İhracatçı eğilim araştırması 1. Çeyrek sonuçları mayıs 2011 ocak-mart gerçekleşmeleri

Mayıs 20111

İhracatçı Eğilim Araştırmasıİhracatçı Eğilim Araştırması1. Çeyrek Sonuçları1. Çeyrek Sonuçları

Mayıs 2011Mayıs 2011

Ocak-Mart Gerçekleşmeleri Ocak-Mart Gerçekleşmeleri Nisan-Haziran BeklentileriNisan-Haziran Beklentileri

Mayıs 20112

İçindekilerİçindekiler

İçindekiler 2

Genel bilgiler 3-11

Yönetici Özeti 12-18

Temel bulgular 19-78

Mayıs 20113

GenelGenel Bilgiler Bilgiler

Mayıs 20114

Araştırmanın AmacıAraştırmanın Amacı

Araştırmanın ana amacı iç ve dış pazarlardaki ekonomik gelişmelerin ihracatçı sektörler ve firmaların üretim, ithal girdi, ihracat, iç satış, stok, enerji tüketimi, istihdam, kârlılık, girdi maliyetleri ve finansman talebi gibi alanlardaki etkisinin tespit edilmesidir.

Bu çalışma üçer aylık aralıklarla yürütülmekte ve gelişmeler izlenmektedir. Böylelikle ihracatçı sektörlerin göstermiş oldukları performans ve gelecek dönem beklentileri sürekli takip edilmektedir.

Bu kapsamda, 2009 ve 2010 yılı verilerine göre İhracatçı Birlikleri Yönetim Kurulu Üyeleri ile en çok ihracat yapan ilk 1.000 firmaya ulaşılması hedeflenmiştir.

Mayıs 20115

Araştırmanın KapsamıAraştırmanın Kapsamı

Araştırmanın 1. dönemi kapsamında aşağıdaki temel konu başlıkları irdelenmiştir:

• Ocak-Mart döneminde üretim, ihracat, kapasite kullanım oranı, stok durumu, girdi maliyetleri, birim ihraç fiyatı, ithal girdi kullanım oranı, hammadde birim ithalat fiyatı, genel kârlılık düzeyi, ihracatta kârlılık düzeyi gerçekleşmeleri,

• Nisan-Haziran döneminde üretim, ihracat, kapasite kullanım oranı, stok durumu, girdi maliyetleri, birim ihraç fiyatı, ithal girdi kullanım oranı, hammadde birim ithalat fiyatı, genel kârlılık düzeyi, ihracatta kârlılık düzeyi beklentileri,

• Kullanılan enerji türlerinde Ocak-Mart dönemi gerçekleşmeleri,

• Ocak-Mart döneminde üretimde kullanılan hammaddelerin orijinleri,

• Ocak-Mart döneminde ihracatta yeni pazarlara girebilme durumu / Nisan-Haziran döneminde ilk kez girilmesi planlanan pazarlar/ülkeler,

• Kuzey Afrika ve/veya Ortadoğu ülkelerine ihracat durumu,

• Kuzey Afrika ve Ortadoğu’daki gerginlikler ve krizin söz konusu ülkelere olan ihracata etkisi,

• Ocak-Mart döneminde ihracatta mevcut pazarlarda yeni müşterilerden sipariş alabilme / müşteri kaybedilen pazar olup olmadığı / tamamen kaybedilen pazar olup olmadığı,

Mayıs 20116

Araştırmanın Kapsamı Araştırmanın Kapsamı (devam)(devam)

• Ocak-Mart cirosunun ihracat ve iç piyasa satışlarına dağılımı,

• Ocak-Mart döneminde ihracat pazarlamasında karşılaşılan sorunlar,

• Ocak-Mart döneminde dış finansman talebi / dış finansman ihtiyacının hangi kaynaklardan karşılandığı,

• Nisan-Haziran döneminde dış finansman talebi,

• Halihazırda kullanılan kredilerin kamu ve özel bankalar kırılımında dağılımı,

• Döviz kuru riskinden korunmak için kullanılan araçlar,

• Döviz kuru riskinden korunmak herhangi bir araç kullanmama nedenleri,

• Ocak-Mart döneminde yararlanılan devlet destekleri / Nisan-Haziran döneminde yararlanılması

planlanan devlet destekleri,

• Nisan-Haziran döneminde kapatılması / yenilenmesi gereken kredilerin toplam krediler içerisindeki payı,

Mayıs 20117


• Ocak-Mart döneminde toplam çalışan sayısı / yeni istihdam edilen çalışan sayısı / emeklilik, iş akdinin feshi ya da maluliyet gibi nedenlerle işten ayrılan çalışan sayısı / çalışan sayısının geçen yılın aynı dönemine göre nasıl değiştiği,

• Nisan-Haziran döneminde yeni çalışan istihdam etme durumu

• 2011 yılı sonuna kadar istihdam edilmesi planlanan çalışan sayısı / emeklilik, iş akdinin feshi ya da maluliyet gibi nedenlerle işten ayrılması öngörülen çalışan sayısı

• Ocak-Mart döneminde yapılan yurt içi / yurt dışı yatırım türleri,

• Nisan-Haziran döneminde yapılması planlanan yurt içi / yurt dışı yatırım türleri,

• Nisan-Haziran döneminde yurt içi / yurt dışı yatırım yapmama kararına etki eden unsurlar,

• Nisan-Haziran dönemi ve 2011 yıl sonuna ilişkin piyasa tahminleri,

• 2011 yılı sonu itibarıyla Sektör - Türkiye - Avrupa - Dünya ekonomisinin genel durumuna ilişkin tahminler,

• Dünya geneli emtia fiyatlarının sanayi ve tarımda Mart’a göre, Mayıs ve 2011 sonu itibarıyla nasıl bir seyir izleyeceği,

Mayıs 20118


• Sektörlerin ihracatta karşılaştıkları öncelikli sorunların / en acil ve güncel sorunun tespiti,

• Ocak-Mart döneminde ihracat prosedürlerinde hizmet alınan kurumlardan duyulan memnuniyet,

• TİM’in “2023 İhracat Stratejisi” tanıtım kampanyasının bilinirliği,

• TİM’in yenilenen logo ve web sitesinin bilinirliği / logo ve web sitesine ilişkin beğeni düzeyi,

• TİM yönetiminden yeni dönemde beklentilerin tespiti,

Mayıs 20119

Metodolojik BilgilerMetodolojik Bilgiler

Araştırma, CAWI (bilgisayar destekli internet görüşmesi) yöntemi ile gerçekleştirilmiştir. Bilgi toplama süreci öncesinde TİM yetkililerinden İhracatçı Birlikleri Yönetim Kurulu Üyesi ve sektörün lider firmalarından oluşan liste temin edilmiştir.

Araştırmanın anakütlesini 2009 ve 2010’da İhracatçı Birlikleri yönetimlerinde ve ihracatta ilk 1.000’de yer alan firmaların yöneticileri oluşturmaktadır. Çift (mükerrer) kayıtların sistemde giderilmesinden ardından 1.985 firmanın kayıtlı olduğu bir veritabanı elde edilmiştir. Analize temel oluşturmak üzere firmalar 2010 yılı ihracat rakamlarına göre ilk 500, ikinci 500 ve diğer olmak üzere tasnif edilmiştir.

Soru formu programlanarak 1 Nisan tarihinde çalışmanın bilgi toplama süreci başlatılmıştır. Çalışma kapsamında tüm firmalara davet gönderilmiş, 531 firma daveti kabul ederek projeye katılmıştır. Söz konusu 500 firmanın 150’si ilk 500, 120’si ise ikinci 500’de yer almaktadır.

Dolayısıyla %95 güven düzeyinde örnekleme hatası ± 0,036 olarak hesaplanmaktadır.

Projenin bilgi toplama süreci 28 Nisan Perşembe günü tamamlanmış, ardından veri temizliği ile son aşama olan veri analizi ve raporlama süreci ise 29 Nisan- 4 Mayıs tarihlerinde gerçekleştirilmiştir.

Mayıs 201110

Metodolojik BilgilerMetodolojik Bilgiler

Internet tabanlı görüşmeler için tasarlanan elektronik form

NKatılım Oranı

Ortalama Cevaplanma

Süresi

1. Dönem (Ocak-Mart 2010) 313 %24,0 20,52 dk.

2. Dönem (Nisan-Haziran 2010)

525 %27,4 19,40 dk.

3. Dönem (Temmuz-Eylül 2010)

500 %26,1 21,34 dk.

4. Dönem (Ekim-Aralık 2010)

527 %27,5 19,20 dk.

1. Dönem (Ocak-Mart 2011) 531 %26,8 22,55 dk.

Mayıs 201111

Görüşülen Firmaların Sektörlere Göre DağılımıGörüşülen Firmaların Sektörlere Göre Dağılımı

Sektör Toplam Oran

Tekstil, Hazır giyim, Deri ve Halı 142 26,7%

Bitkisel Ürünler 74 13,9%

Demirçelik ve Demirdışı Metaller 58 10,9%

Hububat- Bakliyat 44 8,3%

Otomotiv Sanayi 44 8,3%

Toprak Ürünleri ve Madencilik 39 7,3%

Makine, Elektrik-Elektronik ve Bilişim 37 7,0%

Ağaç Orman Ürünleri 34 6,4%

Kimyevi Maddeler ve Mamulleri 33 6,2%

Su Ürünleri ve Hayvansal Mamuller 15 2,8%

Dış Ticaret Sermaye Şirketi 11 2,1%

Toplam 531 100,0%

Firmalardan en yüksek ciro elde ettikleri sektörü belirtmeleri istenmiştir.

