kod tch 1 - pg.gda.pl · uzupełnienie wiadomości o ciągach liczbowych oraz granicy i...

1

Nazwa przedmiotu Matematyka Kod TCh 1.1 Semestr 1 Godziny 3 3 Punkty 13

w c l p s Sposób

zaliczenia Z/E

Katedra Analizy Matematycznej i Numerycznej

Odpowiedzialna mgr Krystyna Rutkowska Treść programu Funkcje jednej zmiennej. Podstawowe własności funkcji. Funkcje cyklometryczne i hiperboliczne. Uzupełnienie wiadomości o ciągach liczbowych oraz granicy i ciągłości funkcji, własności funkcji ciągłych. Rachunek różniczkowy funkcji jednej zmiennej. Pochodna i różniczka rzędu pierwszego. Twierdzenia Rolle'a i Lagrange'a. Pochodne i różniczki wyższych rzędów. Wzór Taylora i Maclaurina. Ekstrema funkcji. Wypukłość funkcji i jej punkty przegięcia, asymptoty. Pochodne funkcji danej parametrycznie. Rachunek całkowy funkcji jednej zmiennej. Całka nieoznaczona i metody jej obliczania. Całka oznaczona w sensie Riemana i jej interpretacja geometryczna. Podstawowe twierdzenia rachunku całkowego. Całki niewłaściwe. Zastosowania geometryczne całki oznaczonej. Elementy algebry liniowej. Liczby zespolone. Macierze, rodzaje macierzy i działania na macierzach. Wyznaczniki i ich własności. Macierz odwrotna. Rząd macierzy. Układy równań liniowych, twierdzenie Cramera, twierdzenie Kroneckera-Capelliego. Elementy geometrii analitycznej. Uzupełnienie wiadomości z rachunku wektorowego, iloczyn skalarny, wektorowy i mieszany wektorów. Prosta i płaszczyzna w przestrzeni.

2

Nazwa przedmiotu Matematyka Kod TCh 1.2

Semestr 2 Godziny 3 3 Punkty 8,5 w c l p s Sposób

zaliczenia Z/E

Katedra Analizy Matematycznej i Numerycznej

Odpowiedzialna mgr Krystyna Rutkowska Treść programu Rachunek różniczkowy funkcji wielu zmiennych. Elementy topologii w Rn. Definicja funkcji wielu zmiennych, granica, ciągłość. Pochodne cząstkowe pierwszego rzędu i różniczka zupełna. Pochodna kierunkowa. Pochodne i różniczki wyższych rzędów. Pochodna funkcji złożonej. Wzór Taylora i jego zastosowanie. Funkcje uwikłane jednej i dwóch zmiennych. Ekstrema funkcji wielu zmiennych. Ekstrema funkcji uwikłanej jednej zmiennej. Równania różniczkowe zwyczajne. Definicje podstawowych pojęć. Równania różniczkowe rzędu pierwszego o zmiennych rozdzielonych, liniowe, Bernoulliego, zupełne i sprowadzalne do równań zupełnych. Równania różniczkowe wyższych rzędów, w szczególności równania liniowe o stałych współczynnikach . Układy równań różniczkowych. Rachunek całkowy funkcji wielu zmiennych. Całki wielokrotne (całka podwójna i potrójna): definicje, własności. zamiana na całki iterowane. Twierdzenie o zamianie zmiennych w całce wielokrotnej. Geometryczne i fizyczne zastosowania całek wielokrotnych. Szeregi liczbowe i funkcyjne. Definicja zbieżnośći szeregu liczbowego. Kryteria zbieżności szeregów liczbowych o wyrazach nieujemnych. Szereg naprzemienny, kryterium Leibnitza. Zbieżność bezwzględna i warunkowa szeregów liczbowych. Szeregi potęgowe, promień i przedział zbieżności. Zastosowanie szeregów potęgowych do rozwijania funkcji.

3

Nazwa przedmiotu Podstawy informatyki Kod TCh 2.3

Semestr 3 Godziny 3 Punkty 3 w c l p s Sposób

zaliczenia Z

Katedra Chemii Fizycznej

Odpowiedzialny Dr inż. Roman Pastewski Treść programu 1. Podstawy obsługi systemu 2. Edytor tekstu z elementami grafiki ( programy MS Word i ISIS DRAW) 3. Bazy danych (Zasady budowy baz danych, tworzenie, aktualizacja oraz przeszukiwanie bazy

danych. Internetowe bazy danych o tematyce chemicznej) 4. Arkusz kalkulacyjny (Programowanie arkusza kalkulacyjnego w obliczeniach statystycznych i

numerycznych, opracowaniu danych eksperymentalnych i projektowych, z wykorzystaniem funkcji wbudowanych w program np. MS EXCEL)

5. Graficzna prezentacja i ocena wyników eksperymentalnych (Praca z programami służącymi do tworzenia różnego typu wykresów służących do graficznej prezentacji danych, np. Grapher, Statgraph)

6. Internet (Organizacja sieci Internet, protokół transmisji i standardowy język HTML, transmisja danych w sieci – program ftp)

4

Nazwa przedmiotu Podstawy informatyki Kod TCh 2.7


zaliczenia Z


Odpowiedzialny Dr inż. Roman Pastewski Treść programu 1. Standardowy interfejs szeregowy RS-232 • Zapoznanie ze sprzętem • Zapoznanie z protokołem transmisji • Elementy oprogramowania RS-232, modyfikacja 2. Standardowy interfejs równoległy IEE 488 • Zapoznanie ze sprzętem • Instalacja oprogramowania • Adresy, protokoły transmisji 3. Akwizycja danych i sterowanie aparaturą kontrolno-pomiarową • Magistrale ISA i PCI • Ćwiczenia praktyczne – programowanie i pomiar temperatury termostatu 4. Program AUTOCAD

5

Nazwa przedmiotu Statystyka i opracowanie wyników Kod TCh 3.3

Semestr III Godziny 1 Punkty 1 w c l p s Sposób

zaliczenia Z


Odpowiedzialny dr Marek Kluczkowski Treść programu Jednowymiarowa z mienna losowa: -zbiorowość generalna i zbiorowość próbna -miary statystyczne(średnia, mediana, modalna, wariancja, odchylenie standardowe) -rozkład normalny -rozkład Studenta -testy statystyczne (Studenta, Snedecora, Dixona, Chauveneta, Bartletta). Błąd maksymalny, błąd prawdopodobny, propagacja błędu. Błędy zaokrągleń. Dwuwymiarowa zmienna losowa: -korelacja i regresja -metoda najmniejszych kwadratów -regresja nieliniowa-linearyzowana; regresja ważona -regresja krzywoliniowa i wielokrotna. Rozwiązywanie równań nieliniowych z jedną niewiadomą: -metoda połowienia (bisekcji) -metoda stycznych (Newtona-Raphsona) -metoda siecznych -metoda iteracji prostej -procedura Aitkena -poszukiwanie ekstremów funkcji jednej zmiennej. Interpolacja funkcji: -wielomiany interpolacyjne Lagrange'a -wielomiany interpolacyjne Newtona, Gaussa, Stirlinga -metoda funkcji sklejanych. Różniczkowanie numeryczne. Całkowanie numeryczne: -kwadratury Newtona-Cotesa -kwadratury Gaussa i Czebyszewa -ekstrapolacja Richardsona LITERATURA PRZEDMIOTU STATYSTYKA 1. J.Czermiński i in., "Metody statystyczne dla chemików", WNT 1989 2. W.Krysicki i in., "Rachunek prawdopodobieństwa i statystyka matematyczna w zadaniach" cz. II, WNT 1995 3. K.Doerffel, "Statystyka dla chemików analityków", WNT 1989 4. K.Eckschlager, "Blędy w analizie chemicznej", PWN 1974 5. S.Brandt, "Metody statystyczne i obliczeniowe analizy danych", PWN 1976 6. "Statystyka - zbiór zadań", pod red. H.Kassyk-Rokickiej, PWE 1994 METODY NUMERYCZNE 1. A.Bjork, G.Dahlquist, "Metody numeryczne", PWN 1987 2. Z.Fortuna, B.Macukow, J.Wasowski, "Metody numeryczne", WNT 1982 3. B.Demidowicz, I.Maron, E.Szuwałowa, "Metody numeryczne" t. I i II, PWN 1965 4. E.Slavicek, "Technika obliczeniowa dla chemików", WNT 1991 5. W.Porębski, T.Ratajczak, A.Ruciński, "Zastosowania teorii algorytmów- zbiór zadań", Politechnika Gdańska 1986

6

Nazwa przedmiotu Fizyka Kod Tch 4.1 Semestr 1 Godziny 2 1 Punkty 5

w c l p s Sposób

zaliczenia Z

Katedra Fizyki Molekularnej

Odpowiedzialny Prof. dr hab. Jan Kalinowski, Treść programu O fizyce ogólnie. Co to jest fizyka? Klasyczne działy fizyki. Relacja do innych działów nauki. Rola eksperymentu. Wielkości podstawowe w fizyce. Pojęcie wielkości fizycznych. Jednostki miar, wzorce, układ jednostek SI. Wielkości skalarne, wektorowe i tensorowe. Działania na wektorach. Przykłady wektorowego zapisu wielkości fizycznych (praca, moment siły). Ruch obrotowy bryły sztywnej. Definicja równania ruchu (przykłady). Równanie ruchu obrotowego bryły sztywnej. Moment bezwładności. Energia kinetyczna w ruchu obrotowym. Osie swobodne, precesja, giroskopy. Ruchy periodyczne. Ruch drgający swobodny, tłumiony i wymuszony. Składanie ruchów drgających. Fale: opis ogólny, rodzaje. Równanie fali. Dyfrakcja i interferencja fal (przykłady: fale mechaniczne w tym akustyczne, fale świetlne). Elektrostatyka. Ładunek elektryczny. Pole elektryczne w próżni. Prawo Gaussa w próżni. Dipol elektryczny. Pole elektryczne w dielektrykach. Prawo Gaussa w ośrodkach dielektrycznych. Ferroelektryki. Elektrodynamika. Prąd elektryczny. Pole magnetyczne prądu. Indukcja magnetyczna. Prawo Gaussa dla pola magnetycznego. Dipol magnetyczny. Siły magnetoelektryczne i elektrodynamiczne. Zjawisko indukcji elektromagnetycznej. Optyka. Różne przybliżenia opisu zjawisk optycznych (optyka geometryczna, optyka falowa, opis kwantowy). Dyspersja światła. Analiza widmowa. Promieniowanie temperaturowe. Zjawisko fotoelektryczne. Widmo fal elektromagnetycznych. Reakcje fotochemiczne.

7

Nazwa przedmiotu Fizyka Kod Tch 4.2

Semestr 2 Godziny 2 1 2 Punkty 7 w c l p s Sposób

zaliczenia Z/E

Katedra Fizyki Molekularnej

Odpowiedzialny Prof. dr hab. Jan Kalinowski Treść programu Współczesne poglądy na budowę i optyczne właściwości materii. Relatywistyczna równoważność masy i energii. Budowa atomu a subtelna struktura linii widmowych. Spin elektronu. Zjawisko Zeemana. Wektorowy model atomu. Liczby kwantowe i moment pędu: zestawienie symboli i oznaczeń. Momenty magnetyczne: orbitalny i spinowy. Przestrzenne kwantowanie spinu. Sprzężenie spin-orbita i całkowity moment pędu j . Sprzężenie j-j . Wyjaśnienie zjawiska Zeemana w oparciu o wektorowy model atomu. Zjawisko Zeemana dla linii kadmu 643.8 nm. Anomalne zjawisko Zeemana i czynnik Landego. Rozszczepienie zeemanowskie w silnych polach magnetycznych: zjawisko Paschena-Backa. Elektronowy rezonans magnetyczny. Promienie Röntgena: natura, ciągłe i dyskretne widmo emisji, absorpcja. Kwantowa teoria promieniowania. Emisja spontaniczna i wymuszona. „Ujemna” absorpcja. Masery i Lasery. Mechanika kwantowa. Cząstki i fale. Hipoteza De Broglie’a. Cząstki i paczka falowa. Prędkość grupowa. Doświadczenie Davissona i Germera. Zasada nieoznaczoności Heisenberga. Relacja Heisenberga między nieoznaczonością czasu i energii. Funkcja falowa i gęstość prawdopodobieństwa. . Równania fal materii: równanie Kleina-Gordona, równanie Schrödingera. Przykład rozwiązania równania Schrödingera: podstawy koncepcji tunelowania. Statystyczny opis układu wielu cząstek: statystyka Bosego-Einsteina i statystyka Fermiego.

