intercultural communication competence …thaiejournal.com/journal/2557volumes1/34.pdf636...

634

วารสารการเงน การลงทน การตลาด และการบรหารธรกจ ปท 4 ฉบบท 1 (มกราคม – มนาคม 2557)

ความสามารถทางการสอสารขามวฒนธรรมและการปรบตวของนกศกษาจน มหาวทยาลยรงสต

INTERCULTURAL COMMUNICATION COMPETENCE AND SELF-ADAPTATIONOF CHINESE STUDENTS IN RANGSIT UNIVERSITY

พรพะเยาว กงเมง1 ผศ.ดร.ดวงทพย เจรญรกข เผอนโชต2 -------------------------------------------------------------

บทคดยอ การวจยในครงน “ความสามารถทางการสอสารขามวฒนธรรมและการปรบตวของนกศกษาจน มหาวทยาลยรงสต” มวตถประสงคคอ (1) เพอศกษาถงความสามารถทางการสอสารของนกศกษาจน มหาวทยาลยรงสต ภายใตวฒนธรรมไทย (2) เพอศกษาถงการปรบตวของนกศกษาจน มหาวทยาลยรงสต (3) เพอศกษาความสมพนธระหวางความสามารถทางการสอสารภายใตวฒนธรรมไทยกบการปรบตวของนกศกษาจน มหาวทยาลยรงสต รปแบบการวจยในครงนเปนการวจยเชงผสมผสานคอ การวจยเชงคณภาพ โดยวธการสมภาษณเชงลก มการเกบขอมลจากแหลงขอมล 2 กลมคอ กลมนกศกษาจนทก าลงศกษาอยในหลกสตร Chinese Business School จ านวน 20 คน และกลมผเชยวชาญเกยวกบนกศกษาและหลกสตรจ านวน 5 คน และการวจยเชงปรมาณ เกบขอมลโดยใชแบบสอบถามกบนกศกษาจนทก าลงศกษาอยในหลกสตร Chinese Business School ทเปนประชากรทงหมด 67 คน สถตทใชในการวเคราะหขอมลคอ คารอยละ คาเฉลย และคาเบยงเบนมาตรฐาน และทดสอบสมมตฐานท 1-2 โดยการวเคราะหขอมลดวยวธ t-test และทดสอบสมมตฐานท 3 ใชวเคราะหโดยหาคาสมประสทธสหสมพนธแบบเพยรสน __________________________________________ 1 นกศกษาปรญญาโท หลกสตรนเทศศาสตรมหาบณฑต มหาวทยาลยรงสต 2 อาจารยทปรกษาวทยานพนธ มหาวทยาลยรงสต

635


ผลการวจยสรปไดดงน 1) แนวคดพนฐานของผใหขอมลคอ หลกเลยงการแขงขนทางการศกษาทมสงภายในประเทศจน เพมโอกาสทดในการท างานในอนาคต ชนชอบผคนและวฒนธรรมไทยเปนพนฐานในการตดสนใจเรยนในประเทศไทย 2) ความสามารถทางการสอสารขามวฒนธรรมของนกศกษาจน แบงออกเปน 2 ดานคอ (1) มความสามารถในการตความหมายอยในระดบสง ทคาเฉลย 3.66 คอ สามารถตความภาษาทาทางของคนไทยไดวาตองการจะสอสารอะไร เชน พยกหนา การพนมมอ การโบกมอ (2) มความสามารถทางดานทกษะ การฟง การพด การอาน การเขยน คอ ความสามาถทางทกษะการฟงของนกศกษาจนอยในระดบปานกลาง ทคาเฉลย 3.24 แตความสามารถทางดานทกษะการพด การอาน การเขยน มความสามารถอยทระดบนอย ทคาเฉลย 2.46, 2.01, 1.71 ตามล าดบ 3) การปรบตวของนกศกษาจน มหาวทยาลยรงสต แบงออกเปน 2 ดานคอ 1) การปรบตวดานวฒนธรรมโดยรวมอยในระดบปานกลาง ทคาเฉลย 2.78 คอ นกศกษาจนสามารถเรมตนสนทนากบคนแปลกหนาทเปนคนไทยได รองลงมาคอภาษาทใชสอสารในชวตประจ าวน 2) การปรบตวดานการศกษา โดยรวมอยในระดบปานกลาง ทคาเฉลย 3.16 คอนกศกษาจนมการวางแผนการศกษา สามารถปรบตวเขารวมกจกรรมททางมหาวทยาลยจดขนเชน งานกฬามหาวทยาลย กจกรรม Freshy Day & Night 4) แรงจงในและความคาดหวงของนกศกษาจนคอ การชนชอบ หลงใหลวฒนธรรมไทย ตองการไดรบประสบการณใหม คาดหวงการหลกเลยงปญหาวางงานในอนาคต 5) ปจจยทมผลตอการปรบตวคอ การเรยนรและยอมรบถงความแตกตางระหวางวฒนธรรมไทยและจน 6) ปญหาและอปสรรค คอ เรองภาษา นกศกษาจนยงขาดทกษะดานการฟง การพด การอาน การเขยนภาษาไทย 7) ความสามารถทางการสอสารภายใตวฒนธรรมไทยไมมความสมพนธกนกบการปรบตวของนกศกษาจน มหาวทยาลยรงสต อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.641 คอ นกศกษาจนสามารถปรบตวในสงแวดลอม สงคม วฒนธรรมใหมได ถงแมจะพบปญหาอปสรรคเรองของภาษา ค าส าคญ : ความสามารถทางการสอสารขามวฒนธรรม, การปรบตว

636


ABSTRACT The purposes of this study were 1) to study the communication competence of Chinese students at Rangsit University 2) to study the self-adaptation of Chinese students at Rangsit University to Thai culture, and 3) to study the relationship between communication competence and self-adaptation of Chinese students at Rangsit University to Thai culture. This study employed both quantitative and qualitative research techniques. Quantitative data was collected by in-depth interview from 20 Chinese students who study at the Chinese Business School and five selected key informants. Qualitative data was collected by a questionnaire administered to 67 Chinese students who studied at the Chinese Business School. The collected data was analyzed using percentage, means, standard deviation, t-test and the Pearson Product Moment Correlation Coefficient. The results showed that: 1. The respondents decided to study in Thailand because they wanted to avoid the highly competitive education environment in China, they needed more career opportunities and they liked Thais and Thai culture. 2. The Chinese students’ interpretation of their cultural competence showed: 1) they could understand body language used by Thais such as nodding, waiting (a slight bow, with the palms pressed together in a prayer-like fashion), and waving, at a “high” level, 3.66. 2) Their listening skills were at the “moderate” level, 3.24 while their speaking, reading and writing skills were at the “low” level, 2.46, 2.01 and 1.71 respectively. 3. The Chinese students’ interpretation of their adaptation to Thai culture showed: 1) they talked to Thai strangers and used Thai language in their everyday life at the “moderate” level, 2.78. 2) The Chinese students’ interpretation of their adaptation to Thai education showed: they made study plans and participated in activities organized by university including the University Games and Freshy Day & Night, at the “moderate” level, 3.16. 4. The Chinese students’ motivations and expectations were found to be related to a fondness of Thai culture, a desire for new experiences and not wanting to be unemployed. 5. A factor that affected the self-adaptation of Chinese students was learning to accept the differences between Thai and Chinese culture. 6. The Chinese students lacked Thai listening, speaking, reading and writing skills. 7. There was no relationship found between communication competence and the self-adaptation of Chinese students at Rangsit

