هفته سوم

تجزيه و تحليل سيستمها

2

حاالت و ويژگي هاي سيستم•هدفمندي–گرايش به فنا)آنتروپي(–گرايش به كمال و رشد و توسعه–حالت ثبات و پابرجايي–حالت هم افزايي–

سازمان به مثابه يك سيستم اجتماعي•

فهرست مطالب

هفته سوم

3

مفاهیم مدلسازی•هدف مدل سازی–کارفرما و مدل ساز–گامهای فرآیند مدل سازی–مدل سازی فرآیندی تکراری–نگاه اجمالی به فرآیند مدل سازی–

بیان مسئله»اهمیت هدف–الگوهای مرجع–افق زمانی–

تدوین فرضیه پویا»تبیین درونزا–ترسیم ساختار سیستم–

تدوین یک مدل شبیه سازی»آزمون»طراحی و ارزیابی سیاست»

فهرست مطالب

هفته سوم

4

هدفمندي•هدفمنRدي جRزئي از ويRژگي هRاي هRر سيسRتم است.–بRرآورده سRاختن طRبيعي سيسRتمهايكليRه – در صRدد مختلRف روشRهاي از

RهدافRه معين اRستند. شدRخود ه تعRاون، آفريRده نشRده اسRت. در طRبيعت همRه جRا بطالنهيچ چRيز در دنيRا بRه –

وRجود دارد.هماهRنگي، تعRادلR، يكRپارچگي Rو تعامل هستند؟هRدفجو و هدفمنRد نRيز مصRنوعيآيRا سيسRتمهاي –آيRا اين دقت و نظم و يكپRارچگي را در سيسRتمهاي مصRنوعي نRيز مي تRوان –

ديد؟اين زيركي طبيعت از كجا ناشي مي شود؟–آيا بشر مي تواند با طبيعت رقابت كند؟–چرا سيسRتمهاي بشRري از انعطRاف كمRتري برخوردارند؟– هسRتند و بنRابراين اولين موضRوع كRه بايRد اهRداف عRاريتيدر اين سيسRتمها –

بهR آن پرداخته شود Rهدف RسيستمR اسRت. است.دشRواري كRار سيسRتمهاي اجتمRاعي سRازمانها بRه عنRوان اهRدافتعRيين –فعاليتهRا و عمليRات آن چRيزي اسRت كRه از هRدف سيسRتمچرچمن مي گويRد: –

.مRجزاست آن كامال اجRرايRي

حاالت و ويژگي هاي سيستم

هفته سوم

5

(آنتروپي)گرايش به فنا• حRالتي اسRت گرايش بRه فنRا، كهRولت و بي نظمي–

سيستمها وجود دارد.همهكه در اگRر سيسRتم بRه حRال خRود رهRا شRود و هيچ داده يRا –

انRرژي از عوامRل بRيروني دريRافت نكنRد رو بRه بي نظمي خواهد رفت.

سيسRتمي – در نظمياگRر بي بRه سRرعت رو گويند.آنتروپي مثبت باشد به آن افزايش

بRا – نظمياگRر سيسRتمي آن مبRارزه بي بRه كنRد گويند. آنتروپي منفي

انسRانمثRل – مقابRل بRدن در كRه فرسRودگي محيRط انRرژيمقRاومت كRرده و بRراي رفRع آن از

كسب مي نمابد.

حاالت و ويژگي هاي سيستم

هفته سوم

6

گرايش به كمال و رشد و توسعه• نيRل بRه كمRال و هسRتي هسRتند: دو نRيروي متضRادسيسRتم هRا تحت تRاثير –

نيل به زوال و نيستي.و باشد.نRيروي اول غRالب بRر نRيروي دوم دارد كRه حيRاتسيسRتم تRا زمRاني – تRر پيچيRده هRاي مختلRف خRود نسRلسيسRتمهاي فRيزيكي سRاخت بشRر در –

RبRوده اسRت.رRشدR و كمال RآنهRا Rدر Rجهت تRغييRراRتشده RاندR Rو نRيز برقRرار سيسRتمهاي اجتمRاعي و سRازمانهاهمين موضRوع در خصRوص –

(EFQMاست.)