8

Nazwa przedmiotu Podstawy chemii Kod Tch 1.5

Semestr 2 Godziny 2 1 Punkty 7 w c l p s Sposób

zaliczenia Z/E

Katedra Chemii Nieorganicznej

Odpowiedzialny Prof. zw. dr hab. inż. Wiesław Wojnowski

Treść programu WYKŁAD

1. Podstawowe pojęcia i prawa chemiczne: Co to jest chemia? Substancja chemiczna, pierwiastki i związki chemiczne. Atom i cząsteczka. Mol. Masa atomowa. Molowa masa atomowa i cząsteczkowa. Prawo zachowania masy i energii. Prawo stosunków stałych i wielokrotnych. Prawo prostych stosunków objętościowych. Związek chemiczny i mieszanina. Roztwory. Sposoby wyrażania składu i stężenia. 2. Reakcje chemiczne: Równania chemiczne. Typy reakcji chemicznej; synteza, analizy i wymiany. Reakcja spalania. Reakcje zachodzące w roztworach i reakcje wytrącania. Reakcje kwasowo zasadowe. Reakcje utleniania i redukcji. Reakcje endo- oraz egzotermiczne. Reakcje fotochemiczne. 3. Stechiometria, nomenklatura związków chemicznych: Przypomnienie zasad nomenklatury podstawowych związków nieorganicznych. Nazwy tradycyjne i nazwy systematyczne wodorków, tlenków, wodorotlenków, kwasów i soli. Nomenklatura wybranych grup związków organicznych. Izomeria strukturalna i przestrzenna. Izomeria położenia i izomeria grup funkcyjnych. Izomeria geometryczna i izomeria optyczna. Wzór empiryczny i wzór cząsteczkowy. Wyznaczanie masy cząsteczkowej. 4. Elektronowa struktura atomu i układ okresowy: Kwantowanie energii. Widma absorpcyjne i widma emisyjne. Warunek kwantowy Plancka. Model atomu wodoru wg Bohra. Dualizm korpuskularno falowy. Ph.de Broglie. Spin elektronu. Zasada nieoznaczoności Heisenberga. Funkcja falowa i jej sens fizyczny. Równanie Schrodingera i idea rozwiązania. Liczby kwantowe. Radialna funkcja rozkładu. Orbitale atomowe. Zasady rozbudowy powłok: reguła Hunda i zasada Pauliego. Atom wodoru. Atomy wodoropodobne. Atomy wieloelektronowe. Konfiguracje elektronowe atomów. Układ okresowy. Okresowość własności. Potencjały jonizacji. Promienie atomowe. Elektroujemność. Powinowactwo elektronowe. Wodorki i tlenki. Wartościowość względem wodoru i wartościowość względem tlenu. Stopień utlenienia. 5. Wiązania chemiczne, budowa związków chemicznych, właściwości związków

chemicznych: Typy wiązań chemicznych. Polaryzacja wiązań. Teoria OM, symetria i rodzaje orbitali molekularnych (LCAO). Teoria wiązań walencyjnych (VB). Hybrydyzacja orbitali i geometria cząsteczek. Metoda VSEPR. Wiązania zdelokalizowane. Wiązanie metaliczne, wodorowe, van der Waalsa. Typy makroukładów. Charakterystyka wiązaniowa i geometryczna. Charakterystyczne ich cechy. Wodór. Charakterystyka i typy wodorków. Woda, jej cechy fizyczne i chemiczne. Asocjacja i dysocjacja wody. Budowa kryształów lodu. Nadtlenek wodoru. Nadtlenki i podtlenki. Kwasy nadtlenowe. Tlen i jego związki. 6. Reakcje kwasowo-zasadowe w roztworach: Roztwory wodne. Elektrolity i nieelektrolity. Dysocjacja elektrolityczna. Równowagi w

9

roztworach elektrolitów. Stała i stopień dysocjacji elektrolitycznej. Aktywność i współczynnik aktywności. Siła jonowa. Iloczyn rozpuszczalności i aktywności. Kwasy, zasady, sole. Teorie: Arrheniusa, Bronsteda, Lewisa. Równowagi. Amfoteryzm, hydroliza, bufory, teoria indykatorów.

ĆWICZENIA AUDYTORYJNE 1. Podstawowe pojęcia i prawa chemiczne:

Substancja chemiczna, pierwiastki i związki chemiczne. Prawo zachowania masy. Prawo stosunków stałych i wielokrotnych. Prawo prostych stosunków objętościowych. Atom i cząsteczka. Mol. Masa atomowa. Molowa masa atomowa i cząsteczkowa. Wyznaczanie wzoru doświadczalnego i wzoru cząsteczkowego. Prawa gazowe. Równanie stanu gazu doskonałego. Przemiany izotermiczna, izobaryczna oraz izochoryczna. Związek chemiczny i mieszanina. Roztwory. Sposoby wyrażania składu i stężenia: skład procentowy, ułamek molowy, stężenie.

2. Stechiometria i reakcje chemiczne: Równanie chemiczne. Przypomnienie zasad nomenklatury podstawowych związków nieorganicznych. Nazwy tradycyjne i nazwy systematyczne wodorków, tlenków, wodorotlenków, kwasów i soli. Nomenklatura wybranych grup związków organicznych. Typy reakcji chemicznej: synteza, analizy i wymiany. Reakcja spalania. Reakcje zachodzące w roztworach i reakcje wytrącania. Kwasy i zasady. Reakcja zobojętniania. Sole. Elektrolity i nieelektrolity. Elektrolity słabe i mocne. Równowagi kwasowo-zasadowe. Reakcje utleniania i redukcji. Dobór współczynników.

Literatura:

1. K. M. Pazdro: Podstawy chemii dla kandydatów na wyższe uczelnie. Oficyna Edukacyjna, Krzysztof Pazdro, W-wa 1993.

2. L. Pauling, P. Pauling: Chemia. Wydawnictwo Naukowe PWN, W-wa 1998. 3. J. D. Lee: Zwięzła chemia nieorganiczna. Wydawnictwo Naukowe PWN, W-wa 1994.

10

Nazwa przedmiotu Podstawy chemii Kod Tch 6.2

Semestr 2 Godziny 2 1 4 Punkty 7,5 w c l p s Sposób

zaliczenia Z



Treść programu WYKŁAD 1. Podstawy termochemii i termodynamiki chemicznej. 2. Kinetyka reakcji chemicznych. Równowaga chemiczna. 3. Mechanizmy reakcji. 4. Reakcje zegarowe. 5. Reakcje fotochemiczne. 6. Gazy szlachetne Związki gazów szlachetnych. Typy struktur. 7. Fluorowce. 8. Siarka, selen, tellur i polon. Ogólna charakterystyka. Półmetale i półprzewodniki. 9. Azot, fosfor. 10. Węgiel i krzem. 11. Bor i jego związki. 12. Metale i ich charakterystyka fizykochemiczna. Typy metali i stopów. Potencjał

elektrochemiczny i redoksowy. Ogniwa galwaniczne. Elektroliza. Korozja. 13. Związki intermetaliczne. Klastery. 14. Związki kompleksowe metali. Skład, budowa, trwałość, izomeria, typy. 15. Podstawy teorii pola krystalicznego i pola ligandów.

ĆWICZENIA AUDYTORYJNE 1. Roztwory: procentowość wagowa, procentowość objętościowa, stężenie molowe, stężenie

normalne, przeliczanie stężeń roztworów. 2. Stechiometria: obliczanie składu procentowego na podstawie wzoru molowego, obliczenia

stechiometryczne, wprowadzenie uproszczonych (empirycznych) i rzeczywistych wzorów związków chemicznych, obliczanie masy i objętości roztworu lub gazu substancji pobieranej do analizy.

ĆWICZENIA LABORATORYJNE Analiza jakościowa kationów: 1. I grupa kationów Ag+, Hg2

2+, Pb2+ 2. II grupa kationów Hg2+, Pb2+, Bi2+, Cu2+, Cd2+, Sn2+, As(III), Sb(III) 3. III grupa kationów Ni2+, Co2+, Fe2+, Fe3+, Mn2+, Al3+, Cr3+, Zn2+ 4. IV i V grupa kationów Ca2+, Sr2+, Ba2+, Mg2+, Na+, K+, NH4

+ Zadanie kontrolne - analiza mieszaniny kationów I-V Literatura:

4. A. Bielański: Podstawy chemii nieorganicznej. Wyd. Naukowe PWN, W-wa 2002. 5. J. D. Lee: Zwięzła chemia nieorganiczna. Wyd. Naukowe PWN, W-wa 1994. 6. F. A. Cotton, G. Wilkinson, P. L. Gaus: Chemia nieorganiczna-podstawy. Wyd. Naukowe

PWN, W-wa 1995.

11

Nazwa przedmiotu Chemia nieorganiczna Kod Tch 6.3


zaliczenia Z/E



Treść programu WYKŁAD 1. Metale bloku elektronowego "s". 2. Litowce i berylowce. 3. Metale bloku elektronowego „p”. 4. Glin, gal, ind, tal. 5. German, cyna, ołów. 6. Arsen, antymon, bizmut. 7. III (13) grupa układu okresowego, jako zbiór 3 typów pierwiastków chemicznych (p, d, f).

Charakterystyka typów. 8. Metale bloku "d". 9. Charakterystyka ogólna. Typy metali i związków. 10. Miedziowce, cynkowce. 11. Tytanowce, wanadowce. 12. Chromowce, manganowce. 13. Charakterystyka pierwiastków VIII (8, 9 i 10) grupy układu. Żelazowce, rutenowce,

osmowce. 14. Skandowce. 15. Lantanowce. 16. Aktynowce.

ĆWICZENIA AUDYTORYJNE 1. Efekt wspólnego jonu: mieszanina dwóch słabych elektrolitów o wspólnym jonie,

mieszanina elektrolitu słabego i mocnego o wspólnym jonie 2. Roztwory buforowe. 3. Wodne roztwory soli – hydroliza: sole mocnych kwasów i słabych zasad, sole mocnych

kwasów i mocnych zasad, sole słabych kwasów i słabych zasad 4. Równowagi w roztworach związków kompleksowych i równowagi w roztworach

hetergenicznych: równowagi w roztworach związków kompleksowych - stała nietrwałości kompleksu, równowagi procesu rozpuszczania - iloczyn rozpuszczalności, zależność pomiędzy rozpuszczalnością, a iloczynem rozpuszczalności, strącanie trudno rozpuszczalnych elektrolitów, rakcjonowane strącanie osadów, wpływ obecności wspólnego jonu na rozpuszczalność osadów (efekt wspólnego jonu), wpływ pH na rozpuszczalność osadów (trudno rozpuszczalnych wodorotlenków i trudno rozpuszczalnych soli słabych kwasów), wpływ czynnika kompleksującego na rozpuszczalność trudno rozpuszczalnych elektrolitów.

12

ĆWICZENIA LABORATORYJNE Analiza jakościowa anionów 1. Pojedyncze aniony - 5 próbek spośród: Cl-, Br-, I-, SCN-, [Fe(CN)6]4-, [Fe(CN)6]3-, NO2-,

S2-, CH3COO-, HCOO-, SO32-, CO3

2-, C2O42-, C4H4O6

2-, BO33-, IO3-, PO4

3-, AsO43-, S2O3

2-, CrO4

2-, NO3-, ClO3

-, MnO4-, S2O8

2-, SO42-, F-, SiO3

2- 2. Mieszanina anionów:Cl-, Br-, I-, S2-, CH3COO-, SO3

2-, CO32-, BO3

3-, PO43-, AsO4

3-, CrO42-,

NO3-, SO4

2- 3. Pojedyncze sole - 5 próbek - kationy z II semestru laboratorium, a aniony z ćwiczenia 1 4. Mieszanina soli - kationy z II semestru laboratorium, a aniony z ćwiczenia 2 5. Substancje nieorganiczne - 5 próbek - pierwiastki (metale, stopy metali, niemetale), tlenki,

wodorotlenki, kwasy, sole. Literatura: 1. A. Bielański: Podstawy chemii nieorganicznej. Wyd. Naukowe PWN, W-wa 2002. 2. J. D. Lee: Zwięzła chemia nieorganiczna. Wyd. Naukowe PWN, W-wa 1994. 3. F. A. Cotton, G. Wilkinson, P. L. Gaus: Chemia nieorganiczna-podstawy. Wyd. Naukowe PWN,

W-wa 1995.

13

Nazwa przedmiotu Chemia fizyczna Kod Tc7.3

Semestr III Godziny 2 2 4 Punkty 10 w c l p s Sposób

zaliczenia Z/E


Odpowiedzialny Dr hab. inż. Wojciech Chrzanowski Treść programu Wykład: Gazy: Model gazu doskonałego. Równania stanu gazu doskonałego i gazów rzeczywistych. Rozkład Maxwella i jego konsekwencje. Termodynamika chemiczna: Pojęcia podstawowe. Pierwsza zasada termodynamiki. Termochemia. Druga zasada termodynamiki. Twierdzenie Nernsta-Plancka. Kryteria samorzutności i równowagi. Układy otwarte. Cząstkowe molowe wielkości. Równowaga chemiczna: Standardowa entalpia swobodna reakcji. Stałe równowagi reakcji (definicje, powiązania wzajemne, zależność od temperatury i ciśnienia). Iloraz reakcji. Izobara van’t Hoffa. Izoterma van’t Hoffa. Równanie Gibbsa-Helmholtza. Równowagi fazowe: Ogólne warunki równowagi fazowej. Równanie Clausiusa-Clapeyrona. Reguła faz Gibbsa. Równowagi w układach jedno- dwu- i trójskładnikowych. Interpretacja i posługiwanie się diagramami fazowymi. Destylacja prosta i frakcjonowana. Roztwory: Własności koligatywne. Charakterystyka termodynamiczna roztworu doskonałego i roztworów rzeczywistych. Definicja aktywności rozpuszczalnika, substancji rozpuszczonej, współczynników aktywności. Funkcje nadmiarowe. Ćwiczenia rachunkowe: Przykłady obliczeń i samodzielne rozwiązywanie problemów z zakresu termodynamiki przemian w układach zamkniętych bez i z reakcją chemiczną. Przemiany fazowe w warunkach nierównowagowych. Termodynamika przemian fazowych w układach jedno i dwuskładnikowych. Destylacja. Równowagi chemiczne w fazie gazowej i ciekłej. Równowagi gaz-ciało stałe. Laboratorium: 1. Kalorymetria.

a) Wyznaczanie ciepła neutralizacji kwasu zasadą b) Wyznaczanie ciepła właściwego cieczy

2. Wyznaczanie ciepła rozpuszczania na podstawie zależności rozpuszczalności od temperatury 3. a) Pomiar stałych fizykochemicznych cieczy 3. b) Wyznaczanie średniej masy cząsteczkowej polimerów metodą wiskozymetryczną 4. Pomiar prężności pary nasyconej cieczy 5. Wyznaczanie diagramu fazowego ciecz-para dla układu dwuskładnikowego 6. Wyznaczanie diagramu fazowego dla dwuskładnikowych układów skondensowanych 7. Kriometria 8. Spektrofotometria w zakresie widzialnym i ultrafiolecie 9. Kinetyka reakcji inwersji sacharozy

