projekti_liburna

Upload: luis-sweet

Post on 03-Jun-2018

226 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

  • 8/12/2019 Projekti_Liburna

    1/11

    1

    Akademia e Shkencave Universiteti i FoxhsInstituti i Archeologjis Departamenti i Shkencave HumaneDepartamenti ArkeologjiseNenujore Navale DANN

    Giuliano VolpeAdrian Anastasi

    PROJEKTI LIBURNAARKEOLOGJIA NNUJORE N SHQIPRI

  • 8/12/2019 Projekti_Liburna

    2/11

    2

    PROJEKTI LIBURNAArkeologjia nnujore n Shqipri

    Atlantiku o Pacifiku jan detet e distancave,

    Mesdheu sht deti i afrsis,

    Adriatiku sht deti i intimitetit.

    P. Matvejevic,Mesdheu Nj permbledhje e re, Milano 1991, p. 23.

    1. Hyrje. Arkeologjia nnujore n Shqipri.

    1.1. Mungesa e t dhnave dhe perspektivat e mdha.Midis vendeve t Mesdheut perendimor, Shqipria sht padyshim vendi n t cilin

    krkimi nnujor rezulton akoma m pak i zhvilluar, megjith rndsin e

    jashtzakonshme t brigjeve t saj, plot me porte antik, mejetar dhe modern. Gjatviteve t regjimit komunist aktiviteti nnujor ishte n fakt i ndaluar, ndersa pas rnies

    s tij, e sidomos n fazn e rrmujave t mdha q njohu vendi n vitet 90, ka nisurnj aktivitet dramatik dhe shqetsues i vjedhjes s trashgimis arkeologjike nnujore

    t pasur, e deri tashm t paprekur.

    Pr momentin nuk ka asnj t dhne t sakt pr sitet e zhytura e mbi reliktet antike

    dhe mungojn veprimtari krkimi e tutelimit ksaj pasurije arkeologjike akomaplotsisht t pazbuluar. Gjithashtu i druhet faktit q n munges t mjeteve njohse

    nga aktiviteti i peshkimit dhe aktiviteti ndertimor nga njra an, e mbi t gjitha

    krcnimi q paraqesin grmuesit klandestin si dhe sportistt nnujore shqiptar e t

    huaj n krkim t nj souveniri, mund t dmtoj shpejt kt burim pr njohjen

    historike e pr zhvillimin kulturor e ekonomik t vendit.Njohja e pasuris nnujore arkeologjike t Shipris do t kontibonte ndjeshmrisht

    gjithashtu n permbushjen e nj zbraztije t madhe n vlersimin e shkmbimeve

  • 8/12/2019 Projekti_Liburna

    3/11

    3

    tregtare e kulturore ne Adriatik nga Antikiteti deri m sot dhe t zhvilloj

    shkmbime gjithnj e m t mdha t njohurive midis vendeve t ndryshme q

    gjenden mbi kt lloj liqeni q sht Adriatiku.

    Gjetjet e izoluara t deritanishme, objektet e shumta arkeologjike, n veanti anfora

    tregtare, t konservuara n muze t ndryshm t Shqipris, krkimet e para msistematike t nisura vitet e fundit n veanti n zonen e Durrsit, prve

    kosideracioneve t thjeshta t tipit historik-arkeologjik t lidhura me rndesin e

    sistemit portual t bregdetit shqiptar dhe numrit t madh t qyteteve antike t

    ndodhura n pjesn bregdetare, bjn t mendohet se krkimi arkeologjik nnujor n

    Shqipri t arrij sa m shpejt suksese t jashzakonshme sapo t nisin kerkime

    sistematike t kryera me metodat m t fundit t krkimit n kt fush.

    1.2. Krijimi i Departamentit t arkeologjis nnujore navale DANN.Koht e fundit n Institutin Arkeologjik pran Akademis Shkencave t Shqipris,

    sht ngritur nj Departament i veant i arkeologjis nenujore, qenda e t cilitsht zgjedhur pran Muzeut Arkeologjik t Durrsit, nn drejtimin e Adrian

    Anastasit.

