seminar na apprm заМСП · i Спрат ii Спрат ... профили Одделение...

60
Univerzitet "Sv. Kiril i Metodij" vo Skopje Ma{inski fakultet - Skopje Katedra za industrisko in`enerstvo i menaxment 1 Podobruvawe na produktivnosta na malite i sredni pretprijatija Seminar na APPRM за МСП Ohrid, 04.11.2010 Prof. d-r Del~o Jovanoski Prof. d-r Robert Minovski Asist. m-r Bojan Jovanoski

Upload: others

Post on 29-Aug-2019

2 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: Seminar na APPRM заМСП · i Спрат ii Спрат ... профили Одделение за извлекување заварување Одделение за заварување

Univerzitet "Sv. Kiril i Metodij" vo SkopjeMa{inski fakultet - SkopjeKatedra za industrisko in`enerstvo i menaxment 1

Podobruvawe na produktivnostana malite i sredni pretprijatija

Seminar na APPRM за МСПOhrid, 04.11.2010

Prof. d-r Del~o JovanoskiProf. d-r Robert MinovskiAsist. m-r Bojan Jovanoski

Page 2: Seminar na APPRM заМСП · i Спрат ii Спрат ... профили Одделение за извлекување заварување Одделение за заварување

Univerzitet "Sv. Kiril i Metodij" vo SkopjeMa{inski fakultet - SkopjeKatedra za industrisko in`enerstvo i menaxment 2

Pretstavuvawe

Пrestrukturirawe/podobruvawe na pretprijatija, voveduvawe na novitehnologii, пroektirawe na fabriki, menaxment na kvalitetot, . . .

Ekspertiza vopodra~jata:

4.

Nastava, nau~ni istra`uvawa, proekti za industrija i institucii, obuka (seminari), . . .

Aktivnosti:3.

Profesor, rakovoditel na Katedraza industrisko in`enerstvo i menaxment

Pozicija:2.

Ma{inski fakultetOrganizacija:1.

Page 3: Seminar na APPRM заМСП · i Спрат ii Спрат ... профили Одделение за извлекување заварување Одделение за заварување

Univerzitet "Sv. Kiril i Metodij" vo SkopjeMa{inski fakultet - SkopjeKatedra za industrisko in`enerstvo i menaxment 3

O~ekuvawa od seminarot?

Da se prika`e primenata na metodite voindustriskata praktika

3.

Da se zapoznaat nekolku metodologii i metodiza podobruvawe na produktivnosta

2.

U~esnicite da ja sfatat su{tinata i kompleksnosta na produktivnosta

1.

Page 4: Seminar na APPRM заМСП · i Спрат ii Спрат ... профили Одделение за извлекување заварување Одделение за заварување

Univerzitet "Sv. Kiril i Metodij" vo SkopjeMa{inski fakultet - SkopjeKatedra za industrisko in`enerstvo i menaxment 4

Sodr`ina na seminarot

1. Produktivnosta vo firmite:kako i kade da se bara?

2. Produktivnosta vo japonskataproizvodna filozofija:Tojota proizvoden sistem

3. Podobruvawe na produktivnosta:kade i kako?

Page 5: Seminar na APPRM заМСП · i Спрат ii Спрат ... профили Одделение за извлекување заварување Одделение за заварување

Univerzitet "Sv. Kiril i Metodij" vo SkopjeMa{inski fakultet - SkopjeKatedra za industrisko in`enerstvo i menaxment 5

Razrabotka na 1. tema

1. Produktivnosta vo firmite:kako i kade da se bara?

2. Produktivnosta vo japonskataproizvodna filozofija:Tojota proizvoden sistem

3. Podobruvawe na produktivnosta:kade i kako?

Page 6: Seminar na APPRM заМСП · i Спрат ii Спрат ... профили Одделение за извлекување заварување Одделение за заварување

Univerzitet "Sv. Kiril i Metodij" vo SkopjeMa{inski fakultet - SkopjeKatedra za industrisko in`enerstvo i menaxment 6

Sodr`ina na prvata tema

1. Produktivnosta vo firmite:kako i kade da se bara?

1.1 Zo{to e va`na produktivnosta?1.2 Definicija za produktivnost1.3 Nekoi znaci {to uka`uvaat na problemi so

produktivnosta1.4 Kade da se bara produktivnosta?1.5 Rabota vo grupi: kade go locirate

problemot so produktivnosta vo Va{ataorganizacija? (po~etno barawe)

Page 7: Seminar na APPRM заМСП · i Спрат ii Спрат ... профили Одделение за извлекување заварување Одделение за заварување

Univerzitet "Sv. Kiril i Metodij" vo SkopjeMa{inski fakultet - SkopjeKatedra za industrisko in`enerstvo i menaxment 7

1.1 Zo{to e va`na produktivnosta?

Zatoa {to mnogu barawaod strana na pazarot se povrzani direktno iliindirektno so nea:

vreme na isporaka,termini,cena, broj na varijanti, fleksibilnost, koncepti, . . .

Page 8: Seminar na APPRM заМСП · i Спрат ii Спрат ... профили Одделение за извлекување заварување Одделение за заварување

Univerzitet "Sv. Kiril i Metodij" vo SkopjeMa{inski fakultet - SkopjeKatedra za industrisko in`enerstvo i menaxment 8

1.2 Definicija za produktivnost

Дефиниции има многу: првата датира од 1776, а последната од 1985 година. Три разни облици на продуктивност се прифатени како универзални од мнозинството

истражувачи и практичари:

1. Тотална продуктивност е “однос на тотален излезкон сите влезни фактори“

2. Тотален фактор на продуктивност е „однос натотален излез кон сумата на соодветните влезовина труд и капитал“

3. Парцијална продуктивност е „однос на тоталенизлез кон една класа на влез“.

Најмногу од авторите на дефинициите ја гледаат продуктивноста како „мерка“ на излез конеден влез, кон два влезови или кон тотален влез.