Mayıs 201112

YöneticiYönetici Özeti Özeti

Mayıs 201113

Yönetici ÖzetiYönetici Özeti

2011 yılının ilk çeyrek değerlendirmelerinin yer aldığı İhracatçı Eğilim Araştırması Nisan ayı içerisinde 531 ihracatçı firmanın orta ve üst düzey yöneticilerinin katılımı ile gerçekleştirilmiştir. 2011 yılının ilk çeyrek çalışması 2010 yılı içerisindeki diğer 4 çalışma ile karşılaştırıldığında en yüksek sayıda katılımın (örneklem büyüklüğü) görüldüğü dönemdir. Dönemsel katılım oranı da %26,8 olarak hesaplanmaktadır.

2011 yılının ilk çeyreği bir önceki dönemle kıyaslandığında, istatistiki açıdan anlamlı değişimler girdi maliyetleri, birim ihraç fiyatları, ithal girdi kullanım oranı, hammadde birim ithalat fiyatlarında gözlemlenmektedir. Ekim-Aralık 2010 döneminde bir önceki yılın aynı dönemine göre üretimin arttığını beyan eden firmaların oranı %56,2 iken, 2011 yılının ilk çeyreği karşılaştırmasında bu oran %54,2’ye düşmektedir. Kapasite kullanım oranı da 2010 yılının son çeyreğine göre %50,1’den %48,8’e düşmektedir. İhracatın da %0,6 oranında azaldığı gözlemlenmektedir.

Bununla birlikte maliyet kalemleri olarak düşünülebilecek girdi maliyetleri bir önceki döneme kıyasla %74,6’dan, %81,3’e, hammadde birim ithalat fiyatı ise %57,5’ten, %63,3’e yükselmektedir. Ayrıca ihracatçıların 2011 yılının ilk çeyreğinde ithal girdi kullanım oranlarında da artış gözlemlenmektedir.

Bu bulgularla paralel olarak, 2010 yılının son çeyreğinde cironun %60,3’ü ihracattan elde edilirken, 2011 yılının ilk çeyreğinde cironun %59,9’u ihracattan, %40,1’i ise iç piyasa satışlarından elde edilmektedir.

Mayıs 201114

2010 yılının son çeyreği ile karşılaştırıldığında enerji tüketimi üretimle doğru orantılı biçimde azalmaktadır. Bu bağlamda elektrik %59,9’dan %56,0’ya, LPG ise %21,1’den %17,1’e düşmektedir. Doğalgaz, fuel oil ve su kullanımında ise artış olduğu gözlemlenmektedir.

İhracatçı firmaların %30,9’u 2011 yılının ilk çeyreğinde yeni pazarlara girebildiklerini söylemektedir. Geçen yılın aynı döneminde bu oran %41,9 iken, 2010 yılının son çeyreğinde %31,5 olarak gözlemlenmişti.

2011’in 2. çeyreğinde ilk kez girilmesi hedeflenen ülkeler sıralamasının ilk 3 ülkesi, ilk çeyrekte girilmesi hedeflenen ülkeler ile aynıdır. Türkiye’nin sınır komşuları olan Rusya, Irak, İran’dır. İlk çeyrekte 3. ve 4. sırada bulunan Suriye ve Almanya, 2. çeyrekte yerini Brezilya ve Çin’e bırakmaktadır. Ortadoğu-Kuzey Afrika ülkelerine ihracatı olduğunu belirten firmaların oranı %56,9 olarak gözlemlenmektedir. Ancak söz konusu ülkelerdeki gerginlik ve krizlerden dolayı, bu firmaların %63,6’sı ihracatlarının azaldığını, %26,5’i ihracatlarının sabit kaldığını %19,5’i ise müşteri kaybettiklerini ifade etmektedir.

İhracatçı firmaların %55,9’u 2011 yılının ilk çeyreğinde mevcut pazarlardan yeni sipariş alabildiklerini beyan etmektedir. Bu oran ihracatta ilk 500 firma kırılımında incelendiğinde %64’e yükselmektedir. Öte yandan, yılın aynı döneminde mevcut pazarlarda müşteri kaybeden firmaların oranı ise %40,1’dir. Bu oran ilk 500 firma nezdinde %35,3’e düşerken, ikinci 500 tasnifinde %43,3’e yükselmektedir.


Mayıs 201115

2011 yılının ilk çeyreğinde dış finansman talebi olan firmaların oranı %32,2’dir. Dış finansman ihtiyaçları büyük ölçüde özel bankalarca karşılanmaktadır. (%84,2) Kamu bankalarının dış finansman ihtiyacını karşılama oranı ise %33,9 iken, Eximbank desteğini ise ihracatçıların %35,1’i tercih etmektedir. Yılın 2. çeyreğinde finansman ihtiyacı olacak firmaların oranı ise %38,0 olarak tespit edilmektedir.

2011 yılının ilk çeyreğinde firmaların %57,6’sı döviz riskinden korunmak için herhangi bir araç kullanmadığını belirtirken, bu firmaların %31,4’ü ithalarının da olması, %21,6’sı ise dövizde artış beklentisinden dolayı herhangi bir araç kullanmadığını belirtmektedir.

Araştırmaya katılan ihracatçı firmaların ortalama çalışan sayıları 174 olarak hesaplanmaktadır. İhracatçı firma çalışanları mavi yakalılar (140), beyaz yakalılar (30) ve ar-ge çalışanları (4) kırılımında dağılmaktadır. Geçen yılın aynı döneminde sektörde ortalama çalışan sayısı 160 iken, bu sayı 2010 yılının son çeyreğinde 139 olarak gerçekleşmişti.


Mayıs 201116

2011 yılının ilk çeyreğine ilişkin istihdam verileri değerlendirildiğinde, firmaların %49’unda dönemdeki istihdam hareketleri sonucunda çalışan sayısında artış olduğu tespit edilmektedir. İhracatta ilk 1000 firma nezdinde değerlendirildiğinde ise bu oran %54’e yükselmektedir. Çalışan sayısı azalan firmaların oranı %19,4 olarak hesaplanmaktadır.

Yılın ilk çeyreğinde istihdam edilen ortalama yeni çalışan sayısı 19 olup, yeni çalışanların büyük bir çoğunluğunu mavi yakalılar oluşturmaktadır. Dönemde istihdam edilen ortalama çalışan sayısı firmaların ihracat büyüklükleri nezdinde değerlendirildiğinde; ilk 500’ün ortalama 26, ikinci 500’ün 27 ve diğer ihracatçı firmaların ise 11 yeni kişi işe aldıkları görülmektedir.

Nisan-Haziran döneminde %27,5 beyaz yakalı, %32,4 mavi yakalı, %12,4 Ar-Ge personeli istihdam edileceği tespit edilmektedir. 2011 yılında istihdam edilmesi planlanan ortalama yeni çalışan sayısı 11 olarak gözlemlenmektedir.


Mayıs 201117

İhracatçı firmalar 2011 yılının ilk çeyreğindeki yatırım hamleleri açısından da değerlendirilmiştir. Bu dönem içerisinde yurt dışında yatırım yaptığını beyan eden ihracatçı firmaların oranı %20,2, yurt içinde yatırım yapan firmaların oranı ise %52,7’dir. Bu zaman zarfında yurt içinde yatırım yaptığını söyleyen firmaların modernizasyon (%34,1), kapasite arttırımına (%28,4) öncelik verdikleri görülmektedir.

2011 yılının 2.çeyreğinde yurt dışında yatırım yapacağını beyan eden ihracatçı firmaların oranı %21,1, yurt içinde yatırım yapacağını belirten firmaların oranı ise %51,0’e düşmektedir. Yurt içinde yatırım planı yapmama nedeni olarak piyasada yetersiz talep (%39,6), kurulu fazla kapasite (39,2), dünya ekonomisindeki istikrarsızlık belirtilirken, yurt dışında yatırım planı yapmama nedeni olarak da ilk 3 sırada aynı nedenler bulunmaktadır.

İhracatçı firmaların piyasa beklentileri incelendiğinde, 2011 yılı sonu itibarıyla USD / TL kuru 1,60, Euro / TL kuru ise 2,22 olarak tahmin edilmektedir.

İhracatçıların 2011 yılı enflasyon beklentisi %7,73, büyüme beklentisi ise %8,29’dur. 2010 yılının son dönemine göre enflasyon beklentisi artarken, büyüme beklentisinin düştüğü gözlemlenmektedir.

Bu eğilim, çalışmanın genel ekonomik beklentiler bölümündeki bulgularla da desteklenmektedir. Faaliyet gösterilen sektörün ve Türkiye ekonomisinin 2011 yılı sonu itibarıyla bugünden daha iyi olacağını tahmin eden firmaların oranı 2010 yılının son çeyreğinde yapılan çalışmanın bulgularına göre azalış göstermektedir. 2010 yılının son çeyreğindeki çalışmada 2011 yılı sonu itibarıyla sektörün daha iyi olacağını düşünen firmaların oranı %57,9 iken, 2011 yılının ilk çeyreğinde %52,4 olarak gözlemlenmektedir. Aynı şekilde Türkiye ekonomisinin durumunun daha iyi olacağını belirten firmaların oranı %56,7’den %49,9’a düşmektedir.


