การพฒนาชมชนโดยอาศยสนทรพยชมชนเปนฐานการพฒนาชมชนโดยอาศยสนทรพยชมชนเปนฐาน AAsssseett BBaasseedd CCoommmmuunniittyy DDeevveellooppmmeenntt ((AA BB CC DD))

ตอนท ตอนท 22 คมอสาหรบผนาการเปลยนแปลงชมชนรวมสมย พฒนาจากแนวคดของ 2 นกบกเบกทางปญญา JJoohhnn PP.. KKrreettzzmmaann และและ JJoohhnn LL.. MMccKKnniigghhtt.. ดวยการกาวพนหลมเกาของการพฒนาแบบดงเดมดวยการกาวพนหลมเกาของการพฒนาแบบดงเดม ทอาศยปญหาของชมชนเปนทตงทอาศยปญหาของชมชนเปนทตง มาสการคนพบขมทรพยทางปญญา ความสามารถ มาสการคนพบขมทรพยทางปญญา ความสามารถ และสนทรพยชมชนเปนรากฐานสาคญและสนทรพยชมชนเปนรากฐานสาคญ

อทยวรรณ กาญจนกามลสถาบนเสรมสรางพลงชมชน

ชมชนเขมแขงตองเสรมสรางจากขางใน

ดวยมมมองทสดใสและสนทรพยของชมชน

1

เมอเราคดถงสงดๆรวมกน เมอนนพวกเราจะมความสขใจ

พลงแหงสนตสขจะเกดได หากมใจเปนหนงเดยว การพฒนาใดๆในชมชน สงคม หรอประเทศ

ทใชสนทรพยชมชนเปนฐาน จะเปนทยอมรบและยงยน

หนงสอนคอคมอเพอการเสรมสรางพลงใหเกดขนในทกสงคมทมคาเพราะคณหมออทยวรรณ กาญจนกามล ไดอทศแรงกายและแรงใจ

อกทงมประสบการณทยาวนานในการคลกคลกบชาวบาน เพอกอกระแสการเสรมสรางพลงชมชนทมาจากขางในจตใจอยางแทจรง

หนงสอนอานงาย ใชงายและจดเปนนวตกรรมสาคญ ในการเสรมสรางสงคมทมคณภาพทนาภาคภมใจ

ดร.ถวลวด บรกล

2

การวเคราะหเปรยบเทยบการพฒนาชมชน 2 แบบ การพฒนาชมชนดงเดม ใชกรอบคดและวธการมองโดยเอาปญหาเปนตวตง เมอ

วเคราะหผลของการสารวจปญหาชมชนทงในชนบทและในเมอง กจะพบปญหามากมายหลายดาน ตงแตปญหาสงคม ปญหาเศรษฐกจ ปญหาการเมอง ปญหาสงแวดลอม ปญหาการศกษา ปญหาสขภาพ วถชวตและวฒนธรรม

เมอมองลกลงไปในปญหาแตละดานกจะยงพบกบความสลบสลบซบซอน อาท ความไมรหนงสอ อาชญากรรมชกชม คนตดสารเสพตด โรงงานปลอยนาเสย ปาไมถกทาลาย สขภาพจตเสอมโทรม คนฆาตวตาย เดกถกละเมดทางเพศ มการคามนษย ฯลฯ

การจดการกบปญหาเหลานตองใชมออาชพ ผทถกระบวามปญหากลบตองพงพงจากคนอนหรอคนภายนอกทงสน การพฒนาชมชนสวนใหญจงตดหลมอยกบการแกปญหา วนตอวน และนบวนยงวกฤตเพราะไมสามารถใชมาตรการรองรบไดเหมาะสม ทนการณ ผคนในชมชนตกอยในบาวงอปถมและการสงเคราะและการบรการทไมมวนเพยงพอ

คนตกงาน บานเอออาทร

คนยากจน

คนไมมสวสดการ

คนอานหนงสอ ไมออก

เดกถกละเมด อาชญากรรม

แผนทปญหาชมชนแผนทปญหาชมชน

แกงมอเตอรไซค แมอายนอย

เดกหนเรยน คนปวยโรคจต

คนไรบาน คนตดสารเสพตด คนฆาตวตาย

นกเลง หวไม

ผงภาพท 9 แสดงแผนท ปญหาและความจาเปนของชมชน

3

การพฒนาชมชนโดยอาศยสนทรพยของชมชนเปนฐาน ไมไดเพกเฉย ละเลยขอเทจจรงในชมชนวายงมความจาเปน ความขาดแคลน แตพยายามชใหเหนวา พลงแหงความคดบวกนน มผลทาให เกดผลลพธของการพฒนาทดกวา เพราะการเนนความสามารถของมนษย และสงด ๆรอบตวเขา สามารถเสรมสรางพลงชมชนไดมากกวา มการสรางสรรคสงใหมใหเกดขน มบรรยากาศการทางานทสดใสรวมกน ทาใหผขนอาสา ในฐานะพลเมอง กอใหเกดการเปลยนแปลงภายในชมชนของตนเอง

ดงนน เมอมการจดทา ทาเนยบความสามารถ ความถนดหรอพรสวรรค ของผคน ในชมชนเสรจสนลง สนทรพยของชมชนกสามารถนามาแสดงได ในแผนทซงจดกลมของสนทรพยหรอขมพลงไดเปน 3 กลมใหญไดแก กลมพรสวรรคของปจเจกชน ของกลมททางานในสถาบน และกลมททางานในสมาคม รายชอของกลมผคนทมความสามารถ ในดานตางเชน กลมเยาวชน ในสถาบน เชนโรงเรยน หรอชมรมตาง ๆซงจดอยในกลมสมาคมทงหลาย กจะเผยใหเหนถงสงทเปนศกยภาพมอยในชมชนอยางหลากหลาย และแตละชนดของแผนทสนทรพยกจะบอกใหทราบในดานลกถงความเฉพาะดาน ลงไปอก ทสาคญยงกคอสามารถฉายภาพของสมาชกชมชนทมพรสวรรคไดชดเจน และยงชวยดงดดความสนใจใหเกดการทางานรวมกนของผกอการดไดงายขน

ธรกจชมชน โรงเรยน สวนสาธารณะ สถาบนทองถน

แผนทสนทรพยหรอขมพลงชมชน

โรงพยาบาล วทยชมชน องคกรทไมหวงผลกาไร

หองสมด

สมาคม ชมรม วด

กลมอาสาสมคร กลมชวยตนเอง กลมรกดนตร

สตร แมบาน ศลปน ชางศล ป

เดก/เยาวชน ผสงอาย พรสวรรคของสมาชกชมชน

สหกรณ ศาลา ประชาคม ภมปญญา/ปราชญพนบาน/คนชายขอบ

ธนาคารหมบาน

4

ผงภาพท 10 แสดงแผนทสนทรพยหรอขมพลงของชมชน

ประโยชนและความทาทายในการนาความเขมแขงของชมชนมาเปนฐาน กระบวนการนาความเขมแขงของชมชนมาเปนฐานคดและทางานแทนการนาปญหา ความขาดแคลนและความลมสลายของชมชนมาเปนจดขายเพอ หาทนสนบสนนจากภายนอก หรอ หาผอปถมภรายใหม ทาใหเกดผลกระทบตอชมชนอยางนาอศจรรย ในสวนของประโยชนมดงน 1.สมาชกของชมชนจะมความรสกภาคภมใจในศกดศรและเกยรตภมของตนเอง มความกระตอรอรนทจะกระโดดเขามารวมวง ในกระบวนการพฒนามากยงขน เมอเขาตระหนกวาเขาไดเปนสวนหนงในฐานะเจาภาพในกจสาธารณะ ไมวาจะเปนการอทศ กาลงความคด กาลงกายหรอกาลงใจกตาม 2. ประเดนของความตองการ ของชมชนทใชเปนจดเรมตน จะนามาซงความสนใจ ความใสใจและความผกพน เนองจากทราบดวาผรบประโยชนคอชมชนดวยกนเอง และตอบสนองความตองการของสวนรวม นคอการกาหนดมาจาก ประสบการณ ของชมชนโดยตรง ซงจะมผลทาใหกระบวนการพฒนาทมคณลกษณะดงตอไปน 2.1เสรมสรางจากภายใน “ตนเอง ทมงาน กลมและชมชน” (Internalization) 2.2 บรรดาลใจใหรวมกนคด(Inspiration) 2.3 เนรมตนวตกรรม(Innovation) 2.4 เหนยวนาใหเกดปฏบตการ(Implementation) 2.5 วางรากฐานการพฒนา(Improvement) 2.6 เสรมสรางภมปญญา คณคา และภมคมกน “ตนเอง ทมงาน กลมและ ชมชน” (Immunity)

5

เราจะสรางสรรคจากสงด ๆ ทเคยมมา หรอจะตงหนาตงตาแกไขเฉพาะในสงผด ?

ในสวนของความทาทาย เรมตนท การจดเวทสนทรยสนทนาในชมชน สวนประกอบสาคญของความเปนชมชนคอการสอสารระหวางกนและกน การจดเวทชมชนสนทนา กอใหเกดสมพนธภาพ ในเชงอานาจวาทกคนเทาเทยมกน และเมอเรมฟงกนมากขนความรสกของการมสวนรวมกยงมมากขนเปนลาดบ ซงสามารถทาใหเกดความเขาใจกนมากขน แมจะมความคดไมเหมอนกนกตาม การฟงผทมความคดและมมมองทไมเหมอนกบเรา ถอไดวาเปนความงดงามของจตใจ และแทนทจะเปนความคด 2 ขว(ทวคตนยม)ดงเชนแตกอน กจะกลายเปนความคดทมากกวา 2 ซงเรยกวาเปนพหนยม ทาใหความเปนประชาธปไตยในตวเองและชมชน กาวหนาไปอกขนหนง นนคอ เหนความหลากหลายคอความงดงาม กอใหเกดความสมานฉนทไดงายขน ความทาทายทตามมาจงอยท ผอานวยการประชม หรอวทยากรกระบวนการ จะสรางบรรยากาศแหงสมานฉนทและความเปนประชาธปไตยแบบพหนยมไดหรอไม

6

ความทาทายประการตอมาคอ ความเปดเผยและความออนไหวของกระบวนการ

ประชาธปไตยแบบมสวนรวม ซงถอวาเปนความผดพรายของวธการใหมทรวมกนคดและรวมกนฝน เนองจากผคนสวนใหญเคยชนกบการถกชนา และครอบงามานาน

รปธรรมธรรมของการมสวนรวมแบบดงเดมกคอการระดมมวลชนใหเขารวมประชม ฟงการบรรยายใหขอมล ขาวสารจากทางราชการ ในการทาโครงการตาง ๆ ทมการกาหนดอยางสาเรจรปแลวจากหนวยเหนอ หรอเบองบนโดยปราศการรวมคดรวมตดสนใจจากชมชน แลวเปดโอกาสใหมการซกถามพอเปนพธในชวงทายของการบรรยาย

ดงนน คนหาสนทรพยชมชนและการเรมจากสงดงามของชมชนจงเปนกาวยางทสาคญของการพฒนาชมชนทปรบเปลยนไปสการเสรมสรางพลงชมชนซงเปนการเปดโอกาสใหประชาชนมสวนรวมในขนสงสด จงถอไดวาเปนความทาทายอยางยงตอการเปลยนแปลงไปสสงทดกวาในอนาคต

ความทาทายทสาคญยงประการสดทายกคอ แทนการเรมตนทใชปญหาและความขาดแคลนของชมชนเปนตวตง การมองทสนทรพยของชมชนโดยเฉพาะอยางยงสงดงามในวถชวต วฒนธรรม และความสาเรจของชมชนทเคนมมาแตเดม ตลอดจนมองเหนถงความสามารถ ทกษะ และพรสวรรคทมอยในตวผคนในชมชน อปมาดงการมองเหนนาทมอยในแกว รคณคาของนาทมอยและใชนานนใหเกดประโยชนสงสด แทนทจะมองวานาพรองไปครงแกว ขวนขวายหามาเตมจากทอน ความทาทายเชนนเปนเรองของการปรบเปลยนทศนคตในการทางานเพอพฒนาชมชนจากภายในชมชนโดยแท ซงผลลพธทดทตามมากคอทาใหเกดพลงสรางสรรคจากชมชน กอใหเกดนวตกรรมของการมสวนรวม ซงถอวาเปนการปรบเปลยน กรอบความคดและวธการทางานพฒนาชมชนอยางมสวนรวม ทสอดคลองกยยคสมยและบทบญญตทตราไวในรฐธรรมนญฉบบป พ.ศ. 2540 และพ.ศ. 2549

7

ทางเลอกระหวางการใชหลมเกาของปญหาทางเลอกระหวางการใชหลมเกาของปญหา หรอหรอ

ใชขมพลงทางปญญามาพฒนาชมชนใชขมพลงทางปญญามาพฒนาชมชน

การพฒนาแบบดงเดม ใชปญหาเปนฐาน

การพฒนาโดยใชสนทรพย ของชมชนเปนฐาน

มองความขาดแคลนของชมชน มองสนทรพยของชมชน สนองตอบตอปญหา สนองตอบตอโอกาส มองนาพรองไปครงแกว มองนามเหลออยครงแกว รองรบ โรมรก สรางวตถ สรางคน พงพง พงพา คนหาความจาเปน คนหาขมพลง

เสาะหาบรการมากขน เสาะหาบรการนอยลง เนนทปจเจกชน เนนทชมชนหรอเพอนบาน ใชเงนตรานาหนา ใชปญญานาหนา โครงการคอคาตอบ ผคนในชมชนคอคาตอบ รบบรจาค สงเคราะหเปนสรณะ ลงทนเปนสรณะ ผคนคอภาระ ผคนคอพลง

8

การพฒนาชมชนโดยอาศยสนทรพยของชมชนเปนฐาน (Asset Based Community Development)

เอกสารชนนมสตร สาคญ คอ

สนทรพยชมชน + สนทรพยองคกร = การพฒนาชมชนทอาศยจดแขงของชมชนเปนฐาน

(Community Assets + Organization Assets

= Community Strength Based Community Development)

หรอ การพฒนาชมชนโดยอาศยสนทรพยของชมชนเปนฐาน

(Asset Based Community Development)

9

สาหรบนกกจกรรมทมความใสใจกบกระบวนการเรยนร การจดการความร และการถอดบทเรยนภายหลงจากทไดมประสบการณเรยนร ตลอดจนการประเมนผลเพอเสรมสรางพลงทมงาน องคกรและชมชนในอนาคต คมอแนะแนวทางในการจดกจกรรมการเรยนร ตอไปนจะเปนดงเขมทศของการทางานใหประสพความสาเรจไดงายขน คมอในการจดกจกรรม การเรยนรเรอง

การคนหาประเดนของการจดทาแผนท ทาเนยบสนทรพยชมชน

กจกรรมนทาเพออะไร? เพอทาใหผเรยนรสามารถ คนพบความสนใจ ความตระหนก ความ

ตองการและสรางสมพนธภาพกบผรวมงาน ทาใหไดทราบ ลวงหนาในการจดลาดบความสาคญ

ใชเวลาทงหมดเทาไหร? 60 - 90 นาท ใชอปกรณอะไรบาง ? โตะ เกาอ ปากกาเคม กระดาษ โนต กระดาษบตรคา

กระดาษกาว กระดานตดโปสเตอร ใชในตอนใหนไดบาง? • ตอนทตองการสอสาร สนทนา แลกเปลยนประสบการณ มมมอง

• กาหนดลาดบความสาคญ • สารวจหาประเดนททาทาย ประเดนทตองการการเปลยนแปลง • หาคาถามรวมศนย

ควรจะรเกยวกบเรองใด มากอนลวงหนา?

• ทาการบานกอนประชมอยางดในเรองทจะสนทนา • พจารณากอนการประชมวาอะไรคว รหรอไมควรนามาสนทนา

หลงจากนควรทาอะไรตอไป?

• ไดคาถามทเสรมสรางพลงทมงาน • ไดคาถามทเปนการสบประเดน • มการการวเคราะหผมสวนไดเสย • ทาการวางแผนปฏบตการ

ประโยชนหรอผลลพธ ในทางทดคออะไร?

