gazeta e korrikut 2009

7/31/2019 Gazeta e Korrikut 2009

1/12

KORRIK 2009 NGJALLJA 1

NGJALLJANr. 7 (198) Viti XVII i botimit KORRIK 2009 mimi 20 lek

N datn 24 qershor,kur kremtohet lindja e ShnJoan Pagzorit, n KishnUngjillzimi i Hyjlindses,n Tiran, u b nj Liturgjie veant, n t ciln mo-rn pjes 7 episkop.

Prkujtohej dita kur 17vjet m par, Sinodi i She-njt i Patriarkans Ekume-nike zgjodhi, pas krkess

s besimtarve orthodho-ks t Shqipris, Eksarkun,Mitropolitin e AndrussAnastasin, si Kryepiskop tTirans, Durrsit dhe gjithShqipris. Ishte vepra e tije jashtzakonshme si pio-nier i ringjalljes s hiera-postolizmit, q e gjykuan tdenj pr ti ngarkuar njvepr kaq t vshtir, e plott panjohura. Dhe ishin re-zultatet me ngjyrimet e njmrekullie n krye t Kishss Shqipris, q i sollnbesimin dhe mirnjohjen e

Liturgji Hyjnore n ditn e shnuart zgjedhjes s Kryepiskopit Anastas

24 qershor, Kisha Ungjillzimi i Hyjlindses, Tiran

- Pas krkess s besimtarve orthodhoks t Shqipris,me vendimin e Patriarkans Ekumenike, do t niste ringritja e

jashtzakonshme nga grmadhat e Kishs son -

besimtarve orthodhoks tvendit ton, por edhe t gji-th komunitetit t krishterbotror e m gjer.

Liturgjia Hyjnore Sino-dike dhe arkihieratike mekt rast, u drejtua ngaKryepiskopi Anastas, i ndih-muar nga Hirsia e TijIgnati, Hirsia e Tij Joani,Hirsia e Tij Dhimitri, Hir-

sia e Tij Nikolla, Hirsia eTij Andoni, si dhe Hirsia eTij, Episkopi i Filomilit, Ilia.Merrnin pjes edhe prfa-qsi nga t gjitha Mitropo-lit, t rinj t kampingjeveorthodhokse etj.

N fund t Liturgjis Hyj-nore, Kryepiskopi Anastasiu drejtua besimtarve tpranishmm:

N kto stacione kaq do-methnse t historis sKishs son, sht e do-mosdoshme q t kthehemi

pas dhe t shohim rrug-timin q kemi br deri tani.Antar t Kishs son nuk

jan vetm disa apo kleri-kt, por t gjith sa jan pa-gzuar. T gjith kta, pabr asnj prjashtim, ngat moshuarit, deri tek t rinj-t e fmijt q erdhn sot ekunguan, duhet t jen tndrgjegjsuar pr disa t

vrteta t Kishs son. Se-pse pr fat t keq, shohim seedhe pas 18 vjetsh, jan disaqarqe, q pr arsyet e tyre du-an t ln n heshtje t vrte-tn e historis s Kishs. Ndisa botime zyrtare t qarku-lluara koht e fundit, pamme habi se n vend ti refero-heshin 23 vjetve t perse-kutimit, kur forcat ateiste ekishin shkatrruar deri nthemel Kishn, nuk flisninpr ringritjen nga themelet tKishs ktu, duke thn se

750 prfaqsues nga Kishat Orthodhokse, Prote-stante, Anglikane dhe Katolike t Vjetra t Evrops,do t mblidhen nga 15-21 korrik n Lion, Franc, prAsamblen e 13-t t Konferencs Evropian tKishave. T mbledhur s bashku me temn T thirrurme nj shpres m Krishtin, delegatt nga 120 kishaantare dhe 40 organizata t asociuara, s bashku

me observatort dhe t ftuarit, do t shqyrtojn punne KEK q nga Asambleja e Trondheimit (Norvegji,2003) e deri m sot, do t prcaktojn prioritetet pr6 vitet e ardhshme, do t reflektojn pr nj vizion tlvizjes ekumenike pr dy dekadat e ardhshme, sidhe do t celebrojn 50-vjetorin e themelimit t KEK.

Asambleja do t hapet t mrkurn, 15 korrik,me nj veprimtari t prbashkt n kishn historiket Shn Bonaventurs. Pjesmarrsve do tu jepetmirseardhja nga Kardinali katolik Filip Barbarin,arqipeshkv i Lionit dhe at Athanase Iskos, prfa-qsues i Kshillit Lokal t Kishave (CREL).

Predikimi me t cilin do t hapet veprimtaria, dot mbahet nga Kryepiskopi i Tirans, Durrsit dhe igjith Shqipris Anastasi.

Pas ksaj pjesmarrsit do t shkojn n QendrnNdrkombtare t Kongreseve, ku do t zhvillohen puni-met. N ditt q do t pasojn Asambleja do t vazhdojme sesione tematike dhe pune, pun n grupe etj.

do dit do ket n fokus nj tem t veant, ndrsae diela, 19 korrik, do ti kushtohet 50-vjetorit t KEK.

Asambles do ti drejtohen edhe personalitete tshquara, si Patriarku Ekumenik Vartholomeu, Patriarkui Rumanis Danieli etj.

Pamje e Lionit dhe e kishs ku do t hapetAsambleja

15-21 korrik: Asambleja e 13-te Konferencs Evropiane

t Kishave (KEK)

(vijon n faqen 2)


2/12

2 NGJALLJA KORRIK 2009

Nj nga festat m tmdha t qytetit t Beratitsht pa dyshim ajo e dsh-morit t ri Nikodhim. Me-gjithse i lindur n Vithkuq

t Kors, e lidhi jetn ngu-sht q n rinin e tij meBeratin. Pikrisht ai do ishteqyteti ku Nikodhimi do tmerrte nga Perndia kuro-rn e lavdis me martirizi-min e tij heroik.

N kt vend Nikodhi-mi, gjat pushtimit osman,pohoi si Zot dhe Perndi,Zotin Krisht, t Cilin prshkak t nj martese e kishtemohuar koh m par. Kaqmjaftonte q mbi t t fillo-nin torturat e tmerrshme prt mohuar prsri Zotin

Krisht. Tortura nga m njer-zoret, pr dit me radh ranmbi Nikodhimin e lumur, porai me Hirin e Perndis nuku kthye mbrapsht dhe n

do moment lavdronte dhei thurte himne Zotit Krisht.

Duke par q asnj tor-tur nuk e mposhtte Shenj-tin e lumur u mor vendimiq ti pritej koka, m 10 ko-rrik 1714. Kshtu u nda ngakjo bot Shn Nikodhimi dheshpirti i tij u ngjit pr n pa-rajs, pr t qndruar pr-gjithnj n rrethin e shenj-torve t Perndis.

Martirizimi i Shn Niko-dhimit bri jehon t madheduke forcuar besn e mijranjerzve t cilt edhe n di-

tt e sotme e kujtojn me kre-nari, martirizimin e Tij. Gjattorturave Nikodhimin e ho-dhn nga maja e kalas dheai ra i pacenuar n afrsi

t kishs s Kryeengjjve,pikrisht n kt vend mbli-dhen do 10 korrik besimtart shumt pr t kujtuar tor-turat e tmerrshme dhe prtu lutur te Shenjti i dashur.

Edhe sivjet u kryen Shr-besat e Shenjta n kt ki-sh. Filluan me Mbrmso-ren e dats 9 korrik, vazhdoikremtimi me Liturgjin Hyj-nore n mngjesin e dats10 korrik, dhe u mbyll kjofest me Mbrmsoren npasditen e po ksaj date.

Joan Qako

Festa e Shn Nikodhimit n Berat

pas viteve 90-t jan ngritur vetmdisa kisha!

Esht e rndsishme q ta dimse para 17 vjetsh Kisha jon ndo-dhej akoma para nj sprove t ma-dhe. Ishte Patriarkana Ekumenike

ajo q i kishte dhn autoqefalinKishs s Shqipris, q kishte pa-sur pr shum shekuj prgjegjsinpr vazhdimsin e saj, q mori nis-mn pr ringritjen e saj.

Ringritja e nj kishe nuk bhet ngadisa politikan apo nga t tjer, qquhen intelektual se kan marrnj diplom nga nj universitet.Trupi i Kishs ka jetn dhe dinami-zmin e tij. Q t ket kish lokale,duhet t ket me domosdo dhe njepiskop dhe pastaj, duke u rritur ki-sha, t ket edhe episkop t tjera

dhe sinod. Kjo pun u b me nismne Patriarkans Ekumenike.

Q t njihet nj kish orthodhok-se, nuk ka nevoj pr njohjen e inte-lektualve jo t krishter apo t aty-re q deklarohen ateist. Nj kishkrijohet, formzohet dhe njihet si auto-qefale me vendimet e t gjitha kisha-ve orthodhokse. Nuk mjafton q taquajm veten autoqefal. N qoftse nuk na njohin t gjitha kishatorthodhokse, nuk jemi!

T gjitha kto ndodhn n vitin

1992. Pas zgjedhjes s Kryepi-skopit, t gjitha Kishat e tjera Ortho-dhokse njohn q n Shqipri u ri-ngrit srish Kisha Orthodhokse.