Која дефиниција да се прифати?

Page 9: Seminar na APPRM заМСП · i Спрат ii Спрат ... профили Одделение за извлекување заварување Одделение за заварување

Univerzitet "Sv. Kiril i Metodij" vo SkopjeMa{inski fakultet - SkopjeKatedra za industrisko in`enerstvo i menaxment 9

Изрази за produktivnost

P = Q/L (број на единици на производи/број наизвршители во одреден временски период, например 1 година)

или:

P = Vp/L (вкупен приход/број на извршители во одреденвременски период, на пример 1 година)

Page 10: Seminar na APPRM заМСП · i Спрат ii Спрат ... профили Одделение за извлекување заварување Одделение за заварување

Univerzitet "Sv. Kiril i Metodij" vo SkopjeMa{inski fakultet - SkopjeKatedra za industrisko in`enerstvo i menaxment 10

1.3 Nekoi znaci {to uka`uvaat na problemi so produktivnosta

• te{kotii da se zapazat rokovi na isporaka,• неможност за постигнување на конкурентни

цени на пазарот (домашен/странски),• zalihi od nedovr{eno proizvodstvo,• zna~aen udel na prekuvremena rabota,• povtoruvawe na ve}e obaveni

aktivnosti/operacii, • grla vo procesite, • prigovori/`albi od strana na mu{teriite,• . . .

Page 11: Seminar na APPRM заМСП · i Спрат ii Спрат ... профили Одделение за извлекување заварување Одделение за заварување

Univerzitet "Sv. Kiril i Metodij" vo SkopjeMa{inski fakultet - SkopjeKatedra za industrisko in`enerstvo i menaxment 11

1.4 Kade da se bara produktivnosta?

Voglavno, vo strukturata na proizvodniot ciklus!

Page 12: Seminar na APPRM заМСП · i Спрат ii Спрат ... профили Одделение за извлекување заварување Одделение за заварување

Univerzitet "Sv. Kiril i Metodij" vo SkopjeMa{inski fakultet - SkopjeKatedra za industrisko in`enerstvo i menaxment 12

Struktura na proizvodniot ciklus

Page 13: Seminar na APPRM заМСП · i Спрат ii Спрат ... профили Одделение за извлекување заварување Одделение за заварување

Univerzitet "Sv. Kiril i Metodij" vo SkopjeMa{inski fakultet - SkopjeKatedra za industrisko in`enerstvo i menaxment 13

1.5 Вежба бр. 1 (Rabota vo grupi): kade go locirateproblemot so produktivnosta vo Va{ata organizacija?

• diskusija vo ramki na grupa• kuso izlagawe od strana na sekoja grupa

• Како може да се објаснат истите или дури иповисоки цени на наши производи во односна конкуренцијата на светскиот пазар?

Page 14: Seminar na APPRM заМСП · i Спрат ii Спрат ... профили Одделение за извлекување заварување Одделение за заварување

Univerzitet "Sv. Kiril i Metodij" vo SkopjeMa{inski fakultet - SkopjeKatedra za industrisko in`enerstvo i menaxment 14

Razrabotka na 2. tema

• Produktivnosta vo firmite:kako i kade da se bara?

• Produktivnosta vo japonskataproizvodna filozofija:Tojota proizvoden sistem

• Podobruvawe na produktivnosta:kade i kako?

Page 15: Seminar na APPRM заМСП · i Спрат ii Спрат ... профили Одделение за извлекување заварување Одделение за заварување

Univerzitet "Sv. Kiril i Metodij" vo SkopjeMa{inski fakultet - SkopjeKatedra za industrisko in`enerstvo i menaxment 15

Tojota proizvoden sistem (ТПС)

Основа на ТПС е потполноотстранување на расипништвото

(губитоците)!

Page 16: Seminar na APPRM заМСП · i Спрат ii Спрат ... профили Одделение за извлекување заварување Одделение за заварување

Univerzitet "Sv. Kiril i Metodij" vo SkopjeMa{inski fakultet - SkopjeKatedra za industrisko in`enerstvo i menaxment 16

Два столба го потпираат ТПС

• Just-in-Time и

• Автономната автоматизација(„autonomation“) односноавтоматизација со човечкизафати.

Page 17: Seminar na APPRM заМСП · i Спрат ii Спрат ... профили Одделение за извлекување заварување Одделение за заварување

Univerzitet "Sv. Kiril i Metodij" vo SkopjeMa{inski fakultet - SkopjeKatedra za industrisko in`enerstvo i menaxment 17

Just-in-Time

• JIT-потсистемот овозможува секојпроцес да се обезбеди со вистинскипотребните елементи во соодветнаколичина и во точно определено време.

• Со тоа JIT ја реализира една одосновните стратегиски компоненти наТПС - „производство без складишта“.

Page 18: Seminar na APPRM заМСП · i Спрат ii Спрат ... профили Одделение за извлекување заварување Одделение за заварување

Univerzitet "Sv. Kiril i Metodij" vo SkopjeMa{inski fakultet - SkopjeKatedra za industrisko in`enerstvo i menaxment 18

JIT: Елиминирање на вишоците

• количински вишок (кога се лансираат повеќепарчиња поради можен шкарт: се елиминирапреку принципот на нула-шкарт односнопреку добар QM) и

• временски вишок (кога предвреме се лансираизработка на парчиња што потоа мора да сескладираат: се елиминира преку добригодишни, месечни, седмични и дневнипланови)

Page 19: Seminar na APPRM заМСП · i Спрат ii Спрат ... профили Одделение за извлекување заварување Одделение за заварување

Univerzitet "Sv. Kiril i Metodij" vo SkopjeMa{inski fakultet - SkopjeKatedra za industrisko in`enerstvo i menaxment 19

дали JIT може да се примени во другисредини?

