shtator2005

SHTATOR 2005 NGJALLJA 1

NGJALLJANr. 9 (152) Viti XIV i botimit SHTATOR 2005 Çmimi 20 lekë

Edhe një herë tjetër Kry-episkopi i Tiranës, Durrë-sit dhe i gjithë Shqipërisë,Fortlumturia e Tij Anastasi,i ndodhur në mes të besim-tarëve të Mitropolisë së Gji-rokastrës, në ditët festive tëgushtit, shtoi gëzimin e ty-re, dha me predikimin e Tijmësime të vyera dhe shtoientuziazmin për të ardhmen.

Të dielën para Fjetjes sëtë Tërëshenjtës, Kryepi-skopi Anastas kreu Litur-gjinë Hyjnore në kishën ere në përfundim, në fshatine Mesopotamit, qendër enjë prej komunave më tëpopulluara të zonës së Vur-gut. Kisha madhështore, nënjë pozicion dominues përtë gjithë zonën, përballëManastirit historik të ShënNikollës, i përkushtohetApostujve Petro dhe Pavli.Ajo përbën një dhuratë tëvyer të Kryepiskopit përbesimtarët e zonës dhe për

- Panairi i Fjetjes së të Tërëshenjtës Mari me Kryepiskopin Anastas -

“Prania e heshtur e së Tërëshenjtës le të jetë udhërrëfyesepër secilin prej nesh...”

shkëmeshonin kreu Shër-besën e Ajazmës për këtëvepër të re, si dhe Shërbe-sën e Hapjes së Dyerve, qëbëhet për kishat e reja kumeshohet për herë të parë.Ishte i madh emocioni dheme këtë rast u kujtuan edhenjë herë vitet e para të pas-persekutimit, kur liturgjiakryhej poshtë pemëve osenë sheshe të hapura. Sa emadhe është dhurata qëPerëndia i bëri Kishës so-në, ku për aq vite u ndërtu-

(vijon në faqen 2)

Kryepiskopi u bëri thirrje njerëzve, që të jenëjo më spektatorë dhe lavdërues të veprës që pobëhet në Kishën tonë, por të bëhen pjesëmarrës.Se Krishti në shkretëtirë nuk i ngopi njerëzit ngahiçi, por nga pak gjëra (pesë bukë dhe dy peshq),që i gjetën nxënësit e tij. Dhe zgjidhjen Zoti nuk uaofroi menjëherë, por vuri në fillim apostujt e tij qëtë mendonin për kapërcimin e problemit. Dhe ngaana jonë kërkohet tashmë që jo thjesht t’ipërshkruajmë problemet dhe as të gjejmë rrugën elehtë të shmangies së përballjes me to, por të kemikurajën që të kërkojmë ndihmën e Perëndisë përzgjidhjen e tyre, pasi të kemi menduar diçka dhepasi të kemi dhënë kontributin tonë qoftë dhemodest për zgjidhjen e tyre.

an kisha madhështore dheqendra të tjera.

Duke marrë shkas edhenga Ungjilli i ditës (i dedi-kuar mrekullisë së bekimittë pesë bukëve), Kryepi-skopi u bëri thirrje njerëz-ve, që të jenë jo më spekta-torë dhe lavdërues të ve-prës që po bëhet në Kishëntonë, por të bëhen pjesëma-rrës. Se Krishti në shkretë-tirë nuk i ngopi njerëzit nga

ta ndërtuar u kapërcyen njësërë vështirësish. Për tëshprehur falënderimin etyre ndaj Perëndisë, që idenjësoi të kenë këtë kishësë bashku me qendrënshpirtërore dhe edukativenë krah, për t’iu gëzuargjithashtu pranisë së Krye-piskopit Anastas, u grum-bulluan banorë të fshatit,por edhe nga gjithë zona eSarandës. Ishte vërtet njëfestë e bukur. Të pranishëmishin gjithashtu autoritete

lokale dhe politikanë tëzonës. Duhet të theksojmëfaktin që KryepiskopiAnastas u ka ndenjur afërkëtyre zonave të prekuranga emigrimi, prapambetjaekonomike etj. në çasteshumë delikate dhe i kandihmuar me vepra kon-krete të infrastrukturësshpirtërore, por edhe ko-munale.

Para fillimit të Litur-gjisë Hyjnore, Kryepiskopime klerikët e tjerë që ba-

Manastiri “Fjetja e Hyjlindëses”, mbi fshatin Goranxi, Dropull

Kisha dhe qendra shpirtërore, të përuruara në fshatin Mesopotam, Sarandë

2 NGJALLJA SHTATOR 2005

hiçi, por nga pak gjëra (pesë bukëdhe dy peshq), që i gjetën nxënësite tij. Dhe zgjidhjen Zoti nuk uaofroi menjëherë, por vuri në fillimapostujt e tij që të mendonin përkapërcimin e problemit. Dhe ngaana jonë kërkohet tashmë që jothjesht t’i përshkruajmë problemetdhe as të gjejmë rrugën e lehtë tëshmangies së përballjes me to, portë kemi kurajën që të kërkojmëndihmën e Perëndisë për zgjidhjene tyre, pasi të kemi menduar diçkadhe pasi të kemi dhënë kontributintonë qoftë dhe modest për zgji-dhjen e tyre.

Pas Liturgjisë Hyjnore, në qe-ndrën shpirtërore dhe arsimore nëkrah të kishës vazhdoi një takim ingrohtë i Kryepiskopit me banorët,autoritetet lokale dhe miqtë e tjerëtë ardhur për të marrë bekimin etij. Kori i të rinjve të Mursisë embushte atë hapësirë me këngë tëgëzuara kishtare.

Në manastirine Ravenjës-Goranxi

Ditën e hënë, në kujtimin eFjetjes së të Tërëshenjtës Mari,Kryepiskopi Anastas ishte mes be-simtarësh të shumtë të Dropullit,që ishin ngjitur për t’iu falur kësajdite në Manastirin e Fjetjes së tëTërëshenjtës, në Ravenjë të Go-ranxisë. Madhështisë së këtij mo-numenti orthodhoks i bashkohetpeizazhi i mrekullueshëm malor.

Qindra besimtarë, duke mospërfillur ngjitjen e vështirë, ishinbashkuar në një lutje të përbashkëtpër të Tërëshenjtën. Një lutje, kuveç të tjerash Kryepiskopi i ftoi tëvendosin edhe synimin, që mana-stiret tona të fillojnë përsëri të kenëgjallëri, të përjetojnë përsëri ditëtë madhështisë së dikurshme. Dheshembulli i parë është pikërisht kymanastir, ku me këmbënguljen dhefonde të siguruara nga Kryepiskopiu çel rruga prej 3.5 km dhe u bënëndërhyrjet emergjente në çatinë ekishës, si dhe një sërë punësh kon-servuese në godinat e tjera të ma-nastirit, për t’i mbajtur ato në kë-

Adresat e faqeve në Internet dhe ajo e E-mailit, të KishësOrthodhokse Autoqefale të Shqipërisë, janë:

Internet: www. orthodoxalbania. orgE-mail: orthchal@ orthodoxalbania. org

mbë deri sa të krijohet mundësiapër një ndërhyrje të plotë. Ështëedhe një impenjim shumë prekësi të gjithë komunitetit të fshatit përmirëmbajtjen e manastirit, për ru-ajtjen nga abuzuesit të pasurisë sëtij në livadhe dhe kullota etj.

Para Liturgjisë Hyjnore, Krye-piskopi Anastas kreu shërbesën eposaçme të Ajazmës për vendet e

shenjta që janë vandalizuar. Krye-piskopi predikoi për këtë ditë tëshenjtë kushtuar Fjetjes së tëTërëshenjtës Mari, një personi kaqtë afërt për shpirtin e çdo besim-tari orthodhoks. “Dhe ne ortho-dhoksët e Kishës së Shqipërisëkemi shumë arsye për ta ndjerë aqafër të Tërëshenjtën: për ndërmje-timin e saj të pandërprerë tek Pe-rëndia Jisu Krisht, që t’i gëzohemikësaj ringjalljeje të vrullshme tëbesimit tonë, të kësaj ringritjeje

nga hiri i shkatërrimit të Kishëssonë. Vështirësi, theksoi Kryepi-skopi, do të kemi edhe në të ardh-men, por të mos harrojmë për asnjëçast se me lutjen tonë e kemi mu-ndësinë t’i drejtohemi Nënës sëTërëshenjtë të Krishtit dhe rrjedhi-misht të gjithë njerëzimit për ta fa-lur përdëllimin e Tij. Dhe le të fry-mëzohemi nga fakti se në të gjitha

tregimet që Ungjijtë na rrëfejnë,figura e së Tërëshenjtës është e pra-nishme me heshtjen e saj modeste.Është e pranishme pa zhurmë dhekryesisht me përulësinë e saj dheme dashurinë e pakufishme përnjerëzimin...”

Këtij gëzimi të ditës iu shtuaprania e shumë fëmijëve dhe tërinjve që jetojnë në Greqi dhe qëditë të tilla përbëjnë raste të rrallapër t’u lidhur me vendin e lindjesdhe për t’u ndjerë krenarë me ma-

NGJALLJA

Kryeredaktor: Thoma Dhima

Adresa:Kryepiskopata Orthodhokse,

Rruga e Kavajës, Nr. 151Tiranë

Tel: (042) 34-117, 35-095.Fax: 32-109

Shtypur në shtypshkronjën“Ngjallja”

Organ i Kishës OrthodhokseAutoqefale të Shqipërisë

Del nën kujdesin e KëshillitBotues

Themelues: KryepiskopiAnastas

dhështinë e objekteve të tilla të tra-shëgimisë sonë krijuese. Krijimtari,që rrënjët i ka thellë në emocioninqë shkakton besimi tek Perëndia iNgjallur Jisu Krisht.

Mbrëmësoren e Fjetjes së Hyj-lindëses Kryepiskopi e celebroi nëkishën me të njëjtin emër në fshatinDervician, ku gjithashtu u folidhjetëra besimtarëve të pranishëmpër figurën e gjithënderuar tëHyjlindëses, si dhe për përparimine paimagjinueshëm që është bërënë Kishën tonë. Dëshmitarë të kësajngjalljeje janë edhe banorët e Der-vicianit, ku në enorinë e tyre nënkujdesin e Kryepiskopit funk-sionojnë grupe aktive të rinjsh, qëinteresohen për katekizëm, ikono-grafi, muzikën kishtare. Me finan-cimet dhe kujdesin e vazhdueshëmtë Kryepiskopit gjithashtu janëndërtuar nga themelet godina ma-dhështore, ku funksionon Institutii Formimit Profesional, si dhe njëqendër e bukur shpirtërore për ne-vojat e enorisë.

