0

نهوزر کاتبفرهنگی مرکز

Verein Katib Kultur Zentrum Wien

Email: markazkatib@gmail.com; Tel.: +99//44 94 72 92 97

www.markaz-katib.blogfa.com +99//44 9279227/

Bankverbindung: BAWG eoben BLZ:9911 Konto-Nr.: 14991102/99

IBAN : AT799911114991102/99

فرهنگی گاهنامه علمی و روزنه؛

1

فطؾت غبت

2............................................................................................................اػبػب شوض فش٣ وبتت

5.. .....................................٤ب م ....................خب داـب، ؿشح٣ اص ـىالت داؾ٥ؼ تاص

8. ............................ػبص ..........................................................ب٢ ٤تثؼتش ىب، آفت اسصؽ

10. .........................پب٤تخت فش٣ اػال دس آػ٥ب ................................. بزاس٢ غض٣ ث ا

12.... ..........................ذات٣ .........................................................................سح وـ٥ذ غض اص ث٣

17.. ...................................وـتبس ػ٥ؼتبت٥ه شد ضاس ............اسپب ؼتشؽ اتشاهبت ٥

20.. ................................................ دختش ضاس ..........................................................................

21... ........................................................................................................آبس خ٥ت و٣ خب

21.... .......................آبس خ٥ت ؼبب دس و خب دس وـسب٢ اػال٣ ..........................

22.. ............................ اختب٣ ث خب افغبؼتب ............تإث٥ش خباد دس ٥ضا ثضىبس٢ ثب ب

فرهنگی گاهنامه علمی و روزنه؛

2

اؾبؾب طوع فط٣ وبتت

مس

ب٢ ثس فم٥ت وب٥بث٣ اؿزب اتحبز بز لسضت ػظت ٤ه ت اؾت؛ اؿبب ثب ثطازض٢، حست، س٣ طا٣٤ ثط ل

آ٤س. ا ثب٤س زض ربؼ ظس٣ وس طا؛ ظس٣ زض ذت تب٢ ث عج٥ؼت اؿب ٣ارتبػ٣ ربؼاس. اؿب رز٤ؿت ضؾ٥س

ب٢ ػب ا ثس اضتجبعبت ٥ؿط٥ؿت. ثكطثب٤س ضاب٢ ضا زض غ ذق٣ ػب ذز قط٤ه ثبقس. ثبذجط٢ اظ ؾرت٣ كمت

٥ط٢ وس ثب آب، ث ز٥ ا٤ى خ ا اؿب اؾت حك ظس٣ ؼ٥كت زض ا٤ رؿتزوس و ثتاس ثب آ ثرث٣ س٤ط ضا زؾت

٢ ذبو٣ زاضز، وه وس. اظ عطف٣ فط ٤ه ربؼ ث٥بط ٤ت آ ربؼ اؾت؛ ٤ت و٥ؿت٣ طز ٤ه ربؼ زض فط، وط

بت طفطز ربؼ اؾت و زض طقطا٤ظ ؾض ، ارتبػ٣اؾت. ظس ساقت اضظقب٢، ز٣٤، فط٣ ضؾ ػؼبت ا ط ذضز

ب٢ ب ثطاؿبب رجفآ٤س. ا٤ ذ٥عـب حطوت ب٢ رؼ٣ ضا الظ ٣ثطا٢ ٥ ث ا٤ اساف، ضت ثب٤س آ ضا پبؼ ثساضز.

تأؾ٥ؽ ا٤زبز طاوع ػ٣، فط٣ آ٤س تب ثب زضن الؼ٥بت اظ ربؼ طز زؾت ث تاس ضق ض٥طا ربؼ ث٥كتط الظ ٣

ا٤زبز « طوعفط٣ وبتت» ثب زضن ا٤ الؼ٥ت، طوع٢ ضا ثب « اتط٤ف»ب٢ طز٣ ثعس. ب رؼ٣ اظراب برطم٥ زضاتحبز٤

وطز ا٤ تب اظ٤ عط٤ك تاؿت ثبق٥، ب٣ زض ضاؾتب٢ ؿتطـ، زاف اضظقب٢ فط٣ ثطزاض٤.

فل ا: احىب ٣

ثبقس، ٣« طوع فط٣ وبتت» بز ا: ب ا٤ تكى٥

٥چ تهطف تغ٥ط زضب ا٤ طوع نضت طفت ٥تاس،

ته٥ زغ ػ٣.ط ث

بز ز: طوع فط٣ وبتت ثب ضػب٤ت وب اضظقب٢

وس و ثرث٣ ٢ تظ٥ ٣ب٢ ذز ضا ثاؾال٣، فؼب٥ت

ثتاس آظاز٢، وطات اؿب٣ اضظقب٢ حبو ثط راغ ثكط٢

ضا تب رب٤ى ثب اضظقب٢ اؾال٣ ربف جبقس، ضػب٤ت وس.

وبتت، اظ آظاز٢ ث٥ب تب رب٤ى ا٤ بز ؾ: طوع فط٣

آظاز٢ زط ث ت٥ ث مسؾبت ز٣٤ وطات اؿب٣ كس

٤ب بفغ اساف طوع فط٣ وبتت ضا ث ذغط ار

ؿبظز، اؾتمجب ٥ىس.

بز چبض: طوع فط٣ وبتت ث ٥چ حعة، ؾبظب ٤ب بز

ب٢ ذز ؿتمال ػ ؾ٥بؾ٣ اثؿت جز زض ته٥ ٥ط٢

وس.٣

فل د: اذاف

بز پز: ا٤ طوع ثب ضػب٤ت وب لا٥ مطضات وكض

ب٢ فؼب٥ت ا٤ طوع، زضلط آ و حظتجع ٤ب وكض٢

ؿتطـ ٤بثس، اساف ش٤ ضا زجب ذاس وطز:

ب٢ پطضـ تالـ زض ضاؾتب٢ ا٤زبز ظ٥

ب٢ رس٤س.آظـ ؿاؾتؼسازب٢ ػ٣

تالـ زض ظ٥ اضتمبء آب٣ ػ٣ ربؼ

اعالع ضؾب٣ زضؾت ث لغ اظ عط٤ك

ب٢ ػ٣ ب٢ ط٣، ؾب٤تغجػبت، ضؾب

فط٣ ؾبئط ؾب٤ ط٣ اىتط٥ى٣.

،تالـ زض رت اظ ث٥ ثطز اذتالفبت ل٣

صج٣، ػاز٢، رؿ٥ت٣ ؿتطـ حست،

اتحبز اتفبق ٥ب الكبض رتف س٣،

ربؼ رهنأ برط٤ اظ عط٤ك فتب٢

ب ز٤طعطق ب ؾ٥بضػ٣، وفطاؽ

ى.

تالـ زض رت تغج٥ك اػب اػال٥ رب٣

حمق ثكط، اػال٥ احب٢ ذكت ػ٥ ظب

فرهنگی گاهنامه علمی و روزنه؛

3

زفبع اظ ط حمق اؿب٣ رهنأ حمق

چوبت ان جب٣ اؾال.ظب اعفب زض

ب٢ ب ازثطلطاض٢ اضتجبط ثب قره٥ت

ػ٣، فط٣ اؾتفبز اظ تزبضة آب زض

رت تحمك ثرك٥س اساف اؾبؾ٣ طوع

ػ فط زض ربؼ.ؿتطـ

ب٢ ؤحط ضق ثطلطاض٢ اضتجبط ثب قره٥ت

-غم )ظازب( زضنضت اىب ىبض٢

، فط٣ التهبز٢ ثب ىبتت ب٢، ػ٣

ساضؼ غم.

ب٢ فط٣، تبض٤ر٣ ؾت٣ ثطعاض٢ رك

رت اح٥ب٢ فطب٢ ث٣، اضظقب٢ ٣

ز٣٤.

ب٢ ظثب تؼب٥ اؾال٣ ثطعاض٢ وضؼ

رت تؼ٥ اح٥ب٢ ظثب بزض٢، ان

احىب اؾال٣ آقب٢ ؿ رس٤س ثب جب٣

اؾال٣.

ػبختبس تـى٥التفل ػ:

بز قك: ؾبذتبض طوع فط٣ وبتت تكى اؾت اظ زغ

-ب و طوسا ظب٤ف نالح٥تػ٣، ٥ئت س٤ط و٥ت

ب٢ ذبل ذز ضا زاضا ٣ ثبقس.

اف: د ٣

بز فت: زغ ػ٣ تكى اؾت اظ تب اػضب٢ ا٤

طوع و ثب پصضـ ضػب٤ت وب ا٤ اؾبؾب ث آ پ٥ؾت

ثبقس.

بز كت: رؿبت زغ ػ٣ زض حبت ػبز٢ طزب

٤بثس، ٣ زضحبالت اضغطاض ٤ب ظب٥ى ٤ىجبض تس٤ط ٣

س٤ط زض ضطضت زاؿت قز، ثب فطاذا ضئ٥ؽ ٥ئت

طظب زائط ذاسقس.

ب٢ د ٣:كالحت

ب٢ زغ ػ٣ ث لطاضش٤ اؾت:بز كت: نالح٥ت

ب٢ و٣ زضچبضچة ا٤ اؾبؾبتؼ٥ ؾ٥بؾت

ػع ؿت اػضب٢ ٥ئت س٤ط

ػع ؿت ضئ٥ؽ

پصضـ اؾتؼفب٢ ضئ٥ؽ اػضب٢ ٥ئت س٤ط

٥ئت ب٢ وبض٢ اظ عطف ضئ٥ؽ اؾتبع عاضـ

س٤ط

ؿد، تؼس٤ ط تغ٥ ط زض اؾبؾب

تؼ٥ ٥ ٥عا حك اؼض٤ت ته٤ت ثزر

ة: ٥ئت ذ٤ش

بز : ٥ئت س٤ط طوت اظ قف ػض حبثت ٥جبقس و

ثبقس ا٤ زغ ؾب زضآ ضئ٥ؽ ؼب آ ٥ع قب ٣

ست ثبض ثب ضؤ٢ آظاز ؾط٢ اظ عطف زغ ػ٣ ثطا٢ ٤ه

٤ىؿب اتربة ٥كز.

٢ ذز ضا بز ز: ٥ئت س٤ط ىف اؾت ب ٤ىجبض رؿ

زائط وطز، وبضوطزب٢ ذز ضا ثطؾ٣ ثبظث٣٥ وس.

بز ٤بظز: و٥ اؾبز تؼسآض ثب اضب٢ ضئ٥ؽ ٥ئت س٤ط

ب٢ ذعا زاض ثب ط ضؾ٣ طوع ؼتجط ثز ؾبئطب

٥ؽ ٥ئت س٤ط ٤ب بئت آ ساض اػتجبض ضؾ٣ ثب اضب٢ ضئ

٥جبقس.

بز زاظز: تكى٥ رؿبت ٥ئت س٤ط ثب اوخط٤ت اػضب

ؼتجطثز تهب٥ اتربش قس اظ عطف ا٤ ٥عا اظ اػضب بفص

لبث ارطا ٥جبقس.

ب٤ف ٥ئت ذ٤ش

ب٢ ٥ئت س٤ط ثمطاضش٤ بز ؾ٥عز: ظب٤ف نالح٥ت

اؾت

ب٢ ػ٣، فط٣ ب ثطبپ٥كبز عطح

٢ طوع فط٣ تفط٤ح٣ زض چبضچة اؾبؾب

وبتت.

ب٢ ب٣ اظ ٢ عطح ثطا٢ رت سا٤ب وهاضائ

بثغ بزب٢ رتف رت ثطلطاض٢ طوع

ب اساف آ.تغج٥ك ثطب

فرهنگی گاهنامه علمی و روزنه؛

4

اتربش تهب٥ زض ضز ػض٤ت زض زبغ ػ٣

زضزاذ ذبضد وكض.فط٣،

٢ ثزر ثب اتربش تهب٥ زض رت هطف حع٤

٢ زغ ػ٣.كض

ب احسب٢ ازاض٢ رت ارطا٢ ثتط ا٤زبز و٥ت

ب اساف طوع.ثطب

تؼ٥ س٤ط ثالن اظ ٥ب اػضب٢ ٥ئت س٤ط ٤ب

زغ ػ٣.

بز چبضز: نالح٥ت ب٢ اذتهبن٣ ضئ٥ؽ:

رؿبت زغ ػ٣ اتربثبت. ثطعاض٢

ب ثطا٢ طفت ضؤ٢ اػتبز ث پ٥كبز ؿؤ٥ و٥ت

٥ئت س٤ط ٤ب اؾت٥ضبح آ.

٢ رؿبت ٥ئت س٤ط زغ ػ٣ازاض

ب ث ٥ئت س٤ط اضائ صاضقب٢ وبض٢ و٥ت

زغ ػ٣

ب٢ ٥ئت س٤ط ىبتجبت اضب٢ هثبت تطح

ضؾ٣ طوع

بظبضت ثط وبضب ػىطزب٢ و٥ت

ب٢ اخشا٣٤ج: و٥ت

س٤ط ثطا٢ تؿ٥ زض اضات، احسب٢ بز پبعز: ٥ئت

چ؛فط٣،ب٣ اضتجبعبت ض ا٤زبز ٥ىس.

بز قبعز: ؿئ٥ احسب٢ ارطا٣٤ زض لجب ضئ٥ؽ

ثبقس.ضئ٥ؽ زض لجب ٥ئت س٤ط پبؾر ٣

بظب٤ف و٥تبز فس:

و٥ت فش٣ .1

ب٢ فط٣، صج٣ ٣ تساضن زض تس٤ط ثطب

٢ طوع.ب زاذ زض ان اؾبؾبؾبئط ثطب ٤ب

تس٤ ت٥ مبالت، عاضقب غ٥ط از ػ٣

ب.فط٣ ثطا٢ كط زض ثالي ز٤طكط٤

ب فتب٢ پ٥كبز ثطعاض٢ ب٤كب، كؿت

ػ٣

ب٢ آظق٣ ) ظثب تؼب٥ ز٣٤(ثطعاض٢ والؼ

و٥ت ب٣ .2

حجت ب اػضب٢ رس٤س اذص حك

ػض٤ت آب

٢ طوعساض٢ اا ثزر

٢ ب٢ ب٣ اضا٤ت٥ تس٤ عاضـ

آ ث ضئ٥ؽ

و٥ت استجببت .3

اضتجبط طفت ثب بزب٢ ت٤ وس

٢ زاذ٣ ذبضر٣وه وس

ب٢ ؤؾؿبت رت رصة وه

ث٥بزب٢ ذ٥ط٤ ثكطزؾتب رت تحمك

ثرك٥س طا اساف طوع.

ا٤زبز اضتجبعبت ثب طاوع ػ٣، فط٣

ب زضذبضد زاذ وكض.قره٥ت

فل چبس؛ احىب تفشل

اظ عط٤ك سا٤ب، « طوعفط٣ وبتت» ٢ بز زس: ثزر

اؼض٤ت فطا ٥كز. اػغب٢ حكج، لفبت

بز عز: تب اػضب٢ طوع فط٣ وبتت اظ حمق

رب٤ت ٤ىؿب٣ ثطذضزاض ثز ػض٤ت زض٤ طوع ثسض اظ

تؼمبت ل٣، عب٤ف٢، ػم٥ست٣، رؿ٣ ػاز٢ ثهضت

اؾت.٤ىؿب ٥ؿط

ثهضت بز ث٥ؿت: ػض٤ت زض طوع فط٣ وبتت ظب٣

ضؾ٣ حبن ٥كز و فط زضذاؾت ػض٤ت تؾظ

تمبض٣ تى٥ حك ػض٤ت تب ز فت ثؼس اظ تى٥ فط

ػض٤ت، پطزاذت قس ثبقس.

٤ى: طوع فط٣ وبتت ؾب ٤ىجبض تس٤ط رؿ بز ث٥ؿت

زاز زضآ ضئ٥ؽ ٥ئت س٤ط ضا اظ عط٤ك اتربثبت آظاز

ؾط٢ اتربة ذاس وطز.

ز بز ز: ا٤ اؾبؾب زض چبض فه ث٥ؿتبز ث٥ؿت

اؾت. ٤ساظ عطف ؤؾؿ٥ آ تطت٥ت ظض طز

فرهنگی گاهنامه علمی و روزنه؛

5

اظ ٥ؿ تب زاكب

كىالت، فطاض٢ زاف قطح٣ اظ

پ٤ب غم

ـىالت بدبس٤ب٢ و ثبث مت

٢ دس ب٢ فضا٤ذبذ٣ ا٤دبد ثشا

ػشاػش افغبؼتب خلكب خب ضاس

شد٤ذ اػت ٣ تاذ ث٥ـبس ثبؿذ؛ اص

ػب شفت تب خجش تبس٤خ خ ػ٣

حش٥ت ب٢ تح٣٥ اخجبس٢ ب بدال

٢ و اص شف ل حبو ثش البفب ث٣

شد حش ضاس سا داؿت ؿذ

اػت ا٤ شد ث حبؿ٥ وـ٥ذ

ؿذ سا دس وب اا اص ، ػت ث٥چبس٣

اذ. ثب ا٤ كف ثب٤ذ ارب داؿت لشاس داد

و ل ضاس ل٥ؼت كح دػت،

وؾ شف داسد سؿت پشتالؽ، صحت

پ٥ـشفت. فب ثد ىبتت ذاسع دس

ب٢ ػف٣ امالث٣ ج خؿؾ چچ

٢ اص خا شد افشا٣ دس ؿ ؿ

ب٤بش دػت٣ تشل٣ خا٣ ضاس

تذ ج٣ ا٤ شد اػت. دسا ػ٥ب٣ و

٢ شد ضاس وبال آفتبة ٥ شفت ؿذ

د پـت خجشتبس٤خ پب ؿذ ثد ا٤ ش

حت٣ ا٥ذ٢ ثشا٢ ح٥بت صذ بذ

ذاؿتذ، ٤ب خذاذا س٤ؾ دػتبس ا٤

٢ سػتب داؼت ل سا ؿب٤ؼت

٢ اص بك ثدذ؛ ا٤ شد دس ؿ ؿ

خد ىبتت ذاسػ٣ فب داؿتذ حت٣

دختشا ذؽ ثب پؼشا ث تحل٥

وؼپ داؾ ادا ٥ذاذ.

شثب ب ى خسؿ٥ذ ا٥ذ اذو٣ ثصب٥

ص٣٥ ٥ضسائا٥ذ٢ ا٤ شد تبث٥ذ

اؽ اصا٤ خبن ػت د٤ذ لذست حبو٥ت

ثش چ٥ذ ؿذ، ٤ب ث ف ب٤ت خبك

٤ىتب سص١ ا٥ذ٢ اص ثشا٢ شد افغبؼتب

خلكب خب ضاس ـد ؿذ ثشا٢

و ا٥ ثبس فشكت٣ اذو٣ ثشا٢ شد ضاس

٢ اص تبس٤خ ثشا٢ ا٤ فشكت دس ٥چ ثش

ضاس فشا ـذ ثد فشا شد٤ذ حذ

ال د٤ش وؼ٣ ب تحل٥ اتخبة

٢ دخا و دس زؿت اصآ حش سؿت

ثدذ شد٤ذ ا٤ب آصادا تاؼتذ ث ادا

٢ و خاػت ثبؿذ تحل٥ دس ش سؿت

ا٤ فشكت بچ٥ض ادا دذ. ثب فشا ؿذ

ضاس ب چب امالة تحل٣٥ ت٣٥

ثخد آسدذ، و پـت الا حبو ث شص

٢ آ ثبسب ثبسب دس بس آثدسآذذ

ب ث٥ببت ش چ٥ضف آب ػخشا٣

اػت. ثشآسدب ـب ٣ دذ ـبذ ؿذ

و دس حب حبهش پدب ف٥لذ اص حل٥

وض وبث چب داـىذ ب داـب ش

داـبب٢ ب٣ ٥ ب٣ د٤ش وبث سا

دذ. ا٤ ث٥بش شد ضاس تـى٥ ٣

ؿس، ذ٥ت خا٣ تشل٣ خا٣ ا٤

اػت، دسحب٥ى دس ثؼ٥بس٢ اص بك شد

ب٢ فت٣ ىبتت افغبؼتب ثب حض٤

ذاسع ا٤دبد ٥ـد دؿب كح

آ سا بثد ٥ىذ. پ٥ـشفت

اص٥ب ضاس ب٢ افغبؼتب شد غض٣

ثلست ب شد خبغس٢ ثلست

٢ آ چ دس خبف شد ثد اػت و ؿش

زؿت چ دس حب ٥بص ث ثبص٣٤ ذاسد؛

تذاد ت٥ حل٥ سا و چ دس حب

٢ زؿت ؼا٣ حبهش چ دس د

تلبف داد اػت اغت اص خبغس٢ ثخد اخ

ال٤بت افغبؼتب آ ٥ضا سا ذاسد. افضا٤ؾ

شا٤ؾ ث ػ٢ ت٥ تحل٥ دائشذاس

ؿق الل شد خبغس٢ ث تشل٣

پ٥ـشفت اػت.