حاالت و ويژگي هاي سيستم

هفته سوم

7

حالت ثبات و پابرجايي• در پابرجRايي و ثبRات حRالت سيسRتمهاي بRاز و پيچيRدهيكي از حالتهRاي –

است.تغييراتبرابر معRرض – در همRواره بRاز جديRدسيسRتمهاي هRاي و ورودي بRازده

RاRه RجيRروRاي خ RيلهRه وسRب RدRيRباR اسRاسR اينR رRو ب RندRتRتقل هسRاز مس ت اRحتمالي RالالRوگيري نمايند.اختRجل

مثRل تنظيم درجRه حRرارت بRدن، فشRار خRون يRا مواد مختلف– خRود را ار دسRت ندهنRد و شخصRيت و هRويتبراي اينكRه سيسRتمها –

Rو نظم RادلRد تعRنRنيازمR دRرار بمانRا برقRهRاي در آنRا و جريانهRادل نيروهRتعحRالRت پاRبرجRايي يRا هRموسRتاRسRيس هسRتنRد كRه بRهR آن ورودRي Rو خRروجRي

مي گويندR.وR خودنگهRدارندRه پRويادو نRوع فعRاليت بRه منظRور ايجRاد اين حRالت در سيسRتمها انجRام مي –

گردد تعRادل از خRروج سيسRتم از حRات جلوگRيري كRه مRوجب فعRاليت نگهدارنRده»

مي گردد. نيازهRاي داخلي و خRارجي دگرگRوني نحRوه تنظيم كRه بRراي فعRاليت انطبRاق»

Rاست.زمانسيستمR در طي

حاالت و ويژگي هاي سيستم

هفته سوم

8

حالت هم افزايي• اجRزا و عوامRل پيونRدراس آشRبي: هRر مجموعRه اي كRه بRه سRبب –

نظRر از آيRد وجRود بRه اش دهنRده رفتRارتشRكيل و از حRالت باشRند بسRيار پيونRد نداشRته بRا هم مجموعRه اي كRه اجRزاء آن

متل مولكول آب است. پيچيده تردو بRه اضRافه دو بيشRتر از چهRار مي شRود. مثRل –

فعاليتهاي تيمي يا طوفان ذهني

حاالت و ويژگي هاي سيستم

هفته سوم

9

بRاالترين سRطح سيسRتمها سRازمانهاي اجتمRاعي بولRدينگدر تقسRيم بنRدي • RاسRين اسRر اRب Rت وRسRده اRشR هRفتRر گرRظRنR اندرRمان و انسRازRس RناختRاز ش

اهميRت وRيژه اRي برخRوردار اسRت. اسRت يكي رهRبر سRازمان اجتمRاعي را شRكل مي دهRد. يكي نقش انسRانها•

پيرو است.انسان در آنها زيرسيستم ترين اصلي•سRازمان مRديريتدر • يRك كالسRيك، بسRته رفتRار سيسRتم از متشRكل و

منRطقي انساRنهاست. ويليRام اسRكات و تRرنس ميشRل سRازمان را متشRكل از 1972در سRال •

رواRبطيR اجتمRاعي بRا RزيRر سيسRتمهاي افRراد/ سRاختار رسRمي/ سRاختار غRير رRسميR/اRلگوRي نRقRش و مRوقعيRت/محRيط فيRزRيكRي كار مRعرفي Rكردند.

كRوتر سRازمان را شRامل زيرسيسRتمهاي فرآينRدهاي كليRدي 1976در سRال •سيRسRتم سRاRختار RرسRمي/ منRابRع RمحRسRوس/ دRيگRر Rو كاركنRان R/RمانRازRس

اجتماRعي داخليR/ تكRنولوژي RسازماRني دانست.يRك • بRه مثابRه اخRير سRازمان بRازدر دهRه هRاي بRر سيسRتم روابRط مبتRني

RاعيRمRو اجت اسRت گردRيRده RفRتعري بRه ماشRيRني گRرRايش قبلي گرايشRي بدلR شده Rاست.زيستRي

سازمان به مثابه يك سيستم اجتماعي

هفته سوم

10

معمRوال بRه اسRتقبال حRل تجزيRه و تحليRل سيسRتمها و روشRهادر • RسائلRوميمRمدل عمR.مي رويمR شده RارائهR

ويRژگي و حRاالت، تعRاريف از برداشRتي سRادهسعي مي شRود بRا •R اي سيستمRهايه Rدد.مولفهRگر Rدل كاملRم

تحليRل گRران در نگRاه جRامعيت بRاعث افRزايش نگRرش سيسRتمي•به سازمان مي شود.