    Institucioni i ri, akoma i privuar nga mjetet e pershtatshme e t personelit tekniko-

    shkencor, ka kompetenc n t gjith territorin shqiptar dhe synon t jet nje organ i

    spacializuar ne krkimin arkeologjik nnujor.Veanrisht i rnd sht problemi, qendror n Shqipri ashtu si dhe n t gjitha

    vendet e Mesdheut, t masave m efikase t tutels dhe t ruajtjes brigjeve dhe t

    porteve. N Shqipri pr m tepr mungojn norma ligjore mbi arkeologjin

    nnujore, ashtu sikundr nuk sht parashikuar nj trup policie e specializuar (engjashme pr shembull, me Berthamn e Tutels s Trashegimis Artistike t

    Karabinierve n Itali).

    Gjat veprimtarive njohese t kryera deri tani jan hasur dme nga mungesa e

    instrumentave t tutels. Kjo konsiderat nnvizon nevojn e parashikimit dhe n

    Shqipri t nj vlersimi t ndikimit arkeologjik, n fillim n realizimin e veprave t

    ndrtimit e/o t modifikimit t bregdetit. N kt zon, si n t tjera, sht

    jashzakonisht e rndsishme, kshtu, t parashikohen krkime arkeologjike

    sistematike dhe studimesh gjeofizike t finalizuara me prcaktimin e anomalive t

    mundshme.Pika t tjera kritike t situats shqiptare, t cilat duhet te merren parasysh pr t

    garantuar nj zhvillim t krkimit nnujor, perbjn dhe mungesa e strukturaveshndetsore t specializuara n ndihmn e shpejt dhe n mjeksin hiperbarike, si

    dhe t shkollave t formimit n zhytjen nnujore dhe t diving clubs.

    Nj prpjekje e veant do t bhet n sensibilizimin dhe informacionin korrekt, si

    pr t krijuar nj rrjet bashkpuntorsh e sinjalizuesish t siteve arkeologjike t

    zhytura, si, dhe n prgjithsi, pr t arritur t kuptohet rndsia e nj pasurie t till

    dhe dmet e provokuara nga veprimi i degradimit, t kryer dhe nga turistt e nga

    arkeologt e shumt t s djels.Edhe n lmin universitar dika po lviz. N fakt duke u nisur nga 2005 ka filluar nUniversitetin e Tirans e para lnd e arkeologjis nnujore prane fakultetit Histori-

  • 8/12/2019 Projekti_Liburna

    4/11

    4

    Filologji, n kuadrin e Karts s Bolonjs. N kt mnyr mund t nis formimi i

    arkeologve t rinj ne fushn e krkimit nnujor. N kt perspektiv lidhet dhe

    projekti i krijimit t Shkolls italo-shqiptare, q t mund t parashikoj n t ardhmen

    edhe aktivizimin e nj Masteri universitar ndrkombtar te nivelit t dyt. Nj

    struktur e till didaktike t formimit t lart do t mund ti drejtohej studentve t tgjith arealit ballkanik, duke kontribuar n prhapjen e nj kulture t arkeologjis

    nnujore dhe n prcaktimin e standarteve n mbshtetje me profilin teknik-

    metodologjik.

    1.2. Seminari i Durrsit.Pr t percaktuar gjendjen, pran Muzeut Arkeologjik te Durrsit, n 24 korrik 2006,

    u mbajt, me iniciativn e Ambasads Italiane n Shqipri, nj Seminar Ndrkombtarme tem: Teknologjia dhe know-how (aftesit teknike) italiane pr vlersimin e

    trashgimis nnujore n Shqipri me pjesmarrjen e studiuesve t shumt e

    autoriteteve politike italiane dhe shqiptare.Seminari u mbyll me prgatitjen dhe votimin e nj documenti prfundimtar (shfleto

    pjesen ngjitur) n t cilin i besohet Universitetit t Foxhs dhe t Tirans detyra e

    zhvillimit t nj projekti t krkimeve arkeologjike n Shqipri dhe t realizojn

    ngritjen e Shkolls italo-shqiptare t arkeologjis nnujore.