٣ ـىالت ص٤بد٢ فشا سا الل ذا

داؾ دػتب خا خا ب ٣ ثبؿذ

حذ تا دس و سػبت ٥ف بػت تب دس

ح اصث٥ ثشد ا٤ ـىالت، خد زس٢

ـب د٥. خاب خاب و ث ت٥

تحل٥ س٢ ٣ آسذ، دس ال ػشب٤

ب٢ اختب٣ بػت ا٤ـب آ٤ذ ػبصا

خب مت افتبد ػت٣ خاذ ؿذ و

خد٤ت آ خب سا ث پشدب بثد٢

خاذ وـبذ.

اص الت و فشاس٢ داؾ دػتب اـى

ت٥ حل٥ ث٥ـبساػت ٣ ٥تا

ث چذ سد تشآ ث ا اؿبس

وشد ثشا٢ پ٥ذا وشد سا ح٣ ثشا٢ آ

دػت ث دػت داد وؿ٥ذ. دس

كست٥ى دس تا ب جبؿذ تب ىبس٢ ب٢

م تش٢ داؿت ثبؿ٥ حذ ال ش ؼتشد

٥تاذ ث والت ـىالت م

از لیسه تا دانشگاه

شرحی از مشکالت

ویانجدانش

منطقه

فرهنگی گاهنامه علمی و روزنه؛

6

آصا ىتت خد پشداخت ـىالت داؾ

خد سا ح وذ. ىتت چ ثبغت٢ پـ٣

ثب آى تبحب دؿبدؽ ػبئش ىبتت

ت٥ ص٤بد٢ فبس داد دس سؿت ب٢

ختف٣ چ اص لـش پؼشا چ دختشا

داـد داسد، ٣ ف٥لذ٢ ثبال٢ اصا٤

ضا ث د٥ ـىالت و خد داؿت ض٤

خا ا٤ ـىالت التلبد٢ ثد خا

غ٥ش التلبد٢، تاؼت ث ت٥ تحل٥

خ٤ؾ ادا دذ دجس ث تشن آ

اػت.شد٤ذ

اػت و شب ثب ىبس٢ پغ ىت ا٤

شا٣٤، ثب ذ٣ ؼبذت ثب اتحبد

ب سػب٣٤ ب ـىالت اتفبق، ب ثتا٥ ا٤

سا بثد و٥ ٤ب حذ ال وبؾ د٥، چشا

ث آ الذا ى٥، آ و خ٣٥ اص بك

اذ. ثشا٢ اىبع د٤ش ث آ تخ وشد

سب٣٤ اص ـىالت داؾ آصا پؼش

دختش چ ثبغت٢ پـ٣ ثب٤ذ اص٤ خب ؿش

وشد و ٥ؼ چ ثبغت ث ش د٣٥ اص

٥ تحل٥ وشد، داؾ د٤ذ سص٤ذ

حش اػت. ث خض اص تذاد اذو٣ اص

فبسغب ب و خذ٤ذا ث آصبس٢ پشداخت

اػت، ب ٥ و پبػخ٢ ٥بصب٢

آصا اشص ب ثبؿذ، ٣ داؾ٣٥ ت

ذاس٤. ٥ و دسحب حبهش ث

فت سا اذ اوثش آب ػذ آصبس٢ ـغ

ذاسد چ سػذ ث داصد ٤ب ثىس٤ب و

آصا بػت. ثبثشا٤ ب ثب٤ذ الص١ داؾ

ؼ خذ٤ذ خد سا و ت٥ تحل٥ سص

-اذ شوذا تخلق الص دس ص٥د٤ذ

ب٢ ختف داسذ تـ٤ك و٥ تب دس

وبسا آصبسا ث٣ پ٥ذد. ا٤ آش ٣

حب٤ت ؼج٣ ب٣ خاذ ؿذ، ش ا٤ى

٢ اص آب كست ٥شد تب حذ ال ا٤ ابؿ

بؽ پبػخ ٢ ٥بصب٢ الص ا٤ـب ثبؿذ

آب سا اص دغذغذ٠ ب٣ ثلست ؼج٣

ثشبذ.

اص شف٣ د٤شت٥ ب اص اىبب

تؼ٥الت ذس سص ثذس ثد ثذ٥

٢ ؿب اص شاوض ل٥ت خفشاف٥ب٣٤ فبك

٣ وسع ب٢ وه آصؿ٣ و ثشا٢

آبد٣ اتحب وبىس ثشضاس ٣ ؿد،

ثذساػت. ا٤ دس حب٥ؼت و ػح ت٥

اػت تذس٤غ دس خد ىتت ٥ضثؼ٥بس پبئ٥

ت٥ دجساذ ثشا٢ سا ٤بفت ث

تحل٥الت ب٣ زس اص اتحب وبىس ث

وسع ب٢ آصؿ٣ وه آصؿ٣ پب

ذ. ثبثشا٤؛ ا٤ب ثب٤ذ ث بك شوض٢ ثش

-خلكب وبث خد سا ثشػبذ ث وسع

ب٢ آبد٣ ثشذ؛ ا٤ صب٥ؼت و

ـىالت اػبػ٣ خذ٢ تش٢ ا٤ ت٥

ؿش ٥ـد، ص٤شا اص شف٣ ثشخ٣ ثذ٥ فمش

٢ آ ث ؿذ٤ذ تش٤ حض٤ت فشا تاؼ

اخ ٣ ز٤م فـبس ٣٥ سح٣

شدذ، حت٣ ؿب٤ذ ا٤ اىب ثشا٤ؾ فشا

ـد تب ث وبث ٤ب شخب٣٤ د٤ش٢ سفت

ثشا٢ وبىسػشاػش٢ آبد٣ ث٥شد. .

ؿخق ثذ ؿبذ خا ثد و ثب

ـىالت ث٥ـبس٢ و داؿت ٤ىؼب دس

ب سا تمج ؿذ ثشا٢ وبىس وبث ػخت٣

بػج٣ ٢بد٣ الص سا شفت ث سؿتآ

ؿذ ٣ ثذا ـىالت التلبد٢ فك

ا٤ـب سا ص٤ش فـبس لشاس داد ث وب الل

ث تحل٥ دجس ث تشن تحل٥ ػفش ث

د٤بس بخشت آ ا٤شا شد٤ذ. ا٤

دسحب٥ؼت و حح وشد دسػبب٢ اخ٥ش دس

بك ب تب افضا٤ؾ ٤بفت ثى ؿى

ت اذ، شد ثب ؿبئ خذ٤ذ٢ ث خد شف

سلبثت ب ثخشدا ث ثلست ش٣ ثشا٢

وؼپ ؿشت فخش فشؿ٣ سا٣ ى ٣

ؿذ پ ب٢ فت٣ سا ثشا٢ فخش

فشؿ٣ ث لشف ٣ سػبذ.

- ثشا٢ تذاد٢ و ا٤ اىب فشا ٣

ؿد سا٣ وبث ٣ ؿذ، ـىالت

وـذ. ص٤شا وبث اص شف٣ د٤ش٢ اتبس ٣

ث د٥ ذ اىـبف فمذا ابو سب٤ـ٣

الص وبف٣ خب٣٤ ثشا٢ اػتمجب ػ٥ اص

شد ا اص داـد٤ب شد بد٢ و

ثشا٢ ادب اسات اداس٣٤ ثشخبػت اص ب

تشوضشا٣٤ افغبؼتب دجسذ سصب فت

٢ اداسات ب سا دس پـت دسب٢ ٥ ثؼت

ذ اصشف٣ تس دت٣ ثزساذ سا ذاس

شخب٢ ابو و اص فمذا شف٥ت ؿش

ؿد وبث ثشا٢ ا٤ ٥ضا اص فع بؿ٣ ٣

داؾ آصا پـت وبىس٢ ب٢ بسا

ػخت ص٤ش فـبس ـىالت ب دبس٤ب

لشاس ٥ذذ. تب ا٤دب اؿبس ث ـىالت داؾ

آصا ثلست و٣ ا اص پؼشا دختشا

ـىالت دختشا خب ب ثد، دس حب٥ى

اػت و ثشخ٣ آ ثش ث تشت٥ت ث٥ـتش اص ا٤

٣ شدد ث ػح فش خب ب

شد ؼجت ث داؾ آصا دختش ثشخ٣

آ ثش٣ شدد ث خؼ٥ت آب و ٥تاذ

بذ پؼشا دس شح٣٥ دس ش ؿ

وبس٢ ثب شؿشا٣٤ دسا آبد٣

سا ث پب٤ب ثشػبذ.تحل٥

ـىالت فشاس٢ دختشا خب ب اال

اػت ٢ خبػت ب٢ ث٣ بد٤ ؿذ

و شد ثب دس ش داؿت آ تب٤ چذا٣

ث ادا تحل٥ دختشا ذاسد. اص شف٣

ثشخ٣ ث د٥ فمذا ح٥ي بػت ثشا

تحل٥ دختشا ث ا٤ ؤش تب٤ ـب ٣

. ص٤شا ؿب٤ذ پؼشا ثب دس ش داؿت دذ

خؼ٥ت ؿب اخ ـذ آب ث غب٤شت

ب٢ خب ثتاذ آصادا ثذ ثب دبس

فرهنگی گاهنامه علمی و روزنه؛

7

اثؼت٣ ث د٤شا ث تب٢ دس ش ح٥ي

تحل٥ دذ، ٢ىب٣ ابو ض٤ذ ادا

دس حب٥ى ثشا٢ دختشا ث د٥ خؼ٥ت

فش شؽ ٤حلشث فشدؿب ذ پز

دبسب٢ خب اص٤ى آب ثتاذ ث تب٢

دس ش ح٣٥ صذ٣ وذ، ث چبؾ ب٢

خبف خدؿب اخ ٣ ؿد. اسد٢

چذ٢ ـبذ ؿذ اػت و دختشا ثب

ت ثذ ؿب خباد ب٢ ؿب سا لبت

داد ثؼ٢ داـبب ؿتبفت اذ ٣ ث

د ثبؽ د٥ جد ح٥ي بػت ثشا٢ ث

دجسؿذ اذ ٤ه شد د٤ش٢ سا ث شا

خد ث٥بسد تب ا سا شا٣ وشد اصا

اجت وذ. و ا٣ ؿب٤ذ ث ت

ؼ خا ب خلكب خد دختشا ؿدب

ػت ؿى لبث ح ثبؿذ، وب ا٤ى

دختشا ص٤بد٢ ا٤ وبس سا ؿدبب ادب داد

د سا ثشا٢ ادا ب٢ خاذ سهب٤ت خباد

تحل٥ ؿب حبك وشد اذ. ٣ ـى

د٣ اػبػ٣ تش اصا٤ اػت ثذ ت

ب٢ ب٣ فشا٥ش خ٣ ىبس٢

لبث ح خاذ ثد. ثشخ٣ اص بك ثشا٢

جس اص ا٤ و الذابت٣ ادب داد اذ

و بػت تش٤ سا، ؿب٤ذ خد٤ت ٤ه

ثبؿذ. ص٤شا ث د٥ شوض٤ت م٥ دس وبث

ل٥ت خغشاف٥ب٣٤ وبث و ؼجت ث م

ب ضد٤ه تش ال ؿذ اص شف٣ ا٥ت

ؼج٣ دسآ حبو اػت، شا٤ؾ داـد٤ب

دسآ خب ث٥ـتش اص ػبئش خبباػت غبت اص

داـد٤ب پؼش دختش ب دس وبث ادا

تحل٥ داد اذ ٣ دذ. ػش٠ ا٤ الذا

اذ ثد و اال ٤ه شوض٤ت ثشا٢ ا٤ خ

استجببت اص ذ٤ش ا٤دبد ٥ـد ثب٥ب

داـد٤ب ٥تاذ ثخث٣ اص تاب٣٤ ب٢

ذ٤ش اػتفبد وذ داؼت٣ ب٢ خد سا

ثب د٤ش ؿش٤ه وذ، ثش٠ ػ آ ا٤

اػت و اص ػششدا٣ ـىالت ثدثبؽ

اسد ثشا٢ ٣ خلكب آب٢ و تبص

ؼتذ ثب ح٥ي آؿب٣٤ ذاسذ خالك٣ ٣

خ٤. ٣ ٥تاذ ثذ وذا دغذغ

و ثذ ؿه ر آب سا دس آ م و

جب٤ذ دس٥ش ا٤ ؼبئ ثبؿذ، ث آدب شاخ

وشد ثد ثبؽ داؿت ثبؿذ. دس لذ چبس

ا٤ وبس ثبث ٣ شدد ٤ه اتبد الص سا

اص فب٥ ب٢ و دختشا ؿب سا ثشا٢ آذػت

ث د٥ ذ ح ثد ثبؽ بػت ب اص

٢ تحل٥ ؿب ٣ ؿد، فشا وذ و

دختشا م ث آ ح شاخ وذ ث

ىبس٢ ذ٤ش ا سا فتح وذ.

فرهنگی گاهنامه علمی و روزنه؛

8

فش، سػ، بت اسصؿب٢ پشسد

٢ اص ؿذ دسخغشاف٥ب خا ثـش٢ ث دػت

بكش٢ االق ٣ شدد و ٤ت شد ش

وذ. ا٤ اسصؿب ثشخ٣ خب سا تشػ٥ ٣

ػب٥ب ػب ٣ وـذ تب دس ٤ه آ

خب ؿى ٥شد ثشخ٣ د٤شآ دس ثذ

خ ح٥بت اؼبب دس ٤ه خب ت

بد٤ ٣ شدد. ثبء اسصؿب٢ ش خب

اػت و ث ػشب٤ ب٢ ٢ ب خب

ػخت٣ ث دػت آذ اػت. بثد٢ ا٤

ب ث ثبث بثد٢ آ خب آ تاسصؽ

اػت. شب ب اسصؿب٢ حلش ث فشد خد

بػت شصب٢ ٢سا و ثذ ؿه ؿبػ

و٥ؼت٣ بسا ت٥٥ ٣ وذ اص دػت ثذ٥

ثذ ؿه خد ب ٥ض بثد ؿذ ا٤. ا٤

اسصؿب صب٣ ث٥ـتش سد تذ٤ذ لشاس ٣

٥شد و دس تمبث تبسم ثب اسصؿب

ب دس فشب٢ د٤ش٢ لشاس ٥شد مؾ

ا٤ ؿشا٤ي فب، ثى ف ثبؿذ. تغ٥ش

ثؼتش خفشاف٥ب٢ صذ٣ ٥تاذ ث شاتت

صد تش ػش٤ح تش ا٤ اسصؿب فشب سا

سد تحذ٤ذ لشاس داد ثلست تذس٤د٣

بثد وذ. دس ا٤ ؿشا٤ي ؼئ٥ت ب ثذ

اؼت ؿه ث٥ـتش ثشخؼت تشاػت تب ت

ذ٤ذ فشب ا اص تثبؿ٥ ا٤ اسصؿب س

خشد فشب٢ ث٥ب حف ذاس٤.

فشا جد ثؼتش بػت ثشا٢ ادا ح٥بت

صذ٣ دس افغبؼتب خلكب دس چذ

د١ اخ٥ش ث د٥ خ ب٢ تح٣٥

ذفذ٢ و تػي غالت لذست ذس٤ت

ؿذ، ف٥لذ٢ ثبال٢ اص شد افغبؼتب سا ٣

خب وبؿب آب وشد دجس ث تشن اص

ب٢ ث٣ آؿ٥ب دس ش شف بذ پشا

پشاوذ د. ا٤ ؤش ثبث ؿذ تب شد ب

ثب د فشب٢ ث٥ب ثلست ٣٥

دس٥ش ثبؿذ. صذ٣ دس د٤بس غشثت

خلكب صب٣ و صثب آ تفبت ثبؿذ

تإثفب خ٣٥ صدتش آثبس خد سا ثشخب

اسصؿب٢ ٣ ث٣ ب سا بثد زاؿت

اػت ثذ اص ٣ وذ. حف اسؿب ى

تش ثبؿذ، ص٤شا بخشت تب ٤ه ؼ ثذ ػ

ؼ و خد ت ث بخشت تبد اذ

-ف٥ب٢ اك٣ آثب٣٤ خد ثضسي ؿذادسخغش

اػت ؾ ا دس ٥ ثؼتش ؿى شفت

و وبوب س٢ ؼ ثذ٢ ؤثش خاذ ثد.

زؿت صب ثب س٢ وبس آذ ؼ ٣ ثب

ب٢ ثذ٢ حف ا٤ اسصؿب ث تذس٤ح

تش خاذ شد٤ذ؛ ص٤شا اصشف٣ ا٤ ػخت

ؼ ث صثب بدس٢ خد آؿب٣٤ الص سا

ذاسد اص شف د٤ش فبك آ اص اسصؿب٢

ؿد. پغ خب داسد ث٣ ث تذس٤چ ث٥ـتش ٣

تب ثشا٢ حف تذا ا٤ اسصؿب تذاث٥شب٢

ػد٥ذ ؿد ث ساىبسب٢ الص بػت

ب٢ حف آ پشداخت ؿد. ساىبسب ؿ٥

تاذ تذد فش، صثب اسؿب٢ ٣ ٣

و و ثب ثبؿذ، ٣ ٣ تا ث چذ سد٢

تخ ث ؿشا٤ي اهب احا، اىب

٣ ؿذ آ ٥ؼش ثبؿذ جبدست سص٤ذ.

تشسا ثلست خذاب ا٤ ساىبسب٢ بػت

تا دس ر٤ شح وشد.٣

ب٢ ظثب . زائط وطز وضؼ1

ػ ز٣٤

اص آدب٤ى ودوب اص آا ف٣ ثب

پشسؿب ودوؼتب دس٥شاػت ؿب٤ذ ٤بد

شفت صثب بدس٢ آ دس فوب٢ خب ا

ب دس٥ش٢ ب٢ پذسا و لشف٥ت

ب٢ صذ٣ بدسا ا٤ افب ثب ثشب

ث٥ـتش اػت، ـى ثبؿذ . ثب ا ؿب٤ذ ثب

بست ذس٤ت الص ثـد ا٤ اىب سا

٥ب وشد ٣ اىب ٤بد شفت صثب ؿتبس٢

تش خاذ ثد. ص٤شا ودوب ثذ ؿه ػخت

ث ىبتج٣ ٣ سذ و صثب آ تفبت اػت

. اصشف٣ فوب خ حبو اص ثشب ب٢

تب ح٥ي ثبص٢ وچ ت٤ض٣٤ شفت

ثبصاس ٣ تإث٥ش خبف خد سا خبذ

داؿت ودن سا اص صثب بدس٢ ا ثذس

خاذ وـبذ. اصشف٣ دسا ودو٣

اؼب تب صب٣ خا٣ خا٣ ت٥٥

وذ٠ ؾ اخالق اؼب ٣ ثبؿذ. شب

دس ا٤ دس ذس٤ت الص ادب ـد،

٤بفت ث آػب٣ لبث ؿخل٥ت افشاد تىب

ثد. ثبثشا٤ وسػب٢ صثب اص تغ٥ش خاذ

ا ودو٣ ثشا٢ آب ثذ ؿه ثشثش آ

خاذ ثد. صب٥ى ؿخق صثب بدس٢

خد سا ثخث٣ ثذاذ، ا خبذ تاؼت ث

ػت دس ٥ش اسصؿب٢ اك٥ بدس٢

خد شدد. ص٤شا دس ؤثش ببت استجببت

٤ فس حبك ٣ ؿد، ا خد و ثب ا

ب سا فشا خاذ شفت. ثخد ثشخ٣ اص اسصؽ

فشاشفت ثشخ٣ اص فب٥ اك اػبػ٣

د٣٤ ثشا٢ ودوب هشس٢ اػت. ودوب

ثب٤ذ اص ب آا ف٥ت ثب ثشخ٣ اص

اػبػبت د٤ آؿب٣٤ الص سا داؿت ثبؿذ

ث ا ثشب ب٢ چ اك د٤، لشآ

بص شه شدد، تب ا٤ى ا دس تبع

دس٥ش٢ ثب ا٤ اسصؿب٢ ثضسي ؿد

اسصؿب٢ د٣٤ دس خد ا بد٤ شدد.

