7/26/2019 P.kriminale

1/10

P O L I T I K A K R I M I N A L E

Politika kriminale prfshin politikn e luftimit t kriminalitetit dhe me t kuptojm

organimin e plani!kuar t akti"itete"e t ndr#shme t sho$ris t drejtuaradrejt luftimit t kriminalitetit% Andaj n tersi politika kriminale kuptohet si sistem imasa"e pre"enti"e dhe represi"e m t &ilat m'rohet sho$ria nga krimi dukepasur paras#sh edhe respektimin dhe m'rojtjen e t drejta"e t njeriut%Kon&eptimi i ngushte (reagim represi") denimi penal*% Kon&eptimi i gjere *perfshinedhe parandalimin dhe "eprimtarine e institu&ione"e shteterore*%(Politika kriminale eshte teresi e masa"e te karakterit penal dhe jo penal $es#nojne te parandalojne kriminalitetin si dukuri indi"iduale e kolekti"e ne nje "enddhe kohe te &aktuar*

1. OBJEKTI I POLITIKS KRIMINALE

+illimisht o'jekt ka $ene denimi dhe masat represi"e ndaj autorit% AktualishtPolitika Kriminale eshte e orjentuar ne masat e parandalimit te kriminalitetit%+aktoret $e ndikojne ne politiken kriminale jane,

Faktoret kulturore

Faktoret demografike

Faktoret ekonomike

Faktoret politike

Faktoret e sigurise

Kriminaliteti

Krimi nderkombetar

Orjentimet e Politikes kriminale nderkombetare

Opinioni publik

-uksesi i politikes kriminale "aret nga, parimet mbi te cilat funksionon

niveli i legjislacionit penal dhe zbatimi i tij

sistemi i masave penale per luftimin e krimit

standartet dhe eficenca e institucioneve

masat e parandalimit te pergjithshem e vecante sistemi i ekzekutimit te vendimeve penale dhe institucionet e riedukimit

RENDESIA E POLITIKES KRIMINALERendesia e kesaj disipline eshte per objektin qe studjon dhe per instrumentat qe perdor. Snimi eshte qe

te mbahet rregulli shoqeror! te mbrohet shoqeria! persosja e funksioneve te denimit!frikesimi kolektiv!

individual! ndalimi i veprimtarise! risocializimi i autorit! kombinimi i masave penale me ato sociale.

Faqe " prej "#

7/26/2019 P.kriminale

2/10

POLITIKA KRIMINALE DHE E DREJTA PENALE.an disiplina shum t ndrlidhura% Politika kriminale sht pasuruar gjathistoris "etm me 'urimet e s drejts penale dhe t 'as s saj nlegjisla&ionin penal% E drejta penale n kushtet e sotshme ka rndsi t madhe

politike/ sepse n t drejtn penale sht e theksuar forma juridike e politikskriminal t 0do "endi% E drejta penale sht e domosdoshme pr luftimin ekriminalitetit% Me t drejtn penale jan pr&aktuar "eprat penale dhe dnimet emasat e tjera $ ndrmerren ndaj kr#es"e t t#re duke u lidhur me parimin enjohur t ligjshmris 1 Nullum &rimen sine lege dhe nullum poena sine lege2 s3kakrim pa ligj/ s3ka dnim pa ligj4% N fund politika kriminale formohet dhe h"illohetn 'a t $ndrime"e t s drejts penale dhe ndihmon t drejtn penale prprshtatjen e saj me jetn praktike%

POLITIKA KRIMINALE DHE KRIMINOLOGJIA

Politika kriminale sht e lidhur ngusht me kriminologjin% Politika e mhershmem shum m'shtetej n politikn represi"e ndrsa sot m shum n masatpre"enti"e% Andaj pr kt $llim politika kriminale shfr#ton reultatet ekrkime"e kriminologjike% Kriminaliteti nuk mund t luftohet pa i ditur shka$et dhekushtet e para$itjes s tij dhe kto t dhna politiks kriminale ja ofronkriminologjia e sidomos etiologjia kriminale% Pra mund t thuhet se kriminologjiashr'en si 'a shken&ore2historike pr politikn e lufts kundr kriminalitetit%

