1

dr hab. inż. arch. Katarzyna Pluta, prof. uczelni

Katedra Projektowania Urbanistycznego i Krajobrazu Wiejskiego

Wydział Architektury

Politechnika Warszawska

ul. Koszykowa 55

00-659 Warszawa

Recenzja oceniająca

dorobek naukowy, dydaktyczny, organizacyjny i zawodowy oraz monografię

habilitacyjną pt. „Reformaci w miejscowościach prowincji małopolskiej od XVII do XVIII

wieku i ich wpływ na kształtowanie krajobrazów kulturowych”

p. dr inż. arch. Katarzyny Hodor przygotowana w ramach przewodu habilitacyjnego

A.

1. Podstawa formalna opinii.

Zlecenie wystosowane przez Pana Prof. dr hab. inż. arch. Kazimierza Kuśnierza

Prodziekana ds. Nauki Wydziału Architektury Politechniki Krakowskiej,

z dnia 26 lipca 2019 r., realizującego postanowienie Centralnej Komisji do Spraw

Stopni i Tytułów nr BCK-VI-L-7543/19 z dnia 7 czerwca 2019 r.

Ustawa o stopniach naukowych i tytule naukowym oraz o stopniach i tytule w zakresie

sztuki z dnia 14 marca 2003 r., wraz z późniejszymi zmianami. (Dz. U. z 2017r. poz.

1789, Dz. U. 196 poz. 1165 z 01.09.2011r., Dz. U. z 2018r. poz. 261).

2. Podstawa merytoryczna opinii.

Recenzja została wykonana w oparciu o materiały dostarczone przez Pana Prodziekana

Wydziału Architektury Politechniki Krakowskiej, a przygotowane przez Kandydatkę,

p. dr inż. arch. Katarzynę Hodor:

1/Zgoda Dziekana Wydziału Architektury Politechniki Krakowskiej prof. dr hab. inż. arch.

Jacka Gyurkovicha na przeprowadzenie postępowania habilitacyjnego na Wydziale

Architektury Politechniki Krakowskiej

2/Informacja o danych osobowych Habilitantki

3/Kopia dyplomu nadania stopnia doktora nauk technicznych

4/Autoreferat w języku polskim

5/Autoreferat w języku angielskim

6/Wykaz opublikowanych prac naukowych i twórczych prac zawodowych oraz informacja

o osiągnięciach

7/Potwierdzenie współautorstwa publikacji naukowych po doktoracie oraz prac projektowych

8/Kopie wybranych opublikowanych publikacji naukowych wydanych w recenzowanych

czasopismach oraz rozdziałów w monografiach uznanych przez Autorkę za najważniejsze

9/Monografia habilitacyjna: Katarzyna Hodor „Reformaci w miejscowościach prowincji

małopolskiej od XVII do XVIII wieku i ich wpływ na kształtowanie krajobrazów kulturowych”,

Wydawnictwo Politechniki Krakowskiej, Kraków 2019, ISBN 978-83-65991-52-2.

10/Elektroniczna wersja składanego Wniosku habilitanta z dnia 6.03.2019 r. o

przeprowadzenie postępowania habilitacyjnego w dziedzinie Nauki Techniczne w dyscyplinie

Architektura i Urbanistyka wraz z załącznikami w dwóch egzemplarzach (2 płyty CD)

2

B.

Ocena dorobku naukowego, dydaktycznego, organizacyjnego i zawodowego

p. dr inż. arch. Katarzyny Hodor

1. Ogólna informacja o Kandydatce.

Dr inż. arch. Katarzyna Hodor ukończyła studia na Wydziale Architektury Politechniki Krakowskiej

im. Tadeusza Kościuszki w Krakowie w 2001 roku, otrzymując dyplom magistra inżyniera architekta

(kierunek: Architektura i Urbanistyka, z akredytacją RIBA -Royal Institute of British Architects).

Pracę dyplomową pt. „Przedszkole integracyjne w rejonie dawnej stoczni Dąbie w Zakolu Wisły na tle

koncepcji zagospodarowania obszaru” wykonała pod kierunkiem promotora prof. dr hab. inż. arch.

Jacka Gyurkovicha. W 2005 roku pani dr Katarzyna Hodor uzyskała dyplom ukończenia Studium

Pedagogicznego dla Asystentów w Centrum Pedagogiki i Psychologii Politechniki Krakowskiej im.

Tadeusza Kościuszki.

W 2008 roku pani dr Katarzyna Hodor uzyskała stopień doktora nauk technicznych za pracę

doktorską pod tytułem Podmiejskie rezydencje dworsko-ogrodowe w kształtowaniu krajobrazów

mikroregionu Rowu Krzeszowickiego na Wydziale Architektury Politechniki Krakowskiej im.

Tadeusza Kościuszki napisaną pod kierunkiem prof. dr hab. inż. arch. Anny Mitkowskiej. Praca

została wyróżniona przez Radę Wydziału Architektury Politechniki Krakowskiej.

W latach 2004 - 2010 pani dr Katarzyna Hodor pracowała w Zakładzie Sztuki Ogrodowej i

terenów Zielonych Instytutu Architektury Krajobrazu (A8) Wydziału Architektury Politechniki

Krakowskiej na etacie asystenta naukowo-dydaktycznego.

W latach 2007- 2009 pani dr Katarzyna Hodor pracowała w Bielskiej Wyższej Szkole Biznesu i

Informatyki im. J. Tyszkiewicza (późniejsza Bielska Wyższa Szkoła) jako asystent naukowo-

dydaktyczny na podstawie umowy o dzieło.

Od 1.10.2010r. pani dr inż. arch. Katarzyna Hodor pracuje w Zakładzie Sztuki Ogrodowej i terenów

Zielonych Instytutu Architektury Krajobrazu (A8) Wydziału Architektury Politechniki Krakowskiej

na stanowisku adiunkta naukowo-dydaktycznego.

W latach 2012-2016 pani dr Katarzyna Hodor pełniła funkcję Prodziekana ds. studenckich Wydziału

Architektury Politechniki Krakowskiej.

Równolegle z działalnością naukową Kandydatka rozwijała umiejętności praktyczne łącząc

pracę naukowca i dydaktyka z twórczością w zakresie architektury i architektury krajobrazu, związanymi z konserwacją zabytkowych obiektów oraz sztuką ogrodową.

Dr inż. arch. Katarzyna Hodor działalność projektową rozpoczęła w okresie studiów jako współpracę

z biurami projektowymi: w latach 1999-2003 z Kancelarią Obsługi Inwestycji, współpracowała z mgr

inż. arch. Ewą Ferefecką-Homolą. W latach 2004-2005 pani dr Katarzyna Hodor wykonała projekt

zieleni w otoczeniu zabytkowego klasztoru w Pilicy Biskupicach z nadzorami autorskimi oraz projekt

przebudowy dziedzińca przed kościołem w Pilicy Biskupicach. Po rozpoczęciu pracy na Wydziale

Architektury na kierunku Architektura Krajobrazu, pani dr Katarzyna Hodor podejmowała pracę

projektową, która związana była z koncepcjami dotyczącymi przestrzeni publicznych parkowych, ze

szczególnym uwzględnieniem rewaloryzacji zespołów zabytkowych. Od 2009 roku pani dr Katarzyna

Hodor współpracuje z biurem projektowym „Greentec – Studio”, od 2015 z pracownią z Novak –

Rygiel Studio Architektoniczne, od 2016 z Autorską Pracownią IPG sp. z o.o. oraz od 2017 z

Autorską Pracownią Magdalena Przebinda Vogt Studio. Dr inż. arch. Katarzyna Hodor jest

współautorką projektów koncepcyjnych i realizacyjnych dotyczących terenów zieleni (w

szczególności zabytkowej), np. Projekt techniczny zieleni dla terenu wokół kościoła św. Marcina w

Krzeszowicach wraz z inwentaryzacją i gospodarką zielenią).

