program gel. ve ogretim ilkeleri

8/8/2019 Program Gel. Ve Ogretim Ilkeleri

http://slidepdf.com/reader/full/program-gel-ve-ogretim-ilkeleri 1/17

469

PROGRAM TASARISI HAZIRLAMA

(PROGRAM GELİŞTİRME SÜRECİ) BÖLÜM İÇERİĞİ

PROGRAM TASARISI HAZIRLAMA (PROGRAMIN GELİŞTİRME SÜRECİ)

(Eğitim Programının Temel Öğeleri Arasındaki Dinamik İlişkiler Bütünü)1. HEDEF (AMAÇ/ÖĞRENCİ KAZANIMLARI)

1.1 Hedeflerin Davranış İfadelerine Dönüştürülmesi

1.2 Hedef Belirlerken Dikkat Edilmesi Gereken Noktalar

1.3 Hedeflerin Aşamalı Sınıflaması (Bloom Taksonomisi: Bilişsel-Duyuşsal-Devinişsel)

1.3.1 Bilişsel (Zihinle İlgili) Alan

1.3.2 Duyuşsal (Duygularla İlgili) Alan

1.3.3 Psikomotor / Devinişsel (Kaslarla İlgili) Alan

1.4 Hedeflerde Aşamalı Sınıflamaya İlişkin Örnekler

2. İÇERİK (MUHTEVA/KONU)

2.1 İçeriğin Seçiminde Kullanılacak Ölçütler

2.2 İçerik Düzenleme / Program Geliştirme Yaklaşımlar ı

2.2.1 Doğrusal Programlama Yaklaşımı

2.2.2 Sarmal Programlama Yaklaşımı

2.2.3 Modüler Programlama Yaklaşımı

2.2.4 Piramitsel Programlama Yaklaşımı

2.2.5 Çekirdek Programlama Yaklaşımı

2.2.6 Disiplinlerarası

Program Yaklaşı

mı

2.2.7 Konu Ağı-Proje Merkezli Program Yaklaşımı

2.2.8 Sorgulama Merkezli Program Yaklaşımı

3. ÖĞRENME–ÖĞRETME SÜRECİ (Eğitim Durumlar ı / Öğrenme Yaşantılar ı / Öğretim Etkinlikleri)

3.1 Eğitim durumunu etkileyen değişkenler

3.1.1 Etkin Katılım

3.1.2 İpucu

3.1.3 Pekiştireç

3.1.4 Dönüt

3.1.5 Düzeltme

4. DEĞERLENDİRME (SINAMA DURUMLARI)

4.1 Program Değerlendirme

4.2 Program Değerlendirme Modelleri

5. HAZIRLANAN PROGRAM TASARISININ UYGULANMASI (Geliştirilen Programın Denenmesi)



471


(PROGRAM GELİŞTİRME SÜRECİ)

PROGRAM TASARISI HAZIRLAMA(PROGRAMIN GELİŞTİRME SÜRECİ)

(Eğitim Programının Temel Öğeleri ArasındakiDinamik İlişkiler Bütünü)

Eğitimde program geliştirme tasar ısı hazırlanırken; ihti-

yaçlara göre belirlenen hedefler, bunlara göre içerik,

hedeflere ve içeriğe göre öğrenme-öğretme süreci ve

bunlar ın hepsine göre de değerlendirme yapılır. Bir

program geliştirme tasar ısında; hedefler, içerik (konu),

eğitim durumlar ı (öğrenme-öğretme süreci) ve değer-

lendirme (sınama durumlar ı) öğelerinde yapılması gere-

kenler eksiksiz yapılmalıdır.

1. HEDEF (AMAÇ / ÖĞRENCİ KAZANIMLARI)

Hedefler bireyleri “Niçin eğitiyoruz?” sorusuna yanıt

verir.

Hedef, öğrenciye kazandır ılmak üzere seçilen istendik

özelliklerdir. Program geliştirme sürecine “Niçin öğrete-

ceğiz” sorusuyla başlanır. Diğer bir söyleyişle bu süreç,

hedeflerin belirlenmesi ile başlar ve diğer öğeler hedef-

lere göre belirlenir ve gerçekleştirilir. Eğitim bireyin dav-

ranışlar ında kasıtlı ve istendik değişiklik meydana getir-

me süreci olarak tanımlanır. Bu tanımdaki davranış

değişikliğinin kasıtlı ve istendik olması eğitimin hedeflere

dayalı gerçekleşmesiyle ve öğretimin planlı olmasıyla

ilgilidir. Aday (olası) veya genel olarak ifade edilebilecek

olan hedefler ihtiyaçlara göre (konunun, toplumun ve

bireyin) belirlenir ve özellikle psikolojik ve felsefi daha

sonra da ekonomik ve sosyolojik süzgeçlerden geçirile-

rek kesinleştirilir.

2006

KPSS

SORU:Bir öğretim programında hedefler ve kazanımlara

yer verilmesinin en önemli amacı aşağıdakilerden

hangisidir?

A) Öğrencileri güdülemek

B) Öğrencilere dönüt sağlamakC) Öğrenciyi değerlendirmek

D) Öğretimi planlı hale getirmek

E) Öğretmeni değerlendirmek

ÇÖZÜM:Eğitim programının ilk ve en temel ögesi hedeftir.

Program geliştirme hedef temel ögesi ile başlar ve

hedefleri gerçekleştirmek üzere harcanan koordine

çabalar ın tümü olarak tanımlanır. Plan-program deni-

lince akla hedefler gelmelidir, diğer bir söyleyişle

hedef/kazanım deyince de akla planlı ve programlı bir

süreç akla gelmelidir. Soruda da hedefle-

re/kazanımlara yer verilmesinin en önemli amacı

sorulduğundan öğretimi planlı ve programlı hale ge-

tirmek doğru cevaptır.

CEVAP: D



472



Eğitimde hedefler üç düzeyde belirtilmektedir.

Uzak Amaçlar: Ülkenin politik felsefesini ve yetiştirilecek

insan tipini yansıtır. Genel olarak belirtilir.

Genel Amaçlar: Uzak hedefin yorumudur. Okulun iç

görüsünü yansıtır.

Özel Amaçlar: Bir disiplin ya da çalışma alanı için hazır-

lanan hedeflerdir.

Bir başka kaynak, bu sıralamayı; MEB’in, okulun, dersinve konunun amaçlar ı olarak yapmaktadır.

1.1 Hedeflerin Davranış İfadelerine

Dönüştürülmesi

Hedefler öğrenci davranışına dönük olmalıdır. Ölçme ve

değerlendirmeyi gerçekçi yapmak; hedefleri ölçülebilir ve

gözlenebilir nitelikte, ulaşılabilir basamaklara indirgemek;

uygun içeriği ve öğrenme–öğretme etkinliklerini seçmek

için ve hedefler yalnız başına uygulama açısından yete-

rince açık olmadığı için davranış ifadelerine dönüştürül-

melidir. Hedefleri davranışa dönüştürürken aşağıdaki

noktalara dikkat edilmesi gerekir:

Öğrenci davranışına dönük olmalı (“Eğitime ilişkin

kavramlar ı öğretmek” bir hedef davranış olamaz.