هRاي سيسRتم بRاز و پيچيRده سRازمانها كRه بRا مولفRهعمRده تRرين • سRازمان مي رشRد و RتRكامRل و درR نهRايRت بRاRعثR تعاRمRلنRدRهRم در

گRردند دRر شكل زيRر آRمده است. اين مولفه ها بسيار تنگاتنگ استارتباط•

در هر كدام تغييراتبه نحوي كه مي گرددديگر مولفه ها تغييرموجب

كه واكنش تغييرات تكنولوژيمانند را در جهRتي غRير از سRود سRازمان بRه دنبRال داردافRراد

در سازمانهاERPمانند به كارگيري

سازمان به مثابه يك سيستم اجتماعي

هفته سوم

11

اين روابRط متعامRل و متقابRل مولفRه هRا مRا را •مسRائل تحليRل و تجزيRه در كنRد مي مجبRور

سازماني:كRه – نمRاييم گRرو مRوفقيتتوجRه در سRازمان

آن عناصRر انسRاني كRارگروهي و مشRاركت فعRالاست.

نگRرش سيسRتماتيكحل مسRائل سRازماني نيازمنRد – است.حركات منظمو

نيسRت بلكRه بRه تصRادفيمسRائل جRاري سRازمان – حRوادث گذشRته بRه هم پيوسRته آثRارمجموعRه اي از وابسته است.

سازمان به مثابه يك سيستم اجتماعي

هفته سوم

12

کار یRک خلبRان آموزشRی مهمRتر اسRت یRا طRراح شRبیه سRاز پرواز؟• را در طRراحي خRود در تمRام شRرايط غRير معمRولطراح بایRد بايRد بتوانRد –

نظر بگيرد.نقش مدیران در سیستمهای اقتصادی و اجتماعی چیست؟ •

خلبان یا طراح شبیه ساز پرواز؟در – آزمايشRي يRك خلبRان می شRرايط مختلRف تصRميم مدیران هماننRد

گيرند.طRراح، – يRك هماننRد سRازمانمدیران و ، اسRتراتژيها، سRاختار قRوانين

می نمايند.طراحRي در سازماRن راR قوRاعد تصميم گRيري آموزشRی را بRازی می خلبRان نقش بیشRتر مRدیراندر سRازمانها •

کنند. ابRزاری اسRت بRراي كمRك بRه مRديران در راسRتاي انجRام مدلسRازی•

طراRحي مناسبترR سازRمانو فRعاليتهاي جارRي

هدف مدل سازی

هفته سوم

13

مشتری مدل کیست؟•؟مي برد مربوطRه سRازمانشخصRي كRه شRما را بRه –را برعهRده دارد و در كRار مRدل سRازي پRرداخت هزينRه كRار شخصRي كRه مسRئوليت –

ميR كندR؟پشتيبانياز شRما –... RمRي كRند.ياريبRراي حRل مسئله شما را كRار مRدل سRازي كسRي اسRت كRه در –.تحت تاثیر قرار دهید بRودن کارتان آنها را اثRربخشکسRانی کRه شRما بایRد بRرای –یابد.رفتارشRان تغییر کسRانی کRه بایRد بRرای حRل مسRئله –برای اینکه مدل شما مؤثر و مفيد باشد:•

نمائيد.تمركRزمRدل خRود نيازمنRديهاي مشRتري بایRد بRر – نيازمنRديهاي مشRتري مدل نيز توجه كند.جزئيRاتنبایRد نسRبت بRه – RدRهد.تغييررا مدل ذهني شما اجRازه دهيRد تRا بتوانRد فراينRد مRدل سRازي بايRد بRه – اشRتباهمRدل شRما نظRرات مشRتري اگRر در بRرخي مRوارد مRدل نشRان مي دهRد كRه –

Rآن رRا مطرRح نمائيRد.صادRقانهاسRت، رونRد خRود در اعمRال نظRرات مRدل شRما سRعي در مشRترياگRر در بRدترين حRالت –

اسRت سعيR كنيد مشتRري RديگرRي براي خود انتخاب كنيد.مدل ساRزي

کارفرما و مدل ساز

هفته سوم

14

تشRريح دقيRق صRورت مسRئله )تعRيين مRرز مدل(•انتخاب موضوع: مسئله و مشكل چيست؟–متغيرها و مفاهيم كليدي چيست؟–افRق زمRاني؟ مسRئله مRورد نظRر از نظRر زمRاني چRه بRازه اي از گذشRته و آينRده –

