dong chu-liet-quoc

351
ÀÖNG CHU LIÏÅ T QUÖË C 1 http://ebooks.vdcmedia.com MUÅC LUÅC â i tûå a ............................................................................................................................... 3 Ì I 1 ................................................................................................................................. 6 Nghe treã haá t, töi trung bõ giïë t Traã i loâ ng ngay, Àöî Baá thaá c oan .............................................................................. 6 Ì I 2 ............................................................................................................................... 15 Bao quyá nh chuöå c töå i, dêng gaá i àeå p U Vûúng àöë t lûã a diïî u chû hêì u .............................................................................. 15 ì i 3................................................................................................................................. 31 Kiïí u Kinh, quên Khuyïí n nhung taá c loaå n, Àöng laå c, Chêu bònh vûúng dúâ i àö. ...................................................................... 31 ì i 4................................................................................................................................. 66 Vò nghôa, Thaå ch Thaá c giïë t con, Mûúå n lïå nh, Trang Cöng àaá nh Töë ng ..................................................................... 66 ì i 5................................................................................................................................. 79 Ganh taâ i, Cöng tûã AÁ t giïë t Khaã o Thuá c Tham chûá c, Cöng tûã å n haå i vua hiïì n ................................................................ 79 Ì I 6 ............................................................................................................................... 91 Mûu sêu, Hoa àöë c phïë vua Töë ng Laâ m cao, Trõnh höë t chï vúå ì ................................................................................ 91 Ì I 7 ............................................................................................................................... 99 Vùn Khûúng, gaá i Tïì ì nûúá c Löî Chuá c Àaå m, tûúá ng Trõnh bùæ n vua Chêu............................................................... 99 Ì I 8 ............................................................................................................................. 108 Ngöi nhaâ Chu, Huâ ng thöng tiïë m võ Núi nûúá c Trõnh, Tïì Tuá c thay vua ....................................................................... 108 Ì I 8 ............................................................................................................................. 122 YÃ cöng lao, Töë ng Trang Cöng àoâ i cuã a Giïë t rïí Ung, Trõnh Tïë Tuá c àuöí i vua ................................................................. 122

Upload: phap-nguyen

Post on 22-Apr-2015

467 views

Category:

Documents


0 download

DESCRIPTION

 

TRANSCRIPT

Page 1: Dong chu-liet-quoc

ÀÖNG CHU LIÏÅT QUÖËC 1

http://ebooks.vdcmedia.com

MUÅC LUÅC

Lúâi tûåa ...............................................................................................................................3

HÖÌI 1 .................................................................................................................................6

Nghe treã haát, töi trung bõ giïët Traãi loâng ngay, Àöî Baá thaác oan ..............................................................................6

HÖÌI 2 ...............................................................................................................................15

Bao quyánh chuöåc töåi, dêng gaái àeåp U Vûúng àöët lûãa diïîu chû hêìu ..............................................................................15

Höìi 3.................................................................................................................................31

Kiïíu Kinh, quên Khuyïín nhung taác loaån, Àöng laåc, Chêu bònh vûúng dúâi àö. ......................................................................31

Höìi 4.................................................................................................................................66

Vò nghôa, Thaåch Thaác giïët con, Mûúån lïånh, Trang Cöng àaánh Töëng.....................................................................66

Höìi 5.................................................................................................................................79

Ganh taâi, Cöng tûã AÁt giïët Khaão Thuác Tham chûác, Cöng tûã Vêån haåi vua hiïìn................................................................79

HÖÌI 6 ...............................................................................................................................91

Mûu sêu, Hoa àöëc phïë vua Töëng Laâm cao, Trõnh höët chï vúå Tïì ................................................................................91

HÖÌI 7 ...............................................................................................................................99

Vùn Khûúng, gaái Tïì vïì nûúác Löî Chuác Àaåm, tûúáng Trõnh bùæn vua Chêu...............................................................99

HÖÌI 8 .............................................................................................................................108

Ngöi nhaâ Chu, Huâng thöng tiïëm võ Núi nûúác Trõnh, Tïì Tuác thay vua .......................................................................108

HÖÌI 8 .............................................................................................................................122

YÃ cöng lao, Töëng Trang Cöng àoâi cuãa Giïët rïí Ung, Trõnh Tïë Tuác àuöíi vua .................................................................122

Page 2: Dong chu-liet-quoc

PHUÂNG MÖÅNG LONG 2

http://ebooks.vdcmedia.com

Höìi 9...............................................................................................................................139

Tuyïn Cöng dêm loaån lêåp Tên àaâi Cûâ Di êm mûu tön vua khaác................................................................................139

HÖÌI 10...........................................................................................................................151

Löî Hêìu cuâng vúå sang Tïì Trõnh vô, chuáa töi bõ giïët .......................................................................................151

HÖÌI 11...........................................................................................................................162

Traái lïånh, Chu Thiïn tûã nöíi xung Gùåp ma, Tïì Tûúng Cöng hoaãng höët ...................................................................162

HÖÌI 12...........................................................................................................................177

Traái lïånh, Chu Thiïn tûã nöíi xung Gùåp ma, Tïì Tûúng Cöng hoaãng höët ...................................................................177

HÖÌI 13...........................................................................................................................192

Giûä lúâi hûáa, Thuác nha tiïën Quaãn Troång Lêåp mûu cao, Taâo Quúái thùæng binh Tïì..............................................................192

HÖÌI 14...........................................................................................................................204

Nûúác Töëng ùn lïî giïët Trûúâng Vaån Vua súã tham sùæc bùæt Tûác hêìu ..............................................................................204

HÖÌI 15...........................................................................................................................249

Têën Hiïën Cöng mï sùæc lêåp Ly cú Súã thaânh vûúng chuöång taâi phong Àêëu Cêëu ....................................................249

HÖÌI 16...........................................................................................................................263

Quaãn Troång àoaán thêìn Du Nhi Tïì Hêìu àaánh nûúác Cö Truác..................................................................................263

HÖÌI 17...........................................................................................................................297

Ham chim haåc, Vïå hêìu mêët nûúác Giêån súã vûúng, Tïì chuáa hûng binh ....................................................................297

Page 3: Dong chu-liet-quoc

ÀÖNG CHU LIÏÅT QUÖËC 3

http://ebooks.vdcmedia.com

LÚÂI TÛÅA

Tiïíu thuyïët trûúâng thiïn cuãa Trung Hoa xuêët hiïån úã àêìu àúâi nhaâ Minh, vúái böå "Tam Quöëc diïîn nghôa", röìi àïën böå "Thuyã Hûã truyïån", röìi àïën böå "Têy Du Kyá". Àïën nùm Gia Tônh thò xuêët hiïån böå "Liïåt quöëc chñ truyïån" cuãa Dû Thiïåu Ngû göìm 8 quyïín, 226 tiïët, bùæt àêìu tûâ khi vua Truå (nhaâ Thûúng) lêëy Àaát Kyã, àïën khi nhaâ Têìn thöëng nhêët Trung Hoa.

Sau àoá vaâo cuöëi àúâi Minh, Phuâng Möång Long caãi böå "Liïåt quöëc chñ truyïån", àöíi tïn laâ "Tên liïåt quöëc chñ", daâi 108 höìi, bùæt àêìu tûâ àúâi Tuyïn vûúng nhaâ Chu, cho àïën àúâi Têìn Thuãy Hoaâng.

Vaâo khoaãng àúâi Kiïën Long nhaâ Thanh xuêët hiïån böå "Àöng Chu liïåt quöëc chñ". Baãn naây dûåa vaâo baãn "Tên liïåt quöëc chñ" maâ sûãa àöíi laåi chuát ñt vaâ thïm vaâo rêët nhiïìu nhûäng lúâi phï bònh, chuá thñch cuãa Saái Nguyïn Phong.

Nùm 1995, Nhaâ xuêët baãn Taác gia úã Bùæc Kinh (Trung Hoa) phaát haânh böå "Àöng Chu liïåt quöëc chñ" dûåa vaâo baãn cuãa Phuâng Möång Long. Nhûäng chöî naâo Saái Nguyïn Phong sûãa chûäa "Tên liïåt quöëc chñ" möåt caách sai lêìm thò nhaâ xuêët baãn Taác giaã khöi phuåc laåi baãn cuä, coân nhûäng chöî naâo maâ caã Phuâng Möång Long vaâ Saái Nguyïn Phong àïìu sai lêìm thò nhaâ xuêët baãn Taác giaã àñnh chñnh laåi möåt caách thêån troång.

* * *

"Àöng chu liïåt quöëc chñ" bao göìm möåt thúâi kyâ lõch sûã daâi hún 400 nùm (thïë kyã VI, V, IV, III trûúác cöng nguyïn). Thúâi kyâ êëy bùæt àêìu tûâ khi Bònh vûúng nhaâ Chu dúâi àö sang phña Àöng vaâ kïët thuác vúái cuöåc thöëng nhêët cuãa Têìn Thuãy Hoaâng. Sûã cuäng goåi thúâi kyâ êëy laâ àúâi Àöng Chu (chia laâm hai giai àoaån laâ Xuên thu vaâ Chiïën quöëc). Trong lõch sûã Trung Hoa, àoá laâ thúâi kyâ quaá àöå tûâ chïë àöå phong kiïën phên quyïìn àïën chïë àöå phong kiïën têåp quyïìn (coá möåt thuyïët cho rùçng àúâi Xuên thu coân úã trong chïë àöå nö lïå). Phuâng Möng Long cùn cûá chuã yïëu vaâo caác saách "Taã truyïån" vaâ "Quöëc ngûä" cuãa Taã Khêu Minh vaâ saách "Sûã kyá" cuãa Tû Maä Thiïn vaâ coá tham

Page 4: Dong chu-liet-quoc

PHUÂNG MÖÅNG LONG 4

http://ebooks.vdcmedia.com

khaão caác saách "Cöng dûúng truyïån", "Chiïën quöëc saách" vaâ hún mûúâi böå sûã khaác nûäa, àïí biïn soaån Àöng Chu Liïåt Quöëc chñ "Sûã

* * *

Tû tûúãng toaát ra trong suöët böå tiïíu thuyïët naây laâ tû tûúãng "dên baãn" cuãa nhaâ nho: dên laâ göëc cuãa nûúác, laâ sûác maånh cuãa nûúác; khöng phaãi vuä lûåc quyïët àõnh sûå thaânh cöng hay sûå thêët baåi maâ chñnh laâ loâng dên. Trong truyïån, nhûäng bêåc anh huâng cûáu nûúác (Huyïìn Cao, Tñn Lùng quên, Laån Tûúng Nhû, v.v...) nhûäng nhaâ trñ thûác chñnh trûåc (Àöíng Höì, Löî Troång Liïn, v.v...); nhûäng ngûúâi chêëp chñnh coá nhiïåt tònh vúái dên vúái nûúác (Quaãn Troång, Tûã Vùn, Tön Thuác Ngao,v.v...) àïìu àûúåc taác giaã nhiïåt liïåt ca ngúåi vaâ àïì cao.

Mùåt khaác, taác giaã miïu taã khöng deâ dùåt, khöng nïí nang, caái baãn chêët xêëu xa, bó öíi cuãa giai cêëp thöëng trõ. Nhûäng mêu thuêîn sêu sùæc giûäa caác têåp àoaân thöëng trõ, sûå tranh giaânh quyïìn lúåi giûäa caác caá nhên, gêy nïn vö söë nhûäng cuöåc chñnh biïën vaâ nhûäng cuöåc taân saát trong hún böën thïë kyã. Cuäng khöng sao noái hïët àûúåc sûå dêm loaån vö só úã chöën cung àònh: quan hïå nam nûä bêåy baå giûäa anh em ruöåt, giûäa böë chöìng vaâ naâng dêu, con chöìng vaâ thûá mêîu,v.v... (Tïì Khûúng cöng vaâ naâng Vùn Khûúng, Vïå Tuyïn cöng vaâ naâng Tuyïn Khûúng, Têën Hiïìn cöng vaâ naâng Tïì Khûúng, v.v...) àïìu àûúåc taác giaã kïí laåi vaâ coá thaái àöå phï phaán. Sûå ngu xuêín cuãa boån thöëng trõ thò àûúåc biïíu hiïån trong nhûäng nhên vêåt àiïín hònh laâ Töëng Tûúng cöng (dûång cúâ nhên nghôa, khöng chõu àaánh giùåc trong luác giùåc àang qua söng), Vïå Cöng (cho haåc laâm quan), Yïn Khoaái (bùæt chûúác Nghiïu, Thuêën nhûúâng ngöi) v.v... Tuêîn taáng laâ möåt têåp tuåc vö nhên àaåo do sûå ngu xuêín cuãa boån àïë vûúng sinh ra: Tïì Hiïìu cöng chön söëng hún hai trùm nöåi thõ vaâ cung nhên, àïí cho cha mònh (chïët röìi) coá ngûúâi hêìu haå úã dûúái àêët; 177 ngûúâi dên, trong àoá coá nhûäng ngûúâi ûu tuá (Tam Lûúng) cuäng chõu möåt söë phêån nhû vêåy úã àêët Ung, taáng àõa cuãa Têìn Muåc cöng; Ngö vûúng Haåp Lû àaánh bêîy hún möåt vaån nam nûä àïí tuêîn taáng cho con gaái chïët yïíu cuãa mònh laâ Thùæng Ngoåc.

Bïn caånh nhûäng tû tûúãng tiïën böå, thò do sûå haån chïë cuãa thúâi àaåi, Phuâng Möång Long cuäng khöng traánh khoãi nhûäng quan àiïím tiïu cûåc, laåc hêåu.

Page 5: Dong chu-liet-quoc

ÀÖNG CHU LIÏÅT QUÖËC 5

http://ebooks.vdcmedia.com

ÚÃ "Àöng chu liïåt quöëc", tû tûúãng chñnh thöëng vaâ àõnh mïånh rêët phöí biïën. Vua nhaâ Chu laâm thiïn tûã laâ do mïånh trúâi, cho nïn nhûäng nûúác chû hêìu naâo xûng vûúng àïìu bõ coi laâ "tiïëm". Àoá laâ tû tûúãng chñnh thöëng, xêy dûång trïn quan àiïím àõnh mïånh.

"Àöng Chu liïåt quöëc" cuäng àïì cao "trung hiïëu tiïët nghôa" phong kiïën. Chûä "trung" úã àêy laâ sûå trung thaânh tuyïåt àöëi cuãa keã laâm töi, laâm dên àöëi vúái caá nhên thiïn tûã laâ ngûúâi àûúåc coi nhû chõu mïånh trúâi àïí cai trõ thiïn haå. Trong "Àöng Chu liïåt quöëc" khöng thiïëu gò chuyïån vua bùæt keã laâm töi phaãi chïët, keã bïì töi phaãi vui loâng chïët theo àïí àûúåc tiïëng laâ "trung". Chûä "hiïëu" cuäng cuâng baãn chêët vúái chûä trung vò thiïn tûã àûúåc coi nhû laâ cha meå dên. Cöng tûã Thoå vaâ Cêëp Tûã nûúác Vïå vui loâng chïët àïí khoãi traái àaåo "hiïëu" àöëi vúái möåt ngûúâi cha taân aác, bêët cöng. Chûä "trinh" chûä "tiïët" cuäng àûúåc quan niïåm möåt caách heåp hoâi, biïíu hiïån möåt quan hïå phuå quyïìn rêët chùåt cheä. Ngûúâi con gaái nûúác Súã giùåt vaãi úã búâ söng Laåi Thuãy àaä nhaãy xuöëng söng chïët chó vò àaä "troát" noái chuyïån vaâ cêìm nùæm cúm àûa têån tay cho Nguä Tûã Tû laâ möåt ngûúâi trai nûúác Súã àûúng laánh naån. Chûä "nghôa" thò thûúâng thûúâng àûúåc xêy dûång trïn cú súã ên oaán caá nhên. "Sô võ tri kyã giaã tûã" keã sô phaãi lêëy caái chïët àaå àïìn ún ngûúâi biïët mònh, nïëu khöng thò khöng àaáng goåi laâ keã trûúång phu. Dûå Nhûúång huyã hoaåi caã thên thïí mònh àïí ài baáo thuâ cho Tri Baá; Yïu Ly khöng nhûäng àïí cho ngûúâi ta chùåt tay mònh ài, laåi coân bùçng loâng àïí cho ngûúâi ta giùæt caã vúå con mònh àïí àïìn àaáp ún ngûúâi tri kyã. Nhûäng truyïån nhû thïë rêët nhiïìu trong Àöng Chu liïåt quöëc. Do àoá, nïëu chûä "nghôa" coá thïí àem laåi àoaân kïët àïí phuåc vuå chñnh nghôa, thò noá laåi hay bõ giai cêëp thöëng trõ quñ töåc lúåi duång maâ mûu àöì lúåi riïng.

Page 6: Dong chu-liet-quoc

PHUÂNG MÖÅNG LONG 6

http://ebooks.vdcmedia.com

HÖÌI 1

NGHE TREÃ HAÁT, TÖI TRUNG BÕ GIÏËT TRAÃI LOÂNG NGAY, ÀÖÎ BAÁ THAÁC OAN

Tûâ luác vua Truå mêët nûúác, Voä vûúng lêåp lïn nhaâ Chu, dên chuáng söëng trong caãnh thaái bònh thõnh trõ.

Caác triïìu vua kïë tiïëp nhû Thaânh Vûúng, Khûúng vûúng, àïìu nhúâ lêëy àûác trõ dên, laåi àûúåc caác bêåc trung thêìn nhû: Chu cöng, Thiïåu cöng, Têët cöng, Sûã Dêåt, hïët loâng phoâ taá, lïn cú nghiïåp vûäng bïìn.

Qua àïën àúâi vua thûá taám laâ Di vûúng, cú nghiïåp nhaâ Chu bùæt àêìu suy yïëu.

Àïën àúâi vua thûá chñn laâ Lïå vûúng laåi caâng nhu nhûúåc hún. Trong nûúác nöíi loaån, nõnh thêìn thñ vua, toan tiïëm ngöi may nhúâ coá Chu cöng vaâ Thiïåu cöng, àöìng têm hiïåp lûåc, lêåp Thaái tûã Tõnh lïn kïë võ.

Thaái tûã Tõnh lïn ngöi xûng hiïåu laâ Tuyïn vûúng, trong thò lo sûãa sang triïìu chñnh chiïu àaäi hiïìn thêìn, ngoaâi thò lo vöî an baá taánh, vò thïë caác bêåc hiïìn taâi luác bêëy giúâ nhû Phûúng Chuác, Thiïåu Höí, Doaän kiïët phuã, Chu Baá, Troång Sún Phuâ, àïìu döëc loâng baão giaá. Tuyïn vûúng àem laåi thaái bònh cho nhaâ Chu àûúåc mûúâi chñn nùm thò giùåc Khûúng nhung dêëy loaån, vua phaãi ngûå giaá thên chinh.

Thïë giùåc quaá maånh, Tuyïn vûúng thua luön may trêån, quên sô hao huåt rêët nhiïìu, beân trúã vïì Thaái Nguyïn kiïím àiïím dên söë àïí möå thïm binh lñnh.

Khi ài ngang qua möåt khu phöë nhoã gêìn Kiïíu Kinh coá möåt bêìy treã xuám nhau vöî tay haát:

Thoã lïn, aác lùån non múâ, Tuái cú cung yïím bú phoâ nûúác non. Vua nghe cêu haát lêëy laâm tûác giêån, truyïìn quên vêy bùæt. Boån treã caã súå chaåy taán loaån, chó bùæt àûúåc coá hai àûáa.

Page 7: Dong chu-liet-quoc

ÀÖNG CHU LIÏÅT QUÖËC 7

http://ebooks.vdcmedia.com

Vua quaát hoãi: - Ai baây cho chuáng bay haát nhû thïë? Hai àûáa treã run lêíy bêíy, cuái àêìu têu: - Caách àêy ba höm, coá möåt àûáa nhoã mùåc aáo àoã, àïën taåi chúå naây

daåy chuáng con haát. Nhûng chùèng biïët vò sao, cuâng möåt luác, caã treã con trong khu phöë àïìu biïët caác cêu haát êëy.

Vua laåi hoãi: - Hiïån bêy giúâ thùçng beá mùåc aáo àoã êëy úã àêu? Hai àûáa beá àaáp: - Chùèng biïët noá ài àêu, tûâ êëy àïën nay chuáng con khöng coân

gùåp noá nûäa.

Vua Tuyïn vûúng cau maây, suy nghô röìi truyïìn àuöíi hai àûáa beá êëy ài. Laåi khiïën quan Tû thõ loan baáo khùæp khu phöë cêëm khöng cho con nñt haát nhû thïë nûäa. Nïëu àûáa treã naâo coân haát cha meå noá phaãi chõu töåi. Kïë àoá vua ngûå giaá vïì cung.

Saáng höm sau, lêm triïìu baá quan vaâo chêìu àuã mùåt, vua beân thuêåt laåi cêu haát êëy, vaâ hoãi coá ai àoaán àûúåc hû thiïåt khöng?

Quan Lïî Böå Triïåu höí quyâ têu: - Têu Bïå haå, cêy yïím laâ thûá cêy dêu nuái, duâng laâm cung, coân

cú laâ loaåi coã duâng àan gioã àûång tïn. Cûá theo cêu haát êëy maâ baân thò chùæc trong nûúác seä bõ naån binh àao!

Tuyïn vûúng àûa mùæt nhòn caác quan cêån thêìn hoãi yá kiïën.. Quan Thaái tïë Troång Sún Phuã quyâ têu: - Theo yá Ngu thêìn thò cung tïn biïíu hiïåu cho binh àao, nay Bïå

haå àang muöën kiïëm dên, bùæt lñnh àaánh deåp rúå Khûúng, àiïìm êëy e aãnh hûúãng khöng laânh àïën dûå tñnh cuãa Bïå haå.

Tuyïn vûúng gêåt àêìu hoãi laåi: - Thïë thò thùçng con nñt mùåc aáo àoã laâ ai? Thaái sû Baá dûúng phuå têu: - Chuáng con nñt mùåc aáo àoã thuöåc hoãa, coân sao Huyânh Hoùåc

cuäng thuöåc hoãa. ÊËy laâ öng trúâi muöën rùn vua, nïn khiïën sao Huyânh Hoùåc biïën ra àûáa treã àoá.

Tuyïn vûúng nghe noái cho laâ phaãi, beân phaán:

Page 8: Dong chu-liet-quoc

PHUÂNG MÖÅNG LONG 8

http://ebooks.vdcmedia.com

- Vêåy bêy giúâ trêîm tha töåi cho Khûúng Nhung, ruát quên úã Thaái Nguyïn vïì, truyïìn àöët têët caã söë cung tïn lûu trûä trong kho, nhû thïë coá traánh àûúåc àiïìm hoåa kia chùng?

Dûúng Phuå laåi quyâ têu: - Haå thêìn xem thiïn vùn thêëy àiïìm dûä ûáng taåi cung vua, chúá

khöng can chi àïën búâ coäi. Hún nûäa, luêån theo cêu haát "thoã lïn, aác lùån" coá nghôa laâ êm thaånh, dûúng suy, haå thêìn e rùçng viïåc nûúác seä do tay àaân baâ quêëy röëi.

Tuyïn vûúng noái: - Trong cung coá Khûúng hêåu laâ keã hiïìn àûác, cai quaãn tam

cung, luåc viïån. Möîi möåt cung phi àïìu do tay Khûúng hêåu choån lûåa, laâm sao coá thïí xaãy ra tai hoåa êëy àûúåc?

Dûúng Phuå têu: - Têu Bïå haå, yá trong cêu haát khöng phaãi laâ viïåc bêy giúâ, xin Bïå

haå cûá thi nhên, böë àûác, may ra viïåc dûä trúã nïn laânh, coân cung tïn trong kho chùèng nïn àöët laâm chi.

Tuyïn vûúng nghe xong, loâng rêët nghi hoùåc, beân baäi chêìu lui vaâo hêåu cung, àem caác viïåc thuêåt laåi cho Khûúng hêåu nghe.

Khûúng hêåu têu: - Têu Bïå haå, àiïìm dûä vûâa ûáng, trong cung laåi coá viïåc laå luâng,

thêìn thiïëp àõnh têu cuâng Bïå haå. Tuyïn vûúng ngú ngaác hoãi: - Chùèng hay trong cung laåi coá viïåc gò chùèng laânh sao?

Vûâa röìi trong cung coá möåt phi têìn cuãa Tiïn vûúng àïí laåi, tuöíi ngoaâi nùm mûúi, coá thai àaä böën mûúi nùm trúâi, àïm qua laåi sanh ra möåt gaái.

Tuyïn vûúng giêåt mònh hoãi: - Àûáa con gaái êëy bêy giúâ úã àêu? Khûúng hêåu noái:

- Thêìn thiïëp cho laâ quaái thai, nïn àaä sai ngûúâi àem vûát xuöëng söng Thanh Thuãy, caách àêy vaâi mûúi dêåm.

Vua cho laâ chuyïån laå, beân àoâi ngûúâi cung phi giaâ àoá àïën hoãi tûå sûå.

Page 9: Dong chu-liet-quoc

ÀÖNG CHU LIÏÅT QUÖËC 9

http://ebooks.vdcmedia.com

Ngûúâi cung phi giaâ àûúåc lïånh, àïën quyâ moáp xuöëng àêët, têu rùçng:

- Tiïån tyâ àûúåc nghe noái vaâo àúâi Haå Kiïåt, taåi Bao Thaânh coá thêìn nhên hoáa ra hai con röìng sa xuöëng giûäa sên triïìu, nhaã nûúác daäi ra röìi kïu vua Kiïåt noái: "Ta laâ hai võ Àïë Vûúng cuãa Bao Thaânh àêy ". Vua Kiïåt caã súå, muöën giïët hai con röìng êëy, song quan Thaái sû boái queã vaâ têu rùçng: Thêìn nhên haå giaáng, ùæt coá àiïìm laânh, xin Bïå haå haäy lêëy nûúác daäi maâ àïí daânh. Vò nûúác daäi laâ tinh khñ cuãa röìng, àïí daânh trong cung ùæt àùång hûúãng phuác. Vua Kiïåt nghe theo truyïìn àem mêm vaâng hûáng lêëy nûúác daäi, àûång vaâo möåt chiïëc höåp son, cêët kyä trong kho. Vûâa cêët xong thò trúâi nöíi mûa, hai con röìng bay ài mêët. Tûâ êëy àïën nay àaä hún saáu trùm böën mûúi böën nùm, qua nhaâ Haå, àïën nhaâ Ên, röìi àïën nhaâ Chu ta thïm nûäa maâ vêîn chûa ai daám múã höåp êëy. Àïën àúâi Tiïn Vûúng, chiïëc höåp êëy coá haâo quang rûåc rúä, quan giûä kho tröng thêëy têu laåi vúái Tiïn Vûúng. Tiïn Vûúng truyïìn àem söí böå tra cûáu, múái hay trong höåp àoá àûång nûúác daäi röìng, beân truyïìn múã ra xem. Ruãi thay Tiïn Vûúng sú yá laâm rúi chiïëc höåp xuöëng àêët, nûúác daäi àöí lai laáng röìi hoáa thaânh möåt con giaäi nhoã chaåy tung tùng khùæp sên triïìu. Nöåi thõ theo àuöíi bùæt, con giaäi kia chaåy vaâo cung röìi biïën mêët. Luác àoá tiïån tyâ múái lïn mûúâi hai tuöíi. Vò àaåp nhùçm àêìu con giaäi êëy maâ thoå thai. Tiïn Vûúng lêëy laâm laå, àem tiïån tyâ giam vaâo laänh cung. Àïën nay hún böën mûúi nùm trúâi múái sanh ra möåt gaái! Nöåi thõ khöng daám giêëu, vaâo têu vúái Hoaâng hêåu. Hoaâng hêåu cho laâ quaái thai nïn àaä àem vûát xuöëng söng, xin Bïå haå röång loâng tha cho tiïån tyâ khoãi töåi.

Tuyïn vûúng nghe xong, lo lùæng thúã àaâi, phaán: - ÊËy laâ viïåc àúâi trûúác, coá can chi àïën ngûúi maâ phaãi súå sïåt. Noái xong, vöåi sai nöåi thõ àïën búâ söng Thanh thuãy xem àûáa beá

êëy thïë naâo. Möåt laát sau, nöåi thõ trúã vïì têu: - Têu Bïå haå, àûáa beá êëy àaä tröi ài àêu mêët tñch. Nhaâ vua an loâng, trúã vaâo hêåu cung an nghó.

Saáng höm sau vua cho vúâi quan Thaái sû Dûúng Phuå àïën kïí viïåc nûúác miïëng röìng cho Dûúng Phuå vaâ baão:

- Nay àûáa beá êëy àaä chïët röìi, khanh haäy chiïëm möåt queã xem oan nghiïåt àaä dûát chûa?

Page 10: Dong chu-liet-quoc

PHUÂNG MÖÅNG LONG 10

http://ebooks.vdcmedia.com

Dûúng Phuå vêng maång, gieo queã röìi dêng lúâi àoaán cho Tuyïn vûúng xem.

Lúâi àoaán rùçng: - Cûúâi cûúâi khoác khoác, dï mùæc lûúái, ngûåa sa lêìy. Súå thay! Súå

thay! Nûúác non tang toác. Vua khöng hiïíu yá hoãi laåi, Dûúng Phuå têu rùçng: - Dï chó vïì Muâi, ngûåa ûáng vïì Ngoå. Cûúâi cûúâi, khoác khoác noái vïì

chuyïån vui buöìn. Queã naây ûáng qua nùm Ngoå, nùm Muâi seä coá chuyïån vui buöìn àoá. Theo dûå àoaán cuãa haå thêìn, tuy yïu quaái ra khoãi cung nhûng chûa trûâ àùång.

Tuyïn vûúng nghe têu, mùåt buöìn daâu daâu, haå chiïëu truyïìn rao khùæp dên chuáng, ai tòm ra àûáa con nñt êëy, bêët kyâ söëng thaác àïìu àûúåc thûúãng ba trùm têëm luåa, ngûúåc laåi ai giêëu diïëm maâ nuöi, seä bõ xûã tûã toaân gia.

Vua truyïìn giao viïåc naây cho quan Thûúång àaåi phu Àöî Baá xem xeát.

Laåi ra lïånh cho quan Àaåi phu Taã Nho nghiïm cêëm khùæp núi, tûâ thaânh thõ àïën thön quï khöng ai àûúåc laâm cung bùçng göî yïím vaâ gioã tïn bùçng coã cú. Ai traái lïånh àûúåc quyïìn bùæt cheám.

Nhên dên nghe lïånh, nhêët nhêët tuên theo. Duy coá caác miïìn xa vùæng, lïånh cuãa nhaâ vua chûa àûúåc ban böë, nïn caách hai ngaây sau coá möåt ngûúâi àaân baâ xaách mêëy caái tuái tïn bùçng coã cú, vaâ möåt ngûúâi àaân öng vaác mêëy cêy cung bùçng göî yïím àïën chúå baán.

Quên tuêìn tröng thêëy aáp laåi bùæt, nhûng ngûúâi àaân öng lanh chên chaåy thoaát.

Chuáng dêîn ngûúâi àaân baâ vaâo nöåp cho quan Àaåi phu Taã Nho. Taã Nho nghô thêìm: - Hai vêåt naây àuáng theo lúâi haát cuãa luä treã röìi. Vaã laåi, quan

Thaái sû baão laâ coá nûä hoåa, thïë thò ngûúâi àaân baâ naây laâ möëi hoåa lúán cuãa quöëc gia, ta phaãi vaâo triïìu phuåc chó.

Nghô nhû vêåy, Taã Nho giêëu viïåc ngûúâi àaân öng boã tröën, chó dùæt ngûúâi àaân baâ vaâo triïìu têu naåp.

Nhaâ vua truyïìn àem töåi nhên xûã tûã, vaâ àem têët caã caác tuái tïn ra chúå àöët ài àïí rùn dên chuáng.

Page 11: Dong chu-liet-quoc

ÀÖNG CHU LIÏÅT QUÖËC 11

http://ebooks.vdcmedia.com

Trong luác àoá, ngûúi àaân öng kia hoaãng vña chaåy tröëi chïët, khöng hiïíu cúá gò quan quên laåi àoán bùæt vúå chöìng mònh. Maäi àïën ngaây höm sau, anh ta múái biïët lïånh cêëm, vaâ nghe àöìn ngûúâi àaân baâ baán gioã tïn bõ xûã tûã, loâng noáng nhû àöët, anh ta than thêìm:

- Öi! Vúå ta àaä bõ giïët röìi, giúâ àêy ta biïët nûúng tûåa vaâo àêu! Àau àúán thay .

Than röìi, anh ta khoác röëng lïn, nhûng súå khoác lúán quan quên hay àûúåc, beân tòm núi vùæng veã àïí khoác cho thoãa loâng.

Anh ta ài lêìn àïën meá söng Thanh thuãy, àöi mùæt àoã ngoe, doâng chêu laã chaã, böîng thoaáng thêëy àaâng xa coá bêìy chim kïu raã rñt, xuám nhau ngêåm möåt chiïëc chiïëu cuöën troân, nöíi trïn söng, maâ àem vaâo búâ.

Lêëy laâm laå, anh ta chaåy àïën giúã chiïëc chiïëu ra xem, thò thêëy trong àoá goái möåt àûáa beá gaái vûâa múái lêm böìn.

Anh ta nghô thêìm: - Con ai àem boã nhû vêìy. Àaä khöng chïët maâ laåi coá bêìy chim

cûáu naån, ùæt laâ möåt quñ nûä. Ta àem vïì nuöi àïí ngaây sau nhúâ cêåy. Nghô nhû vêåy beân cúãi aáo goái àûáa beá öm vaâo mònh, röìi thùèng

àûúâng sang Bao Thaânh laánh naån. Tûâ khi giïët ngûúâi àaân baâ baán gioã cung bùçng coã cú, Tuyïn

vûúng cho rùçng àiïìm hoåa trong nûúác àaä diïåt àûúåc, nïn khöng coân lo ngaåi gò nûäa. Tuy nhiïn, cûá caách vaâi nùm nhaâ vua lêåp àaân tïë lïî núi Thaái miïëu, ùn chay nùçm àêët àïí cêìu phuác.

Nùm êëy vaâo nùm thûá böën mûúi ba, vua nguã núi trai cung, tröëng canh hai vûâa àöí, xaãy coá möåt ngûúâi con gaái, dung nhan àeåp àeä tûâ phña Têy xùm xùm ài laåi.

Vua caã giêån nghô rùçng: - Àaân baâ con gaái sao daám àïën chöî chay cêëm, beân quaát lïn möåt

tiïëng hö nöåi thõ àïën bùæt.

Vua gaâo raát cöí, maâ vêîn khöng thêëy möåt tïn nöåi thõ naâo. Ngûúâi àaân baâ kia cûá ung dung ài vaâo Thaái miïëu, goáp nhùåt caác

baâi võ boá thaânh möåt boá, röìi bûúác ra cûúâi ba tiïëng, khoác ba tiïëng, àoaån chêåm raäi tiïën vïì hûúáng Àöng..

Vua beân rûúåt theo, böîng giêåt mònh thûác dêåy múái biïët laâ chiïm bao, trong loâng kinh haäi, àoâi Thaái sû Baá Dûúng Phuå àïën hoãi.

Page 12: Dong chu-liet-quoc

PHUÂNG MÖÅNG LONG 12

http://ebooks.vdcmedia.com

Baá Dûúng Phuå têu rùçng: - Lúâi àöìng dao caách àêy ba nùm Bïå haå àaä quïn röìi sao? Haå thêìn tiïn àoaán nhaâ Chu seä bõ nûä hoåa. Nay yïu khñ chûa

dûát, maâ ngûúâi àaân baâ êëy laåi khoác ba tiïëng, cûúâi ba tiïëng, thò àuáng theo queã haå thêìn àaä tiïn àoaán vêåy.

Tuyïn vûúng lo lùæng hoãi: - Ngaây trûúác trêîm àaä giïët ngûúâi àaân baâ baán gioã cung bùçng coã

cú röìi, nhû thïë chûa trûâ àùång cêu àöìng dao êëy hay sao? Baá Dûúng Phuå têu. - Têu Bïå haå, àaåo trúâi mêìu nhiïåm lùæm, àêu phaãi dïî gò giïët möåt

ngûúâi àaân baâ heân moån kia maâ coá thïí laâm biïën àöíi àûúåc thiïn cú. Vua nghe noái loâng buöìn raä rûúåi, ngöìi àûáng khöng an, giêy lêu

sûåc nhúá àïën viïåc ba nùm trûúác coá sai Àöî Baá truy têìm àûáa beá thaã tröi söng, sao àïën nay chûa nghe kïët quaã, beân àoâi Àöî Baá vaâo hoãi.

Àöî Baá quyâ têu: - Têu Bïå haå, haå thêìn hïët sûác tòm kiïëm, nhûng chùèng thêëy.

Khùæp trong dên gian cuäng khöng ai tòm àûúåc xaác, chûáng toã quaái thai kia àaä bõ chòm mêët tñch röìi. Vaã laåi Bïå haå àaä xûã tûã ngûúâi àaân baâ baán cung, thò lúâi àöìng dao àêu coân linh ûáng? Nïëu cûá tra xeát thò e àöång àïën dên tònh.

Tuyïn vûúng caã giêån mùæng: - Àaä khöng laâm àûúåc viïåc, laåi khöng phuåc chó, roä laâ möåt àûáa

khi quên.

Beân sai voä sô dêîn Àöî Baá ra phaáp trûúâng xûã traäm. Giûäa luác àoá, quan Haå àaåi phu Taã Nho, vöën laâ baån thên cuãa Àöî

Baá, thêëy vöåi quyâ moáp trûúác sên triïìu can giaán: - Têu Bïå haå, àúâi vua Nghiïu bõ luåt chñn nùm, àúâi vua Thang

nùæng haån àïën baãy nùm, maâ chùèng hïì sanh biïën loaån. Nay chó vò giïët khöng àûúåc möåt àûáa con nñt maâ Bïå haå xûã tûã möåt àaåi thêìn e caác lên bang chï cûúâi, xin Bïå haå xeát laåi.

Tuyïn vûúng mùåt giêån phûâng phûâng, noái: - Nïëu vò tònh baån maâ can giaán, thò ngûúi qua àaä troång baån

khinh vua. Taã Nho têu:

Page 13: Dong chu-liet-quoc

ÀÖNG CHU LIÏÅT QUÖËC 13

http://ebooks.vdcmedia.com

- Vua phaãi baån traái thò nïn theo vua. Baån phaãi vua traái thò nïn theo baån. Töåi Àöî Baá khöng àaáng gò, maâ Bïå haå àem giïët, thiïn haå seä cho Bïå haå laâ bêët minh. Haå thêìn biïët maâ khöng can giaán, thiïn haå seä cho Haå thêìn laâ bêët trung. Nïëu Bïå haå giïët Àöî Baá, haå thêìn xin cuâng chïët.

Tuyïn vûúng noái: - Trêîm cheám Àöî Baá nhû cheám coã raác, ngûúi chúá nhiïìu lúâi laâm

chi. Noái xong, naåt voä sô àem Àöî Baá ra cheám. Coân Taã Nho vïì àïën nhaâ cuäng tûå vêån maâ thaác. Ngûúâi sau, caãm loâng trung nghôa, lêåp miïëu núi Àöì lùng maâ

thúâi goåi laâ miïëu Taã tûúáng quên. Con trai Àöî Baá laâ Thêëp Thuác tröën qua nûúác Têën, laânh àïën

chûác Sô sû, sau con chaáu àöíi ra hoå Phaåm. Khi Tuyïn vûúng nghe tin Taã Nho tûå vêån, loâng höëi ngöå, ùn

nguã khöng yïn, maâ sanh bïånh, boã caã viïåc triïìu chñnh. Khûúng hêåu thêëy vêåy cuäng khöng daám phaân naân. Möåt höm, vaâo tiïët muâa thu, Tuyïn vûúng muöën ài sùn bùæn àïí

giaãi muöån beân truyïìn Doaän Kiïët Phuã vaâ Thiïåu Höí sùæm sûãa xe giaá lïn àûúâng. Hai bïn tiïìn hö, hêåu uãng thùèng àïën Àöng Giao.

Àïën núi, vua truyïìn haå traåi, vaâ dùån doâ quên sô khöng àûúåc àaåp phaá muâa maâng, laâm chêën àöång lï dên. Àoaån truyïìn lïånh hïî ai bùæt àûúåc nhiïìu thuá rûâng seä àûúåc troång thûúãng.

Quên sô àua nhau buãa vêy khùæp chöën. Loâng vua rêët àeåp. Chùèng bao lêu, mùåt trúâi àaä gaác non Àoaâi, vua truyïìn baäi cuöåc

sùn bùæn. Quên sô tuên lïånh bao nhiïu phi cêìm têìu thuá àïìu buöåc troái

sùén saâng höå giaá vïì cung. Ài chûa dûúåc ba böën dùåm àûúâng, nhaâ vua mùåt maây böîng xêy

xêím, röìi trûúác mùæt thoaáng thêëy möåt cöî xe nhoã tûâ àaâng xa tiïën àïën. Trïn xe coá hai ngûúâi, tay cêìm cung tïn, hö lúán: - Bïå haå vêîn àûúåc maånh gioãi chûá. Tuyïn vûúng nhòn kyä thêëy hai ngûúâi àoá laâ Àöî Baá vaâ Taã Nho,

thêët kinh goåi keã taã hûäu hoãi thò chùèng ai thêëy gò hïët.

Page 14: Dong chu-liet-quoc

PHUÂNG MÖÅNG LONG 14

http://ebooks.vdcmedia.com

Chiïëc xe nhoã kia cûá lúãn vúãn maäi trûúác mùæt, vua caã giêån heát: - Phaãn thêìn! Daám àïën àêy phaåm giaá sao? Noái xong, ruát bûãu kiïëm ra cheám. Böîng nghe coá tiïëng Àöî Baá vaâ Taã Nho mùæng laåi. - Hön quên, àaä khöng biïët sûãa mònh coân cheám ngûúâi vö töåi!

Höm nay khñ söë hön quên àaä maän, haäy lo maâ àïìn maång cho súám. Dûát lúâi, trûúng cung nhùçm ngay ngûåc nhaâ vua bùæn túái. Tuyïn vûúng heát lïn möåt traâng thêët thanh röìi teá xóu xuöëng. Caác quan höå giaá xuám laåi àúä dêåy, lo thuöëc men cûáu chûäa. Nhaâ vua öm ngûåc rïn la cho àïën luác vïì túái cung. Ai nêëy àïìu súå sïåt, nhòn nhau khöng biïët nguyïn do naâo xaãy ra

nhû vêåy.

Page 15: Dong chu-liet-quoc

ÀÖNG CHU LIÏÅT QUÖËC 15

http://ebooks.vdcmedia.com

HÖÌI 2

BAO QUYÁNH CHUÖÅC TÖÅI, DÊNG GAÁI ÀEÅP U VÛÚNG ÀÖËT LÛÃA DIÏÎU CHÛ HÊÌU

Tûâ khi sùn bùæn úã Àöng Giao vïì, Tuyïn vûúng lêm bïånh nùång, àïm naâo chúåp mùæt cuäng thêëy Àöî Baá vaâ Taã Nho àïën àoâi maång

Biïët mònh khöng thïí söëng àûúåc lêu, beân cho àoâi Doaän Kiïët Phuã vaâ Thiïåu Höí àïën àïí thaác cö.

Hai ngûúâi naây vaâo quyâ dûúái long saâng hoãi thùm cùn bõnh.. Vua khiïën nöåi thõ àúä dêåy vaâ noái: - Trêîm nhúâ sûác cuãa hai khanh múái úã ngöi àùång böën mûúi saáu

nùm, chùèng ngúâ höm nay lêm bõnh nùång, khöng thïí söëng àûúåc nûäa, Thaái tûã laâ Cung Niïëc tuöíi tuy àaä lúán maâ tñnh tònh ngu muöåi, xin chû khanh haäy hïët loâng phoâ taá keão hû cú nghiïåp.

Hai ngûúâi cuái àêìu laänh maång, baái taå lui ra. Vûâa àïën cûãa cung xaãy gùåp quan Thaái sûã Baá Dûúng Phuå bûúác

vaâo. Thiïåu Höí hoãi:

- Coá phaãi ngaâi àïën àïí thùm Bïå haå khöng? Bïånh tònh Bïå haå rêët nguy kõch, khoá maâ söëng àùång.

Doaän Kiïët Phuã noái: - Trûúác kia laâ tiïëng haát rao, nay laåi àïën höìi quyã hiïån, vêån

nûúác thêåt khoá an toaân. Baá Dûúng Phuå noái:

- Àïm qua töi coá xem thiïn vùn, thêëy yïu tinh phuåc núi sao Tûãvi. Quöëc gia coân gùåp nhiïìu tai biïën nûäa.

Thiïåu Höí noái: - Tuy trúâi àõnh hún ngûúâi, song ngûúâi cuäng coá thïí thùæng maång

trúâi. Caác öng cûá noái theo thiïn àaåo maâ boã nhên lûåc sao! Caã triïìu thêìn khöng àuã sûác chöëng laåi moåi tai biïën û?

Page 16: Dong chu-liet-quoc

PHUÂNG MÖÅNG LONG 16

http://ebooks.vdcmedia.com

Ba ngûúâi nhòn nhau, möîi ngûúâi riïng möåt yá nghô, röìi ai vïì nhaâ nêëy.

Àïm höm êëy Tuyïn vûúng bùng haâ. Khûúng Thaái hêåu beân ra yá chó triïåu caác võ laäo thêìn Doaän Kiïët

Phuã vaâ Thiïåu Höí xuêët laänh baá quan, phoâ Thaái tûã Cung Niïëc vaâo laâm lïî cûã ai, röìi tûác võ trûúác linh cûäu, xûng hiïåu laâ U Vûúng, lêåp con gaái Thên Baá lïn laâm Hoaâng hêåu, lêåp con trai laâ Nghi Cûåu lïn laâm Thaái tûã, phong Thên Baá laâm Thên hêìu.

Sau khi Tuyïn vûúng chïët, baâ Khûúng hêåu buöìn rêìu vö cuâng, chùèng bao lêu cuäng taå thïë.

Coân U Vûúng laåi laâ möåt öng vua baåo ngûúåc, haáo sùæc. Mùåc duâ trong tang chïë, ngaây naâo cuäng ùn uöëng rûúåu cheâ, àùæm say vêåt duåc àïën nöîi boã bï caã viïåc triïìu chaánh.

Thên hêìu ngaây ngaây can giaán khöng àûúåc, buöìn giêån lui vïì nûúác Thên taá tuác.

Bêëy giúâ khñ söë nhaâ Chu cuäng àaä sùæp taân, nïn khiïën caác võ laäo thêìn nhû Doaän Kiïët Phuã, Thiïåu Höí, àïìu lêìn lûúåt quy thiïn.

U Vûúng laåi duâng Quaách cöng, Tïë cöng, vaâ con cuãa Doaän Kiïët Phuã laâ Doaän Cêìu lïn laâm bûåc Tam cöng.

Ba ngûúâi naây àïìu laâ nhûäng keã dua nõnh tham quyïìn, cöë võ coân Trõnh Hûäu Baá laâ ngûúâi trung trûåc vua laåi khöng tin duâng.

Möåt höm, thiïët triïìu taåi Kyâ Sún, coá quan thuã thêìn vaâo têu: - Têu Bïå haå, chùèng biïët cúá gò söng Kinh, söng Haâ, söng Laåc

cuâng àöång àêët möåt luác. Khöng möåt chuát lo lùæng, U Vûúng móm cûúâi noái: - Nuái lúã àêët àöång laâ viïåc thûúâng, nhaâ ngûúi têu vúái trêîm laâm

gò? Noái xong, liïìn di giaá vïì cung Quan Thaái sûã Baá Dûúng Phuå cêìm tay quan Àaåi phu Triïåu

Thuác Àaái than rùçng: - Thuúã trûúác söng YÃ, söng Laåc caån, nhaâ Haå mêët; söng Haâ caån,

nhaâ Thûúng hû; nay cuâng möåt luác ba söng àïìu àöång möåt lûúåt êëy laâ trúâi muöën lêëp nguöìn, nhaâ Chu khoá traánh khoãi tai biïën.

Triïåu Thuác Àaái hoãi:

Page 17: Dong chu-liet-quoc

ÀÖNG CHU LIÏÅT QUÖËC 17

http://ebooks.vdcmedia.com

- Theo dûå àoaán cuãa ngaâi thò bao giúâ múái xaãy ra tai biïën êëy? Baá Dûúng Phuå àaánh tay xem laåi, röìi àaáp: - Nïëu vua biïët rùn mònh, chuöång hiïìn laánh dûä thò trong

khoaãng mûúâi nùm, bùçng ngûúåc laåi hoåa seä túái gêëp khöng chûâng. Thuác Àaái nghe noái thúã daâi, cêìm tay Dûúng Phuå, noái:

- Nay Thaánh thûúång chùèng kïí viïåc quöëc chñnh, xa nhûäng töi trung gêìn guäi nõnh thêìn, chùèng leä chuáng ta khoanh tay ngöìi ngoá trong luác nûúác nhaâ baåi vong. Vêåy chuáng ta phaãi can giaán, duâ àûúåc hay khöng cuäng troân böín phêån.

Baá Dûúng Phuå cuäng thúã daâi röìi lùæc àêìu noái: - Duâ chuáng ta coá laâm gò cuäng vö ñch. Trong luác hai ngûúâi noái chuyïån coá keã rònh moâ nghe àûúåc,

thuêåt laåi vúái Quaách cöng. Quaách cöng súå nïëu àïí Thuác Àaái can giaán ùæt loâi chuyïån gian

nõnh cuãa mònh, beân thùèng vaâo hêåu cung tòm lúâi saâm têu rùçng: - Baá Dûúng Phuå vaâ Triïåu Thuác Àaái chï bai triïìu àònh, laâm cho

dên chuáng hoang mang. U Vûúng noái: - Chuáng laâ nhûäng àûáa ngu döët biïët chi maâ baân luêån. Thoái

thûúâng, nhûäng keã ngu döët thûúâng hoåc àoâi hay xeát neát àïën cöng viïåc cuãa thiïn haå, khanh àïí yá laâm gò cho bêån têm.

Quaách cöng nghe noái thò cuái àêìu lui ra, mùåt maây húán húã. Caách vaâi ngaây sau, quan trêën thuã nuái Kyâ Sún laåi dêng biïíu vïì

têu rùçng: - Ba söng àïìu caån, nuái Kyâ Sún laåi lúã, àeâ chïët dên chuáng rêët

nhiïìu. U Vûúng khöng theâm àïí yá àïën, sai boån nöåi giaám ài tòm gaái àeåp

sung böí vaâo cung. Triïåu Thuác Àaái noáng loâng, dêng biïíu can rùçng: - Sún bùng, thuãy kiïåt laâ biïíu hiïåu cuãa thiïn tai. Vaã laåi Kyâ Sún

laâ núi dûång nghiïåp àïë vûúng nay laåi bõ lúã ài thò khöng phaãi viïåc nhoã. Leä ra phaãi choån hiïìn taâi, àïí chung lo cûáu nûúác thò Bïå haå laåi choån myä nûä àïí vui riïng, haå thêìn lêëy laâm höí theån.

Page 18: Dong chu-liet-quoc

PHUÂNG MÖÅNG LONG 18

http://ebooks.vdcmedia.com

Nhaâ vua chûa kõp noái, thò Quaách cöng àaä quyâ têu: - Têu Bïå haå, àêët Phong, àêët Kiïìu laâ chöî àoáng àö coân Kyâ Sún

cuäng nhû chiïëc giaây raách lêu àúâi àaä boã ài, thò viïåc nuái long àêët lúã coá can hïå gò. ÊËy laâ Thuác Àaái coá yá khi quên, mûúån cúá àïí phó baáng triïìu àònh, xin Bïå haå röång xeát.

U Vûúng noái: - Lúâi Quaách cöng noái rêët phaãi, Thuác Àaái àaä coá yá khi quên,

trêîm khöng thïí naâo dung thûá.

Noái röìi vua beân caách chûác Triïåu Thuác Àaái àuöíi vïì quï. Thuác Àaái ngûãa mùåt lïn trúâi than: - Nguy bang bêët nhêåp, loaån bang bêët cûá. Tuy nhiïn, ta khöng

khoãi àau loâng nhòn nhaâ Têy Chu mêët nûúác. Than röìi beân dùæt caã gia quyïën trúã vïì nûúác Têën. Luác êëy coá quan Àaåi phu Bao Hûúáng vûâa úã Bao Trung vïì, nghe

tin Thuác Àaái bõ àuöíi, beân vöåi vaä vaâo triïìu can giaán rùçng: - Têu Bïå haå, nûúác nhaâ àang xaãy ra nhiïìu àiïìm tai biïën, Bïå haå

laåi àuöíi caã caác töi hiïìn, thò lêëy ai phoâ xaä tùæc. Vua caã giêån, truyïìn bùæt Bao Hûúáng haå nguåc. Tûâ êëy khöng coân ai daám ngùn caãn nûäa. Trúã laåi viïåc ngûúâi baán cung luác trûúác, sau khi vúát àûúåc àûáa beá,

beân tröën vïì Bao Thaânh êín naáu. Nhûng vò ngheâo khoá nuöi àûáa beá khöng nöíi, múái àem cho möåt nhaâ giaâu, hiïëm con laâ Tû àaåi àùåt tïn àûáa beá laâ Bao Tûå.

Naâng Bao Tûå tuöíi vûâa mûúâi böën maâ cao lúán nhû möåt thiïëu nûä mûúâi saáu, mûúâi baãy sùæc àeåp tuyïåt trêìn, mùæt phûúång, maây ngaâi, àaáng bêåc khuynh thaânh, khuynh quöëc. Nhûng vò úã chöën thön quï, dêîu sùæc nûúác hûúng trúâi cuäng khöng ai biïët túái.

Möåt höm, Höìng Àûác laâ con cuãa Bao Hûúáng, nhên thêu thuïë laâng ài qua àêëy, thêëy Bao Tûå àang gaánh nûúác.

Höìng Àûác àûáng sûäng súâ, chùæc lûúäi khen thêìm: - Laâng quï muâa nhû vêìy, sao laåi coá ngûúâi àeåp àïën thïë ! Böîng chaâng laåi sanh ra möåt yá nghô:

Page 19: Dong chu-liet-quoc

ÀÖNG CHU LIÏÅT QUÖËC 19

http://ebooks.vdcmedia.com

- Cha ta bõ tuâ núi Kiïíu Kinh àaä ba nùm, maâ vua chûa tha. Nay, nïëu àûúåc naâng naây àem dêng cho vua, ùæt vua tha töåi.

Beân hoãi thùm tïn hoå röìi trúã vïì nhaâ thûa vúái meå: - Phuå thên con vò taánh ngay thùèng maâ traái yá vua, chûá khöng

laâm gò nïn töåi. Nay vua àang tuyïín gaái àeåp, maâ con gaái nhaâ Tû Àaåi laåi àeåp vö ngêìn, nïëu chuáng ta mua àûúåc àem dêng cho vua, chuöåc töåi cho phuå thên, êëy laâ kïë cuãa Taáng nghi sanh cûáu Vùn Vûúng ngaây xûa àoá.

Meå Höìng Àûác noái: - Nïëu kïë êëy maâ thaânh tûåu, àem laåi sûå sum hoåp gia àònh, thò

meå àêu coá tiïëc gò vaâng baåc. Àûúåc lúâi Höìng Àûác caã mûâng, àem ba trùm têëm luåa àïën nhaâ

Tû Àaåi hoãi mua naâng Bao Tûå. Viïåc mua baán khöng khoá khùn lùæm, vò Bao Tûå laâ con nuöi, nhaâ

Tû Àaåi àêu coá mïën tiïëc laâm chi. Höìng Àûác àem vïì, hûúng xöng xaå ûúáp thay àöíi xiïm y, daåy

cho biïët nhûäng pheáp tùæc cêìn thiïët, röìi dêîn àïën Kiïíu Kinh tòm caách lo loát vúái Quaách cöng nhúâ baão têëu.

Quaách cöng thêëy vaâng baåc, loâng mûâng rúä vaâo triïìu têu vúái U Vûúng rùçng:

- Bao Hûúáng ngöî nghõch oai trúâi, töåi àaáng muön thaác. Nay coá con laâ Höìng Àûác, chùèng naâi khoá khùn tòm kiïëm khùæp núi múái àûúåc möåt myä nhên tïn Bao Tûå, àem àïën dêng cho Bïå haå àïí chuöåc töåi cha, xin Bïå haå nghô têëm loâng hiïëu thaão maâ lûúång xeát.

U Vûúng nghe têu caã mûâng truyïìn dêîn Bao Tûå vaâo bïå kiïën. Bao Tûå bûúác vaâo quyâ laåy trûúác ngai.

U Vûúng xem thêëy mùåt röìng ngêy ngêët, nhòn maäi khöng thöi! Qua möåt luác, vua múái sûåc tónh, nghô thêìm: - Àaä biïët bao nhiïu cung nûä tuyïín lûåa, nhûng chûa hïì coá

ngûúâi naâo chim sa caá lùån nhû vêìy. Beân haå chó tha Bao Hûúáng vaâ cho phuåc chûác. Laåi truyïìn dêîn

Bao Tûå vaâo möåt biïåt cung, khöng cho Thên hêåu hay.

Àïm êëy U Vûúng say tònh caá nûúác. Vaâ, tûâ àoá chùèng luác naâo rúâi Bao Tûå. Khi xem trùng, khi saánh nguyïåt, khi àöëi êím, luác ca xang,

Page 20: Dong chu-liet-quoc

PHUÂNG MÖÅNG LONG 20

http://ebooks.vdcmedia.com

say sûa maäi núi cung Quyânh Àaâi, chùèng thiïët gò àïën viïåc triïìu chñnh.

Coá khi àïën mûúâi ngaây cuäng khöng thêëy vua lêm triïìu. Trùm quan àïìu thúã than, lo lùæng.

Coá ngûúâi àem chuyïån vua mï say Bao Tûå noái vúái Thên hêåu hay.

Thên hêåu tûác giêån, möåt höm dêîn boån cung nga àïën cung Quyânh Àaâi xem hû thiïåt.

Vûâa àïën núi, Thên hêåu thoaáng thêëy U Vûúng àang cuâng vúái Bao Tûå kïì vai trûãng giúän.

Thên hêåu bûúác vaâo, Bao Tûå vêîn ngöìi im, liïëc mùæt àûa tònh nhòn vua chûá khöng àûáng dêåy chaâo àoán.

Thên hêåu tûác khöng dùçn àûúåc, chó vaâo mùåt mùæng: - Loaâi tiïån tyâ mi úã àêu daám àïën àêy laâm nhú nhúáp chöën cung

vi? Vûâa noái, vûâa muöën xöëc túái. U Vûúng súå Thên hêåu laâm höîn vöåi àûáng dêåy, caãn laåi, vaâ noái: - Àêy laâ my nhên cuãa trêîm múái duâng, chûa àõnh ngöi thûá nïn

chûa kõp àïën ra mùæt hêåu, xin hêåu chúá chêëp nhêët laâm chi. Thên hêåu mùæng nhiïëc möåt höìi röìi hêå hûåc lui ra.

Bao Tûå hoãi U Vûúng: - Têu Bïå haå, chùèng hay ngûúâi êëy laâ ai maâ hung dûä laâm vêåy ? U Vûúng noái: - ÊËy laâ Hoaâng hêåu àoá. Ngaây mai khanh phaãi àïën laâm lïî ra

mùæt. Bao Tûå laâm thinh, röìi ngaây mai cuäng chùèng ài chaâo Hoaâng

hêåu. Tûâ khi biïët roä sûå tònh, Thên hêåu loâng buöìn rûúâi rûúåi ngaây töëi

than thúã maäi trong cung. Thaái tûã Nghi Cûåu thêëy thïë quyâ têu: - Têu mêîu hêåu, mêîu hêåu àaä laâm chuáa tïí núi tam cung luåc

viïån, oai quyïìn nhû thïë, chùèng hay coân àiïìu chi bêët bònh maâ buöìn baä.

Page 21: Dong chu-liet-quoc

ÀÖNG CHU LIÏÅT QUÖËC 21

http://ebooks.vdcmedia.com

Thên hêåu àúä con dêåy, hai haâng nûúác mùæt raâng ruåa, noái: - Con úi! Phuå vûúng con àùæm say con Bao Tûå, khöng kïí gò àïën

meå nûäa. Thên meå duâ coá bõ baåc beäo cuäng chùèng sao, duy coá giang san sûå nghiïåp sau naây ùæt phaãi tan taânh vò tay con khöën naån àoá.

Thaái tûã nghe noái vûâa buöìn, vûâa giêån, cêìm tay Thên hêåu noái: - Xin meå chúá coá sêìu bi. Ngaây mai laâ ngaây Soác (möìng möåt), phuå

vûúng con thïë naâo cuäng lêm triïìu, chûâng êëy meå sai boån cung nûä qua núi Huyânh Àaâi beã phaá böng hoa, duå Bao Tûå ra khoãi cung, con seä àaánh cho möåt trêån traã thuâ cho meå. Dêîu phuå vûúng con coá traách mùæng, con xin cam chõu.

Thên hêåu lùæc àêìu noái: - Con chúá nïn noáng naãy nhû thïë, àïí thuãng thónh maâ liïåu, keão

lêm vaâo àöåc kïë cuãa con dêm phuå àoá. Thaái tûã Nghi Cûåu hêåm hûåc ra vïì. Saáng höm sau, quaã nhiïn U Vûúng lêm triïìu. Nghi Cûåu beân sai möåt söë cung nhên qua núi Quyânh Àaâi,

chùèng noái chi hïët cûá viïåc vaác cêy àêåp phaá böng hoa. Boån thïë nûä trong àaâi tröng thêëy thêët kinh chaåy ra caãn laåi vaâ

la lúán rùçng: - Hoa naây vöën cuãa Chuáa Thûúång tröìng, àïí cho Bao Nûúng

ngoaån caãnh chúá nïn phaá phaách maâ töåi chùèng nhoã. Boån cung nhên vêîn khöng ngûâng tay, ûáng tiïëng àaáp: - Boån ta vêng lïånh Àöng cung Thaái tûã àïën beã hoa naây vïì dêng

cho Chaánh Hêåu, ai daám caãn trúã sao! Hai àaâng caäi vaä om soâm, laâm cho Bao Tûå àang mú maâng giêëc

àiïåp, böîng giêåt mònh thûác dêåy, bûúác ra xem thêëy böng hoa túi taã Bao Tûå caã giêån, toan bûúác túái àaánh boån cung nûä, chùèng deâ

Thaái tûã nuáp gêìn àêëy, nhaãy túái trúån mùæt heát: - Nghiïåt phuå mi laâ ngûúâi chi, danh dûå gò maâ daám xûng laâ

nûúng nûúng, chùèng kiïng ai hïët, nay ta laâm cho mi thêëy caái nûúng nûúng cuãa mi.

Noái dûát lúâi, Thaái tûã nùæm àêìu Bao Tûå taát cho mêëy caái. Bao Tûå àau quaá reá lïn.

Page 22: Dong chu-liet-quoc

PHUÂNG MÖÅNG LONG 22

http://ebooks.vdcmedia.com

Boån cung nûä súå haäi, àöìng quyâ moáp xuöëng àêët thûa: - Xin Thaái tûã haäy khoan dung, keão phiïìn loâng Chuáa thûúång Thaái tûã Nghi Cûåu chûa haã giêån, nhûng súå àaánh saãy tay beân

buöng Bao Tûå ra, röìi chó vaâo mùåt noái: - Nïëu mi coân ngaåo nghïî ta seä khöng bao giúâ àïí cho mi söëng

yïn. Noái xong quay goát trúã vïì Àöng cung. Bao Tûå biïët Thaái tûã àaánh traã thuâ cho meå, nïn phaãi dùçn loâng

nhêîn nhuåc trúã vaâo, nùçm vêåt trïn giûúâng than khoác. Boån cung nga thïë nûä àöìng xuám laåi khuyïn giaãi: - Bïì naâo cuäng coân coá Chuáa thûúång, nûúng nûúng khoác loác laâm

chi. Bao Tûå nùçm khoác suåt sõt maäi cho àïën luác U Vûúng baäi triïìu

bûúác vïì Quyânh Àaâi, naâng múái khoác röëng lïn. U Vûúng vöåi vaä bûúác vaâo hoãi: - Taåi sao aái khanh dung maåo nhû thïë naây? Chùèng hay coá àiïìu

gò xaãy àïën, haäy noái cho trêîm roä. Bao Tûå cûá khoác maäi khöng noái. Àúåi cho U Vûúng nùn nó àöi ba

phen, naâng múái ngheån ngaâo thöët ra lúâi: - Höm nay Thaái tûã dêîn möåt töëp cung nhên àïën haái phaá vûúân

hoa dûúái àaâi. Mùåc dêìu haânh àöång ngang taâng êëy, thiïëp cuäng chùèng noái, Thaái tûã laåi xöng vaâo àaánh thiïëp. Nïëu chùèng coá cung nga can giaán ùæt maång thiïëp chùèng coân.

Noái xong laåi khoác röëng lïn nûäa. U Vûúng àaä roä ngoån ngaânh, vûâa vöî vïì Bao Tûå, vûâa noái: - AÁi khanh úi! Chó vò aái khanh khöng chõu ra mùæt Chaánh hêåu,

nïn Chaánh hêåu giêån, sai Thaái tûã laâm nhû vêåy chûá khöng phaãi taåi Thaái tûã àêu, aái khanh chúá hiïíu lêìm maâ traách noá.

Bao Tûå laâm ra mùåt giêån noái: - Thaái tûã vò meå maâ baáo thuâ, Thaánh thûúång cuäng vò Chaánh hêåu

maâ che chúã töåi löîi. Dêìu thiïëp coá chïët ài cuäng chùèng tiïëc. Song, tûâ khi hêìu haå Thaánh thûúång àïën nay, thiïëp àaä coá mang hai thaáng. Vêåy xin Thaánh thûúång cho thiïëp ra khoãi cung àïí baão töìn gioåt maáu cuãa Thaánh thûúång.

Page 23: Dong chu-liet-quoc

ÀÖNG CHU LIÏÅT QUÖËC 23

http://ebooks.vdcmedia.com

U Vûúng mùåt maây buöìn baä, àúä Bao Tûå dêåy, noái: - Thöi, aái khanh chúá buöìn baä maâ àau loâng Trêîm. Trêîm seä xeát

xûã cöng minh. Röìi, nöåi trong ngaây höm êëy, vua truyïìn chó rùçng: Thaái tûã Nghi

Cûåu baåo àöång vö lïî, chùèng biïët àiïìu thaão thuêån, nïn phaãi àûa qua nûúác Thên cho Thên hêìu daåy döî, coân nhûäng quan Thaái phoá, Thiïëu phoá núi Àöng cung, daåy döî chùèng nghiïm, nïn thaãy àïìu bõ caách chûác.

Thaái tûã Nghi Cûåu àûúåc lïånh vöåi vaä vaâo cung kïu naâi, nhûng U Vûúng àaä biïët trûúác, dùån quan giûä cûãa khöng cho vaâo.

Thaái tûã chùèng biïët laâm sao, àaânh lïn àûúâng qua nûúác Thên cû truá.

Coân Thên hêåu, luön mêëy höm khöng thêëy con vaâo thùm trong loâng lo lùæng, sai boån cung nûä doâ hoãi, múái hay Thaái tûã àaä bõ àêìy sang nûúác Thên röìi möåt mònh bú vú, ngaây ngaây nhúá con gaâo theát thaãm thiïët.

Lêìn höìi ngaây thaáng thoi àûa, Bao Tûå lêm böìn sanh àùång möåt trai.

U Vûúng yïu mïën vö ngêìn, àùåt tïn laâ Baá Phuåc. Vaâ, cuäng tûâ ngaây êëy, U Vûúng coá yá phïë con àñch lêåp con thûá, song chûa coá cú höåi thuêån tiïån

Quaách Thaåch Phuâ (tûác Quaách cöng) doâ biïët yá vua beân thûúng nghõ vúái Doaän Cêìu, röìi thöng tû vúái Bao Tûå rùçng:

- Thaái tûã hiïån bõ àaây ra khoãi nûúác, vêåy phaãi lêåp tûå cho Baá Phuåc. Bïn trong cêåy coá nûúng nûúng, bïn ngoaâi chuáng töi giuáp sûác, lo chi viïåc êëy khöng thaânh.

Bao Tûå bùæt àûúåc tin, loâng mûâng khùæp khúãi, vöåi phuác àaáp ngay: - Ta cêåy nhúâ hai khanh hïët loâng baão boåc, nïëu Baá Phuåc àùång

nöëi ngöi thò viïåc giaâu sang trong thiïn haå, ta quyïët khöng bao giúâ phuå.

Tûâ àoá, Bao Tûå thûúâng leán sai ngûúâi têm phuác, theo doãi haânh vi cuãa Thên hêåu, dêìu viïåc nhoã moån àïën àêu cuäng khöng qua mùåt nöíi.

Coân Thên hêåu söëng trong buöìn thaãm, giêån vua nhúá con, caã ngaây khöng raáo nûúác mùæt.

Page 24: Dong chu-liet-quoc

PHUÂNG MÖÅNG LONG 24

http://ebooks.vdcmedia.com

Coá möåt cung nhên giaâ caã, thêëy thïë àöång loâng, kiïëm lúâi baân baåc:

- Têu Hoaâng hêåu, nay tònh meå con caách trúã, caã hai àïìu mang nùång nhúá nhung, xin Hoaâng hêåu leán biïn thû gúãi sang nûúác Thên baão Àiïån haå laâm biïíu gúãi vïì thónh töåi may ra Chuáa thûúång àöång tònh maâ cho pheáp höìi hûúng, nhû thïë meå con àûúåc sum hoåp.

Thên hêåu suåt suâi noái: - Lúâi ngûúi noái rêët phaãi, ngùåt khöng coá ai àem thû, biïët liïåu

laâm sao? Ngûúâi cung nhên noái: - Meå töi laâ Ön AÁo, biïët nghïì laâm thuöëc. Vêåy Hoaâng hêåu giaã

àau, àoâi meå töi vaâo coi maåch, röìi khiïën meå töi àem thû vïì maâ sai anh töi ài thò khoãi lo chi hïët.

Thên hêåu nghe theo lúâi, viïët möåt bûác thû. Trong thû àaåi yá nhû sau: Thiïn Tûã vö àaåo, mï àùæm con nghiïåt phuå, laâm cho mêîu tûã

phên ly. Nay con nghiïåt phuå laåi sanh àùång möåt àûáa con, Chuáa thûúång yïu mïën lùæm. Vêåy con phaãi gúãi biïíu àïí thónh töåi àïí Chuáa thûúång thûúng tònh, tha con vïì traâo. Chûâng êëy meå con gùåp nhau seä tñnh toaán kïë khaác.

Viïët thû xong, Thên hêåu giaã bõnh sai ngûúâi àoâi Ön AÁo vaâo cung xem maåch.

Tuy viïåc rêët kñn àaáo, song khöng thoaát khoãi têìm mùæt cuãa boån tay chên Bao Tûå, chuáng hay àûúåc, chaåy vïì baáo.

Bao Tûå nghô thêìm: - Àêëy chùæc laâ Thên hêåu thöng tin tûác vúái Thaái tûã. Vêåy chúâ luác

Ön AÁo ra khoãi cung, bùæt laåi maâ xeát seä biïët ngay gian. Thêåt vêåy, khi Ön AÁo xem maåch cho Chaánh hêåu xong, baái taå ra

vïì coá öm theo hai têëm luåa. Vûâa bûúác chên ra khoãi cung, bõ nöåi giaám àoán laåi hoãi: - Luåa naây úã àêu maâ coá vêåy? Ön AÁo àaáp: - Töi vaâo coi maåch cho Chaánh hêåu, àûúåc Chaánh hêåu tùång

thûúãng.

Page 25: Dong chu-liet-quoc

ÀÖNG CHU LIÏÅT QUÖËC 25

http://ebooks.vdcmedia.com

Nöåi giaám àûa mùæt nhòn nhau nhû hoãi yá, röìi möåt ngûúâi bûúác àïën giêåt têëm lûåa múã banh ra khaám xeát. Thêëy trong têëm luåa khöng coá gò nöåi giaám laåi xuám nhau luåc soaát khùæp mònh. Böîng bùæt gùåp trong lai aáo coá möåt phong thû, vöåi àem vïì Quyânh Àaâi dêng cho Bao Tûå.

Bao Tûå xem thú caã giêån, truyïìn bùæt Ön AÁo xiïìng laåi, vaâ xeá naát hai têëm luåa quùng xuöëng àêët.

Kõp luác U Vûúng bûúác vaâo, thêëy thïë hoãi duyïn cúá. Bao Tûå khoác vaâ têu rùçng: - Tiïån thiïëp hên haånh àûúåc vaâo chöën thêm cung, laåi àûúåc Bïå

haå ruã loâng thûúng, ún êëy dêîu àïën chïët cuäng chûa àaáp àïìn nöíi. Nay vò thiïëp sanh àûúåc möåt muån con trai, laâm cho Chaánh hêåu àem loâng ghen gheát, viïët thû cho Thaái tûã, lêåp mûu aám haåi. Têëm thên thiïëp thêåt khoá maâ toaân maång.

Noái dûát lúâi lêëy phong thû dêng cho U Vûúng xem. U Vûúng sûãng söët, nhêån biïët neát chûä cuãa Thên hêåu liïìn hoãi: - Ngûúâi naâo àaä nhêån àem bûác thû naây.

Bao Tûå noái: - Ngûúâi àoá laâ Ön AÁo, hiïån Nöåi giaám coân àang giûä laåi. Vua àoâi dêîn Ön AÁo vaâo, röìi chùèng hoãi qua möåt tiïëng, ruát gûúm

cheám àûát laâm hai àoaån. Sau Nhiïm Öng coá thú than rùçng: Laá thû chûa loåt cûãa song ngoaâi Maáu àaä tuön röìi! Thêåt àùæng cay. AÁm àaåm thêm cung, taân khñ uêët, Bêng khuêng nûäa giêëc möång chûúng àaâi.

Àïm àïën, Bao Tûå laåi thoã theã vúái U Vûúng rùçng. - Taánh maång cuãa meå con thêìn thiïëp hiïån nùçm trong tay Thaái

tûã, chûa biïët söëng chïët luác naâo. U Vûúng noái: - Bïì naâo cuäng coân coá trêîm àêy, Thaái tûã maâ laâm chi àùång sao. Bao Tûå vûâa khoác vûâa noái:

Page 26: Dong chu-liet-quoc

PHUÂNG MÖÅNG LONG 26

http://ebooks.vdcmedia.com

Hiïån nay àûúåc nhúâ Chuáa thûúång che chúã, dêìu ai coá gheát cuäng chùèng laâm chi, song àïën chûâng Chuáa thûúång qua àúâi, Thaái tûã lïn nöëi ngöi, chûâng êëy quyïìn bñnh vïì tay Chaánh hêåu. Chaánh hêåu muöën giïët meå con thiïëp luác naâo chùèng àûúåc.

Dûát lúâi, Bao Tûå laåi khoác röëng lïn. U Vûúng cêìm tay thöín thûác: - Trêîm muöën phïë Chaánh hêåu vaâ Thaái tûã ài, àïí lêåp khanh laâm

Chaánh hêåu, vaâ Baá Phuåc laâm Àöng cung, song e quêìn thêìn chùèng phuåc.

Bao Tûå noái: - Töi nghe vua thò thuêån, maâ vua nghe töi laâ nghõch, xin Bïå haå

haäy àem yá àoá maâ hiïíu duå quêìn thêìn, xem nghõ luêån thïë naâo. U Vûúng móm cûúâi, noái: - AÁi khanh noái rêët phaãi, àïí mai trêîm seä tñnh.

Àïm êëy Bao Tûå sai ngûúâi têm phuác ra noái vúái Quaách Thaåch phuã vaâ Doaän Cêìu hay, àùång dûå bõ trûúác maâ ûáng àaáp.

Ngaây thûá, U Vûúng lêm traâo, caác quan triïìu baái xong, vua truyïìn chó triïåu hïët cöng khanh thûúång àiïån, maâ phaán rùçng:

- Nay Chaánh hêåu sanh loâng têåt àöë, khöng kiïng nïí pheáp vua, ngaây àïm thöët nhûäng lúâi oaá cûâu trêîm. Töåi êëy khoá dung, chû khanh nghô thïë naâo

Quaách Thaåch phuã quyâ têu: - Hoaâng hêåu laâ möåt võ quöëc mêîu, dêîu coá töåi chi cuäng khöng

nïn tra hoãi. Nïëu xeát khöng àaáng võ Chaánh cung thò xin Bïå haå choån ngûúâi coá àûác haånh thay thïë maâ thöi.

Doaän Cêìu cuäng quyâ xuöëng têu theo: - Têu Bïå haå, keã Haå thêìn tröåm nghe àûác haånh cuãa Vûúng phi

Bao Tûå, thêåt àaáng laâm chuáa trong cung lùæm. U Vûúng laåi hoãi:

- Nay Thaái tûã àang úã nûúác Thên, nhû boã ngöi cuãa Thên hêåu thò àõa võ cuãa Thaái tûã seä thïë naâo?

Quaách Thaåch phuã têu:

Page 27: Dong chu-liet-quoc

ÀÖNG CHU LIÏÅT QUÖËC 27

http://ebooks.vdcmedia.com

- Nïëu àaä boã meå thò duâng con laâm gò nûäa. Xin Bïå haå haäy phïë Nghi Cûåu maâ tön Baá Phuåc lïn Àöng cung.

U Vûúng mûâng lùæm, lêåp tûác haå chiïëu bùæt Thên hêåu giam vaâo laänh cung, cùæt ngöi Nghi Cûåu, lêåp Bao Tûå lïn laâm Chaánh hêåu, Baá Phuåc laâm Àöng cung Thaái tûã.

Laåi ra lïånh nïëu ai ngùn caãn seä bõ kheáp vaâo töåi phaãn nghõch. Quêìn thêìn nhiïìu ngûúâi lêëy laâm bêët bònh, nhûng khöng daám

noái, vò thêëy yá vua àaä quyïët, can giaán khöng ñch gò maâ haåi àïën thên.

Baá Dûúng Phuå tûác töëc xin tûâ quan, vïì laâng dûúäng laäo, coân caác võ trung thêìn khaác, lêìn lûúåt boã chûác cuäng nhiïìu.

Bao Tûå tuy àûúåc phong laâm Hoaâng hêåu nhûng chûa lêëy thïë laâm vui. Caã ngaây ñt noái, khöng cûúâi, khöng ai hiïíu nöíi àûúåc loâng naâng caã. Coá leä naâng àang ûúác voång nhûäng caái gò xa xöi nûäa chùng?

U Vûúng thêëy Bao Tûå khöng cûúâi, loâng bêng khuêng lo lùæng, beân triïåu têët caã nhaåc cöng trong triïìu têåp hoåp àïën àïí àúân ca haát xûúáng cho naâng vui, song vêîn khöng thêëy naâng cûúâi lïn möåt tiïëng naâo.

U Vûúng nghô thêìm: - Ta phïë lêåp Chaánh cung vaâ Àöng cung muåc àñch àïí laâm vui

loâng naâng, thïë maâ khöng àûúåc naâng trao cho möåt nuå cûúâi thêåt laâ àau àúán.

Nghô nhû vêåy beân thoã theã hoãi Bao Tûå: - Àúân ca nhû thïë khöng laâm cho aái khanh vui sao? Bao Tûå àaáp: - Têu Bïå haå, thêìn thiïëp nhúá laåi tiïëng xeá luåa trûúác àêy coân vui

tai hún laâ tiïëng êm nhaåc. U Vûúng caã mûâng noái: - AÁi khanh ûa nghe tiïëng xeá luåa, sao aái khanh khöng noái cho

súám. Noái röìi truyïìn quan giûä kho möîi ngaây àem vaâo cung möåt trùm

têëm luåa, laåi khiïën caác cung nûä khoãe maånh thay phiïn nhau xeá àïí laâm vui Bao Tûå.

Nhûng quaái thay! Xeá àïën bao nhiïu luåa vêîn chûa thêëy Bao Tûå cûúâi möåt tiïëng naâo.

Page 28: Dong chu-liet-quoc

PHUÂNG MÖÅNG LONG 28

http://ebooks.vdcmedia.com

U Vûúng lo lùæng, hoãi: - Àaä ûa tiïëng xeá luåa, vaâ luåa cuäng àaä xeá rêët nhiïìu, sao trêîm

chûa thay aái khanh vui. Bao Tûå mùåt lêìm lò khöng àaáp. U Vûúng se thùæt coäi loâng noái:

- Thïë naâo trêîm cuäng tòm caách laâm cho aái khanh cûúâi lïn möåt tiïëng.

Beân ra lïånh khùæp triïìu thêìn, ai coá kïë gò laâm cho Bao Tûå cûúâi lïn möåt tiïëng seä àûúåc thûúãng ngaân vaâng.

Quaách Thaåch phuã quyâ têu: - Têu Bïå haå, ngaây trûúác Tiïn Vûúng coá lêåp mûúâi caái phong hoãa

àaâi taåi nuái Ly Sún, laåi taåo mêëy chuåc cöî tröëng rêët lúán, àïí möîi khi coá giùåc Têy Nhung àïën xêm lêën thò nöíi lûãa gioáng tröëng lïn. Caác chû hêìu nghe thêëy àem binh àïën cûáu. Tûâ êëy àïën nay, trong nûúác thaái bònh, nïn phong hoãa àaâi khöng duâng àïën. Nïëu Bïå haå muöën laâm cho Chaánh hêåu vui cûúâi, xin Bïå haå haäy cuâng Chaánh hêåu àïën Ly sún du ngoaån, röìi nûãa àïm àöët phong hoãa àaâi lïn, àaánh tröëng cho thêåt dûä, binh viïån caác chû hêìu ùæt àem binh àïën cûáu. Chûâng êëy, khöng thêëy giùåc giaä gò caã, caác chû hêìu phaãi luåc tuåc keáo quên trúã vïì, nhû thïë laâm sao Chaánh hêåu khoãi tûác cûúâi.

U Vûúng àùæc yá vöî tay cûúâi lúán, noái: - Kïë êëy rêët hay! Beân dùæt Bao Tûå lïn Ly Sún baây tiïåc ùn uöëng röìi truyïìn quên

nöíi lûãa àöët phong hoãa àaâi. Luác êëy Trõnh Baá Hûäu àang laâm chûác Tû àöì taåi traâo, nghe viïåc

êëy thêët kinh, vöåi vaä chaåy àïën Ly Sún, quyâ moáp xuöëng àêët têu rùçng:

- Têu Bïå haå, phong hoãa àaâi Tiïn Vûúng lêåp lïn laâ àïí thöng tin tûác vúái chû hêìu khi trong nûúác coá biïën, nay vö cúá maâ Bïå haå àöët lûãa, gaåt chû hêìu àïí laâm troâ vui, vïì sau nhúä coá àiïìu binh àao bêët trùæc, àöët phong hoãa àaâi lïn thò ai coân tin maâ àïën cûáu viïån, xin Bïå haå chúá nïn laâm viïåc àoá.

U Vûúng nöíi giêån mùæng: - Nay thiïn haå àang vui hûúãng thaái bònh thò cêìn gò quên cûáu

viïån. Trêîm vaâ Vûúng hêåu ra àêy du ngoaån, khöng coá gò tiïu khiïín

Page 29: Dong chu-liet-quoc

ÀÖNG CHU LIÏÅT QUÖËC 29

http://ebooks.vdcmedia.com

nïn mûúån kïë laâm vui. Nïëu sau naây coá giùåc laåi can hïå gò àïën ngûúi sao maâ ngûúi lo lùæng.

Trõnh Baá Hûäu nghe noái thúã daâi, luãi thuãi bûúác ra. U Vûúng truyïìn quên àöët lûãa, vaâ gioáng tröëng lïn. AÁnh lûãa rûåc

trúâi, tiïëng tröëng vang nhû sêëm. Caác chû hêìu ngúä laâ Kiïíu Kinh coá giùåc, vöåi vaâng kiïím-binh,

àiïím tûúáng suöët àïm keáo àïën Ly Sún. Àïën núi thò nghe trïn lêìu àúân ca, haát xûúáng, laåi thêëy U Vûúng cuâng Bao Tûå àang uöëng rûúåu vui vêìy.

Thêëy quên sô caác chû hêìu rêìm röå keáo àïën U Vûúng móm cûúâi ra àûáng trûúác hiïn lêìu, noái lúán rùçng:

- Trêîm may mùæn khöng coá giùåc giaä chi, chùèng daám phiïìn àïën caác chû hêìu.

Caác chû hêìu àïìu ngú ngaác nhòn nhau röìi beän leän cuöën cúâ, deåp tröëng, ai vïì nûúác naây.

Bao Tûå àûáng trïn lêìu tröng xuöëng thêëy quên lñnh khùæp núi öì aåt keáo àïën, röìi laåi lùång leä ra vïì thñch chñ vöî tay cûúâi daâi.

U Vûúng öm Bao Tûå vaâo loâng noái: - AÁi khanh úi! Möåt tiïëng cûúâi cuãa aái khanh chùèng nhûäng laâm

vui loâng ta, maâ coân tö thùæm vaån maâu tûúi trong vuä truå, êëy cuäng nhúâ cöng cuãa Quaách Thaåch phuã àoá.

Noái xong, truyïìn quan giûä kho lêëy ngaân vaâng àem thûúãng cho Quaách Thaåch phuã.

Ngûúâi sau coá baâi thú võnh viïåc àöët lûãa êëy nhû sau: Buöìn loâng tiïu khiïín möåt troâ chúi, Àöët lûãa àïm thanh àoã rûåc trúâi. Cúâ tröëng chû hêìu bön baã túái Giuáp vui chó möåt nuå cûúâi tûúi. Laåi noái vïì Thên hêìu, khi nghe U Vûúng phïë Thên hêåu, lêåp

Bao Tûå, loâng buöìn baä, lêåp súá gúåi àïën can rùçng: - Xûa vua Kiïåt mï Muåi Hyã maâ nhaâ Haå hû, vua Truå mï Àùæc Kyã

maâ nhaâ Thûúng mêët. Nay Bïå haå àùæm say Bao Tûå, phïë boã doâng chaánh lêåp ra doâng thûá laâ traái nghôa phu thï, haåi tònh phuå tûã. Xin Bïå haå lêëy caái gûúng nhaâ Haå, nhaâ Thûúng maâ traánh cho nhaâ Chu khoãi àiïìu tai biïën.

Page 30: Dong chu-liet-quoc

PHUÂNG MÖÅNG LONG 30

http://ebooks.vdcmedia.com

U Vûúng xem súá caã giêån, vöî aán heát: - Quên phaãn tùåc, sao daám loaån ngön nhû thïë! Quaách Thaåch phuã quyâ têu: - Têu Bïå haå, Thên hêìu trûúác àêy thêëy Bïå haå àuöíi Thaái tûã àem

loâng oaán hêån, nay laåi nghe Chaánh hêåu bõ truêët ngöi, yá muöën mûu phaãn, nïn múái daám dêng biïíu haâi töåi Bïå haå nhû vêåy.

U Vûúng hoãi: - Nhû thïë thò nay trêîm phaãi àöëi xûã laâm sao? Quaách Thaåch phuã têu: - Thên hêìu vöën chùèng coá cöng caán chi, nhúâ Thên hêåu maâ àûúåc

phong àïën tûúác hêìu. Nay Thên hêåu vaâ Thaái tûã àaä bõ truêët phïë, thò cuäng nïn truêët Thên hêìu xuöëng tûúác Baá nhû cuä, röìi daám binh àïën vêën töåi àïí trûâ hêåu hoaån.

U Vûúng y têëu, haå chó caách chûác Thên hêìu laåi khiïën Quaách Thaåch phuã kiïím àiïím binh maä, keáo àïën nûúác Thên vêën töåi.

Page 31: Dong chu-liet-quoc

ÀÖNG CHU LIÏÅT QUÖËC 31

http://ebooks.vdcmedia.com

HÖÌI 3

KIÏÍU KINH, QUÊN KHUYÏÍN NHUNG TAÁC LOAÅN, ÀÖNG LAÅC, CHÊU BÒNH VÛÚNG DÚÂI ÀÖ.

Tûâ ngaây Thên Hêìu dêng biïíu can vua, loâng núm núáp lo êu chùèng biïët yá vua nhû thïë naâo, vöåi sai quên ài thaám thñnh.

Quên vïì baáo: - U Vûúng sai Thaåch phuã laâm àaåi tûúáng, dêîn binh sang nûúác

Thên vêën töåi. Thên hêìu thêët kinh, höåi caác tûúáng taá thûúng nghõ. Thên hêìu noái: - Nûúác ta àaä nhoã maâ binh laåi ñt laâm sao cûå cho laåi binh vua Quan Àaåi phu Lûä Chûúng quyâ têu: - Têu Chuáa cöng, tuy nûúác ta laâ möåt chû hêìu nhoã, song Thiïn

tûã vö àaåo, ngoaâi thò boã trung duâng nõnh, trong thò phïë chaánh, lêåp thûá, laâm lùæm àiïìu baåo ngûúåc. Nay nûúác Têy Nhung binh roâng, tûúáng maånh, laåi giaáp ranh vúái nûúác Thên, xin Chuáa cöng gúãi thû cêìu cûáu, mûúån binh keáo vïì Kiïíu Kinh àùång cûáu Chaánh hêåu, bùæt vua phaãi nhûúâng ngöi cho Thaái tûã, êëy laâ noi theo gûúng Y Doaän, Chu cöng àoá.

Thên hêìu khen phaãi, beân khiïën ngûúâi àem möåt xe vaâng luåa mang qua nûúác Têy Nhung mûúån quên, laåi hûáa rùçng, nïëu phaá àûúåc Kiïíu Kinh thò vaâng baåc trong kho tûå yá muöën lêëy bao nhiïu cuäng àûúåc.

Nhung chuáa àûúåc thû, nghô thêìm: - Thiïn tûã bêët chaánh, Thên hêìu laâ võ quöëc cûåu laåi viïët thû àïën

cêìu cûáu, ta àem quên dûång laåi ngöi Thaái tûã, àoá laâ thuêån leä trúâi, rêët húåp vúái yá ta.

Nghô röìi sai Maäng Töëc vaâ Böåt Àònh, laâm taã hûäu tiïn phong, àiïím binh mûúâi vaån, keáo àïën Kiïíu Kinh. Coân Nhung chuáa thöëng laänh àaåo trung quên ài sau laâm hêåu vïå.

Page 32: Dong chu-liet-quoc

PHUÂNG MÖÅNG LONG 32

http://ebooks.vdcmedia.com

Àïën núi, Nhung chuáa àöëc quên vêy thaânh kñn mñt. Quên vaâo baáo. U Vûúng thêët kinh noái: - Cú bùæt mêåt, hoåa tiïn phaát. Ta chûa kõp cêët quên ài àaánh maâ

giùåc àaä àïën vêy thaânh, biïët laâm sao bêy giúâ? Quaách Thaåch phuã quyâ têu:

- Xin Bïå haå sai ngûúâi àïën phong hoãa àaâi àöët lûãa lïn, têët nhiïn caác chû hêìu àem quên àïën cûáu. Chûâng êëy trong àaánh ra ngoaâi àaánh vö ùæt quên giùåc khöng coân àûúâng tröën thoaát.

U Vûúng nghe lúâi, sai ngûúâi àïën Ly Sún àöët lûãa chaáy ngêët trúâi maâ chùèng thêëy binh cuãa chû hêìu naâo àïën caã. Chó thêëy binh cuãa Thên hêìu keáo àïën hiïåp vúái binh cuãa Nhung chuáa vêy thaânh caâng chùåt hún.

U Vûúng thêëy ch hêìu khöng àïën, binh giùåc cöng phaá rêët gêëp, beân baão Quaách Thaåch phuã:

- Thïë giùåc maånh yïëu chûa roä. Khanh ra àaánh thûã, röìi trêîm seä choån binh maånh meä maâ tiïëp ûáng.

Quaách Thaåch phuã tuy súå sïåt nhûng phaãi tuên haânh, dêîn binh xe hai trùm cöî khai thaânh tiïën ra.

Tröng thêëy Quaách Thaåch phuã, Thên hêìu chó vaâo mùåt, noái vúái Nhung chuáa:

- ÊËy laâ àûáa khi quên haåi nûúác, àûâng àïí noá chaåy thoaát. Nhung chuáa quay laåi hoãi caác tûúáng taá: - Ai daám ra bùæt thùçng giùåc àoá chùng? Böåt Àònh vung àao, vöî ngûåa àïën thûa: - Töi xin lêëy àêìu tïn phaãn tùåc àoá. Dûát lúâi, bay ngûåa àïën àaánh vúái Quaách Thaåch phuã.

Àaánh chûa àùång mûúâi hiïåp Böåt Àònh cheám Quaách Thaåch phuã möåt àao rúi àêìu.

Nhung chuáa thûâa thïë, cuâng vúái Maäng Töëc, àöëc quên àïën cheám giïët quên cuãa U Vûúng vö söë, röìi keáo vaâo thaânh, àöët phaá nhaâ cûãa lûãa chaáy mõt muâ.

Thên hêìu cuäng khöng biïët laâm sao ngùn caãn àûúåc haânh àöång êëy.

Page 33: Dong chu-liet-quoc

ÀÖNG CHU LIÏÅT QUÖËC 33

http://ebooks.vdcmedia.com

Trong thaânh caã loaån, U Vûúng tñnh thïë khöng xong, beân chúã Bao Tûå vaâ Baá Phuåc lïn xe nhoã, röìi múã cûãa sau thoaát ra khoãi thaânh.

Quan Tû àöì Trõnh Baá Hûäu chaåy theo kïu lúán rùçng: - Xin Bïå haå chúá súå, coá Haå thêìn theo baão giaá àêy. Noái xong, àêíy xe U Vûúng, thùèng àïën Ly Sún.

Ài doåc àûúâng gùåp Doaän Cêìu hú haãi chaåy àïën têu: - Têu Bïå haå, Khuyïín Nhung àöët hïët cung thêët, chúã hïët vaâng

baåc trong kho. Coân Quaách cöng àaä tûã trêån röìi. U Vûúng run rêíy höëi Trõnh Baá Hûäu àêíy xe ài cho mau. Khi àïën Ly Sún, Trõnh Baá Hûäu laåi àöët phong hoãa àaâi lïn, khoái

bay ngêët trúâi xanh, maâ cuäng khöng thêëy chû hêìu àïën cûáu.

Chùèng bao lêu, quên Khuyïín Nhung traân túái, vêy dûúái chên nuái àöng ngheåt.

U Vûúng vaâ Bao Tûå àïìu thêët kinh, nhòn xuöëng chên nuái maâ khoác roâng.

Trõnh Baá Hûäu têu: - Viïåc àaä gêëp röìi, haå thêìn xin liïìu mònh baão giaá, àûa Bïå haå ra

khoãi voâng vêy, qua bïn nûúác töi röìi liïåu bïì khöi phuåc. U Vûúng noái: - Búãi trêîm chùèng nghe lúâi thuác phuå nïn múái àïën nöîi naây. Nay

trêîm chó coân nhúâ úã tay thuác phuå maâ thöi. Trõnh Baá Hûäu beân khiïën ngûúâi nöíi lûãa àöët Ly cung ài, àùång

gaåt Khuyïín Nhung, röìi phoâ U Vûúng xöng xuöëng nuái. Trõnh Baá Hûäu cêìm xaâ mêu ài trûúác múã àûúâng, Doaän Cêìu phoâ

meå con Bao Tûå theo sau U Vûúng. Ài chûa àùång bao xa, gùåp viïn cêån tûúáng cuãa Khuyïín Nhung

laâ Cöí Lyá Xñch xöëc àïën àoán àûúâng. Trõnh Baá Hûäu caã giêån, hûú xaâ mêu rûúåt àaánh. Hai àaâng àaánh chûa àùång mûúâi hiïåp Cöí Lyá Xñch cûå khöng laåi

bõ Trõnh Baá Hûäu àêm nhaâo xuöëng ngûåa. Àaâng sau, binh sô laåi oá lïn, Trõnh Baá Hûäu quay nhòn laåi, thêëy

Böåt Àònh àem binh truy caãn.

Page 34: Dong chu-liet-quoc

PHUÂNG MÖÅNG LONG 34

http://ebooks.vdcmedia.com

Quên Khuyïín Nhung quaá maånh, Trõnh Baá Hûäu chó coá möåt mònh khöng laâm sao cûå cho nöíi, àaánh àúä möåt höìi, bõ tïn boã maång!

Coân xe cuãa U Vûúng bõ Maäng Töëc bùæt laåi àem naåp cho Nhung chuáa

Nhung chuáa ruát àao cheám U Vûúng vaâ Baá Phuåc. Coân Bao Tûå, vò thêëy xinh àeåp, nïn Nhung chuáa khöng cheám bùæt vïì núi trûúáng maâ giao hoan, thuâ laåc.

Doaän Cêìu quaá súå haäi nuáp trong xe, bõ quên Khuyïín Nhung tröng thêëy, keáo cöí ra maâ cheám.

Giûäa luác àoá, Thên hêìu thêëy lûãa dêåy trong cung liïìn àem binh vaâo chûäa, vaâ thaã Thên hêåu ra. Àoaån ài tòm U Vûúng, song khöng thêëy àêu caã.

Böîng thêëy Nhung chuáa àem binh vaâo thaânh cûúâi haã hï noái: - Töi àaä giïët hön quên röìi. Thên hêìu kinh ngaåc, noái: - Töi muöën àem binh vêën töåi àïí rùn vua khöng ngúâ laåi xêíy ra

cú höåi naây. Chuáng ta khöng laâm sao traánh khoãi mang tiïëng vïì sau. Noái röìi sai ngûúâi khêm liïåm, laâm lïî an taáng U Vûúng. Chön cêët xong, Thên hêìu trúã vïì Kinh sû, baâi tiïåc àaäi àùçng

Nhung chuáa àïí taå ún, vaâ lêëy vaâng luåa trong kho sùæp lïn mûúâi xe, àïí laâm quaâ tiïîn haânh àûa Nhung chuáa vïì nûúác.

Nhûng khöng ngúâ Nhung chuáa lêëy viïåc giïët U Vûúng laâm cöng traång, khöng chõu àem binh vïì, cûá lêín quêín núi Kinh thaânh ùn uöëng, chúi búâi, phaá phaách nhên dên. Ai naây àïìu oaán traách.

Thên hêìu khöng biïët laâm thïë naâo, tuáng phaãi laâm thû sai ngûúâi àem àïën ba xûá chû hêìu: Têën hêìu Cú Cûâu nûúác Bùæc Löå, Vïå hêìu Cú Hoâa nûúác Àöng Löå, vaâ Têìn hêìu Dinh Khai nûúác Têy Löå.

Laåi sai ngûúâi qua bïn nûúác Trõnh, àem viïåc Trõnh Baá Hûäu bõ tûã trêån tin cho Thaái tûã Quêåt Àöåt (con cuãa Trõnh Baá Hûäu) àem quên qua baáo thuâ.

Thaái tûã Quêåt Àöåt tuöíi múái mûúâi ba, maâ mònh cao taám thûúác, sûác maånh phi thûúâng, laåi thöng minh taâi trñ ñt ngûúâi saánh kõp.

Ngaây kia, nghe àûúåc tin cha tûã trêån, àau xoát khöng cuâng, liïìn mùåc tang phuåc, àem ba trùm cöî xe trêån sang Kiïíu Kinh baáo thuâ.

Page 35: Dong chu-liet-quoc

ÀÖNG CHU LIÏÅT QUÖËC 35

http://ebooks.vdcmedia.com

Nhung chuáa hay tin kiïím àiïím binh maä, àïì phoâng dûå chiïën. Vûâa àïën núi Thaái tûã Quêåt Àöåt muöën ra quên, nhûng Cöng tûã

Thaânh can rùçng: - Binh ta àûúâng xa múái àïën, coân mïåt moãi, nïëu àaánh e khoá

thùæng. Xin cûá an dinh haå traåi, chúâ binh caác nûúác chû hêìu keáo àïën, hiïåp sûác cöng phaá thò múái thaânh cöng àùång.

Quêåt Àöåt noái: - Binh quyá thêìn töëc. Nïëu àúåi lêu chïính maãng loâng quên. Vaã

laåi, nhên luác binh Khuyïín Nhung àang bï trïî, khöng àaánh àïí traã thuâ cha coân àúåi chûâng naâo.

Noái xong, thuác quên ra trêån, àïën trûúác cûãa thaânh kïu Nhung chuáa mùæng rùçng:

- Húäi tïn giùåc moåi! Haäy àem àêìu maâ naåp cho ta àïí àïìn laåi töåi phaãn phuác!

Trïn thaânh khöng ai ra ûáng àaáp. Quêåt Àöåt tûác giêån, truyïìn quên cöng phaá. Trong luác quên sô àang phaá thaânh rêët hùng, thò böîng nghe

möåt höìi thanh la nöíi lïn vang dêåy núi phña rûâng rêåm, röìi möåt àaåo quên keáo ra (àoá laâ àaåo binh cuãa Nhung chuáa sai phuåc sùén úã àoá).

Quêåt Àöåt vöåi vaâng xua binh àoán àaánh. Trong luác hai bïn àang xaáp trêån, trong thaânh laåi coá tiïëng

thanh la nöíi lïn, cûãa thaânh múã röång, trong thaânh xöng ra möåt àaåo binh nûäa.

Quêåt Àöåt bõ hai àaåo binh cuãa Böåt Àònh vaâ Maäng Töëc àaánh eáp laåi möåt lûúåt, laâm cho binh sô röëi loaån boã chaåy.

Quêåt Àöåt cuäng hoaãng vña, giuåc ngûåa chaåy daâi. Chaåy àïën ba mûúi dùåm múái daám an dinh haå traåi.

Quêåt Àöåt bõ thêët trêån trúã vïì than thúã vúái Cöng tûã Thaânh rùçng: - Búãi ta khöng nghe lúâi nïn múái mang thaãm baåi, nay liïåu laâm

sao? Cöng tûã Thaânh àaáp: - Tûâ àêy àïën Böåc Dûúng khöng xa, Vïå hêìu laâ ngûúâi tûâng traãi,

vêåy xin chuáa cöng haäy àïën àoá cêìu cûáu ngûúâi, röìi hiïåp binh têën cöng möåt lûúåt múái thùæng nöíi.

Page 36: Dong chu-liet-quoc

PHUÂNG MÖÅNG LONG 36

http://ebooks.vdcmedia.com

Quêåt Àöåt nghe theo khiïën àêíy xe sang Böåc Dûúng thaânh. Ài àûúåc vaâi ngaây, böîng thêëy möåt àaåo binh maä cúâ xñ röån raâng,

cêìm àêìu laâ möåt võ chû hêìu mùåc aáo gêëm, buöåc àai vaâng, toác xanh rêu baåc, giöëng nhû möåt võ tiïn thêìn giaáng thïë. (Ngûúâi àoá laâ Vïå Cöng, tïn Cú Hoâa, tuöíi àaä chñn mûúi).

Quêåt Àöåt mûâng rúä, dûâng binh laåi, kïu lúán: - Töi laâ Thaái tûã nûúác Trõnh, tïn Quêåt Àöåt, bõ Khuyïín Nhung

xêm phaåm Kinh sû, giïët cha töi, töi àem binh vêën töåi, chùèng ngúâ laåi bõ thua, phaãi àïën àêy cêìu cûáu ngaâi.

Vïå Cöng xuöëng ngûåa thuã lïî vaâ noái: - Thaái tûã haäy an loâng. Töi nguyïån àem binh giuáp àúä. Vaã laåi töi

coá nghe binh Têën vaâ Têìn cuäng sùæp àïën àêy thò coá lo chi khöng trûâ àûúåc luä giùåc àoá!

Quêåt Àöåt cuái àêìu caãm taåi röìi hiïåp binh cuâng vúái Vïå Cöng keáo àïën Kiïíu Kinh.

Àïën núi binh hai nûúác chû hêìu Trõnh, Vïå haå traåi caách Kinh thaânh hai mûúi dùåm, laåi sai quên ài thaám thñnh tin tûác nûúác Têìn vaâ nûúác Têën.

Quên thaám thñnh vïì baáo: - Phña Têy coá tiïëng chiïng tröëng vang traåi, laåi coá möåt ngoån cúâ

thïu chûä "Têìn" rêët lúán. Vïå Cöng noái: - Nûúác Têìn tuy laâ möåt nûúác Phuå Dung (nûúác phuå chû hêìu,

phaãi cöëng hiïën vaâ nghe theo lïånh nûúác chû hêìu) ñt binh maä, song binh tûúáng rêët tinh nhuïå, àaä laâm cho rúå Khuyïín Nhung lùæm phen khiïëp súå.

Noái vûâa dûát lúâi thò laåi coá tin baáo: - Quên nûúác Têën cuäng àaä keáo àïën àoáng núi phña Bùæc. Vïå Cöng mûâng rúä, noái: - Quên hai nûúác Têìn, Têën àaä keáo àïën thò coân lo gò àaåi sûå

chùèng thaânh. Beân sai ngûúâi sang múâi Têìn Cöng vaâ Têën Cöng àïën höåi kiïën. Trong giêy phuát, hai võ chû hêìu êëy àïìu àïën traåi Vïå Cöng àaâm-

àaåo.

Page 37: Dong chu-liet-quoc

ÀÖNG CHU LIÏÅT QUÖËC 37

http://ebooks.vdcmedia.com

Thêëy Quêåt Àöåt mùåc tang phuåc Têìn Cöng vaâ Têën Cöng hoãi: - Chùèng hay ngûúâi êëy laâ ai vêåy? Vïå Cöng àaáp: - Àoá laâ Thaái tûã Quêåt Àöåt, con cuãa Trõnh Baá àoá. Àoaån kïí laåi chuyïån U Vûúng vaâ Trõnh Baá Hûäu bõ chïët. Hai võ chû hêìu Têìn, Têën ngêåm nguâi thûúng tiïëc. Vïå Cöng noái: - Nay laäo phu àaä giaâ yïëu, àïën àêy cuäng chó vò nhiïåm vuå thêìn

tûã. Vêåy trùm viïåc xin uãy thaác cho hai ngaâi àõnh liïåu, chùèng hay hai ngaâi àaä coá kïë hoaåch naâo chûa ?

Têìn Cöng àaáp: - Quên Khuyïín Nhung chùèng qua tham tiïìn mï sùæc maâ taác

loaån kinh thaânh. Nay binh ta múái àïën chùæc chuáng chûa kõp àïì phoâng. Vêåy àïm nay chia quên laâm ba mùåt, Àöng, Nam, Bùæc, maâ àaánh vaâo möåt lûúåt, coân phña Têy àïí cho Trõnh Thaái tûã àem quên mai phuåc. Laâm nhû thïë ùæt troån thùæng.

Vïå Cöng khen laâ diïåu kïë. Möîi ngûúâi trúã vïì lo viïåc àiïím quên. Luác bêëy giúâ, Thên hêìu úã trong thaânh hay àûúåc coá binh böën

nûúác àïën, trong loâng mûâng rúä, leán baân vúái Chu Cöng Huyïën rùçng: - Böën nûúác àaä hiïåp binh, thïë naâo cuäng chia laâm böën àaåo cöng

phaá. Vêåy ta chúâ hoå phaá thaânh seä múã cûãa ra ûáng tiïëp. Àoaån baân vúái Nhung chuáa sai Böåt Àònh chúã vaâng baåc luåa laâ vïì

nûúác àïí búát vêy caánh. Laåi khiïën Maäng Töëc keáo binh Khuyïín Nhung ra ngoaâi thaânh cûå àõch.

Nhung chuáa àêu roä kïë cuãa Thên hêìu, ngúä thiïåt nïn laâm theo. Maäng Töëc keáo binh ra khoãi thaânh àoáng traåi núi cûãa phña Àöng

àúåi raång ngaây seä giao chiïën, khöng deâ qua àïën canh ba, binh Vïå àïën cûúáp traåi, tuáng thïë phaái boã chaåy.

Binh ba nûúác öì lïn phaá thaânh möåt lûúåt, Thên hêìu vöåi vaä múã tung böën cûãa thaânh cho quên ngoaâi traân vaâo.

Nhung chuáa àang nguã say, hay àûúåc tin kinh haäi vöåi lïn ngûåa chaåy ra cûãa phña Têy gùåp àaåo binh phuåc cuãa Quêåt Àöåt chêån laåi.

Page 38: Dong chu-liet-quoc

PHUÂNG MÖÅNG LONG 38

http://ebooks.vdcmedia.com

Hai àaâng rûúác àaánh. Àûúng khi nguy cêëp xaãy coá àaåo binh thua cuãa Maãng Töëc keáo àïën giaãi vêy, nïn Nhung chuáa múái chaåy thoaát àûúåc.

Quêåt Àöåt khöng àuöíi theo, keáo quên vaâo thaânh höåi vúái caác nûúác.

Luác bêëy giúâ Bao Tûå àang nguã, giêåt mònh thûác dêåy thêëy Nhung chuáa boã chaåy, laåi nghe böën mùåt thaânh quên sô oá vang, muöën theo Nhung chuáa song khöng kõp, tuáng thïë phaãi ruát gûúm tûå vêîn.

Öi thöi! Höìng nhan möåt kiïëp, caánh hoa sùæc nûúác hûúng trúâi múái dûåa húi àöng phong àaä phaãi dêåp vuâi dûúái laân mûa baäo, khöng keã xoát thûúng.

Ngûúâi sau coá baâi thú traách Bao Tûå nhû sau: Möåt kiïëp höìng nhan möåt nuå cûúâi! Phong àaâi khoái toãa chûãa múâ phai. Nuå cûúâi coân maäi rung trong gioá, Nhung Khuyïín, U Vûúng ai húäi ai! Ngaây êëy Thên hêìu àùåt tiïåc khoaãn àaäi. Trong luác àang ùn uöëng, Vïå Cöng buöìn baä buöng àuãa noái: - Nûúác biïën, vua mêët, chuáng ta coân vui sûúáng gò maâ ngöìi ùn

uöëng?

Caác chû hêìu nghe noái àïìu àûáng dêåy voâng tay thûa rùçng: - Chùèng hay hiïìn hêìu coá àiïìu chi daåy baão chùng? Vïå Cöng noái: - Nûúác khöng thïí àïí möåt ngaây khöng coá vua. Nay Thaái tûã coân

úã bïn nûúác Thên vêåy phaãi rûúác vïì maâ tön lïn Thiïn tûã. Têìn tûúáng cöng noái: - Hiïìn hêìu noái rêët phaãi, chuáng ta núä naâo ùn uöëng vui vêìy maâ

quïn nhiïåm vuå troång àaåi àoá sao! Quêåt Àöåt noái: - Töi chûa coá cöng caán chi, xin nguyïån qua nûúác Thên rûúác

Thaái tûã cho.

Page 39: Dong chu-liet-quoc

ÀÖNG CHU LIÏÅT QUÖËC 39

http://ebooks.vdcmedia.com

Vïå Cöng caã mûâng, roát rûúåu khuyïn múâi röìi lêåp tûác viïët biïíu chûúng vaâ sûãa sang xe giaá ài àoán Thaái tûã. Caác chû hêìu àïìu xin àem quên theo höå töëng.

Quêåt Àöåt noái: - Viïåc naây khöng phaãi laâ viïåc ài àaánh giùåc, chùèng cêìn phaãi

nhiïìu quên. Chó möåt àaåo quên cuãa töi àêy cuäng àuã röìi. Höm sau, Quêåt Àöåt lïn àûúâng sang nûúác Thên. Luác bêëy giúâ Thaái tûã Nghi Cûåu àang úã nûúác Thên, ngaây ngaây

buöìn bûåc, khöng biïët Thên hêìu ra ài àaä lêu laânh dûä thïë naâo, xaãy coá quên vaâo baáo rùçng:

- Trõnh Thaái tûã àem biïíu chûúng àïën rûúác Thaái tûã vïì Kiïíu Kinh.

Thaái tûã Nghi Cûåu nghe noái, lêåt àêåt ra rûúác vaâo, giúã biïíu ra xem múái hay U Vûúng àaä thaác vïì tay Khuyïín Nhung, liïìn khoác oaâ.

Quêåt Àöåt têu: - Xin Thaái tûã lêëy giang sún, xaä tùæc laâm troång, trúã vïì tûác võ cho

an loâng dên. Thaái tûã noái: - Nay ta àaä mang danh bêët hiïëu vúái thiïn haå, leä ra khöng nïn

trúã vïì trõ nûúác, nhûng chùèng leä khöng nïí lúâi caác trêën chû hêìu. Noái röìi beân sûãa soaån lïn xe trúã vïì Kinh. Vïì àïën núi, thêëy caác trêën chû hêìu àaä dêîn binh ra caách thaânh

ba mûúi dùåm àoán tiïëp. Thaái tûã vaâo thaânh, thêëy cung àiïån hoang taân sêåp àöí, loâng buâi

nguâi ûáa lïå, röìi phuång mïånh Thên hêìu laâm lïî caáo miïëu maâ lïn ngöi, xûng hiïåu Chu Bònh vûúng.

Caác chû hêìu vaâ baá quan triïìu baái tung hö. Bònh vûúng cêìm tay Thên hêìu phaán rùçng: - Trêîm laâ ngûúâi àaä bõ phïë, maâ coân àùång hûúãng nghiïåp töí töng

nhû vêìy cuäng laâ nhúâ úã Quöëc cûåu. Noái xong, beân phong chûác Thên hêìu laâm Thên cöng. Thên hêìu têu:

Page 40: Dong chu-liet-quoc

PHUÂNG MÖÅNG LONG 40

http://ebooks.vdcmedia.com

- Têu Bïå haå, Kiïíu Kinh khöng mêët laâ nhúâ coá quên caác chû hêìu keáo vïì giaãi toãa. Haå thêìn àaä khöng ngùn caãn nöíi Khuyïín Nhung àïí laâm haåi Tiïn Vûúng thò thêåt laâ àùæc töåi.

Noái röìi tûâ chöëi khöng nhêån. Bònh vûúng laåi gia phong cho caác trêën chû hêìu vaâ phong haâm

ên cho Trõnh Baá Hûäu röìi yïët baãn phuã duå nhên dên. Ngaây thûá, vua Bònh vûúng lûu Vïå Cöng laâm Tû àöì, Quêåt Àöåt

laâm Khanh sô taåi triïìu, Chu Cöng Huyïìn laâm Thaái tûã cuâng coi viïåc nûúác. Riïng Thên hêìu vaâ Têìn tûúáng cöng vò àêët nûúác giaáp ranh vúái Khuyïín Nhung nïn phaãi caáo tûâ ra vïì.

Thên hêìu thêëy Quêåt Àöåt tûúáng maåo khöi ngö, thöng minh xuêët chuáng, beân àem con gaái mònh laâ Khûúng thõ gaã cho Quêåt Àöåt.

Nhung chuáa, tûâ ngaây keáo quên vaâo Kiïíu Kinh àaä thuöåc àûúâng thuöåc naâo, tuy bõ caác chû hêìu àaánh baåi song quên sô coân àöng, laåi nghô àïën cöng lao khoá nhoåc maâ khöng àûúåc hûúãng gò, thò giêån lùæm, xua quên vaâo àaánh phaá chiïëm möåt nûäa àêët Kyâ Phong laâm chöî truá quên àïí xêm lêën Kiïíu Kinh.

Bònh vûúng thêëy àêët Kiïíu Kinh trong mêëy thaáng giùåc giaã taân phaá, cung thêët bõ hû, phong caãnh tiïu àiïìu, coá yá muöën dúâi àö sang Laåc ÊËp, beân triïåu caác quan hoãi yá kiïën..

Caác quan cuâng têu: - Laåc ÊËp laâ núi trung têm cuãa thiïn haå, nïn trûúác àêy Tiïn

Vûúng àaä ra cöng sûãa sang rêët vûäng chùæc, goåi laâ Àöng Àö. Nùm naâo úã àoá cuäng coá höåi chû hêìu. Nay nïëu Bïå haå muöën dúâi àö sang àoá thò tiïån lùæm.

Vïå Cöng nghe caác quan têu, thúã daâi, röìi cuái àêìu têu: - Têu Bïå haå, Haå thêìn àaä hún chñn mûúi tuöíi, àûúåc Bïå haå tûúãng

tònh cho dûå vaâo quöëc sûå, nay nïëu caác quan luêån nhû vêåy maâ haå thêìn khöng noái e mang töåi bêët trung. Vaã chùng Kiïíu Kinh laâ núi lêåp nghiïåp àïë, böën bïì nuái söng hiïím trúã, coân Àöng Àö tuy laâ giûäa uám nûúác, nhûng tröëng traãi, khöng laâm sao traánh nöíi muäi giùåc.

Bònh vûúng noái: - Trêîm cuäng biïët Kiïíu Kinh laâ núi Tiïìn Vûúng lêåp nghiïåp, leä

ra phaãi gòn giûä khöng nïn boã phïë, song hiïån nay Khuyïín Nhung cûúáp lêën núi Kyâ Phong, thïë rêët hung hùng. Trong cung, caác kho

Page 41: Dong chu-liet-quoc

ÀÖNG CHU LIÏÅT QUÖËC 41

http://ebooks.vdcmedia.com

taâng bõ chaáy, nïëu sûãa sang e töën cöng cuãa muön dên. Cûåc chùèng àaä trêîm múái dúâi àö qua àoá maâ thöi.

Vïå Cöng têu: - Khuyïín Nhung laâ luä saâi lang chùèng nïn cho noá vaâo nûúác. Búãi

Thên hêìu tñnh liïìu, mûúån binh cuãa noá chùèng khaác naâo múã cûãa rûúác keã cûúáp vaâo, cho nïn cung thêët phaãi tan, Tiïn Vûúng bõ haåi. Nay Bïå haå nïn coi àoá laâ möåt möëi thuâ, quyïët loâng rûãa hêån, bùæt Khuyïín Nhung möí mêåt àem tïë núi Thaái miïëu àïí laâm gûúng. Nïëu Bïå haå traánh keã thuâ thò keã thuâ seä tòm Bïå haå maâ túái. Thuúã trûúác Ngu Thuêën laâm vua úã nhaâ tranh thïìm àêët, vua Àaåi Voä úã cung thêëp heåp maâ khöng tûúãng laâ xêëu, xin Bïå haå xeát laåi.

Chu Cöng-huyïën quyâ têu: - Têu Bïå haå, lúâi luêån cuãa quan Tû àöì khöng àuáng vúái quyïìn

biïën. Trûúác kia Tiïn Vûúng boã viïåc quöëc chñnh, laâm röëi àaåo cang thûúâng maâ sanh giùåc. Viïåc êëy àaä lúä röìi khöng phaãi noái laâm chi. Nay Bïå haå muöån boã hïët nhûäng caái gò xêëu xa luác trûúác, laâm cho moåi ngûúâi ai cuäng thêëy rùçng Bïå haå laâ tûúång trûng cho möåt sûå kiïën quöëc múái meã, thïë thò viïåc dúâi àö rêët coá aãnh-hûúãng töët trong loâng baá taánh.

Vïå Cöng lùæc àêìu, têu: - Têu Bïå haå, thùæng giùåc phaãi cùn cûá úã loâng ngûúâi, maâ coân haäy

dûåa trïn sûác maånh, nghôa laâ phaãi giûä àûúåc nhûäng chöî hiïím yïëu. Nay Thên hêìu àem Khuyïín Nhung vaâo nûúác àùång thò cuäng coá thïí deåp noá àùång. Xin Bïå haå sai sûá hoãi ngûúâi xem coá kïë naâo hay chùng?

Luác àang thûúng nghõ, böîng coá tin Thên hêìu sai ngûúâi àem vùn biïíu àïën.

Bònh vûúng múã ra xem, thêëy trong vùn biïíu viïët nhû sau: Giùåc Khuyïín Nhung àem quên xêm lêën nûúác Thên, xin Bïå haå

nghô tònh àem binh cûáu ûáng, keão nûúác Thên khoá bïì giûä nöíi. Xem biïíu xong, Bònh vûúng noái: - Thên hêìu lo phêån mònh chûa xong, laâm sao lo viïåc trêîm.

Thöi, yá trêîm àaä quyïët caác khanh khaá tuên lúâi

Àoaån truyïìn quan Thaái sû choån ngaây dúâi àö. Vïå Cöng têu:

Page 42: Dong chu-liet-quoc

PHUÂNG MÖÅNG LONG 42

http://ebooks.vdcmedia.com

- Nay vò traánh giùåc maâ Bïå haå dúâi àö, e loâng dên khöng traánh khoãi ly taán. Vêåy xin Bïå haå cho pheáp Haå thêìn àùng baãng cho nhên dên hay àaä.

Vua nhêåm lúâi. Vïå Cöng beân àùng baãng truyïìn-duå dên chuáng ai muöën theo qua Àöng Àö thò sùæm sûãa maâ ài.

Kïë àoá quan Chuác-sûã laâm vùn biïíu caáo vúái nhaâ Thaái miïëu, röìi quan Lïî Böå phoâ thêìn chuã baãy miïëu lïn xe ài trûúác.

Têìn Tûúng Cöng nghe tin vua thiïn àö liïìn thên haânh àem quên höå giaá.

Dên gian giaâ treã dòu àùæt nhau theo vua chùèng biïët bao nhiïu. Têìn Vùn möång thêëy con trúâi Trõnh chuáa nhòn thûúng meå dûúái hêìm Khi Bònh vûúng àïën Laåc Dûúng thêëy phong caãnh töët tûúi, dên

cû truâ mêåt khöng keám gò Kiïíu Kinh, trong loâng mûâng rúä.

Kinh Àö àõnh xong, caã chû hêìu àïìu dêng biïíu chuác mûâng, duy chó coá nûúác Súã chùèng thêëy àïën.

Bònh vûúng nöíi giêån muöën khúãi binh vêën töåi. Quêìn thêìn can rùçng: - Nûúác Súã chùèng tuên vûúng hoáa àaä lêu, xûa Tuyïn vûúng

phaãi lùæm phen chinh phuåc. Tûâ àoá cûá haâng nùm àem cöëng hiïën möåt xe thanh mao àïí duâng àùåt rûúåu maâ tïë tûå. Lïå êëy cuäng chó cho coá chûâng àoá thöi. Nay Bïå haå múái dúâi àö, loâng ngûúâi chûa àõnh, nïëu àem binh chinh phaåt e khoá thùæng. Xin Bïå haå chúâ cho binh huâng tûúáng maånh seä tñnh àïën viïåc àoá cuäng chùèng muöån chi.

Bònh vûúng nghe noái cuäng àöíi giêån laâm vui, khöng tñnh viïåc chinh Nam nûäa.

Kïë àoá Têìn Vûúng Cöng caáo tûâ vïì nûúác. Bònh vûúng noái: - Nay àêët Kyâ Phong bõ giùåc Khuyïín Nhung chiïëm giûä, quêëy

röëi dên laânh. Nïëu nhaâ ngûúi àaánh àuöíi àûúåc thò ta cho àêët êëy àïí àïìn àaáp laåi cöng höå giaá thiïn àö.

Têìn tûúng cöng baái maång lui vïì, sùæm sûãa binh maä lo kïë àaánh àeåp Khuyïín Nhung.

Page 43: Dong chu-liet-quoc

ÀÖNG CHU LIÏÅT QUÖËC 43

http://ebooks.vdcmedia.com

Chùèng bao lêu, giùåc Khuyïín Nhung bõ giïët saåch, tûúáng Khuyïn Nhung laâ Böåt Àònh vaâ Maäng Töëc àïìu tûã trêån, coân Nhung chuáa tröën ra giaäi àêët hoang núi phña Têy maâ taåm truá.

Àêët Kyâ Phong saát nhêåp vaâo nûúác Têìn, röång raäi hún ngaân dùåm. Tûâ êëy nûúác Têìn trúã nïn àaåi quöëc. Thu nhêån àêët Kyâ Phong chùèng bao lêu thò Têìn Tûúng Cöng

mêët, con laâ Têìn Vùn Cöng lïn kïë võ. Möåt höm, Vùn Cöng nùçm möång, thêëy möåt con trùn lúán, tûâ trïn

trúâi sa xuöëng, trong giêy phuát laåi hoáa ra möåt àûáa beá kïu Vùn cöng noái:

- Ta laâ con trúâi sai xuöëng baáo cho nhaâ ngûúi àûúåc biïët: Nhaâ ngûúi seä laâm Baåch àïë giûä nghiïåp núi phña Têy.

