2

3

Συνομιλία μ’ έναν καλλιτέχνη

Πείτε μας για την καινούρια σας δουλειά…Τι να σας πω.. είναι πάρα πολλά..Γιατί «Συνομιλία μ’ έναν καλλιτέχνη» ;Γιατί εκεί βρίσκεται όλη η τέχνη..Χμμ..Και σεις πιστεύετε ότι την έχετε βρει;Κοιτάξτε, πιστεύω ότι πήγακι αυτά που βρήκα ήταν λίγασ’ ένα πεδίο τόσο ευρύπάντως, έχω να πω πολλά..Χμμ.. και το έργο; Αυτόνομο; Ελεύθερο;Δεν είναι ελεύθερο. Το αφιέρωσα στο Βέρθερο.Χμμ.. Στη ζωή σας;Περνάτε καλά;Η ζωή μου είναι η τέχνη.Τελικά η ζωή σας είναι μια συνομιλία μ’έναν καλλιτέχνη; Τι να σας πω..Χμμ..

Και το νόημα; Σας αφορά πλέον; Πείτε μας..Κοιτάξτε, το νόημα ήταν πάντα η μανία μου.Κάποια στιγμή απόδωσα νόημα στην ουσία μου, στην ουσία σας και στην ουσία,στην παρουσία και την παράσταση.Και κάπως έτσι βιώνω αυτή την κατάσταση..

Μαρτυρικό Χαϊδάρι,συγγραφή, δικτατορία,θέατρο, σινεμά, σπουδές στο εξωτερικό, διεθνής καριέρα, αναγνώρηση, εξορία, Βαϊμάρη.Ξέρετε τίποτα δεν είναι τυχαίο.

4

Τι σας συγκινεί;

Με συγκινούν η λογική, η ψυχραιμία, η απόλυτη μουσικήκαι η απόλυτη ομοιοκαταληξία.Και τι σας προκαλεί;Το σώμα μου, το σώμα σου και η λέξη ψυχή.

Και τι σας τρομάζει σ΄αυτή τη ζωή;Η ζωή είναι ουσία,δεν είναι κάτι που θα το βρεις σε μουσεία..Και η τέχνη; Είναι ουσία;Δεν είμαι σίγουρος..Τι να σας πω..Όπως είπα και πριν.. δε χωράει σε αρχεία.. είναι αυτή η διαρκής απουσία..

Στη «Συνομιλία» συνδιαλέγεστε μ’έναν κριτικό τέχνης.Ποιός είναι αυτός;

Εγώ.

Χμμ.. ανούσιο κάπως..Δεν ξέρω..Τι να σας πω..Χμμ.

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

16

17

KYPSELI, issue no 1, March 2013

Participants: Yannis Tzavelas, To Kefali Pou Tragoudai, Panayotis Loukas, Anastasia Douka, Vassilikos Poltos, Rallou Panagiotou, Antonakis Christodoulou, Alexandros Tzanis, Manos Tcichlis, Vassilis Noulas, Dora Economou

Edited By Dora Economou

Contents

2 “Love Is In The Air…”, Yannis Tzavelas3,4 “Conversation” (Rhyming in Greek), To Kefali Pou Tragoudai (The Singing Head)6-9 Family pictures archive, Panayiotis Loukas10,11 “The Year Of”, Anastasia Douka12-15 Sarah Kofman: Nietzsche and Metaphor (Translated in Greek by Dimitris Ginosatis, published by SMILI, Athens 2010). Selection and transcript by Vassilikos Poltos16,17 “The World Of Interiors”, Rallou Panagiotou21-23 Stills from the movie “The Punk Of Fokionos Negri”, Antonakis Christodoulou24-25 Alexandros Tzanis26 “The Place Is Burning”, Manos Tsichlis27-29 “From The Side Of The Park” (Cruising and Confessing to the park), Vassilis Noulas30,31 “Afghan Juggler On Heyden Street” (after the unnamed victim of Polytechnio 74), Dora Economou33-35 Conversation with Lyssandros (owner of the bar “Au-Revoir”). Interviewed by Antonakis Christodoulou and Dora Economou. Text edited by Vassilikos Poltos