Неколку предуслови од инфраструктуренкарактер:

• кооперантите да се лоцирани во релативна близинана главната фирма-производител,

• сообраќајните врски да се беспрекорни,• неопходен е социјален мир и стабилност на ниво наземјата,

• стопанските текови да функционираат нормално,• меѓународните односи и граници да не се блокираати др.

Page 20: Seminar na APPRM заМСП · i Спрат ii Спрат ... профили Одделение за извлекување заварување Одделение за заварување

Univerzitet "Sv. Kiril i Metodij" vo SkopjeMa{inski fakultet - SkopjeKatedra za industrisko in`enerstvo i menaxment 20

Автономна автоматизација

• не смее да се помеша со едноставнатаавтоматизација,

• таа е наречена „автоматизација со човечки зафати“,• се постигнува со дополнително вградена некојакомпонента односно уред со кои е опремена скоросекоја машина кај Toyota и на тој начин и е даденачовечка интелигенција (на пример, уред кој ја запира машинатапри влетување на некоја струганица во предметот на обработка штоможе да предизвика шкарт),

• затоа е можно еден опслужувач да опслужува повеќемашини со што се редуцира бројот на потребниработници и се постигнува поголема продуктивност

Page 21: Seminar na APPRM заМСП · i Спрат ii Спрат ... профили Одделение за извлекување заварување Одделение за заварување

Univerzitet "Sv. Kiril i Metodij" vo SkopjeMa{inski fakultet - SkopjeKatedra za industrisko in`enerstvo i menaxment 21

Подготвителен чекор за примена на ТПС

се состои во целосна идентификација нарасипништвото (7 губитоци):

• во облик на прекумерно производство,• во облик на времиња за чекање,• при транспорт,• при самата обработка,• во складиште,• во облик на непотребни движења,• во облик на дефектни производи.

Page 22: Seminar na APPRM заМСП · i Спрат ii Спрат ... профили Одделение за извлекување заварување Одделение за заварување

Univerzitet "Sv. Kiril i Metodij" vo SkopjeMa{inski fakultet - SkopjeKatedra za industrisko in`enerstvo i menaxment 22

Проблеми со прекумерно производство искладирање

Нивона

залихи

пред

подобрувањ

е

Проблеми во фабриката

Варирањ

ена

побарувачката

Расипувањена

опремата

Отсустваод

работа

Залихи

Изменана

производството

Проблемисо

квалитетот

Page 23: Seminar na APPRM заМСП · i Спрат ii Спрат ... профили Одделение за извлекување заварување Одделение за заварување

Univerzitet "Sv. Kiril i Metodij" vo SkopjeMa{inski fakultet - SkopjeKatedra za industrisko in`enerstvo i menaxment 23

7 алатки за подобрување напродуктивноста

1. Анализа на текот на процесот2. Снимање на работата (анализа на

операциите)3. Принцип на економија на движења4. Анализа на мулти-активност5. Балансирање на линија6. Анализа на транспортот7. QD анализа за подобрување на распоредот

на опрема (layout)

Page 24: Seminar na APPRM заМСП · i Спрат ii Спрат ... профили Одделение за извлекување заварување Одделение за заварување

Univerzitet "Sv. Kiril i Metodij" vo SkopjeMa{inski fakultet - SkopjeKatedra za industrisko in`enerstvo i menaxment 24

1. Анализа на процес: симболи за опис на процесите

釘を打つ

Миксер

Инпут Потврда

Мерење

Инспекција Отстранување

Пренесување

Носење

Чекање

Неуспех

Бришење

Складирање

Редење

Чување

Ковање

(Операција) (Инспекција) (Транспорт) (Доцнење) (Складирање)

Добро НепотребноНеопходнозло

Page 25: Seminar na APPRM заМСП · i Спрат ii Спрат ... профили Одделение за извлекување заварување Одделение за заварување

Univerzitet "Sv. Kiril i Metodij" vo SkopjeMa{inski fakultet - SkopjeKatedra za industrisko in`enerstvo i menaxment 25

Дијаграм на тек за процес кај еден производ

Page 26: Seminar na APPRM заМСП · i Спрат ii Спрат ... профили Одделение за извлекување заварување Одделение за заварување

Univerzitet "Sv. Kiril i Metodij" vo SkopjeMa{inski fakultet - SkopjeKatedra za industrisko in`enerstvo i menaxment 26

2. Снимање на работата

• Снимање на работата за да се процениактивноста на работникот или машината сонепосреден преглед.

• За добри резултати потребно е примерокотда биде доволно голем

• Високиот сооднос на движења или операциибез додадена вредност укажува на големипроблеми.

• За проблематичните движења или операциипотребни се подетални анализи.

Page 27: Seminar na APPRM заМСП · i Спрат ii Спрат ... профили Одделение за извлекување заварување Одделение за заварување

Univerzitet "Sv. Kiril i Metodij" vo SkopjeMa{inski fakultet - SkopjeKatedra za industrisko in`enerstvo i menaxment 27

Структура на работното време на еденработник

Page 28: Seminar na APPRM заМСП · i Спрат ii Спрат ... профили Одделение за извлекување заварување Одделение за заварување

Univerzitet "Sv. Kiril i Metodij" vo SkopjeMa{inski fakultet - SkopjeKatedra za industrisko in`enerstvo i menaxment 28

3. Принцип на економија на движења (1)1.0 Користење на човечкото тело

• Двете раце треба да ги започнат и завршат движењата во исто време.• Двете раце не треба да бидат во мирување во исто време освен завреме на паузата.

• Движењата на рацете треба да бидат во спротивни и симетричнинасоки и треба да се прават истовремено.

• Движењата на дланките треба да се сведат на најнискатакласификација со која е можно да се изврши работата назадоволувачки начин.

• Моментумот треба да биде застапен за да му се помогне наработникот кога е можно, а треба да се намали на минимум ако морада се надмине со мускулен напор.

• Глатки континуирани движења се претпочитаат пред цик-цак илиправолиниските движења, кои вклучуваат ненадејни и остри промениво насоката.

