MINISTERSTWO PRACY I POLITYKI SPOLECZNEJDEPARTAMENT POMOCY I INTEGRACJI SPOLECZNEJ

ul. Nowogrodzka 1/3/5, 00-513 Warszawa* (22) 66-10-277 fax: (22) 66-10-276

DPS-VI-51112-8730-/j'^f -MJ/14Warszawa, dnia 6.11.2014 r.

PanAdam RozyckiDyrektor Regionalnego Osrodka Polityki Spolecznejw Opoiu

Regionainy OsrodeKPolityki Spotecznej w Opoiu

201*5 -11- \Oatawpiywu Q'r£\'f)

OiLfUof^numer D?. — "7

podpis.. "{

W imieniu Przewodniczacej Centralnej Komisji Egzaminacyjnej ds. stopni

specjalizacji zawodowej pracownikow socjalnych w zalaczeniu przekazuj? przykladowe

pytania egzaminacyjne z zakresu przegotowania ogolnego specjalizacji II stopnia w zawodzie

pracownik socjalny, celem udost^pnienia sluchaczom szkolenia specjalizacyjnego.

' 37^~(-^7 /r/ j

• ; ; I 'iyywicka

PROJEKT SOCJALNY - 40 GODZIN1: Prosz§ zdefiniowac poj^cie ,,projekt socjalny" i wskazac, czym projekt rozni si§ odprogramu i akcji spotecznej.

2: Prosz§ wskazac gtowne elementy projektu socjalnego. Jakie istniej^ zaleznoscipomi^dzy tymi elementami?

3: Prosz§ wskazac gtowne etapy projektu socjalnego. Jakie istnieja, zaleznoscipomi^dzy tymi etapami?

4: Prosz§ wymienic i omowic fazy pracy nad projektem socjalnym. Prosz$ odniesc si§ dowtasnych doswiadczeri w projektowaniu.

5: Prosz§ scharakteryzowac metodyk§ dziatari projektowych - od diagnozy do projektusocjalnego - na podstawie wtasnych doswiadczen oceh, ktory z etapow stwarzanajwi^ksze problemy, podaj przyczyny.

6: Prosz§ przedstawic roznice mi^dzy strategic programem i projektem socjalnym.Wypowiedz prosz? zilustrowac przyktadami z wtasnej praktyki zawodowej.

7: Prosz§ omowic jakie metody pracy socjalnej mozna wykorzystac podczas realizacjiprojektu.

8: Jakie znaczenie dla planowania pracy metody projektu ma wtasciwe okreslenieproblemu? Jakie skutki moze spowodowac bt§dne jego okreslenie?

9: Jaka^ rol̂ w projektowaniu petni drzewko celow. Prosz^ scharakteryzowac zasadyokreslania celu gtownego i celi szczegotowych.

10: Jakie metody i techniki gromadzenia informacji o problemie wykorzysta Pan/i dodiagnozy w projekcie socjalnym. Prosz§ uzasadnic odpowiedz przyktadami.

11: Na czym polega diagnoza problemu w metodzie projektu - prosz? scharakteryzowacetapy rozpoznawania problemu.

12: Omow rol$ pracownika socjalnego jako diagnosty i planisty projektu socjalnego orazcztonka zespotu specjalistow przygotowujacych zespotowe projekty socjalne -przedstaw wtasne doswiadczenia zawodowe w tym obszarze.

13: Co nalezy rozumiec pod poj^ciem zasoby realizacji projektu socjalnego? Prosze_omowic na podstawie wybranych przyktadow.

14: Opracowanie zatozeh metodologicznych jest jednym z etapow projektu socjalnego -prosz§ scharakteryzowac, jakie dziatania musi podjac pracownik socjalny przyste,pujacdo realizacji tego etapu projektowania.

15: Z analizy problemu wynikaja^ cele projektu. Prosze, omowic zasady formutowaniacelow w projekcie.

16: Po czym Pan/i rozpozna, ze osiajgneja cele projektu socjalnego? - prosz§zilustrowac swoja^wypowiedz przyktadami.