637


University to Thai culture, the significant difference found was 0.641. Therefore, it could be concluded that Chinese students could adapt themselves to Thai culture, environment and society, even though they experienced language problems. KEYWORD: Intercultural Communication, Self-Adaptation บทน า การสอสารขามวฒนธรรมคอ การสอความหมายระหวางคนทมภาษาและวฒนธรรมทแตกตางกนโดยมองคประกอบหลกสององคประกอบ ไดแก องคประกอบของการสอสารและองคประกอบของวฒนธรรม ทงนองคประกอบของการสอสารมองคประกอบยอย คอ การใชภาษา (วจภาษา) การใชหนาตา ทาทาง และน าเสยง (อวจภาษา) ส าหรบองคประกอบของวฒนธรรมคอ ความร ความเขาใจเกยวกบวถชวตและคณคาตางๆ ในชวตของคสอสาร ซงเปนทงสวนทสงเสรมหรอเปนอปสรรคตอการสอสาร Hall (1959, อางถงใน ธานษฎ กองแกว, 2544) การสอสารประเภทนเปนการสอสารระหวางผสงสารกบผรบสารทมความแตกตางกนทางวฒนธรรม และการสอสารระหวางวฒนธรรมนเกดขนไดทงในระหวางคนทอยในประเทศเดยวกนแตมวฒนธรรมทแตกตางกน หรอ การสอสารระหวางวฒนธรรมยงเกดขนไดระหวางคนทเปนประชาชนของประเทศทตางกนไดดวย ซงในทนกลาวถงการสอสารกนระหวางคนไทยกนคนชนชาตจน ซงทงสองฝายมวฒนธรรมดานตางๆทแตกตางกนไมวาจะเปนองคประกอบทางดานภาษาหรอวฒนธรรม และในปจจบนดวยเทคโนโลยและการสอสารทกวางไกลมากยงขนท าใหการตดตอสอสารระหวางประเทศแคบลง มผคนจากหลากหลายประเทศเดนทางไปศกษาตอยงทตางๆ รวมถงการทนกศกษาจนเขามาเรยนในประเทศไทยเรามากยงขน ซงมหาวทยาลยรงสตไดมการจดการเรยนการสอนในหลกสตรทเรยกวา Chinese Business School ซงเปนการเรยนในรปแบบการเรยนการสอนเปนภาษาจน โดยจดตงในนามคณะบรหารธรกจ ม 3 สาขาคอ สาขาวชาการเงน สาขาวชาการทวไป และสาขาวชาการจดการธรกจระหวางประเทศ ซงนกศกษาทเรยนสวนใหญจะเปนนกศกษาชาวจนเกอบทงหมด เนองจากต าราเรยน อาจารยผสอน เนอหาทเรยนเปนหลกสตรทใชภาษาจนทงหมด ซงเนอหาเหลานจะเนนการเรยนการสอนเรองของการบรหารธรกจเกยวกบการคาขายซง ประเทศจนนบวาเปนผน าดานการคาขายทเปนทยอมรบอยางกวางขวางในระดบโลก แตเนองดวยทางประเทศจนมจ านวนของประชากรทคอนขางสง พนทการศกษาสถาบนตางๆในประเทศมจ านวนไมเพยงพอตอความตองการของคนในประเทศท าใหม

638


ประชาชนคนจนสวนใหญนยมสงลกหลานไปเรยนตอยงตางประเทศ เพอหลกเลยงปญหาการแขงขนกนเองในประเทศทมคอนขางสง เมอมการไปเรยนรทยงตางประเทศสงทนกศกษาจนจะตองเรยนรเพมเตมคอเรองของการปรบตว การปรบตวเปนเรองส าคญทชาวตางชาตทกคนจะตองเผชญ กลาวคอ มนษยมแรงผลกดนภายในทจะปรบตวและเตบโตใหเขากบสงคมทตนเองอาศยอย ซงการปรบตวเขาสสงแวดลอมใหมนจะเปนกระบวนการทท าผานการสอสาร และการปรบตวนเปนขนตอนทซบซอนและเปนพลวตร Bertalanffy (1956, อางถงใน Kim, 1995) ดงนน ผวจยจงสนใจศกษาถงความส าคญของ “ความสามารถทางการสอสารขามวฒนธรรมและการปรบตวของนกศกษาจน มหาวทยาลยรงสตง” ซงเปนประเดนทส าคญในการเรยนรถงกระบวนการสอสารระหวางบคคลทตางวฒนธรรมรวมถงการปรบตวของนกศกษาจนทเขามาเรยนในประเทศไทย ซงเราจะไดศกษาและมองในมมของคนตางชาตทเขามาอยในประเทศไทย โดยเรยนรจากสวนประกอบของการสอสารในดานตางๆ ไมวาจะเปนองคประกอบทางการสอสารและองคประกอบทางวฒนธรรม วตถประสงคในการวจย 1. เพอศกษาถงความสามารถทางการสอสารของนกศกษาจน มหาวทยาลยรงสต ภายใตวฒนธรรมไทย 2. เพอศกษาถงการปรบตวของนกศกษาจน มหาวทยาลยรงสต 3. เพอศกษาความสมพนธระหวางความสามารถทางการสอสารภายใตวฒนธรรมไทยกบการปรบตวของนกศกษาจน มหาวทยาลยรงสต ประโยชนทคาดวาจะไดรบ 1. งานวจยนจะเปนการปพนฐานองคความรทเกยวกบการสอสารตางวฒนธรรมในแงของการปรบตวทางวฒนธรรม ตลอดจนวธการปรบตวทางวฒนธรรมของนกศกษาจนทเขามาศกษาและเรยนรในประเทศไทย 2. เพอน าผลการวจยทไดมาใชเปนแนวทางในการพฒนาการสอสารภายในสถาบนการศกษาทมความแตกตางทางดานวฒนธรรมระหวางชาวไทยและชาวจนใหมประสทธภาพ

639


กรอบแนวความคดในการวจย จากการศกษาเอกสารและงานวจยทเกยวของผวจยไดสรปเปนกรอบแนวคดในการวจยครงน ดงน

ปญหาน าวจย 1. ความสามารถทางการสอสารภายใตวฒนธรรมไทยของนกศกษาจน มหาวทยาลยรงสต เปนอยางไร 2. การปรบตวของนกศกษาจน มหาวทยาลยรงสต เปนอยางไร 3. ความสมพนธระหวางความสามารถทางการสอสารภายใตวฒนธรรมไทยกบการปรบตวของนกศกษาจน มหาวทยาลยรงสตเปนอยางไร สมมตฐานในการวจย 1. ลกษณะประชากรศาสตรทแตกตางกนมความสามารถทางการสอสารภายใตวฒนธรรมไทยของนกศกษาจน มหาวทยาลยรงสต ทแตกตางกน 2. ลกษณะประชากรศาสตรทแตกตางกนมการปรบตวของนกศกษาจน มหาวทยาลยรงสต ทแตกตางกน

ลกษณะทางประชากรศาสตร

1. เพศ 2. อาย

3. ศาสนา

4. ชนปการศกษาททานก าลงศกษาอย 5. ภมล าเนาเดม (มณฑล) 6. ระยะเวลาทอยเมองไทย

ความสามารถทางการสอสาร

1. ความสามารถในการตความหมาย

2. ทกษะ (Skill) ทางดานการสอสาร - ทกษะการฟง - ทกษะการพด

- ทกษะการอาน - ทกษะการเขยน

การปรบตว

1. ดานวฒนธรรม 2. ดานการศกษา

640


3. ความสามารถทางการสอสารภายใตวฒนธรรมไทยมความสมพนธกบการปรบตวของนกศกษาจน มหาวทยาลยรงสต ขอบเขตของการวจย การศกษาครงนท าการศกษากบนกศกษาจน สญชาตจน เชอชาตจน ก าลงศกษาอยในมหาวทยาลยรงสต ในรปแบบของการวจยทงในเชงคณภาพและปรมาณ เพอศกษาถงความสามารถทางการสอสารของนกศกษาจนภายใตวฒนธรรมไทยและการปรบตวของนกศกษาจน มหาวทยาลยรงสต ตงแตนกศกษาชนปท 1 ถงนกศกษาชนปท 4 ระหวางปการศกษา 2552-2555 ระยะเวลา ตงแตเดอนตลาคม ถง เดอนมนาคม เปนระยะเวลา 6 เดอน นยามศพทเฉพาะ 1. นกศกษาจน หมายถง ผทมสญชาตจน เชอชาตจนศกษาตอระดบอดมศกษาในประเทศไทย ในหลกสตร Chinese Business School (CBS) มหาวทยาลยรงสต 2. หลกสตร Chinese Business School (CBS) หมายถง หลกสตรบรหารธรกจทมเนอหารายวชาเกยวกบการบรหารธรกจทเปนการเรยนการสอนภาษาจนทงหมด มการสอนโดยอาจารยผสอนทชาวจน ใชต าราหรอเอกสารการเรยนภาษาจน เปดสอนในมหาวทยาลยรงสต 3. ลกษณะทางประชากรของนกศกษาจน หมายถง ขอมลทเกยวของกบนกศกษาจนไดแก เพศ อาย ศาสนา ชนปการศกษาททานก าลงศกษาอย ภมล าเนาเดม (มณฑล) ระยะเวลาทอยในประเทศไทย 4. ความสามารถทางการสอสารภายใตวฒนธรรมไทย หมายถง ความสามารถทเกยวของทจะท าใหการสอสารของนกศกษาจนทเขามาอยภายใตวฒนธรรมไทยเปนไปอยางมประสทธผล ซงมปจจยทตองพจารณา 2 ดาน คอ ความสามารถในการตความหมาย และความสามารถทางดานทกษะในการสอสารภายใตวฒนธรรมไทย 4.1 ความสามารถในการตความหมาย หมายถง ความสามารถในการก าหนดค าอธบาย ความสามารถในการจดการ และความสามารถในการตความเงอนไขตางๆ ทเกยวของกนทางการสอสาร ความสามารถในการตความหมายประกอบไปดวยความสามารถ 3 ประการ ไดแก 4.1.1 ความสามารถทางบทบาท คอ ความสามารถทนกศกษาจนรวาควรใชบทบาททางสงคมใดและรวาพฤตกรรมใดทเหมาะสมกบบทบาทนน ใหเหมาะสมกบวฒนธรรมและสงคม

