gazeta e gushtit 2009
TRANSCRIPT
-
7/31/2019 Gazeta e Gushtit 2009
1/12
GUSHT 2009 NGJALLJA 1
NGJALLJANr. 8 (199) Viti XVII i botimit GUSHT 2009 mimi 20 lek
Veprimtaria else umbajt n kishn histo-rike t Shn Bonaventurs,ku ishin mbledhur t gjithpjesmarrsit e Asambles.Fjaln e mirseardhjes embajti Kardinali katolik FilipBarbain, arqipeshkv i Lio-nit dhe at Athanase Iskos,prfaqsues i Kshillit Lokalt Kishave (CREL). Predi-kimin me tem T thirrurn nj shpres m Krishtin,me t ciln u hap veprim-taria, e mbajti Zvendspre-sidenti i Konferencs Evro-piane t Kishave, Kryepi-
T thirrur n nj shpres m Krishtin
skopi i Tirans dhe i gjithShqipris Anastasi.
Pas ksaj veprimtarie, tgjith pjesmarrsit u mblo-dhn n Qendrn Ndrko-mbtare t Kongreseve, kuedhe u eln punimet ple-nare. Prshndetjet zyrtarepr fillimet e ksaj asamble-
je u prcolln nga Senatoribashkiak i Lionit, Z. GrardCollomb.
Data 16 korrik i filloi pu-nimet e saj me lutjen sipastradits orthodhokse. Mpas seanca plenare vazhdoi
(Vijon n faqen 3)
Sikundr u thirrt n nj shpres t
thirrjes son (Efes. 4:5 1:18)1.Si t krishter, guxojm q t shpre-
sojm. Madje edhe n nj epok ku milionanjerz n t gjith planetin, gjenden n dsh-prim, nn trysnin e krizs ekonomike mbar-botrore dhe nj pasigurie asfiksuese. Madjeedhe kur frikra t shumllojta, t reja ose tvjetra, shtrngojn zemrn ton.
Ne t krishtert guxojm t shpresojm. Kjoshpres e jona nuk mbshtetet n ndonj optimi-zm t pacaktuar, por n nj Person t gjall,Qenien e vrtet, n mirbesimin dhe n marr-
dhnien dashurore me At. Jemi thirrur nnj shpres m Krishtin (Efes. 4:4).
Nga t gjitha propozimet fetare n lidhje me
vlern dhe t ardhmen e njeriut, m i guximshmidhe madhshtori mbetet propozimi i krishter.Ai kmbngul n brjen njeri t Qenies s Epr-me, t Perndis dhe n rrugtimin e njeriut drejthyjnizimit sipas hirit.
Sipas Apostull Pavlit, shpresa prqafon ntr shtrirjen e saj ekonomin hyjnore dhe i pr-gjigjet me dashuri, dashuris s Zotit... Shpresae krishter nuk sht gj tjetr vese dshirimii fort i nj dashurie q ka etje pr pranin eZotit t saj (Jean Duplacy, Esperance, Vocabu-laire de Theologie Biblique, ed. du Cerf).
Pr tu br e kuptueshme far shtshpresa e thirrjes s Perndis nuk mjafton
Si t krishter guxojm q t shpresojm- Predikimi i Kryepiskopit Anastas, Zvendspresident i Konferencs Evropiane t Kishave, n ditn e hapjes s Asambles -
(Vijon n faqen 7-8)
Prfundoi takimet Asambleja e 13-t e Konfe-
rencs Evropiane t Kishave, e cila u mbajt n Lion,
Franc, n datat 15-21 korrik 2009. Kjo Asamble
mblodhi rreth saj rreth 306 delegat nga kisha t
krishtera nga e gjith Evropa. Nj delegacion prej
pes antarsh i Kishs son, drejtuar nga Krye-
piskopi Anastas, zvendspresident i KEK, mori
pjes n kt Asamble.
vetm prafrimi intelektual. Krkohet, si lutet
shn Pavli, q Perndia Ati i lavdis, t najap frym urtsie dhe zbulese n njohjen e tij(1:17). Kjo njohje nuk arrihet me an t disku-timit dhe proceseve intelektuale njerzore. shtdhurat q Perndia i Zotit ton Jisu Krishtofron n nj marrdhnie personale me At, natmosfer lutjeje, heshtjeje medituese dheadhurimi logjik.
Njerzit bashkkohor zakonisht tregohenindiferent pr premtimet shpirtrore. Ajo q itrheq, si njihet, sht kryesisht pasuria dhefuqia me format e tyre t shumllojta dhe varia-cionet e tyre. Por edhe shpresa e thirrjes son
- U mbajt Asambleja e 13-t e Konferencs Evropiane t Kishave (KEK) -
- Kjo veprimtari u hap me predikimin e Kryepiskopit Anastas, zvendspresident i KEK -
Konferenca Evropiane Kishave mbledh s bashku rreth 120 kisha t
krishtera t kontinentit ton: orthodhokse, protestante, anglikane dhe
katolike t vjetra, nga t gjitha shtetet e Evrops.
Gjithashtu, jan edhe m shum se 40 organizata t ndryshme tasociuara.
Konferenca Evropiane e Kishave u themelua n vitin 1959 dhe ka
zyra n Gjenev, Bruksel dhe Strasburg, duke mbajtur lidhje shum t ngu-
shta e frytdhnse me Bashkimin Evropian, Kshillin e Evrops, OKB etj.
-
7/31/2019 Gazeta e Gushtit 2009
2/12
2 NGJALLJA GUSHT 2009
Parathnie
1. Njohja e t vrtetave themeltare t kri-
shtera sht nj nevoj fillestare pr do tkrishter dhe mbi t gjitha pr t rinjt. Prkt arsye, gjat periudhs s ringritjes ngathemelet t Kishs Orthodhokse t Shqipri-s, iu dha nj theks i veant shrbimit tkatekizmit. N kuadrin e ktij detyrimi tKishs, q ngelet n vazhdimsi, botohet edhekjo prmbledhje e msimeve t katekizmit.
Tekstet jan shkruar kur autori ishte dhjak(1960-1962). Ato u hartuan pas caktimitzyrtar nga Sinodi i Shenjt i Kishs s Greqi-s. U botuan n tre vllime (Mesazhe Hyjno-re, Besim dhe Jet, Udhtim Shpirtror),nga Apostoliki Dhiakonia (Shrbimi Apo-
stullor) i Kishs s Greqis. Ato jan ribotuarvazhdimisht dhe jan prdorur pr msimine dhjetra mij t rinjve. Ky vllim prfshinmsimet dogmatike t dy vllimeve t para(Mesazhe Hyjnore, botimi i 7-t, Athin,1978 dheBesim dhe Jet, botimi i 7-tAthin,1982). Msimet ndahen n tri pjes: PerndiaAt. Biri i Perndis. Shpirti i Shenjt dheKisha. (Shkrimet shpirtrore, ato q lidhenme aktualitetin dhe me t kremtet, do t pr-mblidhen n nj botim t veant. Shpresoj-m q s shpejti t vij n shqip edhe vllimii tret i ksaj serie Rrugtim Shpirtror,
botimi i 7-t
, Athin 1981.)2. Gjat zhvillimit t temave, e quajtm
me vend t shfrytzojm at q prbn njkarakteristik t moshs s adoleshencs,krshrin, fantazin e tyre t gjall. Orga-nizimi i msimit ka nj ndrthurje t till, qt zr mendjen n befasi, t ngacmoj fanta-zin, kujtesn, gjykimin e t rinjve dhe nkt mnyr t ruaj interesimin e tyre n tnjjtn shkall. Kjo i jep zhvillimit t msimit,dika aventurore n vetvete, q, si dihet, etrheq kt mosh.
Pr kt arsye, prve ndryshimit dhe shu-mllojshmris s metodave t msimdhnies,ekziston edhe nj larmi organizimi e msimeve.N kt mnyr, sipas nj radhe t ndryshme,kombinohen rrfimi trheqs, prshkrimi i lir,i shoqruar nga analiza e thell dhe thellimipsikologjik i prpunimit t tems, shtjellimete teksteve ajografike, anekdotat, figurat, she-mbujt, zbatimet praktike, poezit, elementte rrfimit dhe t dialogut.
Si rregull, zhvillimi i tems prfshin stadete mposhtme:
I. Hyrja. N kt pjes, me nj ide intere-sante nga prvoja e drejtprdrejt e t rinjve,
me nj pyetje ose me nj anekdot, krkojmt zgjojm interesimin e tyre. Sa her q
rrfimi sht trheqs, hyrja nuk sht m enevojshme.
II. Tregimi. Zakonisht prmban disa t dh-na baz t tems, t cilat plotsohen nga disku-timet. Pr kt arsye nuk prbn trungun e m-
simit, por thjesht nj pjes t tij. Shpesh, tregimizvendsohet nga studimi i Shkrimit t Shenjtose i Etrve.
