R. D. D. RUPERTIABBATIS TUITIENSIS DE TRINITATEET OPERIBUS EJUSLIBRI XLII IN LEVITICUMCOMMENTARIORUM LIBER PRIMUS (LEVIT. CAP. I-VIII) CAPUTPRIMUM.CurliberLeviticusdocetur, etquodsacrificiorumritusnonnecessariuspro tempore fuerit institutus. Liberiste,HebraiceVagecra,GraeceLeviticus, LatineMinisterialisdicitur,videlicetamaxima parte,quiadeministeriisagitsacerdotalibus. Sicanteriorliber,HebraiceEllesmoth,Graece Exodus,LatinediciturExitus.Itemapartesui majore, quia maximum eorum de quibus agitur inillo,exitusestfiliorumIsraeldeAegypto. Ergoquiadeministeriishicagitur sacerdotalibus,liberisteaGraecisLeviticus dicitur,nonquodGraecamhabeathoc vocabulumoriginem;oriturnamqueaLevi, quodHebraicumest,etinterpretaturadditus: sedquodhicliberdeministeriisagat sacerdotalibusLeviticaetribus.Porrosacrificia, quorumhicritusestordinatus,nontanquam perficiendae salutis instrumenta necessaria, sed tanquamobstaculaquaedampropter transgressionespositaesunt.Quodhaecipsa lex,etprophetae,etApostoluspariter astipulantur.Namhaecipsalexsacrificiorum praemisso: Fundetquesacerdossanguinemsuperaltare Dominiadostiumtabernaculitestimonii adolebitqueadipemsuavitatisDomino(Lev. XVII), continuo subjungit: EtnequaquamultraimmolabuntfiliiIsrael hostiassuasdaemonibus,cumquibusfornicati sunt (ibid.). Et in propheta Jeremia Dominus dicit: Holocaustomatavestraadditevictimisvestris, et comedite carnes, quia non sum cum patribus vestrislocutus,etnonpraecepieisindiequa eduxieosdeterraAegypti,deverbo holocaustomatum et victimarum (Jer. VII). Quid igitur lex? Proptertransgressionespositaest,donec veniretsemencuirepromiserat,ordinataper angelos in manu Mediatoris (Gal. III). Igitur sacrificiorum legem non propter ipsa, sed propterhocquodipsaquoquesecundum exemplarverietcoelestissacrificiidisposita sunt,ipsoadjuvantecoelestiumDomino, spiritualiterexaminandaingrediamur,etad nostramutilitatem,quicoelestitabernaculo deservimus, cuncta referre curemus.CAPUTII.Oblationumsivesacrificiorumritus quot modis, sive qualitatibus distinguatur. (CAPUT. I.) VocavitautemMoysen,etlocutusestei Dominusdetabernaculotestimonii,dicens: LoquerefiliisIsrael,etdicesadeos:Homoqui obtuleritexvobishostiamDominode pecoribus,idestdebobusetovibusofferens victimas,siholocaustumfueritejusoblatioac dearmentomasculumimmaculatum,offerret ad ostium tabernaculi testimonii, ad placandum sibi Dominum. Antequamverbaipsasingillatimconferamus, summalegissacrificiorumfactadivisione brevitercolligerelibet.Oblationum,sive sacrificiorum,aliasuntquaedicuntur holocaustomata,aliaquaepacifica,aliaquae propeccato.Rursuseorumquaepropeccato dicuntur,aliasuntquaepropeccatosacerdotis simuletmultitudinis,aliaquaepropeccato cujuscunquehominisprincipis,sivepopularis. Sedquaepropeccatosuntsacerdotistantum, atquepropeccatosacerdotissimulet multitudinis,parumautnihildifferrevidentur, utraqueenimextracastracremarijubentur,et hocabholocaustodifferunt,quodholocaustum inaltari,illaautemextracastracremantur. Item,quaepropeccatoprincipis,etquaepro peccatosunthominisplebei,subeamdem legemrediguntur,utraqueveroparimodo separatomemorialiinpastumignisDominici, adipescilicetquioperitvitaliaetomni pinguedine interiori, duobus renibus cum adipe quotegunturilla,etreticulojecoriscum renunculis,his,inquam,separatis,caetera cedunt in esum sacerdotis.CAPUTIIIQuodomnianonnisidetribus generibussumijubeantur,dearmento,de pecoribus,devolatilibus,etquidperhaec mystice. Etnotandum,quodhaecomniadetribussumi jubenturgeneribus,idestdearmento,de pecoribus,devolatilibus.Dearmento,vitulus; depecoribus,ariessivecapra;devolatilibus, turtursivecolumba.Praeterhasquinque animaliumspecies,caeteraanimantiamunda siveimmunda,nescitsacrificiorumlex. Mysticasquaesituricausas,usualesprius armentipecorumacvolatiliumproponamus differentias.Armentumduobusmodisproficit: nametoperaturterram,etlactiscopiam praestat.Pecus,idestariessivecapra,nihil operatur,sedsoloslactisetlanaepraebet redditus. Turtur sive columba in neutro valet, et ab omni ejusmodi servitio vacuum est. Igitur in histribusgeneribus,tresintelligamusordines, quorumsacrificiislegitimisincoelesti tabernaculodeservitur,quosapudprophetam Ezechielemtresviriistidesignant,Noe,Daniel etJob,unumscilicetrectorum,alium contemplationivacantium,tertiuminactibus saeculibeneetliciteoperantium.Namhis tribusordinibusdistinctisuntomnes, quicunquesemetipsosDeovivosacrificant, exhibentescorporasuahostiamvivam, sanctam,Deoplacentem,rationabile obsequiumsuum(Rom.XII).Etaliquando quidemholocaustum,idestgratiarumactio, aliquandopropeccatoidempoenitentiaeopus est,quodoffertur,aliquandopacificahostia,id estoratioquaerenspacemabimpugnatione vitiorum, verbi gratia, dicendo cum Apostolo: Infelixegohomo,quismeliberabitdecorpore mortishujus?GratiaDeiperJesumChristum (Rom. VII).CAPUT IV. Quod eorum omnium princeps unus sitChristus,aquo,velinquoomnesacrificium perficiatur. HorumomniumprincepsunusChristusest. Ipsiusnamqueprincipaliterestholocausta gratiarumofferre,quisecundumsimilitudinem Noe,defluctibusetperditionesaeculiarcam eruit Ecclesiae suae. Et de isto rectissime dicas, quiaaedificavitaltareDomino,offerenssuper illudholocaustum(Gen.VIII).Etenimpropter illumodoratusestDominusodoremsuavitatis, et benedixit nobis, dicens: Cresciteetmultiplicamini,etrepleteterram (Gen. IX). Itemhujussoliusestofferrehostiaspacificas secundum similitudinem Danielis dicentis: Etnonestintemporehocprinceps,et propheta,etdux,nequeholocaustum,neque sacrificium,nequeoblatio,nequeincensum, neque locus primitiarum coram te, ut possimus inveniremisericordiam,sedinanimacontrita etspirituhumilitatis,suscipiamursicutin holocaustumarietis,ettaurorum,etsicutin millibus agnorum pinguium (Dan. III). Solus enim inter Deum et homines pacem fecit, antiquassolvensinimicitias,aliudquam seipsum non habens altare vel sacrificium, et in carnevelsanguinesuomeliussusceptusest quammillibustaurorumetarietum,vel agnorumpinguium.Nihilominushujusest offerre sacrificia pro peccato non suo, sed alieno secundumsimilitudinemJob,quisurgens mane,offerebatsacrificiapersingulosfilios, dicens: NefortebenedixerintfiliimeiDeoincordibus suis (Job I), et ita sacrificabat eos Domino. Nunc diligentius singula pertractemus.CAPUTV.Deoblationeholocaustiexarmento, et quid sit ritus ejus, et quod offerre mystice sit ejus qui vivit secundum Job. Si,inquit,holocaustumfueritejusoblatio,et de armento masculum immaculatum offerret ad ostiumtabernaculitestimonii,adplacandum sibi Dominum. De armento ejus oblatio est, qui vivit secundum Job,utpraedictumest,quisubjugoconjugii domui suae bene praefuit, et filios suos in omni pietatesubditoserudivit,adeout,sicutjam diximus,holocaustaofferretpersingulos, dicens: NefortepeccaverintetbenedixerintDeoin cordibus suis (Job I). Etejusoblatioholocaustumest,idesttotum incensum, quando de bono opere gratias agens, etnonsibi,sedDeototumtribuensobtulit.Ait enim: Masculumimmaculatumofferretadostium tabernaculitestimonii,adplacandumsibi Dominum. Masculumimmaculatumdearmentoinillo ordineofferreesthonorabileconnubium,juxta Apostolum, et torum immaculatum (Hebr. XIII) custodireadplacandumsibiDominum, districtumvidelicetjudicemfornicatorumet adulterorum. Quo ritu? Sequitur: Ponetquemanussupercaputhostiae,et acceptabiliserit,atqueinexpiationemejus proficiens.Immolabitquevitulumcoram Domino. Manussupercaputhostiaeponereetvitulum Deoimmolare,estadhibitabonorumoperum disciplina,carnemconjugalemadhonorem Domini retinere, ut possit orationi vacare. Etofferrent,inquit,filiiAaronsacerdotis sanguinem ejus per altaris circuitum, ad ostium tabernaculi. FiliiAaron,quodinterpretaturmons fortitudinis,filii,inquam,Aaronsacerdotis,id estmembrasacerdotis,sivePontificismagni, quipenetravitcoelos,JesusChristi,ipsisunt quisemetipsosinquocunqueordinededicant illi.Namnonsoliseis,quimanibusetore sacramentaChristiconficiunt,sedcunctis credentibus dicitur per Petrum apostolum: Vosautemgenuselectum,regalesacerdotium (I Petr. II). Et in Apocalypsi: Omniumelectorumlaudantiumvoxest. Quoniamoccisuses,etredemistinosDeoin sanguinetuo,etfecisti nos Deo nostro regnum, et sacerdotes (Apoc. V). Porroaltareillorumfidesest,cuiquidquid offeruntnecessarioimponunt,sinequanihil dignum,autplacitumofferrepossunt. Sanguinem ergo hostiae fundunt per altaris circuitum, ante ostium tabernaculi, quandovoluntatemcarnisetsanguinispro Christotrucidant,utintabernaculoejusdigne consistere possint, verbi gratia, quando propter illud, quod dictum est: Siergooffersmunustuumadaltare,et recordatusfuerisquiafratertuushabetaliquid adversuste,relinqueibimunustuumante altare,etvadepriusreconciliarifratrituo,et tunc veniens offeres munus tuum (Matth. V), quipropterillud,inquam,aufertiramacorde suo, sanguinem hostiae suae fudit per circuitum altaris, juxta praeceptum Domini. Detractaquepellehostiae,inquit,artusin frusta concident. Pellemhostiaedetrahere,estomnem hypocrisimabjicere,quodsimulatoresnon faciunt,introrsumturpesspeciosipelledecora, qualeserantScribaeetPharisaei,quibusvae denuntiatDominusnoster,eoquodomnia faciant propter homines. Artus quoque in frusta concidere, est vitia mortificare, juxta Apostolum dicentem: Mortificatemembravestra,quaesuntsuper terram,fornicationem,immunditiam, libidinem,concupiscentiammalam,et avaritiam, quae est simulacrorum servitus (Col. III). Ita demum: Subjicient,inquit,inaltariignem,strue lignorumanteposita,etmembraquaecaesa suntsuperordinantes,caputvidelicetetcuncta quaeadhaerentjecori,intestinis,etpedibus lotisaqua,adolebitqueeasacerdossuperaltare in holocaustum et suavem odorem Domino. Membraquaecaesasuntordinare,esteaquae fuerantarmainiquitatisexhibitapeccatoarma effecta justitiae rationabiliter componere, ut sit, juxtaApostolum,rationabileobsequium nostrum(Rom.XII).Ordinatumquippeest,ut, verbigratia,fidemreddatviruxori,uxorviro, ambo Deo. Quae membra? Caputvidelicetetcunctaquaeadhaerent jecori. Caputintentioest,quamcunctatotiusoperis membrasequuntur;injecoreconcupiscentiaet voluptas,juxtaeosquidephysicisdisputant, consistit.Intestinacogitationesoccultas,pedes quotidianasignificantpeccata,sinequibus humanavelterrenaconversatiotransiginon potest: his omnibus lotis aqua, idest,perconfessionememundatisetper lacrymas, adolebitea,inquit,sacerdossuperaltarein holocaustum, et suavem odorem Domino. Nunquid de bobus cura est Deo? (ICor.IX.)Sinondebovevivoactriturante curaestDeo,quantominusdebovemortuo detractapelle,infrustaconciso.Ergopropter nospotiusdictumest,quicumfecerimusea quaepraedictasunt,etadoleverimusin holocaustumDomino,nonnobis,sedillitotum attribuendo,curaestillidehis,etsuavisad illumascenditodor,sicutecontrariode peccatoribusfetor,quisibivivunt,nonDeo, testante Deo: Computrueruntjumentainstercoresuo(Joel I).CAPUTVI.Deoblationeholocaustiex pecoribus,etquissitritusejus,etquodofferre mystice sit ejus qui vivit secundum Noe. Quod si de pecoribus oblatio est, de ovibus sive caprisholocaustumanniculumetabsque maculaofferet.Immolabitqueadlatusaltaris, quod respicit ad aquilonem coram Domino, etc. De pecoribus ejus oblatio est, qui vivit secundum Noe, qui, ut praedictum est, praefuitarcaeinterundasdiluvii.Qui,inquam, ejusexemplodomumreiregendamsuscepit, ejus oblatio de arietibus est, sive de capris. Nam etsireverasitmundusettotuscandidusaries, suatamenaestimationecaper,idest,peccator est. Anniculum, inquit, et absque macula