Noái röìi biïën mêët. Vùn Cöng àem viïåc êëy hoãi Thaái sûã Àön.

Quan Thaái sûã têu: - Sùæc baåch laâ sùæc cuãa phña Têy. ÊËy laâ àiïìm trúâi cho Chuáa cöng

laâm chuã khùæp phûúng Têy àoá. Vêåy phaãi taå ún trúâi àêët. Vùn Cöng beân lêåp miïîu núi Phu ÊËp maâ thúâ, laåi giïët con trêu

trùæng àïí tïë. Kïë àoá, coá ngûúâi úã xûá Trêìn Thûúng sùn àûúåc möåt con thuá, hònh

thuâ giöëng heo, nhûng löng cûáng maâ nhoån, àaánh khöng chïët. Hoå khöng biïët con gò, beân àem dêng cho Vùn Cöng. Nhûng, khi ài àïën nûãa àûúâng thò gùåp hai àûáa treã chó con vêåt êëy noái: Con thuá naây tïn con Võ, thûúâng úã dûúái àêët, hay ùn oác ngûúâi chïët. Hïî àaánh nhùæm oác noá thò noá chïët.

Con vêåt liïìn àaáp rùçng: - Hai àûáa con nñt naây laâ Trô tinh hiïån lïn. Hïî bùæt àùång con

tröëng thò laâm Vûúng, bùæt àùång con maái thò laâm Baá. Hai àûáa treã nghe con vêåt noái, liïìn biïën mêët. Con thuá cuäng biïën theo. Ngûúâi ài sùn kinh haäi, lêåt àêåt baáo cho Vùn Cöng hay. Vùn Cöng liïìn lêåp miïëu núi nuái Trêìn Thûúng àïí thúâ Trô tinh.

Page 44: Dong chu-liet-quoc

PHUÂNG MÖÅNG LONG 44

http://ebooks.vdcmedia.com

Thuúã êëy taåi nuái Chung Nam coá cêy Tûã lúán, Vùn Cöng muöën àöën vïì xêy cêët cung àiïån, nhûng cûa khöng àûát, buáa chùåt khöng vö. Ai nêëy lêëy laâm laå.

Möåt àïm kia, coá ngûúâi nùçm nguã dûúái göëc cêy nghe möåt bêìy quyã àïën chuác mûâng cêy êëy.

Laåi coá tiïëng hoãi: - Nïëu Têìn vûúng sai ngûúâi boã toác xoäa, vaâ lêëy chó àoã quêën xung

quanh thên cêy thò laâm thïë sao?

Saáng höm sau ngûúâi êëy àem cêu chuyïån baáo laåi cuâng Vùn cöng.

Vùn Cöng sai ngûúâi laâm y nhû vêåy. Quaã thêåt, thên cêy bõ cûa ngaä. Nhûng cêy vûâa ngaä xuöëng thò

möåt con trêu xanh úã trong thên xöng xa, chaåy thùèng xuöëng söng Ung Thuãy. Tûâ àoá, dên chuáng thónh thoaãng laåi thêëy trêu xanh hiïån lïn.

Vùn Cöng sai kyå sô àoán àaánh nhûng trêu xanh quaá maånh, khöng laâm sao àaánh nöíi.

Kyå sô beân boã toác xoäa maâ àaánh, trêu xanh múái chõu chaåy xuöëng nûúác.

Vùn Cöng beân chïë ra cúâ nguä sùæc àïí núi quan trung, laåi lêåp miïîu maâ tïë võ thêìn trêu êëy.

Luác bêëy giúâ, vua Huïå Cöng nûúác Löî nghe nûúác Têìn tïë lïî trúâi, beân sai Thaái tïë Nhûúång àïën xin vua Bònh vûúng cho pheáp mònh àûúåc tïë giao vaâ tïë lïî.

Bònh vûúng khöng cho. Huïå Cöng noái: - Töí ta laâ Chu Cöng, coá cöng lúán vúái nhaâ vua, vaã laåi lïî nhaåc do

töí ta baây chïë, nay con chaáu duâng thò coá haåi chi. Hún nûäa, Thiïn tûã àaä khöng cêëm nûúác Têìn sao laåi cêëm nûúác Löî

Beân khöng kïí àïën maång vua, cûá tïë giao, tïë lïî nhû nhaâ vua vêåy.

Vua Bònh vûúng biïët viïåc êëy nhûng khöng daám noái.

Tûâ àêëy nhaâ Chu ngaây möåt suy yïëu. Caác nûúác chû hêìu chuyïn quyïìn, xêm búâ lêën búâ coäi nhau, gêy röëi rùæm trong khùæp thiïn haå.

Page 45: Dong chu-liet-quoc

ÀÖNG CHU LIÏÅT QUÖËC 45

http://ebooks.vdcmedia.com

Noái vïì Trõnh Thïë tûã laâ Quêåt Àöåt, tûâ khi cha chïët, lïn kïë võ, tûå xûng hiïåu laâ Trõnh voä cöng.

Nhên khi nhaâ Chu suy yïëu, chiïëm caã àêët Quöëc vaâ àêët Khoaái, laâm thaânh möåt nûúác lúán.

Trõnh voä cöng vaâ Vïå voä cöng àïìu kiïm chûác khanh só taåi triïìu nhaâ Chu.

Qua nùm Bònh vûúng thûá mûúâi ba, Vïå voä cöng thêët löåc, coân möåt mònh Trõnh voä cöng bònh chaánh, luác thò vïì nûúác Trõnh, luác laåi úã núi triïìu Chu.

Vúå Trõnh voä cöng laâ Khûúng thõ sanh àûúåc hai trai, con lúán àùåt tïn Ngöå Sanh, con thûá àùåt tïn laâ Àoaån.

Ngöå Sanh vò luác nhoã bõ àeã ngûúåc nïn Khûúng thõ khöng ûa, coân Àoaån thò hònh dung tuêën tuá mùåt muäi khöi ngö, laåi coá sûác khoãe laå thûúâng, nïn àûúåc Khûúng thõ yïu mïën lùæm.

Möåt höm, Khûúng thõ ngoã yá vúái chöìng: - Nïëu Àoaån maâ àûúåc nöëi ngöi Chuáa cöng sau naây thò hún Ngöå

sanh gêëp böåi.

Trõnh voä cöng noái; - Lúán nhoã àïìu coá thûá bêåc, chùèng nïn xaáo tröån luên thûúâng. Vaã

chùng Ngöå Sanh coá lêìm löîi gò maâ laåi boã chaánh lêåp thûá? Beân phong Ngöå Sanh laâm Thïë tûã, coân Àoaån thò phong möåt chöî

nhoã úã Cung Thaânh nïn goåi laâ Cung Thuác Àoaån. Viïåc êëy laâm cho Khûúng thõ khöng vui.

Sau àoá, Voä cöng qua àúâi Ngöå Sanh lïn tûác võ, xûng hiïåu laâ Trõnh trang cöng, röìi cuäng thïë chûác cha maâ laâm Khanh sô núi triïìu nhaâ Chu.

Khûúng thõ phu nhên thêëy Cung Thuác Àoaån chùèng coá quyïìn chi, loâng buöìn baä, noái vúái Trõnh trang cöng:

- Con nöëi nghiïåp cha, laâm chuã nûúác Trõnh, àêët röång mêëy trùm dùåm ngoaâi maâ laåi àïí cho em möåt chöî àêët nhoã moån vêåy maâ àaânh loâng sao?

Trang cöng thûa:

- YÁ mêîu hêåu daåy thïë naâo, xin cho con biïët. Khûúng thõ phu nhên noái:

Page 46: Dong chu-liet-quoc

PHUÂNG MÖÅNG LONG 46

http://ebooks.vdcmedia.com

- Nïëu quaã con thûúng tònh ruöåt thõt thò viïåc gò maâ khöng lêëy àêët Chïë ÊËp phong cho em.

Trang Cöng thûa: - Chïë ÊËp laâ núi hiïím àõa, Tiïn Vûúng àaä coá lúâi di chuác, khöng

nïn àem phong cho ai, trûâ chöî êëy ra mêîu hêåu muöën chöî naâo con cuäng xin vêng lúâi.

Khûúng thõ phu nhên noái: - Nïëu vêåy thò phong cho Àoaån àêët Kinh thaânh. Trang Cöng laâm thinh, khöng noái: - Nïëu khöng bùçng loâng thò töët hún con nïn àuöíi em con ra

khoãi nûúác àïí kiïëm caách dung thên. Trang Cöng buâi nguâi, nhòn meå noái: - Thûa mêîu hêåu, con àêu daám laâm thïë. Ngaây höm sau Trõnh Trang Cöng cho àoâi Cung Thuác vaâo triïìu

phong àêët Kinh thaânh. Quan Àaåi phu Tïì Tuác can rùçng: - Têu Chuáa cöng, Kinh thaânh àêët röång dên àöng chùèng keám gò

Vinh-dûúng, nïëu phong cho Cung Thuác Àoaån ùæt sanh hêåu hoaån! Trõnh Trang Cöng noái: - Lïånh cuãa meå ta, leä naâo ta daám caäi. Beân phong cho Cung Thuác nûúác Kinh thaânh. Cung Thuác baái lônh röìi lui ra, vaâo cung tûâ biïåt Khûúng thõ. Khûúng thõ àuöíi hïët keã taã hûäu ra, röìi noái nhoã vúái Cung Thuác: - Anh con khöng nghô tònh cöët nhuåc baåc àaäi con àaä lêu. Höm

nay súã dô con àûúåc phong àêët Kinh thaânh laâ nhúâ coá meå naâi nó lùæm múái àûúåc. Nay con àïën Kinh thaânh phaãi thao luyïån binh maä dûå bõ cho sùén, luác naâo coá cú höåi, meå seä tin con hay, keáo binh vïì maâ lêëy Trõnh. Meå laâm nöåi ûáng thò caái ngöi cuãa Ngöå Sanh seä vïì tay con khöng khoá!

Cung Thuác laänh maång, tûâ taå qua Kinh thaânh. Tûâ êëy ngûúâi ta goåi Àoaån laâ Thaái Thuác Kinh thaânh Thaái Thuác laåi àoâi hai quan Tïí, Trêìn úã hai vuâng Têy bi vaâ Bùæc

bi àïën duå rùçng:

Page 47: Dong chu-liet-quoc

ÀÖNG CHU LIÏÅT QUÖËC 47

http://ebooks.vdcmedia.com

- Àêët cuãa hai ngûúi chûúãng quaãn, nay àaä thuöåc vïì àêët phong cuãa ta röìi, vêåy tûâ nay thuïë vuå phaãi àem àïën àêy maâ naåp, coân viïåc binh tònh phaãi nghe lïånh ta àiïìu khiïín.

Hai quan biïët Thaái Thuác laâ con cûng cuãa Quöëc mêîu, nïn khöng daám caäi lïånh.

Thaái Thuác laåi thûúâng giaã caách ài sùn àïí luyïån têåp binh sô, göìm thêu caã binh cuãa Têy bó vaâ Bùæc bó, röìi laåi cûúáp luön caã àêët Yïn vaâ àêët Lêm Giïng.

Quan Tïí hai xûá naây thêëy roä haânh àöång böåi phaãn, leán vïì triïìu têu cuâng Trõnh Trang Cöng hay.

Trõnh Trang Cöng nghe têu, móm cûúâi, laâm thinh khöng noái gò caã.

Böîng coá ngûúâi bûúác ra, noái lúán: - Têu Chuáa cöng, töåi cuãa Àoaån àaáng cheám àêìu, sao Chuáa cöng

núä ngöìi yïn? Trõnh Trang Cöng xem laåi, ngûúâi vûâa noái àoá laâ Cöng tûã Lûä,

liïåu laâ Tûã Phong, laâm chûác Thûúång khanh, beân hoãi rùçng:

- Khanh coá yá kiïën gò hay chùng? Cöng tûã Lûä têu: - Thaái Thuác Àoaån yã trong coá quöëc mêîu yïu vò, ngoaâi cêåy coá àêët

Kinh thaânh laâ núi hiïím yïëu, luyïån têåp binh maä, mûu chiïëm àoaåt nûúác Trõnh. Xin Chuáa cöng cho töi àem quên àïën àoá bùæt Àoaån àem vïì trõ töåi.

Trõnh Trang Cöng suy nghô möåt luác, röìi noái: - Thaái Thuác tuy vö àaåo, song töåi löîi chûa roä rïåt. Nïëu giïët noá

khöng khoãi àau loâng meå ta. Hún nûäa, trong tònh ruöåt thõt, ta seä bõ ngûúâi ngoaâi dõ nghõ laâ bêët nghôa, bêët hiïëu.

Cöng tûã Lûä cuái àêìu têu: - Têu Chuáa cöng, nïëu troång tònh ruöåt thõt maâ khöng quyïët

àoaán àûúåc quöëc sûå e khöng traánh khoãi tai hoåa. Trõnh Trang Cöng noái: - Nïëu Thaái Thuác cöë yá böåi phaãn, thò thïë naâo möîi ngaây seä möîi

löång haânh thïm. Chûâng êëy töåi löîi àaä roä raâng nïëu trûâng trõ caách naâo meå ta cuäng khöng noái gò àùång.

Page 48: Dong chu-liet-quoc

PHUÂNG MÖÅNG LONG 48

http://ebooks.vdcmedia.com

Cöng tûã Lûä buâi nguâi, têu: - Kiïën thûác cuãa Chuáa cöng rêët xa, töi khöng thïë naâo saánh kõp.

Song chó e thïë lûåc cuãa Thaái Thuác möîi ngaây möåt to khoá maâ trûâ àûúåc.

Trõnh Trang Cöng hoãi: - Thïë thò bêy giúâ phaãi laâm thïë naâo àïí meå ta khoãi oaán traách ta

laâ vö àaåo Cöng tûã Lûä têu: - Àaä lêu Chuáa cöng khöng vaâo triïìu nhaâ Chu êëy búãi Chuáa

cöng lo viïåc Thaái Thuác. Nay phaãi giaã caách vaâo chêìu Vua Chu àïí cho Thaái Thuác tûúãng Kinh Àö boã vùæng, têët àem binh àïën àêy chiïëm àoaåt. Töi xin àem quên phuåc sùèn úã àêët Kinh thaânh, àúåi Thaái Thuác cûã quên ài, leán vaâo chiïëm giûä. Coân Chuáa cöng cuäng àem möåt àaåo quên theo àûúâng tùæt maâ àaánh êåp laåi, thò Thaái Thuác duâ coá caánh bay lïn trúâi cuäng khöng tröën thoaát.

Trõnh Trang Cöng noái: - Kïë êëy rêët hay, song chúá nïn tiïët lêåu ra ngoaâi.

Cöng tûã Lûä baái taå lui ra. Ngaây thûá Trõnh Trang Cöng thùng àiïån, noái döëi rùçng mònh

bêån sang chêìu Vua Chu, giao viïåc triïìu chñnh cho Tïì Tuác. Khûúng thõ hay àùång tin êëy caã mûâng, viïët mêåt thû sai ngûúâi têm phuác àem àïën Kinh thaânh trao cho Thaái Thuác. Trong thû ûúác heån nöåi trong sú tuêìn thaáng nùm phaãi hûng binh vïì lêëy nûúác Trõnh.

Luác àoá vaâo haå tuêìn thaáng tû, Cöng tûã Lûä àaä sai ngûúâi phuåc núi yïëu löå, nïn bùæt àûúåc ngûúâi àem thû êëy.

Cöng tûã Lûä beân giïët quaách, röìi mang thû àem vïì dêng cho Trõnh Trang Cöng.

Trõnh Trang Cöng rêët àau loâng, nhûng khöng thïí vò tònh maáu muã maâ dung keã phaãn nghõch, beân phong bûác thû êëy laåi nhû cuä, röìi sai ngûúâi têm phuác cuãa mònh àem àïën Kinh thaânh giao cho Thaái Thuác.

Àûúåc thû, Thaái Thuác phuác àaáp heån ngaây möìng nùm thaáng nùm àöång binh vaâ dùån Khûúng thõ àïën ngaây àoá phaãi dûång möåt cêy baåch kyâ trong thaânh àïí biïët chöî tiïëp ûáng.

Trõnh Trang Cöng xem thû phuác àaáp, nghô thêìm:

Page 49: Dong chu-liet-quoc

ÀÖNG CHU LIÏÅT QUÖËC 49

http://ebooks.vdcmedia.com

- Thïë naây thò meå àûâng traách con laâ vö àaåo. Àoaån vaâo tûâ biïåt Khûúng thõ, döëi rùçng mònh ài qua Chu, röìi

keáo binh ra khoãi thaânh àïën àoáng núi Lêm Giïng. Cöng tûã Lûä cuäng leán àem hai trùm cöî xe chiïën qua phuåc gêìn

Kinh thaânh. Thuác Àoaån, tûâ khi tiïëp àûúåc thû àoá liïìn sai con laâ Cöng Tön

Hoaåt qua nûúác Vïå mûúån binh, röìi lêëy cúá trúã vïì Kinh Àö àïí coi viïåc quöëc chñnh, maâ keáo quên ra ài.

Cöng tûã Lûä sai ngûúâi thaám thñnh, hay tin Thuác Àoaån ài röìi beân keáo quên vaâo thaânh, nöìi lûãa lïn laâm hiïåu, chiïu têåp baá taánh kïí roä töåi mûu phaãn cuãa Thuác Àoaån. Do àoá caã thaânh baá taánh àïìu oaán gheát Thuác Àoaån vö cuâng.

Coân Thuác Àoaån keáo quên ra ài chûa àêìy nûãa buöíi, thêëy Kinh thaânh lûãa böëc nghõt trúâi, biïët laâ coá biïën, vöåi àem quên trúã vïì cûáu viïån.

Vïì àïën núi, thêëy Kinh thaânh bõ chiïëm, loâng àêìy cùm tûác, xua quên vêy thaânh cöng phaá.

Chùèng ngúâ, Trõnh Trang Cöng laåi keáo quên àïën àaánh, laâm cho Thuác Àoaån khöng biïët àûúâng naâo maâ chaåy, tuáng thïë phaãi keáo binh àïën àêët Cung laâ chöî àûúåc phong trûúác kia àïí cöë thuã.

Trõnh Trang Cöng dêîn binh àïën phaá thaânh. Cung thaânh chó laâ möåt êëp nhoã, laâm sao cûå laåi binh triïìu,

chùèng bao lêu thaânh bõ phaá. Thuác Àoaån thêëy thïë àaä cuâng, ngûãa mùåt lïn trúâi than rùçng: - Meå ta àaä gaåt ta, ta coân mùåt muäi naâo thêëy anh ta nûäa. Noái röìi ruát gûúm tûå vêån. Trõnh Trang Cöng vaâo thaânh öm thêy Thuác Àoaån khoác röëng

lïn möåt höìi, noái: - Búãi em laâm bêåy nïn tònh huynh àïå phaãi chia lòa. Noái röìi luåc trong mònh Thuác Àoaån thêëy phong thû cuãa

Khûúng thõ gúãi haäy coân, beân lêëy goái chung vúái bûác thû traã lúâi cuãa Thuác Àoaån, röìi sai ngûúâi àem vïì Kinh Àö giao cho Tïì Tuác trònh laåi cho Khûúng thõ.

Page 50: Dong chu-liet-quoc

PHUÂNG MÖÅNG LONG 50

http://ebooks.vdcmedia.com

Trõnh Trang Cöng laåi coân ra lïånh àûa Khûúng thõ sang àêët Dônh maâ taá tuác, vaâ thïì rùçng:

- Nïëu khöng phaãi chöën cûãu tuyïìn chùèng bao giúâ coân thêëy mùåt nhau nûäa.

Phong thû vïì àïën Kinh Àö, Khûúng thõ múã ra xem, loâng theån thuâng khön xiïët, liïåu mònh chùèng coân mùåt muäi naâo thêëy mùåt Trõnh Trang Cöng nûäa, beân lòa khoãi cung mön, ra núi àêët Dônh.

Trõnh Trang Cöng trúã vïì cung, khöng thêëy meå, loâng buöìn baä nghô thêìm:

- Ta àaä eáp loâng maâ àïí em chïët, nay coân núä naâo lòa meå sao àaânh! Nhûng àaä troát lúâi thïì, biïët liïåu sao!

Quan trêën Dônh ÊËp laâ Dônh Khaão Thuác laâ möåt ngûúâi chñ hiïëu, nghe tin Trõnh Trang Cöng àem meå ài an trñ, loâng bêët maän, noái vúái ngûúâi rùçng:

- Duâ meå coá töåi löîi àïën àêu, con cuäng khöng nïn bêët hiïëu. Chuáa cöng laâm nhû thïë thêåt laâ traái àaåo!

Beân nghô ra möåt kïë, bùæt mêëy con chim cuá àem vaâo dêng cho Trõnh Trang Cöng.

Trõnh Trang Cöng hoãi laâ chim gò ? Khaão Thuác têu: - Têu Chuáa cöng, àêy laâ giöëng chim cuá. Giöëng chim naây ban

ngaây dêîu möåt vêåt lúán nhû traái nuái vêîn khöng tröng thêëy, coân ban àïm dêìu vêåt nhoã bùçng súåi toác cuäng thêëy roä. Thêåt laâ möåt giöëng vêåt chó thêëy àûúåc sûå nhoã maâ khöng thêëy àûúåc sûå lúán. Hún nûäa, luác coân nhoã chim meå kiïëm möìi cho ùn, luác lúán lïn noá khöng biïët gò àïën chim meå nûäa, tlêåt laâ giöëng chim bêët hiïëu, nïn bùæt noá maâ ùn thõt.

Trõnh Trang Cöng nghe noái, ngöìi lùång thinh. Chúåt luác àoá coá ngûúâi àem thõt dï laåi dêng cho vua nhùæm rûúåu. Trõnh Trang Cöng cùæt möåt miïëng ban cho Khaão Thuác. Khaão Thuác liïìn choån nhûäng núi ngon cùæt goái laåi möåt goái, cêët

vaâo tuái aáo. Trõnh Trang Cöng lêëy laâm laå hoãi:

- Khanh àïí daânh chi vêåy? Khaão Thuác têu:

Page 51: Dong chu-liet-quoc

ÀÖNG CHU LIÏÅT QUÖËC 51

http://ebooks.vdcmedia.com

- Têu Chuáa cöng, meå töi àaä giaâ maâ trong nhaâ laåi ngheâo khoá, ñt bao giúâ àûúåc ùn miïëng ngon vêåt laå. Nay àûúåc Chuáa cöng ban thûúãng, nïëu khöng daânh cho meå töi thò töi khöng laâm sao yïn loâng àûúåc.

Trõnh Trang Cöng noái: - Ngûúi thêåt laâ möåt ngûúâi con chñ hiïëu. Tiïëc rùçng trêîm khöng

thïí bùçng ngûúi àûúåc. Khaão Thuác giaã böå ngú ngaác, hoãi:

- Quöëc mêîu vêîn àûúåc maånh gioãi cúá sao Chuáa cöng laåi toã yá buöìn baä?

Trõnh Trang Cöng àem cêu chuyïån Thuác Àoaån böåi phaãn, vaâ àaây Khûúng thõ ra àêët Dônh, nay höëi hêån, nhûng mùæc phaãi lúâi thïì khöng laâm sao tröng thêëy mùåt meå.

Khaão Thuác nghe xong, buöìn baã têu: - Thuác Àoaån àaä mêët, tònh cöët nhuåc chia lòa, nay chó coân Quöëc

mêîu maâ Chuáa cöng laåi böå bïí phuång dûúäng e löîi àaåo laâm con. Nïëu Bïå haå àaä lúä lúâi thïì, töi xin dêng kïë, coá thïí tröng thêëy mùåt meå maâ khoãi phaåm lúâi thïì àoá.

Trõnh Trang Cöng mûâng rúä hoãi: - Ngûúâi coá kïë gò haäy giuáp trêîm. Khaão Thuác têu: - Chuáa cöng truyïìn àaâo àêët àïën têån thaåch, röìi laâm möåt caái

nhaâ dûúái hêìm maâ rûúác Quöìc mêîu àïën àoá. Chuáa cöng coi nhû àoá laâ chöën suöëi vaâng. Hai meå con seä cúãi múã àûúåc nöîi loâng nhúá nhung trùæc tõ maâ khöng traái lúâi thïì.

Trõnh Trang Cöng y têu, beân sai Khaão Thuác àem nùm trùm traáng dên khoeã maånh àïën Khuác Vô; àaâo möåt caái hêìm, dûúái nuái Ngûu Tò, sêu hún saáu mûúi trûúång, laâm möåt ngöi nhaâ gaác trïn mùåt suöëi vaâ àùåt thang daâi.

Khaão Thuác baái maång, trûúác tiïn trúã vïì àêët Dônh yïët kiïën Khûúng thõ, noái roä loâng höëi hêån cuãa Trõnh Trang Cöng, muöën rûúác Quöëc mêîu vïì phuång dûúäng, sau àoá, múái àïën Ngûu Tò lo viïåc àaâo suöëi.

Page 52: Dong chu-liet-quoc

PHUÂNG MÖÅNG LONG 52

http://ebooks.vdcmedia.com

Chùèng bao lêu cöng viïåc hoaân thaânh. Khaão Thuác liïìn àûa Khûúng thõ àïën Ngûu Tò vaâ viïët biïíu dêng cho Trõnh Trang Cöng hay.

Trõnh Trang Cöng àïën núi thêëy meå, vöåi suåp laåy, noái: - Ngöå Sanh naây bêët hiïëu, xin mêîu hêåu dung tha. Khûúng thõ buöìn vui lêîn löån, ûáa nûúác mùæt, noái: - Àoá laâ löîi cuãa meå, con àêu coá töåi gò. Noái xong, àúä Trõnh Trang Cöng dêåy. Hai meå con öm nhau khoác sûúát mûúát. Trõnh Trang Cöng coäng meå lïn thang röìi àûa vïì cung. Ngûúâi nûúác Trõnh tröng thêëy, ai nêëy chêëp tay lïn traán, khen

vua laâ ngûúâi chñ hiïëu. ÊËy cuäng nhúâ coá Dônh Khaão Thuác maâ meå con Trõnh Trang

Cöng múái àoaân tuå àûúåc. Trõnh Trang Cöng caãm ún Khaão Thuác, phong cho Khaão Thuác

laâm àïën chûác Àaåi phu, húåp vúái Cöng Tön Yïët maâ chûúãng quaãn viïåc binh quyïìn.

Vïì sau Phan tiïn sinh coá thú khen Khaão Thuác nhû vêìy: Lúâi thïì àaá lúã giûäa muön dên, Löîi àaåo àaânh cam vúái mêîu thên Vñ chùèng mûu cao ngûúâi Khaão Thuác Trang Cöng àêu dïî veån nhên luên. Chu, Trõnh hai nûúác gúãi con tin, Löî, Töëng möåt loâng ài chinh phaåt. Nhùæc laåi con trai Thuác Àoaån laâ Cöng Tön Hoaåt ài viïån binh

nûúác Vïå vïì àïën nûäa àûúâng, hay àûúåc tin cha mònh bõ giïët, beân trúã laåi nûúác Vïå khoác vúái Vïå Hoaân Cöng, toã baây viïåc Trõnh Trang Cöng giïët em, àaây meå.

Vïå Hoaân Cöng nghe noái caã giêån, traách Trõnh Trang Cöng laâ vö-àaåo beân hûng binh àaánh nûúác Trõnh.

Trõnh Trang Cöng hay àûúåc tin beân höåi quêìn thêìn maâ thûúng nghõ.

Page 53: Dong chu-liet-quoc

ÀÖNG CHU LIÏÅT QUÖËC 53

http://ebooks.vdcmedia.com

Cöng tûã Lûä têu: - Nhöí coã khöng têån rïî, thûúâng bõ naãy chöìi. Cöng Tön Hoaåt àaä

tröën thoaát laåi coân àem binh nûúác Vïå vïì àaánh êëy laâ vò Vïå hêìu khöng roä haânh vi cuãa Thuác Àoaån, nïn múái giuáp Cöng Tön Hoaåt àoá. Xin Chuáa cöng viïët thû gúãi cho Vïå hêìu kïí roä cúá sûå, ùæt Vïå hêìu phaãi keáo binh vïì.

Trõnh Trang Cöng khen phaãi, vöåi viïët thû sai sûá àem qua nûúác Vïå.

Tiïëp àûúåc thû, Vïå Hoaân Cöng múã ra xem. Thû rùçng: Ngöå Sanh kñnh dêng Vïå hiïìn hêìu nhaä giaám. Nhaâ töi bêët haånh, anh em saát haåi lêîn nhau, thêåt lêëy laâm xêëu

höí vúái lên quöëc. Nhûng xeát kyä em töi laâ Àoaån àaä lúåi duång loâng hiïëu hûäu cuãa töi maâ sanh àiïìu phaãn phuác. Töi vò sûå nghiïåp tiïìn nhên, buöåc loâng phaãi chõu caãnh cöët nhuåc tûúng taân. Meå töi vò quaá thûúng Àoaån, nïn phaãi traánh ra Dônh ÊËp, nay töi àaä cho ngûúâi rûúác vïì phuång dûúäng, leä ra Cöng Tön Hoaåt phaãi biïët töåi cha, àem mònh sûãa löîi, laåi chaåy sang quyá quöëc viïån binh maâ phaãn loaån. Hiïìn hêìu khöng toã nïn giuáp keã töi loaân. Xeát mònh chùèng coá töåi chi, xin Hiïìn hêìu chúá nghe lúâi Cöng Tön Hoaåt khiïën hai nûúác bêët hoâa, sanh viïåc binh àao, thò thêåt töi lêëy laâm may mùæn!

Vïå Hoaân Cöng xem thû xong, giêåt mònh noái: - Thuác Àoaån bêët nghôa, gêy nïn tai hoåa. Nay ta laåi nghe lúâi

giuáp Cöng Tön Hoaåt hoáa ra ta giuáp keã nghõch sao! Noái röìi lêåp tûác sai ngûúâi ài ruát quên vïì. Nhûng luác àoá Cöng Tön Hoaåt àaä àaánh chiïëm àûúåc àêët Lêm

Giïng. Trõnh Trang Cöng nöíi giêån sai Cao Cûâ Di àem ba vaån binh

röìng àïën àaánh.

Cöng Tön Hoaåt cö thïë laåi phaãi chaåy trúã laåi nûúác Vïå. Cöng tûã Lûä thûâa thùæng àuöíi theo àïën têån biïn giúái nûúác Vïå. Vïå Hoaân Cöng thêëy thïë àem loâng lo lùæng, beân hoåp quêìn thêìn

laåi thûúng nghõ. Cöng tûã Chu Hu baân rùçng:

Page 54: Dong chu-liet-quoc

PHUÂNG MÖÅNG LONG 54

http://ebooks.vdcmedia.com

- Nûúác traân thò lêëy àêët ngùn, giùåc àïën thò lêëy quên chöëng, xûa nay àaä vêåy, lûåa phaãi baân baåc laâm chi?

Quan Àaåi phu Thaåch Thaác têu: - Têu Chuáa cöng. Súã dô quên Trõnh àïën àêy laâ vò ta giuáp cho

Cöng Tön Hoaåt àaánh Trõnh. Nay Chuáa cöng khöng coá yá giuáp Cöng Tön Hoaåt nûäa thò chó cêìn biïn thû phuác àaáp maâ xin löîi, quên Trõnh ùæt ruát vïì.

Vïå Hoaân Cöng khen phaãi, khiïën Thaåch Thaác viïët thû gúãi cho Trõnh Trang Cöng.

Thû rùçng: Hoaân Cöng nûúác Vïå, xin phuác àaáp Trõnh Hiïìn Hêìu nhaä giaám. Töi quaá nghe lúâi Cöng Tön Hoaåt, ngúä Hiïìn Hêìu vö àaåo, giïët

em, giam meå nïn múái cêët quên giuáp Hoaåt. Nay àûúåc roä töåi aác cuãa Thuác Àoaån loâng höëi hêån vö cuâng, töi àaä

ruát quên vïì nûúác. Nïëu Hiïìn Hêìu röång xeát, töi xin bùæt Cöng Tön Hoaåt àûa vïì Trõnh àïí hai nûúác àûúåc giao haão nhû xûa.

Thû xong, sai ngûúâi àem àïën dêng cho Trõnh Trang Cöng. Trõnh Trang Cöng àoåc thú mûâng rúä, noái: - Vïå hêìu àaä biïët löîi ta chúá nïn sanh sûå nûäa. Beân sai ngûúâi ra biïn-aãi, baão Cöng tûã Lûä ruát binh vïì.

Khûúng thõ nghe tin, súå Trõnh Trang Cöng giïët Cöng Tön Hoaåt, beân àïën nùn nó vúái Trõnh Trang Cöng tha töåi cho Hoaåt.

Trang Cöng nïí lúâi meå, vaâ thêëy Hoaåt bõ cö thïë, khöng laâm gò nöíi nûäa, nïn viïët thû cho pheáp Cöng Tö Hoaåt úã ngay bïn nûúác Vïå àïí coi viïåc phuång thúâ Àoaån.

Tûâ êëy Cöng Tön Hoaåt úã bïn nûúác Vïå cho àïën troån àúâi. Noái vïì Chu Bònh vûúng àaä lêu khöng thêëy Trõnh Trang Cöng

vïì triïìu, nhên luác Quaách cöng laâ Kyå Phuâ àïën chêìu, laåi noái nùng lûu loaát lêëy laâm vûâa yá phaán rùçng:

- Bêëy lêu cha con Trõnh Baá chêëp chaánh, nay chùèng biïët yá gò khöng thêëy vïì triïìu. Vêåy trêîm coá yá muöën trao chûác Khanh sô cho khanh àïí lo viïåc nûúác, yá khanh thïë naâo?

Quaách cöng quyâ têu:

Page 55: Dong chu-liet-quoc

ÀÖNG CHU LIÏÅT QUÖËC 55

http://ebooks.vdcmedia.com

- Trõnh Trang Cöng khöng àïën, ùæt trong nûúác coá viïåc. Nïëu Bïå haå cho Haå thêìn quyïìn thïë, Trõnh Trang Cöng khöng nhûäng oaán Bïå haå maâ coân oaán Haå thêìn nûäa. Haå thêìn chùèng daám vêng mïånh.

Chu Bònh vûúng eáp uöíng, nhûng Quaách cöng nhêët thiïët chöëi tûâ vaâ xin vïì nûúác.

Trõnh Trang Cöng tuy khöng qua triïìu Chu, song vêîn coá ngûúâi úã kinh sû doâ la tin tûác. Möîi viïåc gò xaãy ra, Trõnh Trang Cöng àïìu hay biïët.

Búãi vêåy, khi nghe àûúåc tin, Trõnh Trang Cöng lêåp tûác sûãa sang xe giaá àïën Laåc Dûúng ra mùæt Bònh vûúng, vaâ têu rùçng:

- Haå thêìn àöåi ún Bïå haå, cha truyïìn con nöëi, giûä chûác Khanh sô lo viïåc quöëc chaánh, nay haå thêìn xeát mònh bêët taâi, muöën tûâ chûác lui vïì Trõnh, giûä phêån chû hêìu.

Bònh vûúng noái: - Àaä lêu khanh khöng vaâo triïìu, loâng trêîm tröng mong. Nay

àûúåc gùåp khanh chùèng khaác caá gùåp nûúác, sao khanh laåi noái thïë? Trõnh Trang Cöng têu:

- Vò trong nûúác khöng may gùåp biïën, nïn boã viïåc àaä lêu. Haå thêìn laåi àûúåc nghe Bïå haå coá yá phuá viïåc quöëc chaánh cho Quaách cöng. Haå thêìn tröåm nghô taâi àûác Haå thêìn khöng saánh Quaách cöng, nïëu giûä lêëy chûác võ, e mang töåi vúái Bïå haå.

Bònh vûúng nghe Trõnh Trang Cöng, loâng höí theån, vöåi noái: - Trêîm nghe nûúác Trõnh sanh biïën, nïn nhúâ Quaách cöng chêëp

chaánh vaâi höm àïí chúâ khanh àïën. Nhûng Quaách cöng tûâ chöëi maäi, vaã trêîm cuäng àaä cho vïì nûúác. Khanh chúá nghi ngúâ.

Trõnh Trang Cöng têu:

- Têu Bïå haå, viïåc nûúác laâ cuãa nhaâ vua khöng phaãi viïåc riïng cuãa keã Haå thêìn thò quyïìn sûã duång cuäng do nhaâ vua àõnh àoaåt. Nay Quaách cöng coá àuã taâi nùng giuáp nûúác, xin Bïå haå cûá duâng. Haå thêìn seä tûâ chûác àïí khoãi mang tiïëng tham quyïìn cöë võ.

Bònh vûúng thêëy Trõnh Trang Cöng nghi kyå, loâng buöìn baä noái: - Trêîm trao viïåc nûúác cho cha con khanh chùæp chûúãng àaä böën

mûúi nùm, leä ra tònh vua töi khöng àïën nöîi vò chuyïån nhoã moån àoá maâ töín thûúng. Khanh cûá nghi nan, trêîm biïët laâm sao giaãi nöîi loâng cuãa trêîm.

Page 56: Dong chu-liet-quoc

PHUÂNG MÖÅNG LONG 56

http://ebooks.vdcmedia.com

Trõnh Trang Cöng loâng chûa haã giêån, têu: - Têu Bïå haå, nhêåm chûác hay tûâ chûác àoá laâ böín phêån cuãa Haå

thêìn. Haå thêìn tûå xeát mònh trûúác nhiïåm vuå chûá àêu daám khinh maång.

Bònh vûúng noái: - Muöën cho khanh àûúåc thêëy loâng quyá mïën cuãa trêîm, trêîm seä

cho Thaái tûã Höí sang úã bïn nûúác Trõnh laâm con tin. Trõnh Trang Cöng nghe noái, dêåp àêìu têu: - Têu Bïå haå, xin Bïå haå àûâng daåy nhû thïë maâ haå thêìn phaãi

mang tiïëng hiïëp vua. Bònh vûúng noái: - Khöng phaãi thïë! Vò khanh coá taâi chñnh trõ, trêîm muöën cho

Thaái tûã sang àoá du hoåc àïí hêëp thuå nhûäng phong hoáa töët laânh cuãa nûúác Trõnh. Nïëu khanh tûâ chöëi thò quaã loâng khanh àaä húân trêîm àoá.

Trõnh Trang Cöng nhêët àõnh chöëi tûâ, quêìn thêìn thêëy thïë quyâ têu:

- Têu Bïå haå, nïëu Bïå haå khöng àïí con tin thò chùèng lêëy gò àïí giaãi möëi nghi ngúâ cuãa Trõnh Baá, coân Trõnh Baá nhêån con tin thò traái àaåo vua töi. Chi bùçng hai bïn cuâng giao con vúái nhau thò traánh àûúåc nghi ngúâ, maâ tiïëng tùm cuäng troån veån.

Bònh vûúng khen phaãi. Trõnh Trang Cöng múái sai Thïë tûã Höët àïën úã laâm con tin nhaâ

Chu, coân Thaái tûã Höí nhaâ Chu thò laåi sang nûúác Trõnh. Àûúåc ñt lêu Bònh vûúng bùng haâ. Trõnh Trang Cöng vaâ Chu cöng Hùæc Kiïn cuâng coi viïåc nûúác,

beân cho Thïë tûã Höët vïì Trõnh, vaâ rûúác Thaái tûã Höí vïì Chu kïë võ. Thaái tûã Höí nghe vua cha mêët, trong loâng phiïìn naäo, tûå nghô

mònh khöng àûúåc úã nhaâ hêìu haå thuöëc men trong luác lêm chung nïn vïì àïën triïìu phaát bõnh nùång röìi taå thïë.

Con Thaái tûã Höí laâ Lêm lïn nöëi ngöi tûác laâ Chu Hoaân Vûúng. Caác nûúác chû hêìu hay tin àïìu tûåu àïën chõu tang vaâ laâm lïî

chuác mûâng tên vûúng.

Page 57: Dong chu-liet-quoc

ÀÖNG CHU LIÏÅT QUÖËC 57

http://ebooks.vdcmedia.com

Quaách cöng Kyå Phuã àïën trûúác, lo viïåc lïî böå, àêu àoá rêët àaâng hoaâng khiïën cho moåi ngûúâi phaãi khêm phuåc.

Hoaân vûúng lïn ngöi, nghô àïën viïåc cha mònh laâm con tin buöìn baä maâ chïët, laåi thêëy Trõnh Trang Cöng gaánh vaác viïåc nûúác, trong loâng nghi hoùåc, múái kïu Chu cöng Hùæc Kiïn àïën hoãi rùçng:

- Trõnh Trang Cöng bùæt nhaâ Chu gúãi con tin thêåt coá yá khinh vua, loâng trêîm aáy naáy khöng yïn, nïëu àïí va chêëp chaánh lêu ngaây ùæt sanh hoåa. Nay trêîm coá yá giao quyïìn laåi cho Quaách cöng Kyå Phuã laâ ngûúâi rêët lïî àöå yá khanh thïë naâo.

Chu cöng Hùæc Kiïn têu: - Trõnh Trang Cöng laâ ngûúâi haâ khùæc, ñt ra ún, chùèng phaãi töi

trung, leä ra khöng nïn duång. Ngùåt vò nhaâ Chu tûâ luác dúâi àö qua Laåc ÊËp cöng lao nûúác Têìn vaâ nûúác Trõnh rêët lúán, nay tûúác boã quyïìn cuãa Trõnh, töi e Trõnh Baá àem loâng giêån ùæt sanh àiïìu röëi nûúác, xin Bïå haå nïn xeát kyä àaä.

Hoaân vûúng noái: - YÁ trêîm àaä tuyïåt khöng thïí ngöìi ngoá Trõnh Baá chuyïn chïë

àûúåc. Höm sau, Hoaân vûúng lêm triïìu, kïu Trõnh Trang Cöng noái: - Khanh laâ cûåu thêìn cuãa Tiïn Vûúng, trêîm khöng daám eáp

buöåc theo quêìn liïu maâ laâm nhoåc loâng khanh. Vêåy khanh chúá cho trêîm bêët nghôa.

Trõnh Trang Cöng vûâa cûúâi, vûâa têu: - Nghôa laâ Bïå haå baão töi traã chûác maâ vïì nûúác? Àoaån bûúác ra ngoaâi, neát mùåt hùçm hùçm noái vúái moåi ngûúâi: - Vua treã con naây böåi baåc lùæm, khöng thïí giuáp àùång! Noái xong, lïn xe trúã vïì nûúác Trõnh. Thïë tûã Höët àem caác quan ra têån biïn thuây tiïëp àoán. Trõnh Trang Cöng kïí cöng viïåc vua Hoaân vûúng baåc àaäi.

Caác quan ai nay àïìu bêët bònh. Quan Àaåi phu Cao Cûâ Di noái: - Chuáa ta giuáp nhaâ Chu àïën nay àaä hai àúâi, cöng traång rêët

lúán. Vaã laåi Thaái tûã Höí úã nûúác ta chûa coá gò thêët lïî, nay laåi boã Chuáa

Page 58: Dong chu-liet-quoc

PHUÂNG MÖÅNG LONG 58

http://ebooks.vdcmedia.com

cöng duâng Quaách cöng kyå phuã, thêåt laâ bêët nghôa. Xin Chuáa cöng ra binh àaánh nhaâ Chu, phïë Hoaân vûúng maâ lêåp vua khaác, nhû thïë caác chû hêìu múái kñnh nïí nûúác Trõnh.

Dônh Khaão Thuác noái: - Khöng nïn thïë! Àaåo vua töi nhû tònh meå con. Chuáa cöng àaä

khöng thuâ meå sao laåi thuâ Chuáa àûúåc! Chuáa cöng nïn kiïn nhêîn ñt lêu àúåi cho Hoaân vûúng höëi hêån maâ troång duång, nïëu noáng nêíy e laâm mêët khñ tiïët mêëy àúâi cuãa nhaâ Trõnh.

Tïë Tuác têu: - Theo töi tûúãng caã hai ngûúâi àïìu coá lyá. Vêåy töi coá möåt yá dung

hoâa hún, laâ cêìn doâ xeát thaái àöå Hoaân vûúng trûúác àaä. Nay àem möåt àaåo binh sang àêët nhaâ Chu lêëy cúá mêët muâa, mûúån luáa úã Laåc ÊËp vaâ Ön ÊËp, nïëu nhaâ Chu traách phaåt, ta seä sanh sûå, bùçng khöng Chuáa cöng seä vaâo chêìu àïí can giaán Hoaân vûúng.

Trõnh Trang Cöng cho laâ phaãi, beân sai Tïì Tuác cùæt quên keáo àïën Ön ÊËp.

Quan giûä Ön ÊËp laâ Ön Àaåi phu, thêëy thïë la hoaãng: - Sao ngaâi laåi laâm ngang nhû thïë. Chûa coá lïånh Hoaân vûúng

töi khöng thïí naâo cho mûúån luáa àûúåc. Tïì Tuác noái: - Hiïån nay úã àêy luáa maåch àang chñn, coân nûúác ta thiïëu luáa

ùn, nïëu khöng cho mûúån ta cûá tûå tiïån gùåt lêëy. Noái xong khiïën quên àem liïìm haái xuöëng ruöång maâ gùåt. Ön Àaåi phu thêëy quên Trõnh maånh quaá khöng daám ngùn caãn,

vöåi chaåy vïì Laåc Dûúng cêëp baáo. Hoaân vûúng nöíi giêån àõnh hûng binh àaánh Trõnh, nhûng Chu

cöng Hùæc Kiïn can rùçng: - Tïì Tuác gùåt luáa tröåm êëy chó laâ viïåc nhoã ngoaâi biïn àònh. Bïå haå

khöng nïn vò viïåc nhoã maâ boã viïåc lúán, xin cûá lêëy àaåi lûúång àöëi xûã Trõnh Trang Cöng seä ùn nùn maâ höëi caãi.

Hoaân Cöng nhêån lúâi, truyïìn canh giûä búâ coäi nghiïm ngùåt coân viïåc gùåt luáa thò boã qua khöng noái àïën.

Tïì Tuác àoáng quên trïn àêët Chu ba thaáng, khöng thêëy gò, beân trúã vïì phuåc chó.

Page 59: Dong chu-liet-quoc

ÀÖNG CHU LIÏÅT QUÖËC 59

http://ebooks.vdcmedia.com

Trõnh Trang Cöng thêëy thïë coá yá ùn nùn, höëi hêån, beân tñnh viïåc qui triïìu Chu bïå kiïën Hoaân vûúng.

Trõnh Trang Cöng sùæp lïn àûúâng thò böîng coá Tïì Hi Cöng sai sûá qua múâi sang Thaåch Mön phoá höåi.

Trõnh Trang Cöng àaä coá yá muöën giao ûúác vúái Tïì hêìu, nay sùén dõp beân lïn àûúâng phoá höåi.

Khi gùåp Tïì Hi Cöng, Trõnh Trang Cöng cuâng kïët laâm anh em sanh-tûã, uöëng maáu ùn thïì, heån giuáp àúä lêîn nhau trong cún hoaån naån.

Tïì Hi Cöng, sau khi hoãi thùm, biïët Thïë tûã Höët chûa àõnh gia thêët beân toã yá rùçng:

- Töi coá möåt àûáa con gaái, tuöíi vûâa cêåp kï, taâi maåo göìm àuã, nhû hiïìn hêìu bùçng loâng töi seä gaä cho Thïë tûã Höët.

Trõnh Trang Cöng nghe noái rêët àeåp daå. Hai bïn giaä biïåt ra vïì. Vïì àïën Kinh Àö, Trõnh Trang Cöng thuêåt chuyïån êëy laåi vúái

Thïë tûã Höët. Thïë tûã Höët thûa: - Viïåc phöë ngêîu cöët phaãi cên xûáng, nay nûúác ta nhoã, nûúác Tïì

lúán kïët hön vúái nhau àêu phaãi caách. YÁ con tûúãng khöng nïn vúái cao laâm gò.

Trõnh Trang Cöng noái: - Àoá laâ yá kiïën cuãa Tïì Hi Cöng ûúác muöën chúá àêu phaãi yá cuãa

cha. Vaã laåi, kïët nghôa vúái Tïì, ngaây sau coá thïí tûúng trúå àûúåc, sao con laåi tûâ chöëi?

Thïë tûã Höët thûa: - Thên trai böín phêån phaãi tûå lêåp, leä àêu tröng mong vaâo sûå

baão trúå cuãa keã khaác. Trõnh Trang Cöng nghe noái, khen con coá chñ khñ vaâ khöng eáp

nûäa. Sau àoá, sûá Tïì qua Trõnh biïët àûúåc chuyïån Thïë tûã Höët tûâ chöëi

viïåc hön nhên, trúã vïì thuêåt laåi vúái Tïì Hi Cöng. Tïì Hi Cöng khen thêìm:

Page 60: Dong chu-liet-quoc

PHUÂNG MÖÅNG LONG 60

http://ebooks.vdcmedia.com

- Nïëu vêåy thò Trõnh Thïë tûã quaã laâ möåt keã can cûúâng, laåi àêìy loâng khiïm nhûúång. Nhûng thöi! Con gaái ta nhoã, viïåc àoá chûa muöån gò.

Möåt höm, Trõnh Trang Cöng àang thûúng nghõ vúái quêìn thêìn vïì viïåc ài chêìu Chu Vûúng, xaãy coá tin baáo rùçng Cöng tûã nûúác Vïå laâ Chu Hu àaä giïët vua Vïå Hoaân Cöng maâ soaán võ.

Trõnh Trang Cöng thêët kinh, vöî tay xuöëng baân than: - Thöi röìi! Chùèng bao lêu nûäa nûúác Trõnh ta xaãy ra binh biïën.

Caác quan khöng hiïíu, ngú ngaác hoãi: - Do àêu maâ Chuáa cöng laåi tiïn liïåu nhû thïë? Trõnh Trang Cöng noái: - Chu Hu laâ möåt àûáa hung hùng. Nay soaán ngöi nûúác Vïå têët

thõ oai vúái caác nûúác lên bang. Nûúác ta trûúác kia coá hiïìm khñch, chùæc laâ bõ va dêëy binh àaánh trûúác. Vêåy phaãi àïì phoâng múái àûúåc.

Chu Hu naây nguyïn laâ con thûá ba cuãa Vïå Trang Cöng. Vïå Trang Cöng trûúác kia lêëy baâ Trang Khûúng nûúác Tïët rêët

àeåp maâ khöng con, sau laåi lêëy naâng Lïå Vô nûúác Trêìn laâm thûá, Lïå Vô cuäng khöng con, nïn Vïå Trang Cöng laåi lêëy em gaái cuãa Lïå Vô laâ Àaâi Vô.

Naâng naây sanh àûúåc hai trai laâ Hoaân vaâ Tên. Baâ Trang Khûúng rêët töët tñnh, khöng hïì biïët ghen tuöng, àem

Hoaân vïì nuöi laâm con, röìi laåi dêng cho Vïå Trang Cöng möåt cung nûä.

Ngûúâi cung nûä naây sanh àûúåc möåt trai, tûác laâ Chu Hu. Chu Hu taánh hung baåo, nhûng Vïå Trang Cöng laåi rêët yïu quyá. Do àoá, Chu Hu möîi ngaây möåt löång haânh, bêët chêëp lúâi giaáo

huêën. Thaåch Thaác thêëy thïë àaä nhiïìu lêìn khuyïn Vïå Trang Cöng: - Chuáa cöng cêìn phaãi trêën aáp cöng tûã, keão sau naây khoá traánh

tai vaå! Coân Thaåch Thaác laåi cuäng coá möåt àûáa con trai laâ Thaåch Hêåu

thûúâng giao du vúái Chu Hu, ruã nhau sùn bùæn, luyïån têåp voä nghïå, laâm lùæm àiïìu nhiïîu haåi dên chuáng.

Page 61: Dong chu-liet-quoc

ÀÖNG CHU LIÏÅT QUÖËC 61

http://ebooks.vdcmedia.com

Thaåch Thaác caã giêån àaánh àêåp nhiïìu lêìn, nïn Thaåch Hêåu boã nhaâ vaâo thaânh úã luön vúái Chu Hu.

Thaåch Thaác cuäng àaânh boá tay trûúác àûáa con ngöî nghõch àoá. Sau Vïå Trang Cöng mêët, Hoaân lïn ngöi kïë võ tûác laâ Vïå Hoaân

Cöng. Vïå Hoaân Cöng vöën nhu nhûúåc, khöng laâm àûúåc viïåc lúán. Thaåch Thaác thêëy thïë caáo quan khöng tham dûå triïìu chñnh

nûäa. Luác bêëy giúâ Chu Hu khöng coân kiïng nïí ai nûäa, mûu tñnh vúái

Thaåch Hêåu, toan viïåc cûúáp ngöi. Röìi gùåp luác vua Bònh vûúng nhaâ Chu mêët, Vïå Hoaân Cöng sùæp

sûãa ài àiïëu tang, Chu Hu àûúåc dõp baân vúái Thaåch Hêåu. Thaåch Hêåu noái: - Àoá laâ dõp töët. Ngaây mai Cöng tûã baây tiïåc tiïîn haânh àûa Chuáa

cöng. Töi seä cho quên sô phuåc úã phoâng tiïåc. Luác àang ùn uöëng Chu Cöng tûã ruát gûúm ra maâ haå saát Chuáa cöng ài thò lo gò khöng àoaåt àûúåc ngöi baáu.

Chu Hu caã mûâng, laâm y kïë. Saáng höm sau Chu Hu baây tiïåc úã Cung Quaán röìi múâi Vïå Hoaân

Cöng àïën dûå. Chu Hu nêng ly rûúåu noái: - Nay huynh hêìu ài xa, em xin coá ly rûúåu tiïîn haânh. Vïå Hoaân Cöng noái: - Hiïìn àïå quaá nhoåc loâng! Chùèng qua ta ài vùæng möåt thaáng röìi

laåi trúã vïì. Chó mong hiïìn àïå tröng coi viïåc quöëc chñnh cho cêín thêån laâ töët röìi!

Noái xong, Vïå Hoaân Cöng roát möåt cheán rûúån trao cho Chu Hu àïí giaä biïåt.

Hai ngûúâi nêng ly vui veã. Àûúåc möåt luác Chu Hu giaã say laâm rúi ly rûúåu xuöëng àêët, röìi cuái xuöìng lûúåm ly ài rûãa.

Vïå Hoaân Cöng khöng ngúâ nïn bõ Chu Hu leán ra phña sau lûng ruát gûúm àêm möåt nhaát boã maång.

Page 62: Dong chu-liet-quoc

PHUÂNG MÖÅNG LONG 62

http://ebooks.vdcmedia.com

Luác àoá, Thaåch Hêåu dêîn nùm trùm quên giaáp vêy chùåt Cung quaán, nïn khöng ai àaám traái lïånh.

Giïët vïå Hoaân Cöng xong, Chu Hu lïn tûác võ, vaâ phong cho Thaåch Hêåu laâm Thûúång Àaåi phu.

Coân em ruöåt cuãa Vïå Hoaân Cöng laâ Tên boã tröën qua nûúác Hònh laánh naån.

Vûâa lïn ngöi àûúåc ba ngaây, Chu Hu nghe dên chuáng baân taán vïì viïåc mònh giêåt anh, soaán ngöi, loâng bûåc tûác, kïu Thaåch Hêåu vaâo hoãi yá kiïën.:

- Nay ta múái tûác võ, oai quyïìn trong thiïn haå chûa àûúåc bao nhiïu, muöën cho caác nûúác nïí vò, têët phaãi hûng binh chinh phaåt. Vêåy theo yá ngûúâi nïn àaánh nûúác naâo trûúác?

Thaåch Hêåu têu: - Caác lên quöëc àïìu chùèng coá thuâ hiïìm chi, duy chi coá nûúác

Trõnh trûúác kia coá thuâ hiïìm vúái ta viïåc Cöng Tön Hoaåt. Tiïn Cöng àaä nhûúång böå cêìu hoâa trong luác quên Trõnh keáo túái búâ coäi, thêåt laâ àiïìu quöëc nhuåc. Nay Chuáa cöng muöën dûång binh, xin haäy àaánh Trõnh trûúác.

Chu Hu noái: - Nûúác Trõnh vûâa lêåp minh thïå vúái nûúác Tïì taåi Thaåch Mön,

nïëu nay àaánh Trõnh ùæt Tïì àem binh giuáp, nûúác ta cûå sao nöíi? Thaåch Hêåu têu. - Nïëu muöën àaánh Trõnh, Chuáa cöng phaãi sai sûá sang nûúác

Töëng, nûúác Löî àïí cêìu hoå ra binh giuáp sûác. Röìi mûúån thïm binh nûúác Trêìn, nûúác Saái hiïåp laåi maâ àaánh thò lo gò chùèng thùæng.

Chu Hu noái:

- Trêìn vaâ Saái laâ hai nûúác nhoã, xûa nay vêîn tuâng phuåc nhaâ Chu, nay nhaâ Chu nghõch vúái Trõnh, thò ta coá thïí mûúån binh hai nûúác êëy àaánh Trõnh àûúåc. Duy chó coá Löî vaâ Töëng laâ hai nûúác lúán rêët khoá naâi hoå giuáp mònh.

Thaåch Hêåu têu: - Chuáa cöng chûa roä, nûúác Töëng xûa Töëng muåc cöng nöëi ngöi

anh laâ Tuyïn Cöng. Sau Töëng Muåc Cöng gêìn thaác, muöën baáo ún anh, nïn boã con ruöåt laâ Bùçng, truyïìn ngöi cho con ngûúâi anh laâ Dû Di. Bùçng oaán cha vaâ rêët gheát Dû Di nïn boã sang nûúác Trõnh cû

Page 63: Dong chu-liet-quoc

ÀÖNG CHU LIÏÅT QUÖËC 63

http://ebooks.vdcmedia.com

nguå. Nûúác Trõnh àaä chûáa Bùçng laåi coá yá giuáp Bùçng àaánh Töëng, cûúáp ngöi cuãa Dû Di. Nay nhên viïåc naây maâ ruã Dû Di hiïåp binh àaánh Trõnh, ùæt Dû Di khöng tûâ chöëi. Coân nûúác Löî thò Cöng tûã Vêån chûúãng quaãn caã binh quyïìn, xem Löî Hêìu chùèng ra chi. Nïëu àem nhiïìu tiïìn cuãa höëi löå cho Cöng tûã Vêån ùæt nûúác Löî hûng binh ngay.

Chu Hu nghe noái loâng phêën khúãi, lêåp tûác sai sûá sang Löî, Trêìn Saái.

Coân nûúác Töëng vò phaãi coá möåt sûá giaã ùn noái bùåt thiïåp múái xong nïn chûa choån àûúåc ngûúâi.

Thaåch Hêåu têu: - Nay coá Ninh Dûåc, ngûúâi àêët Trung Mêu, vöën laâ möåt keã

miïång lûúäi. Xin Chuáa cöng sai ngûúâi êëy ài ùæt thaânh sûå. Chu Hu y lúâi, liïìn sai Ninh Dûåc sang mûúån binh nûúác Töëng Ninh Dûåc baái maång, lêåp tûác lïn ngûåa ra ài. Àïën núi vaâo yïët kiïën. Töëng Tûúng Cöng hoãi: - Taåi sao laåi cûã binh àaánh Trõnh? Ninh Dûåc têu:. - Trõnh Trang Cöng vö àaåo, giïët em, àaây meå, khiïën cho Cöng

Tön Hoaåt tröën sang nûúác töi tyå naån. Trõnh Trang Cöng laåi mûúån cúá êëy xêm lêën búâ coäi, Tiïn Vûúng töi vò nhu nhûúåc maâ cêìu hoâa. Nay Chuáa cöng töi quyïët hûng binh rûãa nhuåc. Vò nghô àïën chöî chuáng ta àïìu coá thuâ chung vúái nûúác Trõnh nïn Chuáa cöng töi khiïën töi sang àêy maâ cêìu viïån.

Töëng Tûúng Cöng noái: - Ta cuâng nûúác Trõnh xûa nay chùèng coá thuâ hiïìm chi, sao

ngûúi laåi nghô nhû thïë? Ninh Dûåc ön töìn noái: - Coá leä Chuáa cöng àaä khöng nhúá ngöi vua naây ai truyïìn laåi cho

Chuáa cöng chùng? Töìng Tûúng Cöng móm cûúâi noái: - Cuãa Vûúng thuác ta laâ Töëng Muåc Cöng truyïìn laåi. Ninh Dûåc noái:

Page 64: Dong chu-liet-quoc

PHUÂNG MÖÅNG LONG 64

http://ebooks.vdcmedia.com

- Tûâ xûa nay, hïî cha thaác thò truyïìn ngöi laåi cho con laâ leä thûúâng. Töëng Muåc Cöng tuy coá loâng töët, truyïìn ngöi laåi cho Chuáa cöng, song cöng tûã Bùçng hiïån nûúng nguå núi àêët Trõnh, lùm le mûúån binh nûúác Trõnh vïì phuåc nghiïåp. Nhû thïë Chuáa cöng laâm sao yïn àûúåc. Nay àaánh Trõnh laâ möåt cú höåi töët àïí cho Chuáa cöng trûâ möëi haåi cho nûúác Töëng sau naây.

Töëng Tûúng Cöng lêu nay àaä coá yá nghi kyå Cöng tûã Bùçng, nay Ninh Dûåc noái àuáng yá, liïìn nhêån lúâi giuáp Vïå àaánh Trõnh.

Luác êëy coá quan Àaåi tû maä, vöën gioâng doäi vua Thang, tïn Khöng Phu Gia thêëy Töëng Tûúng Cöng nhêån lúâi giuáp Vïå, beân can rùçng:

- Xin Chuáa cöng chúá nghe lúâi nguåy biïån cuãa sûá nûúác Vïå. Nïëu bùæt töåi Trõnh Trang Cöng giïët em, boã tuâ meå thò Chu Hu giïët anh àoaåt ngöi laåi khöng phaãi töåi sao? Quïn töåi mònh, kïët töåi keã khaác, êëy khöng phaãi laâ lúâi chên chñnh.

Tuy nhiïn, Töëng Tûúng Cöng vò àaä hûáa lúä vúái Ninh Dûåc, nïn chùèng nghe lúâi can giaán, nöåi ngaây êëy hûng binh.

Coân nûúác Löî, Cöng tûã Vêån àaä ùn höëi löå cuãa nûúác Vïå röìi, nïn cuäng rêìm röå keáo binh sang. Trêìn vaâ Saái cuäng àïìu tïì tûåu àuã mùåt.

Nùm nûúác hoåp laåi cûã nûúác Töëng laâm Minh chuã, Thaåch Hêåu laâm Tiïn phong, Chu Hu ài hêåu àaåo, chúã theo rêët nhiïìu lûúng thûåc, luä lûúåt keáo qua cûãa Àöng Thaânh cuãa nûúác Trõnh.

Trõnh Trang Cöng hay tin, liïìn hoåp caác quan àaåi thêìn laåi baân baåc.

Trong triïìu ngûúâi chuã chiïën, keã chuã hoâa, yá kiïën röån raâng chûa quyïët.

Trõnh Trang Cöng móm cûúâi noái: - Caác quan chûa baân àûúåc gò hay. Nhûng cûá theo thiïín kiïën

cuãa ta thò Chu Hu vûâa múái nöíi loaån àoaåt ngöi anh, dên tònh trong nûúác khöng phuåc, nay va mûúån oaán cuä, cûã binh sang àaánh nûúác ta, chó cöët àïí cho dên nûúác Vïå súå àoá thöi. Cöng tûã Vêån thò vò ham tiïìn höëi löå maâ cûã binh sang àaánh chûá khöng phaãi yá muöën cuãa Löî Ên Cöng. Trêìn vaâ Saái thò khöng coá oaán cûâu gò vúái nûúác Trõnh, thïë thò böën nûúác àoá khöng àaáng súå. Duy chó coá Töëng, gheát Cöng tûã Bùçng tröën traánh trïn àêët Trõnh, nïn thûåc loâng quyïët àaánh. Nay ta àûa Cöng tûã Bùçng ra truá núi àêët Trûúâng Caác, binh Töëng hay tin ùæt keáo

Page 65: Dong chu-liet-quoc

ÀÖNG CHU LIÏÅT QUÖËC 65

http://ebooks.vdcmedia.com

quên ra àoá. Trong luác êëy, ta khiïën Cöng tûã Lûä dêîn quên ra cûãa Àöng àaánh vúái Chu Hu, röìi giaã thua maâ chaåy. Chu Hu vöën laâm oai, àaä àaánh thùæng têët nhiïn keáo quên vïì chûá khöng daám úã lêu trïn àêët Trõnh, súå trong nûúác coá loaån. Búãi vò hiïån nay nûúác Vïå coân coá Thaåch Thaác laâ möåt töi trung cuãa Vïå Hoaân Cöng, laâm sao chõu khoanh tay ngöìi ngoá Chu Hu phaãn phuác àûúåc! Tònh traång Chu Hu hiïån nay lo phêån mònh chûa àuã, coá àêu laåi laâm haåi ta àûúåc sao?

Caác quan cêån thêìn nghe noái àïìu cho laâ phaãi. Trõnh Trang Cöng liïìn khiïën quan Àaåi phu Haâ Thuác Dônh

àem möåt àaåo quên àûa Cöng tûã Bùçng qua Trûúâng Caác, röìi laåi sai ngûúâi àïën noái vúái Töëng Tûúng Cöng rùçng:

- Cöng tûã Bùçng tröën sang nûúác töi, töi khöng núä giïët, nïn bùæt àaây ra Trûúâng Caác, vêåy xin Chuáa cöng àõnh àoaåt.

Töëng Tûúng Cöng hay àûúåc tin lêåp tûác keáo àaåi binh ra vêy núi Trûúâng Caác.

Ba nûúác Trêìn, Saái vaâ Löî thêëy binh Töëng ài röìi, coá yá chaán naãn muöën ruát binh vïì, nïn luác nghe Cöng tûã Lûä àem quên àaánh Vïå úã cûãa Àöng cuäng khöng buöìn tiïëp ûáng.

Page 66: Dong chu-liet-quoc

PHUÂNG MÖÅNG LONG 66

http://ebooks.vdcmedia.com

HÖÌI 4

VÒ NGHÔA, THAÅCH THAÁC GIÏËT CON, MÛÚÅN LÏÅNH, TRANG CÖNG ÀAÁNH TÖËNG

Thaåch Hêåu ra lïånh àaánh vúái Cöng tûã Lûä chûa àûúåc vaâi hiïåp, Cöng tûã Lûä àaä boã chaåy.

Thaåch Hêåu thûâa thïë rûúåt theo àïën cûãa phña Têy, thò Cöng tûã Lûä àaä keáo binh vaâo thaânh àoáng chùåt cûãa laåi, khöng ra àaánh nûäa.

Thêëy vêåy, Thaåch Hêåu cho quên sô gùåt hïët luáa maåch úã ngoaâi thaânh, röìi ra lïånh ban sû.

Chû tûúáng khöng roä yá gò, keáo àïën hoãi Chu Hu: - Binh ta thùæng trêån, leä ra phaãi thûâa thïë maâ têën cöng, sao laåi

lui binh? Chu Hu nghe noái, àem loâng nghi ngúâ, àoâi Thaåch Hêåu àïën chêët

vêën. Thaåch Hêåu àuöíi hïët keã taã hûäu ra ngoaâi, röìi noái vúái Chu Hu: - Binh Trõnh vöën àaä maånh, maâ Trõnh Trang Cöng laåi laâ

Khanh sô bïn triïìu Chu. Quên ta àaánh thùæng möåt trêån, danh vang trong thiïn haå, êëy laâ àaä àaåt àûúåc muåc àñch röìi. Nay Chuáa cöng múái lïn ngöi, viïåc nûúác chûa àõnh, nïëu úã ngoaâi lêu ngaây e trong nûúác coá biïën.

Chu Hu nghe noái, nhû sûåc tónh,vöåi vaä àaáp: - Lúâi ngûúi luêån rêët phaãi leä. Nïëu khöng coá ngûúi thûåc ta chûa

nghô àïën. Kïë àoá ba nûúác Trêìn, Saái, Löî àïìu àïën chuác mûâng Chu Hu

thùæng trêån. Chu Hu xin caác nûúác ban sû, ai ruát quên vïì nûúác nay. Kïí tûâ

ngaây hûng binh àïën ngaây lui bònh chó coá nùm ngaây. Thaåch Hêåu àùæc thùæng loâng hiu hiu tûå àùæc trûúng cúâ, gioáng

tröëng, rêìm röå trúã vïì.

Page 67: Dong chu-liet-quoc

ÀÖNG CHU LIÏÅT QUÖËC 67

http://ebooks.vdcmedia.com

Chu Hu hoãi: - Ngûúâi trong nûúác chûa chõu phuåc thò phaãi laâm thïë naâo? Thaåch Hêåu noái: - Muöën cho dên phuåc thò bùæt nhûäng keã àûúåc dên tin tûúãng

phuåc mònh. Cha töi trûúác kia laâm Thûúång Khanh, ai cuäng mïën àûác, nay xin Chuáa cöng triïåu cha töi vaâo dûå viïåc quöëc chñnh, thò ngöi baáu ùæt vûäng.

Chu-hu nghe theo lúâi, khiïën ngûúâi àem möåt cùåp baåch bñch, vaâ nùm trùm höåc gaåo trùæng àïën cêìu Thaåch Thaác vaâo chêìu nghõ viïåc.

Thaåch Thaác giaã àau, tûâ chöëi khöng nhêån. Chu Hu hoãi Thaåch Hêåu: - Cha cuãa khanh khöng chõu vaâo chêìu, yá ta muöën àïën àoá àïí

hoãi kïë, coá nïn chùng? Thaåch Hêåu têu: - Chuáa cöng àïën àoá võ têët àaä àûúåc gùåp mùåt. Àïí töi lêëy lïånh vua

maâ triïåu ngûúâi àïën thò hún. Noái röìi trúã vïì nhaâ, vaâo toã vúái Thaåch Thaác nöîi loâng kñnh mïën

cuãa Chu Hu. Thaåch Thaác hoãi: - Tên quên muöën triïåu cha vaâo triïìu laâm chi? Thaåch Hêåu thûa: - Vò loâng dên trong nûúác chûa phuåc Tên quên súå ngöi baáu

khöng vûäng nïn muöën nhúâ phuå thên chó giaáo. Thaåch Thaác noái: - Möîi chû hêìu lïn ngöi phaãi coá lïånh vua múái chñnh àaáng. Nay

nïëu Tên quên muöën àûúåc moåi ngûúâi tuâng phuåc thò phaãi vaâo chêìu vua nhaâ Chu. Khi vua nhaâ Chu chêëp thuêån, ban aáo muä, thò ngûúâi trong nûúác seä vêng mïånh.

Thaåch Hêåu noái: Lúâi phuå thên daåy rêët phaãi. Song vö cúá vaâo chêìu nhaâ Chu e bõ

nghi ngúâ. Vêåy phaãi coá ngûúâi àïën àoá têu trònh trûúác thò múái xong. Thaåch Thaác noái:

Page 68: Dong chu-liet-quoc

PHUÂNG MÖÅNG LONG 68

http://ebooks.vdcmedia.com

- Viïåc àoá khöng khoá khùn gò. Trêìn hêìu laâ möåt ngûúâi àûúåc Chu Vûúng yïu chuöång lêu nay chûa hïì boã phïë möåt lïî triïìu sinh naâo. Hún nûäa, vûâa röìi, Trêìn laåi àem binh giuáp Vïå àaánh Trõnh, thò tònh giao haão giûäa Vïå vaâ Trêìn àang mêåt thiïët. Tên quên cûá sang nûúác Trêìn, nhúâ Trêìn hêìu vaâo têu trûúác vúái nhaâ Chu, röìi Tên quên seä triïìu kiïën sau thò viïåc ùæt thaânh.

Thaåch Hêåu trúã vïì noái laåi vúái Chu Hu. Chu Hu mûâng lùæm, vöåi vaã sùæm sûãa lïî vêåt vaâ haânh trang röìi

cuâng vúái Thaåch Hêåu lïn àûúâng sang nûúác Trêìn. Thaåch Thaác vúái quan Àaåi phu nûúác Trêìn laâ Tûã Haâm vöën laâ

baån thên. Beân lêëy maáu viïët möåt bûác huyïët thû, sai ngûúâi têm phuác àïën àûa cho Tûã Haâm, nhúâ trònh lïn Trêìn Hoaân Cöng.

Àûúåc thû, Trêìn Hoaân Cöng vöåi múã ra xem. Thû rùçng: Töi laâ Thaåch Thaác cuái dêng thû naây àïën Trêìn hêìu ngûå laäm: Nûúác Vïå chuáng töi nhoã nhen nhûng hiïån lêm vaâo tai biïën êëy,

cuäng búãi Chu Hu gian nõnh, giïët anh soaán nghiïåp. Nhûng, töåi êëy möåt phêìn lúán cuäng taåi àûáa con töi laâ Thaåch Hêåu xui nïn. Ngaây naâo hai keã loaån tùåc êëy chûa chïët, thò dên nûúác Vïå töi coân chõu caãnh thï lûúng.

Töi, tuöíi giaâ, sûác yïëu khöng àuã taâi trûâng trõ boån chuáng, thûåc àùæc töåi vúái Tiïn cöng. Nay hai àûáa loaån tùåc êëy sùæp sang quñ quöëc àïí cêìu caånh. Vêåy xin Chuáa cöng bùæt chuáng maâ trõ töåi. Àûúåc nhû vêåy, khöng nhûäng may mùæn cho nûúác Vïå töi, maâ coân laâm gûúng cho caác nûúác khaác.

Xem thû xong, Trêìn Hoaân Cöng hoãi Tûã Haâm: - Viïåc naây khanh liïåu laâm sao? Tûã Haâm têu: - Keã phaãn loaån cuãa nûúác Vïå chùèng khaác naâo nhû keã phaãn loaån

cuãa nûúác Trêìn, khöng thïí dung tha àûúåc. Trêìn Hoaân Cöng cho laâ phaãi, beân àõnh kïë bùæt Chu Hu. Coân Chu Hu vaâ Thaåch Hêåu àêu roä viïåc êëy. Khi àïën nûúác

Trêìn, hai ngûúâi ài thùèng vaâo thaânh.

Page 69: Dong chu-liet-quoc

ÀÖNG CHU LIÏÅT QUÖËC 69

http://ebooks.vdcmedia.com

Trêìn Hoaân Cöng sai Cöng tûã Àaâ ra àoán rûúác, cêìm laåi núi quaán àõch nghó ngúi, heån àïën ngaây mai seä tiïëp kiïën núi nhaâ thaái miïëu.

Thêëy Trêìn Hoaân Cöng coá yá ûu àaäi, Chu Hu rêët vui mûâng. Saáng höm sau Trêìn Hoaân Cöng vaâo nhaâ Thaái miïëu, baây nghi

lïî röìi sai Tûã Haâm ra rûúác Chu Hu vaâo. Thaåch Hêåu ài trûúác, thêëy àaâng trûúác coá dûång möåt têëm baãng

lúán, àïì chûä rùçng: Con bêët hiïëu, töi bêët trung, khöng àûúåc vaâo Thaái miïëu.

Thaåch Hêåu tröng thêëy kinh ngaåc, hoãi Tûã Haâm: - Caái baãng naây coá yá nghôa gò vêåy? Tûã Haâm nhòn Thaåch Hêåu, röìi móm cûúâi àaáp: - Àoá laâ lúâi cuãa Tiïn Vûúng töi daåy, vaâ Chuáa cöng töi ghi nhúá. Thaåch Hêåu nghe noái, loâng búát nghi ngúâ, quay laåi àoán Chu Hu

vaâo. Vûâa vaâo àïën núi, Chu Hu toan cuái mònh thi lïî, thò böîng coá

tiïëng Tûã Haâm heát lúán: - Ta phuång mïånh vua nhaâ Chu, bùæt hai tïn loaån tùåc Chu Hu

vaâ Thaåch Hêåu, coân caác àöì àaãng àïìu àûúåc tha töåi. Tûác thò quên giaáp sô aáp laåi bùæt Chu Hu vaâ Thaåch Hêåu troái laåi

lêåp tûác

Luác bêëy giúâ, Tûã Haâm múái àem bûác thû cuãa Thaåch Thaác àoåc cho moåi ngûúâi nghe. Roä ra àoá laâ mûu cuãa Thaåch Thaác muöën trûâ loaån, ai naây àïìu haâi loâng.

Kïë àoá, Trêìn Hoaân Cöng àõnh àem Chu Hu vaâ Thaåch Hêåu ra cheám, nhûng caác quan can giaán:

- Thaåch Hêåu laâ con cuãa Thaåch Thaác, chûa biïët yá kiïën cuãa Thaåch Thaác thïí naâo, xin Chuáa cöng múâi sang nûúác Vïå nghõ töåi múái traánh khoãi àiïìu oaán traách sau naây.

Xeát thêëy cêu noái êëy coá lyá, Trêìn hoaân.Cöng truyïìn àem giam Chu Hu núi Böåc ÊËëp, Thaåch Hêåu núi Trêìn Àö àïí khoãi liïn laåc vúái nhau. Àoaån cho ngûúâi sang nûúác Vïå baáo tin cho Thaåch Thaác biïët.

Thaåch Thaác tûâ khi caáo quan dûúäng laäo, khöng ài àêu nûãa bûúác, nay àûúåc thû nûúác Trêìn vöåi vaä vaâo triïìu thûúng nghõ.

Page 70: Dong chu-liet-quoc

PHUÂNG MÖÅNG LONG 70

http://ebooks.vdcmedia.com

Luác àoá baá quan àuã mùåt, Thaåch Thaác múã thû ra àoåc, múái biïët Chu Hu vaâ Thaåch Hêåu àïìu bõ bùæt chó coân àúåi ngûúâi sang Trêìn quyïët àõnh maâ thöi.

Caác quan àïìu noái: - Àêëy laâ viïåc lúán cuâa quöëc gia, chuáng töi möåt loâng tröng cêåy

vaâo yá kiïën cuãa Ngaâi caã. Thaåch Thaác noái: - Hai àûáa phaãn loaån naây khöng thïí naâo dung thûá àûúåc. Töåi

àaáng cheám àêìu. Vêåy ai coá thïí vò nûúác maâ caáng àaáng viïåc naây? Quan Thaái tïí Xuã bûúác ra thûa: - Keã loaån tùåc êëy ai cuäng coá thïí giïët àûúåc. Töi tuy phêån heân

song cuäng lêëy laâm ûác. Xin cûá giao viïåc êëy cho töi. Caác quan àïìu àöìng thanh noái: - Phaãi! Viïåc êëy maâ giao cho quan Hûäu tïë laâ phaãi lùæm! Nhûng

xeát ra Chu Hu múái laâ chaánh phaåm, coân Thaåch Hêåu laâ keã a tuâng tûúãng nïn chêm chïë.

Thaåch Thaác nghe noái, nöíi giêån, heát: - Chu Hu phaãn nghõch, chñnh taåi àûáa con töi maâ ra. Nay caác

quan nghõ nhû thïë laâ nghi töi coá tònh riïng vúái noá hay sao. Thöi, töi phaãi thên haânh àïën àoá maâ cheám àûáa loaån thêìn êëy thò múái daám nhòn vaâo lùng miïëu cuãa tiïìn nhên töi!

Nhuå Dûúng Kiïn noái: - Thöi, thöi, xin laäo quan chúá giêån, àïí cho töi ài thay cho. Thaåch Thaác liïìn sai Thaái tïí Xuã qua Böåc ÊËp maâ cheám Chu Hu,

coân Nhu Dûúng Kiïn thò sang Trêìn Àö maâ cheám Thaåch Hêåu. Röìi laåi sai ngûúâi sùæm xe giaá sang nûúác Hònh maâ rûúác cöng tûã Tên vïì.

Thaái tïí Xuã vaâ Nhuå Dûúng Kiïn qua àïën nûúác Trêìn, vaâo ra mùæt Trêìn Hoaân Cöng, àoaån thi haânh sûá maång mònh.

Khi Thaái tïë Xuã àïën Böåc ÊËp, truyïìn quên dêîn Chu Hu àïën.

Tröng thêëy Thaái tïí Xuã, Chu Hu kïu lúán: - Coá phaãi ngûúâi àïën àêy àïí cûáu ta chùng? Thaái tïí Xuã lùæc àêìu àaáp: - Khöng phaãi àïí cûáu, maâ àïí giïët.

Page 71: Dong chu-liet-quoc

ÀÖNG CHU LIÏÅT QUÖËC 71

http://ebooks.vdcmedia.com

Chû Hu trúån mùæt hoãi: - Ngûúi laâm töi cuãa ta, sao daám phaåm àïën ta? Thaái tïí Xuã móm cûúâi, àaáp: - Nûúác Vïå trûúác kia coá ngûúi bïì töi maâ daám giïët vua. Vò vêåy,

höm nay ta bùæt chûúác!

Noái xong, truyïìn quên cheám àêìu. Coân Nhuå Dûúng Kiïn khi àïën Trêìn Àö cuäng àem Thaåch Hêåu

ra cheám. Thaåch Hêåu noái: - Muöën cheám ta cuäng àûúåc, song haäy àûa ta vïì nûúác àïí ta

tröng thêëy mùåt phuå thên ta àaä.

Nhuå Dûúng Kiïn noái: - Ta vêng lïånh phuå thên cuãa ngûúi maâ àïën àêy giaám saát. Nïëu

ngûúi muöën thêëy mùåt cha ngûúi thò àïí ta cheám xong, xaách àêìu vïì nûúác Vïå, hùèn ngûúi àûúåc gùåp mùåt.

Noái xong, vung gûúm cheám phûát. Nhaâ cheáp sûã vïì sau coá thú khen Thaåch-Thaác:

Tònh nhaâ, núå nûúác giûäa hai àûúâng, Thaâ boã tònh riïng cûáu nûúác non. Khñ phaách coân lûu trong sûã saách Têëm gûúng àaåi nghôa keã trung thêìn Kïë àoá, cöng tûã Tên àûúåc rûúác vïì vaâo nhaâ Thaái miïëu laâm lïî caáo

tïë, röìi tûác võ chû hêìu, xûng hiïåu laâ Tuyïn cöng, vaâ phong cho Thaåch Thaác laâm quöëc laäo, coi giûä viïåc triïìu chñnh.

Tûâ êëy, nûúác Trêìn vaâ Vïå caâng thïm thên mêåt hún trûúác. Àêy nhùæc qua Trõnh Trang Cöng thêëy nùm nûúác àaä ruát binh

vïì, beân sai ngûúâi àïën Trûúâng Caác doâ xem tin tûác cuãa Cöng tûã Bùçng.

Böîng nghe tin Cöng tûã Bùçng vûâa tröën vïì, xin vaâo yïët kiïën.

Trõnh Trang Cöng lêåt àêåt cho vaâo, hoãi thùm duyïn cúá. Cöng tûã Bùçng têu:

Page 72: Dong chu-liet-quoc

PHUÂNG MÖÅNG LONG 72

http://ebooks.vdcmedia.com

- Trûúâng Caác àaä bõ binh Töëng chiïëm àoaåt thaânh trò, nïn töi múái tröën vïì àêy, xin hiïìn hêìu àoaái tûúãng.

Noái xong, Cöng tûã Bùçng khoác oaâ. Trõnh Trang Cöng tòm lúâi an uãi röìi khiïën Cöng tûã Bùçng ra

taåm truá núi quaán dõch, vaâ cêëp böíng löåc rêët nhiïìu. Chùèng bao lêu, Trõnh Trang Cöng àûúåc tin Chu Hu bõ giïët. Vïå

Tuyïn Cöng lïn thay, beân hoåp triïìu thêìn baân baåc. Trõnh Trang Cöng noái: - Trûúác àêy Vïå sang àaánh Trõnh laâ do Chu Hu chûá khöng can

chi àïën Vïå Tuyïn Cöng. Coân Töëng, thò cöë tònh àaánh Trõnh, nay ta muöën traã thuâ. Caác quan nghô sao?

Tïë Tuác têu: - Trûúác kia nùm nûúác cuâng cûã binh möåt lûúåt àaánh Trõnh, tuy

khöng cöë tònh song haânh àöång coá liïn quan. Nïëu ta cûã binh àaánh Töëng, thïí naâo böën nûúác kia cuäng súå vaå lêy maâ àem binh giuáp Töëng. Vêåy trûúác nhêët, phaãi sang hoâa hiïëu nûúác Trêìn nûúác Löî röìi seä àaánh Töëng.

Trõnh Trang Cöng nghe theo lúâi baân êëy, liïìn cho ngûúâi sang nûúác Trêìn giaãng hoâa.

Trêìn Hoaân Cöng khöng chõu nhêån. Cöng tûã Àaâ thêëy thïë hoãi: - Kïët thên vúái möåt nûúác laáng giïìng laâ viïåc töët, cúá sao Chuáa

cöng laåi tûâ chöëi.

Trêìn Hoaân Cöng noái: - Trõnh Trang Cöng mûu trñ khoá lûúâng. Taåi sao Töëng vaâ Vïå laâ

hai nûúác lúán maâ Trõnh khöng àïën cêìu hoâa, laåi àïën cêìu hoâa vúái Trêìn. Hùèn laâ coá möåt duång yá naâo röìi! Vaã laåi trûúác kia ta giuáp Töëng àaánh Trõnh, nay laåi chõu hoâa vúái Trõnh thò Töëng seä giêån ta. Àûúåc loâng Trõnh, mêët loâng Töëng, nûúác ta cuäng khöng lúåi gò.

Noái xong, tûâ khûúác khöng chõu tiïëp sûá. Trõnh Trang Cöng nghe àûúåc, nöíi giêån noái vúái caác quan: - Nûúác Trêìn cêåy vaâo Töëng vaâ Vïå. Nay nûúác Vïå múái deåp loaån

chûa àuã sûác giuáp àúä ai. Ta giaãng hoâa vúái nûúác Vïå vaâ Löî, röìi cûá binh sang àaánh Töëng vaâ Trêìn ùæt nïn chuyïån.

Page 73: Dong chu-liet-quoc

ÀÖNG CHU LIÏÅT QUÖËC 73

http://ebooks.vdcmedia.com

Tïì Tuác quyâ têu: - Têu Chuáa cöng, nûúác ta maånh, nûúác Trêìn yïëu, nay vö cúá

chuáng ta àïën giaãng hoâa, Trêìn nghi laâ ta coá mûu kïë maâ khöng daám nhêån. Vêy xin Chuáa cöng cho quên traân qua búâ coäi cûúáp giûåt, röìi cho möåt sûá giaã coá taâi ùn noái àem nhûäng àöì àaåc cûúáp àûúåc traã laåi, toã tònh thên mêåt, thò Trêìn seä chõu hoâa.

Trõnh Trang Cöng cho laâ hûäu lyá, liïìn phaái nùm àaåo quên àïën cûúáp phaá núi biïn thuây nûúác Trêìn, cûúáp àûúåc hún möåt trùm xe lûúng thûåc chúã vïì kinh àö nûúác Trõnh.

Trêìn Hoaân Cöng, nghe biïn thuây bõ quên Trõnh àïën cûúáp, beân hoåp caác quan baân baåc.

Caác quan coân àûúng luêån kïë, thò böîng nghe coá sûá giaã nûúác Trõnh laâ Dônh Khaão Thuác àem caác àöì bõ cûúáp sang traã, vaâ dêng thû cuãa Trõnh Trang Cöng.

Trêìn Hoaân Cöng lêëy laâm laå, hoãi Cöng tûã Àaâ: - Àaä àem binh cûúáp phaá, laåi cho sûá sang laâ yá gò vêåy? Cöng tûã Àaâ têu:

- Têu Chuáa cöng àoá laâ nûúác Trõnh muöën toã sûå thêåt têm cuãa hoå xin Chuáa cöng chúá nïn khûúác tûâ.

Trêìn Hoaân Cöng cho Dônh Khaão Thuác vaâo yïët kiïën, vaâ múã bûác thû cuãa Trõnh Trang Cöng ra xem.

Trong thû àaåi lûúåc noái: Ngöå Sanh nûúác Trõnh, kñnh dêng thû naây cho Trêìn hiïìn hêìu

nhaä giaám. Töi cuâng hiïìn hêìu thaãy àïìu laâ bïì töi cuãa nhaâ Chu, vò vêåy

trûúác àêy töi coá sai sûá àïën giao haão. Chùèng ngúâ hiïìn hêìu tûâ khûúác nïn quên sô núi biïn thuây ngúä hai nûúác coá àiïìu xñch mñch, múái tûå tiïån xêm phaåm búâ coäi hiïìn hêìu.

Hay àûúåc viïåc êëy töi lêëy laâm aáy naáy, vöåi sai Dônh Khaão Thuác àem caác vêåt bõ cûúáp traã laåi maâ taå töåi.

Mong tûâ àêy hai nûúác kïët nghôa anh em, chùæc hiïìn hêìu khöng núä tûâ chöëi.

Trêìn Hoaân Cöng xem thû xong, liïìn tiïëp àaäi Dônh Khaão Thuác rêët niïìm núã.

Page 74: Dong chu-liet-quoc

PHUÂNG MÖÅNG LONG 74

http://ebooks.vdcmedia.com

Àoaån cho Cöng tûã Àaâ sang àaáp lïî. Hai nûúác bùæt tay giao haão. Luác bêëy giúâ Trõnh Trang Cöng múái hoãi Tïì Tuác: - Nay àaä hoâa vúái Trêìn röìi, thïë thò ta laâm caách naâo àïí àaánh

Töëng?

Tïë Tuác têu: - Têu Chuáa cöng, nûúác Töëng laâ möåt nûúác lúán laåi àûúåc Vua Chu

troång àaäi, chúá nïn àaánh vöåi. Trûúác kia Chuáa cöng àaä muöën vaâo chêìu triïìu Chu nhûng vò mùæc ài phoá höåi vúái nûúác Tïì taåi Thaåch Mön, sau àoá bõ Chu Hu dêëy loaån, maâ phaãi boã dúã dûå tñnh. Nay Chuáa cöng haäy vaâo triïìu Chu, röìi trúã vïì döëi, xûng laâ coá lïånh vua, hoåp quên nûúác Tïì vaâ Löî sang phaåt Töëng. Nhû vêåy ùæt thùæng àùång.

Trõnh Trang Cöng cho lúâi cuãa Tïì Tuác laâ húåp lyá. Beân giao viïåc triïìu chñnh cho Thïë tûã Höët, röìi cuâng Tïì Tuác lïn àûúâng sang triïìu Chu.

Chu Cöng Hùæc Kiïn nghe tin, khuyïn Chu Hoaân Vûúng nïn tiïëp àaäi Trõnh Trang Cöng cho tûã tïë, àïí laâm gûúng cho caác chû hêìu.

Tuy nhiïn, Chu Hoaân Vûúng vöën gheát Trõnh Trang Cöng, nhêët laâ nhúá àïën viïåc Trõnh sang cûúáp luáa, loâng vêîn chûa nguöi.

Luác Trõnh Trang Cöng vaâo chêìu, Chu Hoaân Vûúng hoãi: - Sao bïn nûúác Trõnh nùm nay muâa maâng ra thïë naâo? Trõnh Trang Cöng têu:

- Têu Bïå haå, nhúâ höìng phûúác cuãa Bïå haå, nùm nay khöng bõ thiïn tai haån haán.

Chu Hoaân Vûúng cûúâi lúán, noái: - Thêåt laâ may! Nûúác Trõnh coá àûúåc muâa thò nhaâ Chu múái coân

luáa àêët Ön, àêët Thaânh maâ ùn chûá! Thêëy Chu hoaân Vûúng noái nhiïìu àiïìu gay gùæt, Trõnh Trang

Cöng beân baái taå lui ra. Chu Hoaân Vûúng khöng thïët àaäi chi hïët, chó sai ngûúâi àem ra

ban cho Trõnh Trang Cöng mûúâi xe luáa vaâ dùån: - Cho luáa naây àïí daânh ùn luác mêët muâa.

Page 75: Dong chu-liet-quoc

ÀÖNG CHU LIÏÅT QUÖËC 75

http://ebooks.vdcmedia.com

Trõnh Trang Cöng noái vúái Tïì Tuác: - Taåi ngûúi khiïën ta vaâo chêìu vua, nïn phaãi hûáng lêëy nhûäng

lúâi móa mai cay àùæng. Nay vua laåi coân ban mûúâi xe luáa àïí ngaåo ta, yá ta khöng muöën laänh, vêåy phaãi àuâng lúâi chi maâ tûâ chöëi.

Tïì Tuác têu: - Caác nûúác chû hêìu kñnh troång nûúác Trõnh laâ vò àaä mêëy àúâi

nûúác Trõnh laâm Khanh sô núi triïìu Chu. Nay vua àaä cho, nïëu Chuáa cöng khöng laänh, ùæt caác chû hêìu àïìu biïët Chuáa cöng khöng thuêån vúái vua nûäa. Maâ vua àaä khöng ûa Trõnh, caác chû hêìu coân troång gò àïën Trõnh?

Trong luác àûúng thûúng nghõ, xaãy coá Chu Cöng Hùæc Kiïn àïën thùm, laåi cho riïng hai xe vaâng luåa.

Trõnh Trang Cöng hoãi Tïì Tuác. - Chu cöng Hùæc Kiïn chùèng biïët coá yá gò maâ laåi kñnh troång ta

nhû thïë? Tïì Tuác têu: - Vua nhaâ Chu coá hai ngûúâi con trai: ngûúâi lúán laâ Àaâ, ngûúâi

nhoã laâ Khùæc. Vua Hoaân vûúng yïu con thûá, muöën gúãi gùæm cho Chu cöng Hùæc Kiïn mûu viïåc lêåp con thûá sau naây vò vêåy Chu cöng Hùæc Kiïn muöën mua loâng Chuáa cöng. Chuáa cöng nïn nhêån vaâng luåa êëy maâ duâng vaâo viïåc khaác.

Trõnh Trang Cöng hoãi: - YÁ ngûúi muöën duâng vaâo viïåc chi? Tïì Tuác têu: - Chuáa cöng vaâo triïìu Chu, caác chû hêìu àïìu biïët. Nay àem luáa

cuãa Chu cöng Hùæc Kiïn chia laâm mûúâi xe, lêëy gêëm goái laåi. Àïën ngaây ra vïì noái döëi rùçng cuãa vua cho, laåi baây thïm cung tïn àïí tuyïn böë vúái caác chû hêìu laâ vêng lïånh vua ài phaåt Töëng, vò Töëng thiïëu lïî triïìu cöëng. Nhû vêåy, chû hêìu ùæt tuên theo lïånh ta.

Trõnh Trang Cöng thñch yá, vöî vai Tïì Tuác, noái: - Ngûúi quaã laâ nhöåt trñ sô. Ta seä theo kïë êëy maâ laâm. Quaã vêåy, luác trúã vïì, Trõnh Trang Cöng phao tiïëng lïn, ai nêëy

àïìu tin thûåc. Tiïëng àöìn àïën tai Töëng Tûúng Cöng. Töëng Tûúng Cöng caã súå, leán sai sûá qua noái vúái Vïå Tuyïn Cöng.

Page 76: Dong chu-liet-quoc

PHUÂNG MÖÅNG LONG 76

http://ebooks.vdcmedia.com

Vïå Tuyïn Cöng laåi baân vúái Tïì Hi Cöng tòm caách laâm cho Töëng vaâ Trõnh giao haão vúái nhau.

Tïì Hi Cöng viïët giêëy múâi Trõnh, vaâ heån vúái caác nûúác hoåp nhau taåi Ngoäa ÖËc àïí giaãi hoâa viïåc êëy.

Àuáng kyâ heån, khöng thêëy Trõnh Trang Cöng àïën dûå, Tïì Hi Cöng noái:

- Trõnh Trang Cöng khöng àïën dûå thò viïåc nghõ hoâa bêët thaânh. Noái xong, lïn xe ra vïì. Töëng Tûúng Cöng muöën giûä laåi, nhûng Tïì Hi Cöng toã thaái àöå

laänh àaåm vúái hai nûúác Töëng vaâ Vïå. Luác bêëy giúâ taåi triïìu Chu, vua Hoaân Vûúng coá yá baäi chûác

Khanh sô cuãa Trõnh Trang Cöng, nhûng Chu cöng Hùæc Kiïn hïët loâng can giaán nïn Hoaân vûúng múái àem Quaách cöng Kyå Phuã duâng laâm hûäu Khanh sô, coi viïåc triïìu chñnh coân Trõnh Trang Cöng laâm taã khanh sô, tûác laâ hû võ maâ thöi.

Trõnh Trang Cöng hay àùång viïåc êëy, cûúâi vaâ noái vúái Tïì Tuác: - Ta biïët Chu Hoaân Vûúng chûa daám cùæt chûác ta àêu. Kïë àoá, nghe ba nûúác Töëng Tïì vaâ Vïå hoåp nhau taåi Ngoäa ÖËc. Trõnh Trang Cöng hoãi Tïì Tuác. - Ta nghe Tïì Hi Cöng kïët giao vúái Töëng Tûúng Cöng laâ yá gò?

Tïì Tuác têu: - Töëng vaâ Tïì àêu phaãi laâ chöî thêm giao. Súã dô hai ngûúâi gùåp

nhau laâ vò coá Vïå Tuyïn Cöng àûáng giûäa àiïìu àònh, chúá khöng thêåt buång muöën liïn kïët. Nay Chuáa cöng àem lïånh nhaâ Chu, truyïìn cho Tïì, Löî, lêëy quên nûúác Saái, Vïå, Thaânh vaâ Hûáa hoåp vïì àaánh Töëng thò seä khöng coá möåt nûúác naâo traái lïånh àûúåc.

Trõnh Trang Cöng nghe theo lúâi, cho möåt sûá giaã àïën nûúác Löî heån nïëu lêëy àûúåc àêët Töëng seä cho Löî caã.

Quan Àaåi phu nûúác Löî laâ Cöng tûã Vêån, coá taánh tham lam, liïìn têu vúái Löî hêìu keáo binh hoåp vúái nûúác Tïì, nûúác Trõnh taåi Trung Khêíu.

Nûúác Tïì thò Tïì Hi Cöng sai em laâ Di Troång Niïn laâm tûúáng. Coân nûúác Löî thò Löî An Cöng sai Cöng tûã Vêån cêìm binh, caã hai

laänh ài taã hûäu. Nûúác Trõnh giûä àaåo trung quên. Trõnh Trang Cöng

Page 77: Dong chu-liet-quoc

ÀÖNG CHU LIÏÅT QUÖËC 77

http://ebooks.vdcmedia.com

dêîn Cöng tûã Lûä, Cao Cûâ Di, Dônh Khaão Thuác. Cöng Tön Yïët keáo àaåi binh dûúái cúâ hiïåu àïí böën chûä lúán: Phuång thiïn thaão töåi, keáo qua nûúác Töëng.

Cöng tûã Vêån ài trûúác àïën àêët Laäo Àaâo. Tûúáng giûä aãi êëy àem binh ra cûå, bõ Cöng tûã Vêån àaánh cho möåt trêån manh giaáp túi búâi, boã thaânh maâ chaåy: Thùæng àûúåc trêån àêìu Cöng tûã Vêån baáo tin cho Trõnh Trang Cöng hay.

Trõnh Trang Cöng keáo röëc binh àïën Laäo Àaâo haå traåi, khao thûúãng ba quên.

Nghô laåi àoá vaâi höm, Trõnh Trang Cöng laåi khiïën Dônh Khaão Thuác hiïåp vúái Cöng tûã Vêån àaánh phaá Phoâng Thaânh, Cao Cûâ Di àem binh tiïëp ûáng, coân àaåi binh thò vêîn àoáng núi Laäo Àaâo maâ àúåi tin.

Töëng Tûúng Cöng nghe tin ba nûúác Tïì, Löî, Trõnh cûã binh sang àaánh, loâng súå sïåt, kïu Khöíng Phuå Gia vaâo hoãi kïë.

Khöíng Phuå Gia têu: - Töi àaä sai ngûúâi àïën triïìu Chu thaám thñnh, nhûng khöng

nghe coá lïånh Bïå haå sai phaåt Töëng, àêy chùæc laâ Trõnh àaä mûúån lïånh vua, döëi gaåt chû hêìu. Tïì vaâ Löî àïìu mùæc mûu. Tuy nhiïn ba nûúác àaä hiïåp binh, nûúác ta khöng thïí naâo cûå laåi. Nay töi coá kïë naây ùæt Trõnh phaãi lui binh.

Töëng Tûúng Cöng noái: - Quên Trõnh àang àùæc thùæng, leä naâo laåi chõu lui? Khöíng Phuå Gia têu: - Tuy Trõnh mûúån lïånh vua, gaåt chû hêìu, nhûng chó coá Tïì vaâ

Löî theo Trõnh maâ thöi. Nay Trõnh Trang Cöng baãn thên dêîn binh maä sang àêy, thò nûúác phaãi boã tröëng. Chuáa cöng duâng cuãa höëi löå cho nhiïìu, àem dêng cho Vïå Cöng, xin ngûúâi hiïåp binh vúái nûúác Saái, thûâa cú sang àaánh Trõnh. Trong nûúác coá giùåc, Trõnh Trang Cöng phaãi àem binh vïì cûáu. Binh Trõnh maâ lui röìi thò Tïì vúái Löî úã laåi laâm gò?

Töëng Tûúng Cöng àaáp:

- Kïë êëy hay lùæm. Song viïåc naây phaãi àñch thên ngûúi qua nûúác Vïå thò Vïå Cöng múái chõu cêët quên.

Khöíng Phuå Gia noái:

Page 78: Dong chu-liet-quoc

PHUÂNG MÖÅNG LONG 78

http://ebooks.vdcmedia.com

- Töi xin tònh nguyïån dêîn möåt àaåo quên chó àûúâng cho Vïå sang àaánh Trõnh.

Töëng Tûúng Cöng liïìn phaát cho Khöíng Phuå Gia möåt muön binh, àem theo vaâng baåc chêu baáu dêng cho Vïå Cöng àùång cêìu xuêët binh àaánh Trõnh.

Vïå Tuyïn Cöng nhêån lïî vêåt, vaâ sai Thaái tïí Xuã hiïåp binh vúái Khöíng Phuå Gia ài àûúâng tùæt keáo thùèng àïën Vinh Dûúng.

Trong luác bêët ngúâ, Thïë tûã Höët vaâ Tïë Tuác vöåi àoáng cûãa thaânh cöë thuã.

Quên Vïå vaâ Töëng cûúáp giûåt cuãa caãi ngoaâi thaânh rêët nhiïìu. Thaái tïí Xuã toã yá muöën àöëc quên phaá thaânh, Khöíng Phuå Gia

can rùçng: - Quên lûåc ta keáo àïën àêy chùèng bao nhiïu, phaãi thûâa cú maâ

àaánh múái thùæng nöíi. Nay àoáng quên ngoaâi thaânh nïëu Trõnh Trang Cöng dêîn binh vïì cûáu viïån thò chuáng ta thoaát ài àaâng naâo àûúåc. Chi bùçng mûúån àûúâng tùæt cuãa Àaái quöëc maâ leãn vïì nûúác. Töi liïåu hïî quên ta boã Trõnh maâ vïì, thò ùæt Trõnh cuäng boã Töëng maâ ài.

Thaái tïí Xuã nghe theo sai ngûúâi qua Àaái quöëc mûúån àûúâng. Nhûng nûúác Àaái nghi Vïå vaâ Töëng êm mûu àaánh uáp nûúác

mònh, nïn tûâ chöëi, àoáng chùåt cûãa aãi. Khöíng Phuå Gia nöíi giêån, húåp vúái quên Thaái tïí Xuã chia laâm

hai àaåo àaánh vaâo nûúác Àaái. Àöìng thúâi cho ngûúâi sang nûúác Saái mûúån thïm quên àaánh

giuáp. Luác bêëy giúâ, úã mùåt trêån nûúác Töëng, Dônh Khaão Thuác àaä phaá

àûúåc Cao Thaânh, coân Cöng tûã Vêån àaä phaá àûúåc Phoâng Thaânh. Hai tûúáng àïìu sai ngûúâi vïì dinh Trõnh Trang Cöng baáo tiïåp.

Giûäa luác àoá, Trõnh Trang Cöng laåi cuäng nhêån àûúåc vùn thû cuãa Thïë tûã Höët gúãi àïën caáo cêëp.

Page 79: Dong chu-liet-quoc

ÀÖNG CHU LIÏÅT QUÖËC 79

http://ebooks.vdcmedia.com

HÖÌI 5

GANH TAÂI, CÖNG TÛÃ AÁT GIÏËT KHAÃO THUÁC THAM CHÛÁC, CÖNG TÛÃ VÊÅN HAÅI VUA HIÏÌN

Trõnh Trang Cöng nhêån àûúåc thû Thïë tûã Höët, vöåi vaä truyïìn lui quên vïì nûúác.

Di Troång Niïn vaâ Cöng tûã Vêån hay àûúåc tin, àïën ra mùæt Trõnh Trang Cöng vaâ hoãi:

- Chuáng töi àaä lêëy àûúåc hai thaânh cuãa nûúác Töëng, thïë quên àang maånh, sao Chuáa cöng laåi truyïìn lui binh?

Trõnh Trang Cöng vöën laâ möåt keã àa mûu, tuác trñ khöng cho Tïì vaâ Löî biïët àûúåc nöåi tònh cuãa mònh, beân àaáp:

- Ta phuång mïånh keáo binh àaánh Töëng, nay nhúâ binh hai nûúác maâ chiïëm àûúåc hai thaânh. Nhû thïë tûúãng cuäng àaä àuã trõ töåi Töëng röìi. Hún nûäa, Töëng laâ con chaáu cuãa nhaâ Thûúng, Thiïn tûã vêîn coá loâng kñnh, ta khöng nïn laâm àïën quaá leä. Hai thaânh vûâa chiïëm àûúåc xin nhûúång laåi cho Tïì vaâ Löî, möîi nûúác möåt thaânh.

Di Troång Niïn noái: - Chuáa cöng phuång mïånh Thiïn tûã àem binh phaåt Töëng. Böín

phêån chuáng töi laâ phaãi àem binh àïën giuáp, àêu daám kïí cöng. Noái röìi nhêët àõnh tûâ chöëi khöng nhêån àêët.

Trõnh Trang Cöng noái: - Nïëu Tïì khöng nhêån thò xin tùång caã hai thaânh êëy cho Löî àïí

àïìn ún khoá nhoåc àaä vaâo Laäo Àaâo trûúác. Cöng tûã Vêån khöng tûâ chöëi gò caã, toã lúâi caãm taå Trõnh Trang

Cöng röìi sai ngûúâi ra trêën giûä hai thaânh êëy. Trõnh Trang Cöng baây tiïåc khao thûúãng quên sô, röìi cuâng vúái

cöng tûã Vêån, Di Troång Niïn laâm lïî ùn thïì, hûáa seä giuáp àúä cuâng nhau trong cún hoaån naån.

Àoaån ba nûúác chia tay, quên nûúác naâo keáo vïì nûúác nêëy.

Page 80: Dong chu-liet-quoc

PHUÂNG MÖÅNG LONG 80

http://ebooks.vdcmedia.com

Di Troång Niïn vïì nûúác, thuêåt laåi cho Tïì Hi Cöng nghe viïåc lêëy àûúåc hai thaânh nûúác Töëng vaâ nhûúâng cho nûúác Löî.

Tïì Hi Cöng noái: - Trûúác kia ta àaä coá lúâi thïì vúái Trõnh Trang Cöng núi Thaåch

Mön, hïî coá viïåc thò giuáp nhau, nay tuy lêëy àùång thaânh, leä phaãi giao vïì Trõnh múái àuáng.

Di Troång Niïn têu: - Trõnh Baá cöë chöëi tûâ, chùèng chõu laänh, nïn múái giao hïët cho

Löî hêìu. Tïì Hi Cöng nghe noái, cho Trõnh Trang Cöng laâ keã àaåi àöå, vaâ

khen ngúåi khöng ngúát. Khi Trõnh Trang Cöng àem binh vïì àïën nûãa àûúâng thò laåi

nghe tin quên Vïå àaä sang àaánh nûúác Saái. Trõnh Trang Cöng vöî tay cûúâi lúán, noái:

- Khöíng Phuå Gia quaã laâ möåt keã chûa raânh binh phaáp. Àang àaánh nûúác Trõnh maâ laåi gêy chuyïån vúái nûúác Saái, nhû thïë tûác laâ àaä khöng laâm haåi àûúåc nûúác ta maâ coân giuáp cho ta coá cú höåi töët àïí lêëy nûúác Saái röìi.

Beân truyïìn cho böën tûúáng phên laâm böën àöåi, cuöën cúâ, giêëu tröëng, keáo thùèng àïën Saái quöëc.

Trong luác àoá Vïå vaâ Töëng àang hiïåp binh vúái nûúác Saái baân mûu cöng thaânh.

Böîng coá quên vaâo baáo:

- Nûúác Trõnh sai thûúång tûúáng laâ Cöng tûã Lûä àem binh qua cûáu nûúác Saái, hiïån àoáng traåi caách thaânh nùm chuåc dùåm.

Thaái tïí Xuã noái: - Àoá laâ tûúáng thua Thaåch Hêåu ngaây trûúác, coá gò maâ súå. Laåi coá tin baáo nûäa rùçng: - Nûúác Saái àaä múã cûãa thaânh àoán quên Trõnh vaâo. Khöíng Phuå Gia thêët kinh, noái: - Ta coi nûúác Saái nhû àaä lêëy àûúåc trong tay, nay coá binh Trõnh

àïën giuáp, thêåt khoá bïì thùæng nöíi! Thaái tïí Xuã noái:

Page 81: Dong chu-liet-quoc

ÀÖNG CHU LIÏÅT QUÖËC 81

http://ebooks.vdcmedia.com

- Nïëu Trõnh àaä giuáp Saái, thïí naâo cuäng àem binh khiïu chiïën. Vêåy ta lïn luäy cao xem thûã trong thaânh àöång tônh thïë naâo, àïí biïët maâ àöëi phoá.

Hai ngûúâi dùæt nhau vûâa lïn àïën chöî cao, böîng nghe coá tiïëng suáng nöí vang trúâi, qua möåt luác, trïn thaânh nûúác Saái cùæm toaân cúâ Trõnh, vaâ Cöng tûã Lûä mùåc aáo giaáp àûáng trïn thaânh goåi Khöíng Phuå Gia noái lúán:

- Ta caãm ún tûúán quên àaä giuáp ta chiïëm àûúåc nûúác Saái röìi nheá!

ÊËy laâ mûu cuãa Trõnh Trang Cöng lêåp kïë sai Cöng tûã Lûä giaã danh giuáp Saái, röìi khi vaâo àûúåc trong thaânh múái àuöíi vua nûúác Saái ài maâ chiïëm àêët.

Vua nûúác Saái phaãi boã tröën sang Têìn thoaát naån. Khöíng Phuå Gia thêëy thïë maáu giêån suåc söi, neám muä xuöëng àêët

heát lïn: - Ta quyïët khöng àöåi trúâi chung vúái Trõnh. Thaái tïí Xuã noái:

- Trõnh Trang Cöng binh phaáp rêët lúåi haåi, thïë naâo bïn ngoaâi cuäng coá quên tiïëp ûáng. Nïëu trong ngoaâi àaánh döìn laåi, quên ta nguy mêët!

Khöíng Phuå Gia noái: - Sao tûúáng quên laåi nhaát gan àïën thïë? Chùèng leä cöng phu

chuáng ta vêy thaânh, nay laåi nhûúâng cho Trõnh chiïëm cûá hay sao. Bïì naâo cuäng phaãi àaánh múái àûúåc.

Dûát lúâi, trong thaânh coá ngûúâi mang chiïën thû ra, thaách àaánh. Khöíng Phuå Gia phï vaâo chiïën thû, heån ngaây mai nghïnh

chiïën. Àïm êëy, quên cuãa Khöíng Phuå Gia àoáng traåi caách thaânh hai

mûúi dùåm àïí àïì phoâng quên tiïëp viïån. Nhûng traåi vûâa àoáng xong thò tiïëng suáng àaä nöí ran, quên

Trõnh keáo àïën khiïu chiïën, aánh lûãa àöët saáng loâe. Khöíng Phuå Gia nöíi giêån, tay cêìm phûúng thiïn hoåa kñch, giuåc

chiïën xa àïën trûúác trêån ûáng chiïën.

Page 82: Dong chu-liet-quoc

PHUÂNG MÖÅNG LONG 82

http://ebooks.vdcmedia.com

Nhûng khi àïën núi, aánh lûãa tùæt lõm, khöng thêëy möåt tïn quên Trõnh naâo.

Khöíng Phuå Gia keáo quên vïì traåi. Nhûng vûâa vïì àïën traåi, thò laåi thêëy lûãa chaáy saáng loâe, tiïëng suáng nöí chan chaát.

Khöng Phuå Gia noái: - Àoá laâ kïë nghi binh cuãa quên Trõnh muöën àaánh lûâa ta àoá thöi. Beân ra lïånh aán binh bêët àöång. Böîng coá quên vaâo baáo: - Quên nûúác Saái àaä bõ Trõnh àaánh tan vúä. Khöíng Phuå Gia lêåp tûác àem quên ài cûáu ûáng. Vûâa ra khoãi traåi chûâng vaâi dùåm, gùåp möåt toaán quên keáo laåi

hai bïn xaáp chiïën, àaánh nhau möåt höìi lêu, múái biïët àoá laâ àöåi quên cuãa nûúác Vïå.

Hai bïn theån mùåt nhau loâng àêìy hêåm hûåc. Nguyïn Thaái tïí Xuã àang úã taåi baãn dinh nghe tin traåi Töëng bõ

quên Trõnh chiïëm, liïìn àem quên cûáu ûáng khöng ngúâ àoá laâ kïë cuãa Trõnh.

Khöíng Phuå Gia truyïìn quên ruát lui vïì àaåi baãn dinh. Nhûng vïì àïën núi thò tûúáng Trõnh laâ Cao Cûâ Di àaä àem quên chiïëm àoaåt mêët röìi. Khöng biïët laâm sao hún Khöíng Phuå Gia liïìn hiïåp vúái Thaái tïí Xuã àaánh liïìu möåt trêån. Nhûng trong tònh thïë quên binh röëi loaån, tûúáng taá mêët tinh thêìn àaânh phaãi mang thaãm baåi.

Khöíng Phuå Gia liïìu chïët múã àûúâng maáu dêîn hún hai mûúi böå haå thoaát thên vïì nûúác.

Coân Thaái tïí Xuã thò bõ tûã trêån giûäa àaám loaån quên. Trõnh Trang Cöng chiïëm àûúåc nûúác Saái, laåi thùæng liïn quên

Vïå, Töëng vaâ Saái àoaåt àûúåc rêët nhiïìu chiïën xa vaâ binh khñ, beân ra lïånh ban sû.

Vïì àïën Kinh Àö, Trõnh Trang Cöng truyïìn baây tiïåc ùn mûâng, ai nêëy vui cûúâi húán húã.

Trõnh Trang Cöng àùæc yá bûng ly rûúåu roát xuöëng àêët cêìu thêìn, vaâ noái:

Page 83: Dong chu-liet-quoc

ÀÖNG CHU LIÏÅT QUÖËC 83

http://ebooks.vdcmedia.com

- Nhúâ linh khñ cuãa non söng vaâ êm àûác cuãa töí töng laåi àûúåc caác quan hïët loâng phoâ taá, thïë maånh, binh huâng, àaánh àêu thùæng àoá, khöng khaác gò caác Phûúng Baá ngaây xûa.

Caác quan àïìu tung hö vaån tuïë. Riïng coá Dônh Khaão Thuác ngöìi nñn lùång khöng noái möåt lúâi naâo. Trõnh Trang Cöng trûâng mùæt nhòn Khaão Thuác. Khaão Thuác têu: - Têu Chuáa cöng, caác bêåc Phûúng Baá ngaây xûa laâm chuã caã chû

hêìu, ài àaánh àêu ai naây àïìu phuång mïånh. Coân ngaây nay Chuáa cöng giaã mïånh Thiïn tûã ài phaåt Töëng vaâ Vïå, Saái laåi àaám giuáp Töëng àaánh Trõnh coân Thaânh vaâ Hûáa laåi khöng chõu xuêët binh phoá höåi nhû thïë tûúãng chûa saánh àûúåc vúái ngûúâi xûa.

Trõnh Trang Cöng nghe noái tûúi cûúâi àaáp: - Lúâi ngûúi noái rêët phaãi. So vúái caác Phûúng Baá ngaây xûa quyïët

ta chûa thïí bò kõp. Nay Vïå vaâ Saái àaä deåp röìi coân Thaânh vaâ Hûáa ta phaãi cûã binh vêën töåi. Vêåy theo yá ngûúi nïn àaánh nûúác naâo trûúác?

Dônh Khaão Thuác têu: - Nûúác Thaânh giaáp ranh vúái nûúác Tïì, nûúác Hûáa giaáp ranh vúái

nûúác ta. Trûúác nhêët phaãi sai tûúáng qua giuáp Tïì àaánh nûúác Thaânh röìi sau laåi mûúån binh Tïì maâ àaánh Hûáa. Khi deåp xong hai nûúác phaãi sai sûá qua Chu baáo tin thùæng trêån àïí khoãi mang tiïëng döëi Thiïn tûã.

Trõnh Trang Cöng khen phaãi, liïìn sai sûá sang Tïì baân vïì viïåc êëy.

Tïì Hi Cöng sai tûúáng Di Troång Niïn húåp binh vúái Cöng tûã Lûä keáo qua àaánh nûúác Thaânh.

Nûúác Thaânh hay tin súå lùæm sai ngûúâi qua Tïì xin haâng phuåc. Tïì Hi Cöng viïët thû cho Trõnh Trang Cöng hay vaâ hoãi luác naâo

cêët quên àaánh Hûáa. Trõnh Trang Cöng ûúác heån húåp binh taåi Thaái Lai àêët Trõnh vaâ

nhúâ Tïì laâm trung gian mûúån thïm binh nûúác Löî. Cöng tûã Lûä ài àaánh Thaânh, keáo binh vïì àïën nûãa àûúâng

nhuöëm bïånh maâ thaác. Trõnh Trang Cöng thûúng tiïëc vö cuâng, than thúã:

Page 84: Dong chu-liet-quoc

PHUÂNG MÖÅNG LONG 84

http://ebooks.vdcmedia.com

- Cöng tûã Lûä mïånh chung, thêåt ta àaä mêët ài möåt caánh tay phaãi.

Noái röìi, àem tiïìn baåc, luåa laâ ban thûúãng cho gia àònh Cöng tûã Lûä, laåi cho em Cöng tûã Lûä laâ Cöng tûã Nguyïn laâm Àaåi phu.

Trõnh Trang Cöng coân àõnh cho Cao Cuâ Di laâm chûác Thûúång khanh nhûng Thïë tûã Höët baân rùçng:

- Cao Cûâ Di laâ möåt keã tham têm khöng phaãi ngûúâi trung chaánh xin phuå thên chúá khaá tin duâng.

Trõnh Trang Cöng beân àem chûác êëy phong cho Tïì Tuác, thay Cöng tûã Lûä, coân Cao Cûâ Di thò phong laâm AÁ khanh.

Chùèng bao lêu àaä àïën ngaây ûúác heån, hai àaåo quên Tïì vaâ Löî àöìng höåi túái àêët Thaái Lai àïí hiïåp vúái Trõnh ài àaánh Hûáa.

Trõnh Trang Cöng baây ra möåt cuöåc duyïåt binh àïí biïíu dûúng sûác lûåc. Laåi chïë ra möåt laá cúâ bùçng gêëm möîi bïì daâi möåt trûúång hai, xung quanh coá àeo hai mûúi böën caái luåc laåc bùçng àöìng, vaâ giûäa àïì böën chûä: "Phuång thiïn thaão töåi".

Caán cúâ daâi hún ba trûúång, cùæm trïn möåt cöî xe rêët lúán.

Trõnh Trang Cöng truyïìn rùçng: - Nïëu ai cêìm nöíi cêy cúâ êëy ài laåi hai voâng thò àûúåc laänh chûác

tiïn phong, vaâ thûúãng cho möåt cöî löå xa. Lïånh vûâa ban ra thò coá möåt viïn àaåi tûúáng, mùåt àen, àêìu àöåi

muä baåch mònh mùåc aáo baâo, haâm rêu quai noán, con mùæt daâi, löng maây rêåm, bûúác ra xin laänh.

Moåi ngûúâi xem laåi thò àoá laâ tûúáng Haâ Thuác Doanh. Haâ Thuác Doanh cêët gioång sang saãng giûäa ba quên: - Töi tuy taâi heân, cuäng xin àaãm àûúng viïåc êëy. Noái röìi xöëc àïën hai tay nêng caán cúâ, cêìm chûäng chaåc ài laåi ba

voâng, röìi cùæm vaâo chiïëc xe nhû trûúác. Hai bïn quên sô vöî tay reo hoâ êìm ô.

Haâ Thuác Doanh vûâa tiïën àïën taå ún Trõnh Trang Cöng àïí laänh thûúãng, thò laåi coá möåt viïn àaåi tûúáng khaác nhaãy ra noái lúán:

- Cêìm cúâ maâ ài viïåc êëy àêu coá laå. Töi coá thïí cêìm cúâ maâ muáa nûäa kia!

Page 85: Dong chu-liet-quoc

ÀÖNG CHU LIÏÅT QUÖËC 85

http://ebooks.vdcmedia.com

Moåi ngûúâi ngoaãnh laåi nhòn thò àoá laâ àaåi tûúáng Dônh Khaão Thuác àûúng giûä chûác Àaåi phu.

Dônh Khaão Thuác noái dûát lúâi, bûúác túái xùn tay aáo nhöí caán cúâ lïn muáa tñt nhû muáa möåt cêy trûúâng thûúng.

Laá cúâ luác múã ra, luác cuöën laåi uöën theo chiïìu gioá tröng rêët àeåp mùæt. Ai tröng thêëy cuäng phaãi kinh ngaåc têëm tùæc khen thêìm.

Trõnh Trang Cöng mûâng rúä, kïu Dônh Khaão Thuác noái: - Khanh quaã laâ möåt höí thêìn, àaáng laänh êën tiïn phong vaâ àûúåc

thûúãng chiïëc löå xa. Nhûng, Trõnh Trang Cöng vûâa dûát tiïëng thò laåi coá möåt chaâng

thanh niïn mùåt trùæng nhû döìi phêën, möi àoã túå thoa son, mònh mùåc giaáp xanh, àêìu àöåi muä öëc, bûúác túái chó Dônh Khaão Thuác, noái lúán:

- Haäy khoan lêëy xe! Ta àêy laåi chùèng muáa nöíi cêy àaåi kyâ hay sao?

Dûát lúâi nhaãy àïën giûåt cêy cúâ, nhûng Dônh Khaão Thuác àaä lanh leå möåt tay cêìm cúâ, möåt tay löi chiïëc löå xa, chaåy nhû gioá.

Chaâng thanh niïn àuöíi theo, nhûng khöng kõp, àaânh phaãi trúã laåi, mùåt giêån hêìm hêìm, miïång lêím bêím:

- Àûúåc, ta cûá àïí cho ngûúi khoanh tay. Röìi àêy ngûúi seä thêëy. Chaâng thanh niïn àoá laâ Cöng Tön AÁt tûå laâ Tûã Àö möåt viïn

tiïíu tûúáng àeåp trai nhêët úã thúâi Àöng Chu maâ Trõnh Trang Cöng rêët yïu vò.

Tuy nhiïn, Cöng Tön AÁt vöën taánh yã maånh, cêåy quyïìn, khöng ûa Dônh Khaão Thuác. Nay nhên viïåc tranh cúâ laåi caâng laâm cho hai bïn gêy thïm aác caãm.

Trõnh Trang Cöng thêëy vêåy, kïu Cöng Tön AÁt àïën noái: - Hai coåp tranh nhau kïët quaã seä khöng hay. Ta àaä coá caách

phên xûã. Noái röìi truyïìn lêëy möåt chiïëc löå xa khaác thûúãng cho Cöng Tön

AÁt vaâ Haâ Thuác Doanh. Thaáng baãy nùm êëy, Trõnh Trang Cöng giao viïåc tròïìu-chñnh

cho Thïë tûã Höët röìi tiïën binh àaánh Hûáa.