641


4.1.2 ความสามารถสวนบคคล หมายถง ความสามารถในการเลอกและการน าเสนอสงทตนคดหรอตองการใหอกฝายหนงเขาใจ 4.1.3 ความสามารถทางเปาหมาย หมายถง ความสามารถในการก าหนด เปาหมาย ตอบโตกบปญหาและเลอกกระท าการสอสารอยางมประสทธภาพ 4.2 ความสามารถทางดานทกษะ หมายถง สงทนกศกษาจนจะตองมความสามารถใน ดานทกษะการฟง การพด การอาน การเขยน ภายใตวฒนธรรมไทย 5. การปรบตวของนกศกษาจน หมายถง สงทนกศกษาจนจะตองปรบตวใหเขากบวฒนธรรมไทย ซงประกอบไปดวย การปรบตวดานวฒนธรรม และการปรบตวทางดานการศกษา 6. แนวคดพนฐานของผใหขอมล หมายถง ความคดเหนของผใหขอมลหลก ในทนม 2 กลมคอ กลมนกศกษาจน และกลมทเกยวของกบหลกสตร Chinese Business School 7. การสอสารตางวฒนธรรม หมายถง การเปรยบเทยบ พฤตกรรมการสอสารของบคคลทมวฒนธรรมแตกตางกน กระบวนการแลกเปลยนและตความสญลกษณและบรบทหนงๆ โดยบคคลในกระบวนการสอสารนนมความแตกตางทางวฒนธรรมมากในระดบทมการตความและมความคาดหวงเกยวกบพฤตกรรมทเหมาะสมแตกตางกน น าไปสการสรางความหมายทไมเหมอนกนได ซงในทนกลาวถงการสอสารตางวฒนธรรมระหวางวฒนธรรมจนและวฒนธรรมไทย การทบทวนวรรณกรรม การวจยนผวจยไดศกษาคนควา งานวจยทเกยวของ และมการทบทวนวรรณกรรมโดยอาศยแนวคดหลายสวนมาเปนกรอบและแนวทางในการศกษา โดยน าเสนอเปนประเดนตามหวขอตอไปน ทฤษฎการสอสารระหวางบคคล การสอสารระหวางบคคลเปนปจจยทส าคญตอกระบวนการในการสอสารตางๆ ของมนษย ซง ปรมะ สตะเวทน (2529) ไดกลาวไววา การสอสารระหวางบคคลคอการสอสารทประกอบดวยบคคลตงแต 2 คนขนไป มาท าการสอสารกนในลกษณะตวตอตว (Person-to-Person) และDean Barnlund (1975, อางถงใน ยบล เบญจรงคกจ, 2534) ไดใหนยามของการสอสารระหวางบคคลไววาเกยวของกบการแสวงหาสถานการณทางสงคมซงมนษยไดเผชญซงหนา และมปฏสมพนธโดยการแลกเปลยนสญญาณทางวจนและอวจนภาษา นยามนเนนคณลกษณะทส าคญของการสอสารระหวางบคคล 5 ประการดวยกน คอ 1. ตองมคนอยางนอยสองคนในสถานการณนน โดยตางกรตววามอกบคคลหนงอยดวย 2. มการพงพาอาศยในการสอสารระหวางกน 3. มการแลกเปลยนสาร 4. สารจะเขารหส

642


เปนวจนภาษาหรออวจนภาษา 5.ไมมรปแบบแนนอน ไมเปนทางการ และมการปรบ เปลยนไดเสมอ จากการศกษาทฤษฎการสอสารระหวางบคคลนสามารถน ามาใชประโยชนตองานวจยในครงน คอการศกษาเรองการสอสารระหวางบคคลของนกศกษาจนนน จะตองวเคราะหดวาผทท าการสอสารนนเปนคนลกษณะใด ชอบอะไร และมการสอสารกบคสอสารในลกษณะใด เพอจะท าใหเกดความพงพอใจระหวางคสอสารดวยกน อนสงผลตอประสทธผลทางการสอสารตอไปในการใชชวตอยในตางแดน แนวคดเรองความสามารถทางการสอสาร แนวคดเรองความสามารถทางการสอสารในยคแรกๆ เกดจากความสนใจทางดานภาษาศาสตรจงเนนการศกษาถงพฤตกรรมทางภาษาของมนษย และมนกวชาการไดใหความหมายของ “ความสามารถทางการสอสาร” ไวอยางหลากหลาย ตวอยางเชน Wiemann & Backlund (อางถงใน Cooley, E. & Roach, A., 1984) ใหความหมายของ “ความสามารถทางการสอสาร” วาเปนความสามารถในการสรางปฏสมพนธ (Interact) ระหวางการเลอกทจะแสดงพฤตกรรมทางการสอสารทเหมาะสมในแตละสถานการณเพอใหบรรลผลตามวตถประสงคของแตละบคคล และLarson & Bostrom (1984, อางถงใน จนทรทพย ปาละนนทน 2545) นยามความสามารถทางการสอสารไววา คอความสามารถในการแสดงความรทางดานสงคมในการสอสารไดอยางเหมาะสมในสถานการณตางๆ สงทนาสนใจคอ Bostrom (1984, อางถงใน จนทรทพย ปาละนนทน 2545) ไดใหความส าคญกบการสอสารเชงกลยทธ (Stratecgic Commmunication) และทกษะในการสอสาร (Tactic Communication Skills) ซงในการสอสารนนกระบวนการเหลานลวนมความส าคญตอการสอสารทงสน ในการสอสารท าความเขาใจสญลกษณตางๆ โดยน าทกษะในการฟงและการแกปญหาเขามาประกอบในการสอสาร ดงน นผ วจ ยจงน าความสามารถทางการสอสารของ Bostrom เปนกรอบในการวเคราะหความสามารถทางการสอสารของนกศกษาจน มหาวทยาลยรงสต อยางไรกตาม กระบวนการสอสารดวยความสามารถในดานตางๆ ดงท Bostrom นนเปนเรองจ าเปนส าหรบคนทท าการสอสารไดด (Good Performance) แตการทรวาจะสอสารอยางไรกไมไดเปนเครองประกนวาคนๆ น น จะพดหรอท าในสงทถกตองเชนเดยวกบท McCroskey (1982, อางถงใน จนทรทพย ปาละนนทน 2545) กลาววา “คนทรวาสถานการณไหนตองสอสารอยางไรจงจะเหมาะสมตางหากทเปนผทมความสามารถทางการสอสาร” ซงนอกจากตองวเคราะหถงพฤตกรรมการสอสารทเหมาะสมในแตละ

