ة ﯽ)ﺎﮔرزﺎﺑ ¶ﺪ 3 - journals.ut.ac.ir · ناﺮﻬﺗ هﺎﮕﺸﻧاد...

18
ﺑﺎزرﮔﺎ داﻧﺸﻜﺪ ة ﺗﻬﺮان داﻧﺸﮕﺎه ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ دور ة6 ﺷﻤﺎر، ة3 ﭘﺎﻳﻴﺰ1393 ص. 664 - 647 ادراك ﻋﻮاﻣﻞ ﻤﺘ ﻣﺸﺘﺮ ﺑﺮ ي ﭘﺬ و ﺮش ﻤﺖ) ﻣﻄﺎﻟﻌﺔ ﻣﻮردي: ام ﺷﺮﻛﺖ ﻫﻤﺮاه ﺗﻠﻔﻦ ﺧﺪﻣﺎت. ﺗﻲ. ان. اﻳﺮاﻧﺴﻞ( ﻧﻈﺮي ﻣﺤﺴﻦ1 ، ﺷﺎه ﻣﺤﻤﺪﻋﻠﻲ ﺣﺴﻴﻨﻲ2 ، ﻛﻠﺠﺎﻫﻲ ﻃﺒﺎﻃﺒﺎﺋﻲ وﺣﻴﺪ ﺳﻴﺪ3 ﭼﻜﻴﺪه: ﻣﻬﻢ ﻣﺒﺎﺣﺚ از ﻗﻴﻤﺘﻲ رﺿﺎﻳﺖ و ﻣﻨﺼﻔﺎﻧﻪ ﻗﻴﻤﺖ ﻗﻴﻤﺖ ﮔﺬاري اﺳـﺖ. ﭘـﮋوﻫﺶ اﻳـﻦ در ﺑـﺎ ﻣﺸـﺘﺮي وﻓـﺎداري و ﻣﺸـﺘﺮي رﺿﺎﻳﺖ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ و ﻗﻴﻤﺘﻲ رﺿﺎﻳﺖ و ﻣﻨﺼﻔﺎﻧﻪ ﻗﻴﻤﺖ اﺑﻌﺎد اﺑﺘﺪا ﻧﻈﺮﻳـﻪ اﺳـﺎس ﺑﺮ و ﺷﺪﻧﺪ ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﻣﻮﺿﻮع ﺗﺠﺮﺑﻲ و ﻧﻈﺮي ادﺑﻴﺎت ﺑﺮرﺳﻲ ﻣﻮﺟـﻮد ﻫـﺎي، ﻣـﺪل ﻣﻔﻬﻮﻣﻲ ﭘﮋوﻫﺶ ﻗﺎﻟﺐ در ﻫﻔﺖ ﻓﺮﺿﻴﻪ ﺷﺪ ﺪوﻳﻦ. داﻧﺸـﮕﺎه داﻧﺸـﺠﻮﻳﺎن ﭘﮋوﻫﺶ آﻣﺎري ﺟﺎﻣﻌﺔ ﺗﻬﺮان اﺳﺖ ﻛﺮﻳﺴﺠﻲ ﺟﺪول اﺳﺎس ﺑﺮ ﻛﻪ ـ ﻣﻮرﮔﺎن379 ﺑﻪ ﻧﻔﺮ ﭘﺎﺳﺦ ﺑﺮاي ﺗﺼﺎدﻓﻲ ﻃﻮر ﺑﻪ دادن ﺷﺪﻧﺪ اﻧﺘﺨﺎب ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﻪ. ﻧﺮم در ﺳﺎﺧﺘﺎري ﻣﻌﺎدﻻت ﻣﺪل ﺳﭙﺲ ﻟﻴﺰرل اﻓﺰار ﺑﺮآورد ﺷﺪ. اﺳـﺎس ﺑﺮ ﺗﺠﺰﻳﻪ داده وﺗﺤﻠﻴﻞ ﺟﻤﻊ ﻫﺎي آوري ﻣﻨﺼﻔ ﻗﻴﻤﺖ ﺷﺪه، ﻣﺜﺒﺘﻲ اﺛﺮ ﺎﻧﻪ ﺑـﺮ رﺿـﺎﻳﺖ ﻗﻴﻤﺘـﻲ، رﺿـﺎﻳﺖ دارد ﻣﺸﺘﺮي وﻓﺎداري و ﻣﺸﺘﺮي. ﻣﺸـﺘﺮي رﺿـﺎﻳﺖ ﺑـﺮ ﻣﺜﺒﺘﻲ اﺛﺮ ﻗﻴﻤﺘﻲ رﺿﺎﻳﺖ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ دارد و ﻣﺸﺘﺮي رﺿﺎﻳﺖ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻣﺸﺘﺮي وﻓﺎداري ﺑﺮ ﻣﺜﺒﺘﻲ ﻣﻲ ﮔﺬارد اﻣﺎ، راﺑﻄﻪ وﻓـﺎداري و رﺿﺎﻳﺖ ﺑﻴﻦ ﻫﺎي ﺷﺪﻧﺪ رد ﻗﻴﻤﺖ ﭘﺬﻳﺮش ﺑﺎ ﻣﺸﺘﺮي. اﺳـﺖ اﻳﻦ ﺑﻴﺎﻧﮕﺮ ﭘﮋوﻫﺶ ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺳـﻨﮓ ﻣﻨﺼـﻔﺎﻧﻪ ﻗﻴﻤـﺖ ﻛـﻪ ﻣﺸﺘﺮي وﻓﺎداري و ﻣﺸﺘﺮي رﺿﺎﻳﺖ ﻗﻴﻤﺘﻲ، رﺿﺎﻳﺖ ﺑﻨﺎي اﺳﺖ ﻣﺸﺘﺮﻛ ادراك ارزﻳﺎﺑﻲ ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ، ن ﺷﺮﻛﺖ ام. ﺗﻲ. ان. اﻳﺮاﻧﺴﻞ ﻣﻨﺼﻔﺎﻧﻪ ﻗﻴﻤﺖ ﺑﻌﺪ از، ﺗﻮﺻﻴﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد. واژه ﻛﻠﻴﺪي ﻫﺎي: ﻗﻴﻤﺖ، ﭘﺬﻳﺮش وﻓـﺎداري ﻣﻨﺼـﻔﺎﻧﻪ، ﻗﻴﻤـﺖ ﻣﺸـﺘﺮي، رﺿـﺎﻳﺖ ﻗﻴﻤﺘﻲ، رﺿﺎﻳﺖ ﻣﺸﺘﺮي. 1 . اﻳﺮان ﺗﻬﺮان، ﺗﻬﺮان، داﻧﺸﮕﺎه ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ داﻧﺸﻜﺪة ﺑﺎزرﮔﺎﻧﻲ، ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﮔﺮوه داﻧﺸﻴﺎر2 . اﺳﺘﺎدﻳﺎر ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﮔﺮوهMBA اﻳﺮان ﺗﻬﺮان، ﺗﻬﺮان، داﻧﺸﮕﺎه ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ داﻧﺸﻜﺪة3 . اﻳﺮان ﺗﻬﺮان، ﺗﻬﺮان، داﻧﺸﮕﺎه ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ داﻧﺸﻜﺪة ﺑﺎزارﻳﺎﺑﻲ، ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ دﻛﺘﺮي داﻧﺸﺠﻮي ﺗﺎر در ﺎﻓﺖ ﻣﻘﺎﻟﻪ: 29 / 10 / 1392 ﺗﺎر ﭘﺬ ﺮش ﻧﻬﺎ ﻳﻲ ﻣﻘﺎﻟﻪ: 05 / 05 / 1393 ﻧﻮ ﺴﻨﺪ ة ﻣﺴﺌﻮل ﻣﻘﺎﻟﻪ: ﻛﻠﺠﺎﻫﻲ ﻃﺒﺎﻃﺒﺎﺋﻲ وﺣﻴﺪ ﺳﻴﺪE-mail: [email protected]

Upload: others

Post on 03-Sep-2019

6 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: ة ﯽ)ﺎﮔرزﺎﺑ ¶ﺪ 3 - journals.ut.ac.ir · ناﺮﻬﺗ هﺎﮕﺸﻧاد ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ ةﺪﻜﺸﻧاد ﯽ)ﺎﮔرزﺎﺑ ¶ﺪ 3 ةرﺎﻤﺷ ،6 ةرود

ی مديريت دانشگاه تهران ةدانشكد د بازرگا

3 ة، شمار6 ةدور 1393 پاييز 647 -664 .ص

متيق رشيو پذ يبر مشتر يمتيعوامل ادراك ق ريثأت )ايرانسل. ان. تي. خدمات تلفن همراه شركت ام: موردي مطالعة(

3سيد وحيد طباطبائي كلجاهي، 2حسيني محمدعلي شاه ،1محسن نظري

در ايـن پـژوهش . اسـت گذاري قيمتقيمت منصفانه و رضايت قيمتي از مباحث مهم :چكيدهابتدا ابعاد قيمت منصفانه و رضايت قيمتي و همچنين رضايت مشـتري و وفـاداري مشـتري بـا