Binh Tïì vaâ Löî àaä àoáng sùén úã Àö Thaânh röìi.

Page 86: Dong chu-liet-quoc

PHUÂNG MÖÅNG LONG 86

http://ebooks.vdcmedia.com

Khi gùåp nhau, Trõnh Trang Cöng múã tiïåc khao quên, Tïì Hi Cöng ruát trong tuái lêëy ra möåt túâ hõch kïët töåi nûúác Hûáa khöng triïìu cöëng nhaâ Chu.

Ai nêëy àïìu cho laâ phaãi. Ngaây höm sau, ba nûúác chia quên vêy thaânh. Nûúác Hûáa tuy nhoã, thaânh luäy khöng chùæc, nhûng nhúâ Chuáa

nûúác Hûáa rêët nhên tûâ caã nûúác àïìu mïën yïu, àöìn têm cöë thuã, laâm cho quên Tïì, Löî vaâ Trõnh khoá bïì phaá thaânh nöíi.

Tïì vaâ Löî chó àaánh cêìm chûâng, duy coá Trõnh cöng thaânh rêët gùæt.

Dônh Khaão Thuác laåi muöën tranh cöng vúái Cöng Tön AÁt, nïn nöî lûåc xöng àïën trûúác voâng vêy, tay cêìm cúâ, tay cêìm trûúâng thûúng nhaãy phoáng lïn mùåt thaânh.

Cöng Tön AÁt tröng thêëy, súå Dônh Khaão Thuác àoaåt àûúåc cön lao, beân lùæp tïn bùæn leán möåt phaát Dônh Khaão Thuác bõ tïn, teá nhaâo xuöëng àêët, boã maång.

Haâ Thuác Doanh tûúãng Dônh Khaão Thuác bõ giùåc bùæn, beân lûúát àïën giêåt cêy cúâ, nhêíy lïn mùåt thaânh hö lúán:

- Chuáa cöng ta àaä lïn mùåt thaânh röìi! Quên Trõnh ngúä thêåt, àua nhau nhaãy lïn, phaá vúä cûãa thaânh. Quên Löî vaâ Tïì cuäng do cûãa êëy traân vaâo. Chuáa nûúác Hûáa thêëy vêåy, boã thaânh tröën sang nûúác Vïå laánh

naån.

Lêëy àûúåc nûúác Hûáa röìi, Trõnh Trang Cöng nhûúâng cho Tïì vaâ Löî.

Nhûng Tïì vaâ Löî àïìu khöng nhêån, noái: - Cöng lao cuãa Trõnh rêët nhiïìu, chuáng töi àêu coá buång tham

lam nhû vêåy. Trõnh Trang Cöng, tuy trong loâng rêët muöën àûúåc àêët Hûáa,

song ngoaâi mùåt vêîn phaãi giaã caách röång raäi vúái hai nûúác àöìng minh. Giûäa luác êëy coá quên vaâo baáo: - Têu Chuáa cöng, coá quan Àaåi phu nûúác Hûáa laâ Baá Lyá dêîn möåt

àûáa treã vaâo ra mùæt.

Page 87: Dong chu-liet-quoc

ÀÖNG CHU LIÏÅT QUÖËC 87

http://ebooks.vdcmedia.com

Trõnh Trang Cöng truyïìn cho vaâo. Baá Lyá dêîn àûáa beá àïën quyâ dûúái trûúáng, têu: - Têu Chuáa cöng, xin Chuáa cöng röång loâng thûúng gioâng giöëng

nûúác Hûáa. Tïì Hi Cöng hoãi:

- Chùèng hay àûáa beá êëy laâ ai Baá Lyá têu: - Chuáa nûúác Hûáa khöng coá con nöëi doäi, chó coân àûáa beá naây laâ

em ruöåt, tïn goåi laâ Tên Thêìn. Tïì Hi Cöng vaâ Löî Ên Cöng nghe noái coá yá thûúng haåi. Coân Trõnh Trang Cöng thò àaä nghô ngay möåt mûu kïë, beân noái: - Ta phuång mïånh Thiïn tûã hiïåp binh cuâng hai nûúác phaåt Hûáa,

nay Hûáa Trang Cöng laâ keã coá töåi àaä tröën ài röìi, thò nûúác ta giao laåi cho ngûúâi nöëi doäi, nhû thïë múái phaãi leä.

Baá Lyá têu: - Têu Chuáa cöng, töi àïën àêy chó mong nhúâ lûúång khoan dung

cuãa ba nûúác, baão boåc cho àûáa beá möì cöi naây, chûá àêu daám tröng mong àïën búâ coäi.

Trõnh Trang Cöng noái: - YÁ ta traã nûúác Hûáa laåi laâ thûåc têm. Nhûng xem Tên thêìn coân

nhoã daåi quaá, vêåy ta seä cho ngûúâi àïën giuáp. Trõnh Trang Cöng beân chia nûúác Hûáa laâm hai, möåt nûãa àïí Baá

Lyá phoâ taá Tên thêìn, möåt nûãa giao cho Cöng Tön Hoaåch, bïì ngoaâi noái laâ giuáp Hûáa, nhûng bïn trong laâ àïí coi viïåc cai trõ.

Tïì Hi Cöng vaâ Löî Ên Cöng àïìu cho Trõnh Trang Cöng laâ ngûúâi àaåi àöå khen phuåc chùèng cuâng.

Baá Lyá vaâ Tên Thêìn àïìu quyâ laåy taå ún röìi lui vïì. Ba nûúác cuäng àïìu ra lïånh ruát quên. Trõnh Trang Cöng vïì àïën nûúác khao thûúãng ba quên, loâng

buöìn baä thûúng tiïëc Dônh Khaão Thuác khöng cuâng. Nghô maäi, Trõnh Trang Cöng cuäng khöng roä ai àaä bùæn chïët

Dônh Khaão Thuác.

Page 88: Dong chu-liet-quoc

PHUÂNG MÖÅNG LONG 88

http://ebooks.vdcmedia.com

Beân truyïìn cho quên sô, cûá möåt trùm ngûúâi naåp möåt con heo, hai mûúi ngûúâi naåp möåt con gaâ maâ laâm lïî tïë Dônh Khaão Thuác. Àöìng thúâi, vúâi caác àöìng cöët àïën àïí àoåc vùn nguyïìn ruãa keã àaä bùæn chïët Dônh Khaão Thuác.

Cöng Tön AÁt chó bõt miïång cûúâi thêìm. Lïî nguyïìn ruãa cûã haânh àûúåc ba ngaây thò böîng coá möåt ngûúâi

àaân baâ àêìu buâ toác röëi, chaåy àïën trûúác mùåt Trõnh Trang Cöng quyâ têu:

- Töi laâ Dônh Khaão Thuác, khi àaánh nûúác Hûáa, nhaãy lïn mùåt thaânh, bõ tïn gian thêìn Cöng Tön AÁt hiïìm viïåc giaânh xe, nïn àaä bùæn leán töi. Töi àaä xin Ngoåc Hoaâng Thûúång Àïëë bùæt noá àïìn maång. Xin Chuáa cöng thêëu roä êín tònh, thò dêìu úã dûúái suöëi vaâng, höìn töi cuäng àûúåc an uãi.

Noái xong, keã êëy lêëy tay moác hoång, maáu tuöng lai laáng, röìi ngaä xuöëng àêët chïët lêåp tûác.

Trõnh Trang Cöng thêët kinh, xem laåi thò àoá khöng phaãi ngûúâi àaân baâ maâ laåi laâ Cöng Tön AÁt, liïìn cho ngûúâi cûáu chûäa, nhûng àaä muöån.

Luác bêëy giúâ Trõnh Trang Cöng sai sûá thay mùåt cho mònh, mang lïî vêåt qua Tïì vaâ Löî àïí taå ún viïåc àem binh cûáu giuáp.

Nhûng sûá giaã ài qua Löî, laåi mang thû vaâ lïî vêåt trúã vïì. Trõnh Trang Cöng lêëy laâm laå, àoâi vaâo hoãi. Sûá giaã têu: - Töi vûâa àïën biïn giúái nûúác Löî thò nghe tin Cöng tûã Vêån àaä

giïët Löî Ên Cöng maâ lêåp vua khaác. Töi súå lïî vêåt vaâ thû naây àûa àïën khöng húåp yá Chuáa cöng, nïn phaãi trúã vïì phuåc mïånh.

Trõnh Trang Cöng nghe noái than rùçng: - Löî Ên Cöng laâ ngûúâi hiïìn àûác sao laåi bõ giïët nhû thïë! Sûá giaã têu: - Têu Chuáa cöng, vuå êëy töi àûúåc biïët roä. Nguyïn trûúác kia Löî

Huïå Cöng coá lêëy möåt tiïíu thiïëp laâ Troång Tûã, sanh àùång ngûúâi con trai laâ Quyä. Huïå Cöng muöën nhûúâng ngöi cho Quyä. Nhûng luác Huïå Cöng chïët, Quyä coân nhoã, nïn Löî Ên Cöng lïn kïë võ. Löî Ên Cöng laâ con möåt ngûúâi thiïëp khaác. Mùåc dêìu àûúåc nöëi ngöi, Löî Ên Cöng khöng hïì quïn yá àõnh cuãa cha, nïn thûúâng noái: Nûúác Löî naây laâ cuãa

Page 89: Dong chu-liet-quoc

ÀÖNG CHU LIÏÅT QUÖËC 89

http://ebooks.vdcmedia.com

Cöng tûã Quyä, ta chó taåm thay quyïìn quöëc chñnh maâ thöi. Möåt höm, Cöng tûã Vêån xin Ên Cöng ban cho chûác Thaái tïí. Löî Ên Cöng noái: Ngûúi àúåi khi naâo Cöng tûã Quyä lïn ngöi haäy xin. Cöng tûã Vêån khöng biïët Löî Ên Cöng noái thêåt loâng, cho laâ lúâi chêm biïëm vaâ tûúãng Löî Ên Cöng gheát Cöng tûã Quyä, nïn möåt höm têu vúái Löî Ên Cöng: Töi thiïët nghô ngöi baáu Chuáa cöng àang giûäa thiïn haå àïìu kñnh phuåc thò àúåi àïën khi trùm tuöíi truyïìn laåi cho con chaáu, sao Chuáa cöng laåi trao traã cho Cöng tûã Quyä laâm chi. Theo yá töi, nay Cöng tûã Quyä àaä lúán, nïn lêåp kïë giïët ài àïí trûâ hêåu hoaån. Löî Ên Cöng xua tay noái: Ngûúi khöng phaãi laâ keã àiïn cuöìng, cúá sao thöët ra nhûäng lúâi bêët chñnh nhû vêåy. Ta àaä sûãa sang cung thêët úã Àöì Cûâu àïí an hûúãng tuöíi giaâ, maâ traã ngöi laåi cho Cöng tûã Quyä. Cöng tûã Vêån nghe noái, biïët mònh lúä lúâi, súå Löî Ên Cöng àem lúâi êëy noái laåi vúái Cöng tûã Quyä, thò sau naây ùæt mang haåi beân nghô ngay möåt kïë tòm àïën Cöng tûã Quyä noái nhoã: Nay Cöng tûã àaä lúán, Chuáa cöng súå Cöng tûã àoaåt mêët ngöi nïn kïu töi vaâo cung mêåt sai töi giïët Cöng tûã àoá. Cöng tûã Quyä caã súå: Ta laâm thïë naâo àïí thoaát naån naây? Cöng tûã Vêån noái: Löî Ên Cöng àaä bêët nhên thò Cöng tûã coân giûä nghôa laâm chi? Vaä laåi, Tiïn Vûúng àaä coá yá truyïìn ngöi laåi cho Cöng tûã, thïë thò Cöng tûã cuäng nïn tòm caách giïët Löî Ên Cöng ài, lêëy ngöi laåi, êëy laâ thuêån theo yá cuãa Tiïn Vûúng àoá. Cöng tûã Quyä noái: Löî Ên Cöng úã ngöi hún mûúâi möåt nùm röìi, dên tònh mïën phuåc. Nïëu viïåc khöng thaânh ùæt ta mang hoåa lúán.

Cöng tûã Vêån noái: Viïåc êëy chùèng khoá gò, töi coá kïë hay. Ngaây mai Löî Ên Cöng ài tïë thêìn úã Chun Vu röìi vïì nghó núi dinh Vi Àaåi phu. Vêåy ta cho quên giaáp sô àïën àoá mai phuåc maâ giïët quaách ài, röìi àöí cho Vô Àaåi phu mûu saát. Nhû thïë ùæt giûä veån àûúåc tiïëng tùm.

Cöng tûã Quyä nghe lúâi, uãy thaác cho Cöng tûã Vêån. Cöng tûã Vêån duång kïë êëy giïët Löî Ên Cöng, tön Cöng tûã Quyä lïn ngöi. Ngûúâi trong nûúác àïìu hay viïåc êëy nhûng khöng daám noái, vò súå oai quyïìn cuãa Vêån. Hiïån nay Cöng tûã Quyä àaä phong cho Vêån laâm chûác Thaái tïí.

Trõnh Trang Cöng nghe xong, thúã daâi hoãi caác quan: - Nhû thïë ta coá nïn cêët quên phaåt Löî àïí toã tònh têm gia ngaây

trûúác chùng? Tïì Tuác têu. - Mùåc dêìu Cöng tûã Quyä giïët Löî Ên Cöng laâ vö àaåo song àoá chó

laâ viïåc gia àònh. Chuáng ta chó nïn chúâ xem thaái àöå cuãa Löî àöëi vúái

Page 90: Dong chu-liet-quoc

PHUÂNG MÖÅNG LONG 90

http://ebooks.vdcmedia.com

Trõnh nhû thïë naâo àaä. Töi chùæc Löî seä cho ngûúâi sang nûúác ta gêy tònh hoâa haão.

Trong luác àang baân baåc, thò coá sûá nûúác Löî mang lïî vêåt sang xin vaâo yïët kiïën Trõnh Trang Cöng toã tònh giao kïët.

Trõnh Trang Cöng tiïëp sûá rêët troång hêåu, vaâ heån gùåp nhau taåi Viïåt àõa àïí phoá höåi, thaáp huyïët ùn thïì.

Tûâ êëy hai nûúác Trõnh vaâ Löî laåi rêët thên mêåt. Vaâo nùm thûá chñn, àúâi vua Hoaân vûúng nhaâ Chu Cöng tûã

Bùçng àang êín naáu trïn àêët Trõnh, thò böîng coá sûá nûúác Töëng rûúác vïì nöëi ngöi.

Trõnh Trang Cöng hay tin êëy, loâng nghi ngaåi, noái: - Chûa biïët hû thûåc nhû thïë naâo, e Töëng Tûúng Cöng cho

ngûúâi sang àaánh lûâa Cöng tûã Bùçng vïì maâ giïët ài chùng? Tïì Tuác têu:

- Têu Chuáa cöng, viïåc naây phaãi chúâ àúåi quöëc thû nûúác Töëng gúãi sang àêy múái àõnh àoaåt àûúåc.

Page 91: Dong chu-liet-quoc

ÀÖNG CHU LIÏÅT QUÖËC 91

http://ebooks.vdcmedia.com

HÖÌI 6

MÛU SÊU, HOA ÀÖËC PHÏË VUA TÖËNG LAÂM CAO, TRÕNH HÖËT CHÏ VÚÅ TÏÌ

Töëng Tûúng Cöng lïn ngöi àaä lêu, nhûng vò Cöng tûã Bùçng coân úã Trõnh, nïn thónh thoaãng àem binh sang àaánh Trõnh laâm cho hao ngûúâi töën cuãa, dên gian khöí cûåc.

Quan Thaái tïí nûúác Töëng laâ Hoa Àöëc, baån thên cuãa Cöng tûã Bùçng tuy ngoaâi miïång khöng daám can vua, nhûng trong loâng bêët maän, thêëy Khöíng Phuå Gia laâm àïën chûác Tû maä, binh quyïìn möåt tay quaãn thuã, noái gò Töëng Tûúng Cöng cuäng nghe theo nïn àem loâng ghen gheát.

Nhên luác Khöíng Phuå Gia ài àaánh nûúác Saái, bõ thua to tröën chaåy vïì Hoa Àöëc beân cho keã têm phuác len loãi trong dên chuáng phao tin rùçng Khöíng Phuå Gia chuyïn quyïìn, eáp vua gêy binh biïën, gieo khöí nhoåc cho nhên-àên.

Do àoá, dên chuáng rêët gheát Khöíng Phuå Gia. Hoa Àöëc laåi nghe tin àöìn naâng Nguåy thõ, aái thiïëp cuãa Khöíng

Phuå Gia, nhan sùæc tuyïåt vúâi, nïn loâng raåo rûåc, muöën àûúåc tröng thêëy neát hoa.

Möåt höm, vaâo tiïët thanh minh Nguåy thõ ài taão möå, Hoa Àöëc tònh cúâ tröng thêëy, loâng mï mêín, chên bûúác khöng àaânh, nghô thêìm:

- Ngûúâi àêu maâ àeåp àïën thïë? Tiïëng ngûúâi àöìn thûåc chùèng sai. Tûâ àoá Hoa Àöëc àem loâng bêët chaánh, mú ûúác lêëy vúå ngûúâi laâm

vúå mònh. Vaâ quyïët khöng àïí naâng úã maäi trong tay Khöíng Phuå Gia. Möåt höm Khöíng Phuå Gia ài duyïåt binh. Hoa Àöëc cho ngûúâi têm phuác leán traâ tröån trong quên sô phao

tin rùçng: - Khöíng Phuå Gia sùæp àem binh ài àaánh Trõnh.

Page 92: Dong chu-liet-quoc

PHUÂNG MÖÅNG LONG 92

http://ebooks.vdcmedia.com

Quên sô nhúá àïën caãnh lûãa binh tang toác ai nêëy àïìu súå sïåt, ruã nhau àïën dinh Hoa Àöëc kïu naâi, yïu cêìu têu vúái vua baäi viïåc chiïë chinh.

Hoa Àöëc cho ngûúâi ra phuã duå bùæt quên sô trúã vïì, nhûng quên sô têåp hoåp möîi luác möåt àöng hún.

Coá ngûúâi mang caã khñ giúái àïën nûäa. Luác bêëy giúâ, Hoa Àöëc biïët loâng dên àaä muöën baåo àöång, liïìn

mùåc aáo giaáp mang gûúm ra cûãa noái:

- Khöíng Phuå Gia cêåy quyïìn eáp Chuáa cöng gêy viïåc binh àao, laâm cho quên sô chïët oan, dên tònh àiïu àûáng. Trûúác hoaân caãnh naây töi rêët àau loâng nhûng khöng laâm thïí naâo ngùn caãn àûúåc.

Quên sô ai nêëy àïìu hêåm hûåc vö cuâng. Hoa Àöëc laåi giaã caách khuyïn: - Thöi caác ngûúi nïn trúã vïì keáo Chuáa cöng hay àûúåc viïåc naây,

töåi ta khöng traánh khoãi. Quên sô nhao nhao lïn noái: - Thûa ngaâi, mêëy nùm chinh chiïën anh em hoå haâng chuáng töi

àaä chïët rêët nhiïìu. Thïë maâ hiïån giúâ chuáng töi vêîn coân phaãi àem thên ài chïët nûäa. Vêåy chuáng töi xin theo ngaâi giïët tïn giùåc nûúác êëy ài, dêîu coá chïët cuäng àûúåc thoãa loâng hún.

Hoa Àöëc laåi noái: - Muöën neám chïët möåt con chuöåt, chuáng ta phaãi kiïng traánh

nhûäng vêåt baáu cuãa ta chûá. Nay Khöíng Phuå Gia laâ töi thûúng yïu cuãa Chuáa cöng, thò dêîu taân aác thïë naâo cuäng khöng nïn giïët.

Quên sô noái lúán: - Xin ngaâi haäy àûáng ra trûâ luön àûáa hön-quên vö-àaåo àïí

chuáng töi nguyïån theo ngaâi caã. Noái xong quên sô xuám nhau keáo Hoa Àöëc lïn xe, tiïën àïën dinh

Khöíng Phuå Gia, vêy kñn böën bïì. Luác bêëy giúâ trúâi àaä töëi xêím, Khöíng Phuå Gia àang ngöìi uöëng

rûúåu trong tû trang, böîng nghe tiïëng goä cûãa, liïìn sai ngûúâi bûúác ra hoãi.

Hoa Àöëc khöng àaáp, xö cûãa bûúác vaâo. Quên sô cuäng nöìi àuöi nhau, öì aåt keáo vaâo möåt lûúåt.

Page 93: Dong chu-liet-quoc

ÀÖNG CHU LIÏÅT QUÖËC 93

http://ebooks.vdcmedia.com

Khöíng Phuå Gia thêët kinh, vûâa muöën chaåy ra, thò Hoa Àöëc àaä nhêíy xöí àïën, heát lúán:

- Àïí laâm gò thùçng giùåc haåi dên haåi nûúác àoá! Khöíng Phuå Gia chûa kõp traã lúâi thò àêìu àaä rúi xuöëng àêët. Hoa Àöëc lêåp tûác cho ngûúâi vaâo trong bùæt Nguåy thõ àem ra,

giêëu vaâo xe chúã vïì nhaâ. Nhûng nûãa àûúâng, Nguåy thõ múã dêy lûng, thùæt cöí tûå vêån. Hoa Àöëc vïì àïën nhaâ, thêëy naâng àaä tùæt thúâ, loâng thûúng tiïëc

chùèng cuâng, sai ngûúâi àem chön, vaâ giêëu kñn khöng àïí ai biïët. Coân quên sô, àua nhau cûúáp phaá dinh Khöíng Phuå Gia tan

taânh. Khöíng Phuå Gia chó coá möåt ngûúâi con tïn Möåc Kim Phuã, tuöíi

coân nhoã, àûúåc ngûúâi nhaâ leán àûa sang nûúác Löî, tõ naån. Töëng Tûúng Cöng hay àûúåc tin Hoa Àöëc khúãi loaån, giïët Khöíng

Phuå Gia, nöíi giêån sai ngûúâi dúâi Hoa Àöëc àïën àïí trõ töåi. Hoa Àöëc caáo bõnh khöng àïën. Töëng Tûúng Cöng beân thên haânh àïën nhaâ. Hoa Àöëc hay tin caã súå, hoåp quên sô, noái: - Nay Khöíng Phuå Gia bõ giïët, ùæt Chuáa cöng khöng àïí chuáng ta

söíng yïn. Trûúác kia Löî Muåc Cöng boã con maâ truyïìn ngöi cho chaáu, àaáng leä Chuáa cöng mang ún, laåi coân nhiïìu phen àem quên àaánh Trõnh àïí bùæt Cöng tûã Bùçng, nhû thïë thûåc laâ bêët nghôa. Nay chuáng ta nïn phïë vua, maâ lêåp Cöng tûã Bùçng lïn kïë võ, thò thêåt laâ húåp leä.

Quên sô la oá: - Ngaâi daåy nhû thïë laâ phaãi lùæm. Chuáng töi xin tuên theo. Quên sô tûå àöång chia nhau mai phuåc quanh nhaâ.

Khi Töëng Tûúng Cöng àïën, hoå oá lïn möåt tiïëng, röìi aáp laåi möåt lûúåt, gûúm giaáo saáng loâa.

Àoaân ngûå lêm quên boã chaåy taán loaån, coân Töëng Tûúng Cöng bõ chïët giûäa àaám loaån quên.

Hoa Àöëc liïìn mùåc tang phuåc giaã vúâ öm tûã thi vua khoác loác, nöîi tröëng lïn, hiïåp cuâng caác quan thûúng nghõ.

Page 94: Dong chu-liet-quoc

PHUÂNG MÖÅNG LONG 94

http://ebooks.vdcmedia.com

Àïí che mùæt moåi ngûúâi, Hoa Àöëc coân bùæt mêëy tïn quên àaä thñ vua dêîn ra phaáp trûúâng xûã traãm.

Khi caác quan vùn voä, tïì tûåu àuã mùåt, Hoa Àöëc noái: - Loâng dên vêîn coân mïën ên huïå cuãa Tuyïn Cöng thuúã xûa lïn

muöën àoán Cöng tûã Bùçng vïì nöëi ngöi, chùèng biïët caác quan àõnh leã naâo?

Caác quan ai nêëy àïìu súå sïåt, vêng daå cho qua chuyïån. Hoa Àöëc múái cho sûá giaã sang Trõnh baáo tang Töëng Tûúng

Cöng, vaâ àoán Cöng tûã Bùçng vïì nûúác. Laåi àem rêët nhiïìu vaâng baåc, chêu baáu taå ún nûúác Trõnh. Trõnh Trang Cöng nhêån àûúåc thû, biïët àûúåc tûå sûå, beân àûa

Cöng tûã Bùçng vïì Töëng. Cöng tûã Bùçng suåp laåy, noái: - Töi àûúåc söëng soát àïën ngaây nay laâ nhúâ ún Chuáa cöng. Nay laåi

àûúåc vïì nûúác phuåc nghiïåp, nguyïån suöët àúâi chùèng daám quïn ún nûúác Trõnh.

Lúâi noái êëy laâm cho Trõnh Trang Cöng caãm àöång àïën ûáa nûúác mùæt, cêìm tay Cöng tûã Bùçng giaä biïåt.

Cöng tûã Bùçng vïì nûúác, àûúåc Hoa Àöëc tön lïn ngöi tûác laâ Töëng Trang Cöng.

Caác nûúác laáng giïìng àûúåc sûá nûúác Töëng àem lïî vêåt àïën cêìu thên, nïn àöìng heån nhau hoåp mùåt taåi àêët Tùæc, àïí chûáng kiïën lïî àùng quan tûác võ cuãa Cöng tûã Bùçng.

Vua Tïì Hi Cöng, sau khi dûå höåi úã àêët Tùæc, vïì nûäa àûúâng nghe tin quên Bùæc Nhung ào tûúáng Àaåi Lûúng laâm Nguyïn soaái, àem möåt vaån binh sang àaánh Tïì. Caác àêët Chuác An vaâ Lõch Haå àaä bõ phaá vúä. Quan trêën thuã hai xûá êëy àïìu baåi binh.

Tïì Hi Cöng noái vúái caác quan hêìu cêån: - Giùåc Bùæc Nhung àaä nhiïìu phen quêëy röëi nûúác ta. Nay laåi

àem àaåi binh xêm chiïëm búâ coäi, nïëu chùèng ra oai àaánh möåt trêån, khöng thïí naâo laâm cho chuáng súå àûúåc.

Noái röìi beân viïët thû, mûúån binh ba nûúác Löî, Vïå vaâ Trõnh, laåi tûå mònh cêìm binh keáo vïì Lõch Haå chöëng giûä.

Page 95: Dong chu-liet-quoc

ÀÖNG CHU LIÏÅT QUÖËC 95

http://ebooks.vdcmedia.com

Trõnh Trang Cöng tiïëp àûúåc tin êëy, vöåi vaâng goåi Thïë tûã Höët àïën baão:

- Tïì cuâng Trõnh kïët thên rêët hêåu, nay Tïì coá viïåc ta phaãi hïët loâng giuáp àúä.

Noái röìi khiïën Thïë tûã Höët laâm Àaåi-tûúáng, Cao Cûâ Di laâm Phoá-tûúáng keáo quên sang Tïì.

Luác àoá, Vïå vaâ Löî chûa àïën. Tïì Hi Cöng múã tiïåc tiïëp àaäi. Thïë tûã Höët thûa: - Ta nïn cho binh phuåc khùæp núi, röìi cho möåt toaán quên ra duå

àõch, chúâ cho quên àõch loåt vaâo öí phuåc kñch, ta seä traân ra maâ tiïu diïåt, nhû thïë chùæc àûúåc troån thùæng.

Tïì Hi Cöng khen phaãi, liïìn hiïåp vúái binh nûúác Trõnh, cho Cöng tön Nguyïn phuåc núi phña Àöng, coân Cöng tûã Saái Troång thò dêîn möåt àaåo quên ra khiïu chiïën.

Vûâa thoaáng thêëy quên Tïì keáo àïën, quên Bùæc Nhung liïìn sai phoá tûúáng Tiïu Nhung ra nghïnh chiïën.

Hai bïn àaánh nhau àûúåc hai mûúi hiïåp, Saái Troång giaã thua boã chaåy.

Tiïu Lûúng rûúåt theo. Saái Lûúng thêëy vêåv cuäng xua quên traân túái. Khi àuöíi túái cûãa Àöng, böîng nghe möåt tiïëng suáng nöí êìm lïn,

chuöng tröëng khua rïìn, hai bïn quên phuåc nöîi dêåy àöng nhû kiïën coã.

Tiïu Lûúng biïët truáng kïë, vöåi lui binh chaåy vïì, nhûng bõ quên cuãa Saái Lûúng àaâng sau traân túái, hai bïn àuång döìn laåi, xö àêíy lêîn nhau, khöng biïët àûúâng naâo maâ chaåy.

Hai tûúáng Saái Troång vaâ Cöng Tön Nguyïn húåp laåi àaánh, quên Bùæc Nhung caã loaån, chïët vö söë.

Bao nhiïu taân quên boã chaåy àïën nuái Thûúác Sún. thò laåi gùåp àaåo binh cuãa Phoá tûúáng Cao Cûâ Di àoán àaánh.

Saái Lûúng vaâ Tiïu Lûúng boã caã quên lñnh chaåy thoaát thên. Nhûng múái vûâa chaåy àûúåc vaâi dùåm, gùåp àaåo quên cuãa Thïë tûã

Höët àoán laåi, àaánh thöi manh giaáp túi búâi.

Page 96: Dong chu-liet-quoc

PHUÂNG MÖÅNG LONG 96

http://ebooks.vdcmedia.com

Tiïu Lûúng bõ Chuác Àaåm bùæn chïët, coân Saái Lûúng bõ Thïë tûã Höët chùåt àêìu àem vïì naåp cho Tïì Hi Cöng.

Tïì Hi Cöng rêët mûâng, noái: - Nïëu khöng nhúâ taâi trñ vaâ sûác anh duäng cuãa Thïë tûã thò àêu

thùæng àûúåc giùåc Bùæc Nhung möåt caách veã vang nhû vêåy. Thïë tûã Höët thûa: - Nhúâ oai cuãa Chuáa cöng nïn töi múái thùæng àõch quên àûúåc dïî

àaâng. Nhûng àoá chó laâ viïåc nhoã, àêu coá cöng caán gò, xin Chuáa cöng chúá daåy quaá lúâi.

Tïì Hi Cöng liïìn sai sûá sang Löî vaâ Vïå thöi viïåc mûúån binh, röìi múã tiïåc khao thûúãng quên sô vaâ àaãi àùçng Thïë tûã Höët.

Trong tiïåc, Tïì Hi Cöng nhùæc laåi cuöåc hön nhên con gaái mònh vúái Thïë tûã Höët ngaây trûúác

Thïë tûã Höët möåt mûåc tûâ chöëi, laâm cho Tïì Hi Cöng loâng aáy naáy khöng an.

Maän tiïåc Tïì Hi Cöng baão Di Troång Niïn àïën noái riïng vúái Cao Cûâ Di rùçng:

- Chuáa cöng töi vò mïën taâi Thïë tûã nïn coá yá cêìu thên. Viïåc êëy trûúác kia àaä àõnh, nhûng höm nay Thïë tûã vêîn tûâ chöëi, chùèng biïët Thïë tûã coá yá chi chùng? Nïëu ngaâi lo höå viïåc naây, Chuáa cöng töi xin biïëu cho ngaâi hai viïn bñch ngoåc, vaâ möåt trùm neán vaâng.

Cao Cûâ Di nghe noái vöåi vaä àïën tòm Thïë tûã Höët noái: - Tïì Hi Cöng coá loâng töët yïu mïën Thïë tûã, muöën cêìu thên, nïëu

Thïë tûã nhêån lúâi thò sau naây coá thïm àûúåc nûúác lúán giuáp àúä, àiïìu àoá rêët coá lúåi.

Thïë tûã Höët àaáp: - Ngaây trûúác ta chûa coá cöng traång chi àöëi vúái Tïì, maâ coân tûâ

chöëi thay. Huöëng höì nay ta phuång mïånh phuå thên àem binh giuáp Tïì, vûâa thùæng trêån laåi noái àïën chuyïån hön nhên, e thiïn haå chï ta laâ keã lúåi duång.

Cao Tûã Di noái maäi khöng àûúåc. Tïì Hi Cöng laåi sai Di trung Niïn thên haânh àïën gùåp Thïë tûã

Höët baây toã caån nöîi niïìm.

Page 97: Dong chu-liet-quoc

ÀÖNG CHU LIÏÅT QUÖËC 97

http://ebooks.vdcmedia.com

Nhûng Thïë tûã Höët viïån cúá chûa àûúåc lïånh phuå thên, khöng daám nhêån lúâi.

Àoaån caáo tûâ àem quên vïì nûúác. Thaái àöå cuãa Thïë tûã Höët laâm cho Tïì Hi Cöng phêåt yá traách

thêìm: - Búãi muöën gêy tònh thên thiïån vúái nhau nïn phaãi chiïìu yá thïë

thöi, chûá con gaái ta sùæc àeåp tuyïåt vúâi, lo chi khöng lêëy àûúåc ngûúâi chöìng xûáng àaáng.

Thïë tûã Höët vïì nûúác, thuêåt laåi cêu chuyïån êëy cho Trõnh Trang Cöng.

Trõnh Trang Cöng noái: - Con àaä coá cöng nghiïåp lúán thò lo gò khöng coá vúå àeåp. Tïì Tuác nghe àûúåc viïåc êëy, goåi riïng Cao Cûâ Di ra ngoaâi noái: - Chuáa cöng àöng con, Cöng tûã Àöåt, Cöng tûã Nghi, Cöng tûã Vô

àïìu coá yá tranh ngöi. Nay Thïë tûã Höët laåi khöng chõu kïët thên vúái Tïì àïí thïm vi caánh thò thêåt laâ viïåc àaáng tiïëc.

Cao Cûâ Di noái: - Töi àaä hïët lúâi khuyïn Thïë tûã, nhûng Thïë tûã khöng nghe thò

biïët laâm sao. Hai ngûúâi nhòn nhau, möîi ngûúâi riïng möåt yá.

Cao Cûâ Di trûúác àêy rêët thên mêåt vúái Cöng tûã Vô, nay nghe Tïì Tuác noái laåi caâng thên mêåt thïm.

Möåt höm, Thïë tûã Höët noái vúái Trõnh Trang Cöng: - Cao Cûâ Di vaâ Cöng tûã Vô chúi vúái nhau rêët thên, laåi tû thöng

nhiïìu viïåc, xin phuå vuúng phaãi àïì phoâng cho lùæm múái àûúåc. Trõnh Trang Cöng nghe noái nöíi giêån àoâi Cao Cûâ Di àïën mùæng.

Cao Cûâ Di buöìn loâng àem viïåc êëy noái laåi vúái Cöng tûã Vô. Cöng tûã Vô noái: - Trûúác kia, phuå vûúng ta àõnh duâng ngûúi laâm Àaåi phu

nhûng vò Thïë tûã Höët ngùn caãn, nay laåi coân cêëm hai ta khöng àûúåc thên nhau nûäa. Nïëu möåt mai phuå vûúng ta bùng haâ, chuáng ta laâm sao an toaân nöíi.

Cao Cûâ Di noái:

Page 98: Dong chu-liet-quoc

PHUÂNG MÖÅNG LONG 98

http://ebooks.vdcmedia.com

- Thïë tûã laâ ngûúâi nhu nhûúåc, khöng thïí laâm haåi ai nöíi, xin Cöng tûã chúá lo.

Tûâ êëy, Cao Cûâ Di vaâ Cöng tûã Vô êm thêìm oaán gheát Thïë tûã Höët vö cuâng.

Tïë Tuác thêëy thïë loâng lo ngaåi, möåt höm baân vúái Thïë tûã Höët: - Nïëu Thïë tûã khöng kïët thên vúái Tïì thò cuäng nïn kïët thên vúái

Trêìn hoùåc Vïå, àïí sau naây nûúng tûåa, duâng laâm ngoaåi viïån. Thïë tûã Höët suy tñnh mêëy höm, cuöëi cuâng cho lúâi êëy laâ phaãi,

beân nhúâ Tïë Tuác têu vúái Trõnh Trang Cöng cho sûá sang nûúác Trêìn cêìu hön.

Sau àoá Thïë tûã Höët lêëy naâng Vô thõ laâm vúå. Giûäa luác àoá, vua Hoaân Cöng nûúác Löî cuäng kïët thên vúái Tïì.

Page 99: Dong chu-liet-quoc

ÀÖNG CHU LIÏÅT QUÖËC 99

http://ebooks.vdcmedia.com

HÖÌI 7

VÙN KHÛÚNG, GAÁI TÏÌ VÏÌ NÛÚÁC LÖÎ CHUÁC ÀAÅM, TÛÚÁNG TRÕNH BÙÆN VUA CHÊU

Nguyïn Tïì Hi Cöng coá hai ngûúâi con gaái rêët xinh àeåp. Ngûúâi lúán laâ Tuyïn khûúng àaä gaã cho Vïå hêìu, coân laåi ngûúâi nhoã laâ Vùn Khûúng. Naâng naây mùåt hoa, maây liïîu, nhan sùæc tuyïåt vúâi, laåi thïm hoåc haânh thöng thaái, thi phuá rêët gioãi, vò thïë goåi laâ naâng Vùn Khûúng.

Vùn Khûúng laåi coân coá ngûúâi anh cuâng cha khaác meå, tûác laâ Thïë tûã Chû Nhi, chó lúán hún naâng àöå vaâi tuöíi, diïån maåo phûúng phi, ra chiïìu trang nhaä, nhûng phaãi caái taánh àam mï sùæc duåc.

Tûâ nhoã àïën lúán, Chû Nhi vaâ Vùn Khûúng thûúâng lui túái, gêìn guäi nhau, do àoá trong tònh anh em laåi coá êín thïm möåt möëi tònh luyïën aái.

Tïì Hi Cöng vöën chiïìu con khöng bùæt buöåc giûä gòn khuön pheáp, nïn vïì sau sanh àiïìu tïå haåi.

Khi Thïë tûã Höët àaánh tûúáng giùåc Bùæc Nhung, Tïì Hi Cöng thûúâng khoe taâi Trõnh Thïë tûã trûúác mùåt Vùn Khûúng vaâ thûúâng nhùæc àïën viïåc hön nhên cuãa naâng vúái Thïë tûã Höët.

Vùn Khûúng lêëy laâm àùæc yá. Nhûng vïì sau, nghe tin Thïë tûã Höët tûâ hön, naâng buöìn baä maâ sanh bõnh, boã ùn, boã nguã, ngaây àïm mï hoaãng.

Thïë tûã Chû Nhi thûúâng laåi thùm naâng lên la bïn giûúâng bïånh, gêy thïm möëi tònh dan dñu.

Tuy nhiïn vò luác naâo cuäng coá cung nhên hêìu haå möåt bïn nïn chûa àïën nöîi sanh àiïìu dêm loaån.

Möåt höm vua cha vaâo thùm con gaái, thêëy Thïë tûã Chû Nhi àang ngöìi chung giûúâng vúái Vùn Khûúng liïìn kïu ra ngoaâi mùæng:

- Mi laâ anh sao mi khöng biïët tõ hiïìm vêåy. Chû Nhi cuái àêìu laâm thinh khöng àaáp.

Page 100: Dong chu-liet-quoc

PHUÂNG MÖÅNG LONG 100

http://ebooks.vdcmedia.com

Tïì Hi Cöng noái: - Tûâ nay mi chó àûúåc sai cung nhên ài thùm maâ thöi, khöng

nïn lên la nhû vêåy nûäa. Chû Nhi beän leän lui ra. Tûâ êëy, chaâng ñt khi lui túái.

Caách àoá khöng lêu, Tïì Hi Cöng cûúái con gaái cuãa Töëng Cöng cho Thïë tûã Chû Nhi.

Àûúåc vúå, Chû Nhi thoãa tònh tú toác quïn laäng cuöìng voång riïng, nïn anh em caâng ngaây caâng xa lêìn.

Vùn Khûúng úã núi phoâng loan vùæng veã, laåi thïm thûúng nhúá Chû Nhi, bõnh thïë caâng nùång hún nûäa.

Luác bêëy giúâ taåi nûúác Löî. Löî Hoaân Cöng khi nöëi ngöi àaä lúán tuöíi maâ chûa coá vúå. Quan Àaåi phu Tang Tön Àaåt têu rùçng: - Chuáa cöng nïn xem viïåc tön miïëu laâ troång maâ kiïëm ngûúâi

laâm chuã trong cung múái àûúåc. Cöng tûã Vêån cuäng quyâ têu:

- Haå thêìn tröåm nghe thiïn haå àöìn rùçng con gaái Tïì Hi Cöng laâ Vùn Khûúng nhan sùæc tuyïåt myä. Trûúác kia muöën gaä cho Thïë tûã Höët, nhûng viïåc khöng thaânh. Nay xin Chuáa cöng cho ngûúâi qua àoá cêìu hön ùæt àùång.

Löî Hoaân Cöng nghe theo, liïìn sai Cöng tûã Vêån qua Tïì cêìu hön.

Tïì Hi Cöng thuêån yá, nhûng laåi thêëy Vùn Khûúng coân bõ bõnh nïn heån naán laåi ñt lêu.

Cung nhên hay àûúåc viïåc êëy, thuêåt laåi vúái Vùn Khûúng. Naâng lêëy laâm mûâng, lêìn höìi thuyïn bõnh.

Kõp àïën luác Tïì vaâ Löî höåi núi àêët Tùæc. Löî Haân Cöng àem chuyïån cêìu hön ra baân. Tïì Hoaân Cöng laåi möåt möåt lêìn nûäa chêëp thuêån vaâ àñnh ûúác

nùm àïën. Nùm sau, vaâo nùm thûá ba cuãa Löî Hoaân Cöng.

Page 101: Dong chu-liet-quoc

ÀÖNG CHU LIÏÅT QUÖËC 101

http://ebooks.vdcmedia.com

Cöng tûã Vêån xin thay mùåt vua àem lïî vêåt sang Tïì àïí rûúác naâng Vùn Khûúng vïì Löî.

Thïë tûã Chû Nhi nghe àûúåc tin, giaã chûúác sai cung nhên àem hoa tùång Vùn Khûúng, trong hoa coá giêëu möåt baâi thú:

Hoa àaâo àang àöå hêy hêy Àûúåm tònh thú möång nhûäng ngaây xa xûa. Caâng hoa heá cûãa song thûa, Tiïëc thay! Con bûúám vêîn chûa ài vïì. Vùn Khûúng xem thú hiïíu yá, àaáp laåi rùçng: Vûúân xuên möåt caánh hoa àaâo Nùm nay chûa beã, heån vaâo nùm sau Hûäng húâ boáng nguyïåt canh thêu Hoa xuên àêu àaä phai maâu thúâi gian. Chû Nhi àoåc baâi thú êëy, biïët Vùn Khûúng coá daå tûúãng mònh,

loâng caâng mú möång. Caách àoá vaâi höm, Cöng tûã Vêån àem lïî vêåt àïën nûúác Tïì. Tïì Hi Cöng quaá thûúng con gaái, nïn coá yá thên haânh àûa Vùn

Khûúng sang Löî. Chû Nhi biïët àûúåc yá àõnh, vaâo quyâ têu: - Nay phuå thên gaã tiïån muöåi cho vua Löî, àoá laâ viïåc rêët hay,

hai nûúác caâng thên thên mêåt. Song vua Löî àaä khöng sang àoán, maâ phu thên laåi phaãi àûa àïën, e thêët thïë ài chùng. Xin phuå vûúng giao viïåc êëy cho con thay mùåt cuäng àûúåc.

Tïì Hi Cöng noái: - Ta àaä hûáa àñch thên àûa Vùn Khûúng qua Löî, thò nay khöng

thïí thêët tñn. Noái vûâa dûát lúâi, àûúåc tin Löî Hoaân Cöng thên haânh àïën àêët

Hoan, thuöåc nûúác Löî, àïí tiïëp àoán. Tïì Hi Cöng noái:

- Löî Hoaân Cöng laâ möåt ngûúâi troång lïî, súå ta ài xa mïåt nhoåc nïn àïën nûäa àûúâng tiïëp àoán, ta haá laåi thêët lïî sao!

Page 102: Dong chu-liet-quoc

PHUÂNG MÖÅNG LONG 102

http://ebooks.vdcmedia.com

Chû Nhi buöìn baä nñn lùång bûúác ra, àúåi àïën luác khúãi haânh, giaã vúâ àïën tiïcn em, gheá vaâo tai Vùn Khûúng noái nhoã:

- Em chúá quïn nhûäng lúâi trong thú höm trûúác. Vùn Khûúng, loâng bõn rõn nhòn anh àaáp: - Xin anh cûá an têm, ngaây xuên coân daâi, lo gò khöng coá luác höåi

ngöå. Tïì Hi Cöng trao viïåc quöëc chñnh laåi cho Thïë tûã Chû Nhi, röìi

cuâng Vùn Khûúng lïn àûúâng. Àïën àêët Hoan, Löî hoaân Cöng àaä baây sùèn tiïåc lïî àúåi chúâ. Hai bïn gùåp nhau vui vêìy khön xiïët. Tiïåc maän, Tïì hi Cöng caáo tûâ trúã vïì nûúác, coân Löî Hoaân Cöng

àûa Vùn Khûúng vïì Kinh Àö laâm lïî giao böi. Löî Hoaân Cöng thêëy Vùn Khûúng taâi sùæc veån toaân, àem loâng

quyá mïën. Kïë àoá Tïì Hi Cöng laåi sai Di Troång Niïn àem lïî vêåt àïën àïí

thùm viïëng. Tûâ àêëy möëi tònh cuãa hai nûúác trúã nïn rêët khùæn khñt. Taåi triïìu Chu, tûâ khi vua Hoaân vûúng hay àûúåc tin Trõnh

Trang Cöng giaã mïånh mònh àem quên àaánh Töëng, loâng cùm giêån vö cuâng, khiïën Quaách cöng Lêm phuã chêëp chaánh möåt mònh khöng theâm duâng Trõnh Trang Cöng nûäa.

Trõnh Trang Cöng hay àûúåc tin êëy cuäng giêån vua nhaâ Chu, nùm nùm khöng vaâo triïìu yïët kiïën.

Möåt höm Hoaân vûúng noái vúái caác quan: - Trõnh Ngöå Sanh vö lïî, nïëu khöng cûã binh sang àaánh Trõnh

thò laâm sao rùn àûúåc caác chû hêìu? Quaách cöng têu: - Têu Bïå haå Trõnh coá cöng lao lúán vúái triïìu àònh, nay bõ cêët

quyïìn maâ phêåt yá khöng vaâo yïët kiïën. Xin Bïå haå cûá viïët chiïëu àoâi va vaâo triïìu maâ traách mùæng.

Hoaân vûúng nöíi giêån, noái: - Ta khöng thïí naâo dung thûá nhûäng àûáa töi loaân nhû vêåy, caác

khanh chúá can giaán laâm chi.

Page 103: Dong chu-liet-quoc

ÀÖNG CHU LIÏÅT QUÖËC 103

http://ebooks.vdcmedia.com

Beân haå chiïëu khiïën nûúác Saái, Vïå, Trêìn cêët binh sang àaánh Trõnh.

Luác bêëy giúâ úã nûúác Trêìn, Cöng tûã Àaâ àaä giïët Thïë tûã Vên con trai lúán cuãa Trêìn hêìu maâ àoaåt ngöi.

Ngûúâi trong nûúác khöng phuåc, boã ài rêët nhiïìu. Do àoá, Cöng tûã Àaâ khöng daám traái lïånh Vua Chu, sai Baá viïn

chû laâm tûúáng, àem quên thùèng qua nûúác Trõnh. Saái, Vïå cuäng àaä cêët quên theo nhaâ Chu ài phaåt Trõnh. Trõnh Trang Cöng hay àûúåc tin, hoåp caác quan laåi baân: - Nay Chu hoaân Vûúng ngûå giaá thên chinh, sai Quaách cöng

Lên Phuã vaâ Chu cöng Hùæc Kiïn thöëng laänh àaåi binh hiïåp vúái quên ba nûúác Trêìn, Vïå, Saái maâ àaánh ta. Vêåy caác quan coá yá chi chùng?

Tïë Tuác têu: - Thiïn tûã ngûå giaá thên chinh phaåt Trõnh, bùæt töåi Chuáa cöng

khöng vaâo chêìu laâ leä chñnh àaáng. Xin Chuáa cöng cho ngûúâi àïën taå töåi àïí àöíi dûä ra laânh thò hay hún.

Trõnh Trang Cöng nöíi giêån noái: - Vua àaä àoaåt quyïìn bñnh cuãa ta, laåi coân àem binh àïën àaánh ta

nûäa, khöng nghô àïën cöng lao cuãa hoå Trõnh hai àúâi xêy dûång sûå nghiïåp nhaâ Chu. Nhû vêåy sai laåi goåi laâ chñnh àaáng?

Cao Cûâ Di noái: - Nûúác Trêìn thuúã nay rêët thên thiïån vúái Trõnh, nay laåi àem

binh àaánh Trõnh àoá laâ àiïìu bêët àùæc dô. Duy coá Vïå vaâ Saái, cûâu hêån vúái ta, hai nûúác êëy àem binh àïën àêy ùæt cöë àaánh. Hún nûäa, Thiïn tûã àang cún thõnh nöå, nhuïå khñ àang hùng, ta phaãi thuã thaânh chúâ cho loâng quên giaãi àaäi röìi seä àaánh.

Quan Àaåi phu noái: - Laâm töi maâ nghõch vúái vua laâ traái àaåo röìi! Viïåc phaãi lo cho

gêëp nïëu trò hoaän ùæt thêët baåi. Töi tuy bêët taâi song cuäng xin hiïën möåt kïë.

Trõnh Trang Cöng hoãi: - Kïë êëy nhû thïë naâo? Quan àaåi phu noái:

Page 104: Dong chu-liet-quoc

PHUÂNG MÖÅNG LONG 104

http://ebooks.vdcmedia.com

- Binh cuãa Chu Vûúng chia laâm ba àaåo thò quên ta cuäng phaãi chia laâm ba mùåt maâ àaánh.

Trõnh Trang Cöng noái: - Kïë êëy coá gò laâ hay? Quan àaåi phu têu:

- Têu Chuáa cöng, caái hay úã chöî nùæm àûúåc àõch tònh. Nay nûúác Trêìn, Cöng tûã Àaâ tuy àem quên sang àaánh nhûng loâng quên miïîn cûúãng, ta thûâa thïë àem quên chuã lûåc àaánh vaâo chöî yïëu. Hïî binh nûúác Trêìn tan vúä, Vïå vaâ Saái ùæt phaãi keáo binh chaåy theo. Chûâng êëy ta hiïåp binh laåi àaánh vúái vua, ùæt laâ troån thùæng.

Trõnh Trang Cöng noái: - Binh phaáp cuãa khanh thêåt khöng keám gò Tûã Phoâng. Luác àang thûúng nghõ xaãy coá quên vaâo baáo: - Binh vua àaä àïën Nhuå Caác, àoáng ba daäy traåi liïn laåc vúái

nhau. Trõnh Trang Cöng noái: - Haäy phaá chûâng möåt traåi thöi. Coân hai traåi kia chó thõ oai

cuäng àuã. Beân khiïën Maån Baá àem möåt àaåo binh àaánh phña hûäu, Tïì Tuác

àem möåt àaåo binh àaánh phña taã, coân Trõnh Trang Cöng böín thên dêîn Cao Cûâ Di, Nguyïn Phöìn, Haâ Thuác Doanh vaâ Chuác Àaåm thöëng laänh àaåo trung quên rêìm röå phaát phaáo khai binh.

Cao Cûâ Di noái: - Töi nghe Chu Vûúng thöng thaåo binh phaáp, chuáng ta khöng

nïn khinh thûúâng, phaãi lêåp trêån Ngû biïëc thò múái mong thùæng àùång.

Trõnh Trang Cöng hoãi: - Trêån Ngû biïëc laâ trêån gò? Cao Cûâ Di noái: - Phaãi duâng hai mûúi lùm cöî xa laâm tiïìn böå. Möîi cöî xa chó àïí

hai mûúi lùm tïn quên chiïën àêëu vaâ hai mûúi lùm tïn quên dûå khuyïët. Nhû thïë chó túái maâ khöng lui àûúåc, quên sô seä liïìu chïët àïí thùæng àõch.

Page 105: Dong chu-liet-quoc

ÀÖNG CHU LIÏÅT QUÖËC 105

http://ebooks.vdcmedia.com

Trõnh Trang Cöng khen hay laâm y kïë, röìi keáo binh àïën Nhuå caác haå traåi.

Chu Hoaân Vûúng nghe tin Trõnh Trang Cöng keáo binh àïën nghinh chiïën, caã giêån, muöën àem binh ra àaánh tûác thò, Quaách cöng hïët sûác can giaán vua múái chõu thöi.

Ngaây thûá, hai bïn vûâa lêåp baây thïë trêån, Maång Baá dêîn möåt àaåo binh huâng, xöng àïën dinh quên Trêìn maâ àaánh.

Quên Trêìn chûa àaánh àaä boã chaåy taán loaån.

Tïì Tuác thûâa thïë àöëc quên aáp vaâo àaánh quên Vïå vaâ Saái. Quên hai nûúác naây àõch khöng laåi cuäng chaåy, laâm cho doanh

traåi àïìu röëi loaån. Vua Hoaân vûúng liïìn ra lïånh thu quên ruát vïì, vûâa chaåy vûâa

chöëng àúä. Chuác Àaåm àem quên àuöíi theo, thêëy núi trung quên coá ngoån

taân che, biïët àoá laâ Vua Chu, beân dûúng cung bùæn möåt muäi. Muäi tïn bay veâo túái truáng núi vai Chu Vûúng, nhûng cuäng

may nhúâ Chu Vûúng mùåc giaáp daây, nïn tïn vaâo khöng sêu. Chuác Àaåm thûâa thïë xua quên àuöíi theo. Àuáng luác nguy cêëp xaãy nghe trong voâng binh nûúác Trõnh coá

tiïëng chiïng gioáng thu quên. Chuác Àaåm tuên lïånh keáo binh vïì, coân Chu Vûúng chaåy hún ba

mûúi dùåm nûäa múái daám haå traåi. Chu cöng Hùæc Kiïn ra mùæt vua, têu viïåc binh Trêìn khöng tònh

àaánh Trõnh. Chu Hoaân Vûúng noái: - Cuäng búãi trêîm khöng biïët duâng ngûúâi nïn múái thua nhû vêåy. Coân Chuác Àaåm, keáo binh vïì traåi, ra mùæt Trõnh Trang Cöng vaâ

noái: - Töi bùæn nhùçm vai Chu Vûúng, vaâ thêëy quên Chu caã loaån nïn

muöën àuöíi theo têån diïåt cúá sao Chuáa cöng laåi thu quên? Trõnh Trang Cöng noái: - Búãi Thiïn tûã bêët minh, lêëy ún laâm oaán, cûåc chùèng àaä ta múái

lûúåt binh àöëi àõch. Laåi nhúâ sûác caác khanh múái giûä an búâ coäi, nhû

Page 106: Dong chu-liet-quoc

PHUÂNG MÖÅNG LONG 106

http://ebooks.vdcmedia.com

thïë cuäng àaä àuã röìi, ta coân mong gò hún nûäa. Dêîu khanh coá bùæt àûúåc Thiïn tûã cuäng chùèng daám phaåm àïën ngûúâi.

Tïì Tuác têu: - Lúâi Chuáa cöng rêët chñ lyá. Nay nûúác Trõnh àaä thùæng möåt trêån

oai huâng, Chuáa cöng cuäng nïn sai ngûúâi àïën yïët kiïën Thiïn tûã toã daå ên cêìn àïí Thiïn tûã biïët rùçng nhûäng viïåc vûâa xaãy ra khöng phaãi laâ yá muöën cuãa Chuáa cöng.

Trõnh Trang Cöng khen phaãi, suy tñnh möåt luác röìi noái:

- Viïåc naây khanh phaãi ài múái xong. Noái röìi khiïën Tïì Tuác àem mûúâi hai con trêu, möåt trùm con dï,

vaâ luáa gaåo trùm xe, ra mùæt Chu Hoaân Vûúng. Tïì Tuác tuên lïånh, àem lïî vêåt vaâo traåi Chu Hoaân Vûúng, quyâ

moáp xuöëng àêët têu: - Têu Bïå haå, keã töåi thêìn laâ Ngöå Sanh khöng núä àïí xaä tùæc hû

haåi, cho nïn phaãi àem binh gòn giûä, khöng deâ trong quên laåi phaåm àïën mònh röìng, nïn Ngöå Sanh lêëy laâm lo súå, khiïën ngu thêìn laâ Tïì Tuác àïën chõu töåi trûúác viïn mön. Coân nhûäng lïî vêåt naây xin dêng cho Bïå haå àïí khao quên. Xin Bïå haå àoaái tûúãng maâ dung tha töåi vö lïî êëy.

Chu Hoaân Vûúng laâm thinh, mùåt àêìy sùæc theån. Quaách cöng Lêm-phuã àúä lúâi noái: - Nay Ngöå Sanh àaä biïët löîi, xin Bïå haå cuäng röång dung cho. Àoaån quay qua noái vúái Tïì Tuác:

- Thöi, ngûúi haäy laåy taå ún ài. Tïì Tuác vöåi vaã laåy taå lui ra, röìi laåi ài khùæp caác dinh traåi thùm

viïëng tûúáng sô nûäa. Chu Hoaân Vûúng bõ thua Trõnh phaãi keáo binh vïì, loâng giêån

khöng nguöi, muöën truyïìn lúâi hõch khùæp núi, triïåu chû hêìu àem binh phaåt Trõnh nûäa.

Quaách cöng can rùçng: - Bïå haå àaä laâm lúä nhû vêåy nïëu coân phaåt Trõnh ùæt khöng khoãi

bõ thua. Vaã chùng, chû hêìu trûâ Vïå, Saái vaâ Trêìn, coân bao nhiïu àïìu àöìng àaãng vúái Trõnh, nïëu Bïå haå triïåu binh maâ hoå khöng àïën, laåi caâng laâm cho nûúác Trõnh khinh deã thiïn triïìu. Nûúác Trõnh àaä àïën

Page 107: Dong chu-liet-quoc

ÀÖNG CHU LIÏÅT QUÖËC 107

http://ebooks.vdcmedia.com

taå töåi, ta nïn mûúån cúá êëy maâ dung tha àïí cho Trõnh höëi löîi sûãa mònh.

Chu Hoaân Vûúng laâm thinh. Tûâ êëy khöng noái àïën viïåc phaåt Trõnh nûäa.

Page 108: Dong chu-liet-quoc

PHUÂNG MÖÅNG LONG 108

http://ebooks.vdcmedia.com

HÖÌI 8

NGÖI NHAÂ CHU, HUÂNG THÖNG TIÏËM VÕ NÚI NÛÚÁC TRÕNH, TÏÌ TUÁC THAY VUA

Trong luác Chu Hoaân Vûúng mûúån binh àaánh Trõnh, thò nûúác Trêìn sai Baá Viïn Chû laâm tûúáng, nûúác Saái sai Saái Quyá cêìm binh.

Hai tûúáng naây gùåp nhau hoãi thùm qua tònh hònh hai nûúác. Saái Quyá hoãi Baá Viïn Chû: - Tònh hònh nûúác Trêìn coá chi khaác chùng?

Baá Viïn Chû àaáp: - Ngaây nay nûúác töi, Cöng tûã Àaâ cûúáp ngöi, loâng dên khöng

phuåc. Búãi thïë quên lñnh rêët höîn àöån, khoá maâ àiïìu binh lùæm! Saái Quyá noái: - Thïë sao khöng lo thu phuåc nhên têm, laâm cho moåi ngûúâi

kñnh mïën?

Baá Viïn Chû, móm cûúâi lùæc àêìu noái: - Cûúáp ngöi àaä laâ àiïìu bêët chaánh, laâm sao dên phuåc nöíi! Vaã laåi

Cöng tûã Àaâ laåi khöng lo chñnh sûå, cûá ham mï sùn bùæn. Töi chùæc nûúác Trêìn sau naây seä coá biïën.

Saái Quyá noái: - Àaä vêåy thò cûá kïí töåi Cöng tûã Àaâ maâ giïët quaách ài àïí traánh

tai haåi vïì sau. Baá Viïn Chû noái: - Àiïìu àoá rêët muöën, song vò sûác àûúng khöng nöíi. Sau khi ruát quên vïì nûúác, Saái Quyá àem chuyïån êëy thuêåt laåi

vúái Saái hêìu. Saái hêìu noái:

Page 109: Dong chu-liet-quoc

ÀÖNG CHU LIÏÅT QUÖËC 109

http://ebooks.vdcmedia.com

- Cöng tûã Àaâ laâ möåt àûáa phaãn loaån, sao laåi àïí noá àûúåc an nhiïn ngöìi hûúãng quyïìn thïë. Nay Thaái tûã Vên bõ giïët thò chaáu ngoaåi ta laâ Cöng tûã Dûúåc lïn ngöi múái phaãi.

Saái Quyá têu: - Muöën giïët Cöng tûã Àaâ cuäng chùèng khoá chi. Taánh Cöng tûã Àaâ

ûa sùn bùæn, ta chúâ va ra ài, phuåc binh maâ giïët ùæt xong. Saái hêìu cho laâ phaãi, beân khiïën Saái Quyá àem möåt trùm cöí binh

xa, phuåc núi Giúái Khêíu, röìi cho ngûúâi ài thaám thñnh.

Chùèng bao lêu quên sô vïì baáo: - Cöng tûã Àaâ ài sùn àaä ba ngaây röìi, nay coân àoáng quên núi

Giúái Khêíu naây. Saái Quyá caã mûâng, caãi trang laâm möåt ngûúâi thúå sùn, dêîn vaâi

mûúi tïn quên lêìn túái. Vûâa gùåp luác Cöng tûã Àaâ àang bùæn haå möåt con nai, Saái Quyá

xöng vaâo cûúáp giûåt, röìi cûá àûúâng tùæt chaåy thùèng vïì hûúáng phuåc binh cuãa mònh.

Cöng tûã Àaâ tûác giêån, giuåc ngûåa àuöíi theo. Böîng nghe hai bïn buåi rêåm, tiïìn quên oá vang dêåy, röìi quên

binh aâo ra nhû kiïën coã, bùæt Cöng tûã Àaâ troái laåi. Cöng tûã Àaâ chûa hiïíu nguyïn do, àang tröë mùæt nhòn thò Saái

Quyá àaä quay laåi heát lúán: - Phaãn tùåc, ta àêy laâ Saái Quyá em ruöåt cuãa Saái hêìu àïën àêy àïí

trûâ quên phaãn loaån.

Noái xong, vung gûúm cheám Cöng tûã Àaâ àûát laâm hai àoaån. Röìi keáo binh àïën khu rûâng chiïu duå quên sô cuãa Cöng tûã Àaâ

rùçng: - Cöng tûã Àaâ vöën laâ àûáa nghõch thêìn phaãn phuác, nay ta muöën

lêåp Cöng tûã Dûúåc lïn nöëi ngöi, caác ngûúi nghô sao? Quên sô nûúác Trêìn àïìu quyâ moåp xuöëng àêët, noái lúán:

- Nïëu àûúåc thïë thêåt laâ húåp lyá. Saái Quyá beân tiïën quên vaâo nûúác Trêìn, hiïíu duå nhên dên, röìi

tön Cöng tûã Dûúåc lïn ngöi, tûác laâ Trêìn Lïå Cöng. Tûâ àêëy, Trêìn vaâ Saái trúã nïn thên mêåt.

Page 110: Dong chu-liet-quoc

PHUÂNG MÖÅNG LONG 110

http://ebooks.vdcmedia.com

Trêìn Lïå Cöng àûúåc loâng dên mïën phuåc, trong nûúác hûúãng caãnh thaái bònh.

Luác bêëy giúâ taåi nûúác Súã, coá vua Huâng Thöng laâ möåt ngûúâi

cûúâng baåo, taánh hiïëu chiïën, laåi coá yá muöën xûng Vûúng hiïåu, nhûng vò thêëy chû hêìu àïìu tuâng phuåc nhaâ Chu, nïn khöng daám. Kïë àoá, nghe tin nhaâ Chu vûâa thua nûúác Trõnh, nïn coá yá dïî ngûúi, triïåu caác quan cêån thêìn àïën baân tñnh.

Quan Lõnh doaän laâ Àêëu Baá Tyã noái: - Nûúác Súä boã Vûúng hiïåu àaä lêu, nïëu nay xûng laåi e chû hêìu

khöng phuåc. Xin Chuáa cöng phaãi tñnh kïë laâm cho caác chû hêìu khiïëp oai trûúác àaä.

Huâng Thöng hoãi: - Muöën àûúåc vêåy phaãi laâm caách naâo? Àêëu baá Tyã têu: - Caác nûúác Haán Àöng chó coá nûúác Tuây laâ lúán hún hïët. Chuáa

cöng nïn cêët binh sang doåa nûúác Tuây röìi cho sûá sang cêìu hoâa. Hïî nûúác Tuây maâ àêìu phuåc thò caác chû hêìu khaác phaãi nghe theo.

Huâng Thöng khen phaãi, beân böín thên àem àaåi binh sang àoáng núi àêët Haâ, röìi cho quan Àaåi phu Viïîn Chûúng vaâo nûúác Tuây hoâa giaãi.

Luác bêy giúâ nûúác Tuây coá möåt töi hiïìn laâ Quyá Lûúng vaâ möåt nõnh thêìn laâ Thiïìu Sû.

Hai ngûúâi naây luön luön coá nhûäng yá kiïën. chöëng àöëi nhau. Tuây hêìu laåi tin duâng keã nõnh, nïn Thiïìu Sû rêët àûúåc nhiïìu

quyïìn thïë. Khi coá sûá nûúác Súã àïìn giaãng hoâa. Tuây hêìu cho àoâi caã hai ngûúâi àïën vêën kïë. Quyá Lûúng têu:

- Nûúác Súã maånh, nûúác Tuây yïëu, nay laåi àïën cêìu hoâa ùæt coá àiïìu aám muöåi. Vêåy bïì ngoaâi, ta nïn hoâa dõu, maâ bïn trong phaãi hïët sûác àïì phoâng.

Thiïìu Sû têu:

Page 111: Dong chu-liet-quoc

ÀÖNG CHU LIÏÅT QUÖËC 111

http://ebooks.vdcmedia.com

- Lúâi êëy chûa chùæc àaä àuáng, xin Chuáa cöng cho sang nûúác Súã àïí doâ xeát tònh hònh àaä.

Tuây hêìu nghe theo, khiïën Thiïìu Sû sang àêët Haâ àïí höåi àaâm vúái Súã.

Àêëu Baá Tyã nghe tin sûá nûúác Tuây laâ Thiïìu Sû àïën vöåi vaâo thûa vúái Huâng Thöng:

- Ta nghe Thiïìu Sû laâ ngûúâi ñt trñ, chó coá taâi dua-nõnh maâ àûúåc Chuáa nûúác Tuây yïu. Nay va phuång maång sang àêy ùæt cuäng àïí doâ la hû thûåc. Vêåy ta nïn giêëu caác àaåo binh tinh nhuïå ài, chó cho va xem nhûäng àöåi binh laäo nhûúåc. Hïî va kiïu-ngaåo maâ trïí-biïëng thò múái coá cú thùæng dïî daâng àûúåc.

Quan Àaåi phu Huâng Xuêët Ty noái: - Kïë êëy cuäng hay, song nûúác Tuây coân coá Quyá Lûúng, ta khoá maâ

che mùæt va àûúåc. Àêëu Baá Tyã noái: - Kïë àoá khöng phaãi lúåi cho ngaây nay maâ seä coá lúåi cho ngaây sau

àoá.

Huâng Thöng nghe theo, liïìn daân caác àöåi quên laäo nhûúåc ra, röìi múái cho àoâi Thiïìu Sû vaâo ra mùæt.

Thiïìu Sû vaâo àïën dinh Súã, liïëc mùæt thêëy hai bïn quên sô gêìy goâ öëm-yïëu, liïìn lïn mùåt kiïu cùng, hoãi Huâng Thöng:

- Hai nûúác chuáng ta búâ coäi ai nay cêìn gò quñ quöëc phaãi noái àïën chuyïån giaãi hoâa?

Huâng Thöng giaã vúâ noái: - Nûúác töi mêëy nùm liïn tiïëp bõ mêët muâa, dên chuáng àoái khöí.

Súå e caác lên bang àïën hiïëp chïë nïn phaãi cêìu hoâa vúái quyá quöëc, àïí nhúâ nhau trong luác hoaån naån.

Thiïìu Sû noái: - Quñ quöëc bêët têët phaãi lo ngaåi. Caác nûúác chû hêìu bïn Haán

Àöng naây àïìu thêìn phuåc nûúác töi caã. Huâng Thöng beân cuâng vúái Thiïìu Sû kïët ûúác. Àoaån hai àaâng giaä biïåt ai vïì nûúác nêëy. Thiïìu Sû vïì àïën Kinh Àö, vaâo yïët kiïën Tuây Hêìu, thuêåt laåi

tònh hònh quên binh nûúác Súã giaâ nua, heân yïëu, röìi tiïëp:

Page 112: Dong chu-liet-quoc

PHUÂNG MÖÅNG LONG 112

http://ebooks.vdcmedia.com

- Nûúác Súã sau khi kïët ûúác hoå lui binh trúã vïì tûác khùæc. Àiïìu àoá toã rùçng nûúác Súã rêët súå Tuây. Xin Chuáa cöng cêëp cho töi möåt àaåo binh àïí àuöíi theo àaánh cho tan taânh. Laâm nhû vêåy tûâ nay nûúác Súã seä khöng daám doâm ngoá àïën nûúác Tuây nûäa.

Tuây Hêìu nghe noái, coân àang lûúäng lûå, Quyá Lûúng vöåi quyâ têu: - Têu Chuáa cöng, nûúác Súã tûâ àúâi Phêën Maåo àïën nay huâng cûá

Giang Haán, binh lûúng huâng maånh. Nay Huâng Thöng laâ möåt keã hiïëu chiïën, àïën àêy cêìu hoâa ùæt mûu àöåc kïë, nïëu Chuáa cöng cho ra quên, e lêìm mûu nûúác Súã àoá.

Tuây Hêìu ruä queã thêìy àiïìm xêëu, nïn khöng cho Thiïìu Sû cêët quên nûäa.

Súã Huâng Thöng keáo binh vïì, nghe àûúåc tin Quyá Lûúng can Tuây Hêìu khöng cho rûúåt theo mònh, beân àoâi Àêëu Baá Tyã àïën hoãi:

- Nay ta khöng gaåt àûúåc nûúác Tuây àïí gêy hêën, khanh coá kïë gò khaác chùng?

Àêëu Baá Tyã noái: - Bêy giúâ phaãi laâm kïë höåi caác nûúác chû hêìu núi Thêím Löåc,

thuöåc nûúác Súã. Nïëu Tuây Hêìu khöng àïën, ta seä cêët binh sang àaánh vïì töåi böåi ûúác.

Huâng Thöng chuêín têu, sai sûá ài khùæp caác nûúác Haán Àöng múâi àïën àêët Thêím Löåc àïí phoá höåi.

Caác nûúác àïìu tïì tûåu àuã mùåt, duy coá nûúác Hoaâng vaâ Tuây khöng ài dûå.

Huâng Thöng beân cho hai sûá giaã Cûâ Chûúng vaâ Khuêët Haâ sang hai nûúác Hoaâng vaâ Tuây àïí traách cûá.

Nûúác Hoaâng cho ngûúâi àïën taå töåi. Coân nûúác Tuây vêîn im lòm, khöng noái gò caã.

Huâng Thöng lêëy cúá êëy, cêët quên sang àaánh Tuây; binh tûúáng àoáng àöìn núi söng Hoaâi vaâ söng Haán.

Tuây Hêìu nghe àûúåc tin, vöåi vaä hoåp caác quan thûúng nghõ. Quyá Lûúng têu: - Nûúác Súã múái hoåp chû hêìu, thïë rêët maånh, quên ta khoá thùæng

nöíi. Theo yá töi, nïn sai sûá àïën cêìu hoâa. Nïëu nûúác Súã lui binh ta giûä

Page 113: Dong chu-liet-quoc

ÀÖNG CHU LIÏÅT QUÖËC 113

http://ebooks.vdcmedia.com

niïìm hoâ haão, bùçng cöë àaánh, quên sô nûúác ta seä cùm phêîn. Chûâng êëy, ta lêëy nhên têm laâm sûác maånh maâ thùæng àõch.

Thiïìu Sû nghe noái cûúâi xoâa: - Sao ngaâi laåi nhaát gan àïën thïë. Àaáng gò möåt múá binh lao, maä

liïåt cuãa nûúác Súã maâ phaãi haå mònh ài cêìu hoâa. Nïëu ta khöng àaánh gêëp e binh Súã laåi coá thò giúâ ruát vïì nûúác, thò uöíng lùæm!

Tuây Hêìu nghe theo lúâi Thiïìu Sû, beân phong Thiïìu Sû laâm chûác Nhung Hûäu, Quyá Lûúng laâm Ngûå Xa, coân baãn thên dêîn àaåo trung quên keáo àïën àoáng dûúái chên nuái Thanh Lêm sún maâ nghïnh chiïën.

Sau khi xem xeát àõch tònh, Quyá Lûúng noái vúái Tuây Hêìu: - Quên Súã chia laâm hai àaåo. Theo phong tuåc nûúác Súã, àaåo taã

quên laâ chñnh, ùæt coá vua Súã ngûå núi àêy, vaâ coá nhiïìu tinh binh höå giaá. Vêåy ta nïn àaánh vaâo phña hûäu àïí uy hiïëp àõch trûúác.

Thiïìu Sû noái: - Àaä àem binh ài àaánh giùåc maâ coân súå khöng daám àaánh vaâo böå

àêìu naäo cuãa àõch thò thêåt laâ keã khöng biïët duång binh. Xin Chuáa cöng cûá cho àaánh vaâo àaåo binh phña taã àïí bùæt vua Súã, keão mêët thò giúâ vö ñch.

Tuây Hêìu nghe theo, àöëc binh xöng vaâo phña taã. Bïn Súã múã trêån cho quên Tuây keáo vaâo. Vûâa àïën giûäa trêån, binh phuåc cuãa Súã nöíi dêåy, oá lïn möåt tiïëng

keáo nhau vêy phuã tûá bïì. Thiïìu Sû giao chiïën vúái tûúáng nûúác Súã laâ Àêëu Àún chûa àùång

mêëy hiïåp, àaä bõ Àêëu Àún cheám möåt àao rúi àêìu. Quyá Lûúng thêëy thïë àaä nguy, liïìu chïët phoâ Tuây Hêìu múã

àûúâng maáu maâ chaåy. Tuây Hêìu phaãi cúãi boã muä aáo, löån trong àaám taân quên múái thoaát

nöíi voâng vêy. Chaåy ûúác nùm dùåm, Tuây Hêìu múái àaám dûâng laåi, kiïím àiïím

binh maä hao hún phên nûäa, beân noái vúái Quyá Lûúng: - Búãi ta khöng nghe lúâi ngûúi nïn múái bõ thaãm baåi nhû vêìy,

Thiïìu Sû hiïån giúâ úã àêu?

Page 114: Dong chu-liet-quoc

PHUÂNG MÖÅNG LONG 114

http://ebooks.vdcmedia.com

Quên sô kïí laåi viïåc Thiïìu Sû bõ tûã trêån, Tuây Hêìu thûúng tiïëc chùèng cuâng.

Quyá Lûúng têu: - Chuáa cöng chúá tiïëc laâm chi, bêy giúâ chó coân möåt kïë laâ nïn cêìu

hoâa vúái Súã, mùåc dêìu àaä muöån, nhûng vêîn coân hún. Tuây Hêìu noái: - Bêy giúâ ngûúi liïåu thïë naâo ta cuäng chêëp thuêån. Vêåy ngûúi

haäy thay ta maâ àïën dinh Súã xem sao. Quyá Lûúng tuên lïånh, möåt mònh thùèng àïën traåi Súã, vaâo têu

vúái Huâng Thöng, xin nghõ hoâa. Huâng Thöng caã giêån mùæng: - Chuáa cuãa ngûúi àaä böåi thïì, boã viïåc phoá höåi, laåi coân àem binh

àaánh vúái ta. Nay bõ thua múái àïën cêìu hoâa, haânh àöång êëy toã ra keã gian döëi.

Mùåc dêìu Huâng Thöng theát mùæng, neát mùåt Quyá Lûúng vêîn thaãn nhiïn, khöng chuát súå sïåt, chêåm raäi àaáp:

- Ngaây trûúác, nûúác Tuây vò coá Thiïìu Sû laâ möåt töi nõnh, eáp vua laâm àiïìu quêëy. Nay Thiïìu Sû àaä chïët, Chuáa cöng töi àaä ùn nùn. Nïëu Hiïìn Hêìu vui loâng giao haão àïí thïm vêy caánh, chùèng coá lúåi cho nûúác Súã lùæm sao?

Àêëu Baá Ty nghe Quyá Lûúng noái, beân têu vúái Huâng Thöng: - Thiïìu Sû chïët, quaã loâng trúâi chûa muöën nûúác Tuây diïåt. Vêåy

ta khöng nïn traái yá trúâi. Xin Chuáa cöng haäy xûã hoâa, lúåi duång nûúác Tuây laâm àêìu xûúáng cho caác nûúác Haán Àöng ca tuång nûúác Súã, röìi Chuáa cöng nhên àoá xûng àúä vûúng hiïåu àùång trêën phuåc Man di, nhû vêåy coá lúåi cho nûúác Súã hún.

Huâng Thöng nghe theo lúâi Àêëu Baá Ty, beân khen Viïn Chûúng noái riïng vúái Quyá Lûúng rùçng:

- Chuáa töi coá àêët Giang Haán rêët röång, nay muöën taåm xûng vûúng hiïåu àùång coá oai maâ trõ Man di. ÊËy nïëu Tuây Hêìu bùçng loâng ruä caác chû hêìu àïën xin vúái Chu Hoaân Vûúng viïåc êëy, thò Chuáa cöng töi seä ngûng binh maâ àúåi lïånh vua.

Quyá lûúng ra vïì, àem viïåc êëy baáo laåi vúái Tuây Hêìu.

Page 115: Dong chu-liet-quoc

ÀÖNG CHU LIÏÅT QUÖËC 115

http://ebooks.vdcmedia.com

Tuây Hêìu vò súå sïåt, nïn ruãä caác chû hêìu Haán Àöng vaâo triïìu Chu, xin cho Huâng Thöng àûúåc taåm xûng vûúng hiïåu.

Chu Hoaân Vûúng khöng thuêån yá, khiïën caác chû hêìu phaãi cuái laåy, lui vïì.

Huâng Thöng nghe tin nöíi giêån noái: - Tiïn nhên cuãa ta laâ Giuåc Huâng coá cöng giuáp Vùn vûúng, Voä

vûúng dûång nïn nhaâ Chu, thïë maâ laåi phong cho möåt nûúác Súã nhoã beá núi nuái Kinh Sún. Àaä bao nùm ta àaánh deåp Man di múã mang búâ cúäi, maâ khöng hûúãng àûúåc möåt têëc cöng lao. Trong luác êëy Trõnh Trang Cöng bùæn vai vua, vua vêîn boã qua khöng vêën töåi. Cöng khöng thûúãng, töåi khöng phaåt, thò baão caác chû hêìu phaãi kñnh nïî laâm sao! Vaã chùng, Tiïn quên cuãa ta trûúác kia àù coá xûng vûúng hiïåu, thò nay ta xûng vûúng cuäng chó laâ phuåc chûác cuä maâ thöi, chùèng cêìn phaãi chúâ Chu Vûúng thuêån yá.

Noái röìi, tûå lêåp mònh lïn laâm Súã Voä vûúng, giao hoâa vúái Tuây Hêìu röìi keáo binh vïì nûúác.

Caác nûúác chû hêìu miïåt Haán Àöng nghe nûúác Súã xûng Vûúng hiïåu àïìu sai sûá àïën chuác mûâng.

Chu Hoaân Vûúng hay tin, giêån lùæm nhûng khöng daám cêët binh vêën töåi, àaânh laâm lú.

Tûâ àoá, nhaâ Chu caâng ngaây caâng suy yïëu, nûúác Súã möîi ngaây möåt cûúâng thõnh.

Sau Huâng Thöng chïët, truyïìn ngöi laåi cho con laâ Huâng xi, dúâi àö sang àoáng núi àêët Dônh, êm mûu xêm phaåm búâ coäi nhaâ Chu.

Noái vïì Trõnh Trang Cöng, tûâ khi àaánh thùæng nhaâ Chu trúã vïì,

trong nûúác thaái bònh, lo sûãa sang triïìu chñnh, phong cho Cöng tûã Ngûún àêët Lõch ÊËp, caác quan àaåi thêìn cuäng àïìu àûúåc phong thûúãng, duy chó coá Chuác Àaåm khöng khöng àûúåc ên huïå naâo caã.

Chuác Àaåm buöìn yá, vaâo triïìu khiïëu naåi. Trõnh Trang Cöng noái: - Ngûúi àaä bùæn truáng Thiïn tûã, nïëu ta phong chûác cho ngûúi, e

mang tiïëng vúái thiïn haå. Chuác Àaåm ngêåm húân, nhûng khöng daám noái.

Page 116: Dong chu-liet-quoc

PHUÂNG MÖÅNG LONG 116

http://ebooks.vdcmedia.com

Vïì àïën tû dinh phaát sanh bïånh maâ thaác. Trõnh Trang Cöng ban cêëp tiïìn baåc cho gia àònh vúå con, röìi lo

viïåc töëng taáng rêët troång hêåu. Qua àïën nùm thûá mûúâi chñn, àúâi Chu Hoaân Vûúng, Trõnh

Trang Cöng lêm bõnh rêët nùång. Biïët mònh khöng thïí söëng àûúåc lêu, beân kïu Tïì Tuác àïën bïn

giûúâng noái: - Ta coá caã thaãy mûúâi möåt àûáa con, trûâ Thïë tûã Höët ra, thò coân coá

Cöng tûã Àöåt, Cöng tûã Vô, Cöng tûã Nghi àïìu laâ nhûäng ngûúâi coá nhên caách. Trong söë àoá, ta xeát thêëy Cöng tûã Àöåt taâi trñ hún caã. Ta muöën truyïìn ngöi cho Àöåt chùèng biïët yá khanh thïë naâo?

Tïë Tuác têu: - Têu Chuáa cöng. Thïë tûã Höët laâ trûúãng tûã, àûúåc Chuáa cöng

phong tûúác, lêu nay lêåp nhiïìu cöng traång, laåi àûúåc dên chuáng kñnh vò. Nay Chuáa cöng muöën boã trûúãng maâ lêåp thûá, haå thêìn rêët khoá phuång mïånh.

Trõnh Trang Cöng noái: - Ta vêîn biïët Cöng tûã Àöåt thuöåc doâng thûá, song taánh Àöåt

ngang ngaånh, khöng chõu úã dûúái ai. Vò muöën cho gia àònh thaão thuêån, ta múái coá yá àoá. Tuy nhiïn, xeát laåi laâm nhû vêåy seä khöng àuáng àaåo nhên luên. Thïë thò phaãi àûa Cöng tûã Àöåt àïën úã möåt nûúác khùæc múái yïn nhaâ, yïn nûúác àûúåc.

Tïì Tuác noái: - Biïët yá con khöng ai hún laâ cha. Vêåy xin Chuáa cöng cûá àõnh

liïåu.

Trõnh Trang Cöng thúã daâi noái: - Thïë laâ tûâ nay nûúác Trõnh sùæp phaãi traãi qua bao nhiïu tai

biïën. Noái röìi àoâi Cöng tûã Àöåt daåy phaãi sang nûúác Töëng maâ cû nguå. Khi Trõnh Trang Cöng mêët, triïìu thêìn tön Thïë tûã Höët lïn nöëi

ngöi, xûng laâ Trõnh Chiïu Cöng.

Trõnh Chiïu Cöng sûãa sang viïåc triïìu chñnh.

Page 117: Dong chu-liet-quoc

ÀÖNG CHU LIÏÅT QUÖËC 117

http://ebooks.vdcmedia.com

Sai sûá sang kïët giao vúái caác nûúác chû hêìu, vaâ sai Tïì Tuác sang Töëng àïí doâ xeát tin tûác Cöng tûã Àöåt.

Nguyïn meå Cöng tûã Àöåt laâ con Ung thõ, ngûúâi nûúác Töëng, hiïån doâng doäi Ung thõ àang àûúåc Töëng Trang Cöng mïën yïu. Khi Cöng tûã Àöåt sang Töëng, toã yá vúái Ung thõ muöën cûúáp ngöi Thïë tûã Höët.

Ung thõ liïìn vaâo yïët kiïën Töëng Trang Cöng, kïí roä sûå tònh. Töëng Trang Cöng coá yá muöën giuáp Cöng tûã Àöåt tiïëm võ. Kïë nghe Tïë Tuác sang Töëng cêìu hoâa, Töëng Trang Cöng mûâng

rúä noái: Chó duâng möåt mònh Tïë Tuác cuäng àuã cho Cöng tûã Àöåt trúã vïì lïn

ngöi nûúác Trõnh àûúåc. Beân sai tûúáng Nam cung Trûúâng Vaån mai phuåc sùén möåt àoaân

giaáp sô, àúåi Tïì Tuác àïën àïí thi kïë. Tïì Tuác vaâo triïìu baái Töëng Trang Cöng vûâa röìi, thò quên giaáp

sô leå laâng nhaãy ra thöåp ngûåc Tïì Tuác troái laåi. Tïì Tuác la lúán: - Keã ngoaåi thêìn naây coá töåi chi maâ troái? Töëng Trang Cöng noái: - Ngûúi cûá an loâng vaâo chöën quên phuã röìi seä thêëy töåi löîi. Quên Giaáp sô dêîn Tïë Tuác àem giam vaâo quên phuã canh gaác

rêët cêín mêåt. Àïm êëy, quan Thaái tïí nûúác Töëng laâ Hoa Àöëc àem rûúåu thõt

àïën quên phuã thùm Tïì Tuác. Tïì Tuác hoãi: - Chuáa töi cho töi sang àêy àïí giao haão, xeát mònh khöng coá töåi

gò sao quñ quöëc laåi coá yá xûã baåc?

Hoa Àöëc noái: - Khöng phaãi thïë àêu! Ai cuäng biïët Cöng tûã Àöåt laâ con nhaâ hoå

Ung, hiïån àûúåc vua Töëng quñ mïën. Nay Cöng tûã Àöåt cû nguå núi nûúác Töëng, leä naâo vua Töëng laåi khöng giuáp àúä.

Tïì Tuác noái: - Giuáp àúä Cöng tûã Àöåt bùçng caách àöëi xûã vúái töi nhû thïë.

Hoa Àöëc nghe noái móm cûúâi röìi àaáp:

Page 118: Dong chu-liet-quoc

PHUÂNG MÖÅNG LONG 118

http://ebooks.vdcmedia.com

- Àuáng vêåy! Vua Töëng thêëy Thïë tûã Höët nhu nhûúåc, khöng àaáng lïn nöëi ngöi, muöën lêåp Cöng tûã Àöåt lïn kïë võ, nïëu ngaâi bùçng loâng viïåc ùæt àûúåc troång àaäi.

Tïì Tuác cau maây noái: - Thïë tûã Höët phuång mïånh Tiïn Cöng maâ nöëi ngöi. Nay phïë lêåp

ùæt loâng dên khöng thuêån. Hoa Àöëc noái: - Viïåc phïë lêåp laâ viïåc thûúâng trong thiïn haå, cuãa nhûäng keã coá

sûác maånh. Nïëu ngaâi thuêån yá seä àûúåc Chuáa cöng töi giuáp sûác. Tïì Tuác noái: - Thöi xin ngaâi haäy trúã vïì tû dinh maâ an nghó. Töi khöng thïí

chiïìu yá àûúåc Hoa Àöëc noái: - Nïëu thïë thò töi cuäng chûa vïì àûúåc, vò lêìn naây laâ lêìn choát maâ

töi àûúåc höåi kiïën vúái ngaâi. Ngaâi àaä khöng nghe lúâi, Chuáa cöng töi seä sai tûúáng Nam cung Trûúâng Vaån àem quên àûa Cöng tûã Àöåt vïì nûúác àïí lïn ngöi. Vaâ trûúác khi laâm caái viïåc àoá, Chuáa cöng töi buöåc loâng phaãi khai àao cheám ngaâi trûúác.

Tïì Tuác tuáng thïë phaãi vêng lúâi. Hoa Àöëc chûa tin, noái: - Nïëu yá ngaâi àaä quyïët xin thïì lïn möåt tiïëng. Tïì Tuác thïì rùçng: - Nïëu töi khöng lêåp Cöng tûã Àöåt lïn ngöi, xin àêët trúâi tru diïåt! Hoa Àöëc àem viïåc êëy têu laåi vúái Töëng Trang Cöng. Höm sau Töëng Trang Cöng cho vúâi Cöng tûã Àöåt vaâo hêåu cung,

noái:

- Nay nûúác Trõnh àaä lêåp Thïë tûã Höët lïn ngöi, laåi sai ngûúâi àem mêåt thû àïën àêy baão ta ngêìm giïët Cöng tûã thò seä hiïën ba thaânh maâ taå ún. Loâng ta khöng núä, muöën àûa Cöng tûã trúã vïì Trõnh nöëi ngöi, yá Cöng tûã nhû thïë naâo?

Cöng tûã Àöåt suåp laåy, têu:

Page 119: Dong chu-liet-quoc

ÀÖNG CHU LIÏÅT QUÖËC 119

http://ebooks.vdcmedia.com

- Têu Chuáa cöng, töi mang thên sang àêy, viïåc söëng chïët àïìu nhúâ tay Chuáa cöng àõnh liïåu. Nïëu töi àûúåc nöëi ngöi, Chuáa cöng muöën gò maâ chùèng àûúåc, cêìn gò phaãi dêng ba thaânh.

Töëng Trang Cöng rêët mûâng, noái: - Ta àaä bùæt Tïë Tuác giam úã Quên phuã, cöët duâng vaâo viïåc naây. Noái xong, àoâi Tïì Tuác vaâ Ung thõ àïën noái roä yá muöën cuãa mònh. Laåi bùæt Cöng tûã Àöåt laâm túâ cam kïët nïëu àûúåc lïn ngöi phaãi

dêng ba thaânh, möåt trùm àöi baåch bñch, möåt vaån neán vaâng kim, vaâ haâng nùm phaãi nöåp ba vaån höåc thoác.

Tuy vêåy, Töëng Trang Cöng vêîn thêëy chûa àuã baão àaãm sau naây, beân bùæt Tïì Tuác phaãi gaã con gaái cho con trai Ung thõ laâ Un Cuã, röìi dêîn Ung Cuã vïì Trõnh phong cho chûác Àaåi phu àïí coi soác cöng viïåc laâm cuãa Cöng tûã Àöåt.

Trûúác tònh thïë àoá Tïì Tuác khöng daám caãi lúâi, àaânh phaãi tuên theo.

Bêëy giúâ Cöng tûã Àöåt cuâng vúái Ung Cuã giaã daång laâm laái buön theo Tïì Tuác vïì nûúác Trõnh.

Vïì àïën núi, Tïì Tuác dêîn hai ngûúâi vaâo tû dinh, röìi caáo bõnh khöng vaâo chêìu.

Laåi khiïën quên giaáp sô phuåc khùæp núi. Caác quan nghe tin Tïì Tuác bõ bõnh keáo àïën vêën an. Nhûng khi vaâo nhaâ thêëy Tïì Tuác vêîn khoeã maånh nhû thûúâng,

mùåt maây tûúi tùæn, lêëy laâm laå hoãi:

- Tûúáng quên khöng coá bõnh, cúá sao viïån cúá khöng vaâo chêìu? Tïì Tuác àaáp: - Thên ta khöng coá bõnh maâ nûúác ta àang coá bõnh! Caác quan khöng hiïíu àïìu ngú ngaác nhòn. Tïì Tuác noái tiïëp: - Ngaây trûúác Tiïn cöng àûa Cöng tûã Àöåt sang truá nguå núi nûúác

Töëng, nay Töëng sai tûúáng Nam cung Trûúâng Vaån àem quên àaánh maâ lêåp Cöng tûã Àöåt lïn ngöi. Vêåy caác quan coá kïë gò chöëng laåi chùng?

Caác quan àïìu ngú ngaác nhòn nhau, nñn lùång.

Page 120: Dong chu-liet-quoc

PHUÂNG MÖÅNG LONG 120

http://ebooks.vdcmedia.com

Tïì Tuác noái tiïëp: - Muöën traánh tai naån cho nûúác Trõnh khöng gò hún laâ phaãi lêåp

Cöng tûã Àöåt lïn ngöi. Hiïån Cöng tûã Àöåt àaä coá mùåt núi nhaâ töi. YÁ caác quan thïë naâo cho biïët?

Cao Cûâ Di trûúác àêy coá bêët bònh Thïë tûã Höët vïì viïåc ngùn caãn Trõnh Trang Cöng khöng cho phong chûác Thûúång khanh cho mònh, nhên cú höåi naây liïìn àûáng dêåy ruát gûúm noái:

- Tûúáng cöng àõnh nhû thïë thêåt laâ phuác cho nûúác Trõnh àoá.

Caác quan ngúä Cao Cûâ Di vaâ Tïì Tuác àaä xïëp àùåt trûúác, ai naây àïìu súå sïåt cuöëi àêìu tuên theo.

Tïì Tuác liïìn múâi Cöng tûã Àöåt ra ngöìi trïn sêåp, röìi cuâng Cao Cûâ Di cuái laåy.

Caác quan khöng biïët laâm thïë naâo cuäng phaãi laåy theo. Kïë àoá, Tïì Tuác laâm möåt túâ biïíu lêëy àuã chûä kyá cuãa caác quan

dêng lïn cho Trõnh Chiïu Cöng. Trong biïíu àaåi khaái noái: Nûúác Töëng cêët binh àûa Cöng tûã Àöåt

vïì Trõnh. Chuáng töi khöng thïí phuång thúâ Chuáa cöng àûúåc nûäa. Àöìng thúâi, Tïì Tuác laåi viïët mêåt thû trao riïng cho Trõnh Chiïu

Cöng. Trong thû noái: Chuáa cöng nöëi ngöi laâ àiïìu khöng phaãi yá cuãa Tiïn cöng. Àoá laâ

do töi àaä caán àaán. Khi töi ài sûá, nûúác Töëng laåi bùæt giam töi, eáp lêåp Cöng tûã Àöåt lïn kïë võ. Töi thiïët nghô, nïëu àem thên liïìu chïët, e khöng giuáp ñch àûúåc cho Chuáa cöng sau naây. Vò vêåy eáp loâng phaãi nhêån lúâi. Nay caác quan àïìu súå nûúác Töëng maâ nghe theo, xin Chuáa cöng khaá mau tòm núi laánh naån àïí chúâ cú höåi phuåc nghiïåp. Loâng töi coá trùæc êín xin Hoaâng thiïn tru diïåt.

Trõnh Chiïu Cöng xem túâ biïíu chûúng vaâ bûác mêåt thû xong xeát thêëy mònh cö thïë, khöng coân ai giuáp àúä nûäa, beân boã tröën sang nûúác Vïå.

Cöng tûã Àöåt lïn ngöi, xûng hiïåu laâ Trõnh Lïå Cöng. Moåi viïåc quöëc chñnh àïìu giao cho Tïì Tuác. Tïì Tuác giûä lúâi, gaã con gaái cho Ung Cuã, vaâ xin Trònh Lïå Cöng

phong cho Ung Cuã laâm chûác Àaåi phu.

Page 121: Dong chu-liet-quoc

ÀÖNG CHU LIÏÅT QUÖËC 121

http://ebooks.vdcmedia.com

Khi coân úã bïn Töëng, Trõnh Lïå Cöng chúi thên vúái Ung Cuã, nïn nay Ung Cuã rêët àûúåc tin duâng, khöng keám gò Tïì Tuác.

Viïåc Trõnh Lïå Cöng tiïëm ngöi khöng laâm cho dên chuáng phêîn uêët lùæm. Duy coá Cöng tûã Vô vaâ Cöng tûã Nghi toã yá bêët bònh, laåi súå lêm haåi àïën baãn thên nïn Cöng tûã Vô tröën qua nûúác Saái, coân Cöng tûã Nghi tröën qua nûúác Trêìn laánh naån.

Töëng Trang Cöng hay àûúåc tin Trõnh Lïå Cöng àaä tûác võ, vöåi sai sûá àïën chuác mûâng.

Page 122: Dong chu-liet-quoc

PHUÂNG MÖÅNG LONG 122

http://ebooks.vdcmedia.com

HÖÌI 8

YÃ CÖNG LAO, TÖËNG TRANG CÖNG ÀOÂI CUÃA GIÏËT RÏÍ UNG, TRÕNH TÏË TUÁC ÀUÖÍI VUA

Sûá Töëng sang Trõnh tuy laâ bïì ngoaâi àïí chuác mûâng, song bïn trong cöë àoâi caác lïî vêåt àaä giao ûúác.

Trõnh Lïå Cöng thêëy vêåy, kïu Tïë Tuác hoãi: - Trûúác kia, vò muöën nöëi ngöi nïn vua Töëng yïu saách bao

nhiïu ta cuäng phaãi chõu. Nay múái vûâa lïn ngöi, chûa àùång bao lêu maâ phaãi dêng ba thaânh, cuâng caác lïî vêåt cho Töëng, thò caác kho taâng seä tröëng röîng, caác chû hêìu seä cûúâi ta, biïët liïåu laâm sao.

Tïë Tuác noái:

- Bêy giúâ phaãi traã lúâi vúái Töëng Trang Cöng laâ nhên têm chûa àõnh, nïëu giao àêët caát e coá biïën. Vêåy xin àem sûu thuïë ba thaânh maâ naåp coân ngoåc bñch cuâng vaâng luåa thò ba phêìn traã möåt, söë luáa heån nùm túái seä àong.

Trõnh Lïå Cöng nghe theo, viïët thû traã lúâi cho vua Töëng, xin naåp ba chuåc bñch ngoåc vaâ ba neán vaâng roâng, kyâ dû heån laåi nùm túái seä tñnh.

Sûá giaã mang thû vïì. Töëng Trang Cöng caã giêån mùæng:

- Keã àaä chïët ài, àûúåc ta cûáu söëng, àûa lïn àõa võ, giêìu sang, leä ra phaãi biïët ún ta múái phaãi, sao laåi heåp hoâi?

Noái röìi, sai sûá trúã laåi nûúác Trõnh, quyïët àoâi cho àuã söë núå múái nghe.

Lêìn naây Trõnh Lïå Cöng cuäng laåi baân vúái Tïë Tuác, röìi àem naåp hai vaån thuâng thoác maâ thöi.

Sûá giaã trúã vïì, Töëng Trang Cöng vêîn khöng bùçng loâng, sai ài lêìn nûäa, baão Trõnh Lïå Cöng rùçng:

- Nïëu khöng nöåp àuã söë tiïìn núå àaä giao ûúác, Tïë Tuác phaãi qua thûúng thuyïët laåi múái àûúåc.

Page 123: Dong chu-liet-quoc

ÀÖNG CHU LIÏÅT QUÖËC 123

http://ebooks.vdcmedia.com

Tïë Tuác thêëy Töëng Trang Cöng xûã sûå nhû thïë, beân noái vúái Trõnh Lïå Cöng:

- Nûúác Töëng vöën mang ún Tiïn cöng ta nhiïìu lùæm, thïë maâ ngaây nay cêåy chuát cöng lao quïn àiïìu nhên nghôa. Vêåy xin Chuáa cöng cho töi sang Tïì vaâ Löî nhúâ hai nûúác êëy can thiïåp giuâm múái àûúåc.

Trõnh Lïå Cöng noái: - Biïët Tïì vaâ Löî coá vò ta maâ can thiïåp chùng?

Tïë Tuác noái: - Trûúác kia Tiïn cöng ta ài àaánh nûúác Hûáa vaâ Töëng àûúåc Tïì vaâ

Löî giuáp sûác. Möëi tònh êëy chûa múâ phai. Löî hêìu àûúåc lïn ngöi cuäng nhúâ Tiïn öng ta àoá. Nïëu Tïì phuå baåc, thò Löî khöng leä chöëi tûâ.

Trõnh Lïå Cöng noái: - Muöën laâm cho Töëng Trang Cöng khoãi aác caãm vúái ta thò phaãi

duâng kïë chi? Tïë Tuác noái: - Trûúác kia vua nûúác Töëng bõ giïët, lêåp con vua laâ Cöng tûã

Bùçng, Tiïn öng ta cuâng Tïì vúái Löî àïìu giuáp viïåc êëy. Sau àoá, Töëng coá àem möåt caái vaåc lúán maâ tùång cho Löî, laåi àem möåt caái cheán ngoåc, tùång cho Tiïn Cöng àïí àïìn ún. Nay töi sang Tïì vaâ Löî, nhúâ hai nûúác êëy thûúng thuyïët vúái Töëng àem traã caái cheán ngoåc êëy, àïí Töëng nhúá chuyïån cuä maâ theån, khöng àaám kïí cöng nûäa.

Trõnh Lïå Cöng nghe noái mûâng rúä khen Tïë Tuác laâ mûu lûúåc, vöåi sai sûá giaã mang lïî vêåt rêët hêåu àïën nûúác Tïì vaâ Löî àïí thûúng huyïët viïåc êëy.

Sûá Trõnh qua Löî kïí hïët àêìu àuöi sûå viïåc.

Löî êìu cûúâi lúán, noái: - Trûúác kia Chuáa Töëng chó àem àïën cho ta möåt caái vaåc, maâ ta

coân giuáp àúä thay, huöëng chi nay Trõnh êìu àem lïî vêåt rêët nhiïìu, leä naâo ta laåi laâm lú.

Beân nhêån lïî vêåt, hûáa seä can thiïåp. Sûá Trõnh taå ún lui vïì.

Coân sûá giaã cuãa Trõnh sang Tïì cuäng thuêåt laåi àêìu àuöi sûå viïåc.

Page 124: Dong chu-liet-quoc

PHUÂNG MÖÅNG LONG 124

http://ebooks.vdcmedia.com

Tïì Hi Cöng vöën coá caãm tònh vúái Thïë tûã Höët, song Tïì Hi Cöng nhúá àïën cöng traång cuãa Thïë tûã Höët giuáp mònh thùæng giùåc Bùæc Nhung, nïn loâng khöng vui, hoãi sûá giaã:

- Thïë tûã Höët bõ töåi gò maâ nûúác Trõnh laåi phïë ài lêåp Cöng tûã Àöåt? Ta nhêët àõnh hûng binh vêën töåi, àûâng hoâng àem lïî vêåt àïën nhúâ ta!

Noái xong, traã hïët lïî vêåt, àuöíi sûá vïì nûúác. Sûá giaã trúã vïì thuêåt.laåi moåi viïåc.

Trõnh lïå Cöng thêët kinh, noái vúái Tïë Tuác: - Nûúác Tïì àaä khöng nhêån giuáp, ùæt nay mai keáo binh àïën vêën

töåi . Ta phaãi lêåp mûu gò maâ cûå àõch? Tïë Tuác noái: - Xin Chuáa cöng chúá lo. Töi xin chónh tu binh maä àïí phoâng caái

ngaây àoá.

Trõnh Lïå Cöng núm núáp lo êu, nhûng khöng biïët laâm sao hún, àaânh lùång thinh maâ chúâ ngaây binh biïën.

Giûäa luác àoá thò Löî hêìu sai sûá sang múâi Töëng àïën àêët Phoá chung àïí phoá höåi maâ baân viïåc giuáp Trõnh.

Trong cuöåc höåi kiïën Löî Hoaân Cöng àem viïåc Trõnh Lïå Cöng nhúâ mònh maâ noái laåi.

Töëng Trang Cöng noái: - Trõnh àöåt trûúác kia chó laâ möåt caái trûáng, nhúâ töi êëp cho núã ra,

nay àûúåc laâm chuáa möåt coäi sún-haâ laåi quïn àiïìu ûúác heån. Hiïìn hêìu bùæt töi ngöìi yïn àûúåc sao?

Löî Hoaân Cöng noái: - Ngaâi àaä gia ún cho Trõnh, thò Trõnh naâo daám quïn. Ngùåt vò

nöëi nghiïåp chûa bao lêu, kho taâng thiïëu huåt, chûa thïí thanh toaán nöíi cuâng möåt luác. Vêåy töi xin baão laänh moán núå êëy cho.

Töëng Trang Cöng noái:

- Àûúåc! Söë vaâng ngoåc coá thïí noái laâ kho taâng thiïëu thöën coân nhû giao àêët ba thaânh chó möåt lúâi laâ xong, thïë maâ Trõnh Àöåt khöng noái àïën thêåt quaã àûáa böåi nghôa.

Löî hoaân Cöng noái:

Page 125: Dong chu-liet-quoc

ÀÖNG CHU LIÏÅT QUÖËC 125

http://ebooks.vdcmedia.com

- Àêët cuãa tiïìn nhên, nïëu Trõnh Lïå Cöng àem giao cho nûúác khaác e thiïn haå chï cûúâi, loâng dên khöng phuåc, nïn múái àem söë thuïë ba thaânh maâ naåp cho Hiïìn hêìu. Töi nghe Trõnh àaä àem àïën mêëy muön höåc luáa naåp cho nûúác ngaâi röìi maâ!

Töëng Trang Cöng noái: - So vúái àiïìu ûúác thò coá thêëm vaâo àêu. Viïåc naây töi khöng thïí

naâo boã qua àûúåc, xin Hiïìn hêìu chúá nhoåc cöng. Thêëy Töëng Trang Cöng khùng khùng cöë chêëp, Löî Hoaân Cöng

tûác giêån boã ra vïì, sai sûá sang nûúác Trõnh thuêåt laåi cho Trõnh Lïå Cöng hay.

Trõnh Lïå Cöng liïìn khiïën Ung Cuã àem caái cheán ngoåc àïën nhúâ Löî hêìu thûúng lûúång vúái Töëng, traã thay vaâo viïåc nöåp àêët ba thaânh, laåi àem thïm ba mûúi cùåp baåch bñch, hai ngaân neán vaâng kim nûäa.

Thêëy vêåy Löî Hoaân Cöng cuäng nïî loâng thên haânh sang trûúác Töëng möåt phen nûäa.

Lêìn naây hai vua gùåp nhau núi àêët Cöëc Chêu. Löî Hoaân Cöng noái:

- Höm trûúác Hiïìn hêìu traách Trõnh khöng naåp àuã lïî vêåt, nïn nay Trõnh laåi cêåy töi àïën naåp thïm.

Töëng Trang Cöng khöng noái möåt lúâi caám ún, laänh àaåm hoãi: - Coân àêët ba thaânh bao giúâ múái naåp? Thaái àöå êëy laâm cho Löî Hoaân Cöng bêët bònh, song àaä troát laâm

ún cho Trõnh, àaânh neán giêån, noái:

- Trõnh Àöåt khöng thïí vò ún riïng cuãa mònh maâ cùæt àêët àem naåp cho möåt nûúác khaác. Nay xin dêng vêåt naây àïí thïë cho ba thaânh.

Àoaån, khiïën quên àem lïî vêåt vaâo. Töëng Trang Cöng nghe noái àïën hai tiïëng ún riïng, loâng àaä bêët

bònh laåi thêëy quên àem àïën dêng möåt chiïëc cheán ngoåc, chiïëc cheán maâ trûúác kia nûúác Töëng àaä khêën lïî cho nûúác Trõnh, loâng thïm bûåc tûác, mùåt sêìm laåi, noái:

- Vêåt naây àïí laâm gò? Löî Hoaân Cöng àaáp: - Ngaây trûúác, vò nûúác Trõnh coá chuát ún riïng vúái quñ quöëc, nïn

àûúåc quñ quöëc tùång cho baão vêåt êëy. Nay Trõnh Àöåt nghô laåi khöng

Page 126: Dong chu-liet-quoc

PHUÂNG MÖÅNG LONG 126

http://ebooks.vdcmedia.com

daám tham lam, gúãi qua traã laåi quñ quöëc àïí quñ quöëc xeát tònh maâ tha cho viïåc naåp àêët, thò khöng nhûäng Trõnh Àöåt mang ún, maâ Tiïn cöng cuäng rêët lêëy laâm may mùæn.

Töëng Trang Cöng nghe nhùæc laåi chuyïån xûa, loâng höí theån àaáp: - Viïåc êëy àaä chön sêu trong dô vaäng, àêu coá liïn quan gò vúái

hiïån taåi? Löî Hoaân Cöng nghe noái tröë mùæt nhòn, khöng laâm sao hiïíu

àûúåc cêu noái cuãa keã tham lam.

Vûâa luác êëy coá sûá nûúác Yïn laâ Yïn Baá àïën xin ra mùæt. Töëng Trang Cöng cho vaâo. Yïn Baá bûúác àïën thi lïî, vaâ noái: - Nûúác töi giaáp vúái nûúác Tïì, thûúâng bõ binh Tïì keáo vaâo quêëy

nhiïîu, dên chuáng khöng an. Nay töi vûng lïånh Yïn chuáa àïën àêy nhúâ Chuáa cöng àiïìu àònh giuáp vúái Tïì, cho nûúác töi àûúåc söëng trong caãnh yïn vui.

Töëng Trang Cöng nhêån lúâi. Löî Hoaân Cöng noái: - Nûúác Tïì vêîn coá cûåu hiïìm vúái nûúác Kyã nûäa, vò thïë nùm naâo

cuäng àem quên àaánh phaá. Nïëu ngaâi àiïìu giaãi giuáp nûúác Yïn thò töi cuäng seä xin noái giuáp cho nûúác Kyã, àïí baá taánh khoãi naån binh àao.

Kïë àoá ba nûúác Löî, Tïì vaâ Yïn cuâng tuyïn thïå kïët thên vúái nhau, röìi chia tay ra vïì.

Töëng Trang Cöng laåi khiïën ngûúâi qua nûúác Trõnh àoâi núå maäi. Trõnh Lïå Cöng khöng biïët laâm sao, sai sûá sang nûúác Löî khêín

cêìu möåt phen nûäa. Löî Hoaân Cöng bêët àùæc dô phaãi cho ngûúâi sang trònh vua Töëng

hoåp núi àêët Hû qui àïí quyïët àõnh viïåc nûúác Trõnh. Töëng Trang Cöng tûâ chöëi, sai sûá àïën noái vúái Löî Hoaân Cöng

rùçng:

- Töëng vúái Trõnh coá lúâi giao ûúác riïng, xin caác chû hêìu chúá can thiïåp.

Löî Hoaân Cöng nöíi giêån mùæng:

Page 127: Dong chu-liet-quoc

ÀÖNG CHU LIÏÅT QUÖËC 127

http://ebooks.vdcmedia.com

- Dêîu möåt àûáa thûúâng dên maâ tham lam, bêët tñn cuäng chùèng ra chi, huöëng höì möåt öng vua!

Beân lïn xe thùèng àïën nûúác Trõnh, baân vúái Trõnh cûã binh sang àaánh Töëng.

Vua Töëng hay àûúåc tin êëy, loâng lo lùæng, laåi àûúåc nghe nûúác Tïì bêët bònh vúái Trõnh Lïå Cöng, nïn nhên cú höåi sai Cöng tûã Du qua Tïì kïí töåi Trõnh Lïå Cöng vaâ xin Tïì giuáp quên àaánh Trõnh àïí phïë Cöng tûã Àöåt, phuåc nghiïåp cho Thïë tûã Höët. Mùåt khaác, cêìu hoâa giuáp cho nûúác Yïn.

Sûá giaã ài chûa vïì, thò coá tin tûâ biïn cûúng baáo vïì: Löî vúái Trõnh hiïåp binh àïën àaánh. Nay àaä gêìn túái àêët Thú Dûúng.

Töëng Trang Cöng nghe baáo thêët kinh, vöåi vaä àoâi quêìn thêìn àïën nghõ kïë.

Cöng tûã Nghõ thuyïët noái: - Quên lûåc maånh hay yïëu laâ ào haânh àöång chñnh nghôa hay

phi nghôa. Búãi ta tham cuãa höëi löå gêy nöîi bêët bònh nïn Löî vaâ Trõnh múái coá cú hiïåp binh chinh phaåt. Bêy giúâ ta phaãi chõu löîi, giûä niïìm hoâa haão cho húåp vúái loâng dên.

Tûúáng Nam cung Trûúâng Vaån noái: - Giùåc àïën bïn thaânh, chûa rúâ túái lûúäi gûúm àaä tñnh viïåc haå

mònh, thïë thò coân chi laâ thïí diïån nûúác nhaâ. Thaái tïí Hoa Àöëc noái: - Lúâi cuãa Trûúâng Vaån noái rêët phaãi, xin Chuáa cöng chúá do dûå

laâm nhuåt chñ ba quên. Töëng Trang Cöng liïìn sai tûúáng Nam cung Trûúâng Vaån, hoåp

vúái Maänh Hoaåch laâm tiïn phong dêîn ba trùm chiïën xa ra khoãi thaânh nghïnh chiïën.

Hai bïn daân quên àêu àoá sùén saâng. Löî Hoaân Cöng vaâ Trõnh Lïå Cöng ngöìi chung möåt xe, tuöët àïën

bïn thaânh kïu Töëng Trang Cöng ra noái chuyïån. Töëng Trang Cöng vò mùæc cúä, giaã bïånh khöng ra. Nam cung Trûúâng Vaån àûáng xa thêëy trïn xe coá cùæm hai cêy

taân thïu, biïët laâ xe cuãa hai vua Löî vaâ Trõnh, beân vöî vai Maänh Hoaåch noái:

Page 128: Dong chu-liet-quoc

PHUÂNG MÖÅNG LONG 128

http://ebooks.vdcmedia.com

- Lêìn naây tûúáng quên khöng lêåp cöng thò àúåi chûâng naâo? Maänh Hoaåch heát lïn möåt tiïëng, tay cêìm xaâ mêu lûúát àïën giûäa

trêån. Löî Hoaân Cöng vaâ Trõnh Hoaân Cöng thêëy tûúáng dûä, vöåi lui xe

trúã laåi. Tûúáng nûúác Löî laâ Cöng tûã Nõch, tûúáng nûúác Trõnh laâ Nguyïn

Phöìn vöåi xöng ra caãn Maänh Hoaåch laåi, noái: - Mi tïn hoå laâ chi? Laâm chûác gò maâ hung-hùng laâm vêåy! Maänh Hoaåch àaáp: - Ta laâ Tiïn phong Maänh Hoaåch. Nguyïn Phöìn mùæng rùçng:

- Thêåt laâ àûáa vö danh tiïíu töët, àaä bùæt taâi laåi khöng súå chïët, haäy vïì kïu tïn chaánh tûúáng cuãa mi ra àêy àùång ta cheám àêìu cho khoãi dú lûúäi àao cuãa ta.

Maänh Hoaåch nöíi giêån vung xaâ mêu àaánh liïìn. Quên Trõnh vaâ Tïì vêy chùåt Maänh Hoaåch vaâo giûäa. Thêëy hai tûúáng mònh khöng thùæng nöíi Maänh Hoaåch, Löî Hoaân

Cöng liïìn khiïën hai àaåo binh hêåu àïën tiïëp ûáng. Maänh Hoaåch cûå khöng laåi bõ Lûúng Tûã laâ tûúáng cuãa nûúác Löî,

bùæn nhùçm caánh tay rúát xaâ-mêu, nïn bõ troái. Nam cung Trûúâng Vaån hay àûúåc tin Maänh Hoaåch thêët trêån,

nghiïën rùng noái: - Nïëu khöng àaánh giaãi thoaát àûúåc cho Maänh Hoaåch ta thïì

chùèng vaâo thaânh. Noái röìi sai con trai lúán laâ Nam Cung Ngûu àem ba chuåc cöî xe

ra khiïu chiïën. Nhûng laåi dùån:

- Khi àêëu chiïën phaãi giaã thua maâ chaåy, duå àõch àïën cûãa thaânh phña Têy ta seä coá kïë bùæt noá.

Nam Cung Ngûu laänh maång, xua binh ra trêån, caã tiïëng mùæng: - Trõnh Àöåt laâ àûáa thêët phu böåi nghôa. Haäy ra àêy maâ chõu

chïët. Viïn tuây tûúáng bïn Trõnh thêëy Nam Cung Ngûu haäy coân niïn

thiïëu beân xöng ra tiïëp àaánh.

Page 129: Dong chu-liet-quoc

ÀÖNG CHU LIÏÅT QUÖËC 129

http://ebooks.vdcmedia.com

Vûâa àaánh àûúåc ba hiïåp, Nam Cung Ngûu giaã thua boã chaåy. Tûúáng Trõnh rûúåt theo àïën thaânh Têy bõ Nam cung Trûúâng

Vaån phuåc binh bùæt söëng àem vaâo naåp cho Töëng Trang Cöng. Töëng Trang Cöng sai sûá qua dinh Trõnh xin àöíi Maänh Hoaåch

vïì. Trõnh Lïå Cöng chêëp thuêån, múã troái Maänh Hoaåch thaã ra ngoaâi

thaânh röìi dêîn viïn tuây tûúáng vaâo. Giûäa luác quên hai bïn àang cêìm cûå, chûa phên thùæng baåi, thò

Cöng tûã Du phuång maång Töëng qua Tïì mûúån binh àaánh Trõnh, àaä trúã vïì.

Töëng Trang Cöng àoâi vaâo bïå kiïën. Cöng tûã Du noái: - Tïì Hi Cöng vêîn coá yá gheát Trõnh Àöåt àoaåt ngöi anh, song coân

àang mùæc àaánh nûúác Kyã. Nïëu Töëng hiïåp binh vúái Tïì àaánh Kyã thò Tïì seä giuáp Töëng àaánh Trõnh.

Töëng Trang Cöng chûa biïët liïåu àõnh leä naâo, coân àang thûúng nghõ.

Cuäng cuâng luác àoá, bïn dinh Trõnh, Löî Hoaân Cöng vaâ Trõnh Lïå Cöng àang baân kïë àaánh Töëng, xaãy coá sûá nûúác Kyã àem thû àïën cêìu viïån.

Löî Hoaân Cöng múã thû ra xem: Binh Tïì bang àaánh nûúác töi quaá ngùåt. Nïëu quên hêìu nghô

tònh thöng gia luác trûúác, àem binh cûáu viïån thò nûúác Kyã töi mang ún chùèng nhoã. Viïåc binh rêët gêëp, xin chúá diïn trò.

Löî Hoaân Cöng xem thû, thêët kinh noái vúái Trõnh Lïå Cöng: - Nûúác Kyã coá naån, töi khöng thïí naâo boã qua àûúåc. Nay thaânh

nûúác Töëng chûa thïí phaá gêëp àûúåc, töi phaãi taåm ruát quên vïì àïí cûáu nûúác Kyã àaä. Tûâ raây Töëng khöng coân daám qua àoâi höëi löå nûäa àêu.

Trõnh Lïå Cöng noái: - Nay ngaâi dúâi binh qua cûáu nûúác Kyã, töi cuäng àem hïët binh

gia trong nûúác theo ngaâi maâ giuáp nûúác Kyã luön thïí. Löî Hoaân Cöng nghe noái caã mûâng. Hai vua lêåp tûác truyïìn lïånh

nhöí traåi keáo binh thùèng qua nûúác Kyã.

Page 130: Dong chu-liet-quoc

PHUÂNG MÖÅNG LONG 130

http://ebooks.vdcmedia.com

Töëng Trang Cöng thêëy Trõnh, Löî böîng nhiïn ruát quên, trong loâng nghi ngaåi, cho ngûúâi ài do thaám.

Quên thaám thñnh vïì baáo: - Binh giùåc àaä keáo khoãi aãi àõa àêìu, chùæc laâ qua giuáp nûúác Kyã. Quan Thaái tïí Hoa Àöëc têu:

- Têu Chuáa cöng, Tïì Hi Cöng àaä hûáa giuáp ta àaánh Trõnh thò ta cuäng nïn nhên cú höåi naây maâ giuáp Tïì àaánh Kyã trûúác.

Thaái tïí Hoa Àöëc noái vûâa dûát tiïëng thò tûúáng Nam cung Trûúâng Vaån bûúác ra noái.

- Töi xin laänh maång àem quên ài àaánh nûúác Kyã cho. Töëng Trang Cöng chêëp thuêån, phaát cho hai trùm cöí binh xa,

laåi khiïën Maänh Hoaåch laâm tiïn phong nhû cuä, ngaây àïm keáo riïët qua trûúác Kyã àïí giuáp Tïì hêìu.

Giûäa luác àoá, Tïì Hi Cöng cuäng àaä cho sûá sang nûúác Vïå vaâ rûúác bïn mûúån thïm binh viïån.

Vïå Tuyïn Cöng vûâa muöën phaát binh giuáp Tïì thò böîng lêm bõnh maâ thaác.

Thïë tûã Söëc lïn nöëi ngöi, xûng hiïåu laâ Vïå Huïå Cöng. Tuy coân mùæc tang cha, song Vïå Huïå Cöng khöng daám chöëi tûâ, vöåi vaä xuêët binh keáo sang nûúác Kyã.

Coân nûúác Yïn, bêëy lêu nay vêîn coá yá cêìu thên vúái Tïì. Nay àûúåc dõp leä naâo tûâ chöëi.

Thïë laâ binh ba nûúác Tïì, Vïå, Yïn hoåp nhau àaánh nûúác Kyã rêët ngùåt.

Vua nûúác Kyã khöng daám chöëng cûå, chó cöë thuã àïí chúâ binh viïån.

Ngaây kia coá quên vaâo baáo: - Nay quên hai nûúác Löî vaâ Trõnh àaä keáo àïën giuáp nûúác ta, xin

Chuáa cöng liïåu àõnh.

Kyã hêìu nghe baáo, loâng mûâng khêëp khúãi, vöåi leo lïn thaânh xem vaâ truyïìn chuêín bõ cuöåc àoán tiïëp.

Löî Hoaân Cöng vûâa keáo binh àïën, gùåp Tïì Hi Cöng giûäa trêån, beân àaáp lïî vaâ noái:

Page 131: Dong chu-liet-quoc

ÀÖNG CHU LIÏÅT QUÖËC 131

http://ebooks.vdcmedia.com

- Nûúác Kyã coá thên thuöåc vúái töi, vò vö lïî phaåm àïën quñ-quöëc, nïn töi vöåi vaâng àïën àêy xin löîi höå.

Tïì Hi Cöng noái: - Nûúác Kyã vúái töi mang möëi thuâ rêët lúán, khöng thïí duâng lúâi

noái maâ hó xaã àûúåc! Löî Hoaâi Cöng hoãi: - Chùèng hay thuâ êëy laâ thuâ gò vêåy? Tïì Hi Cöng noái: - Xûa töí tiïn töi laâ Ai Cöng bõ nûúác Kyã deâm pha nïn Vua Chu

möí buång. Tûâ êëy àïën nay àaä trïn taám mûúi àúâi röìi, maâ möëi thuâ vêîn chûa baáo àûúåc. Nay ngaâi àem binh giuáp cho nûúác Kyã, coân töi phaãi àaánh nûúác Kyã àïí baáo thuâ, thïë thò chuáng ta khöng cêìn phaãi baân baåc laâm gò.

Löî Hoaân Cöng caã giêån, khiïën Cöng tûã Nõch xuêët trêån.

Bïn kia Tïì Hi Cöng cuäng khiïën Cöng tûã Baânh Sinh vöën coá sûác maånh phi thûúâng, Cöng tûã Nõch laâm sao cûå laåi, nïn hai tûúáng caånh cuãa Löî Hêìu laâ Trêìn Tûã vaâ Lûúng Tûã thay thïë xöng vaâo tiïëp ûáng.

Tuy nhiïn, ba tûúáng Löî cuäng khöng laâm sao thùæng nöíi Cöng tûã Baânh Sinh àûúåc.

