kasım2008travmavehemorajiksokeczacılık.ppt

7/30/2019 kasm2008travmavehemorajiksokeczaclk.ppt

1/107

TRAVMA ve HEMORAJKOKTA LK YARDIM

Dr. Abdrrahim Derbent


2/107

KANAMALARDA LKYARDIM

Kanama Nedir?

Damar btnlnn bozulmassonucu kann damar dnadoru akmasdr.

Erikinde ort.4,5-5 lt. kan bulunur.


3/107

Kanamann Hzna

Vcutta Kann Akt Blgeye Kanama Miktarna

Kiinin Fiziksel Durumu Ve Yana

BALIDIR..


KANAMANIN CDDYET:


4/107


Akt yere gre

D kanamalar

kanamalar

Doal orifislerden kann da kmas.

Kanama eitleri:


5/107

KANAMALARDALKYARDIM


6/107


7/107

Atardamar kanamas(kesik kesik fkrma tarznda,ak renk)

Toplardamar kanamas(sznt,koyu renk)

Klcal damar kanamas(Kk kabarcklar eklinde)

KANAMALARDALKYARDIM

Kanayan damara gre;


8/107

Kesik, vuru ve ezikler.

Krk, kk ve burkulmalar. Dme, arpma ve i kazalar.

Ar basn deiiklikleri.

Tberkloz, lser, Hipertansiyon, tmr,

lsemigibi hastalklar.


Kanama etkenleri


9/107

D KanamalardalkyardmHasta/yaralnn durumu deerlendirilir

Yardm arlr (112)

Kanayan yer zerine temiz bir bezle

bastrlr.

Kanama durmazsa ikinci bir bezkonarak basn arttrlr.

Basky devam ettirmek iin bandajuygulanr.

Basn noktasna bask uygulanr

Kanayan blge yukar kaldrlr


10/107

DI KANAMALARDALKYARDIM


11/107

DI KANAMALARDALKYARDIM


12/107

ATARDAMAR KANAMALARINDA KULLANILANBASIN NOKTALARI

BOYUN

KOLUNSTBLM

UYLUKKASIK

KPRCKKEM ZER

KOLTUKALTI


13/107

1) ok sayda yaralnn bulunduu birortamda tek ilkyardmc varsa,

2)Yaral g koullarda bir yeretanacaksa,

3) Uzuv kopmas varsa ve basknoktalarna bask uygulamak yeterliolmuyor ise uygulanmaldr.


Turnike Hangi durumlarda uygulanr?


14/107

TURNKE UYGULAMA AAMALARI


15/107



16/107



17/107

KANAMALARDA LKYARDIMEl ve Ayak Kopmalarnda Turnike NaslUygulanr?



18/107


Kopan Uzvun Gnderilmesi Uzuv; temiz bir poete

konur.

Poeti iinde buz olan ikinci

bir poetin iine koyarz. Asla uzuv ile buzu ayn

poete koymayz. 3. Poetin zerine ad-soyad

ve bulduumuz saati yazarz.

4. Enge 6 saat iinde H/y

ile ayn arata hastaneyendeririz.



19/107


KANAMA NEDENLER ?

-iddetlitravma,

-Darbe,-Krk,

-SilahlayaralanmaSonucu;


20/107

Baygnlk hali

Yzde solma

Souk soukterleme

Nabzn sratli vezayf olmas

Huzursuzluk

Soluk alp vermeninhzlanmas

Hava al

Kulaklarda uultu venlama

Ar susuzluk

Kanama belirtileri nelerdir?


21/107

Kanamalarda lkyardm

Sk aralklarla bilin ve ABCkontrol yaplr.

zeri rtlr ayaklar 30 cmyukar kaldrlr.

Asla yiyecek ve iecekverilmez!!

Hareket ettirilmez (zelliklekrk varsa atellenir)

Yardm istenir ve salkkuruluuna sevki salanr

Kanamalarda lkyardm


22/107

Kanamalarda lkyardm

BURUN KANAMASI LKYARDIM


23/107

Hasta/yaralsakinletirilir

Oturtulur.

Ba hafife neeilir.

Burun kanatlar5 dk sre ile sklr.Doktora gitmesisalanr.

BURUN KANAMASI LKYARDIM


24/107

KULAK KANAMASI Hasta/yaral sakinletirilir,endieleri

giderilir. Hafifse kulak temiz bir bezle temizlenir

Kanama ciddi ise; Kulak tkanmadangazl bezlerle kapanr Bilinci yerinde ise hareket ettirilmeden

srt st yatrlr Bilinsiz ise kanayan kulak zerine yan

yatrlr.Unutmamal ki, kulak kanamas olas bir beyin

kanamasnn habercisi olabilir


25/107

KULAK KANAMASI

ok nedir?


26/107

ok nedir?

