raport o innowacyjności gospodarki polski w 2007 roku

Redakcja naukowa:Tadeusz Baczko

Zdj´cie na ok∏adce:www.fotolia.com

Redakcja cz´Êci makroekonomicznej: Ma∏gorzata Pieƒkowska

Redakcja cz´Êci mikroekonomicznej: Ewa Krzywina

Redakcja:Joanna P´czkowskaMicha∏ Baranowski

Opracowanie graficzne ok∏adki:Jacek Tarasiewicz

Opracowanie typograficzne:Anna Wojda

Projekt kamertonu innowacyjnoÊci:Zbigniew Dudek

Tabela rankingu 500 najbardziej innowacyjnych firm jest zastrze˝ona jako wzór wspólnotowyw Urz´dzie Harmonizacji Rynku Wewn´trznego – OHIM w Alicante (Hiszpania) na 25 krajów UniiEuropejskiej

Warszawa 2007

© Copyright by Instytut Nauk Ekonomicznych Polskiej Akademii Nauk

ISBN: 978-83-923383-4-5

ISBN: 987-83-87251-91-8

Realizacja wydawnicza:Wydawnictwo Key Text sp. z o.o.ul. Górczewska 8, 01-180 Warszawatel. 022 632 11 39, 022 632 11 36, fax wew. 212www.keytext.com.plwydawnictwoL keytext.com.pl

SPIS TREÂCI

WST¢P

Tadeusz BACZKO, Wyzwanie innowacyjne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7

CZ¢Âå MAKROEKONOMICZNA (pod redakcjà Ma∏gorzaty Pieƒkowskiej) . . . . . . 17

Leszek Jerzy JASI¡ SKI, InnowacyjnoÊç, konkurencyjnoÊç i badania foresight . . . 19Iwona NOWICKA, Realizacja projektów typu foresight czynnikiem rozwoju gospo-

darki w Polsce . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23Agnieszka GRQZIK, Paulina GÑ SIORKIEWICZ-P¸ONKA, Innowacyjne projekty celowe 28Marzenna A. WERESA, Innowacje a konkurencyjnoÊç bran˝ polskiego przemys∏u 33Sylwia ZAJÑ CZKOWSKA-JAKIMIAK, Internacjonalizacja dzia∏alnoÊci B+R w kor-

poracjach transnarodowych. Globalne tendencje i wnioski dla Polski . . . . . . 36Les∏aw PIETREWICZ, Kultura organizacyjna krajowych przedsi´biorstw jako

bariera innowacyjnoÊci . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 40Marek MARTIN, Dzia∏alnoÊç badawczo-rozwojowa przedsi´biorstw. Problemy

efektywnoÊciowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 43Ma∏gorzata PIE¡ KOWSKA, InnowacyjnoÊç przedsi´biorstw przemys∏owych . . . . 46Micha∏ BARANOWSKI, Polskie klastry w uj´ciu regionalnym . . . . . . . . . . . . . . . 51Joanna P¢ CZKOWSKA, Bariery rozwoju rynku badaƒ klinicznych w Polsce . . . . 55Pawe∏ KRZQWINA, Ulgi podatkowe przewidziane w Ustawie z dnia 29 lipca

2005 roku o niektórych formach wspierania dzia∏alnoÊci innowacyjnej . . . . 58Gra˝yna NIEDBALSKA, Statystyka patentów jako wa˝ny element statystyki

gospodarki opartej na wiedzy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 62Jerzy METELSKI, Od wynalazku do innowacyjnej gospodarki . . . . . . . . . . . . . . 68

CZ¢Âå MIKROEKONOMICZNA (pod redakcjà Ewy Krzywiny) . . . . . . . . . . . . . 111

El˝bieta MÑ CZQ¡ SKA, InnowacyjnoÊç si´ op∏aca. RentownoÊç i obroty przedsi´-biorstw . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 113

Marek SZQL, InnowacyjnoÊç przedsi´biorstw gie∏dowych w 2006 roku . . . . . . . 117Marek NIECHCIA¸, Nadzieja w bogatych ryzykantach . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 124Ewa KRZQWINA, Bariery dzia∏alnoÊci innowacyjnej przedsi´biorstw . . . . . . . . . 127Kazimierz ZARACHOWICZ, Firmy innowacyjne wed∏ug podzia∏u terytorialnego . . . 131Andrzej SIEMASZKO, Uczestnictwo polskich przedsi´biorstw w 6. Programie Ramo-

wym Badaƒ, Rozwoju Technologii i Wdro˝eƒ (2002–2006) . . . . . . . . . . . . . . 136Anna LEJPRAS, Ocena warunków lokalnych przez polskie przedsi´biorstwa inno-

wacyjne – wyniki badania ankietowego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 141Ma∏gorzata PAW¸OWSKA, RentownoÊç a struktura rynku w oparciu o model SCP

– rola innowacyjnoÊci . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 144Karolina SWIRSKA-CZA¸BOWSKA, InnowacyjnoÊç przedsi´biorstw sektora MSP

– próba oceny . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 148Tomasz PACZKOWSKI, InnowacyjnoÊç sektora ma∏ych i Êrednich przedsi´-

biorstw . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 151

Aleksander ˚ O¸NIERSKI, Dlaczego zastosowanie technologii ICT przez polskie MSP nie wp∏ywa w sposób znaczàcy na podnoszenie wydajnoÊci . . . . . . . . . . 158

Artur CHABERSKI, InnowacyjnoÊç firm rodzinnych jako wymóg konkuren-cyjnoÊci gospodarki opartej na wiedzy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 161

LISTA 500 NAJBARDZIEJ INNOWACYJNYCH PRZEDSI¢BIORSTW W POLSCE W 2006 ROKU . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 165

LISTA INNOWACYJNYCH PRODUKTÓW7US¸UG NA PODSTAWIE ANKIET PRZED-SI¢BIORSTW PRZYS¸ANYCH W 2007 ROKU . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 185

LISTA OÂRODKÓW BADAWCZO-ROZWOJOWYCH I INSTYTUTÓW . . . . . . . . . . 219

DEFINICJE . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 221

S¸OWNIK DO LISTY 500 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 224

LISTA ALFABETYCZNA PRZEDSI¢BIORSTW . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 230

INFORMACJA O INSTYTUCIE NAUK EKONOMICZNYCH PAN . . . . . . . . . . . . . 241

SPIS TABEL . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 248

SPIS RYSUNKÓW . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 249

RAPORT O INNOWACYJNOÂCI GOSPODARKI POLSKI W 2007 ROKU6

Tadeusz B aczko

WYZWANIE INNOWACYJNE

Gospodarka Polski uzyskuje wysoki wzrost, który si´gnie w roku bie˝àcym,zdaniem Komisji Europejskiej, rekordowego poziomu 6,5%. Wynika onw g∏ównej mierze z konsumpcji, której sprzyja wzrost p∏ac, oraz wzrostu in-westycji w gospodarce, wspieranych nap∏ywem unijnych funduszy. Nieste-ty prognozy na lata nast´pne nie sà ju˝ tak optymistyczne. W przysz∏ych la-tach Komisja prognozuje jednak stopniowy spadek tempa wzrostu gospo-darczego do 5,2% w 2009 r. Stanie si´ to mimo wcià˝ rosnàcej konsumpcjinap´dzanej m.in. przewidywanymi ci´ciami podatków i presjom na rynkupracy oraz inwestycjom1. Czy sà szanse na zmian´ tego trendu? Czy Polskama mo˝liwoÊç na przyspieszenie wzrostu? Czy jest szansa na prze∏om pro-rozwojowy z jednoczesnà poprawà sytuacji w zakresie deficytu bud˝etowe-go? W Êwietle wyników najnowszego Raportu o innowacyjnoÊci gospodarkiPolski, odpowiedê na to pytanie jest twierdzàca, ale wymaga ogromnegowysi∏ku zbiorowego na rzecz zmiany w sposobie funkcjonowania gospodar-ki, wyzwolenia ogromnej energii spo∏ecznej, która ciàgle w Polsce nie jestw∏aÊciwie spo˝ytkowana.

Polska jest nadal krajem wysp bogactwa i du˝ej biedy. IloÊç firm aktyw-nych jest blisko dwa razy mniejsza ni˝ iloÊç firm zarejestrowanych w sys-temie REGON. Otwarty rynek pracy Unii Europejskiej b´dzie przyciàga∏ co-raz liczniejsze rzesze najbardziej uzdolnionych Polaków.

W polskiej debacie publicznej, jak wskazuje profesor Krzysztof Jasiecki,ciàgle nieobecny jest nurt ogromnej przepaÊci cywilizacyjnej, jaki dzieli Pol-sk´ od najbardziej rozwini´tych krajów Europy i Êwiata, oraz dróg jej poko-nania. Szczególnie alarmistyczne sà wskaêniki wskazujàce na dystans inno-wacyjny Polski. Jest on widoczny na poziomie makroekonomicznym.

Badania wskazujà równie˝ na bardzo du˝e znaczenie innowacyjnoÊci ja-ko êród∏a zmniejszania dystansu rozwojowego. Kategoria innowacyjnoÊci ro-bi dziÊ zawrotnà karier´. Przejawia si´ ona g∏ównie na poziomie przedsi´-biorstw, co wymaga jednak dzia∏aƒ proinnowacyjnych na wielu obszarachsystemu spo∏eczno-gospodarczego. Wymaga to zmiany postaw wÊród przed-si´biorców, inwestorów i administracji publicznej. Rozwiàzywanie szereguproblemów publicznych, takich jak nap∏yw emigrantów z ró˝nych kr´gówkulturowych, migracje zarobkowe, skutki globalnego ocieplenia, wymagajàdzisiaj cz´sto niestandardowych dzia∏aƒ opartych na dobrej diagnozie. Nie-standardowe decyzje wymagajà cz´sto podejmowania ryzyka. W sferze pu-blicznej wià˝e si´ to czasami z ryzykiem politycznym. W administracji pu-

1 Por. informacja dzienna z 20 listopada 2007 r., Bank BG˚ .

blicznej tak jak w prywatnych firmach nie ma jednak innowacyjnoÊci bezpodejmowania ryzyka2.

Wszystkie te czynniki majà swoje odbicie w klasycznych wskaênikachstatystycznych opisujàcych wzrost gospodarczy, poziom dobrobytu, sytuacj´na rynku pracy, sytuacj´ bud˝etowà, ale bardzo trudno wyodr´bniç ichwp∏yw. Wa˝nym kierunkiem badaƒ mi´dzynarodowych jest poszukiwaniesposobów pomiaru tych czynników. Badania realizowane sà przez szeregoÊrodków mi´dzynarodowych przy wykorzystaniu szerokiego spektrum me-tod na wielu polach badawczych. Istniejà dwa podstawowe kierunki poszu-kiwaƒ. Pierwszy zwiàzany jest z zespolonym poszukiwaniem zale˝noÊciprzyczynowo-skutkowych, drugi zaÊ k∏adzie nacisk na tworzenie zespolo-nych miar na poziomie krajów i regionów. Dobrym przyk∏adem sà zintegro-wane wskaêniki pomiaru innowacyjnoÊci wykorzystujàce dorobek badaƒzwiàzanych ze znaczeniem czynnika wiedzy we wzroÊcie gospodarczym.Zderzenie tych miar z opiniami rzàdów, opinii publicznej i Êrodowisk aka-demickich daje szanse na coraz bardziej precyzyjne pomiary.

Wykonane ostatnio badania Komisji Europejskiej wskazujà na Êcis∏e po-wiàzanie zintegrowanego wskaênika innowacyjnoÊci z poziomem dobrobytu.W podobnym kierunku idà badania OECD3. Wniosek generalny jest bardzopesymistyczny. Zmniejszanie dystansu innowacyjnego to proces rozciàgni´-ty na wiele dziesiàtków lat. Badania prowadzone w Cambridge przez profe-sor Carlot´ Perez4, a ukierunkowane na mo˝liwoÊci, jakie wynikajà z post´-pu technologicznego, tak˝e nie dajà podstaw do zbytniego optymizmu, wska-zujàc na d∏ugie cykle rozwoju i wykorzystania prze∏omowych technologii.

Tadeusz Baczko8

2 W Finlandii zach´ca si´ cz´sto przedstawicieli administracji publicznej do podejmo-wania niestandardowych (innowacyjnych) decyzji. Ci, którzy je podejmujà, stajà si´ natu-ralnymi partnerami dla innowacyjnych firm. ¸atwiej znajdujà z nimi wspólny j´zyk. Ch´t-nie si´gajà po nowoczesne formy dochodzenia do wspólnych programów o strategicznejorientacji. Przyk∏adem mogà tu byç programy foresight ch´tnie wykorzystywane w krajachskandynawskich. W samej tylko Norwegii opracowano ju˝ ich ponad 300. Na temat znacze-nia studiów przysz∏oÊciowych zob. artyku∏ prof. L. Jasiƒskiego rozpoczynajàcy niniejszy Ra-port. Przeglàd i perspektywy badaƒ foresightowych w Polsce przedstawia studium Naczel-nik Nowickiej z Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wy˝szego w prezentowanym Raporcie.

3 W Polsce badania w tym nurcie prowadzone by∏y przez zespó∏ pod kier. prof. L. Zien-kowskiego w Zak∏adzie Badaƒ Statystyczno-Ekonomicznych GUS i PAN. Ich wyniki zosta∏yopublikowane w ksià˝ce: Wiedza a wzrost gospodarczy, Scholar, Warszawa 2003, a tak-˝e w j´zyku angielskim – Zienkowski L.: Does Polish Macroeconomic Policy Fit the Para-digm of Increasing Innovation in the Economy?, Research Bulletin Vol. 12, 1–2/2003,http://www.inepan.waw.pl/siec.htm, zob. te˝ Procesy innowacyjne w polskiej gospodarce,red. nauk. Muj˝el J., Fiedor B., Màczyƒska E., Rada Strategii Spo∏eczno-Gospodarczej przyRadzie Ministrów, Raport 26, Warszawa 2005.

4 Perez C.: The Future of Science, Technology and Innovation Policy Science and Tech-nology Policy Research, SPRU 40th Anniversary Conference, 11–13.09.2006; zob. te˝: Fu-ture Outlook on the Information Society in New European Member States and CandidateCountries: The integration of the New European Member States: the contribution of ICTstrategies and technologies, International Economic Forum – Krynica – 7–10 September2005, „European Challenges: The Model and Boundaries of Europe”.

Czy oznacza to, ˝e rzeczywiÊcie dziÊ w Êwiecie informacji, rozwoju tech-nologii informatycznych oraz nowoczesnych rynków elektronicznych je-steÊmy skazani na determinizm, który wynika z zasz∏oÊci historycznych?Wiele wskazuje, ˝e tak jest. Sami jesteÊmy w stanie przytoczyç dziesiàtkiargumentów i przyk∏adów wspierajàcych ten punkt widzenia. Istnienie i po-wi´kszanie dystansu rozwojowego ma jednak tak powa˝ne reperkusje poli-tyczne i spo∏eczne, ˝e nie nale˝y rezygnowaç z dróg innych ni˝ dotychczasrozpoznane. Szukajàc dróg rozwiàzania tych dylematów, chcielibyÊmy si´tak˝e oprzeç na poj´ciu innowacyjnoÊci.

Problematyka ta znajduje si´ w centrum zainteresowania Komisji Euro-pejskiej. Jest to w pe∏ni uzasadnione w Êwietle realizacji zmodyfikowanejStrategii Lizboƒskiej. Z inicjatywy Komisji Europejskiej podj´te zosta∏y roz-budowane badania nad pomiarem poziomu innowacyjnoÊci w uk∏adzie po-równawczym na poziomie krajów. Najbardziej zaawansowane studia na tentemat prowadzone sà na Uniwersytecie ONZ w Maastricht5. Ich wynikiemjest opracowanie kolejnych wersji zintegrowanego wskaênika innowacyjno-Êci dostosowanego do porównaƒ mi´dzynarodowych.

Pierwszy raz wyniki tego badania zosta∏y og∏oszone przez Komisj´ Europej-skà w 2005 r.6 W Êwietle tego wskaênika Polska uznana zosta∏a jako kraj, które-mu ziemia usuwa si´ spod nóg, a okres do uzyskania Êredniego poziomu euro-pejskiego by∏ oszacowany na blisko 50 lat. W roku 2006, w zwiàzku z rozszerze-niem badaƒ o Rumuni´ i Bu∏gari´ oraz uwzgl´dnieniem pewnych modyfikacjimetodologicznych, Polska zaliczona zosta∏a po raz pierwszy do grupy krajównadà˝ajàcych (catching-up) za liderami (Szwecja, Szwajcaria, Finlandia, Japo-nia, Dania, Niemcy) i ich europejskimi naÊladowcami (Wielka Brytania, Francja,Islandia, Belgia, Holandia, Austria, Irlandia). Wyniki porównania przy pomocyzintegrowanego wskaênika innowacyjnoÊci za 2006 r. prezentuje rysunek 1.

Zintegrowana miara innowacyjnoÊci (2006 Summary Innovation Indem– SII) oparta jest na 25 wskaênikach7, które podzielone sà 5 grup. Trzyz nich dotyczà uwarunkowaƒ innowacji, natomiast dwa przedstawiajà ichprzejawy. Do najwa˝niejszych uwarunkowaƒ innowacji nale˝à edukacja naró˝nych poziomach ze szczególnym uwzgl´dnieniem kszta∏cenia w obsza-rze nauk Êcis∏ych i studiów politechnicznych, jak równie˝ kszta∏cenie usta-wiczne8, tworzenie wiedzy poprzez nak∏ady publiczne i biznesowe naB+R oraz innowacyjna przedsi´biorczoÊç ze szczególnym uwzgl´dnieniemma∏ych i Êrednich przedsi´biorstw, rozwoju instytucji kapita∏u wysokiego

WYZWANIE INNOWACYJNE 9

5 Tsipouri L., Reid A., Arundel A., Hollanders H.: European Innovation Progess Report2006, Luxembourg: Office for Official Publications of the European Communities, 2006.

6 Hollanders H., Arundel A.: 2005 European Innovation Scoreboard – Innovation andEconomic Performance. Brussels: European Commission, DG Enterprise, 2006.

7 Oparte sà one w wi´kszoÊci na dorobku statystyki publicznej OECD/NESTI.8 Na znaczenie tych elementów dla Polski wskazuje te˝ raport z (peer review of Poland’s in-

novation policy) zaprezentowany w Warszawie 27.06.2007 przez OECD. Zob. Working Party onInnovation and Technology Policy. Policy Mix for Innovation In Poland – Key Issuesand PolicyRecommendations.

Zwraca uwag´, ˝e wi´kszoÊç z tych gigantów nap´dzajàcych Êwiatowe bada-nia naukowe jest ju˝ w Polsce obecna. Form tych obecnoÊci jest wiele. Jestju˝ ponad 40 centrów B+R utworzonych przez Êwiatowych gigantów inwe-stycji w B+R. Cz´Êç z tych centrów jest jeszcze niezidentyfikowana. Pokazu-jà to jednoznacznie badania prof. B. Domaƒskiego z Uniwersytetu Jagielloƒ-skiego, które wskaza∏y na istnienie w Polsce tylko w przemyÊle motoryzacyj-nym kilkunastu centrów badawczych, czyli wi´cej ni˝ wykazuje rzàdowaagencja inwestycji zagranicznych PAIiIZ. Do tego dochodzi aktywnoÊç koncer-nów farmaceutycznych, takich jak Pfizer, GSK w ramach badaƒ klinicznychi wielu innych. Jest te˝ grupa firm zagranicznych prowadzàcych badaniaw polskich oÊrodkach naukowych10. Ogromny potencja∏ innowacyjny majà fir-my powstajàce w ramach bezpoÊrednich inwestycji zagranicznych. Samychfirm japoƒskich uruchamiajàcych produkcj´ lub ju˝ produkujàcych jest 63.Polska staje si´ wielkim zag∏´biem produkcji cz´Êci zamiennych do samocho-dów, monitorów LCD, produkcji lotniczej i wielu innych sektorów. Trudno niewspomnieç te˝ o centrach logistycznych i offshoringowych, b´dàcych miej-scem wielu innowacyjnych rozwiàzaƒ w sferze us∏ug.

W takiej sytuacji powstaje pytanie, czy Polska ma szans´ zaistnieç w tychokolicznoÊciach. Czy jest na dziesiàtki lat skazana na pozostawanie w grupiekrajów gorszej ligi, na którà wskazujà zwolennicy Europy dwóch pr´dkoÊci?Gdzie upatrywaç szansy awansu modernizacyjnego? Zespó∏ autorski uwa˝a,˝e taka szansa jednak istnieje. Podstaw optymizmu dopatruje si´ w mikro-ekonomicznych podstawach gospodarki oraz marnowanych potencja∏ach spo-∏ecznych wynikajàcych z licznych barier dla ludzkiej kreatywnoÊci, przedsi´-biorczoÊci i innowacyjnoÊci. ObecnoÊç Êwiatowych gigantów, impulsy wyni-kajàce z wszechobecnej globalizacji, rosnàce otwarcie mi´dzynarodoweprzyczyni si´ do zmiany utartych schematów, prze∏amania barier dla ludz-kiej inicjatywy oraz wyzwoli przyt∏umionà przedsi´biorczoÊç.

Przeprowadzone badania wskazujà na istnienie w Polsce licznej grupyfirm innowacyjnych, które ponoszà nak∏ady na badania i rozwój. Polskaszansa tkwi w powierzeniu firmom wi´kszoÊci decyzji alokacyjnych. Skalaponoszonych nak∏adów przez firmy czasami bardzo ma∏e jest imponujàca.Potrafià one cz´sto myÊleç strategicznie i dzia∏aç na rynkach globalnych.Cz´sto podejmujà spontaniczne dzia∏ania na rzecz przemiany niesprawnychelementów otoczenia instytucjonalnego. Statystyczny rozk∏ad tych firm bar-dzo nie ró˝ni si´ od tych wyst´pujàcych w najbardziej rozwini´tych krajachÊwiata. Najwi´ksze nak∏ady ponoszà firmy zwiàzane z mi´dzynarodowymikorporacjami. Pojawia si´ jednak zjawisko bardzo optymistyczne, coraz d∏u˝-szy jest ∏aƒcuch firm zaanga˝owanych w dzia∏ania d∏ugookresowe.

Podniesienie poziomu tych nak∏adów i wyd∏u˝enie tego ∏aƒcucha dobrejwoli to wielka szansa rozwojowa (rysunek 3).

Tadeusz Baczko12

10 Kwestia inwestowania przez korporacje Êwiatowe w badania i rozwój na poziomiekrajów jest wyzwaniem dla statystyki Êwiatowej. Nowe badania w statystyce patentów orazw sferze w∏asnoÊci intelektualnej pozwalajà dokonaç prze∏omu tak˝e i w tej sferze. Zob. stu-dium dr G. Niedbalskiej z G∏ównego Urz´du Statystycznego w ramach Raportu.

mian. Obserwowanie najnowszych trendów zachodzàcych procesów i przemianjakoÊciowych w najbardziej rozwini´tych krajach Êwiata tworzy szans´ na roz-wiàzania, które pozwolà uniknàç szeregu problemów oraz stworzyç strategiena miar´ wyzwaƒ wspó∏czesnoÊci14.

ê ê êRaport o innowacyjnoÊci gospodarki Polski w 2007 r. jest z∏o˝ony – podobniejak w poprzednich latach – ze studiów makro- i mikroekonomicznych. Raportjest platformà prezentacji wyników badaƒ czo∏owych oÊrodków zajmujàcych si´innowacyjnoÊcià gospodarki Polski. Zawiera on te˝ opracowania koncepcyjnewskazujàce na kierunki dalszych badaƒ i poszukiwaƒ metodologicznych.

Idàc za myÊlà zmar∏ego w tym roku prof. Cezarego Józefiaka, niezapo-mnianego wspó∏twórcy Raportu, chcemy nadal wskazywaç na s∏aboÊci po-lityki gospodarczej, pi´tnowaç przejawy blokowania przedsi´biorczoÊci in-nowacyjnej bezcennej dla wzrostu, konkurencyjnoÊci i efektywnoÊci gospo-darki oraz poprawy warunków ˝ycia w wielu obszarach. JesteÊmyjednoczeÊnie przekonani o potrzebie informowania opinii publicznej o poli-tyce proinnowacyjnej. Jest to niezb´dne dla zrozumienia uwarunkowaƒ,w jakich dzia∏ajà przedsi´biorstwa w Polsce i oceny efektywnoÊci wykorzy-stania Êrodków publicznych, w tym funduszy Unii Europejskiej. Pierwszywi´c raz do udzia∏u w Raporcie zaproszeni zostali przedstawiciele admini-stracji publicznej, co daje mo˝liwoÊç na dostarczenie informacji z pierwszejr´ki dla Êwiata nauki i gospodarki.

Raport zawiera najnowszà, trzecià edycj´ rankingu 500 najbardziej in-nowacyjnych przedsi´biorstw w Polsce. Przeprowadzone badania i liczneanalizy pozwalajà w przybli˝eniu oceniç, jak naprawd´ wyglàda innowacyj-noÊç polskich przedsi´biorstw. Badania te dostarczajà coraz liczniejszych do-wodów na to, ˝e Polska pod wzgl´dem innowacyjnoÊci nie znajduje si´w ogonie Europy i Êwiata. InnowacyjnoÊç jest cechà ludzi i firm, a nie re-gionów, krajów czy kontynentów. Innowacyjne firmy, je˝eli tylko damy imszans´ rozwoju, sà zdolne pokonaç dystanse utrwalone przez dziesiàtki lat.Wzrost konkurencyjnoÊci regionów dokonuje si´ dzi´ki innowacyjnoÊci firmoraz zdolnoÊci w∏adz i instytucji do stworzenia im warunków rozwojowych.

Kolejne Gale InnowacyjnoÊci w Katowicach, Sopocie i Poznaniu zorga-nizowane przez BRE Bank S.A. przy merytorycznym wsparciu naszego ze-spo∏u jednoznacznie wskazujà, ˝e przesun´liÊmy si´ niepostrze˝enie z na-szym projektem od fazy: czy jest mo˝liwe? do fazy: jak przyspieszyç istnie-jàce procesy. JesteÊmy przekonani, ˝e Polacy sà kreatywni i gdy trafiajà dokrajów odpowiednio zorganizowanych, to stajà si´ niebywale innowacyjni,tzn. zdolni do przekszta∏cania dobrych pomys∏ów w sukcesy komercyjne.

Tadeusz Baczko14

14 Zob. Jakubowska P., Kukliƒski A., ˚ uber P. (editors): The Future of European Regions,Ministry of Regional Development, Warszawa 2007. Trudno przeceniç te˝ rol´ instrumentówinformacyjnych w tym procesie. Zob. w ww. ksià˝ce opracowanie Baczko T.: Integrated MicroIndicators of Innovativness New Market and Public Policy Institutional Solution.

Badania prowadzone od 2004 r. jednoznacznie wskazujà, ˝e w Polsce jestwiele firm wysoce innowacyjnych. Brak jest o nich cz´sto informacji, trze-ba je odkrywaç i pokazywaç wzorce zachowaƒ. Mimo ˝e identyfikujemy ju˝blisko 700 firm w Polsce inwestujàcych w badania i rozwój, zdajemy sobiespraw´ ze skali istniejàcego tu wyzwania. Bowiem innowacyjnoÊç to cechanowoczesnych spo∏eczeƒstw, gdzie podstawà jest wzajemne zaufanie, zdol-noÊç budowy koalicji i aliansów ponad podzia∏ami.

Badania Instytutu Nauk Ekonomicznych PAN jednoznacznie wskazujà naistnienie znacznej grupy innowacyjnych przedsi´biorstw w Polsce. W pro-ces identyfikacji w∏àczy∏y si´ tak renomowane instytucje, jak Êwiatowa fir-ma informacyjna D&B. Jednak najpewniejsze jest korzystanie z kapita∏u spo-∏ecznego do ich identyfikacji i w∏àczenia w proces upowszechniania wzor-ców innowacyjnoÊci. Badania nasze, PAIZ, Uniwersytetu Jagielloƒskiegoi SGH wskazujà te˝ na rosnàcà iloÊç centrów badawczych tworzonych przezmi´dzynarodowe korporacje. BezpoÊrednie inwestycje zagraniczne ze stro-ny Êwiatowych koncernów w lotnictwo, cz´Êci zamienne do samochodów,monitory ekranowe powodujà, ˝e polskie firmy i oÊrodki naukowe stajà wo-bec nowych wyzwaƒ i mo˝liwoÊci

Raport nasz w tym roku pierwszy raz wskazuje na bariery, na które na-trafiajà innowacyjne firmy15. Wskazujemy na ich problemy, ale równie˝dzi´ki wspó∏pracy badawczej z Uniwersytetem Europejskim Viadrina na oce-ny potencja∏ów przedsi´biorstw zwiàzanych z dost´pnoÊcià kapita∏u ludz-kiego oraz oÊrodków akademickich i badawczych. Firmy z ca∏ej Polski bar-dzo surowo oceniajà dzia∏ania otoczenia biznesowego i jego zdolnoÊç dowspierania innowacyjnych firm. Stosunkowo najlepiej wychodzi z tych wy-zwaƒ sektor finansowo-bankowy. Firmy nisko oceniajà centra transferutechnologii oraz dzia∏ania samorzàdów na rzecz poprawy warunków do two-rzenia innowacji. Warto zwróciç uwag´, ˝e sà regiony, które, wbrew scep-tykom, z nak∏adów na badania i rozwój na poziomie firm wypracowa∏y bar-dzo silne êród∏o konkurencyjnoÊci. W wielu województwach innowacyjnoÊçmylona jest z nak∏adami na Êrodki trwa∏e. Bardzo wa˝nym wynikiem badaƒjest wszechobecnoÊç firm innowacyjnych niezale˝nie od arbitralnych czytradycyjnych podzia∏ów regionalnych.

Na koniec par´ s∏ów o metodologii tegorocznej edycji Listy 500 najbar-dziej innowacyjnych firm. W rankingu wzi´∏y udzia∏ firmy, które wys∏a∏y an-kiety do Instytutu Nauk Ekonomicznych PAN. Udzia∏ w rankingu jest bez-p∏atny. Procentuje innowacyjnoÊç rynkowa w postaci wysokich wzrostówprzychodów, eksportu i zatrudnienia oraz efektywnoÊç i jej przyrost. Ran-king promuje te firmy, które majà innowacyjne produkty i osiàgajà dzi´kinim sukces komercyjny oraz posiadajà innowacje procesowe. Eksponuje fir-my, które inwestujà w B+R, otrzymujà patenty oraz uczestniczà w ramo-wych programach badawczych Unii Europejskiej. Wyniki badaƒ by∏y przed-miotem dyskusji na spotkaniach partnerów projektu Banku BRE S.A., „Ga-

WYZWANIE INNOWACYJNE 15

15 Zob. studium E. Krzywiny na temat barier innowacyjnoÊci na podstawie badaƒ INE PAN.

zety Prawnej” i firmy informacyjnej Dun&Breadstreet, które mia∏y wp∏ywna ostatecznà wersj´ rankingu, w szczególnoÊci w kontekÊcie prezentacjifirm wykazujàcych spadek przychodów ze sprzeda˝y w latach 2005–2006.Ostatecznie na list´ rankingowà trafi∏y nieliczne firmy, które wykaza∏y spa-dek sprzeda˝y, ale w 2006 r. ponios∏y nak∏ady na badania i rozwój.

Ranking obejmuje innowacyjne firmy zarówno mikro, ma∏e, Êrednie, jaki du˝e. WÊród uczestników znajdujà si´ firmy zagraniczne przemys∏owei us∏ugowe. Podstawà oceny firm sà wskaêniki odniesione do Êrednich. Wy-magania, jakie stajà przed firmami innowacyjnymi, sà coraz wy˝sze. W tymcelu wyodr´bniliÊmy z listy firmy, które b´dàc kreatorami technologii, sta-nowià odr´bnà elitarnà grup´, cz´Êç z nich z tego powodu, ˝e nieuporzàd-kowane sà kwestie jednoznacznoÊci definicji przedsi´biorstw. Nowym zja-wiskiem jest pojawienie si´ na liÊcie oÊrodków medycznych, które na Âlà-sku i na Pomorzu wesz∏y do Êcis∏ej czo∏ówki najbardziej innowacyjnych.

W dzia∏aniach na rzecz identyfikacji najbardziej innowacyjnych firmuczestniczy coraz wi´kszy zespó∏. Sk∏adajà si´ na niego czo∏owe oÊrodki ba-dawcze w Polsce, Êwiatowa firma informacyjna Dun&Breadstreet, dzi´ki po-mocy której mo˝liwe by∏o zidentyfikowanie blisko 26 tys. firm wykazujà-cych wartoÊci niematerialne prawne. One to sta∏y si´ podstawà wyodr´b-nienia przez ekspertów sieci naukowej „Ocena wp∏ywu badaƒ rozwojui innowacji na rozwój spo∏eczno-gospodarczy oko∏o 3 tys. firm przy wyko-rzystaniu zastosowanej metodologii. Stanowi∏o to podstaw´ wyboru Listy500. Proces tworzenia listy uwzgl´dnia∏ te˝ oceny ekspertów, którychwp∏yw na koƒcowà ewaluacj´ nie przekracza∏ 20 punktów procentowych.

Trudno w tym kontekÊcie przeceniç obecnoÊç ekspertów z przedsi´-biorstw i Ekspertów Zewn´trznych Foresightu Narodowego, którzy ocenia-li m.in. przysz∏oÊciowy charakter produktów innowacyjnych. Podobnie jakw latach poprzednich w projekcie uczestniczyli badacze z ró˝nych oÊrodkównaukowych, poczàwszy od pracowników naukowych, doktorantów, sta˝y-stów i praktykantów z Uniwersytetu Warszawskiego, oraz ju˝ tradycyjnieprzedstawiciele Ko∏a Naukowego SENKES z Wy˝szej Szko∏y Ekonomiczno--Informatycznej w Warszawie. Powstanie Raportu nie by∏oby te˝ mo˝liwebez pomocy dr Jerzego Supiela z Krajowego Punktu Kontaktowego Unii Eu-ropejskiej. Trzecia edycja badaƒ „InnowacyjnoÊç” koƒczy si´, ale dla zespo-∏u badawczego to sygna∏ do rozpoczćia kolejnej. Zachćamy do udzia∏uw tym przedsi´wzićiu wszystkie firmy, które sà zainteresowane uzyska-niem ocen innowacyjnoÊci. Liczymy, ˝e stanà si´ one ich kartami wizytowy-mi u∏atwiajàcymi komunikacj´, identyfikacj´ partnerów oraz pozyskiwaniefunduszy publicznych i prywatnych. Proces odkrywania gwiazd innowacyj-noÊci dopiero si´ rozwija, liczymy, ˝e obok ju˝ odnalezionych, pojawià sińowe, które stanowiç b´dà drogowskazy dla kolejnych naÊladowców, ˝e po-wstanà mapy innowacyjnoÊci inspirujàce inwestorów i coraz m∏odszychprzedstawicieli innowacyjnej przedsi´biorczoÊci.

Tadeusz Baczko16

Leszek J erzy J asiƒski

Instytut Nauk Ekonomicznych PAN

INNOWACYJNOÂå, KONKURENCYJNOÂå I BADANIA FORESIGHT

Istnieje wiele dróg rozwoju innowacyjnoÊci i konkurencyjnoÊci gospodarki,wÊród nich niema∏o sposobów analizy, jakie dzia∏ania warto dzisiaj podejmo-waç, by w przysz∏oÊci gospodarka odnios∏a sukces. Badanie typu foresight na-le˝y do grupy studiów nad przysz∏oÊcià (future studies). Jego zadaniem jestrównoczesne wprowadzenie w ˝ycie trzech zamierzeƒ: przemyÊlenie przysz∏o-Êci, przeprowadzenie na jej temat specjalistycznej publicznej debaty i podj´-cie w krótkim czasie dzia∏aƒ na rzecz odpowiedniego ukszta∏towania przysz∏o-Êci. Te trzy komponenty mo˝na ujàç w sekwencj´ trzech angielskich s∏ów, in-formujàcych krótko o istocie tego rodzaju badania: thinking, debating,shaping. Obecnie w Polsce prowadzi si´ kilkanaÊcie takich badaƒ, z którychnajwa˝niejszy wydaje si´ Narodowy Program Foresight – Polska 2020.

W uproszczeniu mo˝na przyjàç, ˝e ka˝da organizacja gospodarcza, in-stytucja publiczna, stowarzyszenie lub fundacja, podobnie jak ca∏a gospo-darka lub jej du˝y sektor, przygotowuje swoje przysz∏e dzia∏ania. Na krótkàmet´, czyli w perspektywie roku lub nieco d∏u˝ej, swoje zamierzenia planu-je. W okresie d∏u˝szym, bo kilkuletnim, dzia∏a zgodnie z przyj´tà przez sie-bie strategià. Natomiast do prac o horyzoncie wyraênie si´gajàcym dalej,w przybli˝eniu conajmniej pi´tnastoletnim, kiedy nie wszystko da si´ obec-nie ustaliç i przed wszystkim niepo˝àdanym zabezpieczyç, przygotowujesi´ przeprowadzajàc badanie typu foresight.

Taka analiza stanowi zadanie przede wszystkim dla specjalistów. Jedno-czeÊnie tworzy ona dogodnà okazj´ do przedstawienia swego stanowiskaprzez szeroki kràg osób, które niezale˝nie od swego przygotowania facho-wego b´dà traktowaç uzyskane wyniki jako istotne dla siebie. W dyskusjimogà i powinni znaleêç miejsce naukowcy, przedsi´biorcy, mened˝erowie,przedstawiciele administracji publicznej, politycy, dziennikarze, organizacjepozarzàdowe, fundacje i stowarzyszenia, osoby z autorytetem – foresights∏u˝y temu, by podzielili si´ oni z innymi swà wiedzà oraz wyrazili w∏asneoczekiwania, a nawet odkryli, jak definiujà swoje przysz∏e interesy. Zale˝-nie od zasi´gu konkretnej analizy foresight ci tak zwani interesariusze (sta-keholders) mogà byç dobierani na p∏aszczyênie mi´dzynarodowej, narodo-wej lub regionalnej, ogólnogospodarczej lub sektorowej.

Przed omawianym badaniem stojà z jednej strony zadania czysto po-znawcze, z drugiej potrzeba sprostania przez podmioty gospodarcze nad-

chodzàcym wyzwaniom. To drugie zadanie wymaga na ogó∏ zgromadzeniaodpowiednich Êrodków finansowych i w∏aÊciwego ich wykorzystania na ce-le inwestycyjne. Zakoƒczona sukcesem analiza przysz∏oÊci zmniejsza nie-pewnoÊç przy podejmowaniu decyzji, mi´dzy innymi dzi´ki wyznaczeniuw niej w∏asnych celów i priorytetów rozwojowych oraz dokonaniu próby do-myÊlenia si´, w jakà stron´ b´dà kierowaç si´ inne podmioty gospodarcze.Foresight mo˝e zostaç przeprowadzony przy u˝yciu wyrafinowanych metodnaukowych, za pomocà koncepcyjnie dosyç prostej metody Delphi, drogà pi-sania scenariuszy lub stosujàc kilka podejÊç równolegle do siebie. Wynikiuzyskane w nast´pstwie zastosowania tego ostatniego podejÊcia, na skutekpos∏u˝enia si´ przez analityka zró˝nicowanym zespo∏em metod, niekoniecz-nie stanowià produkt naukowy w Êcis∏ym tego s∏owa znaczeniu. Nie muszàte˝ one powstawaç wy∏àcznie w Êrodowiskach naukowych, przeciwnie,obecnoÊç nienale˝àcych do niego ekspertów jest z regu∏y niezb´dna.

Badanie typu foresight powinno wskazywaç, jaki obraz kraju, a zw∏asz-cza jego gospodarki, nale˝y uwa˝aç w d∏u˝szej perspektywie za preferowa-ny lub niezb´dny do osiàgnićia. Ogólnym kryterium wyboru takiej docelo-wej wizji powinno byç d∏ugookresowe zapewnienie odpowiedniego pozio-mu rozwoju spo∏eczeƒstwa, czyli zapewnienie mu zdolnoÊci sprostaniawewn´trznym i zewn´trznym wyzwaniom nadchodzàcych czasów. Poszuki-wanie mo˝liwej i po˝àdanej technologii w gospodarce przysz∏oÊci, co zwy-kle stanowi zasadniczy temat badania foresight, musi zostaç skonfrontowa-ne z oczekiwanymi zmianami w sposobie funkcjonowania i strukturze sys-temu ekonomicznego. Z tego powodu przyjćie pewnej koncepcji rozumienianowoczesnoÊci gospodarki wydaje si´ potrzebne.

Postawione zadanie nie jest ∏atwe do wykonania. Wynika to przedewszystkim z koniecznoÊci po∏o˝enia nacisku na perspektywiczne, a nie bie-˝àce, rozumienie nowoczesnoÊci gospodarki. Punktem wyjÊcia w badaniumusi staç si´ okreÊlenie, w jaki sposób nowoczesnoÊç jest rozumiana obec-nie, w przysz∏oÊci wyobra˝alna jest zmiana opinii w tej sprawie. Na pytanieo nowoczesnoÊç gospodarki nie ma jednoznacznych odpowiedzi, co kompli-kuje myÊlenie perspektywiczne. Dla ekonomistów nie sà równoznaczne ta-kie pojćia jak gospodarka „dobra”, „efektywna”, „konkurencyjna”, „inno-wacyjna”, „sprawna” lub „adaptacyjna”. Co wićej, na temat ka˝dego z tychpoj´ç istnieje niema∏a literatura, w Êwietle której wypada stwierdziç nie tyl-ko utrzymywanie si´ zasadniczych ró˝nic stanowisk, ale tak˝e istnienie ma-∏ej przestrzeni wspólnych ustaleƒ przyj´tych przez badaczy tego problemu.W szczególnoÊci wiele analiz empirycznych gospodarki „konkurencyjnej”prowadzonych przez instytucje cieszàce si´ mi´dzynarodowym uznaniemspotyka si´ z wyraênà krytykà innych oÊrodków i obserwatorów. Wolnouznaç, ˝e z jakoÊcià gospodarki jest podobnie jak z jakoÊcià sztuk plastycz-nych: oceny sà niejednoznaczne i jest to zjawisko nieprzypadkowe.

Przyjmiemy, ˝e konkurencyjnoÊç okreÊlonego podmiotu gospodarczego(ugrupowania integracyjnego, kraju, regionu, sektora lub pojedynczegoprzedsi´biorstwa) i dostarczanego przez niego towaru polega na ich zdol-

Leszek Jerzy Jasiƒski20

noÊci do utrzymania swej pozycji na rynku. Pojćie to uwa˝a si´ za ma∏oprecyzyjne z braku jednoznacznych kryteriów oceny takiej zdolnoÊci. Miej-sce centralne zajmujà bez wàtpienia cena i jakoÊç produktu fizycznego lubus∏ugi, nie wype∏niajà one jednak w pe∏ni pojćia konkurencyjnoÊci. Oboknich bardzo wa˝ne sà, na przyk∏ad, tak zwane kana∏y dystrybucji, jakimi to-war trafia do konsumenta, i inne stosowane rozwiàzania marketingowe.Wszystkie te dodatkowe okolicznoÊci okreÊla si´ jako konkurencyjnoÊç po-zacenowà (non-price competitiveness). Sk∏adajà si´ na nià: ∏atwoÊç dosto-sowania poda˝y towarów wytwarzanych w danym kraju do szybko zmienia-jàcego si´ popytu, co nazywa si´ krótko supply problems, rentownoÊç pro-dukcji, wydajnoÊç pracy i produktywnoÊç wykorzystywanego kapita∏u,wreszcie efekty prowadzonych prac badawczo-wdro˝eniowych. Dane przed-si´biorstwo z regu∏y wytwarza wszystkie swe produkty, nadajàc im cechywi´kszej lub mniejszej konkurencyjnoÊci, dzi´ki czemu ∏atwo jest stwierdziçjak bardzo – ogólnie rzecz bioràc – jest ono konkurencyjne, zw∏aszcza w ro-zumieniu cenowym. O gospodarce danego kraju powiemy, ˝e jest konkuren-cyjna, gdy powstajàce w niej produkty skutecznie rywalizujà z produkcjà za-granicznà zarówno na rynku wewn´trznym, jak i na rynkach zagranicznych.Na d∏u˝szà met´ utrzymanie tej zdolnoÊci wymaga sta∏ego wzbogacaniaw∏asnej oferty o nowe towary oraz usprawniania metod wytwarzania pro-duktów obecnych ju˝ na rynku. KonkurencyjnoÊç zwyk∏o si´ te˝ wiàzaçz ogólnym zaawansowaniem ekonomicznym danego obszaru.

Zdaniem autora najlepiej jest mówiç o konkurencyjnoÊci pojedynczegotowaru, porównujàc jego cen´ i walory u˝ytkowe z podobnymi cechami in-nych towarów. Nie zmusza to nas do pos∏ugiwania si´ wielkoÊciami prze-ci´tnymi lub rozpatrywania wielu rozbie˝nych kryteriów.

Mo˝na wreszcie wprowadzaç pewne kryteria mierzalne, które czasemb´dà stanowiç „przeci´tnà” z wielu kryteriów jednostkowych, jakich wyko-rzystanie sugerowaliÊmy wy˝ej. Takim miernikiem konkurencyjnoÊci ca∏e-go kraju wydaje si´ w szczególnoÊci saldo obrotów bie˝àcych bilansu p∏at-niczego lub zwiàzana z nim zmiana poziomu rezerw walutowych, aczkol-wiek nie zawsze silna pozycja kraju na mi´dzynarodowych rynkach wieludóbr i us∏ug idzie w parze z dodatnim saldem bilansu lub rosnàcymi dost´p-nymi rozmiarami p∏ynnoÊci mi´dzynarodowej: niekorzystnym zmianom tychwielkoÊci makroekonomicznych mo˝e towarzyszyç wysoka pozycja danegokraju na tle jego partnerów gospodarczych. Podobnie dosyç zawodnymmiernikiem oceny okazuje si´ dynamika bezpoÊrednich inwestycji zagranicz-nych.

Niekiedy pojćie konkurencyjnoÊci mi´dzynarodowej kraju bywa wiàza-ne lub uto˝samiane z kursem jego waluty. Szczególnie dogodne narz´dziepraktycznej analizy tak rozumianej konkurencyjnoÊci stanowi realny kursefektywny, wyra˝ajàcy swego rodzaju przeci´tnà zewn´trznà cen´ danegopieniàdza wzgl´dem grupy innych walut po wyeliminowaniu zak∏óceƒ in-flacyjnych. Z pewnoÊcià ten miernik analityczny, czysto koncepcyjny, wyra-˝a istotny aspekt konkurencyjnoÊci kraju, jednak uto˝samianie obu tych po-

INNOWACYJNOÂå, KONKURENCYJNOÂå I BADANIA FORESIGHT 21

j´ç oznacza du˝e uproszczenie problemu. Kurs waluty, rynkowy lub efek-tywny, posiada okreÊlony wp∏yw na kszta∏towanie si´ eksportu w krótkimczasie, w d∏u˝szym okresie jego znaczenie okazuje si´ mniejsze. Podobnieo relatywnej pozycji kraju decydujà w niema∏ym stopniu terms of trade, re-lacja cen w eksporcie do cen w imporcie, które bardzo u∏atwiajà lub utrud-niajà podmiotom ekonomicznym obecnoÊç w systemie gospodarki Êwiato-wej, pozostajàc cz´sto poza zasi´giem decyzji, jakie mogà zostaç podj´tew danym paƒstwie.

Budowa mi´dzynarodowej konkurencyjnoÊci kraju jest obecnie szczegól-nie istotnà cz´Êcià zagranicznej polityki ekonomicznej kraju. Jej znaczenieroÊnie w czasie, gdy s∏abnie mo˝liwoÊç skutecznego pos∏ugiwania si´ poli-tykà handlowà i kursowà, co jest wa˝nà cechà ogólnej sytuacji na Êwieciena poczàtku XXI wieku. Jednà z przyczyn takiego stanu rzeczy jest zjawi-sko globalizacji i powstanie bloków integracyjnych, w których cz∏onkostwo– wbrew uproszczonym obiegowym opiniom – nie przekreÊla potrzeby po-dejmowania dzia∏aƒ na rzecz relatywnej pozycji kraju w gospodarce Êwia-towej.

Narodowy Program Foresight – Polska 2020 ma na celu okreÊlenie kie-runków rozwoju kraju, zw∏aszcza w obszarze prac badawczo-rozwojowych,by tà drogà zyskaç mo˝liwoÊç usprawnienia procesu alokacji Êrodków bu-d˝etowych na te cele. Wybrano trzy pola badawcze: zrównowa˝ony rozwój,technologie informacyjne i telekomunikacyjne oraz bezpieczeƒstwo. Ka˝dez nich sk∏ada∏o si´ z pewnej liczby tematów szczegó∏owych, ich pe∏na listaprzedstawia si´ nast´pujàco:✔ Zrównowa˝ony rozwój Polski: jakoÊç ˝ycia, êród∏a i wykorzystanie zaso-

bów energetycznych, kluczowe problemy ekologiczne, technologie narzecz ochrony Êrodowiska, zasoby naturalne, nowe materia∏y i techno-logie, transport, integracja polityki ekologicznej z sektorowymi, polity-ka produktowa, zrównowa˝ony rozwój regionów i obszarów.

✔ Technologie informacyjne i telekomunikacyjne: dost´p do informacji, ICTa spo∏eczeƒstwo, ICT a edukacja, e-biznes, nowe media.

✔ Bezpieczeƒstwo: ekonomiczne (zewn´trzne i wewn´trzne), intelektual-ne, socjalne, techniczno-technologiczne, rozwój spo∏eczeƒstwa obywa-telskiego.Na jesieni 2007 r. prace w projekcie foresight by∏y ju˝ zaawansowane,

ale gotowe rezultaty nie by∏y jeszcze dost´pne.

Leszek Jerzy Jasiƒski22

I wona Nowicka

Wydzia∏ do spraw Foresight, Departament Strategii i Rozwoju Nauki, Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wy˝szego

REALIZACJA PROJEKTÓW TYPU FORESIGHT CZYNNIKIEM ROZWOJU GOSPODARKI W POLSCE

Wprowadzenie

W Polsce odczuwa si´ potrzeb´ stworzenia platformy do dyskusji i wspó∏-pracy pomi´dzy decydentami, Êrodowiskiem naukowym, przemys∏em i opi-nià publicznà w zakresie priorytetów badawczych i technologicznych, klu-czowych problemów spo∏ecznych oraz rozwoju gospodarczego.

Wa˝nym elementem procesu racjonalnego przewidywania mo˝liwychdróg rozwoju sfery badawczo-rozwojowej jest metoda foresight, stosowanaz powodzeniem w wi´kszoÊci paƒstw Unii Europejskiej i nie tylko.

Idea Narodowego Programu Foresight dla Polski powsta∏a w 2003 r. Natej podstawie w Ministerstwie Nauki i Informatyzacji zrealizowany zosta∏do koƒca czerwca 2005 r. Pilota˝owy Projekt Foresight w polu badawczymZdrowie i ˚ ycie, stanowiàcy pierwszy etap Narodowego Programu Foresi-ght. Pe∏ny Narodowy Program Foresight zosta∏ uruchomiony w 2007 r.w Ministerstwie Nauki i Szkolnictwa Wy˝szego i jest finansowany ze Êrod-ków bud˝etowych, z dzia∏u nauka.

Ârodki na realizacj´ projektów typu foresight zosta∏y te˝ zaplanowanez funduszy strukturalnych w Poddzia∏aniu 1.4.5 Sektorowego ProgramuOperacyjnego „Wzrost KonkurencyjnoÊci Przedsi´biorstw”. Dzi´ki temuw Polsce jest realizowanych obecnie, poza Narodowym Programem Foresi-ght, 18 projektów foresight o zasi´gu regionalnym i bran˝owym.

Narodowy Program Foresight Polska 2020Narodowy Program Foresight Polska 2020 jest realizowany w trzech polachbadawczych:✔ Zrównowa˝ony rozwój Polski (jakoÊç ˝ycia, êród∏a i wykorzystywanie

zasobów energetycznych, kluczowe problemy ekologiczne, technolo-gie na rzecz ochrony Êrodowiska, zasoby naturalne, nowe materia∏yi technologie, transport, integracja polityki ekologicznej z sektorowy-mi, polityka produktowa, zrównowa˝ony rozwój regionów i obsza-rów).

✔ Technologie informacyjne i telekomunikacyjne (dost´p do informacji,ICT a spo∏eczeƒstwo, ICT a edukacja, e-biznes, nowe media).

✔ Bezpieczeƒstwo (ekonomiczne zewn´trzne i wewn´trzne, intelektualne,socjalne, techniczno-technologiczne, rozwój spo∏eczeƒstwa obywatel-skiego).Realizatorem Narodowego Programu Foresight Polska 2020 jest konsor-

cjum wybrane w drodze konkursu og∏oszonego w oparciu o Przedsi´wzi´cieMinistra dotyczàce realizacji Narodowego Programu Foresight Polska 2020okreÊlone na podstawie art. 14 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 8 paêdziernika2004 r. o zasadach finansowania nauki, w sk∏adzie:✔ Instytut Podstawowych Problemów Techniki PAN (koordynator konsor-

cjum),✔ Instytut Nauk Ekonomicznych PAN,✔ Pentor Research International.

Ze strony Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wy˝szego funkcj´ opinio-dawczo-doradczà w zakresie prawid∏owego przebiegu prac przy realizacjiNarodowego Programu Foresight Polska 2020 pe∏ni Komitet Sterujàcy,w sk∏ad którego wchodzà w∏aÊciwi eksperci – przedstawiciele nauki, bizne-su, administracji, mediów. Za koordynowanie ca∏oÊci programu oraz two-rzenie pomostu pomi´dzy wszystkimi jego uczestnikami odpowiada Wydzia∏do spraw Foresight w Departamencie Strategii i Rozwoju Nauki w Minister-stwie Nauki i Szkolnictwa Wy˝szego.

Celem Narodowego Programu Foresight Polska 2020 jest:✔ okreÊlenie wizji rozwojowej Polski do 2020 r.,✔ okreÊlenie – poprzez konsensus z g∏ównymi interesariuszami – priory-

tetowych kierunków badaƒ naukowych i prac rozwojowych, które w per-spektywie wieloletniej wp∏ynà na przyspieszenie tempa rozwoju spo∏ecz-no-gospodarczego,

✔ racjonalne wykorzystanie wyników badaƒ w praktyce oraz stworzeniedla nich preferencji w przydziale Êrodków bud˝etowych,

✔ przedstawienie znaczenia badaƒ naukowych dla rozwoju gospodarki orazmo˝liwoÊci ich absorpcji przez gospodark´,

✔ zbli˝enie zasad polskiej polityki naukowej do wymogów Unii Europejskiej,✔ kszta∏towanie polityki naukowej i innowacyjnej w kierunku gospodarki

opartej na wiedzy.

Rezultatem Narodowego Programu Foresight w Polsce powinno byç:✔ ukierunkowanie rozwoju badaƒ i technologii na dziedziny gwarantujà-

ce dynamiczny rozwój gospodarczy w perspektywie Êrednio- i d∏ugo-okresowej,

✔ racjonalizacja nak∏adów realizowanych ze Êrodków publicznych,✔ stworzenie j´zyka debaty spo∏ecznej oraz kultury budowania wizji my-

Êlenia o przysz∏oÊci, prowadzàcych do koordynacji wspólnych dzia∏aƒ dlarozwoju gospodarki i poprawy jakoÊci ˝ycia w Polsce.

Iwona Nowicka24

Projekty foresight wspó∏finansowane z funduszy strukturalnych UEW zakresie poddzia∏ania 1.4.5 pt. „Projekty badawcze w obszarze monitoro-wania i prognozowania rozwoju technologii (z ang. foresight)” SektorowegoProgramu Operacyjnego Wzrost KonkurencyjnoÊci Przedsi´biorstw (SPO WKP)w Ministerstwie Nauki i Szkolnictwa Wy˝szego zosta∏y przeprowadzone dwarodzaje rund aplikacyjnych na sk∏adanie wniosków w zakresie:1. Projektów badawczych w obszarze monitorowania i prognozowania roz-

woju technologii (z ang. foresight) pod tytu∏em: „Priorytetowe technolo-gie dla zrównowa˝onego rozwoju województwa”. Celem dwuletnich pro-jektów jest opracowanie dla poszczególnych województw lub ich grup we-wn´trznych prognoz rozwoju technologii w polu zrównowa˝ony rozwój(poziom ˝ycia spo∏eczeƒstwa, energia, ekologia, technologie na rzeczochrony Êrodowiska, zasoby naturalne i nowe materia∏y, wzrost gospodar-czy oraz infrastruktura) decydujàcych o przysz∏ym rozwoju gospodarki,zwi´kszeniu konkurencyjnoÊci przedsi´biorstw oraz podniesieniu poziomu˝ycia ludnoÊci w tych województwach. Wyniki projektu stanowiç b´dàistotny wk∏ad do Narodowego Programu Foresight oraz do RegionalnychStrategii Innowacji, b´dàc podstawà do kszta∏towania polityki paƒstwaw zakresie B+R zarówno na poziomie kraju, jak i regionu. Wskazana jestwspó∏praca jednostek z przedsi´biorcami, mediami i organizacjami poza-rzàdowymi w regionie, jak równie˝ z oÊrodkami zagranicznymi majàcymidoÊwiadczenie w metodologii foresight.Beneficjenci projektów mogà pochodziç zarówno z sektora finansów pu-blicznych (m.in. szko∏y wy˝sze, jednostki badawczo-rozwojowe, instytutybadawcze) oraz spoza sektora finansów publicznych (np. przedsi´biorcy).

2. Projektów celowych w obszarze monitorowania i prognozowania roz-woju technologii (z ang. foresight) dla kraju, regionu lub makroregionu,w oparciu o rozwój kluczowych (wiodàcych) technologii. Celem projek-tów jest identyfikacja kluczowych (wiodàcych) technologii o znaczeniustrategicznym dla rozwoju kraju, regionu, bran˝y oraz opracowania sce-nariuszy ich rozwoju w horyzoncie czasowym do 2020 r., zweryfikowa-nych na drodze konsultacji spo∏ecznych i skonfrontowanych z politykàUnii Europejskiej. W zwiàzku z dzia∏aniami w regionach preferowaneby∏y projekty obejmujàce swym zasi´giem makroregiony oraz realizo-wane przy udziale Polskich Platform Technologicznych lub/i konsorcjówobejmujàcych partnerów ze Êrodowisk przemys∏owych, naukowo-badaw-czych i organizacji pozarzàdowych.Beneficjentami projektów, z inicjatywy w∏asnej, ministrów albo organów

samorzàdu województwa mogà byç:✔ przedsi´biorca lub grupa przedsi´biorców,✔ jednostka organizacyjna reprezentujàca konsorcjum naukowe wskazana

w umowie o utworzeniu konsorcjum,✔ jednostka naukowa.

REALIZACJA PROJEKTÓW TYPU FORESIGHT CZYNNIKIEM ROZWOJU GOSPODARKI 25

Podsumowanie

Istnieje pi´ç wa˝nych aspektów definicji foresight:1. Foresight nazywamy prób´ spojrzenia w przysz∏oÊç w sposób systema-

tyczny. To odró˝nia foresight od naturalnego budowania scenariuszyw ˝yciu codziennym.

2. Foresight obejmuje d∏ugi okres, wykraczajàcy poza horyzonty normalne-go planowania. Ramy czasowe typowych foresight si´gajà od 5 do 30lat.

3. Rozwój naukowy/technologiczny powinien byç konfrontowany z wymo-gami rynku, co oznacza, ˝e foresight nie powinien byç zdominowanyprzez nauk´ i technologi´, ale powinien uwzgl´dniaç równie˝ czynnikisocjoekonomiczne kszta∏tujàce innowacje.

4. Foresight koncentruje si´ na „wy∏aniajàcych si´”, perspektywicznychtechnologiach, dla rozwoju których uzasadnione jest wsparcie rzàdu.

5. Podczas przeprowadzania foresight nacisk powinien byç k∏adziony naaspekty spo∏eczne, równie˝ te niezwiàzane ze wzrostem zamo˝noÊcispo∏eczeƒstwa (np. ochrona przed przest´pczoÊcià, edukacja, starzeniesi´ spo∏eczeƒstwa itp.).Foresight cz´sto wymieniany jest na równi z innymi dzia∏aniami majà-

cymi na celu wykreowanie wizji przysz∏oÊci, takimi jak: prognozowanie,analiza przysz∏oÊci i planowanie strategiczne.

U podstaw klasycznego planowania dzia∏aƒ le˝y stosunkowo krótki ho-ryzont czasowy, tzn. taki, dla którego z du˝ym prawdopodobieƒstwem je-steÊmy w stanie okreÊliç zmiany istotnych dla nas parametrów. Problem jesto wiele bardziej z∏o˝ony w przypadku rozpatrywania d∏u˝szych okresów,rz´du 10–20 lat, podczas których mogà zajÊç radykalne zmiany, o którychobecnie nie mamy wiedzy. Dlatego te˝ w rozwa˝aniach d∏ugoterminowychwysi∏ki powinny si´ skupiaç nie na planowaniu dzia∏aƒ, a na ocenie tren-dów i ró˝nych scenariuszy rozwoju sytuacji. U podstaw tego podejÊcia le˝yprzekonanie, ˝e nie mo˝na dok∏adnie przewidzieç przysz∏oÊci, a jedynie jaknajlepiej si´ do niej przygotowaç. To jest w∏aÊnie zadanie foresight, wypo-sa˝onego w odpowiednie do tego celu narz´dzia, obejmujàce zarówno me-tody analityczne, jak i heurystyczne.

Foresight powinien mieç charakter ciàg∏ego procesu i dlatego zosta∏przewidziany do dofinansowania w kolejnym Programie Operacyjnym Inno-wacyjna Gospodarka na lata 2007–2013, który jest kontynuacjà SPO WKP.Planuje si´ równie˝ realizacj´ kolejnych Narodowych Programów Foresightdla Polski o d∏u˝szym horyzoncie czasowym.

REALIZACJA PROJEKTÓW TYPU FORESIGHT CZYNNIKIEM ROZWOJU GOSPODARKI 27

Agnieszka G ryzik

Departament Wdro˝eƒ i Innowacji, Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wy˝szego

Paulina G àsiorkiewicz-P∏onka

Departament Wdro˝eƒ i Innowacji, Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wy˝szego

INNOWACYJNE PROJEKTY CELOWE

W polskim systemie finansowania projektów badawczych tzw. projekty ce-lowe funkcjonujà od wielu lat, tzn. od 1991 r., kiedy zosta∏y wprowadzoneustawà z dnia 12 stycznia 1991 r. o Komitecie Badaƒ Naukowych1. Do koƒ-ca 2005 r. zrealizowano ponad 4 tys. takich projektów2. Obowiàzujàca od2005 r. ustawa o zasadach finansowania nauki tak˝e utrzyma∏a ten instru-ment finansowania innowacyjnych projektów. Projekt celowy – jak okreÊlawspomniana ustawa – to przedsi´wzićie przewidziane do realizacji w usta-lonym okresie, na okreÊlonych warunkach, prowadzone przez przedsi´bior-c´ lub inny podmiot posiadajàcy zdolnoÊç do bezpoÊredniego zastosowaniawyników projektu w praktyce.

InnowacyjnoÊç projektu celowego jest oceniana na etapie sk∏adaniawniosku do ministra nauki i szkolnictwa wy˝szego. Oprócz innowacyjnoÊcioceniane jest tak˝e zapotrzebowanie na wynik projektu oraz konkurencyj-noÊç wyniku – szczególnie w skali mi´dzynarodowej3. Realizacja projektucelowego mo˝e trwaç 3 lata, a w uzasadnionych przypadkach 5 lat.

Projekty celowe sà finansowane z bud˝etu paƒstwa oraz ze Êrodków UniiEuropejskiej. Po raz pierwszy mo˝liwoÊç finansowania ze Êrodków Unii Eu-ropejskiej pojawi∏a si´ w Sektorowym Programie Operacyjnym Wzrost Kon-kurencyjnoÊci Przedsi´biorstw SPO WKP (dzia∏ania 4.1. skierowane doprzedsi´biorców).

W latach 2004–2006 podpisano 94 umowy na projekty celowe w ramachSPO WKP, a ich dofinansowanie na cz´Êç badawczà wynosi∏o od kilkudzie-sićiu tysićy do ponad 20 mln z∏otych. EfektywnoÊci tych projektów niemo˝na jeszcze zanalizowaç, poniewa˝ ich realizacja w wi´kszoÊci przypad-ków nie zosta∏a zakoƒczona. Trwajà prace na przyk∏ad nad nowym kombi-nezonem stra˝ackim, polskim innowacyjnym lekiem w terapii cukrzycy czyautobusem miejskim z nap´dem hybrydowym.

1 Dz. U. z 2001 r., nr 33, poz. 389.2 Informacja o efektach gospodarczych i spo∏ecznych uzyskanych w wyniku realizacji

projektów celowych rozliczonych w latach 2002–2004, Sprawy Nauki, Suplement 2/2007.3 Inne kryteria oceny projektu celowego: wp∏yw na rynek pracy, znaczenie dla rozwoju

regionalnego, zasadnoÊç planowanych kosztów w stosunku do przedmiotu i zakresu przed-si´wzićia, mo˝liwoÊç wykonywania badaƒ i wdro˝enia wyników projektu celowego, efek-tywnoÊç ekonomiczna przedsi´wzićia.

Na zlecenie Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wy˝szego dofinansowanieprojektów celowych dla ma∏ych i Êrednich przedsi´biorstw oferuje tak˝e Fe-deracja Stowarzyszeƒ Naukowo-Technicznych Naczelnej Organizacji Tech-nicznej. NOT og∏asza konkursy na dofinansowanie realizacji takich projek-tów. Wnioski o dofinansowanie projektów celowych muszà dotyczyç – po-dobnie jak w przypadku projektów dofinansowywanych przez ministerstwo– wprowadzenia innowacyjnych, nowoczesnych wyrobów lub technologiiobejmujàcych faz´ badawczo-rozwojowà oraz wdro˝eniowà (finansowanàsamodzielnie przez MSP), czyli bezpoÊrednie zastosowanie w praktyce. Dokoƒca 2005 r. do NOT wp∏yn´∏o 701 wniosków o dofinansowanie projektówcelowych, z czego dofinansowanie otrzyma∏o 420 projektów (402 projektyzosta∏y ju˝ zrealizowane). G∏ówne efekty ekonomiczne, jakie osiàgn´∏y ma-∏e i Êrednie przedsi´biorstwa dzi´ki otrzymanemu dofinansowaniu, to m.in.ponad 98 mln z∏ przyrostu przychodów ze sprzeda˝y, utworzenie 239 miejscpracy i utrzymanie 243 istniejàcych miejsc pracy.

Projekty celowe b´dà mog∏y byç tak˝e finansowane ze Êrodków Progra-mu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka 2007–2013, a nowoÊcià jest to,˝e przedsi´biorca, którego projekt otrzyma∏ dofinansowanie na etap badaw-czy, otrzyma tak˝e dofinansowanie na wdro˝enie – oczywiÊcie jeÊli badaniazakoƒczà si´ sukcesem.

Projekty celowe, s∏u˝àce realizacji okreÊlonego, zdefiniowanego (najcz´-Êciej przez przedsi´biorstwo) przedsi´wzi´cia sà wa˝nym sposobem trans-feru wiedzy ze sfery nauki do sfery gospodarki. W chwili obecnej, kiedy in-nowacyjnoÊç, gospodarka oparta na wiedzy i zwi´kszanie konkurencyjnoÊcica∏ej Unii Europejskiej sà tematami wiodàcymi, instrument w postaci pro-jektów celowych staje si´ nie tylko coraz bardziej popularny. Przedsi´bior-stwa dochodzà bowiem do wniosku, ˝e skoƒczy∏y si´ mo˝liwoÊci konkuro-wania tylko niskà cenà si∏y roboczej. Obecnie trzeba tak˝e inwestowaçw sfer´ badaƒ s∏u˝àcych podnoszeniu jakoÊci produktów.

Wa˝na kwestia, na którà nale˝y szczególnie zwróciç uwag´, to szerokikràg przedsi´biorstw mogàcych takie projekty realizowaç. Sà one przezna-

Agnieszka Gryzik, Paulina Gàsiorkiewicz-P∏onka30

17 Energy Investors Sp. z o.o.Wprowadzenie innowacyjnych uk∏adów ko-generacyjnych do wytwarzania ciep∏a i ener-gii elektrycznej

472 300

18 INTERIA.PL S.A.Platforma komunikacyjna jako narz´dzie po-prawy komunikacji wewnàtrz firm sektoraMSP

230 000

cd. tabeli 1

19 EC Electronics Sp. z o.o. Sybilla – Wirtualny Przewodnik 797 545

20 Medicalgorithmics Sp. z o.o.Zdalny system monitorowania kardiologicz-nego z automatycznà diagnostykà arytmiii stanów przedzawa∏owych PocketECG

532 050

è ród∏o Dane Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wy˝szego.

stwierdziç, ˝e projekty celowe sà innowacyjne nie tylko ze wzgl´du na no-we rozwiàzania b´dàce ich efektem, ale tak˝e ze wzgl´du na wspó∏prac´naukowo-gospodarczà.

System projektów celowych charakteryzuje si´ wysokim wspó∏czynni-kiem osiàgania wyników badaƒ stosowanych i prac rozwojowych wynoszà-cym oko∏o 95% wdro˝onych rozwiàzaƒ. Pewne jest jedno: efektywnoÊç pro-jektów celowych jest wysoka. Dlaczego? Poniewa˝ jednostki wdra˝ajàce pro-jekt anga˝ujà swoje Êrodki finansowe, a regu∏y ekonomii sà bezlitosne5.

W czo∏ówce „Listy 500 najbardziej innowacyjnych przedsi´biorstww Polsce” znajdujà si´ takie, które realizowa∏y projekty celowe. To tak˝eÊwiadczy o ich efektywnoÊci.

Agnieszka Gryzik, Paulina Gàsiorkiewicz-P∏onka32

5 Zgodnie z art. 10 ustawy z dnia 8 paêdziernika 2004 r. o zasadach finansowania na-uki (Dz. U. nr 238, poz. 2390), finansowanie projektów celowych obejmuje projekty o te-matyce okreÊlonej przez wnioskodawc´, zg∏aszane przez przedsi´biorców lub inne podmio-ty majàce zdolnoÊç bezpoÊredniego zastosowania wyników projektu w praktyce. (… ) Ârod-ki finansowe na nauk´ przeznaczone na pokrycie poniesionych wydatków zwiàzanychz realizacjà projektów celowych sà przekazywane przedsi´biorcom lub innym podmiotomposiadajàcym zdolnoÊç bezpoÊredniego zastosowania wyników projektu w praktyce na pod-stawie umowy.

Marzenna A. W eresa

Instytut Gospodarki Âwiatowej, Szko∏a G∏ówna Handlowa

INNOWACJE A KONKURENCYJNOÂå BRAN˚POLSKIEGO PRZEMYS¸U

Dyskutujàc na temat istotnoÊci wprowadzania innowacji w przedsi´bior-stwach, warto zastanowiç si´, jakie korzyÊci wynikajà z dzia∏alnoÊci innowa-cyjnej. Cz´sto wskazuje si´, ˝e innowacje poprawiajà konkurencyjnoÊç firm.Czy tez´ t´ mo˝na udowodniç dla polskich przedsi´biorstw? Ocen´ wp∏ywuinnowacji na konkurencyjnoÊç przemys∏u w Polsce mo˝na prowadziç, bada-jàc zale˝noÊç mi´dzy poziomem wydatków przedsi´biorstw z danej bran˝yna B+R oraz nak∏adami na dzia∏alnoÊç innowacyjnà a wartoÊcià dodanà orazprodukcjà sprzedanà. Badanie takie opiera si´ na za∏o˝eniu, ˝e wydatki po-noszone przez przemys∏ na B+R i innowacje to nak∏ad na tworzenie i wpro-wadzanie nowych rozwiàzaƒ, zaÊ konkurencyjnoÊç bran˝ mo˝na mierzyçzmianami wartoÊci dodanej oraz dynamikà produkcji sprzedanej.

Nak∏ady na dzia∏alnoÊç badawczo-rozwojowà w polskim sektorze przed-si´biorstw wynios∏y w 2005 r. 1,8 mld z∏, z czego 80,6% to nak∏ady bie˝à-ce, zaÊ 19,4% stanowi∏y nak∏ady inwestycyjne. Struktura bran˝owa nak∏a-dów charakteryzowa∏a si´ silnym zró˝nicowaniem. Dominujàcym udzia∏emcharakteryzowa∏y si´ w 2005 r.: produkcja sprz´tu transportowego, z udzia-∏em a˝ 18% w ogólnej wartoÊci nak∏adów sektora przedsi´biorstw naB+R (z czego ponad po∏owa przypada na produkcj´ pojazdów), produkcjamaszyn i urzàdzeƒ (10%) oraz produkcja Êrodków farmaceutycznych i zie-larskich (8,4%). Relatywnie wysoki udzia∏ w nak∏adach przedsi´biorstw naB+R – tj. 6,9%, odnotowano tak˝e w sekcji ochrona zdrowia i opieka socjal-na. Najmniejszy odsetek ogó∏u nak∏adów na B+R sektora przedsi´biorstww Polsce przypada na kopalnictwo rud metali (0,4%), produkcj´ wyrobówz metali (0,5%) oraz dzia∏alnoÊç wydawniczà i poligraficznà (0,39%)1.

Drugi strumieƒ finansowania decydujàcy o innowacyjnoÊci przedsi´-biorstw to nak∏ady na dzia∏alnoÊç innowacyjnà. W 2005 r. wynosi∏y onew sektorze przedsi´biorstw 14,7 mld z∏ i chocia˝ by∏y ni˝sze a˝ o 1 mldw stosunku do roku poprzedniego, to i tak dziesi´ciokrotnie przekracza∏ywydatki firm na regularnie prowadzonà dzia∏alnoÊç B+R. Oznacza to, ˝epolskie firmy w znacznie wi´kszym stopniu sà zainteresowane bie˝àcà dzia-∏alnoÊcià innowacyjnà, która przynosi szybkie efekty rynkowe, ni˝ prowa-dzeniem systematycznych, wieloletnich prac badawczych, których ryzykojest znacznie wi´ksze, a efekty niepewne.

1 Nauka i Technika w 2005 r., G∏ówny Urzàd Statystyczny, Warszawa 2006, s. 85–86.

W strukturze nak∏adów przedsi´biorstw na dzia∏alnoÊç innowacyjnà do-minuje pi´ç przemys∏ów przetwórczych. Najwy˝szym udzia∏em w ogólnejsumie wydatkowanej przez przedsi´biorstwa na innowacje charakteryzowa-∏y si´ w 2005 r.: produkcja artyku∏ów spo˝ywczych i napojów (13,6%), pro-dukcja koksu i rafinacja ropy naftowej i paliw jàdrowych (11,4%), wytwa-rzanie wyrobów chemicznych (10%), produkcja pojazdów (9,4%) oraz pro-dukcja wyrobów z pozosta∏ych surowców niemetalicznych (7,9%). Bran˝ez relatywnie najmniejszym udzia∏em w nak∏adach na innowacje to wytwa-rzanie wyrobów ze skóry (0,1%) oraz przetwarzanie odpadów2.

Porównanie nak∏adów polskich przedsi´biorstw na B+R z nak∏adami nadzia∏alnoÊç innowacyjnà wskazuje na niskà korelacj´ mi´dzy obiema struk-turami. Tylko dwie bran˝e charakteryzujà si´ stosunkowo du˝ymi udzia∏a-mi w obu rodzajach nak∏adów: sà to produkcja pojazdów oraz chemikalia.Warto zauwa˝yç, ˝e w obu tych dziedzinach znaczàcà rol´ odgrywajà firmyz udzia∏em kapita∏u zagranicznego, co mog∏oby Êwiadczyç o pozytywnej ro-li, jakà odgrywa nap∏yw inwestycji bezpoÊrednich do Polski dla budowaniainnowacyjnoÊci i konkurencyjnoÊci polskiej gospodarki3.

Poszukiwanie odpowiedzi na pytanie odnoÊnie wp∏ywu innowacji nakonkurencyjnoÊç bran˝ przemys∏u w Polsce wymaga uzupe∏nienia analizynak∏adów na B+R i innowacje o porównanie wyników ekonomicznych tychbran˝. Cz´Êciowy obraz konkurencyjnoÊci bran˝ mo˝na uzyskaç, analizujàcdwa podstawowe wskaêniki: wartoÊç dodanà oraz produkcj´ sprzedanà.Analiza dynamiki obu tych wskaêników w skali ca∏ego przemys∏u pokazu-je, ˝e przy utrzymaniu jednakowego kierunku zmian tych wskaêników na-st´powa∏o jednak˝e zró˝nicowanie tempa ich wzrostu lub spadku. Najwy˝-sze Êrednioroczne tempo wzrostu wartoÊci dodanej w okresie 1994–2006obserwuje si´ w bran˝y produkujàcej maszyny biurowe i komputery (30%),produkcji pojazdów (25%) oraz produkcji wyrobów z surowców niemeta-licznych (21%). W dwóch z wymienionych bran˝ najszybciej ros∏a równie˝produkcja sprzedana (w tempie Êredniorocznym odpowiednio: 22%i 20%)4.

Zestawienie nak∏adów na B+R i innowacyjnoÊç z uzyskanymi przez fir-my efektami ekonomicznymi pozwala na ustalenie istnienia zale˝noÊci mi´-dzy obiema grupami wielkoÊci. Okazuje si´ jednak, ˝e wyniki badaƒ prze-prowadzonych przy u˝yciu ró˝nych modeli ekonometrycznych majàce na ce-lu okreÊlenie, czy istnieje zale˝noÊç mi´dzy nak∏adami na B+R orazwydatkami poniesionymi przez przedsi´biorstwa na innowacje z jednej stro-ny a wartoÊcià dodanà brutto oraz wielkoÊcià produkcji sprzedanej bran˝z drugiej strony, nie dajà jednoznacznej odpowiedzi na pytanie o wp∏yw in-nowacji na konkurencyjnoÊç bran˝ polskiego przemys∏u. Stwierdzono brak

Marzenna A. Weresa34

2 Nauka i Technika w 2005 r., G∏ówny Urzàd Statystyczny, Warszawa 2006, s. 169-170.3 Wniosek ten znajduje potwierdzenie w badaniach prezentowanych w raporcie Polska:

raport o konkurencyjnoÊci 2007. Rola zagranicznych inwestycji w budowaniu przewag kon-kurencyjnych, red. M.A. Weresa, Szko∏a G∏ówna Handlowa, Warszawa 2007.

4 Obliczenia na podstawie: Rocznik Statystyczny Przemys∏u, GUS, Warszawa 2006.

wp∏ywu nak∏adów na badania i rozwój na wartoÊç dodanà oraz wartoÊç pro-dukcji sprzedanej w okresie 1994–2005. Istnieje natomiast dodatnia zale˝-noÊç mi´dzy wysokoÊcià nak∏adów na innowacje dokonywanych przez pol-skie przedsi´biorstwa a produkcjà sprzedanà bran˝ przy uwzgl´dnieniuopóênienia czasowego wynoszàcego jeden rok5. Powy˝sza rozbie˝noÊç wy-ników badaƒ ekonometrycznych wymaga krótkiego komentarza.

Brak mo˝liwoÊci wykazania zale˝noÊci mi´dzy nak∏adami na B+R a war-toÊcià dodanà oraz produkcjà sprzedanà wynika prawdopodobnie z faktu, ˝ewartoÊç nak∏adów ponoszonych przez firmy na badania i rozwój jest jak do-tàd zbyt niska, aby mog∏a przynieÊç dajàce si´ zmierzyç statystycznie efek-ty w postaci znacznego wzrostu sprzeda˝y czy wartoÊci dodanej. Nak∏adyprzedsi´biorstw na B+R stanowi∏y Êrednio mniej ni˝ 1% wartoÊci dodanejbrutto i oko∏o 0,5% wartoÊci produkcji sprzedanej tych firm. Ponadto wyda-je si´, ˝e analizowany dziesi´cioletni okres, dla którego dost´pne sà danestatystyczne, jest zbyt krótki, aby zaobserwowaç istotnà statystycznie za-le˝noÊç, gdy˝ w Êwietle literatury przedmiotu wp∏yw regularnie prowadzo-nej dzia∏alnoÊci badawczej na konkurencyjnoÊç ujawnia si´ raczej w d∏u˝-szej perspektywie czasowej6.

Z drugiej strony jednak badania ekonometryczne wykaza∏y pozytywnàzale˝noÊç mi´dzy nak∏adami na dzia∏alnoÊç innowacyjnà a wartoÊcià pro-dukcji sprzedanej (z jednorocznym opóênieniem czasowym)7. Interpretacjatego wyniku potwierdza, ˝e wprowadzenie innowacji ju˝ w krótkiej perspek-tywie czasowej przek∏ada si´ na sukces rynkowy mierzony wielkoÊcià pro-dukcji sprzedanej. Wydaje si´, ˝e jest to istotny wniosek, który warto popu-laryzowaç zw∏aszcza wÊród firm, gdy˝ potwierdza on zasadnoÊç ponoszenianak∏adów zwiàzanych z wprowadzaniem innowacji.