643


สถานการณแลว ยงสามารถพจารณาเพมเตมไดจากบคลกลกษณะของนกสอสารทมประสทธภาพ แนวคดเรองการปรบตว มนกวชาการไดใหความหมายของการปรบตวไวหลากหลาย เชน Jant (1998, อางถงใน เยาวนช ซอหะซน, 2547) การปรบตว (Adaptation) คอ การจดการกบความรสกกงวลใจ ไมสบายใจ ความสบสนในการทตองเขาไปอยในวฒนธรรมใหมทไมคนเคย แตเมอเวลาผานไประยะหนงผทเขาสวฒนธรรมใหมกจะเรยนรทจะอาศยอย และสามารถปรบตวใหเขากบบรรทดฐาน คานยมของวฒนธรรมใหมได นอกจากน Ward & Kennedy (1993 cited in Savicki และคณะ, 2004) กลาววา การปรบตวแบงออกเปน 2 ระดบ คอ การปรบตวในดานทเกยวของกบจตใจ อารมณ ความรสก โดยเนนทการควบคมและจดการกบความเครยด และการปรบตวในดานทเกยวของกบวฒนธรรมทางสงคม โดยการเรยนรวฒนธรรมทางสงคมของวฒนธรรมใหม และยงม กนทมา กญชร ณ อยธยา (1982) กลาววาผแปลกหนาตองการทจะควบคมความเปลยนแปลงตางๆ เพอทจะจดการกบสงตางๆในสงแวดลอมใหมใหได โดยใชการสอสารเปนเครองมอ จะเกดการเรยนรและเผชญกบสถานการณทมปญหาตางๆผานทางการสอสารทงในเชงวจนะและอวจนะ ทงในการสอสารระดบระหวางบคคลและระดบสอมวลชน Peterson Jenson & Rivers (1965, อางถงใน Kunjara, 1982) กลาววาการสอสารเปนเสมอนตวเชอมของกระบวนการทางสงคม เปนวธหรอขนตอนทมนษยใชในการจดการ สรางความมนคงและปรบปรงการด าเนนชวตในสงคม ซงกระบวนการทางสงคมนจะขนอยกบความสะสมแลกเปลยน และสงผานความร และความรนเองกขนอยกบการสอสาร จากการศกษาแนวคดเรองการปรบตว (Adaptation) น สามารถน ามาใชประโยชนตองานวจยในครงได เชน น ามาเปนแนวทางในการสรางแนวค าถาม เพอน ามาวเคราะหถงการปรบตวของนกศกษาจน Chinese Business School (CBS) ทมาศกษาอยในมหาวทยาลยรงสต วานกศกษาจนมกระบวนการในการเรยนร การอยในสงคม หรอปรบตวอยางไรบางในการอยอาศยในตางแดน ตางชาต ตางวฒนธรรม มการใชชวตอยางไรบาง เกดปญหาหรออปสรรคใดบานในการพ านกอาศยตางแดน ใชระยะเวลาในการปรบตวหรอเรยนรการปรบตวนนานหรอไม แนวคดเรองการสอสารตางวฒนธรรม ความหมายของการสอสารตางวฒนธรรมซง Lustig and koester (1993, ภรดา โกเชก, 2548) ไดนยามความหมาย “การสอสารตางวฒนธรรม” หมายถง “กระบวนการ

644


แลกเปลยนและตความสญลกษณในบรบทหนงๆ โดยบคคลในกระบวนการสอสารนนมความแตกตางทางวฒนธรรมมากในระดบทมการตความและมความคาดหวงเกยวกบพฤตกรรมทเหมาะสมแตกตางกน ซงน าไปสความหมายทไมเหมอนกน ความหมายของการสอสารตางวฒนธรรม (Intercultural Communication) นนมกจะเนนการสอสารระหวางบคคล (Interpersonal Communication) ทมาจากวฒนธรรมตางกน แบบไมผานสอ (Non-mediated) หรอเนนการสอสารแบบเหนหนาคาตา (face-to-face) และการมปฏสมพนธตอกนและกน (Interactive) ซงเมตตา ววฒนานกล (2536) พดถงการศกษาเกยวกบการสอสารตางวฒนธรรม สนใจในดานการสรางความเขาใจเกยวกบความแตกตางของแตละวฒนธรรม สาเหตและองคประกอบทมผลตอความแตกตางนนๆ ปญหาและแนวทางแกไข เพอสรางความเขาใจอนดระหวางบคคลทมาจากวฒนธรรมทแตกตางกน การสอสารตางว ฒนธรรมผ สงสารอยในว ฒนธรรมหนงผ รบสารอยในอกวฒนธรรมหนง เกดขนในระดบวฒนธรรมผสงสารและผรบสารมปฏกรยาตอกนในแงของสมาชกในวฒนธรรมมากกวาสมาชกของชาต การสอสารตางวฒนธรรม อาจเกดเปนแบบเผชญหนากบคนทอยในประเทศเดยวกนเปนคนสญชาตเดยวกนแตมาจากกลมวฒนธรรมทแตกตางกน Gudykunst & Kim (1992, อางถงใน ภทรานจ แสงจนทร, 2542) ไดอธบายพฤตกรรมการสอสารของบคคลจากตางวฒนธรรมและการท านายผลของการสอสารโดยชวา การเขาใจคนๆหนงจากวฒนธรรมหนงๆ มการรบร ตความและแสดงออกอยางไรนนจะตองเขาใจอทธพล 4 อยาง คอ 1. อทธพลทางวฒนธรรม (culture influence) คอ การมองวฒนธรรมในวงกวางในดานคานยมและโลกทศน (world view) 2. อทธพลทางวฒนธรรมสงคม (socioculture influence) เปนการมองวฒนธรรมในระดบแคบลงมา คอ การเขาใจวาคนๆ นนเปนกลมคนไหนในสงคม เชน เพศ อาย อาชพ ชาตพนธ ฯลฯ ซงคนแตละกลมสงคมจะมวฒนธรรมยอย (Sub-culture) แตกตางกน โดยมองรวมถงบทบาทและความสมพนธทางสงคมทถกก าหนดมาและความคาดหวงตอพฤตกรรมการแสดงออกของกลมนนๆ ในสงคม 3. อทธพลทางวฒนธรรมจตวทยา (psychocultural influence) คอ การเขาใจในกระบวนการทเกดขนภายใจตวบคคลไมวาจะเปนรปแบบความคด ทศนคต การรบร รวมถงกระบวนการแยกประเภท/จดกลม (categorization) ภายในความคดของบคคลแตละวฒนธรรม

645


4. อทธพลทางสภาพแวดลอม (environment influence) คอ การศกษาถงผลของสภาพแวดลอมทมตอพฤตกรรมไมวาจะเปนภมประเทศ ภมอากาศฯลฯ กระบวนการสอความหมายจะส าเรจลงไดกดวยการทคนตางสงคม ตางวฒนธรรม พยายามศกษาและเขาใจวฒนธรรมของกนและกน ทงนเพราะวฒนธรรมเปนสวนหนงในการสอความหมาย และการสอความหมายสามารถสงผานไดทางวฒนธรรม (Culture is in communication and communication is thought culture) จงเปนสาเหตทท าใหผวจยสนใจทจะศกษาและเรยนรในทฤษฎ แนวคดเกยวกบการสอสารตางวฒนธรรมในงานวจยเรอง ความสามารถทางการสอสารขามวฒนธรรมและการปรบตวของนกศกษาจน มหาวทยาลยรงสต ซงการศกษาแนวคดเกยวกบการสอสารตางวฒนธรรมนจะชวยใหผวจยเขาใจถงปญหาหรอแนวคดของผทมวฒนธรรมแตกตางกนมากยงขน และน าแนวคดนมาประกอบกบการคนหาความจรงในการเรยนร ในการสอสารตางวฒนธรรม แนวคดเกยวกบวฒนธรรมองคกร

ประเทศตางๆ จะมขนบธรรมเนยมและวฒนธรรมประเพณเพอเปนเอกลกษณของตนเอง องคกรกเชนเดยวกน จะมวฒนธรรมองคกรทแตกตางกนไปในแตละองคกร วฒนธรรมองคกรจะสรางประโยชนหรอคณคาใหแกองคกรนน ๆ เชน วฒนธรรมในการมงสรางคณภาพ วฒนธรรมในการสรางนวตกรรม เปนตน แตขณะเดยวกนวฒนธรรมองคกรบางอยางกท าใหเกดจดออนแกองคการนน ๆ ได เชน วฒนธรรมแบบอนรกษนยม วฒนธรรมการท างานแบบมงใหบคลากรมการแขงขนกนมากจนเกนไป จนองคกรเกดความระส าระสาย เปนตน

จากการศกษาของ Daniel R. Denison (1990, อางถงใน สเทพ พงศศรวฒน ,2544 ) ในปจจยดานวฒนธรรมองคกรและประสทธผลขององคกร พบวาวฒนธรรมองคกรจะสงผลตอประสทธผล (Effectiveness) ขององคกรเปนอยางมาก เมอว ฒนธรรมน นกอใหเกด

1. การผกพน (Involvement) และการมสวนรวมในองคกร 2. การปรบตว (Adaptability) ทเหมาะสมกบการเปลยนแปลงของ