14

Nazwa przedmiotu Chemia fizyczna Kod Tch7.4

Semestr IV Godziny 2 1 4 Punkty 11 w c l p s Sposób

zaliczenia Z/E


Odpowiedzialny Dr hab. inż. Wojciech Chrzanowski Treść programu Wykład: Elektrochemia (jonika): Roztwory elektrolitów. Jonowe i średnie jonowe aktywności i współczynniki aktywności. Koncepcja oddziaływań międzyjonowych i struktury roztworów elektrolitów wg Debye’a-Huckela. Dyskusja wzorów na współczynnik aktywności wyprowadzonych na gruncie modelu Debye’a-Huckela. Przewodnictwo elektryczne roztworów elektrolitów: Podstawowe prawidłowości, przewodności jonowe, teoria przewodnictwa elektrolitów. Solwatacja jonów. Liczby przenoszenia. Elektrochemia (elektrodyka): Elektroliza. Ogniwa galwaniczne: siła elektromotoryczna, klasyfikacja ogniw i półogniw, charakterystyka termodynamiczna, zastosowania praktyczne. Skoki potencjału w ogniwach galwanicznych. Potebcjały elektrodowe. Skala wodorowa potencjałów elektrodowych. Szereg napięciowy metali. Zastosowania potencjometrii (pomiar pH, miareczkowanie potencjometryczne). Polaryzacja elektrod. Nadnapięcie. Polarografia. Kinetyka chemiczna: Pojęcia podstawowe. Kinetyka reakcji prostych. Kinetyka i mechanizmy reakcji złożonych (reakcje równoległe, następcze, odwracalne, łańcuchowe, proste i rozgałęzione). Teoria zderzeń aktywnych. Teoria kompleksu aktywnego. Kataliza homogeniczna i heterogeniczna – podstawowe informacje o kinetyce i mechanizmach reakcji katalitycznych. Zjawiska powierzchniowe i koloidy: Adsorpcja: rodzaje adsorpcji, izotermy adsorpcji (Langmuira, BET, Gibbsa). Napięcie powierzchniowe: podstawowe zależności, metody pomiaru, struktura warstewek powierzchniowych. Układy koloidalne: klasyfikacja i otrzymywanie. Budowa cząstek kolidalnych. Zjawiska elektrokinetyczne. Koagulacja. Własności optyczne układów koloidalnych. Kwantowo-mechaniczne podstawy wiązania chemicznego: Pojęcia podstawowe. Postulaty mechaniki kwantowej. Atom wodoru. Atomy wieloelektronowe. Przybliżenie jednoelektronowe. Zasada wariacyjna. LCAO. Metoda orbitali molekularnych. Koncepcja orbitali zlokalizowanych – hybrydyzacja. Ćwiczenia rachunkowe: Przykłady obliczeń i samodzielne rozwiązywanie problemów z zakresu elektrochemii (jonika: przewodnictwo właściwe i molowe, ruchliwość jonów, liczby przenoszenia; elektrodyka: projektowanie i obliczanie SEM ogniw galwanicznych bez i z przenoszeniem, termodynamika reakcji redox). Obliczenia kinetyczne dla reakcji od –1 do 3 rzędu. Wyznaczanie rzędowości i szybkości reakcji. Laboratorium: 1. Kinetyka reakcji jodowania aniliny 2. Wyznaczanie liczb przenoszenia jonów 3. Konduktometria 4. Wyznaczanie współczynników aktywności na podstawie pomiaru siły elektromotorycznej 5. Wyznaczanie ∆G0, ∆H0 i ∆S0, reakcji biegnącej w ogniwie na podstawie zależności temperaturowej siły elektromotorycznej 6. Wyznaczanie napięcia rozkładowego roztworów i nadnapięcia wydzielania wodoru 7. Polarografia 8. Wyznaczanie momentów dipolowych ciekłych dielektryków metodą Guggenheima-Smitha 9. Pomiar momentów magnetycznych

15

Nazwa przedmiotu

Chemia organiczna Kod Tch 8.4

Semestr 4 Godziny 2 1 Punkty 3 w C l p s Sposób

zaliczenia Z

Katedra Chemii Organicznej

Odpowiedzialny Prof. dr hab. inż. Aleksander Kołodziejczyk Treść programu W ramach wykładu z chemii organicznej prezentowana jest elektronowa budowa związków organicznych, orbitale atomowe i molekularne, hybrydyzacja, metoda rezonansu, przewidywanie geometrii cząsteczki, izomeria konstytucyjna, stereoizomeria ( izomery geometryczne, cząsteczki chiralne, konfiguracja, reguły CIP ). W kolejnych wykładach omawiane są poszczególne klasy związków organicznych ( grupy funkcyjne; rozkład gęstości elektronowych, struktura a reaktywność cząsteczki ), oraz współczesna interpretacja mechanizmów reakcji w chemii organicznej. Poszczególne wykłady poświęcone są szczegółowemu omówieniu jonowych i rodnikowych mechanizmów pospolitych reakcji związków organicznych ( rodnikowe reakcje łańcuchowe, reakcje substytucji nukleofilowej i elektrofilowej, reakcje eliminacji, reakcje addycji, reakcje elektrocykliczne ). Semestr 4 obejmuje: alkany, cykloalkany, alkeny, alkiny, sprzężone układy wiążań wielokrotnych, związki aromatyczne, alkohole, fenole, związki metaloorganiczne. Ćwiczenia z chemii organicznej mają na celu poszerzenie i ugruntowanie wiadomości prezentowanych podczas wykładu w oparciu o szereg wybranych przykładów i samodzielnej pracy studenta w rozwiązywaniu konkretnych problemów czy też projektowaniu syntez.

16

Nazwa przedmiotu

Chemia organiczna Kod Tch8.5


zaliczenia Z


Odpowiedzialny Prof. dr hab. inż. Aleksander Kołodziejczyk

Treść programu W ramach wykładu z chemii organicznej prezentowana jest elektronowa budowa związków organicznych, orbitale atomowe i molekularne, hybrydyzacja, metoda rezonansu, przewidywanie geometrii cząsteczki, izomeria konstytucyjna, stereoizomeria ( izomery geometryczne, cząsteczki chiralne, konfiguracja, reguły CIP ). W kolejnych wykładach omawiane są poszczególne klasy związków organicznych ( grupy funkcyjne; rozkład gęstości elektronowych, struktura a reaktywność cząsteczki ), oraz współczesna interpretacja mechanizmów reakcji w chemii organicznej. Poszczególne wykłady poświęcone są szczegółowemu omówieniu jonowych i rodnikowych mechanizmów pospolitych reakcji związków organicznych ( rodnikowe reakcje łańcuchowe, reakcje substytucji nukleofilowej i elektrofilowej, reakcje eliminacji, reakcje addycji, reakcje elektrocykliczne ).

Semestr 5 obejmuje: związki karbonylowe, reakcje addycji nukleofilowej do grupy karbonylowej, reakcje kondensacji aldolowej, reakcje addycji nukleofilowej do α,β-nienasyconych związków karbonylowych, kwasy karboksylowe, reakcje grupy karboksylowej, pochodne kwasów karboksylowych, reakcje substytucji nukleofilowej na acylowym atomie węgla, nitryle, reakcje kondensacji Claisena i procesy pokrewne, kwasy dikarboksylowe, reakcje enoli, aminy, zasadowość amin, aminy, otrzymywanie, reaktywność, sole diazoniowe, pochodne kwasu węglowego, halogenokwasy, hydroksykwasy, aminokwasy, peptydy, monosacharydy, związki heterocykliczne, związki fosforoorganiczne. Ćwiczenia z chemii organicznej mają na celu poszerzenie i ugruntowanie wiadomości prezentowanych podczas wykładu w oparciu o szereg wybranych przykładów i samodzielnej pracy studenta w rozwiązywaniu konkretnych problemów czy też projektowaniu syntez.

17

Nazwa przedmiotu

Chemia organiczna Kod Tch 8.6

Semestr 6 Godziny 6 1 Punkty 9 w C l p s Sposób

zaliczenia Z/E



Treść programu Student podczas laboratorium z chemii organicznej zobowiązany jest do wykonania samodzielnie szeregu syntez związków organicznych. Ponadto ćwiczenia te mają do spełnienia szereg innych zadań; do najważniejszych z nich należą: poznanie właściwości chemicznych i fizycznych szeregu odczynników chemicznych i związków organicznych, zapoznanie się z szeregiem operacji jednostkowych i technik laboratoryjnych stosowanych w laboratorium syntezy organicznej, nauka korzystania z literatury chemicznej ( w tym bazy danych ), nauka pracy z substancjami toksycznymi, łatwopalnymi, wybuchowymi, czy +ulegającymi łatwo hydrolizie, synteza i izolacja produktów w małej i dużej skali.

18

. Nazwa przedmiotu

Chemia analityczna Kod Tch 9.5


zaliczenia Z/E

Katedra Chemii Analitycznej

Odpowiedzialny Prof. dr hab. inż. Marek Biziuk Treść programu PRZEDMIOT CHEMII ANALITYCZNEJ: rodzaje informacji analitycznych, kryteria podziału i wyboru metod. Podręczniki i charakterystyka podstawowych czasopism. Organizacja i bezpieczeństwo pracy w laboratorium analitycznym. Podstawowe etapy procesu analitycznego. Pobieranie i przygotowywanie reprezentatywnej próbki analitycznej. Zasada propagacji niezależnych błędów przypadkowych pomiarów. ANALIZA WAGOWA: czynniki wpływające na rozpuszczalność i czystość osadów, optymalne warunki strącania osadów, oddzielanie osadów. Źródła błędów i metody ich unikania. Termograwimetria. Miareczkowanie strąceniowe: ogólne równanie krzywych miareczkowania strąceniowego, rodzaje i zasady działania wskaźników, argentometria i merkurometria. ALKACYMETRIA: podział metod, ogólne równanie krzywych miareczkowania alkacymetrycznego oraz jego szczególne rozwiązania dla mocnych i słabych kwasów i zasad, miareczkowanie w środowiskach wodnych i niewodnych, podstawy teoretyczne alkalimetrii kwasów wieloprotonowych i acydymetrii węglanów, wizualne wskaźniki punktu końcowego miareczkowania. REDOKSOMETRIA: podział metod, reakcje analityczne i czynniki wpływające na równowagę reakcji redoks, równania krzywych miareczkowania, wskaźniki, powielacze molekularne oparte na reakcjach redoks. Analiza elektrograwimetryczna. KOMPLEKSOMETRIA: równanie krzywych miareczkowania, wskaźniki, kompleksono- metria i charakterystyka analityczna wybranych kompleksonów, merkurymetria, typy metod kompleksometrycznych, oznaczanie twardości wody. OCENA MIARODAJNOŚCI WYNIKÓW: statystyczne kryteria oceny miarodajności wyników i porównywania metod analitycznych, wykrywalność, granica oznaczalności, czułość, specyficzność i selektywność, kryteria preferencji metod pod względem precyzji. Zastosowanie pojęć teorii informacji w chemii analitycznej.

19

Nazwa przedmiotu Metody Badań Strukturalnych Kod TCh 10.6

Semestr VI Godziny 2 - - 1 - Punkty w c l p S Sposób

zaliczenia Z


Odpowiedzialny Prof. Tadeusz Połoński Treść programu I. Podstawy spektroskopii – promieniowanie elektromagnetyczne, poziomy energetyczne w cząsteczce, absorpcja promieniowania, kształt linii, reguły wyboru, zastosowanie transformacji Fouriera w spektroskopii. II. Spektroskopia w podczerwieni (IR) – oscylator harmoniczny i anharmoniczny, oscylacje cząsteczek wieloatomowych, drgania normalne, prawdopodobieństwo przejść, częstości grupowe, rejestracja widm IR, interpretacja widm, wiązania wodorowe w IR, widma Ramana. III. Widma elektronowe (UV-VIS) – poziomy elektronowe, spektrometry, reguły wyboru, kształt pasma, przejścia wibronowe, proste chromofory, chromofory aromatyczne, wpływ podstawników, efekty steryczne, wpływ środowiska. IV. Widma NMR – właściwości magnetyczne jąder atomowych, podstawy fizyczne metody NMR, przesunięcie chemiczne, sprzężenie spinowo-spinowe, anizotropia magnetyczna grup, interpretacja widm 1H NMR, układy spinowe, zależność Karplusa, efekty dynamiczne, NOE, metoda impulsowa rejestracji widm (FT-NMR), widma dwu- wymiarowe (2D-NMR), elementy spektroskopii 19F i 13C NMR oraz innych jąder. V. Spektrometria masowa (MS) – podstawy fizyczne pomiaru widma MS, metody jonizacji próbki, rodzaje jonów w MS, określanie masy cząsteczkowej i wzoru sumarycznego, procesy fragmentacji. Ćwiczenia obejmują demonstrację aparatów i wykonanie widm, naukę praktycznej interpretacji widm IR, UV-VIS, NMR, MS oraz widm złożonych.

20

Nazwa przedmiotu Termodynamika Techniczna i Chemiczna Kod TCh 11.2 Semestr II Godziny Punkty 2,5

w c l p s 1 1 - - - Sposób

zaliczenia Z/E

Katedra Katedra Aparatury i Maszynoznawstwa

Chemicznego

Odpowiedzialna dr Ewa Klugmann-Radziemska Treść programu

Treść wykładu:

1. Przedmiot i podział termodynamiki. 2. Podstawowe pojęcia: energia, substancja, system termodynamiczny, stan termodynamiczny, system

zamknięty, system przepływowy, przemiana, praca, ciepło, entalpia, entropia, egzergia i t.d. 3. Skale temperatur, pomiar temperatury. 4. Właściwości gazów:

Modele gazów Równanie stanu Prawo Avogadra Ciepła molowe gazów doskonałych Mieszaniny gazów doskonałych i półdoskonałych.

5. Pierwsza zasada termodynamiki w systemie zamkniętym w systemie przepływowym

6. Druga zasada termodynamiki Procesy odwracalne i nieodwracalne Sprawność procesów Entropia i wykres T-s Analityczne wyrażenie II zasady termodynamiki Molekularno-statystyczny sens entropii

7. Egzergia Prawo Gouy-Stodoli Bilans egzergii

8. Przemiany gazów Przemiany charakterystyczne Przemiana politropowa Obiegi termodynamiczne.

Treść ćwiczeń rachunkowych: Praktyczne zastosowanie poznanych na wykładzie pojęć i zależności. Rozwiązywanie zadań,

ilustrujących ich przydatność w obliczeniach praktycznych zjawisk i procesów. Literatura:

Pudlik W.: Termodynamika, PG 1998 Kalinowski E.: Termodynamika, PW Wrocław, 1994 Ochęduszko S.: Termodynamika stosowana, Warszawa WNT 1970 Wiśniewski S: Termodynamika techniczna, Warszawa WNT 1977 Szargut J.: Termodynamika, Warszawa PWN 1980

21

Nazwa przedmiotu

Maszynoznawstwo Kod Tch12.2


zaliczenia Z

Katedra Aparatury i Maszynoznawstwa

Chemicznego

Odpowiedzialny Prof. dr hab. inż. W.M. Lewandowski Treść programu

Przedmiot poświęcony jest przerobieniu i nauczeniu się następujących działów maszynoznawstwa chemicznego: - Wytrzymałości materiałów, w którym są wyjaśnione: pojęcia podstawowe, prawo Hooke'a, badania i kryteria wytrzymałościowe, obliczanie zbiorników, momenty bezwładności, wskaźniki wytrzymałości, prawa Steinera, Hubera, Eulera, naprężenia normalne (rozciąganie, ściskanie, naciski, wyboczenie i zginanie), naprężenia styczne (ścinanie i skręcanie) oraz naprężenia zastępcze (wytrzymałość złożona). - Połączeń stosowanym w przemyśle chemicznym, wśród których wyszczególniono: rozłączne (gwintowane, wpustowe, kołkowe, sworzniowe), nierozłączne (spawane, zgrzewane, nitowane) i obrotowe (sprzęgła, łożyska). - Materiałów konstrukcyjnych stosowanych w budowie instalacji przemysłu chemicznego, takich jak: metale (żelazne i nieżelazne), materiałom naturalnym (drewno, skóra, korek, kauczuk) i sztucznym (ceramika, szkło, tworzywa sztuczne).- Armatury spotykanej w instalacjach przemysłu chemicznego, spożywczego, farmaceutycznego i innych przemysłach, przy czym nacisk jest położony na: zbiorniki, rurociągi, zawory, wzierniki, cieczowskazy i króćce. - Napędom urządzeń chemicznych: mieszadeł, reaktorów, wirówek, młynów, walcarek, suszarni, pieców itd. Zakres ćwiczeń rachunkowych obejmuje: Obliczanie naprężeń wytrzymałościowych i wymiarów składowych elementów konstrukcyjnych aparatów przemysłu chemicznego takich jak obliczanie: grubości ścianek zbiornika, średnicy śrub w pokrywach, sworzni, wpustów, łap reaktorów, wałów mieszadeł itd.