• ทาใหทราบถงประสบการณ ความสนใจ ความตองการของชมชนจะไดทางานอยางเปนทม ทสามารถ ประสพความสาเรจและยงยน

10

คมอในการจดกจกรรม การเรยนรเรอง

การคนหาคาถามสาคญ ทจะใชในการทางานเสรมสรางพลงชมชน

กจกรรมนทาเพออะไร? เพอทาใหผเรยนร สามารถ คนพบคาถามทสาคญ ตามประสบการณ

ชมชน และความสามารถของเขา ทาใหทางานไดตรงตวามคด และทศทางทชมชนตองการ

ใชเวลาทงหมดเทาไหร? 30-40 นาท ใชอปกรณอะไรบาง ? โตะ เกาอ ปากกาเคม กระดาษ โนต กระดาษบตรคา

กระดาษกาว กระดานตดโปสเตอร ใชในตอนใหนไดบาง? • ตองการใหมการสอสาร สนทนา แลกเปลยนประสบการณ

และมมมอง • คนหาคาถามรวมศนย • ตอนระดมความคดรเรม จดประกาย โดยไมขดจงหวะ ปลอยให

สมาชกสนทนาอยางผอนคลาย นอกจากคมเรองประเดนและเวลา

ควรจะรเกยวกบเรองใด มากอนลวงหนา?

ทราบเรอง ประเดนทจะทางานรวมกนในอนาคต

หลงจากนควรทาอะไรตอไป?

• มการการวเคราะหผมสวนไดเสย • ทาการวางแผนปฏบตการ • การจดทาแผนทสนทรพยชมชน

ประโยชนหรอผลลพธในทางทดคออะไร?

• ทาใหผเรยนรมพลงในการทางานเพราะ เรมตนจากคาถามในบรบทของชมชนเอง รวมทง ความสนใจ ความตองการของชมชนจะไดทางานอยางเปนทม ทสามารถ ประสพความสาเรจและยงยน

11

คมอในการจดกจกรรม การเรยนรเรอง

การคนหาสงดในตวเองและผองเพอน

กจกรรมนทาเพออะไร? • เพอทาใหผเรยนสามารถ คนพบทงตวเอง และกลม

• สามารถระบถงและดง ความสามารถ ทกษะ และพรสวรรคออกมาจากตนเอง และกลม ตลอดจนสรางพนธสญญาทมตอกนกอนทจะแบงปน ซงกนและกน แลวนาไปขนทาเนยบสนทรพยของชมชน

• เพอใหผเรยนร ไดมโอกาส คนพบตนเอง รวมกบเพอนพอง ในบรรยากาศของการเสรมสรางความมนใจรวมกน

ใชเวลาทงหมดเทาไหร? 30-45 นาท ใชอปกรณอะไรบาง ? โตะ เกาอ ปากกาเคม กระดาษ โนต กระดาษบตรคา

กระดาษกาว กระดานตดโปสเตอร ใชในตอนใหนไดบาง? • ใชเปนการอนเครองในทมงาน “มองโลกดมชยไปกวาครง”

• เพอทาใหไดรคณคาของกนและกน • กอนจะมการขนอาสา แบงปน ควรจะทราบวาใคร มอะไรดบาง

ควรจะรเกย?วกบเรองใดมากอนลวงหนา?

• ควรทราบเรองการกาหนดวสยทศนและ จดลาดบความสาคญมากอน

หลงจากนควรทาอะไรตอไป?

• กจกรรมนชวยเปนสปรงบอรดสาหรบการกาวกระโดดไปสการมองสนทรพยของชมชนไดกวางขวางยงขน โดยเรมจากตวเองกอน ในการจดทาแผนทสนทรพยชมชน

ประโยชนหรอผลลพธในทางทดคออะไร?

• ทาใหผเรยนรไดรคณคาของตวเอง และมพลงในการทางานอยางแขงขน เพราะเพราะชวยใหไดวเคราะหตนเองในทางบวก ทราบ ความสนใจ ความตองการของตนเองและชมชนรวมทงมความมนในทจะเปนผนาการเปลยนแปลงไดเปนอยางด

• เสรมสรางพลงใจ ไฟชวต จะไดทางานอยางเปนทม ทสามารถ ประสพความสาเรจและยงยน

12

คมอในการจดกจกรรม การเรยนรเรอง

การสอสารทมประสทธผล

กจกรรมนทาเพออะไร? เพอทาใหผเรยนร สามารถรบรและเขาใจใหขอมลขาวสาร

ทจาเปนทจะทางานใหบรรลเปาหมายได ใชเวลาทงหมดเทาไหร? 30 นาท ใชอปกรณอะไรบาง ? เอกสารประกอบการบรรยาย และ ชดทาแผนทความคด ใชในตอนใหนไดบาง? • เมอจาเปนตองสอสาร สนทนา ทาใหงานเดนรวมกนเปนทม

ควรจะรเกยวกบเรองใดมากอนลวงหนา?

-

หลงจากนควรทาอะไรตอไป? ถอดบทเรยนเรองผลการทางานเปนระยะ ประโยชนหรอผลลพธในทางทดคออะไร?

• ทาใหสามารถทางานเปนทม และประสพความสาเรจ

13

คมอในการจดกจกรรม การเรยนรเรอง

การรวมหาทางใชสนทรพยและขมพลงชมชน อยางมคณคาและไดรบประโยชนสงสด

กจกรรมนทาเพออะไร? เพอทาใหผคนและกลมในชมชน มการสอสาร2ทาง และหาทางใชขม

พลงและสนทรพยใหเกดประโยชนสงสด ทาใหงานบรรลเปาหมายได ใชเวลาทงหมดเทาไหร? 45 นาท ใชอปกรณอะไรบาง ? แผนทสนทรพยและขมพลงชมชน โตะ เกาอ ปากกาเคม กระดาษ โนต

กระดาษบตรคา กระดาษกาว กระดานตดโปสเตอร ใชในตอนใหนไดบาง? • เปนขนตอนปรกษาหารอ ภายในกลม ภายหลงจากทาแผนท

สนทรพยและขมพลงชมชน เสรจแลว • ใชในการทาใหสมาชกของชมชนไดพบสงดงามในชมชนของ

ตนเองทมอย นามาชนชม ขนทาเนยบ และทาใหมคายงขนทสด • ใชเมอตองการใหเกดการขบเคลอนชมชนโดยอาศยสงทมอยใน

ชมชนเปนลาดบแรก • ใชสรางแนวคดในการพงพากนและกนภายในชมชน • ใชเพอการกาหนดและ วางแผนงานอยางมสวนรวม

ควรจะรเกยวกบเรองใดมากอนหนา?

ตองศกษาและเรยนรเรองสนทรพยและขมพลงหรอตนทนทาง สงคม ในชมชนของตนเองอยางถองแท

หลงจากนควรทาอะไรตอไป ? • ตองจดบรรยากาศของการชนชม ยนด และแบงปน ซงจะสราง

สมพนธภาพทดใหทมงานและชมชน • ตองมการตดตามและประเมนผลอยางมสวนรวมเพอเสรมสรางพลง

ทมงาน องคกรและชมชนดวย • มการแสดงมทตาจตและเฉลมฉลองในความสาเรจและประกาศ

เกยรตคณของผแบงปนโดยทวหนา

ประโยชนหรอผลลพธ ในทางทดคออะไร?

กจกรรมนสามารถทาใหผเรยนถอยหางจากความคดในการ ใชปญหาเปนตวตง และทมงานเสรมสรางพลงจากภายในชมชนได

14

คมอในการจดกจกรรม การเรยนรเรอง

การระบเปาหมายและคนสาคญในการทางาน

กจกรรมนทาเพออะไร? เพอพงความสนใจไปทผคนทจะมผลตอการใหขอมลขาวสาร ทาใหไดรบ

การยอมรบ อาสาเขารวมโครงการ กอใหเกดอทธพลตอกลม และชมชน ทาใหงานสะดวก งาย เขาถงคนและสามารถทาใหบรรลเปาหมายได

ใชเวลาทงหมดเทาไหร? 30นาท ใชอปกรณอะไรบาง ? โตะ เกาอ ปากกาเคม กระดาษโนต กระดาษบตรคา

กระดาษกาว กระดานตดโปสเตอร ใชในตอนใหนไดบาง? • ใชเมอตองการขบเคลอน กอเกดการมอทธพลทางใจตอผคน ทาให

ผคน สนใจ เขามามสวนรวมและใหความรวมมอ • วางแผนงาน รณรงค • ตองการทราบสถานการณเสยงหรอ ทไมยงทราบสถานการณ • เพอการกาหนดแผนงาน • หาผสนบสนน • หาคนทางานดวย

ควรจะรเกยวกบเรองใดมากอนหนา?

ตองรคน รงานวาจาเปนตองเขาถงใคร เครอขานใด เพอกาหนดเปาหมาย และกระบวนการทางาน

หลงจากนควรทาอะไรตอไป? ตองทราบวาจะใหความสาคญกบคนเหลานอยางไร

เขาถงจตใจ ความตองการ เพอการสรางสมพนธภาพทด ประโยชนหรอผลลพธในทางทดคออะไร?

เมอเสรจสนกจการผเรยนสามารถระบแกนนา คนสาคญ ผมสวนไดเสย ผสนใจ ผมอทธพล ผรบประโยชน จากการทางาน เพอการทางานรวมกนในอนาคต

15

คมอในการจดกจกรรม การเรยนรเรอง

การประชมเชงปฏบตการอยางมสวนรวม

กจกรรมนทาเพออะไร? • เพอปรกษาหารอ ระดมความคดกอนวางโครงรางของแผนปฏบตการ

• เพอใหผมสวนไดเสย ทกวย ความสามารถและวฒนธรรมสอสารกน • ใหตดสนใจรวมกนในการกาหนดวสยทศน และจดลาดบความสาคญ

ใชเวลาทงหมดเทาไหร? 60-90 นาท ใชอปกรณอะไรบาง ? โตะ เกาอ ปากกาเคม กระดาดาษบตรคา กระดาษกาว

กระดานตดโปสเตอร เครองเสยง ใชในตอนใหนไดบาง? ใชในการกาหนดแผนงานตงแตบทบาทคนทางาน จดหาอปกรณ

เปาหมาย วธการ ประเมนผล และตารางเวลา

ควรจะรเกยวกบเรองใดมากอนหนา?

วธการกาหนดเปา หมาย กระบวนการและผลลพธ

หลงจากนควรทาอะไรตอไป? การตดตาม และแประเมนผล ประโยชนหรอผลลพธในทางทดคออะไร?

จะไดเตรยมการภายหลงจากวางแผนแลวในเรองตาง ๆตงแตสงทตองจดหา และการทางานรวมกนเปนทมไดอยางมขนตอน และจดลาดบความสาคญ

16

คมอในการจดกจกรรม การเรยนรเรอง

การวางแผนปฏบตการอยางมสวนรวม

กจกรรมนทาเพออะไร? • เพอวางโครงรางของแผนงานทสามารถทาใหบรรลเปาหมายได ใชเวลาทงหมดเทาไหร? • ไมกาหนดเวลาตายตว แลวแตวตถประสงค เปาหมายและผลลพธท

ตองการใหบรรล ใชอปกรณอะไรบาง ? โตะ เกาอ ปากกาเคม กระดาดาษบตรคา กระดาษกาว

กระดานตดโปสเตอร เครองเสยง ใชในตอนใหนไดบาง? • ใชในการกาหนดแผนงานตงแตบทบาทคนทางาน

• วางแผนจดหาอปกรณ เปาหมาย วธการ ประเมนผล และตารางเวลา

ควรจะรเกยวกบเรองใดมากอนหนา?

• วธการกาหนดเปา หมาย กระบวนการ และผลลพธของโครงการ

หลงจากนควรทาอะไรตอไป? • การตดตาม และประเมนผลอยางมสวนรวม ประโยชนหรอผลลพธในทางทดคออะไร?

• จะไดเตรยมการภายหลงจากวางแผนแลวในเรองตาง ๆตงแต สงทตองจดหา และการทางานรวมกนเปนทม ไดอยางมขนตอน ตามลาดบความสาคญ

17

กระบวนการและขนตอนของการพฒนาชมชน โดยอาศยสนทรพยของชมชนเปนฐาน

ตอนท 1 การคนหาสนทรพยทมอยในโครงการพฒนา

โครงรางในการคนหาสงสาคญในโครงการของเรา • ความสมพนธระหวางโครงการของเรากบกบคนทองถน

ความยงยนของโครงการจะมยาวนานเมอเกยวของกบคนทองถน ตวอยาง - ในชมชนสวนมาก ความสามารถ ทกษะและความสนใจของคนทองถน มกไมไดรบการเอาใจใสดแล หากแตถกละเลย

ดงนน การนาแนวคดทชมชนทองถนอดมดวยขมพลง และดทสมาชกแตละคนในชมชนมความสามารถ สตปญญา ทกษะและประสบการณ ทจะมอบใหชมชน หรอเรยกสนๆวา“พรสวรรค”ซงสงเหลานเปนปจจยสาคญทสามารถเสรมสรางพลงชมชนใหเขมแขงได คาถามตอไปนจะใชวด สมพนธภาพระหวางโครงการของทานกบคนในชมชน • โครงการของเรา ไดนาเอาทกษะและความสามารถของคนในชมชนมามสวนรวม

มาก – นอย เพยงใด ? ไมม ไมคอยม มบาง ม มมาก 1 2 3 4 5 อธบาย

18

• โครงการของเรา ทางานเพอเสรมสรางพลงของชมชน ในเรองทกษะความสามารถของคนทองถนมาก - นอย เพยงใด ?

ไมม ไมคอยม มบาง ม มมาก 1 2 3 4 5 อธบาย

• โครงการเปดโอกาสใหคนทองถนชวยกาหนดวตถประสงคของโครงการ มาก – นอยเพยงใด ?