2. Ocena dorobku naukowego (istotnej aktywności naukowej).

Zainteresowania badawcze Habilitantki zawierają wiele obszarów tematycznych, ale koncentrują się

głównie na zagadnieniach kształtowania i ochrony lokalnego dziedzictwa: przestrzeni publicznych,

obiektów architektonicznych i terenów zielonych (w zakresie z architektury, architektury krajobrazu,

konserwacji zabytków i ich ochrony, historii sztuki ogrodowej i rewaloryzacji terenów zieleni

zabytkowej).

3

Działalność naukową pani dr inż. arch. Katarzyna Hodor rozpoczęła w roku 2004, prowadząc

ją równolegle z działalnością zawodową. Już na początku oceny można stwierdzić, że jest to

działalność szeroka i różnorodna. Bezpośredni wpływ na zakres podejmowanych prac naukowych

miały zarówno badania krajowe, jak i aktywności projektowe oraz współpraca Habilitantki z

organizacjami pozarządowymi i samorządami.

W latach 2006-2008 pani dr inż. arch. Katarzyna Hodor realizowała Projekt badawczy

promotorski nr N506 048 31/2387 Ministerstwa Edukacji Narodowej, pod tytułem: Podmiejskie

rezydencje dworsko-ogrodowe w kształtowaniu krajobrazów mikroregionu Rowu Krzeszowickiego

(główny wykonawca, kierownik projektu - prof. dr hab. inż. arch. Anna Mitkowska).

Wyniki prowadzonych badań Habilitantka prezentowała na konferencjach naukowych krajowych i

międzynarodowych oraz w licznych publikacjach naukowych.

Podsumowaniem pierwszego okresu badań naukowych (2004-2008) jest dysertacja doktorska

pt. Podmiejskie rezydencje dworsko-ogrodowe w kształtowaniu krajobrazów mikroregionu Rowu

Krzeszowickiego, obroniona na Wydziale Architektury Politechniki Krakowskiej im. Tadeusza

Kościuszki, napisana pod kierunkiem prof. dr hab. inż. arch. Anny Mitkowskiej. Praca została

wyróżniona przez Radę Wydziału Architektury Politechniki Krakowskiej. Na podstawie dysertacji

doktorskiej w roku 2011 została wydana przez Wydawnictwo Politechniki Krakowskiej monografia

pod tym samym tytułem.

W latach 2004-2008 pani dr Katarzyna Hodor była członkiem zespołów realizujących badania

w ramach Działalności Statutowej na Wydziale Architektury Politechniki Krakowskiej, które

dotyczyły przyrodniczo-kulturowych podstaw i uwarunkowań w krajobrazach historycznych i

współczesnych (2004, 2005) oraz kulturowego i przyrodniczego dziedzictwa krajobrazowego

(historia, stan zachowania, perspektywy, 2006).

Po uzyskaniu stopnia doktora nauk technicznych pani dr inż. arch. Katarzyna Hodor

kontynuowała badania naukowe, koncentrując się na następujących zagadnieniach: 1/Sacrum w

krajobrazie ze szczególnym uwzględnieniem fenomenu reformackich zespołów klasztornych,

2/Tradycja miejsca z wykorzystaniem walorów kulturowo-przyrodniczych, 3/Rozwiązania dotyczące

kształtowania przestrzeni publicznych z pomocą nowoczesnych technologii, 4/Rewitalizacja i

dziedzictwo wsi, 5/Historia sztuki ogrodowej i terenów zielonych wraz z wpływem na współczesne

krajobrazy.

W związku z wyodrębnionymi istotnymi zagadnieniami – ocena dorobku naukowego

przeprowadzona została dla każdego z tych zagadnień:

1) Pierwszy obszar badań dotyczy zagadnienia Sacrum w krajobrazie ze szczególnym

uwzględnieniem fenomenu reformackich zespołów klasztornych. Podejmowana problematyka dotyczy

zagadnień ideowych i kompozycyjnych, rangi kulturowej, kontekstu symboliczno-treściowego stref o

dużym znaczeniu religijno-kulturowym. Ważne były również prace nad aspektami tego zjawiska w

kontekście obecnych przemian w przestrzeniach miast. Wyniki badań Habilitantka prezentowała na

konferencjach naukowych, między innymi: Zespoły sakralne w kształtowaniu harmonijnych

krajobrazów mikroregionu Rowu Krzeszowickiego (VIII międzynarodowa Konferencja o

Architekturze i Sztuce Sakralnej „Kościoły Naszych Czasów. Dziedzictwo i Perspektywy”, SARP,

Kielce 9.06.2009), Założenia cmentarne w krajobrazie miasta Krakowa (XVII konferencja z cyklu

sztuki ogrodowej i dendrologii historycznej „Ogrody Pamięci w sztuce ogrodowej”, 4-5.11.2010

Kraków), Wartość ogrodów klasztornych w XXI (XX międzynarodowa konferencja naukowa z cyklu

sztuki ogrodowej i dendrologii historycznej „Współczesna ranga ogrodów zabytkowych (określanie

wartości dzieł ogrodowych i ich ochrona)”, Kraków 14-16.11.2013).

Poszerzeniem tej grupy zainteresowań jest temat dotyczący obiektów sepulkralnych, ich znaczenia

oraz współczesnych zagrożeń. Kolejnym ważnym krokiem w podejmowaniu badań związanych z

sacrum była organizacja przez Habilitantkę międzynarodowej konferencji naukowej na temat „Sacrum

in composing space” (XXIV konferencja naukowa, VII międzynarodowa edycja, z cyklu sztuki

ogrodowej i dendrologii historycznej, 20.10.2017). Tematyka poruszanych zagadnień dotyczyła

odczytywania sacrum w krajobrazie oraz obszaru aksjologicznego tego zjawiska.

4

Innym wydarzeniem nawiązującym do zagadnień sacrum, którego również Habilitantka była

organizatorem były warsztaty studialno-badawcze nt. „Aspekty przyrodniczo-kulturowe dziedzictwa

Kalwarii Zebrzydowskiej i Lanckorony”.

Wyniki prac badawczych z tego zakresu zawarte są w następujących publikacjach: Katarzyna Hodor,

Ogrody franciszkanów-reformatów w polskich miastach, wybrane przykłady, 2011; Katarzyna Hodor,

Ogrody klasztorne i ich rola w kształtowaniu tkanki urbanistycznej miasta Krakowa, 2012; Katarzyna

Hodor, Katarzyna Łakomy, Sacrum krajobrazowe, estetyzacja przestrzeni miejskiej, 2016; Katarzyna

Hodor, Albert Fekete, The sacred in the landscape of the city, 2018; Katarzyna Hodor, Ewa Waryś,

The development and role of sacred structures in Gliwice before the end of the 20th century, 2019.

2) Drugi obszar badań dotyczy zagadnienia tradycji miejsca z wykorzystaniem walorów

kulturowo-przyrodniczych. Obejmuje on szerokie zagadnienia dotyczące wartości zespołów

zabytkowych, sposobów ich ochrony, analiz, waloryzacji i wytycznych. Ważnym polem badawczym

związanym z ochroną dziedzictwa kulturowego stały się opracowania eksperckie wykonywane przez

Habilitantkę. Dotyczyły one między innymi otoczenia pałacu w Mosznej, rezydencji w Dobrej oraz

aspektów widokowych w mieście Bielsko-Biała. Na zlecenie ICOMOS Polska pani dr Katarzyna

Hodor przygotowała opinię dotyczącą wpisu zespołu rezydencjonalnego w Kościelnikach na listę

World Monument Fund 2011. Najważniejsze wybrane publikacje w tym obszarze badawczym są

następujące: Katarzyna Hodor, Podmiejskie rezydencje dworsko-ogrodowe w kształtowaniu

krajobrazu mikroregionu Rowu Krzeszowickiego, 2011; Katarzyna Hodor, Potencjał turystyczny

Wejherowa na tle dziedzictwa północnych Kaszub, 2012.