offeret. Anniculus,idest,uniusannimasculus,jam fortisest,corniculumquevibrarepotest, gregemqueductarejamillumdecet.Significat ergoplenitudinemvirtutumejus,quipraeesse dignusestDominicisovibus,qualisApostolus juxta confidentiam loquitur: Anexperimentumvultisejusquiinme loquitur Christus? (IICor.XIII.)Itemquequasivalidiconscius corniculi: Quidvultis,inquit,invirgaveniamadvos,an in spiritu mansuetudinis? (ICor.IV.)Estqueabsquemaculacumcavetet dicit: Ne forte aliis praedicans, ipse reprobus efficiar (I Cor. IX). Etdiscipulopersuadet,dicensutseipsum exhibeat operarium inconfusibilem (II Tim. II). Huicordinimaximenecessariaestlatitudo charitatiscumspiritufortitudinis;undeet subditur: Immolabitque ad latus altaris, quod respicit ad aquilonem. Latusnamquealtarisestamplitudocharitatis, qua dilatatus idem Apostolus dicit: Osnostrumpatetadvos,oCorinthii,cor nostrumdilatatumest.Nonangustiaminiin nobis (II Cor. VI), etc.Adhoclatusaltarissemetipsumimmolans idem aries anniculus, dux gregis Dominici: Libenter,inquit,impendametsuperimpendar ipse pro animabus vestris (II Cor. XII). Quod respicit ad aquilonem, inquit. Aquilo diabolum significat, qui dixit: Sedeboinmontetestamenti,inlateribus aquilonis (Isa. XIV). Huncaquilonemrespicitlatuscharitatis,quia videlicetnihildiabolosiccontrariumest, quomodo latitudo charitatis. Sanguinem vero illius fundent super altare filii Aaron per circuitum, dividentque membra, etc.CAPUTVII.Deobligationeholocaustiex volatilibus, et quid sit ritus ejus, et quod offerre mystice sit ejus qui vivit secundum Danielem. Sinautemdeavibusholocaustioblatiofuerit Domino,deturturibusetpulliscolumbae offeret eam sacerdos ad altare. Deavibusejusoblatioestquivivitsecundum Danielem,idestquivitamducitcaelibem,de hoc solum sollicitus quomodo placeat Deo (I Cor. VII), etabomniliberoneresiveservitiopenna contemplationisadaltasublevatur,sancto feriatus otio. De turturibus, inquit, et pullis columbae. Avisutraquegemitumprocantuhabet.Hoc tantuminterestquodturtursublivagus, columbagregatimgemereconsuevit.Significat ergoturtursolitariamveleremiticam,columba verocoenobialemvitameorumquiper contemplationem volant. Offeret eam, inquit, sacerdos ad altare. Quomodo? Retorto,inquit,adcollumcapite,acrupto vulnerislocodecurrerefacietsanguinemsuper crepidinem altaris. Caputadcollumsiveadpennulas,idest sensumadintentionesvirtutumretorqueri oportet,utvidelicetquidquidagit,quiin ejusmodipropositoest,adhoctendat,utad coelestia jugi contemplationis volatu migret, vel caputcolloinhaereat,etnonfunditus abscindatur,quiavidelicetmens,quaeita cunctosactus,sicutcaputregitcorpus,acarnis delectationeincidendaest,sedacarniscura necessarioincidendanonest.Scriptumest enim: Carniscuramnefeceritisindesideriis(Rom. XIII). Quae ergo in desideriis facienda non est, procul dubio in necessitate facienda est. Rupto,inquit,vulnerislocodecurrerefaciat sanguinem super crepidinem altaris. Sanguis funditur in altari, cum ut supra dictum est, funditus abrenuntiatur propriae voluntati. Vesiculam vero gutturis, et plumas projiciet, et propealtareadplagamorientaleminlocoin quo cineres effundi solent. Vesiculagutturis,quovidelicetturtursive columbagranarepertarecondit,capacitatem significatmemoriae,quabeneutensanimus Scripturarumsententiasutilitercongerit; plumaevero,agilitatemmentis,quasublimia sequialtumquedictorumsensum comprehenderenovit.Sedhancnaturae facultatemmenseruditaquodammodonescit, duminveritatislucetotumvidet,totumquod deDeosapit,nonsuarumvirium,sedsuperni esse muneris. Vesiculamergo,inquit,gutturisetplumas projiciet ad orientalem plagam, idestpraedictasmemoriaevelingeniisui facultates in se contemnet supernam confitendo gratiam.Locus,inquoholocaustorumcineres effundisolent,justamsignificathominis humilitatem,quinedeacceptomunere,vel revelationummagnitudineseextollat(ICor. XII),meminitquiacinisest,etreverteturin cinerem. Unde adhuc subditur: Confringetque ascellas ejus. Ascellisnamquepennatisaviculainaltum tollitur.Ascellasergoconfringet,idest, virtutemininfirmitatedeprimet,dumut praedictum est de munere se mens non extollit, quodtribuitDeus,sicutdeistoMoysedictum est quia stetitinconfractioneinconspectuejus(Psal. CV). Non secabit nec ferro dividet eam, inquit. Necenimvirtusacceptaomninonesciridebet, alioquicustodirinonvalet.Confringaturergo, etnonfeceturvelferrodividatur,idestper humilitatem ignoretur, sed per rationem optime sciatur, ut servetur. Et adolebit super altare lignis, igne posito, etc.CAPUTVIII.Deoblationefarrisetcursit dictum:Animacumobtulerit,etquodsimila esse debeat ejus oblatio, et quis ritus ejus sit. (CAP. II.) Animacumobtuleritoblationemsacrificii Domino, simila ejus erit oblatio. Quamvisperpartem,totum,idestperanimam recteintelligashominem,elegantertamenin talinegotiomaluitanimamponerequam hominem.Inveronamquesacrificiononsatis estcorporaliterpraesentemspectarihominem, praesertimubisacrificiiDominusnonschema velhabitumcorporalem,sedanimaerespicit intentionem. Animaergo,inquit,cumobtuleritoblationem sacrificii Domino, simila erit ejus oblatio. Hactenusdeoblationepecorum,sivecarnium nuncdeoblationefarrislitteralissermoest. Equidemdignumestutnonhordeumaut furfurem,sedsimilamofferatDeolargitori omnium,quiacceptionedignammodis omnibusfacerecuratoblationem.Caeterumet hocspiritualisensunonvacat.Similanamque interiorfrumentiettriticimedullaest.Quid autemhaecScripturasancta,nisifrumentum Dei?Porromedullatricitispiritualisintellectus verbi.Quiergoritesacrificaredesiderat,dum legitacpsallit,spiritualemintelligentiamin Creatorissuilaudibusofferat.QuodApostolus studensagere:Psallam,inquit,spiritu,psallam etmente(ICor.XIV).Namspiritupsallereest memoriterpsalmorumverbaproferre,mente veropsallereestvitalemverborumsensum mentepercipere.QuiergoDeolaudem immolat,utfloridumfaciatsacrificiumsensum utilemquodelectaturDeusofferat,ut,verbi gratia, cum dicit: Panemangelorummanducavithomo(Psal. LXXVII), nontamfurfuremlitteraesequendoquam spiritusillumsimilampanemintelligat,non quemMoysesdedit,velquemMoysescum populomanducavit,sedquemPatersignavitet inquovitammundodedit(Joan.VI),quo angelosimmortaliterpascit,quodquiaJudaei nonfaciunt,occidentemlitteram,etnon vivificantemspiritumsequendo,contemptibile estquodofferunt,rectequediciturillisper prophetam: Offertissuperaltaremeumpanempollutum (Mal. I). Itaquesimila,inquit,eritejusoblatio.Sednon satisest,inhujusmodioblationesolamhabere conscientiam. Sequitur ergo: Fundetque super eam oleum, et ponet thus. Oleumcharitatem,thusbonaefamaesignificat odorem.Hocsermodivinuspraecipit,ut quicunquedictovelscriptopraedictamverbi divinisimilamsacrificat,etcumcharitateid faciat,etapudeosquiforissunt,bonum testimoniumhabeat.Hocenimmodo,etoleum pariter et thus offeret Deo suo. AcdeferetadfiliosAaronsacerdotis.Quorum unustolletpugillumplenumsimilaeetolei,ac totum thus, et ponet memoriale super altare, in odoremsuavissimumDomino.Quodautem reliquumfueritdesacrificio,eritAaronet filiorumejussanctumsanctorumde oblationibus Domini. UnusistevelEcclesiaeveritatem,velcerte ipsum significat Christum magnum pontificem. Tollet, inquit, pugillum plenum similae et olei, ac totum thus, idest,intentionemcharitatisacbonaevitae odorem ejus qui laborat in verbo et doctrina, etponetmemorialesuperaltareinodorem suavissimum Domino, videlicetjuxtaquodinApocalypsiidemipse significatur,perangelumstantemjuxtaaram templiethabentemthuribulumaureumin manu sua, cui data sunt incensa multa, ut daret deorationibussanctorumsuperaltareaureum, quodestanteoculosDomini.Hicplane praedictum memoriale super altare tollit, ut is a quo suscipitur in memoria aeterna sit. Quod reliquum, inquit, fuerit de sacrificio, erit Aaron et filiorum ejus, quiavideliceteorumquiScripturaslibenter legunt,etidcircofiliiAaron,idest,proximiora Christimembrasunt,sanctaetdesiderabilis refectioest,quidquiddehujusmodisacrificio sanctidoctoresinlibrissuisreliquerunt.Erit igitur, inquit, sanctum sanctorum de oblationibus Domini.CAPUTIX.Quodoblatiosimilaesartagine minutatimdividendasit,oblatioverode craticulanoncomminuenda,etutraqueabsque fermentooleoconspersaessedebeat,etquid haec mystice innuant. Cumautemobtulerissacrificiumcoctumin clibano,desimilapanes,scilicetabsque fermento, conspersos oleo, et lagena azyma olea lita,sioblatiotuafueritdesartaginesimilae conspersaeoleoetabsquefermento,divides eamminutatim,etfundesdesuperoleum.Sin autemdecraticulasacrificiumfuerit,aeque simila oleo conspergetur. Ei qui similam verbi Dei coquit in clibano, id est ScripturamsacramtractatinSpiritusancto, panesfaciens,absqueomnishaereticae pravitatisvelvanaegloriaefermento, conspersos, ut praedictum est, charitatis oleo ei, inquam,persecutiosemperpraestoest.Aut enimabhisquiintussuntfalsisfratribusilli derogatur,autabillisquiforissuntimpiiset sineDeohominibusmanifestiusimpugnatur. Ait ergo: Sioblatiotuafueritdesartaginesimilae conspersae oleo et absque fermento, idest,siintushabuerispugnasverboruma falsisfratribus,prosacraestudioScripturae, quamcumcharitatisoleo,etabsquefalsitatis tractaveris fermento, divides eam minutatim, idest,diligentissimesinguladictadiscuties,ne forte quidpiam reprehendi juste possit, et fundes supra oleum. Similaejamconspersaeoleo,iterumminutatim divisaesuperfundesoleum,idest,Scripturae sanctaepercharitatemelucidatae,iterum singillatimretractaeadversuscontradictores, nonamaritudiniszelum,sedardentioris,uteos lucrifacias,superaddesejusdemcharitatis oleum.Sartagovas,astrepitusonivocatum, sonatenimetstrepitdumineafrigituroleum. Internum ergo significat fraternae aemulationis incendium,idestinteriuspersonanteac perstrepentefalsorumfratruminvidia.Porro craticulaapertamillorum,quiforissunt, significatmalitiam,quisanctoshomines, veritatissimilamDeosacrificantes,corporaliter quoquedistentos,subjectisincendiis conflagraverunt.Illicquoqueoleum conspergitur;corporenamqueassatocharitas exundat et ebullit ferventius. Ait ergo: Sin autem de craticula sacrificium aeque simila oleo conspergetur. Notandumquodsidesartagineestoblatio minutatimdividi,etsicoleumsuprafundi jubetur:sinautemdecraticulanonminutatim dividi,sedoleotantumconspergiimperatur. Namcontrafalsosfratres,quisubnomine Christianoveritatiinsidiantur,diligentissima divisioneacsubtilidiscretionisminutatione opusest,quippequisubeisdemnominibus, quibusprofideutimur,etipsimalitiose delitescentes,contrafidemnituntur.Unde Dominus noster: Attendite a falsis prophetis, qui veniunt ad vos investimentisovium,intrinsecusautemsunt lupi rapaces (Matth. VII). Caeterum contra eos qui Christi nomen quoque oderunt, non adeo dubia, vel subtilis pugna est; illicenimquasiinplanocampohostem dignoscerevaletsimplicitasquoquerusticorum fidelium. Nam sicut ipse Dominus noster, cum a Judaeorumpontificibus,ScribisetPharisaeis, tanquam in sartagine stridula, seditioso strepitu quaestiunculisobjectisfrigeretur,subtili commemorationeScripturarumcausam justitiae suae tuebatur; cum autem coram Pilato staret,nihilcumillodeScripturisestlocutus; sicelectiejusdiscipuliquotiesabeisqui Scripturarumhabentnotitiam,quaestionibus perversisinquietantur,oportetutdeScripturis vigilantesrespondendo,verbasuaquasi minutatimdividant,quotiesautemabeis tribulanturquiScripturasnonrecipiunt,vel earumnonhabentauditum,sermonemde hujusmodi non effundant. Sequitur: QuamofferensDominotradesmanibus sacerdotis, etc., ut supra.CAPUTX.Quodomnisoblatio,quaeoffertur Domino,absquefermentoetmelleesse,etsale condiri debeat, et quid haec mystice. OmnisoblatioquaeofferturDominoabsque fermentofiet.Necquidquamfermenti,nec mellis adolebitur in sacrificio Domini. Primitias tantumeorumofferetisetmunera;superaltare vero non ponentur in odorem suavitatis. Defermentoveteri,fermentomalitiaeet nequitiae, jam alibi dictum est. Mel dulcedinem temporalisgaudiisignificat,cuiconstantera sapienteverbiDeipraeferturdelectatio, dicente: Quamdulciafaucibusmeiseloquiatuasuper mel et favum ori meo (Psal.CXVIII.)