III. Zhvillimi. Ktu bhet nj zhvillim meto-dik konceptual i tems. Her bazohet n thellimindhe prpunimin e tregimit q i paraprin, herprdor tregimin si nj piknisje ose skelet fillestart tems q trajtohet dhe futet n zonat e rejat koncepteve. Pr t gjallruar interesimin enxnsve, tregimi (i historive, i anekdotave, iprshkrimeve alegorike) dhe diskutimi pasojnnjri-tjetrin. Ato grshetohen midis tyre n m-nyr t prsritur.
IV. Gjat zbatimit, bhet nj prpjekje pr t
nnvizuar disa konsekuenca konkrete, t drejt-prdrejta t s vrtets q shtjellohet pr jetne prditshme t t rinjve, me shembuj konkret.
V. Me epilogun, bhet mbyllja e tr msimitme nj shembull mbreslns, histori ose pr-mbledhje t ideve qendrore. Dhe prpiqemi ti
japim shtysn e fundit vullnetit dhe ndjenjave tt rinjve.
N prputhje me temn, disa nga stadet elartprmendura, hiqen ose prmblidhen. Planimsimor q gjendet n fillim t do msimi, eorienton msimdhnsin pr zhvillimin e msimitdhe t jet i qart pr idet q duhet t theksoj.
3. Tekstet jan shkruar n gjuh t kuptue-shme. Prandaj, idet, madje edhe fjalit, riprs-
riten n disa raste n pjesn pasardhse, qt forcojn mendimin e t rinjve. Me baz idet,t cilat na i ofron ky vllim, ai q jep kto m-sime, le t prkujdeset q t asimiloj fillimishttemn dhe tia prshtat metods s vet tmsimdhnies. Por, mbi t gjitha, duhet tpreket vet nga tema e msimit, ta jetoj, tfrymzohet vet i pari para se t prpiqet tfrymzoj t rinjt. Kjo nuk mund t arrihetvetm me prgatitjen e zakonshme. sht inevojshm hiri i Zotit Jisu Krisht, pa t Cilinnuk mund t bjm asgj (Jn. 15:5) Jan tnevojshme fryma dhe zjarri i Shpirtit tShenjt.
Ata q prdorin kt libr duhet t kengjithmon n mendje faktin se suksesi nuk
sigurohet vetm nga ort e pakta t parapr-gatitjes s caktuar dhe formimit teknik aponga aftsia e atij q jep msimin. Ajo varetnga e tr jeta e tij. T vrtetat e besimit tkrishter dikush ua mson t tjerve me ant fjals s tij, por kryesisht i ofron me rrezati-min e personalitetit t tij.
Krishterimi nuk sht nj doktrin, shtjet. Ose m sakt, sht nj doktrin q tbhet jet. sht nj drit, por drit jete, sithoshin t krishtert e par. Krishterimi nukprhapet, sikundr prhapet nj sistem filo-zofik, por kjo bhet me t njjtn mnyr met ciln transmetohet jeta. Dhe jeta buron ve-
tm nga jeta. Nj i gjall do t lind nga njtjetr njeri i gjall. Sa m e shndetshme qt jet jeta jon shpirtrore personale, aq mtepr edhe ajo q do t transmetojm, do t
jet nj msim autentik i krishter, i cili do tisjell ata q dgjojn afr Perndis s gjall.
Vetm kur jetojm n Krishtin dhe jemigjymtyr t gjalla t Kishs son, kur me lutjet nxeht, me kontaktin ton esencial mefjaln e Perndis dhe jetn e mistereve tKishs son, qenia jon vaditet nga Shpirti iShenjt, shrbimi yn katekist do t fitojgjallrin, fuqin dhe efektivitetin, q do ta
lartsoj nga niveli i msimit t thjesht nnj vepr t shenjt, me t ciln shpirtrat e trinjve do t shenjtrohen n thellsit eMisterit t besimit.
Shpresojm q kto tekste t ndihmojnsi ata q punojn pr prhapjen e mesazhit tkrishter (klerikt, katekistt, drejtuesit rinor)ashtu dhe prindrit e do besimtar, pr ttransmetuar n mnyr induktive mesazhehyjnore te rinia q ka etje pr t vrtetn dhe
jetn e ndriuar, q t njoh dhe t dashurojAt q sht rruga dhe e vrteta dhe jeta(Jn. 14:6).
Anastasi
Kryepiskop i Tirans, Durrsitdhe i gjith Shqipris
Mesazhe Hyjnore
Doli n qarkullim libri i Katekizmit Mesazhe Hyjnore, me autor Kryepiskopin e Tirans, Durrsit dhe t gjith Shqipris, Fortlumturin e Tij,
Anastasin, prkthyer nga Theodhor Bendo, botim i Kishs Orthodhokse Autoqefale t Shqipris. M posht po botojm parathnien e librit.
-
7/31/2019 Gazeta e Gushtit 2009
3/12
GUSHT 2009 NGJALLJA 3
T thirrur n nj shpres m Krishtin
me nj prezantim t aktiviteteve tKEK me tem Nga Trondheim nLyon.
Gjat mesdits diskutimet vazh-
donin n forume t ndryshme, prtu mbledhur prsri n seancnpasdite n seanc plenare. Folsikryesor n seancn e pasdites s16 korrikut ishte Patriarku i KishsOrthodhokse t Rumanis, Fort-lumturia i Tij Danieli. Ai bri njprezantim t tems kryesore tAsambles T thirrur n njshpres m Krishtin. Punimet edats 16 korrik, dits s Shpress,u mbylln me propozimet ngaKomiteti i shtjeve Publike, si
edhe me draftin e par t mesazhitt Asambles, paraqitur nga Komi-teti i Mesazhit.
Seancat e dats 17, vazhduanme refleksionet n grupe t vogla,me prezantimin e takimit prparaAsambles nga delegatt e rinj.Nga komiteti i emrimeve u paraqitraporti i par i puns s br, i ciliu pasua nga puna n grupe me dis-kutimet me tem: Duke par drejt2029 dhe Vizioni i KEK pas 2029.
N takimet n grupet sipas be-simeve, prfaqsuesit e lart tkishave theksuan rndsin epjesmarrjes n kt Asamble, siedhe rolin q duhet t luaj do ki-sh n vizionin dhe organizimin e
KEK, e par si nj organizmshum i rndsishm n Evrop.
E shtuna, data 18 korrik, iudedikua prioriteteve t puns s
KEK gjat viteve 2009-2015. Dis-kutimet n grup, t cilat vazhduangjat mesdits u prqendruan ntema si:Dialogu m Institucionet
Evropiane, Nj drejtsi sociale
n Evrop, T Drejtat njerzore
dhe liria e feve, Globalizmi, Mi-
sioni, Spiritualiteti, Shpres pr
drejtsi - t mbrojm refugjatt n
Evrop n shekullin 21, Dshmi
dhe prgjegjsi, Vendi i KEK n
Lvizjen Ekumenike dhe KEK, si
nj platform pr dialog me
Kishat e tjera t krishtera dhekomunitete t tjera fetare.
Kjo Asamble n axhendn e sajkishte edhe zgjedhjen e Kshillit tri Qendror, i cili do t vazhdoj
punn pr gjasht vitet e ardhshme.N seancn e pasdites u prezantu-an emrat nga komiteti i emrime-ve. Komiteti i mesazhit dhe komite-
ti i shtjeve publike prezantuangjithashtu punn e tyre.
Nga prefektura e Lionit ishteorganizuar nj pritje pr t gjithpjesmarrsit e Asambles n K-shillin e prgjithshm t Rhne.Gjat saj prshndeti prefekti,presidenti i KEK etj.
Shrbesat e s Diels u kryenn kishat lokale t Lionit, ku pjes-marrsit patn mundsin t tako-heshin me pjestart e ktyre ko-muniteteve. Vizita n qytet prfu-ndoi veprimtarin e s diels, prtiu rikthyer seancave t Asamble-s dhe pr t festuar s bashku50-vjetorin e formimit t KEK. Kjoveprimtari ishte organizuar n for-
mn e nj historiku me t ftuar,njerz t cilt kishin vn fuqitdhe punn e tyre n fillimet e krijimitt Konferencs Evropiane t Ki-shave. Pr t festuar kt prvjetor
i pranishm ishte edhe Trshenj-tria e Tij Patriarku EkumenikVartholomeu, i cili n fjaln e tijshprehu prgzimet e puns sbr nga KEK deri tani.
Data 20 ishte dita e marrjes svendimeve. Seanca plenare vazh-doi me raportimet e komiteteve tndryshme, si edhe me zgjedhjet ekshillit qendror t KEK. Asa-mbleja prfundoi takimin plenar meraportimet finale pr vendimet emarra. Komiteti i Mesazhit prezan-
toi mesazhin final me t cilin dolikjo Asamble, mesazh i cili u apro-vua nga t gjith pjesmarrsit.
Asambleja i mbylli punimet e sajme takimin e Kshillit t ri Qendrort KEK dal nga kjo asamble, kuKisha Orthodhokse Autoqefale eShqipris prfaqsohet me njantar.