3) Trzeci obszar badań dotyczy rozwiązań w zakresie kształtowania przestrzeni publicznych z

pomocą nowoczesnych technologii. Tematyka ta towarzyszy realizacji nowych projektów rewitalizacji

miast i miasteczek w tym zabytkowych przestrzeni zielonych. Poszerzanie wiedzy Habilitantki

związane z tym obszarem badań odbywało się poprzez szkolenia (np. Dziedzictwo w sieci

zorganizowane przez Międzynarodowe Centrum Kultury w ramach Europejskich Dni dziedzictwa

Kultury w 2018), liczne wyjazdy studialne (m.in. warsztaty terenowe dotyczące obszarów

poindustrialnych oraz sztuki ogrodowej przełomu XIX i XX wieku, wyjazd do Mediolanu na EXPO

2015 w ramach międzynarodowej konferencji EAAE) oraz udział w konferencjach branżowych

organizowanych między innymi przez stowarzyszenia branżowe. Intensyfikacja działań Habilitantki

w tym obszarze znalazła odzwierciedlenie zarówno w artykułach jak i przy prowadzeniu prac

dyplomowych studentów I i II stopnia na kierunku architektura krajobrazu (na Wydziale Architektury

Politechniki Krakowskiej) oraz w pracach projektowych. Jedną z nich jest Projekt zieleni i

zagospodarowania terenu Akademików Politechniki Krakowskiej Czyżyny, z zespołem: Ewa Czekaj,

Katarzyna Łakomy, Katarzyna Hodor, Katarzyna Fabijanowska, Albert Rejman, Zuzanna Kądziołka w

roku 20016/17. Ważnym elementem działalności naukowej Habilitantki, związanej z trzecim

obszarem badawczym, była redakcja naukowa publikacji nt. Współczesne i historyczne parki miejskie

i ich rola w komponowaniu przestrzeni, w 2016 r. zawierająca 16 naukowych artykułów oraz

wygłoszenie referatu inauguracyjnego na temat: Nowe technologie dla terenów historycznej zieleni

komponowanej, na XXIII ogólnopolskiej konferencji z cyklu sztuki ogrodowej i dendrologii

historycznej. Najważniejszą publikacją w tym obszarze jest: Katarzyna Hodor, Ewa Waryś, Modern

green technologies and solutions in landscape architecture, Zielone nowoczesne technologie i

rozwiązania w architekturze Krajobrazu, 2017.

4) Czwarty obszar badań dotyczy zagadnienia rewitalizacji i dziedzictwa wsi. Początkowo

intensywne badania, związane z zagadnieniami dotyczącymi dziedzictwa wsi, Habilitantka prowadziła

przy pracach dotyczących rezydencji z terenu Rowu Krzeszowickiego, województwa małopolskiego.

Następnie kontynuowała pogłębianie tej wiedzy biorąc udział w warsztatach, wyjazdach studialnych

(m.in. do Nardenii i Palatynatu organizowanych przez Wojewodę Opolskiego, Ministerstwo Spraw

Wewnętrznych, Infrastruktury i Sportu Nadrenii-Palatynatu).

W 2013 roku pani dr Katarzyna Hodor pełniła funkcję kierownika tematu dotyczącego rewitalizacji

wsi Stary Paczków wykonanego przez ZSOiTZ na zlecenie Opolskiego Wojewódzkiego

Konserwatora Zabytków. W ramach prac wykonano studium historyczno-kompozycyjne oraz

wytyczne do rewitalizacji wsi. Autorski program Habilitantka zaprezentowała między innymi na

Forum Debaty Publicznej nt.: „Potencjał obszarów wiejskich szansą rozwoju” zorganizowanej w

Pałacu Prezydenckim w Warszawie w 2013 roku. Kontynuacją prowadzonych badań był udział

Habilitantki w warsztatach partycypacyjnych prowadzonych w ramach „Projektu w zakresie

5

zrównoważonego rozwoju obszarów wiejskich z uwzględnieniem ochrony środowiska” w 2015 roku

(kierownik projektu Anna Staniewska). Wiedza dotycząca tych zagadnień wykorzystana została także

przy prowadzeniu działalności dydaktycznej. Habilitantka była promotorem lub promotorem

pomocniczym dyplomów inżynierskich i magisterskich dotyczących w/w tematyki na Wydziale

Architektury Politechniki Krakowskiej na kierunku Architektura Krajobrazu oraz promotorem

pomocniczym w przewodzie doktorskim Magdaleny Wilkosz-Mamcarczyk nt.: „Rola zieleni w

procesach rewitalizacji miast (w aspekcie zrównoważonego rozwoju)”, obronionym 5.11.2015 roku na

Wydziale Architektury Politechniki Krakowskiej.

Najważniejsze wybrane publikacje w tym obszarze badawczym są następujące: Katarzyna Hodor,

Julia Klimek, Attempts and methods of revitalizing the centres of small localities. Selected examples,

2013; Katarzyna Hodor, Małgorzata Sawicka, The role of landscape architecture in the process of

revitalising rural areas, (Rola architektury krajobrazu w procesie rewitalizacji wsi), 2016; Katarzyna

Hodor, Magda Vogt, The Study of Revitalisation illustrated with an example of suburban Oberau,

2014.

5) Piąty obszar badań dotyczy zagadnienia historii sztuki ogrodowej i terenów zielonych wraz

z wpływem na współczesne krajobrazy. Ważnym dla naukowej działalności Habilitantki był udział w

badaniach międzynarodowych do których została zaproszona dzięki prowadzonej wcześniej

intensywnej współpracy z węgierskimi naukowcami. Wyniki badań pani dr Katarzyna Hodor

zaprezentowała na XX Forum Architektury Krajobrazu oraz na międzynarodowej konferencji ECLAS

European Council of Landscape Architecture Schools w Genth (Katarzyna Hodor, Historia

kompozycji XIX wiecznych parków publicznych w Europie środkowej i wschodniej. Założenia

międzynarodowego projektu, 2017; Katarzyna Hodor, The future of planty park in Cracow compared

to other examples of city walls being transformed into urban parks, 2018).

Od 2013 roku pani dr Katarzyna Hodor jest głównym organizatorem cyklicznych konferencji

naukowych w zakresie problematyki ogrodowej (od 2008 roku pełniła funkcję sekretarza naukowego i

członka Rady naukowej). Od 2014 roku konferencja nabrała wymiaru międzynarodowego. Poruszane

kolejne tematy dotyczyły obecnego spojrzenia na piękno historycznej zieleni miejskiej, problemów

związanych z zacieraniem tożsamości miejsca, sposobów pielęgnacji zieleni oraz modelu prowadzenia

prac rewaloryzacyjnych.

Najważniejsze wybrane publikacje w tym obszarze badawczym są następujące: Katarzyna Hodor,

Zieleń i ogrody w krajobrazach miast (do XVIII W. CZ.1), 2012, Katarzyna Hodor, Historical

greenery in the city on the examples of Cracow and Prague, Historyczna zieleń w mieście na

przykładach Krakowa i Pragi, 2014; Katarzyna Hodor, Albert Fekete, Agnieszka Matusik, The future

of Planty park in Cracow compared to other examples of city walls being transformed into urban

parks, 2018.

Pani dr Katarzyna Hodor prowadziła badania naukowe uczestnicząc w działalności statutowej

Zakładu Sztuki Ogrodowej i Terenów Zielonych Wydziału Architektury Politechniki Krakowskiej.

Habilitantka realizowała wraz z zespołem następujące tematy: w latach 2008-2012: „Optymalizacja

metod kształtowania krajobrazów przyrodniczo-kulturowych” (kierownik tematu: prof. dr hab. inż.

arch. A. Mitkowska, pozostali autorzy: K. Łakomy, K. Hodor, Ł. Moszkowicz, K. Fabijanowska, W.

Bobek) oraz w latach 2013-2017 temat: „Ochrona, rewaloryzacja i kształtowanie krajobrazów

przyrodniczo- kulturowych ogrodów zabytkowych” (kierownik tematu: prof. dr hab. inż. arch. A.

Mitkowska, pozostali autorzy: K. Łakomy, K. Hodor, Ł. Moszkowicz, K. Fabijanowska, W. Bobek).