!Necmellis,inquit,idestvanae actransitoriaedelectationisadolebitur quidquam in sacrificio Domini. Nam econtrario agnumcomederejubemur,cumlactucis agrestibus,quaevaldeamaraesunt,etamara significantlamentapoenitentium,sinequibus nonsatisestcharumDeosacrificiumnostrum. Quod sciens Psalmista: Sacrificium,inquit,Deospirituscontribulatus, corcontritumethumiliatum,Deusnon despicies (Psal. L). Igitur nec fermenti, inquit, nec mellis quidquam adolebiturinsacrificioDomini,quiavidelicet sicutfermentummalitiaeetnequitiaeDeus odit,sicetineptamlaetitiamnonadmittit,nec enimtempusest,nuncridendi,sedflendi (Eccle. III). Vaeautemvobis,ait,quiridetisnunc,quia plorabitis et flebitis (Luc. VI). Primitiastantumeorum,ait,offeretiset munera, videlicetquemadmodumanethumdecimatur, aut mentha, superaltareverononponenturinodorem suavitatis. Quidquidobtulerissacrificii,salecondies,nec auferessalfoederisDeituidesacrificiotuo.In omni oblatione offeres sal. Notanda terna salis replicatio, quidquidobtulerissalecondiesetnonauferes sal foederis Dei tui, et in omni oblatione offeres sal. Hocergosubnominesalispleniusinculcatet replicat, ut absque discretione nihil facias. Nam sicutquodsalenonestconditum,insipidum est,etcarnesquibussaliscondimentum denegaturcitiuscorrumpuntur,sicomnequod agimus,siabsquediscretionefiat,aeternae sapientiaeplacitumnonest,etquasiputridum autfetensabjectionedignumest.Idcircoter dixit(salfoederisDeitui,)quiavidelicetin discretionefoedusDominipermanensest, indiscreteautemagentibusfoeduscumDeo permanens,velincorruptumperseverare nequit. Preinde Dominus ait: Vosestissalterrae.Siergosalinfatuatum fuerit, in quo salietur? (Matth. V.)CAPUT XI. Quid sit mystice de spicis virentibus offerre, et quid sit igni eas torrere, oleumque ac thus superimponere. Sinautemobtulerismunusprimitiarum frugumtuarumDomino,despicisadhuc virentibus, torrebis eas igni et confringes eas in moremfarris,etsicofferesprimitiastuas Domino,fundenssupereaoleum,etthus imponens, quia oblatio Domini est. Frugesnostraelectionissacraesunt.Tunc autemmunusprimitiarumofferimusdespicis adhucvirentibus,cuminservitioDomini Patrumillorumquiantelegemfuerunt, imitanda nobis exempla proponimus. Agerenimmundusest,semenverbumDei, messisveroconsummatiosaeculi(Matth. XIII). Ergo cum exempla Patrum legimus, et imitanda nobisproponimus,quosnondumlegisaestus torruerat,quasidespicisadhucvirentibus, Dominoprimitiarummunusofferimus.Sed sunteorumfactaquaedam,quaesicut historialiteractaleguntur,nequaquamita sequi,velindefensionemnostriproauctoritate assumere ea valemus. Imo et post legem datam suntsanctorumfactaquaedam,aquibusjuste restringimursecundumregulamevangelicam, verbigratia:AntedatamlegemAbraham patriarchaDeiamicussororemsuamfiliam patrissui,etnonmatrissuae,uxoremduxit (Gen.III);postlegemautemDavidquoque sanctuspluresuxoreseodemtemporehabuit(I Reg.III).Itaquasivirentesadhucspicae,ante adventumChristiinagromundihujus steterunt,donecelevatoeodemsolejustitiae, quasi plena aestate, maturesceret, ac solidaretur messisvirtutum.Igitursidespicis,inquit, adhucvirentibusmunusprimitiarumfrugum tuarum Domino obtuleris, torrebiseasigni,etconfringesinmodum farris, idestsiexemplaPatrumantiquorumimitanda tibiproposueris,horrentemlitteraepaleam Spiritusanctoaduresetsensuspirituali conterendo,adsimilitudinemevangelicifarris confringes,utquodhoctemporejudicaretur adulteriumadevangelicumreferas sacramentum.NamquodAbrahamduosfilios habuit,unumdeancillaetunumdelibera,si secundumlitteramsequarisvelimiteris, tanquamadulterjusteremovendusesabaltari Domini.SiautemcumApostoloperallegoriam dictaessehaecaccipias(Gal.IV),spicas virentesignitorres,etinmodumfarris confringis,digneDominoprimitiasferens, fundensque super eas oleum, et thus imponens, idestpiacharitatisconsiderationeadhonorem Dominiperpendens,quianonillisreputaturin peccatum, quod recenti adhuc saeculo sancti ac fideles homines Deo non prohibente fecerunt. Dequaadolebitsacerdosinmemoriam munerispartemfarrisfractietolei,actotum thus. Hoc item intelligendum ut supra.CAPUTXII.Dehostiapacificorum,quidab oblationeholocaustidifferatetdemysticoritu ejus, et cur non de volatilibus fieri praecipiatur. (CAP. III.) Quodsihostiapacificorumfueritejusoblatio, etdebobusvolueritofferremaremsive feminam,offeretimmaculatamcoram Domino. Hocitasuperioriconjungiturlectioni.Dixerat superius (Lev. I): Siholocaustumfueritejusoblatio,acde armento,masculumimmaculatumofferetad ostiumtabernaculitestimoniiadplacandum sibi Dominum, etc., usque ad id quod dictum est, confringetqueascellasturturissivecolumbae, et non secabit, nec ferro dividet eam. Paucisinterpositisdesacrificiofarris,nunc demum ita subjungit: Quod si hostia pacificorum fuerit ejus oblatio, etc.Holocaustum,idesttotumincensum,jam supradiximus,sacrificiumessegratias agentium,videlicet,quiaperauxiliumDei gratiacunctavitiasuasanctiSpiritusigne combusserunt.Hostiamveropacificorum eorumessequisecundumApostolum condelectatiquidemlegeDeisecundum interioremhominem,sedvidentesaliamlegem in membris suis repugnantem legis mentis suae pacem quaerunt et dicunt: Infelix ergo homo, quis me liberabit de corpore mortis hujus? (Rom.VII.)Ergohujuscesacrificii,idest hostiaepacificorumetholocaustidistantia diligenterconsiderandaest.Holocaustioblatio, sivedearmento,sivedepecoribussit,sivede avibus,totasecundumnomensuumjubetur incendi.Dehostiaveropacificorum,nuncita lex dicit: FundentquefiliiAaronsacerdotissanguinem percircuitumaltaris,etofferentdehostia pacificorum in oblationem Domino. Si de bobus fuerit, adipemquioperitvitalia,etquidquid pinguedinisintrinsecusest,duosrenescum adipequotegunturilla,etreticulumjecoris, cumrenunculis,adolebuntqueeasuperaltare inholocaustumlignisignesuppositoin oblationemsuavissimiodorisDomino.Sivero de ovibus fuerit ejus oblatio et agnum attulerit. Item,eodemmodoseparabunturhaecin holocaustum Domini. Si autem capra fuerit, nihilominuseademseparationislexerit, videlicetnecadipem,necsanguinemomnino comedetis, inquit. Nam subaudiendum est, quia quidquidreliquumfuerit,eritAaronet filiorumejus,sanctumsanctorumde oblationibus Domini (Lev. II). Haec holocausti et hostiae pacificorum distantia juxtahistoriammanifestaest.Caeterum,juxta spiritualem sensum, eis quorum haec est pugna, qua legi mentis ea, quae in membris est lex alia adhuc repugnat, subtiliter valde pensandum est quod dicitur. Quid enim est adipemquioperitvitalia,etquidquid pinguedinis intrinsecus est, in holocaustum adolere, nisi corpus castigare et inservitutemredigere?Adepsnamquequi operitvitalia,quidest,nisilexaliaquaein membris delicatis et vitali legi mentis repugnat? Quid, inquam, est duosrenescumadipequotegunturillain holocaustum adolere,nisicumPsalmistadiceread Dominum: Probame,Domine,ettentame,urerenes meos, et cor meum? (Psal.XXV.)Sednonsatisestabstinentia ciborumrenescorporiscastigare,nisi intrinsecusradixconcupiscentiaeperustasit sancti Spiritus igne. Ait ergo: Et reticulum jecoris cum renunculis. Injecore,juxtaphysicos,voluptatiset concupiscentiaeconsistitvis.Ergononsolos renunculos,sedcumrenunculis,reticulum quoque jecoris, id est non solum renes corporis perabstinentiamcibietpotus,sedinteriorem quoque concupiscentiae radicem sancti Spiritus oportetamorecomburi.Sivedebobus,sivede ovibus,haecoblatio,idesthostiapacificorum fuerit, sive masculus, sive femina, sive ovis, sive capra,itemeodemrituhaecseparari,etin holocaustum oportet afferri, quia quocunque ex ordine ille sit, in quo adhuc alia membrorum lex repugnat legi mentis, expedit illi, labore proprio cuminvocationesanctiSpiritustam concupiscentiam comburere mentis quam renes affligerecorporis.DeindeAaronetsacerdotum filiorumejuseritquodreliquumeritsacrificii, quiavideliceteorumquijaminvirtutibus profecerunt,etaliispraeessenoverunt,cura haecerit,utistoruminfirmitatemorationibus juvent, informent exemplis, erudiant disciplinis. Notanduminhocsacrificio,idestinhostia pacificorum,cumadipeetcumrenibusdebere caudamquoqueofferripersanguinemsuum. Ait enim: Etofferentdepacificorumhostia,sacrificium Dominoadipem,etcaudamtotamcum renibus, etc.Caudafiniscorporisest.Hocergoisto quoque nomine Spiritus dicit Ecclesiis quia quiperseveraveritusqueinfinem,hicsalvus erit (Matth. X). Itemnotandumetillud,quiasacrificium hujusmodi,idesthostiapacificorumde armentoquidemetdegregibusoviumatque caprarum,aequeutholocaustioblatiosumitur; deavibusvero,idestdeturturibusetpullis columbae,suminonpraecipitur.Curhoc? Videlicet,quianonillorumquijamper contemplationispennamsursumvolant,pugna illaest,qua,utpraediximus,legimentis repugnat alia lex quae in membris est. Sequitur.CAPUTXIII.Deoblationepropeccato,quidab holocausto et hostia pacificorum differat. (CAP. IV.) LocutusqueestDominusadMoysen,dicens: Loquere filiis Israel: Anima quae peccaverit per ignorantiam,etdeuniversismandatisDomini, quae praecepit ut non fierent, quidpiam fecerit, si sacerdos qui est unctus peccaverit, delinquere facienspopulum,offeretpropeccatosuo vitulumimmaculatumDomino,etadducet illumadostiumtabernaculitestimoniicoram Domino,ponetquemanumsuamsupercaput ejus, et immolabit eum Domino, etc.Lexistaejusoblationisest,quaepro peccatodatur.Hocsacrificiumprimumet universaleomniumest.Quidsecundum litteramabholocaustoethostiapacificorum differatperspicuum,quiavidelicetnonutde hostiapacificorum,itadeistoinesum sacerdotum,partesquaedamtolluntur,neque ut holocaustum in altari, sed extra castra totum comburitur.Ergolegemejusauctoritate apostolicapraeeuntediligentiusprosequamur. Ait: Sisacerdosquiestunctuspeccaverit, delinquere faciens populum, offeret pro peccato suo vitulum immaculatum, etc., ac deinceps: QuodsiomnisturbaIsraelignoraverit,etper imperitiamfecerit,quodcontramandatum Dominiest,etposteaintellexeritpeccatum suum, offeret vitulum pro peccato, etc. Utrobique sic definitum est. Pellemvero,etomnescarnescumcapiteac pedibus, et intestinis, et fimo et reliquo corpore efferet extra castra, atque comburet. Porro haec Apostoli sententia est: Quorumenimanimaliumsanguisinferturin sanctaperpontificem,eorumcorpora cremanturextracastra.PropterquodetJesus, ut sanctificaret per semetipsum populum, extra porram passus est. Exeamus igitur ad eum extra castra,improperiumejusportantes(Hebr. XIII).CAPUTXIV.QuodAdamfueritsacerdosille juxtasensummysticumdequolexdicit:Si sacerdospeccaverit,delinquerefaciens populum,etquodvituluspropeccatoejus oblatus est Christus. Quisigituristeestsacerdosquipeccatum delinquerefacienspopulumnisiprimushomo Adam,quicumdeberetessesacerdos,etjugi sacrificiolaudishonorificareDominum,adhoc enimsuperjumentaetbestiasterraeeruditus, idestadimaginemetsimilitudinemDeifactus est,etinparadisopositusbenedictione Creatorisinfiliissuisaugendus,uteidem Creatorigratiasageret,etsacrificiumlaudis