ΚΥΨΕΛΗ τεύχος πρώτο, Μάρτιος 2013

περιεχόμενα

2 “Love Is In The Air..”, Γιάννης Τζαβέλας 3-4 “Συνομιλία”, Το Κεφάλι που Τραγουδάει6-9 Π. Λουκάς10-11 “Το Έτος Του”, Αναστασία Δούκα 12-15 Βασιλικός Πολτός16-17 “The world of interiors”, Ραλλού Παναγιώτου21-23 Στιλς από την ταινία “Το Ρεμάλι της Φωκίωνος Νέγρη”, Αντωνάκης Χριστοδούλου24-25 Αλέξανδρος Τζάνης 26 “Βράζει Ο Τόπος”, Μάνος Τσιχλής 27-29 “Από την μεριά του πάρκου”, Β. Νούλας 30-31 “Αφγανός Ταχυδακτυλουργός στη Χέυδεν”, Ντόρα Οικονόμου 33-35 Κουβέντα του Λύσσανδρου, ιδιοκτήτη του Au Revoir, με τη Ντόρα Οικονόμου και τον Αντωνάκη Χριστοδούλου. Επιμέλεια κειμένου: Βασιλικός Πολτός

20

21

22

23

24

25

26

27

Από τη μεριά του πάρκου

Ι.

Εχθές στο πάρκο γνώρισα τον Αχμέτ.Ανταλλάξαμε γλωσσόφιλακαι τηλέφωνα.

Σήμερα τηλεφωνάει συνεχώς.Δεν απαντάω. (Μα τι να πούμεαπό το τηλέφωνο; Και σε τι γλώσσα;)

ΙΙ.

Πίσω απ’ την πικροδάφνηΚερνώντας τσιγάραΜέχρι ν’ αδειάσει το πακέτο

ΙΙΙ.

Τη νύχτα το πάρκο φωτίζεταιαφενός από τ’ ουρανού το φεγγάριπου παίζει μέσα απ’ τα φυλλώματα,αφετέρου από το δημοτικό φωτισμόμε τους οικονομικούς λαμπτήρεςσε κολωνάκια τοποθετημένασε ισομετρημένες αποστάσεις.

IV.

Γυρνάς στο πάρκο,συναντάς παλιούς εραστέςτης μιας βραδιάςή και της μισής ώρας.Χαιρετάς.Κάποιοι θέλουν κι απόψεσου το δείχνουνσ’ το λένε.

28

Απορρίπτεις ευγενικά.Σε ρωτάνε γιατί.Γιατί έτσι, τους λεςκαι προχωράς.

Απόψε το παίζεις σοβαρόςκι η αλήθεια είναιπως νιώθεις θλίψη μεγάληνα σε πλημμυρίζει.

Και τότε τι ήρθεςνα κάνεις στο πάρκο;Και τι μας παριστάνεις;

V.

Το πάρκο είναι μεγάλοκαι χωράει τη λύπη σου.

Το πάρκο είναι μικρόκαι ξεχειλίζει τη χαρά σου.

VI.

Τελικά με πλησιάζει έναςνεαρός Ινδός.Με συστολή γυρόφερνεώρα τώρα.Είπε πως είχαμεσυνευρεθεί ένα μεσημέρι.Δεν τον θυμάμαι. Μάλιστα, λέει, είχαμε ξαπλώσει στα χορτάρια.Τον θυμήθηκα. Ευγενικόςγλυκός αλλά με μικρό πουλί.Θέλει τώρα πολύ… Αφήνωτο ποίημα και πηγαίνουμεπίσω από τους θάμνους.

29

Φιλιόμαστε στο στόμα απαλά στα χείλη χωρίςγλώσσα, αγκαλιαζόμαστετρυφερά, κοιταζόμαστεμε ένταση στα μάτιασιωπηλά και με πόθο.σανερωτευμένοι πρωτάρηδες.

VII.

Πόσες φορές μέσα στη βραδινή ερημιά του πάρκου,υπό το ημίφως του δημοτικού φωτισμού,δεν ξεγελιέσαι απ’ τον κορμό ενός δέντρουαπό μια σκιά, από τη φευγαλέα κίνηση μιας φυλλωσιάς.

VIII.