W roku 2018 w ramach rozstrzygnięć konkursowych pani dr Katarzyna Hodor otrzymała

możliwość prowadzenia indywidualnego projektu badawczego w ramach działalności statutowej

przyznanego przez Dziekana Wydziału Architektury Politechniki Krakowskiej na temat: Sacrum w

komponowanej przestrzeni miast. Dziedzictwo i tożsamość. Reformaci w miastach prowincji

małopolskiej od XVII do XVIII, (kategoria „I”).

Pani dr inż. arch. Katarzyna Hodor jest promotorem pomocniczym dwóch otwartych

przewodów doktorskich i jednego już zamkniętego, których zagadnienia związane są z obszarami

zainteresowań badawczych (rewitalizacją, dziedzictwem kulturowym, układami rezydencjonalno-

ogrodowymi w strukturach miasta).

Pani dr Katarzyna Hodor była współautorką redakcji naukowej 10 publikacji wieloautorskich

publikowanych w wydawnictwie Instytutu Botaniki PAN, Wydawnictwie Politechniki Krakowskiej

raz jako osobne wydania „Czasopisma Technicznego”.

6

Pani dr Katarzyna Hodor recenzowała artykuły naukowe do czasopism, między innymi do:

Journal of Sustainable Architecture and Civil Engineering, Kowno, Litwa; Journal of the International

Association of Reserch Institutes in the History of Art (RIHA Journal); Annals of Warsaw University

of Life Sciences oraz wykonała recenzje do wieloautorskiej książki wydawnictwa Uniwersytetu

Ekonomicznego w Krakowie. Była także Autorką eksperckiej oceny External Review Form z ramienia

ICOMOS w 2013 roku oraz Global garden report 2012 dla Husqvarnagroup ukazującego badania

jakościowe i ilościowe zieleni publicznej miast Europy (opracowanie dostępne online).

W latach 2013 i 2016 pani dr inż. arch. Katarzyna Hodor roku otrzymała Nagrody zespołowe

stopnia I Rektora Politechniki Krakowskiej za działalność naukową.

Podsumowaniem wieloletnich badań i przemyśleń Kandydatki, jest monografia opublikowana

w 2019 roku pt. „Reformaci w miejscowościach prowincji małopolskiej od XVII do XVIII wieku i ich

wpływ na kształtowanie krajobrazów kulturowych”, która przedstawia wyniki badań w zakresie

krajobrazu kulturowego, którego postać kształtowały zespoły klasztorne rejonu Polski południowej.

Ilościowo dorobek naukowy pani dr inż. arch. Katarzyny Hodor przedstawia się następująco:

A/ Przed doktoratem:

16 publikacji (9 jako autor, 5 jako współautor), 1 monografia współautorska, 10 referatów

wygłoszonych na konferencjach naukowych krajowych, członek 3 zespołów badawczych

wykonujących projekty badawcze realizowane w ramach działalności statutowej w Zakładzie Sztuki

Ogrodowej i Terenów Zielonych Instytutu Architektury Krajobrazu Wydziału Architektury

Politechniki Krakowskiej, redakcja 2 opracowań naukowych zbiorowych, członek 4 komitetów

organizacyjnych konferencji naukowych.

B/ Po doktoracie:

33 publikacje (14 jako autor, 19 jako współautor), 2 autorskie monografie, 9 referatów wygłoszonych

na konferencjach naukowych międzynarodowych, 16 referatów wygłoszonych na konferencjach

naukowych krajowych, członek 4 zespołów badawczych wykonujących projekty badawcze

realizowane w ramach działalności statutowej w Zakładzie Sztuki Ogrodowej i Terenów Zielonych

Instytutu Architektury Krajobrazu Wydziału Architektury Politechniki Krakowskiej, 2 nagrody za

działalność naukową, redakcja 10 opracowań naukowych zbiorowych, członek 11 komitetów

organizacyjnych konferencji naukowych.

Podsumowując - pani dr inż. arch. Katarzyna Hodor znacznie powiększyła dorobek naukowy

po uzyskaniu stopnia doktora, dużą część dorobku stanowią publikacje indywidualne (w sumie 23

pozycje). Znaczną aktywność publikacyjną podbudowuje udział w konferencjach naukowych, na

których Habilitantka wygłaszała referaty oraz liczne prace badawcze. W działalności pani dr inż. arch.

Katarzyny Hodor podkreślić należy aktywne i konsekwentne łączenie aktywności naukowej z

działalnością w sferze zawodowej. Zakres i poziom opracowań naukowych pozwalają pozytywnie

ocenić tę część dorobku Habilitantki.

3. Ocena dorobku dydaktycznego i organizacyjnego.

Pani dr inż. arch. Katarzyna Hodor posiada długoletnie doświadczenie dydaktyczno -organizacyjne

związane z pracą na Wydziale Architektury Politechniki Krakowskiej im. Tadeusza Kościuszki.

Działalność dydaktyczną pani dr Katarzyna Hodor rozpoczęła w 2004 roku w Zakładzie Sztuki

Ogrodowej i Terenów Zielonych Instytutu Architektury Krajobrazu (A8) Wydziału Architektury

Politechniki Krakowskiej, prowadząc zajęcia z projektowania zintegrowanego na II roku sem. 4 oraz I

roku sem.1. na kierunku Architektura Krajobrazu.

Pani dr inż. arch. Katarzyna Hodor opracowała autorskie programy do przedmiotów na

kierunku Architektura Krajobrazu, na Wydziale Architektury, Politechniki Krakowskiej im. Tadeusza

Kościuszki (prowadziła zajęcia według tych programów): Projektowanie zintegrowane –

rewaloryzacja ogrodów rezydencjonalnych, st. I, rok II, sem. IV (przedmiot projektowy),

Projektowanie zintegrowane – rewaloryzacja ogrodów klasztornych, st. I, rok II, sem. IV (przedmiot

projektowy), Sacrum krajobrazowe, st. II, rok I, sem. 3 (zajęcia wybieralne), Cmentarze, fakultet st. II

rok I sem. 2 (wykłady autorskie), seminarium terenowe na studiach podyplomowych nt.: „Zieleń w

7

układach historycznych” - prezentacja dziedzictwa związanego z zabytkowymi ogrodami

przyklasztornymi Krakowa (sem. letni 2017/18), Seminaria dyplomowe na stopniu I i II dotyczące

zagadnień związanych z konstruowaniem pracy badawczej, praw autorskich, kwerend archiwalnych i

innych zagadnień. Habilitantka prowadziła także autorskie wykłady z przedmiotu Historia sztuki i

designu na kierunku Inżynieria Produkcji na Wydziale Mechanicznym, st. I, rok I, sem. I, semestr zim.

2014/2015, 2015/2016, (2 wykłady autorskie),

W latach 2007-2009 Habilitantka prowadziła zajęcia na kierunku architektura krajobrazu w

Bielskiej Wyższej Szkole im. J. Tyszkiewicza w Bielsko Białej według autorskich programów:

Projektowanie krajobrazowe 3 [zintegrowane]- projektowanie konserwatorskie ogrodowe,

Projektowanie krajobrazowe 4 [zintegrowane], (jako projektowanie realizacyjne) - projektowanie

urbanistyczne, konserwatorskie - rynek miasteczka/wsi zabytkowej, Współczesna sztuka ogrodowa,

Konserwacja i rewaloryzacja zabytkowych założeń ogrodowych, Praktyka krajobrazowa (2007/2008).

W latach 2006-2007 Habilitantka prowadziła zajęcia projektowe na Wydziale Górnictwa i

Geoinżynierii AGH na specjalności: Zagospodarowanie surowców wtórnych i odpadów (rok V, sem.

zimowy), wykłady i ćwiczenia na temat: „ Studium planu zagospodarowania wyrobiska dawnego

kamieniołomu Liban i Ehrenpreiss” (kierownik: dr hab. inż. arch. Zbigniew Myczkowski, prof. PK).

Pani dr inż. arch. Katarzyna Hodor prowadzi opiekę nad studentami przy wykonywaniu prac

dyplomowych- była promotorem 22 prac inżynierskich, promotorem pomocniczym 9 prac

inżynierskich oraz 23 prac magisterskich, recenzowała 28 prac dyplomowych inżynierskich.