POLITIKA KRIMINALE DHE PENALOGJIA

5uke pas paras#sh se penologjia merret me studimin e ekekutimit t sanksione"epenale dhe me pro&esin e riso&ialiimit t persona"e t dnuar andaj asaj ine"ojitet dhe i prshtatet 'otkuptimi politiko2kriminal m'i o'ligimet e sho$ris$ ta riedukoje personin e dnuar dhe ta kthej si t prshtatshm pr sho$rin%

POLITIKA KRIMINALE DHE E DREJTA E PROCEDURS PENALE

E drejta e pro&edurs penale se pjes e sistemit juridik e ka pr det#r ta rregulloj

pro&edurn penale e &ila shr'en pr t gjidhur 0shtjet penale% Ligji pro&eduralsht o'jekt i pr'ashkt i studimit i politiks kriminale dhe i shken&s spro&edurs penale%

POLITIKA KRIMINALE DHE KRIMINALISTIKA

Faqe $ prej "#

7/26/2019 P.kriminale

3/10

-hken&a e kriminalistiks lidhet drejtprdrejt me politikn kriminale% Kriminalistikaka rndsi sepse ajo merret me 'ulimin e "epra"e penale dhe kr#es"e te t#reduke prdorur metoda dhe mjete t ndr#shme taktike/ metodike dhe teknike andajsi e till ka rndsi t madhe pr politikn kriminale%

POLITIKA KRIMINALE DHE POLITIKA SOCIALE

Luftimi i kriminalitetit si funksion themelor i politiks kriminale sendrtohet edhen lmin e akti"itete"e t politiks so&iale% Politika kriminale tregon interesim prgjidhjen e pro'leme"e t m'rojtjes so&iale n lmin e politiks so&iale% Politikaso&iale $ e prpunon nj shtet ka efekt t drejtprdrejt n politikn kriminale%

2. BAZAT JURIDIKE TE POLITIKES KRIMINALE DHE SISTEMI IDREJTESISE PENALE

BAZAT JURIDIKEa% Kushtetutae R%-h$iperise 2 rregullon institu&ionet kushtetuse/ te drejtat

dhe lirite themelore/ parimet kr#esore etj'% K!" #e$a% dhe ligje te tjera 2 'en inkriminimin e sjellje"e/ 'en

dekriminaliimin/ ligjet e reja te "e&anta%&% K!" " #&'e!u&es #e$a%e 2 'en regullimin e inst%ndjekjes penale/

drejtesise/%pro&edurat e punes/ ekekutimi i "endime"e penale/ pro&eduratper grupe sho$erore te "e&anta

d% L"()et e *e'a$ta + Per organiimin e pushtetit gj#$esor/per prokurorine e

repu'likes/per poli&ine gj#$esore/ ministrine e drejtesise/keshillin e larte tedrejtesise/ gj#katen e krime"e te renda/ per a"okatine/ Per perm'arimingj#$esor/ Per ekekutimin e "endime"e penale/ per te drejtat dhe trajtimin ete denuar"e%

e% A,tet $!e&,-eta&e + Kon"enta E"ropiane per te drejtat e njeriut/kunderterrorimit/ kunder krimit te organiuar/kunder tra!kut te $enje"e njerore/kunder pastrimit te parase/ kunder droga"e e lende"e psikotrope/ kunderkorupsionit%

SISTEMI I DREJTESISE PENALE DHE ORGANE/E TE TJERA LIGJZBATUSE

-istemi i 'atimit te Politikes kriminale 'ehet nga,a% organet e pushtetit gj#$esor'% organe te pushtetit ekekuti"

-istemi gj#$esor per'ehet nga,a% 6j#kata e larte'% 6j#kata e Apelit 7 6j#kata e krime"e te renda

Faqe % prej "#

7/26/2019 P.kriminale

4/10

&% 6j#kata e shk%pare 7 6j#kata administrati"e

GJ0KATAT 2 Kompeten&at e &do ni"eli te gj#kates jane, +unksionimi administrati" 5henja e drejtesise

5isa alternati"e permiresimi Thjeshtimi i pro&edura"e penale 8lja e &eshtje"e per gj#kim -hfr#teimi i 'urime"e te sher'imit pri"at -htimi i transparen&es M'eshtetja !nan&iare Perfor&imi i standarte"e profesionale Perfor&imi i &ilesi"e te personalitetit