Mayıs 201118

TİM’in “2023 İhracat Stratejisi” tanıtım kampanyasının %73,3 oranında bilindiği tespit edilmektedir. Buna karşılık, TİM’in logosunun yenilenmesinin bilinirliği %62,0 iken, web sitesinin yenilenmesinin bilinirliği %51,6’dır. Televizyon reklamlarının kampanya ve logonun bilinirliğinde etkili olduğu görülmektedir. Ancak bununla beraber yenilenen web sitesinin logoya göre daha fazla beğenildiği gözlemlenmektedir.

Firmalar tarafından sektörün öncelikli sorunları olarak ilk üç sırada; döviz kurları (%68,2), hammadde ve aramal fiyatları (%58,8) ve enerji maliyetleri (%58,6) görülmektedir.

2011 yılının ilk çeyreğinde firmalar, rekabetçi fiyat sunamama (%63,8), hedef ülkedeki ekonomik koşullar (%47,6) ve finansman (%34,3) gibi sorunlarla en fazla karşılaştıklarını beyan etmektedir. Ayrıca, bu firmalar, yeni dönemde TİM’den, destek teşviklerinin arttırılması, anti damping, vergi ve yükümlülük maliyetlerinin uygun hale getirilerek rekabet gücünün arttırılması ve 2023 hedefleri doğrultusunda gerekli alt yapının oluşturularak, 2023 stratejisi kapsamında sürekli bir bilgi akışı sağlanmasını beklemektedir.


Mayıs 201119

Temel Temel BulgularBulgular

Mayıs 201120

Baz: 531

SS Geçen yılın aynı dönemine göre, Ocak-Mart 2011 dönemindeki gelişmeyi belirtiniz.

54,2% 56,3%48,8%

30,0%

81,3%

48,8%

25,0%

63,3%

19,4% 19,4%

22,1% 19,4% 28,5%

39,4%

13,8%

36,5%

48,8%

15,6%

36,7% 35,0%

17,7% 21,7% 16,5% 27,1%

2,1%10,5%

7,7% 2,1%42,2% 42,0%

6,0% 2,6% 6,2% 3,5% 2,7% 4,1%

18,5% 19,0%

1,7% 3,6%

0%

20%

40%

60%

80%

100%

Üretim İhracat Kapasite

kullanım

oranı

Stok durumu Girdi

maliyetleri

Birim ihraç

fiyatı

İthal girdi

kullanım

oranı

Hammadde

birim ithalat

fiyatı

Genel kârlılık

düzeyi

İhracatta

kârlılık

düzeyi

Arttı Aynı kaldı Azaldı Bu alanda verimiz yok

Dış ticaret sermaye şirketlerine üretim, kapasite kullanım oranı, stok durumu, girdi maliyetleri, ithal girdi kullanım oranı ve hammadde birim ithalat fiyatı unsurları üzerindeki gelişme sorulmamıştır, dolayısıyla bu unsurları yanıtlayan firma sayısı 520’dir.

Yılın İlk Çeyreğindeki Yılın İlk Çeyreğindeki “Gerçekleşmeler”“Gerçekleşmeler”

Mayıs 201121

Yukarıdaki tabloda; Ocak-Mart döneminde söz konusu gerçekleşmelerde geçen yılın aynı dönemine göre artış olduğunu belirten firmaların oranı firmaların ihracat büyüklükleri kırılımında sunulmaktadır.


Genel İlk 500İkinci

500 Diğer

Üretim 54,2% 66,0% 55,1% 47,5%

İhracat 56,3% 71,3% 60,8% 45,6%

Kapasite kullanım oranı 48,8% 60,3% 47,5% 43,3%

Stok durumu 30,0% 33,3% 33,1% 26,8%

Girdi maliyetleri 81,3% 80,9% 86,4% 79,3%

Birim ihraç fiyatı 48,8% 57,3% 45,8% 45,2%

İthal girdi kullanım oranı 25,0% 21,3% 29,7% 24,9%

Hammadde birim ithalat fiyatı 63,3% 70,2% 69,5% 56,7%

Genel kârlılık düzeyi 19,4% 30,7% 21,7% 11,9%

İhracatta kârlılık düzeyi 19,4% 30,7% 21,7% 11,9%

BAZ 531 150 120 261

Yılın İlk Çeyreğindeki Yılın İlk Çeyreğindeki “Gerçekleşmeler”“Gerçekleşmeler”

Mayıs 201122

SSGeçen yılın aynı dönemine göre, Nisan-Haziran 2011 dönemi için beklentinizi belirtiniz.

Baz: 531

47,7% 51,2%41,9%

21,9%

57,3%

31,5%21,2%

44,4%

19,6% 20,5%

32,5% 28,8%37,5%

52,3%

35,8%

53,7%

54,4%

33,7%

49,7% 47,1%

14,8% 18,3% 14,6% 21,5%

3,8%10,7%

5,8% 3,8%29,0% 29,9%

5,0% 1,7% 6,0% 4,2% 4,1%

18,7% 18,1%

1,7% 2,4%3,1%

0%

20%

40%

60%

80%

100%

Üretim İhracat Kapasite

kullanım

oranı

Stok durumu Girdi

maliyetleri

Birim ihraç

fiyatı

İthal girdi

kullanım

oranı

Hammadde

birim ithalat

fiyatı

Genel kârlılık

düzeyi

İhracatta

kârlılık düzeyi

Artar Aynı kalır Azalır Bu alanda verimiz yok


Yılın 2. Çeyreğinden “Beklentiler”Yılın 2. Çeyreğinden “Beklentiler”

Mayıs 201123

Yukarıdaki tabloda; Nisan-Haziran döneminde söz konusu gerçekleşmelerde geçen yılın aynı dönemine göre artış beklentisinde olduğunu belirten firmaların oranı firmaların ihracat büyüklükleri kırılımında sunulmaktadır.



500 Diğer

Üretim 47,7% 53,2% 57,6% 40,2%

İhracat 51,2% 59,3% 62,5% 41,4%

Kapasite kullanım oranı 41,9% 47,5% 48,3% 36,0%

Stok durumu 21,9% 24,8% 25,4% 18,8%

Girdi maliyetleri 57,3% 55,3% 61,9% 56,3%

Birim ihraç fiyatı 31,5% 39,3% 33,3% 26,1%

İthal girdi kullanım oranı 21,2% 19,1% 26,3% 19,9%

Hammadde birim ithalat fiyatı 44,4% 41,8% 50,8% 42,9%

Genel kârlılık düzeyi 19,6% 27,3% 22,5% 13,8%

İhracatta kârlılık düzeyi 20,5% 29,3% 22,5% 14,6%

BAZ 531 150 120 261

Yılın 2. Çeyreğinden “Beklentiler”Yılın 2. Çeyreğinden “Beklentiler”

Mayıs 201124

Yılın İlk Çeyreğinde Kullanılan Enerji Türlerinde Yılın İlk Çeyreğinde Kullanılan Enerji Türlerinde DeğişimDeğişim

SSKullandığınız enerji türlerinde 2011 yılı Ocak-Mart gerçekleşmelerini geçen yılın aynı dönemine göre karşılaştırınız.

Baz: 520

56,0%

35,2%

17,1% 21,2%

36,5%

31,3%

25,6%

18,7%16,2%

43,5%

9,2%

5,6%

3,5% 3,7%

6,9%

3,5%

33,7%

60,8% 59,0%

13,1%

0%

20%

40%

60%

80%

100%

Elektrik Doğalgaz LPG Fuel Oil Su

Arttı Aynı kaldı Azaldı Geçen yıl aynı dönemde bu enerji türünü kullanmadım

Soru; dış ticaret sermaye şirketleri dışında tüm sektörlerde faaliyet gösteren firmalara yöneltilmiştir.

Mayıs 201125

Yukarıdaki grafikte; Ocak-Mart döneminde kullanılan enerji türlerinde geçen yılın aynı dönemine göre artış olduğunu belirten firmaların oranı firmaların ihracat büyüklükleri kırılımında sunulmaktadır.

Soru, ticaret sermaye şirketleri dışında tüm sektörlerde faaliyet gösteren firmalara yöneltilmiştir.Baz: 520

56,0%

35,2%

17,1%21,2%

36,5%

63,1%

48,9%

21,3% 21,3%

45,4%

54,2%

34,7%

12,7%

17,8%

28,0%28,0%

16,9%

22,6%

35,6%

52,9%

0%

20%

40%

60%

80%

Elektrik Doğalgaz LPG Fuel Oil Su

Genel İlk 500 İkinci 500 Diğer

Yılın İlk Çeyreğinde Kullanılan Enerji Türlerinde Yılın İlk Çeyreğinde Kullanılan Enerji Türlerinde DeğişimDeğişim

Mayıs 201126

SSÜretimde kullanılan hammaddelerin ne kadarının yurt içinden, ne kadarının yurt dışından temin edildiğini (orijinlerini) oransal olarak belirtir misiniz?

Baz: 520

Yılın İlk Çeyreğinde Kullanılan Hammaddelerin Yılın İlk Çeyreğinde Kullanılan Hammaddelerin OrijinleriOrijinleri

Yukarıdaki grafikte; Ocak-Mart döneminde üretimde kullanılan hammaddelerin yurt içi ve yurt dışından temin edilme oranları firmaların ihracat büyüklükleri kırılımında sunulmaktadır. İlk 500 büyük firmada yerli girdi kullanım oranı %58,4 iken ilk 1000 firma içinde yer almayan diğer firmalar grubunda bu oran yaklaşık 13 puan daha yüksektir.