Çünkü öğretmek, yaptırmak, yazdırmak gibi davra-

nışlar öğretmen davranışına dönüktür. Hedef ise öğ-

renciye kazandırmak istediğimiz davranışlar ve özel-

liklerdir.).

Öğrencilerin düzeyine uygun olmalı. Öğretim sonunda öğrenciden ne beklendiğini gös-

termeli.

Öğretim içeriği ile ilişkili ve sınırlı olmalı.

Tek bir öğrenme ürününe yönelik olmalı.

Öğretimin genel hedeflerine dayalı olmalı.

Gözlenebilir ve ölçülebilir olmalı.

Hedef davranışlar hedefin kapsamı içinde olmalı

(hem konu hem de düzey olarak).

1.2 Hedef Belirlerken Dikkat Edilmesi Gereken

Noktalar

Bireyin, toplumun ve konu alanının (kuramsal) ihti-

yaçlar ına yanıt vermeli ve dayanmalıdır (İhtiyaca

dayalılık).

İçerikle tutarlı olmalı, konuyla bağlantılı olmalıdır

(Kenetlilik).

Kendi içinde tutarlı olmalıdır (Tutarlılık)

Gelişmeye dönük ve süreklilik içinde olmalıdır (Sü-

reklilik).

Öğretim sürecinin sonunda gerçekleşebilir ve ulaşı-labilir olmalıdır (Ulaşılabilirlik).

Öğrenci davranışına dönük olmalıdır (Davranışa

dönüklük).

Herkes taraf ından anlaşılmalı, açık olmalıdır (Açık-

seçiklik).

Tek bir özelliğe yönelik olmalıdır (Sınırlılık/Binişik

olmama).

Belli bir davranış grubunu kapsayacak biçimde

geniş ifade edilmelidir (Genellik).

Öğrenme sürecini değil, öğrenme ürününü yansıt-

malıdır (Ürüne dönüklük. Bu konu ölçüt dayanaklı

hedeflerle kar ıştır ılmamalıdır. “23 Nisan isimli şiiri

vurgulayarak okuyabilme” hedefi, süreci değil ölçütü

yani sonucun, ürünün nasıl olması gerektiğini içer-

mektedir. Burada vurgulayarak okuması bir ölçüttür.

“Beş dakikada bir metni yazabilme” hedefinde beş

dakika ifadesi ölçüt olduğu için bu hedef de ölçüt

dayanaklı hedefe örnektir.).

Birbirini izleyen aşamalı

bir yapı

ya sahip olmalı

dı

r (Örneğin bilgi basamağında hedef gerçekleşmeden

kavrama düzeyinde hedef gerçekleşemez. Bu biti-

şiklik olarak açıklanabilir. Eğitimin tanımını yapa-

mayan bir öğrenci, diğer bir söyleyişle bilgi düzeyin-

de bir hedefe ulaşmayan bir öğrencinin, kavrama

düzeyindeki eğitimin tanımı kendi cümleleriyle ta-

nımlayabilmesi beklenemez.).



473



2005

KPSS

SORU:Hedeflerin aşağıdaki koşullar ı sağlaması gerekir.

I. Öğrencilere yönelik olmalıdır.

II. Belirli bir davranış grubuna kar şılık gelecek ölçüde

geniş olmalı ve aynı zamanda tek bir özellik içer-

melidir.

III. Yazan ve okuyanlar için aynı anlama gelmelidir.

IV. İçerikle bağlantılı olarak ifade edilmelidir.

Bu sıralananlara göre hedeflerde bulunması gere-

kenler aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak

verilmiştir?

I. . II. . III. . IV .

A) Açık Genellik Kenetlilik Davranışaseçiklik ve sınırlılık dönüklük

B) Genellik Açık Davranışa Kenetlilikve sınırlılık seçiklik dönüklük

C) Davranışa Genellik Açık Kenetlilikdönüklük ve sınırlılık seçiklik

D) Kenetlilik Davranışa Genellik Açık seçiklikdönüklük ve sınırlılık

E) Genellik Davranışa Kenetlilik Açık seçiklikve sınırlılık dönüklük

ÇÖZÜM: Program geliştirmede hedeflerin öğrencilere yönelik

olması davranışa dönüklük, belli bir davranış grubunu

kapsaması genellik, tek bir özelliğe yönelik olması

sınırlılık, herkes için aynı anlama gelmesi açık seçiklik,

konuyla bağlantılı olması kenetlilik olarak ifade edilir.

CEVAP: C

1.3 Hedeflerin Aşamalı Sınıflaması (Bloom Tak-

sonomisi: Bilişsel-Duyuşsal-Devinişsel):

Bir hedef tek bir alanla ilgili olarak ortaya çıksa da ger-

çekte aşağıdaki üç alanın (bilişsel, duyuşsal, devinişsel)

örüntüsü söz konusudur:

Hedeflerin Aşamalı / Hiyerar şik Sınıflaması

(Bloom Taksonomisi)

Bili şsel Alan Duyuşsal AlanDevini şsel/Psikomotor

Alan – Bilgi

– Kavrama

– Uygulama

– Analiz

– Sentez

– Değerlendirme

– Alma

– Tepkide Bulun-

ma/Cevap Ver-

me

– Değer Verme

– Örgütleme

– Kişilik Haline

Getirme

– Algılama

– Kurulma / Hazırlık

– Kılavuzla Yap-

ma/Kılavuzlama

– Mekanikleşme

– Beceri Haline Getirme

– Uyum/ Uyma

/Adaptasyon

– Yaratma

1.3.1 Bilişsel (Zihinle İlgili) AlanBİLİŞSEL ALAN

− Bilgi

− Kavrama

− Uygulama

− Analiz

− Sentez

− Değerlendirme

Bilgi: Bilgilerin olduğu gibi hatırlandığı basamaktır

(tanımlama, söyleme, yazma, seçme, altını çizme,

kavramlar bilgisi, olgular bilgisi vb.). Aynen hatırlamayı

gerektirir.

Örnek: Program geliştirmeye ilişkin kavramlar ı tanım-

lama.

Kavrama: Bilgilerin yorumlanarak farklı ifade edilebildi-

ği basamaktır. (Kendi cümleleriyle ifade etme, dönüş-

türme, başka bir biçimde ifade etme, savunma, ayırt

etme, açıklama, örneklendirme, çıkar ımlarda bulunma,

özetleme, sonucu bulma, yeniden düzenleme, tablolaş-

tırma, tablo ve grafik okuma).



497

TEST IV

PROGRAM GELİŞTİRME TASARISI

HAZIRLAMA

1. Okulun iş görüsünü yansıtan hedefler hangi

düzeyde isimlendirilir?