22

Nazwa przedmiotu Maszynoznawstwo Kod Tch 12.3


zaliczenia Z/E


Chemicznego

Odpowiedzialny Prof. dr hab. inż. W.M.Lewandowski Treść programu Zakres materiału obejmuje: - Laboratorium z rysunku technicznego i komputerowego, w trakcie którego studenci zapoznają się praktycznie z techniką kreślarską, rzutowaniem, wymiarowaniem, rysunkiem wykonawczym i złożeniowym oraz rysują omawiane elementy i detale z maszynoznawstwa chemicznego (zawory, cieczowskazy, wzierniki, połączenia kołnierzowe, śruby, łożyska, sprzęgła itp.). - Obliczenia projektowe rzeczywistych instalacji zawierających zbiornik, zawory, rurociągi i króćce pomiarowe. - Ćwiczenia praktyczne, w ramach których rozkręca się, detaluje, wymiaruje i rysuje modele lub rzeczywiste elementy instalacji przemysłu chemicznego takie jak: zawory (bezpieczeństwa, zwrotne, odcinające, redukcyjne), króćce (termometryczny, manometryczny, spustowy), sprzęgła (tulejowe, tarczowe, sztywne i podatne), łożyska (poprzeczne, wzdłużne, toczne i ślizgowe). - Wykonanie obliczeń, szkicu i rysunku zestawieniowego projektu zbiornika ciśnieniowego wraz z armaturą dla dowolnego czynnika chemicznego (HCl, NaOH, CaCl

2, H2SO4, HNO3 itp.).

23

Nazwa przedmiotu Aparatura Chemiczna Kod Tch 13.4


zaliczenia Z


Chemicznego

Odpowiedzialny Dr inż. Henryk Bieszk Treść programu Wykłady: Celem zajęć jest przedstawienie podstawowych wiadomości z zakresu budowy, zasady działania i eksploatacji typowych maszyn i aparatów stosowanych w przemysłach chemicznym i pokrewnych. Wykład obejmuje także omówienie związków między teorią działania urządzeń i konstrukcją maszyn transportowych, technologicznych i aparatów przedstawionych poniżej: Maszyny do transportu ciał stałych, cieczy i gazów; (przenośniki ciał stałych, pompy, wentylatory). Maszyny do rozdrabniania ciał stałych; (kruszarki, młyny). Aparaty do mieszania materiałów sypkich, cieczy, i układów o wysokiej lepkości. Aparaty do rozdzielania układów ciecz-ciało stałe oraz ciecz- ciecz; (odstojniki, filtry, wirówki, hydrocyklony). Aparaty do rozdzielania układów gaz-ciało stałe i gaz-ciecz; (odpylacze suche i mokre). Aparaty do wymiany ciepła. Aparaty wyparne. Piece. Aparaty do wymiany masy; (krystalizatory, aparaty do destylacji i rektyfikacji, absorbery, ekstraktory, suszarki) Ćwiczenia projektowe: Omówienie metodyki obliczania i doboru wybranych maszyn i aparatów. Określanie wielkości urządzenia na podstawie założonej wydajności. Określanie parametrów pracy urządzeń, zapotrzebowania mocy, zdolności przerobowej lub produkcyjnej. Indywidualne opracowanie części aparaturowej projektu procesowego wybranego procesu technologicznego obejmujące części: opisową, obliczeniową i graficzną.

24

Nazwa przedmiotu Inżynieria Chemiczna Kod Tch14.4

Semestr 4 Godziny 1 1 2 1 Punkty 5 w c l p s Sposób

zaliczenia Z

Katedra Inżynierii Chemicznej i Procesowej

Odpowiedzialny Dr inż. Janusz Podstawczyński Treść programu Wstęp. Zakres przedmiotu i podstawowe pojęcia. Podstawy statyki płynów. Pomiar ciśnienia. Własności płynów. Przepływ płynów. Ciągłość strumienia. Równanie Bernoulliego. Przepływ płynów rzeczywistych. Modele reologiczne płynów. Kryterium charakteru przepływu. Przepływ laminarny i burzliwy. Rozkład prędkości przepływu. Pomiar prędkości przepływu. Analiza wymiarowa. Opory przepływu przez przewody. Opory przepływu jednofazowego przez warstwę wypełnienia. Fluidyzacja . Prędkość krytyczna fluidyzacji. Przepływ dwufazowy gaz - ciecz. Przepływ gazu przez warstwę cieczy. Zalewanie wypełnienia. Mieszanie. Moc mieszania. Modelowanie procesu mieszania. Efektywność mieszania. Wymiana ciepła. Przewodzenie ciepła. Wnikanie ciepła podczas konwekcji wymuszonej i swobodnej. Wnikanie ciepła podczas wrzenia i kondensacji. Promieniowanie. Przenikanie ciepła. Przenikanie ciepła przez powierzchnie ożebrowane. Wymienniki ciepła.

25

Nazwa przedmiotu Inżynieria Chemiczna Kod Tch14.5 Semestr 5 Godziny 2E 2 2 1 Punkty 9,5

w c l p s Sposób

zaliczenia Z/E


Odpowiedzialny Dr inż. Janusz Podstawczyński Treść programu Wymiana masy. Podstawowe prawa dyfuzji. Model Whitmana. Współczynniki wnikania masy. Współczynniki przenikania masy. Absorpcja. Absorpcja przeciwprądowa. Liczba półek teoretycznych. Wysokość warstwy wypełnienia kolumny. Absorpcja z recyrkulacją części rozpuszczalnika. Destylacja. Destylacja różniczkowa i równowagowa. Kondensacja. Kondensacja współprądowa i przeciwprądowa. Rektyfikacja. Metoda McCabe i Thiele’a i Savarita-Ponchona. Liczba półek teoretycznych. Kolumny wypełnione. Wysokość warstwy wypełnienia. Deflegmator kolumny. Rektyfikacja z odciągiem bocznym destylatu. Rektyfikacja okresowa: przy stałym składzie destylatu i przy stałym powrocie. Równoczesny ruch ciepła i masy. Suszenie i nawilżanie powietrza. Parametry powietrza suszącego. Adiabatyczne nawilżanie powietrza. Zasady pomiaru psychrometrycznego wilgotności powietrza. Suszenie porowatych ciał stałych.

26

Nazwa przedmiotu Operacje rozdzielania mieszanin Kod Tch15.4


zaliczenia Z/E


Odpowiedzialny Dr inż. Janusz Podstawczyński Treść programu Metody rozdzielania faz. Operacje z udziałem fazy stałej. Opór ośrodka. Opadanie swobodne. Klasyfikacja hydrauliczna. Odpylanie gazów. Sedymentacja osadów. Filtracja. Filtracja pod stałym ciśnieniem. Filtracja przy stałym objętościowym natężeniu przesączu. Przemywanie osadu. Filtracja w polu siły odśrodkowej. Adsorpcja. Krystalizacja. Flotacja. Ekstrakcja. Ekstrakcja jednostopniowa. Współprądowa ekstrakcja wielostopniowa. Wielostopniowa ekstrakcja przeciwprądowa. Ekstrakcja przy wzajemnej nierozpuszczalności rozpuszczalników. Ekstrakcja ciągła. Procesy membranowe. Charakterystyka procesów permeacyjnych. Permeacja gazów w membranach nieporowatych. Perwaporacja. Filtracja membranowa. Dializa.

27

Nazwa przedmiotu Reaktory chemiczne Kod Tch16.5


zaliczenia Z


Odpowiedzialny Dr inż. Bogdan Chachulski Treść programu Podstawowe zależności inżynierii reaktorowej. Reaktory: okresowy, rurowy z przepływem tłokowym, przepływowy z

idealnym mieszaniem, półprzepływowy. Bilanse materiałowe i cieplne. Przykłady projektowania reaktorów

okresowych i przepływowych. Rozkład czasu przebywania w reaktorze. Obliczanie reaktorów rzeczywistych na

podstawie funkcji rozkładu czasu przebywania. Charakterystyka reaktorów idealnych i rzeczywistych. Przepływ

dyspersyjny i segregacyjny. Dyfuzja zewnętrzna i wewnętrzna. Modele reaktorów kontaktowych. Reaktory

przemysłowe.

3. Reaktory chemiczne

Podstawowe zależności inżynierii reaktorowej, klasyfikacja reaktorów, modele matematyczne reaktorów i analiza pracy. Dobór reaktorów. Stabilność i autotermia reaktorów. Eksploatacja reaktorów.

28

Nazwa przedmiotu Modelowanie Procesów Technologicznych Kod Tch17.7 Semestr VII Godziny 2 Punkty 2

w c l p s Sposób

zaliczenia Z

Katedra Katedra Technologii Chemicznej

Odpowiedzialny dr inż. Robert Aranowski Treść programu Wstęp, pojęcia modelu empirycznego, analogowego, fizycznego, matematycznego; Przedstawienie rzeczywistych problemów projektowania, modelowania, optymalizacji i powiększania skali procesów. Szacowanie błędów pomiarowych i obliczanie błędów wielkości złożonych, Całkowite plany czynnikowe i plany ułamkowe w modelowaniu empirycznym i fizycznym. Wykorzystanie metod statystycznych do sterowania procesami przemysłowymi. Opis matematyczny chemicznych procesów technologicznych, typy modeli matematycznych, równania bilansowe aparatów modelowych, równania bilansów masowych i energetycznych. Symulacja procesów. Modele symulacyjne: modele czarnej skrzynki, modele deterministyczne, oprogramowanie do symulacji i projektowania procesów. Zasady symulacji procesów: obiekty o parametrach skupionych i rozłożonych w stanie ustalonym i nieustalonym. Aproksymacja i predykcja właściwości substancji: gęstości lepkości, parametrów krytycznych, objętości właściwej, objętości właściwej gazów, lotności gazów i cieczy, równowagi fazowe (równanie Margulesa’a van Laara i Wilsona). Równowaga chemiczna, obliczania stężeń w stanie równowagi. Bazy danych fizykochemicznych, własności czystych substancji, własności mieszanin, równowag fazowych. Wykorzystanie zasad analizy wymiarowej i teorii podobieństwa do powiększania skali procesów technologicznych: podstawy analizy wymiarowej, teoria podobieństwa hydrodynamicznego, cieplnego i wymiany masy. Praktyczne zastosowanie opisu matematycznego procesów wymiany masy na przykładzie hydrokrakingu katalitycznego frakcji olejowych. Wykorzystanie Flowsheetingu (diagramów strumieniowych) do modelowania procesów chemicznych za pomocą programu ChemCAD. Podstawy działania programu ChemCAD. Tworzenie projektów technologicznych procesów chemicznych. Modele matematyczne właściwości fizyko-chamicznych stosowane w ChemCAD. Symulacja przepływów masowych, pełna symulacja i optymalizacja procesów w stanie ustalonym. Symulowanie procesów chemicznych za pomocą programu ChemCAD. Tworzenie raportów symulacyjnych i interpretacja wyników.

29

Nazwa przedmiotu Automatyka i pomiary w technologii chemicznej

Kod Tch18.6

Semestr 6 Godziny 1 Punkty 2,5 w c l p s Sposób

zaliczenia Z


Odpowiedzialny dr inż. Tomasz Andrzejewski Treść programu WYKŁAD Pojęcia i wielkości podstawowe. Sprzężenie zwrotne, układy regulacji i sterowania. Schematy

blokowe. Podstawy opisu matematycznego własności dynamicznych elementów układów

regulacji. Stany ustalone i nieustalone procesów.

Pomiary podstawowych parametrów procesowych. Pomiar i regulacja temperatury. Pomiar

ciśnienia, ilości i strumienia objętości płynów, poziomu cieczy, gęstości, lepkości, wilgotności.

Nastawianie, sterowanie i regulacja procesów – regulatory i urządzenia wykonawcze.

Metody badania i analizy stanów nieustalonych procesów. Dobór regulatorów. Stabilność i jakość

sterowania. Kryteria oceny jakości regulacji. Rodzaje regulacji. Mikrokomputerowe układy

regulacji.

30

Nazwa przedmiotu Automatyka i pomiary w technologii chemicznej Kod Tch18.7 Semestr 7 Godziny 1 Punkty 2,5

w c l p s Sposób

zaliczenia Z


Odpowiedzialny dr inż. Tomasz Andrzejewski Treść programu LABORATORIUM Badanie statycznych i dynamicznych własności czujników termometrycznych, czujników ciśnienia

cząstkowego tlenu, dwutlenku węgla i wilgotności.

Pomiary i regulacja wilgotności i ciśnienia cząstkowego tlenu w gazach.

Wyznaczanie charakterystyki statycznej i dynamicznej obiektu.

Pomiary temperatury, termometry termoelektryczne, dynamika wymiany ciepła.

Dwustawna regulacja temperatury.

Komputerowa symulacja własności dynamicznych elementów występujących w układach regulacji

automatycznej.