Akt i rndsishm i Asamblesishte edhe formimi i nj grupi puneprej 15 t urtsh, i cili do t rishi-koj tr veprimtarin e KEK, prt realizuar nj reform t thell t
strukturave t saj. Edhe n ktgrup pune Kisha jon u prfaqsuanga nj antar.
Sonila Dedja
Vlerat mbarnjerzore t feveKryepiskopi i Tirans, Durrsit dhe i gjith
Shqipris,
Prof. Dr. Anastasi
Universaliteti i vlerave shkencoreProf. Pieter J. D. Drenth
Vlerat universale dhe problemet e kohs sonSir John Polkinghorne
T dhna pr nj shkoll vendse t shkruesvedhe scriptorium - eveProf. dr. Shaban Sinani
V. N. Llazariev. Historia e pikturs bizantineMaks Velo
Fillimet e refleksionit moral e filozofik.Pitagora dhe pitagoriantProf. as. dr. Anton Papleka
Kanuni dhe ligji i shtetitDr. Elvira Lumi
Martesa, vlerat e saj unikale dhe universaleDhjak Anastas Bendo
E vrteta n nj bot relativizmiAlexandra Houck, M. Div.
Disciplina arcana, disiplina e fshehtAnastasia Pamela Barksdale, M. Div.
Dokument
Fjala prshndetse e Kryepiskopit t Tirans,Durrsit dhe t gjith Shqipris, Prof. Dr.Anastasit
Fletore Zyrtare Nr.7; 4 shkurt 2009
Marrveshja ndrmjet Kshillit t Ministravet Republiks s Shqipris dhe KishsOrthodhokse Autoqefale t Shqipris pr
rregullimin e marrdhnieve t ndrsjella
(vijon nga faqja 1)
Doli n qarkullim numri 2 i revists Krkimku mund t lexoni:
-
7/31/2019 Gazeta e Gushtit 2009
4/12
4 NGJALLJA GUSHT 2009
Ajo transmeton pr ju 24 or program.
Do t dgjoni gjithka q ju duhet: programe shpirtrore, sociale dhe kulturore.
Muzik e zgjedhur kishtare, popullore dhe klasike, nga vendi dhe bota.
Ndiqni shrbesat kishtare n Radio Ngjallja!
KISHA ORTHODHOKSE AUTOQEFALE E SHQIPRIS
AKADEMIA TEOLOGJIKE NGJALLJA E KRISHTIT
Shn Vlash - Durrs
Njoftim
N datat 10 - 11 shtator 2009 zhvillohet konkursi pr pranimin estudentve t rinj n Akademin Teologjike Ngjallja e Krishtit, nShn Vlash. Pyetjet e konkursit jan rreth Dhiats s Re dhekatr vllimeve Besimi Orthodhoks.
Kandidatt duhet:A. T jen t pagzuar n Kishn Orthodhokse t paktn nj vit
m par.B. T jen pjesmarrs aktiv n kishn e zons s tyre.C. T ken mbaruar shkolln e mesme katrvjeare.D. T ken nj rekomandim nga Episkopi i Dioqezs.E. Ti nnshtrohen konkursit pr pranimin.
Kandidatt duhet t paraqiten pr konkurs n orn 10:00, t dats
10 shtator, ndrsa nj jav para konkurrimit duhet t ken dorzuarn sekretarin e Akademis dokumentet prkatse:
1. Rekomandimi i Episkopit.2. Krkes me shkrim e kandidatit.3. Dftesa e pjekuris.4. Certifikat personale.5. Certifikat pagzimi.6. Vrtetim mjeko - ligjor7. Vrtetim i prokuroris s rrethit.
Pr hollsi t mtejshme t interesuarit mund t kontaktojn nnumrin e telefonit:
Sporteli: 0574 222 55 ose Sekretaria: 0574 223 97.
Mngjesi i dats8 korrik, pr-ve festimit t t kremtes s Dsh-morit Prokop, pati edhe nj bekimtjetr pr besimtaret e kishs s
Shn Theodhorve n Vlor. Atdo ta vizitonin miq nga Manastirete Meteors se Greqis, gj q ngja-lli interesin e shum besimtarve.Nuk mund ta harrojn kta besim-tar bujarin dhe ndihmn q ktamiq i kan dhn qytetit t Vlorsdhe kishs Shn Theodhort.
Bashk me besimtart, ishtedhe Kryebariu i tyre Imzot Ignati.N mngjes autobusi me miqt q-ndroi prpara kishs, nga zbriti Mi-
tropoliti i Stagons dhe Meteors,Imzot Serafimi, e pas tij klerik,murgj dhe laik. Kisha u mbushplot! Pas urimeve te rastit, fjaln emori Imzot Ignati, i cili iu uroi mir-seardhjen miqve dhe i falnderoipr mundsin q u dhan besimta-rve t Vlors pr t pasur kishne tyre. M pas e mori fjaln ImzotSerafimi. Ai kujtoi me nostalgji mo-mentet e para kur u vendos q te
ndihmonin besimtaret e Vlors prte pasur kish ku t kryenin shrbe-sat. Erdhm,- tha ai,- n Vlor dhen kt vend ku jemi sot gjetm
nj ndrtes e cila ishte kthyer nnj repart t zjarrfiksve t qytetit.Disa makina dhe disa fui me kar-burant. Rreth e rrotull kishte baltedhe vendi dukej shume m ndryshenga far shohim tani. Megjithat,me bekimin e Kryepiskopit Anastasfilluan punimet dhe me 27 qershort vitit 1993, u bprurimi. Ka qe-n nj ast shum i veant i jetstime tek shihja kishn t mbushurplot me besimtar.
Ai kujtoi me nostalgji dheshprehu mirnjohjen dhe respektinpr meshtarin e par pas hapjes skishave, papa Kozman.
M pas miqt nga Meteorashkuan n mjediset e kishs, kuishte prgatitur edhe nj pritje. Pasdisa orsh t gzuara pr t gjith,ata u larguan, me dshirn pr tukthyer prsri
At Spiro Bulika
U bn shum vite tashm qMitropolia e Gjirokastrs zhvillonkampe verore pr rinin. T tillzhvillohen kryesisht n manastirine Shn Gjergjit n uk t Sara-nds (pr djem) dhe n fshatin Gli-komil t Dropullit (pr vajza). Njprvoj t till jetuam edhe sivjetn datat 6-16 korrik. U zhvillua pra
kampi i vajzave, aktivitet ky q b-het me bekimin e Fortlumturis stij Kryepiskopit Anastas dhe nnkujdesin e Hirsi Dhimitrit.
Rreth 80 vajza u mblodhn prt shijuar s bashku besimin e vr-tet, besimin n Zotin ton Jisu Krisht.Pjesmarrset ishin nga zona t ndry-shme te Mitropolis si: Gjiokastrr,Sarand, Xar, Libohov, Piqeras,Sofratik, Dervician etj. Temakryesore pr kt vit ishte Krishtigjithmon me ne.
Programi ishte i larmishm, porduhet theksuar mbi t gjitha se do
dit fillonte dhe mbaronte me lutjedrejtuar Perndis. Nuk mungoninpundoret, lojrat, bisedat shpirt-rore, si dhe ekskursionet. Gjithashtukampistet morn pjes n Liturgji-n Hyjnore, e cila u krye n mjedi-set e kampit, ku ndodhet nj kishkushtuar Martirit t madh ShnPandeleimonit.
Vajzat u larguan duke marr mevete kujtime dhe mbresa t paha-rrueshme.
Gabriela Dalipi
Vizitor nga Meteora
Mitropolia e Gjirokastrs
Kamp pr vajza n Glikomil
Vlor
-
7/31/2019 Gazeta e Gushtit 2009
5/12
GUSHT 2009 NGJALLJA 5
N
e, treqind e gjasht delegatt e kishave t ndryshme n Evrop,
t mbledhur n qytetin historik t Lionit, n datat 15-21 korrik 2009,
me tem T ftuar n nj shpres n Krishtin, me rastin e Asambles
s 13-t t Prgjithshme dhe n prvjetorin e 50-t t themelimit t Konfe-
rencs s Kishave Evropiane, u drgojm kt mesazh kishave t gjith
Europs, antare t lvizjes son ekumenike.
Nj shpres m Krishtin
S i t krishter, ne guxojm q t shpresojm.* Si e pohon edheletra drejtuar Hebrenjve, besimi sht t qenurit e gjrave q ne ishpresojm. Shpresa duhet t shikohet si nj aspekt esencial i besimit t
krishter. Shpresa na fal gzim, paqe, kurajo, fuqi dhe liri. Ajo na liron
nga frika, i hap zemrat tona dhe e forcon dshmin ton n Zotin eNgjallur. T gjith t krishtert jan t ftuar n nj shpres n Krishtin,
si nj rrug e dashuris, faljes dhe e pajtimit. Si t krishter, ne ndajm
shpresn ton n Krishtin e ngjallur n komunitetet ku ne jetojm dhe ku
bjm pjes. Charta Oecumenica sht baza pr angazhimin ton n
rang botror dhe brenda shoqrive tona.