بستر مکان

-آفت ارزش

-های هویت

ساز

فرهنگی گاهنامه علمی و روزنه؛

9

٢ ٢ فب٥ د٣٤ ثشا٢ ودن ث ثبثشه

اػت. ؿبػبذ اػبػبت د٤ مذع اػال

آب٣ ودن دس خسد٢ اص فب

سا دس خد ا باػبػبت د٣٤ ا٤ اسصؽ

شسؽ خاذ داد دس ثضس٣ ا سا ث پ

٤ه اؼب ؼب تجذ٤ خاذ وشد. غبت

ب٢ اك٥ ب ثب د٤ مذع اػال اص فش

تا فت آصؽ اػت. زا ٣دس استجبى

صثب د٤ اػبػبت د٤ ث ثبث آصؽ

افجب٢ خ٣٥ اص اسصؿب٢ د٤ش٢ ب خاذ

ث.

زائط وطز طاؾ ز٣٤ .1

٣فط

ثشخ٣ اص اسصؿب سا سا ثب٤ذ ثب پشداخت ثشپب

وشد صذ ذاؿت، س د٤ش٢ خاذ

ؿد. پبئ٥ذ و ث ثبد فشاؿ٣ ػپشد ٣

ثشپب٣٤ ثشب ب٢ چ سص، بؿسا،

٥ذب ا٤ب تجشو ٤بد ثد اص ػبشصب٢

ب٢ د٣٤ تبس٤خ٣ خد ثشخ٣ اص ؿخل٥ت

٣ بسا دس خد ب٢ ٤ت اسصؽ

ب٢ خذ٤ذ سؿذ خاذ داد. ودوب ؼ

صب٥ى سص٢ ثشضاس ؿد ٥ذ٢ ث پب

ب٢ خذ٤ذ ثذ ؿه دس داؿت ؿد، ؼ

ثبس فؼف آ ػئا خاذ وشد ا٤

ب دس خد آب لذست خاذ شفت. اسصؽ

صب٥ى بؿسا٢ ث پب داؿت ؿد ودوب

ػ ٥ش٢ دسآ تـ٤ك ثشا٢ فب٥ت

ؿد، ـك الل ا ث د٤ د٤ذاس٢

ث٥ـتش خاذؿذ ا٤ اسصؿب ثلست پ٤ب

خب٤ذا ثبل٣ خاذبذ تب ؼ ب٢

ثذ٢ ثذ٢ ادا پ٥ذا خاذ وشد ؼ

اذس ؼ ثلست ٣٥ ثب ا٤ اسصؿب دس

تبع خاذ ثد. ػدذ٢ د٤ش٢ و ٣

ضاس٢ ا٤ شاػ ثش ؿشد ا٤ تا ثشا٢ ثش

اػت و ثب ا٤ حب ٣ ثب دس تبع

خاذثد ال ثش ثب خجش٢ اص ذ٤ش،

ودوب خاب ثب ذ٤ش ث٥ـتش آؿب٣٤

حبك خاذ وشد ثشخ٣ اسصؿب٢ سا اص

ذ٤ش٥ض فشا خاذ شفت و اص خ

٢ ثبسصتم٤ت صثب بدس٢ سا ٣ تا

آ ؿشد.

ب٢ سض٤ت زض اظزاد .2

فطظسا

استجبى ثب صادب ٤ب اك٣ آثب٣٤

تاذ ا٥ت اال٢ دس حف فش ٣

اسصؿب داؿت ثبؿذ. زا وؿؾ ثب٤ذ ا٤

ثبؿذ و تب حذ ى استجبى ثب آثب٣٤

اص ث٥ شد. ٤ى٣ اص ساب٢ و ثبث خاذ

اػت. ٤بثذ اصداجشد٤ذ استجببت افضا٤ؾ

تا صب٥ى پؼشا دختشا دس ثبثشا٤ ٣

سػذ دس حذ تا وؿؾ ػ اصداج ٣

اص آثب٣٤ ؼش خد سا اتخبة ؿد

وذ. فب٤ذ٠ ا٤ الذا ا٤ خاذ ثد و حذ

ال ٤ه شف اص رخ٥ وبال دس ثؼتش

بػت دس فوب٣٤ اك٣ و ت فش

ال ثب فش اسصؿب٢ اك٥ ثد وب

اػت. خب خ شفت ثب آ ثضسي ؿذ

ا ثذ ؿه حت٣ س٢ ٤ه ؼ ا٤ الذ

ث٥ش خاذ داؿت. ص٤شا اسصؿب٢ اك٥ ثذ تإ

تب صب٥ى ا دس ل٥ذ ح٥بت ثبؿذ دس خد ا

صذ خاذ ثد خد س٢ فشصذا حت٣

ػبئش ثؼتب ؼش خد تإث٥ش خاذ

ا٤ حشوت ال ثشا٤ى ثبث ٣ زاؿت.

شدد فشصذا ب كبحت ؼش ؿذ، ثبث

صذ پ٤ب بذ اسصؿب٢ ب خاذ ؿذ

ثبث افضا٤ؾ استجببت ؼتشؽ سفت

آذب خاذ شد٤ذ و خد ٤ى٣ د٤ش اص

ساب٢ حف فش بػت و دس ال ب ثب

ا٤. ٤ه ت٥ش د ـب ثى ػ ـب سفت

تاذ اص شد ش٤ك كست ا٤ الذا ٣

تا ثشا٢ دختشا خا ٥شد؛ ٣٤ ٣

خد ؼش ؿب٤ؼت بػت اص صادب

ثشض٤ذ ثشا٢ پؼشا خا خد ؼش

تذ٤ ثشض٤ذ٠ اص اك٣ اتخبة وشد.

خث٣ دس تو دس شد كست تب٤ح ثج

پ٣ خاذ داؿت.

ب ضفت افعا٤ف ؾفط .3

آسب ث ع

چبچ لجال ث٥ب شد٤ذ، ػفشب سفت

آذب٢ ب ثلست ذفذ اجت دس حذ

تا ثب تخ ث تا ب٣، ث ثب٤ذ

افضا٤ؾ ٤بثذ. ا٤ ػفشب ال ثشا٤ى خد

٤ه تفش٤ح تجذ٤ ا خاذ ثد. ٥تاذ

فبد ص٤بد خلكب ثبال٢ فشصذا داؿت

ثبؿذ. ص٤شا فشصذا ٥ـ آ و ثب٤ذ،

صثب بدس٢ سا دس وـس٢ و صثب آ

اػت خاذ آخت، شب ب تفبت

ػفشب٢ ذس٤ت ؿذ ذفذ٢ سا سا

اذاص٢ و٥ شچذ ب٣ ث سفت

آذ داؿت ثبؿ٥، ودوب ثخث٣ خاذ

تاؼت ث ذت صب٣ و دس آ خب ػبو

ت٥ صثب خد سا ثجد ثخـذ. ص٤شا ؼ

ودوب چ٥ض٢ سا و اص ذ٤ش ٣ آصد

وتش اص دسع، ذسػ غ٥ش ٤بد ٣ ٥شذ.

ا٤ ـؼت ثشخاػت ب٢ و آب دس

ثب ودوب د٤ش خاذ داؿت، تإث٥ش ث

ػضا٢ ؼجت ث آب خاذ داؿت. ال

شخ٣ تاذ ثثشا٤ ثب ػفشب٢ تذد ٣

اسصؿب٢ د٤ش٢ سا ٥ض فشا٥شد. ص٤شا خ

ب تفبت اص فوب٢ حبو ثش خ٣٥

-اػت خ٣٥ اص ؼبئ سا ٣وـس ث٥ب

ؿد اص ب خ حبو ثشخب آخت

ث٥ش ٤ خ حبو خلكب س٢ ودوب تإا

ؿشف٣ داسد خ٣٥ اص اسصؿب سا دس ر

آب ه خاذ وشد.

فرهنگی گاهنامه علمی و روزنه؛

10

آؾ٥ب زض اؾال فط٣ پب٤ترت ػا ث غع٣ صاض٢ب

ث ػا طوع فط٣ رب اؾال ،13۳2 زض ؾب ت٥ ؿذ غض٣

ضع ثطا٢ غع٣، طز افغبؿتب ربؼ و ؾ٣ زض

. ا٥ت ا٤ ضع ظب٣ ث٥كتط ث ثبقس٣ ضساقتطاوبت فط٣ زا

ب٢ پطؾف ب٢ ش٤ راة فت قز:ث پطؾفذضز و چك ٣

بس ا٤ى آ٤ؿ٥ؿى ض٢ وسا ز٥ غع٣ ضا ث ا٤ ػا فترط

ب٢ ثطذضزاض ثز اؾت تب ؾبذت اؾت؟ ٤ؼ٣ غع٣ اظ چ ٤ػ٣

٥، ا٤ ضع زض طوع تربت رب اؾال لطاض ث٥طز؟ چ

كرهب ثطا٢ غع٣ ٤ب ث عض و٣ ثطا٢ افغبؿتب چ ا٥ت

.؟ذاس زاقت

اؾال رب تر طوع غع٣

تر رب اؾال لطاض زاز حطاق٤ى٣ اظ زال٣٤ و غع٣ ضا زض

چ غع٣ زض زض ،فط٣ غع٣ اؾت -اؾت، ا٥ت تبض٤ر٣

ب٢ غع٢ ت٥ض٢، زض ؿتطـ اتمب ػ، ؼبضف اپطاتض٢

فط اؾال٣ مف ثعض٣ ثبظ٢ وطز اؾت.

ضؾس ا٤ ته٥ زض الغ اضرصاض٢ ث رب٤ب فط٣ ث ظط ٣

تبض٤د زضذكب غع٣ اؾت. ؼطف٣ غع٣ ث ػا پب٤ترت تس

ا٣ ضا ٥ع ث زجب زاقت اؾت ب٥ ثؼس٢ ٣ ث٥رب اؾال ته

ث عض خب اػضب٢ ؾبظب ا٤ى ثب اقتطان ظ٤طا فط اػضب٢

ثس ضتج وكضب٢ ػض زض وبث، ث عض ػس ض٢ ثبظؾبظ٢ غع٣

ثحج وطزس تب غع٣ آ آبز٣ ضا زاقت ثبقس و ثب چط ثبظؾبظ٢

اؾتمجب وس. ثبظؾبظ٢ غع٣ زضالغ ثبظؾبظ٢ قس اظ بب ذز

٤ت رؼ٣ طز افغبؿتب چ٥ ثبظؾبظ٢ كتطوبت فط ٣

رب اؾت. زت افغبؿتب ٥ع اض ض٢ ثبظؾبظ٢ غع٣

ؾؼت .بقت اؾتآبز٣ پص٤طا٣٤ اظ ضظ ثعضساقت ت

٣ زاقت زاضز ب٢ فط٣ فىط٢ غع٣ تب ا٥ت ث ظطف٥ت

ب٢ ؾ٥بؾ٣ زض ؾغح ز٥بؾت. ثى ثرك٣ اظ تبض٤د پط افتربض ظب

ظب ؾ٥بؾ٣ ٤ب ؾطظ٣٥ و ضظ٢ فط تس اؾال٣ ضا زض

ب٢ ز٤ط اتمب زاز، او فطنت ٤بفت اؾت تب ث ػا ؾطظ٥

٥طاث كتطن ز٥ب غب غضفب٢ فط٣ تبض٤ر٣ ذ٤ف ضا

.ثب٤بس

ػهط غع٤ب ػهط ضقس فط ثز اؾت. قط غع٣ زض ا٤

زض عاض ثبة ىتت زاقت اؾت. ثعضب فؿف ػ، زاكسا،

فرهنگی گاهنامه علمی و روزنه؛

11

٤ؿسب قبػطا ثعض٣ چ اثض٤حب ث٥ط٣، حى٥ اثامبؾ

فطزؾ٣، اثافض ث٥م٣، ػجساح٣ طز٤ع٢، حى٥ اثاذ زسز

ز٤ط٢، ؿؼز ؾؼس ؾب، ػهط٢ فطذ٣ ث آز ؾب٣٤،

ؾ٥ؿتب٣ زض آ ظب زض قىفب٣٤ ضك فط٣ ؾ ثؿعا٣٤ ا٤فب

وطز اس.وتبثب٢ ب اس، وكف احزة آحبض اجبل٥ ٤بزبض

ا٤ زض تبض٤ر٣ فط٣ اؾت .غع٣ فط ؼبضف اؾال٣ ضا زض

سؾتب اتمب زاز ػهط حز ؾجىت٥ تب پزبة الض

ثب٢ 40اؾت. اظ قى اد ػظت تبض٤ر٣ ا ٤ ز٤بض عز٤ه ث

تبض٤ر٣ ث ٤بزبض بس اؾت.

قط غع٣ لست ز عاض ؾب زاضز. اظ ا٤ زض ز عاض ؾب ػهط

غع٤ب ت٥ض٤ب ثطا٢ رب اؾال اظ ا٥ت ذبل ثطذضزاض

رب٤ب ضف٥غ زاضز.اؾت اظ ظط فط٣ ػ٣

ػهط غع٤ب ػهط ضقس فط ثز اؾت.ؾب٥ب تبز٢ ا٤ قط

ػبب از٤جب ثطرؿت ضا تح٤ ربؼ ثكط٢ زاز ثطغب٢ ػ٣

ازث٣ افعز اؾت. ط٤ه اظ قبىبضب٢ ازث٥بت فبضؾ٣ بس

قبب، تبض٤د ث٥م٣، تبض٤د طز٤ع٢، حس٤م احم٥م ؾب٣٤، ز٤ا

ػهط٢ ز٤ا فطذ٣ تحت حب٤ت غع٤ب زض غع٣ پس٤س آس

اؾت.ثطرؿت وطز قى تبض٤ر٣ غع٣ زض ظب٣ و افغبؿتب زض٥ط

ثستط٤ قى بثؿبب٣ ب٢ تبض٤ر٣ ر تطض٤ؿت اؾت ثطا٢

طز رب ا٤ ؿئ ضا ذبعط كب ذاس وطز و طز ا٤ ز٤بض

زاضا٢ تبض٤د غ٣ ؿتس.

ؾطظ٣٥ و ضظبض٢ س آفط٤ف طوع فط، ػ

ؼبضف ثز اؾت، اط فطنت ثبس٣ پ٥سا وس اظ چب ر

تاس مف ثؿعا٣٤ زض تؾؼ فط تطض٤ؿ ضب٣٤ ٤بثس ٣

ا٥ت ز٤ط ضع زض ا٤ اؾت و وس.٢ ؼبضف ػ ثبظ

ا٣ ضا زض ٤ه اربع ث٥ تربت ظب ؾ٥بؾ٣ افغبؿتب طارغ

ػب فطاذاس ذاس. ثس٤ ؼب و ربؼ زض ٤ه ز٤سب كتطن

ث ٥طاث كتطن رب٣ اتب ذاس صاقت. تطوع ض٢ ا٤

.ز٤سب كتطن ث آثبزؾبظ٢ ثبظؾبظ٢ قط غع٣ وه ذاس وطز

التهبز٢ ا٥ت

اظ اضظـ التهبز٢ غع٣ ث ػا پب٤ترت فط٣ رب اؾال ٥ع

جب٤س چك پق٥س. ثبظؾبظ٢ طاوع كتطوبت فط٣ غع٣

تطوع ض٢ غع٣ ث ػا ٥طاث كتطن ثكط٢ رب٤ب طزقط٢

ب٢ غع٣ ضا ث٥كتط ضز تر لطاض ذاس زاز زض احط ا٤ تر ربشث

قىفب٣٤ التهبز افغبؿتب، اىكبف طزقط٢ غع٣ ؾ٣ زض

نب٤غ زؾت٣ ثرف ذهن٣، ثجز٢ التهبز ؼ٥كت طز ا٤فب

ب٢ .غع٣ تؼك ث تب رب اؾت. رع زاضا٣٤وطزذاس

ؼ٢ بز٢ تب رب اؾال ثى ثكط٤ت اؾت. چ فط

٥ ذبل تا حهط ث ؾطظ ب٢ ؼ٢ بز٢ ضا ٣ زاضا٣٤

ب٢ فط٣ ط٤ه اظ وكض ذبل طز ذبل زاؿت.زاضا٣٤

ب ت٥سات فط٣ فىط٢ ب كتطن رب آفط٤س

اؾت. اط آ٤ؿ٥ؿى ث چ٥ ته٣٥ السا وطز اؾت ٤م٥ب ض٢

تؼك غع٣ ث تب رب اؾت فمظ ا٤ ىت لبث تر اؾت و

٣ غع٤ب ت٥ض٤ب ع حىتساض٢، ب٢ زضذكب تبض٤ر زض

ؿتطـ فط٣ حب٤ت بثغ ثكط٢ فط٣ رصة حب٤ت

آب، چ پ٥ب٣ ثطا٢ ظب ؾ٥بؾ٣ و٣ افغبؿتب ؾ٥بؾتصاضا

.اطظ افغبؿتب ذاس زاقت

فرهنگی گاهنامه علمی و روزنه؛

راتی ػولکشد ػی خؾت گیذ هی ساؽاعاى.ؽذ هی تش سحن تی ن ا اغاى٬ؽد تشهی هذسى اغای خاهؼ شچ سعذ هی ظش ت

هتخقـ٬تاس پشفغسیآخین.دذ هی ؾاى کؼ ا خؾت تا فشد کؾذ هی سح ػذالتی تی اص اغاى هغض.اعت ػذالت لشاسی تش تشای

آلواى فشایثسگ داؾگا کلیک دس پشفغستاسک«.تضذ کاسی ش ت دعت لادساعت اغاى هتاعفا»:گیذ هی ساى اػقاب ؽاعی ایوی

.غتذ هقف خ فلح راتا ا اغاى ک اعت هؼتمذ کذ هی کاس

هؼثمذ یض اگلیغی تشخغت ؽاط صیغت٬چاسلضداسیي حتی.یغت اغاى«هحشک»سفتاس صهش دس تاخوی سفتاسی حول ت هیل گیذ هی ی

اغاى گفت تاى هی تید دس.اعت هحشک تشیي یشی تضسگ ک اعت غشیض ایي داسد اختواػی هتؼادل سفتاس اص غشیضی دسکی اغاى تد

هؼتمذ٬ؽت هسد دسایي تغیاسی ای کتاب ک س تا پشفغسیآخین.تشعذ تفان ت ن تا٬یکذیگش ت حول خای ت دذ هی تشخیح افل دس ا

خد سؽذ تغتش ک اعت کوثد اص حشاط ایي .تشعذ چیی ایي تحلی سؽذ ت تواذ پیذاس وی تاغت اغای خاهؼ ثد چیي ایي اگش اعت

ا افضایؼ ست س آها.کذ هی تیواس سا اغاى اها حول ت هیل خای خد٬تشط ایي.اعت کشد فشان سا اغاى خوی تا سفتاس خای

.اعت اختواػی صذگی اقاف٬وکاسی آسصی دس اعت اغای صیغتی تؼادل خدى تشن ؾا٬سحی تیواسی ای س ای ساحتی

اسد آسیل ها دس «خای گی صس تا هش سص ای خؾت سیؾ اص دسد هشصای» ػاى تا تاس پشفغسیآخین کتاب آخشیي

فضیکی حول هسد ک اغای»:گیذ هی«دسد هشص» لاى هسد دس«فشاکفستشسذؽا»سصاه تا ای هقاحث دس تاس پشفغس.تاصاسؽذ

هی خؾت ت دعت اغای چیي»:دذ هی اداه ی«.کؾذ هی دسد٬تشد هی سح خد ضشسی یاصای اص یکی کوثد اص یا گشفت لشاس

ایي دیذ اص«.اعت خؾت حالت ایي دس هغض اکؼ.کؾذ هی دسد یض تحمیش اختواػی ػذالتی تی اص تلک٬فضیکی حول تااص اغاى هغض.صذ

.اعت اغای ساتط دس تؼادل ایداد آى ػولکشد ک اعت غشیضی سیؾ تا سفتاسی خؾت٬ساى اػقاب ؽاعی ایوی هتحقـ

هشگ تا ک ؽد؛ خطشی هی تؼثیش تضسگ خطشی ت اغاى طثیؼت س د ک اعت حغی ٬طشدؽذى یا تای احغاط»:گیذ هی تاس پشفغس

ضؼیت ایي اص سا خد خؾت ت تعل تا کذ هی عؼی فشد کذ هی اػالم اضطشاسی هلؼیت هغض٬ ؽشایطی چیي دس.داسد ستط صذگی

صذگی دس ک خاای کدکاى هیاى دس سفتاسی چیي تشص خطش ضشیة ػلت ویي ت ک دذ هی تضیح تاس پشفغس« .دذ دات