31

Nazwa przedmiotu Elektrotechnika i elektronika Kod TCh 19.3

Semestr III Godziny 1 Punkty 1 w c l p s Sposób

zaliczenia 2

Katedra Chemia fizyczna

Odpowiedzialny dr Mirosław Męcik Treść programu Zaznajomienie z podstawami elektrotechniki w aspekcie praktycznym. Prąd stały, prąd przemienny jedno- i trójfazowy. Prądnica. Silniki prądu stałego i przemiennego, transformatory. Urządzenia załączające i zabezpieczające. Zapoznanie z podstawami elektroniki w zakresie umożliwiającym racjonalne korzystanie ze współczesnych urządzeń elektronicznych w laboratoriach oraz zakładach przemysłowych. Diody, tranzystory, tyrystory – zapoznanie się z charakterystykami, ich wykorzystaniem i zastosowaniami. Układy scalone analogowe – własności i sposoby stosowania wzmacniacza operacyjnego. Układy scalone cyfrowe – standardy, bramki i funkcje logiczne, przerzutniki, liczniki binarne oraz dziesiętne, przedstawianie danych. Przetworniki AC i CA. Mikroprocesory w urządzeniach pomiarowych i urządzeniach codziennego użytku. Interfejsy i akwizycja danych.

32

Nazwa przedmiotu Elektrotechnika i elektronika Kod TCh 19.4

Semestr IV Godziny 1 Punkty 1 w c l p s Sposób

zaliczenia Z

Katedra Chemia fizyczna

Odpowiedzialny dr Mirosław Męcik Treść programu Projektowanie i łączenie układów instalacji elektrycznej. Pomiary rezystancji i rezystancji wewnętrznej woltomierza, amperomierza, ogniwa galwanicznego.Wyznaczania charakterystyki prądnicy i silnika prądu stałego. Charakterystyka transformatora w stanie jałowym i pod obciążeniem. Wyznaczanie charakterystyk diody złączowej i diody Zenera. Wyznaczanie charakterystyki i współczynnika wzmocnienia tranzystora bipolarnego. Prostownik jedno- i dwupołówkowy, wyznaczanie parametrów stabilizatora. Badanie wzmocnienia wzmacniacza operacyjnego odwracającego i nieodwracającego. Układy: sumujący, całkujący, różniczkujący. Bramki logiczne i funkcje logiczne, badanie przerzutnika RS i przerzutnika D, badanie licznika binarnego i BCD. Charakterystyka tyrystora, tyrystorowe regulatory mocy. Miernictwo elektryczne temperatury ( czujniki: Pt, termistor, kwarcowy, dioda, scalone czujniki półprzewodnikowe)

33

Nazwa przedmiotu Podstawy technologii chemicznej Kod Tch20

Semestr 6 Godziny 2 3 1 Punkty 8 w c l p s Sposób

zaliczenia Z/E

Katedra Technologii Chemicznej

Odpowiedzialny Prof. dr inż. Jan Hupka Treść programu Technologia chemiczna jako nauka stosowana. Geneza nowego procesu technologicznego. Doświadczenie jako podstawa projektowania procesu - program badań, optymalizacja. Chemiczna koncepcja metody. Układy wielofazowe - podstawowe zasady sporządzania i posługiwania się wykresami fazowymi. Zagadnienia kinetyki procesu technologicznego - kinetyka przemian chemicznych, szybkość przemian w układach wielofazowych. Technologiczna koncepcja metody - zasady technologiczne (przykłady realizacji zasad technologicznych w praktyce). Schemat ideowy, schemat wstępny, schemat technologiczny, bilans materiałowy, bilans energetyczny. Operacje i procesy jednostkowe. Rozwój procesu technologicznego. Podstawy fizykochemiczne technologii chemicznej. Mineralne surowce przemysłu chemicznego. Ekologiczne aspekty przygotowania surowców dla przemysłu chemicznego. Ekologiczne uwarunkowania rozdrabniania materiałów. Wzbogacanie rud i minerałów metodą flotacji. Fizykochemiczne podstawy flotacji. Fizykochemia powierzchni w technologii chemicznej. Nowoczesne techniki separacyjne w technologii chemicznej i ochronie śrdowiska. Procesy utleniania fotokatalitycznego. Procesy plazmowe. Podział i teoria reaktorów chemicznych. Operacje jednostkowe, procesy jednostkowe, aparatura, reaktory, aparatura pomocnicza, tworzywa aparaturowe, oczyszczanie ścieków, unieszkodliwianie odpadów na przykładzie wybranych zakładów przemysłowych Pomorza Gdańskiego.

34

Nazwa przedmiotu Technologia nieorganiczna Kod Tch 21.6 Semestr 6 Godziny 2 1 Punkty 3

w c l p s Sposób

zaliczenia Z


Odpowiedzialna Dr inż. Maria Pertkiewicz-Piszcz Treść programu Technologia związków fosforowych. Surowce fosforowe. Otrzymywanie fosforu białego metodą elektrotermiczną. Termiczny kwas fosforowy - metoda jednostopniowa i dwustopniowa. Otrzymywanie kwasu fosforowego metodą mokrą - podstawy fizykochemiczne, wykres fazowy układu CaSO4 - P2O5, proces gipsowy, półwodzianowy, anhydrytowy i klinkierowy, schematy produkcji, instalacje filtracyjne, problem fosfogipsu, roztwarzanie fosforytu kwasem solnym. Nawozy fosforowe - superfosfat pojedyńczy (podstawy fizykochemiczne, technika wytwarzania, metody ciągłe, granulowanie), superfosfat potrójny, termosfosfaty. Nawozy wieloskładnikowe - fosforany amonowe, nitrofosfaty. Odzysk fluoru przy produkcji nawozów fosforowych. Technologia kwasu siarkowego. Otrzymywanie kwasu siarkowego metodą kontaktową z jednostopniową i wielostopniową konwersją - surowce, podstawy fizykochemiczne, spalanie siarki, prażenie pirytów, oczyszczanie gazów, schematy technologiczne, aparaty kontaktowe, aparatura do absorpcji SO3. Ochrona atmosfery. Nowe kierunki w technologii kwasu siarkowego. Technologia związków azotowych. Otrzymywanie amoniaku - podstawy fizykochemiczne, katalizatory, przygotowanie surowców (normalnotemperaturowa i niskotemperaturowa konwersja tlenku wągla, katalizatory, wymywanie dwutlenku węgla), węzeł syntezy amoniaku (metoda Habera-Boscha, obieg mieszaniny azotowo-wodorowej, aparatura, instalacje wysokociśnieniowe). Wytwarzanie kwasu azotowego – chemizm katalitycznego utleniania amoniaku do tlenków azotu, absorpcja, aparatura, usuwanie tlenków azotu z gazów odlotowych, stężanie kwasu azotowego. Produkcja mocznika i azotanu amonu. Technologia sody amoniakalnej. Przygotowanie solanki, nasycanie solanki amoniakiem, wypalanie wapna, wysycanie solanki dwutlenkiem węgla (fizykochemiczne podstawy karbonizacji, równowagi fazowe w czteroskładnikowym układzie zwrotnym), oddzielanie kryształów wodorowęglanu sodowego od ługu macierzystego, kalcynowanie, regeneracja amoniaku, obieg amoniaku i dwutlenku węgla. Wykorzystanie odpadów stałych i ścieków. Porównanie metod Leblanca i Solvay'a.. Modyfikacje metody Solvay'a - metody Dual i SCS. Przemysł solny. Otrzymywanie chlorku potasowego z sylwinitu i karnalitu. Przemysł elektrochemiczny. Elektrolityczne metody wytwarzania chloru i ługu sodowego (metoda przeponowa, rtęciowa i membranowa, elektrolizery, instalacje). Otrzymywanie kwasu solnego. Technologia krzemianów. Ceramika. Surowce ceramiczne i ich techniczne wykorzystanie. Wytwarzanie ceramiki budowlanej (wyroby ceglarskie). Wytwarzanie wyrobów ceramiki szlachetnej (wyroby porcelanowe i fajansowe). Sposoby formowania wyrobów. Fizykochemiczne procesy podczas wypalania, współoddziaływanie faz. Wpływ składu fazowego na właściwości wyrobów. Ceramika specjalna - tworzywa korundowe, ferryty, Światłowody, pigmenty i farby ceramiczne. Technologia szkłą. Stan szklisty materii. Właściwości szkła. Wytapianie szkła. Formowanie i obróbka cieplna wyrobów szklanych. Wytwarzanie różnych rodzajów szkła. Zaprawy ceramiczne. Materiały wiążące. Cementy. Klasyfikacja zapraw ceramicznych. Wapno. Gips. Cement portlandzki i pokrewne materiały wiążące.

35

Nazwa przedmiotu Technologia organiczna Kod TCh 22.7 Semestr VII Godziny 2 3 1 Punkty 9

w c l p s Sposób

zaliczenia E


Odpowiedzialny Prof. dr hab. inż. Jan Biernat Treść programu Przy omawianiu wszystkich zagadnień zwracana jest uwaga na następujące problemy: termodynamiczna i kinetyczna kontrola procesu, jego odwracalność i wydajność, stosowane katalizatory, zagospodarowanie produktów ubocznych i odpadów, technologie bezodpadowe i ochrona środowiska, porównanie procesów ciągłych i periodycznych oraz ważniejsze rozwiązania aparaturowe. Dostępność surowców, uwarunkowania ekonomiczne i strategiczne. Podstawowe surowce ciężkiego przemysłu organicznego. Problemy standaryzacji surowców, wpływ składu na rozwiązania technologiczne. Dostępność surowców w Polsce. Węgiel kamienny, jego rodzaje i przydatność technologiczna. Gazownictwo. Węgle koksujące, koksownictwo. Główne produkty, ich oczyszczanie i przetwarzanie. Produkty aromatyczne. Wytlewanie, porównanie z koksowaniem. Ekstrakcja węgli. Przetwarzanie gorszych gatunków węgla. Zastosowanie głównych produktów. "Upłynnianie" węgla. Ropa naftowa, wstępny przerób. Główne produkty destylacji ropy. Problemy ich oczyszczania i zastosowania. Benzyny, liczba oktanowa. Oleje pędne i liczba cetanowa. Sposoby uszlachetniania paliw. Krakowanie i reformowanie benzyn. Hydrorafinacja. Petrochemia. Wytwarzanie związków aromatycznych. Otrzymywanie i zastosowanie głównych produktów. Gaz ziemny, odpylanie, osuszanie, usuwanie CO2. Odzysk wyższych węglowodorów. Sposoby przetwarzania metanu. Konwersja metanu i wodór techniczny. Otrzymywanie tlenku węgla. Półspalanie metanu, najważniejsze produkty i zastosowanie. Gaz generatorowy i wodny. Synteza węglowodorów i alkoholi. Produkcja czystego tlenku węgla. Zastosowanie w syntezie organicznej: aldehydy, kwasy organiczne, estry, bezwodniki, amidy, izocyjaniany, fosgen. Katalizatory, właściwości, trwałość, katalizatory homogeniczne. Wybrane procesy technologiczne. Utlenianie i odwodornienie, wytwarzanie aldehydów i ketonów. Kwasy karboksylowe. Utlenianie toluenu, ksylenów i naftalenu. Izomeryzacja kwasów ftalowych do kwasu tereftalowego. Redukcja nitrozwiązków do amin i innych produktów. Hydratacja i odwodnienie. Przyłączanie wody do alkenów. Reakcje kondensacji. Keten. Chlorowcowanie związków aromatycznych. Chlorowanie alkanów i alkenów. Zapobieganie wybuchowi reagujących mieszanin. Główne produkty i ich zastosowanie. Chlorosilany i sililowanie. Fluoroalkany i fluoroalkeny. Teflon. Sulfonowanie związków aromatycznych i alifatycznych. Zastosowanie SO3 i kwasu chlorosulfonowego. Sulfochlorowanie i sulfoutlenianie alkanów. Siarczany alkilowe. Detergenty. Nitrowanie: nitrozwiązki aromatyczne, nitrowanie alkanów. Estry kwasu azotowego. Zastosowania. Polimery. Wybrane technologie lekkie: synteza oksytocyny. Program seminariów: szczegółowe omówienie wybranych procesów technologicznych.

36

Nazwa przedmiotu Projekt technologiczny Kod TCh 23.7 Semestr 7 Godziny 2 1 Punkty 2,5

w c l p s Sposób

zaliczenia 2


Odpowiedzialny Prof. dr hab. Inż. Jan Hupka Treść programu Ogólna charakterystyka i zapotrzebowanie produktu. Światowe kierunki sposobów wytwarzania i rozwiązań technicznych. Charakterystyka stosowanej metody. Charakterystyka surowców. Charakterystyka produktu głównego i ubocznych. Charakterystyka odpadów i ścieków z omówieniem możliwości ich utylizacji, magazynowania lub neutralizacji. Schemat ideowy. Indywidualne parametry poszczególnych procesów i operacji jednostkowych. Bilans materiałowy. Bilans energetyczny. Opis procesu technologicznego. Schemat technologiczny. Materiały konstrukcyjne i ochrona przed korozją. Zestawienie aparatów i urządzeń. Harmonogram pracy aparatów. Kontrola produkcji. Wskaźniki zużycia surowców i energii. Zapotrzebowanie siły roboczej. Koncepcja przestrzennego rozmieszczenia aparatów i urządzeń. Zagadnienia higieny i bezpieczeństwa pracy.