A) Uzak hedefler

B) Genel hedefler

C) Dersin hedefleri

D) Konunun hedefleri

E) Özel hedefler

2. Ülkenin politik felsefesini yansıtan hedefler han-

gi düzeyde isimlendirilir?

A) Uzak hedefler

B) Yakın hedefler

C) Dersin hedefleri

D) Konunun hedefleriE) Özel hedefler

3. Bir disiplin ya da çalışma alanı için hazırlanan

hedefler aşağıdaki hedef düzeylerinden hangisi-

ni kapsamaz?

A) Genel hedefler

B) Disiplinin hedefleri

C) Dersin hedefleri

D) Konunun hedefleri

E) Özel hedefler

4. Aşağıdakilerden hangisi bilişsel alan basamak-

lar ından biridir?

A) Alma B) Tepkide bulunma

C) Değer verme D) ÖrgütlemeE) Uygulama

5. Aşağıdakilerden hangisi devinişsel (psiko-motor) alanın basamaklar ından biri değildir?

A) Alma

B) Kurulma

C) Kılavuzla yapma

D) Mekanikleşme

E) Beceri haline getirme

6. Aşağıdakilerden hangisi duyuşsal alanın basa-

maklar ından biri değildir?

A) Alma

B) Tepkide bulunma

C) Değer verme

D) Örgütleme

E) Uygulama

7. Aşağıdaki seçeneklerden hangisi devinişsel(psiko-motor) alanın basamaklar ını doğru olarak

sıralamıştır?

A) Algılama – Kurulma – Beceri haline getirme – K ıla-

vuzla yapma – Mekanikleşme – Uyum – Yaratma

B) Alma – Kurulma – Kılavuzla yapma – Mekanikleşme –

Beceri haline getirme – Uyum – Yaratma

C) Algılama – Kurulma – Kılavuzla yapma – Mekanik-

leşme – Beceri haline getirme – Uyum – Yaratma

D) Algılama – Kurulma – Kılavuzla yapma –

Mekanikleşme – Beceri haline getirme – Yaratma –

UyumE) Alma – Kurulma – Kılavuzla yapma – Beceri haline

getirme – Mekanikleşme – Yaratma – Uyum

8. “Program geliştirme modellerinden Wulf ve

Schave’in Sistem Yaklaşımı Modeli ile Tyler Modeli-

nin temel farklar ını belirleme” davranışsal hedefi

bilişsel alanın hangi basamağına örnektir?

A) Bilgi B) Kavrama

C) Uygulama D) AnalizE) Sentez



498

TEST IV

9. Aşağıdakilerden hangisi hedef belirlerken dikkat

edilmesi gereken noktalardan değildir?

A) Gelişmeye dönük ve süreklilik içinde olmalıdır.

B) Öğrenme ürününü değil, öğrenme sürecini yan-

sıtmalıdır.

C) Tek bir özelliğe yönelik olmalıdır.

D) Öğrenci davranışına dönük olmalıdır.

E) Kendi içinde tutarlı olmalıdır.

10. Hedefleri (amaçlar ı) davranışa dönüştürürken

dikkat edilmesi gereken noktalara ilişkin aşağı-

daki önermelerden hangisi yanlıştır?

A) Öğretim sonunda bir öğrenciden ne beklendiği-

ni göstermeli

B) Öğretim içeriği ile ilişkili ve sınırlı olmalı

C) Birçok öğrenme ürününe yönelik olmalı

D) Öğretimin genel hedefleri ile tutarlı olmalı

E) Gözlenebilir ve ölçülebilir olmalı

11. Aşağıdakilerden hangisi içeriğin seçiminde kul-

lanılan ölçütlerden biri değildir?

A) Anlamlılık B) Genellilik

C) İlgililik D) Ekonomiklik

E) Yararlılık

12. Hedef-konu çizelgesi olarak da isimlendirilen,

hangi davranışsal hedefe ne kadar soru sorula-

cağını gösteren ve değerlendirmeden önce yapı-

lan çalışma planı aşağıdakilerden hangisidir?

A) Pert işlem ağı

B) İşlem zaman çizelgesi

C) Ünite planı

D) Belirtke tablosuE) Akış şeması

13. Dayandığı gözlem ve ölçmeler açısından aşağı-

daki program değerlendirme araştırma yöntem-lerinden hangisi hem ürüne hem de sürece yö-

neliktir?

A) İşlemlerin gözlenmesi ve betimlenmesi

B) Çıktılar ın ölçülmesi

C) Girdilerin ölçülmesi

D) Girdilerin ve çıktılar ın ölçülmesi

E) İşlemlerin ve çıktılar ın ölçülmesi

14. “Yabancı dilde verilen bir cümleyi ana diline çevir-

me” ve “Kendi sözcükleriyle fotosentezi tanımlama”

bilişsel alanın hangi basmağına uygun hedef

davranışlardır?

A) Bilgi B) Kavrama

C) Uygulama D) Analiz

E) Sentez

15. “Sınıfça yapılacak bir projeyi planlama” bilişsel

alanın hangi düzeyinde bir davranıştır?

A) Bilgi B) Kavrama


E) Sentez

16. “Yangında alınacak güvenlik önlemlerinin farkında

olma”

Yukar ıdaki hedef davranışa ilişkin aşağıdaki alan

ile basamak eşlemelerinden hangisi doğrudur?

A) Bilişsel alan-değerlendirme basamağı

B) Devinişsel alan-algılama basamağı

C) Duyuşsal alan-alma basamağı

D) Devinişsel alan-uyum basamağı E) Duyuşsal alan-değer verme basamağı



499

TEST IV

17. Aşağıdaki hedeflerden hangisi öğrenci davranı-

şına dönüklük niteliği taşımaktadır?

A) Eğitimde davranış değişikliğinin önemini akta-

rabilme

B) Program geliştirmede değerlendirmenin önemi-

ni kavrayabilme

C) Programlı çalışmanın yararlar ını yazdırabilme

D) Program geliştirme modellerinin farkını hissetti-

rebilme

E) Program geliştirme ile ilgili temel kavramlar ı öğ-

retebilme

18. “İlköğretim programlar ının geliştirmesi ile ilgili çalış-

ma sonuçlar ını eleştirebilme” hedefi, aşağıdaki ba-

samaklardan hangisine uygundur?

A) Bilgi B) Uygulama

C) Analiz D) Sentez

E) Değerlendirme

19. Aşağıdakilerden hangisi hedef-davranış yazı-

mında kullanılan fiillerden biri olamaz?

A) açıklayabilme

B) ifade etme

C) yazma

D) söyleme

E) kı

yaslama

20. Aşağıdakilerden hangisi öğretim sürecinde öğ-

retim hizmetinin niteliğini belirleyen unsurlardan

biri değildir?