Dokulara oksijen sunumununyetersiz hale geldii, kan kaybnabal olumu olan klinik tabloyaok denir

1000- 1500 mL kanama sonucuoluabilir Dzeltilmezse lmle

sonulanabilir

Tahmini kan kayplar


27/107

Tahmini kan kayplar

Krk Blgesi Kan kayb (ml)Pelvis 1500-2000

Femur 800-1000

Tibia 350-650

Humerus 200-500

Kot 100-150


28/107

Dolam yetmezlii sonucu, beyine ve dier dokularayeterli miktarda kann gitmedii durumlarda ok ortayakar. okta organizma kan kalp, beyin, cierler,

bbrekler ve dalak gibi hayati nemi olan organlaragndermeye alr. Biz de buna yardmc olmalyz.Yetersiz kan dolam sebebiyle hcreler normalfaaliyetlerini yapamaz ve bunu takip eden dnemlerdehcre lm balar. ok lm sebebi olabilir. okta

basit uygulamalarla hayat kurtarabiliriz.ok Sebepleri:1-Ar kanamalar, su ve tuz kayplar (Kan miktarazalmtr.)

2- Ar kalp hastalklar (Kan kalpten pompalanamaz)3-Ar alerjik olaylar ve ar mikrobik hastalklar (Kangllenmitir. Belirtileri farkldr.)

Kardiyovaskler Sistem


29/107

Kardiyovaskler Sistem

Kan akm(Perfusion) Yaam

okYetersiz kan

akm(Hypoperfusion)



30/107

K N M L RD LKY RDIM

ok eitleri

Kardiyojenik ok (Kalp sistemindekiyetersizlik)

Hipovolemik ok (kanamalarda fazlaoranda kan kayb, yanklar,travmalar)

Toksik ok (Enfeksiyonlar, zehirlenmeler)

Anaflaktik ok (Allerjik)

ok belirtileri :


31/107

ok belirtileri :

Endie ,huzursuzlukCiltte solukluk,soukluk,nemlilikBilin seviyesinde azalma

Hzl ve yzeysel solunumSusama hissi

Dudaklar veya az iindemorarmaKan basncnda dme

Hzl ve za f nabz okta Yaplmas Gerekenler:


32/107

okta Yaplmas Gerekenler:

Gvenlii salayn.

Hava yolunu ap,

temizleyin.

evredekileruzaklatr.

Kanama var isedurdur.ok pozisyonu ver.

H/Y stn rt.


33/107

Kan Kayb Belirtileri( Vcut arl %si olarak kayplarda)

Belirtiler %5 %10 %15Mukozalar Kuru ok Kuru Parmen gibi

Duyumsama Normal Letarjik Knt

Kan BasncDeiiiklikleri(Ortostatik)

Hafif Var Belirgin

drar k Hafif

Az

Az Belirgin Az

Kalp Hz Normal/Artm

Artm Belirgin Artm

Kan Basnc Normal HafifAzalm

Azalm


34/107


35/107

TRAVMA;Normal homeostatik mekanizmalarn kaybna,fizyolojik gereksinimlerin artmasna ve anormallemesineneden olan multisistem hastaldr.

Yunanca kkenli TROMAyani YARA Kinetik, termal veya kimyasal

enerjinin dokulara transferi sonucu oluanyapsal doku hasar

Hukuksal olarak mekanik bir gce maruz kalarakyaralanma

TRAVMA


36/107

M

TORAKS TRAVMASI KAFA TRAVMASI BATIN TRAVMASI

EKSTREMTE TRAVMASI HEMORAJK OK

EP DEM YOLOJ


37/107

1-44 ya en sk lm nedeni, tm yaam boyunca 3. lm nedeni Toplumda her 1000 kiiden 6s travma nedeniyle Trkiyede her yl ~10 000 kii travma ile kaybedilmekte

ETYOLOJ Trafik kazalar (en sk)

kazalar Doal afetler (deprem)

lkemizde trafik kazalar hem sayca fazla hem de daha ldrcve sakat brakc olmaktadr.

TORAKS ANATOMS


38/107

TORAKS ANATOMS

Kalp Akcierler Byk damarlar Toraks boluu

Kaburgalar,torasikvertebra ve

sternum

TORAKS YARALANMALARININNEDENLER:


39/107

NEDENLER:

KNT TRAVMA Motorlu tat

kazalar (araii)

Yayalar Dme Patlama

sonras

PENETRANTRAVMALAR Ateli silahyaralanmalar

Bak yaralar arapnelyaralar

TORAKS TRAVMA TPLER


40/107

Tansiyon pnmotoraks Gs duvar yaralanmas Hemothoraks Flail chest Kaburga fraktrleri

