wpg indruk nr.2 2009

WPG Indruk

EigentijdsOpvoedadvies in 140 tekens

Personeelsmagazine van WPG Uitgevers Nummer 2, 2009

(J/M)

8 PAGINA’S

EXTR

A

RESTY

LING

VN

0902 WPG Indruk 36-01 achter-cover.indd 290902 WPG Indruk 36-01 achter-cover.indd 29 25-9-09 9:5125-9-09 9:51

2

iek Prikbord op

De redactie vaann n n WPWPWPWPGGG nInndddrn dedededededede r r rrrubububububri

PPGG I spullen, maar

intrtrtranet. Niet ooooomdmmdmddatatatata wwwwwe ee pop zz zodedededeeedeehahahahahhhhh ndndndndndndds ss s

omdat we nnniei uwuwuw gsggg ggg

bericht. Wat

d t we nnnieiiiii uwuwuwsgsgsggieieieririiig g g g zizz jnnn n nnnaaaaaaaarrr r dedededeccachthththtererr ee eenee

schuilt ereee bbijijvoooooorbebebebeelelelddd d acaa hthterere ddde e e wowowooninn ngngg ppp reek Wielslll tra,

htht dddeee woww ninn oooepepepep v vananan F Free

wew bdeveleele opopopooo er van WWPG en Vo tettbabaal ll InInInteteternrnrnattioioonananal???

TeT kskk t Rennieee V VereeernononononononoonoooioioioioijjjjjjjjjTTTTTTTTT

Op 10 auuaugugug stttusu zetetettetete dddddddddde eeeeeee FrFFrFrFFFF iese Freek een bericht op heeet t WPW G-Prikbordddd: : wowoononruruimimiimtetett

gezochhht!t!t!t! D D DDe oproep was helder en zakelijk,k,k, het was vvvvooral de llococatata ieieewewewew nss iiiin nnn hehhh t t

beb richhhht t tt tt didie de redactie vaaaan n n InInIndrdd ukukuk e erggg nieuwsgieriiig maakkkkte: ‘eergrgenenns s tututusssssenenene G Gououououudadadadadad ,,, ,

Amstttereee dadadaammmm en Utrecht, didd chhht t t bbib j j j eeeeen stststtattttioioion’n’n’n ...

Freek kk gegegegeefeee t uitleg: ‘Al tijdddenns s mimimim jnjnjn sollililiiciiitatitiie ee kwkwkww mamam het oondererrwewewewerprprprp r rreieieieiststststtijijijd d d d teteteter r spspspspsprarararara-

kek . Ik zou op twee pleleekkenenenn ggggaan nn weweww rkrkrkene en n n dudd s veel moeten peendddeeleneee ::: : HoHoHoHoofofofofofdddddddddddddorororororp-

AmAmAmAmststss ereree dad m-Hoofddorp-Goooouda. Geadviseerdrdrd wwwwerd om een bberericichththt o ooop p p p hehehehehet t tt inininnntrtrtrtrtrtranananananananeteteetetet

tetete p p pplaaatatatatsen om eenenen ggggoeoo deee l l loocatie te vinddene . Moooomemm nteel woono i iik k k aaaaaaan nn dedededed rrrrananananannd ddddd vavavavaaaavan nnnnnn

HoHoHHooofofo ddddorp, op een kamer van 16 m²,,, ssssamaa en mmmmet vijf stsssss udddderenenendededed h huiuiisgsgsgsgenenenotototenenee . DaDDD t is

verrrre eee vav n ideaalalalallla , , , ,, ikkik wilililil iiiietetetets voor mezezezezele f!

Als het opennnbababababbbb arararara vv vvvererererereervovovovovovoerererer n nn nu u u memmm ewwwwerererrktkkk , bebebebennnn ik mmmmmetetet ee en uururuur b b bbijijij W WWWPGPGPGPGG i i iin n n nn AmAmAmAmststststererererdadddd m.

De andere daaaagegegeg n nnn prpppppp obobobbobeeeer r rr ikikik in ananannn edederhalalala f uuuur in GGGouda te ee kokokok memmmmm n,n bbbbijijjijijj VVV VVVoeoeoeoeetbtbtbbbbtbbbbalalalalalaall I I I I Inter-

naaatittt onal. DaDDD t ttt kakakakakan nnn snsnssns elelelele llell r.r. B BBeide bbbbesesestetetetet mmmmmm ingegegegen bibibibiiiiiinnnnnnnnnnenenennnenee eenenen uu u uurururur. DaDaDaDaaararararaa omomomommmm b b b bbbbenenenenneneenen i k op

zooooek naaaaaaar eeeeeenn nn eieieeeigegegeen n nn stststekkk i in nn Gouda, Utrecht, Amstststeererdadadaam m ofofofff ee e eenenen ppp plalallaatatatata s s s s dadadadaararararrarrrtutututututtussen

met eeeeen nnn gogogggggoedededde eeee trtrtreieieinvnvnvn erererbibibb ndndnding.’

Als stttarararaarra teteteteeter stelt FrFrF eeeeeeek kkk niietetete veel eisen aan zijn nieiiii uwe woning. Het hoeft geen hip

apaaa partemenntt t ininin dddddde ee e populairstststste wiwiwiwijkjkjkjk v vvanananan eeenenenen grorrr te stad d te zijjn. Met één slaapkamer

(‘het liefste natuurlijk twee’),),),, eeeeenenene k k kkeueueueukekekekenn n n enenee eeeeeeen badkak memem r denkt hij zich al prima te

kukkk nneneee redden. ‘Zolaaanng er geen Tokokkkkiesee aaaan ddddde dededdeur kommmene en de wwwononono innnnnng niniininnietetetet mmmmmeeeeeee r rrr

dadadadan n nnn zezezezeshshshshonononndeeeerdr eeeururrooo innn d d d de eee mamaaaananana d d d dd kokoooostststst, ,,, bebb n iiiiki meeeer dan n n tetetetevreden.’

DeD nkkkk jjj jijijijij colooo leeega FFFrereeeekekek dicicicichthththtt rererer bb bbbijijijijij WWW WPGPGPGPG t t tteee e kukkk nnnnnnn en brengggenenennn? ??

Mail hem dan: freek.kkk [email protected]

p r i k b o r db ob o

nnInndrdrdrdrdrukuk pppgggggg ii i iiiiinn nn d

GG InIndrdrukuk s speppepepeeeeuururururtttttttt tttttt reregegeeeeeeeeeeegg lmlmmlmmlmmlmmatatatatatatatttatigigigigiggigi

pp zzoeoeoeoekkk k zijnjn n aaaa eeeeeeeeeeeeddddkkkk zizizijnjnjnjnjnjnjnjnnjnjnjnjjnjnjnn nnnnnnnnnnnnnnnnnnaaaaaaaaaaaaaaaaa r r rr twtwtwtwtwtwtwtwtwtwtwtwtwtwtwtwtwtwtwtwttwtwtwwtwtwweeeeeeee

rrr dededede v vvvererererhahaalellen n nn aacacaca

ngnggoponingngnggoproe

natioioo

0902 WPG Indruk 02-03 prikbord-inhoud.indd 20902 WPG Indruk 02-03 prikbord-inhoud.indd 2 22-09-09 17:5822-09-09 17:58

3

En verder...

2 PrikbordEen woning bij een station

8 Scripta MediaCrossmediale successen

9 Jeugdjournaal MagazineHet papieren broertje van...

10 WebshopsWat gaat het ons brengen?

14 GecoveredWat is ‘eigentijds’ voor J/M?

16 Van BinnenuitLoes van Dokkum

17 P&OBurn-out? Praat erover!

18 WPGastRichard van de Waarsenburg

27 PassievolWPG-zeilers

28 Hoe vergaderen we?De mooiste zalen op een rij

34 Mediapanel

Nieuwe uitgaven onder de loep

36 BeeldschoonEigentijdse foto

4 Ludions nieuwe gezichtHet Magritte-museum trekt hordes bezoekers. Goed voor Ludion, die de contractrechten op de merchandise van de kunstenaar bezit. Over commerciële rechten en het nieuwe gezicht van de uitgeverij.

19 Vrij Nederland-specialEen nieuw logo, een gewijzigde vormgeving en inhoud. De gerestylde Vrij Nederland ligt over enkele dagen in de winkel. In WPG Indruk het hoe en waarom achter de restyling. Plus een sneak preview!

30 Tachtig jaar De Arbeiderpers2009 is een feestelijk jaar voor De Arbeiderpers. Een redacteur, een vormgever, een auteur en de uitgever zelf verhalen over het illustere WPG-uitgeefhuis.

WPG Indruk is het personeelsmagazine van WPG Uitgevers • Concept & Realisatie: Scripta Media, www.scripta.nl •

Art direction en vormgeving: Studio Jaap van der Zwan • Redactie: Jan Bakker, Susan Breeuwsma, Dorine Boon, Roel van Gestel, Janneke Herpers, Cariene Joosten, Manon Verdoorn, Patricia Wit •

Medewerkers: Marleen Bakker, Irma Dorenstouter, Willem van Leeuwen, Irene Schoemakers, Rennie Vernooij, Elsbeth Ypma •

Fotografen/ illustratoren: Robert Elsing, Leon Mussche, Milo, Sophie van Schouwen, Mischa Smit Kleine •

Redactieadres: WPG Indruk, Herengracht 376, 1016 CH Amsterdam, e-mail: [email protected] •

Traffi c-coördinatie: Jacqueline Konermann • Lithografi e: Grafi media, Amsterdam • Drukwerk: Deltabach, Nieuw-Vennep

Cover ‘Eigentijds’ is het thema van dit num-mer. Met magenta als steunkleur, onderwerpen als Twitter en de WPG-webshops en een oneliner van J/M op de cover. Het vervolg op deze bijdrage is te vinden in de nieuwe rubriek ‘Gecovered’.

In de volgende editie een nieuw thema, een bij-passende kleur en de inbreng van andere WPG’ers.

i n h o u d

80

WPG Indruk



(J/M)

8 PAGINA’S

EXTR

A

RESTY

LING

VN

0902 WPG Indruk 36-01 achter-cover.indd 29 25-9-09 9:51

0902 WPG Indruk 02-03 prikbord-inhoud.indd 30902 WPG Indruk 02-03 prikbord-inhoud.indd 3 25-9-09 10:2125-9-09 10:21

Merchandise-contract markeert nieuw gezicht Ludion

‘Dit is geen muMet de komst van een prachtig museum in Brussel krijgt de surrealistische kunstenaar René Magritte (1898-1967) het eerbetoon dat hij verdient. Het museum is een regelrechte hit, dagelijks wordt het maximum aan bezoekers bereikt. Fijn voor de museumwinkel waar uiteenlopende merchandise rond Magritte wordt verkocht. Geweldig voor Ludion, die de contractrechten op de merchandise van de kunstenaar bezit. Het binnenhalen van deze commerciële rechten is onderdeel van het nieuwe gezicht van de uitgeverij.

Tekst Willem van Leeuwen, fotografi e Sophie van Schouwen

4

0902 WPG Indruk 04-07 magritte.indd 40902 WPG Indruk 04-07 magritte.indd 4 22-09-09 17:5722-09-09 17:57

Zonder twijfel is Magritte de grootste schilder van België. Daarnaast was hij een van de belangrijkste vertegenwoordigers van de Europese surrealistische beweging. De Belgen zijn trots op hun Magritte; in de eregalerij van beroemdste Belgen aller tijden staat hij in de top tien. Wie kent zijn werk niet? Je hoeft geen stoffi ge museumbezoeker te zijn om met zijn werk

in aanraking te komen. Van zijn befaamde schilderij Het verraad van de voorstelling met daarop een pijp en daaronder de tekst: ‘Ceci n’est pas une pipe’ (Dit is geen pijp), zijn de meeste mensen ooit wel eens een plaatje op een kaart of in een boek tegengekomen. Het museum, dat 2 juni 2009 zijn deuren voor publiek opende, is gevestigd in het aansprekende hotel Altenloh, een speciaal voor de gelegenheid gerestau-

seum’

5


reerd neoklassiek gebouw, gelegen aan het Brusselse Koningsplein. Over drie etages worden tweehonderd werken tentoongesteld die het leven en denken van de kunstenaar uitbeelden. Daarmee is hier de grootste collectie ter wereld over het werk van de Belgische surrealist te zien. Er hangen tal van meesterwerken, zoals Het Rijk der Lichten (1954), De Terugkeer (1940) en Sheherazade (1948). Maar ook een verbluffende rijkdom aan documenten: schetsen, brieven, vergeelde avant-gardetijdschriften, reclameaffi ches die Magritte in zijn jonge jaren ontwierp, grappige fi lmpjes die hij samen met zijn vrienden maakte. Het museum is vanaf dag één een hit. Dagelijks wordt het maximaal haalbare aantal bezoekers – overigens vooral uit het buitenland – ontvangen, wat neerkomt op tweedui-zend verkochte kaartjes.

Champagnekurken knaldenHet werk van Magritte, waarbij de kijker vaak op het verkeerde been wordt gezet, leent zich uitstekend voor de vervaardiging van allerhande merchandise, zoals kaarten, boeken, kalenders en paraplu’s. Logisch dat de museumwinkel een belangrijke bron van inkomsten vormt. Maar niet alleen het museum verheugt zich in die grootscheepse aandacht voor de Belgische surrealist. Bij Ludion knalden onlangs

de champagnekurken. De uitgeverij, vooral bekend van fraaie kunstboeken, haalde een contract binnen waarbij ze voor de komende vijf jaar de reproductie-rechten heeft over de merchandise van Magritte. Ver-rassend, dat zeker, maar het contract kwam toch niet helemaal uit de lucht vallen. Ludion werkt voor haar kunstpublicaties namelijk al twintig jaar samen met de erven Magritte. Daardoor waren veel afbeeldingen van het werk van Magritte al beschikbaar. Daarnaast is de kwaliteit van de uitgaven altijd dusdanig dat Ludion inmiddels het volledige vertrouwen had van de erven Magritte.

Pittige uitdagingHet rechtencontract behelst onder meer de wereld-wijde distributie van kaarten, agenda’s, kalenders en posters met afbeeldingen van het werk van Magritte. Er zijn ook T-shirts, magneetjes en paraplu’s. Voor Ludion betekent het een heel nieuwe markt. Het wordt een mooie en pittige uitdaging voor Christoph Ruys. De voormalig directeur van het FotoMuseum en het ModeMuseum Antwerpen is zojuist aangetreden als nieuwe uitgever van Ludion. Aan hem de opdracht het fonds van Ludion te verjongen en te verbreden. Peter Ruyffelaere heeft op eigen verzoek zijn functie als uitgever neergelegd, maar zal als editor at large een

aantal belangrijke en succesvolle projecten blijven begeleiden.

Christoph Ruys: ‘De vernieuwing die is ingezet bij Ludion speelt in op de verdere ontwikkeling van het fonds van de meer klassieke en moderne naar de actuele, eigentijdse beeldcultuur. En daarbij hoort ook nadrukkelijk de cross-over naar mer-

chandising en business-to-business. Mijn ervaring op het gebied van eigentijdse kunst, mode en fotografi e heeft ongetwijfeld een rol gespeeld bij het vinden van een nieuwe uitgever voor Ludion. Maar vergis je niet, we blijven ook uitgever van heel chique kunstboeken, we gaan ons alleen veel breder profi leren. Het gezicht van Ludion gaat hierdoor ongetwijfeld veranderen.’

Toegepaste productenDe productie en distributie van merchandise zal ongeveer twintig procent van de activiteiten van de uitgeverij gaan innemen. Christoph Ruys: ‘We moeten nieuwe productielijnen opzetten die hetzelfde kwali-tatieve niveau hebben als onze boeken. In september zijn we gestart met een nieuw gamma aan producten. Uiteraard zullen dat grotendeels variaties zijn op een bepaald thema, zoals de kalenders, de kaarten, para-plu’s en T-shirts, maar we willen ze ook opfrissen, het publiek wordt kritischer en Ludion staat voor kwaliteit. Ook gaan we nieuwe items op de markt brengen, waarbij we ons nadrukkelijk richten op toegepaste producten die een visuele Magritte-component mee-krijgen. Denk aan verpakkingen als brillendozen of aan telefonie gerelateerde producten. Die toepasbaarheid gaat heel goed samen met het kunstenaarsschap van Magritte, die behalve artiest ook een reclameman was.

6

Merchandise zal ongeveer twintig procent van de activiteiten van de uitgeverij gaan innemen.


De vermenigvuldigbaarheid van het poëtische beeld was voor hem erg belangrijk. Kunst en de toepasbaar-heid van die kunst sloten bij hem op elkaar aan.’

Belangrijk afzetgebiedProducten, vooral catalogi, van Ludion kenden al een internationale verspreiding, maar met de merchan-dising zal die nog toenemen. De werken van Magritte hangen overal ter wereld, van New York tot in het Gug-genheim Museum in Venetië. Christoph Ruys: ‘De museumwinkel van het museum in Brussel wordt uiteraard een zeer belangrijk afzetge-bied voor ons. Maar we hebben ook verzoeken om samen te werken met tal van internationale musea waar werk van Magritte hangt en waar een museumshop is. En dan zijn er de tijdelijke exposities. Onlangs liepen in Milaan en Frankfurt succesvolle Magritte-exposities waarvoor Ludion de catalogus maakte. Bijna jaarlijks is er ergens een toptentoonstelling: in 2010 in Mexico-City, in 2011 in Boedapest en in 2012 in Tokio.’

Samen met De Bezige BijHet gedroomde gezicht van Ludion met haar nieuwe activiteiten, leidde in april van dit jaar tot de samen-voeging van de uitgeverij met De Bezige Bij. Robbert Ammerlaan, directeur/uitgever van De Bezige Bij, is nu eindverantwoordelijk voor Ludion. Hij noemt de samenvoeging een mooie combinatie: ‘De Bezige Bij heeft verschillende schrijvers in zijn fonds die je dub-beltalenten zou kunnen noemen, denk aan multidis-ciplinaire kunstenaars als Lucebert of Wolkers. Ik heb altijd gedacht dat als De Bezige Bij iets nieuws zou willen starten, kunstboeken een mooie optie zou zijn. Dat is gebeurd.’