offerret;cum,inquam,hocfaceredeberet, peccavit,etomnesposteritatissuaepopulum delinquerefecit?Naminilloomnes peccavimus,etomnesinillojustemortui sumus, dicit ergo: Offeretpropeccatosuovitulumimmaculatum Domino, et adducet illum ad ostium tabernaculi testimoniicoramDomino,ponetquemanum super caput ejus, et immolabit eum Domino. Hoc ita factum est. Adam non idem in persona, sed idem in natura, Adam, inquam, novus Deus et homo Christus Jesus, obtulit pro peccato suo vitulumimmaculatum,propeccato,inquam, suo, id est suorum; nostrum enim peccatum per suam gratiam suum fecit debitum. Unde dicit in psalmo: Quaenonrapuituncexsolvebam(Psal. LXVIII). Quemvitulumobtulitimmaculatum? Semetipsum,corpussuumimmaculatumde armentoboummagnorum,degenere patriarcharumantiquorumsineomnimacula peccaticonceptumetnatum.Adduxitillum vitulum,idestsemetipsum,etastititadostium tabernaculitestimonii;tabernaculi,inquam, coelestisetveri,quodnobiseratclausum,ut aperiretnobiscoelestiasanctasanctorumper sanguinemsuum.Posuitquemanumsuper caputejusetimmolaviteumDomino,idest obedientemseexhibuit,etobtulitsein sacrificium Deo et Patri suo. Et notandum quod tertio repetitum est Domino. OfferetvitulumimmaculatumDomino, adducetillumcoramDomino,etimmolabit eum Domino. DominantiquippeTrinitatiChristus humanitatissuaevitulumsacrificavit,triduana mortesatisfacienspronobis.Undeadhuc sequitur: Haurietquoquedesanguinevituli,inferens illumintabernaculumtestimonii.Cumque intinxeritdigituminsanguine,aspergeteum septies coram Domino, contra velum sanctuarii, ponetquedeeodemsanguinesupercornu altaris,thymiamatisgratissimiDomino,quod est in tabernaculo testimonii. Ethocitafactumest.Christusenim propitiationis nostrae vitulus perpropriumsanguinemintroivitsemelin sancta (Hebr. IX), nonquodsanguinemsuicorporis,verbigratia, quidelanceatoejuslatereprofluxit,ipseinilla coelestiasanctatranstulerit,sedquiasanguinis ejusdemeffectum,idestremissionem peccatorumuniversaeEcclesiae,quaeest tabernaculumtestimoniiejus,intulitin conspectu Dei Patris. Quomodo? Cumqueintinxeritdigitum,inquit,in sanguine,aspergeteumseptiescoramDomino contra velum sanctuarii, etc.DigituminsanguineintingereestSpiritum sanctumpersanguinemsuumdare;nam digitus Dei dicitur Spiritus sanctus ut illic: Si ego in digito Dei ejicio daemonia (Luc. XI), quod alius evangelista manifestius: SiinSpirituDei,inquit,ejiciodaemonia (Matth. XII). PorrohicSpiritussanctusnulliinremissionem peccatorumnisiperChristisanguinemdatur. Unde est illud: Nondum enim fuerat Spiritus datus, quia Jesus nondum erat glorificatus (Joan. VII). Cumergosacerdosdigituminsanguine intinxerit, idestcumSpiritumsanctumpersuum sanguinem acquisierit, aspergeteum,inquit,septiescoramDomino contra velum sanctuarii. HicSpiritussanctusseptiformisest.Porro velumsanctuariioperturamsiveclausuram significatcoelestiummysteriorumejusdem ChristiFiliiDei.Digitoigiturintincto sanguinemseptiesaspergere,estdatoper passionemsuamseptiformiSpiritusensum discipulis,utScripturasintelligerent,aperire (Luc. XXIV). Ponetque,ait,deeodemsanguinesupercornu altaristhymiamatisgratissimiDomino,quod est in tabernaculo testimonii. Cornualtarisfortitudovelexaltatioejusdem Christi est. Unde Psalmista: Constituite diem solemnem in condensis usque ad cornu altaris (Psal. CXVII), idest,vacateaservilibusetintenditebonis operibus,donecperveniatisadcognitionem divinitatisChristi,quiestsublimitasvestrae mentis.Idcircoveroaltarediciturthymiamatis gravissimiDomino,quiathymiamatasive incensaorationumnostrarumnonnisideillo vel per illum Deus Pater accipit. Ponet,inquit,ergodeeodemsanguinesuper cornu altaris thymiamatis, idest,suscitatusamortuisetelevatusin coelum,sedensqueadextrisDei,vestigiasuae passionis,scilicet,cicatricesvulnerum,signa clavorum,etlanceae,inaeternumreservabit, quomemorialigratissimiodorissemper interpellet pro nobis.CAPUT XV. Quod reliquum sanguinem fundi ad basemaltarisinintroitutabernaculi,sit baptizarigentespostpassionemejusinmorte ejus. Omnemautemreliquumsanguinemfundetin basemaltarisholocaustiinintroitu tabernaculi. FundamentumestChristianaefidei,scilicet, baptizariinnominePatris,etFilii,etSpiritus sancti. Unde et bene dicitur, in introitu tabernaculi, quiavidelicetnonnisiperbaptismi regenerationemintroitusulliestin tabernaculum Domini quod est Ecclesia Dei. Ait ergo: Omnemautemreliquumsanguinemfundetin basem altaris. Dixit enim postquam resurrexerit a mortuis: Euntes,doceteomnesgentes,baptizanteseos innominePatris,etFilii,etSpiritussancti (Matth. XXVIII). Hoc utique dicto reliquias sanguinis sui fudit in basem altaris. Nam et Apostolus dicit: QuicunquebaptizatisumusinChristoJesu,in morte ipsius baptizati sumus (Rom. VI), etc. Igitur reliquum sanguinem fundet in basem altaris in introitu tabernaculi, idestcumpersanguinemsuumpriorum temporum omnes electos emundaverit, ejusdem gratiaereliquiasfuturis,etperverbum apostolorum,crediturusgentibussiveJudaeis, ponitinintroitutabernaculiveri,utper baptismumcomplantentursimilitudinimortis ejus quicunque volunt corporis ejus uniri, id est inEcclesiamejusingredietresurrectionisejus comparticipes fieri.CAPUTXVI.Quidsitpelle,carnibus,capite, pedibus, intestinis et fimo extra castra crematis, etcineribusinlocummundumeffusis,adipem vituliofferripropeccato;etquod,insacrificio panisetvini,veritascarnisetsanguinis,ettota sit gratia Verbi incarnati. Etadipemvituliofferetpropeccato,tameum qui operit vitalia, quam omnia quae intrinsecus sunt,duosrenunculos,etreticulumquodest supereosjuxtailla,etadipemjecoriscum renunculis,sicutauferturdevitulohostiae pacificorum,etadolebiteasuperaltare holocausti.Pellemvero,etomnescarnescum capite,etpedibus,etintestinis,etfimo,et reliquocorporeefferetextracastrainlocum mundum,ubicinereseffundisolent. Incendetqueeamsuperlignorumstruem,quae in loco effusorum cinerum cremabuntur. Dubium ergo esse non licet quoniam illud quod corpus hostiae jubetur extra castra cremari, hoc significetquodDominusJesusextraportam passusest,Apostolicofirmantetestimonio (Hebr.XIII),quodsuperiuspositumest.Quid ergohaecsibivultretentioadipis,et caeterorumquaesepararijussasuntin holocaustum,nisiilludquodidemvitulus, idemque sacerdos magnus, continuo educendus vespertinumfecitsacrificium,panemetvinum transferendoincorpusetsanguinemsuum. Nampellemquidem,idestvisibilemhominis speciemtotumquemortalisacmiserae substantiae nostrae fimum, in isto sacrificio non attendis,sedquidquidpinguedinis,idest quidquidgratiaespiritualisinChristoest,fides istic tenet, et sensus animae percipit. Unde tota cum eodem capite suo sancta dicit Ecclesia: Sicut adipe et pinguedine repleatur anima mea (Psal. LXII). Caeterumdeilloquaeripotestquodcum dicatur, corpus et sanguis, neque panis in carnis speciem,nequevinummuteturinsanguinis horrorem,idestmurmurareplebeium quemque,curnonsacerdosvitulifimum adoleat,simuletpellem.Atillasemelextra portamcrematasunt,quandopellemnostrae mortalitatisatquecorruptionisexcoxitignis passionissuperstruemlignorum,idestin patibulocrucis,acdemumipsoresurgentea mortuisidquodmortaleerat,avitaabsorptum est.Curpostresurrectionemsuaminvisibilis factus est, et non nisi quando voluit, et a quibus voluitvisusest,itautcumvelletevanesceret, nisiquiacorruptioomnisabsorptaest?Etenim quodnecessariovisibileest,proculdubioet corruptibileest.Igiturdefimoetpellevituli,id est,visibiliatquecorruptibilispeciecorpuset sanguinisDomini,neminemscrupulusmoveat infidelitatis.Namtotamadipem,totam pinguedinemvituli,idesttotamgratiamet veritatemverbiincarnati,quaindigetut repleaturanimafidelis,illicsehaberefides Christianaconsentit.Nomine,re,atqueeffectu caro vera est et sanguis verus. Nomine videlicet, quiasicsacerdosdixitconsecrationumopifex, qui vera rebus nomina ponit: Hocestcorpusmeum.Hicestcalixsanguinis mei. Reautem,quiaprofectosanctumsanctorum est,quamveresacerdosiste,quisanctificat, Sanctussanctorumest.Effectunihilominus quiavidelicetquamefficacitersemelpassus omnibuspraeteritisremissionempeccatorum attulittampotenteretnuncadEcclesiamper eamdemfidemvenientibus,remissionem peccatorumdignepercipientibusimpendit.Ubi tothabensveraeessentiaepartesmultoadipe repletur anima fidelis, quid te moveat, quia non comparent pellis et fimus, id est horrida species carnisetsanguinis.Illudsanenonpraetereat vicariumChristisacerdotem,quiacumadipe duosquoquerenunculosetreticulosjecoris,id estomnemvoluntatempropriamsecundum spiritualemhanclegem,magnusilleSacerdos Deo Patri suo in holocaustum obtulit. Non enim increpantibus se renibus suis acquievit, sed jam antequampraedictomodocarnisejuspellis quoqueetfimuscremandaextraportam efferrentur,renessuosadoleverat.Dicebat enim: Nonmea,Patermi,sedtuavoluntasfiat(Luc. XXII). Hoc,inquam,sacerdotemquemquenon praetereat,sedexexemploejusipsequoque renessuoscumjecore,idestvoluptatemcarnis velconcupiscentiamquaejuxtaphysicos consistitinjecore,adolere,idestmortificare studeat.Inlocum,inquit,mundum,inquo cinereseffundisolent,cremabuntur.Locusin quocinereseffundisolent,communisterrae sinus,ethumanaesepulturaenecessitasest. Illicenimcineres,idest,omniummortalium corporamoxincinereresolvenda,effundi solent.Mundusautemquoddixit,hoc evangelistasanctusnonpraeteriens,cum dixisset: Erat autem in loco ubi crucifixus est hortus, et in horto monumentum (Joan. XIX), statim addidit, inquonondumquisquampositusfuerat (ibid.). Munditiamergosingularemcinerisunici, signanterexpressit,dumnontantuminlocum, inquocinereseffundisolent,sedinlocum mundumdixit.Namsicutinuterodequo conceptusest,nondumquisquamadmissus fuerat,etsicutinmonumentoinquopositus est,nondumquisquamconditusfuerat,sicin illamunditiaquaciniseffususest,nullius unquamciniseffususfuerat.Undeetcineres omniuminantiquumstatumreformarepoterit indulta illis participatione sui sanctus iste cinis. Nametidcircocummundusesset,interram fususest,utcorporanostrapropterpeccatain cinerem reversa, denuo secum resuscitaret.CAPUTXVII.Deeoquodait:Quodsiomnis turbaIsraelignoraverit,etc.,quodactualia peccataperillammultitudinisignorantiam intelligendasint,etquodillaquoqueut originalepeccatum,deleanturpermysterium passionis Christi. QuodsiomnisturbaIsraelignoraverit,etper imperitiamfecerit,quodcontramandatum Dominiest,etposteaintellexeritpeccatum suum,offeretvitulumpropeccato,adducetque eumadostiumtabernaculi,etponentseniores populi manus super caput ejus coram Domino, etc.,utsupra.Quaehactenusdictasunt,itidem dicipotuissent,etiamsiunumetsolum originalepeccatumChristifuissetmorte deletum. Sed dicit Apostolus: Et non sicut per unum peccatum ita et donum. Namjudiciumexunoincondemnationem, gratiaautemexmultisdelictisin justificationem.Sieniminuniusdelictomors regnavitperunum,multomagisabundantiam gratiaeetdonationis,etjustitiaeaccipientesin vitaregnabuntperunumJesumChristum (Rom. V). Optime et cum hoc Apostoli testimonio, et cum omnievangelicaeveritatisdoctrina,certum tenetfidescatholicaquianonsolumoriginale, sedetcunctasimulactualia,nobisper passionem Christi Filii Dei remittuntur peccata. Beneergopostquamdepeccatosacerdotislex dicit, ita subjunxit: QuodsiomnisturbaIsraelignoraverit,etper imperitiamfecerit,quodcontramandatum Domini est, etc.Postpeccatumsacerdotisomnisquoque turbaignoravit,quiapostquamprimushomo peccavit, qui, ut praedictum est, in paradiso Dei sacerdosesse,gratiarumqueetlaudumhostias offerredebuit,cunctaquoquepopulositas