رRا شRامل مي شود؟ترسRيم رفتRار متغيرهRا در گذشRته و احتمRال رفتار آن در آينده–تعRيين تئRوري و فرضRيه ديناميRك دربRاره علRل بروز مسئله•

فرضRيه اوليRه بRراي رفتRار مRدل: در حRال حاضRر بRراي رفتRار سيسRتم چRه تئRوري –وR فرضيه Rاي وجوRد داRرد؟

تمركRز بRر عوامRل درونRزا: تعRيين روابRط علي داخلي در ايجاد رفتار سيستم–ترسRيم روابRط علي و معلRولي: بRا اسRتفاده از فرضRيه هRا و تئRوري هRاي اوليRه، –

در هRاي دادRه سRايRر گRذشRته، در رRفتRار سيسRتRم كRلRيRدي، مفRاRهيم و RاRرهRيRمتغدسRترس و اسRتفاده اRز ابزاRرهايي همچRون:

نمودارهاي مرز مدل»نمودارهاي زيرسيستم»نمودارهاي علي و معلولي»نمودارهاي حالت-جريان»نمودارهاي ساختار سياست»ساير ابزارها»

گامهای فرآیند مدل سازی

هفته سوم

15

ساختن يRك مRدل شRبيه سRازي بRراي تسRت فرضيه فوق•تعيين ساختار و قواعد تصميم–تخمين مقRادير اوليRه، پارامترهRاي مRدل و ارتباطات رفتاري–تسRت مRيزان سRازگاري مRدل بRا اهRداف و مRرز آن–تسRت مRدل بRراي اطمينRان از صRحت عملكRرد آن•

مقايسRه رفتRار مRدل بRا رفتRار مرجRع )رفتRار گذشته سيستم(–بررسRي رفتRار مRدل در شRرايط حRدي: آيRا مRدل بRا وارد نمRودن شRرايط حRدي منطقي –

رRفتار مي كRند؟تحليRل حساسRيت: بررسRي رفتRار مRدل در صRورت تغيRير مقRادير اوليRه، پارامترهRا و مRرز –

مRدلچندين تست ديگر ...–طراحي سياسRتهاي مختلRف و ارزيRابي آنهRا بRه وسيله مدل•

طراحي سRناريو: چRه شRرايط محيطي ممكن است رخ دهد؟–پيRاده – واقعي دنيRاي در تRوان هRايي مي اسRتراتژي و قRوانين چRه طراحي سياسRت:

نمود؟آناليز: بررسي نتايج اعمال سياستهاي مختلف–آنRاليز تحليRل حساسRيت: بررسRي نتRايج مRدل در صورت وقوع سناريوهاي مختلف–بررسRي تعامRل بين سياسRتها: آيRا سياسRتهاي مختلRف بRا يكRديگر در تعامRل و اثRر متقابRل –

مي بRاشنRد؟

گامهای فرآیند مدل سازی

هفته سوم

16

مدل سRازي يRك فراينRد بRازخوردي اسRت و نRه •يك توالي خطي از مجموعه اي از فعاليتها

بیان مسئله)انتخاب مرز(–فرضیه پویا–فرموله کردن–آزمون مدل–طراحی و ارزیابی سیاست–

مدل سازی فرآیندی تکراری

هفته سوم

17

پویRایی سیسRتم محRاط شRده • مدل سRازی در است.

مدل سازی فرآیندی تکراری

هفته سوم

18

مدل سازی فرآیندی تکراری

هفته سوم

19

بیان مسئله•اهمیت هدف–

مهمRترين قRدم در مRدل سRازي تعRيين صRحيح صRورت مسئله است.»را بRا آن دارند کدام است؟کارفرمایRان بیشRترین ارتبRاط موضRوعی کRه –دارند؟چه مسئله ای شناساییآنها سعی در –( چیست؟نه فقط نشانه های مشکلمسئله واقعی)–هدف مدل چیست؟–

مRدل مشRترياسRت كRه بRراي آن چRیزی مهمRترین مسRئله تعRيين هRدف از مRدل سRازي »است.موRرد عالقه اوR بودRه وR مRهم

راسيستم را مRدل نمRود و نRه يRك مسRئلهدر مجمRوع بايRد يRك »ارائRه گRردد مRدل یRک مصRرف سRوخت هRای فسRیلی اگRر مRدلی بRرای پیگRیری سیاسRتهای کنRد نمRودن –

