksionering uitoefen. Daarom is dit ‘n goeie idee om fyn aandag te skenk aan angsgevoelens voordat hulle die leisels in die hand kry. Niemand sal ooit eers daaraan dink om op ‘n gebreekde been te loop of om ‘n bloeiende wond te ignoreer nie. Op dieselfde manier moet ons aandag gee aan wat ons gevoelens van angs aan ons probeer kommunikeer. Om angstig te voel kan nie net oorweldigend wees nie maar kan soms skrikwekkend demoraliserend wees en dit kan ons ook geïsoleer laat voel. Dis okei om oor jou angs te gesels. Om angstig te voel is ‘n teken dat ons ondersteuning nodig het. Reik uit na jou mense toe wanneer jy angstig voel. Jy mag dalk aangenaam verras wees oor hoe veilig en gegrond dit jou kan laat voel sodra jy jou gevoelens met ‘n vertroueling of ‘n familielid deel. Jy hoef nie altyd met iemand te praat wie jy ken nie, jy mag dalk verkies om met iemand buite jou familie of vriendskapssirkel te gesels of jy kan selfs anoniem bly. Daar is ook heelwat slimfoon-toeps (‘apps’) waarvan jy gebruik kan maak om met ‘n opgeleide persoon te gesels totdat jy weer jou balans teruggekry het. Sommige slimfoon-toeps gee mens ook die geleentheid om anoniem met ‘n luisteraar te gesels (meestal verniet) of om met ‘n bekwame terapeut te gesels (gewoonlik sluit hierdie dienste tariewe in). Watookal jy doen, moenie alleen sukkel in stilte met angsgevoelens nie, reik uit en gesels met iemand.
10
-
Angs: Hoe om angs te herken Algemene Angsversteuring (Generalised Anxiety Disorder - GAD) is een van die mees algemene angsversteurings in die algehele populasie. Algemene angsversteuring verwys na ongedifferensieerde angs wat nie spesifiek geëien kan word nie. ‘n Diagnose moet altyd deur ‘n gesondheidsspesialis soos ‘n dokter, sielkundige of psigiater gemaak word. Maar dit is tog belangrik om die simptome van angs te herken sodat mens flink kan optree en vroeg ingryp voordat ‘n angsversteuring ontwikkel. As jy die volgende simptome in die lys hieronder ervaar, amper elke dag vir die laaste twee weke, is dit waarskynlik dat jy moontlik aan angs ly. Gedurende die afgelope 2 weke, hoe gereeld het die volgende simptome jou gepla? Glad nie = 0 / Heelwat dae =1 / Meer as helfte van die dae = 2 / Amper elke dag = 3 Gee jouself ‘n punt tussen 0-3 vir elke item (volgens die bogenoemde skaal). 1. Voel senuweeagtig, angstig of op jou senuwees 2. Vind dit onmoontlik om op te hou myself te bekommer of kommer te beheer
3. Bekommer oor te veel verskillende dinge 4. Sukkel om te ontspan 5. So onrustig dat dit moeilik is om stil te sit 6. Work maklik geïrriteerd of vererg myself 7. Voel bang asof iets slegs gaan gebeur My Totaal: (5-9) = Lige Angs (10-14) = Matige Angs (15-21) = Ernstige Angs ‘n Totaal minder as 10 ≄ ‘n angsversteuring nie (GAD)
11
-
Angs: Boereraad 9 Ons het soms heelwat raad om vir andere te gee wanneer dit by angs kom: Haal net diep asem Gaan vir ‘n massering Luister na strelende musiek Vermy watookal jou angstig laat voel Daar is verseker meriete in hierdie raad, maar is sulke raad gebaseer op wetenskaplike navorsing wat vanuit ‘n bewysgebaseerde perspektief kom? Kom ons loer na wat die kenners te sê het. Geestesgesondheid kenners stem saam dat die volgende selfhelp strategieë angs teenwerk
1. Ry die angsgevoelens uit totdat die angs verminder
2. Moenie situasies wat angs veroorsaak vermy nie
3. Onthou dat angs slegs ‘n gevoel is en nie beteken dat jy jou lewe in gedrang gaan kom nie.
9 Morgan, A.J. and Jorm, A.F. (2009) ‘Self-help strategies that are helpful for sub- threshold depression: A Delphi consensus study’, Journal of Affective Disorders, 115, 1-2, 196-200.
12
-
Angs: Onderskryfde Selfhelp-strategieë 10 ‘n Kenner-konsensus studie oor behulpsame strategieë om matige angs te bestry het die volgende bevindings gemaak: Analitiese Strategieë Identifiseer die spesifieke situasies of snellers (“triggers”) wat jou uitgestres of angstig laat voel. Ondersoek jou angspatroon. Gedragstrategieë Los tye van hoë angs af met fisiese oefening. Kognitiewe verandering Wanneer ‘n bekommernis by jou opkom begin deur jouself af te vra of dit ‘n probleem is wat jy werklik kan oplos. Interpersoonlike Strategieë Gesels met iemand wie jy vertrou oor wat vir jou angs veroorsaak; iemand wat sal luister en verstaan. Vertel iemand wie jy vertrou oor jou probleme en laat hulle weet hoe hulle jou kan help. Lewenstyl Spandeer tyd in die natuur indien moontlik. Verminder fisiese spanning Maak tyd vir jouself en vir ontspanning (bv., stokperdjies).
10 Morgan, A.J. and Jorm, A.F. (2009) ‘Self-help strategies that are helpful for sub-threshold depression: A Delphi consensus study’, Journal of Affective Disorders, 115, 1-2, 196-200.
13
-
Angs: Meer Onderskryfde Selfhelp Strategieë 11 Hier is ‘n paar strategieë wat deur ten minste 80% van ‘n paneel van kenners en verbruikers onderskryf word: Kognitiewe Verandering Probeer probleemoplossingsmetodes wanneer angs deur ‘n probleem veroorsaak word: identifiseer verskeie moontlike oplossings vir ‘n gegewe probleem, oorweeg die waarskynlikheid van elke oplossing (of dit gaan help of nie), kies die voorkeuropsie en maak dan ‘n plan om dit te implementeer. As dit nie werk nie, werk terug en probeer ‘n ander oplossing. Lewenstyl Beofen goeie slaaphigiëne (slaapgewoontes wat gesonde slaap patrone insluit asook ‘n verbeterde slaapomgewing, kop afskakelingsmetodes, ens.) Spiritualiteit Aanvaar dat daar dikwels onsekerheid sal wees asook vrae sonder onmiddelike antwoorde. Plaas waarde op ‘wees’ en die proses van dinge doen - nie net op die produk, uitkoms of prestasie nie.
11 Morgan, A. J., Chittleborough, P., & Jorm, A. F. (2016). Self-help strategies for sub-threshold anxiety: A Delphi consensus study to find messages suitable for population-wide promotion. Journal of affective disorders, 206, 68-76.
14
-
Angs: Beoefen hoe om kalm te word 12 Aanvaarding Aanvaar angswekkende situasies wat nie verander kan word nie. Aanvaar dat daar in die lewe altyd ‘n sekere hoeveelheid angs sal wees. Ondersoek maniere waarop jy jou behoefte aan beheer kan laat gaan. Beoefen aanvaarding deur jouself gemaklik te maak, diep asem te skep, dit stadig uit te blaas terwyl jy jou maagspiere ontspan en jouself toelaat om gewillig te wees om dinge te aanvaar soos dit is. Beoefen hoe om met onsekerheid saam te leef (bv. deur nie te reageer op gevoelens wat mens angs gepaard gaan nie, besef dat dit deel van die lewe is, bring jou aandag na die teenwoordige oomblik toe.) Aandagtigheid Beoefen aandagtigheid gereeld, nie net as ‘n manier om jou in angstige tye te help nie. Probeer aandagtigheid beoefen wanneer jy angstig voel: rig jou aandag na dit wat jy op hierde huidige oomblik beleef en kyk op ‘n nie-veroordelende manier daarna; let op jou gedagtes, gevoelens en enige sensasies. Wanneer jy angstig voel kan jy ook visualiseer hoe jy ‘n angswekkende situasie suksesvol hanteer.
