ความสมพนธระหวางอาณาจกรของไทย กบอาณาจกรตางๆ

กลม 4 1. นายกฤษฎาภวฒน วงคใหญ เลขท 1

2. นายจรายส เจนใจ เลขท 3

3. นายเจษฎา นนไชยวงค เลขท 4

4. นายพชรดนย มากอย เลขท 7

5. นายยศวฒน ค าสมทร เลขท 9

6. นายศภโชค ใจด เลขท 10

7. นายสทธสทธ บณฑตชสกล เลขท 12

เสนอ ครสายพน วงษารตน

ม.6/3

ความสมพนธระหวางอาณาจกรสโขทยกบอาณาจกรตางๆ

อาณาจกรสโขทย มการสรางความสมพนธกบตางประเทศ ดวยวธการทหลากหลายแตกตางกนออกไป โดยมความสมพนธกบดนแดนตาง ๆ ดงน ความสมพนธกบมอญ

ความสมพนธระหวางสโขทยกบมอญสวนใหญเกยวกบพระพทธศาสนาลทธเถรวาท มความสมพนธกนทางเครอญาตในสมยพอขนรามค าแหง โดยมะกะโท พอคามอญไดแตงงานกบพระราชธดาของพอขนรามค าแหงแลวหนไปอยเมองเมาะตะมะ ภายหลงไดเปนพระเจาแผนดนมอญทรงพระนามวา พระเจาฟารวและสวามภกดตอไทย แตหลงรชกาลเจาฟารวแลวมอญกแยกตวเปนอสระ

ความสมพนธกบจน ความสมพนธระหวางอาณาจกรสโขทยกบจน มมาตงแตสมยพอขนรามค าแหง สวนใหญเปนความสมพนธดานการคา ระบบราชบรรณาการในสมยพระเจาหงวนสโจวแหงราชวงศ หงวน ไดด าเนนนโยบายสงทตไปเจรญสมพนธไมตรกบประเทศตาง ๆ พรอมทงชกชวนใหสงทตไปตดตอและสงเครองราชบรรณาการใหแกจน เพอเปนการกระชบมตร ใหแนนแฟนยงขนไป ไดแลกเปลยนคณะทตกนอกหลายครง นอกจากนนอาณาจกสโขทย ยงรบประโยชนจากจนโดยการรบวทยาการเรองเทคนคการท าเครองปนดนเผาแบบใหม คอการท าเครองสงคโลก ทมคณภาพสามารถเปนสนคาสงออก น ารายไดมาสอาณาจกรสโขทยเปนจ านวนมาก รป โถฝาเคลอบ

ผลจากการเปดสมพนธภาพกบจน 1. ทางดานการเมอง ท าใหอาณาจกรสโขทยรอดพนจากการรกรานจากจน นอกจากนนจนยงไมเขาแทรกแซงการขยายอาณาเขตของไทยไปยงแหลมมลายจนเกนขอบเขต 2. ทางดานเศรษฐกจ เปนการสงเสรมการคาระหวางไทยกบจน ในระบบบรรณาการท าใหไทยไดรบประโยชนจากการคาระบบน โดยคณะทต ไดรบอนญาตใหมการซอขายสนคาโดยไมตองเสยภาษ 3. ท าใหเกดอตสาหกรรมผลตเครองสงคโลกขน ผลตตงแตชนใหญลงไปถงชนเลก ๆ โดยเฉพาะบรเวณสโขทยและสวรรคโลก ตอมาการผลตเครองสงคโลกไดมการขยายตวอยางรวดเรวท าใหเศรษฐกจสโขทยเจรญขนดวยการสงเครองสงคโลกไปจ าหนายยงเมองตาง ๆ 4. ทางดานวฒนธรรม ชาวไทยยคนไดรบวฒนธรรมบางอยางจากจน เชนการจดดอกไมไฟ

เครองสงคโลก

ความสมพนธกบลงกา อาณาจกรสโขทยกบลงกาสวนใหญมความสมพนธกนทางดานพระพทธศาสนาในสมยพอขนศรอนทราทตย สโขทยไดรบพระพทธศาสนาลทธลงกาวงศมาจากเมองนครศรธรรมราช เปนสมยทใหการยอมรบพระพทธศาสนา เปนศาสนาประจ าชาต โดยพระองคทรงนมนตพระสงฆมาจากเมองนครศรธรรมราช มาประจ าอยทสโขทยและแสดงธรรมในวนธรรมสวนะ (วนพระ) และชวยสงเสรมทางการศกษา ทางศาสนาและการปฏบตทางวนย นอกจากนนยงมประเพณในดานศาสนาเกดขนแลว เชน การท าบญ การทอดกฐนในสมยพระเจาเลอไท