Christoph Ruys, omschrijft de samenwerking met De Bezige Bij als een grote kans: ‘De samenwerking heeft een duidelijke meerwaarde voor Ludion. Vergeleken met Vlaanderen heeft Nederland een meer ontwikkelde en meer zichtbare beeldcultuur. Ik verwacht dat we ons in Nederland heel wel thuis zullen voelen. Het contract met de reproductierechten van het werk van Magritte zal uiteraard ook in Nederland te gelde worden gemaakt.’Volgens Ammerlaan snijdt bij de samenvoeging het mes aan beide kanten: ‘Ludion heeft een sterke positie in Vlaanderen, maar heeft tegelijkertijd baat bij een sterke partner in Nederland die ook internationaal een mooi netwerk heeft te bieden. De combinatie van de

twee uitgeverijen is voor Nederlandse kunstenaars, fo-tografen, museumdirecties et cetera een heel aantrek-kelijke. Het is de bedoeling het sterke merk en profi el dat De Bezige Bij heeft, in te zetten zodat Ludion vaste voet onder de grond krijgt in Nederland en zijn eigen merk versterkt. Anderzijds wil De Bezige Bij in het hele taalgebied actief zijn als uitgever. Daarom willen we nadrukkelijker aanwezig zijn op de Vlaamse markt dan nu het geval is. Door het samengaan met Ludion denken we onze groeiambitie makkelijker te kunnen realiseren. We willen niet alleen meer boeken in Vlaan-deren verkopen, we willen ook meer Vlaamse auteurs aan ons binden en daar zien we reële mogelijkheden voor. De meeste Vlaamse auteurs kennen en waarde-ren ons. Het is toch veelzeggend dat een man als Guy Verhofstadt, de voormalige premier van België, zijn

boeken bij ons laat uitgeven.’

AntwerpenDe groeiambitie van Ludion is niet gering, zo blijkt uit Am-merlaans woorden: ‘Ludion moet volgens de businessplan-nen in twee jaar tijd tot drie keer zo groot kunnen worden.’De samenvoeging houdt in de praktijk onder meer in dat Robbert Ammerlaan wekelijks naar Antwerpen rijdt om samen met de uitgever en de editor at large redactievergaderingen te houden, en het fonds verder helpt ontwikkelen: ‘Mijn rol is het potentieel van De Bezige Bij volledig beschikbaar te ma-ken voor Ludion, dus ook op het gebied van auteurs en relaties.’

7

‘Ik heb altijd gedacht dat kunstboeken een mooie optie zouden zijn’

i Kijk ook op de vernieuwde website www.ludion.be.©

C.H

./SAB

AM B

russ

el


8

Scripta Media werd in de markt vooral gezien als de professionele producent van bedrijfsbladen. Eind 2007 werd een meer digitale koers ingezet. Scripta Media profi leerde zich vanaf toen sterker dan ooit als crossmediale partij. Dit jaar oogstte het bedrijf klinkende multimediale opdrachten.

Crossmedia manager Joris van der Wyck werd twee jaar geleden aangetrokken om het kennisniveau op het gebied van multi-media van Scripta Media verder te verhogen. ‘Niets is zo verleidelijk om te blijven doen wat je al jaren goed doet. Daarin schuilt met de huidige ontwikkeling van nieuwe media en mediaconsumptie een gevaar, want de behoeften en verwachtingen van onze opdrachtgevers zijn veranderd.’

‘We stonden toch vooral bekend als printpartij’

Scripta’s crossmediale route

Scripta Media heeft zich naar buiten toe fl ink moeten profi leren als crossmediale partij, vertelt Van der Wyck. ‘We stonden toch vooral bekend als de professionele printpartij, ook al deden we voor sommige klanten al veel meer. De afgelopen twee jaar is er geen voorstel de deur uit gegaan zonder een crossmediale uitwerking, en daarmee is het beeld dat klanten van Scripta Media hebben wezenlijk aan het veranderen.’ Dat de inspanning nu zijn vruchten begint af te werpen en daadwerkelijk leidt tot nieuwe producties en nieuwe inkomsten, werkt zeer motiverend. ‘Waar het in 2007 is begonnen met voornamelijk missiewerk, worden de inspanningen nu concreet te-rugbetaald in de vorm van nieuwe klanten en nieuwe opdrachten. Een website voor Sigma Coatings, digitale nieuwsbrieven voor Florius, een veiling voor DGO, een periodiek digitaal magazine voor VrijUit en ‘last but not least’ het nieuwe aanstaande intranet voor WPG Uitgevers.’

Florius

WPG Intranet

Joris van der Wyck

VrijUit

DGO

0902 WPG Indruk 08-09 scripta-jeugdjournaal.indd 80902 WPG Indruk 08-09 scripta-jeugdjournaal.indd 8 22-09-09 18:0822-09-09 18:08

Ruim 28 jaar na de geboorte van het populaire tv-programma maakt Zwijsen een gelijknamige papiervariant: Jeugdjournaal Magazine. Annette Sluiter (redacteur), Monique van Hest (projectredacteur) en vormgeefster Suzanne Hertogs vormen het projectteam van de maandelijkse uitgave. Een vraaggesprek.

Tekst Marleen Bakker

Even kort voorstellen: Jeugdjournaal Magazine is..?AS: 52 pagina’s boordevol nieuws, achter-gronden, mooi beeld, educatie, interactie en opinie. Het blad kost € 3,95, ligt sinds deze maand in de schappen en is boven-dien via het scholenkanaal verkrijgbaar. Voor wie is het? MvH: Voor nieuwsgierige, geëngageerde kinderen van negen tot dertien jaar. Zij wil-len weten wat er in de wereld gebeurt. Een blad voor wijsneusjes? AS: Niet alléén het leeskind komt aan bod. De grote beelden spreken kinderen die minder van lezen houden weer aan. De teksten zijn kort en behalve artikelen staan er ook quizzen, puzzels en strips in het blad. Maar niet zomaar: alles heeft een link met de actualiteit. We hebben een dertienjarige cartoonist: Timmy Schelhaas, winnaar van het NK Stripteke-nen voor de Jeugd. Hij maakt maandelijks een cartoon over wat hem opviel in het nieuws. Wat voegt Jeugdjournaal Magazine toe aan het Jeugdjournaal? AS: Het Jeugdjournaal legt gecompliceerde zaken al erg goed uit, maar een verhaal over de Gazastrook duurt op tv hooguit een paar minuten, meer tijd is er niet. Wij kun-nen daar – als dat nodig is – zes pagina’s

Het papieren broertje van het Jeugdjournaal

Nieuw, nieuw, nieuw

gemaakt. We vergaderen twee keer maand samen om de onderwerpen op elkaar af te stemmen.

Wat ziet de lezer terug van de samenwerking? MvH: In de rubriek ‘Zappen met …’ komen de Jeugdjournaal-presentatoren bij be-kende Nederlanders thuis. Voor het eerste nummer bezocht presentatrice Rozema-rijn Moggré de acteurs uit de jeugdserie SpangaS. De eerste SpangaS-fi lm kwam eind september uit, dat was de nieuwsaan-leiding.AS: In een andere rubriek is een werkdag te zien van een presentator, redacteur, came-raman of verslaggever van het Jeugdjour-naal. Zo krijgen kinderen een uniek kijkje achter de schermen. En net als op tv is er in het blad veel ruimte voor sporthelden en dieren.

achtergrond en verdieping aan wijden. MvH: Kinderen hebben dan langer de tijd om een heftig verhaal tot zich door te laten dringen. Bovendien bekijken we het nieuws op een andere manier. Columnist Jan Paul Schutten legt bijvoorbeeld uit waarom Jan en Yolanthe maandenlang in het nieuws waren, terwijl de kindersterfte in Afrika niet meer aan bod komt. Wat is de missie van het magazine? AS: De associatie met nieuws is vaak stof-fi g, saai. Ons blad laat zien dat nieuws léúk is! Eigenlijk wat het Jeugdjournaal al 28 jaar zegt. Waar bestaat de samenwerking met het Jeugd-journaal uit? MvH: Wij zijn eindverantwoordelijk voor het blad, maar werken samen met het Jeugdjournaal. We zijn in de huid van het programma gekropen om te begrijpen waarom bepaalde nieuwskeuzes worden

i Meer informatie op: www.jeugdjournaalmagazine.nl

9

Toen deze WPG Indruk bij de drukker lag waren de afgebeelde spreads nog niet compleet. Benieuwd naar het eerste echte nummer? Vanaf 1 oktober ligt Jeugdjournaal Magazine in de winkel. Of kijk op www.jeugdjournaalmagazine.nl.

Toen deeeezzzzzzeeeeee WWWWWWWPPPPPPGGGGGG IIIIInnddddrukk bbiij de drukker lag waren d

Jeugdjournaal Magazine


NIEUWSHELD

Eén grote

grap!Zelf ziet hij het ook een beetje als één grote

grap. Vanaf het moment dat hij een jaar

geleden de BN/De Stem-cultuurprijs won,

is het voor Roel alleen maar genieten. “Echt

heel leuk, gaaf”, zo kijkt hij terug op de

talentenwedstrijd van de regionale krant uit

Breda. “Voor de lol had ik mij opgegeven. Dat

was mijn beste grap tot dan toe!” Maar Roel

schrok wel toen hij een tijdje later telefoon

kreeg: dat hij het volgend weekend moest

optreden. “Ik had totaal geen programma.

Alleen wat grapjes van de weekvieringen uit

groep 8.” Met al die grappen achter elkaar

stond hij voor het eerst op een echt podium.

Cabaretier en juryvoorzitter Guido Weijers

was meteen overtuigd. “Roel heeft de lach

aan z’n kont hangen.”; aldus zijn jurycom-

mentaar.

Beroepsgeheim

Voor zijn nieuwe theatershow moet Roel

natuurlijk wel meer bedenken dan zijn mop-

pen van de weekvieringen. Daarom heeft

hij altijd een opschrijfboekje bij zich om z’n

invallen op school of gewoon thuis op te

schrijven. “Of op de camping. Vooral de wc’s

van de Franse campings zijn een dankbare

bron.”

Hij haalt het notitieboekje uit zijn zak, maar

ik mag er niet inkijken. “Beroepsgeheim!”

Zijn laatste inval? Vooruit dan: “Wet van

beren Alaska voordoen” Daar word ik ook

niet veel wijzer van.

Grote voorbeeld

Als ik vraag naar zijn grote voorbeeld is het

een tijdje stil. Tenslotte: “Als ik er echt één

‘Roel heeft de

lach aan z’n

kont hangen’

Op je veertiende al je eigen theaterprogramma. Dat

kan niet iedereen zeggen, maar Roel Meijvis wel. Hij

staat 18 oktober op het podium van theater Pepijn in

Den Haag met zijn eerste show: Eén grootte grap.

beel

d: D

enn

is v

an d

en B

erg

/ te

kst:

Fri

ts B

uijs

gebeelde spreads nogggg mer? Vanaf 1 oktober ligt g p gp g

Poep je rijk

Geld verdienen door naar de wc te gaan! Dat kan in het plaatsje Musiri, in India. Je moet wel een openbare wc. Iedereen die daar z’n behoefte heeft gedaan krijgt een kruisje op een speciale kaart. Eén kruisje levert 0,0015 eurocent op. Een heel gezin kan zo 44 eurocent per maand verdie-nen. De poep-je-rijk-regel is bedacht omdat in India veel mensen op straat plassen en poepen. Zo wordt het wat schoner, hopen ze. En het helpt: er staat nu elke dag een lange rij mensen voor de open-bare wc.

Twee keer opgesloten

Drie inbrekers van 12, 13 en 14 jaar dachten slim te zijn, maar sloten zich-

zelf op! Bij een inbraak in een huis in Rotterdam, gebruikten ze een speciale sleutel. Daar-mee konden ze een zwaar rol-luik openen. Toen ze binnen waren viel het rolluik met een flinke klap dicht, waardoor ze opgesloten zaten. Ze konden niks anders doen dan om hulp roepen. De politie kwam erop af, haalde de jongens uit het huis en sloot ze op. Nu op het politiebureau.

Speurhond met schoentjes? Moeten speurhonden in Groot-Brittannië voortaan speciale schoenen aan? Volgens de politie is dat nodig als de dieren rondsnuffelen in moskeeën of bij moslims thuis. Voor men-sen met het islamitisch geloof zijn honden namelijk onreine dieren. Met een schoen aan elke poot is het probleem opgelost. Maar isla-mitische leiders hebben nu gezegd dat de honden toch gewoon hun werk kunnen doen. Die schoentjes zijn dus niet echt nodig. Gelukkig waren ze nog niet besteld.

BLOTE BRUID

“Ja, dat wil ik,” zei de bruid en toen scheurde haar trouwjurk. Maar dàt wilde

ze nou juist niet. Een Italiaanse vrouw is woedend op haar kleermaker. Hij had de naden van haar jurk zo slecht genaaid, dat ze ineens voor alle gasten in haar blootje kwam te staan. De vrouw eist nu 23.000 euro van de kleermaker. Niet alleen omdat de jurk niet goed was. Vooral omdat ze vindt dat de mooiste dag van haar leven is verpest. De trouwerij is wel gewoon doorgegaan. Alleen in het plakboek geen mooie foto-reportage.

3 x 2=6Een Belgische vrouw is voor de derde keer in verwachting van een eeneiige tweeling. Extreem bijzonder, zeggen doktoren. De kans dat zoiets gebeurt is 1 op de 16 miljoen! Eeneiige tweelingen lijken precies op elkaar. De 27-jarige moeder, Kelly Carrette, kreeg dus al twee keer eerder een tweeling. Eerst twee meisjes en toen twee jongens. Het gebeurde zomaar vanzelf. Nou ja, ze heeft er geen speciale pilletjes of iets dergelijks voor geslikt. De tweeling wordt in no-vember verwacht.

Schapenkunst

In een park in Apeldoorn be-ginnen 250 schapen met het grazen van een kunstwerk.

Zij worden geholpen door de herder en zijn hond. Op een stuk grond van 100 bij 100 me-ter mogen ze niet zomaar wat grazen. Ze moeten gras eten dat in bepaalde vormen staat. Door hoogte- en kleurverschil-len in het gras ontstaat een kunstwerk. Een nadeel: het publiek kan het resultaat alleen vanuit de lucht met een hoog-werker bekijken.

Sms-jes lang bewaard

Wist je dat sms short message service bete-kent? Korte berichten

dus? Maar hoe kort ze ook zijn, ze worden vaak heel lang bewaard. Veel mensen durven hun sms-jes niet weg te gooien. Vooral jonge mensen laten de berichten in hun telefoon staan om ze later nog eens na te kunnen lezen. Vooral lieve sms-jes van vrienden en fami-lie worden bewaard. Bewaar jij ook al je sms-jes? Dan ben je dus niet de enige.

Bewijsbliksem

“Ik zweer dat ik nooit geld van je geleend heb. Moge de bliksem me raken als

ik lieg.” Een Chinese man had de woorden nog niet uitge-sproken of hij werd inderdaad geraakt door de bliksem.De man, Xu, zei geen geld van zijn vriend Huang geleend te

hebben. De eed moest een einde maken aan de ruzie tus-sen de twee mannen, die ging over een bedrag van ongeveer vijftig euro.Xu is opgenomen in het zie-kenhuis en is buiten levensge-vaar. Hij moet wel zijn schuld nu echt terugbetalen, vindt Huang.

Maart 2009 - Nummer 1

2 12 / /rnaal Magaz



gdjournaa Magazine \ 1313

GEK NIEUWS

de wc te gaan! Daplaatsje Musiri, in India. Je moet wel een openmoet we bare wc. IedereenIedereen die daar z’n behoefte heeft gedaan krijhee gt een kruisje op eop een speciale kaart. Eén kruisje levert 0,kruisje levert 0,0015 eurocent op. Een heel gezip. n kan zo 44 eurocent per maant d verdie-nen. De poep-je-rijk-regel is bedacht omdat in a India veel

ren

Drie inbrekers van 12, 13 en 14 jaar dachten slim te zijn, maar sloten zich-

zelf op! Bij een inbraak in een huis in Rotterdamin Roo , gebruikten uze een speciale senn sp leutel. Daar-mee konden ze een zwaar rol-luik openen Toenk ze binnen

jes? speciale e dieren

Voor men-e dieren.

aar isla-woon hun

Gelukkig

09 - Num09 - Nummmeer 11

TABOE MOE

34 / Jeugdjournaal Magazine

Jeugdjournaal Magazine \ 35

0902 WPG Indruk 08-09 scripta-jeugdjournaal.indd 90902 WPG Indruk 08-09 scripta-jeugdjournaal.indd 9 25-9-09 10:2525-9-09 10:25

Via WPG naar tachtigduizend boektitels

10

Het heeft even geduurd voor de trein op gang kwam, maar

na Leopold en Ploegsma hebben nu ook de meeste andere

boekenuitgeverijen van WPG hun digitale winkeldeuren opengezet.

Via de verschillende websites kunnen bezoekers sinds kort

doorklikken naar de grote boekenwebshop van WPG Uitgevers.

Hier kunnen zij bestellen, afrekenen en vervolgens de boeken laten

thuisbezorgen. Ruim honderd boekhandels werken nu al mee, zij

zorgen voor een unieke afhaalservice.

Tekst Willem van Leeuwen, illustratie Leon Mussche

w e b s h o p s

0902 WPG Indruk 10-13 webshop.indd 100902 WPG Indruk 10-13 webshop.indd 10 23-9-09 7:3123-9-09 7:31

11

Het lezen kan beginnen!

Boeken kunnen

online op een van de

WPG-boekenwebsites

worden besteld.

Ook titels buiten

WPG kunnen worden

besteld.

Middels de zoekmachine

kunnen bezoekers

in het complete

WPG boekenbestand kijken.

De bezoeker kiest ervoor

om het bestelde boek zelf op te

halen bij de boekhandel.

Het boek wordt thuisbezorgd, de status van de

bestelling is online te volgen.