مـدل ،هـاي موجـود بررسي ادبيات نظري و تجربي موضوع شناسايي شدند و بر اسـاس نظريـه جامعة آماري پژوهش دانشـجويان دانشـگاه . دوين شدفرضيه ت هفتدر قالب پژوهش مفهومي

دادن به طور تصادفي براي پاسخ نفر به 379مورگان ـ كه بر اساس جدول كريسجي استتهران بر اسـاس . شد برآوردافزار ليزرل سپس مدل معادالت ساختاري در نرم. پرسشنامه انتخاب شدند

رضـايت قيمتـي، رضـايت بـر انه اثر مثبتي شده، قيمت منصف آوريهاي جمعوتحليل داده تجزيهو دارد همچنين رضايت قيمتي اثر مثبتي بـر رضـايت مشـتري . مشتري و وفاداري مشتري دارد

هاي بين رضايت و وفـاداري رابطه ، اماگذارد ميمثبتي بر وفاداري مشتري تأثيررضايت مشتري كـه قيمـت منصـفانه سـنگ نتايج پژوهش بيانگر اين اسـت . مشتري با پذيرش قيمت رد شدند

ن ا، بنابراين ارزيابي ادراك مشتركاستبناي رضايت قيمتي، رضايت مشتري و وفاداري مشتري . شود ميتوصيه ،از بعد قيمت منصفانهايرانسل . ان. تي. امشركت

رضايت قيمتي، رضـايت مشـتري، قيمـت منصـفانه، وفـاداري پذيرش قيمت، :هاي كليدي واژه .مشتري

دانشيار گروه مديريت بازرگاني، دانشكدة مديريت دانشگاه تهران، تهران، ايران. 1 دانشكدة مديريت دانشگاه تهران، تهران، ايران MBA گروه مديريت استاديار. 2 دانشجوي دكتري مديريت بازاريابي، دانشكدة مديريت دانشگاه تهران، تهران، ايران. 3

29/10/1392 : مقاله افتيدر خيتار 05/05/1393: مقالهيي نها رشيپذ خيتار

سيد وحيد طباطبائي كلجاهي: مقاله مسئول ةسندينوE-mail: [email protected]

Page 2: ة ﯽ)ﺎﮔرزﺎﺑ ¶ﺪ 3 - journals.ut.ac.ir · ناﺮﻬﺗ هﺎﮕﺸﻧاد ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ ةﺪﻜﺸﻧاد ﯽ)ﺎﮔرزﺎﺑ ¶ﺪ 3 ةرﺎﻤﺷ ،6 ةرود

ی ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ 648 1393 پاييز، 3 ةشمار ،6دورة ،د بازرگا

مقدمهو محققـان بسـياري اسـت گـذاري مبحـث قيمـت بودن قيمت يكي از مسـائل اساسـيِ منصفانههمچنين مـديران نيـز بـه ايـن . تحقيق كنندگذاري در اين حوزه از بازاريابي و قيمت ندمند عالقه

بودن توسـط مشـتريان عامـل چون در مواقع افزايش قيمت، ادراك منصفانه ؛موضوع تمايل دارندبـودن آن توسـط تغييـر قيمـت و درك منصـفانه . اسـت بسيار مهمي در موفقيت افزايش قيمـت

در ايـن . اي نيسـت كار ساده ،آنهامرجع در ذهن ييدهاي قبلي و ايجاد قيمتخردليل مشتريان بهصـنعت بـه پـژوهش ايـن ة مـوردي مطالع ،شود آن بررسي مي هاياثرپژوهش قيمت منصفانه و

.اختصاص داردايرانسل . ان. تي. خدمات تلفن همراه ايران و شركت ام

آنها با شناسـايي . هستندود اثرگذاري سازماني دنبال بهب در بازارهاي رقابتي امروزه، مديران بهدشـپانده و ( يابنـد بر موفقيت بلندمدت و بهبود اين عوامل، به اين مهـم دسـت مـي مؤثرعوامل هاي بازاريـابي اسـت، اينكـه تالشة يكي از مباحث مهم در تاريخ بازاريابي، فلسف). 1999فارلي،

بر ايـن اعتقـاد اسـت 1ي دارد؟ مفهوم بازاريابيچه ارزش يكمنافع سازمان، مشتريان و جامعه هر هـاي بازارهـاي هـدف و تـأمين رضـايت كه اهداف سازماني از طريق شناسايي نيازها و خواسـته

بـر رضـايت مشـتري، مـؤثر يكي از عوامـل . استدسترس در تر از رقبا مؤثرصورت به ،مشترياننسـبت بـه سـاير ،و پـذيرش قيمـت بـودن يي مانند منصفانهها عاملبه اين با وجود . قيمت است

كونسـوگرا، مولينـا، و اسـتبان، ـ مارتين(شده است توجه كمتري بر رضايت مشتري مؤثرعوامل ـ اي تجر مطالعـه بايد ،بين قيمت، رضايت و وفاداري ةبنابراين براي درك رابط). 2007 انجـام يب .شود

و مـديريت آن بسـيار پيچيـده ت داردتفـاو بازاريابي كاالها بابر اين، بازاريابي خدمات عالوه، نابودشـدني و يناپـذير ، تفكيكنبودن ملموس( چهار ويژگي متمايزكنندة خدمات از كاالها. است

و تحويـل ارزش بـه 2انتظارات مشتريان، خلـق، ارتبـاط ها و خواستهدرك و تأمين به) يگوناگون با توجـه بـه ايـن مـوارد، در ). 2003 آكسوي، آتيلقان، اكينجي،(نياز دارد مشتريان و متعهد بودن

نقـش مركـزي قيمـت در تـوان مـي يند خريد و پس از خريد اسـت، احاليكه قيمت عامل مهم فر ).2006ماتزلر، وورتل، و رنزل، (درك كرد گذاري با توجه به ساختار پيچيدة قيمت را خدمات

45حـدود 2007ل بر اساس آمار بانك جهاني، حجم خدمات در توليد ناخالص ملـي در سـا بانك مركزي در ة همچنين بر اساس آمار منتشرشد). 2012گروه بانك جهاني، (است بوده درصد ميليـارد 134در كشور ايران حدود ) هاي جاريبه قيمت(، توليد ناخالص ملي خدمات 1390سال ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

1. Marketing Concept 2. Communication

Page 3: ة ﯽ)ﺎﮔرزﺎﺑ ¶ﺪ 3 - journals.ut.ac.ir · ناﺮﻬﺗ هﺎﮕﺸﻧاد ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ ةﺪﻜﺸﻧاد ﯽ)ﺎﮔرزﺎﺑ ¶ﺪ 3 ةرﺎﻤﺷ ،6 ةرود

649 ــــــــــــــــــــــــــ ....مطالعة( متيق رشيو پذ يبر مشتر يمتيعوامل ادراك ق ريثأت

درصد 5ن طور ميانگي ساالنه به 1387تا سال 1368است و حجم توليد خدمات از سال بوده دالر اين آمارها نشانگر اهميت بخش خدمات و توجه بيش از پيش به اين بخش از .1رشد داشته است

و به تبـع 1389ها از آذرماه سال همچنين با توجه به اجراي قانون هدفمندي يارانه. اقتصاد است خـوش تغييـر شـده هاي اقتصادي دسـت آن افزايش تورم، قيمت كاالها و خدمات در تمام بخش

ـ دسـت آور ها براي رقابت و بقا، بايد رضايت مشتريان را بـه حال شركت درعين. است د و آنهـا را ن .كنندوفادار

مدل مفهومي براي تأثير قيمـت منصـفانه بـر رضـايت و طراحي پژوهشهدف از انجام اين شود، مي ابتدا ادبيات موضوع بيان ،در ادامه. وفاداري مشتري و تأثير آنها بر پذيرش مشتري است

گيـري و نتيجهبخش آخر نيز به .شود ميپرداخته ها وتحليل داده و تجزيه پژوهشروش به سپس .اختصاص داردآتي مطالعاتبراي ييها به همراه پيشنهاد پژوهشهاي محدوديت

پيشينة پژوهش .شود ها تدوين ميدر اين بخش با بررسي ادبيات نظري و تجربي موضوع، فرضيه

نظريپيشينة مديريت ادراك مشتري

. كننـد طـور منطقـي ارزيـابي نمـي دهد افراد لزوماً قيمـت را بـه هاي اخير نشان مي سالمطالعات توانند ادراك متفاوتي از قيمت براي همان ارزش دريافتي مشتريان بر اساس نحوة بيان قيمت مي

طور دقيـق توان به ميتجربه بر اين باورند كه درك قيمت را گذاران ماهر و با قيمت. داشته باشند، ايـن موضـوع آيد ي كه در ادامه ميبا توجه به مثال. داد همانند درك منفعت كاال تحت تأثير قرار

بيمه سـه نـوع بسـتة تبليغـات هاي شركتي از براي بررسي اثر بيان قيمت، يك. شود تر مي روشندالر در 30 بستة دوم، بود دالر در سال 360بستة اول قيمت. تادبيمة عمر را به منازل مردم فرس