INNOWACJE A KONKURENCYJNOÂå BRAN˚ POLSKIEGO PRZEMYS¸U 35

5 Weresa M.A., Witkowski B.: Wp∏yw innowacji na konkurencyjnoÊç bran˝ polskiegoprzemys∏u, w: Polska: raport o konkurencyjnoÊci 2006. Rola innowacji w budowaniu prze-wag konkurencyjnych, red. M.A. Weresa, SGH, Warszawa 2006.

6 Porter, M.: The Competitive Advantage of Nations, Nowy Jork 1990, The Free Press.7 Weresa M.A., Witkowski B.: Wp∏yw innowacji na konkurencyjnoÊç bran˝ polskiego

przemys∏u, w: Polska: raport o konkurencyjnoÊci 2006. Rola innowacji w budowaniu prze-wag konkurencyjnych, red. M.A. Weresa, SGH, Warszawa 2006.

Sylwia Zajàczkowska-J akimiak


INTERNACJONALIZACJA DZIA¸ALNOÂCI BA RW KORPORACJACH TRANSNARODOWYCH.GLOBALNE TENDENCJE I WNIOSKI DLA POLSKI

Korporacje transnarodowe (KTN) odgrywajà bardzo istotnà rol´ we wspó∏cze-snej gospodarce Êwiatowej. Procesy globalizacji stymulujà przekszta∏cenia go-spodarki Êwiatowej w kierunku gospodarki opartej na wiedzy. Tworzenie sze-roko poj´tej wiedzy i wdra˝anie jej w postaci innowacji technologicznych jestkluczowym elementem prac B+R. W zwiàzku z tym zaanga˝owanie KTNw dzia∏alnoÊç B+R jest wa˝nà cz´Êcià walki konkurencyjnej i staje si´ jednàz podstawowych funkcji korporacji. W celu pozyskania wiedzy rozproszonejw gospodarce Êwiatowej KTN decentralizujà prace B+R i lokalizujà je w kra-jach poza centralà. Nast´puje wzrost znaczenia zagranicznych centrów B+R.

Obecnie mamy do czynienia z nowym trendem internacjonalizacji dzia-∏alnoÊci B+R korporacji. Do nowych cech tego mechanizmu zaliczyç mo˝-na: rosnàcà dynamik´ rozprzestrzeniania dzia∏alnoÊci innowacyjnej w skaliglobalnej przez KTN i ich filie, rosnàcy udzia∏ krajów rozwijajàcych si´w tych procesach, coraz wi´kszy udzia∏ dzia∏alnoÊci B+R korporacji majà-cej charakter rzeczywiÊcie innowacyjny, a nie jedynie „odtwórczy” – nasta-wiony na dostosowywanie produktu do lokalnych warunków1.

Dotychczas korporacje dzia∏alnoÊç innowacyjnà lokalizowa∏y g∏ówniew krajach wysoko rozwini´tych. Od 2000 r. roÊnie znaczenie lokalizacji kra-jów rozwijajàcych si´. Raporty UNCTAD wskazujà na rosnàcy proces outso-urcingu i offshoringu na wzrost liczby filii zagranicznych podejmujàcychdzia∏alnoÊç B+R na terenie krajów rozwijajàcych si´2. Dynamika decentra-lizacji dzia∏alnoÊci innowacyjnej w latach 2000–2005 by∏a wy˝sza w wybra-nych krajach rozwijajàcych si´ i transformowanych ni˝ w przypadku krajówwysoko rozwini´tych. Pojawi∏y si´ nowe jakoÊciowo si∏y sprawcze procesudecentralizacji. Motyw zwiàzany z potrzebà dostosowywania produktu dolokalnych warunków zosta∏ zastàpiony przez koniecznoÊç sprostania global-nej konkurencji w lokalizacji BIZ, obni˝enia kosztów aktywnoÊci innowacyj-nej oraz dost´pu do zaawansowanych zasobów za granicà. W efekcie dzia-

1 Wzrost znaczenia krajów rozwijajàcych si´ dotyczy nie tylko faktu, ˝e coraz cz´Êciejstajà si´ one miejscem lokalizacji dzia∏alnoÊci B+R korporacji, ale równie˝ tego, ˝e sà onemiejscem pochodzenia inwestycji w formie BIZ, które poszukujà zaawansowanych zasobóww krajach wysoko rozwini´tych.

2 Word Investment Report, UNCTAD, roczniki 2000–2006.

∏alnoÊç B+R podejmowana w krajach rozwijajàcych si´ nie jest tylko pro-stym adaptowaniem osiàgni´ç globalnych do krajowych warunków, ale co-raz cz´Êciej przybiera postaç kompleksowych, wieloetapowych prac nauko-wo-badawczych podejmowanych we wspó∏pracy z lokalnymi podmiotami.Zmiana roli korporacyjnych oÊrodków B+R polega na zwi´kszaniu udzia∏utakich prac B+R w tych centrach w ramach ca∏okszta∏tu dzia∏aƒ korporacji,przez co sieç B+R nabiera znaczenia strategicznego. Przejawia si´ to w ro-snàcej liczbie zagranicznych oÊrodków B+R posiadajàcych du˝à autonomi´i spe∏niajàcych rol´ centrum kompetencyjnego realizujàcego d∏ugookreso-we projekty B+R na rzecz ca∏ej KTN.

Ponadto do nowych trendów zaliczyç nale˝y pojawienie si´ grupy kra-jów rozwijajàcych si´, które inwestujà w formie BIZ w krajach wysoko roz-wini´tych, stajàc si´ konkurentem dla pochodzàcych stamtàd KTN.

Nasilajàcà internacjonalizacj´ obrazuje rosnàca rola filii KTN w wydat-kach na B+R w krajach je przyjmujàcych. W 1993 r. wydatki filii na t´dzia∏alnoÊç wynosi∏y blisko 30 mld USD, co stanowi∏o 10% globalnych wy-datków na B+R sektora przedsi´biorstw. W 2002 r. nak∏ady osiàgn´∏y po-ziom blisko 130 mld USD, co by∏o równe 21% Êwiatowych wydatków naB+R sektora prywatnego3.

W krajach rozwini´tych udzia∏ filii w wydatkach B+R przedsi´biorstwjest na poziomie Êredniej Êwiatowej; w latach 1996–2002 wzros∏y onez 11% do 16%. W krajach rozwijajàcych si´ udzia∏ filii wzrós∏ z 2% do 18%.Udzia∏ filii w nak∏adach na dzia∏alnoÊç innowacyjnà jest wy˝szy ni˝ ÊredniaÊwiatowa w Polsce, Czechach, S∏owacji i na W´grzech. W tym samym okre-sie wskaêniki tam wzros∏y z poziomu 17% do 41%4.

Pomimo dominacji krajów rozwini´tych w dzia∏alnoÊci innowacyjnej kor-poracji od 2000 r. wyraênie roÊnie w niej udzia∏ krajów rozwijajàcych si´.Ponad 90% umi´dzynarodawianych projektów B+R przypada na USA, pi´t-naÊcie krajów UE i Japoni´. W latach 1995–2005 udzia∏ krajów wysoko roz-wini´tych w lokalizacji amerykaƒskich KTN spad∏ z 92% do 84% na rzeczgospodarek rozwijajàcych si´, które zanotowa∏y wzrost z 7% do 13,5%.W przypadku korporacji szwedzkich, niemieckich i japoƒskich pozycja kra-jów rozwijajàcych si´ i transformowanych poprawi∏a si´ dwu- i trzykrotnie.Szczególnie dynamiczny wzrost dotyczy gospodarek azjatyckich (z wyjàt-kiem Korei Po∏udniowej i Tajwanu) oraz Brazylii, Rosji, Bu∏garii i Ukrainy.Spowodowane jest to wzrostem dzia∏alnoÊci B+R korporacji w tych krajachoraz rosnàcym udzia∏em filii KTN w liczbie przedsi´biorstw podejmujàcychaktywnoÊç innowacyjnà. Wydatki KTN na zagraniczne B+R w krajach roz-wijajàcych si´ i transformowanych sà skoncentrowane w grupie krajów: AzjiPo∏udniowo-Wschodniej, nowych cz∏onków UE, Brazylii, Argentynie i Mek-syku. W analizie UNCTAD badajàcej najwi´ksze korporacje pod wzgl´demwydatków na B+R wskazano, ˝e 70% z nich planuje zwi´kszyç udzia∏ na-

INTERNACJONALIZACJA DZIA¸ALNOÂCI BWR w TKN 37

3 Word Investment Report, 2006.4 Word Investment Report, 2006.

k∏adów na zagranicznà dzia∏alnoÊç innowacyjnà w najbli˝szych latach5. Naj-bardziej po˝àdanà lokalizacjà dla takiej aktywnoÊci w krajach rozwijajàcychsi´ i transformowanych sà: Chiny, Indie, Singapur, Tajwan, Korea Po∏udnio-wa, Tajlandia, Brazylia i Meksyk oraz Rosja.

Warto odnotowaç, ˝e rosnàce znaczenie obecnoÊci filii KTN zaanga˝o-wanych w dzia∏alnoÊç B+R w wybranych krajach rozwijajàcych si´ pokry-wa si´ z grupà gospodarek, które charakteryzowa∏y si´ wzgl´dnie wysokimwskaênikiem zdolnoÊci technologicznej UNCTAD6.

Szanse i zagro˝enia. Implikacje dla PolskiSektor B+R to innowacyjny sektor gospodarki oparty na nauce i komercja-lizacji jej wyników. Otwieranie oÊrodków B+R daje nie tylko korzyÊci KTN,ale równie˝ szans´ na dalszy rozwój gospodarki Polski. Ogólne tendencje in-ternacjonalizacji korporacyjnych B+R oraz zmiana znaczenia zagranicznychjednostek B+R w relatywnie niewielkim stopniu przek∏adajà si´ na dzia∏al-noÊç KTN w Polsce. Nak∏ady na B+R podejmowane w Polsce przez KTN ro-snà. W 2006 r. by∏o zlokalizowanych 44 korporacyjnych oÊrodków B+R. Sza-cuje si´, ˝e w 2007 r. zagraniczni inwestorzy zainwestujà w polskie centraB+R oko∏o 100 mln USD. Jednak wyraênie widaç rozbie˝noÊci mi´dzy re-latywnie wysokim zainteresowaniem Polskà jako miejscem lokalizacji BIZa niewielkim zaanga˝owaniem si´ KTN w prowadzenie prac B+R w ramachpolskich filii. OÊrodki B+R zlokalizowane w Polsce odgrywajà ró˝ne role,mi´dzy innymi stanowià centrum rozwoju produktów na rynek regionalnylub globalny lub pe∏nià funkcj´ centrum kompetencyjnego rozwoju nowychtechnologii. Jednak˝e w g∏ównej mierze ich dzia∏alnoÊç jest nakierowanana rozwijanie nowych produktów na rynek polski i krajów sàsiadujàcych lubadaptacj´ rozwiàzaƒ wprowadzonych za granicà do warunków rynków na-szego regionu.

Wydaje si´, ˝e polskie oÊrodki B+R w przysz∏oÊci majà szanse rozwoju.Ostatnie badania kilku presti˝owych oÊrodków naukowych potwierdzajà, ˝ePolska jest w czo∏ówce pod wzgl´dem atrakcyjnoÊci inwestycji B+R. Pod-stawà jest posiadany potencja∏ intelektualny, który jest czynnikiem przycià-gajàcym KTN stojàce przed koniecznoÊcià uzupe∏niania zasobów kapita∏uludzkiego dla sfery B+R. W ponad 430 oÊrodkach naukowych pracuje po-nad 100 tys. naukowców. Polacy sà jednym z najlepiej wykszta∏conych spo-∏eczeƒstw w Europie. Co roku prawie 400 tys. absolwentów koƒczy studia.

Sylwia Zajàczkowska-Jakimiak38

5 EIU, Scattering the Seeds of Innovation: the Globalization of Research and Develop-ment, Londyn 2004.

6 Na ten miernik sk∏ada si´: wskaênik aktywnoÊci technologicznej (z∏o˝ony z trzechelementów: liczby zatrudnionych w B+R/1 mln mieszkaƒców, liczby wniosków patento-wych zg∏oszonych w USA/1 mln mieszkaƒców, liczby publikacji naukowych/1 mln miesz-kaƒców) oraz wskaênik kapita∏u ludzkiego (do którego zaliczono wskaênik analfabetyzacji,udzia∏ osób ze Êrednim i wy˝szym wykszta∏ceniem w grupie wiekowej). Zob. Word Inve-stment Report, 2005.

Polska wyró˝nia si´ pod wzgl´dem jakoÊci kszta∏cenia i liczby absolwentówinformatyki, co potwierdzajà sukcesy polskich studentów w mi´dzynarodo-wych konkursach. Wzmocnienie pozycji Polski w dziedzinie edukacji poprzezpopraw´ jakoÊci kszta∏cenia i unowoczeÊnienie wyposa˝enia laboratoryjne-go uczelni mog∏oby spowodowaç zahamowanie odp∏ywu naukowców i przy-czyniç si´ do wzrostu sk∏onnoÊci specjalistów do powrotu do Polski.

Ponadto przyciàganie korporacyjnych centrów B+R wymaga zmianw narodowej strategii innowacji. Jednym z najwa˝niejszych wyzwaƒ jestzwi´kszenie nak∏adów na B+R zarówno przez paƒstwo, jak i stymulowaniedo takich dzia∏aƒ sektora biznesu. W tym celu niezb´dne wydaje si´ uregu-lowanie prawne wsparcia przez sektor prywatny dzia∏aƒ B+R uczelni orazkwestie wynagrodzenia naukowców i przedsi´biorców z tytu∏u wdro˝eniawynalazku. W efekcie zwi´kszy∏aby si´ dyfuzja technologii, w tym z KTN,do polskiego sektora biznesu. Niezb´dne jest równie˝ skrócenie czasu po-trzebnego na przyznanie patentu w Polsce, co mog∏oby przyczyniç si´ dowzrostu sk∏onnoÊci opatentowywania wynalazków w Polsce, a nie za grani-cà. Osiàgni´ciu konkurencyjnej pozycji dla dzia∏alnoÊci B+R korporacji s∏u-˝yç powinien równie˝ wzrost nak∏adów na rozwój infrastruktury telekomu-nikacyjnej i informatycznej. Zach´tà dla zagranicznych inwestorów jest fakt,i˝ Polska otrzyma∏a dost´p do najwi´kszej kwoty funduszy unijnych na lata2007–2013, które majà zostaç przeznaczone na rozwój, infrastruktur´ i za-soby ludzkie.

Wi´ksza aktywnoÊç paƒstwa w zach´caniu KTN do lokowania w Polsce– obok zak∏adów produkcyjnych – równie˝ centrów B+R jest niezb´dnaw sytuacji rosnàcej pozycji konkurencyjnej krajów rozwijajàcych si´, szcze-gólnie gospodarek azjatyckich. Polska powinna budowaç wizerunek krajuo wysokiej jakoÊci produktów i us∏ug, gdy˝ tylko w taki sposób jest w sta-nie konkurowaç z krajami azjatyckimi.

INTERNACJONALIZACJA DZIA¸ALNOÂCI BWR w TKN 39

Les∏aw Pietrewicz


KULTURA ORGANIZACYJNA KRAJOWYCHPRZEDSI¢BIORSTW JAKO BARIERAINNOWACYJNOÂCI

Innowacje majà dziÊ krytyczne znaczenie nie tylko dla sukcesu, ale cz´stotak˝e dla samego prze˝ycia przedsi´biorstw i rozwoju gospodarczego kra-jów. Dlatego te˝ polityka gospodarcza i strategie przedsi´biorstw muszà byçw rosnàcym stopniu nastawione na tworzenie optymalnych warunków dlarozwijania innowacji. ÂwiadomoÊç tego faktu doprowadzi∏a do opracowaniaszerokiego wachlarza polityk, instytucji i procedur zarzàdzania innowacja-mi zorientowanych na wzrost innowacyjnoÊci. Do najwa˝niejszych zaliczasi´ parki technologiczne, inkubatory przedsi´biorczoÊci, inwestycje w insty-tucje badawcze, szkoleniowe i edukacyjne. Na poziomie zarzàdzania firmàwysi∏ki tradycyjnie koncentrujà si´ g∏ównie na ustalaniu formalnych proce-dur opracowywania innowacji i reorganizacji (reengineering) procesów ko-munikacji.

Richard Florida1 pokaza∏, ˝e w dzisiejszych czasach – aby stymulowaçinnowacyjnoÊç – nie wystarczà instrumenty sprzed 20 lat, takie jak inkuba-tory przedsi´biorczoÊci, parki technologiczne czy ulgi podatkowe2. Innowa-cje rozkwitajà dziÊ w twórczych centrach, gdzie równie wa˝na jak infra-struktura technologiczna czy przychylnoÊç podatkowa jest sprzyjajàca inno-wacyjnoÊci kultura. Innowacyjnà kultur´ tworzy „intelektualny ekosystem”,obejmujàcy infrastruktur´ kulturalnà (np. teatry, muzea), jakoÊç Êrodowiskaspo∏ecznego (np. skupiska twórców, bezpieczeƒstwo), warunki pracy i wy-poczynku.

Budowa innowacyjnej gospodarki opartej na wiedzy wymaga wi´c no-wych podstaw kulturowych. Niniejsze opracowanie koncentruje si´ na jed-nym aspekcie kultury innowacyjnoÊci, a mianowicie stosunkach w pracy.

Pog∏´bione studia etnograficzne innowacyjnoÊci jednoznacznie pokaza-∏y, ˝e innowacje sà w zdecydowanie wi´kszym stopniu produktem interak-cji w danym Êrodowisku spo∏ecznym ni˝ dzia∏aƒ jednostki – indywidualne-

1 Florida R.: The Flight of the Creative Class: The New Global Competition for Talent,Harper Business, Nowy Jork 2005.

2 Co znamienne, na ograniczone znaczenie tych czynników wskazujà tak˝e przedstawi-ciele innowacyjnych polskich przedsi´biorstw. W badaniach opisywanych w niniejszym to-mie przez panià Lejpras ocenili oni pomoc inkubatorów przedsi´biorczoÊci i istnienie spe-cjalnych stref ekonomicznych (czyli ulgi podatkowe) jako najmniej wa˝ne z 17 warunkówlokalizacji innowacyjnych przedsi´wzi´ç.

go innowatora. Czasy, kiedy to genialne jednostki dokonywa∏y prze∏omo-wych odkryç, nieodwracalnie odesz∏y do przesz∏oÊci. DziÊ ogromnej wi´k-szoÊci innowacji dokonujà organizacje. Badacze problematyki innowacyjno-Êci koncentrujà si´ wić na pytaniu: jakie warunki organizacja musi spe∏-niaç, by byç innowacyjna. Antropolog Ulf Hannerz3 scharakteryzowa∏Êrodowisko organizacyjne sprzyjajàce innowacjom jako z∏o˝one z heteroge-nicznych aktorów i szeroko otwarte na kontakty z innymi aktorami i Êrodo-wiskami. Kultura organizacyjna przedsi´biorstw musi wić spe∏niaç dwa wa-runki: zapewniaç intensywne interakcje zró˝nicowanych aktorów i otwar-toÊç na zewnàtrz. Równie˝ profesor zarzàdzania Uniwersytetu Stanforda,Richard Pascale4, podkreÊla∏ znaczenie ró˝norodnoÊci wewnàtrz organizacjii otwartoÊci. Z jego badaƒ wynika, ˝e ró˝nice zdaƒ w organizacji poszerza-jà spektrum dostrzeganych opcji, generujàc nowe punkty widzenia i wymu-szajàc zmiany. Faktycznie jest to dobrze znane prawo cybernetyki: dla do-wolnego systemu, aby móg∏ si´ on dostosowywaç do zmian w otoczeniu,musi byç zró˝nicowany wewn´trznie. W dzisiejszych czasach coraz szybszetempo zmian na zewnàtrz zwi´ksza znaczenie adaptowalnoÊci przedsi´-biorstw. Redukcja zró˝nicowania wewnàtrz uniemo˝liwia radzenie sobie zezmianami na zewnàtrz. Dlatego te˝ organizacje, aby byç innowacyjne, mu-szà byç otwarte wewn´trznie i na zewnàtrz.

Czy zatem polskie przedsi´biorstwa mogà si´ pochwaliç kulturà organi-zacyjnà sprzyjajàcà innowacjom? Socjolog Janusz Hryniewicz w ksià˝ce pt.Stosunki pracy w polskich organizacjach5 relacjonuje wyniki najnowszychkrajowych badaƒ empirycznych dotyczàcych omawianego obszaru wiedzy.Wed∏ug nich, oko∏o 80% pracowników z wykszta∏ceniem podstawowym i za-sadniczym najbardziej w pracy ceni sobie spokój i szefa niepytajàcego icho opini´. Co gorsza, podobny stosunek ma blisko po∏owa zatrudnionychz wy˝szym wykszta∏ceniem. Profesor Hryniewicz komentuje, ˝e ludzie ci sàpraktycznie straceni dla gospodarki opartej na wiedzy. Równie niepokojàcesà dalsze wyniki prac prof. Hryniewicza. Otó˝ polscy pracownicy nisko ceniàsobie osiàgnićia indywidualne – sà one akceptowane, o ile nie naruszajànieformalnych struktur – presti˝u, powiàzaƒ, utartych opinii. Najwa˝niejszy-mi wartoÊciami polskich pracowników sà wić spokój i stabilnoÊç uk∏adów.Tymczasem w naukach o przedsi´biorstwie podkreÊla si´ opozycj´ innowa-cji z jednej strony i stabilnoÊci organizacyjnej i awersji do ryzyka z drugiej.Potrzeba stabilnoÊci i zachowania status quo stanowi zaprzeczenie ducha in-nowacji. W takiej kulturze organizacyjnej innowacje sà wrćz t´pione.

Nie lepiej jest z podejÊciem mened˝erów przedsi´biorstw. Badania prof.Hryniewicza pokazujà, ˝e wÊród szefów firm dominujà postawy wodzow-

KULTURA ORGANIZACYJNA KRAJOWYCH PRZEDSI¢ BIORSTW JAKO BARIERA 41

3 Hannerz U.: Cultural Complexity: Studies in the Social Organization of Meaning, Co-lumbia University Press, Nowy Jork 1992.

4 Pascale R.: Managing on the Edge. How Successful Companies Use Conflict to StayAhead, Penguin Books, Londyn 1991.

5 Pascale R.: Managing on the Edge. How Successful Companies Use Conflict to StayAhead, Penguin Books, Londyn 1991.

skie, autorytarne lub w najlepszym przypadku biurokratyczne. Najmniej roz-powszechniony (ok. 20%) jest demokratyczny styl kierowania, anga˝ujàcypracowników w analiz´ sytuacji i podejmowanie decyzji. Styl taki oczywi-Êcie najbardziej sprzyja innowacjom, jest on jednak najtrudniejszy i najbar-dziej wymagajàcy dla mened˝erów, gdy˝ wià˝e si´ z jednej strony z poczu-ciem utraty pe∏ni w∏adzy i kontroli, z drugiej zaÊ z nieuniknionymi ró˝nica-mi zdaƒ i konfliktami. Jednak to w∏aÊnie konflikty i spory w organizacjachsà niezb´dne dla wytworzenia „kreatywnego napićia”. Napićia te stymu-lujà eksperymentowanie, wymagajà jednak wysokich umiej´tnoÊci mene-d˝erskich – umiej´tnoÊci kanalizacji konfliktów. Nadmiernie rozbudowanyelement konfliktu prowadzi do rozproszenia energii. Mened˝erowie, przy-zwyczajeni do rzàdzenia, nie promujà wić innowacyjnoÊci, kamuflujàc sićz´sto dzia∏aniami pozornymi, np. reorganizacjà.

Z punktu widzenia analizy kultury organizacyjnej, niska innowacyjnoÊçpolskich przedsi´biorstw (mierzona np. liczbà patentów na 100 tys. miesz-kaƒców) nie mo˝e wić dziwiç. Jest ona tym bardziej zrozumia∏a w kontek-Êcie ogólnych postaw spo∏ecznych deklarowanych przez Polaków. Systema-tycznie przeprowadzane badania Eurobarometer (Eurobarometr) pokazujà,˝e Polska regularnie zajmuje koƒcowe pozycje na kontynencie pod wzgl´-dem zaufania spo∏ecznego. Co gorsza, z najnowszych badaƒ prof. JanuszaCzapiƒskiego6 wynika, ˝e sytuacja mo˝e si´ jeszcze pogarszaç, tj. dystansdo innych krajów europejskich mo˝e rosnàç. Otó˝ badacz ten twierdzi, ˝ew ostatnim okresie roÊnie u nas lawinowo konserwatyzm, coraz bardziej po-wszechna staje si´ postawa dzielàca ludzi na swoich i obcych. Nie sposóbnie zauwa˝yç, ˝e takie wzorce zachowaƒ serwowali spo∏eczeƒstwu przezostatnie dwa lata politycy rzàdzàcego obozu, co wed∏ug socjologów nie-uchronnie wp∏ywa na sposób myÊlenia spo∏eczeƒstwa. Trudno wić oczeki-waç, by ludzie ci w stosunkach pracy stawali si´ bardziej otwarci i toleran-cyjni. Deklaracje otwartoÊci i pojednania wyg∏oszone przez lidera zwyci´-skiego ugrupowania tegorocznych wyborów parlamentarnych dajà jednaknadziej´ na stopniowà zmian´ postaw spo∏ecznych, w tym na wzrost zaufa-nia spo∏ecznego. Niestety socjologowie organizacji, tacy jak twórcy teorii in-ercji strukturalnej Hannan i Freeman7, wskazujà na powolnoÊç zmian hie-rarchii celów organizacyjnych i stosunków w pracy. Nale˝y wić oczekiwaç,˝e kultura organizacyjna w najbli˝szych latach pozostanie barierà wzrostuinnowacyjnoÊci krajowych przedsi´biorstw, jakkolwiek wraz z poprawà wy-kszta∏cenia i doÊwiadczenia mened˝erów i ze stopniowà wymianà pokole-niowà jej znaczenie b´dzie maleç.

Les∏aw Pietrewicz42

6 Czapiƒski J., Panek T.: Diagnoza spo∏eczna 2007. Warunki i jakoÊç ˝ycia Polaków, Ra-port Rady Monitoringu Spo∏ecznego, Warszawa 2007.

7 Hannan M.T., Freeman J.: Structural Inertia and Organizational Change, AmericanSociological Review, 49/1984, s. 149–164.

Marek Martin

Katedra Ekonomii, Wydzia∏ Organizacji i Zarzàdzania, Politechnika ¸ódzka

DZIA¸ALNOÂå BADAWCZO-ROZWOJOWAPRZEDSI¢BIORSTW. PROBLEMY EFEKTYWNOÂCIOWE

EfektywnoÊç dzia∏alnoÊci innowacyjnej, w tym badawczo-rozwojowej, na po-ziomie makroekonomicznym nie budzi zasadniczych kontrowersji. Kluczo-wa rola procesów innowacyjnych jako czynnika stymulujàcego rozwójgospodarczy i post´p cywilizacyjny znalaz∏a swoje odzwierciedlanie w wy-nikach licznych opracowaƒ i badaƒ naukowych. Wed∏ug szacunkowych ba-daƒ przeprowadzonych przez ekonomistów amerykaƒskich innowacje,a w szczególnoÊci zastosowania zdobyczy nauki i techniki w gospodarce,sà êród∏em do 75% wzrostu gospodarczego. Niektórzy ekonomiÊci sà zda-nia, ˝e o dobrobycie spo∏eczeƒstwa w 90% decyduje post´p techniczny1.Próby dokonania obiektywnej i metodologicznie spójnej oceny efektywnoÊcidzia∏alnoÊci innowacyjnej na poziomie poszczególnych podmiotów gospo-darczych napotyka liczne obiektywne trudnoÊci. Problemy te sà zwiàzanew znacznym stopniu z dost´pem do danych êród∏owych reprezentujàcychodpowiedni poziom dezagregacji. Dodatkowo istotnym ograniczeniem jestuzyskanie odpowiednio d∏ugich szeregów czasowych.

Istniejà pewne obiektywne czynniki utrudniajàce ocen´ efektywnoÊcidzia∏alnoÊci badawczo-rozwojowej, do których mo˝na zaliczyç mi´dzy in-nymi ró˝norodne wzajemnie powiàzania wielu aspektów i faz dzia∏alnoÊcibadawczo-rozwojowej. Obiektywna ocena wp∏ywu poszczególnych aspek-tów tej dzia∏alnoÊci na wynik ekonomiczny podmiotu gospodarczego jestzagadnieniem o du˝ym obiektywnym stopniu komplikacji. AktywnoÊç ba-dawczo-rozwojowa podejmowana w przemyÊle opiera si´ w sposób poÊred-ni na zdobyczach nauki. Nauka tworzy pewien zasób wiedzy, narz´dzi oraztechnik wykorzystywanych w dalszej kolejnoÊci przez przedsi´biorstwa po-dejmujàce dzia∏alnoÊç B+R2. W procesie opracowywania nowych rozwià-zaƒ technologicznych nieco starsze osiàgni´cia naukowe mogà okazaç si´

1 Por. Denison E.F.: The Sources of Economic Growth in the United States and the Al-ternatives Before us, Committee for Economic Development, Nowy Jork 1962, s. 256–286.Najwi´kszy udzia∏ post´pu technicznego we wzroÊcie dochodu narodowego, wynoszàcy75%, zanotowano we Francji (na podstawie badaƒ wykorzystujàcych metodologi´ E.F. De-nisona, obejmujàcych okres 1950–1962). Udzia∏ post´pu technicznego we wzroÊcie docho-du narodowego Polski (za okres 1950–1969) wynosi∏ 44,3%.

2 Por. Gibbons M., Johnston R., The Role of Science in Technological Innovation, Re-search Policy, 3/1974), s. 220–243.

wn´trznej dzia∏alnoÊci B+R przedsi´biorstw. EfektywnoÊç wewn´trznejdzia∏alnoÊci B+R przedsi´biorstw jest wyraênie ni˝sza i jednoczeÊnie ba-lansuje na granicy akceptowalnych poziomów statystycznej istotnoÊci.

✔ Podejmowana przez przedsi´biorstwa regionu dzia∏alnoÊç B+R wp∏ywana wzrost ich konkurencyjnoÊci na rynku krajowym w znacznie wi´k-szym stopniu ni˝ ma to miejsce w przypadku rynków zagranicznych.

✔ W obszarze szerzej poj´tej dzia∏alnoÊci innowacyjnej wyst´puje wyraê-ne statystycznie istotne zró˝nicowanie determinant pozycji konkuren-cyjnej badanych przedsi´biorstw na rynku krajowym, w porównaniuz rynkiem eksportowym.

✔ Zauwa˝alna jest wy˝sza efektywnoÊç ekonomiczna projektów badawczo--rozwojowych i innowacyjnych, które cechuje mniejszy poziom radykal-noÊci. Prawid∏owoÊç ta dotyczy w szczególnoÊci mniejszych podmiotów.ReprezentatywnoÊç wniosków formu∏owanych na podstawie danych do-

tyczàcych przedsi´biorstw dzia∏ajàcych w województwie ∏ódzkim mo˝e bu-dziç pewne wàtpliwoÊci, jednak zdaniem autora nieco bardziej wnikliwespojrzenie na ten problem mo˝e prowadziç do bardziej optymistycznychwniosków. ¸ódzkie nale˝y niewàtpliwie do grupy województw, w przypad-ku których podstawowe wskaêniki makroekonomiczne kszta∏tujà si´ na po-ziomach zbli˝onych do Êredniej krajowej. Ponadto z uwagi na relatywnie do-brze rozwini´te zaplecze B+R w regionie, w po∏àczeniu ze znaczàcà aktyw-noÊcià B+R przedsi´biorstw, mo˝liwe jest dokonywanie bardziej z∏o˝onychanaliz iloÊciowych. Analizy dotyczàce efektywnoÊci dzia∏alnoÊci innowacyj-nej, w tym badawczo-rozwojowej przedsi´biorstw, przeprowadzone w opar-ciu o dane dotyczàce przedsi´biorstw dzia∏ajàcych w regionach b´dàcychliderami w tym zakresie w skali kraju, jak na przyk∏ad województwo mazo-wieckie, jakkolwiek bardzo interesujàce, wydajà si´ w mniejszym stopniureprezentatywne dla ca∏ej gospodarki narodowej.

DZIA¸ALNOÂå BADAWCZO-ROZWOJOWA PRZEDSI¢ BIORSTW 45

Ma∏gorzata Pieƒkowska

Sieç Naukowa MSN

INNOWACYJNOÂå PRZEDSI¢BIORSTWPRZEMYS¸OWYCH

Jednym z kluczowych czynników rozwoju gospodarczego kraju jest innowa-cyjnoÊç przedsi´biorstw. Efekty nak∏adów na dzia∏alnoÊç badawczo-rozwo-jowà i innowacje wyst´pujà zwykle po jakimÊ czasie, ró˝nym ze wzgl´du naspecyfik´ dzia∏ów, regionów oraz rodzaj, wielkoÊç i struktur´ nak∏adów. Domierników efektywnoÊci mo˝na zaliczyç m.in. patenty, a tak˝e sprzeda˝ wy-robów nowych i zmodernizowanych i ich eksport.

Nak∏adyW ostatnich latach przedsi´biorstwa zasadniczo zwi´ksza∏y nak∏ady na dzia-∏alnoÊç innowacyjnà, rok 2005 by∏ wyjàtkiem – nak∏ady w Polsce spad∏yo 1 mld z∏. W 2006 r. nak∏ady na dzia∏alnoÊç innowacyjnà wzros∏y (w ce-nach bie˝àcych) w stosunku do roku poprzedniego o ok. 13%. Wystàpi∏o du-˝e zró˝nicowanie w zaanga˝owaniu poszczególnych województw w poszcze-gólnych latach w innowacyjnoÊç, co prezentuje tabela 1.

Najwi´kszy udzia∏ w tych nak∏adach mia∏y corocznie województwa: mazo-wieckie, Êlàskie oraz wielkopolskie. Nale˝y zauwa˝yç, ˝e w latach 2004–2006udzia∏ województwa wielkopolskiego w ogólnopolskich nak∏adach na dzia∏al-noÊç innowacyjnà utrzymuje si´ na w miar´ sta∏ym poziomie (10%), roÊnieznaczenie województwa Êlàskiego (17% w 2004 r., 22% w 2006 r.), maleje na-tomiast województwa mazowieckiego (27,1% w 2004 r., 22,2% w 2006 r.).

W województwach: kujawsko-pomorskim i pomorskim oraz lubelskimw latach 2003–2005 nak∏ady na dzia∏alnoÊç innowacyjnà przedsi´biorstw –i tym samym ich udzia∏ w nak∏adach ogólnopolskich – choç niewielkie, wzro-s∏y dwukrotnie: w przypadku pierwszych dwóch z prawie 3% do prawie 6%,w przypadku woj. lubelskiego z prawie 2% do prawie 4%, jednak w 2006 r.znaczenie tych województw nieznacznie spad∏o. Przedsi´biorstwa wojewódz-twa lubuskiego w latach 2003–2005 r. zmniejszy∏y i tak niedu˝e nak∏adyna dzia∏alnoÊç innowacyjnà: w 2005 r. wynosi∏y 1/3 nak∏adów z 2003 r. i sta-nowi∏y tylko 1% nak∏adów ogólnopolskich, w 2006 r. wielkoÊç nak∏adówi znaczenie województwa w tym zakresie nieznacznie wzros∏y. Województwaopolskie i zachodniopomorskie wykazujà spadek nak∏adów innowacyjnychi znaczenia procentowego od 2004 r.

Analiza struktury nak∏adów na dzia∏alnoÊç innowacyjnà wymaga zwróce-nia uwagi przede wszystkim na niewielkie zaanga˝owanie przedsi´biorstw

badawczo-rozwojowà. WielkoÊci poszczególnych nak∏adów na dzia∏alnoÊçinnowacyjnà przedsi´biorstw w 2005 r. przedstawia rysunek 1.

Patenty

Patenty uzyskane przez wynalazców w celu ochrony nowych pomys∏ówmogà byç w pewnym zakresie miernikiem innowacyjnych efektów po-szczególnych krajów1. W Polsce w latach 1990–2005 znacznie zmniejszy-∏a si´ liczba zg∏aszanych wynalazków (z 4 tys. do 2 tys.) i udzielonych pa-tentów (z 3 tys. do 1 tys.) oraz zg∏aszanych wzorów u˝ytkowych (z 2,6 tys.do 0,6 tys.) i udzielonych praw ochronnych (z 1,7 tys. do 0,8 tys.). Naj-wi´ksze zaanga˝owanie w zakresie ochrony w∏asnoÊci przemys∏owejw Polsce wykazujà województwa: mazowieckie, Êlàskie, dolnoÊlàskie, ma-∏opolskie i zachodniopomorskie; najmniejsze – województwa: lubuskie,podlaskie i warmiƒsko-mazurskie. W 2005 r. samo województwo mazo-wieckie zg∏osi∏o 1/5 wynalazków i wzorów u˝ytkowych, natomiast wymie-nione 5 województw o najwi´kszej aktywnoÊci zg∏osi∏o 2/3 wynalazkówi wzorów u˝ytkowych. Podobne relacje wystàpi∏y w zakresie udzielonychpatentów i praw ochronnych.

Wyroby nowe i zmodernizowaneW Polsce wartoÊç sprzeda˝y wyrobów nowych i zmodernizowanych sta-nowi 1/5 sprzeda˝y wyrobów ogó∏em. Eksport wyrobów nowych i zmo-dernizowanych stanowi ok. 40% sprzeda˝y tych wyrobów. W poszcze-gólnych regionach kraju poziom ten kszta∏tuje si´ ró˝nie: najmniej no-wych wyrobów eksportuje województwo mazowieckie i podlaskie(po oko∏o 20% wartoÊci ich sprzeda˝y), najwi´cej województwa: dolno-Êlàskie, wielkopolskie i zachodniopomorskie (70% sprzeda˝y wyrobównowych) oraz województwo lubuskie i Êlàskie (60% sprzeda˝y wyrobównowych), co ilustruje rysunek 2. Poziom eksportu nowych wyrobów wy-raênie wskazuje na du˝à aktywnoÊç w tym zakresie województw zachod-nich, co mo˝e byç skutkiem bezpoÊrednich kontaktów z zagranicznymikontrahentami.

Produkcja sprzedana wed∏ug poziomów techniki w sekcji przetwórstwoprzemys∏owe w latach 2001–2005 kszta∏towa∏a si´ dla wyrobów wysokiejtechniki na poziomie 4,5–5,5%, a dla wyrobów Êredniowysokiej technikina poziomie 22–26%, przy czym korzystniejsze wskaêniki w tym zakresieosiàga∏ sektor prywatny. Eksport wyrobów wysokiej techniki w Polsce sta-nowi∏ 3% eksportu ogó∏em, podczas gdy Êrednio w Unii Europejskiej wy-nosi∏ 18%.

INNOWACYJNOÂå PRZEDSI¢ BIORSTW PRZEMYS¸OWYCH 49

1 Por. Weresa M.: WynalazczoÊç: ocena pozycji Polski na tle wybranych krajów, w: Ra-port o innowacyjnoÊci gospodarki Polski w 2006 r., red. nauk. T. Baczko, INE PAN, Warsza-wa, 2006.

Micha∏ B aranowski


POLSKIE KLASTRY W UJ¢CIU REGIONALNYM

Termin klaster jest poj´ciem doÊç nowym, choç coraz cz´Êciej stosowanymprzy badaniach innowacyjnoÊci, firm innowacyjnych oraz ich powiàzaƒ re-gionalnych1. Klasyczna definicja klastra sformu∏owana przez M.E. Porterabrzmi nast´pujàco: „jest to geograficzne skupisko wzajemnie powiàzanych(formalnie i nieformalnie) firm, wyspecjalizowanych dostawców, jednostekÊwiadczàcych us∏ugi, firm dzia∏ajàcych w pokrewnych sektorach i zwiàza-nych z nimi instytucji (np. uniwersytetów, jednostek normalizacyjnych, sto-warzyszeƒ handlowych oraz instytucji finansowych) konkurujàcych mi´dzysobà, ale równie˝ wspó∏pracujàcych”2.

W Polsce od kilku lat widaç zainteresowanie tà tematykà, choç zdecydo-wana wi´kszoÊç literatury skupia si´ na podejÊciu teoretycznym. Pierwszeartyku∏y dotyczàce badaƒ nad klastrami na terenie Polski to poczàtek2002 r., jakkolwiek nale˝y wspomnieç, ˝e badania regionalnych systemówinnowacyjnych by∏y przeprowadzane ju˝ pod koniec lat osiemdziesiàtychubieg∏ego wieku. Pierwszà prób´ ca∏oÊciowej analizy zjawiska w skali kra-ju podjà∏ Instytut Badaƒ nad Gospodarkà Rynkowà3. Badania te jednak˝e,poza kilkoma studiami przypadku, skupi∏y si´ przede wszystkim na identy-fikacji poprzez analiz´ statystycznà skupisk przedsi´biorstw – de facto tyl-ko wyznaczajàc obszary, gdzie klastry mogà wyst´powaç. To, czy znajdujàsi´ one tam w rzeczywistoÊci, wymaga analizy istniejàcych powiàzaƒ we-wnàtrz i na zewnàtrz tzw. skupieƒ. Najwi´ksza ich iloÊç znajduje si´ w wo-jewództwach wielkopolskim, mazowieckim i Êlàskim, najmniejsza: w Êwi´-tokrzyskim, opolskim i lubuskim (rysunek 1).

Kolejnym krokiem w badaniach nad klastrami w naszym kraju sà opu-blikowane w 2006 r. wyniki badaƒ w ramach projektu Europe Innova „Clu-ster Mapping in 10 EU Countries” przeprowadzonych na zlecenie KomisjiEuropejskiej4. Szukano ich przy u˝yciu analizy statystycznej po∏àczonejz wywiadami lokalnymi, studiami przypadku i analizà otoczenia.

Oprócz samego mapowania dokonano tak˝e ich oceny, przyznajàc w opar-ciu o ustalone kryteria od trzech gwiazdek (najwy˝sza ocena) do jednej (naj-

1 O roli lokalizacji (wià˝àcej si´ z teorià klastrów) dla polskich firm pisze w tej ksià˝ceA. Lejpras: Ocena warunków lokalnych przez polskie przedsi´biorstwa innowacyjne – wy-niki badania ankietowego.

2 Porter M.E.: The Competitive Advantage of Nations, Nowy Jork 1990.3 Szultka S. (red.): Klastry. Innowacyjne wyzwanie dla Polski, Gdaƒsk 2004.4 Ketels Ch., Sölvels Ö .: Innovation Clusters in 10 New Member Countries, Luksem-

burg 2006.

klaster poligraficzny w Warszawie6, Tarnowski Klaster Przemys∏owy „Pla-stikowa Dolina” S.A.7, klaster budowlany w regionie Êwi´tokrzyskim8, kla-ster mi´dzynarodowego samochodowego transportu rzeczy w wojewódz-twie nowosàdeckim9, klaster gospodarstw sadowniczych Rybczewice (lubel-skie), klaster agroturystyczny „Ziemia Lubartowska”10, klaster „DolinaEkologicznej ˚ ywnoÊci” (faza embrionalna)11, podkarpacka „Dolina Lotni-cza”12, podkarpackie grono informatyczne13, podkarpackie grono spo˝yw-cze14, ma∏opolski klaster turystyczny15. Dotychczas studia przypadku kon-centrowa∏y si´ przede wszystkim w po∏udniowo-wschodniej cz´Êci naszegokraju. W nawiàzaniu do wyników badaƒ IBnGR, z których wynika, ˝e sku-pieƒ dzia∏alnoÊci gospodarczej w kraju jest kilka tysi´cy (choç zapewne tyl-ko niewielki procent z nich wykazuje cechy klastra) oraz badaƒ Europe In-nova ze zidentyfikowanymi 156 przypadkami, mo˝na stwierdziç, ˝e na tympolu pozosta∏o jeszcze wiele bia∏ych plam do odkrycia.

Omawiajàc zjawisko klastrów w Polsce, nale˝y tak˝e wspomnieç o ostat-nio bardzo dynamicznie rosnàcej liczbie projektów, które okreÊlajà siebiemianem klastra, nie spe∏niajàc przy tym jego porterowskich kryteriów de-finicyjnych. Przede wszystkim geograficznego – cz´Êç z nich sk∏ada si´z przedsi´biorstw i instytucji majàcych swoje siedziby w ró˝nych regionachkraju – a tak˝e dotyczàcego relacji wewnàtrz i na zewnàtrz struktury. Za∏o-˝eniem jest, ˝e klastry sà tworami oddolnymi, natomiast tutaj wspó∏pracai powiàzania pomi´dzy podmiotami tworzone sà odgórnie. Cz´sto jest to ro-bione w ÊciÊle okreÊlonym celu: w wi´kszoÊci sà to inicjatywy nakierowanena pozyskanie Êrodków z funduszy europejskich na rozwój i wspó∏prac´

POLSKIE KLASTRY W UJ¢ CIU REGIONALNYM 53

6 Dziemianowicz W., Olejniczak K.: Grona przedsi´biorczoÊci w aglomeracji warszaw-skiej, w: Szultka S. (red.): Klastry. Innowacyjne wyzwanie dla Polski, Gdaƒsk 2004. s. 56–58.

7 Szymoniuk B., Walukiewicz S.: Tarnowski Klaster Przemys∏owy „Plastikowa Dolina”S.A., w: Szultka S. (red.): Klastry. Innowacyjne wyzwanie dla Polski, Gdaƒsk 2004, s. 58-60.

8 Olesiƒski Z., Predygier A.: Identyfikacja i analiza grona na przyk∏adzie grona budow-lanego w regionie Êwi´tokrzyskim, w: Organizacja i Kierowanie, 3/2002, s. 85–97.

9 Gancarczyk M.: Efekty sieci a zarzàdzanie innowacjami w klastrach, Organizacja i Kie-rowanie, 4/2005, s. 84–90.

10 Szymoniuk B.: Klastry wiejskie na Lubelszczyênie – praktyka grupowej przedsi´bior-czoÊci, Organizacja i Kierowanie, 2/2003, s. 84–90.

11 Szymoniuk B.: Podwy˝szanie konkurencyjnoÊci regionu rolniczego: klaster „DolinaEkologicznej ˚ ywnoÊci”, w: Kreowanie konkurencyjnoÊci regionu, red. A. Olesiƒski, Z. Pre-dygier, Kielce 2005.

12 Wacnik P.: KorzyÊci we wspó∏pracy w ramach grona na przyk∏adzie Doliny Lotniczej,w: „Zeszyt Bran˝owy – Informatyka”, red. M. Dàbrowska, Rzeszów 2006, s. 56–59.

13 Dàbrowska M.: Grono informatyczne w województwie podkarpackim, w: Analizy –wspieranie gron przedsi´biorczoÊci na Podkarpaciu, red. E. Wojnicka, Warszawa-Rzeszów2006, s. 103–118.

14 Wierzbiƒski B.: Grono spo˝ywcze w województwie podkarpackim, w: Analizy –wspieranie gron przedsi´biorczoÊci na Podkarpaciu, red. E. Wojnicka, s. 119–133.

15 Peszko A., Kusa R.: Klastry jako stymulatory konkurencyjnoÊci przedsi´biorstw i re-gionów turystycznych, w: W kierunku gospodarki opartej na wiedzy: innowacyjnoÊç, kon-kurencyjnoÊç, wspó∏praca w regionie, red. J. Kot, Kielce 2006, s. 280–288.

J oanna P czkowska


BARIERY ROZWOJU RYNKU BADA¡ KLINICZNYCHW POLSCE

Produkcja i obrót produktami leczniczymi to nadal jeden z najbardziej dy-namicznie rozwijajàcych si´ sektorów polskiej gospodarki. Wed∏ug danychIMS Health, ca∏kowita wartoÊç rynku farmaceutycznego w Polsce (mierzo-na w z∏otych na poziomie cen producenta netto) w okresie od stycznia dolipca 2007 r. wzros∏a o 7,9% w porównaniu do tego samego okresuw 2006 r. i osiàgn´∏a wartoÊç 9,3 mld z∏ (w cenach producenta netto).

W ciàgu ostatnich 12 miesi´cy wartoÊç rynku farmaceutycznego ukszta∏-towa∏a si´ na poziomie 15,5 mld z∏, co oznacza∏o wzrost o 6,4%1.

Firmy farmaceutyczne w Polsce systematycznie uzyskujà lepsze wynikifinansowe dzi´ki unowoczeÊnianiu swoich produktów oraz wprowadzaniuna rynek nowych leków. Wed∏ug zaprezentowanego w grudniu 2006 r. ra-portu Urz´du Ochrony Konkurencji i Konsumentów wydatki na badaniai rozwój przedsi´biorstw farmaceutycznych w Polsce wzros∏y w latach1990–2004 o 166%2. WartoÊç nak∏adów inwestycyjnych w produkcji wyro-bów leczniczych w 2006 r. zwi´kszy∏a si´ o 4,4% w porównaniu do roku2005 i ostatecznie ukszta∏towa∏a si´ na poziomie 521 mln z∏3. Z prognozprzeprowadzonych przez firm´ PMR wynika, i˝ wartoÊç rynku badaƒ klinicz-nych w Polsce mo˝e w 2007 r. wzrosnàç o 10–12%4. Eksperci szacujà, i˝dzi´ki badaniom klinicznym do polskiego systemu opieki zdrowotnej wp∏y-nie w tym roku oko∏o miliarda z∏otych.

Liczba zg∏oszeƒ uruchomienia nowych badaƒ klinicznych w Polsce na-dal roÊnie. W 2005 r. Centralna Ewidencja Badaƒ Klinicznych przyj´∏a zg∏o-szenia zamiaru realizacji w Polsce 353 projektów badaƒ nad nowymi leka-mi. W 2006 r. wydanych by∏o 456 decyzji. Do po∏owy wrzeÊnia 2007 r. by-∏o ich 318.

Zdaniem wielu ekspertów rynek ten móg∏by rozwijaç si´ jeszcze szyb-ciej, a nawet ulec podwojeniu. Podstawowà barierà jego rozwoju jest zbytd∏ugi okres oczekiwania na uzyskanie zezwolenia na rozpocz´cie badaƒ,który Êrednio w Polsce wynosi ok. 80 dni (w Wielkiej Brytanii, Niemczech

1 Dane IMS Health, wrzesieƒ 2007.2 UOKiK, Badanie rynku hurtowego obrotu lekami w Polsce, grudzieƒ 2006.3 Informacja o sytuacji w przemyÊle farmaceutycznym, Polski Zwiàzek Pracodawców

Przemys∏u Farmaceutycznego.4 PMR, Rynek badaƒ klinicznych w Polsce 2007. Polska na tle innych krajów Europy

Ârodkowo-Wschodniej, 2007.

czy Danii okres ten wynosi maksymalnie 30 dni, a cz´sto decyzje zapada-jà szybciej). Na os∏abienie tej bariery wp∏yw powinny mieç podj´te pod ko-niec 2006 r. przez CEBK dzia∏ania zmierzajàcych do znacznego uproszcze-nia procedur administracyjnych dotyczàcych rejestracji badaƒ nad lekamiw Polsce.

Do zwi´kszenia atrakcyjnoÊci Polski na rynku mi´dzynarodowym mog∏a-by si´ równie˝ przyczyniç redukcja 22% stawki VAT, jakà obj´te sà us∏ugiw zakresie badaƒ klinicznych (w chwili obecnej wÊród paƒstw unijnych tyl-ko Polska i W´gry obj´te sà pe∏nà stawkà podatku VAT na badania klinicz-ne). Warto podkreÊliç, i˝ w 2004 r. przy zerowej stawce VAT nak∏ady in-westycyjne na badania kliniczne w Polsce wynios∏y 565,2 mln z∏. W wyni-ku wzrostu stawki podatkowej wartoÊç tych nak∏adów w 2005 r. zmala∏aw porównaniu z rokiem 2004 o 74 mln z∏, czyli o 14,7% i ukszta∏towa∏a sińa poziomie 482,2 mln z∏5.

Zgodnie z VI Dyrektywà Unii Europejskiej us∏uga ekspercka oferowanaprzez polskiego przedsi´biorc´ nie powinna byç opodatkowana podatkiemVAT w naszym kraju, ale w kraju odbiorcy. Firmy z paƒstw cz∏onkowskichmogà ubiegaç si´ o zwrot zap∏aconego podatku, ale jest to czasoch∏onnei pociàga za sobà dodatkowe koszty. Dlatego wolà lokalizowaç swoje bada-nia w innych cz´Êciach Europy. Dodatkowo firmy pochodzàce ze StanówZjednoczonych nie majà w ogóle mo˝liwoÊci ubiegania si´ o zwrot zap∏aco-nego podatku. W kraju tym nie obowiàzuje bowiem podatek VAT i zasadawzajemnego zwrotu dla polskich podatników nie mo˝e byç stosowana.W praktyce oznacza to, i˝ zap∏acony w Polsce podatek staje si´ dodatkowymkosztem amerykaƒskich korporacji.

Wed∏ug raportu przygotowanego przez firm´ PMR wÊród istotnych ba-rier rozwoju polskiego rynku badaƒ klinicznych znajdujà si´ tak˝e niejasneprzepisy prawne, w szczególnoÊci te, które dotyczà finansowej strony pro-wadzenie tego typu badaƒ w Polsce. Badania kliniczne w wi´kszoÊci przy-padków wykonywane sà w publicznych placówkach, z wykorzystaniem pu-blicznej aparatury i w czasie pracy personelu medycznego. Zyski z tych ba-daƒ jednak w wi´kszoÊci trafiajà w rće lekarzy, a nie do szpitalnej kasy.Wi´kszej uwagi wymagajà równie˝ przepisy okreÊlajàce, jakiego typu bada-nia mogà byç przeprowadzane w Polsce i jakie substancje majà szanse nadopuszczenie do rejestracji.

WÊród mniej istotnych barier rozwoju rynku badaƒ klinicznych w Polscefirma PMR wymienia wysoki koszt przeprowadzenia badania, nieprzychyl-noÊç mediów oraz utrudnionà wspó∏prac´ z oÊrodkami badawczymi6.

Istotne znaczenie dla wzrostu inwestycji na badania klinicznie w Polscema tak˝e sytuacja na unijnym rynku farmaceutycznym. Jeszcze 15 lat te-mu Europa by∏a Êwiatowym liderem, jeÊli chodzi o innowacje i post´p

Joanna Pćzkowska56

5 Pigu∏ka, 14/2006, Polski Zwiàzek Pracodawców Przemys∏u Farmaceutycznego.6 PMR, Rynek badaƒ klinicznych w Polsce 2007. Polska na tle innych krajów Europy

Ârodkowo-Wschodniej, 2007.

w dziedzinie produkcji nowoczesnych Êrodków medycznych. Jednak w ostat-nich latach zacz´∏y wyprzedzaç jà Stany Zjednoczone, gdzie zarówno poli-tyka konkurencji, jak i warunki na rynku okaza∏y si´ bardziej przychylne in-westycjom w badania i rozwój leków.

WÊród najwa˝niejszych przyczyn spadku konkurencyjnoÊci Europyw sektorze produkcji nowych leków wymienia si´ bardzo szybki rozwój im-portu równoleg∏ego, który, obni˝ajàc zyski firm farmaceutycznych, zmniej-sza ich sk∏onnoÊç do inwestowania w sfer´ B+R. Brak tego typu inwestycjipowoduje, i˝ nowoczesne preparaty medyczne sà wprowadzane na rynekeuropejski póêniej ni˝ w Stanach Zjednoczonych, a ich ceny cz´sto sà pod-wy˝szone o koszty importu7. Istotnà rol´ ograniczajàcà nak∏ady na badaniai rozwój odgrywajà tak˝e d∏ugotrwa∏e i skomplikowane procedury zwiàza-ne z wprowadzaniem nowych leków na rynek. Spadek nak∏adów na bada-nia i rozwój europejskich firm farmaceutycznych mo˝e oznaczaç dla Polskizmniejszenie szans rozwojowych w tej dziedzinie.

BARIERY ROZWOJU RYNKU BADA¡ KLINICZNYCH W POLSCE 57

7 Makowska M., Przemys∏ farmaceutyczny Unii Europejskiej przegrywa z amerykaƒ-skim, Mened˝er Zdrowia, listopad 2006.

Pawe∏ Krzywina

Kancelaria Prawna POLFINANS Maciej MachockiKancelaria Adwokacka B. Ramos, J. Wi´ckowski

ULGI PODATKOWE PRZEWIDZIANE W USTAWIEZ DNIA 29 LIPCA 2005 ROKU O NIEKTÓRYCHFORMACH WSPIERANIA DZIA¸ALNOÂCIINNOWACYJNEJ1

Obowiàzujàce od poczàtku 2006 r. wszystkie przepisy Ustawy z dnia 29 lip-ca 2005 r. o niektórych formach wspierania dzia∏alnoÊci innowacyjnej(Dz. U. nr 179, poz.1484 ze zmianami – dalej Ustawa) zmieni∏y szeregustaw podatkowych. Zmiany dotkn´∏y podstawowe akty regulujàce zobo-wiàzania podatników m.in.: podatek od towarów i us∏ug, podatek dochodo-wy od osób fizycznych czy osób prawnych. Wprowadzone przepisy w pierw-szej kolejnoÊci rozszerzy∏y zapisany w ustawach: o podatku dochodowym odosób fizycznych i osób prawnych – katalog kosztów podatkowych korzyst-nych dla podatnika prowadzàcego innowacyjne badania lub wprowadzajà-cego efekty tych badaƒ w ˝ycie.

W Ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych – Pdf (Dz. U.z 2000, nr 14 poz. 176 ze zmianami), wprowadzono m.in. zmiany rozszerza-jàce katalog kosztów przedsi´biorcy promujàc raczej niewymagajàcà d∏ugie-go okresu dzia∏alnoÊç innowacyjnà. Przepisy jednoznacznie wskazujà, ˝e pra-ce muszà byç zakoƒczone, co w przypadku wieloletnich badaƒ nie pozwalaprzedsi´biorcy na zaliczanie kosztów w poszczególnych latach. Wprowadzo-ny ust. 6 w art. 26c Pdf równie˝ nakazuje wp∏acone zaliczki na zakup ju˝ go-towych technologii wprowadzaç do kosztów dopiero w roku wciàgni´cia ichdo ewidencji Êrodków trwa∏ych. Pokazuje to wyraênà wol´ ustawodawcy, bypodatki obni˝aç na zakoƒczenie procesu wdra˝ania nowych technologii,a w konsekwencji nak∏ada to na podatnika koniecznoÊç finansowania badaƒz innych êróde∏ ni˝ ulgi podatkowe, co troch´ obni˝a walor dzia∏ania inno-wacyjnego ulgi. Pot´gowane jest to nakazem sprawdzenia, czy poniesionekoszty nie powinny podlegaç amortyzacji. Amortyzacji podlegajà koszty pracrozwojowych zakoƒczonych wynikiem pozytywnym, który mo˝e byç wyko-rzystany na potrzeby dzia∏alnoÊci gospodarczej podatnika, je˝eli:✔ produkt lub technologia wytwarzania sà ÊciÊle ustalone, a dotyczàce ich

koszty prac rozwojowych wiarygodnie okreÊlone, oraz

1 Ze wzgl´du na ramy opracowania opisane zosta∏y zmiany g∏ównie w Ustawie o podat-ku dochodowym od osób fizycznych.

✔ techniczna przydatnoÊç produktu lub technologii zosta∏a przez podatni-ka odpowiednio udokumentowana i na tej podstawie podatnik podjà∏ de-cyzj´ o wytwarzaniu tych produktów lub stosowaniu technologii, oraz

✔ z dokumentacji dotyczàcej prac rozwojowych wynika, ˝e koszty prac roz-wojowych zostanà pokryte spodziewanymi przychodami ze sprzeda˝ytych produktów lub zastosowania technologii.Je˝eli dany projekt badawczy spe∏nia∏by przedstawione wy˝ej kryteria

(art. 22b ust. 2 pkt 2 Pdf) przedsi´biorca mo˝e poniesione na niego wy-datki umieszczaç w kosztach podatkowych tylko w odpowiedniej, okreÊlo-nej rodzajem przyj´tej amortyzacji, cz´Êci. Okres tej amortyzacji nie mo-˝e byç krótszy ni˝ 12 miesi´cy od zakoƒczenia prac (art. 22m w ust. 1 pkt3 Pdf). Wyjàtek stanowi∏yby takie procesy technologiczne, których war-toÊç poczàtkowa nie przekracza∏aby kwoty 3500 z∏ lub te, które u˝ywaneb´dà przez rok lub krócej.

Wprowadzone przepisy pozwalajà od podstawy obliczenia podatku od-liczyç wydatki poniesione na nabycie nowych technologii. Nowa treÊçprzepisu art. 26c. ust. 1 Pdf krótko i jednoznacznie pozwala podatnikowiwykazaç w kosztach wydatki poniesione na zakup technologii innowacyj-nych. Zmiana rozszerzy∏a kràg sprzedawców nowych technologii, uchyla-jàc monopol jednostek naukowych. W konsekwencji mo˝e to doprowadziçdo obni˝enia ceny sprzeda˝y, a nast´pnie zmniejszyç kwot´ obni˝ajàcà po-datek.

Odliczenie jest mo˝liwe, je˝eli wiedza technologiczna spe∏nia ∏àcznie na-st´pujàce warunki:✔ umo˝liwia wytwarzanie nowych lub udoskonalonych wyrobów lub us∏ug,✔ nie jest stosowana na Êwiecie przez okres d∏u˝szy ni˝ ostatnich 5 lat.

O spe∏nieniu ostatniego warunku ma decydowaç opinia niezale˝nej odpodatnika jednostki naukowej. Ustawa o zasadach finansowania nauki(Dz. U. z 2004 r., nr 238, poz. 2390 ze zmianami) jako jednostki naukowewymienia prowadzàce w sposób ciàg∏y badania naukowe lub prace rozwo-jowe:✔ podstawowe jednostki organizacyjne szkó∏ wy˝szych lub wy˝szych szkó∏

zawodowych w rozumieniu statutów tych szkó∏,✔ placówki naukowe Polskiej Akademii Nauk,✔ jednostki badawczo-rozwojowe,✔ mi´dzynarodowe instytuty naukowe utworzone na podstawie odr´bnych

przepisów,✔ jednostki organizacyjne posiadajàce status jednostki badawczo-rozwo-

jowej,✔ Polskà Akademi´ Umiej´tnoÊci,✔ inne jednostki organizacyjne, niewymienione wczeÊniej, posiadajàce

osobowoÊç prawnà i siedzib´ w Rzeczypospolitej Polskiej, w tym przed-si´biorcy posiadajàcy status centrum badawczo-rozwojowego nadawa-ny na podstawie Ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o niektórych formachwspierania dzia∏alnoÊci innowacyjnej (Dz. U. nr 179, poz. 1484).

ULGI PODATKOWE PRZEWIDZIANE W USTAWIE Z DNIA 29 LIPCA 2005 ROKU 59

Je˝eli zakupiona technologia lub inny produkt innowacyjny spe∏nia po-wy˝sze kryteria, wysokoÊç kwoty, o którà mo˝na obni˝yç podstaw´ oblicza-nia podatku, nie mo˝e:✔ u podatnika prowadzàcego pozarolniczà dzia∏alnoÊç gospodarczà, prze-

kroczyç w roku podatkowym kwoty dochodu uzyskanego z tego êród∏a,✔ ró˝niç si´ od kwoty wydatków poniesionych przez podatnika na nabycie

nowej technologii, uwzgl´dnionych w wartoÊci poczàtkowej, w cz´Êci,w jakiej zosta∏a zap∏acona podmiotowi uprawnionemu w roku podatko-wym, w którym nowà technologi´ wprowadzono do ewidencji Êrodkówtrwa∏ych oraz wartoÊci niematerialnych i prawnych lub w roku nast´-pujàcym po tym roku oraz w której nie zosta∏a zwrócona podatnikowiw jakiejkolwiek formie.W pierwotnym brzmieniu, obowiàzujàcym od 1 stycznia 2006 r., usta-

wa zró˝nicowa∏a wysokoÊç odliczeƒ, o których mowa w art. 26c Pdf w za-le˝noÊci od wielkoÊci przedsi´biorstwa, zezwalajàc na odliczenie 50% usta-lonej na podstawie powy˝szych przepisów kwoty dla podatnika b´dàcegomikroprzedsi´biorcà, ma∏ym lub Êrednim przedsi´biorcà i 30% dla pozo-sta∏ych podatników. Nowelizacja z czerwca 2006 r. znios∏a nierównoÊç pod-miotów i wprowadzi∏a jeden 50% próg dla wszystkich przedsi´biorców.Prawo do wskazanych powy˝ej odliczeƒ nie przys∏uguje, je˝eli w roku po-datkowym lub w roku poprzedzajàcym podatnik prowadzi∏ dzia∏alnoÊç naterenie specjalnej strefy ekonomicznej na podstawie zezwolenia. W sytu-acji gdy w danym roku podatkowym podatnik nie mo˝e dokonaç odliczeƒ,bo jego dzia∏alnoÊç przynios∏a strat´ lub podatek jest ni˝szy od przys∏ugu-jàcych mu odliczeƒ, odliczeƒ mo˝na dokonaç tylko przez najbli˝sze trzy la-ta. Odliczenie takie nie b´dzie mo˝liwe, a podatnik wr´cz straci prawo dojakichkolwiek ulg z tytu∏u wprowadzania nowych technologii, je˝eli w cià-gu trzech lat:✔ udzieli w jakiejkolwiek formie lub cz´Êci innym podmiotom prawa do

nowej technologii; nie dotyczy to przeniesienia prawa w wyniku prze-kszta∏cenia formy prawnej oraz ∏àczenia lub podzia∏u dotychczasowychprzedsi´biorców – dokonywanych na podstawie przepisów Kodeksuspó∏ek handlowych, albo

✔ zostanie og∏oszona jego upad∏oÊç obejmujàca likwidacj´ majàtku, lub zo-stanie postawiony w stan likwidacji, albo

✔ otrzyma zwrot wydatków na t´ technologi´ w jakiejkolwiek formie.Je˝eli wystàpià powy˝sze okolicznoÊci, podatnik jest obowiàzany w ze-

znaniu podatkowym sk∏adanym za rok, w którym wystàpi∏y te okolicznoÊci,do zwi´kszenia podstawy obliczenia podatku (opodatkowania) o kwot´ do-konanych odliczeƒ, do których utraci∏ prawo, a w razie poniesienia straty –do jej zmniejszenia o t´ kwot´.

Za korzystne dla podatnika nale˝y uznaç dodanie nowego ust. 2aw art. 26c Pdf okreÊlajàcego sposób, w jaki podatnik mo˝e nabywaç nowetechnologie. Przepis pozwala na nabycie nie tylko w drodze kupna, ale i ko-rzystania z praw, np. nabycie licencji na okreÊlony czas, co znacznie obni-

Pawe∏ Krzywina60

˝yç mo˝e koszty podatnika, bowiem korzystanie z technologii przez okreÊlo-ny czas jest zazwyczaj taƒsze od zakupienia pe∏nych praw do niej.

Bardzo podobne zmiany wprowadzono do Ustawy o podatku dochodo-wym od osób prawnych – Pdp (Dz. U. z 2000 nr 54 poz. 654 ze zmianami).Zmiany dotyczàce kosztów podatkowych, sposobu i trybu ich rozliczania sàuregulowane analogicznie jak przepisy dla osób fizycznych. Przyk∏adem mo-gà byç regulacje art. 15 ust. 4 Pdp, czy art. 16b ust. 2 pkt 3 Pdp. Zwróciçnale˝y jednak uwag´ na art. 17 ust. 1 pkt 4 Pdp, który okreÊla, ˝e wolneod podatku sà dochody podatników, których celem statutowym jest dzia∏al-noÊç naukowa, naukowo-techniczna, oÊwiatowa, w tym równie˝ polegajàcana kszta∏ceniu studentów, kulturalna, w zakresie kultury fizycznej i sportu,ochrony Êrodowiska, wspierania inicjatyw spo∏ecznych na rzecz budowydróg i sieci telekomunikacyjnej na wsi oraz zaopatrzenia wsi w wod´, do-broczynnoÊci, ochrony zdrowia i pomocy spo∏ecznej, rehabilitacji zawodo-wej i spo∏ecznej inwalidów oraz kultu religijnego – w cz´Êci przeznaczonejna te cele. Pe∏en kràg podmiotów, w których przychody wy∏àczone sà zezwolnienia z racji prowadzenia prac badawczo-rozwojowych obejmuje:✔ przedsi´biorstwa paƒstwowe, spó∏dzielnie i spó∏ki,✔ przedsi´biorstwa komunalne majàce osobowoÊç prawnà, dla których

funkcj´ organu za∏o˝ycielskiego pe∏nià jednostki samorzàdu terytorial-nego lub ich jednostki pomocnicze utworzone na podstawie odr´bnychprzepisów,

✔ zak∏ady bud˝etowe i inne jednostki organizacyjne niemajàce osobowo-Êci prawnej, b´dàce podatnikami podatku dochodowego od osób praw-nych – je˝eli przedmiotem ich dzia∏alnoÊci jest zaspokajanie potrzeb pu-blicznych poÊrednio zwiàzanych z ochronà Êrodowiska w zakresie: wo-dociàgów i kanalizacji, Êcieków komunalnych, wysypisk i utylizacjiodpadów komunalnych oraz transportu zbiorowego.W Ustawie z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i us∏ug

(Dz. U. nr 54, poz. 535 ze zmianami) zmiana nie zmniejsza zobowiàzaƒ po-datkowych. Ustawodawca dokona∏ zmiany w za∏àczniku nr 4 okreÊlajàcymwykaz us∏ug zwolnionych pod podatku VAT. SkreÊlono z tego katalogu us∏u-gi naukowo-badawcze. Zgodnie z za∏àcznikiem do Rozporzàdzenia Rady Mi-nistrów z dnia 6 kwietnia 2004 r. w sprawie Polskiej Klasyfikacji Wyrobówi Us∏ug (PKWiU) (Dz. U. nr 89 poz. 844 ze zmianami) w dziale 73 okreÊlo-no, i˝ za us∏ugi naukowo-badawcze uznaje si´ badania, prace eksperymen-talne i inne us∏ugi badawczo-rozwojowe we wszystkich dziedzinach nauk.

Reasumujàc powy˝sze nale˝y stwierdziç, ˝e ustawa wprowadza pewnezach´ty podatkowe dla podatników stawiajàcych na innowacyjnoÊç. Wpro-wadzone ulgi i odliczenia sà jednak obwarowane wieloma warunkamii ograniczeniami. W efekcie ulgi podatkowe mogà nie stanowiç dla przed-si´biorcy wystarczajàcej zach´ty do wprowadzania innowacyjnoÊci.

ULGI PODATKOWE PRZEWIDZIANE W USTAWIE Z DNIA 29 LIPCA 2005 ROKU 61

G ra˝yna Niedbalska

G∏ówny Urzàd Statystyczny

STATYSTYKA PATENTÓW JAKO WA˚ NY ELEMENT STATYSTYKIGOSPODARKI OPARTEJ NA WIEDZY

Nowe wyzwania, idee i narz´dzia badawczeStatystyka patentów jest jednym z dzia∏ów statystyki nauki i techniki (N+T)s∏u˝àcym do „pomiarów” efektów dzia∏alnoÊci innowacyjnej (measure of in-novation output) i to dzia∏alnoÊci innowacyjnej „z wy˝szej pó∏ki”, tworzàcejinnowacje b´dàce nowoÊcià w skali Êwiata. Nale˝y wszak˝e pami´taç, ˝e po-jćie „innowacja” wed∏ug tzw. metodologii Oslo oznacza nowe rozwiàzanie,które zosta∏o wdro˝one do praktyki gospodarczej, co w przypadku rozwià-zaƒ opatentowanych nie zawsze ma miejsce.

Nie b´dzie przesady w stwierdzeniu, ˝e obecnie jesteÊmy Êwiadkami re-nesansu statystyki patentów, która przez ostatnie lata ukryta by∏a niecow cieniu nowej inicjatywy badawczej, jakà jest statystyka innowacji w uj´-ciu wed∏ug zaleceƒ metodycznych podrćznika Oslo Manual (czyli wspo-mnianej wy˝ej „metodologii Oslo”), w tym w szczególnoÊci badaƒ prowa-dzonych pod auspicjami Komisji Europejskiej w ramach mi´dzynarodowe-go programu badawczego Community Innovation Survey (CIS).

Przez ostatnie lata na mi´dzynarodowych spotkaniach ekspertów z za-kresu statystyki nauki i techniki mówiono g∏ównie o wadach wskaêników„patentowych” (Patent Indicators) jako mierników innowacyjnoÊci, nato-miast znacznie mniej o ich zaletach.

JednoczeÊnie ca∏y czas trwa∏y i nadal trwajà prace, prowadzone g∏ów-nie przez OECD, nad rozwojem statystyki patentów jako wa˝nego dzia∏u no-wej dziedziny statystyki, jakà jest powstajàca w∏aÊnie na naszych oczachstatystyka gospodarki opartej na wiedzy (statystyka GOW). Ukoronowaniemtych prac ma byç nowa zrewidowana wersja mi´dzynarodowego podrćzni-ka metodologicznego statystyki patentów, zwanego Patent Manual, przygo-towywana pod kierunkiem Dominique’a Guelleca z OECD/DSTI (Directora-te for Science, Technology and Industry w Sekretariacie OECD).

W wyniku wspomnianych prac opracowany zosta∏ przez OECD nowywskaênik z zakresu tzw. rodzin patentów (Patent families) okreÊlany jakoTriadic patent family, czyli, jeÊli tak mo˝na rzec po polsku, „triadyczna ro-dzina patentów” oraz we wspó∏pracy z EPO, nowa baza danych z zakresuinformacji patentowej okreÊlona mianem PATSTAT (EPO Worldwide PatentStatistical Database, vide infra).

W ramach prowadzonych aktualnie prac nad rozwojem statystyki GOW,w tym m.in. w ramach inicjatywy OECD zwanej Blue Sky Research, wskaê-niki z zakresu statystyki patentów (Patent Indicators) zyskujà, jak ju˝ wspo-mniano, na znaczeniu, poniewa˝ sà traktowane jako „miary” innowacjio du˝ym ci´˝arze gatunkowym, zwanych po angielsku important innova-tions.

Problem sposobu odzwierciedlenia za pomocà wskaêników statystycznychwagi i znaczenia opatentowanych wynalazków (Patent Value Indicators) jestjednym z wa˝nych wàtków prowadzonej aktualnie na arenie mi´dzynarodo-wej debaty nt. rozwoju statystyki GOW, patentowane sà bowiem, jak wiado-mo, obok rozwiàzaƒ o du˝ym znaczeniu technicznym i gospodarczym, rów-nie˝ rozwiàzania o niezbyt du˝ej wartoÊci i przydatnoÊci (the value of patentsis skewed). Uwzgl´dnianie w statystyce zarówno jednych, jak i drugich najednakowych zasadach traktowane jest jako s∏aby punkt statystyki patentów.Ponadto mamy jeszcze do czynienia ze zjawiskiem okreÊlanym w literaturzemi´dzynarodowej jako home advantage oznaczajàcym „przewag´ zwiàzanàz patentowaniem we w∏asnym kraju”. W celu przezwyci´˝enia s∏abych punk-tów statystyki patentów wynikajàcych z ww. powodów, a tak˝e z faktu, ˝e nato, jakie rozwiàzania sà patentowane w danym kraju wp∏yw majà nie tylkoczynniki techniczne, lecz równie˝ czynniki innej natury, w tym m.in. praw-nej i proceduralnej, OECD zaproponowa∏a wspomniany wy˝ej wskaênik do-tyczàcy tzw. rodzin triadycznych. Triadic patent family dotyczy wynalazku,który zosta∏ zg∏oszony do ochrony w EPO i JPO oraz uzyska∏ patent w USPTO(tzn. w grupie najbardziej gospodarczo rozwini´tych paƒstw Êwiata zwanejTriadà). U podstaw tej koncepcji le˝y za∏o˝enie, ˝e wynalazek zg∏oszony doopatentowania w tych trzech urz´dach musi posiadaç istotne znaczenie tech-niczne i ekonomiczne.

W ostatnich kilkunastu latach obserwowany jest na Êwiecie wyraênywzrost liczby wynalazków zg∏aszanych do opatentowania. Jednà z przyczyntego zjawiska jest nasilajàce si´, szczególnie poczàwszy od koƒca lat dzie-wi´çdziesiàtych, patentowanie w nowych dziedzinach techniki, takich jaknanotechnologia, biotechnologia, technologie ICT, energia odnawialna czytechnologie zwiàzane z ograniczaniem emisji zanieczyszczeƒ. Dla przyk∏a-du, w 2005 r. w krajach takich jak Finlandia, Niderlandy czy Singapur po-nad po∏owa wszystkich zg∏oszeƒ wynalazków do opatentowania w trybiePCT (Patent Co-operation Treaty) dotyczy∏a technologii ICT (Informationand communication technologies). W tym samym czasie najwi´kszy udzia∏wynalazków zg∏oszonych do ochrony w dziedzinie biotechnologii w ogólnejliczbie wynalazków zg∏oszonych do opatentowania odnotowany zosta∏ w Da-nii. Przy okazji warto zaznaczyç, ˝e od poczàtku nowego stulecia obserwo-wany jest spadek liczby opatentowanych wynalazków w dziedzinie biotech-nologii, co spowodowane jest w znacznej mierze zaostrzeniem kryteriówudzielania patentów na materia∏ genetyczny przez urz´dy patentowe.

W ciàgu ostatnich kilku lat w renomowanych placówkach badawczychw krajach OECD wykonano wiele prac majàcych na celu wykorzystanie da-

STATYSTYKA PATENTÓW JAKO WA˚NY ELEMENT STATYSTYKI GOSPODARKI 63

nych z zakresu statystyki patentów do lepszego zrozumienia i zg∏´bieniaistoty zagadnienia innowacyjnoÊci stojàcego u podstaw rozwoju gospodar-ki opartej na wiedzy. Truizmem jest ju˝ w∏aÊciwie twierdzenie, ˝e innowa-cje stanowià obecnie podstawowy czynnik wzrostu i rozwoju gospodarcze-go. Dotyczy to szczególnie krajów wysoko rozwini´tych, które nie mogà bu-dowaç swojej konkurencyjnoÊci na arenie mi´dzynarodowej w oparciu o takiczynnik jak np. tania si∏a robocza, który to czynnik jest aktualnie g∏ównàpodstawà szybkiego rozwoju krajów, takich jak Chiny czy Indie (okreÊlanychczasem mianem manufaktury Êwiata). W rysujàcym si´ na obecnym etapieglobalizacji mi´dzynarodowym podziale pracy kraje wysoko rozwini´te ma-jà byç g∏ównym dostarczycielem nowych idei i technologii (czyli swego ro-dzaju laboratorium Êwiata). W perspektywie d∏ugofalowej, by utrzymaç swàpozycj´ i konkurencyjnoÊç na arenie mi´dzynarodowej, kraje te muszà roz-wijaç bardzo intensywnie gospodark´ opartà na wiedzy, poniewa˝ wiele kra-jów rozwijajàcych si´ i tzw. doganiajàcych (catching up countries), w tymnp. Chiny, zaczyna w ostatnim czasie inwestowaç równie˝ intensywniew innowacyjnoÊç, nie tylko t´ imitacyjnà, b´dàcà adaptacjà cudzych pomy-s∏ów i wynalazków, ale tak˝e w innowacyjnoÊç o charakterze kreacyjnym,nie b´dàcà jedynie wynikiem dyfuzji innowacji opracowanych w krajach wy-soko rozwini´tych (ju˝ aktualnie Chiƒski Urzàd Patentowy zajmuje trzeciemiejsce na Êwiecie, po JPO i USPTO, pod wzgl´dem liczby wynalazków, kra-jowych i zagranicznych, zg∏aszanych w nim do ochrony; oko∏o po∏ow´ z tychwynalazków stanowià wynalazki krajowe).

Imponujàcy plon wspomnianych prac badawczych prowadzonych w kra-jach OECD przedstawiony zosta∏ podczas specjalnej mi´dzynarodowej kon-ferencji nt. statystyki patentów na potrzeby polityki naukowo-technicznej„Conference on Patent Statistics for Policy Decision Making”, która odby∏asi´ w dniach 2 i 3 paêdziernika br. w Wenecji w siedzibie Mi´dzynarodowe-go Uniwersytetu Weneckiego (Venice International University, VIU). Konfe-rencja ta zosta∏a zorganizowana przez OECD, EPO i VIU, we wspó∏pracyz innymi instytucjami i organizacjami, takimi jak m.in.: Eurostat, JPO (Ja-pan Patent Office – Japoƒski Urzàd Patentowy), USPTO (United States Pa-tent and Trademark Office – Urzàd Patentowy Stanów Zjednoczonych) orazWIPO (World Intellectual Property Organisation – Âwiatowa OrganizacjaW∏asnoÊci Intelektualnej).

