OKUL ÖNCESİ EĞİTİM VE İLKÖĞRETİM KURUMLARININ YENİDEN YAPILANDIRILMASI SEMİNERİ DERS NOTLARI

(Okul Öncesi Eğitim Yönetimi Mevzuat Uygulamaları – Sorunlar ve Çözüm Önerileri)

1 Okul Öncesi Eğitimin Önemi, Tarihçesi: (Tarihi süreç - ülke şartları - okullaşma oranları - temel sorunlar)

Okul Öncesi Eğitim Dönemi çocuğun hem fiziksel hem bilişsel ve duyusal olarak en hızlı geliştiği dönmedir. Bilim adamlarının tespitlerine göre bu dönemde çocuğun zeka gelişiminin %70’i, sosyal gelişiminin ise %75-80’inin şekillendiği bir dönemdir.Okul öncesi eğitimin çocukların akademik başarısı üzerinde de olumlu etkilerinin olduğu bilimsel olarak kanıtlanmıştır. Bu bakımdan bu dönemin iyi değerlendirilmesi gerekmektedir.

A) Cumhuriyet Öncesi Dönem

- Okul öncesi eğitimin Fatih Sultan Mehmet döneminde sıbyan mektepleri adı altında açıldığı, bu okullarda okuma, yazma, dua ve Kur’an-ı Kerim öğretildiği bilinmektedir. Osmanlı imparatorluğunun duraklama ve gerileme devirlerinde bu eğitime ara verildiği, ancak II. Abdülhamit döneminde tekrar gündeme geldiği görülmektedir. Balkan savaşları döneminde okul öncesi eğitimin gayrimüslim muallimler tarafından yürütüldüğü görülmektedir. 1915 yılında ise okul öncesi eğitim kurumları ile ilgili olarak ilk defa “Ana Mektepleri Nizamnamesinin (Yönetmeliğin)” hazırlanarak yürürlüğe konulduğu, ancak savaş şartları sebebiyle uygulanamadığı bilinmektedir.. Bu kurumların uzun yıllar süren savaşlar ve ekonomik zorluklar sebebiyle geliştirilememiş ve dünya ülkelerine göre bu konuda oldukça geri kalınmıştır.

B) Cumhuriyet Dönemi

- Cumhuriyet Döneminde ise ağırlıklı olarak ilköğretim üzerinde durulmuş, kırk binin üzerinde köyü olan Cumhuriyet Türkiye’sinde ilkokulların köylere kadar yaygınlaştırılmasına çalışılmıştır.

Okul öncesi eğitim;

- Mecburi ilköğretim çağına gelmemiş çocukların eğitimini kapsamaktadır.- Bu eğitim isteğe bağlıdır.- (222 sayılı İlköğretim ve Eğitim Kanunu ile 1739 sayılı Milli Eğitim Temel

Kanunu)

Anayasa ve Kanunlarda okul öncesi eğitim;

1- T.C Anayasası – Düzenleme yoktur.

2- 222 sayılı İlköğretim ve Eğitim Kanunu (6 ve 13 üncü maddeler).

1

3- 1739 sayılı Millî Eğitim Temel Kanunu (18, 19, 20 ve 21 inci maddeler – Ana sınıfı, anaokulu, uygulama sınıfı)

4- 5580 sayılı Özel Öğretim Kurumları Kanunu (2 nci madde)

5- 573 sayılı Özel Eğitim Hakkında Kanun Hükmünde Kararname (7, 8, 20 ve 24 üncü maddeler)

6- 652 sayılı Millî Eğitim Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname (7 ve 27 nci maddeler)

Kamu Kurum ve Kuruluşları ile diğer Bakanlıklarca yürütülen bakım, gözetim ve eğitim faaliyetleri;

1- 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu (191 inci madde – Çocuk bakım evleri)

2- Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı (A.S.P.B) mevzuatı;

a) 2828 sayılı Sosyal Hizmetler Kanunu (3 üncü madde – Kreş ve gündüz bakım evleri, Çocuk destek merkezleri, Çocuk evleri)

b) 633 sayılı A.S.P.B’nın Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname

3- 4857 sayılı İş Kanunu

4- 5393 sayılı Belediye Kanunu (14 üncü madde – Çocuk konuk evleri)

5- 190 sayılı Genel Kadro ve Usulü Hakkında Kanun Hükmünde Kararname (eki taşra teşkilatı kadro cetvelleri)

Tüzük;

- 1475 sayılı İş Kanununa Tabi İş Yerlerinde İş Verenlerin Kuracakları Okul Öncesi Eğitim Kurumlarının Eğitim ve İşleyiş Esasları Hakkında Tüzük (18/2/1997 sayılı ve 97/9187 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı – Emzirme odaları – Yurt – Çocuk bakım yurdu – Kreş / Anaokulu, Bakım ve eğitim-

Yönetmelik;

Yaygın Eğitim Kurumları Yönetmeliği.(Madde 17-( Çocuk bakım ve Oyun odası)

Bu dönemde okul öncesi eğitimin tekrar gündeme gelmesi söz konusu olmuş ise de İkinci Dünya Savaşına hazırlık sebebiyle okul öncesi eğitim hizmetleri zorunlu olarak tekrar ertelenmiştir. 5/1/1961 tarihli ve 222 sayılı İlköğretim ve Eğitim Kanunu ile okul öncesi eğitim yasalarda yer almaya başlamış ve 14/6/1973 tarihli ve 1739 sayılı Millî Eğitim Temel Kanunu ile bugünkü yasal boyuta kavuşmuştur. Bu Kanuna göre;

- Okul öncesi eğitim ilkokul bünyesinde ana sınıfı şeklinde yaygınlaşmaya başlamıştır.

2

- Okul öncesi eğitim kurumları isteğe bağlı ilköğretim kurumları olarak nitelendirilmiş ve herhangi bir zorunluluk getirilmemiştir.

- 30/4/1992 tarihli ve 3797 sayılı Millî Eğitim Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun ile Millî Eğitim Bakanlığı merkez teşkilatı yeniden yapılandırılmış ve ilk defa okul öncesi eğitim hizmetleri ayrı bir Genel Müdürlük olarak (Okul Öncesi Eğitimi Genel Müdürlüğü) yapılandırılmıştır.

- Cumhuriyetin başından 1992 yılına kadar okul öncesi eğitim okullaşma oranı % 5,1 olarak gerçekleşebilmiştir.

- 1992-2002 yılları arasında ise okul öncesi eğitim okullaşma oranı % 11,5’e yükseltilebilmiştir.

- 2002-2011 yılları arasında okul öncesi eğitim okullaşma oranı

5 yaş grubunda % 60,5’e,

4-5 yaş grubunda % 49,5’e,

3-4-5 yaş grubunda ise % 31’e yükselmiştir.

- 25/8/2011 tarihli ve 652 sayılı Millî Eğitim Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname ile Bakanlık merkez teşkilatı yeniden yapılandırılmış olup bu defa Okul Öncesi Eğitim Genel Müdürlüğü ile İlköğretim Genel Müdürlükleri lağvedilerek Temel Eğitim Genel Müdürlüğü kurulmuştur.

- Özellikle halk arasında 4+4+4 olarak bilinen 30/3/2012 tarihli ve 6287 sayılı İlköğretim ve Eğitim Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun ile eğitim sistemi 4 yıl süreli ve zorunlu ilkokul, 4 yıl süreli ve zorunlu ortaokul/imam-hatip ortaokulu, 4 yıl süreli ve zorunlu ortaöğretim (lise) olarak yapılandırıldıktan sonra, 66-72 ay arası çocukların ilkokul kapsamına alınması sebebiyle okul öncesi eğitim okullaşma oranında önemli oranda düşüş olmuştur. (60-66 ay aralığındaki çocukların velilerinin istemeleri halinde ilkokula kayıt yaptırabilmişlerdir.)