فؼال هخة اصخاسج پیاهی واس الغ دس.گیشد هی ؽکل آى دس ک داسد تغتشی خؾت واس.اعت تیؾتش ذاسذ اػتواد هسد ؽخقی٬ؽاى

ت خا ایي.ؽد هی گفت خؾن خایی ت خا حالت ایي ت.دذ وی ى ؾا سا خد یذ تا ک آدا واس اها خؾت ؽد هی ضؼیتی چیي ؽذى

ک ایداعت.کذ کب لت سا وغشػ خا دس٬داسد هؾکل خد کاس هحیط دس ک هشدی اعت هوکي هثال ػاى ت.دذ هی سخ صیاد خایی

ن تاؽذ تشاتش ن تا ا اغاى و آى دس ک دیایی.دذ هی دعت اص سا تؼادل تشلشاسی خت دس اکؼ یؼی خد افلی ػولکشد خؾن

آى تؼشیف دس اذ گزاؽت ام «دسد هشص» سا هشص ایي. کذ تحول هؾحقی هشص تا پزیشد هی سا ا تفات هغضاغاى .یغت هطمی تقسی

.اعت اغاى هغض دس اقاف ػذالت دسک اص خاسج ک خایی هشص ایي» :گیذ هی

« یؼمتی »

کدکواى تا اژ ا کالم الذیي ؽاى ت

آا ایي اژ اسا دس .دیا فل هی ؽذ

ري ؽاى ثثت کشد تشای تیاى

احغاعات ػمایذؽاى ش آچ هی

ت ش ؽکلی ت .خاذ تکاس هی تشذ

.ها حشف هی صذآاحشف تضین تا

ایي ساتط اص یک خای تایذ د طشف

اگش آا سا ؾیذ ؽوا سا وی .تؾد

هشاحل صیش ت ؽوا کوک خاذ . ؽذ

کشد تا اص ظش کوی کیفی ت یک استثاط

ت طس .هاعة تا کدکاى تاى دعت یاتیذ

ش سص .هشتة تا کدکاى گفت گ کیذ

حتی .یذلتی سا ت ایي کاس اختقاؿ د

اگش ایي لت فمط پح دلیم گام خاتیذى

شوند می تر رحم بی ىم ىا انسان٬شود ترمی مدرن انسانی جامعو ىرچو

روش رفتارمان با کودکان

فرهنگی گاهنامه علمی و روزنه؛

هذت صهای فحثت کشدى هی .کدک تاؽذ

تاذ هتغیش تاؽذ اها خای آى تایذ دس تشاه

.سصا ؽوا هؾخـ تاؽذ

تشای فحثت کشدى لشاس تگزاسیذ لتی

کدک تا ؽوا هی خاذ فحثت کذ یا

تطس غیش ؽفای اؽاس هی کذ ک چیضی

اس هی دذ٬دس اعشع لت ت طس ا سا آص

خقفی تا ا خلت کشد یا تشای

ت .فحثت کشدى تا ا لشاس تگزاسیذ

خقؿ اگش هدثسیذ لت گفتگ سا ت

تاخیش تیذاصیذ لتی خافی سا هؾخـ

حااللتی هاعثی یغت٬لی اهؾة » :کیذ

تؼذ اصخوغ کشدى ظشف ای ؽام هی

ص تؼیي تؼذ ا« تاین دس اطالت فحثت کین

توام تخ تاى سا ت ا .لشاس تذ للی کیذ

خلة کیذ ت تمی افشاد خااد تگییذک

ت یک خای خلت عاکت .هضان ؾذ

تشیذ طسی تحول کیذ٬ک تا اتذ هی

خایذ گػ کیذ وامذس ک تشای

دعتاى خد ک تشای هؾست ضد ؽوا

کاى آهذ اذ لت هی گزاسیذ٬ تشای کد

عش فحثت سا تاص .خد یض لت تگزاسیذ

گای ؽشع فحثت تشای کدکاى .کیذ

پظ عش فحثت سا تا خوالتی .هؾکل اعت

تگ اص چ »یا « خب چ ؽذ»ظیش

تاص کیذ لی شچ ایي خوالت « اساحتی

تشای هثال .اختقافی تش تا ؽذ هثشتشذ

لتی اهشص اص هکتة »:هوکي اعت تگییذ

هی .اساحت ت ظش هی آهذیآهذی٬ خیلی ى

اگش « خای ساخغ ت آى تا هي حشفثضی

کدک ؾاى داد چیضی دس هذسع اتفاق

افتاد اها ا حاال وی خاذ ساخغ ت آى

ت ا الما کیذ٬ک آصاد اعت . فحثت کذ

هی تاذ دس فشفت دیگشی ایي کاس سا

.ادام دذ

لتی . کشدى تذیذ ت کدک اخاصۀ فحثت

فحثت سا آغاص کشدیذ اص هاست ای خ

. اعتفاد کیذ تا هکالو ساصذ گ داسیذ

افشادی تالغ هؼوال توایل داسى سا حل

ای پیؾاد دیذ حتی تشای کدکاى

دس تشاتش ایي عع ا . طك کیذ

اص پشعؼ ا تشای افضایؼ . هماهت کیذ

دى ا اعتفاد اػتواد کدک ت حشف کؾی

... «ا چ گفت؟»تؼذ چ ؽذ؟ ها » کیذ

اص خوالتی اعتفا د کیذ ک وذسدی ؽوا

ؽشط هیثذم ک خیلی » . سا هیشعاذ

اگش کغی تا هي ایکاس » ٬ «اساحت کشد

یا « سا کشد تد خیلی ػقثای هی ؽذم

یا «!چ تذ»حتی کلوات ک تای ظیش

عیغ . دادهیتاى هکالو سا ادام« !ػدة»

کیذ حشف ای کدک سا ت خدػ

تشگشدایذ تا ؽواسا تا تخؼ تیؾتشی

ایي سػ سا چذیي عال پیؼ . ؽشیک کذ

تشای ساؾاعی « داکتش کاسل ساخشص»

ک تا افشاد تالغ کاس هی کشدذ طشاحی

تؼذ ا ایي سػ تشای کدکاى . کشد اعت

.یض هسد اعتفاد لشاس گشفت

چگونو با کودک خود صحبت کنیم؟

تی آیا ت ظش هی آیذ ک کدکاى ؽوا دسخاعت ای تاى سا وی ؽذ؟ اگش ایي طس اعت٬ ت خاطش ضؼف ؽایی آا یغت٬ تلک ؾا ای

سفغ ایي . ذ خیلی خذی غتیذ ت ایي کاس اده هی دذتخی آا ت حشف ای ؽواعت؛ آا تا گاهیک فذای تاى ت حذی تلذ ؽد ک احغاط ک

پظ کلوات خد سا ت دلت . تایذ چیضی سا تگیذ ک ذفی اص آى داسذ عپظ آى هطالة سا خذی تگیشذ الذیي: هؾکل د خضء ضشسی سا هی طلثذ

صدی یاد خاذ گشفت ک دس خغتیي لحع ای ک ؽشع ت فحثت کدک ؽوا ت. اتخاب کیذ٬عپظ آا سا تا فذالت هحکن ت کدکاى اتمال دیذ

:تشای یل تا ایي هظس ت کات صیش تخ کیذ. هی کیذ٬ ت ؽوا گػ فشا دذ

مجبورش کنید کو بو چشميایتان

نگاه کند

اص آداییک حاط کدکاى ت آعای پشت

اطویاى حافل کیذ ک گام . هی ؽد

فحثت کشدى ت ؽوا گا هی کذ؛ ؽایذ

ایي هوتشی ػاهل دس کدک اص دعتسات

ت گػ دادى ت ؽوا تاؽ ؾاى دیذ ک

هظس ؽوا اص تاللی گا چیغت٬ ایي

سػ سا اص طشیك یک تاصی تا کدک

د هتش دستش اص ن تؾییذ چي: تیاهصیذ

ش کظ صدتش . ت چؾن ای ن گا کیذ

اگش . ت اطشاف گا کذ تاصذ اعت

کدک تاى اص گا کشدى ت چؾواى ؽوا

هی تشعذ یا احغاط اساحتی هی کذ٬ ت

ا تیاهصیذ تا ت داى یا توتن فست ؽوا

گا کذ گای تشای خلة تخ یک کدک

هاط خغوی داؽت تاؽیذ ت الصم اعت ت

آساهی دعت تاى سا سی ؽا اػ

تگضاسیذ٬ یا دس فست لضم٬ دتا دعت

تاى سا سی ؽا ایؼ لشاس دیذ تا

هالیوت فستؼ سا ت طشف خد گا

.داسیذ

فمط گای اص ایي سػ اعتفاد کیذ

تشای . تکؽیذ تا اعتفاد اص آى ػادت کیذ

چیض ی تیؼ اص یک کدکاى تضسگتش ش

اؽاس کچک٬ تا دعت تش ؽا اػ هوکي

اعت ت خای خلة تخ٬ ت یک سیاسی

لتی کدک گام . تذى ثوش تیداهیذ

فحثت ت ؽوا گا هی کذ تشای ایکاس

اسا تؾیك کیذ تگضاسیذ تذاذ ک اص ا

ساضی غتیذ تؼذ ا دس فستی ک ػال

اص دعتسات یض تش گا کشدى ت ؽوا٬

.یذپیشی کشد اسا تحغیي کي

« سحیو سی»

فرهنگی گاهنامه علمی و روزنه؛

گل دخـــــترهـزاره

اگر به ادبیات جنسیتی در میان جامعه هـزاره درافغانستان توجه شود، فرزند دختر دریک خانواده افغانستانی وخصوصا

از { مال مردم}آنجا که از فرزند دختر تحت عنواندریک خانواده هـزاره از محرومیت های بسیاری برخور دار بوده وتا به

وی یاد می شد وتا زمانی که درخانه پدر قرار داشت، وسیله بود برای انجام کارهای شاقه درداخل خانه ومحروم از تمامی

حقوق خانوادگی تا اینکه به سن بلوغ می رسید وبه نحوی به صورت جبری وبدون آنکه به خواسته ها ونظرات وی توجه

شود به فروش می رسید ومبلغی از یک مرد ناشناخته وسنی باال در بدل وی گرفته می شد که کماکان این وضعیت تا به حال

اما با پیش آمـد وضعیت موجود در کشور، خصوصا درطی یک دهــه واندی که . درمیان مردم افغانستان همچنان ادامه دارد

ها در ــــــــجامعه جهانی اداره می شود که دراین زمان کوتاه مکاتب ودانشگاه افغانستان توسط یک حکومت قانونی با نظارت

کشور باز ومفتوح گردیده و زمینه برای آمـوزش دخـتران درافغانستان فراهم شـده است، دخـتران مردم هزاره بیش از گذشته

وادان ــــــــــــازبا س% 30که امروزه بیش ازتوانسته اند توانمندی خود را در زمینه های مختلف علمی وفرهنگی نشان بدهند

عالوه براین دختران هزاره آن طوری که از گذشته تاریخ آنان . وتحصیل کرده های جامعه هزاره را دختران تشکیل می دهند

د پیداست از عفت وپاکدامنی، شجاعت واز خود گذشتگی های بسیاری در راه حفظ وقار وحیثیت مردم وزندگی خود بهره من

با این توصیف وتعریف . زندگی همه مردم افغانستان به شمار می روند« گل سرسـبد»هستند که از این بابت می توان گفت

کوتاه وبسیار ناچیز در اهمیت وشخصیت دختران هزاره این قلم شعری سروده است که آن را به عنوان یک تحفه، به دختران

. دهـزاره اهـدا می دارد که در زیر می خوانی

ــتر هــزارهــــــــــــشمع و چراغ محــفل گل دخـ

ـترهـزارهــــــــاصل گل دخــــــــدنــــیای پر زحـ

اب وبازیــــــــــــــچون تولطیف ونازی مثل عق

ــــزارهــچــنگ می زنی به هــردل گل دختر هــ

هــــود خــالصــجمع خوبی دنــــیا در تو شـــــــ

ــزارهــــمایل گل دخـــتر هـشـــــــــــباشکل وبا

ــاریـــــــــــــاستوره مــقاوم دمــــــساز روز گـ

ـزارهــــترهــدر فصـــل هـــرخــزانی گــــل دخـ

ـیـــــم را زدل زدایــــتومثل ســـــبزه رویی غــ

ـزارهـــــتر هــــــدر بــــــاغ زندگـانی گـــــل دخ

ـه نمــاییـــــــتو بیایـی قـــــدم رنجـــای کـــاش

ـترهـزارهـــــــــانـــدر دیـــــار جـــانی گـــل دخ

ــیـــــــــــزیشتی را توحجابــی، پاکیزه مثل آبـ

ـزارهـــدرهـــروقت وزمـــانی گــل دخـتر هـــــ

اهـــــــشمشــــاد قــد رعــنا زیباصورت چون م

ـترهـزارهـــکه پـــــری، گــــل دخفــرشــــته یا

دانـــش، تو نا توانی هــرآنچه گفــــتی ازخویش

دروصف یــار جــانی گــــل دخــتر هـــــــزاره

«دانـــشحاجی »

12

فرهنگی گاهنامه علمی و روزنه؛

(حاجی دانش)

گفتار تا عول ت طي

جــــــاى هی خاینچار کار خد اس خلك ها س شزق غزب لمو اى هی خاـــــــــین

ت طي جـــــاى خدایثار کین ٬وچ هزدمیستن هگز اســـــــــاى ک ت طي کــار کین

داد ایي لزض اسیي طــــالت ها تیزى استلزض دالز ها تا ت ــــــــــشار هلیــى است

آخز ایي لزض ذاستین ک خذایـــا چى استرفت درجیة کساى دلی هــــــــا پزخــى است

ر تدج ذیذین ک ت کاهـــل آیذــکسیک پزژ شیذین کــ ت حاصـــــــل آیذ

الجــرد هس سیثـــــا ت ذاری داریای طي سر طــــــــــــال ت ذاری داری

فت ســز شاری تز جـــــا ت ذاری داریــــــــــــــــــی ت ــذاری داری آي مز اعلــ

دست هــــا تـــــــز گذاهی ت جاى است دراستز سز گـــــــــج شستین سغزتت ت گـــــــذاس

ــــــینتا ک ها در سذگی صـــاحة یک رل شغیز ها گذاشت ک ها صاحة پطزل شــــــین

سسیاست چمذر گشتـــ ارل شـــــــــینغیزهـــــــا خاست ک هــــا وچیي گل شین

یست کس غوخارکس فع ت خد هی خاذشزق غزب آى ز یکی همصذخد هی خاذ

اشـــا هاســــتصفت غیز وـــــــــــــ سیت کهال جاپاى سر ذی و درخــــا هاســـت

آری تاسار جـــــــــاى کشر یزا ها ســــــتکفي سسى ها جول ستیــــــگا هاســـت

چار آى ضع شذ٬چى شزیک اسخد هـــاستهال سیت دار خدی یچ دراى ضـــــــع شذ

«یعمتی »

13

فرهنگی گاهنامه علمی و روزنه؛

16

ربؼ ثبظ ث ز٥ ثؼس ترهه٣ ثز كبغ حطف ب، ث ز٥ تطاو رؼ٥ت ب٢ ب

جت٣ ثط ل لج٥ احس، ػهط تجؼ٥ض وتط كبس ٣ قز. زض چ٥ راؼ٣ تفى٥ه

تط٤ اضوب ؾبظ ب٢ قط٢ ارتبػ٣ قطز ٣ قز. فطا٤س تفى٥ه تب٤ع مف اظ

تب٤ع ٥عا آ اؾت و كب زس ٥عا تؾؼ ٤بفت٣ پ٥كطفت تىغ٤ى٣ وكضب

اؾت. زض ربؼ قط٢ تؾؼ ٤بفت، اىب تر ث ٤ىط٣ ل٣ ػاز٢ فطنت ضلبثت

چ ضلبثت ان٣ زض چ٥ راؼ٣ ثطتط٢ ػاز٢ ؾت٣، ثى ضقس ضا اظ آز ب ٣ ٥طز

تاب٣٤ التهبز٢ اؾت، ث ٥ ز٥ تؾ ث تجؼ٥ض بغ پ٥كطفت تطل٣ ٤ه فطز ث قبض

ضفت زضب٤ت اصاض٢ ؿبثم ث

زضربؼ ؾت٣ عطف ز٤ط اؾت. تبؾفب

افغبؿتب ث ز٥ افىبضؾت٣ ثؿتطب٢

غضف ػ٥ك اؾت. ا٤ ثؿتطب تجؼ٥ض

ؿتع اتربش ض٤ىطزب٢ ػ٣ ؼطفت

.رس٤ساؾتقبؾ٣

؟ چ ٥تا آطا تكر٥م زاز قس تجؼ٥ض و٣ وزب اػب

رطة تط٤ پس٤س ب٢ ارتبػ٣ ؾ٥بؾ٣ زض زضا رتف تبض٤د ثكط ثز تجؼ٥ض ٤ى٣ اظ

اؾت ؾجت ٣ قز تاب٣٤ ب تاس٢ ب٢ افطاز ث نضت فطت آ٥ع٢ زض لضبت ب

طـ ب بز٤س ابقت قس زض ؾ٢ ز٤ط ث ٣ ب٢ ػاز٢، ل٣، لج٥ ا٢

ن اػب قز زضرتف ق ٣ تاس ث عطچ .تر قز ؾبذتبض٢ ط ث انغالح ذز٢

٢ فطز٢ تجؼ٥ض اضتجبط ؿتم٣٥ ثب ثطزاقتبن ؿجت تفبت اؾت زض٥ تكر٥م آ ٥ع ث

٢ رتف ثطزاقت باث٥ط تؼ٢ زض٣ احؿبؾ٣ افطاز زاضز. فط ارتبػ٣ ثط جب٢ طظب

٥كس رط ز وط پ٥سا ثطذضز ٤ىس٤ط ثب زا٤ب ب ثطزاقت اث٥طتؼ ا٤ ثب قس اؾت

چس فط ٢ اظ عطف٣ اض زاضالثرز ٥أضس و زض آ ط قر٢ تطو٥جبت تبظ تط

اؿبب اغت ثط عجك .زضز تجؼ٥ض الغ٥طز٢ ارتبػ٣ اؾت اظ عطف ز٤ط ٥ك ث ا

٢ ك تمؿ٥ ثس٤بريرؿ٥ت غ، ؾت ض پ، ػاز،ز٤طا ثط اؾبؼ ٥ت ٢ پ٥كساض٤ب

آب تؾظ ارتبع تب آب ضا اظ ظط ضح٣ تعع ٢ تاب٣٤ ب نتپص٤طفب٣ ٥كس.

تح بچ٥ع رز ضا ري٥ىس ثى ؾجت ٣ قز ث ز٥ تطؼ اظ آ٤س قطا٤ظ حم

آظـ فطت ساقت؛ تؼهت ث عض ؼ زض ربؼ ؾت٣ ػمت بس ض٤ك زاضز. زض وس.