مـاه شـش نحوة پرداخت در هر بود، همچنين دالر 1روزي بستة سوم قيمت و قيمت داشت ماه ،دالر و ثابـت اسـت 360در هر سه حالت مجموع قيمت سـاالنه اگرچه . قيمت داشتدالر 180گـذاري ماهانـه داشـتند، سـه برابـر بيشـتر از بستة خود قيمتطور ناباورانه تعداد افرادي كه در به

همچنـين تعـداد كسـاني كـه . بيمة عمر خريداري كردند ،گذاري ساالنه داشتند كساني كه قيمت

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــونقـل، انبـارداري و حمـل «، »بازرگـاني، رسـتوران و هتلـداري «هـاي هاي خـدماتي در بخـش گروه خدمات شامل فعاليت .1

و » خدمات عمومي«، »اي و تخصصي خدمات مستغالت و خدمات حرفه«، »پولي و مالي هاي خدمات مؤسسه«، »ارتباطات http://www.cbi.ir .است »اجتماعي، شخصي و خانگي خدمات«

Page 4: ة ﯽ)ﺎﮔرزﺎﺑ ¶ﺪ 3 - journals.ut.ac.ir · ناﺮﻬﺗ هﺎﮕﺸﻧاد ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ ةﺪﻜﺸﻧاد ﯽ)ﺎﮔرزﺎﺑ ¶ﺪ 3 ةرﺎﻤﺷ ،6 ةرود

ی ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ 650 1393 پاييز، 3 ةشمار ،6دورة ،د بازرگا

حدود ده برابر بيشـتر از كسـاني كـه بسـتة قيمـت ،گذاري روزانه دريافت كرده بودند بستة قيمتدهـد كـه چگونـه معمـاري اين مثـال نشـان مـي . دندساالنه دريافت كرده بودند، بيمة عمر خري

هـا هتواند بر درك واسط گذاري مي معماري قيمت. گذاردگذاري بر ادراك مشتريان تأثير مي قيمت .)2010بيكر، مارن، و زاوادا، (گذار باشد از قيمت نيز تأثير

بودن قيمت منصفانهدر دوران . هـم بازرگانـان اسـت هاسـت كـه از مشـكالت م قرن) عادالنه(مفهوم قيمت منصفانه

بـراي كاالهـا 1تاريك، بازرگاناني كه عرف عمومي را شكسته و قيمتي بـاالتر از قيمـت مقطـوع هـايي كـه حتـي امـروزه نيـز شـركت . شـدند كردند، حتي تا پاي مرگ مجـازات مـي دريافت مي

ـ گيرها قرار ميتند مطبوعات و رسانه هايكنند، زير تيغ انتقاد هاي باالتري دريافت مي قيمت د و ن). 2011نيگل، هوگـان، و زيـل، (كنند در برخي موارد به صورت عمومي آن شركت را بايكوت مي

اما چه چيزي منصفانه است؟ . آن را مديريت كنند ،بودن قيمت منصفانه ضمن درك بازاريابان بايدچـرا مشـتريان در . رسد هيچ ارتباطي با مسائل عرضه و تقاضـا نـدارد مفهوم منصفانه به نظر مي

ناعادالنه رفتار شده است؟ با در نظر گرفتن توجه بيش از پيش افكار با آنها برخي مواقع باور دارند كـردن عمومي به اين مسئله، بررسي و تشريح مبناهاي نظري و تجربي براي شناسـايي و شـفاف

دربـارة تصـورات مختلفـي . رسـد بسيار ضروري به نظر مـي ،بودن قيمت بر ناعادالنه مؤثرعوامل دهـد نشان مـي نتايج تحقيقات . است از آن استفاده شدهو وجود داردبودن قيمت مفهوم منصفانه تـوان آن را مـديريت كـرد تأثيرگذار است و مـي ، بنابراين استبودن بيشتر ذهني ادراك منصفانه

هاي عوامل اصلي قيمت منصفانه با بررسي نظريه پژوهش در اين .)2011نيگل، هوگان، و زيل، (ـ 5، عدالت تعـاملي 4ينديا، عدالت فر3، انصاف توزيعي2اصل حق دوجانبه ـ ، 6انصـاف ة، نظري ةنظري

كـه ) 2012، فر، ولي لو و فهيمي زاده، عطريان شيخ( است شده استخراج 8واكاوي ةو نظري 7استنادگذاري، نظـر مشـتريان ديگـر، هاي اجتماعي در قيمتمقدار قيمت، سود خريدار، نرم: اند از عبارت

.خدمت جايگزين/گذاري و كاال قيمت فرايندقيمت مرجع، /قبلي ةسود فروشنده، تجرب

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ1. Just price 2. Dual-entitlement principle 3. Distributive fairness 4. Procedural fairness 5. Interactional fairness 6. Equity theory 7. Attribution theory 8. Prospect theory

Page 5: ة ﯽ)ﺎﮔرزﺎﺑ ¶ﺪ 3 - journals.ut.ac.ir · ناﺮﻬﺗ هﺎﮕﺸﻧاد ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ ةﺪﻜﺸﻧاد ﯽ)ﺎﮔرزﺎﺑ ¶ﺪ 3 ةرﺎﻤﺷ ،6 ةرود

651 ــــــــــــــــــــــــــ ....مطالعة( متيق رشيو پذ يبر مشتر يمتيعوامل ادراك ق ريثأت

رضايت از قيمت هشـي پژونتـايج . دارد مهمينقش اصلي و در خريد و پس از خريد قيمت ، دانيمطور كه مي هماندر (دليـل ادراك ضـعيف از قيمـت بـه ،يكي از خـدمات بيشتر از نصف مشتريان نشان دادكيفي

پـس از )2001( واركـي و كولگيـت ). 1995كيـويني، (روي به خريد از رقبـا آوردنـد ) مقابل رقبااينكه ادراك قيمتي بر رضايت خصوص بهدر صنعت بانكداري به نتايج مشابهي رسيدند؛ پژوهشي

ــر مســتقيم داردمشــتري ــر اســاس . اث ــژوهشب ــاتزلر پ ــزلم ــه و رن منصــفانه و )2006( ، ورتلشناختي است كه اثر مهمي بر واكنش مشتري نسبت به قيمت عامل روان بودن قيمت غيرمنصفانه

بنـابراين . قيمتي را پرداخت كنند كه به نظرشـان غيرمنصـفانه اسـت تمايل ندارندمشتريان . دارد :شود فرضية زير تدوين مي

.رضايت قيمتي دارد برقيمت منصفانه اثر مثبتي ): H1( اول ةفرضيقيمـت در خصوصمحصول، بلكه زمينة تنها در نه را نيازهاي آنها ،كردن مشتري براي راضي

برخـي ، رضايت مشتري در آلمان دربارةپژوهشي انجام پس از .شناخت و به آن پاسخ دادنيز بايد ابعـاد ، ايـن چندبعدي در نظر گرفته شـود اي هپيشنهاد كردند رضايت قيمتي بايد سازپژوهشگران

كنند از ديد آنها استدالل مي. شود ميمنجر رضايت قيمتي و در نهايت به رضايت مشتري موجبگيــري خريــد تصــميم فراينــدمشــتري، مســائل قيمــت و نيازهــاي قيمتــي در مراحــل مختلــف

ي نياز تحقيق و بررسي بيشتر بهبنابراين بحث رضايت از قيمت .استكننده بسيار پيچيده مصرفدر ) رديـف بـاال (يم خريد در هر مرحله از تصم) رديف پايين(گذاري مسائل موجود در قيمت. دارد

همچنـين عوامـل ). 2006 ،و همكـاران مـاتزلر و 2000 و 1997ديلر، ( شود مشاهده مي 1شكل بودن قيمت، قابليت اطمينان قيمـت، شفافيت قيمت، منصفانه: اند از بر رضايت قيمت عبارت مؤثر

.اعتماد به قيمت، قيمت نسبي و نسبت قيمت به كيفيت

ديخر گيري تصميم فرايند از گام هر در گذاري قيمت با مرتبط مسائل .1شكل

1997، لريد: منبع

Page 6: ة ﯽ)ﺎﮔرزﺎﺑ ¶ﺪ 3 - journals.ut.ac.ir · ناﺮﻬﺗ هﺎﮕﺸﻧاد ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ ةﺪﻜﺸﻧاد ﯽ)ﺎﮔرزﺎﺑ ¶ﺪ 3 ةرﺎﻤﺷ ،6 ةرود

ی ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ 652 1393 پاييز، 3 ةشمار ،6دورة ،د بازرگا

بر آن مؤثررضايت مشتري و عوامل هاي مهمي كه هر بنگاهي گيري يكي از تصميم. قيمت يكي از چهار عنصر آميختة بازاريابي است

تواند در رسيدن بـه اهـداف شـركت مـؤثر باشـد گذاري است كه مي شود، قيمت رو مي با آن روبهمشتري هر وقت در حال ارزيابي كـاال يـا ؛ زيرا )1389، ، طباطبائي كلجاهي و محمودياننظري(

زيادي مطالعاتقيمت خصوص در ،اينبا وجود . كندخدمت باشد، معموالً در مورد قيمت فكر ميمل، قيمت چيزي اسـت كـه مشـتري بـراي زيتا به باور ).2001بِي و شياوو، (است نگرفتهانجام