ไมม ไมคอยม มบาง ม มมาก 1 2 3 4 5 อธบาย • คนทองถนมบทบาทในฐานะใดบาง ผใชบรการ แหลงขอมล ผรวมโครงการ ผควบคม/ตรวจสอบ อธบาย

19

• ความสมพนธระหวางโครงการกบ คนทองถนผยากไร ชมชนจะเขมแขงไดตอเมอองคกรตางๆจดประกายและสนบสนนอยางหลากหลาย แตในชวตจรงสวนใหญผคนในชมชน อยในฐานะผรบบรการตามสวสดการของรฐ อาทผสงอาย เยาวชนและชนกลมนอย ซงอยชายขอบสงคม และไมจดอยในกลมของพลเมองเขมแขง ตวอยาง - ในจงหวดเชยงใหม มการสนบสนนผคนในชมชนเปนตวเงนมากหลายรอยลานบาทและมโครงการบานเคหะ และสรางอาชพกวา 20โครงการ คาถามตอไปนจะชวยใหเกดความคดเกยวกบวตถประสงคของโครงการ และการจดการ เพอใหเกดการมสวนรวม และสรางพลงแกเขา

• โครงการของเรายอมรบในความหลากหลายของการแสดงความความเหน ไมม มนอย มบาง ม มมาก 1 2 3 4 5 อธบาย

20

โครงการของเรา ไดเชอเชญให“คนชายขอบ”เขามามสวนรวม ขนาดไหน? ไมมเลย ไดรบบรการ เปนแหลงขอมล มสวนรวม ชวยควบคม คนกลมนอย คนพการ ผสงอาย ผอพยพ เยาวชน สตร เดกเลก อนๆ

• ความสมพนธกบสมาคมในทองถน ในชมชนสวนใหญเครอขายอาสาสมครในรปแบบสมาคม ชมรม และองคกรในชมชนทงใหญนอย ถกละเลยหรอถกใชในทางทผด โครงการทยงยนและมประสทธภาพจะเปดโอกาสใหองคกรเหลาน เขามามสวนรวมอยางแขงขนและโปรงใส ตวอยาง สวนใหญชมชนมกลมรองเพลง กลมดนตร ชมรมนกกฬา กลมเยาวชน กลมอาชพ กลมแมบาน และกลมผสงอาย ความตกลงรวมกนทจะสนบสนนใหผรเรมงานใหมๆ โดยเฉพาะเยาวชน สตรและผสงอายพลงในการพฒนาชมชนในลกษณะเปนการสรางความเขมแขงจากภายใน(Strengthening from the inside out) เปนการ ใหทงโอกาส ความนบถอและใหเกยรตองคกรเหลานน ผลตามมากคอการเกดสมพนธภาพทด ทงในระหวางโครงการกบองคกร และระหวางองคกรดวยกน

ซงในอดมคต โครงการทมการรวมคดรวมทาดวยกนตงแตตนจะทาใหสานกสาธารณะของชมชนเกดขนอยางรวดเรว และงดงาม แทนทจะเปนเพยงแคการวาจางใหเขามาทางานเฉพาะกจเปนครงคราว และหากไดเรมตนจากประสบการณของชมชนเอง และหรอจากการทางานทเคยประสพความสาเรจของเขาเหลานน(Best practice) ทเคยมมาแตหนหลง เปนการตอยอดโดยไมตองเรมใหมใหเสยเวลา

21

คาถามตอไปนเปนเรองเกยวกบ ความสมพนธระหวางโครงการของเรากบสมาคมทองถน

• ความสมพนธกบสมาคมทองถน ( Relationship with local Associations)

ผรบบรการ ผเปนแหลงขอมล ผรวมงาน ผควบคม กลมศาสนา พทธ ครสเตยน อสลาม กลมสขภาพ กลมโรงเรยน กลมกจกรรมกลางแจง ชมชนทเปนชมรม กลมบรการ กลมเยาวชน กลมศลปน กลมผสงอาย สหกรณ อนๆ

22

• ความสมพนธกบสถาบนทองถน ในทกชมชนจะมองคกรปกครองทองถน องคกรอาสาสมคร และเอกชน ในแตละองคกรมขมพลงทนของตนเอง อาท คน พนท ความสามารถความชานาญ อปกรณ และกาลงเงนทสามารเกยวของกบ โครงการของเราได ตวอยาง องคกรสวนใหญ อาท โรงเรยน สวนสาธารณ โรงพยาบาล ฯลฯ มพนทอานวยความสะดวก ใหโครงการสามารถสราง / แลก เปลยนความรวมมอ โดยเฉพาะศนยชมชนทงหลาย เชนในหองสมด มหองประชม อาจ ใหจดเปนสถานทประชมหรอทางานในเหตการณหรอกจกรรมสาคญ รายชอขางลางน เปนคาถามทจะชวยสะทอนใหเหนถงความรวมมอเกยวของระหวางโครงการกบองคกรทองถน • โครงการของเรา มความรวมมอกบองคกรทองถนเชนไร

ไมเลย นอย บาง ม มาก 1 2 3 4 5 อธบาย

23

• โครงการนเกยวของ และ / ใช สนทรพยในองคกรเหลานน เพยงใด ? บคลากร/ความชานาญ เงน สงอานวยความสะดวก การประสานงาน อนๆ โรงเรยน อธบาย หองสมด อธบาย โรงพยาบาล อธบาย สถานตารวจ อธบาย องคกรพฒนา ( NGO) อธบาย เอกชน อธบาย อนๆ (ระบ) อธบาย

24

• ความสมพนธของโครงการกบ พนทของชมชนทางกายภาพ ทกชมชนมพนททางกายภาพ อาท สวนสาธารณะ ทางเดน ทางรถจกยาน อาคาร ถนน สนามเดกเลน ทจอดรถ ฯลฯ เปนทผคนใชสาหรบพบปะกน หากสามารถจดการได พนทตามรายชอขางลางน เกยวกบการปฏบตสมพนธของโครงการกบสนทรพยประเภทอาคารและพนท รวมทง พนทสาธารณะ - สวนสาธารณะในชมชนของเรา - ศาลาประชาชาคมในหมบานของเรา - สนามเดกเลนในชมชนของเรา - ลานวดในชมชนของเรา - ขวงบานในหมบานของเรา - ฯลฯ • โครงการของเรา ใชคณคาของสนทรพยเหลานเชนไรบาง? ไมใชเลย ใชนอย บางครง ด มมาก 1 2 3 4 5 อธบาย • โครงการของเราใชและสงเสรมการใชพนทสาธารณะ ไมเลย นอย บางครง ด มาก อธบาย

25

• โครงการของเรา เกยวของกบพลเมองทองถน และสถาบนการคาเอกชน และมความเพยรพยายามจะสนบสนน องคกรเหลานน

ไมใชเลย นอย บางครง ด มาก 1 2 3 4 5 อธบาย • โครงการวาจางคนทองถนมหรอไม? • โครงการของเราจดใหมขมพลงทาง ภมปญญา

ไมเลย นอย บางครง ด ดมาก

1 2 3 4 5 • ตอองคกรทองถน • ตอรานคาทองถน • ตอ NGOs

26

• ความสมพนธกบเศรษฐกจทองถน องคกรตางๆ และโครงการของเรามพลงทางเศรษฐกจทเขาวาจาง ,ซอขาย ความชานาญ และขมพลงทเขาเสนอใหและมผลตอเศรษฐกจทองถน ตวอยาง ในชมชนของสวนทบลไอแลนด อลลนอยสและชมชนอนๆ มกจกรรมทเปนกลปยานมตรกนในแหง สมาคมทองถนและสถาบนรณรงคสนบสนนผลตภณฑทองถน เพอประคองการคาขายใหอยได คาถามขางลางนจะชวยใหทานไดนกถงผลกระทบของโครงการตอชมชน • โครงการของเราสงเสรมเศรษฐกจชมชนทองถน

ไมใชเลย นอย บางครง ด มาก 1 2 3 4 5 อธบาย • โครงการของเราเคยจดทา และใช แผนทเดนดน /แผนทชมชน

ไมใชเลย นอย บางครง ด มาก 1 2 3 4 5 อธบาย

27

• โครงการของเราเคยสรางและใช ขมพลงของชมชนในทองถน

ไมใชเลย นอย บางครง ด มาก 1 2 3 4 5 อธบาย • โครงการของเราระบและชนาผบรโภคทองถนใหใชหรอสนบสนน ผผลตใน

ทองถน ไมใชเลย นอย บางครง ด มาก 1 2 3 4 5 อธบาย • โครงการของเรา ใชการออม และพฒนาเศรษฐกจชมชน

ไมใชเลย นอย บางครง ด มาก 1 2 3 4 5 อธบาย

28

• การประสานงานกบขมพลงภายนอกชมชนทองถน

โครงการพฒนาชมชนทยงยนและมประสทธภาพจะมองหาและระบขมพลงทมอยในชมชนของตนเอง กอนอน หลงจากนนแลว จงคอยมองตอไปยงภายนอกชมชน เพอการพงพา แลกเปลยนโดยมการพงพงอกตอไป ตวอยาง เชนชมชนฟาฮาม เชยงใหมกอตวชมรมเพอการบรโภคทมสตปญญา และพงพาตนเอง ภายหลงการจดการตลาดสดตอนเชาใหพอคาแมคาหนมาใชใบตองหออาหารและชกชวนชาวบานใชกระเปา/ยาม/ปนโตเพอลดขยะพลาสตกประสพความ สาเรจ แลวเชญชวนใหสานกงานคมครองผบรโภคจงหวดเชยงใหมจดทาปายเชดชรานคาทขายของไมโกงตาชง และทาใหเทศบาลสรางทจดเกบขยะโดยไมสงกลนเหมนและสวยงามสะอาดตา ซงตอมาไดรบทน ส.ส.ส.ในการเสรมสรางเครอขายเพอการบรโภคทชาญฉลาด ฯลฯ

คาถามทใชสะทอนภาพการประสานกบขมพลงภายนอก • โครงการของเราสรางความสมพนธกบภายนอกชมชนตอสถาบนเพยงใด?

ไมเลย นอย บางครง ด ดมาก

1 2 3 4 5 • สมาคม • ขมพลงทาง • รฐบาล อธบาย

29

ตวอยางแผนทสนทรพยชมชน

ชอชมชน….................................................. กรณาทบทวนตวอยาง

แลวเตมรายชอสนทรพยชมชน ทพบในชมชนของทาน

ในหนาตอไป

น

คร กล

ก

16

สมาคม

สถาบน ปจเจกชน

กายภาพ

เศรษฐกจชมชน

ชมชนของเรา

น

ส

ผปธ

ผป

ทห

โรงเรยน มหาลย

วทยาลยชมชน พพธภณฑ โรงพยาบาล

หองสมด มลนธ

สวนสาธารณะ สนามเดกเลน ทจอดรถยนต ทางจกรยาน ปา / ปาชมชน สถานทปกนค ทตกปลา สวนสตว อาคาร

ศาลาประชาคม

ชมรมดนก หอการคา

กลมนกศกษา ชมรมศลปน กลมนกเขยน อบครวคนเกงมออกกาลงกายกลมแมบาน กลมวยทอง กลมเยาวชน กลมผชาย กลมผหญง กลมศาสนา กลมนาสงคม ลมชวตอสระ

สมาคม

สถาบ

ปจเจกชน

ความร ความสามารถ ความชานาญ พรสวรรค

คณลกษณะพเศษ ของ

พอคา พอบาน แมบาน เยาวชน ศลปน พระสงฆ ผพการ นกกจกรรม

ารผานศก ขาราชการเกษยณ ผปกครอง นกเรยน ฯลฯ

รานคาของเกา OTOP

เครดตยเนยน าขาของหางใหญ หอการคา

ระกอบการรายยอย รกจไมหวงกาไร สมาคมพอคา ธนาคาร

ระกอบการรายยอย

เศรษฐกจชมชน / ทองถน

พนททางกายภาพ

ปจเจกช

30

แผนทสนทรพยชมชนของทาน ชอชมชน………………........................................................................ กรณา สมาคม เตมรายชอสนทรพยชมชน

ทพบในชมชนของทาน ในชองวาง ตามททานคนพบลาสด

สมาคม

สถาบน ปจเจกชน

เศรษฐกจ ชมชน

กายภาพ

ชมชนของเรา

สถาบน

ปจเจกชน

พนททางกายภาพ

เศรษฐกจชมชน / ทองถน ปจเจกชน

31

การประสานกบทองถนเพอใชสนทรพยชมชนของทานกบโครงการน

า

ะบสนทรพยในชมชนของทาน สนทรพยเหลานเกยวของกบโครงการ

เมอมองเขาไปในชมชนของทาน จะพบวามสนทรพยมากมาย ทานแนใจหรอไมวโครงการของทานสามารถมานาสนทรพยของชมชนมาใชไดอยางมประสทธภาพ ร ของเราอยางไรบาง? (อธบายสน ๆ) สมาคม/กลม/ชมรม/องคกร

ถาบน

ส

จเจกชน

ป

นททางกายภาพ

พ

32

ตวอยางแบบสารวจเพอคนหา “ขมพลง” ชมชน (Community Assets Survey)

ช

มชนของทานมขมพลงใดบางทจะนาไปส คณภาพชวตทด และชมชนเขมแขง ?

ชมชน.................................................... หมบาน................................................. ในชมชนของทานมสอ/องคกร/กจกรรมอะไรบาง ? ผเรยนร........................................

มสอทองถน จดหมายขาวชมชน/หมบาน โทรทศนชมชน หนงสอพมพหมบาน

พ วทยชมชน ทอานหนงสอพม หองสมดชมชน มกลม/ชมรม/เครอขาย

ผสงอาย แมบาน เยาวชน เกษตรกร พระสงฆ อสม. กลม/ชมรมอน ๆ ชอ………………………..

มกจกรรม กาย ฟงเทศน / ฟงธรรม เดน/วง

. ออกกาลงเลนดนตรพนเมอง เลนพระเครอง เลนกฬา…………ป

การคมษาตนเอง

จ

กจ .

........ .....

องกนเอดส/เสยงทางเพศ สรางบาน มงสวรต การอนรกษวฒนธรรม ครองผบรโภค พทกษสทธชมชน การแพทยพนบาน การแพทยแผนไทย การดแล บารง รกขจกรยาน อนรกษสมนไพร อนรกษภาษา/ตวหนงสอพนเมอง เตนแอโรบก รามวยจน/ไทย/ไทฉ กง อนรกษแมนา/สงแวดลอม ปลกผกปลอดสารพษ เกษตรอนทรย ปองกน/ตอตานยาเสพตด จดการปาชมชน จดการทดนสาธารณะ จดการเหมองฝาย สหกรณรานคา สหกรณออมทรพย กลมจดการฌาปนสภาวฒนธรรม สภาหมบาน กลมเกษตรกร………ธนาคารควาย ธนาคารขาว ประชาคม…………. พพธภณฑ ………. อนๆ (ถาม)....... ..................................................

33

• อาคารสถานท / อปกรณ สงอานวยความสะดวกทมในหม านมอะไรบาง? วด โรงเรยนชมชน ขวง. / ลาน……..……. โรงละคร ศนยวฒนธรรม/ศลปกรรม ศนยเศรษฐกจชมชน ตลาดสด /ตลาดนด โรงพยาบาล สวนสาธารณะ

บาน สงเส

ผลตภหมบ หมบาน

น

• บชห าว ป …

ศลปน… ธปไ อม ขภาพ

…

ะ………

ความเขมแขงของชมชนจะเกดไดอยางยงยนถาวร “ตองสรางเสรมเพมพลงจากขางใน มใช “อปถมภ ทาใหจากภายนอก”

บานของท

สนามกฬาโรงเรยน อาคารเอนกประสงค ศาลาประชาคมในหมศนย รมสขภาพ ศนยการเรยนรชมชน สถานอนามย ศนยฯสาธต ณฑในหมบาน สวนสขภาพในหมบาน อาคารออกกาลงกายใน าน สวนสาธารณะในสนามเดกเลน สานกงานอบต./ เทศบาล ศนยฯผลตภณฑทองถน ตลาดนด หองสมดหมบาน, ชมชน สานกงานชมชศนยฝกอาชพ/ ศลปาชพ) การเคหะชมชน ศนยถายทอดเทคโนโลย… สถาบน สานก ศนยอนๆ (ถาม) …………………………

คนทมความสามารถในหม านทาน มหรอไม ? างกอสราง ชางไฟฟา ชางประปา มอเมอง นกกฬา ประธานกลมหนมสระธานกลมผสงอาย ประธานกลมแมบาน ประธานกลม

อสม. พระสงฆ นกกจกรรมประชา ตย นกกจกรรมสงแวดล นกกจกรรมสผนาธรรมชาต…… … ทรงคณวฒทองถน/ปราชญชาวบาน…….. อนๆ (ถาม ……………………………………………

4 .ทน ธรรมชาต มหรอไม ? นาตก……………………… ทดนสาธารณ ปาไม…………… แมนา……………..

34

หนาตางภายในองคกรของทาน โปรดทบทวนชนดของสนทรพยแลวใชหนาถดไป กรอกรายการสนทรพย กรของทานบคลากร พนท / เครองอานวยความสะดวก อปกรณ / เครองมอ

คอมพวเตอร

ศลปะ หองคอมพวเตอร หนงสอ - ดนตร/เพลง - กฬา

ลป

สาร

ป

มชน

ปจจย กจ

ทสามารถพบไดในองคกรใดองคกรหนง

ขององค

ความสามารถ หองประชม ของแตละคน หองครว เฟอรนเจอร-

สวน ศลปะ ลอบบ ขาวสารการเงน

คณลกษณะแตละคน งานศ- ความคด ความเชยวชาญ หนงสอพมพ - พลงงาน - ดานศลปะ เครองมอ - ความกระตอรอรน - การอานออกเขยนได อปกรณ IT -การพฒนาทกษะผนา - ภาษา สอทงหลาย

-การอบรมทางเทคนค - ทกษะผนา ขอมลขาว - การมสวนรวม - วทยากร ระวตศา สตรชมชน- การสอสาร - บรกรบรการ ฯลฯ อเลคโทรนกส - คอมพวเตอร - พละ ความรจากช -การกฬา

สาคญ เครอขายประสานงาน พลงเศรษฐ

ของแตละ าชความสนใจ *องคกรสาธา ะ - การจางงานทอ

คน ความสามารถ / *องคกรเอกชน - การอบรมอ พ

คณลกษความคการตด - พลงงาน ดงทน

รณ ง ณสวนตว *สมาคม - สนบสนนทน ด/พลงงาน/อดมการณ *ปจเจก - การซอขาย ตอ

35

สนท

โปรดใชแบบฟอรมตอไปนจดทา ทาเนยบ สนทรพยองคกรของทาน

ว เชยวองคกรของทานมผคน บคลากร ความร ความสามารถ ค าม ชาญ และเครองมออานวยความสะดวก • โปรด ะบ รพยองคกรของทาน ร• จดทา ทาเนยบสนทรพย • ใชหนาตอไปประสานสนทรพยกบโครงการ

บคลากร ปจจยสาคญ

พนทและเครองอานวยความสะดวก ความเชยวชาญ

เครอขายของการ

ประสานงาน

เครองมอ / อปกรณ

พลงเศรษฐกจ

36

การ า เมอมองเขาไปในองคกรของทานจะพบสนทรพยมากมาย ทสามารถนาไปใชเพอทาใ มแขง รดระบสนทรพยองคกรขอ าจะนาสนทรพ ชมชน

งานโครงการไดอยางไร ?