A) Dönüt-düzeltme

B) Pekiştireç

C) Katılım

D) ÖlçmeE) İpucu

21. İçeriğin basitten karmaşığa doğru aşamalı ve

ardışık olarak düzenlendiği içerik düzenlemeyaklaşımı aşağıdakilerden hangisidir?

A) Doğrusal B) Sarmal

C) Piramitsel D) Çekirdek

E) Modüler

22. Önceki öğrenmelerin sonraki öğrenmelere temel

teşkil ettiği, kavramlar ın tekrar ının önemli görül-

düğü ve en çok dil öğretiminde kullanılan içerik

düzenleme yaklaşımı aşağıdakilerden hangisi-

dir?



E) Modüler

23. Konular ın ünitelere ayr ıldığı, ünitelerin kendi

içinde bütün olduğu ve üniteler arasında bir ba-

ğın zorunlu olmadığı içerik düzenleme yaklaşımı

aşağıdakilerden hangisidir?



E) Modüler

24. İlk yıllarda geniş tabanlı konular ın yer aldığı

giderek uzmanlaşmanın küçük birimlerde oldu-

ğu ve daraldığı içerik düzenleme yaklaşımı aşa-

ğıdakilerden hangisidir?



E) Modüler



500

TEST IV

25. Merkezde bazı konular vardır ve dersler bu konula-

r ın etraf ında yer alır. Merkezdeki konunun etraf ındayer alan dersler genellikle seçimlik derslerdir. Genel-

likle yan branş (alan) uygulamasında kullanılır.

Yukar ıdaki açıklama aşağıdaki hangi içerik dü-

zenleme yaklaşımına aittir?



E) Modüler

26. Bir problemi çözebilme bilişsel alanın hangi

basamağında bir öğrenci kazanımıdır?

A) Bilgi B) Kavrama


E) Sentez

27. Bir makale yazma bilişsel alanın hangi basama-

ğına uygun bir hedef davranıştır?

A) Bilgi B) Kavrama


E) Sentez

28. Bir makaleyi bilimsel ölçütlere göre eleştirme

bilişsel alanın hangi basamağına uygun bir he-

def davranıştır?

A)Kavrama

B)UygulamaC) Analiz D) Sentez

E) Değerlendirme

29. Makale yazarken dikkat edilecek noktalar ı sıra-

lama bilişsel alanın hangi basamağına uygun bir

hedef davranıştır?

A) Bilgi B) Kavrama


E) Sentez

30. Gördüğü kişiyle tanışmaya istekli olma duyuşsal

alanın hangi basamağına uygun bir hedef dav-ranıştır?

A) Alma

B) Tepkide bulunma

C) Değer verme

D) Örgütleme

E) Kişilik haline getirme

31. “Demokratik olabilme” ve “Vatanını sevebilme”

Bloom’un hiyerar şik sınıflamasına göre hangi

alanla ilgili hedeflerdir?

A) Bilişsel Alan B) Duyuşsal Alan

C) Özel Alan D) Genel Alan

E) Devinişsel Alan

32. “Beden Eğitimi Dersi için düzgün sıra olabilme” ne

tür bir hedeftir?

A) Özel Hedef B) Genel Hedef C) Uzak Hedef

D) Okulun Hedefi E) Felsefi Hedef

33. Öğrenci başar ısı veya program değerlendirilir-

ken ilk yapılacak iş aşağıdakilerden hangisidir?

A) Hedeflerin türü ve basamağına göre soru türü-

nün belirlenmesi.

B) Belirtke tablosunun hazırlanması.

C) Değerlendirme yönteminin belirlenmesi.

D) Elde edilen sonuçlarla hedeflerin işaret ettiği

özellikler arasında kar şılaştırma yapılması.

E) İçeriğin düzenlenmesi.



501

TEST IV

34. Aşağıdakilerden hangisi değerlendirme amacıyla

yapılacak olan ölçme işleminde bulunması gere-ken özelliklerden biri değildir?

A) Sorular açık ve anlaşılır olmalı

B) Sorular için yeterli zaman verilmeli

C) Sorular ı herkes yapabilmeli

D) Her soru bağımsız olmalı

E) Öğrencilerin uygun ve rahat bir ortamda sınav

olmalar ı sağlanmalıdır.

35. Öğrenci başar ısının ölçülmesinde ve değerlen-

dirilmesinde aşağıdakilerden hangisi öncelikle

esas alınır?

A) Amaçlar, davranışlar ve konular

B) Öğrencinin derse katılımı

C) Ölçme yöntemi

D) Ailenin beklentisi

E) Öğrenci düzeyi

36. Sınama durumlar ı aşamasında belirtke tablosu-

nun hazırlanmasından sonra yapılacak iş aşağı-

dakilerden hangisidir?

A) Ölçme aracının hazırlanması

B) Başar ı kriterinin belirlenmesi

C) Soru türünün belirlenmesi

D) Ölçme işleminin yapılması

E) Ölçme sonuçlar ının belirlenmesi

37. Noktalama işaretlerine uygun cümleler yazma

bilişsel alanın hangi düzeyinde bir davranıştır?

A) Bilgi B) Kavrama


E) Sentez

38. Geliştirilen programın denenmesi sürecinde

deneme yapılacak okullar ın ve sınıflar ın seçil-mesi aşamasından sonra yapılacak iş aşağıdaki-

lerden hangisidir?

A) Uygulamanın planlanması

B) Okul yöneticisi ve öğretmenlerin seçilmesi

C) Okul yöneticisi ve öğretmenlere programın tanı-

tılması

D) Programın ve materyallerin uygulanması

E) Programın ve materyallerin değerlendirilmesi

39. Hedef ve hedef davranışlar ın belirlenmesinden

sonra, bunlara dayalı olarak kritik hedef davranışlar

belirlenir. Bu hedef davranışlara göre değerlendirme

yapılır. Hedeflerin gerçekleşme düzeyine göre prog-

ramın etkililiği hakkında karar verilir. Modelin temeli

Tyler’ın yaptığı çalışmalara dayanmaktadır.

Bu açıklanan program değerlendirme modeli


A) Hedefe dayalı değerlendirme modeli

B) Amaçtan bağımsız değerlendirme modeli

C) Karar verme modeli

D) Yeterliliğe dayalı model

E) İhtiyaca dayalı model

40. Aşağıdakilerden hangisi programın son temel

ögesinde yapılan bir işlemdir?