    Pas Seminarit ka nisur fasa e projektimit t krkimeve t prbashkta italo-shqiptare,q shpresohet t nisin nga fundi i 2006 e 2007. Pr momentin ekipi, nn drejtimin e

    prbashkt t autorve t ktij artikulli, parashikon pjesmarrjen e arkeologve t

    Universitetit t Foxhs dhe arkeologve dhe teknikve nnujor shqiptar, me

    mbshtetjen teknike-logjistike t Organizats ASSO t Roms dhe shpresohet nebashkpunimin e Marines Luftarake Shqiptare e Marins Luftarake Italiane.

    Seminari i Durrsit mbi arkeologjin nnujore n Shqipri.

    2. Obiektivat e projektit Liburna.Objektivat e projektit jan t shumfishta dhe i referohen si proesit t njohjurive

    historike e arkeologjike, ashtu edhe zhvillimit kulturor, ekonomik e social t

  • 8/12/2019 Projekti_Liburna

    5/11

    5

    Shqipris n veanti pr efektet positive q ky lloj aktiviteti mund t ket n

    zhvillimin turistik e n nisjen e iniciativave t reja ekonomike.

    N veanti projekti synon:

    T kontriboj n nisjen e zhvillimin e krkimit, t tuteles dhe vlersimit t pasuris

    arkeologjike nnujore shqiptare. Realizimin e Harts s par arkeologjike t bregdetit shqiptar, prmes krijimit t nj

    Sistemi Informativ Territorial (GIS), progresivisht t implementueshm fal progesit

    n vijim t krkimeve ; element intrigues i Harts do t jet dhe prpilimi i harts s

    rrezikut arkeologjik si mjet pr projektimin e ndrhyrjeve t ardhshme gjat bregdetit.

    vnia n jet e nj aksioni mbshtets dhe spin-offn forcimin e n zhvillimin e

    Departamentit t arkeologjis nnujore navale DANN t Institutit t arkeologjis, me

    pajisje instrumentale dhe transferim t njohurive e kompetencave.

    T kontribojm n prcaktimin e nj ligjshmrie mbi tuteln e pasuris arkeologjike

    nnujore.

    Individualizim dhe grmim i tipologjive t ndryshme t sitevearkeologjike nnujore

    (detare e t ujrave brendshme).

    Botimi shkencor i krkimeve (me krijimin e nj kolane studimesh).

    Divulgimi i rezultateve me an t instrumentave t ndryshm (dokumentar, lajme

    gazetash, artikuj me karakter prshtats, krijimin e nj siti web t veant, etj.)

    T kontribojm n formimin profesional t arkeologve, teknikve nnujor,

    personelit ushtarak shqiptar.

    T kontribojm n vlersimin e pasuris arkeologjike nnujore shqiptare dhe nshfrytzimin e saj turistik.

    T kontribuojm n zhvillimin e mardhnieve t bashkpunimit shkencor e kulturalmidis Shqipris dhe Italis dhe n prgjithsi midis gjith vendeve t adriatikut e t

    arealit ballkanik.

    3. Kohzgjatja :Faza e par e projektit, e kuptuar si veprimtari start-up (nisjeje), do t jet 36 muaj.Nj periudh e till prben kohezgjatjen minimale q t mundemi t garantojmsuperimin e problemeve t shumta logjistike, pr darjen e proedurave dhe metodave

    brenda ekipit, pr nisjen e kkimeve dhe arritjen e rezultateve t para t rndsishme.

    Parashikohet q fillimi zyrtar i aktivitetevemund t jet njanar 2007.

    4. Aspektet Organizative4.1.Drejtimi shkencorDrejtimi shkencor i tr projektit i sht besuar bashkarisht dr. Adrian Anastasi(Insitituti i Arkeologjis) e prof. Giuliano Volpe (Universit di Foggia).