Prowadziła również dyplom inżynierski we współpromotorstwie z Technische Universität Dresden

falultet Architektur katedra Denkmalpflege und Entwerfen, który uzyskał wyróżnienie przyznane

przez Radę Wydziału Architektury Politechniki Krakowskiej. Habilitantka bierze także czynny udział

w komisjach dyplomowych (15 komisji magisterskich oraz 16 inżynierskich).

Dyplomy studentów będących pod opieką pani dr Katarzyny Hodor były nagradzane w

konkursach ogólnopolskich, m.in.: 1/wyróżnienie w Ogólnopolskim konkursie „Inspiracje w

przestrzeni” II edycja „Ekoosiedla” dla Małgorzaty Sych na postawie pracy dyplomowej: Projekt

zagospodarowania zieleni dla zabudowy mieszkaniowej przy Al. Armii Krajowej 141 i 143 na tle

problemów zieleni osiedlowej Bielska-Białej, promotor: prof. dr hab. inż. arch. Anna Mitkowska, dr

inż. arch. Katarzyna Hodor; 2/wyróżnienie dla Ewy Waryś za pracę inżynierską Projekt rozbudowy

Cmentarza Centralnego w Gliwicach, IX edycja konkursu miasta Gliwice 12.2013; 3/I nagroda w

ogólnopolskim konkursie na najlepszą pracę dyplomową w r.ak. 2012/13 zorganizowanym przez

Stowarzyszenie Polskich Architektów Krajobrazu, Ewa Waryś - dyplom mgr pt. Koncepcja

rewitalizacji zabytkowej kolonii robotniczej Stara Rokitnica w Zabrzu i terenów przyległych,

przyznana 4.05.2014; 4/International Exposition of University Projects in the Schools of Architecture

and Landscape BIENNALE BARCELONA w latach 2012 i 2014 - prezentacja prac dwóch

dyplomantów wśród wybranych 10 projektów dyplomowych na Europejskim Konkursie Szkół

Architektury Krajobrazu; 5/prezentacja wybranych dyplomów na wystawach prezentujących najlepsze

prace studencie Wydziału Architektury PK w Pałacu Sztuki w Krakowie w latach 2015, 2016 i 2017.

Pani dr inż. arch. Katarzyna Hodor brała udział przy opracowaniu dwóch podręczników

akademickich, których głównym autorem była Anna Mitkowska (Historia ogrodów europejskiego

kręgu kulturowego. Cz. I. Od starożytności do renesansu, Wyd. Politechniki Krakowskiej, Kraków

2012; Anna Mitkowska, Katarzyna Hodor, Katarzyna Łakomy, Historia ogrodów europejskiego kręgu

kulturowego. Cz. II. Od manieryzmu do końca XIX wieku, Wyd. Politechniki Krakowskiej, Kraków

2013). W pierwszym z nich Habilitantka opracowała rozdział dotyczący ogrodów renesansowych, w

tomie drugim była Autorką części związanych z ogrodami barokowymi w Polsce, przykładami

polskich ogrodów „stylu angielskiego”, występowaniu wody w ogrodach w przekrojach historycznych

oraz współautorką tematyki dotyczącej francuskiego klasycznego ogrodu (styl Le Nôtre’a). Obie

pozycje, recenzowane, zawierają pełny zakres wiedzy na temat historii powszechnej w odniesieniu do

sztuki ogrodowej przestawiając artystyczne tendencje ze szczególnym uwzględnieniem interpretacji

kompozycji. Drugi podręcznik został nagrodzony zespołową Nagrodą I stopnia przez Rektora

Politechniki Krakowskiej za działalność dydaktyczną w 2014 r.

8

Pani dr Katarzyna Hodor była organizatorem Międzynarodowych Studenckich Warsztatów

Projektowych „City In”, które odbyły się w Krakowie w październiku 2015 roku. W roku

akademickim 2012/13 była Przewodniczącą w komisji kwalifikacyjnej na kierunku Architektury

Krajobrazu na II stopniu. Habilitantka była także inicjatorką współpracy Instytutu Architektury

Krajobrazu z gminami: Liszki, Jordanów, Szczucin oraz z Zarządem Zieleni Miejskiej w Krakowie.

Habilitantka będąc początkowo sekretarzem, a od 2013 roku organizatorem konferencji

naukowej z cyklu sztuki ogrodowej i dendrologii historycznej zainicjowała towarzyszące obradom

sesje studenckie mające wymiar konkursu naukowego (uczestnikami są studenci z różnych jednostek

naukowo-dydaktycznych z terenu całej Polski).

Działalność organizacyjna pani dr inż. arch. Katarzyny Hodor jest różnorodna. Ważnym

okresem w działalności Habilitantki było pełnienie funkcji prodziekana ds. studenckich na Wydziale

Architektury Politechniki Krakowskiej (2012-2016). Oprócz zyskania doświadczenia związanego z

kompetencjami administracyjnymi, pełnieniu służby przy prowadzeniu opieki nad studentami, istotne

były działania Habilitantki związane z popularyzacją i promocją zawodu i kierunku architekta

krajobrazu (gościnne wykłady, materiały promocyjne - fotografie, ulotki, prezentacje).

Pani dr Katarzyna Hodor koordynowała podpisanie umów patronackich mających na celu

podniesienie prestiżu kierunku i wzmocnienie bazy naukowo-dydaktycznej. Reprezentowała Instytut

Architektury Krajobrazu na spotkaniu Unii Architektury Krajobrazu we Wrocławiu. Była

współinicjatorem powołania Rady pracodawców dla kierunku Architektury Krajobrazu, jak również

wraz z zespołem opracowywała dokumentację związaną z akredytacją Polskiej Komisji

Akredytacyjnej 2012 oraz przygotowywała dokumentację do akredytacji kierunku Architektura

Krajobrazu przez Internacional Federation Landscape Architecture 2015-2020.

Pani dr Katarzyna Hodor prowadziła i koordynowała projekt: „Inwestujemy w zawodowców –

rozwój kształcenia zawodowego w Powiecie Olkuskim” o numerze RPMP.10.02.02-12-0212/16-00

zawarty pomiędzy Małopolskim Centrum Przedsiębiorczości i Powiatem Olkuskim a Politechniką

Krakowską, realizowany w ramach dotacji z Funduszy Europejskich, Program regionalny, Europejski

Fundusz Społeczny.

Pani dr Katarzyna Hodor brała udział w komitetach organizacyjnych 16 konferencji

ogólnopolskich i międzynarodowych.

Od 2010 roku Habilitantka jest współorganizatorem wystaw najlepszych prac studenckich z

przedmiotu projektowanie zintegrowane, rewaloryzacja ogrodów zabytkowych - prezentowanych na

terenie Krakowa (między innymi w: NCK, Pawilonie Informacji turystycznej Wyspiańskiego).

Prezentacje prac konkursowych oraz dyplomów były również ważną aktywnością organizacyjną

przyczyniającą się do popularyzacji efektów prac dydaktycznych. Pani dr Katarzyna Hodor brała

udział w jury w 23 konkursach o zasięgu ogólnopolskim, regionalnym i wydziałowym

Pani dr Katarzyna Hodor jest członkiem Sekcji Sztuki i Architektury Ogrodowej KUiA

O/PAN, członkiem Stowarzyszenia Polskich Architektów Krajobrazu oraz Stowarzyszenia

Architektów Krajobrazu, w imieniu którego występowała na International Conference as from a

Visegrad country, Landscapeodyssey, w Budapeszcie. Reprezentowała także Wydział Architektury

PK na konferencji EAAE Annual Conference Milano Architectural Education Towards 2030 (27-30

August 2015), inicjującej członkostwo wydziału w organizacji EAAE (European Association for

Architectural Education).