PROKURORIA + Eshte institu&ion i ndjekjes penale/ perfa$eson akuen dhe nukeshte pjese e sistemit gj#$esor% Eshte e org% prane sistemit gj#$esor

kr#en hetime/ kontrollon ato m'ron interesat e shtetit/ sho$erise 'aton masat e sigurise "endos !llimin ose jo te pro&edimit penal ekekuton "endimet penale te gj#kates

POLICIA + Eshte institu&ion i administrates shteterore/ me mision te ruaje rendin esigurine pu'like/ 'atoje ligjet dhe hetoje krimin%

te jape ndihmen $#tetare"e sher'imet parandaluse

'ashkepunimi me komunitetin 'ulimi i krime"e 1funksionet e poli&ies gj#$esore4 ekekutimi i "endime"e penale e tj%

-istemi i ekekutimit te "endime"e,

9endet e para'urgimit per te arestuarit e ndaluarit :urgjet per te denuarit me 'urgim Programet e riedukimit

-her'imi i a"okatise m'ron te drejtat/ interesat e indi"idit si dhe 'ashkepunon megj#katen-her'imi i perm'arimit nuk eshte pjese e gj#$esorit dhe ekekuton "endimet

penale/ titujt/ denimet me gjo'e dhe ato plotesuse%

. ZH/ILLIMI HISTORIK I POLITIKES KRIMINALE

;%< POLITIKA KRIMINALE NE -=O>ERINE E LA-=TE;%? POLITIKA KRIMINALE NE ME-.ETE

Faqe & prej "#

7/26/2019 P.kriminale

5/10

;%; POLITIKA KRIMINALE NE KO=EN E RE;%@ POLITIKA KRIMINALE NE -=O>ERINE :A-=KEKO=ORE

.1 POLITIKA KRIMINALE N SHORIN E LASHT

Reagimet ndaj sjellje"e t rreikshme sho$rore t ksaj periudhe kishin pr $llimt m'anin unitetin e sho$ris dhe ti shptonin indi"idt nga rreiku i kt#re"eprime"e% 5he kto reagime ishin t ashpra dhe t "rahda si p%sh rastet $gj#koheshin sipas* gj#$it h#nor* ku nse d#shohej se nj person kishte kr#er "eprt rreikshme thirreshin fu$i m'inat#rore t &ilat do t duhej t tregonin t"rtetn lidhur me d#shimin/ me kt rast i shkaktoheshin edhe lndime td#shuar"e/ m "on kjo u "endsua me shpagimin apo me kompoi&ionin ku

reagimi pri"at ishte mas $ aplikohej dhe do t kna$te t dmtuarin andaj'heshin pajtime n mes t pal"e duke paguar sasi t &aktuar t sende"e/mallra"e dhe t tjera si kundr"ler pr krimin e kr#er%

REA6IMI N5A. KRIMINALITETIT N -=O>RIT KLA-OREMe ndrrimin e sho$ri"e 'hen edhe ndrrime t reagime"e t saj ndaj kr#es"et sjellje"e t rreikshme pr sho$rin% N kt pro&es for&ohet edhe roli dhepoita e personalitetit andaj edhe shprehet m shum kujdes pr jetn dhesigurin indi"iduale% N kta kushte "eprat e rnda m s pari godasin indi"idin si0jan "rasjet dhe m pastaj me para$itjen e prons edhe "eprat kundr pasuris%

Krahas ksaj ndr#shohet dhe ngrihet edhe sistemi ndshkimor sipas t &ilit dnimiduhet t shpreh shkalln e prgjegjsis penale% Kon&epti kr#esor i ksaj periudhe$ndron n moton lufta kundr kriminalitetit% 6jat shek% T B9III para$itet "ala epare kur sulmohen gj#$et dhe ndshkimet n prgjithsi pr shkak t "rahdsis/pastaj "ala e d#t prmes shkolls poiti"iste dhe "ala e tret n !llim t shek% tBB%

MEN5IMI POLITIK2 KRIMINAL N -=O>RIN E 9.ETRMendimet m'i kriminalitetin dhe politikn kriminale n kohn e "jetr para$iten

kr#esisht prmes "epra"e t !loof"e si psh% Platoni dhe Aristoteli% PLATONI 2i &ilit gjith kriminelt i ndan n d# grupe n ata $ mund t riedukohen dhe n ata$ nuk mund t riedukohen/ duke "ahduar se ata $ nuk mund t riedukohen ju'jn 'all dnime"e dhe jan t pa prmirsueshm dhe si t till duhet teliminohen nga sho$ria dhe ata $ mund t riedukohen prmes dnime"e ngasho$ria% -ipas tij dnimet duhet t 'aohen n ligj dhe t godasin "etm kr#esit e"eprs e jo edhe antart e tjer t familjes%