Ήρθα κάπως αργά στο πάρκο απόψε.Έχει μια περίεργη ησυχία. Περίεργη γιατίέρχεται σε τέτοια αντίθεση με το θόρυβοτης Αλεξάνδρας και της Πατησίων με τ’ αυτοκίνητα.Περνάνε ένας-δυο σαν σκιές στα έρημα σοκάκιακαι μετά τίποτα πάλι. «Ρήμαξε η πιάτσα» που θα ‘λεγε κι ο Χριστιανόπουλος. Όμως σαν σκιά γλιστράει τώρα κοντά μου εκείνος ο νεαρός Ινδός, αυτόςμε τον οποίο έχω ήδη πάει τουλάχιστονδυο φορές. Σαν να με περίμενε και σαννα καιροφυλακτούσε. Πηγαίνουμε πιασμένοι χέρι-χέρικαι με κάποια συστολή –σαν να ‘ναι πάλιη πρώτη μας φορά- πίσω από τους θάμνους.

30

31

33

Πώς προέκυψε το όνομα Au Revoir;Δεν γνωρίζω ακριβώς. Ο αδερφός μου, ο Θόδωρος, άνοιξε το μαγαζί στα τέλη του 1957, εγώ ήμουν στρατιώτης τότε. Λογικά το όνομα του το έδωσε ο ίδιος ο Προβελέγγιος ο οποίος είχε εργαστεί στο Παρίσι. με τον Λε Κορμπιζιέ.Ο αδερφός μου ήταν υπάλληλος της Βουλής. Όταν κάποια στιγμή απελύθη από το στρατό, απελύθη και από τη Βουλή λόγω στράτευσης. Αποφάσισε να σπουδάσει ξενοδοχειακές επιχειρήσεις και στη συνέχεια έπιασε δουλειά ως μπάρμαν στο Ξενία στους Δελφούς. Εκεί γνώρισε τον Προβελέγγιο, ο οποίος προσφέρθηκε να φτιάξει το Au Revoir, χωρίς αμοιβή αρχικά, και να του έδινε χρήματα όταν θα είχε αργότερα. Αρχικά ο χώρος ενοικιάστηκε και μετά από τρία χρόνια ανέλαβα κι εγώ. Αρκετά χρόνια αργότερα, καταφέραμε να το αγοράσουμε. Ο ιδιοκτήτης ήταν ένας πολύ καλός άνθρωπος και μας διευκόλυνε με δόσεις.

Είναι όντως το παλαιότερο μπαρ της Αθήνας;Έτσι λένε. Έτσι είναι, εφόσον δεν έχει μείνει και κανένας άλλος να υποστηρίξει κάτι διαφορετικό. Αργότερα άνοιξαν το Μπαρίνο, το Μονσουάρ, το Τοπ Χατ και το Ραντεβού. Τότε τα μπαρ άνοιγαν από το μεσημέρι και έκλειναν στις έξι με επτά το πρωί. Μετά πηγαίναμε συνήθως στου Γκύζη για μπαρμπούνια ή στη Πεντέλη για να δούμε την ανατολή.

Αληθεύει πως σας πρότειναν να χαρακτηριστεί διατηρητέο;Ναι, όμως δεν συμφωνήσαμε, διότι το υπουργείο δεν μπορούσε να δώσει την παραμικρή αμοιβή γι’ αυτό. Στη συνέχεια μας πρότειναν να δωρίσουμε ολόκληρα κομμάτια του μαγαζιού όταν και αν έκλεινε τελείως κάποια στιγμή.

Ποιος είναι ο παλαιότερος θαμώνας του μπαρ αυτή τη στιγμή;Ο κύριος Γιώργος Σιούντας, που κάθεται αυτή τη στιγμή εδώ δίπλα σας. Είναι ζωγράφος και έχει φιλοτεχνήσει με έργα του τους τοίχους μας. Τον έφερε εδώ ο ηθοποιός Κούλης Στολίγκας, μόνιμο προσωπικό του σκάφους, την εποχή που σύχναζαν επίσης εδώ ο Χατζηχρήστος, ο Ηλιόπουλος, ο Αυλωνίτης και οι αδερφές Καλουτά. Την εποχή που πρωτοάνοιξε, η λέξη “μπαρ” ήταν συνδεδεμένη με την έννοια του κακόφημου χώρου. Γι’ αυτό το λόγο η σύζυγος του κύριου Σιούντα –μαθήτρια στις καλόγριες- άλλαζε πεζοδρόμιο όταν περνούσε έξω από το Au Revoir. Αργότερα όμως, έγινε και εκείνη τακτική θαμών.

