tfrs 9-tfrs 15 - pwc...muhasebe politikalarındaki değişiklikler yeni örnek açıklama (gözden...

TFRS 9-TFRS 15 Geçiş notları Ara dönem finansal tablolarında gerekli açıklamalar

Haziran 2018

Giriş

Bu yayın işletmelerin TFRS 9 Finansal Araçlar veya TFRS 15 Müşterilerle Yapılan Sözleşmelerden Doğan Hasılat standartlarını uygulamaya geçtiğinde gerekli olan yeni ara dönem açıklama gerekliliklerini örneklendirmek amacıyla hazırlanmıştır.

Örnek açıklamalar finansal tabloların sunumu için kabul edilen tek form değildir. TFRS’de saptanan belirli açıklama gerekliliklerini karşılaması kaydıyla alternatif sunumlar kabul edilebilir.

Muhasebe politikalarındaki değişiklikler

Yeni örnek açıklama

(Gözden geçirilmiş koşul)

Muhasebe politikalarındaki değişiklikler TMS34(16A)(a) TMS8(28)

Bu not, TFRS 9 Finansal Araçlar ve TFRS 15 Müşteri Sözleşmelerinden Hasılat standartlarının uygulanmasının Grup’un finansal tabloları üzerindeki etkisini açıklar ve, 1 Ocak 2018'den itibaren yeni uygulanmakta olan muhasebe politikalarını açıklamaktadır.

(a) Finansal tablolardaki etkiler

TMS8(28)(f) İşletmenin muhasebe politikalarındaki değişikliklerin bir sonucu olarak, geçmiş yıl mali tablolarını yeniden düzenlenmesi gerekmiştir. Aşağıdaki (b) notunda açıklandığı gibi, TFRS 9, genel olarak riskten korunma muhasebesinin belirli kısımları haricinde karşılaştırmalı bilgiler yeniden düzenlenmeden uygulanmıştır. Dolayısıyla, yeni değer düşüklüğü kurallarından kaynaklanan sınıflandırmalar ve düzeltmeler, 31 Aralık 2017 tarihli yeniden düzenlenmiş bilançoya yansıtılmamakta, ancak 1 Ocak 2018 tarihinde açılış bilançosuna yansıtılmaktadır.

Aşağıdaki tablolarda, her bir kalem için muhasebeleştirilen düzeltmeler gösterilmektedir. Değişikliklerden etkilenmeyen kalemleri dahil edilmemiştir. Sonuç olarak, açıklanan ara toplamlar ve toplamlar verilen rakamlardan yeniden hesaplanamaz. Düzeltmeler aşağıdaki standartla daha detaylı açıklanmaktadır.

Finansal durum tablosu (özet)

31 Aralık 2017

Orijinal olarak

sunulan ’000 TL

TFRS 9 ’000 TL

TFRS 15 ’000 TL

31 Aralık 2017 Yeniden Düzenlenmiş

’000 TL TFRS 9 ’000 TL

1 Ocak 2018

Yeniden Düzenlenmiş

’000 TL

Duran varlıklar

Ertelenmiş vergi varlıkları 7.315 - (13) 7.302 41 7.343

Diğer varlıklar - - 312 312 - 312

Gerçeğe uygun değer değişimleri diğer kapsamlı gelir tablosu ile ilişkilendirilen finansal varlıklar

- - - - 6.782 6.782

Gerçeğe uygun değer değişimleri gelir tablosu ile ilişkilendirilen finansal varlıklar

- - - - 2.390 2.390

Alacaklar/ İtfa edilmiş maliyeti ile ölçülen finansal varlıklar

2.226 - - 2.226 1.335 3.561

Türev finansal araçlar 308 - - 308 - 308

Vadeye kadar elde tutulacak yatırımlar 1.210 - 1.210 (1.210) -

Satılmaya hazır finansal varlıklar 9.322 - 9.322 (9.322) -

Dönen varlıklar

Diğer dönen varlıklar - - 576 576 - 576

Ticari (ve diğer) alacaklar 18.935 - (3.152) 15.783 (47) 15.736

Sözleşme varlıkları - - 1.547 1.547 (61) 1.486

İtfa edilmiş maliyeti ile ölçülen diğer finansal varlıklar

- - 1.105 1.105 (5) 1.100

Gerçeğe uygun değer değişimleri gelir tablosu ile ilişkilendirilen finansal varlıklar

11.300 - - 11.300 - 11.300

Türev finansal araçlar 1.854 - - 1.854 - 1.854

Nakit ve nakit benzerleri 57.098 - - 57.098 - 57.098

Toplam varlıklar 305.006 - 375 305.381 (97) 305.284

Uzun vadeli yükümlülükler

Ertelenen vergi yükümlülükleri 12.360 - 94 12.454 - 12.454

Kısa vadeli yükümlülükler

Ticari ve diğer borçlar 16.700 - (940) 15.760 - 15.760

Sözleşme yükümlülükleri - - 1.982 1.982 - 1.982

Türev finansal araçlar 1.376 - - 1.376 - 1.376

Karşılıklar 3.111 - (414) 2.697 - 2.697

Kazanılmamış gelirler 595 - (595) - - -

Toplam yükümlülükler 145.298 - 127 145.425 - 145.425

Net varlıklar 159.708 - 248 159.956 (97) 159.859

Yedekler 16.966 (28) - 16.938 (150) 16.788

Birikmiş Karlar 48.452 28 248 48.728 53 48.781

Toplam özkaynaklar 159.708 - 248 159.956 (97) 159.859




(a) Finansal tablolardaki etkiler

TMS8(28)(f) Kar ya da zarar tablosu ve Kapsamlı

gelir tablosu (seçilmiş kalemler) – 30 Haziran 2017 ilk altı ayında

Orijinal olarak

sunulan ’000 TL

TFRS 9 ’000 TL

TFRS 15 ’000 TL

Yeniden Düzenlenmiş

’000 TL

Hasılat 87.724 - (20) 87.704

Satışların maliyeti (35.796) (18) - (35.814)

Sağlanan hizmetlerin maliyeti (12.035) - (65) (12.100)

Brüt kar 39.893 (18) (85) 39.790

Faaliyet karı 27.092 (18) (85) 26.989

Vergi öncesi kar 24.883 (18) (85) 24.780

Vergi gideri (7.909) 5 26 (7.878)

Sürdürülen faaliyetlerden elde edilen net dönem karı

16.974 (13) (59) 16.902

Sürdürülen faaliyetlerden elde edilen net dönem karı

664 - - 664

Net dönem karı 17.638 (13) (59) 17.566

Net dönem karının dağılımı:

Ana ortaklık payı 17.185 (13) (59) 17.113

Kontrol gücü olmayan paylar 453 - - 453

17.638 (13) (59) 17.566

Ana ortaklığa ait sürdürülen faaliyetlerden adi hisse başına kazanç (Hisse başına, “TL” olarak ifade edilmiştir.):

Adi hisse başına kazanç 30,6 - (0,1) 30,5

Seyreltilmiş hisse başına kazanç 29,3 - (0,1) 29,2

Diğer kapsamlı gelirler

Kar veya zarar olarak yeniden sınıflandırılacaklar

Satılmaya hazır finansal varlıkların gerçeğe uygun değerlerindeki değişim (129) - - (129)

Nakit akış riskinden korunma (222) - - (222)

Ertelenmiş riskten korunma maliyetleri - (20) - (20)

Bu kalemlere ilişkin vergi etkisi 106 6 - 112

Döneme ait diğer kapsamlı gelir, vergi etkisi netleştirilmiş 746 (14) - 732

Döneme ait toplam kapsamlı gelir 18.384 (27) (59) 18.298

Ana ortaklığa ait toplam kapsamlı gelirin dağılımı:

Ana ortaklık payları 17.876 (27) (59) 17.790

Kontrol gücü olmayan paylar 508 - - 508

18.384 (27) (59) 18.298


Yeni örnek açıklama (Gözden geçirilmiş koşul)

(b) TFRS 9 Finansal Araçlar – Uygulamanın Etkisi

TFRS 9, finansal varlıkların ve finansal borçların muhasebeleştirilmesi, sınıflandırılması ve ölçümü,

finansal araçların finansal durum tablosu dışı bırakılması, finansal varlıkların değer düşüklüğü ve riskten korunma muhasebesi ile ilgili olan TMS 39 hükümlerinin yerine geçer.