• Балистичките движења се побрзи, полесни и поточни отколкуограничените (фиксирани) или „контролирани“ движења.

• Ритамот помага при глатката и автоматската работа. Уредете јаработата така да дозволи лесен и природен ритам.

Page 29: Seminar na APPRM заМСП · i Спрат ii Спрат ... профили Одделение за извлекување заварување Одделение за заварување

Univerzitet "Sv. Kiril i Metodij" vo SkopjeMa{inski fakultet - SkopjeKatedra za industrisko in`enerstvo i menaxment 29

2.0 Уредување на работното место

• Треба да има дефинирано и одредено место за сите алати иматеријали.

• Алатите, материјалите и контролните средства треба да бидатлоцирани блиску и директно пред операторот.

• Садовите за полнење под гравитација и контејнерите треба дасе користат кога и да е можно.

• Доставата на подвижна лента треба да се користи секогаш когае можно.

• Треба да бидат лоцирани за да дозволат најдобар тек надвижењата.

• Обезбедете адекватна визуелна перцепција. Добротоосветлување е првиот услов.

• Уредете ја висината на работното место и столицата заалтернативно седење и стоење, кога е тоа можно.

• Обезбедете столица која по вид и висина овозможува добраположба.

3. Принцип на економија на движења (2)

Page 30: Seminar na APPRM заМСП · i Спрат ii Спрат ... профили Одделение за извлекување заварување Одделение за заварување

Univerzitet "Sv. Kiril i Metodij" vo SkopjeMa{inski fakultet - SkopjeKatedra za industrisko in`enerstvo i menaxment 30

3.0 Дизајн на алатите и опремата

• Ослободете ги рацете од работа која може подобро да сенаправи со калап, апарат или помагало управувано со нога.

• Комбинирајте ги алатите кога и да можете.• Претходно поставете ги алатите и материјалите.• Онаму каде секој прст изведува некое посебно движење, какона пр. пишување на машина, тежината треба да се распоредиво согласност со својствени капацитети на прстите.

• Рачките (т.е. клучевите и големите одвртки) треба да дозволатшто е можно поголема површина од раката да дојде во контактсо рачката, особено кога е потребна поголема сила.

• За полесно склопување, рачката на одвртката треба да бидемала.

• Дигалките, попречните греди и количките треба да бидат натакви места работникот да може да манипулира со нив сонајмала можна промена во позицијата на телото, а со најголемамеханичка предност.

3. Принцип на економија на движења (3)

Page 31: Seminar na APPRM заМСП · i Спрат ii Спрат ... профили Одделение за извлекување заварување Одделение за заварување

Univerzitet "Sv. Kiril i Metodij" vo SkopjeMa{inski fakultet - SkopjeKatedra za industrisko in`enerstvo i menaxment 31

4. Анализа на мулти-активност

Секунди

24

Работник МашинаПред анализата По анализата

30

90

60

6

12

15

9

15

33

27

33

30

90

60

612

15

9

15

9

33

33

6

Секунди Работник МашинаПред анализата:•6 секунди: работникот гоотстегнува предметот одмашината•9 секунди: работникот гозачистува предметот•15 секунди: работникот гомери предметот и го стававо кутија•12 секунди: работникот јачисти машината•15 секунди: работникот гопоставува материјалот намашината и ја вклучува•33 секунди: машинатаработи, а работникот јанабљудува работата

▼По анализата:зголемување напродуктивноста за 26,6%

Page 32: Seminar na APPRM заМСП · i Спрат ii Спрат ... профили Одделение за извлекување заварување Одделение за заварување

Univerzitet "Sv. Kiril i Metodij" vo SkopjeMa{inski fakultet - SkopjeKatedra za industrisko in`enerstvo i menaxment 32

Пример за подобрување(Опслужување на повеќе машини)

Намалување на губитоciteблагодарение нанамалувањето на

работните позиции - vrzosnova na snimawata i

analizata

Page 33: Seminar na APPRM заМСП · i Спрат ii Спрат ... профили Одделение за извлекување заварување Одделение за заварување

Univerzitet "Sv. Kiril i Metodij" vo SkopjeMa{inski fakultet - SkopjeKatedra za industrisko in`enerstvo i menaxment 33

5. Балансирање на линијаЕфикасност на организацијата = вкупно од секоеработно време/ (бр. на работници X време нациклусот) X 100

0.9 0.80.7

0.6 0.5

Работник A B C D E1.0 1.0 1.0

0.5

Работник A B C D E

Време на циклусот

Тековна состојба

После подобрува‐њето

Време на циклусот

3.5/5 X 100 = 70%

3.5/4 X 100 = 87.5%

Page 34: Seminar na APPRM заМСП · i Спрат ii Спрат ... профили Одделение за извлекување заварување Одделение за заварување

Univerzitet "Sv. Kiril i Metodij" vo SkopjeMa{inski fakultet - SkopjeKatedra za industrisko in`enerstvo i menaxment 34

Можни распореди на опремата

Не секој вид нараспоред наопремата есоодветен вобило каквипроизводниуслови!

Page 35: Seminar na APPRM заМСП · i Спрат ii Спрат ... профили Одделение за извлекување заварување Одделение за заварување

Univerzitet "Sv. Kiril i Metodij" vo SkopjeMa{inski fakultet - SkopjeKatedra za industrisko in`enerstvo i menaxment 35

6. P-Q (Product-Quantum) анализа, вид напроизводство и рационален распоред на опремата

Производ

L D L

D M

L M D

Производ A

Производ B

Производ C

A

B

C

Поставеност по производ

L D M

L D M

L D M

A

Производ A

Производ C

Производ BBC

Поставеност по функција

Page 36: Seminar na APPRM заМСП · i Спрат ii Спрат ... профили Одделение за извлекување заварување Одделение за заварување

Univerzitet "Sv. Kiril i Metodij" vo SkopjeMa{inski fakultet - SkopjeKatedra za industrisko in`enerstvo i menaxment 36