Duke par n t ardhmen
Kshilli Evropian i Kishave u themelua 50 vite m par n njEvrop t ndar dhe sht prpjekur t ndrtoj ura midis Lindjesdhe Perndimit, pr ti afruar t krishtert. U themelua n nj Evrop t
plagosur nga luftrat dhe t ndodhur n nj nevoj t dshpruar prfarat e shpress dhe t ngjalljes.
Sot, ndrkoh q celebrojm 50-vjetorin e KEK, situata n Evrop ka
ndryshuar jashtzakonisht shum. Kt vit sht 20-vjetori i rnies s
perdes s hekurt, q dha nj shpres t re jo vetm pr Evropn, por pr
mbar botn. Megjithat, shum shoqri evropiane jan ende duke luftuar
me pasojat e diktaturave komuniste n Evropn Qendrore dhe Lindore,
gj q ka cnuar qndrimet, ka krijuar dyshime dhe ka penguar pajtimin
e vrtet midis Lindjes dhe Perndimit.
Ndrkoh q po punojm n mnyr energjike pr kt qllim dhe po
prgatitim prpara t tjerve, nj Evrop t bashkuar dhe t pajtuar, ne
pikllohemi pr faktin q mure t rinj ndasish po ngrihen midis kombeve,kulturave dhe feve. Ne i shohim ndasit e reja q shfaqen- midis vendasve
dhe migrantve, midis t pasurve dhe t varfrve, t punsuarve dhe t
papunsuarve, midis atyre q u respektohen t drejtat dhe midis atyre
q kto t drejta iu lihen mnjan.
Ka kriza me shtrirje botrore, t cilat kan pasoja globale. Ndryshimet e
klims dhe shkatrrimi i mjedisit na fton t punojm pr integritetin e
krijess, si duke ndikuar tek politikant dhe n vendimmarrsit, ashtu
dhe me veten ton, pr t paksuar impaktin ton ekologjik dhe emetimin
e CO2. Kriza financiare afatgjat krkon q ne t marrim parasysh
mundsin pr nj rend t ri botror, q duhet t dal n pah dhe ti
rikujtojm bots nevojn pr nj ekonomi t bazuar n prgjegjsi etikedhe n mbrojtjen e ambientit - n t njjtn koh ne duhet t sigurohemi
Mesazhi i Asambles s 13-t t Prgjithshme t Kshillit Evropian t Kishavepr t gjitha kishat antare
q kishat tona t investojn burimet e tyre financiare me t njjtat
standarde t larta q ne ua krkojm t tjerve. T gjitha kto sfidojn
angazhimin ton t thell n procesin pajtues pr drejtsi, paqe dhe pr
integritetin e krijess.
Pavarsisht gjith ktyre, sht bindja jon e thell se ne, si t
krishter, kemi nj shpres t veant pr t ndar n situata ku
mund t duket se ka vetm dshprim. Ne deklarojm: Ka shpres!
- n prpjekjen ton pr t drejtn dhe pr drejtsin. Ka shpres,
kur ne rezistojm ndaj t gjitha formave t dhuns dhe t racizmit,
kur ne mbrojm dinjitetin e do qenieje njerzore. Ka shpres, kur
ne insistojm n obligimin ton pr solidaritet t painteres midis
popujve dhe njerzve; kur ne luftojm pr respekt t vrtet ndaj
krijess. *
Ne besojm se Evropa mund dhe duhet t jet nj kontinent mendjehapur,
mikprits dhe gjithprfshirs. Ne afirmojm se dyert duhet t jen t
hapura pr kdo q krkon nj streh pr tu mbrojtur nga persekutimi
dhe dhuna. N kt Asamble t KEK-it, ne festuam bashkpunimin e
ngusht t Komisionit t Kishave pr Migrantt n Evrop. Kjo do t
shpallet m qart n vitin 2010, n vitin e Kishave Europiane q i
prgjigjen migrimit, kur s bashku, ne do t kemi rastin pr t dshmuar
prkushtimin ton t krishter pr refugjatt dhe migrantt.
Asambleja, duke par drejt s ardhmes, ka caktuar nj grup pune pr t
ribr nj rishikim t KEK-ut n trsi, duke prfshir n kt kuadr
nj qllim t prbashkt, vizion dhe caktimin e qllimeve strategjike -
dhe se cilat struktura mund tu shrbejn ktyre qllimeve n nj mnyroptimale. Asambleja u krkon t gjitha kishave antare t jen t
prkushtuara ndaj ktij procesi rishikues q po zhvillohet brenda KEK.
Sfidat pr ne si kisha dhe t krishter
Sfidat q u dhan nga kjo Asamble pr t gjitha kishat antaresht mesazhi i guximshm rreth shpress - por nj shpres q nukshprehet vetm n deklarata boshe, por n vepra dhe me nj besim t
gjall.
Ne afirmojm q kishat kan nevoj t punojn pr drejtsi dhe t flasin
t vrtetn para pushtetit! Kjo pr t shkatrruar muret midis njerzve,kulturave dhe feve, si dhe pr t msuar t krkojm ikonn e Perndis
n fytyrn e tjetrit. Pr t respektuar dhe jo vetm pr t toleruar
qeniet e tjera njerzore. Mbi t gjitha, kjo duhet realizuar pr t gjetur
shprehje t reja t solidaritetit me t varfrit midis nesh dhe n vende t
tjera t bots. S bashku le t kujtojm fjalt e Apostull Petros, q deklaroi:
Jini gati prher t mbroni me butsi dhe frik cilindo q t krkoj prej
jush fjal pr shpresn q sht ndr ju. (I Petro 3:15).
* Pjest n korsive, por edhe pjes t tjera t mesazhit jan
marr nga predikimi haps i Asambles i Kryepiskopit Anastas.Fryma e ktij predikimi prshkon t gjith kt mesazh.
-
7/31/2019 Gazeta e Gushtit 2009
6/12
6 NGJALLJA GUSHT 2009
U
n kam shprehur shpesh besi-min tim, personalisht dhe si
Patriark Ekumenik, e gjithashtu nnivelin e t gjith Orthodhoksis sevetm duke u angazhuar n dialogdhe duke bashkpunuar ngusht-sisht me kishat, ne do t jemi ngjendje t shpallim Ungjillin n botn nj mnyr bindse. Pr ktarsye, si Kisha e Konstandinopojs,qkurse paraardhsi im i bekuar,patriarku Joakimi III, nxori encikli-kn e tij t famshme t vitit 1902,ashtu edhe ne besojm fuqimisht se
rivendosja e komunionit midis tkrishterve sht nj nevoj par-sore urgjente pr ne t gjith, sepseprbn nj urdhrim t dhn ngaKrishti, Shptimtari yn n lutjen etij t fundit, q t besoj e tr bota.(Joan 17:21)
N kt frym, e duke u luturvazhdimisht n liturgjit ton pr
- Nga fjala e Trshenjtris s Tij, Patriarkut Ekumenik Vartholomeu I, me rastin e 50-vjetorit t themelimitt Konferencs Evropiane t Kishave -
n time se nj numr i madh kole-gsh orthodhoks kan dhn njkontribut t vyer n KEK n tgjitha nivelet. Ne u detyrohemi aty-re nj borxh t madh mirnjohjeje.
Megjithat, pavarsisht kontri-butit t vyer t br nga kta koleg,
thellsi t madhe theologjike siCharta Oecumenica, q shtfryti i nj prpjekjeje t prbashktnga t gjitha kishat n Europ, tKshillit Europian t Kishave KEKdhe Kshillit (Romano-katolik) tKonferencave Ipeshkvnore tEurops. (CCEE).
...sht e mundur q t promo-vohet nj dialog m efektiv i ki-
shave n Europ me institucionetevropiane dhe BE-n. Ky dialog,n t cilin, kisha ime sht prfshirprej shum vitesh, sht i vlefshmdhe esencial, jo vetm pr kishat,por edhe pr grupimet politike tBashkimit Europian dhe mbi tgjitha pr mbar popujt e Evrops.
duhet t ket Europa pr dinjitetin
e personit njerzor q sht brsipas ikons s Perndis, prbnthemelin pr respektimin absolutdhe pr mbrojtjen e t drejtave tmbar njerzve, (pavarsisht ngjy-rs, fes, kombsis dhe gjuhs)(Konferenca e tret e Konsultime-ve Mbarorthodhokse Presinodike,Chambesy 1986).