Soru, ticaret sermaye şirketleri dışında tüm sektörlerde faaliyet gösteren firmalara yöneltilmiştir.

65,558,4 61,7

71,1

34,541,6 38,3

28,9

0

20

40

60

80

100


Yurt içi Yurt dışı

Mayıs 201127

SSOcak-Mart döneminde ihracatta yeni pazarlara girebildiniz mi?

Baz: 531

Yılın İlk Çeyreğinde İhracatta Yeni PazarlarYılın İlk Çeyreğinde İhracatta Yeni Pazarlar

30,9%35,3%

31,7%28,0%

0%

20%

40%

60%

80%

Evet


41,9%

35,6% 34,4%31,5% 30,9%

20%

30%

40%

50%

2010-Q1 2010-Q2 2010-Q3 2010-Q4 2011-Q1

Mayıs 201128

18,3%

13,6%12,2%

10,0% 9,6%8,7% 8,1%

7,0% 6,6% 6,0% 5,8% 5,5% 5,5% 5,5% 5,5% 5,5% 5,3% 5,1% 4,7% 4,5% 4,1%

16,0%

0%

5%

10%

15%

20%

25%

Rusy

aIra

k

Brez

ilya

ÇinABD

Alman

ya

Afrika

ülkele

ri

Bene

lüks

Ülkele

ri

Suriy

e

Hin

dista

n

Suud

i Ara

bista

n

Ukray

na

Fran

sa

Azerb

ayca

n

Arjant

in

Japo

nya

Kanad

a

Hed

ef Ü

lke Y

ok

SSNisan-Haziran döneminde ilk kez girmeyi planladığınız 5 hedef ülkeyi yazınız. (Çok Cevap)

Baz: 531

Yılın 2. Çeyreğinde İlk Kez Girilmesi Planlanan Yılın 2. Çeyreğinde İlk Kez Girilmesi Planlanan ÜlkelerÜlkeler

4%’ün altındaki ülkelere tabloda yer almamaktadır.

Mayıs 201129

2,4%

16,0%

3,8%

7,9%

9,0%

10,4%

13,0%

18,3%

22,2%

32,0%

37,9%

62,1%

67,0%

0% 20% 40% 60% 80%

AB ülkeleri

Orta doğu

Amerika

Afrika

Uzak Doğu

Rusya/Belarus

Orta asya

Balkanlar

Hint yarımadası

Pasifik adaları

Diğer Avrupa Ülkeleri

Hedef ülke yok

Cevap Yok

Baz: 531

Yılın 2.Çeyreğinde İlk Kez Girilmesi Planlanan Yılın 2.Çeyreğinde İlk Kez Girilmesi Planlanan ÜlkelerÜlkeler

Mayıs 201130

Yılın 2. Çeyreğinde İlk Kez Girilmesi Planlanan İlk 5 Yılın 2. Çeyreğinde İlk Kez Girilmesi Planlanan İlk 5 ÜlkeÜlke


Rusya [18,3%] Rusya [18,0%] Rusya [17,5%] Rusya [18,8%]

Irak [13,6%] Irak [15,3%] Irak [14,2%] İran [13,0%]

İran [12,2%] İran [14,0%]Brezilya

[12,5%] Irak [12,3%]

Brezilya [10,0%] Brezilya [10,0%] Çin [9,2%] Çin [9,6%]

Çin [9,6%] Çin [10,0%] ABD [9,2%] ABD [9,6%]

BazGenel: 531; Bazİlk 500:150; Bazİkinci 500:120; BazDiğer:261

Mayıs 201131

SS Kuzey Afrika ve/veya Ortadoğu ülkelerine ihracatınız var mı?

Baz: 531

Ortadoğu- Kuzey Afrika Ülkelerine İhracatOrtadoğu- Kuzey Afrika Ülkelerine İhracat

56,9%

70,7%

60,0%

47,5%

0%

20%

40%

60%

80%

Genel

Yukarıdaki grafikte; Ortadoğu ve/ veya Kuzey Afrika ülkelerine ihracatı olduğunu belirten firmaların oranı firmaların ihracat büyüklükleri kırılımında sunulmaktadır.

Mayıs 201132

Baz: 302

SS Ortadoğu ve Kuzey Afrika’daki gerginlikler / kriz söz konusu ülkelere olan ihracatınızı nasıl etkiledi?

Ortadoğu- Kuzey Afrika Ülkelerine İhracatOrtadoğu- Kuzey Afrika Ülkelerine İhracat

Soru; söz konusu ülkelere ihracatı olduğunu belirten firmalar yöneltilmiştir.

1,0%

1,3%

2,0%

2,6%

18,2%

19,5%

26,5%

63,6%

0% 15% 30% 45% 60% 75%

İhracatımız azaldı

İhracatımız sabit kaldı

Müşteri kaybettik

Ödemeler azaldı, alacaklarımızda sorun yaşıyoruz

İhracatımız arttı

Siparişer iptal oldu/stoklar arttı

Eximbank limitleri iptal edilince riskimiz arttı

Ciddi oranda bir etkisi olmadı

Mayıs 201133

Yılın İlk Çeyreğinde İhracatta Mevcut Pazar Yılın İlk Çeyreğinde İhracatta Mevcut Pazar DeğerlendirmesiDeğerlendirmesi

SSOcak-Mart döneminde ihracatta; mevcut pazarlarda yeni müşterilerden sipariş

alabildiniz mi?

Baz: 531

55,9%

64,0%

58,3%

50,2%

0%

20%

40%

60%

80%

Genel

Yukarıdaki grafikte; Ocak-Mart döneminde ihracatta; mevcut pazarlarda yeni müşterilerden sipariş aldığını belirten firmaların oranı firmaların ihracat büyüklükleri kırılımında sunulmaktadır.

Mayıs 201134

SSOcak-Mart döneminde ihracatta; müşteri kaybettiğiniz pazar oldu mu?

Baz: 531

40,1%35,3%

43,3% 41,4%

0%

20%

40%

60%

80%

Genel

Yukarıdaki grafikte; Ocak-Mart döneminde ihracatta; müşteri kaybettiği pazar olduğunu belirten firmaların oranı firmaların ihracat büyüklükleri kırılımında sunulmaktadır.


Mayıs 201135

SSOcak-Mart döneminde ihracatta; tamamen kaybettiğiniz pazar oldu mu?

Baz: 531

15,1%10,0%

15,8% 17,6%

0%

20%

40%

60%

80%

Genel

Yukarıdaki grafikte; Ocak-Mart döneminde ihracatta; tamamen kaybettiği pazar olduğunu belirten firmaların oranı firmaların ihracat büyüklükleri kırılımında sunulmaktadır.


Mayıs 201136

İhracatta Mevcut Pazar Potansiyelindeki Değişimİhracatta Mevcut Pazar Potansiyelindeki Değişim

Mevcut Pazarlarda Yeni Müşterilerden Sipariş Alma

Oranlarındaki Değişim

Mevcut Kaybedilen Pazar Oranlarındaki Değişim

59,7%

63,0%

71,2%

60,7%58,3%

56,5%

53,5%

50,2%

61,1%63,0%

58,1%55,9%

64,8%

64,0%

40%

60%

80%

2010-Q1 2010-Q2 2010-Q3 2010-Q4 2011-Q1


47,0%

25,3%

38,1%40,0%

43,3%44,4%

42,3% 41,4%

44,0%

39,6%

37,0%

40,1%

33,8%35,3%

20%

40%

60%

2010-Q1 2010-Q2 2010-Q3 2010-Q4 2011-Q1


Mayıs 201137

SSOcak-Mart 2011 cirosunun ne kadarı ihracat ne kadarı ise iç piyasa satışlarından elde edilmiştir?

Baz: 531

Yılın İlk Çeyreğinde Cironun Pazara Göre DağılımıYılın İlk Çeyreğinde Cironun Pazara Göre Dağılımı

Yukarıdaki grafikte; Ocak-Mart döneminde elde edilen cironun ihracat ve iç piyasadan elde edilme oranı firmaların ihracat büyüklükleri kırılımında sunulmaktadır.

59,967,5 63,8

53,8

40,132,5 36,2

46,2

0

20

40

60

80

100


İhracat İç Piyasa Satışları

Mayıs 201138

Yılın İlk Çeyreğinde İhracat Pazarlamasında Yılın İlk Çeyreğinde İhracat Pazarlamasında Karşılaşılan SorunlarKarşılaşılan SorunlarSS

Ocak-Mart döneminde, ihracat pazarlamasında aşağıdaki sorunlardan hangileri karşılaştınız? (Çok Cevap)

13,6%

2,4%

5,8%

14,7%

26,6%

27,3%

34,3%

47,6%

63,8%

0% 20% 40% 60% 80%

Rekabetçi fiyat sunamama

Hedef ülkedeki ekonomik koşullar

Finansman

Hedef ülkedeki bürokratik engeller

Hedef ülkedeki siyasi engeller

Nitelikli personel yetersizliği

Ürün kalitesi

Hedef ülkenin dili

Herhangi bir sorun yaşamadım

Baz: 531

Mayıs 201139

Yılın İlk Çeyreğinde Dış Finansman TalebiYılın İlk Çeyreğinde Dış Finansman Talebi

SSOcak-Mart döneminde, dış finansman talebiniz oldu mu?