Ka nj hollsi, t ciln disa per-sona nuk e njohin ose t tjer e ln

n heshtje. N at koh u ngrit njprfaqsi me dy klerik t prgjegj-shm e dy laik t zgjedhur, t cilt

shkuan n Patriarkann Ekumeni-ke dhe krkuan zyrtarisht q t zgji-dhej Kryepiskopi i Kishs s Shqi-pris. Ishte si rrjedhoj e ksajkrkese zyrtare, br n emr tKshillit Kishar t asaj kohe, q umor vendimi pasues.

M t vjetrit ktu e din se kur ub Fronzimi, erdhi ktu nj grup,me n krye nj deputet jo t krishte-r dhe u prpoqn t vinin n dy-shim kt procedur. Thjesht ishtenj turp. Por, e prsris se Kisha Or-thodhokse nuk sht nj fmij i

vogl q merr dacka nga kushdoq mendon se e ka kt t drejt.Ajo sht shprehja e nj Kishe tShenjt Katholike Apostolike ktun Shqipri. Nuk u themelua nbaz t nj statuti q u b prejmbretris. Kisha Orthodhokse kaekzistuar ktu me shekuj, para set lindnin gjith kta politikan.

Ka dhe nj tjetr hollsi tepr trndsishme. Lexuam me habi, qzgjedhja u b n shkelje t nenit 16,t Statutit t viti 1929. Dhe kt e

shkruajn njerz q duan t kon-siderohen intelektual. Ky statutreshti s ekzistuari n vitin 1951,kur u zvendsua nga nj tjetr.Por kto statute nuk bjn kishn.Ato thjesht prcaktojn marrdh-

niet midis drejtuesve t ksaj kishedhe shtetit. N vitin 1929 ishte mbre-tria, m 1951 regjimi komunist, q

e shfuqizoi dhe bri nj tjetr. Pas-taj erdhi persekutimi dhe i shkat-rroi t gjitha: statute, kisha sinode.Dhe kta vijn sot, n vitin 2009dhe na thon se sht shkelur neni16 i statutit t vitit 1929. Dhe kanpafytyrsin dhe marrzin edhe tishkruajn kto gjra. Esht njtekst q nuk ekziston m q ngashekulli i shkuar.

Do thoni se prse po i them k-to. T gjith sa ndodhen ktu, ngam i madhi deri tek m i vogli, jangjymtyr t prgjegjshme t Kishs

Orthodhokse, kan prgjegjsi dhez, dhe kan detyrimin t mbrojnt vrtetn e Kishs.

Sapo erdhi demokracia dhembaroi persekutimi i pareshtur ndajKishs, t gjith klerikt dhe prfa-qsuesit e tr famullive u mblo-dhn n mnyr zyrtare n Durrsdhe vendosm pr disa gjra bazi-ke. Pranuam disa nene nga Statutii vitit 1951, shtuam disa t tjera dhetham se do prisnim Kushtetutne re pr t br nj statut t ri. Kushte-

tuta vonoi... Vetm m 1998 ajo umiratua. Ather ishim t lir prt vazhduar. Por Kushtetuta para-shikonte nj parim baz. Shtetimund t ishte laik, por qeveria ishtee detyruar t bnte marrveshje me

4 komunitetet tradicionale, dy mysli-mane dhe dy t krishtera. Kjo ma-rrveshje ishte br gati m 2002,por vonoi dhe vetm sivjet u nn-shkrua, u b ligj zyrtar i shtetit. Pasksaj patm prsri rastin jo pr tubr kish; jemi kish prej she-

kujsh, nga shekulli i par, por pr-ball shtetit t ishim person juri-dik.... M n fund, para disa muajvemori fund kjo peripeci dhe Gjykatae Tirans njohu m n fund perso-nin juridik t Kishs OrthodhokseAutoqefale t Shqipris.

Do ti lutem tani Episkop Andonitta lexoj kt vendim, sepse kjosht e rndsishme pr t gjith

ju. T dini t vrtetn dhe kur d-gjoni persona q duan t kultivojngnjeshtra t keni guxim t mbronishtpin tuaj. Ktu n Kishn tonaskush nuk ka t drejt t jet vzh-gues a pasues i thjesht. T gjith,nga Kryepiskopi e deri tek m ivogli, i cili sapo sht pagzuar, jemiantar t prgjegjshm t Kishs.N kt periudh duhet ta prfor-cojm kt unitet.

...U deshn kaq shum vite qkto gjra ligjore t rregulloheshin,por Kisha jetoi, u zhvillua e eci mtej edhe kur kto karta nuk ishin.Le t falnderojm Perndin dhet vazhdojm rrugn ton me m

shum guxim dhe vendosmri.M pas e mori fjaln Mitropoliti

i Kors, i cili prshndeti Kryepi-skopin Anastas n emr t Sinoditt Shenjt.

Korresp. i gazets Ngjallja

(vijon nga faqja 1)Liturgji Hyjnore n ditn e shnuart zgjedhjes s Kryepiskopit Anastas


3/12


T diplomuarit e rinj t Akade-mis Teologjike Ngjallja e Krishtitn Shn Vlash t Durrsit, u prco-lln me ceremonin tradicionale fe-

stive t fundvitit shkollor. M 16 qer-shor, n kt ceremoni merrte pjesKryepiskopi Anastas bashk meantar t Sinodit t Shenjt, Mitro-politi i Beratit Ignati, EpiskopNikolla, Episkop Andoni, Dekani iAkademis, Episkop Ilia, Proto-presviter Jani Trebicka si edhe kle-rik t ardhur nga disa qytete tvendit, familjar t t sapodiplo-muarve, pedagog dhe student.

Fjaln prshndetse e mbajti

Dekani i Akademis Teologjike,Hirsi Ilia, i cili iu bri thirrje stu-dentve t bhen mbajts t fjalss Zotit me msimet q kan kryer,me zhvillimin e tyre shpirtror, meveprimtarin n shrbimet e Kishs,por mbi t gjitha, me vendosmrinq me ann e jets s devotshmendaj Krishtit do kontribuojn nndrtimin e Kishs s Tij n Shqip-ri, do zbukurojn shoqrin e sotmeme sjelljen fisnike, do t pastrojnnjollat e mjedisit, do prcjellinshpresn e Zotit n nj bot t hel-

Diplomohen studentt e Akademis Teologjike pr vitin 2009muar nga luftrat, urrejtjet dhe pa-drejtsit.

M tej, dy studentt m t mirt diplomuar, Parashqevi Gega dhe

Elizabeta Shqau mbajtn fjalimet erastit.

N fund, fjaln prshndetsee mbajti Kryepiskopi Anastas, i cilitheksoi: Ne guxojm q t shpre-sojm dhe baza e ksaj shprese nuksht pa optimizm. N personin eZotit Jisu Krisht mbshtesim besi-min pr t ardhmen. Sot ka nj retjetr dshprimi q rndon mbizemrat e njerzve, sepse pas gjithasaj peripecie ne ecm nn ren e

errt dhe ne guxojm q t shpre-sojm. Kjo gjendje mund t ket ndi-kuar edhe n Kishn ton. Ne nukmbetemi n cektsi kur ngjitemi nmal, por shikojm majn e malit.Me kt guxim duhet t ecim prpa-ra, duke dhn shpres tek t tjert.Kt shpres duhet ta transmetoj-m n t gjitha vendet ku shkojm.Jo me dshirat tona, por me fuqine Shpirtit t Shenjt, Zoti do t nandihmoj q t ecim n veprn tonaty ku t gjith jemi thirrur n njshpres t prbashkt.

Brenda dhjet ditve,grabitet pr her t dyt ki-sha e Shn Gjergjit. Policiae qarkut t Gjirokastrs

njoftoi zyrtarisht se personaende t paidentifikuar kanvjedhur n ort e para t sshtuns gjasht ikona t ska-litura t kishs s ShnGjergjit, n fshatin Jergu-cat, fshat i komuns s Dro-pullit t Siprm q ndodhetrreth 23 km n jug t qytetitt Gjirokastrs.

Ndonse sipas burime-ve zyrtare jan vetm gja-sht ikonat e grabitura n

kish, banort vends dhevet kujdestari i kishs, po-

hon se numri i ikonave tgrabitura gjat dhjet dit-ve t fundit sht 20 cop,prej t cilave gjasht ikona

me vler t jashtzakon-shme dhe tepr t kushtu-eshme.

Vjedhja sht konstatuarn ort e para t mngjesitt s shtuns nga epitropi ikishs, 65-vjeari KostaFranko, i cili sapo ka vnre grabitjen ka telefonuarpolicin. Efektivat blu kanshkuar menjher n vend-ngjarje dhe kan konsta-tuar se kisha sht vjedhur

gjat orve t nats. Auto-rt kan thyer elsin e de-

Vidhen njzet ikona nga kishae Shn Gjergjit - Jergucat

Vidhet n mnyr t prsriturkisha e Kryeengjjve

Mitropolia e Gjirokastrs

M 22 qershor shtvjedhur prsri kisha eKryeengjjve n Gjiroka-str (sht vjedhja e 20-t qnga viti 1990), ndrkoh q

grabitsit mbeten anonim.Sipas policis lokale, vje-dhja e kishs sht brgjat orve t nats, ndrsasht diktuar mngjesin edits s hn. N kish ishteshqyer arka dhe ishte rr-mbyer nj sasi parash t he-dhura nga besimtart.