Kto jan koh t vshtira dhekushtet e jets jan kritike. Kaende, luftra q vazhdojn dhekonflikte midis kombeve, e murendarjeje. Padrejtsia sociale dheekonomike prek t gjitha familjet.Ksenofobia, racizmi, dhunimi i tdrejtave t njeriut shkakton njshqetsim q sa vjen dhe rritet.Fryma e bots dhe kriza n spiri-tualitetin dhe n vlerat e krishterapo shtojn dita dits shqetsimin ekishave tona. Besimi, besimi yn nJisu Krishtin po vihet gjithashtu npikpyetje.
... Prandaj ne kemi nj detyrimt madh pr t shpallur dhe pr tdshmuar s bashku Krishtin ekryqzuar, q vuajti, u varros dheshkeli vdekjen me vdekje si nathot tropari i Pashks. Me gjith v-shtirsit e panumrta dhe penge-sat, me gjith krizat dhe konfliktet,
Kjo sht bindja dhe shpresa jon e patundur
E ardhmja e Europs q shtn ndrtim e sipr, sht e errt, eme t vrtet, e pasigurt, e ndrtuarsi sht tani, pa vlerat shpirtroret krishtera q prekin do aspektsa i takon mbshtetjes dhe mbroj-tjes s qenies njerzore dhe t dinji-
tetit t saj. Prandaj edhe ne kemideklaruar qartsisht q respekti q
luftn dhe vuajtjet, sot t gjith t kri-shtert dhe t gjitha kishat sbashku, kan detyrimin t shpallindhe t shprndajn kt mesazh tngjalljes dhe t shpress, t pajtimitdhe paqes, sepse Krishti shtshpresa e bots, e kur them kt,
nuk injoroj aspak vuajtjen, dhimbjendhe martirizimin...
ne nuk mund t injorojm prgje-gjsit tona dhe detyrimet q kemindaj KEK, e n nj mnyr t ve-ant ato q kan lidhje me poro-sin e Zotit, i cili na porosit t bjmdo gj q sht n pushtetin ton,pr t rivendosur komunionin eplot midis t kishave t krishteran Europ. Kjo sht bindja dheshpresa jon e patundur.
Vllezr e motra, un e shikojt ardhmen e KEK n kt frymdhe duke patur shpresa t mdha.Nuk ka kurrfar dyshimi se gjatpesdhjet viteve t kaluara janrealizuar shum arritje nga KEK.N kto vite kan dal dokumenta
t panumrt n lidhje me shtjeekumenike, dokumente me nj
bashkimin e t gjith t krishter-ve, ne orthodhokst, themeluambashk me kisha t tjera, KshillinBotror t Kishave rreth 60 vjet mpar. N mnyr t ngjashme, rreth50 vjet m par, bashk me shumkisha evropiane, ne krijuam Kon-ferencn e Kishave Europiane,pesdhjetvjetorin e s cils po efestojm sot duke lavdruar Per-ndin...
Un dua t theksoj ktu pozi-cionin orthodhoks, duke dashur tlargoj do lloj keqkuptimi dhe dy-shimi, q mund t ket lindur, si bre-nda Kishs son Orthodhokse,ashtu edhe jasht saj, n lidhje me
ato q jan arritur brenda KEK.Dua t shpreh me kt rast lumturi-
Un dua t theksoj ktu pozicionin orthodhoks, duke
dashur t largoj do lloj keqkuptimi dhe dyshimi, q mund
t ket lindur, si brenda Kishs son Orthodhokse, ashtuedhe jasht saj, n lidhje me ato q jan arritur brenda KEK.
Dua t shpreh me kt rast lumturin time se nj numr i
madh kolegsh orthodhoks kan dhn nj kontribut t
vyer n KEK n t gjitha nivelet. Ne u detyrohemi atyre nj
borxh t madh mirnjohjeje.
Me gjith vshtirsit e panumrta dhe pengesat, me
gjith krizat dhe konfliktet, luftn dhe vuajtjet, sot t gjith
t krishtert dhe t gjitha kishat s bashku, kan detyrimin
t shpallin dhe t shprndajn kt mesazh t ngjalljes dhet shpress, t pajtimit dhe paqes, sepse Krishti sht shpresa
e bots, e kur them kt, nuk injoroj aspak vuajtjen, dhimbjen
dhe martirizimin...
Lion - ast nga Liturgjia n Kishn Orthodhokse t qytetit
-
7/31/2019 Gazeta e Gushtit 2009
7/12
GUSHT 2009 NGJALLJA 7
Si t krishter guxojm q t shpresojm
sht e harlisur me pasuri- sigurisht t nj cilsietjetr. Shpresa sht pasja e nj pasurie tpadukshme, shpresa sht fitimi i sigurt i thesarit
para se t fitohet... Ajo sht dera e dashuris,ajo e largon dshprimin, na e bn t qartshn Joani i Shkalls (Klimaks 230, PG 881157).Apostulli n lutjen e tij admiron: cila shtpasuria e trashgimis s tij n shenjtort (Ef.1:18). Dhe jo thjesht pasuri, por edhe fuqi. Fuqie pakonceptueshme, me energji unikale. ...madhsi e pafund e fuqis s tij ndr ne qbesojm sipas veprimit t pushtetit t fuqis stij (1:19). Bhet fjal pr nj energji q shtshpalosur tanim dhe vepron n historinmbarnjerzore. Sepse Krishti i ngjallur shttashm prmbi do autoritet e pushtet e fuqi ezotrim ... q quhet jo vetm n kt jet, poredhe n at q vjen pas (1:21).
Ajo vihet n veprim brenda n Kish. Dhe evuri krye prmbi t gjitha n Kish, e cila shttrupi i atij (Efes. 1:22-23). Nuk ekziston njbesim individual i krishter, i ndar nga Kisha e
Krishtit, nga kungimi i dashuris me PerndinTriadik dhe gjymtyrt e trupit kishtar. Ai q jetonsi qeliz n Trupin e Tij, ndihet i lidhur me tgjith njerzimin dhe mbar krijesn. SepseKisha sht plotsia e tij, q i mbush t gjithan t gjith (Efes. 1:23).
Shpresa e thirrjes son n Krishtin, nuk nabn t jemi disa ndrrimtar romantik qndrrojn pr nj t ardhme t paprcaktuar.Por, duke ecur bashk me besimin e palkundrdhe dashurin pa hipokrizi, v n veprim t gjithadhuratat q Perndia na ka dhn pr nj prani
krijuese n ngjarjet historike, me fjal dhe mevepr.
(vijon nga faqja 1)
(vijon n faqen 8)
(Ligjrata 4,3, PG 31,234C). Pa injoruar realitetine ashpr, shpresa jon ka fuqin pr t shnd-rruar n gzim edhe kushtet m tragjike. Sepseshpresa n Perndin i transformon t gjitha
na siguron Shn Joan Gojarti. (Shpjegimi iPsalmeve 10, Gaume 5:43).
Shpresa jon n Krishtin e integron jetnton t prditshme n nj horizont pakrahasu-eshmrisht m t gjer, n perspektivneskatologjike. Vizioni i saj prqafon gjithsinn vend dhe n koh. Si nj teleskop shpirtror,ajo i shtrin syt tan n pafundsin e kohs.Me kt shpres lidhet shptimi yn. Sepseme shpresn shptuam; por shpresa q shihetnuk sht shpres, sepse pr at gj q shehnjeriu, prse edhe t shpresoj? Po nse
shpresojm pr at gj q nuk e shohim, mean t durimit presim (Rom 8:24-25, shih Petro
Brthama e shpress son mbshtetet pakurrfar lkundjeje n kt t vrtet, Shpresa
e krishter zbulon vazhdimisht mundsi tpaarritshme pr logjikn dhe prvojn e thjesht.N rrugt pa dalje, n sprovat dhe n hidh-rimet, besimtart jo vetm guxojn t shpre-sojn, por dhe mburremi n shpresn e lavdiss Perndis. Dhe jo vetm kjo, por edhemburremi pr shtrngimet, duke ditur seshtrngimi sjell durim, edhe durimi prov, dheprova shpres. Edhe shpresa nuk turpron(Rom 5:2-3). Shpresa n Krishtin sht egrshetuar me nj gzim paqsor. Gzohunin shpres, na kshillon apostulli (Rom 12:12).Dhe Vasili i Madh na siguron: Shpresa sht
me t vrtet ajo e cila paraprgatit gzimin tjet bashkndenjs i saj n shpirtin e t fortit.
1:3-5). Nse hiqet nga shpresa e krishter kydimension eskatologjik, si ndrmerret nga disa,
shpresa e thirrjes son e humbet fuqin, pasurindhe veprimin e saj t shumanshm.
Premtimet e qarta t Perndis prbjnpr ne nj ngushllim t fort, teksa qndrojmt fort n kt shpres, t ciln e kemi si spira-nc t shpirtit t sigurt dhe t vrtet. Ajo nasiguron brenda rrebesheve dhe sht shum evyer pr qndrimin ton t qet n limanet e ndry-shme shpirtrore, n udhtimin ton t madh,drejt destinacionit final, Mbretris s Qiejve.
2.Por ekziston edhe nj aspekt tjetr qduhet t hulumtohet. Kjo shpres e thirrjes sonn Krishtin nuk sht nj shtje individuale.
