journal of industrial management ﯽ l áÀ ¶ﺪ · 1395 ﺰﻴﻳﺎﭘ ،3 ةرﺎﻤﺷ ،8...

20
Journal of Industrial Management داﻧﺸﻜﺪ ة ﺗﻬﺮان داﻧﺸﮕﺎه ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ دور ة8 ﺷﻤﺎر، ة3 ﭘﺎﻳﻴﺰ1395 . 486 - 467 اوﻟﻮﻳﺖ ﺗﻠﻔﻴﻘﻲ ﻣﺪل ﺑﺮاي ﭘﺮوﻣﺘﻪ و ﻓﺎزي ﺑﻨﺪي اﻧﺘﺨﺎب ﻣﻴﻦ ﻛﻨﻨﺪه ﻛﺮﻣﻲ اﺑﺮاﻫﻴﻢ1 ، ﻓﻮﻛﺮدي رﺣﻴﻢ2 ﭼﻜﻴﺪه: ﺗﺄﻣﻴﻦ اﻧﺘﺨﺎب و ارزﻳﺎﺑﻲ اﺳـﺖ ﺗـﺄﻣﻴﻦ زﻧﺠﻴﺮة ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻣﻬﻢ ارﻛﺎن از ﻛﻨﻨﺪﮔﺎن. ﺗـﺎﻛﻨﻮن ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﻧﻈﺮﻳﺔ ﺑﻪ اﺗﻜﺎ ﺑﺎ ﭘﮋوﻫﺸﮕﺮان ﻓﺎزي ﻫﺎي، ﺑﺮاي را راﻫﻜﺎرﻫﺎﻳﻲ ﻣﻮاﺟﻬ اﻃﻤﻴﻨـ ﻋـﺪم ﺑﺎ ﺎن ﻧﺸﺌﺖ از ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺮاﻳﻂ ﻣﺴﺌﻠﺔ ﺳﺮﺑﺴﺘﺔ و ﻣﺒﻬﻢ ﺗﺄﻣﻴﻦ اﻧﺘﺨﺎب ﭼﻨﺪﻣﻌﻴﺎرة اراﺋﻪ ﻛﻨﻨﺪﮔﺎن داده اﻧـﺪ. ﺑـﺎ روش در ﻣﺤﺎﺳﺒﺎت ﭘﻴﭽﻴﺪﮔﻲ اﻳﻦ، وﺟﻮد وزن ﺳﻨﺘﻲ ﻫﺎي اﻳﻦ ﺑﺮ وارد اﻳﺮادﻫﺎي از ﻳﻜﻲ ﻓﺎزي دﻫﻲ روش اﺳﺖ ﺑﻮده ﻫﺎ. ﻣﻘﺎﻟﻪ، اﻳﻦ در ﭘﻴﭽﻴﺪﮔﻲ اﻳﻦ از ﭘﺮﻫﻴﺰ ﺑﺮاي ﻫﺎ، از اﺳﺘﻔﺎده روش اوﻟ ﻮﻳـﺖ ﺑﻨـﺪي ﻓﺎزي ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد اﺳﺖ ﺷﺪه. ﻓﺎزي ﺑﻪ روش اﻳﻦ ﻓﺎزي اﻋﺪاد زداﻳﻲ ﺑـﺮدار اﺳﺘﺎﻧﺪاردﺳـﺎزي و ﺷﺪه وزن اﻫﻤﻴﺖ ﺷﺎﺧﺺ ﻫﺎ ﻣﻲ و ﻧﺪارد ﻧﻴﺎزي ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺑﻪ اﺗﻜﺎ ﺑﺪون ﺗﻮاﻧﺪ از اﺳﺘﻔﺎده ﺑﺎ و ﺧﺒﺮﮔﺎن زوﺟﻲ ﻫﺎي ﺑﻬﻴﻨﻪ ﻣﺪل ﻓﺎزي ﺳﺎزي، ﻣﺎﺗﺮﻳﺲ ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ وزن ﻫﺎي دﻫﺪ اراﺋﻪ را اﻫﻤﻴﺖ. ﺗﺮﻛﻴﺐ ﻧﺘﺎ ﻳﺞ ﺑﺎ روش اﻳﻦ رﺗﺒﻪ روش ﭘﺮوﻣﺘﻪ ﺑﻨﺪي، ﺑﺮاي را اﺛﺮﺑﺨﺸﻲ ﭼﺎرﭼﻮب ﻣﺴﺌﻠﺔ ﺣﻞ ﺗﺄﻣﻴﻦ اﻧﺘﺨﺎب و ارزﻳﺎﺑﻲ ﻛﻨﻨـﺪﮔﺎن اراﺋﻪ اﺳﺖ داده. ﺑﻪ ﻛﺎرﮔﻴﺮي ﭼﺎرﭼﻮب اﻳﻦ ﺑﺮاي ﺗﺄﻣﻴﻦ اﻧﺘﺨﺎب و ارزﻳﺎﺑﻲ از ﻳﻜـﻲ ﻗﻄﻌﺎت ﻛﻨﻨﺪﮔﺎن ﺷﺮﻛﺖ اﻳﺮان ﺧﻮدروﺳﺎزي ﻫﺎي، اﺳﺖ ادﻋﺎ اﻳﻦ ﻣﺆﻳﺪ. واژه ﻫﺎي ﻛﻠﻴﺪي: اﻧﺘﺨﺎب ﺗﺄﻣﻴﻦ اوﻟﻮﻳـﺖ ﻛﻨﻨﺪه، ﺻـﻨﻌﺖ ﺗـﺄﻣﻴﻦ، زﻧﺠﻴـﺮة ﭘﺮوﻣﺘـﻪ، ﻓـﺎزي، ﺑﻨـﺪي ﺧﻮدروﺳﺎزي. 1 . اﺳﻼﻣﻲ آزاد داﻧﺸﮕﺎه اﻧﺴﺎﻧﻲ، ﻋﻠﻮم داﻧﺸﻜﺪة ﺻﻨﻌﺘﻲ، ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ارﺷﺪ ﻛﺎرﺷﻨﺎس) ﺳﺎوه واﺣﺪ( اﻳﺮان ﺳﺎوه،، 2 . اﻳﺮان ﻗﻢ، ﻗﻢ، داﻧﺸﮕﺎه ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ داﻧﺸﻜﺪة ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﮔﺮوه اﺳﺘﺎدﻳﺎر ﺗﺎر در ﺎﻓﺖ ﻣﻘﺎﻟﻪ: 04 / 08 / 1394 ﺗﺎر ﭘﺬ ﺮش ﻧﻬﺎ ﻳﻲ ﻣﻘﺎﻟﻪ: 19 / 01 / 1395 ﻧﻮ ﺴﻨﺪ ة ﻣﺴﺌﻮل ﻣﻘﺎﻟﻪ: ﻓﻮﻛﺮدي رﺣﻴﻢE-mail: [email protected]

Upload: others

Post on 13-Feb-2020

2 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: Journal of Industrial Management ﯽ L áÀ ¶ﺪ · 1395 ﺰﻴﻳﺎﭘ ،3 ةرﺎﻤﺷ ،8 ةرود ، ﯽ L á À ¶ﺪ ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

Journal of Industrial Management ی د

مديريت دانشگاه تهران ةدانشكد 3 ة، شمار8 ةدور 1395 پاييز 467 -486 .صص

بندي فازي و پرومته براي مدل تلفيقي اولويت كننده مينأت انتخاب

2رحيم فوكردي ،1ابراهيم كرمي

تـاكنون . كنندگان از اركان مهم مديريت زنجيرة تـأمين اسـت ارزيابي و انتخاب تأمين :چكيدهان با عـدم اطمينـ همواجه راهكارهايي را براي ،هاي فازي پژوهشگران با اتكا به نظرية مجموعه