TFRS 9 Finansal Araçlar'ın 1 Ocak 2018 tarihinden itibaren uygulanması, muhasebe politikalarında değişiklik ve finansal tablolarda muhasebeleştirilen düzeltmeler ile sonuçlanmıştır. Yeni muhasebe politikaları aşağıdaki (c) notunda belirtilmiştir. TFRS 9 (7.2.15) ve (7.2.26) 'daki geçiş hükümleri uyarınca, riskten korunma muhasebesinin belirli yönleri haricinde karşılaştırmalı veriler yeniden düzenlenmemiştir.

TMS8(28)(f)(i)

Grubun 1 Ocak 2018 ve 1 Ocak 2017 tarihlerindeki birikmiş karları üzerindeki toplam etkisi aşağıdaki gibidir:

Not

2018 ’000 TL

2017 ’000 TL

Geçmiş dönem karlar kapanışı 31 Aralık - TMS 39/TMS 18 48.452 36.553

Riskten korunma muhasebesi (ii) 28 54

Yeniden düzenlenmiş geçmiş dönem karları, 31 Aralık 48.480 36.607

Satılmaya hazır portföyünden gerçeğe uygun değer farkı kar veya zarara yansıtılan finansal varlık olarak yeniden sınıflandırma (i) 150 -

Şüpheli ticari alacak ve sözleşme varlığı karşılığındaki artış (iii) (108) -

İtfa edilmiş maliyetten ölçülen borçlanma araçlarının şüpheli alacak karşılığındaki artış (iii) (30) -

Gerçeğe uygun değer farkları diğer kapsamlı gelir tablosunda ölçülen borçlanma araçlarının şüpheli alacak karşılığındaki artış (iii) - -

Değer düşüş karşılığı ile ilgili ertelenmiş vergi varlığındaki artış (iii) 41 -

1 Ocak 2018 de TFRS 9 uygulanması ile geçmiş yıllar karlarına yapılan düzeltme, 53 -

Geçmiş dönem karları açılışı 1 Ocak - TFRS 9 (TFRS 15 yeniden düzenlenme öncesi) 48.533 36.607

(i) Sınıflandırma ve ölçüm

1 Ocak 2018'de (TFRS 9'un ilk uygulama tarihi), grup yönetimi, hangi iş modelinin grup tarafından tutulan finansal varlıklar için geçerli olduğunu değerlendirmiş ve finansal araçlarını uygun TFRS 9 kategorilerine sınıflandırmıştır. Bu yeniden sınıflandırmadan kaynaklanan ana etkiler şunlardır:

TMS8(28)(f)(i) TFRS9(42L)

Finansal varlıklar – 1 Ocak 2018 Not

Gerçeğe uygun değer

farkı kar veya zarara

yansıtılan ‘000 TL

Gerçeğe uygun değer

farkı diğer kapsamlı

gelire yansıtılan

(Satılmaya hazır 2017)

‘000 TL

Vadeye kadar elde tutulacak

’000 TL

İtfa edilmiş maliyetinden

taşınan (Alacaklar

2017) ’000 TL

Kapanış bakiyesi 31 Aralık 2017–TMS 39 * 11.300 9.322 1.210 19.114

Satılmaya hazır portföyünden gerçeğe uygun değer farkı kar veya zarara yansıtılan finansal varlık olarak yeniden sınıflandırma (a) 2.390 (2.390) - -

Borsada işlem gören borçlanma araçlarını satılmaya hazır portföyünden itfa edilmiş maliyetinden ölçülene sınıflama (b)

- (150) - 150

Borsada işlem görmeyen hisse senetlerini satılmaya hazır portföyünden gerçeğe uygun değer farkı diğer kapsamlı gelire yansıtılana sınıflama* (c)

-

- - -

Kuponlu ve kuponsuz tahvillerin vadeye kadar elde tutulacak portföyden itfa edilmiş maliyete sınıflanması* (d) - -

(1.210) 1.210

Borsada işlem gören ve görmeyen borçlanma araçlarını satılmaya hazır portföyünden gerçeğe uygun değer farkı diğer kapsamlı gelire yansıtılana sınıflama* (e)

-

- - -

Açılış bakiyesi, 1 Ocak 2018 - TFRS 9 13.690 6.782 - 20.474

* 31 Aralık 2017 itibariyla olan kapanış bakiyesi, satılmaya hazır finansal varlıkların gerçeğe uygun değer farklarını diğer kapsamlı gelir tablosunda gösterir. Bu sınıflandırmaların ölçüm kategorilerine bir etkisi yoktur. İtfa edilmiş değerinden gösterilen finansal varlıklar, TFRS 15'in ((d) dipnotuna bakınız) uygulanmasından kaynaklanan yeniden sınıflandırmalar ve düzeltmelerden sonra olup, itfa edilmiş maliyet bedelinden tutulan ticari alacaklar ve diğer finansal varlıkları içerir, ancak nakit ve nakit benzerlerini içermemektedir. 1 Ocak 2018 itibariyla açılış bakiyesi, değer düşüklüğü düzeltmeleri (138.000 TL) nedeniyle (a) dipnotunda açıklanan tutarlardan farklıdır.



(b) TFRS 9 Finansal Araçlar – Uygulamanın etkisi

Bu değişikliklerin Grup’un özkaynakları üzerindeki etkisi aşağıdaki gibidir:

Not

Satılmaya hazır fonu

üzerindeki etki ‘000 TL

Gerçeğe uygun değeri diğer

kapsamlı gelire yansıtılanlar

fonu üzerindeki etki ‘000 TL

Birikmiş karlar üzerindeki etki*

‘000 TL

TMS8(28)(f)(i) TFRS9(42L)

Açılış bakiyesi – TMS 39 756 - 48.460

Satılmaya hazır portföyünden gerçeğe uygun değer farkı kar veya zarara yansıtılan finansal varlık olarak yeniden sınıflandırma (a) (150) - 150

Satılmaya hazır borsada işlem görmeyen hisse senetleri portföyünden gerçeğe uygun değer farkı diğer kapsamlı gelire yansıtılan finansal varlık olarak sınıflama (c) (350) 350 -

Satılmaya hazır borsada işlem gören ve görmeyen hisse senetleri portföyünden gerçeğe uygun değer farkı diğer kapsamlı gelire yansıtılan finansal varlık olarak sınıflama (e) (256) 256 -

Toplam etki (756) 606 150

Açılış bakiyesi - TFRS 9 - 606 48.610

* Değer düşüklüğü düzeltmesi öncesi. Aşağıdaki not (iii)’ye bakınız..

“Satılmaya hazır”dan “gerçeğe uygun değer farkı K/Z’a yansıtılan” gurubuna yeniden sınıflandırma

TMS8(28)(f) TFRS7(42J)

İmtiyazlı hisse senetlerine yapılan belli yatırımlar satılmaya hazır portföyünden gerçeğe uygun değer farkı kar veya zarara yansıtılan finansal varlık olarak yeniden sınıflandırılmıştır (1 Ocak 2018 itibarıyla 1.100.000 TL). TFRS 9 uyarınca itfa edilmiş maliyetinden taşınacak finansal varlık olarak sınıflandırma kriterlerine uymamaktadır çünkü nakit akışları sadece anapara ve faiz ödemelerini temsil etmemektedir. Aynı sebepten dolayı gerçeğe uygun değeri farkı kar veya zarara yansıtılan finansal varlıklara 1.290.000 TL tutarındaki şarta bağlı alacaklar da yeniden sınıflandırılmıştır.

150.000 TL ilgili gerçeğe uygun değer kazançları 1 Ocak 2018 itibaryle satılmaya hazır finansal varlıklar fonundan birikmiş kârlara transfer edilmiştir. 30 Haziran 2018 tarihinde sona eren altı aylık dönemde, bu yatırımlarla ilgili 20.000 TL tutarındaki net gerçeğe uygun değer kazançları ve 6.000 TL ertelenmiş vergi gideri ile birlikte kâr veya zarar tablosuna kaydedilmiştir.