A) İpucu/işaret verme B) Pekiştirme

C) İhtiyaç belirleme D) Konu seçme

E) Ölçme

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20B A A E A E C D B C B D E B E C B E A D

21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40Test IVA B E C D C E E A B B A B C A C C B A E



579

ÖĞRETİM İLKELERİ VE STRATEJİLERİ

BÖLÜM İÇERİĞİ

1. ÖĞRETİM İLKELERİ

1.1 Öğrenciye / Çocuğa Görelik (Düzeye Uygunluk)

1.2 Aktivite (Etkin Katılım)

1.3 Yaşama Yakınlık (Aktüalite)

1.4 Somuttan Soyuta

1.5 Bilinenden Bilinmeyene

1.6 Yakından Uzağa

1.7 Ekonomiklik

1.8 Açıklık (Ayanilik)

1.9 Bütünlük1.10 Sosyallik (Otoriteye İtaat ve Özgürlük)

1.11 Bilgi ve Becerinin Güvence Altına Alınması

ÖĞRETİMDE STRATEJİ, YÖNTEM VE TEKNİK İLİŞKİSİ

2. ÖĞRETİM STRATEJİLERİ

2.1 Sunuş Stratejisi (Sunuş Yoluyla Öğretme Yaklaşımı)

2.2 Buluş /Keşfetme Stratejisi (Buluş /Keşfetme Yoluyla Öğretme Yaklaşımı)

2.3 Araştırma-İnceleme Stratejisi (Araştırma-İnceleme Yoluyla Öğretme Yaklaşımı)



581


1. ÖĞRETİM İLKELERİ*

Öğretim ilkelerinin, hedeflere göre seçilen içeriğin düzen-

lenmesinde, bu içeriğin öğrenme-öğretme sürecin-

de/eğitim durumlar ında öğretim etkinlikleri aracılığıyla

öğretmen taraf ından sunulmasında, değerlendirilmesin-

de dikkate alınması gerekir. Öğretim stratejisi, yöntemi

ve tekniği seçilirken, kullanılırken öğretim ilkeleri rehber

niteliği taşır ve öğretim ilkelerine göre öğretim gerçekle-

şir. Bu öğretim ilkeleri aşağıda açıklanmıştır:

1.1 Öğrenciye/Çocuğa Görelik(Düzeye Uygunluk)

Öğrenciye görelik (düzeye uygunluk) öğretimde öğrenci-

nin ilgi ve ihtiyaçlar ının, psikolojik ve fizyolojik özellikleri-

nin ve düzeyinin dikkate alınmasıdır. Öğrenciye görelik

ilkesinde psikolojinin önemli katkılar ı görülmektedir. Bu

ilke, "çocuğa uygunluk (düzeye uygunluk)" veya öğretimi

"bireyselleştirme" olarak da açıklanabilir. Eğitimdeki yeni

anlayışlar dikkate alındığında öğrencinin etkin kılınması,

kalıcı öğrenmeler gerçekleştirdiği için önemlidir. Öğren-

ciye görelik yani düzeye uygunluk ilkesi de bu açıdan

önemli görülmelidir. Düzeye uygunluk ilkesi, bir yaş

grubundaki öğrencilerin aynı gelişim seviyesinde bulu-

nacaklar ı, benzer ruhsal özellikler gösterecekleri varsa-

* Ergün, M. ve A. Özdaş (1997). Öğretim ilke ve yöntemleri. İstanbul:

Kaya Matbaacılık.

yımına dayanır. Öğretimi "yıllık sınıflar sistemi" üzerine

kurduğumuzda, zaten her şey bu ilkeye göre düzenlene-

cektir. Ders, sınıf ın ortalama seviyesine göre düzenlenir.

Bu seviyenin altındaki ve üstündeki öğrencilerin dersin

dışında kalma tehlikesi vardır. Bu nedenle her öğrencinin

hazırbulunuşluk, düzeyi dikkate alınmalıdır. Ayr ıca bu

ilkenin mükemmel işleyebilmesi için, aynı yaş grubunda-

ki öğrencilerin bilgi ve beceri düzeylerinin de birbirine

eşit olması beklenir. Öğrenciler aynı yaş grubunda da

olsa, belli ortak bir özellik de taşısa her öğrencinin yete-

neklerinin, zekasının, ilgi ve eğilimlerinin, çalışma istek

ve gayretinin farklı olduğu varsayımıyla öğretimin birey-selleştirilme de bu ilke kapsamında değerlendirilmelidir.

Bütün öğrencileri eşit şekilde geliştirmeye çalışırsak,

normalin altındaki ve üstündeki öğrenciler ihmal edilmiş

sayılabilir. Öğretimde bireysel farklılıklar dikkate alınır ve

her öğrencinin bireysel öğrenme hızı (Skinner’ın Prog-

ramlı Öğrenme Modeli) göz önünde tutularsa öğretim

zenginleştirilmiş ve her öğrenci kendi zeka, yetenek, ilgi

ve çalışma temposuna göre ilerlemiş olur. Özet olarak

her öğrenciyi kendi düzeyinin üzerine çıkarmaya çalış-

mak, öğrenci düzeyinin dikkate alı

nması

ile gerçekleşir.Bu da öğrencilerin hazırbulunuşluk düzeyinin göz önün-

de tutulması ile gerçekleşir. Etkili ve etkin öğrenme,

öğrencilerin düzeyine uygun, öğrencinin katılımı ile ha-

zırlanan ve uygulanan öğretim etkinlikleri ile gerçekleşir.

2003

KPSS

SORU:Öğrenci düzeyine uygunluk ilkesinin sınıf içinde

etkili bir biçimde uygulanması için aşağıdakiler-

den hangisine öncelik verilmelidir?

A) Öğretmenin öğretim sürecinin dışında kalması

B) İçeriğin açık, net ve anlaşılır bir biçimde sunul-

ması

C) Öğrencilerin hazır bulunuşluk durumunun dikka-

te alınması

D) Öğrenciler arası etkileşimin artması

E) Grupla çalışma tekniklerinin uygulanması



582


ÇÖZÜM: Düzeye uygunluk/çocuğa görelik ilkesi

hazırbulunuşluk düzeyinin göz önünde tutulması ile

gerçekleşir.

CEVAP: C

Hangi öğretim kademesinde olursa olsun öğrencinin

gelişimine ve hazırbulunuşluk düzeyine uygun aynı

zamanda yaparak yaşayarak öğrenebilmesi için etkin

katılımını sağlayan etkinlikler sunulmalıdır.

1.2 Aktivite (Etkin Katılım)

Öğrencinin öğrenme-öğretme sürecine katılımını vurgu-

lamaktadır. Bir öğrenci ne kadar çok duyu organı ile

öğrenme-öğretme sürecine katılırsa öğrenmeler o kadar

etkili ve kalıcı olur. Bu nedenle de en kalıcı öğrenmeler,

yaparak yaşayarak öğrenme yoluyla gerçekleşir. “Anla-

tırsan, unutabilirim; gösterirsen anımsayabilirim; beni işin

içine katarsan asla unutmam öğrenirim” der bir Kızılderili

atasözü. Öğrencinin katılımı ile hazırlanan ve uygulanan

öğretim etkinlikleri, öğrencinin ilgisini daha fazla çekece-

ği gibi öğrenmelerin etkililiğini de arttır ır. Bloom (Tam

Öğrenme) ve Skinner (Programlı Öğrenme) gibi eğitimci-

ler ortaya attıklar ı öğrenme-öğretme yaklaşımlar ında,

öğretim sürecinin kalitesi ve uygun koşullar ın sağlanma-

sı noktasında etkin katılımı önemli görmüşlerdir. Özellik-

le psikolojide yapılan deneylerin etkisiyle öğrencinin aktif

öğrenmesinin daha etkili olduğu görüşü ortaya çıkınca,

katılımcı demokrasi ve rekabete dayalı liberal ekonomişartlar ının da etkisiyle öğretimde aktiflik/etkinlik ilkesinin

önemi de artmıştır. Artık verilen bilgiyi depolayan öğrenci

anlayışı, yerini; araştıran, sorgulayan, inceleyen, bağlan-

tılar kuran, sonuç ve genellemelere varan, görüşlerini

ifade eden öğrenci anlayışına bırakmıştır. Bu anlayış,

etkin katılım ilkesinin dikkate alınması ve uygulanması

ile gerçekleştirilebilir.