12 Morgan, A. J., Chittleborough, P., & Jorm, A. F. (2016). Self-help strategies for sub-threshold anxiety: A Delphi consensus study to find messages suitable for population-wide promotion. Journal of affective disorders, 206, 68-76
15
-
Angs: Sosiale-angsversteuring 13 Ons kan almal soms voel of ons van sekere sosiale situasies af wil wegskrum. Maar wat gebeur as ons vrees vir sosiale situasies vir ons soveel stres veroorsaak dat ons eerder sosiale situasies heeltemal wil vermy? In hierdie geval is dit glad nie net ‘n voorkeur vir alleen wees of skaamwees nie, maar dit het veel eerder te doen met groot vrees. Die bogenoemde tipeer Sosiale Angsversteuring (Social Anxiety Disorder - SAD). Die kern van SAD is die vrees, en vermyding, van andere se oordeel. Hoe om sosiale angs te herken Volgens Stein en Stein (2008) is “individue met ‘n sosiale-angsversteuring tipies skaam wanneer dit by nuwe mense ontmoet kom, hulle is stil in groepe en teruggetrokke in onbekende sosiale situasies” Wanneer mense met ‘n sosiale-angsversteuring “met andere interaksie het, sal hulle, of sal hulle nie, ooglopende tekens van ongemaklikheid wys (bv. om te bloos, nie oogkontak te maak nie), maar as onveranderlik ervaar hulle intense emosionele of fisiese simptome, of beide (bv. vrees, hartkloppings, sweet, bewerasies, sukkel om te konsentreer).” Individue met SAD is geneig om nie “in die publiek te praat, hul opinie te lig, of selfs om met eweknieë te verkeer”nie. Waarom vind individue met SAD sosiale situasies so angswekkend? “Die besorgdheid in hierdie situasies is dat die individue iets sal sê of sal doen wat hulle in die verleenteid sal stel of hulle sal verneder.” Alhoewel hulle die “geselskap van andere begeer … vermy hulle sosiale situasies uit vrees om onbemind, dom, of vervelig gevind te word.” Wat is die gevolge vir mense met SAD? “Hierdie bekommernisse kan so geaksentueer word dat sulke individue amper alle interpersoonlike ontmoetings wil vermy of dit slegs verduur met intense ongemak.” Wat is die gevare van SAD? SAD is een van die mees algemene angssteurings en dit is ‘n risiko faktor wat bydrae tot depressie. Lyding wat deur SAD veroorsaak word Mense wat aan ‘n sosiale-angsversteuring ly word “tipies herken deur lae selfbeeld en hoë selfkritiek” en het “dikwels depressiewe simptome”. Behandeling: SAD is behandelbaar deur kognitiewe gedradgsterapie (Cognitive Behavioural Therapy - CBT) asook medikasie.
13 Stein, M. B., & Stein, D. J. (2008). Social anxiety disorder. The lancet, 371(9618), 1115-1125. Chicago 16
-
Anoreksie: Anorexia Nervosa 14 “Anorexia Nervosa is ‘n eetversteuring … maar [is] hoofsaaklik ‘n sielkundige versteuring [wat] gekenmerk word deur verwronge denke. Mense met Anorexia Nervosa sien die wêreld baie anders as ander mense … die kern van Anorexia Nervosa is die individu se vrees om gewig op te tel en ook hul bemoeienis om dit te vermy. Omtrent 60 persent van mense wat Anorexia Nervosa het ly ook aan ‘n tweede sielkundige versteuring.” Wees bewus van die volgende faktore wat mense vatbaar tot Anorexia Nervosa maak: Genetiese vatbaarheid, Biologies faktore, familie struktuur, ‘n krisis in adolossensie, sosiale druk om maer te wees asook ‘n soeke na outonomie.
Apatie 15 Apatie is ‘n kern simptoom van depressie. Apatie word in besonder geassosieer met die anhedoniese* kompnent van depressie. *die onvermoë om genot te ervaar van aktiwiteite wat gewoonlik genotsaam is Apatie het te doen met “verswakte motivering en gevolglike verminderde doelgerigte gedrag” Die apatiese komponent van depresiewe simptome manifesteer dikwels as ‘n gevoel dat jy net nie kan omgee nie.
14 Freeman, C. (2012). Overcoming anorexia nervosa. Hachette UK . 15 Le Heron, C., Holroyd, C. B., Salamone, J., & Husain, M. (2019). Brain mechanisms underlying apathy. Journal of neurology, neurosurgery, and psychiatry, 90(3), 302–312.
17
https://en.wikipedia.org/wiki/Anhedoniahttps://www.amazon.co.uk/Overcoming-Anorexia-Nervosa-Books/dp/1849011303
-
Bipolêr 16 Mense wat aan Bipolêre depressie ly ervaar aansienlike wisselvalligheid in gemoed en energie. Bipolêre-depressielyers loop ook ‘n hoë risiko vir selfmoord in vergelyking met die algeme populasie. Bipolêre depressie is ‘n chroniese (lewenslange) siekte wat langtermyn beplanning noodsaaklik maak. Bipolêre depressie word gekenmerk deur akute maniese en depressieve episodes. Wat Bipolêre depressie so moeilik maak om te identifieseer is die feit dat dit aanvanklik manifesteer as depressiewe simptome (in plaas van maniese simptome). “Tipies sal diegene wat Bipolêre versteuring ontwikkel verskeie depressiewe episodes ervaar voordat hulle maniese simptome wys.” Vroeë opsporing van Bipolêre depressie is dus nogglas moelik maar krities belangrik. Tekens om voor uit te kyk wanneer jy iemand met Bipolêre depressie help Kyk uit vir “verhoogde of prikkelbare gemoed en verhoogde doelgerigte aktiwiteit [wat] herkenbare simptome [is] saam met ‘n verminderde behoefte aan slaap, verhoogde selfvertroue en kognitiewe veranderinge soos aandag-afleibaarheid.” Die geneigdheid om “risiko[s] te neem en selfmoordgedagtes is ook sleutelaanwysers van moontlike Bipolêre versteuring en, indien ernstig, mag [dit] dalk hospitalisasie noodsaak.” Die behandeling van bipolêre versteuring “Die behandeling van bipolêre depressie is oor die algemeen moeiliker en meer ingewikkeld in vergelyking met ernstige depressiewe versteurings, en die uitkomste is gewoonlik swakker.” “As gevolg hiervan word bipolêre depressie die beste bestuur deur 'n ander benadering as wat gebruik word om ernstige depressiewe versteurings te behandel.” “Tipies word die behandeling van bipolêre versteuring bepaal deur die siektefase waarin die pasiënt is. Daar is drie hooffases wat die verloop van die siekte definieer - depressie, manie en eutimie - en elkeen benodig duidelike bestuur.” Onderhoudsbehandeling sluit die volgende in “Moedig pasiënte aan om hul gemoed noukeurig te monitor, vroeë waarskuwingstekens te herken en dadelik hulp te soek indien nodig; handhaaf gemoedstabiliteit; verhoog die gereeldheid van slaap / wakker siklusse; bewerkstellig volledige funksionele herstel; bied langtermyn profylaxis om biologiese, sielkundige en sosiale veerkragtigheid op te bou en sodoende lewensgehalte te verbeter.”