17: Celem kazdego projektu jest wprowadzenie jakiejs zmiany. 0 co powinien zadbaclider zespolu proj'ektowego, by wprowadzanie planowanej zmiany bylo efektywnew kazdej fazie projektowania?

18: Jakimi cechami powinien charakteryzowac si? wlasciwy plan dziatah w tokuopracowywania projektu socjalnego?

19: Prosz? omowic zagrozenia, niebezpieczenstwa, jakie moze napotkac zespolprojektowy podczas planowania i wdrazania projektu oraz zaproponowac sposobyprzezwyci^zenia tych trudnosci.

20: Jakie trudnosci mozna napotkac realizujac grupowy projekt socjalny - prosz? podacprzyktady i mozliwosci rozwiazania.

21: Prosz? wymienic zasady pracy grupowej przy realizacji projektu socjalnego i omowic,,wspolne rozwiazywanie problemow".

22: Prosz§ przedstawic mozliwe role wolontariuszy w tworzeniu i realizacji projektusocjalnego. Zilustruj odpowiedz przykladami.

23: Prosz§ scharakteryzowac znaczenie partnerstwa w procesie wdrazania projektusocjalnego, miejsce i rol§ partnerow w projekcie - prosz§ podac przyktady z wtasnejpraktyki zawodowej.

24: Dlaczego analiza relacji ,,wtadzy" i ,,wptywu" w spotecznosci lokalnej jest wazna, przyplanowaniu dzialan w projekcie, odpowiedz prosz? zilustrowac przykladami z praktykizawodowej.

25: W jaki sposob i na jakich zasadach zorganizowataby Pan/i dzialania promocyjnerealizowanego projektu socjalnego?

26: Prosz§ wyjasnic na czym polega planowanie promocji projektu socjalnego -wypowiedz prosz? poprzec przykladami.

27: W jaki sposob mozna dokonywac monitorowania dzialah w projekcie socjalnym?

28: Prosz§ wyjasnic poj^cie ewaluacji projektu socjalnego. Jaka, pelni rol^w projekciesocjalnym?

29: Prosz§ podac obszary ewaluacji projektow socjalnych? Jakie sposobyi narz^dziamozna w tym celu wykorzystac - prosz§ uzasadnic swoja^ odpowiedz.

30: Jaka, rol§ w projekcie socjalnym odgrywa ewaluacja? Prosz? omowic metodyi techniki ewaluacji.

31: Jaka^ rol§ w projekcie socjalnym pelnia^ wskazniki oceny projektu? Prosz? podacprzyklady ilosciowe i jakosciowe takich wskaznikow.

32: Prosz? zaprezentowac, rodzaje wskaznikow oceny projektu i omowic ich rol§w procesie ewaluacji - podaj praktyczny wymiar takich wskaznikow.

33: Z realizacja^ projektow wiaza^si? okreslone naklady. Czym jest budzet projektu?

34: Jakie elementy nalezy uwzgl^dnic planuja^c budzet projektu?

35: Jakie wedlug Pana/i wynikaja^korzysci z pracy metody projektow?

MEDIACJE I NEGOCJACJE - 20 GODZIN,

I :Jakie sa, pozytywne i negatywne cechy konfliktow?

2:Jakie sa^ podstawowe rodzaje konfliktow?

3:Czym si§ rozni wptyw od wtadzy i manipulacji?

4:Prosz§ wymienic i krotko scharakteryzowac rodzaje mediacji

5:Co wyroznia mediacje od negocjacji?

6:Jakie sa^prawne uwarunkowania mediacji w Polsce?

7:Do jakich zasad etycznych powinien si§ odwotywac mediator?

8:Jakie savzasady prowadzenia mediacji rodzinnych?

9:Na czym polegaja^ negocjacje wokot meritum?

10: Co to sa^ negocjacje pozycyjne?

II :Prosz$ wymienic etapy negocjacji

12:Jakie sa^ podstawowe techniki w negocjacjach pozycyjnych?

13:Jakie sa^gtowne zasady etyczne w pracy negocjatora?

14: Omow procedure mediacji w sprawach zwiazanych z rozwodem?