2

3

1

4a

5

4b


12

‘Boekhandels vormen ons primaire verkoopkanaal; we hebben er dus geen belang bij om ze te passeren’

‘Vijf jaar geleden waren webshops vaak nog een rommeltje, maar inmiddels zien de meeste er heel erg gelikt uit’

boekhandel in de buurt dat boek ophalen. Handig voor wie niet kan wachten om het exemplaar in handen te hebben. Het is een unieke service in Nederland, maar wel één die niet zonder afbreukrisico is. Het succes van een dergelijke afhaalfaciliteit staat of valt immers met het waarmaken van wat wordt beloofd, namelijk dat het boek ook daadwerkelijk in de boekhandel ligt. Rob Bos: ‘Zeker, en het was ook geen eenvoudige opgave om een dergelijk systeem op te zetten, er zijn niet veel webshopbouwers die het aankunnen. Het is een van de redenen geweest waarom onze digitale shops relatief laat van de grond zijn gekomen.

Het afhaalsysteem wordt mogelijk gemaakt via een verbinding tussen de webshop en het zogenaamde

“Tite-Live”-kassasysteem van de boekhan-dels. Met dit systeem houden zij de boek-voorraden bij. Na uitgebreide testen zijn de shops “live” gegaan en het werkt.’

De 125 boekhandels – zij hebben alle een Tite-Live-kassasysteem – zijn enthousiast over de nieuwe service, zegt Rob Bos:

‘Het is een behoorlijke investering geweest, maar we vonden het strategisch van groot belang om de boekhandels te betrekken bij de verkoop via het web. Je kunt wel denken: “we kunnen beter alles digitaal doen, zodat wij, WPG Uitgevers, meer geld overhou-den aan de boekverkoop”, maar dat is niet helemaal de realiteit. We zijn immers ook van de boekhandels afhankelijk, ze vormen ons primaire verkoopkanaal en ondanks de digitalisering en de stijgende verkoop-cijfers via internet hechten mensen waarde aan het persoonlijke contact. Uiteindelijk hebben we er dus geen belang bij om de boekhandels te passeren.’

Het aanbieden van boeken via een webwinkel is voor WPG slechts een startpunt, zegt Staci van Schagen: ‘De shops hebben nu nog een basisfunctionaliteit zoals: registreren, eenvoudig zoeken, bestellen, betalen, afl everen. Maar dat gaan we verder uitwerken en

verfi jnen. De lat ligt tegenwoordig behoorlijk hoog. Vijf jaar geleden waren webshops nog vaak een rommeltje, maar tegenwoordig zien de meeste er heel gelikt uit, kan er veel en zijn ze erg gebruiksvriendelijk. Onze webshops moeten daarin mee. Straks kun je bijvoor-beeld nog beter zoeken op auteur, titel en prijs. We denken ook na of we in de toekomst meer kunnen ver-kopen dan alleen boeken. Dit najaar gaan we nieuwe plannen maken voor verdere aanpassingen. Nee, het wordt niet opnieuw een grootschalige operatie, ik denk

‘De weg ernaartoe was lastig, maar uitein-delijk is de vaart er goed ingekomen’, zegt Staci van Schagen, projectmanager crossmedia, over de opzet en implemen-tatie van de webwinkels op de sites van de twaalf boekenuitgeverijen van WPG Uitgevers. ‘Alle sites van de uitgeverijen

moesten opnieuw worden gemaakt, doordat we een nieuwe versie van ons contentmanagementsysteem (CMS) in gebruik hebben genomen. Dat kostte fl ink wat tijd. Verder hebben we een structuur moeten uitdenken waardoor de sites makkelijk waren uit te rollen. Mensen denken vaak dat het eenvoudig is om een webshop neer te zetten, en dat is ook zo als je een nieuwe site bouwt zonder rekening te moeten houden

met bestaande businesssystemen. Wij moesten reke-ning houden met systemen binnen WPG – maar ook met externe systemen zoals het uitleversysteem van het Centraal Boekhuis – die weer moesten aansluiten op ons CMS en op de fulfi llmentsystemen, waarin de orders worden beheerd. Toen we dit eenmaal op de rails hadden ging het vrij snel. De meeste tijd daarna heeft gezeten in de vormgeving van de websites, want iedere uitgeverij had uiteraard haar eigen wensen.’

Niet alleen boeken van de WPG-uitgeverijen worden op de webshop aangeprezen. Bezoekers van de sites kunnen alle boeken bestellen die het Centraal Boek-huis op voorraad heeft. Minstens zo interessant is de mogelijkheid om het bestelde boek vervolgens direct op te halen bij een boekhandel in de buurt. Inmiddels werken 125 boekhandels mee met de nieuwe WPG-afhaalservice. Van Schagen: ‘We hopen natuurlijk dat het er op termijn nog veel meer worden. Maar daar ligt ook een stuk techniek aan ten grondslag.’

Rob Bos, commercieel directeur van Querido, Nijgh & Van Ditmar, Leopold & Ploegsma, en Athenaeum-Polak & Van Gennep, was nauw betrokken bij de strategiebepaling en de opzet van de webshops van Leopold en Ploegsma: ‘Aanvankelijk wilden we alleen boeken van de eigen uitgeverijen aanbieden, maar later, noem het voortschrijdend inzicht, zijn we overgestapt op een scenario waarbij we alle boeken die bij het CB liggen, aanbieden. Dat zijn circa tachtigdui-zend Nederlandstalige titels. Het idee erachter is dat klanten het niet zouden begrijpen als ze alleen boeken van WPG-uitgeverijen kunnen bestellen.’ Een boek bestellen via het web en vervolgens bij de

w e b s h o p s


13

dat we iedere paar weken wat functionaliteiten aan de shops zullen toevoegen. Daarbij komen overigens aan het einde van het jaar ook alle thema- en auteurssites aan bod om te worden vernieuwd.’

E-marketingVoor de klant wordt online winkelen steeds makke-lijker, maar ook de uitgeverijen zien voordelen in de webshops, onder meer op het vlak van e-marketing. Rob Bos: ‘We kunnen via de websites meer informatie over de consument vergaren. Dat betreft dan data

Happinez-uitgever Karen Ekker‘Onze webshop is een belangrijke pijler’

Moeten de boekenuitgeverijen nog hun eerste ervaringen opdoen met hun webwinkels, een aantal WPG-tijdschriften heeft de webshop inmiddels lang en breed ontdekt. Neem Happinez, dat de vruchten plukt van een doordachte webshopformule.

Karen Ekker, uitgever van Happinez, was nauw betrokken bij de lancering van het tijdschrift, waaraan vanaf de lancering een website plus webwinkel is gekoppeld: ‘De internetsite van Happinez was ingezet als uithangbord voor het blad en als mogelijkheid om je te abonneren. Oprichter, Inez van Oord, wilde een web-shop voor de lezers, ingegeven door haar ervaring bij Seasons. Haar motto was: lezers vinden het leuk als ze producten waarover ze lezen en die hun leven mooier maken, ook kunnen kopen. Wij bieden sieraden en woonartikelen, maar ook functionele producten die je lijf of geest rijker maken. Voor de lezers is het prettig dat wij de zoektocht naar bijzondere producten al hebben gedaan.’

150 itemsDe website en webshop zijn uitgegroeid tot een groot succes. Werden die bijbehorende werkzaamheden aanvankelijk ‘erbij’ gedaan, tegenwoordig zijn twee medewerkers fulltime en nog twee parttime bezig met de site en de webshop. Karen Ekker: ‘Normaal leunt een blad op de verkoop van het nummer en van advertenties. Homeshopping is voor ons een extra pijler geworden, die we niet meer zouden willen missen. In het begin boden we alleen producten per nummer aan. Was het blad uit de winkel, dan stopten we met de artikelen. Nu lopen succesvolle artikelen gewoon door, waardoor we inmiddels zo’n 150 items in de etalage hebben. We verkopen ook onze eigen producten, zoals boeken, scheurkalender, agenda, cd’s en vorige nummers. Per nummer worden enige duizenden artikelen verkocht. De webshop staat bij verschijning van Happinez even “roodgloeiend”. Er zijn lezers die altijd eerst op zoek gaan naar de nieuwe artikelen die we voor ze hebben geselecteerd.’

IJkpersoonOver de keus van het assortiment zegt Karen Ekker: ‘Bij alles wat we aanbieden hebben we onze lezers in het achterhoofd: zouden ze dit waarderen? Past het bij ze? Prettige bijkomstigheid is dat we het zelf zo leuk vinden om producten te zoeken waar we onze lezers een plezier mee doen. En we ontwerpen en produceren ook zelf. We zijn eigenlijk zelf de ijkpersoon van het blad: wat wij leuk vinden, waarderen onze lezers door-gaans ook.’Het geheim achter het webshop-succes? ‘De zorgvuldigheid waarmee we onze producten selecteren. En de wijze waarop we ze aanbieden. Mooi, groot beeld, fi jne sfeer, aansprekende tekst. Daarnaast zijn er een paar valkuilen. Ga bijvoorbeeld niet te nonchalant om met je service en voorraadbeheer. Je bent immers een winkel die zeven dagen per week, 24 uur per etmaal open is. Dat vergt een gedegen aanpak en organisatie. Je kunt overspoeld raken als je dat niet serieus neemt.’

over de boeken die worden besteld en de belangstel-lingsgebieden waarover men eventueel e-nieuws-brieven of speciale aanbiedingen wil ontvangen. Bij kinderen jeugdboeken is het van belang te weten te komen wat de achtergrond is van de bezoekers van de site. Van kinderen willen we het geslacht en de leeftijd weten zodat we in de informatie die we in de follow-up verstrekken kunnen meegroeien met het kind. Uiteraard houden we bij dit soort zaken nadruk-kelijk rekening met de Wet bescherming persoonsge-gevens.’


WPG Indruk



(J/M)

8 PAGINA’S

EXTR

A

RESTY

LING

VN

14

(J/M)

8 PAGIIGIIGIIGIIIIIIIGIGIIGIIGIGIGIGIGGGGGGGGGGGGGGG NAANAANAAAAAAAAAAAAAAAAANAAAAAAAANAAAAAAAANAAANANAAAANANANANANAANANNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNN

’SSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSS

AEXEXEXEXXEXXXEXEXEXEXEXXEXEXEXXEXEXEXXEXXXEXXEXEXXEXEXEXEXEXEXXXXEXEXEXEXXXXXXEXXXXXEXXXEXEXXEXXEXEXEXEXXEXXXXEXEXEXXEXEXEXXXXEXEXEXXXEXEXEXEXEXEXEXXEXEXEXXEXXEXEXEXEXEXEXEXEXXEXEXEXEXXXXXEXEXXXEXEXXXXXEXEXEXEXEXXXEXEXEXEXXEXEXXXEXXEXEXEXEXEXXXEXEXEXEXEXEXEXEXXEXEXEXEXEXEXEXEXEXEXEXEXEXXEEEEEEEEE

TRTTRRRTRTRTRTRTRRTRTRTRTRTRRTRTRTRTRRRTRTRRTRTRTRRTRTRTRTRRTRTRTRTRTRRRRTRTRRRRRRRRTRTRTRRRRRRRTRTRRRRRRRRRRTRRRRRRRTRRTRRRRRRRRRRRTRTRTRTRTRTRTRRRTRRRTRRTRTRTRTRTRTRRTRTRTRTRTRRTRTRTRTRTRTRRTRTRTRTRRTRRTRTRTRTRTRTRRRRRTRTRTRTRTRTRTRTRTRTRTRRRTRTRTRTRTRRRTRTRTRTRTRTRTRTRTRRTRRTRTRTRTRTRTRTRRRRTRRRTRTRTRTRTRTRTRTRRTRTRTRTRRTRRRTRTRTRTRTRTRRTRTRTRTRTRTRTTRTRTRTRTRTRRTTRTRTRTRTRTRTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAA AAAAAAAAAAAAAAAA AAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAA

REREREEREREREREREREREREREREREREREREREREREREEERERERREREREREREREEEEREREREEEEREEREEEREEREREEREEEREREEREREEREREEEEREREREEERREREREREREREREREEREREREEEREREREEEREERRREREREREREREEEREEERRRRERERERERERERERERERRRREREERREEEEERREEEREREREEEERRREREREREERRRRREEERREREREREERRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRSSTSTTTSTSTSTSTTSTTSTSTSTSTSTSSTSSTTSTSTSTTSTSTSTSTSTSTSTTTSTSTTSTTTSTSTSSTSTSTSTTTTSTSTSTTTTSTSSTSTSTSTTTSTTSTTSTTTSSTSTTSTSTSTSSTSTTTSTTSTSTTTTSTTSTSTSTSTSTTSTTSTSTSTSTSTSTSTSTSTSTTTSTSTTSTSTSTSTSTSTSTSTSTSTSTSTTSTSTSTSTTTSTSTSTSTSTSTTSTSTSTSTSTSTTTSTSTSTSTTSTSTSTSTTSTSTSTSTSTSTSTTTSTSSTSTSTSTTTTSSTSTSTSTSTTTTSTSTSTSTSTSTTSTSTSTSTSTTSTSSTSTSTSTSTSTSTSTSTSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSS

YLYYLYLYLYLYLYLYLYLLYLYLYLYLYLYLYYLYLYLYLYLYLYLYLYLLYLYLLYLYLYLYLYLYLYLYLYLLLYLLYLYLYLYLYLYLYLYLYLYLLYLYLYLLLLLYLYLYLYLYLYLLLYLLLLYLYLLYLYYLLYLYLYLYLLYLYLLLLYLYLYLYLLLYLLLLLLYYLYLYLYLYLLLLLLYLYLYLYLYLYLYLLLLYLYLYLYLYLYLLLYLYLYLYLYLYLYLLLYLLLYLYLYLYLYLYLLYLLLLLYLYYLYLYLYLYLYLLLLLLLYYYLYLYLYLYLYLYLYLYLLLYLYLYLYLLYLLLLYYLYLLYYYLYLYLYLLLYYLYLYLYLYLYLLLYYLYYYLYLYLYLYLYLYLYLLLYLYYYLYYLYYLYLYLYLYLLYLYYYLYLYLYLYLYLYLYLLYYYYLYLYLYLYLYLYLYLYLYLYLYLYYYLYLYLYYYYYYYYYYYYYYYYYYYYYYYYYYYYYYYYYYYYYYYYYYYYININININININININININININIIIININININININININIIIININININNININNNNNINNINNINNNINININNNNNNININNINNNNINNNINNNININNNNNNINNINININNNNNININNININIINNININININININNINININIINININNINININININNNINNNNINNNNNINNNINININININININININNININININININNNNNNIIININININININININNNNNNIININNNINIININININNNNNINIIIININININNNNIIIIININNNNIINININININNNNINNNIININNNNINNIININNININIIINININININININININININININININIIINININNIINININININIINININININININININININININININININIIIIIIIIIII GGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGG GGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGG

VVNVNVNVNVNVNVNVNVVNVVNVNVNVNVVNVVNVNVNNNVNVNNNNNVNNNNNNNNNVNNNNNNVVNNNNNNVVNNNVVVVNNNNNVVVNVNVNVNVNVNV

De VaderrevolutieZeurfeministen geven mannen nog steeds de schuld van de

lage arbeidsparticipatie van vrouwen. Ze ontkennen daarmee de vaderrevolutie die nu aan de gang is. De huidige vaders

besteden veel en veel meer aandacht aan het gezin dan hun eigen vaders. De tijd van pantoffels, borrel en krantje na het

werk is echt voorbij. Ook thuis ligt er voor de mannen nog een halve werkdag te wachten met koken, badderen, tanden

poetsen en voorlezen. Zonder te piepen, zonder te zeuren.

Evert de Vos is hoofdredacteur van J/M. Hij woont samen met zijn vriendin, hun zoon van 13 en dochter van 11. Wekelijks beschrijft Evert zijn

ervaringen met het opvoeden van twee tieners.

De ErvaringsdeskundigeNa nog twee volle uren dansen en het gebruikelijke uurtje in de rij voor de garderobe, verdelen we ons over de auto’s. We rijden, nog vol van ons avondje stappen, terug. ‘Wat deed die ene knappe jongen aan het begin van de avond nou eigenlijk na het schuren bij je?’, vraagt mijn vriendin aan diva, met wie ik onfortuinlijk in de auto ben beland. ‘Hij spankte me’, antwoordt diva dromerig, om vervolgens in een zwijgend gemijmer weg te zakken.

Madelief Wijdeveld (14) woont in Amsterdam als dochter van twee jonge ouders en grote zus van Emma (3), Hannah (5) en Roos (12). Zit (bijna) in de vierde klas van het Montessori Lyceum Amsterdam en heeft dus volop ervaring met kinderen. Vindt dat ouders recht hebben op een globaal overzicht van wat hun puber uitvoert in zo’n klaslokaal en daarbuiten.

Huiswerklusten en zeurfeministenEen nieuwe rubriek, dicht bij het thema en als verlengstuk van de cover. J/M bijt zich op geheel eigen wijze vast in het thema ‘eigentijds’. Vier J/M’ers aan het woord.

Tekst redactie J/M, fotografi e Robert Elsing, illustratie Milo

g e c o v e r e d : J / M

0902 WPG Indruk 14-15 JM.indd 140902 WPG Indruk 14-15 JM.indd 14 23-9-09 11:1623-9-09 11:16

15

PleegouderblogHet tweede broertje (8) dat bij ons komt wonen, heeft besloten deze ochtend niets te zeggen. Op het schoolbord dat achter mijn vrouw hangt, schrijft hij zijn naam. En: ‘Ik zit in groep 4. Ik ben slim.’ Mijn vrouw laat foto’s zien van hun kamer. De jongens zijn niet bijster geïnteresseerd. ‘Hebben jullie Wii?’, vraagt de oudste broer. ‘Nee’, moet ik tot zijn teleurstelling antwoorden. ‘Maar in het gebouw waar ik werk, wordt ook het blad Playboy gemaakt en die hebben een Wii-kamer.’

Frans Lomans heeft volgens eigen zeggen nooit iets of iemand opgevoed, en is nooit verantwoordelijk geweest voor het leven van anderen. Frans is hoofdredacteur van het weekblad Panorama en mede-eigenaar van het platenmaatschappijtje Rosa Records. Op zijn blog beschrijft Frans wat er allemaal bij komt kijken wanneer er een pleegkind in huis komt.