generishumaniinignorantiamDeidefluxit, originalecrimenactualibuscumulando peccatis. Unde Apostolus: Quianonestjustusquisquam,nonest intelligens,autrequirensDeum.Omnes declinaverunt,simulinutilesfactisunt(Rom. III), etc.,quaedetestimoniopsalmisumptasunt (Psal.XIII).EtutcomprobaretnecJudaeum quirequiescitinlegegloriaturinDeo,abilla declinantiumatqueinutiliumuniversalitate excipi, continuo subjunxit: Scimusautemquiaquaecunquelexloquitur hisquiinlegesunt,loquitur,utomneos obstruatur (Rom. III), etc.Igituretsacerdotis,quidelinquerefecit populum,etsimulomnisturbaepeccatum, eodemanimali,idestvitulo,eteodemsacrificii ritulegitimeexpiatur,quiaetoriginalequodex Adamcontractumest,etcunctasimulactualia peccataeodempassionisChristisacramento delentur.Etsuperilliusquidembrutipecoris caputseniorestantumponebantmanus,nec enimfieripoterat,utcunctasimulturba imponeretunimanus,hujusautemvituli rationalis,idestChristicapiti,manus imposuimusnosomnisturba,quicunquein morteipsiusbaptizatisumus.Omnianamque peccatanostracapitietfortibushumerisejus portandasivetollendaimposuimus,imoDeus per manus nostras; per manus, inquit, id est per fidemsiveprofessionemcredentium,posuitin eo iniquitates omnium nostrum (Isai. LIII).CAPUTXVIII.Depeccatoquodpost baptismumadmittitur,secundumlegem dicentem:Sipeccaveritprinceps,etc.,etquis sitprincepsetquaeanimadepopuloterrae,et de oblatione principis, id est praelati. Sipeccaveritprinceps,etfeceritunume pluribusperignorantiam,quodDominilege prohibetur,etposteaintellexeritpeccatum suum,offerethostiamDomino,hircumde caprisimmaculatum,ponetquemanumsuam supercaputejus.Cumqueimmolaveriteumin locoubisoletmactariholocaustumeoram Domino,quiapropeccatoest,tingetsacerdos digituminsanguinehostiaepropeccato, tangenscornuaaltarisholocausti,etreliquum fundensadbasimejus.Adipeveroadolebit supra, sicut in victimis pacificorum fieri solet. PostpassionisChristisacramentum,quodin baptismopercipitur,peccantibusjamnonidem remediumveleademgratiaelargitas proponitur.Namhostiapropeccatonobis exstititChristus,quamsemelpropeccatiscerta redemptionetuncdedimus,quandosinguliin morteipsiusbaptizatisumus.Etenim comparationesecuritatis,quamdepraeteritis peccatisinbaptismosiveinfantessiveveterani accepimus,valdescrupulosaestredemptio,si iterumpeccaverimus,quamlibetdignos poenitentiaefructusfaciamus.Quamvisdictum sit: Quacunquediequisconversusingemuerit, salvus erit (Ezech. XVIII), nontamenethocdictumest:Quacunquedie ingemuerit,peccatasuaremittenturei,nec certum est utrum in hoc saeculo remittantur, an in futuro. Nec enim leviter aut dubie dictum est: Sicujusopusarserit,detrimentumpatietur, ipseautemsalvuserit,sictamenquasiper ignem (I Cor. III). Potesttamenetilludrectedeprincipali conversionedictumaccipi,videlicetquade erroreetdepeccatisvetustihominisAdae convertitur quis, et ad Dominum vel Dei Filium ingemiscendo transit, quo fit ut filius non portet iniquitatempatris,scilicetejusquiprimus peccavit.Beneitaquepostdatumimmolandi vituli ritum hostia minoratur, cum dicitur: Sipeccaveritprinceps,etfeceritunume pluribusquodDominilegeprohibetur,offeret hircum. Ac deinceps: Quodsipeccaveritanimaperignorantiamde populoterrae,etcognoveritpeccatumsuum, offeret capram immaculatam, etc.Princepsilleest,quitanquamariesovibus, auttanquamhircuscapellispluribus praeeminet.Hicsipeccaveritetfeceritunume pluribus,quodDominilegeprohibitumest,eo ipsoquodpeccavit,maluminferioribus exemplum praebuit. Quodsiposteaintellexeritpeccatumsuum, offeret, inquit, hostiam Domino non iterum vitulum, sed hircum. Nonenimrenovabituriterumadpoenitentiam, scilicetutbaptizeturiterum,quodessetrursus crucifigereinsemetipso,etostentuihabereDei Filium (Hebr. VI), sed offeret hircum, idest,peractualispoenitentiae mortificationem,mactabitsemetipsum,ut possit pro peccato tuo ejusdem passionis Christi de sancto altari utiliter percipere sacramentum. Peccando namque et faciendo unum de pluribus quodDominilegeprohibitumest,verbigratia, moechando sive homicidiali cornu feriendo ipse hircuseffectusest,qualesutiqueadsinistram statuentur, quibus et dicetur: Ite,maledicti,inignemaeternum,quiparatus est diabolo et angelis ejus (Matth. XXV). Igitursisalvaricupit,mactabithircum,idest poenitendo puniet semetipsum. Ubi? Inloco,inquit,ubisoletmactariholocaustum coram Domino. Locus,inquoholocaustamactarisolent, catholicaEcclesiaest.Namextraillamnullus verisacrificiilocusest.Igiturincatholica Ecclesia,inconfessioneveraefideipoenitebit, ethuicfundamentodignapoenitentiaeopera superaedificabit. Tinget,inquit,sacerdosdigituminsanguine hostiaepropeccatotangenscornuaaltaris holocausti, et reliquum fundens in basim ejus. Inistoquoquesacrificiospiritualiteridem sacerdos et hostia est, quia semetipsum offeret. Obsecro,inquitApostolus,utexhibeatis corpora vestra hostiam viventem, sanctam, Deo placentem,rationabileobsequiumvestrum (Rom. XI). Quodquifecerint,gratulabuntursecundum Apocalypsim dicentes: Et fecisti nos Deo nostro regnum et sacerdotes (Apoc. V). Tingitergosacerdosdigituminsanguine hostiaesuae,quandodiscretionemoperosae poenitentiaeimprimitusquead mortificationemconcupiscentiaesuae.Tangit verocornuaaltaris,cumpristinadignitate recuperata,aliosquoquedocendiauctoritatem resumit,velutillequicumpostculpam poenitendo dixisset: Reddemihilaetitiamsalutaristui,etspiritu principali confirma me (Psal. L), continuo subjunxit: Doceboiniquosviastuas,etimpiiadte convertentur (ibid.). Verumtamennonnihilrefert.Namsecreto quidemadmissumetspontaneaconfessione sacerdotiproditumpeccatum,roganteproeo sacerdote,tantalargitatedimittiturutcum veniadignitasquoquepristinarecuperetur; deprehensumautem,autpubliceconvictum crimenpostpoenitentiam,laicatantum communionecontentumaddidithominem sacrorumauctoritaticanonum.Undeethoc notandumquodsupraquidemdesanguine vitulitingunturcornuaaltaristhymiamatis, quod erat interius, hic autem de sanguine haedi, etpostmodumdesanguinecapraetinguntur cornuaaltarisholocausti,quoderatexterius. Etenim,utsupradictumest,comparatione securitatisquaminbaptismoaccepimusvalde scrupulosaestredemptio,siiterum peccaverimus. Sed et reliquumsanguinem,inquit,fundetadbasim ejus, cumdecaeterocavetcunctis concupiscentiarumperpuramconfessionem fusissuggestionibus.Adipemquoqueadolet, sicutfierisoletinvictimispacificorum,cum,ut superiusdictumest,adhoctenditut pacificorumhabeatvitaestatum,qualem suspirans Apostolus: Condelector, ait, legi Dei secundum interiorem hominem; video autem aliam legem in membris meis (Rom. VII).CAPUT XIX. De peccato plebei, id est subditi, et deoblationeejus,etdeeoquodait:Si peccaverit per ignorantiam, etc. Quodsipeccaveritanimaperignorantiamde populoterrae,utfaciatquidquamexhisquae Dominilegeprohibentur,atquedelinquat,et cognoveritpeccatumsuum,offeretcapram immaculatam, etc.Eademlexplebei,quaeetprincipisest, exceptoquodprincepshircummasculum, plebeus capram feminam offerre debet, et recte. Namquomodofeminanonasemetipsa concipit,sedexmasculosemensuscipit,sic plebeus sive popularis ignem peccatorum non a semetipsoinvenit,sedapraeeuntemajoris exemplopeccatumadmittit.Eadem,inquam. utriquelexest;nametquipraebet,etqui malumimitaturexemplum,uterqueeadem poenitentiae purgatione indigent. Quaerendum tandem est cur quemdam venialis peccari terminum praefigens dixerit lex: Si peccaverit per ignorantiam. Sienimperignorantiampeccarehoc putaverimus esse discretionem boni ac mali non habere,sivemandataDomininonlegissevel audisse,ergoneminemscientiamhabentium lex Domini post peccatum admittit intra januas propitiationis suae. Sed absit hoc! Quis enim in hacparte,scilicetinscientialegis,majorquam David?Ettamenpostadulteriumsimulet homicidiumpoenitensreceptusest(IIReg. XII).Quaerendumergoquisillesitterminus, quemcumattigeritpeccator,nonper ignorantiampeccarerectepronuntietur. Dicimusitaquequiacumquispiameo processeritvelredargutusdepeccatosuo,non solumnonemendet,sedinsuperoperasua defenderevelit,tuncdemumnonper ignorantiam,sedscienterpeccareetproinde excusationemdepeccatosuononhabere dicendusest.Estenimquaedamnontum aetatis,velsimplicitatis,quaminfirmitatis ignorantia,duminhoratentationissicmens caligineinvolviturutmiromodoidquodscit nesciat,etquodvidetnonvideat.Dehacparte ignorantiae Apostolus dixit: Qui condolere possit his qui ignorant et errant (Hebr. V), subjunxit enim: Quoniametipsecircumdatusestinfirmitate (ibid.). Hisduntaxat,quiejusmodisunt,ista clementiaelexporrigitmanum,eteorum tantum,peccatacontrahitintraredemptionis ambitum, qui peccant per ignorantiam. Nam eis quipeccatissuisfavent,quidiligunt iniquitatem,eamquelibenteraspiciuntet redarguti,utjamdictumest,peccatasua superbadefensionetuentur,nullus propitiationis locus est: Unde Psalmita: Iniquitatem,inquit,siaspexiincordemeo, non exaudiet Dominus (Psal. LXV). Et Apostolus: Voluntarie enim nobis, post acceptam notitiam veritatis peccantibus, jam non relinquitur hostia pro peccatis (Hebr. X).CAPUTXX.Deeoquodsicdictumest:Sin autemdepecoribus,juxtailludEvangelii Matth.XIXconsilium:Sivisperfectusesse, etc. Sin autem de pecoribus obtulerit victimam pro peccato,ovemscilicetimmaculatam,ponet manumsupercaputejus,etimmolabiteamin loco ubi solent holocaustorum caedi hostiae, etc.,utsupra.Lexspiritualisetsancta postquamdeditpraeceptum,accommodat etiamconsilium.Namquodintelligenti peccatumsuumhactenusdeefferendohirco sivecapradixitpraeceptumest.Quodautem nuncdeofferendaloquiturove,consiliumest. Nec enim dicit offeret ovem, sed conditionaliter, siautem,inquit,depecoribusobtuleritpro peccato ovem. Hicergorecteintelligimusilludsignificasse spiritumsanctumquodnuncaperteresonat ChristiEvangelium,sicpraedicaripoenitentiae praeceptumutnontaceatperfectionis consilium.Nampeccatoribuspraecipiendo dicit: Poenitentiamagite,appropinquabitenim regnum coelorum (Matth. IV). Et Joannes cum comminatione venturae irae: Facite,inquit,fructusdignospoenitentiae (Matth. III). Justo autem dicitur sic: Si vis perfectus esse, vade et vende omnia quae habesetdapauperibus,etvenisequereme (Matth. XIX). Etprofectoquijuxtahancdistinctionem poenitentiamagit,itaduntaxatutprofructu poenitentiaequaedamtribuat,etquaedamsibi retineat,hichircumquinontundeturimmolat. Qui autem nil sibi reservat, sed omnia vendit et datpauperibus,etitaChristumsequitur,hic ovemtonsamimmolat,qualiumgregemin sancta Ecclesia sponsus intuens dicit in canticis: Dentestuisicutgrextonsarumquae ascenderunt de lavacro (Cant. IV). Sed hoc, ut praedictum est, consilii magis quam praecepti est, videlicet utcuncta tribuat et nihil sibi retineat. Igitur si ovem, inquit, obtulerit immaculatam, idest,sisimplicemquoquevitametlicitam conversationemreliquerit,utmeliusregno coelorum vim facere possit, ponet manum super caput ejus, idest,votumsuummanifestaactione profitebitur,postquamnonlicebiteijam quidquampropriumhaberenullamomnino rem, sed nec proprium corpus in sua potestate. Etimmolabiteaminlocoubisolent holocaustorum caedi hostiae, etc., ut supra.CAPUTXXI.Sipeccaveritanimaetaudierit vocemjurantis,etc.,juxtailludApostoli intelligendum:Nonsolumquifaciunt,sed etiamquiconsentiuntfacientibus,etquod immunditiae tactus, sic peccati consensus. (CAP. V.) Si peccaverit anima, et audierit vocem jurantis, testisquefueritquodautipseviderit,aut consciusest,nisijudicaverit,portabit iniquitatem suam. Apostolus cum dixisset: QuicumjustitiamDeicognovissent,non intellexerunt,quoniamquitaliaaguntdigni