Grabitsit (q sipas poli-cis jan m shum se dypersona), pasi kan thyerdern e kishs, jan futur

n mjediset ku ndodhet ar-ka. Sipas at Theodhorit,

shuma e parave q ndodhejn t q sht marr ngavjedhsit, sht rreth 60 mijlek. Vjedhja, ky akt van-dal ndaj kishs, sht nj

vepr e shmtuar e segme-nteve q nuk kan kurrfarbesimi te Zoti, q jan tmotivuar pr t dmtuarobjektet e kulteve. Kjo ki-sh po vidhet e dmtohetvazhdimisht, ndaj krkojmgjetjen dhe dnimin e auto-rve, - pohoi pr GazetnShqiptare, at Dhionisi.

Vetm gjat dy javve,n Gjirokastr u grabitn trikisha, ku mes t tjerave jan

vjedhur dhe ikona me vler.Korresp. i gazets Ngjallja

rs s jashtme dhe m paskan hyr duke marr gja-sht ikonat. Grupi hetimor,i ngritur pr zbardhjen e

ngjarjes ende nuk jep emrakonkret t akuzuarish apopersonash t dyshuar prgrabitjen spektakolare, qsipas kujdestarit t kishssht grabitja e dyt brenda10 ditve. Sipas ktij t fu-ndit, n kishn q ndodhetn qendr t fshatit Jergu-cat, nuk jan vjedhur gjash-t, por njzet ikona. Sipastij, vetm pak dit m par

jan grabitur katrmbdhje-

t ikona, prej t cilave 3 jan(vijon n faqen 4)

Programi vijoi me kng dhehimne t knduara nga kori i Aka-demis dhe me ndarjen e diploma-ve, t cilat i shprndau Kryepiskopi.

Gjithashtu, gjat dreks q ushtrua pr nder t t pranishmvefoli edhe Mitropoliti i Beratit, HirsiIgnati, i cili tha se: Kjo sht njdit e shnuar q t korrim kallirinme kokrra t ksaj pune t shkl-qyer n kt shkoll. FalnderojmZotin pr kt begati q na ka dhu-

ruar. Ftohemi ti praktikojm tgjitha ato q kemi msuar. T gjith

jemi t zgjedhur nga Zoti. Ai na dr-gon si apostujt e Tij dhe misionart ktij misioni t shklqyer.

N fund t ksaj dite, studentte sapodiplomuar u larguan messhum urimeve dhe prgzimevet marra nga kolegt e tyre, pedago-gt dhe t gjith t pranishmit.

Isidor Koti

Nj kujtim me t diplomuarit dhe student t Akademis


4/12


ikona t realizuara nga nj piktorikonograf vends nga Pogoni, i njo-hur me mbiemr Jushi dhe t krijua-ra prej tij qysh n vitin 1910.

Ndrkoh, ikonat e tjera q mu-ngojn, jan krijime t shekullitXVII-XVIII dhe nj pjes e tyre i pr-

kisnin manastirit t Profetit Ilia qndodhet n mal, mbi fshatin Jergu-cat. Kto ikona jan transferuar mevendim t kshillit kishtar nga kymanastir q ndodhet larg fshatit, ipambrojtur nga grabitjet. Kujdestarii kishs s Shn Gjergjit, KostaFranko, pranoi se shumica e njzetikonave t vjedhura nuk ishin ninventar, pasi ato ishin dhuruar nkish nga besimtart pas vitit 1990,ndrkoh q edhe pes nga ikonate vjedhura ishin transferuar n kt

kish pas vitit 1990 nga manastiri iProfetit Ilia, pr arsye sigurie.

Publikuar nga gazeta Shqip

m 6.8.2009

Ajo transmeton pr ju 24 or program.

Do t dgjoni gjithka q ju duhet: programe shpirtrore, sociale dhe kulturore.

Muzik e zgjedhur kishtare, popullore dhe klasike, nga vendi dhe bota.

Ndiqni shrbesat kishtare n Radio Ngjallja!

Vidhen njzet ikona nga kishae Shn Gjergjit - Jergucat

(vijon nga faqja 3)

KISHA ORTHODHOKSE AUTOQEFALE E SHQIPRIS

AKADEMIA TEOLOGJIKE NGJALLJA E KRISHTIT

Shn Vlash - Durrs

Njoftim

N datat 10 - 11 shtator 2009 zhvillohet konkursi pr pranimin estudentve t rinj n Akademin Teologjike Ngjallja e Krishtit, nShn Vlash. Pyetjet e konkursit jan rreth Dhiats s Re dhekatr vllimeve Besimi Orthodhoks.

Kandidatt duhet:A. T jen t pagzuar n Kishn Orthodhokse t paktn nj vit

m par.B. T jen pjesmarrs aktiv n kishn e zons s tyre.C. T ken mbaruar shkolln e mesme katrvjeare.D. T ken nj rekomandim nga Episkopi i Dioqezs.E. Ti nnshtrohen konkursit pr pranimin.

Kandidatt duhet t paraqiten pr konkurs n orn 10:00, t dats

10 shtator, ndrsa nj jav para konkurrimit duhet t ken dorzuarn sekretarin e Akademis dokumentet prkatse:

1. Rekomandimi i Episkopit.2. Krkes me shkrim e kandidatit.3. Dftesa e pjekuris.4. Certifikat personale.5. Certifikat pagzimi.6. Vrtetim mjeko - ligjor7. Vrtetim i prokuroris s rrethit.

Pr hollsi t mtejshme t interesuarit mund t kontaktojn nnumrin e telefonit:

Sporteli: 0574 222 55 ose Sekretaria: 0574 223 97.

Kisha e Shn Gjergjit sht nj mo-nument kulture ndrtuar n vitin 1932.

Grabitja e ikonave nga kishat nrajonet e Shqipris jugore shtnj nga vjedhjet m t kushtueshmet veprave t artit dhe njkohsishtedhe krimi m i pandshkuar n de-kadn e fundit, pasi deri tani asnjprej grabitsve dhe trafikantve t

ktyre vlerave t pallogaritshme t tra-shgimis kulturore nuk sht kapurdhe dnuar nga drejtsia shqiptare.

Prse ndezim kandilin

S pari. Sepse besimi yn sht DRIT. Krishti tha: Un jamdrita e bots. Drita e kandilit na kujton DRITN me t ciln Krishtindrion shpirtrat tan.

S dyti. Pr t na kujtuar se edhe jeta jon duhet t jet endritshme porsi ajo e shenjtorve, domethn e njerzve q apostullii shenjt Pavli i quan BIJ T DRITS.

S treti. Pr t qortuar veprat tona t errta, kujtimet dhedshirat tona t liga. Dhe n kt mnyr ti risjell t gjitha nudhn e drits s Ungjillit t Shenjt. Pr t ndritur drita juaj prparanjerzve, q t shohin punt tuaja t mira, e t lavdrojn Atin tuajq sht n qiejt.

S katrti. sht nj sakrific e vogl nga ana jon, shenj dhetregues i mirnjohjes dhe dashuris q i detyrohemi Perndis prflijimin e madh q bri pr ne. Me t dhe me lutjen ton Efalnderojm pr jetn, pr shndetin, pr shptimin dhe pr tgjitha sa na fal dashuria e Tij hyjnore dhe e pafundme.

S pesti. Pr t qen tmerr i fuqive t errsirs q na sulmojn

me djallzi t veant prpara dhe gjat kohs s lutjes dhedshirojn kshtu t largojn mendimin ton nga Perndia. Demontduan errsirn dhe i DRIDHEN DRITS: Krishtit dhe atyre qduan Krishtin.

S gjashti. Pr t na nxitur n VETSAKRIFIC. Domethn,ashtu si fitili n kandil digjet me vajin, edhe vullneti yn t digjet meflakn e dashuris pr Krishtin dhe ti nnshtrohet gjithnj vullnetitt Perndis.

S shtati. Pr t msuar se: Ashtu si kandili nuk ndizet pa duarttona, ashtu edhe kandili i zemrs son nuk ndizet pa duart ePerndis. Mundimet e virtyteve tona jan lnda djegse (fitili dhevaji) q pr tu ndezur dhe pr t ndriuar kan nevoj pr zjarrine Shpirtit t Shenjt.


5/12


Instituti i Formimit Profesional Frym Dashurie u krijua n Tiran,n vitin 2000 me iniciativn, sigurimin e fondeve dhe prkujdesjen evazhdueshme t Fortlumturis s Tij Kryepiskopit t Tirans, Durrsit

dhe gjith Shqipris Prof. Dr. Anastasit.Instituti i Formimit Profesional Frym Dashurie ka nj profil t

mirfillt profesional n fusha dhe shkenca t ndryshme. Ai ofronmundsin e arsimimit pas mbarimit t shkolls s mesme, duke pasursi qllim nj vend pune t suksesshm. Sistemi i studimeve n Institutmbshtetet n programe msimoret standardeve evropiane dhe shti njjt me programin e shkollsDelta n Greqi dhe t simotravet saj n vende t ndryshme tEvrops. Studimet n Institut zgjatin2 vjet dhe bjn t mundur prga-titjen dhe afirmimin e nj brezi t riprofesionistsh me njohuri bashk-

kohore.Programi msimor i Institutit

ofron prve kualifikimit profesio-nal, edhe prvetsimin e disa gju-hve t huaja si edhe njohuri t pro-grameve kompjuterike. Zbatimi isuksesshm i programit msimormbshtetet tek stafi pedagogjik iInstitutit. Pedagogt jan t zgje-dhur, mjaft prej tyre me tituj dhe gra-da shkencore dhe me eksperienc n msimdhnie dhe formimprofesional.