M kujtohet dhjetvjeari i viteve 90 nShqipri. Kisha, manastire, struktura kishtare,
ishin t gjitha t shkatrruara nga persekutimi23-vjear i pareshtur. Ngjante me nj vend tshkret nga ana shpirtrore, q t shkurajonte.E vetmja gj q mbshteste prpjekjen prringritjen e Kishs ishte nj fraz q prmblidhtet gjitha sigurit tona: N Krishtin ka shpres!Guxojm. Dhe Perndia i shpress, Perndiae surprizave, me gjith vshtirsit e jashtza-konshme, ruajti pr ne shum bekime dhesupriza.
Edhe n fazn e re t historis mbarbot-rore, n kuadrin e globalizmit, t krishtert ftohent jetojn personalisht shpresn q sht tek
-
7/31/2019 Gazeta e Gushtit 2009
8/12
8 NGJALLJA GUSHT 2009
ne dhe n t njjtn koh, me guxim ta ofrojm,aty ku ne ndodhemi.
Ka shpres! Ky sht mesazhi yn. Kashpres n prpjekjen ton pr t vrtetn dhedrejtsin. Ka shpres, kur rezistojm ndaj doforme t dhuns dhe t racizmit, kur mbrojmdinjitetin e do personi njerzor, kur ngulimkmb n detyrimin e reciprocitetit t painteresmidis njerzve dhe popujve; kur luftojm prnj respekt t vrtet ndaj krijess. Prfundi-misht, me fuqin e Krishtit t kryqzuar dhe tngjallur, t cilit i sht dhn do pushteti nqiell dhe mbi dhe (Matth 28:18), e vrteta,drejtsia, dashuria kan pr t mbizotruar. Dhe
jeta do t triumfoj mbi vdekjen.
3. Por shpalljen e ksaj shprese, t krishte-rt nuk mund ta ofrojn duke qen t prar.Ose duke patur marrdhnie formale, konven-
nj pagzim. N kt realitet, n jetn eTrinis s Shenjt n Kish bazohet jeta ekrishter, jo n ide t pacaktuara. Qendra fi-nale e referimit t ekzistencs son, t t gjitha
shpresave, frymzimeve dhe shpresave tonasht nj Perndi dhe At i t gjithve, i cilisht prmbi t gjitha, dhe me an t t gjithvedhe n t gjith ju (Efes. 4:6). [ Pikpamja ere biblike sht q e tr fjalia i referohetPerndis At. Megjithat, sht interesante tvrejm se Athanasi i Madh e shpjegon duke idhn nj kuptim trinitar: Mbi t gjithashtAti, si principi dhe burimi, nprmjet t gjithavenprmjet Fjals, n t gjitha n Shpirtin eShenjt (ad Serp. Epist. 1:28, PG 26, 596B].
N historin e lvizjes ekumenike, u krkuan
si boshte fillimisht besimi, m von dashuria.Kushtet e epoks son imponojn q ne tplotsojm krkimin ton duke e kthyer vme-ndjen, diskutimet, lutjen ton me intensitet edhen boshtin e nj shprese. Natyrisht nuk bhet
fjal q ne t braktisim t mparshmet. Por tsynojm plotsin, q e tr prpjekja jon t
jet vepr e besimit, mundimit t dashuris dhedurimit t shpress t Zotit ton Jisu Krishtit (1
Thes. 1:3). Besimi, shpresa, dashuria, ndrlidhennjra me tjetrn, prbjn nj unitet organik.
Vllezrit dhe motrat e mia, le t bjm njprmbledhje: Shpresa n Krishtin, n t ciln
jemi thirrur, ofron nj veprim energjik tpashtershm, durim dhe krijueshmri nprpjekjen ton t prditshme, ku secili prej neshsht thirrur. E m shum, e hap mendjen dhezemrn ton n t fundmet e kohs. Jo q tarratisemi n paprcaktim, por q ti bjm balldetyrimit ton t prditshm me durim, gzimdhe paqe. T jetojm lokalen duke kundruar
globalen. T prjetojm do ast kohor meperspektiv prjetsin.
Bhet fjal pr nj shpres q na liron ngado lloj forme e friks dhe e fobis, madje edhenga ajo e vdekjes. N kt shpres unikale nKrishtin e kryqzuar dhe t ngjallur, jemi thirrur.Tek Ai do t shpresojn kombet. Edhe Pe-rndia i shpress ju mbusht me do lloj gzimie paqeje me an t besimit, q t teproni nshpres me an t fuqis s Shpirtit t Shenjt.(Rom. 15:12-13)
Le t na denjsoj Perndia q t ndrgje-gjsohemi n lidhje me kt dinamik shum-formshe t nj shprese n Krishtin, n mnyrm t plot gjat punimeve t ksaj Asamblejedhe ta gzojm s bashku. Dhe n vazhdim,me guxim le ta transmetojm n vendin ton, nkomunitetet tona kishtare dhe m gjer n Evro-p si dhe n botn moderne. Mesazhi yn shti qart: Ne t krishtert, madje edhe n astetm t vshtira, guxojm t shpresojm.
Kisha jon Orthodhokse me faqen e saj zyrtare prpiqett prcjell mesazhin dhe informacionin e saj edhe ninternet.Ajo i njeh vizitort e saj me:
- besimin e krishter orthodhoks,- organizimin dhe veprimtarin e strukturave
institucionale,- lajmet m t fundit,- arsimin, edukimin dhe shrbimin social e kulturor
q ofron n shoqri,- ndrtimin dhe restaurimin e kishave dhe
manastireve,- botimet kishtare etj.
Teksti ktu ndrthuret me fotografi, mesazh zanor,muzikor e filmik.
Kt informacion do ta gjeni n tri gjuh: shqip,anglisht e greqisht.
Shihemi, lexohemi e dgjohemi n moment dhe kudo
n t gjith globin mewww.orthodoxalbania.org
Me www.orthodoxalbania.org
do t gjeni n internet Kishn Orthodhokse Autoqefale t Shqipris
Si t krishter guxojm q t shpresojm
(vijon nga faqja 7)
cionale, t ftohta. Krkohet q t ecim si i kahije thirrjes son n t ciln u thirrm. Kt ekrkon jo vetm shn Pavli, por edhe t gjith
shenjtort e Kishs triumfale: t ecim me dolloj prulsie dhe butsi dhe zemrgjersie, dukeduruar njri- tjetrin n dashuri, duke u kujdesurt ruani unitetin e Shpirtit n lidhjen e pajtimit(Efes 4:2-3). Fjal t drejtprdrejta, t qarta, qprcaktojn nj pozicionim n jet, binds aq sapr ata q ndodhen brenda Kishs po aq edhepr ata q mbajn qndrim kritik ndaj saj.
Jemi thirrur t gjith n nj shpres tprbashkt. Nuk kemi shpresa t ndryshme.Uniteti i shumanshm i Kishs ka baz dheburim t tijin tre personat e Trinis s Shenjt.
(Nj Shpirt, nj Zot, nj Perndi). Dhedo besimtar lidhet me at me nj besim, n
Lion - Qendra e Kongreseve ku u zhvillua Asambleja e KEK
-
7/31/2019 Gazeta e Gushtit 2009
9/12
GUSHT 2009 NGJALLJA 9
Fotolajm
15 vjet me par - vihej guri i themelit pr kishn katedrale t Kors
Mbas persekutimit kundrkrishterimit, kisha e par q u ndr-tua n Jerusalem mori emrin e Ngjall-jes s Zotit ton Jisu Krisht. Mbaspersekutimit n Shqipri kundrbesimit nga ateizmi komunist, kishae par e prmasave t mdha,Katedralja e Kors, nuk mund sit mos kishte edhe ajo kt emrkuptimplot Ngjallja e Krishtit.
Paqe mbi ju! ishte prshnde-
tja e par e Krishtit t ngjallur nx-nsve t Tij. Dhe m tej Gzohuni!.Ndaj edhe kjo dit e shnuar prqytetin simbol t besimit, por edhet kulturs e t traditave atdhetare,nuk mund t mos kishte si lejtmotivpaqen dhe gzimin e pamat.
E ndieje kt gzim, paqen, poredhe dashurin e thell tek atabesimtar, t t gjitha moshave, qkishin dal n mbasditen e 1 gushtitt prisnin Kryepiskopin q para se
t hynte n qytet, duke krijuar njvargan kuptimplot prej 30-40
automjetesh, t mbushur prplote.
E ndieje tek ata dhjetra e dhje-tra qytetar, q u mblodhn me-njher rreth Fortlumturis s Tij,n vendin ku eskavatoristi PaskalDumi sapo kish nisur grmimet pr-gatitore pr fillimin e punimeve tKatedrales dhe m pas, n dashu-rin e takimeve n Kishn e Buri-mit Jetdhns.