Wiele spoÊród prac przedstawionych podczas weneckiej konferencji, któ-ra stanowi∏a swego rodzaju podsumowanie mo˝liwoÊci, jakie daje aktualniestatystyka patentów w zwiàzku z rozwojem i coraz wi´kszà dost´pnoÊcià naarenie mi´dzynarodowej specjalistycznych baz danych „patentowych”, pro-wadzonych by∏o w oparciu o informacje zawarte we wspomnianej ju˝ no-wej bazie zwanej PATSTAT.

Baza danych PATSTAT EPO Worldwide Patent Statistical Database(WWPD PATSTAT) jest bazà stworzonà i dystrybuowanà przez EuropejskiUrzàd Patentowy w wyniku decyzji specjalnego mi´dzynarodowego zespo-∏u roboczego International Patent Statistics Task Force dzia∏ajàcego od kil-

Gra˝yna Niedbalska64

ku lat z inspiracji OECD, a konkretnie Dyrektoriatu ds. Nauki, Technikii Przemys∏u (Directorate for Science, Technology and Industry – DSTI)w Sekretariacie OECD oraz Grupy NESTI (National Experts on Science andTechnology Indicators).

Decyzja o stworzeniu bazy PATSTAT zapad∏a na spotkaniu ww. zespo∏uw paêdzierniku 2005 r. w Pary˝u. Baza PATSTAT jest spadkobierczyniài kontynuatorkà bazy danych OECD – OECD’s Patent Statistics Database.

Idea stworzenia bazy PATSTAT jest odpowiedzià na systematyczniewzrastajàce znaczenie statystyki patentów w analizach i pracach badaw-czych z zakresu polityki naukowo-technicznej i idàcy w Êlad za tym wzrostzapotrzebowania na dane z tego zakresu obserwowany aktualnie praktycz-nie na ca∏ym Êwiecie, co z kolei jest reakcjà na wzmagajàcà si´ w ostatnimczasie na Êwiecie dzia∏alnoÊç wynalazczà i wzrost liczby wynalazków zg∏a-szanych do opatentowania.

Baza PATSTAT jest publikowana (aktualizowana) dwa razy do rokui dostarczana odbiorcom na noÊniku sk∏adajàcym si´ z zestawu p∏yt DVDprzeznaczonych do odczytywania w Êrodowisku WINDOWS. Edycja wio-senna (Spring edition) jest dystrybuowana w po∏owie kwietnia i obejmu-je dane wed∏ug stanu w dniu 1 lutego, edycja jesienna (Autumn edition)jest dystrybuowana w po∏owie paêdziernika i obejmuje dane wed∏ug sta-nu w dniu 1 sierpnia. Pierwsza edycja bazy PATSTAT mia∏a miejscew kwietniu 2006 r.

Korzystanie z bazy PATSTAT odbywa si´ na zasadzie subskrypcji – by jàzaprenumerowaç nale˝y wys∏aç zamówienie do Europejskiego Urz´du Pa-tentowego na skrzynk´ poczty elektronicznej: patentdataL epo.org.

Podstawowe êród∏a danych, w oparciu o które baza PATSTAT jest zasi-lana, to bazy danych EPO i USPTO.

Niektóre elementy bazy PATSTAT sà równie˝ dost´pne w Internecie nastronie „EPO Patent Information Internet site” – http://www.epo.org/pa-tents/patent-information/raw-data.html.

Baza PATSTAT b´dzie w przysz∏oÊci systematycznie poszerzana, rozwi-jana i doskonalona, nie jest to bowiem baza statyczna, lecz baza administro-wana wed∏ug zasady change management procedure umo˝liwiajàcej cz∏on-kom International Patent Statistics Task Force wnioskowanie o wprowadze-nie konkretnych zmian w katalogu danych przed ka˝dà kolejnà edycjà bazy.Nale˝y wszak˝e pami´taç, ˝e baza ta nie jest prostym i ∏atwym w obs∏udzenarz´dziem typu plug & play, czyli „w∏àcz i graj”. Korzystanie z niej wyma-ga specjalistycznego przygotowania teoretycznego, odpowiedniego sprz´tui oprogramowania oraz umiej´tnoÊci z zakresu informatyki, takich jak po-s∏ugiwanie si´ relacyjnymi bazami danych (relational databases) i j´zykiemSQL (Structured Query Language).

By unikaç pu∏apek, na jakie mo˝na natknàç si´ analizujàc dane z zakre-su statystyki patentów, niezb´dne jest systematyczne popularyzowaniewÊród badaczy i analityków wiedzy nt. systemów ochrony w∏asnoÊci prze-mys∏owej we wspó∏czesnym Êwiecie. Przygotowywanie i analizowanie da-


nych z zakresu statystyki patentów jest bez tej wiedzy bardzo trudne i pro-wadziç mo˝e do b∏´dnych wniosków i mylnych interpretacji.

Potoczne wyobra˝enie, ˝e jeden wynalazek daje w wyniku zg∏oszenia doochrony jeden patent (wynalazek = patent) jest ju˝ bardzo archaicznei nieprzystajàce do aktualnej rzeczywistoÊci – jest to iluzja. W obecnym sta-nie rzeczy adekwatna do rzeczywistoÊci jest jedynie relacja, którà mo˝na opi-saç jako „wynalazek = portfolio patentów”. By zrozumieç w∏aÊciwy sens tejrelacji, trzeba posiadaç dog∏´bnà wiedz´ na temat mechanizmów funkcjono-wania systemów ochrony w∏asnoÊci przemys∏owej we wspó∏czesnym Êwiecie.

Powracajàc do wspomnianej „Konferencji nt. statystyki patentów na po-trzeby polityki naukowo-technicznej”, z punktu widzenia zainteresowaƒi potrzeb polskich u˝ytkowników danych warte szczególnej uwagi jest ba-danie prowadzone przez Obserwatorium W∏asnoÊci Przemys∏owej dzia∏ajà-ce w ramach Francuskiego Narodowego Instytutu W∏asnoÊci Przemys∏owej– „Counting inventions of French origin”. Badanie to ma na celu ustalenieliczby wynalazków opracowanych na terytorium Francji, okreÊlanychw skrócie jako IFO (wynalazki opracowane na terytorium danego kraju przezfili´ mi´dzynarodowej korporacji mogà byç zg∏oszone do ochrony z teryto-rium kraju, w którym korporacja ta ma swojà central´).

W okresie transformacji ustrojowej w Polsce wbrew trendowi widoczne-mu na Êwiecie nastàpi∏ znaczàcy spadek liczby wynalazków zg∏aszanych doochrony prawnej przez tzw. rezydentów krajowych. Obecnie liczba wyna-lazków zg∏aszanych rocznie do ochrony w UP RP przez rezydentów ustabi-lizowa∏a si´ na poziomie ok. 2 tys. rocznie, co w przeliczeniu na milion lud-noÊci nie odbiega od sytuacji w krajach znajdujàcych si´ na zbli˝onym doPolski poziomie rozwoju mierzonym wartoÊcià PKB per capita. Pami´taçtrzeba, ˝e w publikacjach wydawanych przez Komisj´ Europejskà, z którychcz´sto korzystajà polskie instytucje rzàdowe i naukowo-badawcze, analizo-wane sà w zasadzie wy∏àcznie dane dotyczàce wynalazków zg∏aszanych doochrony w EPO, co rodzi nie do koƒca s∏uszne konkluzje o ca∏kowitym upad-ku dzia∏alnoÊci wynalazczej w Polsce. Procedura ochrony za poÊrednictwemEPO jest doÊç kosztowna i czasem zdarza si´, ˝e zg∏aszajàcy wynalazki, uzy-skawszy pozytywnà decyzj´, rezygnujà z patentu ze wzgl´du na koszty.

Zgodnie z danymi przytoczonymi w Raporcie WIPO WIPO Patent Report– Statistics on Worldwide Patent Activities, 2007 Edition (Raport WIPOnt. aktywnoÊci patentowej na Êwiecie), Urzàd Patentowy RP nale˝y do dwu-dziestki urz´dów przodujàcych w skali Êwiata pod wzgl´dem ogólnej liczbywynalazków zg∏aszanych w nim do ochrony (Top 20 Offices of Filing – we-d∏ug danych dla 2005 r.). OczywiÊcie w tej ogólnej liczbie wynalazków zg∏a-szanych do ochrony w UP RP dominujà wynalazki zagraniczne, czyli wyna-lazki tzw. nierezydentów (Non-resident Patent Applications Filed). W 2005 r.stanowi∏y one wed∏ug wymienionego êród∏a ok. 70% wszystkich wynalaz-ków zg∏oszonych do ochrony w UP RP, co sytuuje nasz kraj w pi´tnastce kra-jów przodujàcych na Êwiecie pod wzgl´dem liczby wynalazków zg∏oszonychdo ochrony przez nierezydentów.

Gra˝yna Niedbalska66

Na koniec niniejszych rozwa˝aƒ warto przytoczyç opini´ zawartà w jed-nej z publikacji wydanych ostatnio przez Europejski Urzàd Patentowy. Jestto opinia Mi´dzynarodowego Instytutu W∏asnoÊci Intelektualnej (Interna-tional Intellectual Property Institute, Waszyngton, Stany Zjednoczone) wy-ra˝ona przez jego prezesa, Brada Huthera. Opinia ta brzmi nast´pujàco:„Naszym zdaniem, ˝aden kraj, który obecnie ca∏kiem nieêle funkcjonujena obrze˝ach g∏ównego nurtu rozwoju ekonomicznego, czy to jako kraj rol-niczy czy przemys∏owy, ju˝ wkrótce nie b´dzie w stanie w sposób trwa∏y za-spokajaç potrzeb swojego spo∏eczeƒstwa, jeÊli nie dokona zwrotu w kierun-ku gospodarki opartej na wiedzy” (Facts and figures, Europejski Urzàd Pa-tentowy, Monachium 2007).


J erzy Metelski

Sieç Naukowa MSN

OD WYNALAZKU DO INNOWACYJNEJGOSPODARKI

Istniejà co najmniej trzy powody, dla których w Raporcie analizujemy co ro-ku rol´ Urz´du Patentowego RP w transferze innowacji: prawa wy∏àczne ja-ko nieodzowne wsparcie innowacyjnego przedsi´biorstwa; skuteczna ochro-na prawna innowacji – w wymiarze krajowym i mi´dzynarodowym; patentna wynalazek i prawo ochronne na wzór u˝ytkowy jako wa˝ne kryteriumoceny innowacyjnoÊci.

W niniejszym opracowaniu skoncentrowano si´ wy∏àcznie na patentachna wynalazki. Przedmiotem analizy jest za∏àczone „Zestawienie patentówudzielonych przez Urzàd Patentowy RP polskim podmiotom gospodarczymw roku 2006”. Zestawienie obejmuje przedsi´biorstwa, które otrzyma∏y pa-tenty w 2006 r. Nale˝y jednak pami´taç, ˝e w ubieg∏ym roku 40% pod-miotów ubiegajàcych si´ o ochron´ swoich wynalazków stanowi∏y uczelniewy˝sze, instytuty, jednostki PAN oraz inne instytucje z sektora naukowo-badawczego. Oko∏o 30% ogó∏u zg∏oszeƒ wynalazków pochodzi∏o od osób fi-zycznych.

Patent – wst´p do sukcesu na globalnym rynkuDla polskiej polityki innowacyjnej strategiczny charakter majà dwie datyz 2004 r.: 1 marca – przystàpienie do Europejskiej Organizacji Patentowejoraz 1 maja – akces do Unii Europejskiej. Kontekst krajowy to 89. rocznicautworzenia Urz´du Patentowego RP, przypadajàca 13 grudnia 2007 r.

Przypomnijmy równie˝, ˝e Rada Europejska w marcu 2000 r. postawi∏aza cel uczynienie z Europy najbardziej konkurencyjnej i dynamicznej, opar-tej na wiedzy, gospodarki na Êwiecie. W lutym 2005 r. Komisja Europejskaw ramach tzw. Odnowionej Strategii Lizboƒskiej umieÊci∏a w centrum dzia-∏aƒ wspieranie innowacji, konkurencyjnoÊç, przyciàganie kapita∏u podwy˝-szonego ryzyka, lepsze inwestowanie w nauk´, edukacj´ i szkolenia, wyko-rzystanie technologii informatycznych.

Proinnowacyjne idee i przes∏anie Strategii Lizboƒskiej znajdujà odzwier-ciedlenie w rzàdowym Programie Operacyjnym Innowacyjna Gospodarka2007–2013 (PO IG). Program ma przyczyniç si´ do zwi´kszenia transferuinnowacyjnych rozwiàzaƒ do gospodarki.

Priorytetem jest wspieranie innowacyjnoÊci. Przez innowacyjnoÊç rozu-mie si´ – wed∏ug PO IG – wdro˝enie nowoÊci do praktyki gospodarczej. In-nowacja to wprowadzenie do praktyki nowego lub znaczàco ulepszonego

rozwiàzania: w odniesieniu do produktu (towaru lub us∏ugi), procesu (tech-nologii), marketingu lub organizacji.

W niniejszym opracowaniu skoncentrowano si´ wy∏àcznie na innowa-cjach technicznych. W procesie ich komercjalizacji Urzàd Patentowy RP stoina stra˝y praw wy∏àcznych autorów nowych rozwiàzaƒ: produktowych lubtechnologicznych.

KonkurencyjnoÊç dzi´ki wynalazkomW „Zestawienie patentów udzielonych przez Urzàd Patentowy RP polskimpodmiotom gospodarczym w roku 2006” wyodr´bniono innowacyjne pod-mioty, których kreatywnoÊç zosta∏a ju˝ uwiarygodniona i potwierdzonaprzez Urzàd Patentowy RP.

W 2006 r. do Urz´du Patentowego RP wp∏yn´∏y w trybie krajowym ∏àcz-nie 20 132 zg∏oszenia wynalazków, wzorów u˝ytkowych, wzorów przemy-s∏owych, znaków towarowych.

Urzàd otrzyma∏ równie˝ 143 837 notyfikacji (powiadomieƒ) o zg∏osze-niach i rejestracjach dokonanych z wyznaczeniem Polski w trybie mi´dzy-narodowym, tj. w ramach Uk∏adu o wspó∏pracy patentowej (PCT) oraz Po-rozumienia madryckiego o mi´dzynarodowej rejestracji znaków i Protoko∏udo tego porozumienia.

Oprócz zg∏oszeƒ w formie dokumentacji papierowej, Urzàd przyjmowa∏równie˝ zg∏oszenia o udzielenie patentu europejskiego – dokonane drogàelektronicznà. Po badaniach formalnoprawnych 16 takich zg∏oszeƒ skiero-wano do organów mi´dzynarodowych – tak˝e drogà elektronicznà. Plano-wane jest znaczne rozszerzenie trybu elektronicznego przyjmowania zg∏o-szeƒ i obj´cie nimi w przysz∏oÊci tak˝e zg∏oszeƒ krajowych.

W 2006 r. w Urz´dzie Patentowym przeprowadzono badanie formalnopraw-ne 28 509 zg∏oszeƒ wynalazków, wzorów u˝ytkowych, znaków towarowychi wzorów przemys∏owych. Natomiast do og∏oszenia w „Biuletynie Urz´du Pa-tentowego” przygotowano ∏àcznie informacje o 4123 zg∏oszeniach wynalazkówi wzorów u˝ytkowych oraz o 15 286 zg∏oszeniach znaków towarowych.

Do Urz´du Patentowego wp∏yn´∏o 2369 zg∏oszeƒ wynalazków w trybiekrajowym, w tym 2157 od podmiotów krajowych i 212 od podmiotów za-granicznych. W stosunku do 2005 r. nastàpi∏ niewielki wzrost liczby zg∏o-szeƒ wynalazków krajowych (o 6,4%) i zagranicznych.

JednoczeÊnie Polska zosta∏a wyznaczona w 137 551 mi´dzynarodowychzg∏oszeniach wynalazków za granicà, dokonanych w trybie PCT, co oznaczaniewielki spadek (o 1,2%) w porównaniu z 2005 r.

Urzàd Patentowy przyjà∏ od polskich podmiotów 96 zg∏oszeƒ wyna-lazków w trybie Uk∏adu o wspó∏pracy patentowej (PCT) oraz 61 zg∏oszeƒ(40 w 2005 r.) o udzielenie patentu europejskiego w celu uruchomieniaprocedury ich ochrony za granicà.

Ogó∏em w 2006 r. wydano w Urz´dzie Patentowym 6208 decyzji(w 2005 r. – 5099) w sprawach o udzielenie patentu – w tym 3660 pozy-

OD WYNALAZKU DO INNOWACYJNEJ GOSPODARKI 69

tywnych (w 2005 r. – 2507). Wydano o 21% wi´cej decyzji ni˝ w 2005 r.JednoczeÊnie liczba zg∏oszeƒ wynalazków znajdujàcych si´ w toku rozpa-trywania przez Urzàd – wed∏ug stanu na dzieƒ 31 grudnia 2006 r. – wyno-si∏a 35 958. Zmniejszy∏a si´ ona o 3331 (o 8,5%) w porównaniu z analogicz-nym okresem roku 2005.

W Urz´dzie przyj´to i sprawdzono pod wzgl´dem formalnym 387 paten-tów europejskich z∏o˝onych w celu uprawomocnienia si´ ochrony obj´tychnimi wynalazków na terytorium RP. Do wyodr´bnionej cz´Êci rejestru paten-towego, prowadzonej dla patentów europejskich, wpisano 332 patenty.W dniu 31 grudnia 2006 r. pozostawa∏o w Polsce w mocy ogó∏em 15 531 pa-tentów, w tym 342 patenty europejskie.

InnowacyjnoÊç wynalazcza najlepiej przedstawia si´ w województwachmazowieckim i Êlàskim. JeÊli chodzi o dziedziny techniki, najwi´cej zg∏oszeƒod polskich podmiotów oraz udzielonych im patentów zalicza∏o si´ do dzia-∏ów: chemii i metalurgii, ró˝nych procesów przemys∏owych i transportu.

Jerzy Metelski70

Tabe

la 1

Zest

awie

nie

pate

ntów

udz

ielo

nych

prz

ez U

rzàd

Pat

ento

wy

RP p

olsk

im p

odm

ioto

m g

ospo

darc

zym

w 2

006

r.

Lp.

Zg∏a

szaj

àcy

upra

wni

ony

Mie

jsco

woÊ

çTy

tu∏

Twór

caN

umer

pat

entu

Dat

a ud

ziel

enia

pat

entu

2Za

k∏ad

y A

zoto

we

wTa

rnow

ie-

-MoÊ

cica

ch S

.A.

Tarn

ówSp

osób

usu

wan

ia d

wut

lenk

uw

´gla

zga

zów

zaw

iera

jàcy

chw

odór

Gil S

tefa

n, K

upie

c St

efan

,Le

wan

dow

ski K

azim

ierz

, M

aczu

ga J

an, M

usia

∏ Br

onis

∏aw

, Ona

k-Tu

taj E

wa,

Prok

op W

∏ady

s∏aw

, Roj

ek

Józe

f, So

snow

ski W

ies∏

aw,

Stós

Mie

czys

∏aw

, W∏o

darc

zyk

Alek

sand

er, W

ójci

k Zb

igni

ew

1907

45W

UP n

r 1/s

tycz

eƒ 2

006

1OÊ

rode

k Ba

daw

czo-

Rozw

ojow

y Ka

u-cz

uków

iTw

orzy

w W

inyl

owyc

hOÊ

wi´

cim

Spos

ób w

ytw

arza

nia

ciek

∏ych

karb

oksy

low

ych

kauc

zukó

wni

trylo

wyc

h

Star

zak

Mar

ian,

Gra

bow

ska

Eula

lia, L

ubec

ka M

aria

nna,

Maƒ

kow

ski Z

dzis

∏aw

, Fla

szAn

drze

j

1907

38W

UP n

r 1/s

tycz

eƒ 2

006

3P.

Z. H

TL S

.A.

War

szaw

aUr

zàdz

enie

do

odrz

ucan

ia w

y-m

ienn

ej k

oƒcó

wki

wpi

peci

eSa

rna

Woj

ciec

h19

0746

WUP

nr 1

/sty

czeƒ

200

6

4Za

k∏ad

y N

apra

wcz

e Pr

zem

ys∏u

W

´glo

weg

o RE

MA

GKa

tow

ice

Spos

ób i

urzà

dzen

ie d

o ur

abia

-ni

a sk

a∏Kl

ich

Adam

, Gru

szcz

yk J

erzy

, Ja

niko

wsk

a-Pa

wlik

Jad

wig

a,Pa

wlik

Kaz

imie

rz, S

tani

czek

Fran

cisz

ek, K

orcz

yƒsk

iM

acie

j

1907

51W

UP n

r 1/s

tycz

eƒ 2

006

5PH

ARM

ENA

Sp.

zo.

o.¸ó

dêPr

epar

at d

o le

czen

ia i

prof

ilak-

tyki

cho

rób

skór

yAd

amus

Jan

, G´b

icki

Jer

zy,

Sysa

-J´d

rzej

owsk

a An

na19

0755

WUP

nr 1

/sty

czeƒ

200

6

6Za

k∏ad

Rea

lizac

yjno

-Pro

jekt

owy

Obie

któw

Och

rony

Eko

logi

czne

jEK

O-P

AR

Sp. z

o.o.

Krak

ówUk

∏ad

do u

szcz

elni

enia

szc

ze-

lin z

asyp

owyc

h zb

iorn

ików

Parn

icki

W∏a

dys∏

aw, S

zuba

S∏aw

omir,

Tur

bak

Andr

zej

1907

56W

UP n

r 1/s

tycz

eƒ 2

006

ZESTAWIENIE PATENTÓW UDZIELONYCH PRZEZ URZÑD PATENTOWY RP 73

13O

Êrod

ek B

adaw

czo-

Rozw

ojow

y Ka

u-cz

uków

iTw

orzy

w

Win

ylow

ych

OÊw

i´ci

mSp

osób

wyt

war

zani

a am

ido-

wyc

h la

teks

ów b

utad

ieno

wo-

-sty

reno

wyc

h

Star

zak

Mar

ian,

Gra

bow

ska

Eula

lia, L

ubec

ka M

aria

nna,

Maƒ

kow

ski Z

dzis

∏aw

, Jar

osz

Krys

tyna

1907

70W

UP n

r 1/s

tycz

eƒ 2

006

14Pr

zeds

i´bi

orst

wo

Tran

spor

tu K

olej

o-w

ego

iGos

poda

rki K

amie

niem

S.A

.Ry

bnik

Uk∏a

d do

pom

iaru

cza

su p

racy

siln

ika

spal

inow

ego

loko

mot

y-w

y na

pos

zcze

góln

ych

pozy

-cj

ach

jazd

y

Stok

owy

Bole

s∏aw

1907

97W

UP n

r 1/s

tycz

eƒ 2

006

15Fa

bryk

a Sp

rz´t

u Ra

tunk

oweg

o iL

amp

Górn

iczy

ch F

ASE

R S.

A.

Tarn

owsk

ie G

óry

Apar

at e

wak

uacy

jny

zpoc

h∏a-

niac

zem

tlen

otw

órcz

ymBo

rz´c

ki C

zes∏

aw,

Druz

ga∏a

Stef

an, G

a∏uc

ha A

dam

, Guz

yEd

war

d, O

grod

nik

Mic

ha∏

1908

00W

UP n

r 1/s

tycz

eƒ 2

006

16Pr

zeds

i´bi

orst

wo

Prod

ukcy

jno-

Us∏

u-go

wo-

Hand

low

e GE

COSp

. zo.

o.

Krak

ówSp

osób

inic

jacj

i ods

zran

iani

ach

∏odn

icy

pow

ietrz

a iu

rzàd

ze-

nie

doin

icja

cji

odsz

rani

ania

ch∏o

dnic

y po

wie

trza

G´bi

k Pi

otr,

Koêb

ia∏ P

awe∏

1908

05W

UP n

r 2/lu

ty 2

006

17Ce

ntru

m

Mec

hani

zacj

i G

órni

ctw

aKO

MA

GGl

iwic

eHy

drau

liczn

y uk

∏ad

ster

owan

iare

gulo

wan

à po

dpor

noÊc

ià r

o-bo

czà

zmec

hani

zow

anej

obu

-do

wy

górn

icze

j

Szna

pka

Helm

ut19

0806

WUP

nr 2

/luty

200

6

18Ce

ntru

m M

echa

niza

cji G

órni

ctw

aKO

MA

GGl

iwic

eZm

echa

nizo

wan

a ta

ma

pod-

sadz

kow

aLe

nard

Jan

, Ger

lich

Jace

k19

0820

WUP

nr 2

/luty

200

6

19OÊ

rode

k Ba

daw

czo-

Rozw

ojow

y U

rzà-

dzeƒ

Mec

hani

czny

ch O

BRU

MGl

iwic

eUz

´bio

ny

zesp

ó∏

prze

k∏ad

nije

dno

iwie

lodr

o˝ne

jKo

wal

Ale

ksan

der,

Godl

ewsk

iM

acie

j, M

as∏y

Sta

nis∏

aw19

0833

WUP

nr 2

/luty

200

6

20In

styt

ut C

hem

ii Pr

zem

ys∏o

wej

im

. pro

f. Ig

nace

go M

oÊci

ckie

go,

Zak∏

ady

Twor

zyw

Szt

uczn

ych

ERG

wPu

stko

wie

S.A

.,In

styt

ut O

dlew

nict

wa

War

szaw

a,

Pust

ków

, Kr

aków

Spos

ób w

ytw

arza

nia

stab

il-ny

ch re

zolo

wyc

h ˝y

wic

feno

-lo

wyc

h

Jasi

ƒska

Hal

ina,

Jar

mul

ski

Tom

asz,

D´bs

ki M

iecz

ys∏a

w,

Mar

ecki

W∏o

dzim

ierz

, Ba

rnaÊ

Artu

r, Bo

roƒ

Stan

is∏a

w, O

rze∏

Grz

egor

z,W

ilasz

ek S

tani

s∏aw

, Wol

ski

Stan

is∏a

w

1908

37W

UP n

r 2/lu

ty 2

006


29Pr

zeds

i´bi

orst

wo

Wie

lobr

an˝o

we

OKTI

MA

Sp.

zo.

o.By

dgos

zcz

Pros

zek

do p

rani

aK∏

osiƒ

ski B

ogda

n19

0970

WUP

nr 2

/luty

200

6

30PR

OMOT

ECH

Sp. z

o.o.

Bia∏

ysto

kPo

dsta

wka

ele

ktro

mag

nety

cz-

na, z

w∏a

szcz

a do

wie

rtare

kGo

∏àbi

ewsk

i Zbi

gnie

w,

Zale

ski B

ohda

n, A

lfut

Euge

nius

z W

ies∏

aw,

Czy˝

ewsk

i Ada

m M

icha

∏

1909

71W

UP n

r 2/lu

ty 2

006

31A

NGA

Usz

czel

nien

ia M

echa

nicz

neSp

. zo.

o.Ko

zyUs

zcze

lnie

nie

czo∏

owe

wa∏

u,zw

∏asz

cza

do c

iecz

y za

niec

zysz

-cz

onyc

h cz

àstk

ami s

ta∏y

mi

Waw

ak J

an,

Duên

iak

Miro

s∏aw

1909

72W

UP n

r 2/lu

ty 2

006

32OÊ

rode

k Ba

daw

czo-

Rozw

ojow

y U

rzà-

dzeƒ

Mec

hani

czny

ch O

BRU

MGl

iwic

eCz

∏on

gàsi

enic

y z

elas

tycz

nàw

k∏ad

kàGo

dlew

ski M

acie

j, Ha

jduk

owic

z Ja

cek

1909

73W

UP n

r 2/lu

ty 2

006

33ZA

TRA

S.A

.Sk

iern

iew

ice

Opra

wa

szkl

arni

owa

zw

y∏a-

dow

czym

êród

∏em

Êw

iat∏a

Adam

czyk

Kar

ol19

0996

WUP

nr 2

/luty

200

6

34In

styt

ut

Prze

twór

stw

a Tw

orzy

wSz

tucz

nych

MET

ALC

HEM

,Po

lifar

b Ci

eszy

n-W

roc∏

aw S

.A.

Toru

ƒ,

Wro

c∏aw

Zest

aw w

yrob

ów la

kier

owyc

hpo

liure

tano

wyc

hSo

bczy

ƒska

Ew

a, R

adla

kLi

dia,

Siw

oƒ U

rszu

la,

Kwia

tkow

ski A

ndrz

ej,

Drob

ionk

a Jo

anna

, Ru

tkie

wic

z Bo

gus∏

awa,

Anio

∏ow

ska

Halin

a,

Krzy

˝ano

wsk

i Ada

m

1910

06W

UP n

r 3/m

arze

c 20

06

35Pr

zeds

i´bi

orst

wo

Prod

ukcy

jno-

Han

-dl

owe

CHEM

IPOL

Co.

Sp.

zo.

o.Sz

czec

inEm

ulsj

a pa

rafin

owa

ispo

sób

wyt

war

zani

a em

ulsj

i par

afin

o-w

ej

Jago

dziƒ

ski T

adeu

sz, O

ttoJa

n, M

ater

now

ski B

ogda

n,

Mis

iek

Mar

ian,

WiÊ

nik

Czes

∏aw

, Gab

ryel

Hen

ryk,

Wys

ocki

And

rzej

1910

14W

UP n

r 3/m

arze

c 20

06

36IN

STA

LEXP

ORT

S.A

.W

arsz

awa

Urzà

dzen

ie

dooc

zysz

czan

iaga

zów

Ilczy

szyn

Mar

ian,

W

ojta

szyk

W∏o

dzim

ierz

1910

25W

UP n

r 3/m

arze

c 20

06

37W

IGOL

EN S

.A.,

G∏ów

ny In

styt

ut G

órni

ctw

aCz

´sto

chow

a,Ka

tow

ice

Spos

ób w

ytw

arza

nia

tasi

emek

polip

ropy

leno

wyc

h tru

dnop

al-

nych

ian

tyst

atyc

znyc

h, zw

∏asz

-cz

a dl

a tk

anin

pod

sadz

kow

ych

Krys

ik

Mar

ian,

W

acho

wic

zZo

fia, M

ika

Barb

ara,

Klu

kTe

resa

, G∏o

wac

ki M

iecz

ys∏a

w¸a

pot J

olan

ta, P

opie

l El˝b

ieta

1910

35W

UP n

r 3/m

arze

c 20

06


42Po

∏udn

iow

y Ko

ncer

n En

erge

tycz

nyS.

A.

Kato

wic

eUk

∏ad

zasi

lani

a pa

lnikó

w w

pa-

leni

sku

ener

gety

czne

go k

ot∏a

Tym

owsk

i Hen

ryk,

Âci

ersk

iKl

emen

s, P

ejm

Seb

astia

n,

Tchó

rz J

anus

z, W

i´ce

k Pi

otr,

Grus

zka

Stan

is∏a

w, B

ujny

Mar

ek, B

aron

Eug

eniu

sz,

Dziu

bany

And

rzej

, åw

ioro

Andr

zej,

Tyc

Lech

Jac

ek,

Cies

iels

ki J

acek

, Pik

u∏a

W∏a

dys∏

aw, B

rudz

iana

Pio

tr,Ja

nusz

ek A

ndrz

ej, K

∏oso

wsk

iM

arek

1910

49W

UP n

r 3/m

arze

c 20

06

43Po

lsna

ck S

p. z

o.o.

War

szaw

aAu

tom

atyc

zny

spos

ób i

auto

-m

atyc

zne

urzà

dzen

ie d

o ro

z-∏à

czne

go

moc

owan

ia

mi´

k-ki

ch o

pako

waƒ

zfo

lii d

o ta

-Êm

y ek

spoz

ycyj

nej

Lepc

zyƒs

ki W

∏odz

imie

rz,

Mis

iew

icz

Stan

is∏a

w,

Piw

oƒsk

i Jan

usz

1910

50W

UP n

r 3/m

arze

c 20

06

44U

NIQ

Lis

ner

Sp. z

o.o.

Pozn

aƒSp

osób

usu

wan

ia z

anie

czys

z-cz

eƒ

ztw

orzy

w

sztu

czny

ch,

prze

znac

zony

ch d

o re

cykl

ingu

mat

eria

∏ow

ego

Lass

ociƒ

ska

Tere

sa, G

raje

kW

∏odz

imie

rz, G

arba

rczy

kJó

zef,

Kono

pka

Rafa

∏,Pa

uksz

ta D

omin

ik

1910

53W

UP n

r 3/m

arze

c 20

06

45¸ó

dzki

e Za

k∏ad

y M

etal

owe

LOZA

MET

Sp.

zo.

o.¸ó

dêSp

osób

ost

rzen

ia p

i∏ek

Go∏a

cki K

rzys

ztof

1910

57W

UP n

r 3/m

arze

c 20

06

46Fa

bryk

a Pr

zyrz

àdów

iU

chw

ytów

BISO

N-B

IAL

S.A

.Bi

a∏ys

tok

Zasi

lacz

, zw

∏asz

cza

do u

chw

y-tó

w to

kars

kich

Kulik

owsk

i Tad

eusz

1910

59W

UP n

r 3/m

arze

c 20

06

47Fa

bryk

a M

aszy

nFA

MU

R S.

A.

Kato

wic

eUk

∏ad

elek

trycz

ny

zasi

lani

agó

rnic

zego

kom

bajn

u Êc

iano

-w

ego

Fràc

kow

iak

Czes

∏aw

, Mus

io∏

Czes

∏aw

, Nie

mie

c Zd

zis∏a

w,

Styr

ski B

ogus

∏aw

, Szc

zerb

aLe

szek

1910

64W

UP n

r 3/m

arze

c 20

06

48OÊ

rode

k Ba

daw

czo-

Rozw

ojow

y U

rzà-

dzeƒ

Mec

hani

czny

ch O

BRU

MGl

iwic

eCz

∏on

gàsi

enic

y z

elas

tycz

nàw

k∏ad

kàGo

dlew

ski M

acie

j,Ha

jduk

owic

z Ja

cek

1910

65W

UP n

r 3/m

arze

c 20

06


57Za

k∏ad

y Ja

jcza

rski

e OV

OPOL

Sp. z

o.o.

, Aka

dem

ia R

olni

cza

Now

a Só

l,W

roc∏

awSp

osób

otrz

ymyw

ania

pre

pa-

ratu

gam

ma

glob

ulin

y z

˝ó∏tk

aja

ja k

urze

go

Kope

ç W

ies∏

aw,

Kark

oszk

aKr

ysty

na, L

oren

c Jo

lant

a,St

efan

iak

Tade

usz

1911

37W

UP n

r 3/m

arze

c 20

06

58Ce

ntru

m N

auko

wo-

Prod

ukcy

jne

Elek

tron

iki P

rofe

sjon

alne

jRA

DW

AR

S.A

., W

arsz

awsk

ieZa

k∏ad

y Ra

diow

e RA

WA

R

War

szaw

aSp

osób

iim

puls

ator

do

wy-

twar

zani

a po

jedy

nczy

ch i

m-

puls

ów p

ràdu

ele

ktry

czne

go

Bore

jko

Mar

ek19

1145

WUP

nr 3

/mar

zec

2006

59Pr

zeds

i´bi

orst

wo

Prod

ukcj

i, Ha

ndlu

iU

s∏ug

REM

POL

S.A

.M

i´dz

yrze

czPo

jem

nik

do tr

ansp

orto

wan

iai

prze

chow

ywan

ia

ciek

∏ych

mat

eria

∏ów

ni

ebez

piec

znyc

his

posó

b je

go w

ykon

ania

Górs

ki L

ech,

Siem

ieƒc

zuk

Czes

∏aw

1911

63W

UP n

r 3/m

arze

c 20

06

60Pr

zeds

i´bi

orst

wo

Budo

wni

ctw

aEl

ektr

oene

rget

yczn

ego

ELBU

D w

Kato

wic

ach

Sp. z

o.o.

Kato

wic

eSp

osób

inst

alow

ania

prz

ewo-

du e

lekt

roen

erge

tycz

nego

lini

ina

pow

ietrz

nej o

raz

jezd

na ro

l-ka

do

inst

alow

ania

prze

wod

uel

ektro

ener

gety

czne

go li

nii n

a-po

wie

trzne

j

Mac

e∏ko

Jer

zy,

Tron

ina

Kazim

ierz

1911

70W

UP n

r 3/m

arze

c 20

06

61Pr

zeds

i´bi

orst

wo

Budo

wni

ctw

aEl

ektr

oene

rget

yczn

ego

ELBU

D w

Kato

wic

ach

Sp. z

o.o.

Kato

wic

eSp

osób

inst

alow

ania

prz

ewo-

du e

lekt

roen

erge

tycz

nego

lini

ina

pow

ietrz

nej o

raz

jezd

na ro

l-ka

do

inst

alow

ania

prze

wod

uel

ektro

ener

gety

czne

go li

nii n

a-po

wie

trzne

j

Mac

e∏ko

Jer

zy,

Tron

ina

Kazim

ierz

1911

71W

UP n

r 3/m

arze

c 20

06

62Lu

bels

ki W

´gie

l BOG

DAN

KA S

.A.

Bogd

anka

Spos

ób i

urzà

dzen

ie d

o w

ycià

-ga

nia

iobr

acan

ia s

ekcj

i obu

do-

wy

zmec

hani

zow

anej

ww

y-zb

raja

nej o

bcin

ce Ê

cian

owej

Czub

a W

ies∏

aw,

Koza

czuk

Rom

an19

1188

WUP

nr 3

/mar

zec

2006

63Za

k∏ad

y M

agne

tyzo

we

ROPC

ZYCE

S.A

.Ro

pczy

cePr

efab

ryka

t be

tono

wy

ogni

o-trw

a∏y

isp

osób

wyt

war

za-

nia

pref

abry

katu

bet

onow

ego

ogni

otrw

a∏eg

o

Âliw

iƒsk

i Ste

fan,

Siw

iec

Józe

f, Gw

i˝d˝

Rysz

ard,

St

uden

cka

Barb

ara,

G∏o

dek

Andr

zej,

Czap

ka Z

bign

iew

1911

90W

UP n

r 3/m

arze

c 20

06


72KG

HM P

OLSK

A M

IED

è S.

A.

Lubi

nKo

tew

gór

nicz

aKo

sior

owsk

i Alfr

ed, C

ypko

Mar

ek, K

ozio

∏ Paw

e∏,

Tkac

zuk

Krzy

szto

f, N

iech

wie

jAn

drze

j, M

róz

Janu

sz

1912

88W

UP n

r 4/k

wie

cieƒ

200

6

71Ke

y Co

mpa

ny S

pó∏k

a Ja

wna

Edw

ard

Janu

sz B

ogus

z,

Krzy

szto

f Brz

osko

Bia∏

ysto

kKa

seto

n re

klam

owy

Bogu

sz J

anus

z Ed

war

d,

Brzo

sko

Krzy

szto

f19

1277

WUP

nr 4

/kw

ieci

eƒ 2

006

73KG

HM P

OLSK

A M

IED

è S.

A.

Lubi

nSp

osób

ura

bian

ia z

∏ó˝

min

era-

∏ów

Pulja

sz J

erzy

, Mes

jasz

Pio

tr,

Kozio

∏ Paw

e∏, K

osio

row

ski

Alfre

d, C

ypko

Mar

ek,

Tkac

zuk

Krzy

szto

f, Do

broç

W∏a

dys∏

aw, B

araƒ

czuk

Zbig

niew

, Cen

ian

Bogu

s∏aw

1913

15W

UP n

r 4/k

wie

cieƒ

200

6

74A

grob

Eko

Sp.

zo.

o.Po

litec

hnik

a Âl

àska

, M

iano

wsk

i And

rzej

Zabr

ze,

Gliw

ice,

Gliw

ice

Spos

ób

wyt

war

zani

a pa

liwp∏

ynny

ch z

odpa

dów

ztw

o-rz

yw s

ztuc

znyc

h iu

rzàd

zeni

edo

real

izacj

i teg

o sp

osob

u

Ka∏y

niak

Pio

tr, M

iano

wsk

iAn

drze

j, Fu

rtan

Janu

sz,

Jelo

nek

Kazim

ierz

, Ko

zacz

koJó

zef,

Koz∏o

wsk

i Edw

in

1913

41W

UP n

r 4/k

wie

cieƒ

200

6

75Fa

bryk

a A

para

tury

Pom

iaro

wej

PAFA

L S.

A.

Âwid

nica

Uk∏a

d ko

ntro

li na

pi´ç

wob

wo-

dach

nap

i´ci

owyc

h tró

jfazo

we-

go li

czni

ka e

nerg

ii el

ektry

czne

j

Boru

cki L

udw

ik,

Mac

kiew

icz

Bole

s∏aw

1913

43W

UP n

r 5/m

aj 2

006

76TR

AN

SITI

ON T

ECHN

OLOG

IES

S.A

.W

arsz

awa

Pred

ykcy

jny

regu

lato

r z

we-

wn´

trzny

m m

odel

em p

roce

sudo

cià

g∏ej

opt

ymal

izacj

i pro

ce-

sów

prz

emys

∏ow

ych

Âwirs

ki K

onra

d,Do

maƒ

ski P

awe∏

,Ar

abas

Jar

os∏a

w

1913

44W

UP n

r 5/m

aj 2

006

77Fa

bryk

a Su

bsta

ncji

Zapa

chow

ych

POLL

ENA

-ARO

MA

Sp. z

o.o.

War

szaw

aÂr

odek

do

myc

ia n

aczy

ƒ ip

o-w

ierz

chni

kuc

henn

ych

isan

i-ta

rnyc

h

Kono

pack

a-Br

ud Iw

ona,

Dàb

ski

Jan,

Bru

d W

∏ady

s∏aw

S.,

Andr

zejc

zak

Ewar

yst,

Chm

iele

wsk

a M

agda

lena

,Ja

rosz

ewsk

a M

aria

1913

48W

UP n

r 5/m

aj 2

006

78Pr

zeds

i´bi

orst

wo

Prod

ukcy

jno-

-Us∏

ugow

o-Ha

ndlo

we

GECO

Sp.

zo.

o.Kr

aków

Uk∏a

d de

tekc

ji ot

war

cia

drzw

iko

mor

y ch

∏odn

icze

jG´

bik

Piot

r,Ko

êbia

∏ Paw

e∏19

1350

WUP

nr 5

/maj

200

6


83Ce

ntra

lne

Labo

rato

rium

Naf

tow

eW

arsz

awa

Olej

turb

inow

ySz

awni

cka

El˝b

ieta

, Fry

dryc

hJa

ros∏

aw, K

ubuj

Kry

styn

a,

Gurg

acz

Woj

ciec

h, P

aszy

ƒski

Rom

an, B

artu

Ê St

anis

∏aw

, M

arki

ewic

z M

arek

, Zb

ierz

chow

ski L

esze

k

1913

84W

UP n

r 5/m

aj 2

006

84Lf

C Sp

. zo.

o.Zi

elon

a Gó

raZe

staw

do

odci

nkow

ej s

tabi

li-za

cji k

r´go

s∏up

aCi

upik

Lec

hos∏

aw F.

, Pi

enià

˝ek

Jerz

y, Z

arzy

cki

Dani

el, G

racz

yk R

ysza

rd,

Koz∏o

wsk

i Bog

umi∏,

Je

nek

Mar

iusz

1913

88W

UP n

r 5/m

aj 2

006

85Fa

bryk

a Pa

rafin

NA

FTOW

AX

Sp. z

o.o.

Trze

bini

aKo

mpo

zycj

a pa

rafin

owo-

wo-

skow

aKa

rczm

itow

icz

S∏aw

omir,

Bo

lek

Alin

a, C

hoda

cki R

oman

, Bo

row

icz

Tade

usz,

Pa∏

kaRo

bert,

G∏u

ch G

rzeg

orz,

Fijo

∏ek

Robe

rt, L

ikus

Jan

1914

06W

UP n

r 5/m

aj 2

006

86Ch

emic

zno-

Farm

aceu

tycz

na

Spó∏

dzie

lnia

Pra

cy E

SPEF

AKr

aków

Spos

ób w

ytw

arza

nia

syro

pupr

zeci

wka

szlo

weg

o, zw

∏asz

cza

dla

diab

etyk

ów

Kope

ç Te

resa

, MyÊ

liƒsk

aHa

lina,

Jan

usz

Zbig

niew

, Ks

i´˝y

k Ry

szar

d, A

dam

czyk

Alek

sand

ra, T

empk

a Jó

zefa

,Fi

jak

Andr

zej

1914

07W

UP n

r 5/m

aj 2

006

87M

okry

sz T

eres

a Fi

rma

Prod

ukcy

jno-

-Us∏

ugow

o-Ha

ndlo

wa

MOK

ATE

Ustro

ƒSp

osób

wyt

war

zani

a ko

ncen

-tra

tu c

zeko

lady

zm

agne

zem

,zw

∏asz

cza

dona

tych

mia

sto-

weg

o sp

orzà

dzan

ia

napo

juor

az

konc

entra

t cz

ekol

ady

zm

agne

zem

Mok

rysz

Ter

esa

1914

17W

UP n

r 5/m

aj 2

006

88Bo

mba

rdie

r Tr

ansp

orta

tion

(Obs

∏uga

Klie

nta)

Pol

ska

Sp. z

o.o.

¸ódê

Elek

trycz

ny ze

staw

zasi

lajà

co-

-ch∏

odzà

cy d

opo

jazd

ów s

zy-

now

ych

Gadz

iƒsk

i S∏a

wom

ir,

J´dr

zejc

zak

Lech

os∏a

w,

Lew

ando

wsk

i Jar

os∏a

w,

Zubr

zyck

i Grz

egor

z

1914

21W

UP n

r 5/m

aj 2

006


96W

AS

WIE

TMA

RSCH

ER P

OLSK

A

Sp. z

o.o.

Lubi

czSp

osób

otrz

ymyw

ania

wie

lo-

war

stw

owej

pod

∏ogi

, zw

∏asz

-cz

a do

am

bula

nsów

san

itar-

nych

Lesz

czyc

ki L

esze

k,Dà

brow

ski Z

bign

iew

1914

82W

UP n

r 5/m

aj 2

006

97VA

LVEX

S.A

.Jo

rdan

ówZa

wór

szy

bkoz

∏àcz

aGa

cek

W∏a

dys∏

aw,

Ta∏a

ch Z

bign

iew

A.

1914

95W

UP n

r 5/m

aj 2

006

98Fa

bryk

a Pa

rafin

NA

FTOW

AX

Sp. z

o.o.

Trze

bini

aSp

osób

otrz

ymyw

ania

hyd

ro-

fobi

zujà

cej k

ompo

zycj

i par

afi-

now

ej

Mar

kiew

icz

Mar

ek, R

ogal

ski

Mie

czys

∏aw

, Cho

dack

iRo

man

, Ha

pek

Wan

da,

Pa∏k

a Ro

bert,

Bor

owic

zTa

deus

z, Fo

lga

Rena

ta,

Karc

zmito

wic

z Te

resa

1914

99W

UP n

r 5/m

aj 2

006

99M

INOV

A-E

KOCH

EM S

.A.

Siem

iano

wic

e Âl

àski

eM

iner

alne

spo

iwo

dla

górn

ic-

twa

Gaw

licki

Mar

ek,

Rosz

czyn

ials

ki W

ojci

ech,

Scho

pp W

ojci

ech,

Luk

asze

kBe

nedy

kt, G

lado

s St

anis

∏aw

,Bi

nko

Andr

zej,

Ange

rste

inPi

otr

1915

11W

UP n

r 5/m

aj 2

006

100

OÊro

dek

Bada

wcz

o-Ro

zwoj

owy

Mec

hani

zacj

i Pak

owan

ia E

MPA

KKr

aków

Spos

ób i

urzà

dzen

ie d

o st

ero-

wan

ia d

ozow

anie

m p

∏ynu

do

poje

mni

ków

War

zech

a Ad

am,

Rybk

a W

ojci

ech

1915

14W

UP n

r 5/m

aj 2

006

101

SOLB

ET P

rzed

si´b

iors

two

Wie

lobr

an˝o

we

Sp. z

o.o.

Sole

c Ku

jaw

ski

Spos

ób w

ytw

arza

nia

beto

nuko

mór

kow

ego

Ma∏

ecki

Mar

ek19

1518

WUP

nr 5

/maj

200

6

102

ABB

Sp.

zo.

o.W

arsz

awa

Uk∏a

d po

∏àcz

eƒ w

trans

form

ato-

rach

pro

stow

niko

wyc

h zt

rójfa

-zo

wym

obw

odem

ost

a∏ym

na-

pi´c

iu za

sila

nia

Ziel

iƒsk

i Woj

ciec

h19

1521

WUP

nr 5

/maj

200

6

103

RAD

MOR

S.A

.Gd

ynia

Uk∏a

d pr

ze∏à

czan

ia g

ener

ato-

rów

ise

paru

jàcy

ch je

wzm

ac-

niac

zy, z

w∏a

szcz

a do

prz

e∏àc

za-

nia

nada

wan

ie–o

dbió

r

Rieg

iel R

oman

,Bu

rski

Tom

asz

1915

35W

UP n

r 6/c

zerw

iec

2006


111

EMES

Min

ig S

ervi

ceSp

. zo.

o.Ka

tow

ice

Poje

mni

k do

sk∏

adow

ania

od-

padó

w to

ksyc

znyc

hGu

ziƒsk

i Mar

ek, S

teg

Mar

ek,

Woj

nick

i Jan

1915

77W

UP n

r 6/c

zerw

iec

2006

112

Rybn

icka

Fab

ryka

Mas

zyn

RYFA

MA

S.A

.Ry

bnik

Syst

em p

row

adze

nia

prze

wo-

dów

zas

ilajà

cych

, zw

∏asz

cza

ruch

ome

mas

zyny

ura

biaj

àce

Skol

ik W

ojci

ech,

Klic

h Ad

am,

Such

oƒ J

ózef

, Gos

poda

rczy

kPi

otr,

Kotw

ica

Krzy

szto

f

1915

89W

UP n

r 6/c

zerw

iec

2006

113

Rybn

icka

Fab

ryka

Mas

zyn

RYFA

MA

S.A

.Ry

bnik

Uchw

yt p

rzew

odów

zas

ilajà

-cy

ch m

aszy

n´ u

rabi

ajàc

àSk

olik

Woj

ciec

h, K

lich

Adam

, Su

choƒ

Józ

ef, G

ospo

darc

zyk

Piot

r, Ko

twic

a Kr

zysz

tof,

Gros

Syl

wes

ter

1915

90W

UP n

r 6/c

zerw

iec

2006

114

Rybn

icka

Fab

ryka

Mas

zyn

RYFA

MA

S.A

.Ry

bnik

Uchw

yt p

rzew

odów

, zas

ilajà

-cy

ch z

w∏a

szcz

a ru

chom

à m

a-sz

yn´

urab

iajà

cà

Skol

ik W

ojci

ech,

Klic

h Ad

am,

Such

oƒ J

ózef

, Gos

poda

rczy

kPi

otr,

Kotw

ica

Krzy

szto

f,N

owak

Woj

ciec

h

1915

91W

UP n

r 6/c

zerw

iec

2006

115

PETR

O CA

RBO

CHEM

S.A

.,Kr

uege

r A

ndrz

ej,

Tkac

z Bo

gus∏

aw,

Stan

ik W

inic

jusz

, Zi

emia

ƒski

Les

zek,

Ch

∏obo

wsk

i Kaz

imie

rz,

Szym

aƒsk

i Kaz

imie

rz,

KoÊc

iuk

Rysz

ard,

Mill

an W

∏ady

s∏aw

, Rz

odec

zko

Ann

a,

Posk

robk

o Ja

n,

Balc

erow

iak

Woj

ciec

h,

Jasi

enki

ewic

z Je

rzy

Gliw

ice,

K´dz

ierz

yn-K

oêle

,K´

dzie

rzyn

-Koê

le,

Krak

ów,

Krak

ów,

Krak

ów,

K´dz

ierz

yn-K

oêle

, K´

dzie

rzyn

-Koê

le,

K´dz

ierz

yn-K

oêle

,

Spos

ób o

trzym

ywan

ia k

ompo

-ne

ntów

pak

ietu

dod

atkó

w d

opa

liw s

ilniko

wyc

h

Krue

ger A

ndrz

ej, T

kacz

Bogu

s∏aw

, Sta

nik

Win

icju

sz,

Ziem

iaƒs

ki L

esze

k,

Ch∏o

bow

ski K

azim

ierz

, Sz

ymaƒ

ski K

azim

ierz

, Ko

Êciu

k Ry

szar

d, M

illan

W∏a

dys∏

aw, R

zode

czko

Anna

, Pos

krob

ko J

an,

Balc

erow

iak

Woj

ciec

h,

Jasi

enki

ewic

z Je

rzy

1915

94W

UP n

r 6/c

zerw

iec

2006

116

Prze

dsi´

bior

stw

o Fa

rmac

euty

czne

JELF

A S

.A.

Jele

nia

Góra

Kom

pozy

cja

farm

aceu

tycz

nais

posó

b ot

rzym

ywan

ia k

ompo

-zy

cji f

arm

aceu

tycz

nej

Piet

rzyk

owsk

i Dar

iusz

, M

ilew

ska

Krys

tyna

, W

oliƒ

ska

Ma∏

gorz

ata

1916

20W

UP n

r 6/c

zerw

iec

2006


123

Cent

raln

e La

bora

toriu

m

Prze

mys

∏uZi

emni

acza

nego

Pozn

aƒSp

osób

otrz

ymyw

ania

ete

rów

skro

biow

ych

Lew

ando

wic

z Gr

a˝yn

a,W

alko

wsk

i Ale

ksan

der,

Szym

aƒsk

a Gr

a˝yn

a, V

oelk

elEw

a, U

rban

iak

Grze

gorz

, M

àczy

ƒski

Mar

ian

1916

62W

UP n

r 6/c

zerw

iec

2006

124

Inst

ytut

Mec

hani

ki P

recy

zyjn

ej,

Thom

son

Polk

olor

Sp.

zo.

o.W

arsz

awa,

Pias

eczn

oSp

osób

gal

wan

iczn

ego

wyt

wa-

rzan

ia w

arst

w o

chro

nnyc

h na

narz

´dzia

ch d

o od

wzo

row

ywa-

nia

nago

ràco

cel

owej

mik

roto

-po

graf

ii po

wie

rzch

ni

wyr

o-bó

wz

twor

zyw

am

orfic

znyc

h,zw

∏asz

cza

cera

mik

i isz

k∏a

Doliƒ

ski A

dam

, Go∏

´bie

wsk

iAd

am, G

oldb

erg

Andr

zej,

Nako

niec

zny

Alek

sand

er,

Przy

wós

ki A

ndrze

j, Ru

tkow

ski J

anus

z, So

cha

Jan

1916

65W

UP n

r 6/c

zerw

iec

2006

125

ABB

Sp.

zo.

o.W

arsz

awa

Tran

sfor

mat

or ro

zdzie

lczy

Cies

iels

ki S

∏aw

omir,

K∏yê

S∏a

wom

ir19

1667

WUP

nr 6

/cze

rwie

c 20

06

126

Prze

dsi´

bior

stw

o Pr

oduk

cyjn

o--U

s∏ug

owo-

Hand

low

e M

IDO

Sp. z

o.o.

Kato

wic

eSi

atka

ok∏

adzin

owa

Doni

ca J

an19

1674

WUP

nr 6

/cze

rwie

c 20

06

127

Elda

-Eltr

a El

ektr

otec

hnik

a S.

A.

Bydg

oszc

z¸à

czni

k el

ektr

yczn

y, i

nsta

la-

cyjn

yBu

rzyƒ

ski T

adeu

sz,

Zió∏

kow

ski R

oman

1916

76W

UP n

r 6/c

zerw

iec

2006

128

Cent

rum

Mec

hani

zacj

i Gór

nict

wa

KOM

AG

Gliw

ice

Uk∏a

d st

erow

ania

ciÊ

nien

iem

cylin

drów

man

ewro

wyc

h pn

eu-

mat

yczn

o-ob

cià˝

niko

weg

o ha

-m

ulca

mas

zyny

wyc

iàgo

wej

Zmys

∏ow

ski T

adeu

sz,

Kow

al L

esze

k,Ba

rczy

k Ja

n

1916

83W

UP n

r 6/c

zerw

iec

2006

129

Cent

rum

Mec

hani

zacj

i Gór

nict

wa

KOM

AG

Gliw

ice

Zest

aw zm

echa

nizo

wan

ej o

bu-

dow

y gó

rnic

zej

Szyg

u∏a

Mar

ek,

Died

eric

hs R

ysza

rd,

Kwie

ciƒs

ki D

anie

l

1916

84W

UP n

r 6/c

zerw

iec

2006

130

Fabr

yka

Zmec

hani

zow

anyc

h Ob

udów

Âci

anow

ych

FAZO

S S.

A.

Tarn

owsk

ie G

óry

Podp

ora

uk∏a

du l

emni

skat

o-w

ego

obud

owy

górn

icze

jPa

rkie

tny

Kazim

ierz

,M

ika

Mar

ek,

SoÊn

ica

Joac

him

,Pa

wlik

Kaz

imie

rz

1917

09W

UP n

r 6/c

zerw

iec

2006


139

Cent

rum

Bad

awcz

o-Pr

ojek

tow

eM

iedz

i CU

PRU

M S

p. z

o.o.

Wro

c∏aw

Spos

ób p

odzie

mne

j eks

ploa

ta-

cji z

∏ó˝

min

eral

nych

Buga

jski

Wito

ld, B

utra

Jan

, Ci

eszk

owsk

i Hen

ryk,

P∏a

neta

Stef

an, S

iew

iers

ki J

an,

Lehm

ann

J´dr

zej

1917

64W

UP n

r 6/c

zerw

iec

2006

140

Kato

wic

ki H

oldi

ng W

´glo

wy

Kopa

lnia

W´g

la K

amie

nneg

oST

ASZ

IC

Kato

wic

eM

echa

nizm

ot

wie

rani

a ta

mÊlu

zy w

enty

lacy

jnej

gór

nicz

ego

wyr

obis

ka c

hodn

ikow

ego

Tom

ala

Jerz

y, ˚

arsk

iBr

onis

∏aw

, Kag

anek

Rys

zard

,Ju

rga

Mar

ian

1917

73W

UP n

r 6/c

zerw

iec

2006

141

Pols

kie

Górn

ictw

o N

afto

we

iGaz

owni

ctw

o S.

A. w

War

szaw

ieOd

dzia

∏ San

ocki

Zak∏

ad G

órni

ctw

a N

afty

iGa

zu,

Inst

ytut

Gór

nict

wa

Odkr

ywko

weg

oPO

LTEG

OR –

INST

YTU

T

Sano

k,

Wro

c∏aw

Spos

ób

filtro

wan

ia

pias

zczà

-cy

ch o

dwie

rtów

gaz

owyc

h lu

bro

pnyc

h, f

iltr

do p

iasz

czàc

ych

odw

iertó

w g

azow

ych

lub

rop-

nych

isp

osób

wyt

war

zani

a te

-go

filtr

u

O∏ow

ski J

ózef

, Zi´

ba A

ndrz

ej,

W´g

rzyƒ

ski S

tani

s∏aw

, Mar

ekAd

am, L

ubec

ki E

dwar

d

1917

74W

UP n

r 6/c

zerw

iec

2006

142

Prze

dsi´

bior

stw

o Fa

rmac

euty

czne

JELF

A S

.A.

Pozn

aƒ,

Jele

nia

Góra

Prep

arat

farm

aceu

tycz

ny w

for-

mie

tabl

etek

do

ssan

iaPf

eiffe

r Bro

nis∏

aw, R

zepk

aW

∏odz

imie

rz, P

rzyb

ylsk

i Fr

anci

szek

, Pot

ryku

s An

drze

j

1917

94W

UP n

r 7/li

piec

200

6

143

Inst

ytut

Che

mii

Prze

mys

∏ow

ejim

. pro

f. Ig

nace

go M

oÊci

ckie

go,

Zak∏

ady

Azo

tow

e PU

¸AW

Y S.

A.

War

szaw

a,

Pu∏a

wy

Spos

ób w

ydzie

lani

a kw

asów

orga

nicz

nych

zro

zcie

ƒczo

nych

rozt

wor

ów w

odny

ch

Zylb

ersz

tejn

Mic

ha∏,

Balc

erza

k Ka

zimie

rz,

Szar

lik S

tefa

n, Z

imow

ski

Andr

zej,

Gotk

owsk

i And

rzej

,Us

zyƒs

ki A

leks

ande

r,M

arch

wia

ny H

enry

k

1917

98W

UP n

r 7/li

piec

200

6

144

Inst

ytut

Che

mii

Prze

mys

∏ow

ej

im. p

rof.

Igna

cego

MoÊ

cick

iego

,QU

ART

Z S.

A.

War

szaw

a,

Now

y Dw

ór

Maz

owie

cki

Spos

ób w

ytw

arza

nia

nadw

´-gl

anu

sodu

K∏op

otek

Al

ojzy

, M

icha

lska

Mag

dale

na, P

ajer

Tom

asz,

Staw

iszy

ƒski

Woj

ciec

h,

Mat

uszk

iew

icz

Andr

zej,

Ziel

iƒsk

i Paw

e∏, Z

ieliƒ

ski

Mar

ek, S

zelà

gow

ski M

icha

∏

1918

01W

UP n

r 7/li

piec

200

6

145

ABB

Sp.

zo.

o.W

arsz

awa

Nap

owie

trzne

urz

àdze

nie

roz-

dzie

lcze

Gul A

leks

ande

r,Fl

orko

wsk

i Mar

ek,

Schm

ader

er F

ranz

1918

17W

UP n

r 7/li

piec

200

6


155

REW

A S

p. z

o.o.

Wol

a Ra

fa∏o

wsk

aBe

zpie

czni

k to

piko

wy

Roth

gang

l Erh

ard,

Cz

arno

ta Z

bign

iew

1918

79W

UP n

r 7/li

piec

200

6

156

Zak∏

ad B

adaw

czo-

Proj

ekto

wy

INW

AT S

p. z

o.o.

¸ódê

Turb

ina

paro

wa

Soba

ƒski

Les

zek,

Jach

Tom

asz

1918

93W

UP n

r 7/li

piec

200

6

157

Polit

echn

ika

Âlàs

ka,

Hut

a Cy

nku

MIA

STEC

ZKO

ÂLÑ

SKIE

Gliw

ice,

M

iast

eczk

o Âl

àski

e k/

Tarn

owsk

ich

Gór

Spos

ób o

trzym

ywan

ia m

etal

iz

py∏ó

w p

owst

ajàc

ych

wpr

o-ce

sie

prze

robu

z∏o

mu

stal

iw

piec

ach

elek

trycz

nych

Kapi

as P

iotr,

Utra

cki R

oman

,St

asik

Tad

eusz

, Orli

cz J

erzy

,W

ójci

k Ad

am, U

lisza

kAn

drze

j, Li

ebni

er M

icha

∏,Bo

tor J

an, S

osno

wsk

iRe

mig

iusz

1918

94W

UP n

r 7/li

piec

200

6

158

Inst

ytut

Prz

etw

órst

wa

Twor

zyw

Sztu

czny

ch M

ETA

LCHE

M,

VELB

ET S

p. z

o.o.

Toru

ƒ,

Cz´s

toch

owa

TaÊm

a dy

lata

cyjn

a i

spos

óbw

ytw

arza

nia

taÊm

y dy

lata

cyj-

nej

Szw

arlik

Jac

ek, S

zyle

rZd

zis∏a

w, ˚

ukow

ska

Mar

ia,

Rym

arz

Gra˝

yna,

Sob

ociƒ

ska

Anna

1918

96W

UP n

r 7/li

piec

200

6

159

Biur

o Pr

ojek

tów

KOK

SOPR

OJEK

TSp

. zo.

o.Za

brze

Spos

ób ro

zk∏a

du s

iark

owod

o-ru

poc

hodz

àceg

o z

gazu

kok

-so

wni

czeg

o m

etod

à Cl

ausa

Tom

al S

tefa

n, C

ieÊl

ar R

udol

f,Fi

giel

Zbi

gnie

w, S

ikor

ski

Czes

∏aw

, St´

pieƒ

Rys

zard

, Pa

sz J

an, K

otow

ski

W∏o

dzim

ierz

, Fis

zer R

enat

a,Ze

mba

la H

enry

k

1918

97W

UP n

r 7/li

piec

200

6

160

Zak∏

ady

Azo

tow

e w

Tarn

owie

--M

oÊci

cach

S.A

.Ta

rnów

Spos

ób e

fekt

ywne

go w

ytw

a-rz

ania

oks

ymu

cykl

ohek

sano

-nu

Mal

inow

ska

Mag

dale

na,

Stop

a Ha

lina,

Mac

isze

wsk

iLe

szek

, Bro

˝ek

Czes

∏aw

,Ry

giel

Sta

nis∏

aw, W

ais

Jan

1919

04W

UP n

r 7/li

piec

200

6

161

Prze

dsi´

bior

stw

o Bu

dow

nict

wa

Elek

troe

nerg

etyc

zneg

oEL

BUD

-Gda

ƒsk

S.A

.

Sopo

tJe

dnos

tka

mod

u∏ow

a ˝e

lbet

o-w

ego,

pre

fabr

ykow

aneg

o fu

n-da

men

tu w

ie˝

is∏u

pów

kra

to-

wyc

h

Praw

dzik

Rys

zard

, Wój

cik

Jerz

y, C

horo

szcz

ucha

Cze

s∏aw

1919

13W

UP n

r 7/li

piec

200

6

162

PROT

EKTA

Sp.

zo.

o.,

Skaê

nik

Bron

is∏a

w,

Jagi

e∏∏o

Rys

zard

War

szaw

a,

K´dz

ierz

yn-K

oêle

Sy

ntet

yczn

y pi

anot

wór

czy

Êrod

ek g

aÊni

czy

Skaê

nik

Bron

is∏a

w,

Jagi

e∏∏o

Rys

zard

1919

16W

UP n

r 7/li

piec

200

6


168

Zak∏

ad M

aszy

n Gó

rnic

zych

GLIN

IK S

p. z

o.o.

Gorli

ceSe

gmen

t ry

nny

górn

icze

gopr

zeno

Ênik

a zg

rzeb

∏ow

ego,

zw∏a

szcz

a do

Êci

an n

iski

ch

Dzik

Kaz

imie

rz, D

àbro

wsk

i Jó

zef,

Tene

row

icz

Piot

r, Ol

szaƒ

ski M

arek

, Kot

larz

Igna

cy

1919

42W

UP n

r 7/li

piec

200

6

169

Zak∏

ad R

ealiz

acyj

no-P

roje

ktow

yOb

iekt

ów O

chro

ny E

kolo

gicz

nej

EKO

-PA

R Sp

. zo.

o.

Krak

ówSp

osób

otrz

ymyw

ania

kom

po-

zytu

wià

˝àce

goKo

nik

Zofia

, Par

nick

i W

∏ady

s∏aw

, Pob

ieg∏

y St

anis

∏aw

, Sko

czyl

asSt

anis

∏aw

, Sto

k An

drze

j,Tw

orek

Hie

roni

m

1919

46W

UP n

r 7/li

piec

200

6

170

Polit

echn

ika

Lube

lska

, Mie

jski

e Pr

zed-

si´b

iors

two

Gos

poda

rki

Kom

unal

nej

Sp. z

o.o.

Lubl

in,

Che∏

mUk

∏ad

redu

kcji

biog

enów

wre

-ak

torz

ePa

w∏o

wsk

i Luc

jan,

Ste

lmac

hKa

zimie

rz, W

ójci

k To

mas

z, Gr

zyw

acze

wsk

i Ign

acy

1919

47W

UP n

r 7/li

piec

200

6

171

Fabr

yka

Mas

zyn

Górn

iczy

chPI

OMA

S.A

. Pi

otrk

ów T

rybu

nals

kiUr

zàdz

enie

do

zmia

ny k

ieru

nku

bieg

u ta

Êmy

prze

noÊn

ika

ta-

Êmow

ego

Wój

cick

i W

alde

mar

, Ko

tzia

nPi

otr,

G∏us

zek

Janu

sz,

Broj

ewsk

i Lec

h, S

oƒta

Le

szek

, Fam

ulsk

i Wie

s∏aw

,Ku

la B

oles

∏aw

1919

54W

UP n

r 7/li

piec

200

6

172

Best

ydzi

ƒski

Cez

ary,

Be

styd

ziƒs

ka E

l˝bi

eta

– BE

TALE

X S.

C.Sz

czec

inSp

osób

wyt

war

zani

a be

zchl

or-

kow

ego

utw

ardz

acza

am

ino-

wyc

h ˝y

wic

kle

jow

ych

Best

ydziƒ

ski C

ezar

y, R

ebel

kaJó

zef,

Mar

kiew

icz

Janu

sz,

Paul

Mar

ia J

olan

ta

1919

73W

UP n

r 7/li

piec

200

6

173

Prze

dsi´

bior

stw

o W

dra˝

ania

Post

´pu

Tech

nicz

nego

POST

EOR

Pozn

aƒ S

p. z

o.o.

Pozn

aƒSp

osób

odp

ylan

ia z

asob

nika

szcz

elin

oweg

o iu

k∏ad

do

od-

pyla

nia

zaso

bnik

a sz

czel

ino-

weg

o

Parn

icki

W∏a

dys∏

aw,

Turb

ak A

dam

,G∏

owac

ki B

ogda

n,Sz

uba

S∏aw

omir

1919

75W

UP n

r 7/li

piec

200

6

174

GLOB

-PRO

FIL

S.A

.By

dgos

zcz

S∏up

oÊw

ietle

niow

y ru

row

yW

lekl

iƒsk

i Teo

dor,

Grze

gorc

zyk

Zbig

niew

, Du

biel

a Bo

les∏

aw

1919

98W

UP n

r 8/s

ierp

ieƒ

2006

175

Polit

echn

ika

Âlàs

ka,

AGR

OB E

KO S

p. z

o.o.

, M

iano

wsk

i And

rzej

Gliw

ice,

Zab

rze,

Gl

iwic

eTo

kars

ka A

nna,

Mia

now

ski

Andr

zej,

Ka∏y

niak

Pio

tr,Ko

z∏ow

ski E

dwin

1920

14W

UP n

r 8/s

ierp

ieƒ

2006


183

Prze

dsi´

bior

stw

o W

dro˝

enio

we

ABW

AK

Sp. z

o.o.

, M

arci

niak

Ale

ksan

der

Bohd

an

Pozn

aƒ,

Mi´

dzyc

hód-

Biel

sko

Wie

lkog

abar

ytow

a br

ama

uchy

lna

Kubi

ak W

alde

mar

1920

68W

UP n

r 8/s

ierp

ieƒ

2006

184

Zak∏

ady

Wyt

wór

czo-

Us∏

ugow

ePr

zem

ys∏u

Ter

enow

ego

PRU

MEL

Prus

zków

Spos

ób w

ykon

ania

ele

men

tuel

asty

czne

go

ze

wzm

ocni

e-ni

em m

etal

owym

Lech

owsk

i And

rzej

,Tl

o∏ka

Rys

zard

,Bu

dziƒ

ski J

erzy

1920

70W

UP n

r 8/s

ierp

ieƒ

2006

185

WIB

EX G

.KU

BICK

I Spó

∏ka

Jaw

naOs

trów

Maz

owie

cki

Pref

abry

kow

ane

uszc

zeln

ieni

em

iner

alne

ni

eprz

epus

zcza

lne

dla

wod

y i/l

ub o

leju

Fils

hill

Arch

ie, D

avie

s N

eil,

Kubi

cki G

rzeg

orz

J.,

Toka

rski

Pio

tr

1920

84W

UP n

r 8/s

ierp

ieƒ

2006

186

ELEK

TROB

UD

OWA

S.A

. Ka

tow

ice

Korp

us

izola

cyjn

y pr

zy∏à

cza

kabl

oweg

o bl

oku

funk

cjon

al-

nego

rozd

zieln

icy

nisk

iego

na-

pi´c

ia

Kani

os P

iotr,

Jar

osze

k Ja

n19

2092

WUP

nr 8

/sie

rpie

ƒ 20

07

187

Biur

o Pr

ojek

tów

KOK

SOPR

OJEK

TSp

. zo.

o.Za

brze

Spos

ób o

brób

ki s

urow

ego

ga-

zu k

okso

wni

czeg

oZg

oda

Jan,

Gór

ski A

ndrz

ej19

2106

WUP

nr 8

/sie

rpie

ƒ 20

06

188

ICSO

CHE

MIC

AL

PROD

UCT

ION

Sp. z

o.o.

K´

dzie

rzyn

-Koê

le

Emul

gato

r do

wyt

war

zani

a ka

-tio

now

ych

emul

sji

asfa

lto-

wyc

h

Haria

sz J

anus

z, M

arci

ƒski

Mar

ek, C

zuj-P

´kal

ska

Anna

,Sz

czep

ania

k Ze

non,

Suw

akIre

neus

z, W

aszc

zyk

Krzy

szto

f, ˚ó

∏taƒs

ki A

nton

i, Za

wie

rusz

yƒsk

i Kaz

imie

rz,

Zaw

adzk

i Mie

czys

∏aw

1921

19W

UP n

r 9/w

rzes

ieƒ

2006

189

Fabr

yka

Zmec

hani

zow

anyc

h Ob

udów

Âci

anow

ych

FAZO

S S.

A.

Tarn

owsk

ie G

óry

Dêw

igni

owy

mec

hani

zm o

d-ci

à˝an

ia p

rzod

ów s

pàgn

icFi

sche

r Alo

jzy, J

any

Krys

tian,

Rura

ƒski

Jer

zy,

Trem

bacz

ewsk

i Hen

ryk,

Woj

tach

a M

icha

∏

1921

40W

UP n

r 9/w

rzes

ieƒ

2006

190

PO¸U

DN

IOW

Y KO

NCE

RNEN

ERGE

TYCZ

NY

S.A

.Ka

tow

ice

Spos

ób i

uk∏a

d do

zm

niej

sza-

nia

zaw

arto

Êci N

OX w

spal

i-na

ch

Tym

owsk

i Hen

ryk,

Âci

ersk

iKl

emen

s, P

ejm

Seb

astia

n,Tc

hórz

Jan

usz,

Wi´

cek

Piot

r,Gr

uszk

a St

anis

∏aw

, Buj

nyM

arek

, Bar

on E

ugen

iusz

,Dz

iuba

ny A

ndrz

ej, å

wio

roAn

drze

j, Ty

c Le

ch J

acek

1921

54W

UP n

r 9/w

rzes

ieƒ

2006


199

ELA

NA

S.A

.To

ruƒ

Spos

ób w

ytw

arza

nia

mod

yfi-

kow

aneg

o po

liter

efta

lanu

ety

-le

now

ego

Kape

laƒs

ki A

nton

i, Ku

rek

Piot

r, M

ajdi

uk E

l˝bie

ta,

Maz

any

Kazim

ierz

1921

90W

UP n

r 9/w

rzes

ieƒ

2006

200

Prze

dsi´

bior

stw

o Fa

rmac

euty

czne

JELF

A S

.A.

Jele

nia

Góra

Spos

ób o

trzym

ywan

ia k

om-

plek

su u

bikw

ityn

oak

tyw

no-

Êci b

iolo

gicz

nej

Piet

rzyko

wsk

i Dar

iusz

, Tu

row

ski

Gabr

iel,

Mile

wsk

aKr

ysty

na, W

oliƒ

ska

Ma∏

gorza

ta

1921

95W

UP n

r 9/w

rzes

ieƒ

2006

201

Polit

echn

ika

Rzes

zow

ska

im. I

.¸uk

asie

wic

za,

Zak∏

ady

Chem

iczn

e OR

GAN

IKA

-SA

RZYN

A

Rzes

zów

, N

owa

Sarz

yna

Spos

ób

otrz

ymyw

ania

be

z-ba

rwny

ch n

iena

syco

nych

˝y-

wic

pol

iest

row

ych

mod

yfik

o-w

anyc

h kw

asem

izof

talo

wym

i/lub

tere

ftalo

wym

i/lu

b gl

iko-

lem

neo

pent

ylow

ym

Galin

a He

nryk

, Gro

szek

Gr

a˝yn

a, J

akub

as T

adeu

sz,

Men

tal Z

dzis

∏aw

, Koƒ

Jan

,Kr

awcz

yk B

arba

ra, C

iose

kM

aria

1922

05W

UP n

r 9/w

rzes

ieƒ

2006

202

Polit

echn

ika

Rzes

zow

ska

im. I

.¸uk

asie

wic

za,

Zak∏

ady

Chem

iczn

e OR

GAN

IKA

-SA

RZYN

A

Rzes

zów

, N

owa

Sarz

yna

Spos

ób

otrz

ymyw

ania

be

z-ba

rwny

ch n

iena

syco

nych

˝y-

wic

pol

iest

row

ych

Galin

a He

nryk

, Gro

szek

Gr

a˝yn

a, J

akub

as T

adeu

sz,

Men

tal Z

dzis

∏aw

, Koƒ

Jan

,Kr

awcz

yk B

arba

ra, C

iose

kM

aria

1922

06W

UP n

r 9/w

rzes

ieƒ

2006

203

Polit

echn

ika

Rzes

zow

ska

im. I

.¸uk

asie

wic

za,

Zak∏

ady

Chem

iczn

e OR

GAN

IKA

-SA

RZYN

A

Rzes

zów

, N

owa

Sarz

yna

Spos

ób k

atali

tycz

nego

otrz

ymy-

wan

ia n

iena

syco

nych

˝yw

ic p

o-lie

stro

wyc

h z

nien

asyc

onyc

hkw

asów

dik

arbo

ksyl

owyc

h lu

bich

bez

wod

nikó

w o

raz g

likoli

, lub

nien

asyc

onyc

h ˝y

wic

pol

iest

ro-

wyc

h m

odyf

ikow

anyc

h kw

asem

izofta

low

ym i/

lub

tere

ftalo

wym

Galin

a He

nryk

, Gro

szek

Gra˝

yna,

Jak

ubas

Tad

eusz

,M

enta

l Zdz

is∏a

w, K

oƒ J

an,

Kraw

czyk

Bar

bara

, Wój

cik

Zbig

niew

1922

07W

UP n

r 9/w

rzes

ieƒ

2006

204

Inst

ytut

Ci´

˝kie

j Syn

tezy

Or

gani

czne

j BLA

CHOW

NIA

, IC

SO C

hem

ical

Pro

duct

ion

Sp. z

o.o.

K´dz

ierz

yn-K

oêle

P∏

yn h

amul

cow

yBe

kier

z Ge

rard

, Po

skro

bko

Halin

a, K

osno

Jac

ek,

Nar

anie

cki B

roni

s∏aw

,M

arci

ƒski

Mar

ek,

Was

zczy

kKr

zysz

tof,

Poni

kow

ska-

Pajo

rKr

ysty

na, R

oman

owsk

i Jer

zy,

Pabi

asz

Stan

is∏a

w

1922

08W

UP n

r 9/w

rzes

ieƒ

2006


214

Inno

wac

yjne

Prz

edsi

´bio

rstw

o W

ielo

-br

an˝o

we

POLI

N S

p. z

o.o.

Kato

wic

eSp

osób

iur

zàdz

enie

do

zró˝

ni-

cow

ania

ko

ncen

tracj

i py

∏um

iesz

anki

pal

iwow

o-po

wie

trz-

nej

Piku

∏a W

∏ady

s∏aw

, Cie

siel

ski

Jace

k, K

∏oso

wsk

i Mar

ek,

Szaf

ruga

Krz

yszt

of, B

rudz

iana

Piot

r, Gr

ucza

Gin

ter

1922

99W

UP n

r 9/w

rzes

ieƒ

2006

215

GERL

ACH

S.A

.Dr

zew

ica

R´ko

jeÊç

szt

uçcó

wCz

erw

onka

Grz

egor

z, Ko

wal

ski K

rzys

ztof

, Pie

kars

kiBo

gdan

, Sie

raw

ski T

adeu

sz

1923

00W

UP n

r 9/w

rzes

ieƒ

2006

216

Fabr

yka

Subs

tanc

ji Za

pach

owyc

hPO

LLEN

A-A

ROM

A S

p. z

o.o.

War

szaw

aM

yd∏o

toal

etow

eKo

nopa

cka

Iwon

a,

Mirk

owsk

a Bo

˝ena

, Ja

rosz

ewsk

a M

aria

, An

drze

jcza

k Ew

arys

t

1923

18W

UP n

r 9/w

rzes

ieƒ

2006

217

Zak∏

ad U

s∏ug

owo-

Hand

low

yTE

RMOS

PEC

Sp. z

o.o.