همچنـين بـراي مشـتري بايـد ). 1988زيتامـل، (رسيدن به كاال يا خدمت بايد آن را قرباني كند شده را نامنصفانه دريابد، به احتمـال اگر مشتري قيمت ادراك .شودبودن قيمت نيز احراز منصفانه

ويرتز و كيمز، ( بروز خواهد كردريد، خممنوعيت و يرضايتنا مانند منفي مشتري هاي واكنشزياد :شود بنابراين فرضية زير پيشنهاد مي). 2007

.قيمت منصفانه اثر مثبتي بر رضايت مشتري دارد): H2(دوم ةفرضيدر صنعت بانكداري به اين نتيجه رسيدند كه ادراك پژوهشي طي )2001( واركي و كولگيت

كننـده قيمت در رفتـار مصـرف اصليبا توجه به نقش . قيمتي بر رضايت مشتري اثر مستقيم داردگـذاري شـده اسـت هاي مختلـف قيمـت بسيار جالب است كه تا كنون توجه بسيار كمي به جنبه

:شود شنهاد ميبنابراين فرضية زير پي) 2000هرمان، ريكل، و هابر، ( .رضايت قيمتي اثر مثبتي بر رضايت مشتري دارد): H3( سوم ةفرضي

دانيم رضايت مشتري از متغيرهـاي اساسـي و بلندمـدت در رفتـار مصـرف طور كه مي همان ـ با وجود مطالعات بسياري. )1382 ،محمدي( است ) 1965(كالسـيك كـاردوزو ة كه بعـد از مقال

از رضـايت واحـدي انـد تعريـف ، محققان تا كنـون نتوانسـته فتگردربارة رضايت مشتري انجام گونـه اين مسئله را ايـن ) 1997(اوليور . داشته باشند نظر مشتري ارائه دهند كه همه بر آن اجماع

رسد همـه تعريـف آن را ، به نظر ميشودرضايت سؤال ن دربارةاز افراد زماني كهتا ؛دهد شرح ميبيشـتر . دانـد كسـي تعريـف آن را نمـي شـود مشخص ميباره اين دربعد از پرسش اما ،دانند مي

هاي رضايت مشتري تمركز بر اين اساس كه رضايت تعريف و تبيين شده است، بر مدل مطالعاتهاي مبنايي كه در تعريف و تعيـين رضـايت در ايـن بخـش مشـهود يكي از ناسازگاري .اند داشته

) 1992مانند فورنـل، (دانند مي فرايند نوعيتري را محققان رضايت مش برخياست، اين است كه ي سازگاري فرايندهاي تعريف از نگاه كلي، چون در .كنند معرفي مي 1خروجيآن را ديگر برخيو

از نگـاه .رسـد ، تعريـف مناسـبي بـه نظـر نمـي هاي رضايت وجـود دارد فرايندبسياري كمي بين نياز در هاي پيش كه برخي عناصر و سازه اند ه مواجهمحور با اين مسئلفرايندهاي عملياتي، تعريف

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ1. Output

Page 7: ة ﯽ)ﺎﮔرزﺎﺑ ¶ﺪ 3 - journals.ut.ac.ir · ناﺮﻬﺗ هﺎﮕﺸﻧاد ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ ةﺪﻜﺸﻧاد ﯽ)ﺎﮔرزﺎﺑ ¶ﺪ 3 ةرﺎﻤﺷ ،6 ةرود

653 ــــــــــــــــــــــــــ ....مطالعة( متيق رشيو پذ يبر مشتر يمتيعوامل ادراك ق ريثأت

در خود مدل مفهومي رضايت مشتري نيـز وجـود دارنـد كـه ايـن بـه همپوشـاني در ،فراينداين ).2002گيسه و كوته، ( شود ميمنجر هاي رضايت مشتري ي و سازهفرايندهاي سازه

بر رضـايت مؤثرمنظور شناخت عوامل را طي سه سال به يپژوهش) 1388(زاده حسيني هاشم. راهكارهايي بـراي افـزايش رضـايت مشـتريان انجـام داد ةمشتريان بانك صنعت و معدن و ارائ

را بيشـترين تـأثير ) شامل پنج بعد آن(دهد متغير كيفيت خدمات نشان ميوي هاي پژوهش يافتهكاركنان بانك، ارزيابي آنـان از ترتيب نگرش مشتريان به بر رضايت مشتريان دارد و بعد از آن به

قوانين و مقررات بانك، تحصيالت مشتريان و پايگاه مشتريان، متغير رضايت مشـتريان را تبيـين .كنند مي

بررسي كيفيـت خـدمات دنبال به يدر پژوهش) 1389(محمدي پورحيدري، خاكسازي و دوستهـاي يافتـه . بودندجذب مشتريان در راستاي حفظ و ،شركت مخابرات استان كرمان از ابعاد مختلف

دهد بين انتظارات مشتريان و عملكرد شركت در رابطه بـا هـر يـك از ابعـاد نشان مي آنها پژوهشكامـل از يرضـايت نا ةدهنـد نشـان تواند اختالف معناداري وجود دارد كه مي ،مورد مطالعه ةگان شش

.خدمات شركت مخابرات باشد ،از رضـايت مشـتري گونـاگون هـاي تعريـف با در نظر گـرفتن شده و با توجه به مطالب بيان

اسـتفاده ة اين پـژوهش پرسشنامشود و از آنها براي تدوين عناصر مهم اين تعاريف شناسايي مي، گيس و كـوت )2006(، ديميتريتيس )1999(بر اساس مطالعات گاربارينو و جانسون . خواهد شد

يمشـتر تيرضـا ةكننـد نيـي تع عناصـر نيترياصل ،)2011(و موته ضيو امجد، مامون، فا )2002(پاسخ و واكنش ،)OCS( يمشتر يكل تيرضا ،او ةو تجرب يانتظارات مشتر نيب ةفاصل: اند از عبارت .انيمشتر رييو در حال تغ ديجد يازهاين رفعو مهم و ياصل يازهاين رفع ،شده ارزش درك ،يعاطف

وفاداري مشتري و عوامل اصلي آندليل ، بهاين با وجود. شود تمركز مي وكار كسبسوددهي بر ،هاي بازاريابيارزيابي فعاليتدر اخيراً بازاريـابي صريح و دقيـق از هاي ، تعريف فعاليتوكار كسببودن عوامل زيادي در سوددهي دخيل

خريد مجـدد و . 1 :اهميت دارددو موضوع در ادبيات بازاريابي دست كم. رسد ضروري به نظر مي ).2006وانگ و ژو، (دهان به بازاريابي دهان. 2

از طريـق و ارتبـاط دارد وفاداري با رفتار خريد مجدد و همچنـين پيشـنهاد بـه افـراد ديگـر بـر مؤثرچالش اصلي در اين زمينه، شناسايي و درك عوامل . آيددست مي هاي بازاريابي به فعاليت

.توسط مديريت است پذير كنترل وفاداري ـ ؛است يابيمبادله در بازار نديفرا يِاصلاز اجزاي يمشتر تيرضا تيـ شـك در موفق يچـون ب

از يكـ ي تيرضـا ن،يـ ا بـر عـالوه ). 2001 مان،يو و ،يتوچ ان،يدار( دارد سهم خدمات ةكنند ارائه

Page 8: ة ﯽ)ﺎﮔرزﺎﺑ ¶ﺪ 3 - journals.ut.ac.ir · ناﺮﻬﺗ هﺎﮕﺸﻧاد ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ ةﺪﻜﺸﻧاد ﯽ)ﺎﮔرزﺎﺑ ¶ﺪ 3 ةرﺎﻤﺷ ،6 ةرود

ی ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ 654 1393 پاييز، 3 ةشمار ،6دورة ،د بازرگا

تعهد عميق نسـبت بـه ،وفاداري. كننده و خريد مجدد است بيني رفتار مصرفپيش عوامل اساسيِرقبـا يابيـ بازار يها تالش وجود باشده در آينده، خريد مجدد و مستمر كاال يا خدمت ترجيح داده

ت مشتري در طول خريد و مصرف كـاال يـا خـدمت بـرآورده اانتظار ههرچ). 1997اوليور، ( استبنابراين، رضـايت ). 2003وانگ و سوهال، (يابد شود، احتمال خريد مجدد مشتري نيز افزايش مي

). 2006وانـگ و ژو، ( دارنـد كردن مشتري نقـش مهمـي رديگر در وفاداعوامل همراه مشتري به :شود بنابراين، فرضية زير پيشنهاد مي

.رضايت مشتري اثر مثبتي بر وفاداري مشتري دارد): H4(چهارم ةفرضيخريـد داننـد، احتمـال را منطقـي مـي يبر اين، زماني كه مشتريان قيمت كاال يا خدمت عالوه

بيشتر از ارزش كاال اند مبلغي كه پرداختهحاليكه اگر مشتريان فكر كنند در. مجدد آنها وجود داردوجـود ،رضايت از مصرف كاال يا خدمت احتمال خريدنكردن آنها حتي در صورت، است يا خدمت

:شود بنابراين فرضية زير پيشنهاد مي). 2001بي و شياوو، ( دارد .قيمت منصفانه اثر مثبتي بر وفاداري مشتري دارد): H5(پنجم ةفرضي