E ndieje at m 2 gusht, ditn ekremtimit t lipsaneve t dshmoritt par, Shn Stefanit, por edhe t2-vjetorit t ngjarjes s shnuar tfronzimit t Kryepiskopit Anastas,ngjarje q e bri Kishn Ortho-dhokse Autoqefale t barabart megjithsimotrat e saj t bots, nfjalt e prshndetjes s at KristoRacit dhe gjit klerikve e laikvet dioqez s Kors, q i uroninFortlumturis s Tij shndet dhe
jet t gjat n t mir t Kishs.
E ndieje te ata mbi 15 mij be-simtar, q u mblodhn n pasditen
e po asaj dite, pr t festuar beki-min e punimeve t Katedrales ma-dhshtore, 24 metra t lart, q dot jet edhe bekim pr gjith qytetin.
E ndieje si n cicrimat e vall-tarve t vegjl veshur me kostumekombtare, ashtu edhe n fjalt eprshndetjes s bashkatdhetarit94-vjear Peter Minari, me banimn SHBA, se sjell urimet e besim-tarve t kishs son, si dhe ndih-
mn e tyre financiare pr KishnOrthodhokse Autoqefale t Shqip-ris, t kryesuar prej Fort t Lum-turit, Kryepiskopit Anastas.
E ndieje veanrisht edhe nfjalt e Kryepiskopit drejtuar nje-rzve t emocionuar e t prekur,shum prej t cilve qeshnin e qaninnga gzimi, se Kisha, ashtu sindrojm dhe e imagjinojm, uprket t gjithve, pa prjashtim...Ajo duhet t jet nj qendr da-
shurie, nj qendr kulture, njqendr paqeje.
Dhe s fundi, e ndieje n zrate t gjith t mbledhurve n atceremoni t Shenjt, ndrsakndonin me lot n sy himnin ePashks s t Ngjallurit Krishti ungjall s vdekurish, me falnderiminn zemra, sepse, si e theksoi edheFortlumturia e Tij, Anastasi:Falnderojm Perndin pr ktdhurat t madhe q na fali..Falnderojm t gjith ata q mu-
ndsuan arritjen e dits s sotme;kryetart e Rrethit e t Bashkis,prfaqsuesit e t gjitha partive, tdashurit dhe t shtrenjtt prfaq-sues t komuniteteve t tjera fe-tare, t gjith qytetart e Kors,q me mirsin dhe dashurin etyre ran dakord pr t hedhur kthap... Mos i mendoni vshtirsit.Ato jan q t gzohemi m teprmbrapa. Edhe ather kur naqllojn me gur, ti prdorni gurtpr t ndrtuar.
Korresp. i Ngjalljes
gusht 1994
Ditn e diel, 19 korrik, ne qytetin antik t Beratit u festua prvjetori
i fronzimit te Hirsi Ignatit. N Liturgjin Hyjnore q u krye n katedralen
e re t qytetit merrnin pjes shum qytetar beratas, si dhe priftrinj t
ardhur nga disa qytete t dioqezs son, q bashkmeshuan me
Mitropolitin.Prshndeti at Petraq Simsia n emr t klerikve etj., t pranishmit
i falnderoi edhe Hirsia e Tij Ignati.
Maria-Klara Sylari
Vshtirsit jan q t gzohemi m tepr mbrapa
N datn 2 gusht, n prvjetorin e Fronzimit t Kryepiskopit t Tirans,
Durrsit dhe t gjith Shqipris, Anastasit, n Kishn Ungjillzimi i
Hyjlindses n Tiran u krye nj Liturgji panegjirike e kryesuar nga
Fortlumturia e Tij, dhe ku morn pjes antart e Sinodit t Shenjt, Hirsia
e Tij, Ignati; Hirsia e Tij, Joani; Hirsia e Tij, Dhimitri; Hirsia e Tij
Nikolla; Hirsia e Tij Andoni. N mesh morn pjes edhe klerik e besim-
tar nga t gjitha mitropolit, t rinj nga kampingjet verore t Kishs etj.
Pasdite, si sht br tashm tradit, u krye Shrbesa e Efqelis, e
lyerjes me Vaj t Shenjt.
-
7/31/2019 Gazeta e Gushtit 2009
10/12
10 NGJALLJA GUSHT 2009
Kalendari i
Liturgjive Hyjnore,
SHTATOR 2009
1 E Mart Fillimi i Vitit
Kishtar.Simeon Stiliti. 40 oshdg.(Adamantina etj.)
5 E Shtun Zaharia, i ati iJoan Pagzorit. Dsh. Medimni,
Urbani.
6 E DIEL 13 MATEUT.udia e Kryeengj. Mihail.
Dshg. Kalodhota.
8 E Mart Lindja e Hyjli-ndses Mari.Dsh. Artemi-dhori, Seviri.
9 E mrkur HyjprindritJoakim e Ana. Sinodi III Eku-
menik.(Hahet vaj e ver.)
12 E Shtun Mbyllja e Li-ndjes s Hyjlindses. Hierod.
Autonomi.
13 E DIEL PARA LAR-TSIMIT T KRYQIT.Prurimi i Kishs s Ngjalljes.
14 E Hn Lartsimi i
Kryqit t Nderuar. Sinodi VIEkumenik.(Kreshm)
17 E Enjte Sofia e vajzatdsh. Besa, Shpresa, Dashuria.
Dsh. Agathoklia.
19 E Shtun Dsh. Trofimi,Sabati e Dorimedonti. Dshg.
Suzana.
20 E DIEL PAS LART-SIMIT T KRYQIT. Dshm.Efstathi e familja.
21 E Hn Mbyllja e Lart-simit. Profeti Jona. Ap. Kodrati.
Dshg. Vasa.
23 E Mrkur Ngjizja eJoan Pagzorit. Oshg. Ksanthi-
pi e Polikseni. (Hahet vaj e ver.)
26 E Shtun Jetndrrimi iAp. e Ungj. Joan Theologut.
Gedeoni i Drejt.
27 E DIEL 1 LLUKAIT.Ap. Aristarku, Zinai nga 70-t.
Dsh. Kalistrati.
NGJALLJA
Kryeredaktor: Thoma Dhima
Adresa:Kryepiskopata Orthodhokse,
Rruga e Kavajs, Nr. 151Tiran
Tel: (04) 2234 117, 2235 095.Fax: 2232 109
Shtypurn shtypshkronjn Ngjallja
Organ i Kishs Orthodhokse
Autoqefale t Shqipris
Del nn kujdesin
e Kshillit Botues
Themelues:Kryepiskopi Anastas
N shtypin turk ka filluar t flitetpr rihapjen e afrt t FakultetitTheologjik t Halkit, ku do t for-mohen theologt dhe kleri i Patriar-kans Ekumenike. Ky Fakultet u
mbyll n vitin 1971, n mnyr tpapritur, pas rreth 100 vitesh aktivi-teti. Kjo pikpamje sht diskutuargjersisht n media. E gjith kjofilloi kur Olli Rehn, shefi i BE przgjerimin, deklaroi me gazetart nBruksel, n 10 qershorin e shkuar,se procesi i antarsimit t Turqisn Europ, prfshin marrjen e ve-ndimit t Turqis pr eljen prsrit Fakultetit t Halkit. Gjithashtu,ai u bri t ditur gazetarve edheshqetsimin e Selis s Shenjt sai takon nivelit t liris fetare t Tur-qis. Shum gazetar t njohur nTurqi, kan dal n mbrojtje thapur t rieljes s ksaj shkolle.
Nga ana tjetr jan ngritur zra
Gjuajtn me gur, dogjn shtpi-t, ndoqn ata q prpiqeshin tshptonin duke qlluar si t me-ndur. N fund numroheshin 9 tvdekur, shtat nga t cilt kan t
njjtin mbiemr, Hamid, t t njjtsfamilje, t afrm t murgut katolikat Husein Junis. Faji i tyre i vetm- ishin t krishter.
Kjo ndodhi n Pakistan, n Goj-ra, n Panxhabin Lindor. N trvendin t krishtert jan rreth 2 mi-lion e 600 mij, mes nj popullsie
TurqiKur do t rihapet Halki?
Pakistan
Masakr t krishtersh
N Koren e Veriut nj grua e martuar me fmij, u dnua dheekzekutua, sepse ishte akuzuar se kishte shprndar Bibla, libr tabun mbretrin e fundit komuniste t planetit. Si shtes akuzash pr RiHyonok, 33 vjee, ishte edhe se ishte spiune e SHBA, nj skenar qedhe n Shqiprin moniste e njihnim shum mir.
Pas ekzekutimit, i shoqi i saj dhe 3 fmijt u drguan n nj ngakampet e tmerrshme t puns s detyruar, nga sht gati e pamundur tshpresosh t kthehesh i gjall.
N Koren e Veriut mendohet se ka 30 mij t krishter, q e jetojn
besimin e tyre si n kohn e persekutimit pagan dhe t katakombeve.Mjafton edhe zotrimi i nj Bible t vetme q mund t dnohesh me vdekje.