PuberachtigAl tijden vergaap ik me aan het gebrek aan

huiswerklust bij mijn kinderen. Denk ik dat ze – na een uur rommelen op hun kamer, met msn

en muziek aan – nog aan hun proefwerk moeten beginnen, blijken ze al klaar te zijn! En verdomd,

vaak halen ze dan nog een voldoende ook. En als ze een onvoldoende krijgen, compenseren ze dat door

de volgende keer een halfuurtje langer te werken volgens de formule: 4,5 + 6,5 = 11: 2= 5,5 = 6 = 40

minuten leren. Wie zegt dat scholieren tegenwoordig niet meer kunnen rekenen?

J/M-redacteur Anne Elzinga is moeder van een dochter (19) en twee zonen van 15 en 12. Elke week deelt ze haar

scherpzinnige observaties over pubers en opvoeden.

iWebsite: www.jmouders.nlWeblog: jmouders.wordpress.comHyves: jm.ouders.hyves.nlTwitter: twitter.com/jmvoorouders

J/M zet eigentijdse communicatiemiddelen in om zijn doelgroep online te bereiken. Er is al een J/M Hyves-pagina en sinds kort heeft het blad ook een eigen weblog en een Twitter-feed. Op het

J/M-weblog schrijven redacteuren en externe (ervarings)deskundigen elke week over alles wat met pedagogiek en opvoeding te maken heeft.

PleeHet twheeft bschoolzijn navrouw zijn nieWii?’, vteleursik werkhebbe

Frans Liemandvoor hevan hetplatenmFrans wpleegkin

g

r

0902 WPG Indruk 14-15 JM.indd 150902 WPG Indruk 14-15 JM.indd 15 23-09-09 13:2523-09-09 13:25

V a n b i n n e n u i t

16

Fotografi e

Robert Elsing

Iedereen praat erover. Maar wat gebeurt er echt op Twitter? Loes van Dokkum (social media-expert van Scripta Media) verhaalt over de kansen en mogelijkheden van hét mediakindje van 2009.

‘Ik ben onbedwingbaar nieuwsgierig en heb een zekere publicatiedrang. Deze beide behoeften worden als nooit tevoren bevredigd op Twitter.Twitter (oktober 2006) is een website waarop miljoenen mensen regelmatig berichten waar ze mee bezig zijn, in 140 tekens. In je tekst kun je links opnemen naar content

elders. Beeld, geluid, woorden. De gedwongen beknoptheid van de berichten drijft velen tot grote hoogten in hun taalgebruik.Je zou Twitter kunnen zien als een continue stroom headlines, streamers en leads. Of als een continue stroom nieuws-terwijl-het-gebeurt. Als een continue stroom ja-verzin-het-maar, alles eigenlijk. Waar je Twitter ook voor zult gebruiken, het zal altijd een continue stroom zijn, die je blijft voeden met onderwerpen die jij interessant vindt. Verleidelijk, niet?Het is vooral de onmiddellijkheid, waar ik niet genoeg van kan krijgen. Twitter is onmiddellijk, als in ‘terstond’. Er zijn talloze voorbeelden van mensen die nieuwswaardige gebeurtenissen meemaken en hun ervaringen direct op Twitter publiceren. Niet zelden kun je een gebeurtenis volgen via meerdere personen, dus vanuit meerdere perspectieven. Nieuws verspreidt zich op Twitter sneller dan waar ook, terwijl de offi ciële verslaggeving vaak pas uren, soms dagen later op gang komt en door een Twitter-gebruiker niet zelden als oud nieuws wordt ervaren.Twitter is ook onmiddellijk, als in ‘direct’. Via Twitter kun je de gedachten van opinieleiders, gelijkgestemden, prospects, beroemdheden en idolen rechtstreeks volgen. Je kunt deze mensen ook rechtstreeks aanspreken. Soms praten ze terug. Twitter doet behalve hiërarchische ook geografi sche afstanden verdwijnen. Zelfs afstanden die al heel klein zijn. Dat Twitter wereldwijd is, betekent namelijk ook dat het hyperlokaal is. Op Google vind je niet waar die knal die je zojuist hoorde vandaan kwam. Op Twitter vind je negen van de tien keer binnen een halve minuut een antwoord. Dat de berichtgeving van deze vaak burgerverslaggevers niet altijd helemaal ‘waar’ is, houd je als Twitter-gebruiker in het achterhoofd. Toch heeft zij een onmis-kenbare waarde, juist door die directheid. Over de invloed van diensten als Twitter op de toekomst van printmedia, de journa-listiek als professie en ja, zelfs de democratie vinden overigens interessante discussies plaats tussen geleerden, redacteuren en lezers. Op Twitter natuurlijk. De mogelijkheden die Twitter biedt, zijn nog lang niet in kaart gebracht. Ze worden dagelijks groter. Bedrijven hebben inmiddels ontdekt dat ze Twitter kun-nen gebruiken voor prijsaanbiedingen, aankondigingen, public relations, klantenservice, merkbekendheid, crowdsourcing en reputatiemanagement. En dat is nog maar het begin.Ondertussen groeit de groep mensen die twittert nog steeds explosief. Wat het voor jou kan betekenen, ontdek je pas door het te doen. Maak een account aan, zoek een paar interessante personen om te volgen en laat je meevoeren met de stroom.

@loesvandokkum

Onmiddellijk

0902 WPG Indruk 16-17 binnenuit-p&o.indd 160902 WPG Indruk 16-17 binnenuit-p&o.indd 16 23-09-09 13:2623-09-09 13:26

17

P e r s o n e e l & O r g a n i s at i e

Tekst Irma Dorenstouter, fotografi e Robert Elsing

Die brandende lucifer is natuurlijk de metafoor voor een burn-out. Iets wat iedereen op elk moment kan overkomen. Ook binnen WPG. Gelukkig ziet bedrijfsarts Sjoerd Langius niet veel mensen met een “echte” burn-out op zijn spreekuur. ‘Meestal hebben ze nog een stukje hout over’, borduurt hij door op de metafoor. ‘En dat biedt weer handvatten voor herstel.’

BereikbaarheidsdriftAls arboarts van de dienst Servicecentrum Gezond Uitgeven, begeleidt hij specifi ek medewerkers in de uitgeefbranche. Met de term burn-out heeft hij niet zoveel. ‘Ik noem het liever overspannen. Alleen als iemand volledig is opgebrand als gevolg van zijn werk, spreek ik van een burn-out. Maar dat komt niet veel voor. Het is altijd een combinatie van factoren, zoals een drukke baan, de rol in het gezin, de impact van gebeurtenissen in het privéleven, het bijhouden van sociale contacten en geen tijd voor hobby’s of sport, die mensen de das omdoet.’ En niet te vergeten de maatschappelijke ontwikkelingen zoals de tegenwoordige bereikbaarheidsdrift. ‘Van werknemers met een verantwoordelijke baan wordt verwacht dat ze altijd bereik-baar zijn. Ook op hun vrije dag. Dus of ze nu als moeder op het schoolplein staan of als vader een papadag hebben, als de te-lefoon gaat moet die worden opgenomen. En eigenlijk moet thuis ook nog even de e-mail worden gecheckt.’

SymptomenLangius vervolgt: ‘Niet alleen ambitieuze mensen met een verantwoordelijke baan raken soms overspannen. Dat kan iedereen overkomen en is niets om je schuldig over te voelen. Wel is het zo dat mensen die alleen maar heel hard werken om hun

ambities te verwezenlijken en een perfectionistische inslag hebben, er iets gevoeliger voor zijn.’ Overspannenheid ontstaat overigens niet van de een op andere dag, maar bouwt zich op. ‘Vaak realiseert iemand zich pas achteraf dat zijn lichaam nood-signalen heeft uitgezonden, maar dat die niet als zodanig zijn herkend.’ Zo kunnen bijvoor-beeld een aanhoudend onrustig gevoel en vage gezondheids-klachten voorboden zijn van een overspannenheid. De bedrijfs-arts verduidelijkt: ‘In iemands hoofd puilt het postbakje “in” uit, maar schuift er niets door naar het postvakje “uit”. Men-taal stapelt het werk zich op. Er ontstaat een paniekerig gevoel en de persoon dreigt zijn grip op de zaak te verliezen.’

VoorkomenOp zo’n moment moet iemand dus ingrij-pen. Hoe dan? ‘Door de signalen serieus te nemen en ze niet weg te duwen. Het is on-zin om je schuldig te voelen of te schamen voor iets waar je niets aan kunt doen. Help jezelf en ga praten met bijvoorbeeld een

arboarts, een leidinggevende, humanre-sourcesmanager of loopbaanadviseur. Zij kunnen helpen met advies, een luisterend oor of doorverwijzing naar iemand die je kan ondersteunen bij het ordenen van je (mentale) agenda. Praten betekent echt niet dat iemand zich gelijk ziek moet mel-den. Integendeel: praten is de start van her-stel. Maak dus van je hart geen moordkuil.’

Stel jezelf een brandende lucifer voor die helemaal opbrandt. Als de vlam gedoofd is, blijft er een sprietje verkoold hout over. Dat valt op een goed moment uiteen en wat er overblijft is… niets.

i Kijk ook op intranet: P&O-loopbaanadvies.

Herken de signalenBeantwoord de vragen: ‘Ga ik elke dag met plezier naar mijn werk?’ en ‘Heb ik nog energie voor de andere zaken die belangrijk zijn in mijn leven?’ Is het antwoord op beide ‘nee’, dan is het raadzaam om in te grijpen. Heb je al een tijd onrustige gevoelens? Neem het serieus. Heb je het gevoel dat je het heel druk hebt, het niet meer overziet en het ook niet over een week op orde hebt? Ga niet harder werken, je krijgt het toch niet af, maar praat erover. En, heel belangrijk, geloof er niets van dat het aan jou ligt!

Burn-out? Praat erover!

0902 WPG Indruk 16-17 binnenuit-p&o.indd 170902 WPG Indruk 16-17 binnenuit-p&o.indd 17 23-9-09 7:5523-9-09 7:55

w p g a s t

‘Ik heb niets gemerkt van die lange tijd. Bevlogenheid is het tover-woord. Ik ben een soort stilte-missionaris. Vluchten in een boek is een middel om cultuur over te brengen. Dat didactische zit in mij,

ik heb jaren in het onderwijs gewerkt.Bij Zwijsen was altijd wat te doen. Begin jaren tachtig was ik initiator van de ver-nieuwende schrijfmethode Schrijftaal. De eerste met een fatsoenlijke handleiding en remediërende oefeningen. Een groot succes werd de Zoeklicht-reeks. Kinderen met een vertraging in de lees-ontwikkeling kregen tot dan toe boekjes onder hun neus die niet aansloten bij hun psychologische ontwikkeling. Op je tiende lezen over kabouter Pim is niet motive-

rend. Ik bedacht dat er wat te kiezen moest zijn, qua thema en niveau. Het werd een groot succes, de serie loopt nog steeds. Uit experimenten op lomscholen (onderwijs-vorm tot 1998 voor kinderen met leer- en opvoedingsmoeilijkheden, red.) bleek dat die boekjes de hele klas aan het lezen zet-ten. De kinderen staken elkaar aan, pure propaganda naar elkaar toe. Sommigen lazen voor het eerst een boek.Daarna draaide ik de truc om en bedacht een serie voor kinderen die snel vorderen met lezen, de Bolleboos-serie. Op de Na-tionale Onderwijs Tentoonstelling betrok ik er leraren bij en na een paar dagen was het concept compleet. Ik ben altijd een man geweest van con-cepten, dat is mijn sterke kant. Paul van

Loon is daar een mooi voorbeeld van. Ik gaf hem commentaar: “De raamvertel-ling in de herberg is wat traag.” Van Loon zei: “Te langzaam? Doen we het toch wat sneller, maken we er een bus van!” Dat was het begin van de Griezelbus. Nu moet iedereen multimediaal doen, maar wij deden dat toen al. De Griezelbus was te zien in het Autotron, er waren spelletjes op cd-rom, een Griezelclub met twaalf-duizend leden met een eigen krant. Mijn Zwijsen-tijd is nu voorbij. Dat is goed. Ik merk dat ik de slag begin te mis-sen. Ik kan niet meer zo dicht bij de ziel van kinderen komen als vroeger. Ik kan niet meer zo goed van tevoren zeggen wat het effect van een tekst op ze is. Kinderen veranderen. En ik ook.’

De bevlogenheid van een stiltemissionaris

Hij ontdekte Nederlands populairste kinderboekenschrijver Paul van Loon en bracht kinderen die nog nooit een boek hadden ingekeken met plezier aan het lezen. Na 31 jaar trad uitgever Richard van de Waarsenburg deze zomer uit dienst bij Zwijsen.

Tekst Marleen Bakker, fotografi e Sophie van Schouwen

18

0902 WPG Indruk 18-27 gast vn passie.indd 180902 WPG Indruk 18-27 gast vn passie.indd 18 23-09-09 13:2723-09-09 13:27

19

Perit ing erat perista dolu

Lam del Ercip erit nulla

De ogna feuipi ipa sustgud euis leros pam

Magnibh eu fac

Dubieuze transacties Wat er mis ging bij Rochdale

6 september 2009, jaargang 7034

Perit ing erat

perista dolu

€4,-

more than


De ogna feuipi ipa sustgud

Quis nos aliqua vendre exeu

Den Haag, 14 juli 1983. Ulpute te minibh enis-cilla feugait. Magna fac-cum dunt prat nullut am nonse dolortie do exer se faccum zriurem quis ad doluptat, consecte vullan henibh ea faccum dipsumnulputat. Tem el esting eumsan et verit iril iliqui

Vonne van der Meer ‘Het liefst zou ik verpleegster zijn’


Minister Plasterk ‘Ik ben geen minister van feest’

€4,-




Magnibh eu fac

Minister Plasterk ‘Geen minister van feest’


€4,-6 september 2009, jaargang 7003



De dilemma’s van Uruzgan ‘Iedereen heeft hier vijanden’

UitsteloudersHet drama van het onverwekte kind

1929-2009Simon Vinkenoog


Quis nos aliquam vendre ex eu


Minister Plasterk ‘Ik ben geen minister van feest’

€4,-


San ut estrud estion ea con hendionse tem






Uitstel-oudersHet drama van het onverwekte kind

03




Magnibh eu fac

Vonne van der Meer ‘Het liefst zou ik verpleegster zijn’


Prit nim alem

25Perit ing erat perista dolu





Minibh eniscilla feugait. Magna fac

cum dunt prat nullut

am nonse

Gom dunt

prat nullut am

nonse dolortie

do exer se fac-

cum zriurem

quis ad dolup-

tat, consecte

Ulpute te minibh enis

cilla feugait.

Magna fac

cum dunt prat nul-lut amnse

Nonse dolor-

tie do exer

se faccum

zriurem quis

ad doluptat,

consecte vul-

lan henibh



Le cortie del irilit inisiscilit

Obama: ‘Aminibh eniscilla feugait’

Griep dunt prat nullut misset

Vers blauw op straat dolortie do


dre ex eu

€4,-


Uitstel-oudersHet drama van hetonverwekte kind

25Perit ing erat perista dolu



Magna fac

cum dunt prat nullut

am nonse

do exer se f

cum zriurem

quis ad dolup-

tat, consecte

cilla feugait.

Magna fac

cum dunt prat nul-lut amnse

ad do pconsecte vul-

lan henibh

SPECIA

L

DE RESTYLING8 pagina’s | 5 professionals | 18 antwoorden


20

Bij zijn sollicitatiegesprek rustte er nog een taboe op het woord ‘restyling’. Toch ligt er een jaar na zijn indiensttreding als hoofdredacteur een vernieuwd weekblad in de schappen. Aan het woord: Frits van Exter.

‘Opinieweekbladen en kranten liggen onder vuur en bezuini-gingen zijn aan de orde van de dag. Met de investering in VN gaat WPG tegen de stroom in. Waarom? ‘Omdat WPG is ontstaan vanuit VN en omdat we onvoorwaardelijk geloven in de opiniërende rol van het weekblad. VN draagt in belangrijke mate bij aan de me-ningsvorming in Nederland. Dat zit in het karakter van

VN. Het blad is van oorsprong scherper, meer tegendraads, meer prikkelend en meer diepgaand op terreinen als politiek, maat-schappij en cultuur dan diverse andere media. En bij VN heerst de journalistieke mentaliteit om dingen echt uit te zoeken. Ook dat draagt bij aan de kwaliteit van het blad.’

Hoe noodzakelijk is de restyling? ‘Het doel van de restyling is duidelijk: verhogen van de dalende oplage (van 100.000 in de jaren tachtig naar 49.000 in 2008, red.). Daar is een impuls voor nodig en die geven we met de inhoudelijk vernieuwde VN. Uitgangspunten daarbij zijn dat VN een stevigere positie in de markt inneemt, dat het door meer mensen gelezen wordt en dat de band tussen VN en haar lezers wordt versterkt.’

VN is diverse keren, met wisselend succes, gerestyled. Waarom zou deze restyling wel werken? ‘Het is niet zo dat de vorige restylingen mislukt zijn. Ze zijn ingegeven door de tijdgeest en hebben hun dienst bewezen. Ik kan geen garanties voor de toekomst geven, want het succes van de vernieuwde VN hangt ook af van de markt. Daarbij hebben we te maken met een hoogopgeleide en kritische doelgroep. Onze lezers zijn druk en moeten hun tijd verdelen. Daar hebben we op ingespeeld door het blad toegankelijker te maken en dichter bij de lezer te brengen. Daardoor is VN op elk moment te lezen en niet alleen aan tafel met de ellebogen op het hout. We hebben onze uiterste best gedaan om een stap vooruit te zetten. De tijd zal het leren of het de juiste stap is.’

Hoe revolutionair is de restyling? ‘We hebben niet het ei van Columbus gevonden, maar tegen elkaar gezegd: deze titel heeft een goede reputatie, is kwalitatief hoogstaand en heeft potentie. We moeten alleen een stap vooruit zetten en meer lezers zien te verleiden. Daarbij hebben we onszelf wel elementaire vragen gesteld: Moet Vrij Nederland wel een week-

Vrij Nederland. WPG zou niet bestaan zonder dit ooit illegale verzetsblad. Bijna zeventig jaar later onderschrijft de organisatie nog steeds de ideologie van het eerste door haar uitgegeven weekblad. Het is een van de redenen waarom WPG in tijd van bezuinigingen investeert in de herpositionering van VN. Hoofdredacteur Frits van Exter en WPT-directeur Karin van Gilst praten over de gerestylde VN die op 8 oktober in de schappen ligt..