يكـي از متغيرهـاي بـين وفـاداري مشـتريان و ةرابط يدر پژوهش) 1389(دان عالمه و نكتهمتغيرهـاي نيز رضايتمندي متغيرهاي اعتماد و. يعني كيفيت خدمات را بررسي كردند ،كليدي آن

مثبـت و معنـادار ميـان كيفيـت ةود رابطهاي پژوهش بيانگر وج يافته. ة اين پژوهش بودندواسطدهد، متغيرهاي اعتماد هاي اين پژوهش نشان مي عالوه يافته به. مشتري است خدمات و وفاداري

كنند و خـود نيـز تـأثير كيفيت خدمات و وفاداري ايفا مي ةو رضايتمندي نقش ميانجي را در رابط .مثبت و معناداري بر ايجاد وفاداري دارند

و يرهـرو پور، يحسنقل، )1995( لورد و سامباندام ،)1978( و چسنات يمطالعات جاكوب اساس بر ةكننـد تعيـين عناصـر نيترياصل )2005(و گوستافسون، جانسون و روس )1392( يقاسم انيعباچ

، بـه رقبـا يمشتر يكاهش وفادار، )يعقاليي و عاطف( يقتعهد عم :اند از وفاداري مشتري عبارت يدخرو وجو جستكاهش زمان ، دهان مثبت به دهان يغاتتبل، قرارداد خدمات يدتمد/ مجدد يدخر

.خاص يتجار ةمحصوالت شناس ساير

1پذيرش قيمت مشتري براي خريـد كـاال يـا خـدمت اسـت حداكثر مقدار آمادگي پرداخت سطح پذيرش قيمت،

پيامدهاي در مقايسه با اما ،پذيرش قيمت يكي از پيامدهاي رضايت مشتري است). 1990مونر، ( .توجه كمتري به اين مسئله شده است ،ديگر مثل خريد مجدد

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ1. Price Acceptance

Page 9: ة ﯽ)ﺎﮔرزﺎﺑ ¶ﺪ 3 - journals.ut.ac.ir · ناﺮﻬﺗ هﺎﮕﺸﻧاد ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ ةﺪﻜﺸﻧاد ﯽ)ﺎﮔرزﺎﺑ ¶ﺪ 3 ةرﺎﻤﺷ ،6 ةرود

655 ــــــــــــــــــــــــــ ....مطالعة( متيق رشيو پذ يبر مشتر يمتيعوامل ادراك ق ريثأت

افزايش سطح پذيرش قيمت توسط مشـتري و در نتيجـه موجبتا چه حدي رضايت مشتري درصد از محاسبة شود؟ حساسيت قيمتي تقاضا يا كشش قيمتي تقاضا كاهش حساسيت قيمت مي

بنا . )58 :1390 ،نظري( آيد دست مي بهتغييرات مقدار تقاضاي كاال، تقسيم بر تغييرات قيمت كاال آندرسـون . رفـاه او اسـت ةمقدار پذيرش قيمت توسـط مشـتري، اضـاف ) 1980(به گفتة مارشال

در مطالعات خود به اين نتيجه رسيد كه رابطة مثبتـي بـين رضـايت مشـتري و پـذيرش ) 1996( :شود بنابراين فرضية زير پيشنهاد مي. وجود دارد قيمت

.رضايت مشتري اثر مثبتي بر پذيرش قيمت دارد): H6(ششم ةفرضي خريـد دفعات، سطح قيمت مرجع، هاتغييرپذيري قيمتي ديگري مانند ها عاملبر اين، عالوه

وفاداري زيـاد بـه .گذارد اثر مي بر سطح پذيرش قيمت ،)برند(تجاري ةسطح وفاداري به شناسو و مشـتري كمتـر بـه شود ميتجاري ةهاي شناسمشتري بر مزيتموجب تمركز تجاري، ةشناس

مشتري بيشتر به سمت قيمت متمركز توجه، برندوفاداري كم به در متقابالً، . كندقيمت توجه مي :شود بنابراين فرضية زير پيشنهاد مي. شود تا منافع آن مي

.اري مشتري اثر مثبتي بر پذيرش قيمت داردوفاد ):H7(هفتم ةفرضي . شود مشاهده مي 2در قالب شكل ها بر اساس فرضيه پژوهشدر نهايت مدل مفهومي

پژوهشمدل مفهومي .2شكل

H4

H3

قيمت منصفانه

رضايت مشتري

وفاداري مشتري

رضايت قيمتي

پذيرش قيمت

H1

H2

H5

H6

H7

Page 10: ة ﯽ)ﺎﮔرزﺎﺑ ¶ﺪ 3 - journals.ut.ac.ir · ناﺮﻬﺗ هﺎﮕﺸﻧاد ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ ةﺪﻜﺸﻧاد ﯽ)ﺎﮔرزﺎﺑ ¶ﺪ 3 ةرﺎﻤﺷ ،6 ةرود

ی ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ 656 1393 پاييز، 3 ةشمار ،6دورة ،د بازرگا

شناسي پژوهش روشپـردازد و مـي گـذاري مديريت قيمت ةهاي علمي در حوز پژوهش حاضر به آزمودن كارايي نظريه

از نظـر لذا دهد، كيفيت رابطه و تأثيرپذيري ميان اين دو متغير توسعه مي برايدانش كاربردي را توصـيفي پژوهشـي ،گـردآوري و تحليـل اطالعـات ةاز نظر شيو. كاربردي است پژوهشيهدف،

و از نظـر نـوع پـردازد توصيف وضعيت متغيرها و نيز روابط ميان آنها مـي رود؛ زيرا به شمار مي بهچرا كه با استفاده از تحليـل همبسـتگي، تحليـل رگرسـيون و ؛است آزمايشي غيرنيز همبستگي

از نوع غيـر پس ،كند ميا را آزمون و تبيين روابط همزماني ميان متغيره ،مدل معادالت ساختاريموضوع، از منابع پژوهشمباني نظري و ادبيات ةگردآوري اطالعات در زمينبراي . آزمايشي است

آوري شـده جمعپرسشنامه كمك به نيز هاي ميدانيداده. شده است استفاده ها همقالاي و كتابخانهطيـف ، يعنـي گيـري هاي انـدازه ترين مقياس رايجيكي از هاي پرسشنامه، در طراحي سؤال .است .در نظر گرفته شداي ليكرت گزينه پنج

پرسشنامه 20، ابتدا نظران توسط استادان و صاحبها پس از تدوين پرسشنامه و بررسي گويههاي نامفهوم گويه از آنها درخواست شدو در اختيار دانشجويان قرار گرفتآزمون براي انجام پيش

آوري پـس از جمـع . پيشـنهاد دهنـد يو در صـورت امكـان عبـارت جـايگزين كننـد را شناسايي هـا، اصـالحاتي در ها و بررسي نظر دانشجويان و سـنجش قابليـت اعتمـاد پرسشـنامه پرسشنامه

مه، بعد از توزيع پرسشنا. قرار گرفتآماري ةجامع در اختيار تمام ها ها اعمال شد و پرسشنامه گويهآلفـاي مقـادير بـا توجـه بـه اينكـه . محاسبه شد SPSSافزار نرم كمك بهي كرونباخ آلفاضريب

، پـس )1جـدول ( اسـت 7/0هـا و همچنـين كـل پرسشـنامه بيشـتر از كرونباخ براي تمام سازه . برخوردار استقابليت اعتماد كافي از شده تدوين ةپرسشنام

كرون باخ يآلفا بيضر .1جدول

كل پرسشنامه پذيرش قيمت وفاداري مشتري رضايت مشتري رضايت قيمتي قيمت منصفانه826/0 883/0 864/0 828/0 756/0 951/0

. ان. تـي . از خدمات تلفن همراه شركت ام ضمن تحصيل در دانشگاه تهران، كهدانشجوياني

در سـال با توجه به اينكـه . دهند را شكل مي آماري اين پژوهش ةجامع ،كنند ايرانسل استفاده مياست و همچنين بوده هزار نفر 32تعداد دانشجويان دانشگاه تهران حدود ، )1391(انجام پژوهش

گيـري با اجراي روش نمونه حجم نمونه، )1389ي و فعال قيومي، مؤمن(بر اساس جدول مورگان آمـده از دسـت هـاي بـه وتحليل داده تجزيهبراي .نفر در نظر گرفته شد 379 تصادفي در دسترس

در آمـار . نـد بـه اجـرا درآمد هاي آمار استنباطي هاي آمار توصيفي و هم روش هم روش ،ها نمونه

Page 11: ة ﯽ)ﺎﮔرزﺎﺑ ¶ﺪ 3 - journals.ut.ac.ir · ناﺮﻬﺗ هﺎﮕﺸﻧاد ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ ةﺪﻜﺸﻧاد ﯽ)ﺎﮔرزﺎﺑ ¶ﺪ 3 ةرﺎﻤﺷ ،6 ةرود

657 ــــــــــــــــــــــــــ ....مطالعة( متيق رشيو پذ يبر مشتر يمتيعوامل ادراك ق ريثأت

همچنـين . شـد بهره بـرده از معادالت ساختاري براي بيان رابطة علي بين متغيرها نيز استنباطيافـزار نـرم كمك دو ، بهساختاري معادالتتحليل و ة شاخص آلفاي كرونباخمحاسب ،آمار توصيفي

SPSS و LISREL انجام گرفت .