Satılmaya hazır portföyünden itfa edilmiş maliyetinden taşınan finansal varlıklara sınıflandırma


TFRS9(7.2.11)(b)

TFRS7(42M),(12D)

Borsada işlem gören şirket tahvillerine yapılan bazı yatırımlar satılmaya hazır portföyünden itfa edilmiş maliyetinden taşınan finansal varlıklara sınıflandırılmıştır (1 Ocak'ın 2018 tarihinde 150.000 TL). İlk uygulama tarihinde grubun bu yatırımlar için iş modeli, sözleşmeye bağlı nakit akışlarının tahsili için bu yatırımları elde tutmaktır ve nakit akışları sadece anapara ve anapara üzerindeki faiz ödemelerini temsil etmektedir. 1 Ocak 2018 tarihi itibarıyla 150.000 TL olan gerçeğe uygun değeri, bu varlıkların itfa edilmiş maliyeti olarak kabul edilir. Bu düzenlemenin 1 Ocak 2018 tarihindeki geçmiş yıl karları üzerinde hiçbir etkisi bulunmamaktadır.

30 Haziran 2018 tarihi itibarıyla borsada işlem gören özel kesim tahvilleri itfa edilmiş maliyetinden taşınan varlık olarak yeniden sınıflandırılmış olmasaydı gerçeğe uygun değeri 175.000 TL olan bu varlıkların, 25.000 TL gerçeğe uygun değer kazancı diğer kapsamlı gelire yansıtılmış olurdu.

1 Ocak 2018 tarihinde borsada işlem gören tahviller için belirlenen etkin faiz oranı %5,3’tür ve 30 Haziran 2018 döneminde 4.000 TL tutarında faiz geliri finansal tablolara yansıtılmıştır.

Daha önce satılmaya hazır olarak sınıflandırılan özkaynak yatırımları


Grup, elindeki tüm özkaynak yatırımlarını, satım amaçlı elde tutmadığı uzun süreli stratejik yatırım olarak değerlendirdiği, daha önce satılmaya hazır olarak sınıflandırılan tüm özkaynak yatırımlarının gerçeğe uygun değer değişimlerini diğer kapsamlı gelirde sunulması seçeneğini uygulamıştır. Bunun bir sonucu olarak 1 Ocak 2018’de, 5.500.000 TL tutarında gerçeğe uygun değere sahip bu varlıklar satılmaya hazır finansal varlıklardan gerçeğe uygun değer farkları diğer kapsamlı gelire yansıtılan finansal varlıklar olarak yeniden sınıflandırılmıştır ve 350.000 TL tutarındaki gerçeğe uygun değer kazancı, satılmaya hazır finansal varlıklar fonundan gerçeğe uygun değer farkı diğer kapsamlı gelire yansıtılan finansal varlıklar fonuna yeniden sınıflandırılmıştır. 30 Haziran 2018 tarihinde sona eren altı aylık dönemde bu yatırımların elden çıkarılmasıyla birikmiş fonun kar veya zarara yeniden sınıflandırılamamasının bir sonucu olarak diğer gelirler 340.000 TL den daha azdır (vergi etkisi 102.000 TL).

Vadeye kadar elde tutulacak varlıklardan itfa edilmiş maliyetinden ölçülen varlıklara yeniden sınıflandırma

TMS8(28)(f) TFRS9(4.1.2) TFRS7(42J)

Daha önce vadeye kadar elde tutulacak finansal varlık olarak sınıflandırılan borsada işlem gören özel kesim tahvilleri ve kuponsuz tahviller artık itfa edilmiş maliyetinden ölçülen finansal varlık olarak sınıflandırılmıştır. Grup, nakit akışları sadece anapara ve anapara tutarı üzerinden hesaplanan faiz ödemelerinden oluşan bu varlıkları vadelerine kadar elde tutma niyetindedir. 1 Ocak 2018 tarihinde önceki defter değeri ve yeni defter değeri arasında birikmiş karların açılışına kaydedilmesi gereken bir fark bulunmamaktadır. Bu varlıkların değer düşüklüğü karşılığındaki 21.000 TL tutarında bir artış dönemin açılış birikmiş karlarına kaydedilmiştir (vergi etkisi 6.000 TL).




Satılmaya hazır portföyünden gerçeğe uygun değer farkı diğer kapsamlı gelire yansıtılan finansal varlık olarak sınıflandırılan borçlanma araçları


Daha önce satılmaya hazır portföyünde bulunan borsada işlem gören ve görmeyen tahviller, grubun iş modeli hem sözleşmeye bağlı nakit akışlarını tahsil etmek hem de bu varlıkları satmak olduğu için, gerçeğe uygun değeri diğer kapsamlı gelire yansıtılan finansal varlık olarak yeniden sınıflandırılmıştır. Bu yatırımların sözleşmeye bağlı nakit akışları sadece anapara ve faiz içerir. Sonuç olarak 1 Ocak 2018 tarihinde 1.282.000 TL gerçeğe uygun değeri olan borsada işlem gören ve görmeyen tahvillerin 256.000 TL tutarında gerçeğe uygun değer kazancı satılmaya hazır finansal varlıklar fonundan gerçeğe uygun değer farkı diğer kapsamlı gelire yansıtılan finansal varlıklar fonuna yeniden sınıflandırılmıştır.

Diğer finansal varlıklar

TMS8(28)(f) TFRS9(4.1.4)

Hisse senetleri - TFRS 9 uyarınca alım-satım amaçlı olan finansal varlıklar, gerçeğe uygun değer farkı kar veya zarara yansıtılan finansal varlık olarak sınıflandırılmalıdır. TFRS 9'un bu varlıklarla ilgili muhasebeleştirilen tutarlar üzerinde bir etkisi olmamıştır.

TMS8(28)(f) TFRS9(B5.4.6)

Alınan Krediler

TFRS 9'un uygulanmasının ardından, Grup ara dönem boyunca bir finansal borçlanmanın artık yeniden finanse edilmesinden kaynaklanan kazancın muhasebeleştirilmesini erteleyemez (bakınız not 8). Bu nedenle, 30 Haziran 2018 tarihinde sona eren altı ay için 80.000 TL faaliyet kârında muhasebeleştirilmiştir. Grup’un önceki muhasebe politikalarına göre, bu kazanç, kredinin şart ve koşulları büyük oranda değişmeden kaldığı temelde, etkin faiz oranını düzelterek, borçlanmanın kalan ömrü boyunca muhasebeleştirilecekti. Vergi sonrası kar, yeni politikanın bir sonucu olarak 56.000 TL kadar artış gösterdi.

Borçlanmaların hiçbiri önceki dönemlerde yeniden finanse edilmediği için, 1 Ocak 2018'de muhasebe politikasında yapılan bu değişiklikle ilgili geriye dönük düzeltme yapılmasına gerek kalmadı.

(ii) Türevler ve riskten korunma faaliyetleri

TFRS 9'un uygulanmasının önceki dönemlere etkisi: TFRSS9(7.2.24) TFRS9(6.5.16)

TMS8(28)(c) TFRS9(7.2.26)(b) TMS8(28)(f)

31 Aralık 2017 tarihi itibariyla geçerli olan dövizli forward sözleşmeleri ve faiz swapları TFRS 9 kapsamında nakit akış riskinden korunma olarak nitelendirilmiştir. Grubun riskten korunma stratejisi ve dokümantasyonu TFRS 9 kriterleri ile uyumludur bu nedenle riskten korunma ilişkisi aynı şekilde devam etmekte olarak değerlendirilmektedir.

Grup, dövizli forward sözleşmelerinin gerçeğe uygun değer değişimlerinin yalnızca spot bileşenini nakit akış riskinden korunma muhasebesine konu etmiştir. Spot bileşen, ilgili spot piyasa döviz kurları referans alınarak belirlenir. Sözleşmeli forward ile spot piyasa döviz kuru arasındaki fark forward bileşen olarak tanımlanmaktadır. Önemli büyüklükte olduğu zaman iskonto edilir. Forward bileşen ile ilgili gerçeğe uygun değerindeki değişiklikler 1 Ocak 2017'den önceki dönemlerde kar veya zarar tablosunda muhasebeleştirilmiştir.