R .استR سئلهRارچه مRیکپ RتصادRدل اقRم مRست. مدل سیستRا است.درکاسRت کRه بRرای مRا قابRل سRاده تRر واقعیت و مRاهیت اشRیاء نمRایشسودمندی مRدلها در –نیست.قابRل استفاده جزئیRات ماننRد خRود زمین بRا این همRه نقشRه–.بریRد و کنار گذاشت آن چRیزی اسRت کRه بایRد شRناخت مRدل سRاز هنر–و چیزی را نمی توانیم کنار بگذاریم.همRه چRیز بRه هRدف ربRط دارد یکپارچRه اقتصRاددر مRدل –

تعRيين افRق زمRاني و رفتRار مرجRع مهم اسRتفاده از ابRزاربراي تعريRف صRورت مسRئله دو »است.

نگاه اجمالی به فرآیند مدل سازی

هفته سوم

20

بیان مسئله•الگوهای مرجع–

بررسRي رفتRار مسRئله و يRا متغRير مRورد الگRوی مرجRع »مي باشد.نظر در طول زمان

الگRوی مرجRع را مي تRوان بRا اسRتفاده از مجموعRه اي »ترسيم نمود.شرح عملكرد متغير و يا نمودارهااز

نگRرش با ترسRيم الگRوی مرجRع شRما و مشRتري مRدل از »رفتRار بRه مسRائل دور شRده و واقعRه گRرا و كوتRاه مRدت

مورد توجه قرار خواهيد داد.در گذر زمان را سيستم متغيرهRا و افRق زمRاني بايRد مطالعRه الگRوی مرجRع براي »

مهم مورد نياز تعيين شوند.و مفاهيم

نگاه اجمالی به فرآیند مدل سازی

هفته سوم

21

بیان مسئله•افق زمانی–

بRا نگRاه بRه گذشRته در طRول افRق زمRاني بايRد بRه انRدازه اي باشRد كRه »زمRاني RقRاف RوانRبتR هRدRپدي رخRداRد نحRوRه و RلRرا عل مطالعRه مRورد

دريافت.نگRاه بRه آينRده در همچRنين افRق زمRاني بايRد بRه انRدازه اي باشRد كRه بRا »

زمRاRنRي افRق بتRواRن طRوRل RأخيراتRت و اثRرRات RتمRسيس تRأثيرات RصميماتRيرمستقيم تRنمود.غ Rمشاهده Rبر سيستم را

افRق زمRاني بيش از حRد بلندمRدت نRيز مشRكالت و تبعRات خRاص خRود را »دارد.

مRورد ارزيRابي در مRدل را نRوع سياسRتهاي ، مRدت افRق زمRانيتعRيين »قرار مي دهد.تحت تأثير

بRراي تعRيين افRق زمRاني اين اسRت كRه آن را روشRهاي مفيRد یكي از »نيRترين RتRأخير موRجRود Rر طوالRدين برابRچنR دلRر بگيريد.معRدل در نظRم Rدر

نگاه اجمالی به فرآیند مدل سازی

هفته سوم

22

بیان مسئله•افق زمانی–

متغيرهRاي » زيRر در مثRال عنRوان حيRاتبه يRك چرخRه محصول به تصوير كشيده شده است.

نگاه اجمالی به فرآیند مدل سازی

هفته سوم

23

تدوین فرضیه پویا•را تشRريح مي كند.فرضRیه پویRا علت رفتRار مسRئله – چRون بایRد توضRیحی از مشخصRه پویRایی مسRاله پویاسRت–

R بRحس RرRبR Rای مهمRردهRوRان و بازخRجریR ت وRباشRانR اختارRسسیستم ارائه نماید.