Cuöåc chiïën àêëu keáo daâi maäi cho àïën luác quên Trõnh keáo àïën phuã vêy tûá phña.

Tûúáng Trõnh laâ Nguyïn Phöìn vaâ Maånh Baá xöng vaâo tiïëp ûáng. Trong thaânh, Kyã Hêìu thêëy bïn ngoaâi àang giaáp chiïën, cuãng

múã cûãa thaânh cho quên aâo ra àaánh möåt lûúåt. Cöng tûã Baânh Sinh nhùæm cûå khöng nöíi phaãi keáo binh boã chaåy,

laåi bõ truáng möåt muäi tïn gêìn vong maång. Luác àoá quên Töëng cuäng vûâa keáo àïën kõp thúâi nhûng binh sô tûâ

àaâng xa múái àïën, chûa àõnh truá thò bõ quên Trõnh traân túái àaánh rêët hùng.

Quên Töëng bõ thua, boã caã khñ giúái maâ chaåy. Tïì Hi Cöng thêëy quên sô mònh chïët quaá nhiïìu, laåi khöng coân

lûåc lûúång naâo àïí duy trò nûäa, àaânh keáo taân quên trúã vïì nûúác. Trûúác khi ruát lui, Tïì Hi Cöng chó vaâo thaânh nûúác Kyã noái:

Page 132: Dong chu-liet-quoc

PHUÂNG MÖÅNG LONG 132

http://ebooks.vdcmedia.com

- Ta cuâng nûúác Kyã quyïët chùèng àöåi trúâi chung. Löî vaâ Trõnh thùæng trêån, ra lïånh thu quên. Kyã Hêìu rûúác vaâo thaânh múã tiïåc khoaãn-àaãi. Em cuãa Kyã Hêìu laâ Dinh Quyá thûa rùçng: - Binh Tïì thêët trêån, thuâ oaán chûa tan, xin nhõ võ quên hêìu ra

ún giuáp cho möåt chûúác àïí coá thïí baão töìn àûúåc nûúác Kyã. Löî Hoaân Cöng noái: - Viïåc êëy seä tñnh sau, bêy giúâ khöng thïí liïåu nöíi. Raång ngaây Löî vaâ Trõnh keáo quên vïì nûúác. Kyã Hêìu àûa khoãi ba dùåm àûúâng múái giaä biïåt. Tûâ àoá, chû hêìu chia laâm hai phe, möåt phe laâ Töëng, möåt phe laâ

Trõnh. Tïì Hi Cöng tûâ khi thêët trêån, loâng uêët ûác àïën nöîi sanh bõnh

nùång. Möåt höm, goåi Thïë tûã Chû Nhi àïën bïn giûúâng dùån rùçng: - Nûúác Kyã laâ keã thuâ bêët cöång àaái thiïn. Nïëu sau naây con diïåt

àûúåc nûúác Kyã maâ traã thuâ cho töí tiïn, êëy laâ àiïìu ch hiïëu. Coân nïëu con bêët lûåc, khöng diïåt nöíi keã thuâ thò chúá vaâo nhaâ thaái miïëu.

Thïë tûã Chû Nhi quyâ moáp xuöëng àêët cuái àêìu tuên maång. Tïì Hi Cöng laåi cho àoâi con trai cuãa Di Troång Niïn laâ Cöng Tön

Vö Tri vaâo, röìi noái vúái Chû nhi: - Em möåt meå möåt cha vúái ta laâ Di Troång Niïn chó sanh àûúåc

möåt mònh Vö Tri naây maâ thöi. Con phaãi cû xûã sao cho tûã tïë, cuäng nhû ta àaä àöëi xûã vúái em ta laâ Di Troång Niïn vêåy.

Tïì Hi Cöng trùn tröëi mêëy lúâi röìi tùæt thúã. Caác quan àûa Thïë tûã Chû Nhi lïn ngöi, xûng hiïåu laâ Tïì

Tûúng Cöng. Nhùæc qua Töëng Trang Cöng tûâ khi sanh, giuáp Tïì bõ thua möåt

trêån manh giaáp túi búâi, loâng caâng cùm thuâ Trõnh hún nûäa. Beân àem lïî vêåt sang caác nûúác Vïå, Tïì, Trêìn, Saái, mûúån binh keáo qua àaánh Trõnh àïí baáo thuâ.

Trõnh Lïå Cöng muöën ra cûå àõch, nhûng Tïë Tuác can rùçng:

Page 133: Dong chu-liet-quoc

ÀÖNG CHU LIÏÅT QUÖËC 133

http://ebooks.vdcmedia.com

- Töëng laâ nûúác lúán nay àem toaân lûåc àïën àêy, quên ta cûå sao laåi chi bùçng cöë thuã laâ hún.

Noái röìi daåy quên àoáng chùåt cûãa thaânh, cêëm khöng cho tûúáng naâo xuêët quên caã.

Trõnh Lïå Cöng àaânh chõu khöng daám traái lúâi Tïë Tuác. Quên Töëng àïën bïn thaânh khiïu chiïën mêëy phen, khöng thêëy

tûúáng Trõnh ra àaánh beân phên nhau cûúáp phaá quanh thaânh, laåi lêëy cöåt nhaâ Thaái miïëu àem vïì laâm cöåt thaânh, cöët laâm nhuåc nûúác Trõnh.

Trõnh Lïå Cöng uêët ûác, than rùçng: - Laâm vua maâ bõ aáp chïë, tûúãng khöng coân gò nhuåc bùçng. Tûâ àoá, Trõnh Lïå Cöng coá yá muöën giïët Tïë Tuác. Luác bêëy giúâ Chu Hoaân Vûúng àau nùång, liïåu thïë khöng söëng

àûúåc bao lêu, nïn kïu Chu cöng Hùæc Kiïn vaâo noái:

- Nhaâ Chu möîi ngaây möåt suy yïëu, trêîm cêåy coá caác khanh gòn giûä sún haâ. Nay trêîm khöng coân söëng àûúåc nûäa, àuáng pheáp, Thaái tûã Àaâ lïn ngöi, song vò trêîm rêët thûúng Hoaâng-tûã Khùæc nïn muöën cho Khùæc sau naây àûúåc nöëi ngöi anh noá.

Chùèng bao lêu Chu Hoaân Vûúng bùng-haâ. Triïìu àònh tuên theo Vûúng mïånh lêåp Thaái tûã Àaâ lïn ngöi,

xûng hiïåu laâ Chu Trang Vûúng. Trõnh Lïå Cöng àûúåc tin Thiïn tûã bùng haâ, muöën sai ngûúâi vaâo

triïìu àiïëu tang.

Tïë Tuác can rùçng: - Trûúác kia nhaâ Chu coá thuâ vúái Tiïn cöng, hún nûäa Chu Hoaân

Vûúng bõ Chuác Àaåm bùæn möåt muäi tïn, giêån êëy chûa nguöi, nay chùèng chung àöåi trúâi.

Chu Hoaân Vûúng chïët, Chuáa cöng cho ngûúâi àïën àiïëu tang ùæt seä bõ nhuåc.

Trõnh Lïå Cöng loâng hoaâi nghi khöng coân tin lúâi Tïë Tuác nûäa. Tuy ngoaâi mùåt thaãn nhiïn, nhûng trong loâng cay àùæng. Möåt höm Trõnh Lïå Cöng daåo maát úã hoa viïn, coá quan Ung Cuã

theo hêìu, böîng coá àaân chim bay qua, kïu haát veáo von.

Page 134: Dong chu-liet-quoc

PHUÂNG MÖÅNG LONG 134

http://ebooks.vdcmedia.com

Trõnh Lïå Cöng nhòn chim thúã daâi. Quan Àaåi phu Ung Cuã biïët yá hoãi: - Têu Chuáa cöng, trúâi àang tiïët xuên, muön hoa àua núã, chim

haát chaâo mûâng, sao Chuáa cöng laåi khöng vui? Trõnh Lïå Cöng noái:

- Caác giöëng chim àïìu àûúåc sung sûúáng, tûå do, khöng ai aáp chïë. Coân ta tuy laâ vua nhûng khöng bùçng giöëng chim.

Ung Cuã noái: - Coá leä Chuáa cöng àang nghô àïën ngûúâi àaä àoaåt lêëy quyïìn

haânh trong nûúác chùng. Trõnh Lïå Cöng nñn lùång khöng àaáp.

Ung Cuã noái: - Töi thiïët tûúãng, laâm con khöng giaäi àûúåc û phiïìn cho cha laâ

bêët hiïëu, laâm töi khöng giuáp àûúåc vua trong luác hoaån naån laâ bêët trung, nïëu Chuáa cöng khöng cho töi laâ keã heân maåt thò dêìu viïåc gò nguy hiïím àïën àêu töi quyïët khöng tûâ nan.

Trõnh Lïå Cöng àuöíi hïët quên hêìu ra ngoaâi, röìi hoãi Ung Cuã: - Ngûúi khöng phaãi laâ rïí cuãa Tïë Tuác sao? Ung Cuã àaáp: - Têu Chuáa cöng, tuy rïí thêåt, song tònh cha con àêu bùçng tònh

vua töi. Vaã laåi Tïë Tuác gaã con gaái cho töi chó vò vua Töëng eáp buöåc chûá àêu phaãi yá muöën.

Trõnh Lïå Cöng roä àûúåc loâng Ung Cuã, beân noái thùèng: - Nïëu ngûúi giïët àûúåc Tïë Tuác ta seä phong cho ngûúi chûác

Thûúång Khanh. Vêåy ngûúi coá kïë chi chùng? Ung Cuã suy nghô möåt luác röìi noái: - Xûá Àöng Giao bõ quên Töëng cûúáp phaá, dên tònh àang àoái

khöí, nay Chuáa cöng sai Tïë Tuác àïën àoá phaát chêín chiïu an. Töi lúåi duång cú höåi êëy àaäi rûúåu tiïîn haânh, boã thuöëc àöåc vaâo ly rûúåu maâ giïët ài laâ xong.

Trõnh Lïå Cöng noái: - Kïë êëy rêët hay, song phaãi cêín mêåt lùæm múái àûúåc.

Page 135: Dong chu-liet-quoc

ÀÖNG CHU LIÏÅT QUÖËC 135

http://ebooks.vdcmedia.com

Ung Cuã vïì nhaâ, nghô àïën vúå laâ Tïë thõ trong loâng aáy naáy khöng an, mùåt maây coá veã lú laáo.

Tïë thõ thêëy thïë hoãi: - Höm nay trong triïìu coá viïåc gò quan hïå khöng? Ung Cuã lùæc àêìu, àaáp:

- Khöng coá viïåc gò caã. Tïë thõ khöng tin, gaån hoãi nhiïìu lêìn: - Vúå chöìng úã vúái nhau àaä lêu leä naâo khöng biïët yá. Nïëu tûúáng

quên coá àiïìu gò lo lùæng xin cho thiïëp biïët, may ra thiïëp coá thïí giuáp àûúåc phêìn naâo chùng.

Ung Cuã cûåc chùèng àaä phaãi noái:

- Chuáa cöng muön sai nhaåc phuå ra Àöng Giao maâ uãy laåo dên chuáng. Laåi khiïën töi dêng rûúåu tiïîn haânh àïí chuác thoå nhaåc gia.

Tïë thõ hoãi: - Dêng rûúåu àïí chuác thoå nhaåc gia viïåc gò tûúáng quên laåi lo

lùæng nhû vêåy. Thiïëp tûúãng trong triïìu coá àiïìu chi rùæc röëi maâ tûúáng quên khöng muöën cho thiïëp biïët.

Ung Cuã noái: - Khöng coá viïåc gò caã. Sai nhaåc phuå àïën Àöng Giao, chó laâ

mïånh vua, phu nhên chúá hoãi nhiïìu. Thaái àöå vaâ lúâi noái cuãa Ung Cuã laâm cho Tïë thõ caâng nghi ngúâ

thïm, múái lêåp kïë phuåc rûúåu cho Ung Cuã uöëng thêåt say, röìi àúåi luác Ung Cuã àang nguã mú maâng, àêåp maånh vaâo vai hoãi lúán:

- Naây, Chuáa cöng sai maây giïët Tïë Tuác maâ maây laåi quïn röìi sao?

Trong luác àang nguã, Ung Cuã giêåt mònh àaáp:

- Haå thêìn naâo daám quïn, chó hiïìm vò nöîi thûúng vúå maâ thöi. Tïì thõ àûáng nhòn chöìng maâ àöi doâng nûúác mùæt chaãy roâng roâng. Röìi naâng tûå nghô: - Coá thïí nhû thïë àûúåc sao? Hay chaâng àaä vò hoaãng höët maâ noái

sùçng. Saáng ngaây, Tïë thõ noái vúái Ung Cuã:

Page 136: Dong chu-liet-quoc

PHUÂNG MÖÅNG LONG 136

http://ebooks.vdcmedia.com

- Tûúáng quên coá yá muöën giïët phuå thên, viïåc êëy töi àaä roä. Ung Cuã giûåt mònh nhòn vúå noái: - ÊËy chïët! Ta coá bao giúâ daám laâm àiïìu vö àaåo! Sao phu nhên

laåi nghô thïë. Tïë thõ noái:

- Àïm höm qua tûúáng quên say rûúåu àaä noái roä cho thiïëp röìi bêy giúâ coân giêëu laâm chi.

Ung Cuã rûúám möì höi traán, nhòn vúå, noái: - Nïëu quaã coá viïåc êëy thò phu nhên nghô thïë naâo? Tïë thõ ngao ngaán thúã daâi. Röìi nhû àïí soi saáng têëm loâng aác

hiïím cuãa chöìng, naâng giaã vúâ noái:

- Àaä lêëy chöìng thò theo chöìng, tûúáng quên hoãi laâm gò cêu êëy! Ung Cuã nghe vúå noái mûâng rúä, àem àêìu àuöi cêu chuyïån thuêåt

laåi möåt höìi. Tïë thõ noái: - Phuå thên thiïëp laâ möåt keã àa mûu, tuác trñ, e khöng daám ài,

xin cho thiïëp vaâo tû dinh xeát thûã tònh yá nhû thïë naâo.

Ung Cuã mûâng rúä noái: - Nïëu viïåc thaânh töi àûúåc lïn chûác Thûúång Khanh thò phu

nhên cuäng àûúåc vinh hiïín troån àúâi. Töëi höm êëy, Tïë thõ gheá vïì tû dinh thùm meå. Tïë Tuác phu nhên thêëy con vïì, mûâng rúä hoãi: - Lêu nay con vêîn àûúåc maånh gioãi chûá? Tïë thõ khöng àaáp, buöìn baä hoãi meå: - Chöìng vúái cha nïn troång àaâng naâo hún? Cêu hoãi laå luâng êëy laâm cho Tïë Tuác phu nhên ngaåc nhiïn noái:

- Sao con laåi hoãi vêåy. Chöìng vúái cha àaâng naâo maâ chùèng troång. Tïë thõ noái: - Nhûng nïëu gùåp trûúâng húåp giûäa cha vaâ chöìng coá àiïìu mêu

thuêîn nhau thò nïn troång àaâng naâo? Tïë Tuác phu nhên noái:

Page 137: Dong chu-liet-quoc

ÀÖNG CHU LIÏÅT QUÖËC 137

http://ebooks.vdcmedia.com

- Cha meå do trúâi àõnh, vúå chöìng do ngûúâi àõnh. Mêët chöìng coá thïí lêëy chöìng khaác, coân mêët cha khöng thïí tòm möåt ngûúâi cha khaác àûúåc.

Tïë Tuác phu nhên noái vûâa dûát lúâi, Tïë thõ khoác oaâ, bûúác túái öm meå, noái:

- Höm nay con quyïët vò cha maâ khöng vò chöìng. Àoaån àem hïët chuyïån Ung Cuã kïí laåi cho meå nghe. Tïë Tuác phu nhên kin haäi lêåp tûác àem noái laåi vúái chöìng. Tïë Tuác cau maây, nhòn con gaái mònh nhû àùæn ào vúái bao yá nghô: Qua möåt luác, Tïë Tuác noái: - Viïåc naây chúá tiïët löå ra ngoaâi, àïí mùåc ta àõnh liïåu.

Saáng höm sau, Trõnh Lïå Vûúng sai Tïë Tuác àïën Àöng Giao, vaâ Ung Cuã baây tiïåc tiïîn haânh, àûa àoán rêët troång thïí.

Tïë Tuác vïì nhaâ sûãa soaån haânh trang, röìi sai Cöng tûã ÊËt àem möåt trùm quên giaáp sô phuåc núi quaán àõch, chúâ Ung Cuã àïën.

Chùèng bao lêu, Ung Cuã àem ba tïn quên hêìu àïën àoá. Tïë Tuác noái:

- Ta ài àêy chó vò viïåc nûúác ngûúi baây veä àûa àoán laâm gò? Ung Cuã noái: - Nhên tiïët xuên maát meã, con coá cheán rûúåu tiïîn mûâng, xin

nhaåc phuå tûúâng àõnh con rïí. Tïë Tuác möåt tay bûng cheán rûúåu, möåt tay nùæm lêëy Ung Cuã, noái: - Àêy laâ yá vua hay tònh cuãa ngûúi àöëi vúái ta? Ung Cuã cuái àêìu noái: - Àêy laâ loâng thaânh kñnh cuãa con maâ chöìng húåp thïë cuãa vua

nûäa. Tïë Tuác heát lïn: - Khöën naån! Daám phaãn phuác vúái ta nhû thïë sao? Liïìn hö quên giaáp sô bùæt Ung Cuã troái laåi. Ung Cuã mùåt maây biïën sùæc, kïu cûáu êìm ô.

Page 138: Dong chu-liet-quoc

PHUÂNG MÖÅNG LONG 138

http://ebooks.vdcmedia.com

Trõnh Lïå Cöng sai möåt àoaân ngûå lêm quên àïën cûáu ûáng, nhûng bõ Cöng tûã ÊËt àaánh àuöíi chaåy daâi.

Tïë Tuác truyïìn àem Ung Cuã ra cheám lêåp tûác. Trõnh Lïå Cöng hay àûúåc tin, than rùçng: - Öi thöi! Viïåc àaä àïën thïë naây, Tïë Tuác ùæt khöng dung ta!

Than röìi, liïìn thu xïëp haânh trang, boã caã cung àiïån, giang sún leán tröën qua nûúác Saái tõ naån maâ loâng vêîn thùæc mùæc, chûa biïët vò àêu êm mûu baåi löå.

Maäi vïì sau, Trõnh Lïå Cöng hay àûúåc chuyïån Ung Cuã noái vúái vúå, buöìn baä than thêìm:

- Viïåc lúán cuãa nûúác maâ àem cho àaân baâ hay, traánh sao khoãi thêët baåi.

Sau khi giïët àûúåc Ung Cuã vaâ nghe tin Trõnh Àöåt boã tröën, Tïë Tuác cho ngûúâi sang nûúác Vïå rûúác Trõnh Chiïu Cöng tûác Thïë tûã Höët vïì nûúác phuåc nghiïåp.

Page 139: Dong chu-liet-quoc

ÀÖNG CHU LIÏÅT QUÖËC 139

http://ebooks.vdcmedia.com

HÖÌI 9

TUYÏN CÖNG DÊM LOAÅN LÊÅP TÊN ÀAÂI CÛÂ DI ÊM MÛU TÖN VUA KHAÁC

Nhùæc laåi viïåc trûúác núi nûúác Vïå. Vïå Tuyïn Cöng vöën laâ keã ham dêm duåc, luác chûa lïn ngöi àaä

tû thöng vúái vúå leä cuãa cha laâ naâng Di Khûúng sanh àûúåc möåt trai, tïn Cêëp Tûã.

Sau khi lïn ngöi laåi phong cho Cêëp tûã laâm Thïë tûã, giao cho Cöng tûã Chûác tröng nom.

Khi Cêëp Tûã lïn mûúâi saáu tuöíi, Vïå Tuyïn Cöng cho ngûúâi sang hoãi con gaái Tïì Hi Cöng vïì laâm vúå Cêëp Tûã. Laåi àûúåc nghe con gaái cuãa Tïì hêìu nhan sùæc tuyïåt trêìn, hoa nhûúâng nguyïåt theån, Vïå Tuyïn Cöng àem loâng ham muöën.

Tuy nhiïn àaä troát lúä cûúái ngûúâi àeåp cho con trai mònh, coân biïët noái nùng laâm sao, beân nghô ra möåt kïë.

Vïå Tuyïn Cöng cêët möåt caái àaâi thêåt àeåp núi meá söng Tên Kyâ, àùåt tïn laâ Tên Àaâi röìi sai Cêëp Tûã laâm sûá giaã sang nûúác Töëng àïí coá cú höåi àoaåt vúå cuãa con.

Cêëp Tûã ra ài chûa bao lêu, Vïå Tuyïn Cöng sai Cöng tûã Tiïët qua Tïì rûúác naâng Khûúng thõ vïì Tên Àaâi röìi tûâ àoá ùn úã vúái Khûúng thõ, coi nhû vúå mònh. Naâng êëy tûác laâ naâng Tuyïn Khûúng.

Cêëp Tûã ài sûá vïì vaâo yïët kiïën Vïå Tuyïn Cöng. Vïå Tuyïn Cöng khiïën Cêëp Tûã àïën Tên Àaâi ra mùæt Khûúng

thõ, vaâ goåi Khûúng thõ bùçng kïë mêîu. Cêëp Tûã vöën laâ con hiïëu thaão, duâ haânh àöång Vïå Tuyïn Cöng coá

bó öíi, Cêëp Tûã cuäng khöng lêëy thïë maâ oaán traách cha. Tûâ ngaây lêëy àûúåc Tuyïn Khûúng, Vïå Tuyïn Cöng say mï sùæc

duåc, àïm ngaây úã maäi núi Tên Àaâi khöng ngoá ngaân àïën Di Khûúng nûäa.

Page 140: Dong chu-liet-quoc

PHUÂNG MÖÅNG LONG 140

http://ebooks.vdcmedia.com

Caách ba nùm sau, Tuyïn Khûúng sanh àùång hai trai laâ Cöng tûã Thoå vaâ Soác.

Naâng Di Khûúng bõ thêët suãng, Vïå Tuyïn Cöng cuäng khöng coân thûúng Cêëp Tûã nûäa. Bao nhiïu sûå say sûa àöëi vúái Di Khûúng àöí döìn vïì Tuyïn Khûúng thò bao nhiïu tònh thûúng àöëi vúái Cêëp Tûã cuäng àöí döìn vïì Thoå vaâ Soác hïët.

Vïå Tuyïn Cöng quyïët àõnh sau naây truyïìn ngöi cho Cöng tûã Thoå.

Thoå vaâ Soác tuy anh em ruöåt, nhûng têm tñnh rêët khaác nhau. Thoå thò taánh hiïìn hêåu, nhên tûâ, thûúng yïu Cêëp Tûã nhû ngûúâi anh ruöåt, coân Soác thò àöåc aác, hiïím hoác, chùèng nhûäng gheát Cêëp Tûã maâ coân gheát caã Thoå nûäa. Soác muöën tiïëm ngöi cuãa Thoå sau naây, nïn àõnh yá trûúác tiïn haåi cho àûúåc Cêëp Tûã röìi sau múái lêåp mûu haåi Thoå.

Möåt höm, Soác noái vúái meå: - Nay tuy thên phuå rêët thûúng yïu meå con ta, song Cêëp Tûã laâ

anh, chuáng con laâ em, sau naây Cêëp Tûã thïë naâo cuäng àûúåc nöëi ngöi. Hún nûäa, vò meå maâ Di Khûúng bõ vua baåc àaäi nïëu sau naây Di Khûúng àûúåc lïn laâm Quöëc mêîu, thò meå con ta khöng traánh khoãi tai vaå.

Naâng Tuyïn Khûúng têm traång trûúác kia khaác, bêy giúâ khaác. Trûúác kia hy voång laâm vúå Cêëp Tûã, nïn muöën mua chuöåc loâng

Vïå Tuyïn Cöng àïí sau naây truyïìn ngöi laåi cho Cêëp Tûã maâ vúå chöìng vui hûúãng phuá quyá. Bêy giúâ thò àaä coá hai con vúái Vïå Tuyïn Cöng, hy voång êëy àêu coân nûäa, nïn baân mûu vúái Soác àïí haåi Cêëp Tûã. Vò vêåy thónh thoaãng coá nhûäng lúâi deâm pha, xoi boái.

Ngaây kia, nhùçm ngaây sinh nhêåt cuãa Cêëp Tûã, Cöng tûã Thoå laâm tiïåc rûúåu chuác mûâng, coá Cöng tûã Soác dûå.

Trong bûäa tiïåc Cöng tûã Thoå chuyïån troâ rêët thê mêåt. Soác toã yá khoá chõu, thoaái thaác lui vïì, trong loâng rêët cùm phêîn. Vïì àïën cung, Soác laâm böå khoác loác, noái vúái meå: - Con vò loâng töët maâ dûå tiïåc vúái Cêëp Tûã, thïë maâ Cêëp Tûã luác say

rûúåu laåi giúã troâ àuâa, goåi con bùçng con vaâ noái: - Meå cuãa maây tûác laâ vúå cuãa ta, maây phaãi goåi ta bùçng cha múái

phaãi.

Page 141: Dong chu-liet-quoc

ÀÖNG CHU LIÏÅT QUÖËC 141

http://ebooks.vdcmedia.com

Con rêët lêëy laâm xêëu höí, xin meå xeát nghô. Tuyïn Khûúng tin laâ thûåc, chúâ Vïå Tuyïn Cöng vaâo cung, khoác

loác thuêåt laåi moåi àiïìu, laåi noái thïm rùçng: - Cêëp Tûã cöë tònh muöën laâm nhuåc thiïëp nïn àaä coá luác noái nhiïìu

cêu löî maäng. Vïå Tuyïn Cöng hoãi: - Thùçng suác sanh êëy àaä noái nhûäng lúâi gò phaåm àïën aái khanh? Tuyïn Khûúng suåt suâi noái: - Thiïëp àûúåc nghe noá noái rùçng: Meå ta laâ Khûúng Di vúå cuãa öng

nöåi ta, maâ phuå thên ta coân lêëy laâm vúå àûúåc thay, huöëng höì Tuyïn Khûúng laâ vúå cuãa ta maâ ta khöng lêëy àûúåc sao! Nay ta chó cho phuå thên ta mûúån àúä maâ thöi. Ngaây naâo àoá ta seä lêëy laåi, vaâ lêëy luön caã ngöi nûúác Vïå nûäa.

Vïå Tuyïn Cöng nghe noái caã giêån, kïu Cöng tûã Thoå vaâo hoãi.

Cöng tûã Thoå noái: - Têu phuå thên, Cêëp Tûã laâ àûa con chñ hiïëu, chùèng bao giúâ laåi

coá nhûäng lúâi noái löî maäng nhû thïë àêu. Vïå Tuyïn Cöng khöng biïët phaãi phên xûã leä naâo, beân àoâi

Khûúng Di àïën traách mùæng àuã àiïìu. Khûúng Di àau àúán, khöng chõu nöíi, thùæt cöí tûå vêån.

Cêëp Tûã quaá thûúng meå, nhûng khöng daám noái ra, chó öm buång khoác thêìm.

Giïët àûúåc Khûúng Di, meå con Cöng tûã Soác vêîn chûa thöi, ngaây àïm eáp buöåc Vïå Tuyïn Cöng phaãi laâm caách naâo giïët cho àûúåc Cêëp Tûã múái nghe.

Vïå Tuyïn Cöng noái: - Cêëp Tûã khöng coá töåi chi, nïëu àem giïët ài thiïn haå seä chï

cûúâi. Tuyïn Khûúng noái: - Khûúng Di thaác oan, thïë naâo Cêëp Tûã cuäng vò meå maâ traã thuâ,

nïëu Chuáa cöng khöng giïët Cêëp Tûã, meå con töi khöng laâm sao úã trong cung naây àûúåc.

Page 142: Dong chu-liet-quoc

PHUÂNG MÖÅNG LONG 142

http://ebooks.vdcmedia.com

Vïå Tuyïn Cöng cûåc chùèng àaä phaãi nghe theo, tòm caách giïët Cêëp Tûã cho öín thoãa àïí che mùæt thiïn haå.

Gùåp luác Tïì Hi Cöng cho ngûúâi sang mûúån quên nûúác Vïå. Vïå Tuyïn Cöng múái baây mûu vúái Cöng tûã Soác sai Cêëp Tûã cêìm

cúâ tiïët trùæng ài sûá nûúác Tïì, röìi cho voä sô phuåc giûäa àûúâng maâ giïët. Cöng tûã Soác àûúåc kïë rêët mûâng, triïåu têåp boån cön àöì, dùån àïën

nuáp núi Sùçng giaã laâ chöî àûúâng thuãy giaáp liïìn vúái àûúâng böå. Hïî thêëy coá ngûúâi cêìm cêy cúâ trùæng ài ngang qua laâ nhaãy ra giïët lêåp tûác.

Sùæp àùåt xong Cöng tûã Soác trúã vïì cung thuêåt laåi vúái Tuyïn Khûúng hay.

Tuyïn Khûúng mûâng rúä vö cuâng. Cöng tûã Thoå thêëy meå mònh mùåt maây húán húã, sanh nghi, doâ hoãi

sûå tònh. Tuyïn Khûúng ngúä laâ Cöng tûã Thoå cuäng àaä biïët viïåc êëy nïn

khöng hïì giêìu diïëm gò caã, noái roä sûå viïåc. Cöng tûã Thoå thêët kinh, nhûng biïët rùçng êm mûu àaä àõnh sùén

duâ can giaán cuäng chùèng ñch chi, beân leán qua noái vúái Cêëp Tûã. Cêëp Tûã ngöìi thêîn thúâ khöng àaáp. Cöng tûã Thoå noái: - Àûúâng ài tûâ àêy sang Tïì thïë naâo cuäng phaãi qua Sùçng giaã,

maâ àaä qua àoá taánh maång anh ùæt dûä nhiïìu laânh ñt. Chi bùçng tröën sang nûúác khaác röìi seä lo toan.

Cêëp Tûã àaáp: - Àaåo laâm con, nïëu khöng nghe lúâi cha meå àêu coân laâ hiïëu

thaão. Vaã laåi, nïëu Phuå vûúng àaä coá yá muöën ta chïët thò dêîu coá söëng cuäng chùèng ñch chi.

Noái xong, sûãa soaån haânh trang, tûâ biïåt Cöng tûã Thoå, xuöëng thuyïìn ài theo àûúâng thuãy.

Cöng tûã Thoå khuyïn can àïën bûåc naâo Cêëp Tûã cuäng khöng nghe.

Cöng tûã Thoå àûáng nhòn theo, àöi doâng lïå khöng vúi, nghô thêìm:

Page 143: Dong chu-liet-quoc

ÀÖNG CHU LIÏÅT QUÖËC 143

http://ebooks.vdcmedia.com

- Anh ta quaã laâ möåt ngûúâi hiïëu hûäu, nïëu àïí anh ta chïët sau naây mùåt muäi naâo maâ ta nöëi ngöi. Vaã laåi trong hoaân caãnh naây chó coá caái chïët cuãa ta, may ra múái àaánh thûác àûúåc loâng thûúng xoát cuãa cha meå ta, àem laåi möåt gia àònh thaão thuêån àûúåc.

Nghô röìi liïìn doån möåt chiïëc thuyïìn, àem àuã vêåt thûåc goåi vaâi tïn tuây tuâng baão cheâo theo cho kõp thuyïìn cuãa Cêëp Tûã àïí cuâng dûå tiïåc rûúåu tiïîn biïåt. Chùèng bao lêu hai thuyïìn gùåp nhau, Cöng tûã Thoå goåi Cêëp Tûã sang thuyïìn mònh.

Cêëp Tûã noái: - Anh ài àûúâng xa, em muön dêng cho anh möåt cheán rûúåu tiïîn

haânh, àïí toã tònh mong nhúá.

Noái röìi roát möåt cheán rûúåu àêìy dêng cho Cêëp Tûã. Nhûng vûâa loâng cheán chûa kõp noái thò nûúác mùæt àaä tuön traân,

chaãy vaâo ly rûúåu. Cêëp Tû vöåi vaä bûng cheán rûúåu uöëng möåt húi caån cheán. Cöng tûã Thoå suåt suâi noái: - Em khoác laâm cho nûúác mùæt nhoã vaâo rûúåu thûåc laâ vö lïî. Cêëp Tûã noái: - Anh chó muöën uöëng nhûäng gioåt nûúác mùæt êëy àïí àûúåc giûä maäi

vaâo loâng têëm thêm tònh cuãa em. Thoå roát thïm möåt cheán nûäa trao cho Cêëp Tûã. Hai anh em vûâa uöëng, vûâa khoác. Nûúác mùæt caâng hoâa vúái rûúåu bao nhiïu thò rûúåu caâng nöìng bêëy

nhiïu. Cöng tûã Thoå cöët phuåc rûúåu cho Cêëp Tûã thûåc say, nïn möåt luác

sau Cêëp Tûã say meâm nùçm vêåt xuöëng khoang thuyïìn nguã thiïëp. Cöng tûã Thoå öm anh khoác möåt luác lêu, röìi baão boån thuã haå: - Lïånh vua phaãi ài gêëp maâ anh ta say nïn trïî naãi vêåy ta phaãi

ài thïë múái àûúåc. Noái röìi cêìm cêy cúâ trùæng cùæm lïn muäi thuyïìn mònh, vaâ viïët

möåt bûác thû, dùån tïn quên hêìu luác naâo Cêëp Tûã tónh dêåy seä àûa. Àoaån Cöng tûã Thoå cûá thùèng àûúâng cho thuyïìn àïën Sùçn giaã.

Page 144: Dong chu-liet-quoc

PHUÂNG MÖÅNG LONG 144

http://ebooks.vdcmedia.com

Vûâa àïën núi, boån cön-àöì thêëy coá ngoån cúâ trùæng, keáo nhau chaåy aâo ra bùæt.

Cöng tûã Thoå àûáng dêåy chó vaâo mùåt boån chuáng mùæng lúán: - Ta laâ Cêëp Tûã, Thïë tûã nûúác Vïå, phuång mïånh sang nûúác Tïì ài

sûá, sao chuáng bêy daám caãn trúã. Boån cön àöì noái: - Ngûúi àaä laâ Cêëp Tûã thò àûâng coá xûng hö laâm gò cho uöíng

tiïëng. Chuáng ta tuên lïånh Vïå hêìu ra àêy lêëy àêìu ngûúi. Noái xong, boån cön àöì aáp laåi, cheám àêìu Cöng tûã Thoå, boã vaâo

möåt caái höåp röìi àoaåt lêëy cúâ tiïët mang vïì. Boån gia àinh theo hêìu Cöng tûã Thoå súå haäi, chaåy taán loaån. Coân Cêëp Tûã khi tónh rûúåu, múã mùæt ra khöng thêëy Thoå àêu, laåi

nhêån àûúåc bûác thû, trong loâng hoaãng höët. Múã thû ra xem, trong thû chó thêëy möåt haâng chûä nhû sau: - Em ài thay anh, anh tòm núi laánh naån. Cêëp Tûã khoác oaâ, vöåi vaä baão boån tuây tuâng: - Haäy cheâo thuyïìn ài cho mau, keão chuáng lêìm maâ giïët mêët em

ta. Boån tuây tuâng tuy khöng hiïíu gò caã, nhûng cuäng cöë sûác cheâo ài

rêët mau. Thuyïìn lûúát soáng, dûúái aánh trùng vùçng vùåc, lùn tùn trïn mùåt

söng àaâi, caãnh vêåt ïm àïìm nhûng loâng ngûúâi röån raä. Cêëp Tûã chó nghô àïën sinh maång em mònh, nïn höëi thuác liïn

höìi laâm cho mêëy tïn quên cheâo thuyïìn mïåt khöng kõp thúã. Möåt laát sau, thêëy àaâng xa coá boáng thuyïìn nhêëp nhö, Cêëp Tûã

mûâng rúä, heát to:

- Em ta coân söëng! Thêåt loâng trúâi khöng phuå! Möåt tïn quên hêìu àûa mùæt nhòn möåt luác röìi noái: - Thûa Thïë tûã, thuyïìn àoá àang ài túái phña chuáng ta! Cêëp Tûã ngú ngaác, chûa biïët thïë naâo, thò chiïëc thuyïìn noå àaä tûâ

àaâng xa phùng phùng reä nûúác ài àïën. Trïn thuyïìn khöng thêëy Cöng tûã Thoå, chó thêëy möåt boån cön

àöì, gûúm giaáo saáng loâa.

Page 145: Dong chu-liet-quoc

ÀÖNG CHU LIÏÅT QUÖËC 145

http://ebooks.vdcmedia.com

Cêëp Tûã loâng nghi ngaåi, hoãi: - Caác ngûúi phuång mïånh Chuáa cöng àaä laâm xong nhiïåm vuå

chûa? Boån cön àöì nghe hoãi, tûúãng ngûúâi cuãa Cöng tûã Soác sai àïën tiïëp

ûáng nïn bûng chiïëc höåp coá àûång àêìu cuãa Cöng tûã Thoå àûa ra vaâ noái:

- Chuáng töi àaä thaânh cöng. Cêëp Tûã vûâa cêìm àïën chiïëc höåp vuâng ngaä ra, khoác to, noái: - Öi thöi! Coân gò em ta nûäa! Boån cön-àöì ngú ngaác àûa mùæt nhòn nhau. Cêëp Tûã noái tiïëp:

- Ta àêy múái laâ Cêëp Tûã, vò ta coá töåi nïn cha ta sai giïët, chúá Cöng tûã Thoå laâ em ta, naâo coá töåi chi.

Boån cön àöì biïët mònh àaä giïët lêìm, thêët kinh, noái nhoã vúái nhau: - Thïë naây thò phaãi giïët caã noá nûäa, múái chuöåc nöíi töåi chuáng ta

àaä lêìm lêîn. Noái xong, boån cön àöì aáp laåi chùåt àêìu Cêëp Tûã, boã chung vaâo

möåt höåp, röìi cheâo thuyïìn ài, àïí mùåc cho boån quên hêìu cuãa Cêëp Tûã ngöìi run rêíy trong thuyïìn, mùåt maây taái ngùæt.

Vïì àïën thaânh Vïå, boån cön àöì àem chiïëc höåp vaâ cúâ trùæng vaác dêng cho Cöng tûã Soác, kïí laåi sûå giïët lêìm, vaâ rêët lo súå Cöng tûã Soác traách phaåt.

Chùèng deâ Cöng tûã Soác àaä khöng giêån maâ laåi coân vui mûâng, àem vaâng luåa thûúãng cho boån chuáng rêët troång hêåu, röìi vaâo cung noái vúái meå.

Tuyïn Khûúng buöìn vui lêîn löån. Buöìn vò mêët con, vui vò àaä giïët àûúåc Cêëp Tûã, trûâ àûúåc hêåu hoåa cho mònh. Vò biïët Vïå Tuyïn Cöng thûúng yïu Cöng tûã Thoå, nïn Tuyïn Khûúng baão Soác haäy khoan cho Vïå Tuyïn Cöng biïët.

Sau ngûúâi nûúác Vïå coá laâm thú võnh hai anh em Cêëp Tûã vaâ Thoå rùçng:

Hai chiïëc àêìu rúi, möåt möëi tònh Höìn oan öm hêån khoác xuên xanh.

Page 146: Dong chu-liet-quoc

PHUÂNG MÖÅNG LONG 146

http://ebooks.vdcmedia.com

Loâng cha vñ coá khöng thûúng xoát Thaâ chïët cho troân nghôa àïå huynh. Nguyïn trûúác kia Vïå Tuyïn Cöng coá uãy thaác Cêëp Tûã cho Cöng

tûã Tiïët àïí lïn ngöi coân Cöng tûã Thoå cuäng àûúåc uyã thaác cho Cöng tûã Chûác, nay hai ngûúâi nghe àûúåc tin dûä, liïìn hoåp nhau vaâo têu vúái Vïå Tuyïn Cöng.

Vïå Tuyïn Cöng tuy gheát Cêëp Tûã song rêët yïu Thoå, nïn sau khi nghe Thoå chïët, loâng baâng hoaâng àau àúán, nùçm vêåt xuöëng long saâng than rùçng:

- Öi! Chñnh con Tï nûä àaä haåi nhaâ ta röìi. Liïìn cho àoâi Cöng tûã Soác vaâo khiïín traách. Cöng tûã Soác chöëi daâi. Tûâ àoá, Vïå Tuyïn Cöng buöìn rêìu sanh bõnh. Möîi khi nùçm mï laåi thêëy Di Khûúng, Cêëp Tûã vaâ Thoå hiïån àïën

trûúác mùåt khoác than. Caách nûãa thaáng sau Vïå Tuyïn Cöng taå thïë. Cöng tûã Soác lïn nöëi ngöi, tûác laâ Vïå Huïå Cöng. Vïå Huïå Cöng lïn ngöi chûa àûúåc ba ngaây àaä caách chûác Cöng

tûã Tiïët vaâ Chûác. Hai ngûúâi naây oaán hêån vö cuâng chúâ dõp traã thuâ cho Cöng tûã

Thoå vaâ Cêëp Tûã. Coân Cöng tûã Ngoaån laâ anh cuãa Vïå Huïå Cöng khöng chõu phuåc

boã tröën sang Tïì truá êín. Tûâ höm Vïå Huïå Cöng bõ quên Trõnh àaánh ta taânh, loâng oaán

hêån Trõnh Lïå Cöng khöng xiïët, xaãy nghe coá sûá Trõnh àïën, múái hay Trõnh Lïå Cöng àaä boã ngöi maâ tröën, vaâ sûá nûúác Trõnh àïën xin rûúác Trõnh Chiïu Cöng tûác laâ Thïë tûã Höët, vïì nûúác.

Vïå Huïå Cöng cho vaâo. Sûá nûúác Trõnh laâ Tïë Tuác tröng thêëy Trõnh Chiïu Cöng vöåi vaä

suåp laåy xin töåi vïì viïåc phïë lêåp trûúác kia. Trõnh Chiïu Cöng tuy khöng bùæt töåi Tïë Tuác, song àaä mêët loâng

tin, toã ra laänh àaåm.

Page 147: Dong chu-liet-quoc

ÀÖNG CHU LIÏÅT QUÖËC 147

http://ebooks.vdcmedia.com

Vò vêåy sau khi Trõnh Chiïu Cöng phuåc nghiïåp, Tïë Tuác thûúâng caáo bõnh ñt vaâo triïìu.

Cao Cûâ Di cuäng bõ Trõnh Chiïu Cöng oaán gheát nïn coá yá muöën giïët Trõnh Chiïu Cöng maâ lêåp Cöng tûã Vô.

Trõnh Lïå Cöng tûác Cöng tûã Àöåt, tûâ ngaây boã ngöi, tröën sang nûúác Saái, liïìn mûúån ngûúâi noái vúái Àaân Baá xin àûúåc dung thên núi àêët Lõch.

Àaân Baá khöng chõu cho, nïn Trõnh Lïå Cöng mûu vúái ngûúâi nûúác Saái giïët Àaân Baá ài, chiïëm lêëy àêët Lõch, röìi lo chiïu möå binh sô àõnh vïì àûúng àêìu vúái Trõnh Chiïu Cöng maâ cûúáp ngöi Trõnh.

Tïë Tuác hay àûúåc tin êëy, loâng lo súå, vaâo triïìu têu vúái Trõnh Chiïu Cöng hay.

Trõnh Chiïu Cöng liïìn khiïën quan Àaåi phu Phö Haâ àem quên àïën àêët Àaåi Lùng àïí phoâng ngûâa viïåc binh biïën.

Trõnh Lïå Cöng doâ biïët, liïåu thïë khoá bïì khúãi sûå, beân cho ngûúâi sang nhúâ Löî Hoaân Cöng thûúng thuyïët vúái Töëng Trang Cöng nïëu lêìn naây giuáp cho mònh àûúåc vïì nûúác phuåc nghiïåp seä naåp àuã àêët ba thaânh cuâng lïî vêåt àaä hûáa trûúác kia.

Löî Hoaân Cöng liïìn sai sûá sang Töëng. Töëng Trang Cöng tuy viïåc cuä àaä múâ phai, song nghe nhùæc àïën

àöång loâng tham, liïìn kïët liïn vúái Saái vaâ Vïå àïí giuáp Trõnh Lïå Cöng. Vïå Huïå Cöng tûâ khi cho Tïë Tuác rûúác Trõnh Chiïu Cöng vïì

nûúác maäi àïën nay chûa thêëy taå ún mònh loâng hêåm hûåc beân nhêån lúâi húåp binh vúái Töëng Trang Cöng, sang àaánh Trõnh.

Hai Cöng tûã Tiïët vaâ Chûác thêëy vêåy baân vúái nhau: - Nïëu Vïå Soác àõnh keáo binh sang Töëng àïí àaánh Trõnh, thò luác

naây chñnh laâ luác chuáng ta coá thïí baáo thuâ cho Cöng tûã Cêëp Tûã vaâ Thoå àoá.

Cöng tûã Chûác hoãi: - Nïëu phïë àûúåc Vïå Soác thò nïn àûa ai lïn kïë võ? Hai ngûúâi àang baân luêån thò böîng coá quan Àaåi phu Ninh Quy

vaâo thùm. Hai Cöng tûã múâi vaâo. Ninh Quy noái:

Page 148: Dong chu-liet-quoc

PHUÂNG MÖÅNG LONG 148

http://ebooks.vdcmedia.com

- Nhõ võ àaä quïn viïåc Cöng tûã Thoå vaâ Cêëp Tûã trûúác kia sao? Cöng tûã Chûác àaáp: - Chuáng töi naâo coá quïn àùång. Song chûa biïët phaãi lêåp ai kïë

võ. Quan Àaåi phu Ninh Quy noái:

- Töi xem trong haâng Cöng tûã chó coá Kiïìm mêu laâ ngûúâi hiïìn. Hún nûäa Kiïìm Mêu laâ Phoâ maä cuãa nhaâ Chu, nïëu lïn ngöi ùæt loâng ngûúâi chõu phuåc.

Ba ngûúâi baân xong lêåp lúâi ûúác thïå, röìi laâm möåt túâ thöng-baáo, chúâ cho Vïå Huïå Cöng keáo binh ra ài phao tin trong dên chuáng rùçng:

- Vïå Huïå Cöng sang àaánh Trõnh bõ tûâ trêìn, nïn phaãi lêåp cöng-tûã Kiïìm Mêu lïn thay.

Kïë hoaåch quaã thaânh tûåu.

Cöng tûã Kiïìm Mêu tûác võ, haåch töåi Vïå Soác viïåc giïët anh vaâ laâm cho Vïå Tuyïn Cöng vò buöìn rêìu maâ chïët.

Àoaån thoå tang hai võ Cöng tûã Thoå vaâ Cêëp Tûã röìi cho sûá sang triïìu Chu baáo tin viïåc phïë lêåp êëy.

Ninh Quy laåi dêîn quên ra àoáng núi biïn giúái nûúác Vïå àïí chên àûúâng Vïå Soác.

Cöng tûã Tiïët muöën àem Tuyïn Khûúng ra haâi töåi, nhûng Cöng tûã Chûác can rùçng:

- Tuyïn Khûúng laâ em cuãa vua Tïì, nïëu haânh töåi e mêët viïåc giao haão, chi bùçng giûä niïìm hoâa hiïëu vúái Tïì laâ hún.

Beân baân vúái Kiïìm Mêu cho Tuyïn Khûúng ra úã möåt biïåt cung, cêëp lûúng böîng haâng thaáng.

Löî, Töëng, Saái vaâ Vïå böën nûúác cuäng àem binh àaánh Trõnh, bõ Tïë Tuác cûã binh chêån núi Àaåi Lùng hiïåp vúái Phö Haâ maâ chöëng giûä.

Böën nûúác àaánh khöng laåi, phaãi ruát binh vïì.

Vïå Soác keáo binh vïì nûäa àûúâng, nghe tin hai Cöng tûã Tiïët vaâ Chûác àaä lêåp Kiïìm Mêu lïn ngöi liïìn boã sang nûúác Tïì cêìu viïån.

Tïì Tûúng Cöng hay àûúåc viïåc êëy noái:

Page 149: Dong chu-liet-quoc

ÀÖNG CHU LIÏÅT QUÖËC 149

http://ebooks.vdcmedia.com

- Vïå Soác laâ chaáu goåi ta bùçng cêåu leä naâo ta laåi khöng àem quên ài giuáp.

Vïå Soác khoác loác noái: - Nïëu chaáu àûúåc phuåc nghiïåp, têët caã vaâng baåc chêu baáu trong

nûúác Vïå, chaáu xin dêng biïëu cho Quöëc trûúång: Tïì Tûúng Cöng rêët mûâng. Coân àang baân baåc, böîng coá sûá nûúác

Löî àïën. Nguyïn vò trûúác àêy Tïì Tûúng Cöng coá sang cêìu hön nhaâ

Chu, nïn nhaâ Chu sai Löî Hoaân Cöng àûáng laâm chuã hön coi viïåc gaä naâng Vûúng cú cho vua Tïì. Vò vêåy, höm nay Löî hoaân Cöng múái àïën.

Nghe nhùæc àïën Löî Hoaân Cöng, Tïì Tûúng Cöng sûåc nhúá àïën mêëy lúâi heån ûúác riïng vúái em mònh laâ Vùn Khûúng, àaä lêu chûa àùång gùåp, luác naây cuäng nïn nhúâ cú höåi Löî Hoaân Cöng àïën, maâ rûúác luön naâng Vùn Khûúng vïì Tïì möåt phen. Vò vêåy luác caác quan Àaåi phu hoãi thùm bao giúâ thò cûã binh àaánh Vïå?

Tïì Tûúng Cöng noái: - Kiïìm Mêu laâ rïí cuãa Thiïn tûã, coân ta thò àang cêìu hön vúái

vua nhaâ Chu, viïåc êëy phaãi thû thaã àaä. Tuy nhiïn, Tïì tûúng Cöng laåi súå nûúác Vïå giïët mêët naâng Tuyïn

Khûúng nïn cho Cöng Tön Vö Tri àem Cöng tûã Thaåc vïì nûúác Vïå. Laåi dùån riïng Vö Tri baây caách cho Cöng tûã Thaåc tû thöng vúái

Tuyïn Khûúng, àïí ngaây sau liïåu kïë àem Vïå Soác vïì nûúác. Cöng Tön Vö Tri laänh maång dêîn Cöng tûã Thaåc vïì Vïå, ra mùæt

Tên quên Kiïìm Mêu. Luác êëy vúå Cöng tûã Thaåc àaä qua àúâi.

Cöng Tön Vö Tri baân mûu vúái Cöng tûã Chûác: - Nïëu ngaâi giuáp cho viïåc naây, ùæt Tïì Hêìu mïën phuåc maâ hai

nûúác giao hoâa. Cöng tûã Chûác vêîn coá yá muöën giao haão vúái Tïì, laåi gheát Tuyïn

Khûúng, muöën cho Tuyïn Khûúng mang tiïëng vúái thiïn haå, nïn chõu laâm viïåc àoá.

Vïì phêìn Cöng tûã Thaåc nghô tònh cha con, nïn chùèng chõu.

Page 150: Dong chu-liet-quoc

PHUÂNG MÖÅNG LONG 150

http://ebooks.vdcmedia.com

Cöng tûã Chûác beân eáp Cöng tûã Thaåc uöëng rûúåu say röìi bùæt boã vaâo phoâng Tuyïn Khûúng.

Gùåp Tuyïn Khûúng laâ ngûúâi haáo dêm, nïn eáp uöíng Cöng tûã Thaåc, cuöëi cuâng phaãi mang töåi bêët hiïëu cuâng cha.

Cöng tûã Thaåc vaâ Tuyïn Khûúng kïët laâm vúå chöìng, sau sanh àùång nùm ngûúâi con.

Nhùæc qua viïåc nûúác Trõnh, Tïë Tuác àem quên ra àêët Àaåi Lùng àûúng cûå vúái Cöng tûã Àöåt, sau khi caác chû hêìu ruát quên vïì hïët maâ Cöng tûã Àöåt vêîn àoáng quên núi àêët Lõch, phaá röëi maäi.

Tïë Tuác tòm hïët kïë àïí ngùn ngûâa. Ngaây kia, Tïë Tuác nhúá laåi rùçng trûúác kia nûúác Tïì coá thuâ vúái

Cöng tûã Àöåt, trong luác àaánh nûúác Kyã, laåi nghe nûúác Löî hiïån àang àûáng ra laâm chuã hön cho nûúác Tïì, beân vaâo triïìu têu vúái Trõnh Chiïu Cöng xin àem lïî vêåt qua Löî vaâ Tïì thöng biïëu, àïí nhúâ hai nûúác êëy giuáp mònh cûå vúái Töëng.

Trõnh Chiïu Cöng y têëu. Tïë Tuác laänh maång ra ài.

Trong luác Tïë Tuác bêån lo vïì viïåc trûâ khûã Cöng tûã Àöåt thò Cao Cûâ Di traái laåi êm mûu muöën haåi Trõnh Chiïu Cöng, nhûng vò súå Tïë Tuác laâ keã àa mûu nïn chùèng daám thi haânh.

Nay nhên dõp Tïë Tuác ài xa liïìn sai ngûúâi ài rûúác Cöng tûã Vô vïì nhaâ, röìi nhên luác Trõnh Chiïu Cöng ài tïë lïî phuåc binh giïët chïët.

Cöng tûã Vô lïn ngöi sai ngûúâi sang nûúác Tïì àoâi Tïë Tuác vïì àïí cuâng vúái Cao Cûâ Di lo viïåc quöëc chaánh.

Page 151: Dong chu-liet-quoc

ÀÖNG CHU LIÏÅT QUÖËC 151

http://ebooks.vdcmedia.com

HÖÌI 10

LÖÎ HÊÌU CUÂNG VÚÅ SANG TÏÌ TRÕNH VÔ, CHUÁA TÖI BÕ GIÏËT

Tïì Tûúng Cöng thêëy sûá Trõnh laâ Tïë Tuác àem lïî vêåt àïën rêët nhiïìu, nïn tiïëp àoán niïìm núã. Kïë nghe viïåc Cao Cûâ Di giïët Trõnh Chiïu Cöng lêåp Cöng tûã Vô, caã giêån muöën hûng binh vêën töåi. Nhûng laåi coá tin vúå chöìng Löî Hoaân Cöng àaä sùæp àïën nûúác Tïì.

Tïì Tûúng Cöng liïìn gaác chuyïån àaánh Trõnh, thên haânh qua söng Laåc thuyã àoán tiïëp.

Nguyïn naâng Vùn Khûúng nghe sûá Tïì sang múâi Löî Hoaân Cöng, sûåc nhúá àïën anh, nïn xin vúái Löî Hoaân Cöng cho ài theo vïì thùm quï quaán, Löî Hoaân Cöng vöën chiïìu vúå nïn nhêån lúâi.

Khi àïën söng Laåc Thuyã, vúå chöìng Löî Hoaân Cöng àaä thêëy Tïì Tûúng Cöng àoán sùén.

Hai bïn tay bùæt mùåt mûâng cuâng nhau trúã vïì Kinh Àö Lêm Tri.

Löî Hêìu àùåt baây chiïëu maång Vua Chu, nghõ viïåc hön nhên. Tïì hêìu caãm àöång baây tiïåc àaäi àùçng rêët troång hêåu. Tiïåc maän Tïì Tûúng Cöng xin pheáp Löî Hoaân Cöng àûa naâng

Vùn Khûúng vaâo cung àïí thùm viïëng caác cung phi.

Löî Hoaân Cöng thuêån yá. Tïì Tûúng Cöng dêîn Vùn Khûúng vaâo trong möåt phoâng kñn àaä sùæp àùåt sùén, hai anh em uöëng rûúåu vui vêìy röìi baây cuöåc gioá mûa.

Ngûúâi sau coá baâi thú cûúâi Tïì Tûúng Cöng nhû vêìy: Kheáo veä laâm chi caái giöëng hïì Hön quên dêm loaån nghô maâ ghï

Gaái xinh thiïn haå, àúâi khöng thiïëu Maâ lêëy em mònh chõu tiïëng chï!

Page 152: Dong chu-liet-quoc

PHUÂNG MÖÅNG LONG 152

http://ebooks.vdcmedia.com

Saáng höm sau mùåt trúâi àaä cao, maâ hai ngûúâi vêîn coân öm nhau nùçm nguä maäi.

Löî Hoaân Cöng úã ngoaâi àúåi lêu quaá, sanh buöìn, laåi coá yá nghi hoùåc vúå mònh, chùèng biïët bïn trong caánh cûãa cung thùm thùèm êëy coá viïåc gò röëi loâng chùng?

Maâ duâ coá nghi hoùåc cuäng khöng laâm sao hiïíu thêëu, khi maâ tûúâng cao voâi voåi, bûác reâm chêu àaä kheáp caánh song thûa. Tuy nhiïn, loâng thêëy nao nao khöng thïí naâo chõu àûúåc.

Löî Hoaân Cöng beân cho ngûúâi doâ xeát múái hay Tïì Tûúng Cöng chûa coá Chaánh phi, chó coá Thûá phi laâ Liïn thõ em hoå cuãa quan Àaåi phu Liïn Xûáng, maâ Tïì Tûúng Cöng àaä gheát boã tûâ lêu röìi.

Laåi nghe noái àïm vûâa röìi, chó coá anh em Tïì Tûúng Cöng tû tònh chûá khöng coá phi têìn naâo caã.

Löî Hoaân Cöng uêët hêån vö cuâng, boã ra ngoaâi thú thêín núi hiïn Têy, böîng gùåp Vùn Khûúng tûâ àaâng xa lïính mïính ài àïën.

Löî Hoaân Cöng àûa mùæt nhòn tûâ àêìu àïën chên, röìi noái: - Àïm höm aái khanh uöëng rûúåu vúái ai?

Vùn Khûúng nuäng nõu àaáp: - Thêìn thiïëp vui vêìy vúái Liïn thõ. Löî Hoaân Cöng hoãi: - Vui àïën bao lêu múái hïët? Vùn Chûúng àaáp: - Àaä lêu quaá chûa gùåp nhau, nïn vui maäi cho àïën luác trùng

lïn àónh àêìu múái thöi. - Anh cuãa phu nhên coá àïën àoá dûå tiïåc chùng? - Khöng, anh töi àêu coá laåi àoá dûå tiïåc?

- Chùèng leä anh em lêu ngaây xa caách laåi khöng cuâng nhau uöëng möåt cheán rûúåu cho vui sao?

Vùn Khûúng coá veã lûúäng lûå, àaáp: - Luác maän tiïåc, anh töi coá àïën uöëng möåt chun rûúåu röìi ài ngay. Xeát thêëy lúâi noái vaâ thaái àöå Vùn Khûúng coá àiïìu uêín khuác. Löî Hoaân Cöng laåi caâng nghi ngúâ noái:

Page 153: Dong chu-liet-quoc

ÀÖNG CHU LIÏÅT QUÖËC 153

http://ebooks.vdcmedia.com

- Tiïåc maän sao aái khanh khöng ra ngay coân úã trong àoá laâm gò? - Vò àïm khuya quaá, thêìn thiïëp thêëy ra ngoaâi bêët tiïån. - Thïë thò aái khanh àaä nguã laåi núi àêu? - Trong cung thiïëu gò núi nghó ngúi, sao quên hêìu laåi hoãi lêín

thêín nhû thïë?

- Taåi sao aái khanh laåi dêåy trûa? - Vò uöëng rûúåu quaá say nïn mïåt moãi, khöng thïí dêåy súám nöîi. - AÁi khanh nguã chung vúái ai? - Thêìn thiïëp nguã chung vúái mêëy ngûúâi cung nhên núi Têy

cung. - Coân anh cuãa aái khanh nguã úã àêu? Vùn Khûúng súå sïåt, laâm ra mùåt giêån àaáp: - Anh nguã úã àêu laâm sao em gaái biïët maâ noái roä àûúåc! Löî Hoaân Cöng cuäng giêån dûä noái:

- Thïë maâ ta biïët anh cuãa aái khanh àaä nguã àêu vaâ nguã vúái ai röìi? AÁi khanh àûâng coá giêëu diïëm laâm gò.

Vùn Chûúng höí theån, khoác oaâ. Löî Hoaân Cöng loâng àêìy hêåm hûåc nhûng biïët mònh àang úã trïn

àêët Tïì khoá loâng noái nùng àûúåc, nïn vaâo tûâ giaä Tïì Tûúng Cöng vïì nûúác.

Tïì Tûúng Cöng nghô laåi viïåc xêëu cuãa mònh lêëy laâm höëi hêån, súå Löî Hoaân Cöng hay àûúåc, nïn sai ngûúâi têm phuác laâ Thaåch Chi Phên Nhû theo doäi.

Phên Nhû trúã vïì kïí laåi nhûäng lúâi caäi vaä vûâa röìi cuãa vúå chöìng Löî Hoaân Cöng cho Tïì Tûúng Cöng nghe.

Tïì Tûúng Cöng böëi röëi, noái: - Ta khöng ngúâ Löî Hêìu laåi coá thïí biïët àûúåc viïåc êëy. Nhû thiïn

haå hay àûúåc thò viïåc cêìu hön cuãa ta vúái vua nhaâ Chu ùæt baåi sûå. Beân khiïën Phên Nhû àoâi Cöng tûã Baânh Sinh àïën daåy viïåc.

Cöng tûã Baânh Sinh vaâo chêìu, Tïì Tûúng Cöng noái: - Nay ta muöën lêåp kïë giïët Löî Hêìu, chùèng hay khanh coá bùçng

loâng giuáp sûác chùng?

Page 154: Dong chu-liet-quoc

PHUÂNG MÖÅNG LONG 154

http://ebooks.vdcmedia.com

Baânh Sinh ngaåc nhiïn hoãi: - Löî Hêìu àïën àêy àïí laâm chuã hön cho Chuáa cöng, sao Chuáa

cöng laåi coá yá êëy? Tïì Tûúng Cöng cûåc chùèng àaä phaãi àem cêu chuyïån mònh thöë

löå cho Baânh Sinh biïët. Tuy khöng bùçng loâng haânh àöång cuãa Tïì Tûúng Cöng, song

Baânh Sinh coá cûåu thuâ vúái Löî trong luác àaánh nûúác Kyä, bõ Löî bùæn truáng tim gêìn chïët, nïn nhêån lúâi.

Tïì Tûúng Cöng caã mûâng, àùåt tiïåc núi quaán àõch sai ngûúâi múâi Löî Hoaân Cöng àïën dûå trûúác khi vïì nûúác.

Tïì tûúng Cöng tiïëp àaäi rêët ên cêìn, nhûng Löî Hoaân Cöng mùåt daâu daâu, ngöìi guåc àêìu xuöëng àêët, khöng noái nùng gò caã.

Tïì Tûúng Cöng truyïìn cho boån cung nga myä nûä rêët àeåp, ca muáa vaâ dêng rûúåu.

Löî Hoaân Cöng nhên luác àau àúán trong loâng cuäng muöën duâng rûúåu àïí khuêy khoaã, nïn lêìn uöëng hïët.

Àïën luác quaá say, Löî Hoaân Cöng khöng coân biïët gò nûäa, nùçm guåc trïn ngûå yã.

Tïì Tûúng Cöng liïìn sai Cöng tûã Baânh Sinh phoâ Löî Hoaân Cöng lïn xe, vïì sûá quaán.

Baânh Sinh ngöìi bïn caånh, khi ra khoãi quöëc mön vaâi dùåm thêëy Löî Hêìu nguã say.

Baânh Sinh cho hai ngoán tay vaâo caånh sûúân, boáp rêët maånh.

Löî Hoaân Cöng bõ gaäy xûúng sûúân, la lïn möåt tiïëng röìi höåc maáu chïët tûúi.

Baânh Sinh múái hö hoaán rùçng Löî Hêìu bõ say rûúåu nïn caãm gioá maâ chïët.

Tïì Hi Cöng hay tin, giaã caách khoác loác thaãm thûúng, cho ngûúâi têím liïåm theo vûúng lïî, röìi tin vïì nûúác Löî.

Quên sô ài theo Löî Hoaân Cöng trúã vïì thuêåt laåi chuyïån vua nûúác Löî bõ chïët trïn xe.

Quan Àaåi phu Thên Nhu noái: - Trong nûúác khöng nïn àïí möåt ngaây khöng coá vua.

Page 155: Dong chu-liet-quoc

ÀÖNG CHU LIÏÅT QUÖËC 155

http://ebooks.vdcmedia.com

Cöng tûã Khaánh Phuã noái: - Tïì Hêìu vö àaåo, loaån luên laâm haåi tñnh mïånh phuå thên töi,

vêåy àïí töi cûã àaåi binh sang vêën töåi maâ baáo thuâ. Thi Baá can rùçng: - Viïåc naây coân aám muöåi, vaã laåi nûúác ta yïëu, nûúác Tïì maånh, võ

têët àaä traã àûúåc thuâ maâ coân bûúi tiïëng xêëu. Chi bùçng viïët thû sang Tïì buöåc Tïì Hêìu giïët Baânh Sinh ài. Nïëu tûúáng Baânh Sinh chïët sau naây ta tñnh chuyïån baáo thuâ rêët dïî.

Thên Nhu noái laåi vúái Cöng tûã Khaánh Phuã röìi sai Thi Baá viïët thû àûa qua Tïì.

Luác àoá Thïë tûã Àöìng àang cû tang khöng kyá tïn, nïn Thên Nhu àûáng thay.

Thû êëy nhû sau: Ngoaåi thêìn Thên Nhu kñnh gúãi Tïì Hêìu ngûå laäm. Chuáa töi

vêng mïånh Thiïn tûã qua quñ quöëc àïí baân àõnh viïåc hön nhên khöng biïët lêm bõnh thïë naâo maâ chïët trïn xe. Àûúâng xa caách trúã, laåi nghe thiïn haå àöìn nhiïìu tiïëng xêëu, nûúác töi thêåt lêëy laâm höí theån. Nïëu muöën giûä tiïëng tùm, xin hiïìn hêìu haäy bùæt Baânh Sinh maâ trõ töåi, nûúác töi lêëy laâm may mùæn.

Tïì Tûúng Cöng àûúåc thû, cho ngûúâi goåi Baânh Sinh àïën. Baânh Sinh cêåy mònh coá cöng, ngang nhiïn bûúác vaâo. Sûá nûúác Löî cuäng coá nùåt núi àêëy. Tïì Tûúng Cöng laâm mùåt giêån quúã traách:

- Ta thêëy Löî Hêìu quaá say nïn sai ngûúi phoâ taá, ngûúi laåi khöng giûä gòn àïí Löî Hêìu phaãi chïët nhû vêåy töåi thêåt àaáng cheám.

Noái xong hö vö sô troái laåi, dêîn ra chúå maâ gia hònh. Baânh Sinh uêët hêån heát lúán: - Hön quên! Àaä dêm loaån vúái em gaái mònh, lêåp mûu giïët Löî

hêìu, laåi coân àöí löîi cho ta sao? Dêìu coá chïët, ta quyïët laâm quó, maâ banh thêy ngûúi ra muön maãnh!

Tïì Tûúng Cöng ngöìi chïët àiïëng. Caã quên sô vaâ triïìu thêìn ai nêëy àïìu buåm miïång, nñn cûúâi.

Page 156: Dong chu-liet-quoc

PHUÂNG MÖÅNG LONG 156

http://ebooks.vdcmedia.com

Caách àoá khöng lêu, Tïì Tûúng Cöng vaâo triïìu Chu xin cûúái naâng Vûúng Cú vaâ laâm ma chay, àûa linh cûäu Löî Hoaân Cöng vïì nûúác.

Coân naâng Vùn Khûúng vò höí theån, úã luön bïn nûúác Tïì khöng vïì nûúác Löî.

Lïî an taáng vua Löî xong. Thïë tûã Àöìng lïn nöëi ngöi, tûác laâ Löî Trang Cöng.

Ngaây Löî Trang Cöng tûác võ, caác quan àïìu chêìu chûåc àuã mùåt.

Löî Trang Cöng hoãi: - Phuå thên ta trûúác kia vêng mïånh Thiïn tûã àûáng chuã hön cho

Tïì Tûúng Cöng, nay cöng viïåc chûa thaânh maâ taå thïë. Vêåy chû khanh coá yá chi chùng?

Thi Baá noái: - Nûúác ta hiïån coá ba àiïìu nhuåc. Àiïìu thûá nhêët laâ Tiïn Cöng ta

dêîu àaä an taáng nhûng tiïëng xêëu vêîn coân. Àiïìu thûá hai laâ Quöëc mêîu hiïån nay lûu laåi bïn nûúác Tïì, thiïn haå dõ nghõ. Àiïìu thûá ba laâ nûúác ta coá tang, khöng laâm àûúåc troång traách cuãa Thiïn tûã àaä uyã thaác.

Löî Trang Cöng nghe noái buöìn baä hoãi: - Ba àiïìu nhuåc êëy coá caách naâo rûãa àûúåc chùng? Thi Baá noái: - Àiïu thûá nhêët muöën cho Tiïn Cöng dûúái suöëi vaâng àûúåc haâi

loâng thò phaãi laâm cho danh tiïët cuãa Tiïn Cöng àûúåc veã vang. Trûúác kia Tiïn Cöng lïn ngöi chûa àùång vûúng maång, bêy giúâ cuäng nïn nhên dõp chuã hön maâ xin vûúng maång cho Tiïn Cöng. Àiïìu thûá hai nïn rûúác quöëc mêîu vïì maâ phuång dûúäng. Àiïìu thûá ba laâ viïåc chuã hön thûåc khoá lûúäng toaân. Nay phaãi cêët möåt nhaâ quaán àõch núi ngoaâi àöìng röìi rûúác Cöng chuáa Vûúng Cú àïën nhaâ êëy maâ àûa sang Tïì.

Chuáa cöng caáo tang khöng àïën. Laâm nhû vêåy, trïn khöng nghõch chó vua, dûúái khöng mñch loâng caác chû hêìu, maâ cuäng húåp vúái vûúng lïî nûäa.

Löî Trang Cöng khen lúâi cuãa Thi Baá rêët phaãi liïìn sai quan Àaåi phu Chuyïn Tön Sñnh sang triïìu Chu àoán Cöng chuáa Vûúng Cú, vaâ luön tiïån xin Vua Chu phong cho Löî Hoaân Cöng.

Page 157: Dong chu-liet-quoc

ÀÖNG CHU LIÏÅT QUÖËC 157

http://ebooks.vdcmedia.com

Vua nhaâ Chu chuêín têëu, beân sai sûá qua nûúác Löî àïí ban aáo maäo cho Löî Hoaân Cöng.

Chu cöng Hùæc Kiïn laänh maång xin ài. Chu Trang Vûúng khöng àöìng yá, sai quan Àaåi phu Vinh Thuác

qua Löî. Súã dô Chu Trang Vûúng khöng muöën Chu cöng Hùæc Kiïn ra

ngoaâi nûúác laâ vò Chu Trang Vûúng coá möåt ngûúâi em tïn Vûúng Tûã Khùæc, trûúác kia Chu hoaân Vûúng coân söëng coá lúâi phuá thaác cho Chu cöng Hùæc Kiïn, nay súå Chu cöng Hùæc Kiïn liïn kïët vúái caác ngoaåi bang taåo nïn vêy caánh.

Hùæc Kiïn thêëy Chu Trang Vûúng khöng muöën cho mònh ài sûá, hiïíu ngay nöåi yá, àïm êëy qua dinh Vûúng Tûã Khùæc kïí toã sûå tònh.

Vûúng Tûã Khùæc noái: - Àaä bõ nghi ngúâ thò laâm caách naâo thoaát khoãi tai naån? Chu cöng Hùæc Kiïn noái: - Nïëu àaä bõ vua nghi ngúâ thò tai naån khöng traánh khoãi, chó coá

caách súám liïåu laâ hún. Àoaån Hùæc Kiïn baân mûu, nhên àaám cûúái cuãa Vûúng Cú maâ

nöíi loaån, cûúáp ngöi Chu Trang Vûúng. Quan Àaåi phu Têìn Baá biïët àûúåc liïìn àem thuêåt laåi vúái Chu

Trang Vûúng. Chu Trang Vûúng nöíi giêån bùæt Chu cöng Hùæc Kiïn àem cheám,

vaâ dêîn quên bao vêy tû dinh bùæt Vûúng Tûã Khùæc.

Nhûng Vûúng Tûã Khùæc hay tin tröën qua nûúác Yïn tõ naån. Quan Àaåi phu Chuyïn Tön Sñnh àûúåc phuång maång àûa Cöng

chuáa Vûúng Cú sang Tïì, röìi laåi àûúåc Löî Trang Cöng uãy nhiïåm rûúác naâng Vùn Khûúng vïì Löî.

Tïì Tûúng Cöng bõn rõn khöng núä àïí naâng Vùn Khûúng trúã vïì nhûng vò súå dû luêån thaânh thûã cuöëi cuâng phaãi gaåt lïå chia ly.

Vùn Chûúng buöìn tuãi lïn àûúâng, loâng àêìy höí theån. Khi qua àïën àêët Chûúáng, núi biïn giúái Tïì Löî, thêëy phong caãnh

töët tûúi, muön hoa tûúi àeåp, Vùn Khûúng nghô thêìm: - Àaä troát lêìm löîi, nay vïì Löî laâm gò. Àêët naây khöng thuöåc Löî,

cuäng khöng phaãi Tïì thïë thò ta úã àêy maâ dung thên cho an phêån.

Page 158: Dong chu-liet-quoc

PHUÂNG MÖÅNG LONG 158

http://ebooks.vdcmedia.com

Nghô röìi cho boån tuây tuâng vïì têu laåi vúái vua Löî rùçng: - Gaái goáa buåa naây muöën tòm chöî thanh tõnh úã cho an nhaân.

Luác naâo sùæp chïët múái vïì cung. Boån tuây tuâng trúã vïì têu laåi. Löî Trang Cöng biïët meå mònh höî theån maâ khöng vïì nûúác nïn

khiïën cêët möåt nhaâ quaán núi Chûác Khêu àïí Vùn Khûúng yïn truá. Tûâ àoá, Vùn Khûúng vui vúái phong caãnh maâ khuêy khoãa maãnh

höìng-nhan. Nhùæc qua Tïì Tûúng Cöng tûâ khi êm mûu giïët Löî Hoaân Cöng,

ngûúâi trong nûúác àïìu cho laâ vö àaåo, tiïëng xêëu àöìn khùæp xa gêìn. Nay tuy cûúái àûúåc Cöng chuáa Vûúng Cú àem vïì nhûng miïång àúâi vêîn chûa thöi mai móa. Muöën trêën aáp loâng dên, Tïì Tûúng Cöng dûå tñnh phaãi ra oai laâm möåt vaâi viïåc àaåi nghôa, àïí nêng phêím giaá cuãa mònh.

Tïì Tûúng Cöng nghô ngay àïën nûúác Vïå vaâ Trõnh, hai nûúác êëy coá viïåc soaán nghõch. Nhûng vua nûúác Vïå laåi laâ phoâ maä cuãa vua, chó coá nûúác Trõnh laâ coá thïí àaánh àûúåc, song chûa chùæc àaä thùæng.

Tïì Tûúng Cöng nghô ngay möåt kïë, sai sûá sang múâi Trõnh-vô àïën phoá höåi núi àêët Thuã Chó.

Cöng tûã Vô àûúåc lúâi múâi coá yá mûâng thêìm, noái: -Tïì Hêìu chõu giao haão vúái ta thò cú nghiïåp ta seä vûäng bïìn. Beân àoâi Cao Cûâ Di vaâ Tïë Tuác, khiïën theo baão giaá. Tïë Tuác caáo bõnh, tûâ chöëi. Cao Cûâ Di phoâ Cöng tûã Vô lïn xe, chuáa töi cuâng khúãi haânh rêët

vui veã. Tïë Tuác ung dung trúã vïì dinh, gùåp Nguyïn Phöìn àoán laåi hoãi: - Chuáa cöng sang phoá höåi vúái Tïì, vò cúá gò ngaâi laåi caáo bõnh maâ

khöng theo phoâ Tïë Tuác móm cûúâi àaáp: - Vua Tïì laâ möåt keã loaån dêm, taân baåo. Trûúác kia Tiïn Cöng ta

vò coá cöng lúán nïn Tïì múái khêm phuåc maâ giao haão. Nay böîng dûng múâi Chuáa cöng ài phoá höåi, töi e khöng kheáo caã vua töi àïìu bõ giïët.

Nguyïn Phöìn nghe noái tröë mùæt nhòn Tïë Tuác hoãi: - Ngaâi àoaán thûåc nhû thïë sao?

Page 159: Dong chu-liet-quoc

ÀÖNG CHU LIÏÅT QUÖËC 159

http://ebooks.vdcmedia.com

Tïë Tuác àaáp: - Viïåc àoá xaãy àïën khöng bao lêu, ngaâi cûá chúâ àúåi kïët quaã seä roä. Nguyïn Phöìn hoãi: - Nïëu quaã àuáng nhû lúâi ngaâi thò nûúác Trõnh seä vïì tay ai? Tïë Tuác noái: - Têët nhiïn seä vïì Cöng tûã Nghi. Cöng tûã Nghi laâ ngûúâi quyá

tûúáng, trûúác kia Tiïn Cöng thûúâng vêîn noái thïë. Nguyïn Phöìn noái: - Ngûúâi ta cho rùçng ngaâi laâ möåt keã tiïn tri, nïëu viïåc naây quaã

àuáng nhû lúâi thò töi múái tin. Dûå àoaán cuãa Tïë Tuác quaã khöng sai. Trûúác ngaây phoá höåi, Tïì Tûúng Cöng àaä àem möåt trùm quên

giaáp sô phuåc núi nhaâ Cöng-quaán, vaâ höm êëy truyïìn cho Thaåch Chi, Phên Nhû àûáng hêìu möåt bïn.

Cöng tûã Vô vaâ Cao Cûâ Di àïën núi bûúác vaâo yïët kiïën. Vua Tïì cêìm tay Cöng tûã Vô noái: - Hên haånh àûúåc gùåp ngaâi! Àaä tûâ lêu töi muöën biïët möåt àiïíu

maâ khöng sao biïët àûúåc. Cöng tûã Vô noái: - Nay hiïìn hêìu coá loâng töët haå cöë àïën töi, nïëu coá àiïìu gò xin

hiïìn hêìu cûá vui loâng chó giaáo. Tïì Tûúng Cöng noái: - Taåi sao ngaây trûúác Trõnh Chiïu Cöng bõ chïët Cöng tûã Vô

nghe hoãi viïåc êëy, möì höi toaát ûúát aáo, luáng tuáng khöng biïët traã lúâi laâm sao.

Cao Cûâ Di rûúác lúâi noái: - Tiïn quên töi bõ bõnh maâ taå thïë. Nhûng vò cúá gò maâ hiïìn hêìu

laåi thùæc mùæc? Tïì Tûúng Cöng noái:

- Ta nghô Trõnh Chiïu Cöng bõ giïët taå thïë chûá àêu phaãi bõ àau maâ taå thïë.

Cao Cûâ Di liïåu khöng thïí giêëu àûúåc beân tòm lúâi baâo chûäa:

Page 160: Dong chu-liet-quoc

PHUÂNG MÖÅNG LONG 160

http://ebooks.vdcmedia.com

- Vêng möåt phêìn cuäng vò Tiïn Quên töi coá têm bõnh nïn khi thêëy giùåc thò súå maâ chïët.

Tïì Tûúng Cöng cûúâi lúán noái: - Vua ài têët coá phoâng bõ, sao laåi àïí giùåc giïët àûúåc? Cao Cûâ Di àaáp:

- Trong nûúác töi coá lùæm phe àaãng, thûåc khoá maâ àïì phoâng. Tïì Tûúng Cöng noái: - Vêåy coá bùæt àûúåc tïn giùåc àaä giïët vua chùng? Cao Cûâ Di noái: - Hiïån nay nûúác töi àang cho ngûúâi luâng kiïëm khùæp núi maâ

vêîn chûa bùæt àûúåc. Tïì Tûúng Cöng trúån mùæt, chó vaâo mùåt Cao Cûâ Di noái: - Giùåc chñnh laâ ngûúi maâ sao ngûúi laåi khöng biïët? Ngûúâi chõu

ún vua löåc nûúác thïë maâ vò oaán riïng daám thñ vua, laåi àem ba tùæc lûúäi laâm bûác maân thûa àïí che thùæt thiïn haå. Ta phaãi vò tiïn quên cuãa ngûúi maâ bùæt tïn giùåc êëy.

Noái röìi goåi Thaåch Chi vaâ Phên Nhû bùæt Cao Cûâ Di troái laåi.

Cöng tûã Vô thêët kinh, suåp laåy, noái: - Viïåc àoá Cao Cûâ Di chuã mûu, xin hiïìn hêìu röång lûúång. Tïì Tûúng Cöng heát lúán: - Àaä giïët anh cûúáp ngöi maâ coân lùæm lúâi xaão traá. Nïëu coá àiïìu gò

oan ûác thò ngûúi cûá xuöëng dûúái êm phuã maâ kïu naâi. Noái xong, truyïìn boån giaáp sô bùæt Cöng tûã Vô àem cheám. Cao Cûâ Di hoaãng vña, laåy luåc maäi. Tïì Tûúng Cöng noái: - Chuáa mi àaä chïët maâ mi söëng àûúåc sao?

Noái röìi truyïìn àem Cao Cûâ Di ra cûãa Nam cöåt tay chên vaâo böën cöî xe trêu, àaánh trêu cho chaåy böën ngaä.

Xaác cuãa Cao Cûâ Di bõ xeá ra laâm böën maãnh. Àoaån Tïì Tûúng Cöng truyïìn chùåt àêìu Cao Cûâ Di treo lïn cûãa,

thaânh, yïët möåt têëm baãng lúán àïì chûä nhû vêìy: "Têëm gûúng cuãa nhûäng keã laâm töi bêët trung".

Page 161: Dong chu-liet-quoc

ÀÖNG CHU LIÏÅT QUÖËC 161

http://ebooks.vdcmedia.com

Viïåc êëy xong, Tïì Tûúng Cöng sai ngûúâi sang Trõnh noái cho biïët laâ nûúác Tïì àaä trûâ xong àûáa phaãn nghõch, haäy àûa vua khaác lïn thay.

Nguyïn Phöìn hay àûúåc tin êëy têëm tùæc khen thêìm: - Tïë Tuác quaã laâ möåt ngûúâi saáng suöët ñt ai bò kõp. Caác quan nûúác Trõnh hoåp nhau laåi baân viïåc lêåp vua múái. Thuác Thiïìm noái: - Vua cuä laâ Trõnh Lïå Cöng hiïån nay àang úã núi àêët Lõch, ta

nïn rûúác vïì tön lïn ngöi. Tïë Tuác noái: - Vua cuä àaä boã nûúác maâ tröën ài thò khöng nïn lêåp laåi. Ta nïn

lêåp Cöng tûã Nghi múái phaãi leä. Nguyïn Phöìn khen laâ húåp lyá. Caác quan cuäng àöìng thanh àûa Cöng tûã Nghi lïn ngöi. Tïë Tuác vêîn giûä chûác Thûúång Àaåi phu, Thuác Thiïìm laâm Trung

Àaåi phu, coân Nguyïn Phöìn laâm Haå Àaåi phu. Viïåc triïìu chñnh giao cho Tïë Tuác lo viïåc giao haão vúái caác nûúác

Tïì, Trêìn v.v... vaâ sang cöëng nûúác Súã. Coân Trõnh Lïå Cöng vêîn phaãi chõu taá tuác núi coäi ngoaâi.

Page 162: Dong chu-liet-quoc

PHUÂNG MÖÅNG LONG 162

http://ebooks.vdcmedia.com

HÖÌI 11

TRAÁI LÏÅNH, CHU THIÏN TÛÃ NÖÍI XUNG GÙÅP MA, TÏÌ TÛÚNG CÖNG HOAÃNG HÖËT

Cöng chuáa Vûúng Cú tûâ luác vïì vúái Tïì Tuyïn Cöng loâng sêìu khön xiïët. Vûúng Cú vöën laâ möåt ngûúâi thöng minh, tïì chónh nay gùåp taánh nïët Tïì Tûúng Cöng loâng àaä bêët bònh, laåi biïët àûúåc cêu chuyïån naâng Vùn Khûúng nïn buöìn baä maâ thoå bïånh, chùèng bao lêu tûâ trêìn.

Tûâ ngaây Vûúng Cú thaác röìi, Tïì Tûúng Cöng khöng coân kiïng nïí ai nûäa, hïî luác naâo nhúá Vùn Khûúng thò giaã ài sùn bùæn núi àêët Chûúác röìi sai ngûúâi àïën Chuác Khêu rûúác Vùn Khûúng àïën àoá maâ vui vêìy. Tuy nhiïn, laåi súå Löî Trang Cöng hay àûúåc maâ sanh sûå, beân lêëy viïåc binh àao ra hùm doåa.

Tïì Tûúng Cöng cêët binh sang àaánh nûúác Kyã lêëy ba thaânh úã àêët Bònh, àêët Tû vaâ àêët Ngö, röìi keáo thùèng àïën Hïì-thaânh kïu Kyã Hêìu baão rùçng:

- Nïëu muöën cho nûúác Kyã coân, phaãi àêìu haâng lêåp tûác.

Kyá Hêìu àau àúán than thêìm: - Tïì laâ möåt nûúác cûåu thuâ, leä naâo ta laåi quïn lêëy thuâ maâ cêìu an

sao! Nghô röìi beân khiïën vúå laâ Baá Cú, con gaái Löî Huïå Cöng viïët thû

vïì nûúác cêìu cûáu viïån binh. Tïì Tûúng Cöng hay àûúåc tin êëy, doåa rùçng:

- Nûúác naâo àem binh cûáu nûúác Kyã, nûúác àoá seä bõ quên Tïì keáo àïën taân phaá ngay.

Löî Hêìu nghe noái cuäng súå, cho sûá sang nûúác Trõnh yïu cêìu nûúác Trõnh hoåp binh vúái mònh cûáu nûúác Kyã.

Nhûng, Trõnh Nghi vò súå Trõnh Àöåt àem binh tûâ àêët Lõch vïì cûúáp ngöi nïn tûâ chöëi viïåc húåp taác.

Löî Trang Cöng thêëy mònh cö thïë khöng daám xuêët quên.

Page 163: Dong chu-liet-quoc

ÀÖNG CHU LIÏÅT QUÖËC 163

http://ebooks.vdcmedia.com

Coân vua nûúác Kyã thêëy khöng ai cûáu viïån, beân giao quyïìn laåi cho em laâ Doanh Quyá, röìi boã tröën ra nûúác ngoaâi.

Doanh Quyá hoåp triïìu thêìn baân rùçng: - Bêy giúâ chó coá hai viïåc, möåt laâ liïìu chïët giûä nûúác, hai laâ àêìu

laâng àïí baão vïå sinh linh. Vêåy ta nïn theo àaâng naâo? Caác quan àïìu noái: - Nay nûúác Kyã bõ cö thïë, dêìu coá hy sinh àïën àêu, cuöëi cuâng

cuäng chõu thaãm baåi chi bùçng àêìu haâng àïí cûáu vúát maång dên vaâ giûä gòn tön miïëu cuãa tiïn quên.

Doanh Quyá theo lúâi, viïët thû sai sûá dêng cho Tïì Tûúng Cöng, cuâng naåp caác söí saách dinh àiïìn, cêìu xin àêìu haâng.

Tïì Tûúng Cöng chêëp thuêån, cho Doanh Quyá àûúåc thêu thuïë ba mûúi böå trong nûúác àïí phuång thúâ tön miïëu.

Vúå vua Kyã laâ Baá Cú, buöìn baä nhuöëm bõnh röìi chïët.

Tïì Tûúng Cöng an taáng rêët troång thïí, muåc àñch àïí mua loâng nûúác Löî.

Trong thúâi gian àoá, taåi nûúác Súä, vua Huâng Thöng lïn kïë võ, tûå xûng vûúng hiïåu laâ Súã Voä vûúng, traách Tuây khöng àïën chêìu mònh nïn cûã binh sang àaánh. Song ài múái nûäa àûúâng mang bõnh maâ thaác.

Quan Lõnh Doaän laâ Àêëu Kyâ, Maåc Ngao vaâ Khuêët Troång giêëu nhem viïåc êëy khöng phaát tang, keáo quên thùèng àïën vêy thaânh cuãa Tuây.

Tuây hêìu súå sïåt, xin cêìu hoâa. Khuêët Troång thay mùåt àûáng ra laâm lïî chiïu an röìi keáo binh vïì

nûúác, tön con Huâng Thöng laâ Huâng Xi lïn nöëi ngöi, lêëy Vûúng hiïåu laâ Súã Vùn Vûúng.

Coân Tïì Tûúng Cöng sau khi thùæng àûúåc nûúác Kyã keáo quên vïì ngang àêët Chuác Khêu, rûúác naâng Vùn Khûúng qua àêët Chûúác àïí vui cêu tònh tûå. Naâo tiïåc naâo tuâng, àúân ca haát xûúáng vui say ngaây àïm trong hoan laåc.

Tïì Tûúng Cöng laåi khiïën Vùn Khûúng viïët thû múâi Löî Trang Cöng àïën àoá àïí phoá höåi.

Page 164: Dong chu-liet-quoc

PHUÂNG MÖÅNG LONG 164

http://ebooks.vdcmedia.com

Löî Trang Cöng vöën súå oai Tïì, laåi khöng daám traái lúâi meå, nïn vöåi àïën àêët Chûúác maâ ra mùæt Vùn Khûúng.

Vùn Khûúng khiïën Löî Trang Cöng, theo lïî cêåu chaáu ra mùæt Tïì Tûúng Cöng vaâ taå ún Tïì Tûúng Cöng viïåc chön cêët Baá Cú.

Löî Trang Cöng khöng vui, nhûng phaãi tuên lúâi meå. Tïì Tûúng Cöng rêët àeåp daå, baây tiïåc àaäi àùçng, say sûa tûúãng

nhû trúâi nghiïng àêët ngûãa. Vùn Khûúng nghe Tïì Tûúng Cöng múái sinh àûúåc möåt gaái beân

noái vúái Löî Trang Cöng: - Con chûa àõnh ngûúâi nöåi chuã, maâ cêåu con vûâa sanh àùång möåt

gaái, meå tûúãng àoá cuäng laâ dõp may, con nïn àñnh ûúác ài. Löî Trang Cöng nhòn meå, ngú ngaác, noái: - Con àaä chûâng naây tuöíi, coân con gaái cuãa cêåu múái sanh, leä naâo

àñnh viïåc hön nhên.

Vùn Khûúng giêån dûä noái: - Con khöng muöën gêìn guäi vúái hoå ngoaåi sao? Löî Trang Cöng thûa: - Thûa meå, con àêu coá yá êëy, song tuöíi taác caách biïåt rêët khoá

loâng laâm caái chuyïån àoá àûúåc! Vùn Khûúng noái: - Cûá àúåi àïën hai mûúi nùm nûäa seä cûúái khöng àûúåc sao? Löî Trang Cöng nñn lùång khöng daám caäi. Tïì Tûúng Cöng cuäng nïí lúâi, hai àaâng cuâng nhau uöëng ly rûúåu

hûáa heån cuöåc hön nhên êëy. Àaä cêåu ruöåt maâ laåi laâ cha vúå nûäa thò coân gò thên thiïët bùçng!

Coá leä vò thïë maâ Tïì vaâ Löî caâng thùæt chùåt möëi dêy thên mêåt hún trûúác!

Ngaây kia, Löî Trang Cöng cuâng Tïì Tûúng Cöng ruã nhau ài sùn bùæn.

Löî Trang Cöng coá taâi thiïån xaå, bùæn mûúâi phaát truáng caã mûúâi, ai naây àïìu khêm phuåc, riïng Tïì Tûúng Cöng laåi caâng àeåp loâng hún.

Page 165: Dong chu-liet-quoc

ÀÖNG CHU LIÏÅT QUÖËC 165

http://ebooks.vdcmedia.com

Trong àaám quên sô, ngoaâi nhûäng lúâi têëm tùæc ngúåi khen laåi coân coá caã lúâi chêm biïëm nûäa.

Hoå thò thaâo: - Chaâng rïí húâ cuãa Chuáa cöng ta àoá. Löî Trang Cöng lêëy laâm höí theån, truyïìn bùæt nhûäng ngûúâi àaä

thöët ra lúâi noái vö lïî êëy àem cheám. Nhûng Tïì Tûúng Cöng vêîn thaãn nhiïn khöng traách cûá. Tûâ êëy Vùn Khûúng khöng kiïng nïí nûäa, thûúâng thûúâng úã

chung vúái Tïì Tûúng Cöng, khi thò gùåp nhau úã àêët Phong, khi thò gùåp nhau núi àêët Cöëc, coá luác laåi vïì Tïì Àö maâ vui vúái Tïì Tûúng Cöng àïën saáu baãy ngaây liïìn röìi múái trúã vïì àêët Chûúác.

Möåt höm Tïì Tûúng Cöng úã àêët Chûúác vïì xaãy thêëy Vïå Soác ra àoán tiïëp vaâ nhùæc laåi lúâi hûáa trûúác kia.

Vïå Soác noái:

- Trûúác kia Chuáa cöng coá hûáa seä cûã binh àaánh Vïå giuáp cho töi phuåc nghiïåp, tûâ êëy àïën nay viïåc chûa thaânh.

Tïì Tûúng Cöng noái: - Súã dô ta chûa àaánh Vïå vò Kiïìm Mêu laâ phoâ maä cuãa Vua Chu.

Nay naâng Vûúng Cú àaä thaác, ta khöng coân e ngaåi gò nûäa. Tuy nhiïn muöën àaánh Vïå, phaãi hiïåp binh vúái chû hêìu thò múái thùæng nöîi. Chaáu phaãi chúâ àúåi ñt höm àaä.

Vïå Soác taå ún lui ra. Caách vaâi ngaây sau Tïì Tûúng Cöng laâm möåt túâ hõch, sai sûá qua

caác nûúác Löî, Töëng, Trêìn vaâ Saái heån húåp binh àaánh Vïå Kiïìm Mêu àïí àûa Vïå Soác vïì nûúác phuåc nghiïåp.

Túâ hõch nhû sau: Nûúác Vïå khöng may bõ boån nghõch thêìn Tiïët vaâ Chûác taác loaån,

phïë vua naây, lêåp vua khaác, Vïå Huïå Cöng (Vïå Soác) phaãi boã chaåy êín traánh núi nûúác töi àaä baãy nùm trúâi. Leä ra phaãi trûâng phaåt àïí baão Vïå Cöng bònh, song lêu nay nûúác töi bêån nhiïìu cöng viïåc chûa tñnh àùång. Laåi nghô rùçng àïí lêu ngaây bêët tiïån, nïn nay töi nguyïån àem hïët binh lûåc nûúác Tïì hiïåp cuâng quyá quöëc giuáp cho Vïå Soác hûng binh vêën töåi keã tùåc loaân. Àûúåc quyá quöëc tûúãng àïën thêåt lêëy laâm may mùæn.

Page 166: Dong chu-liet-quoc

PHUÂNG MÖÅNG LONG 166

http://ebooks.vdcmedia.com

Nhêån àûúåc túâ hõch êëy böën nûúác àïìu hûng binh. Riïng Tïì Tûúng Cöng àem nùm trùm cöî xe, cuâng vúái Vïå Soác

keáo thùèng àïën biïn giúái nûúác Vïå. Vïå Kiïìm Mêu hay tin, loâng lo lùæng, cho àoâi Cöng tûã Tiïët vaâ

Cöng tûã Chûác vaâo thûúng nghõ. Cöng tûã Chûác noái: - Nay binh nùm nûúác àöìng keáo binh àïën möåt lûúåt, nûúác Vïå ta

khöng taâi naâo àuã sûác caãn ngùn, xin Chuáa cöng cho ngûúâi sang cêìu cûáu vúái vua nhaâ Chu múái àûúåc.

Vïå Kiïìm Mêu y lúâi, viïët túâ caáo cêëp sai quan Àaåi phu Ninh Quyá vaâo triïìu Chu cêìu cûáu.

Chu Trang Vûúng xem vùn biïíu röìi hoãi caác quan: - Ai daám thay mùåt trêîm àem binh cûáu nûúác Vïå chùng? Chu cöng Hùæc Kiïn quyâ têu: - Têu Bïå haå, tûâ khi nhaâ Chu thua Trõnh, loâng quên giaãi àaãi

nay nïëu ài chinh phaåt e khoá thùæng. Vaã laåi, caác chû hêìu lêëy cúá lêåp laåi Chuáa Trõnh laâ danh chaánh ngön thuêån. Maâ àaä danh chaánh ngön thuêån thò binh ùæt maånh, ta khoá thùæng nöíi.

Quaách cöng Kyå Phuã cuäng cho lúâi noái àoá laâ phaãi. Böîng coá möåt ngûúâi bûúác ra têu:

- Lúâi noái cuãa hai öng khöng àuáng. Nïëu noái rùçng binh caác chû hêìu maånh hún binh cuãa triïìu thò coá lyá. Nhûng nïëu cho viïåc lêåp Chuáa Trõnh laåi laâ danh chaánh ngön thuêån thò thêåt quaã àaä lêìm.

Caác quan xem laåi, ngûúâi êëy laâ Tûã Àöåt, àang laâm chûác Haå sô. Chu cöng Hùæc Kiïn quùæc mùæt nhòn Tûã Àöåt, hoãi: - Möåt nûúác chû hêìu bõ tiïëm ngöi, caác nûúác khaác àem binh túái

cûáu, thïë maâ khöng danh chaánh ngön thuêån û. Tûã Àöåt noái: - Viïåc lêåp Kiïìm Mêu lïn ngöi Trõnh àaä coá Vûúng maång thò sao

goåi laâ tiïëm võ? Vûúng maång maâ khöng kïí, laåi lêëy viïåc chû hêìu naây lêåp chû hêìu kia maâ cho laâ thuêån sao?

Quaách cöng Kyå Phuã noái:

Page 167: Dong chu-liet-quoc

ÀÖNG CHU LIÏÅT QUÖËC 167

http://ebooks.vdcmedia.com

- Àûâng noái àïën thuêån nghõch gò caã, viïåc binh gia phaãi cùn cûá vaâo sûác maånh. Caái maånh bao giúâ cuäng coá hïî lyá maâ coá lyá tûác laâ leã phaãi röìi.

Tûã Àöåt noái: - Lyá leä vaâ sûác maånh laâ hai viïåc khaác nhau. Maånh yïëu laâ taåi

sûác coân hún thua laâ taåi lyá. Nïëu boã lyá maâ vêîn nïn viïåc ùæt thiïn haå phaãi àaão àiïn khöng coân möåt ai theo leä phaãi nûäa.

Chu cöng Hùæc Kiïn àoã mùåt noái:

- ÊËy vêåy nïëu àem binh cûáu Vïå, ngûúi coá daám gaánh vaác viïåc êëy chùng?

Tûã Àöåt noái: - Cûá lêëy lyá maâ noái thò töi seä thùæng vò töi seä àem lyá leä cuãa töi

maâ khuyïën duå caác chû hêìu. Möåt khi caác chû hêìu àaä nhòn nhêån leã phaãi thò gûúm giaáo khöng coân laâ vêåt àaáng súå nûäa.

Caác quan nghe Tûã Àöåt lyá leä nhû vêåy ai nêëy àïìu muöën thûã thaách taâi nùng, nïn têu vúái vua cho pheáp Tûã Àöåt àûúåc hûng binh cûáu Vïå.

Chu Trang Vûúng nhêåm lúâi, khiïën Ninh Quyá vïì baáo vúái Vïå hêìu trûúác.

Àoaån, truyïìn cho Quaách cöng Kyå Phuã phaát cho Tûã Àöåt ba muön binh roâng.

Chu cöng Hùæc Kiïn àaä coá yá gheát Tûã Àöåt nïn chó phaát coá hai trùm cöî binh xa maâ thöi.

Tûã Àöåt ngaåc nhiïn hoãi: - Sao ngaâi laåi phaát quên cho töi ñt nhû vêåy? Chu cöng Hùæc Kiïn noái: - Nïëu ngûúi duâng sûác maånh maâ thùæng giùåc thò ta seä phaát binh

nhiïìu, nhûng nay ngûúi chó duâng lyá leä àïí thùæng giùåc thò cêìn chi àïën quên sô cho àöng?

Tûã Àöåt laâm thinh, qua nhaâ Thaái miïëu laåy taå röìi keáo binh ra ài.

Luác êëy binh cuãa nùm nûúác Chû hêìu àaä àïën vêy àaánh nûúác Vïå àöng ngheåt.

Page 168: Dong chu-liet-quoc

PHUÂNG MÖÅNG LONG 168

http://ebooks.vdcmedia.com

Cöng tûã Tiïët vaâ Cöng tûã Chûác khöng daám chöëng cûå chó thuã thaânh chúâ cûáu binh àïën.

Nhûng thaãm thay! Tûã Àöåt àïën vúái möåt toaán binh quaá ñt, ngûúâi lao maä liïåt, xe cöå ngûãa nghiïng nhû möåt nhoám taân quên vûâa thêët trêån.

Tûã Àöåt múái túái, chûa kõp àoáng traåi, binh cuãa nùm nûúác àaä aáp laåi àaánh nhêìu möåt trêån, quên sô chaåy taán loaån, khöng kõp thöët ra nûäa lúâi.

Tûã Àöåt ngûúác mùåt lïn trúâi than: - Ta vêng maång Thiïn tûã àïën àêy dêìu coá thaác cuäng àûúåc laâm

con ma trung nghôa. Noái xong, liïìu chïët vung àao giïët àùång hún mûúâi ngûúâi röìi múái

tûå vêån. Quên sô trong thaânh Vïå thêëy binh thiïn triïìu bõ thua, lúáp tûã

trêån, lúáp boã tröën, hoaãng höët múã cûãa thaânh maâ chaåy. Caác nûúác chû hêìu àöëc quên traân vaâo. Cöng tûã Tiïët vaâ Cöng tûã Chûác cuâng Ninh Quyá thu goáp taân

quên, phoâ Kiïìm Mêu chaåy tröën. Nhûng vûâa loåt qua khoãi voâng vêy thûá nhûát thò bõ àõch quên

bùæt laåi. Duy coá Ninh Quyá lanh trñ, cúãi boä xiïm giaáp, löån vaâo àaám quên

Tïì thoaát ra khoãi thaânh chaåy qua nûúác Têìn laánh naån. Chiïën trêån vûâa tan, caác chû hêìu àûa Vïå Soác vaâo thaânh, dêîn

Kiïìm Mêu, Cöng tûã Tiïët vaâ Cöng tûã Chûác vaâo naåp. Tïì Tûúng Cöng sai àao phuã thuã dêîn Tiïët vaâ Chûác ra cheám

àêìu, coân Kiïìm Mêu vò nghô tònh anh em baån rïí, nïn boã vaâo tuâ xa sai ngûúâi àem vïì naåp cho vua nhaâ Chu.

Vïå Soác lïn tûác võ, lêëy hiïåu cuä laâ Vïå Huïå Cöng röìi àem vaâng baåc chêu baáu trong kho naåp cho Tïì àïí àïën ún.

Tïì Tûúng Cöng noái: - Bùæt àùång Kiïìm Mêu laâ cöng cuãa Löî Hêìu, vêåy nûúác Löî phaãi

cho Thiïn tûã nhaâ Chu àûúåc hûúáng cöng àêìu.

Noái röìi chia hai cuãa êëy cho Löî, laåi khiïën Vïå hêìu thu goáp caác baáu vêåt khaác thûúãng cho Töëng, Trêìn, Saái.

Page 169: Dong chu-liet-quoc

ÀÖNG CHU LIÏÅT QUÖËC 169

http://ebooks.vdcmedia.com

Sau khi múã tiïåc àaäi àùçng, caác chû hêìu lêìn lûúåt keáo quên vïì. Tïì tûúng Cöng vïì àïën Kinh Àö loâng rêët lo lùæng. Buång baão daå:

Thùæng Kiïìm Mêu thò chùèng noái laâm chi, nay laåi thùæng caã binh thiïn triïìu laâ àiïìu àaáng ngaåi. Vua Chu ùæt cûã binh sang vêën töåi, ta nïn àïì phoâng trûúác thò hún.

Nghô röìi liïìn sai Liïn Xûáng laâm Chaánh Tûúáng Quaãn chñ phuã laâm Phoá tûúáng àem binh ra àöìn truá núi àêët Quyá Chêu àïí trêën giûä mùåt Àöng Nam.

Hai tûúáng vêng lïånh, kiïím àiïím binh maä keáo ài. Nhûng trong lûác baái biïåt, hai tûúáng têu vúái Tïì Tûúng Cöng: - Têu Chuáa cöng, viïåc àöìn truá núi biïn aãi laâ möåt cöng lao cûåc

nhoåc cêìn phaãi coá haån kyâ àïí quên sô khöëi naãn loâng vò buöìn chaán. Tïì Tûúng Cöng àang ngöìi ùn dûa hêëu, nghe têu, àaáp vöåi: - Àïën muâa dûa hêëu nùm sau ta seä cho ngûúâi ra thay.

Hai tûúáng cuái laåy giaä tûâ. Thaáng ngaây thùæm thoaát tröi, tröi trïn sûå mong chúâ cuãa àoaân

lñnh xa nhaâ, göëi tuyïët maân sûúng, núi chöën biïn cûúng laånh leão. Röìi, muâa dûa àïën, àoaân quên biïn khu khoùæc khoaãi mú ûúác

àûúåc höìi hûúng, maâ tin vua biïìn biïåt khöng thêëy àïën. Hai tûúáng Liïn Xûáng vaâ Quaãn Chñ Phuã cho ngûúâi vïì Kinh Àö

do thaám. Quên vïì baáo: - Chuáa cöng úã núi Cöë Thaânh vui riïng vúái naâng Vùn Khûúng

àaä möåt thaáng nay chûa vïì triïìu. Liïn Xûáng nghe baáo nöíi giêån, noái: - Vûúng Cú àaä thaác, leä thò em gaái ta laâ Liïn Thõ àùång laâm phu

nhên, nhûng hön quên vö àaåo, àaä khöng àoaái tûúãng maâ laåi coân tiïëp tuåc viïåc dêm loaån vúái Vùn Khûúng, thêåt laâ quaá lùæm. Thên ta cûåc nhoåc àöìn truá núi biïn thuây biïët bao giúâ múái àûúåc vïì triïìu?

Quaãn Chñ Phuã noái: - Chuáa cöng àaä hûáa vúái ta, àïën muâa dûa hêëu cho ngûúâi àïën

thay, vêåy ta laâm súá vïì triïìu nhùæc laåi. Nïëu Chuáa cöng boã qua, chûâng êëy loâng quên sanh oaán, ta seä tuây cú ûáng biïën.

Page 170: Dong chu-liet-quoc

PHUÂNG MÖÅNG LONG 170

http://ebooks.vdcmedia.com

Liïn Xûáng khen phaãi, sai ngûúâi àem súá vïì Kinh trònh têëu. Tïì Tûúng Cöng xem súá, nöíi giêån mùæng lúán: - Viïåc binh dúâi àöíi laâ quyïìn cuãa ta, cúá sao laåi àûúåc xin? Noái röìi ra lïånh cho ngûúâi dêng súá trúã vïì noái laåi vúái hai tûúáng

chúâ àïën muâa dûa nùm sau nûäa seä àõnh liïåu.

Liïn Xûáng àûúåc tin, mùåt giêån hêìm hêìm, noái vúái Quaãn Chñ Phuã:

- Hön quên vö àaåo àaä khöng giûä lúâi hûáa, ta haá laåi àem thên trung thaânh vúái keã thêët tñn sao. YÁ ta muöën thñ quên lêåp vua khaác, tûúáng cöng liïåu leä naâo?

Quaãn Chñ Phuã noái: - Nïëu muöën thñ Tïì Tûúng Cöng trûúác hïët phaãi àõnh ngûúâi thay

thïë. Cöng Tön Vö Tri laâ con cuãa Di Troång Niïn, thuöåc doâng thûá. Trong luác Tiïn-quên coân söëng rêët mûåc yïu mïën Vö Tri. Tûâ ngaây Chuáa cöng lïn ngöi coá sûå xñch mñch, nïn àem loâng oaán gheát.

Liïn Xûáng hoãi: - Taåi sao coá sûå xñch mñch êëy? Quaãn Chñ Phuã noái: - Nguyïn trûúác kia Vö Tri úã trong cung hay caäi nhau vúái Tïì

Tûúng Cöng. Möåt höm Vö Tri nöíi giêån àaá Tïì Tûúng Cöng ngaä xuöëng ghïë. Laåi möåt höm noå, Vö Tri tranh vúái quan Àaåi phu Ung-Lêîm ài trûúác nïn Tïì Tûúng Cöng rêët gheát. Töi xem yá Vö Tri muöën mûu loaån, ngùåt khöng ai giuáp sûác, nay ta viïët thû vïì nhúâ Vö Tri laâm nöåi ûáng thò viïåc caã ùæt nïn.

Liïn Xûáng noái: - Thïë thò nïn thûâa cú höåi naâo maâ thûåc hiïån yá àõnh. Quaãn Chñ Phuâ noái: - Tïì Tûúng Cöng laâ ngûúâi gioãi binh phaáp, nhûng tñnh laåi ûa

sùn bùæn, vêåy phaãi duå coåp ra khoãi hang thò múái trõ nöíi. Ta cûá chúâ dõp naâo Tïì Tûúng Cöng ra ngoaâi laâ haânh sûå.

Liïn Xûáng noái: - Em gaái töi laâ Liïn thõ, bõ thêët suãng, lêu nay cuäng rêët oaán

gheát Tïì Tûúng Cöng, bêy giúâ viïët thû dùån Vö Tri tû thöng vúái Liïn

Page 171: Dong chu-liet-quoc

ÀÖNG CHU LIÏÅT QUÖËC 171

http://ebooks.vdcmedia.com

thõ, luác naâo Tïì Tûúng Cöng ài sùn bùæn phaãi lêåp tûác cho chuáng ta biïët.

Quaãn Chñ Phuã khen phaãi beân viïët thû sai ngûúâi àem àïën cho Vö Tri.

Thû êëy nhû vêìy: Tiïn quên ngaây trûúác rêët yïu mïën Cöng Tön, thïë maâ nay Tïì

Tûúng Cöng yã mònh quyïìn cao khöng kïí mònh anh em töåc hoå. Vaã laåi, Tïì Tûúng Cöng laåi laâ möåt hön quên dêm loaån, trong boã bï viïåc triïìu chñnh, ngoaâi khöng nghô àïën lûúng dên. Chuáng töi ài àöìn truá suöët caã nùm àaä khöng ngoá ngaâng àïën laåi coân traách cûá. Loâng quên rêët oaán hêån muöën khúãi loaån, ngùåt chûa coá dõp. Nïëu nay Cöng Tön àöìng loâng vúái chuáng töi phïë boã hön quên, thêåt laâ möåt dõp töët. Trong cung laåi coá Liïn thõ, coá thïí giuáp Cöng Tön laâm nöåi ûáng àûúåc. Xin chúá boã qua.

Cöng Tön Vö Tri àûúåc thû, loâng mûâng khêëp khúãi, vöåi viïët thû phuác àaáp:

Loâng trúâi àaä chaán gheát hön quên nïn múái xui tûúáng quên nghô àïën viïåc êëy. Töi xin thaânh têm hiïåp lûåc, vaâ luác naâo coá dõp, seä tin cho tûúáng quên hay.

Àoaån Vö Tri cho ngûúâi vaâo cung baân tñnh vúái Liïn thõ, laåi hûáa vúái Liïn thõ rùçng: Nïëu chiïëm àûúåc ngai vaâng seä lêëy Liïn thõ laâm phu nhên.

Liïn Thõ mûâng lùæm.

Muâa àöng nùm êëy, Tïì Tûúng Cöng sùæp àùåt àïën nuái Böëi Kyâ núi àêët Cö phêìn àïí sùn bùæn.

Liïn Thõ hay tin, sai ngûúâi noái laåi vúái Cöng Tön Vö Tri. Cöng Tön Vö Tri liïìn viïët möåt mêåt thû, àûa ra biïn giúái cho

Liïn Xûáng heån ngaây khúãi sûå. Liïn Xûáng baân vúái Quaãn Chñ Phuâ:

- Hön quên ài sùn bùæn, trong nûúác khöng coá ai boån ta keáo binh vïì thùèng Tïì Àö maâ lêåp Cöng Tön lïn ngöi cho röìi.

Quaãn Chñ Phuã noái: - Tuy Tïì Tûúng Cöng laâ möåt hön quên dêm loaån, song coá liïn

kïët vúái caác chû hêìu, vaâ caác chû hêìu cuäng hïët loâng tûúng trúå. Nïëu àïí hön quên coân söëng, viïån binh nûúác ngoaâi vïì àaánh chuáng ta cûå

Page 172: Dong chu-liet-quoc

PHUÂNG MÖÅNG LONG 172

http://ebooks.vdcmedia.com

sao laåi. Chi bùçng phuåc binh maâ giïët quaách ài, röìi sau seä tön Vö Tri lïn cuäng chùèng muöån.

Hai tûúáng baân baåc xong, keáo binh sang àêët Cö Phêìn phuåc sùén. Chó mêëy ngaây sau, Tïì Tûúng Cöng sùæm sûãa xe giaá, dêîn àoaân

ngûå lêm quên cuâng hai viïn cêån tûúáng laâ Thaåch Chi Phên Nhû vaâ Maånh Dûúng theo hêìu, cuâng nhau àïën nuái Böëi-Kyâ.

Caånh nuái Böëi-kyâ rêët àeåp, coá khe, coá suöëi hai bïn àaá dûång chêåp-chöìng, rûâng cêy rêåm raåp.

Tïì Tûúng Cöng truyïìn àöët lûãa úã hai bïn ven rûâng àïí döìn caác muöng thuá vaâo giûäa maâ sùn bùæn.

Lûãa chaáy rêìn rêìn, gioá reo vi vuát, nhûäng loaâi àiïíu thuá súå lûãa bay nhaãy taán loaån.

Vua töi àûúåc möåt dõp tröí taâi xaå kñch. Böîng tûâ núi ven rûâng möåt con quaái vêåt xuêët hiïån, hònh dung

kyâ dõ, to bùçng con trêu, nûäa giöëng coåp nûäa giöëng heo, chaåy àïën trûúác mùåt Tïì Tûúng Cöng röìi dûâng laåi.

Tïì Tûúng Cöng quay laåi, goåi Maånh Dûúng baão: - Ngûúi haäy bùæn con quaái vêåt àoá cho ta. Maånh Dûúng, tay ruát tïn, mùæt nhòn chùm chùm con quaái vêåt

àoá, röìi noái to: - Têu Chuáa cöng con quaái vêåt naây giöëng Cöng tûã Baânh Sinh

quaá! Tïì Tûúng Cöng noái: - Baânh Sinh àaä chïët, sao coân daám àïën àêy phaåm giaá. Noái röìi giêåt lêëy cung tïn, bùæn möåt muäi. Quaái vêåt kia neá tïn.

Tïì Tûúng Cöng bùæn luön ba phaát maâ vêîn khöng truáng. Böîng quaái vêåt àûáng dêåy, ài hai chên nhû ngûúâi, laåi khoác loác

rêët thï thaãm. Tïì Tûúng Cöng caã ngûúâi rúãn öëc, teá nhaâo xuöëng xe, trúåt chên

rúi ra möåt chiïëc giaây. Quaái vêåt chaåy àïën tha chiïëc giaây biïën mêët.

Page 173: Dong chu-liet-quoc

ÀÖNG CHU LIÏÅT QUÖËC 173

http://ebooks.vdcmedia.com

Keã taã hûäu vöåi chaåy àïën àúä Tïì Tûúng Cöng lïn xe, röìi phoâ vïì ly cung núi Cö phêìn an nghó.

Àïm êëy, Tïì Tûúng Cöng loâng noáng nhû àöët, khöng laâm sao nguã àûúåc, laåi bõ trùåc chên, àau nhûác vö cuâng, múái baão Maånh Dûúng àúã mònh ài laåi trong phoâng cho thû thaã.

Nhòn laåi, thêëy mêët möåt chiïëc giaây, Tïì Tûúng Cöng cho àoâi Àöì Nhên Phñ laâ keã hêìu cêån vaâo, hoãi:

- Sao giaây ta chó coân möåt chiïëc thïë naây?

Àöì Nhên Phñ têu: - Têu Chuáa cöng, luác Chuáa cöng bõ teá, chiïëc giaây vùng ra, con

quaái vêåt ngoaåm lêëy tha ài mêët. Tïì Tûúng Cöng caã giêån heát: - Ngûúi giûä viïåc y quan, thïë maâ àïí con quaái vêåt àoá tha mêët

chiïëc giaây cuãa ta, maâ ngûúi vêîn coân söëng sao?

Noái xong ruát roi da àaánh böí vaâo lûng Àöì Nhên Phñ. Àaánh àïën maáu chaãy dêìm dïì múái chõu thöi. Àöì Nhên Phñ vûâa khoác loác, vûâa bûúác ra cûãa. Böîng gùåp Liïn Xûáng ài vúái hai ngûúâi tuây tuâng àïën àoá maâ

thaám thñnh. Thêëy Àöì Nhên Phñ, Liïn Xûáng liïìn thöåp ngûåc, hoãi: - Hön quên hiïån giúâ úã àêu? Àöì Nhên Phñ ngaåc nhiïn khöng hiïíu Liïn Xûáng àang trêën núi

biïn thuây, sao laåi àïën àêy taác loaån, beân hoãi: - Sao tûúáng quên laåi àïën àêy vaâ coá yá gò àoá? Liïn Xûáng noái: - Ta quyïët giïët àûáa hön quên àïí àem laåi haånh phuác cho baá

taánh. Ngûúi àûâng coá nhiïìu lúâi, haäy noái mau. Liïn Xûáng vûâa noái, vûâa giú àao muöën cheám. Àöì Nhên Phñ caã súå noái:

- Töi vûâa bõ hön quên àaánh möåt trêån, thõt coân sûng, maáu coân chaãy àêy. Xin tûúáng quên tha chïët cho töi àïí töi laâm nöåi ûáng cho.

Page 174: Dong chu-liet-quoc

PHUÂNG MÖÅNG LONG 174

http://ebooks.vdcmedia.com

Liïn Xûáng xem laåi thêëy Àöì Nhên Phñ aáo quêìn lem luöëc nhûäng vïåt maáu, múái tin lúâi, vaâ dùån:

- Haäy vaâo xem hön quên nguã úã àêu, röìi ra baáo vúái ta lêåp tûác. Noái xong, quay laåi goåi Quaãn Chñ Phuã baão dêîn quên sô thùèng

vaâo ly cung. Àöì Nhên Phñ vaâo khoãi cûãa gùåp Thaåch Chi Phên Nhû liïìn kïí

laåi chuyïån Liïn Xûáng khúãi loaån. Hai ngûúâi dùæt nhau àïën baáo cho Tïì Tûúng Cöng hay. Tïì Tûúng Cöng caã súå, chûa biïët tñnh leä naâo, Àöì Nhên Phñ têu: - Viïåc àaä quaá gêëp, xin Chuáa cöng cho möåt ngûúâi giaã Chuáa

cöng, liïìu chïët thay maång nùçm trïn giûúâng, coân Chuáa cöng lo êín nuáp sau cûãa, may coá cú höåi thoaát naån.

Maånh Dûúng noái: - Töi mang ún Chuáa cöng rêët troång, nay nguyïån liïìu mònh

chïët thïë. Noái röìi treâo lïn giûúâng, nùçm ngoaãnh mùåt vaâo trong. Tïì Tûúng Cöng cúãi aáo cêím baâo khoaác lïn mònh Maånh Dûúng

röìi leãn ra phña sau maâ tröën. Thêëy Àöì Nhên Phñ khöng theo mònh, Tïì Tûúng Cöng hoãi: - Ngûúi khöng ài tröën sao? Àöì Nhên Phñ têu: - Töi phaãi hiïåp sûác vúái Thaåch Chi Phên Nhû àïí cûå àõch. Tïì Tûúng Cöng nhòn Àöì Nhên Phñ noái:

- Lûng cuãa ngûúi àau nhû thïë maâ khöng ngaåi sao? - Dêîu chïët coân chûa tiïëc thò caái àau àoá àêu àaáng keã. Tïì Tûúng Cöng than daâi: - Öi! Ngûúi quaã laâ àêëng trung thêìn, tiïëc rùçng ta àaä khöng coá

con mùæt nhêån xeát. Àöì Nhên Phñ baão Phên Nhû cêìm dao àûáng chêån núi cûãa. Luác êëy Liïn Xûáng cuäng vûâa phaá àûúåc cûãa ngoaâi, öì aåt bûúác vö. Àöì Nhên Phñ xöëc àïën toan cheám, nhûng Liïn Xûáng àaä leå tay

àêm möåt gûúm loâi ruöåt, nhaâo xuöëng àêët chïët ngay.

Page 175: Dong chu-liet-quoc

ÀÖNG CHU LIÏÅT QUÖËC 175

http://ebooks.vdcmedia.com

Phên Nhû thêëy vêåy nhaäy túái cuäng bõ Liïn Xûáng vúát cho möåt gûúm, àêìu lòa khoãi cöí.

Giïët xong hai viïn cêån vïå, Liïn Xûáng bûúác àïën bïn giûúâng nguã cuãa Tïì Tûúng Cöng, khöng thêëy boån cêån vïå àêu caã, chó thêëy möåt ngûúâi nùçm àùæp cêím baâo sau bûác maân thïu. Ngúä àoá laâ Tïì Tûúng Cöng, Liïn Xûáng liïìn vung gûúm cheám möåt nhaát, àêìu vùng ra khoãi göëi.

Liïn Xûáng lûúåm àêìu lïn xem, thêëy khöng rêu, biïët mònh àaä lêìm, vöåi khiïën quên luåc laåo khùæp núi.

Khi ra àïën phoâng sau, Liïn Xûáng bùæt gùåp möåt chiïëc giaây thïu boã núi cûãa hêåu. Chiïëc giaây êëy chñnh laâ chiïëc giaây maâ con quaái vêåt àaä tha ài. Vò vêåy ai cuäng tin laâ Cöng tûã Baânh Sinh baáo oaán.

Tröng thêëy chiïëc giaây, Liïn Xûáng nghi Tïì Tûúng Cöng nuáp àêu àêy vöåi phaá cûãa bûúác ra.

Quaã thêåt, luác àoá Tïì Tûúng Cöng àang nuáp úã xoá cûãa. Liïn Xûáng nùæm cöí, àeâ xuöëng àêët, heát lúán: - Hön quên dêm loaån! Mi khöng kïí àïën sûå nghiïåp Tiïn quên,

gêy nïn nhiïìu töåi aác, khiïën dên chuáng lêìm than khöí súã. Khöng nghe lúâi cha daåy khinh boã viïåc cöng êëy laâ bêët hiïëu, gian dêm vúái em gaái mònh, àoá laâ phi nghôa, bùæt ngûúâi ài àöìn thuá röìi sai ûúác, àoá laâ böåi tñn, cêåy sûác maånh, giïët oan moåi ngûúâi àoá laâ bêët nhên. Caã nhên nghôa, hiïëu, tñn àïìu phaåm phaãi, dêìu ta coá phên thêy mi laâm mêëy maãnh cuäng vêîn chûa àïìn àûúåc töåi.

Noái xong, chùåt Tïì Tûúng Cöng ra laâm hai khuác, röìi cuâng vúái Quaãn Chñ Phuã keáo quên trúã vïì Tïì Àö.

Cöng Tön Vö Tri hay tin múã cûãa thaânh nghïnh tiïëp. Hai tûúáng vaâo thaânh tön Cöng Tön Vö Tri lïn kïë võ. Cöng Tön Vö Tri lêåp Liïn Thõ laâm phu nhên phong Liïn Xûáng

laâm Chaánh Khanh, Quaãn Chñ Phuã laâm AÁ Khanh coân caác quan Àaåi phu àïìu giûä nguyïn chûác.

Triïìu thêìn tuy khöng ai phaãn àöëi nhûng ñt ai khêm phuåc. Riïng coá Ung Lêîm, trûúác kia vò coá töåi daânh ài trûúác vúái Vö Tri

nïn nay cuái laåy xin löîi, coân Cao Quöëc laâ ngûúâi coá thên thïë nhêët taåi triïìu, caáo bõnh khöng vaâo chêìu.