    4.2 Entet OrganizueseProjekti ka si promotor, me funksione t ndryshme, institucione publike italiane e

    shqiptare, midis t cilave, pr paln italiane, Ambasadn Italiane n Shqipri,

    Krahinn e Puglias, Universitetin e Foxhs, pr paln shqiptare, Institutin eArkeologjis s Akademis s Shkencave, Ministrin e Kulturs, Universitetin e

    Tirans, Marinn Luftarake.

  • 8/12/2019 Projekti_Liburna

    6/11

    6

    4.3. Komiteti shkencorAdrian Anastasi, Neritan Ceka, Adriano Ciani, Afrim Hoti, Muzafer Korkuti,

    Giuliano Volpe.

    4.4.Ngritja e grupit tekniko-shkencor t punsEkipi operativ, teknik shkencor, do t prbhet nga arkeolog, teknik e student

    italian e shqiptar dhe do t prfitoj dhe nga mbshtetja e ushtarakve italian e

    shqiptar.

    N veanti Njsit Operative (UO), aktualisht t parashikuara (t cilave do ti

    bashkohen n vijim njsi t tjera) jan kto:

    UO 1: Iniversiteti i Foxhs, Departamenti i Shkencave Humane, me kordinimin e

    prof. Giuliano Volpe dhe bashkpunimin e doktorve Danilo Leone e MariaTurchiano, rierkator n arkeologji, me pjesmarrjen e studentve e doktorantve teshumt.

    UO 2: Departamenti i Arkeologjis Nnujore Navale DANN i INA, me koordinimine Adrian Anastasit dhe me pjesmarrjen e arkeologeve e teknikve nnujor

    shqiptar.

    UO 3: Shoqata ASSO onlus e Roms pr mbshtetjen teknike t aktiviteteve

    nnujore dhe veprimtaris t dokumentimit fotografik e video, pr realizimin e

    dokumentarve (Studio Blu Production). ASSO ka nnshkruar me Universitetin eFoxhs nj konvent pr bashkpunimin teknik i aktiviteteve t krkimit arkeologjik

    nnujor t kryera nga Universiteti.

    UO 4: Marina Luftarake Shqiptare pr mbshtetjen logjistike.

    5. Programi i aktiviteteveProjekti do t zbatohet npermjet etapave t ndryshme, t prkohshme e tematike

    (shfleto kronogramn), q mund ti nnshtrohen, sidomos n lidhje me kohn e sakt

    t objektivave t ndryshm t realizimit (UR), disa modifikime t kondicionuara si

    nga mundsit finaciare, si nga problemet e ndryshme logjistike t ngritura nga

    situata aktuale infrastrukturale dhe organizative e Shqipris.

    N prgjithsi aktivitetet ndahen n 3 sektor t mdhenj

    1. Prcaktimi i aspekteve formale dhe prgatitja paraprake e strategjis sndrhyrjes.

    a) Konsiderohet e nevojshme t arrihet me shpejt nj Konvent midis Ministris s

    Kulturs, Akademis s Shkencave dhe Universitetit t Foxhs e Ambasads Italiane

    n Shqipri percaktimin e roleve dhe objektivave.

    b) Pr m tej, konsiderohet e nevojshme paraprgatitja e protokollit t marrveshjes

    midis Ministris s Kulturs dhe at t Mbrojtjes n lidhje me mbeshtetjen logjistike

    t Marins Luftarake Shqiptare.

    c) Protokoll i mundshm marrveshje midis Ambasads Italiane dhe Ministris sMbrojtjes pr pjesmarrjen e DIE pr mbshtetjen logjistike dhe pr ndrhyrjetmbshtse pr pajisjet instrumentale.

  • 8/12/2019 Projekti_Liburna

    7/11

    7

    d) Prezantimi i projektit n nj Tavolin t Rrumbullakt t organizuar me

    bashkpunimin e Ambasads Italiane; prkrahjen formale te partnerve dhe

    programmi operativ.

    e) parapitja e aspekteve logjistike (baza operative; pajisjet etj.).

    f) Sistemimi i mundshm i anijes Liburna pr krkimet arkeologjike nnunjore nShqipri.