Pani dr Katarzyna Hodor była inicjatorem współpracy Wydziału Architektury Politechniki

Krakowskiej z następującymi uczelniami zagranicznymi i jednostkami badawczymi: Kyiv National

University of Construction and Architecture, Kijów, (Ukraina), Szent István University, Budapeszt,

(Węgry), Instytut Botaniki Polska Akademia Nauk, Kraków, (Polska), Slovak University of

Technology, Bratysława, (Słowacja).

Pani dr Katarzyna Hodor jest od 2012 roku członkiem Rady Wydziału Architektury

Politechniki Krakowskiej i członkiem Wydziałowej Komisji ds. Jakości Kształcenia i Akredytacji

Studiów na lata 2016-2020. W latach 2012-2016 była członkiem Wydziałowej Komisji ds. Dydaktyki

i Studiów Doktoranckich.

Dorobek dydaktyczny i organizacyjny Habilitantki oceniam pozytywnie.

9

4. Ocena dorobku zawodowego w zakresie projektowania architektonicznego, urbanistycznego i

architektury krajobrazu

Komplementarnym elementem osiągnięć naukowych i dydaktycznych pani dr Katarzyny Hodor jest

twórczość projektowa w dwóch głównych obszarach: architektury i architektury krajobrazu, związana

z konserwacją zabytkowych obiektów oraz sztuką ogrodową.

Dr inż. arch. Katarzyna Hodor działalność projektową rozpoczęła w okresie studiów jako

współpracę z biurami projektowymi: w latach 1999-2003 z Kancelarią Obsługi Inwestycji (24 projekty

architektoniczno-budowlane, korekty autorskie 20 projektów architektoniczno-budowlanych, 25

projektów mebli, uczestnictwo w projekcie przebudowy kamienicy z nadzorem autorskim, ul.

Cystersów; następnie współpracowała z mgr inż. arch. Ewą Ferefecką-Homolą (2 projekty i nadzory

autorskie dotyczące obiektu jednorodzinnego). W latach 2004-2005 pani dr Katarzyna Hodor

wykonała projekt zieleni w otoczeniu zabytkowego klasztoru w Pilicy Biskupicach z nadzorami

autorskimi oraz projekt przebudowy dziedzińca przed kościołem w Pilicy Biskupicach.

Po rozpoczęciu pracy na Wydziale Architektury PK na kierunku Architektura Krajobrazu,

pani dr Katarzyna Hodor podejmowała pracę projektową, która związana była z koncepcjami

dotyczącymi przestrzeni publicznych parkowych, ze szczególnym uwzględnieniem rewaloryzacji

zespołów zabytkowych. Od 2009 roku pani dr Katarzyna Hodor współpracuje z biurem projektowym

„Greentec – Studio”, od 2015 z pracownią z Novak – Rygiel Studio Architektoniczne, od 2016 z

Autorską Pracownią IPG sp. z o.o. oraz od 2017 z Autorską Pracownią Magdalena Przebinda Vogt

Studio. Dr inż. arch. Katarzyna Hodor jest współautorką projektów koncepcyjnych i realizacyjnych

dotyczących terenów zieleni (w szczególności zabytkowej). Do najważniejszych projektów

Habilitantki zaliczyć można: Projekt techniczny zieleni dla terenu wokół kościoła św. Marcina w

Krzeszowicach wraz z inwentaryzacją i gospodarką zielenią; Koncepcję rewitalizacji przestrzeni

publicznych dla miejscowości Dobra gm. Limanowa; Projekt koncepcyjny parku w Grodkowicach,

Projekt budowlany wykonawczy; Projekt rewitalizacji Parku nad Wartą w Poznaniu; Projekt

koncepcyjny parku przy dworze Jana Matejki w Krzesławicach; Projekt budowlany, Przebudowa

ciągów pieszych i elementów małej architektury, budowa fontanny oraz budynków usługowych wraz

z rewitalizacją zieleni parkowej przestrzeni publicznych Rynku w Jordanowie; Projekt układu zieleni

na terenie Can-Pack w rejonie ulicy Starowiejskiej w Brzesku.

Dopełnieniem poszukiwań harmonii i ładu przestrzennego w krajobrazie są prace

fotograficzne Habilitantki. Autorskie zdjęcia wykorzystywane są w opracowaniach studialnych,

naukowych i zajęciach dydaktycznych. Fotografie prezentowane były na wystawach: „Dziedzictwo

zapomniane”, K. Hodor i K. Łakomy, Sala Wystawowa „Kotłownia” (wystawa towarzysząca

konferencji: Współczesna ranga ogrodów zabytkowych, 1416.11.2013) oraz na indywidualnej

wystawie fotografii „BRAMY Stary Paczków”, galeria „Enigma” PWSW w Przemyślu, lipiec 2015.

Podsumowując, działalność zawodowa pani dr Katarzyna Hodor jest różnorodna. Ma ona

bezpośredni wpływ zarówno na działalność naukowo-badawczą, jak i na działalność dydaktyczną, co

jest wartościową cechą dorobku Habilitantki.

Dorobek zawodowy Habilitantki oceniam pozytywnie.

C.

Ocena monografii habilitacyjnej (osiągnięcia naukowego) p. dr inż. arch. Katarzyny Hodor

pt. „Reformaci w miejscowościach prowincji małopolskiej od XVII do XVIII wieku i ich wpływ

na kształtowanie krajobrazów kulturowych”

Książka pt. „Reformaci w miejscowościach prowincji małopolskiej od XVII do XVIII wieku i ich

wpływ na kształtowanie krajobrazów kulturowych” wydana została przez Wydawnictwo Politechniki

Krakowskiej w 2019 r. Jest to praca recenzowana przez: dr hab. inż. arch. Bognę Lipińską i prof. dr

hab. inż. arch. Wojciecha Kosińskiego i spełnia warunek dostępności w środowisku naukowym dla

specjalistów zajmujących się architekturą i urbanistyką.

10

1. Uwagi ogólne

W pracy przedstawione zostały szeroko rozumiane badania nad krajobrazem kulturowym, którego

postać kształtowały zespoły klasztorne rejonu Polski południowej (południowa prowincja reformatów,

stan z XVIII wieku), w ujęciu wieloaspektowym: architektonicznym, urbanistycznym, krajobrazowym

i w ujęciu wieloskalarnym: od skali detalu i wnętrza do skali panoramy. Wieloletnie zaniedbania tych

obiektów stały się przyczyną podjęcia gruntowych badań krajobrazowych, w całościowym ujęciu,

służących wskazaniu ich wartości kulturowych oraz skonstruowaniu wytycznych - kierunków i

sposobów ich ochrony.

Główną istotę rozważań podjętych w pracy stanowi próba prześledzenia wpływu reformackich

zespołów klasztornych na społeczności lokalne oraz na harmonijność miejscowych krajobrazów.

Zespolenie klasztorów reformackiej prowincji małopolskiej z innymi zabytkami lokalnej kultury,

układami urbanistycznymi i siecią dróg oraz z topografią terenu, a także z powiązaniami widokowymi

łączącymi obiekty sakralne i reprezentacyjne jest przedmiotem monografii. W związku z tym, że

założenia klasztorne posiadają charakter barokowy, ważne działanie stanowi badanie i uwypuklenie

efektów scenograficznych w skali wnętrz urbanistycznych, co może przyczynić się po podniesienia

jakości przestrzeni zabytkowej.

Główne cele pracy są następujące:

1/Celem pracy jest analiza powstawania zespołów reformackich w prowincji małopolskiej oraz ich

znaczenia dla krajobrazu kulturowego zespołów miejskich, wedle stanu z roku 1772. Czas ten został

wybrany ze względu na apogeum ich rozwoju w tym okresie i znaczenie tej daty jako granicznej,

związanej z I rozbiorem Polski.

2/Celem pracy jest również analiza porównawcza obiektów z prowincji małopolskiej i wstępna analiza

obiektów na szerszym obszarze, które mogą być pomocne w dalszych szczegółowych badaniach,

możliwych do podjęcia w przyszłości.

Habilitantka sformułowała również cele szczegółowe pracy:

1/Określenie typologii zespołów klasztornych w prowincji małopolskiej.