TORAKS TRAVMALARININSINIFLANDIRILMASI


41/107

SINIFLANDIRILMASI

AIK: Tansiyon

pnmotoraks

Ak toraksyaralanmas-pnmotoraks

Hemotoraks Kesici - delici

aletyaralanmas

KAPALI: Tansiyon

pnmotoraks

Hemotoraks Flail chest Kaburga krklar

Ak toraks yaralanmas


42/107

y

TANSYON PNMOTORAKS


43/107

Hasarlanm toraks duvar veya akcierler tek ynlvalv gibi fonksiyon grr Akcier ve toraks duvar arasnda hapsolmu hava

akciere bas uygulayarak kollabe olmasna neden olur Kalp dier tarafa itilerek byk damarlarn bas altnda

kalmasna neden olur Sadece ince bir ine toraksa konularak ierdeki havannboaltlmas salanrsa kazazede lmden kurtarlmolur

Ak veya kapal toraks yaralanmalarnda geliebilir

TANSYON PNMOTORAKS


44/107

Tansiyon Pnmotoraks


45/107

y

Hava akcierikollabe eder kalbiters yne iter

Bas altnda kalanvenlerden dolay kalppompa grevini yapamaz

Akcier ve toraks

duvar arasndakihava

Acil olarak 14 Gbranl ile

dekompreseedilmelidir

TANSYON PNMOTORAKS


46/107

TANSYON PNMOTORAKS

Solunum zorluu Gs ars Unilateral azalm solunum sesi yada

solunum sesinin hi duyulamamas Anksiyete veya ajitasyon Kalp atm hznda art Trakeann yer deitirmesi Juguler venz distensiyon (JVD) Syanozis

TRACHEAL DEVIATION AND JVD


47/107

Trakea kollabeakcier tarafnadeviye olur

Kalbe kandnnnazalmasna balolarak juguler

venler geniler GE BULGUDUR!

JVD

TrakealDeviasyon

NEYLE TORAKS DEKOMPRESYONU


48/107

2. nterkostal aralk orta klaviklerhat kesime noktasndan kaburgannstn syrarak ponksiyon yaplr

NEYLE TORAKS DEKOMPRESYONU


49/107

NEEDLE CHEST DECOMPRESSION


50/107

Ak Pnmotoraks


51/107

Toraks travmas


52/107

3 taraflflasterlenen steril

bir kaln tampon veya

malzeme ile valvmekanizmas elde

edilir


53/107

HEMOTORAKS


54/107

Toraks boluunda kan birikimidir Hasar gren damar boyutuna bal olarak hzla

birikebilir Knt veya penetran travamaya bal geliebilir Masif hemotoraks, hipoksi ile karakterizedir

HEMOTORAKSIN BULGULARI


55/107

Genellikle ak toraks yaralanmas Gs ars ok

Syanozis Perksyonda tok ses Pembe kpkl veya krmz balgam tkrme

Tedavisinde ine ile drenaj, acil cerrahiyeyetitirme ve hemorajik oka ynelik olaraksv replasman

FLAIL CHESTEn az iki kaburgann iki veya daha fazlayerinden krlm olmas FAL CHESTHzl yzeyel solunum, paradoksik solunum


56/107

ve ar.

PARADOKSK SOLUNUM


57/107

Flail chest tedavi


58/107

Flail segmenti stabilize et Manual basn uygula

Ary kontrol et


59/107


60/107

Santral Sinir Sistemi


61/107

Beyin ve spinal kord

santral sinir sisteminioluturur. SSS kafatas ve

omurgalar gibi kemikyaplar tarafndankorunur

SSS ne olanhasarlanmalar paraliziveya lmle

sonulanabilir

Open Head Injuries


62/107

Penetran veya knttravmaya sekonderolarak geliebilir

Bulgular: Genelde bilin kayb Ak krk szkonusu Beyin dokusu darda

Pupi deiiklikleri Ak kafa travmalargenellikle kt seyrederlmle sonulanabilir

Ateli silah yaralanmas


63/107

Kurun izi vekanama oda

Penetran yaralanmalar


64/107

Saplanm cismikarmaya almaynz!

oka neden olabilecek

kanama oluabilir Yabanc cismi

immobilize ediniz


65/107

Kapal Kafa Travmalar:


66/107

Knt travmayabaldr

Kaide kr olabilir

Kemik salam olduuhalde beyin hasarolabilir

Altta yatan hasarhastann kliniindenkt olabilir


67/107

Burun veya kulaktaneffaf beyin omuriliksvs gelebilir

Raccoon eyes Battle sign Pupil deiiklikleri Bilin bulankl Ba ars

Kafa Travmasnn Deerlendirilmesi


68/107

Bilin durumu AVPU skalas ile deerlendirilebilirAVPU skalas Alert: Spontan ve dzgn konuur ve uyanktr

Verbal: Verbal uyarana yant verebilir Painful: Arl uyarana yant verebilir Unresponsive: Herhangi bir uyaranayantszdr