˚ory

Uk∏a

d kl

imat

yzac

ji ce

ntra

lnej

wyr

obis

k gó

rnic

zych

kop

alni

w´g

la k

amie

nneg

o

Biel

ica

Andr

zej,

Gem

balc

zyk

Józe

f, M

ajor

Rom

an, N

awra

tSt

anis

∏aw

, Rze

pski

Hen

ryk

1923

19W

UP n

r 9/w

rzes

ieƒ

2006

218

Zak∏

ad U

s∏ug

owo-

Hand

low

yTE

RMOS

PEC

Sp. z

o.o.

˚ory

Spos

ób m

agaz

ynow

ania

me-

tanu

wpo

dzie

mny

ch w

yrob

i-sk

ach

kopa

lni w

´gla

kam

ien-

nego

Berg

er J

erzy

, Dziu

rzyƒ

ski

Wac

∏aw

, ¸u

ska

Piot

r, M

ajor

Rom

an, M

iko∏

ajcz

yk

Mie

czys

∏aw

, Naw

rat

Stan

is∏a

w, R

oszk

owsk

iJa

nusz

, Tob

iczy

k St

anis

∏aw

1923

20W

UP n

r 9/w

rzes

ieƒ

2006

219

ZATR

A S

.A.

Skie

rnie

wic

eOp

raw

a oÊ

wie

tleni

owa

dola

mp

sodo

wyc

h w

ysok

opr´

˝-ny

ch

Adam

czyk

Kar

ol,

Paw

lucz

ykJa

n, D

utko

wsk

i Grz

egor

z19

2325

WUP

nr 1

0/pa

êdzie

rnik

200

6

220

Kom

pani

a W

´glo

wa

S.A

.Ka

tow

ice

Górn

icza

tam

a w

enty

lacy

jna

Ch∏o

pek

Andr

zej,

Mar

kow

ski

Edw

ard,

Pok

ultin

is M

aria

n,W

oêni

ak R

ysza

rd, W

às J

erzy

,Su

choc

ki S

tani

s∏aw

, ˚ak

Fran

cisz

ek, R

ejni

ak J

erzy

,Gr

zesi

ak M

arek

, Czy

˝yk

Andr

zej

1923

55W

UP n

r 10/

paêd

ziern

ik 2

006


229

Fabr

yka

Mas

zyn

Górn

iczy

chPI

OMA

S.A

.Pi

otrk

ów T

rybu

nals

kiZ∏

àcze

szy

now

e ko

lei p

odw

ie-

szon

ej o

raz

szyn

a je

zdna

kol

eipo

dwie

szon

ej

Ja∏m

u˝na

Jan

, Mar

cini

akZb

ysze

k, F

amul

ski W

ies∏

aw,

Kono

pack

i Mar

ian,

Kula

Bol

es∏a

w

1925

13W

UP n

r 10/

paêd

ziern

ik 2

006

230

Prze

dsi´

bior

stw

o W

ielo

bran

˝ow

eOK

TIM

A S

p. z

o.o.

Bydg

oszc

zÂr

odek

do

odgr

zybi

ania

ihy

-dr

ofob

izacj

i mur

ówK∏

osiƒ

ski B

ogda

n19

2514

WUP

nr 1

0/pa

êdzie

rnik

200

6

23Za

k∏ad

y A

zoto

we

PU¸A

WY

S.A

.Pr

zeds

i´bi

orst

wo

Proj

ekto

wan

iaM

oder

niza

cji i

Rozw

oju

Z.A

.„P

u∏aw

y” S

.A. –

PRO

ZAP

Sp. z

o.o.

Pu∏a

wy,

Pu∏

awy

Spos

ób o

trzym

ywan

iaî-k

apro

lakt

amu

iurz

àdze

nie

do o

trzym

ywan

iaî-k

apro

lakt

amu

Trac

i∏ow

ski S

tani

s∏aw

, Do

brow

olsk

i Jac

ek, L

ipie

cTe

resa

, Pab

ian

Irena

,Ka

wa

Kazim

ierz

1925

38W

UP n

r 11/

listo

pad

2006

232.

RAD

MOR

S.A

.Gd

ynia

Uk∏a

d ge

nera

tora

ze

wzm

ac-

niac

zem

sep

aruj

àcym

Rieg

el R

oman

,Bu

rski

Tom

asz

1925

57W

UP n

r 11/

listo

pad

2006

233

ABB

Sp.

zo.

o.W

arsz

awa

Rdze

ƒ m

agne

tycz

ny p

rzek

∏ad-

nika

, azw

∏asz

cza

prze

k∏ad

nika

napi

´cio

weg

o w

izola

cji s

ta∏e

jis

posó

b w

ytw

arza

nia

rdze

nia

mag

nety

czne

go p

rzek

∏adn

ika,

azw

∏asz

cza

prze

k∏ad

nika

na-

pi´c

iow

ego

wizo

lacj

i sta

∏ej

Luto

Mar

iusz

And

rzej

, Sp

alita

baka

Pio

tr, P

ieka

rski

Piot

r

1925

66W

UP n

r 11/

listo

pad

2006

234

Fabr

yka

Okuç

Meb

low

ych

STA

LMOT

Sp.

zo.

o.N

idzic

aM

ebel

do

sied

zeni

a pr

zeks

zta∏

-ca

ny w

meb

el d

ole

˝eni

aRu

dziƒ

ski B

ogda

n Ja

ros∏

aw19

2589

WUP

nr 1

1/lis

topa

d 20

06

235

Wyt

wór

nia

Wyr

obów

Pap

iero

wyc

hW

ORW

O Sp

. zo.

o.W

àbrz

eêno

Spos

ób w

ykon

ywan

ia w

orka

filtra

cyjn

ego

dood

kurz

acza

Bieƒ

kow

ski P

iotr,

Szyd

zik K

rzys

ztof

, M

uraw

ski

Jaro

s∏aw

1925

97W

UP n

r 11/

listo

pad

2006

236

Prze

dsi´

bior

stw

o Pr

oduk

cyjn

o--M

onta

˝ow

eKL

IMAW

ENTE

X Sp

. zo.

o.

Rzes

zów

Cent

rala

dac

how

a na

wie

wno

--w

ywie

wna

zob

roto

wym

wy-

mie

nnik

iem

cie

p∏a

Godz

woƒ

Zdz

is∏a

w19

2623

WUP

nr 1

1/lis

topa

d 20

06

237

SIGM

A S

.A.

Bara

kN

ajaz

dow

a st

acja

zw

rotn

aHa

jduk

Jan

, Ha∏

adus

Zb

igni

ew, L

isie

cki K

rzys

ztof

,Bl

adyn

iec

Kazim

ierz

,Ja

szcz

ak D

ariu

sz

1926

24W

UP n

r 11/

listo

pad

2006


246

Prze

dsi´

bior

stw

o Pr

oduk

cji

Farm

aceu

tycz

nej H

ASC

O-L

EK S

.A.

Wro

c∏aw

Spos

ób o

trzym

ywan

ia b

arw

ni-

ków

ant

ocyj

anow

ych

oraz

od-

zysk

iwan

ia b

arw

nikó

w a

nto-

cyja

now

ych

zro

Êlin

nych

od-

padó

w p

opro

dukc

yjny

ch

Han

Stan

is∏a

w, H

auze

r Ane

ta19

2692

WUP

nr 1

1/lis

topa

d 20

06

247

ZELM

ER S

.A.

Rzes

zów

Odku

rzac

z po

d∏og

owy

zna

p´-

dem

ele

ktry

czny

mB´

tkow

ski A

rtur,

Bury

An

drze

j, Ch

mie

l Zdz

is∏a

w,

Feru

Ê W

ojci

ech,

Gro

chal

aZb

igni

ew, J

ab∏o

ƒski

Tad

eusz

,Ka

baj B

ogum

i∏, ¸

´cki

Kam

il,Or

∏ow

ski R

oman

, Ryb

ka

Grze

gorz

, Siu

taj M

arek

, Sze

li-ga

Pio

tr, S

zpal

a St

anis

∏aw

,Sz

yde∏

ko M

arek

1926

93W

UP n

r 11/

listo

pad

2006

248

Huta

Cyn

ku M

IAST

ECZK

O ÂL

ÑSK

IE,

Mal

inow

ski C

zes∏

aw, M

a∏ec

ki

Stan

is∏a

w, U

trac

ki R

oman

, Sta

sik

Tade

usz,

Orli

cz J

erzy

, Ulis

zak

And

rzej

Mia

stec

zko

Âlàs

kie

Spos

ób

wyt

war

zani

a st

opu

cynk

u do

prz

erób

ki p

last

yczn

ejM

alin

owsk

i Cze

s∏aw

, Ma∏

ecki

Stan

is∏a

w, U

track

i Rom

an,

Stas

ik T

adeu

sz, O

rlicz

Jer

zy,

Ulis

zak

Andr

zej

1926

94W

UP n

r 11/

listo

pad

2006

249

FERR

OSTA

L ¸A

B¢DY

Sp.

zo.

o.Gl

iwic

eSp

osób

uzu

pe∏n

iani

a m

ikro

do-

datk

ów w

stal

iOc

hab

Kazim

ierz

, Odo

j He

nryk

, Bul

kow

ski L

ech,

Zdon

ek B

ogda

n, R

achw

alsk

iM

aria

n, N

awro

t Ada

m

1926

97W

UP n

r 12/

grud

zieƒ

2006

250

ABB

Sp.

zo.

o.W

arsz

awa

Spos

ób o

raz

uk∏a

d do

wyk

ry-

wan

ia u

szko

dzeƒ

wuz

woj

e-ni

ach

trans

form

ator

a

Flor

kow

ski

Mar

ek,

Zbud

nie-

wek

Ant

oni

1927

17W

UP n

r 12/

grud

zieƒ

2006

251

ABB

Sp.

zo.

o.W

arsz

awa

Ma∏

ogab

aryt

owe

urzà

dzen

iero

zdzie

lcze

wys

okie

go n

api´

-ci

a

Gul A

leks

ande

r, Fl

orko

wsk

iM

arek

, Sch

mad

erer

Fra

nz19

2719

WUP

nr 1

2/gr

udzie

ƒ 20

06

252

SIGM

A S

.A.

Bara

kUr

zàdz

enie

do

rabo

wan

ia o

bu-

dow

y gó

rnic

zej

Kulik

Jan

, Kow

ol J

an, H

ajdu

kJa

n, S

tach

owic

z St

anis

∏aw

,Kr

asow

ski Z

bign

iew

, Koz

aHe

nryk

, Krz

acze

k Le

szek

1927

24W

UP n

r 12/

grud

zieƒ

2006


261

Inst

ytut

Ci´

˝kie

j Syn

tezy

Org

anic

znej

BLA

CHOW

NIA

, IC

SO C

hem

ical

Pro

duct

ion

Sp. z

o.o.

K´dz

ierz

yn-K

oêle

Spos

ób w

ytw

arza

nia

Êrod

kado

pow

leka

nia

moc

znik

aGn

iady

Jan

, Heh

n Zy

gmun

t,Ga

brye

l He

nryk

, Kr

asow

ski

Kazim

ierz

, Zaw

adzk

i Mie

czy-

s∏aw

, Mar

ciƒs

ki M

arek

,Ha

riasz

Jan

usz,

Go∏´

biow

ski

Jan,

Kub

ica

Rena

ta,

Zwie

rzKr

ysty

na, G

o∏y

Edyt

a,St

empi

ƒski

Edw

ard

1927

99W

UP n

r 12/

grud

zieƒ

2006

262

Zak∏

ady

Pom

iaro

wo-

Bada

wcz

e En

erge

tyki

EN

ERGO

POM

IAR

Sp. z

o.o.

Gliw

ice

Spos

ób i

urzà

dzen

ie z

apob

ie-

gajà

ce k

oroz

ji ni

skot

empe

ratu

-ro

wej

, zw

∏asz

cza

win

stal

a-cj

ach

zga

zam

i, z

któr

ych

mo-

gà

wyk

rapl

aç

si´

czyn

niki

agre

syw

ne

Wàs

ik

Józe

f, Ko

ndra

tow

icz

Gwid

on, K

ozak

-Mas

zczy

ƒska

Bogu

mi∏a

, Grz

egor

zyca

Pio

tr

1928

00W

UP n

r 12/

grud

zieƒ

2006

263

Biur

o St

udió

w i

Proj

ektó

wEn

erge

tycz

nych

ENER

GOPR

OJEK

T-PO

ZNA

¡ S

.A.

Pozn

aƒ¸à

czni

k or

czyk

owy

do w

iàzk

itró

jprz

ewod

owej

Krzy

wia

k Ire

neus

z,Ko

ƒcza

k Zb

igni

ew,

KwaÊ

ny A

lfred

1928

19W

UP n

r 12/

grud

zieƒ

2006

264

SOLB

ET S

p. z

o.o.

Sole

c Ku

jaw

ski

Inst

alac

ja p

rzec

iww

ybuc

how

auk

∏adu

odp

ylan

ia i

dozo

wan

iapr

oszk

u

Ma∏

ecki

Mar

ek,

Zajà

c Ry

szar

d19

2820

WUP

nr 1

2/gr

udzie

ƒ 20

06

265

P.Z.

HTL

S.A

. W

arsz

awa

Mod

u∏ p

ipet

y w

ielo

kana

∏ow

ejJa

nkow

ski A

ndrz

ej,

Karb

owni

czek

Jac

ek19

2826

WUP

nr 1

2/gr

udzie

ƒ 20

06

266

P.Z.

HTL

S.A

. W

arsz

awa

Trzo

n pi

pety

Jank

owsk

i And

rzej

, Kar

bow

-ni

czek

Jac

ek, S

arna

Woj

ciec

h19

2827

WUP

nr 1

2/gr

udzie

ƒ 20

06

267

Prze

dsi´

bior

stw

o Fa

rmac

euty

czne

Okon

iew

scy

VETO

S-FA

RMA

Sp.

zo.

o.

Biel

awa

Wet

eryn

aryj

ny Ê

rode

k le

czni

-cz

y za

wie

rajà

cy k

was

ace

tylo

-sa

licyl

owy

Grom

ek K

ryst

yna,

Ol

eszc

zuk-

Okon

iew

ska

Inga

,Ok

onie

wsk

a Ew

a, O

koni

ewsk

iDa

riusz

, Oko

niew

ski P

iotr

1928

46W

UP n

r 12/

grud

zieƒ

2006


277

Inst

ytut

Tec

hnic

zny

Woj

sk L

otni

czyc

h,Ra

finer

ia N

afty

GLIM

AR

S.A

.

War

szaw

a, G

orlic

eOl

ej p

rzek

∏adn

iow

yDz

i´gi

elew

ski W

ojci

ech,

Kolc

zyƒs

ki

Janu

sz,

Libe

rda

Konr

ad,

Ptak

Ste

fan,

Rut

tar

Mar

iusz

, Zie

liƒsk

i Jer

zy

1929

31W

UP n

r 12/

grud

zieƒ

2006

278

Inst

ytut

Bio

polim

erów

iW

∏óki

enCh

emic

znyc

h,

Gum

itex

Poli-

Farm

Sp.

zo.

o.

¸ódê

, ¸ow

icz

Prep

arat

do

prze

d∏u˝

ania

trw

a-∏o

Êci m

i´sa

ije

go p

rzet

wor

ówor

az

spos

ób

prze

d∏u˝

ania

trwa∏

oÊci

mi´

sa i

jego

prz

e-tw

orów

Stru

szcz

yk H

enry

k,

Ciec

haƒs

ka D

anut

a,

Urba

now

ski A

lojzy

, Guz

iƒsk

aKr

ysty

na, W

iÊni

ewsk

a-W

rona

Mar

ia, K

aêm

iers

ki J

an,

Kaêm

iers

ki K

onra

d

1929

34W

UP n

r 12/

grud

zieƒ

2006

279

KolT

ram

Sp.

zo.

o.Za

wad

zkie

Zam

kni´

cie

suw

akow

e ro

zjaz-

du k

olej

oweg

oGr

atzk

e Kr

zysz

tof,

Resp

onde

kJó

zef

1929

36W

UP n

r 12/

grud

zieƒ

2006

280

Wo∏

czyk

Syl

wia

, Saw

icki

Wie

s∏aw

VESA

S.C

.Gd

aƒsk

Obej

ma

zabe

zpie

czaj

àca

przy

-∏à

cze

prze

p∏yw

omie

rza

prze

dni

eupr

awni

onà

inge

renc

jà

Wo∏

czyk

Syl

wia

,Sa

wic

ki W

ies∏

aw19

2964

WUP

nr 1

2/gr

udzie

ƒ 20

06

281

Wo∏

czyk

Syl

wia

, Saw

icki

Wie

s∏aw

VESA

S.C

.Gd

aƒsk

Obej

ma

zabe

zpie

czaj

àca

z∏à-

cze

prze

p∏yw

omie

rza

prze

dni

eupr

awni

onà

inge

renc

jà

Wo∏

czyk

Syl

wia

,Sa

wic

ki W

ies∏

aw19

2966

WUP

nr 1

2/gr

udzie

ƒ 20

06

282

Prze

dsi´

bior

stw

o Bu

dow

ySz

ybów

S.A

.By

tom

Uk∏a

d do

odw

adni

ania

wyr

o-bi

sk g

órni

czyc

h, zw

∏asz

cza

ko-

paln

i lik

wid

owan

ych

Stei

nhof

f Ale

ksan

der,

Olsz

ewsk

i Jan

usz,

Fran

iel

Jace

k, C

aba

Bogd

an

1929

72W

UP n

r 12/

grud

zieƒ

2006

283

ABB

Sp.

zo.

o.W

arsz

awa

Spos

ób s

tero

wan

ia p

roce

sem

zale

wan

ia i/

lub

dotw

ardz

ania

mat

eria

∏ów

te

rmou

twar

dzal

-ny

ch, z

w∏a

szcz

a ˝y

wic

epo

k-sy

dow

ych

Seku

∏a R

ober

t, Ka

czm

arek

Ka

rol,

Now

ak T

omas

z,Sa

j Pi

otr,

Fors

man

Kim

mo,

Raut

iain

en A

imo

1929

90W

UP n

r 12/

grud

zieƒ

2006

El˝bieta Màczyƒska


INNOWACYJNOÂ å SI¢ OP¸ ACA.RENTOWNOÂ å I OBROTY PRZEDSI¢BIORSTW

Zwrot kapita∏u . RentownoÊç majàtku

Analiza rentownoÊci badanych przedsi´biorstw potwierdza, ˝e innowacyjnoÊçsi´ op∏aca. Znajduje to m.in. wyraz w korzystnym kszta∏towaniu si´ rentow-noÊci zaanga˝owanego w dzia∏alnoÊci innowacyjnej kapita∏u w∏asnego (ROE)i majàtku (ROA). Te dwa g∏ówne wskaêniki oceny rentownoÊci biznesu pozo-stajà ze sobà w Êcis∏ym zwiàzku. Wskaênik ROE kszta∏towany jest bowiemprzez rentownoÊç aktywów i poziom dêwigi finansowej, odzwierciedlajàcejstopieƒ zad∏u˝enia przedsi´biorstwa. O rentownoÊci aktywów przesàdza z ko-lei ich rotacja i rentownoÊç przychodów (ROS). ROS, czyli relacja zysku nettodo przychodów netto, wynosi∏a w 2006 r. w uj´ciu zagregowanym Êrednioprawie 9% (mediana 7%) – por. tabela 1. Oznacza to znaczne lepsze wyniki,ani˝eli w przedsi´biorstwach w gospodarce ogó∏em, których rentownoÊç wy-nosi∏a w tym samym okresie 4,7%1.

Tabela 1

RentownoÊç i wykorzystanie zasobów majàtku i kapita∏u (2006 r.)∏

Szczegó∏owa analiza tych zale˝noÊci w uj´ciu zagregowanym wskazuje,˝e zwrot na kapitale w∏asnym, czyli relacja wyniku finansowego netto dotego kapita∏u (ROE), liczona jako Êrednia – w 2006 r., wzros∏a w porówna-niu z rokiem 2005 z 35% do 37,9% i by∏a ponad dwukrotnie wy˝sza, ani-˝eli rentownoÊç aktywów, która wynosi∏a 17,5% (tabela 1). Kapita∏y w∏asnezaanga˝owane w dzia∏alnoÊci innowacyjnej przynoszà zatem nieporówna-

1 Biuletyn Statystyczny GUS 2007, nr 8, s. 96.

Wynik finansowy nettoHkapita∏ w∏asny wROE) 37,92

Wynik finansowy nettoHaktywa wROA) 17,52

Wynik finansowy nettoHprzychody wROS) 8,82

PrzychodyHaktywa wROT) 2,38

AktywaHkapita∏ w∏asny wL) 2,55

∏ Z wy∏àczeniem przedsi´biorstw, które poda∏y niekompletne dane. WielkoÊci Êrednie.

èród∏o: Obliczenia w∏asne na podstawie danych z Listy 500 najbardziej innowacyjnych przedsi´biorstw w Polsce.

nie wi´ksze profity, ani˝eli inwestowanie pasywne w formie d∏ugotermino-wych lokat bankowych czy obligacji skarbu paƒstwa. Wysoka rentownoÊçkapita∏u anga˝owanego w dzia∏alnoÊci innowacyjnej odzwierciedla zarazemdu˝y poziom ryzyka – czyli nieod∏àcznej cechy tej dzia∏alnoÊci. Jednà z miartego ryzyka jest poziom zad∏u˝enia, znajdujàcy odbicie w wysokoÊci dêwi-gni finansowej.

Dê wig nia f inansowaKorzystne kszta∏towanie si´ rentownoÊci kapita∏u w∏asnego i ponad dwu-krotnie wy˝szy poziom tej rentownoÊci, ani˝eli rentownoÊci aktywów, wska-zuje na dodatni (w uj´ciu zagregowanym) efekt dêwigni finansowej, któryodzwierciedla relacja aktywów do kapita∏u w∏asnego (L). Wskaênik ten ob-razuje, w jakim stopniu anga˝owany w przedsi´biorstwach majàtek (akty-wa) przekracza kapita∏ w∏asny, czyli innymi s∏owy, w jakim stopniu przed-si´biorstwa korzystajà z kapita∏u obcego i sà zad∏u˝one. Aktywa, czyli zaso-by majàtku, w analizowanych przedsi´biorstwach by∏y ponad 2,5-krotnie(255%) wy˝sze ani˝eli wartoÊç kapita∏u w∏asnego. Oznacza to, ˝e analizo-wane przedsi´biorstwa wspomaga∏y si´ kapita∏em obcym, w tym kredytembankowym. Udzia∏ kapita∏u obcego (zad∏u˝enia) w finansowaniu majàtkuprzekracza∏ 60%, zaÊ udzia∏ kapita∏u w∏asnego wynosi∏ Êrednio ok. 39%.Wysoki poziom dêwigni finansowej w dziedzinach rentownych pozwala napodwy˝szenie rentownoÊci kapita∏u w∏asnego poprzez rzeczywisty, pozytyw-ny efekt dêwigni finansowej. Odwrotnie jest w dziedzinach nierentownych,gdzie wysoki poziom aktywów w relacji do kapita∏u w∏asnego sprawia, ˝ezamiast dêwigni mamy do czynienia z maczugà finansowà , co jest w∏aÊnienast´pstwem przeznaczania kapita∏ów obcych, w tym kredytów, na dzia∏al-noÊç przynoszàcà straty.

Z danych Listy 500 najbardziej innowacyjnych przedsi´biorstw wynika,˝e udzia∏ kapita∏u obcego w finansowaniu aktywów (majàtku) badanychprzedsiebiorstw by∏ zró˝nicowany i nie wyst´pujà tu wyraêne prawid∏owo-Êci. W 2006 r. prawie tyle samo przedsiebiorstw by∏o zad∏u˝onych do po-ziomu powy˝ej 50% wartoÊci ich majàtku, co i poni˝ej 50%. Âwiadczy o tymmediana wskaênika udzia∏u kapita∏u w∏asnego w finansowaniu aktywów –wynoszàca 48%.

Wykorzystanie zasobów majàtkuJednym z wa˝niejszych wskaêników obrazujàcych gospodarnoÊç przedsi´-biorstw jest relacja przychodów do anga˝owanego majàtku (aktywów), obra-zujàca wykorzystanie potencja∏u, mówiàc kolokwialnie „ruch w interesie”.Wskaênik ten (ROT) w uj´ciu zagregowanym w badanych przedsi´biorstwachwynosi∏ w 2006 r. Êrednio prawie 2,4, co oznacza, ˝e wartoÊç przychodówprzekracza∏a ponad dwukrotnie wartoÊç aktywów. O wysokim zró˝nicowaniurotacji Êwiadczy rozpi´toÊç tego wskaênika – od maksymalnego w wysokoÊci

El˝bieta Màczyƒska114

prawie 22 (co oznacza, ˝e przychody 22-krotnie przekracza∏y wartoÊç akty-wów) do znikomego poziomu 0,13, czyli sytuacji, w której przychody stano-wià zaledwie 13% wartoÊci aktywów. Niski poziom tego wskaênika jest wyra-zem zarówno wysokiej majàtkoch∏onoÊci dzia∏alnoÊci, jak i niskiej „obrotowo-Êci” majàtku i swego rodzaju „martwicy w biznesie”.

D∏u g of alowoÊç i szanse przetrwaniaW ekonomii i w biznesie nie sposób przeceniç podejÊcia d∏ugofalowego, alejest ono tym trudniejsze, im gwa∏towniejsze sà przemiany spo∏eczno-gospo-darcze. Jest to nie∏atwe, tym bardziej, ˝e „sztuka ekonomii polega na tym, byspoglàdaç nie tylko na bezpoÊrednie, ale i na odleg∏e skutki danego dzia∏aniaczy programu; by Êledziç nie tylko konsekwencje, jakie dany program ma dlajednej grupy, ale jakie przynosi wszystkim”2. Jak podkreÊla Bran Ferren, wi-ceprezes i dyrektor do spraw badaƒ i rozwoju firmy Walt Disney Co, „˝ywot-ne firmy powinny tworzyç plany wybiegajàce na pi´ç lat w przysz∏oÊç. Alemuszà te˝ byç gotowe co roku je zmieniaç. To jedyny sposób, aby prze˝yç.”3

O szansach przetrwania przesàdzajà mo˝liwoÊci konkurowania na rynkunie tylko poprzez jakoÊç i nowoczesnoÊç oferty, ale przede wszystkim poprzezniskie koszty, a zatem w konsekwencji poprzez mo˝liwoÊci ustalania relatyw-nie niskiego poziomu cen na produkty i us∏ugi, przy porównywalnej do kon-kurentów jakoÊci produktów i us∏ug. Spe∏nienie tych wymogów jest niezb´d-ne dla utrzymania i umacniania przez przedsi´biorstwa ich pozycji rynkowej,co jest rozstrzygajàce dla trwa∏ego sukcesu. Jak wykazujà analizy krajowei zagraniczne, w gospodarce rynkowej przedsi´biorstwo mo˝e mieç zagwa-rantowany taki sukces, jeÊli spe∏nione sà równoczeÊ nie cztery warunki: no-woczesny produkt, popyt, atrakcyjna dla klienta cena, ale zarazem cena umo˝-liwiajàca osiàganie przychodów na poziomie przewy˝szajàcym poziom kosz-tów, a tym samym gwarantujàca zyski.

Analizy przedsi´biorstw innowacyjnych wskazujà, ˝e przewa˝ajàca ichcz´Êç spe∏nia warunki gwarantujàce trwa∏y sukces w biznesie i zawdzi´cza toprzede wszystkim innowacyjnoÊci. Ale i w takim przypadku zagra˝a tzw. pa-radoks sukcesu. Jest to swego rodzaju „druga strona medalu”. W warunkachsukcesu ∏atwo si´ bowiem zapomina, ˝e ka˝da zmiana mo˝e przynieÊç –oprócz profitów i dobrych wyników w krótkim okresie – wysoce negatywneskutki d∏ugofalowe. Negatywne skutki dzisiejszych, pozornie nawet korzyst-nych dzia∏aƒ mogà ujawniç si´ bowiem dopiero po pewnym czasie . Jest toswego rodzaju „druga strona medalu” – paradoks sukcesu. Syndromowi upa-jania si´ sukcesem nierzadko towarzyszy syndrom nadmiernej fascynacji efek-tami zastosowania nowych rozwiàzaƒ i oÊlepiajàcy blask powodzenia. W ta-kich warunkach ∏atwo o utrat´ orientacji, co do szybko przecie˝ zmieniajàcejsi´ rzeczywistoÊci. Paradoks sukcesu przejawia si´ w tym, ˝e przedsi´biorstwa

INNOWACYJNOÂå SI¢ OP¸ACA 115

2 Hazlitt H. (1894–1993), austriacka szko∏a ekonomiczna. Por. Hazlitt H.: Ekonomiaw jednej lekcji, Wydawnictwo Znak-Signum, Kraków 1993, s. 17.

3 http://www.modernmarketing.pl/index.php?pg=cyt.

majà tendencje do bagatelizowania zagro˝eƒ, a przez to do wpadania w w pu-∏apk´ ró˝nego rodzaju nieoczekiwanych trudnoÊci, które przede wszystkimmajà êród∏a w∏aÊnie wewn´trzne, le˝àce po stronie zarzàdzania przedsi´bior-stwem i jego wartoÊcià4.

Przedsi´biorstwa dzielà si´ na dobre w doskonaleniu tego, co robià, dobrew rozszerzaniu dzia∏alnoÊci i innowacyjne5. Tymczasem obecnie ka˝de przed-si´biorstwo powinno spe∏niaç wszystkie te trzy cechy. Niestety, generalnie ta-kich przedsi´biorstw w Polsce wcià˝ jest zbyt ma∏o, a wielu przedsi´bior-stwom wcià˝ daleko do sukcesu. Jednà z wa˝niejszych przyczyn tego jestprzewa˝nie zbyt wysoki poziom kosztów, co zmniejsza nie tylko szanse ryn-kowe, ale przede wszystkim niezb´dnà do unowoczeÊniania produktów si∏´akumulacyjnà i rozwojowà przedsi´biorstw. Pojawia si´ tu swego rodzaju kwa-dratura ko∏a. Do jej przerwania nie wystarczajà dzia∏ania w skali mikroeko-nomicznej. Niezb´dna jest, sprzyjajàca podnoszeniu konkurencyjnoÊci przed-si´biorstw, odpowiednia polityka makroekonomiczna, w tym polityka wspie-rania innowacji, kreatywnoÊci, nauki i edukacji. JeÊli bowiem przyjàç, ˝epierwotnym êród∏em sukcesu jest racjonalny, relatywnie niski poziom kosz-tów, to nie mo˝na pominàç faktu, ˝e na poziom ten w istotnym stopniu, obokwewn´trznej strategii przedsi´biorstwa, wp∏ywajà kierunki polityki makro-ekonomicznej (regulacje podatkowe, socjalne, cenowe, p∏acowe i in.). Efek-tywnoÊç rozwiàzywania trudnych problemów w gospodarce prze∏omuw znacznym bowiem stopniu uzale˝niona jest od rozwiàzaƒ ustrojowych i in-stytucjonalnych (rozwiàzaƒ „na górze”). Potwierdzajà to doÊwiadczenia Êwia-towe, scharakteryzowane m.in. w artykule The Economist pod symptomatycz-nym tytu∏em „B∏´dy na górze”6. Wspieranie innowacji jest tym bardziej istot-ne, ˝e to one przesàdzajà o sukcesie.

Kurczenie si´ cywilizacji industrialnej na rzecz gospodarki opartej na wie-dzy wskazuje na rang´ gospodarowania zasobami wiedzy i potencja∏em inte-lektualnym. Potencja∏ ten, a zatem i ka˝dy innowacyjny pomys∏ nader ∏atwomo˝na zaprzepaÊciç. Stàd waga humanocetryzmu w zarzàdzaniu tym poten-cja∏em. C ywilizacja postindustrialna wymaga wzmacniania i wspierania kre-atywnoÊ ci oraz indywidualizmu („Po obaleniu komunizmu, wzlocie i upadkudot. komunizmu i ostrej krytyce kapitalizmu, jedyny -izm, jaki pozosta∏ to in-dywidualizm7”.) Oznacza to tym samym koniecznoÊç uznawania nie tylko ty-powych dla ustrojów demokratycznych „racji wi´kszoÊci”, ale i „racji mniej-szoÊci”, co zmniejsza ryzyko wykluczenia spo∏ecznego i umo˝liwia pe∏niejszewykorzystanie potencja∏u spo∏ecznego (w koƒcu wszak˝e wszystko sprowadzasi´ do nas jako jednostek ludzkich)8.

El˝bieta Màczyƒska116

4 Por. Màczyƒska E. (red.): Ekonomiczne aspekty upad∏oÊci przedsi´biorstw w Polsce,Oficyna Wydawnicza SGH, Warszawa 2005.

5 Drucker P.F.: Zarzàdzanie w XXI wieku, Muza S.A., Warszawa 2000.6 Failures at the top, The Economist, May 3rd 2007.7 Nordström K., Ridderstrale J.: Karaoke Capitalism, wyd. OnePress, 2006.8 Sachs J.: Koniec z n´dzà. Zadanie dla naszego pokolenia, Wydawnictwo Naukowe

PWN, Warszawa 2006.

Marek Szyl

Sieç Naukowa MSN

INNOWACYJNOÂ å PRZEDSI¢BIORSTWG IE¸ DOWYCH W 2006 ROKU

Przedsi´biorstwa gie∏dowe zosta∏y ju˝ po raz drugi z kolei poddane badaniuw obszarze dzia∏alnoÊci innowacyjnej. Wskaênikiem zastosowanym do wy-odr´bnienia spó∏ek, które prowadzi∏y Êwiadomà i aktywnà polityk´ w zakre-sie dzia∏alnoÊci innowacyjnej by∏y poniesione nak∏ady na prace badaw-czo-rozwojowe, ksi´gowo ujmowane jako pozycja bilansowa koszty zakoƒ-czonych prac rozwojowych (KZPR)1. Wst´pnemu badaniu poddano raportyfinansowe 309 spó∏ek, których akcje by∏y notowane na Gie∏dzie PapierówWartoÊciowych w Warszawie (GPW) na koniec roku 20062. Z tej grupy24,3% (79 spó∏ek) przedsi´biorstw wykaza∏o poniesione nak∏ady na pracebadawczo-rozwojowe, co jest wynikiem niemal identycznym w porównaniuz analogicznym badaniem spó∏ek za rok 2005 (24,8% spó∏ek wykazywa∏owówczas ponoszone nak∏ady na prace badawczo-rozwojowe3).

Mimo i˝ udzia∏ w analizowanym okresie przedsi´biorstw gie∏dowych po-noszàcych nak∏ady na B+R praktycznie nie zmieni∏ si´ w stosunku do okre-su poprzedniego, to zdecydowanie wzrós∏ poziom tych nak∏adów. Co niezwy-kle ciekawe, przedsi´biorstwa gie∏dowe ponosi∏y Êrednio coraz mniejszekosztowe nak∏ady na B+R, zaÊ coraz wi´cej wydawa∏y na B+R ujmowanew ramach aktywów jako zasoby majàtkowe (rysunek 1). Przedsi´biorstwaz badanej grupy Êrednio wykazywa∏y w 2006 r. 3,63 mln z∏ KZPR netto, zaÊw 2005 r. 2,23 mln z∏. By∏ to wzrost o ponad 63%, zaÊ w uj´ciu brutto tem-po wzrostu wynosi∏o ok. 50% (odpowiednio Êrednie wynosi∏y 7,35 mln z∏i 4,90 mln z∏). Dla porównania Êrednia wartoÊç kosztowych nak∏adów naB+R wyliczona dla grupy badanych przedsi´biorstw gie∏dowych, które po-da∏y w ramach badaƒ INE PAN takie dane4, wynios∏a Êrednio 6,65 mln z∏

1 WielkoÊç definiowana zgodnie z MSR nr 38.2 Na GPW w 2006 r. by∏o notowanych 285 spó∏ek, natomiast badaniu poddano rapor-

ty finansowe dok∏adnie 309 spó∏ek, które by∏y notowane na GPW w dniu 18 sierpnia 2007 r.i których raporty finansowe by∏y dost´pne w serwisie finansowym ISI Emerging Markets,www.securities.com.

3 Szyl M., Ocena innowacyjnoÊci przedsi´biorstw z GPW na podstawie pozycji bilanso-wej – koszty zakoƒczonych prac rozwojowych, w: Raport o innowacyjnoÊci gospodarki Pol-ski w 2006 r., red. nauk. T. Baczko, Warszawa, grudzieƒ 2006.

4 Grupa 12 przedsi´biorstw notowanych na GPW w 2006 r., które zosta∏y wyselekcjo-nowane ze wzgl´du na wykazywane zasoby majàtkowe powsta∏e w wyniku prac rozwojo-wych (KZPR) i które przys∏a∏y w ramach tegorocznego Raportu o innowacyjnoÊci gospodar-ki Polski ankiety INE PAN z podanymi wartoÊciami strumieniowymi nak∏adów na B+R.

w roku badanym, zaÊ w latach poprzednich odpowiednio 7,93 mln z∏ oraz8,53 mln z∏.

Rysu nek 1

Â rednie nak∏ady na badania i rozwój (kosztowe – B+RR majàtkowe – KZPR)spó∏ek notowanych na G PW w 2006 r. (w tys. z∏)

èród∏o: Sprawozdania finansowe spó∏ek gie∏dowych za rok 2006, ankiety INE PAN 2007.

Analiza sektorówAnaliza sektorów wykaza∏a, ˝e struktura sektorowa badanej grupy by∏a bar-dzo podobna do spó∏ek gie∏dowych wykazujàcych KZPR w 2005 r. (rysu-nek 2)5. Dominujàcym sektorem w badanej grupie by∏ sektor informatycz-ny (18,64%, w 2005 r. by∏o to 17,91%).

Ârednia w tym sektorze KZPR netto wynios∏a 2,27 mln z∏ (w uj´ciu brut-to 5,82 mln z∏). Przedsi´biorstwa z tego sektora w latach 2004–2006 wy-kazywa∏y coraz wy˝sze bilansowe nak∏ady B+R (wzrost o 14,5%). Równo-czeÊnie wzrós∏ udzia∏ wÊród analizowanych przedsi´biorstw gie∏dowychspó∏ek z sektora chemicznego (udzia∏ w badanej grupie 15,3%), elektroma-szynowego (15,3%) oraz handlowego (10,2%), kosztem sektorów metalowe-go (10,2%) i budowlanego (8,5%).

Badania wykaza∏y silnà koncentracj´ nak∏adów na B+R w spó∏kach sek-tora paliwowego, który skupia∏ w 2006 roku ponad 40% wszystkich nak∏a-dów, analogiczny wskaênik dla sektorów zagranicznych nie przekracza∏ 25%6.

Najwi´cej w 2006 r. nak∏adów na B+R uj´tych w aktywach wykazywa∏sektor paliwowy (ponad 1 mld 850 mln z∏, co stanowi∏o 42,8% KZPR wszyst-kich badanych przedsi´biorstw), finansowy (682 mln z∏, 15,8%) oraz elektro-maszynowy (500 mln z∏, 11,6%) i chemiczny (431 mln z∏, 9,9%). Najmniejwykazywa∏ sektor przemys∏u lekkiego (niewiele ponad 1 mln z∏). Powy˝sze

9000

8000

7000

6000

5000

4000

3000

2000

1000

0

85307926

6650

2230

3629

B+R 2004 B+R 2005 B+R 2006 KZPR 2005 KZPR 2006

Marek Szyl118

5 Sektory zosta∏ wyodr´bnione wed∏ug klasyfikacji GPW (www. gpw. gov . pl) oraz Euro-pejskiej Klasyfikacji Dzia∏alnoÊci (EKD).

6 European Commission DG-JRC, DG-RTD, The 2007 EU Industrial R & D InvestmentScoreboard, EU 2007.

widzenia bezwzgl´dnych nak∏adów na B+R by∏ sektor informatyczny9, którywyda∏ ponad 91 mld euro na badania i rozwój, co stanowi∏o ponad 24,8%wszystkich nak∏adów badanych przedsi´biorstw. Kolejnym sektorem by∏ sek-tor farmaceutyczno-biotechnologiczny, który poniós∏ ponad 70,5 mld euro naB+R (19,3%). Silnym sektorem by∏ tak˝e sektor producentów samochodóworaz cz´Êci zamiennych (60,8 mld euro, 16,6%).

Jak wykaza∏y badania (rysunek 4), najwi´kszymi nak∏adami na prace roz-wojowe, uwzgl´dniwszy wielkoÊç prowadzonej dzia∏alnoÊci mierzonej wskaê-nikiem KZPR do sprzeda˝y (KZPR/S), charakteryzowa∏y si´ spó∏ki gie∏dowez sektora elektromaszynowego (Êredni wskaênik KZPR/S 2006 wyniós∏ a˝16,97%) i finansowego (16,03%). Nastàpi∏a tutaj zauwa˝alna zmiana liderówsektorowych. W 2005 r. najwi´cej na prace rozwojowe ujmowane w bilansiewydawa∏y spó∏ki informatyczne i mediowe. Ich poziom wydatków wzrós∏wzgl´dem sprzeda˝y w okresie badanym, mimo to równoczeÊnie wystàpi∏znaczy wzrost nak∏adów spó∏ek produkujàcych maszyny oraz us∏ugi finanso-we. Porównujàc powy˝sze dane ze Êrednià sektorowà gospodarki Êwiatowej,mo˝na od razu zauwa˝yç, ˝e w globalnej gospodarce Êwiatowej w dzia∏alno-Êci B+R dominuje przemys∏ farmaceutyczny i biotechnologiczny (B+R/S wy-niós∏ 15,9%), informatyczny (12,75%) oraz medyczny (6,8%)10.

WÊród przedsi´biorstw gie∏dowych w sferze dzia∏alnoÊci badawczo-roz-wojowej widaç silne zró˝nicowanie sektorowe starych i nowych przemys∏ów,natomiast w przypadku sektorów globalnych widaç wyraêne przesuni´ciew kierunku nowych i przysz∏oÊciowych technologii.

Rysu nek 4

IntensywnoÊç nak∏adów na B+R sektorów przedsi´biorstw z G PW (rysu nek prawy)oraz sektorów przedsi´biorstw UE i spoza UE (rysu nek lewy) w 2006 r.

èród∏o: The 2007 EU Industrial R&D Investment Scoreboard, EU 2007 oraz sprawozdania finansowe spó∏ek gie∏dowychza rok 2006.

02 32 62 92 122 152 182

Elektromaszynowy

Finanse

Informatyka

Media

Handel

Chemia

Paliwa

Medyczny

Lekki

Metalowy

Budownictwo

02 32 62 92 122 152 182

Farmaceutyki i biotechnologieInformatyka

MedycznySprz´t rozrywkowyLotniczy i obronny

ElektronicznySamochodowy

ChemiaIn˝ynieria przemys∏owa

Spo˝ywczyGeneral industrials

Sprz´t gosp. domowegoTelekomunikacja

Paliwowy

Marek Szyl120

9 Wyodr´bnione dwa sektory sprz´tu i oprogramowania komputerowego po∏àczonow jeden sektor.

10 European Commission DG-JRC, DG-RTD, The 2007 EU Industrial R&D InvestmentScoreboard, EU 2007.

Debiu ty 2006

W wyodr´bnionej grupie 75 przedsi´biorstw gie∏dowych, które wykazywa-∏y ponoszone nak∏ady na prace rozwojowe uj´te w majàtku przedsi´bior-stwa, 6,6% to debiutanci gie∏dowi.

RównoczeÊnie prawie co ósma spó∏ka debiutujàca na GPW wykazywa-∏a majàtkowe nak∏ady na B+R (13,2% spó∏ek na rynku pierwotnymw 2006 r., IPOs – Initial Public Offerings)11. Na tle pozosta∏ej grupy bada-nych przedsi´biorstw by∏y to spó∏ki zdecydowanie mniejsze, których Êred-nie kapita∏y w∏asne by∏y prawie 8-krotnie ni˝sze, zaÊ aktywa ponad 9-krot-nie. Nak∏ady na prace rozwojowe debiutantów gie∏dowych by∏y tylko ok.dwukrotnie mniejsze i Êrednio wynios∏y w 2006 r. 1,24 mln z∏ (Êrednia dlapozosta∏ych badanych przedsi´biorstw wynios∏a 2,84 mln z∏), w 2005 r.0,85 mln z∏ (2,42 mln z∏), zaÊ 2004 r. 0,62 mln z∏ (3,12 mln z∏).

Wskaênik intensywnoÊci nak∏adów na prace badawczo-rozwojowe wy-ra˝ony jako KZPR do przychodów ze sprzeda˝y (KZPR/S) w grupie debiutan-tów gie∏dowych by∏ w badanym okresie na poziomie 2,41% w uj´ciu netto,co w porównaniu do Êredniej dla wszystkich przedsi´biorstw (16,8%), po-kazuje, ˝e by∏y to spó∏ki niedu˝e, choç jak wskazujà zmiany sprzeda˝y, dy-namicznie rozwijajàce si´ (tempo wzrostu przychodów ze sprzeda˝y kszta∏-towa∏o si´ na poziomie 45,6% w okresie badanym oraz 15,4% w okresie po-przednim).

Nak∏ady na dzia∏alnoÊç innowacyjnàDzia∏alnoÊç innowacyjna spó∏ek z GPW12 w latach 2004–2006 charaktery-zowa∏a si´ du˝à stabilnoÊcià struktury tych nak∏adów oraz ich równomier-nym rozk∏adem przy jednoczesnym sta∏ym poziomie Êrednich wydatków nat´ dzia∏alnoÊç.

W badanym okresie Êrednio przedsi´biorstwa gie∏dowe wydawa∏y na dzia-∏alnoÊç innowacyjnà odpowiednio 13,0 mln z∏ w 2004 r., 15,1 mln z∏ w 2005 r.i 13,1 mln z∏ w 2006 r. Najwi´kszy odsetek tych nak∏adów stanowi∏y nak∏adyna prace badawczo-rozwojowe. W 2004 r. by∏o to ponad 65,2% oraz 52,4%i 51,1% w kolejnych latach (tabela 1). Cechà charakterystycznà omawianejstruktury by∏ równie˝ wzgl´dnie niski udzia∏ nak∏adów inwestycyjnych naÊrodki trwa∏e oraz wzgl´dnie wysoki udzia∏ nak∏adów na marketing.

Rysunek 5, zawierajàcy dwa bardzo interesujàce wykresy ko∏owe, ob-razujàce struktur´ nak∏adów na dzia∏alnoÊç innowacyjnà analizowanychprzedsi´biorstw gie∏dowych oraz 153 przedsi´biorstw, które wype∏ni∏y an-

INNOWACYJNOÂå PRZEDSI¢BIORSTW GIE¸DOWYCH W 2006 ROKU 121

11 Na GPW w 2006 r. zadebiutowa∏o 38 spó∏ek, informacja za Raport IPO 2007,www.ipo.pl

12 Analiza oparta na wspomnianej wy˝ej grupie 12 przedsi´biorstw notowanych naGPW, które wype∏ni∏y ankiety INE PAN z podanymi wartoÊciami strumieniowymi nak∏adówna prace badawczo-rozwojowe.

Wnioski

Kolejne badanie przedsi´biorstw notowanych na GPW, tym razem w 2006 r.,pokazuje, ˝e udzia∏ przedsi´biorstw ponoszàcych nak∏ady na prace badaw-czo-rozwojowe w ogólnej liczbie notowanych na parkiecie spó∏ek, jest sta-∏y. Co czwarte przedsi´biorstwo z GPW w latach 2005–2006 wykazywa∏ow swoich raportach finansowych ponoszone nak∏ady na dzia∏alnoÊç innowa-cyjnà. RównoczeÊnie zaobserwowano bardzo ciekawe zjawisko, ˝e przedsi´-biorstwa gie∏dowe ponosi∏y coraz mniejsze kosztowe nak∏ady na B+R, zaÊcoraz wi´cej wydawa∏y na nak∏ady B+R ujmowane w bilansie.

W roku 2006 przekrój sektorowy badanych przedsi´biorstw w obszarzedzia∏alnoÊci badawczo-rozwojowej nie uleg∏ zmianie (dalej najwi´kszy udzia∏ma sektor informatyczny), ale jeÊli uwzgl´dnimy wielkoÊç prowadzonej dzia-∏alnoÊci gospodarczej, to na plan pierwszy wysun´∏y si´ przedsi´biorstwaz sektorów elektromaszynowego i finansowego. WÊród sektorów z polskie-go rynku kapita∏owego dominuje silne zró˝nicowanie tzw. sektorów nowychtechnologii oraz starych ga∏´zi przemys∏u, natomiast w przypadku sektorówglobalnych w dzia∏alnoÊci B+R dominujà sektory nowych technologii (far-maceutyczny, biotechnologiczny, informatyczny, medyczny).

Badania wykaza∏y równie˝, ˝e co ósma spó∏ka z rynku pierwotnego po-nosi∏a nak∏ady na B+R w 2006 r., przy czym by∏y to przedsi´biorstwa nie-du˝e o ponadprzeci´tnej dynamice wzrostu. RównoczeÊnie w grupie najbar-dziej innowacyjnych przedsi´biorstw gie∏dowych co pi´tnasta spó∏ka to de-biutant.

Nak∏ady na innowacyjnoÊç spó∏ek gie∏dowych charakteryzowa∏y si´ nie-wielkà zmiennoÊcià, a tak˝e wzgl´dnà równomiernoÊcià rozk∏adu struktu-ry, co nie by∏o cechà charakterystycznà ogó∏u przedsi´biorstw (silne prze-suni´cie nak∏adów na innowacje w kierunku nak∏adów na Êrodki trwa∏e).

INNOWACYJNOÂå PRZEDSI¢BIORSTW GIE¸DOWYCH W 2006 ROKU 123

Marek Niechcia∏

Sieç Naukowa MSN

NADZIEJA W BOG ATYCH RYZYKANTACH

Przedsi´biorstwa mogà osiàgaç przewag´ na rynku poprzez oferowanieatrakcyjnych produktów lub us∏ug – lepiej spe∏niajàcych wymagania kon-sumentów ni˝ oferta konkurencyjnych firm. Niekiedy przewaga rynkowanie jest efektem atrakcyjnoÊci oferty, ale nieetycznych dzia∏aƒ. Mo˝na donich zaliczyç monopolizacj´ rynku najcz´Êciej poprzez lobbing skutkujàcyodpowiednimi zapisami w systemie prawnym. Przyk∏adem by∏y tu nieofi-cjalne obietnice opóênienia liberalizacji rynku telefonicznego zwiàzanez prywatyzacjà Telekomunikacji Polskiej. Innym przyk∏adem nieetycznejprzewagi rynkowej jest sytuacja, kiedy kilka firm zawiera nielegalny sojuszmajàcy na celu niedopuszczenie nowych firm na rynek lub wspólne usta-lanie cen.

Najlepiej jeÊli atrakcyjnoÊç produktów lub us∏ug wynika z ich nowo-czesnoÊci, zaÊ ta ostatnia to wynik udanych, wczeÊniej przeprowadzonychprac badawczo-rozwojowych. Innowacje rodzàce si´ w konkretnych fir-mach najcz´Êciej nie s∏u˝à tylko tym podmiotom. Wiele z nich, nawettych chronionych patentami, przyczynia si´ do wzrostu konkurencyjnoÊciinnych firm i ca∏ych bran˝. Przypomnieç tu nale˝y tzw. common rail – no-wy system zasilania silników wysokopr´˝nych opracowany w latach dzie-wi´çdziesiàtych przez Fiata, a nast´pnie odsprzedany Boschowi. Wynala-zek Fiata spowodowa∏ rewolucj´ w ca∏ym przemyÊle motoryzacyjnym:w Europie nowe samochody najcz´Êciej nap´dzane sà silnikami diesla.W Polsce brak jest a˝ tak spektakularnych przyk∏adów innowacyjnoÊci,ale nie wiemy, czy za par´ lat podobny efekt nie wystàpi np. w polskiej„Dolinie Lotniczej”. Przyk∏ad wynalazku Fiata pokazuje, ˝e innowacje ma-jà cz´sto charakter zbli˝ony czy wr´cz to˝samy z tzw. ekonomicznymiefektami zewn´trznymi. W omawianym przypadku by∏ to dodatni efektzewn´trzny. W takiej sytuacji koszty powstania innowacji powinny byçwspó∏finansowane przez inne podmioty lub nawet przez paƒstwo. A czyna LiÊcie 500 najbardziej innowacyjnych przedsi´biorstw wyst´puje ta-kie wspó∏finansowanie?

Interesujàca wydaje si´ kwestia: w jakim stopniu w∏adze publicznewspierajà finansowo innowacje na poziomie poszczególnych przedsi´-biorstw. SpoÊród przedsi´biorstw, dla których mamy odpowiednie dane, me-diana takiego wsparcia przybiera wartoÊç oscylujàcà wokó∏ 20%, a najwy˝-sze wsparcie si´ga ok. 80%. ¸àcznie do firm z Listy 500 najbardziej inno-wacyjnych przedsi´biorstw trafi∏o ok. 37 mln z∏ (dane za 2006 r.). Dla

porównania – ca∏kowita pomoc publiczna udzielona przez jednostki sektorapublicznego wszystkim polskim przedsi´biorstwom wynios∏a w 2006 r. pra-wie 6 mld z∏. WartoÊç omawianego wsparcia udzielanego przez sektor pu-bliczny dla analizowanej grupy najbardziej innowacyjnych polskich firmz Listy 500 najbardziej innowacyjnych przedsi´biorstw wzrasta∏a w kolej-nych latach. Jeszcze w 2004 r. by∏o to nieca∏e 11 mln z∏. Mo˝na przypusz-czaç, ˝e sytuacja uleg∏a zmianie w 2007 r., gdy zaczà∏ funkcjonowaç pro-gram znany powszechnie pod nazwà „w´dki technologicznej”, a którego pu-la wsparcia wynosi 300 mln z∏ (przy warunku, ˝e zaanga˝owanie tegoprogramu to nie wićej ni˝ 50% wydatków na badania oraz wdro˝enia „wy-nalazku”).

Ze wspomnianych 6 mld z∏ ca∏kowitej pomocy publicznej udzielonejprzez podmioty publiczne jedynie nieca∏e 130 mln z∏ przeznaczono naprace badawczo-rozwojowe. Niestety wi´kszoÊç pomocy publicznej za-miast na innowacje przeznaczona by∏a na podtrzymanie dzia∏alnoÊci gór-nictwa, transportu i stoczni – nie na wzrost innowacyjnej strony tych sek-torów.

Wsparcie dla innowacyjnej dzia∏alnoÊci firm od organów publicznychmo˝na porównaç z obcià˝eniami podatkowymi, jakie p∏acà analizowaneprzedsi´biorstwa. W 2006 r. firmy z Listy 500 najbardziej innowacyjnychprzedsi´biorstw zap∏aci∏y ponad 400 mln z∏ podatków – a wić ponad 11 ra-zy wićej ni˝ wynosi∏o wspomniane dofinansowanie ze strony paƒstwa.W poprzednich latach relacja ta by∏a jeszcze gorsza.

Czy szeroko rozumiane samodzielne wydatki przedsi´biorstw na inno-wacje nie wp∏ywajà – przynajmniej w poczàtkowej fazie – negatywnie nawyniki finansowe tych firm? Dane na temat zysków i strat przedsi´biorstwz analizowanej Listy 500 najbardziej innowacyjnych przedsi´biorstw wska-zujà, ˝e w ciàgu ostatnich 3 lat jedynie kilkanaÊcie firm rokrocznie wyka-zywa∏o strat´ brutto. Podobne dane odnoszà si´ do zysku netto. Oznaczato, ˝e w ostatnim czasie zwi´kszona w stosunku do „zwyk∏ych” firm dzia-∏alnoÊç innowacyjna nie by∏a istotnà przeszkodà w uzyskiwaniu dobrychrezultatów finansowych. Jest to na pewno dobrym prognostykiem na przy-sz∏oÊç i mo˝e stanowiç zach´t´ dla innych podmiotów gospodarczych doanga˝owania si´ w niepewnà dzia∏alnoÊç prorozwojowà.

Które bran˝e by∏y najliczniej reprezentowane w minionym roku na Li-Êcie 500 najbardziej innowacyjnych przedsi´biorstw? A˝ 9 sektorów go-spodarki ma na liÊcie co najmniej 10 przedstawicieli. Szczegó∏y przedsta-wia tabela 1. Co ciekawe, dwa „najbardziej” innowacyjne sektory to bu-downictwo i handel (kody PKD zaczynajàce si´ odpowiednio od cyfr 45oraz 51). Nale˝y dodaç, ˝e tak˝e licznie obecne na liÊcie firmy przemys∏o-we, oznaczone kodem PKD 2952, sà zwiàzane z sektorem budownictwa.SpoÊród najbardziej innowacyjnych firm przemys∏owych najbardziej licz-na jest grupa oznaczona kodem 3430 – co oznacza, ˝e sà to producencicz´Êci motoryzacyjnych.

NADZIEJA W BOGATYCH RYZYKANTACH 125

Tabela 1

Bran˝eB najcz´Êciej wyst´pu jàce na LiÊcie 500 najbardziej innowacyjnych przedsi´biorstw w Polsce w 2006 r.

∏ Z co najmniej dziesićioma przedstawicielami na liÊcie.

èród∏o: Opracowanie w∏asne.

Zaprezentowane dane dotyczàce sektorów gospodarki (oraz pomocy pu-blicznej na wydatki badawczo-rozwojowe) nie sà najbardziej optymistycznez punktu widzenia perspektyw wzrostu konkurencyjnoÊci polskiej gospodar-ki. Co nale˝a∏oby zatem zrobiç, aby perspektywy te poprawiç? Oprócz pro-gramów typu wspomnianej „w´dki technologicznej”, najwi´ksze nadziejenale˝y wiàzaç z prywatnymi funduszami podwy˝szonego ryzyka. Nale˝y si´pogodziç z tym, ˝e pomoc publiczna dla innowacyjnej dzia∏alnoÊci przedsi´-biorstw nigdy nie osiàgnie zadowalajàcych rozmiarów. Zwiàzane jest toz konfliktem pomi´dzy procedurami typowymi dla sektora finansów publicz-nych, w tym koniecznoÊci wyjaÊnienia celowoÊci wydatkowania Êrodków wo-bec Sejmu i NIK, a bardzo ryzykownym charakterem finansowania innowa-cji. Takich ograniczeƒ nie majà prywatne fundusze wysokiego ryzyka. Tegotypu podmiotom bardzo cz´sto wystarczy, ˝e „trafione” b´dzie finansowa-nie innowacji w zaledwie co dziesiàtym przypadku. W sektorze publicznymtakie t∏umaczenie „nie przejdzie”. Musimy wić mieç nadziej´, ˝e w Polsceb´dzie coraz wićej osób „sk∏onnych do ryzyka”, które równoczeÊnie b´dàposiadaç odpowiednie nadwy˝ki kapita∏u.

Marek Niechcia∏126

Kod klasyf ikacji PKD Liczba przedsi´biorstw

4 521 34

5 187 16

4 523 12

5 190 10

5 154 10

5 151 10

4 523 10

3 430 10

2 952 10

Ewa Krzywina


BARIERY DZIA¸ ALNOÂ CI INNOWACYJNEJPRZEDSI¢BIORSTW

W praktyce istniejà ró˝norodne czynniki wp∏ywajàce na dzia∏alnoÊç innowa-cyjnà przedsi´biorstw powodujàce m.in. nierozpocz´cie nowych projektów,przerwanie w trakcie realizacji bàdê ich znaczne opóênienie. Przeszkody1 temo˝na podzieliç g∏ównie na czynniki ekonomiczne, zwiàzane z wiedzà i ryn-kowe.

Czynniki ekonomiczne utrudniajàce dzia∏alnoÊç innowacyjnà firm g∏ów-nie dotyczà braku Êrodków finansowych w przedsi´biorstwie bàdê ze êróde∏zewn´trznych oraz zbyt wysokich kosztów innowacji. Natomiast barieryzwiàzane z wiedzà obejmujà brak wykwalifikowanego personelu, a tak˝e in-formacji na temat technologii i rynków oraz trudnoÊci w znalezieniu part-nerów do wspó∏pracy w dzia∏alnoÊci innowacyjnej. WÊród przeszkód rynko-wych mo˝na wymieniç opanowanie rynku przez dominujàce przedsi´bior-stwa oraz niepewny popyt na innowacyjne bàdê nowe produkty. Nadzia∏alnoÊç innowacyjnà przedsi´biorstw wp∏ywajà tak˝e inne czynniki: brakpotrzeby prowadzenia dzia∏alnoÊci innowacyjnej ze wzgl´du na wprowadze-nie innowacji w latach poprzednich lub brak popytu na innowacje.

Na 112 przedsi´biorstw2, które wypowiedzia∏y si´ na temat czynnikówutrudniajàcych dzia∏alnoÊç innowacyjnà w latach 2004–2006, tylko ok. 30%przedsi´biorstw stwierdzi∏o, ˝e w tym okresie ˝aden projekt dotyczàcy in-nowacji w ich firmie nie by∏ w ogóle rozpocz´ty. Natomiast zdecydowanawi´kszoÊç przedsi´biorców (ok. 65%) odpowiedzia∏a, ˝e ˝aden projekt niezosta∏ zarzucony w fazie opracowywania koncepcji. Mimo i˝ zdecydowanawi´kszoÊç ankietowanych firm (ponad 70%) stwierdzi∏a, i˝ rozpocz´te pro-jekty dotyczàce innowacji nie by∏y przerywane w trakcie realizacji, to jed-nak ponad 23% przedsi´biorstw stwierdzi∏o, ˝e choç jeden projekt innowa-cyjny zosta∏ przerwany w trakcie jego realizacji. Prawie 38% firm zadekla-rowa∏o, i˝ w latach 2004–2006 choç jeden rozpocz´ty projekt innowacyjnyzosta∏ powa˝nie opóêniony.

W latach 2004–2006 brak Êrodków finansowych ze êróde∏ zewn´trznychstanowi∏ istotnà barier´ wp∏ywajàcà na dzia∏alnoÊç innowacyjnà dla ponad

1 Informacje dotyczà czynników utrudniajàcych dzia∏alnoÊç innowacyjnà w latach 2004-–2006.

2 W 2006 r. z grupy 500 firm informacje dotyczàce czynników utrudniajàcych dzia∏al-noÊç innowacyjnà przes∏a∏y do Instytutu Nauk Ekonomicznych PAN 73 przedsi´biorstwaprzemys∏owe i 39 us∏ugowych.

30% przedsi´biorstw, aczkolwiek dla 15% badanych firm czynnik ten by∏bez znaczenia. Natomiast zbyt wysokie koszty innowacji, zdaniem prawiepo∏owy ankietowanych firm, wp∏yn´∏y w stopniu umiarkowanym na ichdzia∏alnoÊç innowacyjnà, a tylko dla 27% respondentów mia∏y one du˝e zna-czenie. Nale˝y jednak dodaç, ˝e nieca∏e 10% firm uzna∏o t´ barier´ za bezznaczenia. Na brak Êrodków finansowych w przedsi´biorstwie wskaza∏o a˝ponad 60% respondentów – 27% przedsi´biorstw uzna∏o ten czynnik jakowysoce istotny, a zdaniem 36% mia∏ umiarkowany wp∏yw na dzia∏alnoÊç in-nowacyjnà. Natomiast dla 13% przedsi´biorstw nie mia∏ on wp∏ywu na in-nowacje. Wydaje si´ zatem, ˝e jest to czynnik majàcy znaczàcy wp∏yw nadzia∏alnoÊç innowacyjnà (rysunek 1).

Rysu nek 1

Czynniki ekonomiczne u tru dniajàce dzia∏alnoÊç innowacyjnà w latach 2004– 2006

èród∏o: Opracowanie w∏asne na podstawie Listy 500 najbardziej innowacyjnych przedsi´biorstw w Polsce w 2006 r.

Wi´kszoÊç ankietowanych przedsi´biorstw uzna∏a brak wykwalifikowa-nego personelu jako barier´, która w latach 2004–2006 w niskim (blisko37%) bàdê w umiarkowanym stopniu (prawie 36%) wp∏yn´∏a na podejmo-wanie dzia∏aƒ innowacyjnych w firmie. Pomimo trudnoÊci na rynku pracyw znalezieniu pracowników o odpowiednim przygotowaniu i kwalifika-cjach3, tylko ok. 8% ankietowanych firm uzna∏o brak wykwalifikowanegopersonelu za wysoce istotny czynnik wp∏ywajàcy na ich dzia∏alnoÊç inno-wacyjnà. Dla ponad 19% respondentów bariera ta nie stanowi∏a natomiast˝adnego problemu. Kolejny czynnik zwiàzany z wiedzà dotyczy∏ braku in-

bez znaczenia

brak Êrodków finansowych w przedsi´biorstwiebrak Êrodków finansowych ze êróde∏ zewn´trznychzbyt wysokie koszty innowacji

50454035302520151050

niskieÊredniewysokieznaczenie

%

3 Zob. szerzej: E. Krzywina: Gospodarowanie zasobami ludzkimi, w ramach badaƒ:Pierwsze doÊwiadczenia adaptacji przedsi´biorstw do warunków zintegrowanego rynku,kier. nauk. J. Kotowicz-Jawor, INE PAN, Warszawa 2007; a tak˝e Informacja o kondycji sek-tora przedsi´biorstw ze szczególnym uwzgl´dnieniem stanu koniunktury w III kw. 2006,NBP, Departament Analiz Makroekonomicznych i Strukturalnych, Warszawa 2006.

Ewa Krzywina128

formacji na temat technologii. Tylko dla ok. 6% ankietowanych przedsi´-biorstw czynnik ten stanowi∏ wysoce istotnà barier´ utrudniajàcà dzia∏al-noÊç innowacyjnà, natomiast dla ponad 40% firm mia∏ on niskie znaczenie,a dla prawie 24% respondentów – nie mia∏ ˝adnego wp∏ywu na dzia∏aniainnowacyjne. Tak˝e brak informacji na temat rynków – zdaniem ankieto-wanych firm – mia∏ niski wp∏yw na dzia∏alnoÊç innowacyjnà lub podj´ciedecyzji o nieprowadzeniu tej dzia∏alnoÊci – prawie 38% respondentów. Tyl-ko dla nieca∏ych 5% firm czynnik ten mia∏ wysokie znaczenie dla podejmo-wania dzia∏aƒ innowacyjnych. Zdaniem prawie 35% firm trudnoÊci w zna-lezieniu partnerów do wspó∏pracy w zakresie dzia∏alnoÊci innowacyjnejw stopniu umiarkowanym wp∏ywa∏y w analizowanych latach na dzia∏alnoÊçinnowacyjnà. W grupie czynników zwiàzanych z wiedzà – przedsi´biorstwaten w∏aÊnie czynnik wskazywa∏y najcz´Êciej jako wysoce istotny w podej-mowaniu dzia∏aƒ innowacyjnych. Ankietowane firmy cz´Êciej zwraca∏yuwag´ na trudnoÊci w znalezieniu partnerów do wspó∏pracy w zakresiedzia∏alnoÊci innowacyjnej (na wysokie i Êrednie znaczenie tego czynnikawskaza∏o blisko 50%). Natomiast na brak wykwalifikowanego personeluwskaza∏o ∏àcznie ok. 44% firm. Ró˝ni∏y si´ one jednak wagà, jakà przywià-zywa∏y do tego czynnika: ok. 8% firm uzna∏o ten czynnik za majàcy wyso-kie znaczenie, a ok. 36% – Êrednie (rysunek 2).

Rysu nek 2

Czynniki zwiàzane z wiedzà u tru dniajàce dzia∏alnoÊç innowacyjnà w latach 2004– 2006


Dla ponad 35% ankietowanych firm rynek opanowany przez dominujàceprzedsi´biorstwa w umiarkowanym stopniu wp∏ywa na dzia∏alnoÊç innowa-cyjnà, przy czym ok. 20% przedsi´biorstw uzna∏o, ˝e czynnik ten ma wyso-kie znaczenie w dzia∏alnoÊci innowacyjnej. Podobna sytuacja dotyczy innejbariery z grupy czynników rynkowych – niepewnego popytu na innowacjebàdê nowe produkty, na którà wskaza∏o a˝ ponad 60% ankietowanych – dla

bez znaczenia

niskie

Êrednie

wysokie

trudnoÊci w znalezieniu partnerówbrak informacji na temat rynkówbrak informacji na temat technologiibrak wykwalifikowanego personelu

0 5 10 15 20 25 30 35 40 45

znac

zeni

e

%

BARIERY DZIA¸ALNOÂCI INNOWACYJNEJ PRZEDSI¢BIORSTW 129

21% przedsi´biorstw czynnik ten by∏ wysoce istotny, a dla 43% – wp∏ywajà-cy w Êrednim stopniu na dzia∏alnoÊç innowacyjnà (rysunek 3).

Rysu nek 3

Czynniki rynkowe u tru dniajàce dzia∏alnoÊç innowacyjnà w latach 2004– 2006


Badania pokaza∏y, ˝e brak potrzeby prowadzenia dzia∏alnoÊci innowacyj-nej ze wzgl´du na wprowadzenie innowacji w latach poprzednich mia∏oistotne znaczenie tylko dla blisko 3% firm, natomiast prawie dla 46% przed-si´biorstw by∏o bez znaczenia.

Ankietowane przedsi´biorstwa wskaza∏y tak˝e na inne bariery innowa-cyjnoÊci. WÊród przeszkód zwraca∏y szczególnà uwag´ na czynniki, na któ-re przedsi´biorstwo nie mia∏o wp∏ywu, a które negatywnie odbija∏y si´ naich dzia∏alnoÊci innowacyjnej, np.: wysokie koszty rejestracji nowych leków,brak wp∏ywu na technologi´ realizacji us∏ug (budowa dróg), trudnoÊci wewspó∏pracy z firmami outsourcingowymi krajowymi i zagranicznymi, a tak-˝e na elementy zwiàzane z motywacjà i finansowaniem – brak motywacjii zach´t do zwi´kszania nak∏adów na innowacje, trudnoÊci w pozyskaniuÊrodków z funduszy unijnych.

Na dzia∏alnoÊç innowacyjnà firm w ró˝nym stopniu wp∏ywajà analizo-wane czynniki. Zdaniem ankietowanych przedsi´biorstw wp∏ywa∏y one w la-tach 2004–2006 raczej w umiarkowanym stopniu (bàdê niskim w przypadkuczynników zwiàzanych z wiedzà) ni˝ w wysokim. Analiza pokaza∏a tak˝e, ˝ew najwy˝szym stopniu zdaniem ankietowanych firm na ich dzia∏alnoÊç in-nowacyjnà majà wp∏yw czynniki ekonomiczne. Natomiast w grupie firm,które twierdzi∏y, ˝e czynniki zwiàzane z wiedzà mia∏y wysoki wp∏yw na ichdzia∏alnoÊç innowacyjnà – bardziej wskazywa∏y one na trudnoÊci w znale-zieniu partnerów do wspó∏pracy w zakresie takiej dzia∏alnoÊci ni˝ na brakwykwalifikowanej kadry.

bez znaczenia

rynek opanowany przez dominujàce przedsi´biorstwaniepewny popyt na innowacyjne produkty

454035302520151050 niskieÊredniewysokie

znaczenie

%

Ewa Krzywina130

FIRMY INNOWACYJNE WED¸UG PODZIA¸U TERYTORIALNEGO 133

z wynikami rankingu innowacyjnych firm przygotowanego w 2006 r.2 Niepo-kojàcym symptomem jest fakt, ˝e od 2004 r. tylko jedno województwo – ma-zowieckie – zanotowa∏o ich wzrost.

Drugim niepokojàcym zjawiskiem jest niski udzia∏ województwa ma∏o-polskiego i wielkopolskiego w nak∏adach na sfer´ innowacyjnoÊci, która mabyç si∏à nap´dowà regionów i gospodarek XXI wieku.

Optymistycznà prognozà na lata nast´pne jest fakt, ˝e rok 2006 by∏ ko-lejnym rokiem wzrostu nak∏adów na dzia∏alnoÊç badawczo-rozwojowàw uj´ciu wojewódzkim, co dobrze wró˝y polskiej gospodarce. Najlepiej sy-tuacja przedstawia si´ w podmiotach gospodarczych dzia∏ajàcych na tere-nie Mazowsza i Âlàska, a niepokój budzi spadek w województwie opolskim.Dok∏adny opis zmian w latach 2004–2006 wed∏ug województw zosta∏ za-prezentowany w tabeli 3.


Na podstawie informacji uzyskanych od przedstawicieli firm innowacyj-nych mo˝na powiedzieç, ˝e z roku na rok powi´ksza si´ dystans pomi´dzywojewództwami pó∏nocno-wschodniej Polski a centralnà i po∏udniowo-za-

2 Raport o innowacyjnoÊci gospodarki Polski w 2006 roku, pod red. T. Baczko, INE PAN,Warszawa, grudzieƒ 2006.

Województwo 2004 2005 2006

DolnoÊlàskie 5 805,0 5 138,0 16 803,2

Kujawsko-pomorskie 15 941,7 26 811,0 27 649,9

Lubelskie 1 634,6 4 065,8 18 438,9

Lubuskie 232,0 250,0 787,0

¸ódzkie 687,0 5 113,2 10 694,2

Ma∏opolskie 54 914,0 55 994,6 62 697,5

Mazowieckie 40 938,2 59 750,9 115 123,1

Opolskie 550,0 231,0 230,0

Podkarpackie 0,0 0,0 1 690,2

Podlaskie 175,0 273,0 859,0

Pomorskie 4 113,8 4 702,7 9 485,0

Âlàskie 38 495,9 42 061,9 66 528,1

Âwi´tokrzyskie 268,0 830,0 1 361,9

Warmiƒsko-mazurskie 0,0 100,0 453,0

Wielkopolskie 37 200,8 44 585,2 48 542,5

Zachodnio-pomorskie 3 125,6 8 019,8 9 784,4

Tabela 3

Nak∏ady na dzia∏alnoÊç badawczo)rozwojowà (w tys. z∏)

chodnià cz´Êcià kraju. Najwyraêniej jest to widoczne w województwie pod-laskim. Bardzo pozytywnym zjawiskiem jest wzrost nak∏adów na badaniai rozwój w województwach lubelskim oraz lubuskim.

Zaprezentowana fragmentaryczna analiza wskazuje na bardzo du˝e dys-proporcje mi´dzy ró˝nymi regionami naszego kraju. Na podstawie otrzyma-nych informacji z firm mo˝na stwierdziç, ˝e najwi´ksze nak∏ady na dzia∏al-noÊç innowacyjnà na 1 pracujàcego w 2006 r. (tabela 4) by∏y ponoszonew województwach mazowieckimi i wielkopolskim. Niebezpiecznym zjawi-skiem jest utrzymujàcy si´ od ponad 3 lat bardzo niski poziom tych nak∏a-dów w województwie podlaskim i warmiƒsko-mazurskim. Pozytywnym zja-wiskiem jest zwi´kszona iloÊç pieni´dzy na popraw´ konkurencyjnoÊci (in-nowacyjnoÊci) w stosunku do roku 2005.


Wa˝ne miejsce w poczynaniach, które zwi´kszà konkurencyjnoÊç firmdanego regionu, stanowià regionalne oÊrodki innowacyjnoÊci. Nale˝y te˝zwróciç uwag´ na bardzo niepokojàce zjawisko, które mo˝e doprowadziç docofni´cia si´ Polski z krajów rozwijajàcych si´ do biednej cz´Êci naszego kon-tynentu: mam tu na myÊli niskie zatrudnienie pracowników naukowo-ba-dawczych w przedsi´biorstwach.

Je˝eli nie nastàpi bardzo szybki jakoÊciowy i iloÊciowy wzrost w zakresieinnowacyjnoÊci, mo˝emy zapomnieç, co to sà innowacje zarówno technolo-

Kazimierz Zarachowicz134


DolnoÊlàskie 2,5 1,5 9,1Kujawsko-pomorskie 5,9 7,4 5,9Lubelskie 1,6 1,7 18,5Lubuskie 6,4 1,9 10,7¸ódzkie 8,5 2,9 17,4Ma∏opolskie 1,7 1,3 3,4Mazowieckie 3,4 1,6 48,6Opolskie 5,9 0,2 2,4Podkarpackie 0,0 0,0 7,4Podlaskie 0,2 0,2 0,2Pomorskie 6,4 1,6 12,2Âlàskie 8,8 6,1 15,2Âwi´tokrzyskie 0,9 0,4 2,7Warmiƒsko-mazurskie 0,4 1,3 0,8Wielkopolskie 9,9 8,3 23,2Zachodnio-pomorskie 3,5 1,4 2,6

Tabela 4

WartoÊç nak∏adów na dzia∏alnoÊç innowacyjnà og ó∏em na 1 pracu jàceg o (w tys. z∏)

giczne, us∏ugowe, jak i organizacyjne. Przy tak niskim potencjale naukowo-badawczym nasz kraj nie b´dzie móg∏ konkurowaç z innymi krajami zjedno-czonej Europy. Sytuacj´ t´ obrazujà liczby zaprezentowane w tabeli 5.


Konkludujàc: dzia∏ania w sferze innowacyjnoÊci i prowadzenia badaƒ na-ukowych z ukierunkowaniem na rozwój nale˝y zintensyfikowaç, a Êrodki po-zyskiwane powinny trafiaç szybciej do zainteresowanych, zmniejszajàc przytym obcià˝enia biurokratyczne.

FIRMY INNOWACYJNE WED¸UG PODZIA¸U TERYTORIALNEGO 135


DolnoÊlàskie 4 5 6

Kujawsko-pomorskie 28 38 40

Lubelskie 8 8 66

Lubuskie 0 0 0

¸ódzkie 15 16 17

Ma∏opolskie 72 73 85

Mazowieckie 299 350 391

Opolskie 5 5 6

Podkarpackie 0 0 0

Podlaskie 7 5 5

Pomorskie 253 227 234

Âlàskie 39 51 52

Âwi´tokrzyskie 3 3 4

Warmiƒsko-mazurskie 0 0 0

Wielkopolskie 107 139 107

Zachodniopomorskie 0 0 0

Tabela 5

Pracownicy nau kowo)badawczy w f irmach innowacyjnych(w osobach)

Andrzej Siemaszko

Krajowy Punkt Kontaktowy Programów Badawczych UE

UCZESTNICTWO POLSKICH PRZEDSI¢BIORSTWW 6. PROG RAMIE RAMOWYM BADA¡ R ROZWOJUTECHNOLOG II I WDRO˚ E¡ (2002– 2006)

Og∏oszona w marcu 2005 r. zmodyfikowana Strategia Lizboƒska ma na ce-lu wspieranie wzrostu gospodarczego i tworzenie lepszych miejsc pracy dlaobywateli UE. Aby osiàgnàç ten cel, powinniÊmy przede wszystkim wycho-dziç z nowymi pomys∏ami i technologiami oraz lepiej i skuteczniej je wyko-rzystywaç. Dlatego innowacyjnoÊç i badania majà zasadnicze znaczenie dlaprzysz∏oÊci Europy i muszà byç zdecydowanie i systematycznie wspierane.Obecnie sà to g∏ówne cele polityki UE.

Pomimo wielu wysi∏ków, dystans pomi´dzy UE a USA w badaniach i in-nowacjach ciàgle si´ powi´ksza. Wydatki na B+R w Europie nie zwi´ksza-jà si´ – utrzymujà si´ na poziomie 1,9% PKB, w porównaniu do 2,6% w USAi 3,1% PKB w Japonii1. Przewiduje si´, ˝e Chiny osiàgnà poziom europej-skiej intensywnoÊci badawczo-rozwojowej ju˝ w 2010 r.

Na ca∏ym Êwiecie zaostrza si´ konkurencja o przyciàganie inwestycjiw badania naukowe i innowacje. Obok atrakcyjnych lokalizacji, jak np.USA i Japonia, pojawili si´ nowi konkurenci: Chiny, Indie i Brazylia. JeÊliUE chce pozostaç konkurencyjna i zachowaç swój model spo∏eczny, pilniepotrzebne sà daleko idàce reformy. Konkurencja przybra∏a przy tym takierozmiary, ˝e ˝aden z krajów cz∏onkowskich nie odniesie sukcesu, dzia∏a-jàc w pojedynk´. Niestety, UE stanowi nadal mozaik´ krajowych i regio-nalnych systemów badaƒ i innowacji, które sà dostosowane do ró˝nychmiejscowych warunków. Udoskonalenie ich skutecznoÊci wymaga bardziejsystematycznej wspó∏pracy pomi´dzy krajami cz∏onkowskimi w zakresiekwestii mi´dzynarodowych oraz wytworzenia synergii pomi´dzy po-szczególnymi systemami badaƒ i innowacji. Opracowanie spójnych i wza-jemnie si´ wspierajàcych polityk przez regiony, kraje cz∏onkowskie i in-stytucje europejskie sta∏o si´ podstawà tworzenia Europejskiej Przestrze-ni Badawczej (European Research Area – ERA) oraz realizacji nowegopartnerstwa w ramach procesu lizboƒskiego na rzecz szybszego i zrów-nowa˝onego wzrostu gospodarczego. Zasadniczym elementem wspierajà-cym g∏´bokà integracj´ i zapewniajàcym uzyskanie efektu synergii sà pro-gramy ramowe.