Page 176: Dong chu-liet-quoc

PHUÂNG MÖÅNG LONG 176

http://ebooks.vdcmedia.com

Vö Tri lïn ngöi àûúåc mêëy höm, thò Quaãn Chñ Phuã khuyïn Vö Tri nïn treo baãng cêìu ngûúâi hiïìn ra giuáp nûúác, laåi tiïën cûã ngûúâi chaáu hoå cuãa mònh laâ Quaãn Di Ngö, yïu cêìu Vö Tri thu duång àïí chung lo viïåc triïìu chñnh.

Page 177: Dong chu-liet-quoc

ÀÖNG CHU LIÏÅT QUÖËC 177

http://ebooks.vdcmedia.com

HÖÌI 12

TRAÁI LÏÅNH, CHU THIÏN TÛÃ NÖÍI XUNG GÙÅP MA, TÏÌ TÛÚNG CÖNG HOAÃNG HÖËT

Cöng chuáa Vûúng Cú tûâ luác vïì vúái Tïì Tuyïn Cöng loâng sêìu khön xiïët. Vûúng Cú vöën laâ möåt ngûúâi thöng minh, tïì chónh nay gùåp taánh nïët Tïì Tûúng Cöng loâng àaä bêët bònh, laåi biïët àûúåc cêu chuyïån naâng Vùn Khûúng nïn buöìn baä maâ thoå bïånh, chùèng bao lêu tûâ trêìn.

Tûâ ngaây Vûúng Cú thaác röìi, Tïì Tûúng Cöng khöng coân kiïng nïí ai nûäa, hïî luác naâo nhúá Vùn Khûúng thò giaã ài sùn bùæn núi àêët Chûúác röìi sai ngûúâi àïën Chuác Khêu rûúác Vùn Khûúng àïën àoá maâ vui vêìy. Tuy nhiïn, laåi súå Löî Trang Cöng hay àûúåc maâ sanh sûå, beân lêëy viïåc binh àao ra hùm doåa.

Tïì Tûúng Cöng cêët binh sang àaánh nûúác Kyã lêëy ba thaânh úã àêët Bònh, àêët Tû vaâ àêët Ngö, röìi keáo thùèng àïën Hïì thaânh kïu Kyã Hêìu baão rùçng:

- Nïëu muöën cho nûúác Kyã coân, phaãi àêìu haâng lêåp tûác.

Kyá Hêìu àau àúán than thêìm: - Tïì laâ möåt nûúác cûåu thuâ, leä naâo ta laåi quïn lêëy thuâ maâ cêìu an

sao! Nghô röìi beân khiïën vúå laâ Baá Cú, con gaái Löî Huïå Cöng viïët thû

vïì nûúác cêìu cûáu viïån binh. Tïì Tûúng Cöng hay àûúåc tin êëy, doåa rùçng:

- Nûúác naâo àem binh cûáu nûúác Kyã, nûúác àoá seä bõ quên Tïì keáo àïën taân phaá ngay.

Löî Hêìu nghe noái cuäng súå, cho sûá sang nûúác Trõnh yïu cêìu nûúác Trõnh hoåp binh vúái mònh cûáu nûúác Kyã.

Nhûng, Trõnh Nghi vò súå Trõnh Àöåt àem binh tûâ àêët Lõch vïì cûúáp ngöi nïn tûâ chöëi viïåc húåp taác.

Löî Trang Cöng thêëy mònh cö thïë khöng daám xuêët quên.

Page 178: Dong chu-liet-quoc

PHUÂNG MÖÅNG LONG 178

http://ebooks.vdcmedia.com

Coân vua nûúác Kyã thêëy khöng ai cûáu viïån, beân giao quyïìn laåi cho em laâ Doanh Quyá, röìi boä tröën ra nûúác ngoaâi.

Doanh Quyá hoåp triïìu thêìn baân rùçng: - Bêy giúâ chó coá hai viïåc, möåt laâ liïìu chïët giûä nûúác, hai laâ àêìu

laâng àïí baão vïå sinh linh. Vêåy ta nïn theo àaâng naâo? Caác quan àïìu noái: - Nay nûúác Kyã bõ cö thïë, dêìu coá hy sinh àïën àêu, cuöëi cuâng

cuäng chõu thaãm baåi chi bùçng àêìu haâng àïí cûáu vúát maång dên vaâ giûä gòn tön miïëu cuãa tiïn quên.

Doanh Quyá theo lúâi, viïët thû sai sûá dêng cho Tïì Tûúng Cöng, cuâng naåp caác söí saách dinh àiïìn, cêìu xin àêìu haâng.

Tïì Tûúng Cöng chêëp thuêån, cho Doanh Quyá àûúåc thêu thuïë ba mûúi böå trong nûúác àïí phuång thúâ tön miïëu.

Vúå vua Kyã laâ Baá Cú, buöìn baä nhuöëm bõnh röìi chïët.

Tïì Tûúng Cöng an taáng rêët troång thïí, muåc àñch àïí mua loâng nûúác Löî.

Trong thúâi gian àoá, taåi nûúác Súä, vua Huâng Thöng lïn kïë võ, tûå xûng vûúng hiïåu laâ Súä Voä vûúng, traách Tuây khöng àïën chêìu mònh nïn cûã binh sang àaánh. Song ài múái nûäa àûúâng mang bõnh maâ thaác.

Quan Lõnh Doaän laâ Àêëu Kyâ, Maåc ngao vaâ Khuêët Troång giêëu nhem viïåc êëy khöng phaát tang, keáo quên thùèng àïën vêy thaânh cuãa Tuây.

Tuây hêìu súå sïåt, xin cêìu hoâa. Khuêët Troång thay mùåt àûáng ra laâm lïî chiïu an röìi keáo binh vïì

nûúác, tön con Huâng Thöng laâ Huâng Xi lïn nöëi ngöi, lêëy Vûúng Hiïåu laâ Súã Vùn Vûúng.

Coân Tïì Tûúng Cöng sau khi thùæng àûúåc nûúác Kyã keáo quên vïì ngang àêët Chuác Khêu, rûúác naâng Vùn Khûúng qua àêët Chûúác àïí vui cêu tònh tûå. Naâo tiïåc naâo tuâng, àúân ca haát xûúáng vui say ngaây àïm trong hoan-laåc.

Tïì Tûúng Cöng laåi khiïën Vùn Khûúng viïët thû múâi Löî Trang Cöng àïën àoá àïí phoá höåi.

Page 179: Dong chu-liet-quoc

ÀÖNG CHU LIÏÅT QUÖËC 179

http://ebooks.vdcmedia.com

Löî Trang Cöng vöën súå oai Tïì, laåi khöng daám traái lúâi meå, nïn vöåi àïën àêët Chûúác maâ ra mùæt Vùn Khûúng.

Vùn Khûúng khiïën Löî Trang Cöng, theo lïî cêåu chaáu ra mùæt Tïì Tûúng Cöng vaâ taå ún Tïì Tûúng Cöng viïåc chön cêët Baá Cú.

Löî Trang Cöng khöng vui, nhûng phaãi tuên lúâi meå. Tïì Tûúng Cöng rêët àeåp daå, baây tiïåc àaäi àùçng, say sûa tûúãng

nhû trúâi nghiïng àêët ngûãa. Vùn Khûúng nghe Tïì Tûúng Cöng múái sinh àûúåc möåt gaái beân

noái vúái Löî Trang Cöng: - Con chûa àõnh ngûúâi nöåi-chuã, maâ cêåu con vûâa sanh àùång möåt

gaái, meå tûúãng àoá cuäng laâ dõp may, con nïn àñnh ûúác ài. Löî Trang Cöng nhòn meå, ngú ngaác, noái: - Con àaä chûâng naây tuöíi, coân con gaái cuãa cêåu múái sanh, leä naâo

àñnh viïåc hön nhên.

Vùn Khûúng giêån dûä noái: - Con khöng muöën gêìn guäi vúái hoå ngoaåi sao? Löî Trang Cöng thûa: - Thûa meå, con àêu coá yá êëy, song tuöíi taác caách biïåt rêët khoá

loâng laâm caái chuyïån àoá àûúåc! Vùn Khûúng noái: - Cûá àúåi àïën hai mûúi nùm nûäa seä cûúái khöng àûúåc sao? Löî Trang Cöng nñn lùång khöng daám caäi. Tïì Tûúng Cöng cuäng nïî lúâi, hai àaâng cuâng nhau uöëng ly rûúåu

hûáa heån cuöåc hön nhên êëy. Àaä cêåu ruöåt maâ laåi laâ cha vúå nûäa thò coân gò thên thiïët bùçng!

Coá leä vò thïë maâ Tïì vaâ Löî caâng thùæt chùåt möëi dêy thên mêåt hún trûúác!

Ngaây kia, Löî Trang Cöng cuâng Tïì Tûúng Cöng ruã nhau ài sùn bùæn.

Löî Trang Cöng coá taâi thiïån-xaå, bùæn mûúâi phaát truáng caã mûúâi, ai naây àïìu khêm phuåc, riïng Tïì Tûúng Cöng laåi caâng àeåp loâng hún.

Page 180: Dong chu-liet-quoc

PHUÂNG MÖÅNG LONG 180

http://ebooks.vdcmedia.com

Trong àaám quên sô, ngoaâi nhûäng lúâi têëm tùæc ngúåi khen laåi coân coá caã lúâi chêm biïëm nûäa.

Hoå thò thaâo: - Chaâng rïí húâ cuãa Chuáa cöng ta àoá. Löî Trang Cöng lêëy laâm höí theån, truyïìn bùæt nhûäng ngûúâi àaä

thöët ra lúâi noái vö lïî êëy àem cheám. Nhûng Tïì Tûúng Cöng vêîn thaãn-nhiïn khöng traách cûá. Tûâ êëy Vùn Khûúng khöng kiïng nïí nûäa, thûúâng thûúâng úã

chung vúái Tïì Tûúng Cöng, khi thò àêët nhau úã àêët Phong, khi thò gùåp nhau núi àêët Cöëc, coá luác laåi vïì Tïì-àö maâ vui vúái Tïì Tûúng Cöng àïën saáu baãy ngaây liïìn röìi múái trúã vïì àêët Chûúác.

Möåt höm Tïì Tûúng Cöng úã àêët Chûúác vïì xaãy thêëy Vïå Soác ra àoán tiïëp vaâ nhùæc laåi lúâi hûáa trûúác kia.

Vïå Soác noái:

- Trûúác kia Chuáa cöng coá hûáa seä cûã binh àaánh Vïå giuáp cho töi phuåc-nghiïåp, tûâ êëy àïën nay viïåc chûa thaânh.

Tïì Tûúng Cöng noái: - Súã dô ta chûa àaánh Vïå vò Kiïìm Mêu laâ phoâ-maä cuãa Vua Chu.

Nay naâng Vûúng Cú àaä thaác, ta khöng coân e ngaåi gò nûäa. Tuy-nhiïn muöën àaánh Vïå, phaãi hiïåp binh vúái chû hêìu thò múái thùæng nöîi. Chaáu phaãi chúâ àúåi ñt höm àaä.

Vïå Soác taå ún lui ra. Caách vaâi ngaây sau Tïì Tûúng Cöng laâm möåt túâ hõch, sai sûá

àïírr qua caác nûúác Löî, Töëng, Trêìn vaâ Saái heån húåp binh àaánh Vïå Kiïìm Mêu àïí àûa Vïå Soác vïì nûúác phuåc nghiïåp.

Túâ hõch nhû sau: Nûúác Vïå khöng may bõ boån nghõch thêìn Tiïët vaâ Chûác taác loaån,

phïë vua naây, lêåp vua khaác, Vïå Huïå Cöng (Vïå Soác) phaãi boã chaåy êín traánh núi nûúác töi àaä baãy nùm trúâi. Leä ra phaãi trûâng phaåt àïí baão Vïå Cöng bònh, song lêu nay nûúác töi bêån nhiïìu cöng viïåc chûa tñnh àùång. Laåi nghô rùçng àïí lêu ngaây bêët tiïån, nïn nay töi nguyïån àem hïët binh lûåc nûúác Tïì hiïåp cuâng quyá-quöëc giuáp cho Vïå Soác hûng binh vêën töåi keã tùåc loaân. Àûúåc quyá-quöëc tûúãng àïën thêåt lêëy laâm may mùæn.

Page 181: Dong chu-liet-quoc

ÀÖNG CHU LIÏÅT QUÖËC 181

http://ebooks.vdcmedia.com

Nhêån àûúåc túâ hõch êëy böën nûúác àïìu hûng binh. Riïng Tïì Tûúng Cöng àem nùm trùm cöî xe, cuâng vúái Vïå Soác

keáo thùèng àïën biïn giúái nûúác Vïå. Vïå Kiïìm Mêu hay tin, loâng lo lùæng, cho àoâi Cöng tûã Tiïët vaâ

Cöng tûã Chûác vaâo thûúng nghõ. Cöng tûã Chûác noái: - Nay binh nùm nûúác àöìng keáo binh àïën möåt lûúåt, nûúác Vïå ta

khöng taâi naâo àuã sûác caãn ngùn, xin Chuáa cöng cho ngûúâi sang cêìu cûáu vúái vua nhaâ Chu múái àûúåc.

Vïå Kiïìm Mêu y lúâi, viïët túâ caáo-cêëp sai quan Àaåi phu Ninh Quyá vaâo triïìu Chu cêìu cûáu.

Chu Trang Vûúng xem vùn biïíu röìi hoãi caác quan: - Ai daám thay mùåt trêîm àem binh cûáu nûúác Vïå chùng? Chu cöng Hùæc Kiïn quyâ têu: -Têu Bïå haå, tûâ khi nhaâ Chu thua Trõnh, loâng quên giaãi-àaãi

nay nïëu ài chinh phaåt e khoá thùæng. Vaã laåi, caác chû hêìu lêëy cúá lêåp laåi Chuáa Trõnh laâ danh chaánh ngön thuêån. Maâ àaä danh chaánh ngön thuêån thò binh ùæt maånh, ta khoá thùæng nöíi.

Quaách cöng Kyå Phuã cuäng cho lúâi noái àoá laâ phaãi. Böîng coá möåt ngûúâi bûúác ra têu:

- Lúâi noái cuãa hai öng khöng àuáng. Nïëu noái rùçng binh caác chû hêìu maånh hún binh cuãa triïìu thò coá lyá. Nhûng nïëu cho viïåc lêåp Chuáa Trõnh laåi laâ danh chaánh ngön thuêån thò thêåt quaã àaä lêìm.

Caác quan xem laåi, ngûúâi êëy laâ Tûã Àöåt, àang laâm chûác Haå-sô. Chu cöng Hùæc Kiïn quùæc mùæt nhòn Tûã Àöåt, hoãi: - Möåt nûúác chû hêìu bõ tiïëm ngöi, caác nûúác khaác àem binh túái

cûáu, thïë maâ khöng danh chaánh ngön thuêån û. Tûã Àöåt noái: - Viïåc lêåp Kiïìm Mêu lïn ngöi Trõnh àaä coá Vûúng-maång thò sao

goåi laâ tiïëm-võ? Vûúng-maång maâ khöng kïí, laåi lêëy viïåc chû hêìu naây lêåp chû hêìu kia maâ cho laâ thuêån sao?

Quaách cöng Kyå Phuã noái:

Page 182: Dong chu-liet-quoc

PHUÂNG MÖÅNG LONG 182

http://ebooks.vdcmedia.com

- Àûâng noái àïën thuêån nghõch gò caã, viïåc binh-gia phaãi cùn-cûá vaâo sûác maånh. Caái maånh bao giúâ cuäng coá hïî lyá maâ coá lyá tûác laâ leã phaãi röìi.

Tûã Àöåt noái: - Lyá leä vaâ sûác maånh laâ hai viïåc khaác nhau. Maånh yïëu laâ taåi

sûác coân hún thua laâ taåi lyá. Nïëu boã lyá maâ vêîn nïn viïåc ùæt thiïn haå phaãi àaão-àiïn khöng coân möåt ai theo leä phaãi nûäa.

Chu cöng Hùæc Kiïn àoã mùåt noái:

- ÊËy vêåy nïëu àem binh cûáu Vïå, ngûúi coá daám gaánh vaác viïåc êëy chùng?

Tûã Àöåt noái: - Cûá lêëy lyá maâ noái thò töi seä thùæng vò töi seä àem lyá leä cuãa töi

maâ khuyïën duå caác chû hêìu. Möåt khi caác chû hêìu àaä nhòn nhêån leã phaãi thò gûúm giaáo khöng coân laâ vêåt àaáng súå nûäa.

Caác quan nghe Tûã Àöåt lyá leä nhû vêåy ai nêëy àïìu muöën thûã-thaách taâi nùng, nïn têu vúái vua cho pheáp Tûã Àöåt àûúåc hûng binh cûáu Vïå.

Chu Trang Vûúng nhêåm lúâi, khiïën Ninh Quyá vïì baáo vúái Vïå hêìu trûúác.

Àoaån, truyïìn cho Quaách cöng Kyå Phuã phaát cho Tûã Àöåt ba muön binh roâng.

Chu cöng Hùæc Kiïn àaä coá yá gheát Tûã Àöåt nïn chó phaát coá hai trùm cöî binh xa maâ thöi.

Tûã Àöåt ngaåc nhiïn hoãi: - Sao ngaâi laåi phaát quên cho töi ñt nhû vêåy? Chu cöng Hùæc Kiïn noái: - Nïëu ngûúi duâng sûác maånh maâ thùæng giùåc thò ta seä phaát binh

nhiïìu, nhûng nay ngûúi chó duâng lyá-leä àïí thùæng giùåc thò cêìn chi àïën quên sô cho àöng?

Tûã Àöåt laâm thinh, qua nhaâ Thaái miïëu laåy taå röìi keáo binh ra ài.

Luác êëy binh cuãa nùm nûúác Chû hêìu àaä àïën vêy àaánh nûúác Vïå àöng ngheåt.

Page 183: Dong chu-liet-quoc

ÀÖNG CHU LIÏÅT QUÖËC 183

http://ebooks.vdcmedia.com

Cöng tûã Tiïët vaâ Cöng tûã Chûác khöng daám chöëng cûå chó thuã thaânh chúâ cûáu binh àïën.

Nhûng thaãm thay! Tûã Àöåt àïën vúái möåt toaán binh quaá ñt, ngûúâi lao maä liïåt, xe cöå ngûãa nghiïng nhû möåt nhoám taân quên vûâa thêët trêån.

Tûã Àöåt múái túái, chûa kõp àoáng traåi, binh cuãa nùm nûúác àaä aáp laåi àaánh nhêìu möåt trêån, quên sô chaåy taán loaån, khöng kõp thöët ra nûäa lúâi.

Túã-Àöåt ngûúác mùåt lïn trúâi than: - Ta vêng maång Thiïn tûã àïën àêy dêìu coá thaác cuäng àûúåc laâm

con ma trung nghôa. Noái röìi, liïìu chïët vung àao giïët àùång hún mûúâi ngûúâi röìi múái

tûå vêån. Quên sô trong thaânh Vïå thêëy binh thiïn triïìu bõ thua, lúáp tûã

trêån, lúáp boã tröën, hoaãng höët múã cûãa thaânh maâ chaåy. Caác nûúác chû hêìu àöëc quên traân vaâo. Cöng tûã Tiïët vaâ Cöng tûã Chûác cuâng Ninh Quyá thu goáp taân

quên, phoâ Kiïìm Mêu chaåy tröën. Nhûng vûâa loåt qua khoãi voâng vêy thûá nhûát thò bõ àõch quên

bùæt laåi. Duy coá Ninh Quyá lanh trñ, cúãi boä xiïm giaáp, löån vaâo àaám quên

Tïì thoaát ra khoãi thaânh chaåy qua nûúác Têìn laánh naån. Chiïën trêån vûâa tan, caác chû hêìu àûa Vïå Soác vaâo thaânh, dêîn

Kiïìm Mêu, Cöng tûã Tiïët vaâ Cöng tûã Chûác vaâo naåp. Tïì Tûúng Cöng sai àao phuã-thuã dêîn Tiïët vaâ Chûác ra cheám

àêìu, coân Kiïìm Mêu vò nghô tònh anh em baån rïí, nïn boä vaâo tuâ xa sai ngûúâi àem vïì naåp cho vua nhaâ Chu.

Vïå Soác lïn tûác võ, lêëy hiïåu cuä laâ Vïå Huïå Cöng röìi àem vaâng baåc chêu baáu trong kho naåp cho Tïì àïí àïën ún.

Tïì Tûúng Cöng noái: - Bùæt àùång Kiïìm Mêu laâ cöng cuãa Löî Hêìu, vêåy nûúác Löî phaãi

liïång thiïn-lnïíu chl cho Thiïn tûã nhaâ Chu àûúåc hûúáng cöng àêìu.

Noái röìi chia hai cuãa êëy cho Löî, laåi khiïën Vïå hêìu thu goáp caác baáu vêåt khaác thûúãng cho Töëng, Trêìn, Saái.

Page 184: Dong chu-liet-quoc

PHUÂNG MÖÅNG LONG 184

http://ebooks.vdcmedia.com

Sau khi múã tiïåc àaäi àùçng, caác chû hêìu lêìn lûúåt keáo quên vïì. Tïì tûúng Cöng vïì àïën Kinh Àö loâng rêët lo lùæng. Buång baão daå:

Thùæng Kiïìm Mêu thò chùèng noái laâm chi, nay laåi thùæng caã binh thiïn triïìu laâ àiïìu àaáng ngaåi. Vua Chu ùæt cûã binh sang vêën töåi, ta nïn àïì phoâng trûúác thò hún.

Nghô röìi liïìn sai Liïn Xûáng laâm Chaánh-tûúáng Quaãn Chñ Phuã laâm Phoá tûúáng àem binh ra àöìn truá núi àêët Quyá-chêu àïí trêën giûä mùåt Àöng-Nam.

Hai tûúáng vêng lïånh, kiïím-àiïím binh maä keáo ài. Nhûng trong lûác baái biïåt, hai tûúáng têu vúái Tïì Tûúng Cöng: - Têu Chuáa cöng, viïåc àöìn truá núi biïn aãi laâ möåt cöng lao cûåc

nhoåc cêìn phaãi coá haån kyâ àïí quên sô khöëi naãn loâng vò buöìn chaán. Tïì Tûúng Cöng àang ngöìi ùn dûa hêëu, nghe têu, àaáp vöåi: - Àïën muâa dûa hêëu nùm sau ta seä cho ngûúâi ra thay.

Hai tûúáng cuái laåy giaä tûâ. Thaáng ngaây thùæm thoaát tröi, tröi trïn sûå mong chúâ cuãa àoaân

lñnh xa nhaâ, göëi tuyïët maân sûúng, núi chöën biïn cûúng laånh leão. Röìi, muâa dûa àïën, àoaân quên biïn khu khoùæc khoaãi mú ûúác

àûúåc höìi hûúng, maâ tin vua biïìn biïåt khöng thêëy àïën. Hai tûúáng Liïn Xûáng vaâ Quaãn Chñ Phuã cho ngûúâi vïì Kinh Àö

do thaám. Quên vïì baáo: - Chuáa cöng úã núi Cöëc Thaânh vui riïng vúái naâng Vùn Khûúng

àaä möåt thaáng nay chûa vïì triïìu. Liïn Xûáng nghe baáo nöíi giêån, noái: - Vûúng Cú àaä thaác, leä thò em gaái ta laâ Liïn Thõ àùång laâm phu

nhên, nhûng hön quên vö àaåo, àaä khöng àoaái tûúãng maâ laåi coân tiïëp tuåc viïåc dêm loaån vúái Vùn Khûúng, thêåt laâ quaá lùæm. Thên ta cûåc nhoåc àöìn truá núi biïn thuây biïët bao giúâ múái àûúåc vïì triïìu?

Quaãn Chñ Phuã noái: - Chuáa cöng àaä hûáa vúái ta, àïën muâa dûa hêëu cho ngûúâi àïën

thay, vêåy ta laâm súá vïì triïìu nhùæc laåi. Nïëu Chuáa cöng boã qua, chûâng êëy loâng quên sanh oaán, ta seä tuây cú ûáng biïën.

Page 185: Dong chu-liet-quoc

ÀÖNG CHU LIÏÅT QUÖËC 185

http://ebooks.vdcmedia.com

Liïn Xûáng khen phaãi, sai ngûúâi àem súá vïì Kinh trònh têëu. Tïì Tûúng Cöng xem súá, nöíi giêån mùæng lúán: - Viïåc binh dúâi àöíi laâ quyïìn cuãa ta, cúá sao laåi àûúåc xin? Noái röìi ra lïånh cho ngûúâi dêng súá trúã vïì noái laåi vúái hai tûúáng

chúâ àïën muâa dûa nùm sau nûäa seä àõnh liïåu.

Liïn Xûáng àûúåc tin, mùåt giêån hêìm hêìm, noái vúái Quaãn Chñ Phuã:

- Hön quên vö àaåo àaä khöng giûä lúâi hûáa, ta haá laåi àem thên trung thaânh vúái keã thêët tñn sao. YÁ ta muöën thñ quên lêåp vua khaác, tûúáng cöng liïåu leä naâo?

Quaãn Chñ Phuã noái: - Nïëu muöën thñ Tïì Tûúng Cöng trûúác hïët phaãi àõnh ngûúâi thay

thïë. Cöng Tön Vö Tri laâ con cuãa Di Troång Niïn, thuöåc doâng thûá. Trong luác Tiïn quên coân söëng rêët mûåc yïu mïën Vö Tri. Tûâ ngaây Chuáa cöng lïn ngöi coá sûå xñch mñch, nïn àem loâng oaán gheát.

Liïn Xûáng hoãi: - Taåi sao coá sûå xñch mñch êëy? Quaãn Chñ Phuã noái: - Nguyïn trûúác kia Vö Tri úã trong cung hay caäi nhau vúái Tïì

Tûúng Cöng. Möåt höm Vö Tri nöíi giêån àaá Tïì Tûúng Cöng ngaä xuöëng ghïë. Laåi möåt höm noå, Vö Tri tranh vúái quan Àaåi phu Ung Lêîm ài trûúác nïn Tïì Tûúng Cöng rêët gheát. Töi xem yá Vö Tri muöën mûu loaån, ngùåt khöng ai giuáp sûác, nay ta viïët thû vïì nhúâ Vö Tri laâm nöåi ûáng thò viïåc caã ùæt nïn.

Liïn Xûáng noái: - Thïë thò nïn thûâa cú höåi naâo maâ thûåc hiïån yá àõnh. Quaãn Chñ Phuâ noái: - Tïì Tûúng Cöng laâ ngûúâi gioãi binh phaáp, nhûng tñnh laåi ûa

sùn bùæn, vêåy phaãi duå coåp ra khoãi hang thò múái trõ nöíi. Ta cûá chúâ dõp naâo Tïì Tûúng Cöng ra ngoaâi laâ haânh sûå.

Liïn Xûáng noái: - Em gaái töi laâ Liïn thõ, bõ thêët suãng, lêu nay cuäng rêët oaán

gheát Tïì Tûúng Cöng, bêy giúâ viïët thû dùån Vö Tri tû thöng vúái Liïn

Page 186: Dong chu-liet-quoc

PHUÂNG MÖÅNG LONG 186

http://ebooks.vdcmedia.com

Thõ, luác naâo Tïì Tûúng Cöng ài sùn bùæn phaãi lêåp tûác cho chuáng ta biïët.

Quaãn Chñ Phuã khen phaãi beân viïët thû sai ngûúâi àem àïën cho Vö Tri.

Thû êëy nhû vêìy: Tiïn quên ngaây trûúác rêët yïu mïën Cöng Tön, thïë maâ nay Tïì

Tûúng Cöng yã mònh quyïìn theo khöng kïí mònh anh em töåc hoå. Vaã laåi, Tïì Tûúng Cöng laåi laâ möåt hön quên dêm loaån, trong boã bï viïåc triïìu chñnh, ngoaâi khöng nghô àïën lûúng dên. Chuáng töi ài àöìn truá suöët caã nùm àaä khöng ngoá ngaâng àïën laåi coân traách cûá. Loâng quên rêët oaán hêån muöën khúãi loaån, ngùåt chûa coá dõp. Nïëu nay Cöng Tön àöìng loâng vúái chuáng töi phïë boã hön quên, thêåt laâ möåt dõp töët. Trong cung laåi coá Liïn Thõ, coá thïí giuáp Cöng Tön laâm nöåi ûáng àûúåc. Xin chúá boã qua.

Cöng Tön Vö Tri àûúåc thû, loâng mûâng khêëp khúãi, vöåi viïët thû phuác àaáp:

Loâng trúâi àaä chaán gheát hön quên nïn múái xui tûúáng quên nghô àïën viïåc êëy. Töi xin thaânh têm hiïåp lûåc, vaâ luác naâo coá dõp, seä tin cho tûúáng quên hay.

Àoaån Vö Tri cho ngûúâi vaâo cung baân tñnh vúái Liïn Thõ, laåi hûáa vúái Liïn Thõ rùçng: Nïëu chiïëm àûúåc ngai vaâng seä lêëy Liïn Thõ laâm phu nhên.

Liïn Thõ mûâng lùæm.

Muâa àöng nùm êëy, Tïì Tûúng Cöng sùæp àùåt àïën nuái Böëi Kyâ núi àêët Cö Phêìn àïí sùn bùæn.

Liïn Thõ hay tin, sai ngûúâi noái laåi vúái Cöng Tön Vö Tri. Cöng Tön Vö Tri liïìn viïët möåt mêåt thû, àûa ra biïn giúái cho

Liïn Xûáng heån ngaây khúãi sûå. Liïn Xûáng baân vúái Quaãn Chñ Phuâ:

- Hön quên ài sùn bùæn, trong nûúác khöng coá ai boån ta keáo binh vïì thùèng Tïì Àö maâ lêåp Cöng Tön lïn ngöi cho röìi.

Quaãn Chñ Phuã noái: - Tuy Tïì Tûúng Cöng laâ möåt hön quên dêm loaån, song coá liïn

kïët vúái caác chû hêìu, vaâ caác chû hêìu cuäng hïët loâng tûúng trúå. Nïëu àïí hön quên coân söëng, viïån binh nûúác ngoaâi vïì àaánh chuáng ta cûå

Page 187: Dong chu-liet-quoc

ÀÖNG CHU LIÏÅT QUÖËC 187

http://ebooks.vdcmedia.com

sao laåi. Chi bùçng phuåc binh maâ giïët quaách ài, röìi sau seä tön Vö Tri lïn cuäng chùèng muöån.

Hai tûúáng baân baåc xong, keáo binh sang àêët Cö Phêìn phuåc sùén. Chó mêëy ngaây sau, Tïì Tûúng Cöng sùæm sûãa xe giaá, dêîn àoaân

ngûå lêm quên cuâng hai viïn cêån tûúáng laâ Thaåch Chi Phên Nhû vaâ Maånh Dûúng theo hêìu, cuâng nhau àïën nuái Böëi Kyâ.

Caånh nuái Böëi Kyâ rêët àeåp, coá khe, coá suöëi hai bïn àaá dûång chêåp chöìng, rûâng cêy rêåm raåp.

Tïì Tûúng Cöng truyïìn àöët lûãa úã hai bïn ven rûâng àïí döìn caác muöng thuá vaâo giûäa maâ sùn bùæn.

Lûãa chaáy rêìn rêìn, gioá reo vi vuát, nhûäng loaâi àiïíu thuá súå lûãa bay nhaãy taán loaån.

Vua töi àûúåc möåt dõp tröí taâi xaå kñch. Böîng tûâ núi ven rûâng möåt con quaái vêåt xuêët hiïån, hònh dung

kyâ dõ, to bùçng con trêu, nûäa giöëng coåp nûäa giöëng heo, chaåy àïën trûúác mùåt Tïì Tûúng Cöng röìi dûâng laåi.

Tïì Tûúng Cöng quay laåi, goåi Maånh Dûúng baão: - Ngûúi haäy bùæn con quaái vêåt àoá cho ta. Maånh Dûúng, tay ruát tïn, mùæt nhòn chùm chùm con quaái vêåt

àoá, röìi noái to: - Têu Chuáa cöng con quaái vêåt naây giöëng Cöng tûã Baânh Sinh

quaá! Tïì Tûúng Cöng noái: - Baânh Sinh àaä chïët, sao coân daám àïën àêy phaåm giaá. Noái röìi giêåt lêëy cung tïn, bùæn möåt muäi. Quaái vêåt kia neá tïn.

Tïì Tûúng Cöng bùæn luön ba phaát maâ vêîn khöng truáng. Böîng quaái vêåt àûáng dêåy, ài hai chên nhû ngûúâi, laåi khoác loác

rêët thï thaãm. Tïì Tûúng Cöng caã ngûúâi rúãn öëc, teá nhaâo xuöëng xe, trúåt chên

rúi ra möåt chiïëc giaây. Quaái vêåt chaåy àïën tha chiïëc giaây biïën mêët.

Page 188: Dong chu-liet-quoc

PHUÂNG MÖÅNG LONG 188

http://ebooks.vdcmedia.com

Keã taã hûäu vöåi chaåy àïën àúä Tïì Tûúng Cöng lïn xe, röìi phoâ vïì ly cung núi Cö Phêìn an nghó.

Àïm êëy, Tïì Tûúng Cöng loâng noáng nhû àöët, khöng laâm sao nguã àûúåc, laåi bõ trùåc chên, àau nhûác vö cuâng, múái baão Maånh Dûúng àúã mònh ài laåi trong phoâng cho thû thaã.

Nhòn laåi, thêëy mêët möåt chiïëc giaây, Tïì Tûúng Cöng cho àoâi Àöì Nhên Phñ laâ keã hêìu cêån vaâo, hoãi:

- Sao giaây ta chó coân möåt chiïëc thïë naây?

Àöì Nhên Phñ têu: - Têu Chuáa cöng, luác Chuáa cöng bõ teá, chiïëc giaây vùng ra, con

quaái vêåt ngoaåm lêëy tha ài mêët. Tïì Tûúng Cöng caã giêån heát: - Ngûúi giûä viïåc y quan, thïë maâ àïí con quaái vêåt àoá tha mêët

chiïëc giaây cuãa ta, maâ ngûúi vêîn coân söëng sao?

Noái xong ruát roi da àaánh böí vaâo lûng Àöì Nhên Phñ. Àaánh àïën maáu chaãy dêìm dïì múái chõu thöi. Àöì Nhên Phñ vûâa khoác loác, vûâa bûúác ra cûãa. Böîng gùåp Liïn Xûáng ài vúái hai ngûúâi tuây tuâng àïën àoá maâ

thaám thñnh. Thêëy Àöì Nhên Phñ, Liïn Xûáng liïìn thöåp ngûåc, hoãi: - Hön quên hiïån giúâ úã àêu? Àöì Nhên Phñ ngaåc nhiïn khöng hiïíu Liïn Xûáng àang trêën núi

biïn thuây, sao laåi àïën àêy taác loaån, beân hoãi: - Sao tûúáng quên laåi àïën àêy vaâ coá yá gò àoá? Liïn Xûáng noái: - Ta quyïët giïët àûáa hön quên àïí àem laåi haånh phuác cho baá

taánh. Ngûúi àûâng coá nhiïìu lúâi, haäy noái mau. Liïn Xûáng vûâa noái, vûâa giú àao muöën cheám. Àöì Nhên Phñ caã súå noái:

- Töi vûâa bõ hön quên àaánh möåt trêån, thõt coân sûng, maáu coân chaãy àêy. Xin tûúáng quên tha chïët cho töi àïí töi laâm nöåi ûáng cho.

Page 189: Dong chu-liet-quoc

ÀÖNG CHU LIÏÅT QUÖËC 189

http://ebooks.vdcmedia.com

Liïn Xûáng xem laåi thêëy Àöì Nhên Phñ aáo quêìn lem luöëc nhûäng vïåt maáu, múái tin lúâi, vaâ dùån:

- Haäy vaâo xem hön quên nguã úã àêu, röìi ra baáo vúái ta lêåp tûác. Noái xong, quay laåi goåi Quaãn Chñ Phuã baão dêîn quên sô thùèng

vaâo ly cung. Àöì Nhên Phñ vaâo khoãi cûãa gùåp Thaåch Chi Phên Nhû liïìn kïí

laåi chuyïån Liïn Xûáng khúãi loaån. Hai ngûúâi dùæt nhau àïën baáo cho Tïì Tûúng Cöng hay. Tïì Tûúng Cöng caã súå, chûa biïët tñnh leä naâo, Àöì Nhên Phñ têu: - Viïåc àaä quaá gêëp, xin Chuáa cöng cho möåt ngûúâi giaã Chuáa

cöng, liïìu chïët thay maång nùçm trïn giûúâng, coân Chuáa cöng lo êín nuáp sau cûãa, may coá cú höåi thoaát naån.

Maånh Dûúng noái: - Töi mang ún Chuáa cöng rêët troång, nay nguyïån liïìu mònh

chïët thïë. Noái röìi treâo lïn giûúâng, nùçm ngoaãnh mùåt vaâo trong. Tïì Tûúng Cöng cúãi aáo cêím baâo khoaác lïn mònh Maånh Dûúng

röìi leãn ra phña sau maâ tröën. Thêëy Àöì Nhên Phñ khöng theo mònh, Tïì Tûúng Cöng hoãi: - Ngûúi khöng ài tröën sao? Àöì Nhên Phñ têu: - Töi phaãi hiïåp sûác vúái Thaåch Chi Phên Nhû àïí cûå àõch. Tïì Tûúng Cöng nhòn Àöì Nhên Phñ noái:

- Lûng cuãa ngûúi àau nhû thïë maâ khöng ngaåi sao? - Dêîu chïët coân chûa tiïëc thò caái àau àoá àêu àaáng keã. Tïì Tûúng Cöng than daâi: - Öi! Ngûúi quaã laâ àêëng trung thêìn, tiïëc rùçng ta àaä khöng coá

con mùæt nhêån xeát. Àöì Nhên Phñ baão Phên Nhû cêìm dao àûáng chêån núi cûãa. Luác êëy Liïn Xûáng cuäng vûâa phaá àûúåc cûãa ngoaâi, öì aåt bûúác vö. Àöì Nhên Phñ xöëc àïën toan cheám, nhûng Liïn Xûáng àaä leå tay

àêm möåt gûúm loâi ruöåt, nhaâo xuöëng àêët chïët ngay.

Page 190: Dong chu-liet-quoc

PHUÂNG MÖÅNG LONG 190

http://ebooks.vdcmedia.com

Phên Nhû thêëy vêåy nhaäy túái cuäng bõ Liïn Xûáng vúát cho möåt gûúm, àêìu lòa khoãi cöí.

Giïët xong hai viïn cêån vïå, Liïn Xûáng bûúác àïën bïn giûúâng nguã cuãa Tïì Tûúng Cöng, khöng thêëy boån cêån vïå àêu caã, chó thêëy möåt ngûúâi nùçm àùæp cêím baâo sau bûác maân thïu. Ngúä àoá laâ Tïì Tûúng Cöng, Liïn Xûáng liïìn vung gûúm cheám möåt nhaát, àêìu vùng ra khoãi göëi.

Liïn Xûáng lûúåm àêìu lïn xem, thêëy khöng rêu, biïët mònh àaä lêìm, vöåi khiïën quên luåc laåo khùæp núi.

Khi ra àïën phoâng sau, Liïn Xûáng bùæt gùåp möåt chiïëc giaây thïu boã núi cûãa hêåu. Chiïëc giaây êëy chñnh laâ chiïëc giaây maâ con quaái vêåt àaä tha ài. Vò vêåy ai cuäng tin laâ Cöng tûã Baânh Sinh baáo oaán.

Tröng thêëy chiïëc giaây, Liïn Xûáng nghi Tïì Tûúng Cöng nuáp àêu àêy vöåi phaá cûãa bûúác ra.

Quaã thêåt, luác àoá Tïì Tûúng Cöng àang nuáp úã xoá cûãa. Liïn Xûáng nùæm cöí, àeâ xuöëng àêët, heát lúán: - Hön quên dêm loaån! Mi khöng kïí àïën sûå nghiïåp Tiïn quên,

gêy nïn nhiïìu töåi aác, khiïën dên chuáng lêìm than khöí súã. Khöng nghe lúâi cha daåy khinh boã viïåc cöng êëy laâ bêët hiïëu, gian dêm vúái em gaái mònh, àoá laâ phi nghôa, bùæt ngûúâi ài àöìn thuá röìi sai ûúác, àoá laâ böåi tñn, cêåy sûác maånh, giïët oan moåi ngûúâi àoá laâ bêët nhên. Caã nhên nghôa, hiïëu, tñn àïìu phaåm phaãi, dêìu ta coá phên thêy mi laâm mêëy maãnh cuäng vêîn chûa àïìn àûúåc töåi.

Noái xong, chùåt Tïì Tûúng Cöng ra laâm hai khuác, röìi cuâng vúái Quaãn Chñ Phuã keáo quên trúã vïì Tïì àö.

Cöng Tön Vö Tri hay tin múã cûãa thaânh nghïnh tiïëp. Hai tûúáng vaâo thaânh tön Cöng Tön Vö Tri lïn kïë võ. Cöng Tön Vö Tri lêåp Liïn Thõ laâm phu nhên phong Liïn Xûáng

laâm Chaánh Khanh, Quaãn Chñ Phuã laâm aá khanh coân caác quan Àaåi phu àïìu giûä nguyïn chûác.

Triïìu thêìn tuy khöng ai phaãn àöëi nhûng ñt ai khêm phuåc. Riïng coá Ung Lêîm, trûúác kia vò coá töåi daânh ài trûúác vúái Vö Tri

nïn nay cuái laåy xin löîi, coân Cao Quöëc laâ ngûúâi coá thên thïë nhêët taåi triïìu, caáo bõnh khöng vaâo chêìu.

Page 191: Dong chu-liet-quoc

ÀÖNG CHU LIÏÅT QUÖËC 191

http://ebooks.vdcmedia.com

Vö Tri lïn ngöi àûúåc mêëy höm, thò Quaãn Chñ Phuã khuyïn Vö Tri nïn treo baãng cêìu ngûúâi hiïìn ra giuáp nûúác, laåi tiïën cûã ngûúâi chaáu hoå cuãa mònh laâ Quaãn Di Ngö, yïu cêìu Vö Tri thu duång àïí chung lo viïåc triïìu chñnh.

Page 192: Dong chu-liet-quoc

PHUÂNG MÖÅNG LONG 192

http://ebooks.vdcmedia.com

HÖÌI 13

GIÛÄ LÚÂI HÛÁA, THUÁC NHA TIÏËN QUAÃN TROÅNG LÊÅP MÛU CAO, TAÂO QUÚÁI THÙÆNG BINH TÏÌ

Thêëp Bùçng qua àïën nûúác Löî, vaâ dêng thû cho Löî Trang Cöng. Löî Trang Cöng vöåi vaä cho àoâi Thi Baá àïën, noái: Ngaây trûúác vò ta khöng nghe lúâi ngûúi nïn múái bõ thua, nay

binh lao maä liïåt, Tiïíu Baåch laåi coân sai Baão Thuác Nha àem quên àïën biïn giúái, àoâi naåp Cöng tûã Cuã nûäa. Nay chó coá hai àûúâng. Möåt laâ giïët Cöng tûã Cuã, hai laâ quyïët söëng chïët vúái Tïì möåt phen, yá khanh liïåu thïí naâo?

Thi Baá noái:

- Tiïíu Baåch múái lêåp lïn maâ àûúåc loâng quên mïën phuåc. Àaánh möåt trêån núi Kiïìu Thúâi, ta àaä thêëy roä Tiïíu Baåch taâi trñ hún Cöng tûã Cuã nhiïìu. Nïëu vò tònh maâ baão Vïå Cöng tûã Cuä, e nûúác Löî phaãi lêm nguy. Coân giïët Cöng tûã Cuã àïí baão vïå nûúác Löî, laåi töín thûúng àïën tònh nghôa. Hai viïåc rêët khoá tñnh.

Löî Trang Cöng suy nghô möåt luác röìi hoãi: - Khanh coá caách gò tñnh cho song toaân chùng? Thi Baá noái: - Àaânh phaãi hy sinh Cöng tûã Cuã vêåy. Löî Trang Cöng ûáa nûúác mùæt, ruöåt xoát nhû baâo. Luác bêëy giúâ Cöng tûã Cuã, Quaãn Di Ngö vaâ Thiïåu Höët àang úã taåi

Sanh Dêåu. Löî Trang Cöng sai Cöng tûã Yïën àem binh àïën giïët Cöng tûã Cuã

bùæt Quaãn Di Ngö vaâ Thiïåu Höët boã vaâo tuâ xa. Thiïåu Höët thêëy vêåy than rùçng: - Laâm con nïn vò cha meå maâ chïët, laâm töi nïn vò Chuáa maâ hy

sinh, êëy múái phaãi àaåo. Nay Cöng tûã Cuã àaä chïët thò Höët nêëy coân söëng maâ laâm chi.

Page 193: Dong chu-liet-quoc

ÀÖNG CHU LIÏÅT QUÖËC 193

http://ebooks.vdcmedia.com

Noái röìi àêåp àêìu vaâo möåt cêy cöåt maâ tûå vêån. Quaãn Di Ngö noái: - Nïëu Thiïåu Höët àaä liïìu chïët theo Chuáa, thò ta cuäng nïn vò

Chuáa maâ giûä thên naây laåi, àïí coá ngaây minh oan cho Chuáa ta. Noái röìi boá tay chõu troái maâ vaâo tuâ xa.

Cöng tûã Yïën giaãi Quaãn Di Ngö vïì triïìu. Thi Baá thêëy Quaãn Di Ngö liïìn têu vúái Löî Trang Cöng: - Cöng tûã Cuã àaä chïët, leä ra Quaãn Di Ngö phaãi vò Chuáa vaâ buöìn

rêìu, nhûng töi tröng sùæc mùåt cuãa va vêîn tûúi tónh nhû thûúâng, toã rùçng va khöng súå nûúác Tïì bùæt vïì giïët. Nïëu Tïì àaä khöng giïët ùæt duâng va, maâ va laâ möåt nhên taâi coá thïí àöì vûúng, àõnh baá àûúåc. Vêåy xin Chuáa Cöng lûu laåi maâ duâng.

Löî Trang Cöng noái Quaãn Di Ngö laâ keã thuâ cuãa Tiïíu Baåch, leä naâo Tiïíu Baåch laåi chõu duâng?

Thi Baá noái: - Möåt öng vua chñ lúán, biïët mûu àöì àaåi sûå seä khöng vò möåt tû

thuâ nhoã moån maâ giïët ài möåt nhên taâi. Nïëu Chuáa cöng khöng muöën duâng, xin àem giïët ài röìi traã xaác laåi cho Tïì múái khoãi lo vïì sau.

Löî Trang Cöng coân àang duå dûå, Thêìp Bùçng vöåi quyâ têu: - Quaãn Di Ngö trûúác kia àaä bùæn Chuáa cöng, Chuáa cöng töi

muöën tûå tay mònh giïët chïët múái haã loâng. Nay nïëu quñ quöëc àem giïët ài, röìi traã xaác laåi, ùæt Chuáa cöng töi seä khöng nguöi àûúåc giêån.

Löî Trang Cöng giïët Cöng tûã Cuã cöët laâm haâi loâng nûúác Tïì, nay sûá nûúác Tïì toã yá nhû thïë, nïn khöng daám giïët Quaãn Di Ngö, beân truyïìn àem Quaãn Di Ngö, giao cho sûá Tïì giaãi vïì nûúác.

Thêëp Bùçng laänh tuâ xa, röìi baái biïåt lui vïì. Ngöìi trong tuâ xa, Quaãn Di Ngö àoaán biïët àoá laâ mûu cuãa Baão

thuác Nha muöën cûáu mònh. Song laåi súå Thi Baá ùn nùn cho ngûúâi àuöíi theo bùæt giïët ài, nïn noáng loâng, muöën cho quên sô mau mau vûúåt qua khoãi biïn giúái Löî.

Quaãn Di Ngö beân àùåt ra baâi haát cho vui maâ quïn cûåc nhoåc, àïí ài cho mau.

Baâi haát nhû vêìy: Thûúng chim höìng höåc mùæc löìng

Page 194: Dong chu-liet-quoc

PHUÂNG MÖÅNG LONG 194

http://ebooks.vdcmedia.com

Ngoaâi kia baát ngaát chêåp chöîng nuái non Têëm loâng son Daå khöng moân Rûâng cêy coân àoá, chim caâng ûúác mong Maân vuä truå, thu phong man maác Kiïëp haãi höì, mêy baåc lûãng lú Löìng son cuãa kñn bêy giúâ Ngaây mai ai biïët maâ ngúâ ngaây mai.

Thûåc vêåy nhúâ baâi haát êëy maâ quên sô quïn caã mïåt nhoåc ài rêët mau khöng mêëy luác qua khoãi biïn giúái nûúác Löî.

Löî Trang Cöng sau khi àaâm luêån vúái Thi Baá, ùn nùn höìi hêån, vöåi sai Cöng Tûã Yïën àem quên àuöíi theo àïí bùæt Quaãn Di Ngö laåi, nhûng theo khöng kõp, àaânh phaãi trúã vïì.

Quaãn Di Ngö ngûúác mùåt lïn trúâi cûúâi lúán, noái: - Maång ta chùæc àùång söëng röìi. Khi ài túái àêët Àûúâng Phuå, Baão Thuác Nha àaä chúâ sùén núi àoá àïí

nghïnh tiïëp. Vûâa thêëy mùåt Quaãn Di Ngö, Thuác Nha mûâng rúä chaåy àïën múã

tuâ xa àûa Quaãn Di Ngö ra. Quaãn Di Ngö noái: - Chûa coá quên maång sao laåi múã tuâ xa. Baão Thuác Nha noái: - Khöng hïì chi, töi seä tiïën cûã öng vúái Tïì Hêìu. Öng àaä quïn lúâi

hûáa cuãa chuáng ta ngaây trûúác röìi sao? Quaãn Di Ngö noái: - Laâm sao maâ quïn àûúåc. Nhûng trûúác kia khaác, nay khaác. Töi

vúái Thiïåu Höët phoâ Cöng tûã Cuã maâ chùèng laâm nïn viïåc, laåi khöng troån tiïët laâm töi, coân mùåt muäi naâo daám chõu ún keã àõch!

Baão Thuác Nha noái: - Cêu chêëp nhûäng viïåc nhoã nhùåt khöng thïí thaânh danh àûúåc,

cuäng nhû khöng nhêîn nhuåc àûúåc nhûäng tiïëng xêëu nhoã nhen, chùèng bao giúâ laâm nïn àaåi sûå. Öng coá taâi trõ thiïn haå nhûng chûa

Page 195: Dong chu-liet-quoc

ÀÖNG CHU LIÏÅT QUÖËC 195

http://ebooks.vdcmedia.com

gùåp thúâi, coân chuáa töi laâ möåt ngûúâi àaåi lûúång, nhûng thiïëu ngûúâi giuáp. Nïëu öng khöng tõ hiïìm phoâ chuáa töi, chùèng khaác naâo nhû cêy nûúác gùåp nhau, dûång nïn nghiïåp baá, oai danh lûâng lêîy trong thiïn haå, àïí tiïëng muön àúâi, thêåt laâ quñ hoáa.

Quaãn Di Ngö laâm thinh nhû àang suy nghô àiïìu gò. Baão Thuác Nha múã troái, dùæt Quaãn Di Ngö vaâo nhaâ Cöng quaán

àaäi àùçng, röìi cêìm Quaãn Di Ngö úã laåi núi Àûúâng Phuå, möåt mònh trúã vïì triïìu ra mùæt Tïì Hoaân Cöng, têu rùçng:

- Töi vïì àêy àïí chia buöìn vaâ àöìng thúâi cuäng chia vui vúái Chuáa cöng.

Tïì Hoaân Cöng hoãi: - Coá viïåc gò buöìn, vui ta chûa hïì biïët? Baão Thuác Nha noái: - Viïåc buöìn laâ Cöng tûã Cuã, anh ruöåt cuãa Chuáa cöng àaä boä

mònh. Biïët rùçng vò nûúác bêët àùæc dô phaãi àïí Cöng tûã Cuã chïët, nhûng tònh cöët nhuåc khöng thïí khöng buöìn!

Tïì hoaân Cöng nghe noái thúã daâi. Baão Thuác Nha noái tiïëp: - Coân viïåc vui laâ Quaãn Di Ngö chûa chïët, vaâ àaä àûúåc àûa vïì

nûúác Chuáa cöng seä gùåp àûúåc möåt nhên taâi leä naâo laåi chùèng vui. Tïì Hoaân Cöng noái: - Quaãn Di Ngö bùæn ta möåt muäi tïn, hiïån nay muäi ten êëy ta coân

giûä, loâng oaán hêån chûa nguöi, leä naâo ta laåi duâng va àûúåc sao? Baão Chuác Nha noái: - Laâm töi thò ai cuäng phaãi hïët loâng vò Chuáa. Quaãn Di Ngö bùæn

Chuáa cöng laâ vò luác àoá Quaãn Di Ngö phoâ Cöng tûã Cuã, trong loâng chó biïët coá Cöng tûã Cuã maâ khöng biïët àïën Chuáa cöng. Nay Chuáa cöng duâng Quaãn Di Ngö, thò Quaãn Di Ngö laåi vò Chuáa cöng maâ bùæn thiïn haå. Chñnh nhûäng keã nhû thïë múái àaáng laâ trung thêìn.

Tïì Hoaân Cöng tûúi ngay neát mùåt, nhû hiïíu àûúåc sûå kyâ diïåu cuãa loâng ngûúâi, noái:

- Nïëu khanh khöng noái, thò ta àaä nghô àïën àiïìu oaán hêån nhoã nhen maâ quïn caã àaåi sûå.

Page 196: Dong chu-liet-quoc

PHUÂNG MÖÅNG LONG 196

http://ebooks.vdcmedia.com

Baão Thuác Nha caã mûâng cuái laåy lui ra, àïën àoán Quaãn Di Ngö, múâi vïì tû dinh maâ baân baåc.

Tïì Hoaân Cöng nghõ thûúãng caác cöng thêìn àaä coá cöng vúái nûúác, phong cho Cao Quöëc laâm chûác Thïë Khanh, vaâ Baão Thuác Nha laâm Thûúång khanh, laåi muöën giao hïët viïåc triïìu chñnh cho Baão Thuác Nha.

Baão Thuác Nha têu: - Chuáa cöng ban ún cho töi àûúåc no êëm thò cuäng àuã röìi, coân

viïåc trõ nûúác, taâi töi thêåt khöng àuã. Tïì Hoaân Cöng noái: - Ta hiïíu taâi àûác cuãa khanh lùæm, khanh chúá khiïm nhûúång

laâm chi. Baão Thuác Nha noái: - Chuáa cöng biïët töi laâ ngûúâi kñnh cêín, coá thïí giûä àuáng böín

phêån cuãa mònh chûá khöng phaãi coá taâi chñnh trõ. Taâi chñnh trõ phaãi laâ keã nhòn xa thêëy röång, trïn hiïíu loâng vua, dûúái roä buång dên, biïët sûác mònh, lûúång sûác àõch, luác thaái bònh cuäng nhû cún nguy biïën, àuã sûác laâm chuã àûúåc mònh maâ àiïìu khiïín cöng viïåc. Nhûäng àiïìu àoá töi khöng thïí coá àûúåc.

Tïì Hoaân Cöng nghe noái móm cûúâi, bûúác àïën bïn Thuác Nha hoãi nhoã:

- Ngûúâi maâ khanh vûâa noái àïën, trong àúâi naây coá thïí coá àûúåc chùng?

Baão Thuác Nha noái: - Coá Ngûúâi àoá àang úã trong nûúác chuáng ta. Nïëu Chuáa cöng xeát

thêëy cêìn ngûúâi nhû vêåy thò àaä sùén coá Quaãn Di Ngö.

Tïì Hoaân Cöng noái: - Taâi Quaãn Di Ngö laåi hún khanh àûúåc sao? Baão Thuác Nha noái: - Coá nùm àiïìu töi khöng bùçng àûúåc Quaãn Di Ngö: Thûá nhêët

röång raäi mïìm moãng, ra ún vúái dên, töi khöng bùçng àûúåc Thûá hai: lêëy trung tñn maâ mua loâng baá taánh, töi khöng bùçng àûúåc. Thûá ba: trõ nûúác khöng sai giïìng möëi, töi khöng bùçng àûúåc. Thûá tû: chïë lïî nghôa ra khùæp böën phûúng, töi khöng bùçng àûúåc. Thûá nùm: cêìm

Page 197: Dong chu-liet-quoc

ÀÖNG CHU LIÏÅT QUÖËC 197

http://ebooks.vdcmedia.com

duâi thùèng àûáng giûäa ba quên giuåc loâng quên sô, töi khöng bùçng àûúåc.

Tïì Hoaân Cöng noái: - Nïëu Quaãn Di Ngö laâ keã coá taâi thò khanh àoâi vaâo yïët kiïën, àïí

ta xem thû taâi hoåc vêën cuãa Quaãn Di Ngö àïën bûåc naâo? Baão Thuác Nha noái: - Ngûúâi heân khöng daám gêìn guäi vúái keã sang, keâ sú khöng daám

saánh vúái ngûúâi thên. Nïëu Chuáa cöng muöën duâng Quaãn Di Ngö thò phaãi cho va laâm àïën chûác Tûúáng Quöëc, àöëi àaäi nhû sû phuå, thò con ngûúâi taâi êëy múái àem hïët súã nùng cuãa mònh maâ hiïën cho Chuáa cöng àûúåc.

Tïì Hoaân Cöng noái: - Theo yá cuãa khanh thò ta phaãi laâm caách naâo àïí triïåu Quaãn Di

Ngö? Baão Thuác Nha noái: - Quaãn Di Ngö laâ bêåc phi thûúâng trong thiïn haå. Caác bêåc Tiïn

Vûúng thuúã xûa muöën àûúåc ngûúâi hiïìn phaãi thên haânh àem lïî vêåt àïën cêìu. Luác ngûúâi hiïìn àaä vïì triïìu thò phaãi àïí ùn chung möåt baân, ngöìi chung möåt chiïëu. Xin Chuáa cöng haäy noi gûúng êëy àïí thiïn haå thêëy Chuáa cöng laâ ngûúâi biïët quñ keã hiïìn sô.

Tïì Hoaân Cöng nghe lúâi, àoâi quan Thaái Böëc àïën hoãi ngaây laânh, röìi thên haânh ài àoán Quaãn Di Ngö.

Baão Thuác Nha tin cho Quaãn Di Ngö biïët trûúác àïí nghinh àoán. Tïì Hoaân Cöng vaâ Quaãn Di Ngö cuâng ngöìi chung möåt xe maâ vïì

triïìu. Moåi ngûúâi àoán xem àöng àùåc, ai nêëy àïìu lêëy laâm laå luâng. Quaãn Di Ngö vïì àïën Kim Loan àiïån, phuåc laåy Tïì Hoaân Cöng,

vaâ têu: - Têu Chuáa cöng, töi laâ keã troång töåi, àaáng chïët, àûúåc Chuáa

cöng dung thûá àaä laâ may lùæm. Nay Chuáa cöng laåi nhoåc loâng ban ún nûäa. Thêåt töi khöng biïët phaãi lêëy gò àïën àaáp cho xûáng àaáng.

Tïì Hoaân Cöng noái:

Page 198: Dong chu-liet-quoc

PHUÂNG MÖÅNG LONG 198

http://ebooks.vdcmedia.com

- Tiïn quên ta coá êm àûác rêët lúán, múái khiïën ta àûúåc gùåp khanh. Vêåy khanh haäy vò ta maâ coá àöi lúâi chó giaáo, chùèng nhûäng ta mang ún, maâ caã dên chuáng nûúác Tïì cuäng lêëy laâm vinh haånh.

Noái xong, àúä Quaãn Di Ngö dêåy, múâi ngöìi núi chiïëc cêím-àön bïn caånh.

Quaãn Di Ngö suåp laåy röìi múái lïn ghïë ngöìi. Tïì Hoaân Cöng hoãi: - Nûúác Tïì ta vöën laâ möåt nûúác lúán, Tiïn quên ta laâ Hi Cöng àaä

laâm cho caác chû hêìu kñnh nïí. Àïën àúâi Tûúng Cöng chñnh lïånh bêët thûúâng, àïën nöîi xêíy ra tai biïën. Nay ta vûâa múái lïn ngöi, loâng dên chûa àõnh thïë nûúác chûa yïn, nay muöën cho nûúác maånh dên an phaãi laâm àiïìu gò trûúác?

Quaãn Di Ngö noái: - Lïî, nghôa, liïm, sô laâ böën àiïìu cöët yïëu àïí trõ nûúác. Nïëu thiïëu

möåt trong böën àiïìu àoá tai biïën seä xaãy ra. Nïëu caã böën àiïìu àoá khöng coá, thò nûúác seä mêët.

Tïì Hoaân Cöng hoãi:

- Nïëu àaä coá böën àiïìu àoá thò duâng caách naâo maâ trõ dên? Quaãn Di Ngö noái: - Muöën trõ dên trûúác hïët phaãi yïu dên. Tïì Hoaân Cöng hoãi: - Muöën yïu dên phaãi laâm caách naâo? Quaãn Di Ngö noái: - Yïu dên phaãi daåy dên lêëy àaåo thên aái, chùm soác àúâi söëng

haâng ngaây cho dên, búát xêu giaãm thuïë, laâm cho dên giaâu. Hïî dên giaâu tûác laâ nûúác maånh.

Tïì Hoaân Cöng hoãi: - Dên giaâu, nhûng binh khñ, quên cuå trong nûúác thiïëu thöën thò

phaãi laâm sao? Quaãn Di Ngö àaáp: - Muöën àuã binh khñ, quên cuå thò hònh phaáp trong nûúác nïn àùåt

lïå cho chuöåc töåi: Töåi nùång cho chuöåc möåt caái tï giaáp, töåi nheå cho chuöåc möåt caái quy thuêîn, töåi nhoã cho naåp kim khñ, töåi nghi thò tha

Page 199: Dong chu-liet-quoc

ÀÖNG CHU LIÏÅT QUÖËC 199

http://ebooks.vdcmedia.com

hùèn. Keã naâo tuång lyá tûúng àöëi thò bùæt nöåp möåt boá tïn röìi giaãi hoâa. Laâm nhû thïë ùæt quên duång khöng thiïëu.

Tïì Hoaân Cöng hoãi: - Àaä laâm nhû vêåy nhûng khöng àuã duâng thò phaãi laâm sao? Quaãn Di Ngö noái:

- Khai moã, àuác tiïìn, nêëu nûúác bïí laâm muöëi, trûä haâng hoáa lêëy laäi, cùæt ba trùm nhaâ nûä lûu cho caác khaách buön baán ài laåi tuå hoåp úã àoá maâ àaánh thuïë. Nhû vêåy, cöng quyä phaãi àuã duâng.

Tïì Hoaân Cöng hoãi: - Cuãa duâng àaä àuã, nhûng quên lñnh coân ñt, khöng àuã sûác maånh

thò laâm sao? Quaãn Di Ngö noái: - Quên khöng cêìn nhiïìu, chó cêìn tinh nhuïå. Maånh khöng vò

sûác, maâ cöët úã tinh thêìn. Do àoá, Chuáa cöng muöën coá binh maånh chó cêìn giûã vûäng loâng quên, reân luyïån kyä thuêåt chiïën àêëu laâ àuã.

Tïì Hoaân Cöng hoãi: - Binh thïë àaä maånh, coá nïn ài àaánh caác nûúác chû hêìu chùng? Quaãn Di Ngö àaáp: - Chûa nïn àaánh vöåi. Laâm chuã caác chû hêìu khöng phaãi àem

sûác maånh hùm doåa, maâ phaãi àem àaåo àûác ra chinh phuåc. Trûúác hïët, phaãi àùåt mònh lïn möåt àõa võ chñnh àaáng àaä, sau seä duâng caái àõa võ àoá maâ trêën an caác chû hêìu.

Tïì Hoaân Cöng hoãi: - Laâm thïë naâo àïí àùåt mònh vaâo àõa võ chñnh àaáng? Quaãn Di Ngö àaáp: - Danh chaánh ngön thuêån laâ yá muöën cuãa moåi ngûúâi. Caác chû

hêìu àïìu coá böín phêån phaãi tuên vûúng maång. Vêåy trûúác tiïn, Chuáa cöng phaãi kñnh troång nhaâ Chu vaâ bùæt caác chû hêìu cuäng phaãi kñnh troång nhû mònh.

Tïì Hoaân Cöng hoãi: - Röìi laâm thïë naâo àïí trêën an caác chû hêìu. Quaãn Di Ngö àaáp:

Page 200: Dong chu-liet-quoc

PHUÂNG MÖÅNG LONG 200

http://ebooks.vdcmedia.com

- Phaãi àem àaåo-àûác maâ giao hûäu vúái hoå. Àem têët caã caác àêët àai àaä chiïëm àûúåc traã cho hoå àïí toã ra mònh khöng tham lam, laåi àem lïî vêåt àïën khùæp núi cêìu ngûúâi hiïìn àem vïì nûúác maâ duâng. Nûúác chû hêìu naâo bõ loaån tùåc, àem quên àïën cûáu. Laâm nhû vêåy nûúác naâo khöng mïën phuåc.

Tïì Hoaân Cöng hoãi: - Xûa nay àêët röång, dên àöng laâ biïíu hiïåu cho nûúác giaâu maånh

maâ khanh laåi baão khöng nïn àem quên lêën àêët giaânh dên thò laâm sao cho nûúác huâng?

Quaãn Di Ngö noái: - Àem sûác maånh chiïëm àêët cuäng chó chiïëm àûúåc möåt phêìn nhoã

naâo thöi, vò chiïëm röìi coân phaãi giûä, nïëu khöng àuã sûác giûä seä bõ mêët. Coân àem àaåo àûác maâ chiïëm àùåt thò àùåt khöng cêìn phaãi giûä, do àoá coá thïí chiïëm bao nhiïu cuäng àûúåc.

Tïì Hoaân Cöng cuâng Quaãn Di Ngö noái chuyïån trong ba ngaây àïm, maâ khöng biïët chaán.

Tïì Hoaân Cöng lêëy laâm àùæc yá, phong cho Quaãn Di Ngö laâm Tïí tûúáng.

Quaãn Di Ngö tûâ chöëi khöng nhêån. Tïì Hoaân Cöng noái: - Búãi ta muöën theo saách lûúåc cuãa khanh nïn phaãi duâng khanh

chêëp chaánh, cúá gò khanh laåi tûâ chöëi? Quaãn Di Ngö noái: - Khöng phaãi sûác möåt cêy göî coá thïí laâm nïn möåt nhaâ lúán,

khöng phaãi sûác möåt gioâng nûúác taåo nöîi möåt bïí caã. Nïëu Chuáa cöng àaä coá chñ lúán thò nïn duâng àïën nùm kiïåt sô.

Tïì Hoaân Cöng hoãi: - Nùm kiïåt sô êëy laâ ai? Taâi nùng nhû thïë naâo? Quaãn Di Ngö noái: - Coá taâi giao-thiïåp, biïët giûä lïî pheáp thò töi khöng bùçng Thêëp

Bùçng, xin cho Thêëp Bùçng laâm Àaåi Tû Hanh. Coá taâi khai khêín, biïët caách tröìng troåt thò töi khöng bùçng Ninh Viïåt, xin cho Ninh Viïåt laâm Àaåi Tû Àiïìn. Coá taâi luyïån têåp quên sô, khiïën cho ngûúâi ta quïn chïët thò töi khöng bùçng Thaânh Phuã, xin cho Thaânh Phuã laâm

Page 201: Dong chu-liet-quoc

ÀÖNG CHU LIÏÅT QUÖËC 201

http://ebooks.vdcmedia.com

Àaåi Tû Maä. Coá taâi xûã àoaán, khiïën ngûúâi ta khoãi bõ haâm oan, thò töi khöng bùçng Tên tu vö, xin cho Tên tu vö laâm Àaåi Tû Lyá. Coá tñnh cûúng trûåc, thêëy àiïìu traái têët phaãi noái ngay, thò töi khöng bùçng ÀöngQuaách Nha, xin cho Àöng Quaách Nha laâm Àaåi Giaám quan. Chuáa cöng troång duång nùm ngûúâi êëy ùæt trong nûúác àûúåc cûúâng thõnh.

Tïì Hoaân Cöng nghe theo lúâi Quaãn Di Ngö phong chûác cho nùm ngûúâi êëy, vaâ quyïët àõnh phong cho Quaãn Di Ngö laâm Tïí tûúáng.

Quaãn Di Ngö noái: - Chuáa cöng àaä coá chñ lúán, dêîu taâi töi heân moån cuäng xin cöë sûác

maâ vêng lïånh Chuáa cöng. Tïì Hoaân Cöng laåi hoãi: - Ta bònh sanh coá taánh ûa sùn bùæn, laåi thñch nûä sùæc chùèng hay

hay àiïìu êëy coá haåi àïën nghiïåp baá chùng? Quaãn Di Ngö àaáp: - Àaä roä àûúåc nhûúåc àiïím cuãa mònh têët khöng haåi.

Tïì Hoaân Cöng hoãi: - Thïë thò àiïìu gò múái coá haåi cho nghiïåp baá? Quaãn Di Ngö noái: - Khöng biïët ngûúâi hiïìn laâ haåi. Biïët ngûúâi hiïìn maâ khöng

duâng laâ haåi. Duâng ngûúâi hiïìn maâ khöng daám phuá thaác viïåc lúán laâ haåi. Phuá chaác viïåc lúán maâ àïí keã tiïíu nhên xen vaâo laâ haåi.

Tïì Hoaân Cöng khen phaãi. Tûâ àoá cöng viïåc triïìu chñnh àïìu phoá thaác cho Quaãn Di Ngö, laåi

goåi Quaãn Di Ngö bùçng Troång Phuå. Hïî coá viïåc gò lúán, àïìu hoãi yá kiïën Quaãn Di Ngö trûúác. Tïì Hoaân Cöng laåi cêëm ngûúâi trong nûúác khöng àûúåc goåi Quaãn Di Ngö, maâ chó goåi laâ Quaãn Troång. Vò Troång laâ tïn chûä, coân Di Ngö laâ tïn töåc.

Nhùæc qua Löî Trang Cöng tûâ ngaây thaã Quaãn Troång vïì nûúác Tïì coá yá húi tiïëc, nay laåi àûúåc nghe Tïì Hêìu phong cho Quaãn Troång laâm Tûúáng Quöëc, loâng tûác töëi khöng an, keáo binh sang àaánh traã thuâ viïåc thêët trêån ngaây trûúác.

Tïì Hoaân Cöng hay àùång tin, hoãi Quaãn Troång:

Page 202: Dong chu-liet-quoc

PHUÂNG MÖÅNG LONG 202

http://ebooks.vdcmedia.com

- Ta múái lïn ngöi, khöng muöën àïí cho nûúác ngoaâi túái àaánh, vêåy nïn tñnh chuyïån phaåt Löî trûúác laâ hún.

Quaãn Troång noái: - Quên chaánh chûa yïn, chûa thïí duâng chinh phaåt àûúåc. Tïì Hoaân Cöng khöng nghe khiïën Baão Thuác Nha laâm tûúáng,

àem binh thùèng àïën àêët Trûúâng Thûúåc maâ àaánh Löî. Löî Trang Cöng hay tin, hoãi Thi Baá: - Nûúác Tïì khinh ta thaái thêåm. Ta muöën àem binh phaåt Tïì

nhûng chûa kõp, thò Tïì àaä sai tûúáng sang àaánh nûúác ta. Vêåy khanh coá kïë chi cûå àõch chùng?

Thi Baá noái: - Töi xin tiïën cûã möåt ngûúâi àuã taâi trñ, coá thïí àaánh lui binh Tïì

àùång. Löî Trang Cöng caã mûâng, hoãi: - Chùèng hay ngûúâi êëy laâ ai? Thi Baá noái: - Töi coá quen biïët ai möåt ngûúâi úã êín taåi laâng Àöng Bònh, tïn laâ

Taâo Quúái, thuúã nay chûa ra laâm quan, nhûng kinh luên thao lûúåc göìm àuã.

Löî Trang Cöng chuêín têëu, khiïën Thi Baá àïën Àöng Bònh rûúác Taâo Quúái vïì triïìu.

Thi Baá àïën núi, noái roä yá àõnh cuãa mònh. Taâo Quúái vûâa cûúâi vûâa noái: - Ngûúâi ùn thõt coân lo chûa nöîi, huöëng höì keã àang ùn rau. Thi Baá noái: - Ùn rau maâ coá taâi röìi cuäng àïën ngaây ùn thõt vêåy. Hai ngûúâi dùæt nhau àïën yïët kiïën Löî Trang Cöng. Löî Trang Cöng hoãi Taâo Quúái: - Muöën cûå binh Tïì phaái liïåu kïë chi? Taâo Quúái têu: - Viïåc binh phaãi tuây cú ûáng biïën. Chûa nùæm àûúåc àõch tònh

khöng thïí àõnh trûúác.

Page 203: Dong chu-liet-quoc

ÀÖNG CHU LIÏÅT QUÖËC 203

http://ebooks.vdcmedia.com

Löî Trang Cöng khen phaãi, beân cuâng vúái Taâo Quúái cûã binh keáo àïën Trûúâng Thûúåc.

Baão Thuác Nha vò trûúác àêy àaä thùæng binh Löî, nïn nay coá yá khinh àõch. Nghe tin Löî Hêìu keáo binh túái thò lêåp tûác haå lïånh tiïën quên.

Traåi quên Löî vûâa àoáng xong binh Tïì àaä aâo túái. Löî Trang Cöng muöën àem binh xuêët trêån, Taâo Quaái can rùçng: - Quên Tïì yã maånh, thïë quên àang hùng. Ta nïn chöëng giûä àaä. Noái xong, truyïìn cho quên sô chöëng giûä caác cûãa traåi, nhêët thiïët

khöng àûúåc traái lïånh. Quên Tïì thêëy quên Löî khöng àaánh, buöåc phaãi ruát lui. Baão Thuác Nha nghô thêìm: - Quên Löî bõ thêët trêån trûúác kia àïën nay coân khiïëp súå, nïëu ta

giuåc tröëng àïën cûúáp traåi, ùæt chuáng phaãi boã chaåy. Nghô röìi giuåc tröëng cho quên sô aâo túái traåi Löî möåt lêìn nûäa. Quên Löî vêîn cöë thuã, quên Tïì khöng laâm sao xöng vaâo nöîi, nïn

möåt lêìn nûäa laåi phaãi ruát lui. Luác àoá Taâo Quúái têu vúái Löî Trang Cöng: - Luác naây coá thïí phaá quên Tïì àûúåc, xin Chuáa cöng ra lïånh tiïën

quên. Löî Trang Cöng nghe theo, giuåc tröëng ra lïånh cho quên Löî aâo

ra khöëi traåi, aáp túái àaánh quên Tïì nhû vuä baäo. Tïì caã thua, boä chaåy. Löî Trang Cöng muöën giuåc tröëng àuöíi theo. Taâo Quúái noái: - Haäy khoan, xin àïí töi xem laåi thïë trêån àaä. Noái xong, liïìn

xuöëng xe, leo lïn chöî cao xem xeát möåt höìi, röìi noái: Àuáng laâ nïn àuöíi theo truy caãn.

Löî Trang Cöng xua binh àuöíi theo cheám giïët binh Tïì, àoaåt khñ giúái vaâ lûúng thûåc khöng biïët bao nhiïu maâ kïí.

Page 204: Dong chu-liet-quoc

PHUÂNG MÖÅNG LONG 204

http://ebooks.vdcmedia.com

HÖÌI 14

NÛÚÁC TÖËNG ÙN LÏÎ GIÏËT TRÛÚÂNG VAÅN VUA SÚÃ THAM SÙÆC BÙÆT TÛÁC HÊÌU

Löî Trang Cöng phaá xong binh Tïì, àùæc thùæng keáo kinh vïì Kinh Àö, ngûúâi ngûúâi loâng vui khön xiïët.

Löî Trang Cöng múái hoãi Taâo Quúái: - Thïë chiïën vûâa röìi, taåi sao ta laåi thùæng àûúåc giùåc? Taâo Quúái noái:

- Phaâm viïåc quên lêëy oai laâm sûác maånh. Quên Tïì xöng trêån àaä hai phen, maâ hai phen phaãi bõ àêíy lui, thò oai cuãa àõch àaä mêët. Ta thûâa luác àõch mêët oai ta thõ oai, nhû thïë têët thùæng.

Löî Trang Cöng noái: - Luác quên Tïì àaä thua chaåy, yá gò khanh laåi chûa cho truy caãn. Taâo Quúái àaáp:

- Trong binh phaáp coá chöî dô hû vi thiïåt. Nhiïìu luác àõch quên giaã thua àïí maâ thùæng nïëu khöng àïì phoâng ùæt lêìm kïë. Vò vêåy, trûúác khi truy caãn phaãi nùæm àõch tònh.

Löî Trang Cöng nghe noái khen ngúåi chùèng cuâng, phong cho Taâo Quúái laâm Àaåi phu, vaâ troång thûúãng Thi Baá vïì viïåc tiïën cûã hiïìn taâi.

Quên Tïì thêët trêån, keáo nhau vïì nûúác, manh giaáp túi búâi. Baão Thuác Nha vaâo yïët kiïën Tïì Hoaân Cöng maâ taå töåi. Tïì Hoaân Cöng tûác giêån noái: - Khöng thùæng àûúåc binh Löî thò laâm sao caác chû hêìu kñnh nïí? Baão Thuác Nha noái: - So vúái quên lûåc nûúác ta khöng keám Löî. Trûúác àêy Löî àem

binh àaánh nûúác ta, Löî laâ khaách, ta laâ chuã, nïn ta thùæng àûúåc Löî. Ngaây nay ta keáo binh sang àaánh Löî, ta laâ khaách, Löî laâ chuã vò vêåy

Page 205: Dong chu-liet-quoc

ÀÖNG CHU LIÏÅT QUÖËC 205

http://ebooks.vdcmedia.com

maâ Löî thùæng ta. Xin Chuáa cöng cho sang Töëng mûúån thïm quên maâ baáo thuâ.

Tïì Hoaân Cöng nhêån lúâi, sai sûá sang nûúác Töëng cêìu viïån. Luác bêëy giúâ, vua nûúác Töëng laâ Töëng Mêîn Cöng àang kïë võ. Vò

muöën giao haão vúái Tïì, nïn Töëng Mêîn Cöng sai Nam cung Trûúâng Vaån laâm Chaánh tûúáng, Maånh Hoaåch laâm Phoá tûúáng, hiïåp binh vúái Tïì do Baão Thuác Nha cêìm quên, keáo àïën àoáng núi àêët Lang Thaânh.

Löî Trang Cöng àûúåc tin, triïåu têåp quêìn thêìn baân kïë.

Löî Trang Cöng noái: - Baão Thuác Nha vò thuâ trûúác, quyïët húåp binh vúái Töëng maâ

àaánh ta. Tûúáng Nam cung Trûúâng Vaån ai coá sûác maånh phi thûúâng, nûúác ta laâm sao cûå nöîi?

Quan Àaåi phu laâ Cöng tûã Yïën, têu: - Töi xin ra trêån àïí àoâ xeát quên àõch röìi seä trúã vïì nghõ kïë.

Löî Trang Cöng nhêån lúâi. Cöng tûã Yïën ra Lang Thaânh xem xeát röìi trúã vïì têu: - Baão Thuác Nha lêìn naây khöng khinh àõch nhû lêìn trûúác, coá yá

àïì phoâng cêín mêåt lùæm. Duy coá tûúáng Nam cung Trûúâng Vaån yã coá sûác maånh khöng ai àõch nöîi, nïn àïí binh maä löån xöån. Töi thiïët tûúãng nïëu quên ta xuêët kyâ bêët yá àaánh uáp möåt trêån ùæt binh Töëng phaãi chaåy. Hïî Töëng maâ thua thò Tïì àêu daám àaánh.

Löî Trang Cöng noái: - Ta e khöng ai cûå nöîi Nam cung Trûúâng Vaån! Cöng tûã Yïën noái: - Xin Chuáa cöng cho töi thûã thi haânh mûu chûúác êëy. Löî Trang Cöng noái:

- Nïëu khanh àaä quyïët ta cuäng bùçng loâng song phaãi cêín thêån. Cöng tûã Yïn baái maång, keáo quên ra ài. Löî Trang Cöng noái: - Ta phaãi tiïëp ûáng cho Cöng tûã Yïën múái xong. Beân àiïím binh keáo theo sau, caách vaâi dùåm.

Page 206: Dong chu-liet-quoc

PHUÂNG MÖÅNG LONG 206

http://ebooks.vdcmedia.com

Àïm êëy trùng lúâ múâ saáng, Cöng tûã Yïën lêëy vaâi trùm têëm da coåp bao lïn mònh ngûåa, röìi khiïën quên deåp cúâ giêëu tröëng, êm thêìm keáo qua cûãa Vu mön.

Ài àaä gêìn túái dinh Töëng maâ chùèng ai hay biïët gò caã. Cöng tûã Yïën beân cho quên oá lïn möåt tiïëng, phêët cúâ giuåc tröëng,

xöng vaâo traåi Töëng. Binh Töëng thêëy xa xa coá möåt bêìy coåp keáo túái, thaãy àïìu run súå,

boã chaåy taán loaån.

Nam cung Trûúâng Vaån thêëy quên sô mònh chaåy hïët, cuäng quaây xe boã chaåy, khöng daám cûå àõch.

Kïë àoá Löî Trang Cöng tiïëp binh túái, rûúåt theo cheám binh Töëng rêët nhiïìu.

Nam cung Trûúâng Vaån thêëy thïë noái vúái Maånh Hoaåch: - Bêy giúâ nïëu khöng tûã chiïën ùæt bõ giùåc bùæt.

Maånh Hoaåch nghe noái quaây ngûåa laåi àaánh vúái Cöng tûã Yïën. Coân Nam cung. Trûúâng Vaån hûúi thûúng xöng vaâo àaám quên

Löî gùåp ai àêm nêëy. Löî Trang Cöng noái vúái Siïìng Tön Sanh: - Ngûúâi coá tiïëng laâ maånh, nay daám àûúng àêìu vúái Nam cung

Trûúâng Vaån möåt phen chùng?

Siïìng Tön Sanh noái: - Dêîu va coá sûác maånh àïën àêu maâ möåt ngûåa möåt thûúng cuäng

chûa àuã súå. Noái röìi heát lïn möåt tiïëng, vung àao lûúát túái àêm ngay vaâo

buång tûúáng Nam cung Trûúâng Vaån. Nam cung Trûúâng Vaån àúä ra möåt àao nêíy lûãa laâm cho Siïìng

Tön Sanh buãn ruãn caã tay chên. Löî Trang Cöng biïët Siïìng Tön Sanh khöng cûå nöîi, vöåi baão keã

taã hûäu: - Haäy lêëy kim höåc cö ra cho ta. Keã taã hûäu dêng tïn, Löî Trang Cöng lùæp cung nhùæm tûúáng

Trûúâng Vaån bùæn ra möåt muäi.

Page 207: Dong chu-liet-quoc

ÀÖNG CHU LIÏÅT QUÖËC 207

http://ebooks.vdcmedia.com

Muäi tïn bay àeân gùm vaâo vai phña hûäu cuãa Trûúâng Vaån thêëu xûúng.

Trûúâng Vaån heát lïn möåt tiïëng, àûa tay ruát muäi tïn ra. Siïìng Tön Sanh thûâa cú höåi àêm böìi möåt giaáo truáng núi caánh

tay phña taã, Trûúâng Vaån bõ teá xuöëng àêët toan vuâng dêåy chaåy, Siïìng Tön Sanh liïìn nhêíy xuöëng xe, bùæt söëng troái laåi.

Maånh Hoaåch thêëy chuáa tûúáng bõ bùæt vöåi boã xe chaåy tröën. Löî Trang Cöng troån thùæng thu binh vïì, truyïìn dêîn Trûúâng

Vaån vaâo dûúái trûúáng. Trûúâng Vaån tuy bõ thûúng song vêîn coân àuã sûác maånh ài àûáng

nhû thûúâng, chùèng hïì toã vïì àau àúán gò caã. Löî Trang Cöng mïën taâi Trûúâng Vaån nïn lêëy lïî maâ àaäi. Coân Baão Thuác Nha thêëy binh Töëng bõ thua nghô mònh cö thïë,

phaãi ruát binh vïì.

Tïì Hoaân Cöng thêëy Thuác Nha hai phen thua nûúác Löî, mùåt buöìn dau daâu, tuy khöng noái ra nhûng loâng hêåm hûåc khöng an.

Nùm êëy, Tïì Hoaân Cöng sai quan Àaåi haânh laâ Thêëp Bùçng sang nhaâ Chu àïí cêìu hön.

Qua nùm sau Chu Hoaân Vûúng sai sûá qua nûúác Löî, khiïën Löî Trang Cöng àûáng laâm chuã hön àùång gaã Cöng chuáa Vûúng Cú cho Tïì Hoaân Cöng.

Nhên viïåc Chuã hön êëy maâ Tïì vaâ Löî laåi giao haão nhû xûa boã hïët nhûäng thuâ oaán cuä.

Bêëy giúâ nûúác Töëng bõ möåt trêån luåt rêët lúán, caác Chû hêìu àïìu cho sûá àïën viïëng thùm.

Löî Trang Cöng trûúác kia coá thuâ vúái Töëng, nay àaä thên thiïån vúái Tïì thò khöng coân gheát gò Töëng nûäa, nïn cuäng cho sûá sang viïëng thùm.

Nûúác Töëng caãm nghôa, cuäng cho sûá sang traã lïî vaâ xin tha cho Trûúâng Vaån vïì nûúác.

Löî Trang Cöng nhêån lúâi. Nam cung Trûúâng Vaån àûúåc àûa vïì ra mùæt Töëng Mêîn Cöng. Töëng Mêîn Cöng tröng thêëy Trûúâng Vaån beân noái àuâa rùçng:

Page 208: Dong chu-liet-quoc

PHUÂNG MÖÅNG LONG 208

http://ebooks.vdcmedia.com

-Ngaây trûúác ngûúi laâ tûúáng, ta rêët mûåc kñnh yïu, nhûng nay ngûúâi laâ tuâ cuãa nûúác Löî, ta khöng coân kñnh yïu nûäa.

Nam cung Trûúâng Vaån nghe noái theån àoã mùåt, caáo tûâ lui ra. Quan Àaåi phu Cûãu muåc hiïíu yá noái riïng vúái Töëng Mêîn Cöng: - Vua töi giao tiïëp vúái nhau cêìn phaãi àûáng àùæn, khöng nïn

àuâa búän. Nïëu àuâa búän laâ mêët lïî nghi sinh àiïìu khinh lúân phaãn nghõch. Xin Chuáa cöng xeát laåi. Töëng Mêîn Cöng noái:

- Ta cuâng Nam cung Trûúâng Vaån quaá û thên thiïët. Àaä thên thiïët maâ coân giûä lïî thò sao goåi laâ thên? Ta tûúãng àiïìu êëy chùèng tai haåi gò.

Nùm êëy vua Trang vûúng nhaâ Chu mêët, Thaái tûã Höì Tïì lïn noái göëi tûác laâ vua Hi Vûúng.

Chu Hi Vûúng gúãi túâ caáo phoá khùæp caác chû hêìu. Luác àïën nûúác Töëng thò gùåp luác Töëng Mêîn Cöng àang cuâng caác cung phi vui chúi núi Möng Traåch. Laåi khiïën Nam cung Trûúâng Vaån neám kñch laâm troâ vui: Nguyïn Nam cung Trûúâng Vaån coá taâi neám kñch lïn trúâi cao àïën mêëy trûúång röìi laåi giú tay bùæt lêëy, trùm caái khöng trêåt möåt. Cung-nhên nghe noái ai nêëy cuäng muöën xem, nïn Töëng Mêîn Cöng cho Nam cung Trûúâng Vaån theo hêìu, vaâ baão laâm troâ neám kñch êëy.

Caác cung-nhên xem thêëy taâi cuãa Trûúâng Vaån àïìu vöî tay khen ngúåi khöng dûát lúâi.

Töëng mêîn Cöng khöng bùçng bùçng loâng, coá yá ghen taâi, liïìn sai nöåi thõ àem baân cúâ ra àïí àaánh vúái Nam cung Trûúâng Vaån, hïî ai thua phaãi uöëng möåt baát rûúåu rêët lúán.

Töëng Mêîn Cöng vöën laâ tay cao cúâ, Trûúâng Vaån thua luön nùm vaán.

Trûúâng Vaån àaä ngaâ ngaâ say nhûng loâng chûa thua, xin àaánh thïm vaán nûäa.

Töëng Mêîn Cöng noái:

- Tuâ nhên thò têët phaãi thua, duâ àaánh thïm mêëy vaán cuäng chùèng thùæng nöîi.

Nam cung Trûúâng Vaån xêëu höí, ngöìi lùång thinh khöng noái. Böîng coá tin sûá nhaâ Chu àem thiïåp caáo phoá àïën. Töëng Mêîn Cöng noái:

Page 209: Dong chu-liet-quoc

ÀÖNG CHU LIÏÅT QUÖËC 209

http://ebooks.vdcmedia.com

- Thïë thò ta phaãi sai ngûúi vaâo triïìu Chu àiïëu tang vaâ chuác mûâng vua múái. Nam cung Trûúâng Vaån noái:

- Töi nghe Kinh Àö nhaâ Chu àeåp lùæm, maâ mùæt chûa tûâng xem, xin Chuáa cöng cho töi ài sûá.

Töëng Mêîn Cöng vûâa cûúâi, vûâa noái: - Khi naâo nûúác Töëng khöng coân ai nûäa thò múái sai tuâ nhên ài

sûá. Caác cung-nhên àïìu cûúâi êìm lïn. Trûúâng Vaån mùåt àoã bûâng, vò theån quaá maâ hoaá giêån, laåi àang

luác say rûúåu chùèng coân nghô gò àïën àaåo vua töi, caã tiïëng mùæng: - Hön quên vö lïî! Ngûúi phaãi biïët rùçng tuâ nhên coá thïí giïët

ngûúâi àûúåc! Töëng Mêîn Cöng nöíi giêån, noái: - A! Thùçng tuâ nhên! Maây daám noái caân àïën thïë sao? Noái xong giêåt cêy kñch cuãa Trûúâng Vaån, toan àêm möåt nhaát. Nam cung Trûúâng Vaån giêåt ngay baân cúâ àêåp vaâo àêìu Töëng

Mêîn Cöng teá xuöëng, röìi phang luön mêëy caái, Töëng Mêîn Cöng chïët tûúi.

Boån cung nhên súå haäi, boã chaåy taán loaån. Nam cung Trûúâng Vaån húi giêån chûa nguöi cêìm kñch ra khoãi

ly-cung, gùåp quan Àaåi phu Cûãu Muåc. Cûãu Muåc hoãi: - Chuáa cöng coá úã trong àoá chùng? Nam cung Trûúâng Vaån àaáp: - Hön quên vö lïî! Ta àaä giïët chïët röìi, chúá hoãi laâm gò! Cûãu Muåc ngúä Nam cung Trûúâng Vaån say rûúåu, noái saãng, nïn

móm cûúâi noái: - Uöëng bao nhiïu rûúåu maâ say àïën thïë? Nam cung Trûúâng Vaån noái:

- Ta khöng say rûúåu. Ta noái thêåt àêëy. Vûâa noái Nam cung Trûúâng Vaån vûâa giú baân tay lïn cho Cûãu

Muåc xem. Maáu me coân dñnh raâng ruåa.

Page 210: Dong chu-liet-quoc

PHUÂNG MÖÅNG LONG 210

http://ebooks.vdcmedia.com

Cûãu Muåc thêët kinh mùæng lúán: - Àöì phaãn nghõch giïët vua! Töåi êëy khoá dung. Noái röìi liïìn giú caái höët lïn àaánh Nam cung Trûúâng Vaån. Nam cung Trûúâng Vaån boã cêy kñch xuöëng àêët, tay traái àúä vùng

caái höët ài, tay mùåt àêëm maånh vaâo àêìu Cûãu Muåc.

Àêìu Cûã Muåc vúä naát ra tûâng maãnh, rùng gaäy bùæn vaâo möåt chaánh cûãa, ghòm sêu vaâo àêëy.

Giïët xong Cûãu Muåc, Nam cung Trûúâng Vaån lûúåm kñch lïn cêìm tay thuãng thùèng bûúác lïn xe, coi nhû khöng coá viïåc gò caã.

Quan Thaái tïí Hoa Àöëc hay tin, vöåi vaâng dêîn quên àïën bùæt. Khi àïën gêìn Àöng Cung, gùåp Nam cung Trûúâng Vaån ài túái,

neát mùåt lêìm lò. Hoa Àöëc chûa kõp muáa gûúm àaä bõ Nam cung Trûúâng Vaån

xaáng cho möåt kñch, chïët khöng kõp mùæng chûúãi tiïëng naâo. Nam cung Trûúâng Vaån vaâo triïìu, tön Cöng tûã Du lïn nöëi ngöi. Caác Cöng tûã khaác nghe tin àïìu boã tröën ra nûúác ngoaâi, trong söë

àoá coá Cöng tûã Nghõ Thuyïët tröën sang nûúác Baåc. Nam cung Trûúâng Vaån noái: - Nghõ Thuyïët laâ ngûúâi hoåc gioãi coá taâi, nay tröën sang nûúác Baåc,

ùæt vïì sau sinh biïën. Chó cêìn giïët àûúåc Nghõ Thuyïët laâ xong, coân caác Cöng tûã khaác chùèng laâm chi nöîi maâ súå.

Noái röìi liïìn sai con laâ Nam Cung Ngûu, cuâng vúái Maånh Hoaåch àem quên vêy àêët Baåc.

Cöng tûã Nghõ Thuyïët hay tin baân vúái Baåc chuáa sai ngûúâi qua nûúác Tiïu cêìu cûáu.

Chuáa nûúác Tiïu àem binh àïën, laåi hoåp vúái caác Cöng tûã vûâa chaåy ài laánh naån, maâ giaãi vêy.

Cöng tûã Nghõ Thuyïët thêëy coá cûáu binh àïën vöåi múã cûãa thaânh tiïëp ûáng.

Hai bïn àaánh döìn laåi, quên Töëng vúä loaån, àêìu haâng Cöng tûã Nghõ Thuyïët rêët nhiïìu.

Tûúáng Nam Cung Ngûu bõ tûã raån, coân Maånh Hoaåch khöng daám trúã vïì, tröën qua àêët Vïå cû truá.

Page 211: Dong chu-liet-quoc

ÀÖNG CHU LIÏÅT QUÖËC 211

http://ebooks.vdcmedia.com

Deåp àûúåc binh Töëng, Àaái thuác bò baây kïë cho Nghõ Thuyïët dûång cúâ hiïåu cuãa binh Töëng, keáo vïì Kinh Àö giaã laâm àoaân quên cuãa Nam Cung Ngûu chiïën thùèng keáo vïì.

Nam cung Trûúâng Vaån ngúä thiïåt khöng chuát àïì phoâng. Caác Cöng tûã keáo quên thùèng vaâo trong thaânh, hö lúán: - Haäy bùæt tïn phaãn nghõch Nam cung Trûúâng Vaån maâ giïët! Nam cung Trûúâng Vaån thêët kinh, lêåt àêåt vaâo cung phoâ Cöng

tûã Du laánh naån, nhûng vûâa vaâo àïën cûãa àaä nghe tin Cöng tûã Du bõ giïët.

Trûúâng Vaån thúã daâi nghô thêìm: - Caác nûúác chû hêìu àïìu coá giao haão vúái Töëng caã, nay chó coá

nûúác Trêìn laâ nghõch vúái Töëng maâ thöi. Vêåy ta qua àoá múái yïn thên.

Nghô röìi toan thoaát ra cûãa, nhûng sûåc nhúá àïën meå giaâ hún taám mûúi tuöíi, coân úã núi dinh thêët, beân quay vïì nhaâ öm meå lïn xe, tay traái cêìm kñch, tay phaãi àêíy xe cho meå, phaá cûãa thaânh chaåy nhanh nhû bay, khöng möåt ai daám caãn trúã caã.

Tûâ Töëng sang Trêìn àûúâng xa hún ba trùm dùåm, maâ Nam cung Trûúâng Vaån chó 41 möåt ngaây àaä àïën núi. Thêåt laâ möåt ngûúâi sûác khoãe laå luâng, xûa nay ñt coá!

Cöng tûã Du bõ chïët, Cöng tûã Nghõ Thuyïët lïn nöëi ngöi xûng hiïåu laâ Töëng Hoaân Cöng..

Töëng Hoaân Cöng phong cho Àaái Thuác Bò laâm Àaåi phu, laåi sai sûá sang nûúác Trêìn, yïu cêìu Trêìn bùæt giao Nam cung Trûúâng Vaån vïì nûúác.

Luác bêëy giúâ Cöng tûã Muåc Di múái lïn nùm tuöíi, àûáng bïn caånh Töëng Hoaân Cöng, nghe noái cûúâi lúán, thûa:

- Khöng bùæt àûúåc Nam cung Trûúâng Vaån àêu. Töëng Hoaân Cöng heát: - Mi laâ con nñt, biïët chi maâ noái. Cöng tûã Muåc Di noái: - Ngûúâi coá sûác khoeã ai maâ chùèng kñnh troång. Töëng boã ài thò

Trêìn têët duâng. Nïëu khöng coá lïî vêåt àïí mua loâng, chùèng bao giúâ Trêìn chõu bùæt Trûúâng Vaån.

Page 212: Dong chu-liet-quoc

PHUÂNG MÖÅNG LONG 212

http://ebooks.vdcmedia.com

Töëng Hoaân Cöng nghô laåi, khen phaãi, liïìn sai sûá àem nhiïìu lïî vêåt chêu baáu sang cöëng hiïën cho Trêìn. Àöìng thúâi cuäng sai sûá sang nûúác Vïå yïu cêìu bùæt Maänh Hoaåch nûäa.

Sûá Töëng qua àïën Vïå, vaâo ra mùæt. Vïå Huïå Cöng hoãi quêìn thêìn. Quêìn thêìn àïìu thûa: - Maänh Hoaåch trong luác nguy cêëp sang àêìu ta, leä naâo ta laåi boã. Quan Àaåi phu Cöng tön-nhô can: - Dung dûúäng keã hung aác thêåt chùèng ñch chi. Nûúác Vïå vaâ Töëng

xûa nay vêîn giao haão vúái nhau nay chó vò muöën giûä Maänh Hoaåch laâm cho hoâa khñ hai nûúác mêët ài, àoá laâ thêët saách!

Vïå Huïå Cöng khen phaãi, truyïìn troái Maånh Hoaåch giaãi sang nûúác Töëng.

Laåi noái qua viïåc sûá Töëng sang Trêìn yïu cêìu bùæt Nam cung Trûúâng Vaån.

Sûá Töëng mang lïî vêåt rêët nhiïìu, vaâo ra mùæt. Trêìn Tuyïn Cöng tham lïî, thuêån traã Nam cung Trûúâng Vaån,

nhûng laåi súå sûác maånh cuãa Nam cung Trûúâng Vaån khoá maâ bùæt àûúåc beân baão Cöng tûã Kïët àïën noái vúái Nam cung Trûúâng Vaån rùçng:

- Chuáa cöng töi àûúåc tûúáng quên àïën àêy khaác naâo nhû àûúåc mûúâi thaânh, dêîu nûúác Töëng cöë xin àïën àêu, Chuáa cöng töi cuäng chùèng nghe. Chuáa cöng töi súå tûúáng quên coá loâng nghi, nïn sai töi ngoã lúâi têm phuác àïí tûúáng quên àûúåc biïët. Nïëu tûúáng quên coá chï nûúác Trêìn laâ nhoã moån, muöën ài àïën möåt nûúác khaác thò cuäng xin thû thaã. Chuáa cöng töi seä vò tûúáng quên maâ sùæp sûãa haânh trang.

Nam cung Trûúâng Vaån caãm àöång noái: - Chuáa cöng coá loâng bao dung, töi rêët mïën phuåc, xin úã àêy àïí

àem sûác mònh maâ àïìn ún. Cöng tûã Kïët baây tiïåc rûúåu àaäi àùçng, röìi xin cuâng Trûúâng Vaån

kïët laâm anh em. Ngaây höm sau, Nam cung Trûúâng Vaån thên haânh àïën tû-dinh

Cöng tûã Kïët àïí taå ún.

Cöng tûã Kïët cuäng baây tiïåc thïët àaäi, khiïën caác tyâ thiïëp dêng rûúåu cho Trûúâng Vaån uöëng àïën say meâm.

Page 213: Dong chu-liet-quoc

ÀÖNG CHU LIÏÅT QUÖËC 213

http://ebooks.vdcmedia.com

Cöng tûã Kïët lêëy möåt têëm da dï rêët lúán khiïën boån voä sô boá Trûúâng Vaån laåi, bïn ngoaâi duâng dêy gên trêu cöåt rêët chùæc. Laåi bùæt caã baâ meå cuãa Trûúâng Vaån nûäa, röìi aáp giaãi möåt lûúåt qua Töëng.

Ài àïën nûäa àûúâng, Nam cung Trûúâng Vaån tónh rûúåu, vuâng vêîy rêët dûä, nhûng da dï bïìn vaâ troái chùåt quaá khöng laâm sao tung ra àûúåc. Khi àïën gêìn thaânh Töëng, têëm da dï raách, tay chên Trûúâng Vaån loâi ra ngoaâi, boån quên sô lêëy gêåy àaánh àïën dêåp caã xûúng öëng.

Töëng Hoaân Cöng truyïìn àem Nam cung Trûúâng Vaån vaâ Maänh Hoaåch ra loác tûâng maãnh thõt àïí laâm mùæm, röìi chia cho caác quan möîi ngûúâi möåt ñt vaâ baão:

- Keã naâo laâm töi khöng troån àaåo thúâ vua haäy tröng vaâo thûá mùæm àoá.

Meå Nam Cung Trûúâng Vaån giaâ hún taám mûúi tuöíi cuäng bõ giïët chïët.

Nhùæc qua Tïì Hoaân Cöng tûâ khi thua Löî úã àêët Trûúâng Thûúåc, lêëy laâm höëi hêån, nghô thêìm:

- Búãi ta khöng nghe lúâi Quaãn Troång nïn múái thêët binh nhû vêåy. Tûâ àoá, giao têët caã quyïìn chñnh cho Quaãn Troång, ngaây naâo cuäng úã trong cung uöëng rûúåu vúái caác cung phi.

Nïëu coá ai àem viïåc nûúác noái àïën thò Tïì Hoaân Cöng baão: - Sao nhaâ ngûúi khöng noái vúái Quaãn Troång? Bêìy giúâ coá Thuå Àiïu laâ àêìy túá yïu cuãa Tïì Hoaân Cöng, tûâ khi

Tïì Hoaân Cöng giao viïåc quöëc hñnh cho Quaãn Troång, thûúâng úã trong cung, ñt ra ngoaâi, nïn Thuå Àiïu khöng laâm sao thên cêån àùång, vò ra vaâo nöåi-àònh laâ chuyïån cêëm.

Thuå Àiïu beân tûå thiïën mònh röìi xin cho vaâo cung hêìu haå. Tïì Hoaân Cöng thêëy vêåy thûúng tònh, cho hêìu cêån möåt bïn. Laåi coá Dõch ha laâ ngûúâi rêët thaåo vïì nghïì àaánh xe, bùæn gioãi,

nêëu ùn rêët kheáo. Ngaây kia, Cöng huáa Vûúng Cú coá bõnh, Dõch Nha nêëu àöì ùn

dêng lïn, Vûúng Cú ùn xong khoãi bõnh. Do àoá, Vûúng Cú àem loâng yïu mïën.

Dõch Nha laåi àem nghïì nêëu ùn cuãa mònh khoe vúái Thuå Àiïu, nhúâ Thuå Àiïu tiïën cûã mònh àûúåc yïët kiïën vua.

Page 214: Dong chu-liet-quoc

PHUÂNG MÖÅNG LONG 214

http://ebooks.vdcmedia.com

Thuå Àiïu têu laåi vúái Tïì Hoaân Cöng. Möåt höm Tïì Hoaân Cöng goåi Dõch Nha àïën hoãi: - Ngûúi coá phaãi laâ keã nêëu ùn kheáo khöng? Dõch Nha têu: - Têu Chuáa cöng, taâi êëy khöng ai saánh kõp. Tïì Hoaân Cöng noái àuâa: - Caác giöëng àiïíu thuá truâng ngû ta àaä duâng àuã, bêy giúâ chó coá

thõt ngûúâi ta chûa biïët võ maâ thöi. Dõch Nha lui ra. Àïën bûäa trûa àem vaâo dêng möåt mêm thõt

chñn, mïìm nhû thõt dï non, muâi thúm ngaâo ngaåt. Tïì Hoaân Cöng ùn xong, hoãi Dõch Nha: - Thõt gò maâ ngon thïë? Dõch Nha têu: - Àoá laâ thõt ngûúâi.

Tïì Hoaân Cöng giêåt mònh, kinh ngaåc, hoãi. - Nhaâ ngûúi lêëy úã àêu? Dõch Nha têu: - Àûáa con trai àêìu loâng cuãa töi múái lïn ba tuöíi. Töi thiïët tûúãng

àaä trung vúái vua thò coân kïí gò àaåo nhaâ, nïn laâm thõt con àem dêng cho Chuáa cöng ùn.

Tïì Hoaân Cöng trêìm mùåt noái: - Thöi, ngûúi haäy lui ra. Tûâ êëy Tïì Hoaân Cöng cho rùçng Dõch Nha coá loâng trung nghôa,

nïn vêîn yïu quñ nhû Thuå Àiïu vêåy. Thuå Àiïu vaâ Dõch Nha khöng ûa Quaãn Troång, nay thêëy mònh

àûúåc vua tin duâng, beân têu vúái Tïì Hoaân Cöng:

- Têu Chuáa cöng, chuáng töi thiïët tûúãng quyïìn haån vua töi coá giúái haån, nay möîi möîi Chuáa cöng àïìu giao cho Quaãn Troång, tûåa höì nhû nûúác Tïì khöng coân coá vua.

Tïì Hoaân Cöng vûâa cûúâi vûâa noái:

Page 215: Dong chu-liet-quoc

ÀÖNG CHU LIÏÅT QUÖËC 215

http://ebooks.vdcmedia.com

- Ta àöëi vúái Troång phuå chùèng khaác naâo nhû thên thïí àöëi vúái tay chên nïëu tay chên maâ mêët, thên thïí bõ taân phïë, coá duâng àûúåc viïåc gò? Chuáng bêy laâ tiïíu nhên biïët gò maâ noái.

Thuå Àiïu vaâ Dõch Nha tûâ àoá khöng daám noái nûäa. Quaãn Troång tûâ ngaây chêëp chaánh, àem laåi cho nûúác Tïì khaá

thõnh vûúång. Thúâi bêëy giúâ nûúác Sû àûúng höìi cûúâng thaånh, mêëy nûúác nhoã úã

miïåt Haán Àöng àïìu phuåc tuâng cöëng lïî, duy coá nûúác Saái, cêåy thïë kïët thên vúái Tïì, nïn khöng chõu tuâng phuåc.

Nûúác Saái vaâ nûúác Tûác àïìu kïët hön vúái nûúác Trêën. Saái Hêìu cûúái ngûúâi chõ, Tûác hêìu cûúái ngûúâi em. Tûác phu nhên laâ Tûác Vô nhan sùæc tuyïåt vúâi, àaä àeåp maâ taánh tònh laåi àoan chñnh tröng rêët khaã aái.

Möåt höm Tûác Vô àûúåc pheáp Tûác Hêìu cho vïì nûúác Trêìn àïí viïëng quï hûúng. Khi ài ngang qua thaânh nûúác Saái.

Saái Hêìu hay tin, buång baão daå: - Tûác phu nhên laâ em vúå ta, nhên luác ài ngang qua àêy leä naâo

ta laåi khöng rûúác vaâo thaânh höåi kiïën. Beân sai ngûúâi àoán Tûác phu nhên rûúác vaâo cung àaäi tiïåc. Trong luác ùn uöëng, Saái Hêìu duâng lúâi trïu gheåo, toã ra khöng

àûáng àùæn. Tûác phu nhên nöíi giêån, boã tiïåc ra ài. Tûác Hêìu hay àûúåc chuyïån Saái Hêìu vö lïî, choåc gheåo vúå mònh,

loâng cùm phêîn nghô caách baáo thuâ, liïìn sai sûá vaâo triïìu cöëng nûúác Súã vaâ mêåt caáo vúái Súã Vùn Vûúng rùçng:

- Saái Hêìu cêåy thïë coá Tïì che chúã nïn khöng phuåc Súã. Vêåy xin Súä cûá cêët binh qua àaánh nûúác töi. Nûúác töi seä sang cêìu cûáu nûúác Saái. Saái Hêìu laâ ngûúâi nöng nöíi, thò têët àem binh àïën cûáu. Bêëy giúâ quñ quöëc seä hiïåp binh vúái nûúác töi maâ bùæt Saái Hêìu trõ töåi.

Súã Vùn Vûúng àûúåc kïë, mûâng lùæm, cêët quên sang nûúác Tûác. Quên sô rêìn röå keáo àïën vêy thaânh. Tûác hêìu liïìn viïët mêåt thû sai sûá sang nûúác Saái cêìu cûáu.

Àuáng nhû lúâi Tûác Hêìu àaä dûå tñnh.

Page 216: Dong chu-liet-quoc

PHUÂNG MÖÅNG LONG 216

http://ebooks.vdcmedia.com

Saái Hêìu khöng suy nghô gò caã cú binh àïën nûúác Tûác maâ giaãi vêy.

Nhûng vûâa àïën núi thò bõ binh Súã phuåc núi yïëu löå, àaánh möåt trêån túi búâi, quên sô röëi loaån.

Saái Hêìu thêët kinh, toan chaåy vaâo thaânh nûúác Tûác maâ tröën. Nhûng Tûác Hêìu àoáng chùåt cûãa thaânh khöng cho vaâo.

Biïët mònh àaä mùæc kïë, oaán hêån thêëu trúâi, Saái Hêìu àaânh boá tay nöåp mònh cho nûúác Súä.

Súã Vùn Vûúng dêîn Saái Hêìu vïì nûúác, truyïìn quên àem xûã traãm.

Duåc Quyïìn bûúác ra can rùçng: - Àaåi Vûúng àang muöën múã mang thïë lûåc khùæp Trung Quöëc

àaáng gò möåt Saái Hêìu maâ khöng thïí tha thûá, àïí cho thiïn haå cho nûúác Súã ta khöng phaãi laâ möåt nûúác àaåi àöå.

Súã Vùn Vûúng noái: - Saái hêìu laâ möåt àûáa ngaåo nghïî, lêu nay khöng àêìu phuåc, hêån

êëy chûa nguöi. Nay àaä bùæt àûúåc leä naâo laåi tha ài. Noái röìi truyïìn quên àem cheám. Duåc Quyïìn caãn laåi noái: - Khöng, khöng, xin Àaåi Vûúng nghô laåi, leä naâo vò möåt oaán nhoã

maâ quïn àaåi sûå. Nïëu Àaåi Vûúng cho Saái Hêìu vïì nûúác ùæt tûâ nay Saái Hêìu khöng coân daám ngaåo maån nûäa. Àaä vêåy caác chû hêìu khaác tröng thêëy gûúng nêëy maâ mïën àûác Àaåi Vûúng.

Súã Vùn Vûúng nhêët àõnh khöng nghe. Duåc Quyïìn nöíi giêån möåt tay nùæm aáo Súã Vùn Vûúng möåt tay

ruát gûúm noái lúán: - Thaâ töi cuâng chïët vúái Àaåi Vûúng coân hún àïí Àaåi Vûúng laâm

mêët nghiïåp caã. Súã Vùn Vûúng thay thïë súå sïåt noái vöåi:

- Thöi, thöi ta chõu nghe theo lúâi khanh. Noái xong, truyïìn tha cho Saái Hêìu. Duåc Quyïìn thêëy vua àaä tha chïët cho Saái Hêìu, vöåi vaä quùng

gûúm, quyâ têu:

Page 217: Dong chu-liet-quoc

ÀÖNG CHU LIÏÅT QUÖËC 217

http://ebooks.vdcmedia.com

- Têu Àaåi Vûúng Àaåi Vûúng àaä nghe lúâi can giaán cuãa töi, thêåt may mùæn cho nûúác Súã. Nhûng töi phaåm töåi hiïëp vua thûåc àaáng chïët. Vêåy xin cuái àêìu chõu töåi.

Súã Vùn Vûúng noái: - Loâng trung thaânh cuãa ngûúi àaä vûúåt quaá töåi löîi. Ta khöng

thïí vò löîi nhoã êëy maâ laâm cho lu múâ têëm gûúng trung nghôa. Duåc Quyïìn têu: - Têu Àaåi Vûúng. Àaåi Vûúng tûúãng tònh tha cho töi, nhûng töi

töi khöng thïí tha cho töi àûúåc. Noái xong, cuái xuöëng, lûúåm thanh gûúm cùæt àûát möåt chên, röìi

heát to: - Keã naâo laâm töi vö lïî vúái vua thò haäy xem àêy. Súã Vùn Vûúng quaá caãm àöång truyïìn àem caái chên cuãa Dûåc

Quyïìn cêët vaâo kho, àïí ghi caái löîi mònh khöng chõu nghe lúâi can giaán.

Àoaån sai ngûå y chuyïn chûäa cho Dûåc Quyïìn. Sau möåt thúâi gian, Duåc Quyïìn àûúåc laânh bõnh, nhûng khöng

ài àûúåc. Súã Vùn Vûúng phong cho laâm chûác Àaåi hön àïí giûä cûãa thaânh. Kïë àoá, Súã Vùn Vûúng múã tiïåc tiïîn haânh àûa Saái Hêìu vïì nûúác.

Trong tiïåc, Súã Vùn Vûúng truyïìn boån vuä nûä àúân ca haát xûúáng tûng bûâng. Laåi truyïìn cho myä nûä dêng rûúåu. Trong luác àang àöëi êím, Súã Vùn Vûúng chó vaâo möåt myä nûä, noái:

- Naâng naây àaä àeåp laåi coá taâi haát hay. Noái xong, baão myä nûä êëy dêng cho Saái Hêìu möåt chung rûúåu. Saái Hêìu tiïëp lêëy uöëng caån, röìi tûå tay roát möåt cheán àêìy bûúác

àïën dêng cho Súã Vùn Vûúng àïí taå ún. Súã Vùn Vûúng tiïëp lêëy cheán rûúåu vûâa cûúâi vûâa hoãi: - Saái Hêìu àaä bao giúâ tröng thêëy möåt ngûúâi naâo àeåp tuyïåt trêìn

chûa? Saái hêìu nghe noái, sûåc nhúá àïën möëi thuâ cuãa Tûác Hêìu vûâa röìi

àaä xui Súã àaánh Saái, beân têu:

Page 218: Dong chu-liet-quoc

PHUÂNG MÖÅNG LONG 218

http://ebooks.vdcmedia.com

- Têu Àaåi Vûúng, theo nhêån xeát cuãa töi, trïn thïë gian naây khöng ai àeåp bùçng Tûác Vô. Naâng êëy quaã saánh vúái tiïn-nga trïn cung Quaãn.

Súã vùn Vûúng hoãi: - Caái àeåp cuãa Tûác Vô nhû thïë naâo? Saái Hêìu noái: - Mùæt trong nhû thu thuãy, maá ûãng nhû nhuyå àaâo mònh mai,

voác liïîu goát sen uyïín chuyïín nhû aán mêy chiïìu trûúác gioá, tûúãng khöng taâi naâo taã hïët.

Súã Vùn Vûúng noái: - Ngûúâi àeåp àïën thïë, tiïëc rùçng ta khöng laâm sao thêëy mùåt. Saái hêìu noái: - Uy àûác cuãa Àaåi Vûúng dêîu Tïì Khûúng, Töëng Tûã cuäng chùèng

khoá gò, huöëng chi Tûác Vô chó laâ möåt ngûúâi àaân baâ trong voâng thïë lûåc cuãa mònh.

Súã Vùn Vûúng nghe noái rêët àeåp loâng. Tiïåc maän, Saái Hêìu baái taå vïì nûúác. Súã Vùn Vûúng muöën thêëy mùåt Tûác Vô liïìn giaã kïë ài tuêìn du

qua nûúác Tûác. Tûác Hêìu hay tin ra khoãi thaânh tiïëp àoán rêët troång thïí. Hai vua cuâng dùæt nhau vaâo thaânh múã tiïåc chung vui. Tûác Hêìu bûng cheán rûúåu dêng cho Súã Vùn Vûúng mûâng cuöåc

höåi ngöå. Súã Vùn Vûúng tiïëp lêëy, vui veã noái: - Ngaây trûúác ta cuäng coá chuát cöng moån vúái quñ phu nhên, vêåy

nay xin múâi quñ phu nhên ra àêy tûúng kiïën maâ múâi ta möåt chung rûúåu cho vui.

Tûác Hêìu khöng daám traái yá, vöåi bûúác vaâo cung, goåi Tûác Vô ra. Giûäa luác êëy, Súã Vùn Vûúng ngöìi möåt mònh mùæt mú maâng nhòn

vaâo hêåu cung, tay mên mï ly rûúåu, toã veã noáng loâng. Caánh maân se seä àöång, nhûäng chuöîi ngoåc loáng laánh vúái aánh

huyïìn àùng, naâng Tûác Vô tûâ tûâ bûúác ra, goát haâi thoùn thoùæt, húi

Page 219: Dong chu-liet-quoc

ÀÖNG CHU LIÏÅT QUÖËC 219

http://ebooks.vdcmedia.com

hûúng ngaåt ngaâo, khiïën cho Súã Vùn Vûúng caãm thêëy nhû mònh àang laåc vaâo chöën tiïn böìng.

Tûác Vô àïën suåp laåy Súã Vùn Vûúng röìi àûa tay lêëy ly rûúåu rêët àêìy.

Baân tay ngoåc, vúái ly ngaây khöng phên biïåt maâu sùæc. Súã Vùn Vûúng ngêín ngú nhòn, röìi àûáng dêåy toan tiïëp lêëy cheán

rûúåu, nhûng Tûác Vô àaä trao cho möåt cung-nûä àïí dêng lïn cho Súã Vùn Vûúng.

Súã Vùn Vûúng vûâa caån cheán thò Tûác Vô àaä baái taå lui vaâo cung. Reâm chêu kheáp kñn boáng höìng, húi hûúng coân thoaãng, rûúåu

nöìng chûa phai. Ngaây höm sau, Súã Vùn Vûúng laåi baây tiïåc núi quaán dõch cho

quên giaáp sô phuåc xung quanh, röìi múâi Tûác hêìu ra dûå tiïåc. Loâng àaä àõnh trûúác, nïn tiïåc àïën nûãa chûâng, Súã Vùn Vûúng

mûúån gioång say rûúåu quúã traách Tûác Hêìu: - Ta coá cöng vúái quñ phu nhên rêët nhiïìu nay quên àïën àêy, quñ

phu nhên laåi khöng vò ta maâ khao thûúãng? Tûác Hêìu noái: - Nûúác töi nhoã beá, khöng sùèn vêåt thûåc àïí khao thûúãng quên sô

cho àuã, xin Àaåi Vûúng cho pheáp töi àûúåc sùæp àùåt àaä. Súã vùn Vûúng àêåp tay xuöëng baân, laâm mùåt giêån, noái: - Thêåt laâ àûáa böåi phaãn, tòm lúâi kheáo leáo àïí tûâa ta, bêy àêu,

haäy bùæt àûáa vong ên troái laåi. Quên giaáp sô nhaãy xöí ra bùæt Saái Hêìu tûác khùæc. Naâng Tûác Vô hay tin chöìng bõ bùæt, ngûäa mùåt lïn trúâi than: - Öi! Ài rûúác coåp vïì nhaâ nïn múái sinh hoåa.

Than röìi chaåy thùèng ra vûúân hoa, toan nhaãy xuöëng giïëng tûå vêån.

Giûäa luác àoá, Súã Vùn Vûúng àaä keáo binh vaâo cung àïí tòm bùæt Tûác Vô, nhûng khöng thêëy Tûác Vô àêu, múái truyïìn caác tûúáng toaã ra khùæp núi luåc soaát.

Naâng Tûác Vô chûa kõp tûå vêån, liïìn bõ tûúáng nûúác Súã laâ Àêëu Àan bùæt laåi vaâ noái:

Page 220: Dong chu-liet-quoc

PHUÂNG MÖÅNG LONG 220

http://ebooks.vdcmedia.com

- Phu nhên khöng muöën söëng àïí maâ cûáu maång cho chöìng sao? Töåi gò caã hai vúå chöìng chõu chïët.

Tûác Vô lùång thinh. Àêëu Àan dêîn vaâo naåp cho Súã Vùn Vûúng. Súã Vùn Vûúng kiïëm lúâi dõu ngoåt döî daânh:

- Nïëu naâng chõu vïì Súã, ta seä tha chïët cho Tûác Hêìu. Tûác Vô àöi doâng lïå àoång trïn àöi mñ mùæt long lanh nhû mùåt

nûúác höì thu nöîi soáng, àûáng im khöng thöët ra lúâi. Súã Vùn Vûúng phong cho naâng laâm phu nhên. Vaâ thêëy àöi maá

naâng tûåa hoa àaâo, nïn goåi naâng laâ Àaâo Hoa phu nhên. Kïë àoá Súã Vùn Vûúng àaây Tûác Hêìu ra àêët Nhûä Thuãy, chùèng

bao lêu Tûác Hêìu vò àau buöìn maâ lòa trêìn. Taâo Muöåi vung gûúm doåa Tïì Hêìu Hoaân Cöng thùæp àuöëc phong Ninh Thñch Nùm êëy, vaâo nùm thûá nhûát cuãa vua Ly Vûúng nhaâ Chu, Tïì

Hoaân Cöng sau möåt thúâi gian giao viïåc triïìu chñnh cho Quaãn Troång, thêëy trong nûúác dên tònh yïn öín, binh lûúng döìi daâo beân hoãi Quaãn Troång:

- Trûúác kia nûúác Tïì chûa àuã sûác, trong thò viïåc triïìu chñnh chûa an, ngoaâi loâng dên chûa öín, nay àaä taåm yïn, chùèng hay caái möång laâm baá chuã caác nûúác chû hêìu àaä nïn thûåc hiïån chûa?

Quaãn Troång àaáp: - Caác chû hêìu coân nhiïìu nûúác maånh hún Tïì. Nhû phña Nam coá

Súã phña Têy coá Têìn vaâ Têën. Tuy nhiïn, nûúác naâo cuäng chó maånh vïì binh lûåc chûá khöng phaãi maånh vïì chñnh nghôa, vò hoå khöng biïët tön vua nhaâ Chu. Nhaâ Chu dêîu coá suy yïëu, vêîn laâ Thiïn tûã chung cuãa thiïn haå, thïë maâ tûâ khi quên Trõnh bùæn vua Hoaân Vûúng, quên Vïå chöëng vua Trang Vûúng, caác nûúác chû hêìu khinh khi boã caã viïåc triïìu cöëng. Thêåm chñ úã nûúác Súã, Huâng Thöng tiïëm xûng Vûúng hiïåu nûúác Trõnh, nûúác Töëng giïët vua maâ khöng ai daám hoãi töåi.

Nûúác Tïì ta, muöën maånh phaãi nùæm cho chñnh nghôa, luön luön thi haânh theo mïånh lïånh thiïn triïìu. Nay nûúác Töëng tuy vûâa giïët àûúåc Nam cung Trûúâng Vaån, khöi phuåc ngöi vua, nhûng Töëng Hêìu vêîn chûa àûúåc caác nûúác cöng nhêån. Chuáa cöng nïn vaâo triïìu Chu,

Page 221: Dong chu-liet-quoc

ÀÖNG CHU LIÏÅT QUÖËC 221

http://ebooks.vdcmedia.com

xin Vûúng mïånh, húåp caác chû hêìu, cöng nhêån vua nûúác Töëng, coân caác chû hêìu naâo suy yïëu ta nïn giuáp àúä, caác chû hêìu naâo ngang-ngûúåc, ta nïn hoåp sûác nhau maâ vêën töåi. Laâm nhû thïë caác chû hêìu phaãi tuâng phuåc Tïì, khöng cêìn phaãi duâng àïën binh lûåc.