چ٥ ربؼ افىبض ا٤س ب٢ طز ثب صقت ب٢ ؾت٣ حبفظ وبضا ط ذضز اؾت. اظ

ؾ٢ ز٤ط تجؼ٥ض ٥ع ٤ه اط٢ بز٤

فىط٢ قس ظبجط اؾت. ال٤ ب٢ چ٥

ث عض آضا آضا زض زض ارتبع اجبقت

قس لكط حى فش بپص٤ط ضا تكى٥

٣ زس. ثطا٢ ضفغ تجؼ٥ض پ٥كبز ٣

قز و اس٤ ث فطظسا ذز ق٥ ب٢

فطت ساقت زض٢ ضظ٤س اظ

پ٥كساض٢ ضا ث٥بظز. ا٤ اط ظب ظ٤بز٢

بتا٣ الظ زاضز، اب ٣ تا ػ٣ ضغ

اس٤ زض وبف ا٤ ضس زض زض

ذز، ث فطظسا امب وطز و ثتط اؾت

ز٤طا ضا زؾت ثساضس ثب آب تفب

زاقت ثبقس تب زض ظس٣ ٥عا تف٥ك

٤بثس.٤فافعا

فرهنگی گاهنامه علمی و روزنه؛

17

اروپا. گسترش اعتراض علیه کشتار سیستماتیک مردم

هزاره در افغانستان وپاکستان

میالدی هزاره های 2013شبکه ی سرتاسری مردم هزاره: سال

درمرکزشهر های اروپا اروپا باشرکت دریک راهپیمایی ای

وجهان ، کشتار سیستماتیک مردم هزاره در افغانستان وپاکستان

وحمالت ضد بشری طالبان کوچی برمناطق ناهور، بهسود

ودایمیرداد ، قانون شکنی های تیم حامد کرزی، گفتگو امتیازدهی

به طالبان را محکوم نمودند راهپیمایی ده ها تن از شهروندان

ژاد پرستی در کشور اروپا نیزشرکت واعضای های ضد ن

داشتند، همه باهم خواهان محوخشونت علیه هزاره ها شده

وکشتاربیرحمانه، برنامه ریزی شده و سیستماتیک هزاره ها از

راه های گوناگون را محکوم نموده ازجهانیان خواستند تا برای

آوردن عدالت درافغانستان همکاری نمایند. تظاهرات کننده گان با

حمل شعارها وپالکاردهای گوناگون به زبان فارسی وانگلیسی، و

زبان های دیگر فاصله چند کلومتری را طی نموده علیه طالبان

وبنیاد گران مذهبی شعارداده ازجامعه جهانی خواستند الی محو

کامل بنیاد گرایی درافغانستان این کشور را تنها رها نکنند. به

دراین راهپیمایی، حکومت گفته بعضی ازشرکت کننده گان

کرزی با ارتکاب اشتباهات پی درپی نه تنها کشور را به سوی

یک بحران سیاسی می کشد بلکه با پشتیبانی از طالبان تروریست

باعث بروزدوباره جنگ های خانماسوزداخلی نیزمیگردد

ی از شعارهای تظاهرات کننده گانبعض

”!هزاره ها را به جنگ نکشانید، ما صلح میخواهیم“

”!کشتار سیستماتیک هزاره ها دیگر بس است ”

”.اقوام افغانستان همه با هم برادر و برابرند“

راهپیمای وقطعنامه جامعه هزاره ها در اروپا

ما هزاره های اشتراک کننده در این تظاهرات، کشتار

سیستماتیک مردم هزاره در افغانستان وپاکستان و اقدامات دولت

افغانستان در قتل عام، کوچ اجباری، بی جا ساختن مردم هزاره

از خانه های شان وایجاد ترور و هشت توسط گروه های

نشین را تروریست مانند کوچی ها و طالبان در مناطق هزاره

عمل عمدی بخاطر پاکسازی هزاره ها از افغانستان دانسته و

شدیدا اعتراض می کنیم. در این اواخر دولت های افغانستان

وپاکستان به تحریک و هماهنگی با نیروهای افراطی مذهبی در

این دو کشور، اقدامات ضد بشری را علیه هزاره های افغانستان

کاب جرایم هول ناک ضد بشری تشدید نموده است که موجب ارت

شده اند. ماضمن محکوم نمودن این جنایات، اعتراض خویش را

نسبت به موارد زیل اعالم میداریم. ما اشتراک کننده های این

تظاهرات پیشبرد مذاکرات غیر شفاف حلقات حکومتی افغانستان

با تروریستان طالبی را محکوم و آنرا مخالف منافع ملی مردم

ن میدانیم و معتقد هستیم که با رویکار آمدن طالبان حقوق افغانستا

و آزادی های انسانی پای مال می شود وافغانستان یک بار دیگر

به سوی جنگ و بی ثباتی سوق داده خواهد شد. ما حاضرین در

این گردهمایی، جنایات و تخریبکاری طالبان را که به نام کوچی

ح و دولت حامد کرزی را در ها در ناهور غزنی، انجام شد، تقبی

دست داشتن به این جنایات شریک میدانیم از آغاز بهار امسال

مناطق هزاره نشین افغانستان مطابق یک پالن هماهنگ از طرف

دولت افغانستان، استخبارات پاکستان و طالبان زیر پوشش کوچی

طالبان آغاز گردید که مردم این مناطق را از اکماالت مواد مورد

رت و رابطه با مرکز و محالت همجوار محروم کردن.ضرو

فرهنگی گاهنامه علمی و روزنه؛

18

این محاصره تا حال پابرجا است و شرایط زندگی را برای مردم

هزاره دشوار ساخته و آنها را مجبور به مهاجرت و بی جاسازی

می کنند. ما این اقدام دولت افغانستان و افراطیون مذهبی پاکستان

ی کنیم که به خاطر را محکوم کرده از جامعه جهانی تقاضا م

جلوگیری از فاجعه انسانی در مناطق هزاره نشین افغانستان اقدام

جدی نمایند ما هزاره های مقیم اروپا از مردم و حکومت اروپا

صمیمانه تقاضا می کنیم که بخاطر نجات یک مردم که در حال

نابودی هستند بی تفاوت نباشند و دین انسانی شان را در کمک با

ره در افغانستان اجرا نمایند. از آنجاییکه اروپا در مردم هزا

مسئولیت بازسازی قوه قضاییه افغانستان را عهده دار شده بود،

این امر دین این کشور را در تامین عدالت و جلوگیری از ظلم،

ستم وتجاوز بیشتر می سازد.ما هزاره های مقیم اروپا از مردم و

وارد نمودن فشار باالی حکومت اروپا تقاضا می کنیم که با

حکومت افغانستان، و درهم شکستاندن محاصره خبری، مردم

هزاره را از نابودی نجات بدهند و حضور نظامی شان را با

تامین عدالت و تطبیق قانون در افغانستان برجسته تر و سازنده

تر بسازند.

وپا بخاطر تامین امنیت و عدالت در در حالیکه سربازان ار

افغانستان خ قربانی میدهند، حکومت حامد کرزی قتل عام و بی

عدالتی و بی قانونی را شعار خود ساخته و حکومت جنایت

کارش با حمایت جامعه جهانی از جمله حکومت اروپا حراست

میگردد از مردم و حکومت اروپا تقاضا می کنیم که بخاطر

روح سربازانی که در افغانستان جان های شیرین شان احترام به

را از دست داده اند، از جنایات حکومت کرزی در نابودی مردم

هزاره جلوگیری نمایند مااشتراک کننده های تظاهرات امروزی

حمله طالبان را بر مکتب دختران در والیات غزنی، دایکندی و

لیه رشد و ترقی بامیان را یک عمل ضد انسانی و اقدام عمدی ع

زنان هزاره دانسته وآنرا شدیدا تقبیح می کنیم. ماهزراه های مقیم

اروپا قتل جواد ضحاک رییس شورای والیتی بامیان را ترور

سیاسی از جانب طالبان با هماهنگی حکومت افغانستان و پاکستان

دانسته و آنرا اقدام عمدی بخاطر نابودی شخصیت های سیاسی

م و به حیث یک امر وحشتناک ضد مردمی محکوم هزاره می دانی

می کنیم ما هزاره های مقیم اروپا از نهاد های حقوق بشری در

افغانستان و جهان، سازمان های جهانی، جامعه جهانی، همه اقوام

و ملیت های افغانستان، نهاد های فرهنگی، رسانه های افغانستان

های خیریه و در داخل و خارج، نهاد های مذهبی، سازمان

بشردوستانه و همه افراد بشر تقاضا می کنیم که به حکومت

افغانستان فشار وارد نمایند تا از چنین فجایع هولناک انسانی در

سرنوشت سومین قوم سا کن در افغانستان جلوگیری شود. هزاره

های اروپا. اکثریت مهاجرین و پناهنده گان افغانستانی مقیم اروپا

شکیل میدهند. این جوانان هزاره کسانی اند که به را هزاره ها ت

دلیل اعمال ظلم، تبعیض نژادی، کوچ اجباری و کشتار جمعی

باالی شان ازافغانستان فراری شده اند و در اروپا پناهندگی اخذ

کرده اند. جامعه هزاره های اروپا تا هنوزدراین کشور نوپا است

نگردیده است. تا و به صورت کافی برای اروپا یی ها معرفی

چندی پیش معلومات ناچیزی که مردم اروپا درمورد هزاره ها

نوشته خالد حسینی محدود می ” باد بادک باز“داشتند فقط به زمان

شد، اما اخیرا نشر چند کتاب در اروپا ازسرگذشت جوانان هزاره

، تا جایی مردم هزاره را به جامعه اروپا شناسانده است. هزاره

امید وار است؛ جوانان هزاره درسایرکشورهای جهان های اروپا

نیز با نوشتن کتاب، خاطرات، یاد داشت ها و مقاالت، مردم

شانرا بیشتر به جهانیان معرفی نمایند هزاره ها با چهره های

مغولی شان یکی از پراکنده ترین اقوام افغانستان -خاص ترک

تل عام های است که درهرکشوردنیا مهاجر و پناهنده دارد. ق

مکررتاریخی مردم هزاره، آنها را بارها و بارها مجبور به ترک

خانه و دیارشان نموده که تاهنوزهم هزاره ها درکشورهای

مختلف دنیا درجستجوی پناهگاه امن برای زندگی بدون ترس،

تبعیض و تهدید هستندهزاره های اروپا معتقدند، فضای باز

شده اند، حقی به آنها داده ودموکراتیک کشوری که درآن ساکن

که حتی درکشورخود شان به دلیل تبعیض نژادی ازآن محروم

بوده اند؛ آنها حق دارند با برگزاری تجمعات مسالمت آمیز و

سردادن

فرهنگی گاهنامه علمی و روزنه؛

19

افغانستان فردا نقش اساسی ای ایفا نمود.شبکه سراسری مردم

د کشورهای جهان می توانند با استفاده ازآزادی بیان وحق فریا

عتراض دربرابر بی عدالتی و محرومیت ازحقوق اولیه انسانی ا

شان در تغییر وضعیت موثر باشند. مردم هزاره در تمام ویا

تهدید بلند کنند. هزاره های اروپا باورمندند، با ایجاد یک هسته

قوی دربیرون کشورمیتوان برپروسه دموکراتیزه نمودن

پیگرد، شکنجه اعتراض، صدای شانرا بدون ترس و هراس از

هزاره به سایرهزاره های جهان نیز توصیه می نماید، مانند هزار

های آسترالیا و هزاره های اروپا به اعتراضات شان علیه

تبعیض نژادی و کشتار سیستماتیک مردم شان درافغانستان و

عتراضات را هرچه ود پاکستان ادامه داده و دامنه این ا

بیشترگسترش دهند تا صدای ما به نقاط مختلف جهان رسانیده ش

.

´

؟چیست تبعیض

ناتشاتش اجتماعی اصمضایای یکغان های نقؼ تشاتش دس افشاد که اعت موقیعتی ؽناعی، جامعه دانؼ افغالح دس تثعیض

گیشد؛تثعیض قشاس ثشوت یا قذست توصیع مثنای انتقاتی معیاسهای و ها ویژگی که حالتی چنین هم.ؽونذ می تشخوسداس

انتخاب یا آموصػ دس افشاد و نذاسد وجود افشاد تشای یکغان اجتماعی تحشک فشفت تثعیض ؽشایظ دس.ؽود می نامیذه

افشادجامعه مکانی گضینی جذایی کنذ؛ می کمک جامعه دس تثعیض سؽذ ته که عواملی اص. داسنذ ناتشاتشی ؽشایظ ؽغل

تش واضح تیان دس.هغتنذ تثعیض سایج انواع اص عنی تثعیض و مزهثی جنغی،تثعیض نژادی،تثعیض تثعیض. اعت

تاس یک معموال خودی غیش و خودی تنذی مشص. خودی غیش توانای افشاد تش خودی ناتوان افشاد دادن تشجیح تثعیض

تش، عنتی جامعه عمت ته هشچه. دانغت موثش تثعیض اجشای دس توان نمی سا عامل این تنها که هشچنذ. داسد عنتی

و ؽود می تش اجتناب غیش و تش قغعی کننذگان اعمال تشای آن حقانیت و تثعیض اعمال تشاینذ کنیم، حشکت تش تغته

تش مثتنی ناهمگون های جمعیت تشاکم دلیل ته و ها، حشفه و مؾاغل تودن تخققی تعذ دلیل ته تاص جامعه دس. تشعکظ

و اسکان تشین مهم اص نقؼ تمایض و تفکیک جوامعی چنین دس. ؽود می مؾاهذه کمتش تثعیض عنقش واحذ، قثیله و قوم

توععه میضان دهنذه نؾان که اعت آن میضان و تمایض و تفکیک فشاینذ. ؽود می ؽمشده اجتماعی و ؽهشی های عاصه

نژادی و قومی یکشنگی ته توجه امکان یافته، توععه و ؽهشی جامعه دس. اعت کؾوسها تکنولوژیکی وپیؾشفت یافتگی

چنین دس افلی سقاتت چون و گیشد می ها آدم اص سا سؽذ و سقاتت فشفت تلکه عمتی، و نژادی تشتشی نه جوامعی

واگزاسی دسنهایت و سفته ؽماس ته فشد یک تشقی و پیؾشفت مانع تثعیض ته توعل دلیل همین ته اعت، اقتقادی توانایی

. اعت عمیق و ژسف تثعیض تغتشهای افکاسعنتی دلیل ته افغانغتان عنتی دسجامعه متاعفانه. اعت دیگش طشف ته مغاتقه

.جذیذاعت¬ؽناعی معشفت و علمی سویکشدهای اتخار مغتلضم تغتشها این

؟داد تشخيص آنرا ميتوان چگونه و شده اعمال كجا و كی تبعيض

ؽود می عثة و اعت توده تؾش تاسیخ مختلف دوسان دس عیاعی و اجتماعی های پذیذه تشین مخشب اص یکی تثعیض

عوی دس و ؽذه انگاؽته نادیذه ها نگشػ و ها قضاوت دس آمیضی نفشت فوست ته افشاد های توانمنذی و ها توانایی

قوعش ته توانذ می چون.ؽود توجه خودی افغالح ته گشوه عاختاسی و ای قثیله قومی، نژادی، های همگونی ته دیگش

یتشداؽتها تا مغتقیمی استثاط تثعیض کدس اعت متفاوت نغثت همین ته نیض آن تؾخیـ و کدس ؽود اعمال مختلف

اعت ؽذه تنا مختلف یها تشداؽت و اتیشتع یمثنا تش اجتماعی فشهنگ. داسد افشاد احغاعی و دسونی یمشصها و یفشد

هش آن دس كه میآوسنذ توجود یتش تاصه تشكیثات و میؾونذ مخلوطو تایكذیگشتشخوسدپیذاكشده دایما وتشداؽتها اتیشتع این

واقع تثعیض موسد یا گونه ته همیؾه دیگش عشف اص و اعت اجتماعی فشهنگ چنذ یداسا همواسه عشفی اصؿؽخ

تقغیم مؾمول هغیش و جنغیت ، پوعت سنگ ،نژاد، ملیت اعاط تش دیگشان یپیؾذاوسیها عثق تش اغلة انغانها.دمیگشد

عثة تلكه میكنذ متضلضل سوحی نظش اص سا آنها تنها نه اجتماع توعظ آنها یها توانایی تنیشفپزن. میؾونذ گوناگونی یتنذیها

معمول طوس ته تعقة نذاؽتن؛ نفشت آموصػ.كننذ تحمل سا موجود ناچیض و یشحق ؽشایظ آینذه اص تشط دلیل ته ؽود می

کاسانه محافظه و عنتی های گزؽته تا مشدم های وایذه افکاس جامعه چنین دس. داسد سیؾه مانذه عقة و عنتی جامعه دس

آسام طوس ته فکشی چنین های الیه. اعت صمانثش و ؽذه نهادینه امشی یک نیض تثعیض دیگش عوی اص. اعت خوسده گشه

که ؽود می پیؾنهاد تثعیض سفع تشای. دهذ می تؾکیل سا ناپزیش نفور و محکم قؾش و ؽذه انثاؽته اجتماع دسون دس

الصم صیادی صمان امش این. تیاموصد سا پیؾذاوسی اص وسصیذن دوسی و نذاؽتن نفشت های ؽیوه خود فشصنذان ته والذین

اعت تهتش که کشد القا فشصنذان ته خود، دسون دس سونذ این کاهؼ دس والذین ناتوانی سغم علی توان می اما داسد،

.یاتذ ¬افضایؼ توفیق میضان صنذگی دس تا تاؽنذ داؽته تفاهم آنان تا و تذاسنذ دوعت سا دیگشان

فرهنگی گاهنامه علمی و روزنه؛

21

ؼبب خ٥ت و پد ٤ه تمش٤جب بد ؼب، ٥٥ 317 حذد

28 ات٥پ٣ ٥٥، 160 ذ: وذ٣ صذ٣ غ٥شاػال٣ وـسب٢ دس خب، ٥٥ 38 اسپب. ٥٥ 13 تبضا٥ب ٥٥ 16 سػ٥ ٥٥، 22 چ٥ ٥٥،

ؼب ٥٥ 4 تمش٤جب ثب آب وـس و( خ٥ت و دسكذ 5) داسد ؼب

ضاس 600 ٥٥ 4 آش٤ىب لبس. اػت اسپب ؼب خ٥ت ثضستش٤ داسا٢ .داسد ؼب ضاس 700 وببدا

دذ٣ تـى٥ سا دسكذ 20 فمي آفش٤مب ؿب خبس٥ب دس ؼبب دس احتبال. وذ٣ صذ٣ آػ٥ب٣٤ د٤ش وـسب٢ دس آب دسكذ 60 اص ث٥ؾ

.سػ٥ذ خاذ فش ٥٥بسد 2٫2 ث خب ؼبب خ٥ت 2035 ػب پب٤ب

اس٤تش اسد، ،(دسكذ 50) ات٥پ٣ آجب٣، خب آرسثب٤دب، اػال٣ وـسب٢ ثحش٤، ا٤شا، اذض٢، شث٣، تحذ ابسات افغبؼتب، اصثىؼتب، ،(دسكذ 50)

تشوؼتب، تبخ٥ىؼتب، پبوؼتب، ،(داساؼال) ثسب٢ فبػ، ثسو٥ب ثالدؽ،

ػس٤، ػدا، ػب، بج، ػبح چبد، خ٥جت٣، ادضا٤ش، تغ، تشو٥، بج٥ب، و٤ت، وس، لش، لشل٥ضػتب، ب، ػد٢، شثؼتب شاق، ػب٣،

٥دش٤ب ٥دش، س٤تب٣، لش، ،(غشة) شاوؾ ب٣، بض٢، بذ٤، ٥ج٣، ٥،

.٤ ،(دسكذ 50)

ؼتذ اػال٣ ب٢حىت داسا٢ و اػال٣ وـسب٢

ب، ػد٢ پبوؼتب،شثؼتب ،(داساؼال) ثسب٢ ثحش٤، ا٤شا، افغبؼتب، ٤ س٤تب٣،

اػت وـس سػ٣ د٤ فمي اػال و اػال٣ وـسب٢

٥ج٣، و٤ت، لش، شاق، تغ،ادضا٤ش، ثالدؽ، شث٣، تحذ ابسات لش شاوؾ، بض٢، بذ٤،

ػىالس اػال٣ وـسب٢

تبخ٥ىؼتب، شص٤، و ثػ٣ ثسو٥بفبػ، اذض٢، اصثىؼتب، آرسثب٤دب،

تشو٥، تشوؼتب، بج٥ب، وص، لضالؼتب، لشل٥ضػتب، ،(ؿب٣) لجشع ػب، چبد، خ٥جت٣،

ب٣ ٥،

جمعيت کنوني جهان:»

2.994.971.94/»

ؤػؼبت و آبس٢ آخش٤ جك ادب ا.ا.ػ٣ ػفبسؽ ث تحم٥مبت٣

خب ؼبب خ٥ت اذ،داد فتبد پبلذ ٥٥بسد ٤ه حذد

خ٥ت دسكذ 23 و اػت فش ٥٥ 10. دذ٣ تـى٥ سا خب و

ثب ثشاثش خ٥ت٣ ٣٤ ؼبب دسكذ ؼتذ زت ؿ٥ فش ٥٥ 150

ػ٣ فش ٥٥بسد ٤ه حذد ٣٤ بثم٣ دس ذتب ؿ٥ خ٥ت. ثبؿذ٣

ثحش٤ شاق، ا٤شا، وـسب٢ ثب اذض٢. اػت ؼتمش آرسثب٤دب

پبوؼتب ضاس، لذ ٥٥ 202 160 ثب ذ ٥٥ 174 ثب

ا مب تشت٥ت ث ؼب فش ٥٥

ث ؼب خ٥ت ش اص سا ػ تب آ اص پغ اذداد اختلبف خد

تب چبس مب ٥دش لش ثالدؽ، فت دسمب ا٤شا. داسذ سا ؿـ

ادضا٤ش تشو٥، ا٤شا، اص پغ. اػتوشد اؿغب سا ثذ٢ ب٢ستج شاوؾ

.اذ

فرهنگی گاهنامه علمی و روزنه؛

22

zafarmohebullah@yahoo.

com

تإح٥ط ذباز زض ٥عا

ثعىبض٢ ثب ب ارب٣ ث

ربؼ افغبؿتب

چى٥ذ

ؼت ث٥ب خب سا خباد تـى٥

ث ش ٥ضا و فوب٢ دذ.٣

بػت ثشا٢ خباد غ٥ش ػب ب

ص٤ؼت ثبؿذ، ٥ضا احشافبت ث٥ـتش سا

. پبئ٥ خا٥ ثددس خب ؿبذ

داؾ آب٣ ثد ػح فش،

ثد ا٤ب ث ـت اذ٤ چب آغ

ث٥ش ؼتم٥ غ٥ش احشافبت فؼبد تإ

بال٢ فشصذا خباد داسد. ؼتم٥ ث

ودوب ل و ثذ اساد

ب تذ ٥ـد اخت٥بس خد دس فب٥

٤ب تشث٥ت ج٥ذ ت٥ شب

دسػت ؼجت ث آب كست بست

اذ آذ و ثبس خ ٢ ث، افشاد٥شد

تب ثبس دؽ خب ٣ شدد ثى

. دس٤ خاذ وـ٥ذ سا ث دخب

٢زاس تحم٥ك تش٤ ا تإث٥ش

ػ٣ شد٤ذ اػت سخباد دس خش ثش

ب٢ دش ب٢ خباد ٥ض ٤ظ٣

پشس ثب تخ ث ه٥ت فش،

خب، ثب ٤ه ػت اسصؿب٢

ث خب افغب٣ س٤ىشد اخب٣

ػ٣ ؿذ اػت.سثش

، اعفب، ذباز، زط: اغب و٥س٢

.، تؼ٥ تطث٥راب

مس

خباد ثؼتش تىب پشسؽ ؿخل٥ت

اخالق، ػبص ثبسس ؿذافشاد ص٥

سفتبس اؼب اػت. (character)ؾ

تىب ؿخل٥ت افشاد مؾ تإث٥ش آ سا دس

٢ دسكست ػ ابس٢ دس تشػ٥ آ٤ذ

٥تا بد٤ذ تبس٤ه ػ٥ب٣ افشاد خباد

فشد ح٥بت٣ تش٤ حؼبع تش٤ شفت.