1 Dane wed∏ug EUROSTAT.

Inicjatywa tworzenia wspólnej Europejskiej Przestrzeni Badawczej zmie-ni∏a ca∏kowicie przeznaczenie programów ramowych. W dramatyczny dlanas sposób dokonano przejÊcia od Europy zrównowa˝onego rozwoju, jakaby∏a jeszcze obserwowana w 5. Programie Ramowym, do przyspieszonej in-tegracji w postaci kszta∏towania „twardego jàdra”, która sta∏a si´ widocznaw 6. Programie Ramowym (2002–2006). 6PR wprowadzi∏ drastyczne zmia-ny w zasadach uczestnictwa. Znaczàce Êrodki z programów tematycznych(65%) skierowano na wielkie przedsi´wzićia integrujàce najwi´ksze euro-pejskie centra badawcze i czo∏ówk´ europejskich przedsi´biorstw. BudowÉRA rozpocz´to od skoncentrowania Êrodków w europejskim jàdrze utwo-rzonym g∏ównie przez Niemcy, Francj´, Angli´ i kraje Beneluksu. Wprowa-dzono dwa nowe instrumenty: projekty zintegrowane (Integrated Projects)i sieci doskona∏oÊci (Networks of Excellence) dysponujàce du˝ymi bud˝eta-mi (zwykle 5–20 mln euro) nakierowane na rozwiàzanie wspólnych proble-mów technologicznych okreÊlonych sektorów gospodarczych, pog∏´biajàceintegracj´ przedsi´biorstw i centrów badawczych.

Jednym z powodów podjćia inicjatywy tworzenia ERA by∏ fakt, ˝e pro-gram ramowy dysponuje tylko 5% Êrodków, jakie w Europie wydaje si´ nabadania, zaÊ 95% zostaje w bud˝etach krajowych, regionalnych i prywat-nych. Stàd te˝ Êrodki z programów ramowych powinny staç si´ katalizato-rem s∏u˝àcym integracji tych dzia∏aƒ, motorem osiàgnićia celu 3% PKB,platformà do uzyskania komplementarnoÊci i synergii oraz Êrodkiem do uni-kania duplikacji.

Ró˝nice pomi´dzy celami 5PR a 6PR widaç najlepiej, analizujàc wzrasta-jàcy udzia∏ przedsi´biorstw. Poprzez wprowadzenie nowych instrumentów,szczególnie Integrated Projects, udzia∏ firm praktycznie si´ podwoi∏. W 5PRstanowi∏y one dla najbardziej zaawansowanych krajów pomi´dzy 9% a 14%uczestników, podczas gdy w 6PR ju˝ od 18% do 25% uczestników. Niemiec-kie przedsi´biorstwa stanowi∏y w 5PR 14%, a w 6PR 25% wszystkich nie-mieckich uczestników. Polska cz´Êciowo nadrobi∏a zaniedbania, zwi´kszajàcudzia∏ przedsi´biorstw z 4,8% do 12,1% uczestników.

Analizujàc udzia∏ polskich partnerów w 6PR, nale˝y si´ odnieÊç do ogól-nej sytuacji nauki w Polsce. Kilkunastoletni ujemny trend wydatków na na-uk´ i badania doprowadzi∏ do znaczàcej zapaÊci ca∏ej sfery B+R. Dzisiaj maona postaç „przetrwalnikowà”. JesteÊmy w UE krajem o jednym z najni˝-szych poziomów finansowania badaƒ – 0,56% PKB (2004). Daleko nam dowyznaczonego w Strategii Lizboƒskiej poziomu wydatków na badania rów-nego 3% PKB. Odniesienie wydatków na badania do liczby ludnoÊci lub na-ukowców stawia nas w ogonie gospodarki Êwiatowej, poÊród znacznie bied-niejszych krajów Ameryki ¸aciƒskiej i Azji. JesteÊmy przeganiani przez du-˝o mniejsze kraje, które razem z nami wesz∏y w 2004 r. do UE. Ca∏kowitewydatki Czech i Polski na B+R (publiczne i prywatne) ostatnio si´ zrówna-∏y i wynoszà ok. 1,1 mld euro rocznie. Co jest szczególnie niepokojàce, u nasprzewa˝a zdecydowanie bud˝etowe finansowanie badaƒ, zamiast prywat-nego. Czeskie przedsi´biorstwa inwestujà w badania znacznie wićej ni˝

UCZESTNICTWO POLSKICH PRZEDSI¢BIORSTW W 6. PROGRAMIE RAMOWYM BADA¡ 137

polskie, wydajàc 701 mln euro, podczas gdy polskie tylko 327 mln euro (wy-datki sektora prywatnego na badania – BERD w 2004 r.). W wydatkach naB+R doganiajà nas ju˝ tak˝e firmy w´gierskie i s∏oweƒskie2.

Na skutek takiej makroekonomicznej sytuacji uczestnictwo polskichprzedsi´biorstw w programach ramowych jest zdecydowanie za niskie.Trzeba pami´taç, ˝e sà to „programy badaƒ, rozwoju technologii i wdro˝eƒ”nakierowane na praktycznà implementacj´ badaƒ, wdro˝enia i komercjali-zacj´ przez przedsi´biorstwa (poj´cie end user). Polskie przedsi´biorstwatylko w nielicznych przypadkach koordynowa∏y projekty badawcze, stàdw wi´kszoÊci przypadków wypracowywane technologie nie by∏y przeznaczo-ne dla polskich przedsi´biorstw. W procesie integracji przemys∏u europej-skiego, pog∏´bionej wspó∏pracy nad rozwojem technologii, tworzeniem zin-tegrowanych sieci badawczych i kooperacyjnych przemys∏u praktycznie niejesteÊmy obecni.

Mo˝na stwierdziç, ˝e zbyt niski stopieƒ innowacji polskiego przemys∏ujest decydujàcym czynnikiem ograniczajàcym nasze uczestnictwo w PR. Pro-blemem jest to, ˝e przygniatajàca wi´kszoÊç dynamicznie rozwijajàcych si´polskich przedsi´biorstw nie posiada ˝adnego centrum badawczo-rozwojo-wego, nie rozwija w∏asnych technologii, nie uczestniczy∏a w ˝adnym pro-jekcie B+R finansowanym przez MNiSW, a ju˝ zupe∏nie nie myÊli o wspól-nych badaniach i rozwoju technologii z innymi firmami europejskimi.

Na szcz´Êcie sytuacja ta powoli si´ zmienia. Ju˝ w 2004 r. powo∏anopierwsze Polskie Platformy Technologiczne (obecnie dzia∏a 28 PPT grupu-jàcych ponad 500 najlepszych polskich przedsi´biorstw). Ich zadaniem jestintegracja i mobilizacja polskiego przemys∏u wokó∏ rozwoju wspólnych tech-nologii oraz wprowadzenie silnych reprezentantów do Europejskich Plat-form Technologicznych (ETP). Dzi´ki nim mamy obecnie doÊç du˝y wp∏ywna programowanie konkursów i definiowanie tematów badawczych. Wyraê-nie widaç w statystykach, ˝e tam, gdzie byliÊmy aktywnymi uczestnikamiplatform technologicznych, uzyskujemy znacznie lepsze wyniki. Wiodàcymisektorami sta∏y si´ informatyka, lotnictwo i budownictwo. W technologiachICT najbardziej aktywnymi przedsi´biorstwami sà Comarch S.A., InstytutTechnik Telekomunikacyjnych i Informatycznych Sp. z o.o, Rodan SystemsS.A., Polska Telefonia Cyfrowa Sp. z o.o. i Telekomunikacja Polska S.A. Cho-cia˝ szereg innych przedsi´biorstw sektora próbuje swych si∏ w programachramowych, to na tej liÊcie ciàgle brak jest co najmniej setki innowacyjnychfirm polskich, które powinny powalczyç o projekty europejskie. Âwietniezorganizowanym sektorem jest lotnictwo skupione w PPT Lotnictwa (kla-ster „Dolina Lotnicza”). Najwi´cej projektów w 6PR uzyska∏y PZL-ÂwidnikS.A. i WSK „PZL-Rzeszów” S.A. Swojà przygod´ europejskà rozpoczyna-jà te˝ mniejsze firmy tego sektora, jak np. Ultratech. Sektor budownictwajest zintegrowany poprzez PPT Budownictwa, kierowanà przez lidera klasy-fikacji w uczestnictwie w 6PR – firm´ ASM Centrum Badaƒ i Analiz Rynku

Andrzej Siemaszko138

2 Dane wed∏ug EUROSTAT.

Sp. z o.o. Inne firmy uczestniczàce to np. CIM-mes Projekt Sp. z.o.o., Mosto-stal Warszawa S.A. i Hydrogeotechnika Sp. z o.o. Cieszy te˝ fakt, ˝e tak˝ew innych sektorach pojawiajà si´ firmy high-tech, które odnoszà znaczàcesukcesy w 6PR, takie jak BioinfoBank Institute, Innowacja Polska Sp. z o.o.lub TopGaN Sp. z o.o.

Jeszcze wy˝sze wyzwania i stopieƒ trudnoÊci ni˝ 6PR przynosi 7. Pro-gram Ramowy (2007–2013), który jako jedyny instrument polityki UE(wÊród malejàcych bud˝etów polityki rolnej i spójnoÊci) uzyska∏ znaczàcyprzyrost Êrodków finansowych (o 40% wićej Êredniorocznie ni˝ 6PR). Dodyspozycji w 7PR jest 54 mld euro. Szacuje si´, ˝e ponad po∏owa bud˝etu7PR b´dzie przeznaczona na dzia∏ania zwiàzane z rozwojem gospodarki, ba-dania zamawiane przez kluczowy europejski przemys∏ i definiowane przezgrupy przemys∏owe (Europejskie Platformy Technologiczne). 7PR ma stano-wiç przede wszystkim instrument integracji na poziomie europejskim ba-daƒ i rozwoju technologii prowadzonych w poszczególnych krajach cz∏on-kowskich. S∏u˝y temu przesunićie instrumentów w kierunku realizacji du-˝ych inicjatyw i przedsi´wzi´ç technologicznych (Joint TechnologyInitiatives o wielomiliardowych bud˝etach) oraz rozwinićie sfery wspólne-go programowania badaƒ, „centralnego planowania” i lobbingu grup prze-mys∏owych (industrial groupings). W UE obowiàzuje obecnie has∏o less com-petition, more cooperation. Ograniczono znacznie zasi´g otwartych konkur-sów na rzecz realizacji projektów „zamawianych” przez przemys∏.Instrumentem realizacji sta∏y si´ Europejskie Platformy Technologiczne gru-pujàce kluczowe przedsi´biorstwa europejskie, których zadaniem by∏o opra-cowanie programów Strategic Research Agenda (SRA). Komisarz J. Potocnikpotwierdzi∏, ˝e ponad 50% programów pracy w pierwszym konkursie 7. Pro-gramu Ramowego zosta∏o przeniesionych z SRA.

Programy ramowe doÊç dramatycznie ods∏oni∏y s∏aboÊci naszej sferyB+R i gospodarki. W warunkach wysokiej konkurencji podmiotów z EU-27wychodzà na jaw wszystkie s∏aboÊci i zaniedbania. Jak w soczewce skupia-jà si´ problemy zacofania infrastrukturalnego i technologicznego. Polskiefirmy powinny przestawiç si´ na produkty bardziej innowacyjne, wymaga-jàce rozwoju w∏asnych technologii i prowadzenia badaƒ. Kluczowym me-chanizmem powinno byç tworzenie centrów badawczo-rozwojowych, którepowinny mieç zagwarantowane znaczàce wsparcie ze strony publicznej(zwolnienia podatkowe, preferencyjne kredyty, dost´p do Êrodków inwesty-cyjnych i badawczych). Szansà jest implementacja Programu OperacyjnegoInnowacyjna Gospodarka, który przewidzia∏ kilka takich instrumentówwsparcia.

Konieczne jest dokonanie g∏´bokiej transformacji naszej gospodarki, abywyrwaç si´ z zapóênienia i w∏àczyç si´ w najwa˝niejsze europejskie inicja-tywy technologiczne. B´dzie to mo˝liwe tylko przy strategicznej koncentra-cji na kilku (np. 3–4) priorytetach, w których mo˝emy si´ do∏àczyç do czo-∏ówki europejskiej. Tymi ju˝ obecnie rozwini´tymi sektorami sà lotnictwoi informatyka. Potencjalnym strategicznym sektorem jest obszar technologii

UCZESTNICTWO POLSKICH PRZEDSI¢BIORSTW W 6. PROGRAMIE RAMOWYM BADA¡ 139

czystego w´gla (CCS, podziemne zgazowanie, syntetyczne paliwa), w którymz uwagi na bogate zasoby w´gla, a jednoczeÊnie europejskà polityk´ elimi-nacji w´gla (low-carbon economy) Polska powinna byç liderem. Kolejnymsektorem mo˝e byç elektronika i nanoelektronika – ju˝ wkrótce 25% wszyst-kich monitorów LCD na Êwiecie b´dzie produkowanych w Polsce.

Polska ma obecnie olbrzymie szanse, by fundusze strukturalne (67 mldeuro) w du˝ym stopniu nakierowaç na tworzenie dynamicznej gospodarkiopartej na wiedzy, której motorem b´dà badania, rozwój technologii i inno-wacji. 7. Program Ramowy (54 mld euro) mo˝e stanowiç istotny synerge-tyczny czynnik wsparcia, w∏àczajàcy nasze przedsi´wzi´cia do wspólnychinicjatyw europejskich i przyczyniajàcy si´ do pog∏´bienia integracji w ra-mach Europejskiej Przestrzeni Badawczej. Optymalne wykorzystanie oby-dwu êróde∏ przyczyni si´ znaczàco do uzyskania trwa∏ego wzrostu gospo-darczego, unowoczeÊnienia naszej gospodarki i uzyskania jej trwa∏ej kon-kurencyjnoÊci w skali Êwiatowej.

Andrzej Siemaszko140

Anna Lejpras

Uniwersytet Europejski Viadrina we Frankfurcie n. Odrà, German Institute for Economic Research Berlin

OCENA WARUNKÓ W LOKALNYCH PRZEZ POLSKIEPRZEDSI¢BIORSTWA INNOWACYJNE– WYNIKI BADANIA ANKIETOWEG O

Niskie koszty pracy oraz dost´p do wykwalifikowanej si∏y roboczej sà jedny-mi z najcz´Êciej wymienianych czynników b´dàcych motorem rozwoju orazdzia∏aƒ innowacyjnych przedsi´biorstw w Polsce. Z kolei z∏y stan infrastruk-tury transportowej (zarówno drogowej, kolejowej jak i lotniczej) jest po-wszechnie uwa˝any za katalizator hamujàcy zdolnoÊç pozyskiwania zagranicz-nych oraz krajowych inwestorów przez poszczególne regiony. Które z czynni-ków lokalizacji sà istotne z punktu widzenia polskich przedsi´biorstwinnowacyjnych? Jak sà one przez nie oceniane? Celem niniejszej analizy jestpróba odpowiedzi na te pytania.

Analiza opiera si´ na danych firm uzyskanych w badaniu kwestionariu-szowym (ankiety pocztowe), przeprowadzonym wspólnie przez UniwersytetEuropejski Viadrina we Frankfurcie nad Odrà oraz Instytut Nauk Ekonomicz-nych Polskiej Akademii Nauk. Badanie zosta∏o wykonane w po∏owie 2007 r.w ramach projektu majàcego na celu porównanie firm polskich oraz firmwschodnich landów niemieckich pod kàtem warunków lokalizacji, ich wp∏y-wu na innowacyjnoÊç i rozwój przedsi´biorstw1. Badanie zosta∏o skierowa-ne do 3000 polskich przedsi´biorstw innowacyjnych, zarówno z sektorówprzemys∏u, jak i us∏ug, liczàcych powy˝ej 9 zatrudnionych (na ankiet´ odpo-wiedzia∏o ok. 10% firm). W tabeli 1 uj´to przebadane, najbardziej innowa-cyjne przedsi´biorstwa2 wed∏ug sektorów (rodzaje dzia∏alnoÊci na poziomiedwucyfrowego kodu NACE).

Przedsi´biorstwa oceni∏y w badaniu m.in. 17 ró˝nych czynników lokaliza-cji, takich jak bliskoÊç do uczelni wy˝szych i instytutów naukowych, po∏àcze-nia komunikacyjne, bliskoÊç do klientów czy us∏ugi i pomoc ró˝nych instytu-cji i w∏adz lokalnych, pod wzgl´dem ich wa˝noÊci oraz jakoÊci. Wa˝noÊç po-szczególnych czynników zosta∏a oceniona w trzystopniowej skali3, a ich jakoÊç

1 Projekt ten jest finansowany przez Niemieckà Wspólnot´ Naukowà Deutsche For-schungsgemeinschaft (grant naukowy numer STE 1687-1).

2 Definicja przedsi´biorstw innowacyjnych wed∏ug klasyfikacji OECD: przemys∏ wyso-kiej techniki (high and medium high technology manufacturing) oraz us∏ugi oparte na wie-dzy (knowledge intensive services).

3 Dany czynnik lokalizacji jest 1 – niewa˝ny, 2 – ma∏o wa˝ny lub 3 – bardzo wa˝ny.

w pi´ciostopniowej4. Na rysunku 1 zilustrowano uÊrednione oceny dla po-szczególnych czynników lokalnych.

Anna Lejpras142

Tabela 1

Przebadane przedsi´biorstwa innowacyjne w u j´ciu sektorowym

Kod NACE Opis sektorowy IloÊç

Przemys∏ wysokiej techniki24 przemys∏ chemiczny 11

29 produkcja maszyn i urzàdzeƒ 37

30 produkcja urzàdzeƒ biurowych i komputerów 3

31 produkcja urzàdzeƒ i aparatury elektrycznej 24

32 produkcja aparatury i sprz´tu radiowego, TV i ∏àcznoÊciowego 3

33 produkcja sprz´tu medycznego, aparatury optycznej, precyzyjnej zegarów i zegarków 21

34 produkcja pojazdów samochodowych, przyczep i naczep 19

35 produkcja innego sprz´tu transportowego 4

Us∏ugi oparte na wiedzy64 poczta i telekomunikacja 5

70 obrót nieruchomoÊciami 4

71 wynajem urzàdzeƒ i sprz´tu bez obs∏ugi oraz przedmiotów osobistego i domowego u˝ytku 1

72 komputery i dzia∏alnoÊç pokrewna 27

73 dzia∏ania badawczo-rozwojowe 4

74 inna dzia∏alnoÊç gospodarcza 40

80 oÊwiata 2

85 ochrona zdrowia i opieka socjalna 2

92 dzia∏alnoÊç rekreacyjna, sportowa i kulturalna 1

Su ma 208


4 JakoÊç danego czynnika lokalizacji jest 1 – bardzo z∏a, 2 – z∏a, 3 – dostateczna, 4 – dobra lub 5 – bardzo dobra.

Zgodnie z przewidywaniami do najwa˝niejszych, lecz tylko dostatecznieocenionych czynników lokalizacji wed∏ug przedsi´biorstw innowacyjnych, na-le˝à te zwiàzane z kapita∏em ludzkim, a mianowicie koszty p∏ac, dost´p dowykwalifikowanej si∏y roboczej oraz oferta podwy˝szania kwalifikacji w regio-nie. Najwy˝ej ocenionym czynnikiem, który ma bezpoÊrednie znaczenie dladost´pu do wykwalifikowanych pracowników, jest bliskoÊç uczelni wy˝szych.

Niewielkie odleg∏oÊci zarówno do klientów, jak i do dostawców sà wa˝naz punktu widzenia przedsi´biorstw i czynniki te otrzyma∏y ocen´ dobrà. Rów-nie˝ infrastruktura transportowa (mi´dzyregionalne oraz regionalne po∏àczeniakomunikacyjne) odgrywa wa˝nà rol´, a jej jakoÊç zosta∏a oceniona dostatecznie.

Rysu nek 1

Ocena waru nków lokalnych przez przedsi´biorstwa innowacyjne


Istnienie inkubatorów przedsi´biorczoÊci i specjalnych stref ekonomicz-nych uznano za ma∏o wa˝ne czynniki. Przyczynà tego zjawiska mo˝e byçfakt, ˝e inkubatory przedsi´biorczoÊci sà jeszcze w fazie rozwojowej, a stre-fy ekonomiczne majà terytorialnie doÊç ograniczony zasi´g. Ponadto s∏abainfrastruktura transportowa powoduje, i˝ sà w kraju (szczególnie w pó∏noc-nej i wschodniej Polsce) specjalne strefy ekonomiczne z wolnymi terenamiinwestycyjnymi. Równie˝ pomoc i us∏ugi ró˝nych instytucji, takich jak w∏a-dze wojewódzkie, izby zawodowe czy urz´dy pracy, sà ma∏o wa˝ne z punk-tu widzenia firm innowacyjnych. JakoÊç tych form wsparcia zosta∏a ocenio-na poni˝ej dostatecznej.

Na decyzj´ przedsi´biorców o ewentualnej zmianie siedziby firmy mawp∏yw m.in. niezadowolenie z warunków lokalnych. Oko∏o 13% przebada-nych przedsi´biorstw innowacyjnych przenios∏o swojà siedzib´ w ostatnichtrzech latach i a˝ prawie co piàte (ok. 17%) planuje jej zmian´ w ciàgu na-st´pnych 3 lat.

Wyniki analizy potwierdzajà istotne znaczenie kapita∏u ludzkiego orazinfrastruktury transportowej dla polskich przedsi´biorstw innowacyjnych.Jednak˝e ich jakoÊç zosta∏a oceniona przez nie tylko dostatecznie. Zatemw pierwszej kolejnoÊci nale˝y dà˝yç do poprawienia warunków lokalnychpoprzez podj´cie odpowiednich kroków na szczeblu politycznym.

Koszty p∏acDost´p do wykwalifikowanej si∏y roboczej

Oferta podwy˝szania kwalifikacjiBliskoÊç do uczelni wy˝szych

Us∏ugi miejscowych instytucji finansowychBliskoÊç do klientów

Mi´dzyregionalne po∏àczenia komunikacyjneUs∏ugi miejscowych urz´dów

Image regionuRegionalne po∏àczenia komunikacyjne

BliskoÊç do dostawcówBliskoÊç do instytutów naukowo-badawczych

Âwiadczenia urz´dów pracyWsparcie izb zawodowych

Pomoc w∏adz wojewódzkichIstnienie specjalnej sfery ekonomicznejPomoc inkubatorów przedsi´biorczoÊci

JakoÊçW bardzoz∏a

z∏a dosta-teczna

dobra bardzodobra

Wa˝noÊçW nie-wa˝ny

ma∏owa˝ny

bardzowa˝ny

Ocena jakoÊci czynnika Wa˝noÊç czynnika

2,952,89

3,222,87

3,472,74

4,022,45

3,542,44

3,622,40

3,192,38

3,022,36

3,332,35

3,202,35

3,562,32

3,522,31

2,872,25

2,772,18

2,902,16

2,572,18

2,672,07

OCENA WARUNKÓW LOKALNYCH PRZEZ POLSKIE PRZEDSI¢BIORSTWA INNOWACYJNE 143

Ma∏gorzata Paw∏owska

Departament Analiz Makroekonomicznych i Strukturalnych, Narodowy Bank Polski

RENTOWNOÂ å A STRUKTURA RYNKU W OPARCIU O MODEL SCP – ROLA INNOWACYJNOÂ CI

Wst´pW zwiàzku z globalizacjà i deregulacjà rynków zagadnienia dotyczàce kon-kurencji mi´dzy podmiotami spotykajà si´ z coraz wi´kszym zainteresowa-niem analityków. Przedmiotem dyskusji w ekonomii jest tak˝e relacja mi´-dzy strukturà rynkowà (market structure), funkcjonowaniem rynku (marketconduct) oraz panujàcà w nim sytuacjà – rentownoÊcià przedsi´biorstw(market performance), okreÊlana jako paradygmat SCP.

W niniejszym opracowaniu zaprezentowano wyniki badania panelowe-go okreÊlajàcego determinanty rentownoÊci przedsi´biorstw, z uwzgl´dnie-niem innowacyjnoÊci firm, w oparciu o paradygmat SCP1. Przeprowadzonaanaliza mia∏a charakter statyczny.

Model SCPKlasyczny model oparty na paradygmacie struktura – taktyka – wynik(structure-conduct-performance paradigm SCP)2, dominowa∏ w Europiei USA do koƒca lat siedemdziesiàtych3 w ramach teorii organizacji rynkui konkurencji (industrial organization)4. Zgodnie z tym podejÊciem wyni-ki firmy (market performance) zale˝à od zachowaƒ i taktyki firm (mar-ket conduct), które sà uwarunkowane przez podstawowe struktury ryn-

1 W badaniu uwzgl´dniono konkurencj´ wewn´trznà mierzonà: koncentracjà bran˝y, si-∏à rynkowà i statycznymi barierami wejÊcia oraz konkurencj´ mi´dzynarodowà mierzonàwskaênikami eksportu i importu.

2 Paradygmat (SCP) by∏ rozwijany przez Baina 1951, dlatego w literaturze mo˝na zna-leêç równie˝ poj´cia program badawczy Baina lub paradygmat Baina. Por. ¸yszkiewicz W.:Industrial organization, Organizacja rynku i konkurencja, Dom Wydawniczy Elipsa, Warsza-wa 2000, s. 29.

3 W Europie program ten dominuje w dalszym ciàgu. Por. ¸yszkiewicz W.: Industrial or-ganization, Organizacja rynku i konkurencja, Dom Wydawniczy Elipsa, Warszawa 2000, s. 30.

4 Subdyscyplina ekonomiczna, zajmujàca si´ organizacjà rynku i konkurencjà, a g∏ów-nym rozwa˝anym modelem tej teorii by∏ model oligopolu. Por. ¸yszkiewicz 2000, s. 28. Mo˝-na te˝ znaleêç t∏umaczenie nazwy industrial organization jako „teorii organizacji przemy-s∏owej”. Por. Samuelson P.A., Nordhaus W.D.,: Ekonomia, tom 1, Wydawnictwo NaukowePWN, Warszawa 2004, s. 289.

ku (market structure) – okreÊlajàce jego konkurencyjnoÊç. Na podstawiemodelu SCP stwierdzono, ˝e w bardziej skoncentrowanym systemieprawdopodobieƒstwo zmowy jest wi´ksze, co z kolei prowadzi do wy˝-szych zysków przedsi´biorstw i dodatniej zale˝noÊci mi´dzy koncentracjài rentownoÊcià5.

W paradygmacie SCP struktur rynkowà (market structure) opisujà na-st´pujàce zmienne: liczba i wielkoÊç sprzedawców oraz kupujàcych, zró˝ni-cowanie produktów, warunki wejÊcia do ga∏´zi oraz koncentracja rynku.Taktyk dzia∏ ania (market conduct) opisujà m.in. zmowy, reklama, dzia∏al-noÊç marketingowa oraz innowacje technologiczne. Za wynik dzia∏ ania(market performance) przyjmuje si´ rentownoÊç, efektywnoÊç oraz produk-tywnoÊç6. W tradycyjnym modelu SCP struktura rynkowa warunkuje zacho-wanie firm na rynku, które nast´pnie determinuje wyniki rynkowe. Wspó∏-czesna teoria organizacji rynku i konkurencji (new industrial organization)zwraca uwag´, ˝e struktura rynkowa jest efektem okreÊlonych zachowaƒrynkowych i sytuacji rynkowej oraz sama kszta∏tuje si´ pod wp∏ywem si∏ekonomicznych, a nie tylko jednokierunkowo oddzia∏uje na rentownoÊç. Póê-niejsze wyniki analiz w oparciu o paradygmat SCP wykaza∏y równie˝, ˝e toraczej si∏a rynkowa mo˝e prowadziç do wi´kszej rentownoÊci (a nie koncen-tracja w danej bran˝y).

Z drugiej strony globalizacja gospodarki powoduje, ˝e tradycyjne mier-niki koncentracji sà niewystarczajàce do pomiaru poziomu konkurencji, po-niewa˝ nie uwzgl´dniajà konkurencji mi´dzynarodowej7. Ponadto wed∏ugnowej ekonomii przemys∏owej intensywnoÊç konkurencji wewn´trznej na-le˝y oceniaç ∏àcznie: stopieƒ koncentracji oraz zakres mo˝liwoÊci wchodze-nia do danej ga∏´zi, okreÊlony przez dynamiczne bariery wejÊcia8.

Rola innowacyjnoÊci w modelu SCPIstotnym determinantem rentownoÊci jest dzia∏ alnoÊ ç innowacyjna, którazgodnie z za∏o˝eniami Strategii Lizboƒskiej stanowi podstawowe êród∏oprzewagi konkurencyjnej. W teorii ekonomii, za prekursora innowacji i in-nowacyjnoÊci uwa˝a si´ J. Schumpetera, który stwierdzi∏, ˝e w gospodar-ce, w której równowaga zwiàzana jest z adaptacjà (brakiem innowacyjno-Êci), zyski nadzwyczajne nie sà mo˝liwe9.

RENTOWNOÂå A STRUKTURA RYNKU W OPARCIU O MODEL SCP 145

5 Bain J. S.: Relation of Profit Rate to Industry Concentration: American Manufacturing1936-40, Quarterly Journal of Economics, 65/1951, s 293-324.

6 Martin S.: Industrial Economics, Economic Analysis and Public Policy, Macmillan Pu-blishing Company Nowy Jork, Collier Macmillan Publishers, Londyn 1989, s. 3–7.

7 W tradycyjnych miernikach koncentracji uwzgl´dnia si´ wy∏àcznie produkcj´ krajowài abstrahuje si´ od importu. Por. Samuelson P.A., Nordhaus W.D.: Ekonomia, tom 1, Wydaw-nictwo Naukowe PWN, Warszawa 2004, s. 287.

8 Zieliƒska-G∏´bocka A., Podstawowe za∏o˝enia teorii konkurencji, w: Konkurencja, red.Z. Brodecki, Wydawnictwo Prawnicze LexisNexis, Warszawa 2004, s. 33.

9 Schumpeter J.: Teoria rozwoju gospodarczego, PWN, Warszawa 1960.

W literaturze okreÊla si´, ˝e dzia∏alnoÊç innowacyjna, jako taktyka dzia-∏ania (conduct), pozwala firmie osiàgnàç wy˝sze zyski poprzez obni˝eniekosztów produkcji (co prowadzi do wi´kszego udzia∏u w rynku) i dlatego jestdodatnio skorelowana z rentownoÊcià10. Innowacje (np. wynikajàce z nak∏a-dów na B+R) sà êród∏em wi´kszej efektywnoÊci firmy, poniewa˝ powodujàlepsze zarzàdzanie firmà oraz wi´kszà produktywnoÊç pracy. Innowacje sàrównie˝ czynnikiem wywo∏ujàcym pojawianie si´ korzyÊci skali, obni˝eniekosztów transakcyjnych oraz zró˝nicowanie produktów (przez to powodujàzwi´kszenie kosztów wejÊcia – w szczególnoÊci patenty sà administracyjnàbarierà wejÊcia na rynek11).

Nale˝y jednak zauwa˝yç, ˝e wed∏ug wspó∏czesnych teorii, to innowacjei innowacyjnoÊç sà poj´ciami bardziej skomplikowanymi, ni˝ tylko zakoƒ-czone sukcesem wdro˝enie wyników prac badawczo-rozwojowych (B+R).Innowacje sà rezultatem licznych z∏o˝onych interakcji pomi´dzy jednostka-mi, organizacjami i Êrodowiskiem, w którym te jednostki i organizacje dzia-∏ajà, aby osiàgnàç swój cel. Innowacja nie jest z regu∏y wynikiem dzia∏alno-Êci jednej firmy, lecz jest oparta na ciàg∏ym procesie badawczym, majàcymna celu wykorzystanie nowych êróde∏ wiedzy i technologii i zastosowaniaich w produktach i procesach produkcji12.

Model i wyniki empiryczneBadanie iloÊciowe na podstawie modelu SCP zosta∏o przeprowadzone na da-nych panelowych zawierajàcych jednostkowe dane roczne ze sprawozdaƒ F-01, obejmujàce lata 2004–2006, dla sekcji przetwórstwo przemys∏owe13.W badaniu zastosowano model z tzw. efektami sta∏ymi (fixed effects)14.Przeprowadzona analiza mia∏a charakter statyczny oraz jednokierunkowy.Oprócz wp∏ywu koncentracji rynku na rentownoÊç15, zbadano wp∏yw innychczynników wp∏ywajàcych na poziom konkurencji na rynku: si∏y rynkowej,barier wejÊcia do danej ga∏´zi i konkurencji mi´dzynarodowej. Dodatkowo

Ma∏gorzata Paw∏owska146

10 Feeny S., Rogers M.: Market Share: Concentration and Diversification in Firm Profi-tability. Melbourne Institute of Applied Economic and Social Research, The University ofMelbourne, Melbourne Institute Working Paper, 20/1999, s. 12. Póêniejsze badania wyka-za∏y, ˝e si∏a rynkowa oddzia∏uje na rentownoÊç w sposób nieliniowy, tzw. U-kszta∏tny. Por.S. Feeny: Determinants of Profitability: an Empirical investigation Using Australian Tax En-tities, Melbourne Institute of Applied Economic and Social Research, The University of Mel-bourne, Melbourne Institute Working Paper, No. 1/2000, s. 16).

11 Martin S.: Industrial Economics, Economic Analysis and Public Policy, Macmillan Pu-blishing Company Nowy Jork, Collier Macmillan Publishers, Londyn 1989, s. 326–329.

12 Wysokiƒska Z., Witkowska J.: InnowacyjnoÊç ma∏ych i Êrednich przedsi´biorstww procesie integracji europejskiej, Wydawnictwo Uniwersytetu ¸ódzkiego, ¸ódê 2004, s. 10.

13 Panel zosta∏ oczyszczony z obserwacji o wartoÊciach skrajnych tzw. outliers, i zawie-ra∏ 8877 przedsi´biorstw.

14 Wybór specyfikacji modelu zosta∏ przeprowadzony na podstawie testu Hausmana.15 W modelu jako zmiennà objaÊnianà przyj´to wskaênik rentownoÊci szacowany jako

iloraz wyniku brutto i przychodów, dla i-tego przedsi´biorstwa.

zbadano wp∏yw takich czynników determinujàcych rentownoÊç, jak: wiel-koÊç przedsi´biorstwa, produktywnoÊç pracy, dêwigni´ finansowà oraz in-nowacyjnoÊç16.

Wyniki analizy wykaza∏y, ˝e na rentownoÊç dodatnio wp∏ywa∏a g∏ówniesi∏a rynkowa firmy, zaÊ konkurencja mi´dzynarodowa wp∏ywa∏a ujemnie narentownoÊç. Koncentracja bran˝y okaza∏a si´ nieistotna dla zmian rentow-noÊci. Otrzymane wyniki potwierdzajà fakt, i˝ relacja mi´dzy strukturà ryn-ku, zachowaniami firm a wynikiem jest bardziej skomplikowana i z∏o˝ona,ni˝ to zak∏ada∏ klasyczny paradygmat SCP.

Dodatnio na rentownoÊç wp∏ywa∏a równie˝ innowacyjnoÊç. Nale˝y jed-nak zauwa˝yç, ˝e mo˝e tutaj wystàpiç problem odwróconej przyczynowo-Êci, np. z jednej strony innowacyjnoÊç powoduje wzrost rentownoÊci, z dru-giej strony wzrost rentownoÊci powoduje wzrost wydatków na innowacyj-noÊç. Uwagi wymaga równie˝ fakt, ˝e modele typu SCP majà niskiewspó∏czynniki determinacji17 (R2), poniewa˝ na rentownoÊç wp∏ywa wieleczynników zarówno zewn´trznych, jak i wewn´trznych nieuwzgl´dnionychw modelu18.

RENTOWNOÂå A STRUKTURA RYNKU W OPARCIU O MODEL SCP 147

16 Za miar´ innowacyjnoÊci przyj´to wartoÊci niematerialne i prawne do aktywów oraziloÊç patentów. Nale˝y jednak zauwa˝yç, ˝e badanie relacji mi´dzy innowacyjnoÊcià a ren-townoÊcià, wymaga dalszej szczegó∏owej analizy w oparciu o inne miary, np. udzia∏ wydat-ków na B+R w przychodach ze sprzeda˝y.

17 W badaniu opartym na paradygmacie SCP dla firm australijskich wspó∏czynnik tenwynosi ok. 6%. Por. S. Feeny: Determinants of Profitability: an Empirical investigation UsingAustralian Tax Entities, Melbourne Institute of Applied Economic and Social Research, TheUniversity of Melbourne, Melbourne Institute Working Paper, 1/2000, s. 23).

18 Por. Paw∏owska M., RentownoÊç a struktura rynku – wyniki badania panelowegow oparciu o model SCP, Bank i Kredyt, 4/2007.

Karolina Swirska-Cza∏bowska


INNOWACYJNOÂ å PRZEDSI¢BIORSTW SEKTORA MSP – PRÓ BA OCENY

We wspó∏czesnym Êwiecie konkurencja mi´dzy przedsi´biorstwami opierasi´ na przewadze wynikajàcej z u˝ywania najnowszej wiedzy, unikatowychzasobów i umiej´tnoÊci, szybszego wychwytywania pojawiajàcych si´ szansna rynku, bardziej sprawnego zdobywania informacji. Wa˝na jest tak˝e ela-stycznoÊç w tworzeniu strategii przedsi´biorstwa w szybko zmieniajàcymsi´ otoczeniu, podejmowanie nowych wyzwaƒ. W uzyskaniu przez przedsi´-biorstwo przewagi konkurencyjnej du˝e znaczenie odgrywa innowacyjnoÊç,rozumiana jako „podejmowanie nowej dzia∏alnoÊci gospodarczej lub Êwiad-czenie nowych us∏ug poprzez nowe kombinacje czynników produkcji, nowewyroby, sposoby dystrybucji dóbr i us∏ug”1. W nowoczesnym uj´ciu inno-wacyjnoÊç uwa˝a si´ za „integralnà czynnoÊç utrzymujàcà przy ˝yciu noweorganizacje i gospodark´. Dzi´ki innowacji zarówno w rozumieniu stosowa-nia nowej techniki i technologii, jak te˝ nowych sposobów post´powaniaprzedsi´biorstwa mogà uzyskaç i utrzymaç przewag´ rynkowà”2.

Poziom innowacyjnoÊci polskiej gospodarki jest znacznie ni˝szy ni˝ po-ziom gospodarki krajów wysoko rozwini´tych. Jedynie 0,6% PKB, czyli ok.2,5 mld USD przeznaczanych jest w Polsce na sektor badawczo-rozwojowy,podczas gdy Szwecja przeznacza na ten cel 4% swojego PKB, Finlandia i Ja-ponia powy˝ej 3% PKB, zaÊ USA powy˝ej 2,5%. Ârednia dla krajów UE-25to 1,95%. W Polsce wartoÊç inwestycji w sektorze B+R na mieszkaƒca sta-nowi jedynie 14% tych nak∏adów w UE3.

Równie˝ innowacyjnoÊç polskich przedsi´biorstw, mierzona cyklicznieza pomocà ró˝nych parametrów, zatrzymuje si´ na niskim poziomie. Oce-nie kondycji przedsi´biorstw sektora MSP w 2007 r. poÊwiecony zosta∏ ko-lejny raport z badaƒ PKPP „Lewiatan” „KonkurencyjnoÊç ma∏ych i Êrednichprzedsi´biorstw 2007”4.

Z ostatniej edycji badaƒ5 wynika, ˝e w 2006 r. znaczny wzrost zakupunowych technologii i licencji deklarowa∏o jedynie 12,5% firm. Wypuszcze-

1 Sundbo J.: The Rheory of Innovation. Entrepreuners, Technology and Strategy, Chel-tenham, UK 1998.

2 Drucker P.: Innowacja i przedsi´biorczoÊç. Praktyka i zasady, PWE, Warszawa 1992, s. 272.3 Barzdo T.: Polska w ogonie krajów OECD, „Gazeta Prawna”, 24.10.2005.4 Starczewska-Krzysztoszek M.: KonkurencyjnoÊç ma∏ych i Êrednich przedsi´biorstw

2007, PKPP „Lewiatan”, paêdziernik 2007.5 Badanie zosta∏o przygotowane przez PKPP „Lewiatan” i przeprowadzone przez CBOS

na ogólnopolskiej próbie losowo wybranych 1093 przedsi´biorstw w okresie od stycznia2006 do czerwca 2007 r.

nie na rynek nowych produktów i us∏ug deklarowa∏o 25% firm, jest to o 7%mniej ni˝ w roku poprzednim (rysunek 1).

Rysu nek 1

Co zmieni∏o si´ w dzia∏alnoÊci f irmy w 2006 r.7

èród∏o: KonkurencyjnoÊç ma∏ych i Êrednich przedsi´biorstw 2007, PKPP „ Lewiatan” , paêdziernik 2007.

Zmniejszy∏ si´ natomiast odsetek firm, które deklarujà znaczny spadekliczby wypuszczonych na rynek nowych produktów i us∏ug. Obecnie jest to0,9%, w ubieg∏ym roku deklarowa∏o tak 1,4% firm.

Równie˝ interesujàco przedstawiajà si´ badania nad poziomem inwesty-cji w sektor B+R. W 2006 r. wartoÊç inwestycji w sektorze MSP w B+Rkszta∏towa∏a si´ na poziomie 6,9%, podczas gdy w roku 2005 by∏o to 11,4%MSP. Ponad 20% przedsi´biorstw na pytanie o poziom inwestycji w sektorB+R deklaruje odpowiedê „bez zmian”. Jednak równoczeÊnie zmala∏ odse-tek przedsi´biorstw, które deklarujà znaczny spadek inwestycji w B+R –jest to 0,8% firm wobec 2,6% w roku poprzednim. JeÊli zsumuje si´ odpo-wiedzi przedsi´biorstw, które deklarujà wzrost, spadek i bez zmian (∏àcznie28,6%), to suma tych wartoÊci nie przedstawia si´ wcale jako ma∏a i stano-wi mocnà przeciwwag´ dla firm, które twierdzà, ˝e inwestowanie w sektorB+R ich nie dotyczy (71%). Nale˝y podkreÊliç, ˝e z roku na rok maleje licz-ba przedsi´biorstw, które deklarujà spadek zainteresowania inwestowaniemw sektor badawczo-rozwojowy.

Wyniki badaƒ wskazujà równie˝, ˝e w 2007 r. zmieni∏y si´ decydujàceczynniki kszta∏tujàce pozycj´ konkurencyjnà firm sektora MSP. O ilew 2006 r. odsetek firm, które wskaza∏y cen´ jako podstawowy czynnik de-cydujàcy o konkurencyjnoÊci kszta∏towa∏ si´ na poziomie 64%, o tylew 2007 r. by∏o to tylko 57,3%. RoÊnie natomiast znaczenie jakoÊci w budo-waniu pozycji konkurencyjnej na rynku wewn´trznym i zewn´trznym.W 2007 r. a˝ 21% firm deklaruje, ˝e w∏aÊnie jakoÊç staje si´ najwa˝niej-

zakup nowych technologii,licencji 2006

wypuszczenie na rynek nowych produktówHus∏ug

2006wypuszczenie na rynek

nowych produktówHus∏ug 2005

inwestycje w B+R 2006

znaczny wzrost, wzrost bez zmianznaczny spadek nie dotyczy

02 202 402 602 802 1002

inwestycje w B+R 2005

12,5 24,61,2

61,8

25,2 31,00,9

42,9

32,0 36,21,4

30,4

6,921,0

0,871,4

11,4 30,72,6

54,7

INNOWACYJNOÂå PRZEDSI¢BIORSTW SEKTORA MSP – PRÓBA OCENY 149

szym czynnikiem budujàcym konkurencyjnoÊç, w roku poprzednim odsetekten kszta∏towa∏ si´ na poziomie 15,2% (rysunek 2).

Rysu nek 2

Czynniki decydu jàce o konku rencyjnoÊci MSP w latach 2004– 2007

èród∏o: KonkurencyjnoÊç ma∏ych i Êrednich przedsi´biorstw 2007, PKPP „ Lewiatan” , paêdziernik 2007.

Badania PKPP „Lewiatan” potwierdzajà, ˝e poziom innowacyjnoÊci pol-skich MSP wprawdzie nie jest wysoki, ale nie mo˝na jednoczeÊnie powie-dzieç, ˝e nie ulega on poprawie. MSP zaczynajà doceniaç wag´ takiegoczynnika budowania konkurencyjnoÊci, jakim jest jakoÊç produktów i us∏ug,jednoczeÊnie maleje grupa firm, która deklaruje spadek inwestycji w sek-tor B+R.

Specyfika sektora MSP w Polsce jest taka, ˝e cz´sto sà to firmy ma∏e,rodzinne, dysponujàce niewielkim kapita∏em, majàce problemy z uzyska-niem zewn´trznych êróde∏ finansowania. Cz´sto ich g∏ównym celem nie jestrozwój, tylko utrzymanie si´ na rynku. Jest im trudno zmieniç ten statusquo. Firmy MSP powinny szerzej wykorzystywaç swój potencja∏, wychwy-tywaç sygna∏y p∏ynàce z otoczenia, nowe mo˝liwoÊci, choçby w postaci fun-duszy unijnych. Wtedy b´dzie mo˝na w pe∏ni zaakcentowaç, ˝e w dà˝eniudo innowacyjnoÊci w sektorze MSP dajà si´ zauwa˝yç symptomy poprawysytuacji.

jakoÊç obs∏ugi klientatrwa∏e relacje z klientami

jakoÊç produktówHus∏ug

cena produktówHus∏ug

2004 2005 2006 200702 102 202 302 402 502 602 702

5,6 5,9 9,6 9,5

21,715,2 18,7 20,9

57,3 64,3 57,651,9

Karolina Swirska-Cza∏bowska150

Tomasz Paczkowski

Sieç Naukowa MSN

INNOWACYJNOÂ å SEKTORA MA¸ YCHI Â REDNICH PRZEDSI¢BIORSTW

W ramach Raportu o innowacyjnoÊci gospodarki Polski zbadano grup´przedsi´biorstw nale˝àcych do sektora ma∏ych i Êrednich przedsi´biorstw.Analiza sektora MSP pod kàtem innowacyjnoÊci jest o tyle istotna, gdy˝ in-nowacyjnoÊç przedsi´biorstw staje si´ kluczem do sukcesu rynkowego tychfirm.

Wa˝ne jest uzyskanie odpowiedzi na pytanie, czy sektor ten ma szansebyç nie tylko dominujàcy w gospodarce, lecz równie˝ przodujàcy pod wzgl´-dem innowacyjnoÊci. Nie bez znaczenia jest równie˝ fakt, ˝e liczba ma∏ychi Êrednich firm na LiÊcie 500 najbardziej innowacyjnych firm wzrasta.

SpoÊród 500 firm wyodr´bniono – w oparciu o kryterium liczby zatrud-nionych – te, w których liczba zatrudnionych nie przekracza∏a 250 osób1.Dzi´ki temu otrzymaliÊmy informacj´ o dwóch grupach ma∏ych i Êrednichfirm. Pierwsza z nich zosta∏a wyodr´bniona spoÊród 153 przedsi´biorstw,które nades∏a∏y ankiety za lata 2004–2006 do INE PAN. Druga grupa to 286przedsi´biorstw, w których zatrudnienie na koniec 2005 r. nie przekroczy-∏o 250 osób, a jednoczeÊnie znalaz∏y si´ na LiÊcie 500 innowacyjnych firm2.Ârednie zatrudnienie w grupie przedsi´biorstw wynosi 75 osób.

W zwiàzku z powy˝szym z grupy 153 przedsi´biorstw, które nades∏a∏yswoje ankiety, a liczba w nich zatrudnionych na koniec 2006 r. nie przekra-cza∏a 250 osób, otrzymaliÊmy grup´ 77 przedsi´biorstw, które mo˝emy za-liczyç do sektora MSP. Stanowi to ok. 1/6 wszystkich firm z raportu. Nale˝ypodkreÊliç fakt, ˝e a˝ 38 ma∏ych i Êrednich przedsi´biorstw znalaz∏o si´w pierwszej setce rankingu innowacyjnych przedsi´biorstw w gospodarce,którego liderem jest firma zaliczana do grupy przedsi´biorstw Êrednich,w której zatrudnienie wynosi∏o 59 osób (ASM – Centrum Badaƒ i Analiz Ryn-ku Sp. z o.o.).

Ogó∏em zatrudnienie w analizowanej grupie przedsi´biorstw sektoraMSP w 2006 r. zwi´kszy∏o si´ o 23,8% (w stosunku do 2004 r.), a o 7,9%w 2005 r. (536 osób). W analizowanej grupie MSP najliczniej reprezento-wane sà firmy Êrednie (41). Najmniej licznà grup´ stanowià mikroprzedsi´-

1 Wyodr´bniajàc grup´ firm, które tworzà sektor MSP w powy˝szej analizie, pomini´-to kryterium finansowe, przyjmujàc, ˝e liczba zatrudnionych b´dzie podstawà zaliczeniaprzedsi´biorstwa do sektora MSP. Podobne podejÊcie zastosowano w 6 Programie Badaw-czym Komisji Europejskiej.

2 Dane te pochodzi∏y ze zbioru Dun&Bradstreet.

dem tych kontraktów jest przedsi´biorstwo ASM – Centrum Badaƒ i AnalizRynku Sp. z o.o., które w 2006 r. mia∏o podpisanych 6 kontraktów. ¸àcznasuma wydatków na dzia∏alnoÊç badawczo-rozwojowà przedsi´biorstw sek-tora MSP w 2006 r. na LiÊcie 500 najbardziej innowacyjnych przedsi´-biorstw wynios∏a blisko 39 387 tys. z∏ i zwi´kszy∏a si´ wzgl´dem roku 2005o ok. 26%. Najwi´cej wydatków zwiàzanych z dzia∏alnoÊcià B+R w 2006 r.ponios∏o Centrum Leczenia Oparzeƒ (8464 tys. z∏) z Siemianowic Âlàskich.

Ma∏e i Êrednie przedsi´biorstwa sà nie tylko sektorem dominujàcymw gospodarce, lecz równie˝ stanowià znaczàcà cz´Êç przedsi´biorstw inno-wacyjnych. W ma∏ych i Êrednich przedsi´biorstwach co roku wzrasta zatrud-nienie w sferze B+R. Ma∏e i Êrednie przedsi´biorstwa sà równie˝ gotowena ponoszenie wydatków zwiàzanych z dzia∏alnoÊcià badawczo-rozwojowà.

W zwiàzku z powy˝szym mo˝na postawiç hipotez´, ˝e ma∏e i Êrednieprzedsi´biorstwa tworzà sektor, który dominuje w gospodarce, lecz równie˝mo˝e staç si´ liderem innowacyjnoÊci.

INNOWACYJNOÂå SEKTORA MA¸YCH I ÂREDNICH PRZEDSI¢BIORSTW 153

LISTA NAJBARDZIEJ INNOWACYJNYCH MA¸YCH I ÂREDNICH PRZEDSI¢BIORSTW 157

39JO

PPOL

Woj

ciec

h i J

acek

JOP

P S.

A.

Pozn

aƒ22

2215

877

109

23,9

4

1 C

B C

C C

40In

otel

S.A

.Po

znaƒ

6420

A3

501

1528

6,42

1 B

B C

N

N

41Pr

inty

Pol

and

Colo

p Po

lska

Sp.

z o

.o.

Byto

m51

90Z

14 0

6252

4,73

1 B

C C

C C

42GE

ORYT

– C

entru

m P

RODU

KCYJ

NE

Sp. z

o.o

Trze

bini

a33

30Z

27 0

4618

8–5

,71

1 1

0,

00

C

B C

C N

43

Fabr

yka

Auto

busó

w S

OLBU

S Sp

. z o

.o.

Sole

c Ku

jaw

ski

3410

56 0

0023

21,

82

1

4 00

0

7,14

C N

B

N

N44

PROM

OTEC

H Sp

. z o

.o.

Bia∏

ysto

k29

4136

000

180

28,5

7

1, 3

600

1,

67

1

C N

C

C N

45

Busi

ness

Vis

ion

Sp. z

o.o

.W

arsz

awa

7200

2 50

015

–1

500

20

,00

C

N

B N

N

46Cr

yoFl

ex P

olsk

a Sp

. z o

.o.

Star

e Ba

bice

3310

6 40

2

3011

,30

1 48

0

7,50

C N

B

N

N47

MB

PNEU

MAT

YKA

Sp. z

o.o

.Su

lech

ów34

305

000

28

5,26

1 25

0

5,00

C N

B

N

N48

KLIM

AWEN

TEX

Sp. z

o.o

.Rz

eszó

w45

3333

457

105

54,6

91,

320

0,06

1B

N

C C

N49

Ecof

ys P

olsk

a Sp

. z o

.o.

Pozn

aƒ40

001

120

21

70,2

11,

42

B N

N

N

B

50W

W D

ROM

ECH

Sp. J

.Os

trow

iec

Âwi´

tokr

zysk

i28

21Z

24 0

43

12

311

,51

1

B C

C C

N

51AM

ADEU

S Po

lska

Sp.

z o

.o.

War

szaw

a72

3023

117

2210

,31

1

B C

C N

N

52He

uthe

s Sp

. z o

.o.

Szcz

ecin

7220

6 05

3

4811

,00

1

4 00

0

66,0

8

C N

B

N

N

53Po

lon-

Alfa

Sp.

z o

.o.

Bydg

oszc

z33

2037

336

232

7,52

1 1

969

5,

27

C

N

B N

N

54PO

L-M

OT S

.A.

Rzes

zów

3440

21 6

85

21

332

,64

1

414

1,

91

C

N

C N

N

55TU

V N

ORD

Pols

ka S

p. z

o.o

. Ka

tow

ice

7430

22 0

28

10

1–6

,13

1

400

1,

82

C

N

C N

N

56Se

mic

on S

p. z

o.o

.W

arsz

awa

3320

12 6

77

38

15,7

8

1, 5

200

C

N

C N

N

57DJ

AF J

akub

Fur

yk

Krak

ów52

473

523

42

9,92

1 11

5

3,26

C N

C

N

N

58PI

W W

AMET

Sp.

z o

.o.

Bydg

oszc

z29

439

600

67

11,1

1

1 10

0

1,04

C N

C

N

N

59Ko

li Sp

. z o

.o.

Bani

no74

301

451

27

–28,

19

1

100

6,

89

C

N

B N

N

60So

troni

c Sp

. z o

.o.

Krak

ów31

307

500

55

36,3

6

1 60

0,80

B N

C

N

N

61BH

H M

IKRO

MED

Dàbr

owa

Górn

icza

5146

6 57

1

624,

64

1

53

0,

80

C C

C N

N

62EL

EKTR

OTIM

S.A

.W

roc∏

aw74

2072

000

180

105,

71

1

30

0,

04

B

N

C N

N

èród

∏o:

1) d

ane

z pr

zeds

i´bi

orst

w p

rzes

∏ane

w a

nkie

tach

INE

PAN

, inf

orm

acja

o n

ak∏a

dach

B+

R zg

odna

ze

stan

dard

ami O

ECD

i GUS

,2)

Dun

&Br

adst

reet

na

pods

taw

ie K

rajo

weg

o Re

jest

ru S

àdow

ego,

info

rmac

ja o

nak

∏ada

ch B

+R

zgod

na z

e st

anda

rdem

MSR

38,

3) b

adan

ie n

a po

dsta

wie

dan

ych

z Ur

z´du

Pat

ento

weg

o RP

,4)

bad

anie

na

pods

taw

ie d

anyc

h z

Kraj

oweg

o Pu

nktu

Kon

takt

oweg

o UE

,5)

uzu

pe∏n

ione

dan

e fin

anso

we

nie

uwzg

l´dn

ione

prz

y oc

enie

inno

wac

yjno

Êci.

Aleksander ˚o∏nierski

Polska Agencja Rozwoju Przedsi´biorczoÊci

DLACZEG O ZASTOSOWANIE TECHNOLOG II ICTPRZEZ POLSKIE MSP NIE WP¸ YWA W SPOSÓ BZNACZÑ CY NA PODNOSZENIE WYDAJNOÂ CI

Obecnie kultura medialna afirmuje nowoÊci. Tak˝e samà innowacyjnoÊçmo˝na traktowaç jako przejaw tej afirmacji. Szczególnym przypadkiem mo-˝e byç tak˝e intensywny wzrost zastosowaƒ technologii informacyjno-tele-komunikacyjnej w biznesie. Cz´sto jednak – na co wskazujà m.in. badaniaprzeprowadzone przez Polskà Agencj´ Rozwoju Przedsi´biorczoÊci – nak∏a-dy inwestycyjne na ICT nie idà w parze ze wzrostem wykorzystania tech-nologii informacyjno-telekomunikacyjnej. Innymi s∏owy, cz´Êç wydatków po-noszona jest dla wype∏nienia „luki technologicznej” mi´dzy badanà firmàa innymi przedsi´biorstwami w danej bran˝y.

W takim wypadku wzrost nak∏adów na ICT nie ma wi´kszego uzasad-nienia. Pomimo jednak przypadków, kiedy to wybór technologii nie jestw pe∏ni adekwatny do potrzeb firmy, zastosowania ICT, a przede wszystkimcoraz wyraêniejsze zintegrowanie przedsi´biorstw z otoczeniem, pozwalana podnoszenie wydajnoÊci.

W skali makroekonomicznej ICT sà nie tylko êród∏em wydajnoÊci pracyi wzrostu, ale tak˝e powodujà zmiany w ukierunkowaniu inwestycji, podob-nie jak w dystrybucji dochodów. Pozostaje pytanie, czy samo zastosowanierozwiàzaƒ w zakresie technologii informacyjno-telekomunikacyjnej wp∏ywabezpoÊrednio na wzrost wydajnoÊci, czy te˝ poÊrednio jedynie przyczyniasi´ do efektywniejszego wykorzystania posiadanych przez przedsi´biorstwopozosta∏ych zasobów.

Z przeprowadzonych w listopadzie 2006 r. badaƒ1 wynika, ˝e wyko-rzystanie ICT przez polskie MSP jest coraz powszechniejsze. Obecnie ju˝prawie wszystkie (97%) badane przedsi´biorstwa posiada∏y dost´p doInternetu (z czego wi´kszoÊç za pomocà ∏àcza szerokopasmowego), jed-nak jedynie 55% firm posiada w∏asnà stron´ WWW. Poziom wiedzy natemat stosowanych rozwiàzaƒ w zakresie technologii informacyjnych jestdoÊç niski; a˝ 2/3 firm nie potrafi udzieliç dok∏adnych informacji o w∏a-snej stronie WWW. Mimo ˝e badane firmy dobrze oceniajà poziom zna-jomoÊci technologii informacyjno-telekomunikacyjnych swoich pracow-ników, nale˝y przypuszczaç, ˝e nie przywiàzujà du˝ej wagi do tego za-gadnienia.

1 Badania przeprowadzone przez IBnGR i Pentor na zlecenie PARP.

W swojej dzia∏alnoÊci firmy najcz´Êciej wykorzystujà jedynie oprogra-mowanie biurowe (w mniejszym stopniu: systemy ksi´gowe, programy doobs∏ugi magazynowej i zarzàdzania kadrami). Nieliczna grupa wÊród bada-nych firm wykorzystuje oprogramowanie do zarzàdzania relacjami z klien-tem, wspomagajàce zarzàdzanie firmà czy te˝ inne specjalistyczne progra-my komputerowe.

Przedsi´biorstwa w niewielkim tylko stopniu wykorzystujà Internetw relacjach z administracjà publicznà (pomimo tego wielu przedsi´biorcówdeklaruje, i˝ pobiera z Internetu ró˝nego rodzaju formularze).

Ponad 90% badanych stosuje zabezpieczenia zarówno swoich kompute-rów (w wi´kszoÊci jest to jednak wy∏àcznie darmowe oprogramowanie an-tywirusowe), jak i sieci, co wynika z faktu, ˝e kwestie zwiàzane z bezpie-czeƒstwem informacyjnym na poziomie firm stajà si´ coraz bardziej istot-ne wraz ze wzrostem zastosowaƒ ICT. Takie rozwiàzania jak firewall’e czyback-up’owanie danych na zewn´trznych serwerach jest stosowane przezzdecydowanie mniejszà liczb´ badanych.

Wnioski p∏ynàce z badania dotyczà m.in. problemu zwi´kszenia wykorzy-stania Internetu przez administracj´ publicznà – co zapewne zintensyfikujewykorzystanie tego medium przez MSP. Istotne wydaje si´ równie˝ promo-wanie bezpieczeƒstwa informacyjnego na poziomie przedsi´biorstw. Zwi´k-szenie ÊwiadomoÊci w tym zakresie wp∏ynie korzystnie na postrzeganie bez-pieczeƒstwa transakcji zarówno typu B2B, jak i B2C. Czy jednak te dzia∏aniawp∏ynà bezpoÊrednio na wzrost wydajnoÊci przedsi´biorstw?

Wyniki badaƒ wskazujà, ˝e wykorzystanie ICT w przedsi´biorstwach nieprzek∏ada si´ bezpoÊrednio na zwi´kszenie efektywnoÊci i obni˝ki kosztówdzia∏alnoÊci. Mo˝e na to wskazywaç zale˝noÊç mi´dzy stopniem wykorzy-stania przez firmy ró˝nych typów oprogramowania wspomagajàcego zarzà-dzanie a liczbà innowacji procesowych i organizacyjnych, które zwiàzane sàz wykorzystaniem takich rozwiàzaƒ.

Byç mo˝e przedsi´biorcy zauwa˝ajà fakt, ˝e pomimo wzgl´dnej obni˝kicen ICT przy równoczesnym szybkim starzeniu si´ tych technologii, nie za-wsze wp∏ywa pozytywnie na stop´ zysku przedsi´biorstw.

Byç mo˝e posiadanie coraz bardziej zaawansowanych „fizycznych” ele-mentów ICT w postaci kapita∏u fizycznego ma dla ˝ycia gospodarczegoobecnie coraz bardziej marginalne znaczenie. Praktyka pokazuje bowiem,˝e wzrost wydajnoÊci pracy nie zale˝y jedynie od innowacji technologicz-nych, a intensywna informatyzacja nie przynosi wzrostu wydajnoÊci.

Historycznie rzecz bioràc, szerokie zastosowanie ICT nastàpi∏o najpierww gospodarce amerykaƒskiej i tam jak dotàd przynios∏o te˝ najwi´ksze efek-ty. W latach 1996–2000 gospodarka USA osiàga∏a wysokà przeci´tnà dyna-mik´ wzrostu na poziomie 4% rocznie. W tych samych latach sektor opar-ty na ICT rozwija∏ si´ tam w tempie 21% rocznie, zaÊ jego udzia∏ w przyro-Êcie PKB wynosi∏ 28%. Ponadto warto podkreÊliç, ˝e a˝ 82% wzrostuwydajnoÊci w gospodarce amerykaƒskiej powsta∏o w sektorach wytwarza-jàcych i stosujàcych ICT.

DLACZEGO ZASTOSOWANIE TECHNOLOGII ICT... 159

Intensywny wzrost gospodarczy w Stanach Zjednoczonych by∏ zwiàza-ny ze wzrostem wydajnoÊci sektorów stosujàcych ICT. Wzrost ten by∏ gene-rowany g∏ównie poprzez szybki post´p techniczny w procesach wytwarza-nia, który spowodowa∏ podniesienie produktywnoÊci czynników wytwór-czych w ga∏´ziach zwiàzanych z zastosowaniem ICT. W mniejszym stopniudo wzrostu przyczyni∏a si´ te˝ substytucja przez ICT innych, mniej zaawan-sowanych technologii czy obni˝enie kosztów procesów innowacyjnychw sektorach gospodarki, które intensywnie wykorzystujà ICT. Dane te wska-zujà na istotnoÊç sektora informacyjnego w kszta∏towaniu wzrostu gospo-darki USA. W tym samym czasie wi´kszoÊç krajów Unii Europejskiej nie ko-rzysta∏a w pe∏ni z mo˝liwoÊci wzrostowego potencja∏u ICT. Sytuacja w tymzakresie by∏a doÊç zró˝nicowana w poszczególnych krajach UE (wskazywa-∏a na to np. liczba patentów wysokotechnologicznych).

Innym ciekawym przyk∏adem mo˝e byç wykorzystanie Internetu w re-lacjach B2B. Ocenia si´, ˝e w Stanach Zjednoczonych w ostatnim dziesi´-cioleciu XX wieku w przedsi´biorstwach dzia∏ajàcych w bran˝ach stosujà-cych ICT w relacjach B2B koszty zmniejsza∏y si´ przeci´tnie o 5% – co raczejnie jest szczególnie spektakularne. W relacjach tych Internet przyspiesza∏przep∏yw informacji, nie wp∏ywajàc w ˝aden sposób na sam przep∏yw to-warów.

Ocenia si´, ˝e w istocie wzrost wydajnoÊci nie wynika z pos∏ugiwaniasi´ ICT, lecz zale˝y od elementów zarzàdzania, takich jak zdolnoÊci uela-stycznienia godzin pracy, poprawy funkcjonowania kana∏ów dystrybucji czystworzenia bardziej efektywnych kosztowo systemów wynagrodzeƒ, na coistotny wp∏yw ma technologia informacyjno-telekomunikacyjna. Byç mo˝ejest to odpowiedz na pytanie o – zdaniem niektórych analityków – zbyt wol-ny proces implementacji (i zbyt wàskie wykorzystanie) ICT przez polskieMSP.

Aleksander ˚o∏nierski160

Artur Chaberski


INNOWACYJNOÂ å F IRM RODZINNYCH JAKO WYMÓ G KONKURENCYJNOÂ CIG OSPODARKI OPARTEJ NA WIEDZY

Firmy rodzinne wnoszà du˝y wk∏ad do gospodarki lokalnej, gdzie niemal za-wsze przyjmujà pozycj´ liderów, przyczyniajàc si´ tym samym do równowagii porzàdku terytorialnego. Charakteryzujà si´ bardzo niskà konfliktowoÊciàspo∏ecznà, czego dowodem jest znikomy odsetek post´powaƒ upad∏oÊciowych.Odpowiednio wykorzystywane zasoby ludzkie, finansowe, prawne i material-ne w firmach rodzinnych pozwalajà poprzez reinwestycje i innowacje na roz-wój oraz zachowanie ciàg∏oÊci funkcjonowania z pokolenia na pokolenie. Wa˝-nà rol´ do odegrania majà specjalistyczne szkolenia, kursy, programy eduka-cyjne i pomocowe dla osób kierujàcych firmami rodzinnymi. PrzypadekHiszpanii, gdzie po akcesji do Unii Europejskiej liczba firm rodzinnych zmniej-szy∏a si´ o 25%, sk∏oni∏ naukowców i przedsi´biorców do poÊwi´cenia wi´k-szej uwagi i troski firmom rodzinnym i powo∏ania w 1992 r. Instituto de laEmpressa Familiar (IEF) skupiajàcego firmy rodzinne z terenu ca∏ej Hiszpanii.IEF dzia∏a lokalnie poprzez przedstawicielstwa oraz rozwija dzia∏alnoÊç na-ukowo-edukacyjnà dzi´ki ufundowaniu ponad trzydziestu katedr firm rodzin-nych na uniwersytetach na terenie ca∏ej Hiszpanii. Innym aspektem dzia∏al-noÊci IEF jest aktywny lobbing, dzi´ki któremu wprowadzono wiele korzyst-nych uregulowaƒ i u∏atwieƒ, jak te˝ zmieniono niekorzystny wizerunekbiznesów rodzinnych. Dzi´ki temu firmy rodzinne, które dostosowa∏y si´ dozmian, przetrwa∏y, rozwin´∏y si´, a niektóre nawet dzia∏ajà globalnie.

Polska, aby osiàgnàç podobny sukces, wielokrotnie b´dzie musia∏a stawiçczo∏0 wyzwaniom podobnym do tych, przed jakimi stan´∏a Hiszpania. Polskieprzedsi´biorstwa rodzinne majà szans´ okazaç si´ bardziej konkurencyjne i niepowinny obawiaç si´ przedsi´biorczego przekraczania kolejnych granic mental-nych i geograficznych. Podobnie jak w przypadku Hiszpanii powinno si´ to od-bywaç dzi´ki odpowiednim strategiom przejÊcia do gospodarki opartej na wie-dzy, poprzez promocj´ przedsi´biorczoÊci rodzinnej, przy wsparciu sektorówstanowiàcych noÊniki gospodarki opartej na wiedzy1. Joachim Schwass, dyrek-tor Centrum Firm Rodzinnych z renomowanej szwajcarskiej szko∏y biznesu IMDuwa˝a, ˝e wyzwaniem mened˝erów–w∏aÊcicieli firm rodzinnych jest umiej´t-

1 Do noÊników gospodarki opartej na wiedzy nale˝à edukacja, nauka i dzia∏alnoÊç ba-dawczo-rozwojowa, ga∏´zie przemys∏u tzw. wysokiej techniki, us∏ugi biznesowe zwiàzanez GOW, us∏ugi spo∏eczeƒstwa informacyjnego.

noÊç zgodnego ∏àczenia interesów z emocjami, sfery prywatnej z zawodowà,interesów rodziny z interesami wspó∏pracowników i biznesu. Dzi´ki tej harmo-nii firma rodzinna jest w stanie przezwyci´˝yç zagro˝enia pojawiajàce si´ nastyku biznesu – rodziny – w∏asnoÊci – zarzàdzania i przemieniç to potencjalneêród∏o konfliktów i zagro˝eƒ na swojà korzyÊç. Jak twierdzi profesor Schwass,wiele firm rodzinnych, które potrafi∏y przekszta∏ciç swój sposób myÊlenia, dzi´-ki swej niekonwencjonalnej, dwoistej naturze stawa∏o si´ bardziej innowacyj-nymi ni˝ firmy nierodzinne. Âwiadczà o tym przyk∏ady firmy Apple, Microsoftczy Toyota i wielu innych firm o rodowodzie rodzinnym. Pog∏´biona analiza stu-dium przypadków pozwala na lepsze zrozumienie rynkowej niszy sukcesu firmrodzinnych, ich problemów i potencjalnych zagro˝eƒ, a tym samym daje mo˝-liwoÊç stworzenia w∏asnego, innowacyjnego modelu firmy rodzinnej2.

Za polski wzór mo˝e pos∏u˝yç przedsi´biorstwo Comarch S.A. awansujà-ce w raporcie innowacyjnoÊci z 31 miejsca w 2005 r. na 18 miejsce w 2006 r.3

Comarch S.A. jest jednà z najwi´kszych polskich spó∏ek informatycznychz siedzibà w Krakowie, za∏o˝onà w 1994 r. Ca∏kowita wartoÊç akcji spó∏kiprzekracza 1,4 mld z∏ wed∏ug kursu GPW z dnia 25 paêdziernika 2007 r. Spó∏-ka posiada du˝y wk∏ad w promowanie na Êwiecie zaawansowanych techno-logicznie rozwiàzaƒ informatycznych w finansach i bankowoÊci, telekomuni-kacji, zintegrowanych systemach klasy ERP oraz systemach wspomagania no-wych technologii. Za∏o˝ycielem, obecnym prezesem i g∏ównym udzia∏owcemspó∏ki jest Janusz Filipiak, profesor zwyczajny AGH w Krakowie.

DoÊwiadczenia zdobyte w laboratoriach France Telecom w Pary˝u, na Uni-wersytecie w Adelajdzie w Australii oraz w USA, gdzie pracowa∏ jako nauko-wiec i mened˝er zmieni∏y jego mentalnoÊç. Nauczy∏ si´, ˝e uczelnia sama mu-si zadbaç o swój byt, walczyç o zlecenia od przemys∏u i o granty na badania.Do kraju wróci∏ w 1989 r. ze sporà wiedzà teoretycznà, wieloma publikacjami,kontaktami w zachodnich Êrodowiskach naukowych. Dzi´ki zdobytym wcze-Êniej kontaktom rozpoczà∏ organizowanie prac zleconych dla uczelni (by∏ za-trudniony w Katedrze Telekomunikacji AGH), które z czasem stawa∏y si´ co-raz wi´ksze. Prze∏om nastàpi∏ w momencie zdobycia zlecenia na realizacj´ sys-temu informatycznego dla Telekomunikacji Polskiej S.A. Ówczesny rektor AGHzasugerowa∏ wynaj´cie pomieszczenia od uczelni i poprowadzenie projektu ja-ko firma zewn´trzna. W 1994 r. zarejestrowano Comarch. Kapita∏ zak∏adowyfirmy wynosi∏ 100 tys. z∏, z czego 85% akcji nale˝a∏o do Janusza Filipiaka i je-go ˝ony. Po 5% otrzymali dwaj programiÊci, z których Tomasz Maciantowiczjest do dziÊ cz∏onkiem zarzàdu Comarch S.A. Dziesi´ç kolejnych osób otrzy-ma∏o po 0,5% akcji. W 1995 r. Comarch zatrudnia∏ ju˝ 150 osób, a w roku1997 spó∏ka wesz∏a na gie∏d´. Za∏o˝enie spó∏ki akcyjnej i wprowadzenie jej nagie∏d´ by∏o pomys∏em jednego z w∏aÊcicieli firmy, ˝ony Janusza Filipiaka – El˝-biety. Od poczàtku dzia∏alnoÊci firma ros∏a w zawrotnym tempie. Jeszcze doniedawna zatrudnia∏a ok. 800 osób, a jej kapitalizacja wynosi∏a ok. 105 mln

Artur Chaberski162

2 www.swiss-venture-club.ch/upload/cms/user/entr_familiale.pdf.3 Raport o innowacyjnoÊci gospodarki Polski w 2005 i 2006 r., red. nauk. T. Baczko, INE

PAN, Warszawa 2005 i 2006.

USD. Obecnie zatrudnia 2500 osób, a tempo rozwoju wynosi 25% rocznie.Przyrost wartoÊci w bran˝y IT dokonuje si´ przez innowacyjnoÊç i powszech-noÊç rozwiàzaƒ. Dlatego w ciàgu kilku nast´pnych lat firma inwestowa∏a g∏ów-nie w ludzi. Janusz Filipiak posiada nadal ponad po∏ow´ akcji firmy. Krakow-ska spó∏ka jest jednà z nielicznych, a mo˝e nawet jedynà polskà firmà infor-matycznà, która zdobywa kontrakty na najwi´kszych i najtrudniejszychrynkach technologicznych, czyli w USA i Europie Zachodniej. Swà pozycj´w Polsce i w innych krajach zawdzićza w równym stopniu autorskim innowa-cyjnym produktom, jak i odwa˝nej strategii. D∏ugofalowym celem dzia∏ania fir-my jest osiàgnićie pozycji g∏ównego – obok koncernu SAP4 – europejskiegoproducenta oprogramowania. Comarch S.A. posiada∏a ju˝ w∏asne spó∏ki utwo-rzone w dziesićiu krajach oraz kontrakty z operatorami telekomunikacyjny-mi, jak O2, obecny na rynkach Niemiec, Wielkiej Brytanii i Irlandii, francuskiBouygues, szwajcarski In&Phone, a tak˝e umowy w USA i na Bliskim Wscho-dzie. Najnowszà zdobyczà jest m.in. kontrakt z T-Mobile z grupy Deutsche Te-lekom. Rodzime firmy informatyczne dopiero od niedawna zacz´∏y myÊleço ekspansji zagranicznej. WczeÊniejsze doÊwiadczenia profesora Filipiaka w la-boratoriach France Telecom w Pary˝u i na uniwersytecie w australijskiej Ade-lajdzie pozwoli∏y na swobodne wyjÊcie poza obszar kraju, a tym samym wy-znaczenie drogi innym przedsi´biorcom. Dotychczas nikt poza Comarch S.A.nie by∏ widoczny na Êwiatowych rynkach typu: najwi´ksze targi informatycz-ne CeBIT w Hanowerze, gdzie jedynie Comarch S.A. by∏ obecny w presti˝o-wej Hali nr 1, miejscu spotkaƒ zainteresowanych nowymi technologiami. Dzi´-ki temu eksport w∏asnych produktów firmy przekracza ju˝ 1/5 przychodów.Przedsi´biorstwo oferuje swym odbiorcom technologie, które opracowuje w∏a-sny, ustawicznie powi´kszany dzia∏ rozwojowy. Z oprogramowania Comarchkorzysta ju˝ ponad 40 tys. firm. Notowanie na warszawskiej gie∏dzie powodu-je koniecznoÊç uwzgl´dniania interesów akcjonariuszy w koncepcjach rozwo-ju spó∏ki, zw∏aszcza polityce szybkiego zwi´kszania zatrudnienia. Ubieg∏orocz-ne wyniki finansowe spó∏ki pokaza∏y, ˝e mo˝na pogodziç i jedno, i drugie. Mo˝-na zatrudniç ponad 600 nowych pracowników i podwoiç zysk netto. Rozmiarbiznesu Comarchu na tyle urós∏, ˝e skoczy∏y wyniki spó∏ki. Prezes Janusz Fili-piak stawia na w∏asny organiczny rozwój, co mo˝e powodowaç wzrost kosz-tów i ryzyka, jednak nie ma innego sposobu, by dysponowaç kadrà zdolnà dotworzenia innowacyjnych produktów, które mogà konkurowaç na ka˝dym ryn-ku. Przyszli pracownicy rekrutowani sà spoÊród zdolnych studentów, którychnast´pnie szkoli si´ na potrzeby firmy. Stàd zainteresowanie m∏odymi infor-matykami, zwyci´zcami Êwiatowych konkursów programistycznych.

Innym punktem krytycznym dla spó∏ki by∏ prze∏om lat 1999 i 2000, gdyspó∏ka straci∏a najwi´kszego wówczas klienta, Telekomunikacj´ Polskà, do-starczajàcego ponad 40% przychodów. Dzi´ki temu doÊwiadczeniu firmaznacznie zdywersyfikowa∏a portfel odbiorców. Obecnie ˝aden klient nie gene-

INNOWACYJNOÂå FIRM RODZINNYCH JAKO WYMÓG KONKURENCYJNOÂCI 163

4 Koncern SAP jest uznanym Êwiatowym liderem wÊród dostawców oprogramowaniabiznesowego dla firm ze wszystkich bran˝ i sektorów gospodarki, za∏o˝ony zosta∏ w 1972 r.przez 5 by∏ych pracowników IBM i obecnie liczy ok. 40 tys. pracowników.

ruje wićej ni˝ 5% przychodu. Uniezale˝nienie si´ od jednego rynku, klienta,produktu sprawi∏o, ˝e firma – w przeciwieƒstwie do swych krajowych konku-rentów – praktycznie nie odczu∏a braku przetargów na IT w administracji paƒ-stwowej. W 2006 r. uzyska∏a najlepsze wyniki w swej historii. O 11% zwi´k-szy∏a przychody, mimo ˝e dla du˝ych firm informatycznych, które liczy∏y naponad miliard z∏otych z zapowiadanych od d∏ugiego czasu kontraktów, rok nieby∏ ∏atwy. Dla Comarchu obecny rok zapowiada si´ jeszcze lepiej. Portfel za-mówieƒ, wart blisko 300 mln z∏, jest niemal o po∏ow´ wi´kszy ni˝ w 2006 r.5

Od czasów rewolucji przemys∏owej powszechnie wiadomo o olbrzymimwp∏ywie innowacji na konkurencyjnoÊç gospodarki, która przek∏ada si´ najeszcze wi´kszà konkurencyjnoÊç rynków i tym samym aktywnoÊç innowacyj-nà przedsi´biorców. Zatem wzmocnienie konkurencyjnoÊci rynkowej przed-si´biorstw poprzez innowacje staje si´ naczelnym zadaniem zwi´kszania kon-kurencyjnoÊci naszej gospodarki. Barierà nie do przejÊcia staje si´ pozyskanieÊrodków na sfinansowanie procesów rozwojowych, w szczególnoÊci badaƒi fazy poÊredniej pomi´dzy etapem badaƒ a rozwojem rynkowym produktu.Jest to konsekwencjà po cz´Êci uwarunkowaƒ historycznych, braku silnej kla-sy Êredniej i Êrednich firm rodzinnych, a po cz´Êci s∏aboÊci strukturalnych pol-skiej gospodarki. Rozwiàzaƒ tego problemu poszukuje si´ poprzez zagranicz-nych inwestorów, venture capital, finansowanie przez du˝e przedsi´biorstwabadaƒ ma∏ych i Êrednich firm. Nie bez znaczenia staje si´ równie˝ wielop∏asz-czyznowa polityka paƒstwa, w szczególnoÊci w zakresie przeznaczania wi´k-szych Êrodków na dzia∏alnoÊç badawczo-rozwojowà w bran˝ach innowacyj-nych czy preferowania ma∏ych i Êrednich firm w zamówieniach rzàdowychna produkty z okreÊlonych innowacyjnych bran˝. W kontekÊcie cz∏onkostwaw UE olbrzymie znaczenie posiada równie˝ zwi´kszenie mo˝liwoÊci wykorzy-stania przez polskich przedsi´biorców Êrodków unijnych, przeznaczonych nawspieranie przedsi´wzi´ç innowacyjnych. Innowacje b´dàce korzeniem ewo-lucji systemu ekonomicznego i firmy rodzinne jako stabilna podstawa syste-mu ekonomicznego tak˝e w Polsce dajà szans´ znaczàcego poprawienia kon-kurencyjnoÊç naszej gospodarki, dostosowujàc jà do wymogów gospodarkiopartej na wiedzy. Potwierdzajà to tak˝e liczne przypadki fenomenu „Tajem-niczych Mistrzów”, czyli strategii firm Êredniej wielkoÊci, które zosta∏y glo-balnymi liderami, badanymi przez profesora Hermanna Simona – za∏o˝ycielami´dzynarodowej firmy doradczej Simon Kucher&Partners. KoniecznoÊç od-tworzenia innowacyjnoÊci krajowej technosfery wymaga rozwiàzaƒ systemo-wych, niezale˝nych od uk∏adów politycznych. Od nich zale˝y bowiem konku-rencyjnoÊç naszej gospodarki i w konsekwencji nasze bezpieczeƒstwo6. Nale-˝a∏oby w tym miejscu wspomnieç o niedocenianej roli sektora firm rodzinnychi poÊwićiç mu nieco wićej uwagi.