بـا .انـد دادهكنندگان ارائه چندمعيارة انتخاب تأمينمبهم و سربستة مسئلة شرايط گرفته از نشئتدهي فازي يكي از ايرادهاي وارد بر اين هاي سنتي وزن وجود اين، پيچيدگي محاسبات در روش

بنـدي ويـت اول روشاستفاده از ها، براي پرهيز از اين پيچيدگيدر اين مقاله، . ها بوده است روش وزنشده و استانداردسـازي بـردار زدايي اعداد فازي اين روش به فازي. شده است پيشنهاد فازي

هاي زوجي خبرگان و با استفاده از تواند بدون اتكا به مقايسه نيازي ندارد و مي ها شاخص اهميتاين روش با يج نتاتركيب . اهميت را ارائه دهد هاي وزنبهترين ماتريس ،سازي فازي مدل بهينهكننـدگان ارزيابي و انتخاب تأمينحل مسئلة چارچوب اثربخشي را براي ،بندي پرومته روش رتبه

كنندگان قطعات يكـي از ارزيابي و انتخاب تأمين براي اين چارچوبكارگيري به .داده استارائه .مؤيد اين ادعا است ،هاي خودروسازي ايران شركت

بنـدي فـازي، پرومتـه، زنجيـرة تـأمين، صـنعت كننده، اولويـت تأمين انتخاب :كليدي هاي واژه .خودروسازي

، ساوه، ايران)واحد ساوه(كارشناس ارشد مديريت صنعتي، دانشكدة علوم انساني، دانشگاه آزاد اسالمي .1 استاديار گروه مديريت دانشكدة مديريت دانشگاه قم، قم، ايران .2

04/08/1394 :مقاله افتيدر خيتار 19/01/1395 :مقاله يينها رشيپذ خيتار

رحيم فوكردي :مقاله مسئول ةسندينوE-mail: [email protected]

Page 2: Journal of Industrial Management ﯽ L áÀ ¶ﺪ · 1395 ﺰﻴﻳﺎﭘ ،3 ةرﺎﻤﺷ ،8 ةرود ، ﯽ L á À ¶ﺪ ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

ی ــــ ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ 468 1395، پاييز 3 شمارة ،8دورة ،د

مقدمههـا شـركت . اند وكار پيدا كرده اي در جهان رقابتي كسب اهميت فزاينده ،هاي تأمين امروزه زنجيره

نيـاز كننـدگان ه بـا تـأمين روابط قوي و يكپارچ به برقراريهاي راهبردي خود براي تحقق هدفهـاي تـأمين هاي اساسـي در مـديريت زنجيـره يكي از گام ،كننده رو، انتخاب تأمين از اين .دارند

گيـري صـحيح در ايـن طوري كه تصميم هب ؛)2014سنوار، توزكايا و كهرمان، (شود محسوب مي راهبـرد هـا و تقويـت دهكننـ پايدار با تـأمين ةرابط برقراريهاي خريد، كاهش هزينه موجب ،باره

).1394نور، رضايي و محمدي مطلق ،محمدي مطلق( شود رقابتي در بازار ميهـايي بـراي تحليـل و هـا و روش دنبال تعريف مـدل به ،كننده اصوالً در مسئلة انتخاب تأمين

هاي متنوع و متعـددي بـراي ها و چارچوب تاكنون روش. هستيم از آنهاسنجش عملكرد تعدادي و تركيـب آن بـا 1بندي فـازي كارگيري روش اولويت اما شاهد به ،ين مسئله ارائه شده استحل ا

،2و روش پرومتـه يادشـده مقالة حاضـر بـا تركيـب روش . ايم گيري نبوده هاي تصميم ساير روشروش . دهـد كننـده ارائـه مـي چارچوب جديدي را بـراي حـل مسـئلة ارزيـابي و انتخـاب تـأمين

بندي رياضي است كـه بـا هـدف پرهيـز از دهي و رتبه هاي وزن كي از روشبندي فازي ي اولويت) مراتبي فازي تحليل سلسله مانند فرايند(بندي دهي و رتبه هاي سنتي وزن روشپيچيدة محاسبات

هـاي هاي موجود در مـاتريس قضـاوت كردن ناسازگاري اين روش، ضمن كمينه. ابداع شده استعنوان ها، اين بردار به بندي گزينه براي رتبه. اهميت معيارها دارد نوزسعي در يافتن بردار ،زوجي

گيري چندشاخصه است هاي تصميم پرومته يكي از انواع روش. رود كار مي پرومته به ورودي روشكـردن پرومته بـا فـراهم . شود ترجيح داده مي 3بندي هاي فرارتبه روش سايردليل سادگي بر كه به

. آورد از معيارهاي تصميم را فراهم مي يتر ، فرصت دستيابي به تعريف واقعيتوابع ترجيحي متعددابتـدا مـروري اجمـالي بـر مسـئلة انتخـاب ؛در ادامه، سازماندهي مقاله به ايـن شـرح اسـت

در . كنـيم بندي فازي و پرومته اشـاره مـي هاي اولويت سپس به روش ؛كننده خواهيم داشت تأمينشـود و كننده معرفي مي شنهادي براي حل مسئلة انتخاب تأمينبخش روش پژوهش، چارچوب پي

. شـود كار گرفته مي واقعي به نمونةكننده در در ادامه، اين چارچوب براي حل مسئلة انتخاب تأمين .يابد هاي آتي پايان مي هايي براي پژوهش گيري و طرح فرصت سرانجام، مقاله با نتيجه

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ1. Fuzzy prioritization method 2. Preference Ranking Organization METHod for Enrichment Evaluation (PROMETHEE) 3. Outranking

Page 3: Journal of Industrial Management ﯽ L áÀ ¶ﺪ · 1395 ﺰﻴﻳﺎﭘ ،3 ةرﺎﻤﺷ ،8 ةرود ، ﯽ L á À ¶ﺪ ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

469 ــــــــــــــــــــــــ كننده مينأت بندي فازي و پرومته براي انتخاب مدل تلفيقي اولويت

پيشينة پژوهشآن در مـديريت زنجيـرة تـأمين، تـأثير مهـم كننـده و ردي انتخـاب تـأمين دليل اهميـت راهبـ به

معيارهـاي « ديدگاهرا از دو آنها توان است كه مي اجرا شدهاي در اين حوزه هاي گسترده پژوهشدر ادامـه، . بررسـي كـرد » كنندگان هاي ارزيابي و انتخاب تأمين روش«و » كنندگان ارزيابي تأمين

.خواهيم داشت ديدگاهدو مروري اجمالي بر اين ترين فراينـدهاي كننده يكي از مهم ، انتخاب تأمين)2011(زعم ناظري، مفتاحي و شهارون به

هـاي توليـدي، مـواد اوليـه و ويـژه، در شـركت به. مديريت كاال و خدمات در زنجيرة تأمين است، موقعيـت در ايـن .دهند هاي توليد محصول را به خود اختصاص مي درصد از هزينه 70قطعات تا

). 1393الفت، و هوشمندي ماهر، اميري(ها دارد در كاهش هزينه اي كننده واحد خريد نقش تعيين بـر كننـدگان تـأمين همزمـان ارزيابي به ناچار گيرنده تصميم كننده، تأمين مسئلة انتخاب دراغلب گيـري ة مسائل تصـميم اين مسئله در زمربنابراين ،است متعارض گاه و معيارهاي چندگانه اساس

ترين معيارهاي دوالمت 1ل جدو). 1390رئيسي، و بندرزاده، جعفرنژاد شاه(گيرد چندمعياره قرار مي .دهد كنندگان را نشان مي ارزيابي تأمين

كنندگان معيارهاي ارزيابي تأمين .1جدول

معيار

ن چ

)20

11 و )كي

سين،

رماكه

ن وكا

اول)

2003

لي )ارتو ه

ي چوي

)

1996

(

گن

رويا

)19

93(

ام الر

)19

90(

ن وهما

ل

ي نس

شاقُ ـ ا )