بRر اسRاس موقRتی اسRت چRون همیشRه فرضRیه– و بRوده تغیRیر ازR فرآینRد مRدلR سRاRزی وR دنیRای واRقعی یاRدگیریمRان

می کند.بRه عنRوان – یRک تسRهیل گRر و یRک شRنونده مدل سRاز نRه

مRوضRوع RبایRد در مRتخصRص شRاغل RرادRافR نيRذهR دلRم نمايد.علتR رفRتار مسئلهR دركرا درR رابطه با سRیستم

نگاه اجمالی به فرآیند مدل سازی

هفته سوم

24

تدوین فرضیه پویا•تبیین درونزا–

درونRزا بRودن در سيسRتم دايناميRك بRدين معRني اسRت »اجRزاء كRه بين تعامRل از ديناميRك مسRئله رفتRار علRل

نشأت مي گيرد.داخلي سيستم باشد.برونزا بايد كم متغيرهاي »تعRيين » برونRزا در كRه متغيرهRاي شRود دقت بايRد

برونRزا و درونRزا متغيرهRاي بين وجRود بRازخوردي نداشته باشد،

نگاه اجمالی به فرآیند مدل سازی

هفته سوم

25

تدوین فرضیه پویا•ترسیم ساختار سیستم–

نمودار مرز مدل»نمRودن – ليسRت بRا را مRدل محRدوده ابRزار متغيرهRاي اين

نمRايش مي متغيرهRاي غRير مRؤثر بRر مRدل و برونRزا، درونRزادهد.

بRرای – بRه کRاربران مRدل لیسRت متغیرهRای غRیر مRوثر، کمRک تصمیم گیری در خصوص تناسب با اهداف آنهاست.

نگاه اجمالی به فرآیند مدل سازی

هفته سوم

26

تدوین فرضیه پویا•ترسیم ساختار سیستم–

نمودار زیر سیستم»را نشان مي دهد..معماري كلي مدل این نمودار –دهنRده – نشRان ميتواننRد زيرسيسRتمها نمRودار اين جريRان در

باشند كه با يكديگر در تعاملند.مواد، پول، كاال و اطالعاتبصRورت – ميتواننRد زيرسيسRتمها تشRكيل همچRنين بخشRهاي

دهنRده يRك سRازمان ماننRد فRروش، توليRد، طRراحي و توسRعه ..محصول و غيره باشند

نمRودار زيRر سيسRتم بRا ترسRيم تعRداد و نRوع عوامRل تRأثير گRذار –آن مRرز مRدل و مRيزان يكپRارچگي بRر مسRئله، نشRان دهنRده

است.

نگاه اجمالی به فرآیند مدل سازی

هفته سوم

27

تدوین فرضیه پویا•ترسیم ساختار سیستم–

مRدل » بRراي زيرسيسRتم سیسRتم)نمRودار زیRر نمRودار رشد شركت(

نگاه اجمالی به فرآیند مدل سازی

هفته سوم

28

تدوین فرضیه پویا•ترسیم ساختار سیستم–

مRدل » بRراي زيرسيسRتم سیسRتم)نمRودار زیRر نمRودار شركت نیمه هادی، بهبود کیفیت و برنامه های آن(

نگاه اجمالی به فرآیند مدل سازی

هفته سوم

29

تدوین فرضیه پویا•ترسیم ساختار سیستم–

نمودار علی-حلقوی»نمودارهRاي مRرز مRدل و زيرسيسRتمها مRرز مRدل و معمRاري –

را ارتباطRات بين متغيرهRا اصRلي مRدل را نشRان ميدهنRد ولي نشان نمي دهند.

و معلRولي – بRر معلRول نمودارهRاي علي تRأثير علت را نحRوه مناسRب جهت ابRزاري و دهنRد ترسRيم سRاختار نمRايش مي

مي باشند.بازخوردي سيستمها

نگاه اجمالی به فرآیند مدل سازی

هفته سوم

30

تدوین فرضیه پویا•ترسیم ساختار سیستم–

نمودار علی-حلقوی»" نRيز نمRودار عل�ي حلقRوي" و "نمRودار علت و معلRولاين نمودارهRا را بRه عنRوان "–

R تصاريRت اخRاز عبارR و ماR مه نموده اندRترجCLD.ستفاده مي نماييمRا استفاده از آنها در موارد زير مناسب است:–

موجود در سيستمعلRل پويRايي هRايي در مRورد فرضRيهبدسRت آوردن »افراد و تيمهامدلهاي ذهني استخراج » هستندمشRكل مهمي كRه فكRر مي كنيRد عامRل بازخورهRاي اطالعRات تبRادل»

شRامل متغيرهRايي اسRت كRه بRا كمRان بRه هم مرتبRط شRده انRد و تRأثيرات CLDيك –نمRودار روي نRيز مهم بRازخRور هRاي دهRد. حلقRه نشRان مي متغRيرهRا Rرا بيRن Rعل�ي

مشRخص مي RگردRند )Rبه عنوان مثRال شكل زيRر را ببRينيد(

نگاه اجمالی به فرآیند مدل سازی

هفته سوم

31

تدوین فرضیه پویا•ترسیم ساختار سیستم–

نمودار علی-حلقوی»در شRكل زيRر، نمادهRاي مRورد اسRتفاده در نمRودار حلقRه عل�يت، نمRايش داده شRده –

اند.