Baz: 531

32,2% 31,3% 30,8%33,3%

0%

20%

40%

60%

80%

Genel

Yukarıdaki grafikte; Ocak-Mart döneminde dış finansman talebi olduğunu belirten firmaların oranı firmaların ihracat büyüklükleri kırılımında sunulmaktadır.

Mayıs 201140

Yılın İlk Çeyreğinde Dış Finansman KaynaklarıYılın İlk Çeyreğinde Dış Finansman Kaynakları

Soru, Ocak-Mart döneminde dış finansman talebi olduğunu belirten firmalara yöneltilmiştir.

33,9%

18,1%

3,5% 5,3%

36,2%

25,5%

10,6%

4,3%

43,2%

27,0%

18,9%

2,7%

32,2%35,6%

10,3%

2,3%

9,4%

35,1%

84,2%85,1%

6,4%

34,0%

2,7%

27,0%

81,1%

6,9%4,6%

85,1%

0%

20%

40%

60%

80%

100%

Özel bankalar Eximbank Kamu bankaları

(Eximbank hariç)

Faktoring Leasing Yurtdışı Finans

Kurumları

Diğer kaynaklar



SSDış finansman ihtiyacınızı hangi kaynaklardan karşıladınız? (Çok Cevap)

Mayıs 201141

SS Nisan-Haziran döneminde, dış finansman talebiniz olacak mı?

Yılın 2. Çeyreğinde Finansman TalebiYılın 2. Çeyreğinde Finansman Talebi

Baz: 531

38,0% 36,7%39,2% 38,3%

0%

20%

40%

60%

80%

Genel

Yukarıdaki grafikte; Nisan-Haziran döneminde dış finansman talebi olacağını belirten firmaların oranı firmaların ihracat büyüklükleri kırılımında sunulmaktadır.

Mayıs 201142

SSHalihazırda kredi kullanıyor musunuz?

Baz: 531

Yukarıdaki grafikte; halihazırda kredi kullandığını belirten firmaların oranı, firmaların ihracat büyüklükleri kırılımında sunulmaktadır.

Kredi KullanımıKredi Kullanımı

73,6%69,3%

77,5%74,3%

0%

20%

40%

60%

80%

100%

Genel

Mayıs 201143

SSHalihazırda kullanmakta olduğunuz kredileri oransal olarak kamu/özel bankalar kırılımında dağıtır mısınız?

Kullanılan Kredilerin Banka Türüne Göre DağılımıKullanılan Kredilerin Banka Türüne Göre Dağılımı

Yukarıdaki grafikte; halihazırda kullanılmakta olan kredilerin banka türüne göre dağılımı firmaların ihracat büyüklükleri kırılımında sunulmaktadır. Soru, halihazırda kredi kullandığını belirten firmalara yöneltilmiştir.

23,8 22,6 21,6 25,4

76,2 77,5 78,4 74,6

0

20

40

60

80

100


Kamu Özel


Mayıs 201144

Döviz Kuru Riskinden Korunmak İçin Kullanılan Döviz Kuru Riskinden Korunmak İçin Kullanılan AraçlarAraçlar

Döviz kuru riskinden korunmak için aşağıdaki araçlardan hangilerini kullanıyorsunuz? (Çok Cevap)

8,3%

3,0%

33,3%

10,7%

4,7%

52,0%

6,7%

49,2%

14,6%

7,7%

1,9%

57,6%

17,3%

27,7%

18,7%

21,7%

3,3%

35,0%

64,8%

21,1%

0%

20%

40%

60%

80%

100%

Forward Vadeli İşlem Opsiyon Swap Hiçbiri


Baz: 531

SS

Mayıs 201145

SSDöviz kuru riskinden korunmak için herhangi bir araç kullanmama nedenlerinizi belirtir misiniz? (Çok Cevap)

3,6%

3,9%

2,6%

7,2%

10,1%

10,8%

17,3%

17,6%

21,6%

31,4%

0% 10% 20% 30% 40% 50%

İthalatımız da olduğundan

Dövizde artış beklentisiden dolayı

Araçlar hakkında bilgim yok

Araçların pahalı olması

Kredi limiti yetersizliği

Daha önceki kötü tecrübe

Alış-satışlarımız döviz cinsinden

Döviz riski merkez/grup kararı

Diğer

Fikrim yok/Cevap yok

Soru, döviz kuru riskinden korunmak için hiçbir araç kullanmadığını belirten firmalara yöneltilmiştir.

Döviz Kuru RiskinDöviz Kuru Riskine Karşı Araç Kullanmama Nedenlerie Karşı Araç Kullanmama Nedenleri

Baz: 287

Mayıs 201146

Devlet Desteklerinden Yararlanma DurumuDevlet Desteklerinden Yararlanma Durumu

Destekler

Ocak-Mart Döneminde Yararlanılan Kaynaklar

Nisan-Haziran Döneminde

Yararlanılması Planlanan Kaynaklar

Dahilde İşleme Rejimi 49,2% 50,1%

Fuar Teşvikleri 36,2% 44,1%

Yatırım Teşvikleri 24,5% 31,6%

İstihdam Destekleri 15,3% 20,7%

Ar-Ge destekleri 13,0% 21,7%

KOSGEB destekleri 11,5% 18,5%Yurtdışı Ofis Mağaza Destekleri 5,3% 11,1%

Diğer 4,0% 6,8%

Hiçbiri 24,9% 16,2%

BAZ 531 531

Mayıs 201147

Yılın İlk Çeyreğinde Yararlanılan Devlet DestekleriYılın İlk Çeyreğinde Yararlanılan Devlet Destekleri

Destekler Genel İlk 500İkinci

500 Diğer

Dahilde İşleme Rejimi 49,2% 64,7% 50,8% 39,5%

Fuar Teşvikleri 36,2% 34,7% 49,2% 31,0%

Yatırım Teşvikleri 24,5% 34,7% 25,0% 18,4%

İstihdam Destekleri 15,3% 18,0% 20,0% 11,5%

Ar-Ge Destekleri 13,0% 23,3% 9,2% 8,8%

KOSGEB Destekleri 11,5% 1,3% 5,8% 19,9%

Yurtdışı Ofis Mağaza Destekleri 5,3% 5,3% 8,3% 3,8%

Diğer 4,0% 4,7% 3,3% 3,8%

Hiçbiri 24,9% 16,7% 24,2% 29,9%

BAZ 531 150 120 261

Yukarıdaki tabloda; Ocak-Mart döneminde yararlanılan devlet desteklerinin oranı firmaların ihracat büyüklükleri kırılımında incelenmektedir.

Mayıs 201148

Yılın 2. Çeyreğinde Yararlanılması Planlanan Devlet Yılın 2. Çeyreğinde Yararlanılması Planlanan Devlet DestekleriDestekleri

Destekler Genel İlk 500İkinci

500 Diğer

Dahilde İşleme Rejimi 50,1% 64,7% 51,7% 41,0%

Fuar Teşvikleri 44,1% 40,0% 51,7% 42,9%

Yatırım Teşvikleri 31,6% 42,7% 26,7% 27,6%

İstihdam Destekleri 20,7% 19,3% 25,8% 19,2%

Ar-Ge Destekleri 21,7% 32,7% 18,3% 16,9%

KOSGEB Destekleri 18,5% 2,0% 9,2% 32,2%

Yurtdışı Ofis Mağaza Destekleri 11,1% 12,0% 15,0% 8,8%

Diğer 6,8% 9,3% 6,7% 5,4%

Hiçbiri 16,2% 11,3% 16,7% 18,8%

BAZ 531 150 120 261

Yukarıdaki tabloda; Nisan-Haziran döneminde yararlanılması planlanan devlet desteklerinin oranı firmaların ihracat büyüklükleri kırılımında incelenmektedir.

Mayıs 201149

Yılın 2. Çeyreğinde Kapatılması/Yenilenmesi Gereken Yılın 2. Çeyreğinde Kapatılması/Yenilenmesi Gereken Kredilerin Toplam Krediler İçerisindeki PayıKredilerin Toplam Krediler İçerisindeki Payı

Nisan-Haziran Döneminde Kapatılması Gereken

Kredilerin Toplam Krediler İçerisindeki Payı

Nisan-Haziran Döneminde Yenilenmesi Gereken

Kredilerin Toplam Krediler İçerisindeki Payı

0 33,0% 38,6%

1-10 18,6% 18,5%

11-20 16,2% 13,7%

21-30 12,6% 13,4%

31-40 7,5% 6,8%

41-50 3,8% 4,0%

51-60 2,3% 2,3%

61-70 0,9% 0,4%

71-80 1,5% 0,9%

81-90 0,8% 0,6%

91-100 2,8% 0,9%

BAZ 531 531

Ortalama Pay 17,2% 14,0%

Mayıs 201150

Yılın 2. Çeyreğinde Kapatılması Gereken Kredilerin Yılın 2. Çeyreğinde Kapatılması Gereken Kredilerin Toplam Krediler İçerisindeki PayıToplam Krediler İçerisindeki Payı