ผลดจากการเปดสมพนธภาพกบลงกา 1. อาณาจกรสโขทยไดรบแบบอยางพระพทธศาสนาลทธลงกาวงศมาปฏบตอยางจรงจง 2. ไทยไดรบมรดกทางดานศลปะมาถอปฏบต เชน การสรางโบสถ วหาร 3. ไทยไดรบมรดกทางวฒนธรรม เชน งานพระราชพธในพระราชส านก พระราชพธเกยวกบงานนกขตฤกษในพระพทธศาสนา

พระพทธสหงค ซงทางสโขทยรบมอบมาจากลงกา ปจจบนประดษฐานอยในพระทนงพทไธสวรรย พพธภณฑสถานแหงชาต กรงเทพมหานคร

ความสมพนธกบกมพชา บรเวณแวนแควนตาง ๆ ในประเทศไทยโดยเฉพาะ ภาคกลางไดมการเกยวของกบกมพชามากอนการตงอาณาจกรสโขทย ตอจากนไดขยายอทธพลไปยงบรเวณภาคตะวนออกเฉยงเหนอเกอบทงหมด มการพบรองรอยอทธพล ทางดานศลปวฒนธรรมของขอมตามศาสนสถานทประกอบดวยทงพระปรางค และปราสาท เชน พระปรางคสามยอด จงหวดลพบร ปราสาทเมองสงห จงหวดกาญจนบร อนแสดงใหเหนอทธพลในทางพระพทธศาสนาลทธมหายานทงสน นอกจากนนกมพชาและบานเมองไทย ยงมความเกยวของทางการเมองดวย กลาวคอ กษตรยของกมพชา และรฐตาง ๆในเมองไทย มความสมพนธทางเครอญาตกน เชน กษตรยขอมพระราชทานพระธดาใหพอขนผาเมองแหงเมองราด ซงน าไปสการกอตงอาณาจกรสโขทยภายหลง

ศาลตาผาแดง ในบรเวณเมองเกาสโขทย เปนศาสนสถานกอดวยศลาแลง เปนเทวาลยในศาสนาพราหมณ

ความสมพนธกบอาณาจกรลานนา อาณาจกรสโขทยกบลานนา มความสมพนธทใกลชดกนมากโดยพญามงรายเจาเมองเงนยางและพญาง าเมอง เจาเมองพะเยา แหงอาณาจกรลานนา เปนมตรสหายทดของ พอขนรามค าแหงมาตงแตเยาววย กษตรยทงสามพระองคไดท าสญญาเปนมตรไมตรทดตอกนอยางแนนแฟน ตอมาพอขนรามค าแหงไดเสดจขนไปยงอาณาจกรลานนา พรอมกบพญาง าเมองเพอชวยพญามงรายเลอกชยภมทดในการสรางราชธานทเมองเชยงใหม มชอวา “นพบรศรนครพงคเชยงใหม”

พระบรมราชานสรณสามกษตรย ตงอยหนาศาลากลาง จงหวดเชยงใหม

ความสมพนธกบเมองนครศรธรรมราช อาณาจกรสโขทยกบเมองนครศรธรรมราช เรมมความสมพนธกนตงแตพอขนศรอนทราทตยไดเสดจไปเจรญสมพนธไมตรกบพระเจาจนทรภาน กษตรยแหงนครศรธรรมราชและเคยโปรดเกลาฯใหตดตอขอพระพทธสหงคจากลงกามาประดษฐานยงกรงสโขทย และในสมยพอขนรามค าแหงไดน าพระพทธศาสนานกายเถรวาทลทธลงกาวงศ จากนครศรธรรมราชขนมาเผยแผยงสโขทยท าใหพระพทธศาสนานกายเถรวาทลทธลงกาวงศมนคงในสโขทยนบตงแตนนมา ความสมพนธกบอาณาจกรอยธยา ความสมพนธระหวางอาณาจกรสโขทยกบอาณาจกรอยธยา เรมขนในสมยสมเดจ พระรามาธบดท 1 (พระเจาอทอง) แหงอาณาจกรอยธยา ทรงยกทพขนมายดเมองพษณโลก ของอาณาจกรสโขทย ท าใหสโขทยตองสงเครองบรรณาการพรอมคณะทตเดนทางไปเจรจา ขอเมองพษณโลกคน ซงสมเดจพระรามาธบดท 1 (พระเจาอทอง) ทรงพระราชทานเมองพษณโลกคน ใหแกสโขทย