Kryepiskopi vizitoi gjithashtupunimet në përfundim në QendrënArsimore “Emaus”, në hyrje tëGjirokastrës, ku me shpresën ePerëndisë dhe nën përkujdesjen eTij do të funksionojë së shpejti njëtjetër institucion i përgatitjes shpir-tërore dhe profesionale.

Orfea Beci

(vijon nga faqja 1)- Panairi i Fjetjes së të Tërëshenjtës Mari me Kryepiskopin Anastas -

“Prania e heshtur e së Tërëshenjtës le të jetë udhërrëfyesepër secilin prej nesh...”

“Vështirësi, theksoi Kryepiskopi, do të kemi edhe në tëardhmen, por të mos harrojmë për asnjë çast se me lutjentonë e kemi mundësinë t’i drejtohemi Nënës së Tërëshenjtëtë Krishtit dhe rrjedhimisht të gjithë njerëzimit për ta falurpërdëllimin e Tij. Dhe le të frymëzohemi nga fakti se në tëgjitha tregimet që Ungjijtë na rrëfejnë, figura e sëTërëshenjtës është e pranishme me heshtjen e saj modeste.Është e pranishme pa zhurmë dhe kryesisht me përulësinëe saj dhe me dashurinë e pakufishme për njerëzimin...”


Presidenti i Republikës, z. Alfred Moisiu,mori pjesë në datën 15 gusht në kremtimin eFjetjes së Shën Marisë, në manastirin e Sta-vridhit pranë Dhërmiut, ku ndodhej mepushime.

Për këtë fëstë mblidhen çdo vit qindrabesimtarë orthodhoksë jovetëm nga zona, por edhenga krahina të tjera të ve-ndit, si dhe mjaft emigrantë.

Presidenti Moisiu sho-qërohej nga Kryetari i qar-kut të Vlorës, TheodhoriShia, kujdestari i mana-stirit, Stefo Duni, si dhedrejtues vendorë.

Presidenti Moisiu iuroi besimtarëve festëndhe vizitoi kishën, e cila

Në Berat, Fjetja e Hyjlindëses u celebruanë Katedralen e Shën Spiridhonit, në Kala, nëkishën e Shën Gjergjit, në Vodicë, në Fjetjen eShën Marisë dhe në Salc Kozare, në një ngakishat më shekullore të kësaj dioqeze, ndërtuarnë shekullin XV “Fjetja e Shën Marisë”.

Në këtë shërbesë ndodhej Imzot Ignati ishoqëruar nga Atë Vartholomeu dhe dhjakSpiridhoni. Kjo shërbesë pati të veçantën e vet,bukurinë e shpirtit kristian. Ajo u krye në sheshtë Perëndisë, mes qiparisave shekullorë, sepsebrenda kryheshin punime. Ishin mbledhurpranë kësaj strehe shumë besimtarë dhe ngafshatrat përreth, nga Berati, Kuçova, UraVajgurore, Myzeqeja e Tirana. Një pjesë e tyrendenjën tërë natën zgjuar, sipas traditës, nëhajatin e kishës.

Pas shërbesës Imzot Ignati në fjalën eshenjtë solli mesazhin, se kjo ditë me të drejtëquhet Pashka e gushtit, sepse kjo e kremte emadhe i falet , i lutet Virgjëreshës Mari, nënëssë nënave që lindi Shpëtimtarin dhe Udhë-rrëfyesin e jetës sonë.

Sotiraq Mishaxhiu

Presidenti Moisiu mori pjesë në kremtimine Fjetjes së Shën Marisë në Dhërmi

Berat - 15 gushtikremtohet në shumë

kisha historikeështë rindërtuar vitet e fundit. Në bisedë me tëpranishmit, Presidenti Moisiu u shpreh se fejadhe festat si ajo e Shën Marisë i rrisin vleratnjerëzore shoqërisë në të cilën jetojmë.

Kjo ishte vizita e dytë e Presidentit Moisiunë këtë manastir.

Kujtdo që ka ndjekur shërbesat ese dielës dhe të festave të tjera tëKishës sonë nuk mund të mos i ke-të rënë në sy kori brilant i Kishëssë Ungjillëzimit në Tiranë. Nëndrejtimin e z.Milto Vako, Artist iMerituar, për shumë vite me radhëka kumbuar zëri i këngëtarëve pro-fesionistë, të cilët e bëjnë atmosfe-rën gjatë Liturgjisë Hyjnore edhemë shpirtërore. Në një intervistëme z.Vako ne përpiqemi të zbuloj-më disa nga të veçantat e këtij koridhe projektet për të ardhmen.

Z.Milto, prej më shumë se 10 vjetdrejtoni korin profesionist tëKishës Katedrale të Tiranës. Amund të na tregoni diçka për filli-met e këtij kori dhe disa nga mo-mentet më të spikatura ndër vite?Nuk mund të harroj kurrë atë që eka krijuar këtë kor, profesor Dhi-mitër Bedulin, i cili ishte me të vër-tetë jo vetëm një teolog brilant, pornjëkohësisht edhe një muzikologshumë i mirë dhe një njeri dasha-mirës. Nën kujdesin e tij u theme-lua ky kor menjëherë me hapjen e

Kur i këndojmë Zotit, ndihemi shpirtërisht pranë TijKishës, pas rënies së regjimit ko-munist. Për një periudhë këtë kore drejtoi Eno Koço dhe për pak ko-hë e pati në ngarkim z.Petrika Tra-ko. Pak më vonë erdha unë në drej-timin e këtij kori, sepse më shtyntejo vetëm pasioni i profesionit, pornjëkohësisht doja t’u shërbeja be-simtarëve. Kori ka një rëndësi tëjashtëzakonshme. Shumë njerëz që

kanë ardhur në kishë na kanë dë-gjuar me vëmendje, madje atakëndojnë bashkë me ne. Të gjithëi këndojmë Zotit dhe me këngëlavdërimi ndihemi shpirtërishtpranë Tij. Në fillim kori kishte njëpërbërje modeste, por tani ka ma-rrë një pamje shumë të mirë nëdrejtim të formimit dhe mënyrëssë të kënduarit. Ne përpiqemi të kë-

ndojmë më piano, për të qenë njëatmosferë më shpirtërore dhe mëe këndshme për të gjithë besimta-rët. Por nuk dua të harroj edhe njëfakt shumë të rëndësishëm që kykor ekziston në saje të Kryepisko-pit Anastas, i cili ka treguar një kuj-des të jashtëzakonshëm dhe njëtrajtim shumë të mirë për ne.

Na tregoni diçka për përbërjene korit…Kori është miks dhe bëjnë pjesëanëtarë nga të tre ansamblet krye-sore të Shqipërisë. Kanë qenë treansamble në vendin tonë: Teatri iOperës, Kori i Ushtrisë dhe i Ansa-blit Shtetëror, dhe ai i Akademisësë Arteve. Pra kuptohet që kemi tëbëjmë me profesionistë, por duhetpunuar edhe më shumë në drejtimtë ndërgjegjësimit të krijimit të njëdisipline artistike akoma dhe mëtë madhe, në mënyrë që të jemi mëtë gatshëm për ta bërë edhe më tëmirë shërbimin në kishë, se ështëkishë dhe mbi të gjitha duhet tëketë disiplinë.

(vijon në faqen 4)

Presidenti Moisiuduke ndezur një qiri

në kishën e Manastirit

Kori i Kishës “Ungjillëzimi i Hyjlindëses”


Kalendari iLiturgjive Hyjnore,

TETOR 2005

1 E Shtunë + Mbrojtja eHyjlind. Ap. Anania. JoanKukuzeli. Roman melod.

2 E DIEL+ 2 LLUKAIT. Hierod.Qipriani e dëshg. Justina.Dësh. i ri Jorgji.8 E Shtunë + Oshg.Pelagjia, Taisia. Dëshg.Pelagjia. Oshd. Ignati i ri.

9 E DIEL+ 3 LLUKAIT. Ap.Jakovi, bir i Alfeut.Abrahami e Loti, tëDrejtë.15 E Shtunë + Hierod. Lu-kiani. Osh. Savini. Omol.Varsi. Osh. Efthimi i ri.

16 E DIEL+ 4 LLUKAIT. E ETËR.SIN. VII EK. Dësh.Longini kr/qindëshi.18 E Martë + Ap. eUngjillor Llukai. Dësh.Marini. Oshg. Efrosinabaresha.20 E Enjte + Dëshm.Artemi. Oshg. Matrona.Osh. Gjerasimi nëKefaloni.22 E shtunë + Averki iJerapojës. Eulali iLapithit. Osh. Rufi. Osh.Loti.

23 E DIEL+ 6 LLUKAIT. Jakovi iJerusalemit, vëlla i Krishtit.Ignati i Kon/pojës.26 E Mërkurë + * Dëshm.Dhimitër Mirovliti. Dësh.Artemidhori e Vasili.29 E shtunë + Oshdg.Anastasia e Romës. Osh.Abrami, Maria.

30 E DIEL+ 5 LLUKAIT. Ap.Kleopa, Justi, Artemainga të 70.

Ata që punuan për Kishën tonë

Drita e besimit nuk u shua

Në Malëshovë të Beratit, familjaPapa ndër vite është shquar përndjenjë të lartë fetare. AnastasDhimitër Papa lindi më 1908. Nëkëtë familje dhe qysh fëmijë umbrujt me dashurinë për Krishtindhe Kishën. Prindërit i vdiqën dhee lanë jetim në vitet e para të jetës.Gjyshi i tij, Kristo Papa, që ishtebir prifti, e rriti me dashuri e për-kujdesje të veçantë. Anastasi u da-llua në përkushtimin ndaj mësimevenë shkollë dhe veçanërisht ndajfjalës së Perëndisë. Kështu u rritnjë lastar i fuqishëm dhe u bë pemëpër fryte të mbara. Duke parë zelline veçantë ndaj besimit orthodhoks,bashkëfshatarët e Malëshovës epropozuan Anastas Papën për t’ubërë bari i tyre dhe shërbëtor i Ki-shës dhe ai pranoi me gjithë shpirt.Pasi u përgatit në Manastirin eArdenicës më 1935, u hirotonis nëprift. Atë Anastasi filloi me zell

shërbimin ndaj kishës në Malë-shovë. Drita e besimit u ndez embarë. Në fshat punon vetëm dyvjet, pasi Mitropoliti i Beratit, du-ke parë vetitë e tij shembullore, etërhoqi për të shërbyer në qytetine Beratit. Por edhe këtu nuk punoigjatë, sepse shërbimi ndaj Kishëse thirri në një vend tjetër.

Më 1940 atë Anastas Papa fi-llon të shërbejë në kishat e Kava-jës. Në këtë qytet prifti i respektuarnga Malëshova shërbeu plot 27vjet. Bariu i grigjës u dallua shumëshpejt si njeri i kompletuar, me njëbesim që rrezatonte dritë kudo, përzërin melodioz e përpikërinë nëkryerjen e shërbesave.