Funksionon me t njjtat kushte edhe nj Institut i dyt i Formimit

Profesional n Gjirokastr.

Instituti i Formimit Profesional Frym Dashurie, Tiran

Degt Ekomomike1. Kuadr Menaxher

2. Specialist n Llogarit e KompjuterizuaraStruktura e lndve sht e till, q studenti t mirinformohet n

drejtime t ndryshme me ekonomin si: organizimin dhe drejtimin e njfirme, mbajtjen e kontabilitetit si pr firmat e thjeshta dhe pr t tjerat,mundsin e mbajtjes s kontabilitetit si n mnyrn tradicionale edhen ato kompjuterike, mnyrat e rekrutimit t personelit si edhe trajtimi ipagave, sigurimeve dhe pensioneve, tatimet dhe llogaritja e tyre, bankat,paraja: forma, rndsia si edhe prdorimi i saj etj.

3. Informatiksht nj nga degt m t preferuara, ku lndt jan t ndara n

disa drejtime t informatiks, si p.sh. lnd t nivelit baz operator, gjuhprogramimi, baza t dhnash, disa lnd pr rrjetat kompjuterike, sistemeoperative, graphics & desing, hardware, web desing. N kt mnyrdo person q diplomohet pran ktij Instituti t ket mundsin tiprgjigjet tregut t puns.

N dispozicion t studentve jan edhe dy laborator mjaft modern.

4. Specialist n Laboratort MjeksorDy laboratort modern, t pajisur me nj pjes t madhe t

aparaturave q shrbejn pr brjen e llojeve t ndryshme t analizave,n laboratort biokimik mikrobiologjik dhe klinik, t nevojshme prprocesin msimor dhe me nj staf pedagogjik mjaft t specializuar n

kto fusha bjn t mundur zhvillimin e msimit pr t dy vitet e ksajdege, kaq t krkuar n vitet e fundit.

5. Restaurim dhe Konservim Veprash ArtiDega e Restaurimit dhe Konservimit t Veprave t Artit sht e

para e ktij lloji n Shqipri dhe plotson nj boshllk n formimin e t

rinjve n kt sektor, duke hapur shum perspektiva pr pun pr tardhmen e vendit. Kjo deg ka nj laborator t pajisur shum mir memateriale dhe pajisje t nevojshme pr kryerjen e puns praktike, e cilambulon 60% t ngarkess s studimeve, si nj shkoll profesionale,ndrsa 40% t ngarkess e zn msimet teorike. N t japin msim

pedagog t huaj dhe shqip-tar t specializuar.

6. Ikonografi BizantineIkonografia kishtare bi-

zantine sht nj nga pasuritm t vyera t tradits sonkulturore. Ikonograft e rinjpunojn me zell dhe dashuripr t msuar teknikat e ktijlloji t pikturs duke krijuarshum ikona t bukura dheme vlera fetare dhe artistike.

Qendra e Gjuhs GrekeQ prej vitit 2002 pran Insti-tutit t Formimit ProfesionalFrym Dashurie Tiran, memiratimin e Ministris s Arsi-mit t Greqis - Qendra e Gju-

hs Greke (Selanik) - zhvillohen provimet pr mbrojtjen e gjuhs greke,n 4 nivele. Ky provim zhvillohet njkohsisht edhe n 54 qendra n shtetet ndryshme. Dshmia e marr nga kjo qendr njihet n t gjith botn.

Instituti i Formimit Profesional Frym Dashurie, Gjirokastr

1. Specialist n Llogarit e Kompjuterizuarasht fakt se rruga e zhvillimit t nj ndrmarrjeje varet nga

funksionimi i mir i zyrs s llogaris. Gjithashtu, n do moment vlersondhe jep nj pamje reale t t dhnave financiare t ndrmarrjes.

2. Administrim NdrmarrjeshMenaxheri i nj ndrmarrjeje merr prdit vendime t rndsishme

pr ecurin e saj. Vlerson informacionet dhe zbaton teknikat bashk-kohore t shkencs duke vlersuar njohurit, por edhe aftsin prveprimtari efektive.

3. Informatik e Zbatuar

Specialisti i Zbatimeve t Informatiks sht i aft t instaloj, tprdor dhe t programoj t gjitha sistemet e Informatiks. Mund ttrajtoj sistemet funksionale dhe t shfrytzoj mundsit q ofrojnpaketat moderne kontabl, n ambient t trthort (prpunim teksti,flet finance, administrim t t dhnave baz, etj).

4. Specialist i Enteve TuristikeNj kuadr i Ndrmarrjeve Turistike mund t punoj n hotele, n

anije pasagjersh dhe anije kruaziere, kampingje, restorante, zyraturistike etj.

5. Teknik i Instalimeve ElektrikeProgrami i studimeve prfshin analizn e domosdoshme teorike si

dhe praktike, ne laboratort e IFP Gjirokastr.

6. Teknik i Instalimeve Ftohse, Termike dhe Hidraulike

IFP Gjirokastr jep programe t plota pr kto drejtime, q jan brkaq t nevojshme n kohn e sotme dhe kan nj treg t gjer pune

Institutet e Formimit Profesional Frym Dashurie

Kontributi i Kishs son pr arsimin


6/12


Nga 6-12 qershor, u mblodh n Shambezi, Gjenev, n qendrn

orthodhokse t Patriarkans Ekumenike, Konferenca e IV-t Parasinodike

Panorthodhokse, e thirrur nga Trshenjtria e Tij Patriarku Ekumenik

Vartholomeu, me konsensusin e primatve t t gjitha Kishave

Orthodhokse, t shprehur n Fanar, nga 10-12 tetor t vitit 2008, n

mbledhjen e tyre t shenjt,

Punimet e Konferencs filluan me Liturgjin Hyjnore Panorthodhokse

n ditn e Pentikostis, e kryesuar nga Mitropoliti i Pergamit, Hirsia e

Tij Joani, prfaqsues i Patriarkans Ekumenike, me ndihmn e Sekretarit

pr paraprgatitjen e Sinodit t Madh e t Shenjt t Kishs Orthodhokse,

Mitropolitit t Zvicrs, Hirsis s Tij Jeremia. N punimet e Konferencs

merrnin pjes prfaqsuesit e t gjitha Kishave Orthodhokse Autoqefale,

sipas ftess s Trshenjtris s Tij, Patriarkut Ekumenik Vartholomeu.

Primatt e Kishave Orthodhokse drguan prshndetjet e tyre pr

pjesmarrsit e konferencs me an t masazheve, ose nprmjet

prfaqsuesve t tyre. Antart e konferencs u drguan telegrame

primatve t t gjitha Kishave Orthodhokse, duke iu krkuar lutjet dhe

bekimet e tyre pr kryerjen e punimeve.

Tema e Konferencs s IV-t Parasinodike Panorthodhokse ishte

diskutimi mbi shtjen e organizimit kanonik t Diaspors Orthodhokse,

sipas konsensusit dhe vullnetit t primatve dhe prfaqsuesve t t

gjitha Kishave Orthodhokse, t shprehur n Mesazhin e mbledhjes s

shenjt t tyre n Fanar, n tetor 2008. Vendimi prkats pr rregullin e

dits u mor prej konferencs gjat seancs s inagurimit t punimeve t

saj.

Konferenca analizoi tekstet e prgatitura nga komisioni ndrortho-

dhoks paraprgatitor n mbledhjen e tyre m

a) 10-17 nntor t vitit 1990 dhe

b) 7-13 nntor t vitit 1993,

Gjithashtu analizoi dhe tekstin e kongresit t kanonologve t thirrur n

Chambesy nga 9-15 prill t vitit 1995. Kto dokumente u qartsuan, u plotsuan,

u korrigjuan, u bn shtesa e m pas u aprovuan n mnyr unanime.

Konferenca shprehu vullnetin e prbashkt t t gjitha Kishave

Orthodhokse pr zgjidhjen e problemit t organizimit kanonik t Diaspors

Orthodhokse, sipas Eklisiologjis, Tradits Kanonike e praktike t Kishs

Orthodhokse. Konferenca vendosi krijimin e ASAMBLEVE EPISKOPALE

t reja n zona t caktuara t bots pr rregullimin e problemit t

Diaspors, t besimtarve orthodhoks t vendosur atje, t cilt gjenden

jasht kufijve tradicional t Kishave Orthodhokse. Kryetar t Asamble-

ve n zonn e caktuar jan Episkopt e par t Patriarkans Ekumenike,

n munges t tyre do jen Episkopt sipas rregullit t Diptikve t

Kishave. Antar t ktyre Asambleve jan t gjith Episkopt Kanonik

t njohur nga gjith Kishat Orthodhokse, t cilt ushtrojn detyrn pas-

torale n zonn prkatse t komuniteteve ekzistente. Misioni i Asambleve

Episkopale sht manifestimi dhe kultivimi i unitetit t Kishs Orthodho-

kse, shrbesa pastorale (diakonia pimantike) e prbashkt ndaj besimtarveorthodhoks t zons dhe dshmia e prbashkt e tyre prball bots.

Vendimet e Asambleve Episkopale merren n baz t parimit t konsensusit

(unanimitetit) t kishave t cilat prfaqsohen n to, nprmjet Episkopve.