Tïì Hoaân Cöng nghe noái rêët haâi loâng, vöåi sai sûá vaâo triïìu Chu, xin pheáp àûúåc töí chûác höåi hoåp.

Vua Ly Vûúng noái: - Lêu nay caác nûúác chû hêìu àïìu dïî ngûúi khöng ai vïì triïìu

baái, nay Tïì hêìu àaä coá loâng tûúãng àïën trêîm, vêåy trêîm cho pheáp àûúåc thay mùåt trêîm maâ lo viïåc êëy.

Sûá giaã trúã vïì baáo laåi vúái Tïì Hoaân Cöng. Tïì Hoaân Cöng phuång mïånh Thiïn tûã, böë caáo khùæp chû hêìu

triïåu-têåp caác nûúác hoåp nhau núi àêët Bùæc Haånh thuöåc àêët Tïì. Tïì Hoaân Cöng laåi hoãi Quaãn Troång: - Lêìn naây höåi chû hêìu ta phaãi duâng bao nhiïu binh-sô? Quaãn Troång noái: - Höåi hoåp laâ àïí baân luêån vúái nhau, nïëu duâng àïën quên sô toã ra

duâng sûác maånh aáp bûác, laâm sao moåi ngûúâi phuåc? Tïì Hoaân Cöng theo lúâi sai cêët möåt caái àaâi cao ba trûúång, chñnh

giûäa lêåp baân hûúng aán àïí voång baái Thiïn tûã, coân chung quanh baây trñ caác lïî vêåt àêu àoá rêët uy nghi.

Àïën ngaây höåi, Töëng Hoaân Cöng (Nghõ Thuyïët) àïën trûúác, vaâo taå ún Tïì Hoaân Cöng. Kïë àïën nûúác Trêìn, nûúác Chu àïën möåt lûúåt, sau cuâng laâ nûúác Saái, vò Saái Hêìu oaán nûúác Súã bùæt mònh ngaây noå, quyïët àïën höåi àïí minh oan.

Böën nûúác Töëng, Trêìn, Chu, Saái thêëy Tïì khöng duâng àïën quên sô, nhòn nhau khen thêìm:

- Tïì Hêìu quaã àem loâng chên thêåt maâ àöëi àaäi vúái chuáng ta. Böën nûúác àïìu baân vúái nhau lui quên ra ngoaâi caách mûúâi dùåm. Tïì Hoaân Cöng hoãi Quaãn Troång: - Nay chû hêìu khöng höåi àöng àuã, coá nïn hoaän laåi möåt ngaây

khaác chùng? Quaãn Troång noái:

Page 222: Dong chu-liet-quoc

PHUÂNG MÖÅNG LONG 222

http://ebooks.vdcmedia.com

- Nay àaä coá böën nûúác àïën àuã, nhû vêåy cuäng coá thïí baân luêån àûúåc, nïëu heån laåi tûác laâ thêët tñn. Maâ àaä thêët tñn thò sau naây múâi seä khöng ai àïën.

Saáng höm êëy, Tïì Hoaân Cöng thay mùåt Vua Chu, àûáng ra tuyïn böë:

- Töi phuång mïånh Thiïn tûã, múâi quñ quöëc àïën àêy, muåc àñch gùåp nhau thaão luêån viïåc chñnh trõ, chónh àöën caác cú cêëu tûúng quan giûäa caác chû hêìu. Àûúåc nhû thïë, chuáng ta múái cuâng nhau giûä vûäng àaåo vua töi vaâ sûå cöng bònh trong thiïn haå. Muöën laâm àûúåc viïåc àoá, àiïìu cêìn thiïët chuáng ta phaãi tön lïn möåt nûúác laâm minh chuã, coá quyïìn haån àiïìu khiïín caác nûúác chû hêìu.

Caác nûúác chû hêìu àïìu thò thaâo baân baåc khöng dûát. Ngûúâi thò muöën tön nûúác Töëng vò nûúác Töëng àaä röång maâ phêím tûúác laåi cao hún nûúác Tïì. Nhûng coá keã cho rùçng vua nûúác Töëng múái lêåp, coân phaãi nhúâ Tïì àaåi diïån cho Thiïn tûã maâ têën phong.

Cuöåc baân caäi keáo daâi maäi khöng dûát. Cuöëi cuâng, nûúác Trêìn àûáng lïn noái:

- Nay Thiïn tûã àaä giao quyïìn cho nûúác Tïì àûáng ra triïåu têåp chû hêìu, thò àaä mùåc nhiïn cöng nhêån nûúác Tïì laâ minh chuã röìi, lûåa phaãi baân caäi laâm chi, xin tön nûúác Tïì laâm minh chuã.

Caác nûúác àöìng thanh noái: - Chó coá nûúác Tïì múái àaãm àûúng nöíi nhiïåm vuå àoá. Tïì Hoaân Cöng àöi ba phen tûâ chöëi, röìi múái bûúác lïn àaân tuyïn

böë thûá võ: - Nûúác Tïì laâm minh chuã, thûá àïën nûúác Töëng, nûúác Trêìn, nûúác

Saái, vaâ sau cuâng laâ nûúác Chu. Àõnh thûá võ xong, caác nûúác lêìn lûúåt vaâo trûúác àaâi baái maång

Thiïn tûã, röìi Troång tön thu thay mùåt Tïì hêìu, àoåc túâ ûúác thïå nhû sau:

Chu Ly Vûúng nùm àêìu, thaáng ba, ngaây möìng möåt. Chuáng töi laâ: Tïì Hêìu Tiïíu Baåch, cuâng vúái Töëng, Trêìn, Saái,

Chu, vêng lïånh Thiïn tûã, höåi núi Bùæc Haånh àïí laâm ûúác thïå, nguyïån trung thaânh vúái Vua Chu vaâ giuáp àúã nhau trong luác cêìn thiïët. Hïî ai traái ûúác, caác nûúác coá quyïìn hoåp binh vêën töåi.

Nghe xong, caác nûúác chû hêìu àïìu nghiïng mònh baái maång.

Page 223: Dong chu-liet-quoc

ÀÖNG CHU LIÏÅT QUÖËC 223

http://ebooks.vdcmedia.com

Quaãn Troång bûúác lïn thïìm noái lúán: - Caác nûúác Löî, Vïå, Trõnh, Taâo coá yá khinh khi Thiïn tûã, miïåt haå

chû hêìu, leä ra phaãi hiïåp binh vêën töåi trûúác, xin caác nûúác quyïët-àõnh.

Ba nûúác Trêìn, Saái, Chu àöìng thanh noái: - Chuáng töi xin vêng mïånh. Duy coá nûúác Töëng, laâm thinh khöng noái gò caã. Chiïìu höm êëy, Töëng Hoaân Cöng vïì nhaâ quaán-dõch, noái vúái Àaái

thuác Bò: - Tïì Hêìu coá yá tûå àùæc, khöng kïí ngöi thûá, vûúåt lïn laâm minh

chuã, laåi coân coá yá lêëy binh caác nûúác maâ thõ oai. Nïëu ta vêng theo yá êëy ùæt sau naây ta phaãi bõ phuåc tuâng maäi maäi.

Thuác Bò noái: - Hiïån nay chû hêìu khöng phaãi möåt yá, keã theo, ngûúâi khöng,

dêìu Tïì coá muöën laâm baá chuã cuäng chûa thïí àûúåc. Nïëu ta chõu giuáp Tïì, àaánh Löî vaâ Trõnh, chùèng khaác naâo ta cuãng cöë àõa võ cho Tïì. Nhû thïë coá haåi cho Töëng. Hiïån nay, trong böën nûúác àïën dûå, chó coá Töëng laâ lúán, nïëu Töëng khöng giuáp thò ba nûúác kia cuäng phaãi thöi.

Töëng Hoaân Cöng noái: - Muåc-àñch ta àïën àêy dûå höåi laâ àïí nhêån lêëy Vûúng-maång. Nay

Vûúng-maång àaä nhêån xong, coân úã àêy laâm gò? Àïm höm êëy Töëng Hoaân Cöng lùèng lùång àem quên vïì nûúác. Tïì Hoaân Cöng hay tin tûác giêån noái: - Chûa chi maâ nûúác Töëng àaä tñnh chuyïån böåi ûúác röìi. Beân sai Troång tön thu àuöíi theo. Quaãn Troång noái:

- Töëng àaä laâm sai, maâ mònh àuöíi theo laåi laâ viïåc traái. Nïëu muöën phaåt Töëng phaãi têu vúái Thiïn tûã àem quên àïën àaánh múái àûúåc.

Tïì Hoaân Cöng noái: - Nïëu vêåy, ta cho sûá vïì triïìu Chu xin viïåc êëy. Quaãn Troång noái:

Page 224: Dong chu-liet-quoc

PHUÂNG MÖÅNG LONG 224

http://ebooks.vdcmedia.com

- Àaánh Töëng chûa lúåi. Töëng laâ nûúác xa, Löî laâ nûúác gêìn, muöën cho Töëng phuåc, trûúác phaãi àaánh Löî.

Tïì Hoaân Cöng hoãi: - Muöën àaánh Löî phaãi lêåp mûu chi? Quaãn Troång thûa:

- Phña Àöng Bùæc coá nûúác Toaåi, thuöåc Löî. Nûúác êëy nhoã lùæm, dên cû coá böën hoå, ta àem quên lêëy nûúác êëy khöng khoá. Maâ chiïëm àûúåc nûúác êëy röìi, Löî phaãi súå. Chûâng êëy ta sai sûá sang traách Löî Hêìu vïì viïåc khöng ài dûå höåi, möåt mùåt thöng tin cho Vùn Khûúng biïët viïåc xñch mñch giûäa Tïì, Löî hiïån nay. Hïî Vùn Khûúng biïët àûúåc Löî Hêìu khöng hoâa hiïëu vúái bïn ngoaåi, ùæt khiïín traách. Trong thò súå meå, ngoaâi súå uy ta, laâm sao Löî Hêìu khöng xin hoâa. Luác bêëy giúâ ta múái àem quên àaánh Töëng.

Tïì Hoaân Cöng khen phaãi, liïìn hûng binh ài àaánh nûúác Toaåi. Löî trangCöng hay tin vöåi hoåp triïìu thêìn baân kïë. Cöng tûã Khaánh Phuã thûa: - Binh Tïì àaä àem binh àïën nûúác ta hai lêìn, lêìn naâo cuäng bõ

thua, nay xin Chuáa cöng cho töi àem binh ra àaánh. Thi-Baá nghe noái, can rùçng: - Khöng nïn khinh àõch. Hiïån nay Quaãn Troång nùæm quyïìn

chêëp chaánh, quên luêåt nghiïm minh, ta khoá maâ thùæng nöîi. Vaã laåi, nûúác Löî ta trûúác àêy rêët nhiïìu ún huïå vúái Tïì nhû viïåc giïët Cöng tûã Cuä, àûáng laâm chuã hön cho Vûúng Cú, maâ Tïì Hêìu chûa thïí quïn àûúåc. Nay xin cûá giaãi hoâa àïí giûä lêëy ên huïå àoá laâ hún.

Caác quan coân àang thûúng nghõ, böîng coá thû Tïì Hoaân Cöng gúãi àïën.

Löî Trang Cöng caã mûâng, múã ra àoåc. Thû rùçng: Töi vaâ hiïìn hêìu cuäng thúâ möåt Thiïn tûã nhaâ Chu, khaác naâo

nhû anh em, hún nûäa hai nûúác Tïì, Löî laâ chöî thên thuöåc, thïë maâ kyâ höåi vûâa röìi núi Bùæc Haånh, hiïìn hêìu khöng chõu ài dûå, àaä traái vúái lïånh Thiïn tûã laåi thûúng töín àïën tònh thên. Töi rêët àau loâng khi phaãi àem binh sang nûúác cuãa hiïìn hêìu àïí àaåo-àaåt bûác thû naây.

Page 225: Dong chu-liet-quoc

ÀÖNG CHU LIÏÅT QUÖËC 225

http://ebooks.vdcmedia.com

Tïì Hoaân Cöng laåi gúãi riïng möåt bûác thû cho Vùn Khûúng, vò vêåy khi àûúåc thû, Vùn Khûúng goåi Löî Trang Cöng vaâo hêåu cung noái:

- Tïì, Löî laâ hai nûúác thên thuöåc, nïëu Tïì Hêìu coá àiïìu khöng phaãi vúái ta ài nûäa, ta cuäng khöng nïn laâm giaäm tònh thên, huöëng chi Tïì àaä coá yá muöën cêìu hoâa vúái ta maâ con laåi khöng nghe sao?

Löî Trang Cöng khöng daám caäi lúâi meå liïìn sai Thi-Baá viïët thû phuác àaáp:

- Kyâ höåi núi Bùæc Haånh, töi bõ àau khöng àïën dûå àûúåc, tûå thêëy mònh coá löîi. Nay quñ quöëc traách vêën, töi rêët ùn nùn. Tuy nhiïn, nïëu bùæt töi phaãi nhêån nhûäng àiïìu cam kïët dûúái thaânh, thêåt laâ àiïìu quöëc sô. Quñ quöëc lui binh ra khoãi biïn-giúái bêëy giúâ nûúác töi seä tuên mïånh.

Tïì Hoaân Cöng tiïëp àûúåc thû rêët àeåp loâng, truyïìn keáo binh khoãi nûúác Löî, ra àoáng núi àêët Kha, àïí chúâ Löî Hêìu àïën höåi kiïën.

Löî Trang Cöng sùæp sûãa àïën àêët Kha, hoãi triïìu thêìn: - Coá ai daám theo ta àïën àêët Kha höåi diïån vúái Tïì chùng? Taâo Muöåi bûúác ra xin ài. Löî Trang Cöng noái: - Ngûúi ba lêìn giao chiïën bõ thua nûúác Tïì, nay xin ra àoá khöng

súå nûúác Tïì chï cûúâi sao? Taâo Muöåi thûa: - Chó vò bõ thua nûúác Tïì ba lêìn nïn töi múái xin theo Chuáa cöng

àïí rûãa nhuåc! Löî Trang Cöng noái: - Ngûúi muöën rûãa nhuåc maâ theo ta trong chuyïën naây chó thïm

xêëu höí. Vò àïën ùn thïì vúái hoå, tûå nhiïn mònh àaä laâ keã chiïën baåi röìi. Taâo Muöåi noái: - Töi quyïët khöng àïí cho nûúác Löî mang caái danh biïíu xêëu xa

êëy. Löî Trang Cöng nhêån lúâi cuâng Taâo Muöåi lïn àûúâng. Khi àïën àêët Kha, Tïì Hoaân Cöng àaä sai ngûúâi àùæp möåt caái àaâi

rêët lúán, baây sùén lïî vêåt, àúåi Löî Trang Cöng àïën laâm lïî huyïët thïå. Laåi truyïìn lïånh chó cho möåt ngûúâi àûúåc theo hêìu Löî Trang Cöng

Page 226: Dong chu-liet-quoc

PHUÂNG MÖÅNG LONG 226

http://ebooks.vdcmedia.com

lïn àaâi thöi, coân bao nhiïu quên sô phaãi àûáng xa, caách hai trùm thûúác.

Taâo Muöåi trong mùåc aáo giaáp, ngoaâi cêìm gûúm ài theo sau lûng Löî Trang Cöng.

Löî Trang Cöng coá yá súå, traái laåi Taâo Muöåi rêët huâng duäng. Hai ngûúâi vûâa bûúác khoãi thïìm. Àöng Quaách Nha baão Taâo Muöåi: - Ngaây nay hai nûúác giao hoâa, gùåp nhau àïí baân baåc, xin tûúáng

quên haäy boã àöì binh khñ ài. Taâo Muöåi trûâng mùæt nhòn Àöng Quaách Nha, hai khoáe mùæt toeát

ra, rûúm rûúám maáu. Àöng Quaách Nha thêëy vêåy bûúác luâi ra sau. Taâo Muöåi ung dung bûúác theo Löî Trang Cöng àïën trûúác baân

hûúng aán. Thêëp Bùçng bûng baát maáu dêng lïn àïí Löî Trang Cöng cuâng Tïì

Hoaân Cöng ùn thïì. Taâo Muöåi mùåt hêìm hêìm, möåt tay nùæm aáo Tïì Hoaân Cöng, möåt

tay ruát gûúm noái: - Haäy khoan! Quaãn Troång vöåi vaä xen vaâo giûäa, hoãi Taâo Muöåi: - Quan Àaåi phu laâm gò thïë? Taâo Muöåi àaáp: - Nûúác Löî bõ suy yïëu, àaä hao töín nhiïìu vïì chiïën tranh thïë maâ

ngaây nay nhûäng nûúác tûå xûng mònh laâ minh chuã, höëi chû hêìu àïí cûáu giuáp nhûäng keã suy yïëu, laåi àïën laâm khöí nûúác Löî nûäa, nhû vêåy daám tûå haâo laâ chñnh àaáng sao?

Quaãn Troång noái: - Nûúác töi àaä laâm àiïìu gò haåi cho quñ-quöëc? Taâo Muöåi noái: - Cêåy sûác maånh, àem quên chiïëm lêëy àêët Vên Dûúng cuãa nûúác

töi, sao laåi baão laâ khöng laâm haåi. Nïëu quñ quöëc thûåc tònh giao haão, haäy traã àêët êëy laåi cho Löî, Chuáa cöng töi múái chõu ùn thïì. Bùçng khöng töi nhêët àõnh liïìu chïët..

Page 227: Dong chu-liet-quoc

ÀÖNG CHU LIÏÅT QUÖËC 227

http://ebooks.vdcmedia.com

Quaãn Troång ngoaãnh laåi, noái vúái Tïì hoaân Cöng: - Xin Chuáa cöng chêëp thuêån lúâi xin êëy. Tïì Hoaân Cöng noái: - Thöi, quan Àaåi phu haäy buöng ra. Töi hûáa seä traã àêët êëy laåi. Taâo Muöåi nghe noái vöåi boã thanh kiïëm xuöëng, bûng lêëy baát

maáu thay cho Thêëp Bùçng maâ dêng lïn. Löî Trang Cöng cuâng vúái Tïì Hoaân Cöng laâm lïî huyïët-thïå. Xong Taâo Muöåi laåi noái: - Quaãn Troång giûä quyïìn binh nûúác Tïì, töi xin cuâng Quaãn

Troång ùn thïì àïí khoãi coá àiïìu höëi hêån. Tïì Hoaân Cöng noái: - Bêët têët phaãi laâm nhû vêåy, lúâi ta àaä hûáa leä naâo laåi laânh traái

àûúåc sao. Lïî tuyïn thïå xong caác quan nûúác Tïì ai nêëy hêåm hûåc, muöën

tòm caách traã thuâ Taâo Muöåi. Tïì Hoaân Cöng noái: - Ta àaä hûáa vúái Taâo Muöåi röìi! Dêîu keã thêët phu àaä ûúác vúái ai

cêu gò cuäng khöng nïn sai lúâi, huöëng höì ta laâ Chuáa möåt nûúác. Bêëy giúâ caác quan múái chõu thöi. Saáng höm sau, Tïì Hoaân Cöng laåi baây tiïåc úã nhaâ Cöng quaán àïí

tiïîn biïåt Löî Trang Cöng, röìi àem àêët Vên Dûúng traã laåi cho nûúác Löî.

Caác nûúác chû hêìu nghe àûúåc viïåc êëy, kïu Tïì Hoaân Cöng laâ ngûúâi tñn nghôa. Hai nûúác Vïå vaâ Taâo sai sûá àïën taå töåi vaâ xin ùn thïì.

Tïì Hoaân Cöng sai sûá vaâo têu vúái vua Ly Vûúng nhaâ Chu, xin cêët quên phaåt Töëng.

Chu Ly Vûúng nhêåm lúâi, khiïën quan Àaåi phu Àún Miïåt, keáo binh sang höåi vúái binh Tïì.

Luác êëy nûúác Trêìn, nûúác Taâo hay tin cuäng xin àem binh giuáp sûác.

Tïì Hoaân Cöng khiïën Quaãn Troång dêîn möåt àaåo binh ài trûúác àïí àoán binh hai nûúác Trêìn vaâ Taâo. Coân mònh thò ài vúái Thêëp Bùçng,

Page 228: Dong chu-liet-quoc

PHUÂNG MÖÅNG LONG 228

http://ebooks.vdcmedia.com

Vûúng Tûã Thaânh Phuã vaâ Àöng Quaách Nha, thöëng laänh àaåi binh, heån höåi nhau núi àêët Thûúång Kyâ.

Quaãn Troång laänh mïånh keáo quên ra ài. Quaãn Troång vöën coá möåt ngûúâi tiïíu thiïëp tïn Tônh nûúng, naâng

naây tuy phêån quêìn thoa, nhûng laåi thöng minh hoåc röång. Vò vêåy Quaãn Troång ài àêu cuäng àem naâng theo hêìu.

Ngaây kia, Quaãn Troång vûâa keáo binh àïën nuái Dao Sún, böîng gùåp möåt ngûúâi chùn trêu, mònh mùåc aáo cöåc, àêìu àöåi noán raách ngöìi trïn lûng trêu, goä sûâng ca haát.

Quaãn Troång nghe tiïëng ca biïët khöng phaãi laâ ngûúâi têìm thûúâng khiïën quên sô àem rûúåu thõt àïën cho.

Ngûúâi chùn trêu ùn xong hoãi quênsô: - Töi muöën àûúåc yïët kiïën quan Tïí tûúáng. Quên sô àaáp:

- Xe cuãa quan Tïí tûúáng àaä ài xa röìi. Vêåy thò cûá ùn cho no maâ thöi, cêìn chi phaãi gùåp mùåt.

Ngûúâi chùn trêu noái: - Töi coá möåt lúâi muöën noái cuâng quan Tïí tûúáng. Quên sô hoãi: - Lúâi gò? Nïëu chó noái möåt lúâi thò boån ta noái giuáp cho cuäng àûúåc. Ngûúâi chùn trêu noái: - Nûúác trong leo leáo Quên sô àem lúâi êëy noái laåi vúái Quaãn Troång.

Quaãn Troång khöng hiïíu gò caã, liïìn hoãi Tônh nûúng. Tônh-nûúng noái: - Thiïëp coá nghe, xûa coá möåt baâi thú "Nûúác trong". Baâi thú êëy coá cêu rùçng: "Nûúác trong leo leão, caá löåi giûäa doâng,

ngûúâi àïën triïåu ta, ta cuäng bùçng loâng". YÁ chûâng ngûúâi êëy muöën ra laâm quan.

Quaãn Troång khiïën dûâng xe laåi, röìi sai ngûúâi àoâi gaä chùn trêu àïën hoãi.

Gaä chùn trêu cuái àêìu thi lïî chûá khöng laåy.

Page 229: Dong chu-liet-quoc

ÀÖNG CHU LIÏÅT QUÖËC 229

http://ebooks.vdcmedia.com

Quaãn Troång hoãi tung tñch, ngûúâi chùn trêu noái: - Töi laâ Ninh Thñch, ngûúâi àêët Vïå, àûúåc nghe Tûúáng quöëc laâ keã

ûa hiïìn, chuöång sô, nïn tòm qua nûúác Tïì àïí tiïën thên, ngùåt khöng coá ai tiïën dêîn nïn phaãi chùn trêu cho ngûúâi trong laâng maâ nuöi söëng.

Quaãn Troång thûã thaách trònh àöå hoåc thûác. Ninh Thñch ûáng àaáp rêët raânh maåch. Quaãn Troång noái: - Keã haâo kiïåt luác chûa gùåp vêån cuäng khoá thi thöë taâi nùng cuãa

mònh àûúåc. Àaåi binh cuãa Chuáa cöng ta cuäng sùæp àïën àêy, ta viïët cho nhaâ ngûúi möåt phong thú, nhaâ ngûúi an loâng úã àêy maâ chúâ, luác naâo Chuáa cöng ta àïën, haäy xin yïët kiïën maâ trònh thú, ùæt àûúåc troång duång.

Noái xong Quaãn Troång viïët möåt phong thú, trao cho Ninh Thñch.

Ninh Thñch laänh thú, röìi úã núi nuái Dao Sún chùn trêu nhû cuä. Caách ba ngaây sau, àaåi binh cuãa Tïì Hoaân Cöng keáo àïën. Ninh Thñch laåi goä sûâng trêu ca haát vang trúâi. Haát rùçng: Mùåt Thûúâng Lan nhêëp nhö àaá trùæng

Thên Lyá Ngû thêìm lùång xuöi doâng Àúâi khöng hiïìn sô Àêët thiïëu minh quên Thûúng thên, ta laåi tuãi thêìm Húãi con trêu trùæng Húi cuåm rûâng thêm Huâng anh söëng vúái êm thêìm maäi û? Tïì Hoaân Cöng nghe gioång ca lêëy laâm laå, khiïën keã taã hûäu bùæt

dêîn àïën hoãi thùm hoå tïn, quï quaán.

Ninh Thñch têu: - Töi ngûúâi nûúác Vïå, lûu laåc núi àêy. Tïì Hoaân Cöng hoãi:

Page 230: Dong chu-liet-quoc

PHUÂNG MÖÅNG LONG 230

http://ebooks.vdcmedia.com

- Ngûúi laâ möåt àûáa chùn trêu, cúá sao laåi daám chï bai thiïn haå? Ninh Thñch noái: - Töi àêu coá chï bai. Töi chó tiïëc rùçng àúâi nay khöng coá ngûúâi

hiïìn. Tïì Hoaân Cöng hoãi:

- Sao ngûúi laåi daám chï rùçng "àúâi thiïëu minh-quên", trong luác Thiïn tûã nhaâ Chu àang trõ vò thiïn haå, coân ta möåt nûúác chû hêìu giaâu maånh, trïn phuåc tuâng Thiïn tûã, dûúái chïë-ngûå chû hêìu àem laåi thaái bònh cho thiïn haå.

Ninh Thñch noái: - Möåt minh quên têët phaãi biïët mònh, hiïíu ngûúâi roä àûúåc thúâi

bònh, thêëy àûúåc luác biïën, àem ên àûác raäi khùæp nhên gian, lêëy loâng nhên maâ trõ thiïn haå. Nhû nhaâ Chu hiïån nay vêån nûúác möîi luác möåt suy, trong thò dên tònh khöng phuåc, ngoaâi thò chû hêìu bêët tuên, taâi trõ nûúác khöng coá, sao goåi laâ minh quên? Àïën nhû Chuáa cöng, giïët anh ruöåt mònh maâ cûúáp ngöi, mûúån uy Thiïn tûã àïí chïë ngûå chû hêìu, nlûng chû hêìu àïìu khöng phuåc, sao goåi laâ giaâu maånh?

Tïì Hoaân Cöng nghe noái nöîi giêån mùæng lúán: - Àûáa thêët phu, daám noái caân. Liïìn hö keã taã hûäu bùæt Ninh Thñch àem cheám. Ninh Thñch khöng chuát súå haäi, ngûúác mùåt lïn trúâi than: - Ngaây xûa vua Kiïåt giïët Long Baâng, vua Truå giïët Tó Can, nay

töi cuâng vúái hai öng êëy kïí laâ ba ngûúâi? Thêëp Bùçng thêëy thïë têu vúái Tïì Hoaân Cöng: - Ngûúâi êëy lúâi noái khöng dua mõ, loâng khöng súå uy nghiïm,

chùæc khöng phaãi laâ keã têìm thuúâng, xin Chuáa cöng chúá nïn giïët. Tïì Hoaân Cöng sûåc nghô laåi cún giêån àaä nguöi, bûúác túái múã troái

cho Ninh Thñch, vaâ noái: - Ta thûã nhaâ ngûúi àoá thöi. Nhaâ ngûúi quaä laâ möåt ngûúâi khñ

phaách. Ninh Thñch thoâ vaâo tuái lêëy phong thû cuãa Quaãn Troång dêng

cho Tïì Hoaân Cöng. Tïì Hoaân Cöng tiïëp lêëy àoåc.

Page 231: Dong chu-liet-quoc

ÀÖNG CHU LIÏÅT QUÖËC 231

http://ebooks.vdcmedia.com

Trong thû viïët: Töi phuång mïånh àem quên qua nuái Dao Sún, coá tiïëp àûúåc möåt

ngûúâi nûúác vïå, tïn laâ Ninh Thñch. Ngûúâi naây laâ möåt nhên taâi trong thiïn haå, khöng phaãi nhûäng keã chùn trêu têìm thûúâng, xin Chuáa cöng thu duång, àûâng àïí ngûúâi êëy ài nûúác khaác maâ höëi tiïëc.

Tïì Hoaân Cöng noái: - Nhaâ ngûúi àaä coá bûác thû cuãa Troång Phuå sao khöng têu trònh

cho súám?

Ninh Thñch noái: - Töi nghe noái vua hiïìn choån ngûúâi ngay, töi trung choån Chuáa

coá àûác. Nïëu Chuáa cöng gheát ngûúâi thùèng, ûa keã nõnh, thò thaâ töi chïët ài coân hún laâ àûa thû àïí àûúåc troång duång.

Tïì Hoaân Cöng rêët àeåp loâng, truyïìn ngöìi vaâo möåt cöî xe theo sau.

Töëi höm êëy àoáng quên laåi nghô, Tïì Hoaân Cöng sai thùæp àuöëc tòm muä aáo Tïì phong chûác cho Ninh Thñch.

Thuå Àiïu têu: - Tûâ àêy àïën nûúác Vïå khöng xa, xin Chuáa cöng àúåi àïën àoá hoãi

xem Ninh Thñch quaã laâ ngûúâi hiïìn khöng àaä, röìi seä phong cuäng chùèng muöån.

Tïì Hoaân Cöng noái: - Àaä nghi thò khöng nïn duâng, maâ àaä duâng thò àûâng nghi. Giaã

thûã Ninh Thñch trûúác kia coá möåt vaâi löîi nhoã ài nûäa, nay ta cuäng khöng nïn vò löîi nhoã êëy maâ boã phñ möåt nhên taâi.

Noái xong, ngay àïm êëy, phong cho Ninh Thñch laâm quan Àaåi phu, laåi khiïën cuâng vúái Quaãn Troång coi viïåc quöëc-chaánh.

Ninh Thñch laåy taå lui ra. Tïì Hoaân Cöng truyïìn têën binh. Chùèng bao lêu, àaåi-binh cuãa Tïì Hoaân Cöng àaä keáo àïën biïn-

giúái nûúác Töëng, húåp vúái binh caác nûúác chû hêìu àöng nhû kiïën coã. Tïì Hoaân Cöng hoåp caác tûúáng baân kïë lêëy thaânh. Ninh Thñch têu:

Page 232: Dong chu-liet-quoc

PHUÂNG MÖÅNG LONG 232

http://ebooks.vdcmedia.com

- Chuáa cöng phuång mïånh Thiïn tûã àem binh chïë ngûå chû hêìu. Muåc àñch bùæt hoå phuåc tuâng chûá khöng phaãi chiïëm àêët. ÊËy vêåy quên lûåc chó laâm cho ngûúâi ta súå uy chûá khöng mïën phuåc. Theo yá töi, chúá nïn àaánh vöåi. Töi dêîu heân maåt, daám xin àem ba têëc lûúäi maâ baão vua nûúác Töëng phaãi giaãng hoâa.

Tïì Hoaân Cöng nghe theo, truyïìn àoáng quên laåi, sai Ninh Thñch vaâo trûúác nghõ hoâa vúái Töëng Hoaân Cöng.

Ninh Thñch ngöìi möåt chiïëc xe nhoã àem theo mêëy tïn gia nhên thùèng àïën Thû Dûúng, xin vaâo yïët kiïën.

Töëng Hoaân Cöng hoãi Àaái Thuác Bò: - Ninh Thñch laâ ngûúâi thïë naâo? Àaái Thuác Bò thûa: - Töi nghe ngûúâi êëy laâ möåt keã chùn trêu, àûúåc Tïì Hêìu múái

duâng laâm quan, têët ngûúâi êëy coá taâi ûáng àöëi. Töëng Hoaân Cöng noái: - Vêåy thò nïn àöëi xûã nhû thïë naâo? Àaái Thuác Bò thûa: - Xin Chuáa cöng triïåu vaâo lêëy lïî maâ àaäi, àïí xem yá tûá Ninh

Thñch nhû thïë naâo. Nïëu va coá àiïìu chi löî maäng, töi seä vuöët giaãi maäo laâm hiïåu, Chuáa cöng khiïën voä sô bùæt giam laåi. Nhû thïë mûu cuãa Tïì ùæt phaãi hû.

Töëng Hoaân Cöng gêåt àêìu khen phaãi, truyïìn voä-sô mai phuåc xong xuöi, röìi múái cho Ninh Thñch vaâo.

Ninh Thñch mùåc aáo röång, thùæt àai lúán ung dung bûúác vaâo xaá Töëng Hoaân Cöng möåt caái.

Töëng Hoaân Cöng ngöìi yïn khöng àaáp lïî. Ninh Thñch ngûúác mùåt lïn trúâi than: - Nûúác Töëng àaä àïën luác nguy khöën röìi. Töëng Hoaân Cöng nghe noái, lêëy laâm laå hoãi: - Ta laâm àïën bûåc Thûúång Cöng, phêím trêåt àûáng trïn caác chû

hêìu, trong nûúác binh huâng tûúáng maånh, dên chuáng an vui, sao goåi laâ nguy khöën.

Ninh Thñch noái:

Page 233: Dong chu-liet-quoc

ÀÖNG CHU LIÏÅT QUÖËC 233

http://ebooks.vdcmedia.com

- Hiïìn Hêìu coá thïí saánh àûúåc vúái Chu cöng ngaây xûa chùng? Töëng Hoaân Cöng noái: - Chu cöng laâ bêåc thaánh, ta laâm sao saánh àûúåc. Ninh Thñch noái: - Chu cöng ngaây xûa, trong luác thiïn haå thaái bònh thïë maâ coân

phaãi hïët loâng troång ngûúâi hiïìn sô. Luác àang ùn cúm, nghe ngûúâi hiïìn sô vaâo vöåi nhaã miïëng cúm, àïí ra tiïëp àoán. Trong luác àang tùæm nghe ngûúâi hiïìn sô àïën vöåi vêîy nùæm toác àïí ra múâi. Nay Hiïìn hêìu laâ doâng doäi möåt nûúác àaä mêët röìi, laåi gùåp buöíi loaån laåc, caác liïåt quöëc tranh huâng, dêîu bùæt chûúác nhû Chu cöng, hïët loâng cêìu keã sô, chûa chùæc hiïìn sô àaä chõu àïën, huöëng höì laåi coân tûå àùæc, kiïu cùng thò nhûäng lúâi trung-trûåc coá bao giúâ àïën trûúác mùåt hiïìn hêìu

àûúåc. Thïë maâ laåi khöng cho laâ nguy khöën sao? Töëng Hoaân Cöng nghe noái sûäng súâ, giêy lêu múái àûáng dêåy, noái

vúái veã ùn nùn: - Ta múái lïn ngöi, chûa àûúåc nghe lúâi giaáo huêën cuãa quên tûã,

vêåy xin tiïn sinh miïîn chêëp.

Thuác Bò àûáng hêìu möåt bïn thêëy Töëng Hoaân Cöng àaä toã yá xiïu loâng, vöåi àûa tay vuöët giaãi maäo. Nhûng vuöët àïën àöi ba lêìn maâ Töëng Hoaân Cöng vêîn khöng theâm noái túái.

Töëng Hoaân Cöng hoãi Ninh Thñch: - Chùng hay tiïn sinh àïën àêy coá àiïìu chi daåy baão töi chùng? Ninh Thñch noái:

- Nay Thiïn tûã suy yïëu, chû hêìu àoaåt quyïìn, viïåc tranh chêëp caâng ngaây caâng khöëc liïåt, dên gian àöì thaán. Tïì Hêìu khöng núä àïí cho thiïn haå lêm caãnh toác tang, phaãi phuång mïånh Thiïn tûã liïn kïët chû hêìu àïí lo viïåc tûúng thên vaâ traách phaåt. Hiïìn hêìu böåi tñn laâm cho Thiïn tûã nöíi cún thõnh nöå, nïn sai chû hêìu àïën àêy vêën töåi. Nïëu Hiïìn hêìu cûå vúái binh triïìu thò chûa àúåi giao binh àaä thêëy àûúåc leä thùæng phuå röìi.

Töëng Hoaân Cöng hoãi: - Theo súã kiïën cuãa Tiïn sinh thò viïåc naây phaãi thïë naâo? Ninh Thñch noái:

Page 234: Dong chu-liet-quoc

PHUÂNG MÖÅNG LONG 234

http://ebooks.vdcmedia.com

- Theo yá töi, Hiïìn hêìu nïn duâng chuát àónh lïî vêåt maâ cêìu hön. Trïn chùèng traái vúái Chu Vûúng, dûúái vêîn àùång quyïìn cuâng minh chuáa. Nhû thïë nûúác Töëng khöng cêìn phaãi àöång binh maâ vêîn vûäng vaâng thû non Thaái.

Töëng Hoaân Cöng noái: - Trûúác kia ta àaä khöng troån ûúác, nûäa àïm keáo quên boã vïì

khöng dûå höåi. Nay Tïì Hêìu àaä àem binh àïën àêy biïët coá chêëp thuêån viïåc hoâa ûúác cuãa ta chùng?

Ninh Thñch noái: - Tïì Hêìu laâ möåt ngûúâi àaåi nhên àaåi àöå, khöng kïí àïën löîi lêìm

cuãa keã khaác. Trûúác àêy Löî Hêìu khöng chõu dûå höåi, sau àïën xin ùn thïì núi àêët Kha, Tïì Hêìu vêîn àem àêët Vên Dûúng traã laåi. Huöëng chi Hiïìn Hêìu laâ keã àaä coá loâng àïën dûå höåi, leä naâo Tïì Hêìu laåi khöng cho giaãng hoâa.

Töëng Hoaân Cöng hoãi: - Bêy giúâ phaãi duâng nhûäng lïî vêåt chi àïí cöëng hiïën? Ninh Thñch noái:

- Laâ möåt keã àaåi nhên àaåi àöå, khöng bao giúâ xem cuãa caãi laâ troång. Hiïìn Hêìu chó duâng möåt vêåt moån cuäng àuã.

Töëng Hoaân Cöng mûâng rúä, sai sûá mang lïî vêåt xin hoâa ûúác vúái Tïì.

Àaái Thuác Bò höí theån lui ra. Sûá Töëng àïën traåi Tïì dêng mûúâi cùåp baåch ngoåc, ngaân neán vaâng

roâng, maâ taå töåi. Tïì Hoaân Cöng noái: - Coá chó maång cuãa Thiïn tûã, ta àêu daám tûå chuyïn. Phaãi cêåy

àaåi thêìn cuãa Thiïn tûã chuyïín têëu vïì triïìu Chu múái àùång. Beân giao nhûäng vaâng ngoåc êëy laåi cho Àún Miïåt. Àún Miïåt noái:

- Quên hêìu àaä röång loâng tha löîi, nay laåi cêåy töi chuyïín têëu vïì triïìu, töi àêu daám tûâ chöëi.

Tïì Hêìu tin cho Töëng Hoaân Cöng hay àïí sùæm sûãa qua triïìu Chu, röìi caác nûúác thêu binh vïì.

Page 235: Dong chu-liet-quoc

ÀÖNG CHU LIÏÅT QUÖËC 235

http://ebooks.vdcmedia.com

Trõnh Lïå Cöng lêåp mûu vïì nûúác Chu Huïå Vûúng tòm kïë phuåc thuâ Tïì Hêìu keáo binh vïì nûúác, múã tiïåc khao quên. Quaän-Troång têu rùçng: - Tûâ ngaây nhaâ Chu thiïn sang Àöng Àö àïën nay, caác nûúác chû

hêìu khöng nûúác naâo maånh bùçng Trõnh. Kinh Àö nûúác Trõnh laâ núi Àöng Quaách, chöî êëy phña trûúác coá nuái Trung Sún, phña sau coá söng Haâ, phña hûäu coá söng Laåc, phña taã coá söng Tïì, thêåt laâ núi hiïím àõa.

Hún nûäa, tûâ luác Trõnh Trang Cöng thùæng àûúåc Töëng vaâ Hûáa, laåi kïët thên vúái Súä laâ nûúác tiïëm xûng vûúng hiïåu, àêët röång binh huâng. Hai nûúác êëy cêëu kïët vúái nhau, nûúác Tïì ta khoá bïì thùæng àûúåc.

Tïì Hoaân Cöng hoãi: - Nhû thïë thò biïët laâm thïë naâo cho hai nûúác êëy tuâng phuåc?

Quaãn Troång noái: - Nhêët àõnh phaãi haå cho àûúåc Súã. Maâ muöën haå Súã trûúác phaãi

deåp Trõnh. Tïì Hoaân Cöng noái: - Ta vêîn biïët Trõnh laâ núi cöët yïëu, muöën thêu àoaåt àaä lêu,

song khöng biïët duâng kïë gò àùång.

Ninh Thñch noái. - Cöng tûã Àöåt bïn nûúác Trõnh, trûúác kia lïn ngöi chó coá hai

nùm, bõ Tïë Tuác àuöíi ra nûúác ngoaâi, cû truá núi àêët Lõch. Hiïån nay nûúác Trõnh, Cöng tûã Nghi àang úã ngöi. Tïë Tuác laâ töi maâ daám àuöíi Chuáa, Cöng tûã Nghi laâ em maâ chiïëm ngöi anh àoá traái laâ lïî. Xin Chuáa cöng cho ngûúâi àïën àêët Lõch àûa Trõnh Àöåt vïì nûúác, lêåp lïn ngöi, ùæt Trõnh Àöåt phaãi mang ún Chuáa cöng maâ tuâng phuåc nûúác Tïì.

Tïì Hoaân Cöng khen phaãi, khiïën Tên Tu Vö àem hai trùm binh ra àoáng àöìn núi àêët Lõch, röìi sai ngûúâi àïën toã yá vúái Trõnh Àöåt.

Lêu nay Trõnh Àöåt nghe Tïë Tuác àaä qua àúâi thûúâng cho ngûúâi doâ xeát tònh hònh nûúác Trõnh àïí tñnh viïåc phuåc nghiïåp, xaãy àûúåc tin nûúác Tïì muöën giuáp mònh vïì nûúác, loâng mûâng khön xiïët cho ngûúâi àïën àoán Tên Tu Vö vaâo thaânh thïët àaäi.

Page 236: Dong chu-liet-quoc

PHUÂNG MÖÅNG LONG 236

http://ebooks.vdcmedia.com

Trong luác àang ùn uöëng, Tên Tu Vö hoãi: - Chùèng hay nûúác Trõnh hiïån nay ai thay cho Tïë Tuác? Trõnh Àöåt àaáp: - Thay Tïë Tuác laâ Thuác Thiïm. Ngûúâi naây coá taâi trõ nûúác,

nhûng khöng coá taâi cêìm binh.

Giûäa luác êëy, böîng coá quên vaâo baáo rùçng: - Kinh thaânh nûúác Trõnh vûâa xaãy ra möåt chuyïån rêët laå: Phña

trong cûãa Nam mön coá möåt con rùæn daâi taám thûúác, àêìu xanh àuöi vaâng, cùæn löån vúái möåt con rùæn phña ngoaâi cûãa daâi hún möåt trûúång, àêìu àoã àuöi xanh. Hai con cùæn nhau àïën mûúâi baãy ngaây thò con rùæn trong bõ con rùæn ngoaâi cùæn chïët. Con rùæn ngoaâi chaåy thùèng vaâo thaânh, àïën nhaâ Thaái Miïëu thò biïën mêët. Thiïn haå àïën xem àöng ngheåt, nhûng chùèng ai daám laåi gêìn.

Tên Tu Vö nghe noái àûáng dêåy chûác mûâng Trõnh Àöåt: - Nhû thïë chùæc chùæn hiïìn hêìu seä khöi phuåc àûúåc ngöi nûúác

Trõnh. Trõnh Àöåt hoãi: - Sao ngaâi biïët àûúåc? Tên Tu Vö àaáp. - Con rùæn ngoaâi cûãa tûác laâ hiïìn hêìu, vò hiïìn hêìu laâ anh, nïn

rùæn êëy daâi hún möåt trûúång, coân con rùæn trong cûãa tûác laâ Cöng tûã Nghi. Cöng tûã Nghi laâ em nïn coá taám thûúác. Àïën ngaây thûá mûúâi bêíy, con rùæn bïn trong chïët, nghôa laâ tûâ khi hiïìn hêìu boã ngöi àïën nay àaä mûúâi baãy nùm, nay trúã vïì phuåc-quöëc àûúåc thaânh cöng. Àoá laâ àiïìm trúâi cho biïët trûúác.

Trõnh Àöåt mûâng rúä noái: - Nïëu quaã àuáng nhû vêåy, dêìu troån àúâi töi chùèng àaám quïn ún

Tïì Hêìu. Noái xong, roát rûúåu àûa múâi Tên Tu Vö uöëng. Hai ngûúâi rêët tûúng àùæc. Saáng höm sau, Tên Tu Vö baân vúái Trõnh Àöåt àem quên leãn vïì

lêëy àêët Àaåi Lùng. Quan giûä thaânh Àaåi Lùng laâ Phoá Haâ, nghe àûúåc tin Trõnh Àöåt

keáo quên àïën àaánh, vöåi àiïím quên khai thaânh àöëi àõch.

Page 237: Dong chu-liet-quoc

ÀÖNG CHU LIÏÅT QUÖËC 237

http://ebooks.vdcmedia.com

Chùèng ngúâ Tên Tu Vö phuåc binh núi phña sau, traân vaâo chiïëm thaânh.

Phoá Haâ tûúãng quên Trõnh Àöåt, sau biïët àûúåc coá binh Tïì giuáp sûác, liïåu thïë khöng chöëng laåi, phaãi xin àêìu haâng.

Trõnh Àöåt vöën cùm húân Phoá Haâ trong mûúâi baãy nùm qua, àaä giûä thaânh rêët gùæt chöëng laåi quên mònh, nïn truyïìn quên àem cheám

Phoá Haâ la lúán:

- Nïëu muöën vïì nûúác Trõnh maâ Chuáa cöng àem giïët töi thêåt laâ thêët saách.

Trõnh Àöåt nghe noái, liïìn baão àao phuã thuã dûâng laåi hoãi: - Ngûúi coá kïë gò hay sao Phoá Haâ noái: - Töi coá thïí lêëy àêìu Cöng tûã Nghi àûúåc! Trõnh Àöåt lùæc àêìu noái: - Ngûúi laâ möåt tiïíu-tûúáng, taâi caán, mûu mö chi maâ laâm àûúåc

chuyïån àoá, chùèng qua ngûúi tham sanh uáy tûã, kiïëm lúâi gaåt ta àïí khoãi chïët maâ thöi.

Phoá Haâ noái: - Quyïìn chñnh trong nûúác ngaây nay thuöåc vïì tay Thuác Thiïm.

Töi cuâng vúái Thuác Thiïm thên nhau lùæm. Nïëu Chuáa cöng khöng chï töi bêët taâi, àïí töi söëng, töi seä vïì baân mûu vúái Thuác Thiïm giïët Cöng tûã Nghi àem àêìu naåp cho Chuáa cöng.

Trõnh Àöåt heát to: - Tïn laäo tùåc! Àûâng gaåt ta. Mi muöën trúã vïì baân vúái Thuác

Thiïm àem quên àïën àêy chöëng cûå vúái ta, ta àaä biïët roä. Noái röìi truyïìn àao phuã thuã àem cheám. Tên Tu Vö caãn laåi, noái: - Vúå con Phoá Haâ nay coân trïn àêët Àaåi Lùng naây. Ta haäy giam

laåi àïí laâm tin. Phoá Haâ nghe noái quyâ moáp xuöëng àêët rïn ró: - Vúå con töi coân àoá, chùèng leä töi ham söëng möåt mònh, boã vúå boã

con töi sao.

Page 238: Dong chu-liet-quoc

PHUÂNG MÖÅNG LONG 238

http://ebooks.vdcmedia.com

Noái xong ngûúác mùåt lïn trúâi thïì. Luác àoá Trõnh Àöåt múái tin, truyïìn quên múã troái thaã ài. Àïm êëy, Phoá Haâ leãn vïì Kinh Àö nûúác Trõnh, vaâo yïët kiïën

Thuác Thiïm. Tröng thêëy Phoá Haâ, Thuác Thiïm ngaåc nhiïn hoãi:

- Nhaâ ngûúi àang trêën thuã Àaåi Lùng sao laåi vïì àêy? Phoá Haâ noái: - Tïì Hêìu sai tûúáng Tên Tu Vö àem quên àûa Cöng tûã Àöåt vïì

nûúác, nay àaä chiïëm àûúåc Àaåi Lùng. Nay mai ùæt àaåi binh keáo àïën Kinh thaânh. Ngaâi nïn laâm caách naâo cheám àûúåc Cöng tûã Nghi, àem àêìu dêng cho Cöng tûã Àöåt thò múái khoãi mêët ngöi Cöng Khanh. Vaã laåi Cöng tûã Àöåt laâ anh àaáng lyá phaãi úã ngöi múái thuêån.

Thuác Thiïm ngêîm nghô möåt luác röìi noái: - Trûúác kia ta àaä coá yá àûa Cöng tûã Àöåt laâ vua cuä, vïì nûúác nöëi

ngöi, nhûng bõ Tïë Tuác ngùn caãn. Nay Tïë Tuác àaä thaác, viïåc naây khöng khoá.

Phoá Haâ hoãi: - Nïëu vêåy thò liïåu kïë naâo? Thuác Thiïm noái: - Tin cho binh Tïì keáo àïën. Luác àoá ta giaã àoâ múã cûãa thaânh àem

quên àöëi àõch, têët nhiïn Cöng tûã Nghi phaãi lïn mùåt thaânh àûáng xem. Nhaâ ngûúi theo hêìu, ruát gûúm cheám àêìu Cöng tûã Nghi, coân ta, ta múã cûãa rûúác Cöng tûã Àöåt vaâo tön lïn ngöi.

Hai ngûúâi baân tñnh xong, mêåt sai ngûúâi baáo tin vúái Trõnh Àöåt. Phoá Haâ laåi vaâo ra mùæt Cöng tûã Nghi, noái: - Quên Tïì giuáp Cöng tûã Àöåt chiïëm àûúåc Àaåi Lùng röìi.

Cöng tûã Nghi giêåt mònh noái: - Thïë thò phaãi viïët thû qua nûúác Súã cêìu cûáu múái àûúåc. Thuác Thiïm bïn ngoaâi tuên lïånh, nhûng bïn trong cöë yá chêìn

chúâ, àaä hai ngaây maâ khöng sai sûá qua nûúác Súã. Böîng coá tin quên Tïì keáo àïën vêy thaânh.

Thuác Thiïm xin pheáp Cöng tûã Nghi khai chaânh chöëng cûå, röìi heån Phoá Haâ lïn mùåt thaânh maâ phoâng giûä.

Page 239: Dong chu-liet-quoc

ÀÖNG CHU LIÏÅT QUÖËC 239

http://ebooks.vdcmedia.com

Cöng tûã Nghi lêìm kïë, cuäng theo Phoá Haâ lïn mùåt thaânh xem xeát binh tònh. Vûâa àïën núi Phoá Haâ ruát gûúm àêm Cöng tûã Nghi möåt nhaát, ngaä quyå xuöëng àêët tùæt thúã.

Bïn ngoaâi Thuác Thiïm múã cûãa, àoán Cöng tûã Àöåt vaâ Tên Tu Vö, vaâo Thanh Cung bùæt hai con cuãa Cöng tûã Nghi giïët ài, röìi cuâng nhau tön Cöng tûã Àöåt lïn ngöi, lêëy hiïåu cuä xûng laâ Trõnh Lïå Cöng.

Ngûúâi nûúác Trõnh lêu nay vêîn mïën Trõnh Lïå Cöng, nïn dên tònh vêîn àûúåc yïn öín.

Trõnh Lïå Cöng caãm taå Tên Tu Vö, lo viïåc àaäi àùçng, khao thûúãng binh Tïì röìi tiïîn Tên Tu Vö vïì nûúác.

Luác bêëy giúâ Trõnh Lïå Cöng múái àoâi Phoá Haâ àïën noái: - Ngûúi giûä àêët Àaåi Lùng trong mûúâi bêíy nùm, cöë sûác cuâng ta

chöëng cûå, thêåt àaä hïët loâng vúái chuáa cuä. Nay tham söëng, súå chïët, vò ta maâ giïët boã vua cuä, nhû thïë ngûúi laâ möåt keã nham hiïím, têm àõa khöng biïët àêu maâ lûúâng. Ta phaãi giïët nhaâ ngûúi ài, múái khoãi lo hêåu hoaån.

Noái xong, truyïìn voä sô àem Phoá Haâ ra cheám, coân vúå con thò cho vïì.

Nguyïn Phöìn trûúác kia taán thaânh viïåc lêåp Cöng tûã Nghi, nay súå Trõnh Lïå Cöng bùæt töåi nïn xin tûâ chûác.

Trõnh Lïå Cöng sai ngûúâi àïën traách mùæng. Nguyïn Phöìn thùæt cöí tûå vêån. Trõnh Lïå Cöng laåi bùæt trõ töåi nhûäng ngûúâi àuöíi mònh khi trûúác. Cûúâng Thuã tröën vaâo nhaâ Thuác Thiïm, nhúâ Thuác Thiïm xin

cho múái khoãi, nhûng cuäng phaãi bõ chùåt chên. Àõnh Thuác tröën sang nûúác Vïå, nhûng caách ba nùm sau Trõnh

Lïå Cöng laåi cho triïåu vïì. Thuác Thiïm vêîn giûä chûác Chñnh khanh, Àöî Thuác vaâ Sû Thuác

àïìu àûúåc phong chûác Àaåi phu. Ngûúâi nûúác Trõnh goåi laâ "tam lûúng" nghôa laâ ba ngûúâi hiïìn. Àêy noái qua viïåc Súã Vùn Vûúng, tûâ khi lêëy àûúåc nûúác Tûác, bùæt

naâng Tûác Vô laâm vúå, àïm ngaây êëp uã khöng rúâi. Chó ba nùm maâ sanh àùång hai con. Ngûúâi lúán laâ Huâng Hi, ngûúâi nhoã laâ Huâng Vêån.

Page 240: Dong chu-liet-quoc

PHUÂNG MÖÅNG LONG 240

http://ebooks.vdcmedia.com

Trong ba nùm trúâi, Tûác Vô khöng noái chuyïån vúái Súã Vùn Vûúng cêu naâo. Súã Vùn Vûúng lêëy laâm laå, möåt höm cöë hoãi Tûác Vô vò cúá gò maâ khöng chõu noái. Tûác Vô chó ûáa nûúác mùæt, khöng àaáp.

Súã Vùn Vûúng nùn nó hïët lúâi, naâng múái têëm tûác thûa: - Thêìn thiïëp phaãi thúâ hai chöìng, àaä khöng biïët giûä tiïët thò coân

mùåt muäi naâo maâ chuyïån troâ vúái ai. Súã Vùn Vûúng noái: - Viïåc naây cuäng búãi Saái Hêìu trûúác kia giúái thiïåu phu nhên cho

ta, nïn ngaây nay múái sanh ra thaãm caãnh naây. Ta seä vò phu nhên àem quên àïën bùæt Saái hêìu àïìn töåi.

Noái xong, cêët binh ài àaánh nûúác Saái. Saái hêìu hay tin thêët kinh, thên haânh àïën àêët Phu, quò moáp

giûä àûúâng àúåi Súã Vùn Vûúng àïën maâ taå töåi. Laåi àem têët caã vaâng baåc chêu baáu trong kho ra maâ cöëng lïî.

Súã Vùn Vûúng nhêån lïî vêåt, röìi ruát binh vïì. Vûâa vïì àïën nûúác Súã, laåi coá tin Trõnh Lïå Cöng sai sûá àïën toã

viïåc mònh àaä phuåc võ vaâ xin cêìu hoaâ. Súã Vùn Vûúng caã giêån noái: - Trõnh Àöåt vïì nûúác àaä hai nùm, nay múái cho cho sûá àïën ra

mùæt nûúác ta thêåt laâ vö lïî. Beân àem binh phaåt Trõnh. Trõnh Lïå Cöng phaãi ra ngoaâi thaânh taå töåi, xin dêng lïî vêåt, Súã

Vùn Vûúng múái chõu thêu quên. Tûâ àoá Trõnh Lïå Cöng súå oai nûúác Súã khöng daám cho sûá sang

chêìu nûúác Tïì. Tïì Hoaân Cöng biïët àûúåc têm traång êëy cho ngûúâi àïën traách cûá.

Trõnh Lïå Cöng khöng biïët phaãi laâm sao, beân sai sûá àïën thûa vúái Tïì Hoaân Cöng rùçng:

- Chuáa cöng töi vò bêån lo viïåc kiïn thuã súå binh Súã àïën àaánh, khöng coá dõp àïí triïìu cöëng Tïì. Nïëu Minh Cöng lêëy oai trõ àûúåc nûúác Súã thò Chuáa töi múái an loâng vêng maång Tïì àûúåc.

Tïì Hoaân Cöng nghe lúâi noái cuãa sûá nûúác Trõnh khöng àûúåc khiïm töën, tûác giêån, bùæt giam vaâo nguåc.

Sûá nûúác Trõnh tröën thoaát, vïì nûúác.

Page 241: Dong chu-liet-quoc

ÀÖNG CHU LIÏÅT QUÖËC 241

http://ebooks.vdcmedia.com

Tûâ àoá, nûúác Trõnh laåi phaãn, vïì àêìu Súã nhû cuä. Giûäa luác àoá, bïn nhaâ Chu, vua Ly Vûúng thùng haâ, con laâ

Ngên lïn nöëi ngöi, tûác Chu Huïå Vûúng. Nhún luác nhaâ Chu múái lêåp, caác chû hêìu bêån viïåc àiïëu tang, vaâ

chuác tuång vua múái, Súã Vùn Vûúng keáo quên quêëy nhiïîu nûúác Ba, àaánh nûúác Thên, laâm lùæm àiïìu hiïëp chïë.

Nûúác Ba cùm thuâ, keáo quên leãn sang nûúác Súã chiïëm àêët Na. Tûúáng giûä àêët Na laâ Diïm Ngao cûå khöng laåi boã thaânh tröën vïì

têu laåi vúái Súã Vùn Vûúng. Súã Vùn Vûúng truyïìn àem Diïm Ngao ra cheám. Thên töåc cuãa Diïm Ngao uêët hêån vö cuâng, quyïët loâng rûãa

nhuåc, múái tû thöng vúái nûúác Ba, yïu cêìu àem binh phaåt Súã, vaâ hûáa seä àûáng ra laâm nöåi ûáng.

Nûúác Ba nghe theo, cûã binh keáo àïën vêy thaânh.

Súã Vùn Vûúng thên haânh àem binh ra àöëi àõch, chùèng ngúâ thên töåc cuãa Diïm Ngao leãn vaâo voâng binh àöët dinh phaá traåi.

Binh Súã khöng àïì phoâng nïn röëi loaån. Quên nûúác Ba thûâa thïë àaánh tan àûúåc quên Súã. Súã Vùn Vûúng bõ möåt muäi tïn núi goâ maá, giuåc xe chaåy daâi. Tuy thùæng trêån, nhûng nûúác Ba laâ nûúác nhoã, khöng daám àuöíi

theo, vöåi vaä thêu quên vïì nûúác. Coân thên töåc Diïm Ngao cuäng theo vïì nûúác Ba maâ cû truá. Súã Vùn Vûúng vïì àïën Phûúáng thaânh àaä nûäa àïm, beân goåi

quan giûä cûãa laâ Duåc Quyïìn khai thaânh àoán tiïëp. Duåc Quyïìn hoãi: - Chuáa cöng thùæng trêån chùng? Súã Vùn Vûúng àaáp: - Khöng, ta vûâa bõ thêët trêån. Duåc Quyïìn noái:

- Tiïn Vûúng xûa ra àaánh trêån naâo cuäng thùæng, nay. Àaåi Vûúng thên chinh àaánh nûúác Ba laâ möåt tiïíu quöëc maâ bõ thua ùæt thiïn haå chï cûúâi. Xin chúá vaâo thaânh.

Page 242: Dong chu-liet-quoc

PHUÂNG MÖÅNG LONG 242

http://ebooks.vdcmedia.com

Súã Vùn Vûúng hoãi. - Viïåc àaä röìi, khanh baão ta phaãi laâm thïë naâo bêy giúâ? Duåc Quyïìn noái: - Gêìn àêy coá nûúác Hoaâng, khöng chõu chêìu Súã àaä lêu, nïëu Àaåi

vûúng àem binh àaánh nûúác Hoaâng maâ àùæc thùæng thò múái rûãa búát àiïìu nhuåc êëy.

Súã Vùn Vûúng quay laåi noái vúái quên sô: - Nïëu ta àaánh khöng thùæng nûúác Hoaâng quyïët khöng vïì Súã. Noái xong lêåp tûác keáo binh sang àaánh nûúác Hoaâng. Àïën núi, Súã Vùn Vûúng cêìm tröëng giuåc quên tûã chiïën. Quên nûúác Hoaâng khöng laâm sao cûå laåi keáo nhau boã chaåy,

thêy nùçm chêåt àêët, gûúám boã àêìy àûúâng. Súã Vùn Vûúng truyïìn àoáng traåi nghô ngúi. Àïm êëy, Súã Vùn Vûúng nguä trong dinh, nùçm möång thêëy Tûác

Hêìu, mùåt hêìm hêìm chaåy àïën trûúác mùåt heát lúán: - Ta coá löîi gò maâ mi giïët ta, xêm chiïëm àêët ta, gian dêm vúái vúå

ta. Nay ta àaä minh oan vúái thûúång àïë röìi!

Noái xong giú tay taát vaâo mùåt Súã Vùn Vûúng möåt caái. Súã Vùn Vûúng giêåt mònh thûác dêåy, thêëy vïët thûúng núi mùåt lúã

toeát ra, maáu chaãy àêìm àòa, àau nhûác khön xiïët. Súã Vùn Vûúng liïìn truyïìn lïånh thu quên vïì nûúác. Nhûng vûâa vïì àïën Thu Àõa, thuöåc àêët Súã, thò tûâ trêìn. Tûúáng sô phoâ thi thïí cuãa Súã Vùn Vûúng vïì Kinh Àö têín liïåm,

laâm ma chay. Con trûúãng Súã Vùn Vûúng laâ Huâng Hi lïn nöëi ngöi. Duåc Quyïìn sau khi lo viïåc ma chay cho Súã Vùn Vûúng tûå nghô: - Ta àaä hai lêìn phaåm àïën chuáa ta, dêîu vua khöng bùæt töåi, ta

cuäng khöng coá quyïìn söëng. Nghô röìi kïu con chaáu dùån rùçng: - Ta coá chïët, chuáng bêy àem chön ta núi cûãa thaânh, àïí con

chaáu àúâi sau biïët ta laâ ngûúâi gaát cûãa. Noái xong ruát gûúm tûå vêån.

Page 243: Dong chu-liet-quoc

ÀÖNG CHU LIÏÅT QUÖËC 243

http://ebooks.vdcmedia.com

Huâng Hi àöång loâng, phong cho con chaáu nöëi àúâi laâm chûác Àaåi Hön.

Trõnh Lïå Cöng àûúåc tin Súã Vùn Vûúng chïët, coá yá mûâng thêìm noái:

- Súã Vùn Vûúng àaä chïët, ta khöng coân lo gò nûäa. Thuác Thiïm noái: - Nûúác Trõnh nay phaãi thêìn phuåc nûúác ngûúâi, möåt bïn laâ Tïì,

möåt bïn laâ Súã cöë tranh nhau bùæt cheåt. Töi tûúãng àoá laâ àiïìu quöëc só. Thuúã xûa, tiïn quên ta Hoaân Cöng, Voä cöng, Trang Cöng àïìu laâm àïën bûåc Khanh sô núi triïìu Chu, àûáng àêìu liïåt quöëc, xûã phaåt chû hêìu, nay xin Chuáa cöng vaâo triïìu Chu nhúâ ún Thiïn tûã gia phong àïí lêëy oai maâ chïë laåi caác chû hêìu thò múái khoãi bõ ai lêën aáp.

Trõnh Lïå Cöng khen phaãi sai quan Àaåi phu laâ Sû Thuác qua Chu triïìu Cöëng.

Sû Thuác ài chûa àûúåc mêëy ngaây trúã vïì baáo: - Nhaâ Chu luác naây loaån lùæm. Trõnh Lïå Cöng hoãi: - Sao maâ loaån? Sû Thuác noái: - Nguyïn trûúác kia, vua Trang Vûúng nhaâ Chu yïu naâng

Diïn-cú, coá sanh àùång möåt con laâ Vûúng Tûã Àöìi, Chu Trang Vûúng mïën Vûúng Tûã Àöìi lùæm sai quan Àaåi phu Vô Quöëc laâm chûác sû phoá àïí daåy döî. Vûúng Tûã Àöìi coá taánh thñch chúi trêu. Möåt mònh nuöi trong nhaâ hún hai trùm con trêu, ngaây naâo cuäng cho ùn uöëng, chùm soác rêët kyä lûúäng, laåi cho trêu mùåc toaân laâ gam voác, vaâ àùåt tïn laâ vùn thuá.

Vûúng Tûã Àöìi ài àêu àïìu coá àaân trêu ài theo, dêåm naát caã ruöång nûúng, vûúân tûúåc maâ khöng ai daám noái. Hún nûäa Vûúng Tûã Àöìi coân kïët thên vúái nùm quan Àaåi phu laâ: Vô Quöëc, Biïn Baá, Tûã Cêìm, Chuác Quyå vaâ Thiïm Phuã, laâ nhûäng keã coá thïë lûåc trong triïìu. Vò vêåy trong luác Chu Ly Vûúng coân úã ngöi cuäng phaãi kñnh nïí.

Vûâa röìi, vua Huïå Vûúng lïn ngöi, Vûúng Tûã Àöìi yã mònh laâ chuá, caâng lïn mùåt kiïu ngaåo hún nûäa.

Page 244: Dong chu-liet-quoc

PHUÂNG MÖÅNG LONG 244

http://ebooks.vdcmedia.com

Chu Huïå Vûúng rêët gheát, tòm caách trêën aáp Vûúng Tûã Àöìi cuâng beâ àaãng. Chùèng ngúâ möåt höm tïn thiïån phu laâ Thaåch Töëc, dêng àöì ngûå thiïån khöng àûúåc tinh saåch.

Chu Huïå Vûúng caách chûác khöng duâng nûäa. Thaåch Töëc bêët bònh nhêåp boån vúái Vûúng Tûã Àöìi laâm nöåi ûáng,

baây mûu cho Vûúng Tûã Àöìi àem quên àaánh Chu Huïå Vûúng àïí cûúáp ngöi, may nhúâ coá Chu cöng Kyå Phuã vaâ Chu Baá Liïn cöë sûác chöëng giûä nïn boån Vûúng Tûã Àöìi bõ thua chaåy tröën sang àêët Tö.

Trõnh Lïå Cöng hoãi: - Chuáa àêët Tö laâ ai? Sû Thuác àaáp:. - Chuáa àêët Tö tïn Phêån Sanh, trûúác kia coá nhiïìu cöng traång

vúái àúâi Voä vûúng nïn àûúåc phong laâm Tö Cöng. Àïën sau Phêån Sanh thaác, con Phêån Sanh bõ nûúác Àõch hiïëp chïë cho nïn phaãi boã vua thúâ àõch. Qua àïën àúâi Chu Hoaân Vûúng múái lêëy àêët Tö Cöng phong cho Trõnh, vò vêåy Tö Cöng mêët àêët àem loâng oaán hêån nhaâ Chu gùåp luác Vûúng tûã Àöìi tröën sang, baân mûu mûúån binh nûúác Vïå àïí phaãn loaån. Coân Vïå Huïå Cöng tûác Vïå Soác trûúác kia coá cû hiïìm vúái Vua Chu viïåc phong lêåp cho Kiïìm Mêu, nïn cöë loâng giuáp sûác, cûã àaåi binh sang àaánh. Chu cöng Kyå Phuã vaâ Chu Baá Liïn cûå khöng laåi phaãi phoâ Chu Huïå Vûúng chaåy sang àêët Yïn. Hiïån nay Vûúng tûã Àöìi àaä chiïëm ngöi, nhûng loâng dên khöng phuåc. Nïëu Chuáa cöng àem quên àïën àêët Yïn rûúác Chu Huïå Vûúng vïì Laåc Vûúng, khöi phuåc àûúåc vûúng võ thò ùæt àùång cöng lúán vúái triïìu àònh.

Trõnh lïå Cöng khen phaãi, nhûäng laåi nghô rùçng: - Vûúng tûã Àöìi laâ nhu nhûúåc, àùång thaânh cöng laâ nhúâ sûå giuáp

àúä cuãa nûúác Vïå. Nay trûúác tiïn phaãi àem lúâi leä phên giaãi, nïëu Vûúng Tûã Àöìi khöng nghe ta seä duâng àïën binh lûåc cuäng chùèng muöån.

Nghô nhû vêåy, möåt mùåt sai ngûúâi àïën àêët Yïn àoán Chu Huïå Vûúng, möåt mùåt sai ngûúâi àûa thû cho Vûúng Tûã Àöìi.

Thû rùçng: Töi, Trõnh Àöåt, àûúåc nghe ngûúâi ta noái: hïî laâm töi phaåm àïën

vua laâ bêët trung, laâm em nghõch vúái anh laâ bêët thuêån. Ngûúâi àaä bêët trung bêët thuêån ùæt trúâi chùèng dung. Nay Vûúng Tûã nghe lúâi boån dua nõnh, àuöíi Thiïn tûã àoaåt ngöi laâ àiïìu quêëy. Nïëu Vûúng Tûã

Page 245: Dong chu-liet-quoc

ÀÖNG CHU LIÏÅT QUÖËC 245

http://ebooks.vdcmedia.com

biïët ùn nùn, rûúác Thiïn tûã vïì boá mònh chõu töåi, seä khöng mêët phuá-quñ, xin Vûúng Tûã nïn xeát laåi.

Vûúng Tûã Àöìi tiïëp àûúåc thû, loâng lûúäng lûå, Vô Quöëc quyâ têu: - Têu Bïå haå, ngaây nay Bïå haå chùèng khaác naâo nhû ngûúâi àang

cúãi trïn lûng coåp. Nïëu bûúác xuöëng ùæt bõ coåp phên thêy. Vaã laåi mònh àang laâm Thiïn tûã laåi trúã xuöëng laâm töi laâ chuyïån khöng thïí àûúåc. Trõnh Àöåt muöën lûâa Bïå haå àoá, xin Bïå haå chúá nghe theo.

Vûúng Tûã Àöìi beân àuöíi sûá Trõnh trúã vïì nûúác.

Trõnh Lïå Cöng Tûác giêån hoåp lûåc vúái Quùæc Cöng (chuáa nûúác Quùæc), cêët quên phoâ Chu Huïå Vûúng keáo àïën Laåc Dûúng vêën töåi.

Quên sô Vô Quöëc thêët kinh chaåy vaâo cung têu laåi vúái Vûúng Tûã Àöìi.

Luác àoá Vûúng Tûã Àöìi àang bêån cho Trêu ùn nïn khöng ra tiïëp.

Vô Quöëc noái lúán: - Viïåc nguy cêëp lùæm röìi! Noái xong giaã mïånh vua sai caác tûúáng àem quên àöëi àõch. Quên sô nhaâ Chu vöën khöng phuåc Vûúng Tûã Àöìi nïn ra khoãi

thaânh àïìu boã chaåy vïì phña Chu Huïå Vûúng. Vô Quöëc thêëy vêåy vöåi vaä thaão chiïëu sang nûúác Vïå cêìu cûáu.

Nhûng túâ chiïëu thaão chûa xong, àaä nghe quên baáo: - Chu Huïå Vûúng àaä vaâo thaânh ngûå triïìu röìi. Vô Quöëc biïët khöng thïí thoaát nöîi, liïìn àêm gûúm vaâo cöí tûå

vêån. Chuác Quy vaâ Tûã Cêìm bõ chïët giûäa àaám loaån quên, coân Biïn

Baá vaâ Thiïìm Phuã thò bõ baá taánh bùæt troái àem naåp. Vûúng Tûã Àöìi thò chaåy ra cûãa phña Têy, khiïën Thaåch Töëc luâa

trêu ài trûúác. Nhûng vò trêu quaá mêåp nïn ài chêåm, quên Trõnh hay àûúåc àuöíi theo bùæt laåi.

Chu Huïå Vûúng khiïën quên dêîn Vûúng Tûã Àöìi, Biïn Baá, Thiïìm Phuã vaâ Thaåch Töëc ra phaáp trûúâng xûã traãm.

Àoaån cùæt àêët Hö Lao thûúãng cho nûúác Trõnh, vaâ lêëy àêët Tûã Toaân thûúãng cho nûúác Quùæc.

Page 246: Dong chu-liet-quoc

PHUÂNG MÖÅNG LONG 246

http://ebooks.vdcmedia.com

Trõnh Lïå Cöng vaâ Quùæc Cöng caáo tûâ vïì nûúác. Trõnh Lïå Cöng vïì múái nûäa àûúâng bõ mang bõnh maâ thaác. Quêìn thêìn lo viïåc an taáng röìi tön Thïë tûã Tiïåp lïn ngöi, hiïåu laâ

Trõnh Vùn Cöng. Luác àoá, Trõnh Lïå Cöng laåi coân coá möåt ngûúâi con tïn Cöng tûã

Huêën, tïn chûä laâ Kónh Troång, coá chúi thên vúái Cöng tûã Ngûå Khêëu. Vïì sau Cöng tûã Ngûå Khêëu toan cûúáp ngöi Trêìn Tuyïn Cöng, nïn bõ Trêìn Tuyïn Cöng giïët ài. Cöng tûã Kónh Troång súå liïn luyå àïën mònh, boã nhaâ tröën sang nûúác Tïì, àûúåc Tïì Hoaân Cöng phong chûác Cöng Chñnh.

Möåt höm, Tïì Hoaân Cöng àïën chúi nhaâ Kónh Troång, uöëng rûúåu àaâm àaåo rêët vui. Gùåp trúâi töëi, Tïì Hoaân Cöng sai thùæp àeân lïn àïí uöëng thïm cho troån cuöåc.

Kónh Troång noái: - Töi khöng tñnh àaäi tiïåc Chuáa cöng luác ban àïm, vò vêåy nïn

khöng daám àöët àeân, xin Chuáa cöng miïîn chêëp. Tïì Hoaân Cöng cûúâi lúán, noái:

- Kónh Troång giûä lïî vúái ta nhû thïë thûåc laâ hiïëm coá. Noái xong, tûâ giaä ra vïì. Tûâ ngaây êëy Tïì Hoaân Cöng thûúâng khen Kónh Troång laâ möåt

hiïìn thêìn, vaâ cùæt àêët phong cho Kónh Troång. Àïën sau con chaáu cuãa Kónh Troång nöëi nghiïåp vaâ Kónh Troång laâ Thó Töí cuãa hoå Àiïìn.

Laåi nhùæc qua viïåc Vùn Khûúng tûâ ngaây Tïì Tûúng Cöng qua àúâi, loâng thûúng tiïëc chùèng cuâng. Vaâ cuäng vò thûúng tiïëc thaái quaá maâ mang têm bõnh.

Möåt höm, nöåi thõ àûa viïn thêìy thuöëc nûúác Cûã àïën xem maåch àiïìu trõ, Vùn Khûúng chaånh loâng nhúá àïën chuyïån xûa, liïìn lûu võ thêìy thuöëc laåi trong cung àïí ùn uöëng vaâ vui hûúãng hoan laåc.

Thêëy Vùn Khûúng quaá dêm duåc, biïët mònh khöng phaãi laâ tay àöëi thuã, võ thêìy thuöëc vöåi tûâ giaä trúã vïì nûúác Cûã.

Vùn Khûúng laåi giaã caách ài tòm thêìy thuöëc, gheá qua nûúác Cûã, àïën nhaâ võ thêìy thuöëc àoá àöi ba phen.

Võ thêìy thuöëc khöng biïët tñnh sao phaãi tòm ngûúâi khaác thay mònh àïí laâm cho Vùn Khûúng vûâa yá. Nhûng Vùn Khûúng vêîn

Page 247: Dong chu-liet-quoc

ÀÖNG CHU LIÏÅT QUÖËC 247

http://ebooks.vdcmedia.com

khöng haâi loâng, tiïëc rùçng khöng bùçng àûúåc Tïì tûúáng cöng thuúã trûúác.

Qua nùm thûá tû cuãa Chu Huïå Vûúng, bõnh cuãa Vùn Khûúng caâng ngaây caâng nùång, tñnh khöng söëng àûúåc lêu, beân trúã vïì nûúác Löî maâ thaác.

Trong luác lêm chung, Vùn Khûúng tröëi vúái con laâ Löî Trang Cöng:

- Con cuãa anh ta àaä àùång mûúâi taám tuöíi, theo lúâi hûáa thuúã noå, con nïn mau cûúái vïì, àûâng cêu chùæp. Àûúåc nhû thïë meå múái maát loâng núi cûãu tuyïìn.

Löî Trang Cöng cuái àêìu tuên lúâi meå, Vùn Khûúng laåi dùån: - Nûúác Tïì àûúng dûång nghiïåp baá, oai thïë caâng ngaây caâng

maånh, con chúá nïn boã viïåc giao haão. Noái röìi truát húi thúã cuöëi cuâng. Nhùæc àïën Vùn Khûúng, ngûúâi sau coá thú rùçng: Non nûúác àêìy vúi thêåt khoá lûúâng Ngaân àúâi coân maäi gaái Vùn Khûúng Trùm nùm miïång tuái caân khön kheáp Loâng chûãa phöi pha maãnh maá hûúâng. Löî Trang Cöng chön cêët xong, tñnh theo lúâi di-chuác nghõ viïåc

hön nhên Quan Àaåi phu Taâo Quúái can: - Àaåi tang chûãa maän, xin Chuáa cöng haäy thû thaã àaä. Löî Trang Cöng noái: - Lúâi meå ta àaä daåy, nïëu traái lúâi e bêët hiïëu. Song cûúái vúå trong

luác tang chïë loâng ta khöng an. Vêåy thò, chúâ àïën giaáp nùm seä tñnh viïåc êëy.

Qua nùm sau, Löî trang.Cöng cho ngûúâi qua Tïì cêìu hön. Tïì Hoaân Cöng noái: - Löî Hêìu chûãa maän tang. Xin chúâ àïën hai nùm nûäa àaä. Vaâo nùm thûá baãy cuãa Chu Huïå Vûúng, Löî Trang Cöng hïët

tang meå thò àaä ba mûúi bêíy tuöíi, múái cûúái àûúåc con gaái Tïì tûúáng-cöng àem vïì Löî, tûác laâ naâng AÁi Khûúng.

Page 248: Dong chu-liet-quoc

PHUÂNG MÖÅNG LONG 248

http://ebooks.vdcmedia.com

Tûâ ngaây Khûúng thõ vïì Löî, Tïì vaâ Löî giao haão rêët thên thiïët. Tïì Hoaân Cöng laåi khiïën Löî Trang Cöng hiïåp binh àaánh nûúác

Tûâ vaâ nûúác Nhung. Hai nûúác naây khöng daám chöëng cûå, phaãi àem lïî vêåt triïìu cöëng,

chõu laâm töi nûúác Tïì.

Page 249: Dong chu-liet-quoc

ÀÖNG CHU LIÏÅT QUÖËC 249

http://ebooks.vdcmedia.com

HÖÌI 15

TÊËN HIÏËN CÖNG MÏ SÙÆC LÊÅP LY CÚ SÚÃ THAÂNH VÛÚNG CHUÖÅNG TAÂI PHONG ÀÊËU CÊËU

Trõnh Vùn Cöng thêëy uy thïë nûúác Tïì möîi ngaây möåt maånh, súå àem binh àïën àaánh nûúác mònh, beân sai sûá cêìu hoâa.

Vaâo nùm Chu Huïå Vûúng thûá mûúâi, Tïì Hoaân Cöng hoåp caác nûúác Töëng, Löî, Trêìn, Trõnh núi àêët U laâm lïî huyïët thïå.

Tûâ êëy, caác nûúác àïìu tuâng phuåc nûúác Tïì. Sau lïî huyïët thïå, Tïì Hoaân Cöng trúã vïì nûúác baây tiïåc khao

thûúãng caác quan. Tiïåc nûäa chûâng, Baão Thuác Nha roát möåt cheán rûúåu àêìy dêng cho Tïì Hoaân Cöng vaâ chuác thoå.

Tïì Hoaân Cöng rêët àeåp loâng noái: - Tiïåc rûúåu ngaây höm nay vui veã biïët bao! Bao Thuác Nha têu: - Bêåc minh quên, hiïìn sô tuy vui maâ chùèng quïn lo. Chuáa cöng

chúá nïn quïn nhûäng ngaây chaåy tröën sang nûúác Cûã, Quaãn Troång chúá quïn nhûäng ngaây úã trong tuâ xa, Ninh Thñch àûâng quïn luác cúäi trêu dûúái nuái.

Tïì Hoaân Cöng cûúâi lúán, àûáng dêåy xaá hai caái, vaâ noái: - Nïëu chuáng ta khöng bao giúâ quïn nhûäng luác gian nan, àoá laâ

phuác lúán cho nûúác ta àoá. Ngaây êëy Chuáa töi vui vêìy, rûúåu caâng say, loâng ngûúâi caâng

hoan-hó. Möåt höm, coá sûá nhaâ Chu sai àïën. Tïì Hoaân Cöng vöåi vaä ra nghinh tiïëp. Sûá triïìu truyïìn chó phong cho Tïì Hêìu laâm Phûúng Baá, coá

quyïìn àem quên vêën töåi caác chû hêìu. Laåi giao cho Tïì Hoaân Cöng möåt túâ mêåt chiïëu nhû sau:

Page 250: Dong chu-liet-quoc

PHUÂNG MÖÅNG LONG 250

http://ebooks.vdcmedia.com

Vïå hêìu Soác, àem quên giuáp Vûúng Tûã Àöìi, gêy loaån Thiïn triïìu, loâng trêîm tñch oaán àaä mûúâi nùm, song chûa chinh phaåt àùång. Nay trêîm cêåy khanh toan liïåu viïåc êëy maâ rûãa húân cho trêîm.

Tïì Hoaân Cöng baái maång, röìi àûa Thiïn Sûá vïì nûúác. Caách àoá khöng lêu, Tï Hoaân Cöng hûng binh phaåt Vïå. Luác êëy Vïå Huïå Cöng (tûác Vïå Soác) àaä qua àúâi, con laâ Thïë tûã

Xñch lïn nöëi ngöi xûng hiïåu Vïå YÁ Cöng. Vïå YÁ Cöng nghe binh Tïì keáo àïën, khöng cêìn hoãi nguyïn do, cûá

viïåc àem quên ra thaânh chöëng cûå. Nhûng àaánh khöng laåi, bõ thua möåt trêån khaá lúán, phaãi keáo binh trúã vïì cöë thuã.

Tïì Hoaân Cöng àem binh vêy thaânh haåch töåi Vïå Huïå Cöng thuúã trûúác.

Vïå YÁ Cöng noái: - Àoá laâ löîi cuãa Tiïn quên ta, àêu coá can hïå gò àïën ta maâ súå!

Noái röìi sai con trûúãng laâ Khai Phûúng àem lïî vêåt xin giaãng hoâa.

Tïì Hoaân Cöng noái: - Theo pheáp nhaâ Chu ta thò khöng bùæt töåi àïën con chaáu. Nay

Vïå Huïå Cöng àaä chïët, ta cuäng nïn khoan thûá. Noái röìi, thêu lïî vêåt, thûâa nhêån viïåc cêìu hoâa, röìi ruát quên vïì

nûúác. Cöng tûã Khai Phûúng thêëy nûúác Tïì cûúâng thõnh, xin àûúåc laâm

quan núi nûúác Tïì. Tïì Hoaân Cöng noái: - Ngûúi laâ con trûúãng cuãa Vïå hêìu, têët ngaây sau lïn nöëi ngöi,

taåi sao laåi boã ngöi cuãa mònh maâ sang laâm töi úã nûúác ta? Cöng tûã Khai Phûúng têu: - Chuáa cöng laâ bêåc hiïìn àûác trong thiïn haå, nïëu àûúåc hêìu haå

Chuáa cöng töi tûúãng coân sung sûúáng hún laâ laâm vua. Tïì Hoaân Cöng suy nghô, röìi phong cho Khai Phûúng laâm quan

Àaåi phu, vaâ cuäng thên yïu nhû boån Thuå Àiïu vaâ Dõch Nha vêåy. Ngûúâi nûúác Tïì goåi ba ngûúâi naây laâ "Tam quñ". Nghôa laâ ba

ngûúâi àûúåc vua tin nhêët.

Page 251: Dong chu-liet-quoc

ÀÖNG CHU LIÏÅT QUÖËC 251

http://ebooks.vdcmedia.com

Cöng tûã Khai Phûúng laåi noái vúái Tïì Hoaân Cöng rùçng: - Vïå Huïå Cöng trûúác kia coân laåi möåt ngûúâi con gaái rêët àeåp,

chûa àõnh vu quy. Tïì Hoaân Cöng hoãi: - Con gaái Vïå Huïå Cöng laâ Vïå Cú ta àaä cûúái vïì laâm phu nhên

röìi, nay coân möåt ngûúâi em nûäa sao? Cöng tûã Khai Phûúng noái: - Têu Chuáa cöng, thêåt àuáng vêåy. Naâng naây laâ em nhûng nhan

sùæc coân mùån maâ hún. Tïì Hoaân Cöng mûâng rúä sai ngûúâi àïën thûúng lûúång vúái Vïå YÁ

Cöng, xin rûúác vïì laâm tiïíu thiïëp. Vïå yá Cöng khöng daám traái lúâi, phaãi àûa Vïå Cú sang Tïì. Tïì Hoaân Cöng goåi ngûúâi chõ laâ Trûúãng Vïå Cú, ngûúâi em laâ

Thiïëu Vïå Cú àïí phên biïåt. Hai chõ em àïìu àûúåc Tïì Hoaân Cöng yïu chuöång caã. Àêy noái qua viïåc Têën. Chuáa nûúác Têën luác bêëy giúâ laâ Têën Hiïìn

Cöng, con cuãa Xûng Àaåi tûác laâ Têën Voä cöng. Hiïën Cöng luác coân laâm Thïë tûã, cûúái naâng Giaã-thõ laâm chaánh

thêët nhûng khöng con, beân cûúái chaáu gaái cuãa Khuyïín Nhung laâ Höì Cú laâm thûá thêët, sinh àùång möåt trai laâ Truâng Nhô. Sau àoá laåi cûúái thïm con gaái hoå Doaän, sinh àùång möåt trai laâ Di Ngö.

Laåi nûäa, trong luác Têën voä cöng coân sang coá cûúái naâng Tïì Khûúng, con nhaâ tön thêët nûúác Tïì laâm tiïíu thiïëp. Nhûng Têën voä cöng àaä giaâ, coân naâng Tïì Khûúng coân treã, nïn Hiïën Cöng tû thöng vúái Tïì Khûúng (tiïíu thiïëp cuãa cha) ùn úã vúái nhau sinh àùång möåt trai laâ Thên Sanh.

Àïën luác Hiïën Cöng lïn ngöi, thò chaánh thêët Giaã thõ àaä qua àúâi. Têën Hiïën Cöng beân lêåp naâng Tïì Khûúng lïn laâm chaánh thêët,

vaâ con naâng Tïì Khûúng laâ Thên Sanh lïn laâm Thïë tûã, mùåc dêìu luác àoá Truâng Nhô, Di Ngö, cuäng laâ con cuãa Têën Hiïìn Cöng, àaä lúán tuöíi hún.

Sau àoá Tïì Khûúng sinh thïm àûúåc möåt gaái nûäa, múái maän phêìn.

Page 252: Dong chu-liet-quoc

PHUÂNG MÖÅNG LONG 252

http://ebooks.vdcmedia.com

Naâng Tïì Khûúng chïët, Têën Hiïën Cöng cûúái em gaái naâng Giaã thõ laâ Giaã Quên laâm tiïíu thiïëp, nhûng Giaã Quên cuäng khöng con, Têën Hiïën Cöng baão phaãi nuöi con gaái múái sinh cuãa Tïì Khûúng laâm con nuöi.

Chûa hïët, Têën Hiïën Cöng lïn ngöi àûúåc mûúâi lùm nùm, cûã binh sang àaánh nûúác Ly Nhung. Chuáa Ly Nhung bõ thua, dêng hai ngûúâi con gaái cho Têën Hiïën Cöng maâ cêìu hoâa. Hai ngûúâi con gaái êëy, ngûúâi lúán laâ Ly Cú, ngûúâi nhoã laâ Thiïëu Cú. Naâng Ly Cú xinh àeåp phi thûúâng, nhan sùæc khöng thua Tûác Vô, tûúáng maåo khöng nhûúâng Àùæc Kyã, laåi thïm loâng daå nham hiïím, àuã maánh khoeá laâm say loâng ngûúâi, do àoá Têën Hiïën Cöng rêët yïu chuöång.

Chùèng bao lêu, Ly Cú sanh àùång möåt trai laâ Hïì Tïì, coân Thiïëu Cú cuäng sanh àùång möåt trai laâ Traác Tûã.

Vò quaá yïu naâng Ly Cú, Têën Hiïën Cöng khöng coân thiïët gò àïën möëi tònh naâng Tïì Khûúng thuúã trûúác, muöën lêåp Ly Cú lïn laâm chaánh thêët, beân àoâi quan Thaái Böëc laâ Quaách Yïën vaâo triïìu baão:

- Khanh thûã boái möåt queã xem ta lêåp Ly Cú lïn chaánh thêët coá àùång chùng?

Quaách Yïën tuên lúâi gieo queã, röìi noái: - Queã khöng töët. Àiïìm ûáng viïåc thay àöíi löån xöån khöng hay. Têën Hiïën Cöng khöng tin, truyïìn quan Sûã Tö boái laåi. Quan Sûã Tö cuäng cho laâ xêëu, vaâ noái: - Têu Chuáa cöng, chû hêìu khöng àùång cûúái vúå hai lêìn, nay

Chuáa cöng àaä lêåp chaánh thêët röìi, mùåc àêìu chaánh thêët súám lòa trêìn nhûng vêîn coá con trai. Nïëu Chuáa cöng lêåp chaánh thêët nûäa thêåt traái leä.

Têën Hiïën Cöng khöng nghe, choån ngaây caáo vúái Thaái miïëu, röìi lêåp Ly Cú laâm Chaánh cung, Thiïëu Cú laâm Thûá phi.

Sûã Tö thêëy vêåy thúã daâi, noái riïng vúái quan Àaåi phu Lyá Khùæc:

- Nûúác Têën ta sùæp mùæt röìi! Biïët laâm sao! Lyáe noái giêåt mònh hoãi: - Sao thïë! Ai laâm mêët nûúác Têën? Sûã Tö àaáp:

Page 253: Dong chu-liet-quoc

ÀÖNG CHU LIÏÅT QUÖËC 253

http://ebooks.vdcmedia.com

- Nûúác Têën ùæt phaãi bõ mêët vïì tay nûúác Ly Nhung. Ngaây xûa vua Kiïåt nhaâ Haå, àaánh nûúác Thi, ngûúâi nûúác Thi dêng naâng Muöåi Hó, vua Kiïåt yïu Muöåi Hó maâ nhaâ Haå mêët. Vua Truå nhaâ Ên àaánh nûúác Tö, ngûúâi nûúác Tö dêng Àùæc Kyã, vua Truå yïu Àùæc Kyã maâ nhaâ Ên mêët. Vua U Vûúng nhaâ Chu àaánh nûúác Bao, ngûúâi nûúác Bao dêng Bao Tûå, vua U Vûúng yïu Bao Tûå nïn nhaâ Têy Chu suy mêët. Nay Chuáa cöng ài àaánh nûúác Ly Nhung ngûúâi Ly Nhung dêng gaái àeåp maâ Chuáa cöng say mï nhû thïë, leä naâo nûúác Têën coân àûúåc.

Luác àoá coá quan Thaái Böëc laâ Quaách Yïën bûúác vaâo, Lyá Khùæc àem nhûäng lúâi cuãa Sûã Tö thuêåt laåi.

Quaách Yïën noái: - Cûá theo queã, thò nûúác Têën ta bõ loaån chûá chûa mêët, vò tiïn

quên ta múái àûúåc thoå phong úã nûúác Têën naây, nïn vêån nûúác coân daâi. Lyá Khùæc hoãi: - Àïën bao giúâ thò loaån? Quaách Yïën noái: - Chó trong mûúâi nùm nûäa maâ thöi.

Ba võ àaåi thêìn nhòn nhau buöìn baä röìi lui vïì. Kïë àoá, Têën Hiïën Cöng toã yá muöën lêåp con trai naâng Ly Cú lïn

laâm Thïë tûã. Möåt höm noái vúái Ly Cú: - Nay phu nhên úã chûác chaánh cung, chùèng leä khöng lêåp Hïì Tïì,

con trai cuãa phu nhên, lïn laâm Thïë tûã sao phaãi leä? Ly Cú nghe noái loâng mûâng khêëp khúãi, nhûng naâng vöën laâ möåt

keã mûu mö, thêm hiïím, beân nghô thêìm: - Thên Sanh àûúåc phong Thïë tûã àaä lêu, nay vö cúá maâ phïë ài ùæt

quêìn thêìn chùèng phuåc. Hún nûäa Truâng Nhô vaâ Di Ngö laåi thên mêåt vúái Thên Sanh lùæm. Nïëu bêy giúâ noái ra chûa laâm chi àûúåc, maâ hoå laåi biïët trûúác àïì phoâng, thò sau naây rêët khoá.

Nghô nhû vêåy, beân têu vúái Têën Hiïën Cöng: - Khi Chuáa cöng lêåp Thïë tûã Thên Sanh, caã chû hêìu àïìu biïët.

Nay Thïë tûã khöng coá töåi gò maâ Chuáa cöng tñnh viïåc phïë lêåp, thiïëp thaâ chïët chûá khöng daám vêng mïånh.

Têën Hiïën Cöng ngúä Ly Cú coá loâng töët, khen ngúåi vö cuâng, röìi boã qua viïåc êëy khöng noái àïën nûäa.

Page 254: Dong chu-liet-quoc

PHUÂNG MÖÅNG LONG 254

http://ebooks.vdcmedia.com

Trong triïìu coá hai ngûúâi töi àûúåc Têën Hiïën Cöng rêët yïu mïën. Möåt ngûúâi laâ Lûúng Nguä vaâ möåt ngûúâi laâ Àöng Quang Nguä.

Caã hai hoåp sûác vúái Têën Hiïën Cöng lo viïåc quöëc chñnh. Vò àûúåc yïu duâng nïn hai ngûúâi naây laâm lùæm chuyïån löång quyïìn, àïën nöîi ngûúâi nûúác Têìn goåi laâ "nhõ nguä". Nghe tiïëng "nhõ nguä" ai cuäng phaãi súå.

Cuäng trong luác êëy, coá möåt phûúâng haát tïn Ûu Thi, treã tuöíi, àeåp trai, coá taâi khöi haâi rêët duyïn daáng, vò vêåy Têën Hiïën Cöng rêët thñch, cho pheáp àûúåc tûå do ra vaâo cung àiïån, khöng ai ngùn cêëm caã.

Ly Cú àûúåc thïë, tû tònh vúái Ûu Thi, hai bïn toã ra tûúng àùæc. Möåt höm, Ly Cú àem yá muöën lêåp Thïë tûã Hïì Tïí noái vúái Ûu Thi. Ûu Thi àaáp: - Ba võ Cöng tûã kia coân úã taåi Kinh Àö, viïåc àoá khoá thûåc hiïån

àûúåc. Nay phaãi tòm caách àûa ba ngûúâi ra trêën coäi ngoaâi röìi tuây cú ûáng biïën.

Ly Cú hoãi: - Thïë thò ta àem yá êëy baân vúái Chuáa cöng coá àùång chùng? Ûu Thi noái: - Khöng nïn, nay trong triïìu coá "nhõ nguä" noái gò maâ Chuáa cöng

chùèng nghe. Phu nhên nïn àem vaâng baåc mua loâng maâ giao kïët vúái hoå. Hïî "nhõ nguä" thûa thuêån thò viïåc chùèng khoá gò.

Ly Cú liïìn àûa vaâng baåc cho Ûu Thi àem lo loát cho Lûúng Nguä vaâ Àöng Quang Nguä.

Ûu Thi laänh maång, àïën nhaâ Lûúng Nguä trûúác vaâ noái: - Thûa ngaâi, phu nhên muöën laâm àeåp loâng ngaâi nïn sai töi

àem lïî vêåt àïën àêy, mong ngaâi khöng tûâ chöëi. Lûúng Nguä nghe noái, ngaåc nhiïn hoãi: - Phu nhên coá dùån àiïìu chi chùng? Nïëu khöng noái roä töi àêu

daám nhêån?

Ûu Thi àem mûu kïë cuãa Ly Cú, thuêåt laåi. Lûúng Nguä noái: - Viïåc naây phaãi coá Àöng Quang Nguä giuáp sûác múái xong. Ûu Thi noái:

Page 255: Dong chu-liet-quoc

ÀÖNG CHU LIÏÅT QUÖËC 255

http://ebooks.vdcmedia.com

- Phu nhên cuäng coá lïî vêåt biïëu Àöng Quang Nguä nhû ngaâi. Hai ngûúâi liïìn dùæt nhau àïën nhaâ Àöng Quang Nguä àïí cuâng

nhau àaâm luêån. Saáng höm sau, Lûúng Nguä vaâo triïìu thûa vúái Têën Hiïën Cöng: - Àêët Khuác ÖËc laâ chöî Tiïn quên thuúã xûa lêåp nghiïåp, hiïån nay

tön miïëu haäy coân. Coân àêët Böì vaâ àêët Khuêët, tiïëp giaáp vúái Nhung Àõnh laâ möåt núi troång àõa. Ba chöî êëy cêìn phaãi coá ngûúâi ra trêën thuã, xin Chuáa cöng sai Thïë tûã Thên Sanh ra trêën núi Khuác ÖËëc, Cöng tûã Truâng Nhô ra trêën núi àêët Böì vaâ Cöng tûã Di Ngö ra trêën núi àêët Khuêët. Àûúåc nhû vêåy giang san nûúác Têën múái vûäng vaâng.

Têën Hiïën Cöng noái: - Àêët Khuác ÖËc thò phaãi röìi, coân àêët Böì vaâ àêët Khuêët laâ hai núi

hoan àõa, taåi sao laåi phaãi cho hai võ Cöng tûã ra trêën giûä? Àöng quang Ngûä quyâ têu: - Tuy hoang àõa nhûng laåi laâ núi troång àõa. Nïëu xêy thaânh sûãa

sang cho kiïn cöë thò àêët êëy trúã nïn truâ mêåt. Vaâ nûúác Têën seä giaâu maånh hún caác chû hêìu.

Têën Hiïën Cöng nghe lúâi sai Thïë tûã Thên Sanh ra trêën thuã núi Khuác ÖËc, coá quan Thaái Phoá Àöî Nguyïn Khoaãn theo hêìu. Cöng tûã Truâng Nhô ra trêën núi àêët Böì, coá Höì Mao theo hêìu. Cöng tûã Di Ngö ra trêën núi àêët Khuêët, coá Laä Di Saãnh theo hêìu.

Ba võ Cöng tûã ài röìi trong triïìu chó coân coá Hïì Tïì vaâ Traác Tûã gêìn guäi Têën Hiïën Cöng.

Naâng Ly Cú laåi tòm hïët maánh khoáe àïí laâm say loâng vua Têën. Luác bêëy giúâ Têën Hiïìn Cöng chia quên ra laâm hai àaåo: Thûúång

quên vaâ haå quên. Àaåo thûúång quên thò do Têën Hiïën Cöng àiïìu khiïín, coân àaåo haå quên thò giao cho Thïë tûã Thên Sanh sûã duång.

Thên Sanh cuâng vúái quan Àaåi phu Triïåu Tuác vaâ Têët Vaån keáo quên sang chinh phuåc nûúác Caãnh, nûúác Quùæc vaâ nûúác Nguåy.

Ba nûúác naây àaánh khöng laåi phaãi àêìu haâng. Vò vêåy cöng lao cuãa Thïë tûã Thên Sanh rêët lúán. Maâ cuäng vò vêåy, naâng Ly Cú ngaây àïm buöìn baä, tñnh chûa ra

kïë àïí laâm haåi Thïë tûã Thên Sanh àûúåc.

Page 256: Dong chu-liet-quoc

PHUÂNG MÖÅNG LONG 256

http://ebooks.vdcmedia.com

Àêy noái àïën viïåc nûúác Súã. Tûâ khi Súã Vùn Vûúng taå thïë, Huâng Hi lïn nöëi ngöi. Huâng Hi vaâ Huâng Vêån cuâng laâ con naâng Tûác Vô sinh ra, nhûng Huâng Vêån taâi trñ hún anh, do àoá Tûác Vô coá loâng yïu dêëu. Caã àïën ngûúâi trong nûúác cuäng mïën phuåc.

Huâng Hi thêëy vêåy muöën tòm kïë giïët Huâng Vêån ài àïí khoãi di hoåa vïì, sau ngùåt vò Huâng Vêån àûúåc caác quan trong triïìu hïët loâng che chúã, nïn Huâng Hi khöng tòm ra kïë.

Lêìn höìi, Huâng Hi chaán naãn, boã bï viïåc triïìu chñnh, thñch sùn bùæn núi chöën hoang vu. Vò vêåy, Huâng Hi lïn ngöi àaä hún ba nùm maâ chûa chónh àöën àûúåc viïåc gò caã.

Möåt höm, Huâng Vêån mêåt sai ngûúâi àoán àûúâng giïët Huâng Hi ài, röìi noái döëi vúái Tûác Vô laâ Huâng Hi ài sùn gùåp tai naån maâ thaác.

Tûác Vô loâng nghi ngúâ nhûng khöng tiïån noái ra, beân truyïìn cho caác quan lêåp Huâng Vêån lïn nöëi ngöi, hiïåu laâ Súã Thaânh Vûúng.

Súã Thaânh Vûúng phong cho ngûúâi chuá laâ Vûúng Tûã Nguyïn laâm Tïí tûúáng.

Vûúng Tûã Nguyïn tûâ khi Súã Vùn Vûúng chïët ài, àaä coá yá muöën cûúáp ngöi, laåi thêëy chõ dêu laâ Tûác Vô, nhan sùæc tuyïåt vúâi, àem loâng ham muöën. Trûúác kia, vò súå Àêëu Baá Tyã laâ möåt Àaåi thêìn cûúng trûåc, laåi coá nhiïìu taâi trñ nïn chùèng daám laâm caân. Nay Àêëu Baá Tyã àaä chïët, Vûúng Tûã Nguyïn khöng coân kñnh troång ai nûäa, múái lêåp lïn möåt ngöi nhaâ bïn caånh cung Tûác Vô, ngaây àïm bùæt vuä nhaåc muáa haát, cöët laâm cho Tûác Vô say loâng.

Tûác Vô nghe tiïëng, hoãi boån thïë nûä: - Tiïëng àúân ca úã àêu maâ gêìn thïë? Boån thïë nûä têu: - Àoá laâ tiïëng nûä nhaåc bïn nhaâ múái cuãa quan Tïí tûúáng àoá. Tûác Vô thúã daâi noái: - Tiïn quên ngaây xûa chùm lo luyïån têåp binh sô àaánh deåp caác

chû hêìu, vò vêåy caác nûúác àïìu thêìn phuåc. Bêy giúâ quên nûúác Súã ta àaä mûúâi nùm nay, khöng tiïën àûúåc nûãa bûúác trïn àêët Trung Quöëc, thïë maâ quan Tïí tûúáng khöng nghô nhûäng àiïìu xêëu höí êëy laåi baây viïåc àúân ca, haát xûúáng bïn cung gaái goáa naây, thêåt laå luâng laâm sao!

Nöåi thõ àem mêëy lúâi êëy thuêåt laåi vúái Vûúng Tûã Nguyïn. Vûúng Tûã Nguyïn lêëy laâm xêëu höí, nghô thêìm:

Page 257: Dong chu-liet-quoc

ÀÖNG CHU LIÏÅT QUÖËC 257

http://ebooks.vdcmedia.com

- Möåt ngûúâi àaân baâ coân coá chñ nhû vêåy, leä naâo ta àêy laâ möåt àêëng trûúång phu laåi chùèng nghô àïën sao! Nïëu khöng àaánh àûúåc nûúác Trõnh quyïët chùèng laâm ngûúâi.

Noái röìi, àiïím saáu trùm cöî binh xa, khiïën Àêëu ngûå-cûúng vaâ Àêëu Ngö laâm tiïn phong, Vûúng Tön Du vaâ Vûúng Tön Gia ài hêåu têåp rêìm röå keáo àïën nûúác Trõnh.

Trõnh Vùn Cöng nghe tin binh Súã keáo àïën àaánh liïìn höåi quêìn thêìn thûúng nghõ.

Àöî Thuác noái: - Quên Súã rêët huâng maånh, ta laâm sao àõch laåi, chi bùçng xin

giaãng hoâa röìi seä tñnh. Sû Thuác noái: - Nûúác ta àaä coá minh thïå vúái Tïì, nïëu cêìu cûáu ùæt Tïì àem binh

àïën giuáp. Xin cûá cöë thuã chúâ viïån binh. Thïë tûã Hoa bêëy giúâ coân treã tuöíi, loâng böìng böåt nghe noái vöåi xin

àem quên ra àöëi àõch. Trõnh Vùn Cöng chûa quyïët leä naâo, Thuác Thiïm quyâ têu: - Trong ba lúâi noái vûâa röìi, chó coá lúâi cuãa Sû Thuác laâ húåp yá töi.

Töi àoaán binh Súã chùèng bao lêu phaãi keáo vïì. Trõnh Vùn Cöng hoãi: - Vûúng Tûã Nguyïn àaä àem binh àïën àêy, nïëu khöng bõ thua

leä naâo chõu lui vïì. Thuác Thiïm noái: - Xûa nay nûúác Súã ài àaánh nûúác ngoaâi chûa bao giúâ duâng binh

lûåc nhiïìu nhû thïë. Lêìn naây Vûúng Tûã Nguyïn cöët yá laâm cho vûâa loâng Tûác Vô. Nhûng àaä cöë thùæng têët seä thua. Vò vêåy khöng àaáng súå.

Caác quan coân àang thûúng nghõ böîng coá tin baáo: - Binh Súã àaä phaá àùång Kiïët Thêët quan, nay àaä vaâo àïën Thuêìn

mön röìi.

Àöî Thûác noái: - ÊËy vêåy, nïëu khöng muöën giaãng hoâa thò phaãi qua núi àêët

Àöìng Khêu àïí traánh nhuïå khñ cuãa giùåc. Thuác Thiïm noái:

Page 258: Dong chu-liet-quoc

PHUÂNG MÖÅNG LONG 258

http://ebooks.vdcmedia.com

- Àûâng súå gò caã! Töi àaä coá kïë laâm cho quên giùåc phaãi lui. Noái xong, sai quên giaáp sô mai phuåc trong thaânh, röìi khiïën múã

beát caã böën cûãa thaânh ra. Dên sûå, chúå buáa vêîn ài laåi nhû thûúâng. Tûúáng nûúác Súã laâ Àêëu ngûå cûúng vûâa keáo quên àïën thêìy vêåy

loâng nghi ngúâ, noái vúái Àêëu Ngö: - Ta àïën àêy maâ quên Trõnh khöng chuát gò xao döång, têët coá

mûu kïë chi àêy. Ta khöng nïn tiïën quên vöåi, phaãi aán binh àúåi quan Tïí tûúáng àaä.

Noái xong, truyïìn àoáng quên ngoaâi thaânh, caách xa nùm dùåm. Àûúåc möåt luác, àaåi binh cuãa Vûúng Tûã Nguyïn keáo àïën, Àêëu

Ngûå Cûúng caáo baáo laåi quên tònh. Vûúng Tûã Nguyïn lêëy laâm laå, treâo lïn chöî cao xem, thêëy trong

thaânh Trõnh quên sô coá thûá lúáp, cúâ xñ röån raâng, liïìn thúã daâi, noái: - Nûúác Trõnh coá ba ngûúâi taâi (yá noái Thuác Thiïm, Àöî Thuác vaâ

Sû Thuác) ùæt coá mûu kïë chi àêy. Nïëu ta sú xuêët coân mùåt muäi naâo tröng thêëy naâng Tûác Vô. Chi bùçng cho quên thaám thñnh kyä, nùæm àûúåc àõch mònh röìi seä liïåu.

Ngaây höm sau, coá quên thaám thñnh vïì baáo: - Quên nûúác Tïì, Löî, Töëng àöìng hûng binh qua cûáu Trõnh. Vûúng Tûã Nguyïn giêåt mònh, baão caác tûúáng: - Nay caác nûúác chû hêìu àem binh àïën àêy, trong àaánh ra,

ngoaâi àaánh vaâo, quên ta cûå sao laåi. Thöi thò ta tiïën quên àûúåc àïën àêy cuäng goåi laâ thùæng trêån röìi. Bêy giúâ ruát lui vïì nûúác thò tiïån hún.

Noái xong, truyïìn quên sô cuöën cúâ im tröëng, ngay àïm höm êëy leãn ra khoãi àõa giúái nûúác Trõnh.

Nhûng khi vïì àïën biïn giúái nûúác Súã laåi truyïìn múã cúâ àaánh tröëng lïn êìm ô.

Vïì chûa àïën Kinh thaânh Vûúng Tûã Nguyïn àaä sai ngûúâi àïën baáo cho Tûác Vô hay tin quên Súã àùæc thùæng khaãi hoaân.

Tûác Vô noái: - Nïëu quan Tïì tûúáng àùæc thùæng thò caáo tïë vúái nhaâ Thaái miïëu,

röìi truyïìn baá cho dên chuáng biïët chûá noái vúái gaái goáa naây laâm chi? Quên vïì baáo laåi. Vûúng Tûã Nguyïn theån thuâng, lïính mïính

àem quên vaâo thaânh mùåt buöìn khön xiïët.

Page 259: Dong chu-liet-quoc

ÀÖNG CHU LIÏÅT QUÖËC 259

http://ebooks.vdcmedia.com

Cuäng trong àïm êëy, taåi nûúác Trõnh, Thuác Thiïm thêëy böën bïì yïn lùång, múái cho ngûúâi ra doâ xeát.

Quên vaâo baáo: - Traåi quên Súã khöng coân möåt boáng ngûúâi. Thuác Thiïm dêîn caác quan lïn mùåt thaânh xem, röìi chó vaâo traåi

àõch noái: - Quên Súã àaä boã tröën röìi. Caác tûúáng khöng tin hoãi: - Taåi sao ngaâi biïët àûúåc? Thuác Thiïm noái: - Dinh quan Àaåi tûúáng bao giúâ cuäng phaãi coá quên canh gaác

cêín mêåt, nay thêëy coá àaân quaå àêåu trïn cêy maâ kïu thò biïët àoá laâ traåi khöng ngûúâi. Töi chùæc rùçng quên Súã hay tin caác nûúác chû hêìu keáo àïën nïn àaä êm thêìm ruát lui.

Àang luác baân baåc, böîng coá quên vaâo baáo: - Quên caác nûúác chû hêìu vûâa keáo àïën biïn giúái, hay tin quên

Súã àaä boã vïì nïn caác chû hêìu àem binh trúã laåi. Ai nêëy vöî tay reo hoâ, khen ngúåi Thuác Thiïm laâ ngûúâi cao kiïën. Trõnh Vùn Cöng mûâng rúä, múã tiïåc vui vêìy, Chuáa töi hó haå. Coân Vûúng Tûã Nguyïn, tûâ khi ài àaánh nûúác Trõnh khöng àûúåc

cöng traång gò laåi bõ Tûác Vô thúâ ú, laänh àaåm, loâng aáy naáy muöën cûúáp ngöi nûúác Súã. Tuy nhiïn, Vûúng Tûã Nguyïn laåi àõnh yá tû thöng vúái Tûác Vô trûúác àaä.

Gùåp luác Tûác Vô bõ bïånh, Vûúng Tûã Nguyïn giaã caách vaâo thùm, röìi úã maäi trong cung, khöng chõu vïì.

Quan Àaåi phu laâ Àêëu Liïm hay àûúåc, liïìn vaâo cung thêëy Vûúng Tûã Nguyïn àang soi gûúng, chaãi àêìu.

Àêëu Liïm noái: - Quan Tïí tûúáng dêîu laâ chuá vua, nhûng vêîn laâ keã bïì töi. Vaä

laåi, quöëc mêîu goáa chöìng, nam nûä nïn tõ hiïìm, sao Tïí tûúáng khöng nghô àïìn àiïìu êëy

Vûúng Tûã Nguyïn nöîi giêån noái:

Page 260: Dong chu-liet-quoc

PHUÂNG MÖÅNG LONG 260

http://ebooks.vdcmedia.com

- Quyïìn bónh nûúác Súã hiïån úã trong tay ta. Sao ngûúi daám noái caân.

Liïìn sai boån thuã haå bùæt Àêëu Liïm troái laåi, giam vaâo nguåc. Tûác Vô thêëy haânh àöång lùng loaân cuãa Vûúng Tûã Nguyïn liïìn

sai nöåi thõ àïën baáo vúái Àêëu Cêëu Ö Àöì (con cuãa Àêëu Baá Tyã) tòm mûu diïåt loaån.

Àêëu Cêëu ö-àöì têu vúái Súã Thaânh Vûúng, röìi cuâng vúái Àêëu Ngûå Cûúng, Àêëu Ngö vaâ Àêëu Baân (con cuãa Àêëu Cêëu) àem quên vaâo cung.

Vûúng Tûã Nguyïn àang vui say vúái boån cung nûä, nùçm nguã mú maâng, nghe tiïëng quên reo, giêåt mònh thûác dêåy, cêìm gûúm chaåy ra.

Vûâa àïìn cûãa, gùåp Àêëu Ban bïn ngoaâi cêìm kiïëm xöëc túái. Vûúng Tûã Nguyïn heát to: - Thùçng ranh con naây, maây daám àïën àêy taác-loaån sao? Àêëu Ban noái: - Ta àêu coá laâm loaån, ta àïën àïí trûâ loaån àêëy chûá! Noái xong vung kiïëm cheám Vûúng Tûã Nguyïn. Hai bïn àaánh möåt luác thò Àêëu Ngö vaâ Àêëu Ngûå Cûúng àïën

tiïëp ûáng.

Vûúng Tûã Nguyïn nhùæm thïë cûå khöng laåi boä chaåy. Àêëu Ban rûúåt theo cheám möåt nhaát, rúi àêìu. Giïët àûúåc Vûúng Tûã Nguyïn röìi, Àêëu Cêëu Ö Àöì múã troái cho

Àêëu Liïm röìi cuâng nhau àïën thùm Tûác Vô. Xaãy coá lïånh Súã Thaânh Vûúng triïåu têåp quêìn thêìn àïí choån

ngûúâi thay thïë Vûúng Tûã Nguyïn laâm chûác Tïí tûúáng.

Caác quan tïì tûåu àuã mùåt. Súã Thaânh Vûúng muöën choån Àêëu Liïm, nhûng Àêëu Liïm möåt

mùåt chöëi tûâ, noái: - Hiïån nay nûúác ta coá möåt àöëi thuã àaáng súå laâ nûúác Tïì. Nûúác Tïì duâng Quaãn Troång vaâ Ninh Thñch maâ nûúác giaâu, quên

maånh, nay Àaåi Vûúng muöën chónh àöën laåi nûúác Súã têët phaãi duâng Àêëu Cêëu Ö Àöì múái àûúåc.

Page 261: Dong chu-liet-quoc

ÀÖNG CHU LIÏÅT QUÖËC 261

http://ebooks.vdcmedia.com

Caác quan àöìng thanh, noái: - Àêëu Cêëu Ö Àöì laâ bêåc kyâ taâi trong thiïn haå. Nïëu khöng coá

Àêëu Cêëu Ö Àöì chêëp chûúãng viïåc triïìu chñnh thò khöng laâm sao cûå laåi vúái nûúác Tïì nöîi.

Súã Thaânh Vûúng nghe lúâi, phong Àêëu Cêëu Ö Àöì laâm Tïí tûúáng, vaâ phaán rùçng:

- Nûúác Tïì duâng Quaãn Troång laâm Troång phuå maâ khöng goåi tïn, nay ta duâng Àêëu Cêëu Ö Àöì cuäng chó nïn goåi tïn tûå laâ Tûã Vùn maâ thöi. Cêëm khöng ai àûúåc goåi tïn huyá.

Ai nêëy àïìu baái mïånh. Tûâ khi Tûã Vùn lïn chêëp chaánh, cöng viïåc thuïë khoaá àûúåc sûãa

sang, trïn dûúái möåt loâng thaão thuêån, moåi viïåc thaãy yïn vui. Tûã Vùn thêëy Dônh Thaânh laâ núi hiïím yïëu, nïn thiïn àö ra àêëy

àïí luyïån têåp binh maä. Khuêët Hoaân laâ ngûúâi hiïìn sô àûúåc phong laâm quan Àaåi phu. Àêëu Chûúng laâ ngûúâi taâi gioãi, cho coi viïåc quên lûä; Àêëu Ban

àûúåc giûä chûác Thên Cöng. Tûâ àêëy, nûúác Súã trúã nïn cûúâng thõnh. Tin êëy thêëu àïën tai nûúác Tïì. Tïì Hoaân Cöng súå nûúác Súã möîi ngaây möåt maånh, yá muöën höåi caác

nûúác chû hêìu àïí àem quên àaánh Súã. Quaãn Troång noái: - Nûúác Súã àêët röång, quên àöng. Thiïn tûã nhaâ Chu cuäng coân

khöng trõ nöîi, nay laåi coá Tûã Vùn nùæm giïìng möëi, thò ta khoá loâng lêëy binh lûåc maâ thùæng àûúåc. Vaã laåi, Chuáa cöng múái thu àûúåc loâng caác chû hêìu, chûa coá cöng àûác gò to taác àïí laâm cho caác chû hêìu tin phuåc. Töi súå quên caác nûúác võ têët àaä hïët loâng giuáp mònh. Chi bùçng cûá chêåm raäi chúâ cú höåi seä tñnh.

Tïì Hoaân Cöng noái: - Tiïn quên ta trûúác kia thuâ vúái nûúác Kyä, àaä lêëy àûúåc nûúác Kyä

röìi, song nûúác Chûúng laâ nûúác thuöåc nûúác Kyä, lêu nay khöng àêìu phuåc Tïì. Vêåy ta coá nïn àem quên àïën àaánh chùng?

Quaãn Troång noái:

Page 262: Dong chu-liet-quoc

PHUÂNG MÖÅNG LONG 262

http://ebooks.vdcmedia.com

- Nûúác Chûúng dêîu nhoã, nhûng vöën gioâng doäi cuãa Thaái cung thuúã xûa, àöìng hoå vúái Tïì. Nïëu àaánh ngûúâi cuâng möåt hoå àïí àoaåt coäi búâ khöng khoãi mang tiïëng. Nay cho Vûúng Tûã Thaânh phuã àem quên àïën tuêìn du núi Kyä thaânh thò cuäng àaä laâm cho chuáa nûúác Chûúng súå maâ xin àêìu haâng.

Tïì Hoaân Cöng laâm theo kïë êëy. Quaã nhiïn, vua nûúác Chûúng àem lïî vêåt àïën cöëng hiïën. Tïì Hoaân Cöng khen mûu lûúåc cuãa Quaãn Troång rêët laâ thêìn

diïåu. Böîng coá quên vaâo baão rùçng: - Nûúác Yïn bõ quên Sún Nhung vaâo quêëy nhiïîu nïn sai sûá

sang cêìu cûáu.

Page 263: Dong chu-liet-quoc

ÀÖNG CHU LIÏÅT QUÖËC 263

http://ebooks.vdcmedia.com

HÖÌI 16

QUAÃN TROÅNG ÀOAÁN THÊÌN DU NHI TÏÌ HÊÌU ÀAÁNH NÛÚÁC CÖ TRUÁC

Quên Sún Nhung tûác laâ nûúác Linh Chi, phña Têy giaáp nûúác Yïn, phña Àöng Bùæc giaáp vúái Tïì vaâ Löî. Chuáa nûúác Linh Chi yã mònh laâ núi hiïím àõa, khöng ai daám xêm lêën nïn chùèng chõu tuâng phuåc ai, laåi coân phaá phaách nhiïìu núi, cûúáp boác cuãa caäi.

Trûúác àêy, àaä möåt lêìn xêm lêën nûúác Tïì, bõ Thïë tûã Höët nûúác Trõnh, àem binh giuáp Tïì àaánh möåt trêån phaãi lui vïì. Nay nghe nûúác Tïì laâm baá chuã, nïn cûã àaåi binh sang àaánh nûúác Yïn, muåc àñch laâm cho nûúác Yïn súå oai mònh, khöng daám tuâng phuåc Tïì nûäa.

Nûúác Yïn cûå khöng laåi, phaãi sai sûá sang Tïì cêìu cûáu. Tïì Hoaân Cöng hay tin hoãi Quaãn Troång: - Nûúác Yïn bõ giùåc Sún Nhung xêm lêën, ta phaãi laâm caách naâo

àïí cûáu nûúác Yïn. Quaãn Troång noái: - Yïn laâ möåt nûúác trong höåi minh chuã, nay àaä cêìu cûáu thò

khöng boã qua àûúåc. Vaã laåi, quên Sún Nhung lêu nay khöng tuâng-phuåc nhaâ Chu, ta cuäng nïn mûúån cúá maâ àem quên chinh phaåt.

Tïì Hoaân Cöng nhêåm lúâi, kiïím àiïím binh maä keáo ài.

Khi qua àïën söng Tïì Thûác thuöåc àõa giúái nûúác Löî, Löî Trang Cöng thên haânh àïën núi tiïëp àoán, laâm tiïåc àaäi àùçng.

Löî Trang Cöng noái: - Minh cöng àaánh àûúåc quên Sún Nhung chùèng nhûäng nûúác

Yïn àöåi ún, maâ nûúác Löî töi cuäng lêëy laâm toaåi nguyïån. Vêåy xin Minh Cöng cho töi àûúåc àem quên giuáp sûác.

Tïì Hoaân Cöng noái: - Töi khöng daám laâm phiïìn Hiïìn hêìu àïën nhûäng núi hiïím àõa

êëy. Nïëu töi khöng thùæng àûúåc seä cêìn àïën sûå giuáp àúä cuãa Hiïìn Hêìu cuäng chùèng muöån.

Page 264: Dong chu-liet-quoc

PHUÂNG MÖÅNG LONG 264

http://ebooks.vdcmedia.com

Noái xong tûâ biïåt Löî Trang Cöng keáo quên ài. Luác êëy Chuáa nûúác Linh Chi tïn Mêåt Lû, àem quên quêëy

nhiïîu nûúác Yïn àaä hai thaáng röìi, cûúáp boác cuãa caãi, bùæt àaân baâ, con gaái khöng biïët bao nhiïu maâ kïí. Nay nghe tin binh Tïì àïën cûáu, beân lêåt àêåt ruát lui vïì nûúác.

Tïì Hoaân Cöng àem binh àïën núi. Yïn Trang Cöng khai thaânh nghinh tiïëp, vaâ taå ún khoá nhoåc àaä

àem binh àïën cûáu.

Quaãn Troång noái: - Quên Sún Nhung chûa thua maâ keáo vïì, nïëu quên ta trúã vïì

ùæt chuáng laåi àïën phaá röëi nûäa. Bêy giúâ phaãi thûâa thïë thùèng àïën nöåi àõa maâ àaánh múái dûát hêåu hoaån àûúåc.