    2. Harta Arkeologjike e bregdetit shqiptar.a) Harta arkeologjike prbn nj nga objektivat kryesor t projektit. Bhet fjal pr

    nj instrument t domosdoshm jo vetm pr krkimin por dhe pr tuteln dhe

    programimin e t gjitha ndryrjeve q do t ken t bjn me bregdetin dhe thellsi t

    tij. Harta do t ngjizet si nj Sistem Informativ Territorial (GIS) sipas parametrave

    m modern t krkimit nnujor t pejsazheve.

    b) Mbledhja e t gjitha t dhnave dhe paraprgatitja e sistemit informatik.

    c) Mbledhja e kartografis, fotografi ajrore, imazhe nga satelliti, etj.

    d) Futja e t gjitha t dhnave t marra.

    e) Paraprgatitja e Harts s Rrezikut Arkeologjik.

    f) Krkime gjeofizike t kryera nga sistemet m modern t krkimit instrumental.

    (ROV, Multibeam, Side Scan Sonar, magnetometri, etj.) sidomos n zonat, si ajo e

    Durrsit, t karakterizuara nga thellsi ujore ranore dhe nga shikueshmri e kufizuar.

    3. Krkime n uj dhe vnia n jet e Harts Arkeologjike nnujore tBregdetit.a) Mbledhja e informacionit lidhur me gjetjet n mparshme, n menyr q tndrtojm nj katalog t zonave pr tu verificuar.

    b) Rikonjicionet e para dhe studimi n vend t finalizuara me individualizimin esiteve t prshtatshm pr nisjen e nj kantieri grmimi. Me tu dhn karakteristikat

    e kantierit, q do t ket qllime didaktike, konsiderohet e nevojshme t

    individualizohet nj sit rreth 20-25 metra thellsi, q t bashkoj nj interes shkencor

    t rndsishm dhe nj gjendje t mir konservami; zgjedhja do t ket parasysh dhe

    problemet e ngritura nga tutela dhe mbrojtja e siteve n rrezik shkatrrimi.

    c) Fushata grmimi. Krahas aktiviteteve t rikonjicionit, t studimit n vend,verifikimit, t kryera gjat vitit, dhe n lidhje me situata t veanta t emergjencs,

    mendohet t mund t drejtojm nj grmim vjetor, me nj ekip relativisht t shumt

    n numr (rreth 15-20 persona), me nj kohzgjatje rreth nj muaj, me qllimin si tkrkimit shkencor si dhe t formimit dhe t vlersimit. Grmimi do t drejtohet sipas

    metodave m moderne t kerkimit arkeologjik, drejtprsdrejti nga arkeologt dhe

    teknikt nnujor, dhe do t perfshij dhe studentt shqiptar, italian dhe t

    kombsive t tjera. Njkohsisht me grmimin do t zhvillohen dhe aktivitete

    laboratorike pr trajtimin, dokumentimin dhe klasifikimin e par t gjetjeve. Thellimii studimit, t dokumentimit dhe i restaurimit t objekteve arkeologjike do t

    zhvillohet gjat muajve t dimrit pran Laboratorit q do t paraprgatitet n nj

    lokalitet, ngelet pr tu prcaktuar (Muzeu i Durrsit, Kshtjella e Porto Palermos,

    etj.)4. Botimi dhe divulgami i rezultateve.

  • 8/12/2019 Projekti_Liburna

    8/11

    8

    a) Synohet ti jepet jet nje Kollane Publikimesh t veanta, t titulluaraLiburna, n t

    cilat duke i bre t ditura sistematikisht rezultatet e krkimeve, me botimin e

    grmimeve t veanta, t materialeve, t krkimeve specifike t lidhura me

    archeologjin nnujore.e navale. Kolana do t publikohet nga nj editor i specializuar

    n fushn e arkeologjis nnujore dhe do t kontriboj jo vetm n favor t prhapjess kerkimeve por edhe me ndihmn e shkmbimeve me universitete dhe instituteve

    ndrkombtare te krkimit, t rris pajisjen me libra t biblioteks s Institutit t

    Arkeologjis, duke iu referuar n veanti ndrtimit t nj seksioni specifik dedikuar

    arkeologjis nnujore. Kolana e studimeve do t shrbej edhe pr ti dhne visibilitet

    projektit.