TFRS 9'un uygulanmasından bu yana, Grup yabancı para forward işlemlerin forward bileşenine atfedilebilir gerçeğe uygun değer değişimleri özkaynaklar altındaki riskten korunma fonunun maliyetinde muhasebeleştirmektedir. Riskten korunmanın ertelenmiş maliyetleri, ilgili riskten korunan kalemin (stok) ilk elde etme maliyeti muhasebeleştirildiğinde dahil edilir. Bu değişiklik, nakit akış riskinden korunma ilişkilerinde dövizli forward için geriye dönük uygulayarak, aşağıdaki durumlarla sonuçlanmıştır:

1 Ocak 2017 tarihi itibariyla geçmiş yıl karlarında korunma fonu maliyetine 54.000 TL tutarında bir zararın geriye dönük olarak yeniden sınıflandırılması

Satışların maliyetinde 18.000 TL'ye ve gelir vergisi giderlerine göre Haziran 2017’nin altı aylık döneminde 5.000 TL'ye kadar bir artış gerçekleşerek yarıyıl için net kârın 13.000 TL'ye düşmesi

Haziran 2017’nin altı aylık döneminde diğer kapsamlı gelir tablosunda 14.000 TL net vergi de düşüş ve

1 Ocak 2018’de riskten korunma fonunun maliyetine birikmiş karlardan 28.000 TL tutarında bir zararın yeniden sınıflandırılması.

Riskten korunma ilişkisinin ilk uygulamadan önce sona ermesi, ancak stoğun bu tarihte elde tutulması durumunda, grup bu stoğu yeniden düzenlememeye karar vermiştir.

1 Ocak 2018 tarihinden itibaren yeni riskten korunma tanımlamaları

TFRS9(6.5.15)

1 Ocak 2018 tarihinden önce, grup dövizli opsiyonlarını alım-satım amaçlı türevler olarak sınıflandırmış ve gerçeğe uygun değer farklarını kar veya zarara yansıtılan olarak muhasebeleştirmiştir. TFRS 9'un uygulanmasının ardından, grup dövizli opsiyonlarının gerçek değerini riskten korunma aracı olarak belirlemektedir. Gerçek değer, ilgili spot piyasa döviz kuru referans alınarak belirlenir. Sözleşmeli işlem fiyatı ve iskontolu spot piyasa döviz kuru arasındaki fark zaman değeri olarak tanımlanır. Önemli büyüklükte ise iskonto edilir. Riskten korunan kaleme ilişkin opsiyonların zaman değerindeki değişiklikler, riskten korunma fonunun maliyetine eklenerek ertelenir ve ilgili finansal riskten korunma işlemine muhasebeleştirilir.




TMS8(28)(f) Grup, 30 Haziran 2018 tarihinde sona eren altı aylık dönemde, nakit akış riskinden korunma fonundaki 39.000 TL'lik net gerçeğe uygun değer kazancı ve riskten korunma fonları maliyetinde 15.000 TL'lik zarar, sırasıyla vergi sonrası 12.000 TL ve 4.000 TL açıklanmıştır. Stokların başlangıç maliyetine 123.000'lik kazanç dahil edilmiş ve satışların maliyeti de aynı tutarda azalmıştır. Gelir vergisi gideri 37.000 TL arttı. Altı aylık vergi sonrası net kar, alım-satım amaçlı türev olarak muhasebeleştirilmeye devam etseydi oluşacak olan tutardan 69.000 TL daha yüksek olmuştur.

(iii) Finansal varlıklarda değer düşüklüğü

TMS8(28)(c) Grubun TFRS 9’un yeni beklenen kredi zararları modeline tabi olan dört tip finansal varlığı bulunmaktadır:

stok satışı ve danışmanlık hizmetleri sonucu oluşan ticari alacaklar

IT danışmanlığı kontratlarına ilişkin sözleşme varlıkları

itfa edilmiş maliyetiyle ölçülen borçlanma araçları ve

gerçeğe uygun değer farkı diğer kapsamlı gelire yansıtılan borçlanma araçları.

Grup TFRS 9 ile beraber değer düşüklüğü metodolojisini tüm varlık sınıfları için değiştirmek durumunda kalmıştır. Bu metodoloji değişikliğinin geçmiş yıl karlarına ve özkaynaklara olan etkisi yukarıdaki tabloda, dipnot (b) de verilmiştir.

Nakit ve nakde eşdeğer varlıklar TFRS 9'un değer düşüklüğü hükümlerine tabi olurken, belirlenen değer düşüklüğü zararı önemli büyüklükte değildir.

Ticari alacaklar ve sözleşme varlıkları

TMS1(117) TFRS9(5.5.15)

Grup, TFRS 9’daki beklenen kredi zararlarını hesaplamak için kolaylaştırılmış yaklaşımı uygulamak üzere tüm ticari alacakları ve sözleşme varlıkları için ömür boyu beklenen zarar karşılığını hesaplar.

TFRS7(35F)(c)

Beklenen kredi zararlarını ölçmek için, ticari alacaklar ve sözleşme varlıkları, benzer kredi riski özelliklerine ve gecikme günlerine göre gruplandırılmıştır. Sözleşme varlıkları faturalanmamış devam eden işlerle ilgilidir ve aynı tür sözleşmeler için ticari alacaklar ile aynı risk özelliklerine sahiptir. Grup, bu nedenle, ticari alacaklar için beklenen zarar oranlarının, sözleşme varlıklarının zarar oranlarına makul bir şekilde yakınsadığı sonucuna varmıştır.

Bu temelde, 1 Ocak 2018 tarihi itibariyla zarar karşılığı, hem ticari alacaklar hem de sözleşme varlıkları için aşağıdaki gibi belirlenmiştir:

TFRS7(35N)

1 Ocak 2018 Cari

Vadesi 30 gün geçmiş

Vadesi 60 gün geçmiş

Vadesi 120 gün ve üzeri geçmiş Toplam

Beklenen zarar oranı 1,6% 5% 15% 51%

TFRS7(35K)(a) Brüt taşınan değer 15.174 1.428 893 360 17.855

Zarar karşılığı 243 72 134 184 633

TFRS7(35H)(b)(iii) 31 Aralık 2017 tarihi itibarıyla ticari alacaklar ve sözleşme varlıkları için zarar karşılığı ve 1 Ocak 2018’deki açılış bakiyesinin mutabakatı aşağıdaki gibidir:

Sözleşme varlıkları ’000 TL

Ticari alacaklar

’000 TL

31 Aralık 2017 itibarıyla - TMS 39’a göre hesaplanmış - 525 TFRS7(42P) Açılışta geçmiş dönem karı bakiyesine yapılan düzeltme 61 47

1 Ocak 2018 itibarıyla değer düşüklüğü karşılığı açılış bakiyesi

-TFRS 9’a göre hesaplanmış 61 572

Zarar karşılıkları, ticari alacaklar için ek 98.000 TL kadar arttırılarak 670.000 TL'ye ve 30 Haziran 2018 tarihinde sona eren altı aylık dönem için sözleşme varlıkları ise 27.000 TL kadar arttırılarak 88.000 TL'ye yükseldi. Artış, TMS 39'un gerçekleşen zarar modeline göre hesaplansaydı 45.000 TL daha düşük olacaktı.

TFRS7(35F)(e) Ticari alacaklar ve sözleşme varlıkları, makul bir tahsilat beklentisi olmadığı zaman kayıtlardan silinir. Makul bir tahsilat beklentisi bulunmadığına dair göstergeler arasında, diğerlerinin yanı sıra, borçlunun gruba ait bir geri ödeme planına dahil olamaması ve sözleşmeye bağlı ödemelerin vadesinin 120 günü aşmasıdır.




Borçlanma araçlarına yapılan yatırımlar

TFRS7(35F)(a)(i) TFRS7(B8A)(a)

İşletmenin itfa edilmiş maliyeti ile ölçülen ve gerçeğe uygun değer farkı diğer kapsamlı gelir tablosuna yansıtılan borçlanma araçlarına yapılan yatırımlarının düşük kredi riski taşıdığı düşünülür ve bu süre zarfında muhasebeleştirilen zarar karşılığı 12 aylık beklenen zararla sınırlandırılmıştır. Yönetim, borsaya kote tahviller için ‘düşük kredi riskini en az bir büyük derecelendirme kuruluşundan aldığı yatırım yapılabilir kredi notu olarak değerlendirmektedir. Diğer araçlar içinse, düşük kredi riski değerlendirmesini düşük bir temerrüt riski taşıması ve ihraçcının yakın vadede sözleşme nakit akış yükümlülüklerini yerine getirmedeki yüksek kapasitesi olarak değerlendirilir.