Kredilerin Oranı (%) Genel İlk 500 İkinci 500 Diğer

0 33,0% 35,3% 27,5% 34,1%

1-10 18,6% 24,7% 14,2% 17,2%

11-20 16,2% 12,0% 24,2% 14,9%

21-30 12,6% 13,3% 11,7% 12,6%

31-40 7,5% 4,0% 6,7% 10,0%

41-50 3,8% 4,0% 6,7% 2,3%

51-60 2,3% 2,0% 2,5% 2,3%

61-70 0,9% - 3,3% 0,4%

71-80 1,5% 0,7% 3,3% 1,1%

81-90 0,8% 0,7% - 1,1%

91-100 2,8% 3,3% - 3,8%

Ortalama Kredi Kullanımı 17,2% 14,9% 18,6% 17,8%

Baz 531 150 120 261

Mayıs 201151

Yılın 2. Çeyreğinde Yenilenmesi Gereken Kredilerin Yılın 2. Çeyreğinde Yenilenmesi Gereken Kredilerin Toplam Krediler İçerisindeki PayıToplam Krediler İçerisindeki Payı

Kredilerin Oranı (%) Genel İlk 500 İkinci 500 Diğer

0 38,6% 43,3% 34,2% 37,9%

1-10 18,5% 22,7% 13,3% 18,4%

11-20 13,7% 13,3% 14,2% 13,8%

21-30 13,4% 11,3% 15,0% 13,8%

31-40 6,8% 2,7% 9,2% 8,0%

41-50 4,0% 2,0% 7,5% 3,4%

51-60 2,3% 2,0% 4,2% 1,5%

61-70 0,4% - 0,8% 0,4%

71-80 0,9% 0,7% 1,7% 0,8%

81-90 0,6% 0,7% - 0,8%

91-100 0,9% 1,3% - 1,1%

Ortalama Kredi Kullanımı 14,0% 11,2% 17,2% 14,2%

Baz 531 150 120 261

Mayıs 201152

Yılın İlk Çeyreğinden İstihdam VerileriYılın İlk Çeyreğinden İstihdam Verileri

SSOcak-Mart döneminde, firmanızda toplam kaç çalışan istihdam ettiniz?

Genel

İlk 500

İkinci 500 Diğer

Beyaz Yakalı

30(n:531

)

70(n:

150)

44,5(n: 120)

15(n:

261)

Mavi Yakalı

140(n:

486)

350(n:

131)

175(n: 113)

50(n:

242)

Ar-Ge Personeli

4(n:

308)

6,5(n: 92)

5(n: 77)

2(n:

139)

Firma büyüklüğüne bağlı olarak çalışan sayısındaki değişkenlik nedeniyle ortalama olarak medyan kullanılmıştır.

2011 yılı 1. çeyrekte sektörde ortalama çalışan sayısı 174 olarak hesaplanmaktadır. Yandaki grafikte dönemlere göre ortalama çalışan sayısındaki değişim incelenmektedir.

160

25

130

100

120110

140

5 3 4 4 4

132

159

139

174

352925

30

0

50

100

150

200

2010-Q1 2010-Q2 2010-Q3 2010-Q4 2011-Q1

Genel Beyaz Yakalı Mavi Yakalı Ar-Ge

Dönemlere Göre Ortalama Personel Sayısındaki Değişim

Mayıs 201153


SS1 Ocak-31 Mart tarihleri arasında kaç yeni çalışan istihdam ettiniz? Aynı dönemde; emeklilik, iş akdinin feshi ya da maluliyet gibi nedenlerle kaç kişi işten ayrıldı?

Baz: 531

19,4%

54,0%

20,0%23,3%

39,1%

17,2%

31,6%

49,0%

26,0%22,5%

54,2%

43,7%

0%

20%

40%

60%

80%

100%

+ Sabit -


Yukarıdaki grafikte; Ocak-Mart döneminde firmaların yeni istihdam ve işten ayrılmalar sonucunda çalışan sayılarındaki artış ya da azalış yönünde değişimleri firmaların ihracat büyüklükleri kırılımında incelenmektedir.

Dönemde İstihdam Edilen Ortalama Yeni Çalışan Sayısı

+19

Dönemde İstihdam Edilen Ortalama Yeni Çalışan Sayısı

+19

Mayıs 201154


SS1 Ocak-31 Mart tarihleri arasında kaç yeni çalışan istihdam ettiniz? Aynı dönemde; emeklilik, iş akdinin feshi ya da maluliyet gibi nedenlerle kaç kişi işten ayrıldı?

Değişim Beyaz Yakalı Mavi Yakalı Ar-Ge

GENEL

+ 8,6 24,8 1,3

- 3,7 11,7 0,3

Net 4,9 13,1 1,0

İLK 500

+ 13,3 31,4 3,2

- 5,9 15,2 0,8

Net 7,4 16,2 2,4

İKİNCİ 500

+ 9,6 46,5 0,5

- 4,7 24,6 0,1

Net 4,9 21,9 0,4

DİĞER

+ 5,4 11,0 0,5

- 2,0 3,8 0,1

Net 3,5 7,2 0,4

19

26

27

11

NOT: Bu slaytta yer alan istihdam verileri sorgulama ve hesaplama yöntemindeki değişiklikler nedeniyle önceki dönem sonuçları ile karşılaştırılamamaktadır. Bulguları değerlendirirken bu hususu dikkate almanızı önemle rica ederiz.

Mayıs 201155

Yılın İlk Çeyreğinden İstihdam DeğerlendirmesiYılın İlk Çeyreğinden İstihdam Değerlendirmesi

2011 yılının ilk çeyreğine ilişkin istihdam verileri değerlendirildiğinde, firmaların yaklaşık olarak yarısının (%49) dönemdeki istihdam hareketleri sonucunda çalışan sayısında artış olduğu tespit edilmektedir. İhracatta ilk 1000 firma nezdinde değerlendirildiğinde ise bu oran %54’e yükselmektedir. Çalışan sayısı azalan firmaların oranı %19,4 olarak hesaplanmaktadır.

Yılın ilk çeyreğinde istihdam edilen ortalama yeni çalışan sayısı 19 olup, yeni çalışanların büyük bir çoğunluğunu mavi yakalılar oluşturmaktadır. Dönemde istihdam edilen ortalama çalışan sayısı firmaların ihracat büyüklükleri nezdinde değerlendirildiğinde; ilk 500’ün ortalama 26, ikinci 500’ün 27 ve diğer ihracatçı firmaların ise 11 yeni kişi işe aldıkları görülmektedir. Ancak ilk 500’de yer alan firmaların istihdam gibi indikatörler açısından kendi içindeki değişkenliğinin diğer segmentlere kıyasla fazla olduğu varsayımından hareketle elde edilen istihdam bulgularının eğilim yönünde değerlendirilmesi ve bu rakamlardan hareketle bir tümevarım yöntemi işletilmemesi gereği önemle vurgulanmaktadır.

Raporun ilerleyen bölümlerinde görüleceği üzere ihracatçı firmaların dönemdeki istihdam eğilimi 2011 yılı sonu istihdam öngörüleri ile de paralellik göstermektedir. İhracatçı firmalar 2011 yılı içerisinde ortalama 11 yeni çalışan istihdam etmeyi planlamaktadır (İlk 500-12,6; İkinci 500-21,1; Diğer- 5,3). İkinci 500’de yer alan firmaların diğerlerine kıyasla görece yüksek istihdam eğilimi büyüme planlarının bir göstergesi olarak da yorumlanabilir.

Ortalama rakamlar; yeni işe alım ve işten ayrılmalar sonucu gerçekleşen mutlak çalışan sayısını göstermektedir.

Mayıs 201156


37,1%41,2%

16,9%

45,0%

34,8%

59,9%

13,2%

17,1%

3,8% 4,7%6,8%

19,4%

0%

20%

40%

60%

80%

Arttı Aynı kaldı Azaldı Cevap vermek istemiyorum

Beyaz Yakalı Mavi Yakalı Ar-Ge Personeli

SSOcak-Mart döneminde çalışan sayınız, geçen yıla göre nasıl değişti?

Baz: 531

Mayıs 201157



500 Diğer

Beyaz Yakalı 37,1% 44,0% 42,5% 30,7%

Mavi Yakalı 41,2% 42,0% 43,3% 39,8%

Ar-Ge Personeli 16,9% 19,3% 19,2% 14,6%

BAZ 531 150 120 261

Yukarıdaki tabloda; Ocak-Mart döneminde çalışan sayısının geçen yılın aynı döneminde göre arttığını belirten firmaların oranı firmaların ihracat büyüklükleri kırılımında incelenmektedir.

Mayıs 201158

Yılın 2. Çeyreğinden İstihdam DeğerlendirmesiYılın 2. Çeyreğinden İstihdam Değerlendirmesi

27,5%32,4%

12,4%

49,9%44,6%

56,7%

22,6%23,0%

30,9%

0%

20%

40%

60%

80%

Evet Hayır Bilmiyorum / Fikrim yok

Beyaz Yakalı Mavi Yakalı Ar-Ge Personeli

SSNisan-Haziran döneminde, yeni çalışan istihdam edecek misiniz?

Baz: 531

Mayıs 201159



500 Diğer

Beyaz Yakalı 27,5% 32,7% 33,3% 21,8%

Mavi Yakalı 32,4% 34,0% 36,7% 29,5%

Ar-Ge Personeli 12,4% 16,0% 12,5% 10,3%

BAZ 531 150 120 261

Yukarıdaki tabloda; Nisan-Haziran döneminde yeni çalışan istihdam edeceğini belirten firmaların oranı firmaların ihracat büyüklükleri kırılımında incelenmektedir.

Mayıs 201160


SS2011 yılı sonuna kadar kaç yeni çalışan istihdam etmeyi planlıyorsunuz? yılı sonuna kadar emeklilik, iş akdinin feshi ya da maluliyet gibi nedenlerle kaç kişinin işten ayrılacağını öngörüyorsunuz?