นาสนทรพยขององคกของทานไปใชโครงการพฒน

หโครงการเขโป งทาน เร

มาใชย

บคคลากร

วามชานาญ / เชยวชาญ ค

ฐกจ

พลงทางเศรษ ปจจยสาคญ การประสานเครอขาย พนทและเครองอานวยความสะดวก

มอ / อปกรณองเคร

37

ตวอยาง การจดทาเนยบความสามารถในตวของทาน

ฉนชอ............................................ทานชออะไร.......................................... น มใครคยกบทานหรอยงวา

• การแบงปน “พรสวรรค” หมายถงอะไร ? • คณเขาใจวายงไง?

ลวเรามความเชอวา พระเจาประธานชวต ความสามารถ และสตปญญามาเรา ซงสามารถนามาใชในชมชนได ผมใครขอเวลา พดคยกบทานสกนดหนง ในเรอง

องขวญและทกษะของทาน t) คอ สงทเปนความสามารถ ทกษะ ทตดตวมาตงแตเกด

เราอาจพฒนามนขนมาเองโดยไมมใครสอนเรา เราวาเรามด?

2. ใครคอคนทในชวตของเราทเรามแตใหคณใหยงไง? 3. คณไดแลกเปลยนครงสดทายเมอไหร?

ไรผอนทคณรสกด ทกษะ(Skills) บางครง เรามความเฉลยวฉลาด ในชวตประจาวน เชน ทากบขาว เลนดนตร พดในทชมชนมชน หรอซอมแซมของใช

. คณทาดวยความเรงราหรอไม?

. หากคณเรมงานธรกจ มนจะเปนอยางไร

. คณเคยทาอะไร สาเรจบาง หรอคณเคยซอมอะไรหรอไม

างททานอยากจะมหรออยากจะทาใหสาเรจ?

ทานจะอธษฐานวายงไง?

บทนา

ขอบคณทมาวน

ปกตแลวแใหข

พรสวรรค ( Gif

1. อะไรคอสงทผอนพดถงในตว

4. คณเคยใหอะ

123. คณอยากจะทาอะไรทมคนจายเงนใหคณทา?4ความใฝฝน (Dreams) มสงใดบ1. ทานมความใฝฝนอะไรบาง? 2. ถาหากวาทานจะอธษฐานอะไรกได 3ประการ

38

พรสงทฉ ะวตศาสตร ภาพยนตร)

พร(สง กบขาว ) พร(ส ดลอม เดก ๆ ชวตสาธารณะ)

ตวอยางของ ทาเนยบพรสวรรค พรสวรรคทฉนอยากจะแบงปนใหกบชมชนของฉน

สวรรคในสวนของหว (Head)

( นร หรออยากจะพดกบใคร ๆบอย ๆเชน ศลปะ ปร

สวรรคในสวนของมอ (Hand) ทฉนทาเปนอยางคลองแคลว เชนงานชาง กฬา เลนดนตร ทาสวน ทา

สวรรคในสวนของหวใจ (Heart)

งทฉนใสใจ เชน สงแว

39

การเรยนรเกยวกบการกระจายอานาจ: วนรวมในการพฒนาเศรษฐกจชมชน

าถงมพนธภาพแหงอานาจระหวางภายในและภายนอกชมชนจงเปนตวบงชถงการมสวนวมไดเปนอยางด

การมสวนรวมในการพฒนา ในสวนของนากระแสหลกททา

องวถชวตและฒนธรรม ความไมเปนธรรม เกดความเหลอมลาทางสงคม ในรปแบบตาง ๆ ซงเกดขนดขนระหวางผคนในชมชนดวยกนเองและ การนาเอาผลงทนจากภายนอกทงภาครฐละธรกจเอกชนเขาไปในชมชน (ผงภาพท 11)

งานวจยหลายชนไดวเคราะหในเรองนวากอนจะมการพฒนาเศรษฐกจในชมชนจาเปน ยางยงทจะตองทาใหแนใจกอนวา ผมสวนไดเสย จากการพฒนา มคนยากจน และคนายขอบ เขามาอยในกระบวนการการมสวนรวมดวย และตองดละเอยดในกระบวนการารมสวนรวมดวยวานนมลกษณะเชนไร ไมวา เรองความเปนธรรม ความยตธรรม วามเทาเทยม โอกาส และการตดสนใจ ฯลฯ ทงนเพราะผลพวงของการพฒนาอาจทาชองวางระหวางคนรวยกบคนจนยงหางมากขน

บทเรยนจากการมส การมสวนรวมของประชาชนถอเปนหวใจสาคญของการพฒนา ดงนนการพจารณสร ในชวง 3 ทศวรรษทผานมามการวจยเรององคกรพฒนาเอกชน พบวา มปฏกรยาตอตานสงมากในเรองการพฒคนยากขอบและคนเลกคนนอยทงหลายไดรบผลกระทบทงในเรให

วเกแ มอชกคให

40

กระบวนการพฒนา จากภายนอก จากภายใน นการปฏรป เนนความสามารถทาง เนนความสามารถ เน

ระบบเศรษฐกจ เศรษฐกจของปจเจกชน ทางเศรษฐกจของกลม การพฒนาเศรษฐกจชมชนเปนเครองมอของผลงทนปจเจกชน

การพฒนาเศรษฐกจชมชนเปนเครองมอทาใหคนจนพงตนเองได

การพฒนาเศรษฐกจชมชนเปนเครองมอใหทงปจเจกชนและกลมใหมพลงและควบคมสนทรพยทองถน

ชมชนถกระบ เปนเขต มการกาหนดเขต บรหารทางเศรษฐกจ นคมพงตนเอง การลงทนเรองเดยวกน

ชมชนคอกลมผสนใจใน

ปจเจกชนคอผกาหนด นคมคอผกาหนด กลมตาง ๆ ในชมชน คอ ผจดการสนทรพย

การปฏรประบบการคลง ระบบเครดตนคม สหกรณ กองทนหมบาน เครดตยเนยน

ดงดดอตสาหกรรม ผประกอบการรายยอย สหกรณ วสาหกจชมชน ผงภาพท 11 แสดงใหเหนถงกรอบคดของการพฒนา ทเกดขนไมนานมานใน 3 ยค

ในเรองการพฒนาเศรษฐกจและสงคมของชมชน

อมการนยามกระบวนการพฒนาชดเจนเปน 3 ยค จะเหนไดชดวายคแรก ๆ เปนการนาเขานกงทนจากภายนอก บรรยากาศการลงทนในลกษณะปจเจกทาใหชมชนไมมโอกาสเขามามสวนรวมการพฒนาและสวนใหญถกโรมรกใหอยในฐานะผบรโภคหรอผรบบรการ

ใน เอง

รโดยองคกร น ง และรถใหชมชน

เมลใน

แตในยคหลง เมอตงหลกไดวถ เปน การเสรมสรางจากขางกระบวนการพฒนาเนนการจดการกบสนทรพยชมชนและผพฒนาคอผคนภายในชมชนดวยกน

การพฒนาเรมเปลยนแปลงมา

ทรวมกลมกนจดกา ราชการและองคกรพฒนาเอกชรวมกนคดและทากนเองในทสด

รเรมให คอยเปนพเลยเสรมสรางความสามา

41

แบบอยางดท“ทงกลวย” พะเยา

งคมหรอแผนทสนทรพยชมชน

ตาบลทงกลวย อาเภอภซาง จงหวเปนโครงการนารอง 1ใน 2 จงไดรบการสนบสนนจากยทธ

ดพะเยา ไดจดทาแผนทวดของประเทศไทย ค

ทนทางส ห อจงหวดพ

บบบรณากา ใน สงคสาค ชน

ดทาแ ดวยตวเอง าคนและสงคมไดอยางมคณภาพ

กอนลงมอจดทาแผนททนทางสงคมของตาบลทงกลวย ยางดกลา

มการจดเวทสนทนาในชมชน สถานทพรอมดวยอปกรณเครองเสยง

จดเวทแลกเปลยนเรยนร 4ตาบลนารอง 8) จดเวทถอดองคความร ทงตาบลนารองและ

ะเยาและจงหวดกาญจนบร ซงร (CEO) สานกงานพฒนาสงคมศาสตรการพฒนาจงหวดแ

และความมนคงของมนษย เขมแขง ใหชมชนสามารถจ

ป 2549 โดยมวตถประผนททนทางสงคมได

ญคอ เพอเสรมสรางใหชมและเปนขอมลเพอนาไปพฒน

ไดมการเตรยมการเปนอ วคอ 1)2) สงจดหมายเชญแกนนาเชน กานน ผใหญบาน อบต. ผสงอายแมบานและปราชญพนบาน 3) เตรยมบนทกขอมลดวยเทป ถายภาพและวดโอ มกระบวนการ ขนตอนในการทางานดงนคอ มการจดเวทสนทนา 8รปแบบ 1) จดเวทสรางความเขาใจในระดบแกนนาทงในตาบลนารองและตาบลขยาย 2) จดเวทสรางความเขาใจในระดบแกนนาในระดบหมบาน 3) จดเวทอบรมนกจดเกบขอมล 4) จดเกบขอมลทางสงคม ของหมบาน ตาบลและตดตามการจดเกบขอมล 5) จดเวทสงเคราะหขอมลทางสงคมหมบาน 6) จดเวทสงเคราะหขอมลทางสงคมตาบลนารองและตาบลขยาย 7)

ตาบลขยาย าภ ยหลงการจดเวทและการสารวจ มการจดทารายงานแผนททนทางสงคม

และจดทาเอกสารเผยแพรสชมชนขยายผลเพอเปนตนแบบ

42

ผลของการดาเนนงานไดขอมล“ฉบบยอ”ดงตอไปน สภาพทวไป ทตง ตาบลทงกลวยอยทางทศตะวนออกของกงอาเภอภซาง อยหางจากกงอาเภอภซางประมาณ 6 กโลเมตร และหางจากจงหวดพะเยา 85 กโลเมตร าณาเขตอ

ลปาสก ,ตาบลภซาง ตาบลรมเยน อาเภอเชยงคา

ตาบลทงกลวยมเนอทประมาณ 68,750 ไรหรอประมาณ 110 ตารางกโลเมตร

การเกษตรทงสน 32,000 ไร

นพนทปาไมสมบรณ เปนแหลงตนนาท ประกอบดวย ปาไม , สตวปา , แมนา, นาตก, ถา

วย ทงหมด 12 หมบาน ไดแก 7 บานหวนา

ลวง หมท 8 บานปงใหม หมท 9 บานงน

หมท 4 บานทงกลวย หมท 10 บานคอดยาว กอซาว

12 บานใหมรงทว

หลงคาเรอน ประชากรรวม 8,295 คน ราษฎร ทงสน 8,295 คน

สภาพ

2. ทาไร

ทศเหนอ ตดตอกบ ตาบ ทศใต ตดตอกบ ทศตะวนออก ตดตอกบ ส ป ป . ลาว ทศตะวนตก ตดตอกบ ตาบลสบบง , ตาบลปาสก

เนอท พนทและการใชประโยชน ตาบลทงกลวยมพนททา สภาพภมประเทศ ลกษณะภมประเทศโดยทวไปเปนทราบเชงเขา เปลาธาร ทรพยากรธรรมชาตในพน จานวนหมบาน จานวนหมบานอยในเขตตาบลทงกล

หมท 1 บานกอนอย หมท หมท 2 บานกอห หมท 3 บานทงกวาว

หมท 5 บานทงกลวย หมท 11 บาน หมท 6 บานสา หมท

ประชากร จานวนหลงคาเรอน ตาบลทงกลวยจานวน 1,887

เพศชาย 4,210 คน เพศหญง 4,085 คน ตามหลกฐานทะเบยน ทางเศรษฐกจ

อาชพ 1. ทานา

43

3. ท วน าส รบ

. หตถ 6. คาขาย

ชมชนเกษตรกาวหนาจานวน 1 แหง

สด 3 แหง

าหนา ผลผ และ ทงก ารา ทยม แดง

. พรก

ลาไย าใย วก ศนย แหลงเรยนรดานอาชพ เทคโนโลยการเกษตร 1 แหง

4. จาง 5 กรรม

7. รบราชการ

8. เลยงสตว หนวยธรกจใน อ.บ.ต. 1. วสาหกจ 2. บรษทรบซอยางพารา 1 แหง 3. ปมนามนหลอด 9 แหง 4. ตลาด 5. รานคาในหมบาน 30 แหง 6. ศนยจ ยสนคา OTOP 1 แหง

ลตทสาคญ มชอเสยงของตาบล ลวย 1. ขาว

2. ยางพ 3. กระเ 4. หอม

5 6. เครองเงน แคนมง

7. ผาปกชาวเขา 8.