1.3 Yaşama Yakınlık

İçerikte ve öğrenme-öğretme sürecinde öğrenciye veri-

len bilgiler öğrencinin günlük yaşamda kullanabileceği ve

yararlanabileceği türden olmalıdır. Diğer bir söyleyişle

kullanılabilir bilginin öğrenciye verilmesi hem yaşama

yakınlık hem de yansıtıcı düşünmeyle doğrudan ilgidir.

Öğretim, yaşamdan kopuk olmamalı; yaşama yakın,

yaşamdaki gerçeklerle ilgili, öğrencinin yaşamla bağlan-

tısını koparmayan, yakın çevresiyle ilgili bir öğrenme

yaşantısı sunmalıdır. John Dewey’e göre, eğitim yaşama

hazırlıktan öte yaşamın bizzat kendisidir. O halde okul-

daki öğretim de yaşama yakın ve yaşamın doğrudan

kendisi olmalıdır. İçerik ve etkinliklerdeki örnekler yaşa-

mı

n içinden seçilmelidir. Çocuklara öğretirken kullanı

landil, oluşturulan sosyal ortam vs. gerçek yaşama yakın

olmalıdır. Bu aynı zamanda soyut konular ın somutlaştı-

r ılmasını sağlayacaktır. Yaşama yakınlık ilkesi, somuttan

soyuta, bilinenden bilinmeyene ve yakından uzağa gibi

aşamalılık ilkelerinin ve açıklık ilkesinin de temelini oluş-

turur. Öğretim etkinlikleri tüm öğrencilerin ilgi ve ihtiyaç-

lar ına, hazırbulunuşluk düzeyine uygun olmalı ki öğren-

cinin dikkatini çeksin.

Öğrencinin ilgisini ve dikkatini çeken etkinlikler,

öğrencinin güdülenmesini sağlar



583


2004

KPSS

SORU:Öğretim sürecinde, bireyin gereksinim duyacağı

yararlı ve kullanılabilir bilgilerin öğretilmesi önemli bir

yer tutar.

Bu görüşte, aşağıdakilerden hangisinin önemi

vurgulanmaktadır?

A) Yaşama yakınlık B) Sadelik

C) Düzeye uygunluk D) Bütünlük

E) Açıklık

ÇÖZÜM: İçerikte ve öğrenme-öğretme sürecinde öğrenciye

verilen bilgilerin öğrencinin günlük yaşamda kullana-

bileceği ve yararlanabileceği türden olması yaşama

yakınlık ilkesi ile ilgilidir ..

CEVAP: A

2006

KPSS

SORU:Sınıfta matematik problemlerini çözmede başar ılı

olan bir öğrenci bakkaldan yaptığı alışverişlerde para

üstünü hesaplamada güçlük çekmektedir.

Aşağıdakilerden hangisi bu öğrencinin durumunu

en iyi açıklamaktadır?

A) Sınıfta edinilen bilgilerin günlük yaşama taşı-

namaması

B) Sınıf-içi etkinliklerin öğrencinin düzeyine uygun

olmaması

C) Öğrencinin sayısal becerilerinin yetersiz olması

D) Sınıf-içi etkinliklerde öğrenci farklılıklar ının dik-

kate alınmaması

E) Sınıf ortamının öğrenmeyi destekleyici bir şekil-

de düzenlenmemesi

ÇÖZÜM:Eğitimin asıl başar ısı, öğrenilen bilgi ve becerilerin

tamamen yeni bir ortamda farklı bir sorunu yaratıcı bir

yolla çözmesiyle değerlendirilmelidir. Öğrencilerin

çözüm yolu gösterilmiş problemlerin benzerlerini

çözmesi gerçekte problem çözme değil, sadece ez-

berdir. Çözüm yollar ının ezberlenmesi de çağdaş

eğitimin amacı değildir. Öğrenilen bilgi ve becerilerin

farklı ortamlarda öğrencinin kendine özgü farklılığın-

dan süzülmüş kişisel yorumlar ıyla tekrar kullanabil-

mesi, bunlar ın ölçülmesi ve değerlendirilmesi aranılan

asıl kazançtır. Öğretimde bu durum göz önünde bu-

lundurulmalıdır. Bu soruda matematik dersinde öğre-

nilenlerin yaşamda uygulanamadığı görülmektedir.

Bu nedenle sınıfta edinilen bilgilerin günlük yaşama

taşınamaması söz konusudur. Ayr ıca öğrencilerin

okulda öğrendiklerini yaşama yansıtmayı öğrenmeleri

ve okuldaki bilgilerin de yaşamda kullanılabilir ve

yararlanılabilir nitelikte olması gerekir. Bu yaşama

yakınlık ilkesinin öğretimde uygulanması ile gerçekle-

şir.

CEVAP: A

1.4 Somuttan Soyuta

Bireyde zihinsel gelişim somuttan soyuta doğru olmakta-

dır. Birey, somut olarak gördüğü ve dokunabildiklerini

daha kolay öğrenir. Bu nedenle, öğrenci ders konusu

olan eşya ve nesnelerle doğrudan kar şı kar şıya getiril-

meli; bu mümkün olmadığında o nesne veya olayın

modeli, fotoğraf ı veya başka bir simgesi gösterilerek

araç-gereçlerden etkili olarak yararlanılmalıdır. Özellikle

ilköğretim düzeyinde yani Piaget’e göre somut işlemler

döneminde olan öğrencilere, gözüyle görüp, eliyle tuttu-

ğu gerçek eşyalar daha anlamlı gelir. Bu somutlaştırma

işlemi, araç-gereçlerden yararlanılarak sağlanabileceği

gibi öğrencinin soyut konular ı ve kavramlar ı somutlaş-

tırmasını sağlayacak olan çarpıcı örneklerle de gerçek-

leştirilebilir. Görsel-işitsel araçlar ve özellikle bilgisayar

teknolojisindeki son gelişmeler (bilgisayar destekli öğre-

tim, elektronik öğrenme), bu ilkenin, her öğretim kade-mesinde uygulanmasını kolaylaştırmıştır.