Faqe ' prej "#

7/26/2019 P.kriminale

6/10

ARI-TOTELI2sht m i njohur pr nga idet ra&ionale dhe prparimtare si psh%Ideja e 'arais s $#tetar"e para ligjit duke thn se poita/ pasuria dhe "arfrianuk do t duhej t ndikonin n dnim ndaj personit i &ili sht kr#es i sjelljes srreikshme%

;%< Politika kriminale ne sho$erine e lashteNe sho$erine primiti"e

njerit jetonin se 'ashku/ m'roheshin se 'ashku reagimi me de'im/ hakmarje/ shper'lim/ pajtim

Ne sho$erine sklla"opronare

inkriminimi i "eprime"e/ sjellje"e ngritja e sistemit te gj#kimit e denimit dhenja e denime"e te ashpra 1ligjet e =amura'it/ ato Manu ne Indi/ 5ragonit ne 6re$i/

7/26/2019 P.kriminale

7/10

;%? Politika kriminale ne mesjete 2 shek%BII2B9II eshte periudha e feudalimit dhe

ndertoi ligje per m'rojtjen e pushtetit e interesa"e ngriti institu&ionet $e do 'atonin ligjet denime te ashpra 1s# per s#/ dhem' per dhem'4

ndikimi i fu$ishem i kishes inkuii&ioni kishterimit

. POLITIKA KRIMINALE N KOHN E RE

Prej shek% B9I deri n shek% BIB sht faa e kapitalimit e me t edhe ejtaria/kapitali tregtar/ 'ulime t reja etj% Andaj ndr#shojn edhe mendimet e politikskriminale ku m s shumti n kt koh dallohen disa !loo! si ajo -KOLA-TIKE%OL5ECCOP i &ili ishte kundr miori"e dhe ar'itraritetit t dnime"e duke krkuarnga gj#katsit $ t jen profesional n punn e t#re dhe t i njohim mir

pro'lemet e s drejts penale% Pastaj :EKONI i &ili i 'ri kritika sistemit tathershm ligje"e penale si dhe krkesn pr pun t dhunshme ndaj kriminel"eetj% Pastaj nga $ndrimet e RACIONALIDMIT si =O:-I/ LOK8/ -PINODA dhe LA.:NICI/$ trajtojn kr#esisht me 0shtjet e prgjegjsis dhe dnimit% MONTE-KIEmendimet "eta politike kriminale i ka shprehur n "eprn e tij ( +r#ma e ligje"e* kuligjet trajtohen si prodhim i mendjes s njeriut dhe $ jan krijuar n kushte t&aktuara sho$rore% Pastaj fran&ei R8-O i &ili shpreh mendimet e tij lidhur mendshkimet n "eprat e tij%

Mendimtar tjetr sht edhe VOLTERI i &ili ka dhn nj merit t madhe n

h"illimin e ide"e prparimtare t politiks kriminale t &ilat kan ndikuar nreformn e ndshkime"e nga fundi i shek% B9III% Autori m i rndsishm shtBEKARIUi &ili n shkrimet e tij krkon nga gj#katsit $ t ju prm'ahen ligjit merastin e &aktimit t dnime"e dhe njiherit krkon nga juridikatura $ t respektojparimin e ligjshmris% Ai ishte kundr dnimit me "dekje% Kto mendime kankrijuar kushtet pr para$itjen e m"onshme t shkolls klasike t s drejtspenale% N 6jermani dallohen prfa$suesit e !loo!s klasike si KANTIi &ili ishteithtar i teoris a'solute t dnimit e &ila e ars#eton dnimin me "et aktin ekr#erjes s "eprs penale sepse nse dikush e 'n nj "epr penale ather

ekiston edhe e drejta morale $ ai t dnohet n prpjestim me "eprn e tijkriminale% Andaj dnimi duhet t jet e drejt a'solute% 5allohet HEGELIme t &ilinsht arrit kulmi i h"illimit t mendime"e !loo!ke t "ite"e tridhjet t shek% tkaluar% 5allohet FOJERBAHU i &ili ka prpunuar shum ide prparimtare tem'shtetura n arritjet shken&ore t kohs s tij/ t &ilat m "on kan h#r 'ae s drejts penale/ andaj ai edhe njihet si ( 'a'a i shken&s moderne t s drejts