İtfa edilmiş maliyetiyle ölçülen diğer finansal varlıklar

TFRS7(35H)(a)

İtfa edilmiş maliyetiyle ölçülen diğer finansal varlıklar tahvilleri, sıfır kuponlu tahvilleri ve borsada işlem gören tahvilleri (daha önce vadeye kadar elde tutulacak olarak sınıflananlar), ilişkili taraflara ve kilit yönetici personeline verilen krediler ile diğer alacakları içerir. Beklenen kredi riski modelinin uygulanmasıyla, 1 Ocak 2018'de 30.000 TL tutarında bir zarar karşılığının kayıtlara alınması (önceki dönem zarar karşılığı bulunmamaktadır) ve bu karşılığın 30 Haziran 2018 tarihinde sona eren altı aylık dönemde 3.000 TL daha fazla artış göstermesiyle sonuçlanmıştır.

Gerçeğe uygun değer farkı diğer kapsamlı gelire yansıtılan borçlanma araçlarına yapılan yatırımlar

Beklenen kredi riski modelinin uygulanması sonucunda, TFRS 9'a geçişte gerçeğe uygun değer farkı diğer kapsamlı gelire yansıtılan borçlanma araçlarına yapılan yatırımlar için hesaplanan zarar karşılığının yeniden düzenlenen tutarı önemsiz büyüklükte olmuştur, ancak grup 30 Haziran 2018'de 8.000 TL tutarında bir zarar karşılığı ayırmıştır.

Önemli tahminler ve varsayımlar

Finansal varlıklarda değer düşüklüğü

TFRS9(5.5.17) TMS1(125)

Finansal varlıklara değer düşüklüğü karşılığı, temerrüt riski ve beklenen zarar oranlarına ilişkin varsayımlara dayanmaktadır. Grup, her raporlama döneminde bu varsayımları yapabilmek ve değer düşüklüğü hesaplamalarında kullanacağı girdileri seçebilmek için, grubun geçmiş tecrübeleri ve mevcut piyasa koşulları yanı sıra ileriye dönük tahminleri de kullanır. Kullanılan temel varsayımların ve girdilerin detayları, yukarıdaki tabloda açıklanmıştır.

Yeni gereklilikler (c) TFRS 9 Finansal Araçlar – 1 Ocak 2018 tarihinden itibaren uygulanan muhasebe politikaları

(i) Yatırımlar ve diğer finansal varlıklar Sınıflandırma TFRS9(4.1.1) 1 Ocak 2018 tarihinde grup finansal araçlarını aşağıdaki ölçüm kategorilerine göre sınıflandırmaktadır:

Sonraki dönemlerde gerçeğe uygun değerinden ölçülecekler (değişiklikler ya diğer kapsamlı gelir ya da kar veya zarar tablosuna yansıtılacak şekilde), ve

İtfa edilmiş maliyetinden taşınan finansal varlıklar.

Sınıflandırma grubun finansal varlıklarını yönetmek için kullandığı iş modeline ve varlığın sözleşmeye dayalı nakit akışlarının özelliklerine bağlıdır.

TFRS9(4.1.4),(5.7.1) TFRS9(4.4.1)

Gerçeğe uygun değerinden ölçülen varlıkların, kazanç ve kayıpları ya kâr veya zarar tablosunda ya da diğer kapsamlı gelire kaydedilir. Alım-satım amaçlı olmayan özkaynağa dayalı finansal araçlara yapılan yatırımlar için ise, gurubun ilk muhasebeleştirme sırasında gerçeğe uygun değer farkının diğer kapsamlı gelire yansıtılan özkaynak yatırımı olarak geri dönülemez bir seçim yapıp yapmadığına bağlıdır.

Grup borçlanma araçlarına yapılan yatırımlarını sadece bu varlıkları yönettiği iş modelinde değişiklik olduğu zaman yeniden sınıflandırabilir.

Ölçüm TFRS9(5.1.1)

İlk muhasebeleştirmede grup, varlığı gerçeğe uygun değeri kar veya zarara yansıtılan olarak sınıflandırmadığı durumda, finansal varlığı gerçeğe uygun değerinden ve buna edinim ile doğrudan ilişkilendirilebilen işlem maliyetlerini ekleyerek ölçer. Gerçeğe uygun değerleri kar veya zarara yansıtılan finansal varlıkların işlem maliyetleri kar veya zarar tablosunda giderleştirilir.

TFRS9(4.3.2),(4.3.3) Saklı türevler içeren finansal varlıkların nakit akışları, sadece anapara ve faiz ödemesinden oluşup oluşmadığı kararlaştırılırken bir bütün olarak değerlendirilir.



(c) TFRS 9 Finansal Araçlar – 1 Ocak 2018 tarihinden itibaren uygulanan muhasebe politikaları

Borçlanma araçları

TFRS9(5.1.1) Borçlanma araçlarının sonraki ölçümleri, grubun varlıklarını yönetmede kullandığı iş modeline ve varlıkların nakit akış özelliklerine bağlıdır. Grubun borçlanma araçlarını sınıflandırmak için üç ölçüm kategorisi vardır:

TFRS9(4.1.2) İtfa edilmiş maliyet: sözleşmeye bağlı nakit akışlarını tahsil etmek için elde tutulan ve nakit akışları sadece anapara ve faiz ödemelerini temsil eden varlıklar itfa edilmiş maliyetinden ölçülür. Söz konusu finansal varlıklardan elde edilen faiz gelirleri etkin faiz oranı yöntemi kullanılarak hesaplanır ve finansman gelirlerine dahil edilir. Bilanço dışı bırakılma sonucu oluşan kazanç veya kayıp doğrudan kar veya zararda muhasebeleştirilir ve kambiyo karı ve zararı ile birlikte diğer kar / zararlar kaleminde gösterilir. Değer düşüklüğü zararları, kar veya zarar tablosunda ayrı kalem olarak sunulur.

TFRS9(4.1.1),(4.1.2A), (5.7.10)

Gerçeğe uygun değer farkı diğer kapsamlı gelire yansıtılan: sözleşmeye bağlı nakit akışlarını tahsil etmek ve finansal varlığı satmak için elde tutulan ve nakit akışları sadece anapara ve faiz ödemelerini temsil eden varlıklar ise, gerçeğe uygun değer farkı diğer kapsamlı gelirde ölçülür. Değer düşüklüğü, faiz geliri ve kur farkı kar/zararda muhasebeleştirilirken, bunlar dışındaki defter değerindeki hareketler diğer kapsamlı gelirde muhasebeleştirilir. Finansal varlık finansal tablo dışı bırakıldığı zaman, daha önce diğer kapsamlı gelirde kaydedilen kümülatif kazanç veya kayıplar, özkaynaklardan kar ve zarar tablosundaki diğer gelirler / (giderler) kalemine sınıflandırılır. Bu finansal varlıklardan elde edilen faiz geliri etkin faiz oranı yöntemi kullanılarak finansman gelirine dahil edilir. Kambiyo karları ve zararları diğer gelirler / (giderler) içerisinde gösterilir ve değer düşüklüğü giderleri kar veya zarar tablosunda ayrı kalem olarak gösterilir.

Gerçeğe uygun değer farkı kar ya da zarara yansıtılan: İtfa edilmiş maliyet veya gerçeğe uygun değer farkı diğer kapsamlı gelire yansıtılan finansal varlıklar için kriterlere uymayan varlıklar, gerçeğe uygun değer farkı kar veya zarara yansıtılarak ölçülür. Sonraki dönemlerde gerçeğe uygun değeriyle kar veya zararda ölçülen ve borçlanma yatırımına ait bir kazanç ya da kayıp gerçekleştiği dönemde, kâr veya zararda diğer gelirler / (giderler) altında netleştirilerek muhasebeleştirilir.

TFRS9(4.1.1),(4.1.4)

Özkaynağa dayalı finansal araçlar

TFRS9(5.7.5),(5.7.6) Grup daha sonraki dönemlerde tüm özkaynağa dayalı yatırımlarını gerçeğe uygun değerleriyle ölçer. Grup yönetimi özkaynak yatırımlarının gerçeğe uygun değer kazanç ve kayıplarını diğer kapsamlı gelir içerisinde izlemeyi seçtiği durumlarda, varlık finansal tablo dışı bırakıldığında, varlığın gerçeğe uygun değer kazanç ve kayıpları, sonraki dönemde kar veya zarara sınıflandıramaz. Grubun bu tür yatırımlarından elde ettiği temettüler almaya hak kazandığında diğer gelirler altında kar veya zararda muhasebeleştirilir.