Gjithashtu konferenca aprovoi duke qartsuar, korrigjuar dhe plotsuar

Projektrregulloren e funksionimit t Asambleve Episkopale, ku me an

t saj prcaktohen parimet baz t organizimit dhe funksionimit t tyre.

Temat e mbetura t Sinodit t Madh t Shenjt jan:

a) mnyra e shpalljes s Autoqefalis,

b) e Autonomis dhe

c) t rregullit t Diptikve, t cilat do t diskutohen n mbledhjet n

vijim t Komisioneve Ndrorthodhokse Paraprgatitore dhe do ti nnshtro-hen Konferencave Parasinodike Panorthodhokse pr aprovim.

Shambezi, GJENEV, m 12 qershor 2009.Presidenti

i Konferencs+ Joani i Pergamit

KONFERENCA E IV-t PARASINODIKE PANORTHODHOKSEQendra Orthodhokse e Patriarkans Ekumenike Shambezi-Gjenev, 6-12 Qershor 2009

KOMUNIKAT

Nga 6-12 qershor, u mblodh nShambezi pran Gjenevs, Zvicr,Konferenca e IV-t ParasinodikePanorthodhokse. N t merrninpjes t gjith prfaqsuesit eKishave Orthodhokse Autoqefalen bot. Kisha Orthodhokse Auto-qefale e Shqipris prfaqsohejnga nj delegacion i prbr nga Mi-tropoliti i Kors, Hirsia e TijJoani, i cili kryesonte at, Dekani i

Akademis Teologjike Ngjallja eKrishtit, Hirsia i Tij Ilia, Arkima-

ndrit Justini dhe Dhimitr Qose,pedagog i Akademis Teologjike.

Tema e Konferencs ishte -shtja e Diaspors Orthodhokse n

bot prtej kufijve t KishaveOrthodhokse Autoqefale. Vendimete konferencs u aprovuan n m-nyr unanime dhe u firmosn ngagjith kryetart e delegacioneveprkatse.

Konferenca i mbylli punimet esaj m 12 qershor, duke dal menj komunikat t prbashkt prshtyp, t pranuar dhe miratuar ngagjith prfaqsuesit e Kishave

Orthodhokse.Dh. Q.

Hapa n rrugn e Sinodit Panorthodhoks

Konferenc pr problemet e Diaspors Orthodhokse


7/12


8/12


Pyetja: Msues, far duhet tbj q t trashgoj jetn e prjet-shme? Dhe ja prgjigjja: DuajeZotin, Perndin tnd me gjith zem-rn tnde, me gjith shpirtin tnd,me gjith mendjen tnde dhe tafrmin porsi veten tnde.

Msuesi i ligjit krkon automjetinpr fluturimin e madh n hapsirnqiellore me qllim q t fitoj Qiellin.Dhe Zoti i thekson q nuk mund t

fitoj Qiellin, nse m par nuk fitontokn. Automjeti qiellor nuk ngrihetpr fluturim, vese nga aeroporti tok-sor. Fuqin e lartsimit e ushqenvetm flaka dhe zjarri i dashuris.Nse sodit qiellin pa vshtruar tokn,e shtron problemin, por nuk e zgjidhat. Nuk ekziston problemi i jetstjetr, por i jets ktu. Bileta e qiellitjepet n tok.

* * *Rreziku pra na gjuan n do hap,

q t dshirojm Qiellin dhe tharrojm tokn. T marrim rrugne gabuar, q nuk t on asgjkund;sepse harrojm sekretin q na zbuloivet Perndia, i Cili u b njeri prnjerzit. Dhe ky sekret na thot:Duaje t afrmin tnd, q t keshjet t prjetshme.

Por cili sht ky i afrm, q nvend ti bjm ne bamirsi, na bnai? Ose madje ai t cilit ne nuk i bj-m aspak bamirsi, na dhuron gjith-ka? Ai t cilit i ofrojm t prkoh-shmet, na siguron t prjetshmet? Ijapim dika nga toka dhe ai na ofrongjith Qiellin?

Cili sht i afrmi? sht ai qndodhet pran nesh, - vjen vetvetiu

prgjigjja. Por cili sht pran nesh?Mjafton vetm distanca vendore? Aiq sht pran nesh truprisht, asht dhe shpirtrisht? Fqinji yn,vllai yn, jan pran nesh. Por ajan dhe brenda zemrs son? Nsenuk jan brenda zemrs son, sadopran nesh t ndodhen, n t vrtet

ndodhen larg nesh.Kt na thekson n mnyr t ve-ant Zoti n paravolin e Samaritanitt Mir: T gjith njerzit duhet tjen t afrmit tan. T gjitha distan-cat duhet t eliminohen. Dhe shembu-llin m t mir e dha vet Ai i Cilizbriti nga Qielli n tok pr tu bri afrmi yn.

* * *Cila ishte ajo distanc q ndau

njeriun nga Perndia? Ishte mkati.Por Perndia e eliminoi kt distanc.Erdhi midis nesh. Kjo sht dika epakonceptueshme. Erdhi brenda neshme misterin e Falnderimit Hyjnor.

Perndia eliminon distancat dhevjen brenda nesh! Ndrsa ne e kemi tvshtir t qndrojm pran t afrm-ve dhe t eliminojm distancat, tcilat na krijon egoizmi yn i smur.

Kush tjetr krijon distanca qofshinkto vendore, racore, moshe e gjinie?T gjith kan nj shkak: egoizmin,d.m.th. mungesn e dashuris.

* * *Hyri dashuria? Menjher elimi-

nohen t gjitha distancat. Pikrishtsepse dashuria i afron zemrat. Dhe

Sekreti i prjetsis

kur bashkohen zemrat, eliminohenkrejtsisht t gjitha distancat.

Ather t afrm nuk jan vetmata q kemi pran, por edhe ata qjan larg. Gith toka bhet nj lagje,nj familje, nj shtpi. Bhemi tgjith motra dhe vllezr. Jemi tgjith motra dhe vllezr.

Kjo do t thot i afrmi dhe kjodo t thot dashuri. T duash do tthot t bsh t afrm do njeri qjeton si n lagjen tnde, ashtu dhen skajin m t largt t bots.

* * *Msuesi i ligjit i parashtroi Jisuit

nj problem t vshtir dhe priste njprgjigje prkatse. Zoti, me kupti-

Nj pyetje dhe nj prgjigje q tejkalojn epokn ton

min e plot t fjals, i jep nj prgjigjenjerzore dhe i zgjidh problemin.Rruga q t on n qiell, kalon nganjeriu. Nuk ka rrug tjetr, prverrugs s dashuris. Nuk ka ligj tje-tr, prve porosis s dashuris. Kurzbatohet ligji i dashuris, i dashuriss Krishtit, ather t gjitha gjratrregullohen, sepse dashuria shtprmbushja e ligjit.

Ai q ka dashuri imiton Perndi-n, sepse Perndia sht dashuri dhe

njeriu q ka dashuri prparon ngaajo sipas ikons tek ajo sipasngjashmris me Perndin pr tciln sht krijuar. Njeriu bhet njerii vrtet, sepse bhet pjestar i na-tyrs hyjnore. N kt mnyr hyjni-zohet dhe jeton tashm prjetsin.

Shkputur nga libri Bileta del n

Toki Jorgo Meletit

Prktheu: Rozeta Baba

Me www.orthodoxalbania.orgdo t gjeni n internet

Kishn Orthodhokse Autoqefale t Shqipris

Kisha jon Orthodhokse me faqen e saj zyrtare prpiqet t prcjell mesazhin dheinformacionin e saj edhe n internet.Ajo i njeh vizitort e saj me:- besimin e krishter orthodhoks,- organizimin dhe veprimtarin e strukturave institucionale,- lajmet m t fundit,- arsimin, edukimin dhe shrbimin social e kulturor q ofron n shoqri,- ndrtimin dhe restaurimin e kishave dhe manastireve,- botimet kishtare etj.

Teksti ktu ndrthuret me fotografi,mesazh zanor, muzikor e filmik.Kt informacion do ta gjeni n tri gjuh:

shqip, anglisht e greqisht.

Shihemi, lexohemi e dgjohemi n mo-

ment dhe kudo n t gjith globin me

www.orthodoxalbania.org

Filluan kampingjet veroreSi do vit, me ardhjen e stins s vers, me bekimin dhe mundsit e krijuara nga Kryepiskopi

Anastas, fillon veprimtaria e kampingjeve me fmij dhe t rinj orthodhoks. Ato kan nj pro-

gram t pasur shpirtror, por edhe me lojra e veprimtari zbavitse, duke trhequr qindra t rinj

nga i gjith vendi.


9/12


Me bekimin dhe prkujdesjen eKryehirsis s Tij, Kryepiskopit tTirans dhe t gjith Shqipris,

Prof. Dr. Imzot Anastasit, u ribotuateksti liturgjik: Libr i Shrbesavet Shenjta t Kishs Orthodhokse,i cili sht nj nga librat m t do-mosdoshm e m t prdorshmpr klerin ton dhe pr Kishn.

Ky tekst sht prkthyer prher t par nga greqishtja n gju-hn shqipe prej t prndershmit AtTheofan S. Noli dhe sht botuarn Boston Mass. t Ameriks m1909 dhe ka pasur gjer m sot ka-tr rishqyrtime dhe botime.