37

Nazwa przedmiotu Inżynieria materiałowa Kod TCh 24.8 Semestr 8 Godziny 1 2 Punkty 5

w c l p s Sposób

zaliczenia Z


Odpowiedzialna Dr inż. Helena Janik Treść programu WYKŁAD 1. Wprowadzenie ( istota inżynierii materiałowej, wiedza naukowa a sztuka inżynierska, inżynieria materiamateriałoznawstwo, krótki rys historyczny wprowadzania różnych materiałów na rynek, dostępność i zużsurowców, nowe materiały a postęp techniczny, zamienniki materiałowe) 2. Materiały inżynierskie – ich charakterystyka i właściwości (właściwości ekonomiczne, mechaobjętościowe, niemechaniczne objętościowe, powierzchni, produkcyjne, estetyczne, cena a dostępność, właścmateriałów a proces projektowania, porównanie wiązań w różnych materiałach i ich wpływ na właściwoświązań wewnątrzcząsteczkowych i międzycząsteczkowych, materiały małocząsteczkowe a wielkocząsteczkow konformacja, konfiguracja, taktyczność, homopolimery, kopolimery, polidyspersyjność, polimery linusieciowane) 3. Stany fizyczne w różnych materiałach ( od stanu kruchego do stanu plastycznego, temperatura kruzeszklenia, plastyczności, temperatura topnienia, czynniki wpływające na te temperatury i sposoby ich czmiany) 4. Krystalizacja różnych materiałów ( monokryształy, polikryształy, modele krystalizacji, od kelementarnej do gotowego wyrobu, natura faz skondensowanych - amorficzność, krystaliczność, parakrystalickinetyka krystalizacji, stopień krystaliczności, równowagowa temperatura topnienia, epitaksja) 5. Separacja fazowa (rodzaje, parametry krytyczne, siła napędowa separacji fazowej w materiałach amorfickrystalicznych, separacja fazowa jako droga do materiałów nowoczesnych) 6. Nano i mikrostruktura materiałów a ich właściwości (podsumowanie, stopnie hierarchii organizpolimerach, ceramice i metalach, defekty mikrostruktur w różnych materiałach i ich znaczenie - punktowe, lipowierzchniowe, objętościowe, sposoby wykrywania,, właściwości zależne od mikrostrukury - wartości teorei praktyczne, plastyczna deformacja a kruche pękanie w różnych materiałach) 7. Diagramy fazowe (diagram ciecz-ciecz, ciecz-ciało stałe, stany metastabilne, kryteria oceny mieszmateriałów, przykłady praktyczne, rola diagramów fazowych w sterowaniu właściwościami materiałów ) 8. Zjawisko lekkosprężystości ( natura lepkosprężystości, zjawisko lepkosprężystości w różnych materpełzanie, relaksacja naprężeń i tłumienie mechaniczne, przewidywanie zachowania się materiałów w rtemperaturach) 9. Kompozyty (wzmacnianie dyspersyjne, cząsteczkowe i włókniste, hybrydowe - przykłady, konkurenckompozytów w stosunku do materiałów tradycyjnych, projektowanie właściwości kompozytów i sotrzymywania, nowe podejście do projektowania wyrobów) 10. Inżynieria materiałowa w praktyce (wczoraj i dziś, narzędzia i aparatura- tradycyja i nowoczesność) LABORATORIUM Identyfikacja polimerów, elementy mikrostruktury i krystalizacja różnych materiałów, sterowanie mikrostrukturą polimerów semikrystalicznych, analiza mieszanin polimerowych, lekkosprężystości polimerów metodą ściskania, kompozyty polimerowe

38

Nazwa przedmiotu Materiały wysokiej czystości i specjalnego przeznaczenia

Kod TCh 25.6


zaliczenia Z


Odpowiedzialna Dr inż. Stanisław Konieczny Treść programu WYKŁAD 1.Polimery specjalnego przeznaczenia. Zasady projektowania i doboru materiałów polimerowych dla potrzeb nowych technologii na przykładzie Kevlaru, charakterystyka polimerów nieorganicznych (polifosfazeny, polisilany, silikony) i metody ich syntezy oraz zastosowania, aktywowanie struktur polimerowych, kody chemiczne, polimery przewodzące. 2. Materiały kompozytowe. Typy materiałów kompozytowych, otrzymywanie i aplikacja, podstawy teorii adhezji, promotory adhezji, aktywowanie i modyfikowanie powierzchni. 3. Materiały cienkowarstwowe. Cienkie warstwy jako podstawowy materiał dla elektroniki, półprzewodnikowe struktury III–V i II–VI, metoda chemicznego osadzania próżniowego (CVD) i jej modyfikacje (PECVD, MOCVD, VPE), procesy epitaksji (MBE), cienkie warstwy diamentwe. 4. Materiały dla alternatywnych źródeł energii. Warstwy półprzewodnikowe w bateriach słonecznych i ogniwach fotowoltaicznych, technologia pozyskiwania wodoru, ogniwa pa- liwowe. 5. Ceramika nowej generacji. Polimery preceramiczne, metoda zol–żel, materiały super- twarde. 6. Materiały specjalne. Dla nowych technologii fotolitograficznych, elektroluminescencyj- nych (OLED) i optyki nieliniowej. 7. Materiały biomedyczne, farmaceutyczne i kosmetyczne. Materiały inteligentne, kiero- wane nośniki leków, hydrożele, komponenty wyrobów kosmetycznych, filtry chemiczne UVA i UVB. 8. Materiały molekularne. Fullereny, dendrymery, rotaksany, perspektywy zastosowań. 9. Nowe ciecze technologiczne. Substytuty halonów i freonów, ciecze jonowe, nowe gene- racje agrochemikaliów. SEMINARIUM Referaty opracowane przez studentów.

39

Nazwa przedmiotu Zjawiska powierzchniowe i kataliza przemysłowa

Kod TCh 26.6

Semestr IV Godziny -- -- -- -- 1 Punkty 1 w c l p s Sposób

zaliczenia Z


Odpowiedzialny Dr hab. inż. Wojciech Chrzanowski Treść programu Podstawy teoretyczne zjawisk powierzchniowych: napięcie powierzchniowe, adsorpcja. Adsorpcja fizyczna i chemisorpcja. Izotermy adsorpcji Gibbsa, Langmuira, Freundlicha, BET (3 godz.). Rodzaje i klasyfikacja adsorbentów. Zastosowania węgli aktywnych, żeli krzemionkowych i aluminożeli oraz węgli aktywnych w technice (analityka, separacje) oraz technologii (3). Chemicznie modyfikowane węgle aktywne (jodowane, srebrowane, itp.) i ich zastosowania przemysłowe (1). Teoria katalizy. Kataliza homogeniczna i heterogeniczna. Adsorpcja jako wstępny etap katalizy heterogenicznej. Działanie i przykłady zastosowań katalizatorów heterogenicznych (kontaktów) (5). Znaczenie adsorpcji w procesach elektrochemicznych. Elektrokataliza. Inżynieria powierzchni – nowoczesne techniki modyfikacji powierzchni jako sposób preparatyki katalizatorów. Wybrane techniki badania powierzchni (3). Literatura:

1. J. Ościk, „Adsorpcja”, WNT, Warszawa 1979. 2. E. T. Dutkiewicz, „Fizykochemia powierzchni”, WNT, Warszawa 1998. 3. M. Najbar (red.), "Fizykochemiczne metody badań katalizatorów kontaktowych",

Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2000 4. Literatura indywidualnie wskazywana i udostępniana do poszczególnych tematów

seminaryjnych (anglojęzyczna, np. P.C. Niemenz, R. Rajagopalan, „Principles of Colloid and Surface Chemistry”, Marcel Dekker, Inc., New York, Basel, Hong Kong 1997, J. Hagen, S. Hawkins “Industrial Catalysis: A Practical Approach”, John Wiley & Son, Ltd; 1999; R. I. Wijngaarden, K. R. Westerterp, A. Kronberg, “Industrial Catalysis. Optimizing of Catalysts and Processes”, Wiley-VCH Verlag 1998; A. Wieckowski (Ed.), “Interfacial Electrochemistry”, Marcel Dekker, New York 1999).

40

Nazwa przedmiotu

Zagrożenia ekologiczne i bezpieczeństwo pracy Kod TCh 27.1

semestr 1 Godziny 2 Punkty 2 w ć l p

Sposób zaliczenia Z Katedra Chemii Analitycznej

Odpowiedzialny prof. zw. dr hab. inż. Jacek Namieśnik prof. zw. PG

Treść programu

Podstawowe pojęcia i definicje z szeroko rozumianej wiedzy o środowisku. Krążenie materii w przyrodzie. Klasyfikacja źródeł emisji zanieczyszczeń. Typy zanieczyszczeń środowiska. Homeostaza. Stan środowiska w Polsce – poziom zanieczyszczenia powietrza, gleby oraz środków żywnościowych. Toksyczność i ekotoksyczność różnych grup zanieczyszczeń nieorganicznych i organicznych. Sposoby oszacowywania wpływu ekotoksyn na organizmy żywe oraz część abiotyczną środowiska. Wpływ procesów wytwarzania dóbr konsumpcyjnych na jakość środowiska. Techniki ochrony środowiska. Systemy monitoringu zanieczyszczeń środowiska. Międzynarodowe konwencje dotyczące ochrony środowiska. Przepisy prawne i organizacja służb ochrony środowiska w Polsce. Zagrożenia dla bezpieczeństwa osobistego pracowników. Toksykologia przemysłowa i zapobieganie zatruciom. Ratownictwo chemiczne. Literatura: 1. A. Siedlecki, L. Gordoń: Podstawowe procesy przemysłu chemicznego, PWN, Warszawa, 1985,

rozdz. IV. 2. B. Głowiak, E. Kempa, T. Winnicki, Podstawy ochrony środowiska, PWN, Warszawa 1989. 3. M. Ryng, Bezpieczeństwo techniczne w przemyśle chemicznym, WNT, Warszawa 1985. 4. Z. Przeździecki, Biologiczne skutki chemizacji środowiska, PWN, Warszawa, 1984. 5. E.J. Jasińska-Zubilewicz, Ergonomia. Toksykologia przemysłowa i środowiskowa.

Wydawnictwa Politechniki Warszawskiej, Warszawa, 1988. 6. W. Hermanowicz, Chemia sanitarna, Arkady, Warszawa, 1984. 7. H. Remmert, Ekologia, PWRL, Warszawa, 1985. 8. R.F. Dasmann, J.P. Milton, P.H. Freeman, Ekologiczne podstawy rozwoju ekonomicznego.

PWN, Warszawa, 1980. 9. J. Warych,. Oczyszczanie przemysłowych gazów odlotowych, WNT, Warszawa, 1988. 10. Zarys ekotoksykologii (praca zbiorowa pod redakcją J. Namieśnika i J. Jaśkowskiego) EKO-

Pharma, Gdańsk, 1995. 11. Pestycydy. Występowanie, oznaczanie i unieszkodliwianie (praca zbiorowa pod redakcją prof.

dr hab. inż. Marka Biziuka), WNT, Warszawa 2001. Wszystkie pozycje literaturowe można wypożyczyć w Czytelni Chemicznej a ponadto pozycje 10 i 11 można nabyć w Księgarni w Gmachu Głównym PG

41

Nazwa przedmiotu

Ekologiczne i etyczne problemy produkcji chemicznej Kod TCh 28.9

semestr 9 Godziny 2 Punkty 6 w ć l p

Sposób zaliczenia Z Katedra Chemii Analitycznej

Odpowiedzialny prof. zw. dr hab. inż. Jacek Namieśnik prof. zw. PG

Treść programu

Wpływ procesów wytwórczych (technologii) na część biotyczną i abiotyczną środowiska. Klasyfikacja technologii chemicznych ze względu na uciążliwość dla środowiska. Kamienie milowe w historii działań na rzecz ochrony środowiska. Koncepcja oceny czasu życia produktów i dóbr konsumpcyjnych. Koncepcja rozwoju zrównoważonego (ekorozwoju). Deklaracja z Rio de Janeiro. Aspekty etyczne polityki ekologicznej Wspólnoty Europejskiej. Świadomość prośrodowiskowa jako ważny element działalności produkcyjnej. Założenia teoretyczno-metodologiczne etyki zawodowej. Uwarunkowania historyczne kryzysu ekologicznego. Koncepcja rozwiązywania konfliktów ekologicznych.

42

Nazwa przedmiotu Filozofia Kod TCh 30.1

Semestr I Godziny 2 Punkty 2 w c l p s Sposób

zaliczenia Z

Katedra Zakład Nauk Filozoficznych

Odpowiedzialny mgr Zofia Chrzanowska Treść programu I. Zagadnienia wstępne. Zakres problemowy filozofii. Przedmiot i metoda. Literatura: W. Tatarkiewicz, "Historia filozofii" (lub inna historia filozofii, także do wszystkich pozostałych tematów; wiele wydań) II. Obraz przyrody w interpretacji pierwszych szkół filozoficznych starożytnej Grecji. Platoński model wiedzy prawdziwej. Zagadnienie matematyczności nauki. Literatura: W. Heisenberg, "Ponad granicami", PWN, Warszawa 1985. Praca zbiorowa (M. Heller, J. Życiński, red.) "Filozofować w kontekście nauki", PTT, Kraków 1987. 1. C. von Weizsäcker, "Filozofia grecka i fizyka współczesna"; 2. J. Fraser, "Wyjście z jaskini Platona: Naturalna historia czasu" Platon, "Uczta" (wiele wydań). J. Dadaczyński, "Filozofia matematyki w ujęciu historycznym", Biblos, Tarnów 2000. III. Metafizyka i logika Arystotelesa. Materia i forma u Arystotelesa. Etyka Arystotelesa. Literatura: K. Leśniak, "Arystoteles" (seria "Myśli i ludzie"). IV. Św. Augustyn jako twórca teologii chrześcijańskiej. Metafizyka Św. Augustyna. Wolność a łaska u św. Augustyna. Literatura: E. Gilson, "Historia filozofii chrześcijańskiej wieków średnich", PAX, Warszawa 1987. Św. Augustyn, "Wyznania". V. Recepcja Arystotelesa w filozofii św. Tomasza. Literatura: E. Gilson, "Historia filozofii chrześcijańskiej wieków średnich", PAX, Warszawa 1987. M. Krąpiec, "Filozofia i Bóg", [w]: "O Bogu i o człowieku", Wyd. SS. Loretanek-Benedyktynek, Warszawa 1988. J. Tischner, "Wokół sprawy wiary i rozumu", [w]: "Filozofować w kontekście nauki", Wyd. PTT, Kraków 1987. VI. Kartezjusz jako twórca nowożytnej filozofii. Platonizm w "ratio" Kartezjusza. Problem świadomości i metody poznania u Kartezjusza. Literatura: Descartes, "Rozprawa o metodzie" F. Capra, "Punkt zwrotny", PIW, Warszawa 1987, rozdział 2: "Dwa paradygmaty", rozdział 3 "Wpływ myśli kartezjańsko-newtonowskiej". VII. Kant – synteza empiryzmu i racjonalizmu. Nowa koncepcja poznania. "Przewrót kopernikański" Kanta. Metafizyka i rozum transcendentalny. Literatura: H. von Ditfurth, "Nie tylko z tego świata jesteśmy", PAX, Warszawa 1985, część 2. P. Davies, "Bóg i nowa fizyka", Cyklady, Warszawa 1996, rozdziały 3-17 VIII. Hegel - ostatni nowożytny system filozofii. Dialektyka pojęć. Hegel a Marks. Literatura: E. Gilson, "Historia filozofii współczesnej", PAX, Warszawa 1977 Z. Kuderowicz, "Hegel", z serii "Myśli i ludzie" IX. Przełom antyheglowski. Indywidualizm Kierkegaarda i Schopenhauera. Literatura: E. Gilson, "Historia filozofii współczesnej", PAX, Warszawa 1977

43

S. Kierkegaard, "Bojaźń i drżenie", K. Toeplitz, "Kierkegaard", z serii "Myśli i ludzie" A. Schopenhauer, "Świat jako wola i wyobrażenie" J. Garewicz, "Schopenhauer", z serii "Myśli i ludzie" X. Resentyment i nihilizm filozofii Nietzschego. Literatura: E. Gilson, "Historia filozofii współczesnej", PAX, Warszawa 1977 F. Nietzsche, "Tako rzecze Zaratustra" J. Tischner, "Siostra Faustyna i Fryderyk Nietzsche", Tygodnik Powszechny, Nr 2, 1999. Z. Kuderowicz, "Nietzsche", z serii "Myśli i ludzie" XI. Los człowieka w egzystencjaliźmie. M. Heidegger i J. P. Sartre. Literatura: E. Gilson, "Historia filozofii współczesnej", PAX, Warszawa 1977 K. Michalski, "Heidegger i filozofia współczesna" J. Tischner, "M. Heideggera milczenie o Bogu", [w]: "Filozofia współczesna", pod redakcją J. Tischnera, Kraków 1989. Praca zbiorowa, "Filozofia współczesna", z serii "Myśli i ludzie" XII. Koncepcja "osoby" w personaliźmie. E. Mounier i rewolucja personalistyczna. P. Teilhard de Chardin i ewolucja kosmologiczna. Literatura: E. Gilson, "Historia filozofii współczesnej", PAX, Warszawa 1977 Praca zbiorowa, "Filozofia współczesna", z serii "Myśli i ludzie" T. Płużański, "Teilhard de Chardin", z serii "Myśli i ludzie" P. Teilhard de Chardin, "Moja wizja świata", PAX, Warszawa 1987, str. 165-206, 337-350. XIII. Pozytywizm i filozofia nauki Literatura: L. Kołakowski, „Filozofia pozytywistyczna”, PWN, Warszawa 1966. K. Popper, „Społeczeństwo otwarte i jego wrogowie”, PWN, Warszawa 1993.