Faqe ) prej "#

7/26/2019 P.kriminale

8/10

penale*% Ai e shihte krimin si shkelje t ligjit dhe si rrjedhoj dnimin si parandalimt prgjithshm%N kt koh shek% B9III !lloj t aplikohej edhe dnimi m he$jen e liris apo'urgimi si reultat i ide"e prparimtare dhe $ ishin kundr dnime"e 'ar'are ts kaluars si tortura"e/ dnime"e t shtriga"e/ etj% Mirpo prkundr ksaj n

shum "ende sjelljet ndaj t 'urgosur"e nuk kishin ndr#shuar pra prdorej dhuna /tortura dhe n ann tjetr n 'urgje kishte korrupsion t madh $ i 'nte t pasur#rtart e 'urgje"e% Andaj kjo gjendje krkonte reforma t mdha%

-=KOLLA KLA-IKEKjo shkoll niset nga ideja se "epra penale sht shkelje e e rendit jetik tpr&aktuar nga oti dhe t &ilin rend duhet t ri"endoset me ndihmn e s drejtst &ilin funksion e kr#en ndshkimi% Ndshkimi duhet t jet i pr&aktuar dhe iku!uar me ligj dhe "etm si i till sht i drejt % Po ashtu edhe "epra penaleduhet t marr forme juridike% No&ionet rend juridik e drejta so&iale etj% m'shtetn

n 'otkuptimin jetik te fu$is kolekti"e si 'a e h"illimit t s drejts% Andaj npajtim me kt $#tetart mund t dnohen "etm pr at "epr $ ka $en eparapar dhe sanksionuar me ligj% Ktu $ndron edhe prin&ipi i njohur i ksajshkolle2nullum &rimen/ nulla poena sine lege% N prgjithsi mendimet e ksajshkolle m'shtetn n "ullnetin e lir t njeriut $ udhhe$ me sjelljet e tij/ nprgjegjsin morale t kr#esit t "eprs penale/ dhe $ krkojn $ dnimi t jetn propor&ion me "eprn penale dhe i rregulluar me norma juridike% K# dnim tket funksion friksues dhe t represionit n drejtim t prgjithshm tpre"enti"s%

-=KOLLA NEOKLA-IKE

Ne "ahdim te kesaj shkolle nga gj#sma e shek% te kaluar para$itet shkollaneoklasike e s drejts penale si shprehje e marrdhnie"e 'orgjee% Kjo shkoll'aohet m shum n mendimin logjik dogmatik dhe formal e prfa$suar nga+ojer'ah% Me kt sholl lind ideja e indi"idualimit t dnimit dhe para$itja einteresit pr prmirsimin e delikuente"e dhe riso&ialiimin e t#re andaj me ktshkoll edhe jan 'r hapa t mdhenj n sfern e s drejts penale dhe tpolitiks kriminale% -i pasoj jan 'r reforma t mdha n legjisla&ionet penaleku sht ndikuar edhe te kodi i Napoleonit% Pastaj dnimi m i leht n 'a trrethana"e lehtsuese etj% Kto tenden&a pr reformimin e s drejts penale kan"ahduar edhe pas lufts s d#t 'otrore%

-=KOLLA -OCIOLO6.IKE 5=E -=KOLLA E M:RO.T.E- - RE -=O>RORE

Faqe * prej "#

7/26/2019 P.kriminale

9/10

N gj#smn e d#t t shek% t kaluar para$itet edhe nj pikpamje e re lidhur met drejtn penale e njohur si shkolla poiti"iste% Kjo shkoll e shikon krimin me s#te shken&a"e nat#rore% Kjo shkoll e kundrshton mendimin e prgjegjsis morale/pastaj t "ullnetit t lir n t &ilat m'shtetej e drejta penale klasike duke thnse delikuentet 'jn "epra penale nn ndikimin e gjendjes s t#re t 'rendshme