Orteku ateist gjëmëmadh i vitit1967 erdhi furishëm edhe në Kava-jë. Ikonom Anastas Papa nuk pra-noi të dorëzonte veshjet dhe librate shenjtë, por shpejt provoi se ishtekëmbëngulje pa përfitim. Në këtëkohë nga shqetësimi i plas një he-moragji e rëndë gjaku nga hundëtdhe për shumë kohë u mbyll nështëpi e nuk mundi të dalë në qytet.Shumë besimtarë të devotshëm ivinin “gjoja” për të pyetur për shë-ndetin. Ikonom Anastasi kryenteshërbesa: pagëzime, kurorëzime,efqeli, ajazmë, përshpirtje etj. Kë-shtu kleriku nuk u nda prej grigjës.Por edhe grigja nuk u nda prej tij.Gjithçka bëhej në fshehtësi e për-mes lutjeve të nxehta. Atë AnastasPapa rriti dhe edukoi si besimtare

edhe katër vajzat e tij të dashura:Llambrininë, Viktorinë, Valenti-nën dhe Elisavetën. Ato u bënë vaj-za, nëna dhe sot gjyshe shembullo-re, që u martuan në Elbasan dhe ugëzuan me gjithë bollëkun e Perë-ndisë. Ato janë sot besimtare tëdenja të kishës së qytetit të Elba-sanit dhe qytetare të nderuara mebesim të plotë që rrezaton në nipëre mbesa dhe në qytetarët e tjerë.

Në vitin 1975 ikonom Anastasierdhi pranë vajzave të tij, pasikishte nevojë që ato t’i shërbenin.Pishtari i gjallë i dritës së Krishtitnuk pushoi së ndrituri. Në Elbasantek njerëz shpresëtarë nisi të pro-pogandonte fshehurazi besimin përtë ndriçuar shpirtrat e errësuara ngahija e propagandës ateiste. Vajzate tij sot shprehin amanetin e tij:“Mos vdeksha pa meshuar edhe njëherë në kishë dhe pa lexuar me zëtë lartë Ungjillin në shenjtërore”.

Dhe ky amanet mbeti i pareali-zuar këtu në tokë. Besojmë se urealizua në qiell. Ikonom AnastasPapa fjeti më 2 mars 1981. Perë-ndia gjithnjë zbaton planet e Tij tëshenjta, që ne njerëzit nuk do tëarrijmë t’i kuptojmë kurrë. Drita ebesimit nuk shuhet asnjëherë. Ajotransmetohet në shpirtrat e besimta-rëve e mirë, e bukur, e pavdekshme.

I përjetshëm qoftë kujtimi i aty-re që jetuan e punuan për Kishëndh e përhapën besimin e Krishtit.

At Stavri Çipi

Me çfarë vështirësish jeni nde-shur gjatë punës suaj?Siç e di unë nga greqishtja e vjetërkor do të thotë një bashkim dhe ko-mbinim zërash në një ansabël, nënjë fuzion të përbashkët. Pikërishtkëtu has edhe vështirësitë. Kur çdonjeri përpiqet të këndojë në mëny-rë individuale unë e ndërgjegjësojqë në Kishë nuk ka individualitet,por bashkim. Të gjithë për një dhenjë për të gjithë, pra për Zotin.

A mendoni se kori ka nevojëtashmë për një rifreskim meelementë të rinj?Po, ka nevojë. E kam menduar qëtë rifreskohet, sepse nuk mund tëjemi ne përherë duke filluar që ngaunë. Por është edhe pak e vështirëpër të gjetur elementë të mirë. Unëjam profesor në Akademinë e Arte-ve dhe kam bërë përpjekje që tëmarr disa studentë dhe t’i afroj...Nuk është e rastit që edhe Joli Na-no, ish-nxënësja ime, po drejton

me shumë sukses korin e rinisëorthodhokse. Ajo është një diri-gjente shumë e mirë.

Edhe pse në një moshë të vjetërju shikojmë të punoni me shumëpasion. Edhe sa do të vazhdojëz.Milto Vako të drejtojë korin?Thonë që dirigjentët vdesin nëskenë. Kështu që dëshira ime ështëqë të punoj sa të më mbajnë kë-mbët dhe sa të më ndihmojë dhetë më japë shëndet Zoti.

Bisedoi Isidor Koti

(vijon nga faqja 3)

Kur i këndojmë Zotit, ndihemi shpirtërisht pranë Tij


Nga datat 9 -10 gusht,në mjediset e Manastirit tëShën Vlashit, koordinatorete Zyrës së Fëmijëve të Ki-shës organizuan një takimpune me të gjithë ata (kate-kistë, studentë të Akade-misë Teologjike e të rinj tëqendrave rinore), të cilët dotë punojnë për organizimine kampeve të fëmijëve nëgjithë vendin.

Rreth 50 vetë ishinmbledhur nga zona të ndry-shme, për të mësuar se cilado të ishte tema dhe akti-vitetet e ndryshme që do tëzhvilloheshin në këto kam-pe. Tema për këtë vit ishte“Paravolitë e Krishtit”. Në-përmjet mësimeve të ndry-shme mbi paravolitë ata dot’u japin fëmijëve mundë-sinë të mësojnë më tepërrreth Perëndisë dhe mësi-meve të Tij. Për këtë, këtatë rinj u pajisën me një ma-terial në lidhje me mësi-met, dramat dhe këngët të

Seminar për kampet e fëmijëveKampingjet ndërko-

mbëtare mbi fenë dhe jetënpublike janë veprimtari tëcilat organizohen çdo vit nëvende të ndryshme të botës.Për të gjithë pjesëmarrësitofrojnë mundësi që të zhvi-llojnë dhe të gjejnë rrugëtë reja për tolerancë e plu-ralizëm, duke qëndruar tëpërkushtuar në traditat dheidentitetin e tyre fetar.

Këtë vit, një kamp i tillëu zhvillua në tokën e shenj-të të Jerusalemit, nga 3-15korrik. Për të gjithë pjesë-marrësit ishte një shkollë evërtetë, ku mësuam e përje-tuam shumë gjëra e sido-mos një përvojë e paharru-eshme pasi vizituam qyte-tin e shenjtë, vendin kukishte ecur Zoti Ynë JisuKrisht.

Shqipëria në këtë akti-vitet u përfaqësua nga trepërfaqësues të besimeve tëndryshme.

Qëllimi kryesor i kam-pingut ose më mirë shkollëverore, ishte që të ndërgje-gjësonte pjesëmarrësit përtolerancën ndaj besimevetë tjera fetare dhe gjitha-shtu ndaj njerëzve, të cilëti shohim të ndryshëm ngavetja jonë. Duke u bazuarnë këtë, të kuptonim ten-sionin që shfaqet midisbotës sekulare dhe asaj fe-tare, duke studiuar pikë-sëpari veten dhe shoqërinë.Nëse dëshirojmë që të ndë-rtojmë një shoqëri të vërte-të civile, e cila të jetë e për-kushtuar ndaj tolerancësdhe pluralizmit, duhet që të

thellohemi më tepër në tra-ditat fetare, si dhe të pra-ktikojmë me sinqeritet be-simin. Është e nevojshmeqë orientimet politike e atosociale duhet të zhvillohennë atë mënyrë ku të jenë tëpërfshira traditat e besime-ve të ndryshme dhe pikë-pamjet e tyre në forma tëreja dhe krijuese duke ruaj-tur identitetin e tyre.

Programi përfshinte te-ma të ndryshme si feja e je-ta publike, feja, naciona-lizmi e fondamentalizmi,dilemat bashkëkohore, e shu-më të tjera. Këto tema umbajtën nga profesorë tëUniversitetit të Bostonit,Yale, të Sarajevës.

Gjithashtu, organizato-rët e veprimtarisë mbasditeorganizonin takime e vizitatë ndryshme me përfaqë-sues të komuniteteve tëndryshme fetare.

Për pjesëmarrësit mbe-tën të paharrueshme vizitanë Kishën e shenjtë të va-rrit të Zotit tonë Jisu Krisht,vizita në Kishën e Hyjli-ndëses në Nazaret, e shumëvende të tjera të shenjta përbesimet e tjera. Jerusalemiështë i vetmi vend në botë,ku vende të shenjta për tëtri besimet monoteistendodhen kaq afër.

Një falënderim i veça-ntë i drejtohet USAID dheWord Learning, të cilët bë-në të mundur pjesëmarrjene përfaqësuesve të vendittonë në këtë aktivitet.

Marina Marini

cilat ishin të lidhura menjëra - tjetrën. Ata demon-struan lojëra të ndryshme,të cilat do t’i kryenin me fë-mijët gjatë kohës së kampitdhe bënë një shembull tëpunëdores, që çdo fëmijëdo të bëjë në kamp.

Punimet e vetë fëmijë-ve dhe libri “Paravolitë eKrishtit” (i cili përmban pa-ravoli të ndryshme të sho-qëruara me ikonat përkatë-se) do t’i jepen çdo fëmijesi një kujtim nga kampi.

Në këtë takim patëm be-

kimin të kishim midis neshdhe Kryepiskopin Anastas,i cili në fjalën e tij theksoirëndësinë e punës që këtatë rinj do të zhvillonin. Ai inxiti ata për të punuar medurim dhe dashuri me fë-mijët dhe t’i luten Zotit t’ijapë forcë për të vazhduarpunën në vreshtin e Tij. Aitregon dashurinë dhe kuj-desin e tij për fëmijët, dukembështetur aktivitete tëndryshme për ta.

Gabriela Bezhani

Zyra e Përkujdesjes Di-tore organizoi në fillim tështatorit një seminar me tëgjitha edukatoret që punoj-në në kopshtet e ngrituranga Kisha jonë. Tema e kë-tij seminari ishte: “Aspektetë zhvillimit të gjuhës, të tëfolurit, komunikimit dhe sje-lljes tek fëmijët në përgji-thësi dhe ata të moshës pa-rashkollore në veçanti”. Iftuar për të refereruar ishtenjë nga specialistët më tëmirë të kësaj fushe në ve-ndin tonë, logopedisti Spi-ro Saqellari.

Qëllimi i kësaj veprim-tarie ishte sensibilizimi përekzistencën e këtyre proble-meve, pasi në vendin tonënuk dihet ende rëndësia etrajtimit ose rehabilitimitparamedikal. Njohjes së edu-katoreve me këtë fenomendhe mënyrës së trajtimit të

tij i jepet prioritet pasi edu-katoret janë personat e dytëpas prindërve të cilët janë nëkontakt me fëmijët dhe e ka-pin problemin herët dukekontribuar në zgjidhjen e tij.