- 2014-2015 Eğitim ve Öğretim yılı sonu itibarıyla okul öncesi eğitimde gerçekleşen okullaşma oranları ve Bakanlığımızın 2018-2019 eğitim ve öğretim yılı sonu itibarıyla 5 yıllık dönemdeki okullaşma hedefi aşağıda belirtilmiştir.

- Yaş Grupları

- 2014-2015sonuokullaşmaoranı

- 2018-2019eğitimveöğretimyılısonu

3-4-5 yaş (36-72 ay)

% 33.11 -Net %37.96 -Brüt

% 40

4-5 yaş (48-72 ay) % 42.23 Net% 47.88 Brüt

%70

5 yaş (60-72 ay) % 55.27 -Net%68.42 -Brüt

%80

3

- Gerçekleşen bu okullulaşma oranları OECD ve AB ülkelerinin oldukça gerisindedir. Hatta beş yıllık hedeflerimiz bile bu ülkelerin okullulaşma oranlarının gerisinde kalmaktadır.Bu bakımdan okul öncesi eğitim konusunda ileriki yıllarda çok kapsamlı çalışmalar yapılması bir zorunluluk olarak önümüzde durmaktadır.

C) Okul Öncesi Eğitimde Temel Sorunlar

- Okul öncesi eğitimin isteğe bağlı olması, zorunlu olmaması,

- Bu eğitim için velilerden aylık aidat alınması,

- Çocukların yaşları ve gelişimsel durumları sebebiyle yeterince öz bakım becerisine sahip olmamaları,

- Bu çağ çocuklarının büyük çoğunluğunun anne ve babasının çalışıyor olmaları,

- Çalışmayan anne/babalarının çocuklarının ücretlerini ödemede zorlanmaları,

- Öğretmenden ve öğretmenin çalışma saatlerinden kaynaklanan sorunların olması,

- Bu okul ve sınıflarda sözleşmeli personel çalıştırma zorunluluğunun olması, kadrolu personelin yetersiz olması,

- SGK mevzuatının karmaşık olması ve uygulamasında zorluklar yaşanması,

- Bu okullarda/sınıflarda yemek ve kahvaltı verilmesi ve buna bağlı sorunların yaşanması,İhale mevzuatının uygulanıyor olması.

- Hem okul öncesi eğitim mevzuatının hem de çocuk kulüpleri mevzuatının uygulanıyor olması,

- Bakanlığımız dışında okul öncesi eğitim çağındaki çocuklara yönelik bakım, gözetim, eğitim ve denetim hizmeti sunan diğer kurum ve kuruluşların dağınık ve karmaşık bir yapıda olması.MEB Eğitim Programı ve mevzuatının öngördüğü hedeflerin çok çok altında okul öncesi eğitimin veriliyor olması.

Ç) 26/07/2014 Tarihli ve 29072 Sayılı R.G ile Yürürlüğe Konulan “Millî Eğitim Bakanlığı Okul Öncesi Eğitim ve İlköğretim Kurumları Yönetmeliği”,

- Tanıtımı,

- Yapılan değişiklik ve getirilen yenilikler (özellikle ana sınıfları açısından),

MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI OKUL ÖNCESİ EĞİTİM VE İLKÖĞRETİM KURUMLARI YÖNETMELİĞİ İLE GETİRİLEN DEĞİŞİKLİK VE YENİLİKLER

(26/7/2014 tarihli ve 29072 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan)

4

1- Yapılan değişiklikler; 25/8/2011 tarihli ve 652 sayılı Millî Eğitim Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri

Hakkında Kanun Hükmünde Kararname ile Bakanlığımız Merkez Teşkilatı, 30/3/2012 tarihli ve 6287 sayılı İlköğretim ve Eğitim Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun ile eğitim sistemimiz 4 yıl süreli ve zorunlu ilkokul, 4 yıl süreli ve zorunlu ortaokul ve 4 yıllık zorunlu lise öğrenimi şeklinde yeniden yapılandırılmış olup, Okul Öncesi Eğitim Kurumları Yönetmeliği ile Millî Eğitim Bakanlığı İlköğretim Kurumları Yönetmeliği yukarıda belirtilen hukuki düzenlemelere uygun olarak 21/07/2012 tarihinde güncellenmiştir.

Bakanlığımızın ve eğitim sistemimizin yapısında yapılan bu hukukî düzenlemeler sonrasında alınan geri bildirimler de dikkate alınarak Okul Öncesi Eğitim Kurumları Yönetmeliği ile Millî Eğitim Bakanlığı İlköğretim Kurumları Yönetmeliğinin günün şartlarına uygun olarak yeniden hazırlanmasını zorunlu hale getirmiştir.

Okul Öncesi Eğitim Kurumları Yönetmeliği ile Millî Eğitim Bakanlığı İlköğretim Kurumları Yönetmeliği toplam 208 madde iken her iki Yönetmelik illerden ve ilgili tüm paydaşlardan alınan geri bildirimler de dikkate alınarak birleştirilmiş ve 97 maddelik tek Yönetmelik halinde sadeleştirilmiştir.

2- Getirilen yenilikler; Amaca hizmet etmeyen ve uygulamada çoğunlukla veliler tarafından hazırlanan

performans görevi kaldırılmıştır. Bunun yerine öğrencilerin sınıf veya okul içinde yapacakları “ders etkinliklerine katılımları” ile değerlendirilmelerine imkan sağlanmıştır. Proje uygulamasına ise önceden olduğu gibi devam edilmektedir.

Daha çok çocuğun okul öncesi eğitimden yararlandırılması amacıyla okul öncesi eğitim kurumlarının tamamında (bağımsız anaokulu, ana sınıfı ve uygulama sınıflarında) ikili eğitim uygulamasına geçilmiştir. Ancak, ana sınıflarında kayıt alanındaki tüm çocukların kayıtlarının yapılmasına rağmen, ikili eğitim için grup oluşturacak sayıda çocuk bulunamadığı takdirde okulun öğretim şekline uygun olarak normal eğitim de yapılabilecektir.

Daha önce çocuk mevcudu 10 un altına düştüğünde o sınıf kapatılmakta idi. Yeni uygulamada ise, eğitim ve öğretim yılı içinde çocuk sayısı 10 un altına düşen gruplar öncelikli olarak diğer gruplarla birleştirilecek, bunun mümkün olmaması durumunda, bu gruplar eğitim ve öğretim yılı sonuna kadar eğitimine devam edebilecektir.

Öğle yemeği için evlerine gidip gelen öğrencilerin durumları da dikkate alınarak, 40-60 dakika olarak uygulanan öğle arası 40-90 dakikaya çıkartılmıştır. Ayrıca sabahçı ve öğlenci grupların değişimleri için en fazla 30 dakikalık süre ayrılabilecektir.

Daha önce nisan ayında toplanan okul tespitinin planlamasını yapacak öğrenci yerleştirme komisyonu illerin talepleri doğrultusunda mart ayında toplanacak ve kayıt alanı belirlenecek okulların müdürlerinin de görüşleri alınacaktır.

Daha önce 1 haziranda başlayan öğrenci kayıtları haziran ayının 3 üncü haftasının ilk iş gününde başlayacaktır.

Ana sınıflarına, kayıtların yapıldığı yılın eylül ayı sonu itibarıyla 48 ayını dolduran ve 66 ayını doldurmayan çocuklar kaydedilecektir. Ancak bir grup oluşturabilecek kadar çocuk bulunmayan okullarda 36-47 ay arası çocuklar da ana sınıfına kaydedilebilecektir.