ความสมพนธระหวางอาณาจกรอยธยากบอาณาจกรตางๆ

ความสมพนธกบลานนา มลกษณะเปนการท าสงครามมากกวาการเปนไมตรตอกน สงครามระหวางอยธยาและลานนาไดเกดขนหลายครงในรชสมยพระยาตโลกราชแหงลานนากบสมเดจพระบรมไตรโลกนาถแหงกรงศรอยธยา ปรางคประธานวดจฬามณ สมเดจพระบรมไตรโลกนาถทรง ขนมาประทบยงเมองพษณโลก เพออ านวยการสงครามระหวาง อยธยากบลานนา

ความสมพนธกบลาว(ลานชาง) ไทยกบลาวมความสมพนธกนมาแตโบราณ มลกษณะเปนมตรไมตรทดตอกนหลกฐานส าคญทแสดงถงสมพนธไมตรอนดระหวางไทยกบลาวกคอการรวมกนสรางพระธาตศรสองรก ปจจบนพระธาตศรสองรกอยท อ.ดานซาย จ.เลย พระธาตศรสองรกอยท อ.ดานซาย จ.เลย

ความสมพนธกบพมา ไทยกบพมาสวนใหญเปนการแขงอทธพลและการขยายอ านาจจงท าใหเกดสงครามกนตลอดเวลาสาเหตส าคญมาจากทพมาตองการขยายอ านาจเขามาในอาณาจกรอยธยาจงท าใหอยธยาตกเปนประเทศราชของพมาถง 2 ครงดวยกน นอกจากการท าสงครามแลวไทยกบพมากยงมการตดตอคาขายกนในบางครงการท าสงครามระหวางไทยกบพมามสาเหตจากการทไทยจบเรอส าเภาของพมาทไปคาขายทเมองมะรดซงเปนเมองทาทส าคญของไทยจงท าใหพมาไมพอใจ สงครามระหวางอาณาจกรอยธยากบประเทศพมา

ความสมพนธกบเขมร เขมรเคยมอทธพลในดนแดนไทย ท าใหเขมรมความสมพนธกบไทยในฐานะเมองประเทศราชตลอดสมยอยธยามผลท าใหไทยไดรบอทธพลจากเขมรในดานตางๆ ไดแก 1.ดานการปกครอง – ไทยไดรบแนวความคดทกษตรยทรงมฐานะเปนสมมตเทพจากเขมรเขามาดวย 2.ไทยไดรบขนบธรรมเนยมประเพณมาจากเขมร เชน พระราชพธถอน าพพฒนสตยา 3.ดานประตมากรรม – การหลอพระพทธรปยคอทอง เปนการหลอพระพทธรปสมยอยธยายคแรกของ ไทยกไดแบบอยางมาจากเขมร 4.ดานวรรณคด – ไทยนยมใชภาษาขอมและภาษาบาลสนสกฤตในวรรณคดตางๆ พระพทธรปยคอทอง พระราชพธถอน าพพฒนสตยา

ความสมพนธกบหวเมองมลาย ในสมยอยธยาตอนตนไดมการตดตอกบหวเมองตางๆทางใตของไทย หวเมองมลายมฐานะเปนประเทศราชของไทยจงมหนาทสงเครองราชบรรณการพรอมกบ ตนไมเงนตนไมทองมาถวายกษตรยไทย 3 ปตอครง อยธยาจะดแลความสงบเรยบรอยของหวเมองมลายหากหวเมองมลายไดรบความเดอดรอน อยธยามหนาทใหความชวยเหลอ

ความสมพนธกบญวน ความสมพนธระหวางไทยกบญวนมกจะเปนเรองของการแขงขนกนมอทธพลในเขมร แตบางครงกเปนมตรไมตรตอกน เมอญวนรบกนเองไทยสามารถขยายอทธพลและมอ านาจในเขมรไดอยางสะดวก แตเมอญวนรวมก าลงกนไดกจะขยายอ านาจเขาไปในเขมร ท าใหเกดสงครามกบไทยไดเหตการณนเกดขนหลายๆครง