1982

(

* * * * كيفيت * * * * * * موقع تحويل به

* * امتياز مميزي فرايند * * * امتياز مميزي سيستمي

* * * سنجي امكان امتياز مميزي * * * * * * قيمت

* * * * ثبات مديريتي * * * پذيري انعطاف

* * * موقعيت جغرافيايي * * * اعتماد متقابل

* * * * * * شهرت و جايگاه در صنعت

Page 4: Journal of Industrial Management ﯽ L áÀ ¶ﺪ · 1395 ﺰﻴﻳﺎﭘ ،3 ةرﺎﻤﺷ ،8 ةرود ، ﯽ L á À ¶ﺪ ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

ی ــــ ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ 470 1395، پاييز 3 شمارة ،8دورة ،د

بـريم كـه بـه ايـن نكتـه پـي مـي ،كنندگان هاي سنتي ارزيابي و انتخاب تأمين با مرور روشمالحظـات كمتـر و دارنـد اي نگـاه جزيـره هـا به الزامات شركت طور عمده به نام بردههاي روش

كننـدگان اين در حالي است كه مديريت موفق روابط بين تأمين ؛اند تأمين را در نظر گرفته زنجيرةدر . و مشتريان در زنجيرة تأمين مستلزم همكاري و تشريك مساعي همة عناصـر زنجيـره اسـت

ها براي دستيابي و حفظ عملكرد باالي زنجيره، همكاري نزديك بـا تعـداد انـدكي نتيجه، شركت . دهند را ترجيح مي كننده تأمين

هـاي رياضـي بـراي حـل هاي اخير، شاهد تمركز پژوهشگران بـه اسـتفاده از روش طي سال) 2011( ، شاهي، ميشـرا، بـگ و سـينگ آگراوال. ايم كنندگان بوده مسئلة ارزيابي و انتخاب تأمين

عياره گيري چندم هاي تصميم ، روش2011تا 2000هاي طي سال شده چاپ مقالة 68پس از مرور ، آنهـا هـاي طبق يافتـه . كنندگان معرفي كردند هاي ارزيابي و انتخاب تأمين ترين روش را متداول

30(هـا تحليـل پوششـي داده : به ايـن صـورت بـوده اسـت شده هاي استفاده توزيع فراواني روش؛ )درصـد 15(مراتبـي ؛ فراينـد تحليـل سلسـله )درصـد 17(ريزي رياضي هاي برنامه ؛ مدل)درصد

هـاي ؛ نظريـة مجموعـه )درصـد 5(اي ؛ فرايند تحليل شبكه)درصد 11( 1تدالل مبتني بر مورداس؛ )درصـد 2(؛ الگوريتم ژنتيك )درصد 3( 2بندي چند ـ مشخصه ؛ روش سادة رتبه)درصد 10( فازي

.)درصد 7(گيري چند معياره مانند الكترا و پرومته هاي تصميم و روشكننـدگان را بـه دو مرحلـة فرايند ارزيابي و انتخاب تـأمين ) 2001(بوئر، البرو و مورالچي دي

كاسـتن از تعـداد ،هدف از مرحلة ارزيابي اوليه. تقسيم كردند »انتخاب نهايي«و »ارزيابي اوليه« آنهـا بررسـي . كنندگان قابـل قبـول اسـت كنندگان و رسيدن به مجموعة كوچكي از تأمين تأمين

،هاي اسـتداللي مبتنـي بـر مـورد اي و سيستم ها، تحليل خوشه نشان داد كه تحليل پوششي دادهدهـي خطـي، هاي وزن مدل آن كه ضمن ؛در اين گام هستند شده استفادههاي مشهورترين روش

هاي مبتني بر هوش مصنوعي اغلب در گام هاي آماري و مدل ريزي رياضي، مدل هاي برنامه مدل . ندا رفته به كار كنندگان انتخاب نهايي تأمين

تا 2000هاي مرتبط طي سال هاي هدر نشري شده چاپ مقالة 78با مرور ) 2010( ، ژو و ديهوتـرين ها متداول گيري چند معياره، تحليل پوششي داده هاي تصميم روش بيندريافتند كه ،2008

مراتبـي بـا تركيب فرايند تحليل سلسله كه آن ضمن ؛تنهايي استفاده شده است روشي بوده كه بههـا، تحليـل پوششـي داده مراتبي با روش سازي فرايند تحليل سلسله يكپارچه ،ريزي آرماني برنامه

ريـزي آرمـاني، تحليـل روابـط هـاي عصـبي مصـنوعي، برنامـه هـا و شـبكه تحليل پوششي داده

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ1. Case based reasoning 2. Simple Multi-Attribute Rating Technique (SMART)

Page 5: Journal of Industrial Management ﯽ L áÀ ¶ﺪ · 1395 ﺰﻴﻳﺎﭘ ،3 ةرﺎﻤﺷ ،8 ةرود ، ﯽ L á À ¶ﺪ ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

471 ــــــــــــــــــــــــ كننده مينأت بندي فازي و پرومته براي انتخاب مدل تلفيقي اولويت

ريـزي چنـد ـ هدفـه و نظريـة غيرخطـي، برنامـه ةريزي عـدد صـحيح آميختـ خاكستري، برنامه .پژوهشگران بوده است شدة هاي تركيبي استفاده ترين روش از متداول ،هاي فازي مجموعه

اغلـب ذهنـي ،هاي مشـتري در دنياي واقعي، ارزيابي بشر از اهميت نسبي الزامات و خواسته )2و سربسـته ( 1ها عموماً مـبهم واژگان زباني براي بيان احساسات يا قضاوت. دقيق نيست و بوده

) هاي ذهنـي قضاوت(و نگاشت ادراك، پذير هاي ساده و فهم ياسرغم طراحي مق حتي به ؛هستندبـه ). 2004، ، ارتاي، كهرمان و روانبويوكوزكان(هايي همراه است ها و پيچيدگي افراد با دشواري

تـرين راهبـرد متداول ،گيري هاي تصميم ها و مدل هاي فازي با روش تلفيق نظرية مجموعه ظاهر مراتبي براي مثال، تلفيق فرايند تحليل سلسله. اين شرايط بوده استمواجهه با پژوهشگران براي

توسـط پژوهشـگران اي شـكل گسـترده هاي فازي به اي با نظرية مجموعه فرايند تحليل شبكه/ .كار رفته است به

روش پرومته، از اين هاي ها و قوت قابليتبا وجود ، از اين بخش بايد گفت بندي جمع عنوان بهتـاكنون آن كـه ضمن ؛استفاده شده است كمتركنندگان لة ارزيابي و انتخاب تأميندر مسئ روش

گيـري در هـاي تصـميم يا تلفيق آن با ساير روش/ بندي فازي و كارگيري روش اولويت شاهد به .ايم كنندگان نبوده پيشينة ارزيابي و انتخاب تأمين

فازي يبند تياولوروش و وو بـار وانـگ، چـو نخسـتين دهي رياضي اسـت كـه اي وزنه بندي فازي يكي از روش اولويت

از مراتبـي فـازي جاي محاسبات فرايند تحليل سلسله در اين روش به. كردندمطرح آن را )2007(. شـود ها اسـتفاده مـي شدة شاخص نرمال هاي وزنسازي فازي براي تعيين يك مدل خطي بهينه

بعدي باشد كه در آن اعـداد nسة زوجي فازي دهندة يك ماتريس مقاي نشان 1 كنيد رابطةفرض )صورت بهijaمثلثي فازي ), ,ij ij ijl m u شوند بيان مي( ), , ,...,i j n=1 2.

{ }

( )

...