Okul öncesi eğitim kurumlarına kayıtlarda bir sonraki eğitim ve öğretim yılında ilkokula başlayacak çocuklar ile kayıt alanında ikamet eden çocuklara öncelik tanınacaktır.

5

Fiziki mekanın uygun olması ve özel eğitim öğretmeni istihdam edilmesi kaydıyla okul öncesi eğitim kurumlarında özel eğitim sınıfları açılabilecektir.

Kayıtları e-Okulda ortaokula düşen öğrencilerin imam-hatip ortaokuluna kayıtları velisinin başvurusu üzerine okul yönetimince yapılacaktır.

Özel okul öncesi ve özel ilköğretim kurumlarına kaydı yapılan çocukların nakli, ilgili özel öğretim kurumunca e-Okul sistemi üzerinden alınacaktır.

Ortaokuldan imam-hatip ortaokuluna geçmek isteyen öğrencilerin nakli; imam-hatip ortaokulu müdürlüğünce ortaokulda zorunlu dersler arasında olmayıp imam-hatip ortaokulunda zorunlu okutulan derslerden eylül ayı içerisinde yapılacak sınavda başarılı olmaları hâlinde yapılacaktır.

Okul çalışanlarının istemeleri hâlinde, çocuklarının nakli ulusal adres veri tabanındaki adreslerine bakılmaksızın görev yaptıkları okula yapılabilecektir.

Yeni okul açılması veya kayıt alanının değiştirilmesi sebebiyle farklı okullara devam etmek zorunda kalan kardeşlerin nakilleri, velinin isteği doğrultusunda kardeşlerden birinin okuluna yapılabilecektir.

Anne ve babanın ikisinin de çalışması ve istemeleri hâlinde öğrencinin nakli belgelendirilmesi şartı ile anne veya babasının çalıştığı adresin kayıt alanındaki okula yapılabilecektir.

Üniversiteler bünyesinde güzel sanatlar eğitimi veren ilköğretim kurumları ile imam-hatip ortaokullarında, ortaokul haftalık ders çizelgesi dışındaki zorunlu derslerden sınıf tekrarına kalan öğrencilerin, bu dersler dışındaki diğer zorunlu derslerden başarılı olmaları durumunda velilerinin yazılı başvurusu ile başka bir ilköğretim kurumundaki bir üst sınıfa nakilleri yapılabilecektir.

Mecburi ilköğretim çağı dışına çıkan ilkokul öğrencileri, ders yılı sonuna kadar öğrenimlerine devam ettirilecektir.

İlkokul 1, 2 ve 3 üncü sınıflarda öğrencilerin başarısı; gelişim düzeyleri dikkate alınarak öğretmen rehberliğinde gerçekleştirilen ders etkinliklerine katılımları ile öğretim programlarında belirtilen ölçme ve değerlendirme ilkelerine göre tespit edilecek. Karnede “çok iyi”, “iyi” ve “geliştirilmeli” şeklinde gösterilecektir.

İlkokul 4 üncü sınıfta öğrenci başarısı; sınavlar ile ders etkinliklerine katılım çalışmalarından alınan puanlara göre değerlendirilecektir.

Ortaokul ve imam-hatip ortaokullarında öğrencilerin başarısı; sınavlar, ders etkinliklerine katılım ve varsa proje çalışmalarından alınan puanlara göre değerlendirilecektir.

Seçmeli dersler de puanla değerlendirilecektir. Öğrencilere, her dönemde seçmeli dersler dâhil bütün derslerden en fazla beş defa olmak üzere ders etkinliklerine katılım puanı verilecektir.

Ders etkinliklerine katılım, sınav ve projeye verilen puanlar, e-Okul sisteminin ilgili bölümüne işlenecektir.

İlkokul 4 üncü sınıfta bir dersin dönem puanı; öğrencinin sınavlar ve ders etkinliklerine katılımından aldığı puanların aritmetik ortalaması ile belirlenecek. Ortaokul ve imam-hatip ortaokullarında bir dersin dönem puanı; Öğrencinin sınavlardan, ders etkinliklerine katılımdan ve varsa projeden aldıkları puanların aritmetik ortalaması ile belirlenecektir.

6

Öğrenci mevcudu fazla olan okullarda öğrenci karnelerinde Karnelerde elektronik imza kullanılabilecektir.

İlkokullarda öğrencilere sınıf tekrarı yaptırılmaması esastır. Ancak; istenilen yeterlik düzeyine ulaşamamış ilkokul öğrencilerine, velinin yazılı talebi üzerine, okul müdürü ve ilgili sınıf öğretmeninin kararıyla ilkokul öğrenimi süresinde bir defaya mahsus olmak üzere sınıf tekrarı yaptırılabilecektir. Okula hiç devam etmeyen öğrenciler ve ilkokul haftalık zorunlu ders saati sayısı kadar değerlendirilmesi yapılamayan / puanı girilmeyen öğrenciler ile Yönetmeliğin 27 nci maddesinin beşinci fıkrasında belirtilen mazeretler dışında okula en az bir dönem devam etmeyen öğrencilere sınıf tekrarı yaptırılabilecektir.

Eğitim ve öğretim yılında özürsüz 20 gün devamsızlık yapanlar ile bir üst sınıfı başarmada güçlüklerle karşılaşabilecek öğrencilerin sınıf geçmesi veya sınıf tekrarına, ikinci dönemin son haftasında şube öğretmenler kurulunda karar verilecektir.

Kaynaştırma ve özel eğitim sınıflarında eğitimlerine devam eden öğrencilere başarısızlıklarından dolayı sınıf tekrarı yaptırılmayacak. Ancak; Velinin yazılı talebi ve Bireyselleştirilmiş Eğitim Programı Geliştirme Biriminin kararı doğrultusunda, ilkokulda kaynaştırma öğrencilerine bir defaya mahsus olmak üzere sınıf tekrarı yaptırılabilecektir. Bu öğrencilerin okula devam durumları; ilkokul öğrencileri için 31 inci maddenin birinci fıkrasının (b) bendi, ortaokul ve imam-hatip ortaokulu öğrencileri için ise ikinci fıkrasının (b) bendi hükümlerine göre değerlendirilecektir.

İlkokul 1, 2 ve 3 üncü sınıf öğrencilerinden bilgi ve beceri bakımından sınıf düzeyinin üstünde olanlar velisinin yazılı talebi, sınıf öğretmeninin önerisi ile eğitim ve öğretim yılının ilk ayı içinde sınıf yükseltme sınavına alınacak. Başarılı olanlar bir üst sınıfa yükseltilecektir. Ancak sınıf yükseltme aynı öğrenci için bir kez yapılabilecektir. Bu sınav okul müdürünün başkanlığında sınıf öğretmeni ve bir üst sınıfın öğretmenlerinden oluşan komisyon tarafından yapılacak, Okulda bu komisyonu oluşturacak sayıda öğretmen bulunmaması durumunda, sınavın yapılacağı yer ile sınav komisyonu, okulun bağlı bulunduğu il/ilçe millî eğitim müdürlüğünce belirlenecektir.

İlkokul çağında olup akranları ile birlikte okula devam edemeyen ve okuma yazma bilmeyen öğrenciler, birinci sınıf öğrenimlerini başarıyla tamamlamaları hâlinde, eylül ayında yapılacak bir sınavla yaşına uygun bir ilkokul sınıfına yerleştirilecektir.

Sağlık durumu nedeniyle okula devam etmesinin uygun olmadığına ilişkin sağlık kurulu raporu alanlar ile istemeleri hâlinde imam-hatip ortaokulu veya ortaokula kayıt yaptıran veya devam eden ve hafızlık eğitimine başladığını belgelendirenlerden o eğitim ve öğretim yılı için devam zorunluluğu aranmayacaktır.