Baz: 531

16,2%

43,3%

17,3%13,3%

44,4%

16,9%

42,4%41,4%39,3%

41,7%45,0%

38,7%

0%

20%

40%

60%

80%

100%

+ Sabit -


Yukarıdaki grafikte; firmaların 2011 yılı sonuna kadar yeni istihdam ve işten ayrılmalar sonucunda çalışan sayılarındaki artış ya da azalış yönünde değişim öngörüleri firmaların ihracat büyüklükleri kırılımında incelenmektedir. Yaklaşık olarak her 10 firmadan 4’ü 2011 yıl sonunda oluşacak istihdam hareketleri sonucunda çalışan sayısında artış olacağını öngörmektedir. Diğer taraftan yıl sonunda çalışan sayısının azalacağını belirten firmaların oranı %16,2’dir.

2011 Yılında İstihdam Edilmesi Planlanan

Ortalama Yeni Çalışan Sayısı+11

2011 Yılında İstihdam Edilmesi Planlanan

Ortalama Yeni Çalışan Sayısı+11

Mayıs 201161


SS2011 yılı sonuna kadar kaç yeni çalışan istihdam etmeyi planlıyorsunuz? yılı sonuna kadar emeklilik, iş akdinin feshi ya da maluliyet gibi nedenlerle kaç kişinin işten ayrılacağını öngörüyorsunuz?

Değişim Genel İlk 500İkinci

500 Diğer

+ 22,5 35,6 32,7 10,2

- 11,5 23,0 11,6 4,9

NET 10,9 12,6 21,1 5,3

Yukarıdaki tabloda; firmaların 2011 yıl sonuna kadarki istihdam öngördükleri firmaların ihracat büyüklükleri kırılımında incelenmektedir. Tablodaki veriler 2011 sonuna kadar yeni istihdam edilmesi planlanan (+) ya da işten ayrılacağı öngörülen (-) ortalama kişi sayısını göstermektedir.

NOT: Bu slaytta yer alan istihdam verilerinin sorgulama ve hesaplama yöntemindeki değişiklikler nedeniyle önceki dönem sonuçları ile karşılaştırılamamaktadır. Bulguları değerlendirirken bu hususu dikkate almanızı önemle rica ederiz.

Mayıs 201162

SSOcak-Mart döneminde yaptığınız yurt içi ve yurt dışı yatırımın türlerini belirtiniz (Çok Cevap)

Yılın İlk Çeyreğinde Gerçekleştirilen YatırımlarYılın İlk Çeyreğinde Gerçekleştirilen Yatırımlar

Baz: 531

34,1%

9,8%

28,4%

9,6%

17,7%

4,9%

14,9%

4,9% 1,1%1,1%

47,3%

79,8%

0%

20%

40%

60%

80%

100%

Modernizasyon Kapasite artırımı Ar-Ge/ inovasyon

yatırımı

Yeni tesis kurma/

Satın alma

Şirket satınalma Hiçbir yatırım

yapılmadı

Yurt İçi Yurt Dışı

Mayıs 201163

Yılın İlk Çeyreğinde Gerçekleştirilen YatırımlarYılın İlk Çeyreğinde Gerçekleştirilen Yatırımlar


Genel

İlk 500

İkinci 500 Diğer Genel

İlk 500

İkinci 500 Diğer

Modernizasyon 34,1% 40,0% 34,2% 30,7% 9,8% 13,3% 16,7% 4,6%Kapasite artırımı 28,4% 32,7% 30,8% 24,9% 9,6% 16,0% 10,0% 5,7%Ar-Ge/ inovasyon yatırımı

17,7% 23,3% 20,8% 13,0% 4,9% 5,3% 7,5% 3,4%

Yeni tesis kurma/ Satın alma

14,9% 16,0% 13,3% 14,9% 4,9% 2,7% 5,8% 5,7%

Şirket satınalma 1,1% 0,7% 0,8% 1,5% 1,1% 2,0% 0,8% 0,8%Hiçbir yatırım yapılmadı

47,3% 41,3% 45,8% 51,3% 79,8% 75,3% 75,0% 84,7%

BAZ 531 150 120 261 531 150 120 261

Yukarıdaki tabloda; Ocak-Mart döneminde söz konusu yurt içi/ yurt dışı yatırımları gerçekleştiren firmaların oranı ihracat büyüklükleri kırılımında incelenmektedir.

Mayıs 201164

SSNisan-Haziran döneminde, yurt içi ve yurt dışı yatırımlarınız hangi alanlarda olacak?(Çok Cevap)

Yılın 2. Çeyreğinde Gerçekleştirilmesi Planlanan Yılın 2. Çeyreğinde Gerçekleştirilmesi Planlanan YatırımlarYatırımlar

Baz: 531

29,9%

8,7%

25,8%

9,0%

14,5%

6,0%

13,2%

4,9% 1,1%0,9%

49,0%

78,9%

0%

20%

40%

60%

80%

100%

Modernizasyon Kapasite artırımı Ar-Ge/ inovasyon

yatırımı

Yeni tesis kurma/

Satın alma

Şirket satınalma Hiçbir yatırım

yapılmayacak


Mayıs 201165


Genel

İlk 500


İlk 500

İkinci 500 Diğer

Modernizasyon 29,9% 36,7% 30,8% 25,7% 8,7% 9,3% 14,2% 5,7%Kapasite artırımı 25,8% 30,0% 26,7% 23,0% 9,0% 14,0% 9,2% 6,1%Ar-Ge/ inovasyon yatırımı

14,5% 17,3% 16,7% 11,9% 6,0% 6,7% 10,0% 3,8%

Yeni tesis kurma/ Satın alma

13,2% 16,0% 10,0% 13,0% 4,9% 1,3% 7,5% 5,7%

Şirket satınalma 1,1% 1,3% - 1,5% 0,9% - 0,8% 1,5%Hiçbir yatırım yapılmadı

49,0% 41,3% 49,2% 53,3% 78,9% 77,3% 70,8% 83,5%

BAZ 531 150 120 261 531 150 120 261

Yukarıdaki tabloda; Nisan-Haziran döneminde söz konusu yurt içi/ yurt dışı yatırım planlayan firmaların oranı ihracat büyüklükleri kırılımında incelenmektedir.

Yılın 2. Çeyreğinde Gerçekleştirilmesi Planlanan Yılın 2. Çeyreğinde Gerçekleştirilmesi Planlanan YatırımlarYatırımlar

Mayıs 201166

SSNisan-Haziran döneminde, yurt içinde herhangi bir yatırım planı yapmama nedenlerinizi belirtir misiniz? (Çok Cevap)

Yılın 2. Çeyreğinde Yurt İçinde Yatırım Planı Yılın 2. Çeyreğinde Yurt İçinde Yatırım Planı Yapmama NedenleriYapmama Nedenleri

Baz: 260

Soru; Nisan-Haziran döneminde yurt içinde herhangi bir yatırım planlamadığını belirten firmalar yöneltilmiştir.

5,0%

5,4%

1,5%

1,5%

15,8%

38,5%

39,2%

39,6%

0% 10% 20% 30% 40% 50%

Piyasada yetersiz talep

Kurulu fazla kapasite

Dünya ekonomisindeki istikrarsızlık

Ülke ekonomisindeki istikrarsızlık

Finansman yetersizliği

Yönetim kararı/planlamada yok

Diğer

Cevap yok

Mayıs 201167

SSNisan-Haziran döneminde, yurt dışında herhangi bir yatırım planı yapmama nedenlerinizi belirtir misiniz? (Çok Cevap)

Yılın 2. Çeyreğinde Yurt Dışında Yatırım Planı Yılın 2. Çeyreğinde Yurt Dışında Yatırım Planı Yapmama NedenleriYapmama Nedenleri

Baz: 419

Soru; Nisan-Haziran döneminde yurt dışında herhangi bir yatırım planlamadığını belirten firmalar yöneltilmiştir.

13,1%

8,8%

1,9%

2,6%

7,4%

11,2%

24,3%

33,9%

40,3%

0% 10% 20% 30% 40% 50%

Dünya ekonomisindeki istikrarsızlık

Piyasada yetersiz talep

Kurulu fazla kapasite

Ülke ekonomisindeki istikrarsızlık

Yönetim kararı/planlamada yok

Finansman yetersizliği

Diğer

Cevap yok

Cevap yok

Mayıs 201168

Piyasa BeklentileriPiyasa Beklentileri2011 Nisan Haziran Dönemi

Beklentileri

Nisan-Haziran Dönemi

2011 Yılı Sonu

USD/TL kur tahmini 1,55n: 531

1,60n:531

Euro/TL kur tahmini 2,18n: 531

2,22n:531

Euro/USD parite tahmini 1,42n: 513

1,40n:514

Enflasyon oranı tahmini (%) - 7,73n:510

MB politika faiz tahmini (%) - 7,37n:492

Büyüme Beklentisi (%) 5,70n: 466

8,29n:483

MB politika faizlerinin ideal seviyesi 6,19 ( n: 488)

Rekabetçi ideal USD/TL kur seviyesi 1,63 ( n: 514)

Rekabetçi ideal EURO/TL kur seviyesi

2,22 ( n: 512)

Mayıs 201169

SS2011 yılı sonu itibariyle genel durumuna ilişkin tahmininiz nedir?