“Edukatoret kanë të drej-tën për të komunikuar meprindin dhe për t’i thënë seçfarë nuk shkon tek fëmija.Qëllimi i seminarit është tëaftësohen edukatoret dhe tëdinë që ka edhe shërbimetë tjera paramedikale si përaftësitë konjitive ashtu edhepër zhvillimin gjuhësor, icili është një problem i rë-ndësishëm dhe shumë i do-mosdoshëm i jetës së njeri-ut”- tha për gazetën trajnu-esi i seminarit z. Saqellari.

Në Shqipëri ka shumënjerëz që nuk e kuptojnëtermin logopedi. Vendi ynë,si çdo vend tjetër ka pasurdhe do të ketë gjithmonë

fëmijë të tillë, për arsye or-ganike, për arsye se si fëmi-ja i merr stimujt e jashtëmnga prindërit.

“E kam mirëpritur rastinqë më është dhënë nga Ki-sha, pikësëpari pasi eduka-toret kanë çfarë të mësojnë,pasi kanë një jetë që me-rren me fëmijët. Niveli i edu-katoreve është shumë i mi-rë, sepse kanë vizion profe-sional” - pohoi logopedisti.

Seminari ishte i dobi-shëm dhe praktik. Proble-me si dhuna, agresiviteti etj.mund të reduktohen ngaqëndrimi i edukatorevendaj këtij problemi, i ciliështë vendimtar për shë-ndetin mendor të fëmijës.Në këtë veprimtari morënpjesë 50 edukatoret e 13kopshteve që ka ngritur Ki-sha jonë në të gjithë vendin.

I.Koti

Manastiri i Shën Vlashit, Durrës

Veprimtari me edukatoret e kopshteve

IzraelKamping ndërkombëtar“Feja dhe jeta publike”


Artikulli merr shkas nga shkri-mi i z. Hasan Nallbani: “Pikturatmesjetare dhe piktorët në kishat ekalasë së qytetit të Beratit”, e kum-tuar në simpoziumin “2000 vjet artdhe kulturë kishtare në Shqipëri”,organizuar në Tiranë nga Kisha Or-thodhokse Autoqefale e Shqipëri-së”, në vitin 2000. Ai ka për qëllim:

Nëpërmjet të dhënave të reja tëkundërshtojë argumentet se NikollaOnufri është bir i Onufër Qipriotitdhe jo i Onufrit, mjeshtrit të madh.Krahas argumenteve që do të pa-raqes, sigurisht që do të sjell tëdhëna të reja për ikonografinOnufër Qiprioti.

në afresket e kishës “Shën MariVllaherna” në Berat dhe tjetrënmbrapa një ikone… Për këtë stu-diuesi Theofan Popa shkruan:

“Në verën e vitit 1956, ekspe-dita e Institutit të Shkencave, zbu-loi në Berat (në kishën shumë tëmoçme të Shën Marisë Vllaherna)një mbishkrim që na bën të njohimNikollën si bir të Onufrit me këtofjalë, “… dhe piktori Nikolla, bir iOnufrit, viti 1578”. Me këtë rastpiktori Nikolla për herë të parë ide-ntifikohet si bir i Onufrit” (Th. Po-pa, “Piktorët mesjetarë shqiptarë”).

Për mbishkrimin e dytë: “Nëverën e vitit 1960, na u dha rasti tëdeshifrojmë në Berat, në kishën eVllahernës, mbrapa një ikone tëShën Marisë, një mbishkrim auto-graf të Nikollës me nënshkrimin e

tij: … Nikolla i Onufrit. Pranë nën-shkrimit, Nikolla kishte vizatuaredhe një skicë shenjtori”. (Th. Po-pa, “Onufri, ikonograf i shquarshqiptar”).

Në lidhje me këtë çështje, nëartikullin tim të botuar më parë nërevistën “Monumentet” viti 2004,kam deklaruar se sipas një shkrimitë botuar në guidën “ByzantineMuseum Holy See of Paphos) 1987Kochlias Publications Nikosia, se:“Më 1571, kur Qiproja pushtohetnga turqit, shumë prej ikonografë-ve vendas si, Joan Qiprioti ose Onu-fër Qiprioti, largohen nga vendidhe vendosen në Venedik apo nëvende të tjera, ku shtypja ishte mëe pakët”. Në këtë vit, mundet të ke-të qenë një piktor i ri rreth të njëze-tave, i paformuar dhe i panjohur

në Qipro. Sipas një korrespondenceme shkrim që kam pasur me De-partamentin e Antikitetit të Niko-sias, si dhe me studiues të kësaj fu-she, thuhet, se vepra të këtij autorinuk gjenden në Qipro. Pas largi-mit, Qiprioti mundet të jetë vendo-sur në Venecia apo në ndonjë qytetsi Firence ose Siena. Pas njëzetvjetësh qëndrimi në Itali, e pikërishtnë vitin 1591, ai shfaqet në kalanëe Beratit me mbishkrimin e lënë nëafreskun e mureve të kishës “ShënKolli”, të kalasë së Beratit dhe kymundet të ketë qenë viti kur Qipri-oti të jetë takuar dhe me NikollaOnufrin dhe ky i fundit kishte pik-turuar më 1578 afresket e kishës“Shën Mari Vllaherna” në kalanëe Beratit e pikërisht 13 vjet më parëse Qiprioti të pikturonte kishën që

NIKOLLA, BIR I ONUFRIT DHE JO I ONUFËR QIPRIOTIT- Debat shkencor për ikonografinë-

Siç dihet, kur flasim për sheku-llin XVI, kemi parasysh elitën epiktorëve të asaj kohe, e përbërëprej Onufrit, Nikolla Onufrit dheOnufër Qipriotit. Që të tre kontri-buan në themelimin e Shkollës sëBeratit. Autori në fjalë bën pyet-jen: “Nga vjen Qiprioti dhe çfarëtradite përfaqëson?” dhe në vazh-dim nuk jep asnjë të dhënë për pre-jardhjen e tij, si dhe vendin ku uformua si ikonograf, duke arriturnë konkluzionin, se Nikolla ështëbir i Onufër Qipriotit.

“Jam bir i Onufrit” - Nikolla eshkruan në dy mbishkrime të lëna

përmendëm më sipër. Duke përfi-tuar nga këto datime, si dhe ajo evitit 1554 (mbishkrim i fundit tëlënë prej mjeshtrit të madh Onufri,në kishën “Shën e Premte) të fsha-tit Valsh të rrethit të Elbasanit), delqartë se Nikolla ka qenë duke stu-diuar e punuar pranë Onufrit, tëatit, ndërsa Qiprioti i ardhur nëvitin 1591 në Berat, mundet të mosta ketë arritur mjeshtrin e madhOnufri. Kështu që Qiprioti, nuk kapunuar nën drejtimin e tij, porështë influencuar prej tij.

(Vijon në numrin e ardhshëm)

“Krishti Pantokrator “ e punuar nga Onufri “Krishti Pantokrator” e punuar nga Nikolla Onufri

“Krishti Pantokrator” e punuar nga Onufër Qiprioti

Nga Mustafa Arapipiktor, restaurator


24 të rinj nga zona tëndryshme të Shqipërisë,studentë dhe ish-studentëtë Akademisë Teologjikemë 15 qershor udhëtuamdrejt Kosovës dhe u vendo-sëm në qytetin e vogël tëMalishevës. Të nesërmenmorëm pjesë në festën eÇlirimit të saj. Dita tjetërishte e mbushur me takimetë shumta me bashkëpunë-torët tanë kosovarë (mësu-es të shkollave, ku do të zhvi-llonim kampin), si dhe mefëmijët e fshatit Carallukë,për të cilët kemi organizuarkamp tre vitet e shkuara.

Prania jonë në një qytettë vogël si Malisheva ishtee pamundur që të mos vihejre. Njerëz të ndryshëm nërrugë na përshëndetnin, napyetnin nga ishim dhe psendodheshim atje. Kështuata mësuan që ne ishim tërinj nga Kisha Orthodho-kse Autoqefale e Shqipëri-së dhe ishim atje për të or-ganizuar kamping me fëmi-jët kosovarë. Nga një më-sues i shkollës “IbrahimMazreku” në Malishevë nau bë një ftesë për të organi-zuar diçka edhe me fëmijëte shkollës së tyre. Pranuamme kënaqësi dhe një mba-sdite argëtuam rreth 200fëmijë të kësaj shkolle.

Mëngjesi i 18 qershoritshënoi dhe fillimin e ka-mpeve tona atje. Kampi në

shkollën “Naim Frashëri”në Banjë mbante emrin“Shpresa” ndërsa grupetmbanin emrat e virtyteve sipaqja, mirësia, falënderi-mi, respekti, besnikëria, fa-lja, dashuria etj. Po në këtëperiudhë u zhvillua edhekampi me fëmijët e shkollësnë Begaj, i cili mbante em-rin “Miqësia”. Nëpërmjetkampit lindi një miqësi ere. U bëmë miq me banorëtnë Begaj, me mësues të kë-saj shkolle dhe padyshimme fëmijët. Ditët e kampitishin të mbushura me lojërazbavitëse, këngë, punëdo-re, biseda në grupe, zhvi-llim talentesh, lojëra olimpi-ke etj. Kampi u kurorëzuame një festë së bashku. Fë-mijët të përgatitur në grupedhe të drejtuar nga drejtue-sit e grupeve të tyre dhanë

Me bekimin e Hirësisësë Tij, Joanit, në Mitropo-linë e Shenjtë të Korçës uzhvillua kampingu rinor“Ngjallja e Krishtit”, pranëmanastirit të Shën JoanProdhromit në Voskopojë.

Nga data 16 deri më 23korrik u zhvillua kampingui vajzave, ku morën pjesë25 vetë, pjesa më e madhee të cilave vinin për herë tëparë.

Ndërsa kampi i djemveu zhvillua nga data 23 derimë 30 korrik dhe pati njëpjesëmarrje prej 35 perso-nash gjithsej, 29 prej tëcilëve ishin kampistë tëmoshës 13 deri 16 vjeç.

Në të dy kampet ndih-muan studentët e Akademi-së Teologjike “Ngjallja eKrishtit”, Shën Vlash.

Tema qendrore e këtijkampingu ishte: “Krishtinë jetën tonë”. Temat krye-sore, të cilat u zhvilluan

ishin të përqendruara nëparavoli të marra nga Un-gjilli. Gjithashtu për pjesë-marrësit në kamping uzhvillua një cikël katekiz-mi, ku u fol mbi Simboline Besimit, kreshmën, shenj-torët, ikonat, lutjen dhemisteret. Të dy kampingjet,si i vajzave dhe ai i djemve,patën një program të ngje-shur me lojëra dhe aktivite-te të shumta e të larmishmeargëtuese, si edhe ekskur-sione ne vendet piktoresketë zonës. U vizituan e u pre-zantuan kishat e fshatit, tëcilat mbartin vlera të shu-mta fetare, historike dhekulturore e kombëtare.