... = , ,

...

n

nij

m m mn

ij ji

a a a

a a aA a

a a a

a a if i j

= =

= =

11 12 1

21 22 2

1 2

1 1 1

)1 رابطة

)در اين روش، بردار ), , ,T

nW w w w= 1 : فازي زير را ارضا كند بايد بتواند نامعادلة 2

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ1. Vague 2. Ambiguity

Page 6: Journal of Industrial Management ﯽ L áÀ ¶ﺪ · 1395 ﺰﻴﻳﺎﭘ ،3 ةرﺎﻤﺷ ،8 ةرود ، ﯽ L á À ¶ﺪ ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

ی ــــ ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ 472 1395، پاييز 3 شمارة ،8دورة ،د

iij ij

j

wl m

w≤ ≤ )2رابطة

iدر اين رابطه، j≠ و, i jw w 0 و عالمت≤ تر مساوي فازي است كوچك معناي به .هـاي نسـبت ارضـاي گيري درجة دازهبراي ان توان ، مي)2رابطة (نامعادلة فازي با توجه به طرفين

iمختلف jw w تابع زير را تعريف كرد:

( )

( )

,

,

ij i j iij

ij ij jiij

j i j ij iij

ij ij j

m w w wm

m l wwμ

w w w m wm

u m w

− ≤

− = − −

0 )3رابطة

)، 1طبق شكل )ij i jμ w w باشد و در فاصلة 1 تر از تواند بزرگ مي( , ijm 0 طور خطي بهijm,(كاهش و در فاصلة ±∞ هرچـه . طور خطـي افـزايش يابـد به( )ij i jμ w w باشـد، كمتـر

iنسبت jw w با افـزايش 1زيرا طبق شكل ؛خواهد بود تر پذيرفته ،( )ij i jμ w w، از محـدودة .گيريم مي فاصله) 1و نزديك به 1زير (مجاز نرخ سازگاري معتبر

iدرجة ارضا نسبت به گيري تابع اندازه .1شكل jw w

)هاي وزن براي يافتن بردار ), , ,T

nW w w w= 1 iهاي ، نسبت2 jw w ازاي بايـد بتواننـد بـه, , , ,i j n= 1 iو 2 j≠ تا حد امكان همة( )n n − )مقايسة زوجي فـازي 1 ), ,ij ij ijl m u را

i

j

w

w

ijl ijm iju

ij

j ij

m

m l-

iij

j

w

1

Page 7: Journal of Industrial Management ﯽ L áÀ ¶ﺪ · 1395 ﺰﻴﻳﺎﭘ ،3 ةرﺎﻤﺷ ،8 ةرود ، ﯽ L á À ¶ﺪ ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

473 ــــــــــــــــــــــــ كننده مينأت بندي فازي و پرومته براي انتخاب مدل تلفيقي اولويت

هـاي وزنريس را براي محاسبة ماتزير ريزي غيرخطي فازي توان مدل برنامه مي. برآورده سازند

W تدارك ديد.

( )

( )

( )

, , ,

:

, , , ,

n ni

n iji j j

p

ij i jiij

n n j ij ij

pi j

i j ijiij

j ij ij

n

k kk

wMin J w w w min m

w

m w wwδ m

w m lmin

w w mwδ m

w u m

Subject to

w w k

= =

= =

=

=

− − − = − + − −

= =

1 21 1

1 1

11 0 1 2

( )

,

, ,

,

,

n

i j p N

xδ x

x

≠ ∈

= ≥

0 01 0

)4رابطة

) p 1شاخص قدرت )p≤ ≤ گيرنـدگان بـر درجـة تأكيـد تصـميم مقدار ثابتي است كه 1∞±تـر باشـد، تأكيـد اي كه هرچه اين شاخص بـزرگ گونه به ،كند موجود را مشخص مي هاي انحرافگيرنـده ذهنـي تصـميم در هر صورت به معيارهاي pارزش . استترين انحراف بر بزرگ بيشتري

)تابع ). 12ـ13، 1390 اصغرپور،(بستگي دارد ), , , nJ w w w1 پـذير در برخـي نقـاط مشـتق 2كـردن ايـن تـابع بـه توابـع محـدبي محـدود هاي عمومي براي بهينـه الگوريتم؛ از اين رو نيستدر خـوبي بنابراين، از الگوريتم ژنتيك كه قابليـت . مناسب نيستند 4شوند كه براي حل رابطة مي

شـود ، براي حل اين مدل استفاده مـي داردناپذير سته با توابع هدف مشتقحل مسائل پيچيدة گس ).2007، و همكاران وانگ(

غيرخطـي هسـتند، الگـوريتم ژنتيـك 4سازي رابطـة هاي مسئلة بهينه محدوديت از آنجا كه. شود تركيب مي) 1996(حل بهينه با تكنيك جريمة جن و چنگ براي دستيابي به راه شده استفادهفـرض .اسـت هاي غيرموجه توسط الگـوريتم ژنتيـك جلوگيري از يافتن جواب از اين كار، هدف

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ1. Power index

Page 8: Journal of Industrial Management ﯽ L áÀ ¶ﺪ · 1395 ﺰﻴﻳﺎﭘ ،3 ةرﺎﻤﺷ ،8 ةرود ، ﯽ L á À ¶ﺪ ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

ی ــــ ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ 474 1395، پاييز 3 شمارة ،8دورة ،د

صورت، تـابع جريمـة ورود بـه فضـاي در اين ؛باشد P(t) هاي جمعيت يكي از كروموزوم x كنيد ):1996جن و چنگ، (شود شرح زير تعريف مي موجه بهنا

( ) ( )

( ) ( ){ }( ) ( ){ }

max

max

max ,

max , ;

km

i

i i

i i i

i i

b xp x

m b

b x g x b

b ε b x x P t

=

Δ = − Δ

Δ = −

Δ = Δ ∈

1

11

0

)5رابطة

)،5در رابطة )jib xΔ مقدار تخطـي از محـدوديتi توسـطj ،اُمـين كرومـوزوم( )ib xΔ

مقدار مثبت بسيار εهاي جمعيت و توسط كروموزوم iاز محدوديت گرفته صورت حداكثر تخطيدر . شـود در نظـر گرفتـه مـي 5 كوچكي است كه براي اجتناب از صفر شدن مخرج كسر رابطـة

بخش نسبتاً بزرگي از جمعيت هـر نسـل را بـه خـود موجه ناهاي سازي مقيد، جواب مسائل بهينهبـين حفـظ اين رويكرد جريمه با تعديل نرخ جرايم در هـر نسـل، تـوازني را . دهند اختصاص مي

. كند ها برقرار مي بودن كروموزوم موجهنام ناشي از ياطالعات و فشار جرا γ، از شاخص 1رابطة Aهاي زوجي فازي گيري درجة سازگاري ماتريس مقايسه براي اندازه

)سايـن شـاخص بـا اسـتفاده از مقـادير مـاتري . شـود استفاده مي )** * *, , ,T

nW w w w= 1 و 2 . آيد دست مي به 6كمك رابطة به

*

*exp max , , , , , i

ijij

j

wγ μ i j n i j

w

= − = ≠ 1 )6رابطة 2

)در اين رابطه، )* *ij i jμ w w شاخص . است 3 تابع رابطةγ همـواره در فاصـلةγ ≤0 1

3679/0eتــر از بــزرگ γاگــر . گيــرد قــرار مــي − *باشــد، همــة 1= *i jw w هــا در نامســاوي

* *ij i j ijl w w m≤ ≤ ( ), , , , , i j n i j= ≠1 هاي ماتريس مقايسهبنابراين ،كنند صدق مي 2γازاي به. داردسازگاري مناسبي ،زوجي فازي متناظر = هـاي زوجـي فـازي ماتريس مقايسـه 1تـر باشـد، مـاتريس بزرگ 5رابطة آمده از ستد به γبنابراين، هر چه شاخص . كامالً سازگار است

.خواهد داشت بيشتري سازگاري ،هاي زوجي متناظر مقايسه

روش پرومتهو ) 1986، 1984( و همكـاران نـز بندي است كه توسط برا بههاي فرارت روش پرومته يكي از روش

سـاير در مقايسـه بـا . )1394نصرالهي، ( به پيشينة پژوهش وارد شده است) 1985(و وينك برانز