Botimi i dyt sht br m 1930n Kor, pasi m par u kon-trollua nga pikpamja gjuhsoreprej nj komisioni shqyrtues tprbr nga Prof. Sotir Papahristo,Kostaq Cipo, Simon Shuteriqi dheIk. Mitr. At Vasil Marko, nn krye-sin e Imzot Visarion Xhuvanit,Kryepiskop i athershm i Kishs,pa iu br tekstit asnj ndryshim.

Botimi i tret sht br ngaPeshkopata e Ameriks m 1941 pon Boston Mass., kt radh menj titull t ri: Uratore e KishsOrthodhokse, q i prgjigjet tekstitzyrtar t njohur me emrin Efho-llogjion to mega. Ky botim shtprpunuar rishtazi prej Imzot Nolit,pr tiu prshtatur melodive origji-nale bizantine.

Me epuizimin e plot t tekstitt botuar 1930, i cili, nga pikpamjae prkthimit, i qndronte shum mafr origjinalit, sht ndjer nevojae ribotimit t tij. Me vendim t Si-nodit t Shenjt, m 1958 u formuanj komision i prbr prej z. Prof.

S. Papahristo, Niko Cane, Dh. Be-duli dhe kryedhjakon Sotir Kan-xheri, i cili, pasi e rishqyrtoi tekstinnga pikpamja gjuhsore dhe eplotsoi me pjes t tjera (Meshne Shn Vasilit, Meshn e t Para-shenjtruarave e me nj sr shr-besash dhe uratash t ndryshme,t domosdoshme pr priftin e prKishn), m 1961 e dha pr botim.Ishte botimi i katrt i tekstit.

Ky botim, pra, q ishte m i mirie m i ploti se t gjitha botimet e

tjera t mparshme, u mor si bazpr ribotim dhe jan br ktondryshime, q i lypi nevoja: Esht

15 vjet m par - U botua Libri i Shrbesave t Shenjta t Kishs Orthodhokse Autoqefale t Shqipris

Kontribut i qensishm n prtritjen e Kishs son

hequr nga teksti hyrja me histori-kun e prdorimit t gjuhs shqipen Kish, e cila, pasi t plotsohet

me t dhna t reja nga autori i sajz. Dhimitr Beduli, mendohet t bo-tohet si broshur m vete. Jan shtu-ar: Katavasit (zbritsit) e vitit, tcilat n t tre botimet e para qenprfshir n tekst. N botimin ekatrt qen hequr, sepse ishin pr-fshir n librin e Oktoikut t madh,i cili ishte prkthyer i tri dhe ishtedhn pr botim, por q, me mby-lljen e kishave n vitin 1967, nukdihet se ku ka prfunduar.

Pr t lehtsuar punn e prift-

rinjve dhe t psaltve n zbatimine rregullit pr kryerjen e shrbe-save sipas Tipikos s Kishs, janln n tekst dhe t gjitha shnimettipikonale. Gjithashtu, jan shtuaredhe mjaft udhzime t reja, q upan t domosdoshme.

Si thuhet n hyrjen e shkruarnga Kryepiskopi Anastas, do kle-rik orthodhoks, sa her q Perndiado ta bj t denj t prdor ktlibr pr t meshuar, ka pr detyrt prgatitet n mnyr t prshtat-shme, t mendoj dhe t ndiej kup-

timin e thell t gjrave q kryhen,dhe pastaj, i dlirsuar truprishtdhe shpirtrisht, me prshpirtshm-

ri t filloj kryerjen e Meshs Hyj-nore; dhe me lutjen e gjithshpirt-shme, q prmbledh Urata e Pros-komidhis s Meshs Hyjnore tShn Joan Krisostomit (Gojartit):... Bna t denj (o Zot, Perndi iGjithpushtetshm), t gjejm hirprpara teje q t bhet e mirpri-tur prej teje therorja jon, dhe shpirtii mir i hirit tnd t ngrej tnden mbine dhe mbi kto dhurata q ndodhenprpara, dhe mbi tr popullin tnd.

N fund duhet shprehur prg-

zim i veant pr prpjekjet e fryt-shme t grupit botues, drejtuar ngateologu Dhimitr Beduli, si dhe,motrn Argjiro, q u kujdes pr rea-lizimin e botimit.

Marr nga gazeta Ngjallja,

korrik 1994

Kisha e Marmiroit

Kisha e Marmiroit pran qytetit antik t

Orikumit n gjirin e Vlors dhe kisha e manastirit

t Shn Maris n ishullin e Zvrnecit n knetn

e Narts pran Vlors jan dy shembuj t ruajtur

t kishave n form kryqi t lir me kupol.

Kisha e Marmiroit, e zhveshur nga dekoracioni,

piktura murale dhe t dhnat dokumentare, sht

e vshtir t datohet. Sipas disa opinioneve kisha

duhet t jet ndrtuar n shek. X, ndrsa t tjer e

vendosin at n shek. XII-XIII.


10/12


Kalendari i

Liturgjive Hyjnore,

GUSHT 20091 E Shtun Dalja e Kryqit.7 Makabejt. Oshdg. Elesa.(Fillon Kreshma.)

2 E DIEL 8 MATEUT. Transf.i lips. t Sh. Stefanit.(Bhet Efqeli.)6 E Enjte Metamorfoza eShptimtarit(Sotirit). (Hahetvaj, ver, peshk.)8 E Shtun Emiliani i Ki-ziks. Mironi i Krets. Dsh. iri Triandafili.

9 E DIEL 9 MATEUT.Ap. Ma-tia. 10 dsh. n Portn e Bronxt.13 E Enjte Mbyllja e Meta-

morfozs. Transf. i lips. tMaksim Omol.15 E Shtun Fjetja e Hyj-lindses Mari. Dsh. Tarsizi.

16 E DIEL 10 MATEUT.Transf. i peshqirit t Zotit Krisht.Alqiviadhi.22 E Shtun Dsh. Aga-thoniku, Harisimi etj. Mbret/sha Ariadhni.

23 E Diel MBYLLJA EFJETJES S HYJLIND-SES. Irineu i Lionit.24 E Hn Hierod. Kozmai

n Kolkondas nga Etolia.Hierod Eftihi.29 E Shtun Prerja e kokss Joan Pagzorit. Ep. Arkadhi.(Kreshm) (Hahet vaj e ver.)

30 E DIEL 12 MATEUT.Aleksandri, Pavli, Joani t Kon/-pojs. Oshg. Vriena.

NGJALLJA

Kryeredaktor: Thoma Dhima

Adresa:Kryepiskopata Orthodhokse,

Rruga e Kavajs, Nr. 151Tiran

Tel: (04) 2234 117, 2235 095.Fax: 2232 109

Shtypurn shtypshkronjn Ngjallja

Organ i Kishs OrthodhokseAutoqefale t Shqipris

Del nn kujdesin

e Kshillit Botues

Themelues:Kryepiskopi Anastas

Ai sht si Konstandini i Madh(21 maj) pr rust. Lindi n vitin949 ose 956. Prindrit e tij ishinSvjatoslavi dhe Maluca. Svjatoslavi

ishte biri i shn Ollgs (11 korrik),idhujtar, Princi i Madh i Kievit,ndrsa Maluca, ish- administratorjae saj, q duket se ishte dhe skllavjae saj. Pas vdekjes s t atit (972),Vladimiri u b princ i Novgorodit,por me dshirn e vet u internua

Ishte fmija e par e Vasilit dhee shenjtores Emelia (1 janar), motrae Vasilit t Madh (1 janar), e Grigo-rit t Niss (10 janar), i cili i shkroi

nj biografi t mrekullueshme. Ajoishte gjithashtu dhe motra e Nafkra-

Vladimiri i Madh (15 korrik)n Skandinavi pr shkak t kon-flikteve me dy vllezrit. M 980vrau njrin dhe u b pasardhsi i tijn fronin e Kievit. Ai u b rigjall-ruesi i paganizmit dhe flijoi shum

t krishter, njkohsisht ishte idhn shum pas femrave. Por ai,gjenial dhe i shquar si politikan eushtarak, u ndriua. Kshtu m 986pranoi, si besohet, prfaqsuesfesh t mdha dhe u trhoq mtepr nga krishterimi. Q t gjenteshprehjen e tij m t mir, drgoim 987 ambasador n vende tndryshme. Njerzit e tij u joshnfort nga adhurimi n Shn Sofin eBizantit, kultura e t cilit rrezato-nte. N kt koh perandori bizan-tin Vasili II (976-1025) i krkoi ush-tar q t shtypte nj grusht shteti.Si kundrpesh ai i krkoi motrne tij Ana pr grua, tjetri i krkoi tpagzohej; e pranoi. Ndihma udrgua dhe rebelimi u shtyp. Mir-po Vasili e sorollaste, nuk po e

mbante fjaln; kuptohet, kishtendikimin e vet edhe Ana. KshtuVladimiri [rusisht= zotrues i paqes]pushtoi Hersonn bizantine dhe tgjith Krimen. Ana erdhi me

nxitim dhe u martua me ndjeksine mparshm t t krishterve,pasi ai u pagzua Vasil (988). Paspagzimit, Vladimiri u shrua nganj smundje sysh, si apostull Pavli(29 qershor). S bashku me klerikgrek u kthyen n Kiev dhe pag-zuan popullin e tyre - sipas nj tjetrburimi, mbreti i barabart me apo-stujt ishte pagzuar n Kiev m987. Tani ai rrzoi tempujt idhuj-tar, ndrtoi kisha, favorizoi eduki-min e krishter dhe u b tepr po-pullor fal dhembshuris s tij tskajshme - arrinte t mos gjykontekriminelt! Organizoi Kishn e tijt sapokrijuar, e cila, m 1988, fe-stoi me madhshti mileniumin e saj.Bijt e tij ishin shenjtort Boris dheGljeb (24 korrik). Fjeti m 15.7.1015.