16 Malhi, G. S., Outhred, T., Morris, G., Boyce, P. M., Bryant, R., Fitzgerald, P. B., ... & Porter, R. J. (2018). Royal Australian and New Zealand College of Psychiatrists clinical practice guidelines for mood disorders: bipolar disorder summary. Medical Journal of Australia, 208(5), 219-225. Chicago
18
-
Betekenis ‘Sondagmiddag malaise’ kom gereeld voor en laat mens dikwels in voeling kom met iets soos 'n 17
eksistensiële vakuum. Maar dinge kan vinnig (ten goede) verander wanneer ons besig raak met 'n sinvolle taak of 'n persoonlike projek. Die Oostenrykse neuroloog, psigiater en oorlewende van die Holocaust, Viktor Frankl, sê dat ons betekenis kan vind deur “'n werk te skep of 'n daad te doen”. 18
17 Gevoel van teneergedruktheid 18 Frankl, V. E. (2011). Man's search for ultimate meaning. Random House. Chicago
19
-
Borderline / Grenslyn-persoonlikheidsversteuring 19 Grenslyn-persoonlikheidsversteuring (GPV) (Borderline Personality Disorder - BPD) dra erge stigma. Daar is baie mites oor Grenslyn-persoonlikheidsversteuring naamlik dat dit onbehandelbaar is, maar dit is nie die hele prentjie nie. Daar is tog rede vir hoop en dis hoogtyd om duidelikheid te skep rondom GPV. As vertrekpunt moet ons onthou dat GPV 'n versteuring is wat niemand aan wil ly of wil hê nie; GPV bring groot wroeging. Die goeie nuus is dat GPV behandel kan word deur ‘Dialectical Behaviour Therapy’ (DBT) en medikasie. GPV het beide genetiese en omgewings-risiko faktore. Wanneer mens die neurologiese faktore van hierdie siekte verstaan sal dit ook meer simpatie ontlok vir diegene wat aan GPV ly. Navorsingsbewyse dui daarop dat GPV volgens Robert O. Frieldel (MD) “die gevolg is van fisiologiese en chemiese versteurings in sekere weë in die brein wat spesifieke breinfunksies beheer” en “swak beheerde woede is een van die mees algemene en vernietigende simptome” van GPV. Dit is ook goed om te verstaan dat nie alle manifestasies van hierdie versteuring opsetlik en moedswillig is nie - hierdie siening veroorsaak net meer skade. Mense word gebore met GPV versteurings en hierdie versteurings word versterk deur lewenservaringe. Wat is die simptome van Grenslyn-persoonlikheidsversteuring? 1. Swak gereguleerde emosies 2. Impulsiwiteit 3. Swak persepsie en redenasie 4. Versteurde verhoudings Robert Friedel skryf die volgende oor die emosies van mense wat aan GPV ly: “The emotions of people with borderline disorder are often very unstable and undergo rapid changes that are difficult to control … emotions may fluctuate quickly from feeling good to feeling bad.” Diegene wat aan GPV ly mag ‘hiper-reaktief’ wees wanneer dit by gevoelens kom en hulle mag dalk oorreageer in sekere situasies. Slagoffers van GPV vind dit dikwels moeilik om hul emosies en hulself te kalmeer en hulle het intense reaksies op negatiewe emosies.
19 Friedel, R. O. (2018). Borderline Personality Disorder Demystified, Revised Edition: An Essential Guide for Understanding and Living with BPD. Hachette UK.
20
-
Bulimie: Bulimia Nervosa Bulimia Nervosa is ’n eetsteuring wat gekenmerk word deur herhalende ‘binge and purge episodes’ dws van ooreet wat daarna gevolg word met oorkompenserende suiweringsgedrag soos self-geïnduseerde braking, lakseermiddel of diuretika gebruik, oormatige oefening en vas. Die tipiese persoon wat aan Bulimie ly is nie oor-of-ondergewig nie maar is dikwels in ’n normale gewigsreikwydte. Kognitiewe Gedragsterapie (Cognitive Behavioural Therapy - CBT) is die ‘goue standaard’ van behandeling van Bulimie. “Ongeveer 40% - 60% van pasiënte wat CBT [behandeling] vir bulimia nervosa voltooi, toon beduidende verbetering.” 20
20 Bulik, C. M., Marcus, M. D., Zerwas, S., Levine, M. D., & La Via, M. (2012). The changing “weightscape” of bulimia nervosa. American Journal of Psychiatry, 169(10), 1031-1036. Chicago
21
-
CBT: Cognitive Behavioural Therapy 21 Psigoterapie is ‘n effektiewe benadering wat verbetering van geestesgesondheid bring. Daar is baie psigoterapeutiese benaderings en metodes om van te kies. 'n Spesifieke psigoterapeutiese metode met 'n groot bewysbasis is kognitiewe gedragsterapie (Cognitive Behavioural Therapy - CBT). CBT is 'n doeltreffende behandeling vir baie geestesgesondheidstoestande. Eenvoudig gestel, die onderliggende hipotese van CBT is dat gedagtes, gevoelens en gedrag mekaar beïnvloed. Volgens die CBT-benadering word die manier waarop mense voel en optree, "bepaal deur die manier waarop hulle situasies interpreteer eerder as deur die situasies op sigself."
● Kognisie, die manier waarop ons oor dinge dink en die inhoud van ons gedagtes, is die teiken van CBT.
● CBT is gefokus op die hede (in teenstelling met ander praatterapieë wat die verlede ondersoek).
● CBT is 'n gestruktureerde en tydsbeperkte behandeling wat gemik is op bemagtiging deur onderrig.
● CBT behels onderlinge ooreengestemde huiswerk take om pogings “buite die perke van
die behandelingssessies te versterk asook die leer van CBT konsepte.” Volgens Fenn en Byrne (2013) is die doel van CBT om: “pasiënte te leer om hul eie terapeut te wees deur hulle te help om hul huidige maniere van dink en optree te verstaan, deur hulle toe te rus met die gereedskap om hul wanaanpassende kognitiewe en gedragspatrone te verander.” CBT is die beste geonderskryfde behandeling wat gekies word om geestesgesondheidsuitdagings soos depressie, algemene angsversteuring, paniekversteuring, obsessiewe kompulsiewe versteuring en post-traumatiese stresversteuring te behandel.
21 Fenn, K., & Byrne, M. (2013). The key principles of cognitive behavioural therapy. InnovAiT, 6(9), 579-585. Chicago 22
-
Dankbaarheid Geestesgesondheid kan verbeter word deur dankbaarheid. Die beoefening van dankbaarheid kan ook geestesongesteldhede help voorkom. Dankbaarheid, volgens navorsers Emmons and Stern (2013) "verminder lewenslange risiko vir depressie, angs en dwelmmisbruik."
22
Dankbaarheid ontlok positiewe emosie. Dankbaarheid kan ook “beskerming bied teen psigiatriese versteurings”. (Emmons & Stern, 2013) 'n Doeltreffende dankbaarheids-ingryping is om 'n dankbaarheids-dagboek te hou. ‘n Dankbaarheids dagboek kan mens help om dankbaarheid te kweek (sien Emmons & McCullough, 2003). Dankbaarheid kan ontlok word deur herinneringe van gebeure uit die verlede waarvoor jy dankbaar voel te herroep. Dit kan, volgens navorsing, tot gemoed en gesondheidsvoordele lei. 'n Studie deur Emmons & McCullough (2003) het ook gevind dat ander voordele ondervind kan word deur diegene wat 'n dankbaarheids-dagboek hou: Langer slaap en verbeterde slaapkwaliteit Motivering om te oefen Dankbaarheid kan ons ook meer aangenaam maak om mee saam te wees.
22 Emmons, R. A., & Stern, R. (2013). Gratitude as a psychotherapeutic intervention. Journal of clinical psychology, 69(8), 846-855. Chicago
23
-
Dankbaarheid: Dankbaarheid & Depressie 23 Die praktisering van dankbaarheid hou verband met geesteswelstand en laer vlakke van depressie. Dankbaarheid ontlok positiewe emosie wat op hul beurt depressiewe simptome verminder. 'n Bekende empiriese studie deur Emmons en McCullough (2003) wat die doeltreffendheid van ‘n dankbaarheids-dagboek hou ondersoek het, het bevind dat deelnemers wat oor dinge waarvoor hulle dankbaar is geskryf het, verbetering in gemoed en liggaamlike gesondheid getoon het. 'n Ander dankbaarheidstudie het bevind dat dankbaarheid gelei het tot meer “optimisme, lewensbevrediging en verminderde negatiewe emosies”. (Sien Froh, Sefick, & Emmons, 2008). Volgens die National Institute of Mental Health word depressie dikwels gekenmerk deur die onvermoë om positiewe emosies te ervaar (die anhedoniese komponent van depressie). Die Emmons en McCullough (2003) studie, wat vroeër aangehaal is, het bevind dat die deelnemers wat 13 dae lank 'n dankbaarheids-dagboek gehou het, meer positiewe emosie ervaar het as deelnemers in ‘n kontrole-studie. Navorsers het ook bevind dat individue wat meer negatiewe emosies ervaar, meer waarskynlik as andere is om depressie te ervaar (Clark, Watson, & Mineka, 1994; Watson, 2000). Die teenoorgestelde is ook waar: “Wanneer positiewe emosies ervaar word, is mens minder geneig om depressie te beleef.” Deur ‘n dankbaarheidsdagboek te hou wat positiewe emosie ontlok kan ook “depressiewe simptome verminder en hul verhoed om te vermeerder.”