بب دسا دسا صذ٣ خد سا و

اػت، ثلست ؼتم٥ ودو٣ خا٣

خباد ػپش٢ ٥ىذ. ءتإث٥شا٥بتحت

دسا ودو٣ خا٣ دسا٣ اػت و

ؿخل٥ت ال٣ ٤ه فشد ؿى شفت

ػت و اخباد ىب٣ تىب پ٥ذا ٥ىذ،

ثب بد دسآ ب٢ ؿخل٥ت افشادص٤شػبخت

شچذ ا و دس تىب . ٥ـد

وذ تذد ٣ مؾ ا٤فب ؿخل٥ت افشاد

اػت تش٤ آ ٥تاذ ذسػ، ح٥ي

دات وبس، ه٥ت التلبد٢ خب، اتمب

... ثبؿذ. ٣ بثبةزج٣، دػتب

خباد دس تىب ؾ ٥٢چىذا ث اذاص

٤ه فشد ا٤ى ٤ه فشد مؾ ذاسد.

ث٥ـتش٤ البت ؿب دسح٥ي خب

٥ـد، ثى ثتش٤ صب٥ى خباد ػپش٢

آ ػ اػبػ٣ سا ٥تاذ دس تـى٥ ؾ

. ـدداؿت ثبؿذ، دس ح٥ي خباد ػپش٢ ٥

سا ودو٣ خا٣ صب٥ؼت د

خلت ؿخل٥ت افشاد ؿى ٥٥شد. و

صب٥ى ؾ، ؿخل٥ت اخالق ٤ه زا

ػب٣ آ وبس آ فشد ؿى ٥شد، تغ٥ش داد

آبسب ـب .ى ٥جبؿذجد ب٣ ب

س٢ دس ٥ذذ و اشص ٥ضا ثضىب

خاب افضا٤ؾ ٤بفت اػت. داـذا ذ

تخ وبف٣ بػت اذ٤ اوب٢

سا ػب 18خباد ؼجت ث ودوب٣ ص٤ش

احشافبت ص٥ ػبص اك٣ ا٤ خشا٤

ذ و ثشا٢ اكالح ا٤ ٥ذاذ ثبس داس

ب ب٤ذ ث اكالح ؿشا٤ي خباد ثو

زض ؿا٣ ربغض٢ 1363ث٥طاف٣: حت اهلل ظفط ػاز ؿت، تس ؾب

ال٤ت غع٣. ىتت ضا زض ٥ؿ چ ثبغت٢ پك٣ ث پب٤ب ضؾبس ا

وبث اذص وطز ا. -حمق اظ زاكب ذبت اج٥٥ضقت زض ٥ؿبؽ ا ضا

زض ضقت١ حمق رعا رط قبؾ٣ او كغ تحه٥ زض مغغ بؾتط٢

تطا ٣ ثبق. زض

فرهنگی گاهنامه علمی و روزنه؛

23

اشص تدشث ثبثت وشد اػت 1تخ ؿد.

و ودن دس تب شاح سؿذ ث

تب ٥بصذ تخ شالجت خؼب٣ اػت،

ثى ٥بصذ٢ ؿذ٤ذ٢ ث شالجت ب٢

و داسداحؼبػ٣، سا٣، اداساو٣ ر٣

فمذا ٤ب وجد حجت بف دس فوب٢

٥ض ٥تاذ ص٤بب٢ خجشا ب پز٤ش٢ خباد

ا٤ خد مؾ خباد ثش افب اسد وذ.

ا٥ت خباد سا دس تى٤ ؿخل٥ت

ث ا٤ د٥ تش ٥ؼبصد.خش٣ ثشخؼت

داـذا ساـبػب ثش ا٥ت خباد

دس تىب ؿخل٥ت افشاد، تإو٥ذ وشد اذ.

٣ ا٥ت خباد دس تشث٥ت دسا ودو

خا٣ سا داـذا چ: افال،

و٥ع، پؼتبص٢ غ٥ش ٥ض دس دسا

فال م٥ذ لذ٤ ثذسػت٣ دس٤بفت ثدذ. ا

٥٢خؼت٥ ث ػاب٢ »داؿت و

» فت ٥ع ٣و«.2اذ٤ ا٤دبد ٥ـد

ا٤ بدسا ؼتذ و لبدسذ افب خد سا

پؼتبص٢ « 3ث ثتش٤ خ ت٥ دذ

اػت تذا و تشث٥ت ٣» ثبسداؿت و

ث ػ١٥ آ اخالل٥بت ثشا٥ض٠ ح٥ا٣

٥ض ا٥ت داـذا تإخش «ؿد.غبت ٣

٢ و اذ، ثخباد سا اصشدس ذاؿت

شث٥ت ثب٤ذ اصب آا ت» ٤ذو٥ذش٣

ودو٣ ٣٤ صب٥ى ف چـ ث خب

و٣ اش٤ىب٣٤ تلش٤ح «. غبصؿدـب٤ذ، آ٣

سفتبساؼب دس تبع ثب ش » ٥ذاسد

خؼت٥ و خباد، جبص٤ب ؼب٤ب

ب ثش ث .«٥٥شد.ضد٤ه سا ؿب ٥ـد، ؿى

الق، فشپبؿ٣ خباد ثب شي ،ا٤

ات٥بد، چذ ؼش٢،ذ٤ ث اآد ثد

٢ ثشخسدب٢ خـ ـبخش تذد فشصذ،

ودن، دس حوسثب ودن ٤ب پذسبدس

ش٢ ، ث٣خباد التلبد٢ ه٥ت

ذاؿت ؼجت ث افب، ءپذسبدس ا٥ب

شوذا ا ػاد اذ٤ دش٥ت آب

ثشسا غ٥ش ؼتم٥ اذ و مؾ ؼتم٥

تىب ؿخل٥ت افشاد خباد خلكب

مؾ ا٤ ث تل٤ش وـ٥ذثب ثش .داسدافب

و ثتا تب خباد دس ثضىبس٢، آ

آ سا تحت پؿؾ لشاس داد، اص تا ا٤

وؿؾ اػت. دس٤ ؿتبسمب خبسج

ب٢ خباد ب٢ ٥ـد و ٤ظ٣

ثلست خذاب ثشػ٣ شدد. دش پشس

فطپبق٣ ذباز .1

باد اتفبق ش خد ذاس. دس تش٤ف خ

ا٤ اختالفبت ت خباد چب ـبء

ثبؿذ. ٣ ثشا٢ سؿ تفبتب٢ فش٣ ٣

ؿذ شاد ب اص خباد ٥تا فت و

آ تـى اػت اص « ٢ؼت»خباد اص

. ٣ ب٣ 4ص، ؿش احتبال فشصذا

ثبؿذ ـ خباد فشا٥شتش اص٤ ٣

خبشا ، ثشادسا پذسثضسي، بدسثضسي

دس ا٤ى اص پبؿ٥ذ ؿش٥ض ٥شدد.

ثش ػبدت ٢ ٥م٣ػبصب خباد هشث

آ اػت تب ٢٢ فشصذا خبآ٤ذ

ب٢ داـذا ثشآ ثبس داسذ، ثى تد

اػت. تحالت ث آ پ٣ ثشد شد ٥ض

ب٢ و ثذ اصشي پذس بدس ٤ب د٤ش٣

سب دس ؤثش الق ا٤ د دس خباد

ب٢ دسخباد ٥شدد، خجشا بپز٤شاػت.

اثي بف٣ ؿذ٤ذ٢ ٥ب اذ٤ پ٥ػت، س

ب فشصذا ثشلشاساػت، دس چ٥ خباد

-٣٤ فشاا د٤ذتـب وتش احؼبػبت إ

بئ٣ ٥ـد، پغ شب دسچ٥ خباد

خؼ٣ اشفشصذ دچبس اؿىبالت سا٣

شد٤ذ ٤ب ٥ضا ا٤ اختالالت اص خذ٤ت

ثشخسداس جبؿذ، احتب ا٤ى ب اص چذا

٥ضا احشافبت ب دبس٤ب٢ وتش٢

ثشخسداس ثبؿ٥ خد خاذ داؿت

٢ وتش٢ ثشا٢ س اا خشائ ص٥

س ثشا٢ ا٥ ثب .5خد خاذداؿت

٢ ث ب 1946دسػب (bowlby)ثج٣

ب٢ تالؿ٣ ؿذ پ٥بذ حش٥ت خباد

ثج٣ ث ا٤ ت٥د دػت .6اص بدسپشداخت

٢ آبس٢ ٢ اص دسكذ اص ٤40بفت و

دچبس ،ػب ا صذ٣افشاد ثضىبس، دس پح

ـب٢ ادب پظ اذ.حش٥ت اص بدس ؿذ

ص٥ ـب ٥ذذ و دس ٢ د٤ش دسؿذ

شثى ث ،دسكذ ثضىبسا 60تب 30د حذ

،د 7.ب٢ اص پبؿ٥ذ اػتخباد

ثحشا٣ تش٤ ؿى اصث٥ سفت خباد

داذ. ا ا چ ش٣ سا الق ٣

ك٥٥ت، ـك حجت سا دس اختب٣

طا »ث ثبس .8وشد فشصذ ؤثش ٥ذاذ

اص ؼ٥خت٣ خباد٣ الق « پ٥بت

ا ثشا٢ 9.اػتثؼ٥بس٢ اص خشا٤ ثدت

اثجبت ادب٢ خد ث آبسب اسلب حممب

و وذ. اصخ ث تحم٥كاؿبس ٣

حى 240دس سد و « ثاػ»خب

دسكذ ٥35/13شدو ادب داد ت٥د ٣

اذ.ب٢ اص پبؿ٥ذ ثدآب داسا٢ خباد

صب٥ى بدس٢ ٣ ٥شد، فشصذا ا

ثذ ؿه ث٣ ػشپشػت ٥ـد. چ

د٤شوؼ٣ ٥ؼت و خب٢ بدس سا دسح٥بت

فشصذاؾ پشوذ. ببدس٢ ٤ب ثجبست٣ د٤ش

ص پذس تب خب٢ بدس سا شفت ٣

سا اص ا٤ـب ب٢ آبخؿ٣ اغجب ى٥شد، ث

تلجبت و ب ٣ ٥شذ. صخشب، خـت

اص شف ببدس٢ ث فشصذا ؿش سا

داؿت ٥ـد صذ٣ سا دسوب آب تخ

ا٤ تب ـىالت سا٣، وجد .٥ؼبصد

ب ٥ؼت و ثحجت فشاؿ٣ اص خؿ٣

٤ا٥ب٤ذ، ثى ٦ دس شا ا٤بػ

تخ ٥ض بحبالت ث ت٥ تشث٥ت ا٤

فرهنگی گاهنامه علمی و روزنه؛

24

سفتبس ثؼ٥بس٢ اص ثشػ٣ . ٥شد٣ كست

پذسا، ثب ودوب ٤ت٥ ؿشا خد، ص

ـب ٥ذذو كشف ا ص پذس٢ ثشا٢

ثبؿذ: اص آ٥ض ص وبف٣تغ٥٥ش ب٥ت فت

االك خد٢ ؿش٤ف سح٥ ص و ٣

ثب بف پشش حجت اػت ٤ه د٤

آ٥ض پذ٤ذ سح ؿمبت ٤٣ب ٤ه ٥ال٢ ث

ا٤دبػت و ا٤ افشاد 10.آسد٣

دسصذ٣ ؿخل٣ اختب٣ سؿذ ىشد

سفتبسب٢ ب٢ ػب٣ ث ثبس ٣ آ٤ذ.اؼب

ب ال٤، وجد حجت، دؿب،

تحم٥شت٥، تخ ىشد ث خاػتب٢

ج٣٥ ثشخسدب٢ تج٥ن آ٥ض٢ و اص

شف ب بدس٢ دس ساث ثب ا٤ ٤ت٥ب

ا٤ دسب٢ ذ ث مذكست ٥٥شد، ج

جذ ث ثذا بافشاد ٥ـد ا٤ مذ

ش٢، وح خم٣ ٤ب ب٣ اضا، پشخبؿ

ػشخسد٣ ث٥ىبس٣ دسا٤ افشاد

ث ثبس ساـبػب، خشاحبت٥ى ٥ـد.

آ٤ذ، اصشف ببدس٢ ثشودوب اسد ٣

ب٣ ؾ سؿذ دبغ٣ آبسا ث خش

٢ و هش٤ت ؿ٣ آ ث -اخ ٥ىذ

ه٥ف تشخاذ ؼجت ث ؼبال ؿب

سا ث اختالالت ثد ب٣ ودوب

ػبصد و دست٥د ب٢ سا٣ جتال ٣ث٥بس٢

ثب٢ ب ٢ خاسادا ؿخق تشػ وشة

وبثػ٣ خاذ ثد ٤ب ى اػت

ا٤ افشاد دش ثجبسآذ شتىت

شخ٣ كشف ث ثبس ث 11اا٣ اص خشا٤ .

ضاب ثبث ـىالت ا ،ج٣٥غ٥جت بدس

استىبة خش دس فشصذا سفتبس٢ خلكب

ب٢ و خبـ٥ؿذ، ث ا٤ ؿشىخاذ

خث٣ ثتاذ ث ثبؿذ وثشا٢ آ خد داؿت

٢ ا٤دبد پ٥ذ استجبى ثب د٤شا ح

آصد ث ٥بصب٢ ف ح٥ي سا ث ف ث٣

٢ بف٣ دذ چ٥ ص٥پبػخ

اهشاة و، سفتبسص اوجبى

دس تحم٥م٣ و وبس والع .12سا ا٤دبد وذ

د٤ى پذسذاسذ ادب داد اػت دسسد افشا

٤ت٥ ادب ٢189 دل٥ك و س٢ اص ب

ف٥لذ٢ ثبال٢ اص٤ ٥ذذ ت٥د ٥٥شد و

اختب٣ ثجبس٣ ب٢ فبػذ هذ افشاد اؼب

س٢ ٥ضتحم٥مبت و تػي په ثش .آ٤ذ

-ضىبسا ؤػؼبت ختف تإد٤ج٣ عث

ادب ٥ـد ـبش 1956آدغ دس ػب

دسكذ ا٤ 58تب 43ا٤ اػت و حذد

ب٢ اص پبؿ٥ذ ثضىبسا تك ث خباد

ب٢ ب ث تإث٥ش ب ة خباد 13ؼتذ.

پبؿ٥ذ ؼجت ث دختشا ث٥ؾ ػبب اص

اػت ص٤شا صب ثضىبس ث٥ـتشاص اص پؼشا

ب تح٤ شدا ثضىبس اص٤ خباد

14صذا داد ٥ـد.

ب٢ فب٣٥ ذكت .2

ثب ضفتبضذكت آ٥ع

راب اعفب

ث٣ ش٢ سفتبس خـت آ٥ض ثب افب

خاب تإث٥شؿشف٣ دس دش٥ت

ودوب خاب داسد.احشاف

حجت، اصؽ، شثب٣ ،ساـبػب

تـ٤ك سا دس ساث ثب ودوب الص٣ ٣

. صب٥ى اص ودن دس خباد ث پذاسذ

ش٣ اػتمجب ـد، ا اص فب٥ خباد

دؼشد ش٤ضا ٥ـد ثذ ؿه

صب٥ى فب٥ب خـت، دؿب، تج٥ن

سا دسحك ودوب سا ثذاسد، بت بسا٥تج

و اؼب داسد اص د٤شا ثذ٥ ج٥ت

ا٤ب ٥ض وذ؛٣ثضسؼبال تم٥ذ خلكب

٢ ب٢ خـ، فحبؽ، مذباؼ

ذ . ث ثبس آ٤پشخبؿش ثجبس ٣

پشف٥ؼسپ٥بط، ف سا تـخ٥ق خ٥شؿش

٢ ا اص ب٢ سفتبس سا دس شتج

٢ ثذ٢ اصخاشا دسشحپذسبدس،

ثشادسا ثضستش ث ٥ تشت٥ت اص ثضسؼبال

ا ٤٥ذ: ف اص آا ٥شذ. د٤ش٤بد ٣

دب سا و پذسبدسؽ اچ٥ض٢ودو٣ شآ

ا٤ ف ٥ذذ تم٥ذ ٥ىذ خلكب

تش ثذ٥ ؿ٥بس٢، ثشخؼت 7-4دسػ٥

تبسد داـذ فشاؼ٢ و٥ـد. بثش٤

س٤بػت اداس آبس و٥فش٢ صاست دادؼتش٢

فشاؼ سا ٥ض ثش ذ داؿت، دس وتبة خد

تحت ا) ثضىبس٢ تج٥م٣( تـش وشد

سفتبس اب » اػت، ا٤ ث٥ب ٥ىذ:

شفشد دس اختب بؿ٣ اص تم٥ذاػت. افشاد

ثب تم٥ذ اص بدات سفتبس د٤شا ساثي

لشاس ٥ىذ. تم٥ذ ب٣ ا ثش اختب٣ خد س

اػت احؼبػبت دسآم٣ تبث م

م٣ د ٣ ب٣ غ٥ش ذخ٥ت ذاس

ب٢ دس٣ احؼبػبت تحت تإث٥ش خاؾ

٥شد. دس شكست، خب ثذ لشاس ٣

تم٥ذ لبث تلس ٥ؼت تب ؤس بؿ٣ اص

. 15«تجبد سا٣ افشاد ث٥ ٤ىذ٤ش ٣ ثبؿذ.

غبت » اػت و: ثبذسا ٥ضذ٣آجشت

سفتبسب٢ اؼب اص ش٤ك ـبذ دس

جك «.16ؿدفشا٤ذ اػبص٢ آخت ٣

ب٢ ادب ؿذ، سفتبس خباد ب٣ پظؾ

ثلست ؼتم٥ ب٣ غ٥ش ؼتم٥ دس

تـى٥ ؿخ٥ت ثضىبس مؾ ا٤فب ٥ىذ.

صب٥ى خباد خد فبػذ ثبؿذ، تإث٥ش آ ث

س٢ افب ؼتم٥ خاذ ثد ٣ ب٣

ذ تشث٥ت دسػت ثبث ا٤دبد ؿخل٥ت

ػبتشذ ثبسداسد و، سفتبس 17خش٣ ٥شدد.