44

Nazwa przedmiotu Zarządzanie i ekonomika w przedsiębiorstwie

Kod TCh 31.9

Semestr IX Godziny 30 Punkty 5 w c l p s Sposób

zaliczenia Z

Katedra Katedra Ekonomii i Zarządzania

Przedsiębiorstwem

Odpowiedzialna dr Aneta Sobiechowska-Ziegert Treść programu 1. Teoretyczne i praktyczne podstawy funkcjonowania przedsiębiorstw 2. Formy prawne przedsiębiorstw 3. Uruchomienie działalności gospodarczej 4. Franchising - koncepcja rozwoju MSP 5. Podstawowe elementy zarządzania małym przedsiębiorstwem 6. Zarządzanie strategiczne 7. Działalność marketingowa w przedsiębiorstwie 8. Finansowanie działalności gospodarczej przedsiębiorstwa 9. Majątek i kapitały jednostek gospodarczych 10. Sprawozdawczość finansowa - rachunek kosztów, przychody i zysk 11. Obciążenia podatkowe w małej firmie 12. Rola inwestycji w rozwoju małej firmy 13. Biznes plan jako narzędzie planowania inwestycji 14. Metody i mierniki oceny działalności przedsiębiorstwa Literatura: 1. Piasecki B., Ekonomika i zarządzanie małą firmą, PWN 2001 2. Marek S., Podstawy ekonomiki przedsiębiorstw, Z.S.P, Szczecin 1998

45

Nazwa przedmiotu Angielska terminologia techniczna Kod TCh34.8 Semestr VIII Godziny 2 2 Punkty 2

w c l p s Sposób

zaliczenia Z

Katedra Katedra odpowiedzialna za kierunek

dyplomowania

Odpowiedzialny(a) Osoby wyznaczone przez kierownika kierunku dyplomowania

Treść programu Przedmiot realizowany jest w formie seminariów, podczas których studenci wygłaszają w języku angielskim referaty dotyczące tematyki naukowej lub technicznej związanej bezpośrednio z kierunkiem dyplomowania, na którym się znajdują. Tematyka referatu jest uzgadniana z prowadzącym. Podczas referowania prowadzący zajęcia zwraca uwagę na terminy i określenia naukowo/techniczne pojawiające się w wystąpieniu. Po zakończeniu referowania następuje wspólna analiza poznanej terminologia. Zajęcia prowadzone są w grupach seminaryjnych, oddzielnie dla każdego kierunku dyplomowania. Prowadzącymi zajęcia są nauczyciele akademiccy legitymujący się znajomością języka angielskiego odpowiadającą przynajmniej poziomowi Cambridge ACE. Szczegółowy program i zakres zajęć ustalany jest oddzielnie dla każdego kierunku dyplomowania. Zasady zaliczenia: przedmiot kończy się zaliczeniem. Podstawą zaliczenia jest obecność na zajęciach oraz ocena referatów. Prowadzą może ustalić dodatkowe warunki zaliczenia. Które muszą zostać podane studentom podczas pierwszych zajęć.

46

Nazwa przedmiotu Materiałoznawstwo chemiczne i korozja Kod TCh 35.7 Semestr VII Godziny 1 1 Punkty 2

w c l p s Sposób

zaliczenia Z

Katedra Technologii Zabezpieczeń

Przeciwkorozyjnych

Odpowiedzialny Prof. Kazimierz Darowicki Treść programu Klasyfikacja krystalicznych ciał stałych ze względu na sieć krystaliczną. Typy sieci krystalicznych ciał stałych, defekty sieci krystalicznych, roztwory stałe. Stopy i przemiany fazowe, obróbka cieplna. Typy kryształów ze względu na charakter wiązań chemicznych:

a) kryształy kowalencyjne, b) kryształy jonowe c) kryształy metaliczne.

Teoria pasmowa metali, półprzewodników i izolatorów, właściwości cieplne, elektryczne i magnetyczne. Materiały ceramiczne. Korozja i typy uszkodzeń korozyjnych. Ogólne zasady doboru systemów ochrony przed korozja w tym:

a) modyfikacja środowiska korozyjnego, b) ochrona katodowa, c) ochrona anodowa, d) modyfikacja i selekcja materiałów. e) metody izolacyjne ze szczególnym uwzględnieniem powłok malarskich i wykładzin

antykorozyjnych.

47

Nazwa przedmiotu Elementy Biotechnologii Kod TCh 36.8 Semestr VIII Godziny 2 Punkty 2

w c l p s Sposób

zaliczenia Z

Katedra Technologii i Chemii Tłuszczów

Odpowiedzialna Dr hab.inż. Eleonora Ledóchowska Treść programu Celem wykładu jest wprowadzenie studentów w problematykę biotechnologii oraz zapoznanie z możliwościami jej praktycznego wykorzystania i kierunkami rozwoju. Wykład obejmować będzie następujące zagadnienia: Zdefiniowanie biotechnologii i jej podział. Biotechnologia jako nauka interdyscyplinarna (naukowe podstawy oraz zakres zastosowań biotechnologii). Kształtowanie procesu biotechnologicznego. Drobnoustroje wykorzystywane w biotechnologii i ich odżywianie. Czynniki wzrostowe i prekursory. Selekcja i doskonalenie szczepów mikroorganizmów. Modyfikacja żywych organizmów lub ich fragmentów w celu polepszenia ich cech produkcyjnych. Rola inżynierii genetycznej i enzymatycznej w biotechnologii. Biokatalizatory i ich charakterystyka. Wyróżniki charakteryzujące użyteczność biokatalizatorów (stabilność, stabilność operacyjna, szybkość objętościowa, produkcyjność). Kinetyka reakcji enzymatycznych. Metody otrzymywania preparatów enzymatycznych. Biokatalizatory natywne i zmodyfikowane. Enzymy nowej generacji. Enzymy i komórki immobilizowane .Metody immobilizowania enzymów (chemiczne i fizyczne). Wady i zalety immobilizowania. Reaktory enzymowe. Podstawy bioprocesów i bioreaktory. Projektowanie procesu biotechnologicznego w odróżnieniu od chemicznego Techniczne aspekty biotechnologii. Dobór procesów jednostkowych. Metody i techniki analityczne stosowane w działalności biotechnologicznej (pomiary wymiany gazowej, metody chromatograficzne, analiza spektroskopowa, metody izotopowe, metody biologiczne) Praktyczne wykorzystanie procesów biotechnologicznych i ważniejsze przykłady: przemysł żywnościowy i spirytusowy: produkcja serów i mlecznych napojów fermentowanych, wyroby piekarskie, modyfikacja białek, lipidów i polisacharydów, produkcja fermentowanych napojów alkoholowych- piwo, wino, spirytus. rolnictwo: Zwiększenie wartości żywieniowej i technologicznej roślin, wprowadzenie nowych odmian roślin uprawnych, optymalizacja żywienia zwierząt i stymulowanie ich wzrostu. Produkcja biomasy mikroorganizmów. Utylizacja odpadów i kompostowanie. Procesy aerobowe w siedliskach naturalnych, wykorzystanie właściwości kompostu przez zwierzęta. przemysł farmaceutyczny : biosynteza naturalnych metabolitów- antybiotyków oraz witamin, biosynteza hormonów peptydowych przy użyciu szczepów konstruowanych metodami inżynierii genetycznej, wykorzystanie biotransformacji w produkcji hormonów steroidowych. Produkcja surowic i szczepionek. przemysł chemiczny: produkcja aminokwasów, kwasów organicznych, rozpuszczalników organicznych i środków powierzchniowo-czynnych. Wykorzystanie enzymów w środkach piorących. przemysł wydobywczy, biogeochemia: mikrobiologiczne ługowanie metali z niskoprocentowych rud, biozatężanie, odzyskiwanie metali. ochrona środowiska naturalnego: oczyszczanie wód ściekowych, przetwarzanie biomasy za pomocą procesów fermentacyjnych. Procesy mikrobiologiczne przy unieszkodliwianiu i

48

wykorzystaniu odpadów stałych, likwidowanie rozlewisk ropy naftowej. Kompozycje naturalne mikroorganizmów wykorzystywane dla biodegradacji niebezpiecznych odpadów chemicznych. Fermentacje anaerobowe w siedliskach naturalnych, konsekwencje dla klimatu ziemskiego. produkcja paliw płynnych i gazowych (alkohole, wodór, biogaz). Zastosowanie biotechnologii w analityce: analizatory przepływowe, elektrody i termistory enzymowe. Wykorzystanie enzymów do badania struktury związków organicznych. Znaczenie ekonomiczne i socjalne biotechnologii. Problemy ekologiczne i prawne związane z biotechnologią. Ewentualne zagrożenia dla środowiska.

49

Kod TCh 37.8 Nazwa przedmiotu Chemia techniczna

Semestr 7 Godziny 3 1 Punkty 5 w c l p s Sposób zaliczenia

Katedra Odpowiedzialny Treść programu LABORATORIUM

Część pierwsza; 3 tygodnie – ćwiczenia indywidualne. Identyfikacja substancji nieorganicznych: tlenki, wodorotlenki, kwasy, sole, metale, stopy, minerały, surowce i produkty przemysłu nieorganicznego. Część druga; 6 tygodni – ćwiczenia indywidualne. Analiza techniczna: badanie wody, stopów metali, nawozów sztucznych, materiałów ceramicznych itp. Celem ćwiczeń jest m.in. opanowanie metod obliczania wyników analizy, właściwego rozumienia przepisów i procedur analitycznych oraz umiejętność ich właściwej adaptacji np. adaptacja procedury oznaczania fosforu w stali do oznaczania fosforu w: nawozach fosforowych, fosforytach, fosfogipsie, proszku do prania, Coca-Coli i in. Część trzecia; 5 tygodni – ćwiczenia w grupach 4-osobowych. Dotyczy kompleksowego opracowania problemów związanych z technologią, analityką, ekologią i ekonomią procesów wytwarzania, przerobu i neutralizacji produktu chemicznego. np.: odzysk niklu z katalizatorów przemysłu tłuszczowego,

odzysk srebra z materiałów fotograficznych, neutralizacja ścieków z Katedry Chemii Nieorganicznej otrzymywanie preparatów nieorganicznych, związków kompleksowych itp.

SEMINARIUM Referaty studentów dotyczące aktualnych problemów chemii i technologii nieorganicznej.

Chemii Nieorganicznej Dr inż. Maciej Walewski

50

. Nazwa przedmiotu

Chemia analityczna Kod Tch 9.5


zaliczenia Z/E


Odpowiedzialny Prof. dr hab. inż. Marek Biziuk Treść programu PRZEDMIOT CHEMII ANALITYCZNEJ: rodzaje informacji analitycznych, kryteria podziału i wyboru metod. Podręczniki i charakterystyka podstawowych czasopism. Organizacja i bezpieczeństwo pracy w laboratorium analitycznym. Podstawowe etapy procesu analitycznego. Pobieranie i przygotowywanie reprezentatywnej próbki analitycznej. Zasada propagacji niezależnych błędów przypadkowych pomiarów. ANALIZA WAGOWA: czynniki wpływające na rozpuszczalność i czystość osadów, optymalne warunki strącania osadów, oddzielanie osadów. Źródła błędów i metody ich unikania. Termograwimetria. Miareczkowanie strąceniowe: ogólne równanie krzywych miareczkowania strąceniowego, rodzaje i zasady działania wskaźników, argentometria i merkurometria. ALKACYMETRIA: podział metod, ogólne równanie krzywych miareczkowania alkacymetrycznego oraz jego szczególne rozwiązania dla mocnych i słabych kwasów i zasad, miareczkowanie w środowiskach wodnych i niewodnych, podstawy teoretyczne alkalimetrii kwasów wieloprotonowych i acydymetrii węglanów, wizualne wskaźniki punktu końcowego miareczkowania. REDOKSOMETRIA: podział metod, reakcje analityczne i czynniki wpływające na równowagę reakcji redoks, równania krzywych miareczkowania, wskaźniki, powielacze molekularne oparte na reakcjach redoks. Analiza elektrograwimetryczna. KOMPLEKSOMETRIA: równanie krzywych miareczkowania, wskaźniki, kompleksono- metria i charakterystyka analityczna wybranych kompleksonów, merkurymetria, typy metod kompleksometrycznych, oznaczanie twardości wody. OCENA MIARODAJNOŚCI WYNIKÓW: statystyczne kryteria oceny miarodajności wyników i porównywania metod analitycznych, wykrywalność, granica oznaczalności, czułość, specyficzność i selektywność, kryteria preferencji metod pod względem precyzji. Zastosowanie pojęć teorii informacji w chemii analitycznej.