9. ผ 10. ผาทอ 11. ถวลสง 12. ขาวโพด 13. กญชง 14. ถกดายโครเช

15.ไมไผรพฒนาอาชพและรายได ,

1. ศนยถายทอด

44

2.โรงทอผาจานวน 4 แหง

งกล มท 5 จานว 2 แหง นสา จาน 1 แหง

แหง 1 แหง

2 แห จกสานผสงอา อหลวงหมท 2 จานวน 1 แหง

, และกลมทาดอกไมจน ผสงอายบาน จานวน 1 แหง

นรรมใน รวเรอนการทาแคนมงบานใหมรงทว หมท 12 จานวน 3 แหง

อนเครองเงน บานใหมรงทว 1 แหง บานหวนาหมท 7 1 แหง

วเขาบานคอดยาวหมท 10 1 แหง ก และผาใยกญชงบานคอดยาว 1 แหง วเรอน

มนไพร, และกลมสมนไพรบานกอนอย กรอตสาหกรรม

จานวน 18 แหง

5 แหงไดแก

แห 5. หองสมดประจาตาบล 1 แหง

ประกอบดวย โรงทอผาบานท วยห น โรงทอผาบา วน โรงทอผาบานปงใหม จานวน 1 วสาหกจชมชนเกษตรกาวหนา ศนยเรยนรเรองยางพารา ศนยฝกอาชพและสรางรายไดแกผสงอาย จานวน ง กลม ยบานก กลมสมนไพร

กอนอยหมท 1 หตถกรรมในครวเรอ

หตถก ค หตถกรรมในครวเร ถกดายโครเช ผาปกชา ผาบาต

อตสาหกรรมในคร กลมเครองดมส กลมเยบผาจ โรงสขาว

สภาพทางสงคม การศกษา

1.โรงเรยนสงกดประถมศกษา โรงเรยนบานกอนอย

โรงเรยนบานกอหลวง โรงเรยนบานทงกลวย โรงเรยนบานสา โรงเรยนบานปงใหม ( โรงเรยนขยายโอกาส ) 2.โรงเรยนพทธศาสนาวนอาทตย 1 ง 3. ศนยพฒนาเดกเลกจานวน 11 แหง 4. ศนยการเรยนชมชน ( ก ศ น .) บานกอซาว 1 แหง

45

อง

2 แหง ม. 2 ม.10 า ด 13 – ยน

ชวงเวลาจด วนลอยกระทง าสนา ชวงเวลาจด ตลาคม –พฤศจกายน ชวงเ มกราคม

าสต ชวงเวลาจด 25 ธนวาคม

งทเปนถนนลาดยาง ถนนคอนกรตเสรมไม ไผ และถมดน

กรง ซ มบาน และ ตาบล นอกจากนนยงมเสนทางคมนาคมทอมตอ อใกลเคยง ไดแก

9 11 และ 12 3 อมหม

เช ม หม วา ต.ทง

ต.ปาส ระยะทาง 8 เชอมต ะหวา อย

มตร - กรงเขตน มสหกร เชยงค เชอมต านปงใหม

นก 4 ต.ท กลวย น ณเชยง อมต หมท 6

6. ทอานหนงสอประจาหมบาน 12 แหง คกรศาสนา ศาสนาพทธ 96 % , ศาสนาครสต 4 ไดแก

1.วด 9 แหง 2.สานกสงฆ

3.ทพกสงฆ 1 แหง ม. 4 4.โบสถครสต 1 แหง ม. 12 งานประเพณทสาคญ 1. ประเพณปใหมเมอง ( สงกรานต ) ชวงเวล จ 15 เมษา 2. ประเพณขนพระธาตขนบง ชวงเวลาจด วนวสาขบชา

3. ประเพณแหประทป 4. ประเพณวนสาคญทางศาสนา ชวงเวลาจด วนสาคญทางศ 5. ประเพณตานกวยสลาก 6. ประเพณปใหมมง วลาจด ธนวาคม –

7. วนครสม การสาธารณสข

สถานอนามยตาบลทงกลวย ตงอยบานทงกลวยหมท 4 การคมนาคม

เสนทางการคมนาคม ทล งเปนถนนเชอมตอกนภายในหเช กนระหวางตาบล และอาเภ - ทางหลวงหมายเลข 1093 ตดผาน หมท 1 4 5 6 7 8 - ทางหลวงหมายเลข 1210 ตดผาน หม เช 11 - ทางโยธาธการ จดผานหม 10 อ 2 - ถนนลกรงเขตนคมสหกรณเชยงคาเชอมตอระห ง บานสา กลวย – ทวาการกงอ.ภซาง ก กโลเมตร - ถนนลกรงเขตนคมสหกรณเชยงคา อร ง บานกอน ต.ทงกลวย - บานปาสก ต.ปาสก ระยะทาง 4 กโลเ

ถนนล ค ณ า อระหวาง บ หมท 8 - บา ลวยหมท ง ระยะทาง 4 กโลเมตร

- ถนนลกรงเขต คมสหกร คาเช อระหวาง บานสา

46

การโทรคมนาคม

- ททาการไปรษณยโทรเลข 1 แห ง

เขา 2 แหง าตน 1,252 แหง

หง

- ไทยอาสาปองกนชาต 2 รน 250 คน

มนคง 2 รน 100 คน รน 43 คน

คน

1 หมบาน ไดแกบานหวนา - ผประสานพลงแผนดน จานวน 240 คน

* ตวอยางของสนทรพยชมชนทงกลวย หมท 5 ในรายละเอยดหาดไดจากภาคผนวก

- โทรศพทสาธารณะทางไกลประจาหมบาน 13 แหง สาธารณปโภค

- ประปาผวดน 4 แหง - ประปาภ

- ฝาย 28 แหง - บอน

- บอโยก 20 แหง - อางเกบนา ( ขนาดกลาง ) 3 แหง - อางเกบนา ( ขนาดเลก ) 4 แ การบรการดานความปลอดภย - ทพกสายตรวจ ขอมลอน ๆ แหลงทองเทยวทสาคญ

- วดพระธาตขนบง - อางเกบนาขนบง

- หมบาน OTOP บานคอดยาว บานทงกลวยหมท 5 - สวนยางพาราในเขตตาบลทงกลวย

มวลชนจดตง - ลกเสอชาวบาน 4 รน 600 คน

- กองหนนเพอความ - อปพร. 2 - ช ร บ. 1 รน 300 - หมบาน อ พ ป . 12 หมบาน - หมบาน ปชด.

47

ตวอยางของการนาสน พยชมชทร น“ทงกลวย”ไปใชประโยชน

.ศ. 2549 ทางจงหวดพะเยาไดเลอกพนท จงห ดพะเยา ารเสรมสรางการมสวนรวมของประชาชนบรหาร

ระบวนการมสวนรวมของประชาชนในการเลอกพนทตาบลทงกลวย อาเภอภซางเปน

ลวย มจดแขงและมความพรอมทง ดานศกยภาพของผนาถงภาคภาคสวนท นหนวยงานภาครฐ ภาคประชาชน และ ภาคประชา

มชน โครงการจงเนนสงเสรมใหชมชน ไดเรยนรและมสวนรวมในการพฒนา

ประชาชน และของรฐบางสวนไดเรยนรและเขาใจกระบวนการ การมสวนรวม าความรทไดรบไปจดกระบวนการการมสวนรวมภาคประชาชนใน

สามารถนาไปใชใหเกดประโยชนในการพฒนา

ในกา องตนเอง จาก

ประชาชนไดาเนนกา ของทกภาคสวน

กระบว ชน

รบผด ชก บมสวนรวมระดบจงหวด ของจงหวด

ะเยา ประกอบดวย รองผวาราชการจงหวดพะเยา หวหนาสานกงานจงหวดพะเยา หวหนากลมงานยทธศาสตรจง กสานผเกย

ดแกตวแทนจากภาคประชาชนเปนผรบผดชอบดาเนนกจกรรมตางๆ ในพนท โดยการสนบสน

โอกาสทพองพาน

ภายหลงจากการจดทาแผนทชมชนเสรจสนในป พในเขตตาบลทงกลวย อาเภอภซาง ว จดทาโครงกราชการระดบจงหวดภายใตชอโครงการวา “โครงการสงเสรมกดาเนนงานดานเอดส การสงเสรมสขภาพและภมปญญาทองถน” การพนทตนแบบในการดาเนนงาน เพราะ พนทตาบลทงกในชมชน ตงแตกานน ผใหญบาน ตลอด เปสงคม ทมการบรหารจดการโดยชทจะนาไปสความเขมแขงของชมชนอยางยนวตถประสงคของโครงการ

1. เพอพฒนาบคลากรในสวนภภาคประชาชนเพอทจะสามารถน

าค

ชมชนได 2. เพอใหภาคประชาชน รจกบทบาทของตนเอง และ

ประเทศรวมกบฝายตาง ๆ ได 3. เพอใหชมชนตนแบบการศกษาเรยนร ในการมสวนรวมของภาคประชาชน

ประโยชนทคาดวาจะไดรบ 1. ภาคประชาชนมความสามารถและมบทบาทสาคญ รพฒนาชมชนและสงคมข

กระบวนการสงเสรมการมสวนรวมของภาคประชาชน 2. ภาคภาคสวนตาง ๆ ไดแกหนวยงานภาครฐ ภาคเอกชน ภาคประชาสงคม และภาค

นเองโดย ยางมสวนรวมด รปองกนและแกไขปญหาของต อาศยกระบวนการบรณาการอ3. มชมชนตนแบบในการเรยนร นการมสวนรวมของภาคประชา

ผ ชอบโครงการในพนท คณะทางานโครงการสงเสรมการสรางระบบบรหารรา ารแบ

พหวดพะเยา ผแทนสานกงานพฒนาชมชนจงหวดพะเยา ผแทนจากสานกงานเกษตรจงหวดพะเยา ผแทนจากงานสาธารณสขจงหวดพะเยา พฒนาสงคมและความมนคงของมนษยจงหวดพะเยา และเจาหนาทวของ โดยจงหวดพะเยาไดมอบหมายใหสานกงานพฒนาสงคมและความมนคงของมนษยจงหวดพะเยา

เปนแมงานหลกในการรบผดชอบดาเนนงานตามโครงการ ในระดบจงหวด ซงคณะทางานจงหวดไดมอบอานาจใหประชาชนในพนท ไ

นของภาครฐ ซงเปนกลมองคกรประชาชนตางๆ ดงกลาว ไดแก กลมดอกหญาตาบลทงกลวย

48

คณะทางานผลกดนการมสวนรวมภาคประชาชนตาบลทงกลวย และสภาเดกและเยาวชนระดบตาบลและระดบจงหวด

การดาเนนงานตามโครงการ 1. การดาเนนงานระดบจงหวด - แตงตงคณะทางานระดบจงหวด - จดประชมคณะทางานระดบจงหวดพะเยา

นโครงการ ซงไดแกพนทตาบลทงกลวย อาเภอภซาง

ประชาสมพนธและเผยแพรการดาเนนโครงการ

รดาเนนโครงการ รดแลในภาพรวม และ

าคประชาชนในพอนทไดทางานโดยอสระ ขณะเดยวกนกลาวไดวาโครงการนมความ นม

ทงรางกายและจตใจ และสอดคลองกบยทธศาสตรอยดมสขจงหวด

นกบแกนนาชมชนทงในลกษณะเปนทางการ และไมเปนทางการ

3.1. จดเวทประชาคมชแจงโครงการกจกรรมใหแกผนาชมชน เมอวนท 1 พฤศจกายน 2550 ณ เขารวมประชมจานวน 36 คน

รอมในการดาเนนกจกรรมตามทไดจดทาขอเสนอโครงการ และสรางความรคว รรมยอย ๆ ตาง และเปนการสรางการมสวนรวมของประชาชนในพนทและ

- พจารณาคดเลอกพนทดาเน- จดทาโครงการเสนอตอสถาบนพระปกเกลาในการสนบสนนงบประมาณ - ดาเนนการตามกจกรรมทกาหนดในโครงการ - - ตดตามการดาเนนโครงการ - จดทารายงานผลกากลาวโดยภาพรวม การทางานของคณะทางานจงหวดเนนในเรองของกา

สนบสนนใหคณะผดาเนนงานจากภสอดคลองกบยทธศาสตรการพฒนาจงหวด ยทธศาสตรดานสงคม พนธกจสงเสรมใหประชาช

คณภาพชวตทด เปาประสงค ประชาชนมคณภาพชวตทดพะเยา แผนงานดานการสงเคราะหผดอยโอกาสและผสงอาย 2. การเตรยมการในพนท - จดตงคณะทางานในระดบพนท

- จดประชมและประสานงาเพอจดทาโครงการและกจกรรม

- จดทาแผนปฏบตงานในตาบล และประชาสมพนธ โครงการใหผนาชมชน และผเขา อบรมรบทราบ โดยเนนการประชาสมพนธสรางความรความเขาใจ เกยวกบการดาเนนกจกรรมโครงการใหกบพนท เพอสรางความรวมมอใหเกดกระบวนการมสวนรวมของประชาชนตงแตการเตรยมการ การดาเนนกจกรรม และประเมนผลตนเอง ทกกจกรรม - นาเสนอโครงการ - ปฏบตงานตามโครงการ

- สรปประเมนผล

3. ขนดาเนนการในพนท องคการบรหารสวนตาบลทงกลวย มผ

วตถประสงค เพอเตรยมความพามเขาใจใหกบพนท กอนดาเนนกจกภาคภาคสวนตางๆทตองรวมมอกน

49

ญบาน สมาชกองคการบรหารส ใตชอกลมดอกหญา อาสาสมครพฒนาชมชน สมาชกกลมทอผ ะชาคม

สานงานในพนทของโครงการ ชแจงความเปนมาของโครงการงหมด จ

คดเหนของการพฒนาชมชนแตละแหง พรอมทง กจกรรมในโครงการ

.2. จดฝ

ตถประส ษะใน

รรมทเสรมสรางทกษะในการจดนนทนาการ มการเลน บทบาทต เพ ฝกทกษ เคราะหศกยภาพชมชนของตนเอง

จดฝก บกลมแกนนา ครงท 2 เมอเดอน พฤศจกายน 2550 ณ องคการบรหารส วต เพอใหผเขาอบรมไดมความรและทกษะอยางตอเนองจากการอบรมในครงท 1 และไดทบทวนก นามาปรบปรงและพฒนาทกษะของตนใหมากขนโดยการอบรมเนนให

และคนจตอาสาทอยากเขารวมกจกรรม

ะเพศศกษา มการโอกาสใหแลกเปลยนความรความเขาใจ และฝกกษะกา

นปงบประมาณ 2551 ตาบลทงกลวยมกจกรรมทไดรบการนบสนน ๆ ทเลงเหนศกยภาพของชมชน ไดแก ศนยพฒนาสงคมหนวยท

31 จงหว

กลมเปาหมาย ประกอบดวยผนาชมชน ไดแกกานน ผใหญบาน ผชวยผใหวนตาบล กลมแมบาน กลมเดกและเยาวชน ภายา และเจาหนาทปกครอง รวมจานวน 36 คน รปแบบกจกรรมการจดเวทปรชวงเชา กานนตาบลทงกลวยเปนผประ

ท ากนน มการระดมความคดของแตละหมบาน เกยวกบขอมลและกจกรรมตาง ๆ ทไดดาเนนการผานมา และแลกเปลยนนาเสนอใหกบผเขารวมประชมไดรบทราบรวมกน เพอปพนฐานความคดของผเขารวมประชมใหเหนภาพรวมของกจกรรมทเกดขนในแตละชมชน ตลอดจนวธคด วธการทางานของแตละหมบาน ในชวงบาย นายวระพล อนปน ไดนาเสนอภาพรวมของตาบล และกจกรรมการพฒนาชมชน ใหกบผเขารวมประชมไดรบทราบ และมการอภปรายแลกเปลยนเสนอความ

คดเลอกตวแทนทจะเขารวม

3 กอบรม กระบวนการเรยนรกบกลมแกนนา ครงท 1 เดอนพฤศจกายน 2550 ณ องคการบรหารสวนตาบลทงกลวย

ว งค เพอใหแกนนาทเขารบการอบรมไดมทกษะในการเปนวทยากรกระบวนการ มทกการดงศกยภาพและความสนใจของผเขารวมอบรมในแตละกจกรรมได กลมเปาหมาย ประกอบดวย กลมเดก เยาวชน และ ผใหญในชมชน และคนจตอาสาในชมชน รปแบบการฝกอบรม ชวงเชา มกจกสมม อ ะ ชวงบาย มกจกรรมว 3.3 อบรม กระบวนการเรยนรก

วนตาบลทงกลวย ถประสงค

จกรรมทไดดาเนนการแลวความรในดานเอดส เพศศกษา เพอเปนวทยากรดานเอดสในชมชน กลมเปาหมาย ไดแก กลมเดกและเยาวชน ผใหญในชมชนและแกนนาทมความสามรถในการเปนวทยากรทคดเลอกจากการทากจกรรมในชมชน ลกษณะกจกรรมการฝกอบรม

เปนการอบรมใหความรดานเอดส แลท รเปนวทยากรเพมเตม หลงจากการฝกอบรมแกนนาจานวน 2 ครง ผเขารบการอบรมไดเปนวทยากรกระบวนการ ในกจกรรมของชมชน ไดแก โครงการ TO BE NUMBER ONE งานเอดสภาคประชาชนและมหกรรมสงเสรมสขภาพและภมปญญา เปนตน และใส งบประมาณจากหนวยงานภาครฐตาง

ดพะเยา กจกรรมสงเสรมอาชพ เยาวชน กลมแมบาน และกลมอาชพในตาบล ในโครงการครอบครวเขมแขง โครงการครอบครวอบอน และงานเอดสของกองทนโลกทสนบสนนงบประมาณผานมลนธพะเยาเพอการพฒนา

50

3.4. กจกรรมงานเอดสภาคประชาชน และมหกรรมสงเสรมสขภาพและภมปญญา ในวนท 10-11 พฤศจกายน 2550

วตถประสงค เพอใหมเวทแลกเปลยนประสบการณ ทางานดานสขภาพ และการปองกนการแพรระบาดขอ อง

ะกอบดวย ผแทนชมชนทดาเนนโครงการปองกนการแพรระบาดของเอดสในชมชน จา

การบรหารสวนตาบล กลมแมบาน ลม อ.ส

ขภาพ”