Tekst Irma Dorenstouter, fotografi e Robert Elsing

‘Ik kan geen garanties geven,

blad blijven? Ja, dat moet het. Moet het losstaan van de waan van de week of juist niet? Toen we het over dat soort zaken eens waren, hebben we de formule van VN kritisch onder de loep genomen. Wat missen we? Waar haken lezers af? Wat lezen ze niet of juist wel? Daarna zijn we gaan slijpen, slijpen en nog eens slijpen. Met de redactie en anderen die voor VN werken, maar ook met derden zoals vormgevers, media-experts, columnisten en journalisten. De goede dingen zijn behouden en aangescherpt, de minder goede dingen zijn vervangen.’

De kritiek op VN is ondermeer dat het te weinig actueel, te weinig vernieuwend en te weinig onderscheidend is. Herken je de kritiek en doe je daar iets mee? ‘Natuurlijk. Bovengenoemde zaken hebben we zelf ook vastge-steld. Daarbij vonden we VN te hermetisch in vorm en inhoud, enigszins monotoon, ontoegankelijk en niet erg uitnodigend. Al die zaken zijn bij de restyling tegen het licht gehouden. We hebben overigens niet alleen naar de slechte punten gekeken, maar ook naar de succesfactoren van het blad. Het verleden was daarbij onze inspiratiebron, want in de jaren zeventig en tachtig was VN het lijfblad van mensen. Lezers herkenden zich erin en wilden ermee gezien worden. Dat hebben we geprobeerd te vertalen naar het hier en nu.’

Kun je een bijna zeventig jaar oud weekblad nog wel aanpassen aan de nieuwe wereld? ‘Ja. Het blad moet dan wel in relatie staat tot de samenleving van dat moment. En je moet ervoor zorgen dat het blad aantrekkelijk blijft door zaken op gezette tijden aan te passen.’

VN heeft even een experimenteel blog op haar site gehad: VN Lab. Een eerste stap naar een vernieuwd weekblad dat haar huidige doelgroep weer aanspreekt of juist een eerste stap naar een nieuwe doelgroep?‘VN Lab is bij toeval ontstaan met als doel het verder verkennen van de mogelijkheden van de nieuwe media voor VN. We hebben er goede contacten en ideeën aan overhouden en we gaan er, in een andere vorm, mee door. Voor wat betreft de doelgroep van VN: die verandert niet. We blijven ons richten op mannen en vrouwen van 35+, hoogopgeleid, een boven modaal inkomen en maatschappe-lijk betrokken. Die doelgroep biedt voldoende ruimte voor groei. Het gaat ons om de lezers die VN kopen in de losse verkoop of zijn afgehaakt, blijvend te interesseren voor het weekblad. En uiteraard willen we onze abonnees vasthouden.’

Wat verwacht je van de restyling?‘Simpel: meer lezers.’


maar hier geloven we in’

Frits van Exter

21


22

‘Met de herlancering van Vrij Nederland gaan we tegen de stroom in. Daar waar andere media bezuinigen, hebben wij de kans gekregen om te investeren. De nieuwe VN is dikker, compleet anders van opzet en heeft meer inhoud. Lezers krijgen meer waar voor hun geld.’

‘Karin van Gilst, directeur van WPT en uitgever van VN vervolgt haar verhaal: ‘Ook VN online wordt vernieuwd, maar het weekblad is in deze herlan-cering leidend. Heel eigen-wijs stoppen we de grootste

vernieuwing in ons papieren product. Onze doelgroep leest graag, zoekt verdieping, inhoud, nuance. Daar leent papier zich vooralsnog het beste voor. Internet is een prachtig medium, maar het heeft andere gebruiksvoordelen als snelheid, interactie, zoekmogelijkheden en een archieffunctie. Straks allemaal trouwens ook op VN.nl. Ook eigenwijs: VN wordt niet verjongd, we

Karin van Gilst

De GeschiedenisEen 'Hetzschrift' noemde de Sicher-heitsdienst het illegale Vrij Nederland dat op 31 augustus 1940 voor het eerst verscheen. VN groeide echt uit tot een veel gelezen verzetsblad. Tot grote bloei kwam het blad vanaf 1955. Hemelbestormers werden in huis gehaald, zij zorgden ervoor dat Vrij Nederland veel aandacht ging besteden aan wat later 'de culturele revolutie van de jaren zestig' werd genoemd. Sinds de jaren negentig verschijnt Vrij Nederland niet langer op kran-tenformaat, maar als magazine. De redactionele pijlers – politiek, cultuur, maatschappij - bleven. In 2001 werd een restyling doorgevoerd waarbij het accent meer op het opiniekarakter van Vrij Nederland werd gelegd. Het verzets-blad uit de jaren veertig en het linkse vlaggenschip van de jaren zeventig is vanaf toen een sociaal-liberaal week-blad geworden.

‘Voeten in het verleden, hoofd in het heden’

blijven 35+ en blijven ons richten op de huidige doelgroep en op mensen die VN aan de rand van het hart hebben. Die het blad kennen en het waarderen, maar die om een of andere reden in het verleden zijn afgehaakt. Het is ons doel om hen weer te verleiden. Verder hebben we het blad iets vrouwelijker gemaakt. Of liever gezegd: iets minder mannelijk. En we hebben goed gekeken naar de succes-sen van vroeger. Die informatie hebben we vertaald naar een weekblad anno 2009. Of de strategie niet te eigenwijs is? Nee. Ik geloof erin. Een groeiende groep mensen verzet zich hardop tegen de verplatting van de wereld. Tegen de vervlakking, het gegraai en het extreme marktdenken. Men-sen willen terug naar ingetogen, duurzame waarden. Mensen willen meer vakman-schap. Tegen die mensen willen we zeggen: Vrij Nederland is geknipt voor u.’

Ook eigenwijs: VN wordt niet verjongd, we hdvvT1gNadSVtrmeaVbvvb


23

‘Mensen moeten haar weer willen zien. Vasthouden.’Rob van Vuure (1945) verhaalt over alles en iedereen in bladenland op zijn weblog. Ook over Vrij Nederland. Hij schrijft dat hij weer graag verliefd wil worden op het instituut dat diep in hem is geworteld, maar hij weet niet hoe. Waar komt de liefde voor VN van de bladendokter vandaan? En wat moet er gebeuren om weer kriebels te krijgen?

‘In ons sociaaldemocratisch gezin waren Het Parool, de VARA en Vrij Nederland heilig. Lievelingetjes in huis. Zo ben ik opgegroeid. Niet dat we door de brieven-bus naar de postbode loerden om Vrij Nederland uit zijn hand te grissen, maar het gaf wel een fi jn gevoel: Ze is er weer!Dat gevoel ben ik langzaam kwijtgeraakt. Ik merkte dat ik het blad niet meer op-pakte. De noodzaak ontbrak. Dat komt omdat ik niet word gedwongen om het te lezen. Wanneer ik dat wel word, zoals nu (Van Vuure bladert door Vrij Nederland no. 35 2009, die met de knutselbom op de cover), dan ben ik er weer, dan zie ik dat Vrij Nederland nog altijd een blad met veel potentie is. Vakmensen, die een goed verhaal kunnen maken en inhoud aan rubrieken kunnen geven. En toch lukt het ze de laatste tijd niet om een passend antwoord op de lezer-smarkt te vinden. Dat is een complex vraagstuk. Wat kan ik erover zeggen. Ik mis bij Vrij Nederland de verleiding. Waar wij (bij Sanoma Uitgevers waar Van Vuure creatief directeur is, red.) soms doorslaan in de verleiding, verwach-tingen op de cover die we soms maar moeilijk waar kunnen maken in het binnenwerk, lijkt het tegenovergestelde bij Vrij Nederland te spelen. Het staat zo ver van mij af. Het is soms zo rechttoe rechtaan, terwijl de verhalen echt wel hout snijden. Het is een open deur: Vrij Nederland is niet meer de nieuwsbron die het in de jaren zestig, zeventig was. Door de opkomst van internet en dagbladen die in het weekend soms wel drie keer een Vrij Nederland-achtige bijlage presente-ren is het opinieblad zonder echte concurrent in de verdrukking geraakt. Dat is een groot probleem voor Vrij Nederland, dat niemand mag onderschatten. Het is gewoon een heel lastige kwestie, nee, daar zou ik ook niet zomaar een antwoord op hebben. Dagbladen maken wél die stap. Zij halen alles uit de kast om de lezer te verleiden. Het Parool heeft niet alleen stelling genomen, na alle gedaantewis-selingen die het heeft ondergaan, maar het maakt bovendien gebruik van tijd-schrifttechnieken. Nrc.next idem dito. Vrij Nederland zou meer over de schutting moeten kijken, is mijn mening. En daarbij de verleiding in huis halen: gebruik alle denkbare journalistieke technieken, durf met foto-grafi e en vormgeving onderscheidend te zijn!En dan nóg is het moeilijk. Net zoals voor de kranten. Van de acht prominente dagbladen, inclusief de gratis drie, zullen er op termijn toch wel een paar afvallen. En wat te denken van de instituten: Readers Digest, HP/De Tijd, Nieuwe Revue, Panorama. Stuk voor stuk hebben zij het moeilijk. Het klinkt heel gek, ook in mijn oren, als er straks een paar niet meer zijn. Maar daar zullen we aan moeten wennen. Vrij Nederland moet zich staande houden, schreeuwt mijn liefde voor het blad! Mensen moeten haar weer willen zien. Vasthouden. Omdat ze verleidt. Boeit. Omdat ze de hele dag kriebelt in mijn buik. Net als vroeger.’

Rob van Vuure (BLDNDKTR, elke dinsdag in de Volkskrant)


24

LogoWaar het weekblad vóór de restyling een rood geblokt en minimalistisch logo kende, doet de nieuwe letter in het logo denken aan de vorige eeuw. Aan tijden waarin diepgravende VN-journalistiek fundamenten in Neder-land deed wankelen.

Toptijd ‘Ik was inmiddels zelf een lauwe lezer van Vrij Nederland. Ik volgde het blad wel, maar vond het een te gesloten bolwerk. Ik keek er niet meer naar uit. Totdat ik werd gevraagd voor de restyling dan gaat het echt weer beginnen. Ik wist het nog van een vorige restyling: het is voor de tweede keer dat ik VN zo onder handen kon nemen. Een unieke uitdaging.Mijn doel was het zichtbaar maken van de journalistieke kwaliteit, het blad als een oester openen en dit vertalen naar het lees-gedrag van deze tijd. De meest opvallende stap die we hebben gezet is het nieuwe logo. Een ingrijpende verandering. Toch noodzakelijk, zo vinden wij. Dit om een duidelijk signaal te geven aan de lezers die, ondanks alle voorafgaande restylingen, in de loop der jaren zijn afgehaakt. Om de trouwe lezers niet van VN te vervreemden, ben ik op zoek gegaan naar een element uit de toptijd van VN. Dat wilde ik terug-halen en gebruiken in de huidige vorm-geving. Ik kwam uit bij het lettertype van toen: de Clarendon Bold Condensed. Deze letter heeft bovendien een vriendelijk, toegankelijk karakter.’

Navigatie ‘De navigatie is sterk verbeterd, kan ik nu na maanden zeggen. Door iedere sectie in het blad een eigen

karakter en kleur mee te geven moest het geheel, Vrij Nederland, wel toegankelijker worden. Het nieuws voorin heeft rood als steunkleur. De Republiek der Letteren en het Kunstkatern worden samengevoegd tot één sectie, gesteund door cyclaam en groen. En er komt een nieuw onderdeel: Het Leven, met als steunkleur oranje.’Groter‘Het blad wordt groter, gedrukt op dikker en witter papier en er komen zestien pa-gina’s bij. De leesletter is groter geworden. Ook worden de teksten zelf op een andere manier aangeboden, denk aan kadertek-sten, infographics en gebruik van wit.’

Geen glossy ‘VN wordt toegankelijker, zonder zijn diepgang te verliezen. Als het goed is zal de trouwe lezer snel gewend zijn aan de nieuwe vorm. Jonge lezers zullen bij VN een licht, hip retrogevoel krijgen, en de afhakers, veelal vrouwen zo blijkt, zien geen glossy maar wel een uitnodigend kwaliteitsblad.’

De ontwerperKwaliteit wordt in een hip retro jasje gestokenSuzanne de Groen, verantwoordelijk voor de marketing van Vrij Nederland, staat klaar om de nieuwe VN stevig in de markt te zetten. ‘Het is uniek om juist in deze tijd een kwaliteitsblad als VN zo’n enorme impuls te mogen geven. Het mooie is dat de herlancering echt van onderaf is ontstaan: de redactie heeft fl ink gebrainstormd en er is heel goed naar de lezers geluisterd. Vanaf het begin zijn Sales en Marketing betrokken geweest bij de plannen.’

Teksten Elsbeth Ypma

Ontwerper Loes Koomen is een gewaar-deerd ontwerper in de uitgeefbranche; meermalen is haar werk bekroond met vakprijzen. Sinds 1966 ontwerpt Koomen vanuit haar eigen studio in Amsterdam (publieks)tijdschriften, kranten, boeken en boekomslagen.

Vrij Nederland 8 OKTOBER 2009 8 OKTOBER 2009 Vrij Nederland

At alismodo diam dip esequi tat, conse eugait, con ullaore magna consendipit acilis non At at-tem orercilisim nostrud te feugait ut lore.

Utat commy nim

Essed magna

reportage

Smodo diam dip esequi tat, conse eugait, con ullaore magna consendipit

8 OKTOBER 2009 Vrij Nederland

Het Leven

‘Fuisim zriustrud modo odignim ing eropa odolum ipsu stisim ea fac’

ze van Kesselsde eerste klas van het christelijke Calvijn met Juni-tegenwoordig van half negen tot vier uur naar traditionele vakken krijgen ze extra Engels van na-n ze debatteren, gaan ze skaten en mountainbiken.

het verdienen gaan een dagje uit in een auto met eleverde chauffeur. Ze gaan naar de Tweede Kamer durodam – of een andere hot spot waar ze nooit t.

Ipsustisim ea quat m uat eu amIp

›


At alismodo diam dip esequi tat con se eugait, con ulla

store magna onsendipit acilis non At attem or

ercilisim nostrud te feugait ut lore.

Het Leven

tDe leerlingen van de eerste klas van het chris-telijke Calvijn met Junior College moeten tegen-woordig van half negen tot vier uur naar school. Behalve de traditionele vakken krijgen ze extra Engels van native speakers, leren ze debatteren, gaan ze skaten en mountainbiken. En leerlin-gen die het verdienen gaan een dagje uit in een auto met een door de ING geleverde chauffeur. Ze gaan naar de Tweede Kamer of ze bezoeken Madurodam – of een andere hot spot waar ze nooit eerder zijn geweest.Zes jaar geleden, de eerste keer dat ik de school bezocht, was de situatie heel anders. Gillende leerlingen struikelden over elkaar op de trap-pen, overal lagen lege zakjes chips of leegge-dronken flesjes frisdrank. Leerkrachten leken aan het eind van hun Latijn op deze zwarte school in Amsterdam-West. De directeur had net als de leerkrachten het bes-te met de leerlingen voor, maar de problemen waren zo groot – er was agressie, leerlingen spijbelden, lessen werden verstoord, ouders wa-ren totaal afwezig – dat het leek alsof ze het col-lectief hadden opgegeven. De school, ooit een havo-atheneum met witte leerlingen, was nu een vmbo met uitsluitend allochtone leerlin-gen. Vaak spraken ze slecht Nederlands en hun ouders voelden zich totaal niet bij de school be-trokken. Dat vergde een andere aanpak van le-raren die helemaal niet op deze nieuwe taak wa-ren voorbereid. Sinds die eerste schokkende confrontatie en in het besef dat er in de grote steden veel meer van dit soort scholen waren, ben ik naar het Calvijn blijven gaan en schreef ik er behalve verhalen voor Vrij Nederland ook het boek Onzichtbare ouders over. Maar verslag doen alleen was niet

voldoende. Er moest iets gebeuren, vond ik.

SfeerDe sfeer op het Calvijn College is niet langer ver-slagen, maar optimistisch. Over twee weken worden de handtekeningen gezet onder het voorstel een heel nieuw gebouw neer te zetten. Na jarenlang gesteggel tussen het schoolbe-stuur, de woningcorporatie en de gemeente lij-ken ze er nu uit te zijn. Dan komt er eindelijk een prachtige sportzaal die overdag door school zal worden gebruikt en ’s avonds door vereni-gingen. Kleinschalige ondernemingen worden gevestigd in het schoolcomplex, leer-werkbe-drijfjes met een uitstraling naar de hele buurt. In die nieuwe school zullen vmbo-leerlingen ook hun mbo-diploma kunnen halen zodat er van uitval na het vmbo geen sprake meer is. Ook zullen alle leerlingen de extra aandacht krijgen die nu alleen nog voor de eersteklassers is weg-gelegd. Dat kost veel geld, maar de komende vier jaar lijkt er voldoende te zijn. Drie jaar geleden liet Felix Rottenberg op mijn verzoek tijdens een speciaal belegde en drukbe-zochte sessie op het Calvijn zien hoe slecht de school eraan toe was. De pislucht bij het gym-lokaal, de ratten, de verstopte wc’s, de slechte samenwerking met Bureau Jeugdzorg, niets bleef onbesproken. En dat in aanwezigheid van het verantwoordelijke college van bestuur van Amarantis, de organisatie op christelijke grond-slag die van de overheid geld krijgt voor het be-sturen 30.000 leerlingen op 59 schoollocaties, waaronder het Calvijn. Ook aanwezig waren burgemeester Cohen, stadsdeelvoorzitter Mar-couch en gemeentesecretaris Erik Gerritsen. Rottenberg probeerde erachter te komen hoe ›


25


het eind daarvan kun je zeggen dat het is ge-lukt.’ De afgelopen periode was voor Ten Hul-sen een gemengd genoegen, vertelt hij op zijn opgeruimde kamer met uitzicht op het voetbal-veldje waar dagelijks gebruik van wordt ge-maakt. Eerst voetbalden alleen de jongens, maar nu doen de meisjes ook mee, vertelt hij tevreden. Hij vond het fantastisch om wat voor deze leerlingen te kunnen betekenen – ‘zij wa-ren mijn drijfveer’ – maar het werk was zwaar, loodzwaar. ‘Deze organisatie was er zo slecht aan toe, de structuur binnen de school moest van de grond af aan worden opgebouwd.’ Toen hij aantrad, trof hij een docentenkorps aan dat probeerde te overleven, maar meer ook niet, zegt Ten Hulsen. ‘Iedereen draaide zijn les-sen, maar niemand vroeg zich af of wat ze de-den wel voldoende opleverde. Het was heel las-tig om die ingesleten cultuur – een reactie op jaren van verwaarlozing – ek aan organisatie. De roosters klopten niet, de jaarplanning was niet op orde er was geen goed verzuimsysteem. Wat kapot was, werd niet gerepareerd en na drie keer vragen lieten leraren het maar zitten. ‘Ze

accepteerden iets dat je nooit moet accepteren,’ zegt Ten Hulsen. ‘Verwaarlozing gaat op den duur in het hoofd van mensen zitten.’te veran-deren. Het zit nu eenmaal in de genen van leer-krachten om individueel te opereren. Begrijpe-lijk, want ze staan alleen voor die klas, met als belangrijkste instrumenten hun passie voor het vak en hun liefde voor kinderen.’ Ten Hulsen schrok vooral van het gebrek aan organisatie. De roosters klopten niet, de jaarplanning was niet op orde er was geen goed verzuimsysteem. Wat kapot was, werd niet gerepareerd en na drie keer vragen lieten leraren het maar zitten. ‘Ze accepteerden iets dat je nooit moet accepteren,’ zegt Ten Hulsen. ‘Verwaarlozing gaat op den duur in het hoofd van mensen zitten.’