كRه بRا پيكRان نمRايش داده مي (Causal Link)متغيرهRا بRا پيونRدهاي علت و معلRولي–شوند به هم متصل مي گردند.

مثRال: نRرخ تولRد هم بRه وسRيله جمعيت هم بRه وسRيله كسRر نRرخ تولRد تعRيين »مي گردد.

قطRبيت)– يRك معلRولي، و علي پيونRد هRر بRه Polarityبه صRورت مثبت )+( يRا ( متغRير كRه هنگRاميRرRا تغيRيRرR RمتRغRيرR RوابسRته R چRگRوRنگRيتخصRيص RمRي يRابRد RتRا )-R( مRنفي

. مي كRند، نشاRن دهدتغييRر مسRتقلبلكRه بRه شRما مي گويRد . افتRاد خواهRد اتفRاقي چRهنمRودار عل�يت بRه شRما نمي گويRد –

دR.نRماي تغيير، متغيRر RاگرR افتد مي اتفRاقيR Rچه

نگاه اجمالی به فرآیند مدل سازی

هفته سوم

32

تدوین فرضیه پویا•ترسیم ساختار سیستم–

نمودار علی-حلقوی»كRه حلقRه هRاي مهم بRا يRك شناسRه حلقRه– گردنRد نشRان مي دهRد آيRا مشRخص مي

(Balancing)استR يا تعادلي( Reinforcing)حRلقه،R بازخور RتقويRتيبRا آن، چRرخش مي كند. حلقRه متنRاظر بRا ، هم جهت شناسRه حلقRه–

مربRوط بRه جمعيت و نRرخ تولRد، در جهت حRركت عقربRه بRازخور مثبت:مثRال»دارد. هاي ساعتR است و لRذا RشناسRه حلقهR نيز Rدر اين جهت قرار

اگRر – بRدين معRني اسRت كRه، پيونRد مثبت، يابRد، افRزايش، علتوجRود نRيز معلRول ،R كRاRهش Rعلتو اRگRر Rدر RغRيرR ايRن صRورتR ،RميR بRوRد اRز آRن RچRيزRيR ميR RشRوRد كRهR بيRشRتRر ،Rنيز معلوليابدR ود كه كمترRيزي مي شRاز آن چR Rمي بود ،Rر غير اين صورتRدR R.

در مثRال قبRل، يRك افRزايش در كسRر نRرخ تولRد، بRه معRني افRزايش نRرخ تولRد »)بRر حسRبR تعRداRدR افRرادR Rدر RهRر سRاRل( RبRه بيشR از Rآن چRيزRي اRسRت كRه Rدر غRير

اRين Rصورت،R مي بود. از كمRتر معلRول يابRد، افRزايش، علتوجRود پيونRد منفي، بRدين معRني اسRت كRه اگRر –

RيابRد، RكRاهش، علتRوR اگRر دRر RغRير ايRن صRوRرت، مRي بRود آRنR چRيزي مRيR شRوRد كRه .درR غير ايRن صورتR مي بود از آن چيRزي مي شRود كه بيشR مRعلول

در مثRال قبRل، افRزايش متوسRط طRول عمRر افRراد، بRه معRني كRاهش نRرخ مRرگ »و Rمير R)بر حRسب تRعداد اRفراد Rدر هRر ساRل( به كمتر از آنچه مي بود، است.

نگاه اجمالی به فرآیند مدل سازی

هفته سوم

33

تدوین فرضیه پویا•ترسیم ساختار سیستم–

نمودارهای حالت-جریان»بوجRود آورنRده سRاختارهاي فRيزيكي نمودارهRاي حالت-جريRان بRه –

ساختار بازخوردي تمركز مينمايد.وضRعيت نشRان دهنRده متغيرهRاي حRالت در نمRودار حالت-جريRان –

از RقبيRل تعRداRد جمRعيت، موجRودي مRوRاد، بRدهيها و ارزش سيRسRتم دفتري سرمايه ميباشد