Oshnare Makrina (19 korrik)tit (q ndoshta sht oshnari i 8qershorit) dhe e t tjerve. Lindin Qesari t Kapadokis rreth vitit

327. Kishte emrin e gjyshes nga iati, e cila kishte qen nxnse e Gri-gorit udibrs (17 nntor). Emelia(ose Evmelia) e pashme, qysh nrini t saj kishte mbetur jetime dhemegjithse donte virgjrin u mar-tua, q t mbrohej nga ndonj tin-zar i menuris (dlirsis) s saj.Pikrisht, para se t lindte oshna-ren iu shfaq n ndrr nj burrmadhshtor, i cili e quajti fmijn esaj Thekla - ky ishte emri mistik iMakrins (greqisht = e madhe?)

gjat gjith jets s saj. Vajza kishtenj bukuri t mahnitshme dhe shqu-hej pr kulturn saj, gj q e kishtefituar prmes studimit t Psaltirit,Urtsis s Solomonit dhe t Shkri-meve t Shenjta n prgjithsi.Prandaj ajo krkohej nga shummtues. Prindrit e fejuan n moshn12-vjeare, por i fejuari besimtardhe aristokrat vdiq. Edhe pse rre-zikohej pr shkak t bukuris ssaj, ashtu si e ma, deklaroi se nukdo martohej me njeri tjetr, sepset krishtert nuk vdesin meq jetoj-

n me Zotin! Dhe u ngjit te Krishtidhndr. Nxiti Vasilin e Madh t

murgrohej, dhe prgjithsishtinfluencoi n mnyr vendimtarembi nnt vllezrit dhe motrat esaj dhe i rriti si nn e dyt. Kur urritn, formoi qinovi (vllazri mo-

nakale) me Emelin dhe shrbto-ret e tyre n nj pron q kishin nPont (n bregdetin verior t Aziss Vogl) afr lumit Iri. Kur Naf-krati 27 - vjear vdiq i aksidentuar,mbshteti nnn e tyre t dshp-ruar. Nj smundje e tmerrshme ngjoksin e saj u shrua nga balta qu krijua nga lott e lutjes s saj q tmjekohej nga Perndia, se nuk dontet zbulohej para doktorit. N njperiudh urie u jepte shum lmo-sha atyre q vinin, dhe depot e mana-stirit nuk zbrazeshin! Pr m teprshronte t smur, t demonizuardhe parathoshte t ardhmen. Nfundin e saj e vizitoi Grigori i Niss,kur po kthehej nga sinodi i Antiokis(379). Nuk e kishte takuar q paratet vjetsh. Biseduan shpirtrishtdhe ai admiroi njohjen e saj teolo-gjike, si dhe virtytin e saj praktik,d.m.th. mundimin, prulsin, mos-pasjen e parave. I bri shrbesnmortore kur vdiq pas nj lutjeje(379) dhe e varrosi n varrin prind-ror ndrsa t gjith qanin me nga-

shrim t pangushllueshm.At Justini


11/12


Mbi 800 faqe t Kodit t Sinait,kopja m e vjetr e Bibls e shkruarn greqishten e vjetr dhe ende ek-zistuese, mund t konsultohen onli-ne n adresn codexsinaiticus.org.

Merita i takon prpjekjeve t njgrupi pune anglez, rus, gjerman dheegjiptian. T 800 faqet e Shkrimitt Shenjt jan me rezolucion t lar-t dhe sht e mundur t shfletoshlibrat e Dhiats s Vjetr dhe t Re,kapituj dhe vargje. do varg mundt zumohet dhe t lejon ta shohshn detaje, n disa raste edhe dukendryshuar ndriimin e faqes pr tkapur m mir veantit. Edhe psejan ort e para t jets s saj online,vizitort jan t shumt duke krijuar

probleme n lidhje me internetin.Projekti sht i British Library

(Bibloteks angleze) t Londrs, qpunon pr dixhitalizimin e vepravem t rndsishme dorshkrimedhe qysh nga viti 2005 sht e im-penjuar n hedhjen n kompjuter tfaqeve t Kodit, bashk me Mana-stirin e Shn Katerins, n Sinai t

Konference ndrkombtare qfton ekspert nga e gjith bota dhenj ekspozit q i dedikohet krej-tsisht Shkrimit t Shenjt.

Teksti origjinal sht ai i 1600viteve m par, mban datn 400vjet pas Krishtit dhe konsiderohetnga studiuesit libri i shenjt m ivjetr dhe i plot q ekziston sot.Prej shum librave q e prbnin,m i ploti sht Dhiata e Re. Histo-ria e zbulimit lidhet ngusht meinstitucionet q sot bashkpunojnpr kt projekt t dixhitalizimit : uzbulua n Manastirin e Shn Kate-rins nga nj teolog gjerman n me-sin e viteve 1800 dhe m pas u vodhpjesrisht n Gjermani ku jetonte

studiuesi dhe nj pjes n Rusi, pasiishte cari Aleksandri II q financoidhe kontrolloi ekspeditat e teologut.Rreth vitit 1930 Rusia e shiti Kodintek anglezt dhe pr kt arsye sotBiblioteka Kombtare Anglezeruan numrin m t madh t faqeve.

Prgatiti Arjan Kallo

Bibla m e vjetr online

Nga jeront PorfiriPrktheu E. Pani

Mendime mbi lutjen

(vijon nga numri i kaluar)

elsi i jets shpirtrore shtLutja e Jisuit.

Lutuni me krah t lartsuardrejt qiellit. Kur shtrini kraht, hirihyjnor ju viziton. Etrit e vlersojnlutjen e Jisuit si m t efektshmenn jetn shpirtrore. Asnj nukmund t ta msoj, as librat, asjeronti. I vetmi msues sht hirihyjnor. Nse ju them se mjalti shti mbl, i lngshm, kshtu, ashtu,ju nuk do ta kuptoni nse nuk e keniprovuar m prpara vet. Kshtuedhe me lutjen, nuk mund takuptoni nse nuk luteni vet. VetmShpirti i Shenjt mund t frymzojlutjen e Jisuit, e pastaj nuk do tjet e vshtir pr ta thn. Dhe ju

nuk mund ta thoni korrektsisht,sepse njeriu i vjetr rebelohet.

Nse nuk hyni n atmosfern ehirit, nuk mund t thoni lutjen eJisuit. Q kur dgjoni nj ofendimdhe piklloheni, q kur dgjoni tjulvdojn dhe krceni nga gzimi,kjo tregon se nuk jeni gati. Pra du-het dashuri e prulsi. Prgatitunipak nga pak e lutuni me mendjentuaj. At q ka mendja e ka edhezemra

Duke thn lutjen e Jisuit, leta vendosim Krishtin n mendjen

ton pa forcuar veten.Pr t msuar lutjen, eksperi-enca dhe dshira e zjarrt sht enevojshme, por gjithashtu edheurtsia, vmendja dhe kujdesi meqllim q lutja t jet e pastr dhee plqyeshme te Perndia. Njmendim i keq i ktij lloji si : Kamprparuar shkatrron gjithka.Prse jemi krenar? Asgj nuksht e jona. Lutuni pa formuarimazhe n mendjen tuaj. Mos eimagjinoni Krishtin. Etrit insistojnmbi faktin se gjat lutjes nuk duhet

t imagjinojm. Me nj imazh tvetm bjm rrug t gabuar, sepse

m pas imazhe t tjera na impo-nohen. Mund q edhe i ligu t pro-dhoj ndrhyrje q ne t humbimhirin. Lutja e Jisuit duhet t zhvillo-het tek ne me mendje e jo me buz,q mendja t mos bhet nj vaga-bond i vrtet. Mos mendoni asgj,por vetm fjalt e lutjes. Butsishtme sy hapur q t evitoni do rre-zik nga imagjinata e iluzioni. Jepunitek adhurimi i Perndis. Jetoni nparajs pa e ditur kt pjesa e keqee vetes suaj, se ndryshe do t bhet

xheloze. Mos harroni se xhelozia ekundrshtarit ekziston. Nxirrni ja-sht gjykimin pr tjetrin, zemrimin,pasionet. Pra, mos e nxirrni jashtdirekt t keqen, por kthehuni ngaZoti me dashuri duke prmuarpasionet. Psalni, studioni Shkrimet.N kt mnyr shpirti juaj do tzbutet, do t shenjtrohet, do hyjni-zohet e pastaj do t jet gati t pre-s mesazhet e Perndis. Pak ngapak hiri i Tij do tju vizitoj. Do thyni n banesn e gzimit, do fillonit jetoni paqen e do t forcoheni

nga hiri i Zotit. Mos u zemroni m,mos u nevrikosni, mos kritikoni t

tjert, pranojeni t gjith botn medashuri. Dhe kshtu ju do t keni

t gjitha ato cilsi q thot shnPavli n himnin e dashuris. Lutjae Jisuit e pastroni shpirtin dhe eruan mendjen. Kur ju luteni, hiri iZotit vjen e ju merr n hijen e Tij.Ju sjell freski. Vetm ai q sht ihutuar e q nuk preket nga lutjamund t jet i huaj pr hirin.