7. QD (Quantity-Distance) анализа: матрица на резултати заново-предложено решение за распоред на одделенија и опрема

Do Od

Sklad Oddelenie

za podgotovka

Oddelenie za

oblikuvawe

Oddelenie za

zavaruvawe

Oddelenie za

izvlekuvawe

Odd. za podgotovka

i oblikuvawe

na ner|. ~elik

Odd. za monta`a

na procesna oprema

Vkupno

Sklad 783,7 783,7

Oddelenie za podgotovka 7,65 123 130,65

Oddelenie za oblikuvawe 33,15 33,15

Oddelenie za zavaruvawe 15,3 120 135,3

Oddelenie za izvlekuvawe 120 120

Odd. za podgotovka i oblikuvawe na ner|osuva~ki ~elik

36 342,9 378,9

Odd. za monta`a na procesna oprema 0

Vkupno 0 783,7 7,65 153,15 36 138,3 462,9 1581,7

Стругарско одделение Компресорска станица

Линија за производство на цевки

Склад за готови цевки

Електро работилница

Склад за репроматеријали

Алатница

Склад за готови бојлери

Одделение за пакување

Општо складиште

Одделение за монтажа на готов

производ

I Спрат II Спрат

Одделение за печење

Одделение за виткање профили

Одделение за

заварување

Одделение за

заварување

Одделение за

испитување

Одделение за извлекување

Одделение за одлагањ

е на полупроизводи

Одделение за подготовка и обликувањ

е на INO

XОдделение за бојадисување

Одделение за

подготовка

Одделение за обликувањ

е

Одделение за монтажа на процесна опрема

Одделение за

подготовка

Одделение за монтажа на казан

Одделение за извлекување

Ђ

Склад за процесна опрема

Бојлери

Процесна опрема

Инокс цевки

Page 37: Seminar na APPRM заМСП · i Спрат ii Спрат ... профили Одделение за извлекување заварување Одделение за заварување

Univerzitet "Sv. Kiril i Metodij" vo SkopjeMa{inski fakultet - SkopjeKatedra za industrisko in`enerstvo i menaxment 37

Вежба бр. 2 (Rabota vo grupi): Примена на методи

• Koi metodi i vo koi podra~ja giimate primeneto vo Va{ataorganizacija?

• Ако немате применето, кои методимислите дека би можеле да гипримените!

Page 38: Seminar na APPRM заМСП · i Спрат ii Спрат ... профили Одделение за извлекување заварување Одделение за заварување

Univerzitet "Sv. Kiril i Metodij" vo SkopjeMa{inski fakultet - SkopjeKatedra za industrisko in`enerstvo i menaxment 38

Razrabotka na 3. tema

• Produktivnosta vo firmite:kako i kade da se bara?

• Produktivnosta vo japonskataproizvodna filozofija:Tojota proizvoden sistem

• Podobruvawe na produktivnosta:kade i kako?

Page 39: Seminar na APPRM заМСП · i Спрат ii Спрат ... профили Одделение за извлекување заварување Одделение за заварување

Univerzitet "Sv. Kiril i Metodij" vo SkopjeMa{inski fakultet - SkopjeKatedra za industrisko in`enerstvo i menaxment 39

Kade da se bara produktivnosta?

Voglavno, vo strukturata na proizvodniot ciklus!

Page 40: Seminar na APPRM заМСП · i Спрат ii Спрат ... профили Одделение за извлекување заварување Одделение за заварување

Univerzitet "Sv. Kiril i Metodij" vo SkopjeMa{inski fakultet - SkopjeKatedra za industrisko in`enerstvo i menaxment 40

Можни „локации“ и дел од можни мerki/методи za podobruvawe нa produktivnosta (1)

- соодветно планирање на одржувањето,- соодветна организација и поддршка на одржувањето

Дефекти на машини

- добро планирање на потребните ресурси (креирање на технички нормативи),- навремена набава на ресурсите,

Недостиг на документација, материјали, алат и помагала

- добро планирање на производството (годишно, месечно, седмично, ...), - рационално движење на сериите (паралелно, комбинирано, постапно), - балансирање на капацитетите,

Неусогласен процес

- севкупно подобро планирањеНЕПРОИЗВОДНО

ВРЕМЕ

- да нема! (JiT), - погодни решенија на самото работно место (Флексибилни технолошки ќелии и системи),- автоматски управувано складиште,

Складирање

- автоматска контрола/Poka Yoke, - самоконтрола/контрола на наредна операција, - продуктивни мерно-контролни средства (за мерење на повеќе мерки наеднаш),

Контрола

- оптимирање на распоред на одделенија и опрема (од-кон матрица, кружен дијаграм, метод на триаголници, ...), - соодветни прганизациски облици (директен, индиректен),- соодветни транспортни средства (континуиран/ дисконтинуиран транспорт),

Транспорт

- концентрација на операции / хибридна технологија (на едно работно место/машина),(заеднички елементи за сите или повеќето одкомпонентите)

Индиректнопроизводновреме

- намалување на заморот (помагала за подигање/спуштање, обезбедување на поволна положба на телото при работа, намалување на монотонијата приработа),

- намалување на делувањето на околината (соодветна работна тепература, влажност, бучава, загаденост, осветлување),- намалување на организациско-технички загуби (дефекти, чекање, ...),

Дополнително време

- примена на машини со автоматско менување на режимите на обработка (НУМА),- примена на машински концепти каде помошното време е покриено со технолошкото време,- помагала за брзо стегање на предметите, - помагала за брзо стегање на алатите,

Помошно време

- помоќни машини, - примена на машини со повеќе алати во истовремена работа,- поквалитетни алати,

Технолошко време

- претходна подготовка на алати (во соодветна организациска единица),- SMED (Single Minute Exchange of Die),- OTED (One Touch Exchange of Die),- вештачко зголемување на серијноста преку примена на ГТ и ТТ,- подготвени инструкциски листи за подготовка на работното место,