سيسRتم هماننRد مRرگ نRرخ تغيRيرات نشRان دهنRده نRرخ متغيرهRاي–نRرخ Rو آن بRازپرRداخت Rو دRريRافت Rوام نRرخ R،دRليRوRت مRير،R RنRرخ Rو

سرمايه گذاري و استهالك سرمايه. شRده و اتخRاذ هRا متغيرهRاي حRالت تصRميمدر سيسRتمها بRر اسRاس –

مي Rشود.تصميمات Rاعمال آن RمتغRيرهاي جريRان تغييRربRا

نگاه اجمالی به فرآیند مدل سازی

هفته سوم

34

تدوین فرضیه پویا•ترسیم ساختار سیستم–

نمودارهای ساختار سیاست»مي باشRند كRه نمودارهRاي علي نمودارهRاي فRوق متشRكل از –

اطالعRاتي هRاي يRك ورودي گRيري بRراي تصRميم را قائRده اسRت تمركRز بRر داده هRاييترسRيم مينماينRد. در اين نمودارهRا

استفاده مي نمايد.تصميم گيري كه مدلساز از آنها براي سRاختار علی و تاخیرهRای این نمودارهRا بیشRتر نشRان دهنRده –

اسRت تRا اینکRه سRاختار بRازخوردی تصRمیمات ویRژه در زمRانی کل سیستم را نشان دهد.

نگاه اجمالی به فرآیند مدل سازی

هفته سوم

35

تدوین یک مدل شبیه سازی•اينكRه – از اوليRه پس تئRوري بRراي علت فرضRيه و

بتRوان آن را بایRد ايجRاد شRد تسRترفتRار مسRئله نمود.

از مجموعRه – بRا اسRتفاده داده هRاي برخي مواقRع يRا واقعي فرضRياتو در آزمRايش فRوق جهRان مي توان آن را تست نمود.واقعي

ايجRاد شRده بRه مRدل مفهRومي ولي در اغلب مواقRع – اسRت كRه نميتRوان بRه سRادگي آن را پيچيRدهقRدري

آن مي باشد.مدلسازيارزيابي نمود. لذا نياز به

نگاه اجمالی به فرآیند مدل سازی

هفته سوم

36

آزمون•با نوشRتن اولين معادلRه، تسRت مRدل نRيز شRروع خواهد شد.–انRواع تسRت مقايسRه – از آن مي رفتRار واقعي بRا رفتRار مRدل يكي

باشد. درسRت ديمانسRيون از نظRر معRادالتدر مRدل سRاخته شRده بايRد تمRام –

باشند.بایRد از لحRاظ رفتRار مRدل و سیاسRت هRای توصRیه شRده حساسRيت –

RاRه RیهRرضRیت در فRعRم قطRدRی ، عRرRارامتRپ RهمR اختاری وRابی هم سRارزیشود.

باید صورت پذیرد.شرایط مرزی تست –چه اتفRاقی بRر سRر تولیRد ناخRالص ملی یRک اقتصRاد می آیRد اگRر شRما بRه طRور »

ناRگهانRی ذRخائرR انRرژی را Rبه صفرR کاهش Rدهید؟% افRزایش دهید؟1000چه اتفRاقی می افتRد اگRر تعRداد فروشRندگان را بRه »

نگاه اجمالی به فرآیند مدل سازی

هفته سوم

37

طراحی و ارزیابی سیاست•از – مRدل مشRتري و شRما و شRد سRاخته مRدل اينكRه از پس

نموديRد، RلRحاص آن RاطمينRان RحيحRص تRوان عRملكRرد مي آزمود.مدلRرا باR استفاده Rاز سياستRهاي مختRلف

ماننRد نRرخ ماليRات تغيRير يRك پRارامتر فراتRر از طراحي سياسRت –در مدل مي باشد.

سياسRت – منزلRه طراحي سRاختار بRه يRك يRك طRراحي يRا و RاتژيRسترRجديد ا Rري و ياRم گيRعد تصميRر قواRاست.تغيي

تغيRير حلقRه هRاي بRازخوردي بهRترين روش طRراحي سياسRت، –در مدل است.غالب

آن بRا رفRع تأخيرهRاي تRأثير تRأخيرات سيسRتم بRر رفتRار به دليRل –طRراحي نمود.سيRاستهاي Rمختلفي فوRق نيز ميR تواRن

نگاه اجمالی به فرآیند مدل سازی

هفته سوم