Le ta duam Krishtin. AtherEmri i Tij do t dal prbrenda neshme dshir t zjarrt e dashurihyjnore.

E rndsishme n lutje shtintensiteti.

Ajo q ka rndsi n lutje nuksht kohzgjatja, por intensiteti.Lutuni edhe pes minuta, por medashuri e dshir. Mund t ndodhq nj q lutet vetm pes minutalutja t jet m lart se ai q lutetgjith natn. Sigurisht q sht njmister. Shn Makari thot: Medhimbje e intensitet. Ai lutej gjatme gjith shpirtin, zemrn dhemendjen e tij.

Egjiptit, Bibliotekn KombtareRuse dhe Bibliotekn e Universitetitt Lajpcingut n Gjermani. N sajet prpjekjeve t prbashkta, t4 bibliotekat zotrojn nga nj pjest dorshkrimit, por pjesa m e ma-dhe ndodhet n Britanin e Madhe,vitin e kaluar u dixhitalizuan dhe u

eln 100 faqet e para t Kodit. Porqysh m 6 korrik 2009, rreth 1400faqet q prbjn librin origjinalndodhen n internet.

Pr ta festuar kt eveniment,n Londr jan n program dy ditstudimesh dhe ngjarjesh, brenda nj


12/12


Si do t pajtohet misteri tragjik i vuajtjes, ecila sht e pranishme kudo n bot me besiminton te Perndia i dashuris?

Flas pr vuajtjen si nj mister e jo si prob-lem i s keqes. Dhe si nj mister, vuajtja nukmund t shpjegohet me nj argumentim tthjesht racional. Nj mister sht nj realitet icili duhet t transformohet nga veprimi meqllim q t bhet transparent pr mendimin.Nj mister sht dika q zbulohet, deri nmasn e t mundshmes, nga prvoja personale,nga pjesmarrja personale dhe dashuria. Nukmund t kuptojm vuajtjen pa qen t prfshir

n t. Ky sht edhe kuptimi i kryqzimit: KrishtiPerndi doli fitimtar mbi t keqen, sepse npersonin e Tij, Ai psoi dhe prjetoi me gjithpasojat, deri n fund, pa rezervn m t vogl:Vincit qui patitur(sht fitimtar ai q vuan).

Duke iu afruar misterit t vuajtjes dhe t skeqes, na kujtohen gjithashtu edhe disa fjal tDostojevskit: Bukuria do t shptoj botn.Sigurisht ne nuk mund t kuptojm vuajtjen pau br pjes e saj: por dhe ndrkoh nuk duhett lejojm q nj prfshirje n t, t na bj tharrojm pranin e bukuris hyjnore dhe shp-timtare. Por far ka pr t na thn bukuria

lidhur me shptimin e bots? Kur ne shikojmn televizor nj fmij afrikan duke vdekur ngauria apo nj rob duke u torturuar, kuptim kat flas pr bukurin? Cila sht domethnia ethell e fjalve t Dostojevskit? A jan nj llojlargimi nga realja apo n t kundrt, nj elsvital prball tragjedive t ksaj bote? Ngjarjasupreme, nprmjet s cils bukuria iu zbuluagjindjes njerzore sht Shprfytyrimi i Krishtitn malin Thavor.

Gjat mbrmsores s ksaj feste, ortho-dhokst kndojn: Ndrrove fytyrn prmbimalin Thavor, o Krisht, iu shfaqe dishepujve t

tu natyrn njerzore t veshur me bukurinorigjinale t imazhit. far drit bukuria hyjnoree Krishtit t shprfytyruar hedh mbi misterin evuajtjes? far lidhje ka mes lavdis s malitThavor dhe ankthit e dshprimit t bots?

Nj lavdi m e shklqyer se dritaLidhur me Shprfytyrimin, sht thn n

tregimin ungjillor se fytyra e Krishtit shklqentesi dielli (Mtth.17,2). N kt pik, Etrit grekdhe tekstet liturgjike orthodhokse jan t qartae shkojn m thell. Fytyra e Krishtit, deklaronshn Joan Gojarti, nuk shklqente si dielli, por

m shum se dielli. Etrit thon e lavdia e Taboritnuk sht vetm natyrore, por mbinatyrore; ajo

nuk sht thjesht nj drit materiale dhe ekrijuar, por shklqimi shpirtror dhe i pakrijuar iHyjnis. sht nj drit hyjnore. N fund t she-kullit t dyt, Klementi i Aleksandris shpjegonte

se apostujt q ishin me Krishtin n malin Thavornuk e kishin par dritn me an t shqisavenatyrore t perceptimit ndjesor, pasi syt fiziknuk mund t shikonin dritn e Hyjnis pa utransformuar nga hiri hyjnor. Drita sht shpir-trore, nuk iu dftua dishepujve n plotsin esaj, por vetm n masn q ata ishin t aft taperceptonin. sht me saktsi ajo q sht shpre-hur edhe n tropar: Dhe nxnsit e tu panlavdin tnde sa mundn, o Krisht Perndi.

Nj kryq u mboll n majn e Thavorit... Nuk sht rastsi, n fakt, nse Zoti yn

flet pr vuajtjen e Tij dhe pr thirrjen universalepr t mbajtur kryqin, deri para zbulimit tlavdis s Tij hyjnore mbi Thavor. Ai gjithmondo t vr n dukje lidhjen esenciale - n ekono-min e Tij liruese - mes lavdis dhe vuajtjes.Kshtu konteksti i Shprfytyrimit na sugjeronnj rrug t mundshme pr tiu afruar misteritt vuajtjes s pafajshme. Lavdia dhe vuajtja jant pandashme n veprn shptimtare t Krishtit.Thavori dhe Golgothaja jan ngushtsisht t li-dhur. Shprfytyrimi nuk mund t kuptohet vesen dritn e kryqit, ashtu si edhe kryqi nuk mundt kuptohet realisht vese n dritn e Shprfyty-

rimit dhe t Ngjalljes. Prandaj edhe Krishti nukflet rastsisht pr domosdoshmrin e mbajtjess kryqit para Shprfytyrimit, edhe nuk shtrastsi q t tre apostujt ishin t pranishm nt njjtn koh n Thavor dhe n Gjethsemani.Dshmitar t lavdis s Tij t pakrijuar, ataishin edhe dshmitar t ankthit t Tij t thell.

Po nj kryq u mboll n majn e malit Tha-vor: dhe ne mund e duhet t dallojm pranin edrits s pakrijuar mbrapa perdes s Krishtit tkryqzuar dhe trupit t gjakosur n Golgotha.Lavdia dhe vuajtja jan dy aspekte t t njjtite t vetmit mister t pandashm. Shn Pavli e

afirmon mir kt: Kryqzuan Krishtin e lavdi-s (1 Kor. 2,8): Krishti sht Zot i lavdis edhekur vdes mbi kryq edhe kur shprfytyrohet nThavor.

Ja, prmes kryqit, gzimi erdhi n trbotn

Duke zbritur nga mali me Krishtin, t tredishepujt u prballn menjher me nj skent frikshme turbullimi e vuajtjeje: nj fmij ismur vuan nga kriza epilepsie; nj at thrretme ankth: Un besoj, ndihmo mosbesimin tim;dishepujt e tjer ishin me dyshim dhe t paaft

pr ta ndihmuar (Mtth.17,14-18; Mk.9,14-27).Pjetri do q t qndroj n mal t Thavorit, duke

Misteri i vuajtjes dhe Shprfytyrimi

menduar t ndrtoj tri tenda, tre tabernakuj qvizioni t zgjaste (Mtth.17,4). Por Jisui nuk ilejon, por do q t zbresin posht. Kuptimi shti qart: ne marrim pjes n hirin e Shprfytyrimit,

jo duke u izoluar nga vuajtja e bots, por duke uprfshir n t. Jeta jon e prditshme shtshprfytyruar n at mas, ku secili sipas situa-ts s tij, ne ndajm vuajtjen, vetmin dhe deku-rajimin me ata q ndodhen rreth nesh. Kjo shtlidhja mes lavdis mbi Thavor dhe ankthit e

dshprimit t bots; ky sht mesazhi i Shp-timtarit t shprfytyruar pr gjindjen njerzoret zhytur n vuajtje; kjo sht domethnia eShprfytyrimit pr botn bashkkohore. do gjmund t jet e shprfytyruar, por nj shprfy-tyrim i till sht i mundur vetm nprmjetkryqit. Kt shpall Kisha Orthodhokse do tdiel n mngjesore: Prmes kryqit gzimi erdhin bot. Prmes kryqit? Po, nuk ka rrug tjetr.Pr vet Krishtin, pr t gjith ata q krkojnt jen gjymtyr t trupit t Tij, vuajtja dhe lavdiashkojn s bashku. N jetn ton, ashtu si edhen at t Krishtit, t dyja kodrat e Thavorit dhe

t Golgothas prbjn t vetmin dhe t njjtinmister.

Sepse mori nder e lavdi prej Perndis

At, kur i erdhi atij nj z i till prej lavdis

madhshtore: Ky sht Biri im i dashur,

t cilin un e plqeva. Edhe kt z e

dgjuam se erdhi nga qielli, kur ishim

bashk me t n malin e shenjt.

(2 Petr. 1. 17-18)

Nga episkopi Kallistos Ware

gazeta e korrikut 2009

Documents