593

TEST I

ÖĞRETİM İLKELERİ VESTRATEJİLERİ

1. Aşağıdakilerden hangisi buluş yoluyla öğretimin

özelliklerinden değildir?

A) Öğrencinin etkin katılımını sağlar.

B) Her konuyu öğretmede etkilidir.

C) Bilgi yeni durumlara transfer edilebilir.

D) Daha fazla zaman almaktadır.

E) Tüm öğrenim düzeylerinde kullanılabilir.

2. Ön öğrenmelerin yeterli olmadığı ve konunun

yeni öğrenilmeye başlandığı bir durumda aşağı-

daki yaklaşımlardan veya modellerden hangisi

seçilmelidir?

A) Buluş yoluyla öğretim

B) İşbirliğine dayalı öğretim

C) Sunuş yoluyla öğretim

D) Tam öğrenme

E) Araştırma yoluyla öğretim

3. Hedef davranışlar bilişsel alanın uygulama, ana-

liz, sentez ve değerlendirme basamaklar ında ka-

zandır ılacaksa hangi strateji seçilmelidir?

A) Sunuş yoluyla öğretim

B) Buluş yoluyla öğretim

C) Bireysel öğretim

D) Araştırma yoluyla öğretim

E) Tam öğrenme-öğretim

4. Aşağıdakilerden hangisi buluş yoluyla öğretim

stratejisinde öğretmenin görevi değildir?

A) Öğrenciyi yönlendirmek ve yanıtı ona buldur-

mak.

B) Çözüme götürecek örnekler vermek.

C) Çözüm için farklı kaynaklar önermek.

D) Konuya ilişkin kavram ve genellemeleri açıkla-

mak.E) Hedef dışı etkinliklerde öğrenciyi uyarmak.

5. Hedef davranışlar bilişsel alanın bilgi basama-ğında kazandır ılacaksa hangi strateji seçilmeli-

dir?

A) Araştırma yoluyla öğretim

B) Buluş yoluyla öğretim

C) Tam öğrenme-öğretim

D) Sunuş yoluyla öğretim

E) Bireysel öğretim

6. Aşağıdakilerden hangisi buluş yoluyla öğretim

stratejisinin bir özelliğidir?

A) Önce ilke, genelleme ve kavramlar verilir, bunu

ayr ıntılı bilgilerin kazandır ılması izler.

B) Öğrenci nitelikleri, öğretim hizmetinin niteliği ve

öğretim ürünlerinden oluşur.

C) Tümüyle öğrencilerin araştırma ve inceleme

yapmalar ına dayanır.

D) Kavram, ilke ve genellemelerin açıklanmasında

kullanılır.

E) Öğretmenin temel görevi öğrenciyi yönlendir-mek ve yanıtı öğrenciye buldurmaktır.

7. Sunuş yoluyla öğretim stratejisinde aşağıdaki

yöntem ve teknik eşlemelerinin hangisinin kul-

lanılması uygundur?

A) Anlatma-gösteri

B) Tartışma-benzetim

C) Gösterip yaptırma-beyin f ırtınası

D) Problem çözme-grup çalı

şması

E) Örnek olay-beyin f ırtınası

8. Buluş yoluyla öğretme stratejisinde aşağıdaki

yöntem ve teknik eşlemelerinin hangisinin kul-

lanılması uygundur?

A) Anlatma-beyin f ırtınası



D) Problem çözme-gösteri

E) Örnek olay-soru cevap



594

TEST I

9. Araştırma-inceleme yoluyla öğretme stratejisin-

de aşağıdaki yöntem ve teknik eşlemelerininhangisinin kullanılması uygundur?

A) Anlatma-beyin f ırtınası



D) Proje-grup çalışması

E) Örnek olay-beyin f ırtınası

10. Buluş yoluyla öğretim yaklaşımının temel özel-

liklerine ilişkin aşağıdaki ifadelerden hangisi

yanlıştır?

A) Bilgiyi öğrencinin araştır ıp bulması hedeflenir.

B) Öğrencinin problem çözme yeteneğine dayanır.

C) Öğretmen, öğretime dikkati çekecek bir prob-

lemle başlar.

D) Öğretmen, çözüme götürücü örnekler verir,

farklı kaynaklar önerir.

E) Zamandan tasarruf sağlar.

11. Öğretim sürecinde hedefe ulaşmak için seçilen

en genel yola ne ad verilir?

A) Strateji B) Yöntem

C) Teknik D) Taktik

E) Stil

12. Araştırma stratejisine ilişkin aşağıdaki önerme-

lerden hangisi yanlıştır?

A) Bilimsel araştırma yaklaşımındaki aşamalar iz-

lenir.

B) Problem çözme becerisine dayanır ve problem

çözmeyi öğretir.

C) Bilgi basamağındaki davranışlar ın kazandır ıl-

masında etkilidir.

D) Tümüyle öğrenci etkindir.E) Üst düzey düşünme becerilerini kazandır ır.

13. Sunuş yoluyla öğretim stratejisine ilişkin aşağı-

daki önermelerden hangisi yanlıştır?

A) Öğretmenin bilgiyi aktarması esastır.

B) Genellemelere öğrenci var ır.

C) Bilgi basamağındaki davranışlar ın kazandır ıl-

masında etkilidir.

D) Tümdengelim yaklaşımı kullanılır.

E) Aşamalılık ilkesi ile ders işlenir.

14. Öğretmenin rehber, öğrencinin tümüyle etkin

olduğu öğretim stratejisi aşağıdakilerden hangi-

sidir?

A) Sunuş B) Buluş

C) Araştırma D) Soru-cevap

E) Tam öğrenme

15. Öğretmenin yönlendirmesiyle öğrencinin genel-

lemelere vardığı öğretim stratejisi aşağıdakiler-

den hangisidir?

A) Sunuş B) Buluş

C) Araştırma D) Soru-cevap

E) Tam öğrenme

16. Ulaşılacak hedeflerin düzeylerine göre farklı öğretim

yollar ı seçilir.

Aşağıdaki seçeneklerden hangisinde hedef dü-

zeyi ile öğretim yolu yanlış eşleştirilmiştir?

A) Bilgi-sunuş

B) Kavrama-Buluş

C) Uygulama-Araştırma

D) Sentez-Sunuş E) Analiz-Araştırma



595

TEST I

17. Bir öğretmen sınıf ında öğretim etkinliklerini

düzenlerken aşağıdakilerden hangisini öncelikleyapmalıdır?