sunt morte (Rom. I), continuo subjunxit: Nonsolumautemquifaciunt,sedetqui consentiunt facientibus (ibid.). Hocidemconsonanterhaecsacralexpraesenti locoelocutaest.Namhactenusdeillisdixitqui faciuntunumdepluribusquodlegeDomini prohibitumest,nuncdeillisquiconsentiunt facientibus manifeste perdocet. Sipeccaverit,inquit,anima,etaudieritvocem jurantis, etc.Proculdubioquipejerat,unumfacite pluribusquodlegeDominiprohibetur.Qui autemtestisautconsciusest,quividitaut audivitilludinquoillepejeravit,sedtacetet non indicat, procul dubio silendo consentit, non indicandoperjuriicomparticipemsefecit.Ac veroquianonindicavit,portabitiniquitatem suam,quiatalisestconsentiendoqualisetille agendo,teste,utpraedictumest,Apostolo. Igiturdehisquifaciuntsupralocutus,nuncde illisquiconsentiuntfacientibussententiam ingressus,etmoxremediumostensurus,dicit adhuc: Animaquaetetigeritaliquidimmundum,sive quod occisum est a bestia, aut per se mortuum, velquodlibetaliudreptile,etoblitafuerit immunditiaesuae,reaest,etdeliquit.Etsi tetigeritquidquamdeimmunditiahominis, juxtaomneminiquitatemquapolluisolet, oblitaque cognoverit postea, subjacebit delicto. Quod significaverat dicendo: Animaquaetetigeritaliquidimmundumsive quod occisum est a bestia, hoc pene expressit dicendo: etsitetigeritquidquamdeimmunditia hominis, etc.Namreveraimmunditiahominis morticinumest,quiaveramvitam,idestDei spiritumperimmunditiaeoperaproculase effugavit,quofitutsicmortuaputeatanima Deoprivata,quomodoputrescitcorpusamissa anima.Tangitautemquiconsentit,etsic tangendoimmunditiamhominis,quasi morticinum,adulatorialinguadelingit. Caeterum si non consentiat, nihil corporali ejus tactuseinquinat,autreaconstituituranima. Attamensihaereticaimmunditiasit,corporali quoquetactuvelcohabitationenon contingenda,sedmaximevitandaest.Sienim fornicatorcarnalisexpraeceptoApostoliita vitandusestutcumhujusmodineccibum debeassumere(ICor.V),quantomagiseum qui de Deo male loquitur, debeas vitare? Nonest,inquitDominus,quifaciatvirtutem aliquamnominemeo,etpossitcitomaleloqui de me (Marc. IX). Non ergo virtutem baptismi potest conferre, qui deDeiFiliomaleloquendo,malusest haereticus , cum fornicatorem vel ebriosum rite potuissebaptizareconvincamus.Maximeergo vitandaestimmunditiahaeretica,cujuscuncta operavelmysteriaquaedamsuntmorticina. Cadaverejus,siveabestiaoccisum,siveper semetipsum sit mortuum, id est, sive alieno sive propriositvitiodepravatum,quicunque,vel quomodocunque ille sit immundus, anima quae tetigerit,quaeconsenserit,ampliusautemquae defenderit,oblitaqueintellexerit,postea subjacebitdelicto.Vel,utsupradictumest, portabitiniquitatemsuam,scilicetdignam agendopoenitentiamsubjacebit,inquam, delicto,idestportabitdelictumsuuminhoc saeculo,nesubilloprematurinfuturo, notandum quippe quod dixit, oblitaque intellexerit. Nisienimquodoblitaestnegligenter,postea intellexerit,nonsubjacebitdelictosuo,non portabit,imononasportabitiniquitatemsuam, dignam agendo poenitentiam, verumtamen non sicutincaeteris,itaetinistomodusvel quantitasdefinituroblationis,quiavidelicet consensusnonomnibus,velsemperidemest, cumexnecessitatenonnunquameveniatutse quispiamconsentiredicat,etidcircocum dicitur,oblitaqueintellexeritpostea,recte intellectuivelconscientiaeejusrelinquitur quale onus poenitentiae merito subire jubetur.CAPUTXXII.Deeoquodait:Animaquae juraverit,etc.,etdeeoquodjuravitmale facere,quodsivefaciatsivenonfaciat,reussit, et qualiter vel quid offerat qui juravit. Animaquaejuraverit,etprotuleritlabiissuis, utvelmalequidfaceret,velbene,etidipsum juramentovelsermonefirmaverit,oblitaque posteaintellexeritpeccatumsuum,agat poenitentiampropeccato,etofferatagnumde gregibus sive capram. Hiclocusexillisest,dequalibuscaniturin psalmo: Pluit super peccatores laqueos (Psal. X). Multosquippepeccatoresillaqueavit,verbi gratia,HerodemindecollationeJoannis,qui cumjurassetsaltatrici,idcircosibilegitima necessitateocciderevisusestnepejeraret (Matth. XIV), et Judaeos quadraginta in Actibus apostolorum,quidevoveruntsenon manducaturospanem,antequamocciderent Paulum(Act.XIV);putaveruntenimquia quidlibet jurassent, aut devovissent, sive bonum sivemalum,liberiexlegeforent,dummodo juramento facto complessent. Dicit enim lex: Animaquaejuraveritetprotuleritlabiissuis male quid facere vel bene, etc.Ergonehocintelligendumfuit,quodsive benesivemaleagere,quidjurassetet utrumlibetoblitaessetperagere,inde poenitentiamageret?Hocilliputaverunt,qui tamadmalumquamadbonum,imomagisad malumquamadbonumsemperpronifuerunt. Caeterum,juxtaveritatem,hicpraesentisloci sensusest:Quijuravit,utbenequidfaceret,si peragit,liberest;sinonperficit,reusest.Qui autemjuravit,utmaliquidfaceret,ut,verbi gratia,cummeretricemaneret,siveperficiat, sivenon,reusest.Obsessusergoundique,quia per portam legitimam non vult exire, oportet ut abillamuripartedesiliatquamhumiliorem conspicit,idestineopeccet,inquopeccatum leviusest,etcitioripotestremediocurari. Moralitertamenrectepotestdici,quodismale sibijuraveritfacere,quicarnemsuamper abstinentiammaceraredevovit,quodperfecto malum et asperum est sensibus carnis. Qui ergo juramentumsivevotumsuumoblituspostea intellexerit, offerat,inquit,agnumdegregibussive capram. Quidperagnum,nisiactivaevitae innocentiam? quid per capram, quae in summis saepeextremisquependensrupibuspascitur, nisicontemplativavitasignatur?Quiergose conspicitpromissa,acpropositanonimplesse, adsacrificiumDeisestudiosiusdebet,vel innocentiabonioperis,velinsublimipastu contemplationisaccingere.Etbeneagnade gregibus,capraverodegregibusofferrinon jubetur,quiaactivavitamultorumest, contemplativa paucorum. Sinautemnonpoteritofferrepecus,offerat duosturtures,velduospulloscolumbarum Domino,unumpropeccato,etalterumin holocaustum, dabitque eos sacerdoti, etc.Juxtalitteram,piepauperibusconsulitlex Domini,illocontentaquodviliuspotest comparari.Juxtaspiritualemvero intelligentiam,illisconsiliumdatquiadeo inopisanimisuntututentesmundotanquam nonutentesessenonpossint,utementes tanquamnonpossidentes,uthabentesuxores tanquamnonhabentesessenonnoverint(I Cor.VII).Quidenimestagnamsivecapram invenire non posse, et idcirco duos columbarum pullos,autduosturturesofferre,nisiin saeculari habitu vitae activae vel contemplativae studerenequaquamposse,etidcircoad spiritualemordinempublicaprofessione transmigrare, juxta psalmum dicentem: Ecce elongavi fugiens, et mansi in solitudine? (Psal.LIV.)Quidveroperduosturtures,nisi duplex poenitentiae gemitus designatur, ut cum adofferendabonaoperanonassurgimus, nosmetipsosdupliciterdefluamus,quiaetrecta nonfecimus,etpravaoperatisumus?Undeet unusturturpropeccato,alterveroofferriin holocaustumjubetur.Holocaustumnamque totumincensumdicitur.Unumergoturturem propeccatoofferimus,cumproculpagemitum damus.Dealteroveroholocaustumfacimus, cum pro eo quod bona negleximus, nosmetipsos funditus succendentes, igne doloris ardemus. Et benecaputadpennulasretorqueripraecipitur, utvideliceteaquaedicisfacias,etosadopera conjungas. Nec ita caput abscindendum est ut a corpore dividatur, sed collo, inquit, inhaereat, quia videlicet mens quae per caput intelligitur, a carnisdelectationeincidendaest,sedcarnis curanecessariaincidendanonest.Juxta allegoricumquoquesensum,caputturturis incisumest,ettamenasuocorporeabscissum nonest,quiaexeoquodpronobiscaput nostrumChristusmortempertulit,omnesnos veriusinipsamortesuaconjunxit.Caputergo turturis incisum inhaesit corpori, quia pro nobis quidemRedemptornosterpassusest,seda nobisperpassionemseparatusnonest.Sed rarusquisqueest,quicompunctusspiritu pietatisassumerepennassicutcolumbae,et volare sciat, et requiescere (ibid.), et ita gemitus turturis, aut columbae sciat in poenitentia vel in orationehabere.Extenditurautemetadhuclex clementiae, et subditur:CAPUTXXIII.Deeoquiduosturturesvel pulloscolumbaeofferrenonpraevalet,ut similampartemephidecimamofferatquid significet mystice. Quodsinonquiveritmanusejusofferreduos turturesvelduospulloscolumbae,offeretpro peccatosimilam,partemephidecimam.Non mittetineamoleum,necthurisaliquid imponet,quiapropeccatoest,tradetque sacerdotiquiplenumexeopugillumhauriens, concremabitsuperaltareinmonumentumejus qui obtulit, rogans pro illo et expians. Reliquam autem partem ipse habebit in munere. Ephietbatusunamensuraestmodiorum trium. In Evangelio suo Dominus legis dicit: Quirecipitprophetaminnomineprophetae, mercedem prophetae accipiet (Matth. X), dicamusetsecundumpraesentisloci sermonem.Etquipascitsacerdoteminnomine sacerdotis, mercedem sacerdotis accipiet. Quodsinonquiveritmanusejusofferreduos turtures, vel duos pullos columbae, illud spiritualiter est, ut qui orare vel duplicem, sicutpraedictumest,gemituminoratione nescit,habere,pascateumcujusestofficium semperorare,utcarnaliasuaseminandodigne mereaturejusspiritualiametere(ICor.IX). Unde notandum quia sic dictum est: Quiplenumexeopugillumhauriens, concremabitsuperaltareinmonumentumejus quiobtulit,rogansproilloetexpians;reliquam vero partem ipse habebit in munere. Tuncenimsacerdoslegitimepeccatorismunus accepit,cumprimomemoriamejuspleno conscientiaepugillosustollenscoramDomino precemproillofusamconcrematveroet legitimocharitatisigne.Caeterumside hujusmodinoncurat,osquesuumimpletum munereclauditaboratione,peccatumsibi assumitalienum,completurqueinilloquodde talibus Dominus per prophetam dicit: Peccata populi mei comedunt (Ose. IV). Nihilominusetilludnonpraetereundumquod de hujusmodi oblatione dicitur, nonmittetineamoleum,necthurisaliquid imponet, quia pro peccato est. Multum namque differt utrum, ex voto gratuito, liberacharitate,anproadmissoscelere,servili timorequistribuat:illicenimoleumlucet hilaritatis, quam in datore Deus diligit; hic bene est,sinonsubest,tenebrosusoculus,impune peccarevolentis,quemDeusodit.Illic incensumpietatissuscipientemDeumodore bonodelectat;hicbeneest,sinonoblatum munus indignae poenitentiae fetore offendat.CAPUTXXIV.QuidsitinhisquaeDomino sacrificata sunt, per errorem peccare, et quid sit arietemperhocofferreemptumduobussiclis, damnumquoquerestituerecumadjectione quintae partis. LocutusestDominusadMoysendicens: Anima si praevaricans caeremonias per errorem inhis,quaeDominosuntsanctificata peccaverit,offeretprodelictosuoarietem immaculatumdegregibus,quiemipotest duobussiclis,juxtapondussanctuarii. Ipsumquequodintulitdamnumrestituet,et quintampartemponetsupra,tradens sacerdoti. Caeremoniaesuntritussacrificandi,velsacra omniaquaeGraeceorgiavocantur.Porroritus sacrificandietveranobisorgiasunt,visibilia quaecunqueinsanctaEcclesiacelebramus, sacramenta Christi Filii Dei, quorum baptismus eteucharistiavelmaximasunt,quaeabipso Dominonostroinstitutasunt;secundariavero quaedeincepsasanctisapostolissive apostolicisviris,circahaecrecteetutiliter ordinata sunt. Et in his peccamus, damnumque reifamiliariDomininostriinferimus,quoties errabundocorde,vagantibusoculis,taxatis atqueadinaniarejectisauribus,aliasoccupati, imo otiosi sacrificium laudis, quod in ore nostro versaturturbatis,laceratis,etinterdumpartem aliquamvirorumsanctorumelapsamnobis amittimus.Nonnunquamvero(quodvalde pavendum est) pretiosissimam quoque corporis etsanguinisDominisubstantiamperincuriam hujuscemodiexcidit.Igiturubisicevenerit,is percujuscontigitneglectum,sciredebetquod nunc dicitur. Offeretprodelictosuoarietemimmaculatum de gregibus, etc.Videlicetarietemofferreimmaculatum, cujustotumpretiumduosiclisunt,idest