2011 Yılı Genel Ekonomik Beklentileri2011 Yılı Genel Ekonomik Beklentileri

Baz: 531

52,4% 49,9%

17,7%25,2%

37,9% 43,1%

55,6%

53,5%

9,8% 7,0%

26,7%21,3%

0%

20%

40%

60%

80%

100%

Sektör Türkiye Ekonomisi Avrupa Ekonomisi Dünya Ekonomisi

Daha iyi olacak Değişmeyecek Daha kötü olacak

Mayıs 201170

SS2011 yılı sonu itibariyle genel durumuna ilişkin tahmininiz nedir?

2011 Yılı Genel Ekonomik Beklentileri2011 Yılı Genel Ekonomik Beklentileri

Baz: 531

17,7%

25,2%

56,0%

18,0%

27,3%

21,7%

47,9%

15,7%

23,0%

49,9%52,4% 52,7%

50,8%

27,5%

61,7%

46,0%

0%

20%

40%

60%

80%

100%

Sektör Türkiye Ekonomisi Avrupa Ekonomisi Dünya Ekonomisi


Yukarıdaki grafikte; sektör, Türkiye, Avrupa ve Dünya ekonomisine ilişkin olumlu beklenti içerisinde olan firmaların oranı firmaların ihracat büyüklükleri kırılımında sunulmaktadır.

Mayıs 201171

SSDünya geneli emtia fiyatları Mart ayına göre nasıl bir seyir izler? Beklentilerinizi sanayi ve tarım olmak üzere belirtiniz.

2011 Yılı Emtia Fiyatları Beklentisi2011 Yılı Emtia Fiyatları Beklentisi

Baz: 531

54,2%63,1%

56,1%63,8%

39,0% 25,8% 35,6%26,6%

6,8% 11,1% 8,3% 9,6%

0%

20%

40%

60%

80%

100%

Mayıs Sonu İtibariyle 2011 Sonu İtibariyle Mayıs Sonu İtibariyle 2011 Sonu İtibariyle

Artar Aynı kalır Azalır

SANAYİSANAYİ TARIMTARIM

Mayıs 201172

2011 Yılı Emtia Fiyatları Beklentisi2011 Yılı Emtia Fiyatları Beklentisi

Sanayi Tarım

Genel

İlk 500


İlk 500

İkinci 500 Diğer

Mayıs Sonu İtibariyle Mayıs Sonu İtibariyle

Artar 54,2% 59,3% 61,7% 47,9% 56,1% 60,0% 60,8% 51,7%

Aynı kalır 39,0% 30,7% 35,8% 45,2% 35,6% 30,7% 33,3% 39,5%

Azalır 6,8% 10,0% 2,5% 6,9% 8,3% 9,3% 5,8% 8,8%

2011 Sonu İtibariyle 2011 Sonu İtibariyle

Artar 63,1% 68,7% 64,2% 59,4% 63,8% 70,7% 61,7% 60,9%

Aynı kalır 25,8% 21,3% 25,8% 28,4% 26,6% 20,7% 29,2% 28,7%

Azalır 11,1% 10,0% 10,0% 12,3% 9,6% 8,7% 9,2% 10,3%

BAZ 531 150 120 261 531 150 120 261

SSDünya geneli emtia fiyatları Mart ayına göre nasıl bir seyir izler? Beklentilerinizi sanayi ve tarım olmak üzere belirtiniz.

Mayıs 201173

4,3%

13,6%

23,2%

27,5%

28,2%

30,3%

32,4%

39,2%

39,7%

42,2%

44,8%

58,6%

58,8%

68,2%

0% 15% 30% 45% 60% 75%

Döviz kurları

Hammadde ve aramal fiyatları

Enerji maliyetleri

İstihdam maliyetleri

Vergi maliyetleri

Finansman maliyetleri

Teşviklerin yetersizliği

Kayıtdışı ticaret

Lojistik maliyetleri

Bürokratik engeller

Dış pazarlardaki yüksek ithalat vergileri

Vasıflı eleman sıkıntısı

Tanıtım sorunu

Diğer

SSAşağıdakilerden hangileri sektörünüzün öncelikli sorunlarıdır? (Çok Cevap)

İhracat Sektörünün Öncelikli Sorunlarıİhracat Sektörünün Öncelikli Sorunları

Baz: 531

Mayıs 201174

Yılın İlk Çeyreğinde Hizmet Alınan Kurum ve Yılın İlk Çeyreğinde Hizmet Alınan Kurum ve Kuruluşlardan Duyulan MemnuniyetKuruluşlardan Duyulan Memnuniyet

Baz: 531

Ortalama Memnuniyet

3,6Ortalama Memnuniyet

3,6KURUMLAR

İhracatçı Birlikleri 4,0

Dış Ticaret Müsteşarlığı 3,8

KOSGEB 3,7

Hazine Müsteşarlığı 3,7

Sanayi ve Ticaret Bakanlığı 3,7

Ticari Bankalar 3,7

Ticaret ve Sanayi Odaları/ Ticaret Borsaları

3,7

Merkez Bankası 3,7

ORTALAMA 3,6

Maliye Bakanlığı 3,6

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı

3,6

Eximbank 3,6

KURUMLAR

Gümrük İdareleri 3,5

Ulaştırma Bakanlığı 3,5

TÜBİTAK 3,5

Kamu Bankaları 3,5

Türk Patent Enstitüsü 3,4

TSE 3,4

Tarım ve Köyişleri Bakanlığı 3,4

Çevre ve Orman Bakanlığı 3,3

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı

3,3

Mayıs 201175

SSTİM’in “2023 İhracat Stratejisi” tanıtım kampanyasını biliyor musunuz?

Baz: 531

«2023 İhracat Stratejisi» Kampanyası Bilinirlik«2023 İhracat Stratejisi» Kampanyası Bilinirlik

Hayır, hiç

duymadım

26,7%

Evet, biliyorum

73,3%

Mayıs 201176

SSTİM’in logosunu yenilediğini biliyor musunuz? Yenilenen logoya ilişkin beğeni düzeyinizi 5’li ölçek üzerinde değerlendiriniz.

Hayır

38,0%

Evet

62,0%

BilinirlikBilinirlik

TİM Yeni Logo Bilinirlik ve Beğeni DüzeyiTİM Yeni Logo Bilinirlik ve Beğeni Düzeyi

Beğeni Ortalaması

3,8Beğeni Ortalaması

3,8

Baz: 531

TİM’in logosunu yenilediğini bilmeyen firma yetkililerine yenilenen logo gösterilmiş, takiben logoya ilişkin beğeni düzeylerini belirtmeleri beklenmiştir.

11,5%

63,8%

19,2%

4,1%1,3%

0%

20%

40%

60%

80%

100%

Çok beğendim Hiç beğenmedim

5,5%

75,3%

Mayıs 201177

SS

TİM Yeni Websitesi Bilinirlik ve Beğeni DüzeyiTİM Yeni Websitesi Bilinirlik ve Beğeni Düzeyi

TİM’in websitesini yenilediğini biliyor musunuz? Yenilenen siteye ilişkin beğeni düzeyinizi 5’li ölçek üzerinde değerlendiriniz.

BilinirlikBilinirlik Beğeni Ortalaması

3,9Beğeni Ortalaması

3,9

Baz: 531

TİM’in sitesini yenilediğini bilmeyen firma yetkilileri yenilenen siteye yönlendirilmiş, takiben siteye ilişkin beğeni düzeylerini belirtmeleri beklenmiştir.

12,4%

67,8%

18,5%

0,9% 0,4%

0%

20%

40%

60%

80%

100%

Çok beğendim Hiç beğenmedim

1,3%

80,2%

Hayır

48,4%

Evet

51,6%

Mayıs 201178

TİM Yönetiminden Yeni Dönemde BeklentilerTİM Yönetiminden Yeni Dönemde Beklentiler

TİM yönetiminden yeni dönemde beklentileriniz nelerdir? Kısaca belirtiniz.

Oran

Destek teşviklerinin arttırılması, anti damping, vergi ve yükümlülük maliyetlerinin uygun hale getirilerek rekabet gücünün arttırılması

8,3%

2023 stratejisi kapsamında sürekli bilgi akışı sağlamak (forum vb.) 4,7%2023 hedefleri doğrultusunda gerekli altyapıyı oluşturmak 4,9%Hükümet nezdinde sorunlara çözüm bularak çalışmaların hızlandırmak 4,1%Rekabetçi döviz kuru 4,0%Bürokratik ve siyasi engellerin azaltılması 4,1%Üretimin önündeki engellerin aşılması (yüksek hammadde fiyatı, yüksek vergiler, enerji maliyetleri vb.)

3,2%

İhracatçı firmaların sorunlarının sektörel bazda belirlenerek çözüm odaklı yaklaşım geliştirilmesi

3,2%

Hedef ülkeler/yeni alternatif pazarlar ilgili güncel ve detaylı bilgi paylaşımı 2,4%Pazar araştırmaları/sektörel analiz sonuçlarını ilgili firmalarla zamanında paylaşmak

1,3%

Gümrüklerdeki sorunların çözümü ve modernize edilmesi 1,3%Yurtdışı ticari heyet seyahatlerinin daha efektif olması 1,3%Diğer 4,5%Memnunum, başarılar dileriz 6,8%Cevap yok 58,4%

BAZ 531

SS

İhracatçı eğilim araştırması 1. Çeyrek sonuçları mayıs 2011 ocak-mart gerçekleşmeleri

Documents