Page 9: Journal of Industrial Management ﯽ L áÀ ¶ﺪ · 1395 ﺰﻴﻳﺎﭘ ،3 ةرﺎﻤﺷ ،8 ةرود ، ﯽ L á À ¶ﺪ ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

475 ــــــــــــــــــــــــ كننده مينأت بندي فازي و پرومته براي انتخاب مدل تلفيقي اولويت

ايـن روش . تـر اسـت مراتب آسـان گيري چندمعياره، فهم و كاربرد اين روش به هاي تصميم روشرو در گـروه از ايـن ،مناسب اسـت ،متضاد گاهمعيار براي مسائلي با چند گزينة محدود و تعدادي

.گيرد گيري چندشاخصه قرار مي هاي تصميم روش كارگيري پرومته مسـتلزم در اختيـار ، به)2004( اسپرينگل، دبروكر و وربكه ماكاريس،به باور

ايـن در. گيرندگان است نسبي معيارها و تابع ترجيح تصميم) وزن(داشتن اطالعاتي دربارة اهميت . شـود اسـتفاده مـي ها در هـر شـاخص روش، از توابع ترجيحي مختلفي براي مقايسة سهم گزينه

تـر از معيارهـاي تصـميم را پرومته با ارائة اين توابع ترجيحي، فرصت دستيابي به تعريفي واقعـي هـاي هاي كارا و اثربخش در اخذ تصـميم اين موضوع، پرومته را به يكي از روش. آورد فراهم مي

گلـدرمن، (شـرح زيـر اسـت هاي عمومي الگوريتم پرومته به گام. زنجيرة تأمين تبديل كرده است ):2000و رنتز، اسپنگلر)، تابع ترجيح jازاي هر معيار به .1 )jp d را تعيين كنيد.

)بردار اهميت نسبي .2 ), ,Tkw w w= 1 اگـر اهميـت . معيارهـا تعريـف كنيـد را براي

البته، لزومي به نرمال بودن . هاي اين بردار برابر خواهند بود معيارها يكسان باشد، درايهK(مقادير بردار اهميت نسبي

kkw

== 1 .نيست) 1

,ازاي هر زوج ـ گزينة به .3 t ta a A′ :ريف كنيدرا چنين تع π بندي ، رابطة فرارتبه∋

[ ]

( ) ( ) ( )( )( ),

, .K

t t k k k t k tk

A A

ππ a a w p f a f a′ ′

=

× →=

= −

1

0 1 )7رابطة

( ),t tπ a a ــة ′ ــت گزين ــدت ارجحي ــه ش ــت ك ــة taشاخصــي اس ــر گزين taب ــاه ′ را از نگايـن اصـوالً . دهـد گيري نشان مـي به همة معيارهاي تصميم همزمان ضمن توجه ،گيرنده تصميم

)شاخص برابر با ميانگين موزون توابـع تـرجيح )kp d تـوان آن را روي نمـوداري اسـت و مـي .نمايش داد 1بندي موسوم به نمودار ارزش فرارتبه

taعنوان معيار سنجش قدرت گزينة به. 1 A∈ جريان خروجي از ايـن گزينـه را بـه شـرح ، :كنيم ريف ميتع 8رابطة

( ) ( )Φ . ,n

t t ttt t

a π a aT

+′

′=′≠

=−

1

11 )8رابطة

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ1. Valued outranking graph

Page 10: Journal of Industrial Management ﯽ L áÀ ¶ﺪ · 1395 ﺰﻴﻳﺎﭘ ،3 ةرﺎﻤﺷ ،8 ةرود ، ﯽ L á À ¶ﺪ ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

ی ــــ ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ 476 1395، پاييز 3 شمارة ،8دورة ،د

خـارج ) گزينـه (هـايي اسـت كـه از يـك گـره برابر با مجموع مقادير پيكـان ،جريان خروجي .دهد ها در اختيار قرار مي معياري را براي نمايش برتري اين گره بر ساير گره بنابراين .شوند مي

taعنوان معيار سنجش ضعف گزينة به. 2 A∈ جريان ورودي بـه ايـن گزينـه را بـه شـرح ، . كنيم تعريف مي 9رابطة

( ) ( )Φ . ,n

t t ttt t

a π a aT

−′

′=′≠

=−

1

11 )9رابطة

بنابراين .شوند هايي است كه به يك گره وارد مي جريان ورودي برابر با مجموع مقادير پيكان .دهد ه در اختيار قرار ميها بر اين گر معياري را براي نمايش برتري ساير گره

اصـوالً، هـر . بندي كنيد را رتبه آنها هاي ورودي و خروجي به هر گزينه، با توجه به جريان. 3هاي ورودي بـه آن گزينـه باشـد، رتبـة آن از جريان بيشترهاي خروجي از يك گزينه چه جريان

. گزينه باالتر خواهد بود

taزماني بر گزينة ta، گزينة1در نسخة پرومتة 10برتري دارد كه يكـي از شـرايط رابطـة ′ ):2008داگدويرن، (برقرار باشد

( ) ( ) ( ) ( )( ) ( ) ( ) ( )( ) ( ) ( ) ( )

Φ Φ Φ Φ

Φ Φ Φ Φ

Φ Φ Φ Φ

t t t t

t t t t

t t t t

a a a a

a a a a

a a a a

+ + − −′ ′

+ + − −′ ′

+ + − −′ ′

=

=

و و و

يا

)10رابطة يا

نسبت به گزينة ديگر بيشتري اي جريان مثبت و جريان منفي ، اگر گزينه10با توجه به رابطة يـك روش ،1پرومتـة رو اين از. قادر به مقايسة اين دو گزينه نخواهد بود 1باشد، پرومتة داشته هـاي ، خـالص جريـان 2براي رفع اين اشكال، در نسخة پرومتـة . شود تلقي مي 1بندي جزئي رتبه

البـدوي، چارسـوقي و (گيـرد قرار مي آنها بندي مبناي رتبه) 11رابطة (ها ورودي و خروجي گزينه ):2007پور، انياصفه

( ) ( ) ( )Φ Φ Φt t ta a a+ −= − )11رابطة

2بندي كامـل رو يك روش رتبه از اين ،كند ها را فراهم مي امكان مقايسة همة گزينه 2پرومتة .شود محسوب مي

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ1. Partial ranking 2. Complete ranking

Page 11: Journal of Industrial Management ﯽ L áÀ ¶ﺪ · 1395 ﺰﻴﻳﺎﭘ ،3 ةرﺎﻤﺷ ،8 ةرود ، ﯽ L á À ¶ﺪ ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

477 ــــــــــــــــــــــــ كننده مينأت بندي فازي و پرومته براي انتخاب مدل تلفيقي اولويت

شناسي پژوهش روشبيشـتر . تـأمين بـوده اسـت ةزنجيـر پيروي از تفكر پيشگامان همواره يكي از خودروسازي صنعت را بـه توليد هاي هزينه ،هاي مديريت زنجيرة تأمين هاي موفق اين صنعت با اتكا به روش شركت

خودروسـازها تـأمين بيشـتر امروزه. اند افزوده رقابتي خود بر توان و داده كاهش ميزان چشمگيري عت ماهيـت ايـن صـن ؛ از ايـن رو انـد سازان بيروني واگذار كـرده نياز خود را به قطعه مورد قطعات

عنوان يكـي شركت سايپا به. كنندگان نقش مهمي در موفقيت آن دارند اي است كه تأمين گونه بههـاي اكنون، بخش اعظمي از تـالش هم. نيست مستثنا از خودروسازان بزرگ كشور از اين قاعدهپيشـنهاد در ايـن مقالـه، بـه . كنندگان اختصـاص دارد اين شركت به ساماندهي و مديريت تأمين

كنندگان يكي از قطعـات اصـلي ران و كارشناسان واحد خريد شركت، ارزيابي و انتخاب تأمينمديكنندگان بالقوة اين از تأمين تايي پنج براي اين منظور، فهرستي. قرار گرفت مد نظرمحصول پرايد