Artur Chaberski164

5 Zamachowski Z., Bez kompleksów, Rzeczpospolita, maj 2007.6 Temat krajowej zapaÊci innowacyjnej w krajowej technosferze jest jednym z porusza-

nych zagro˝eƒ panelu bezpieczeƒstwo techniczne i technologiczne Narodowego ProgramuForesight Polska 2020.

LISTA 500 NAJBARDZIEJ INNOWACYJNYCH PRZEDSI¢BIORST W POLSCE W 2006 ROKU 167

46Vo

lksw

agen

Poz

naƒ

Pozn

aƒ34

108

780

818

1,

11

1

223

0,

00

B

AA

CN

47Âw

i´tok

rzysk

ie Ce

ntru

m In

now

acji i

Tran

sfer

u Te

chno

logii S

p. z

o. o

.Ki

elce

8042

Z59

0

79,8

8

1, 4

666

11

2,88

1A

CA

CB

48Za

k∏ad

y LE

NTE

X S.

A.

Lubl

inie

c25

2317

9 67

5

5,91

13

213

1,

79

B

CA

NN

49M

ENN

ICA

Pols

ka S

.A.

War

szaw

a36

2144

0 40

5

4,14

11

123

0,

25

C

BA

CN

50Ps

iloc

Sp. z

o.o

.W

arsz

awa

7222

Z4

265

65

,05

1

1 50

7

35,3

3

AC

AC

N

51AT

RA S

p. z

o.o

.W

arsz

awa

7220

602

–4

,14

1

150

24

,92

C

BA

CN

52IZ

OPOL

S.A

.Tr

zem

eszn

o26

66Z

55 5

16

–1

7,60

163

8

1,15

BB

AC

N

53Fa

bryk

a Ob

rabi

arek

RAF

AMET

S.A

.Ku

ênia

Rac

ibor

ska

2942

63 8

60

6,

87

1

4 24

3

6,64

CC

AC

N

54BI

OWET

PU¸

AWY

Pu∏a

wy

2442

30 2

85

–1

5,70

188

1

2,91

CC

AC

N

55M

etal

Uni

on S

p. z

o.o

.Cz

´sto

chow

a28

7522

054

25,0

2

138

0,17

CB

AC

N

56St

oczn

ia S

zcze

ciƒs

ka N

owa

Sp. z

o.o

.Sz

czec

in35

11A

1 27

2 33

8

–14,

38

1

5 16

2

0,41

CC

AC

N

57Ce

ntru

m N

auko

wo-

Prod

ukcy

jne

Elek

troni

ki P

rofe

sjon

alne

j

RADW

AR S

.A.

War

szaw

a32

2016

4 90

8

22,9

1

1, 3

8 39

6

5,09

1C

CA

CN

58IN

NOV

A S.

A.

Star

e Ba

bice

3001

11 9

98

44

,61

2

1 48

1

12,3

4

CC

AN

N

59AB

M S

OLID

S.A

.Ta

rnów

4521

136

169

72

,19

2,

41

182

0,

87

2

CC

AN

B

60BA

LTON

Sp.

z o

.o.

War

szaw

a33

10A

63 9

57

23

,38

1

179

0,

28

B

CA

NN

61W

ytw

órni

a Sp

rz´t

u Ko

mun

ikac

yjne

go P

ZL-K

alis

z S.

A.

Kalis

z35

3066

735

2,39

18

460

12

,68

C

CA

CN

62Za

k∏ad

y Ch

emic

zne

LUBO

¡ S

p. z

o.o

.Lu

boƒ

2415

155

395

–3

,25

1

1 52

0

0,98

CC

AC

N

63En

ergo

serw

is S

.A. L

ublin

iec

Lubl

inie

c31

1012

9 16

2

15,2

9

1, 3

1 04

2

0,81

1C

CA

CN

64Su

ntec

h Sp

. z o

.o.

War

szaw

a72

225

656

10

,88

1

3 44

5

60,9

1

CC

AC

N

65Hu

ta B

ATOR

Y Sp

. z o

.o.

Chor

zów

2722

408

601

85

,84

1

100

0,

02

A

BA

CN

66St

acja

Hod

owli

i Una

sien

iani

a Zw

ierz

àt S

p. z

o.o

.By

dgos

zcz

142

51 0

89

2,

86

1

222

0,

43

C

CA

CN

67Pr

zeds

i´bi

orst

wo

Wod

ocià

gów

iKa

naliz

acji

Sp. z

o.o

.Ry

bnik

4100

42 6

87

4,

59

1

348

0,

82

C

CA

CN

68Za

k∏ad

y Pr

zem

ys∏u

Cuk

iern

icze

go M

iesz

ko S

.A.

War

szaw

a15

8419

4 64

5

7,94

1 62

4

0,32

CA

AC

N

69m

Pay

S.A

.W

arsz

awa

7414

B9

–

1 1

130

C

CA

CN

70ZT

K TE

OFIL

ÓW S

.A.

¸ódê

1760

71 3

43

–5

,89

1

707

0,

99

C

CA

CN

71M

ETAL

ODLE

W S

.A.

Krak

ów27

1011

6 84

3

47,7

6

1 63

7

0,55

CC

AN

N

72TR

EPKO

Sp.

z o

.o.

Gnie

zno

2924

39 0

42

39

,77

2

531

1,

36

C

BA

NN

73AG

ROPL

ASTM

ET S

p. z

o.o

.Ku

nów

2932

8 43

0

53,3

0

2 10

9

1,29

CB

AN

N

74Za

k∏ad

y Ch

emic

zne

Alw

erni

a S.

A.

Alw

erni

a24

1314

6 29

4

–14,

92

1

702

0,

48

C

CA

CN

75Ko

neck

ie Z

ak∏a

dy O

dlew

nicz

e S.

A.

Koƒs

kie

2751

48 8

84

13

,45

1

34

0,

07

C

BA

CN

76In

now

acyj

ne P

rzed

si´b

iors

two

Wie

lobr

an˝o

we

POLI

N S

p. z

o.o

.Ka

tow

ice

7420

2 98

5

50,0

0

1, 3

1B

AC

CN

98Po

lska

Spó

∏ka

In˝y

nier

ska

DIGI

LAB

Sp. z

o.o

.W

arsz

awa

5184

2 30

5

–72,

71

2

404

17

,51

N

CA

NN

99Pr

zeds

i´bi

orst

wo

Us∏u

g El

ektro

ener

gety

czny

chEN

ERGO

TEST

EN

ERGO

POM

IAR

Sp. z

o.o

.Gl

iwic

e33

2034

212

78,9

4

229

7

0,87

CB

CN

N

100

POL

MOT

Zak

∏ady

Ele

ktro

Tech

niki

Mot

oryz

acyj

nej S

.A.

Rzes

zów

3161

21 6

85

32

,64

2

43

0,

20

C

CB

NN

101

Zak∏

ady

Mec

hani

czne

SOL

BET

ZREM

B Sp

. z o

.o.

Sole

c Ku

jaw

ski

2666

15 6

77

35

,97

2

15

0,

09

C

CB

NN

102

Tele

kom

unik

acja

Pol

ska

S.A

.W

arsz

awa

6420

11 2

98 6

62

–7

,35

1

43 0

78

0,

38

C

CB

CC

103

Dàbr

owsk

a Fa

bryk

a M

aszy

n El

ektry

czny

ch D

AMEL

S.A

.Dà

brow

a Gó

rnic

za31

10A

78 6

54

4,

78

1

84

0,

11

C

BB

CN

104

STEI

CO S

.A.

Czar

nków

2020

Z1

25

C

BA

CN

105

AUXI

LIUM

Kan

cela

ria B

ieg∏

ych

Rew

iden

tów

S.A

.Kr

aków

7412

1 72

0

65,7

0

1A

BC

CN

106

FAZB

UD S

p. z

o.o

.Be

∏cha

tów

4521

A72

005

31,8

5

1A

BN

NN

107

MCX

Sys

tem

s Sp

. z o

.o.

War

szaw

a72

21Z

1B

BC

CN

108

Doln

oÊlà

ska

Fabr

yka

Mas

zyn

ZAN

AM L

EGM

ET S

p. z

o.o

.Po

lkow

ice

2956

211

186

5,

94

2

1 31

5

0,62

NC

AN

N

109

POSN

ET P

olsk

a S.

A.

War

szaw

a51

8554

613

3,89

21

123

2,

06

N

CA

NN

110

PUP

SOM

AR S

p. z

o.o

.Ka

tow

ice

2956

6 42

7

40,4

5

11

000

15

,56

B

NB

NN

111

POLF

ARM

EX S

.A.

Kutn

o24

4210

5 53

7

15,3

1

283

2

0,79

NC

AN

N

112

AdRe

m S

oftw

are

Sp. z

o.o

.Kr

aków

7221

5 75

9

41,8

1

173

2

12,7

0

BN

BN

N

113

PIOM

APi

otrk

ów T

rybu

nals

ki29

52A

1, 3

682

11

NC

CC

N

114

Prze

dsi´

bior

stw

o Fa

rmac

euty

czne

LEK

AM

Sp.

z o

.o.

Zakr

oczy

m51

4558

289

28,5

0

258

1

1,00

NC

AN

N

115

Prze

dsi´

bior

stw

o HA

K Sp

. z o

.o.

Wro

c∏aw

2922

29 9

42

29

,15

2

419

1,

40

N

CA

NN

116

MAF

LOW

Pol

ska

Sp. z

o.o

.Ty

chy

2513

358

996

15

,80

2

383

0,

11

N

CA

NN

117

MED

IA C

OM S

.A.

War

szaw

a97

004

029

–6

0,37

238

0

9,43

NC

AN

N

118

Zak∏

ady

Twor

zyw

Szt

uczn

ych

ERG

wPu

stko

wie

S.A

.Pu

stkó

w24

1623

0 70

3

18,1

2

2, 3

247

0,

11

1

NC

AC

N

119

Wyt

wór

nia

Sprz

´tu

Elek

troen

erge

tycz

nego

AKT

YWIZ

ACJA

Sp

ó∏dz

ieln

ia P

racy

Krak

ów31

626

163

8,

63

2

22

0,

36

N

BB

NN

120

Prze

dsi´

bior

stw

o Pr

oduk

cji K

rusz

yw i

Us∏u

g Ge

olog

iczn

ych

KRUS

ZGEO

S.A

.Rz

eszó

w14

21Z

81 6

81

28

,85

1

16

0,

02

C

BC

NN

121

NEP

ENTE

S Sp

. z o

.o.

War

szaw

a51

4566

840

33,4

7

22

0,

00

C

CC

NN

122

ZEP

INFO

Sp.

z o

.o.

P∏oc

k72

2258

692

71,0

9

20,

1

0,00

CC

BN

N

123

AVIO

Pol

ska

Sp. z

o.o

.Bi

elsk

o-Bi

a∏a

7420

9 70

5

32,7

3

1B

NB

NN

124

REM

ONTE

X R.

Âliw

a K.

Âliw

a S.

J.Si

emia

now

ice

Âlàs

kie

6321

12 0

98

50

,00

2

CB

CN

N

125

Cem

ento

wni

a W

ARTA

S.A

.Dz

ia∏o

szyn

2651

265

953

47

,71

2

CB

CN

N

126

STAL

FA S

p. z

o.o

.So

ko∏ó

w P

odla

ski

2742

84 1

25

10

8,78

2, 3

1C

BN

CN


151

Tom

asz

i Dan

uta

Mru

kow

ie P

rzed

si´b

iors

two

Prod

ukcy

jno

Us∏u

gow

o Ha

ndlo

we

PLAN

DEX

S.J.

St´s

zew

3420

31 2

34

7,39

2

263

0,84

N

CA

NN

152

MB

PNEU

MAT

YKA

Sp. z

o.o

.Su

lech

ów34

305

000

5,26

1

250

5,00

C

NB

NN

153

Okr´

gow

e Pr

zeds

i´bi

orst

wo

Geod

ezyj

no-

-Kar

togr

afic

zne

Sp. z

o.o

.Op

ole

7486

6 08

5 –2

4,47

2

210

3,45

N

CA

NN

154

KOLP

ORTE

R IN

FO S

.A.

Kiel

ce52

4824

897

26

,54

220

9 0,

84

NC

AN

N

155

GRUP

A LO

TOS

S.A

.Gd

aƒsk

2320

11 6

31 5

94

36,1

1 2

204

0,00

C

CC

NN

156

Fabr

yka

Redu

ktor

ów i

Mot

ored

ukto

rów

BEF

ARED

S.A

.Bi

elsk

o-Bi

a∏a

2914

9 61

9–5

3,39

2

120

1,25

N

CA

NN

157

Fabr

yka

Mas

zyn

BUM

AR K

osza

lin S

.A.

Kosz

alin

2922

31 8

48

–1,1

6 2

111

0,35

N

CA

NN

158

REDO

S Po

jazd

y U˝

ytko

we

Sp. z

o.o

.N

owy

Tom

yÊl

5010

26 6

74

63,5

4 2

44

0,16

C

CC

NN

159

SOLA

TEC

HNIC

S Sp

. z o

.o.

Jaw

orzn

o51

4420

497

23

,81

228

0,

14

NC

BN

N

160

OZAS

ESA

B Sp

. z o

.o.

Opol

e29

4310

4 01

3 22

,68

223

0,

02

NC

BN

N

161

KLIM

AWEN

TEX

Sp. z

o.o

.Rz

eszó

w45

3333

457

54

,69

1, 3

20

0,06

1

BN

CC

N

162

ICSO

CHE

MIC

AL P

RODU

CTIO

N S

p. z

o.o

.K´

dzie

rzyn

Koê

le24

6336

161

7,

59

2, 3

11

0,03

3

NC

CC

N

163

BOM

BARD

IER

TRAN

SPOR

TATI

ON Z

WUS

Pols

ka S

p. z

o.o

.Ka

tow

ice

3162

177

182

19,1

32,

3, 5

2N

NB

CN

164

LUBA

WA

S.A

.Lu

baw

a17

5438

310

61

,99

2C

CC

NN

165

HART

Sp.

z o

.o.

Opol

e50

3017

8 53

8 23

,53

2N

BC

NN

166

PWC

Pols

ka S

p. z

o.o

.W

arsz

awa

7414

139

789

58,8

7 2

CC

CN

N

167

CELT

ECH

Sp. z

o.o

.Po

znaƒ

2852

17 6

95

186,

60

2C

CC

NN

168

RADP

OL S

.A.

Cz∏u

chów

3710

29 2

64

35,1

9 2

CC

CN

N

169

COM

TEGR

A Sp

. z o

.o.

War

szaw

a51

8417

827

26

4,98

2

CB

NN

N

170

AMZ

KUTN

O Sp

. z o

.o.

Kutn

o34

2016

4 70

7 21

2,15

2

CB

NN

N

171

MAR

VIPO

L S.

A.

War

szaw

a70

1110

2 61

1 21

1,50

2

CB

NN

N

172

ENER

GO T

EL S

.A.

War

szaw

a64

2018

946

17

4,79

2

CB

NN

N

173

PLAS

T BU

D Zo

fia i

Kazim

ierz

Ols

zew

scy

S.J.

Ciec

hanó

w51

8726

731

17

3,30

2

CB

NN

N

174

SAP

PROJ

EKT

PO¸U

DNIE

Sp.

z o

.o.

Krak

ów70

1213

859

16

9,19

2

CB

NN

N

175

AD R

EM S

p. z

o.o

.Bi

a∏ys

tok

5144

8 16

7 16

6,42

2

CB

NN

N

176

EURO

COM

PLEX

TRU

CKS

Sp. z

o.o

.Li

szki

5040

72 5

89

164,

50

2C

BN

NN

177

AMS

MET

AL S

p. z

o.o

.Si

emia

now

ice

Âlàs

kie

5157

105

460

158,

10

2C

BN

NN

178

ZEM

AN H

ALE

Dach

y Fa

sady

Sp.

z o

.o.

Âwi´

toch

∏ow

ice

4521

144

733

156,

84

2C

BN

NN

179

MAC

ROLO

GIC

S.A

.W

arsz

awa

7222

17 4

41

146,

86

2C

BN

NN


203

POLO

NIA

LOG

ISTY

KA S

p. z

o.o

.M

yszk

ów60

2415

586

86

,41

2C

BN

NN

204

Prze

dsi´

bior

stw

o Bu

dow

lane

JUR

AN

D S.

J.

Jerz

y Ko

Êcik

i An

drze

j Wro

naLu

blin

4521

10 5

17

84,7

4 2

CB

NN

N

205

Budo

wa

Dróg

i M

ostó

w J

ózef

Bab

iÊJa

ros∏

aw45

2318

026

84

,06

2C

BN

NN

206

M&K

CON

CEPT

Sp.

z o

.o.

¸ódê

4525

6 71

1 82

,22

2C

BN

NN

207

ATM

GRU

PA S

.A.

Kobi

erzy

ce92

1112

7 76

5 81

,59

2C

BN

NN

208

ELBU

DPRO

JEKT

Sp.

z o

.o.

Prze

êmie

row

o45

2141

214

80

,94

2C

BN

NN

209

Prze

dsi´

bior

stw

o Bu

dow

lano

Us∏

ugow

e VE

CTRA

Al

icja

Prz

yk∏o

ta A

ndrz

ej B

iela

k M

arek

Gra

czyk

owsk

ii W

ince

nty

Mik

ulsk

i S.J

.P∏

ock

4521

144

758

79,1

3 2

CB

NN

N

210

S.A

. T&J

Tyr

acho

wsk

i Jac

hnik

Kotli

n51

5113

2 64

2 79

,07

2C

BN

NN

211

Odle

wni

a M

etal

i SZO

PIEN

ICE

Sp. z

o.o

.Ka

tow

ice

2754

53 5

17

78,9

4 2

CB

NN

N

212

ELRO

W S

p. z

o.o

.Ry

bnik

2911

9 61

2 78

,38

2C

BN

NN

213

MOS

TOST

AL P

∏ock

S.A

.P∏

ock

4521

92 8

40

76,3

9 2

CB

NN

N

214

Prze

dsi´

bior

stw

o Pr

oduk

cyjn

o Us

∏ugo

we

ECOS

TEEL

Sp

. z o

.o.

Zaw

ierc

ie29

2413

1 81

6 76

,29

2C

BN

NN

215

EKSA

Sp.

z o

.o.

War

szaw

a51

8710

2 81

7 75

,91

2C

BN

NN

216

Prze

dsi´

bior

stw

o W

ielo

bran

˝ow

e SE

RWIS

Cen

trum

Sp

. z o

.o.

Bydg

oszc

z29

3211

479

72

,56

2C

BN

NN

217

Prze

dsi´

bior

stw

o Ro

bót D

rogo

wo

Mos

tow

ych

S.A

.S∏

upca

4523

42 1

94

71,9

3 2

CB

NN

N

218

Prze

dsi´

bior

stw

o Tw

orzy

w S

ztuc

znyc

h RE

ZAW

PLA

ST

Rysz

ard

Zaw

ó∏Za

boró

w k

. B∏o

nia

2513

16 7

73

71,7

5 2

CB

NN

N

219

Prze

dsi´

bior

stw

o Bu

dow

lane

ART

OM S

p. z

o.o

.To

mas

zów

Maz

owie

cki

4521

19 8

87

71,6

0 2

CB

NN

N

220

Janu

sz R

upik

PRO

FESS

ION

ELLE

VID

EOTE

CHN

IK

Pols

ka S

p. z

o.o

.By

tom

5184

12 4

89

70,9

9 2

CB

NN

N

221

URBA

N P

olsk

a Sp

. z o

.o.

˚ary

5187

28 1

60

70,9

2 2

CB

NN

N

222

Wyt

wór

nia

Kons

trukc

ji Be

tono

wyc

h S.

A.

Siem

iano

wic

e Âl

àski

e26

6647

631

70

,88

2C

BN

NN

223

Ecof

ys P

olsk

a Sp

. z o

.o.

Pozn

aƒ40

001

120

70,2

1 1,

42

BN

NN

B

224

TWEE

TOP

Sp. z

o.o

.Sz

czec

in51

9010

505

69

,93

2C

BN

NN

225

LAM

INAR

T Sp

. z o

.o.

St´s

zew

5246

11 5

02

69,9

2 2

CB

NN

N

226

Dom

DEV

ELOP

MEN

T S.

A.

War

szaw

a70

1158

0 44

2 69

,81

2C

BN

NN

227

P A

NOV

A S.

A.

Gliw

ice

4521

95 0

11

69,7

5 2

CB

NN

N

228

REN

O An

drze

j Bar

anKr

aków

5131

30 1

57

68,8

9 2

CB

NN

N

229

CALE

SA S

p. z

o.o

.Lu

bsko

4542

13 6

69

68,6

8 2

CB

NN

N


250

Zak∏

ady

Urzà

dzeƒ

Kot

∏ow

ych

STÑP

ORKÓ

W S

.A.

Stàp

orkó

w29

2150

776

51

,71

2 C

BN

NN

251

MOD

ERAT

OR S

p. z

o.o

.Ha

jnów

ka29

7213

299

51

,60

2 C

BN

NN

252

NOV

US S

ECUR

ITY

Sp. z

o.o

.W

arsz

awa

5187

30 1

06

50,9

1 2

CB

NN

N

253

ASTR

AL S

p. z

o.o

.Rz

eszó

w51

4350

320

50

,06

2 C

BN

NN

254

ZRUG

Sp.

z o

.o.

Pozn

aƒ45

2146

773

49

,95

2 C

BN

NN

255

AUM

ATIC

Sp.

z o

.o.

Skaw

ina

2956

16 3

64

49,0

4 2

CB

NN

N

256

ELEK

TROT

ERM

IA S

p. z

o.o

.Kr

aków

2971

18 6

66

48,9

0 2

CB

NN

N

257

MET

ALBA

RK P

rzed

si´b

iors

two

Prod

ukcy

jno-

Us∏u

gow

e Za

k∏ad

Pra

cy C

hron

ione

j Zbi

gnie

w B

ar∏ó

gN

owa

Wie

Ê W

ielk

a51

5325

966

47

,62

2 C

BN

NN

258

MED

COM

Sp.

z o

.o.

War

szaw

a30

0241

438

47

,07

2 C

BN

NN

259

UNGA

REX

EXPO

RT IM

PORT

Les

zek

Roga

la W

ies∏

aw

Star

owic

z S.

J.Ka

tow

ice

5040

7 50

6 47

,01

2 C

BN

NN

260

ALFA

FARM

A Sp

. z o

.o.

¸ódê

5145

6 57

2 46

,78

2 C

BN

NN

261

Prze

dsi´

bior

stw

o In

˝yni

eryj

no H

andl

owe

TOPO

L Sp

. z o

.o.

Mys

∏ow

ice

5154

30 4

42

46,2

5 2

CB

NN

N

262

ELHA

ND

TRAN

SFOR

MAT

ORY

Herb

owsk

i And

rzej

Lubl

inie

c31

1016

036

46

,00

2 C

BN

NN

263

HEN

POL

Sp. z

o.o

.Lu

blin

4521

103

513

45,2

6 2

CB

NN

N

264

FIN

CO S

TAL

SERW

IS S

p. z

o.o

.˚a

bia

Wol

a51

5410

3 66

8 45

,24

2 C

BN

NN

265

MEP

ROZE

T St

are

Kuro

wo

Sp. z

o.o

.St

are

Kuro

wo

2811

35 8

62

44,7

1 2

CB

NN

N

266

Prze

dsi´

bior

stw

o Bu

dow

lane

Has

sa i

Jago

dziƒ

ski S

.J.

Kato

wic

e45

2111

655

44

,69

2 C

BN

NN

267

KSK

DYST

RYBU

CJA

Sp. z

o.o

.Ka

tow

ice

5248

12 6

88

44,6

7 2

CB

NN

N

268

STAL

OBRE

X Sp

. z o

.o.

Por´

ba28

1126

443

44

,39

2 C

BN

NN

269

PB T

ECHN

IK S

p. z

o.o

.W

arsz

awa

5186

16 9

85

44,0

9 2

CB

NN

N

270

Krak

owsk

ie Z

ak∏a

dy E

kspl

oata

cji K

rusz

ywa

S.A

.Kr

aków

2952

37 4

39

43,9

6 2

CB

NN

N

271

COOL

AR

Sp. z

o.o

.Gr

udzià

dz63

214

873

43,9

4 2

CB

NN

N

272

Firm

a Ha

ndlo

wo

Us∏u

gow

a M

ario

l Mar

ek G

ryzio

i W

spól

nik

S.A

.N

iem

ce51

5112

072

43

,56

2 C

BN

NN

273

Kopa

lnia

Pia

sku

KOTL

ARN

IA S

.A.

Kotla

rnia

1421

70 3

66

43,1

6 2

CB

NN

N

274

KUM

AN A

RT A

Z D

Mró

z L

Kum

aƒsk

i S.J

.Ki

elce

2956

11 6

70

42,9

2 2

CB

NN

N

275

SKAT

TRA

NSP

ORT

Sp. z

o.o

.Gd

aƒsk

6024

80 1

58

42,3

6 2

CB

NN

N

276

Prze

dsi´

bior

stw

o Pr

oduk

cyjn

o Ha

ndlo

wo

Us∏u

gow

e W

TÓRP

OLZa

k∏ad

Pra

cy C

hron

ione

jSk

ar˝y

sko

Kam

ienn

a52

5050

601

41

,03

2 C

BN

NN

277

ENER

GO S

p. z

o.o

.Bi

elsk

Pod

lask

i51

5220

2 04

3 40

,70

2 C

BN

NN

278

Med

ycyn

a Pr

akty

czna

Woj

ciec

h Bo

dzoƒ

Pio

tr Ga

jew

ski

Jaro

s∏aw

Ku˝

d˝a∏

Wie

s∏aw

Lat

usze

k ¸u

kasi

ewic

z S.

J.Kr

aków

9700

24 1

41

40,6

4 2

CB

NN

N


301

GRUP

A O˚

ARÓW

S.A

.O˝

arów

2651

624

316

34,5

6 2

CB

NN

N

302

RADP

AK F

abry

ka M

aszy

n Pa

kujà

cych

Sp.

z o

.o.

W∏o

c∏aw

ek29

2411

152

34

,21

2 C

BN

NN

303

Biur

o Ha

ndlo

we

KASP

O Sp

. z o

.o.

Gdaƒ

sk52

4416

762

34

,10

2 C

BN

NN

304

SILC

O Sp

. z o

.o.

Gdaƒ

sk51

535

658

34,0

4 2

CB

NN

N

305

Prze

dsi´

bior

stw

o Pr

oduk

cyjn

o Us

∏ugo

we

ZAP

MEC

HAN

IKA

Sp. z

o.o

.Os

trów

Wie

lkop

olsk

i29

4113

492

33

,07

2 C

BN

NN

306

FISC

HERP

OLSK

A Sp

. z o

.o.

Krak

ów51

5320

091

32

,81

2 C

BN

NN

307

ATEX

Sp.

z o

.o.

O∏aw

a28

5215

918

32

,19

2 C

BN

NN

308

GASP

OL S

.A.

War

szaw

a40

211

062

367

31,7

0 2

CB

NN

N

309

Zak∏

ad B

udow

lano

Dro

gow

y SJ

Szy

maƒ

ski J

arzà

bek

S.J.

Zam

brów

4523

12 3

56

31,3

8 2

CB

NN

N

310

Prze

dsi´

bior

stw

o Ba

daw

czo

Prod

ukcy

jno

Hand

low

e TE

CHGL

ASS

Sp. z

o.o

.Kr

aków

2626

56 9

29

31,3

6 2

CB

NN

N

311

EVER

GRU

PA S

p. z

o.o

.W

arsz

awa

7470

43 9

67

31,1

1 2

CB

NN

N

312

Prze

dsi´

bior

stw

o Tu

ryst

yczn

o Ha

ndlo

we

SUPE

RTOU

R Sp

. z o

.o.

War

szaw

a63

307

501

31,0

8 2

CB

NN

N

313

MET

AL M

IND

PROD

UCTI

ONS

Sp. z

o.o

.Ka

tow

ice

5190

13 2

65

31,0

6 2

CB

NN

N

314

DBK

Sp. z

o.o

.Ol

szty

n50

4032

2 30

2 31

,04

2 C

BN

NN

315

Prze

dsi´

bior

stw

o M

AX S

p. z

o.o

.Ki

elce

5246

14 8

80

30,7

2 2

CB

NN

N

316

PKP

Szyb

ka K

olej

Mie

jska

w T

rójm

ieÊc

ie S

p. z

o.o

.Gd

ynia

6021

A94

8,

01

1 C

CB

CN

317

Tram

waj

e W

arsz

awsk

ie S

p. z

o.o

.W

arsz

awa

6021

A36

8 57

9 5,

52

1 C

BC

CN

318

TP E

miTe

l Sp.

z o

.o.

Krak

ów64

2032

7 87

2 1,

53

1 C

BC

CN

319

WW

DROM

ECH

S.J.

Ostro

wie

cÂw

i´to

krzy

ski

2821

Z24

043

11

,51

1 B

CC

CN

320

AMAD

EUS

Pols

ka S

P. Z

O. O

. W

arsz

awa

7230

23 1

17

10,3

1 1

BC

CN

N

321

Heut

hes

Sp. z

o.o

.Sz

czec

in72

206

053

11,0

0 1

4 00

0 66

,08

CN

BN

N

322

Jast

rz´b

ska

Spó∏

ka W

´glo

wa

S.A

.Ja

strz

´bie

Zdr

ój10

103

990

179

–12,

39

1, 5

2 34

8 N

CC

NN

323

BIOF

ARM

Sp.

z o

.o.

Pozn

aƒ24

4213

9 91

9 13

,33

1 2

339

1,67

C

NC

NN

324

Polo

n-Al

fa S

p. z

o.o

.By

dgos

zcz

3320

37 3

36

7,52

1

1 96

9 5,

27

CN

BN

N

325

Zak∏

ad M

echn

iczn

y M

ETAL

TECH

Sp.

z o

.o.

Miro

s∏aw

iec

2932

29 9

10

19,9

2 2

1 11

1 3,

71

NC

CN

N

326

ATS

STAH

LSCH

MID

T&M

AIW

ORM

Sp.

z o

.o.

Stal

owa

Wol

a27

5343

4 98

5 –4

,62

2 66

7 0,

15

NC

CN

N

327

POL-

MOT

S.A

.Rz

eszó

w34

4021

685

32

,64

1 41

4 1,

91

CN

CN

N

328

Odle

wni

a ˚e

liwa

Ârem

S.A

.Âr

em27

511

410

NC

CN

N

329

TUV

NOR

D Po

lska

Sp.

z o

.o.

Kato

wic

e22

028

–6

,13

1 40

0 1,

82

CN

CN

N


354

VALV

EX S

.A.

Jord

anów

2875

157

266

21,3

3 2,

33

NN

CC

N

355

ASCO

R S.

A.

War

szaw

a33

106

722

–3,9

7 2,

41

NN

BN

C

356

BEEL

C Po

lska

Sp.

z o

.o.

Krak

ów72

212,

42

NN

CN

B

357

Otw

arty

Ryn

ek E

lekt

roni

czny

S.A

.W

arsz

awa

7221

2, 4

1N

NB

NC

358

IBM

BTO

BUS

INES

S CO

NSU

LTIN

G SE

RVIC

ES S

p. z

o.o

.Kr

aków

7412

42 1

78

184,

02

2 C

NC

NN

359

BLST

REAM

Sp.

z o

.o.

Szcz

ecin

7221

2, 4

2N

NC

NB

360

BIAL

L Sp

. z o

.o.

Kolb

udy

5187

6 84

8 18

,29

2 N

CC

NN

361

AC B

iuro

Han

dlu

Zagr

anic

zneg

o Sp

. z o

.o.

Bia∏

ysto

k50

3052

576

78

,24

2 C

NC

NN

362

LIM

POL

Sp. z

o.o

.Kr

aków

5139

39 1

53

293,

74

2 C

CN

NN

363

JSD

Pols

ka S

p. z

o.o

.W

arsz

awa

5187

22 3

17

218,

39

2 C

CN

NN

364

Prze

dsi´

bior

stw

o Pr

oduk

cyjn

o Ha

ndlo

wo

Us∏u

gow

e UN

IPAC

O S.

A.Po

znaƒ

2112

21 3

96

211,

82

2 C

CN

NN

365

CON

DITE

Sp.

z o

.o.

Kiel

ce45

1246

336

19

8,19

2

CC

NN

N

366

RD B

UD S

p. z

o.o

.W

arsz

awa

4521

165

133

196,

44

2 C

CN

NN

367

MDS

Sp.

z o

.o.

Pot´

gow

o51

5113

373

19

1,64

2

CC

NN

N

368

ROBY

G DE

VELO

PMEN

T Sp

. z o

.o.

War

szaw

a45

2190

059

19

0,73

2

CC

NN

N

369

MUL

TIM

EDIA

Pol

ska

S.A

.Gd

ynia

7486

300

170

188,

19

2 C

CN

NN

370

SUPR

OS S

p. z

o.o

.Ba

ka∏a

rzew

o51

5528

340

17

8,33

2

CC

NN

N

371

BEST

POL

Sp. z

o.o

.St

ary

Sàcz

1910

21 7

92

168,

64

2 C

CN

NN

372

ECO

SERV

ICE

Sp. z

o.o

.Ko

bier

zyce

7032

12 8

44

168,

40

2 C

CN

NN

373

KORN

IX S

p. z

o.o

.Sk

arsz

ewy

5190

8 92

5 15

5,77

2

CC

NN

N

374

INTE

RNAT

ION

AL T

OBAC

CO M

ACHI

NER

Y PO

LAN

D Sp

. z o

.o.

Rado

m29

5615

3 06

9 14

8,15

2

CC

NN

N

375

TRAN

SLOG

Pol

ska

Sp. z

o.o

.W

olsz

tyn

6340

13 0

58

140,

61

2 C

CN

NN

376

Pols

ka S

PECI

AL S

TEEL

Sp.

z o

.o.

War

szaw

a51

5410

933

13

6,73

2

CC

NN

N

377

EURO

KOM

Sp.

z o

.o.

Krak

ów52

4416

453

13

3,84

2

CC

NN

N

378

SEAM

OR IN

TERN

ATIO

NAL

LTD

Sp.

z o

.o.

Szcz

ecin

5138

41 0

69

131,

99

2 C

CN

NN

379

RBS

STAL

Sp.

z o

.o.

Krak

ów27

3420

850

13

0,99

2

CC

NN

N

380

DROG

BUD

Sp.

z o

.o.

Cz´s

toch

owa

4523

166

745

128,

64

2 C

CN

NN

381

TIM

EX S

.A.

War

szaw

a74

1411

2 86

1 11

6,97

2

CC

NN

N

382

AGRO

MAN

Sp.

z o

.o.

War

szaw

a70

1156

691

11

0,34

2

CC

NN

N

383

INTE

R TE

CH S

.J. J

. B∏o

ch J

.Bor

usie

wic

z D.

Dziu

baBi

a∏ys

tok

2840

8 16

7 11

0,27

2

CC

NN

N

384

AGRO

S.A

.D J

. Wró

bel R

. Wró

bel S

.A.

B∏as

zki

5131

28 7

66

110,

13

2 C

CN

NN

385

ELST

A Sp

. z o

.o.

Wie

liczk

a31

6225

898

10

9,42

2

CC

NN

N


410

RAK

D. S

uszc

zak

i Wsp

ólni

cy S

.A.

Prus

zcz

Gdaƒ

ski

5245

25 7

69

77,2

4 2

CC

NN

N

411

TM T

ECHN

OLOG

IE S

p. z

o.o

.Kr

aków

3150

7 52

5 77

,04

2 C

CN

NN

412

Prze

dsi´

bior

stw

o Pr

oduk

cyjn

o Us

∏ugo

wo

Hand

low

e PA

ECH

Zak∏

ad P

racy

Chr

onio

nej S

p. z

o.o

.M

i´dz

ychó

d45

2138

298

76

,99

2 C

CN

NN

413

ALUP

ROF

S.A

.Bi

elsk

o Bi

a∏a

2811

330

518

76,7

2 2

CC

NN

N

414

LOM

AX ˚

ABKI

EWIC

Z CA

RON

IA S

.A.

Ko∏b

asko

wo

5151

45 8

08

76,1

4 2

CC

NN

N

415

STOK

OTA

Sp. z

o.o

.El

blàg

2852

105

289

76,1

2 2

CC

NN

N

416

THYS

SEN

KRUP

P EL

EVAT

OR S

p. z

o.o

.W

arsz

awa

5274

44 0

65

75,1

6 2

CC

NN

N

417

Prze

dsi´

bior

stw

o Pr

oduk

cyjn

o Ha

ndlo

wo

Us∏u

gow

e ER

BET

Sp. z

o.o

.N

owy

Sàcz

4521

56 1

48

72,2

5 2

CC

NN

N

418

Mie

jski

e Pr

zeds

i´bi

orst

wo

Dróg

i M

ostó

w S

p. z

o.o

.Rz

eszó

w45

2377

865

72

,08

2 C

CN

NN

419

PRES

CO S

p. z

o.o

.Pi

∏a74

8726

918

71

,70

2 C

CN

NN

420

SKOT

AN S

.A.

Kato

wic

e51

5157

812

71

,22

2 C

CN

NN

421

PRIB

O EP

B Sp

. z o

.o.

E∏k

4521

39 5

88

69,8

5 2

CC

NN

N

422

INTE

RHAN

DLER

Sp.

z o

.o.

Toru

ƒ51

8227

0 68

0 69

,55

2 C

CN

NN

423

Zak∏

ady

Kabl

owe

BITN

ER C

elin

a Bi

tner

Krak

ów32

1010

4 44

6 68

,72

2 C

CN

NN

424

Mor

ska

Agen

cja

Gdyn

ia S

p. z

o.o

.Gd

ynia

6340

29 9

45

67,9

1 2

CC

NN

N

425

Alum

iniu

m K

ONIN

IMPE

XMET

AL S

.A.

Koni

n27

4283

0 92

4 67

,85

2 C

CN

NN

426

ALIP

LAST

Sp.

z o

.o.

Lubl

in27

4246

876

67

,16

2 C

CN

NN

427

GLOB

PRO

FIL

S.A

.By

dgos

zcz

2852

85 7

41

67,0

1 2,

31

CC

NC

N

428

Now

ocze

sne

Prod

ukty

Alu

min

iow

e SK

AWIN

A Sp

. z o

.o.

Skaw

ina

2742

353

314

66,9

3 2

CC

NN

N

429

GRAW

IL S

p. z

o.o

.W

∏oc∏

awek

4544

30 1

43

66,6

6 2

CC

NN

N

430

MID

AR S

p. z

o.o

.Ch

e∏m

no52

486

058

66,5

2 2

CC

NN

N

431

Prze

dsi´

bior

stw

o Us

∏ugo

wo

Hand

low

e M

AS.A

. Sp.

z o

.o.

Ziel

ona

Góra

5010

16 7

21

66,4

4 2

CC

NN

N

432

Prze

dsi´

bior

stw

o W

ielo

bran

˝ow

e ST

ALBU

D Ta

rnów

Sp.

z o

.o.

Bogu

mi∏o

wic

e45

2549

060

66

,11

2 C

CN

NN

433

HORN

DIS

TRIB

UTIO

N S

.A.

War

szaw

a52

4537

948

66

,04

2 C

CN

NN

434

Prze

twór

stw

o Ry

b W

arzy

w P

IÑTE

K S.

A.

Sied

lec

1520

39 6

48

65,7

5 2

CC

NN

N

435

Prze

dsi´

bior

stw

o Ha

ndlo

wo

Us∏u

gow

e ST

OMIL

EAS

T Sp

. z o

.o.

Sano

k51

9020

968

65

,67

2 C

CN

NN

436

Agen

cja

INW

ESTY

CYJN

A Sp

. z o

.o.

Pozn

aƒ45

2131

697

65

,03

2 C

CN

NN

437

STAN

CHEM

S.J

. Prz

edsi

´bio

rstw

o Ch

emic

zne

D. K

raw

czyk

i Z.

Màc

zka

Nie

mce

5144

194

944

63,8

9 2

CC

NN

N

438

REAL

S.A

.Si

edlc

e51

3812

2 77

4 62

,32

2 C

CN

NN


462

Prze

dsi´

bior

stw

o W

ielo

bran

˝ow

e KL

IMA

WEN

T Sp

. z o

.o.

Lubl

in45

339

289

54,7

7 2

CC

NN

N

463

Biur

o Ha

ndlo

we

RUDA

TRA

DIN

G IN

TERN

ATIO

NAL

Jac

ek R

uda

Kato

wic

e51

8297

244

54

,65

2 C

CN

NN

464

BIM

Sp.

z o

.o.

Bi∏g

oraj

5147

26 3

43

54,3

4 2

CC

NN

N

465

MTL

Lew

ando

wsk

i Dar

iusz

Kam

iƒsk

i Rob

ert P

ituls

ki P

iotr

S.J.

Toru

ƒ51

5423

843

54

,15

2 C

CN

NN

466

Prze

dsi´

bior

stw

o Ha

ndlo

we

CON

KRET

Sp.

z o

.o.

Bia∏

a Po

dlas

ka51

5169

565

53

,86

2 C

CN

NN

467

PROM

AT T

echn

iczn

a Oc

hron

a Pr

zeci

wpo

˝aro

wa

Sp. z

o.o

.W

arsz

awa

5187

24 9

99

53,5

5 2

CC

NN

N

468

POLS

TAL

S.J.

Mar

iusz

S∏a

bosz

Ark

adiu

sz K

raw

iec

Sosn

owie

c52

4447

997

53

,46

2 C

CN

NN

469

LIN

K Sp

. z o

.o.

Pozn

aƒ45

317

573

53,1

9 2

CC

NN

N

470

HYVA

Pol

ska

Sp. z

o.o

.Kr

aków

5187

75 2

02

53,0

5 2

CC

NN

N

471

WES

T TE

CH S

p. z

o.o

.W

arsz

awa

7222

5 48

1 52

,99

2 C

CN

NN

472

Zak∏

ad P

rodu

kcyj

no H

andl

owy

ARTM

ET R

oman

Pol

akOp

oczn

o28

1249

458

52

,70

2 C

CN

NN

473

JARO

MA

S.A

.Ja

roci

n29

4324

303

52

,49

2, 3

1C

CN

CN

474

Wyt

wór

nia

Arm

atur

y Sp

. z o

.o.

Zgie

rz28

7510

284

51

,96

2 C

CN

NN

475

ASPE

N D

ISTR

IBUT

ION

Sp.

z o

.o.

War

szaw

a51

4516

465

51

,29

2 C

CN

NN

476

Prze

dsi´

bior

stw

o Pr

oduk

cyjn

o-Us

∏ugo

wo-

Hand

low

e PR

OMUS

Sp.

z o

.o.

Ruda

Âlà

ska

5154

93 5

18

51,0

3 2

CC

NN

N

477

Prze

dsi´

bior

stw

o Ha

ndlo

wo

Us∏u

gow

e M

ERX

D. M

igac

z K.

Po

r´ba

A. S

trózik

S.J

.N

owy

Sàcz

5186

11 3

98

50,8

9 2

CC

NN

N

478

COM

ES S

p. z

o.o

.W

roc∏

aw51

8412

5 62

1 50

,59

2 C

CN

NN

479

POLA

ND

OPTI

CAL

Sp. z

o.o

.Ci

eszy

n52

337

690

50,2

1 2

CC

NN

N

480

TRAN

STOL

BUD

PIEK

UTOW

SKI S

p. z

o.o

.Kr

aków

4521

10 5

75

50,1

5 2

CC

NN

N

481

Fabr

yka

Arm

atur

Sw

arz´

dz S

p. z

o.o

.Sw

arz´

dz31

1037

906

50

,15

2 C

CN

NN

482

PRZE

MYS

¸ÓW

KA P

rzed

si´b

iors

two

Budo

wni

ctw

a Pr

zem

ys∏o

weg

o HO

LDIN

G Sp

. z o

.o.

Olsz

tyn

4521

187

848

49,7

5 2

CC

NN

N

483

WEZ

I TEC

Sp.

z o

.o.

Legn

ica

2524

34 9

43

49,0

5 2

CC

NN

N

484

ASTE

Sp.

z o

.o.

Gdaƒ

sk51

8615

808

49

,02

2 C

CN

NN

485

Prze

dsi´

bior

stw

o Ko

mun

ikac

ji Sa

moc

hodo

wej

w O

∏aw

ie S

.A.

O∏aw

a60

2163

010

48

,90

2 C

CN

NN

486

Prze

dsi´

bior

stw

o Bu

dow

lano

Mod

erni

zacy

jne

ARKA

Bog

dan

Nieç

Âwie

cie

5151

14 1

76

48,7

7 2

CC

NN

N

487

SAGA

AUT

O Sp

. z o

.o.

War

szaw

a50

3015

097

47

,88

2 C

CN

NN

488

Prze

dsi´

bior

stw

o Ha

ndlo

wo-

Hurto

wa

CEM

POL

Czes

∏aw

Kru

ger

Wa∏

brzy

ch50

3050

721

47

,75

2 C

CN

NN

489

TECH

NOP

OL G

ROUP

Sp.

z o

.o.

Ostró

w W

ielk

opol

ski

5156

23 7

43

47,7

4 2

CC

NN

N

490

MAB

O Ad

olf B

ogac

kiM

ierz

yn32

1038

562

47

,61

2 C

CN

NN

491

OCYN

KOW

NIA

Âlà

sk S

p. z

o.o

.Ch

rzan

ów27

1046

729

47

,31

2 C

CN

NN


LISTA INNOWACYJNYCH PRODUKTÓWÊUS¸UG 1 8 7

7AS

M –

Cen

trum

Bad

aƒ i

Anal

iz Ry

nku

Sp. z

o.o.

Pols

ka P

latfo

rma

Tech

nolo

gicz

na B

udow

nict

wa

1. A

SM –

za∏

o˝yc

iel i

koor

dyna

tor P

olsk

iej P

latfo

rmy

Tech

nolo

gicz

nej B

udow

nict

waƒ

pon

ad 9

0 pa

rtner

ówT

akty

wny

udz

ia∏ w

stru

ktur

ach

Euro

pejs

kiej

Pla

tform

y Te

ch. B

ud.ƒ

koor

dyna

tor s

ieci

Eur

opej

skic

h Pl

atfo

rmTe

ch. B

ud.ƒ

inno

wac

yjno

Êç w

zakr

esie

wsp

ó∏pr

acy

pom

i´dz

y na

ukà

abi

znes

emƒ p

ozys

kiw

anie

inno

wac

ji dl

abu

dow

nict

waƒ

pro

moc

ja p

olsk

iej i

nnow

acyj

noÊc

i na

aren

ie m

i´dz

ynar

odow

ej.

2. P

akie

t e-u

s∏ug

dla

prz

edsi

´bio

rców

zak

∏ada

wpr

owad

zeni

e pa

kiet

u us

∏ugó

info

rmac

ja –

kom

plek

sow

a in

-fo

rmac

ja z

zakr

esu

budo

wni

ctw

a dl

a pr

zeds

i´bi

orcó

wT e

duka

cja

– e-

lern

ingT

info

rmat

yzac

ja –

nar

z´dz

ia in

-fo

rmat

yczn

e w

spom

agaj

àce

prze

dsi´

bior

czoÊ

çT tr

ansf

er te

chno

logi

i – g

rom

adze

nie

iudo

st´p

nian

ie in

form

a-cj

i nt.

proc

edur

wdr

a˝an

ia in

now

acyj

nych

rozw

iàza

ƒ w

budo

wni

ctw

ieT b

azy

dany

chT o

k. 3

000

u˝yt

kow

ni-

ków

dzie

nnie

.

8AS

TEC

Sp. z

o.o.

Mag

ik D

evel

opm

ent T

ools

Prod

ukt M

agik

Dev

elop

men

t Too

ls je

st d

edyk

owan

y do

pra

cy n

a pl

atfo

rmie

GE

Smal

lwor

ld G

IS. P

latfo

r-m

a ta

jest

sys

tem

em za

rzàd

zani

a da

nym

i prz

estrz

enny

mi o

fero

wan

ym n

a og

ólno

Êwia

tow

ym ry

nku.

MDT

jest

zaaw

anso

wan

ym te

chno

logi

czni

e Êr

odow

iski

em p

rogr

amow

ania

wj´

zyku

Mag

ikƒ z

inte

grow

anym

ztà

plat

form

à. U

mo˝

liwia

on

twor

zeni

e no

wyc

h ap

likac

ji dl

a pl

atfo

rmy

oraz

utrz

ymyw

anie

ido

paso

wyw

anie

obec

nie

dzia

∏ajà

cych

sys

tem

ów. P

rodu

kt te

n po

siad

a Êw

iade

ctw

o in

now

acyj

noÊc

i wys

taw

ione

prz

ez W

ro-

c∏aw

skie

Cen

trum

Tra

nsfe

ru T

echn

olog

ii. è

ród∏

o na

k∏ad

ów w

ewn´

trzne

. AST

EC S

p. z

o.o.

bra

∏a u

dzia

∏w

kons

orcj

um b

adaw

czym

Ada

ptiv

e Se

rvic

es G

ridƒ k

tóre

opr

acow

a∏o

prot

otyp

otw

arte

j pla

tform

y do

ada

-pt

acyj

nego

wys

zuki

wan

ia i

wyk

onyw

ania

kom

plek

sow

ych

us∏u

g in

tern

etow

ych

wsi

ecia

ch p

rzet

war

za-

nia

kom

pute

row

ego

uGRI

Dh. W

ykor

zyst

ane

zost

a∏o

doÊw

iadc

zeni

e iw

iedz

a eu

rope

jski

ch o

Êrod

ków

ba-

daw

czyc

hƒ p

rzy

znac

zàcy

m u

dzia

le p

rzem

ys∏u

tele

kom

unik

acyj

nego

iw

ytw

arza

jàce

go o

prog

ram

owan

ie.

Inte

ncjà

kon

sorc

jum

jest

wyk

orzy

stan

ie w

ytw

orzo

nych

pro

dukt

ów p

rzez

eur

opej

skie

oÊr

odki

prz

emys

∏o-

we

zbr

an˝y

IT. è

ród∏

o na

k∏ad

ów w

ewn´

trzne

ize

wn´

trzne

u6PR

iKB

Nh.

9AT

RA S

p. z

o.o.

Syst

em i

nfor

mat

yczn

y „E

msj

´”

do o

bs∏u

giem

isji

papi

erów

war

toÊc

iow

ych

Emis

j´ó i

nter

neto

wa

uiin

trane

tow

ah d

ystry

bucj

a pa

pier

ów w

arto

Êcio

wyc

h na

rynk

u pi

erw

otny

m. I

nwes

tor

nie

staw

ia s

i´ w

POK

uzw

ykle

pra

ktyk

owan

eh. W

ysta

rczy

ƒ ˝e

ma

rach

unek

inw

esty

cyjn

y uw

dow

olny

m b

iu-

rze

mak

lers

kim

h iba

nkow

y uw

dow

olny

m b

anku

h. Em

isj´

pow

sta∏

a na

k∏ad

em 2

50 ty

s. z

∏ uw

∏asn

ychh

izo

-st

a∏a

czte

rokr

otni

e za

stos

owan

a uty

lko w

opcj

i int

rane

tow

ejh.

Proj

ekta

ntó M

icha

∏ Pià

tosa

. U˝y

tkow

nicy

ó biu

-ra

mak

lers

kieƒ

Jav

aƒ P

ostg

reSQ

L. D

yspo

zycj

a za

kupu

akc

ji sk

∏ada

na je

st p

rzez

inw

esto

ra p

rzez

Inte

rnet

upo

uprz

edni

m za

reje

stro

wan

iu i

poda

niu

wym

agan

ych

info

rmac

jih. J

ej is

totn

e pa

ram

etry

to c

ena

ilic

zba

zam

a-w

iany

ch a

kcji

oraz

dan

e ra

ch. i

nwes

tycy

jneg

oƒ n

a kt

órym

maj

à by

ç zd

epon

owan

e. D

yspo

zycj

a op

∏aca

na je

stpr

zele

wem

. Sys

tem

koj

arzy

wp∏

aty

idys

pozy

cjeT

prz

ydzie

lone

akc

je s

à de

pono

wan

e na

pod

anyc

h ra

ch. i

n-w

esty

cyjn

ychƒ

aew

. nad

p∏at

y zw

raca

ne n

a ko

nta

bank

owe.

Inw

esto

rzy

mog

à st

ale

mon

itoro

waç

sta

n dy

s-po

zycj

i uz∏o

˝ona

ƒ op∏

acon

aƒ zr

ealiz

owan

aƒ...

h. Ro

zlicz

enie

szy

bkie

im

a∏o

prac

och∏

onne

.

10AU

XILI

UM K

ance

laria

Bie

g∏yc

h Re

wi-

dent

ów S

.A.

Bada

nie

spra

woz

daƒ

finan

sow

ych

Spó∏

ka w

2006

r. p

osze

rzy∏

a za

kres

odb

iorc

ów u

s∏ug

ono

we

obsz

ary

bada

niaó

ski

erow

anie

na

audy

t do

spe-

cyfic

znyc

h pr

zeds

i´bi

orst

wT s

pow

odow

a∏o

to w

zros

t spr

zeda

˝y o

100Â

. Poz

wol

i∏o to

na

zdob

ycie

now

ych

doÊw

iadc

zeƒ

wza

kres

ie b

adan

ia s

praw

ozda

ƒ fin

anso

wyc

h ip

rakt

yczn

ych

umie

j´tn

oÊci

aud

ytor

ów. K

olej

nàró

wni

e in

now

acyj

nà u

s∏ug

à je

st a

udyt

wni

oskó

w u

nijn

ych.

Ten

now

y ob

szar

dzia

∏aln

oÊci

b´d

zie m

ia∏ r

ów-

nom

iern

y ud

zia∏ n

a ry

nku

us∏u

g au

dyto

rski

ch w

zw. z

ew

zros

tem

wyk

orzy

stan

ia Ê

rodk

ów u

nijn

ych.


15Ce

ntru

m E

lekt

ryfik

acji

iAut

omat

yzac

jiGó

rnic

twa

„EM

AG”

Prze

noÊn

y po

pio∏

omie

rz W

ALKE

RW

ALKE

R –

urzà

dzen

ie d

o po

mia

ru za

war

toÊc

i pop

io∏u

iw

ylic

zani

a w

arto

Êci o

pa∏o

wej

w´g

la k

amie

nneg

o lu

bin

nego

pal

iwa

sta∏

egoƒ

pop

rzez p

omia

r nat

ural

nego

pro

mie

niow

ania

gam

ma

w´g

la k

orel

ujàc

ego

zzaw

arto

Êcià

subs

tanc

ji ni

epal

nych

. Zas

toso

wan

ie u

rzàdz

enia

nie

wym

aga

pobi

eran

ia p

róbe

k ze

sk∏

adow

isk

lub

wag

onów

iprze

kazy

wan

ia d

o la

bora

toriu

m. P

ozw

ala

na o

szcz

´dno

Êç c

zasu

ƒ kos

ztów

ien

ergi

i. In

now

acyj

noÊç

ó urzà

dze-

nie

prze

noÊn

eƒ b

ez s

toso

wan

ia iz

otop

ów.

èród

∏o n

ak∏a

dów

ó pro

jekt

cel

owy

dofin

anso

wan

y pr

zez M

inis

ters

two

Nauk

i iSz

koln

ictw

a W

y˝sz

ego.

Pat

ent –

„Spo

sób

ciàg

∏ego

pom

iaru

zaw

arto

Êci s

iark

i ipo

pio∏

u w

w´g

lu” u

PL 1

8619

7h. W

ynal

azek

ó „Pr

zeno

Êne

urzà

dze-

nie

do p

omia

ru za

war

toÊc

i pop

io∏u

ww

´glu

” uNr

6276

3h. S

prze

da˝ó

43 s

zt. N

owa

tech

nolo

giaó

pom

iar n

atur

al-

nej p

rom

ieni

otw

órcz

oÊci

gam

ma

w´g

la. N

agro

dyó D

yplo

m „L

IDER

INNO

WAC

JI 2

005”

za in

now

acyj

ne ro

zwià

-za

nie

pod

nazw

àó „P

rzeno

Êny

popi

o∏om

ierz

WAL

KER”

ƒ Kat

owic

e 20

05 r.

T Z∏o

ty m

edal

Eur

eka

2006

na

55 Â

wia

-to

wej

Wys

taw

ie W

ynala

zczo

Êciƒ

Bada

ƒ iN

owyc

h Te

chno

logi

iƒ za

wyn

alaze

kó W

alker

– p

rzeno

Êny

popi

o∏om

ierzT

Bruk

sela

200

6r.ƒ

Nag

roda

spe

cjal

na P

ucha

r Min

istra

Gos

poda

rkiƒ

Prze

noÊn

y po

pio∏

omie

rz W

alke

rƒ 20

06 r.

T Z∏o

-ty

Med

al n

a 10

6 M

i´dz

ynar

odow

ym S

alon

ie W

ynal

azcz

oÊci

„CON

COUR

S –

LEPI

NE”

2007

r.

16CE

NTR

UM L

ECZE

NIA

OPA

RZE¡

Zast

osow

anie

hip

erba

lii w

lecz

eniu

opa

rzeƒ

Pow

iàza

nie

najn

owsz

ych

tech

nolo

gii m

edyc

znyc

h ce

lem

osi

àgni

´cia

mak

sym

alne

go e

fekt

uƒ p

oleg

ajàc

e-go

naó

1h z

wi´

kszo

nej i

loÊc

i prz

yjm

owan

ia s

i´ p

rzes

zcze

pów

skó

ry p

oÊre

dnie

j gru

boÊc

i uci

´˝ko

opa

rzo-

nych

ƒ 2h z

asto

sow

anie

po∏

àczo

nej m

etod

y VA

C TH

ERAP

Y z

hipe

rbar

ià tl

enow

àƒ 3

h pow

iàza

nie

szyb

koÊc

igo

jeni

a si

´ ra

n z

plan

imet

rià fo

togr

afic

znà.

17CM

G KO

MAG

Kom

bajn

Êci

anow

y KS

W-4

60N

– do

kum

enta

-cj

a CM

G KO

MAG

Kom

bajn

Êci

anow

y KS

W-4

60N

prze

znac

zony

jest

dla

dw

ukie

runk

oweg

o m

echa

nicz

nego

ura

bian

ia i

∏a-

dow

ania

w´g

la w

Êcia

now

ym s

yste

mie

eks

ploa

tacj

i bez

wn´

kow

ej n

a pr

zeno

Ênik

ach

zgrz

eb∏o

wyc

ho

szer

okoÊ

ci ry

nnoc

iàgu

750

i84

2 m

m z

bezc

i´gn

owym

uk∏

adem

pos

uwu.

Kom

bajn

jest

prz

ysto

sow

a-ny

do

prac

y w

pok∏

adac

h o

nach

ylen

iu p

od∏u

˝nym

do

35° i

popr

zecz

nym

do

10°.

Obec

nie

kom

bajn

pra

-cu

je n

a 30

kop

alni

ach.

KOM

AG je

st je

dnos

tkà

noty

fikow

anà

wUE

wza

kres

ie D

yrek

tyw

ó Mas

zyno

wej

ƒN

isko

napi

´cio

wej

iAT

EX. P

osia

da C

erty

fikat

y Sy

stem

u Ja

koÊc

i nad

ane

prze

z PCB

C iI

QNet

wed

∏ug

wy-

mag

aƒ n

orm

y PN

-EN

ISO

9001

ó 200

1. N

agro

dyó z

∏oty

med

al z

a „Z

espó

∏ cià

gnik

owy

SKZ-

81 z

podw

ój-

nym

sys

tem

em n

ap´d

owym

” –

55 Â

wia

tow

e Ta

rgi W

ynal

azcz

oÊci

ƒ Bad

aƒ N

auko

wyc

h iN

owyc

h Te

ch-

nik

BRUS

SELS

EUR

EKA

2006

–ó N

agro

da S

pecj

alna

Min

istra

Kol

ejni

ctw

a Ch

inT „

Kam

erto

n In

now

acyj

-no

Êci”

zaó I

mie

jsce

wra

nkin

gu 5

00 n

ajba

rdzie

j inn

owac

yjny

ch p

olsk

ich

firm

Reg

ionu

KAT

OWIC

Eƒ d

lana

jbar

dzie

j inn

owac

yjne

j jed

nost

ki w

Êród

ma∏

ych

iÊre

dnic

h pr

zeds

i´bi

orst

wƒ d

la n

ajba

rdzie

j inn

owa-

cyjn

ej fi

rmy

wPo

lsce

T Wyr

ó˝ni

enie

wXX

XIV

edyc

ji Og

ólno

pols

kieg

o Ko

nkur

su P

opra

wy

War

unkó

w P

ra-

cy za

opr

acow

anie

pt.

„Urz

àdze

nie

ZAZ-

Pdo

aw

aryj

nego

zatrz

yman

ia m

aszy

ny w

ycià

gow

ej w

ypos

a˝o-

nej w

ham

ulce

pne

umat

yczn

e”T N

agro

da w

konk

ursi

e „P

olsk

i Pro

dukt

Prz

ysz∏o

Êci 2

005”

wka

tego

riiW

yrób

Prz

ysz∏o

Êci

za „

Zesp

ó∏ c

iàgn

ikow

y SK

Z-81

zpo

dwój

nym

sys

tem

em n

ap´d

owym

”ƒ D

yplo

miS

rebr

ny M

edal

za

wyn

alaz

ek „

Odpy

lacz

a la

biry

ntow

ego

LDCU

-630

” –

BRUS

SELS

EUR

EKA

2005

– 5

4Âw

iato

wa

Wys

taw

a In

now

acjiƒ

Bad

aƒ i

Now

ych

Tech

nolo

giiT

Stat

uetk

a id

yplo

m „

Lide

ra In

now

acji”

wra

mac

h ko

nkur

su p

od h

onor

owym

pat

rona

tem

Min

istra

Nau

ki i

Info

rmat

yzac

jiƒ z

a in

now

acyj

ne ro

z-w

iàza

nie

kom

bajn

u Êc

iano

weg

o no

wej

gen

erac

jiT W

yró˝

nien

ie w

konk

ursi

e „P

olsk

i Pro

dukt

Prz

ysz∏o

Êci

2004

” za

odp

ylac

z la

biry

ntow

y LD

CU-6

30.


21EC

BRE

C In

styt

ut E

nerg

etyk

i Odn

awia

l-ne

j Sp.

zo.

oAb

sorb

er a

lum

inio

wy

kole

ktor

a s∏

onec

zneg

oAb

sorb

er s

tano

wi n

ajis

totn

iejs

zà c

z´Êç

kol

ekto

ra s

∏one

czne

goƒ p

och∏

ania

pro

mie

niow

anie

s∏o

necz

ne i

za-

mie

nia

je n

a ci

ep∏o

czy

nnik

a kr

à˝àc

ego

wko

lekt

orze

s∏o

necz

nym

. Prz

ezna

czon

y je

st d

o st

osow

ania

wko

-le

ktor

ze s

∏one

czny

m p

∏ask

im. I

nnow

acyj

noÊç

tego

pro

dukt

u po

lega

na

zast

osow

aniu

now

ego

mat

eria

∏u –

alum

iniu

mƒ d

otyc

hcza

s st

osow

any

mat

eria

∏ do

budo

wy

abso

rber

ów to

mie

dê. Z

ew

zgl´

du n

a w

ysok

àƒ 2

ƒ5-

krot

nà ró

˝nic

´ w

ceni

e ob

u m

etal

iƒ st

osow

anie

alu

min

ium

jest

zna

czni

e ba

rdzie

j op∏

acal

ne. P

oza

tym

za-

stos

owan

o no

wy

spos

ób ∏à

czen

ia k

ana∏

ów a

bsor

bera

zp∏

ytàƒ

rów

nie˝

kan

a∏y

abso

rber

a al

umin

iow

ego

wyk

onan

e sà

wno

wy

spos

óbƒ d

zi´ki

cze

mu

osià

gni´

to w

i´ks

zà s

praw

noÊç

cie

plnà

ƒ pop

rzez

zw

i´ks

zonà

pow

ierz

chni

´ st

yku

pom

i´dz

y ka

na∏a

mi a

p∏yt

à po

ch∏a

niaj

àcà.

Pon

iesi

one

nak∏

ady

na B

–R

to 1

2 ty

s. z

∏.Zo

sta∏

y pr

zyzn

ane

praw

a oc

hron

ne n

a w

zór u

˝ytk

owy

ukon

stru

kcja

abs

orbe

rah o

raz

zost

a∏ z

∏o˝o

ny w

nio-

sek

opr

zyzn

anie

pat

entu

utec

hnol

ogia

∏àcz

enia

h. Sp

rzed

ano

1 lic

encj

´ na

pro

dukc

j´ a

bsor

bera

alu

min

io-

weg

o. W

ynal

azcy

ó Mar

ian

Gryc

iukƒ

Grz

egor

z W

iÊni

ewsk

i. U˝

ytko

wni

cyó b

ezpo

Êred

nim

odb

iorc

à sà

firm

ypr

oduk

ujàc

e ko

lekt

ory

s∏on

eczn

eƒ a

le ró

wni

e˝ fi

rmyƒ

któ

re n

ie p

osia

dajà

doÊ

wia

dcze

nia

wpr

oduk

cji k

olek

-to

rów

s∏o

necz

nych

ƒ aic

h dz

ia∏a

lnoÊ

ç je

st z

wià

zana

zob

róbk

à al

umin

ium

. PoÊ

redn

im o

dbio

rcà

sà in

stal

a-to

rzy

syst

emów

s∏o

necz

nych

ora

z od

bior

ca k

oƒco

wy

– os

oba

zain

tere

sow

ana

zaku

pem

kol

ekto

rów

s∏o

-ne

czny

ch. W

ynal

azek

opi

era

si´

na za

stos

owan

iu a

lum

iniu

m w

prod

ukcj

i abs

orbe

rów

kol

ekto

rów

s∏o

necz

-ny

ch. Z

e w

zgl´

du n

a to

ƒ i˝ a

lum

iniu

m je

st tr

udne

wob

róbc

eƒ za

stos

owan

o dw

ie te

chno

logi

eƒ k

tóre

zost

a∏y

zg∏o

szon

e do

Urz

´du

Pate

ntow

egoó

pie

rwsz

a z

nich

pol

ega

na n

owym

spo

sobi

e ∏à

czen

ia k

ana∏

ów a

bsor

-be

ra z

p∏yt

àƒ d

ruga

zaÊ

doty

czy

∏àcz

enia

kan

a∏ów

abs

orbe

ra z

kana

∏em

zbio

rczy

m. J

ak d

otàd

nie

jest

spo

-ty

kane

tego

typu

rozw

iàza

nie.

Abs

orbe

r prz

esze

d∏ b

adan

ia w

ates

tow

anym

labo

rato

rium

bad

awcz

ym z

wy-

niki

em p

ozyt

ywny

m.

wty

m p

roje

ktan

tów

spr

z´tu

iop

rogr

amow

ania

. Now

ocze

snaƒ

rozp

rosz

ona

arch

itekt

uraƒ

zast

osow

anie

no-

woc

zesn

ych

mik

roko

ntro

leró

w i

proc

esor

ów D

SP w

po∏à

czen

iu z

zaaw

anso

wan

ym o

prog

ram

owan

iem

ko-

mun

ikac

yjny

m i

u˝yt

kow

ym u

czyn

i∏o z

serw

era

SKB

prod

ukt n

ajno

wsz

ej g

ener

acjiƒ

któ

ry s

kute

czni

e ko

n-ku

ruje

zro

zwià

zani

ami o

fero

wan

ymi p

rzez

Êw

iato

wyc

h po

tent

atów

.

22El

dos

Sp. z

o.o.

P∏yt

ki s

ztyw

no-g

i´tk

ieP∏

ytki

szt

ywno

-gi´

tkie

maj

à po

staç

kilk

u p∏

ytek

szt

ywny

ch p

o∏àc

zony

ch ze

sob

à fo

lià g

i´tk

à zn

adru

kow

a-ny

m u

k∏ad

em p

o∏àc

zeƒ

ipól

luto

wni

czyc

h. Is

tota

rozw

iàza

nia

pole

ga n

a el

imin

acji

konw

encj

onal

nych

po-

∏àcz

eƒ k

ablo

wyc

h i∏

àczó

wek

pom

i´dz

y p∏

ytka

mi s

ztyw

nym

i na

rzec

z el

asty

czne

go p

asm

a pr

zew

odzà

ce-

goƒ p

rzek

azuj

àceg

o sy

gna∏

y z

jedn

ej p

∏ytk

i szt

ywne

j do

drug

iej.

Segm

enty

szt

ywne

p∏y

tki m

ogà

byç

umie

szcz

ane

pod

dow

olny

m k

àtem

wzg

l´de

m s

àsia

dujà

cego

seg

men

tu w

gran

icac

h d∏

ugoÊ

ci p

asm

a gi

´t-

kieg

o. W

szcz

egól

noÊc

i roz

wià

zani

e ta

kie

umo˝

liwia

kon

stru

owan

ie b

ardz

o zw

arty

ch u

rzàd

zeƒ

elek

troni

cz-

nych

zdu

˝ym

wyk

orzy

stan

iem

prz

estrz

eni w

ewnà

trz o

budó

w n

a sk

utek

elim

inac

ji ka

bli i

z∏àcz

y. N

a op

ra-

cow

anie

tech

nolo

gii p

rzez

nacz

ono

54 ty

s. E

UR z

ECƒ 1

37 ty

s. z

∏ zM

NiS

W o

raz

186

tys.

EUR

nak

∏adó

ww

∏asn

ych

upro

gram

ÓLE

XNOL

EADh

. W∏a

snym

i si∏a

mi E

LDOS

opr

acow

ano

tech

nolo

gi´ƒ

dok

onan

o za

kupó

wni

ezb´

dnyc

h m

ater

ia∏ó

w o

raz w

ykon

ano

dwie

ser

ie p

rodu

któw

dla

jedn

ej z

wro

c∏aw

skic

h fir

m e

lekt

roni

cz-

nych

.


26Óa

bryk

a M

aszy

n „G

LIN

IK”

S.A

.Gr

upa

Kapi

ta∏o

wa

Rok

2006

ó 1.

Kom

plet

Êci

anow

y Gl

inik

21Ê

452.

HPR

-100

0Ro

k 20

05ó U

rzàd

zeni

e do

zgn

iata

nia

z∏om

ust

alow

ego

Rok

2004

ó Obu

dow

a gó

rnic

za o

wys

okie

j pod

-po

rnoÊ

ci

ROK

2006

ó Kom

plet

Êci

anow

y ob

udow

y Gl

inik

21Ê

45 z

obud

owà

chod

niko

wà

Glin

ik 2

1Ê45

– z

asto

sow

a-no

inno

wac

yjne

rozw

iàza

nia

pozw

alaj

àce

na p

row

adze

nie

wys

oko

wyd

ajne

j eks

ploa

tacj

i wtru

dnyc

h w

y-so

kich

pok

∏ada

ch w

´glo

wyc

h.

27ÓA

BRYK

A OB

RABI

AREK

RAÓ

AMET

S.A

.To

kark

a ka

ruze

low

a ci

´˝ka

ste

row

ana

num

e-ry

czni

e ty

p KD

C-70

0Ê80

0NDw

usto

jako

wa

ci´˝

ka to

kark

a ka

ruze

low

a st

erow

ana

num

eryc

znie

typu

KDC

700Ê

800N

oÊr

edni

cy s

to-

∏u 7

mƒ Ê

redn

icy

tocz

enia

do

8 m

ƒ wys

okoÊ

ci to

czen

ia d

o 6

mƒ m

ocy

195

kWƒ m

asie

ok.

400

t. M

o˝li-

woÊ

ç ob

cià˝

enia

sto

∏u d

o 18

0 t.

Obra

biar

ka c

echu

je s

i´ o

lbrz

ymim

i gab

aryt

amiƒ

du˝à

szt

ywno

Êcià

ido

-k∏

adno

Êcià

. Prz

ezna

czon

a je

st d

o w

ysok

o w

ydaj

nego

tocz

enia

zgr

ubne

goƒ k

szta

∏tujà

cego

iw

ykaƒ

cza-

jàce

go. W

ypos

a˝on

a je

st w

ster

owan

ie n

umer

yczn

e na

jnow

szej

gen

erac

jiƒ c

yfro

we

nap´

dy z

w∏a

snà

wew

n´tr

znà

diag

nost

ykàƒ

lini

owe

syst

emy

prze

mie

szcz

ania

ƒ pom

iar p

o∏o˝

enia

bel

kiƒ u

k∏ad

odc

ià˝a

nia

ihyd

rost

atyk

iƒ ch

∏odz

enie

nar

z´dz

i. W

obra

biar

ce z

asto

sow

ano

najn

owsz

e os

iàgn

i´ci

a z

zakr

esu

me-

chan

ikiƒ

hydr

aulik

i iel

ektr

yfik

acji.

Do

tej p

ory

sprz

edan

o 3

taki

e ob

rabi

arki

ƒ pro

duko

wan

e sà

kol

ejne

ƒa

ch´t

nych

na

taki

e m

aszy

ny je

st w

ielu

. G∏ó

wny

mi o

dbio

rcam

i sà

zak∏

ady

ener

gety

ki n

ukle

arne

j. N

o-w

ator

skie

roz

wià

zani

a za

stos

owan

e w

obra

biar

ce s

à au

tors

twem

biu

ra k

onst

rukc

yjne

go R

AÓA

MET

S.A

. Nak

∏ady

na

B–R

w20

06 r.

wyn

osi∏y

uÊr

odki

w∏a

sneh

971

ƒ605

z∏.

Dofin

anso

wan

ie z

MN

iSW

w20

06 r.

376

ƒ470

z∏.

28Óa

bryk

a Pr

zyrz

àdów

iU

chw

ytów

“Bi

son-

Bial

” S.

A.

wBi

a∏ym

stok

u

Uchw

yt m

echa

nicz

ny z

inte

grow

any

zcy

lin-

drem

pne

umat

yczn

ymty

p 25

00-5

00-2

30

Uchw

yt 2

500-

500-

230

jest

uch

wyt

em u

niw

ersa

lnym

pos

iada

jàcy

m m

o˝liw

oÊç

moc

owan

ia za

otw

ór i

odze

wnà

trz. S

zcz´

ki p

osia

dajà

wyd

∏u˝o

ny s

kok

tzn.

pos

iada

jà s

zybk

i dob

ieg

isko

k ro

bocz

y. T

ego

typu

uch

wy-

ty s

toso

wan

e sà

wte

dyƒ k

iedy

nie

mo˝

na z

asto

sow

aç c

ylin

dra

pneu

mat

yczn

ego

lub

hydr

aulic

zneg

o st

e-ru

jàce

go u

chw

ytem

mec

hani

czny

m lu

b w

przy

padk

uƒ k

iedy

bar

dzo

d∏ug

a ru

ra lu

b pr

´t w

ymag

a za

moc

o-w

ania

wdw

óch

mie

jsca

ch w

celu

uzy

skan

ia d

u˝ej

szt

ywno

Êci m

ocow

ania

. Naj

cz´Ê

ciej

tego

typu

uch

wy-

ty s

toso

wan

e sà

par

ami d

o m

ocow

ania

d∏u

gich

rur l

ub in

nych

det

ali o

podo

bnym

ksz

ta∏c

ie n

a ob

rabi

arka

chpo

siad

ajàc

ych

wrz

ecio

no u

mo˝

liwia

jàce

moc

owan

ie d

wóc

h uc

hwyt

ów n

a ob

u je

go k

oƒca

ch. U

chw

yty

zinte

grow

ane

zcyl

indr

em p

neum

atyc

znym

maj

à za

stos

owan

ie n

a ob

rabi

arka

ch p

rzez

nacz

onyc

h dl

a pr

ze-

mys

∏u w

ydob

ywcz

ego

do o

brób

ki k

oƒcó

wek

d∏u

gich

rur o

raz

do w

ykon

ywan

ia ró

˝nyc

h op

erac

ji na

Êw

i-dr

ach

wie

rtnic

zych

ora

z pr

zed∏

u˝aj

àcyc

h dr

àgac

h. Z

alet

y pr

oduk

tuó p

osia

da d

u˝à

szty

wno

Êç o

raz

niez

a-w

odno

Êç p

racy

T naw

´gla

ne i

harto

wan

e sz

cz´k

iT tu

leja

cià

gnàc

a or

az p

row

adni

ce k

orpu

su d

otw

ardo

Êci

56–6

0 HR

C po

wod

ujàƒ

˝e

wyr

ób p

osia

da d

u˝à

trwa∏

oÊç

iprz

ez w

iele

lat n

ie w

ymag

a re

gene

racj

iT in

no-

wac

yjno

Êcià

wyr

obu

jest

toƒ ˝

e po

siad

a za

wór

zw

rotn

y cz

tero

drog

owy

dwuk

ieru

nkow

y po

zwal

ajàc

y na

moc

owan

ie z

arów

no z

a ot

wór

ƒ jak

iod

zew

nàtrz

T wys

oka

pozy

cja

na ry

nku

– w

yrób

pop

rzez

zas

toso

wa-

nie

naw

´gla

nia

ihar

tow

ania

taki

ch e

lem

entó

w ja

k sz

cz´k

iƒ tu

leje

cià

gnàc

e or

az w

spó∏

prac

ujàc

e z

nim

iel

emen

ty k

orpu

su p

owod

ujeƒ

˝e p

rodu

kt s

taje

na

czel

e pr

zed

podo

bnym

i pro

dukt

ami f

irmy

SHUN

K iS

MW

-AU

TOBL

OK.


ku z

apew

nia

min

imal

ny c

zas

otw

arci

a za

wor

u zw

rotn

ego

ster

owan

egoƒ

elim

inuj

àc t

ym s

amym

po-

wst

awan

ie n

ieko

rzys

tneg

o zj

awis

ka m

ultip

likac

ji ci

Ênie

nia

po s

tron

ie p

odt∏o

kow

ej s

i∏ow

nika

. Kon

-st

rukc

ja b

loku

by∏

a pr

zedm

iote

m z

g∏os

zeni

a pa

tent

oweg

o nr

P37

8038

. Blo

k za

wor

owy

posi

ada

zde-

cydo

wan

ie le

psze

par

amet

ry te

chni

czne

wpo

rów

nani

u z

kons

truk

cjam

i kon

kure

ncji

na ry

nku

hydr

au-

liki p

odpo

rnoÊ

ciow

ej d

la g

órni

ctw

a po

dzie

mne

go. W

y˝ej

wym

ieni

ony

stoj

akow

y bl

ok z

awor

owy

by∏

prze

dmio

tem

pre

zent

acji

na s

tois

ku fi

rmy

oraz

na

obud

owie

zm

echa

nizo

wan

ej up

reze

ntac

ja ru

chom

ahw

czas

ie tr

wan

ia ta

rgów

Kat

owic

e 20

05.

34Gr

upa

Kapi

ta∏o

wa

Glax

oSm

ithKl

ine

Phar

mac

eutic

als

S.A

.Ól

ixot

ide

Synt

etyc

zny

glik

okor

tyko

ster

ydƒ p

odaw

any

wzie

wni

eƒ p

rzez

nacz

ony

do le

czen

ia a

stm

y os

krze

low

ejip

rzew

lek∏

ej o

btur

acyj

nej c

horo

by p

∏uc.