InflexibelDe belangrijkste verandering was dat de lat weer hoog werd gelegd. De nieuwe directeur streefde naar het inspectieoordeel ‘excellent’. Toen hij aantrad, voerde Ten Hulsen eerst ge-sprekken met alle leraren: ‘Leraren die niet goed functioneerden, werden daar vroeger niet op aangesproken. Natuurlijk waren er ook leraren die de school overeind hielden, echte helden, die onvoldoende werden gesteund door de lei-ding en collega’s.’ Het gebrek aan flexibiliteit bij leraren, iets waar minister Plasterk landelijk ook al op heeft gewezen, baart hem zorgen. ‘Le-

raren zijn bang voor verandering, ze blijven te lang op één school zitten en dan dreigt het ge-vaar van cynisme. Waarom is het binnen het on-derwijs niet gewoon dat je met je baas over je toekomst praat? Dat je jezelf de vraag stelt of het misschien tijd is om weg te gaan?’ Hij hoopt dat zijn opvolger met kracht de ingezette verande-ringen zal doorzetten: ‘Je moet heel scherp aan de wind varen en buitengewoon onverstoor-baar blijven. Voor je het weet ben je weer aan het pappen en nathouden. Dat kan niet, je moet dóór! Als je je doelen niet hoog stelt, glijd je zo weer af. Zorg voor feedback, stel jezelf voortdu-rend de vraag hoe je kunt verbeteren. Leer van wat er mis gaat. Zo’n omslag kost echt vier.Zonder Felix Rottenberg als aanjager en Vrij Ne-derland dat over de school bleef schrijven, was het waarschijnlijk anders uitgepakt. De ge-

meente heeft de afgelopen jaren bijna een mil-joen in het Calvijn College gestoken, geld dat werd besteed aan alle extra activiteiten zoals sporten, huisbezoeken en les in debatteren. ‘In ruil daarvoor wil de gemeente zien dat de school er ook echt op vooruitgaat,’ zegt Ten Hulsen. Externe druk blijft nuttig, vindt hij. ‘De toekom-stige directeur moet de ruimte krijgen onortho-doxe dingen te doen. Amarantis moet niet al-leen goed volgen wat hier gebeurt, het moet de school ook de komende jaren extra aandacht blijven geven.’

WaterFelix Rottenberg hamerde erop dat een veran-deringsproces alleen kans van slagen had als de directeur van het Calvijn geen verantwoording schuldig zou zijn aan de regionale groepsdirec-tie van Amarantis. De groepsdirecteuren hou-den vooral elkaar nauwlettend in de gaten en er is niet altijd animo voor onderwijsvernieu-wingen. ‘Er heerst daar een gelijkheidscultuur,’ beaamt Amarantis-voorzitter Molenkamp. De uitzonderingspositie van het Calvijn werd door anderen niet op prijs gesteld. De medezeggen-schapsraad was geïrriteerd door de onortho-doxe aanpak van Ten Hulsen, die erop stond dat er van half negen tot half vijf docenten in de school aanwezig waren. ‘Dat stond niet letter-lijk in de cao,’ legt Molenkamp uit. ‘Dus werd mij gevraagd wat ik daaraan ging doen. Ik ant-woordde dat ik het maar zo liet, omdat dat voor deze school noodzakelijk was.’Het Calvijn College zal zijn bijzondere status na het vertrek van Ten Hulsen niet behouden, tot verdriet van Felix Rottenberg: ‘Die school vergt zoveel van een directeur, die moet zich be-schermd weten door het bestuur. Zo’n vernieu-wingsproces is heel zwaar.’ Schoolbestuurders zoals Amarantis hebben in Nederland de feite-lijke macht in het onderwijs. Zij beslissen over beleid en inhoud, de gemeente is alleen verant-woordelijk voor de huisvesting. De laatste jaren heeft de gemeente Amsterdam 1800

smodo diam dip esequi tat, conse eugait, con ullaore magna consendipit Ecte vulla acip eu facipit velit, qui-psum vel ut iure dolesed et autatis eliscin ciduismodo del ex et lut lam nulput et ullute et, vulputpatum eum zzrilit pratie commy nim delisi bla feummod dunt elit

Smodo diam dip ese qui tat ocilit, commo diam quismodolor secte fa ciliq uatuero stinibh ex ent vullam

smodo diam dip esequi tat, conse eugait, con ullaore magna consendipit Ecte vulla acip eu facipit velit, qui-psum vel ut iure dolesed et autatis eliscin ciduismodo del ex et lut lam nulput et ullute et, vulputpatum eum

sterdam steeds meer moeite met die taakver-deling. De gemeente kan niet ingrijpen als een school slecht functio-neert, zegt wethouder As-scher (PvdA). ‘Maar als een school het niet redt, willen wij helpen. Het gaat om Amsterdamse kinderen en die zijn ook onze verantwoordelijkhei

d.’Molenkamp is blij met de financiële steun van de gemeente, maar niet met ‘de toene-mende bemoeizucht’ van de lokale overheid. Hij beseft dat ze zullen moeten samenwer-ken, maar wat hem betreft alleen op basis van gelijkwaardigheid. ‘En daar heeft de ge-meente Amsterdam wat moeite mee, is mijn ervaring. De gemeente wil politieke macht over het onderwijs. Die houding is onwense-lijk en bemoeilijkt de samenwerking. Wette-lijk zijn wij nu eenmaal verantwoordelijk.’ De gemeente, vindt Molenkamp, moet zich met haar kerntaken bezighouden: ‘De werkgele-genheid, de demografische ontwikkeling, ruimtelijke ordening. Laat ons er maar voor zorgen dat de scholen op orde zijn. En spreek ons daarop aan.’jkt de samenwerking. Wette-lijk zijn wij nu eenmaal verantwoordelijk.’ De gemeente, vindt Molenkamp, moet zich met haar kerntaken bezighouden: ‘De werkgele-genheid, de demogra Die gespannen verhou-ding tussen schoolbestuur en gemeente is een vervelend obstakel bij het al dan niet sla-gen van het Calvijn-project. Asscher, die de af-gelopen jaren vijf leerlingen van het Calvijn bij hem stage liet lopen, laat weten niet onder de indruk te zijn van de kritiek van Bert Mo-lenkamp: ‘Wij laten de school niet los, wij wil-len graag helpen. Amsterdamse kinderen hebben recht op goed onderwijs.’

Odunt alit lorer susto dionsecte dip eu feum in et nullaor sis niat, conulla et nullao

Marente de Moor

La feuisim zriustrud modo odignim ing eropa od lum nim ipsust

emeente heeft de afge-lopen jaren bijna een miljoen in het Calvijn College gestoken, geld dat werd besteed aan alle extra activiteiten

zoals sporten, huisbezoeken en les in de-batteren. ‘In ruil daarvoor wil de gemeen-te zien dat de school er ook echt op voor-uitgaat,’ zegt Ten Hulsen. Externe druk blijft nuttig, vindt hij. ‘De toekomstige di-recteur moet de ruimte krijgen onortho-doxe dingen te doen. Amarantis moet niet alleen goed volgen wat hier gebeurt, het moet de school ook de komende jaren ex-tra aandacht blijven geven.’Felix Rottenberg hamerde erop dat een veranderingsproces alleen kans van sla-gen had als de directeur van het Calvijn geen verantwoording schuldig zou zijn aan de regionale groepsdirectie van Ama-rantis. De groepsdirecteuren houden voor-al elkaar nauwlettend in de gaten en er is niet altijd animo voor onderwijsvernieu-wingen. ‘Er heerst daar een gelijkheidscul-tuur,’ beaamt Amarantis-voorzitter Mo-lenkamp. De uitzonderingspositie van het Calvijn werd door anderen niet op prijs ge-steld. De medezeggenschapsraad was geïr-riteerd door de onorthodoxe aanpak van Ten Hulsen, die erop stond dat er van half negen tot half vijf docenten in de school aanwezig waren. ‘Dat stond niet letterlijk in de cao,’ legt Molenkamp uit. ‘Dus werd mij gevraagd wat ik daaraan ging doen. Ik antwoordde dat ik het maar zo liet, omdat dat voor deze school noodzakelijk was.’Het Calvijn College zal zijn bijzondere sta-tus na het vertrek van Ten Hulsen niet be-houden, tot verdriet van Felix Rottenberg: ‘Die school vergt zoveel van een directeur, die moet zich beschermd weten door het bestuur. Zo’n vernieuwingsproces is heel zwaar.’ Schoolbestuurders zoals Amaran-tis hebben in Nederland de feitelijke macht in het onderwijs. Zij beslissen over beleid en inhoud, de gemeente is alleen verantwoordelijk voor de huisvesting. De laatste jaren heeft de gemeente Am-

h

Vrij Nederland 8 OKTOBER 2009




Utat boreet commy

Het Leven

Giansm

aDe leerlingen van de eerste klas van het chris-telijke Calvijn met Junior College moeten tegen-woordig van half negen tot vier uur naar school. Behalve de traditionele vakken krijgen ze extra Engels van native speakers, leren ze debatteren, gaan ze skaten en mountainbiken. En leerlin-gen die het verdienen gaan een dagje uit in een auto met een door de ING geleverde chauffeur. Ze gaan naar de Tweede Kamer of ze bezoeken Madurodam – of een andere hot spot waar ze nooit eerder zijn geweest.Zes jaar geleden, de eerste keer dat ik de school bezocht, was de situatie heel anders. Gillende leerlingen struikelden over elkaar op de trap-pen, overal lagen lege zakjes chips of leegge-dronken flesjes frisdrank. Leerkrachten leken aan het eind van hun Latijn op deze zwarte school in Amsterdam-West. De directeur had net als de leerkrachten het bes-te met de leerlingen voor, maar de problemen waren zo groot – er was agressie, leerlingen spijbelden, lessen werden verstoord, ouders wa-ren totaal afwezig – dat het leek alsof ze het col-lectief hadden opgegeven. De school, ooit een havo-atheneum met witte leerlingen, was nu een vmbo met uitsluitend allochtone leerlin-gen. Vaak spraken ze slecht Nederlands en hun ouders voelden zich totaal niet bij de school be-trokken. Dat vergde een andere aanpak van le-raren die helemaal niet op deze nieuwe taak wa-ren voorbereid. Sinds die eerste schokkende confrontatie en in het besef dat er in de grote steden veel meer van dit soort scholen waren, ben ik naar het Calvijn blijven gaan en schreef ik er behalve verhalen voor Vrij Nederland ook het boek Onzichtbare ouders over. Maar verslag doen alleen was niet

voldoende. Er moe

SfeerDe sfeer op het Calslagen, maar optiworden de handtvoorstel een heel nNa jarenlang geststuur, de woningcken ze er nu uit teeen prachtige sporzal worden gebruigingen. Kleinschalgevestigd in het sdrijfjes met een uiIn die nieuwe schook hun mbo-diplvan uitval na het vmzullen alle leerlingdie nu alleen nog vgelegd. Dat kost vvier jaar lijkt er voDrie jaar geleden lverzoek tijdens eenzochte sessie op hschool eraan toe wlokaal, de ratten, dsamenwerking mbleef onbesprokenhet verantwoordeAmarantis, de orgaslag die van de ovesturen 30.000 leewaaronder het Caburgemeester Cohcouch en gemeenRottenberg probee





Het Leven

aDe leerlingen van de eerste klas van het chris-telijke Calvijn met Junior College moeten tegen-woordig van half negen tot vier uur naar school. Behalve de traditionele vakken krijgen ze extra Engels van native speakers, leren ze debatteren, gaan ze skaten en mountainbiken. En leerlin-gen die het verdienen gaan een dagje uit in een auto met een door de ING geleverde chauffeur. Ze gaan naar de Tweede Kamer of ze bezoeken Madurodam – of een andere hot spot waar ze nooit eerder zijn geweest.Zes jaar geleden, de eerste keer dat ik de school bezocht, was de situatie heel anders. Gillende leerlingen struikelden over elkaar op de trap-pen, overal lagen lege zakjes chips of leegge-dronken flesjes frisdrank. Leerkrachten leken aan het eind van hun Latijn op deze zwarte school in Amsterdam-West. De directeur had net als de leerkrachten het bes-te met de leerlingen voor, maar de problemen waren zo groot – er was agressie, leerlingen spijbelden, lessen werden verstoord, ouders wa-ren totaal afwezig – dat het leek alsof ze het col-lectief hadden opgegeven. De school, ooit een havo-atheneum met witte leerlingen, was nu een vmbo met uitsluitend allochtone leerlin-gen. Vaak spraken ze slecht Nederlands en hun ouders voelden zich totaal niet bij de school be-trokken. Dat vergde een andere aanpak van le-raren die helemaal niet op deze nieuwe taak wa-ren voorbereid. Sinds die eerste schokkende confrontatie en in het besef dat er in de grote steden veel meer van dit soort scholen waren, ben ik naar het Calvijn blijven gaan en schreef ik er behalve verhalen voor Vrij Nederland ook het boek Onzichtbare

ouders over. Maar verslag doen alleen was niet voldoende. Er moest iets gebeuren, vond ik.

SfeerDe sfeer op het Calvijn College is niet langer ver-slagen, maar optimistisch. Over twee weken worden de handtekeningen gezet onder het voorstel een heel nieuw gebouw neer te zetten. Na jarenlang gesteggel tussen het schoolbe-stuur, de woningcorporatie en de gemeente lij-ken ze er nu uit te zijn. Dan komt er eindelijk een prachtige sportzaal die overdag door school zal worden gebruikt en ’s avonds door vereni-gingen. Kleinschalige ondernemingen worden gevestigd in het schoolcomplex, leer-werkbe-drijfjes met een uitstraling naar de hele buurt. In die nieuwe school zullen vmbo-leerlingen ook hun mbo-diploma kunnen halen zodat er van uitval na het vmbo geen sprake meer is. Ook zullen alle leerlingen de extra aandacht krijgen die nu alleen nog voor de eersteklassers is weg-gelegd. Dat kost veel geld, maar de komende vier jaar lijkt er voldoende te zijn. Drie jaar geleden liet Felix Rottenberg op mijn verzoek tijdens een speciaal belegde en drukbe-zochte sessie op het Calvijn zien hoe slecht de school eraan toe was. De pislucht bij het gym-lokaal, de ratten, de verstopte wc’s, de slechte samenwerking met Bureau Jeugdzorg, niets bleef onbesproken. En dat in aanwezigheid van het verantwoordelijke college van bestuur van Amarantis, de organisatie op christelijke grond-slag die van de overheid geld krijgt voor het be-sturen 30.000 leerlingen op 59 schoollocaties, waaronder het Calvijn. Ook aanwezig waren burgemeester Cohen, stadsdeelvoorzitter Mar-›

De Groen kent de kritiek van lezers: het blad stond te ver van hen af en werd, ook door tijdgebrek, minder relevant om te gaan lezen. ‘Te veel roggebrood zeg maar.’ Maar nu zit VN op een omslagpunt, zegt ze. ‘We voelen allemaal: dit klopt, zo moet het.’

Waar is dat gevoel op gebaseerd? Waarom gaat het nu helemaal lukken? VN is immers al vaker gerestyled.‘Op dit moment zijn de kernwaarden van VN actueler dan ooit. Vrijzinnig, intelli-gent, kritisch en betrouwbaar. In deze tijd van vervlakking én van een overdaad aan opinies, meninkjes en soundbites biedt Vrij Nederland je één keer per week overzicht. VN laat zien hoe het nu écht zit. En dat op een prettige, toegankelijke wijze.Eigenlijk zitten we al op de goede weg. Journalistiek gezien is de kwaliteit enorm hoog, dat is altijd zo geweest en daar is bij vorige restylingen ook nooit aan getornd.Frits van Exter kiest er duidelijk voor “VN meer zichzelf te laten zijn”. We zien de laatste tijd de conversie (de overgang van proef naar vast) stijgen. De opgaande lijn in de inhoud is dus al ingezet en nu gaan we de presentatie veranderen. Meer openheid, toegankelijker en persoonlijker in de onderwerpkeuze. Het persoonlijke zal de lezer terugvinden in de toon van de artikelen, maar ook in de nieuwe sectie Leven, denk aan zorg, onderwijs, culinair.

Uiteraard met behoud van VN-kwaliteit én zonder prijsstijging!’