ความสมพนธกบจน รปแบบความสมพนธระหวางอยธยากบจนเปนความสมพนธในรปแบบรฐบรรณาการในระบบความสมพนธแบบรฐบรรณาการนนจกรพรรดจนถอวาอยธยา คอประเทศราชของจกรวรรดจนแตส าหรบอยธยาแลวถอวาความสมพนธกบจนเปนรปแบบของการคาการคาและการทตระหวางจนกบอยธยา เปนผลใหชาวจนเขามาตงรกรากเปนชมชนขนทกรงศรอยธยาสวนใหญเปนพวกพอคา มความรความช านาญดานการคาและการเดนเรอ

ความสมพนธกบญปน มการแลกเปลยนคณะทต ของก านลและการคาไดเขามาในรปของการทตชวงกลางพทธศตวรรษ ท 22 ญป นกลายเปนตลาดการคาทส าคญของอยธยา เรอส าเภาญป นทจะเดนทางคาขายจะตองไดรบใบอนญาตเรยกวา ใบเบกรองกอนปลายพทธศตวรรษท 22 อยธยากบญปนไมมความสมพนธทางการทตตอกนเพราะญปนประกาศปดประเทศ หามคนญปนออกนอกประเทศอนญาตใหเฉพาะฮอลนดาและจนเทานน แตการคาระหวางอยธยากบญปนยงคงด าเนนตอไป

เรอส าเภาญปน

ความสมพนธกบโปรตเกส โปรตเกสเปนชาวยโรปชาตแรกทเขามาตดตอกบอยธยา โดยจดมงหมายส าคญคอ ตองการผลประโยชนทางการคาและเผยแผศาสนาโปรตเกสขายปนและอาวธสงครามใหแกอยธยาเปนการแลกเปลยนกบสทธในการคา ความสมพนธกบสเปน สมพนธภาพระหวางไทยกบสเปนไมราบรนและขาดความตอเนอง เพราะวาสเปนสนบสนนใหเขมรเปนอสระจากอยธยา โดยหวงจะใชเปนศนยกลางการคาและเปนแหลงเผยแผศาสนาครสตจงบาดหมางกบไทยชาวสเปนไมไดตงรกรากในกรงศรอยธยาจงไมไดมอทธพลทางวฒนธรรมหลงเหลอใหเหนเดนชด

ความสมพนธกบฮอลนดา ฮอลนดาเขามาตดตอกบกรงศรอยธยาจดมงหมายส าคญของฮอลนดา คอ ความตองการซอสนคาจากจนและหาชองทางเขาไปคาขายในจนโดยอาศยเรอส าเภาของไทย แตไทยยนดตอนรบเฉพาะเรองทชาวฮอลนดาเขามาคาขายเทานนในชวงพทธศตวรรษท 23 การคาของฮอลนดาทกรงศรอยธยาคอยๆลดความส าคญลงเพราะมอปสรรคนานาประการ เชน การเปลยนแปลงนโยบายการคา ความผนผวนทางการเมอง ความสมพนธกบองกฤษ ความสมพนธระหวางไทยกบองกฤษซบเซา และหยดชะงกลงเนองจากองกฤษพยายามจะยดเมองมะรดแตถกขบไลออกไปจงท าใหอยธยากบองกฤษประกาศสงครามตอกน แมสงครามจะไมเกดแตกท าใหเหนหางกนไปและยตลงอยางเดดขาด ความสมพนธกบฝรงเศส ความสมพนธกบฝรงเศสเปนระยะเวลาคอนขางสน จดมงหมายหลกของฝรงเศสอยทการตดตอการคากบไทยและพยายามโนมนาวคนไทยใหนบถอศาสนาครสตนกายโรมนคาทอลก แตฝายไทยใหความสนใจในเรองการคาและความสมพนธทางการทตมากกวา

ความสมพนธระหวางอาณาจกรธนบรกบอาณาจกรตางๆ

ความสมพนธกบพมา จะปรากฏในรปของความขดแยง การท าสงคราม โดยไทยเปนฝายตงรบการรกรานของพมา หลงจากไดรบเอกราช ตองท าสงครามกบพมาถง 9 ครง สวนใหญพมาเปนฝายปราชย ครงส าคญทสด คอ ศกอะแซหวนกตเมองเหนอ พ.ศ. 2318 ครงนนเจาพระยาจกร (รชกาลท 1) และเจาพระยาสรสห สองพนองไดรวมกนปองกนเมองพษณโลกอยางสดความสามารถ แตพมามก าลงไพรพลเหนอกวาจงตหกเอาเมองได ศกอะแซหวนกตเมองเหนอ