51

Nazwa przedmiotu Nowoczesne techniki analityczne Kod Tch38.8


zaliczenia Z/E


Odpowiedzialny Prof. dr hab. inż. Marek Biziuk Treść programu Specyfika metod analitycznych opartych na pomiarze względnym. Charakterystyka analitycznych układów pomiarowych. Rodzaje sygnałów, ich położenie i wielkość; problemy szumów w metodach porównawczych. Porównanie dokładności i precyzji metod analitycznych. Analiza elementarna związków organicznych, ich przydatność i rola w chemii analitycznej. Metody oznaczania węgla, wodoru, chlorowca, azotu i siarki. Metody mineralizacji; mineralizacja zapłonowa oraz automatyczne analizatory elementarne . Spektroskopowe metody analizy. Podział metod i zasada działania. Monochromatory, detektory, metody atomizacji i wzbudzenia oraz wpływ matrycy na efekt analityczny. źródła błędów oraz metody ich usuwania. Fotometria płomieniowa, staloskopia, spektroskopia absorpcji atomowej i cząsteczkowej - zasady działania, aparatura oraz metody wykonywania pomiarów i doboru optymalnych warunków pracy. Optymalizacja techniką sympleksów. Metody rozdzielania ze szczególnym uwzględnieniem technik chromatograficznych. Chromatografia gazowa: teoretyczne podstawy, charakterystyka kolumn, wybrane detektory, analiza jakościowa i ilościowa. Wysokosprawna chromatografia cieczowa (HPLC) kolumnowa i cienkowarstwowa. Mechanizmy procesów chromatograficznych, selektywność i sprawność układów chromatograficznych; rodzaje faz; aparatura chromatograficzna. Metody elektroanalityczne, podstawowe prawa fizykochemiczne. Potencjometria, konduktometria, kulometria, elektrody jonoselektywne, chronowoltamperometria: podstawy teoretyczne, metody pomiaru i aparatura.

52

Nazwa przedmiotu „Termodynamika i kinetyka stosowana – kurs zaawansowany” Kod Tch38.8 Semestr VIII Godziny 2 2 -- -- -- Punkty 5

w ć l p s Sposób

zaliczenia Z/E


Odpowiedzialny Dr hab. inż. Wojciech Chrzanowski Treść programu Wykład: Stechiometria; macierzowy zapis reakcji chemicznych. Zastosowania termodynamiki do analizy równowagi chemicznej, zwłaszcza w układach wielofazowych. Metody badania stanu równowagi. Kinetyka chemiczna. Elementy dynamiki chemicznej. Reakcje chemiczne w roztworach i na granicy faz. Zjawiska chemiczne i elektryczne na granicy faz roztwór–gaz, ciecz–ciecz i roztwór–ciało stałe. Termodynamiczny opis zjawisk powierzchniowych. Wymiana jonowa. Flotacja. Układy koloidalne. Reakcje chemiczne w układach dyspersyjnych. Termodynamiczna analiza procesów podziału. Struktura wody i roztworów wodnych. Jony metali w roztworach wodnych i niewodnych. Związki kompleksowe i ich występowanie w roztworach. Adsorpcja jonów. Budowa podwójnej warstwy elektrycznej. Podstawy kinetyki procesów elektrochemicznych. Nowoczesne metody badania struktury roztworów i powierzchni. Ćwiczenia rachunkowe: Zastosowania nowoczesnej techniki komputerowej do prowadzenia obliczeń fizykochemicznych. W szczególności wykonywanie obliczeń termodynamicznych w układach gazów (z wykorzystaniem równań stanu gazów rzeczywistych, równań wirialnych), i roztworów rzeczywistych. Obliczenia termochemiczne oraz wielkości funkcji termodynamicznych reakcji z wykorzystaniem rzeczywistych zależności molowych pojemności cieplnych od temperatury. Obliczenia równowag chemicznych, zwłaszcza w układach wielofazowych. Obliczenia kinetyki reakcji następczych, równoległych, odwracalnych. Znajdowanie złożonych równań kinetycznych techniką regresji nieliniowej. Kinetyka reakcji chemicznych połączona z procesami przenoszenia masy (dyfuzja). Literatura: A. Molski, „Wprowadzenie do kinetyki chemicznej”, WNT, Warszawa 1997. H. Buchowski i W. Ufnalski, „Podstawy termodynamiki”, WNT, Warszawa 1994. H. Buchowski i W. Ufnalski, „Fizykochemia gazów i cieczy”, WNT, Warszawa 1994. H. Buchowski i W. Ufnalski, „Gazy, ciecze i płyny”, WNT, Warszawa 1994. H. Buchowski i W. Ufnalski, „Roztwory”, WNT, Warszawa 1995. W. Ufnalski, „Równowagi chemiczne”, WNT, Warszawa 1995. J. Demichowicz-Pigoniowa, „Obliczenia fizykochemiczne”, Oficyna Wydawnicza PWr, 1997. J. Szarawara, „Termodynamika Chemiczna”, WNT, Warszawa 1985. R. Pohorecki, S. Wroński, „Kinetyka i termodynamika procesów inżynierii chemicznej”, WNT, Warszawa 1979. S. Wroński, R. Pohorecki, J. Siwiński, „Przykłady obliczeń z termodynamiki i kinetyki procesów inżynierii chemicznej”, WNT, Warszawa 1979. S. I. Sandler, “Chemical and Engineering Thermodynamics”, John Wiley and Sons, Inc., New York 1999. D. C. Look, Jr., H. J. Sauer, Jr., “Engineering Thermodynamics”, PWS Publishers, Boston 1986.

53

Nazwa przedmiotu Przemysłowa chemia organiczna Kod Tch39.8 Semestr IX Godziny 2 2 Punkty 5

w c l p s Sposób

zaliczenia E



Treść programu 1. Nieorganiczne surowce w syntezie organicznej 2. Podstawowe surowce organiczne

-zastosowanie metanu, metanolu, formaldehydu i innych jednowęglowych związków organicznych-piroliza jako sposób pozyskiwania surowców organicznych -aromatyzacja i izomeryzacja -halogenowanie

3. Pozyskiwanie produktów naturalnych jako surowców do otrzymywania związków organicznych

4. Utlenianie i redukcja w syntezie organicznej 5. Wykorzystanie soli diazoniowych jako surowców w syntezie organicnej 6. Procesy rodnikowe 7. Utylizacja biomasy

-paliwa odnawalnie -tłuszcze jako surowce przemysłu organicznego

Nazwa przedmiotu Komputerowe wspomaganie projektowania – AutoCAD, ChemCAD

Kod

Semestr 7 Godziny 1 3 Punkty w c l p s

Katedra Technologii Chemicznej Sposób zaliczenia E Odpowiedzialny (a) prof. dr hab. inż. Jan Hupka

dr inż. Robert Aranowski Kod

Treść programu Wykład Opis matematyczny procesów technologicznych w ochronie środowiska, typy modeli matematycznych, równania bilansowe aparatów modelowych, równania bilansów masowych i energetycznych. Symulacja procesów. Modele symulacyjne: modele czarnej skrzynki, modele deterministyczne, oprogramowanie do symulacji i projektowania procesów. Zasady symulacji procesów: obiekty o parametrach skupionych i rozłożonych w stanie ustalonym i nieustalonym. Aproksymacja i predykcja właściwości substancji, równowagi fazowe (równanie Margulesa’a van Laara i Wilsona), równowaga reakcji chemicznych, obliczania stężeń w stanie równowagi. Bazy danych fizykochemicznych, własności czystych substancji, własności mieszanin, równowag fazowych. Wykorzystanie zasad analizy wymiarowej i teorii podobieństwa do powiększania skali procesów: podstawy analizy wymiarowej, teoria podobieństwa hydrodynamicznego, cieplnego i wymiany masy. Praktyczne zastosowanie opisu matematycznego procesów do modelowania pracy oczyszczalni ścieków.

Laboratorium Wprowadzenie do rysunku wektorowego, oprogramowanie CAD; Tworzenie nowego rysunku; Ekran AutoCAD’a: obszar rysunku, linia statutowa, belka narzędziowa, paski narzędzi, linia poleceń, menu górne, menu kontekstowe, menu obrazkowe, menu boczne, menu kursora, ikona układu współrzędnych; Przestrzeń AutoCAD’a: globalny układ współrzędnych WCS (World Coordinate System), lokalny układ współrzędnych UCS (User Coordinate System), współrzędne: względne, bezwzględne, prostokątne, biegunowe, sferyczne, walcowe. Jednostki, skala, rozmiar papieru; Podstawowe obiekty AutoCAD’a: line, xline, ray, mline, pline, polygon, rectang, arc, circle, ellipse, point, region. Modyfikacja rysunku: erase, copy, array, offset, mirror, rotate, break, extend, trim, stretch, chamfer, fillet, scale, explode, insert, bmake, trace, donut, boundary, sketch, solid, spline, hatch, batch, mtext. Właściwości obiektów; wybieranie obiektów; napisy; rysowanie precyzyjne; anulowanie poleceń; warstwy; bloki; centrum danych projektowych; rysunek aksonometryczny; kreskowanie; rysunek prototypowy; regiony; multilinie; wydruk; rozmieszczenia wydruku; style wydruku; automatyczny wydruk; wymiarowanie; edycja wymiarowania; style wymiarowania; wymiary w rzutach przestrzeni papieru.

Wykorzystanie diagramów strumieniowych („flowsheeting’u”) do modelowania procesów w ochronie środowiska za pomocą programu ChemCAD. Podstawy działania programu ChemCAD. Tworzenie projektów technologicznych procesów ochrony środowiska. Modele matematyczne właściwości fizyko-chamicznych stosowane w ChemCAD. Symulacja przepływów masowych, pełna symulacja i optymalizacja procesów w stanie ustalonym. Symulowanie wybranych technologii ochrony środowiska za pomocą programu ChemCAD. Tworzenie raportów symulacyjnych i interpretacja wyników.

Literatura:

1. Pikoń J., AutoCAD 2002, Helion, Warszawa 2002. 2. Tarnowski Wojciech, Symulacja komputerowa procesów ciągłych, Koszalin,

Wyższa Szkoła Inżynierska w Koszalinie 1996. 3. Mąkowski Mirosław, Zastosowanie i wykorzystanie symulacji komputerowej w

procesie oczyszczania ścieków osadem czynnym, Zielona Góra, Wyższa Szkoła Inżynierska, 1992.

4. Perkowski Piotr, Technika symulacji cyfrowej, Warszawa, Wydaw. Nauk.-Tech, 1980.

5. Leigh J. R., Modelling and simulation, London, Peter Peregrinus, 1983. 6. Tarnowski Wojciech, Symulacja komputerowa procesów ciągłych, Koszalin,

Wydaw. Uczelniane Wyższej Szkoły Inż., 1995. 7. Zeigler Bernard P., Teoria modelowania i symulacji, Warszawa, Państ.

Wydaw. Naukowe, 1984. 8. Pakowski Zdzisław, Symulacja procesów inżynierii chemicznej: teoria i

zadania rozwiązane programem Mathcad, Łódz, Wydaw. Politech. Łódzkiej, 2001.

9. Gierulski Wacław, Modelowanie i symulacja komputerowa :laboratorium : praca zbiorowa, Kielce, Politechnika. Świętokrzyska, 1996.

10. Fishman George S., Symulacja komputerowa :pojęcia i metody, Warszawa, Państ. Wydaw. Ekonomiczne, 1981.

11. Heermann Dieter W., Podstawy symulacji komputerowych w fizyce, Warszawa, Wydaw. Nauk.-Tech, 1997.

12. Jach Karol, Komputerowe modelowanie dynamicznych oddziaływań ciał metodą punktów swobodnych, praca zbiorowa, Warszawa, Wydaw. Naukowe PWN, 2001.

13. Winkowski Józef, Programowanie symulacji procesów, Warszawa, Wydaw. Nauk.-Tech., 1974.

14. James A., Modelowanie matematyczne w oczyszczaniu ścieków i ochronie wód, Arkady, Warszawa 1986.

Nazwa przedmiotu Projekt Technologiczny Kod Semestr 7 Godziny 2 1 Punkty

w c l p s

Katedra Technologii Chemicznej Sposób zaliczenia Z Odpowiedzialny (a) Dr inż. Robert Aranowski Kod Treść programu Istota projektu procesowego. Koncepcja chemiczna projektu: Ogólna charakterystyka proponowanej metody, Charakterystyka surowców, produktu głównego i produktów ubocznych, Charakterystyka odpadów i ścieków z omówieniem możliwości ich utylizacji, magazynowania lub unieszkodliwianie. Schemat ideowy i technologiczny procesu, Indywidualne parametry poszczególnych procesów i operacji jednostkowych. Obliczanie właściwości substancji chemicznych (gęstość, lepkość, parametry krytyczne, właściwości termomechaniczne); Równowagi fazowe: równowaga ciecz-para, równanie Margulesa, van Laara i Wilsona. Wyznaczanie współczynników aktywności metodą addytywności. Funkcje odchylenia od stanu równowagi. Obliczanie równowag fazowych, współczynników aktywności. Bilans materiałowy, schemat Himmelblau’a, równania bilansowe, bilansowanie układów z reakcją chemiczną; oprogramowanie wspomagające projektowanie i symulacje procesów (AutoCAD, ChemCAD, MathCAD – laboratorium komputerowe); Powiększania skali procesów. Sposób sporządzania opisu matematycznego chemicznych procesów technologicznych, typy modeli matematycznych, równania bilansowe aparatów modelowych. Bilans energetyczny, obliczanie zmian entalpii, ciepło rozpuszczania, entalpia reakcji, wpływ temperatury i ciśnienia na entalpię reakcji, uwarunkowania sporządzania bilansu materiałowego i energetycznego dla wybranych procesów. Wykorzystanie modelowania procesów do analizy wybranych operacji i procesów jednostkowych stosowanych w ochronie środowiska (absorpcja, ekstrakcja). Operat wodno-prawny, Opracowanie wstępnego uzasadnienia ekonomicznego.

Literatura

1. J. Głowiński, Przykłady i zadania do przedmiotu Podstawy technologii chemicznej, Politechnika Wrocławska, Wrocław 1991.

2. S. Kucharski, J. Głowiński, Podstawy obliczeń projektowych w technologii chemicznej, Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej, Wrocław 2000.

3. Stelecki, L. Gradaoń, Podstawowe procesy przemysłu chemicznego, WNT, Warszawa 1985. 4. N.G. Anderson, Practical Process Research and Development, Academic Press, San Diego, California,

USA 2000. 5. P.W. Atkins, Chemia fizyczna, PWN, Warszawa 2001. 6. Instrukcja programu ChemCAD.

kod tch 1 - pg.gda.pl · uzupełnienie wiadomości o ciągach liczbowych oraz granicy i...

Documents