15:W jaki sposob tworzy si§ kontrakt w mediacjach?

16:Prosz§ omowic dwie wybrane techniki negocjacyjne

17: W jaki sposob mozna prowadzic ewaluacj^ procesu mediacyjnego?

18: Czym si§ charakteryzuja^skuteczne negocjacje?

19:Prosz§ wymienic i omowic trzy typy negocjatorow?

20:Jakie sa^ zasady prowadzenia mediacji w sprawach opiekuhczych?

METODY ZARZADZANIA W PRACY SOCJALNEJ IPOMOCY SPOLECZNEJ 30GODZIN

1:0mow cechy roznia^ce organizacje o charakterze rynkowym od organizacji pomocyspotecznej

2:Co oznacza poj^cie godnego zarzadzania pomoca.spotecznav?3: Jakie korzysci ptyna^ze znajomosci teorii i zasad zarzadzania instytucjami?

4:Przedstaw podstawowe zadania kierownika (menedzera) w pomocy spdecznej

5:Wymieh roznice mi^dzy pracownikiem pelniacym funkcj^ kierownika a pracownikiemsocjalnym jako kierownikiem

6:Przedstaw klasyczne, behawioralne i ilosciowe podejscie do zarzadzania

7:Wymieh wspolne elementy, ktore nalezy brae pod uwag§ w procesie planowaniaindywidualnego i organizacyjnego

8:Podaj kilka sposobow utatwiajacych zarzadzanie czasem

9:Na czym polega delegowanie wtadzy? Jakie korzysci ptyna^z delegowania wtadzy?

10:Jakie typy rozmow indywidualnych prowadzi kierownik/menedzer z podwtadnymi?

11 Jakie cechy wspolne dla wszystkich rodzajow wywiadu?

12:Na czym polega zarzadzanie przez cele?

13: Jakie sa^sposoby zmniejszania oporu wywdanego wprowadzeniem zmiany?

14:Czym rozni si§ przywodztwo od wtadzy?

15:Jakie sa^zrodta wtadzy i zwiazanego z nia^ autorytetu?

16:0mow kolejne etapy ksztattowania si$ zespotu

17:Jakie elementy sktadaja^si^ na zewnejrzne i wewn^trzne otoczenie organizacji?

18: Jakie sa^ podobiehstwa i roznice w zatozeniach modelu sita i modelu kapitatuludzkiego?

19:Na czym polega analiza potrzeb kadrowych organizacji i dlaczego powinna mieccharakter ciajgty?

20:Jakie sa^ rodzaje potrzeb szkoleniowych?

21: Co oznacza poj^cie ewaluacji?

22:Jakie sq podstawowe cechy ewaluacji korygujacej a jakie podsumowuja^cej?

23: Jakie sa^ etapy realizacji ewaluacji?

24: Na czym polega zarzadzanie superwizyjne'?

25:Na czym polega ,,case management" w pracy socjalnej?

WYPALENIEZAWODOWE -10GODZIN,

1: Prosz$ wymienic i scharakteryzowac podstawowe objawy wypalenia zawodowego.

2: Jakie sa, sygnaty ostrzegawcze swiadcza^ce o zjawisku wypalenia zawodowego.Odpowiedz prosz^ zilustrowac przyktadami z praktyki zawodowej.

3: Prosz§ wymienic i scharakteryzowac przyczyny wypalenia zawodowego.

4: Prosz^ wskazac sytuacje zawodowe, ktore moga^ prowadzic do dystresu.

5: Proszf omowic model wypalenia zawodowego wg Ch. Maslach.

6: Profilaktyka odgrywa bardzo wazna^ rol§ w zapobieganiu wypaleniu zawodowemu.Prosz$ wymienic i scharakteryzowac te dziatania, ktore mozna zaliczyc do profilaktykiwypa/enia.

7: Prosz§ opisac etapy wypalenia zawodowego

8: Prosz? wyjasnic poj?cie ,,depersonalizacja" uzywane w kontekscie rozpoznania stanuwypalenia zawodowego.

9: Prosz? uzasadnic tez?, ze wsparcie, z ktorego odbiorcy zdaja^ sobie spraw?, mozeobnizac ich samoocen? i ocen? wtasnej skutecznosci.