ความสมพนธกบกมพชา กมพชาเปนเมองขนของไทยมาตงแตสมยกรงศรอยธยา ครงกรงศรอยธยาแตก กมพชากตงตนเปนอสระ แตครนเวลาลวงมา 2 ป กมพชากเกดจลาจลขน สมเดจพระนารายณราชา กษตรยกมพชาในขณะนนเกดการแยงอ านาจกนขนกบ สมเดจพระรามราชา พระมหาอปราช พระนารายณราชาขอก าลงจากญวนมาชวยปราบ สมเดจพระรามราชาสไมได จงหนมาขอความชวยเหลอจากไทย ความสมพนธกบลานชาง สมยลานชางแตกพกพวก ในสมยนน อาณาจกรลานชาง ไดแบงเปน 3 อาณาจกร ไดแก หลวงพระบาง เวยงจนทน และ จ าปาศกด สาเหต เนองจากลานชางมปญหาภายในราชวง ลานชางไดแตกพกพวก จงเกดม 3 อาณาจกร ทขดแยงกน ท าใหอาณาจกร ลานชางออนก าลงลง พระเจาตากสนไดทา กเลยหาขออางท าศกกบลานชาง การท าศกเกดขนจากการท าศก 2 ครง

ความสมพนธกบลานนา ไทยพยายามขบไลพมาออกไปจากลานนาไดส าเรจ แตไมสามารถรกษาลานนาไวได เพราะเมอทพกรงธนบรออกจากลานนา ทพพมากเขามาคกคามลานนาอก สมเดจพระเจาตากสนมหาราชคงทรงพจารณาเหนวาลานนาเปนเมองซงพมาใชเปนฐานทพเสมอ ทกครงทพมายกทพมาตเมองไทย ทกครงทพมามารบไทย กใชลานนาเปนคลงเสบยงอาหาร จงตองทรงยกทพไปตเชยงใหม ในป พ.ศ. 2317 หลงจากนนลานนากเปนอสระ โดยมกรงธนบรคมกนอย ความสมพนธกบมลาย หวเมองมลาย ไดแก เมองปตตาน ไทรบร กลนตน และ ตรงกาน เคยเปนเมองขนของไทยมาตลอดสมยกรงศรอยธยา เพงมาแยกตวเมอกรงศร อยธยาแตก เมอป พ.ศ. 2310 สวนเมองปตตาน และ ไทรบร ในตอนตนสมยกรงธนบรนน ยงสวามภกดอย เพงมาแขงขอทหลง สมเดจพระเจาตากสนมหาราชทรงตไดเมองนครศรธรรมราช สงขลา พทลง แตมไดยกทพไปตเมองมลาย จงปลอยใหหวเมองมลายเปนอสระ

ความสมพนธกบจน หลงจากเสยกรงศรอยธยา การตดตอกาคาไทยกบจนไดอยดชะงกลง แตกไดมาเรมใหม เมอจนยอมรบเครองราชบรรณาการจากกรงธนบร ปพ.ศ. 2324 สมเดจพระเจาตากสนมหาราชทรงสงราชทตไปกรงปกกง โดยม เจาพระยาศรธรรมาธราช เปนหวหนาราชทต ความสมพนธดานการคาระหวางไทยกบจนเรมตนจากการคาขาวเปนส าคญ ตอมาไดขยายเพมขน โดยประเทศจนไดสงสนคาพนเมองจากแตจวมาขาย ทส าคญ คอ เครองลายคราม ผาไหม ผกดอง และเสอ เปนตน เทยวกลบกจะซอสนคาจากไทย อาท ขาว เครองเทศ ไมสก ดบก ตะกว กลบไปยงเมองจนดวย เชนกน เครองลายคราม

ความสมพนธกบฮอลนดา ป พ.ศ. 2313 ชาวฮอลนดาจากเมองปตตาเวย (จาการตา) และ พวกแขกเมองตรงกาน ไดเขาเฝาฯ สมเดจพระเจาตากสนมหาราช เพอถวายปนคาบศลาจ านวน 2,200 กระบอก และ ตนไมเงนตนไมทอง ปนคาบศลา

ความสมพนธกบองกฤษ มพอคาชาวองกฤษจากเกาะปนง ซงไทยไดตดตอซอปนนกสบ จ านวน 1,400 กระบอก มาสกบพมา พรอมกบสงของเครองราชบรรณาการตางๆ ตอมามการแลกเปลยนพระราชสาสนกน