34

Ποιο είναι το πιο δυσάρεστο περιστατικό που έχει συμβεί μέσα σ’ αυτό το μπαρ από τη μέρα που λειτούργησε πρώτη φορά;Γενικά δεν υπήρχαν. Μια μέρα ανοίγει η πόρτα και μπαίνει μέσα μια κυρία με φουσκωμένη κοιλίτσα, κοίταξε προς το πατάρι, όπου βρισκόταν ο σύζυγός της παρέα με μια κοπέλα και του φωνάζει, “Κωστάκη, έλα να σου πω κάτι”. Στη συνέχεια η άλλη κοπέλα κατέβηκε πρώτη και φεύγοντας η κυρία της είπε “Σας ευχαριστώ πολύ που κρατήσατε συντροφιά στον σύζυγό μου”. Το συγκεκριμένο περιστατικό έγινε χρονογράφημα του Ψαθά.

Θεωρείτε πως την αντέχει πλέον την Πατησίων το Au Revoir;Πιστεύει πως θα επανέλθει εκεί που ήταν.

Εσείς ο ίδιος ζείτε/κατοικείτε στην περιοχή της Κυψέλης;Ζούσα, όχι πια. Έφυγα γιατί παντρεύτηκα και έκανα παιδάκια.

Αν δεν ανοίγατε το Au Revoir, τι πιστεύετε θα είχατε κερδίσει και τι θα είχατε χάσει;Πολλά, όπως για παράδειγμα την κουβέντα μας αυτή την ώρα, και όλες τις υπόλοιπες συζητήσεις με τόσο κόσμο που πέρασε από εδώ έως σήμερα. Επίσης, και το ότι μια μέρα άνοιξε η πόρτα και μπήκε μέσα ο Φρανκ Σινάτρα.

Ποιες είναι οι υπόλοιπες ιδιότητές σας εκτός από ιδιοκτήτης του Au Revoir;Οικογενειάρχης και παππούς. Έχετε κάνει κάποιο επάγγελμα μέχρι τώρα στη ζωή σας εκτός από αυτό;Ό,τι άλλο επάγγελμα υπήρχε στην Αθήνα το έχω κάνει, σαν εσωτερικός μετανάστης και γω. Όχι “βρώμικες” δουλειές όμως.

Ποια είναι η ιστορία της λάμπας με τον βασιλιά Γεώργιο τον τέταρτο; Την έφτιαξα από ένα διαφημιστικό διακοσμητικό για ουίσκι. Εκείνη την εποχή υπήρχε νόμος που έλεγε πως τα μπαρ έπρεπε να έχουν τόσο φωτισμό ώστε να μπορεί να διαβάσει κανείς εφημερίδα μέσα, διαφορετικά δεν έδιναν άδεια.

35

Πώς προέκυψαν τα αντικείμενα στις βιτρίνες στο υπόγειο;Συλλογή του μαγαζιού από δωράκια που μας έκαναν διάφορες εταιρείες, κ.λπ.

Πώς φτιάχνετε το Bloody Mary σας;Υπάρχει συνταγή για αυτό σε βιβλία. Αν εγώ έχω κάποιο μυστικό, δεν πρόκειται να το μοιραστώ.

Το σερβίρατε από την αρχή;Πάντα, ναι, όπως και το Αλεξάντερ, το Τζιν Φις, το Σκρου Ντράιβερ, κ.λπ.

Ποιες ώρες και μέρες περνάει από δω ο Άλκης Γιαννακάς;Αυτά δεν λέγονται! Είναι προσωπικό απόρρητο. Ο μπάρμαν πρέπει να βλέπει, να ακούει και να ξεχνάει. Όταν φεύγει ο πελάτης “φεύγουν” και όσα έχει μοιραστεί στο μπαρ.