Sto

sow

anie

Ólix

otid

e za

pew

nia

popr

aw´

obie

ktyw

nych

par

a-m

etró

w o

ddec

how

ychƒ

ogr

anic

zeni

e ob

jaw

ów a

stm

y iP

OChP

ƒ ata

k˝e

popr

aw´

jako

Êci ˝

ycia

pac

jent

a.Je

st d

ost´

pny

wpo

stac

ió in

hala

toró

w p

odci

Ênie

niow

ychƒ

inha

lato

rów

pro

szko

wyc

h ty

pu D

ysk

iwro

z-tw

orze

do

nebu

lizac

ji. N

ajcz

´Êci

ej s

toso

wan

y je

st in

hala

tor t

ypu

Dysk

ƒ któ

ry z

e w

zgl´

du n

a sw

oje

uni-

kaln

e ce

chy

otrz

yma∏

wie

le n

agró

dƒ w

tym

naj

bard

ziej p

rest

i˝ow

à N

agro

d´ K

rólo

wej

Bry

tyjs

kiej

. Bad

a-ni

a kl

inic

zne

wyk

aza∏

yƒ i˝

Ólix

otid

e je

st s

kute

czni

ejsz

y un

ajm

niej

sza

liczb

a ho

spita

lizac

ji z

pow

odów

na-

g∏yc

hƒ z

mni

ejsz

ona

liczb

a za

ostr

zeƒƒ

dod

atko

wyc

h ko

nsul

tacj

ih od

ste

roid

ów s

tars

zej

gene

racj

i.Ud

okum

ento

wan

o je

go k

orzy

stni

ejsz

y pr

ofil

bezp

iecz

eƒst

wa.

Ze

wzg

l´du

na

najw

i´ks

zà ro

zpi´

toÊç

te-

rape

utyc

znà

stos

owan

y w

∏ago

dnyc

h ic

i´˝k

ich

post

acia

ch c

horo

byƒ u

dzie

ci p

owy˝

ej je

dneg

o ro

kuio

sób

star

szyc

hƒ w

okre

sie

rem

isji

izao

strz

eƒ. W

ytw

arza

ny w

Pozn

aniu

wfo

rmie

inha

lato

raƒ w

bez-

piec

znej

inno

wac

yjne

j tec

hnol

ogii

bezf

reon

owej

.

35H.

Ceg

iels

ki –

Óab

ryka

Poj

azdó

w S

zy-

now

ych

Sp. z

o.o.

Wag

on s

ypia

lny

typu

305

AdPo

raz p

ierw

szy

zast

osow

ano

kom

plek

sow

o w

jedn

ym ty

pie

wag

onuó

okn

a bo

czne

wkle

jane

ƒ drzw

i czo

∏ow

eog

nioo

chro

nneƒ

prze

dzia

∏y p

asa˝

ersk

ie z

mo˝

liwoÊ

cià

∏àcz

enia

wpa

rach

ƒ prze

dzia

∏y p

asa˝

ersk

ie z

w∏a

snym

WCƒ

efek

tyw

nie

dzia

∏ajà

ce m

echa

nizm

y pr

zest

awcz

e ∏ó

˝ekƒ

rozb

udow

any

uk∏a

d w

odny

zuk

∏ade

m s

tery

lizac

ji w

o-dy

ƒ kor

ytar

z ost

a∏ej

sze

roko

Êciƒ

pud∏

o do

stos

owan

e do

zabu

dow

y w

ózka

zpr

zest

awcz

ym ze

staw

em k

o∏ow

ymƒ

wie

loka

na∏o

wy

syst

em fo

nicz

nyƒ s

yste

m D

VDƒ s

yste

m a

ntyw

∏am

anio

wyƒ

ele

ktro

nicz

ne ta

blic

e in

form

acyj

nest

erow

ane

sygn

a∏em

GPS

ƒ sys

tem

prz

eciw

po˝a

row

yƒ n

adzó

r vid

eo k

oryt

arza

ƒ mik

ropr

oces

orow

e st

erow

anie

urzà

dzen

iam

i wyp

osa˝

enia

prze

dzia

∏u s

tero

wan

e pr

ze∏à

czni

kam

i mem

bran

owym

iƒ po

lskà

prze

twor

nic´

55

kVAT

poni

esio

no n

ak∏a

dy n

a B–

Rze

Êro

dków

w∏a

snyc

hT s

prze

dano

10

szt.

dla

1 kli

enta

T cen

a 4ƒ

9 m

ln z∏

net

toT d

o-ku

men

tacj

a op

raco

wan

a pr

zez w

∏asn

ych

kons

trukt

orów

iJB

Ró In

styt

ut P

ojaz

dów

Szy

now

ychT

u˝y

tkow

nikó

PKP

Inte

rcity

T nag

rodz

ony

Z∏ot

ym M

edal

em 7

6 M

TPƒ w

yró˝

nien

ie –

Eur

opro

dukt

.

36HU

TA B

ATOR

Y Sp

. zo.

o.Ru

ry k

ot∏o

we

ze s

tali

stop

owej

X10C

rMoV

Nb9

-1ÊP

91w

g EN

1021

6-2Ê

ASTM

-A33

5 o

Êred

nicy

219ƒ

1–40

6ƒ4

mm

Gatu

nek

P91

nale

˝y d

o no

wej

gen

erac

ji st

aliƒ

któr

a ce

chuj

e si

´ po

dwy˝

szon

ymi p

aram

etra

mi w

ytrz

yma-

∏oÊc

iow

ymi o

raz

zwi´

kszo

nà o

dpor

noÊc

ià n

a pe

∏zani

e pr

zy p

racy

wpo

dwy˝

szon

ych

tem

pera

tura

ch. Z

a-st

´puj

e do

tych

czas

sto

sow

ane

wen

erge

tyce

sta

le 1

3HM

Óƒ 10

HNM

ora

z 20

H12M

1Ó. H

uta

Bato

ry n

ale˝

ydo

nie

liczn

ych

prod

ucen

tów

rur z

tej s

tali

wÊw

ieci

e. R

ury

wga

tunk

u P9

1 st

osow

ane

sàg∏

ówni

e w

prze

-m

yÊle

ene

rget

yczn

ym ja

ko e

lem

enty

prz

egrz

ewac

zy p

aryƒ

ruro

ciàg

ów i

zbio

rnik

ów c

iÊni

enio

wyc

h.


40In

otel

S.A

.Te

lefo

nia

Inte

rnet

owa

Wdr

o˝en

ie n

ast´

pujà

cych

us∏

ugó k

ompl

etny

sys

tem

tele

foni

i IPƒ

wirt

ualn

a ce

ntra

la IP

-PBX

ƒ sys

tem

men

ug∏

osow

ego

– IV

Rƒ o

dbie

rani

e fa

x pr

zez

e-m

ail –

fax2

emai

lƒ w

ysy∏

anie

faks

ów p

rzez

e-m

ail –

em

ail2

faxƒ

wys

y∏an

ie fa

ksów

prz

ez w

ww

– w

eb2f

axƒ s

krzy

nki g

∏oso

weó

voi

ce2e

mai

lƒ di

al-u

p. W

szys

tkie

te u

s∏ug

ice

chuj

à si

´ w

ielk

à in

now

acyj

noÊc

ià i

opar

te s

à na

now

ocze

snyc

h te

chno

logi

ach.

Zof

erty

Inot

el k

orzy

sta

pona

d 18

0 do

staw

ców

tele

foni

iƒ co

sta

now

i nie

mal

90Â

rynk

uƒ o

raz o

k. 5

0 00

0 kl

ient

ów in

dyw

idua

lnyc

h.In

otel

pos

iada

ó Cer

tyfik

at 2

005

Pols

kiej

Izby

Info

rmat

yki i

Tele

kom

unik

acjiƒ

wyr

ó˝ni

ony

zost

a∏ ta

k˝e

Z∏ot

àPa

letà

200

5 za

kon

sekw

entn

e w

dra˝

anie

now

ych

tech

nolo

gii n

a ry

nku

tele

kom

unik

acyj

nym

.

ina

w´g

iel b

runa

tnyƒ

chr

onio

na tr

zem

a w

ynal

azka

mi z

know

-how

. 4. O

prac

owan

ie s

poso

bu w

yrów

ny-

wan

ia i

kont

roli

war

unkó

w o

bcià

˝eƒ

w∏o

˝ysk

u w

zd∏u

˝nym

sm

arow

anym

hyd

rody

nam

iczn

ieƒ d

o w

a∏ów

szyb

koob

roto

wyc

h m

aszy

n w

irujà

cych

ƒ zw

∏asz

cza

do w

a∏ów

turb

in p

arow

ychƒ

dm

ucha

wƒ s

pr´˝

arek

i∏o

-˝y

sko

wzd

∏u˝n

e sm

arow

ane

hydr

odyn

amic

znie

ƒ cel

em p

odw

y˝sz

enia

spr

´˝u

wtu

rbod

muc

haw

ach

du-

˝ych

moc

y. T

wór

cyó G

inte

r GRU

CZA

ƒ Mar

ek P

RON

OBIS

ƒ W∏a

dys∏

aw P

IKU¸

A.

41In

owro

c∏aw

skie

Zak

∏ady

Che

mic

zne

SODA

MÑT

WY

S.A

Anty

lódƒ

Sur

fagó

r-RAn

tyló

d –

mie

szan

ina

CaCl

2 iN

aCl z

prze

znac

zeni

em d

o po

sypy

wan

ia d

rógƒ

cho

dnik

ówƒ p

lacó

w p

arki

n-go

wyc

h st

osow

ana

jako

Êro

dek

zapo

bieg

ajàc

y lu

b zw

alcz

ajàc

y w

ciàg

u kr

ótki

ego

czas

u go

∏ole

dê i

Ênie

g.Za

st´p

uje

ucià

˝liw

y pi

asek

isó

l – p

onie

sion

e na

k∏ad

y na

B–

R12

0 ty

s. z

∏. Su

rfagó

r – p

repa

rat n

a ba

ziech

lork

u w

apni

a ir

okan

oluƒ

prz

ezna

czon

y do

sta

biliz

acji

ipoc

h∏an

iani

a py

∏ów

wpr

zem

yÊle

gór

nicz

ym. N

a-k∏

ady

poni

esio

ne n

a B–

R19

8ƒ2

tys.

z∏.

42IN

VICT

A Sp

. zo.

o.Di

agno

styk

a pr

eim

plan

tacy

jna

uPGD

hƒ m

ro˝e

nie

kom

órek

jaj

owyc

hƒ m

ro˝e

nie

kom

órek

jaj

o-w

ych

met

odà

witr

yfik

acji

Gene

tycz

na d

iagn

osty

ka p

reim

plan

tacy

jna

uPGD

h jes

t met

odà

wyk

ryw

ania

wad

gen

etyc

znyc

h za

rodk

ów. S

to-

sow

ana

jest

jako

pro

cedu

ra w

st´p

na p

rzy za

p∏od

nien

iu in

vitr

o w

przy

padk

u ob

cià˝

enia

gen

etyc

zneg

o w

wy-

wia

dzie

uje

dneg

o lu

b ob

ojga

rodz

iców

ora

z por

onie

ƒ na

wyk

owyc

h. P

obra

ny m

ater

ia∏ z

zaro

dka

lub

cia∏

ka k

ie-

runk

oweg

o po

dleg

a ba

dani

om z

zast

osow

anie

m te

chni

ki P

CR lu

b te

chni

ki h

ybry

dyza

cji f

luor

esce

ncyj

nej Ó

ISH

oraz

met

ody

WGA

– n

amna

˝ani

a ge

nom

u ba

dane

j kom

órki

. Um

o˝liw

ia p

osia

dani

e zd

row

ego

poto

mst

wa

lu-

dzio

m o

barc

zony

m w

adam

i gen

etyc

znym

i. Na

k∏ady

na

wpr

owad

zeni

e PG

D po

nies

ione

wro

ku 2

005

i200

6 w

y-ni

os∏y

raze

m o

k.67

5 ty

s. z∏

ipo

chod

zi∏y

wy∏

àczn

ie ze

Êro

dków

w∏a

snyc

h. IN

VICT

A je

st c

z∏onk

iem

Pre

impl

an-

tatio

n Ge

netic

Dia

gnos

is In

tern

atio

nal S

ocie

ty o

raz E

urop

ean

Soci

ety

of H

uman

Rep

rodu

ctio

n an

d Em

bryo

logy

ESHR

E. J

ak d

o te

j por

y w

ykon

aliÊ

my

ok. 5

00 b

adaƒ

zza

stos

owan

iem

PGD

. Mro

˝eni

e ko

mór

ek ja

jow

ych

me-

todà

witr

yfik

acji

umo˝

liwia

uzy

skan

ie o

dset

ka c

ià˝ r

ówni

e w

ysok

iego

ƒ jak

przy

u˝y

ciu

kom

órek

nie

mro

˝ony

chƒ

co s

twar

za s

zans

´ na

mac

ierz

yƒst

wo

kobi

etom

ƒ któ

re p

o le

czen

iu o

nkol

ogic

znym

mog

à w

ykor

zyst

aç s

woj

ezm

ro˝o

ne p

rzed

rozp

ocz´

ciem

lecz

enia

kom

órki

jajo

we

oraz

kob

ieto

m b

ezp∏

odny

m. M

ro˝e

nie

kom

órek

jajo

wyc

hzn

aczn

ie ro

zsze

rza

mo˝

liwoÊ

ci w

zakr

esie

med

ycyn

y p∏

odno

Êci.

Mo˝

liwe

staj

e si

´ st

wor

zeni

e w

pe∏n

i ano

ni-

mow

ego

bank

u ko

mór

ek ja

jow

ychƒ

ana

logi

czne

go d

o po

wsz

echn

ie s

toso

wan

ego

bank

u na

sien

ia. D

zi´ki

tem

uda

wst

wo

kom

órki

jajo

wej

nie

wym

aga

jedn

ocze

sneg

oƒ s

ynch

roni

czne

go le

czen

ia d

awcz

yni i

bior

czym

i. Ag

re-

syw

ne le

czen

ie o

nkol

ogic

zneƒ

taki

e ja

k ch

emio

tera

pia

lub

radi

oter

apia

ƒ cz´

sto

prow

adzi

do tr

wa∏

ego

uszk

odze

-ni

a ja

jnikó

w. P

obra

nie

izam

ro˝e

nie

kom

órek

jajo

wyc

h pr

zed

rozp

ocz´

ciem

lecz

enia

cho

roby

now

otw

orow

ejpo

zwal

a na

uzy

skan

ia c

ià˝y

dro

gà za

p∏od

nien

ia in

vitr

o po

wyl

ecze

niu.


47Lf

C Sp

. zo.

o.St

abili

zato

r mi´

dzyw

yros

tkow

yIn

now

acyj

nym

pro

dukt

em fi

rmy

LfC

jest

Sys

tem

Kr´

gos∏

upow

y DE

RO –

now

ej g

ener

acji

wyr

ób m

edyc

z-ny

ƒ któ

ry w

zakr

esie

tech

nicz

nym

sta

now

ià w

ielo

funk

cyjn

eƒ w

zaje

mni

e ko

mpa

tybi

lne

impl

anty

wra

z z

in-

stru

men

tariu

m c

hiru

rgic

znym

ora

z m

etod

ami i

proc

edur

ami o

pera

cyjn

ymi w

szcz

epia

nia

stos

owan

ymi

wdy

sfun

kcja

ch k

r´go

s∏up

a. Ó

unda

men

t DER

O to

zest

aw p

owià

zany

ch ze

sob

à w

ynal

azkó

wó 1

2pa

tent

ówor

az 2

zg∏o

szen

ia w

ynal

azcz

e. D

ERO

jest

naj

szer

zej s

toso

wan

ym s

yste

mem

kr´

gos∏

upow

ym w

Pols

ceƒ s

ku-

tecz

nie

upow

szec

hnio

nym

na

Êwie

cie.

Lic

zba

efek

tyw

nie

prze

prow

adzo

nych

ope

racj

i zu˝

ycie

m D

ERO

si´-

ga p

onad

20

000

przy

padk

ów u2

006

r.h i

rocz

nie

zwi´

ksza

si´

o15

–30Â

. G∏ó

wny

m w

ynal

azcà

jest

drL

.Ciu

-pi

k. W

yrob

y fir

my

by∏y

wie

lokr

otni

e na

grad

zane

uSAL

MED

’96

„Z∏o

ty E

SKUL

AP”ƒ

Wyr

ó˝ni

enie

Nag

rodà

Go-

spod

arcz

à Pr

ezyd

enta

RPƒ

Nie

mie

cko-

Pols

ka N

agro

da In

now

acyj

nah.

Óirm

a Lf

C po

siad

a m

i´dz

ynar

odow

ece

rtyfik

aty

jako

Êci I

SO 9

001ó

2000

ƒ ISO

134

85ó2

003

oraz

znak

CE.

Jak

kolw

iek

osta

tnim

naj

bard

ziej i

nnow

a-cy

jnym

wyr

obem

jest

sta

biliz

ator

mi´

dzyw

yros

tkow

y st

osow

any

wm

a∏oi

nwaz

yjne

j chi

rurg

ii.

48LU

MAG

Sp.

zo.

oKl

ocki

ham

ulco

we

mar

ki B

RECK

Inno

wac

yjno

Êç w

przy

padk

u na

szej

firm

y od

nosi

si´

bar

dzie

j do

wdr

a˝an

ych

inw

esty

cjiƒ

tech

nolo

gii i

pro-

cesó

w p

rodu

kcyj

nych

ni˝

do s

ameg

o pr

oduk

tu. W

2003

r. ro

zpoc

z´liÊ

my

prod

ukcj

´ƒ a

w20

04 r.

wpr

owa-

dzili

Êmy

na ry

nek

kloc

ki h

amul

cow

e do

sam

ocho

dów

oso

bow

ych

mar

ki B

RECK

. Sà

to c

z´Êc

i zam

ienn

euk

∏adó

w h

amul

cow

ych

sprz

edaw

ane

na ry

nku

wtó

rnym

im

uszà

pas

owaç

do

odpo

wie

dnic

h uk

∏adó

w h

a-m

ulco

wyc

h. Z

godn

ie z

norm

ami e

urop

ejsk

imiƒ

któr

e do

pusz

czaj

à kl

ocki

ham

ulco

we

do u

˝ytk

owan

iaƒ n

iem

ogà

one

ró˝n

iç s

i´ o

d or

ygin

a∏u

–Ê–

15Â

. Wpr

owad

zajà

c no

wy

prod

uktƒ

skup

iliÊm

y si

´ na

inno

wac

yj-

nym

pro

cesi

e pr

oduk

cji i

tech

nolo

gii a

nie

sam

ym p

rodu

kcie

. Pro

dukt

nat

omia

st je

st u

leps

zony

wst

osun

-ku

do

inny

ch p

odob

nych

ƒ ofe

row

anyc

h na

pol

skim

rynk

u po

prze

z toƒ

˝e je

st w

ytw

arza

ny w

opar

ciu

ono

-w

ocze

sny

park

mas

zyno

wy.

Jes

t pow

tarz

alny

ƒ ma

leps

ze p

aram

etry

tech

nicz

ne i

u˝yt

kow

e. N

a no

woc

ze-

sny

park

mas

zyno

wy

do k

lock

ów o

sobo

wyc

h uz

auto

mat

yzow

any

iste

row

ny k

ompu

tero

woh

wyd

aliÊ

my

pona

d 12

mln

z∏ w

lata

ch 2

004–

2006

. Odb

iorc

ami k

lock

ów B

RECK

sà

du˝e

hur

tow

nie

mot

oryz

acyj

new

kraj

u iz

a gr

anic

à.

49M

A¸KO

WSK

I-MAR

TECH

Sp. z

o.o.

Prze

staw

na p

rzeg

roda

bud

owla

naPr

zest

awna

prz

egro

da b

udow

lana

– p

aten

t eu

rope

jski

nr

1373

6739

ƒ wyn

alaz

cyó M

.Kos

iore

kƒ R

.Z.

M.M

. Ma∏

kow

scyƒ

G. W

ojtk

owia

k –

to b

ezra

mow

a pr

zegr

oda

budo

wla

naƒ n

iski

e ko

szty

wyk

onan

ia un

i-sk

ie z

u˝yc

ie s

taliƒ

och

rona

Êro

dow

iska

h. Pa

rk p

rodu

kcyj

ny t

o 15

Â t

ypow

ych

nak∏

adów

na

prod

ukcj

´ta

kich

pro

dukt

ów. M

o˝na

wyk

onyw

aç d

u˝e

prze

grod

y pp

o˝. o

wym

iara

ch n

p. 2

5 ¥

15m

ood

porn

oÊci

ogni

owej

ƒ nie

osi

àgan

ej w

inny

ch ro

zwià

zani

ach

– EI

120-

EW18

0. D

zi´ki

sw

ej n

ieby

wa∏

ej le

kkoÊ

ci u4

0Âl˝e

jsza

od

konk

uren

cjih

wis

totn

y sp

osób

zm

niej

sza

obci

à˝en

ie k

onst

rukc

ji bu

dow

lany

ch. U

˝ytk

owni

-cy

ó hi

perm

arke

tyƒ g

ara˝

eƒ b

udyn

ki m

iesz

kaln

e ib

iura

ƒ zak

∏ady

prz

emys

∏ow

e. C

erty

fikat

ITB

nr 1

41i

Apr

obat

a IT

B AT

Ê502

3Ê20

05.

2h S

egm

ento

wa

bram

a pp

o˝ –

wpr

owad

zona

w20

04 r

.ƒ pa

tent

nrP3

5439

5 St

anis

∏aw

a Si

eluk

a. B

ezko

nkur

ency

jny

wEu

ropi

e ze

wzg

l´du

na

rozm

iary

15

¥ 8m

iod-

porn

oÊç

ogni

owà

EI12

0. P

rzew

aga

– ni

ewie

lkie

mie

jsce

do

zabu

dow

yƒ le

kkoÊ

çƒ ∏a

twoÊ

ç m

onta

˝u. M

on-

ta˝

wka

˝dej

fazie

pro

cesu

bud

owla

nego

ƒ naw

et w

koƒc

owej

fazie

zag

ospo

daro

wan

ia o

biek

tu. B

ezra

-m

owy

syst

em p

∏yt

ppo˝

.ƒ le

kkoÊ

çƒ s

posó

b sk

∏ada

nia

tych

p∏y

t ni

ezna

ny w

Euro

pie.

Z∏o

ty M

edal

BUDM

A 2

004.

LISTA INNOWACYJNYCH PRODUKTÓWÊUS¸UG 201

53M

icro

tech

Inte

rnat

iona

l Ltd

. Sp.

zo.

o.M

odu∏

XDS

PCh

arak

tery

styk

a pr

oduk

tuó M

odu∏

XDS

P je

st m

odu∏

em e

lekt

roni

czny

m w

ypos

a˝on

ym w

pi´ç

uk∏

adów

ÓPGA

Virt

ex II

300

0 fir

my

Xilin

x z∏o

˝ony

ch w

form

ie m

atry

cy o

blic

zeni

owej

s∏u

˝àce

j do

prze

twar

zani

apo

toko

weg

o. Id

ealn

y do

cyf

row

ego

prze

twar

zani

a sy

gna∏

ów. M

odu∏

y m

ogà

byç

∏àcz

oneƒ

dzi´

ki te

mu

uzy-

skuj

e si

´ pe

∏nà

skal

owal

noÊç

moc

y ob

licze

niow

ej. C

zter

op∏y

tow

y sy

stem

wyk

orzy

stan

y zo

sta∏

wso

na-

rzeƒ

real

izujà

c al

gory

tm b

eam

form

ingu

. Inn

owac

yjno

Êç p

rodu

ktuó

nie

spot

ykan

a pr

´dko

Êç o

blic

zeni

owa

–97

5 m

ilion

ów z

∏o˝o

nych

mno

˝eƒ

na s

ekun

d´ƒ s

kalo

wal

noÊç

moc

y ob

licze

niow

ej. O

bsza

ry z

asto

sow

aƒó

kom

unik

acja

– te

lefo

nia

cyfro

waƒ

sys

tem

y vi

deo

– te

lew

izja

cyfro

wa

iwyp

osa˝

enie

stu

dyjn

eƒ s

prz´

t mi-

litar

ny –

rada

ry i

kom

unik

acja

ƒ spr

z´t m

orsk

i – s

onar

yƒ p

rzem

ys∏ –

rozp

ozna

wan

ie o

braz

ów. P

onie

sion

ena

k∏ad

y B–

Ró 4

50 ty

s. z

∏ƒ ilo

Êç s

prze

dany

ch s

ztuk

u200

3–20

07h –

9T Ê

redn

ia c

ena

prod

uktu

– 1

53 ty

s.z∏T

u˝y

tkow

nikó

Cen

trum

Tec

hnik

i Mor

skie

j zGd

yniT

u˝yt

e te

chno

logi

eó u

k∏ad

y ÓP

GAƒ m

agis

trala

VM

Eƒsy

stem

Eur

ocar

d.

54m

Pay

S.A

.m

Pay

mPa

y je

st p

ierw

szym

na

Êwie

cie

uniw

ersa

lnym

inst

rum

ente

m p

∏atn

iczy

m p

ozw

alaj

àcym

na

real

izacj

´do

wol

nego

rodz

aju

tran

sakc

ji pr

zy u

˝yci

u do

wol

nego

mod

elu

tele

fonu

kom

órko

weg

o. W

poró

wna

niu

zist

niej

àcym

i ju˝

rozw

iàza

niam

i mPa

y da

je w

ysok

à ni

ezaw

odno

Êç tr

ansa

kcjiƒ

du˝

e be

zpie

czeƒ

stw

o or

azsz

ybko

Êç. T

rans

akcj

a m

o˝e

byç

zrea

lizow

ana

zdow

olne

go te

lefo

nu k

omór

kow

ego

bez j

akic

hkol

wie

k m

o-dy

fikac

jiƒ k

onfig

urac

ji cz

y in

stal

owan

ia d

odat

kow

ego

opro

gram

owan

ia. P

ozw

ala

wi´

c ob

s∏u˝

yç w

szys

t-ki

e do

st´p

ne n

a ry

nku

apar

atyƒ

co

znac

znie

obn

i˝a k

oszt

y w

dro˝

enia

. Jed

nocz

eÊni

e ro

zwià

zani

e ot

war

-te

jest

na

now

e te

chno

logi

e uo

bs∏u

ga N

ÓChƒ

co p

ozw

ala

na ic

h or

gani

czne

wpr

owad

zani

e be

z po

nosz

e-ni

a zn

aczn

ych

nak∏

adów

. Ro

zwià

zani

e po

siad

a zg

∏osz

one

wni

oski

pat

ento

we

w57

kra

jach

Êw

iata

ƒzc

zego

w11

otrz

yma∏

o ju

˝ pat

enty

. 11

wrz

eÊni

a 20

07 r.

us∏

uga

zost

a∏a

kom

ercy

jnie

uru

chom

iona

wPo

l-sc

e w

siec

i Plu

s. T

rwaj

à w

dro˝

enia

uin

nych

ope

rato

rów

tele

kom

unik

acyj

nych

ora

z in

tegr

acje

zsy

ste-

mam

i ban

kow

ymi.

Proj

ekt u

zysk

a∏ d

ofin

anso

wan

ie n

a B–

RzM

inis

ters

twa

Eduk

acji.

Wi´

kszo

Êç n

ak∏a

-dó

w B

–R

uok.

2 m

ln z

∏h po

nies

iono

ze

Êrod

ków

w∏a

snyc

h.

na p

aram

etry

cie

plne

ram

kiƒ j

ej p

rzew

odno

Êç c

iepl

na je

st o

ok. 2

0Â m

niej

sza

od im

porto

wan

ych

ram

ekze

stal

i ocy

nkow

anej

. Dzi´

ki za

stos

owan

iu ra

mki

sta

low

ej p

rodu

kow

anej

prz

ez M

ETAL

UN

ION

ƒ wpo

rów

-na

niu

do ra

mek

alu

min

iow

ychƒ

naj

cz´Ê

ciej

sto

sow

anyc

hƒ o

trzym

ujem

y pi

´cio

krot

nie

mni

ejsz

à pr

zew

od-

noÊç

cie

plnà

ram

ki d

ysta

nsow

ej. R

amka

sto

sow

ana

jest

prz

ez ta

kich

klie

ntów

ƒ jak

ó Pre

ss G

lass

ƒ Pilk

ing-

tonƒ

Óak

roƒ

Vitro

szlif

. Pr

oduk

t zo

sta∏

nag

rodz

ony

g∏ów

nà n

agro

dà w

konk

ursi

e Ju

rajs

ki P

rodu

kt R

oku

w20

06 r.

ora

z ot

rzym

a∏ G

od∏o

Pro

moc

yjne

TER

AZ P

OLSK

A w

2007

r.

55N

ILU

Pols

ka S

p. z

o.o.

AirQ

UIS

AirQ

UIS

jest

wci

à˝ ro

zwija

nym

nar

z´dz

iem

wsp

omag

ajàc

ym za

rzàdz

anie

jako

Êcià

pow

ietrz

a sz

czeg

ólni

e pr

zy-

datn

ym w

skal

i mia

staÊ

pow

iatu

. Pro

dukt

zos

ta∏ o

prac

owan

y w

NIL

U ij

est m

odu∏

em s

yste

mu

ENSI

Sƒ k

tóry

w19

98 r.

zdob

y∏ E

urop

ejsk

à Na

grod

´ IT.

Pro

gram

ma

budo

w´

mod

u∏ow

àƒ p

osia

da fu

nkcj

onal

noÊç

GIS

ije

stop

arty

na

rela

cyjn

ej b

azie

dan

ych

ORAC

LE. P

rogr

am b

y∏Êje

st w

ykor

zyst

ywan

y w

proj

ekta

ch re

alizo

wan

ych

wAz

jiƒ n

a Bl

iski

m W

scho

dzie

ƒ wAf

ryce

ƒ wm

iast

ach

skan

dyna

wsk

ich

oraz

wpr

ogra

mac

h ra

mow

ych

EC.


ROSO

MA

K. J

est

to k

ompl

ekso

we

urzà

dzen

ie z

wizu

aliza

cjà

kom

pute

row

àƒ w

ykon

ane

zza

stos

owa-

niem

naj

now

szyc

h te

chno

logi

i. Po

zwal

a na

szk

olen

ie z

a∏og

i ora

z je

j pos

zcze

góln

ych

cz∏o

nków

wza

-kr

esie

ó dzia

∏aƒ

na s

ymul

owan

ym p

olu

wal

kiƒ d

owod

zeni

aƒ o

bser

wac

ji iw

ykry

wan

ia c

elów

ƒ okr

eÊla

-ni

a ic

h w

a˝no

Êciƒ

wyb

oru

bron

i ity

pów

am

unic

jiƒ n

iszc

zeni

a ce

lów

sam

odzie

lnie

lub

na k

omen

d´ƒ p

ro-

wad

zeni

a tr

ansp

orte

ra z

wyk

orzy

stan

iem

w∏a

Êciw

oÊci

och

ronn

ych

tere

nuƒ u

trzy

man

ia p

aram

etró

wek

splo

atac

yjny

ch p

ojaz

duƒ p

racy

na

stan

owis

ku b

ojow

ymƒ t

reni

ngu

iutr

zym

ania

wys

okie

go p

ozio

mu

wys

zkol

enia

. Prz

ezna

czen

ie p

rodu

ktu

do z

asto

sow

aƒ w

ojsk

owyc

h ob

cià˝

one

jest

kon

iecz

noÊc

ià s

to-

sow

ania

odp

owie

dnic

h cz

asem

kos

ztow

nych

kom

pone

ntów

. Wpr

oces

ie p

rodu

kcji

zast

osow

ano

jety

lko

tam

ƒ gdz

ie je

st to

nie

zb´d

ne. D

zi´ki

tem

u zr

acjo

naliz

owan

o ko

szty

wyt

wor

zeni

aƒ n

ie p

ogar

sza-

jàc

jako

Êci i

para

met

rów

wyr

obu.

Tre

na˝e

r KTO

ROS

OMA

K je

st n

ie ty

lko

urzà

dzen

iem

tren

ingo

wym

ƒal

e un

iwer

saln

ym Ê

rodo

wis

kiem

ƒ któ

rego

du˝

a el

asty

czno

Êç p

ozw

ala

twor

zyç

rozb

udow

ane

mod

ele

sym

ulac

yjne

do

wie

lu z

asto

sow

aƒ. O

siàg

ni´t

o to

prz

ez z

asto

sow

anie

now

ator

skic

h ro

zwià

zaƒ

zza

-kr

esu

elek

tron

iki i

najn

owoc

zeÊn

iejs

zych

tec

hnol

ogii

sym

ulac

ji rz

eczy

wis

toÊc

i wirt

ualn

ej.T

akie

roz

-w

iàza

nie

jest

uni

kaln

e im

o˝e

zost

aç w

ykor

zyst

ane

zaró

wno

do

bezp

oÊre

dnie

j sym

ulac

ji ró

˝nor

odny

chÊr

odow

iskƒ

jak

iobs

∏ugi

ró˝n

ego

typu

urz

àdze

ƒ or

az u

mo˝

liwia

dow

olnà

rozb

udow

´ƒ w

zale

˝noÊ

ci o

dza

∏o˝o

nych

cel

ów s

zkol

enio

wyc

hó o

d po

jedy

nczy

ch s

tano

wis

k –

do s

zkol

enia

wsp

ó∏dz

ia∏a

nia

mni

ej-

szyc

h zw

iàzk

ów ta

ktyc

znyc

h.Os

iàgn

i´ci

e ta

k du

˝ej e

last

yczn

oÊci

by∏

o m

o˝liw

e po

prze

z wpr

owad

zeni

e st

rukt

ur m

odu∏

owyc

h. P

rzez

wy-

mia

n´ n

iekt

óryc

h pa

ram

etró

w m

odel

u ob

iekt

u is

k∏ad

anie

ich

na p

odob

nej z

asad

zie ja

k uk

∏ada

nie

kloc

ków

„LEG

O”ƒ u

zysk

ano

efek

t wpo

stac

i sym

ulat

ora

czy

trena

˝era

prz

ezna

czon

ego

do re

aliza

cji r

ó˝no

rodn

ych

celó

w s

zkol

enio

wyc

h. W

sym

ulat

orze

mo˝

na w

ygen

erow

aç c

yfro

wà

baz´

wizu

aliza

cji o

dow

olny

ch ro

z-m

iara

ch n

a po

dsta

wie

map

rzec

zyw

iste

go te

renu

. Tak

ie ro

zwià

zani

e um

o˝liw

ia in

tegr

acj´

szk

olen

ia n

a sy

-m

ulat

orze

zis

tnie

jàcy

m p

roce

sem

nau

czan

ia up

rzyg

otow

anie

za∏

ogi d

o w

ykon

ywan

ia ç

wic

zeƒ

polig

ono-

wyc

h na

tere

nie

b´dà

cym

jego

wie

rnà

kopi

àh.

61OÊ

rode

k Ba

daw

czo-

Rozw

ojow

y Izo

to-

pów

POL

ATOM

Pept

ydy

znak

owan

e 90

Yi1

77Lu

Pept

ydy

znak

owan

e 99

mTc

ƒ 90Y

i177

Lu d

odi

agno

styk

i ite

rapi

i roz

sian

ych

prze

rzut

ów n

owot

wor

owyc

h.Pe

ptyd

owe

anal

ogi s

omat

osta

tyny

zna

kow

ane

99m

Tcƒ 9

0Yi1

77Lu

poz

wal

ajà

na s

kute

cznà

dia

gnos

tyk´

uwpr

zypa

dku

emitu

jàce

go p

rom

ieni

owan

ie g

amm

a 99

mTc

h ira

dioi

mm

unot

erap

i´ up

rzy

zast

osow

aniu

em

i-te

rów

pro

mie

niow

ania

bet

a 90

Yƒ177

Luh g

uzów

neu

roen

dokr

ynny

chƒ s

zcze

góln

ie w

rozs

iany

m p

roce

sie

prze

rzut

owym

. Efe

kt te

n uz

yska

no p

oprz

ez p

rzy∏

àcze

nie

atom

u izo

topu

pro

mie

niot

wór

czeg

o do

liga

nduƒ

któr

y po

pod

aniu

do˝

ylny

m ro

zpoz

naje

sel

ekty

wni

e re

cept

ory

kom

órek

now

otw

orow

ych

iszy

bko

usuw

asi

´ z

krw

i krà

˝àce

jƒ sz

ybko

doc

iera

wg∏

àb z

mia

ny n

owot

wor

owej

ium

o˝liw

ia je

j wyk

ryci

eƒ d

ok∏a

dnà

lo-

kaliz

acj´

ora

z poz

wal

a na

oce

n´ s

topn

ia za

awan

sow

ania

cho

roby

. Dod

atko

woƒ

em

itow

ane

prze

z rad

ionu

-kl

id p

rom

ieni

owan

ie b

eta

nisz

czy

kom

órki

now

otw

orow

e. P

odj´

cie

po ra

z pi

erw

szy

wPo

lsce

bad

aƒ n

adot

rzym

anie

m ty

ch p

epty

dów

wpo

stac

i far

mac

euty

czny

ch ze

staw

ów d

o zn

akow

ania

zaow

ocow

a∏o

wpr

o-w

adze

niem

now

ych

proc

edur

dia

gnos

tycz

nych

ite

rape

utyc

znyc

h zi

ch za

stos

owan

iem

do

ruty

now

ej p

rak-

tyki

klin

iczn

ej w

obra

zow

aniu

ite

rapi

i guz

ów n

euro

endo

kryn

nych

ƒ prz

yczy

niaj

àc s

i´ d

o zw

i´ks

zeni

a sk

u-te

czno

Êci l

ecze

nia

tej n

iezw

ykle

trud

nej z

punk

tu w

idze

nia

med

yczn

ego

grup

y no

wot

wor

ów. K

oszt

y pr

ac


63Pa

ƒstw

owe

Gosp

odar

stw

o Le

Êne

Lasy

Paƒ

stw

owe

E-dr

ewno

Lasy

Paƒ

stw

owe

oper

ujà

wie

lkim

i ilo

Êcia

mi s

urow

ca d

rzew

nego

. Wpr

owad

zajà

c z

pocz

àtki

em 2

006

r.no

we

zasa

dy s

prze

da˝y

dre

wna

ƒ pos

∏u˝y

∏y s

i´ n

owoc

zesn

ymi n

arz´

dzia

mi i

nfor

mat

yczn

ymi d

la z

obie

k-ty

wizo

wan

ia o

brot

u ha

ndlo

weg

o dr

ewne

mƒ a

przy

tym

opt

ymal

izacj

i kos

ztów

tego

pro

cesu

. Maj

àcy

wie

-le

man

kam

entó

wƒ w

czeÊ

niej

szy

mod

el s

prze

da˝y

ƒ wie

lokr

otni

e kr

ytyk

owan

y pr

zez

odbi

orcó

w d

rew

naƒ

zast

àpio

no s

yste

mem

roko

waƒ

jedn

ocze

snyc

hƒ o

n-lin

eƒ z

wyk

orzy

stan

iem

spe

cjal

nejƒ

inte

rnet

owej

pla

t-fo

rmy

port

alu

leÊn

o-dr

zew

nego

. Na

niej

toƒ

wpr

osty

spo

sóbƒ

Las

y Pa

ƒstw

owe

prze

dsta

wia

jà o

fert

´sp

rzed

a˝yƒ

zkt

órà

zapo

znaç

si´

mog

à w

szys

cy z

aint

eres

owan

i i„p

rzy

otw

arte

j kur

tyni

e” ro

zpat

ryw

ane

jest

zg∏

asza

ne z

apot

rzeb

owan

ie n

a su

row

iec.

Uzu

pe∏n

ieni

em p

orta

lu je

st in

tern

etow

a ap

likac

ja e

-dre

w-

noƒ k

tóra

ƒ wfo

rmie

auk

cjiƒ

pozw

ala

zago

spod

arow

aç s

urow

iec

niez

najd

ujàc

y na

byw

ców

wtry

bie

roko

-w

aƒ.

64PH

TEM

POSp

. J.W

. Óis

zera

Tem

posa

dzka

ƒ gi

ps c

eram

iczn

y od

lew

nicz

yƒgi

ps c

eram

iczn

y fo

rmie

rski

TEM

POSA

DZKA

– za

praw

a sa

mop

ozio

muj

àca

wyk

onan

a na

baz

ie s

iarc

zanu

wap

nia

oraz

màc

zki i

krus

zy-

wa

wap

ienn

ego.

W∏a

Ênie

dzi´

ki za

stos

owan

iu s

pecj

alni

e w

ysel

ekcj

onow

aneg

o kr

uszy

wa

prod

ukt c

hara

k-te

ryzu

je s

i´ b

ardz

o w

ysok

à w

ytrz

yma∏

oÊci

à m

echa

nicz

nà n

a zg

inan

ie i

Êcis

kani

e. D

odat

kow

à za

letà

jest

tech

nolo

gia

wyk

onan

iaƒ k

tóra

poz

wal

a w

szyb

ki i

pros

ty s

posó

b na

uzy

skan

ie p

odk∏

adu

pod∏

ogow

ego

og∏

adki

ch p

owie

rzch

niac

h. J

est i

deal

ny p

rzy

ogrz

ewan

iu p

od∏o

gow

ym o

raz

jako

war

stw

a ak

usty

czna

.Zn

ajdu

je s

zero

kie

zast

osow

anie

wbu

dow

nict

wie

mie

szka

niow

ym o

raz o

biek

tow

ym i

przy

prz

ebud

owie

–m

oder

niza

cji.

Gips

y ce

ram

iczn

e sà

now

ator

skim

pro

dukt

em d

zi´ki

zas

toso

wan

iu d

o ic

h pr

oduk

cji g

ipsu

synt

etyc

zneg

o. C

hara

kter

yzuj

à si

´ du

˝à w

ytrz

yma∏

oÊci

à m

echa

nicz

nà n

azg

inan

ie i

Êcis

kani

e. Z

asto

sow

a-ni

e zn

ajdu

jà g

∏ów

nie

wpr

zem

yÊle

cer

amic

znym

. Sto

sow

ane

sà d

o w

ytw

arza

nia

form

mat

ek i

form

toka

r-sk

ichƒ

eks

ploa

tow

anyc

h na

linia

ch fo

rmie

rski

ch o

raz w

zale

˝noÊ

ci o

d ro

dzaj

u m

ogà

byç

rów

nie˝

sto

sow

a-ne

do

wyr

obu

sztu

kate

rii g

ipso

wej

.

65PK

P SZ

YBKA

KO

LEJ

MIE

JSKA

WTR

ÓJM

IEÂC

IE S

p. z

o.o.

Bile

t wsp

ólny

SKM

iPr

zew

ozów

Reg

iona

lnyc

hW

prow

adze

nie

wsp

ólne

go b

iletu

prz

ewoê

nikó

w P

KP S

KM i

PKP

Prze

woz

y Re

gion

alne

pod

nios

∏o ja

koÊç

us∏u

g pr

zew

ozow

ych

wza

kres

ie o

dpra

w p

odró

˝nyc

h im

ia∏o

wp∏

yw n

a pr

efer

encj

e ∏à

czen

ia w

ewnà

trzga

-∏´

ziow

ych

syst

emów

prz

emie

szcz

ania

oty

m s

amym

pro

filu

tech

nolo

gicz

nym

.

66Po

jazd

y Sp

ecja

listy

czne

Zb

igni

ewSz

cz´Ê

niak

Inst

alac

ja d

o pr

zech

owyw

ania

itra

nspo

rtu a

l-lo

geni

czne

go m

ater

ia∏u

tka

nkow

ego

iallo

ge-

nicz

nych

bio

stat

yczn

ych

prze

szcz

epów

tkan

ko-

wyc

h

Prod

ukte

m je

st s

pecj

alis

tycz

na in

stal

acja

do

prze

chow

ywan

ia i

trans

portu

allo

geni

czne

go m

ater

ia∏u

tkan

-ko

weg

o ia

lloge

nicz

nych

bio

stat

yczn

ych

prze

szcz

epów

tkan

kow

ych.

Obe

cnie

nie

istn

ieje

na

Êwie

cie

roz-

wià

zani

e sp

e∏ni

ajàc

e no

rmyƒ

um

o˝liw

iajà

ce tr

ansp

ort p

rzes

zcze

pów

na

dals

ze o

dleg

∏oÊc

iƒ co

pow

oduj

epo

dsta

wow

e ut

rudn

ieni

e w

trans

plan

tacj

i prz

eszc

zepó

w. N

ie is

tnie

jà o

becn

ie o

prac

owan

e m

etod

y tra

ns-

portu

prz

eszc

zepó

w g

war

antu

jàce

dos

tarc

zani

e m

ater

ia∏u

do

trans

plan

tacj

i. Bu

dow

a sp

ecja

listy

czne

gopo

jazd

u po

zwol

i na

100Â

sku

tecz

noÊç

tran

spor

tu p

rzes

zcze

pów

na

bard

zo d

u˝e

odle

g∏oÊ

ci o

raz w

d∏ug

imcz

asie

zgw

aran

cjà

dost

arcz

enia

pe∏

now

arto

Êcio

weg

o pr

zesz

czep

u dl

a kl

inik

isz

pita

li. B

adan

ia i

rozw

ójpr

ojek

tu fi

nans

owan

e sà

ze

Êrod

ków

w∏a

snyc

h or

az z

dota

cji M

inis

ters

twa

Nau

ki i

Szko

lnic

twa

Wy˝

sze-

goƒ D

epar

tam

ent B

adaƒ

na

Rzec

z Gos

poda

rki.

Poja

zd b

´dzie

prz

ezna

czon

y do

wyk

orzy

styw

ania

prz

ez b

an-

ki tk

anek

ƒ ban

ki s

perm

yƒ b

anki

szp

iku

kost

nego

ora

z ba

nki k

omór

ek m

acie

rzys

tych

krw

i p´p

owin

owej

wca

∏ej U

nii E

urop

ejsk

iej.


nie

wsz

ystk

ie m

ater

ia∏y

. Pon

adto

ƒ dzi´

ki in

stal

acji

lase

ra fi

rmy

Vitro

3Dƒ

ofe

ruje

my

tak˝

e kl

ient

om w

y-ko

nani

eƒ z

a na

szym

poÊ

redn

ictw

emƒ g

raw

eru

wsz

klan

ych

bry∏

ach.

Sys

tem

y la

sero

we

ULSƒ

ze

wzg

l´-

du n

a sw

ojà

uniw

ersa

lnoÊ

çƒ z

nala

z∏y s

zero

kie

zast

osow

anie

wag

encj

ach

rekl

amow

ychƒ

ma∏

ym p

rze-

myÊ

le o

raz

upi

eczà

tkar

zy. U

mo˝

liwia

jà b

ezdo

tyko

we

ci´c

ieƒ g

raw

erow

anie

na

p∏as

zczy

znac

h or

az p

o-w

ierz

chni

ach

owal

nych

ƒ zn

akow

anie

ƒ ró

wni

e˝ w

tryb

ie 3

D. S

zero

ka g

ama

pow

ierz

chni

rob

ocze

ju3

0¥

40 c

m d

o 60

¥ 1

20 c

mh o

raz

dobó

r êró

d∏a

lase

ra uo

d 10

do

400

Wh u

mo˝

liwia

pre

cyzy

jne

skon

-fig

urow

anie

urz

àdze

niaƒ

dos

toso

wuj

àc je

do

potr

zeb

u˝yt

kow

nika

. Wko

lejn

ych

lata

ch s

prze

dano

na

rynk

u po

lski

m o

dpow

iedn

ioó 2

004

– 23

szt

.ƒ 20

05 –

35

szt.

urzà

dzeƒ

ƒ 200

6 –

58 s

zt. u

rzàd

zeƒ.

Da-

tow

niki

lase

row

e A

lltec

ww

.firm

y pr

zezn

aczo

ne s

à do

nan

osze

nia

info

rmac

ji o

prod

ukci

e w

trak

cie

proc

esu

wyt

war

zani

a ta

kich

ƒ jak

ó prz

ydat

noÊç

spo

˝yci

aƒ k

od m

iejs

caƒ w

któr

ym z

osta

∏o w

ypro

duko

-w

aneƒ

god

zinaƒ

nr z

mia

nyƒ n

rlin

ii itd

. Inn

owac

yjno

Êç te

chno

logi

i las

erow

ej p

oleg

a na

zna

kow

aniu

„su

-ch

ym”

bez

u˝yc

ia to

ksyc

znyc

h at

ram

entó

w o

raz

rozp

uszc

zaln

ików

ƒ co

wko

nsek

wen

cji p

row

adzi

dodb

ania

oÊr

odow

isko

nat

ural

ne. D

odat

kow

ym a

trybu

tem

sà

pr´d

koÊc

iƒ z

jaki

mi p

rodu

kt m

o˝e

byç

zna-

kow

any

– ok

. 20

szt.Ê

s. W

kole

jnyc

h la

tach

spr

zeda

no n

a ry

nku

pols

kim

odp

owie

dnio

ó 200

4 –

5 sz

t.ƒ20

05 –

7 s

zt.ƒ

2006

– 8

szt

. urz

àdze

ƒ.

70PR

OÓIm

Sp.

zo.

oÓo

tel o

brot

owy

UWU

Wym

ieni

ony

fote

l UW

U ch

arak

tery

zuje

si´

inno

wac

yjno

Êcià

wza

kres

ie ro

zwià

zani

a ko

nstru

kcyj

nego

. Pla

sti-

kow

e op

arci

e za

stos

owan

e w

prod

ukcj

i sta

now

i nie

tylko

ele

men

t kon

stru

kcji

krze

s∏aƒ

ale

rów

nie˝

dzi´

ki e

ste-

tycz

nem

u w

ykon

aniu

im

nogo

Êci o

pcji

zape

wni

a du

˝e w

alor

y u˝

ytko

weƒ

co

nie

jest

cz´

stym

rozw

iàza

niem

wte

go ty

pu p

rodu

ktac

h. D

odat

kow

o w

ielkà

inow

acyj

noÊc

ià w

zakr

esie

kon

stru

kcji

opar

cia

oraz

regu

lacj

i gó-

ra d

ó∏ o

parc

ia je

st m

echa

nizm

um

iesz

czon

y w

rurk

ach

opar

cia.

Pro

jekt

ante

m je

st T

omas

z Aug

usty

niak

. Krze

-s∏

o zg

odne

zno

rmà

EN 1

335.

Nak

∏ady

B–

Rpo

nies

ione

na

ten

mod

el w

ynos

zà o

k. 5

00 ty

s. –

êród

∏o w

∏asn

e.Do

koƒ

ca ro

ku 2

006

sprze

dane

zost

a∏o

12 2

85 s

zt. k

rzese

∏. Ka

talo

gow

a ce

na p

rodu

ktu

wyn

osi o

d 29

5 do

204

1ƒw

zale

˝noÊ

ci o

d m

nogo

Êci r

egul

acji.

U˝y

tkow

nika

mi p

rodu

ktu

sà p

raco

wni

cy b

iuro

wi i

osob

yƒ kt

óre

kupu

jà k

rze-

s∏o

do u

˝ytk

u do

mow

ego.

71Pr

zeds

i´bi

orst

wo

Prod

ukcy

jno-

Us∏u

go-

we

INTE

RMET

Sp.

zo.

o.Os

trzow

a ta

Êma

ochr

onna

PRO

TECT

ORIn

now

acyj

noÊç

spó

∏ki I

NTE

RMET

wCz

∏uch

owie

jest

wpi

sana

wst

rate

gi´

rozw

oju

firm

y ij

est r

ealiz

owa-

na p

oprz

ez w

dra˝

anie

inno

wac

yjny

ch te

chno

logi

i do

tej p

ory

niez

nany

ch w

kraj

u iw

Euro

pie.

Od

2004

r.sp

ó∏ka

uru

chom

i∏a p

rodu

kcj´

inno

wac

yjny

ch p

rodu

któw

ó ost

rzow

a ta

Êma

ochr

onna

PRO

TECT

ORƒ r

dzeƒ

szpu

li ha

ndlo

wej

ROL

LERƒ

tarc

za s

zpul

i han

dlow

ej P

LATE

ƒ wie

lkof

orm

atow

e si

atki

och

ronn

e PR

OTEC

TOR-

netƒ

ekol

ogic

zne

kabl

owe

b´bn

y w

ióro

we

EKO-

DRUM

.

72Pr

zeds

i´bi

orst

wo

Inst

alac

yjno

Bud

ow-

lane

ASK

ALDO

WIC

ZZe

spó∏

prz

y∏àc

zeni

owy

mie

szka

niow

ych

stac

jici

ep∏a

cen

traln

ego

ogrz

ewan

ia i

ciep

∏ej w

ody

u˝yt

kow

ej

Zesp

ó∏ p

rzy∏

àcze

niow

y ci

ep∏e

j izim

nej w

ody

oraz

c.o

. jes

t prz

ezna

czon

y do

stos

owan

ia w

budo

wni

ctw

iem

iesz

kani

owym

wie

loro

dzin

nym

wsy

stem

ach

dece

ntra

lneg

o pr

zygo

tow

ania

c.w

.u. p

oprz

ez z

amon

tow

a-ne

mie

szka

n. s

tacj

e w

ymie

nnik

owe

firm

np.

Mei

besƒ

Dan

foss

zop

omia

row

. pob

oru

ener

gii c

iepl

nej d

la p

o-trz

eb c

.o. i

c.w

.uor

az w

.z. lo

k. m

iesz

k. J

est r

ozw

iàza

niem

kom

pakt

owym

poz

wal

ajàc

ym n

a zm

inim

alizo

-w

anie

robo

cizn

y zw

iàza

nej z

zam

onto

wan

iem

wza

proj

ekto

wan

ych

szac

htac

h in

st. k

l. sc

hodo

wyc

h bu

dyn-

ku n

a po

ziom

ie 1

-ej k

ondy

gn. o

d 1

do 4

kpl

ww

.sta

cji w

zale

˝noÊ

ci o

d ilo

Êci m

iesz

kaƒ.

Poz

wal

a na


75Pr

zeds

i´bi

orst

wo

Wod

ocià

gów

iKa

na-

lizac

ji Sp

. zo.

o.Sy

stem

mon

itoro

wan

ia i

zarz

àdza

nia

eksp

lo-

atac

jà s

ieci

wod

ocià

gów

ika

naliz

acji

mia

sta

Rybn

ik

Wra

mac

h SP

O W

KP re

alizo

wan

y je

st p

roje

kt p

od n

azw

à „S

yste

m m

onito

row

ania

iza

rzàd

zani

a ek

splo

-at

acjà

sie

ci w

odoc

iàgó

w i

kana

lizac

ji m

iast

a Ry

bnik

”. E

fekt

em je

st n

euro

now

y m

odel

sie

ci i

niek

omer

cyj-

neƒ p

roto

typo

we

syst

emy

info

rmat

yczn

e. Â

rodk

i w∏a

sneƒ

zEÓ

RRƒ k

rajo

we

Êr. p

ublic

zne.

Kon

sorc

jant

Pol

i-te

chni

ka Â

làsk

a w

Gliw

icac

h. W

arto

Êç p

roje

ktu

734

tys.

z∏.

Czas

trw

ania

od

X20

05 d

o X

2007

.

76Pr

zem

ys∏o

we

Cent

rum

Opt

yki S

.A.

Gogl

e no

ktow

izyjn

e –

Mon

okul

ar M

U-3

Now

o op

raco

wan

e w

PCO

S.A

. gog

le n

okto

wizy

jne

MU-

3 sà

pro

pozy

cjà

nasz

ego

prze

dsi´

bior

stw

a do

pro

-gr

amu

rozw

ojow

ego

MON

real

izow

aneg

o po

d ha

s∏em

„wyp

osa˝

enie

woj

owni

ka X

XI w

ieku

”. W

sk∏a

d w

y-ro

bu M

U-3

wch

odzi

zest

aw m

onok

ular

a no

ktow

izyjn

ego

obej

muj

àcy

niew

ielki

ch ro

zmia

rów

nok

tow

izor o

raz

spec

jaln

e ak

ceso

riaƒ k

tóre

um

o˝liw

iajà

sko

nfig

urow

anie

urz

àdze

nia

do o

bser

wac

ji je

dnoo

czne

j lub

dw

uocz

-ne

jƒ dl

a bl

iski

ch i

dale

kich

odl

eg∏o

Êci w

idze

niaƒ

na

oko

praw

e lu

b le

weƒ

do

moc

owan

ia n

a he

∏mie

ƒ na

g∏ow

iebà

dê n

a br

oniƒ

do w

spó∏

prac

y zc

elow

niki

em h

olog

rafic

znym

lub

kolim

ator

owym

. Pon

adto

urz

àdze

nie

mo˝

epr

acow

aç w

war

unka

ch o

Êwie

tleni

a ro

zcià

gajà

cych

si´

od

abso

lutn

ej c

iem

noÊc

i unp

.sch

rony

h – d

zi´ki

za-

stos

owan

iu m

inia

turo

weg

o oÊ

wie

tlacz

a na

pod

czer

wie

ƒ –

do p

e∏ne

go o

Êwie

tleni

a dz

ienn

ego

dzi´

ki za

stos

o-w

aniu

naj

now

szej

ƒ mo˝

liwej

do

sery

jneg

o u˝

ycia

gen

erac

ji w

zmac

niac

zy Ê

wia

t∏a z

funk

cjà

auto

gatin

gu. Z

a-st

osow

any

ww

yrob

ie w

zmac

niac

z obr

azu

posi

ada

unik

alnà

cec

h´ p

ozw

alaj

àcà

na u

zysk

anie

cza

rno-

bia∏

e-go

obr

azuƒ

co

popr

awia

wyr

azis

toÊç

obr

azu

im

o˝liw

oÊç

rozp

ozna

wan

ia s

zcze

gó∏ó

w u

doty

chcz

asow

eur

zàdz

enia

nok

tow

izyjn

e ge

nero

wa∏

y ob

raz w

odci

enia

ch zi

elen

ih. P

race

B–

R zw

iàza

ne z

opra

cow

anie

m w

y-ro

bu M

U-3

zost

a∏y

sfin

anso

wan

e w

y∏àc

znie

zw

∏asn

ych

êród

e∏ P

CO S

.A. W

2006

r. w

yrób

pom

yÊln

ie p

rze-

szed

∏ bad

ania

kw

alifi

kacy

jne

wW

ojsk

u Po

lski

m i

zost

a∏ p

rzyj

´ty

na w

ypos

a˝en

ie P

olsk

iej A

rmii.

W20

07 r.

rozp

ocz´

to s

eryj

nà p

rodu

kcj´

isp

rzed

a˝ m

onok

ular

a M

U-3.

Wyr

ób c

iesz

y si

´ ba

rdzo

du˝

ym z

aint

eres

owa-

niem

ze s

trony

Dow

ództ

wa

Woj

sk L

àdow

ychƒ

Jed

nost

ek S

pecj

alny

ch M

ON o

raz j

edno

stek

par

amilit

arny

chuP

olic

jaƒ A

BWƒ B

ORƒ C

BA o

raz S

tra˝ G

rani

czna

h. W

roku

200

6 M

U-3

by∏ p

reze

ntow

any

na w

ielu

mi´

dzyn

a-ro

dow

ych

targ

ach

iwys

taw

ach.

Spo

tka∏

si´

on

zbar

dzo

pozy

tyw

nym

i opi

niam

i ioc

enam

i. Za

kupe

m M

U-3

zain

tere

sow

ane

sà W

´gry

ƒ Cze

chyƒ

S∏o

wac

ja o

raz S

zwec

ja. Z

amów

ieni

a na

rok

2007

opi

ewaj

à na

kw

ot´

6m

ln z∏

. Sza

cow

ana

sprz

eda˝

wyr

obu

wla

tach

200

7–20

10 za

mkn

ie s

i´ k

wot

à 50

mln

z∏.

77PS

ILOC

Mus

ic P

laye

rSo

phis

ticat

ed m

usic

pla

yer a

llow

ing

OTA

cont

ent d

ownl

oadi

ng a

nd c

onsu

min

g iP

od a

nd M

edia

Pla

yer

com

petit

or.

78RE

MAG

S.A

.Ko

mba

jn c

hodn

ikow

y R-

130

Kom

bajn

cho

dnik

owy

typu

R-1

30 p

rzez

nacz

ony

jest

do

prac

y w

podz

iem

nych

ƒ kor

ytar

zow

ych

wyr

obis

kach

zak∏

adów

gór

nicz

ychƒ

pol

egaj

àcej

na

zmec

hani

zow

anym

ura

bian

iu k

opal

in u

˝yte

czny

chƒ c

hara

kter

yzuj

à-ce

j si´

jedn

ostk

owà

wyt

rzym

a∏oÊ

cià

naÊc

iska

nie

Rc m

ax- 8

0 M

Pa. P

aram

etry

kom

bajn

u sp

e∏ni

ajà

naj-

now

sze

tend

encj

e w

potrz

ebac

h pr

zekr

oju

wyr

obis

ka n

a ko

paln

iach

. Wsz

ystk

ie ty

py o

rgan

ów u

rabi

ajà-

cych

zuk

∏ada

mi z

rasz

ania

do

zabu

dow

ania

na

kom

bajn

ie R

-130

zos

ta∏y

pod

dane

bad

anio

m w

zakr

esie

skut

eczn

oÊci

gas

zeni

a is

kier

wak

redy

tow

anym

labo

rato

rium

VVU

Uƒ a

.s.ƒ

Ostra

wa

– Ra

dwan

ice

iuzy

ska-

∏y n

ast´

pujà

ce c

erty

fikat

yó A

.000

13-0

2-05

zdn

ia 2

1.07

.200

5ƒ A

.000

14-0

2-05

zdn

ia 3

1.10

.200

5 or

azA

.000

15-0

2-05

zdn

ia 1

0.11

.200

5. W

2006

r. n

asi u

˝ytk

owni

cy uk

opal

nia

Mur

ckiƒ

ZG S

obie

skiƒ

KWK

Bo-

ryni

aƒ P

RG C

hrza

nów

ƒ ZG

Jani

naƒ K

WK

Mys

∏ow

iceƒ

KW

K Zo

fiów

kaƒ K

WK

Jank

owic

eƒ K

WK

Hale

mba

ƒ Jas

-M

osƒ P

RGTƒ

KW

K Zi

emow

it ek

splo

atow

ali 1

6ko

mba

jnów

typu

R-1

30.

LISTA INNOWACYJNYCH PRODUKTÓWÊUS¸UG 21 1

83ST

OCZN

IA G

DYN

IA S

.A.

Stat

ek –

sam

ocho

dow

iec

8245

do

prze

woz

usa

moc

hodó

wUj

´cie

sta

tku

wgr

onie

50

najb

ardz

iej z

nacz

àcyc

h st

atkó

w w

ypro

duko

wan

ych

na Ê

wie

cie

w20

05 r.

Wy-

soka

kla

sa lo

dow

a 1A

. Rez

ygna

cja

zm

aszy

ny b

oczn

ej n

a rz

ecz

dwóc

h m

aszy

n ru

fow

ych.

Asy

met

rycz

nyrz

àd p

ilers

ów p

rzes

uni´

ty w

zgl´

dem

PS.

Zw

i´ks

zeni

e po

ziom

u be

zpie

czeƒ

stw

a po

prze

z do

dani

e bu

rt po

-dw

ójny

ch.

84St

oczn

ia S

zcze

ciƒs

ka N

owa

Sp. z

o.o.

Stat

ek ty

pu C

ON-R

OSt

atek

spe

cjal

isty

czny

typ

u CO

N-R

O zo

sta∏

zap

roje

ktow

any

wte

n sp

osób

ƒ aby

spe

∏nia

ç fu

nkcj

e ty

-po

we

tak

dla

stat

ku k

onte

nero

wca

ƒ jak

iro

-ro. J

est p

rzys

toso

wan

y do

prz

ewoz

u ró

˝nej

wie

lkoÊ

ci k

on-

tene

rów

wpo

zbaw

ione

j pok

ryw

∏ado

wni

zna

jduj

àcej

si´

wcz

´Êci

dzio

bow

ej i

na p

ok∏a

dzie

otw

arty

mna

rufie

sta

tku

oraz

poj

azdó

w k

o∏ow

ychƒ

któ

rych

za∏

adun

ek o

dbyw

a si

´ pr

zez

ram

p´ ru

fow

à po

prze

zsy

stem

ram

p w

ewn´

trzn

ychƒ

a∏a

dunk

i roz

mie

szcz

one

sà n

a cz

tere

ch p

ozio

mac

h. P

roje

kty

celo

we

re-

alizo

wan

e w

ram

ach

CON

-RO

ó 1. O

prac

owan

ie s

yste

mu

alte

rnat

ywne

go m

ocow

ania

kon

tene

rów

na

pok∏

adzie

otw

arty

m n

a st

atka

ch B

201

typu

CON

-RO

unak

∏adó

3 0

33 7

50 z

∏ƒ do

finan

sow

anie

ze

Êrod

-kó

w b

ud˝e

tow

ych

na n

auk´

h. Op

raco

wan

ie i

wdr

o˝en

ie m

etod

y be

zpie

czne

go w

odow

ania

spe

cjal

i-st

yczn

ego

stat

ku o

ma∏

ej s

ztyw

noÊc

i ze

zmie

nnym

rozk

∏ade

m m

as un

ak∏a

dó 2

295

226

ƒ13

z∏ƒ d

ofin

an-

sow

anie

ze

Êrod

ków

bud

˝eto

wyc

h na

nau

k´ó 1

035

800

z∏h.

Sta

tek

zost

a∏ z

apro

jekt

owan

y pr

zez

Biu-

ro P

roje

ktow

e St

oczn

i Szc

zeci

ƒski

ej N

owaƒ

ag∏

ówny

m p

roje

ktan

tem

jedn

ostk

i jes

t in˝

. Mar

ek N

owak

.St

atek

CON

-RO

otrz

yma∏

cer

tyfik

at S

igni

fican

t Shi

ps 2

006

wyr

ó˝ni

enie

RIN

A uR

oyal

Inst

itutio

n of

Na-

val A

rchi

tect

sh.

67ƒ0

0–13

5ƒ00

z∏Êm

2 . Od

bior

cam

i sà

hurto

wni

eƒ fi

rmy

budo

wla

ne i

odbi

orcy

pry

wat

ni. W

yrób

pro

duko

wa-

ny w

tech

nolo

gii m

okre

jƒ sk

leja

ny k

leja

mi p

oliu

reta

now

ymi.

Prod

ukt e

kolo

gicz

nyƒ n

adaj

e si

´ do

pow

tórn

e-go

prz

etw

orze

nia.

PRO

DUKC

JA w

ed∏u

g eu

rope

jski

ch n

orm

na

mat

eria

∏y iz

olac

yjne

zw

∏óki

en d

rzew

nych

.Zn

akió

ÓSCƒ

NAT

URE

PLUS

. Nad

zór p

rodu

kcjió

MPA

NRW

DOR

TMUN

D.

85Su

ntec

h Sp

. zo.

o.Sy

stem

Trip

le P

lay

Net

wor

k In

vent

ory

uPas

z-po

rtyza

cja

siec

i ope

rato

ra tr

iple

pla

yhIn

now

acyj

noÊç

ó sys

tem

wko

mpl

ekso

wy

spos

ób p

ozw

ala

zew

iden

cjon

owaç

zaso

by s

ieci

ope

rato

ra C

ATV.

Uwzg

l´dn

ia w

szys

tkie

typo

we

aspe

kty

ewid

encj

i wys

t´pu

jàce

uop

erat

ora

tele

wizj

i kab

low

ejƒ w

tym

ó ew

i-de

ncja

spr

z´tu

ipo

∏àcz

eƒ ze

staw

iony

ch w

siec

iƒ ab

onen

tów

ope

rato

ra i

Êwia

dczo

nych

im u

s∏ug

ora

z aw

a-rii

ƒ któ

re m

ia∏y

mie

jsce

wsi

eci.

Syst

em u

mo˝

liwia

pro

jekt

owan

ie s

ieci

kon

cent

rycz

nych

iop

tycz

nych

ora

zza

pew

nia

szer

eg m

echa

nizm

ów a

nalit

yczn

ych.

Roz

wià

zani

e je

st z

inte

grow

ane

zin

nym

i pro

dukt

ami S

un-

tech

uCRM

ƒ Bili

ngh.

Now

e ce

chy

– w

izual

izacj

a po

∏o˝e

nia

zaso

bów

ope

rato

ra z

wyk

orzy

stan

iem

Êro

dow

i-sk

a ES

RI G

IS. P

rodu

kt za

proj

ekto

wan

y ze

szc

zegó

lnym

zwró

ceni

em u

wag

i na

aspe

kt e

rgon

omic

zny.

Jed

-no

stko

we

nak∏

ady

na B

–R

– Êr

odki

w∏a

sne.

Pat

enty

ó bra

k. Il

oÊç

sztu

k sp

rzed

anyc

hó 1

klie

nt –

1 m

ln P

LN.

Wyn

alaz

caó p

raca

zbi

orow

a fir

my.

U˝y

tkow

nicy

ó Ast

er C

ity. N

owe

u˝yt

e te

chno

logi

eó M

icro

soft.

NET

. Za-

stos

owan

e ro

zwià

zani

a in

form

atyc

zneó

ESR

I GIS

. Now

ator

skie

rozw

iàza

nia

rynk

oweó

ew

iden

cja

inst

alac

jibu

dynk

owyc

hƒ w

yzna

czan

ie z

asi´

gu a

war

ii. E

wid

encj

a sp

osob

u pr

opag

acji

us∏u

g or

az s

poso

bu z

asila

nia

elem

entó

w s

ieci

HÓC

. Nag

rody

ƒ wyr

ó˝ni

enia

ƒ med

aleƒ

cer

tyfik

aty

– br

ak.


90Tr

amw

aje

War

szaw

skie

Sp. z

o.o.

Rozb

udow

a tra

sy tr

amw

ajow

ejBe

mow

o –

M∏o

ciny

Proj

ekt o

bejm

owa∏

bud

ow´

trasy

tram

waj

owej

od∏

. 2ƒ2

km

wra

z zm

oder

niza

cjà

dwóc

h p´

tli tr

amw

ajo-

wyc

h. T

ras´

zap

roje

ktow

anoƒ

wyk

orzy

stuj

àc n

ajno

woc

zeÊn

iejs

ze te

chno

logi

e w

kons

trukc

ji to

row

iska

.Za

stos

owan

ie n

owyc

h te

chno

logi

i im

etod

wsp

omag

a og

rani

czen

ie w

p∏yw

u in

wes

tycj

i na

zagr

o˝en

iedr

gani

ami i

ha∏a

sem

pop

rzez

ó zap

roje

ktow

anie

spe

cjal

nej k

onst

rukc

ji na

wie

rzch

ni to

row

ejƒ u

∏o˝e

nie

naod

cink

ach

najb

ardz

iej z

bli˝o

nych

do

zabu

dow

y m

iesz

kani

owej

szy

n w

otul

inie

gum

owej

ƒ zap

roje

ktow

a-ni

e zie

leni

nis

kiej

wpa

sach

pom

i´dz

y tra

sà tr

amw

ajow

àƒ je

zdni

à iz

abud

owà

mie

szka

niow

àƒ o

gran

icze

-ni

e w

p∏yw

u in

wes

tycj

i na

gleb

´ is

zat´

roÊl

innà

pop

rzez

zmin

imal

izow

anie

iloÊ

ci w

ycin

anyc

h dr

zew

ikr

ze-

wów

. Ca∏

kow

ity k

oszt

rozb

udow

y tra

sy w

ynió

s∏ 3

4 72

4 86

9 z∏

unet

toh z

czeg

o cz

´Êç

u15

271

993ƒ

78 z

∏hby

∏a w

spó∏

finan

sow

ana

ze Ê

rodk

ów U

E. W

2006

r. w

yk. 6

96ƒ5

tys.

wkm

wce

nie

6ƒ81

z∏Êw

km. U

˝ytk

ow-

nika

mi t

rasy

sà

prze

de w

szys

tkim

mie

szka

ƒcy

War

szaw

y ko

rzys

tajà

cy z

tram

waj

owej

kom

unik

acji

mie

j-sk

iej.

TW w

2006

r. o

trzym

a∏y

Imie

jsce

wko

nkur

sie

na M

azow

ieck

à Ói

rm´

Roku

wka

t. tra

nspo

rtƒ s

pe-

dycj

aƒ m

otor

yzac

ja o

raz

otrz

yma∏

y Êw

iade

ctw

o pa

tent

owe

na z

nak

inaz

w´

spó∏

ki.

91VI

GO S

yste

m S

.A.

Nie

ch∏o

dzon

y de

tekt

or p

odcz

erw

ieni

Óirm

a sp

ecja

lizuj

e si

´ w

prod

ukcj

i nie

ch∏o

dzon

ych

dete

ktor

ów p

odcz

erw

ieni

uinn

owac

yjno

Êç –

nie

wym

a-ga

jà c

h∏od

zeni

a kr

ioge

nicz

nego

h wop

arci

u o

w∏a

sne

tech

nolo

gieƒ

opr

acow

ane

prze

z pra

cow

nikó

w s

pó∏k

ipo

d ki

erun

kiem

pro

f. dr

hab

. in˝

. J. P

iotro

wsk

iego

– E

urop

ejcz

yka

Roku

200

6. N

agro

dy i

wyr

ó˝ni

enia

w20

06 r.

ó Dyp

lom

Min

istra

Gos

poda

rki i

Nau

ki z

a de

tekt

or P

CI –

2TE

-13ƒ

na

targ

ach

z∏ote

med

ale

iwy-

ró˝n

ieni

a za

now

y w

yrób

– K

amer

´ te

rmog

rafic

znà

V-50

. W20

05 r.

Z∏o

ty M

edal

na

targ

ach

EURE

KAw

Bruk

seli.

W ro

ku 2

006

poza

wpr

owad

zeni

em n

a ry

nek

now

ej g

rupy

det

ekto

rów

pod

czer

wie

ni z

prze

d-w

zmac

niac

zam

i wVI

GO z

akoƒ

czon

o re

aliza

cj´

proj

ektu

cel

oweg

o „O

prac

owan

ie i

wdr

o˝en

ie d

o pr

oduk

-cj

i kam

ery

term

ogra

ficzn

ej z

niec

h∏od

zonà

moz

aikà

bol

ogra

ficzn

à”. W

ynik

iem

pro

jekt

u je

st w

dro˝

enie

pro

-du

kcyj

ne w

VIGO

pie

rwsz

ej p

olsk

iej k

amer

y te

rmog

rafic

znej

. Nas

zym

i klie

ntam

i sàó

USA

ƒ Kan

adaƒ

Chi

nyƒ

Japo

niaƒ

Indi

eƒ Iz

rael

ipa

ƒstw

a UE

. WPo

lsce

g∏ó

wny

m o

dbio

rcà

prze

mys

∏ow

ym je

st P

CO S

.A. o

raz

in-

styt

uty

nauk

owe

iucz

elni

e.

92Vo

lksw

agen

Poz

naƒ

Cadd

yG∏

ówny

m a

tute

m C

addy

jest

prz

ede

wsz

ystk

im b

ardz

o du

˝a p

rzes

trzeƒ

∏adu

nkow

a u3

ƒ2 m

3hƒ d

ost´

pna

zty-

∏u p

oprz

ez d

rzw

i skr

zyde

∏kow

e lu

b kl

ap´

tyln

à or

az z

boku

pop

rzez

ser

yjne

drz

wi p

rzes

uwne

um

iesz

czon

epo

pra

wej

stro

nie

sam

ocho

du un

a˝y

czen

ie d

ost´

pne

sà d

rugi

e dr

zwi p

rzes

uwne

h. W

zale

˝noÊ

ci o

d w

er-

sji V

W C

addy

mo˝

e pr

zew

ieêç

do

825

kg ∏a

dunk

u. V

W C

addy

otrz

yma∏

nag

rod´

wXI

Edy

cji M

edal

u Eu

-ro

pejs

kieg

o –

BCC.

Jes

t naj

popu

larn

iejs

zym

aut

em b

ran˝

y flo

tow

ejƒ z

doby

∏ pie

rwsz

e m

iejs

ce w

kate

gorii

Ma∏

e Au

to D

osta

wcz

e za

rok

2005

uple

bisc

yt o

rgan

izow

any

prze

z m

agaz

yn „

Ólot

a Au

to B

iznes

”h. Z

osta

∏ró

wni

e˝ zw

yci´

zcà

pleb

iscy

tu p

olsk

iej b

ran˝

y flo

tow

ej „

Ólee

t Aw

ards

Pol

ska”

wka

tego

rii S

amoc

hód

Ólo-

tow

y Ro

ku 2

005

oraz

200

6Ê A

uta

lekk

ie d

osta

wcz

e uo

rgan

izato

rzy

pleb

iscy

tuó Ó

leet

Man

agem

ent I

nstit

u-te

Cen

tral-E

aste

rn E

urop

eƒ M

agaz

yn „

Ólot

a”ƒ „

Auto

Óirm

owe”

i„Ó

lota

Aut

o VI

P”h.

93W

arm

iƒsk

o-M

azur

skie

Pr

zeds

i´bi

or-

stw

o Dr

ogow

e Sp

. zo.

o.M

iesz

anki

MCE

ite

chno

logi

a g∏

´bok

iego

recy

-kl

ingu

zu˝

ycie

m M

CEIn

now

acjà

na

skal

´ p∏

n.-w

sch.

Pol

ski j

est u

ruch

omie

nie

w20

05 r.

cià

gu te

chno

logi

czne

go d

o pr

oduk

cji

mie

szan

ek M

CE z

u˝yc

iem

mat

eria

∏u z

frezo

wan

ia n

awie

rzch

ni. U

zysk

ano

now

y pr

oduk

t mie

szan

k´ M

CEis

twor

zono

war

unki

do

real

izacj

i now

ego

segm

entu

robó

t dro

gow

ych

wtz

w. g

∏´bo

kim

recy

klin

gu. N

adal

˝adn

a zf

irm te

go re

gion

u ni

e na

by∏a

pod

obne

j wyt

wór

ni d

o pr

oduk

cji m

as n

a zim

no z

u˝yc

iem

des

trukt

u.


obs∏

uga

uk∏a

du je

zdne

goƒ p

onie

wa˝

osi

e ni

e sà

przy

spaw

ane

do k

onst

rukc

ji ra

myƒ

lecz

sà

do n

iej p

rzykr

´con

e.Dz

i´ki

redu

kcji

mas

y w

zros∏

y w

alor

y tra

nspo

rtow

e cy

ster

nyƒ a

poje

mno

Êç zb

iorn

ika

wyn

osi 3

8 ty

s. li

trów

. Ko-

lejn

e in

now

acyj

ne ro

zwià

zani

e kr

yje

wso

bie

zast

osow

any

uk∏a

d dy

stry

bucy

jno-

pom

iaro

wy.

Jes

t on

zbud

owa-

ny w

opar

ciu

opr

zep∏

ywom

ierz

turb

inow

y pr

zezn

aczo

ny d

o ro

z∏adu

nku

graw

itacy

jneg

o. U

k∏ad

ten

osià

ga b

ar-

dzo

du˝e

wyd

ajno

Êci –

pr´

dkoÊ

ç ro

z∏adu

nku

prze

krac

za 1

000

iÊmin

. Zos

ta∏ t

e˝ w

yelim

inow

any

ha∏a

sƒ ja

ki w

y-st

´puj

e w

stos

owan

ych

doty

chcz

as u

rzàdz

enia

ch p

ompo

wo-

pom

iaro

wyc

h. N

ajw

i´ks

zà za

letà

zast

osow

aneg

oro

zwià

zani

a je

st m

o˝liw

oÊç

spus

tu b

ezpo

Êred

nio

po s

obie

dw

u ró

˝nyc

h pr

oduk

tów

bez

mo˝

liwoÊ

ci ic

h zm

ie-

szan

iaT g

war

antu

je to

wys

okà

jako

Êç p

aliw

dos

tarc

zany

ch tà

cys

tern

à do

klie

nta.

Zas

toso

wan

y zo

sta∏

te˝ u

k∏ad

oddo

lneg

o za

∏adu

nku

zczu

jnik

ami o

ptyc

znym

i zap

obie

gajà

cym

i prz

epe∏

nien

iu c

yste

rny.

Pra

c´ u

k∏ad

u ha

mul

-co

weg

o ko

ntro

luje

sys

tem

EBS

zfu

nkcj

à za

pobi

egaj

àcà

wyw

róce

niu

cyst

erny

. Cys

tern

a na

czep

a ∏à

czy

wso

-bi

e in

now

acyj

nàƒ n

owoc

zesn

à –

bezp

iecz

nà k

onst

rukc

j´ w

raz z

du˝y

mi w

alor

ami t

rans

porto

wym

i. Do

mak

si-

mum

zos

ta∏a

upr

oszc

zona

obs

∏uga

cys

tern

yƒ a

zast

osow

ane

inno

wac

yjne

rozw

iàza

nia

czyn

ià z

niej

pro

dukt

prak

tycz

nie

bezo

bs∏u

gow

y i b

ezpi

eczn

y. Z

asto

sow

anie

sto

pów

lekk

ich

pozw

oli∏o

znac

znie

zred

ukow

aç m

as´

poja

zdu

przy

nie

zmni

ejsz

onej

szty

wno

Êci k

onst

rukc

ji. W

szys

tkie

te c

echy

spr

awia

jàƒ ˝

e na

rynk

u

97W

W D

ROM

ECH

S.J.

Cyst

erna

nac

zepa

CN

K 38

wyr

obów

prz

ezna

czon

ych

do tr

ansp

ortu

pal

iw p

∏ynn

ych

kl. 3

wed

∏ug

ADR

jest

to p

rodu

kt w

yjàt

kow

y. D

o-w

odem

tego

jest

otrz

yman

ie n

a XI

II M

i´dz

ynar

odow

ych

Targ

ach

„STA

CJA

PALI

W 2

006”

– „G

RAN

D PR

IX”

Tran

spor

tow

ego

Dozo

ru T

echn

iczn

ego.