A) Öğrencilerin hazırbulunuşluk düzeyinin göz

önünde tutulması

B) Bilginin bütünlüğünün dikkate alınması

C) Konular ın ayr ıntılar ına öncelik verilmesi

D) Seçilen öğretim stratejilerine uygun konular ın

seçilmesi

E) Uygulanan öğretim strateji, yöntem ve tekniğin

ekonomikliğinin dikkate alınması

18. Kalıcı öğrenmeler, yaparak yaşayarak öğrenme

yoluyla gerçekleşir. Verilen bilgiyi depolayan öğrenci

anlayışı, yerini; araştıran, sorgulayan, inceleyen,

bağlantılar kuran, sonuç ve genellemelere varan,

görüşlerini ifade eden öğrenci anlayışına bıraktı.

Bu durum aşağıdaki hangi öğretim ilkesiyle açık-

lanabilir?

A) Ekonomiklik

B) Bilgi ve becerinin güvence altına alınması

C) Düzeye uygunlukD) Etkin katılım

E) Açıklık

19. Öğretimde öğrencinin ilgi ve ihtiyaçlar ının, psi-

kolojik ve fizyolojik özelliklerinin ve

hazırbulunuşluğunun dikkate alınması aşağıdaki

hangi öğretim ilkesinin hayata geçirilmesiyle

olur?

A) Etkin katılım

B) Bütünlük

C) Ekonomiklik

D) Yaşama yakınlık

E) Düzeye uygunluk

20. Bir taşla iki kuş vurma olarak özetlenebilecek

olan öğretim ilkesi aşağıdakilerden hangisidir?

A) Açıklık

B) Bütünlük

C) Ekonomiklik

D) Yaşama yakınlıkE) Bilgi ve becerinin güvence altına alınması

21. Öğretimde bireyin ilgi ve ihtiyaçlar ı, toplumun çıkar-

lar ı ve ihtiyaçlar ı kadar bilginin yani konunun ihtiyaç-lar ı da önemlidir.

Bu açıklamada sözü edilen konunun ihtiyaçlar ı

üzerinde duran öğretim ilkesi aşağıdakilerden

hangisidir?

A) Yaşama yakınlık

B) Somuttan soyuta

C) Bütünlük

D) Bilgi ve becerinin güvence altına alınması

E) Sosyallik

22. Bu ilkenin bir boyutu kurallara uymayı da içerir ve

otoriteye itaat ile açıklanabilir. Birey bu kurallara

uyarken, bireye, kendi kararlar ını verebilme, kendi

kendini yönetme, kritik durumlarda özgür kalabilme,

hür kararlar verme mutluluğu ve sorumluluğunu da

kazandırmak öğretmenin ve okulun görevidir.

Açıklanan öğretim ilkesi aşağıdakilerden hangi-

sidir?

A) Ekonomiklik

B) Sosyallik

C) AçıklıkD) Bütünlük

E) Bilgi ve becerinin güvence altına alınması

23. İçerikte ve öğrenme-öğretme sürecinde öğrenciye

verilen bilgiler öğrencinin günlük yaşamda kullanabi-

leceği ve yararlanabileceği türden olmalıdır.

Bu açıklama hangi öğretim ilkesi ile doğrudan

ilgilidir?

A) Açıklık B) Bütünlük

C)Ekonomiklik

D)Yaşama yak

ı

nlı

kE) Yakından uzağa

24. Öğrenci ders konusu olan eşya ve nesnelerle doğ-

rudan kar şı kar şıya getirilmeli; bu mümkün olmadığı

zaman o nesne veya olayın modeli, fotoğraf ı veya

başka bir simgesi gösterilerek araç-gereçlerden etki-

li olarak yararlanılmalıdır.

Bunu dikkate alan bir öğretmen aşağıdaki hangi

öğretim ilkesini uyguluyor demektir?

A) Sosyallik B) Yaşama yakınlık

C) Somuttan soyuta D) Bütünlük

E) Ekonomiklik



596

TEST I

25. Eğitimde Program Geliştirme Dersi öğreticisinin,

programlar ın aşamalı sınıflamasını kavrama davra-nışını kazandır ırken öğretmen yetiştirme programı

örneği ile öğretmen yetiştirme programlar ına ve nite-

liklerine ilişkin kavramlar bilgisinin öğrenci taraf ın-

dan kazanılmasını sağlaması ...... ilkesi ile açıkla-

nabilir.

Yukar ıdaki boşluğa gelebilecek en uygun ifade


A) Ekonomiklik

B) Sosyallik

C) Yaşama yakınlık

D) Açıklık

E) Bütünlük

26. Ortak özellikleri bulunan Fizik, Kimya ve Biyoloji

derslerinin Fen Bilgisi Dersi olarak, Tarih ve

Coğrafya derslerinin Sosyal Bilgiler Dersi olarak

geniş alanlı tasarlanması aşağıdaki hangi öğre-

tim ilkesinin dikkate alınmasına örnek olabilir?

A) BütünlükB) Ekonomiklik

C) Sosyallik

D) Yaşama yakınlık

E) Bilinenden bilinmeyene

27. İçerik hazırlarken, öğrenme-öğretme süreci dü-

zenlenirken ve uygulanırken, öğrencinin daha

önceki bilgi ve tecrübelerinin dikkate alınması,

yeni bilgi ve tecrübelerin bunlar üzerine kurul-

ması aşağıdaki hangi öğretim ilkesi ile doğrudan

ilgilidir?


B) Bütünlük

C) Ekonomiklik

D) Sosyallik

E) Bilinenden bilinmeyene

28. Öğretmenin iletişim sürecinde kullandığı dilin,

öğretim hedeflerinin, içeriğin ve kitaplar ın, de-ğerlendirme sorular ının, anlaşılır ve anlamlı ol-

ması aşağıdaki hangi öğretim ilkesi ile doğrudan

ilgilidir?

A) Bütünlük

B) Ekonomiklik

C) Açıklık

D) Sosyallik

E) Yaşama yakınlık

29. Öğrencinin problem çözme becerisini kullanarak

bilimsel yöntemi izlemesini gerektiren bir öğretim yo-

ludur. Bu stratejide öğrenci konularla ilgili problemle-

rin çözümüne ulaşmakla kalmaz, kar şılaşabileceği

benzer problemlerin çözüm yolunu da öğrenir. Öğ-

retmen önbilgi dahi vermez, tümüyle öğrenci etkin-

dir.

Bu öğretim stratejisi aşağıdakilerden hangisidir?

A) Sunuş B) Buluş C) Araştı

rmaD) Anlatım E) Keşfetme

30. Ausubel, Anlamlı Öğrenme Modelinde, yeni bilgilerin

eski bilgi sistemleri içerisine yerleştirilerek öğrenile-

bileceğini, böylelikle bilginin anlamlandır ılmasının ve

yapılandır ılmasının daha kolay olacağını savunmuş-

tur.

Bu düşünce aşağıdaki hangi öğretim ilkesine enyakındır?


B) Bütünlük

C) Bilinenden bilinmeyene

D) Ekonomiklik

E) Sosyallik

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15B C D D D E A E D E A C B C B

16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30Test ID A D E C D B D C A A E C C C

program gel. ve ogretim ilkeleri

Documents