Hoe doe je dat marketingtechnisch? ‘Allereerst moeten we de bestaande abon-nees behouden, zij moeten dus goed geïnformeerd worden over de veranderingen. Daarnaast richten we ons op een doelgroep die VN kent van nu, van eerder, van soms lang geleden. Een groep die onderweg wellicht is afgehaakt, soms VN los koopt of die al langer geleden afscheid nam. Mannen én vrouwen van 35+, hoogopgeleid, die iets hebben met VN. Een doelgroep die Vrij Nederland “aan de rand van hun hart heeft” zoals een lezer het in een onderzoek onlangs noemde.Deze groep zal VN weer in zijn hart gaan sluiten. The proof of the pudding is in the eating dus veel acties zijn erop gericht trial te genereren, te zorgen dat het blad opge-pakt en gelezen wordt. Ook online speelt

een belangrijke rol, niet alleen als commu-nicatiekanaal maar ook als onderdeel van het merk VN. VN.nl zal opnieuw gelanceerd worden.Essentieel daarbij is meer openheid en interactie met de lezer door gebruik te ma-ken van een blogstructuur: op ieder artikel kan de lezer direct reageren. Het archief vanaf 2004 wordt online beschikbaar en is gratis voor abonnees.’

Hoe weet ik dat VN vernieuwd is? ‘Er zal over gepraat worden, daar ben ik van overtuigd; over het blad maar ook over de campagne die we gaan voeren. Deze zal gericht zijn maar breed in media en midde-lenkeuze, niet alleen de gebruikelijke mar-keting- en pr-tools worden ingezet. Denk bijvoorbeeld ook aan virals en guerrilla-marketingacties én aan losse verkoop en abonneewerfacties in samenwerking met WPG-uitgeverijen. Belangrijk is ook dat het een campagne is die lang doorloopt.En wat leuk is voor WPG-medewerkers: als zij een abonnee aanbrengen doen ze mee aan de verloting van prettige prijzen. Ik noem er alvast een paar: een overnachting voor twee personen in Hotel New York, of een etentje bij De Kas. Zij mogen een half-jaarabonnement aanbieden voor € 29,90. Via intranet kun je abonnees aanbrengen.’ (zie ook pagina 26)

Je gelooft erin. ‘Absoluut. Nu we weten waar we heen gaan, zeggen we allemaal steeds dat het zo logisch is, zo helder en vanzelfsprekend.’

En waarom moet ik me abonneren op Vrij Nederland? ‘Eén keer in de week is het rust: hoe zit het nou eigenlijk echt? Als je VN leest dan weet je wat hype is en wat werkelijk belangrijk is. Omdat het een weekblad is kunnen we blij-ven graven totdat we weten hoe ’t wél zit.’

De marketeerHoe wordt VN in de markt gezet? Suzanne de Groen, verantwoordelijk voor de marketing van Vrij Nederland, staat klaar om de nieuwe VN stevig in de markt te zetten. ‘Het is uniek om juist in deze tijd een kwaliteitsblad als VN zo’n enorme impuls te mogen geven. Het mooie is dat de herlancering echt van onderaf is ontstaan: de redactie heeft fl ink gebrainstormd en er is heel goed naar de lezers geluisterd. Vanaf het begin zijn Sales en Marketing betrokken geweest bij de plannen.’

and

Suzannede Groen


WORD VRIEND VAN VRIJ NEDERLANDWIN EEN OVERNACHTING IN HOTEL NEW YORK!Vrij Nederland vernieuwt! Donderdag 8 oktober rolt het eerste dikkere, gerestylde num-mer van de persen. Dat wordt gevierd. Zeker door iedereen die bij WPG werkt. Om zoveel mogelijk mensen met de ver-nieuwde Vrij Nederland kennis te laten maken, hopen we in alle WPG’ers een ambassadeur te vinden. Daarom krijgen alle WPG’ers een exclusieve korting op een VN-abonnement voor relaties – met ook nog eens de kans op een overnachting in hotel New York in Rotterdam.

et Vriend van Vrij Nederland abonnement is beschikbaar voor alle medewerkers van

WPG. Biedt het jezelf of iemand anders aan: zo profi teren jij, je zus, je buurman of je zakenrelatie van een korting van meer dan 70 procent. Bovendien maak jij ook nog eens kans op fi jne prijzen!Voor ieder abonnement dat via jou binnenkomt, krijg je een lot. Hoe meer Vrienden van Vrij Nederland je maakt, hoe meer kans op een prijs.Een half jaar de nieuwe Vrij Nederland voor de prijs van een forse bos bloe-men. Ook een leuke cadeautip voor Sinterklaas en Kerst. Op 15 januari 2010 worden de prijs-winnaars bekendgemaakt.

3 Dvd boxen van de Keuringsdienst van Waarde

3 Dvd-boxen van Mad Men

Een etentje bij restaurant De Kas in Amsterdam t.w.v. € 150,–

Een overnachting in Hotel New York in Rotterdam inclusief een fl es champagne t.w.v. € 250,–

DE PRIJZEN

DE AANBIEDINGZES MAANDEN VRIJ NEDERLAND IN DE BUS VOOR € 29,90

EXCLUSIEVE

WPG AANBIEDING!

HGeheel vrijblijvend (de bezorging stopt automatisch). Geldig in Nederland tot en met 31 december 2009 en alleen indien er de afgelopen zes maanden geen abonnement op dit adres stond geboekt. Alleen via een WPG-medewerker

kan geprofi teerd worden van deze aanbieding.

AANMELDENDat kan via Intranet en via klantenservice: 020 – 5518701http://intranet.wpg.nl


27

P a s s i e v o l

De wind in de zeilen

i Over zeilen raken bovenstaande collega’s niet uitgepraat. Lees het hele interview over hun passie op intranet.

Wind, water en zeilen blijken voor veel mensen een magische combinatie te zijn. Zo ook voor een aantal WPG’ers.

Carl Lenstra, manager ICT WPG-FB

Erik Stuut, webmaster WPT Marieke van Zalingen, creative editor bij Scripta Media

Ann Ceulemans, businessmanager afdeling boeken bij WPG België

Annemieke Wolff, projectredacteur bij Scripta Media

‘De wetenschap dat het schip er ligt en dat je een heel eind weg zou kunnen varen ...’

‘Het spel met wind en water – heerlijk!’

‘Op zee heb ik mijn echtgenoot ontmoet’

‘Het maximale uit de omstandigheden halen!’

‘In de late schemering heeft een groep dolfi jnen mij

een uur lang begeleid’


Hoe vergaderen onze col l

28

Elke week een ochtendvullende vergadering. Soms meerdere per dag.Een saaie ruimte? Of juist een inspirerende omgeving? Hoe vergaderen we?

Hoofdfoto Robert Elsing

Op de Raamgracht beschikt

Weekbladpers Tijdschriften over

een vergaderruimte in de kelder.

Underground brainstormen met

maximaal vijftig personen.

De voormalige werkkamer van Johan

Derksen is door Voetbal International

omgedoopt tot vergaderzaal.

Deze ruimte met beamer biedt plek aan

circa vijftien mensen.

Em. Querido’s Uitgeverij aan het Singel beschikt

over een ruime spiegelzaal voor meerdere

doeleinden. De vergaderzaal is multi-inzetbaar:

voor boekpresentaties, lezingen en feestjes

(maximaal tachtig personen). De zaal, die twee jaar

geleden een grondige opknapbeurt kreeg, is verder

voorzien van allerlei moderne snufjes.

Uitgeverij AAB heeft twee spiegelzalen

(capaciteit: twee keer circa dertig personen)

ter beschikking aan de Herengracht.

Geluidsinstallatie, spreekgestoelte

en microfoon zijn hier aanwezig.

0902 WPG Indruk 28-29 vergader.indd 280902 WPG Indruk 28-29 vergader.indd 28 23-9-09 8:4023-9-09 8:40

l lega’s?

29

De grote vergaderzaal bij WPG

Uitgevers aan de Herengracht is

sfeervol. De zaal is geschikt voor

presentaties en een beamer en

laptop zijn binnen handbereik.

Maximaal vijftien collega’s kunnen

er productief vergaderen.

Scripta Media heeft twee

vergaderzalen op de Nieuwe

Herengracht. De kleine

vergaderkamer (met relaxhoek)

kijkt uit op de binnentuin, de grote

vergaderzaal op de gracht.

WPG België (Antwerpen) spant de

kroon: vier vergaderzalen waarvan

de Hugo Clauszaal, ook wel de

feestzaal genoemd, de grootste is.

Bij een staande receptie kunnen

hier driehonderd genodigden

plaatsnemen.

Mommerszaal

Elschotzaal

Hugo Clauszaal

Boonzaal

0902 WPG Indruk 28-29 vergader.indd 290902 WPG Indruk 28-29 vergader.indd 29 23-9-09 8:4123-9-09 8:41

30

1929-1940Op 21 mei 1929 kwam N.V. Drukkerij en Uitgeversmaatschappij De Arbeiderspers tot stand na een samenvoeging van de dagbladen Voorwaarts en Het Volk en Boekhandel en Uitgevers Maatschappij ‘Ontwikkeling. Het nieuw opgerichte bedrijf vestigt zich in 1931 in nieuwbouw aan het Hekelveld in Amsterdam.

1940-1945In de Tweede Wereldoorlog kwam het bedrijf onder Duitse bezetting te staan. In de nacht voordat de bezetter de uitgeverij overnam, pleegde directeur Van der Veen (directeur van 1929 tot 1940) zelfmoord.

Na de oorlogOp 1 mei 1946 wordt Reinold Kuipers directeur van De Arbeiderspers. Onder zijn bewind komen auteurs als S. Carmiggelt, Annie M.G. Schmidt, Eli Asser en Louis Paul Boon bij de uitgeverij. Het Volk ging na de Tweede Wereldoorlog Het Vrije Volk heten en werd tot eind jaren zestig door De AP uitgegeven.

Een jongetje van acht jaar oud was au-teur Koos van Zomeren (63). Hij leerde De Arbeiderspers kennen via een on-dernemende oom. Een vleugje toeval bracht zijn eerste manuscript in 1965 bij diezelfde uitgeverij. Vele boeken en gedichten later zegt hij: ‘Ik wil hier nooit meer weg.’

‘Bedenk wel, ik zit hier langer dan jij, grap ik wel eens. Maar in feite is het

ook zo. Uit de tijd van Martin Ros is niemand meer over. Behalve ik dan. Ik ken De Ar-beiderspers op mijn duimpje, ben meegegroeid en vooral gehecht geraakt aan het instituut. Ja, gevoel. De Arbeiders-pers is niet alleen een za-kelijke aangelegenheid meer voor mij. Dat kan haast niet na 44 jaar. Het is een deel van mijn leven geworden, realiseer ik me nu weer eens. Zoveel

Tachtig jaar ziel De Arbeiderspers

De auteur

Koos van Zomeren

werken, op een klein gelegenheidsdingetje na heb ik er alles laten uitgeven. Dat zegt voldoende. Over de klik. Over het verbond. Ik ben met De Arbeiderspers getrouwd, maar sta daar eigenlijk niet zo bij stil; ik vraag ook niet elke dag aan mijn vrouw hoe het ervoor staat. Het mooie aan De Arbeiderspers vind ik de brede smaak van de uitgeverij. Veel, zo niet alles, kan. Zeker vroeger. Deftig, vrolijk, oppervlakkig. Zowel chique literatuur als meer platvloerse vinden er een weg. Ook de uiterlijke zorg voor de boeken spreekt mij aan. Wim Mol stond altijd garant voor de kwaliteit. Helder, zo zou ik het willen omschrijven. Ook de belettering.Dat geeft een fi jn gevoel. Net zoals ik het onbewust prettig vind, dat ik onderdeel uitmaak van De Arbeiderspers. Ik leef intens mee met het bedrijf. Uit zakelijk oogpunt, maar zeker ook emotioneel. Het is een bolwerk dat zeker door voormalig uitgever Lex Jansen is gerevitaliseerd. Sinds die tijd bruist het bedrijf weer. Iedereen heeft er zin in. Ik ook. Mijn naam zul je niet vinden op een boek van Contact of De Be-zige Bij. Niet omdat dat geen professionele uitgeverijen zijn. Maar omdat mijn hart bij De Arbeiderspers ligt. Daarom.’

80

2009 is een feestjaar voor De Arbeiderspers: de uitgeverij bestaat tachtig jaar! Vier verhalen over een uniek uitgeefhuis. Over de oorlog, eeuwige trouw, emotie en de grote liefde van de redactie.

Tekst Manon Verdoorn

0902 WPG Indruk 30-33 ap.indd 300902 WPG Indruk 30-33 ap.indd 30 23-9-09 9:2523-9-09 9:25

31

OmnibussenIn 1952 verschijnen de eerste deeltjes in de serie ‘De Boekvink’ (met onder andere Tussen hamer en aambeeld van Harry Mulisch). Directeur Kuipers streefde naar een algemeen fonds met een grote (literaire) uitstraling en makkelijke toegang tot de gewone boekhandel.

1960Reinold Kuipers neemt afscheid. In zijn tijd als directeur zijn de AP-omnibussen groot geworden: dikke, in linnen gebonden boeken van populaire schrijvers als Hermand de Man, Willy Corsari en A.M. de Jong, die enorme oplagen (in honderdduizenden exemplaren) kenden.

1960-1971Schrijvers als Louis Paul Boon, S. Carmiggelt en Annie M.G. Schmidt komen tot volle wasdom. In deze periode, met mensen als D.H. Landwehr, Johan Veeninga en Martin Ros in de directie en redactie, debuteerden auteurs als Gerrit Komrij en Koos van Zomeren, ontstonden reeksen als de Grote ABC en Privé-domein (deze telt inmiddels 268 delen en bestaat uit autobiografi eën en egodocumenten van literaire auteurs van wereldformaat), en werd Maatstaf als literair tijdschrift ingelijfd.

1971Intussen is de De Arbeiderspers een van de grootste algemene uitgevers van Nederland geworden. Het bedrijf ontdoet zich van zijn drukkerij- en boekhandelsactiviteiten en in 1971 verdwijnt Het Vrije Volk als landelijke krant.

en zaligheidDe redacteur

Frederike Doppenberg

Frederike Doppenberg werkt als redacteur bij uitgeverij Athenaeum-Polak & Van Gennep en won de Stichting Lezen Scriptieprijs 2007 met haar scriptie over De Arbei-derspers tijdens de bezetting. Ze schreef bovendien De Arbeiders-pers moest blijven marcheeren.

‘Over De Arbeiders-pers ten tijde van de Tweede Wereldoorlog

is de mening altijd geweest dat het een strikt ‘foute’ uitgeverij was. Maar er is natuurlijk een spannings-veld tussen beeldvorming en werkelijkheid en dat intrigeerde mij. In 2006, nog voor ik mijn scriptie schreef, deed ik fondsre-constructie voor

De Arbeiderspers. Ik raakte bevlogen door zo’n interessant bedrijf;

vooral de rol die de uitgeverij speelde rondom de arbeidersbeweging in de vorige eeuw. Ik wilde met mijn onderzoek graag nuance aanbrengen in de algemene aan-names die er gemaakt worden. Ik denk dat dat gelukt is. Je kunt in het geval van De Arbeiderspers niet spreken van alleen een goede of alleen een foute uitgeverij.

De rol van voormalig directeur Piet Schuhmacher ontroert mij het meest. Hij was sociaaldemocraat in hart en nieren en zette alles aan de kant voor de uitgeverij. Hij stond voor zijn personeel klaar, zorgde dat alles tot in de puntjes geregeld werd en was zelfs in de laatste maanden van de oor-log coulant voor het personeel dat eigenlijk overbodig was. Ondanks al zijn goede wil, werd Schuhmacher als collaborateur ge-zien en direct na de bevrijding ontslagen. Die beeldvorming over de AP bleek on-genuanceerd. Als je bijvoorbeeld alleen al kijkt naar de boeken die in de oorlog door de AP werden uitgegeven. Dat zijn boeken van sociaaldemocratische auteurs. Daarnaast stonden boeken die uit het Duits vertaald werden in Duitsland op een zwarte lijst. Valt de uitgeverij dan eigenlijk wel in die foute hoek te drukken waarin zij altijd gedrukt is?Persoonlijk denk ik van niet en probeer dit voor een breder publiek uit te leggen met mijn boek De Arbeiderspers moest blijven marcheeren. Ik zou zo nog een boek kunnen schrijven over De Arbeiderspers. Vooral naar de naoorlogse periode is nog weinig onderzoek verricht, toen de uitgeverij zich los maakte van haar sociaaldemocratische erfenis.’

De Arbeiderspers moest blijven marcheren | Frederike Doppenberg | ISBN 978 90 295 6750 3 | € 19,95


32

Nico Richter begon in 1979 als vormgever voor Uitgeverijen Singel 262, waarbinnen de uitgeverijen Querido, De Arbeiderspers en de Wetenschappelijke Uitgeverij. Sinds begin jaren ’80 is hij werkzaam voor De Arbeiderspers. Inmiddels is hij het langst bij de AP in dienst.

‘De afgelopen dertig jaar zijn als een fl its voorbijgegaan. Toen ik hier als vormgever

begon, dacht ik er eigenlijk al snel weer weg te zijn. Maar het liep an-ders. In eerste instantie verdeel-de productiechef Wim Mol het werk onder alle vormgevers en pas als het klaar was, kreeg je een nieuwe opdracht. Tegen-woordig hoef ik niet op werk te wachten, er verschijnen veel meer boeken dan toen; er liggen genoeg opdrach-ten voor mij klaar. Vormgeven is bijzonder. Ja, natuurlijk zeg ik dat als liefhebber. Maar bij De Arbeiderspers is het zeker bijzonder, omdat de kennis binnenshuis zit, veel uitgeverijen

besteden het ontwerpen uit. Zolang je te maken hebt met een

aangename werksfeer maakt het niet uit

De vormgever

Nico Richter

wanneer het af en toe wat aan de drukke kant is. Dat is ook wel weer gunstig, het levert energie op. Er is niks zo vervelend dan het gevoel te hebben weinig te doen te hebben. Natuurlijk is er op technisch gebied de afgelopen dertig jaar veel veranderd, maar aan de principes waar een omslag aan moet voldoen, is niets veranderd. We werken nu sneller en hebben veel kor-tere productietijden. Dat komt door de digitalisering. Het klinkt als een nadeel, maar integendeel. Je kunt nu het complete ontwerpproces van begin tot eind van-achter je bureau regelen, tot en met het versturen van je defi nitieve bestand. Er zijn technische mogelijkheden binnen je bereik gekomen die voorheen voorbehouden waren aan een lithograaf. Wat het beoordelen van de ontwerpen betreft, heb ik nu met veel meer mensen te maken dan dertig jaar geleden. Destijds had alleen de uitgever het voor het zeggen, de uitgever beoordeelde de vormgeving. Nu kijken naast een uitgever, ook de re-dacteur, de auteur, de verkoopafdeling en externe inkopers mee. Alles voor een zo’n goed mogelijk resultaat!’