احشاف٣، بذ د٤ش سفتبسب٢ اختب٣ اص

ساب٢ ـ٣٥ پ٥ذ ثب د٤شا آخت

ؿد؛ ثب ثشا٤ شوغ دس ح٥بت ٣

شا، خد اص ش٤ك پ٥ذ استجبى ثب د٤

فرهنگی گاهنامه علمی و روزنه؛

25

شد؛ ب سا فشا٣ب اسصؽب، شا٤ؾا٥ض

ب سا اص و٣ ٣ آ اػت و ا٤ سفتبس

٣ آصد ص٤شا ـ٣٥ تب حذ ص٤بد ت٥

٢ سفتبس ا خاذ ثد زا دس كست٥ى وذ

ا٤ استجبى ثب لب ؿىب ودشا ثش لشاس

ـد ا چ ثبؿذ، ؿخق حشف ٥

ب دس ؼجت تبع ، تذدؿذت، تاتش

ػ افشاد تبع ٥شذ، دس ا٤ ؤش ؤثش

٥ب خباد دػتب و ٤ اػت. دس

ث٥ـتش٤ استجبى سا ثب ودوب خاب

18داسذ اص ا٥ت ث٥ـتش٢ ثشخسداس اػت.

ا٤ خـت، ب دبس٢، پشخبؽ ثب ثش

غ٥ش سا ودوب اص اذ٤ تم٥ذ ٣ وذ.

-ثشخسدب٢ خـت ثشخسدب٤ت٣ ب٣

ثبس تحم٥ش وذ ثبث ٥ـد، ودوب

-صب٥ى ا٤ب اص ؿذ.دجس ث تشن خب

خب فشاس٢ ؿذ اوثش ا٤ب ٤ب ثب اساد ٤ب

. ا٤ تب آ٤ذثذ اساد ثضىبس ث ثبس ٣

ودوب خاب ٥ؼت و ثذ٥ خـت

ض ٥ضذ فشاس اص ب٢ خباد٣ دػت ث

دختشا خا ثى ب٣ خاب خلكب

ـب ٥ذذ ؿب ٥ـد. آبسب سا ٥ض

صب٥ى دختشا اص خب فشاس٢ ٥ـد، ث

د٥ ؿشا٤ي خبف خد ؿب سد اا

.ب آصاس لشاس ٥٥شذدػء اػتفب

فشاس دختشا ص٥ سا ثشا٢ ثش خلكب

ب٤تىبس ثخث٣ فشا وـ٣ ثبذب٢ خ

٥ؼبصد و دس ت٥د اوثش آب خاػت ٤ب

بخاػت ث خشا٤ چ ت فشؿ٣، ات٥بد

ث اد خذس ـشثبت اى٣، فشؽ

ثش٢، ، ػشلت، خ٥تته٥ اد خذس

ب٢ فؼبد فش٤ت داد تـى٥ خب

دس 19ػبئشصب دختشا دػت ٥ضذ.

خلكب ث٣تحم٥مبت و دس وـسب٢ غش

اػت ـب ٥ذذ و اش٤ىب كست شفت

19تب ٥13 خاب ػبال حذد ٤ه

74ػب اصخب فشاس٢ ٥ـذ و اص٤ ٥ب

آبسب٢ ـب داد .دسكذ آب دختشا اػت

ف٥لذ ا٤ خاب ثذ٥ 90اػت و

آصاسب٢ خؼ٣، خؼ٣ سا٣ اص خب

20اذفشاس وشد

تػي اثمبػ سئ٥ؼ٣ ٣ وتحم٥مدس

داـب اتب٣ دس و ٥ئت ٣

فش اص خاب دختش 80ثش٢ تشا

ػب 18تب12پؼشدس وب اكالح تشث٥ت

ث ٥ ٥ضا خاب غ٥ش ثضىبس دس

ب٢ ؿش تشا كست ذاسع دث٥شػتب

دسكذ ث ا٤ 95ب ٥٥٥شد، ثب هش٤ت ا

ف٣ ت٥د دػت پ٥ذا ٥ىذ و ث٥ ساثي ب

٢ خاب خباد ثب فشصذا ثضىبس

چ٥ تحم٥ك ـب ساث خد داسد.

تالفبت ـبخشات خباد٣ اخ و٥ذذ

٥ب پذسبدس تإث٥ش ؼتم٥ س٢ خلكب

ب٢ و ودوب خاب داسد. خباد

٥ضا ص٤بد پشخبؿش ـبخش ت ؼتذ

ا خا سا تح٤ خب اص ثضىبس

٥ذذ.

و تػي ٣دس ٤ه ثشآسد تحم٥م

٢ تشث٥ت٣ ساـبػ٣ داـىذ

اد اػال٣ احذ خساػب داـب آص

داؾ آص 474اكفب ثش س٢

پؼشدث٥شػتب٣ دس ـذ ادب شفت اػت،

ـب ٥ذذ و ٥ضا اثؼت٣ افب ث

٢ ىع ثب سفتبسب٢ پذسبدسساث

احشاف٣ داسد. ٣٤ ث ش اذاص و ث٥

٢ احؼبػ٣ بف٣ ودن اذ٤ ساث

وتش ثبؿذ، ٥ضا سفتبسب٢ احشاف٣ دس ا

دس٤ه پظؾ ٥ذا٣ ث٥ـتش خاذ ثد.

فش اص 240د٤ش اص ؿش تشا و ثبال٢

ثضىبسا) دس وب اكالح تشث٥ت

آصا اص صذا ا٤( دسمب٤ؼ ثب داؾ

٢ ػ٣ دس حذد 14 1ذاسع م

70اص صذا ا٤ دختش 30و 19-14

دختش 70پؼش اص وب اكالح تشث٥ت

٥شد، ـب ش كست ٣ث ٥ ٥ضا پؼ

دذ و فمذا ذ٣، ب٣ ٣

فىش٢ اختالف ٥ب اذ٤ دس

.21ثضىبس٢ ٤ب دش٥ت ودوب مؾ داسد

دذ و ث٥ـتش٤ خشائ ا٤ تحم٥ك ـب ٣

: ساثي اػتو تػي دختشا ادب شفت

بـش، ػشلت، دا ؿشاست،

٤ پؼشا والجشداس٢، شد٢ ثد خشا

ؿب ػشلت، دا ؿشاست، ات٥بد، ثد

دس ػب دس تحم٥م٣ د٤ش٢ و چب اػت.

( دس و ادب ٥ذذ ٥ضث 1994)

٥ ت٥د دػت پ٥ذا ٥ىذ و سفتبس ػشد

خـت ثبس چ٥ ٥ضا ػشد٢ دس

استجبى ٥ب اذ٤ افب ثبث افضا٤ؾ

.٥22ـدسفتبسب٢ احشاف٣ دس ودن

اذ؛ اذ٤ و ثب ا٤ ثبسداـذا ثش

ودوب خد سفتبس پشخبؿشا٤ب داسد اغت

آب خد دس دسا ودو٣ اص خـت

اذ. ا٤ تإث٥شدس ػء سفتبس اذ٤ سح ثشد

اػت، پؼشا ث٥ـتش اص دختشا ـبذ ؿذ

-دذ؛ پؼشا٢٣ و تحم٥مبت ـب ٣ث

اذ ذ٤ خـت د٤ذو اص شف ا

ف٥لذ٢ ثبال٢ آب ثب ص فشصذا خد

ثبس داسذ، دسحب٥ى ا٤ ٥ضا سفتبس خـت

پبئ٥ ثد سفتبس 23دس دختشا وتشاػت.

ػح ػاد ػجه صذ٣ ػت٣ ثذ٢

ثبس خـت سا ثشا٢ سفتبسدس افغبؼتب ص٥

وشد اػت. ؼبذثب ودوب ث٥ـتش

للجبت اءدس لش خلكبافغبؼتب دس

چذ فب٥ )ص ؿش( ص٤ش ٤ه ػمف

ب تب صب٥ى خ٣٥ اص فب٥ صذ٣ ٥ىذ.

ي ٥ـذ، شا ثب پذس، سفشصذا ؿب ثض

بدس ثشادسا ص٤ش ٤ه ػمف صذ٣ ٥ىذ.

فرهنگی گاهنامه علمی و روزنه؛

26

ا٤ صذ٣ ـتشن ثشخ٣ آ ثذ٥ هف

التلبد٢ جد ؼى ٥جبؿذ ثشخ٣ آ

اػت. دسا٤ ٢فش ػت٣ لج٥ث د٥

خلكب با٤ فب٥ ؿ٠٥ صذ٣ اوثشا

صب، ثب ػبصؽ ٥تاذ دش ث تؾ،

فحبؿ٣، ـبخشات ف٣ ب٣ فض٤ى٣

٥ـد. پبئ٥ ثد ػح ػاد، آب٣

ذ آبد٣ ا٤ حبو ثد فش ػت٣

فب٥ب ثشا٢ صذ٣ ـتشن ب٣ ثبث

ب صب ذ٤ش . ؿشا ا٤ فب٥٥ـد

ودوب ذ٤ش سا سد هشة ؿت لشاس

دذ ٤ب ب٣ ودوب ثب ـبخش وذ

بدسا آب اص فشصذا خد حب٤ت وذ

و دس ت٥د دش ث تؾ دس ػح ثضسب

ـبخشات با٤ تؾ خباد ؿذ.

ش سا ا٤ آ٥ض٢ ث فب٣٥ تإث٥شات فبخ

٢ ؿخل٣ ودوب ل ٥زاسذ. تدشث

ثذ ا٣ ٥ذذ و ا٤ ثشخسدب ب٣

ثبث دؿ٣ ؿذ٤ذ ذا ٥ب ا٤

اػت. اسد٢ ص٤بد د٤ذ ب شد٤ذخباد

ب دس ؿذ و ثبث اص پبؿ٥ذ خباد

٤ذ اػت. شف خب افغب٣ ؤثش الق شد

ا٤دبة ٥ىذ و سػتبب دس خلكب

دس سد ؿ٠٥ سفتبس، ،پذس بدس ؿش

حت٣ شص جبع ىشدب٢ سص ش

بدس پذس تل٥ ث٥شذ. پؿ٥ذ شع

ؿش ثب شص تفىش خبف خدؽ و بؿ٣

اص خب ث٣٥، اتمبدات، ال٤ك ػال٤ك

ا٤بؿب اػت، ٥خاذ آب جك شاد

٤ذ شص خذحشوت وذ. دس حب٥ى ؼ

ثب ٥خاذ تفىش خبف خد سا داسد آب

ؿ٠٥ فش خذ٤ذ، اىببت خذ٤ذ

ت٥د دس تب داؿت ثبؿذ و صذ٣ خذ٤ذ

ث٥ـتش٤ ال ثب ػبصؽ ٥تاذ

ـىالت خباد٣ اص٤ ؼبئ بؿ٣

٥ـد.

ضاثغ ػبعف٣ .3

تطث٥ت٣ اس٤

تش٤ فشصذا دسػت ػب تشث٥ت

. اػتآب ػب پذ٤ذ دس تى٤ ؿخل٥ت

اػت، اػال و خد دس٤ب٢ اخالق تشث٥ت

اػت. ٥ض دس سد تشث٥ت فشصذا تإو٥ذ وشد

اػال پذسا بدسا سا خبت لشاس داد

فشصذا خد سا ٥ى تشث٥ت » ٤٥ذ:

ثذ ؿه شب فشصذا ب ثب 24«و٥ذ.

ب٢ د٣٤ آساػت خلتاخالق، فش

ب ؿد، ٥چب ثشف احشاف ب دبس٢

خاذ سفت. تشث٥ت د٣٤ سح سا

اؼبب سا سا٥ت لت اؼب سا بذ

٥ كبف پبو٥ض ٥شداذ. داـذا ئآ

اػال٣ ثبس داسذ شب افب ثذسػت٣

٥ضا احشافبت تشث٥ت د٣٤ ثج٥ذ،

.بؾ ٥بثذب دس ا وودش٢

افشاد اص ت التوبآ اتبساتاص شف٣

آ ثب تخ ث ػ ل٥ت اختب٣

تفبت خاذ ثد. اؼب ثب تخ ث ش

ب٢ خد سا ػ خد ثب٤ذ سفتبس اص ٢شح

تغ٥شدذ ثب خب فش ػبصبس٢

داؿت ثبؿذ. ب٣ ثشخ٣ سفتبسب٢ اذ٤

ودوب ثبث ٥ـد آب ب ؼجت ث

ػبب٢ خد سفتبس وشداس ثب ػبئش ػ

خد سا فك داد تاذ آ سفتبس ب٢ و

اتبس داسد شف دبسب٢ خب اص آب

سا ثشص داد تاذ و ا٤ اسد ث٥ـتش

ب٢تك ث تشث٥ت اذ٤ ثشخسد

تش٤ ا آ ا٤ـب ثب افب اػت و

٥تاذ ث لشاس ر٤ ثبؿذ:

ثشخ٣ : ظ٤بز ض٢ زضحجتاف؛

ث ؼجت ث د٥ حجت ص٤بد بخباد

٥چ ؤش ٣ ؼجت ث ،فشصذا خد

آب ادب ٣ دذ. ا٤ سفتبسب دس

ب٢ و داس٢ ته فشصذ ٤ب ته خباد

ا٤ پؼش ؼتذ ث٥ـتش ـبذ ؿذ اػت.

خا، ش ثبث ٥ـد و ا٤ ودوب خدؤ

؛ ل٥ت تضض ثبؿذصد سح داسا٢ ؿخ

م٣ غ٥ش ٢ چ اذ٤ ث شخاػت

ثشا٤؛ ا م٣ ا پبػخ ثجت داد اػت، ثب

ث٣ اوجب٣ ث ٥ خلت بپؼذ،

تج٣ بدت ٥ىذ.

ثب آى : بزضؾت٥ة؛ تك٤ك تج

اػت و ٥تاذ ثشا٢ د سو٣ ٥تـ٤ك تج

افب ؿخل٥ت ػبص ثبؿذ، ٣ اش ثلست

بدسػت آ اب شدد ٥تاذ خشة

ؿخل٥ت آب حؼبة ؿد. ثو٣ اص اذ٤

ودن خد سا ،ب٣ ثشا٢ ادب ٣

٣ ب٣ ثشا٢ ادب ب تـ٤ك ٥ىذ

٥ىذ. دس٤ ٥ اص افب اسا تث٥خ تج

بالت افب دس تـخ٥ق دسػت٣ ح

بدسػت٣ دچبس تشد٤ذ ؿذ ػش دس

و ب٣ ث ف بدسا٣ ٥شدد. پذس

پشخبؽ د ػپغ تؼ٥ ا ٣ ؿذ

تلبت دن ث تذس٤ح تخ بپب٤ذاس٢و

آب ـت اص ؤش٣ آب ٢ػؼت٣ اساد

ػشپ٥چ٣ د فبلذ اتبد ث فغ

لذست مبث ثب ـىالت ؼبئ ختف

25دس صذ٣ خاذ ؿذ.

: تج٥ن ٥ب ودوب د؛ تجؼ٥ض

تشخ٥ح داد ثشخ٣ اص آب ؼجت ث سخ٣

د٤ش آ تب٤ح ب ٣٥ دس پ٣ داسد.

تش ب ٤ب٢ ا٤ اػت و تخ ث٥ـپظؾ

اذ٤ ث ثشخ٣ اص فشصذا تخ وتش ث

ثشخ٣ د٤ش، ػجت ا٤دبد مذ احؼبع

ؿد. فشت ثذث٣٥ دس فشصذا ٣

چـ٣ سلبثت خد دس خباد تإث٥ش

فرهنگی گاهنامه علمی و روزنه؛

27

٢ ودوب خاب ث خشة دس سح٥

و خب٢ ٣ زاسد خت ٥ـد فشد٢

اػت خد سا ثب سد تج٥ن لشاسشفت

اشا د٤ش خد مب٤ؼ وذ ثشادسا خ

ثشؤثش تخ ث٥ـتش اذ٤ دسحك آب

.26احؼبع فشت ثذث٣٥ ث ادػت دذ

ؼ٥ت٣ ٥ب فشصذا، ب٢ ختج٥ن تفبت

وـبذ، ص٤شا احؼبع آب سا ث فؼبد ٣

-خ٣٥ اص بثؼبب٣ ٢حمبست خد ػشـ

باػت. ودوب٣ و دس ح٥ي خباد

ذ اختب٣ وذ دسثتج٥ن سا ـبذ ٣

تاذ افشاد بد٢ ثدبس ثبؿذ. ٣

اػت و ال ٢ ػت٣خب ب خب

تش ٣ فشصذ پؼش ؼجت ث دختش ة

ب٤ذ، ص٤شا ثبسب اتمبدات فشصذا پؼش

- التلبد ٣سا ثبث تذا ؼ م

.27داذ

فشصذ پؼش دس٤ه دس افغبؼتب صب٥ى

ؿد، اذ٤ ؼشس خباد تذ ٣

خؿحب شد٤ذ اغجب حبف خـ

وذ، دسحب٥ى اش ؿت ـ٣٥ ثشزاس ٣

ب ا٤ ا٤ فشصذ دختش ثبؿذ، ث٥ـتش خباد

اػتمجب سا اص ا ادب ٣ دذ، و ا٤

٤ب تج٥ن خؼ٥ت٣ اص ب آا تذ

خب ب دس٤ تج٥ن ثبؿذ. ا٣٤

٥ض صب ثضس٣ تب ؿد، ثىخالك ٣

ـ ا٤ تج٥ن خؼ٥ت٣ ثخـ٣ .ادا داسد

آ ثش٣ شدد ث شف، فش ثبسب٢

اػت اص خب ثشخ٣ د٤شآ بؿ٣

، التلبد٢ خغشاف٥ب٣٤ه٥ت اختب٣

پؼش سا خب ب ال ثشا٤ى فشصذ ثبؿذ.٣

تذا ؼ خ٤ؾ ٥ذاذ، آشا فشا ثبث

٢ ٥بصب٢ بد٢ ٢ دس فب٥ وذ

ؿبسذ. ذ سؿذ التلبد٢ فش ٣

ثش خب ا٥ت فشصذپؼش سا ػت٣ حبو

٢ چ اػت، ص٤شا دسخبتش ػبختثشخؼت

تش٤ ششد دجسذ ؿبلت، ث٥ـافغبؼتب

وبسب٢ چ صسات، بذاس٢، تدبست

غ٥ش سا ادب دذ تب تاؼت ثبؿذ خبسج

خباد سا فشا وذ، دسحب٥ى ا٤ وبسب اص

اػت.تا فشصذ دختش خبسج

: چبچ ث٥ب ؿذ، بعفا؛ تحم٥ط عطز ز

تـ٤ك دس سؿذ ؿخل٥ت افشاد مؾ لبث

الح داسد ث ٥ ٥ضا و تـ٤ك دس

وذ، تحم٥ش سؿذ تىب افشاد مؾ ا٤فب ٣

حب شد مؾ ػء داسد؛ چ ثب ا٤

ودن اتبد ث فغ خد سا اص دػت داد

تـ٤ؾ دس٣ دسآ ثبث ث٣ ثجبت٣

٥ـد.

افب، شد ؿذ سا ث تحم٥ش تج٥ش د

احؼبع تب٣٤ وشد حغ اتبد ث فغ

دس ،اػت ؿب ٢ سؿذ ؿخل٥تو الص

28.آب تو٥ف ٣ شدد

ثذ٥ هف فش٣ پبئ٥ ثد

ب دس ػح ػاد دس ثشخ٣ خباد

، ا٤ ٣ اص ثشخسدب ث٥ـتش افغبؼتب

د. شفب٢ خشاف٣ ػت٣ ٥ض ـبذ ٥ـ

٥ىذ؛ دس خب ٥ثشخ٣ سفتبسب سا تخ

٢ ث٣ ػت٣ افغبؼتب و شفب٢ لج٥

٥ـد اػت، اسد ص٤بد٢ ـبذ حبو

صب٥ى افب ودوب دس خ٣ و

ضذ ثضسب خباد حوس داسذ حشف٣ ث

ثى آب سا سد وذتب ث آب تخ ٣

ث٣ ٥ثب ا٤ تخ دذػشوة لشاس ٣

ؿت و ثضسب حوس دا٣خب٤» خشدا و

. ثب ا٤ «اػتشدا سا كجشثبؿذ خ

فغ ودوب ثشخسدب ثذ ؿه اتبد ث

ؿد ؿخل٥تث٥ذ ثبث ٣كذ ٣

تضض شدد. ؿب

بثؿبب٣ التهبز٢ .4

و فمش التلبد٢ ب ـب داد اػتػ٣سثش

ب دس ٥ضا ذ خباد پبئ٥ ثد دسآ

داـذا دسوبس فمش دش٥ت مؾ داسد.

بف٣ تشث٥ت٣، فمش التلبد٢ سا ٥ض دس

29ثشص ؿ٥ ثضىبس٢ ؤثش ٥ذاذ.