สภาพแวดลอมทงภายในและภายนอกองคกร 3. การประพฤตปฏบตไดสม าเสมอ (Consistency) ซงจะท าใหเกดการท างานท

ประสานกนและสามารถคาดหมายพฤตกรรมตาง ๆ ทจะเกดขนได 4. มภารกจ (และวสยทศน) ขององคกรทเหมาะสม ท าใหองคกรมกรอบและทศ

ทางการด าเนนงานทชดเจน

646


ปจจยทง 4 สวนน จะท าใหองคกรสามารถบรรลสประสทธผล (Effectiveness) ตามทตองการได ปจจยดานวฒนธรรมองคกรจงมความส าคญทจะสนบสนนใหองคกรบรรลสวสยทศน และภารกจทก าหนดอยางเหมาะสมได วฒนธรรมองคกร (Organization Culture) ในการศกษาวจยนหมายถง ลกษณะเฉพาะของมหาวทยาลยรงสตซงแตกตางไปจากสถาบนการศกษาอนๆ ทคนในสถาบนการศกษายอมรบและรบรรวมกน และเปนทรจกของคนภายนอกองคกรหรอสถาบนการศกษา การศกษาวฒนธรรมองคกรจงหมายถงการศกษาในองคกรสถาบนการศกษามหาวทยาลยรงสตในเรองวสยทศนขององคกรสถาบนแหงน ศกษาสภาพแวดลอมขององคกร แบบแผนพฤตกรรมของบคลากรในทนคอ อาจารย เจาหนาทบคลากรทท างานอยในมหาวทยาลยรงสต ซงมแบบแผน กฎระเบยบรวมกนในองคกรสถาบนการศกษาแหงน ในการดแลนกศกษาทเขามาศกษาในมหาวทยาลยรงสต รวมถงการปฏสมพนธของคนในองคกรสถาบนทอยอาศยรวมกนในองคกรสถาบนมหาวทยาลยรงสตนดวย งานวจยทเกยวของ ธานษฎ กองแกว (2544) ศกษา การสอสารและการปรบตวของอาจารยตางชาตในมหาวทยาลยไทย ผลการวจยพบวา 1. ปจจยทมความสมพนธกบการปรบตวของอาจารยตางชาต คอ ระยะเวลาทอยในประเทศไทย 2.ปจจยทมความสมพนธระดบความสามารถทางการสอสารภายใตวฒนธรรมไทยของอาจารยตางชาต คอ สญชาตของอาจารยตางชาต และ ระยะเวลาทอยในประเทศไทย 3.ความสามารถทางความคดและความสามารถทางอารมณและความรสกไมมความสมพนธกบการปรบตวของอาจารยตางชาตในขณะท ความสามารถทางดานพฤตกรรมและความสามารถในการสอสารภายใตวฒนธรรมไทยโดยรวมมความสมพนธกบระดบการปรบตวของอาจารยตางชาต4. สญชาตของเพอนสนท พฤตกรรมการเปดรบสอโทรทศน พฤตกรรมการใชอนเตอรเนต และปจจยทางดานสงแวดลอม ไมมความสมพนธกบการปรบตวของอาจารยตางชาต ในขณะทสอวทยมความสมพนธกบการปรบตวของอาจารยตางชาต นายก าพล จาววฒนาสกล (2547) ศกษา การปรบตวของนกเรยนนกศกษาชาวเขาในชมชนเมอง ผลการวจยพบวา การปรบตวของนกเรยนนกศกษาในระยะเรมแรกทเขามาศกษาอยในเมองมการปรบตวคอนขางยาก ไมวาจะเปนดานทพกอาศย สขภาพรางกาย ภาษาทใชในการสอสาร การแตงกาย การเขาสงคม ตลอดจนมความสบสนเกยวกบสถานภาพของตนเอง ดวยเหตนท าใหเกดความหวนไหว ไมมนใจ กลว ไมกลาแสดงออก

647


และอาย ท าใหไมกลาซกถามเพอน คร หรอผคนทวไปในหลายๆ เรองทตนไมทราบไมเขาใจเพราะกลวพดไมชด พดไมถก และกลวเสยภาพลกษณ กลวถกลอเลยนหรอถกนนทาจากผคนรอบขาง จากสภาพปญหาดงกลาวนท าใหนกเรยน นกศกษาชาวเขาสวนใหญหาทางออกโดยการสรางความสมพนธกบกลมเพอนทมาจากชมชนเดยวกนหรอเพอนทเปนชนเผาเหมอนกนเพราะถอวากลมนเปนพวกเดยวกน ท าใหรสกวาไมไดรบการปฏบตเหมอนกบบคคลนอกกลมเหมอนตอนอยกบคนพนราบทวไป ดงนนจงท าใหเกดความเชอมนในตนเองมากขน กลาคดกลาแสดงออกในหมชนเผาดวยกน แตอยางไรกตาม การปรบตวในชวงหลงๆ ท าใหสามารถปรบตวเขากบสงคมเมองและผคนทวไปมากขนทงนเพราะสามารถสรางความคนเคยกบสงแปลกใหมตางๆ ไดด อกทงมความคนเคยกบเพอน คร และผคนรอบขาง ท าใหกลาทจะพดคยและเปลยนความคดเหนหรอกลาทจะแสดงออกมากขน กลาทจะพดถงภมหลงของตนใหเพอนฟงอยางมนใจอนน าไปสความเขาใจถงสถานะและบคลกของตนเองตลอดจนสามารถสรางสมพนธภาพทดตอบคคลอนดวย เยาวนช ซอหะซน (2547) ศกษา ปฏสมพนธและการปรบตวทางวฒนธรรมของพนกงานธนาคารอสลามแหงประเทศไทย ผลการวจยพบวา 1. ธนาคารอสลามฯ มวฒนธรรมองคกรทด าเนนงานดานการเงนการธนาคารตามหลกการของศาสนาอสลามอยางเครงครด และความสมพนธของบคลากรภายในองคกรเปนแบบพ-นอง คานยมในการท างานเนนอนาคต เนนการผสมผสานระหวางรปธรรมและนามธรรม เนนการท างานรวมกนเปนกลมการปฏบตตามกฎขององคกร เนนการคดเลอกบคลากรจากความส าเรจ และผลงาน เนนการสอสารสองทาง ไมมการแยกงานออกจากสงคม และเนนการกระท าแบบโนมนาวใจ 2. พนกงานทมใชมสลมของธนาคารอสลามฯ ตองปรบตวในระดบปานกลาง และปรบตวในลกษณะ Integration โดยพนกงานฯ มความร ความเขาใจ และมทศนคตทดในระดบสงในขณะทมคะแนนพฤตกรรมเชงสนบสนนในระดบปานกลาง พบวาการปรบตวของพนกงานฯ ขนกบปจจยทง 3 ระดบ คอ ระดบระบบ ระดบระหวางบคคลและระดบบคคล แตทมผลตอการปรบตวมากทสดคอ วฒนธรรมหลกขององคกร 3. องคประกอบทสมพนธกบระดบการปรบตวคอ ความร ความเขาใจ และทศนคต ความรสก สวนองคประกอบทมผลตอลกษณะและทศทางการปรบตว คอ ประสบการณการท างานรวมกบมสลม การมเพอนสนทมสลมกอนเขาท างาน การเปดรบสอ ไดแก สงพมพ การเปดรบสอบคคล และการเรยนรจากแหลงอนๆ เปนตน 4. พบความแตกตางของคานยมในการท างานบางประการระหวางพนกงานมสลมและมใชมสลม แตมการระบถงปญหาทเกดจากความแตกตางทางดานศาสนานอย โดยปญหาการสอสารเกดจากสาเหตอนๆ เชน รปแบบและแนว การท างานขององคกรประเภทตางกน เปนตน ทงนแนวทางในการ