    b) Paraprgatitja e nj siti webme t gjitha t dhnat e Projektit, informacionet mbiekipin, mbi aktivitet e ndryshme, bibliografia etj.

    c) Organizimi i Kongreseve dhe Seminareve dhe pjesmarrje n kongrese te

    specializuara t arkeologjis nnujore, duke filluar nga Kongresi Kombtar i

    Arkeologjis nnujore q do t mbahet n vjeshtn e 2007 n Puglia.

    d) Realizimi i dokumentarve profesional dhe t produkteve t ndryshme t

    divulguara mbi aktivitetet e kryera rreth projektit.

    5.2. Zonat e privilegjuara pr krkimet.Megjithse n kuadrin e nj krkimi q duhet me doemos t shoh t tr bregdetin e

    Shqipris, prve ujrave t brendshme (liqene, lumenj, etj.) mbi bazn e

    informacioneve aktualisht t pakta q kemi dhe nj serie konsideratash t tipit

    tekniko-shkencor, konsiderohet t privilegjohet n kt faz t par t projektit zonate mposhtme:

    a) Gjiri i Durrsit: zona e njrit prej porteve kryesor antik t Shqipris dheAdriatikut, sht dhe territori pr t cilin disponohen informazione t ndryshme, n

    veanti fal rikonjicioneve t fundit t kryera nga Adrian Anastasi (shfleto artikullin e

    bashkangjitur nLarcheologosubacqueo). Veanrisht t vshtira paraqiten kushtet

    operative pr shkak t karakteristikave gjeomorfologjike t thellsis s ujit dhe t

    vizibilitetit t pakt; n kt kontekst preferohet t kryhen krkime paraprake

    gjeofizike me instrumenta, t domosdoshme pr t individualizuar anomali q ireferohen anijeve t mbytura ose siteve t zhytura.

    b) zona e portit t Shngjinit, e vendosur n brendsi t Gjirit t Drinit: ku jane

    sinjalizuar koht e fundit nga Cesare Balzi i DIE i Marins Luftarake Italiane gjetjeq i referohen relikteve antik.

    c) Zona e Porto Palermos. Gjiu shfaq nga shum an karakter ideal pr krkiminsepse bhet fjal pr nj pik naturale ndalimi e strehimi pr anijet q praktikonin

    kabotazhin gjat bregut shqiptar, si pr prezencn e Kshjells s Ali Pashait, me

    bankina portuale dhe t bazs luftarake t Marins. Kto struktura n fakt mund tprbjn bazn ideale operative pr krkimet nnujore. N veanti Kshtjella, e

    pajisur e sistemuar me vend, mund t prbj selin ideale pr krijimin e nj MuzeuArkeologjik t Detitdhe t strukturs operative pr krkimet nnujore (laborator,

    magazini, qendra studimi e dokumentimi).

  • 8/12/2019 Projekti_Liburna

    9/11

    9

    Harta e Shqipris me specifikimin e siteve kryesore arkeologjike; jan evidentuar zonat qdo t privilegjohen nga krkimi nnujor n fazn e par t aktivitetit.

    Zona, me nj interest dukshm pamor, shfaqet shume mir pr zhvillimin turistikkulturor dhe ambiental i lidhur me arkeologjin nnujore dhe aktivitetet shkencoredhe kulturale detare. N zon sht sinjalizuar dhe nj sit i zhytur me prezenc

    amforash dhe materialeve t tjera arkeologjike q i prkasin sipas gjass nj relikti

    antik.

    d) Zona e Butrintit. Siti dhe territori i Butrintit sht aktualisht i interesuar nga njprojekt i kerkimeve arkeologjike sistematike dhe prbn nj park arkeologjik t

    jashzakonshm arkeologjik- ambjental. Nj vones e dukshme regjistron sektori i

    arkeologjis nnujore q sigurisht do t jepte nj kontribut t rndsishm pr njohjen

    e historis t ksaj qendre portuale dhe t gjith brezit bregdetar. Jan sinjalizuarrelikte t ndryshme, asnjri prej t cilve sht studiuar. Ky sektor prezantohet kshtu

    si njri nga m premtuesit pr krkimin arkeologjik nnujor n Shqipri.

