İkt216 İktisadi düşünceler tarihi ders6
TRANSCRIPT
İKT 216 İktisadi Düşünceler Tarihi
Ankara Üniversitesi SBF II. Sınıf İktisat
Ders 6
Altuğ Yalçıntaşhttp://ayalcintas.blogspot.com.tr/
http://iktisadidusuncelertarihi.blogspot.com.tr/
Fizyokrasi
Physio: doğa-cracy: yönetim, idare, kurallar bütünü
DemokrasiHalkların (demos) yönetimi
BürokrasiMemurların yönetimi
Doğanın yönetimi
Fizyokrasi
İktisadi değerin arttırılması sadece tarımsal faaliyet sonucu mümkündür• Merkantilizmin eleştirisi• Fransa (büyük ölçüde)• Devlet, bürokrasi, Colbert rejimi, toplumsal eşitsizlikler
Dönemleştirme:• 1750’ler - 1776: Adam Smith ve Ulusların Zenginliği ya da • 1750’ler - 1789: Fransız Devrimi
Fizyokrasi
Bir reform hareketidir
Colbert döneminin • Baskılayıcı• Tekelleşmeyi teşvik eden• Aristokrat sınıfların çıkarlarına hizmet eden• Üretimi değil ticareti teşvik eden politikalarına karşı
Fizyokrasi ve Fransız Devrimi (1789)
Aristokrasinin, monarşinin ve kilisenin otoritesi karşısında demokrasi ve milliyetçilik
Fransız Devrimi bir reform hareketi olan fizyokratlar sayesinde mümkün hale gelmiştir.
İktisadi sorunlardan biri: «Üretken sınıf» karşısında aristokrasinin el koyduğu «artık»ın paylaşımı
Bir iktisat okulu olarak fizyokrasi
• İç tutarlılığa sahip ilk iktisat okulu ya da iktisat ideolojisi• Smith ve Marx üzerindeki etkileri
• İlk defa «les économistes»• «Scientist» ilk defa William Whewell. 1840. Philosophy of Inductive Sciences
• Bundan önce düşünürler birer «natural philosopher» idi• Dikkat! Adam Smith de «moral philosopher» idi
Doğal düzen («Ordre naturel», «natural order»)Doğa yasalar tarafından yönetilir.
Düşünürün amacı:• Doğanın yasalarını keşfetmek
Böylece• Eşitsizlikler ortadan kalkacak.• Zenginlik ve refah artacak.• Toplumsal uyum sağlanacak.
Doğal düzen («Ordre naturel», «natural order»)«laissez faire, laisez aller» ya da «laissez faire, laissez passe»
• Devlet doğal düzenin parçası değildir• Ucuza alıp pahalıya satma özgürlüğü• Sadece para değil, üretim
Doğal haklar: Yaşam hakkı, mülkiyet hakkı, serbest mübadele hakkı.
Günümüz neo-liberal düşüncesinin kökeni
Marquise d’Argenson (1694-1757)
• Fransız bakan ve bürokrat• En iyi devlet en az yöneten devlettir• Devletin işlevi: hukuki ve yasal altyapıyı oluşturmak, düzenleyici
müdahaleler
Net hasıla («Produit net» ya da «net product»)Değerin kaynağı olarak «artık» ya da «doğanın armağanı»
Artık: iktisadi faaliyet sonucunda insanların geçimi ve varlığını sürdürmesi için gerekenin üzerindeki fazla, pay
• Ticaret değer (artık) üretmez.• Ticaret üretilen değerin (artığın) el değiştirilmesidir.• Değer (artık) Tarım faaliyeti• Ulusun zenginliği üretken emek stoğu
François Quesnay (1694-1774)
• Tableau éeconomique (1758)• Tıp doktoru. Bu nedenle Dr.
Quesnay diye de bilinir.• TE ve William Harvey’in kan
dolaşımı• «Avrupa’nın Konfiçyusu»
François Quesnay ve tableau economique
Önemi:• İlk makro iktisadi model• Toplam talep, çarpan, sektörler arası bağımlılıklar, genel denge
ve Input-output tabloları• Mirabeau’ya göre ateş ve yazıdan sonraki en önemli icat
Varsayımlar:
«Milli ekonomi»Üretken sınıfToprak sahibi sınıf«Steril» sınıf
• Nüfus (üretken) = Nüfus (toprak s. + «steril»)• Her kişi ve sınıf eşit harcama yapar• Tarımsal faaliyet girdi değeri kadar artık üretir.