Koreja e Veriut
Komunistt dnojn me vdekje pr Bibln
kundr rihapjes s Fakultetit ngaShoqata e Avokatve t Stambollit,gjat nj konference menjher pasdeklaratave t bra nga Rehn, porpa dhn argumente juridike n
favor t ktij mendimi.Pr m tepr, ministri turk pr
integrimin n BE, Egemen Bagis,deklaroi se rihapja e Fakultetit tHalkit sht nj shtje e brend-shme e Turqis.
Por nuk ka si t jet kshtu, kurTurqia, n kundrshtim me Trakta-tin e Lozans, ka ndrmarr spas-trime etnike dhe nga 100.000 shpir-tra t krishtera q ishin n Stambolln vitin 1923, sot ky numr me v-shtirsi arrin 3000 vett. Gjithashtu,sht kmbngulur n vite pr tmos njohur statusin historik t Pa-triarkans Ekumenike, ndrkoh qkjo njihet nga gjith kishat e kri-shtera dhe autoritetet e vendeve
demokratike, duke nisur nga BE ederi tek SHBA.
Prgjegjsi i marrdhnieve mejasht t Patriarkans Ekumenike,at Dositheos, tha se e gjith kjo
zhurm bhet n media n mnyrt orkestruar, pr t larguar vme-ndjen nga problemet e vrteta dhepr t errsuar esencn e problemitfondamental t integrimit t Turqisn BE, q sht m i rndsishm.Sa i takon shtjes s Halkit, kjosht e thjesht, duhet t rikthe-hemi n statusin para vitit 1971, gjlehtsisht e mundshme pr auto-ritetet turke.
Patriarku Ekumenik Vartho-lomeu ua ka br t ditura ktoshtje autoriteteve t larta t ve-ndit, prfshi edhe presidentit Gyl,pr deri m tani nuk sht ndr-marr asnj hap konkret pr zgji-dhjen e tyre.
160 milionshe, gati e gjitha myslima-ne. Por me gjith numrat, intolera-nca fetare ndaj ksaj minorancepaqsore dhe t varfr sht kthy-er n nj gj t prditshme.
Ngjarja e fundit nisi pas njfeste t pafajshme dasme mes tkrishtersh, m 30 korrik. Dikushhapi fjal totalisht t gnjeshtrtadhe t qllimshme se ishin grisurn t flet t kuranit. Kaq mjaftoiq t nisnin sharjet dhe gurt e fa-natikve. Pasdite disa shtpi ishindjegur. Por dhuna m e madhe shpr-theu t shtunn, pikrisht n Gojra.
T paktn 8 autobus plot meekstremist islamik, erdhn nga
jasht qytetit, plot me njerz t ar-
matosur gjer n dhmb. Slogani i
tyre ishte se t krishtert kan tnjjtn fe me ushtart amerikan,pra jan armiq dhe meritojn vdek-
jen. Filluan me gur, pastaj me ben-zin e bomba. Po t mos ishin largu-ar me t shpejt njerzit bilanci dot kishte qen shum m tragjik.T 7 viktimat e familjes Hamid, q
nuk mundn t largohen n koh, idogjn t gjall
Vitet e fundit kan par n Pa-kistan t paktn katr progromemasive kundr t krishterve. Gatigjithmon preteksti sht ligji 295,q n emr t sharias dnon me bur-gim t prjetshm e deri me vdekjek akuzohet pr fyerje t Kuranitdhe profetit, q keqprdoret ha-pur. Shpesh mjafton fjala e vetmnj ekstremisti islamik pr t futurn burg e persekutuar t krishter,
pa pasur as edhe nj prov t vetme.
-
7/31/2019 Gazeta e Gushtit 2009
11/12
GUSHT 2009 NGJALLJA 11
Fatime Krasniqi, msuese n komunn eMalishevs, mbeti pa fjal kur lexoi n qendr
t dhoms s nipit dhe mbess kornizat e pu-
nimeve t tyre mbreslnse. Nj mesazh i
shkurtr, q ajo nuk ka pr t harruar kurr:
Mirnjohja. Si pr ta shprehur m t plot
gzimin e saj, ajo tregon se: Fmijt erdhn
ditn e par duke krcyer shum t knaqur.
M tregonin se me sa shum dashuri e
prkushtim i kishin br punimet e tyre bashk
me drejtuesin e grupit gjat kampeve tuaja.
Si nipi dhe mbesa e saj, Arbri e Artemisa
dhe 1800 fmij t komuns s Malishevs pr-jetuan kt ver dit t kndshme n shoqrin
e kampeve verore edukative dhe argtuese t
organizuara pr t tetin vit radhazi nga Kisha
Orthodhokse Autoqefale e Shqipris. Plot pes
kampe n shkollat e Malishevs, Caralluks s
siprme dhe t poshtme, Banja dhe Begaj ishin
panorama gjeografike m e bukur e aktivitetit.
do dit fmijt shikonin nj dram n lidhje
me aspekte t ndryshme t mirnjohjes, e cila
ishte edhe tema qendrore e kampit. Ditn e par
fokusoheshin n aspektin e shprehjes s mir-
njohjes, ditn e dyt si t kultivojm frymn emirnjohjes dhe t tretn si t jemi mirnjohs
n situata t vshtira. Programi prmbante loj-
ra, kng, diskutime n grupe, pundore e kok-
teil. Fmijt ishin n aktivitet pr rreth katr
or n dit.
Paradite merrnin pjes fmij nga para-
shkollort deri te klasat e katrta dhe mbasdite
nga klasat e pesta deri n klasat e nnta. Nj
dit ishin programuar lojrat olimpike, dhe n
fund festa e prgatitur nga vet grupet e fmi-
jve pjesmarrs.
Izahir Begaj, drejtor i shkolls 9-vjeare nfshatin Begaj u shpreh se: Kjo pun pasqyron
Duke ndar miqsin me mirnjohje n kampet e fmijve t Kosovs
qetsin n shpirtin human t 24 t rinjve vullne-tar t Kishs s Shqipris. Ne e vlersojm
me notn m t lart punn dhe angazhimin e
ekipit. Programi prmbante teknika arsimore,
edukative dhe sociale.
Ne vlersojm prpjekjet tuaja pr ndrtimin
e t ardhmes son. Bashkpunimi shpresoj t
jet i gjat dhe n frymn e miqsis. Nj fal-
nderim special i drgoni Kryepiskopit tuaj
Anastas nga ne dhe gjith miqt tuaj q mb-
shtesin veprimtarin n shrbim t fmijve.
Kt dashamirsi, arsimtart e shprehn pr-
mes nj Flet mirnjohje pr KryepiskopinAnastas dhe pr t gjith stafin e t rinjve
orthodhoks q ndihmuan n organizimin dhe
mbarvajtjen e ktij kampi.
Kampet q ju organizoni kan nj emrshum domethns. Nj emr q sht me
perspektiv pr t nesrmen. Gjith kjo q bni
sht e vlefshme dhe ju keni par q fmijt
tan jan shoqrizuar, miqsuar dhe kan krijuar
nj dashuri pr punn q ju bni - tha ndr t
tjera Izet Shala, drejtori i shkolls Naim Frashri
n Banj.
Kampet u organizuan me leje nga Drejtoria
Arsimore e komuns s Malishevs dhe pr t
gjith kt bashkpunim drejtuesi i ktyre akti-
viteteve me fmijt kosovar, prfaqsuesi i Ki-
shs Orthodhokse z. Nathan Hoppe, falnderoit gjith pjesmarrsit: Ju falnderojm ju pri-
ndr q na mbshtesni dhe ju jepni mundsi f-
mijve t marrin pjes n kamp. Ju urojm nj
ver t mbar, pushime t mbara dhe nj fillim
t ri t vitit shkollor t mbar. Falnderojm
stafin q ka punuar ktu dhe ashtu si ka thn
edhe drejtori i shkolls tuaj, nj falnderim t
veant pr Kryepiskopin Anastas dhe gjith
antart e Kishs Orthodhokse Autoqefale t
Shqipris. Ju prcjellim prshndetjet dhe
urimet e tyre pr nj vit t mbar.
Q prej kohs s lufts n vitin 1999 traditae bashkpunimit mes t rinjve t Kishs Ortho-
dhokse Autoqefale t Shqipris dhe msuesve
kosovar bashk me nxnsit e tyre t shkollave
n fushn e edukimit dhe argtimit t fmijve
ka prcjell mesazhe frytdhnse. Bashkpu-
nimi ka thelluar edhe m tej miqsin vit pas
viti. Interesi i fmijve pr kto kampe po rritet
nga viti n vit aq sa, si tregon edhe znj. Fatime
Krasniqi, kur prfundon shkolla, fmijt e presin
me padurim kt kamp, sepse ata lodhen dhe
msojn t bhen njerz t dijes dhe t kulturs.
Isidor Koti
-
7/31/2019 Gazeta e Gushtit 2009
12/12