geminumdivinaeetfraternaedilectionis praeceptum juxta pondus sanctuarii coelestis et nonmanufacti,quiavidelicetnonhomo terrenus,sedDeuscoeli,duocharitatis praecepta libravit, qua sola redimimus animum Deoofferendum,quiasolahaecoperit multitudinempeccatorum(IPetr.IV). Singulorumdeniquesiclorumjuxtapondus sanctuariivigintiobolisunt,ethocloco testamentumutrumquesignificant,sine quorumplenitudineneutrumconstatcharitatis praeceptum.Quintamveropartemin restitutionedamnisuperaddere,idest,non solumcordepoenitere,verumetiamquinque corporis sensus, quorum vagatione erratum est, per exteriorem poenitentiam punire. Qui videlicet sacerdos, rogabitproeoofferensarietem,etdimittetur ei. Tunc enim acceptabit Deus sacrificium justitiae, rogantepronobissacerdote,illo,inquam, sacerdote, qui mortuus est, imo qui et resurrexit, qui est a dextrisDei,quietiaminterpellatpronobis (Rom. VIII), nonjamprecumsubmissione,sed praesentatione causae referendae.CAPUTXXV.Deeoquodait:Animasi peccaveritperignorantiam,etquod ignorantiae diversus modus sit. Animasipeccaveritperignorantiam, feceritqueunumexhisquaeDominilege prohibentur,etpeccatireaposteaintellexerit iniquitatemsuam,offeretarietem immaculatumdegregibussacerdotijuxta mensuram: aestimationemque peccati. Notandumquod,cumperignorantiam peccantibusdiversahactenuspromodo peccatorumvelconditionepeccantiumremedia praescripserit, nunc animae, id est omni homini cujuscunqueconditionissit,itemper ignorantiampeccantiunumidemqueanimal, scilicetarietemimmaculatumofferrequasi mutatasententiadecernit.Sedsciendumquia differtutrumperirruentemmentiscaecitatem quisignoret,anperinscientiamlegis,autper improvidam negligentiam ignoret et erret. Nam, verbi gratia, aliter ebrius, aliter ignorat jejunus. Illenamqueerrat,quiamentisstatumvitio perdidit;iste,quiareidequaagitur,notitiam nunquamhabuit.Sicprofectoaliterignoratis cujusoculumobtenebravitconcupiscentia, aliter qui vel per aetatem, vel per simplicitatem nescit,quidinterdexterametsinistramsuam habeat.Namsinonessetignorantia,quam importat furor mali desiderii, nunquam dixisset David, utique legisperitus atque a puero Spiritui sancto assuefactus: Delicta juventutis meae, et ignorantias meas ne memineris (Psal. XXIV). Et de illo quidem qui sic ignorat, recte dicas: Qui ignorat ignorabitur (I Cor. XIV), subauditurnisiposteapoenitendointelligat,de hisautemquiperinscitiamignorant,per prophetam suum loquitur Deus: Tudolessuperhedera,inquanonlaborasti, quaesubunanoctenataest,etsubunanocte periit,etegononparcamNinivecivitati magnae,inquasuntplusquamcentumviginti milliahominum,quinesciuntquidsitinter dexteram suam et sinistram? (Jon.IV.)Dehujusmodinuncdicimanifestum est. Sequitur enim: Qui videlicet sacerdos, orabitproeoquodnesciensfeceritet dimitteturei,quiapererroremdeliquit Domino. Nonigiturfrustrahicomnisanimaofferet arietemimmaculatum,cumsupraquipeccavit perignorantiamjubeaturpropeccatoofferre hircum.Quantoenimariesimmaculatushirco lascivienti praecellit, tanto veniae vicinior est is quinescientererravit,eoquemsua concupiscentia, ut ignoraret, obstupefecit.CAPUTXXVI.Deeoquodait:Animaquae contemptoDominodepositumproximo negaverit. (CAP. VI.) LocutusestDominusadMoysen,dicens: Animaquaepeccaverit,etcontemptoDomino negaveritdepositumproximosuo,quodfidei ejuscreditumfuerat,velvialiquidextorserit, autcalumniamfecerit,siveremperditam invenerit,etinficiansinsuperpejeraverit,et quodlibetaliudexpluribusfecerit,inquibus peccaresolenthomines,convictadelictireddet omnia quae per fraudem voluit obtinere integra, etquintaminsuperpartemaddetcuidamnum intulerat, etc.Neminiputandumestlegemsanctam sibimetessecontrariam,proeoquodcumalibi dicat: Quihocvelhocfecerit,mortemoriatur,et sanguis ejus sit super caput ejus, hicproquocunquepeccato,absqueulla exceptione,deomnibusquaelegeDomini prohibenturoblatiosuscipiatur,etrogante sacerdote dimittatur. Alia namque est accusatio quam excusat clementia in sacrificiis, alia quam condemnat justitia in judiciis, verbi gratia, pone aliquemadmisisseadulteriumanullo deprehensum,nullistestibusarguendum, ipsumsuifieriaccusatorem,hicexlege praesenti,quammisericordiacondidit, suscipitur,etpersacrificiummediante sacerdoteremissionemlucratur.Unde signanterhaecubiquelexsuscipiendisacrificii conditionem praefinit, dicendo: si peccatum suum intellexerit. Caeterumsipatratosceleredeprehensus,vel peraliumfueritcognitus,occiditur,lapidatur, sanguisquoqueejuscapitiejusimputatur. Itaquenonsibicontrariaestlexsancta,quam hodiequeChristitenetEcclesia.Namlatentem peccaticausam,secretaconfessioneproditam, gaudenteradmittitinterveniaejanuas, deprehensa vero per alium cognita crimina, non solumforensetribunal,sedetsynodica irrecuperabiliterplectitseveritas.Namillud vita,haecautemecclesiasticishonoribusreos privat. Proinde quod hic nunc dicitur, convicta delicti reddat omnia, sicintelligioportet,quiatesteconscientia convictaest,utsemetipsamaccusaret confessione spontanea.CAPUTXXVIIDeeoquodait:Haecestlex holocausti,quodsupradictorumquasi conclusiosit,etquodnostrumpropeccato sacrificiumsitfides,hostiapacificorumspes, holocaustum charitas. LocutusestDominusadMoysen,dicens: PraecipeAaronetfiliisejus.Haecestlex holocausti. Quodpromagnocuraresolentsaecularis eloquentiaemagistri,utintentionissuae supremumenumerationeconcludant, colligendoetcommemorando,quibusderebus verbasuafecerint,utrenovetur,non redintegreturoratio,utauditorsimemoriae mandavitadidemquodipsememinerit, reducatur,hocantiquissimusillesanctaelegis orator hic facere dignatus est, recolligendo quod hactenus dixerit et ita commemorando: Haec est lex holocausti, haec est lex hostiae pro peccato, haec est lex hostiae pacificorum. Primum est, ut secundum spiritualem et verum sacrificandiordinemcertissimaistorum sacrificiorumvocabulaprodamus,nedubium sitqualehumilitatisnostraeopussacrificium propeccato,qualehostiapacificorum,quale holocaustumsit,quodjamsuperiusproposse diximus.Estitaquenostrumpropeccato sacrificiumfides,hostiapacificorumspes holocaustumverocharitas.Namsupra,licet indigestanarratione,priusholocaustum, novissimesacrificiumpropeccatopositumsit, tamenordinevivendisiveproficiendi,prius sacrificiumpropeccatoest,idestfides, supremumveroholocaustum,idestcharitas. Sic in ordine coelestium, per quae Dei Filius ad nosusquedescendit,priusestspiritus sapientiae,novissimumverospiritustimoris, verumtamenprofectuumordinemservando quibusadDominumnosascendimus,priusest spiritus timoris, sicut scriptum est: Initium sapientiae timor Domini (Psal. CX), supremumverospiritussapientiae.Igitur sacrificiaquaehicsubvelaminevultusMoysi quondamlatentianuncrevelatasuntinfacie claritatisChristi,fides,spes,etcharitassunt. Majorishorum,idestcharitatis,magnietveri holocausti lex haec est.CAPUTXXVIII.QuodaltareilludChristus,et ignisilleSpiritusChristisit,dequoait: Cremabiturinaltaritotanocte.Etquidhaec mystice. Cremabiturinaltaritotanocteusquemane: Ignisexeodemaltarierit.Vestietursacerdos tunica et feminalibus lineis. AltarenostrumChristusestdequoetalibi dictum est: Altare de terra facietis mihi (Exod. XX), idest,humiliterincarnationemcredetisChristi FiliiDei.Cujussignumesthocaltarevisibile, quiaquemadmodumhocuniversopraeeminet templo,sicChristusuniversaeEcclesiaecaput est.Ignisquiexeodemaltariest,Spiritus sanctusest,quemutiqueignemillevenit mittereinterram,etvoluitvehementeraccendi (Luc.XII).Porroholocaustumnostrumcor nostrumest,totumincensum,idesttotum divino amori deditum, et propter illum ab omni carnisamoreseparatum.Noxautempraesens estvitaquantumlibeteodemigne,idest ejusdemSpiritussanctistellantibusdonis illustrata, videlicet comparatione illius diei, quo videbiturDeuseoruminSion(Psal.LXXXIII), quandoquodnuncvidemusperspeculumin aenigmate,videbimusfacieadfaciem(ICor. XIII). Cremabitur, inquit, tota nocte, id est usque ad finem vitae. Quomodo? Vestietur,ait,sacerdostunicaetfeminalibus lineis,tolletquecineresquosvoransignis exussit,etponensjuxtaaltare,spoliabitur prioribusvestimentis,indutusquealiis,efferet eosextracastra,etinlocomundissimousque ad favillam consumi faciet. Tunicasacerdotalislinea,utaliolocojam dictumest,vitamsignificatnovihominis,sicut econtrariotunicapellicea,quapostpeccatum indutusestAdam,vitamsignavitveterem ejusdemvetustihominis.Porrofeminalialinea districtum significant propositum castitatis, quo succingidebetquisquisfortitertotumigni divini amoris cor suum impendere cupit, ut nec licitoseindulgeatamoricopulaeconjugalis, quiadivisusesthujusmodiacsollicitusquae sunthujusmundi,quomodoplaceatuxori(I Cor.VII).Tota,inquam,cremabiturnocte,et vixsufficietaliquis,utadpurumconcremet, cremandojugiterusqueadfinemvitae. Tolletquecineresquosvoransignisexussit. Cinisquimanesuperest,sordidaecogitationes sunt,aquibusnemopersemetipsumliber existerepotest.Quiseniminillomane,inillo tremendofinevitaesuaegloriabiturcastumse haberecor?Verbigratia:Dumdicitquamlibet sanctus aliquis hujusce holocausti sacerdos sive sacerdotalis amica: Dilectemi,apprehendamte,etducamtein domum matris meae, et in cubiculum genitricis meae (Cant. VIII). Etinhujusmodisimilitudinibuscarnalissponsi etsponsaecontemplaturveritatemcoelestis copulae,ubisperatsecreaturaverisCreatoris complexibusfruituramesse,quomodo impollutamsecustodirepotestabomnicinere, id est a cogitationibus carnalis copulae. Tolletergo,inquit,cineresquosvoransignis exussit, et ponet juxta altare, idestparvuloscogitatussuoscomportabitad Christum, qui totam gerit curam nostrae salutis. Hocfacietjugicordissuidiscussione,crebra cordis et oris confessione. Quid deinde? spoliabitur,inquit,prioribusvestimentis, indutusquealiiseffereteosextracastra,etin locomundissimousqueadfavillamconsumi faciet. Spoliariprioribusvestimentis,idest,tandem deponereinvolucrumcarnis,induiquealiis,id estgratiamaccipereaeternaeretributionis. Tunc efferet eos videlicet cineres suos extracastra,etinlocomundissimousquead favillam consumi faciet, quiaprofectopraedictarumsordiumreliquias extra praesentis vitae militiam, usque ad purum excoquet,idest,amorinillosaeculo mundissimo quia ut Isaias ait: Amor iste ignis Domini est in Sion, et caminus ejus in Jerusalem (Isa XXXI), idestinistapraesentisvitaeEcclesia quantuluscunque,inillaverosupernapace ineffabilis est, qualem oculus non vidit, et auris non audivit, et in cor hominis non ascendit (Isa. LXIV; I Cor. II).CAPUTXXIX.Deeodemignequiinaltari, inquit,semperardebit,quemnutrietsacerdos, subjiciens ligna mane per singulos dies. Ignisauteminaltarisemperardebit,quem nutrietsacerdos,subjicienslignamaneper singulosdies.Etimpositoholocausto,desuper adolebitadipespacificorum.Ignisisteest perpetuus, qui nunquam deficiet in altari. AltareDei,utsupradictumest,fidesChristiin cordenostroest,inquojubeturignissemper ardere,quianecesseestexilloadDominum charitatis flammam indesinenter accendere, cui persingulosdiessacerdoslignasubjicietne exstinguatur.OmnisenimChristipraedicator membrumutiquesummiSacerdotiseffectus est,sicutcunctisfidelibusPetrusapostolus dicit: Vosautemgenuselectum,regalesacerdotium (I Petr. II). Et sicut Joannes apostolus dicit: FecistinosDeonostroregnumetsacerdotes (Apoc. V). Sacerdosergoinaltariignemnutriensquotidie lignasubjiciat,idestfidelisquisqueineo charitatisflammadeficiat,incordesuotam exempla praecedentium quam sacrae Scripturae testimoniacongererenondesistat.Namquasi