Eğitim ve öğretimin aksaması halinde ilkokullarda telafi eğitimi, ortaokul ve imam-hatip ortaokullarında ders yılı içinde doğal afet, öğretmensizlik ve benzeri nedenlerle boş geçen dersler için yetiştirme programları uygulanacaktır.

Tek öğretmenli birleştirilmiş sınıflı ilkokullarda öğretmenler kurulu toplantısı yapılmayacaktır.

Aynı sınıfı okutan bir sınıf öğretmeni veya aynı dersi okutan yalnızca bir alan öğretmeni olması durumunda zümre öğretmenler kurulu toplantısı yapılmayacaktır.

Öğretmenlere görevlendirme ve toplantıların zamanı, en az iki gün önceden yazı ile duyurulacaktır.

7

Bağımsız anaokulu ve uygulama sınıfı öğretmenleri kendi devrelerinde ve etkinlik saatleri dışındaki zamanlarda nöbet tutacaklardır.

Öğretmen sayısı iki ve daha az olan uygulama sınıflarında bölüm şefi de nöbet tutacaktır.

Nöbet görevi, ilk ders başlamadan 30 dakika önce başlayacak, son ders bitiminden 30 dakika sonra sona erecektir. Ancak bu süre okulun özelliğine göre öğretmenler kurulu kararıyla kısaltılabilecektir.

Okul öncesi eğitim kurumlarında, yeterince öz bakım becerisine sahip olmayan çocukların öz bakım becerisine destek sağlamak amacıyla imkânlar çerçevesinde her okul öncesi eğitim kurumuna en az bir kişi olmak üzere iki grup için bir destek eğitim personeli görevlendirilebilecektir.

İl/ilçe millî eğitim müdürlüklerince bir grupta bir stajyer öğrenci olmak kaydıyla kurumlarda, 5/6/1986 tarihli ve 3308 sayılı Mesleki Eğitim Kanunu gereğince mesleki eğitim kapsamında beceri eğitimi yaptırılan öğrencilerin hizmetlerinden de yararlanılabilecektir.

İstemeleri hâlinde, asker öğretmen ve rehber öğretmenler belletici öğretmen olarak görev alabileceklerdir.

Rehber öğretmen ataması ilkokul ile ortaokul ve imam-hatip ortaokullarına yapılacak, okul öncesi eğitim kurumlarında rehber öğretmen görevdirilmeyecektir.

Personelin görevleri, ilgili mevzuatı çerçevesinde okul müdürünce belirlenerek ilgililere yazılı olarak tebliğ edilecektir.

İlkokul 4 üncü sınıf ile ortaokul ve imam-hatip ortaokullarının bütün sınıflarında puan ortalaması Türkçe dersinden 55.00, diğer derslerin her birinden 45.00 puandan aşağı olmamak şartı ile tüm derslerin dönem ağırlıklı puan ortalaması 70.00-84.99 olanlar "Teşekkür" EK-6, 85.00 puan ve yukarı olanlar "Takdir" EK-7 belgesi ile ödüllendirilecektir.

Çeşitli sosyal, kültürel ve sanatsal etkinliklerde üstün başarı gösteren öğrenciler "İftihar Belgesi" EK-8 ile ödüllendirilecektir.

Okullarda, ihtiyaç hâlinde ilgili mevzuatı doğrultusunda komisyonlar kurulacak ve görevlerini yürütecektir.

Okul öncesi eğitim hizmeti resmî okul öncesi eğitim kurumlarında ücretsizdir. Ancak çocukların beslenme, temizlik hizmetleri ve eğitim programının uygulanmasına yönelik eğitim materyalleri için ücret alınacaktır. Alınacak bu ücret, ücret tespit komisyonunca nisan ayında tespit edilecektir.

Beslenme saatlerinde çocuklara refakat etmek zorunda olan öğretmen ve yardımcı personel de 15/8/1983 tarihli ve 83/6950 sayılı Bakanlar Kurulu kararıyla yürürlüğe konulan Milli Eğitim Bakanlığına Bağlı Okul Pansiyonları Yönetmeliği hükümlerine göre yemek hizmetinden yararlanacaktır.

Okul öncesi eğitim ve ilköğretim kurumlarında mal ve hizmet alımları ile bakım ve küçük onarım işlerinde, ilgili mevzuat hükümleri uygulanacak, gerek duyulması hâlinde beslenme, temizlik, muhasebe ve güvenlik hizmetleri dışarıdan da satın alınabilecektir.

Okul öncesi eğitim kurumlarında velilerden alınan aylık ücret, kurum adına bir kamu bankasında açılacak tek hesapta bulunacaktır.

4734 Sayılı Kamu İhale Kanununun 22 nci maddesinin birinci fıkrasının (d) bendi ile belirlenen limitin 1/10’una kadar olan ödemeler, personele verilecek iş avansları ile yapılabilecektir.

8

Küçük yaşlardan itibaren görev ve sorumluluk duygularını geliştirmek, okulun yönetim işlerinde görev almalarını sağlamak amacıyla ortaokul ve imam-hatip ortaokulu öğrencileri, okul yerleşim alanı içinde nöbet görevlerini yürüteceklerdir.

Yatılı bölge ortaokullarının pansiyon kısımlarında ibadethane açılacak. Okul öncesi eğitim ve ilköğretim kurumlarında talep edilmesi hâlinde ibadet ihtiyaçlarını karşılayacak uygun mekân ayrılabilecektir.

Okul öncesi eğitim ve ilköğretim kurumlarında; velilerin istemeleri, personel ve fiziki imkânların yeterli olması hâlinde çocukların/öğrencilerin eğitimlerinin ve sosyal gelişimlerinin desteklenmesi amacıyla eğitim saatleri dışındaki zamanlarda faaliyet göstermek üzere çocuk kulüpleri kurulabilecektir.

- Karşılaşılan sorunlar ve çözüm önerileri.

(Bu kısımda uygulamada karşılaşılan sorunlar ve bu bağlamda Yönetmelikte yapılan değişiklikler anlatılacak:

a) 23/10/2014 tarihli ve 29154 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan genel olarak hata düzeltme değişikliğidir.

b) 25/6/2015 tarihli ve 29397 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan kısmen kapsamlı sayabileceğimiz değişiklik

1- Tek anaokulu ve uygulama sınıflarında bir gruptaki çocuk sayısı en fazla 25’e kadar çıkartılabiliyordu. Yapılan düzenleme ile anaokulu, uygulama sınıfı ve anasınıflarında bir gruptaki azami çocuk sayısı olan 20 çocuktan sonra 10 çocuk olduğu takdirde yeni grup oluşturulabilecektir.

2- Yaz aylarında yapılan yaz eğitimi uygulamalarında, daha önce eğitim ve öğretim yılı içerisinde eğitim alan çocuklar da eğitilmekte idi. Yapılan düzenleme ile yaz aylarında yapılan eğitimde sadece okul öncesi eğitimden yararlanamayan çocukların eğitimine imkân sağlanmıştır.

3- Okul öncesi eğitim ve ilköğretim kurumlarına kayıtlar, daha önce haziran ayının üçüncü haftasında başlamakta iken, yapılan düzenleme ile kayıtlar temmuz ayının ilk iş gününden itibaren yapılmasına imkân sağlanmıştır.

4- Ortaokuldan imam-hatip ortaokuluna geçmek isteyen öğrencilerin nakli daha önce eylül ayının son iş gününe kadar yapılmakta idi. Yapılan düzenleme ile 5, 6 ve 7. Sınıfların nakli ikinci dönemin başına kadar, 8. Sınıfların nakli ise TEOG sınavı sebebi ile eylül ayının son iş gününe kadar yapılma imkân sağlanmıştır.