648


สงเสรมประสทธภาพการท างานตองอาศยปจจยและความรวมมอจากสวนตางๆ ตงแตภาครฐ องคกร และบคลากรภายในองคกร ธญญาภรณ จทรเวช (2549) ศกษาชวตขามแดนกบโครงการแลกเปลยนวฒนธรรม โลกาภวตนในประสบการณของเยาวชน ผลการวจยแสดงใหเหนวา ในดานหนง โครงการนด าเนนไปดวยแรงขบจากความตองการแรงงานราคาถกและความตองการรายไดและประสบการณของเยาวชนไทยโดยไมมการดแลจากภาครฐหรอการเอาใจใสจากภาคประชาสงคมพยงพอ ในอกดานหนงความเสยงอนตรายของโครงการนเกดจากความไมสอดคลองกนของระบบการท างานตางๆ ทเกยวของกบโครงการและขาดองคกรทมความรบผดชอบโดยตรง จนท าใหเกดความทบซอนกนของความรบผดชอบจากหลายฝายแตกระนนการตระหนกรของเยาวชนตอความเสยงอนตรายกยงไมบงเกดขนเทาทควร เนองมาจากการรบรของเยาวชนทไมไดตความเสยงอนตรายวาสามารถควบคมได แตกลบตความวาเปนเรองของดวงหรอโชคชะตา วธด าเนนการวจย รปแบบการวจยครงน เปนการวจยเชงผสมผสาน คอประกอบไปดวยการวจยเชงคณภาพและการวจยเชงปรมาณ การวจยเชงคณภาพ จ านวนประชากรและกลมตวอยางทใชในการวจย แหลงขอมลในการวจยครงนคอ นกศกษาจนทก าลงศกษาอยในหลกสตร Chinese Business School (CBS) ชนปท 1-4 มหาวทยาลยรงสต จ านวน 20 คน และกลมผเชยวชาญเกยวกบนกศกษาและหลกสตรโดยตรง จ านวน 5 คน เครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมล แบบสมภาษณเชงลก แนวค าถามเกยวกบความสามารถทางการสอขามวฒนธรรมและการปรบตวของนกศกษาจน มหาวทยาลยรงสต การวจยเชงปรมาณ จ านวนประชากรและกลมตวอยางทใชในการวจย กลมตวอยางคอ ประชากรทงหมด ไดแก นกศกษาจนทก าลงศกษาอยในหลกสตร Chinese Business School ชนปท 1-4 มหาวทยาลยรงสต จ านวน 67 คน เครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมล เครองมอทใชคอ แบบสอบถาม จ านวน 67 ชด โดยแบงเปน 3 สวนคอ

649


สวนท 1 ค าถามทวไปเกยวกบขอมล ทางดานประชากรศาสตรของนกศกษาจน ในสวนนประกอบดวยทถามเกยวกบขอมลทางดาน เพศ อาย ศาสนา ชนปการศกษา ภมล าเนาเดม(มณฑล) ระยะเวลาทอยเมองไทย สวนท 2 ค าถามเกยวกบความสามารถดานการสอสารภายใตวฒนธรรมไทย โดยเกณฑในการประเมนนจะมทงสน 5 ระดบคอ ไมมความสามารถเลย มความสามารถคอนขางต า มความสามารถปานกลาง มความสามารถคอนขางสง และมความสามารถสง สวนท 3 ค าถามเกยวกบการปรบตวของนกศกษาจน มหาวทยาลยรงสต จะประเมนระดบการปรบตวของตนเองในดานของวฒนธรรมแวดลอมทแตกตางและเรองทางการศกษา ซงมทงสน 5 ระดบคอ ไมมความสามารถเลย มความสามารถคอนขางต า มความสามารถปานกลาง มความสามารถคอนขางสง และมความสามารถสง สถตทใชในการวเคราะหขอมลคอ คารอยละ คาเฉลย และคาเบยงเบนมาตรฐาน และทดสอบสมมตฐานท 1-2 โดยการวเคราะหขอมลดวยวธ t-test และทดสอบสมมตฐานท 3 ใชวเคราะหโดยหาคาสมประสทธสหสมพนธแบบเพยรสน ผลการวเคราะหขอมล การศกษาเรอง “ความสามารถทางการสอสารขามวฒนธรรมและการปรบตวของนกศกษาจน มหาวทยาลยรงสต” ในครงนเปนการวจยเชงผสมผสาน ผลการวจยเชงคณภาพ 1) แนวคดพนฐานของผใหขอมล ในสวนนผใหสมภาษณจากกลมผเกยวของกบหลกสตร CBS (Chinese Business School) กบนกศกษาจน CBS (Chinese Business School) มความคดพนฐานทคลายกน กลาวคอ แนวคดพนฐานในการตดสนใจเรยนประเทศไทย คอ หลกเลยงการแขงขนทางการศกษาทมสงภายในประเทศจน เปนการเพมโอกาสทดในการท างานในอนาคต ชนชอบผคน วฒนธรรมไทยเปนพนฐาน จงท าใหตดสนใจเรยนในประเทศไทยยงกลาวอกวา การศกษาภายในประเทศจนมการแขงขนคอนขางสง เนองจากประชากรของประเทศจนมจ านวนมาก ในการเขาศกษาตอระดบมหาวทยาลยจงท าใหเปนเรองยากมากในการสอบแขงขน หากไมสามารถสอบเขารฐบาลได การหางานท าในอนาคตกจะเปนไปไดยากอกดวย หากตองเขาเรยนทมหาวทยาลยเอกชนของประเทศจน นกศกษาจนจะมองวาการเรยนตอตางประเทศจะมโอกาสไดงานท าทดกวาการเรยนในมหาวทยาลยเอกชนทประเทศจน ความคดเหนพนฐานเหลาน เกดขนจากการทประชากรของประเทศจนมจ านวนมาก การแขงขนทางการศกษาจงคอนขางสง การเรยนตอตางประเทศจงเปนอกวธ ทหลกเลยงปญหาการแขงขนทางการศกษาภายในประเทศอกวธหนง และเปนการสรางโอกาสทดใจการท างานในอนาคตอกดวย

650


2) ความสามารถทางการสอสารขามวฒนธรรมของนกศกษาจน มหาวทยาลยรงสต นกศกษาจนสวนใหญสามารถตความหมายจากภาษาทาทาง หรอทางอวจภาษาได ผลจากการสมภาษณจากกลมทมผบรหารหลกสตร CBS (Chinese Business School) และกลมนกศกษาจน CBS ไดกลาวไวคลายกนวาวา การใชภาษาทางกาย ทาทาง หรออวจภาษา ส าหรบคนไทยและคนจนนนใชในลกษณะทคลายกนอยแลว จงไมยากนกทจะเขาใจ ยกตวอยางเชน การแสดงการทกทาย การสงยม การโบกมอลา สามารถเขาใจไดไมยากนก เนองจากภาษาทางกายเหลานเปนภาษาสากลทคนทวไปสามารถเขาใจตรงกนได แตสงทเปนปญหาหรออปสรรคในการสอสารภายใตวฒนธรรมไทยนน ทงกลมผบรหารและนกศกษาจนมองตรงกนวา เรองของการสอสารทางภาษาค าพดหรอวจนภาษา กลาวคอ นกศกษาจน CBS สวนใหญมพนฐานทางภาษาไทยทนอยถงนอยมาก เนองจากการเรยนการสอนในหลกสตรเปนภาษาจนทงหมด การสอสารภายในหองเรยนเปนภาษาจน รวมถงอาจารยผสอนกเปนคนจน ดงนนการฟง การพด การอาน การเขยน ในหองเรยนตลอด 4 ปการศกษา สวนใหญเปนภาษาจน มการเรยนภาษาไทยเพยง 1 รายวชาในชนปท 1 เพยงเทานน ท าใหความสามารถทางการสอสารภาษาไทยมการพฒนาไปไดยาก นกศกษาจนสวนใหญจงไมสามารถอาน หรอ เขยนภาษาไทยได การฟง หรอพดกจะท าไดเพยงแคประโยคสนๆ เทานน 3) การปรบตวของนกศกษาจน มหาวทยาลยรงสต มความส าคญอยางมากในการใชชวตประจ าวนอยในประเทศไทย สงส าคญทนกศกษาจะตองปรบตวคอดานวฒนธรรม และดานการศกษา โดยกลมผบรหารจะมองวานกศกษาจนทจะเขามาเรยน CBS ประเทศไทย สวนใหญจะตองมการศกษาขอมลจากแหลงความรตางๆมากอน เชนการศกษาจากเวปไซต คนรอบขาง บคคลทเคยอาศยอยในประเทศไทยเปนตน และเมอสอบถามกบนกศกษาจน CBS โดยตรง นกศกษาจนกลาววา การปรบตวดานวฒนธรรมสงทเปนปญหาหลกๆ ทท าใหการปรบตวเปนไปไดยากคอ เรองของภาษา กลาวคอ นกศกษาจนสวนใหญมพนฐานภาษาไทยนอยมาก บางรายไมสามารถฟง พด อาน หรอเขยนไดเลย ซงนกศกษาจนจะตองใชเวลาในการปรบตวพอสมควรจงจะสามารถเขาใจภาษาไทยได สวนการปรบตวดานการศกษา ทางกลมผบรหารมองวา ไมนาเปนปญหาในการเรยนเนองจากบทเรยนและต าราเปนภาษาจนทนกศกษาคนเคยอยแลว อาจจะมการปรบเรองของเวลาเรยนบางเพยงเลกนอย และในสวนของนกศกษาจน CBS เอง กลาววา มการปรบตวบางในเรองของสถานทเรยนใหม สภาพแวดลอมใหม ทแตกตางจากประเทศจน ประเทศจน รวมถงการปรบตวเพอนรวมชนเรยนและอาจารยผสอนทไมใชคนจน แตนกศกษาจนมองวา การปรบตวดานการศกษายงไมเปนปญหาส าหรบตนเองมากนกในการเรยนประเทศไทย