هـاي اوليـة واحـد شـرط كنندگان از پيش همة اين تأمين. قطعه در اختيار پژوهشگران قرار گرفتافزاري، ظرفيت قابل قبول و افزاري و نرم هاي فني، امكانات و تجهيزات سخت قابليت مثل(ريد خ

هاي سازماني، واحد دليل برخي مالحظه با وجود اين، به. برخوردار بودند) سابقة طوالني در صنعت .كنندگان بود مايل به ادامة همكاري با يكي از اين تأمينتنها خريد

كننـدگان از مرور پيشينه، فهرستي از معيارهاي ارزيابي و انتخاب تـأمين در اين پژوهش، پس شـده و ، ايـن فهرسـت تعـديل در قالب پرسشنامه سپس با نظرخواهي از خبرگان ؛شود فراهم مي. شـود كنندگان شركت سايپا شناسايي مي اي از معيارهاي كليدي ارزيابي و انتخاب تأمين مجموعه

بنـدي فـازي، ة تعيين اهميت نسبي معيارهاي كليدي و روش اولويـت كمك پرسشنام در ادامه، بهسـطحي هفت براساس مقياس يادشدهپرسشنامة . شود اهميت اين معيارها محاسبه مي وزنبردار

امكـان عمليـات طور مستقيم بهچون . طراحي شده است )ترجيح محض 7تا ترجيح يكسان =1(بايـد ايـن ، )2007بوزبـورا و بسـكيس، (جـود نـدارد رياضي روي مقادير كالمي اين پرسشنامه و

.بريم ميبهره 2يافتة جدول براي اين منظور، از مقياس تعديل .شودسازي فازيمقياس در نظر گرفتهپرومته عنوان ورودي به ،بندي فازي از روش اولويت آمده دست هاي به وزنبردار

ماتريس تصميم روش پرومته، نظر خبرگان، مندي از كمك مستندات شركت و با بهره به. شود ميشـده درخواسـت از خبرگان در اين خصوص،. گيرد شكل مي بسته به كمي يا كيفي بودن معيارها

كننـده را در قبـال امتياز هر تأمين ،)خيلي زياد( 5 تا )خيلي كم( 1از ليكرت مقياسكمك به استرگـان، از ميـانگين حسـابي اسـتفاده بـراي تجميـع نظـر خب . تك معيارهاي كيفي اعالم كند تك هـاي شـاخص اهميـت وزن اين فرايند و بردار آمده از دست بهسرانجام، ماتريس تصميم . شود ميكنندگان توسـط روش پرومتـه را بندي تأمين امكان رتبه ،بندي فازي روش اولويت آمده از دست به

.كنند فراهم مي

Page 12: Journal of Industrial Management ﯽ L áÀ ¶ﺪ · 1395 ﺰﻴﻳﺎﭘ ،3 ةرﺎﻤﺷ ،8 ةرود ، ﯽ L á À ¶ﺪ ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

ی ــــ ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ 478 1395، پاييز 3 شمارة ،8دورة ،د

ثلثي يافته به اعداد فازي م تبديل مقياس. 2جدول

مقياس معكوس فازي مثلثي مقياس فازي مثلثي مقياس كالمي

) ترجيح يكسان ), ,1 1 1 ( ), ,1 1 1

, ترجيح تقريباً يكسان ,

1 312 2 , ,

2 1 23

, رجحاكمي ,

31 22 , ,

1 2 12 3

, رجحت اشد به ,

3 522 2 , ,

2 1 25 2 3

, بسيار شديدارجحيت ,

52 32 , ,

1 2 13 5 2

, ترجيح محض ,

5 732 2 , ,

2 1 27 3 5

)2007(بوزبورا و بسكيس

اي پژوهشه يافتهمعيـار فراوانـي 11 كننـده، از ميان معيارهاي متنوع ارزيابي و انتخـاب تـأمين در پيشينة پژوهش،

هـاي نفر از كارشناسان و مديران حوزه 15در اختيار ي يادشدهمعيارها ،رو اين از ،بيشتري داشتندزيـابي و انتخـاب هـا كـه در زمينـة ار ريزي و تأمين و واحـد سيسـتم مهندسي خريد، واحد برنامه

،معيـار 11 اين اين افراد، ضمن تأييد. قرار گرفت، داشتندسال سابقه 10كم دستكنندگان تأميننتايج فراينـد شناسـايي و تعـديل معيارهـاي 3جدول . معيار دوازدهمي را به اين فهرست افزودند

.دهد كنندگان را نشان مي ارزيابي و انتخاب تأمين

)هاي پژوهش يافته(كنندگان يابي و انتخاب تأمينمعيارهاي ارز .3جدول

محل احصا كُد معيار محل احصا كُد معيار مرور پيشينه 7C ثبات مديريتي مرور پيشينه 1C كيفيت

مرور پيشينه 8C پذيريانعطاف مرور پيشينه 2C موقع تحويل به نظر خبرگان 9C توجه به رويكردهاي بهبود مرور پيشينه 3C فرايند امتياز مميزي

مرور پيشينه 10C موقعيت جغرافيايي مرور پيشينه 4C امتياز مميزي سيستمي مرور پيشينه 11C اعتماد متقابل مرور پيشينه 5C سنجيامتياز مميزي امكان

مرور پيشينه 12C شهرت و جايگاه در صنعت مرور پيشينه 6C قيمت

Page 13: Journal of Industrial Management ﯽ L áÀ ¶ﺪ · 1395 ﺰﻴﻳﺎﭘ ،3 ةرﺎﻤﺷ ،8 ةرود ، ﯽ L á À ¶ﺪ ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

479 ــــــــــــــــــــــــ كننده مينأت بندي فازي و پرومته براي انتخاب مدل تلفيقي اولويت

Page 14: Journal of Industrial Management ﯽ L áÀ ¶ﺪ · 1395 ﺰﻴﻳﺎﭘ ،3 ةرﺎﻤﺷ ،8 ةرود ، ﯽ L á À ¶ﺪ ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

ی ــــ ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ 480 1395، پاييز 3 شمارة ،8دورة ،د

تا درخواست شدكنندگان، از خبرگان تأمين پس از تعيين فهرست معيارهاي ارزيابي و انتخاببـه اعـداد فـازي 12هاي خبرگان با استفاده از رابطة پاسخ. مقايسة زوجي اين معيارها بپردازند به

كمك ميانگين هندسي فازي، پارامترهاي مـدل و پس از تلفيق نظر خبرگان به ندمثلي تبديل شدمعيـار 12شده را بـراي هاي زوجي فازي ايسهمق برايند 4جدول . شد بندي فازي مشخص اولويت

.دهد پژوهش نشان ميبـراي محاسـبة 3و مقادير منـدرج در جـدول ) 12رابطة (در گام بعد، از مدل غيرخطي فازي

.معيار پژوهش استفاده شد 12 هر اهميت وزن بردار ) )12رابطة )

( ) ( )

( ) ( )

, ,

- -- -

- -

- -- -

- -

-

P P

P P

Min J w w

w w w ww wMin δ δ

w w

w w w ww wδ δ

w w

=

+

+

+ +

+

1 12

1 2 1 21 1

2 2

1 11 1

1

3 3

3 3

0/82 0/82 0/82 0/820/82 0/67 0/90 0/82

0/74 0/740/74 0/820/74 0/5

7 0/85 0/74

1/08

( ) ( )

( ) ( )

- - -

- -

:

- -- -

- -

P P

P P

w w w wwδ

w w

w w w ww wδ δ

w w

w w w w

st

w

+

+

+

+ + + + +

12 110 10

10 10

11 11

11 1

22 12

12 1212 12

1 2 3 4 5

1

1/08 1/081/081/08 1/04 1/31 1/080/88 0/880/88 0/880/88 0/70 0/93 0/88

( ), ,k

w w w w w w

w

xw where i j P N δ x

x

+ + + + ++ =

≠ ∈ = ≥

6 7 8 9 10 11

12

1

0 1 و 00 0

از حل مسـئلة آمده دست هاي به وزن يج متفاوتي را براينتا pمقادير مختلف مشخصطور بهازاي با وجود اين، حل ايـن مـدل بـه . درپي خواهد داشت) 12رابطة (ريزي غيرخطي فازي برنامه