23 Lambert, N. M., Fincham, F. D., & Stillman, T. F. (2012). Gratitude and depressive symptoms: The role of positive reframing and positive emotion. Cognition & Emotion, 26(4), 615-633. Chicago
24
https://en.wikipedia.org/wiki/Anhedonia
-
Dankbaarheid: Dankbaarheid & Gemoedstoestand 24 Wens ons nie almal dat ons met die druk van ’n knoppie dadelik gelukkiger kan voel nie? Die goeie nuus is dat daar wel dinge is wat ons kan doen om ons gemoed redelik vinnig op te lig. In vyf navorsingstudies het navorsers getoets of dit moontlik is om meer positiewe emosies te ervaar deur ‘n positiewe ervaring te deel of dit vir onsself te hou. Een van die vyf studies het bewys dat wanneer ons, ons positiewe ervarings met andere deel dan lei dit na meer positiewe emosie as om net daaroor te dink. Dieselfde geld vir ons seëninge tel (dit waarvoor ons dankbaar is). Wanneer ons met iemand anders deel waarvoor ons dankbaar is, het navorsing vasgestel, het dit ’n groter impak om ons gemoed te lig en positiewe emosies te aktiveer. In ’n dankbaarheids-studie het deelnemers wat hul ervaring van dankbaarheid met andere gedeel het meer vergenoegdheid, meer lewenslus en meer geluk ervaar as deelnemers wat hul dankbaarheid net vir hulself gehou het sonder om dit te deel. Navorsers het gevind dat daar gesondheids-voordele daarin is om mens se dankbaarheid met andere te deel as om byvoorbeeld dit net neer te skryf. Laastens het navorsers gevind dat positiewe emosies geaktiveer kan word deur die reaksies van andere op die goeie nuus wat ons deel. Die reaksie van die luisteraar is van kardinale belang omdat dit die hoeveelheid positiewe emosies wat deur die deler beleef word beïnvloed. ’n Entoesiastiese reaksie van ’n luisteraar (van die goeie nuus wat ons deel of van ’n ervaring waarvoor ons dankbaar is) is bevind om te korrespondeer met gevoelens van nabyheid, toegewydheid asook vergenoegdheid en vertroue in menseverhoudings. Oorweeg dit om jou stof tot dankbaarheid met andere te deel en sodoende ook beter te kan voel.
24 Lambert, N. M., Gwinn, A. M., Baumeister, R. F., Strachman, A., Washburn, I. J., Gable, S. L., & Fincham, F. D. (2013). A boost of positive affect: The perks of sharing positive experiences. Journal of Social and Personal Relationships, 30(1), 24-43. Chicago
25
-
Depressie Niemand voel heeltyd ‘on top of the world’ nie. Ons almal ervaar ‘n laie gemoed van tyd tot tyd. Maar as jy vir lang periodes (twee weke of langer) laag voel, kan dit 'n aanduiding van depressie wees (buiten as mens 'n geliefde, 'n werk of 'n verhouding verloor het). Die goeie nuus is dat depressie een van die mees behandelbare geestessteurings is. Volgens die American Psychiatric Association "reageer tussen 80 persent en 90 persent van mense met depressie uiteindelik goed op behandeling." Die beste praktyk is om depressie nie onbehandeld te laat nie. Depressie kan behandel word met psigoterapie en medikasie. Dit is wys om dadelik behandeling vir depressie te soek. Wetenskaplike bewyse dui daarop dat fisiese aktiwiteit en oefening waarskynlik sommige simptome verbonde aan ligte tot matige depressie kan verlig.
26
-
Depressie: Duidelike Tekens Om welbekend met die algemene tekens en simptome van depressie te wees, kan jou help om iemand wat besig is om depressie te ontwikkel te help. Dis belangrik om die algemene tekens van depressie te herken om vroeg te kan ingryp. Depressie kan in erns wissel, maar mens moet daaroor besorg wees wanneer die simptome mettertyd voortduur en dit die persoon se funksionering begin beïnvloed. Algemene depressie tekens is
● 'n Neerslagtige gemoed
● Verlies aan genot en belangstelling in aktiwiteite wat voorheen lekker was
● Gebrek aan energie en moegheid
● Waardeloos voel of skuldig voel as mens nie regtig aan iets skuldig is nie
● Dink gereeld aan die dood of selfmoord
● Sukkel om te konsentreer of besluite te neem
● Stadiger beweeg of soms opgekrap raak en nie in staat wees om rustig te raak nie
● Slaap-probleme of soms te veel slaap
● Verlies aan belangstelling in kos of soms te veel eet. Veranderings in eetgewoontes kan lei
tot gewigsverlies of gewigstoename.
Indien jy hierdie simptome herken, is dit belangrik om nie 'n diagnose te maak nie; dit moet gereserveer word vir professionele geestesgesondheidswerkers. Jy kan egter effektiewe ondersteuning bied om iemand te help wat met depressie sukkel deur hulle aan te moedig om professionele hulp te verkry.
27
-
Depressie: Depressie Ontbloot Dit waarna ons gereeld as 'depressie' verwys (gekenmerk deur gevoelens van hulpeloosheid of hopeloosheid, depressiewe gemoedstemming, gebrek aan energie of lae selfbeeld) is in werklikheid slegs een voorbeeld van verskillende depressiewe steurings wat onder 'n enkele, groter, kliniese sambreelterm ('depressiewe gemoedsteurings’) gegroepeer word. Om ‘n abnormale, verhoogde, uitgebreide of prikkelbare gemoed, opgeblase selfbeeld of grootsheid te ervaar of ‘n oormatige aktiwiteitsvlak is ook kenmerkend van depressie, maar depressie van 'n ander soort (Sien Bipolêre Depressie). Dit sal meer akkuraat, en meer verkieslik, wees om na 'n spesifieke depressiewe steuring te verwys in ons alledaagse spraak. Depressiewe gemoedsversteurings val grotendeels in twee kategorieë: unipolêre en bipolêre depressie, elk met subtipes. Depressiewe gemoedsteurings sluit in: Major Depressiewe Versteuring (MDV) / Major depressive disorder (MDD) Chroniese Depressie (voorheen bekend as distimie) / Persistent depressive disorder (PDD) Bipolêre Gemoedsteuring I en II / Bipolar I and II Siklotimie / Cyclothymia Unipolêre en bipolêre depressie word onderskei deur die teenwoordigheid of afwesigheid van maniese of hipomaniese episodes.
28
-
Depressie: Hoe om depressie in jouself te eien 25(Die Beck Depressie-Inventaris) Ek voel hartseer. Ek voel moedeloos oor die toekoms. Ek voel dat ek meer misluk het as die gemiddelde persoon. Ek geniet nie dinge soos ek altyd voorheen het nie Ek voel meeste van die tyd skuldig. Ek voel dat ek gestraf word. Ek is teleurgesteld in myself. Ek is krities teenoor myself oor my swakhede of foute. Ek dink daaraan om myself dood te maak. Ek huil nou meer as wat ek gewoonlik het. Ek is nou effens meer geïrriteerd as gewoonlik. Ek stel minder belang in ander mense as wat ek altyd vroeër het. Ek stel besluitneming uit meer as wat ek gewoonlik het. Ek is bekommerd dat ek oud of onaantreklik lyk. Dit verg ekstra moeite om aan die gang te kom met iets. Ek slaap nie so goed soos voorheen nie. Ek word makliker moeg as wat ek voorheen het. My eetlus is nie so goed soos wat dit voorheen was nie. Ek het meer as twee kilogram verloor. Ek is bekommerd oor fisiese probleme soos pyne, pyne, maag ontsteld of hardlywigheid. Ek stel minder belang in seks as voorheen.