TFRS9(5.7.1) Gerçeğe uygun değer farkı kar veya zarara yansıtılan finansal varlıkların gerçeğe uygun değerindeki değişimler uygun olduğu durumda, kâr veya zarar tablosunda, diğer gelirler / (giderler) olarak kaydedilmektedir. Gerçeğe uygun değer farkı diğer kapsamlı gelire yansıtılan özkaynak yatırımlarının değer düşüklüğü kayıpları (ve değer düşüklüğü kayıplarının iptali) gerçeğe uygun değerindeki diğer değişimlerden ayrı olarak sunulmaz.

Değer düşüklüğü Grup, 1 Ocak 2018’den itibaren itfa edilmiş maliyetinden taşınan ve gerçeğe uygun değer farkı diğer

kapsamlı gelire yansıtılan borçlanma araçları için ileriye yönelik bakış açısıyla beklenen kredi zararlarını değerlendirir. Uygulanan değer düşüklüğü metodolojisi kredi riskinde önemli bir artış olup olmamasına bağlıdır.

Grup ticari alacaklar için, TFRS 9’un izin verdiği kolaylaştırılmış yaklaşıma göre, ömür boyu beklenen kredi zararlarını ticari alacakların ilk kayda alınmasında muhasebeleştirir.

(ii) Türevler ve riskten korunma stratejileri Riskten korunma muhasebesinde nakit akış riskinden korunma TFRS9(6.5.11) Nakit akış riskinden korunma muhasebesi için belirlenen ve bu muhasebeye uygun olan türev işlemlerin

gerçeğe uygun değer değişikliklerinin etkin kısmı, özkaynaklar içinde nakit akış riskinden korunma fonu içerisinde kaydedilir. Etkin olmayan kısma ilişkin kazanç veya kayıplar, doğrudan diğer gelirler (giderler) içerisinde kar veya zararda muhasebeleştirilir.

TFRS9(6.5.15) Opsiyon sözleşmeleri tahmini işlemlerin risklerinden korunmak için kullanıldığında, grup finansal riskten korunma aracı olarak yalnızca opsiyon sözleşmesinin gerçek değerini belirler. 31 Aralık 2017'ye kadar, Grup döviz opsiyonlarını alım-satım amaçlı türevler olarak sınıflandırmış ve gerçeğe uygun değer farkını kar veya zararda muhasebeleştirmiştir.

TFRS9(6.5.15)(c) Opsiyonların gerçek değerindeki değişimin etkin kısmı ile ilgili kazançlar veya zararlar, özkaynaklar içinde nakit akış riskinden korunma fonunda muhasebeleştirilir. Finansal riskten korunma konusu kalemle ilgili opsiyonların zaman değerindeki değişiklikler ('hizalanmış zaman değeri'-‘aligned time value’), özkaynaklar içerisinde riskten korunma fonu maliyetlerinde kapsamlı gelir tablosunda muhasebeleştirilir.



(c) TFRS 9 Finansal Araçlar – 1 Ocak 2018 tarihinden itibaren uygulanan muhasebe politikaları

TFRS9(6.5.16) Forward sözleşmeleri tahmini işlemlerin riskinden korunmak için kullanıldığında, grup genellikle forward sözleşmesinin spot bileşenin gerçeğe uygun değer değişikliğini finansal riskten korunma aracı olarak olarak belirler. Forward sözleşmelerinin spot bileşenine ait değişimin etkin kısmı ile ilgili kazanç veya kayıplar özkaynaklar içinde nakit akış riskinden korunma fonuna kaydedilmektedir. Riskten korunan kalemin ('hizalanmış forward bileşeni'-‘aligned forward element’) ile ilişkilendirilen forward sözleşmesinin forward bileşenindeki değişim diğer kapsamlı gelirde özkaynaklar içindeki finansal riskten korunma fonu maliyetine dahil edilir . Bazı durumlarda, işletme, (forward bilşen de dahil-‘including forward points’) forward sözleşmesinin tamamının gerçeğe uygun değerini finansal riskten korunma aracı olarak belirleyebilir. Bu gibi durumlarda, tüm forwardın gerçeğe uygun değerindeki değişimin etkin kısmı ile ilgili kazanç ve kayıplar özkaynaklar içinde nakit akış riskinden korunma fonuna kaydedilmektedir.

Özkaynaklar altında biriktirilen tutarlar, riskten korunmaya konu olan kalem kar veya zararı etkilediğinde şu şekilde yeniden sınıflandırılır:

TFRS9(6.5.15) TFRS9(6.5.16)

TFRS9(6.5.11)(d)(i)

Korunmaya konu olan kalem sonradan finansal olmayan bir varlığın bilançoya alınması ile sonuçlanıyorsa (örneğin stoklar gibi), hem ertelenmiş korunma kazanç ve kayıpları hem de opsiyon sözleşmelerinin ertelenmiş zaman değeri veya ertelenmiş forward bileşeni varlığın başlangıç maliyeti içine dahil edilir. Ertelenmiş tutarlar finansal riskten korunma konusu kalem kar veya zararı etkilediği dönemde (örneğin satışların maliyeti ile) kar veya zarara kaydedilmektedir.

Değişken faiz oranlı finansal borçlanmalar koruyan faiz swaplarının etkin kısmı ile ilgili kazanç veya kayıp, finansal riskten korunma konusu krediler üzerindeki faiz gideri ile aynı zamanda finansman giderleri içinde kar veya zararda muhasebeleştirilir.

TFRS9(6.5.12) Bir riskten korunma aracının vadesinin gelmesi, satılması veya geçerliliğini yitirmesi durumunda ya da bir finansal riskten korunma muhasebesi koşullarını artık karşılamadığı durumda, tahmini işlemin gerçekleşmesine kadar birikmiş herhangi bir ertelenmiş kazanç veya kayıp ve o anda özkaynakta birikmiş olan ertelenmiş maliyetler, stoklar olarak finansal olmayan bir varlığın muhasebeleştirilmesine kadar özkaynakta kalır. Böyle tahmini bir işlemin gerçekleşmesinin artık beklenmediği zaman özkaynaktaki kümülatif kazanç veya kayıp ve riskten korunmak için ertelenen maliyetler hemen kar veya zarara sınıflandırılır.

(d) TFRS 15 Müşteri sözleşmelerinden Hasılat – Uygulamanın etkileri

TMS8(28)(b),(c) Grup, 1 Ocak 2018 tarihinde muhasebe politikalarında değişikliğe ve finansal tablolarda muhasebeleştirilmiş tutarlarda düzeltmelere neden olan TFRS 15’i uygulamayı benimsemiştir. TFRS 15 geçiş hükümlerince, grup yeni kuralları geçmişe dönük olarak uygulamış ve 2017 mali yılına ait karşılaştırma tutarlarını yeniden düzenlemiştir. Özet olarak, ilk uygulama tarihinde (1 Ocak 2018) bilançoda muhasebeleştirilen tutarlar için aşağıdaki düzeltmeler yapılmıştır:

TMS 18 kayıtlı

değer * Sınıflamalar

Yeniden ölçümler

TFRS 15 kayıtlı değer

31 Aralık 2017 ’000 TL ’000 TL ’000 TL

1 Ocak 2018 ’000 TL

Ticari alacaklar (iv) 18.935 (3.152) - 15.783

Kısa vadeli sözleşme varlıkları (iv) - 1.547 - 1.547

İtfa edilmiş maliyeti ile ölçülen diğer finansal varlıklar (iv) - 1.105 - 1.105

Diğer kısa vadeli varlıklar (i),(iv) - 500 76 576

Diğer uzun vadeli varlıklar (iii) - - 312 312

Sözleşme yükümlülükleri (ii),(iv) - 1.982 - 1.982

Ertelenmiş gelirler (ii),(iv) 595 (552) (43) -

Ticari ve diğer yükümlülükler (i),(iv) 16.700 (1.016) 76 15.760

Karşılıklar (i),(iv) 3.111 (414) - 2.697

Ertelenen vergi varlıkları (ii) 7.356 - (13) 7.343

Ertelenen vergi yükümlülükleri (iii) 12.360 - 94 12.454

* Bu sütundaki tutarlar, TFRS 9'un uygulanmasından kaynaklanan düzeltmelerden önce, ticari alacaklar ve sözleşme varlıkları için değer düşüklüğü karşılığındaki artışı içermektedir, yukarıdaki (b) notuna bakınız.