از ايـن . بسيار ناچيز اسـت P ≤ 10 ازاي به w نشان داد نوسان مقادير ماتريس pمقادير مختلف از طريق سازي با حل مسئلة بهينه .در نظر گرفته شد 10شاخص قدرت برابر يادشده،رو در مدل

.دست آمد به 5ها به شرح جدول اهميت شاخص وزنافزار متلب، بردار الگوريتم ژنتيك در نرم

Page 15: Journal of Industrial Management ﯽ L áÀ ¶ﺪ · 1395 ﺰﻴﻳﺎﭘ ،3 ةرﺎﻤﺷ ،8 ةرود ، ﯽ L á À ¶ﺪ ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

481 ــــــــــــــــــــــــ كننده مينأت بندي فازي و پرومته براي انتخاب مدل تلفيقي اولويت

بندي فازي ها با استفاده از روش اولويت وزن شاخص .5جدول

)wj(وزن كُد معيار )wj(وزن كُد معيار 7C 063/0 ثبات مديريتي 1C 040/0 كيفيت

8C 105/0 پذيريانعطاف 2C 059/0 موقع تحويل به 9C 133/0 توجه به رويكردهاي بهبود 3C 066/0 فرايند امتياز مميزي

10C 114/0 موقعيت جغرافيايي 4C 143/0 امتياز مميزي سيستمي 11C 082/0 اعتماد متقابل 5C 117/0 سنجيامتياز مميزي امكان

12C 030/0 جايگاه در صنعتشهرت و 6C 049/0 قيمت979/0 γ =

امتياز هـر درخواست شدمعيارهاي كيفي، از خبرگان برايكنندگان براي محاسبة امتياز تأمين

. مشـخص كننـد ) خيلـي زيـاد ( 5تـا ) خيلي كم ( 1از ليكرت مقياسكننده را با استفاده از تأمين .دهد را نشان مينظر خبرگان برايند 6جدول

)نظر خبرگان برايند ( كيفي كنندگان در قبال معيارهاي امتياز تأمين. 6جدول

موقعيت جغرافياييشهرت توجه به بهبودثبات مديريتاعتمادپذيري انعطاف كننده تأمين

1A 11/3 17/4 50/3 11/3 11/3 39/2

2A 50/3 17/4 50/3 11/3 50/3 50/3

3A 78/3 50/3 89/3 50/3 78/2 50/3

4A 72/1 78/2 39/2 39/2 78/2 39/2

5A 22/3 61/3 28/2 89/2 44/3 83/2

ي، از بانـك اطالعـاتي بـراي كنندگان عالوه، براي دستيابي به امتياز تأمين به معيارهـاي كمـ

.دهد نتايج را نشان مي 7جدول . شد شركت استفاده از آمـده دسـت هاي بـه وزنمته و استفاده از بردار افزار ويژوال پرو با ورود ضرايب مدل در نرم

كننـدگان تأمين ،بندي پرومته نسخة دوم روش رتبه كمك در اين مرحله به بندي فازي، روش رتبهموقـع، از تـابع تـرجيح با توجه بـه ماهيـت معيارهـاي قيمـت و تحويـل بـه . دنشو ميبندي رتبه

. ه اسـت سازي در محاسـبات اسـتفاده شـد بيشينه سازي و براي ساير معيارها از تابع ترجيح كمينه

Page 16: Journal of Industrial Management ﯽ L áÀ ¶ﺪ · 1395 ﺰﻴﻳﺎﭘ ،3 ةرﺎﻤﺷ ،8 ةرود ، ﯽ L á À ¶ﺪ ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

ی ــــ ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ 482 1395، پاييز 3 شمارة ،8دورة ،د

اين نمودار براساس خالص . شده است به نمايش گذاشته 2 نمودار شكل در 2نتايج اجراي پرومتة .خروجي از هر گزينه ترسيم شده است/ هاي ورودي به جريان

)مستندات شركت: منبع(كمي كنندگان در قبال معيارهاي امتياز تأمين .7جدول

سنجي امكان قيمت سيستم فرايند كيفيت موقع تحويل به كننده ينتأم

1A 85/0 88 83 80 480,22486

2A 88/0 85 85 81 468,82887

3A 79/0 82 80 78 440,00079

4A 75/0 76 79 75 460,00077

5A 81/0 82 78 80 456,30081

2بندي كامل توسط پرومتة نتايج رتبه .2شكل

گيري و پيشنهادها نتيجهو ) 143/0با امتياز (ترين معيار مهم »امتياز مميزي سيستمي«، 5طبق اطالعات مندرج در جدول

تـرين معيـار ارزيـابي و اهميـت كـم ) 030/0با امتيـاز ( »كننده در صنعت شهرت و جايگاه تأمين«

)2رتبة(3كنندةتأمينهاي ورودي و خالص جريان +19/0=خروجي

)3رتبة (1كنندة تأمينهاي ورودي و خالص جريان +17/0= خروجي

)4رتبة (5كنندة تأمينهاي ورودي و خالص جريان -29/0= خروجي

)5رتبة(4كنندةتأمينهاي ورودي و خالص جريان -61/0=خروجي

)1رتبة(2كنندة تأمينهاي ورودي و خالص جريان +54/0=خروجي

Page 17: Journal of Industrial Management ﯽ L áÀ ¶ﺪ · 1395 ﺰﻴﻳﺎﭘ ،3 ةرﺎﻤﺷ ،8 ةرود ، ﯽ L á À ¶ﺪ ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

483 ــــــــــــــــــــــــ كننده مينأت بندي فازي و پرومته براي انتخاب مدل تلفيقي اولويت

توجـه بـه « كننـدگان، معيـار در ارزيـابي تـأمين همچنـين . كننـدگان شـناخته شـد انتخاب تأمينعالقة خبرگـان بـه گنجانـدن ايـن به ظاهر. در رتبة دوم اهميت قرار گرفت »رويكردهاي بهبود

سـرانجام، . ارتباط نيست با اين موضوع بي پژوهش از پيشينة شده احصامعيار ميان ساير معيارهاي بـا (، كيفيـت )049/0بـا امتيـاز (، قيمت )059/0با امتياز (موقع معيارهاي تحويل به اندكاهميت پـنج در اين مسئله همگـن بـودن ،)030/0با امتياز (و شهرت و جايگاه در صنعت ) 040/0امتياز γ 979/0نزديكي مقدار شـاخص . دهد را در اين چهار معيار نشان ميكننده تأمين 1بـه عـدد = .استبندي فازي مدل اولويتنتايج زيادسازگاري مؤيد

2كننـدة خروجي از تـأمين / هاي ورودي به ، خالص جريان2شكل طبق اطالعات مندرج در عنـوان نخسـتين انتخـاب بـراي كننده به ، اين تأميناين رو از است؛كنندگان بيش از ساير تأمين

ـ بنـدي ، اولويـت البتـه .شـد ادامة همكاري با واحد خريد شركت سايپا معرفـي كننـدة تـأمين نجپAصورت به شده بررسي A A A A>> >> >> >>2 1 3 5 .است 4

اهميـت وزنشده و استانداردسـازي بـردار زدايي اعداد فازي بندي فازي به فازي روش اولويتهـاي سـنتي نسبت بـه روش يادشدهروش هاي مزيت يكي ازاين ويژگي . نيازي نداردها شاخص

هـاي بندي فازي حتي در صورت عدم ارائـة مقايسـه ش اولويتعالوه، رو به. است دهي فازي وزنبا وجود اين، در حالي . معيارهاست وزن محاسبة بردار گيرنده، باز هم قادر به زوجي توسط تصميم