Подготвително-завршно време

- добро проектирана технологија на изработка, - добро организирани работни места (затворено работно место, стандардизирано работно место), - опслужување на повеќе работни места/машини (анализа на мулти-активност),- примена на машини со прифат на повеќе предмети на обработка, - добра распределба на работни задачи во група, - автоматизација, - ММЗ (Метод на моментални забележувања), - СРД (Слика на Работен Ден), - анализа на истовремено ангажирање на двете раце, - SWOT, - brainstorming, - 7-те основни алатки,

(заеднички елементи за сите или повеќето одкомпонентите на временската норма)

Директнопроизводновреме (t

N)

ПРОИЗВОДНОВРЕМЕ

Мерка/методАктивност/време

Page 41: Seminar na APPRM заМСП · i Спрат ii Спрат ... профили Одделение за извлекување заварување Одделение за заварување

Univerzitet "Sv. Kiril i Metodij" vo SkopjeMa{inski fakultet - SkopjeKatedra za industrisko in`enerstvo i menaxment 41

Можни „локации“ и мerki/методи za podobruvawe нa produktivnosta (2)

-намалување на заморот (помагала за подигање/спуштање, обезбедување на поволнаположба на телото при работа, намалување на монотонијата при работа), -намалување на делувањето на околината (соодветна работна тепература, влажност, бучава, загаденост, осветлување),-намалување на организациско-технички загуби (дефекти, чекање, ...),

Дополнително време

-примена на машини со автоматско менување на режимите на обработка (НУМА),-примена на машински концепти каде помошното време е покриено со технолошкото време,-помагала за брзо стегање на предметите, -помагала за брзо стегање на алатите,

Помошно време

-помоќни машини, -примена на машини со повеќе алати во истовремена работа,-поквалитетни алати,

Технолошко време

-претходна подготовка на алати (во соодветна организациска единица),-SMED (Single Minute Exchange of Die),-OTED (One Touch Exchange of Die),-вештачко зголемување на серијноста преку примена на ГТ и ТТ,-подготвени инструкциски листи за подготовка на работното место,

Подготвително-завршно време

-добро проектирана технологија на изработка, -добро организирани работни места (затворено работно место, стандардизирано работноместо), -опслужување на повеќе работни места/машини (анализа на мулти-активност),-примена на машини со прифат на повеќе предмети на обработка, -добра распределба на работни задачи во група, -автоматизација, -ММЗ (Метод на моментални забележувања), -СРД (Слика на Работен Ден), -анализа на истовремено ангажирање на двете раце, -SWOT, -brainstorming, -7-те основни алатки,

(заеднички елементи за сите илиповеќето од компонентите навременската норма)

Директнопроизводновреме (tN)

ПРОИЗВОДНОВРЕМЕ

Мерка/методАктивност/време

Page 42: Seminar na APPRM заМСП · i Спрат ii Спрат ... профили Одделение за извлекување заварување Одделение за заварување

Univerzitet "Sv. Kiril i Metodij" vo SkopjeMa{inski fakultet - SkopjeKatedra za industrisko in`enerstvo i menaxment 42

Можни „локации“ и мerki/методи za podobruvawe нa produktivnosta (3)

-соодветно планирање на одржувањето,-соодветна организација и поддршка на одржувањето

Дефекти на машини

-добро планирање на потребните ресурси (креирање на техничкинормативи),-навремена набава на ресурсите,

Недостиг на документација, материјали, алат ипомагала

-добро планирање на производството (годишно, месечно, седмично, ...), -рационално движење на сериите (паралелно, комбинирано, постапно), -балансирање на капацитетите,

Неусогласен процес

-севкупно подобро планирањеНЕПРОИЗВОДНО ВРЕМЕ

-да нема! (JiT), -погодни решенија на самото работно место (Флексибилни технолошки ќелиии системи),-автоматски управувано складиште,

Складирање

-автоматска контрола/Poka Yoke, -самоконтрола/контрола на наредна операција, -продуктивни мерно-контролни средства (за мерење на повеќе меркинаеднаш),

Контрола

-оптимирање на распоред на одделенија и опрема (од-кон матрица, кружендијаграм, метод на триаголници, ...), -соодветни прганизациски облици (директен, индиректен),-соодветни транспортни средства (континуиран/ дисконтинуиран транспорт),

Транспорт

-концентрација на операции / хибридна технологија (на едно работноместо/машина),

(заеднички елементи засите или повеќето одкомпонентите)

Индиректно

производновреме

Page 43: Seminar na APPRM заМСП · i Спрат ii Спрат ... профили Одделение за извлекување заварување Одделение за заварување

Univerzitet "Sv. Kiril i Metodij" vo SkopjeMa{inski fakultet - SkopjeKatedra za industrisko in`enerstvo i menaxment 43

Поделба на мерките според„тежината“ и временскиот хоризонт

• Стратегиски (нов распоред на одделенија и опрема, набавкана попродуктивна опрема, автономна автоматизација, JiT, организирање на работните места, воведување на ГТ и/или ТТ, ...),

• Тактички (подобро планирање, претходна подготовка наалати, помагала за брзо стегање на предмети и алати, намалувањена делувањето на околината, …),

• Оперативни (добра распределба на задачи во групи, организирање на одржувањето, порационално организирање надвижењето на сериите во производството, ...)

Од ова зависи и – кој ќе иницира промени!

Page 44: Seminar na APPRM заМСП · i Спрат ii Спрат ... профили Одделение за извлекување заварување Одделение за заварување

Univerzitet "Sv. Kiril i Metodij" vo SkopjeMa{inski fakultet - SkopjeKatedra za industrisko in`enerstvo i menaxment 44

Продуктивноста и трошоците не се право-пропорционални!

Трошоците можат да бидат важен критериум за преземање на мерки!