Tïì Hoaân Cöng khen phaãi, truyïìn tiïën binh. Yïn Trang Cöng thûa:

- Töi xin àem binh ài tiïn phong maâ giuáp Minh cöng. Tïì Hoaân Cöng noái: - Nûúác Yïn vûâa bõ quên giùåc taân phaá, ta núã naâo àïí hiïìn hêìu ài

tiïn phong. Xin Hiïìn Hêìu cûá àem binh ài sau laâm tiïëp ûáng maâ trúå oai cuäng àuã.

Yïn Trang Cöng noái:

- Caách àêy taám mûúi dùåm coá möåt nûúác goåi laâ Vö Chung cuäng laâ giöëng ngûúâi Sún Nhung nhûng khöng thuöåc nûúác Linh Chi, Minh cöng nïn sai ngûúâi ài duå àïí mûúån chuáng àûa àûúâng thò múái tinh.

Tïì Hoaân Cöng àùæc yá, liïìn sai Thêëp Bùçng àem vaâng baåc àïën duå vua nûúác Vö Chung.

Vua nûúác Vö Chung sai tûúáng Höì Nhi Bang àem hai ngaân quên àïën giuáp.

Höì Nhi Bang theo Thêëp Bùçng àïën ra mùæt Tïì Hoaân Cöng.

Tïì Hoaân Cöng hêåu thûúãng, vaâ khiïën ài tiïìn àöåi. Ài àöå ba ngaây, àïën möåt núi rûâng nuái hiïím trúã, hai bïn àaá

dûång chêåp chöìng, Tïì Hoaân Cöng hoãi Yïn Trang Cöng: - Chöî naây kïu laâ chöî gò?

Page 265: Dong chu-liet-quoc

ÀÖNG CHU LIÏÅT QUÖËC 265

http://ebooks.vdcmedia.com

Yïn Trang Cöng thûa: - Àêy laâ Quy Tûâ, yïët löå cuãa Sún Nhung ra vaâo. Tïì Hoaân Cöng thûúng nghõ vúái Quaãn Troång röìi cho àöën cêy

lêåp àöìn, khiïën Baão Thuác Nha úã laåi àoá trêën thuã, coi viïåc vêån lûúng. Caách hai ngaây sau, àaåi binh tiïën bûúác.

Chuáa nûúác Linh Chi, hay àûúåc tin binh Tïì àïën àaánh, liïìn sai múâi Àaåi tûúáng Töëc Maäi àïën thûúng nghõ.

Töëc Maäi noái: - Quên Tïì tûâ xa àïën àêy, binh lao maä liïåt ta phaãi àaánh gêëp

chúá nïn trò hoaän. Mêåt Lû y lúâi, àem quên mai phuåc trong rûâng, röìi sai Töëc Maäi

dêîn möåt ngaân binh, àúåi nghïnh chiïën. Höì Nhi Bang vûâa keáo binh thò gùåp Töëc Maäi àaä daân quên sùén. Hai bïn àaánh nhêìu möåt trêån. Töëc Maäi giaã thua, keáo binh chaåy. Höì Nhi Bang àuöíi theo, vûâa àïën giûäa rûâng, binh phuåc cuãa

Mêåt Lû nöíi dêåy, oá lïn möåt tiïëng, aáp àïën cheám giïët, quên cuãa Höì Nhi Bang bõ chïët rêët nhiïìu, boã chaåy trúã laåi.

Coân Höì Nhi Bang bõ quên cuãa Mêåt Lû bùæt troái. May thay, àaåi binh cuãa Tïì Hoaân Cöng àïìn kõp àaánh àuöíi Mêåt

Lû, giaãi cûáu cho Höì Nhi Bang khoãi tay giùåc àem vïì traåi. Höì Nhi Bang coá yá theån thuöìng. Tïì Hoaân Cöng vöî vïì, an uãi.

- Ra trêån thùæng baåi leä thûúâng, tûúáng quên chúá lêëy thïë laâm aáy naáy.

Noái xong choån möåt con ngûåa töët tùång cho Höì Nhi Bang. Höì Nhi Bang caãm taå lui ra. Tïì Hoaân Cöng tiïën quên àïën nuái Phuåc Long truyïìn quên àoáng

traåi núi àónh nuái. Laåi khiïën Vûúng Tûã Thaânh phuã vaâ Tên Tu Vö àoáng traåi dûúái nuái, àem nhûäng binh xa kïët liïìn vúái nhau laâm möåt bûác thaânh giaã, canh giûä rêët nghiïm nhùåt.

Page 266: Dong chu-liet-quoc

PHUÂNG MÖÅNG LONG 266

http://ebooks.vdcmedia.com

Saáng höm sau, Mêåt Lû cuäng vúái Töëc Maäi àem hún möåt vaån quên àïën khiïu chiïën. Nhûng vò bõ bûác thaânh binh xa ngùn àoán khöng laâm sao tiïën quên àûúåc, phaãi àaánh cêìm chûâng.

Quaãn Troång treâo lïn ngoån nuái cao xem thêëy quên sô Sún Nhung lúáp nùçm lùn xuöëng àêët lúáp öm nhau nö àuâa, boã caã ngûåa xe, vuä khñ. Beân vöî vai Höì Nhi Bang, noái:

- Luác naây laâ luác tûúáng quên coá thïí àem quên ra àaánh traã thuâ àoá.

Höì Nhi Bang trúån mùæt, nhòn söë quên Sún Nhung àang nùçm dûúái baäi röìi hêåm hûäuc keáo quên ra ài.

Thêëp Bùçng noái: - Töi e giùåc Sún Nhung duâng kïë àïí duå ta chùng? Thûäuc vêåy quên Sún Nhung thêëy quên Tïì khöng ra àaánh nïn

cho hai àöåi quên phuåc núi meá rûâng, röìi khiïën möåt söë quên sô giaã caách trïî biïëng maâ duå àõch.

Tuy nhiïn, Quaãn Troång àêu phaãi khöng biïët binh-phaáp, nhòn Thêëp Bùçng móm cûúâi noái:

- Ta àaä liïåu trûúác caã röìi. Noái xong khiïën Thaânh Phuã àem möåt toaán quên ài vïì phña taã,

Tên Tu Vö dêîn möåt toaán quên ài vïì phña hûäu, àïí chêån quên mai phuåc.

Höì Nhi Bang vûâa keáo quên xuöëng khoãi nuái quên giùåc aâo aâo boã chaåy.

Höì Nhi Bang giuåc ngûåa àuöíi theo. Nhûng nghe trïn nuái coá tiïëng keãng thu quên, nïn Höì Nhi Bang quay ngûåa trúã laåi.

Mêåt Lû thêëy Höì Nhi Bang khöng àuöíi theo loâng tûác töëi, ra hiïåu cho hai toaán quên trong rûâng uâa ra truy kñch.

Vûâa luác êëy hai àaåo quên cuãa Thaânh phuã vaâ Tên Tu Vö cuäng vûâa keáo àïën àöí ra àaánh.

Hai bïn xaáp chiïën möåt höìi, hai àaåo binh Sún Nhung vúä loaån boã chaåy, bõ chïët khöng biïët bao nhiïu maâ kïí.

Mêåt Lû thu goáp taân quên, thêëy hao hún nûäa, loâng buöìn baä noái vúái tûúáng Töëc Maäi.

Page 267: Dong chu-liet-quoc

ÀÖNG CHU LIÏÅT QUÖËC 267

http://ebooks.vdcmedia.com

- Xûa nay chûa hïì coá nûúác naâo àem binh àaánh nûúác ta maâ thùæng trêån nhû vêìy. Nay ngûúi coá kïë chi chùng?

Töëc Maäi noái: - Quên Tïì àoáng trïn àónh Phuác long sún xung quanh khöng coá

suöëi nûúác, chó coá con söng Nhuå Thuyã maâ thöi. Nay ta àùæp ngang nguöìn söng, laâm cho nûúác söng khöng chaãy túái, ùæt binh Tïì phaãi chïët khaát.

Mêåt Lû noái:

- Kïë êëy tuy hay, song phaãi keáo daâi thúâi gian. Hiïån nay, quên ta hao huåt quaá nhiïìu, nïëu quên Tïì thiïëu nûúác uöëng liïìu chïët maâ tiïën binh thò ta lêëy gò cûå àõch.

Töëc Maäi, noái: - Möåt mùåt phaãi sai sûá qua nûúác Cö Truác viïån binh thïm. Mêåt Lû àeåp yá, truyïìn quên chùåt cêy, àaâo àêët lêëp doâng söng

Nhuå Thuyã, röìi sai ngûúâi qua cêìu cûáu nûúác Cö Truác. Tïì Hoaân Cöng àang úã trïn nuái Phuác Long baân baåc vúái caác

tûúáng sô mûu viïåc tiïën quên, xaãy nghe quên vaâo baáo: - Giùåc Sún Nhung lêëp loâng söng Nhuå Thuyã quên sô khöng coân

nûúác uöëng. Moåi ngûúâi kinh haäi ngú ngaác nhòn nhau. Tïì Hoaân Cöng hoãi: - Xung quanh nuái naây khöng coá möåt khe nûúác naâo sao? Quên sô têu: - Chuáng töi àaä tòm kiïëm khùæp núi, nhûng khöng thêëy möåt

vuäng nûúác naâo caã. Quaãn Troång noái:

- Xin cho quên sô àaâo giïëng, lêëy nûúác maâ uöëng. Tïì Hoaân Cöng truyïìn àaâo giïëng lêëy nûúác, hïî ai àaâo àûúåc giïëng

coá nûúác trûúác thò seä troång thûúãng. Quên sô thi nhau àaâo khùæp núi nhûng tuyïåt nhiïn, khöng chöî

naâo coá maåch nûúác caã. Phêìn thò mïåt phêìn laåi khaát ai nêëy chaán naãn.

Tïì Hoaân Cöng muöën ruát quên vïì.

Page 268: Dong chu-liet-quoc

PHUÂNG MÖÅNG LONG 268

http://ebooks.vdcmedia.com

Thêëp Bùçng noái: - Xin Chuáa cöng haäy chêåm raäi, töi coân coá caách naây. Noái xong dêîn quên ài tòm öí kiïën. Tïì Hoaân Cöng tröng thêëy hoãi: - Trong luác quên sô thiïëu nûúác, khanh laåi ài tòm öí kiïën laâm

chi? Thêëp Bùçng thûa: - Giöëng kiïën laâ möåt linh vêåt, núi naâo coá nûúác ùæt noá laâm töí maâ

úã. Quên sô ài tòm möåt luác lêu, bùæt gùåp möåt töí kiïën núi hûúáng mùåt

trúâi moåc.

Thêëp Bùçng cho àaâo núi àoá. Quaã nhiïn, tòm àûúåc möåt maåch nûúác rêët trong treão. Quên sô reo hoâ, khöng coân súå chïët khaát nûäa. Tïì hoaân Cöng khen Thêëp Bùçng laâ bêåc kyâ taâi vaâ àùåt tïn giïëng

nûúác êëy laâ Thaánh tuyïìn. Chuáa nûúác Linh Chi, sau khi àùæp xong doâng söng Nhuå Thuyã

cho ngûúâi doâ xeát, thêëy binh Tïì lêu ngaây maâ khöng thiïëu nûúác, lêëy laâm laå hoãi tûúáng Töëc Maäi:

- Àaä lêu sao binh Tïì vêîn chûa thiïëu nûúác? Töëc Maäi noái: - Töi coá nghe quên Tïì vûâa àaâo àûúåc suöëi nûúác, àùåt tïn laâ

Thaánh-tuyïìn. Nhûng àoá chó laâ söëng taåm vúái thúâi gian, thïë naâo cuäng phaãi keáo binh vïì. Ta chúâ hoå ruát binh, àem quên truy kñch, àoaåt möåt söë vuä khñ maâ duâng.

Chuáa töi àùæc yá, caã ngaây say sûa khöng coân lo nghô gò nûäa. Böîng möåt höm, coá tin baáo: - Quên Tïì àem àaåi binh àïën vêy thaânh. Mêåt Lû vaâ Töëc Maäi kinh haäi boã tröën.

Quên Sún Nhung mêët Chuáa, chaåy taán loaån, lúáp thò àêìu haâng, lúáp öm nhau kïu khoác.

Page 269: Dong chu-liet-quoc

ÀÖNG CHU LIÏÅT QUÖËC 269

http://ebooks.vdcmedia.com

Tïì hoaân Cöng khöng cho quên sô giïët haåi möåt ngûúâi naâo, keáo quên vaâo thaânh múã nguåc thaã möåt söë àaân baâ con gaái rêët àöng, maâ trûúác àêy boån Sún Nhung àaä bùæt bïn nûúác Yïn.

Àoaån chiïu an baá taánh. Quên Sún Nhung thêëy vua Tïì nhên àûác, ruã nhau ra àêìu haâng

hïët. Tïì Hoaân Cöng hoãi quên Sún Nhung: - Chuáa bêy hiïån giúâ tröën núi naâo? Quên Sún Nhung thûa: - Nûúác töi giaáp vúái nûúác Cö Truác, hai nûúác vöën giao haão vúái

nhau. Trûúác àêy Chuáa cöng töi coá cho ngûúâi sang mûúån quên, nhûng chûa kõp ài. Nay Chuáa cöng töi têët tröën qua nûúác àoá.

Tïì Hoaân Cöng hoãi: - Nûúác Cö Truác maånh hay yïëu àûúâng saá thïë naâo? Quên Sún Nhung thûa: - Cö Truác laâ möåt nûúác lúán, àõa thïë hiïím trúã, caách àêy chûâng

trùm dùåm, coá suöëi Tyå Nhó laâm giúái haån. Quaãn Troång noái: - Ngûúâi Sún Nhung chiïëm miïìn rûâng nuái, tuyïåt àõa khoá loâng,

súám àaánh töëi àêìu, rêët nïn nguy hiïím. Nay nûúác Linh Chi vaâ Cö Truác àaä kïët giao, nïëu lêëy àûúåc Linh Chi maâ khöng phaá àûúåc Cö Truác thò Linh Chi khöng thïí giûä nöîi. Xin Chuáa cöng keáo quên àaánh Cö Truác möåt thïí.

Tïì Hoaân Cöng nhêåm lúâi, truyïìn nghô binh laåi àoá ba ngaây, röìi keáo sang àaánh Cö Truác.

Noái vïì Chuáa nûúác Linh Chi laâ Mêåt Lû sau khi boã thaânh chaåy tröën sang nûúác Cö Truác, àem viïåc baåi binh thuêåt laåi.

Chuáa nûúác Cö Truác laâ Àaáp Lyá Kha nghe noái than rùçng: - Ta vûâa toan cêët binh àïën giuáp chùèng ngúâ Hiïìn Hêìu laåi bõ

thaãm baåi nhû vêìy. Thöi thò cûá úã laåi àêy, chúâ ta chónh tu binh maä doäng seä mûu viïåc phuåc quöëc cho.

Mêåt Lû cuái àêìu caãm taå, loâng buöìn khöng vúi. Xaãy coá quên vaâo baáo:

Page 270: Dong chu-liet-quoc

PHUÂNG MÖÅNG LONG 270

http://ebooks.vdcmedia.com

- Quên nûúác Tïì chiïëm nûúác Linh Chi nay laåi cûã binh sang àaánh Cö Truác nûäa.

Àaáp Lyá Kha cûúâi lúán noái: - Àaä lêëy àûúåc nûúác Linh Chi, coân maåo hiïím àïën àêy maâ chõu

chïët! Noái röìi truyïìn quên thu hïët caác thuyïìn beâ núi suöëi Tyå Nhó àïí

ngùn giùåc. Àaåi tûúáng Hoaâng Hoa thûa: - Töi súå quên Tïì coá thïí àoáng beâ qua suöëi, xin Chuáa cöng cho

quên sô phuåc núi meá rûâng maâ phoâng bõ trûúác laâ hún. Àaáp lyá Kha noái: - Viïåc àoáng beâ àïí àöí binh qua söng khöng phaãi chöëc laát maâ

laâm xong. Ta khöng cêìn phaãi lo súám. Noái röìi cuâng Mêåt Lû uöëng rûúåu say sûa caã ngaây khöng lo gò

caã. Trong luác àoá, binh Tïì àaä keáo àïën bïn Tyå Nhô. Núi àêy nuái àaá lúãm chúãm coã cêy rêåm raåp chêån kñn àûúâng ài. Quaãn Troång liïìn khiïën lêëy diïm tiïu, lûu hoaâng raãi khùæp núi

röìi àöët lûãa. Lûãa chaáy rêìn rêìn cêy cöëi hai bïn àûúâng thaânh tro, múã àûúâng

cho xe ngûåa ài àûúåc. Tuy nhiïn, nuái àaá lúãm chúãm, nhûäng xe lûúng thûäuc ài rêët

chêåm chaåp khoá khùn. Quên sô àem loâng chaán naãn. Quaãn Troång thêëy thïë àùåt vaâi baâi haát, àïí quên sô haát cho vui

maâ quïn cûåc nhoåc. Baâi haát nhû vêìy:

Non cao voâi voåi, àeâo àaá chú vúi Mêy tröi man maác bïn trúâi Khoá khùn àêu dïî laâm vúi àûúåc loâng Baánh xe duâ long, baân tay ngûúâi àúã Thên trai laâ núå, haá soå gian truên Quyïët loâng xeã nuái lêëp söng

Page 271: Dong chu-liet-quoc

ÀÖNG CHU LIÏÅT QUÖËC 271

http://ebooks.vdcmedia.com

Nuái dêìu cao mêëy, chùèng bùçng quên ta. Quên sô vûâa haát, vûâa àêíy xe ài, quïn caã mïåt nhoåc. Chùèng mêëy chöëc, xe àaä qua khoãi àöìi nuái hiïím ngheâo. Tïì Hoaân Cöng ngoaãnh àêìu nhòn laåi, têëm tùæc khen thêìm: - Sûác maånh cuãa cêu ca, lúâi haát quaã thûäuc nhiïåm mêìu! Quaãn Troång noái: - Thïí xaác vaâ tinh thêìn cuãa con ngûúâi laâ hai möëi tûúng-quan,

thïí xaác mïåt moãi, tinh thêìn têët yïëu àuöëi. Ngûúåc laåi nhû tinh thêìn hûng khúãi, thïí chêët ùæt sung maän. Do àoá, kñch thñch tinh thêìn laâ àiïìu cêìn thiïët.

Tïì Hoaân Cöng noái:

- Troång phuå qua laâ möåt keã thêëu àaáo nhên tònh. Qua khoãi vaâi hoân nuái nûäa, laåi àïën möåt cuåm nuái cao, xe cöå phaãi

dûâng laåi, khöng coá löëi ài. Trûúác mùåt hai bïn àaá dûång nhû vaách, chó coá möåt con àûúâng nhoã úã giûäa vûâa möåt ngûúâi möåt ngûåa.

Tïì Hoaân Cöng biïën sùæc, noái: - Chöî naây nïëu bõ phuåc binh, chuáng ta seä khöng coân möåt maång.

Noái vûâa dûát lúâi mùåt vua xêy xêím, thoaáng thêëy trong keåt àaá nhaãy ra möåt quaái thuá, nûäa ngûúâi nûãa vêåt, mònh mùåc aáo àoã, àêìu àöåi muä àen, bûúác àïën trûúác mùåt Tïì Hoaân Cöng cuái àêìu thi lïî, röìi giú tay möåt veán vaåt aáo lïn àoaån chaåy biïën vaâo nuái.

Tïì Hoaân Cöng kinh haäi, quay qua hoãi Quaãn Troång: - Khanh coá thêëy gò chùng? Quaãn Troång àaáp: - Töi khöng thêëy gò caã. Tïì Hoaân Cöng thuêåt laåi quaái traång vûâa röìi cho Quaãn Troång

nghe. Quaãn Troång àaáp: - Theo töi àoaán, àoá laâ thêìn Du Nhi. Möåt võ thêìn nuái àïën maách

baão vúái Chuáa cöng àoá. Tïì Hoaân Cöng hoãi: - Taåi sao laåi veán aáo lïn àïí laâm gò?

Page 272: Dong chu-liet-quoc

PHUÂNG MÖÅNG LONG 272

http://ebooks.vdcmedia.com

Quaãn Troång àaáp: - Veán aáo laâ yá noái, phña trûúác mùåt coá nûúác, maâ veán phña tay mùåt

laâ yá noái phña tay mùåt nûúác sêu, baão phaãi ài phña traái. Nay xin àoáng quên núi àêy do thaám thò biïët.

Tïì Hoaân Cöng khiïën quên thaám tûã ài doâ xeát. Quên vïì baáo: - Phña trûúác coá suöëi Tyå Nhó, sêu lùæm. Chuáa nûúác Cö Truác àaä

thêu àoaåt hïët thuyïìn beâ, khöng thïí qua àùång. Tïì Hoaân Cöng coân àang suy nghô, böîng coá toaán quên khaác vïì

baáo: - Suöëi Tyå Nhó phña mùåt sêu thùm thùèm, nhûng vïì phña traái thò

caån, löåi khöng quaá göëi. Tïì Hoaân Cöng vöî tay, cûúâi lúán: - Thïë thò àuáng theo lúâi thêìn Du Nhi àaä maách baão röìi. Yïn Trang Cöng noái: - Thuúã nay töi khöng nghe noái suöëi Tyå Nhó coá chöî naâo caån nhû

vêåy. Àêy chùæc laâ thêìn Du Nhi muöën àöå Minh Cöng qua söng àoá. Tïì Hoaân Cöng hoãi: - Tûâ àêy àïën Cö Truác coân bao xa? Yïn Trang Cöng àaáp: - Thaânh quaách nûúác Cö Truác múái dûång lïn tûâ àúâi nhaâ Thûúng.

Qua khoãi suöëi Tyå Nhó coá ba hoân nuái caách nhau ba mûúi dùåm goåi laâ Tiïn àoaân sún, Maä tiïn sún vaâ Song tûã sún. Ba hoân nuái êëy chñnh laâ ba ngöi möå cuãa Tiïn quên xûá Cö Truác. Khoãi ba hoân nuái êëy àïën Vö-àïå thaânh tûác laâ Kinh Àö röìi.

Tïì Hoaân Cöng caã mûâng, truyïìn quên theo triïìn nuái tiïën vïì hûúáng traái maâ löåi qua suöëi.

Luác êëy Chuáa nûúác Cö Truác àang ùn uöëng, nghe quên baáo rùçng quên Tïì àaä qua suöëi röìi loâng hoaãng súå, sai tûúáng Hoaâng Hoa àem nùm ngaân quên ra cûå àõch.

Mêåt Lû noái: - Töi túái àêy àaä lêu chûa lêåp àûúåc cöng traång gò, xin ài vúái Töëc

Maäi laâm tiïn phong

Page 273: Dong chu-liet-quoc

ÀÖNG CHU LIÏÅT QUÖËC 273

http://ebooks.vdcmedia.com

Tûúáng Hoaâng Hoa cûúâi lúán: - Thöi thöi, möåt võ vua mêët nûúác, möåt baåi tûúáng khöng coân

möåt tïn quên, laåi muöën theo töi maâ laâm gò? Noái xong, tûúáng Hoaâng Hoa keáo quên ra ài. Mêåt Lû coá yá treän traâng.

Àaáp Lyá Kha thêëy vêåy noái: - Hiïìn Hêìu keáo binh ài trûúác maâ tiïëp ûáng cho Hoaâng Hoa, röìi

töi seä àem quên àïën sau. Mêåt Lû tuên lïånh, keáo quên àïën Maä tiïn sún, nghô àïën lúâi noái

cuãa Hoaâng Hoa loâng khöng nguöi giêån. Hoaâng Hoa keáo quên vûâa àïën meá suöëi Tyå Nhó, gùåp àaåi binh

cuãa Tïì Hoaân Cöng, cêìm àêìu laâ tûúáng Cao Hùæc. Hai bïn khai chiïën àaánh vúái nhau möåt luác. Cao Hùæc yïëu thïë gêìn boã chaåy, xaãy coá Vûúng Tûã Thaânh phuã

àem binh tiïëp ûáng. Hai bïn àaánh vúái nhau dû trùm hiïåp, bêët phên thùæng baåi. Vûúng Tûã Thaânh Phuã caã giêån heát:

- Sún cêíu! Mi taâi caán chi maâ daám àûúng sûác vúái ta. Noái xong, giuåc tröëng cho ba quên aáp trêån. Hoaâng Hoa vêîn laâ tay thao lûúåc, coá sûác maånh hún ngûúâi, nïn

khöng lêëy thïë laâm nao nuáng, trúån mùæt, chó vaâo mùåt Vûúng Tûã Thaânh Phuã noái:

- Ta quyïët xêy nêëm möì àïí vuâi xaác chuáng bêy!

Hai bïn àaánh nùm mûúi hiïåp nûäa thò àaåo trung quên cuãa Tïì Hoaân Cöng tiïëp àïën, bïn hûäu coá Cöng tûã Khai Phûúng, bïn taã coá Thuå Àiïu, aáp túái àaánh nhêìu.

Tûúáng Hoaâng Hoa tuy coá sûác maånh, song binh Tïì quaá àöng. Nhùæm cûå khöng laåi quaãy ngûåa boã chaåy.

Binh Tïì rûúåt theo, cheám giïët binh Cö Truác khöng biïët bao nhiïu maâ kïí.

Tûúáng Hoaâng Hoa möåt mònh möåt ngûåa chaåy riïåt àïën Àoaân Tûã sún, thêëy trïn nuái quên Tïì àaä chiïëm mêët röìi, beân quaây ngûåa chaåy voâng ra sau nuái têíu thoaát. Chaåy möåt àöíi nûãa àïën chên nuái Maä tiïn

Page 274: Dong chu-liet-quoc

PHUÂNG MÖÅNG LONG 274

http://ebooks.vdcmedia.com

sún, thêëy quên cuãa Mêåt Lû vûâa keáo àïën, loâng mûâng rúä cho ngûåa lêìn túái.

Thêëy tûúáng Hoaâng Hoa mùåt maây hú haãi, Mêåt Lû móm cûúâi hoãi:

- Tûúáng quên chûa bao giúâ biïët thêët trêån, sao nay laåi boã caã binh sô chaåy vïì àêy möåt mònh?

Tûúáng Hoaâng Hoa theån thuâng cuái mùåt xuöëng àêët khöng àaáp, biïët Mêåt Lû muöën traã thuâ cûã chó khinh dïî cuãa mònh vûâa röìi, song cuäng boã qua, xin möåt ñt lûúng khö ùn cho àúä àoái röìi seä hay.

Mêåt Lû sai lêëy goái cúm, moác àûa cho Hoaâng Hoa ùn. Ùn xong, Hoaâng Hoa xin möåt con ngûåa cúãi. Mêåt Lû lûåa möåt con ngûåa öëm trao cho. Tûúáng Hoaâng Hoa loâng àêìy cùm tûác, nhûng chùèng biïët noái

sao, àaânh luãi thuãi trúã vïì Vö àïå thaânh ra mùæt Àaáp Lyá Kha.

Àaáp Lyá Kha noái: - Búãi ta khöng nghe lúâi khanh nïn múái thêët trêån. Hoaâng Hoa noái: - Búãi Mêåt Lû tröën sang nûúác ta, nïn binh Tïì múái àem quên

àïën àaánh. Chi bùçng cheám Mêåt Lû naåp àêìu cho Tïì hêìu, thaâ giaãng hoaâ thò hún.

Àaáp Lyá Kha noái: - Mêåt Lû cuâng khöën vïì àêy vúái ta, ta núã naâo laåi xûã baåc nhû

vêåy. Quan Tïí tûúáng Ngöåt luêåt cöí noái: - Töi xin dêng möåt kïë coá thïí phaá binh Tïì dïî nhû chúi. Àaáp lyá Kha hoãi: - Kïë gò vêåy? Ngöåt Luêåt Cöí noái: - Phña Bùæc nûúác ta coá möåt caái bïí caát, khöng coá nûúác non, cêy

cöëi gò caã. Xûa nay ngûúâi trong nûúác chïët, thûúâng àem thêy ra boã núi àêy, xûúng chêët thaânh àöëng, ban ngaây cuäng nhû ban àïm, boáng ma hiïån hònh kïu khoác rêët ghï rúån. Àùåc biïåt laâ thónh thoaãng

Page 275: Dong chu-liet-quoc

ÀÖNG CHU LIÏÅT QUÖËC 275

http://ebooks.vdcmedia.com

coá löìng luöìng gioá àöåc thöíi àïën, ai ngöå phaãi àïìu xêy xêím mùåt maây röìi chïët ngay. Nïëu gaåt quên Tïì àïën àoá, tûå nhiïn phaãi boã maång.

Àaáp lyá Kha noái: - Quên Tïì daåi gò maâ àïën núi àoá? Ngöåt Luêåt Cöí noái:

- Chuáa cöng haäy taåm àem cung quyïën êín truá núi Dûúng sún, röìi sai ngûúâi noái döëi vúái Tïì hêìu rùçng Chuáa cöng tröën ài cêìu cûáu nûúác khaác,thïë naâo Tïì hêìu cuäng àem quên àuöíi theo.

Hoaâng Hoa noái: - Töi xin àem quên àïën giaã caách àêìu haâng, röìi duå binh Tïì àïën

àoá cho. Àaáp lyá Kha nhêåm lúâi. Hoaâng Hoa keáo quên ra ài, nghô buång: - Nïëu ta khöng cheám àêìu Mêåt Lû àem naåp thò Tïì Hêìu àêu coá

tin ta. Vaã laåi àoá cuäng laâ dõp àïí ta traã thuâ quên böåi nghôa. Nghô röìi keáo binh àïën Maä tiïn sún, vaâo ra mùæt Mêåt Lû. Luác êëy Mêåt Lû àang àöëc quên chöëng laåi cuöåc têën cöng cuãa

binh Tïì, nghe Hoaâng Hoa keáo binh àïën tiïëp ûáng thò mûâng lùæm, vöåi ra tiïëp àoán.

Hoaâng Hoa thûâa luác Mêåt Lû bêët yá, ruát gûúm cheám möåt nhaát bay àêìu.

Töëc Maäi xem thêëy nöíi giêån, giuåc ngûåa àïën quyïët giïët cho àûúåc Hoaâng Hoa traã thuâ cho chuáa mònh.

Hai àaâng daânh nhau àûúåc möåt luác, Töëc Maäi möì höi ûúát giaáp, biïët mònh cûå khöng laåi, boã caã quên sô chaåy sang traåi Höì Nhi Bang xin àêìu haâng.

Höì Nhi Bang cho laâ giaã döëi, khiïën quên bùæt Töëc Maäi àem cheám.

Coân Hoaâng Hoa xaách àêìu Mêåt Lû thùèng àïën traåi Tïì Hoaân Cöng xin vaâo ra mùæt.

Tïì Hoaân Cöng cho vaâo. Hoaâng Hoa quyâ moáp dûúái trûúáng têu:

Page 276: Dong chu-liet-quoc

PHUÂNG MÖÅNG LONG 276

http://ebooks.vdcmedia.com

- Chuáa cöng töi àaä àem caã gia quyïën àïën nûúác Sa-tñch maâ viïån binh. Töi can maäi khöng àûúåc nïn àïën àêy àêìu àaâng. Nïëu Minh cöng khöng chï töi heân yïëu, töi xin ài trûúác dêîn àûúâng àïí àûa Minh cöng vaâo thaânh.

Tïì Hoaân Cöng thêëy àêìu Mêåt Lû, nïn tin thêåt beân cho Hoaâng Hoa laâm tiïn phong. Röìi keáo röëc binh maä vaâo thaânh nûúác Cö Truác.

Khi àïën núi, thêëy thaânh quaách àïìu boã tröëng, Tïì Hoaân Cöng laåi caâng tin lúâi Hoaâng Hoa laâ thêåt.

Hoaâng Hoa noái: - Nay Àaáp Lyá Ba dêîn gia quyïìn ài cêìu vinh, súám töëi ùæt àem

quên vïì baáo thuâ. Xin Minh cöng cho ngûúâi theo truy caãn, bùæt Àaáp Lyá Ba maâ giïët ài thò múái giûä thaânh naây àûúåc.

Tïì Hoaân Cöng khen phaãi, liïìn sai Cao Hùæc dêîn möåt ngaân quên theo Hoaâng Hoa ài tiïìn böå, laåi giao thaânh cho Yïn Trang Cöng trêën giûä röìi keáo àaåi binh theo sau, àïí phoâng binh viïån keáo vïì.

Ài àûúåc möåt luác thò trúâi gêìn töëi, khöng coân thêëy àaåo binh cuãa Cao Hùæc vaâ Hoaâng Hoa àêu nûäa, trûúác mùåt chó thêëy möåt baäi sa maåc röång thïnh thïnh, böën bïì hoang vùæng, gioá thöíi laånh luâng, xa xa vùng vùèng nhûäng tiïëng ma kïu, quyã khoác lêîn vúái tiïëng huyát, tiïëng gêìm cuãa loaâi höí mang vaâ thuá daåi.

Quên sô ngûúâi ngûúâi rúãn öëc, vaâ cûá thónh thoaãng möåt luöìng gioá thöíi àïën möåt söë quên binh ngaä guåc, ngêët thúã.

Quaãn Troång thêët kinh noái vúái Tïì Hoaân Cöng: - Töi àûúåc nghe xûá naây coá caái bïí caát rêët àöåc, chùæc bïí caát êëy laâ

àêy. Xin chúá àïën nûäa. Tïì Hoaân Cöng truyïìn thêu quên. Nhûng quên sô laåc àûúâng khöng biïët hûúáng naâo trúã laåi. Trong luác trúâi töëi mõt muâng, raãi raác nhûäng àöëng xûúng khö

ngöín ngang trïn baäi, cûá möîi tïn quên laåc ra khoãi àoaân laâ bõ möåt con aác àiïíu tûâ àêu bay àïën möí vaâo soå, nhû möåt nhaát buáa, höët huát lêëy tuyã oác maâ ùn.

Quaãn Troång truyïìn àaánh kiïîng lïn thu quên vaâo möåt chöî, röìi baão vïå Tïì Hoaân Cöng tòm àûúâng cuä trúã laåi.

Nhûng, àûúâng cuä àaä mõt muâ, khöng coân dêëu vïët.

Page 277: Dong chu-liet-quoc

ÀÖNG CHU LIÏÅT QUÖËC 277

http://ebooks.vdcmedia.com

Quaãn Troång noái: - Nûúác Chung Vö tiïëp giaáp vúái nûúác naây, nhûäng con ngûåa giaâ

xûá Chung Vö ùæt thuöåc àûúâng, vêåy thò baão Höì Nhi Bang choån lêëy vaâi con ngûåa giaâ thaã cho ài trûúác, quên ta theo sau, ùæt thoaát àùång.

Tïì Hoaân Cöng laâm theo kïë êëy, quaã nhiïn ra khoãi sa maåc. Nhùæc laåi tûúáng Hoaâng Hoa, coá yá ài trûúác àïí àaánh lûâa binh Tïì,

vaâ lêåp kïë àûa Cao Hùæc àïën nuái Dûúng sún. Nhûng ài àûúåc möåt luác, Cao Hùæc thêëy Hoaâng Hoa cûá möåt

maåch ài thùèng, khöng chúâ àaåi binh theo sau, loâng nghi ngaåi, khöng daám ài nûäa.

Hoaâng Hoa biïët yá, lêåp tûác bùæt söëng Cao Hùæc, röìi thùèng àûúâng àïën nuái Dûúng sún, vaâo yïët kiïën Àaáp Lyá Kha, vaâ noái:

- Mêåt Lû thua trêån úã Maä tiïn sún, bõ quên Tïì giïët, nay töi àaä traá haâng, gaåt àûúåc quên Tïì vaâo núi bïí caát, laåi bùæt söëng àûúåc tûúáng Cao Hùæc àem vïì àêy, xin Chuáa cöng àõnh liïåu.

Àaáp lyá Kha baão Cao Hùæc: - Nïëu nhaâ ngûúi chõu àêìu haâng, ta tha chïët. Cao Hùæc trûâng mùæt nhòn lïn, heát lúán: - Ta laâ quan nûúác Tïì, coá bao giúâ laåi thêìn phuåc loaâi khuyïín-

dûúng. Chuáng bêy àûâng coá noái nhûäng lúâi vö lïî àoá! Hoaâng Hoa caã giêån, ruát gûúm cheám Cao Hùæc möåt nhaát bay

àêìu. Àoaån hoåp binh laåi, cuâng vúái Àaáp Lyá Kha keáo quên vïì thu phuåc

Kinh thaânh. Yïn Trang Cöng chöëng giûä, nhûng khöng laåi, phaãi boã thaânh,

àem binh chaåy vïì Àoaân Tûã sún. Trong khi êëy, àaåi binh cuãa Tïì Hoaâi Cöng àaä ra khoãi biïín caát,

kiïím àiïím binh maä thêëy hao hún hai phêìn mûúâi. Tïì Hoaân Cöng noái:

- Khöng giao tranh maâ binh maä bõ töín thûúng thêåt laâ àau àúán. Quaãn Troång noái: - Bêy giúâ trúã laåi núi Kinh thaânh Cö Truác àïí quên sô nghó ngúi

röìi seä tñnh.

Page 278: Dong chu-liet-quoc

PHUÂNG MÖÅNG LONG 278

http://ebooks.vdcmedia.com

Tïì Hoaân Cöng y lúâi, truyïìn quên keáo vïì thaânh Cö Truác. Vïì gêìn àïën núi böîng thêëy nhên dên giaâ treã, dùæt nhau ài luä

lûúåt. Quaãn Troång sai ngûúâi àïën doâ hoãi, múái biïët Àaáp Lyá Kha àaä

àaánh àuöíi Yïn Trang Cöng maâ chiïëm thaânh röìi. Nhên dên nûúác kia traánh vaâo rûâng nay nghe thaânh àaä lêëy laåi

nïn trúã vïì yïn truá. Tïì Hoaân Cöng thêët kinh àûa mùæt nhòn Quaãn Troång. Quaãn Troång noái: - Töi àaä coá caách lêëy laåi kinh thaânh Cö Truác röìi! Noái xong, khiïën Höì Nhi Bang cho quên thay hònh àöíi daång

lêîn vúái àaám àöng ngûúâi, leãn vaâo thaânh àïí laâm nöåi ûáng. Àoaån truyïìn quên vêy kñn ba mùåt thaânh chó chûâa cûãa phña Bùæc àïí phuåc binh maâ bùæt Àaáp Lyá Kha.

Àïm êëy Àaáp Lyá Kha hay tin quên Tïì keáo àïën, liïìn àöëc quên lïn mùåt thaânh chöëng giûä.

Böîng trong thaânh lûãa chaáy saáng ngúâi, àoaân quên nöåi ûáng cuãa Höì Nhi Bang nöíi dêåy, oá lïn möåt traâng, traân ra múã beát böën cûãa thaânh.

Bïn ngoaâi quên Tïì keáo vaâo ba mùåt. Àaáp Lyá Kha thêët kinh vöåi lïn ngûåa chaåy thoaát ra cûãa phña

Bùæc. Ài àûúåc vaâi ba dùåm xaãy nghe möåt tiïëng phaáo lïånh, binh Tïì

phuåc hai bïn rûâng keáo ra àöng nhû kiïën. Àaáp Lyá Kha bõ bùæt, coân tûúáng Hoaâng Hoa vaâ Ngöåt Luêån Cöí bõ

chïët trong àaám loaån quên. Tïì Hoaân Cöng keáo binh vaâo thaânh truyïìn cheám àêìu Àaáp Lyá

Kha bïu núi Bùæc mön, röìi treo baãn phuã duå nhên dên. Dên Cö Truác thuêåt laåi chuyïån Cao Hùæc bõ giïët.

Tïì Hoaân Cöng thûúng tiïëc vö cuâng, khiïën ghi cöng vaâo söí àïí khi vïì nûúác gia ên.

Yïn Trang Cöng àang àoáng binh úã Àoaân Tûã sún nghe Tïì Hoaân Cöng àaä chiïëm àûúåc Kinh thaânh Cö Truác liïìn keáo binh àïën chuác mûâng.

Page 279: Dong chu-liet-quoc

ÀÖNG CHU LIÏÅT QUÖËC 279

http://ebooks.vdcmedia.com

Tïì Hoaân Cöng noái vúái Yïn Trang Cöng: - Töi àem binh sang giuáp quñ quöëc, may thu phuåc àûúåc hai

nûúác Linh Chi vaâ Cö Truác naây röång hún nùm trùm dùåm vêåy xin biïëu.

Yïn Trang Cöng noái: - Töi àaä laâm phiïìn Minh cöng quaá nhiïìu, vaâ mang ún quaá

troång, leä àêu coân daám hûúãng ún huïå êëy. Tïì Hoaân Cöng noái: - Linh Chi vaâ Cö Truác, hai nûúác giaáp liïìn vúái nûúác Yïn, nïëu

giao cho ngûúâi khaác ùæt bõ quêëy nhiïîu. Hiïìn Hêìu chúá nïn chöëi tûâ haäy nhêån lêëy maâ múã mang búâ coäi röìi sai sûá vaâo triïìu cöëng nhaâ Chu nhû thïë töi cuäng àaä àûúåc möåt phêìn vinh dûå rêët lúán.

Yïn Trang Cöng tûâ chöëi khöng àûúåc, phaãi nhêån lúâi. Tïì Hoaân Cöng truyïìn múã tiïåc khao thûúãng ba quên, laåi cùæt

möåt thuúã ruöång núi chên nuái Tiïn-àoaân sún thûúãng cöng cho Höì Nhi Bang, röìi keáo binh vïì nûúác.

Yïn Trang Cöng àûa tiïîn Tïì Hoaân Cöng ra khoãi nûúác Yïn, röìi múái trúã vïì.

Tûâ àêëy, nûúác Yïn trúã nïn möåt nûúác huâng maånh úã phña Bùæc. Khi Tïì Hoaân Cöng vïì àïën söng Tïí thuãy, àõa giúái nûúác Löî. Löî Trang Cöng ra àoán tiïëp, múã tiïåc núi meá söng khoaãn àaäi àïí

chuác mûâng. Tïì Hoaân Cöng àem nhûäng baão vêåt lêëy àûúåc úã hai nûúác Linh

Chi vaâ Cö Truác àem chia cho Löî Trang Cöng. Löî Trang Cöng vò mïën taâi Quaãn Troång, laåi biïët àûúåc Quaãn

Troång coá möåt caái êëp riïng goåi laâ Tiïíu Cöëc úã àõa phêån nûúác Löî, beân cho ngûúâi àïën àoá sûãa sang, xêy thaânh quaách rêët tûã tïë.

Trong thúâi gian Löî Trang Cöng coân úã ngöi, nûúác Löî àûúåc thaái bònh cûúâng thõnh. Nhûng vaâo thaáng taám nùm àoá Löî Trang Cöng taå thïë khiïën cho nûúác Löî sinh ra röëi loaån.

Quñ Hûäu àaãm àûúng nûúác Löî Tïì Hêìu tröng thêëy yïu ma

Page 280: Dong chu-liet-quoc

PHUÂNG MÖÅNG LONG 280

http://ebooks.vdcmedia.com

Nguyïn Löî Trang Cöng coá möåt ngûúâi em cuâng meå laâ Cöng tûã Quñ, trong baân tay cuãa Cöng tûã Quñ coá chûä hûäu nïn goåi laâ Quñ Hûäu.

Quñ Hûäu vöën taánh cûúng trûåc, laåi cuâng möåt meå, nïn Löî Trang Cöng rêët yïu quñ.

Löî Trang Cöng laåi coân coá möåt thûá huynh laâ Khaánh Phuã, vaâ möåt thûá àïå laâ Thuác Nha, hai ngûúâi naây gian xaão, nïn Löî Trang Cöng chùèng phuåc.

Quñ Hûäu, Khaánh Phuã, Thuác Nha caã ba àïìu laâm chûác Àaåi phu trong triïìu.

Trong thúâi gian Löî Trang Cöng múái lïn ngöi, ra chúi núi àêët Lang Àaâi, gùåp ngûúâi con gaái hoå Àaãng tïn laâ Maånh Nhêm, nhan sùæc tuyïåt trêìn, Löî Trang Cöng àem loâng yïu dêëu, sai ngûúâi ài thónh.

Maånh Nhêm khöng àïën. Löî Trang Cöng sai ngûúâi àïën hûáa vúái Maånh Nhêm nïëu kïët

duyïn tú toác seä àûúåc phong laâm chaánh thêët. Maånh Nhêm bùæt Löî Trang Cöng phaãi chñch huyïët ùn thïì múái

nhêån lúâi. Sau khi thïì nguyïìn xong, Löî Trang Cöng àem Maånh Nhêm vïì

cung chung söëng. Qua möåt thúâi gian Maånh Nhêm sanh àùång möåt trai laâ Cöng tûã

Ban. Löî Trang Cöng muöën giûä lúâi thïì, lêåp Maånh Nhêm lïn laâm

chaánh thêët, ngûúâi meå Löî Trang Cöng laâ Vùn Khûúng nhêët thiïët khöng thuêån, baão phaãi lêëy naâng Ai Khûúng, con gaái Tïì Tûúng Cöng vïì laâm chaánh thêët.

Löî Trang Cöng khöng daám caäi lúâi meå. Tuy nhiïn luác bêy giúâ naâng Ai Khûúng coân beá lùæm, phaãi chúâ àúåi hai mûúi nùm trúâi nûäa múái cûúái àûúåc.

Búãi vêåy, Maånh Nhêm duâ chûa lêåp chaánh thêët nhûng trong hai mûúi nùm êëy vêîn laâm chuã trong cung.

Àïën luác Ai Khûúng vïì laâm phu nhên thò Maånh Nhêm àaä qua àúâi röìi.

Page 281: Dong chu-liet-quoc

ÀÖNG CHU LIÏÅT QUÖËC 281

http://ebooks.vdcmedia.com

Naâng Ai Khûúng khöng con. Em gaái Ai khûúng laâ Thuác Khûúng theo Ai Khûúng sang, lêëy Löî Trang Cöng sinh àûúåc Cöng tûã Khaãi.

Trûúác kia, Löî Trang Cöng laåi coân lêëy naâng Phong-thõ laâm tiïíu-thiïëp, coá sanh àùång möåt trai laâ Cöng tûã Thên nûäa.

Nhû vêåy, Löî Trang Cöng coá ba trai: Cöng tûã Ban, Cöng tûã Khaãi vaâ Cöng tûã Thên.

Vïì phêìn naâng Ai Khûúng, tuy àûúåc lêåp laâm chaánh thêët, song àaä chùèng con, laåi hêån vò trûúác kia Tïì Tûúng Cöng giïët cha mònh, nïn bïì ngoaâi kñnh troång Löî Trang Cöng, maâ bïn trong gheát thêìm.

Ai Khûúng thêëy Khaánh Phuã mùåt muäi khöi ngö, àem tònh dan dñu tû thöng vúái nhau; laåi kïët àaãng vúái Thuác Nha em cuâng meå cuãa Khaánh phuã àïí mûu lêåp Khaánh Phuã lïn ngöi.

Thuác Nha laâm Tïí tûúáng. Möåt höm nhên tiïët trúâi khöng mûa. Löî Trang Cöng ài tïë àaão vuä, truyïìn boån nûä nhaåc têåp dûúåt núi

sên nhaâ quan Àaåi phu Lûúng Thõ.

Quan Àaåi phu Lûúng Thõ coá möåt àûáa con gaái khaá àeåp, thûúâng ài laåi vúái Cöng tûã Ban. Hai bïn trao tònh caá nûúác, vaâ Cöng tûã Ban hûáa sau naây nöëi ngöi seä phong cho naâng laâm phu nhên.

Höm êëy con gaái Lûúng Thõ, bùæc thang lïn tûúâng xem diïîn nhaåc, chùèng may gùåp Ngûä Nhên Laåc laâ tïn giûä ngûåa, àûáng ngoaâi tûúâng tröng thêëy.

Dêîu laâ phêån töi àoâi, nhûng khaát voång cuãa con ngûúâi àêu caách biïåt, Ngûä Nhên Laåc cêët lïn vaâi gioång haát àûa tònh àïí gheåo hoa.

Haát rùçng:

Hoa xuên hú húá nhuyå àaâo Tiïëc thay! Ong bûúám chûa vaâo vûúân xuên Tûúâng cao voâi voåi Boáng nguyïåt möng lung Ûúác ao caá nûúác tûúng phuâng ÊËp yïu möång àeåp cho loâng phöi pha!

Page 282: Dong chu-liet-quoc

PHUÂNG MÖÅNG LONG 282

http://ebooks.vdcmedia.com

Cöng tûã Ban nghe tiïëng haát chaåy àïën, tröng thêëy Ngûä Nhên Laåc, loâng cùm tûác truyïìn bùæt vaâo, àaánh ba trùm roi, maáu tuöng lai laáng.

Ngûä Nhên Laåc khoác loác van xin. Cöng tûã Ban múái tha cho vaâ àem viïåc êëy thuêåt laåi vúái Löî

Trang Cöng. Löî trang Cöng noái: - Àöëi vúái àûáa tiïíu nhên vö lïî, möåt laâ boã qua, hai laâ giïët ài. Con

àaánh noá nhû vêåy khöng khoãi gêy thuâ oaán. Vaã laåi Ngûä Nhên Laåc laâ àûáa coá sûác maånh phi thûúâng, moåi ngûúâi ai cuäng biïët, con khaá cêín thêån.

Quaã vêåy, Ngûä Nhên Laåc tuy laâ möåt keã töi àoâi, song sûác maånh ñt ai saánh kõp. Àaä coá lêìn Ngûä Nhên Laåc tûâ trïn choâi canh cao hai mûúi trûúång nhaãy xuöëng àêët maâ vêîn àûáng dêåy nhû chúi. Laåi cêìm cöåt choâi canh rung rinh laâm cho moåi ngûúâi phaãi khiïëp súå.

Bõ Cöng tûã Ban àaánh àêåp; Ngûä Nhên Laåc àem loâng thuâ oaán, àïën xin laâm töi cho Khaánh Phuã.

Khaánh Phuã liïìn thu duâng. Nùm sau Löî Trang Cöng bïånh biïët mònh khöng söëng àûúåc lêu,

laåi nghi Khaánh Phuã muöën cûúáp ngöi, nïn goåi Thuác Nha vaâ hoãi doâ yá kiïën.

Quaã nhiïn Thuác Nha khen Khaánh Phuã, vaâ khuyïn Löî Trang Cöng nïn truyïìn ngöi laåi cho Khaánh Phuã.

Löî Trang Cöng buöìn baä, nhûng khöng toã yá cho Thuác Nha biïët. Thuác Nha baái taå lui ra. Löî Trang Cöng laåi cho àoâi Quñ Hûäu vaâo hoãi. Quñ Hûäu noái: - Chuáa cöng ngaây trûúác àaä coá lúâi ûúác vúái Maånh Nhêm. Tuy

khöng lêåp Maånh Nhêm lïn chaánh thêët nhûng vêîn phaãi coi con cuãa Maånh Nhêm laâ chñnh.

Löî Trang Cöng noái: - Thuác Nha khuyïn ta nïn truyïìn ngöi cho Khaánh Phuã, viïåc

êëy nïn chùng? Quñ Hûäu noái:

Page 283: Dong chu-liet-quoc

ÀÖNG CHU LIÏÅT QUÖËC 283

http://ebooks.vdcmedia.com

- Khaánh Phuã laâ möåt keã thiïëu àaåo àûác, khöng àuã tû caách laâm vua. Thuác Nha muöën mûu cêìu quyïìn lúåi, xin Chuáa cöng chúá nghe theo. Töi xin hïët sûác phoâ Cöng tûã Ban àïí cûáu lêëy nûúác Löî.

Löî Trang Cöng gêåt àêìu núã möåt nuå cûúâi tûúi nhòn Quñ Hûäu toã veã tròu mïën.

Quñ Hûäu lui ra, nghô thêìm: - Nïëu khöng chùåt búát vêy caánh cuãa Khaánh Phuã, sau naây ùæt

khoá trûâ àùång. Nghô röìi, giaã chiïëu cuãa Löî Trang Cöng triïåu Thuác Nha àïën tû dinh quan Àaåi phu Haâm Quñ àïí nghe lïånh.

Thuác Nha ngúä thêåt bön ba àïën. Quñ Hûäu boã thuöëc àöåc vaâo möåt ly rûúåu, àûa cho Haâm-quñ bùæt

Thuác Nha uöëng. Laåi viïët cho Thuác Nha möåt bûác thû, àaåi yá noái Chuáa cöng coá lïånh bùæt Cöng tûã phaãi phuåc àöåc-dûúåc maâ chïët ài thò con chaáu múái àûúåc phong chûác bùçng khöng toaân gia phaãi bõ tru luåc.

Thuác Nha khöng chõu uöëng. Haâm Quñ phaãi àeâ Thuác Nha xuöëng àêët àöí thuöëc àöåc vaâo

miïång.

Thuác Nha höåc maáu chïët ngay. Chiïìu höm êëy, Löî Trang Cöng tûâ trêìn. Quñ Hûäu lêåp Cöng tûã Ban lïn nöëi ngöi. Chûa bao lêu, öng ngoaåi cuãa Cöng tûã Ban qua àúâi, Cöng tûã

Ban nghô àïën tònh meå mònh laâ Maånh Nhêm, nïn àïën têån nhaâ thùm viïëng.

Khaánh Phuã hay àûúåc, kïu Ngûä Nhên Laåc àïën noái nhoã: - Ngûúi khöng nhúá caái thuâ thuúã xûa? Ngaây nay con giao long

àaä ra khoãi mùåt nûúác thò sûác möåt ngûúâi coá thïí bùæt àûúåc, sao nhaâ ngûúi khöng àïën nhaâ hoå Àaãng maâ baáo thuâ.

Ngûä Nhên Laåc noái: - Nïëu coá àiïìu gò xin nhúâ Cöng tûã bïnh vûåc thò töi múái daám.

Khaánh Phuã noái: - Àiïìu àoá ngûúi khoãi lo. Ngûä Nhên Laåc liïìn giêëu möåt con dao gùm vaâo mònh, thûâa luác

àïm töëi treâo tûúâng vaâo nhaâ hoå Àaãng, àûáng nuáp trûúác cûãa phoâng.

Page 284: Dong chu-liet-quoc

PHUÂNG MÖÅNG LONG 284

http://ebooks.vdcmedia.com

Trúâi tang taãng saáng, nöåi thõ múã cûãa ra lêëy nûúác. Ngûä Nhên Laåc leán vaâo buöìng nguã. Luác êëy, Cöng tûã Ban cuäng àaä thûác dêåy, vûâa bûúác chên xuöëng

àêët. Thêëy Ngûä Nhên Laåc, Cöng tûã Ban súå haäi, heát lúán: - Maây àïën àêy àïí laâm gò.

Ngûä Nhên Laåc noái: - Ta àïën àïí baáo thuâ trêån àoân nùm trûúác. Cöng tûã Ban liïìn ruát thanh kiïëm úã àêìu giûúâng cheám möåt nhaát

vaâo traán Ngûä Nhên Laåc àïën loâi tuyã oác ra. Ngûä Nhên Laåc vöën coá sûác maånh, tay traái nùæm lûúäi kiïëm, tay

phaãi cêìm dao àêm vaâo caånh sûúân Cöng tûã Ban àïën luát caán.

Cöng tûã Ban teá nhaâo xuöëng àêët tùæt thúã. Boån nöåi thõ súå haäi kïu êìm lïn. Coân Ngûä Nhên Laåc, sau khi àêm àûúåc Cöng tûã Ban möåt nhaát

traã thuâ, cuäng teá xóu xuöëng àêët chïët ngay. Quñ Hûäu nghe tin Cöng tûã Ban chïët biïët mûu cuãa Khaánh Phuã.

Liïåu mònh cö thïë, liïìn boã qua nûúác Trêìn tõ naån.

Khaánh Phuã tuy mûu giïët vua, nhûng bïn ngoaâi vêîn laâm ra veã àaåo àûác àïí che mùæt thiïn haå, liïìn àöí töåi cho Ngûä Nhên Laåc, vaâ bùæt caã nhaâ Ngûä Nhên Laåc àem cheám.

Luác bêëy giúâ naâng Ai Khûúng muöën lêåp Khaánh Phuã lïn ngöi, nhûng Khaánh Phuã loâng sêu àöåc, muöën cho tùm tiïëng àûúåc veån toaân, noái vúái Ai Khûúng:

- Chûa giïët àûúåc Cöng tûã Thên vaâ Cöng tûã Khaãi thò chûa nïn nöëi ngöi.

Thûúng hoãi:

- Thïë thò coá nïn lêåp Cöng tûã Thên hay khöng? Khaánh Phuã noái: - Cöng tûã Thên àaä trûúãng thaânh, khoá kiïìm chïë, nïn lêåp Cöng

tûã Khaãi thò hún. Cöng tûã Khaãi laâ con naâng Thuác Khûúng chaáu ngoaåi cuãa Tïì

hêìu, nïn Khaánh Phuã thên haânh sang nûúác Tïì mang lïî vêåt lo loát

Page 285: Dong chu-liet-quoc

ÀÖNG CHU LIÏÅT QUÖËC 285

http://ebooks.vdcmedia.com

vúái Thuå Àiïu, yïu cêìu Tïì Hoaân Cöng thûâa nhêån Cöng tûã Khaãi lïn nöëi ngöi.

Luác àoá Cöng tûã Khaãi múái coá taám tuöíi, tuy àûúåc lïn ngöi, song bïn trong thò súå Ai Khûúng, bïn ngoaâi thò súå Khaánh Phuã, khöng daám quyïët àoaán àiïìu gò caã.

Caách nûäa thaáng sau, Cöng tûã Khaãi múái laâm lïî tûác võ xûng hiïåu laâ Löî Mêîn Cöng, röìi sai sûá sang Tïì xin höåi úã àêët Laåc Cö thuöåc Tïì.

Àïën ngaây höåi, Löî Mêîn Cöng nùæm aáo Tïì Hoaân Cöng khoác oaâ, kïí lïí chuyïån Khaánh Phuã hiïëp chïë mònh.

Tïì Hoaân Cöng hoãi: - Caác quan Àaåi phu úã nûúác Löî bêy giúâ coá hiïìn sô naâo chùng? Löî Hoaân Cöng noái: - Chó coá Quñ Hûäu trung trûåc hún caã, nay caánh tröën sang nûúác

Trêìn. Röìi Tïì Hoaân Cöng hoãi: - Sao khöng triïåu vïì maâ duâng. Löî Mêîn Cöng noái: - Nïëu triïåu Quñ Hûäu vïì thò Khaánh Phuã nghi ngúâ khoá loâng lùæm. Tïì Hoaân Cöng noái: - Khöng sao! Cûá baão laâ theo yá nûúác Tïì thò ai daám traái maång. Noái xong, sai sûá sang nûúác Trêìn triïåu Quñ Hûäu vïì. Löî Mêîn Cöng chúâ Quñ Hûäu àïën. Röìi múái cuâng vïì nûúác Löî.

Vïì àïën núi, Löî Mêîn Cöng phong cho Quñ Hûäu laâm Tïí tûúáng. Tïì Hoaân Cöng laåi súå nûúác Löî coá loaån nïn sai Troång Tön Thu

àïën doâ xeát tònh hònh. Sau khi nhêån xeát moåi àiïìu, Troång Tön Thu vaâo yïët kiïën Cöng

tûã Thên. Cöng tûã Thên baân baåc tònh hònh nûúác Löî rêët raânh maåch,

khiïën Troång Tön Thu cuäng phaãi khen laâ möåt keã coá taâi trõ nûúác. Troång Tön Thu dùån nhoã Quñ Hûäu nïn baão Vïå Cöng tûã Thên vaâ

phaãi trûâ Khaánh Phuã ài múái àûúåc.

Page 286: Dong chu-liet-quoc

PHUÂNG MÖÅNG LONG 286

http://ebooks.vdcmedia.com

Quñ Hûäu lùæc àêìu, giú lïn möåt caánh tay. Troång Tön Thu biïët Quñ Hûäu muöën noái mònh cö thïë, liïìn àaáp: - Àïí töi vïì têu vúái Chuáa cöng töi. Nïëu coá gò cêìn giuáp àúä, xin

ngaâi cho biïët. Trong thúâi gian Troång Tön Phu lûu laåi núi nûúác Löî, Khaánh Phuã àem vaâng baåc, lïî vêåt àïën mua loâng, nhûng Troång Tön Thu nhêët quyïët khöng nhêån noái:

- Nïëu ngöi laâ keã trung quên aái quöëc, haâ têët phaãi nhoåc loâng laâm caái viïåc àoá. Khaánh Phuã súå haäi lui ra, loâng aáy naáy khöng an.

Khi vïì àïën nûúác Tïì, Troång Tön Thu kïí laåi nöåi tònh nûúác Löî cho Tïì Hoaân Cöng nghe, vaâ noái:

- Nïëu khöng trûâ àûúåc Khaánh Phuã thò nûúác Löî khöng thïí naâo yïn àûúåc.

Tïì Hoaân Cöng noái: - Ta àem quên sang maâ trûâ ài, phöîng coá nïn chùng?

Troång Tön Thu noái: - Töåi aác Khaánh Phuã chûa roä raâng, xin cûá chúâ cho Khaánh Phuã

laâm loaån seä giïët cuäng chùng muöån. Tïì Hoaân Cöng khen phaãi, boã qua viïåc êëy khöng baân àïën nûäa. Thïë röìi, thúâi gian tröi trong êm mûu àen töëi cuãa Khaánh Phuã. Khaánh Phuã luác naâo cuäng mong cûúáp ngöi nûúác Löî, chó vò Löî

Mêîn Cöng laâ chaáu ngoaåi cuãa Tïì Hoaân Cöng, laåi coá Quñ Hûäu hïët loâng phoâ taá nïn chûa daám laâm vöåi.

Möåt höm, coá quan Àaåi phu Böëc Kyâ àïën chúi. Khaánh Phuã múâi vaâo thû trang, Böëc Kyâ mùåt hêìm hêìm noái: - Thïë naây thiïåt quaá ûác! Khaánh Phuã ngaåc nhiïn hoãi: - Viïåc gò thïë? Böëc Kyâ àaáp: - Töi coá möåt thûãa ruöång tiïëp giaáp vúái thûãa ruöång quan Thaái

phoá Thên Bêët Haåi bõ Thên Bêët Haåi xêm lêën. Töi vaâo têu vúái Chuáa cöng àïí àõnh leä cöng bùçng. Chuáa cöng bïnh vûåc quan Thaái Phoá, baão töi nhûúâng thûãa ruöång êëy. Thûa Cöng tûã, nhû thïë coân gò ûác hiïëp bùçng. Nïëu Cöng tûã noái giuáp, töi seä nhúá ún suöët àúâi.

Page 287: Dong chu-liet-quoc

ÀÖNG CHU LIÏÅT QUÖËC 287

http://ebooks.vdcmedia.com

Khaánh phuã cûúâi lúán noái: - Chuáa cöng coân beá, chûa roä àûúåc tònh àúâi. Àem àiïìu phaãi

quêëy maâ baân thûäuc vö ñch. Nïëu nhaâ ngûúi coá thïí laâm àûúåc àaåi sûå ta seä vò nhaâ ngûúi maâ giïët Thên Bêët Haåi cho.

Böëc Kyâ àûa mùæt nhòn Khaánh Phuã, toã yá doâ xeát röìi hoãi: - Cöng tûã muöën phïë lêåp. Khaánh Phuã chuám chñm cûúâi, khöng àaáp. Böëc Kyâ noái tiïëp: - Nay Quñ Hûäu àang chêëp chñnh, thò viïåc àaåi sûå êëy khöng phaãi

dïî. Nïëu thêët baåi laâm sao thoaát naån? Khaánh Phuã noái:

- Thaânh baåi do mûu lûúåc vaâ loâng cûúng quyïët. Nïëu súå sïåt, tñnh toaán chùèng bao giúâ laâm nïn àaåi sûå!

Böëc Kyâ móm möi, hoãi: - Xin Cöng tûã cho töi biïët yá. Khaánh Phuã noái: - Chuáa cöng haäy coân treã tñnh, nhiïìu khi àang àïm vêîn ra

ngoaâi phöë chúi. Nïëu àoán àûúâng giïët ài röìi àöí töåi cho quên tröåm cûúáp coá khoá gò. Bêëy giúâ ta phuång mïånh Ai Khûúng quöëc-mêîu maâ nöëi ngöi laåi àuöíi Quñ Hûäu ài, thò coân ai ngùn caãn.

Böëc Kyâ vêng lúâi, trúã vïì nhaâ tòm àûúåc möåt voä sô tïn Thu AÁ, àûa cho möåt con dao gêm, sai àïën phuåc úã ngoaâi cûãa cung.

Àïm êëy, quaã nhiïn Löî Mêîn Cöng ra ngoaâi bõ Thu AÁ àêm möåt dao chïët ngay taåi chöî.

Boån thõ vïå kïu êìm lïn, xuám àïën vêy bùæt Thu AÁ. Trong luác àoá Khaánh Phuã lúåi duång cú höåi àïën têån nhaâ giïët chïët

Thên Bêët Haåi. Quñ Hûäu àang úã núi tû dinh hay tin, biïët Khaánh Phuã laâm loaån

vöåi vaä àïën goä cûãa nhaâ Cöng tûã Thên thuêåt laåi moåi viïåc, röìi baân vúái Cöng tûã Thên tröën sang nûúác Chu tõ naån.

Nhên dên nûúác Löî lêu nay rêët tin phuåc Quñ Hûäu, nghe tin Löî Mêîn Cöng bõ giïët, Quñ Hûäu phaãi chaåy tröën, caã nûúác àïìu hêåm hûäuc,

Page 288: Dong chu-liet-quoc

PHUÂNG MÖÅNG LONG 288

http://ebooks.vdcmedia.com

cùm tûác Khaánh Phuã vö cuâng, ruã nhau àïën vêy nhaâ Khaánh Phuã àöng nhû kiïën.

Khaánh Phuã hoaãng höët, khöng daám nghô àïën viïåc tiïëm ngöi, àõnh tröën ra nûúác ngoaâi àïí traánh möëi cùm phêîn cuãa dên chuáng.

Laåi sûåc nhúá àïën nûúác Cûã, trûúác kia Tïì Hoaân Cöng cuäng nhúâ mûúån binh nûúác Cûã vïì phuåc nghiïåp, vaã laåi Vùn Khûúng trûúác kia coá tû thöng vúái thêìy thuöëc nûúác Cûã, nay Ai Khûúng laâ chaáu, ta cuâng Ai Khûúng àïën àoá ùæt dung thên àûúåc.

Beân sùæp sûãa haânh trang, tin cho Ai Khûúng biïët, röìi tröën ài. Ai Khûúng hay àûúåc tin Khaánh Phuã boã tröën, cuäng muöën ài

theo. Caác cung nhên baân rùçng: - Vò Khaánh Phuã maâ phu nhên lúä mang tai tiïëng, loâng dên oaán

gheát, nay coân theo Khaánh Phuã nûäa e hoåa àïën khöng traánh kõp. Chi bùçng qua nûúác Chu, baân vúái Quñ Hûäu mûu lo viïåc nûúác àïí traánh tiïëng tùm.

Ai Khûúng nghe lúâi, boä sang nûúác Chu vaâo xin yïët kiïën Quñ Hûäu.

Quñ Hûäu nghe àûúåc tin Khaánh Phuã àaä tröën ài, khöng chõu tiïëp kiïën AÁi khûúng, lêåp tûác àem Cöng tûã Thên vïì nûúác.

Luác àoá Tïì Hoaân Cöng àûúåc tin nûúác Löî khöng coá vua, liïìn àoâi Troång Tön Thu vaâo hoãi:

- Nay nûúác Löî àang röëi loaån, chûa ngûúâi kïë võ, ta coá nïn nhên cú höåi naây àem binh àïën chiïëm chùng?

Troång Tön Thu noái: - Löî laâ möåt nûúác troång nghôa, dên chuáng chûa quïn ún àûác

Chu cöng. Dêîu gùåp biïën cöë, ta cuäng khöng nïn chiïëm vöåi. Vaã laåi, Cöng tûã Thên laâ ngûúâi thöng minh taâi trñ, coân Quñ Hûäu cuäng am hiïíu viïåc nûúác, chi bùçng nhên dõp naây ta àem quên sang giuáp, àïí toã ra nûúác ta laâ möåt nûúác àaåi nghôa.

Tïì Hoaân Cöng nghe lúâi, sai quan Thûúång-khanh laâ Cao Hïì àem ba ngaân quên sang àoáng núi nûúác Löî nhùæm tònh hònh maâ àõnh àoaåt. Hïî Cöng tûã Thên àuã taâi trõ nûúác thò yá giao hoâa, bùçng khöng, chiïëm àoaåt ngay nûúác Löî.

Cao Hïì tuên lïånh, keáo binh ra ài.

Page 289: Dong chu-liet-quoc

ÀÖNG CHU LIÏÅT QUÖËC 289

http://ebooks.vdcmedia.com

Vûâa àïën nûúác Löî thò Quñ Hûäu cuäng vûâa phoâ Cöng tûã Thên vïì àïën núi.

Cao Hïì thêëy Cöng tûã Thên mùåt muäi khöi ngö, noái nùng àûáng àùæn, toã yá kñnh troång, nïn baân vúái Quñ Hûäu lêåp Cöng tûã Thên lïn ngöi, tûác laâ Löî Hi Cöng.

Löî Hi Cöng nhúâ Cao Hïì giuáp sûác, àùæp thaânh Löåc-mön àïí àïì phoâng nûúác Chu vaâ nûúác Cûã. Àoaån sai Hïì Tû theo Cao Hïì sang nûúác Tïì àïí taå ún Tïì Hoaân Cöng. Laåi khiïën ngûúâi àem lïî vêåt sang nûúác Cûã, nhúâ vua nûúác Cûã giïët Khaánh Phuã.

Khi Khaánh Phuã chaåy sang nûúác Cûã, àaä àem lïî vêåt cöëng hiïën cho vua nûúác Cûã röìi, nïn múái àûúåc dung naåp, nay sûá nûúác Löî laåi àem lïî vêåt àïën nhúâ giïët Khaánh Phuã, vua nûúác Cûã khöng biïët laâm sao, beân thu lïî vêåt, röìi noái vúái Khaánh Phuã:

- Nûúác Cûã töi nhoã moån, binh lûåc yïëu úát, nïëu Cöng tûã úã àêy nûúác töi mang hoåa. Xin Cöng tûã taåm traánh núi nûúác khaác.

Khaánh Phuã duâng dùçng khöng chõu ài, vua nûúác Cûã phaãi sai ngûúâi àïën àuöíi.

Khaánh Phuã cuâng cûåc nghô àïën nûúác Tïì, trûúác kia Thuå Àiïu coá ùn lïî maâ bïnh vûåc cho mònh. Nay liïìu sang àoá röìi seä liïåu. Nghô röìi lïính mïính qua Tïì.

Tûúáng giûä aãi nûúác Tïì, tûâng nghe tiïëng Khaánh Phuã laâ gian aác, khöng cho vaâo nûúác.

Khaánh Phuã phaãi taåm truá núi búâ söng Vaån Thuãy àïí chúâ dõp liïn laåc vúái Thuå Àiïu.

Trong luác àoá, Cöng tûã Hïì Tû, àûúåc lïånh Löî Hi Cöng sang taå ún nûúác Tïì, trúã vïì túái Vaån Thuãy gùåp Khaánh Phuã, beân noái:

- Nïëu àaä khöng àûúåc nûúác naâo cho truá nguå thò vïì nûúác coân hún.

Khaánh Phuã buöìn baä, noái:

- Quñ Hûäu thêëy mùåt töi ùæt khöng dung, nïëu ngûúâi coá thûúng töi thò vïì trûúác têu vúái Chuáa cöng nghô tònh tiïn-quên maâ tha töåi, töi múái daám vïì.

Hïì Tû tûâ giaä Khaánh Phuã trúã vïì ra mùæt Löî Hi Cöng, thuêåt laåi lúâi Khaánh Phuã.

Löî Hi Cöng àöång loâng muöën tha töåi cho Khaánh Phuã vïì nûúác.

Page 290: Dong chu-liet-quoc

PHUÂNG MÖÅNG LONG 290

http://ebooks.vdcmedia.com

Quñ Hûäu noái: - Nïëu keã giïët vua maâ khöng bùæt töåi thò coân gò pheáp nûúác? Löî Hi Cöng thúã daâi, loâng khöng quyïët. Quñ Hûäu kïu Hïì Tû dùån nhoã: - Nïëu Khaánh Phuã chõu xûã lêëy mònh àïí laâm gûúng cho keã khaác,

ùæt con chaáu khöng mêët ngöi quyïìn quñ. Hïì Tû àïën búâ söng Vaån Thuãy, àõnh vaâo ra mùæt Khaánh Phuã,

noái roä sûå tònh, nhûng xeát thêëy mònh khöng àuã can àaãm bùæt ngûúâi tûå vêån nïn àûáng ngoaâi cûãa khoác lúán.

Khaánh Phuã nghe tiïëng khoác cuãa Hïì Tû, biïët maång mònh khöng thïí baão toaân àûúåc, ngûúác mùåt lïn trúâi than daâi, röìi múã dêy lûng thùæt cöí tûå vêån.

Hïì Tû trúã vïì baáo tin vúái Löî Hi Cöng. Löî Hi Cöng buöìn baä thúã daâi. Böîng coá quên vaâo baáo: - Nûúác Cûã sai tûúáng Doanh Nö àem binh àaánh Löî, àoâi tiïìn lïî

taå vïì caái chïët cuãa Khaánh Phuã. Quñ Hûäu noái: - Ngûúâi nûúác Cûã àaä khöng bùæt Khaánh Phuã, nay nghe Khaánh

Phuã chïët laåi àïën àoâi tiïìn cöng laâ lyá gò? Noái xong, têu vúái Löî Hi Cöng xin àem quên ra àaánh. Löî Hi Cöng cúãi thanh baão kiïëm trao cho Quñ Hûäu noái: - Àêy thanh baão kiïëm naây goåi laâ Maånh Lao, tuy daâi khöng

àûúåc möåt thûúác, nhûng lûúäi beán lùæm, noá laâ möåt baão vêåt, xin biïëu cho thuác phuå.

Quñ Hûäu àeo kiïëm vaâo lûng, cuái laåy taå ún, röìi dêîn quên thùèng àïën àêët Lõch Trò maâ cûå vúái tûúáng Doanh Nö.

Àïën núi, tûúáng Doanh Nö àaä baây trêån sùén saâng. Quñ Hûäu nhuã thêìm: - Chuáa ta múái lïn ngöi, uy thïë chûa vûäng, nïëu ruãi ro bõ thêët

trêån ùæt loâng dên khöng phuåc. Vaã laåi tûúáng Doanh Nö laâ ngûúâi hûäu doäng vö mûu, ta phaãi duång kïë múái thùæng nöîi.

Quñ Hûäu liïìn tiïën ra giûäa trêån, kïu Doanh Nö noái:

Page 291: Dong chu-liet-quoc

ÀÖNG CHU LIÏÅT QUÖËC 291

http://ebooks.vdcmedia.com

- Núi chiïën trûúâng, quên sô laâ nhûäng keã vö töåi chïët oan àïí böìi àùæp danh tiïëng cho chuã tûúáng. Höm nay ta khöng muöën nhû thïë. Ngûúi vöën laâ möåt höí tûúáng, nïëu coá taâi haäy cuâng ta boä hïët vuä khñ àaánh bùçng tay khöng, nïëu ai thùæng seä àõnh àoaåt söë phêån keã baåi.

Doanh Nö cûúâi lúán, noái: - Löî tûúáng! Ta chûa hïì thêìy tûúáng naâo ra trêån vúái yá àõnh laå

luâng àoá. Nhûng thöi, dêîu ngûúi muöën àaánh bùçng caách naâo ta vêîn khöng súå.

Noái xong, truyïìn quên sô dang ra hai bïn, röìi cuâng vúái Quñ Hûäu àêëu voä.

Hai ngûúâi àaánh vúái nhau hún nùm mûúi hiïåp, bêët phên thùæng baåi.

Quñ Hûäu coá möåt àûáa con trai tïn Haånh Phuã, luác bêëy giúâ múái lïn taám tuöíi, nhûng coá yá kiïën ngöå nghônh lùæm, do àoá Quñ Hûäu yïu mïën vö cuâng, ài àêu cuäng àem theo.

Haånh-phuã thêëy cha mònh khöng thùæng nöîi tûúáng Doanh Nö liïìn goåi lúán:

- Thanh Maånh Lao úã àêu sao khöng duâng àïën noá? Quñ Hûäu nhúá laåi thanh gûúm baáu àeo bïn mònh, liïìn suåt laåi

möåt bûúác chúâ cho Doanh Nö chöìm túái, ruát lûúäi kiïëm cheám saã möåt nhaát.

Àêìu Doanh Nö toeát tûâ traán xuöìng àïën vai, maâ thanh kiïëm khöng vêëy gioåt maáu naâo. Thêåt laâ möåt thanh gûúm sùæc beán phi thûúâng.

Quên binh nûúác Cûã thêëy chuã tûúáng mònh àaä thaác, boã chaåy röìi. Quñ Hûäu àùæc thùæng thêu quên trúã vïì.

Löî Hi Cöng thên haânh àoán tiïëp thûúãng möåt chung ngûå tûãu, phong cho Quñ Hûäu laâm Thûúång-tûúáng, laåi thûúãng cho àêët Phñ ÊËp.

Quñ Hûäu têu: - Töi cuâng Khaánh Phuã vaâ Thuác Nha àïìu laâ chaáu cuãa tiïn cöng

nay vò nûúác phaãi eáp Thuác Nha uöëng thuöëc àöåc, buöåc Khaánh Phuã thùæt cöí, nïëu cho àoá laâ cöng traång, hûúãng lêëy löåc nûúác thêåt xêëu höí vúái lûúng têm, töi chùèng daám nhêån laänh.

Löî Hi Cöng thöng caãm nöîi loâng trung nghôa cuãa Quñ Hûäu noái:

Page 292: Dong chu-liet-quoc

PHUÂNG MÖÅNG LONG 292

http://ebooks.vdcmedia.com

- Thïë thò khanh muöën thïë naâo? Quñ Hûäu noái: - Khaánh Phuã vaâ Thuác Nha tuy phaåm töåi vúái nûúác nhûng con

chaáu khöng can hïå gò, xin Chuáa cöng tùång phong cho con chaáu àïí gaánh vaác viïåc nûúác.

Löî Hi Cöng y lúâi, phong cho con Khaánh Phuã úã àêët Thaânh ÊËp tûác doâng Maånh Tön, phong cho con Thuác Nha úã àêët Hêåu êëp, tûác doâng Thuác Tön, phong cho Quñ Hûäu àêët Phi ÊËp, tûác doâng Quñ Tön. Ba doâng Maånh, Thuác, Quñ àïìu cêìm quyïìn chñnh nûúác Löî goåi laâ Tam hoaân.

Chónh àöën xong nûúác Löî, Löî Hi Cöng cho ngûúâi sang viïëng nûúác Tïì àïí kïët thïm tònh giao haão.

Tïì Hoaân Cöng nghô àïën Ai Khûúng laâ gaái nûúác Tïì, nay laåi tröën sang nûúác Chu êëy laâ àiïìu xêëu höí, liïìn hoãi Quaãn Troång:

- Löî Hoaân Cöng vaâ Löî Mêîn Cöng àïìu bõ chïët do tay Vùn Khûúng vaâ Ai Khûúng, gaái nûúác Tïì, nïëu khöng trûâng phaåt e xêëu lêy àïën quöëc thïí.

Quaãn Troång noái: - Tuy hai ngûúâi êëy laâ gaái nûúác Tïì song àaä gaã vïì Löî röìi, hïî con

gaái xuêët giaá tuâng phu, haânh àöång àêu coân liïn quan àïën cöë quöëc. Nïëu Chuáa cöng muöën trõ töåi cuäng àûúåc, nhûng phaãi êm thêìm thò hay hún.

Tïì Hoaân Cöng liïìn sai Thuå Àiïu sang nûúác Chu àûa Ai Khûúng vïì Löî.

Ai Khûúng tuên lïånh, ài àïën àêët Di àõa thò trúâi vûâa xêím töëi phaãi tòm quaán xaá nghó ngúi.

Thuå Àiïu noái vúái Ai Khûúng: - Phu nhên möåt tay laâm haåi hai vua, nay coân mùåt muäi naâo vïì

Löî. Chi bùçng tûå xûã lêëy mònh laâ hay hún. Ai Khûúng nghe noái, quay lûng vaâo phoâng àoáng cûãa laåi. Àïm êëy Thuå Àiïu nghe tiïëng khoác suåt suâi suöët àïm trûúâng.

Maäi cho àïën luác trúâi hûâng saáng múái dûát.

Page 293: Dong chu-liet-quoc

ÀÖNG CHU LIÏÅT QUÖËC 293

http://ebooks.vdcmedia.com

Thuå Àiïu chúâ maäi khöng thêëy Ai Khûúng ra liïìn xö cûãa vaâo xem, thêëy Ai Khûúng àaä treo cöí tûå vêån. Maáu höìng coân ûúát àêîm, àöi doâng lïå chûa nhoâa.

Thuå Àiïu lêåp tûác sai ngûúâi qua nûúác Löî phi baáo. Löî Hi Cöng àûa linh cûäu Ai Khûúng vïì nûúác töëng taáng, vaâ tin

cho Tïì hoaân cöng hay. Tïì Hoaân Cöng tuy cuäng coá àöång loâng nhûng khöng lêëy thïë laâm

buöìn baä.

Luác bêëy giúâ, moåi viïåc trong nûúác Tïì Hoaân Cöng àïìu giao cho Quaãn Troång gaánh vaác, coân mònh chó uöëng rûúåu, hoùåc sùn bùæn àïí hûúãng laåc.

Möåt höm, Tïì Hoaân Cöng ài sùn núi Àaåi Traåch, coá Thuå Àiïu theo hêìu.

Böîng Thuå Àiïu thêëy Tïì Hoaân Cöng mùåt maây ngú ngaác, àöi mùæt chùm chùm, àûáng nhòn sûäng vïì möåt hûúáng.

Thuå Àiïu lêëy laâm laå, hoãi: - Chuáa cöng nhòn thêëy gò vêåy? Tïì Hoaân Cöng noái: - Ta vûâa tröng thêëy möåt giöëng ma quó, hònh thuâ rêët ghï súå vuåt

chöëc laåi biïën ài mêët, chùæc laâ àiïìm khöng töët. Thuå Àiïu noái: - Ma quó thuöåc vïì êm, leä naâo luác ban ngaây laåi hiïån lïn àûúåc? Tïì Hoaân Cöng noái: - Ngaây trûúác tiïn quên ta cuäng ài sùn trong luác ban ngaây,

thêëy beo maâ boä maång. Ngûúi mau múâi Troång phuå ra àêy ta hoãi. Thuå Àiïu noái:

- Quaãn Troång laâm gò biïët àûúåc chuyïån ma quaái? Tïì Hoaân Cöng noái: - Ngaây trûúác ài àaánh Cö Truác, Quaãn Troång àaä àoaán biïët àûúåc

thêìn Du Nhi, thò ùæt cuäng biïët àûa giöëng ma quó chúá chùèng khöng. Thuå Àiïu thûa: - Trûúác kia Chuáa cöng taã hònh daáng thêìn Du Nhi nïn Quaãn

Troång phoãng theo àoá noái caân, àïí Chuáa cöng an loâng ài àaánh Cö

Page 294: Dong chu-liet-quoc

PHUÂNG MÖÅNG LONG 294

http://ebooks.vdcmedia.com

Truác. Nay Chuáa cöng muöën thûã taâi Quaãn Troång, Chuáa cöng àûâng noái roä hònh daáng, nïëu Quaãn Troång biïët àûúåc múái thûåc laâ thaánh.

Tïì Hoaân Cöng nghe lúâi thêu quên trúã vïì. Töëi höm àoá vò quaá súå sïåt nïn Tïì Hoaân Cöng sanh bïånh söët.

Raång ngaây, caác quan chêìu chûåc àuã mùåt àïí vêën an. Tïì Hoaân Cöng hoãi Quaãn Troång: - Höm qua núi Ài Traåch, ta thêëy möåt giöëng ma quó hiïån lïn

chùèng hay khanh coá biïët àûúåc àoá laâ giöëng gò chùng? Hònh daáng ra sao?

Quaãn Troång khöng biïët traã lúâi sao, xin heån laåi àïî suy xeát. Thuå Àiïu tuãm tóm cûúâi bûúác àïën noái vúái Tïì Hoaân Cöng: - Töi àaä biïët Quaãn Troång khöng phaãi laâ võ thaánh. Tïì Hoaân Cöng möîi ngaây möåt àau nùång. Quaãn Troång rêët lo lùæng sai ngûúâi yïët baãng khùæp núi, hïî ai biïët

maâ noái àûúåc hònh daáng giöëng ma quó maâ Tïì Hoaân Cöng àaä thêëy thò àûúåc troång thûúãng.

Yïët baãng chûa àûúåc ba ngaây, coá möåt ngûúâi mùåc aáo raách, àöåi noán mï, xin vaâo yïët kiïën.

Quaãn Troång cho vaâo hoãi: - Ngûúi biïët àûúåc hònh daáng ma quó sao? Ngûúâi êëy thûa: - Khöng coá giöëng ma quaái naâo töi khöng thaåo. Xin ngaâi cho töi

àûúåc pheáp vaâo yïët kiïën Chuáa cöng. Quaãn Troång vöåi vaä àûa vaâo cung, giûäa luác Tïì Hoaân Cöng àang

ngöìi trïn long saâng, coá hai thõ nûä àêëm boáp vaâ Thuå Àiïu àang dêng nûúác traâ.

Quaãn Troång thûa: - Coá ngûúâi noái àûúåc hònh daáng ma quaái, töi àaä àem àïën àêy,

xin Chuáa cöng cho pheáp yïët kiïën. Tïì Hoaân Cöng cho vaâo. Ngûúâi êëy quò moáp trûúác long saâng, cuái àêìu thi lïî. Thêëy ngûúâi aáo raách, noán mï, Tïì Hoaân Cöng coá yá khinh dïî, hoãi:

Page 295: Dong chu-liet-quoc

ÀÖNG CHU LIÏÅT QUÖËC 295

http://ebooks.vdcmedia.com

- Möåt keã quï muâa nhû ngûúi laåi coá thïí biïët àûúåc chuyïån ma quaái sao?

Ngûúâi êëy têu: - Chuáa cöng gùåp ma quaái núi àêu? Tïì Hoaân Cöng noái:

- Ta thêëy giöëng êëy núi Àaåi Traåch, luác ban ngaây. Ngûúâi êëy noái: - Chuáa cöng tûå laâm haåi lêëy mònh, chûá ma quaái àêu coá laâm haåi

àûúåc Chuáa cöng. Tïì Hoaân Cöng hoãi lúán: - Nhaâ ngûúi baão rùçng khöng coá ma quaái sao? Ngûúâi êëy têu: - Haå thêìn vêîn cho laâ coá ma quaái, nhû úã dûúái nûúác coá giöëng

Voäng ûúång, úã goâ thò coá giöëng Trùn, úã nuái thò coá giöëng Quó, úã àöìng bùçng thò coá giöëng Baâng hoaâng, coân núi Àaåi traåch thò chó coá giöëng Uy àaâ maâ thöi.

Tï Hoaân Cöng hoãi:

- Giöëng Uy àaâ hònh daáng thïë naâo? Ngûúâi êëy thûa: - Giöëng Uy àaâ to lúán nhû ngûúâi, mùåc aáo àoã àöåi muä àoã. Giöëng

êëy súå tiïëng xe chaåy. Hïî nghe tiïëng xe chaåy rêìm rô thò öm àêìu maâ àûáng. Ai tröng thêëy giöëng êëy têët dûång nïn nghiïåp baá àùång.

Tïì Hoaân Cöng nghe xong, vuâng àûáng dêåy, neát mùåt tûúi tónh, khöng coân àau àúán gò caã, noái:

- Chñnh ta àaä thêëy giöëng êëy, nhaâ ngûúi tïn gò úã àêu maâ laåi coá taâi xeát àoaán nhû vêåy?

Ngûúâi êëy noái: - Töi tïn Hoaâng tûã, möåt keã nöng phu söëng núi coäi Têy nûúác Tïì. Tïì Hoaân Cöng noái:

- Nhaâ ngûúi úã àêy ta seä phong cho nhaâ ngûúi laâm chûác Àaåi phu.

Hoaâng ûã tûâ chöëi, noái:

Page 296: Dong chu-liet-quoc

PHUÂNG MÖÅNG LONG 296

http://ebooks.vdcmedia.com

- Töi khöng muöën laâm quan, chó mong Chuáa cöng sûãa sang chñnh trõ, trûâ gian diïåt nõnh, laâm cho nûúác maånh dên giaâu, khiïën cho töi àûúåc yïn nghiïåp laâm ùn laâ töi maän nguyïån röìi.

Tïì Hoaân Cöng khen laâ ngûúâi cao sô, ban cho thoác luáa, röìi sai ngûúâi àïën têån nhaâ viïëng thùm.

Laåi thûúãng cho Quaãn Troång rêët hêåu. Thuå Àiïu noái: - Hoaâng ûã noái àûúåc chûá Quaãn Troång coá noái àûúåc àêu maâ Chuáa

cöng troång thûúãng? Tïì Hoaân Cöng noái: - Nïëu khöng coá Troång phuå thò sao ta àûúåc nghe lúâi noái cuãa

Hoaâng ûã. Thuå Àiïu khöng daám noái nûäa. Luác bêy giúâ, nûúác Vïå bõ nûúác Bùæc dõch àem quên xêm chiïëm. Vïå YÁ Cöng sai sûá sang Tïì cêìu cûáu. Tïì Hoaân Cöng noái: - Quên ta múái ài àaánh Sún Nhung vûâa röìi, haäy coân mïåt moãi,

quên lûåc chûa duâng àùång. Nïëu nûúác Vïå thêëy nguy cêëp nïn cêìu viïån úã nûúác khaác. Sûá nûúác Vïå nghe Tïì Hoaân Cöng noái, buöìn baä ra vïì.

Röìi, cuöëi nùm êëy, coá quan Àaåi phu nûúác Vïå laâ Ninh Töëc sang Tïì baáo tin Vïå YÁ Cöng àaä bõ quên Bùæc Dõch giïët, nay phaãi sang àoán Cöng tûã Huãy vïì nûúác nöëi ngöi.

Tïì Hoaân Cöng hay tin, thúã daâi, noái: - Khöng sang cûáu nûúác Vïå kõp thúâi laâ löîi taåi ta!

Page 297: Dong chu-liet-quoc

ÀÖNG CHU LIÏÅT QUÖËC 297

http://ebooks.vdcmedia.com

HÖÌI 17

HAM CHIM HAÅC, VÏÅ HÊÌU MÊËT NÛÚÁC GIÊÅN SÚÃ VÛÚNG, TÏÌ CHUÁA HÛNG BINH

Nhùæc qua viïåc nûúác Vïå, Vïå YÁ Cöng lïn ngöi àaä chñn nùm trúâi, maâ tñnh tònh biïëng nhaác, chùèng lo chñnh sûå, chó thñch chúi möåt giöëng chim goåi laâ chim haåc.

Giöëng chim naây tñnh ûa saåch seä, hònh dung àaä tao nhaä laåi haát hay, muáa kheáo.

Ngûúâi trong nûúác thêëy vua ûa thñch, àua nhau bùæt chim haåc àem àïën dêng rêët nhiïìu. Hïî chim naâo töët thò àûúåc Vïå YÁ Cöng phong haâm phêím, cêëp lûúng böíng, chim naâo àeåp thò àûúåc ùn löåc Àaåi phu, xem nhû möåt triïìu àònh chim haåc.

Möîi khi Vïå YÁ Cöng ài chúi àêu trïn caác cöî xe loan, chim haåc àêåu bao quanh, goåi laâ Haåc tûúáng quên.

Caác ngûúâi nuöi haåc luác bêëy giúâ ùn lûúng rêët hêåu. Triïìu àònh phaãi thêu thuïë cuãa dên thêåt nùång, àïí àuã tiïìn cêëp lûúng cho haåc.

Luác bêëy giúâ viïåc triïìu chñnh do tay Thaåch Kyâ con chaáu Thaåch Thaác vaâ Ninh Töëc àaãm àûúng. Hai ngûúâi naây laâ hai töi trung liïåt àaä nhiïìu lêìn can giaán nhûng Vïå YÁ Cöng khöng nghe.

Cöng tûã Huãy laâ thûá huynh cuãa Vïå Huïå Cöng, thêëy chaáu mònh nhû vêåy, biïët nûúác Vïå möåt ngaây naâo àoá têët sanh biïën, boã sang nûúác Tïì cû nguå.

Tïì Hoaân Cöng choån con gaái doâng Tön thêët gaã cho, röìi cho úã luön bïn nûúác Tïì.

Nûúác Vïå sang trong tònh traång ngoùæc ngoaãi êëy maäi cho àïën luác quên Bùæc Dõch àïën xêm lêën búâ coäi.

Bùæc Dõch laâ möåt nûúác cûúâng thaånh, lêu nay coá yá xêm chiïëm Trung Nguyïn.

Vûâa röìi laåi nghe Tïì Hoaân Cöng ài àaánh Sún Nhung lêëy laâm tûác töëi. Vua nûúác Bùæc Dõch laâ Sûu Man, vöî aán heát:

Page 298: Dong chu-liet-quoc

PHUÂNG MÖÅNG LONG 298

http://ebooks.vdcmedia.com

- Quêìn Tïì àem quên ài àaánh Sún Nhung laâ coá yá khinh dïî nûúác ta lùæm, nïëu khöng nghô caách maâ trõ trûúác, ùæt quên Tïì coân dïî ngûúi nûäa.

Noái xong, keáo binh sang àaánh nûúác Hònh. Tïì Hoaân Cöng toan àem binh sang cûáu nûúác Hònh, thò quên

Bùæc Dõch laåi keáo sang àaánh nûúác Vïå. Luác êëy, Vïå YÁ Cöng àang sai ngûúâi àêíy xe chim baåc ài chúi,

nghe baáo coá quên Bùæc Dõch àïën àaánh thêët kinh, haå lïånh goåi quên ài àaánh giùåc.

Dên nûúác Vïå boã tröën caã, khöng ai daám ra ài lñnh. Vïå YÁ Cöng sai quan Tû Àöì ài bùæt khùæp núi múái àûúåc hún möåt

trùm ngûúâi àem vïì tra hoãi. Dên nûúác Vïå thûa: - Chuáa cöng chó duâng möåt giöëng vêåt cuäng àuã àeåp àûúåc quên

Bùæc Dõch, haâ têët phaãi goåi lñnh laâm gò? Vïå yá Cöng hoãi: - Giöëng vêåt gò laåi coá thïí àuöíi àûúåc giùåc? Dên nûúác Vïå thûa: - Giöëng chim haåc! Vïå YÁ Cöng quaát mùæng: - Giöëng chim haåc laâm thïë naâo maâ àaánh giùåc, caác ngûúi àaám

duâng lúâi khi quên nhû thïë sao? Dên nûúác Vïå vêîn khöng súå sïåt, àaáp: - Chim haåc khöng àaánh àûúåc giùåc, thò àoá laâ vêåt vö duång thïë

maâ Chuáa cöng àaä duâng vêåt vö duång cho hûúãng ún vua löåc nûúác, coân keã hûäu duång laåi boä ài, nhû vêåy laâm sao trong cún hûäu sûå dên chuáng khöng boä tröën?

Vïå YÁ Cöng tónh ngöå, dõu gioång noái: - Nay ta àaä höëi löîi. Ta seä theo yá dên àuöíi hïët chim haåc ài. Thaåch Kyâ têu: - Xin Chuáa cöng thûåc haânh ngay yá àõnh êëy. Töi e bêy giúâ àaä

trïî lùæm!

Page 299: Dong chu-liet-quoc

ÀÖNG CHU LIÏÅT QUÖËC 299

http://ebooks.vdcmedia.com

Vïå YÁ Cöng tûác khùæc sai ngûúâi ài àuöíi chim haåc, nhûng chim haåc lêu nay àûúåc nuöi nêëng, quen núi ùn, chöën úã nïn cûá quanh quêín maäi trong cung khöng chõu bay ài.

Thaåch Kyâ vaâ Ninh Töëc thên haânh ra àûáng giûäa chúå, giaãng duå dên chuáng, noái roä loâng höëi hêån cuãa Vïå YÁ Cöng, dên chuáng múái chõu nhêåp vaâo quên nguä.

Thò, luác àoá giùåc Bùæc Dõch àaä keáo àïën àêët Huyânh Traåch röìi. Thaåch Kyâ baân vúái Vïå YÁ Cöng:

- Quên Bùæc Dõch maånh lùæm, chúá khinh thûúâng. Töi xin sang nûúác Tïì cêìu cûáu, nhúâ binh Tïì giuáp sûác múái xong.

Vïå YÁ Cöng noái: - Ngaây trûúác Tïì phuång mïånh Thiïn tûã àem binh chinh phaåt

nûúác ta. Dùéu khöng bùæt töåi, nhûng tûâ êëy àïën nay ta chûa sang taå töåi, nay chùæc gò Tïì chõu àem binh àïën giuáp. Chi bùçng ta liïìu quyïët chiïën vúái Bùæc Dõch möåt phen röìi seä liïåu.

Ninh Töëc têu: - Nïëu vêåy xin Chuáa cöng lo baão vïå thaânh trò, àïí töi àem quên

ra quyïët chiïën cho. Vïå YÁ Cöng noái: - Nïëu ta khöng thên haânh ra trêån, loâng quên khöng cúãi múã

àûúåc cùm húân. Noái xong, trao cho Thaåch Kyâ möåt caái ngoåc quyïët vaâ dùån: - Ta giao viïåc nûúác cho khanh haäy raáng vò ta maâ têån têm. Laåi giao cho Ninh Töëc möåt muäi tïn, röìi noái tiïëp: - Khanh khaá lo viïåc giûä thaânh. Nïëu khöng àaánh àûúåc quên.

Bùæc Dõch ta thïì khöng trúã vïì. Thaåch Kyâ vaâ Ninh Töëc àïìu ûáa nûúác mùæt nhòn Vïå YÁ Cöng

ngheån ngaâo khöng noái àûúåc nûäa lúâi. Vïå yá Cöng cuâng vúái tûúáng Cûâ Khöíng khai thaânh, keáo quên ài. Tuy Vïå YÁ Cöng àaä ùn nùn, nhûng loâng dên oaán hêån chûa

nguöi. Luác ài àûúâng, quên lñnh haát lïn nhiïìu cêu ngêåp traân uêët ûác. Haát rùçng:

Page 300: Dong chu-liet-quoc

PHUÂNG MÖÅNG LONG 300

http://ebooks.vdcmedia.com

Húäi chim haåc! Húäi chim haåc! Lêìu son baát ngaát! Chim haåc ùn lûúng! Àöìng rêîy ruöång nûúng Dên thuúâng lo caây cêëy! Haåc lai chúi bay nhaãy Xuöëng ngûåa lïn xe! Dên khöí cûåc trùm bïì

Khi hûäu sûå, bùæt lï ra chiïën trêån Ài phen naây söë phêån mong manh. Vïå yá Cöng nghe haát, loâng buöìn ruä rûúåi. Khi àïën àêët Huyânh Traåch tröng thêëy quên Bùæc Dõch ngûåa xe

löån xöån, haâng nguä khöng chónh tïì, Cûâ Khöíng noái: - Quên lûåc Bùæc Dõch nhû vêåy maâ baão rùçng maånh thò thêåt laâ

lêìm to. Noái xong giuåc tröëng cho quên sô xaáp chiïën. Quên Bùæc Dõch giaã thua boä chaåy, duå quên Vïå àïën chöî phuåc

quên, àöí ra àaánh. Quên Vïå vöën khöng cöë loâng àaánh giùåc, thêëy quên Bùæc Dõch

quaá maånh heâ nhau boã tröën.

Vïå YÁ Cöng vaâ Cûâ Khöíng bõ quên Bùæc Dõch vêy vaâo giûäa rêët ngùåt.

Cûâ Khöíng noái vúái Vïå YÁ Cöng: - Tònh thïë rêët hiïím ngheâo xin Chuáa cöng boä cúâ hiïåu, thay àöíi

y phuåc röìi xuöëng xe maâ chaåy, may ra múái thoaát àûúåc. Vïå YÁ Cöng thúã daâi noái:

- Ta thaâ liïìu chïët àïí taå töåi vúái baá taánh coân hún! Quên Bùæc Dõch vêy möîi luác möåt daây thïm, caác tûúáng Vïå lêìn

lûúåt boã maång, quên sô chïët khöng biïët bao nhiïu maâ kïí, maáu tuön nhû suöëi.

Vïå YÁ Cöng cêìm cûå àïën phuát cuöëi cuâng röìi cuäng chïët trong àaám loaån quên.

Page 301: Dong chu-liet-quoc

ÀÖNG CHU LIÏÅT QUÖËC 301

http://ebooks.vdcmedia.com

Quên Bùæc Dõch bùæt söëng àûúåc Hoa Long Hoaåt vaâ Lïî Khöng, giûä chûác Thaái sûã, theo Vïå YÁ Cöng höå giaá.

Chuáa nûúác Bùæc Dõch laâ Sûu Man truyïìn àem cheám. Hai ngûúâi naây vöìn biïët tinh thêìn tñn ngûúäng cuãa ngûúâi Bùæc

Dõch, nïn lêåp kïë noái döëi: - Caác ngûúi khöng muöën chiïëm nûúác Vïå hay sao maâ cheám

chuáng ta. Sûu-Man hoãi: - Àïí chuáng bêy maâ laâm gò? Hoa Long Hoaåt noái: - Ta àêy laâm chûác Thaái sûã, giûä viïåc cuáng tïë. Nïëu söëng ta seä vò

caác ngûúi maâ caáo trûúác vúái thêìn linh, nhúâ thêìn linh giuáp sûác thò múái chiïëm nûúác àûúåc.

Sûu-Man tin thûåc, tha cho hai ngûúâi lïn xe vïì thaânh. Luác êëy Ninh Töëc àang tuêìn phoâng trïn mùåt thaânh thêëy Hoa

Long Hoaåt vaâ Lïî Khöng hú haãi chaåy vïì, thêët kinh hoãi lúán: - Chuáa cöng àêu? Hoa Long Hoaåt vaâ Lïî Khöíng noái: - Quên ta tan vúä, Chuáa cöng boä mònh röìi! Quên giùåc maånh

lùæm haäy mau laánh naån keão trïî! Ninh Töëc múã cûãa thaânh cho hai ngûúâi vaâo. Lïî Khöíng vaâo thaânh. Vûâa khoác vûâa noái: - Luác ra ài coá Chuáa cöng, luác trúã vïì coá möåt mònh. Êu laâ ta chïët

theo Chuáa cöng coân hún. Noái xong, ruát gûúm àêm vaâo cöí tûå vêån. Hoa Long Hoaåt noái: - Ta laâm chûác Thaái sûã, giûä söí böå, khöng nïn liïìu mònh boä saách

sûã thêët laåc. Liïìn vaâo nhaâ Thaái miïëu öm têët caã saách sûã àem ra.

Thaåch Kyâ vaâ Ninh Töëc àûa cung quyïën cuãa Vïå YÁ Cöng vaâ Cöng tûã Thên ài tröën.

Hoa Long Hoaåt cuäng öm söí saách ài theo.

Page 302: Dong chu-liet-quoc

PHUÂNG MÖÅNG LONG 302

http://ebooks.vdcmedia.com

Dên chuáng nûúác Vïå hay tin hai quan Àaåi phu Thaåch Kyâ, Ninh Töëc àaä boã tröën, àïìu böìng con, dùæt vúå boã nhaâ ra ài, tiïëng kïu khoác rêët thaãm thiïët.

Hay tin thaânh nûúác Vïå boä tröëng, quên Bùæc Dõch keáo vaâo, möåt mùåt àöët phaá cung thêët, vú veát cuãa caãi, giïët ngûúâi cûúáp cuãa, möåt mùåt cho tûúáng theo Thaåch Kyâ vaâ Ninh Töëc truy naä.

Thaåch Kyâ vaâ Ninh Töëc chaåy àïën söng Hoaâng haâ hay tin quên Bùæc Dõch àuöíi theo, loâng kinh haäi, tûúãng khöng tröën thoaát, may nhúâ coá àaåo quên nûúác Töëng keáo àïën, chêån quên Bùæc Dõch laåi, hai ngûúâi múái kõp xuöëng àoâ sang söng laánh naån.

Quên Bùæc Dõch, sau khi taân phaá Kinh thaânh nûúác Vïå, thu goáp vaâng baåc, thoác luáa, röìi keáo binh vïì nûúác, àïí laåi möåt caãnh àiïu taân, tang toác, thï lûúng.

Giûäa luác àoá coá quan Àaåi phu nûúác Vïå laâ Hoùçng Diïîn, khi trûúác laãnh maång Vïå YÁ Cöng sang sûá nûúác Trêìn, nay trúã vïì thêëy nûúác Vïå àaä bõ quên Bùæc Dõch phaá tan taânh, laåi nghe Vïå YÁ Cöng bõ tûã chiïën núi Huyânh Traåch, loâng àau xoát, vöåi vaä àïën Huyânh Traåch àïí tòm xaác Vïå yá Cöng.

Doåc àûúâng, Hoùçng Diïîn chaåy àêu àêu cuäng àêìy nhûäng xaác chïët vaâ maáu me tanh höi khöng thïí taã.

Àïën Huyânh Traåch, Hoùçng Diïîn xöng vaâo caác àöëng xaác chïët kiïëm tòm.

Chúåt thêëy cêy cúâ hiïåu boä dûúái àêët, Hoùçng Diïîn mûâng thêìm, noái:

- Cúâ hiïåu núi àêy, ùæt xaác Chuáa cöng khöng àêu xa. Beân tiïën àïën hai bûúác. Böîng nghe trong àöëng thõt ngûúâi laåi coá tiïëng rïn ró, Hoùçng

Diïîn búái lïn xem, thò thêëy möåt ngûúâi nöåi thõ chûa chïët, bõ gaäy caã chên tay, àang nùçm úã àêy.

Hoùçng Diïîn hoãi: - Ngûúi coá biïët Chuáa cöng chïët chöî naâo chùng? Ngûúâi nöåi thõ hùæt haâm qua möåt bïn noái: - Àêy laâ àöëng thõt cuãa Chuáa cöng. Quên giùåc bùçm nhoã ra

chñnh mùæt töi tröng thêëy. Vò vêåy dêìu bõ gaäy caã tay chên, töi vêîn cöë nùçm núi àêy, àúåi ngûúâi nûúác Vïå àïën maâ chó.

Page 303: Dong chu-liet-quoc

ÀÖNG CHU LIÏÅT QUÖËC 303

http://ebooks.vdcmedia.com

Hoùçng Diïîn rúi lïå, hai tay búái àöëng thõt àaä tan naát tûâng maãnh, chó tòm àûúåc möåt buöìng gan coân nguyïn veån maâ thöi.

Beân àïí buöìng gan trûúác mùåt vûâa laåy vûâa khoác. Laåy xong, Hoùçng Diïîn noái: - Nay Chuáa cöng ta boã xaác nhû vêìy khöng lêëy gò mai taáng. Vêåy

ta hy sinh têëm thên cuãa ta laâm aáo quan maâ têím liïåm cho Chuáa cöng.

Noái xong quay laåi baão tïn gia nhên: - Sau khi ta chïët, ngûúi àem chön ta vaâo khu vûúân naây, àúåi

luác naâo nûúác Vïå coá vua múái, haäy tûúâng trònh cêu chuyïån naây laåi. Àoaån cêìm dao möí buång xaách buöìng gan cuãa Vïå YÁ Cöng boã vaâo. Àûúåc möåt luác thò chïët. Tïn gi nhên tuên lúâi dùån, àem Hoùçng Diïîn mai taáng trong

rûâng, röìi sûãa chûäa möåt chiïëc xe hû, àûa ngûúâi nöåi thõ vïì thaânh àïí doâ xeát tin tûác trong nûúác.

Luác àoá, Thaåch Kyâ vaâ Ninh Töëc àaä chiïu têåp àûúåc möåt söë dên chuáng, àûa Cöng tûã Thên vïå lêåp lïn ngöi, tûác laâ Vïå Àaái Cöng.

Nhûng Vïå Àaái Cöng trûúác àêy bõ bõnh, lïn ngöi àûúåc coá mêëy höm thò tûâ trêìn.

Ninh Töëc phaãi sang nûúác Tïì triïåu Cöng tûã Huyã vïì kïë võ.

Tïì Hoaân Cöng sai Cöng tûã Vö Khuyïët àem quên höå töëng Cöng tûã Huãy trúã vïì, tön lïn ngöi, tûác laâ Vïå Vùn Cöng.

Vïå Vùn Cöng vûâa lïn ngöi, àûúåc nghe cêu chuyïån Hoùçng Diïîn möí buång laâm aáo quan àïí chön buöìng gan Vïå YÁ Cöng, loâng rêët caãm àöång, cho ngûúâi àïën Huyânh Traåch duâng vûúng lïî mai taáng Vïå YÁ Cöng, röìi phong cho Hoùçng Diïîn vaâ duâng con chaáu Hoùçng Diïîn ra laâm quan.

Vïå Vùn Cöng tñnh tinh cêìn mêîn, tuy laâm vua vêîn àöåi muä luåa xêëu, mùåc aáo vaãi, ùn cúm àoã canh rau, laåi siïng nùng chùm lo viïåc liïm chñnh. Vò vêåy, chùèng bao lêu dên tònh búát khöën àöën.

Cöng tûã Vö Khuyïët cho ba ngaân quên àïën trêën taåi Taâo êëp àïí phoâng giûä quên giùåc, röìi trúã vïì nûúác Tïì, kïí laåi àaåo àûác cuãa Vïå Vùn Cöng vaâ thuêåt laåi chuyïån Hoùçng Diïîn möí buång chön vua cho Tïì Hoaân Cöng nghe.

Page 304: Dong chu-liet-quoc

PHUÂNG MÖÅNG LONG 304

http://ebooks.vdcmedia.com

Tïì Hoaân Cöng khen: - Möåt öng vua vö àaåo maâ coá àûúåc bïì töi trung nghôa nhû vêåy

thò nûúác Vïå chûa àïën nöîi mêët. Quaãn Troång thûa: - Nay bùæt quên sô àoáng àöìn phoâng thuã cho nûúác Vïå thò khöí

nhoåc lùæm, chi bùçng àùæp cho nûúác Vïå möåt caái thaânh, tuy khoá nhoåc möåt lêìn, song yïn öín maäi maäi.

Tïì Hoaân Cöng y lúâi, toan höåi chû hêìu sang àùæp thaânh cho nûúác Vïå.

Böîng coá sûá nûúác Hònh àïën caáo cêëp, noái quên Bùæc Dõch laåi keáo àïën àaánh, xin cho quên cûáu viïån.

Tïì Hoaân Cöng hoãi Quaãn Troång: - Ta coá nïn cêët binh ài cûáu nûúác Hònh chùng? Quaãn Troång thûa: - Súã dô chû hêìu phuåc ta laâ vò nûúác ta hay cûáu vúát tai naån caác

nûúác khaác. Nay àaä khöng cûáu Vïå, laåi khöng cûáu Hònh nûäa thò laâm sao goåi laâ baá chuã.

- Thïë thò bêy giúâ nïn ài àùæp thaânh cho nûúác Vïå, hay ài cûáu nûúác Hònh trûúác?

Quaãn Troång noái:

- Cûáu binh nhû cûáu lûãa, khöng nïn duyïn trò. Cûáu xong nûúác Hònh, röìi nhên tiïån, àïën àùæp thaânh cho nûúác Vïå thò àûúåc lûúäng toaân.

Tïì Hoaân Cöng khen phaãi, truyïìn hõch cho caác chû hêìu, höåi núi àêët Nhiïëp Bùæc àïí cuâng nhau àaánh quên Bùæc Dõch.

Quaãn Troång laåi thûa vúái Tïì Hoaân Cöng: - Quên nûúác Bùæc Dõch vûâa thùæng nûúác Vïå, thïë quên àang

maånh lùæm. Coân nûúác Hònh cêìu cûáu, song quên lûåc chûa phaãi suy yïëu. Nay ta àúåi cho hai bïn giaáp chiïën àaä. Nûúác Hònh dêîu thua trêån, thò quên Bùæc Dõch luác àoá cuäng mïåt moãi. Ta thûâa thïë keáo binh àïën àaánh, ùæt dïî thùæng hún.

Tïì Hoaân Cöng nghe theo lúâi, àem binh àïën núi Nhiïëp-bùæc, giaã caách chúâ àúåi binh caác nûúác chû hêìu, röìi sai ngûúâi do thaám tin tûác nûúác Hònh.

Page 305: Dong chu-liet-quoc

ÀÖNG CHU LIÏÅT QUÖËC 305

http://ebooks.vdcmedia.com

Quên Bùæc Dõch àang luác hung hùng, ngaây àïm cöng thaânh. Nûúác Hònh cûå khöng nöíi, vua töi boã chaåy taán loaån. Chuáa nûúác Hònh laâ Thuác Nhan chaåy àïën traåi Tïì hoaân- Cöng

cêìu cûáu. Tïì Hoaân Cöng noái:

- Töi khöng àïën quñ quöëc kõp, thêåt coá löîi lúán. Noái xong, hoåp caác chû hêìu baân mûu phaá giùåc. Vua Bùæc Dõch laâ Sûu Man chiïëm àûúåc kinh thaânh nûúác Hònh,

vú veát cuãa caãi, àöët phaá cung àiïån, loâng tham àaä maän nguyïån, khöng coân thiïët gò nûäa, laåi nghe quan caác nûúác chû hêìu sùæp sûãa keáo àïën, vöåi vaä ruát quên vïì.

Vò vêåy khi caác nûúác chû hêìu àïën thò chó coân vûúân khöng nhaâ tröëng, cung àiïån hoang taân maâ thöi.

Tïì Hoaân Cöng hoãi Thuác Nhan: - Thaânh cuä coân coá thïí úã taåm nûäa àûúåc chùng? Thuác Nhan thûa: - Dên chuáng àaä boã ài quaá nûäa, àïën truá nguå núi Di Nghi, bêy

giúâ töi phaãi theo yá dên, dúâi àö sang Di Nghi múái àûúåc. Tïì Hoaân Cöng höåi chû hêìu, giuáp vua nûúác Hònh xêy àùæp

thaânh luäy núi Di Nghi, vaâ cùæp cho trêu boâ, luáa thoác rêët nhiïìu. Vua nûúác Hònh mïën àûác, ca tuång chùèng cuâng. Tïì Hoaân Cöng laåi àem quên caác chû hêìu sang nûúác Vïå. Vïå Vùn Cöng ra khoãi thaânh nghïnh tiïëp.

Tïì Hoaân Cöng thêëy Vïå Vùn Cöng àöåi muä luåa xêëu, mùåc aáo vaãi thö, loâng thûúng xoát, hoãi:

- Töi nhúâ caác chû hêìu àïën giuáp cho quñ quöëc xêy thaânh, àùæp luäy chùèng hay quñ quöëc muöën àoáng àö núi naâo?

Vïå Vùn Cöng thûa: - Töi àaä choån àêët Súã khêu laâ núi caát àõa, coá thïí àoáng àö àûúåc,

song viïåc xêy cêët thaânh quaách töín phñ lùæm, khöng thïí naâo laâm nöíi. Tïì Hoaân Cöng noái:

Page 306: Dong chu-liet-quoc

PHUÂNG MÖÅNG LONG 306

http://ebooks.vdcmedia.com

- Viïåc àoá àaä coá töi vaâ caác nûúác chû hêìu giuáp sûác, xin hiïìn hêìu chúá lo.

Noái xong, truyïìn caác nûúác chû hêìu àïìn àêët Súã khêu, àöëc suêët viïåc xêy thaânh àùæp luäy cho nûúác Vïå.

Tiïëng àöìn vang àïën nûúác Súã. Súã Thaânh Vûúng Huâng Vêån tûâ khi duâng Tûã Vùn Àêëu Cêëu Ö

Àöì laâm Tïí tûúáng, chùm lo sûãa sang chñnh trõ trong nûúác, mûu viïåc baá chuã chû hêìu, nay nghe Tïì Hoaân Cöng cûáu nûúác Hònh, giuáp nûúác Vïå khiïën caác chû hêìu mïën phuåc, loâng aáy naáy khöng an.

Möåt höm hoãi Tûã Vùn: - Hiïån nay caác chû hêìu àïìu quy thuêån nûúác Tïì, khöng biïët

àïën nûúác Súã, ta thêåt lêëy laâm xêëu höí, khanh coá yá chi chùng? Tûã Vùn têu: - Tïì Hêìu sûãa sang viïåc quöëc chñnh àaä hún ba mûúi chñn nùm,

caác chû hêìu àïìu tin phuåc. Ta khoá àõch nöîi vúái Tïì. Bêy giúâ xin Àaåi Vûúng múã mang búâ coäi, thu phuåc nhên têm, chuêín bõ lûåc lûúång àïí ngaây sau cuâng vúái Tïì àöëi àõch.

Súã Thaânh Vûúng noái: - Múã röång búâ coäi bùçng caách naâo? Tûã Vùn thûa: - Nay coá nûúác Trõnh, nùçm vaâo giûäa Nam, Bùæc, laâm têëm bònh

phong che àúä cho caác nûúác Trung nguyïn. Nïëu Àaåi Vûúng muöën múã mang búâ coäi têët phaãi àaánh lêëy Trõnh múái àûúåc.

Súã Thaânh Vûúng noái: - Coá ai vò ta ra sûác àaãm àûúng viïåc àaánh Trõnh chùng? Quan Àaåi phu Àêëu Chûúng bûúác ra xin àaãm nhêån. Súã Thaânh Vûúng cêëp cho ba vaån binh huâng, khiïën Àêëu

Chûúng thùèng àûúâng keáo sang nûúác Trõnh. Nûúác Trõnh tûâ khi bõ nûúác Súã sang quêëy nhiïîu úã àêët Thuêìn

mön, ngaây àïm coá yá àïì phoâng, nay nghe binh Súã keáo àïën nûäa, Trõnh Vùn Cöng súå haäi, möåt mùåt sai tûúáng tùng cûúâng viïåc phoâng thuã Thuêìn mön, möåt mùåt sai sûá sang Tïì caáo cêëp.

Tïì Hoaân Cöng hay tin höåi caác chû hêìu baân mûu cûáu Trõnh.

Page 307: Dong chu-liet-quoc

ÀÖNG CHU LIÏÅT QUÖËC 307

http://ebooks.vdcmedia.com

Àêëu Chûúng keáo quên àïën Thuêìn Mön, thêëy quên Trõnh àïì phoâng cêín mêåt, laåi hay tin caác chû hêìu hiïåp binh àïën cûáu liïåu thïë khöng laâm gò àûúåc phaãi keáo binh vïì.

Súã Thaânh Vûúng hay àûúåc Àêëu Chûúng chûa àaánh àaä lui binh tûác giêån, ruát thanh gûúm àeo mònh àûa cho Àêëu Liïm, baão ài cheám àêìu Àêëu Chûúng.

Àêëu Liïm laâ anh Àêëu Chûúng nïn khi àûúåc lïånh loâng phên vên, giêëu mêåt lïånh vaâo mònh, khöng cho ai biïët, röìi leán àïën cuâng vúái Àêëu Chûúng thûúng nghõ.

Àêëu Liïm noái: - Em àaä traái lïånh vua khöng traánh khoãi töåi. Nay phaãi tòm caách

lêåp cöng chuöåc töåi múái àûúåc. Àêëu Chûúng suåp laåy noái: - Nïëu anh tûúãng tònh àïën em, xin anh baây kïë cho. Àêëu Liïm noái: - Nûúác Trõnh thêëy em keáo binh vïì têët khöng coân àïì phoâng

nûäa. Nay em phaãi lêåp tûác àïën àoá xuêët kyâ bêët yá àaánh möåt trêån, may thùæng àùång.

Àêëu Chûúng vêng lúâi chia quên laâm hai àaåo keáo ài trûúác. Coân Àêëu Liïm theo sau tiïëp ûáng. Quan giûä thaânh núi biïn giúái nûúác Trõnh laâ Àam Baá, tûâ luác

thêëy quên nûúác Súã khöng àaánh maâ ruát vïì, coá yá trïî biïëng. Bêët ngúâ nay Àêëu Chûúng laåi keáo àïën nûäa khöng coân àïí phoâng kõp, bõ Àêëu Chûúng haäm thaânh bùæt söëng trïn lûng ngûåa, coân quên sô chïët hún quaá nûäa. hûâa thùæng, Àêëu Chûúng keáo quên thùèng àïën vêy thaânh nûúác Trõnh.

Àûúåc hai ngaây, Àêëu Liïm baân vúái Àêëu Chûúng: - Ta chó cöët lêåp cöng àïí chuöåc töåi chïët, nay thùæng trêån nhû vêìy

cuäng àaä àuã, khöng nïn khinh thûúâng àoáng quên trïn àêët àõch lêu. Hai anh em liïìn ruát quên vïì. Àêëu Chûúng vaâo yïët kiïën Súã Thaânh Vûúng vaâ têu: - Khi trûúác töi lui binh vïì cöët laâ àïí lêåp mûu àaánh lûâa giùåc chûá

khöng coá yá khi quên hay súå giùåc xin Àaåi Vûúng xeát laåi. Súã Thaânh Vûúng noái:

Page 308: Dong chu-liet-quoc

PHUÂNG MÖÅNG LONG 308

http://ebooks.vdcmedia.com

- Ngûúi àaä thùæng giùåc, bùæt àûúåc tûúáng Trõnh, töåi êëy coá thïí dung tha. Nhûng taåi sao nûúác Trõnh chûa chõu àêìu haâng maâ ngûúi àaä keáo binh vïì?

Àêëu Chûúng noái: - Töi súå quên ñt, khöng àaánh nöíi nûúác Trõnh laâm töín thûúng

àïën uy danh nûúác Súã nïn phaãi ruát binh vïì. Sû Thaânh Vûúng nöíi giêån heát: - Nïëu àöí thûâa cho quên ñt thò quaã ngûúi àaä súå giùåc röìi! Nay ta

cêëp thïm quên cho ngûúi, nïëu khöng àaánh àûúåc nûúác Trõnh thò àûâng thêëy mùåt ta nûäa.

Àêëu Liïm bûúác túái, quyâ têu: - Xin Àaåi Vûúng cho anh em töi cuâng ài. Nïëu nûúác Trõnh

khöng chõu àêìu haâng chuáng töi xin àem àêìu Chuáa Trõnh vïì naåp cho Àaåi Vûúng.

Súã Thaânh Vûúng nhêåm lúâi, phong cho Àêëu Liïm laâm Àaåi-tûúáng, Àêëu Chûúng laâm phoá tûúáng, cêëp cho möîi ngûúâi nùm vaån binh roâng keáo thùèng àïën nûúác Trõnh.

Trõnh Vùn Cöng hay àûúåc tin Àam-baá bõ bùæt, laåi nghe quên Súã öì aåt keáo àïën nûäa, hoaãng höët, sai sûá sang nûúác Tïì cêìu cûáu.

Quaãn Troång thûa vúái Tïì Hoaân Cöng: - Mêëy nùm qua, Chuáa cöng àaä giuáp nûúác Yïn, cûáu nûúác Löî, laåi

xêy thaânh àêëp luäy cho nûúác Hònh vaâ Vïå. Vêåy ngaây nay Chuáa cöng coá thïí duâng quên caác nûúác êëy àïí àaánh Súã àûúåc. Maâ àaánh Súã tûác laâ cûáu Trõnh vêåy.

Tïì Hoaân Cöng noái: - Nïëu höåi caác chû hêìu àaánh Súã, nûúác Súã hay àûúåc têët phoâng bõ

trûúác, thò khoá thùæng. Quaãn Troång noái: - Nûúác Saái laâ möåt nûúác nhoã, tiïëp giaáp vúái Súã, trûúác kia coá löîi

vúái Chuáa cöng. Nay Chuáa cöng mûúån tiïëng êëy ài àaánh Saái, röìi keáo binh qua àaánh Súã, thò nûúác Súã khöng phoâng bõ kõp.