Në kampin e djemve, nëdatën 25 korrik, ditën e kre-mtimit të Shën Anës, e cilakorrespondon me ditën efronëzimit të Mitropolitit tëKorçës, Hirësisë së Tij,Imzot Joanit, kampistët

Kampingu “Ngjallja e Krishtit”, Voskopojë 2005

një program të shkurtërartistik me këngë, valle ehumor për mësuesit, pri-ndërit dhe miqtë e tyre. Pasfestimit me të 700 fëmijëtpjesëmarrës në kamp, fe-stuam me të gjithë bashkë-punëtorët tanë. Z. NathanHoppe shprehu falënderi-met në emër të grupit tonëpër ftesën, mikpritjen dhebashkëpunimin e sukses-shëm që patëm. Më pasdrejtori z. Ali Bushala shpre-hu falënderimet dhe mirë-njohjet në emër të fëmijë-ve, prindërve dhe mësues-ve të kësaj shkolle dhe nadha një fletë mirënjohjeje,për bashkëpunimin, thelli-min e miqësisë dhe përndihmesën e ofruar. Ai naftoi sërish për një bashkë-punim të ri vitin tjetër.

Gabriela Bezhani

“Krishti në jetën tonë”Kosovë - Ripërtëritje e përvitshme e një

bashkëpunimi vëllazëror

10 vjet më parë, në territorin e Manastirit të Shën Kozmait, nëKolkondas, u hap kampingu i parë i rinisë orthodhokse. Ishte nisja enjë tradite të re dhe të bukur, e cila do të pasurohej e zgjerohej vit pasviti. Ai u organizua me nismën dhe fondet e siguruara nga KryepiskopiAnastas, dhe përbëhej nga 37 studentë. Gjithashtu, në kuadrin e binja-këzimit me kampingje homologe edhe disa të rinj nga Greqia. Veçoriae këtij kampingu të parë ishte se përveç shërbesave dhe zbavitjes aipërfshinte në program edhe ndihmesën e të rinjve për largimin edherave të aluvioneve që kishin mbuluar muret e manastirit.

Vitin që pasoi, më 1996, u organizuan dy kampingje: një për vajzatnë Skrofotinë dhe tjetri në Zvërnec të Vlorës. Më pas nisën funk-sionimin edhe kampi i Shën Joan Vladimirit në Elbasan, ata të

Vithkuqit, Voskopojës etj., në Korçë, të Glikomilit dhe Shën Gjergjitnë Gjirokastër etj. Të rinjtë që marrin pjesë në to paguajnë një shumësimbolike, ndërsa gjithë shpenzimet e tjera mbulohen nga Kisha.

Nga viti në vit është shtuar edhe numri i pjesëmarrësve nëkëto veprimtari të bukura dhe edukative, të ndarë sipas grupmoshave,duke arritur në mbi 1600 të rinj, si dhe është pasuruar mjaft programishpirtëror dhe edukativ i tyre.

Gjithashtu, kampingje janë organizuar nga Kisha jonë edhe nëKosovë, si vazhdim i kontributit për të ardhurit e vitit 1999, si dhejanë organizuar kampingje ditore në qytete e fshatra, për t’u ofruarfëmijëve një mundësi më shumë për të kaluar këndshëm pushimetverore.

Kampingjet rinore - një traditë e re dhe e bukur - 10 vjet nga kampingu i parë me të rinj orthodhoksë, në Manastirin e Shën Kozmait, Kolkodas -

vijon në faqen 8)


Pranohet me rezerva, sepse mu-ngon në Agjeologjitë e vjetra. Bë-het fjalë për të njohurin që nga she-kujt e parë, apologjetin Aristidh, tënjohur vetëm si shkrues i Apologji-së drejtuar Perandorit Antonin(138-161).

Për të flet tërthorazi vetëm Eu-sebi (Historia Kishtare 4,3,3) dheshën Jeronimi, që kremtohet më15qershor (De viris illust.,20). Kështumbetën në hije jeta dhe vdekja etij, që do të ishte martirike, për-derisa bashkërenditet me martirët.

Vepra e tij u zbulua vetëm nëfund të shek. XIX. Nga shek. IV ulexua gjerë e gjatë, siç vërtetohetnga përkthimet e tij në gjuhët evjetra. Për më tepër, një ligjëratënë jetëshkrimin e shën Joasafit (26gusht), përbën përmbledhje dhepërpunim të Apologjisë.

Madje, disa teza të saj i adop-

tuan pasardhësit. Sidomos mbizo-tëroi qëndrimi i saj ndaj idhujtarisëdhe mirëkuptimi i saj i butë -pararendje e “Fjalës - farë” të shënJustinit (1 qershor). Vepra letrare,e shkurtër dhe e thjeshtë, hapet melartësimin nëpërmjet krijesës tekKrijuesi. Më pas, ndan njerëziminnë idhujtarë, judej dhe të krishterë.Të parët, në vija të trasha, ndahennë babilonas (kaldej), adhurues tëyjeve, në grekë, adhuruesit e ep-sheve dhe në egjiptianë, adhuru-esit e kafshëve. Në vazhdim,zhvesh marrëzinë dhe mashtrimine politeizmit dhe gjithashtu dobë-sinë e hebraizmit, të cilin e konsi-deron të huaj për krishterimin.Përfundimisht, predikon drejt dhethekson përplotësinë dhe pastërti-në e besimit tonë edhe në dogmë,edhe në adhurim, si edhe në jetë(të cilat ishin keqkuptuar dhe

shpifur nga paganët). Çdo njerisigurohet nëse do të studiojë Shkri-met. Pra përndjekjet janë absolu-tisht të pavend dhe duhet të ndalo-hen. Madje, bota mbijeton për hirtë lutjeve të të krishterëve.

Tekste të tjera me emrin e shenj-tit janë false. Aristidh greqisht dotë thotë “fytyrë e shkëlqyer”

Aristidhi, dëshmor (13 shtator)

Jo larg nga Butrinti, i njohur përgjurmët e krishterimit të hershëmnë vendin tonë, në veri të tij, mesdetit Jon dhe liqenit të Butrintit,mbi një kodër pranë Çukës, ngrihetnjë tjetër qendër e madhe shpirtë-rore, edukuese dhe historike eshek. XVII, Manastiri i Shën Gjer-gjit. Aty është ngritur prej disa vje-tësh një kamping lokal. Ideja dhepërpjekja për organizimin e ka-mpeve verore të Kishës sonë, janënisma dhe të financuara nga Krye-piskopi Anastas, i cili ka theksuarvazhdimisht se “Rinia orthodho-kse nuk është vetëm e ardhmja eKishës, por edhe tashmja e saj.”dhe kujdeset për jetën e rinisë edhenëpërmjet këtyre kampeve, duke iparë ato si përvoja formuese shpir-tërore, edukuese dhe kulturore.

Nga programi i kampitKoha e zgjimit i linte shumë

shpejt vend fizkulturës. Disa xhirorreth e përqark fushës së futbollitsi dhe ushtrime të ndryshmë fizike,ishin të mjaftueshme për të shku-ndur gramin më të fundit të gjumit.

Shërbesa e Mëngjesit na mbli-dhte çdo mëngjes në kishën e vje-tër të manastirit për të falënderuarPerëndinë për ditën e re dhe për tëmarrë prej Tij bekimet e kësaj diteqë nis. Dita liturgjike në kamp për-fshinte edhe Shërbesën e Mbrëmë-sores. Përveç ambientit të kishës,për paraklise dhe Himnin Akathistpërdorej gjithashtu edhe vendi për-para kryqit të bardhë metalik, lar-tuar në kodrën e manastirit, disametra larg mureve të tij. Momentetadhuruese arrinin majën me Litur-gjitë Hyjnore.

Rinia Orthodhokse - e tashmja dhe e ardhmja e KishësKampingu i Shën Gjergjit Çukë, Sarandë

Pushimi dhe argëtimiVendi ku ishim përveç hireve të

pasura shpirtërore që rrezatonte,kishte edhe një bukuri natyrore mah-nitëse. Jo larg kampit, gjendej pla-zhi, një tjetër dhuratë e Perëndisëpër ditët e nxehta të verës. Koha eargëtimit përfshinte edhe zhvillimine konkurseve me pyetje nga besimidhe shkenca të ndryshme, të cilatvetë grupet i përgatitnin për njëri-tjetrin, për t’u vënë më pas në çdodarkë në një garë të vërtetë dijeshdhe njohurish.

Mbasditja hapej me aktivitetetsportive, kampionatin e futbollit,volejbollit, shahut, etj., në përfu-ndim të të cilave pati edhe fituesme çmime. Në programin sportiv

të kampit vend të veçantë zunëkursi i notit dhe olimpiada me lojë-ra të ndryshme popullore dhe megarën e maratonës. Në ditën e fu-ndit të kampit secili grup prezantoikrijimin e tij me këngë dhe skeçe.

Në programin argëtues të ka-mpit ishte edhe ekskursioni në qy-tetin antik të Butrintit.

Në punën krijuese të dorës ka-mpistët u njohën dhe praktikuanbërjen e ikonave, një aktivitet qëtërhoqi vëmendjen dhe interesinnë kamp.

Bisedat shpirtërore të çdo mbrë-mjeje plotësonin atë pjesë të pro-gramit që fliste për kujdesin shpir-tëror të kampistëve.

Korresp. i gazetës “Ngjallja”

ndërtuan një kryq. Atë e vendosënnë një pikë të dukshme në faqen emalit, mbi një shkëmb, duke eshoqëruar më një litani. Ndërsa nëdatën 28 korrik Mitropoliti i Kor-çës, Imzot Joani, vizitoi kampi-ngun e djemve. Gjatë vizitës zhvi-lloi një bisedë me kampistët dhemë pas qëndroi në drekë. Gjitha-shtu, në formë pelegrinazhi u zhvi-llua një ekskursion në fshatin Ship-skë, në kishën e Shën Nikollës. Ponë këtë ditë u zhvillua dhe takimi ifundit rreth zjarrit, gjatë të cilit tërinjtë dhanë përshtypjet e tyre përkampin, ku edhe u ndanë dhurata.

Ky kamp mbetet përsëri i pre-feruar për të rinjtë e dioqezës sëKorçës dhe kontribuon ndjeshëmnë rritjen shpirtërore të të rinjve,si edhe plotëson një pjesë të nevo-jave shpirtërore të rinisë në këtëdioqezë. Ndonëse ky kamp ka endenevojë për përmirësimin e kush-teve dhe të mjediseve ai ishte i suk-sesshëm dhe e arriti qëllimin e tij.