دػت ش ت٣ب٢ فم٥افشاد٤ى دس خباد

سػ٥ذ اػت و صذ٣ ٥ىذ ث اثجبت

ث٥ـتش دػت ث ب٢ شفؼجت ث خباد

خشا٤ ٥ اا ثشخ٣ خشا٤ خلكب

ىبس٢ ػبتشذ ٤ى٣ اص دال٤ ثض صذ.٣

ب سا فـبسب٢ التلبد٢ فشصذا خباد

ب و س داسد صب٥ى خباد٥ذاذ ا ثب

ث ـىالت ث٥ىبس٢ اخ ذ ثددسآ

ثبث ٥ـد افشاد خباد دػت ث ثبؿذ

خشا٤ بذ ػشلت، ت فشؿ٣ غ٥ش

تحم٥مبت و اص شف بد اختب٣ ثضذ.

تحذ، دس اؼتب التلبد٢ ػبصب

اػت ـب ٥ذذ و دس ثبدس كست شفت

ثضس٣ ٥ش ٥سپ، ثش٤ؼت، وبسد٤ف

٢ ذ، وبسشا ثذس و صذ٣ فم٥شا

اذ دس حالت پؼت وث٥ف ؿش داؿت

وذ، أ فشصذاـب ث اا صذ٣ ٣

داسذ و ذا ثبسداـ .30اذخشا٤ شائ٥ذ

وبسب٢ ب٢ فم٥ش حجس ثخبادچ

ا٤ بػت ث٣ لبذ ؼتذ ب

ئ٥ ثد دسآذ ب ث د٥ پبخباد

-ثبث ٣ اذ تب د٤ش لت وبس وذ،دجس

ؿد و آب بست دسػت ثش تشث٥

31ذاؿت ثبؿذ.ىشدب٢ فشصذا خباد

اػت و ثشخ٣ تخلل٥ سا ثبس ثشا٤

ب٢ فم٥ش اس سد چ ودوب خباد

تحم٥شد٤شا لشاس ٥٥شذ ثبث ٥ـد

شچذ .32حبت غ٥شدبس٢ ثخد ث٥شذ

1965ب٢ ت و ثذ اص ػبتحم٥مب

فرهنگی گاهنامه علمی و روزنه؛

28

دسوـسب٢ ا٥ؼ٣ صثب خلكب

كست شفت اػت، ـب ٥ذذ و پؼشا

-ب٢ شف، اص بال ادخا خب

صب٥ى 33اػت.ب٢ خذ٤ذ٢ اص ثضىبس٢

ب٢ فت٣ ب٢ شف پذاس پخباد

سا دس اخت٥بسودوب خاب خ٤ؾ لشاس

ثذذ بست دسػت ثش آب ذاؿت ثبؿذ،

دػت ث ،بسا٤ خاب فت خس ث٥ى

ؼت٣، ٥بؿ٣ خشا٤ ب٣، خلكب

صذ و خد ص٥ ػبص خشا٤ ات٥بد ٣

حشف ثشا٢ اصد٤بد د٤ش اػت.

ثشت اذخت، ثب ػء اػتفبد اص

اتجبسات ثبى٣، اػشاف خشخ٣،

، فؼك فدس، لبس اا خؿزسا٣

ب، تـبث د بسوب٢ ؿشى ثذ٢

تدبس٢، تمت دس اد ت٥ذ٢ اد

شف٣، و فشؿ٣، شا فشؿ٣، تمت ث ل

ب٤ ختف و وتش تحت پ٥شد لشاس

٥شد اص خ خشائ استىبث٣ ثشتذا ٣

٣ ثبص ب فمش دس استىبة .34اػت

ش سا ٤ى٣ خش شف داسا خد سا داسذ فم

دس ػفثب تإ اص ا خش ٣ پذاسذ.

ـبغؼتب ث ؼجت فمش فمذا افغب

ودوب ص٤بد٢ دجس ،بفمذا دسآذ فب٥

تش٤ وبسب ٥ـذ. وـس ب و ث ؿبل

دػتخؽ ػبب خ، تجب٣ آاس٣

اػت، ص٤شػبختب٢ التلبد٢ آ ؿذ

اػت. ثب ثشا٤؛ ثلست وب اص ث٥ سفت

ب داسا٢ ؿغ ثبثت بػت اوثش اص فب٥

ؿب سصش ث٢ ٥بصب٢او ثتاذ خ

ب٢ افغب٣ سا ا٤ ؤش خباد ثبؿذ ٥ؼت.

اػت و ث بچبس ودوب ؿب سا ث اداؿت

ب ؿبل تش٤ وبسب دس ببػت تش٤ ح٥ي

ـغ وذ. ودوب ص٤بد٢ سا ٣ ث٥٥ و

ب٢ خبو٣ وبث ب خ٥بثبدسوچ

ث وبسب٢ چ ب٢ وـستجبل٣ ؿش

٤ب ىذ٢ ش٢ دػت فشؿ٣، ت

ب ٥ىب٥ى٣ ب ب غبصسػتساتدس

ؿبشد٢ ٥ىذ. ا٤ دسحب٥ؼت و ا٤

ودوب ث د٥ فمذا دسآذ بػت

٢ التلبد فب٥ اص ىبتت شداذ چشخ

بدسا اسع ٥ض حش اذ. زا الذ

ا٥ب٢ آب ٥تاذ ثش آب بست دسػت

٤ ودوب دس خ٥بثبب ث داؿت ثبؿذ ا

ثذ اخالق، تبد، شد ٢اا اص اؼبب

ػجه . و ثذ ؿه ا٤ غ٥ش ػشوبس داسذ

ب خشبن ٢ ا٤ ودوصذ٣ ثشا٢ آ٤ذ

اسؽ ثب اتـبس ز ثد. اذفبخ آفش٤ خ

اص شف وؼ٥ ؼتم حمق ثـش

افغبؼتب اص ه٥ت ودوب تخف افغب

دسكذ ودوب تخف 55اػت و ث٥ب ؿذ

اص لب و دس شاوض اكال تشث٥ت

ب٢ ؿذ، ث خبادودوب ذاس٢ ٣

اذ ودوب و تك فم٥ش تػي تك

ب٢ ثشتذ ثبؿذ، دس٥ب ا٤ب ث خباد

اػت و دس٤ زاسؽ آذ بدساػت.

دسكذ ا٤ ودوب ب و 69حذد

ثبصداؿت ؿذ دسشاوض اكالح تشث٥ت

اذ و اذ، لشف وبس ثداتمب ٤بفت

-ب اص خغ پؼش ٣واغت ا٤ ود

ب خشائ استىبة ٤بفت اصشف ا٤ثبؿذ.

ػشلت، لت، ات صب، ؿب

-ب٢ خؼ٣ ثدتدبصخؼ٣ ثذ سفتبس٢

ب٢ اصشف٣ دس افغبؼتب بثشاثش٢ 35اذ.

ب٢ ثشاثش التلبد٢ ؼبذ جد فشكت

٢ ؿشذا ٥تاذ ب د٤ش٢ ثشا٢

ب سا دس٤ ص٥ حؼة ؿد. ا٤ بثشاثش٢

صب٥ى اسد ؿشوبث ؿ٤، ثلست

ص٤شا صب٥ى » وشدثشخؼت احؼبع خا٥

ؿ٢ اص ب آغبص ؿش سا دس وبث اسد ٣

ـ٣ ث ثلست د لج٣ ٣ ث٣٥، و ثخ

٣، ب تج٥ن، ػتد٥ ػب

تخ٣ و٣ ث ب٢ تبس٤خ٣ ث٣بثشاثش٢

كست ٤شا بذ ؿجب دس تبس٤ى٣

ك ثؼش ٣ ثشذ، اب دس ثخؾ د٤ش

آثبدا٣ ؿبداث٣، ثبػبختبب٢ ثذض،

-ب٢ آسا، پبسنب٢ ثذ آاص، ح٥يػب

-ث چـ ٣ب٢ آثبد ص٤جب ب ػشن

بؼتب ٣ ثبؿذ. دس خسد، و ٣٤ دس افغ

دس تب وـس كف د لج٣ فمشا وبث

٢ تمبث اػت ا٤ ص٥ اغ٥بء ـد

ب٢ دشب سا وـبوؾ دس ب٤ت ص٥

36«ث خد ٣ آسد.

ذباز احطاف .5

اوب٢ احشاف اذ٤ ٤ب ٤ى٣ اص

خباد صا اخالل٣ دس آب استجبى

ا٤ ؼتم٥ ث احشاف ودوب داسد.

ب اص تشث٥ ػب فشصذا فب٥

ثبؿذ سفتبس ا٤ـب ا٢ بخض ٣

خاذ ثد ثشا٢ وـبذ فشصذا ث

ػ٢ احشافبت ب ب

جشص ثبسداسد و .37بدبس٢

اص اذ٤ ثضىبس وثضىبس٢ ودوب

ؿد، ث د٥ تإث٥شات اسث٣ تذ ٣

ث جبست د٤ش ثشخ٣ .38ثبؿذ٣

ثضىبسا بدسصاد٢ ٥جبؿذ، چ ؼ

اذ ا٤ فشد ٥ض ؼت ا دش ثد

اػت، ٣ ثشخ٣ وبس ث ثبس آذثض

اذ و دش ث ثبس ث ا٤ م٥ذ د٤ش

آذ فشصذا و اذ٤ آب دش

اذ ثذ٥ خلب٤ق اسث٣ ثى ثد

اػت و ودن ف ث ا٤ د٥

ث .39آصددشب سا اص ا٤ـب ٣

-جشص سا ث٣ ٢شحب چ ب ش٤

تإث٥شزاس٢ پز٤ش٤،٤ب پز٤ش٤

اذ٤ ثضىبس، ثبال٢ ودن لبث

اػت و ثبؿذ آ چ٥ض٢اىبس ٣

فرهنگی گاهنامه علمی و روزنه؛

29

٥ذا٣ ب٢ تػي آبسب پظؾ

اػت. زاسؽ و دسػب آبس٢ ثبثت ؿذ

اسائ « ػت» « اػج»اص شف 1979

دسكذ 40سػبذ و حذداػت ٣ؿذ

فشصذا اذ٤ ثضىبس، شتىت اب

ثضىبس٢ ؿذ ثدذ، دسحب٥ى ا٤ آبس

دسكذ 13دس سد فشصذا غ٥ش ثضىبس

٢ و دس صذا اش٤ىب ب .40اػتثد

دذ و ست شفت اػت ـب ٣ك

ب٢ دشب ب٢ و دس٥ش فب٥تخباد

ؼتذ، شا٤ؾ داسذ و تب اوب٢ خاتش

خد سا ث من لا٥ دجس وذ. ث٥ؾ

لبحج وذب ا٤ زاسؽ اص د ػ

اذ و دس حجغ ثؼش٣ داؿت ثؼتب٣

دسكذس آب پذس ث 25اػت و ثشد

41.اذا ثشادس خاشؿب ثد٥ ٥ض

-ب٢ ـبث ا٤ دس ا٤شا ـب ٣پظؾ

ال اذ٤ تجىبس حشف دذ و

اص فشصذا خد ثشا٢ مبكذ تجىبسا

42وذ.حشفب اػتفبد ٣

٢ و تبد ثبؿذ، اص پشسؽ خباد

تشث٥ت دسػت فشصذا خد بخض ػب

ب اص فب٥ ا٤ ٣ چ ال ثبؿذ.٣

اد اػت تب تشث٥ت ث٥ـتش ث فىش ت٥

بست دسػت ثش ىشدب٢ فشصذا

افب خاب. تحم٥مبت ـب سصش

-٥ذذ و ف٥لذ٢ ثبال٢ اص فشصذا فب٥

ث ثضىبس٢ س٢ آسد اػت؛ ،ب٢ تبد

ءداـذا د٥ آ سا تم٥ذ فشصذا اص ا٥ب

آب ٥ذاذ. اص شف ا٥بئ٣ ٣ هف بست

فش اص دختشا ص٤ش 100پظـ٣ و ثبال٢

فش 50مش آ فشاس٢ ثدذ 50ػب و 18

ث٥ش ات٥بد سا ثش ٥ضا فشاس إت ،د٤شغ٥شفشاس٢

ـب ٥ذذ. ا٤ دختشا اص خب، ثجت

تشا 20 19،16ك باسص٤بث٣ و اص

اػت ـب ٥ذذ و حذد كست شفت

ب٢ دختشا فشاس٢ دسكذ اص خباد 30

دس ثشػ٣ 43اذ.جتال ث اد خذس ثد

فش تبد ث شئ٥ 100د٤ش٢ و ثبال٢

اػت ـب ػبو دس تشا كست شفت

٢ پذس تبد، خب بدس خباد و٥ذذ

پز٤ش٢ فشصذا دچبس اختال شد٤ذ، مؾ

افتلبد٢ التذاس پذس ث ؿذت خت

شد٤ذ ٥ض ٥ضا حب٤ت بست آ

ؼجت ث خباد فشصذا وبؾ پ٥ذا

وشد خباد دس ساثي اختب٣ ٥ض بوب

ب و دس ت٥د تإث٥شآ دس بدبس٢ ٥جبؿذ،

.44الح خاذ ثدلبث

ؾاز٢ اس٤ث٣ .6

ب٢ ادب ؿذ ػح ػاد جك ثشػ٣

اذ٤ ٥ض دس ٥ضا ثضىبس٢ افب خباد

ػاد اذ٤ ث٣ .45ثبؿذخب٣ اص مؾ ٣

٢ دسػت و ػاد ال ثش ا٤ى اص تشث٥

ؿب ؼجت ثبؿذ، سفتبسػب فشصذا بخض٣

ودوب ث٥ـتش ثب ث اذ٤ ثب ػاد دسساث

ثبؿذ. دس٣ ثبس ٣پشخبؿشا٤ب خـت

اػتب خصػتب ب٢صذاو اصآبس ٥ش٢

ست شفت اػت، ك 1384دس ػب ا٤شا

ف٥لذ ا٤ دش٥ 90و اػتثذػت آذ

ػاد پشخبؿش ػاد، واص اذ٤ ث٣

.46اذثشخسداس ثد

٥ط٢:ت٥ز

٥تا ث رطؤت اشػب زاقت و آ٤س،وكضب٢ غطث٣ ثسؾت ٣ بضب٢ و اظ ثطذ٣ وكضب رهنبآزاكسا ب٢ؾ٣ ظط٤ضثب ثط

وزوب زض رهنب٢ افطاز ٢ آ٤س٥٥ وسذباز ثؿتطؾبظ قره٥ت افطاز تؼ اؾت. چمف ذباز زض ثعىبض٢، لبث الحظ

س٤ ب٢ و ذز ث فؿبز احطافبت تب حم فطضفت ثبقس، ٥چب ٥تاس افطاز ؾب نحت س ث ربؼ ثبقس. ذبازربؼ ٣

٥جبقس ؼالو زط ذ٥ع ب٢ثبقس. اغت ذباز اؾت ثرث٣ ٥تاس ؤ٤س ا٤ سػبثسؾت آسرتف وس. آبضب٢ و اظ وكضب٢

اس، ٤ب ث زال٤ حجت اس٤ حط قس اظ نفبوزوب آ اؾتثط پ٥ىطآ اضز آس نس ز٥ اظ پبق٥س٤٣بثاسوب٢ذباز

٥تاس و اؾتب ث ؾالت ضا٣ آب نس اضز آس ٤ب تطث٥ت بؾب بزضؾت وزوب را ذكت، تحم٥ط، تث٥د اس٤

٥ع ؾاز ذااز پبئ٥ ثز ؾغح التهبز، فط،ى ؿبئ چا٤ زاقت ثبقس ٤ب ثب زبضب٢ ربؼ ذز ضا فك زس ؾبظبض٢

-ا٤ الظب ثطث ا٤ ظ٥ ضا ؿبػس وطز اؾت تب افطاز ؾب قب٤ؿت ثجبض آضز تاس. ،از رسض طزآة ثعىبض٢ آغكت ثز آب ث

نضت ٥طز.ب اؾت جبضظ ؤحط وبضآس ؿجت ث ا٤ پس٤س

Nachmittag oder Abend und Nacht zusammen zu Beten oder getrennt, es macht kein Unterschied. Das einzige was man tun sollte ist an Allah denken und glauben, zu ihm Beten und Tuba machen.

Imamen: Jeder Imam hat Islam praktiziert. Welche wir unsere erste oder zweite, dritte oder vierte Imam nennen ist auch uns überlassen. Warum dann den Hass? Hass ist eine Sünde! Deswegen könnte keiner von dem, also Sunniten und Schiiten Kafer sein.

Wir Leben auf der Erde, dessen Herr Allah swt. ist. Nur weil der Name eines anderen Angleicht, heißt es nicht, dass die anderen nicht dort gehören, denn man kann keinem Sagen, der den gleichen Name wie du besitzt, dass der/die deine Verwandte ist. Das gleiche gilt auch für das Land.

Das was zurzeit in Afghanistan abgespielt wird, hat das gleiche den Zweiten Weltkrieg ausgelöst, denn da hieß es ja Juden raus aus dem Land, obwohl die das gleiche Recht hatten wie die anderen in den Ländern. Deswegen gehören alle Volksgruppen in Afghanistan.

Taliban's Theorie, aus Afghanistan ein islamische und reine Staat zumachen und Schiiten aus dem Land anzutreiben, funktioniert erst wenn sie sich nicht durch Kleinigkeiten bekriegen und mit Frieden und islamische (aus dem Koran) Gesetze vorgehen. Denn all das was die Taliban machen, ist eine Sünde.

Krieg Sünde!

Selbstmord Sünde!

Unterdrückung Sünde!

Anstatt uns gegenseitig aus dem Land zu Jagen und zu Töten, sollten wir zusammen halten, das Land aufbauen. Mit dem Geld das für den Krieg ausgegeben wird, den armen Menschen helfen, uns weiter bilden, aus dem Land welche zur einer zerfallener Ruinen geworden ist, ein Staat aufbauen der ein Vorbild für anderen Ländern ist.

Wieso dann nicht Frieden? Das was früher gut funktionierte und jetzt nicht. Da wir in einem fremden Land leben und selbst neues dazu gelernt haben auch davon profitieren.

Warum Konflikte, wenn wir doch von einem Land kommen?

Arifa Nazari

Afghanistan, ein Land mit vielen Ethnien und Sprachen, genauer gesagt verfügt es 49 Sprachen und über 12 Volksgruppen, was Afghanistan zu einem vielfältig Kulturellem Land macht und charakterisiert.

Doch Afghanistan wird immer als ein Land in dem jeden Tag Anschläge und Krieg geführt werden anerkannt und die Landsleute als Terroristen (Taliban) bezeichnet. Viele kennen weder die Geschichte noch die schöne Städte und Sehenswürdigkeiten.

Afghanistan bleibt trotz alle Geschehnisse das Land dessen Volksgruppen, egal was passiert bis zum letzten Minute deren Leben dafür kämpfen, egal ob Paschtune, Tadschiken, Hazara, Usbeken, etc. denn Sie alle gehören in diesem Land. Wenn die Volksgruppen zu ihren ursprünglichen Orten die viele Afghane behaupten zurück kehren wurden, wie die meisten meinen, dass dies besser wäre, also Afghane (Paschtunen) nach Afghanistan, Tadschiken nach Tadschikistan, Usbeken nach Usbekistan, Hazaren nach Mongolei, usw. würde das Land zerstört sein. Afghanistan wäre ohne seine vielen Volksgruppen ein Haus ohne Dach. der Krieg endet dadurch nicht, er wird nur schlimmer, denn genau da bleiben nur 16 Millionen in so einem großen Land. Wer sollte da

die Politik führen oder wer sollte als Arbeiter angestellt werden? Jeder könnte Afghanistan besiegen und genau wie es Heute ausgebeutet wird, von vielen Ländern Ausgebeutet werden, was logisch ist.

Die Nachbarländer wurden kaum helfen, stattdessen machen sie es zu ihren eigenen. Es werden viele Pakistanern und Indern nach Afghanistan kommen, schließlich sind die auch teilweise Paschtunen.

Obwohl Krieg und Ermordung in Islam einer Sünde ist, werden heute immer mehr Hazaren in Afghanistan und Pakistan getötet, aus einem einzigen Grund, schiitische Muslimen. Erstens Allah swt. Besagt: Keiner ist Gezwungen Islam anzunehmen, es ist deren eigene Wille und Entscheidung. Zweitens sind Schiiten auch Muslime mit ein paar kleinen Unterschieden, was bei christlicher Glaubensbekenntnis auch gibt, Katholiken und Evangelien, allerdings werden sie nur vereinfachter und strengerer Wege anerkannt, was bei Schiiten und Sunniten das gleiche ist.

In Islam sollte man an Allah, an Koran, an Propheten, an dem Tag der Auferstehung glauben. Man sollte 5 Mal am Tag beten, wie man es macht ist es uns überlassen. Mittag und