25 The Beck Depression Inventory 29
-
Depressie: Gryp vroeg in! 26 Major Depressiewe Versteuring (Major depressive disorder - MDD) is dikwels ”ondergediagnoseer en onderbehandel.” Die beste kans vir hestel vir mense wat aan MDV ly, hou verband met vroeë opsporing en vroeë intervensie. Die beste praktyk is om depressie nie onbehandeld te laat nie, maar om dit vroeg op te spoor en vroeg in te gryp. Vroeë intervensie is baie belangrik aangesien dit negatiewe uitkomste kan voorkom. Depressiewe individue kan baat vind by die aanmoediging van hul gemeenskap om vroeg hulp te verkry voordat die siekte verder vorder. Om depressie ongediagnoseerd en onbehandeld te laat, is bloot gevaarlik. Dit is wel-bekend dat selfmoord aan MDV gekoppel is. Stresvolle gebeurtenisse soos om 'n geliefde te verloor, werkverlies of sielkundige trauma is risiko-faktore wat depressiewe simptome kan opwek, onderhou en vererger. 'n Meta-analitiese studie het bevind dat “vroeë verbetering positief gekoppel is aan die uitkoms van antidepressante behandeling”. Vroeë opsporing en intervensie (behandeling) verseker dus die beste kanse op vroeë verbetering. Volgens Krause en kollegas (2019) is “vroeë erkenning en vroeë voldoende behandeling aan die begin van die siekte verkieslik bo wag-en-sien strategieë.”
26 Kraus, C., Kadriu, B., Lanzenberger, R., Zarate, C. A., Jr, & Kasper, S. (2019). Prognosis and improved outcomes in major depression: a review. Translational psychiatry, 9(1), 127.
30
-
Depressie: Anhedonie 27 Jy mag dalk bekend wees met die term 'hedonisme' (die strewe na plesier); anhedonie verwys na die onvermoë om plesier te ervaar. Anhedonie is 'n kernsimptoom van depressie. ‘n Kliniese definisie van Anhedonie is: “Die onvermoë om plesier te ervaar deur aktiwiteite wat gewoonlik aangenaam gevind word.” Anhedonie kan 'n beduidende invloed op mense se lewensgehalte hê; stel jou voor jy kry geen plesier of jy kan glad nie meer plesier put uit dinge waarvoor jy voorheen lief was en wat vir jou genot verskaf het nie. Praat met iemand as jy 'n aanhoudende ongïnteresseerdheid in sosiale kontak ervaar of die onvermoë om plesier te put uit dinge wat jy voorheen geniet het.
27 Gard, D. E., Kring, A. M., Gard, M. G., Horan, W. P., & Green, M. F. (2007). Anhedonia in schizophrenia: distinctions between anticipatory and consummatory pleasure. Schizophrenia research, 93(1-3), 253-260.
31
-
Depressie: Uitputting 28 Volgens Healthline is “een van die mees algemene simptome van depressie … uitputting.” Healthline verduidelik depressiewe uitputting as volg: "Hierdie geestessteuring kan jou die hele tyd moeg laat voel, maak nie saak hoeveel slaap jy kry nie - mense besef dikwels nie dat hulle depressief is totdat hulle besef hoe slaperig hulle is nie." Healthline sê ook die volgende: “Mense met depressie voel dikwels baie moeg en stel nie belang in enige aktiwiteite nie, ongeag die taak of die hoeveelheid moeite nodig. Let op hoe jy voel, en as jy dink dat depressie die rede kan wees, oorweeg dit om 'n terapeut te besoek.” Lees hierdie artikel by www.healthline.com
28 www.healthline.com
32
https://www.healthline.com/health/depression/fatiguehttps://www.healthline.com/health/depression/fatiguehttps://www.healthline.com/health/depression/fatiguehttps://www.healthline.com/health/depression/fatigue
-
Depressie: Nutteloosheid & Skuldgevoelens Het jy geweet dat gevoelens van buitensporige nutteloosheid en skuld simptomaties van depressie kan wees? Sou jy leidrade kry wat verwys na hierdie negatiewe gevoelens in 'n gesprek met 'n familielid of vriend; luister meer aandagtig en vra vrae om te ondersoek of daar 'n 'bewys' is om hierdie gevoelens te ondersteun. As jy hierdie gevoelens van nutteloosheid en skuldgevoel ondersoek en geen konkrete bewyse vind nie wat die gevoelens ondersteun, is die kans goed dat die persoon aan depressie ly (let daarop dat verskillende simptome ook twee weke of langer aanwesig is om depressie te diagnoseer). As daar buitensporige gevoelens van nutteloosheid en skuldgevoelens aanwesig is, kan dit nuttig wees om iemand aan wie u omgee, aan te moedig om met iemand daaroor te praat (miskien 'n berader of kenner van geestesgesondheid).
33
-
Depressie: Hoe om iemand wat depressief voel te ondersteun 29 As jy vermoed dat iemand aan depressie ly, sal die ideaal wees om hulp te verleen voordat depressiewe simptome vererger. Ons weet dikwels nie hoe om iemand wat aan depressie ly te ondersteun nie. Hoe jy ondersteunend kan wees Vra die persoon of hy of sy met jou wil praat oor hoe hulle voel. Wees 'n goeie luisteraar (luister met aanvaarding, egtheid en empatie - weerhou enige oordeel). Reflekteer weer terug aan die persoon wat hulle vir jou gesê het voordat jy met jou eie gedagtes reageer. Moenie die persoon onderbreek wanneer hulle praat nie, veral nie om jou eie opinies of ervarings te deel nie. Vra oop vrae om die persoon die geleentheid te gee om te sê wat hulle wil, bv. "Hoe voel jy?" eerder as "voel jy hartseer?" Laat hulle weet dat jy omgee en wil help. Sê vir hulle dat hulle vir jou belangrik is, dat hulle nie alleen is nie en dat jy daar is vir hulle. Dit is belangriker dat jy regtig omgee as om al die 'regte dinge' te sê. Hê realistiese verwagtinge van die persoon. Allerdaagse aktiwiteite kan baie oorweldigend vir die persoon lyk en voel. Wees duidelik en konsekwent oor watter ondersteuning jy kan en nie aan die persoon kan bied nie. Moenie beloftes maak wat jy nie kan nakom nie. Vra die persoon of dit wat jy doen behulpsaam is, en wat jy anders kan doen om te help.
29 mhfa.com.au (Mental Health First Aid Australia)
34
https://mhfa.com.au/
-
Depressie: Praktiese Ondersteuning Hier is 'n paar praktiese riglyne van die kundiges en kenners oor hoe jy ondersteuning kan bied
30
Behandel die persoon met respek en waardigheid Bied konstante emosionele ondersteuning en begrip Moedig die persoon aan om met jou te praat Wees ‘n goeie luisteraar Hê realistiese verwagtinge van die persoon Erken die persoon se sterk punte Gee die persoon hoop van herstel Verskaf deurlopende ondersteuning
30 Bond, K. S., Cottrill, F. A., Blee, F. L., Kelly, C. M., Kitchener, B. A., & Jorm, A. F. (2019). Offering mental health first aid to a person with depression: a Delphi study to re-develop the guidelines published in 2008. BMC psychology, 7(1), 37. Chicago
35
-
Depressie: Selfhelp-strategieë 31 Hier is 'n paar selfhelp-strategieë waarmee professionele en verbruikersdeskundiges saamstem wat waarskynlik behulpsaam kan wees vir subkliniese depressie: Oefening of fisiese aktiwiteit. Beoefen goeie slaaphigiëne. Handhaaf 'n gereelde slaapskedule. Doen iets wat jy geniet. Probeer om ten minste 'n klein deel van elke dag betrokke te wees in doelgerigte aktiwiteite. Maak 'n lys van strategieë wat in die verlede vir depressie gewerk het en gebruik dit. Doen 'n aktiwiteit wat 'n gevoel van prestasie gee. Skakel 'n betroubare vriend of familielid om saam uit te gaan of om aktiwiteite saam te doen. Sorg dat jy elke dag vir 'n kort tydjie uit die huis kom. Beloon jouself wanneer jy ‘n klein doelwit bereik. Leer ontspanningsmetodes. Gesels oor probleme of gevoelens met iemand wat ondersteunend is en omgee. Laat familie en vriende weet hoe jy voel, sodat hulle bewus kan wees van wat u deurgaan. Eet 'n gesonde, gebalanseerde dieet.