Mihal Sonellari

“Krishtinë jetën tonë”

(vijon nga faqja 7)

Pamjengaaktivitetetë ndryshmegjatëkampingut


1. Ditët e fundit, në disa shkri-me të botuara nga qytetari NikollaMarku nga Elbasani, janë hedhurfyerje dhe shpifje të ulëta ndajfigurës së Kryepiskopit të KishësOrthodhokse Autoqefale të Shqi-përisë, Prof. Dr. Anastasit. Nukështë hera e parë që ai flet në këtëmënyrë, ofendimet e shumta të tiji kemi dëgjuar edhe më parë. Siçduket, shkaku kryesor që ai rifilloitë shkruajë, ose e nxitën dhe e po-rositën për këtë, ishte propozimi qëKryepiskopit Anastas t’i jepej titu-lli “Qytetar Nderi i Tiranës”, i cilido t’u akordohet të katër udhëhe-qësve të komuniteteve fetare tëShqipërisë për kontributin e tyrenë ruajtjen e harmonisë fetare. NdajMarku, që është mësuar vetëm tëshpifë, shqetësohet kur sheh vlerë-simin e drejtë dhe të merituar që ibëjnë Kryepiskopit tonë jo vetëmanëtarët e Këshillit Bashkiak, poredhe nga parti politike dhe perso-nalitete të shquara të shoqërisëshqiptare.

Këtu mund të përmendim kon-sideratat e shprehura nga PartiaDemokratike, Partia Socialiste,PBDNJ, PDR etj. Kështu, në de-klaratën e z. Aleksandër Biberaj,zëdhënës i Partisë Demokratikepër Tiranën thuhej se: “Partia De-mokratike ka vlerësuar dhe vle-rëson lart kontributin jashtëzako-nisht të çmueshëm të Hirësisë sëTij Janullatos…”, apo në deklari-min e nënkryetarit PDR, z. TritanShehu, theksohej se KryepiskopiAnastas “është një nga figurat mëtë shquara që drejton Kishën Or-thodhokse Autoqefale dhe ështënjë figurë me vlera të jashtëzakon-shme”. Gjithashtu, Kryetari i Ko-mitetit të Kulteve, z. Ilir Kulla, nëprononcimin e tij tha se “Kryepi-skopi ka një rol të pazëvendësu-eshëm në ringritjen shpirtërore dhefizike të Kishës Autoqefale tëShqipërisë”. Ky qëndrim u mbajt

Mashtrimi i opinionit shqiptar nga Nikolla Markuedhe nga një pjesë e mirë e shtypit,si p.sh. në gazetën “Albania” të da-tës 24 korrik vlerësohet roli i Krye-piskopit Anastas si një “njeri që kambjellë paqe dhe besim…, që kabërë një punë shumë të mirë, qëështë vlerësuar nga kancelaritë mëtë larta politike të botës” etj.

2. Jemi të detyruar t’i bëjmë tëditur opinionit publik se z. NikollaMarku në mënyrë sistematike kër-kon ta mashtrojë atë. Për vite meradhë z. Marku mban një maskëdhe shan, duke përdorur titullin“Atë” dhe titullin “Kryetar i Ki-

të mos t’i njihej nga ndonjë trupdiplomatik apo nga Ministria eJashtme, do t’i kushtonte njeri vë-mendje dhe a do t’i vinin në dispo-zicion faqe gazetash dhe ekranetelevizori?

Një mashtrim të tillë, prej shu-më kohësh, bën Nikolla Marku,duke sharë me një mani të sëmurëdhe me historira të fantazuara Ki-shën Orthodhokse Autoqefale tëShqipërisë dhe kryesinë e saj, e cilaështë e njohur nga shteti shqiptardhe nga të gjitha kishat e botës.Madje në dy botimet e fundit të tij

naliteti dhe vepra e tij janë ato qëe bëjnë të besueshëm dhe të respe-ktueshëm jo vetëm brenda vendittonë, por në të gjithë botën. Prof.Dr. Anastasi është ngjitur në shka-llën e episkopit që në vitin 1972me një eksperiencë dhe kontributtë jashtëzakonshëm në shërbesëne tij. Prej 20 vjetësh ka punuar siprofesor në një nga universitetetkryesore të Greqisë, ku për disavite ka qenë në detyrën e Dekanittë Fakultetit. Për një kohë të gjatëai ka qenë pjesëmarrës dhe folëskryesor në organizmat evropianëe botërorë të Këshillave të Kishavetë këtyre vendeve dhe sot mbanpostin e nënkryetarit të KëshillitEvropian të Kishave. Ai është de-koruar me urdhra të ndryshëm ngauniversitete të shumta dhe nga in-stitucione e fondacione të vendevetë ndryshme, perëndimore e lindo-re, që e bëjnë Kryepiskopin e Shqipë-risë, Prof. Dr. Anastasin, një nga fi-gurat më të njohura dhe më të res-pektuara në të gjithë botën Ortho-dhokse, por edhe më gjerë. Ështënjë fat dhe nder për Kishën dhe përvendin tonë që t’i përfaqësojë, nëbotë një personalitet i këtyre për-masave, duke ua rritur akoma dhemë shumë prestigjin.

Nuk duam të ndalemi gjatë nëarritjet dhe përparimet e KishësOrthodhokse Autoqefale të Shqipë-risë gjatë periudhës që në krye tësaj ishte dhe është pikërisht Kryepi-skopi Anastas, pasi për shumënjerëz ato janë jo vetëm të njohura,por dhe të prekshme. Veprimtariae Kishës është shtrirë si në rindërti-min dhe konsolidimin e strukturavetë brendshme të saj, si asaj shpirtë-rore ashtu dhe asaj materiale, poredhe në veprimtarinë dhe kontri-butin e saj në rrafshin shoqëror. Undërtuan mbi 320 ndërtime të rejasi kisha, kopshte, shkolla, qendrashëndetësore etj. në të gjithë ve-

shës Orthodhokse Autoqefale Ko-mbëtare Shqiptare”, por që të dykëta titujt janë të gënjeshtërt.ASNJË KISHË ORTHODHOKSENË BOTË, AS AJO KATOLIKE,NUK E NJEH ATË SI PRIFT.Madje as komunitetet zyrtare feta-re dhe as shteti zyrtar. Kisha, “kry-etar” i së cilës ai paraqitet, nuk ek-ziston veçse në fantazinë e tij. Shte-ti zyrtar Shqiptar njeh katër komu-nitete tradicionale fetare dhe udhë-heqësit e tyre. Një nga këto ështëKisha Orthodhokse Autoqefale e

në Gazetën “Sot”, ai quan njëKishë Orthodhokse, në të cilën bënpjesë një popullsi prej 10 milionëbesimtarësh, “Kisha e Satanait”dhe Shën Kozmain e Kolkondasit“agjent” dhe “shkatërrues i kombitshqiptar”, kur dihet që ai është dhengelet një nga shenjtorët më tëdashur e të nderuar në zonën e My-zeqesë dhe gjithë Shqipërinë. Kë-shtu pra, shumë lehtë mund të kup-tojë çdokush se çfarëdo që prete-ndon dhe çfarëdo që, për një kohëtë gjatë thotë dhe shkruan një “prift”

(vijon në faqen 10)

Marku, që është mësuar vetëm të shpifë, shqetësohet kursheh vlerësimin e drejtë dhe të merituar që i bëjnë Kryepiskopittonë jo vetëm anëtarët e Këshillit Bashkiak, por edhe nga partipolitike dhe personalitete të shquara të shoqërisë shqiptare.

Në deklaratën e z. Aleksandër Biberaj, zëdhënës i PartisëDemokratike për Tiranën thuhej se: “Partia Demokratike kavlerësuar dhe vlerëson lart kontributin jashtëzakonisht tëçmueshëm të Hirësisë së Tij Janullatos…”.

Shqipërisë, në të cilën bëjnë pjesëtë gjitha enoritë e Shqipërisë. Nësedo të supozonim se do të shfaqejdikush si “kryetar” i një partie jo-ekzistente me emrin “Partia Ko-mbëtare Demokratike” do t’i ku-shtonte njeri vëmendje? Ose dikushqë do të deklaronte veten e tij “am-basador” të një vendi të caktuar papasur asnjë dokument përkatës dhe

i tillë i rremë, i një “Kishe” të rre-më, është gjithashtu edhe vetë i rre-më, produkt i një fantazie të sëmurë.

3. Ndërsa për figurën, rolin dhepunën e jashtëzakonshme të Kry-episkopit të Kishës OrthodhokseAutoqefale të Shqipërisë gjithkushmund të flasë me lehtësi dhe mekrenari. Në të vërtetë, ai nuk kanevojë për mbrojtës, pasi perso-

Kohët e fundit asistuam në një valë artikujsh negativë ndajKishës Orthodhokse Auoqefale të Shqipërisë. Ato ishinpërqendruar në disa organe shtypi të caktuara dhe u shfaqënsidomos pas vendimit të Bashkisë së kryeqytetit për t’i akorduarKryepiskopit Anastas titullin “Qytetar Nderi” (së bashku medrejtuesit e komuniteteve të tjera fetare. Fakti se kjo u mbështetsi nga pozita edhe nga opozita, nuk u shkoi për shtat qarqeveekstremiste, që shpresonin në një kthim të ditëve të errëta ndajKomunitetit Orthodhoks, ndaj u aktivizuan si vegla të

diskredituara si qytetari Nikolla Marku ashtu edhe të tjerë, tëcilët për shkak të keqdashjes së tyre ose të paragjykimeve ateistetë stilit komunist, botuan lloj-lloj sajesash, sipas stilit “shpif sediçka do të mbetet”.

Këto sulme gjetën përgjigjen aktive dhe të vendosur si ngaklerikë e teologë ashtu edhe nga besimtarë orthodhoksë. Disa ngakëta artikuj po i botojmë edhe në këtë numër, ndërsa njëpërmbledhje më të gjerë të tyre mund të gjeni në adresën einternetit të Kishës sonë: www.orthodoxalbania.org.


Çuditërisht lexova në gazetën“Sot” intervistën që i keni marrëNikolla Markut, si kreu i KishësOrthodhokse Autoqefale Kombë-tare Shqiptare “Shën Maria” meqendër në Elbasan: “Janullatos, be-tohu përpara Zotit dhe përgjigjupër 16 pyetjet e mia”.

Ne besimtarët orthodhoksëautoqefalë shqiptarë, njohim dhekemi si Kryepiskop të Tiranës,Durrësit dhe gjithë Shqipërisë Fort-lumturinë e Tij, Prof. Dr. AnastasJanullatosin... Ai është figurë eshquar fetare dhe si i tillë e ka justi-fikuar plotësisht qenien e tij nëkrye të Kishës Orthodhokse Auto-qefale Shqiptare, prandaj unë si

Në këto ditë të nxehta paszgjedhore, së bashkume rritjen e temperaturave u rritën ndjeshëm dhe in-tervistat, shkrimet, opinionet, vlerësimet e shkruaranga njerëz të ndryshëm, (sigurisht jo orthodhoksë mepërjashtim të një njeriu që ka përvetësuar me të pa-drejtë titullin e klerikut orthodhoks siç është NikollaMarku, me akuza, inate, sulme krejt të pabaza kundërKryepiskopit legjitim të Kishës Orthodhokse Autoqe-fale të Shqipërisë, Imzot Anastasit.