TMS8(28)(f)(i)

Grubun 1 Ocak 2018 ve 1 Ocak 2017 tarihleri arasındaki birikmiş karı üzerindeki etkisi aşağıdaki gibidir:

Not

2018 ’000 TL

2017 ’000 TL

Birikmiş karlar – TFRS 9 düzeltmesinden sonra (not (b)’ye bakınız) 48.533 36.607

Bir sözleşmeyi yerine getirmek üzere katlanılan maliyetlerden muhasebeleştirilen varlıklar (iii) 312 520

Müşteri bağlılık programı için sözleşme yükümlülüklerinin yeniden düzenlenmesi (ii) 43 34

Ertelenen vergi varlıklarında azalış (ii) (13) (10)

Ertelenen vergi yükümlülüklerinde artış (iii) (94) (156)

TFRS 15 uygulanması ile geçmiş yıllar karlarına yapılan düzeltme 248 388

1 Ocak Geçmiş dönem karları açılışı- TFRS 9 ve TFRS 15 48.781 36.995

(i) İadelerin muhasebeleştirilmesi Müşteri belirli bir süre içinde ürünü iade etme hakkına sahip olduğunda, işletme satın alma bedelini iade

etmekle yükümlüdür. Grup daha önce iadeler için karşılığı net bazda satışların bir oranı olarak hesaplayıp muhasebeleştirmekteydi (31 Aralık 2017’de 145.000TL). Hasılat, iadelerin beklenen değeri için düzeltilmiştir ve satışların maliyeti iadesi beklenen ilgili malların değeri için düzeltilmiştir.

TFRS 15 kapsamında, müşterilere ödenmesi beklenen iade yükümlülüğü (1 Ocak 2018’de 221.000TL) hasılata bir düzeltme olarak ticari ve diğer borçlarda muhasebeleştirilir. Aynı zamanda, Değer A.Ş.’nin müşterinin iade hakkını kullandığında müşteriden ürünü geri alma, bir varlık muhasebeleştirme ve satışların maliyetinde ilgili düzeltmeyi yapma hakkı vardır (1 Ocak 2018’de 76.000TL). Varlık ürünün eski defter değerine atıfta bulunarak ölçülür. Ürünü geri alma maliyetleri önemli değildir çünkü müşteri genellikle ürünü mağazada satılabilir durumda iade etmektedir.

Politikadaki bu değişikliği yansıtmak üzere, 1 Ocak 2018’de Grup 145.000TL’yi karşılıklardan yeniden sınıflamış, 221.000TL’lik tutarı diğer yükümlülüklere ve 76.000TL’lik tutarı diğer dönen varlıklara sınıflamıştır.

(ii) Müşteri bağlılık programlarının muhasebeleştirilmesi Bir önceki raporlama dönemlerinde, ürünlerin satışından elde edilen bedel puanlara ve artık yöntem

kullanılarak satılan mallara dağıtılıyordu. Bu yönteme göre, puanların gerçeğe uygun değerine eşit olan bedelin bir kısmı puanlara dağıtılıyordu. Bedelin geri kalan kısmı satılan mallara dağıtılıyordu.

TFRS 15’e bağlı olarak, toplam bedel göreli bağımsız tek satış fiyatları esas alınarak puanlara ve ürünlere dağıtılmalıdır. Bu yeni yöntem kullanılarak, satılan ürünlere dağıtılan tutarlar, ortalamada, artık değer yöntemi ile dağıtılan tutarlardan daha yüksektir. Sonuç olarak, ertelenmiş vergi varlıklarının 13.000TL indirilmesi ve 30.000TL (1 Ocak 2017’de 28.000TL) tutarındaki geçmiş yıl karlarına yapılan net düzeltmeyle birlikte, 1 Ocak 2018’de müşteri bağlılık programı ile ilgili muhasebeleştirilen sözleşme yükümlülüğü (552.000TL) daha önceki politika gereği muhasebeleştirilen ertelenmiş hasılat tutarından 43.000TL daha düşüktür. 30 Haziran 2017’de sona eren altı aylık dönem için, hasılat 20.000 TL, TL vergi gideri 6.000 ve net kar 14.000 TL azalmıştır. 30 Haziran 2018’de sona eren altı aylık dönemde ise, hasılat 13.000 TL, vergi gideri 4.000 TL ve net kar 9.000 TL azalmıştır.

(iii) Bir sözleşmeyi yerine getirmek için katlanılan maliyetlerin muhasebeleştirilmesi 2016 yılında, uzun vadeli bir IT sözleşmesi ile ilgili olarak bir IT platformunun kurulumu için bilgi transferi

ile alakalı 520.000TL tutarındaki maliyetler diğer hiçbir muhasebe politikası gereği bir varlık olarak muhasebeleştirme koşullarını sağlamadığı için giderleştirilmiştir. Ancak, sözleşme ile doğrudan ilişkili maliyetler, sözleşmeyi yerine getirmek üzere kullanılan kaynaklar yaratır ve geri kazanılması beklenmektedir. TFRS 15’in kabul edilmesini takiben bir sözleşmeyi yerine getirmek için katlanılan maliyetler bu nedenle aktifleştirilmiş ve 1 Ocak 2017’de bilançoda sözleşme varlıklarına dahil edilmiştir.

156.000TL ertelenmiş vergi borcu muhasebeleştirilmiş ve geçmiş yıl karlarında 364.000TL tutarında net düzeltme yapılmıştır. Bu varlık bağlı olduğu belirli sözleşmenin süresi boyunca ilgili hasılatın muhasebeleştirilme yöntemi ile uyumlu bir şekilde doğrusal olarak amorti edilir. 30 Haziran 2017 ve 2018’in altı aylık dönemlerinde Grup, 65.000 TL tutarında itfa payı ayırarak aynı oranda hizmet maliyetini artırmış, vergi giderini 20.000 TL indirmiş ve vergi sonrası kar 45.000 TL’ye düşmüştür.




(iv) Sözleşme varlıkları ve sözleşme yükümlülüklerinin sunumu Değer A.Ş. TFRS 15 ve TFRS 9’daki terminolojiyi yansıtmak için ayrıca gönüllü olarak

bilançodaki belirli tutarların sunumunu değiştirmiştir.

IT danışmanlık sözleşmeleri ile ilgili olarak sözleşme varlığı olarak muhasebeleştirilen daha önce ticari ve diğer alacakların bir parçası olarak sunulmuştur (1 Ocak 2018’de net değer düşüklüğü karşılığı 1.547.000TL ).

IT danışmanlık sözleşmeleri ile ilgili sözleşme yükümlülükleri daha önce ticari ve diğer borçlara dahil edilmiştir (1 Ocak 2018’de 1.430.000TL)

Müşteri bağlılık programı ile ilgili olarak sözleşme yükümlülükleri daha önce ertelenmiş hasılat olarak sunulmuştur, yukarıdaki (ii) maddesine bakınız.

Beklenen miktar indirimleri ile ilgili olarak sözleşme yükümlülükleri daha önce kısa vadeli karşılıklar olarak sunulmuştur (1 Ocak 2018’de 269.000TL)

İade yükümlülüklerine ilişkin diğer borçlar daha önce kısa vadeli karşılıklar olarak sunulmuştur (1 Ocak 2018’de 145.000TL).

Diğer alacaklar ve peşin ödemeler daha önce ticari alacaklar ile birlikte sunulmuş fakat artık bilançoda farklı niteliklerini yansıtmak için, itfa edilmiş maliyeti ile ölçülen finansal varlıklar (alacaklar) ve diğer dönen varlıklar (peşin ödemeler) olarak gösterilmektedir.

(e) TFRS 15 Müşteri sözleşmelerinden Hasılat – Muhasebe politikaları

(i) Malların satışı – toptan TFRS15(119)(a),(c), (123)(a),(125)

Grup, bir dizi mobilya ve elektronik donanım üretip, toptan satmaktadır. Satışlar ürünlerin kontrolü karşı tarafa devredildiğinde, yani toptancıya ürünler teslim edildiğinde, toptancının ürünleri satmak için satış kanalı ve fiyat üzerinde tam yetkisinin olduğu ve toptancının ürünleri kabulünü etkileyebilecek yerine getirilmemiş herhangi bir sorumluluğun bulunmadığı durumlarda muhasebeleştirilir. Ürünler belirli bir yere sevk edildiğinde, eskime ve kayıp riskleri toptancıya devredildiğinde veya satış sözleşmesine göre toptancının ürünleri kabul ettiğinde, kabul hükümleri geçerliliğini yitirdiğinde ya da kabul için gerekli tüm ölçütler sağlandığına dair Grup’un tarafsız kanıtları olduğunda teslimat gerçekleşir.