ดมโอกาสเขารวมกจกรรมมช

. ความกาวหน

หวดพะเยามความเขาใจเกยวกบการบรหารงานแบบใหมเปนอยางด จะเหนไดจากการเปดกาสใหชมชนเปนเจาของกจกรรมและโครงการโดยทางจงหวดเปนพเลยงในโครงการนตงแตตนโดยใหการกอบรม

งเอดสในชมชน 21 ตาบล และใหชมชนไดเกดพลงและมศกยภาพในการจดการปญหาดวยชมชนเ

กลมเปาหมาย ปรนวน 21 ตาบล จาก 4 จงหวด ไดแก จงหวดพะเยา เชยงใหม ลาปาง และนครสวรรค และสมาชกใน

ชมชนตาบลทงกลวย ตงแตผนาชมชน กานน ผใหญบานทกหม สมาชกองคก .ม. กลมเดกและเยาวชน กลมผสงอาย และชาวบาน ลกษณะการจดกจกรรมในงาน

หลายทสาคญ เชน การจดเสวนาเรอง “พลงชมชน เพอคน เพอสมการจดกจกรรมอยางหลาการจดขบ ทผสมผสานเรก วนพลงชมชน องวถชวตกบการดาเนนงานเรองเอดส การจดซมนทรรศการตามจดตางๆ

เพอประชาสมพนธใหชมชนและผรวมงานไดรบทราบขอมลขาวสารการทากจกรรมทสรางสรรคของเดกและเยาวชน นอกจากนนยงมการจดขบวนแบบลานนา เดกและเยาวชนแตงชดพนเมอง รวมขบวนตอตานเอดส าเสพตด ะตกลองสะบดชย รวมในขบวน ตลอดจนย มการฟอน แล การแสดงบนเวทของสมาชกเดกและเยาวชนจงหวดพะเยา ไดแก การฟอนสาวไหม ระบานกยง โปงลาง และการแสดงละครเวทเพอนาเขาสการเรยนรเกยวกบการพฒนาชมชน เปนตน ซงกจกรรมสวนใหญจดโดยเนนใหเดกและเยาวชน ไของช น และไดแสดงศกยภาพ และความสามารถใหเปนทยอมรบของคนในชมชน โดย เดกและเยาวชนเปนผคดเลอก เตรยมการแสดง และดาเนนกจกรรมดวยตนเอง กลมเยาวชนดงกลาวไดแก สมาชกกลมดอกหญา ตาบลทงกลวย สมาชกสภาเดกและเยาวชน จงหวดพะเยา และเครอขายเดกและเยาวชนในอาเภอตาง ๆ จานวนประมาณ 100 คน

ผลจากการประเมนโครงการฯ การประเมนเชงบรรยาย 1 าในความเขาใจเกยวกบการบรหารราชการแบบใหม

ทมงานจงโอฝ แกนนาชมชนเปนวทยากรกระบวนการ ตดตามนเทศงานและเสรมสรางกาลงใจ ตลอดจนสนบสนนงบประมาณ

51

2. การปรบเปลยนวธการดาเนนงาน

งเด

หลงจากนน ประชาชนไดมสวนรวมในการดาเนนกจกรรมตามโครงการ โดยทกกจกรรม ภาครอมทงรวมกนรบผดชอบการจดงาน การบรหารงบประมาณ การ

โอกาสรวมตดสนใจ และ รวมทากจกรรมตามความสามารถและกมความรสกวาเปนเจาของงานดวยกนทงหมด ไมไดถกบงคบ ซงสามารถกลาว

รบการสนบสนนงบประมาณ ในการพฒนาใหชมชน

กน อกจากนน ประชาชนยงมโอกาสมสวนรวมในการประเมนผล เพอเสรมสรางพลงทมงานของตนเอง

ายหลงจากการดาเนนการเสรจสนลง ซงทาใหไดเหนถงคณคาของตนเองในการทางานรวมกนอยางรวมหวจมาย ดงนนจงกลาวไดวาโครงการนประสบความสาเรจตามเปาหมายของโครงการ

- ความคมคาของการใชงบประมาณ เหนไดจากการใชงบประมาณในวงเงน 1 แสนบาท สามารถสรางรรม ซงมทงการระดมความคด การอบรมเพอเสรมสรางศกยภาพของความ

นผนา การประช

เหนไดจาก การรเรมของทางจงหวดทจะคดสรรชมชนตนแบบนตาบลทงกลวย อาเภอภซาง ภายหลงและผสงอาย พรอมทจะเปนวทยากร

กระบวนการ และถายทอดประสบการณการรณรงคกอกระแสกลมพลง โดยเฉพาะอยางยงในดานการสรางเสรมสขภาพและการปองกนโรคเอดสในแนววฒนธรรมชมชน ไปยงชมชนอนๆ ใกลเคยง

ทางจงหวดพะเยาไดกาวลวงจากการทางานแบบด ม โดยเปลยนจากการใหบรการสาธารณะ หรอการ

สงเคราะห มาเปนการเสรมสรางพลงชมชนใหมความสามารถในการจดการกบสงทาทายทจะเกดขนในอนาคตมากกวาการแกปญหาเหมอนครงอดต 3. ความสาเรจตามเปาหมาย ความคมคา และความตอเนองของโครงการ - ความสาเรจตามเปาหมายของโครงการน เหนไดจาก การทประชาชนไดเขามามสวนรวมในทกขนตอนของการดาเนนงาน ตงแตการมสวนรวมในกระบวนการตดสนใจจดทาขอเสนอโครงการดวยตนเอง โดยคณะทางานในระดบจงหวดทาหนาทเพยงใหขอมล และประสานงานการดาเนนโครงการเทานน ซงเปนการเสรมสรางพลงใหแกชมชน นอกจากนนเมอไดรบการอนมตโครงการแลว ประชาชนในพนทยงมโอกาสรวมตดสนใจในการกาหนดแผนงาน และปรบแผนงานใหสอดคลองกบวถชวต วฒนธรรม และความตองการของสมาชกในชมชน ประชาชน ไดแบงบทบาทหนาทกนเอง พ

าน โดยทกคนมบรหารงาน และสรปผลการทางความถนดของตน ขณะเดยวกนไดภายหลงการปฏบตงานรวมกน อยางภาคภมใจวา “เราทากนเอง”

ยงไปกวานน ประชาชนยงไดรบประโยชนรวมกน เชน ได มความเขมแขงยงขน ไดเรยนร และ เพมทกษะในการจดการพฒนาชมชนของตนเอง ดวยตนเอง ซง

เปนการเพมศกยภาพของคนในชมชน ในการเรยนรการทางานรวมกน มความรกความสามคค ซงนาไปสความเขมแขงของชมชนได และทสาคญทสดคอ ทาใหเกดผนาธรรมชาตขนอยางหลากหลายภายหลงจากการคนพบตวเองของผทากจกรรมรวม

นภท

กจกรรมไดอยางหลากหลายถง 6 กจกเป มเชงปฏบตการของเครอขายการทางานดานเอดส การสนสานภมปญญาและสรางเสรมสขภาพตลอดจนการใหสขศกษาในเรองเพศศกษาและการปองกนเอดส โดยในแตละกจกรรมกมผมสวนรวมทงในชมชนเอง และนอกชมชน

- ความตอเนองของโครงการ การศกษาเรยนร ในการมสวนรวมของภาคประชาชน ซงในทนไดแกชมชากการเสรจสนโครงการ มแกนนาเกดขนทงในกลมเยาวชน ผใหญ จ

52

4. รปแบบของการมสวนรวมตามโครงการ มการเปดโอกาสใหประชาชนเขามามสวนรวมอยางหลากหลาย มภาคเขามารวมหลายกลม เชน กลมเดกและเยาวชน กลมสตร กลมพระสงฆ ผสงอาย ผนาชมชน สมาชกองคการบรหารสวนตาบล กลมแมบาน อสม. กลมอาชพ ขาราชการในทองถน และเจาหนาทของรฐ เปนตน

ดใน

รม เชน การจดกจกรรมในงานเทศก

เปนขอมลนาเขาในการออกแบบโครงการเสรมสรางการมสวนรวมของประช

รอความลมเหลวของโครงการ

ากรกระบวนการ ซงทางานเปนทม

รปแบบการมสวนรวมของประชาชนมอยางหลากหลาย อาท การระดมความค การจดทาแผนรวมพฒนาความสามารถของตนเอง รวมประชมเชงปฏบตการในระดบภมภาค รวมเปนแกนนาในสภาเดกและเยาวชน รวมจดงานสบสานภมปญญาและสรางเสรมสขภาพ เปนตน 5. ระดบการมสวนรวมของประชาชน

เกดการมสวนรวมอยางแทจรง ตงแตการมสวนรวมแลกเปลยนเรยนร รวมวางแผน รวมดาเนนการ รวมตรวจสอบ รวมประเมนผล และรวมรบประโยชนจากการดาเนนงาน 6. นวตกรรมในการทางาน

นวตกรรมการทางานของงจงหวดพะเยา ไดแก - การทางานในแนววฒนธรรมชมชน - การเนนหนกใหชมชนเปนเจาภาพในการจดกจกรรม - มการใชสนทรพยของชมชนมาเปนสวนประกอบสาคญในการจดกจกราลตางๆ โดยสอดแทรกกจกรรมในลกษณะหรรษาวชาการ (Edutainment) ทาใหกลมเปาหมายสนใจ

ทจะเขามามสวนรวมในการทากจกรรม - มการพฒนาความสามารถวทยากรกระบวนการเพอทาใหการประชมเกดการมสวนรวม และม

บรรยากาศของความเปนประชาธปไตย - มการนาแผนททนทางสงคมมาใชาชน

7. ความพงพอใจของผดาเนนการและประชาชน ผดาเนนการและประชาชนทเขารวมมความพงพอใจในระดบด 8. ขอสงเกตทนาสนใจเกยวกบความสาเรจห เบองหลงความสาเรจของโครงการนอยทปจจยสาคญหลายประการ คอ

- การมผนาธรรมชาตทมวสยทศนในการพฒนา และไดรบการเสรมสรางความสามารถ จานวนเพมขนและในประเดนทหลากหลาย

- แกนนาทเปนผนาธรรมชาตไดรบการพฒนาใหเปนวทย

53

- การจดบรรยากาศของกจกรรมมความเปนประชาธปไตยแบบพหนยม (Pluralistic Democracyซงเหนไดจากกลมตางๆ ในหมบานมอยหลายวย และมประสบการณทางานตางกน แตมการยอมรบในแตกตางซงกนและกน โดยถอวาความหลากหลายคอความงดงาม ดง

) ความ

นนเยาวชนจงสามารถเปนแกนนาในการจดจกรรมไ อยางมประสทธภาพ ซงไดรบรางวลในการประกวดกจกรรมในระดบจงหวดหลายครง

มของเยาวชนทออกมาในแนวโลกาภวตน ผสมผสานกบแนววฒนธรรมมชน แ ละ

งหวดพะเยาทาใหไดเรยนรวา การพฒนาชมชนโดยอาศย ฒนธรรมชมชน สามารถเกดขนไดโดยอาศยการมองโลกในแงบวก และ นาช ชนแบบดงเดมมกเนนเรองของการพฒนาวตถ และ

มอยมากมายในสมาชกของชมชน ดงนน หากจะมการพฒนาชมชนในอนาคตไ

ฐาน (Asset Based Community Development) ไปปรบใชในชมชนอน

จากโครงการเสรมสรางการมสวนรวมจะกอใหเกดความสาเรจในการพฒนาชมชนแลว ยงมการแผนททนทางสงคม ภายใตการสนบสนนงบประมาณจากสานกพฒนาสงคมและความมนคงของมนษยจงหวด

มาเปนขอมลนาเขาในการพฒนาโครงการนดวย ซงขอมลองตาบลทงกลวยทไดจากการจดทาแผนททนทางสงคมเปนสวนหนงททาใหประชาสงคมและสมาชกของชมชนนกลมพ เสรมสรางการมสวนรวมแลวควรม

กน

ของจงหวดในการสรางกระบวนการมสวนรวม

1. การใช

ก ด- การบรณาการระหวางกจกรร

ช ทนทจะเปนความแปลกแยก กลบสรางความสนใจใหแกผเขารวมกจกรรม ไดอยางกลมกลน แนาชนชม 9. ขอเสนอแนะ - จากการดาเนนโครงการเสรมสรางการมสวนรวมของจ

สนทรพยของชมชนเปนฐานตามแนววความเชอมนในศกยภาพชมชนของตนเอง ซงการพฒ มใชปญหาเปนตวตง รวมทงทาลายความเชอมนวาสมาชกของชมชนมความสามารถ มทกษะ และ

พรสวรรคไมทางใดกทางหนง ผลทตามกคอชมชนอยในสภาพพงพงปจจยภายนอก และมองเหนแตความออนแอ ทกขยากของตนเอง โดยมองขามศกยภาพท

มวาในดานสขภาพ การศกษา เศรษฐกจ หรอสงคมกตาม ควรจะมการนาแนวคดในเรองการพฒนาชมชนโดยอาศยสนทรพยของชมชนเปน

- นอกใชพะเยาตามโครงการจงหวดบรณาการ จงหวดพะเยาขเป ลงในการพฒนาชมชนของตนเอง ดงนน นอกจากเรองของการการบรณาการโครงการแผนททนทางสงคมเพอนาไปใชในชมชนอนดวยเชน

การประเมนเชงปรมาณ

ก. การวดความพยายามเทคนคทหลากหลาย

- ใช 1-2 วธ ได 1 - ใช 3-5 วธ ได 2 √ (บตรคา, ประชมกลม, การสนทนากลม,

เสนอความเหน, กระดานฟลบชารต) การเปดเวทระดมความคด วทยากรกระบวนการ การประชมเชงปฏบตการอยางมสวนรวม การวางแผนอยางมสวนรวม

54

2. ภาคทเขารวมมกหนวยงาน พาะสวนราชการ

ได 1 ได 2

ได 0 1

2.6 จานวนกลม NGOs

- ไมม - ม 1 กลม

ได 2 ได 3 √

ได 3

2.1 เฉ - ไมม ได 0 - ม 1 หนวยงาน ได 1 - ม 2 -5 หนวยงาน ได 2 - มมากกวา 5 หนวยงาน ได 3 √ 2.2 องคกรปกครองสวนทองถน - ไมม ได 0 - ม 1 หนวยงาน ได 1 √ - ม 2 -5 หนวยงาน ได 2 - มมากกวา 5 หนวยงาน ได 3 2.3 จานวนกลมประชาชนทวไป เชน กลมประชาชนจากชมชนตางๆ , ปราชญชาวบาน) - ไมม ได 0 - ม 1 กลม ได 1 - ม 2 -5 กลม ได 2 - มมากกวา 5 กลม ได 3 √ 2.4 จานวนกลมธรกจ

- ไมม ได 0 √ - ม 1 กลม - ม 2 -5 กลม - มมากกวา 5 กลม ได 3 2.5 จานวนกลมประชาสงคม - ไมม - ม 1 กลม ได - ม 2 -5 กลม ได 2

- มมากกวา 5 กลม ได 3 √

ได 0 ได 1

- ม 2 -5 กลม - มมากกวา 5 กลม 2.7 จานวนกลมองคกรศาสนา - ไมม ได 0

- ม 1 กลม ได 1 - ม 2 -5 กลม ได 2 √

- มมากกวา 5 กลม

55

2.8 จานวนกลมนกวชาการ - ไมม ได 0 - ม 1 กลม ได 1

- ม 2 -5 กลม ได 2 √

ได 3

. การส แหลได 0

ท ได 2

. การส

. การส

√

. ผเขาร ได 0

ได 1 ได 1

- อง ได 2 √

. จานวน รวม

ได 1

- จด มากกวา 5 ครง ได 3√

- มมากกวา 5 กลม ได 3 2.9 จานวนกลมเอกชน - ไมม ได 0

- ม 1 กลม ได 1 - ม 2 -5 กลม ได 2 √

- มมากกวา 5 กลม 3 นบสนนงบประมาณจาก งอน - ไมม - มนอยกวา 10,000 บาท ได 1 - ม 10,001- 30,000 บา - มมากกวา 30,000 บาท ได 3 √4 นบสนนทรพยากรอนๆ - ไมม ได 0 - ม ได 1 √