5- Öğretmenler tarafından yapılan sınavlara herhangi bir nedenle katılamayan veya projesini zamanında teslim edemeyen öğrencinin durumunun veliye yazılı bildirimin yanında e-posta veya Bakanlık mobil bilgi servisi ile velisine bildirilmesi yönünde düzenleme yapılmıştır.

6- Yılsonu başarı puanının, derslerin ağırlıklı puanları toplamının haftalık toplam ders saati sayısına bölümü ile hesaplanması şeklinde düzenlenmiştir.

7- İlkokullarda, ilkokul öğrenimi süresince bir defaya mahsus olmak üzere öğrenci velisinin talebi üzerine öğrenciye sınıf tekrarı yaptırılabilecektir.

8- Yönetici ve öğretmenlerin haziran dönemi mesleki çalışmalarının ilk haftasını kendi okullarında; öğretmenlerin ise ilk haftadan sonraki günlerde ilgili Genel Müdürlükler

9

tarafından belirlenen mesleki eğitim konuları dâhilinde il/ilçe Milli Eğitim Müdürlüklerince hazırlanacak program çerçevesinde ilkokullarda zümre bazında, diğer okullarda ise alan bazında beli merkez veya merkezlerde yapmalarına imkân sağlanmıştır. Ayrıca öğretmenlerin ilk haftadan sonraki seminer çalışmalarına istemeleri halinde farklı il ve ilçelerde katılma fırsatı verilmiştir. Eylül döneminde ise yönetici ve öğretmenler meslek ile ilgili çalışmalarını okul müdürlüklerince hazırlanan program dâhilinde kendi okullarında yapacaklardır.

9- Okul öncesi eğitimden yararlanamayan okul öncesi çocukları için yaz aylarını da kapsayacak şekilde gezici sınıflar açılmasına ve gezici öğretmen uygulamasına imkân tanınmış olup uygulamasına ilişkin usul ve esaslar yönerge ile belirlenecektir.

c)16/6/2016 tarihli ve 29774 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 3.Dönem Toplu bağlamında yapılan değişiklikler.

1- Nakiller ders yılı başında başladığı zaman onuncu fıkrada geçen hükümler işlemez hâle geldiğinden, öncelikle Yönetmelik gereği nakil hakkı olanların ders yılı başlangıcına kadar nakilleri yapıldıktan sonra ders yılı başlangıcının ilk iş günü 30 un altında sınıf mevcudu olan okullar boş kontenjanlarını ilan ederek aynı hafta içerisinde velilerin başvurularının alınmasına ve ikinci haftanın ilk iş gününde ise ihtiyaç kadar başvuran öğrenci nakillerinin yapılmasına imkân tanınmıştır. Bu nedenle söz konusu maddenin ikinci ve onuncu fıkraları yeniden düzenlenmiştir.

2- Yürürlükteki Yönetmeliğin 19 uncu maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi aynı fıkranın (b) bendine uyumlu hâle getirilmiştir.

3- Yürürlükteki Yönetmeliğin 22 nci maddesinin üçüncü fıkrasında yer alan “en fazla beş defa olmak üzere ders etkinliklerine katılım puanı verilir.” şeklindeki hüküm bazı okullarda zümre öğretmenler kurulu kararı ile bir dönemde 3 den fazla ders etkinliklerine katılım puanı verilmemesi yönünde, bazı okullarda ise öğretmenler serbest bırakılarak aynı sınıftaki öğrencilerin her birine farklı sayıda ders etkinliklerine katılım puanı verildiği yönünde Bakanlığımıza itiraz ve şikayetler ulaşmıştır. Ders etkinliklerine katılım puanının farklı şekillerde uygulanması öğrenciler arasında adaletsizliğe sebep olmuştur. Bu nedenle söz konusu fıkrada bu yönde düzenleme yapılmıştır.

4- Yönetmeliğin 33 üncü maddesinin ikinci fıkrasında yapılan değişiklikle; ilköğretim kurumlarında eğitim ve öğretim yılı içinde çeşitli nedenlerle boş geçen dersler ve ihtiyaç olması hâlinde mevsimlik tarım işçileri, göçer ve yarı göçer ailelerin çocukları ile ilkokullarda bazı derslerden yetersizliği görülen öğrenciler için yetiştirme kursu ve programları uygulanmasına imkân sağlanmaktadır.

5- Yürürlükteki Yönetmeliğin 43 üncü maddesinin üçüncü fıkrası hükmü gereğince ilkokullarda Yabancı Dil ile Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi derslerinin hangi öğretmenler tarafından okutulacağı düzenlenmiş olup uygulamada farklılıkların olduğu ve tereddütlerin yaşandığı anlaşılmıştır. Söz konusu tereddütlerin giderilmesi amacıyla yapılan Yönetmelik maddesi değişikliği ile yürürlükteki Yönetmeliğin 43 üncü maddesinin üçüncü fıkrası yeniden düzenlenmiştir.

10

6- Yürürlükteki Yönetmeliğin 44 üncü maddesinde öğretmenlerin nöbet görevleri düzenlenmiş olup müdür yardımcılarına nöbet ile ilgili herhangi bir görev verilmemiştir. Ana sınıfı öğretmenleri ile özel eğitim sınıfı öğretmenleri ise nöbet görevinden muaf tutulmuşlardır. Ancak Kamu Görevlilerinin Geneline ve Hizmet Kollarına Yönelik Mali ve Sosyal Haklara İlişkin 2016 ve 2017 Yıllarını Kapsayan 3. Dönem Toplu Sözleşmesinin Eğitim, Öğretim ve Bilim Hizmet Koluna İlişkin bölümünün Örgün eğitim kurumlarında ek ders ücreti başlığı altında yer alan 22 nci maddesinde “Örgün eğitim kurumlarında (mesleki eğitim merkezleri dâhil) ders yılı süresi içinde eğitim ve öğretimin fiilen yapıldığı normal çalışma günleri için ilgili mevzuatına göre kendilerine nöbet görevi verilen ve bu görevi de fiilen yerine getiren müdür yardımcıları ile öğretmenlere, 2016 yılında haftada 2 saati ve 2017 yılında ise haftada 3 saati geçmemek üzere ek ders ücreti ödenir.”hükmüne yer verildiği, MEB Ortaöğretim Kurumları Yönetmeliğinin 80 inci maddesinin ikinci fıkrasının (c) bendi hükmü gereğince ortaöğretim kurumlarında görev yapan müdür yardımcılarına nöbet görevi verildiği ve nöbet için ek ders ücreti ödendiğinden, okul öncesi eğitim ve ilköğretim kurumlarında ise nöbet görevi verilmeyen müdür yardımcıları ile nöbet görevinden muaf tutulan ana sınıfı öğretmenleri mağduriyetlerini ileri sürerek bu uygulamaya itiraz etmişlerdir. Hem söz konusu mağduriyet ve itirazların ortadan kaldırılması, hem de ortaöğretim kurumları ile uygulamada birliktelik sağlanması amacıyla söz konusu madde başlığı ile birlikte yeniden düzenlenmiştir.

7- Yürürlükteki Yönetmeliğin 45 inci maddesinin üçüncü fıkrasına göre illerde 3308 sayılı Mesleki Eğitim Kanununa göre okul öncesi ve ilköğretim kurumlarında staj yapacak öğrenciler çocuk gelişimi, çocuk gelişimi ve eğitimi, çocuk gelişimi ve bakımı bölümlerinin dışındaki bilgisayar, büro yönetimi bölümleri öğrencilerine de staj yaptırdıkları anlaşılmıştır. Anaokulu ve ilköğretim kurumlarının ana sınıflarında staj yapan öğrencilerin okul öncesi eğitim ile ilişkili olmaları bakımından yukarıda belirtilen ilgili üç bölümle sınırlandırılmıştır.