2/Ocena obecnego stanu zachowania badanych obiektów oraz określenie wytycznych

konserwatorskich.

Pani dr inż. arch. Katarzyna Hodor ogranicza terytorialnie zakres badań do zespołów reformackich

zlokalizowanych na terenie prowincji małopolskiej (stan z roku 1772), co jest decyzją słuszną w

związku z wysokimi walorami tego typu zespołów. Uwzględnione w badaniach siedziby to: Biecz,

Gliwice, Góra Świętej Anny, Jarosław, Kazimierz Dolny nad Wisłą, Kęty, Kraków, Lublin, Pilica,

Pińczów, Przemyśl, Rzeszów, Sandomierz, Solec nad Wisłą, Stopnica, Wieliczka, Zakliczyn nad

Dunajcem, Zamość.

Przyjęcie takich celów i założeń badawczych i konsekwentna ich realizacja widoczna w całej

pracy w ujęciach ogólnych i szczegółowych już na początku daje możliwość stwierdzenia, że mamy

do czynienia z bardzo wartościową całościową analizą wpływu obiektów sakralnych, ze szczególnym

uwzględnieniem klasztorów reformackich, na struktury miejskie oraz analizą znaczenia zachowanych

obiektów dla kształtowania harmonijnych krajobrazów miejscowości. Kompleksowość oraz

wielodyscyplinarność poruszanych zagadnień nie przeszkodziła pani dr Katarzynie Hodor w

czytelnym wyodrębnieniu poszczególnych etapów badawczych, widocznym już w samym układzie

pracy zawartym w spisie treści. Zawartość całej pracy potwierdza, że był to wybór trafny.

Wszystkie prace badawcze prowadzone były w dwóch głównych etapach. W pierwszym

etapie Habilitantka przeprowadziła badania nad reformackimi zespołami klasztornymi powstałymi od

połowy XVII wieku do końca XVIII wieku na terenach prowincji małopolskiej. Badania mają

charakter interdyscyplinarny - pani dr Katarzyna Hodor wykonała badania urbanistyczne (w tym

analizy widokowe, funkcjonalne, kompozycyjne, historyczne), studia konserwatorskie, studia

historyczne, badania dotyczące krajobrazu, badania korelacyjne (wzajemnych zależności), analizy

porównawcze, w których za punkty odniesienia służyły klasztory z terenu Polski północnej, Węgier,

prowincji weneckiej i Piemontu oraz kwerendę materiałów archiwalnych - zarówno kartograficznych,

jak i ikonograficznych. Badania przeobrażeń struktur architektonicznych Habilitantka oparła na

licznych materiałach archiwalnych, wynikach badań archeologicznych, architektonicznych i

konserwatorskich.

11

W drugim etapie Habilitantka skoncentrowała się na szczegółowych badaniach obecnego stanu

osiemnastu fundacji reformackich, wraz z ich wpływem na relacje krajobrazowe (wyniki badań

zawierają szczegółowy opis każdego zespołu). Katalog polskich poreformackich zespołów klasztorno-

ogrodowych uzupełniają schematy graficzne ułatwiające dokonywanie porównań. Praca zawiera także

aneks ze spisem proponowanych roślin, które są odpowiednie do zasadzenia w historycznych

ogrodach klasztornych, w szczególności w zespołach zgromadzeń franciszkanów reformatów na

terenie historycznej prowincji małopolskiej.

Stąd w konstrukcji pracy można wyraźnie wyodrębnić podział na dwie części: część pierwszą

(Rozdział II, III, IV,V,VI) oraz część drugą (Rozdział VII). Wyniki pracy oparte są na wieloletnich

obserwacjach i badaniach, przeprowadzonych przez Habilitantkę, których podstawą były studia

materiałów źródłowych, literatury oraz studia terenowe.

Podkreślić należy, że tematyka monografii jest niezwykle ważna i aktualna. Pani dr Katarzyna

Hodor wpisała się w nurt badań naukowych dotyczących roli budowli sakralnych w kształtowaniu

krajobrazu i struktury przestrzennej miast. Jest to temat niezwykle ważny w obliczu coraz większego

ujednolicania krajobrazu miast i zaniku ich tożsamości. Gwałtowny rozrost terytorialny miast stwarza

potrzebę ciągłej weryfikacji budowli i miejsc decydujących o ich tożsamości, a także potrzebę

kształtowania nowych założeń. W przeszłości bardzo ważną rolę w kształtowaniu tożsamości miast

europejskich pełniły budowle sakralne, które dominowały w sylwecie miast i były dowodem dużej roli

religii w świadomości społecznej. Dzisiaj obiekty sakralne również powinny być elementami

tworzącymi tożsamość współczesnego miasta, w tym tożsamość przestrzeni publicznych. Oprócz

poszukiwania odpowiedzi na pytanie, jak powinno wyglądać współczesne sacrum w krajobrazie

miejskim, należy chronić dorobek architektury sakralnej, wzmacniać go, uzupełniać i rekonstruować.

W przestrzeni miast, które coraz bardziej upodabniają się do siebie, elementy tworzące tożsamość -

zwłaszcza budowle sakralne, będą uświadamiać nam znaczenie miejsca, w którym żyjemy (miejsca

innego od pozostałych).

Powyższe refleksje Recenzenta mają na celu podkreślenie faktu jak ważnego tematu

badawczego podjęła się pani dr inż. arch. Katarzyna Hodor. W monografii Autorka podsumowuje

zebrane materiały, wyniki analiz i prezentuje zestawienie całościowych przemyśleń, dotyczących

aspektów dziedzictwa kulturowego występującego w sferze sacrum. Podjęcie pracy o wpływie

zespołów klasztornych na kształtowanie krajobrazów kulturowych nie budzi wątpliwości i oznacza, że

pracę pani dr Katarzyny Hodor uznaję za bardzo potrzebną.

Wyniki badań pani dr inż. arch. Katarzyny Hodor zawarte są w kolejnych rozdziałach monografii:

Rozdział I pt. „Problematyka rozprawy - uwagi wstępne” zawiera przedmiot i zakres rozprawy, cel

opracowania, metodologię i układ pracy, stan badań oraz charakterystykę materiałów archiwalnych-

zarówno kartograficznych, jak i ikonograficznych.

Rozdział II pt. „Sacrum w krajobrazach miast europejskich” przedstawia problematykę znaczenia

sacrum w krajobrazach miast, ze szczególnym uwzględnieniem zespołów klasztornych. Habilitantka

przedstawiła wyniki badań dotyczących wpływu zespołów klasztornych na kształtowanie się

tożsamości danego miejsca zarówno w sferze niematerialnej – mentalnej, jak i wizualnej – fizycznie

obecnej. Duże znaczenie ma zamieszczony w rozdziale autorski diagram pt. „Przemiany znaczenia

sacrum w przestrzeni miasta”. Jednakże nasuwa się pytanie: dlaczego Autorka tak nisko oceniła

poziom wizualny znaczenia współczesnego sacrum w przestrzeni miasta? Liczne współczesne

budowle sakralne stanowią bardzo często symboliczne znaki sacrum w krajobrazie miast, kształtując

w znacznym stopniu ich tożsamość. Przykłady znaczenia sacrum i zespołów świątynnych dla

kompozycji miast w ciągu wieków mogłyby jeszcze zostać rozszerzone o układy związane z epoką

klasycyzmu, miasta industrialnego i czasów współczesnych.

Rozdział III pt. „Klasztory reformackie” przedstawia historyczne uwarunkowania powstania i

zakładania zakonu reformatów, zwłaszcza w prowincji małopolskiej (społeczne, ekonomiczne,

polityczne) oraz obecny stan zachowania zespołów klasztornych z terenu prowincji małopolskiej, ze

wskazaniem funkcji, jakie pełnią.

12

Rozdział IV pt. „Elementy reformackich zespołów klasztornych” przedstawia wyniki badań

dotyczących obiektów architektonicznych (ze zwróceniem szczególnej uwagi na detale) osiemnastu

zespołów klasztornych prowincji małopolskiej wraz z ich analizą porównawczą. Na szczególną uwagę

zasługują analizy kompozycji przestrzennej założeń. Niezwykle wartościowe jest autorskie

zestawienie osiemnastu planów zespołów reformackich wraz z ogrodami zamieszczone w rozdziale.