1972In 1972 werd ‘de Rode Burcht’ aan het Hekelveld gesloopt. Uitgeverij De Arbeiderspers verhuist in juni 1971 naar het adres Singel 262 en wordt onderdeel van de holdingmaatschappij N.V. Singel 262, waartoe ook Querido en de Wetenschappelijke Uitgeverij N.V. behoren. In 1972 wordt Theo Sontrop de nieuwe uitgever van De Arbeiderspers.

1972-1992Nieuwe reeksen als Crime de la crime, Synopsis, Synthese en Open-domein komen van de grond. Onder Sontrop ontwikkelt De Arbeiderspers zich tot een gezichtsbepalende, primair literaire uitgeverij met ‘nieuwe’ auteurs als Jeroen Brouwers, Maarten ’t Hart, Mensje van Keulen, Cees Nooteboom, Tessa de Loo, Boudewijn Büch, Truman Capote en Patrick Modiano.

1992 Theo Sontrop wordt als uitgeefdirecteur in 1992 opgevolgd door Ronald Dietz. Dit moment valt vrijwel samen met het vertrek van redacteur Emile Brugman (deze nam veel buitenlandse en Nederlandse auteurs en richtte Uitgeverij Atlas op). De Arbeiderpers verhuist in dit jaar van Singel 262 naar de Herengracht

19981 januari 1998: de ontwikkeling van zelfstandige imprint Archipel

Elik Lettinga: ‘Bij alles wat we doen staat voorop dat we willen investeren in de auteurs’


33

De uitgever

Elik Lettinga

2001 Lex Jansen wordt uitgever van De Arbeiderspers.

2002 WPG acquireert uitgeverij Balans, die een onderdeel wordt van het nieuwe huis AAB (Arbeiderspers. Archipel, Balans).

2008 Elik Lettinga volgt Lex Jansen op, die directeur wordt van AAB.

2009 AP bestaat 80 jaar

‘De AP-redactie kenmerkt zich door bevlogenheid, een grote honger naar nieuw talent en een verregaande inzet voor de auteurs. En zo moet het ook, het is een cliché, maar de auteurs maken het huis’, zegt uitgever Elik Lettinga.

‘Hoewel het moeilijk is een algemeen literair fonds inhoudelijk te typeren,

kun je zeggen dat AP een sterke narratieve traditie heeft: krachtige verhalen, prachtig verteld. We hebben ook een schitterend poëziefonds. Een grote liefde van de redactie. Natuurlijk kent elke liefhebber onze reeksen Privé-domein, oorlogsdomein en Open domein. Er kan veel bij AP: hoofdredacteur Peter Nijssen is niet al-leen een belangrijk

smaakmaker van ons literaire fonds maar onderhoudt daarnaast Het Sporthuis, dat zich geleidelijk aan ontwik-kelt tot dé plek voor hardloop-, wiel-ren- en voetbalboeken. Soms speelt bij de fondsontwikkeling het toeval een rol: de acquisitie van Coelho – jaren geleden inmiddels – heeft de ruimte gecreëerd voor een spiritueel getinte lijn, waarin onder andere Geert Kimpen het heel goed doet. En uit de Portugal-gids van Rentes de Carvalho is een kleine reeks ‘vrienden-gidsen’ voortgekomen die dit najaar zijn kroon vindt in Heel Nederland van Rik Zaal. Twaalfhonderd pagina’s. Een com-plete gids van Nederland. Ik ben ervan overtuigd dat een dergelijke breedte goed

is voor de dynamiek binnen een huis. Als je zo’n boek als Heel Nederland kunt maken, kun je alles.De Arbeiderspers is een instituut. Dat mag je toch wel zeggen als je tachtig jaar oud bent en zo gezond. Dat lukt alleen als je het vizier gericht houdt op de toekomst en tegelijk je erfenis goed beheert. Natuur-lijk is het van belang in te springen op de ontwikkelingen rond e-books en print on de-mand (POD). Ik denk daarbij vooral aan de mogelijkheden die nu geboden worden om de oeuvres van auteurs leverbaar en dus le-vend te houden. Want bij alles wat we doen staat voorop dat we willen investeren in de auteurs. Rechtenexploitatie is daarin heel belangrijk. Behalve succes in eigen land is er niets mooier dan vertaald worden. Redacteur Michele Hutchison is een kei. Ze beheert de verkoop van de vertaalrech-ten en is ook heel actief op het gebied van fi lmrechten. Verder willen we blijven uitblinken in de redactionele begeleiding en in de productie van mooi vormgegeven en zorgvuldig gemaakte boeken. Ook redacteuren Michel van de Waart en Lydia Nijman is dit geheel toevertrouwd.

We leven dagelijks strijd om onze boeken zo goed mogelijk aan de man te brengen. Je mag daarbij niets aan het toeval over-laten, en een goede marketing vergt al je inzet, creativiteit, doorzettingsvermogen en durf. Maar je kunt uiteindelijk niet meer doen dan het vrijmaken van de kracht die in een boek zelf zit. En of de schrijver en de lezer elkaar vinden is ook een kwestie van chemie. Dat maakt dat dit vak geen vak is maar een avontuur. Never a dull moment, jammeren we soms, en even vaak juichen we het.’


34

‘Een bestelling via het web gaat als een zonnetje’Website & webshop uitgeverij Archipel

Recensent: Monique Engel (40), editor bij uitgeverij Zwijsen

‘De website oogt fris en helder. Prettige kleuren (behalve de slecht leesbare combi-natie lichtgroen plus wit). Ik ga meteen op zoek naar een overzicht van het boekenaan-bod, want ik wil eerst snuffelen. Via de cate-gorieën bovenaan vind ik 21 boeken. Maar is er ook een totaaloverzicht? Na lang zoeken kom ik bij een lijst van 255 titels. Geen categorieën, een sorteermogelijkheid ont-breekt. Er dansen nog wat html-tagjes in de

beschrijvingen. Jammer. Een handige functionaliteit is het zoeken op auteur. Je leest immers vaak meer boeken van een auteur die je bevalt. Een bestelling via de webwinkel gaat als een zonnetje.’

Favoriete boek: De Seth-materieFavoriete tijdschrift: HappinezMediaconsumptie: Elke dag internet (e-mail en Twitter), de krant, af en toe een boek (als ik er de rust voor kan vinden), tv (fi lms, jeugdjournaal, DWDD), m’n iPod gevuld met musicals, et cetera.

De winnaar staat alleen (Paulo Coelho, uitgeverij De Arbeiderspers)

Recensent: Elisabeth Lodeizen (22), stagiaire bij uitgeverij Leopold & Ploegsma

‘In De winnaar staat alleen neemt Coelho ons op een bijzondere wijze mee naar een leven vol roem, geld en glamour. En waar kan dit beter dan op het fi lm-festival van Cannes? Je maakt kennis met de verschil-lende personages en al snel kom je erachter waar

een ieder op uit is: roem en erkenning. Coelho schetst een scherp beeld van hoe het er in het leven van de “superklasse” aan toegaat en hoe één man meerdere werelden kan laten vernietigen. De winnaar staat al-leen is eigenzinnig en realistisch en geeft je een originele kijk op een samenleving, waarvan je dacht dat je er alles al van wist.’

Favoriete boek: Nachttrein naar Lissabon van Pascal MercierMeest recente multimedia-aankoop: Het luister-boek De jongen met de gestreepte pyjama van John Boyne.Leesgedrag: Ik lees elke dag min-stens een uur. Van kinderboeken tot literatuur.

‘Een originele kijk op de samenleving’

‘Het was een genot om te lezen’ De kleine vreemdeling (Sarah Waters, uitgeverij Nijgh & Van Ditmar)

Recensent: Esther Bremer (43), marketing- analist bij WPG Uitgevers

‘Na Tipping the Velvet en Fingersmith, waarvan ik in het Engels genoten heb, mocht ik me dit keer aan een – gelukkig – prima vertaling van Sarah Waters wagen. Helaas bevat het verhaal dit keer geen lesbisch thema. Sterker nog, het is geschreven in de eerste persoon en die persoon is een man. Ondanks (of misschien wel juist daarom) werd ik verrast

door de zuigende kracht van het verhaal. Sarah Waters vertelt het prachtig. Het was een genot om te lezen, een mooi, geheimzin-nig en tikje duister verhaal. En al is het niet de hoofdpersoon, er komt wel een echte heldin in voor gelukkig.’

Favoriete boek: Te veel om op te noemen maar momenteel: A Short History of Nearly Everything van Bill Bryson (in het Engels dus).Leesgedrag/mediaconsumptie: Het Parool, Vrij Nederland, Opzij, netwerksites, vier- en vijfsterrenthrillers uit de VN Detective & Thril-lergids, de Volkskrant-cryptogram, Nintendo DSI, Runner’s World, CSI, Wie is de mol, Zomergasten.

M e d i a P a n e l

0902 WPG Indruk 34-35 mediapanel.indd 340902 WPG Indruk 34-35 mediapanel.indd 34 23-09-09 13:4023-09-09 13:40

35

‘Ik wil graag meer boeken van Paul van Loon lezen!’

‘Heerlijk om je weer eens te begeven in de wonderlijke wereld van Alice!’

‘De auteurs hebben goed werk afgeleverd’

De avonturen van Alice in Wonderland & Achter de Spiegel en wat Alice daar aantrof

(Lewis Carroll, uitgeverij Athenaeum)

Recensent: Riëlla Bambelt (23), stagiaire bij Hollands Diep en receptioniste bij WPG/WPT

‘Het Witte Konijn, de Hoedenmaker, Hertogin en de Nepschildpad ... heerlijk om je weer eens te begeven in de wonder-lijke wereld van Alice! Langzaam komen de herinneringen weer terug van haar (af en toe onbegrijpelijke) avonturen. Het leuke aan deze uitgave is dat er een tweede verhaal van Lewis Carroll in staat, genaamd Achter

de Spiegel en wat Alice daar aantrof. Ook een zeer fantasierijk avontuur vol met vreemde karakters als Wiggel Waggel, Fiedeldij en Fiedeldop. In het tweede boek, de Aantekenin-gen bij Alice (Martin Gardner) zijn de dubbele betekenissen, raadsels, woordgrappen en boeiende feitjes uit de verhalen van Alice te-rug te lezen. Een interessante verdieping voor de echte Alice-fans, bij wie ik ondertussen misschien ook wel een beetje hoor.’

Favoriete boek: Harry Potter and the Deathly HallowsFavoriete tijdschrift: Jazz Magazine Favoriete website: Nu.nlMeest recente aankoop: Twee platen op een rommelmarkt in Frankrijk: Jacques Brel en The Police

Groot wielerwoordenboek (Marc de Coster, uitgeverij Thomas Rap)

Recensent: Marike Verschoor (44), fondsedi-tor rekenen bij uitgeverij Zwijsen

‘Woordenboeken, mijn geheime passie. Je moet ze niet gebruiken om dingen in op te zoeken die je wilt weten (daar heb je internet voor). Nee, leg een woordenboek naast je bed, en je hebt een bron van vrolijke kennis in hapklare brokjes! Tot mijn vreugde bleek ook het Groot wielerwoordenboek volop in staat om mijn slapeloze nachten op te fl euren. Ik heb grinnikend gelezen dat ik in noodgeval-len een “blijlevensverzekering” kan nemen,

en griezelend geconcludeerd dat ik regelmatig “tabak” van mijn benen haal. Hoopvol bedacht ik dat ik misschien ooit nog eens ie-mands “dama bianca” kan worden (helaas had dat enige verlengde slapeloosheid tot gevolg), en wegsuffend heb ik gedroomd dat er wel erg veel onnozele woorden bestaan om doping te verhul-len. Mijn conclusie? Hennie’s “de dood of de gladiolen” blijft nog steeds een prachtig levensmotto, de auteurs hebben goed werk afgeleverd, en de ontwerper van het omslag verdient een dikke pluim.’

Leesgedrag: Zeker drie boeken per week en af en toe lekker surfen.

Meester Kikker (Paul van Loon, uitgeverij Leopold)Recensent: Ezra Cerpac (7), zoon van Gaia Cerpac, uitgeefassistent bij uitgeverij Querido

‘Ik vind het een leuk boek omdat het grappig en spannend is. De schrijver maakt grapjes over zichzelf. En er is een geheim, maar de kinderen van groep 3-4, waar het boek over gaat, beschermen hun meester. Het eindigt met verliefdheid tussen een kikker en

een vlinder (de meester en de juf ). Het boek ziet er vrolijk uit maar de titels van de hoofdstukken zijn soms wel eng, zoals “Doodsvij-anden” en “Vermorzelen”. Ik wil graag meer boeken van Paul van

Loon lezen!’

Favoriete boek: FantasiaFavoriete tijdschrift: Dolfje WeerwolfjeMeest recente multimedia-aankoop: De cd van Peter en de wolf en het luisterboek Ibbeltje (deel 1).Leesgedrag/mediaconsumptie: Ik lees in ieder geval elke avond voordat ik ga slapen en soms ook overdag, en ik mag één uur per dag achter het scherm (= tv, computer en/of Nintendo).

0902 WPG Indruk 34-35 mediapanel.indd 350902 WPG Indruk 34-35 mediapanel.indd 35 23-09-09 13:4023-09-09 13:40

be

el

ds

ch

oo

n

, project-EEElls s H

oH

oH

ebeebbbbbbrerererechchchchchchchchhhhtstttststststswijsen (W

PG

reredadaactctcteueuur r rrrrbbibibiiij j jj ZwZwZwZwZwZwZwZwZwe de winnen-

BeBeglglggggiëiëiëëëëëëëë),),)),))),),), m mm mmmmmmm

aaaaaaaaaaaaaktktktkttteeon’ (thema:

ddddddddddde ‘Beeldsssssssschchcccchccchcchcchooooens een eieeieeieigegntnnnnijdsddddddddd) ))))))))tttittttititijdjdjdjdjdjdjdddde‘H

et beeld ccicicicciciccciitytytytytytytytytytytytttytrttttttttttttip in nLillllllllllle.e.e ’n om

geving. vlvlvlvllllllloeooookt zzzzzzzzzo oooooooooooom

em

em

em

em

em

em

emmm

em

em

em

em

em

em

em

em

em

eeeettt ttttt z’z’’n een prach-AaAaAaAaaaaaaaan nnnndeeeeeeeeee ranananananannnnnnnnnnnnddddd ddd dddd ddddvvvvvvvavvannrk, om

ringd tttitttitttitttiitittig ggggg ggggvevevevevevvevrzrzrzrzrzzzzorooorororoorrrrgdgdgdgdgdgggdggdgggggd p p p p ppppppppppaaaaaaoie huizen, ddddododorororororoororoororor lllieieieieeeeeeeeeeeevvvvvvvevv, m

om

omm

omm

om

ommmmmm

om

om

om

om

ooooochrijnende trtrrrrofofofofofoffefefefefefefefefeeeen nnnnw

e ditttttttt s ss ssssssccccccbebebebebeeeleeleleeeld.d

ma van deze

ToToToToTToenenenenen ik het thhheeeeeeemeeeeemememememeemmdacht ik terug ww

eww

ew

ew

ew

edddddsddddtrijd zag,,,,,, d d dd ddddddddddddik reeds aaaaaaaaaan nn n nnnnde foto diddddddde e e. H

et beeld gegegegegeeeescscscscsscscscscscsccccchhoten had.eigentijds isisisis i i iiiinnn nnnnnnmm

ijn ogen nnn nn n n n contrast is omomomommmmm

daddadadadadaddaddddadaaaaaaaaaaat tttttthet zozozozzoooooooo i iinnnnwaarop w

e m

em

em

em

em

eeeeeetttttttttttt ttdddedededededededddedededee mannnnnnnnnnnnnnnieiiir m

ilieubewust

teteteteeeeegegegegegegegeggegegegennwnwnwnwnnwnnwnnnwnwnnwoordig men. Een m

oe-prprrprprppppprprprpproboboboooboboboboboooboobbbbbbberereeeeeererereererrrennn te levaar aandoen-dededdddedddddeddderrerererererrrereeeeeeneeneeneneneeneeeneeneennnd m

et haanieuw leven te

lilillillllikkjkjkjkjjkjjjkkkkkkke eeeeee eeeeeklklklklkkklkkkkkllleieieeieieieieieieieieieieieieieeienntnnnnntnnntntnntttttjjjjjjejejjjs, ntroep. Ja, het m

im

immmmmmmmmmm

im

idddddddddddddddddddddddddddddenenenenenenenenenenennnnnnnn v v v vvvvvvvvvanaaan d ddddddddddddeeeee e eeeet contrast.’ isisisisisssssss d d d d dddddddddddde ee e e e efoffofffoffffofofffofofotototottottotototootoooooooooo v vv vv v vvvvvvvanaaanaanaananaaaaa hhhh

WPG

Indruk InInInInIInInInn d dddde e eeeeeevovvovvvooooolglglglglglgglggggeeeeeeeenenendedededdeddddddd ow

edstrijd eeeeennnnn nininnininnnninninnninnininiieueueueeeeeueueuuuuuuw

ew

ew

ew

ew

ew

ewwww

ew

ew

eee f ff f f fffffffotototototototottooothema. H

oud m

et tteeeeeeeeennnn n nnnnnnnnnnnnnnninnininnininnininnniiiieueueueueuuuww

wwwwww

w

wwww

wwgaten!intranet iiiinnn nn nnnnnndedededededededededdededdededeeee g g g g g g gggggggggggg

Uitersten

0902 WPG Indruk 36-01 achter-cover.indd 280902 WPG Indruk 36-01 achter-cover.indd 28 23-9-09 9:1223-9-09 9:12

wpg indruk nr.2 2009

Documents