ها وتحليل داده تجزيهآماري از حيث متغيرهـايي چـون سـن، ةوتحليل آماري به بررسي چگونگي توزيع نمون تجزيهدر

هاي متغيـر بررسي. شود جنسيت، سطح تحصيالت، درآمد، وضعيت تأهل و نوع شغل پرداخته ميحـدود سن اي كه گونه ؛ بهدهد نشان ميسال 25 را ميانگين سني دانشجويان دهندگان پاسخ سنشده نزديـك بـه آوريجمعهاي بر اساس داده. است سال 27از يا كمتر سال 27درصد نمونه 75وضعيت تحصيالت بيانگر اين است كـه حـدود . نددرصد مذكر 65و مؤنثدرصد دانشجويان 35درصـد در 13درصد در مقطع كارشناسي ارشـد و 45درصد دانشجويان در مقطع كارشناسي، 42

هزار 300درصد دانشجويان 46نزديك به درآمد ماهانة همچنين .كنند تحصيل ميمقطع دكتري 20 درآمـد ،درآمـد دارنـد هـزار تومـان 600هزار تا 300بين آنها ماهانه درصد 24 ،استتومان

درصد بقيه باالي يك ميليون تومان درآمد 10و است هزار تا يك ميليون تومان 600درصد بين ات اطالعـ درصد دانشجويان به اين سـؤال پاسـخ ندادنـد، 33البته با توجه به اينكه حدود . دارندشناسـي، يكـي ديگـر از متغيرهـاي جمعيـت . اسـت پاسخگويان درصد 67 متعلق به آمده دست به

نـوع شـغل . هسـتند متأهل باقيدرصد 12 درصد دانشجويان مجردند و 88 ،وضعيت تأهل است 5/15حـدود نشان دادنتايج ؛بندي شده است وقت تقسيموقت و پاره تمام به دو بخشدانشجويان

.نددرصد بيكار 57وقت و درصد شغل پاره 5/27وقت دارند، درصد از دانشجويان شغل تمام

ده شـ بهره بـرده هاي گوناگوني از تحليل ،هاي پژوهش و استنباط آماريمنظور تحليل داده بهبـا . ي محاسـبه شـد تأييـد و آزمون بارتلت براي اجراي تحليل عاملي KMOابتدا شاخص . استشده ها استخراج هاي مربوط به هر يك از سازه جه به اينكه متغيرهاي آشكار هر سازه از نظريهتو

سنجند، نيازي به اجراي تحليل عاملي اكتشـافي طور مستقيم مي ها اين متغيرها را بهاست و گويه تأييـدي در ادامه بـا اسـتفاده از تحليـل عـاملي . شود ي اجرا ميتأييدنيست و فقط تحليل عاملي

تحليـل رگرسـيون و مـدل منـدي از بـا بهـره درنهايت. شدند تأييد پژوهشهاي متغيرهاي سازه . پرداخته شده است پژوهشهاي فرضيه به آزمون معادالت ساختاري

تحليل عامليهـاي موجـود را بـراي تـوان داده در انجام تحليل عاملي ابتدا بايد اطمينان حاصل شود كه آيا مي

دسـت بـه 939/0كه برابر بـا KMOبا توجه به مقدار شاخص . يا خير استفاده كرد تحليل عاملي

Page 12: ة ﯽ)ﺎﮔرزﺎﺑ ¶ﺪ 3 - journals.ut.ac.ir · ناﺮﻬﺗ هﺎﮕﺸﻧاد ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ ةﺪﻜﺸﻧاد ﯽ)ﺎﮔرزﺎﺑ ¶ﺪ 3 ةرﺎﻤﺷ ،6 ةرود

ی ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ 658 1393 پاييز، 3 ةشمار ،6دورة ،د بازرگا

كـه همچنـين از آنجا . شود مي تأييد، كفايت تعداد نمونه براي انجام تحليل عاملي )1كمتر از ( آمدبـودن مـاتريس شده فرض شناخته ،است 000/0برابر با آزمون بارتلت حاصل از اجراي sigمقدار

تحليـل ةادامـ در . كـرد از تحليل عـاملي اسـتفاده توان مي شود، به اين معنا كه ميهمبستگي رد اسـتفاده مـدل مسـير روش ،پرسشنامه هاي براي حصول اطمينان از روايي سؤال ،عاملي تأييدي

سـود فروشـنده ، )PFOC( با بررسي بارهاي عاملي، سه متغيـر نظـر مشـتريان ديگـر . شده است)PFSB ( و شفافيت قيمت)PT ( گـام از بـه داشتند كه اين سه سؤال گام 5/0بار عاملي كمتر از

شـد كـه در بـرآورد مانده مدل حذف شدند و در نهايت مدل معادالت ساختاري با متغيرهاي باقي .شود ادامه شرح داده مي

مدل معادالت ساختاريمـدل معـادالت روشاز روايي پرسشنامه، با اسـتفاده تأييدپس از انجام تحليل عاملي تأييدي و

افزار ليزرل براي بررسي بخشي از خروجي نرم .شود اقدام ميبه برازش مدل پيشنهادي ،ساختاري . نشان داده شده است 3برازش مدل در شكل

يساختار معادالت مدل در برآوردشده ريمقاد .3شكل

:انـد از عبـارت افـزار ليـزرل بـر اسـاس خروجـي نـرم هـا آمده بـراي شـاخص دست مقادير به33/762 =2χ ،97/0 =CFI ،95/0 =NFI ،95/0 =NNFI 06/0و =RMR .نظر بنتلـر هبنا ب

Page 13: ة ﯽ)ﺎﮔرزﺎﺑ ¶ﺪ 3 - journals.ut.ac.ir · ناﺮﻬﺗ هﺎﮕﺸﻧاد ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ ةﺪﻜﺸﻧاد ﯽ)ﺎﮔرزﺎﺑ ¶ﺪ 3 ةرﺎﻤﺷ ،6 ةرود

659 ــــــــــــــــــــــــــ ....مطالعة( متيق رشيو پذ يبر مشتر يمتيعوامل ادراك ق ريثأت

9/0تـر از بـزرگ NNFIو CFI ،NFIسه شـاخص مقادير بودن مدل بايد براي مناسب )1995(بايـد كمتـر از RMRشـاخص )1999( ، آندرسون، تاتام و بلكهمچنين بر اساس نظر هير. باشديكي ديگر از متغيرهـايي كـه بـراي تعيـين ). 2007، و همكاران كونسوگراـ مارتين( باشد 08/0

شـود، اسـتفاده مـي افـزار ليـزرل بودن مدل تحليل عاملي تأييدي در نـرم برازش و ميزان مناسب مـدل از ،داشـته باشـد 08/0تـا 05/0اين آماره مقداري ميان چنانچه .است RMSEAشاخص

محاسـبه شـده 075/0مقدار ايـن شـاخص . )1388 ،كالنتري( قبولي برخوردار است برازش قابلهايي كه براي برازش همچنين يكي ديگر از شاخص. داردقبولي بنابراين مدل برازش قابل ،است بـراي مقـدار آن آزادي اسـت كـه ةدو بـه درجـ نسـبت آمـارة كـاي شود، در نظر گرفته ميمدل

84/2آزادي ةدرجـ بـه دو آمـارة كـاي نسبت شده در مدل ارائه. باشد 3بايد كمتر از شدن پذيرفته .شود بودن برازش مدل تحليل عاملي تأييدي پذيرفته مي مناسب و استمحاسبه شده

)3شكل (بين متغيرهاي مكنون در مدل ساختاري ة، رابطپژوهشهاي بر اساس تعداد فرضيه t، مقـادير 2در جدول . شود استفاده مي tاز شاخص ها يا رد فرضيه براي بررسي تأييد. وجود دارد

بايـد t، مقـادير )05/0(با توجه به سـطح معنـاداري . به همراه وضعيت فرضيه خالصه شده است .باشند 96/1تر از بزرگ

مكنون يرهايمتغ نيب روابط يبرا t ريمقاد .2جدول وضعيت tمقدار فرضيه شماره

تأييد 25/13 .رضايت قيمتي دارد برقيمت منصفانه اثر مثبتي 1

*تأييد 19/1 .قيمت منصفانه اثر مثبتي بر رضايت مشتري دارد 2

تأييد 55/5 .رضايت قيمتي اثر مثبتي بر رضايت مشتري دارد 3

تأييد 53/7 .رضايت مشتري اثر مثبتي بر وفاداري مشتري دارد 4

*تأييد 53/1 .دارد يمشتر يبر وفادار يمنصفانه اثر مثبت يمتق 5

رد 53/1 .رضايت مشتري اثر مثبتي بر پذيرش قيمت دارد 6

رد 6/0 .وفاداري مشتري اثر مثبتي بر پذيرش قيمت دارد 7

.طور مفصل بحث شده است اين دو فرضيه به دربارةگيري در بخش نتيجه*بودن قيمت بـر رضـايت قيمـت، رضـايت ساختاري، منصفانهبر اساس نتايج تحليل معادالت