31 Morgan, A.J. and Jorm, A.F. (2009) ‘Self-help strategies that are helpful for sub-threshold depression: A Delphi consensus study’, Journal of Affective Disorders, 115, 1-2, 196-200.
36
-
Depressie: Nageboorte-Depressie 32 Die eerste weke van die versorging van 'n nuwe baba is baie werk. Soveel as drie uit elke vier vroue sal gedurende die eerste paar weke na geboorte kort periodes van hartseer en onrustigheid ervaar. Dit kan heeltemal normaal wees. ‘Baby-blues’ kom gewoonlik in die eerste of tweede week na geboorte (nadat jy geboorte gegee het) voor en duur minder as 'n week. As jou hartseer vir twee weke of langer duur, skakel ‘n dokter or sielkundige vir raad. Wat is nageboorte-depressie? Ongeveer een uit elke vyf vroue sal nageboorte-depressie gedurende die eerste maande na geboorte-gee ontwikkel. Nageboorte-depressie of angs kan met enige vrou gebeur. Nageboorte-depressie en angs kan soms terselfdetyd ervaar word. Vroue met 'n persoonlike of familiegeskiedenis van angs of depressie en vroue wat stresvolle lewenservarings gehad het, is meer geneig om nageboorte- depressie en / of angs te hê. As jy een van hierdie risiko's het, praat met ‘n dokter, sielkundige of psigiater voordat jy geboorte gee.
32 (2019), Postpartum Depression and Anxiety . Journal of Midwifery & Women's Health, 64: 137-138. doi:10.1111/jmwh.12949
37
-
Depressie: ‘Relapse’ 33 Depressie is episodies van aard (amper soos ‘n TV reeks; een agtereenvolgende episode na die ander). Persone wat alreeds een major depressiewe episode in die verlede gehad het is geneig om weer addisionele depressiewe episodes in die toekoms te hê. Die Amerikaanse sielkundige Donald Meichenbaum verduidelik dat “na ‘n aanvanklike episode is toekomstige terugval [relapse] en herhaling die norm” wanneer dit by depressie kom. Dit mag dalk naïef wees om na 'n aanvanklike depressiewe episode te dink dat 'n ander depressiewe episode onwaarskynlik sal wees. Die herhalende aard van depressie word gerugsteun deur navorsing wat bevind het dat die waarskynlikheid dat depressie herhaal met elke episode toeneem. Volgens Meichenbaum sal “vyftig persent van individue wat depressie het nog ‘n episode sal ervaar en die risiko van herhaling neem toe met elke episode. Na die tweede episode is die risiko van herhaling 70%, 80% na die derde episode en 90% na die vierdie episode.” (Sien Teasdale, 1999). Major Depressiewe Versteuring (MDV) (Major Depressive Disorder - MDD) is dus 'n chroniese, lewenslange siekte wat baie herhalend van aard is. Die voorkoming van ‘relapse’ of herhaling is dus 'n belangrike deel van die behandeling van depressie (Bockting et al., 2009). Is daar enige rede vir hoop? Vroeë intervensie behandeling, in die akute depressiewe fase, het 'n beduidende voorkomende impak op die waarskynlikheid van ‘relapse’. Medikasie is 'n goedgekeurde en wyd gebruikte voorkomende behandeling om die risiko van ‘relapse’ te verlaag. Daar is egter 'n risiko vir ‘relapse’ as antidepressant weggeneem word. Dit kan effektief wees om terugvalrisiko te verminder met behulp van psigoterapie. Sielkundige behandelings soos interpersoonlike psigoterapie of kognitiewe gedragsterapie (CBT) kan effektief wees om die tempo van ‘relapse’ te verminder. Daar word geglo dat psigoterapie kognitiewe vaardighede kan oplewer wat in die langtermyn hulpvaardig kan wees om die risiko van terugval te verminder. Daar is bewyse dat die farmaseutiese terapie (medikasie) in die akute fase, gevolg deur psigoterapie gedurende die herstelfase, nuttig aangewend kan word, terwyl antidepressant-medikasie geleidelik onttrek word.
33 Bockting, C. L., Spinhoven, P., Wouters, L. F., Koeter, M. W., & Schene, A. H. (2009). Long-term effects of preventive cognitive therapy in recurrent depression: a 5.5-year follow-up study. Journal of Clinical Psychiatry, 16(12), 1621.Chicago Teasdale, J. D., Segal, Z. V., Williams, J. M. G., Ridgeway, V. A., Soulsby, J. M., & Lau, M. A. (2000). Prevention of relapse/recurrence in major depression by mindfulness-based cognitive therapy. Journal of consulting and clinical psychology, 68(4), 615. Chicago
38
-
Depressie: Ruminering 34 Die woord ‘ruminering’ het sy oorsprong in die Latyn ‘ruminare’ wat beteken “om te herkou”. Ons herkou dikwels ‘n sekere gedagte en maal daaroor. Ruminering het ‘n effek op ons emosies. Om te rumineer - om diep te dink, te herkou of te maal - oor die oorsake van wat mens omkrap is a sentrale proses wat die aan-die-gang-sit en instandhouding van depressie betref. Depressiewe simptome kan teen gewerk word deur negatiewe ruminering te verminder. Ruminering kan behulpsaam of onbehulpsaam wees. Onbehulpsame ruminering “vererger negatiewe gemoedstemming en negatiewe denke” by disforiese persone wat 'n negatiewe impak op geestesgesondheid het.” Sommige teoretici van kognitiewe gedrag meen dat ons selfhelpstrategieë kan implementeer om ons onbehulpsame ruminering aan te pas om meer behulpsaam te wees deur kognitiewe gedragstegnieke. Vogens Watkins (2009) is daar ‘n “variasie van CBT wat spesifiek gemik is op ruminering ontwikkel (ruminering-gefokusde CBT [RFCBT].” Ruminering kan behulpsaam of onbehulpsaam wees afhangende van die vaagheid of spesifisiteit van 'n mens se denkstyl. Watkins (2009) verduidelik vêrder: “Navorsing het getoon dat die abstrakte rumineringstyl [herkouingsstyl] (gekenmerk deur die vraag“ hoekom?” en gefokus is op die evaluasie van die betekenis en implikasies van gevoelens en probleme) veralgemene herinneringe verhoog, probleemoplossings beïnvloed en globale negatiewe selfveroordeling verhoog” in vergelyking met ‘n “konkrete styl van ruminering [herkou] (gekenmerk deur die vraag 'hoe' en die fokus op die spesifieke kontekstuele besonderhede van gevoelens en probleme hou). Verandering in rumineringstyl mag as ‘n katalisator dien om depressiewe simptome te verlig. Wat ruminering (herkouery) betref, lyk dit die beste - volgens kognitiewe gedragsteoretici - om nie 'hoekom?' in 'n evaluerende sin te vra nie, maar eerder 'wat?' te vra in 'n konkrete, praktiese sin van wat gedoen kan word aan alles wat mens se ruminering veroorsaak. Positiewe afleiding is ook behulpsaam om ruminering te verander deur byvoorbeeld 'n aktiwiteit soos 'n stokperdjie te doen of jouself in 'n projek wat 'n goeie uitdaging is, in te sink of jou aandag op te neem. Vir meer oor ruminering sien Disforie.