8- Yürürlükteki Yönetmeliğin 47 nci maddesinin birinci fıkrasında yer alan “anaokulu” ibaresi,18.6.2014 tarihli ve 29034 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Millî Eğitim Bakanlığına Bağlı Eğitim Kurumları Yönetici ve Öğretmenlerinin Norm Kadrolarına İlişkin Yönetmeliğin “Rehberlik alan öğretmeni norm kadrosu” başlıklı 21 inci maddesinin ikinci fıkrasında “bağımsız anaokullarına rehberlik öğretmen normu” verilmemesine ilişkin eksik düzenleme yönünden bir Eğitim Sendikası tarafından açılan yürütmeyi durdurma ve iptal istemli dava üzerine, Danıştay Onaltıncı Dairesinin 24.03.2015 tarihli ve 2015/10707 Esas No’lu Kararı ile yürütmenin durdurulmasına karar verildiğinden söz konusu fıkra, Yargı Kararına uyumlu hâle getirilerek yeniden düzenlenmiştir.

9- 73 üncü maddesinin dördüncü fıkrası ile ilgili hükümleri 11 inci maddesinin yedinci fıkrası ve 19 uncu maddesinin birinci fıkrası ile mükerrerlik arz ettiğinden ve alandan gelen yoğun talep üzerine bu fıkra yeniden düzenlenerek okul öncesi eğitim ve ilköğretim kurumlarında kayıtlı öğrencilerin velilerinin yazılı olarak talep etmesi üzerine ilgili makamlara (belediye, kamu kurumları) verilmek üzere EK-17 Öğrenci Belgesi düzenlenmesine imkân sağlanmıştır.

11

D) 26/08/2014 Tarihli ve 45512797/20/3557646 Sayılı Makam Onayı ile Yürürlüğe Konulan “Millî Eğitim Bakanlığı Okul Öncesi Eğitim ve İlköğretim Kurumları Çocuk Kulüpleri Yönergesi”

- Tanıtımı,

- Yapılan değişiklik ve getirilen yenilikler:

a) 26/08/2014 tarihli ve 3557646 sayılı Makam Onayı ile yapılan değişiklik(Yönerge tümden yenilenmiştir.)

MİLLİ EĞİTİM BAKANLIĞI OKUL ÖNCESİ EĞİTİM VE İLKÖĞRETİM KURUMLARI ÇOCUK KULÜPLERİ YÖNERGESİ İLE GETİRİLEN

DEĞİŞİKLİKLER VE YENİLİKLER

(26/08/2014 tarihli ve 3557646 sayılı Makam Onayı ile yapılan değişiklik ve getirilen yenilikler)

Yapılan Değişiklikler:

1- Milli Eğitim Bakanlığı Okul Öncesi Eğitim ve İlköğretim Kurumları Yönetmeliğinin 83 üncü maddesinin birinci fıkrası hükmü gereğince Millî Eğitim Bakanlığı Okul Öncesi Eğitim ve İlköğretim Kurumları Çocuk Kulüpleri Yönergesi 26/08/2014 tarihli ve 45512797/20/3557646 sayılı Makam Onayı ile yürürlüğe konmuştur ve 11/02/ 2008 tarihli ve 39 sayılı Talim ve Terbiye Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan Millî Eğitim Bakanlığı Okul Öncesi Eğitim Kurumları Çocuk Kulüpleri Yönergesi yürürlükten kaldırılmıştır.

Getirilen Yenilikler:

1- Çocuk Kulüpleri Okul Öncesi Eğitim Kurumları yanı sıra ilkokullarda da açılabilecektir.

2- Çocuk Kulüpleri: Alan taraması yapılarak, çağ nüfusunun eğitim talebinin karşılandığı okul öncesi eğitim kurumları ile ilköğretim kurumlarında, personel ve fizikî imkânların yeterli olması, uygun eğitim ortamı bulunması ve kulüp için en az 10 çocuk velisinin başvuruda bulunması durumunda, okul müdürlüğünün teklifi ve il/ilçe millî eğitim müdürlüğünün onayı ile çocuk kulübü kurulacak ve Çocuk kulübü, kurulduğu okulun adını alacaktır.

3- Çocuklar, velilerin talepleri de dikkate alınarak çocuk kulübüne kaydedilecektir.

4- Bir kulüpteki çocuk/öğrenci sayısının okul öncesi eğitim kurumlarında 20’yi, ilkokullarda 30’u geçmemesi esas alınacaktır.

5- Çocuk kulübü isteğe bağlı ve ücretli olup, veliler çocuklarını çocuk kulübüne kayıt yaptırmaya zorlanmayacaktır.

12

6- Çocuk kulübüne kayıtta öncelik sıralaması; çalışan anne babaların okula kayıtlı çocukları, okula kayıtlı diğer çocuklar, çocuk kulübü kurulamayan okullardaki anne babası çalışan çocuklar, çocuk kulübü kurulamayan okullardaki diğer çocuklar olarak belirlenecektir. Müracaatın fazla olması durumunda bu belirlemeler veliler huzurunda kura ile yapılacaktır.

7- Velilerin çocuğun kayıtlı olduğu okulda çocuk kulübü açılamıyorsa çocuk kulübü açılan en yakın okuldaki çocuk kulübüne ihtiyaç varsa kayıt yaptırabilecektir.

8- Kulüplerde, durumlarını belgelendirmeleri kaydıyla şehit, harp malûlü ve muharip gazi çocukları ile kulüpteki öğrenci kontenjanının 1/10’u oranındaki yoksul ailelerin engelli çocuklarından ücret alınmaz.

9- Çocuk kulübüne aynı okulda birden fazla çocuğu olan velilerden, diğer çocuklarından kulübe kayıtlı olanlardan ücretin yarısı alınacaktır (kardeş indirimi).

10- Çocuk Kulüplerinde kulübün özelliğine göre sertifikalı öğretmen veya uzman usta öğretici görevlendirilebilecek 3 (üç) uzman öğreticiye 1 (bir) koordinatör öğretmen rehberlik yapmak üzere görevlendirilecektir.

11- Çocuk kulübünde günlük etkinlik saati 2 (iki) çalışma saatinden az, 6 (altı) çalışma saatinden fazla olmayacaktır. Etkinlikler hafta içi yapılacak ve en geç 18.30’da sona erdirilecektir.

12- Çocuk Kulüplerinde yapılacak etkinlikler, çocuk/öğrencilerin yaş ve gelişimsel durumlarına göre, bilim olimpiyatları ve proje çalışmaları, güzel sanatlar, beden eğitimi ve spor çalışmaları, halk oyunları, geleneksel çocuk oyunları, yabancı dil ile ilkokullarda günlük eğitim ve öğretimi destekleyici çalışmalar yapılabilecektir. Ancak, eğitim ve öğretimi destekleyici çalışmalar günlük 1 (bir) etkinlik saatinden fazla olamayacaktır.

13- Kulüp ücretinin tespiti; velilerin ekonomik durumları ve kulübe devam eden çocuk sayısı esas alınarak; çocuk kulübünün etkinlik saat ücreti, Devlet Memurları Kanununa göre gündüz öğretimi için belirlenen gösterge rakamı ile aylıklar için belirlenen kat sayının çarpımından oluşan ders saati ücretinin 1/10’undan az, 1/5’inden fazla olmayacak şekilde kulüp yönetim kurulunca belirlenecektir. Özel okullarda kurulacak çocuk kulüplerinin ücretleri okul yönetimince belirlenecektir.

b)10/03/2016 tarihli ve 28552884 tarihli Makam Onayı ile yapılan değişiklikler.(Okul-Aile Birliği üzerinden ödeme yapılması yönündeki değişiklikler)

1- Çocuk kulüplerinin sosyal, kültürel ve sportif etkinlikler şeklinde eğitim saatleri dışındaki zamanlarda düzenlenmektedir. Okul yönetimince açılan çocuk kulüplerinin mali ve muhasebe işlerinin okul-aile birliği hesabı adı altında açılacak alt hesap vasıtasıyla “9/2/2012 tarihli ve 28199 sayılı Resmî Gazete ’de yayımlanan Millî Eğitim Bakanlığı Okul-Aile Birliği Yönetmeliği” hükümlerine göre yürütülmesi yönünde düzenleme yapılmış olup “Dayanak” başlıklı 3 üncü maddeye söz konusu Yönetmelik ilave edilmiştir.