Kol

ejny

mi w

yrob

ami p

rodu

kow

anym

i prz

ez fi

rm´ƒ

pos

iada

jàcy

mi

wsz

ystk

ie c

echy

inno

wac

yjno

Êciƒ

ciàg

le u

leps

zany

mi s

à cy

ster

ny n

acze

py d

o tra

nspo

rtu g

azów

skr

oplo

-ny

ch T

YP C

NG

45T4

7T48

T50T

53. P

odkr

eÊle

nia

wym

aga

cyst

erna

nac

zepa

CN

G 53

ƒ któ

ra je

st n

ajw

i´ks

zà c

y-st

ernà

do

trans

portu

gaz

ów s

krop

lony

ch w

ypro

duko

wan

à w

Pols

ce. W

szys

tkie

nak

∏ady

fina

nsow

eƒ ja

kie

pono

si fi

rma

przy

cià

g∏ym

wdr

a˝an

iu in

now

acyj

noÊc

i wsw

oich

wyr

obac

hƒ p

ocho

dzà

ze Ê

rodk

ów w

∏asn

ychƒ

fund

uszy

kra

jow

ych

iUni

i Eur

opej

skie

j. W

W D

ROM

ECH

posi

ada

rów

nie˝

lice

ncj´

na

prod

ukcj

´ sp

ecja

li-st

yczn

ej in

stal

acji

do k

atal

itycz

nego

prz

etw

arza

nia

odpa

dów

ztw

orzy

w s

ztuc

znyc

h na

sze

rokà

frak

cj´

w´-

glow

odor

ów. U

zysk

any

ww

ynik

u pr

zetw

arza

nia

prod

ukt j

est s

toso

wan

y ja

ko d

odat

ek w

prod

ukcj

i pal

iwp∏

ynny

ch. W

ysok

à ja

koÊç

iin

now

acyj

noÊç

pro

duko

wan

ych

prze

z na

szà

firm

´ w

yrob

ów p

otw

ierd

zajà

po-

siad

ane

certy

fikat

yó C

erty

fikat

jako

Êci I

SO 9

001-

2000

nad

any

prze

z TUV

ƒ Cer

tyfik

at IS

CIR

– Ru

mun

iaƒ C

er-

tyfik

at P

ROM

OTOM

NAD

ZOR

– Re

publ

iki B

ia∏o

rusi

ƒ Cer

tyfik

at Z

godn

oÊci

-Ukr

ainy

ƒ Cer

tyfik

at G

OST

R–

Óe-

dera

cji

Rosy

jski

ejƒ

Certy

fikat

„Pr

zeds

i´bi

orst

wo

ÓAIR

PLA

Y”ƒ

Certy

fikat

„SO

LIDN

A ÓI

RMA”

ƒ „G

AZEL

ABI

ZNES

U 20

06”ƒ

w20

06 ro

ku fi

rma

WW

DRO

MEC

H uz

yska

∏a n

omin

acj´

do

Pols

kieg

o Go

d∏a

Prom

ocyj

ne-

go” –

TER

AZ P

OLSK

A. S

woj

e w

yrob

y ek

spor

tuje

do

taki

ch k

rajó

wƒ j

akó L

itwaƒ

¸ot

waƒ

Ukr

aina

ƒ Bia

∏oru

Êƒ R

o-sj

aƒ B

u∏ga

riaƒ S

erbi

aƒ Z

jedn

oczo

ne E

mira

ty A

rabs

kie.

98W

W E

nerg

y S.

A.

Szer

oka

frakc

ja w

´glo

wod

orow

a KT

S-Ó

Now

y in

now

acyj

ny p

rodu

kt o

nazw

ie „

szer

oka

frakc

ja w

´glo

wod

orów

KTS

Ó”. W

ytw

arza

ny je

st w

dro-

dze

kata

lityc

zneg

o kr

akin

gu o

dpad

ów z

twor

zyw

szt

uczn

ych

polio

lefin

owyc

h. G

∏ów

nym

i odb

iorc

ami

sà ra

finer

ie p

o∏ud

niow

e Gr

upy

Loto

sƒ k

tóre

wyk

orzy

stuj

à go

do

prod

ukcj

i pal

iw k

ompo

now

anyc

h. P

ro-

dukc

ja z

osta

∏a u

ruch

omio

na w

IV k

war

tale

200

3 r.

wop

arci

u o

zaku

p kr

ajow

ej li

cenc

ji fir

m S

pera

n-da

-1 S

p. z

o.o.

iEk

osys

tem

Sp.

zo.

o. z

Wol

i Krz

yszt

opor

skie

j. U

rzàd

zeni

e it

echn

olog

ia w

ykor

zyst

u-jà

wyn

alaz

ki z

g∏os

zone

wPo

lski

m U

rz´d

zie P

aten

tow

ymó P

-356

491

zdn

ia 7

.10.

2002

ƒ P-3

5877

4 z

dnia


102

Zak∏

ady

Chem

iczn

e LU

BO¡

Sp.

zo.

o.Lu

bofo

ska

Zak∏

ady

Chem

iczn

e Lu

boƒ

Sp. z

o.o.

zajm

ujà

si´

wyt

war

zani

em n

awoz

ów fo

sfor

owyc

h or

az w

ielo

sk∏a

d-ni

kow

ych

naw

ozów

typu

NPK

ƒ g∏ó

wni

e gr

anul

owan

ychƒ

ata

k˝e

pylis

tych

. G∏ó

wne

pra

ce m

oder

niza

cyj-

ne z

mie

rzaj

à w

kier

unku

wpr

owad

zani

a no

wyc

h te

chno

logi

i ora

z m

oder

niza

cji i

stni

ejàc

ych.

Wos

tat-

nich

lata

ch zm

oder

nizo

wan

o in

stal

acj´

gra

nula

cji t

aler

zow

ejƒ k

tóra

uru

chom

iona

by∏

a w

roku

199

5. P

ra-

ce i

inw

esty

cje

zost

a∏y

nagr

odzo

neó I

II na

grod

a Pr

ezes

a Ra

dy M

inis

trów

za w

ybitn

e kr

ajow

e os

iàgn

i´ci

ana

ukow

o-te

chni

czne

ƒ lis

topa

d 20

02 r.

ƒ nom

inac

ja d

o na

grod

y go

spod

arcz

ej w

ojew

ództ

wa

wie

lkop

ol-

skie

go 2

002

r. w

kate

gorii

wyn

alaz

czoÊ

ç w

dzie

dzin

ie p

rodu

kcji

lub

tech

nolo

gii –

sty

czeƒ

200

3 r.ƒ

IIm

iej-

sce

za n

ajle

pszà

tech

nolo

gi´

chem

iczn

à na

III K

ongr

esie

Tec

hnol

ogii

Chem

iczn

ej w

¸odz

i w20

03 r.

Wy-

ró˝n

ieni

e Z∏

oteg

o Or

bita

la z

a ef

ekty

wnà

dzia

∏aln

oÊç

na rz

ecz

zmni

ejsz

enia

uci

à˝liw

oÊci

zak

∏adu

dla

oto

-cz

enia

.

104

Zak∏

ady

Górn

iczo

-Hut

nicz

e„B

oles

∏aw

” S.

A.

Stop

cyn

ku W

EGAL

OB.

Stop

cyn

ku W

EGAL

OB.

cha

rakt

eryz

uje

si´

twor

zeni

em k

àpie

li cy

nkow

nicz

ej o

bard

zo m

a∏ym

nap

i´ci

u po

-w

ierz

chni

owym

im

a∏ej

lepk

oÊci

. Zap

ewni

a na

k∏ad

anie

szc

zeln

ych

pow

∏ok

ozb

li˝on

ej g

rubo

Êci n

a w

yro-

bach

wyk

onan

ych

zró

˝nyc

h ga

tunk

ów s

taliƒ

prz

yczy

niaj

àc s

i´ d

o re

dukc

ji gr

uboÊ

ci p

ow∏o

ki. O

trzym

ane

pow

∏oki

cyn

kow

e sà

jedn

ocze

Ênie

odp

orne

na

koro

zj´ƒ m

ajà

g∏ad

kiƒ j

asny

ib∏

yszc

zàcy

wyg

làd.

Pat

ent n

r19

1938

. Cen

a 9

gie

∏da

LME

Zn c

–42

0c. W

ynal

azcy

ó pra

cow

nicy

ZGH

„Bo

les∏

aw”

oraz

IMN

Gliw

ice.

U˝yt

kow

nicy

ó hut

yƒ o

cynk

owni

e.

103

Zak∏

ady

Chem

iczn

e „A

lwer

nia”

S.A

.Óo

sfor

any

pasz

owe

Inno

wac

yjny

spo

sób

wyt

war

zani

a fo

sfor

anów

pas

zow

ych

umo˝

liwia

obn

i˝eni

e ko

sztó

w p

rodu

kcji

popr

zez

zmni

ejsz

enie

zu˝y

cia

kwas

u fo

sfor

oweg

o w

gran

icac

h na

wet

do

25Â

iw

ykor

zyst

anie

cie

p∏a

hydr

atac

ji do

cz´Ê

ciow

ego

odpa

row

ania

wilg

oci o

raz o

trzym

anie

pro

dukt

u o

leps

zej g

ranu

lacj

i ipr

zysw

ajal

noÊc

i. Po

nie-

sion

e na

k∏ad

y na

B–

R–

39 7

66 z∏

ƒ êró

d∏o

wew

n´trz

ne. S

zóst

ego

paêd

ziern

ika

2006

r. d

okon

ano

zg∏o

sze-

nia

pate

ntu

wUr

z´dz

ie P

aten

tow

ym R

P na

wyn

alaz

ek p

od ty

tu∏e

mó S

posó

b w

ytw

arza

nia

fosf

oran

ów p

a-sz

owyc

hƒ n

umer

zg∏

osze

nia

P380

770.

105

Zak∏

ady

Porc

elan

y El

ektro

tech

nicz

nej

ZAPE

L S.

A.

Os∏o

ny w

ielk

ogab

aryt

owe

Cera

mic

zne

wie

lkog

abar

ytow

e je

dnos

egm

ento

we

izola

tory

os∏

onow

e iw

spor

cze

om

aksy

mal

nych

wy-

mia

rach

ó wys

okoÊ

ç do

240

0 m

mƒ Ê

redn

ica

do 6

50 m

m. W

yrob

y ch

arak

tery

zujà

si´

sze

rokà

kom

bina

cjà

cech

ele

ktry

czny

ch i

mec

hani

czny

chƒ w

ysok

im s

topn

iem

nie

zaw

odno

Êciƒ

sà p

oszu

kiw

ane

na ry

nku

ener

-ge

tycz

nym

. Izo

lato

ry m

ajà

pe∏n

e w

ypos

a˝en

ie m

onta

˝ow

e w

ed∏u

g w

ymag

aƒ k

lient

ów.

106

Zak∏

ady

Prze

mys

∏u C

ukie

rnic

zego

Mie

szko

S.A

.Bo

mbo

nier

ka A

mor

etta

Bom

boni

erka

dw

uwar

stw

owa

unow

oÊç

kate

goria

lnah

. Spr

zeda

˝ do

160

00 s

klep

ów. C

ena

netto

12

z∏. P

ro-

dukt

zost

a∏ u

znan

y pr

zez A

C N

iels

en za

naj

leps

zà in

now

acj´

roku

200

6 w

kate

gorii

bom

boni

erek

wPo

lsce

.

107

Zesp

ó∏ E

lekt

row

niDo

lna

Odra

S.A

.Zi

nteg

row

any

Syst

em Z

arzà

dzan

iaZE

DO S

.A. p

onos

i nak

∏ady

na

prac

e ro

zwoj

owe

rozu

mia

ne ja

ko p

race

kon

stru

kcyj

ne i

tech

nolo

gicz

no-p

ro-

jekt

owe

pole

gajà

ce n

a za

stos

owan

iu is

tnie

jàce

j wie

dzy.

Dzia

∏ani

ami i

nnow

acyj

nym

i by∏

y w

prow

adze

nie

wsp

ó∏sp

alan

ia b

iom

asy

wEl

ektro

wni

Dol

na O

dra

iEle

ktro

wni

Szc

zeci

n or

az w

prow

adze

nie

Zint

egro

wa-

nego

Sys

tem

u Za

rzàd

zani

a.

D EF INIC J E

I. Badania i rozwój (definicje wed∏ug G US)

1. Dzia∏alnoÊç badawcza i rozwojowa (badania i eksperymentalne pracerozwojowe, w skrócie B+R) sà to systematycznie prowadzone pracetwórcze, podj´te dla zwi´kszenia zasobu wiedzy, w tym wiedzy o cz∏o-wieku, kulturze i spo∏eczeƒstwie, jak równie˝ dla znalezienia nowychzastosowaƒ dla tej wiedzy.Obejmuje ona badania podstawowe i stosowane oraz prace rozwojowe.Informacje dotyczàce dzia∏alnoÊci badawczej i rozwojowej obejmujà nas-t´pujàce grupy jednostek:

✔ jednostki naukowe i badawczo-rozwojowe (tj. jednostki, których podsta-wowym rodzajem dzia∏alnoÊci jest prowadzenie prac badawczo-rozwo-jowych, zaklasyfikowane wed∏ug PKD do dzia∏u 73 „Nauka”),

✔ placówki naukowe Polskiej Akademii Nauk (PAN),✔ jednostki badawczo-rozwojowe (tzw. JBR-y), tj. jednostki majàce za za-

danie prowadzenie prac badawczo-rozwojowych, których wyniki powin-ny znaleêç zastosowanie w okreÊlonych dziedzinach gospodarki narodo-wej i ˝ycia spo∏ecznego (podlegajà ró˝nym ministerstwom, w wi´kszo-Êci Ministerstwu Gospodarki i Pracy), dzia∏ajàce na podstawie ustawyz dnia 25 lipca 1985 r. o jednostkach badawczo-rozwojowych (jednolitytekst 2001 r. Dz. U. nr 33, poz. 388, z póêniejszymi zmianami),

✔ inne, tj. jednostki prywatne, zaklasyfikowane wed∏ug PKD do dzia∏u 73„Nauka”,

✔ jednostki obs∏ugi nauki (biblioteki naukowe, archiwa naukowe, stowa-rzyszenia naukowe i inne jednostki obs∏ugi nauki),

✔ jednostki rozwojowe, tj. podmioty gospodarcze, przede wszystkimprzedsi´biorstwa przemys∏owe, posiadajàce na ogó∏ w∏asne zaplecze ba-dawczo-rozwojowe (laboratoria, biura konstrukcyjne, zak∏ady rozwojutechniki itp.), prowadzàce dzia∏alnoÊç B+R, g∏ównie o charakterze pracrozwojowych, obok swojej podstawowej dzia∏alnoÊci,

✔ szko∏y wy˝sze,✔ pozosta∏e jednostki – m.in. szpitale prowadzàce prace badawczo-rozwo-

jowe obok swojej podstawowej dzia∏alnoÊci, z wyjàtkiem klinik akade-mii medycznych (uniwersytetów) i Centrum Medycznego Kszta∏cenia Po-dyplomowego uj´tych w kategorii „szko∏y wy˝sze” oraz szpitali posiada-jàcych status instytutów naukowo-badawczych uj´tych w kategorii„jednostki badawczo-rozwojowe”.

2. Nak∏ady na dzia∏alnoÊç badawczo-rozwojowà obejmujà nak∏ady bie˝à-ce poniesione na badania podstawowe, stosowane i prace rozwojoweoraz nak∏ady inwestycyjne na Êrodki trwa∏e zwiàzane z dzia∏alnoÊciàB+R, niezale˝nie od êród∏a pochodzenia Êrodków finansowych.

Jest to wskaênik okreÊlany w terminologii mi´dzynarodowej jako GERD– Gross Domestic Ex penditure on R&D.

3. Dane dotyczàce zatrudnienia w dzia∏alnoÊci badawczej i rozwojowej obej-mujà wy∏àcznie pracowników bezpoÊrednio z nià zwiàzanych, poÊwi´ca-jàcych na t´ dzia∏alnoÊç co najmniej 109 nominalnego czasu pracy.Do zatrudnionych w dzia∏alnoÊci B+R zaliczani sà równie˝ uczestnicystudiów doktoranckich prowadzàcy prace B+R.

Ekwiwalenty pe∏nego czasu pracy uEPCÊ sà to jednostki przeliczeniowes∏u˝àce do ustalenia faktycznego zatrudnienia w dzia∏alnoÊci badawczo-roz-wojowej. Jeden ekwiwalent pe∏nego czasu pracy oznacza jeden osoborokpoÊwi´cony wy∏àcznie na dzia∏alnoÊç badawczo-rozwojowà.

Wyrób nowy jest to wprowadzony na rynek wyrób, którego charaktery-styka technologiczna (techniczna) i (lub) zastosowanie sà nowe lub ró˝niàsi´ w sposób znaczàcy od uprzednio wytwarzanych wyrobów.

Wyrób zmodernizowany jest to wyrób ju˝ istniejàcy, którego w∏aÊciwo-Êci techniczne i (lub) dzia∏anie zosta∏y znaczàco ulepszone poprzez zastoso-wanie nowych, doskonalszych materia∏ów lub komponentów w przypadkuwyrobu prostego bàdê poprzez cz´Êciowe zmiany w jednym lub wi´kszejliczbie podzespo∏ów w przypadku wyrobu z∏o˝onego.

Nowy lub istotnie ulepszony proces uinnowacja technologiczna proce-suÊ jest to zastosowanie technologicznie nowych lub istotnie ulepszonychmetod produkcyjnych, obejmujàce zmiany w wyposa˝eniu lub organizacjiprodukcji bàdê kombinacj´ tych zmian.

Wyroby nowe lub zmodernizowane – wyroby wprowadzone do produk-cji w ciàgu ostatnich trzech lat. Po trzech latach wyrób „starzeje si´”.

Wskaê nik innowacyjnoÊci przemys∏u to udzia∏ przedsi´biorstw, którewprowadzi∏y przynajmniej jednà innowacj´ technologicznà: nowy lub zmo-dernizowany wyrób, nowy lub ulepszony proces bàdê innowacj´ organiza-cyjno-technicznà, w ogólnej liczbie przedsi´biorstw.

II. Patenty i wynalazki (definicje wed∏ug Urz´ du Patentowego)

Wynalazek – nowe rozwiàzanie problemu o charakterze technicznym,posiadajàce poziom wynalazczy (tzn. niewynikajàce w sposób oczywisty zestanu techniki) i nadajàce si´ do przemys∏owego stosowania. Wynalazekchroniony jest patentem.

Patent – prawo wy∏àczne udzielane na wynalazek przez w∏aÊciwy organkrajowy (w Polsce przez Urzàd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej) lub mi´-dzynarodowy (np. Europejski Urzàd Patentowy).

TreÊcià patentu jest prawo wy∏àcznego korzystania z wynalazku na okre-Êlonym terytorium (pojedynczego kraju lub grupy krajów), przez czas i na


warunkach okreÊlonych w krajowej ustawie patentowej lub konwencji mi´-dzynarodowej. Czas trwania patentu wynosi 20 lat od daty dokonania zg∏o-szenia wynalazku we w∏aÊciwym organie krajowym lub organizacji mi´dzy-narodowej.

U k∏ad o wspó∏pracy patentowej – mi´dzynarodowy uk∏ad zawartyw Waszyngtonie w 1970 r. pod auspicjami Âwiatowej Organizacji W∏asno-Êci Intelektualnej (WIPO) w Genewie. 123 paƒstwa b´dàce aktualnie stro-nami PCT (PATENT CO-OPERATION TREATY ) tworzà Zwiàzek, którego ce-lem jest wspó∏praca w zakresie dokonywania zg∏oszeƒ patentowych, pro-wadzenia poszukiwaƒ i badaƒ wst´pnych w odniesieniu do tych zg∏oszeƒ,co ma u∏atwiç zg∏aszajàcemu ocen´ szans uzyskania ochrony patentowej najego wynalazek w wybranych paƒstwach stronach Uk∏adu.

III. D efinicje ogólne

V enture capital (ang.), kapita∏ wysokiego ryzyka, kapita∏ lokowany w no-we przedsi´wzi´cia zwiàzane z wysokim ryzykiem, np. wdra˝anie innowa-cji oraz tworzenie ma∏ych i Êrednich przedsi´biorstw; venture capital umo˝-liwia podejmowanie przedsi´wzi´ç o wysokim ryzyku przez osoby nieposia-dajàce wystarczajàcej iloÊci kapita∏u, np. wynalazców, organizatorów,przedsi´biorców; przyspiesza to wzrost gospodarczy i zmniejsza bezrobocie.Mimo wysokiego ryzyka, venture capital, w przypadku trafnej inwestycji,mo˝e przynosiç bardzo wysokie zyski.

Innowacje (∏ac.), nowoÊci, rzeczy nowo wprowadzone, w gospodarcewdra˝anie nowych technologii, organizacji i instytucji. Innowacje technolo-giczne sà dzielone na: innowacje produktowe – wprowadzanie do produk-cji nowych wyrobów i us∏ug oraz innowacje procesowe – zastosowanie no-wych sposobów uzyskiwania tych samych wyrobów. Innowacje technolo-giczne sà nast´pstwem post´pu naukowo-technicznego. Innowacjeorganizacyjne i instytucjonalne sà ÊciÊle zwiàzane z przedsi´biorczoÊcià, sta-nowià jej nieodzowny element. Wdra˝anie innowacji jest rodzajem dzia∏al-noÊci gospodarczej o szczególnie wysokim stopniu ryzyka, dlatego w rozwi-ni´tych gospodarkach rynkowych wykszta∏cono specjalne sposoby finanso-wania innowacji (venture capital).

Post´p techniczny – proces doskonalenia metod wytwarzania, opanowy-wania nowych zasobów i produkcji nowych dóbr. Jest on rezultatem wdro-˝enia wyników prac badawczo-rozwojowych i wià˝e si´ z ryzykiem, dlate-go finansowanie post´pu technicznego jest z regu∏y wspomagane przez paƒ-stwo lub wykorzystuje specjalne êród∏a (venture capital). Ze wzgl´du narodzaj oszcz´dnoÊci nak∏adów czynników produkcji rozró˝nia si´ post´ptechniczny pracooszcz´dny lub materia∏ooszcz´dny.

DEFINICJE 223

S¸ OWNIK D O LISTY 500 NAJ BARD Z IEJ INNOWAC YJ NYC H PRZ ED SI¢ BIORSTW W POLSC E W 2006 ROKU

Nazwa przedsi´biorstwa – skrócona nazwa przedsi´biorstwa, pozwalajàcana jego identyfikacj´.

MiejscowoÊç – miejscowoÊç, gdzie znajduje si´ siedziba zarzàdu firmy.

Rodzaj dzia∏alnoÊci PKD uwed∏ug Polskiej Klasyfikacji Dzia∏alnoÊciÊ1 – okre-Êla przewa˝ajàcy rodzaj dzia∏alnoÊci wskazany przez rejestrowany podmiot:

Sekcja A – rolnictwo, ∏owiectwo i leÊnictwo:(01...) – rolnictwo i ∏owiectwo, ∏àcznie z dzia∏alnoÊcià us∏ugowà.(02...) – leÊnictwo, ∏àcznie z dzia∏alnoÊcià us∏ugowà.Sekcja B – rybo∏ówstwo i rybactwo:(05...) – rybo∏ówstwo i rybactwo, ∏àcznie z dzia∏alnoÊcià us∏ugowà.Sekcja C – górnictwo i kopalnictwo:(10...) – górnictwo w´gla kamiennego i brunatnego; wydobywanie torfu.(11...) – wydobywanie ropy naftowej i gazu ziemnego, ∏àcznie z dzia∏al-

noÊcià us∏ugowà.(12...) – kopalnictwo rud uranu i toru.(13...) – kopalnictwo rud metali.(14...) – pozosta∏e górnictwo i kopalnictwo.Sekcja D – przetwórstwo przemys∏owe:(15...) – produkcja artyku∏ów spo˝ywczych i napojów.(16...) – produkcja wyrobów tytoniowych.(17...) – w∏ókiennictwo.(18...) – produkcja odzie˝y i wyrobów futrzarskich.(19...) – produkcja skór wyprawionych i wyrobów ze skór wyprawio-

nych.(20...) – produkcja drewna i wyrobów z drewna.(21...) – produkcja masy celulozowej, papieru oraz wyrobów z papieru.(22...) – dzia∏alnoÊç wydawnicza; poligrafia i reprodukcja zapisanych no-

Êników informacji.(23...) – wytwarzanie koksu, produktów rafinacji ropy naftowej i paliw

jàdrowych.(24...) – produkcja wyrobów chemicznych.(25...) – produkcja wyrobów gumowych i z tworzyw sztucznych.

1 Polska Klasyfikacja Dzia∏alnoÊci, za∏àcznik do rozporzàdzenia Rady Ministrów z dnia7 paêdziernika 1997 r. w sprawie Polskiej Klasyfikacji Dzia∏alnoÊci (PKD), Dziennik UstawRzeczpospolitej Polskiej za∏. do nr 128, poz. 829 z dnia 21 paêdziernika 1997 r., KancelariaPrezesa Rady Ministrów.

(26...) – produkcja wyrobów z surowców niemetalicznych pozosta∏ych.(27...) – produkcja metali.(28...) – produkcja metalowych wyrobów gotowych, z wyjàtkiem maszyn

i urzàdzeƒ.(29...) – produkcja maszyn i urzàdzeƒ, gdzie indziej niesklasyfikowana.(30...) – produkcja maszyn biurowych i komputerów.(31...) – produkcja maszyn i aparatury elektrycznej, gdzie indziej nie-

sklasyfikowana.(32...) – produkcja sprz´tu i urzàdzeƒ radiowych, telewizyjnych i teleko-

munikacyjnych.(33...) – produkcja instrumentów medycznych, precyzyjnych i optycz-

nych, zegarów i zegarków.(34...) – produkcja pojazdów mechanicznych, przyczep i naczep.(35...) – produkcja pozosta∏ego sprz´tu transportowego.(36...) – produkcja mebli; dzia∏alnoÊç produkcyjna, gdzie indziej nieskla-

syfikowana.(37...) – zagospodarowanie odpadów.Sekcja E – wytwarzanie i zaopatrywanie w energi´ elektrycznà, gaz i wod´:(40...) – wytwarzanie i zaopatrywanie w energi´ elektrycznà, gaz, par´

wodnà i goràcà wod´.(41...) – pobór, uzdatnianie i rozprowadzanie wody.Sekcja F – budownictwo (45...).Sekcja G – handel hurtowy i detaliczny; naprawa pojazdów mechanicz-

nych, motocykli oraz artyku∏ów u˝ytku osobistego i domowego:(50...) – sprzeda˝, obs∏uga i naprawa pojazdów mechanicznych i moto-

cykli; sprzeda˝ detaliczna paliw do pojazdów samochodowych.(51...) – handel hurtowy i komisowy, z wyjàtkiem handlu pojazdami me-

chanicznymi i motocyklami.(52...) – handel detaliczny, z wyjàtkiem sprzeda˝y pojazdów mechanicz-

nych i motocykli; naprawa artyku∏ów u˝ytku osobistego i domo-wego.

Sekcja H – hotele i restauracje (55...).Sekcja I – transport, gospodarka magazynowa i ∏àcznoÊç:(60...) – transport làdowy; transport rurociàgowy.(61...) – transport wodny.(62...) – transport lotniczy.(63...) – dzia∏alnoÊç wspomagajàca transport; dzia∏alnoÊç zwiàzana z tu-

rystykà.(64...) – poczta i telekomunikacja.Sekcja J – poÊrednictwo finansowe:(65...) – poÊrednictwo finansowe, z wyjàtkiem ubezpieczeƒ i funduszów

emerytalno-rentowych.(66...) – ubezpieczenia i fundusze emerytalno-rentowe.(67...) – dzia∏alnoÊç pomocnicza zwiàzana z poÊrednictwem finansowym

i z ubezpieczeniami.

S¸ OWNIK DO LISTY 5 00 NAJB ARDZIEJ INNOWACYJNYCH PRZEDSI¢ B IORSTW 225

Sekcja K – obs∏uga nieruchomoÊci, wynajem, nauka i us∏ugi zwiàzanez prowadzeniem dzia∏alnoÊci gospodarczej:

(70...) – obs∏uga nieruchomoÊci.(71...) – wynajem maszyn i urzàdzeƒ bez obs∏ugi oraz wypo˝yczanie ar-

tyku∏ów u˝ytku osobistego i domowego.(72...) – informatyka.(73...) – nauka.74...) – pozosta∏e us∏ugi zwiàzane z prowadzeniem dzia∏alnoÊci gospo-

darczej.Sekcja L – administracja publiczna i obrona narodowa; obowiàzkowe ubez-

pieczenia spo∏eczne (75...).Sekcja M – edukacja (80...).Sekcja N – ochrona zdrowia i opieka spo∏eczna (85...).Sekcja O – pozosta∏a dzia∏alnoÊç us∏ugowa, komunalna, spo∏eczna i indy-

widualna:(90...) – odprowadzanie Êcieków, wywóz odpadów, us∏ugi sanitarne i po-

krewne.(91...) – dzia∏alnoÊç organizacji cz∏onkowskich, gdzie indziej niesklasy-

fikowana.(92...) – dzia∏alnoÊç zwiàzana z kulturà, rekreacjà i sportem.(93...) – pozosta∏a dzia∏alnoÊç us∏ugowa.

Przychody netto ze sprzeda˝ y i zrównane z nimi – sà to przychody net-to ze sprzeda˝y i zrównane z nimi (Formularz F-02 w 2006 r. Cz. II Dz. 2w. 01) lub dane z ankiety MSN INE PAN albo z bazy danych INE PAN, lubz bazy danych D&B.

Z miana sprzeda˝ y – jest to relacja zmiany przychodów ze sprzeda˝yw 2006 r. do przychodów ze sprzeda˝y w 2005 r., wyra˝ona w procentach.

Dzia∏alnoÊç B. R – dzia∏alnoÊç badawcza i rozwojowa (B+R) (w przy-padku przemys∏u Formularz PNT-02 za lata 2004–2006, w przypadku us∏ugFormularz PNT-02àu za lata 2004–2006) [ Dz. 3 Cz. B w. 02] lub koszty za-koƒczonych prac rozwojowych (wed∏ug Ustawy o rachunkowoÊci) lubw przypadku braku danych – dane z ankiety MSN INE PAN albo z bazy da-nych INE PAN, lub z bazy danych D&B.

Dzia∏alnoÊç B. RSSprzeda˝ – jest to relacja nak∏adów na B+R do przy-chodów ze sprzeda˝y, wyra˝ona w procentach (odpowiednie pozycje z od-powiednich dokumentów).

Patenty – przedsi´biorstwo uzyska∏o patent(y), które zosta∏y zatwierdzo-ne w 2006 r. (dane z Urz´du Patentowego RP) lub z ankiety MSN INE PAN.

Kontrakty U E – przedsi´biorstwo mia∏o podpisany(e) kontrakt(y) w 6. PRlub w innych Funduszach Europejskich.

Przy ocenie innowacyjnoÊci rynkowej pod uwag´ brana by∏a dynamikasprzeda˝y, dynamika eksportu, dynamika zatrudnienia oraz ocena jakoÊcio-wa najbardziej innowacyjnego produktuàus∏ugi.


Eksport – wartoÊç sprzeda˝y na eksport (Formularz F-01àI-01 w 2006 r.Cz. I Dz. 1 poz. 03) lub dane z ankiety MSN INE PAN.

Z miana eksportu – jest to relacja zmiany sprzeda˝y na eksport w 2006 r.do sprzeda˝y na eksport w 2005 r., wyra˝ona w procentach.

Z atrudnienie – liczba pracowników (stan w koƒcu okresu sprawozdaw-czego) (Formularz F-01àI-01 w 2006 r. Cz. I Dz. 1 Dane uzupe∏niajàce poz.79) lub z bazy INE PAN, lub dane z ankiety MSN INE PAN albo z bazy D&B.

Z miana zatrudnienia – jest to relacja zmiany liczby pracownikóww 2006 r. do liczby pracowników w 2005 r., wyra˝ona w procentach.

ObjaÊnienia literek w kolumnie innowacyjnoÊç rynkowa (maksimum 20 punk-tów):✔ Je˝eli 2 spoÊród 3 wskaêników dynamiki by∏y wi´ksze bàdê równe od

ich Êrednich wartoÊci w badanej populacji przedsi´biorstw – 15 punk-tów.

✔ Je˝eli 1 spoÊród 3 wskaêników dynamiki by∏ wi´kszy bàdê równy od ichÊrednich wartoÊci – 10 punktów.

✔ Je˝eli 2 lub 3 wskaêniki dynamiki by∏y mniejsze od Êredniej – 5 punk-tów.

✔ Je˝eli brak by∏o danych dla wszystkich wartoÊci – 0 punktów.✔ Opis jakoÊciowy najbardziej innowacyjnego produktuàus∏ugi – od 0 do 5

punktów.

ObjaÊnienia oznaczeƒ literowych:A – 16 i wi´cej punktów.B – 11 – 15,99 punktów.C – 1 – 10,99 punktów.N – brak danych dla wszystkich wartoÊci.

Przy ocenie innowacyjnoÊci procesowej pod uwag´ brane by∏y: ROAw 2006 r., dynamika ROA, udzia∏ nak∏adów inwestycyjnych w nak∏adach nadzia∏alnoÊç innowacyjnà ogó∏em.

ROA ustopa zwrotu netto na aktywachÊ – jest to relacja wyniku fi-nansowego netto (dodatniego lub ujemnego) do aktywów razem, wyra-˝ona w procentach [ Formularz F-02 w 2006 Cz. II (Dz. 2 poz. 65 minus66àDz. 1 kol. 2 poz. 75) ¥ 100] lub dane z ankiety MSN INE PAN alboz bazy D&B.

Dynamika ROA – jest to relacja zmiany wskaênika ROA w 2006 r. dowskaênika ROA w 2005 r., wyra˝ona w procentach.

U dzia∏ nak∏adów inwestycyjnych na Êrodki trwa∏e w nak∏adach nadzia∏alnoÊç innowacyjnà ogó∏em – jest to udzia∏ nak∏adów inwestycyjnychna Êrodki trwa∏e w nak∏adach na dzia∏alnoÊç innowacyjnà ogó∏em, wyra˝o-ny w procentach (w przypadku przemys∏u Formularz PNT-02 za lata2004–2006, w przypadku us∏ug Formularz PNT-02àu za lata 2004–2006).[ Dz. 3 Cz. B w. 07àw. 01) ¥ 100] lub dane z ankiety MSN INE PAN.

S¸ OWNIK DO LISTY 5 00 NAJB ARDZIEJ INNOWACYJNYCH PRZEDSI¢ B IORSTW 227

ObjaÊnienia literek w kolumnie innowacyjnoÊç procesowa (maksimum20 punktów):✔ Je˝eli 2 spoÊród 3 wskaêników by∏y wi´ksze bàdê równe od ich Êrednich

wartoÊci w badanej populacji przedsi´biorstw – 15 punktów.✔ Je˝eli 1 spoÊród 3 wskaêników by∏ wi´kszy bàdê równy od ich Êrednich

wartoÊci w badanej populacji przedsi´biorstw – 10 punktów.✔ Je˝eli 2 lub 3 wskaêniki by∏y mniejsze od ich Êrednich wartoÊci w bada-

nej populacji przedsi´biorstw – 5 punktów.✔ Je˝eli brak by∏o danych dla wszystkich wartoÊci – 0 punktów.✔ Opis jakoÊciowy najbardziej innowacyjnego produktuàus∏ugi – od 0 do

5 punktów.


Przy ocenie nak∏adów na dzia∏alnoÊç innowacyjnà pod uwag´ brane by-∏y: dzia∏alnoÊç B+R, dzia∏alnoÊç B+Ràsprzeda˝, dzia∏alnoÊç B+Ràdzia∏alnoÊçinnowacyjnà ogó∏em.

Dzia∏alnoÊç B. RSdzia∏alnoÊç innowacyjnà ogó∏em – udzia∏ dzia∏alno-Êci B+R w nak∏adach na dzia∏alnoÊç innowacyjnà ogó∏em, wyra˝ony w pro-centach (w przypadku przemys∏u Formularz PNT-02 za lata 2004–2006,w przypadku us∏ug Formularz PNT-02àu za lata 2004–2006).[ Dz. 3 Cz. Bw. 02àw. 01) ¥ 100] lub dane z ankiety MSN INE PAN albo z bazy D&B.

ObjaÊnienia literek w kolumnie nak∏ady na dzia∏alnoÊç innowacyjnà (mak-simum 20 punktów):✔ Je˝eli 2 spoÊród 3 wskaêników by∏y wi´ksze bàdê równe od ich Êrednich

wartoÊci – 15 punktów.✔ Je˝eli 1 spoÊród 3 wskaêników by∏ wi´kszy bàdê równy od ich Êrednich

wartoÊci – 10 punktów.✔ Je˝eli 2 lub 3 wskaêniki by∏y mniejsze od ich Êrednich wartoÊci – 5 punk-

tów.✔ Je˝eli brak by∏o danych dla wszystkich wartoÊci – 0 punktów.✔ Opis jakoÊciowy najbardziej innowacyjnego produktuàus∏ugi – od 0 do

5 punktów.

Podstawà wartoÊci Êredniej dla dzia∏alnoÊci badawczo-rozwojowej w 2006 r.sà badania innowacyjnoÊci GUS. To samo dotyczy relacji dzia∏alnoÊci B+R dodzia∏alnoÊci innowacyjnej ogó∏em. Pozosta∏e wskaêniki by∏y odniesione do Êred-niej z badanej populacji. Przy ocenie nak∏adów na badania i rozwój uwzgl´d-nione zosta∏y tak˝e punkty za nak∏ady na B+R w 2005 r. Punkty by∏y nalicza-ne wed∏ug tych samych zasad co w 2005 r. Podstawà odniesienia by∏y warto-Êci Êrednie dla badanej populacji w 2005 r.

RAPORT O INNOWACYJNOÂCI GOSPODARKI POLSKI W 2007 ROKU22”


Patenty (maksimum punktów 20) – objaÊnienia:

Patenty krajowe – w przypadku 1 patentu przedsi´biorstwo otrzymuje5 punktów; powy˝ej 1 patentu – 10 punktów.

Patenty zagraniczne ueuropejskie lub amerykaƒskieÊ – 15 punktów.W przypadku gdy przedsi´biorstwo mia∏o zarówno patenty krajowe, jak

i zagraniczne punkty zosta∏y tylko przydzielane za patenty zagraniczne.Ocena jakoÊciowa najbardziej innowacyjnego produktuàus∏ugi od strony

zg∏oszeƒ patentowych – od 0 do 5 punktów.


Kontrakty U E (suma punktów – maksimum 25) – objaÊnienia:A – 15 i wićej punktów.B – 11 – 14,99 punktów.C – 1 – 10,99 punktów.N – brak danych dla wszystkich wartoÊci.

Liczba punktów dla podpisanych kontraktów w 6 PR UE wynios∏a:✔ 15 punktów za 4 kontrakty i wićej.✔ 10 punktów za 2–3 kontrakty.✔ 5 punktów za 1 kontrakt.✔ 0 punktów za brak kontraktu.

Liczba punktów dla kontraktów w innych Funduszach Europejskich:✔ 5 punktów za 1 lub wićej kontrakt z innych Funduszy Europejskich.✔ 0 punktów za brak kontraktów.

Przedsi´biorstwa, które mia∏y podpisane kontrakty w 6 PR UE, mog∏ymaksymalnie uzyskaç 20 punktów.

W przypadku braku danych z ankiety MSN INE PAN – dane pochodzàz formularzy statystycznych PNT albo z bazy danych INE PAN lub z bazy da-nych D&B.

Je˝eli przedsi´biorstwa uzyskiwa∏y takà samà iloÊç punktów, to kolej-noÊç ich uzale˝niona by∏a od nak∏adów na dzia∏alnoÊç B+R w 2006 r., na-st´pnie nak∏adów na dzia∏alnoÊç B+R w 2005 r., nast´pnie dynamiki przy-chodów ze sprzeda˝y 2006à2005, a nast´pnie dynamiki przychodów zesprzeda˝y 2005à2004.

Opracowali: Tadeusz Baczko, Ewa Krzywina

S¸ OWNIK DO LISTY 5 00 NAJB ARDZIEJ INNOWACYJNYCH PRZEDSI¢ B IORSTW 22/

LISTA ALF ABETYC Z NA PRZ ED SI¢ BIORSTW

Nazwa przedsi´biorstwa Pozycja na LiÊcieABB Sp. z o.o. 2ABM SOLID S.A. 59AC Biuro Handlu Zagranicznego Sp. z o.o. 361AD REM Sp. z o.o. 175Adamed Sp. z o.o. 11AdRem Software Sp. z o.o. 112AFLOFARM Fabryka Leków Sp. z o.o. 15Agencja INWESTY CY JNA Sp. z o.o. 436AGRO MAN Sp. z o.o. 382AGROPLASTMET Sp. z o.o. 73AGROS.A.D J. Wróbel R. Wróbel S.A. 384AIC S.A. 243AK SPED Sp. z o.o. 404ALFAFARMA Sp. z o.o. 260ALIPLAST Sp. z o.o. 426ALTHOFF Polska Sp. z o.o. 188ALUCO SY STEM Sp. z o.o. 247Aluminium KONIN IMPEX METAL S.A. 425ALUPROF S.A. 413AMADEUS Polska Sp. z o.o. 320AMITECH POLAND Sp. z o.o. 292AMS METAL Sp. z o.o. 177AMZ KUTNO Sp. z o.o. 170ANICA SY STEM S.A. 295APATOR S.A. 14Armatura Kraków S.A. 130ASCOR S.A. 355ASM – Centrum Badaƒ i Analiz Rynku Sp. z o.o. 1ASPEN DISTRIBUTION Sp. z o.o. 475ASTE Sp. z o.o. 484ASTEC Sp. z o.o. 17ASTRAL Sp. z o.o. 253ATEX Sp. z o.o. 307ATM GRUPA S.A. 207ATRA Sp. z o.o. 51ATS STAHLSCHMIDT & MAIWORM Sp. z o.o. 326AUMATIC Sp. z o.o. 255AUX ILIUM Kancelaria Bieg∏ych Rewidentów S.A. 105AV IO Polska Sp. z o.o. 123BALEX METAL Sp. z o.o. 299BALTON Sp. z o.o. 60BARTEC Polska Sp. z o.o. 388BEELC Polska Sp. z o.o. 356BELIMO SI¸OWNIKI S.A. 297BESTPOL Sp. z o.o. 371BHH MIKROMED 338

LISTA ALFAB ETYCZNA PRZEDSI¢ B IORSTW 23(

BIALL Sp. z o.o. 360BIM Sp. z o.o. 464BIO CORN Sp. z o.o. 443BIOFARM Sp. z o.o. 323BIOWET PU¸AWY 54BIS MULTISERWIS Sp. z o.o. 444Biuro Handlowe IDEA A. Kolorz E. Kocur S.A. 407Biuro Handlowe KASPO Sp. z o.o. 303Biuro Handlowe RUDA TRADING INTERNATIONAL Jacek Ruda 463Biuro Projektów i Zastosowaƒ Systemów Informatycznych Microsystem 91BLSTREAM Sp. z o.o. 359BOLMET S.A. 387BOMBARDIER TRANSPORTATION ZWUS Polska Sp. z o.o. 163BOT Elektrownia Turów S.A. 36BOV IS LEND LEASE Sp. z o.o. 183BSP INWESTY CJE Sp. z o.o. 187BUDMAT TRANSPORT Sp. z o.o. 392Budowa Dróg i Mostów Józef BabiÊ 205BURY Sp. z o.o. 147Business V ision Sp. z o.o. 143CALESA Sp. z o.o. 229CAPRICORN Sp. z o.o. 181CARPOL Sp. z o.o. 282CB PANEL SY STEM Sp. z o.o. 391CELSPED Sp. z o.o. 459CELTECH Sp. z o.o. 167Cementownia WARTA S.A. 125Centrum Leczenia Oparzeƒ 29CENTRUM MOTORY ZACJI P. Czy˝ycki S.J. 294Centrum Naukowo-Produkcyjne Elektroniki Profesjonalnej RADWAR S.A. 57CGR Polska Sp. z o.o. 394Comarch S.A. 4COMES Sp. z o.o. 478COMTEGRA Sp. z o.o. 169CONDITE Sp. z o.o. 365COOL AR Sp. z o.o. 271CryoFlex Polska Sp. z o.o. 145CSI Beata Marzec 441DAAS Polska Sp. z o.o. 279DABLEX Sp. z o.o. 234DAX COSMETICS Sp. z o.o. 195Dàbrowska Fabryka Maszyn Elektrycznych DAMEL S.A. 103DBK Sp. z o.o. 314DELPHI POLAND S.A. 137DGT Sp. z o.o. 7DIE TECH Sp. z o.o. 401DJAF Jakub Furyk 332DolnoÊlàska Fabryka Maszyn ZANAM LEGMET Sp. z o.o. 108Dom DEV ELOPMENT S.A. 226DRESSTA Sp. z o.o. 141

RAPORT O INNOWACYJNOSCI GOSPODARKI POLSKI W 2007 ROKU232

DROG BUD Sp. z o.o. 380DY CKERHOFF Polska Sp. z o.o. 296DY NAMIX Teresa CieÊlak Pawe∏ P∏awik S.J. 193ECO SERV ICE Sp. z o.o. 372Ecofys Polska Sp. z o.o. 223EJOT Polska Sp. z o.o. 298EKO CEL Polska Sp. z o.o. 286EKSA Sp. z o.o. 215ELBUDPROJEKT Sp. z o.o. 208Eldos Sp. z o.o. 20ELEKTROBUDOWA S.A. 10ELEKTROMONTA˚ Rzeszów S.A. 346ELEKTROTERMIA Sp. z o.o. 256ELEKTROTIM S.A. 343ELHAND TRANSFORMATORY Herbowski Andrzej 262ELROW Sp. z o.o. 212ELSTA Sp. z o.o. 385ELSUR Sp. z o.o. 460ENERGO Sp. z o.o. 277ENERGO TEL S.A. 172Energoserwis S.A. Lubliniec 63EURO KOM Sp. z o.o. 377EURO LIGHT Sp. z o.o. 199EUROCOMPLEX TRUCKS Sp. z o.o. 176EV ER GRUPA Sp. z o.o. 311Fabryka Armatur Swarz´dz Sp. z o.o. 481Fabryka Autobusów SOLBUS Sp. z o.o. 139Fabryka Kot∏ów RAFAKO S.A. 18Fabryka Maszyn BUMAR Koszalin S.A. 157Fabryka Maszyn GLINIK S.A. 21Fabryka Obrabiarek RAFAMET S.A. 53Fabryka Przyrzàdów i UchwytówBison-Bial S.A. 24Fabryka Reduktorów i Motoreduktorów BEFARED S.A. 156Fabryka Urzàdzeƒ Ch∏odniczych BY FAUCH Sp. z o.o. 191FAMAD – Fabryka Maszyn i Urzàdzeƒ Przemys∏owych Sp. z o.o. 31FAMOT PLESZEW S.A. 337FAZBUD Sp. z o.o. 106FERROSTAL ¸ab´dy Sp. z o.o. 348FIAT AUTO POLAND S.A. 45FINCO STAL SERWIS Sp. z o.o. 264Firma Handlowo-Us∏ugowa Mariol Marek Gryzio i Wspólnik S.A. 272FISCHERPOLSKA Sp. z o.o. 306FLUID CONTROL SY STEMS Sp. z o.o. 300FOLMAR Sp. z o.o. 447FOS POLMO ¸ódê S.A. 35FPUH BLACH STAL Pawe∏ Skawski 291FRUBELLA PROCESSING Sp. z o.o. 96FUGO ODLEW Sp. z o.o. 86GASPOL S.A. 308

LISTA ALFAB ETYCZNA PRZEDSI¢ B IORSTW 233

GEA Polska Sp. z o.o. 393GEOFIZY KA Kraków Sp. z o.o. 84GEORY T – Centrum PRODUKCY JNE Sp. z o.o. 132GLOB PROFIL S.A. 427GRAWIL Sp. z o.o. 429GREINPLAST PLUS Sp. z o.o. 189GRONTMIJ Polska Sp. z o.o. 240Grupa Kapita∏owa Glax oSmithKline Pharmaceuticals S.A. 37GRUPA LOTOS S.A. 155GRUPA O˚ ARÓ W S.A. 301H. Cegielski – Fabryka Pojazdów Szynowych Sp. z o.o. 12HANPIK Sp. z o.o. 232HANPLAST Sp. z o.o. 342HART Sp. z o.o. 165HELIO S.A. 201HENPOL Sp. z o.o. 263Heuthes Sp. z o.o. 321HEWEA Centrum Techniki CARGO Sp. z o.o. 497HOCHTIEF FACILITY MANAGEMENT Polska Sp. z o.o. 389HOLZEX PORT Sp. z o.o. 244HOME PL Jurczyk Stypu∏a Kapcio S.J. 500HORN DISTRIBUTION S.A. 433Hulanicki Bednarek Sp. z o.o. 93Huta BATORY Sp. z o.o. 65Huta Szk∏a Wo∏omin Sp. z o.o. 146HY DROGEOTECHNIKA Sp. z o.o. 25Hydromega 38HY DROSOLAR Sp. z o.o. 455HY V A Polska Sp. z o.o. 470I O V ENEZIA Iwona Oganowska Wojciech Nachi∏o S.J. 498IBM BTO BUSINESS CONSULTING SERV ICES Sp. z o.o. 358ICSO CHEMICAL PRODUCTION Sp. z o.o. 162IMSO KI Sp. z o.o. 409INNOV A S.A. 58Innowacyjne Przedsi´biorstwo Wielobran˝owe POLIN Sp. z o.o. 76Inotel S.A. 129Inowroc∏awskie Zak∏ady Chemiczne SODA MÑ TWY S.A 40INTER TECH S.J. J. B∏och J. Borusiewicz D. Dziuba 383INTERHANDLER Sp. z o.o. 422INTERNATIONAL TOBACCO MACHINERY POLAND Sp. z o.o. 374INV ICTA Sp. z o.o. 23ISD Huta Cz´stochowa Sp. z o.o. 44IZOPOL S.A. 52J W CONSTRUCTION HOLDING S.A. 248JACPOL Sp. z o.o. 283Janusz Rupik PROFESSIONELLE V IDEOTECHNIK Polska Sp. z o.o. 220JAROMA S.A. 473Jastrz´bska Spó∏ka W´glowa S.A. 322JOPPOL Wojciech i Jacek JOPP S.A. 128JSD Polska Sp. z o.o. 363


JUWENT Szymaƒski Nowakowski Janik S.J. 284KANRO LTD Technologia Ochrony Ârodowiska Sp. z o.o. 461KARMAR S.A. 190Katowicki Holding W´glowy 78KH KIPPER Sp. z o.o. 192KLIMAWENTEX Sp. z o.o. 161KLK Sp. z o.o. 341Koli Sp. z o.o. 335KOLPORTER INFO S.A. 154KOLTRAM Sp. z o.o. 83KOMINUS Sp. z o.o. 333KOMPUTRONIK S.A. 499Koneckie Zak∏ady Odlewnicze S.A. 75KONSART Sp. z o.o. 184Kopalnia Piasku KOTLARNIA S.A. 273KORNIX Sp. z o.o. 373Krakowskie Zak∏ady Eksploatacji Kruszywa S.A. 270KSK DY STRY BUCJA Sp. z o.o. 267KUMAN ART A Z D Mróz L Kumaƒski S.J. 274LABORATORIUM ESTETY KI L E A FUTUR Sp. z o.o. 390LAMINART Sp. z o.o. 225LAY STER GROUP Sp. z o.o. 198LfC Sp. z o.o. 41LIEBHERR Polska Sp. z o.o. 397LIMPOL Sp. z o.o. 362LINK Sp. z o.o. 469LOMAX ˚ ABKIEWICZ CARONIA S.A. 414LUBAWA S.A. 164LUMAG Sp. z o.o. 33M A S Sp. z o.o. 339M PLUS M Fràszczak M Kruk E S.J. 454M&K CONCEPT Sp. z o.o. 206MABO Adolf Bogacki 490MACROLOGIC S.A. 179MAFLOW Polska Sp. z o.o. 116MA¸KOWSKI-MARTECH Sp. z o.o. 8MARV IPOL S.A. 171MB PNEUMATY KA Sp. z o.o. 152MCX Systems Sp. z o.o. 107MDS Sp. z o.o. 367MEDCOM Sp. z o.o. 258MEDIA COM S.A. 117Medycyna Praktyczna Wojciech Bodzoƒ Piotr Gajewski Jaros∏aw Ku˝d˝a∏

Wies∏aw Latuszek ¸ukasiewicz S.J. 278MEGA Zak∏ad Produkcji Pojazdów U˝ytkowych i Konstrukcji Stalowych Sp. z o.o. 399MENNICA Polska S.A. 49MEPROZET KoÊcian S.A. 85MEPROZET Stare Kurowo Sp. z o.o. 265METAL MIND PRODUCTIONS Sp. z o.o. 313Metal Union Sp. z o.o. 55


METALBARK Przedsi´biorstwo Produkcyjno-Us∏ugowe Zak∏ad Pracy Chronionej Zbigniew Bar∏óg 257

METALODLEW S.A. 71Microtech International Ltd. Sp. z o.o. 16MIDAR Sp. z o.o. 430Miejskie Przedsi´biorstwo Dróg i Mostów Sp. z o.o. 418MODERATOR Sp. z o.o. 251Morska Agencja Gdynia Sp. z o.o. 424MOSTOSTAL Kielce S.A. 403MOSTOSTAL P∏ock S.A. 213mPay S.A. 69MTL Lewandowski Dariusz Kamiƒski Robert Pitulski Piotr S.J. 465MULTIMEDIA Polska S.A. 369NEPENTES Sp. z o.o. 121NKT CABLES Warszowice Sp. z o.o. 92NORTH COAST S.A. 395NOV OL Sp. z o.o. 34NOV US SECURITY Sp. z o.o. 252Nowoczesne Produkty Aluminiowe SKAWINA Sp. z o.o. 428NUTRICIA Zak∏ady Produkcyjne Sp. z o.o. 144OCY NKOWNIA Âlàsk Sp. z o.o. 491Odlewnia Metali SZOPIENICE Sp. z o.o. 211Odlewnia ˚ eliwa Ârem S.A. 328Okr´gowe Przedsi´biorstwo Geodezyjno-Kartograficzne Sp. z o.o. Opole 153Okr´gowe Przedsi´biorstwo Geodezyjno-Kartograficzne Sp. z o.o. Olsztyn 94OMIS SC Wies∏aw Szczepkowski 400OPTOPOL TECHNOLOGY Sp. z o.o. 185ORLEN ASFALT Sp. z o.o. 127Otwarty Rynek Elektroniczny S.A. 357OZAS ESAB Sp. z o.o. 160P A NOV A S.A. 227P.W. KOSZ Sp. z o.o. 39PARTNERS Sp. z o.o. 242PB TECHNIK Sp. z o.o. 269PBP Optel Sp. z o.o. 81PEDMO S.A. 149PETRO GAS Sp. z o.o. 453PIOMA 113PIW WAMET Sp. z o.o. 334PKP Linia Hutnicza Szerokotorowa Sp. z o.o. 285PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. 353PKP Szybka Kolej Miejska w TrójmieÊcie Sp. z o.o. 316PLACE ZABAW SATERNUS Sp. z o.o. 445PLAST BUD Zofia i Kazimierz Olszewscy S.J. 173PLAZMATRONIKA S.A. 351Pojazdy Specjalistyczne Zbigniew Szcz´Êniak 135Pojazdy Szynowe Pesa Bydgoszcz S.A. 13POL MOT WARFAMA S.A. 82POL MOT Zak∏ady Elektrotechniki Motoryzacyjnej S.A. 100POLAND OPTICAL Sp. z o.o. 479


POLFARMEX S.A. 111POL-MOT S.A. 327POL-MOT Warfama S.A. 148Polon-Alfa Sp. z o.o. 324POLONIA LOGISTY KA Sp. z o.o. 203Polska SPECIAL STEEL Sp. z o.o. 376Polska Spó∏ka In˝ynierska DIGILAB Sp. z o.o. 98Polska Wytwórnia Papierów WartoÊciowych S.A. 6POLSTAL S.J. Mariusz S∏abosz Arkadiusz Krawiec 468PO¸UDNIOWY Koncern Energetyczny S.A. 350Port Lotniczy Gdaƒsk Sp. z o.o. 458POSNET Polska S.A. 109Poznaƒskie Zak∏ady Naprawcze Taboru Kolejowego S.A. 347PPUH BASTRA S.J. Jerzy Weindich i Spó∏ka 230PRESCO Sp. z o.o. 419PRIBO EPB Sp. z o.o. 421Printy Poland Colop Polska Sp. z o.o. 131PROFIm Sp. z o.o. 26PROMAT Techniczna Ochrona Przeciwpo˝arowa Sp. z o.o. 467PROMOTECH Sp. z o.o. 142Prywatne Przedsi´biorstwo In˝ynieryjne GERHARD CHROBOK S.J. 456Przedsi´biorstwo Badawczo Produkcyjno Handlowe TECHGLASS Sp. z o.o. 310Przedsi´biorstwo Budowlane ARTOM Sp. z o.o. 219Przedsi´biorstwo Budowlane BUDOMONT Sp. z o.o. 288Przedsi´biorstwo Budowlane Hassa i Jagodziƒski S.J. 266Przedsi´biorstwo Budowlane JUR AND S.J. Jerzy KoÊcik i Andrzej Wrona 204Przedsi´biorstwo Budowlano Modernizacyjne ARKA Bogdan Nieç 486Przedsi´biorstwo Budowlano Us∏ugowe V ECTRA Alicja Przyk∏ota Andrzej Bielak

Marek Graczykowski i Wincenty Mikulski S.J. 209Przedsi´biorstwo Drogowo Melioracyjne DROGOMEL A. Skoczylas K. G∏uszko S.J. 89Przedsi´biorstwo Drogowo Mostowe w PISZU Sp. z o.o. 233Przedsi´biorstwo FarmaceutyczneLEK AM Sp. z o.o. 114Przedsi´biorstwo HAK Sp. z o.o. 115Przedsi´biorstwo Handlowe CONKRET Sp. z o.o. 466Przedsi´biorstwo Handlowo-Hurtowe CEMPOL Czes∏aw Kruger 488Przedsi´biorstwo Handlowo Us∏ugowe HY DROMEL Sp. z o.o. 406Przedsi´biorstwo Handlowo Us∏ugowe MERX D. Migacz K. Por´ba A. Strózik S.J. 477Przedsi´biorstwo Handlowo Us∏ugowe STOMIL EAST Sp. z o.o. 435Przedsi´biorstwo Handlu Zagranicznego POL TRADE Sp. z o.o. 237Przedsi´biorstwo Instalacyjno Us∏ugowe Wereszczyƒski Grzegorz Wereszczyƒski 442Przedsi´biorstwo In˝ynieryjno Handlowe TOPOL Sp. z o.o. 261Przedsi´biorstwo Komunikacji Samochodowej w O∏awie S.A. 485Przedsi´biorstwo MAX Sp. z o.o. 315Przedsi´biorstwo Produkcji Katalizatorów LINDO GOBEX Sp. z o.o. 180Przedsi´biorstwo Produkcji Kruszyw i Us∏ug Geologicznych KRUSZGEO S.A. 120Przedsi´biorstwo Produkcji Materia∏ów Drogowych KRUSZBET S.A. 246Przedsi´biorstwo Produkcji Sorbentów i Rekultywacji Eltur-Wapore Sp. z o.o. 90Przedsi´biorstwo Produkcyjne Handlowe i Us∏ugowe POLKRUSZ Sp. z o.o. 236Przedsi´biorstwo Produkcyjno Handlowe BOZAMET S∏awomir Zawieska 287


Przedsi´biorstwo Produkcyjno Handlowe UNICELL POLAND Sp. z o.o. 281Przedsi´biorstwo Produkcyjno Handlowo Us∏ugowe AWPOL Sp. z o.o. 245Przedsi´biorstwo Produkcyjno Handlowo Us∏ugowe ERBET Sp. z o.o. 417Przedsi´biorstwo Produkcyjno Handlowo Us∏ugowe KLAUDIA Sp. z o.o. 196Przedsi´biorstwo Produkcyjno Handlowo Us∏ugowe UNIPACO S.A. 364Przedsi´biorstwo Produkcyjno Handlowo Us∏ugowe WTÓ RPOL

Zak∏ad Pracy Chronionej 276Przedsi´biorstwo Produkcyjno Us∏ugowe ECOSTEEL Sp. z o.o. 214Przedsi´biorstwo Produkcyjno Us∏ugowe ZAP MECHANIKA Sp. z o.o. 305Przedsi´biorstwo Produkcyjno Us∏ugowo Handlowe PAECH

Zak∏ad Pracy Chronionej Sp. z o.o. 412Przedsi´biorstwo Produkcyjno-Us∏ugowo-Handlowe PROMUS Sp. z o.o. 476Przedsi´biorstwo Produkcyjno Us∏ugowo Handlowe WOBIS Wojciech Wojtyczok 439Przedsi´biorstwo Produkcyjno-Us∏ugowe INTERMET Sp. z o.o. 30Przedsi´biorstwo Robót Budowlanych i Transportowych Cechini Stanis∏aw

i Józef Cechini S.J. 249Przedsi´biorstwo Robót Drogowo Budowlanych S.A. 344Przedsi´biorstwo Robót Drogowo Mostowych MIKST Sp. z o.o. 494Przedsi´biorstwo Robót Drogowo Mostowych S.A. 217Przedsi´biorstwo Robót Drogowo Mostowych Sp. z o.o. 186Przedsi´biorstwo Robót Drogowych PEUK S.A. 202Przedsi´biorstwo Robót Drogowych w E¸KU Sp. z o.o. 197Przedsi´biorstwo Robót In˝ynieryjnych POL AQ UA S.A. 402Przedsi´biorstwo Turystyczno Handlowe SUPERTOUR Sp. z o.o. 312Przedsi´biorstwo Tworzyw Sztucznych REZAW PLAST Ryszard Zawó∏ 218Przedsi´biorstwo Us∏ug ElektroenergetycznychENERGOTEST ENERGOPOMIAR Sp. z o.o. 99Przedsi´biorstwo Us∏ugowo Handlowe MAS.A. Sp. z o.o. 431Przedsi´biorstwo Us∏ugowo Inwestycyjne Budownictwa i Energetyki

ENERGOMAR NORD Sp. z o.o. 88Przedsi´biorstwo Wielobran˝oweV et-Agro Sp. z o.o. 22Przedsi´biorstwo Wielobran˝owe KLIMA WENT Sp. z o.o. 462Przedsi´biorstwo Wielobran˝owe SERWIS Centrum Sp. z o.o. 216Przedsi´biorstwo Wielobran˝owe STALBUD Tarnów Sp. z o.o. 432Przedsi´biorstwo Wodociàgów i Kanalizacji Sp. z o.o. 67Przemys∏owe Centrum Optyki S.A. 27PRZEMY S¸Ó WKA Przedsi´biorstwo Budownictwa Przemys∏owegoHOLDING Sp. z o.o. 482Przetwórstwo Ryb Warzyw PIÑ TEK S.A. 434Psiloc Sp. z o.o. 50PUP SOMAR Sp. z o.o. 110PWC Polska Sp. z o.o. 166PZ HTL S.A. 87Q UANTUM SOFTWARE S.A. 340RADPAK Fabryka Maszyn Pakujàcych Sp. z o.o. 302RADPOL S.A. 168RAK D. Suszczak i Wspólnicy S.A. 410RBS STAL Sp. z o.o. 379RD BUD Sp. z o.o. 366

RAPORT O INNOWACYJNOSCI GOSPODARKI POLSKI W 2007 ROKU23”

REAL S.A. 438REDOS Pojazdy U˝ytkowe Sp. z o.o. 158REMAG S.A. 42REMONTEX R. Âliwa K. Âliwa S.J. 124REMPRODEX Sp. z o.o. 457RENO Andrzej Baran 228ROBY G DEV ELOPMENT Sp. z o.o. 368S.A. T&J Tyrachowski Jachnik 210SAGA AUTO Sp. z o.o. 487SANBET FABRY KA BETONU Wies∏awa i Stefan Piotrowscy S.J. 194SANO Sp. z o.o. 349SAP PROJEKT PO¸UDNIE Sp. z o.o. 174SCANCLIMBER Sp. z o.o. 231SEAMOR INTERNATIONAL LTD Sp. z o.o. 378Semicon Sp. z o.o. 331SIC LAZARO Polska Sp. z o.o. 396SILCO Sp. z o.o. 304SIPMA S.A. 9SITECH 140SKAT TRANSPORT Sp. z o.o. 275SK¸AD FABRY CZNY Lidia Renata Kwiatkowska 449SKORBUD Zygmunt Skorupiƒski 446SKOTAN S.A. 420SOHO ART Sp. z o.o. 289SOLA TECHNICS Sp. z o.o. 159Solaris Bus&Coach 95Sotronic Sp. z o.o. 336Spó∏ka Mieszkaniowa SALWATOR Sp. z o.o. 200Stacja Hodowli i Unasieniania Zwierzàt Sp. z o.o. 66STALFA Sp. z o.o. 126STALOBREX Sp. z o.o. 268STANCHEM S.J. Przedsi´biorstwo Chemiczne D. Krawczyk i Z. Màczka 437STEICO S.A. 104Stocznia Gdynia S.A. 133Stocznia Szczeciƒska Nowa Sp. z o.o. 56STOKOTA Sp. z o.o. 415Sto∏eczne Przedsi´biorstwo Energetyki Cieplnej S.A. 79STUMP HY DROBUDOWA Sp. z o.o. 241Suntech Sp. z o.o. 64SUPROS Sp. z o.o. 370Âwi´tokrzyskie Centrum Innowacji i Transferu Technologii Sp. z o. o. 47TANK SY STEM Grzegorz Osiowski 386TECHNAR Sp. z o.o. 450TECHNOKABEL S.A. 19TECHNOPOL GROUP Sp. z o.o. 489TEFROMES Sp. z o.o. 493Telekomunikacja Polska S.A. 102THY SSENKRUPP ELEV ATOR Sp. z o.o. 416TIMEX S.A. 381TM TECHNOLOGIE Sp. z o.o. 411

LISTA ALFAB ETYCZNA PRZEDSI¢ B IORSTW 23/

Tomasz i Danuta Mrukowie Przedsi´biorstwo Produkcyjno Us∏ugowo Handlowe PLANDEX S.J. 151

Towarzystwo EDUKACJI BANKOWEJ S.A. 293TOWER AUTOMOTIV E Polska Sp. z o.o. 330TP EmiTel Sp. z o.o. 318TRADEPOL Sp. z o.o. 182Tramwaje Warszawskie Sp. z o.o. 317TRANSITION TECHNOLOGIES S.A. 290TRANSLOG Polska Sp. z o.o. 375TRANSTOLBUD PIEKUTOWSKI Sp. z o.o. 480TREPKO Sp. z o.o. 72TRUMPF Polska Sp. z o.o. 496TUV NORD Polska Sp. z o.o. 329TWEETOP Sp. z o.o. 224UNGAREX EX PORT IMPORT Leszek Rogala Wies∏aw Starowicz S.J. 259UNIV ERSAL STAL Sp. z o.o. 448URBAN Polska Sp. z o.o. 221V ALV EX S.A. 354V IGO System S.A. 5V NH Fabryka Grzejników Sp. z o.o. 440V OIGT PROMOTION Sp. z o.o. 495V olkswagen Poznaƒ 46WACKER Maszyny Budowlane Sp. z o.o. 398Warmiƒsko-Mazurskie Przedsi´biorstwo Drogowe Sp. z o.o. 32WARY ¡ SKI TRADE Sp. z o.o. 492WATIS Sp. z o.o. 451WESOB Sp. z o.o. 405WEST TECH Sp. z o.o. 471WEZI TEC Sp. z o.o. 483WHEELABRATOR SCHLICK Sp. z o.o. 238WIELTON S.A. 150WW DROMECH S.J. 319Wytwórnia Armatury Sp. z o.o. 474Wytwórnia Konstrukcji Betonowych S.A. 222Wytwórnia Sprz´tu Elektroenergetycznego AKTY WIZACJA Spó∏dzielnia Pracy 119Wytwórnia Sprz´tu Komunikacyjnego PZL Âwidnik 77Wytwórnia Sprz´tu Komunikacyjnego PZL-Kalisz S.A. 61Y ES BI˚ UTERIA Sp. z o.o. 138Zak∏ad Budowlano Drogowy SJ Szymaƒski Jarzàbek S.J. 309Zak∏ad Mechaniczny METALTECH Sp. z o.o. 325Zak∏ad Produkcji Rynkowo Eksportowej TOP POL Artur Topolski 452Zak∏ad Produkcyjno Handlowy ARTMET Roman Polak 472Zak∏ad Remontowo Budowlany Ambro˝y Wies∏awa Âliwiƒska Kazimierz Ambro˝y S.J. 239Zak∏ad Us∏ug Remontowych i Produkcyjnych ZURIP S.A. 235Zak∏ad Us∏ugowo Handlowo Produkcyjny EKO INSTAL Chabowski Roman

Âmigielski Grzegorz S.J. 280Zak∏ady Chemiczne Alwernia S.A. 74Zak∏ady Chemiczne LUBO¡ Sp. z o.o. 62Zak∏ady Chemiczne POLICE S.A. 28Zak∏ady Elektroniki i Mechaniki Precyzyjnej R & G Sp. z o.o. 80

Zak∏ady Górnicze TRZEBIONKA S.A. 97Zak∏ady Górniczo-Hutnicze Boles∏aw S.A. 3Zak∏ady Gumowe Bytom S.A. 345Zak∏ady Jajczarskie OV OPOL Sp. z o.o. 352Zak∏ady Kablowe BITNER Celina Bitner 423Zak∏ady LENTEX S.A. 48Zak∏ady Mechaniczne SOLBET ZREMB Sp. z o.o. 101Zak∏ady Porcelany Elektrotechnicznej ZAPEL S.A. 134Zak∏ady Przemys∏u Cukierniczego Mieszko S.A. 68Zak∏ady Remontowe Energetyki ELKO Sp. z o.o. 408Zak∏ady Tworzyw Sztucznych ERG w Pustkowie S.A. 118Zak∏ady Urzàdzeƒ Kot∏owych STÑ PORKÓ W S.A. 250ZEMAN HALE Dachy Fasady Sp. z o.o. 178ZEP INFO Sp. z o.o. 122ZMO Górbet Sp. z o.o. 43ZPP AUTO Sp. z o.o. 136ZRUG Sp. z o.o. 254ZTK TEOFILÓ W S.A. 70


ne przez grup´ ekspertów reprezentujàcych czo∏owe oÊrodki badawczeprowadzàce badania z dziedziny innowacyjnoÊci w Polsce (oprócz INEPAN i MSN tak˝e m.in. z GUS, KPK, NBP, NOT, PARP, CASE, Politechni-ka Warszawska, SGH, Uniwersytet ¸ódzki, Uniwersytet Warszawski).Grup´ ekspertów koordynuje prof. Tadeusz Baczko.W 2005 r. ramach projektu ukaza∏ si´ cykl publikacji i artyku∏ów, które uka-

zywa∏y si´ od paêdziernika do grudnia w „Gazecie Prawnej”. Kulminacjà by∏owydanie „Raportu o innowacyjnoÊci polskiej gospodarki w 2005 r.”. Najbar-dziej interesujàcym sfer´ praktyki wynikiem prac badawczych by∏ opublikowa-ny w Raporcie „Ranking 500 najbardziej rozwojowych przedsi´biorstw w Pol-sce”, b´dàcy pierwszym w historii polskiej gospodarki rankingiem tego typu.Wr´czenie nagród – Kamertonów InnowacyjnoÊci – laureatom odby∏o si´ pod-czas uroczystej gali innowacyjnoÊci 13 grudnia 2005 r. w Sali Notowaƒ Gie∏-dy Papierów WartoÊciowych w Warszawie.

W drugiej edycji Raportu w roku 2006zosta∏a do niego w∏àczona lista innowa-cyjnych produktów i us∏ug przygotowanana podstawie ankiet wys∏anych przezprzedsi´biorstwa. Raport zawiera∏ indy-widualne oceny innowacyjnoÊci przedsi´-biorstw oparte o dane iloÊciowe oraz opi-nie ekspertów ze Êwiata nauki i przedsi´-biorstw odnoszàce si´ do aspektówjakoÊciowych. Podobnie jak rok wczeÊniej„Gazeta Prawna” opublikowa∏a cykl arty-ku∏ów autorów Raportu. W drugiej edycjiog∏oszono tak˝e podrankingi: najbardziejinnowacyjnych mikrofirm, ma∏ych i Êred-nich oraz regionalne. Og∏oszenie wyni-ków badaƒ oraz wr´czenie KamertonówInnowacyjnoÊci laureatom konkursu od-

by∏o si´ podczas 6 gal regionalnych w Krakowie, Gdaƒsku, ¸odzi, Kato-wicach, Poznaniu i Wroc∏awiu oraz podczas gali ogólnokrajowej w War-szawie.

W trzeciej edycji og∏oszenie wyników rankingów regionalnych odby-∏o si´ na galach innowacynoÊci w Katowicach, Sopocie i Poznaniu. Wyni-ki ogólnopolskie rankingu oraz „Raport o innowacyjnoÊci gospodarki Pol-ski w 2007 roku” zostanà zaprezentowane na Gali w Warszawie 6 grud-nia 2007.

Ranking uwzgl´dnia firmy, które wykazujà si´ wysokà dynamikà sprze-da˝y w kraju i na eksport, zdolnoÊcià tworzenia miejsc pracy, wprowadza-niem nowych produktów i us∏ug, efektywnoÊcià wykorzystania aktywów, na-k∏adami na innowacyjnoÊç, uzyskanymi patentami oraz powiàzaniami z in-stytucjami badawczymi w ramach programów europejskich. W 2005 r. tabelarankingowa zosta∏a zastrze˝ona jako wzór wspólnotowy na 25 krajów UE

RAPORT O INNOWACYJNOÂCI GOSPODARKI POLSKI W 20O6 ROKU244

Raport.cz.8 24-11-2007 11:52 Page 244

Sieç organizowa∏a:✔ seminaria metodologiczne,✔ seminaria prezentujàce wyniki badaƒ innych oÊrodków,✔ konferencje z udzia∏em wybitnych Êwiatowych autorytetów z zakresu

metodologii (Benoit Mandelbrot, Fred Gault).Sieç naukowa MSN upowszechnia wyniki badaƒ poprzez wydawnictwa:

✔ „Raport o innowacyjnoÊci gospodarki Polski”,✔ Biuletyn MSN,✔ MSN Working Papers,✔ Research Bulletin.

We wspó∏pracy z Instytutem Kszta∏cenia Konsultantów Europejskichz Kalisza Sieç Naukowa MSN prowadzi cykl szkoleƒ prowadzàcych do uzy-skania tytu∏u Konsultanta, Eksperta i Audytora InnowacyjnoÊci.

MSN tworzy sieci eksperckie sk∏adajàce si´ z naukowców (m.in. ze Szko-∏y G∏ównej Handlowej, Politechniki Warszawskiej, Wydzia∏u Ekonomii i Wy-dzia∏u Zarzàdzania Uniwersytetu Warszawskiego, Instytutu PodstawowychProblemów Techniki PAN, Instytutu Biochemii i Biocybernetyki PAN, Insty-tutu Wysokich CiÊnieƒ PAN, Narodowego Banku Polskiego i G∏ównego Urz´-du Statystycznego) oraz z praktyków – przedstawicieli przedsi´biorstw re-prezentujàcych najwa˝niejsze sektory gospodarki narodowej.

INFORMACJA O INSTYTUCIE NAUK EKONOMICZNYCH 247

Raport.cz.8 24-11-2007 11:52 Page 247

SPIS TABEL

Lista beneficjentów, z którymi podpisano umowy w ramach poddzia∏ania 1.4.5. SPOWKP . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26

Przyk∏adowe projekty celowe realizowane w ramach SPO WKP . . . . . . . . . . . . . . . 29

Przyk∏adowe projekty celowe realizowane przez przedsi´biorstwa we wspó∏pracy z jednostkami naukowymi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 31

Nak∏ady na dzia∏alnoÊç innowacyjnà w przedsi´biorstwach przemys∏owych w latach 2004–2006 w mln z∏ oraz ich struktura wojewódzka . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 47

Nak∏ady na dzia∏alnoÊç innowacyjnà w przedsi´biorstwach przemys∏owych w latach 2003–2006 wed∏ug rodzajów dzia∏alnoÊci innowacyjnej . . . . . . . . . . . . . . . . . 48

Zestawienie patentów udzielonych przez Urzàd Patentowy RP polskim podmiotomgospodarczym w 2006 r. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 71

RentownoÊç i wykorzystanie zasobów majàtku i kapita∏u (2006 r.) . . . . . . . . . . . . 113

Struktura nak∏adów na innowacje przedsi´biorstw gie∏dowych w latach 2004–2006 . . 122

Bran˝e najcz´Êciej wyst´pujàce na LiÊcie 500 najbardziej innowacyjnych przed-si´biorstw w Polsce w 2006 r. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 126

Struktura firm wed∏ug województw na LiÊcie 500 najbardziej innowacyjnych przed-si´biorstw w Polsce w 2006 r. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 131

Nak∏ady na dzia∏alnoÊç innowacyjnà ogó∏em . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 132

Nak∏ady na dzia∏alnoÊç badawczo-rozwojowà . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 133

WartoÊç nak∏adów na dzia∏alnoÊç innowacyjnà ogó∏em na 1 pracujàcego . . . . . . . . 134

Pracownicy naukowo-badawczy w firmach innowacyjnych . . . . . . . . . . . . . . . . . . 135

Przebadane przedsi´biorstwa innowacyjne w uj´ciu sektorowym . . . . . . . . . . . . . 142

Liczba innowacyjnych MSP w poszczególnych grupach . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 152

Lista najbardziej innowacyjnych mikroprzedsi´biorstw w Polsce w 2006 r. . . . . . . 154

Lista najbardziej innowacyjnych ma∏ych i Êrednich przedsi´biorstw w Polsce w 2006 r. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 155

Raport.cz.8 24-11-2007 11:52 Page 248

SPIS RYSUNKÓW

Ocena innowacyjnoÊci w 2006 r. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10

Najwi´ksi inwestorzy w badania i rozwój na Êwiecie w 2006 r. . . . . . . . . . . . . . . . 11

Przedsi´biorstwa inwestujàce w badania i rozwój z Listy 500 najbardziej innowa-cyjnych firm . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13

Nak∏ady na dzia∏alnoÊç innowacyjnà przedsi´biorstw w 2005 r. wed∏ug województw 48

Wyroby nowe i zmodernizowane w 2005 r. – sprzeda˝ w mln z∏ oraz udzia∏ eksportuw sprzeda˝y . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 50

Rozk∏ad skupieƒ dzia∏alnoÊci gospodarczej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 52

„Portfolio klastrowe” województw . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 52

Województwa, w których analizowano funkcjonujàce w nich klastry . . . . . . . . . . . 54

Liczba projektów typu klaster w województwach . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 54

Ârednie nak∏ady na badania i rozwój (kosztowe – B+R, majàtkowe – KZPR) spó∏ek noto-wanych na GPW w 2006 r. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 118

Udzia∏ przedsi´biorstw gie∏dowych w poszczególnych sektorach w latach 2005–2006 119

Struktura sektorowa przedsi´biorstw gie∏dowych wykazujàcych nak∏ady na badaniai rozwój (KZPR netto) w latach 2005–2006 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 119

IntensywnoÊç nak∏adów na B+R sektorów przedsi´biorstw z GPW oraz sektorówprzedsi´biorstw UE i spoza UE w 2006 r. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 120

Struktura nak∏adów na dzia∏alnoÊç innowacyjnà przedsi´biorstw gie∏dowych w 2006 r.oraz grupy przedsi´biorstw, które wype∏ni∏y ankiet´ INE PAN 2007 . . . . . . . . 122

Czynniki ekonomiczne utrudniajàce dzia∏alnoÊç innowacyjnà w latach 2004–2006 . . . 128

Czynniki zwiàzane z wiedzà utrudniajàce dzia∏alnoÊç innowacyjnà w latach2004–2006 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 129

Czynniki rynkowe utrudniajàce dzia∏alnoÊç innowacyjnà w latach 2004–2006 . . . . . . . 130

Ocena warunków lokalnych przez przedsi´biorstwa innowacyjne . . . . . . . . . . . . . 143

Co zmieni∏o si´ w dzia∏alnoÊci firmy w 2006 r.? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 149

Czynniki decydujàce o konkurencyjnoÊci MSP w latach 2004–2007 . . . . . . . . . . . . 150

Zatrudnienie w dzia∏alnoÊci B+R w sektorze MSP . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 152

Raport.cz.8 24-11-2007 11:52 Page 249

raport o innowacyjności gospodarki polski w 2007 roku

Documents