34 Watkins, E. R. (2009). Depressive rumination: investigating mechanisms to improve cognitive behavioural treatments. Cognitive Behaviour Therapy , 38(S1), 8-14. Chicago
39
-
Depressie: Stigma 35 Depressiewe mense gee meer om oor wat van hulle gedink word as wat mens jouself sal indink. Die volgende lys uit die Depression Stigma Scale (DSS) kan help om 'n paar algemene persepsies oor stigma rondom depressie te verwoord (dit wat depressiewe persone glo wat andere oor hulle en hul depressie dink): Die meeste mense glo dat mense met depressie daaruit kan snap as hulle wil.
Die meeste mense glo dat depressie 'n teken van persoonlike swakheid is.
Die meeste mense glo dat depressie nie 'n mediese siekte is nie.
Die meeste mense glo dat mense met depressie gevaarlik is.
Die meeste mense glo dat dit die beste is om mense met depressie te vermy, sodat jy nie self
depressief raak nie.
Die meeste mense glo dat mense met depressie onvoorspelbaar is.
As hulle depressie gehad het, sou die meeste mense dit vir niemand sê nie.
Die meeste mense sal nie iemand in diens neem wat hulle weet depressief is nie.
Die meeste mense stem nie vir 'n politikus wat hulle weet depressief is nie.
Die Perceived Stigma Subscale (hierbo) is ontwerp om mense wat aan depressie ly, se persepsie oor die houding van ANDER mense teenoor hulself (diegene met depressie) te meet en vra hulle om aan te dui wat hulle dink die meeste ANDER mense glo oor dieselfde nege stellings.
35 Griffiths, K. M., Christensen, H., Jorm, A. F., Evans, K., & Groves, C. (2004). Effect of web-based depression literacy and cognitive–behavioural therapy interventions on stigmatising attitudes to depression: Randomised controlled trial. The British Journal of Psychiatry, 185(4), 342-349.
40
-
Disforie 36 Disforie is die teenoorgestelde van euforie ('n gevoel van geluk en welstand). Disforie gaan gepaard met angs en depressie. Disforie kan dikwels die gevolg wees van ruminering (Sien Depressie: Ruminering). Om te rumineer (te herkou) is soos om in jou kop vasgekeer te wees met gedagtes wat oor-en-oor in jou kop maal). Om te rumineer (herkou) is 'n normale proses, maar, as jou gedagtes vasgevang is en gestel is op dit wat vir jou benoudheid veroorsaak (in plaas daarvan om te fokus op oplossings wat dit kan oplos), kan dit depressie begin, of handhaaf. Wat maak depressiewe ruminering so gevaarlik? Volgens navorsers kan depressiewe ruminering emosionele reaksies, wat veroorsaak deur 'n stressor, vererger en versterk. Volgens Nolen-Hoeksema en kollegas (2008) word “ruminering geassosieer met die ervaring van depressiewe simptome en dat ruminering in die konteks van depressiewe gemoedstemming of major depressie gepaard gaan met meer negatiewe denke, swakker probleemoplossing, verminderde instrumentele gedrag en verminderde sosiale ondersteuning. ” What is die oplossing? Die vermindering van ruminering is ‘n doeltreffende behandeling teen depressie. Hoe kan ruminering verminder word? 'n Bietjie afleiding kan handig te pas kom. Nolen-Hoeksema en kollegas (2009) verduidelik dat “mense wat afleiding effektief gebruik, kan een of twee aktiwiteite onderneem wanneer hulle ontsteld voel of oorval word met kommer, en hulle kan hulself ten volle in hierdie aktiwiteite laat opneem. Byvoorbeeld, as hulle hartseer of blou voel, kan hulle outomaties 'n stokperdjie optel (brei, klavier speel) of aan 'n fisieke aktiwiteit deelneem ('n lewendige tennisspel, basketbal saam met vriende speel) [enigeiets] wat 'n boeiende, afleidende en opheffende spel is."
36Nolen-Hoeksema, S., Wisco, B. E., & Lyubomirsky, S. (2008). Rethinking rumination. Perspectives on psychological science, 3(5), 400-424. Chicago Watkins, Ed, Nicholas J. Moberly, and Michelle L. Moulds. "Processing mode causally influences emotional reactivity: distinct effects of abstract versus concrete construal on emotional response." Emotion 8, no. 3 (2008): 364. Harvard Edward R. Watkins (2009) Depressive Rumination: Investigating Mechanisms to Improve Cognitive Behavioural Treatments, Cognitive Behaviour Therapy, 38:sup1, 8-14.
41
-
Distimie Chroniese Depressie (Persistent Depressive Disorder - PDD), voorheen bekend as Distimie, is ‘n depressiewe gemoedsversteuring wat geken word aan die chronisiteit daarvan (omdat dit vir ‘n baie lang tyd voorduur). Chroniese Depressie word gediagnoseer wanneer depressiewe of neerslagtige gemoed vir ten mniste twee jaar teenwoordig is. Hoe om Chroniese Depressie te Herken: Chroniese depressie, vogens die Diagnostiese en Statistiese Handleiding van Geestesteurings (DSM-5), kan herken word deur die teenwoordigheid van “depressiewe gemoedstoestand vir die grootste deel van die dag, vir meer dae as nie, soos aangedui deur subjektiewe verslag of waarneming deur ander, vir ten minste 2 jaar.”
37
‘n Diagnose van chroniese depressie word gemaak wanneer ‘n persoon, terwyl hulle depressief is, twee of meer van die volgende simptome toon: Swak eetlus of ooreet Slapeloosheid of hipersomnia (oormatige slaap) Lae energie of moegheid Lae selfbeeld Swak konsentrasie of probleme om besluite te neem Gevoelens van hopeloosheid Daar is ook ander DSM-5 diagnostiese kriteria vir chroniese depressie (PDD), insluitend die volgende:
38
● "Gedurende die 2-jaar periode van die versteuring was die persoon vir meer as twee
maande op 'n slag nooit sonder simptome van bogenoemde twee kriteria nie.”
● “Die simptome veroorsaak klinies beduidende nood of gestremdheid in belangrike funksioneringsareas.”
● “Daar was nog nooit 'n maniese episode, 'n gemengde of 'n hipomaniese episode nie”
Behandeling: Chroniese depressie kan behandel word met beradingsterapie en medikasie.
37 American Psychiatric Association. (2013). Diagnostic and statistical manual of mental disorders (DSM-5®). American Psychiatric Pub. 38 American Psychiatric Association. (2013). Diagnostic and statistical manual of mental disorders (DSM-5®). American Psychiatric Pub.
42
-
Eensaamheid: Sosiale Media & Geestesgesondheid Daar is 'n gevestigde verband tussen die gebruik van sosiale media en geestesgesondheid. 'n Onlangse studie deur die Universiteit van Pennsylvania het bevind dat "die gebruik van sosiale media tot ongeveer 30 minute per dag tot 'n beduidende verbetering in die welstand kan lei." 39
Navorsing het vasgestel dat die gebruik van sosiale media positief ooreenstem met depressie (Facebook en Instagram), eensaamheid en laer selfbeeld (Facebook) en liggaamsbeeldprobleme (Instagram). Daar is gevind dat hierdie simptome bemiddel word deur sosiale vergelyking. Die studie (hierbo aangehaal) het bevind dat “die beperking van die gebruik van sosiale media op 'n selfoon tot 10 minute per platform [Facebook, Instagram en Snapchat] per dag vir 'n volle drie weke 'n beduidende impak op die welstand gehad het”. 40
Navorsers het bevind dat “eensaamheid en depressiewe simptome in die eksperimentele groep afgeneem het ... as gevolg van die besnoeiing op sosiale media.” 41
Laastens kom navorsers tot die gevolgtrekking dat "die resultate van ... [hul] eksperiment sterk daarop dui dat die gebruik van sosiale media 'n direkte en positiewe impak op subjektiewe welstand met verloop van tyd het, veral met betrekking tot dalende eensaamheid en depressie." 42
Hierdie studie is ook die eerste in sy soort wat 'n oorsaaklike (nie blote korrelasionele) verband tussen verminderde gebruik van sosiale media en vermindering in eensaamheid en depressie vasgestel het.