651


4) แรงจงใจและความคาดหวงทนกศกษาจนมตอประเทศไทยคอ การชนชอบและหลงไหลในวฒนธรรมไทย ความตองการทจะไดรบประสบการณทแปลกใหมและความคาดหวงทจะไดงานท าทดในอนาคต ซงนกศกษาจนสวนใหญคาดหวงวาเมอตนเองเรยนจบแลวจะไมตองเจอปญหาการวางงานในอนาคต 5) ปจจยทมผลตอการปรบตวของนกศกษาจน คอการเรยนรและยอมรบถงความแตกตางระหวางวฒนธรรมเดมของตนเองกบวฒนธรรมไทย การมจตใจเปดกวางยอมรบแนวคดใหมๆ มองโลกในแงด และเรยนรวฒนธรรมไทยเปนปจจยทส าคญในการทจะปรบตวใหเขากบวฒนธรรมไทยใหได การเรยนรวฒนธรรมทดทสดคอจะตองปฏบตจรง เขาอยในสถานการณนนจรง การมเครอขายทางสงคมทเปนคนไทยจะมสวนชวยในการปรบตวใหดยงขน 6) ปญหาทนกศกษาจนประสบในการด ารงชวตในประเทศไทย ปญหาทส าคญทนกศกษาจนพบคอ เรองของภาษา นกศกษาจนสวนใหญไมสามารถสอสารภาษาไทยได เนองจากมพนฐานภาษาไทยทคอนขางนอย นกศกษาจนจงมกจะสนทนากนเพยงภายในกลมนกศกษาจนดวยกน ความสามารถทางการสอสารภาษาไทยอยในระดบต าเพราะชวตประจ าวนนกศกษาจนสวนใหญใชภาษาจนเปนหลก ไมวาจะเปนการเรยนการสอน การสนทนาภายในกลมเพอน อาจารย เจาหนาท สวนใหญจะเปนการใชภาษาจน แตส าหรบผทมาอาศยอยในประเทศไทยทเปนระยะเวลานาน กจะมการพฒนาความสามารถทางภาษาทมากขน การปรบตวและความสามารถทางการสอสารจงขนอยกบระยะเวลาทอาศยอยในประเทศไทยอกดวย ผลการวจยเชงปรมาณ 1. ลกษณะทางประชากรของกลมตวอยาง ผตอบค าถามสวนใหญเปน เพศชายมากกวาเพศหญง คดเปนรอยละ 70.2 มอาย 21 ป มากทสด รองลงมาคอ อาย 20 ป ไมนบถอศาสนาใดๆมากทสด รองลงมาคอ ศาสนาพทธ ก าลงศกษาอยช นปท 3 มากทสด รองลงมาคอ ชนปท 2 อยทเมองไทยระยะเวลา 3 ป มากทสด รองลงมาคอ 2 ป จ านวน 16 คน คดเปนรอยละ 23.8 2. ความสามารถทางการสอสารขามวฒนธรรมของนกศกษาจน แบงออกเปน 2 ดานคอ 1) มความสามารถในการตความหมายอยในระดบสง ทคาเฉลย 3.66 คอ สามารถตความภาษาทาทางของคนไทยไดวาตองการจะสอสารอะไร เชน พยกหนา การพนมมอ การโบกมอ 2) มความสามารถทาดานทกษะ การฟง การพด การอาน การเขยน คอ ความสามาถทางทกษะการฟงของนกศกษาจนอยในระดบปานกลาง ทคา เฉลย 3.24 แตความสามารถทางดานทกษะการพด การอาน การเขยน มความสามารถอยทระดบนอย

652


3. การปรบตวของนกศกษาจน มหาวทยาลยรงสต แบงออกเปน 2 ดานคอ 1) การปรบตวดานวฒนธรรมโดยรวมอยในระดบปานกลาง ทคาเฉลย 2.78 คอ นกศกษาจนสามารถเรมตนสนทนากบคนแปลกหนาทเปนคนไทยได รองลงมาคอภาษาทใชสอสารในชวตประจ าวน 2) การปรบตวดานการศกษา โดยรวมอยในระดบปานกลาง ทคาเฉลย 3.16 คอนกศกษาจนมการวางแผนการศกษา สามารถปรบตวเขารวมกจกรรมททางมหาวทยาลยจดขนเชน งานกฬามหาวทยาลย กจกรรม Freshy Day & Night 4. การวเคราะหขอมลเพอทดสอบสมมตฐาน สมมตฐานท 1 ผลการทดสอบสมมตฐานพบวา ลกษณะทางประชากรศาสตรของกลมตวอยางในดานอาย ชนปการศกษา ระยะเวลาทอยเมองไทยแตกตางกน สวนใหญมความสามารถทางการสอสารภายใตวฒนธรรมไทยของนกศกษาจน มหาวทยาลยรงสต ไมแตกตางกน แตลกษณะทางประชากรศาสตรของกลมตวอยางไดแก ศาสนา แตกตางกน มความสามารถทางการสอสารภายใตวฒนธรรมไทยของนกศกษาจน มหาวทยาลยรงสต แตกตางกน สมมตฐานท 2 ผลการทดสอบสมมตฐานพบวา ลกษณะทางประชากรศาสตรของกลมตวอยางไดแก เพศ อาย ศาสนา ชนปการศกษา ระยะเวลาทอยเมองไทย แตกตางกน มการปรบตวของนกศกษาจน มหาวทยาลยรงสต แตกตางกน สมมตฐานท 3 ผลการทดสอบสมมตฐานพบวา ความสามารถทางการสอสารภายใตว ฒนธรรมไทยกบการปรบตวของนกศกษาจน มหาวทยาลยรงสต ไม มความสมพนธกน หมายความวา กลมตวอยางทมความสามารถทางการสอสารภายใตวฒนธรรมไทยบางกลมอาจจะไมสามารถปรบตวเขากบสงคมไทยได สรปผลการวจย การจดใหมการเรยนการสอนในหลกสตรภาษาจนนนเปนสงทดและนาสนใจ แตหากมการมากยงขน และจะไดไมจ ากดแตผเรยนทเปนชาวจนเทานน เพมใหนกศกษาไดเรยนร ภาษา และวฒนธรรมจากสงตางๆรอบๆตวมากยงขน เพราะในหลกสตรเดมจะเนนเรองการเรยนการสอนทเปนภาษาจนมากจนเกนไป จนท าใหตวผเรยนไมไดมการเปดกวางในการเรยนรภาษาไทยทเปนภาษาทองถนทตนเขามาอาศยอยมากนก แตหากมการเปดการเรยนการสอนทเพมเนอหานานาชาตเขามา ผเรยนเองกจะไดเรยนรจากสงแวดลอมใหมๆ สงคม วฒนธรรมใหมๆ เพมมากยงขน การอภปรายผล ผลจากการศกษาดานการส ารวจลกษณะทางประชากรศาสตรพบวา นกศกษาจนทเขามาเรยนในประเทศไทยสวนใหญเปนเพศชายมากกวาเพศหญง เนองจากสงคมและ