10: Depersonalizacja podmiotu w interakcji zawodowej Jaczy si? ze specyficznymsposobem radzenia sobie ze stresem. Na czym to polega w praktyce socjalnej ?

11: Obnizenie potrzeby osiacp?c taczy si? z niska^ocena, skutecznosci dziatah wtasnychoraz poczuciem bezradnosci. Jakie strategic zachowania moze stosowac pracowniksocjalny by przeciwdzialac tym zmianom?

12: Do prostych i tatwo rozpoznawalnych stresorow naleza^ zewn?trzne niekorzystnewarunki srodowiska pracy. Prosz? wymienic i scharakteryzowac stresory o charakterzespotecznym wyst^pujace w srodowisku pracy.

13: Na czym polega i czym si§ charakteryzuje ,,obronna dehumanizacja" w perspektywiekontaktow mi^dzyludzkich. Odpowiedz prosz? zilustrowac przyktadami z praktykizawodowej.

14: Jakie czynniki zewn^trzne (instytucjonalne, sytuacyjne, relacyjne)charakterystyczne dla zawodu pracownika socjalnego przyczyniaja^ si§ dopowstawania zespolu wypalenia zawodowego? W jaki sposob mozna ostabiac ichnegatywne oddziatywanie?

15: W III fazie sita stresu zbliza si? do gornego progu odpornosci cztowieka. Pojawiaja_si? zjawiska, ktore swiadcza^ o rozstrojeniu. Jak taki stan pracownika socjalnego mozewptywac na prac? z klientem?

16: Jakie postawy wobec wykonywania zawodu zmniejszaja^ ryzyko wypaleniazawodowego?

17: W II fazie stresu pojawia si? tendencja do wyboru najtatwiejszych, najprostszychrozwiazah problemu. Jaki ma to wptyw na prac? z klientem?

18: Jakie czynniki obciazajace, charakterystyczne dla pracy socjalnej bywajsj.odpowiedzialne za powstanie stanu chronicznego stresu u osob wykonujacych tenzawod?

19: Jakie sa^symptomy wypalenia zawodowego?

20: Prosz? przedstawic sposoby przeciwdziatania wypaleniu zawodowemu.

21: W jaki sposob mozna przeciwdziatac negatywnym skutkom stresorow typowychdla pracy socjalnej? Prosz? odniesc si? do wlasnego doswiadczenia w tym zakresie.

LOKALNA POLITYKA SPOLECZNA - 40 GODZIN,

1:Co to jest lokalna polityka spoteczna ? Czym rozni si§ od polityki spolecznej -regionalnej i krajowej?

2: Wymieh instytucje polityki spoiecznej dzialajace na poziomie lokalnym. Omow 2 znich.

3: Co to jest wielosektorowa polityka spoleczna?

4: Co to jest obywatelska polityka spoleczna?

5: Na czym polega partnerstwo i wspotpraca w realizacji zadah z zakresu politykispolecznej?

6:Wymieh i omowzadania instytucji pomocy spolecznej.

7:Co to sa^uslugi spdeczne? Czym rozni^sie^ od swiadczeh finansowych?

8: Co to jest integracja uslug spolecznych i socjalnych?

9: Na czym polega programowanie lokalnej polityki spolecznej?

10: Wymieh i omow zrodla finansowania lokalnej polityki spolecznej.

11: Wymieh i omow instrumenty prawne lokalnej polityki spolecznej.

12: Omow procedure podejmowania decyzji administracyjnej w pomocy spolecznej

13:Wymieh i omow podmioty kontrolne lokalnej polityki spolecznej.

14: Co oznacza governance w lokalnej polityce spolecznej.

15: Omow metody monitorowania i ewaluacji programow/strategii stosowanychw lokalnej polityce spolecznej.

16: Omow i scharakteryzuj fazy tworzenia strategii rozwiazania problemow spolecznych.

lokalnych?

17: Na czym polega nowe zarzadzanie publiczne w lokalnych instytucjach politykispolecznej

18:Co to jest aktywna integracja a czym jest aktywna polityka spoleczna?