  • 8/12/2019 Projekti_Liburna

    10/11

    10

    Gjiu i Durrsit. Krkime arkeologjike dhe gjetjet e zbuluara n fund t detit.

    Pamja e Gjiut t Porto Palermos me Kshjelln e Ali Pashs.

    7. La nave LiburnaNj instrument me rndsi t jashtzakonshme pr nisjen dhe zhvillimin e krkimeve,

    do t ishte i prbr nga prgatitja e nj anije t pajisur n mnyr specifike pr

    arkeologjin nnujore. Nj rezultat i till do ta vendoste Shqiprin midis vendeve m

    t prparuara n kt fush t aktiviteteve n Mesdheun perndimor, si Franca dhe

    Spanja. Disponueshmria e nj anije specifike, q propozohet t emrtohet Liburna,nga emri i anijes klasike ilire q ka frymzuar edhe emrin e projektit, do t prbntenj mbshtetje t rndsishme pr t gjitha aktivitetet, me nj ulje t rndsishme t

    kostove dhe nj racionimi t rndsishm t kohs dhe t proedurave, q ka

    demostruar eksperienca n Itali n kohn e N. Lamboglia dhe n Franc e Spanj.

    Anija mund t pajiset progresivisht me instrumenta specifik, si motopompa,

    kompresor, loborator pr pajisjet nnujore, dhoma hiperbarike, etj.

    Pr kt qllim, kontaktet e para q kemi pasur me Marinn Luftarake len t

    konsiderohet q mund t egzistoj mundsia e gjetjes s nj imbarkacioni me

    karakteristikat e nevojshme pr krkimet arkeologjike (hapsir t madhe e bashit e/okiit, peshkim i kufizuar pr t operuar dhe n ujra t cekta, mundsi pr pajisjen n

    bord me laborator, strehim, mens, etj.) pr sistemimin dhe me sistemimin e

    pajisjeve t para mund t krkojm mbshtetjen e Marin Luftarake Italiane q prej

    vitesh bashkpunon dukshm edhe n kt drejtim me Marinn Shqiptare.

    8. Financimi i nevojshmPr t gjitha aktivitetet e parashikuara n harkun e 36 muajve t Projektit vlersohet

    q sht e nevojshme q t mund te dispononim t paktn 400.000 euro (shfletoplanin financiar) q mund t merren nprmjet financimeve t pjesshme t Enteve

    t ndryshme.Financime t metejshme, jo lehtsisht t cilsueshme pr momentin, mund t jen t

    nevojshme pr sistemimin e mundshm dhe t dshirueshm t anijesLiburna.

  • 8/12/2019 Projekti_Liburna

    11/11

    11

    Plani Financiar.

    - Blerje t pajisjeve dhe instrumentave pr grmimin dhe krkimin arleologjik

    nnujor.*50.000

    - Shpenzime udhtimi, sistemimi n vend t ekipit, pr grmimet dhe rikonjcionet120.000 - Materiale t ndryshme consumi, karburant 50.000- Prpunimi i GIS dhe aktiviteteve t zbatimit 50.000 - Rikonjicione gjeofizike t llojeve t ndryshme 100.000 - Pajisja e par e libraris specifike t arkeologjis nnujore e navale *30.000 - Publikime dhe shtypi, paraprgatitja e sitit web, relizimi i dokumentarve dhe

    aktiviteteve t tjera t divulgimit te rezultateve 50.000

    TOTALI 450.000

    *Pajisjet dhe instrumentat dhe mjetet pr librarin do t prbjn pasurin e

    Departamentit t Arkeologjis Nnujore Navale t Institutit Kombtar t

    Arkeologjis.

    Prof. Giuliano VolpeDr Adrian Anastasi