5 นบสนนบค จากหน ารวม มคลากร วยงานเข

- ไม ได 0 - ม ได 1 6 วมกจกรรม - ไมมความหลากหลาย - มความหลากหลาย

- เขารวมอยางตอเนอง มความหลากหลาย และเขารวมอยางตอเน

7. จงหวดมการขยายผลตอ - ไมม ได 0 - ม ได 1 √

8 ครงในการจดกจกรรมแบบมสวน - จด 1 ครง - จด 2-5 ครง ได 2

56

ข. การวดผ

การมสวนรวม ผรบผล การบรหารราชการแบบมสวนรวม) ได 0 ได 1 ได 2 √ 3

ได 0 ได 1 √ ได 2 ได 3

. มหนว การแบบมสวนรวม หนวยงาน ได 1

งาน

4. ความกร

- ประชม/ เปนทางการ ได 1 และตดตามอยางไมเปนทางการ ได 2

) ได 3 √

. เขยนรายงานการทากจกรรมทกครง ได 0

ได 1 ได 2

บรห ง ได 3 √

ractice) ได 0

- ม 1-2 เรอง ได 1

มการ ารระ ดไป น หนวยงานตางๆ

ลผลต ผลลพธ ผลกระทบ 1. นวตกรรม (คนพบสงใหม เทคนควธการ - ไมม

- ม 1-2 นวตกรรม - ม 3-5 นวตกรรม - มมากกวา 5 นวตกรรม ได

เกดโค ร อง 2. รงกา ตอเน - ไมม

- ม 1-2 โครงการ - ม3-5 โครงการ

- มมากกวา 5 โครงการ

3 ยงานราชการมารวมกจกรรมทาการเปดระบบราช - มเพยง 1 - ม 2-3 หนวยงาน ได 2 √

วย - มมากกวา 3 หน ได 3

ะตอรอรน/ ใสใจตดตามผลงาน (ทางการ/ไมเปนทางการ) - ไมม ได 0

ม เลขาของงานในท - ม ตามขอ 2 - ตดตามขอ 3 นาผลงานมาเผยแพร (ใชผล

5 - ไมม - มบาง บางกจกรรม - มทกกจกรรม - มทกกจกรรม และนาเสนอผ ารทกคร

6. มเรองเดนอยากยกตอเพอเปนตวอยาง (best p - ไมม

- มมากกวา 2 เรอง ได 2 √

7. ทองถขยายเครอขายของการบรหารราชก บบเป ยงอาเภอ

57

- ไมม ได 0 - ม 1-2 เครอขาย ได 1 - มมากกวา 2 เครอขาย ได 2√

. ใชควา กษ (KM) มการถอดบทเรยนเพอนาความรปใชในก

-

สาย สอบคคล ฯลฯ)

0. ควา อการบร การแบบใหม มเขาใจเ เขาใจเปนอยางยง √8 9 10

(ผรบผดชอบ หรอคณะทางาน) มพงพอ พงพอใจเปนอยางยง √8 9 10

2. ควา พ พงพอใจเปนอยางยง

7 √8 9 10

. การป

งแ ในระดบเสรมสรางพลงชมชน (Community mpow สวนรวมตงแตรว ลขาวสาร รวมแสดงความคดเหน รวมทางาน รบการกระจายอานาจโดยมอบอานาจในการดาเนนงาน และรวมประเมนผล รวมทงใหงบประมาณสนบสนน

8 มรจากการทากจกรรมมาปรบปรงการทางานเปนทประจไ จกรรม)

ไมม ได 0 - ม 1-2 หนวยงาน ได 1 - มมากกวา 2 หนวยงาน ได 2√ 9. มการประชาสมพนธกจกรรม (วทย โทรทศน หนงสอพมพ cable เสยงตาม - ไมม ได 0 - ม 1-2 วธ ได 1 - ม 2-5 วธ ได 2 √ - มมากกวา 5 วธ ได 3 1 มเขาใจ ตระหนกของผบรหารราชการ ขาราชการต หารราชไ ลย

0 1 2 3 4 5 6 7 11. ความพงพอใจของผดาเนนกจกรรมไ ใจเลย 0 1 2 3 4 5 6 7

1 มพงพอใจของผดาเนนกจกรรม (ผรวมกจกรรม) ไม งพอใจเลย 0 1 2 3 4 5 6

ค ระเมนภาพรวมเพอรบรางวล

1. ความเหมาะสมในการไดรบรางวล

เหมาะสม เพราะ - มการเปดโอกาสใหประชาชนมสวนรวมอยา ทจรง E erment) ทกขนตอนของการม มใหขอมไดโดยสานกงานพฒนาสงคมและความมนคงของมนษยเพอใหดาเนนงานอยางตอเนอง

58

บท คพ เม ถแหงพลเมองเขมแขง

• มแขงทสด ขนอยกบความคด การ

• เคราะห คอผพงพงราชการ หรอองทน มผมองวา

แล อ

รองความเปนธรรม เมอถกล

วยงานราชการหรอเอกชนตองการ

ใหามทางโทรศพท กรอกแบบสอบถาม ฯลฯ

มสวนรวมกอใหเกดความเปลยนแปลงในชมชนของตนเองและสงคม บทบาทของพลเมองทเขมแขงจะปรากฏกตอเมอมโอกาสเขา

าในสงทมผลกระทบตอวถชวตของตนเอง ครอบครว เพอนบาน ชมชนและสงคมโดยรวม

• กาหนดชะตากรรมของชมชน สงคมและบานเมอง

สรป: ารเมองภา ล อง ก กบวความเปนพลเมองมหลายสถานะ(ผงภาพท 12)

เรมตงแตระดบออนแอทสดจนถงระดบเขแสดงตน และการกระทาในชวตประจาวน พลเมองในฐานะผรบการอปถมภ รบการสงหนวยงานจากภายนอก เชนองคกรพฒนาเอกชน มลนธหรอกเขาเปนผประสพเคราะหกรรม นาสงสาร ชวยตวเองไมได สมควรไดรบการด

• พลเมองในฐานะผรบบรการจากแหลงบรการสาธารณะ สถานประกอบการ หรแหลงธรกจเอกชน เขาเปนผบรโภค ทมสทธเรยกละเมดสทธ ตองการบรการทมคณภาพด สะดวก ปลอดภยและมการดแสมาเสมอ

• พลเมองในฐานะผเปนแหลงขอมล เมอหนปรบปรงบรการ หรอนาโครงการใหม ๆ เขาสชมชน เขามกไดรบเชญใหเขารวมประชมในวาระตาง ๆ ในฐานะผเขารวมประชมปรกษาหารอ ประชาพจารณความเหนในทประชม ตอบคาถ

พลเมองในฐานะของผ•

ไปมสวนรวมในการกาหนดเปาหมายของความเปลยนแปลงทจะเกดขน หรอเขารวมกาหนดวสยทศน รวมวางแผน รวมปฏบตการและรวมประเมนผล ยงไปกวานน พลเมองสามารถ เปนผนาการเปลยแปลงเสยเอง ดวยการรวมหม จดประกาย กอกระแสกลมพลงชมชนใหมการรวมคด รวมท

เหนอสงอนใด.... • พลเมองในฐานะผควบคม ตรวจสอบนโยบายสาธารณะทรฐหรอเอกชนกาหนด

เขาสามารถควบคมโครงการใดกตามทมผลกระทบตอชมชนและสงคม เขาคอพลเมองเขมแขงทสดในฐานะผ

59

• แตเขาม

ไวแลวในรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย ใหมอานาจควบคม

• บสนน

าง มสนทรพยและเวลาทจดสรรใหสงคม ชมชน ครอบครวและตวเองไดอยางลงตว นนหมายถง ศลปะการดารงชวตทมคณภาพ ตามความหมายของคาวา “พลเมองเขมแขง”

ควบคม การกาหนดนโยบาย การวางแผน การปฏบตการ

เขาไมใชผบรหารประเทศ หรอผบรหารทองถน ทมาจากการเลอกตง สทธทกาหนดดแลสงตาง ๆไดตามบทบญญตของกฎหมายอยางสมภาคภม การพฒนาชมชนทอาศยสนทรพยของชมชนเปนฐาน มหลกการทสนใหผคนในชมชน มฐานคดหลกคอ มทศนคตในการมองโลกในทางบวก เหนคณคาของตนเองและผคนรอบข

การประเมนผล

มสวนรวม กาหนดเปาหมาย วา ปฏบตการ ประเม

งแผน นผล

เปนคณะทางาน เปนผกอกระแส

ผควบคม

ผมสวนรวม

เปนผใหขอมล ใหสมภาษณ ใหความเหนในกลม ประชาพจารณ กรอกแบบสารวจ

แหลงขอมล

ไดรบการบรการ เปนผบรโภค

ไดรบการบรจาค รบการสงเคราผถกอปถมภ ะห

ผรบบรการ

ผงภ มชน าพท 12 แสดงถงบทบาทของพลเมองตอการมสวนรวมในการพฒนาช

60

บรรณานกรม ภาษาไทย กาญจนา แกวเทพ 2538 การพฒนาแนววฒน ยถอม ฯ

สภาคาทอลค แหงประเทศไทยเพอการพ หนวรพล อนปน 2549 รายงานการศกษาเรอง แผนท

จงหวดพะเยา เอกสารโรเนยว อทยวรรณ กาญจนกามล 2551 รายงานการประเมนผลโครงการ

ราชการอยางมสวนรวมระดบจงหวด: จงหวดพะเยา 25 กลา เอกสารโรเนยว, 32 หนา

อทยวรรณ กาญจนกามล 2538: วสยทศนในการพ ทศเพไทย: ความจาเปนเรงดวนในสถาน เพอการศกษาและแกไขปญหาทอง ถน ลาดบท 10 โรงพมพสนตภาพ

ภาษาองกฤษ

u

ur

Castello tpractice method:

Chamb

Chamb

Crewe, E. and Harrison E., 2000.Whose Development? An Ethnography of Aids.

London, Involving People Evolving Behavior. New York

ธรรมชมชน โดฒนา, 190

นษยเปนศนยกลาง กรงเทพา

ท างสงคม นท ตาบลทงกลวย อาเภอภซาง

สงเสรมการสรางระบบบรหาร 51 สถาบนพระปกเ

ฒนาประเ อคณภาพชวตและสขภาพของคน การวกฤต เอกสารพรนท, 33 หนา

Br nner, I. and Guzman, A.1996. Participatory evaluation: A tool to assess projects and

Organization: Fostering stakeholder empowerment and utilization. B key, S. 2003.People First: A guide to Self-Reliant, Participatory RuDevelopment.

London: Zed Books. 26. Ndekha, A. et al. “Community Partic Process: Experiences from a Shistosomiasis Control Project in Zimbabwe,” Acta Trop85; 325-338. 84

e, P., Watson, T.,1999. Participatory education as a communiA case study example from a comprehensive.

ers, R. 1995. Participatory Workshops: a sourcebook of 21 sets of ideas & 8. Fetterman, D. Empowerment Evaluation: Collaboration, Action Research, and a 9. Fetterman, D. The Foundation of Empowerment Evaluations 2000, Syracuse University Press.

ers, R. 1997.Whose reality counts? Putting the first thing last. London: Intermediate Technology Publications.

61

Fraser, C., Restrepo-Estrada, S 199 development: Human Change for survival.

., McKnight 1993. Building communities from the inside out.J.,Chicago, CTA Publications.

ut heir purchases, and about

Kretzm untenney D.1996. A Guide to Mapping Local

Kretzm night, J. and Puntenney D.1996. A Guide to Mapping

Kancha ion: Presented at the final plenary

y Scholar Program,“ Challenges of n a Borderless World”. Held at Airlie House, Virginia,USA, Oct. 31-

unity Skills of Local Residents – provides clear examples of how eleven communities

r capacity

simple method for sharinglocal a

l

athie, m, G., Occas 2002 from Clients to Citizens: Asset-Based

nt,

lth.

8.Communicating for

Kretzmann, J

IL: A Kretzmann, J.& McKnight, J. and Puntenney D.1996. A Guide to Mapping and

Mobilizing the Economic Capacities of Local Residents –presents a modelfor exploring how individuals make choices abo

muchow h they spend on specific items.

ann, J.& McKnight, J. and PBusiness Assets and Mobilizing Local BusinessCapacities – outlines a plan for learning about the businesses in a community and how they can be mobilized in community development efforts.

ann, J.& McKConsumer Expenditures and Mobilizing Consumer Expenditure Capacities – provides instructions for identifying and mobilizing themarketable capacities and skills of local residents.

nakamol, U., 2002 A Vaccine for Globalizat

session of the Fulbright New CenturHealth iNov. 2002.

Kretzmann, J.& McKnight, J. and Puntenney D. Sheehan, G.,Green M., Puntenney D.1997. A Guide to Capacity Inventories: Mobilizing the Comm

across the United States developed and used capacity inventories focommunity building and offers valuable tips for conducting and usinginventories in your community.

Kretzmann, J., McKnight J., Puntenney D.1998.A Guide to Creating a Neighborhood Information Exchange: Building Communitiesby Connecting Local Skills and Knowledge – presents a resources among community members through the operation ofcapacitylisting-and-referral service operated by volunteers on a minimabudget.

A. and CunninghaMCoDriven Development as a strategy for Community Driven Developme

stitute, Nova Scotia: Canada. Paper Series The Coady International In Minkler, M. Rutgers 1999. Community Organizing & Community Building for Hea

University Press

62

Moore H., Puntenney D.1999. Leading by Stepping Back: A Guide for City Officials rhood Capacity – describes how Savannah created a

citizen-centered government that allows it to work with local residents to

untenney D., Moore H.1998.City-Sponsored Community Building: Savannah's

mall

ans S.,Altman H. 2002.Asset-Based Strategies for Faith Communities – reports the

ng

Sheeha -Based Development and

Community Entrepreneurship – describes how asset-focused and community ower of

Singhal

Division, UNICEF, New York.

Community Development – shares a set of stories and lessons meant to spread

Snow L., Ukaegb U.2001.Community Transformation: Turning Threats into

An opportunity presents the stories of eight communities that transformed k

Tom D

activity and suggests some promising ways to document the progress and draw out the lessons being learned

Turner, N., McKnight, J., Kretzmann J.1999.Neighborhoods -outlines steps for

collecting and organizing information about neighborhood citizen associations

on Building Neighbo

improve troubled neighborhoods and build a stronger community.

PGrants for Blocks Story –illustrates how a city’s resident controlled sgrants program enabled citizens to design and implement projects to improve their neighborhoods.

Rstories of a variety of faith-based initiatives that have increased the well beiof both congregations and their communities.

n G.2003.Building the Mercado Central: Asset

organizing approaches were combined to unleash the economic pMinneapolis’ immigrant Latinocommunity.

, A.2001 Facilitating CommuSubmitted to GPP, Programme

nity Participation through Communication.

Snow L, 2001. The Organization of Hope: A Workbook for Rural Asset-Based

the good news that the asset-based approach is working in rural communities

economic threats into opportunities by mobilizing local people to wortogether to overcome obstacles and build stronger economies.

ewar 1997. A Guide to Evaluating Asset-Based Community Development: Lessons, Challenges, and Opportunities – explores the challenges involved in evaluating community building

Turner, N., McKnight, J., and Kretzmann J.1999.A Community Building Workbook

©2005 Asset-Based Community Development Institute-34A Guide to Mapping and Mobilizing the Associations in Local.

and for identifying and using their potential to build better communities.