Zdaniem Recenzenta Rozdział IV jest najcenniejszym elementem monografii.

Rozdział V pt. „Krajobrazy reformackie - szczegółowe czynniki kształtujące krajobraz reformackich

zespołów klasztornych w polskich miejscowościach” przedstawia czynniki kreowania krajobrazów

badanych miejscowości przez zespoły klasztorne. Rozważania dotyczą widoków, ukształtowania

terenu oraz sieci dróg. Niezwykle wartościowe są autorskie schematy graficzne przedstawiające osie

sakralne i widokowe ukazujące relacje przestrzenne reformackich zespołów klasztornych z ważnymi

obiektami sakralnymi i ośrodkami władzy (ratusze, rezydencje) oraz autorskie przekroje i panoramy z

zaznaczonymi obiektami sakralnymi. Autorka podkreśliła, że analiza panoram poszczególnych siedzib

reformackich wskazuje funkcję, którą pełnią one do dziś. Widoczna jest zwarta bryła klasztoru i

świątyni, która w wielu przypadkach staje się dominantą w układach przestrzennych, przede

wszystkim mniejszych miejscowości. Zdaniem Recenzenta Rozdział V jest bardzo cennym elementem

monografii.

Rozdział VI pt. „Podsumowanie” zawiera opracowaną autorską typologię zespołów klasztornych

prowincji małopolskiej, opracowane wytyczne konserwatorskie, charakterystykę znaczenia lokalizacji

dla kompozycji zespołów klasztornych oraz wnioski. Zdaniem Habilitantki badane zespoły kościelno-

klasztorne stanowią szczególne dziedzictwo i ewenement na skalę europejską ze względu na

zachowaną do dziś czytelność w krajobrazie, rozległe powiązania widokowe oraz połączenie

barokowego ascetyzmu elementów użytkowych i efektów scenograficznych. Reformaci, lokalizując

swe siedziby, tworzyli swoiste znaki krajobrazowe, wyznaczając sacrum danego miejsca. Prowadziło

to do tworzenia układów przestrzennych kształtujących tożsamość lokalną miejscowości i często

ponadlokalną. Dlatego też współcześnie realizowane rewaloryzacje mogłyby prowadzić do

wzmocnienia ich odbioru z zachowaniem i poszanowaniem wartości kulturowych tych zespołów.

Rozdział VII pt. „Katalog polskich poreformackich zespołów klasztorno-ogrodowych” przedstawia

wyniki badań obecnego stanu osiemnastu fundacji reformackich, wraz z ich wpływem na relacje

krajobrazowe. Wyniki badań zawierają szczegółowy opis każdego zespołu. Do opisywania roli

zespołów w strukturach miejscowości Autorka posłużyła się metodą badań in situ oraz analizą

dostępnej kartografii i ikonografii historycznej. Katalog uzupełniają schematy graficzne ułatwiające

dokonywanie porównań (plany miejscowości, rzuty poziome kościołów i klasztorów, rysunki

zespołów z lotu ptaka, zdjęcia, materiały archiwalne).

Pracę zamyka Aneks ze spisem proponowanych roślin, które są odpowiednie do zasadzenia w

historycznych ogrodach klasztornych, w szczególności w zespołach zgromadzeń franciszkanów

reformatów na terenie historycznej prowincji małopolskiej, Bibliografia, Spis ilustracji i tabel oraz

Streszczenia.

Monografia może być pomocna w praktyce konserwatorskiej, w pracach samorządów

lokalnych gmin, w praktyce projektowej i realizacyjnej związanej z ochroną krajobrazów kulturowych

i urządzaniem terenów zieleni oraz przy wykonywaniu planów zagospodarowania przestrzennego.

Badania mogą okazać się przydatne dla środowiska urbanistów, architektów, architektów krajobrazu, a

także specjalistów z innych dziedzin, których decyzje wpływają na rozwój i kształt przestrzenny miast.

2. Uwagi szczegółowe. 1/Na szczególne wyróżnienie zasługuje widoczna w całej pracy dociekliwość badawcza Habilitantki,

połączona z umiejętnością analizy całości materiału badawczego oraz z umiejętnością formułowania

syntez podsumowujących. Wśród wielu zalet pracy wymienić należy następujące: harmonijne łączenie

zagadnień ogólnych i szczegółowych, bardzo dobry język i styl pracy, czytelność i jasność

wypowiedzi, dobrze dobrany autorski materiał ilustracyjny.

2/Stań badań przedstawiony jest właściwie i obszernie - pani dr Katarzyna Hodor zebrała i

przeanalizowała zarówno literaturę krajową jak i zagraniczną w zakresie przedmiotu pracy. W

monografii Habilitantka stosuje wyczerpujące przypisy jako uzupełnienie głównego wątku narracji.

13

3/Ważną częścią monografii jest część graficzna - w postaci graficznych schematów, planów oraz

autorskich rysunków i zdjęć.

4/Praca ma dużą wartość edukacyjną i może być pomocna w odbiorze pracy przez specjalistów z

różnych dziedzin oraz przez lokalne samorządy i społeczności.

D. Wniosek końcowy.

Podsumowując - pragnienie Habilitantki przeprowadzenia badań dotyczących wpływu reformackich

zespołów klasztornych na społeczności lokalne oraz na harmonijność miejscowych krajobrazów,

znalazło odzwierciedlenie w wielu opracowaniach, ale przede wszystkim w opublikowanej monografii

pt. „Reformaci w miejscowościach prowincji małopolskiej od XVII do XVIII wieku i ich wpływ na

kształtowanie krajobrazów kulturowych”.

Stwierdzam, że osiągnięcie naukowe - książka pt. „Reformaci w miejscowościach prowincji

małopolskiej od XVII do XVIII wieku i ich wpływ na kształtowanie krajobrazów kulturowych” może

być przyjęta jako monografia habilitacyjna. Jest ona istotną pozycją dotyczącą roli budowli sakralnych

w kształtowaniu krajobrazu i struktury przestrzennej miast. Praca jest efektem wieloletnich studiów i

własnych przemyśleń Habilitantki wspartych jej doświadczeniem zawodowym i znajomością

literatury przedmiotu.

Po wnikliwej analizie dorobku naukowego, dydaktycznego, organizacyjnego i zawodowego

oraz monografii habilitacyjnej stwierdzam, że pani dr inż. arch. Katarzyna Hodor uzyskała dorobek

naukowy, dydaktyczny, organizacyjny i zawodowy odpowiedni dla wymagań stawianych kandydatom

do stopnia naukowego doktora habilitowanego, wykazała się istotną aktywnością naukową, a jej

monografia habilitacyjna oraz inne dokonania wnoszą znaczny wkład w rozwój dyscypliny naukowej

architektura i urbanistyka. Wkład polega na: 1/znacznym poszerzeniu istniejącego stanu wiedzy

dotyczącego badanych zespołów klasztornych, w tym ich funkcjonowania i komponowania oraz ich

roli krajobrazowej dawniej i współcześnie, 2/zaproponowaniu kryteriów oceny wartości

poszczególnych zespołów klasztornych, które obejmują stan zachowania struktury zabudowy i jakość

ewentualnych przekształceń ze szczególnym uwzględnieniem terenów zielonych, 3/określeniu

typologii zespołów klasztornych w prowincji małopolskiej, 4/wskazaniu zagrożeń związanych z

utrzymaniem walorów zespołów klasztornych, 5/określeniu kierunków i sposobów ochrony zespołów

klasztornych. Tym samym spełnione zostały warunki sformułowane w Ustawie o stopniach

naukowych i tytule naukowym oraz o stopniach i tytule w zakresie sztuki dla dopuszczenia Kandydatki

do dalszych etapów postępowania habilitacyjnego o co wnoszę.

Katarzyna Pluta

Warszawa, 25 października 2019 r.