Nuk na ka qëlluar të lexojmë shumë nga këtoshkrime, por mjafton të lexosh disa prej tyre dhe ështënjësoj sikur t’i kesh lexuar të gjitha, por që kanë njëkryefjalë dhe një kallëzues. Së pari, ne klerikët ndihe-mi keq që brenda tyre nuk ka asgjë të vërtetë ngavizioni orthodhoks, por ndërkohë na vjen për të qe-shur kur Nikolla Marku dhe ata që fshihen prapa tijshkruajnë sipas avazit të vjetër.

Nuk duam të vazhdojmë të mbrojmë veprën endritur të Kryepiskopit Anastas, pasi ajo është e ditur,e kuptueshme dhe e prekshme nga të gjithë njerëzit,por duhet të kujtojmë se gjithë këto arritje janë nëpërdorim për t’i shijuar dhe gëzuar të gjithëshqiptarët.

Vëmë re një fakt: Ka rrezik se mos bëhet psikozë,ndoshta për të gjithë shoqërinë shqiptare, hedhja efajeve tek njerëz të pafajshëm, p.sh. të bësh fajtorKryepiskopin për të gjitha të këqijat që ka kaluarvendi ynë që nga kriza e ‘97 dhe deri tek vrasja e njëshqiptari nga tifozët e sëmurë grekë. Kjo duket shumëe rrezikshme, sepse nuk bind askënd dhe kthehet nëpatologji të sëmurë. Kur përpiqemi që fajet tona t’uatransmetojmë të tjerëve, atëherë jo vetëm që nuk dotë ecim përpara, përkundrazi do të bëjmë hapambrapa.

Të vjen keq, aq më tepër, kur këto sulme fshihenpas një morali gjoja atdhetar dhe pas petkut të

besimtar orthodhoks (autokton)shqiptar kam të drejtë të pyes:Kush të ka emëruar si kreu i KishësOrthodhokse Shqiptare, ata që tëkanë vënë kamillafin në kokë, apoti ke shpallur vetveten? Se ne z.Nikolla të njohim si një uzurpatortë kishës së Shën Marisë në Elba-san dhe ty s’të ardhka keq për Ki-shën tonë Orthodhokse Autoqefalese po kthehet helene dhe se kreu iKishës sonë qenka grek. Jo, z. Ni-kolla... mos ki frikë dhe të mos tëhajë meraku se kanë perënduar atokohë dhe ato lakmi që kishin tëhuajt për Shqipërinë. Sot, po kypunëtor feje që është vënë në kryetë Kishës sonë, mund të flasë me

Një besimtar elbasanas replikon në përgjigje të intervistës me atë Nikolla Markun

“Ti je uzurpator i kishës “Shën Maria” në kalanë e Elbasanit”

ARTIKUJT, INTERVISTAT, SHKRIMET QE NUK MUND TË BINDIN ASKËND

ashtuquajtur klerik, fraza këto që nuk dimë se ngacilat fragmente janë marrë.

I kujtojmë Nikolla Markut se të jesh atdhetar, nukmjafton të mbetesh në lojën e fjalëve, por në atë tëveprave. Na thuaj; ku është investimi juaj? Çfarëvepre keni ndërtuar? Kujt i shërben ajo? Çfarë vlereshpirtërore e materiale ka?

Nga ana tjetër, Kisha Orthodhokse Autoqefale eShqipërisë njeh arritje të mëdha gjatë këtyre 15-vjetëve. Ato nuk ka njeri me mend në kokë, i thjeshtëapo me pushtet, që t’i mohojë. Dhe të gjitha këtombajnë firmën e një njeriu të vetëm, të KryepiskopitAnastas. Ai është frymëzuesi dhe arkitekti i Kishëssë shkatërruar Shqiptare, që sot rrezaton fjalën e Zotittek besimtarët. Ai është ndodhur pranë njerëzve nëditët më të vështira që ka kaluar populli ynë, duke ingushëlluar dhe dhënë shpresë. Ai është ndjekës dhezbatues i traditave më të mira shqiptare si dhe itolerancës ndërfetare në Shqipëri.

Janë pikërisht këto arsyet që na bëjnë ne klerikëte Korçës si dhe të gjithë Shqipërisë të jemi tëbashkuar dhe të njohim si të vetmin Kryebari tëorthodhoksëve shqiptarë, Imzot Anastasin.

Mjafton emri dhe reputacioni i tij ndërkombëtarpër të na veshur me besim tek Zoti dhe vetvetja, përtë parë vetëm përpara. Këto janë mësimet e Ungjillitqë na kanë udhëhequr e do të na udhëheqinkurdoherë.

St. Atë Ilia KotnaniSt. Atë Dhimitër VerigaAtë Vasil SkordilevaAtë Spiro KatundiAtë Ilia KotmiloAtë Sotir DinkaAtë Andrea ZhurkaHierodhjakon Kristofor Malaveci

plot gojën se po bën atë që askushs’mund ta bënte. Në ç’gjendjeishte Kisha jonë nga lufta postko-muniste, ku çdo gjë ishte shkatë-rruar nga themelet? Por ty z. Ni-kolla të kanë zënë sytë cipë dhenuk shikon fare se sa kisha të rejajanë ndërtuar dhe sa janë restau-ruar, sa manastire janë vënë nëfunksion dhe mbi të gjitha ështëhapur Akademia Teologjike nëShën Vlash, Durrës, ku çdo vit da-lin kuadro fetarë për të predikuarfjalën e Zotit në gjuhën shqipe,siç e la trashëgim Imzot Noli....

Besimtari orthodhoksKostandin Kapedani

ndin, u ngritën strukturat për për-gatitjen dhe dorëzimin e klerit tëri shqiptar, ku sot numërohen rreth130 të tillë, u ngritën organizmat egrave dhe të të rinjve në të gjithëvendin. Kontribut të madh u dhanë ngritjen e qendrave të kujdesitmjekësor në shumë qytete e zonatë Shqipërisë, u ngritën shkolla përedukimin profesional të të rinjve,kopshte me programe bashkëkoho-re, ndihmë sociale dhe asistencëmateriale për njerëzit në nevojëdhe për zona të prapambetura etj.

Me plot gojën sot Kisha Ortho-dhokse Autoqefale e Shqipërisë pojeton një nga periudhat më të bega-ta dhe më të frytshme të periudhësqë ne mbajmë mend, siç tha në fja-lën e tij dhe Imzot Joan Pelushi,Mitropoliti i Korçës, gjatë 13-vje-torit të fronëzimit të KryepiskopitAnastas.

4. Ne jemi të vetëdijshëm se kë-to që po themi nuk janë të panjo-hura nga Nikolla Marku apo ngaata që shkruajnë pas tij. Gjithashtu,e dimë se njerëz që mbështetenvetëm në shpifje e sharje, dukeshmangur e shtrembëruar realitetinnuk do të pushojnë se foluri e sëshkruari gjersa liria e shtypit juagaranton atë, por do të donim qëedhe një herë të sqarojmë opinio-nin publik mbarëshqiptar, brendadhe jashtë vendit, për motivet evërteta dhe njerëzit që fshihen paskëtyre sulmeve të njëpasnjëshmee të koordinuara ndaj Kryepiskopittë Kishës Orthodhokse Autoqefaletë Shqipërisë. Duke sulmuar esharë Kryepiskopin Anastas këtanjerëz sulmojnë e ofendojnë mbarëKomunitetin Orthodhoks të Shqi-përisë, që respekton e vlerësonpunën dhe kontributin e pazë-vendësueshëm të Kryepiskopit tësaj. Edhe njëherë shprehim keqar-dhjen tonë për mënyrën me të cilënnjerëz të tillë kërkojnë të manipu-lojnë me paramendim opinioninshqiptar, duke mbjellë përherë fa-rën e dyshimit e të urrejtjes. Pra-ndaj përfitojmë nga rasti duke ibërë thirrje të gjithë lexuesve qëtë tregohen të kujdesshëm dhe rea-listë në vlerësimin e tyre, të zgjuarpër të dalluar demagogjinë nga evërteta.

Atë Jani Trebicka, KorçëAtë Stavri Çipi, ElbasanAtë Vasil Thomollari, PërmetAtë Petraq Simsia, BeratAtë Andon Merdani, Tiranë

(vijon nga faqja 9)


Kohët e fundit, në gazetën“SOT” janë shkruar në mënyrë tëvazhdueshme artikuj, të cilëtcënojnë Kishën OrthodhokseAutoqefale të Shqipërisë, dukesulmuar edhe kreun e saj, Fort-lumturinë e Tij, KryepiskopinAnastas. Reagimet e fundit ngaklerikë, teologë e besimtarë ortho-dhoksë ndaj këtyre artikujve kishinpër qëllim informimin dhe sqari-min e saktë të opinionit publikshqiptar, të cilit iu dha mundësiatë kuptonte se çfarë broçkullashdhe pasaktësish kishin shkruarartikullshkruesit cënues, të cilët“kanë sy dhe nuk shohin, kanëveshë dhe nuk dëgjojnë”. Prandaje ndiejmë si detyrë shpirtërore dhemorale që, si teologë dhe bij tëkësaj Kishe, të largojmë mjegullënqë njerëz të caktuar, orthodhoksëe jo, përpiqen të krijojnë në opinio-nin shqiptar nëpërmjet një fushatetë drejtuar disinformimi, duke parëe vlerësuar me sy objektiv kontri-butin, përkushtimin dhe sakrificëne atyre që realisht përpiqen përpërparimin e Kishës Orthodhoksetë Shqipërisë.

Strumbullari i kësaj mjegull-naje është Nikolla Marku, i ciliprej vitesh tashmë, mashtron opi-nionin, duke e bërë veten prift dhekryetar të një institucioni fetar ko-mbëtar që nuk ekziston ligjërishtdhe kanonikisht. E cilësojmë të ve-tëquajtur prift, sepse sipas Kano-neve të Shenjta, që janë të vlef-shme për mbarë Kishat Ortho-dhokse në botë dhe më konkretishtsipas kanoneve 33 dhe 35 Apo-stolik etj. përcaktohet se: Asnjëprift nuk mund të dorëzohet jashtëkufijve të juridiksionit të një kishepa letrat rekomanduese të episko-pit nga ku ai vjen dhe nuk mund tëmeshojë në këtë juridiksion palejen e këtij episkopi. Në këtë rastdorëzimi i tij është i pavlefshëm.