Nguyïn trûúác àêy Saái Hêìu coá em gaái laâ Saái Cú, àem gaä cho Tïì Hoaân Cöng laâm àïå tam phu nhên. Möåt höm, Tï Hoaân Cöng cuâng vúái Saái Cú cheâo thuyïìn du ngoaån núi ao sen, Saái Cú àuâa búän, lêëy

Page 309: Dong chu-liet-quoc

ÀÖNG CHU LIÏÅT QUÖËC 309

http://ebooks.vdcmedia.com

tay khuêëy nûúác laâm tung vaâo mùåt Tïì Hoaân Cöng. Tïì Hoaân Cöng phaãi traánh neá maäi. Saái Cú biïët Tïì Hoaân Cöng súå nûúác, múái cöë yá laâm cho thuyïìn lay àöång, nûúác bùæn vaâo ûúát aáo.

Tïì Hoaân Cöng nöíi giêån mùæng: - Tiïån tyâ, mi daám vö lïî vúái ta àïën thïë û? Noái xong sai Thuå Àiïu àuöíi Saái Cú vïì nûúác. Saái Hêìu thêëy vêåy giêån lùæm, noái: - Ta àaä gaã em gaái cho, maâ coân xûã baåc, xua àuöíi. Thïë thò coân

tònh nghôa gò nûäa. Saái hêìu àem Saái Cú gaã cho Súã Thaânh Vûúng lêåp laâm phu

nhên. Tûâ êëy, Tïì Hoaân Cöng àem loâng cùm giêån Saái Hêìu. Nay nghe Quaãn Troång nhùæc àïën, Tïì Hoaân Cöng noái: - Saái vaâ Súã àaáng phaãi trûâng trõ. Nay coá nûúác Giang vaâ nûúác

Hoaâng, cuäng tiïëp giaáp vúái Súã, bõ nûúác Súã quêëy nhiïîu àem loâng cùm phêîn. Ta muöën cuâng vúái hai nûúác êëy thïì ûúác, vaâ nhúâ laâm nöåi ûáng phöîng coá nïn chùng?

Quaãn Troång baân rùçng: - Nûúác Giang vaâ Hoaâng laâ hai nûúác úã xa Tïì laåi gêìn Súã. Nïëu

qui thuêån nûúác ta têët nûúác Súã giêån, keáo quên sang àaánh. Chûâng àoá ta àïën cûáu thò quaá xa xöi, bùçng khöng àïën cûáu, mang tiïëng vúái chû hêìu, chi bùçng liïn kïët vúái nûúác khaác laâ hún.

Tïì Hoaân Cöng noái: - Dêîu xa xöi, nhûng hoå coá loâng hêm möå vïì vúái mònh, leä naâo laåi

tûâ chöëi àïí cho hoå phaãi thêët voång! Quaãn Troång noái: - Nïëu Chuáa cöng khöng nghe lúâi thò cûá xin ghi lêëy lúâi töi noái,

sau naây seä thêëy àiïìu lúåi haåi. Tïì Hoaân Cöng sai múâi nûúác Hoaâng vaâ nûúác Giang àïìn giao

hoâa, röìi cuâng hai nûúác ùn thïì, hoåp binh àaánh Súã. Vua nûúác Giang vaâ nûúác Hoaâng baân vúái Tïì Hoaân Cöng: - Lêu nay nûúác Thû vöën giuáp cho nûúác Súã thi haânh nhiïìu àiïìu

taân aác. ÊËy vêåy, nïn àaánh nûúác Thû trûúác àïí chùåt vêy caánh.

Page 310: Dong chu-liet-quoc

PHUÂNG MÖÅNG LONG 310

http://ebooks.vdcmedia.com

Tïí Hoaân Cöng y lúâi viïët möåt phong thû sai ngûúâi àem àïën nûúác Tûâ. Nûúác Tûâ vöën laâ möåt nûúác tiïëp giaáp vúái nûúác Thû. Vua nûúác Tûâ gaã con gaái cho Tïì Hoaân Cöng laâm àïå nhõ phu nhên, lêu nay vêîn tuâng phuåc nûúác Tïì, nïn nay Tïì Hoaân Cöng khiïën hûng binh sang àaánh nûúác Thû. Vua nûúác Tûâ àûúåc lïånh hûng binh.

Chùèng bao lêu lêëy àûúåc nûúác Thû. Tïì Hoaân Cöng baão vua nûúác Tûâ àoáng quên úã Kinh thaânh Thû,

phoâng khi cêëp biïën. Giûäa luác àoá, Tïì Hoaân Cöng laåi tiïëp sûá nûúác Löî sang thûúng

nghõ. Sûá nûúác Löî laâ Quñ Hûäu vaâo ra mùæt vaâ têu: - Nûúác töi coá hiïìm khñch nûúác Chu vaâ nûúác Cûã, nïn trûúác àêy

khöng sang àùæp thaânh cho nûúác Vïå vaâ nûúác Hònh. Nay nghe tin quñ quöëc höåi vúái nûúác Giang vaâ Hoaâng, sùæp sûãa tranh chiïën, Chuáa cöng töi xin àem binh giuáp sûác.

Tïì Hoaân Cöng nghe noái, mûâng rúä àem viïåc àaánh Súã mêåt ûúác vúái Löî.

Luác bêëy giúâ nûúác Súã àang àem quên xêm chiïëm nûúác Trõnh, vêy thaânh rêët ngùåt.

Trõnh Vùn Cöng muöën xin giaãng hoâa àïí cûáu dên nûúác khoãi caãnh lêìm than.

Quan Àaåi phu Khöíng Thuác can: - Xin Chuáa cöng haäy chêåm raäi. Nûúác Tïì àang chuêín bõ àaánh

Súã, muåc àñch àïí cûáu Trõnh. Ta nïn cöë thuã chúâ xem. Trõnh Vùn Cöng nghe lúâi, sai ngûúâi caáo cêëp vúái Tïì Hoaân Cöng. Tïì Hoaân Cöng lêåp tûác höåi chû hêìu, mûúån cúá àaánh Saái, àïí àem

quên phaåt Súã. Tïì Hoaân Cöng phong cho Quaãn Troång laâm Àaåi tûúáng, laåi

khiïën Thuå Àiïu àem quên sang àaánh nûúác Saái trûúác. Nûúác Saái lêu nay vöën cêåy Súã khöng phoâng bõ gò caã. Khi thêëy

Thuå Àiïu keáo quên àïën, múái vöåi vaâng àem quên chöëng giûä. Saái hêìu thêëy Thuå Àiïu böîng nhúá laåi Thuå Àiïu trûúác kia laâ

ngûúâi hêìu haå Saái Cú trong cung Tïì, laâ möåt keã tiïíu nhên, beân sai ngûúâi àem vaâng luåa àïën cöëng lïî, àïí nhúâ Thuå Àiïu hoaän binh.

Page 311: Dong chu-liet-quoc

ÀÖNG CHU LIÏÅT QUÖËC 311

http://ebooks.vdcmedia.com

Thuå Àiïu nhêån lïî vêåt röìi àem caác àiïìu dûå tñnh cuãa Tïì Hoaân Cöng höåi chû hêìu, trûúác àaánh Saái sau àaánh Súã noái cho nûúác Saái biïët, baão Saái hêìu phaãi àem gia quyïën laánh naån keão bõ diïåt vong.

Sûá tïì têu laåi, Saái hêìu thêët kinh, nöåi àïm êëy boã thaânh, dùæt cung quyïën chaåy sang nûúác Súã.

Dên trong thaânh thêëy vua boã tröën tûác khùæc tòm àûúâng laánh naån.

Thuå Àiïu keáo quên vaâo thaânh, sai ngûúâi vïì phi baáo vúái Tïì hoaân Cöng xûng tuång cöng lao cuãa mònh.

Coân Saái Hêìu tröën sang nûúác Súã. Vaâo ra mùæt Súã Thaânh Vûúng thuêåt laåi nhûäng lúâi noái cuãa Thuå Àiïu.

Súã Thaânh Vûúng biïët àûúåc mûu kïë cuãa Tïì Hoaân Cöng, liïìn ra lïånh cho quên sô canh phoâng khùæp núi cêín mêåt.

Laåi sai ngûúâi sang nûúác Trõnh baäo Àêëu Chûúng ruát quên vïì. Mêëy höm sau, àaåi binh cuãa Tïì Hoaân Cöng keáo àïën nûúác Saái. Thuå Àiïu àem quên ra nghïnh tiïëp, baãy nûúác chû hêìu cuâng

àïën möåt lûúåt quên bõ rêët chónh tïì. Baãy nûúác êëy laâ: 1- Töëng Hoaân Cöng (Ngûå thuyïët) 2- Löî Hi Cöng (Thên)

3. Trêìn Tuyïn Cöng (Xûã Cûåu) 4- Vïå vùn Cöng (Huãy) 5- Trõnh Vùn Cöng (Thiïåp) 6.- Taâo Chiïu Cöng (Ban) 7- Hûáa Muåc Cöng (Tên Thêìn). Baãy nûúác êëy chõu dûúái quyïìn àiïìu khiïín cuãa Tïì Hoaân Cöng,

Tiïíu Baåch laâm Minh chuã. Luác êëy Hûáa Muåc Cöng àang bõnh nhûng cuäng raáng àem quên

höåi núi nûúác Saái. Vò vêåy, khi àïën núi, Hûáa Muåc Cöng lêm bõnh nùång boã mònh.

Tïì Hoaân Cöng caãm tònh êëy phong cho nûúác Hûáa àûúåc àûáng trïn haâng nûúác Taâo.

Page 312: Dong chu-liet-quoc

PHUÂNG MÖÅNG LONG 312

http://ebooks.vdcmedia.com

Àoáng quên núi nûúác Saái àûúåc ba ngaây, an taáng Hûáa Muåc Cöng xong.

Tïì Hoaân Cöng cûã àaåi binh thùèng àûúâng keáo qua nûúác Súã. Vûâa àïën biïn giúái nûúác Súã, böëng thêëy möåt ngûúâi muä aáo chónh

tïì kheáp neáp bïn àûúâng, cuái chaâo Tïì Hoaân Cöng hoãi: - Ngaâi coá phaãi Tïì Hêìu chùng? Töi laâ sûá thêìn nûúác Súã, chúâ ngaâi

núi àêy àaä lêu. Nguyïn ngûúâi êëy laâ Khuêët Hoaân, hiïån laâm quan Àaåi phu nûúác

Súã. Nay vêng lïånh Súã Thaânh Vûúng àïën àïí thuyïët khaách. Tïì Hoaân Cöng lêëy laâm laå, hoãi Quaãn Troång: - Taåi sao nûúác Súã biïët àûúåc quên ta àïën àêy maâ cho ngûúâi ra

àoán? Quaãn Troång noái: - Têët coá keã naâo àem mûu kïë cuãa ta tiïët lêåu cho ngûúâi nûúác Súã

biïët. Tuy nhiïn nay àaä coá thuyïët khaách cuãa Súã àïën àêy, xin Chuáa cöng cho pheáp töi duâng àaåi nghôa maâ nhùæn nhuã vaâi lúâi, laâm cho nûúác Súã phaãi nhuåc nhaä phuåc tuâng, khoãi duâng àïën binh lûåc cuäng nïn.

Noái xong bûúác ra tiïëp kiïën Khuêët-Hoaân. Hai ngûúâi chùæp tay cuâng thi lïî. Khuêët Hoaân noái: - Chuáa cöng töi hay tin quñ quöëc àem binh àïën nïn sai töi

thûa vúái quñ quöëc vaâi lúâi. Tïì vúái Súã ai coá nûúác nêëy. Nûúác Tïì úã Bùæc haãi, nûúác Súã úã Nam Haãi caách nhau vaån dùåm, cúá gò laåi àem binh xêm phaåt?

Quaãn Troång noái: - Ngaây xûa vua Thaânh Vûúng nhaâ Chu phong cho Tiïn quên

ta nûúác Tïì laâ Thaái cöng, coá dùån Hïî nûúác naâo khöng chõu mïånh nhaâ Chu, nûúác Tïì coá quyïìn àem binh vêën töåi. Tûâ khi nhaâ Chu thiïn sang Àöng Àö, caác nûúác chû hêìu àïìu chïính maãng khöng theo vûúng lïånh. Chuáa ta phuång mïånh Thiïn triïìu giûä quyïìn Minh chuã. Nay nûúác Súã boã lïå haâng nùm cöëng hiïën nhaâ Chu, mùåc dêìu chó möåt xe cöî thanh mao maâ khöng giûä lïî. Nhû thïë nûúác Súã khöng coá löîi sao?

Page 313: Dong chu-liet-quoc

ÀÖNG CHU LIÏÅT QUÖËC 313

http://ebooks.vdcmedia.com

Khuêët Hoaân noái: - Tûâ luác nhaâ Chu suy yïëu, caác nûúác àïìu boã lïå triïìu cöëng àêu

phaãi riïng gò nûúác Súã. Nïëu quñ quöëc cho àoá laâ möåt töåi löîi thò thêåt laâ àaáng buöìn cûúâi.

Noái xong, cûúâi lúán röìi quay xe trúã vïì. Quaãn Troång noái vúái Tïì Hoaân Cöng: - Ngûúâi nûúác Súã rêët tûå cao, tûå àùæc khöng thïí duâng lúâi chinh

phuåc àûúåc, phaãi duâng binh lûåc àïí thõ uy múái xong. Tïì Hoaân Cöng truyïìn caác nûúác têën binh, àïën àaánh núi Kinh

àõa. Súã Thaânh Vûúng cuäng khöng nhõn, phong Tûã Vùn laâm Àaåi-

tûúáng, àem quên ra àoáng núi àêët Haán Nam àïí chöëng vúái quên caác chû hêìu.

Tûã Vùn noái vúái Súã Thaânh Vûúng:

- Quaãn Troång laâ möåt ngûúâi gioãi binh phaáp, nay àem quên caác nûúác chû hêìu àïën àêy têët àaä coá sùén mûu kïë, xin Chuáa cöng cho möåt ngûúâi nûäa àïën doâ xeát binh tònh röìi seä tuyâ liïåu.

Súã Thaânh Vûúng noái: - Bêy giúâ phaãi sai ai? Tûã Vùn noái:

- Khuêët Hoaân àaä biïët mùåt Quaãn Troång, vêåy cûá sai Khuêët Hoaân ài möåt phen nûäa.

Súã Thaânh Vûúng chûa coá yá kiïën, Khuêët Hoaân àaä noái: - Lêìn trûúác töi àaä gùåp Quaãn Troång nhûng khöng baân luêån

àûúåc gò, nay ài nûäa cuäng chùèng ñch chi. Nïëu Àaåi Vûúng muöën hoaâ, töi seä lûåa lúâi àaáp ûáng, coân nïëu muöën àaánh, xin Àaåi Vûúng sai ngûúâi khaác.

Súã Thaânh Vûúng noái: - Àaánh hay hoaâ laâ tuyâ úã tònh hònh àõch quên. Ta giao cho

ngûúi quyïìn xeát àoaán êëy, àïí àõnh liïåu viïåc noái nùng. Khuêët Hoaân phuång mïånh sang traåi Tïì thûúng thuyïët. Tïì Hoaân Cöng lêëy loâng àaäi sûá Súã Höåi chû hêìu nhêët daå phuåc Vua Chu

Page 314: Dong chu-liet-quoc

PHUÂNG MÖÅNG LONG 314

http://ebooks.vdcmedia.com

Khuêët Hoaân àïën traåi Tïì xin vaâo yïët kiïën. Quaãn Troång hay àûúåc tin, noái vúái Tïì Hoaân Cöng: - Nûúác Súã sai sûá àïën möåt lêìn nûäa chùæc laâ xin giaãng hoaâ, Chuáa

cöng nïn tiïëp àaäi tûã tïë. Tïì Hoaân Cöng cho àoâi Khuêët Hoaân vaâo.

Khuêët Hoaân quyâ moáp dûúái trûúáng têu: - Chuáa cöng töi chó vò khöng cöëng coã thanh mao, àïí quñ quöëc

nhoåc loâng àem quên àïën àêy thêåt töåi rêët lúán. Chuáa cöng töi àaä biïët löîi, xin quñ quöëc lui binh khoãi ba mûúi dùåm. Chuáa cöng töi seä tuên mïånh.

Tïì Hoaân Cöng noái: - Nïëu vua nûúác Súã biïët giûä böín phêån ta coân àoâi gò nûäa maâ

khöng ruát quên. Khuêët Hoaân laåy taå lui ra, trúã vïì thûa laåi vúái Súã Vùn Vûúng: - Töi hûáa vúái Tïì Hêìu, chõu cöëng hiïën möåt xe coã thanh mao, vaâ

Tïì Hêìu cuäng àaä hûáa ruát quên khoãi ba mûúi dùåm. Súã Thaânh Vûúng khöng tin, sai ngûúâi ài thaám thñnh. Böîng coá quên vaâo baáo: - Quên caác nûúác chû hêìu àaä ruát khoãi ngoaâi ba mûúi dùåm, hiïån

àoáng núi àêët Thiïåu Lùng. Súã Thaânh Vûúng noái: - Tïì Hêìu chõu ruát quên êëy laâ coá yá súå ta, ta haá laåi giûä lúâi hûáa

laâm chi? Tûã Vùn thûa: - Àaåi Vûúng chúá nïn laâm thïë! Ngûúâi ta khöng böåi tñn vúái

mònh, maâ mònh böåi tñn vúái hoå sao phaãi. Súã Thaânh Vûúng nñn lùång, neát mùåt buöìn buöìn. Kïë àoá, sai Khuêët Hoaân àem mêëy xe vaâng luáa àïën àêët Thiïåu

lùng àïí ban thûúãng cho quên caác nûúác chû hêìu. Laåi sai sûãa soaån möåt xe coã thanh mao àem àïën trònh vúái Tïì

Hoaân Cöng àïí àem vaâo triïìu cöëng Thiïn tûã. Luác àoá, Hûáa Muåc Cöng àaä qua àúâi, con Hûáa Muåc Cöng laâ

Hiïåp, lïn nöëi ngöi, xûng hiïåu Hûáa Hi Cöng.

Page 315: Dong chu-liet-quoc

ÀÖNG CHU LIÏÅT QUÖËC 315

http://ebooks.vdcmedia.com

Hûáa Hi Cöng sai quan Àaåi phu Baách Àaâ àïën höåi diïån cuâng caác chû hêìu núi Thiïåu Lùng àïí àiïìu khiïín àoaân quên cuãa mònh.

Khuêët Hoaân vaâo yïët kiïën Tïì Hoaân Cöng dêng vaâng luåa àïí ban thûúãng cho quên sô.

Tïì Hoaân Cöng àem phên phaát cho caác nûúác. Khuêët Hoaân laåi dêng coã thanh mao. Tïì Hoaân Cöng xem xong giao traã cho Khuêët Hoaân, sai sûá àem

vaâo triïìu cöëng Thiïn tûã. Tïì Hoaân Cöng hoãi Khuêët Hoaân: - Nhaâ ngûúi àaä bao giúâ àûúåc tröng thêëy quên lûåc cuãa caác nûúác

Trung nguyïn chûa? Khuêët Hoaân noái: - Töi úã núi xa xöi heão laánh vïì coäi Nam naây, chûa tûâng thêëy

nhûäng àaåo binh huâng maånh cuãa Trung nguyïn, nïëu Minh cöng coá haão yá, xin cho töi àûúåc xem tûúâng têån.

Tïì Hoaân Cöng liïìn àûa Khuêët Hoaân ài xem caác traåi quên cuãa caác nûúác chû hêìu.

Bêëy giúâ quên caác nûúác àoáng liïìn nhau daâi hún mêëy mûúi dêåm. Möîi khi traåi quên Tïì nöîi tröëng hiïåu, caác traåi chû hêìu àöìng ûáng tiïëng, gioáng lïn nhû sêëm.

Tïì Hoaân Cöng àùæc yá, cûúâi lúán, noái vúái Khuêët Hoaân: - Binh lûåc cuãa caác nûúác Trung nguyïn ta nhû thïë naây àaánh

àêu maâ chùèng thùæng. Khuêët Hoaân noái: - Minh cöng laâ baá chuã Trung quöëc, duâng àaåo-àûc àïí chinh-

phuåc loâng ngûúâi, duâng àaåi nghôa thùæng thiïn haå. Caái àoá múái àaáng súå. Chû nhû lêëy binh lûåc cêåy oai, thò nûúác Súã töi, dêîu nhoã moån, nhûng coá Phûúng thaânh, coá söng Haán thuyã, thaânh cao, haâo sêu, dêîu trùm vaån binh huâng, võ têët àaä laâm gò nöíi!

Tïì Hoaân Cöng nghe noái, coá yá höí theån, baão Khuêët Hoaân: - Nhaâ ngûúi thêåt laâ möåt hiïìn sô cuãa nûúác Súã. Nay ta xin cuâng

vua nûúác Súã giûä lêëy chûác phêån cuãa tiïn quên ta ngaây xûa, nhaâ ngûúi nghô thïë naâo?

Khuêët Hoaân noái:

Page 316: Dong chu-liet-quoc

PHUÂNG MÖÅNG LONG 316

http://ebooks.vdcmedia.com

- Minh cöng coá loâng nghô àïën Chuáa cöng töi maâ giaãng-hoaâ thò coân gò may mùæn hún.

Tïì Hoaân Cöng truyïìn múã tiïåc àaäi àùçng. Saáng höm sau Tïì Hoaân Cöng lêåp àaân, àïí cuâng vúái nûúác Súã ùn

thïì vaâ lêåp àiïìu ûúác giaãng hoaâ vúái nhau. Quaãn Troång xin tha cho Àam Baá vïì nûúác Trõnh. Khuêët Hoaân cuäng thay mùåt Saái Hêìu xin löîi vúái Tïì Hoaân Cöng. Àoaån, hai bïn tûâ giaä nhau. Tïì Hoaân Cöng ra lïånh thu quên vïì nûúác. Trong khi ài àûúâng, Baão Thuác Nha hoãi Quaãn Troång: - Nûúác Súã tiïëm xûng vûúng hiïåu, taåi sao Troång phuå khöng

àem viïåc êëy bùæt töåi khi quên laåi nhêån coã thanh mao laâm chi? Quaãn Troång noái: - Nûúác Súã tiïëm xûng vûúng hiïåu àaä ba àúâi. Nïëu nay bùæt boã

vûúng hiïåu, khöng àúâi naâo nûúác Súã chõu tuên theo. ÊËy vêåy, nûúác ta laâm sao àiïìu khiïín àûúåc. Muöën àiïíu khiïín hoå, cöët yïíu phaãi laâm cho hoå nghe lúâi mònh trûúác àaä. Maâ muöën hoå nghe lúâi mònh, khöng gò hún àûâng àïí hoå bêët maän mònh.

Baão Thuác Nha nghô ngúåi möåt luác, röìi cuäng cho laâ phaãi. Quan Àaåi phu nûúác Trêìn laâ Àaâo Àöì, nghe tin Tïì Hoaân Cöng

àem quên vïì nûúác, liïìn baân vúái quan Àaåi phu nûúác Trõnh laâ Thên hêìu:

- Nïëu àïí quên Tïì ài qua àõa giúái nûúác Trêìn vaâ nûúác Trõnh, thò ta phaãi cung àöën lûúng thûåc, nhû thïë àaä töën cuãa laåi mêët cöng, chi bùçng noái vúái Tïì hêìu ài vïì phña Àöng, khiïën cho nûúác Tûâ vaâ Cûã phaãi chõu lêëy sûå khoá nhoåc êëy thò hai nûúác ta múái raãnh rang àûúåc.

Thên hêìu vöën laâ möåt keã nham hiïím, ngoaâi mùåt taán thaânh lúâi noái cuãa Àaâo Àöì, nhûng trong buång coá yá cûúâi thêìm, liïìn baão Àaâo Àöì vaâo têu vúái Tïì Hoaân Cöng.

Àaâo Àöì bûúác vaâo ra mùæt, têu: - Minh cöng àaánh Sún Nhung núi phña Bùæc, phaåt nûúác Súã núi

phña Nam, bêy giúâ nïn ruát quên vïì phña Àöng, àïí cho caác nûúác tröng thêëy oai maâ súå.

Tïì Hoaân Cöng noái:

Page 317: Dong chu-liet-quoc

ÀÖNG CHU LIÏÅT QUÖËC 317

http://ebooks.vdcmedia.com

- Nhaâ ngûúi noái rêët phaãi. Àûúåc möåt luác Thên hêìu cuäng vaâo ra mùæt Tïì Hoaân Cöng, têu: - Minh cöng àem quên chinh phaåt àaä lêu ngaây, phaãi tòm caách

àïí quên sô coá núi truá nguå maâ giaãi lao. Nay nïëu keáo binh vïì phña Àöng ruãi coá nûúác moåi rúå naâo àoán àûúâng ngùn trúã, laâm cho quên sô mïåt nhoåc, ta thaán thò thêåt laâ àiïìu bêët lúåi!

Tïì Hoaân Cöng nhû sûåc tónh, noái: - Nïëu khöng coá nhaâ ngûúi, ta àaä lêìm lêîn röìi. Noái xong sai ngûúâi bùæt Àaâo Àöì trõ töåi, Trêìn Tuyïn Cöng phaãi

àem lïî vêåt xin löîi hai ba lêìn Tïì Hoaân Cöng múái chõu tha. Laåi khiïën Trõnh Vùn Cöng phaãi àem àêët Höí Lao thûúãng cho Thên hêìu.

Trõnh Vùn Cöng, dêîu phaãi nghe lúâi, nhûng loâng khöng phuåc. Tïì Hoaân Cöng thêëy Quaãn Troång lêåp àûúåc nhiïìu cöng lao to

taác, beân àem àêët Biïìn ÊËp, hún ba trùm noác nhaâ cuãa quan Àaåi phu Baá thõ phong thïm cho Quaãn Troång.

Súã Thaânh Vûúng thêëy binh Tïì vaâ caác nûúác chû hêìu àaä ruát vïì, yá chûâng muöën àem cöí thanh mao vaâo nhaâ Chu triïìu cöëng.

Khuêët Hoaân thûa: - Ta khöng nïn thêët tñn vúái nûúác Tïì. Vaä laåi chó vò nûúác Súã ta

khöng cöëng hiïën nhaâ Chu, nïn nûúác Tïì múái àûúåc tiïëng laâ biïët tön kñnh Thiïn tûã. Nay nhên cú höåi naây, ta sai vaâo cöëng hiïën thò nûúác ta cuäng chùèng keám gò nûúác Tïì.

Súã Thaânh Vûúng noái:

- Chó ngùåt möåt àiïìu nûúác ta àaä xûng Vûúng võ. Nay xûng hö thïë naâo cho tiïån?

Khuêët Hoaân noái: - Khöng hïì chi. Trong túâ biïíu chó xûng laâ viïîn thêìn cuäng àuã. Súã thaânh vûúng nhêåm lúâi, sai Khuêët Hoaân àem mûúâi xe coã

thanh mao vaâ caác thû vaâng luåa vaâo dêng vua Huïå Vûúng nhaâ Chu.

Chu Huïå Vûúng mûâng lùæm, phaán: - Nûúác Súã lêu nay àaä boã böín phêån, bêy giúâ laåi biïët triïìu phuåc

nhû thïë thûåc laâ phûúác lúán cuãa Tiïn Vûúng ta.

Page 318: Dong chu-liet-quoc

PHUÂNG MÖÅNG LONG 318

http://ebooks.vdcmedia.com

Noái röìi àem lïî vêåt caáo yïët Thaái miïëu, laåi ban thûúãng cho nûúác Súã rêët hêåu.

Khuêët Hoaân laåy taå, röìi caáo tûâ. Chùèng bao lêu, Tïì Hoaân Cöng laåi sai Thêëp Bùçng àïën yïët kiïën

Chu Huïå Vûúng, têu vïì viïåc nûúác Súã àaä chõu thêìn phuåc. Chu Huïå Vûúng tiïëp àaäi Thêëp Bùçng rêët troång thïí. Thêëp Bùçng têu vúái Chu Huïå Vûúng, xin àûúåc pheáp àïën chuác

mûâng ngöi Thaái tûã. Chu Huïå Vûúng nghe noái veã mùåt luáng tuáng, tröån lêîn möåt ñt u

buöìn, röìi sai ngûúâi àoâi Thaái tûã Trõnh vaâ Vûúng Tûã Àaái àïën. Thêëp Bùçng laåy mûâng xong, baái taå ra vïì. Vïì àïën nûúác Tïì, Thêëp Bùçng vaâo ra mùæt Tïì Hoaân Cöng têu: - Nhaâ Chu sùæp coá loaån! Tïì Hoaân Cöng thêët kinh hoãi: - Taåi laâm sao thïë? Thêëp Bùçng noái: - Ngûúâi con trûúãng cuãa Thiïn tûã laâ Trõnh, tûác con baâ Khûúng

hêåu, àaä lêåp lïn Thaái tûã. Nay baâ Khûúng hêåu mêët, baâ thûá hêåu laâ Trêìn Vô, àûúåc vua yïu, sinh àùång Vûúng Tûã Àaái. Thiïn tûã muöën boã con trûúãng lêåp con thûá, vò vêåy luác töi xin yïët kiïën, vua àoâi ra caã hai ngûúâi. Töi e rùçng chùèng bao lêu nhaâ Chu seä coá loaån.

Tïì Hoaân Cöng vöåi vaä àoâi Quaãn Troång vaâo thûúng-nghõ. Quaãn Troång noái: - Töi coá möåt kïë, coá thïí giûä yïn àûúåc nhaâ Chu. Tïì Hoaân Cöng hoãi: - Kïë gò vêåy? Quaãn Troång noái: - Cêìn gêy cho Thaái tûã möåt thïë lûåc maånh meä. Nay viïët möåt àaåo

biïíu dêng lïn vua nhaâ Chu toã yá caác chû hêìu muöën yïët kiïën ngöi Thaái tûã, xin nhaâ vua cho Thaái tûã ra höåi vúái caác chû hêìu. Hïî Thaái tûã àaä höåi diïån vúái caác chû hêìu thò àõa võ àaä àûúåc cùng co dêìu muöën thay àöíi cuäng khöng àûúåc.

Page 319: Dong chu-liet-quoc

ÀÖNG CHU LIÏÅT QUÖËC 319

http://ebooks.vdcmedia.com

Tïì Hoaân Cöng khen phaãi, liïìn viïët hõch heån vúái caác chû hêìu sang nùm hoåp mùåt taåi àêët Thuã chó thuöåc nûúác Vïå, röìi laåi sai Thêëp Bùçng àïën triïìu Chu, toã yá caác chû hêìu muöën yïët kiïën ngöi Thaái tûã àïí toã loâng tön kñnh.

Chu Huïå Vûúng khöng muöën cho Thaái tûã ài höåi, nhûng súå thïë lûåc nûúác Tïì, chùèng daám tûâ khûúác.

Thêëp Bùçng vïì nûúác, baáo vúái Tïì Hoaân Cöng. Àêìu nùm sau, Tïì Hoaân Cöng sai Trêìn kñnh troång sang àêët

Thuã Chó laâm möåt nhaâ haânh cung àïí àoán Thaái tûã. Àuáng kyâ heån Thaái tûã Trõnh àïën. Caác chû hêìu keáo àïën laåy

mûâng. Thaái tûã Trõnh hai ba lêìn tûâ chöëi khöng daám nhêån lïî. Tïì Hoaân Cöng têu: - Chuáng töi laâ chû hêìu, àöëi vúái Thaái tûã cuäng nhû bïì töi àöëi vúái

vua, xin Thaái tûã chúá tõ hiïìm. Thaái tûã Trõnh toã lúâi caãm taå. Röìi àïm êëy, múâi Tïì Hoaân Cöng àïën haânh cung, àem viïåc

Vûúng Tûã Àaái muöën cûúáp ngöi thuêåt laåi. Tïì Hoaân Cöng têu: - Chuáng töi cuâng caác Chû hêìu ûúác nguyïån quyïët baão vïå cho

Thaái tûã, xin Thaái tûã chúá ngaåi. Thaái tûã Trõnh súå úã núi àêët Thuã Chó lêu ngaây laâm phiïìn caác

chû hêìu, nïn muöën vïì triïìu. Tïì Hoaân Cöng noái: - Súã dô chuáng töi muöën lûu Thaái tûã lêu ngaây laâ muöën Thiïn tûã

hiïíu thêëu loâng lûu luyïën cuãa chû hêìu àöëi vúái Thaái tûã. Nay àang giûäa muâa heâ noáng nûåc, xin àúåi àïën muâa thu maát trúâi, chuáng töi seä höå giaá höìi loan cuäng chùèng muöån.

Chu Huïå Vûúng thêëy Thaái tûã Trõnh lêu vïì, àoaán biïët Tïì Hoaân Cöng coá loâng mïën phuåc, nïn khöng vui. Hún nûäa, Thûá-phi Trêìn-Vô vaâ Vûúng Tûã Àaái ngaây àïm úã bïn caånh kiïëm lúâi gieâm siïím.

Nhún luác quan Thaái sûã Chu Khöíng vaâo yïët kiïën. Chu Huïå Vûúng noái:

Page 320: Dong chu-liet-quoc

PHUÂNG MÖÅNG LONG 320

http://ebooks.vdcmedia.com

- Vûâa röìi, Tïì Hêìu àaánh àûúåc Súã, song quên lûåc nûúác Tïì cuäng khöng hún gò Súã. Nay Súã laåi tuâng phuåc Thiïn triïìu khöng höín laáo nhû trûúác nûäa, thò Súã cuäng àaáng tin cêåy.

Chu Khöíng têu: - Têu Bïå haå, yá chûâng Bïå haå coá àiïìu gò bêët bònh nûúác Tïì? Chu Huïå Vûúng noái: - Tïì Hêìu cêåy thïë, nhoám chû hêìu qui phuåc Thaái tûã, nhû thïë àaä

coá mêìm khi quên! Ta muöën nhúâ khanh àem cho Trõnh hêìu möåt mêåt chiïëu, baão Trõnh hêìu boã Tïì theo Súã, röìi àem yá cuãa Trêîm truyïìn laåi vúái vua Súã.

Chu Khöíng têu: - Súã vïì triïìu cöëng laâ nhúâ coá Tïì bùæt buöåc, sao Bïå haå laåi khöng

nghô àïën cöng lao cuãa Tïì Hêìu. Chu Huïå Vûúng noái:

- Nïëu caác nûúác chû hêìu cûá tuâng phuåc nûúác Tïì maäi chùæc gò Tïì Hêìu khöng sanh dõ têm, yá trêím àaä quyïët khanh chúá baân baåc laâm chi!

Chu Khöíng khöng daám noái nûäa. Chu Huïå Vûúng liïìn viïët möåt mêåt chiïëu, niïm phong rêët cêín

thêån trao cho Chu Khöíng. Chu Khöíng khöng hiïíu trong túâ chiïëu àoá àaä viïët gò, vöåi vaä

àem àïën trao cho Trõnh Vùn Cöng. Trõnh Vùn Cöng múã ra àoåc. Chiïëu rùçng: Thaái tûã Trõnh bêët tuên phuå lïånh, tûå têåp caác chû hêìu mûu gêy

röëi Thiïn triïìu. Àoá laâ töåi bêët hiïëu, khöng thïí nöëi ngöi àûúåc. Nay yá trêîm muöën lêåp Vûúng Tûã Àaái laâm Thaái tûã, nïëu hiïìn hêìu boã Tïì theo Súã, àïí cuâng giuáp Vûúng Tûã Àaái thò trêîm seä giao hïët quyïìn bñnh cho.

Trõnh Vùn Cöng xem chiïëu xong, loâng mûâng thêìm, noái vúái caác quan Àaåi phu:

- Tiïn quên ta Vuä cöng, Trang Cöng trûúác kia hai àúâi laâm Khanh sô nhaâ Chu àïën àúâi Lïå cöng cuäng coá cöng nghiïåp lúán, giuáp

Page 321: Dong chu-liet-quoc

ÀÖNG CHU LIÏÅT QUÖËC 321

http://ebooks.vdcmedia.com

Vua Chu, nhûng chûa giûä àûúåc quyïìn chñnh. Nay vua nhaâ Chu laåi àõnh giao quyïìn cho ta, thûåc àiïìu àaáng mûâng àoá!

Quan Àaåi phu Àöí Thuác can: - Nûúác ta chõu ún nûúác Tïì, nay boä Tïì theo Súã laâ àiïìu böåi

nghôa. Hún nûäa, Thaái tûã Trõnh àûúåc moåi ngûúâi tön suâng, nay boä ài phoâ Vûúng Tûã Àaái laâ traái vúái yá nguyïån chung cuãa moåi ngûúâi, xin Chuáa cöng thêån troång viïåc naây.

Trõnh Vùn Cöng noái:

- Theo yá Tïì Hêìu sao bùçng theo yá Thiïn tûã nhaâ Chu, viïåc phïë lêåp laâ do yá Thiïn tûã chûá àêu phaãi yá ta.

Àöî Thuác noái: - Ngöi Thaái tûã nhaâ Chu bao giúâ cuäng phaãi laâ con trûúãng. Nïëu

lêåp con thûá khöng traánh àiïìu rùæc röìi. Xem nhû trûúác kia U Vûúng yïu Vûúng Tûã Baá Phuåc, vua Hoaâng vûúng yïu Vûúng Tûã Khùæc, vua Trang Vûúng yïu Vûúng Tûã Àöìi kïët quaã àïìu mang tai vaå. Nïëu Chuáa cöng khöng xeát kyä e phaãi höëi hêån.

Quan Àaåi phu Thên hêìu caäi:

- Duâ muöën duâ khöng àoá laâ lïånh Thiïn tûã. Ta haá laåi traái lïånh Thiïn tûã àïí nghe theo Tïì Hêìu sao? Nhû vêåy coân gò àaåo quên thêìn.

Trõnh Vùn Cöng cho lúâi noái cuãa Thên hêìu laâ phaãi, àïm êëy boã ra vïì khöng höåi chû hêìu nûäa.

Tïì Hoaân Cöng hay tin nöíi giêån, toan àem binh àaánh Trõnh. Quaãn Troång can:

- Dêîu möåt nûúác Trõnh böåi ûúác, cuäng chûa haåi chi, nay xin Chuáa cöng cûá lêåp minh thïå vúái caác nûúác röìi tñnh sau.

Tïì Hoaân Cöng nghe theo lúâi, lêåp àaân núi àêët Thuã Chó, àïí cuâng vúái caác chû hêìu ùn thïì, àöìng têm giuáp ngöi Thaái tûã.

Lúâi thïì nhû sau: Têët caã caác nûúác chû hêìu coá mùåt höm nay àöìng têm giûä ngöi

Thaái tûã àïí giûä vûäng nhaâ Chu. Nïëu ai àöíi loâng seä bõ àêët trúâi tru diïåt.

Ngaây höm sau caác nûúác chû hêìu àûa Thaái tûã Trõnh vïì nûúác. Trõnh Vùn Cöng hay tin caác nûúác chû hêìu lêåp minh thïå, coá yá

lo súå cho mònh.

Page 322: Dong chu-liet-quoc

PHUÂNG MÖÅNG LONG 322

http://ebooks.vdcmedia.com

Kïë àoá Súã Thaânh Vûúng sai ngûúâi sang Trõnh àïí baân viïåc giao hûäu.

Trõnh Vùn Cöng loâng duå dûå khöng quyïët, nïn khöng tiïëp sûá. Súã Thaânh Vûúng beân tû thöng vúái Thên hêìu, àïí nhúâ Thên hêìu

xuái giuåc Trõnh Vùn Cöng boã Tïì theo Súã. Nguyïn Thên hêìu trûúác kia laâm quan nûúác Súã, àûúåc Súã Vùn

Vûúng yïu chuöång. Sau Súã Vùn Vûúng gêìn maän phêìn, súå ngûúâi sau khöng duâng Thên hêìu nïn múái cho Thên hêìu möåt söë chêu ngoåc àïí tröën sang nûúác khaác lêåp nghiïåp. Thên hêìu tröën sang àêët Lõch, àûúåc Trõnh Lïå Cöng yïu duâng. Sau Trõnh Lïå Cöng phuåc nghiïåp múái phong Thên hêìu laâm chûác Àaåi phu nûúác Trõnh.

Àïën luác Trõnh Lïå Cöng qua àúâi. Trõnh Vùn Cöng lïn nöëi nghiïåp, Thên hêìu vêîn giûä chûác êëy.

Nay àûúåc tin nûúác Súã, Thên hêìu vaâo baân vúái Trõnh Vùn Cöng: - Ta vò phuång mïånh Thiïn tûã maâ traái yá Tïì, chó coân tröng cêåy úã

nûúác Súã, nïëu khöng theo Súã thò lêëy àêu nûúng tûåa? Trõnh Vùn Cöng nghe lúâi, mêåt sai Thên hêìu qua kïët liïn vúái

Súã. Tïì Hoaân Cöng hay tin tûác giêån cûã binh sang vêy thaânh Têìn

Mêåt cuãa nûúác Trõnh. Luác bêëy giúâ Thên hêìu coân àang úã nûúác Súã, nghe tin êëy liïìn

têu vúái Súã Thaânh Vûúng: - Nûúác Trõnh súã dô giao kïët vúái Súã laâ cêåy coá Súã giuáp. Nïëu Àaåi

vûúng khöng àem binh cûáu nûúác Trõnh, ùæt Trõnh phaãi theo Tïì. Súã Thaânh Vûúng triïåu têåp quên thêìn thûúng nghõ. Quan Tïí tûúáng Tûã Vùn têu: - Nûúác Hûáa àang tuâng phuåc nûúác Tïì, àûúåc Tïì Hoaân Cöng rêët

ûu àaäi, nay muöën cûáu Trõnh, chó cêìn àem binh qua àaánh Hûáa, quên Tïì têët phaãi ruát vïì maâ cûáu Hûáa.

Súã Thaânh Vûúng y lúâi, àem quên vêy thaânh nûúác Hûáa. Quaã nhiïn Tïì boä Trõnh keáo thùèng qua nûúác Hûáa àïí cûáu viïån.

Nûúác Súã laåi ruát quên vïì.

Thên hêìu trúã vïì nûúác loâng hiu hiu tûå àùæc, cho rùçng mònh àaä coá cöng phu rêët lúán àöëi vúái nûúác Trõnh.

Page 323: Dong chu-liet-quoc

ÀÖNG CHU LIÏÅT QUÖËC 323

http://ebooks.vdcmedia.com

Qua nùm sau, Tïì Hoaân Cöng laåi àem quên àaánh Trõnh nûäa. Quan Àaåi phu nûúác Trêìn laâ Àaâo Àöì, luác trûúác theo Tïì Hoaân

Cöng ài Súã coá hiïìm khñch vúái Thên hêìu, nïn nay viïët möåt mêåt thû sai ngûúâi àem àûa cho quan Àaåi phu nûúác Trõnh laâ Àöî Thuác.

Thû êëy nhû vêìy: Thên hêìu laâ möåt àûáa ö-mõ, trûúác kia nõnh búå Tïì Hêìu àûúåc

thuúãng àêët Höí lao naåp, laåi ö mõ nûúác Súã àïí laâm cho Trõnh hêìu phaãi mang tiïëng thêët tñn. Nïëu cheám àêìu Thên hêìu àem taå töåi, ùæt quên Tïì tûác khùæc lui vïì nûúác.

Àöî Thuác àem bûác thû êëy trònh vúái Trõnh Vùn Cöng. Trõnh Vùn Cöng caã giêån truyïìn cheám Thên hêìu, cùæt àêìu boã

vaâo möåt chiïëc höåp, sai Àöî Thuác àem naåp cho Tïì Hoaân Cöng vaâ noái: - Ngaây trûúác súã dô nûúác Trõnh böåi ûúác laâ do Thên hêìu ö mõ,

nay xin giïët Thên hêìu àem dêng àêìu taå töåi. Tïì Hoaân Cöng biïët Àöî Thuác laâ möåt töi hiïìn, thuêån cho nûúác

Trõnh giaãng hoaâ. Röìi, cuäng trong nùm êëy Tïì Hoaân Cöng laåi triïåu têåp caác chû

hêìu hoåp núi àêët Ninh Maän àïí kiïím àiïím viïåc binh. Trõnh Vùn Cöng e ngaåi coá chiïëu mïånh Thiïn tûã, nïn chùèng

daám cöng nhiïn ài dûå múái sai con laâ Thïë tûã Hoa ài thïë. Nguyïn Thïë tûã Hoa cuâng vúái em laâ Cöng tûã Tang àïìu con baâ

Àñch phu nhên. Bêëy giúâ Àñch phu nhên àûúåc Trõnh Vùn Cöng yïu, múái lêåp Hoa lïn laâm Thïë tûã. Sau àoá, Trõnh Vùn Cöng laåi lêåp thïm hai baâ phu nhên nûäa cuäng àïìu coá con trai caã.

Caách àoá chùèng bao lêu Àñch phu nhên chïët. Trong cung coá möåt naâng cung nûä tïn Yïn Cêåt, möåt höm nùçm möång thêëy möåt ngûúâi àaân öng tay cêìm caânh hoa àïën noái: Ta àêy laâ thuyã töí nhaâ ngûúi, nay cho nhaâ ngûúi caânh hoa lan naây, mai sau seä sinh quñ-tûã, khiïën cho nûúác nhaâ thõnh vûúång.

Noái xong cêìm caânh hoa lan àûa cho Yïn Cêåt röìi biïën mêët. Yïn Cêåt giêåt mònh thûác dêåy, àem chuyïån êëy têu vúái vua. Trõnh Vùn Cöng cho laâ àiïìm töët, ùn úã vúái Yïn Cêåt, sinh àùång

möåt trai àùåt tïn laâ Lan.

Page 324: Dong chu-liet-quoc

PHUÂNG MÖÅNG LONG 324

http://ebooks.vdcmedia.com

Thïë tûã Hoa thêëy cha mònh nhiïìu vúå yïu nhû vêåy, súå ngaây sau boä mònh lêåp ngûúâi khaác, múái baân riïng vúái caác quan Àaåi phu, nhû Thuác Thiïm, Àöî Thuác, Sû Thuác, àïí bêìy mûu gêy uy thïë cho mònh.

Nhûng caác quan àïìu khuyïn Thïë tûã Hoa nïn giûä lêëy àaåo hiïëu. Do àoá, Thïë tûã Hoa khöng bùçng loâng, toã yá hiïìm-khñch vúái caác

quan. Àïën ngaây höåi chû hêìu, Thïë tûã Hoa vaâo yïët kiïën Tïì Hoaân Cöng

noái riïng:

- Nûúác Trõnh töi ngaây nay quyïìn binh àïìu úã trong tay Thuác Thiïm, Àöî Thuác vaâ Sû Thuác àõnh àoaåt caã. Súã dô phuå thên töi boä khöng ài dûå höåi cuäng vò ba ngûúâi êëy. Nïëu Hiïìn Hêìu trûâ àûúåc ba ngûúâi êëy thò nûúác Trõnh töi múái phêìn phuåc quñ quöëc maäi maäi.

Tïì Hoaân Cöng àem chuyïån àïí baân laåi vúái Quaãn Troång. Quaãn Troång noái: - Khöng nïn! Xeát lúâi noái cuãa Thïë tûã Hoa toã ra möåt keã bêët

trung, bêët tñn. Thuác Thiïm, Sû Thuác vaâ Àöî Thuác àaä àûúåc tiïëng laâ Tam lûúng cuãa nûúác Trõnh, ta chúá nïn nghe lúâi maâ hoäng viïåc.

Tïì Hoaân Cöng boã qua khöng noái àïën nûäa. Tuy nhiïn Quaãn Troång vöën gheát Thïë tûã Hoa laâ keã gian giaão, cöë yá àem lúâi noái cuãa Thïë tûã Hoa tiïët löå cho ngûúâi nûúác Trõnh biïët.

Trõnh Vùn Cöng hay àûúåc, àoâi Thïë tûã Hoa vaâo hoãi. Thïë tûã Hoa noái döëi rùçng: - Phuå thên khöng qua dûå höåi nïn Tïì Hoaân Cöng khöng chõu

giaãng hoaâ. Vêåy thò ta nïn theo nûúác Súã laâ hún. Trõnh Vùn Cöng àaä roä hïët ngoån ngaânh vöî aán heát: - Nghõch tûã, mi muöën baán nûúác laåi coân daám noái döëi vúái ta nûäa

sao? Noái xong, truyïìn giam Thïë tûã Hoa vaâo nguåc. Thïë tûã Hoa khoeát tûúâng tröën ra.

Trõnh Vùn Cöng hay àûúåc truyïìn àem cheám. Em Thïë tûã Hoa laâ Cöng tûã Tang súå liïn luyå liïìn tröën sang

nûúác Töëng, nhûng Trõnh Vùn Cöng àûúåc sai ngûúâi theo giïët chïët.

Page 325: Dong chu-liet-quoc

ÀÖNG CHU LIÏÅT QUÖËC 325

http://ebooks.vdcmedia.com

Trõnh Vùn Cöng laåi caãm nghôa Tïì hoaân Cöng khöng nghe lúâi Thïë tûã Hoa, nïn sai Àöî Thuác àïën taå ún.

Nùm êëy Chu Huïå Vûúng öëm nùång Thaái tûã Trõnh súå coá biïën loaån, nïn sai quan Haå sô Vûúng Tûã Höí àïën baáo vúái Tïì Hoaân Cöng.

Chùèng bao lêu Chu Huïå Vûúng bùng-haâ. Tïì Hoaân Cöng nay tin, vöåi vaã hoåp caác chû hêìu úã àêët Thao

(thuöåc nûúác Taâo) laâm túâ ai àiïëu vaâo triïìu Chu dêng lïî tïë. Möîi nûúác chû hêìu phaái möåt quan Àaåi phu thay mùåt, kïí tïn

sau àêy: l. Quan Àaåi-nhu nûúác Tïì: Thêëp Bùçng 2. Quan Àaåi phu nûúác Töëng: Hoa tuá-laäo 3. Quan Àaåi phu nûúác Löî: Cöng tön-ngao 4. Quan Àaåi phu nûúác Vïå: Ninh Töëc. 5. Quan Àaåi phu nûúác Trêìn: Viïn-tuyïìn 6. Quan Àaåi phu nûúác Trõnh: Tû Nhên Sû. 7. Quan Àaåi phu nûúác Taâo: Cöng Tûã Mêåu. 8. Quan Àaåi phu nûúác Hûáa: Baách Àaâ. Tuy mûúån tiïëng laâ àiïëu tang nhûng kyâ thêåt àïí laâm hêåu

thuêîn, tön Thaái tûã Trõnh lïn ngöi. Sau lïî an taáng, Thaái tûã Trõnh lïn tûác võ, hiïåu laâ Chu Tûúng

Vûúng. Trêìn Vô, vúå vua Huïå Vûúng vaâ Vûúng Tûã Àaái loâng rêët cùm

phêîn, nhûng súå oai caác chû hêìu khöng daám kinh àöång.

Viïåc nhaâ Chu sùæp àùåt àaä yïn, Tïì Hoaân Cöng lui vïì nûúác, àõnh triïåu têåp chû hêìu núi àêët Quñ Khêu àïí baân tñnh moåi viïåc.

Quaãn Troång noái: - Nhaâ Chu vûâa röìi chó vò con trûúãng, con thûá, khöng nhêët àõnh

maâ sùæp bõ röëi loaån. Vêåy Chuáa cöng àõnh ngöi Thïë tûã trûúác àïí khoãi di hoaå vïì sau.

Tïì Hoaân Cöng noái: - Ta coá têët caã saáu con, àïìu laâ con cuãa vúå thûá: Cöng tûã Voä Khuy

lúán tuöíi hún, nïëu cûá lêëy ngûúâi hiïìn thò coá Cöng tûã Chiïu. Trûúãng Vïå Cú (meå Cöng tûã Voä Khuy) hêìu ta àaä lêu, ta àaä hûáa àõnh lêåp

Page 326: Dong chu-liet-quoc

PHUÂNG MÖÅNG LONG 326

http://ebooks.vdcmedia.com

Cöng tûã Voä Khuy röìi; Dõch Nha vaâ Thuå Àiïu hai ngûúâi êëy thûúâng thûúâng coá noái vúái Voä Khuy. Cöng tûã Chiïu laâ ngûúâi hiïìn, nhûng yá ta chûa quyïët, bêy giúâ tuyâ yá Troång phuå.

Quaãn Troång biïët Dõch Nha vúái Thuå Àiïu laâ hai tïn nõnh, laåi laâ beâ àaãng cuãa Trûúãng Vïå Cú, e cho ngaây sau Cöng tûã Voä Khuy lïn nöëi ngöi thò nöåi cöng, ngoaåi ûáng laâm loaån Quöëc Chñnh. Cöng tûã Chiïu laâ con cuãa Trõnh Cú, nûúác Trõnh vûâa múái giaãng hoaâ vúái Tïì, lêåp Cöng tûã Chiïu thò giûäa Tïì vaâ Trõnh caâng thïm thên mêåt.

Nghô nhû vêåy, Quaãn Troång múái thûa vúái Tïì Hoaân Cöng: - Hiïån nay Chuáa cöng khöng coá con hiïìn nöëi ngöi thò laâm sao

giûä àûúåc cú nghiïåp baá chuã. Chuáa cöng àaä xeát àoaán biïët Cöng tûã Chiïu laâ ngûúâi hiïìn, thò nïn lêåp ngay múái phaãi.

Tïì Hoaân Cöng noái: - Ta chó súå Cöng tûã Voä Khuy cho mònh laâ lúán tuöíi hún, sinh ra

chuyïån tranh giaânh lêîn nhau, thò biïët laâm thïë naâo? Quaãn Di Ngö thûa: - Nay nhên dõp Chuáa cöng sùæp àaåi höåi caác nûúác chû hêìu; nïn

choån trong caác vua chû hêìu coá öng naâo hiïìn, haäy àem viïåc Cöng tûã Chiïu maâ uyã thaác cho coân lo ngaåi gò.

Tïì Hoaân Cöng nhêåm lúâi. Bêy giúâ Töëng Hoaân Cöng laâ Ngûå Thuyïët Mêåt, Thïë tûã Tû Phuã

nhûúâng ngöi cho Cöng tûã Muåc Di (thûá huynh cuãa Tû Phuã). Muåc Di khöng chõu laâm vua. Tû Phuã phaãi lïn nöëi ngöi hiïåu laâ Töëng Tûúng Cöng.

Töëng Tûúng Cöng theo lïånh cuãa baá chuã (Tïì Hoaân Cöng), mùåc dêìu coá tang vêîn àïën dûå höåi úã àêët Quñ Khêu

Quaãn Troång têu vúái Tïì Hoaân Cöng: - Vua nûúác Töëng biïët nhûúâng ngöi cho ngûúâi hiïìn laâ Cöng tûã

Muåc Di. Vaã laåi trong luác coá tang maâ ài dûå höåi, laâ hoå rêët kñnh troång nûúác ta. Chuáa cöng nïn uyã thaác Cöng tûã Chiïu cho vua nûúác Töëng.

Tïì Hoaân Cöng y lúâi, lêåp tûác sai Quaãn Troång àïën quên xaá, àïí hêìu chuyïån trûúác cuâng Töëng Tûúng Cöng.

Töëng Tûúng Cöng àïën yïët kiïën Tïì Hoaân Cöng.

Page 327: Dong chu-liet-quoc

ÀÖNG CHU LIÏÅT QUÖËC 327

http://ebooks.vdcmedia.com

Tïì Hoaân Cöng tiïëp àaäi rêët nöìng hêåu röìi àem viïåc Cöng tûã Chiïu ên cêìn gûãi gùæm:

- Àïí giûä yïn àûúåc cú nghiïåp töi hy voång loâng töët cuãa hiïìn hêìu khöng quïn chùm soác Cöng tûã Chiïu, khiïën cho cú nghiïåp Tïì vêîn coân töìn taåi vônh viïîn.

Tuy Töëng Tûúng Cöng khiïm nhûúång, khöng daám nhêån lúâi, nhûng nöîi loâng àaä thêìm caãm lúâi uãy thaác cuãa Tïì Hoaân Cöng.

Ngaây höåi, caác chû hêìu cuâng hoåp mùåt trûúác àaân àïí voång baái Thiïn tûã.

Quan Thaái tïë Chu Khöíng àoåc lúâi chiïëu cuãa Thiïn tûã nhaâ Chu Àoaån trao phêìn tïë cho Tïì Hoaân Cöng. Tïì Hoaân Cöng baái lônh toan bûúác xuöëng ngai taå lïî, Chu Khöíng

noái: - Hiïìn Hêìu nay tuöíi àaä giaâ, xin miïîn viïåc êëy.

Tïì Hoaân Cöng toan böë lïî taå, Quaãn Troång vöåi vaä noái: - Xin Chuáa cöng lêëy lïî nghôa laâm troång, àïí nïu gûúng cho caác

chû hêìu. Nhû sûåc tônh, Tïì Hoaân Cöng noái lúán: - Dêîu Thiïn tûã thûúng tònh, song keã laâm töi coá bao giúâ vö lïî

àûúåc.

Noái xong phuåc xuöëng trûúác àaân laåy hai laåy. Caác nûúác chû hêìu thêëy vêåy àïìu khêm phuåc. Tïì Hoaân Cöng nhên caác nûúác chû hêìu coân àuã mùåt, tuyïn àoåc

nùm àiïìu cêëm cuãa vua nhaâ Chu: 1. Khöng àûúåc lêëp doâng nûúác chaãy 2. Khöng àûúåc cêëm àong thoác. 3. Khöng àûúåc àöíi con trûúãng. 4. Khöng àûúåc lêëy tiïíu thiïëp laâm chaánh. 5. Khöng àûúåc cho àaân baâ dûå vaâo viïåc chñnh trõ.

Àoaån Tïì Hoaân Cöng lêåp thïå vúái caác nûúác chû hêìu rùçng: - Phaâm laâ nûúác àöìng minh, phaãi cuâng nhau giao hiïëu, luác

hoaån naån phaãi cûáu nhau.

Page 328: Dong chu-liet-quoc

PHUÂNG MÖÅNG LONG 328

http://ebooks.vdcmedia.com

Xong cuöåc lïî Tïì Hoaân Cöng hoãi Chu Khöíng: - Ta nghe àúâi Tam Àaåi (nhaâ Haå, nhaâ Thûúng vaâ nhaâ Chu),

ngaây xûa coá lïî Phong Thiïån, chùèng hay lïî êëy coá nghôa nhû thïë naâo?

Chu Khöíng noái: - Àúâi Tam Àaåi laâm lïî "Phong" úã nuái Thaái sún laâm lïî "Thiïån" úã

nuái Lûúng phuâ. Lïî Phong laâ tïë trúâi, lêëy nghôa trúâi cao, nïn phaãi àùæp àêët lïn maâ tïë. Coân lïî Thiïån laâ tïë àêët, lêëy nghôa àêët thùæp, nïn queát saåch àêët maâ tïë, êëy laâ caái lïî cuãa àúâi Tam Àaåi vêåy.

Tïì Hoaân Cöng noái: - An ÊËp laâ thuã àö cuãa nhaâ Haå, Bêåc ÊËp laâ thuã àö cuãa nhaâ

Thûúng, Phong kiïìu laâ thuã àö cuãa nhaâ Chu, chöën Àö Thaânh rêët xa nuái Thaái sún vaâ nuái Lûúng phuã, nuái naây laåi nùçm trong àõa giúái nûúác ta, yá ta cuäng muöën laâm caái lïî êëy, caác ngaâi nghô sao?

Thêëy Tïì Hoaân Cöng coá yá kiïu ngaåo vaâ tûå àùæc, Chu Khöíng khöng haâi loâng, liïìn àaáp:

- Hiïìn Hêìu cho laâ phaãi, thò coân ai daám baão laâ khöng phaãi?

Tïì Hoaân Cöng noái: - Thöi, hoaän laåi ngaây mai ta seä baân. Caác vua chû hêìu àïìu lui vïì tûãu quaán. Chu Khöíng àïën noái riïng vúái Quaãn Troång: - Lïî Phong thiïån laâ caái lïî troång thïí cuãa Thiïn tûã, töi thiïët

tûúãng nûúác chû hêìu khöng nïn noái àïën. Sao Troång phuå khöng can àûúåc möåt cêu naâo?

Quaãn Troång ön töìn àaáp: - Baãn nùng hiïëu thùæng cuãa Chuáa cöng töi, khöng thïí naâo can

thùèng möåt caách àöåt ngöåt àûúåc, phaãi tòm phûúng chûãa lêìn, vêåy höm nay töi seä liïåu noái.

Töëi àïën, Quaãn Troång vaâo yïët kiïën Tïì Hoaân Cöng:

- Chuáa cöng coá thêåt loâng muöën laâm lïî Phong Thiïån khöng? Tïì Hoaân Cöng àaáp: - Àaä noái, sao laåi khöng thêåt! Quaãn Troång thûa:

Page 329: Dong chu-liet-quoc

ÀÖNG CHU LIÏÅT QUÖËC 329

http://ebooks.vdcmedia.com

- Lïî Phong Thiïån bùæt àêìu coá tûâ àúâi Vö hoaâi thõ àïën àúâi Chu Thaânh Vûúng, têët caã 73 nhaâ, àïìu laâ tuên mïånh trúâi laâm Thiïn tûã, nïn múái àûúåc pheáp laâm lïî Phong Thiïån.

Tïì hoaân Cöng toã yá khöng haâi loâng, noái lúán: - Ta àêy, àaánh nûúác Súã úã phña Nam, tiïën quên vaâo àêët Thiïåu

Lùng, phña Bùæc àaánh Sún Nhung, Linh Chi vaâ Cö Truác; phña Têy qua baäi Lû sa àïën têån nuái Thaái haâng. Caác chû hêìu êëy khöng ai àaám traái yá, ba lêìn höåi chû hêìu vïì viïåc xa, saáu lêîn höåi chû hêìu vïì viïåc y thûúâng. Dêìu àúâi Tam àaåi chõu mïånh trúâi laâm Thiïn tûã cuäng khöng thïí coá möåt sûác maånh naâo hún! Vêåy giúâ àêy ta coá laâm lïî Phong Thiïån àïí cho con chaáu noi theo tûúãng cuäng laâ leä phaãi!

Quaãn Troång noái: - Caác bêåc àïë vûúng thúâi xûa luác naâo gùåp àiïìm laânh múái laâm lïî

Phong Thiïån, nay Chuáa cöng böîng nhiïn töí chûác lïî êëy ùæt nhûäng thûác giaã seä chï cûúâi.

Tïì Hoaân Cöng khöng noái àïën viïåc àoá nûäa. Höm sau keáo binh vïì nûúác loå sûãa sang cung thêët rêët rûåc rúä,

möîi duång cuå cuãa nhaâ vua, moán gò cuäng sang troång nhû àöì duâng cuãa Thiïn tûã nhaâ Chu.

Ngûúâi trong nûúác ai cuäng chï Tïì Hoaân Cöng cöë yá tiïëm phaåm.

Quaãn Troång cuäng àùæp möåt caái àaâi cao ba tûâng goåi laâ "Tam qui".

Nghôa laâ caã ba haång ngûúâi: Nhên dên, chû hêìu, moåi rúå àïìu tuâng phuåc mònh caã. Laåi coân lêåp ra Tùæc mön àïí che cûãa, Phaån àiïëm àïí tiïëp sûá thêìn caác nûúác.

Baão Thuác Nha thêëy vêåy coá yá nghi hoùåc hoãi: - Vua xa xó, mònh cuäng xa xó. Vua tiïëm phaåm mònh cuäng tiïëm

phaåm nhû thïë sao phaãi? Quaãn Troång noái: - Dêîu möåt öng vua hay möåt thûúâng dêìn maâ àaä coá cöng khöí

nhoåc gêy dûång cú àöì, têët coá ngaây phaãi àûúåc huúãng sung sûúáng àïí buâ laåi cöng khoá nhoåc cuãa mònh chûá. Nïëu cûá àem lïî nghôa boá buöåc àúâi söëng mònh thò ai laåi khöng chaán. Vùè laåi viïåc laâm cuãa töi cuäng chó vò Chuáa cöng, maâ muöën chia caái tiïëng chï cûúâi cuãa thiïn haå àoá.

Page 330: Dong chu-liet-quoc

PHUÂNG MÖÅNG LONG 330

http://ebooks.vdcmedia.com

Baão Thuác Nha nghe noái tuy laâm thinh khöng caäi laåi, song loâng khöng phuåc.

Trong luác àoá quan Thaái Tïí nhaâ Chu laâ Chu Khöíng caáo biïåt trúã vïì triïìu.

Ài àïën nûäa àûúâng gùåp Têìn Hiïën Cöng ài dûå höåi trïî. Chu Khöíng noái: - Höåi àaä tan röìi sao àïën bêy giúâ hiïìn hêìu múái àïën? Têìn Hiïën Cöng dêåm chên, than: - Nûúác töi xa quaá nïn àïën trïî, khöng àûúåc trong thay caãnh uy-

nghiïm cuãa ngaây höåi, thûåc tiïëc thay! Chu Khöíng noái:

- Töi tûúãng khöng phaãi laâ àiïìu àaáng tiïëc. Tïì Hêìu cêåy mònh coá cöng to, toã yá kiïu ngaåo, laâm lùæm àiïìu traái àaåo. Hïî trùng troân thò phaãi khuyïët, nûúác àêìy têët phaãi traân. Chùèng bao lêu nûúác Tïì seä suy àöën.

Têën Hiïën Cöng nghe noái quay xe trúã vïì. Nhûng di doåc àûúâng bõ bïånh, nïn vïì àïën nûúác Têën thò taå thïë.

Tûâ àoá, nûúác Têën sanh lùæm àiïìu röëi loaån. Àaánh nûúác Quùæc, Tuên Tûác mûúån àûúâng Nuöi trêu gioãi, Lyá Hïì laâm tûúáng Nhùæc laåi chuyïån nûúác Têën, Têën Hiïën Cöng mï naâng Ly Cú,

yïu duâng boån nõnh nhû Lûúng Nguä, Àöng quan nguä, laåi àem loâng gheát boä Thïë tûã Thên Sanh, yïu Hïì Tïí laâ con trai cuãa Ly Cú, yá muöën lêåp lïn ngöi Thïë tûã, nhûng vò Thïë tûã Thên Sanh àaä lêåp àûúåc cöng traång laåi möåt loâng thaão thuêån, nïn khöng biïët lêëy cúá gò àïí phïë àûúåc.

Naâng Ly Cú thêëy con mònh chûa coá àõa võ, àïm ngaây lo lùæng, baân vúái Ûu Thi:

- Bêy giúâ phaãi laâm caách naâo àïí phïë Thên Sanh, lêåp Hïì Tïí lïn laâm Thïë tûã?

Ûu Thi àaáp: - Hiïån nay ba võ Cöng tûã (Thïë tûã Thên Sanh, Cöng tûã Di Ngö

vaâ Cöng tûã Truâng Nhô) àaä ra trêën núi coäi ngoaâi, phu nhên coân súå gò nûäa?

Page 331: Dong chu-liet-quoc

ÀÖNG CHU LIÏÅT QUÖËC 331

http://ebooks.vdcmedia.com

Ly Cú noái: - Tuy vêåy, ba võ Cöng tûã àoá àaä trûúãng thaânh, giûä quyïìn chñnh

lêu ngaây, laåi àûúåc caác quan trong triïìu kñnh mïën, khoá laâm chi àûúåc.

Ûu Thi noái: - Chi coá caách laâ nghô kïë trûâ dêìn ài thò múái tiïån. Ly Cú hoãi: - Cêìn phaãi trûâ ai trûúác? Ûu Thi noái: - Trûúác hïët phaãi trûâ cho àûúåc Thïë tûã Thên Sanh, vò Thên

Sanh hiïån àûúåc dên chuáng mïën phuåc, cho laâ möåt keã nhên tûâ, chñnh trûåc.

Ly Cú thúã daâi noái: - Laâm thïë naâo àïí trûâ àûúåc con ngûúâi nhên-tûâ, chñnh trûåc? Ûu Thi noái: - Àaä chñnh trûåc thò khöng bao giúâ chõu tiïëng xêëu, vaâ àaä nhên-

tûâ thò chùèng bao giúâ laâm haåi ai. Nhû vêåy phu nhên tòm caách noái xêëu Thên Sanh, ùæt Thên Sanh khöng chõu nöîi. Nhûng àaä mang tiïëng xêëu maâ khöng muöën haåi ngûúâi, ùæt phaãi tûå haåi mònh.

Ly Cú noái: - Noái xêëu möåt ngûúâi hiïìn tûâ nhên àûác àêu phaãi dïî. Laâm sao

ngûúâi ta tin àûúåc lúâi mònh? Ûu Thi noái: - Àiïìu àoá cuäng khoá thûåc. Song nhúâ taâi kheáo leáo cuãa phu nhên

coá thïí laâm lay loâng Chuáa cöng àûúåc. Àïm êëy Ly Cú khoác nûác núã! Têën Hiïën Cöng tröng thêëy ngaåc nhiïn hoãi: - Vò cúá gò maâ phu nhên khoác? Loâng quñ mïën cuãa ta khöng laâm

cho phu nhên vui sao? Ly Cú suåt suâi noái: - Chñnh loâng quñ mïën cuãa Chuáa cöng àaä laâm cho thêìn thiïëp súå

khöng àûúåc hêìu Chuáa cöng troån àúâi.

Page 332: Dong chu-liet-quoc

PHUÂNG MÖÅNG LONG 332

http://ebooks.vdcmedia.com

Têën Hiïën Cöng hoãi: - Taåi sao phu nhên laåi coá yá laå luâng àoá? Ly Cú gaåt nûúác mùæt noái: - Thiïëp tröåm nghô Thên Sanh laâ ngûúâi rêët mûåc nhên tûâ. Hiïån

nay úã àêët Khuác ÖËc. Thên Sanh ra ún vúái thiïn haå. Ai nêëy möåt loâng kñnh phuåc!

Têën Hiïën Cöng hoãi: - Nïëu thïë thò taåi sao phu nhên laåi buöìn. Phu nhên khöng

muöën Thên Sanh trúã nïn ngûúâi töët sao? Ly Cú noái: - Nïëu chó coá vêåy, loâng thiïëp mûâng chûa hïët, coá àêu laåi than

khoác àïm ngaây. Àaâng naây Thên Sanh laåi thûúâng noái vúái moåi ngûúâi rùçng: Chuáa cöng quaã say mï thiïëp, têët möåt ngaây naâo àoá, triïìu àònh phaãi sanh biïën. Muåc àñch Thên Sanh thi ên vúái moåi ngûúâi chó àïí gêy thïë lûåc maâ trûâ cho àûúåc thiïëp. ÊËy vêåy trûúác sau gò thiïëp cuäng phaãi chïët, xin Chuáa cöng cûá giïët thiïëp ài àïí sau naây khoãi phaãi mang tiïëng vúái muön dên.

Têën Hiïën Cöng noái - Thên Sanh laâ möåt keã hiïìn tûâ, nhên àûác, leä naâo laåi khöng biïët

giûä hiïëu àöëi vúái cha? Ly Cú noái: - Loâng nhên tûâ cuãa möåt keã têìm thûúâng vúái loâng nhên tûâ cuãa

möåt võ anh huâng khöng thïí giöëng nhau. Keã têìm thûúâng lêëy loâng thûúng ngûúâi laâm nhên, nhûng keã anh huâng lêëy sûå yïu nûúác laâm nhên. Tònh thûúng caá nhên phaãi hy sinh cho tònh thûúng töí quöëc.

Nhûäng keã àùåt tònh thûúng töí quöëc lïn trïn seä khöng coân nghô àïën gia àònh baãn thên nûäa.

Têën Hiïën Cöng noái: - Dêìu sao, Thên Sanh cuäng khöng thïí naâo laâm nhûäng viïåc aác,

àïí tiïëng trong thiïn haå. Ly Cú noái: - Nhiïìu khi con giïët cha, thiïn haå vêîn khöng cho laâ xêëu. Têën Hiïën Cöng cûúâi to, noái:

Page 333: Dong chu-liet-quoc

ÀÖNG CHU LIÏÅT QUÖËC 333

http://ebooks.vdcmedia.com

- Phu nhên àiïn röìi sao. Coá àúâi naâo con giïët cha maâ thiïn haå laåi khöng chï cûúâi?

Ly Cú noái: - Ngaây xûa U Vûúng khöng giïët Nghi Cûãu, àuöíi ra nûúác Thên.

Sau Thên Hêìu àem quên Khuyïín Nhung vïì giïët U Vûúng, tön Nghi Cûãu lïn laâm vua tûác laâ Chu Bònh vûúng, thuyã töí nhaâ Àöng chêu ta. Thïë maâ cho àïën ngaây nay ngûúâi ta chó biïët àiïìu aác cuãa U Vûúng chûá coá ai chï Chu Bònh vûúng àiïìu gò àêu.

Têën Hiïën Cöng nghe noái ngêím nghô möåt luác röìi veán aáo àûáng dêåy noái:

- Phu nhên noái coá lyá! Song bêy giúâ ta biïët phaãi laâm sao? Ly Cú noái: - Thöi thò Chuáa cöng nïn mûúån tiïëng giaâ yïëu maâ giao quyïìn

quöëc chaánh cho Thïë tûã. Nhû thïë ùæt Thïë tûã thoaã loâng, khöng coân nghi ngúâ Chuáa cöng, vaâ hiïìm thuâ thiïëp nûäa. Vaã chùng trûúác kia Vuä Cöng chiïëm Khuác ÖËc thu phuåc giang sún nûúác Têën, nay Thïë tûã Thên Sanh cuäng cuâng möåt yá àoá.

Têën Hiïën Cöng noái: - Khöng thïí nhû thïë àûúåc! Àöëi vúái caác nûúác chû hêìu, nûúác ta

laâ möåt nûúác coá àuã uy vuä. Nay khöng trõ nöîi àûáa con thò sao goåi laâ uy, coân chõu mêët ngöi thò sao goåi laâ vuä. Vuä uy maâ mêët ài thò thiïn haå seä chï cûúâi. Thöi phu nhên chúá lo ngaåi, àïí röìi ta seä tñnh.

Ly Cú noái: - Viïåc naây khöng lo súám e khoá thaânh. Nay quên Xñch dõch

thûúâng àïën quêëy röëi nûúác ta. Chuáa cöng haäy sai Thên Sanh àem quên ài àaánh, àïí xem taâi nùng Thên Sanh ra thïí naâo. Nïëu khöng thùæng giùåc, ta mûúån cúá êëy maâ bùæt töåi. Coân thùæng giùåc, thïë naâo Thên Sanh cuäng yã cöng traång maâ laâm caân, bêy giúâ ta seä tòm caách nghiïm trõ. Nhû thïë vûâa deåp yïn àûúåc búâ coäi, vûâa thûåc hiïån àûúåc yá muöën cuãa Chuáa cöng.

Têën Hiïën Cöng khen phaãi, liïìn truyïìn lïånh sai Thïë tûã Thên Sanh àem quên úã Khuác ÖËëc ài àaánh nûúác Xñch dõch.

Quan Thaái Phoá laâ Lyá Khùæc hay àûúåc, vaâo can: - Thïë tûã laâ ngûúâi nöëi doäi nhaâ vua, chûác vuå Thïë tûã laâ ngaây àïm

hêìu haå Chuáa cöng, nay sai ài àaánh giùåc sao phaãi.

Page 334: Dong chu-liet-quoc

PHUÂNG MÖÅNG LONG 334

http://ebooks.vdcmedia.com

Têën Hiïën Cöng noái: - Thên Sinh àaä thên chinh deåp giùåc nhiïìu röìi. Viïåc êëy khöng

haåi! Lyá Khùæc noái: - Ngaây trûúác Thïë tûã àem quên theo Chuáa cöng, chûá nay sai ài

möåt mònh thò khöng nïn. Têën Hiïën Cöng laänh àaåm noái: - Ta coá chñn ngûúâi con, naâo àaä àõnh ai laâm Thïë tûã àêu, nhaâ

ngûúi chúá can giaán nhiïìu. Lyá Khùæc khöng daám noái nûäa, thúã daâi lui ra, àem chuyïån êëy

thuêåt laåi vúái Höì Àöåt. Höì Àöåt cuäng buöìn baä noái: - Thïë thò nguy cho Thïë tûã röìi. Noái xong liïìn viïët möåt mêåt thû cho ngûúâi àïën Khuác ÖËc àûa

cho Thên Sanh, khuyïn Thên Sanh khöng nïn ài àaánh. Vò thùæng giùåc caâng laâm cho ngûúâi ta thïm gheát, coân thua thò thiïåt maång.

Thên Sanh tiïëp àûúåc thû, thúã daâi than: - Phuå vûúng sai ta ài àaánh giùåc khöng phaãi coá yá yïu ta, chó

muöën thûã loâng ta coi xem ta laâm sao. Nay ta traái mïånh vua laâ löîi lúán, thaâ àaánh giùåc maâ chïët, coân giûä àûúåc danh tiïëng vïì sau.

Beân àem quên sang àaánh Xñch Dõch. Quên Xñch Dõch cûå khöng laåi phaãi boã chaåy. Thên Sanh sai ngûúâi vïì baáo tin vúái Têën Hiïën Cöng. Ly Cú noái: - Thïë tûã quaã laâ ngûúâi taâi nùng xuêët chuáng, bêy giúâ biïët liïåu

laâm sao? Têën Hiïën Cöng noái: - Thïë tûã chûa coá löîi gò phaãi àúåi dõp khaác múái àûúåc. Chùèng bao lêu coá nûúác Ngu vaâ nûúác Quùæc, hai nûúác giaáp liïìn

vúái Têën, àem quên quêëy nhiïíu. Àaä vêåy Chuáa nûúác Quùæc laâ Xuá möåt ngûúâi coá taánh kiïu ngaåo, duâng nhiïìu lúâi leã rêët vö lïî khinh miïåt nûúác Têën.

Page 335: Dong chu-liet-quoc

ÀÖNG CHU LIÏÅT QUÖËC 335

http://ebooks.vdcmedia.com

Têën Hiïën Cöng caã giêån, muöën hûng binh sang àaánh nûúác Quùæc.

Ly Cú noái: - Sao Chuáa cöng khöng sai Thên Sanh ài. Thên Sanh laâ ngûúâi

àaä àûúåc nhiïìu uy danh, ùæt thùæng giùåc dïî hún. Têën Hiïën Cöng vêîn biïët thïë, song súå Thên Sanh àaánh thùæng

nûúác Quùæc thò uy thïë caâng lúán khoá loâng kiïìm chïë nöîi, múái hoãi quan Àaåi phu Tuên Tûác:

- Ta coá nïn àaánh nûúác Quùæc chùng? Tuên Tûác noái: - Quùæc vaâ Ngu hai nûúác giao hûäu nhau. Ta àaánh Quùæc thò Ngu

têët cûáu coân àaánh Ngu thò Quùæc têët cûáu. Vêåy möåt nûúác àõch vúái hai nûúác töi e khoá thùæng.

Têën Hiïën Cöng hoãi:

- Nïëu vêåy ta cûá àïí cho hai nûúác Ngu, Quùæc quêëy röëi maäi sao? Tuên Tûác thûa: - Töi àûúåc nghe vua nûúác Quùæc laâ ngûúâi haáo sùæc, vêåy Chuáa

cöng lûåa nhûäng ngûúâi gaái àeåp trong nûúác daåy nghïì muáa haát, cho ùn mùåc rêët lõch sûå, àem hiïën cho vua Quùæc maâ giaãng hoaâ. Hïî vua Quùæc àûúåc gaái àeåp ùæt say mï, boã bï triïìu chñnh, chûâng àoá ta àem lïî vêåt lo loát cho vua Khuyïín Nhung, nhúâ vua Khuyïín Nhung cûã binh sang àaánh. Liïåu chûâng binh nûúác Quùæc àaä yïëu, ta múái àem binh sang chinh phaåt.

Têën Hiïën Cöng y lúâi àem böå nûä nhaåc dêng cho vua nûúác Quùæc. Vua nûúác Quùæc mûâng rúä thu nhêån. Quan Àaåi phu Chu Nhi Kiïìu can: - Àoá laâ caái lûúäi cêu cuãa nûúác Têën muöën cêu nûúác ta àoá, xin

Chuáa cöng chúá thêëy thïë maâ mûâng. Vua nûúác Quùæc khöng nghe, nhêët àõnh giaãng-hoaâ vúái Têën, röìi

àem àoaân nûä nhaåc vïì nûúác. Tûâ êëy, vua nûúác Quùæc ngaây àïm say àùæm tûãu sùæc, khöng coân

thiïët àïën viïåc triïìu chñnh nûäa.

Page 336: Dong chu-liet-quoc

PHUÂNG MÖÅNG LONG 336

http://ebooks.vdcmedia.com

Chùèng bao lêu, quên Khuyïín Nhung ham lïî vêåt cuãa nûúác Têìn àem binh sang quêëy nhiïîu nûúác Quùæc. Tuy nhiïn, quên Khuyïín Nhung àaánh khöng laåi, phaãi boã chaåy vïì nûúác.

Vua nûúác Khuyïín Nhung nöíi giêån, liïìn cûã àaåi binh sang àaánh.

Nûúác Quùæc cuäng khöng nhõn, hai bïn daân quên, lêåp trêån núi àêët Tang Àiïìn, quyïët tranh thùæng phuå.

Tin êëy àïën nûúác Têën, Têën Hiïën Cöng hoãi Tuên Tûác:

- Ngaây nay nûúác Quùæc vaâ nûúác Khuyïín Nhung àang àaánh nhau ta coá nïn àem binh àaánh nûúác Quùæc khöng?

Tuên Tûác noái: - Töi coá möåt kïë, coá thïí lêëy àûúåc caã hai nûúác Ngu vaâ Quùæc. Têën Hiïën Cöng hoãi: - Kïë gò vêåy? Tuên Tûác noái: - Ngu vaâ Quùæc hai nûúác giao hûäu nhau. Nay ta àem lïî vêåt lo

loát cho nûúác Ngu, mûúån àûúâng sang àaánh Quùæc. Hïî nûúác Ngu nhêån lïî vêåt cho mûúån àûúâng thò seä khöng sang cûáu Quùæc. Maâ Ngu khöng cûáu Quùæc ùæt mêët. Luác àaä lêëy Quùæc röìi thò Ngu muöën lêëy luác naâo chùèng àûúåc.

Têën Hiïën Cöng noái: - Kïë êëy rêët hay song nûúác ta múái giaãng hoaâ vúái nûúác Quùæc,

nay lêëy cúá gò gêy chiïën àïí cho nûúác Ngu tin. Tuên Tûác thûa: - Giûä hoaâ hiïëu thêåt khoá, chûá gêy xñch mñch coá khoá chi. Nay

Chuáa cöng mêåt sai möåt söë ngûúâi sang biïn giúái nûúác Quùæc quêëy röëi, thïë naâo nûúác Quùæc cuäng nöíi giêån traách moác. Ta thûâa dõp êëy laâm duyïn cúá noái vúái vua Ngu.

Têën Hiïën Cöng y kïë.

Quaã nhiïn nûúác Quùæc cho ngûúâi sang traách, hai bïn gêy sûå bêët hoaâ.

Têën Hiïën Cöng laåi hoãi Tuên Tûác:

Page 337: Dong chu-liet-quoc

ÀÖNG CHU LIÏÅT QUÖËC 337

http://ebooks.vdcmedia.com

- Nay phaãi àem lïî vêåt gò àïí dêng cho nûúác Ngu maâ mûúån àûúâng.

Tuên Tûác noái: - Viïåc naây quan hïå! Nûúác ngu vaâ Quùæc lêu nay giao hûäu, nïëu

khöng dêng baáu vêåt, khoá laâm cho nûúác Ngu chêëp thuêån. Xin Chuáa cöng haäy hy sinh vaâi moán quyá cuãa mònh.

Têën Hiïën Cöng hoãi: - YÁ àõnh nhaâ ngûúâi thïë naâo, cûá noái cho ta nghe thûã. Tuên Tûác thûa: - Vua nûúác Ngu thñch nhêët laâ ngoåc quñ vaâ ngûåa quñ. Nay Chuáa

cöng coá ngoåc Thuyâ Cuác vaâ ngûåa Khuêët Saãn, xin àem hai moán êëy dêng cho Chuáa nûúác Ngu têët phaãi thaânh cöng.

Têën hiïën Cöng noái:. - Hai thûá êëy laâ hai baão vêåt quñ giaá cuãa ta, leä naâo laåi àem dêng. Tuên Tûác noái: - Mûúån àûúâng àaánh nûúác quöëc laâ viïåc lúán, nïëu Chuáa cöng

khöng dûát boã chuát ñt quyïìn lúåi riïng thò sao thaânh cöng àûúåc. Vaä laåi hïî mûúån àûúâng àûúåc thò Ngu vaâ Quùæc ùæt vïì tay ta, thò ngoåc vaâ ngûåa coá mêët ài àêu maâ súå. Chùèng qua chó gúãi taåm cho ngûúâi khaác giûã möåt thúâi gian naâo àoá thöi!

Têën Hiïën Cöng coân àang duå dûå, quan Àaåi phu Lyá Khùæc noái: - Nûúác Ngu coá hai ngûúâi töi hiïìn laâ Cung Chi Kyâ vaâ Baá Lyá Hïì.

Hai ngûúâi êëy thöng minh hiïíu röång, chùæc gò àaä àïí cho vua Ngu nhêån lïî vêåt?

Tuên Tûác noái: - Vua nûúác Ngu laâ ngûúâi tham lam, dêìu coá töi hiïìn can giaán võ

têët àaä nghe. Têën Hiïën Cöng nghe theo, liïìn àem ngoåc bñch vaâ ngûåa giao

cho Tuên Tûác àïí sang dêng cho nûúác Ngu mûúån àûúâng àaánh Quùæc.

Thoaåt àêìu vua nûúác Ngu nghe sûá nûúác Têìn sang mûúån àûúâng àaánh Quùæc nöíi giêån la heát om soâm, nhûng àïën luác thêëy ngoåc töët vaâ ngûåa quñ laåi àöíi giêån laâm vui, hoãi Tuên Tûác:

- Àoá laâ nhûäng vêåt chñ baão cuãa nûúác ngûúi, cúá sao laåi chõu àem dêng cho ta?

Page 338: Dong chu-liet-quoc

PHUÂNG MÖÅNG LONG 338

http://ebooks.vdcmedia.com

Tuên Tûác noái: - Chuáa cöng töi mïën loâng cuãa hiïìn hêìu, nïn múái àem nhûäng

vêåt êëy maâ dêng, nïëu àûúåc hiïìn hêìu thu nhêån thò Chuáa cöng töi khöng coân gò sung sûúáng bùçng.

Vua nûúác Ngu hoãi: - Thïë thò quñ quöëc coá muöën yïu cêìu ta àiïìu chi chùng? Tuên Tûác noái: - Ngûúâi nûúác Quùæc thûúâng sang quêëy nhiïîu búâ coäi nûúác töi.

Chuáa cöng töi muöën dên chuáng hai nûúác yïn vui, àaä nhiïìu phen hoâa giaãi, thïë maâ nûúác Quùæc laåi sanh sûå löi thöi. Nay Chuáa cöng töi muöën mûúån àûúâng quñ quöëc àïí sang àaánh Quùæc. Hïî àaánh àûúåc Quùæc röìi, thò bao nhiïu tiïìn cuãa lêëy àûúåc, xin hiïën cho quñ quöëc àïí cuâng vúái quñ quöëc giao haão.

Vua nûúác Ngu coá yá mûâng thêìm. Cung Chi Kyâ bûúác ra, noái: - Chuáa cöng chúá nïn nghe! Xûa nay súã dô nûúác Têën khöng daám

quêëy röëi nûúác ta laâ vò nûúác ta giao haão vúái nûúác Quùæc baão vïå lêëy nhau. Nay àïí mêët nûúác Quùæc, nûúác Ngu seä mêët.

Vua nûúác Ngu noái: - Vua Têën khöng tiïëc àöì chñ baão àem àïën dêng cho ta, leä naâo

ta tiïëc möåt löëi ài nhoã heåp maâ khöng thuêån, vaã laåi thïë lûåc nûúác Têën maånh hún nûúác Quùæc nhiïìu. Mêët loâng nûúác Quùæc maâ àûúåc loâng nûúác Têën thò haåi gò? Thöi, caác ngûúi chúá baân baåc nhiïìu lúâi.

Cung Chi Kyâ toan noái nûäa nhûng thêëy Baá Lyá Hïì nhaáy nhoá nïn thöi, cuái àêìu lui ra.

Luác baäi triïìu, Cung Chi Kyâ hoãi Baá Lyá Hïì: - Viïåc nhû vêåy sao ngaâi khöng cuâng töi can vua, laåi nhaáy nhoã

khöng cho töi noái: Baá Lyá Hïì noái: - Töi thiïët tûúãng àem lúâi noái phaãi maâ noái vúái ngûúâi ngu chùèng

khaác naâo àem ngoåc vaäi ra àûúâng caái. Ngaây xûa vua Kiïåt giïët Long Baâng, vua Truå giïët Tyã Can cuäng chó vò hai ngûúâi êëy cöë tònh can giaán. Nïëu ngaâi khöng chõu nghe lúâi töi ùæt nguy àïën taánh maång.

Cung Chi Kyâ noái:

Page 339: Dong chu-liet-quoc

ÀÖNG CHU LIÏÅT QUÖËC 339

http://ebooks.vdcmedia.com

- Thïë thò àaânh àïí nûúác Ngu bõ mêët hay sao? Baá Lyá Hïì noái: - Thaâ keã ngu chõu mêët nûúác àaä àaânh, coân ngûúâi hiïìn khöng

thïí àïí cho keã ngu haåi maång. Cung Chi Kyâ noái:

- Nïëu vêåy chuáng ta ài núi khaác coân hún chûá úã àêy maâ ñch gò? Baá Lyá Hïì noái: - Ngaâi ài laâ phaãi, nhûng ruã thïm möåt ngûúâi nûäa cuâng ài laâ coá

töåi. Vêåy cûá àïí töi úã laåi àêy àaä. Cung Chi Kyâ àem caã gia quyïën ra ài. Khöng ai biïët ài àêu. Coân Tuên Tûác trúã vïì noái vúái Têën Hiïën Cöng: - Vua nûúác Ngu àaä nhêån ngoåc bñch vaâ ngûåa àïí cho ta mûúån

àûúâng röìi. Têën Hiïën Cöng mûâng rúä, toan cûã binh sang àaánh Quùæc. Lyá Khùæc ta? - Nûúác Quùæc lêëy dïî nhû trúã baân tay cêìn gò Chuáa cöng phaãi

thên chinh cho mïåt. Têën Hiïën Cöng hoãi: - Nhaâ ngûúi coá kïë gò sao? Lyá Khùæc noái:

- Nûúác Quùæc tuy àoáng àö úã Hûúáng Dûúng, nhûng Haå Dûúng laâ núi hiïím àõa. Lêëy àûúåc Haå Dûúng tûác nhû àaä lêëy àûúåc nûúác Quùæc röìi. Dêîu töi heân maåt xin àaãm àûúng caái viïåc nhoã nhùåt àoá cho, nïëu àaánh khöng thùæng töi xin chõu töåi.

Têën Hiïën Cöng liïìn khiïën Lyá Khùæc laâm chuã tûúáng, Tuên Tûác laâm phoá tûúáng, àem quên qua nûúác Ngu múã àûúâng àaánh Quùæc.

Lyá Khùæc tin cho vua nûúác Ngu trûúác ngaây keáo binh àïën. Vua nûúác Ngu ra àoán tieáp, vaâ noái: - Quñ quöëc àem àöì quñ baão àïën cho töi, ún êëy khöng lêëy gò àïìn

àaáp. Nay töi xin àem binh theo giuáp sûác. Tuên Tûác noái:

Page 340: Dong chu-liet-quoc

PHUÂNG MÖÅNG LONG 340

http://ebooks.vdcmedia.com

- Hiïìn Hêìu àem binh theo giuáp àêu bùçng cho chuáng töi lêëy àêët Haå Dûúng.

Vua nûúác Ngu noái: - Haå Dûúng laâ àêët cuãa nûúác Quùæc do ngûúâi nûúác Quùæc chiïëm

giûä, töi laâm caách naâo cho àûúåc. Tuên Tûác noái: - Vua nûúác Quùæc hiïån tranh chiïën vúái Khuyïín Nhung núi àêët

Tang Àiïìn chûa phên thùæng baåi. Nïëu hiïìn hêìu giaã àem binh àïën giuáp nûúác Quùæc, röìi àïí cho quên nûúác Têën töi traâ tröån vaâo maâ lêëy Haå Dûúng.

Vua nûúác Ngu nghe lúâi, giaã caách àem quên sang giuáp nûúác Quùæc.

Quan trêën thuã àêët Haå Dûúng laâ Chi Chu Kiïìu múã cûãa cho quên nûúác Ngu keáo sang.

Chùèng ngúâ quên nûúác Têën löån vaâo àoá, nïn sau khi qua khoãi cûãa thaânh nöíi dêåy àaánh rêët dûä.

Quên nûúác Quùæc vúä chaåy tûá taán. Chu Chi Kiïìu súå vua nûúác Quùæc bùæt töåi, phaãi xin àêìu haâng

nûúác Têën. Lyá Khùæc vaâ Tuên Tûác thûâa thïë keáo quên thùèng àïën lêëy

Thûúång Dûúng. Vua nûúác Quùæc àang úã àêët Tang Àiïìn, hay tin Thûúång Dûúng

bõ vêy lêåp tûác keáo quên vïì cûáu. Laåi bõ quên Khuyïín Nhung rûúåt theo, àaánh möåt trêån túi búâi.

Khi vïì àïën Thûúång Dûúng, vua nûúác Quùæc luöëng cuöëng khöng biïët laâm caách naâo nûäa, àaânh phaãi àoáng cûãa thaânh cöë thuã.

Chùèng bao lêu, lûúng thûåc hïët, quên sô àoái khaát, tònh traång rêët nguy ngêåp.

Biïët khöng thïë giûä thaânh àûúåc nûäa, vua nûúác Quùæc dêîn caã gia quyïën boã tröën sang nhaâ Chu laánh naån.

Tuên Tûác vaâ Lyá Khùæc keáo binh vaâo thaânh chiïu-an baá taánh, vú veát kho taâng, baão vêåt àem biïëu cho vua Ngu.

Vua Ngu loâng mûâng khön xiïët.

Page 341: Dong chu-liet-quoc

ÀÖNG CHU LIÏÅT QUÖËC 341

http://ebooks.vdcmedia.com

Kïë àoá, Tuên Tûác möåt mùåt cho ngûúâi vïì nûúác baáo tin cho Têën Hiïën Cöng biïët, möåt mùåt keáo quên sang àoáng bïn thaânh nûúác Ngu giaã àau, àöìn binh dûúäng bïånh.

Vua nûúác Ngu ngúä thêåt, cûá thônh thoaáng sang thùm viïëng. Caách möåt thaáng sau coá tin Têën Hiïën Cöng keáo binh àïën. Vua nûúác Ngu ngaåc nhiïn ra ngoaâi thaânh hoãi Tuên Tûác: - Chùèng hay Têën Hêìu àem binh àïën àêy coá viïåc gò? Tuên Tûác noái: - Chuáa cöng töi súå chûa àaánh nöíi nûúác Quùæc nïn àem binh

sang cûáu viïån. Vua nûúác Ngu noái:

- Ta àaä coá yá muöën höåi kiïën vúái Têën Hêìu nhûng chua coá dõp, nay Têën-hêìu laåi àïën àêy thò may mùæn lùæm!

Noái xong vöåi vaâng àem quên ra nghïnh tiïëp. Têën Hiïën Cöng rêët àeåp loâng. Hai vua ên cêìn têm sûå. Chûa bao lêu, Têën Hiïën Cöng toã yá múâi vua Ngu ài sùn bùæn núi

nuái Cú Sún.

Vua nûúác Ngu muöën nhên cú höåi êëy phö diïín binh lûåc cuãa mònh nïn àem caã àoaân quên giaáp sô trong thaânh ra ài.

Vûâa àïën nuái Cú Sún nghe tin trong thaânh nûúác Ngu phaát hoãa. Têën Hiïën Cöng noái: - Àoá laâ dên chuáng vö yá, gêy lûãa chaáy, chùèng bao lêu röìi cuäng

dêåp tùæt àûúåc, coá chi maâ súå.

Quan Àaåi phu nûúác Ngu laâ Baá Lyá Hïì mêåt têu: - Töi nghe àöìn trong thaânh coá biïën, xin Chuáa cöng phaãi vïì

ngay múái àûúåc. Vua Ngu vöåi vaä xin pheáp Têën Hiïën Cöng trúã vïì. Nhûng vïì

àûúåc nûäa àûúâng àaä thêëy dên tröng thaânh böìng con, dùæt vúå chaåy trong kïu khoác nhû ri.

Vua Ngu thêët kinh, hoãi: - Taåi sao thïë? Dên nûúác Ngu thûa:

Page 342: Dong chu-liet-quoc

PHUÂNG MÖÅNG LONG 342

http://ebooks.vdcmedia.com

- Quên nûúác Têën àaä chiïëm mêët Àö Thaânh röìi. Vua Ngu nöíi giêån, keáo quên thùèng vïì Thaânh àö. Vûâa àïìn núi

thêëy möåt viïn tûúáng nûúác Têën, àûáng trïn mùåt thaânh noái lúán: - Ngaây trûúác hiïìn hêìu cho nûúác ta mûúån àûúâng, thò nay cho

nûúác ta, mûúån thaânh àïí àoáng quên xin hiïìn hêìu chúá buöìn! Vua Ngu caã giêån, xua quên phaá thaânh. Bïn trong nöíi lïn möåt höìi tröëng, tûác thò trïn thaânh tïn bùæn

xuöëng nhû mûa. Vua Ngu vöåi vaä lui quên laåi, böîng coá quên Têën Hiïën Cöng keáo

àïën àaánh döìn. Vua Ngu ngûúác mùåt lïn trúâi than: - Búãi ta khöng nghe lúâi can giaán cuãa Cung Chi Kyâ nïn ngaây

nay phaãi mêët nûúác. Noái xong, ngoaãnh laåi thêìy Baá Lyá Hïì àûáng bïn caånh, vua Ngu

traách: - Sao trûúác àêy ngûúi khöng chõu can ta? Baá Lyá Hïì noái: - Chuáa cöng àaä khöng nghe lúâi Cung Chi Kyâ thò coá khi naâo

Chuáa cöng laåi nghe lúâi töi? Töi khöng can laâ yá muöën lûu laåi caái thên naây àïí theo hêìu Chuáa cöng luác hoaån naån.

Vua nûúác Ngu vua khöng biïët tñnh sao, xaãy coá Chu Nhi Kiïìu laâ quan nûúác Quùæc múái vûâa àêìu haâng Têën, ngöìi xe tiïën àïën.

Vua Ngu tröng thêëy theån àoã mùåt. Chu Nhi Kiïìu noái: - Hiïìn Hêìu nghô lêìm, boä nûúác Quùæc töi àoá laâ àiïìu àaáng tiïëc.

Tuy nhiïn, viïåc àaä qua khöng nhùæc àïën laâm chi. Nay nûúác Ngu àaä mêët, hiïìn hêìu coân nghô gò maâ khöng àêìu Têën. Vaã chùng, Têën Hiïën Cöng laâ möåt keã àaåi lûúång, seä khöng àöëi xûã tïå baåc vúái hiïìn hêìu àêu. Xin chúá ngaåi!

Vua Ngu chûa biïët noái sao, kïë coá ngûúâi vêng mïånh Têën Hiïën Cöng àïën múâi vua Ngu höåi kiïën.

Vua Ngu bùæt àùæc dô phaãi tuên lúâi. Têën Hiïën Cöng tiïëp àoán vua Ngu vaâ noái:

Page 343: Dong chu-liet-quoc

ÀÖNG CHU LIÏÅT QUÖËC 343

http://ebooks.vdcmedia.com

- Töi àïën àêy chó àïí àoâi laåi ngûåa quñ vaâ ngoåc-bñch. Noái xong, cuâng vúái vua Ngu vaâo thaânh. Baá Lyá Hïì vêîn ài theo vua Ngu hêìu haå. Coá ngûúâi thêëy thïë noái: - Sao nhaâ ngûúi khöng boä ài, coân theo laâm gò? Baá Lyá Hïì noái: - Ta laâm quan, ùn löåc nûúác Ngu àaä lêu, nay cöë theo àïí àïìn ún. Têën Hiïën Cöng vaâo thaânh nûúác Ngu.

Tuên Tûác ra nghïnh àoán, tay traái cêìm bñch ngoåc, tay phaãi dùæt ngûåa noái:

- Ngaây nay mûu kïë töi àaä thaânh vêåy xin àem ngûåa vaâ ngoåc quñ trao laåi cho Chuáa cöng.

Têën Hiïën Cöng rêët àeåp loâng. Laåi muöën bùæt vua Ngu giïët ài. Tuên Tûác thûa:

- Vua nûúác Ngu laâ ngûúâi ngu, giïët maâ ñch chi. Têìn Hiïën Cöng khen phaãi, tiïëp àaäi tûã tïë, röìi tùång cho möåt viïn

bñch ngoåc vaâ möåt con ngûåa khaác, noái: - Ta khöng daám quïn ún àaä cho mûúån àûúâng sang àaánh nûúác

Quùæc. Àoaån, phong cho Chu Nhi Kiïìu laâm quan Àai-phu.

Chu Nhi Kiïìu biïët Baá Lyá Hïì laâ ngûúâi hiïìn, nïn tiïën cûã vúái Têën Hiïën Cöng.

Têën Hiïën Cöng sai Chu Nhi Kiïìu àïën duå. Baá Lyá Hïì noái: - Bao giúâ Chuáa cöng töi maän àúâi, töi múái phoâ keã khaác. Chu Nhi Kiïìu noái: - Khöng chõu laâm quan, phoâ keã mêët nûúác maâ ñch gò? Baá Lyá Hïì cûúâi lúán, noái: - Dêîu muöën laâm quan, cuäng khöng thïí laâm quan nûúác àõch.

Cêu noái êëy laâm cho Chu Nhi Kiïìu chaåm tûå aái, boä vïì thûa laåi vúái Têën Hiïën Cöng.

Page 344: Dong chu-liet-quoc

PHUÂNG MÖÅNG LONG 344

http://ebooks.vdcmedia.com

Giûäa luác êëy coá tin sûá nûúác Têìn àïën. Nguyïn Têìn muåc Cöng laâ Nhêm Hiïn lïn ngöi àaä saáu nùm maâ

chûa lêëy vúå, nay sai Cöng tûã Trñ sang hoãi con gaái Têën Hiïën Cöng laâ Baá Cû àem vïì lêåp laâm phu nhên.

Têën Hiïën Cöng múâi vaâo, tiïëp àaäi sûá Têìn rêët hêåu, vaâ àöìng yá gaä Baá Cû cho Têìn Muåc Cöng.

Cöng tûã Trñ laåy taå lui vïì nûúác. Ài àïën nûäa àûúâng Cöng tûã Trñ gùåp möåt ngûúâi, mùåt àoã nhû son,

muäi cao, rêu rêåm, tay cêìm cêy àang caây ruöång, maâ lûúäi cêìy ngêåp xuöëng àïën mêëy thûúác.

Cöng tûã Trñ lêëy laâm laå, sai ngûúâi nhùæc caái cêìy lïn xem, nhûng quên sô khöng ai nhùæc nöîi. Beân hoãi ngûúâi caây ruöång:

- Ngûúi tïn hoå gò, quï quaán núi àêu? Ngûúâi caây ruöång thûa:

- Töi tïn laâ Cöng Tön Chi, tûå laâ Tûã Tang vöën gioâng hoå vua nûúác Têën.

Cöng tûã Trñ hoãi: - Nhaâ ngûúi coá taâi, taåi sao laåi phaãi ài caây ruöång? Cöng Tön Chi thûa: - Chó vò khöng coá ai tiïën dêîn. Cöng tûã Trñ noái: - Hay nhaâ ngûúi theo ta sang nûúác Têìn, ta seä têu xin Chuáa

cöng ta troång duång. Cöng Tön Chi noái: - Keã sô gùåp ngûúâi tri kyã dêìu chïët cuäng cam. Nïëu ngaâi coá loâng

töët töi coân mong gò hún. Cöng tûã Trñ cho Cöng Tön Chi cuâng ngöìi chung vúái xe mònh vïì

nûúác Têìn, têu vúái Têìn Muåc Cöng. Têìn Muåc Cöng cho Cöng Tön Chi laâm quan Àaåi phu. Laåi sai

cöng tûã Trñ àem lïî vêåt sang nûúác Têën, cûúái naâng Baá Cû àem vïì nûúác.

Cöng tûã Trñ phuång mïånh, beân ài naåp lïî vêåt, vaâ xin rûúác naâng Baá Cû.

Page 345: Dong chu-liet-quoc

ÀÖNG CHU LIÏÅT QUÖËC 345

http://ebooks.vdcmedia.com

Têën Hiïën Cöng hoãi caác quan: - Bêy giúâ nïn cho ai theo hêìu Baá Cû? Chu Nhi Kiïìu thûa: - Baá Lyá Hïì khöng coá yá giuáp nûúác Têën, loâng thûåc khoá lûúâng.

Xin Chuáa cöng sai Baá Lyá Hïì laâm viïåc êëy.

Têën Hiïën Cöng nhêån lúâi sai Baá Lyá Hïì ài theo hêìu Baá Cû. Baá Lyá Hïì vöën laâ ngûúâi nûúác Ngu tïn tûå laâ Tónh baá, luác nhoã

ngheâo khöí, ngoaâi ba mûúi tuöíi múái lêëy naâng Àöî Thõ laâm vúå, sinh àùång möåt ngûúi con trai.

Trong caãnh tuáng thiïëu êëy, Baá Lyá Hïì muöën ài lêåp cöng danh, song vúå con àún àöåc, khöng biïët nhúâ cêåy ai, vò vêåy cûá quyïën luyïën maäi, khöng rúä dûát tònh.

Àöî thõ thêëy vêåy thûa: - Thiïëp nghe noái laâm trai phaãi lêåp chñ, nay phu quên khöng

tòm cöng danh, cûá vûúång bêån gia àònh, biïët bao giúâ laâm lïn àaåi sûå. Phêån thiïëp tuy yïëu àuöëi nhûng cuäng coá thïí kiïëm ùn àûúåc, xin phu quên àûâng ngaåi.

Noái xong, Àöî Thõ bùæt con gaâ maái mêåp laâm thõt àïí tiïîn chên Baá Lyá Hïì.

- Nhaâ hïët cuãi, Àöî Thõ phaãi beã phïn laâm cuãi, nêëu möåt nöìi cúm gaåo àoã bûng cho Baá Lyá Hïì ùn.

Baá Lyá Hïì ùn no, tûâ giaä vúå con ra ài. Àöî Thõ tay ùém con, tay nñu aáo chöìng, tröëi: - Luác phuá quñ xin chúá phuå nhau. Baá Lyá Hïì sang nûúác Tïì, muöën xin vaâo yïët kiïën Tïì Tûúng

Cöng nhûng khöng coá ai tiïën àêîn, àaânh phaãi ài ùn xin núi àêët Diïåt (thuöåc nûúác Tïì) trong thúâi gian khaá lêu.

Luác àoá, Baá Lyá Hïì àaä böën mûúi tuöíi. Möåt höm, lang thang núi thön daä, Baá Lyá Hïì gùåp möåt ngûúâi tïn

Kiïn Thuác, taánh tònh hiïìn hêåu, coá daå thûúng ngûúâi. Kiïn Thuác thêìy Baá Lyá Hïì tûúáng maåo khöi ngö, lêëy laâm laå hoãi: - Ngûúâi nhû ngûúi leä naâo àïën nöîi phaãi ài ùn xin? Baá Lyá Hïì noái:

Page 346: Dong chu-liet-quoc

PHUÂNG MÖÅNG LONG 346

http://ebooks.vdcmedia.com

- Khöng gùåp vêån, khöng thïí ngöìi khöng maâ coá cúm ùn àûúåc. Kiïn Thuác múâi Baá Lyá Hïì vïì nhaâ laâm cúm thïët àaäi, röìi lûu laåi

trong nhaâ, kïët laâm anh em, Kiïn Thuác hún Baá Lyá Hïì möåt tuöíi nïn Baá Lyá Hïì goåi bùçng anh.

Kiïn Thuác nhaâ cuäng ngheâo nïn Baá Lyá Hïì phaãi ài chùn trêu thuï cho ngûúâi trong laâng àïí sinh söëng.

Àïën luác Cöng tûã Vö Tri giïët Tïì Tûúng Cöng lïn nöëi ngöi, treo baãng cêìu hiïìn.

Baá Lyá Hïì muöën ra laâm quan, Kiïn Thuác noái: - Tiïn quên coân möåt ngûúâi con tröën ài nûúác khaác, nay Vö Tri

cûúáp ngöi têët khöng giûä àûúåc lêu. Baá Lyá Hïì nghe theo, khöng tñnh chuyïån ra laâm quan nûäa. Kïë àoá, nghe tin Vûúng Tûã Àöìi nhaâ Chu thñch chúi trêu, nhûäng

ngûúâi nuöi trêu àûúåc ùn lûúng rêët hêåu, Baá Lyá Hïì noái vúái Kiïn Thuác xin sang nhaâ Chu tòm cú höåi.

Kiïn Thuác noái: - Keã trûúång phu khöng nïn khinh thûúâng àem thên giao cho

keã khaác. Nïëu laâm quan vúái ngûúâi ta, àïën khi hoaån naån laåi boä ài laâ bêët trung, coân nïëu khöng boã ài laâ bêët trñ. Em coá ài phaãi cêín thêån trong viïåc àoá múái àûúåc. Luác naâo anh thu xïëp xong viïåc nhaâ cuäng seä vaâo Kinh Àö nhaâ Chu àïí thùm em.

Baá Lyá Hïì vaâo nhaâ Chu, yïët kiïën Vûúng Tûã Àöìi, noái vïì caách nuöi trêu.

Vûúng-tû Àöìi mûâng lùæm toan duâng Baá Lyá Hïì laâm gia nhên. Gùåp luác Kiïn Thuác àïën thùm, Baá Lyá Hïì àûa Kiïn Thuác vaâo

yïët kiïën Vûúng Tûã Àöìi. Sau khi ra vïì, Kiïn Thuác noái vúái Baá Lyá Hïì: - Vûúng Tûã Àöìi chñ lúán, nhûng bêët taâi, lai gêìn guäi keã nõnh têët

coá ngaây laâm bêåy. Chi bùçng chuáng ta boã ài laâ hún. Baá Lyá Hïì noái: - Em xa caách quï hûúng àaä lêu ngaây, nay trúã vïì nûúác Ngu

thùm vúå con coá àùång khöng? Kiïn Thuác noái:

Page 347: Dong chu-liet-quoc

ÀÖNG CHU LIÏÅT QUÖËC 347

http://ebooks.vdcmedia.com

- Nûúác Ngu coá möåt ngûúâi töi hiïìn laâ Cung Chi Kyâ, ngûúâi êëy quen biïët vúái anh. Nay nïëu em muöën. vïì nûúác Ngu thò anh cuâng ài vúái sang àöì thùm Cung Chi Kyâ luön thïí.

Noái xong, liïìn cuâng vúái Baá Lyá Hïì trúã vïì nûúác Ngu. Luác bêëy giúâ vúå Baá Lyá Hïì laâ Àöí thõ, vò ngheâo quaá khöng lêëy gò

nuöi söëng, phaãi lûu laåc tha phûúng khöng roä ài vaâo àêu. Baá Lyá Hïì khöng thêëy mùåt vúå con, thûúng xoát vö cuâng. Kiïn Thuác vaâo yïët kiïën Cung Chi Kyâ thuêåt chuyïån Baá Lyá Hïì

laâ ngûúâi hiïìn taâi, àïì nghõ tiïën cûã vúái vua nûúác Ngu. Vua nûúác Ngu cho àoâi Baá Lyá Hïì vaâo phong laâm quan Trung Àaåi phu.

Kiïn Thuác noái: - Ta xeát thêëy vua nûúác Ngu laâ ngûúâi thiïëu kiïën thûác, maâ tûå

àùæc thò khöng phaãi laâ vua hiïìn vêåy. Baá Lyá Hïì noái.

- Em lêu nay ngheâo khöí, coá khaác naâo nhû caá bõ caån, ngoáng chúâ nûúác àïí àöìng thên! Dêîu chûa phaãi vua hiïìn cuäng cûá taåm dung thên àaä.

Kiïn Thuác noái - Vò ngheâo khöí maâ em phaãi ra laâm quan anh khöng thïë naâo

ngùn em àûúåc, nhûng mai sau em coá nhúá anh àïën thùm, em cûá àïën laâng Minh Löåc nûúác Töëng. Núi êëy phong caãnh tõch-mõch, nïn anh coá yá àõnh úã àoá.

Noái xong, Kiïn Thuác tûâ giaä.

Baá Lyá Hïì úã laåi laâm quan nûúác Ngu. Ngaây thaáng tröi qua, chùèng bao lêu vua Ngu mêët nûúác, Baá Lyá

Hïì khöng núä boä ài, cûá quanh quêín phaân naân möåt mònh: - Tiïëng bêët trñ ta àaä mang lêëy thò coá leä naâo coân gaánh chõu chûä

bêët trung nûäa. Luác bêëy giúâ Baá Cû sang nûúác Têën, Têën Hiïën Cöng sai Baá Lyá

Hïì ài theo hêìu. Baá Lyá Hïì than: - Taâi cuãa ta maâ khöng gùåp àûúåc àêëng minh-quên àïí thi thöë, cûá

maäi ài hêìu haå ngûúâi ta, coá khaác gò tïn àêìy túá, thò coân gò nhuåc bùçng.

Page 348: Dong chu-liet-quoc

PHUÂNG MÖÅNG LONG 348

http://ebooks.vdcmedia.com

Tuy nhiïn, lïånh vua khöng thïí khöng tuên. Vûâa ài àûúåc nûãa àûúâng, Baá Lyá Hïì tòm caách tröën sang nûúác

Töëng, nhûng àûúâng bõ ngheän nïn laåi qua nûúác Súã, àïën àêët Uyïín Thaânh (àêët nûúác Súã). Luác êëy ngûúâi ài sùn úã àêët Uyïín Thaânh tröng thêëy Baá Lyá Hïì, ngúä laâ quên phiïën-loaån, nïn bùæt troái laåi.

Baá Lyá Hïì àiïìm tônh noái: - Nûúác Ngu cuãa töi bõ thêët thuã, nïn töi phaãi tröën àïën àêy. Ngûúâi ài sùn hoãi: - Nhaâ ngûúi coá biïët laâm nghïì gò khöng? Baá Lyá Hïì àaáp: - Töi coá taâi nuöi trêu.

Ngûúâi ài sùn cúãi troái cho Baá Lyá Hïì vaâ àem vïì cho nuöi trêu. Baá Lyá Hïì nuöi trêu rêët mau lúán vaâ töët àeåp, moåi ngûúâi àïìu

khen tùång, tiïëng êëy àïën tai vua nûúác Súã. Nhaâ vua beân triïåu Baá Lyá Hïì vaâo, hoãi: - Nhaâ ngûúi nuöi trêu nhû thïë naâo maâ choáng, beán töët vêåy? Baá Lyá Hïì têu: - Cho ùn coá àiïìu àöå, khöng bùæt noá laâm quaá sûác luön luön chùm

soác, khöng boã quïn noá. Vua nûúác Súã noái: - Nhaâ ngûúi noái rêët phaãi! Khöng riïng cho nuöi trêu nhû vêåy

maâ nuöi ngûåa cuäng cêìn phaãi thïë. Baá Lyá Hïì àûúåc vua Súã cho laâm chûác Ngûä nhên ra xûá Àöng Haãi

chùn ngûåa. Möåt höm Têìn Muåc Cöng ngöìi xem söí nhûäng ngûúâi ài theo hêìu

Baá Cû, coá tïn Baá Lyá Hïì, maâ khöng thêëy ngûúâi, lêëy laâm laå, liïìn goåi Cöng tûã Trñ hoãi.

Cöng tûã Trñ thûa: - Trûúác àêy Baá Lyá Hïì laâ bïì töi cuãa nûúác Ngu, nhûng hiïån giúâ

ngûúâi àaä tröën ài röìi! Têìn Muåc Cöng baão Cöng Tön Chi:

Page 349: Dong chu-liet-quoc

ÀÖNG CHU LIÏÅT QUÖËC 349

http://ebooks.vdcmedia.com

- Nhaâ ngûúi luác trûúác coá úã nûúác Têën. Chùæc cuäng àûúåc biïët Baá Lyá Hïì laâ ngûúâi thïë naâo?

Cöng Tön Chi thûa: - Baá Lyá Hïì laâ ngûúâi hiïìn: Biïët vua nûúác Ngu khöng thïí can

nïn khöng noái àïën, êëy laâ ngûúâi trñ, theo vua nûúác Ngu sang úã nûúác Têën; song khöng chõu phoâ Têën, êëy laâ ngûúâi trung. Keã coá taâi nhû vêåy maâ chûa gùåp àûúåc cú-höåi, cuäng phaãi àaânh chõu.

Têìn Muåc Cöng noái:

- Nïëu ta duâng àûúåc Baá Lyá Hïì thêåt laâ hay lùæm! Cöng Tön Chi thûa: - Töi àûúåc tin àöìn vúå con Baá Lyá Hïì cû truá taåi nûúác Súã, chùæc Baá

Lyá Hïì tröën sang nûúác àoá. Vêåy ta sai ngûúâi àïën nûúác Soã tòm hiïíu tin tûác.

Têìn Muåc Cöng liïìn sai ngûúâi ài.

Trong thúâi gian doâ hoãi, ngûúâi êëy àaä hiïíu àûúåc roä raâng, nïn vïì têu laåi vúái Têìn Muåc Cöng:

- Baá Lyá Hïì chùn ngûåa cho vua nûúác Súã, hiïån nay úã taåi xûá Nam Haãi.

Têìn Muåc Cöng noái: - Ta muöën sai ngûúi àem lïî vêåt sang xin rûúác vïì, khöng biïët

vua Súã coá thuêån chùng? Cöng Tön Chi thûa: - Àem lïî vêåt, chûa chùæc nûúác Súã àaä chõu cho Baá Lyá Hïì vïì. Têìn Muåc Cöng hoãi: - Taåi sao? Cöng Tön Chi thûa: - Vua nûúác Súã duâng Baá Lyá Hïì chùn ngûåa tûác laâ khöng biïët Baá

Lyá Hïì laâ töi hiïìn. Nay Chuáa cöng àem lïî vêåt sang, chùèng khaác naâo baão cho vua nûúác Súã biïët Baá Lyá Hïì laâ hiïìn sô. Chi bùçng lêëy cúá Baá Lyá Hïì tröën ài, xin chuöåc vïì àïí trõ töåi, êëy laâ kïë cuãa Quaãn Troång ngaây xûa àaánh lûâa nûúác Löî maâ thoaát thên àoá.

Têìn Muåc Cöng khen phaãi, sai ngûúâi àem nùm böå da dï, biïëu vua nûúác Súã, vaâ noái:

Page 350: Dong chu-liet-quoc

PHUÂNG MÖÅNG LONG 350

http://ebooks.vdcmedia.com

- Nûúác töi coá möåt keã tiïån nhên tröën sang quñ quöëc tïn Baá Lyá Hïì. Chuáa cöng töi muöën bùæt àem vïì trõ töåi àïí laâm gûúng, nïn gúãi biïëu quñ quöëc nùm têëm da dï, àïí xin chuöåc maång töåi nhên.

Vua Súã súå mùæt loâng vua Têìn liïìn sai bùæt Baá Lyá Hïì giao traã. Thêëy Baá Lyá Hïì bõ bùæt, moåi ngûúâi àïìu coá yá thûúng xoát, laåi coá keã

ûáa nûúác mùæt, buöìn cho söë phêån keã long àong. Baá Lyá Hïì môm cûúâi noái: - Töi nghe vua nûúác Têìn coá chñ lúán tûâng mûu àöì àaåi sûå. Möåt

ngûúâi nhû vêåy àêu coá thiïët gò möåt keã theo hêìu maâ bùæt töåi. Àêy chùæc vua Têìn muöën àem töi vïì àïí duâng, vêåy xin caác baån chúá coá than khoác laâm chi.

Noái xong doäng daåc bûúác vaâo tuâ xa àïí cho quên sô giaãi vïì nûúác Têìn.

Vûâa vïì àïën núi, àaä thêìy Cöng Tön Chi àûúåc lïånh Têìn Muåc Cöng ra têån biïn aãi àoán rûúác, àïí triïåu vaâo triïìu yïët kiïën.

Têìn Muåc Cöng hoãi Baá Lyá Hïì: - Nùm nay nhaâ ngûúi àaä bao nhiïu tuöíi? Baá Lyá Hïì noái: - Töi àaä hún baãy mûúi. Têìn Muåc Cöng thúã daâi noái:

- Àaáng tiïëc thay. Tuöíi nhaâ ngûúi àaä quaá cao. Baá Lyá Hïì noái: - Nïëu laâ viïåc lïn rûâng bùæt höí, xuöëng biïín cheâo ghe thò tuöíi töi

giaâ thûåc. Nhûng nïëu baân vïì chñnh trõ, luêån viïåc "phaãi traái" úã àúâi thò tuöíi töi vêîn coân treã lùæm. Ngaây xûa, öng Laä Voång hún taám mûúi tuöíi àêìu, ài cêu úã bïn söng Võ, vua Vùn Vûúng àem vïì laâm Tûúng phuå, röìi giuáp nïn cú nghiïåp nhaâ Chu. Nay töi gùåp Chuáa cöng, thiïët tûúãng coân súám hún öng Laä Voång àïën mûúâi tuöíi.

Têìn Muåc Cöng nghe Baá Lyá Hïì noái khñ khaái nhû vêåy coá yá kñnh troång hoãi tiïëp:

- Nay nûúác ta tiïëp giaáp vúái Nhung Dõch laâ möåt nûúác bêët tuên vûúng maång, thûúâng quêëy röëi, thïë thò ta phaãi laâm sao cho nûúác Têìn ta cûúâng thõnh?

Baá Lyá Hïì noái:

Page 351: Dong chu-liet-quoc

ÀÖNG CHU LIÏÅT QUÖËC 351

http://ebooks.vdcmedia.com

- Nïëu Chuáa cöng khöng khinh töi laâ kïë bêët taâi, hoãi àïën, töi àêu daám tiïëc lúâi. Àêët Ung Kyâ laâ núi hiïím yïëu, trûúác kia Vùn Vûúng, Voä Vûúng cuäng àïìu duâng núi àoá àïí lêåp nghiïåp. Thïë maâ nay nhaâ Chu khöng biïët, cùæt cho nûúác Têìn, êëy laâ loâng trúâi muöën cho nûúác Têìn dûång nïn nghiïåp baá. Vaã laåi, phña Têy naây coá hún vaâi mûúi nûúác nhoã. Caác nûúác àoá rêët lúåi haåi cho ta. Luác chûa chinh phuåc àûúåc hoå, laâ haåi. Vò hoå seä àem binh quêëy röìi laâm cho nûúác ta bêët an. Nhûng nïëu luác àaä chinh phuåc àûúåc hoå, thò nûúác ta seä nùæm trong tay möåt sûác maånh oai huâng, coá thïí duâng chinh phuåc Trung-nguyïn nöîi.

Têìn Muåc Cöng nghe noái nhû ngûúâi chiïm bao múái tônh, àûáng dêåy xaá Baá Lyá Hïì möåt caái, noái:

- Ta àûúåc nhaâ ngûúi giuáp sûác, khaác naâo nûúác Tïì àûúåc Quaãn Troång.

Têìn Muåc Cöng cuâng vúái Baá Lyá Hïì noái chuyïån vúái nhau trong ba ngaây maâ khöng thêëy chaán.

Baá Lyá Hïì àûúåc phong laâm chûác Thûúång khanh nùæm giûä quyïìn binh trong nûúác. Vò vêåy ngûúâi ta goåi laâ Nguä cöî Thûúång khanh.

Baá lyá Hïì àang laâ möåt keã chùn trêu maâ àûúåc vua Têìn àem vïì duâng phong chûác lúán nhû vêåy, ai laåi khöng ngaåc nhiïn.