dhe t (smundje"e* n sho$ri andaj edhe jan ku!uar edhe mundsit pr t'r gjidhjen ne mes t s drejts dhe jo t drejts% Kta niseshin nga &ilsit epersonalitetit t kr#esit t "eprs penale duke 'r nj hap t madh drejthumanimit t s drejts penale% Pra dnimi duhej rregulluar sipas "eti"eindi"iduale t kr#esit e jo sipas "eprs penale dhe pr sho$rin nuk jan trreikshme sjelljet e kaluara por ato t ardhme% -i pika kr#esore t ksaj shkollejan mendimet poiti"iste $ kriminaliteti t luftohet n d# fronte , kundrindi"id"e dhe kundr shka$e"e so&iale t "eprs penale% Pra kjo shkoll nisej ngafakti se kriminalitetit nuk mund t luftohet sipas kon&eptit t represionit por duke unisur nga poita e aksionit t gjer antikriminal% -hkolla so&iologjike ka ini&iuar ide

t reja t luftimit t krimit duke e kom'inuar me mjetet sho$rore dhe mjetetjuridike% 5nimi nuk mund t jet i "etmi mjet i ksaj lufte por edhe masa t tjerasi masa sho$rore duke krkuar reforma prkatse ekonomike sho$rore%Perfa$esuesit me te njohur te shkolles so&iologjike ishin PRI-I i &ili s 'ashku memendimtar tjer doln me mendimin e ri t rreikut sho$ror n m'rojtje ngagjendja e rreikshme e kr#es"e te "epra"e penale% Andaj ndaj kr#es"e re&idi"ist/anormal dhe kriminale me shprehi duhet marr masa t posa0me duke i ioluarnga sho$ria dhe duke i "endosur nn regjim t ashpr dhe pr kt $llim tkrijohen ente te ndr#shme% Pr"e0 ksaj t "eprohet edhe n drejtim t

prmirsimit t kushte"e te jets duke ndrtuar 'anesa / pastaj lufta so&iale dheduke marr mas pre"enti"e ndaj persona"e t smur% Pra kta mendimtar ishin preliminimin e kriminel"e nga sho$ria dhe jo pr prmirsimin e t#re% AndajANCELI dhe mendimtar tjer nisen t themelojne nje mendim te ri te politikskriminale n kohn kur !llon t perndoj kapitalimi klasik dhe rritet ndikimi ifor&s puntore%M'i 'an e ksaj h"illohet edhe L9ID.A E M:RO.T.E- -=O>RORE $ kaushtruar ndikim t madh edhe n praktikn e sotme juridike t 'ots kriminale% Nmes t d# luftra"e ajo hum' "lern doktrinare por edhe m tutje m'esin disa

parime t s kaluars s "jetr si dnimi retri'uti"/ prgjegjsit morale dheligjshmrit% Nn ndikimin e ktij mendimi para$iten masa t reja t siguris esidomos n legjisla&ionet e E"rops dhe Ameriks latine% Mirpo m'i 'an e ksajreforme ngrihet nj l"ije reformiste e &ila "uan nga nj sistematiim ipamjaftueshm% K# h"illim nis me mendimet e prof% 6RAMATIKE- mendimet e t&ilit u a!rmuan edhe n planin ndrkom'tar por t &ilat hasn edhe n kritika pr

Faqe + prej "#

7/26/2019 P.kriminale

10/10

shkak t ide"e si duhet anuluar t drejtn penale dhe t dnime"e% K# kon&eptinsiston n riso&ialiimin e kr#es"e t "eprs penale pr hapjen e humanimit n tdrejtn penale/ m'i kujdesin ndaj delikuente"e dhe pr hulumtimin e personalitetitgjat trajtimit t t#re% N fund h"illimi i ide"e t reja t m'rojtjes sho$rore !tonfr#mim t "e0ant edhe n parimet e deklarats s prgjithshme pr t drejtat

e njeriut n kuadr t OK:2s% M'rojtja e re sho$rore nuk e ku!on politiknkriminale pr trajtim dhe riso&ialiim t &ilat jan "etm nj pjes e aksionit tprgjithshm t lufts kundr kriminalitetit%

.P%"t",a ,&"-"$a%e $e ,he$ e &e2 periudha nga shek% B9II deri ne BIB njihetsi faa e pare e kapitalimit ku kane ndikim idete e re"ulu&ionit fran&e