Për të ardhur keq është fakti sepas këtij personi ashtu si edhe me-ndimeve të tij të mbrapshta, u janëbashkëngjitur edhe njerëz të tjerëme prejardhje orthodhokse ose jo,të cilët duhen respektuar për njo-huritë që ata zotërojnë në fushat etyre, por duhen kundërshtuar për

gabimet që bëjnë kur përpiqen tëjapin leksione në fusha për të cilatnuk janë kompetentë. E ç’mund t’ithemi ne znj. Omari, e cila vë në dy-shim se Kisha Orthodhokse Auto-qefale e Shqipërisë dhe Kryebariui saj nuk i shërbejnë mbjelljes sëdashurisë, tolerancës, mirëkupti-mit dhe unitetit, me ribotimin e njëartikulli të saj (me disa shtesa) tëbotuar para dy vjetësh në gazetën“Koha Jonë”. Ajo me keqinterpre-

timin e fakteve dhe për më tepërtë fjalëve të dëgjuara lart e poshtëdhe me mungesë të theksuar seri-oziteti na flet për ndryshimin etraditave dhe helenizim të tyre. Ajona flet për Manastirin e ShënVlashit, ndërkohë që faktet flasinvetë si ka qenë dhe çfarë është bërë(shih foton). Përsa i përket ndry-shimit të emrit të manastirit të ShënVlashit, i themi znj. Omari që tabëjë gjumin e qetë, sepse emrat emanastireve nuk kanë ndryshuarnë shekuj, megjithëse në to janëvarrosur episkopë si p.sh: rasti imanastirit të Ardenicës apo mana-stirit të Shën Joan Vladimirit....

Të gjithë jemi dëshmitarë tërolit dhe punës së madhe të Fort-lumturisë së Tij Imzot Anastasit.Ndryshimi i sistemit e gjeti Kishënnë një gjendje krejtësisht tërrënuar. Si Kryepiskop i KishësOrthodhokse të Shqipërisë që ngaviti 1992, mes vështirësive të më-dha, ai ringriti nga gërmadhatKishën Orthodhokse Autoqefale tëShqipërisë, duke zhvilluar një ve-primtari të shumanshme sociale

edhe në fushat e shëndetit, edu-kimit, kujdesit social, zhvillimitrural, mjedisit dhe kulturës. Ri-ngritja e qindra objekteve të kultitka një vlerë të madhe shpirtërore,arkitekturore dhe monetare, dukepërbërë një vazhdim të trashëgi-misë fetaro - kulturore të popullittonë, duke iu bashkëngjitur objek-teve të mbijetuara në histori (mjaftprej të cilave janë restauruar meiniciativën e tij) për të cilat kreno-het kultura dhe populli ynë. Gjitha-shtu një vlerë të paçmuar përbën“Formimi në Krisht” i besimtarëvedhe ndërgjegjësimi i tyre në jetënkishtare-liturgjike. Këtu luan rol

KONTRIBUT QË NUK MUND TË MOHOHET

Manastiri i Shën Vlashit sot dhe në fillim të viteve ‘90

edhe ngritja e Akademisë Teolo-gjike “Ngjallja e Krishtit”, në ShënVlash, e cila përgatit kuadrin kle-riko-laik për miradministrimin eKishës, duke e bërë Kishën Ortho-dhokse të Shqipërisë të vetminkomunitet fetar, i cili nxjerr kua-drot e tij përgjithësisht brendashtetit shqiptar, fakt që përbën njëeveniment të rëndësishëm nëhistorinë e saj. Mësimdhënia nëakademi bëhet në gjuhën shqipe,duke pasur pedagogë shqiptarë, tëcilët me përkushtim ofrojnë njohu-ritë teologjike dhe përjetimin shpir-tëror në këtë formim. Vepra misi-onare e Kryepiskopit Anastas nëShqipëri është një imitim i veprësapostolike të Apostull Pavlit, qëarrin kulmin e vet me instituciona-lizimin e Kishës dhe me formimine Sinodit të Shenjtë në vitin 1998.Me frymën e tij të paqes, të mençu-risë, përkushtimit dhe respektit përçdo qenie njerëzore, ka udhëhequrKishën në kohë paqeje dhe trazi-rash, aq sa Kisha jonë është njëfaktor i rëndësishëm zhvillimi nëjetën shoqërore të Shqipërisë dhenjë institucion i nderuar dhe injohur në mbarë botën.

Kisha Orthodhokse Autoqefalee Shqipërisë kontribuon në ima-zhin evropian të Shqipërisë nëarenën ndërkombëtare, duke qenëe barabartë në veprimtaritë e Ki-shave Orthodhokse simotra në bo-të, duke qenë anëtare e Konferen-cës Evropiane të Kishave, kuKryepiskopi Anastas është zëve-ndëspresident i saj si dhe ështëanëtare e Këshillit Botëror të Ki-shave. Si udhëheqës shpirtëror, sistudiues, si personalitet ndërko-mbëtar kishtar është vlerësuar ngaorganizma kishtarë e ndërfetarë,kulturorë dhe universitarë botërorëme dhënie titujsh dhe vlerësime tëvyera, duke ngritur si rrjedhojë mëshumë nderin e orthodhoksëveshqiptarë dhe të Shqipërisë.

Violeta PlepiVlash Plepi

Dhimitër QosjaThoma Çomëni

Teologë në Akademinë Teologjike“Ngjallja e Krishtit” - Durrës


Njëri pas tjetrit, këto ditë ha-pën sërish dyert institucionet ar-simore të ngritura nga Kisha Or-thodhokse Autoqefale e Shqipë-risë. Ato janë, në radhë të parë,fryt i vizionit, përpjekjeve dhe mu-ndësive financiare e logjistike tëkrijuara nga Kryepiskopi Anastas.Por suksesi i tyre, nxënësit e shu-mtë dhe çdo vit më cilësorë qëregjistrohen, janë edhe dëshmi jovetëm të dëshirës së madhe përarsimim, por edhe të besimit qëata kanë në seriozitetin që Kishaka treguar në ngritjen e tyre sipastë gjitha kërkesave bashkëkohore.

E re rëndësishme për këtë vitmësimor është përgatitja për tëhapur në qytetin e Durrësit shko-llën “Frymë Dashurie”, e cila dotë vendoset në mjediset modernedhe të bollshme që po përgatitennë godinën e ish-spitalit të vjetërtë qytetit (që u ble nga Kisha, sipronare e truallit). Po punohet përkrijimin e një stafi pedagogjik mearsimtarë me kualifikim të lartëdhe me një stazh të gjatë pune.

Nga mësimi do të fillojnëedhe shkollat e tjera, që tashmëkanë kijuar traditën dhe emrin e

HAPA TË RINJ NË RRUGËN E DIJES- Fillon viti i ri shkollor në institucionet arsimore e edukative të Kishës sonë –

ra dhe stafin mjaft cilësor shqip-taro-amerikan, sivjet është në vi-tin e 4-t të një pune mjaft të suk-sesshme.

-Në Bularat ka rifilluar ngafunksionimi konvikti i vajzave,për të cilin ka shumë më tepërkërkesa se sa mundësitë.

-Një veprimtari mjaft e suk-sesshme prej shumë vitesh janëedhe kurset e shumta të gjuhëvetë huaja, kompjuterit, pikturës etj.,të hapura për të rinjtë e Tiranës,Durrësit, Korçës etj.

-Viti mësimor do fillojë nënpërkujdesjen atërore të personelitedhe për fëmijët e shtëpisë së fë-mijëve “Shpresa”, në Shën Vlash,Durrës.

Të gjitha këto veprimtari arsi-more-edukative të Kishës vijnëpas një stine përgatijesh e përmi-rësimesh në godinat dhe pajisjet,por edhe pas muajsh veprimtarishargëtuese e shpirtërore, si kam-pingjet, kampet ditore etj., që për-bëjnë një unitet në vazhdimësi nëveprimtarinë e Kishës Orthodho-kse Autoqefale të Shqipërisë.


Më 9 shtator u mblodhën nëKompleksin e Punishteve të Ki-shës “Nazaret” sekretarë - llogari-tarët e mitropolive dhe të disa ki-shave të qyteteve kryesore. Nëbazë të porosisë së Sinodit tëShenjtë u diskutuan problemet embarëvajtjes ekonomike.

Dihet se një element kryesor iautoqefalisë është pavarësia eko-nomike e Kishës, e cila përfitohetnga shumë faktorë e veprimtariekonomike. Në këtë kuadër ështëngritur dhe funksionon edhe Ko-mpleksi i Punishteve “Nazaret”, indërtuar me interesimin e drejtpër-drejtë të Kryepiskopit Anastas.

Pas lutjeve, z. K. Beduli rapor-toi lidhur me furnizimet e kryeranga Nazareti (me prodhimet e tëcilit Kisha jonë Orthodhokse synonsa më sipër), shlyerjet nga kishatdhe problemet e hasura, ndërsa AtëJovani foli mbi detyrimet e mitro-polive dhe kishave ndaj qendrës.Më pas, pjesëmarrësit reflektuanpër sa u tha dhe ndërkohë bënë dhepropozime për ndjekjen më mirëtë këtyre çështjeve. Çdo diskutimu krye, duke pasur parasysh më-simet e Zotit tonë Jisu Krisht përforcimin e besimit të krishterë dhendërkohë të kryerjes nga secili mepërgjegjësi të detyrës: rritjes së të

ardhurave për zhvillimin e Kishëssonë. Në përfundim, Protopres-viter Atë Jani Trebicka, Kryese-kretar i Sinodit, pasi dëgjoi shqe-tësimet për çështjet e ngritura,diskutoi mbi propozimet dhe masat

që do të merren për përmirësimine gjendjes dhe mbarëvajtjen e pu-nës, duke pasur një bashkëpunimmë të mirë midis sekretar-llogari-tarëve dhe priftërinjve..


Kompleksi i Punishteve “Nazaret”

Për mbarëvajtjen e problemeve ekonomike

mirë, me rezultatet pozitive tëshumë viteve:

- Akdemia Teologjike Ortho-dhokse “Ngjallja e Krishtit”, nëShën Vlash, Durrës, ka zhvilluar

pranimin me konkurs të studentë-ve të rinj të ciklit 4-vjeçar.

-Përkujdesjeve ditore sivjet dot’u shtohet edhe një kopsht i ri, i14-ti, ai i qytetit të Beratit, për të cilin u ble një godinë e posaçme.

-Instituti i Formimit Profesio-nal “Frymë dashurie”, rinis prani-min me konkurs në 6 degët e tij nëTiranë (informatikë, menaxhimbiznesi, laborator mikrobiologjik,

financë e kompjuterizuar, ikono-grafi dhe restaurim të objektevekulturore) dhe në 2 degët e filialittë Dervicianit, Gjirokastër.

- Shkolla fillore “Protagonistët”,në kryeqytet, me mjediset e buku-

Çast nga mbledhja

Pamje nga ambientet e shkollës “Protagonistët”

shtator2005

Documents