Pupil ap Pupiller eit olmal ve a yant olarakklmeli

Motor fonksiyon

T kst it l d l l

lk mdahale


69/107

A (Airway) B (Breathing)

C (Circulation)

Boynu fazlaoynatmamaya dikkat!!

lk deerlendirme


70/107

hava yolu solunum dolam

alkol, sinir sistemidepresanlar

Ressitasyon


71/107

Ressitasyon

oksijenizasyon ok tablosu ile mcadele nazogastrik ve idrar

sondas taklmas cerrahi giriim


72/107


73/107


74/107

Chin Lift Method(NON-TRAUMA)


75/107

Jaw Thrust

Method


76/107


77/107

Yavaa ilerletilir Direnle

karlarsan

zorlama geri ekyeniden ilerlet


78/107

Oral Faringeal Airway


79/107

Hastann bilinciolmadndorula

lerlediktensonra 180 derece

evir

Ciddi Kafa Travmalarnda Tedavi

E p n B in Inj BRAN TRAUMA


80/107

European Brain Injury

Consortium Havayolu kontroln sala:intubasyon ve ventilasyon

SBP>120 mm Hg sala PaCO2: 30-35 mm Hg sala

PaO2> 75 mm Hg sala Beyine spesifik tedavimutlaka stablizasyonubeklemelidir.

Eer herniasyon bulgularvarsa mannitol ve ya

hiperventilasyonkullanlabilir Mannitol verildiinde

normovolemi salanmolmaldr

BRAN TRAUMA

FOUNDATON Havayolu kontrolsala:intubasyon ve ventilasyon

MAP>90mm Hg sala PaCO2 yaklak 35 mm Hg

olmasn sala Sadece herniasyon bulgular

varsa beyine spesifik tedavikullanlmaldr.Mannitol veyahiperventilasyon kullanlabilir

Mannitol verildiindenormovolemi salanm olmaldr

Ciddi Kafa Travmalarnda TedaviBr in Tr um


81/107

EBIC Abdominal visseral

travmay ekarte et Eer hastann

hemodinamii stabildeilse ekstrakranialcerrahi stabilizasyoniin gerekli olabilir

RAD ve travmann fulltetkikleri hastannstabilizasyonusalandktan sonrayaplmaldr

Brain Trauma

Foundation ATLS kurallarnagre resusiteedilmeli

Hzl btn

fizyolojikdeerlendirme RAD hastann

stabilizasyonu vetravmann dier

tetkiklerigerekletiktensonra yaplmaldr

Ciddi Kafa Travmalarnda Tedavi

EBC Brain Trauma Foundation


82/107

EBC

Minimalmonitorizasyon (ECG,SaO2,invazif

arter ) Is ,ETCO2,KB

monitor SaO2>95, MAP >90 KB tedavisi sadece

KB yksekllmse ya da

klinik veya radolarak KB artbulgular

Ressitasyonsonras anormalBTsi olan GCS 3-8arasndaki her

hastaya mutlak KBmonitor CPB> 70 mmHg KB tedavisi sadece

KB yksekllmse ya daklinik ve ya radolarak KB artbulgular

Brain Trauma Foundation

Hastann beyin hasar ciddiyse anormal


83/107

Hastann beyin hasar ciddiyse anormal

fleksiyon veya ekstansiyon postrgeliir

Spinal Kord Hasarlar


84/107

Hasta immobil hale getirilmelidir

Kolar taklmal

Spinal HasarnMekanizmalar


85/107

Hiperekstansiyon Hiperfleksiyon Kompresyon Rotasyon Lateral Stress Distraksiyon

Abdominal Travma

Knt Travma Penetran Travma


86/107

Aortik ruptur Splenik rupture Karacier ruptur

laserasyonu

Diapfagmatikyrtlma

Pelvik fraktur

Intestinal hasar Mesane ruptur

Kan damarlarnnlacerasyonu

Splenik ruptur Karacier ruptur

laserasyonu Bbreklaserasyonu

Intestinal hasar Mesane ruptur

Knt Abdominal Travma


87/107

kanama durumunda batn stnde morluk

Ekstremite travmalar


88/107

Kapal yaralanmalar


89/107

Ak ekstremite travmalar


90/107

Compound Fracture of the Ankle


91/107

Open Fracture


92/107

Compound Fracture of the Ulna

kklar


93/107

External Bleeding


94/107

Laceration


95/107

Abrasion


96/107

Puncture Wound


97/107

Amputations


98/107

Avulsion


99/107


100/107

Injure Interna Organs


101/107

nemli Bas Noktalar


102/107

Brachial

Femoral

(

Brachial Pressure Point


103/107

Brakiyal bas noktas


104/107


105/107


106/107


107/107

kasım2008travmavehemorajiksokeczacılık.ppt

Documents