2- Yürürlükteki Yönergenin 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (d) bendinde yer alan “koordinatör öğretmen” tanımına uygulama sınıflarında “atölye şefi” ilave edilmek suretiyle atölye şefinin koordinatör öğretmen olarak görev yapmasına imkân sağlanmıştır.

13

3- Yürürlükteki Yönergenin 6 ncı maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi hükmü gereğince yarı yıl tatilinde 8 saat süre ile kulüp etkinliği yapılabilmekte idi. Bu bentte yapılan değişiklikle bu süre 10 etkinlik saatine çıkartılmış olup yarı yıl tatili ile beraber yaz tatilinde de kulüp etkinliği yapılabilmesine imkân sağlanmıştır.

Yürürlükteki Yönergenin 6 ncı maddesinin birinci fıkrasının (d) bendinde “Resmî ve dinî bayram günleri ile yılbaşı günü ve 1 Mayıs günü çocuk kulübü faaliyetleri yapılmaz.” ibaresi yer almakta ve bu durum uygulamada tereddütte düşülmesine sebep olmakta idi. Söz konusu bentde ilgili mevzuat adları yazılmak suretiyle bu konuda yaşanan tereddütler giderilmiştir. Ayrıca ilköğretim kurumlarında hafta sonlarında da kulüp etkinlik faaliyetleri yapılmasına imkân sağlanmıştır.

4- Yürürlükteki Yönergenin 7 nci maddesinin ikinci fıkrasında yer alan etkinliklere “değerler eğitimi ile gelişim alanlarını destekleyecek faaliyetler” eklenerek fıkra yeniden düzenlenmiştir. Ayrıca yaz döneminde yapılacak kulüp faaliyetlerinde yapılacak eğitim ve öğretimi destekleyecek çalışmalar günlük “1 saatten 2 saate” çıkartılmıştır.

5- Yürürlükteki Yönergenin 9 uncu maddesinin birinci fıkrasında yer alan kayıtta öncelik sıralamasında “çalışan anne ve babaların çocuklarına tanınan öncelik hakkına” itirazlar olduğundan, söz konusu maddeden “çalışan anne ve babaların çocukları” çıkartılarak madde yeniden düzenlenmiştir.

6- Yürürlükteki Yönergenin 11 inci maddesinin birinci fıkrasında anaokulu ve ilkokullarda yönetim kurulunda müdür yardımcıları görevlendirildiği hâlde, “Uygulama sınıflarında bu görevi atölye şefi yapar.” hükmü yer almakta idi. Yönerge değişikliğinin 3 üncü maddesi ile yürürlükteki Yönergenin 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (d) bendinde değişiklik yapılarak atölye şefine “koordinatör öğretmenlik” görevi verilmiş olup diğer okullarda olduğu gibi uygulama sınıflarında da yönetim kurulunda okulun müdür yardımcısına görev verilmesine imkân sağlanmıştır.

Belirlenen ücretlerin okul-aile birliği hesabı altında açılacak alt hesap oluşturulması hususuna açıklık getirilmiştir.

7- Yürürlükteki Yönergenin 12 nci maddenin başlığı madde içeriğine ve hiyerarşik sıraya uygun olarak değiştirilmiştir.

Maddeye eklenen altıncı fıkra ile “Kulüpte çalıştırılacak personel ile çalıştırılacağı saat de belirtilerek sözleşme yapılması” hükmü getirilmiş olup bu hizmetlerin hizmet alımı yolu ile yapılabileceği belirtilmiştir.

Maddeye eklenen yedinci fıkra ile de çocuk kulüplerinde ders yılı ile sınırlı olmak kaydıyla mesleki eğitim kapsamında beceri eğitimi yaptırılan öğrencilerin hizmetlerinden de yararlanılabilmesine imkân sağlanmıştır.

8- Yürürlükteki Yönergenin 14 üncü maddesinin ikinci fıkrası hükmü gereğince kulüp ücretleri aylık olarak belirlenmekte idi. Yönerge değişikliğinin 10 uncu maddesinin ikinci fıkrasında yapılan düzenleme ile “üst limitleri aşmamak kaydıyla” ücretlerin dönemlik olarak da belirlenebilmesine imkân sağlanmıştır.

Belirlenen ücretlerin okul-aile birliği hesabı altında açılacak alt hesaba yatırılması gerektiği hususuna açıklık getirilmiştir.

9- Çocuk kulüplerinin hesapları okul-aile birliğince açılan hesap üzerinden yapılacağından Yönergenin 15 inci maddesi yeniden düzenlenmiştir.

10- Yürürlükteki Yönergenin 16 ncı maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinde yer alan % 34’lük temel giderlerden % 1’lik pay alınarak aynı fıkranın (b) bendinde geçen il/ilçe müdürlüklerine aktarılmış ve bentte geçen il/ilçe millî eğitim müdürlüklerine verilen paylar %2-%2 şeklinde yeniden belirlenmiştir. Belirlenen bu payların il/ilçe millî eğitim müdürlüklerince belirlenecek hesaba yatırılması yönünde düzenleme yapılmıştır.

14

Yaz aylarında gün boyunca çalıştırılacak temizlik, bakım ve beslenme işlerini yürütmekle görevli personele, asgari ücretten az olmamak üzere ödeme yapılması yönünde düzenleme yapılmış olup aradaki farkın temel giderlerden karşılanacağı hususuna açıklık getirilmiştir.

11- Yönerge değişikliğinin 13 üncü maddesi ile yürürlükteki Yönergenin 17 nci maddesinin birinci fıkrasının (f) bendinde yapılan değişiklik ile çocuk kulüplerinde tutulacak defter ve dosyaların “elektronik ortamda” da tutulabilmesine imkân sağlanmıştır.

12- Yürürlükteki Yönerge gereğince okul öncesi eğitim kurumları ile ilkokullarda çocuk kulüpleri açılabilmekte iken, yapılan değişiklik ortaokullarda da çocuk kulübü açılmasına imkân sağlandığından bu maddelerde geçen ibareler değiştirilmiş olup Yönergenin bazı maddelerindeki değişikliklere uygun olarak (EK-1) ve (EK-3) yeniden düzenlenmiştir.

- Karşılaşılan sorunlar ve çözüm önerileri.

ÇOCUK KULÜPLERİNDE TEREDDÜTE DÜŞÜLEN KONULAR(SORULAR)

1- Sınıf öğretmenleri ile okul öncesi öğretmenlerinin, günlük eğitim ve öğretimi destekleyici çalışmalar dışında açılacak olan güzel sanatlar, beden eğitimi ve spor (satranç), halk oyunları ve geleneksel çocuk oyunları kulüplerinde görev alıp alamayacakları,

2- Birden fazla kulübe giren öğretmenin ücretinin nasıl ödeneceği, (örnek bütçe tablosunda resmi görevli öğretmene en fazla ödenecek net ücret 584,80 TL. olarak belirlenmiş, girilen kulüplere ayrı ayrı ödeme yapılabilir mi?)

3- Çocuk Kulüpleri Yönergesinin 7. Maddesinde, eğitim ve öğretimi destekleyici çalışmalar günlük 1 (bir) etkinlik saatinden fazla olamaz denilmektedir. Ancak fazla talep olması durumunda etkinlik saati arttırılabilir mi?