63

ภาคผนวก 1

เราจะทา เราทาได ารอง: อทยวรรณ กาญจนกามลค ทานอง:เพลง Such As You Such as I

ไมยอมแพ แมจะลาเคญ

จดประกาย ในหมผคน กอกระแส กลางกลมชมชน

จากภายใน ไรความหมองหมน เสรมกาลงใจ สรางสงใหม ๆ เพออนาคต สดใส สขสนต

ฉนทาได อยากเปลยนแปลง ในสงทเหน กตองพรอม มองบวกใหเปน

ทกขสขบกบน รกอภยกน เพออนาคต สดใส สขสนต

เธอทาได คดกนจรงจง ทาเตมกาลง เพออนาคต สดใส สขสนต ถงแมจะนานสกแคไหน เราจะทา เราทาได

64

ภตวอยางของสนทรพยชมชนตาบลทงกลวย หมท 5 โดยละเอยด

ประวตหมบาน บานทงกลวย เรมกอ กลมแรก อพยพมาจากจงห นาน โดยไดมาตงถนฐานททงค อพยพยายกลบภมลาเนาเดราษฎรกลมท 2 ไดอพยพมา าตงรกรากในเขตบานทงกลวยปจจบน โดยไดมาตงชอบาน าพแวดลอมทมมาแตเดม รายนามผดารงตาแหนงผใ 1.นายแสนหลวงว 2.นายอด 3.นายนนท 4.นายเนตร 5.นายหวด 6.นายธนณรงค วร 7.นายนวล 8.นายวระพล าแหนง มถนายน 2547 – ปจจบน ทตง บานทงกลวยหม 5 ปจจบ ลวย กงอาเภอภซาง สงกวาระดบนาทะเลราว 475 เมตร ระยะทางหางจากทวาการกงอาเภอภซาง 10 กโลเมตร อาณาเขตตดตอ ทศเหนอ ตดกบ บานทงกลวยหม 4 ตาบลทงกลวย ทศใต ตดกบ บานทงกวาว ตาบลทงกลวย

ทศตะวนออก ตดกบ บานสา บานงน ชายแดนลาว ทศตะวนออก ตดกบ บานทงกวาวหมท 3 ตาบลทงกลวย

าคผนวก 2

บานทงกลวยหมท 5 ตา งอาเภอภซาง จงหวดพะเยา บลทงกลวย ก

ตงหมบานเมอป พ.ศ.2418 ราษฎร วดม วะในปจจบน ตอมาเกดโรคฝดาษจงได

จากตาบลศรษะเกษ ตาบลนานอย มนามเมองวาบานทงกลวย ตาม สภ

หญบานจากอดตจนถงปจจบน ชา ธนะ

ธนะ อนปน วรรณคา สจะคา

รณคา กานน อนปน กานน อนปน

กานนตาบลทงกลวยดารงต

นตงอยหมท 5 ตาบลทงก

65

ลกษณะภมประเทศ เปนภเขาและพนทราบลม มทงนาอยโดยรอบ มนาบงไหล นาหวยตากาเนด แมน

รสวนตาบลงทงกลวย มผนาชมชนในเขตตาแหนงกานน ทไดรบการเลอกตงมาจากประชาชนในหมบาน ม

งหมด 268 ครวเรอน จานวนประชากร 410 คน คนในหมบานมการแบงเขตนทรบ

น

ภาพทางเศรษฐกจ

หม ชพเกษตรกรรม เกษตร ไดแก การทานา ทาสวนผลไม ซงทนเปนแหลงศกษาดงานการปลกยางพารา

ชนใ หมมท งตวเอง ประกอบอาชพของตวเอง ประกอบอาชพโดยพยง

ชาก ในหมบ มจารตประเพณทถอปฏบตสบทอดกนมา ขาวใหม ส นธาตเดอนแปดเปง เขาพรรษา ออกพรรษา ตานกวย

เลยงผปยา เลยงผขนนา งานบญตางๆ เชน ขนบานใหม แตงงาน งานศพ งานปอยหลวง ดาอยลกแ

1 แหง

มบา

ยงขาว 2 แหง

ง ไหลผาน มตนารองอยมนหมบาน มลาธารอยโดยรอบหมบาน รวม 4 สาย

การปกครอง บานทงกลวยหมท 5 อยในเขตองคการบรหารการปกครองขององคการบรหา

ทจานวนหลงคาเรอนทพ ผดชอบออกเปนคมตางๆจานวน 7 คม และแตละคมมหวหนาคมทรบผดชอบดแลสมาชกของตนเองโดยมจดมงหมายเพอใหประชาชนสามารถพงตนเองไดในการแกไขปญหาของชมชเองและทาใหเกดการคลองตวในการบรหารการจดการในเรองตางๆของหมบาน ส ประชากรสวนใหญใน บานมอาและพชเศรษฐกจทสาคญทสาคญไดแกสวนยางพาราในภาคเหนอ ประชา น ดนเปนขอยดหลกเศรษฐกจพอเ ศาสนาและวฒนธรรม ประ ร าน นบถอศาสนาพทธไดแก ประเพณ ใหทาน งกรานต ขสลาก ประเพณยเปงซงบานทงกลวยถอวาเปนประเพณทนาเทยวชมเปนอยางมาก วนสาคญทางศาสนาป กว (บรรพชาอปสมบท) เปนตน สถานทสาคญ วด โรงเรยน 1 แหง หอประชมห น 1 แหง โรงทอผา 2 แหง ศนยสาธตการตลาด 1 แหง

66

แ ทสาคญ มสายนาไหลผานจานวน 3 สาย หลงนา

1. นาแมบง 2. นาเหมองกลวย

นลกรง 1 แหง

2.ปาชมชน 82 ไร

าการเกษตร 151 ครอบครว 2.รบจาง 65 ครอบครว

จสวนตว 4 ครอบครว

3. ลาเหมองกวาว มสระนา 2 สระ 1.อางเกบนานารอง 2.อางเกบนาหวยตางนอก ฝายตน แหลงทรพยากรธรรมชาต

1.บอด

การประกอบอาชพของราษฎรในหมบาน

1. อาชพท

3. ธรก 4.คาขาย 7 ครอบครว 5.รบราชการ 3 ครอบครว แหลงรายได

1.ขายผลผลต 2.รบจางทวไป 3.คาขาย

67

รายจายสาคญของครวเรอน

รศกษาบตร น

ตทเปนทนทางเศรษฐกจของหมบาน

2.แหลงนา

ทาปราสาทใสศพ

กลมทอผายอมสธรรมชาต

บาน

ยงวว น

8.กองทนหมบาน พยวนละบาท

.ศนยสาธตการตลาด งบ SML ชน กลมผเลยงสกร

1.ใชจายในชวตประจาวน 2.ใชจาย ในกา3.ใชจาย ในการลงท

ทรพยากร ธรรมชา

1.ทดน 3.นวดแผนโบราณ 4.

กลมตางๆในหมบาน

1.กลมทอผา 2.3.กลมผสงอาย 4.กลมแม5.กลมเยาวชน 6.กลมผเล7.วสาหกจชมช เกษตรกาวหนา

9.กลมออมทร1011.วสาหกจชม

68

ธรรมนญหมบาน บานทงกลวยหมท 5 ทงกลวย กงอาเภอภซาง จงหวดพะเยา

1.ผใดเส ทกฎหมายกาหนด จะถกปรบเปนเงนเขาหมบาน 3,000 2.กอเหต ะเลาะววาทในหมบาน ผกอเหต จะถกปรบเปนเงน 3,000 บาท 3.ทงสง นทสาธารณะ หรอพนทสวน บคคล นญาตจะถกปรบเปนเงนเขาหมบาน 3,000 บาท 4. หามนาไกไวใ กฝาฝน จะถกปรบ ตวละ 100 บาท 5. หามต ตปาชมชน ทหมบานกาหนด หากผใดฝาฝน จะถกปรบ ตารางเมตร ละ 40 าท 6. ยงปนในหมบ าต จะถกปรบครงละ 500 บาท 7. ครวเ าเดอน ชวงเชา ตองชวยบารงหมบาน ครงละ 20 บาท ขาดพฒนา ครงว วน 100 บาท ผทก บาน จะทาการควาบาตรไมคบคาสมาคม และตดออกจากเปน สมาชกสมาค าน และหากทาผดเกน 3 ครง ทางหมบาน จะตด ออกจากการเป ธประโยชนในหมบานทงหมด โดยไมมเงอนไข ขอควรปฎบต1. ไมขบรถเรว ใ กมคนพลกพลาน กอใหเกดอบตเหตไดงาย 2.ไมขบรถอแตน ตร ในขณะทฝนตกหนก เนองจากทาใหถนนชารด 3.การพนยาฆาหญ หางหมบาน อยางนอย 500 เมตร 4.งดเวนการดมส าคม ตาบล) 5.งดเวนการฉายส6.งดเวนเลนการพ7.การนาไมในสว รมาทาประโยชน จะตองขออนญาตจาก คณะกรรมการหมบาน 8. ไมเลยงสกรในหมบานและงดเวนการกระทาทกอใหเกดมลภาวะเปนพษในหมบาน 9. คนในชมชนจะตองปฎบตตามกฎระเบยบของหมบานอยางเครงครด ควรกระทาในสงทเปน ประโยชนตอหมบานและชมชนโดยรวม งดเวนการกระทาใหเกดความเสยหายในหมบาน และ งดเวนการกระ าทกอใหเกดความแตกสามคคของคนในชมชน

ตาบลพ หรอ จาหนายยาเสพตดใหโทษ ตามบาท ทปฎกล ไดแก รถสบสวม,ขยะทกอใหเกดมลภาวะเปนพษ ใ

โดยไมได รบอนบาน หา

ดไม หรอถางปา ในเข0 บาท ตนไมตนละ 1,000 บ

านโดยไมไดรบอนญรอนทขาดพฒนา ประจน 50 บาท ,ขาดพฒนา 1 ระทาผดแลวไมแกไข ทางหม

มฌาปนกจสงเคราะหของหมบมบาน ตดสทนสมาชกของห

ในชมชน นหมบาน เนองจา ไปสพนทการเกษา หรอสารเคมทมอนตราย จะตองราในงานศพ(ประชอลามกในงานศพ นนในงานศพ นในไรหรอในหมบาน เหนสมคว

ท

69

ทนทางสงคม กลม / องคกร / สถาบน บานทงกลวย หม

ท 5 ตาบลทงกลวย กงอาเภอภซาง จงหวดพะเยา

ลาดบ ชอกลม/องคกร/สถาบน เปาหมาย กจกรรม ดาน1. ศนยสาธตเกษตร -สรางรายไดเสรม จาหนายสนคาการเกษตร

ชมชน เศรษฐกจ

ใหกบครอบครว ใหกบคนใน-ลดสารพษ

2 กลมทอผา ยอมสธรรมชาต -สรางรายไดเสรม -รวมกลมกน-สบทอดภม ปญญา -จาหนายสนคา

ทอผา -ออกแบบสนคา

เศรษฐกจ

3 กลมจกสานผสงอาย -รวมกลมเพอ -จกสาทากจกรรมรวมกน เรอน

รายได

รเครองใชในครว

เชน ชะลอม,ตะกรา,ไม

เศษรฐกจ

-สราง-สบทอดภมปญญา กวาด

4 กลมออมทรพยวนละบาท -สงเสรมใหคนใน -ระดมทนโดยการออม สงคชมชนรจกอดออม -เพอชวยเหลอ

จากสมาชกกลม ม

สงเคราะหสมาชก ภายในกลม

5 วสาหกจชมชนเกษตร -รวมกลมกนเพอ รบซอสนคาของ สมาชกแกปญหา

จากพอคาคนกลาง

-รบซอสนคาเกษตรจากสมาชก -ระดมทน

เศรษฐกจ กาวหนา

การถกกดราคา

70

ทา

าย ดาน

งสงคม ทนภมปญญา และวฒนธรรม บานทงกลวย หมท 5 ตาบลทงกลวย กงอาเภอภซาง จงหวด พะเยา

ลาดบ ชอภมปญญา เปาหม1. รดนาดาหววนสงกรานต -แส อา ดงความเคารพตอผ วโส วฒนธรรม

2. ยเปง ,ลอยกระทง -ทา ประทบเปนพทธบชา วฒนธรรม บญถวายดวง

3. ปอยหลวง -เพ าสนาสถานทแลว

,สงคม อทาบญศ สรางสาเรจ วฒนธรรม

4. ควตาน(สงของบรจาค) ปราสาท(พาหนะบรรจโลงศพ)

-สง ศให

สกการะในพระพทธ

าสนา,อทศ สงคม ผตาย

5. ทอยอมผาสธรรมชาต -สร-สบ-พฒ ยค าร

เศรษฐกจ างรายได ทอดภมปญญา นางานหตถกรรมให

งกเหมาะสมกบของตลาด สมยและความตอ

6. ภาษาลานนา -แส -คน าณอนเปนแหลงเรย พบ

วฒนธรรม การศกษา

ดงความเปนอควาคมภรโบร

ารยชน

นรทสาคญของบรร รษ

7. ,ฟอนดาบ -สบ-สร ใจในศล เอง

วฒนธรรม การศกษา

ฟอนเจง ทอดภมปญญา างความรกและภมปะวฒนธรรมของตน

71

ย หมท 5 ตาบลท งอาเภอภซาง จงห ะเยา ดบ

ทนทรพยากรและสงแวดลอม บานทงกลว งกลวย ก วดพ

ลา ชอทรพยากร เปาหมาย ดาน1. อางเกบนา -เปนแหลงกกเกบนาไวใชเพอการเกษตร

นแหลงสงแวดลอม

-เป เพาะพนธปลา

2. วดทงกลวย -เพอนเปนศนยรวมจตใจคนในชมชน สงแวดลอม

3. บอดน -เปนแหลงดนไวเพอไวใชเพอถมพนทตางๆใน สงแวดลอม หมบาน

4. นแหล กษปาไม หลง ชมชน

-สรางรายไ

สงแวดลอม ปาชมชน -เพอเป งอนร-เปนแ หาของปาของ

ดใหกบคนในชมชน

5. สวนยางพารา -เปนแหลง-เปนแหลง-เปนแหลงทองเทยวเชงวถชวตชมชน

สงแวดลอม เศรษฐกจ เรยนร

72

ทนทางสงคม ทนมนษย

ความสามารถ ดาน เลขท

บานทงกลวย หมท 5 ตาบลทงกลวย กงอาเภอภซาง จงหวดพะเยา ลาดบ ชอ-สกล บาน1. น าด วฒนธายแอ ปญญ -เลนดนตรพนเมอง รรม 108 2. นายสมนก ปกคา เศรษฐกจ 81 -ทาปาย,วาดรป 3. นายศรายทธ บญแรง -ทาปราสาทศพ,ควตาน,บงไฟ เศรษฐกจ 222 4. น ยะ สงคมายสวย อนส -หมอสขวญ,ทาพธทางศาสนา 9 5. นายปน ปกคา -ทาปราสาท,ควตาน,บงไฟ เศรษฐกจ 36 6. น น ายส อนป -หมอเปา สงคม 64 7. น บวลา ายแกว -หมอเปา สงคม 14 8. นายสวย อนสยะ -หมอเมอ(เสยงทาย) สงคม 9 9. น อนป กานน) วฒนธายวระพล น -ฟอนดาบ, ฟอนเจง( รรม 136 10. นายสวย ผวงาม เศรษฐกจ 10 -จกสาน 11. นายเปลง เตวน เศรษฐกจ 78 -จกสาน 12. นายแกว ชมคา -ชางซอมรถ เศรษฐกจ 31 13. น น เศรษฐายถนอม อนป -ชางเชอม กจ 148 14. นายตา ศรยะตา - บาน เศรษฐกจ 46 สลาสราง15. นายไพลน กาวช เศรษฐกจ 129 ย -สลาสรางบาน 16. นางเปลยน ดจตร -ทอผา เศรษฐกจ 89 17. นางอาพร อนปน -ยอมผาสธรรมชาต เศรษฐกจ 156 18. นายอรณ อนปน -ผลตและปลกยางพารา เศรษฐกจ 156 19. นายลอ เมองคา -ชางไม . ประธาน อสม เศรษฐกจ 96 20. นายยอด สจดา -ชางไม เศรษฐกจ 77 21. นายจนทร ธนะ -ชางไม เศรษฐกจ 25 22. นายสมน ธนะ -ชางไม เศรษฐกจ 8 23. นายจวน อนสยะ -ชางไม เศรษฐกจ 48 24. นายอรณ อนสยะ -ชางไม เศรษฐกจ 139

73