. قيمتي بر رضايت مشتري و رضايت مشـتري بـر وفـاداري مشـتري اثـر مسـتقيم و مثبتـي دارد طور مستقيم بر رضايت و وفـاداري مشـتري تـأثيري نـدارد و در بودن قيمت به همچنين منصفانه

در بخش بعـدي نتـايج . ندارد پژوهشاي ه اي با ساير سازهنهايت سازة پذيرش قيمت هيچ رابطه .تحليل خواهد شد ها هآمده از فرضي دست به

Page 14: ة ﯽ)ﺎﮔرزﺎﺑ ¶ﺪ 3 - journals.ut.ac.ir · ناﺮﻬﺗ هﺎﮕﺸﻧاد ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ ةﺪﻜﺸﻧاد ﯽ)ﺎﮔرزﺎﺑ ¶ﺪ 3 ةرﺎﻤﺷ ،6 ةرود

ی ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ 660 1393 پاييز، 3 ةشمار ،6دورة ،د بازرگا

و پيشنهادها گيري نتيجه . شود هايي كه مطرح شد، در اين بخش به بررسي نتايج پرداخته مي هيبا توجه به فرض

ت و با نتايج اول تأييد شده اس ةيفرض راست كه د يمتيق يتابعاد رضا يكي ازمنصفانه يمتق .قبلي سازگار است هاي پژوهش

رد شـده يهفرض ين، ا)2جدول (پژوهش يمدل معادالت ساختارل از حاص t يربر اساس مقاد. اثـر مثبـت دارد يمشتر يتبر رضا يمتيق يترضا ةساز يقاز طر يمتبودن ق منصفانه ياست، ول

درهـا سازه ينب يبدوباره ضرا شد و از مدل حذف يمتيق يترضا ةموضوع، ساز ينا يبررس يبرامـدل بـرازش پس از حذف سازة رضايت قيمتي، نتـايج نشـان داد . محاسبه شدند يزرلل افزار نرم

يمتق ،نشان داد يتاملز نتايج پژوهش. شود ميمطابق انتظار تأييد ة دوميفرض مناسبي دارد، پس يـد با يمشتر يبرا. كند يبانآن را قر يدخدمت با يابه كاال يدنرس يبرا ياست كه مشتر يزيچ

شده را نامنصفانه دريابد، به احتمال زياد اگر مشتري قيمت ادراك. شوداحراز يمتبودن ق منصفانه ةيجـ نت ينبنـابرا . بروز خواهـد كـرد خريد، ممنوعيت و يرضايتنا مانند منفي مشتري هاي واكنش .سازگار است يقبل هاي پژوهش يجبا نتا يهفرض ينا يبررس

بينـي طـور كـه پـيش همان ينبنابرا ،شود مي يفتعر يمشتر يتاز رضا يجزئ يمتي،ق رضايت يترضـا يامـدهاي از آثـار و پ يمشـتر يوفـادار ينهمچنـ . شده استسوم تأييد ةيفرض شد، مي

.شود ميتأييد يزچهارم ن ةيفرض بنابراين ،است يمشتررد شـده يهفرضـ ينا )2 جدول(پژوهش يمدل معادالت ساختاراز حاصل t يربر اساس مقاد

يبـر وفـادار يمشـتر يتو رضـا يمتـي ق يترضـا ةساز يقاز طر يمتبودن ق منصفانه ياست، ولاز يمشـتر يتو رضـا يمتيق يتهاي رضا موضوع، سازه ينا يبررس يبرا. اثر مثبت دارد يمشتربرازش مدل و اين بار محاسبه شد ليزرل افزار نرم درها سازه ينب يبو دوباره ضرا ندشد حذف لمد

مطـابق انتظـار تأييـد نيـز رضـيه ف يـن ا، فرض صـفر با رد شدن و مناسبي نشان داد، پس خوب يرا منطق يمتقو برند مي يپ خدمات ياكاال يمتبودن ق به منصفانه يانزماني كه مشتر. شود مياز ارزش يشترند كه بفكر كن ياندرحاليكه اگر مشتر. مجدد آنها وجود دارد يداحتمال خر ،دانند مي

دارد خريـد احتمـال ، خدمت يااز مصرف كاال يتبا وجود رضا يحت اند هزينه كردهخدمت، ياكاال . شود شد، تأييد مي بيني مي گونه كه پيش فرضية پنجم نيز همان ينبنابرا خود را ادامه ندهند،

يـن ا. معادالت ساختاري و بر خالف انتظار رد شده است يلتحل يجششم بر اساس نتا ةفرضيـ ة فاصـل ي،واكـنش عـاطف يرشش متغ كمك هبسازه شـده، انتظـارات و تجربـه، ارزش درك ينب

كـردن نيازهـاي اصـلي و مهـم و بـرآورده نيازهاي جديد و در حال تغيير مشتريان، كردن برآوردهـ طاز وجود ارتبـا يد حاكموجو هاي نظريه. است شده سنجيدهرضايت كلي مشتري يترضـا ينب

Page 15: ة ﯽ)ﺎﮔرزﺎﺑ ¶ﺪ 3 - journals.ut.ac.ir · ناﺮﻬﺗ هﺎﮕﺸﻧاد ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ ةﺪﻜﺸﻧاد ﯽ)ﺎﮔرزﺎﺑ ¶ﺪ 3 ةرﺎﻤﺷ ،6 ةرود

661 ــــــــــــــــــــــــــ ....مطالعة( متيق رشيو پذ يبر مشتر يمتيعوامل ادراك ق ريثأت

يـن ا يبررسـ ينبنابرا. ارتباط تأييد نشد يناحاضر اما در پژوهش ،است يمتق يرشو پذ يمشتر . اي دارد تا علت رد اين فرضيه مشخص شود جداگانه يقبه تحق يازن يهفرض

در . و بر خالف انتظـار رد شـده اسـت يمعادالت ساختار يلتحل يجهفتم بر اساس نتا ةفرضيمجـدد و كـاهش زمـان يـد خر يرهـاي از متغ ،يوفـادار يسنجش بعـد رفتـار يپژوهش برا ينا

تعهـد يرهـاي متغكمـك نيز بـه يعد نگرشو ب استفاده شد ينجانش يكاال يافتن يبراوجو جستوضعيت با در نظر گرفتن . ه استشدسنجيده دهان مثبت به دهان يغاتو تبل يتعهد عاطف، يمنطق

شركت همـراه اول ، ايرانسل. ان. تي. امشركت يبرق ينرت اصلي ،يرانا همراهبازار خدمات تلفن يوفـادار طفقـ ،ينيجانشـ يبـاال ة هزين ينمناسب و همچن يندليل نبود جانش به يانمشتر ،است يدار، خريمتق نپذيرفتن يا فتنيرپذاز جدا ينبنابرا. دارند ايرانسل. ان. تي. امبه شركت را يرفتار

. هي براي رد اين فرضيه باشدتواند توجي مسئله مي ينمحصول مد نظر است و ا يدمجبور به خرگـذاري خـود در قيمـت فراينـد ايرانسل بـراي بهبـود . ان. تي. امشود كه شركت توصيه مي پيامـك و پسـت از طريـق و شـده شكل سـازماندهي را به پژوهشاين ،هاي مختلف بازاربخش

همچنين نتايج . دهد دست مي تري به مطلوبنتايج كم، در عين هزينة ؛ زيراالكترونيكي انجام دهددهد قيمت منصفانه سنگ بناي رضايت قيمتـي، رضـايت مشـتري و وفـاداري پژوهش نشان مي

ايرانسل . ان. تي. امشركت از بعد قيمت منصفانةن امشتري است، بنابراين ارزيابي ادراك مشترك .شود ميتوصيه

: شود مطرح مي هاي بعدي پژوهش براي يپژوهش، پيشنهادهاي اين نهايت، با توجه به نتايج در در بازارهاي ديگر نيز بررسـي شده ارائه پذيري نتايج پژوهش، مدل براي افزايش تعميم .1

شود؛رد بـر مؤثريكي از عوامل .2 رد بازاريـابي و در نتيجـه ة و برنامـ راهبـ هـاي و روش راهبـ

شـود در مـي پيشـنهاد ،رقـابتي اسـت وضعيتگذاري هر شركتي، ساختار بازار و قيمت هاي بعدي اين مسئله مد نظر قرار گيرد؛ پژوهش

توان بر يكي از ابزار بسيار مهم و تأثيرگذار، تبليغات و ترفيعات است و از اين طريق مي .3ي تبليغـات و ترفيعـات بـر راهبردهابررسي تأثير . تأثير گذاشتكنندگان ادراك مصرف

بودن قيمت، رضايت قيمتي، رضـايت مشـتري، وفـاداري مشـتري و پـذيرش منصفانه .شود پيشنهاد ميهاي آتي قيمت در پژوهش

References Aksoy, S., Atilgan, E. & Akinci, S. (2003). Airline services marketing by domestic

and foreign firms: differences from the customers’ viewpoint. Journal of Air Transport Management, 9 (6): 343-351.