Page 45: Seminar na APPRM заМСП · i Спрат ii Спрат ... профили Одделение за извлекување заварување Одделение за заварување

Univerzitet "Sv. Kiril i Metodij" vo SkopjeMa{inski fakultet - SkopjeKatedra za industrisko in`enerstvo i menaxment 45

Крактеристики на разни технолошкиконцепти

Потребно е познавање на карактеристиките (помеѓу нив ипродуктивноста) на разните системи за обработка!

Page 46: Seminar na APPRM заМСП · i Спрат ii Спрат ... профили Одделение за извлекување заварување Одделение за заварување

Univerzitet "Sv. Kiril i Metodij" vo SkopjeMa{inski fakultet - SkopjeKatedra za industrisko in`enerstvo i menaxment 46

Една од многуте можни методологии заподобрувања: 4-етапна методологија

1. metodi {to se specifi~ni za razgleduvanite problemi

2. Fizibiliti studija3. Analiza na povratokot na investicijata4. Metodologija za normiraweitn.

IV. Razrabotka i sproveduvawe na podobreniot na~in na rabota1. Izrabotka na detalen opis na predlo`enoto podobreno re{enie 2. Izgotvuvawe na izve{taj okolu utvrduvawe na ekonomskata opravdanost na podobrenoto re{enie 3. Donesuvawe na odluka dali re{enieto }e bide prifateno4. Probna rabota so podobrenoto re{enie (izrabotka na probno par~e)5. Standardizacija na rabotata t.e. izrabotka na dokumentacija 6. Obuka na site vlijatelni ~initeli vo podobrenoto re{enie 7. Implementacija na podobruvaweto8. Monitoring na funkcioniraweto na podobruvaweto

1. Pra{awata:[TO se raboti?KOJ raboti?KADE se raboti?KOGA se raboti?KAKO se raboti?1. 5 zo{to i 1 kako2. 7-te novi alatki3. PCM (SWOT)

III. Analiza na sostojbata i iznao|awe na podobren na~in na rabota

1. Redosled na nastanite2. Karta na sostavot na proizvod3. Odogram4. Opis na izvr{uvawe na rabotata5. Snimka na rabotno mesto6. Simo-snimka na rabotata na ~ovekot7. Snimka na rabotata ~ovek-ma{ina8. Snimka na rabota na grupa9. 7-te alatki (dijagram na tek, lista za

sobirawe na podatoci, itn.)itn.

II. Snimawe na postoe~kata sostojba

1. Fizibiliti studija2. 7-te alatki (najmnogu Pareto dijagramot)3. Analiza na povratokot na investicijata

I. Izbor na problemot1. detektirawe na mo`ni problemi 2. izbor na problemot koj }e bide tretiran ponatamu

Predlo`eni metodiEtapi na metodologijata

Page 47: Seminar na APPRM заМСП · i Спрат ii Спрат ... профили Одделение за извлекување заварување Одделение за заварување

Univerzitet "Sv. Kiril i Metodij" vo SkopjeMa{inski fakultet - SkopjeKatedra za industrisko in`enerstvo i menaxment 47

3. етапа: Проблем-анализа

Проблем-анализата како метод гиидентификува негативните аспектина некоја постоечка состојба ивоспоставува „причинско-

последични“ релации помеѓуидентификуваните проблеми

• При претпоставка дека се изведени првите 2 етапи:избран е проблемот за разгледување (продуктивноста) иснимена е постоечката состојба (има податоци/факти засостојбата со продуктивноста)

Page 48: Seminar na APPRM заМСП · i Спрат ii Спрат ... профили Одделение за извлекување заварување Одделение за заварување

Univerzitet "Sv. Kiril i Metodij" vo SkopjeMa{inski fakultet - SkopjeKatedra za industrisko in`enerstvo i menaxment 48

^ekori vo Problem-analizata

• дефинирање на рамката и предметот на анализа,• идентификација на главните проблеми во организацијата,• визуелизација на проблемите во облик на дијаграм наречен

„дрво на проблеми“ за да се олесни анализата и разјаснатпричинско-последичните релации.

----. . .

----. . .

Threats (Zakani)

Opportunities (Mo`nosti)

Eksterni

۔ големи подготвително-завршни времиња

۔ големи транспортнивремиња

۔ многу застои порадидефекти

۔ . . .

----. . .

Weaknesses (Slabi strani)

Strengths (Jaki strani)

Interni

----. . .

Drvo na celi

Drvo na problemi

Мала продуктивност

Многу застои порадидефекти

Големи транспортнивремиња

Големи подготвит.-завршни времиња

Мала продуктивност

Многу застои порадидефекти

Големи транспортнивремиња

Големи подготвит.-завршни времиња

Page 49: Seminar na APPRM заМСП · i Спрат ii Спрат ... профили Одделение за извлекување заварување Одделение за заварување

Univerzitet "Sv. Kiril i Metodij" vo SkopjeMa{inski fakultet - SkopjeKatedra za industrisko in`enerstvo i menaxment 49

Drvo na problemi: primer za problemi kaj MSP na dr`avno nivo

Page 50: Seminar na APPRM заМСП · i Спрат ii Спрат ... профили Одделение за извлекување заварување Одделение за заварување

Univerzitet "Sv. Kiril i Metodij" vo SkopjeMa{inski fakultet - SkopjeKatedra za industrisko in`enerstvo i menaxment 50

Анализа на проблеми

Анализата на проблеми е исто такаметодолошки пристап што сеприменува за:

• да се опише идната состојба откако ќе сеелиминираат проблемите,

• да се верификува хиерархијата на цели, и• да се покажат релациите мерка-цел водијаграм.

Page 51: Seminar na APPRM заМСП · i Спрат ii Спрат ... профили Одделение за извлекување заварување Одделение за заварување

Univerzitet "Sv. Kiril i Metodij" vo SkopjeMa{inski fakultet - SkopjeKatedra za industrisko in`enerstvo i menaxment 51

Главни чекори во analizata на проблеми

• да се преформулираат сите негативни состојби оданализата на проблеми во позитивни состојби што сепосакувани и реално достижни,

• да се проверат релациите мерка-цел за да сеобезбеди валидноста и комплетноста нахиерархијата,

• доколку е потребно: да се ревидираат некоиформулации или додадат некои нови цели во случаикога се смета дека се потребни заради постигнувањена целите на повисоко ниво, да се избришат некоицели што не изгледа дека се погодни или потребни.