quaedam fomenta igni dare est, in exercitatione charitatis,velexemplaPatrum,velpraecepta Dominica ministrare. Quia enim interna novitas nostraipsaquotidiehujusvitaeconversatione veterascit,ignisisteadhibitislignisnutriendus est,utdumperusumsenostraevetustatis attenuat,perPatrumtestimoniaetexempla reviviscat. Et bene praecipitur ut mane ligna per singulosdiescongerantur.Haecquippenon fiunt,nisicumnoxcaecitatisexstinguitur.Vel certe, quia mane prima pars diei est, postpositis cogitationibusvitaepraesentishocprioriloco quisquisfideliumcogitet,utquodinsejam jamquequasideficit,quibusvaletnexibus studium charitatis inflammet. Ignis enim iste in altariDomini,idestincordenostrocitius exstinguitur,nisisolerteradhibitisexemplis Patrum,etDominicistestimoniisreparetur. Bene autem subjungitur: Etimpositoholocaustodesuperadolebit adipes pacificorum. Nam quisquis hunc ignem charitatis accendit, et semetipsumutiqueholocaustumdesuper imponit,omnevitiumquodinsemalevivebat, exurit.Cumenimcogitationumsuaruminterna considerat, et vitam reprobam per immutationis gladiummactat,inarasesuicordisimponit,et ignecharitatisincendit.Dequahostia pacificorum,adipesredolent,quiainterna novaevitaeimpugnatiopaceminternoset Deumfaciens,odoremsuavissimumdenobis reddit.Quiaveroeademcharitasincordibus electorum inexstinguibilis manet, apte subditur. Ignisestisteperpetuus,quinunquamdeficiet de altari. Nunquamprofectodealtariignisistedeficit, quiaetiamposthancvitameorummentibus fervorcharitatisaccrescit.Aeternaquippe contemplationeagitur,utomnipotensDeus, quo magis fuerit agnitus, eo amplius diligatur.CAPUTXXX.Delegesacrificiiet libamentorum,quodcomedendumabsque fermento,idestbeneoperandumsitabsque vanae gloriae tumore ventoso. Haecestlexsacrificiietlibamentorum,quae offerentfiliiAaroncoramDomino,etcoram altari.Tolletsacerdospugillumsimilae,quae conspersaestoleo,ettotumthusquodsuper similam positum est. Adolebitque illud in altari, inmonumentumodorissuavissimiDomino: ReliquumautemsimilaecomedetAaron,cum filiissuisabsquefermento,etcomedetinloco sanctuarii tabernaculi. Optimumestmodosupradictofacere holocaustumquoddiciturtotumincensum,id estopusbonuminamorisigneprobatum,non sibi,sedDeoattribueretotum,fugereventum gloriae popularis, juxta praeceptum dicentis: Cavetejustitiamvestramfacerecoram hominibus ut videamini ab eis (Matth. VI). Verumtamensisemperfugiasspectatorem, nunquamhabebisimitatorem:Proindeidem Dominus dicit: Luceat lux vestra coram hominibus, ut videant operavestrabona,etglorificentpatrem vestrum qui in coelis est (Matth. V). Recteigiturpostlegemholocausti,quo occultumsignificaturincendiumamorislex sequitursacrificiietlibamentorumejus, quorumpartemcomedantAaronetfiliiejus, quosignaturopusbonumfactumcoram hominibus, ut glorificetur Deus. Tollet,inquit,sacerdospugillumsimilae,quae conspersaestoleo,ettotumquodsuper similam est positum, idestisquiDeoquodlibetoffertopusjustitiae, firmitatemintuebiturmundissimae conscientiae,intentionemutilitatisfraternae, bene redolentem exspectationem laudis divinae. Ethaecadolebit,inquit,inaltari,reliquam autem partem similae comedet Aaron cum filiis suis. Ubienimhaecquaepraedictasunt,bene operansproposueritinradicecordissui, legitimejamcoramhominibuslucerepermittit lucemoperissui,utnonvideaturipseab hominibus, sed ut glorificetur Pater qui in coelis est.Itaquecomedeturabsquefermentoidest absquevanaegloriaetumoreventoso, comedetur, inquam, in loco sanctuarii tabernaculi, idest,celebrabituropusbonumincommuni aedificatione Ecclesiae Christi. Ideo, inquit, non fermentabitur, quia pars ejus in Domini offertut incensum,idestidcircoventoinanisgloriae bonum opus non perdetur, et idcirco hoc ipsum quodvisumestabhominibuspromercedenon reputabitur,quiatotaoperantisintentiotendit ad Dominum. Sanctum sanctorum erit, subauditurquamvishominesilludviderintet laudaverint. Sicut pro peccato atque delicto idest,nonmagislaedeturlaudibushominum, ubipurafueritintentio,quamsi praevaricationisreusaliquidpersolvissetex debito,inquominoremutiquelocumhabet omnisjactantiaetumor.Etquianonindiscrete, bonum omnibus propalandum est, quamvis pro exemplo, Mares,inquit,tantumstirpisAaroncomedent ex eo, idest,coramillistantumhominibuslucere studebitjustitiamsuam,dequibusspesesse potestquodviriliterproficiantimitando.Et quia totus hic publicae visionis optabilis fructus, omnis, inquit, qui tetigerit illa, sanctificabitur, id est, omnis qui imitatus fuerit opera tua bona, salvabitur.CAPUTXXXI.DeoblationeAaronetfiliorum ejus,quodpuritas,quaeinaliisquaeriturper consilium, a sacerdotibus exigatur. HaecestoblatioAaronetfiliorumejus,quam offerredebentDominoindieunctionissuae. Decimampartemephiofferentsimilaein sacrificiosempiterno.Mediumejusmane,et mediumvespere.Quaeinsartagineoleo conspersafrigetur.Offereteamcalidamin odoremsuavissimumcoramDomino,sacerdos quipatrijuresuccesserit,ettotacremabiturin altari. Holocaustum,idestveriamorissacrificium secretum,inquofidelisanimavacatad contemplationemDomini,cumincaeteris hominibus quaeratur per consilium, tunc vero a sacerdotibusexigiturperpraeceptum.Verbi gratia: Ut laici qui habent uxores, tanquam non habentes sint (I Cor. VII), consilii est. Ut autem sacerdotes dividantur in hujusmodi, nec lex, nec ratio permittit. Haec, inquit, est oblatio Aaron, et filiorum ejus in die unctionis suae. Quod dicit in die unctionis suae, idestsecundumpropositumveltenorem vocationis suae. Nam ne putes hanc oblationem uno tantum die quo et uncti sunt, ab illis debere conferri, continuo subjungit: Decimampartemephiofferentinsacrificium sempiternum. Etsignificanstotumvitaetempusa sacerdotibus impendi debere orationi, et mediumejus,inquit,mane,etmedium vespere. Siomnimaneetomnivespere,ergoomni tempore.Namomnetempusmaneetvespere, idestdieietnoctisvariaturversatili vicissitudine.Et,quiainmemoriapassionis Christi,percharitatiscompassionem,fervere debet sacerdotis pectus, in sartagine, inquit, oleo conspersa frigetur. Et,quianihiltepide,nihilnegligenterintanto negotio gerendum est, offeret,inquit,illamcalidaminodorem suavitatisDominosacerdosquiPatrijure successerit, et tota cremabitur in altari, utsuprajamdictumest.Etquiaindignumest utsacerdosreconciliationeindigeat(quisenim status,autquaedignitassacerdotii,sise implicetactibussaeculi,fiatquesicutpopulus sic et sacerdos?), omne,inquit,sacrificiumsacerdotumigne consumetur, nec quisquam comedet ex eo, quod fieri non potest, nisi curis carnis totum se exuat,etabalienetcorsuumabhocsaeculo,ut soli vacare et solo possit frui Deo.CAPUTXXXII.Delegehostiaepropeccato, quaecomedendasitinlocosancto,etquod vestis,sanguineilliusrespersa,lavandasitin loco sancto. Istalexesthostiaepropeccato:Inlocoubi offerturholocaustumimmolabiturcoram Domino;sanctumsanctorumest.Sacerdosqui offert,comedeteaminlocosancto,inatrio tabernaculi. Ordosuprascriptuspaulisperhicin recolligendopermutatusest.Illicenimpost holocaustumhostiapacificorum,etdeinde hostiapropeccatodispositaest;hicveroprius lexhostiaepropeccato,etdeindelexhostiae pacificorum. Et fortassis in superioribus idcirco legemhostiae,propeccatodistulit,quiadeilla pluradicturuserat.Nam,secundum praesentem ordinem, et Psalmista holocaustum et pro peccato conjungit: Holocaustum,inquiens,etpropeccatonon postulasti (Psal. XXXIX). Attamen,utpraediximus,nostrumpropeccato sacrificiumpropriefidesest.Quaeestenim redemptiopeccati,perquodmorsintroivitin huncmundum,nisicrederequiaDominus Jesus,utsanctificaretpersemetipsum populum,extraportampassusest?(Hebr. XIII.)Atverosuperiustractavimus,testante Apostolo,quodhocperilludsignificabatur,ut quorumanimaliumsanguisinferebaturin sanctaperpontificem,eorumcorpora cremabanturextracastra.Ergofidesspirituale propeccatosacrificiumest,quaetempore quidem vel ordine graduum ascensionis nostrae prior,seddignitateinterspemetcharitatem media est. Illud sane praetereundum non est in his distinctionibus, cum dicitur: Ista est lex hostiae pro peccato, ac deinceps: Haec quoque est lex hostiae pro delicto, postmodumquoqueutriusquehostiaelexuna erit. Non, inquam, praetereundum quod peccati atquedelictinonnulladistantiasit.Peccatum videlicetestquidpiamquodDominilege prohibeturfecisse,delictumveroquidlibet eorumquaejubenturneglexisse.Sedjamipsa hujusce legis verba perstringamus. In loco, inquit, ubi offertur holocaustum, idest,incatholicaEcclesiaextraquamnonest habere vel accipere sancti Spiritus incendium, immolabitur coram Domino. Alioqui,sialias,siinaliquohaereticorum conventiculoimmoletur,nonesthostiapro peccato,nonestcorpusquodtraditumpro nobis, non est sanguis qui fusus est pro peccatis totius mundi. Sanctum sanctorum, inquit,idest,ultracaeterasancta,quaein praedictoholocaustilocoaguntur,hocsanctum est. Sacerdosquioffert,comedeteaminloco sancto in atrio tabernaculi. Beneergoaclegitimecanonicacensuit auctoritas,utnunquamsacerdos,quimissas celebrat,omittereaudeatquinipse communicet.Porrolocussanctus,etatrium tabernaculipraesensEcclesiaest,sanctus, inquam, locus et atrium tabernaculi, subauditur coelestis.Hicnamquepatriarcharumet prophetarumfidesestperquametdequa introitur in illud coeleste templum Dei. Econtra immundaJudaeorum,velhaereticorumsunt conventicula,ubi,sicutjamdictumest,nec debet, nec potest mactari haec hostia sancta. Quidquidtetigeritcarnesejus,sanctificabitur. Desanguineillius,sivestisfueritaspersa, lavabitur in loco sancto. Hoc,itautdicitur,juxtalitteramintelligitur utiliter. Etenim quidquid tangit corpus Domini, sine dubio sanctificatur et religiose abluitur, ita utnedigitosquidemextremosadcommunium rerumreduceretactumsacerdotilicitumsit, nisipriusdiligenterabluerit.Vestisquoque,si fueritaspersaistosanguine,hocprogravi quidemoffensionemeritohabetur.Atipsa vestisaDeosanctificatajurereputatur,utnon soluminsanctoetabomnicommunivisu remotolocolavetur,verumabeisqui diligentioressuntprosummispignoribus reconditur.CAPUTXXXIII.Desententiapropheticaqua dictumest:Situlerithomocarnem sanctificataminoravestimentisui,nunquid sanctificabitur? Huic sensui nequaquam illud contrarium videri debetquod,inAggaeopropheta,cum interrogasset ex ore Domini sacerdotes, dicens: Situlerithomocarnemsanctificataminora vestimentisui,ettetigeritdesummitateejus panem,utpulmentum,autvinum,autoleum, automnemcibum,nunquidsanctificabitur? responderunt, dicentes: Non (Agg. II). Nam ad id quod dicit, nunquid sanctificabitur? subaudiendumest,homosiveportandosive omnemcibumsumendo,quitetigeritexeo quodsanctificatumveloblatumfueritDomino. Namnequeportando,nequemanducando,aut bibendoquodsanctumautsanctocontactum est,sanctificaripotest,sedecontrariomagis contaminabitur,sisanctacontingere praesumpserit,cumipseinanimapollutussit. Nam continuo sequitur: Sitetigeritpollutusinanimaexomnibushis, nunquidcontaminabitur?Etresponderunt sacerdotes et dixerunt: Contaminabitur (ibid.). Itaqueetnosalludentes,dicamus:Sisignaculo crucisfrontemautpectussuumsignaverit impius,nunquidhocsignodiabolusdeillo effugabitur? Non utique, sed arctius includetur, imo et ipsa ejus anima nihilominus erit diaboli, juxta Scripturam dicentem: Cummaledicitimpiusdiabolum,maledicit animam suam (Eccli. XXI).CAPUTXXXIV.Deeoquodait:Vasfictile, etc.,etquodnonfemina,sedmasculusvesci debeat carnibus ejus, et quod pro peccato hostia non comedi, sed comburi debeat. Vas autem fictile in quo cocta est, confringetur, quodsivasae