19: Co to sa^zespoly interdyscyplinarne?

20;Wymieh aktualne problemy w skutecznej realizacji lokalnej polityki spolecznej

21:Jakajol§ odgrywaja^organizacje pozarzadowe w lokalnej polityce spolecznej

22: Jakie zadania realizuja, podmioty koscielne w realizacji lokalnej polityki spolecznej?23: Na czym polega kontraktowanie uslug spolecznych i socjalnych?

24:Co to jest uspotecznienie i urynkowienie uslug spolecznych i socjalnych?

25: Na czym polega koncepcja sieci w lokalnej polityce spolecznej?

26: Co to jest decentralizacja i subsydiarnosc w polityce spolecznej?

27: Na czym polega partycypacyjny model realizacji lokalnej polityki spotecznej

28:Wyjasnij, czym jest strategia rozwiazania problemow spotecznych

PUBLICZNE RELACJEI PROMOCJ^ DZIALAN W POMOCY SPOLECZNEJ -PUBLIC RELATIONS (PR) -10 GODZIN,

1: Prosz§ omowic rol$ public relations w funkcjonowaniu pomocy spotecznej. Jakie sa,jego cele?

2:Prosz§ okreslic grupy docelowe dziatari public relations w sferze pomocy spolecznej.

3:Prosz§ wyjasnic znaczenie utrzymywania szerokich kontaktow ze srodowiskiemlokalnym i lokalnymi instytucjami dla dziatari pomocowych.

4:Prosz§ omowic zasady etyczne dziatari public relations. Czy etyka zawodowapracownikow socjalnych pozostaje w zgodzie czy w konflikcie z etyk^puMc relations?

5:Prosz§ przedstawic zasady efektywnego public relations wewn^trznego i omowicpodstawowe metody komunikacji wewn^trznej.

6: Prosze omowic zwiazek pomi^dzy wizerunkiem a tozsamoscia^ organizacji. Jaka^ rol§w budowaniu tozsamosci pelni system identyfikacji wizualnej?

7:Prosz§ wyjasnic na czym polega (czym si$ wyraza) specyfika tworzenia wizerunkupomocy spotecznej.

8: Prosz§ omowic skutki oddziatywania wewnejrznego public relations na pracownikow.

9:Prosz§ okreslic, jakie elementy otoczenia zewnejrznego nalezy zidentyfikowac dlacelow programu puMc relations. Prosz§ omowic na przyktadzie pomocy spotecznej.

10: Prosz§ omowic proces planowania dziatan zewn^trznego public relationslscharakteryzowac jego etapy.

11: Prosz^ omowic wymagania wobec systemow informacji i komunikacji, a naprzyktadach z pomocy spotecznej przedstawic ich rodzaje.

12:Prosz$ przedstawic jaka^ rol§ w programach public relations odgrywaja^ relacje zmediami (MR).

13:Prosz§ zaproponowac sposob przygotowania instytucji pomocy spotecznej dokontaktu z mediami w sytuacji sukcesu w realizacji jakiegos programu/projektu i wsytuacji kryzysu.

14:Prosze wymienic najwazniejsze reguty udzielania wywiadu b^dapego odpowiedzig^ nazarzuty dziennikarza o zaniedbania wobec klienta (pomocy spotecznej)

15:Prosz§ przedstawic reguty przygotowywania materiatow dla mediow i podacprzyktady ich wtasciwego i nietrafnego opracowania.

16:Prosz$ omowic zasady ,,profesjonalnego" komunikowania si§ z mediami

17: Prosz§ wyjasnic czym jest reklama spoteczna i w jaki sposob pomoc spotecznamoze korzystac z jej efektow.

18: Na czym polega specyfika tworzenia wizerunku pomocy spotecznej?

19:Prosz$ opisac reguly zmieniania u innych stereotypowego spostrzegania.

20: Prosz§ wymienic najwazniejsze reguty udzielania wywiadu b^dacego odpowiedzi^na zarzuty dziennikarza o zaniedbania wobec klientow pomocy spotecznej.