39 Hunt, M. G., Marx, R., Lipson, C., & Young, J. (2018). No more FOMO: Limiting social media decreases loneliness and depression. Journal of Social and Clinical Psychology, 37(10), 751-768. Chicago 40 Hunt, M. G., Marx, R., Lipson, C., & Young, J. (2018). No more FOMO: Limiting social media decreases loneliness and depression. Journal of Social and Clinical Psychology, 37(10), 751-768. Chicago 41 Hunt, M. G., Marx, R., Lipson, C., & Young, J. (2018). No more FOMO: Limiting social media decreases loneliness and depression. Journal of Social and Clinical Psychology, 37(10), 751-768. Chicago 42 Hunt, M. G., Marx, R., Lipson, C., & Young, J. (2018). No more FOMO: Limiting social media decreases loneliness and depression. Journal of Social and Clinical Psychology, 37(10), 751-768. Chicago
43
-
Florering 43 Geestesgesondheid is op 'n kontinuum tussen verkwyning en florering. Barbara Fredrickson verduidelik wat dit beteken om te floreer: “om te floreer beteken om binne 'n optimale omvang van menslike funksionering te leef.” 44
Die teenoorgestelde van florering - verkwyning - kom The opposite of flourishing - languishing - kom teen ‘n baie hoë persoonlike koste in terme van psigo-sosiale gestremdheid. Wat voorspel of ons sal floreer of verkwyn? Volgens die navorser, Barbara Fredrickson, is dit die verhouding tussen die positiewe en negatiewe emosies wat ons ervaar wat bepaal of ons sal floreer of verkwyn. Sielkundiges verwys na positiewe gevoelens as 'positiewe emosie’ - 'n aangename gevoel wat gekenmerk kan word deur dankbaarheid, optimisties te voel; waardering of om van te hou. In teenstelling hiermee is 'negatiewe emosie’ onaangenaam en word gekenmerk deur minagting, geïrriteerdheid; om minagting uit te spreek of om nie van te hou nie. Hoe lyk florering? Menslike florering is optimale funksionering wat gekenmerk word deur vier belangrike komponente:
1. goedheid, geïndekseer deur geluk, tevredenheid en voortreflike funksionering
2. generatiwiteit (voortplantingsvermoë), geïndekseer deur uitgebreide denk-aksie repertoriums en gedrags-buigsaamheid
3. groei, geïndekseer deur aanwins in blywende persoonlike en sosiale hulpbronne
4. veerkragtigheid, geïndekseer deur oorlewing en groei in die nasleep van teenspoed. Elkeen van die bogenoemde is gekoppel aan 'n positiwiteitsverhouding wat die menslikke florering kan veroorsaak.
43 Fredrickson, B. L., & Losada, M. F. (2005). Positive affect and the complex dynamics of human flourishing. American psychologist, 60(7), 678. Chicago 44 Fredrickson, B. L., & Losada, M. F. (2005). Positive affect and the complex dynamics of human flourishing. American psychologist, 60(7), 678. Chicago
44
-
Geluk 45 “... geluk kan nie nagestreef word nie; dit moet volg, en dit doen dit slegs as die onbedoelde newe-effek van 'n mens se persoonlike toewyding aan 'n saak wat groter is as jouself of as 'n neweproduk van 'n oorgawe aan 'n ander persoon.” - Viktor Frankl
45 Frankl, V. E. (2011). Man's search for ultimate meaning. Random House. Chicago 45
-
Gemeenskaps-ondersteuning 46 Gemeenskappe kan individue help om goeie geestesgesondheid te handhaaf. Gesamentlik kan ons 'n positiewe verskil maak om ons vriende, kollegas en familielede te ondersteun wat sukkel met geestesgesondheidsuitdagings, bv. depressie. Nadat 'n kliniese diagnose van 'n geestesversteuring gemaak is, moet gesinne sielkunde-onderrig ontvang om te leer hoe om ondersteuning te bied aan familielede wat met geestesgesondheidsuitdagings sukkel. Gesinne moet die verloop en aard van 'n spesifieke geestesgesondheidsversteuring verstaan en moet betrokke wees by veiligheidsbeplanning, veral in gevalle waar selfmoordrisiko groot is. Gesinne kan ook 'n uitstekende bron van ondersteuning wees as dit kom by die nakoming van die behandeling en die vermindering van die risiko van terugval (‘relapse’).
46 Carey, W. B., Crocker, A. C., Elias, E. R., Coleman, W. L., & Feldman, H. M. (2009). Developmental-Behavioral Pediatrics E-Book. Elsevier Health Sciences.
46
-
Hoop Volgens Slezackova (2017) het “die verband tussen hoop en geestesgesondheid (insluitend stresvlakke en hanteringstrategieë) die aandag van talle navorsers getrek.” 47 Gallagher en Lopez (2009) het gevind dat “hoop, optimisme en positiewe verwagtinge oor die toekoms 'n gunstige uitwerking op geestesgesondheid het.” 48
47 Slezackova, A. (2017). Hope and wellbeing: psychosocial correlates and benefits. 48 Gallagher, M. W., & Lopez, S. J. (2009). Positive expectancies and mental health: Identifying the unique contributions of hope and optimism. The Journal of Positive Psychology, 4(6), 548-556.
47
-
Hulp Het jy geweet dat baie mense nie geestesgesondheidsprobleme herken nie? As u nie 'n geestesgesondheidsprobleem as 'n geestesgesondheidsversteuring erken nie, lei dit dus tot mense wat nalaat om professionele hulp te verkry. Daar is ook 'n beduidende vertraging tussen die erkenning van 'n geestesgesondheidsprobleem as 'n geestesgesondheidsversteuring en die soek van professionele hulp. Dit is omdat baie mense nie konseptualiseer dat dit wat hulle ervaar 'n geestesversteuring is nie. Volgens Jorm (2019) was dit gesien in ‘n Australiese studie “van mense wat professionele hulp gesoek het vir angs en gemoedsversteurings. Die gemiddelde vertraging was 8.2 jaar, maar die meeste daarvan was die vertraging tussen aanvang en erkenning (gemiddeld 6.9 jaar), met 'n baie korter vertraging tussen erkenning en hulpverlening (gemiddeld 1.3 jaar).” 49
Dit illustreer die belangrikheid van die bevordering van geletterdheid in geestesgesondheid. As ons goeie geletterdheid in geestesgesondheid het, kan dit ons help om geestelike gesondheidsprobleme vir onsself te herken, of ons in staat stel om andere te help om geestesgesondheidsversteurings te herken, sodat professionele hulp gesoek kan word. As jy hulp benodig, klik op een van die volgende om toegang tot geestesgesondheidshulp te kry: Ek het hulp nodig (Australië) Ek het hulp nodig (Suid Afrika) Ek het hulp nodig (Verenigde Koninkryk) Ek het hulp nodig (Verenigde State van Amerika) Geestesgesondsheid-hulplyne (Wêreldwyd) Selfmoord Hulplyn (Wêreldwyd) www.suicide.org
49 Jorm, A. F. (2019). The concept of mental health literacy. INTERNATIONAL HANDBOOK OF HEALTH LITERACY, 53. 48
https://www.healthdirect.gov.au/mental-health-helplineshttps://www.healthdirect.gov.au/mental-health-helplineshttp://www.sadag.org/index.php?option=com_content&view=article&id=11&Itemid=114http://www.sadag.org/index.php?option=com_content&view=article&id=11&Itemid=114https://www.nhs.uk/conditions/stress-anxiety-depression/mental-health-helplines/https://www.nhs.uk/conditions/stress-anxiety-depression/mental-health-helplines/https://www.goodtherapy.org/https://www.goodtherapy.org/https://togetherweare-strong.tumblr.com/helplinehttp://www.suicide.org/international-suicide-hotlines.htmlhttp://www.suicide.org/international-suicide-hotlines.ht