Page 16: ة ﯽ)ﺎﮔرزﺎﺑ ¶ﺪ 3 - journals.ut.ac.ir · ناﺮﻬﺗ هﺎﮕﺸﻧاد ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ ةﺪﻜﺸﻧاد ﯽ)ﺎﮔرزﺎﺑ ¶ﺪ 3 ةرﺎﻤﺷ ،6 ةرود

ی ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ 662 1393 پاييز، 3 ةشمار ،6دورة ،د بازرگا

Allameh, S., Noktehdan, I. (2010). Analysing the Influence of service Quality on Customer Loyalty (A Case Study in Four and Five-Star Hotels). Quarterly Journal of Business Management, 2(5): 109-124. (in Persian)

Amjad, A.-E. A., Mamoun, A. N., Fayez, A.-K. M. & Motteh, A.-S. S. (2011). Towards an integrated model of customer service skills and customer loyalty: The mediating role of customer satisfaction. International Journal of Commerce and Management, 21 (4): 349 - 380.

Anderson, E. (1996). Customer satisfaction and prince tolerance. Marketing Letters, 7 (3): 265-274.

Baker, W. L., Marn, M. V. & Zawada, C. C. (2010). The Price Advantage, Second Edition. New Jersey, USA: John Wiley & Sons, Inc.

Bei, L. & Chiao, Y. (2001). An integrated model for the effects of perceived product, perceived service quality, and perceived price fairness on consumer satisfaction and loyalty. Journal of Consumer Satisfaction, Dissatisfaction and Complaining Behavior, 14: 125-140.

Bentler, P. M. (1995). EQS: Structured Equation Program Manual. Los Angles, CA: BMDP Statistical Software.

Cardozo, R. N. (1965). An Experimental Study of Consumer Effort, Expectation and Satisfaction. Journal of Marketing Research, 2 (3): 244-249.

Darian, J., Tucci, L. & Wiman, A. (2001). Perceived salesperson service attributes and retail patronage intentions. International Journal of Retail & Distribution Management, 29 (4/5): 205-213.

Deshpande, R. & Farley, J. (1999). Executive insights:corporate culture and market orientation: comparing Indian and Japanese firms. Journal of International Marketing, 7(4): 111-127.

Diller, H. (1997). Preis-management im Zeichen des Beziehungsmarketing. Die Betriebswirtschaft, 57 (6): 749-763.

Diller, H. (2000). Preiszufriedenheit bei Dienstleistungen. Konzeptionalisierung und explorative empirische Befunde. Die Betriebswirtschaft, 60 (5): 570-587.

Dimitriades, Z. (2006). Customer satisfaction, loyalty, and commitment in service organizations, some evidence from Greece. Management Research Review, 291(2): 782-800.

Fornell, C. (1992). A National Customer Satisfaction Barometer: The Swedish Experience. Journal of Marketing, 56 (1): 6-21.

Garbarino, E. & Johnson, S. (1999). The different roles of satisfaction, trust, and commitment in customer relationships. Journal of Marketing, 63(2): 70-87.

Giese, J. L. & Cote, J. A. (2002). Defining Consumer Satisfaction. Academy of Marketing Science Review, 2000(1): 1-24.

Page 17: ة ﯽ)ﺎﮔرزﺎﺑ ¶ﺪ 3 - journals.ut.ac.ir · ناﺮﻬﺗ هﺎﮕﺸﻧاد ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ ةﺪﻜﺸﻧاد ﯽ)ﺎﮔرزﺎﺑ ¶ﺪ 3 ةرﺎﻤﺷ ،6 ةرود

663 ــــــــــــــــــــــــــ ....مطالعة( متيق رشيو پذ يبر مشتر يمتيعوامل ادراك ق ريثأت

Gustafsson, A., Johnson, M. & Roos, I. (2005). The effects of customer satisfaction, relationship commitment dimensions, and triggers on customer retention. Journal of Marketing, 69 (4): 210-8.

Hair, J. F., Anderson, R. E., Tatham, R. L. & Black, W. C. (1999). Multivariate Analysis. New York, NY: Prentice-Hall.

Hassangholipour, T., Rahravi, E., Abachian Ghasemi, R. (2012). Theoretical and Empirical Study of Determinants of Word of Mouth in Airline Companies: The Case of Iran Airline Company. Quarterly Journal of Business Management, 5(1):41-60. (in Persian)

Herrmann, A., Wricke, M. & Huber, F. (2000). Kundenzufriedenheit durch Preisfairness. Marketing ZFP, 22 (2): 131-143.

Hosseini Hashemzadeh, D. (2009). Examination of Influential Factors on Bank of Industry & Mine Customers' Satisfaction. Quarterly Journal of Business Management, 1(2):6 3-82. (in Persian)

Jacoby, J. & Chestnut, R. W. (1978). Brand loyalty: measurement and management. New York: John Wiley and Sons, Inc.

Kalantari, D. (2009) Structural Equation Modeling in Social-Economical Researches. Tehran: Saba Publication.

Keaveney, S. M. (1995). Customer behavior in services industries: an exploratory study. Journal of Marketing, 59 (2): 71-82.

Marshall, A. (1980). Principles of Economics. London: Macmillan Press.

Martin-Consuegra, D., Molina, A. & Esteban, A. (2007). An integrated model of price, satisfaction and loyalty: an empirical analysis in the service sector. Journal of Product & Brand Management, 16 (7): 459-468.

Matzler, K., Altmann,, A., Altmann, A. & Leihs, H. (2003). Preiszufriedenheit als multiattributives Konstrukt. Jahrbuch der Absatz- und Verbrauchsforschung, 49 (2): 144-159.

Matzler, K., Wurtele, A. & Renzl, B. (2006). Dimensions of price satisfaction: a study in the retail banking industry. International Journal of Bank Marketing, 24 (4): 216-231.

Mohammadi, A. (2003). Customer Orientation. Tehran: Rasa Cultural Institute.

Momeni, M., Fa'al Ghayumi, A. (2010). Statistical Analyses by SPSS Software, 3rd Edition. Tehran: Moalef Publication.

Monroe, K. (1990). Pricing: Making Profitable Decisions. New York, NY: McGraw-Hill.

Nagle, T. T., Hogan, J. E. & Zale, J. (2011). The Strategy and Tactics of Pricing, 5th ed. New Jersey, USA: Prentice Hall.

Nazari, M. (2011). Microeconomics. Tehran: Negah-e-danesh Publication.

Page 18: ة ﯽ)ﺎﮔرزﺎﺑ ¶ﺪ 3 - journals.ut.ac.ir · ناﺮﻬﺗ هﺎﮕﺸﻧاد ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ ةﺪﻜﺸﻧاد ﯽ)ﺎﮔرزﺎﺑ ¶ﺪ 3 ةرﺎﻤﺷ ،6 ةرود

ی ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ 664 1393 پاييز، 3 ةشمار ،6دورة ،د بازرگا

Nazari, M., Tabatabaie Kalejahi, S., Mahmudian, O. (2010). Analyzing Pricing Strategies of MTN-Irancell. Quarterly Journal of Business Management, 2 (6): 147-164. (in Persian)

Official Website of Central Bank of Iran.(2/11/2012). Economic Time Series Database. Retrieved 2/11/2012from: http://tsd.cbi.ir.

Oliver, R. (1997). Customer Satisfaction.A Behavioral Perspective on the Consumer. New York, NY: McGraw-Hill.

Pour Heidari, A., Khansari, M., Doost Mohammadi, M. (2010). A Survey of the Quality of Services Provided by Kerman Telecommunication Company from Different Perspective in order to Keep and Attract Clients . Quarterly Journal of Business Management, 2(4): 3-18. (in Persian)

Sambandam, R. & Lord, K. R. (1995). Switching behavior in automobile markets: a consideration-sets model. Journal of the Academy of Marketing Science, 23 (1): 57–65.

Sarmod, D., Bazarghan, D. & Hejiza, D. (2010). Research Methods on Behavioral Science. Tehran: Aghah Publication.

Sheikhzadeh, M., Atrianfar, H., Valiloo, F. & Fahimi, M. (2012). Price Fairness. Working Paper, Graduate School of Management & Economics, Sharif University of Technology.

Varki, S. & Colgate, M. (2001). The role of price perceptions in an integrated model of behavioral intentions. Journal of Service Research, 3 (2): 232-240.

Wirtz, J. & Kimes, S. (2007). The moderating role of familiarity in fairness perceptions of revenue management pricing. Journal of Service Research, 9 (3): 229-240.

Wong, A. & Sohal, A. (2003). A critical incident approach to the examination of customer relationship management in a retail chain: an exploratory study. Qualitative Market Research: An International Journal, 6 (4): 248-262.

Wong, A. & Zhou, L. (2006). Determinants and outcomes of relationship quality: a conceptual model and empirical investigation. Journal of International Consumer Marketing, 18(3): 81-96.

World Bank Group. (2012). Iran, Islamic Rep. | Data. Retrieved February 10, 2012, from World Bank Group: http://data.worldbank. org/country/iran-islamic-republic.

Zeithaml, V. A. (1988). Consumer perceptions of price, quality, and value: A means–end model and synthesis of evidence. Journal of Marketing, 52(3): 2-22.