TFRS15(119)(b),(d),(e) (123)(b),(126)

Mobilyalar genellikle 12 aylık süre üzerinden toplam satışa dayalı geriye dönük miktar indirimleri ile birlikte satılır. Bu satışlardan hasılat sözleşmede belirlenmiş fiyat üzerinden beklenen miktar indirimleri netleştirilerek muhasebeleştirilir. İndirimleri tahmin etmek ve sağlamak için, beklenen değer yöntemi kullanılarak, birikmiş deneyimden faydalanılır ve hasılat sadece kuvvetle muhtemel önemli bir iptal olmayacağı beklentisi ile muhasebeleştirilir. İade yükümlülüğü (ticari ve diğer borçlara dahil olan), raporlama dönemi sonuna kadar yapılan satışlarla ilgili olarak müşterilere ödenecek toplu satış indirimine istinaden kayıtlara alınır. Satışlar, sektördeki uygulamayla tutarlı olarak, 30 günlük vadelerle herhangi bir finansman unsuru mevcut olmadan yapılır. Standart garanti koşulları altında kusurlu ürünler için Grup’un iade sağlama zorunluluğu karşılık olarak muhasebeleştirilmiştir.

TFRS15(117) Ticari alacak, ödemenin vadesinden önce sadece zamanın geçmesi gerektiği dolayısıyla tahsil edilecek bedelin koşulsuz olduğu durumda yani malların müşteriye devredildiği belirli bir anda muhasebeleştirilir.

(ii) Malların satışı – perakende TFRS15(119)(a),(c) (123),(125)

Grup ev mobilyaları satan perakende mağazalar zinciri işletmektedir. Malların satışından elde edilen hasılat bir grup şirketi müşteriye bir ürün sattığında muhasebeleştirilir.

TFRS15(117),(119)(b),(d) (123)(b),(126)

İşlem fiyatının ödemesi müşteri mobilyayı satın aldığı anda hak edilir. 28 gün içinde iade hakkı ile son kullanıcıya kendi ürünlerini satmak Grup politikasıdır. Bu nedenle, bir iade yükümlülüğü (ticari ve diğer yükümlülükler) ve iade edilen malların hakkı (diğer dönen varlıklar içerisinde yer alan) iade edilmesi beklenen ürünler için muhasebeleştirilir. Birikmiş tecrübe, satış anında söz konusu getirileri portföy seviyesinde tahmin etmek için kullanılır (beklenen değer yöntemi). İade edilen ürünlerin sayısı yıllardır değişmediğinden, kuvvetle muhtemel birikimli hasılatta önemli bir iade olmayacaktır. Bu varsayımın ve tahmin edilen iade tutarlarının geçerliliği her raporlama döneminde yeniden değerlendirilir.

(iii) Malların satışı – müşteri bağlılık programları TFRS15(119)(a),(c) (123),(125)

Grup, perakende müşterilerinin yaptıkları alımlarla gelecekteki alımlarda indirim olarak kullanılmak üzere puan biriktirdikleri bir bağlılık programı yürütmektedir. Ödül puanlarından hasılat bu puanlar kullanıldığında veya ilk satıştan 12 ay sonra geçerliliğini yitirdiğinde muhasebeleştirilir.

TFRS15(117) Bir sözleşme yükümlülüğü puanların kullanımı ya da geçerliliği sona erene kadar muhasebeleştirilir.




(e) TFRS 15 Müşteri sözleşmelerinden Hasılat – Muhasebe politikaları

(iv) IT Danışmanlık hizmetleri TFRS15(119)(a),(c) (124),(125)

TFRS15(22),(73),(79)

IT danışmanlık iş bölümü IT yönetimi, tasarımı, uygulaması ve destek hizmetleri sunmaktadır. Hizmet sunarak sağlanan hasılat, bu hizmetlerin verildiği hesap dönemi içinde muhasebeleştirilir. Sabit fiyatlı sözleşmeler için, hasılat, sağlanacak toplam hizmetin bir oranı olarak, raporlama döneminin sonuna kadar sağlanan fiili hizmete dayanarak muhasebeleştirilir, çünkü müşteri faydaları aynı zamanda almakta ve kullanmaktadır. Bu toplam, beklenen işçilik saatlerine karşılık gerçekleşen işçilik saatleri oranlanarak belirlenir.

Bazı sözleşmeler donanım ve yazılım kurulumu gibi birden fazla teslimatı içerir. Fakat, kurulum basittir, entegre hizmeti içermez ve başka bir taraf ile gerçekleştirilebilir. Bu nedenle ayrı bir edim yükümlülüğü olarak muhasebeleştirilir. Bu durumda, işlem fiyatı her bir edim yükümlülüğüne bağımsız satış fiyatları temel alınarak dağıtılacaktır. Bunların doğrudan gözlemlenebilir olmadığı durumlarda, bunlar beklenen maliyet artı kar yöntemi ile tahmin edilmektedir. Eğer sözleşmeler donanım kurulumunu içeriyorsa, donanımın hasılatı donanım teslim edildiği, yasal mülkiyet geçtiğinde ve müşterinin donanımı kabul ettiği belirli bir zamanda muhasebeleştirilir.

TFRS15(119)(b),(d) (123)(b)

Hasılat, maliyet veya tamamlanma sürecindeki ilerleme derecesi ile ilgili tahminler şartların değişmesi durumunda gözden geçirilir. Şartların değişmesinden kaynaklı, gözden geçirmenin yönetim tarafından bilinir hale geldiği koşullarda, tahmini hasılatlardaki veya maliyetlerdeki herhangi bir artış veya azalış dönemin kar veya zararına yansıtılır.

TFRS15(117)

TFRS15(117),(B16)

Sabit fiyatlı sözleşme durumlarında, müşteri bir ödeme planına göre sabit fiyatı öder. Eğer Değer A.Ş. tarafından sunulan hizmetler ödemeyi aşarsa, bir sözleşme varlığı muhasebeleştirilir. Eğer ödemeler sunulan hizmetleri geçerse, bir sözleşme yükümlülüğü muhasebeleştirilir.

Eğer sözleşme bir saatlik ücreti içeriyorsa, hasılat Değer A.Ş.’nin fatura etme hakkına sahip olduğu tutar için muhasebeleştirilir. Müşteriler aylık olarak fatura edilir ve bedel faturalandırıldığı zaman ödenir.

(v) Arazi geliştirme ve tekrar satışı TFRS15(119)(a),(c) (123),(125)

Grup konut geliştirir ve satar. Hasılat mülk üzerindeki kontrolün müşteriye devri ile muhasebeleştirilir. Sözleşmedeki kısıtlar nedeniyle mülkler grup tarafından genellikle başka amaçlarla kullanılmaz. Ancak, yasal mülkiyet müşteriye geçinceye kadar ödeme isteme hakkı ortaya çıkmaz. Bu nedenle, hasılat belirli bir zaman içinde mülkiyet müşteriye devir olduğunda muhasebeleştirilir.

TFRS15(119)(b),(d) (123)(b),(126),(129),(63) TFRS15(117)

Hasılat sözleşme kapsamında kararlaştırılan işlem fiyatı üzerinden ölçülür. Çoğu durumda, bedelin vadesi yasal mülkiyetin devri ile dolar. Ertelenmiş ödeme koşulları için nadir durumlarda anlaşmaya varılsa da, erteleme asla on iki ayı aşmaz. İşlem fiyatı dolayısıyla önemli bir finansal bileşeninin etkilerine göre düzeltilmez.

(v) Finansman bileşenleri TFRS15(129),(63) Grup, müşteriye söz verilen mallar ve hizmetlerin devir süresi ile müşteri tarafından ödemenin

arasındaki dönemi bir yılı aşan kontratlar yapmayı beklememektedir. Sonuç olarak, Grup paranın zaman değeri için işlem fiyatlarının hiçbirini düzeltmez

www.pwc.com.tr

© 2018 PwC Türkiye. Tüm hakları saklıdır. Bu belgede PwC ifadesi, PwC ağını veya PwC ağının üyesi olan

bağımsız ve farklı tüzel kişiliklerden oluşan PwC Türkiye’yi ifade etmektedir. Daha detaylı bilgi için

www.pwc.com/structure adresini ziyaret edebilirsiniz.

tfrs 9-tfrs 15 - pwc...muhasebe politikalarındaki değişiklikler yeni örnek açıklama (gözden...

Documents