21:Prosz§ opisac metody oswajania stresu przed wystapieniami publicznymi,wystapieniami przed kameraj mikrofonem.

22:Prosz§ wymienic zasady formutowania tekstu perswazyjnego.

POLITYK^ SPOLECZNA W UNII EUROPEJSKIEJ ORAZ DZIALANIA RADYEUROPY WZAKRESIE POLITYKISPOLECZNEJ -10 GODZIN;

1: Na czym polega wspolna polityka spoteczna Unii Europejskiej?

2: Prosz§ omowic zasady sktadania skarg do Europejskiego Trybunatu Praw Cztowieka.

3: Prosz§ omowic wptyw Europejskiego Funduszu Spotecznego na polityk§ spoteczn^krajow czlonkowskich Unii Europejskiej.

4: Wymieh modele pomocy spoiecznej funkcjonujace w krajach UE. Prosz? omowicjeden z nich na wybranym przykladzie.

5: Prosz$ przedstawic najwazniejsze podstawy prawne polityki spotecznej w UE. Ktore znich odnosza^si^ do pomocy spotecznej ?

6: Jakie zna Pani/Pan mi^dzynarodowe dokumenty praw cztowieka? Ktore z nich Polskaratyfikowata?

7: Wymieh modele pomocy spotecznej funkcjonujace w krajach Unii Europejskiej. Prosz?omowic jeden z nich na wybranym przyktadzie?

8: Prosz§ opisac trojdzielna^ koncepcj§ pomocy spotecznej. Czy s^ jakies jej elementy,ktore wystepuja^w Polsce?

9: Prosz§ wyjasnic zasady subsydiarnosci w polityce spotecznej UE.

10: Prosz§ scharakteryzowac zadania Europejskiego Trybunatu Praw Cztowieka.

11: Prosz§ wymienic gtowne organy i instytucje Unii Europejskiej i omowic ich zadania.

12:Jakie gtowne zadania realizuje UE wobec krajow cztonkowskich i ich obywateli?

13: Czym jest Europejska Karta Spoteczna (Socjalna) i w jakim zakresie zawarte w niejregulacje obowiazuja^w Polsce?

14: Prosz§ wymienic i scharakteryzowac kompetencje Komisji Europejskiej?16: Jakie dokumenty obowiazujace w systemie Rady Europy chronia^prawa cztowieka?

18: Jakie s^ gtowne zadania i dziatania Rady Europy w zakresie polityki spotecznej?

19: Jakie sa, gtowne cele i zadania Unii Europejskiej?

20: Prosz§ wymienic i scharakteryzowac najwazniejsze instytucj'e Unii Europejskiejw kontekscie pomocy spotecznej.

21: Jakie sa^gtowne zadania i dziatania Rady Europy wzakresie polityki spotecznej?

23: Co w krajach UE odroznia swiadczenia pomocy spolecznej od swiadczen z innychdziedzin zabezpieczenia spotecznego?

24: Co oznacza dla klienta pomocy spotecznej, ze system jest uznaniowy lubroszczeniowy? Prosze^ podac przyktady obu systemow w krajach Unii Europejskiej.

25: Jakie wspotczesne kierunki rozwoju polityki spotecznej okresla prawodawstwo UE?

26: Prosz§ wymienic i scharakteryzowac instytucje UE odpowiedzialne za realizacj§wspolnej polityki spotecznej.

27: Kto realizuje polityk? spoteczna^ w UE? Wskaz i scharakteryzuj gtownychrealizatorow.

28:Ktory z dokumentow Rady Europy dotycza^cy praw cztowieka uznac mozna zanajistotniejszy dla systemu pomocy spotecznej w Polsce i dlaczego?

29: Ktore z przepisow Europejskiej Karty Spotecznej obowiazuja^w Polsce?

30: Z jakiego dokumentu Rady Europejskiej wynikaja^ ogolne wskazania dla organizacjizabezpieczenia spotecznego, w tym pomocy spotecznej? Omow podstawowe przestanietego dokumentu.

31: Na czym polega metoda otwartej koordynacji polityki spotecznej i jaki jest jej wptywna system pomocy spotecznej?