Page 52: Seminar na APPRM заМСП · i Спрат ii Спрат ... профили Одделение за извлекување заварување Одделение за заварување

Univerzitet "Sv. Kiril i Metodij" vo SkopjeMa{inski fakultet - SkopjeKatedra za industrisko in`enerstvo i menaxment 52

Drvo na celi: primer za celi za MSP na dr`avno nivo

Page 53: Seminar na APPRM заМСП · i Спрат ii Спрат ... профили Одделение за извлекување заварување Одделение за заварување

Univerzitet "Sv. Kiril i Metodij" vo SkopjeMa{inski fakultet - SkopjeKatedra za industrisko in`enerstvo i menaxment 53

Primena na metodot MMZ: formular za opfa}awe na podatoci

Page 54: Seminar na APPRM заМСП · i Спрат ii Спрат ... профили Одделение за извлекување заварување Одделение за заварување

Univerzitet "Sv. Kiril i Metodij" vo SkopjeMa{inski fakultet - SkopjeKatedra za industrisko in`enerstvo i menaxment 54

Primena na metodot MMZ: rezultati odstudija vo edna firma

• голем процент на неработење• големи разлики за

организациски загуби кајразни групи на машини

• . . .

Препораки:• организирање на обуки за

кадарот на сите нивоа,• проектирање и изработка на

специјални помагала,• преднагодување на алатите

(во соодветна организацискаединица)

• оптимирање на структуратана временската норма,

• оптимирање на режимите наобработка,

• . . .

Page 55: Seminar na APPRM заМСП · i Спрат ii Спрат ... профили Одделение за извлекување заварување Одделение за заварување

Univerzitet "Sv. Kiril i Metodij" vo SkopjeMa{inski fakultet - SkopjeKatedra za industrisko in`enerstvo i menaxment 55

Analiza na proizvoden ciklus:primer od edna studija vo firma

Неколку од предложенитемерки:

• примена на комбиниран начин надвижење (17% заштеда од Тc),

• набава на нива машина за длабокодупчење (5% заштеда),

• Замена на природното стареење совибро-стареење (19%),

• Решавање на проблемот сонееднаква тврдина при калење поцелата должина и големиотдодаток за брусење (4,84%),

• Барање од добавувачитеодлеаноци со пропишан квалитет/ тврдина (1%),

• Доставување алат и прибор наработните места,

• Намалување на недисциплината• . . .

Page 56: Seminar na APPRM заМСП · i Спрат ii Спрат ... профили Одделение за извлекување заварување Одделение за заварување

Univerzitet "Sv. Kiril i Metodij" vo SkopjeMa{inski fakultet - SkopjeKatedra za industrisko in`enerstvo i menaxment 5656

Dvi`ewe na serija od predmeti voproizvodstvoto

Постапно движ

ење

Операции

време

1 2 3 4 5 6

1 2 3 4 5 6t1

t2

Tp

z=6 предметиn=4 операции

стругање

глодање

дупчење

1 2 3 4 5 6

1 2 3 4 5 6t3

t4

брусење

Операции

време

1 2 3 4 5 6

1 2 3 4 5 6

1 2 3 4 5 6

1 2 3 4 5 6

t1

t2

t3

t4

Tsp

стругање

глодање

дупчење

брусење

Паралелно

движењ

е

Операции

време

1 2 3 4 5 6

1 2 3 4 5 6

1 2 3 4 5 6

1 2 3 4 5 6

t1

t2

t3

t4

Tsk

стругање

глодање

дупчење

брусење

ts

Комбинирано

движењ

е

Page 57: Seminar na APPRM заМСП · i Спрат ii Спрат ... профили Одделение за извлекување заварување Одделение за заварување

Univerzitet "Sv. Kiril i Metodij" vo SkopjeMa{inski fakultet - SkopjeKatedra za industrisko in`enerstvo i menaxment 5757

Пример на паралелно и комбиниранодвижење: при големи разлики во времињата

1 2 3 4 5

1 2 53 4

1 2 5 3 4

Tsp

ts Tsk

paralelno dvi`ewe

kombinirano dvi`ewe

Operacii

Vreme

глодање

дупчење

дупчење

Зафатеност на машината

Зафатеност на машината

Page 58: Seminar na APPRM заМСП · i Спрат ii Спрат ... профили Одделение за извлекување заварување Одделение за заварување

Univerzitet "Sv. Kiril i Metodij" vo SkopjeMa{inski fakultet - SkopjeKatedra za industrisko in`enerstvo i menaxment 58

Анализа на времињата во часовиза 1000 парчиња

58

Page 59: Seminar na APPRM заМСП · i Спрат ii Спрат ... профили Одделение за извлекување заварување Одделение за заварување

Univerzitet "Sv. Kiril i Metodij" vo SkopjeMa{inski fakultet - SkopjeKatedra za industrisko in`enerstvo i menaxment 59

Процентуална искористеност намашините

59

Page 60: Seminar na APPRM заМСП · i Спрат ii Спрат ... профили Одделение за извлекување заварување Одделение за заварување

Univerzitet "Sv. Kiril i Metodij" vo SkopjeMa{inski fakultet - SkopjeKatedra za industrisko in`enerstvo i menaxment 60

Вежба бр. 3 (Rabota vo grupi): Идентификување напроблеми и подобрување на продуктивноста

• Sprovedete SWOT-анализа иидентификувајте ги главните проблеми кајпродуктивноста во Вашата организација (припретпоставка дека ги имате фактите заразгледуваните состојби)

• Креирајте Дрво на проблеми

• Креирајте Дрво на цели