4- Usta öğretici görevlendirebilmek için sertifikanın MEB onaylı olmasının gerekliliği ve alınan eğitim saatinin kaç saat olması gerektiği,

5- Çocuk Kulüpleri Yönergesinin uygulanmasında ücretli öğretmenler görev alabilir mi?6- Öğretmenlerin ücretlerinde değişiklik yapılabilir mi? 7- Egzersiz çalışmalarına (6 saat) katılan öğretmenlerin, önceliği çocuk kulüplerinde mi görev

almalarıdır?8- Müdür Yardımcısı sayıları arttırılabilir mi?9- Çocuk Kulüpleri Yönergesinin 16. maddesi b) bendinde, kulüp gelirlerinin %3’ünün İl/İlçe

Milli Eğitim Müdürlüklerine gönderilmesi belirtilmiş olup, İl Milli Eğitim Müdürlüğüne mi yoksa İlçe Milli Eğitim Müdürlüğüne mi gönderileceği konusunda tereddüde düşülmüştür.

SORULARIN CEVAPLARI

Okul öncesi eğitim ve ilköğretim kurumlarında (ilkokullarda) ilgi (b) Yönerge gereğince açılan çocuk kulüplerinin uygulamasında tereddüte düşülen hususlarla ilgili ilgi (a) yazı ve eki incelenmiştir.

1- Bilindiği üzere; ilgi (b) Yönergenin 12 nci maddesinin birinci fıkrasında "Çocuk kulübünde görevlendirilecek usta öğretici/öğretmen ve gerekmesi hâlinde koordinatör öğretmen, yönetim kurulunca tespit edilir. İhtiyaçtan fazla başvuru olması hâlinde,

15

görevlendirme işlemlerindeki öncelik; diploma, sertifika, iş deneyimi ve benzeri hususlar belgeye dayalı olarak yönetim kurulunca belirlenerek seçim yapılır ve dosyasında bulundurulur." denilmektedir.

Bu duruma göre açılan her bir kulüp etkinliğinin bu işi en iyi bilen öğretmen/usta öğreticiye yaptırılması gerektiği açıktır. Çocuk kulübünde görevlendirilecek okul öncesi eğitimi öğretmeni veya sınıf öğretmeninin güzel sanatlar, beden eğitimi ve spor (satranç), halk oyunları ve geleneksel çocuk oyunları alanlarında sertifika ve iş deneyimi, varsa belirtilen kulüp etkinliklerinde okulun öğretmeni olmaları sebebiyle öncelikle görevlendirilmeleri gerekir. Ancak, belirtilen alanlarda herhangi bir sertifika veya iş deneyimleri yoksa okul öncesi eğitimi veya sınıf öğretmenine görev verilmesi söz konusu olmayıp, güzel sanatlarla ilgili kulüpte resim/resim iş öğretmenine, beden eğitimi ve spor alanında (satranç) beden eğitimi öğretmenine, halk oyunları ve geleneksel çocuk oyunları kulübünde müzik öğretmenine veya bu alanlarda sertifikası bulunan ücretli öğretmen veya usta öğreticilere görev verilmesi gerekmektedir.

2- İlgi (b) Yönergenin 16 ncı maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi gereğince kulüp gelirlerinin % 45' inin kulüpte görevlendirilen öğretmen, usta öğretici ve koordinatör öğretmene ayrılması gerekmekte olup; öğretmen, koordinatör öğretmen, ücretli öğretmen ve usta öğreticilere ödenecek kulüp ücreti, bu görevliler için ayrılan % 45' lik paydan, o kulüp merkezinde fiilen yapılan kulüp etkinlik saati sayısına bölünerek her bir öğretmen/usta öğretici/koordinatör öğretmene kulüp etkinlik saati (ders saati) ücreti olarak ödenmesi gerekmektedir.

3- İlgi (b) Yönergenin tanımlara ilişkin 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendinde; "Çocuk kulübü: Eğitim/ders saatleri dışında çocuklarda güven, sorumluluk duygusu ile mevcut ilgi alanlarını geliştirmeye ve yeni ilgi alanları oluşturmaya, beceriler kazandırmaya yönelik bilimsel, sosyal, kültürel, sanatsal ve sportif etkinliklerin yapılması amacıyla istekli velilerin çocukları için konulan kulübü" şeklinde tanımlanmıştır. Bu sebeple eğitim ve öğretimi destekleyici çalışmalar ilgi (b) Yönergenin 7 nci maddesinin ikinci fıkrasında günlük (1) etkinlik saati sınırlandırılması olup, bir sürenin uzatılması söz konusu değildir.

4- İlgi (b) Yönergenin 12 nci maddesinde belirtildiği üzere öğretmen/usta öğretici görevlendirilmeleri öncelikli olarak diploma, sertifika, iş deneyimi ve benzeri hususlar dikkate alınarak kulüp yönetim kurulunca yapılmaktadır. Sertifikaların Millî Eğitim Bakanlığından alınması gerektiği hususunda bir sınırlama yapılmamıştır.

5- İlgi (b) Yönergenin 17 nci maddesinde çocuk kulüplerinde görevlendirilecek öğretmen ve usta öğreticiler konusunda yeterli açıklama yapılmıştır. Ücretli öğretmenin öğretmen kavramı içinde değerlendirilmesi gerektiği açıktır.

6- Öğretmen, usta öğretici, koordinatör öğretmen ve yönetici ücretleri dahil tüm ödemelerin ilgi (b) Yönerge hükümleri çerçevesinde yapılması zorunlu olup, öğretmenlere ödenecek ücretlerde değişiklik yapılması ve belirlenen sınırların aşılması mümkün değildir.

16

7- İlgi (b) Yönergenin incelenmesinden de anlaşılacağı üzere, çocuk kulüpleri eğitim/ders etkinliği olmayıp ders dışı zamanlarda yapılması gereken sosyal, kültürel ve sportif faaliyetlerdir. Bu sebeple çocuk kulüplerinde (beden eğitimi ve spor ) egzersiz çalışması planlanması, yapılması/yaptırılması ve bu bağlamda ücret ödenmesi söz konusu değildir.

8- İlgi (b) Yönergenin 11 inci maddesinin birinci fıkrasında yönetim kurulunda (1) müdür yardımcısı görevlendirileceği acıkça belirtilmiş olup, bu sayının hiçbir şekilde artırılması söz konusu değildir.

9- İlgi (b) Yönergenin 16 ncı maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinde yer alan "il/ilçe" ibaresinin, büyük şehir statüsündeki iller için "ilçe millî eğitim müdürlükleri", diğer iller için "il ve ilçe millî eğitim müdürlükleri" şeklinde anlaşılması ve buna göre % 3' lük il/ilçe millî eğitim müdürlükleri paylarının gönderilmesi gerekmektedir.

E) Okul Yöneticisinde Olması Gereken Temel Davranışlar/Özellikler

- Yönetim konusunda bilgili olmak,(Bilmeden hiçbir iş başarılamaz)

- İyi iletişim kurmak,(Hem astlar hem de üst görevdekilerle, Özellikl de öğretmenlerle)

- Adil olmak,(Herkesin hak ve hukukunu gözeterek)

- Liderlik özelliklerine sahip olmak,(Sürekli kendimizi geliştirerek)

- Kriz yönetimini bilmek ve uygulamak. (Sorunsuz yönetim olmaz.Önemli olan sorunları krize dönüşmeden çözmektir.Krize dönüşmüşse de krizi iyi yönetebilmektir.)

Hayrettin FINDIK

Şube Müdürü

MEB. Temel Eğitim Genel Müdürlüğü

17