653


วฒนธรรมในประเทศจน เพศชายจะไดรบสทธตางๆทมากกวาเพศหญง ซงสอดคลองกบการศกษาของ สวรรณ เตชะวรชชน (2541) เรองพฤตกรรมการสอสารกบความพงพอใจในการท างานและการปรบตวในการท างานของคนญปนทเขามาท างานในประเทศไทย โดยกลาววา สงคมและวฒนธรรมมอทธพลตอการด ารงชวตและการศกษาของผคนในสงคมนน ทางดานความสามารถทางการสอสารภายใตวฒนธรรมไทย พบวา นกศกษาจนสวนใหญสามารถสอสารภาษาทางกาย หรอวาอวจนภาษาไดเปนอยางด แตปญหาหรออปสรรคทพบคอเรองของภาษา ทนกศกษาจนยงขาดความสามารถในการสอสารทจะน ามาใชในชวตประจ าวน ซงสอดคลองกบแนวคดของ Treholm & Jense (2000, อางถงใน จนทรทพย ปาละนนทน, 2545) กลาววา ความสามารถทางการสอสารคอ ความสามารถใน เนอหาทเปนสากลทเปนนานาชาตเพมมากขนจะท าใหนกศกษาเองไดเรยนรวฒนธรรมทหลากหลาย การสอสารกบบคคลตางๆ อยางมประสทธภาพและเหมาะสมกบสงคมแสดงถงนยยะ 2 ระดบ คอความสามารถในระดบของการกระท าหรอพฤตกรรมการสอสารทแสดงออกมา และระดบลกลงไปคอความสามารถในการรวาตองสอสารออกไปอยางไรจงจะเหมาะสม ซงหมายถงการรวาการกระท าใดจ าเปนตองใชความรเรองใดในการสอสารใหออกมาอยางเหมาะสม ไดแก ความสามารถในดานเนอหาสาร ความสามารถในการตความหมาย แสดงใหเหนวาความสามารถทางการสอสารยงคงเนนเรองของภาษา ซงเมอศกษากพบวา ทงในเชงคณภาพและปรมาณ นกศกษาจงใหขอมลทมความคดเหนทตรงกนเรองของภาษา ทเปนสงจ าเปนในการใชชวตประจ าวนยงประเทศตางแดน การปรบตว ผลการศกษาพบวา นกศกษาจนสามารถทจะปรบตวเขากบสงคมใหมไดเปนอยางด เมอพจารณาในองคประกอบการปรบตวทางสงคม สงแวดลอม วฒนธรรม นกศกษาจนมองวา วฒนธรรมไทยและวฒนธรรมจนมความคลายคลงกน ท าใหการปรบตวเปนไปไมยากนก สามารถเรยนรประสบการณใหมๆได ซงสอดคลองกบแนวคดของ Kim (1994, อางถงใน ธานษฎ กองแกว, 2544) กลาววา ผทเขามาอยในสงคมทมวฒนธรรมรปแบบใหมไมวาจะเปนการชวคราวหรอถาวรกตาม จะเรมตนใชชวตในฐานะผ แปลกหนา ตองมประสบกบสงใหมๆ ความเชอ ทศนคตตางๆ ทอยในจตใตส านก ไมสามารถน ามาใชในวฒนธรรมใหมได ผแปลกหนาจะประสบกบความกงวลใจและความไมแนใจ ซง Gudykunst (1998, อางถงใน ธานษฎ กองแกว, 2544) ขอเสนอแนะ 1. ทาง Chiness Business School (CBS) ควรมหลกสตรการเรยนการสอนทเปนทศทางระบบนานาชาตมากยงขน เพอใหบคคลทวไปทมความตองการเรยนรเรองการ

654


บรหารธรกจของประเทศจน ไดเขามาเรยนไดหลากหลายชนชาตมากยงขน เนองจากเดมเปนการเรยนการสอนโดยภาษาจนทงหมด จงท าใหกลมผเรยนถกจ ากดดวยความสามารถทเรยนจะตองเปนผเชยวชาญภาษาจนเทานน ดงนนจงถกจ ากดเพยงในวงแคบ 2. ทาง Chinese Business School (CBS) ควรมการจดการเรยนการสอนเกยวกบรายวชาภาษาไทยเพมมากขน เพอเปนการพฒนาความรความสามารถทางการสอสารภาษาไทยใหกบผเรยนซงเปนนกศกษาจน เพอเปนประโยชนในการด ารงชวตประจ าวน 3. ควรเพมกจกรรมบดดใหมากกวาปละ 1 ครง เพอทนกศกษาจนจะไดมการแลกเปลยนวฒนธรรมไทยและวฒนธรรมจนรวมกน ขอเสนอแนะเพอการวจยครงตอไป 1. เนองจากการศกษาครงนเปนการศกษาเฉพาะบคคลจงไดทราบแคพนฐานทวไปเกยวกบความสามารถทางการสอสารและการปรบตวของนกศกษาจนเทานน ซงควรมการศกษาถงปจจยอนๆทสงผลตอความสามารถทางการสอสารมากขน อนไดแกเรองสอทมผลตอความสามารถทางการสอสาร เพอเชอมโยงกบผลงานวจยไดวาสอชนดใดทมผลตอความสามารถทางการสอสารของคนตางชาตมากทสด 2. ควรศกษาการปรบตวในเชงการสอสารระหวางวฒนธรรมในแงของความเปลยนแปลงและการปรบตวในแตละชนอาย (Generation) หรอศกษาในเชงเจาะลกถงการสอสารและการปรบตวของชาวตะวนตกและชาวตะวนออกในประเทศไทย เปนตน 3. กลมหรอประเทศในสมาคมอาเซยนทมจดประสงคแลกเปลยนวฒนธรรมในการเรยนรตางแดน สามารถน าผลการวจยจากการศกษาครงนไปใชในการเรยนรไดเพอเตรยมความพรอมในการใชชวตตางแดนได 4. การวจยเรองอนๆ สามารถน าไปประยกตใชกบการศกษาเกยวกบความสามารถทางการสอสารและการปรบตวของคนตางชาตอนๆได เกยวกบการใชชวตตางแดน บรรณานกรม กนยา สวรรณแสง. บคลกภาพและการปรบตว. กรงเทพฯ : ส านกพมพจฬาลงกรณ มหาวทยาลย, 2536. นภา นธยายน. การปรบตวและบคลกภาพจตวทยาเพอการศกษาและชวต. กรงเทพฯ : ส านกพมพโอเดยนสโตร. 2530 ผองพรรณ ตรยมงคลกล, และสภาพ ฉตราภรณ. การออกแบบการวจย. กรงเทพฯ: ส านกพมพมหาวทยาลยเกษตรศาสตร, 2543.

655


เมตตา ววฒนานกล. ลกษณะและปญหาการสอสารตางวฒนธรรมในบรษทนานาชาตใน ประเทศ ไทย. กรงเทพฯ : ส านกพมพจฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2549 ยพน คลายมนต. อทธพลวฒนธรรมจนทมตอไทย. กรงเทพฯ : ส านกพมพมหาวทยาลย ธรรมศาสตร, 2536. ศรชย กาญจนวาส, ทววฒน ปตยานนท, และดเรก ศรสโข. การเลอกใชสถตทเหมาะสม ส าหรบการวจย. พมพครงท 2. กรงเทพฯ : พรกานตพลลเคชน, 2540 ศรชย พงษวชย. การวเคราะหขอมลทางสถตดวยคอมพวเตอร. กรงเทพฯ : ส านกพมพ จฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2542. แสวง รตนมงคลมาศ. บรณาการชาต : กรณชาวจนในประเทศไทย . กรงเทพฯ : ส านกพมพจฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2531. อมรา พงศาพชญ . ความหลากหลายทางวฒนธรรม . กรงเทพฯ : ส านกพมพแหง จฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2530. Cooper, R., and Cooper, N. Culture Shock! Thailand. 3rd ed. Singapore : Time Editions Pte, 1996. Coughlin, R. J. Double identity. The Chinese in modern Thailand. Hong Kong: Hong Kong University Press, 1960 Kim, Y.Y. Intercultural adaptation. In Asante, M.K.&Gudykunst, W.B.(ed.), Handbook of international and intercultural adaptation, California : Sage, 1995 Lustig, Myron W.,& Koester, J. Intercultural competence: Interpersonal across cultures. New York : Harper Collins College Publishers, 1993. Ruben, B.D. & Steward, L.P. Communication and human behavior. Boston : Allyn and Bacon, 1998. Skinner, W. G. Chinese society in Thailand : An analytical history. New York: Cornell University Press, 1957 Ting-toomey,S. Communication across cultures. New York : The Guildford Press, 1999 Ward, C. & Rana-Deuba, A. Home and host culture influences on sojourner

adjustment. International journal of intercultural relation, 2000

intercultural communication competence …thaiejournal.com/journal/2557volumes1/34.pdf636...

Documents