3679/0γبه پشتوانة روابط رياضي مقادير )2007( شوانگ و همكاران كه را بـراي سـازگار ≤دهند، اين رويكـرد شده توسط خبرگان پيشنهاد مي ارائههاي زوجي فازي س مقايسهماتريدانستن

حـل مسـائل ،اعتبارسنجي عملـي ايـن حـد آسـتانه هاي راه ي ازيك. را نداردپشتوانة عملي الزم مراتبي فازي و مقايسة بندي فازي و فرايند تحليل سلسله گيري به دو روش اولويت مختلف تصميم

.سازگاري در اين دو روش استميزان تني بر هاي مب استنباطبندي فازي، روش پرومته با ارائة توابع ترجيحي متنوع، فرصت دسـتيابي در كنار روش اولويت

شـود تـا هـا باعـث مـي اين ويژگـي . تر از معيارهاي تصميم را فراهم كرده است به تعريف واقعيكننـده برخـوردار يابي و انتخـاب تـأمين براي حل مسئلة ارز زياديروش از قابليت دو تركيب اين

،گيـري همزمـان از معيارهـاي كمـي و كيفـي اي و بهره ، استفاده از منابع مختلف دادهالبته .باشدايـن پيشـنهادي استفاده از چارچوب سرانجام، .تواند به تقويت چارچوب پيشنهادي كمك كند مي

.شود تأمين پيشنهاد مي براي حل ساير مسائل چندمعيارة سازماني و زنجيرةمقاله

Page 18: Journal of Industrial Management ﯽ L áÀ ¶ﺪ · 1395 ﺰﻴﻳﺎﭘ ،3 ةرﺎﻤﺷ ،8 ةرود ، ﯽ L á À ¶ﺪ ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

ی ــــ ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ 484 1395، پاييز 3 شمارة ،8دورة ،د

References Agarwal, P., Sahai, M., Mishra, V., Bag, M. & Singh, V. (2011). A review of multi-

criteria decision making techniques for supplier evaluation and selection. International Journal of Industrial Engineering Computations, 2(4), 801-810.

Albadvi, A., Chaharsooghi, S. K. & Esfahanipour, A. (2007). Decision making in stock trading: An application of PROMETHEE. European Journal of Operational Research, 177(2), 673-683.

Asgharpour, M. J. (2011). Multi criteria decision making. Tehran: University of Tehran press (UTP). (in Persian)

Barns, J.P., Mareschal, B. & Vincke P. (1984). PROMETHEE: A new family of outranking methods in MCDM. In: Brans J.P. (ed.) Operational Research IFORS 84. North-Holland, Amsterdam, 477–490.

Bozbura, F. T. & Beskese, A. (2007). Prioritization of organizational capital measurement indicators using fuzzy AHP. International Journal of Approximate Reasoning, 44(2), 124-147.

Brans, J. P., Vincke, P., & Mareschal, B. (1986). How to select and how to rank projects: The Promethee method. European Journal of Operational Research, 24(2), 228-238.

Brans, J.P. & Vincke, P. (1985). A preference ranking organization method. Management Science, 31(6), 647–656.

Büyüközkan, G., Ertay, T., Kahraman, C. & Ruan, D. (2004), Determining the importance weights for the design requirements in the house of quality using the fuzzy analytic network approach. International Journal of Intelligent Systems, 19(5), 443–461.

Chen, Y.-J. (2011). Structured methodology for supplier selection and evaluation in a supply chain. Information Sciences, 181(9), 1651-1670.

Choi, T. Y., & Hartley, J. L. (1996). An exploration of supplier selection practices across the supply chain. Journal of Operations Management, 14(4), 333-343.

Dağdeviren, M. (2008). Decision making in equipment selection: an integrated approach with AHP and PROMETHEE. Journal of Intelligent Manufacturing, 19(4), 397-406.

de Boer, L., Labro, E., & Morlacchi, P. (2001). A review of methods supporting supplier selection. European Journal of Purchasing & Supply Management, 7(2), 75-89.

Elram, M. L. (1990). The supplier selection decision in strategic partnerships. Journal of Purchasing and Material Management, 26(4): 8-14.

Page 19: Journal of Industrial Management ﯽ L áÀ ¶ﺪ · 1395 ﺰﻴﻳﺎﭘ ،3 ةرﺎﻤﺷ ،8 ةرود ، ﯽ L á À ¶ﺪ ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

485 ــــــــــــــــــــــــ كننده مينأت بندي فازي و پرومته براي انتخاب مدل تلفيقي اولويت

Garvin, A.D. (1993). Building a learning organization, Harvard Business Review, 71(4), 78-81.

Geldermann, J., Spengler, T., & Rentz, O. (2000). Fuzzy outranking for environmental assessment. Case study: iron and steel making industry. Fuzzy Sets and Systems, 115(1), 45-65.

Gen, M. & Cheng, R. (1996). A survey of penalty techniques in genetic algorithms. Evolutionary Computation, Proceedings of IEEE International Conference, Nagoya, Japan, May, 804–809.

Ho, W., Xu, X., & Dey, P. K. (2010). Multi-criteria decision making approaches for supplier evaluation and selection: A literature review. European Journal of Operational Research, 202(1), 16-24.

Hooshmandi Maher, M., Amiri, M., & Olfat, L. (2014), A mathemathical model for supplier selection and order allocation in a supply chain considering uncertainty in design variables- for print. Quarterly Journal of Industrial Management, 6(1), 151-180. (in Persian)

Kahraman, C., Cebeci, U., & Ulukan, Z. (2003). Multi‐criteria supplier selection using fuzzy AHP. Logistics Information Management, 16(6), 382-394.

Lehmann, D.R., O'Shaughnessy (1982). Decision criteria used in buying different categories of products. Journal of Purchasing and Materials, 18(1): 9-14.

Macharis, C., Springael, J., De Brucker, K., & Verbeke, A. (2004). PROMETHEE and AHP: The design of operational synergies in multicriteria analysis: Strengthening PROMETHEE with ideas of AHP. European Journal of Operational Research, 153(2), 307-317.

Mohammadi Motlaq, H., Mohammadi Motlaq, A., & Rezaeinoor, J. (2015), Design an expert system for evaluation and selection supplier. Quarterly Journal of Industrial Management. (in Persian)

Nasrollahi, M. (2015), Evaluating and ranking construction projects contractors using F-PROMETHEE (Case study: Mehr Housing Project of Hashtgerd New Town). Quarterly Journal of Industrial Management, 7(1), 175-188. (in Persian)

Nazeri, A., Meftahi, H., Shaharoun, A.M. (2011). Supplier evaluation and selection in SCM using Fuzzy AHP. International Proceedings of Economics Development & Research, 19, 143-147.

Senvar, O., Tuzkaya, G., & Kahraman, C. (2014). Multi Criteria Supplier Selection Using Fuzzy PROMETHEE Method. In C. Kahraman & B. Öztayşi (Eds.), Supply Chain Management under Fuzziness (Vol. 313, pp. 21-34): Springer Berlin Heidelberg.

Page 20: Journal of Industrial Management ﯽ L áÀ ¶ﺪ · 1395 ﺰﻴﻳﺎﭘ ،3 ةرﺎﻤﺷ ،8 ةرود ، ﯽ L á À ¶ﺪ ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

ی ــــ ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ 486 1395، پاييز 3 شمارة ،8دورة ،د

Shahbandarzadeh, H., Jafarnezhad, A., & Raeisi, R. (2011), Using a Modified Extension of Mixed Fuzzy and Crisp Axiomatic Design Method in Vendor Selection for Supply Chain. Quarterly Journal of Industrial Management, 7(3), 37-54. (in Persian)

Wang, L., Chu, J., & Wu, J. (2007). Selection of optimum maintenance strategies based on a fuzzy analytic hierarchy process. International Journal of Production Economics, 107(1), 151-163.